XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM CHƯƠNG 6 OXI - LƯU HUỲNH NHẰM PHÁT TRIỂN

CHỦ ĐỀ DẠY HỌC ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM

vectorstock.com/20554239

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM CHƯƠNG 6 OXI LƯU HUỲNH NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC VÀO THỰC TIỄN (VNU - UED) WORD VERSION | 2019 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

y, các ki n th : XÂY D NG CH D C STEM :

D YH -

NG GIÁO ch t c

L C V N D NG KI N TH C HÓA H C VÀO TH C TI N -

-

2.1.1.1. tc am ts

-

t, h p

c bi t là qua ph n ng d ng, chúng ta th

ct m

m

ng có h n nên ph n l n

li t kê, không làm rõ n i dung.

c:

Hóa h c

+ S oxi hoá c a các nguyên t n v nguyên t

nh

v t lí, tính ch t hoá h c

nh trong các h p ch t, tính ch t c a các

và m t s h p ch t c a chúng, bao g m: tính ch t v t lí, tính ch t hoá h c, ng

tr ng c a chúng.

d

+ M i quan h gi a c u t o nguyên t

u ch , tr ng thái t nhiên và m t s

c hoá h c g n bó m t thi t

i s ng.

nghiên c u, gi i thích tính ch t c

o và v n d ng lí thuy t ch

+

t, h p ch t c

ng d

-

Hình thành, rèn luy n cho h

+ Tính oxi hoá m nh c n th c

t, h p ch t d

n, c u hình

electron nguyên t

hoá h c thông qua các m i liên h :

+ Nguyên t c chung c

Hình 2.1: M i liên h gi a ki n th c trong hóa h c

t và m t s h p ch t quan

c:

- HS gi

Hình thành, hoàn thi n, phát tri n các khái ni m hoá h c.

nh. u ch các

tr ng c a chúng.

hu nh -

t và m t s h p ch t quan

n, s oxi hóa c a nguyên t

v i nh ng tính ch t hóa h c c

Hoàn thi n, phát tri n các n i dung lí thuy t ch

nh và các h p ch t c a

nh (H2S, SO2, SO3, H2SO4 )

sau:

Cung c p cho h c sinh h th ng ki n th

v -

i. Qua h th ng ki n th c hoá h c v

+ C u t o nguyên t , phân t c a oxi ozon,

Có th tóm t t n i dung ki n th c ph n hoá h 10

-

ur tg n

V ki n th c

-

nguyên t và h p ch

nh

i v i th c ti n cu c s ng

các ng d ng ch d ng l i

nh- Hóa h c 10

N i dung ch y u là khái quát chung v

nh

quan tr

2.1.1. Khái quát m c tiêu Hóa 10

c nghiên c

i cu c s ng c

NH NH M PHÁT TRI

2.1. Phân tích n i dung ki n th

-

2.1.1.2.

-

u ch các

t và h p ch t.

V c rèn luy

+ V n d ng ki n th c v c u t o nguyên t , liên k t hoá h c, ph n ng hoá h c d

t và gi i thích tính ch

nc

t, h p ch t c a oxi,

nh. + Quan sát, mô t , gi i thích các hi

ng t nhiên nghiên c u v

hu nh và h p ch t c a chúng. + Ti n hành m t s thí nghi m hoá h c nghiên c u tính ch t c a hu nh và h p ch t c a chúng. + Vi 50

c PTHH minh h a tính ch t HH 51

+ Gi i các d ng bài t p hoá h c: T kh i h n h p khí oxi-ozon; SO2 tác d ng v i dung d ch ki m, ki m th

nh tính nh n bi t các ch t; hoàn

thành chu i ph n ng.

ch t oxi hóa axeton, t o khí hóa than, khí d u trong hóa d u, lên men trong s n xu t, oxi

+ Áp d

i toán v i axit sun u t i ch khi b b

2.1.1.3.

ng trong ngành công nghi p: công ngh hóa

c.

Không khí ch a m

nh ozon có tác d ng làm cho không khí trong lành. V

c.

ch iv

i ta dù

lo i tinh b t, d

V

u ch

H c sinh: u

kh c dùng ch a

nh và các h p ch t c n v i các nguyên nhân gây ô nhi

v

ng, ý th c b o

c.

+ Ý th c v n d ng ki n th c h

V

trong các nguyên t

c

nh theo chu n NL

kích thích h

i h c.

ch c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c ti n

xu t.

c a m t qu c gia. Axi

d

i v i m

ng STEM -

nh g m: Tính ch t hóa h

c c a n n kinh t th

u ch

nào? Vai trò c

ng c

is

i v i chúng ta, nó r t c n thi

i s ng, t t c

i ch t c

u c n oxi, oxi th c

ng, th c v t. S oxi hóa này di n ra

liên t c trong su t quá trình s ng sinh ra khí CO2 duy trì các ho

Hoa K nhi u c s

t

d ng trong c

cao su, thu c di t n m và trong s n xu t các phân bón c s

d

làm tr ng gi y và làm ch t b o

u vang và làm khô hoa qu . Do b n ch t d cháy c

nh

c dùng trong các lo i diêm, thu c súng và pháo hoa...

Oxi có

ng d ng quan tr ng nh t c a oxi là duy trì s s ng và s cháy.

hi n oxi hóa ch

qu n trong

iv i

i s ng và s n

u hu nh, và vi c tiêu th axít

c s n xu

photphat. Các h p ch t sunfit

n c a khí

à nguyên li u công

hóa ch t công nghi p nào khác.

quy, b t gi t,

N i dung ki n th

vai trò vô cùng quan tr

c s

t trong các ch s t t nh t v s phát tri n công nghi p

k

i s ng và s n xu t,

quan tr ng nh

t

gi i.S n xu t axit sunfuric là s d ng ch y u c

M c tiêu c th c

Ki n th

nh có nhi u ng d ng công nghi p. Thông qua

nghi p. Nó là quan tr ng b c nh

c

sáng t

nh,

axit sunfuric, mu i sunfat:

d n xu t chính c a nó là axit sufuric (H2SO4 c vào th c ti n cu c s ng.

