Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý - Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

MỤC LỤC CHƢƠNG I: CƠ HỌC ................................................................................................................................................. 2 CHỦ ĐỀ 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC .................................................................................................................. 2 CHỦ ĐỀ 2: CÁC LỰC CƠ HỌC .............................................................................................................................. 8

N

CHỦ ĐỀ 3: CƠ NĂNG ...........................................................................................................................................11

H

Ơ

CHƢƠNG II: NHIỆT HỌC.........................................................................................................................................14

U Y

CHỦ ĐỀ 2: ĐỘNG CƠ NHIỆT – HIỆU SUẤT ĐỘNG CƠ NHIỆT ....................................................................16

.Q

TP

CHỦ ĐỀ 1: ĐỊNH LUẬT ÔM ................................................................................................................................17

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

CHỦ ĐỀ 2: CÔNG – CÔNG SUẤT CỦA DÒNG ĐIỆN .......................................................................................20

Đ

CHƢƠNG IV: TỪ HỌC .............................................................................................................................................22

G

CHƢƠNG V: QUANG HỌC ......................................................................................................................................24

H Ư

N

CHỦ ĐỀ 1: HIỆN TƢỢNG PHẢN XẠ - HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG .............................................24

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH .......................................................................................................................................24

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

CHƢƠNG III: ĐIỆN HỌC ..........................................................................................................................................17

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

CHỦ ĐỀ 1: NHIỆT LƢỢNG – PHƢƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT .............................................................14

1 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

CHƢƠNG I: CƠ HỌC CHỦ ĐỀ 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I. Kiến thức cơ bản 1. Chuyển động cơ học

Ơ

N

Là sự thay đổi vị trí của vật so với các vật khác theo thời gian.

.Q

Đ

a. Định nghĩa

N

G

Chuyển động thẳng đều là chuyển động trên một đƣờng thẳng, trong đó vật đi đƣợc những quãng đƣờng bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kì.

H Ư

b. Vận tốc của chuyển động thẳng đều

10 00

B

TR ẦN

Vận tốc của chuyển động thẳng đều là đại lƣợng đặc trƣng cho sự chuyển động nhanh hay chậm của chuyển động và đƣợc đo bằng thƣơng số giữa quãng đƣờng đi đƣợc và khoảng thời gian dùng để đi hết quãng đƣờng đó.

s t

A

Trong đó:

v=

H

Ó

v: Vận tốc, đơn vị (m /s) hay (km /h)

-L

Í-

s: Quãng đƣờng, đơn vị (m) hay (km)

ÁN

t: thời gian chuyển động, đơn vị (s) hay (h) *Chú ý: Đổi đơn vị 1 m/s 3, 6

ÀN

1km/h=

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO

3. Chuyển động thẳng đều – Vận tốc

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

3. Chuyển động và đứng yên Chuyển động và đứng yên có tính tƣơng đối, tuỳ thuộc vào vật đƣợc chọn làm mốc mà vật đó đƣợc xét là đứng yên hay chuyển động.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

2. Vật mốc Vật mốc là vật đƣợc coi là đứng yên so với vật đang xét.

IỄ N

Đ

1m/s=3,6 km/h

D

4. Vận tốc trung bình

vtb 

Vận tốc trung bình của một chuyển động trên một quãng đƣờng đƣợc tính bằng công thức:

 S  s  s  ...  s  t t  t  ...t 1

2

1

n

2

n

2 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý II. Bài tập vận dụng

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Dạng 1: Chuyển động của một hay nhiều vật trên một đƣờng thẳng Ví dụ 1 : Lúc 7h một ngƣời đi bộ từ A đến B vận tốc 4 km/h. lúc 9 giờ một ngƣời đi xe đạp từ A đuổi theo vận tốc 12 km/h.

N

a) Tính thời điểm và vị trí họ gặp nhau?

G

Đ

b) * Khi chƣa gặp ngƣời đi bộ.

H Ư

N

Gọi thời gian lúc đó là t1 (h) ta có : (v1t1 + 8) - v2t1 = 2

TR ẦN

6 = 45 ph v 2  v1

10 = 1h 15ph v 2  v1

H

Ó

 t2 =

A

Ta có : v2t2 - ( v1t2 + 8) = 2

10 00

Gọi thời gian gặp nhau là t2 (h)

B

* Sau khi gặp nhau.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO

- Vị trí gặp nhau cách A là 12 (km)

 t1 =

U Y .Q

AB = 12t

Phƣơng trình: 12t = 4t + 8  t = 1 (h)

ÁN

-L

Í-

Ví dụ 2 : Một ngƣời đi xe đạp từ A đến B có chiều dài 24 km. nếu đi liên tục không nghỉ thì sau 2h ngƣời đó sẽ đến B nhƣng khi đi đƣợc 30 phút, ngƣời đó dừng lại 15 phút rồi mới đi tiếp. Hỏi ở quãng đƣờng sau ngƣời đó phải đi với vận tốc bao nhiêu để đến B kịp lúc ? * Lời giải:

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

ta có MB = 4t

B

M

A

a) Gọi thời gian gặp nhau là t (h) (t > 0)

ÀN

Vận tốc đi theo dự định v =

s = 12km/h t

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Lời giải:

N

H

Ơ

b) Lúc mấy giờ họ cách nhau 2 km?

IỄ N

Đ

Quãng đƣờng đi đƣợc trong 30 phút đầu : s1 = v.t1 = 6 km

D

quãng đƣờng còn lại phải đi : s2 = s - s1 = 18 km - Thời gian còn lại để đi hết quãng đƣờng:

1 1 5   h 2 4 4

t2 = 2 - 

Vận tốc phải đi quãng đƣờng còn lại để đến B theo đúng dự định:

3 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý v’ =

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

s2 = 14,4 km/h t2

Bài tập tự luyện

Ơ

N

Bài 1:Một ngƣời dự định đi bộ một quãng đƣờng với vận tốc không đổi 5km/h. Nhƣng đi đến đúng nửa đƣờng thì nhờ đƣợc bạn đèo xe đạp đi tiếp với vận tốc không đổi 12km/h, do đó đến sớm dự định 28 phút.

Hỏi thời gian dự định đi lúc đầu?

.Q

TP

b. Nếu sau khi đi đƣợc 1h, do có việc ngƣời ấy phải ghé lại mất 30 ph. Hỏi đoạn đƣờng còn lại ngƣời đó phải đi vơí vận tốc bao nhiêu để đến nơi nhƣ dự định ?

N

G

a. Hai ngƣời gặp nhau lúc mấy giờ?nơi gặp nhau cách A bao nhiêu km?

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ẠO

Bài 3: Lúc 6 giờ, một ngƣời đi xe đạp xuất phát từ A đi về B với vận tốc v1=12km/h. Sau đó 2 giờ một ngƣời đi bộ từ B về A với vận tốc v2=4km/h. Biết AB=48km/h.

H Ư

b. Nếu ngƣời đi xe đạp ,sau khi đi đƣợc 2km rồi ngồi nghỉ 1 giờ thì 2 ngƣời gặp nhau lúc mấy giờ? Nơi gặp nhau cách A bao nhiêu km?

B

TR ẦN

Bài 4: Xe thứ nhất khởi hành từ A chuyển động đều đến B với vận tốc 36km/h. Nửa giờ sau xe thứ 2 chuyển động đều từ B đến A với vận tốc 5m/s. Biết quãng đƣờng AB dài 72km. Hỏi sau bao lâu kể từ lúc xe 2 khởi hành thì:

10 00

a. Hai xe gặp nhau b. Hai xe cách nhau 13,5km.

-L

a. Vận tốc của hai xe.

Í-

H

Ó

A

Bài 5: Hai xe khởi hành từ một nơi và cùng đi quãng đƣờng 60km. Xe một đi với vận tốc 30km/h, đi liên tục không nghỉ và đến nơi sớm hơn xe 2 là 30 phút. Xe hai khởi hành sớm hơn 1h nhƣng nghỉ giữa đƣờng 45 phút. Hỏi:

ÁN

b. Muốn đến nơi cùng lúc với xe 1, xe 2 phải đi với vận tốc bao nhiêu?

TO

Bài 6: Lúc 6h20ph hai bạn chở nhau đi học với vận tốc v1=12km/h.sau khi đi đƣợc 10 ph một bạn chợt nhớ mình bỏ quên bút ở nhà nên quay lại và đuổi theo với vận tốc nhƣ cũ.Trong lúc đó bạn thứ 2 tiếp tục đi bộ đến trƣờng với vận tốc v2=6km/h và hai bạn gặp nhau tại trƣờng.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

a. Tính vận tốc dự định và quãng đƣờng AB.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Bài 2: Một ngƣời đi xe đạp từ A đến B với dự định mất t=4h. Do nửa quãng đƣờng sau ngƣời đó tăng vận tốc thêm 3km/h nên đến sớm hơn dự định 20 phút.

Đ

a. Hai bạn đến trƣờng lúc mấy giờ ? đúng giờ hay trễ học?

D

IỄ N

b. Tính quãng đƣờng từ nhà đến trƣờng. c. Để đến nơi đúng giờ vào học ,bạn quay về bằng xe đạp phải đi với vận tốc bằng bao nhiêu?Hai bạn gặp nhau lúc mấy giờ?Nơi gặp nhau cách trƣờng bao xa?

Bài 7: Một chiếc xe phải đi từ địa điểm A đến địa điểm B trong khoảng thời gian quy định t. Nếu xe chuyển động từ A đến B với vận tốc không đổi v = 60 km/h thì sẽ đến B sớm hơn 15 phút so với thời 1

4 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

gian quy định. Nếu xe chuyển động từ A đến B với vận tốc không đổi

v2 = 30 km/h thì sẽ đến B trễ hơn

30 phút so với thời gian quy định. Biết đoạn đƣờng từ A đến B là một đoạn thẳng. a) Tìm chiều dài đoạn đƣờng AB và thời gian quy định t.

Ơ

N

b) Để chuyển động từ A đến B theo đúng thời gian quy định t, xe chuyển động từ A đến C (C thuộc AB) với vận tốc không đổi v = 60km/h rồi tiếp tục chuyển động từ C đến B với vận tốc không đổi v 2 1 =30km/h. Tìm AC.

Đ

ĐS: v1 = 40 (km /h ) và v2 = 60 (km /h ).

H Ư

N

G

Bài 9: Hai xe chuyển động đều khởi hành cùng lúc ở hai điểm cách nhau 40km . Nếu chúng đi ngƣợc chiều thì sau 24 phút thì gặp nhau. Nếu chúng đi cùng chiều thì sau 2 giờ đuổi kịp nhau. Tìm vận tốc của m i xe ? ĐS: 60 (km ), 40 (km ) .

TR ẦN

Bài 10: Một ngƣời đi bộ khởi hành từ A với vận tốc 5km /h để đi về B với AB = 20km . Ngƣời này cứ đi 1 giờ lại dừng lại nghỉ 30 phút. a/ Hỏi sau bao lâu thì ngƣời đó đến B và đã dừng lại nghỉ bao nhiêu lần ?

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Tính vận tốc của m i xe ?

10 00

B

b/ Một ngƣời khác đi xe đạp từ B về A với vận tốc 20km /h , khởi hành cùng lúc với ngƣời đi bộ. Sau khi đến A rồi lại quay về B với vận tốc cũ, rồi lại tiếp tục quay trở lại A. Hỏi trong quá trình đi từ A đến B, ngƣời đi bộ gặp ngƣời đi xe đạp mấy lần ? Lúc gặp nhau ngƣời đi bộ đang đi hay dừng lại nghỉ ? Các thời điểm và vị trí gặp nhau ?

Ó

A

Bài 11: Một ngƣời đi bộ khởi hành từ trạm xe buýt A với vận tốc v1 = 5km /h về B cách A : 10km .

ÁN

-L

Í-

H

Cùng khởi hành với ngƣời đi bộ tại A, có 1 xe buýt chuyển động về B với v2 = 20km /h . Sau khi đi đƣợc nửa đƣờng, ngƣời đi bộ dừng lại 30 phút rồi đi tiếp đến B với vận tốc cũ. a/ Có bao nhiêu xe buýt đuổi kịp ngƣời đi bộ ? (Không kể xe khởi hành cùng lúc tại A và biết m i chuyến xe buýt khởi hành từ A về B cách nhau 30 phút). b/ Để chỉ gặp 2 xe buýt (không kể xe tại A) thì ngƣời ấy phải đi không nghỉ với vận tốc nhƣ thế nào ?

ÀN

Dạng 2: Vận tốc trung bình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

TP

.Q

Nếu đi cùng chiều nhau thì sau 15 phút khoảng cách giữa hai xe chỉ giảm 5 (km ) .

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Nếu đi ngƣợc chiều nhau thì sau 15 phút khoảng cách giữa hai xe giảm 25 (km ) .

H

Bài 8: Hai xe chuyển động thẳng đều trên cùng một đƣờng thẳng với các vận tốc không đổi.

IỄ N

Đ

Ví dụ: a ) Một ô tô đi nửa quãng đƣờng đầu với vận tốc v1 , đi nửa quãng đƣờng còn lại với vận tốc v2 .

Tính vTB trên cả đoạn đƣờng.

D

b ) Nếu thay cụm từ "quãng đƣờng" bằng cụm từ "thời gian" Thì vTB = ?

Lời giải a ) Gọi chiều dài quãng đƣờng là (s) thì thời gian đi hết quãng đƣờng là. t=

s(v1  v 2 ) s s   2v1 2v2 2v1v2

5 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý vTB 

Vận tốc TB là.

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

2v1v2 s  t v1  v2

b ) Gọi thời gian đi hết cả đoạn đƣờng là t* ta có.

H

Ơ

v  v2 s  1 * 2 t

TP

.Q

Bài 1: Một ngƣời đi xe đạp chuyển động trên nửa quãng đƣờng đầu với vận tốc 12km/h và nửa quãng đƣờng sau với vận tốc 20km/h . Xác định vận tốc trung bình của xe đạp trên cả quãng đƣờng ?

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Đ

ẠO

Bài 2: Một ô tô vƣợt qua một đoạn đƣờng dốc gồm 2 đoạn: Lên dốc và xuống dốc, biết thời gian lên dốc bằng nửa thời gian xuống dốc, vận tốc trung bình khi xuống dốc gấp hai lần vận tốc trung bình khi lên dốc. Tính vận tốc trung bình trên cả đoạn đƣờng dốc của ô tô.Biết vận tốc trung bình khi lên dốc là 30km/h.

TR ẦN

H Ư

Bài 3: Một ngƣời đi xe đạp trên quãng đƣờng AB. 1/3 quãng đƣờng đầu đi với vận tốc 15km/h, 1/3 quãng đƣờng tiếp theo đi với vận tốc 12 km/h và đoạn đƣờng còn lại đi với vận tốc 8km/h. Tính vận tốc trung bình của ngƣời đó trên cả quãng đƣờng AB. Bài 4: Một ngƣời đi từ A đến B theo chuyển động thẳng. Nửa đoạn đƣờng đầu, ngƣời ấy đi với vận tốc trung bình 8 (km /h ) . Trên đoạn đƣờng c n lại thì nửa thời gian đầu đi với vận tốc trung bình 5 (km /h ) và

10 00

B

nửa thời gian sau với vận tốc 3 (km /h ) . Tìm vận tốc trung bình của ngƣời đó trên cả quãng đƣờng AB ? ĐS: v tb = 5, 33 (km /h ).

Ó

A

Bài 5: Một ô tô đi với vận tốc 60 (km /h ) trên nửa phần đầu của đoạn đƣờng AB. Trong nửa đoạn đƣờng

H

c n lại ô tô đi nửa thời gian đầu với vận tốc 40 (km /h ) và nửa thời gian sau với vận tốc 20 (km /h ). Tính

-L

Í-

vận tốc trung bình của ô tô ?

ÁN

ĐS: v t b = 40 (km /h ) .

1 quảng đƣờng đầu ngƣời đó đi vơi vận tốc v1,nừa thời gian còn lại 4 đi với vận tốc v2 ,nữa quãng đƣờng còn lại đi với vận tốc v1 và đoạn cuối cùng đi với vận tốc v2 .tính vận tốc trung bình của ngƣời đó trên cả quãng đƣờng

TO

Bài 6: Một ngƣời đi từ A đến B.Trên

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bài tập tự luyện

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

vtb =

U Y

Vận tốc TB là :

N

* * t * (v1  v 2 ) s = v1 t  v 2 t  2 2 2

D

IỄ N

Dạng 3: Chuyển động tƣơng đối Ví dụ: Một xuồng máy xuôi dòng từ A - B rồi ngƣợc dòng từ B - A hết 2h 30ph. Tính khoảng cách AB biết vận tốc xuôi dòng là 18 km/h vận tốc ngƣợc dòng là 12 km/h Lời giải Gọi thời gian xuôi dòng là t1 ngƣợc dòng là t2

6 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

( t1 ; t2 > 0)

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý ta có:

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

1 1 AB AB   2,5  AB    2,5  AB  18km v1 v2  v1 v2 

Ta có v1 = v + vn

( xuôi dòng ) ( ngƣợc dòng )

v2 = v - vn

Ơ

N

 vn = 3 km

.Q ẠO

b. Nếu đi xuôi d ng nƣớc thì canô đi hết đoạn đƣờng này là bao lâu?