+ C n th n, an toàn khi s d ng H2SO4

2.1.1.5.

is

,

Hoá h c.

2.1.1.4.

t y tr ng các

mùi, b o qu n hoa qu

+ H ng thú, say mê h c t p,

ng

ng ozon l

Tuy nhiên s gi i phóng ra m

t cháy than và d u m trong công nghi p và các ng l n

và ôxy có trong khí quy tr n

nh SO2, SO2 s ph n ng v

ra nh ng t n th

c

t

và làm gi m pH c a

ng. Ngu

n

cho

a các t

c ch ng t nhiên. Hi n nay v

c ng t, t o ô nhi m môi

c p thi t c th gi i quan tâm.

ng s ng.

Vì th nh ng v

52

ki n th c th c nghi th c ti n v

tác gi mu n xây d ng thêm ng

53

n ki n th

c

nh m c ng c ki n th c lí thuy t cho h c m t s hi

ng trong t

th c b o v

i s ng t

2.2.1.

d yh

c cho các em ý

th c ti

nh ch

nh

nh m c tiêu c a ch

(

v n d ng ki n th c vào gi i quy t v

-

-

nh các n

-

th c ti n.

L a ch n các n i dung có th g n v i các s n ph m th c ti n

-

Phân tích các s n ph m ng d

nh ki n th c các môn thu

c

L a ch n ch

STEM nh

gi i quy t v

ng ngh nghi

nh n i dung môn hóa h

nv

nh ki n th c các môn thu

Vi c l a ch n ch

c

hi n các ho

c ST

c hình thành thông qua th c

ng h c t p trong ch

giáo d c STEM. M

nh g

,

ng nhu c u.Nó i h c sinh gi i quy t

nh m tr i nghi m m t s nhi m v c a ngh nghi

t tên cho ch

ng v vi t m c tiêu sao cho các m c

c t p và c.

ng có v

u và th c hi là yêu c u c

-

nh

i c n gi i quy t m t

công vi

-

ng t

o.

bày

th c ti n

th c ti n g n v i môn hóa h

c thông qua ch

nh n th c c a HS theo thang nh n th c Bloom c i

-S d

giáo d c STEM theo cách này, GV c n ph i:

có th là các ng d ng trong cu c s

-

nh m

V

khoa h

nh v

giáo d c STEM

Cách ti n hành:

tiêu có th

giáo d c STEM

l a ch n ch

ng t i sau khi th c hi n ch

và NL mà h c

ti n: nh n bi t, thông hi u, v n d

gi i quy t v

ki n th

giáo d c STEM

c các m c tiêu ki n th c,

-

th c ti n

a ch n ra nh ng ch

- Trình bày v n i dung ki n th c h c sinh h

c

-

Cách 2: Xu t phát t v

ra nhi u

V ki n th c:

n

t tên cho ch

M sinh c

khoa h c)

STEM theo cách này, GV c n ph i:

nh m c tiêu c a ph

u, HS s

giáo d c STEM h p d n khác nhau. T

giáo d c STEM

-

STEM. Xu t

sáng t o, thi t th c ph c v cho cu c s ng hàng ngày.

STEM GV có th l a ch n m t trong hai cách sau:

l a ch n ch

ng ch

c STEM, gi i

ng th c hành, làm vi c nhóm.

L a ch n ch

xu t và th o lu n l a ch n v

u tra th o lu n nhóm và tham kh o t nhi u ngu

giáo d c STEM trong d y h c hóa h c

Cách 1: Xây d ng m ch n i dung ch

ng sáng t o c a

phát t th c ti n cu c s ng xung quanh, sau khi tìm hi u th c tr ng, ti n hành

giáo d c STEM là: Ki n th c thu

c 1) L a ch n ch

-

môn h c. Trong quá trình l a ch n, GV có th h c sinh khi khuy

-

c thi t k ch

Các tiêu chí c a ch

-

c vào t ng n i dung ho c tình hình th c ti n c a t ng

ng, b o qu n an toàn th c ph

2.2. M t s ch

quy t v

ng th i giúp các em gi i thích

V

: Trình bày v nh ng h

HS. C

ng c a vi c th c hi n các ho t

i v i nh n th c, giá tr s nh rõ ý th

ng, ý th c trong h c t

i, thiên nhiên, môi c.

c chính c

ct

ng hành vi c a

ih cv

ng t i: các NL mà HS trong quá trình

th c ti n

khám phá tri th c và v n d ng vào gi i quy t các v

gi i quy t v

ra các s n ph m có giá tr th c t

th c ti n, t o

ng t

p tác, NL sáng t o.

giáo d c STEM giáo d c STEM, GV có th th c hi n theo m t trong hai 54

nh các v

c n gi i quy t trong ch 55

giáo d c STEM

ng là NL

-

M c tiêu: Xây d

c b câu h

ng ph c v cho t ch c ho

ng

Xây d ng b tài li u dành cho GV

Cách ti n hành: +

nh các v

c n gi i quy t trong ch

+ Xây d ng các n i dung c th c n s d ng v i m i v c 4) Xác

Vì d y h c theo ch

giáo d c STEM

t ra các câu h

d ng ch

ng có liên quan.

nh các n i dung c th c n s d

gi i quy t v

M c tiêu: xây d ng các n i dung c th trong t ng môn h

n t ng

Cách ti n hành: Tìm hi u xem trong môn Hóa h c, Toán h c, v t lí, sinh h c, ng n

c 5) Thi t k ho M

ng h c t p ng trong d y h c c a ch

giáo d c

STEM -

u ki n t ch c ho i gian t ch c ho

ng: không gian (l p h c, PTN, CLB,

t ch c ho

nhi m v c a HS trong ch

. Vi

ng v i các

ng d n HS th c hi n các nhi m v s

c

dung ki n th c GV s

i, thuy t trình. Ngoài vi c thi t

k và t ch c các ho

ng trong các nhi m v h c t p, tài li u c a GV có thêm

m t ph n gi i thi u ch

bao g m phân ph i th i gian các ti t h c, các s n ph m . Vi

ng

ms

là m t m

HS h c t p có ch

n t ch c ho

thay th tình tr

ng;

, d y h c khám phá, d y h c d án, d y h c h

THPT nói riêng, tác gi

c

chép, nhìn

ng: nêu rõ các thao tác ti n hành ho t

chép c a HS nói chung và HS c p

t k tài li u cho HS khi h c ch

tác. Vi c thi t k tài li u cho HS theo ki

ng

c th c hi n ho

theo ki

y giúp HS có nhi u th i

gian tr i nghi m và sáng t o trong môn h

ng th i phát huy tính ch

ng,

t giác trong vi c tìm tòi, nghiên c u và th c hành thí nghi m trong quá trình h c

ng c 6) Thi t k các tiêu chí và b công c ki -

M

n ph m và s h p tác trong ho

-

Cách ti n hành: + Thi t k phi

+ Thi t k phi

t p, sáng t o các s n ph m ng d ng ki n th c hóa h c vào th c ti n hay vi c gi i

c sinh ng h c t p c a HS

thích các hi B

n ph m: xây d ng các tiêu

m h p lí cho t ng ch tiêu

phân ph

ng d n h c sinh h c t p theo. bao g m nh ng nhi m v c

Xây d ng b tài li u cho HS t d y h c ch

+X

xu t vi c thi t k tài li Tài li

ng

+X d y h c gi i quy t v

a vi c xây

c STEM khá m i m , nhi u GV v n

nh vi c thi t k tài li u cho HS, tác gi

thu ho ch sau m i ch

Cách ti n hành: +X

ng di n ra trên l

GV giao cho HS trên hình th c th o lu n nhóm, cá nhân. Tuy nhiên, có nh ng n i

n ch

nh ti n trình ho

i GV

c giáo d c STEM, còn nh m l n v

d y h c tích c

công ngh

-

m cho ho

d y h c Hóa h c theo u rõ v

trong ch

v -

khác v i d y h c truy n th ng

ph i lên k ho ch r

gi i quy t v

STEM -

d y h c STEM

Xây d ng b tài li u dành cho GV-HS

STEM -

2.2.2. M t s ch

ng trong cu c s ng d a vào nh ng ki n th c hóa h ây cho th y s

ng gi a tài li u c a HS và GV

Phân ph i

Thi t l p phi ng nhóm: xây d ng các ch

m h p lí cho t ng ch tiêu 56

Hoàn thành phi 57

c.

B ng 2.1: S

ng gi a tài li u GV và HS

-

gia

1 + 2: Hình thành,

-

-

xâ

trình

ghi

thông giá.

6: n

-

-

là các bài

giá.

3:

-

-

làm.

-

2.2.3. M t s ch -

STT

Ch

d yh

-

N i dung d y h c ch

nh M c tiêu d y h c

4 + 5:

-

pháp/hình

-

th c d y h c

hành vào

1

Oxi - ozon

Nêu

và cu c

và

gi i D y h c c m t theo d án

s ng

s

-

hi

ng,

ng d ng c a oxi, ozon trong cu c s ng th c dung.

ti n.

-

Hình thành và phát tri n NL

58

59

(

Nhóm 2:

Nhóm 3: Nguyên nhân,

( Nhóm 4: Cách phòng cháy

t ( chuông báo cháy kêu lên, 2

Ánh sáng

Thí nghi m 1: Châm l a

- S

không c n diêm.

nghi

Thí nghi m 2: T gi y cháy

d ng vào bài hóa h c

n còn nguyên v n.

Hùng

Thí nghi m 3

.

d ng thí D y h c ng thí nghi m

d y tích h p v i giáo d c theo ti p c n STEM - Ch ng minh

Nhóm 1:

tính

oxi

hóa

m nh c a oxi -

60

61

u ch

c

oxi trong PTN -

- C n th n khi

Gi i

thích

c hi

ng

ti p xúc, s d ng

trong cu c s ng

axit c.

liên quan ph n

- NL

ng cháy.

-

thí

- NL v n d ng

nghi m hóa h c

Làm

ki n th c hóa

c n

h c vào th c

th n,

an

toàn, chính xác

3

Axit

GV gi i thi u v d án qua

sunfuric và

hi

- Trình

ng th c t : b ng

ti n

bày D y h c

c

d án

cách s

axit,

TCVL,TCHH

d ng hóa

HS:

c a

ch t an toàn hóa h c, các

sunfuric.

các ki n th c v axit sunfuric hi

c l i ích và s

- Vi

khác trong phòng thí

c

PTHH

minh

h a

cho

-

TCHH

c a

- Nhóm 1:

axit sunfuric

thích

-

Nhóm 2

công th

- Nêu và gi i

Nhóm 1

- Nhóm 2:

hóa h c

nguy hi m c a axit sunfuric.

-

D yh c

axit thí nghi m

sunfuric là gì?

c

hi

ng

b ng do axit +Axit sunfuric có

c

gây

ra, u

khi b

b ng

axit

62

63

-

Nhóm 4

axit sunfuric trong phòng .

sau:

- Nhóm 3: Hãy dùng các

+

-

Nhóm 3 -

sau:

HS

và hoàn thành thông tin

Ch

: Ánh sáng

A. Thí nghi m 1: Châm l a không c n diêm.

I. M c tiêu bài h c - Nhóm 4: Hãy dùng các

- S d ng thí nghi

ng d ng vào bài d y tích h p v i giáo d c theo ti p c n STEM

- Ch ng minh s t o thành oxi t ph n ng gi a KMnO4 và H2SO4

c (t h p ch t giàu

oxi là KMnO4) - Ch ng minh tính oxi hóa m nh c a oxi t ph n K ch

64

u etylic c a oxi

c vi c t o thành ng n l a do các y u t ngu n nhi t, cung c p cho ph n

t cháy etylic c a oxi

65

-

: C n th n khi làm vi c v i H2SO4

II. Ti n trình ho

c, các ph n ng t a nhi t trong PTN

K t qu thí nghi m: Hi

ng

ng: Khi tr n b t KMnO4 v i dung d ch H2SO4

xu t hi

tv Trong các thí nghi

il

n. Tuy

y tinh ch a h n h

S cháy x y ra

nhiên, có bao gi

ng chúng ta có th s d ng chính nh ng hóa ch t trong

c) Gi i thích:

phòng thí nghi

n không? Chúng là nh ng ch t gì? Có d ki m không? Và

H c sinh s d

t o ra l a là gì?

c thì có m t ít khí màu tím nâu n bùng cháy.

quanh t ng h t thu

trình hóa h

gi i thích các hi

ng x y ra khi ti n hành thí

nghi m.