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

a. Tính thời gian canô đi hết đoạn đƣờng này.

N

G

Đ

Bài 2: Một chiếc xuồng máy chuyển động xuôi d ng nƣớc một quãng đƣờng AB là 100km. Biết vận tốc của xuồng là 35km/h và của nƣớc là 5km/h. Khi cách đích 10km thì xuồng bị hỏng máy, ngƣời lái cho xuồng trôi theo d ng nƣớc đến đích. Tính thời gian chiếc xuồng máy đi hết đoạn đƣờng AB đó.

TR ẦN

H Ư

Bài 3: Một thuyền đánh cá chuyển động ngƣợc d ng nƣớc làm rơi một các phao. Do không phát hiện kịp, thuyền tiếp tục chuyển động thêm 30 phút nữa thì mới quay lại và gặp phao tại nơi cách ch làm rơi 5 km.

Tìm vận tốc d ng nƣớc, biết vận tốc của thuyền đối với nƣớc là không đổi.

10 00

B

Bài 4:Một chiếc xuồng máy chuyển động xuôi d ng nƣớc một quãng đƣờng AB là 100km. Biết vận tốc của xuồng là 35km/h và của nƣớc là 5km/h. Khi cách đích 10km thì xuồng bị hỏng máy, ngƣời lái cho xuồng trôi theo d ng nƣớc đến đích. Tính thời gian chiếc xuồng máy đi hết đoạn đƣờng AB đó.

Ó

A

Bài 5: Hai bến sông A và B cách nhau 56km. Một xuồng máy dự định đi xuôi d ng từ A đến B rồi trở về A với thời gian 4,8 giờ. Biết vận tốc của d ng nƣớc là 4km/h và vận tốc của xuồng so với nƣớc luôn không đổi. Xem nhƣ đoạn sông AB thẳng, xuồng luôn nằm trên đƣờng thẳng AB.

H

a) Tính vận tốc của xuồng so với nƣớc.

TO

ÁN

-L

Í-

b) Thực tế, lúc quay trở về khi chỉ c n cách A đúng 12km thì xuồng bị hỏng máy trôi theo nƣớc.

Biết thời gian sửa máy là 15 phút và sau khi sửa xong thì xuồng máy đi tiếp với vận tốc cũ. Tính thời gian đi và về của xuồng máy trong trƣờng hợp này.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Bài 1: Một canô Chạy ngƣợc dòng sông dài 100km. Vận tốc của canô đối với nƣớc là 45km/h và vận tốc của d ng nƣớc là 5km/h.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bài tập tự luyện

7 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh CHỦ ĐỀ 2: CÁC LỰC CƠ HỌC 1. Kiến thức cơ bản 1. Lực – Sự cân bằng lực - Lực là một đại lƣợng vectơ đƣợc biểu diễn bằng một mũi tên có:

Ơ

N

+ Gốc là điểm đặt của lực.

H

+ Phƣơng chiều trùng với phƣơng, chiều của lực.

.Q

ẠO

Là lực hút của Trái Đất tác dụng lên mọi vật.

G

Đ

- Phƣơng thẳng đứng, chiều hƣớng về Trái Đất.

H Ư

N

- Độ lớn của trọng lực gọi là trọng lƣợng P = 10m.

3. Lực ma sát

TR ẦN

- Lực ma sát trƣợt sinh ra khi một vật trƣợt trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

10 00

B

- Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trƣợt khi vật bị tác dụng của lực khác.

4. Áp suất

A

a. Định nghĩa

Í-

F S

-L

Công thức: P 

H

Ó

Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép.

TO

ÁN

b. Máy dùng chất lỏng.

F S  f s

Đ

- S,s: Diện tích của Pitông lớn, Pittông nhỏ (m2)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

2. Trọng lực

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật có cƣờng độ bằng nhau, có cùng phƣơng nhƣng ngƣợc chiều.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

+ Độ dài biểu thị cƣờng độ của lực theo tỉ xích cho trƣớc.

IỄ N

- f: Lực tác dụng lên Pitông nhỏ. (N)

D

- F: Lực tác dụng lên Pitông lớn (N) Vì thể tích chất lỏng chuyển từ Pitông này sang Pitông kia là nhƣ nhau do đó:

V = S.H = s.h (H,h: đoạn đƣờng di chuyển của Pitông lớn, Pitông nhỏ)

8 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Từ đó suy ra:

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

F h  f H

5 Áp suất của chất lỏng. Áp suất do cột chất lỏng gây ra tại một điểm cách mặt chất lỏng một đoạn h.

N

P = h.d = 10 .D . h

Ơ

Trong đó: h là khoảng cách từ điểm tính áp suất đến mặt chất lỏng (đơn vị m)

U Y

P: áp suất do cột chất lỏng gây ra (N/m2)

.Q

TP

- Bình thông nhau chứa cùng một chất lỏng đứng yên, mực chất lỏng ở hai nhánh luôn luôn bằng nhau.

H Ư

N

G

Đ

 PA  P0  d1 .h1   PB  P0  d 2 .h2 P  P B  A

TR ẦN

7. Lực đẩy Acsimet a. Định nghĩa

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Bình thông nhau chứa nhiều chất lỏng khác nhau đứng yên, mực mặt thoáng không bằng nhau nhƣng các điểm trên cùng mặt ngang (trong cùng một chất lỏng) có áp suất bằng nhau. (hình bên)

10 00

B

Mọi vật nhúng vào chất lỏng (hoặc chất khí) đều bị đẩy từ dƣới lên một lực đúng bằng trọng lƣợng phần chất lỏng (Chất khí) bị vật chiếm ch .

A

Công thức: FA = d.V b. Điều kiện nổi của vật

P < FA  dv < dn

Ó H

+ Vật nổi lên khi;

P > FA  dv > dn

-L

Í-

+ Vật chìm xuống khi;

P = FA  dv = dn

ÁN

+ Vật lơ lửng khi;

TO

II. Bài tập tự luyện

Bài 1: Một ống thuỷ tinh hình trụ, chứa một lƣợng nƣớc và lƣợng thuỷ ngân có cùng khối lƣợng. Độ cao tổng cộng của cột chất lỏng trong ống là H = 94cm.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

6. Bình thông nhau.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

d, D trọng lƣợng riêng (N/m3); Khối lƣợng riêng (Kg/m3) của chất lỏng

Đ

a/ Tính độ cao của m i chất lỏng trong ống ?

D

IỄ N

b/ Tính áp suất của chất lỏng lên đáy ống biết khối lƣợng riêng của nƣớc và của thuỷ ngân lần lƣợt là D1 = 1g/cm3 và D2 = 13,6g/cm3 ?

Bài 2: Một bình thông nhau có chứa nƣớc. Hai nhánh của bình có cùng kích thƣớc. Đổ vào một nhánh của bình lƣợng dầu có chiều cao là 18 cm. Biết trọng lƣợng riêng của dầu là 8000 N/m3, và trọng lƣợng riêng của nƣớc là 10 000 N/m3. Hãy tính độ chênh lệch mực chất lỏng trong hai nhánh của bình ?

Bài 3: Hai quả cầu bằng kim loại có khối lƣợng bằng nhau đƣợc treo vào hai đĩa của một cân đ n. Hai quả cầu có khối lƣợng riêng lần lƣợt là D1 = 7,8g/cm3; D2 = 2,6g/cm3. Nhúng quả cầu thứ nhất vào chất lỏng 9

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh có khối lƣợng riêng D3, quả cầu thứ hai vào chất lỏng có khối lƣợng riêng D4 thì cân mất thăng bằng. Để cân thăng bằng trở lại ta phải bỏ vào đĩa có quả cầu thứ hai một khối lƣợng m1 = 17g. Đổi vị trí hai chất lỏng cho nhau, để cân thăng bằng ta phải thêm m2 = 27g cũng vào đĩa có quả cầu thứ hai. Tìm tỉ số hai khối lƣợng riêng của hai chất lỏng.

H

Ơ

N

Bài 4: Một chiếc vòng bằng hợp kim vàng và bạc, khi cân trong không khí có trọng lƣợng P0= 3N. Khi cân trong nƣớc, vòng có trọng lƣợng P = 2,74N. Hãy xác định khối lƣợng phần vàng và khối lƣợng phần bạc trong chiếc vòng nếu xem rằng thể tích V của v ng đúng bằng tổng thể tích ban đầu V1 của vàng và thể tích ban đầu V2 của bạc. Khối lƣợng riêng của vàng là 19300kg/m3, của bạc 10500kg/m3.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ẠO

b. Nếu rót thêm vào nhánh trái một chất lỏng có trọng lƣợng riêng d1 với chiều cao 5cm thì mực chất lỏng trong nhánh trái ngang bằng miệng ống . Tìm chiều dài m i nhánh chữ U và trọng lƣợng riêng d1 Biết mực chất lỏng ở nhánh phải bằng với mặt phân cách giữa dầu và chất lỏng mới đổ vào ?