Chúng ta s cùng tìm hi u v

m châm l a không c n diêm nhé.

+ Kali pemanganat (KMnO4) là mu i c a m t axit không b n Khi b t KMnO4 tác d ng v i axit H2SO4

b) Khám phá

axit pemanganic (HMnO4).

c có x y ra ph n

i, t o thành axit

pemanganic (HMnO4) 2KMnO4 + H2SO4

2SO4

+ 2HMnO4

c t o ra b phân h y và t o ra anhidric pemanganic (Mn2O7) +

4

v i dung d ch H2SO4

ng d n HS quan sát, ki m tra nhi

c?

tr l i câu h i:Ph n ng t a nhi t hay thu

+ Mn2O7 là ch t l

nhi t?

+ H2 O

. Vì th nên khi tr n h n h

y có khí màu

b c lên. Mn2O7 có tính oxi hóa m nh nên b phân h y, t o MnO2 và O2 KMnO4 tr n v i dung d ch H2SO4

n

b c cháy? +D

2 O7

2HMnO4

2Mn2O7 + Ph n ng t a nhi t m nh và nh có O2

n ph m, gi i thích hi

ng, vi t PTPUHH n u có.

2

+ 3O2

c t o thành mà c n l p t c bùng cháy.

d) M r ng Câu 1:C n chú ý gì khi th c hi n thí nghi m v i KMnO4?

Câu 2:

2SO4

slide.

Câu 3:

4

Chu n b :

) không?

D ng c

-

y tinh.

-

B t KMnO4.

-

Dung d ch H2SO4

m và qua bài báo

e)

Hóa ch t

n.

3-

cáo) H c sinh làm báo cáo thí nghi m b ng powerpoint theo các n i dung sau:

c.

1. Nguyên t c làm thí nghi m

Chén s .

2. Hi

Ti n hành thí nghi m: Cho vào chén s m t

ng kho ng 0,5 gam b t KMnO4. Nh thêm vài gi t (kho ng 5-6

gi t) dung d ch H2SO4

c. L

h n h p v a tr n qu t trên b

y tinh tr n. Quan sát hi 66

uh nh ng x y ra.

y tinh ch a

ng x y ra

3. Gi i thích hi

ng x y ra

4. Vi t PTHH x y ra n u có.

B. Thí nghi m 2: T gi y

n còn nguyên v n.

67

I.

M c tiêu bài h c

- S d ng thí nghi - Gi i thích hi

Chu n b :

d y h c theo ti p c n STEM cho h c sinh. ng o thu

- Ki n th c: Ch

D ng c

t t gi c tính oxi hóa m nh c a oxi

- Quan sát thí nghi

II. Ti n trình ho

ng

S d ng thí nghi

-

T gi y

-

K p s t.

-

Dung d ch etanol 95%

-

N

-

: An toàn khi làm vi c v i c n vì etanol là ch t d b t cháy

-

C c th y tinh.

-

c ch t tham gia ph n

Hóa ch t

-

èn c n.

c c t.

Q

Ti n hành thí nghi m: t o tình hu ng có v

Ngâm t gi y vào h n h p dung d ch etanol 95% v

tv

c c t theo t l 1:1 v th tích

trong kho ng 10 phút. Dùng k p s t g p t ti n ra kh i h n h p dung d ch. L

N

t t gi y này thì s có hi

ng gì x

t cháy t gi y

có còn nguyên v n hay không?

GV th c hi n thí nghi etanol -

c ngâm kho ng 10

15 phút trong h n h p

t cháy t gi y thì s ch còn l i tro gi y và t gi y

không còn giá tr s d

i sao t gi y cô v

V y chúng ta hãy cùng tìm hi u và gi i thích hi

t l i v n còn nguyên v n? ng này thông qua thí nghi

gi y b c và sau khi cháy.

ng: T gi y sau khi cháy v n còn nguyên v

c là s n ph m cu i cùng c a s cháy nên không th k t

h p v i oxi, vì th gi y. Vì th

n còn nguyên v

c không cháy. M t khác, etanol d t t gi

c ngâm trong dung d ch etanol -

ti n bùng cháy) và x

b) Khám phá

u.

c) Gi i thích Etanol và gi

T gi y

u cháy), khi ng n l a

K t qu thí nghi m: Hi

r

t t gi y (d

t t quan sát t gi

t t gi y

c t l 1:1. d

châm l

c

c (t

c làm gi m ngu n nhi t. Ngu n nhi t lúc

t cháy gi y. Vì th , khi ng n l a t t thì t gi y v n còn nguyên v n.

GV nêu h thông câu h i mang tính g i m , giúp HS tái hi n l i ki n th

Theo nguyên t c c a quá trình cháy cháy. Khi t gi

th c hi n nhi m v h c t p. x

+ Etanol và gi y ch t nào d cháy c có ph i ch t cháy

c không?

+ B n ch t c a s cháy: Ch t k t h

c v i oxi và ch t nào ti p xúc v i ngu n cháy thì

c

c do c n nh

c ngâm trong dung d c làm gi m ngu n nhi

không cháy mà ch x

th ngu n nhi t lú

t cháy t gi y.

c vì

d) M r ng c theo m t t l

Câu 2: Có th thay etanol 95% b ng ch

c không?

69

c, d bay

u ti n không cháy do

c là s n ph m cu i cùng c a s

cháy nên không th k t h p v i oxi

Câu 1: Có th pha etanol 95% và

68

c pha

c không?

m và qua bài báo cáo)

Chu n b :

H c sinh làm báo cáo thí nghi m theo các n i dung sau:

D ng c

1. D ng c , hóa ch t c n s d ng trong bài thí nghi m.

-

2. Quy trình th c hi n thí nghi m và nh

-

3. Hi

-

ng và gi i thích.