H Ư

N

G

Bài 6: Dùng mặt phẳng nghiêng đẩy một bao xi măng có khối lƣợng 50Kg lên sàn ô tô. Sàn ô tô cách mặt đất 1,2 m.

TR ẦN

a. Tính chiều dài của mặt phẳng nghiêng sao cho ngƣời công nhân chỉ cần tạo lực đẩy bằng 200N để đƣa bì xi măng lên ô tô . Giả sử ma sát giữa mặt phẳng nghiêng và bao xi măng không đáng kể .

b. Nhƣng thực tế không thêt bỏ qua ma sát nên hiệu suất của mặtphẳng nghiêng là 75% . Tính lực ma sát tác dụng vào bao xi măng.

10 00

B

Bài 7: Một quả cầu đặc bằng nhôm, ở ngoài không khí có trọng lƣợng 1,458N. Hỏi phải khoét lõi quả cầu một phần có thể tích bao nhiêu để khi thả vào nƣớc quả cầu nằm lơ lửng trong nƣớc? Biết dnhôm = 27 000N/m3, dnƣớc =10 000N/m3.

-L

Í-

H

Ó

A

Bài 8: Một quả cầu có trọng lƣợng riêng Do=8200N/m3, thể tích Vo = 102 dm3 nổi trên mặt một bình nƣớc. Ngƣời ta rót dầu vào phủ kín hoàn toàn quả cầu. Tính thể tích phần quả cầu ngập trong nƣớc khi đã đổ dầu. Cho trọng lƣợng riêng và của nƣớc lần lƣợt là D2=7000N/m3 và D3 = 10000N/m3. Giả thiết rằng quả cầu không thấm dầu và nƣớc.

TO

ÁN

Bài 9: Có hai vật, có thể tích V và 2V khi treo vào hai đĩa cân thì cân ở trạng thái thăng bằng. Sau đó vật lớn đƣợc dìm vào dầu có trọng lƣợng riêng 9000N/m³. Vậy phải dìm vật nhỏ vào chất lỏng có trọng lƣợng riêng là bao nhiêu để cân vẫn thăng bằng. Bỏ qua lực đẩy acsimet của khí quyển.

D

IỄ N

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

.Q

a. Ngƣời ta đổ vào nhánh trái một lƣợng dầu có trọng lƣợng riêng d = 8000 N/m3 sao cho độ chênh lệch giữa hai mực chất lỏng trong hai nhánh chênh lệch nhau một đoạn 10 cm.Tìm khối lƣợng dầu đã rót vào ?

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

Bài 5: Một bình thông nhau hình chữ U tiết diên đều S = 6 cm2 chứa nƣớc có trọng lƣợng riêng d0 =10 000 N/m3 đến nửa chiều cao của m i nhánh .

10 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh CHỦ ĐỀ 3: CƠ NĂNG

I. Kiến thức cơ bản 1. Công

  Công cơ học: Một lực F tác dụng vào vật làm vật dịch chuyển một đoạn S. Công của lực F đƣợc xác định: A  FS . Đơn vị của công là Jun(J).

H

Ơ

N

* Định luật về công: Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi về công. Đƣợc lợi bao nhiêu lần về lực thì thiệt bấy nhiêu lần về đƣờng đi và ngƣợc lại.

B

- Các dạng của cơ năng:

10 00

+ Động năng: Do chuyển động mà có. Phụ thuộc vào khối lƣợng và vận tốc của vật.

A

+ Thế năng: gồm:

H

Ó

* Thế năng hấp dẫn: Phụ thuộc vào khối lƣợng và độ cao của vật so với vị trí chọn làm mốc.

Í-

* Thế năng đàn hồi: Phụ thuộc vào độ biến dạng của vật.

-L

- Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng:

ÁN

* Động năng có thể chuyển hóa thành thế năng và ngƣợc lại.

TO

* Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau, nhƣng cơ năng đƣợc bảo toàn.

Đ

II. Bài tập vận dụng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

TR ẦN

H Ư

3. Công suất trung bình Ptb=F.v Với v là vận tốc của vật.

A P 4. Hiệu suất H  ci  ci Atp Ptp 5. Cơ năng: Vật có cơ năng khi vật có khả năng sinh công.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Đ

A (W = J/s) t

G

p

ẠO

Đƣợc xác định bằng công thực hiện đƣợc trong một đơn vị thời gian.

TP

.Q

2. Công suất

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

* Mở rộng: Trƣờng hợp phƣơng của lực tác dụng hợp với phƣơng dịch chuyển của vật một góc  thì.

A = F.s.cos 

D

IỄ N

Ví dụ 1: Một ngƣời đi xe đạp đi đều từ chân dốc lên đỉnh dốc cao 5m dài 40m. Tính công của ngƣời đó sinh ra. Biết rằng lực ma sát cản trở xe chuyển độngtrên mặt đƣờng là 25N và cả ngƣời và xe có khối lƣợng là 60 kg. Tính hiệu suất đạp xe.

Lời giải:

Trọng lƣợng của ngƣời và xe : P = 600 (N) Công hao phí do ma sát;

Ams = Fms .l = 1000 (J) 11

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Công có ích: A1 = Ph = 3000 (J)

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Công của ngƣời thực hiện A = A1 + Ams = 4000 (J)

N

A1 . 100% = 75% A

Ơ

Hiệu suất đạp xe: H =

U Y

ẠO

c. Tính công suất của động cơ trong hai trƣờng hợp trên.

Lời giải:

G H Ư

N

b) Công của động cơ vẫn không đổi = 12000 kJ

TR ẦN

c) Trƣờng hợp đầu công suất của động cơ là:

A = F.v = 20000 W = 20kW t

Trong trƣờng hợp sau, do v’ = 2v

10 00

nên : P’ = F.v’ = F.2v = 2P = 40kW

B

P=

Đ

a) Công của động cơ thực hiện đƣợc: A = F.S = F.v.t = 12000 kJ

A

Bài tập tự luyện

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

b. Nếu giữ nguyên lực kéo nhƣng xe lên dốc trên với vận tốc 10m/s thì công thực hiện đƣợc là bao nhiêu?

-L

Í-

H

Ó

Bài 1: Một khối g hình trụ tiết diện đáy là 150m2 , cao 30cm đƣợc thả nổi trong hồ nƣớc sao cho khối g 2 thẳng đứng. Biết trong lƣợng riêng của g dg = d 0 (do là trọng lƣợng riêng của nƣớc do=10 000 N/m 3 ).

3 Biết hồ nƣớc sâu 0,8m, bỏ qua sự thay đổi mực nƣớc của hồ.

ÁN

a) Tính công của lực để nhấc khối g ra khỏi mặt nƣớc. b) Tính công của lực để nhấn chìm khối g đến đáy hồ.

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

a.Tính công thực hiện đƣợc khi xe đi từ chân dốc lên đỉnh dốc.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Bài 2: Một tòa nhà cao 10 tầng, m i tầng cao 3,4m có một thang máy chở tối đa đƣợc 20 ngƣời, m i ngƣời có khối lƣợng trung bình 50kg. M i chuyến lên tầng 10 mất một phút (nếu không dừng ở các tầng khác)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ví dụ 2: Dƣới tác dụng của một lực = 4000N, một chiếc xe chuyển động đều lên dốc với vận tốc 5m/s trong 10 phút.

a) Công suất tối thiểu của động cơ thang máy là bao nhiêu ?

b) Để đảm bảo an toàn, ngƣời ta dùng một động cơ có công suất lớn gấp đôi mức tối thiểu trên.

Biết rằng, giá 1kWh điện là 800 đồng. Hỏi chi phí m i chuyến cho thang máy là bao nhiêu ?

Bài 3: Một bơm hút dầu từ mỏ ở độ sâu 400m lên bờ với lƣu lƣợng 1 000 lít /phút a) Tính công máy bơm thực hiện đƣợc trong 1giờ. Biết trọng lƣợng riêng của dầu là 900 kg/m3 12

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý b) Tính công suất của máy bơm.

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Bài 4: Một khối g hình hộp chữ nhật có diện tích đáy là S = 150 cm2 cao h = 30cm, khối g đƣợc thả nổi trong hồ nƣớc sâu H = 0,8m sao cho khối g thẳng đứng. Biết trọng lƣợng riêng của g bằng 2/3 trọng lƣợng riêng của nƣớc và d H 2O = 10 000 N/m3.

N

Bỏ qua sự thay đổi mực nƣớc của hồ, hãy :

N

H

U Y TP

.Q

c) Tính công của lực để nhấn chìm khối g đến đáy

ẠO

hồ theo phƣơng thẳng đứng ?

b) Biết hiệu suất của máy là 75%. Tính công do máy thực hiện và công hao phí do lục cản.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

a) Tính công nhỏ nhất của lực căng để thực hiện việc đó.

G

Đ

Bài 5: Một thang máy có khối lƣợng m = 580kg, đƣợc kéo từ đáy hầm mỏ sâu 125m lên mặt đất bằng lực căng của một dây cáp do máy thực hiện.

TR ẦN

Bài 6: Dùng một mặt phẳng nghiêng để kéo một vật có khối lƣợng 200kg,trọng lƣợng riêng

B

d=8800(N/m3) lên cao 4m với vận tốc 0,2m/s ,trong thời gian 1phút 40giây.Hiệu suất của mặt phẳng nghiêng 80%.

10 00

a/Tính trọng lƣợng và thể tích của vật.

b/Tính chiều dài và lực kéo trên mặt phẳng nghiêng.

Ó

A

c/Tính công suất nâng vật.

-L

Í-

H

Bài 7: Dùng mặt phẳng nghiêng đẩy một bao xi măng có khối lƣợng 50Kg lên sàn ô tô . Sàn ô tô cách mặt đất 1,2 m.

ÁN

a/Tính chiều dài của mặt phẳng nghiêng sao cho ngƣời công nhân chỉ cần tạo lực đẩy bằng 200N để đƣa bì xi măng lên ô tô . Giả sử ma sát giữa mặt phẳng nghiêng và bao xi măng không đáng kể .

TO

b/ Nhƣng thực tế không thêt bỏ qua ma sát nên hiệu suất của mặtphẳng nghiêng là 75% . Tính lực ma sát tác dụng vào bao xi măng.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

theo phƣơng thẳng đứng ?

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

b) Tính công của lực để nhấc khối g ra khỏi nƣớc

H

Ơ

a) Tính chiều cao phần chìm trong nƣớc của khối g ?

13 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

CHƢƠNG II: NHIỆT HỌC CHỦ ĐỀ 1: NHIỆT LƢỢNG – PHƢƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT I. Kiến thức cơ bản 1. Nhiệt lƣợng: phần nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất đi trong quá trình truyền nhiệt.

H

Ơ

N

Q  mct ( J )

U Y

+ Dẫn nhiệt.

.Q Đ

ẠO

2.Nhiệt dung riêng: Nhiệt dung riêng c của một chất cho biết nhiệt lƣợng cần thiết để làm cho 1 kg chất đó tăng thêm 10C. Đơn vị: J/kgK.

TR ẦN

4. Phƣơng trình cân bằng nhiệt: Qtoa ra  Qthu vao

H Ư

N

G

3. Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu: cho biết nhiệt lƣợng tỏa ra khi 1 kg nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn gọi là năng suất tỏa nhiệt q của nhiên liệu. Q  qm ( J / kg ) .

5. Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lƣợng: Năng lƣợng không tự sinh ra cũng không tự mất đi; nó chỉ truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác.

10 00

B

II. Bài tập tự luyện

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

+ Bức xạ nhiệt.

Ó

A

Bài 1: Một quả cầu bằng đồng khối lƣợng 1kg, đƣợc nung nóng đến nhiệt độ 1000C và một quả cầu nhôm khối lƣợng 0,5 kg, đƣợc nung nóng đến 500C. Rồi thả vào một nhiệt lƣợng kế bằng sắt khối lƣợng 1kg, đựng 2kg nƣớc ở 400C. Tính nhiệt độ cuối cùng của hệ khi cân bằng.

-L

Í-

H

Bài 2: Một cái nồi nhôm chứa nƣớc ở t1=240C.Cả nồi và nƣớc có khối lƣợng là 3 kg ,ngƣời ta đổ thêm vào đó 1 lít nƣớc sôi thì nhiệt độ của hệ khi cân bằng là 450C. Hỏi phải đổ thêm bao nhiêu nƣớc sôi nữa thì nhiệt độ của nƣớc trong nồi là 600C.(bỏ qua sự mất nhiệt cho môi trƣờng).

ÁN

Bài 3: Có hai bình cách nhiệt, bình 1 chứa m1 = 2kg nƣớc ở t1 = 200C, bình 2 chứa m2 = 4kg nƣớc ở nhiệt độ t2 = 600C . Ngƣời ta rót một lƣợng nƣớc m từ bình 1 sang bình 2, sau khi cân bằng nhiệt, ngƣời ta lại rót một lƣợng nƣớc nhƣ vậy từ bình 2 sang bình 1. nhiệt độ cân bằng ở bình 1 lúc này là t’1 = 21,950C :

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

+ Đối lƣu.

ÀN

1) Tính lƣợng nƣớc m và nhiệt độ khi có cân bằng nhiệt trong bình 2 ( t’2 ) ?

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

- Có 3 cách truyền nhiệt:

Đ

2) Nếu tiếp tục thực hiện nhƣ vậy một lần nữa, tìm nhiệt độ khi có cân bằng nhiệt ở m i bình lúc này ?

D

IỄ N

Bài 4: Ngƣời ta đổ một lƣợng nƣớc sôi vào một thùng đã chƣa nƣớc ở nhiệt độ của phòng 250C thì thấy khi cân bằng. Nhiệt độ của nƣớc trong thùng là 700C. Nếu chỉ đổ lƣợng nƣớc sôi trên vào thùng này nhƣng ban đầu không chứa gì thì nhiệt độ của nƣớc khi cân bằng là bao nhiêu? Biết rằng lƣợng nƣớc sôi gấp 2 lân lƣợng nƣớc nguội.

Bài 5: Có hai bình cách nhiệt. Bình một chứa m1 = 4kg nƣớc ở nhiệt độ t1 = 20o C, bình hai chứa m2 = 8kg nƣớc ở nhiệt độ t2 =40oC. Ngƣời ta trút một lƣợng nƣớc m từ bình 2 sang bình 1. Sau khi nhiệt độ ở bình 1 đã ổn định, ngƣời ta lại trút lƣợng nƣớc m từ bình 1 sang bình 2. Nhiệt độ ở bình 2 khi cân bằng là t2, =38oC. Hãy tính khối lƣợng m đã trút trong m i lần và nhiệt độ ổn định t1, ở bình 1.

14 www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh Bài 6: Trong hai bình cách nhiệt có chứa hai chất lỏng khác nhau ở hai nhiệt độ ban đầu khác nhau. Ngƣời ta dùng một nhiệt kế, lần lƣợt nhúng đi nhúng lại vào bình 1, rồi vào bình 2. Chỉ số của nhiệt kế lần lƣợt là 400C; 80C; 390C; 9,50C. a) Đến lần nhúng tiếp theo nhiệt kế chỉ bao nhiêu?

N

b) Sau một số rất lớn lần nhúng nhƣ vậy, nhiệt kế sẽ chỉ bao nhiêu?

A

Biết nhiệt dung riêng của nƣớc là 4200J/kgK, khối lƣợng riêng của nƣớc là 1 000kg/m3.

H

Ó

Bài 11: Để có 20 lít nƣớc ở 360C, ngƣời ta trộn nƣớc 200 C vào nƣớc 1000 C. Tính thể tích nƣớc m i loại.

Bỏ qua sự mất nhiệt và Dnƣớc=1g/cm3.

ÁN

-L

Í-

Bài 12: Có hai bình cách nhiệt, bình A đựng 5 lít nƣớc ở 600C, bình B đựng 1 lít nƣớc ở 200C. Rót một ít nƣớc từ bình A sang bình B, sau khi bình B cân bằng nhiệt ta lại rót trở lại từ bình B sang bình sao cho lƣợng nƣớc ở m i bình giống nhƣ ba đầu. Lúc đó nhiệt độ cân bằng cuả nƣớc từ bình A là 500C. Hỏi đã rót bao nhiêu nƣớc từ bình nọ sang bình kia.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

b) Hiệu suất trao đổi nhiệt là 20%.

B

a) Bỏ qua sự hao phí trong quá trình truyền nhiệt

TO

Bài 13: Đổ một thìa nƣớc nóng vào nhiệt lƣợng kế, nhiệt độ của nó tăng thêm 50C. Lại đổ thêm một thìa nƣớc nóng nữa vào nhiệt lƣợng kế, nhiệt độ của nó tăng thêm 30C nữa. Hỏi nếu ta đổ 48 thìa nƣớc nóng vào nhiệt lƣợng kế thì nhiệt độ của nó tăng lên đƣợc bao nhiêu độ? Bỏ qua sự trao đổi nhiệt với môi trƣờng bên ngoài.