C. Thí nghi m 3

-

.

Hóa ch t

n y tinh ng nghi m th y tinh

-

B t KMnO4

-

Than b t

-

B ts t

B

I. M c tiêu bài h c - S d ng thí nghi

d y h c theo ti p c n STEM cho HS

- V n d ng ki n th c tính ch t hóa h c c a s

ng THPT. vi t PTHH và gi i thích hi n

Ti n hành thí nghi m: Cho vào chén s m tinh tr

ng.

II. Ti n trình ho

t: KMnO4, than b t và b t s t. Dùng

u h n h p. Cho h n h p vào ng nghi m th y tinh. L p ng nghi m vào b giá

và nung trên ng n l

ng

y

n. Quan sát hi

ng x y ra.

K t qu thí nghi m:

tv Trong m i d p sinh nh

u r t thích cây pháo ph t. V y có bao gi các em t ng có th t o ra nh ng cây pháo ph

Nguyên li u t

Hi

ng: Ph n ng hóa h c x y ra mãnh li t; h n h p b n tóe ra r t nhi

m l a gi ng

p m t này không? n hay ph c t p?...

c) Gi i thích: Khi nung nóng kali penmanganat s x y ra ph n ng:

V y, chúng ta s cùng tìm hi u v

KMnO4

b) Khám phá

th c hi n nhi m v h c t p

+ Vi

K2MnO4 + MnO2 + O2

c t o thành làm cho h n h p b t s t và than bùng cháy C + O2

GV nêu h thông câu h i mang tính g i m , giúp HS tái hi n l i ki n th

+ N u nguyên t

t 0C

Fe + O2 CO2

u ch oxi trong phòng thí nghi m.

r t nh s t oxit r

t0C

t 0C

CO2 Fe3O4

y Fe3O4 lên kh i thành ng nghi m và làm b t ra nh ng h t ,t

.

d) M r ng

u ch oxi t KMnO4.

Câu 1: Có th thay th KMnO4 b ng h p ch t nào? + N u tính ch t hóa h c c a oxi.

Câu 2: Có th làm thí nghi + Hi

ng gì x y ra khi nung nóng h n h p KMnO4, C, Fe? Gi i thích và vi t

nh ng h n h p nào khác không? a HS qua báo cáo thí nghi m)

+ PTHH ch ng minh?

70

71

HS làm báo cáo thí nghi m theo b ng sau:

nghiêm túc, tuân th quy t c an toàn trong quá trình làm thí nghi m.

Có ý th c b o v

Bài thí nghi m s d ng lo i hóa

C n th n khi s d ng etanol và h n h p c a nó v

ch t, d ng c nào?

Hi

nh ng dung d ch d cháy; H2SO4

ng x y ra

Gi i thích hi

ng, s d ng các lo i pháo bông m t cách h p lí, an toàn.

4. V

ng, vi t PTHH

c ch a trên 50% etanol

c c: Góp ph n phát tri n

ng phát tri

ch ng minh

-

c gi i quy t v

Thí nghi m có ng d

-

c h p tác.

nào trong th c t ?

-

c th c nghi m hóa h c.

-

c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c ti n cho h c sinh.

2.3. K ho ch d y h c ch

II. CHU N B

Ch

1. Giáo viên

: ÁNH SÁNG

.

Các m u phi u h c t p cho các nhóm.

i so n: Th i gian:

Hóa ch t, d ng c thí nghi m c n thi t.

I. M C TIÊU D Y H C

Các video thí nghi m, tranh nh minh h a.

1. V ki n th c:

Các m u phi

-H

c nguyên t c làm thí nghi m, các d ng c , hóa ch t c n dùng và

c tính oxi m nh và kém b n c a g c MnO4

-

gi i thích hi n

Chu n b slide báo cáo thí nghi m 1.

Chu n b m t s hóa ch t d ki m( than b t, b t s t).

n b c cháy.

- H c sinh nh n bi

2. H c sinh Chia l p thành 4 nhóm, tìm hi u các thí nghi m.

cách ti n hành các thí nghi m.

- H c sinh v n d

c sinh.

c s t o thành các s n ph m c a ph n ng( Mn2O7 là ch t khí màu

Chu n b m t vài t ti n gi y có m nh giá nh .

YH C

, MnO2 là ch t k t t - H c sinh vi - H c sinh gi -H

D y h c th c hành thí nghi m.

c PTHH phân h y KMnO4. c hi

c kh

p th

ng nhi t c

t cháy ancol

IV. T

Ho

2. V k S d

CH C HO

1. Bu i 1.

c.

tv

NG D Y H C

ng c a giáo viên Ho

tv

Ho ng 1.

cho HS b

hu ng c n gi i quy t:

3. V 72

trong hai bu i h c.

, ti n hành thí nghi m và gi i thích hi

ng c thí nghi m.

Nh n bi t và s d ng hóa ch t h p lí, ti t ki m và an toàn.

.

D y h c d án: t ch c cho HS tìm hi u ch

c nguyên t c cháy c a quá trình cháy.

-H b

D y h c gi i quy t v

c.

73

tv

ng. ng c a h c sinh

Giáo viên chi u video thí nghi c n không c

t

Quan sát video

u r t thích cây pháo ph t. V y

kích thích s tò mò

có bao gi các em t

cho HS.

ta có th t o ra nh ng cây pháo ph t vô

Yêu c u 1-2 nhóm HS lên trình bày n i

L

t các nhóm lên trình bày ph n tìm

dung thí nghi m (d ng c , hóa ch t, cách

hi u c a mình.

ti n hành, gi i thích)

Nh n xét và b sung ý ki n cho các nhóm

c phân công tìm

hi u.

p m t này không? Nguyên li u t o

gi n hay ph c t p?...

khác và ghi chép vào v .

GV cho HS quan sát video thí nghi m

G i các nhóm HS khác nh n xét và b

i m t s HS d

sung.

ch

làm thí nghi m.

GV nh n xét, k t lu n. t v dung d ch H2SO4

: Có th thay th c b ng dung d ch HCl

t câu h

-

c không? Vì sao?

này thì s có hi

+ Không th thay th dung d ch H2SO4 b ng dung d ch axit

GV k t lu n.