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

ẠO

Đ

G

N

H Ư

TR ẦN

Bài 10: Tính nhiệt độ cân bằng cảu nƣớc khi pha 2 lít nƣớc 800C vào 3 lít nƣớc ở 200C trong 2 trƣờng hợp:

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Bài 7: Một thỏi hợp kim chì, kẽm có khối lƣợng 500g ở 1200C đƣợc thả vào 1 nhiệt lƣợng kế có khối J lƣợng 1 kg có nhiệt dung riêng 300 chứa 1 kg nƣớc ở 200C. Nhiệt độ khi cân bằng là 220C.Tìm khối kgK J ; 400 lƣợng chì, kẽm trong hợp kim biết rằng nhiệt dung riêng của chì, kẽm, nƣớc lần lƣợt là: 130 kgK J J ; 4200 . kgK kgK Bài 8: Một bếp dầu đun một lít nƣớc đựng trong ấm bằng nhôm, khối lƣợng m2 = 300g thì sau thời gian t1 = 10 phút nƣớc sôi. Nếu dùg bếp và ấm trên để đun 2 lít nƣớc trong cùng 1 điều kiện thì sau bao lâu nƣớc sôi. Cho nhiệt dung riêng của nƣớc và ấm nhôm là C1 = 4200J/Kg.K, C2 = 880J/Kg.K. Biết nhiệt do bếp dầu cung cấp một cách đều đặn.

Bài 9: Ngƣời ta cho v i nƣớc nóng 700C và v i nƣớc lạnh 100C đồng thời chảy vào bể đã có sẳn 100kg nƣớc ở nhiệt độ 600C. Hỏi phải mở hai v i trong bao lâu thì thu đƣợc nƣớc có nhiệt độ 450C. Cho biết lƣu lƣợng của m i vòi là 20kg/phút

D

IỄ N

Bài 14: Bỏ một vật rắn khối lƣợng 100g ở 1000C vào 500g nƣớc ở 150C thì nhiệt độ sau cùng của vật là 160C. Thay nƣớc bằng 800g chất lỏng khác ở 100C thì nhiệt độ sau cùng là 130C. Tìm nhiệt dung riêng của vật rắn và chất lỏng. Nhiệt dung riêng của nƣớc là 4200J/kg.K.

15 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh CHỦ ĐỀ 2: ĐỘNG CƠ NHIỆT – HIỆU SUẤT ĐỘNG CƠ NHIỆT Một phần năng lƣợng của nhiên liệu bị đốt cháy đƣợc chuyển hóa thành cơ năng. Hiệu suất của động cơ A nhiệt: H  Q

N

Bài tập tự luyện

.Q

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Bài 2: Biết năng suất tỏa nhiệt của than g là 34.106J/kg.k. a) Tính nhiệt lƣợng tỏa ra khi đốt cháy hoàn toàn 2kg g . b) Khi dùng nhiệt lƣợng này để đun một thỏi thép có khối lƣợng 65kg thì có thể tăng nhiệt độ của thỏi thép lên bao nhiêu độ? Biết nhiệt mất mát khi nung là 80%, nhiệt dung riêng của thép là 460J/kg.

Bài 3: Một bếp điện đun một ấm đựng 500g nƣớc ở 15 0 C. Nếu đun 5 phút, nhiệt độ của nƣớc lên đến 23 0 C. Nếu lƣợng nƣớc là 750g thì đun trong 5 phút nhiệt độ của nƣớc lên đến 20,80C. Tính: a) Nhiệt lƣợng ấm thu vào để tăng thêm 1 0 C. b) Nhiệt lƣợng do bếp điện tỏa ra trong 1 phút. Cho hiệu suất của bếp là 40% và nhiệt dung riêng của nƣớc là c = 4200J/kg.K. Bài 4: Dùng một bếp dầu hỏa để đun sôi 2 lít nƣớc từ 15 0 C thì mất 10 phút. Hỏi m i phút phải dùng bao nhiêu dầu hỏa? Biết rằng chỉ có 40% nhiệt lƣợng do dầu hỏa tỏa ra làm nóng nƣớc.

Một ô tô chạy với vận tốc 54km/h thì công suất máy phải sinh ra là 45kW. Hiệu suất máy là H = 30%. Cho biết khối lƣợng riêng của xăng là D = 700kg/m 3, năng suất tỏa nhiệt của xăng q=4,6.107J/kg.K . Lƣợng xăng cần thiết để xe đi đƣợc 120km là bao nhiêu?

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Bài 5: Một ấm nhôm có khối lƣợng 400g đựng 2kg nƣớc ở 30 0 C. a) ... Tính nhiệt lƣợng cần thiết để đun sôi nƣớc trong ấm? Biết nhiệt dung riêng của nhôm, nƣớc là 880J/kg.K, 4200J/kg.K. b) Ngƣời ta đun ấm nƣớc trên bằng củi khô. Tính lƣợng củi cần đốt? Biết chỉ có 30% nhiệt lƣợng do củi khô bị đốt cháy hoàn toàn tỏa ra làm nóng nồi và nƣớc. Năng suất tỏa nhiệt của củi khô là 10.106J/kg.

Bài 6: Một thau nhôm khối lƣợng 0,5kg đựng 2 kg nƣớc ở 200C. a. Thả vào thau nƣớc một thỏi đồng có khối lƣợng 200g lấy ở l ra. Nƣớc nóng đến 21,20C. Tìm nhiệt độ của bếp l . Biết nhiệt dung r i ê n g c ủ a n h ô m , n ƣ ớ c , đ ồ n g l ầ n l ƣ ợ t l à : c 1 = 8 8 0 J / k g . K , c2= 4200J/kg.K, c3 = 380J/kg.K. Bỏ qua sự tỏa nhiệt ra môi trƣờng. b. Thực ra, trong trƣờng hợp này, nhiệt lƣợng tỏa ra môi trƣờng là 10% nhiệt lƣợng cung cấp cho thau nƣớc.

Tìm nhiệt độ thực sự của bếp l .

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

b. Với lƣợng dầu hoả nói trên có thể đun đƣợc bao nhiêu lít nƣớc từ 300C đến 1000C. Biết năng suất toả nhiệt của dầu hoả là 44.106J/kg , nhiệt dung riêng của nƣớc là 4200J/kg.K.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

a. Tính nhiệt lƣợng toàn phần mà bếp toả ra khi đốt cháy hoàn toàn 30g dầu hoả?

H

Ơ

Bài 1: Một bếp dầu hoả có hiệu suất 30%.

16 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

CHƢƠNG III: ĐIỆN HỌC CHỦ ĐỀ 1: ĐỊNH LUẬT ÔM

- Dòng điện trong kim loại là dòng dịch chuyển có hƣớng của các electron tự do.

Ampe kế

Ôm (Ω)

Loại đoạn mạch Nối tiếp

H

Đ TR ẦN

I  I1  I 2 I  I1  I 2

Điện trở

U  U1  U 2

Rtd  R1  R2

U  U1  U 2

1 1 1   Rtd R1 R2

10 00

B

Chú ý: Đối với mạch phức tạp:

Ôm nhân mét (Ωm) Hiệu điện thế

N

Cường độ dòng điện

Song song

Ôm kế

G

RS l

H Ư



Điện trở suất

ẠO

l R S

_ Nếu đoạn mạch chỉ có dây dẫn hoặc chứa ampe kế lí tƣởng, ta chập hai đầu đoạn mạch lại.

Ó

A

_ Nếu đoạn mạch chứa Vôn kế có điện trở rất lớn hoặc tụ điện, ta xóa luôn đoạn mạch này.

Í-

H

_ Đoạn mạch có chứa tụ điện hoặc Vôn kế có điện trở rất lớn thì không cho d ng điện chạy qua. Nếu đoạn mạch này ghép song song với đoạn mạch nào thì Uvôn kế hoặc Utụ sẽ bằng hiệu điện thế hai đầu đoạn mạch đó.

-L

5. Các định luật Kiếc – sôp:

ÁN

a) Đối với hiệu điện thế: UMN = UMA + UAN

TO

b) Đối với dòng điện: Tổng các d ng đổ vào 1 điểm bằng tổng các d ng đổ ra từ điểm đó

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U I

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Điện trở

.Q

R

Vôn kế

Vôn (V)

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ampe (A)

U  IR

Hiệu điện thế

http://daykemquynhon.ucoz.com

U R

N

I

Dụng cụ đo

U Y

Cƣờng độ dòng điện

Đơn vị đo

Ơ

Công thức Định luật Ôm:

TP

Các đại lượng

N

- Tác dụng của dòng điện: Nhiệt, phát sáng, từ, cơ học, hóa học, sinh lí.

IỄ N

Đ

I1 + I2 + I3 = I4 + I5

D

II. Bài tập vận dụng

Bài 1: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ : trong đó : R1 = 10  , R2 = 6  , R3 = 2  , R4 = 3  , R5 = 4  và cƣờng độ d ng điện qua điện trở R3 là I3 = 0,5 A. Tính cƣờng độ d ng điện qua m i điện trở và hiệu điện thế UAB. 17

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

H

Ó

A

c/ Cần ít nhất bao nhiêu điện trở R0 và mắc chúng nhƣ thế nào vào nguồn điện không đổi có điện trở r nói trên để cƣờng độ d ng điện qua m i điện trở R0 đều bằng 0,1A ?

Í-

Bài 7: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ. Biết UAB = 18V không đổi cho cả bài toán, bóng đèn Đ1 ( 3V - 3W )

-L

Bóng đèn Đ2 ( 6V - 12W ) . Rb là giá trị của biến trở Và con chạy đang ở vị trí C để 2 đèn sáng bình thƣờng :

ÁN

UAB

1) Đèn Đ1 và đèn Đ2 ở vị trí nào trong mạch ?

2) Tính giá trị toàn phần của biến trở và vị trí con chạy C ?

TO

r (1)

(2)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

b/ Trong các cách mắc trên, cách mắc nào tiêu thụ điện năng ít nhất ? Nhiều nhất ?

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

ẠO

Đ

G

N

H Ư

TR ẦN

10 00

B

a/ Xác định cƣờng độ d ng điện qua m i điện trở R0 trong những trƣờng hợp còn lại ?

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh Bài 2: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ: R1 = 5  , R2 = 8  , R3 = 10  , R4 = 4  .Ampe kế có điện trở không đáng kể, biết UAB = 18 V. Tính số chỉ của Ampe kế.

Bài 3: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ :trong đó R1 = 30  , RA = 0; R2 = R3 = R4 = 10  a/ Tìm điện trở tƣơng đƣơng của mạch điện. b/ Biết Ampe kế chỉ 3 A. Tính hiệu điện thế UAB và cƣờng độ d ng điện qua các điện trở.

Bài 4: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ, trong đó: R1 = R5 = 4  , R2 = 3  , R3 = 5  , R4 = 2  , UAB = 8 V. a/ Khi khóa K mở: tính điện trở tƣơng đƣơng của mạch điện, cƣờng độ d ng điện qua các điện trở. b/ Khi khóa K đóng: tính điện trở tƣơng đƣơng của mạch điện, cƣờng độ d ng điện qua các điện trở, tìm số chỉ của Ampe kế.

Bài 5: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ : trong đó: R1 = R2 = R3 = 6  , R4 = 2  , UAB = 18 V. a/ Nối M và B bằng một Vônkế có điện trở rất lớn.

Tìm số chỉ của Vônkế. b/ Nối M và B bằng một Ampe kế có điện trở rất nhỏ.

Tìm số chỉ của Ampe kế và chiều d ng điện qua Ampe kế Bài 6 : Cho 3 điện trở có giá trị nhƣ nhau bằng R0, đƣợc mắc với nhau theo những cách khác nhau và lần lƣợt nối vào một nguồn điện không đổi xác định luôn mắc nối tiếp với một điện trở r . Khi 3 điện trở trên mắc nối tiếp thì cƣờng độ d ng điện qua m i điện trở bằng 0,2A, khi 3 điện trở trên mắc song song thì cƣờng độ d ng điện qua m i điện trở cũng bằng 0,2A.

D

IỄ N

Đ

3) Khi dịch chuyển con chạy về phía N thì độ sáng của hai đèn thay đổi thế nào ?

M Rb

C

N

Bài 8: Cho mạch điện nhƣ hình 1, trong đó U = 48V; R1 = 30Ω; R2 = 16 Ω; R3 = 10 Ω; R4 = 200 Ω. Ampe kế 18

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial Hình 1

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý chỉ 0,8A và vôn kế chỉ 12V. Bỏ qua điện trở dây nối.

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

a) Hãy xác định điện trở của ampe kế và vôn kế. b) Nếu tăng giá trị điện trở R4 thì số chỉ ampe kế thay đổi thế nào?

Bài 9:

N

Cho mạch điện nhƣ hình 2. Nguồn điện không đổi

H

Ơ

U = 24V; R0 = 4 ; R2 = 15 ; đèn Đ là loại 6V – 3W.

U Y .Q

thƣờng. Hãy tính giá trị điện trở R1 và R3. Bỏ qua điện

ẠO Đ G N H Ư TR ẦN B 10 00 A Ó H Í-L ÁN TO

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Hình 2

trở dây nối.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

điểm M. Biết số chỉ của vôn kế là 3V và đèn sáng bình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Vôn kế có điện trở lớn vô cùng và chốt dƣơng mắc vào

19 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh CHỦ ĐỀ 2: CÔNG – CÔNG SUẤT CỦA DÒNG ĐIỆN I. Kiến thức cơ bản 1. Công và công suất của dòng điện: + Công suất: P = U.I (W) + Công của d ng điện: A = P.t = UIt (J)

N

A : công của d ng điện ( J )

H

Ơ

P : công suất điện ( W )

U Y

1kW = 1000 W .

.Q TP

1kWh = 3,6 .10-6 J

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

2. Định luật Jun-Lenxơ: Q = RI2.t (J) Bài tập tự luyện

D

10 00

B

Bài 2: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ: Biết R1 = 4  , bóng đèn Đ: 6V - 3W, R2 là một biến trở. Hiệu điện thế UMN = 10V (không đổi).

TR ẦN

H Ư

N

G

Bài 1: Giữa 2 điểm A và B có hiệu thế 120V , ngƣời ta mắc song song 2 dây kim loại . Cƣờng độ d ng điện qua dây thứ nhất là 4A qua dây thứ 2 là 2A . a) Tính cƣờng độ d ng điện trong mạch chính ? b) Tính điện trở của m i dây và điện trở tƣơng đƣơng của mạch ? c) Tính công suất điện của mạch và điện năng sử dụng trong 5h ? d) Để có công suất của cả đoạn mạch là 800W , ngƣời ta phải cắt bớt một đoạn của đoạn dây thứ 2 rồi mắc song song lại với dây thứ nhất vào hiệu điện thế nói trên . Hãy tính điện trở của đoạn dây bị cắt đó ?

M

R1

N

A

a. Xác định R2 để đèn sáng bình thƣờng.

H

Ó

b. Xác định R2 để công suất tiêu thụ trên R2 là cực đại. Tìm giá trị đó.

-L

Í-

R2

Đ5

ÁN

Bài 3:

A

TO

Có 5 bóng đèn, công suất định mức bằng nhau mắc theo sơ đồ nhƣ hình (H.2) thì cả 5 đèn đều sáng bình thƣờng. Bỏ qua điện trở các dây nối.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1 h = 3600 s .

1. Cho giá trị định mức của đèn Đ2 là 3V-3W. Tìm giá trị định mức của các đèn c n lại.

Đ4

Đ3

Đ2

B

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

t: thời gian ( s )

D

IỄ N

Đ

Đ1 (H.2) 2. Nếu đột nhiên đèn Đ4 bị cháy thì lúc đó các đèn c n lại có độ sáng thế nào? Giả thiết rằng hiệu điện thế UAB đƣợc giữ không đổi và các đèn c n lại không bị cháy.

Bài 4: Cho mạch điện nhƣ hình vẽ: Đèn Đ1 ghi 12V - 12W; Đèn Đ2 ghi 3V - l,5W; UAB = 19,2V đƣợc giữ không đổi; Rx là biến trở; bỏ qua điện trở dây nối.

1. Chỉnh Rx đến giá trị thích hợp để các đèn sáng bình thƣờng. a. Tìm giá trị thích hợp đó của Rx 20 www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh b. Tính nhiệt lƣợng tỏa ra trên điện trở R trong 10 phút theo đơn vị Đ1 Calo.

2. Chỉnh Rx = Ro để công suất tiêu thụ trên đoạn mạch MN bằng công suất tiêu thụ trên R.

Đ2

Rx M

N

N

a. Tìm R0.

R

Ơ

b. Bình luận về độ sáng của đèn 1 và đèn 2.

.Q

TP

b/ Nếu một đèn bị đứt dây tốc, độ sáng của các đèn c n lại sẽ thay đổi nhƣ thế nào?

G

Đ

a/ Nhiệt lƣợng mà bép tỏa ra trong 1phút là bao nhiêu?

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Bài 6: Khi hoạt động bình thƣờng một bếp điện có điện trở R= 90Ω thì cƣờng độ d ng điện qua bếp lúc đó là 2,9A.