Tr l i câu h i

c

-

c vì KMnO4 ph n

- Tr l i câu h i.

ng gì x

t câu h

t gi y

ng v i HCl theo ph n ng:

t t gi y

t cháy nguyên v n và có s d ng - Phát bi u ý ki n.

c n a không

2 KMnO4 + 16 HCl -

2 KCl + 2 MnCl2 + 8 H2O + 5 Cl2

n ng c a thí nghi m mà cô th c hi n sau

+ Ph n ng không t o s n ph m là axit y u

c hi n thí nghi

HMnO4 và b phân h y thành MnO2 và O2

c ngâm kho ng 10

n. tv

: V y chúng ta có th

Tr l i câu h i và ghi chép.

thay th KMnO4 b ng các ch t giàu oxi khác 3

c không? Vì sao?

c (1:1) t r ng k

t cháy t

không còn giá tr s d gi y cô v

ng t a nhi t m nh và t o ra s n ph m O2: 4KClO3 + 4H2SO4 t v

-

15 phút trong

gi y

thì s ch còn l i tro gi y và t gi y

Có th thay th KMnO4 b ng KClO3 vì ph n

4

h n h p etanol -

- Quan sát và nêu hi n

t t gi y

i sao t

t l i v n còn nguyên v n?

V y chúng ta hãy cùng tìm hi u và gi i thích

+ O2 + 4ClO2 + 2H2O

hi

cho HS b ng tình hu ng

gi

ng này thông qua thí nghi n còn nguyên v

ngoài th c ti n: Trong m i d p sinh nh t, 74

75

c.

- Và trong bu i h c thí nghi

y tinh v a tr n h n h p ti n

hành chu i 3 thí nghi m:

thí nghi m thành công.

M i m t vài h c sinh lên làm thí nghi m

n không c n diêm.

Quan sát hi

ng và ghi chép.

n.

TN2: T gi

n còn nguyên

-

v n.

chúng ta s quay l i th c

hi n thí nghi m: t gi

n còn

Quan sát và ghi chép nh

nguyên v - GV th c hi n l i thí nghi m v i t gi y Ho

v

ng 2. Ti n hành thí nghi m

c ngâm trong h n h p etanol

c

Th c hi n thí nghi m theo

ng d n c a

giáo viên.

c khi ti n hành thí nghi m GV yêu - L ng nghe. c u HS quay l i các thí nghi m trong quá - Yêu c u HS gi i thích hi

trình th c hi n - Ti n hành thí nghi

C n ngâm t

trong h n h p etanol trong kho ng 10

nghi m.

gi

v n còn nguyên v

-

- Quan sát GV ti n hành thí nghi m và sau

t ra 2 câu h i:

c hi n thí nghi

pha h n h p etanol

15 phút. Chúng ta ti n

c theo t l

i gian ch

- Phát bi u ý ki n.

GV g i ý cho h c sinh th c hi n TN v i các

i này. chúng

c h n h p etanol

ct

t l pha dung d

- L ng nghe và ghi chép.

rút ra nh n xét, k t lu n.

-

thay etanol b ng hóa ch t khác

l GV nh etanol

n h p - Phát bi u ý ki n.

- Nh

c t l 1:1.

t lu n.

ti n hành thí nghi m - Pha h n h p etanol

n không c

GV th c hi n thí nghi m 1: Tr n KMnO4 ngâm t và H2SO4

c trong t hút b

t t gi

ngâm trong h n h p etanol

n không c n

t câu h ta có th

- Nh n xét và k t lu n.

gi y

c theo t l 1:1

hành thí nghi

ng thí

y

gi y vào h n h p.

c t l 1:1 và

-

n v i thí

nghi m cu i cùng c a chuyên

hôm nay,

thí nghi nh, gi i thi u b d ng c

tinh và cho HS quan sát.

và hóa ch t c n dùng.

76

77

u ý ki n.

ct

c c.

ng d n HS ti n hành thí nghi m, nh n m nh nh

y d ng c , hóa ch t, l p b

.

m c n chú ý trong quá

trình làm thí nghi m:

oh .

không l y quá nhi u.

HS ti n hành tr n h n h p KMnO4 + b t s t + b t than theo t l 1:1:1 và cho vào

+ An toàn khi th c hành thí nghi m: ph i b ov m

Fe3O4

t0C

c t o thành khi

qua h n h p d ng

b t và làm b t ra nh ng h t r t nh s t oxit

ch c ch n, s d ng hóa ch t h p lý,

oh

CO2

CO2

t 0C

Fe + O2

+ Cách s d ng d ng c , hóa ch t: l p b

sát

C + O2

ng nghi m.

r

,t

.

+ Có th thay th vì khi nung KClO3 s x y ra ph n ng:

ng quan

m t kho ng cách xa.

KClO3 HS ti n hành làm thí nghi m và quan sát

c hi n thí nghi m: Tr n h n

hi n

ng.

KCl + 3/2O2

t 0C

Ho

ng 4. Nh c nh sau bu i thí nghi m 1

Yêu c u các nhóm v nhà thi t k s n

h p KMnO4 + b t s t + b t than theo t l

ph m bu i làm thí nghi

1:1:1 và cho vào ng nghi m.

powerpoint ho c video (kho ng 6-8 phút) và

+ L p ng nghi

và ti n hành

Thi t k các bài báo cáo theo yêu c u c a

i d ng GV.

báo cáo k t qu vào bu i sau.

t h n h p trong ng nghi m trên ng n l a n.

2. Bu i 2. Báo cáo k t qu Ho

GV gi

ng 3. Gi i thích thí nghi m

ng th c c a HS sau khi

Ho ng câu h i th c m c

làm thí nghi m.

- Phát bi u ý ki n ph m c a các nhóm.

i sau khi HS th c hành HS tr l i câu h i.

ng quan sát thông qua

n ph m c a HS. Yêu c u t ng nhóm lên báo cáo k t qu

PTHH?

làm thí nghi m c a bu

+ Có th thay th KMnO4 b ng h p ch t 3

Các nhóm l

+ Khi nung nóng kali penmanganat s x y ra ph n ng:

Các nhóm còn l i l ng nghe, nh

ra nh n xét, góp ý và th c m c nh ng v

K2MnO4 + MnO2 + O2

u rõ.

và k t lu n l i các v

th c m c c a HS.

Ghi chép nh ng nh n xét và chú ý c a giáo viên.

c t o thành làm cho h n h p b t s t

n ph m c a các nhóm b n theo

và than bùng cháy

ra.

78

t

câu h i.

n xét s n ph m c a t ng nhóm t0C

c m c c a các

nhóm khác.

Yêu c u các nhóm còn l i l HS ghi chép bài.

t lên trình bày k t qu

c trong kho ng làm thí nghi m, gi

6-8 phút.

hay không?

GV k t lu n l i.

KMnO4

giá.

T ng h p và k t lu n l i các tiêu chí c n

và quan sát thí nghi m. + Gi i thích hi

ng 1. T ch c báo cáo k t qu thí nghi m

Yêu c

79

Ho

ng 2. T ng k t, rút kinh nghi m

Yêu c u các nhóm hoàn thi n b

giá

s n ph m.

Th o lu

hoàn thi n b

Khám phá:

n p l i.

T ng k t l i các k t qu

cc ad

Ghi chép và rút kinh nghi m cho các bu i

KMnO4 v i dung d ch H2SO4

c?

m c n kh c h c sau. ph c cho các bu i h c sau.

Ph n ng t a nhi t hay thu nhi t?

PHI U H C T P S Thí nghi

1

Vi

c c a ph n ng

N KHÔNG C N DIÊM

Chu n b : D ng c

Hóa ch t

KMnO4 tr n v i dung d ch H2SO4

c lên b

n thì

n b c cháy?

M r ng:

1. C n chú ý gì khi th c hi n thí nghi m v i axit H2SO4

Ti n hành thí nghi m:

2.

2SO4

3.

4

2

KClO3 ) không?

80

c và KMnO4?

81

PHI U H C T P S

3

Thí nghi m 3: PHI U H C T P S Thí nghi m 2: T

GI

Chu n b :

2

D ng c

N CÒN NGUYÊN V N

Hóa ch t

Chu n b : D ng c

Hóa ch t Ti n hành thí nghi m: Khám phá: + Vi t

u ch oxi t KMnO4?

Ti n hành thí nghi m: + Nêu tính ch t hóa h c c a oxi?

Khám phá: Etanol và gi y ch t nào d

? + Hi

Vì sao? gi i thích hi

ng gì x y ra khi nung nóng h n

h p KMnO4, C, Fe? Gi i thích và vi t T gi

PTHH ch ng minh?

d a vào hai khía c nh c a quá trình cháy là ch t nào cháy và ch t nào c có ph i ch t cháy

c?

M r ng:

c không

1.

M r ng: 1. Có th pha h n h p etanol

c theo t l khác không? Vì sao?

4

2

KClO3 ) không?

2. Có th làm thí nghi 3. Thí nghi m có ng d

nh ng h n h p nào khác không? nào trong th c t ?

2. Có th thay etanol b ng hóa ch t khác không? Vì sao?

khi ti n hành thí nghi m:

82

83

2.4. Xây d ng b công c

ki n th

c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c

nh ng hi

ti n c a h c sinh 2.4.1.

c vân d ng ki n th c vào th c ti n c a h c sinh c n

d a vào các thành t c u trúc c m

cc

c này theo các m

hi n các tiêu chí c

tiêu chí.T các bi u hi n c

c v n d ng ki n th c vào th c ti n

c th c t

t

tình hu ng có liên quan câu

M c 3: Khá,

( 50-65%)

Phát hi n ra các ph n Không

phát Phát hi

n i dung ki n th c có hi

h i

n nh ng mê, tìm cách

liên câu

ti n

mà

c

c n i n i dung ki n toàn b

ph n

liên

n th c hóa h c

không

tìm

ng

gi i

quy t v y

xu t Th nh quan sát

tho ng

xu t

c trong th c t vào th c t vào quá trình h c t p

hi n

Khi quan sát, th c hành Không thí nghi m, phát hi n hi

th c ti n

xu t nh ng câu

quá trình h c t p.

5

n

ti n

quan sát v

c ng, tình

ng

n th c th c ti n

h i,các v

liên gi

n th c hi

giáo ti n giáo viên hu ng.

( 70-100%) c Phát hi

h c

ti n.

2

h i

n th c

n nh ng dung ki n th c th c hóa h c n i dung ki n ng trong th c hóa

c trong th c

gi i

t ( 40%)

hi

ng

quan Tò mò, h ng H ng thú, say n nh ng

n th c ti n khi giáo

M

ng quan sát

không gi i thích t

trong vi c Không

4

c v n d ng ki n th c vào

M

và gi

ng xuyên

sai

nghi m và lý thuy t

hi n

khác

c s

xu t

gi a

phát c s

sai khác gi a

th c th c

nghi m

và lý thuy t

Khi quan sát, Khi quan sát, th c hành thí th c hành thí nghi m, hi

phát nghi m, c s sai hi n

c

Không

nh ng mâu thu n gi a hi

nghi m và lý sai khác gi a

c trong cu c

c trong cu c

thuy t

84

t p

phát Phát c

gi i c s

ng quan sát

t p hi

và

khác gi a th c

th c nghi m và lý thuy t

s ng vào trong s ng vào trong

Phát

phát

ng quan sát

quá trình h c quá trình h c

3

hi n

c.

l c v n d ng ki n th c th c ti n c a h c sinh(%) vào th c ti n

cv i

c trong

trong th c t

gi i quy t các câu h i, M

thu n gi a ki n

ng quan nh ng

b

ti n c a h c sinh

1

hi n hi

ng quan sát

c

c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c

Tiêu chí bi u hi

th

mâu

c v i h c v i nh ng th

nh ng

th

B ng 2.2: Các tiêu chi và m

STT

th

c v n d ng ki n th c hóa h c vào th c ti n và các

v n d ng ki n th c vào th c ti n.Tác gi

mâu mâu thu n gi a nh ng

ng quan thu n gi a ki n ki n

c trong th c t

c v n d ng ki n th c vào th c ti n.

thi t k b công c

c v i nh ng

c

hi n

ra Phát

nh ng gi

6

Tr

l

c các câu Không tr

h i, tình hu ng và bài hi n

l i Tr

c các câu các

l câu

c Tr h i,

l

c , chính

và

t p th c ti n liên quan h i, tình hu ng tình hu ng và xác các câu h i,

c

n n i dung bài h c và bài t p th c bài t p th c ti n tình hu ng và 85

ti n liên quan

n bài t p th c ti n

n n i dung n i

dung

bài h c mà giáo h c

mà

bài

n

giáo n i h c

dung

bài

mà

giáo

2.4.2. B ng ki m quan sát dành cho giáo viên -M

ng ki m quan sát giúp GV quan sát các tiêu chí c

th c vào th c ti n thông qua các ho

c v n d ng ki n

ng h c t p c a HS. T

c ki n th c,

c v n d ng ki n th c vào th c ti n theo m c tiêu c a bài h c.

- Yêu c u: B ng ki m quan sát ph i rõ ràng, c th , bám sát vào các tiêu chí c th ,bám sát vào các tiêu chí c

7

c giao Không có h ng Ch

H nhi m v

tìm hi u v

thú

tìm

ng tìm Tìm hi u chi

ng, th

hi u hi u các ki n ti

hóa h c g n v i v i th c ti n th c ti n

8

v i các hi trong th c ti n

c 3: Hoàn thi n các tiêu chí và m

c nêu ra -

y

p

M u b ng ki m quan sát dành cho GV

liên

h

th c hóa h c liên h

ng ki n th c v i v i th c ti n ki n th c v i th c ti n

Tên bài h c (ch

y th c ti n c th , sát:

u Yêu thích nh ng ti t Ch

h ng thú

h p Yêu

thích

h c hóa h c có nhi u v i nh ng n i tác trong nh ng nh ng ti t h c ho liên h

ng tr i nghi m dung, bài t n th c ti n

gi i

bài

ti t

h c

t p, nhi u ho

ki m tra

có hóa

h c

ng nhi u ho

n th c ti n h

c a hóa h c vào th c tìm hi u ti n cu c s ng

Th nh

M

có ng

STT

86

n th c ti n xu t các v

2

quan sát

trong th c t vào quá trình h c t p

3

Phát hi n ra mâu thu n gi a ki n th c v i hi

Y u(0-4 m)

Phát tri n ra n i dung ki n th c

ng d ng

h c vào th c h c vào th c th c ti n ti n

d ng ki n th c vào th c ti n

n th c ti n

d ng c a hóa d ng c a hóa c a hóa h c vào

ti n

cv n

Tiêu chí phát tri

tho ng Luôn luôn tìm

ng có tìm hi u ng hi u

c v n d ng ki n th c vào th c

ti n c a h c sinh

1 Tìm hi u các ng d ng không bao gi

...

B ng 2.3: B ng ki m quan sát s phát tri

tr i nghi m liên tr i nghi m liên h

10

i tiêu chí

Hình thành thói quen Không có thói Có liên h ki n Có thói quen liên h n i dung bài h c quen

9

m, m c tiêu quan sát

c 2: xây d ng tiêu chí quan sát và các m

nh ng ki n th c hóa nh ng ki n th c th c g n li n chi u v v h c g n v i th c ti n

c v n d ng ki n th c vào th c ti n.

- Quy trình thi t k

ng trong 87

TB (5-6 m)

Khá( 7-8 m)

Gi i( 910 m)

4

th c t

H tên h c

H ng thú trong vi c gi i quy t

Tên bài h c (thí nghi

các tình hu

i chi u v

n

5

c v n d ng ki n th c vào th c ti n

t

th c ti

ng trong b ng sau:

Thí nghi m phát hi n ra s sai

B ng 2.4: Phi u h i HS t

khác gi a th c nghi m v i lý

vào th c ti n

các m

c v n d ng ki n th c

M

thuy t 6

Tr l i các câu h i và bài t p

STT

th c ti

Tiêu chí phát tri

cv n

d ng ki n th c vào th c ti n

m)

Nhi m v tìm hi u v nh ng 7

ki n th c hóa h c g n v i th c

1

Phát tri n ra n i dung ki n th c n th c ti n

ti n 8

9

10

xu t các v

Thói quen liên h ki n th c vào 2

th c ti n

quan sát

trong th c t vào quá trình h c

Gi h c Hóa h c nhi u ki n

t p

th

Phát hi n ra mâu thu n gi a

n hóa h c 3

Tìm hi u các ng d ng c a hóa

ki n th c v i hi

ng trong

th c t

h c vào th c ti n cu c s ng

H ng thú trong vi c gi i quy t 4 2.4.3. Phi u h i HS v m -M

phát tri

c v n d ng ki n th c vào th c ti n

h i HS các tiêu chí c

c

v n d ng ki n th c vào th c ti n.

Thí nghi m phát hi n ra s sai 5

ng, m c tiêu, th

m ph ng v n ho c h i.

nh các tiêu chí và các m

6

i tiêu chí, thi t k các câu

Tr l i các câu h i và bài t p th c ti Nhi m v tìm hi u v nh ng

a ch n.

7

c 3: S p x p và hoàn thi n các câu h i -

khác gi a th c nghi m v i lý thuy t

- Quy trình thi t k :

h

n

th c ti

c v n d ng ki n th c vào th c ti n

- Yêu c u: Phi u h i g m các câu h i rõ ràng, c th , bám sát vào các tiêu chí c

các tình hu

ki n th c hóa h c g n v i th c ti n

M u phi u h i (dành cho HS): ..........

88

8

Y u(0-4

Thói quen liên h ki n th c vào 89

TB (5-6 m)

Khá( 7-8 m)

Gi i( 910 m)

th c ti n 9

10

Gi h c Hóa h c nhi u ki n th

n hóa h c

Tìm hi u các ng d ng c a hóa h c vào th c ti n cu c s ng

90