H Ư

N

b/ Nếu dùng bếp để đun sôi 0,5 lít nƣớc có nhiệt độ ban đầu là 250C thì mất thời gian là 5phút. coi rằng nhiệt lƣợng cần thiết để đun sôi nƣớc là có ích. Tính hiệu suất của bếp. Biết nhiệt dung riêng của nƣớc là 4200J/Kg.K.

TR ẦN

Bài 7: Một ấm bằng nhôm có khối lƣợng 0,4kg chứa 2 lít nƣớc ở 30oC. Để đun sôi nƣớc ngƣời ta dùng một bếp điện loại 220V- 1100W, hiệu suất của bếp là 80%. Biết nhiệt dung riêng của nhôm là 880J/kg.K và của nƣớc là 4200J/kg.K. Mắc bếp vào hiệu điện thế 220V và bỏ qua sự mất mát nhiệt ra môi trƣờng.

10 00

B

a) Phải trả bao nhiêu tiền điện cho việc đun sôi lƣợng nƣớc trên? Biết giá điện là 1400 đồng/kW.h.

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

b) Khi nƣớc bắt đầu sôi thì tắt bếp và đổ thêm vào ấm 1 lít nƣớc ở 20oC. Sau khi có cân bằng nhiệt thì cần phải dùng bếp bao lâu nữa thì nƣớc lại sôi?

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

a/ Cần mắc chúng nhƣ thế nào vào mạng điện có hiệu điện thế 240V để chúng sáng bình thƣờng?

Vẽ sơ đồ mạch điện.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bài 5: Có 4 đèn gồm: 1 đèn Đ1 loại 120V-40W; 1 đèn Đ2 loại 120V-60W; 2 đèn Đ3 loại 120V-50W.

21 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

CHƢƠNG IV: TỪ HỌC I. Kiến thức cơ bản 1. Từ trƣờng - Xung quanh nam châm và d ng điện có từ trƣờng.

Ơ

N

- Sau khi bị nhiễm từ, sắt non không giữ đƣợc từ tính lâu, thép giữ đƣợc từ tính lâu dài.

Nội dung 4 ngón tay hƣớng theo chiều Xác định chiều của đƣờng sức từ d ng điện, ngón tay cái choãi ra trong l ng ống dây. chỉ chiều của đƣờng sức từ trong l ng ống dây. Đặt bàn tay sao cho đƣờng sức từ hƣớng vào l ng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hƣớng Xác định chiều của lực điện từ. theo chiều d ng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.

10 00

B

TR ẦN

Cấu tạo Nguyên tắc hoạt động Năng lượng chuyển hóa - Nam châm tạo ra từ trƣờng.

Dựa trên tác dụng của từ trƣờng Điện năng đƣợc chuyển hóa - Khung dây dẫn có d ng điện lên khung dây dẫn có d ng điện thành cơ năng. chạy qua. chạy qua.

4. Máy phát điện xoay chiều Nguyên tắc hoạt động Năng lượng chuyển hóa Khi cho cuộn dây dẫn kín quay - Nam châm. trong từ trƣờng của nam châm Cơ năng đƣợc chuyển hóa thành - Cuộn dây (bộ phận đứng yên: hay cho nam châm quay trƣớc điện năng. stato, bộ phận quay: roto). cuộn dây xuất hiện d ng điện cảm ứng.

5. Truyền tải điện năng đi xa

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Cấu tạo

- Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đƣờng dây: Php 

RP 2 .

U2

Đ

ÀN

- Để giảm hao phí điện năng do tỏa nhiệt trên đƣờng dây tải điện, phải tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đƣờng dây.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

3. Động cơ điện một chiều

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

ẠO

H Ư

N

G

Đ

Bàn tay trái

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Nắm tay phải

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Mục đích

U Y

Quy tắc

H

2. Các quy tắc

D

IỄ N

6. Máy biến thế Cấu tạo

Nguyên tắc hoạt động

Tác dụng - Làm biến đổi hiệu điện thế.

- Hai cuộn dây có số v ng dây Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ U1 n1 khác nhau, đặt cách điện với cấp của máy biến thế một hiệu  nhau. điện thế xoay chiều thì ở hai U 2 n2 - Một lõi sắt pha silic chung đầu cuộn thứ cấp xuất hiện - Đặt máy tăng thế ở đầu cho cả hai cuộn dây. một hiệu điện thế xoay chiều. đƣờng dây tải điện, đặt máy hạ 22

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh thế ở nơi tiêu thụ để giảm hao phí trên đƣờng dây tải điện.

II. Bài tập vận dụng Dạng 1: Truyền tải điện năng đi xa

Ơ

N

Bài 1.Trên cùng một đƣờng dây tải đi cùng một công suất P, hãy so sánh công suất hao phí khi dung hiệu điện thế 600000V với khi dung hiệu điện thế 150000V ?

TR ẦN

H Ư

N

a. Hiệu điện thế hai đầu dây tải là bao nhiêu? b. Để công suất hao phí giảm còn 125W thì hiệu điện thế phải tăng lên bao nhiêu vôn?

Bài 5 : Ngƣời ta cần truyền tải một công suất điện 100kW đi xa 90km, với điều kiện hao phí do năng suất tỏa nhiệt trên đƣờng truyền dây không vƣợt quá 2% công suất cần truyền đi. Ngƣời ta dùng dây dẫn bằng đồng có điện trở suất và khối lƣợng riêng lần lƣợt là 1,7.10-8 Ωm và 8900kg/m3.Tính khối lƣợng của dây dẫn khi truyền điện năng dƣới hiệu điện thế U=6kV.

10 00

B

Dạng 2: Máy biến thế

A

Bài 1. Ở hai đầu đƣờng dây tải điện một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng dây là 500 vòng và 11000 vòng. Ở cuối đƣờng dây gần nơi sử dụng điện đặt một máy hạ thế với các cuộn dây có số vòng dây là 132 000 vòng và 1320 vòng. Hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp l;à 100V, công suất tải đi là 110 000W

ÁN

-L

Í-

H

Ó

a. Tìm hiệu điện thế ở nơi sử dụng ? b. Tìm công suất hao phí trên đƣơng dây biết rằng điện trở tổng cộng của dây là 100 ôm.

Bài 2. Một máy phát điện sản ra d ng điện có U = 25 000V . Sau đó cho qua máy biến thế 1cos số vòng dây sơ cấp 220 vòng số vòng dây thứ cấp 4400 vòng, sau khi qua máy biến thế 1 d ng điện đƣợc tải đến máy biến thế 2 để hạ thế và dẫn vào nhà máy công nghiệp. Hỏi sau khi qua máy biến thế 2 hiệu điện thế hai đầu dây dẫn vào nhà máy là bao nhiêu biết máy biến thế 2 có số vòng dây cuộn sơ cấp lớn gấp 50 lần số vòng cuộn thứ.

ÀN

Bài 3. Một máy biến thế dùng trong gia đình có hiệu điện thế đầu vào là 220V và có hai ngỏ ra 110V và 22V .Tính số vòng dây của các cuộn thú cấp tƣơng ứng biết cuôn sơ cấp có 3600 vòng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

Đ

ẠO

a. Tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đƣờng dây? b. Nếu tăng hiệu điện thế lên 20 000V thì công suất hao phí giảm đi bao nhiêu?

Bài 4. Ngƣời ta muốn tải công suất điện 50 000 W từ một nhà máy đến khu dân cƣ cách nhà máy 150Km. Biết công suất hao phí trên đƣờng dây là 500W và cứ 1Km có điện trở 0,5 ôm.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

Bài 3. Ngƣời ta muốn tải công suất điện 20 000 W từ một nhà máy đến khu dân cƣ cách nhà máy 50Km. Hệu điện thế hai đầu dây dẫn là 10 000V , dây tải bằng đồng cứ 1Km có điện trở 0,4 ôm.

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Bài 2. Đƣờng dây tải điện dài 100Km, có hiệu điện thế hai đầu dây tải là 15000V. Dây tải có điện trở 0,2 ôm trên 1Km.D ng điện truyền đi trên dây tải là 10A. tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đƣờng dây.

Muốn công suất hao phí giảm đi 4 lần thì phải tăng hiệu điện thế lên bao nhiêu lần ?

IỄ N

Đ

Bài 4.Một máy phát điện xoay chiều cho một hiệu điện thế ở hai cực của máy là 1800V. muốn

D

Tải điện đi xa ngƣời ta phải tăng hiệu điện thế lên 36 000V.

a) Hỏi phải dùng máy biến thế có các cuộn dây có số vòng theo tỉ lệ nào ? Cuộn dây nào mắc vào hai đầu máy phát điện ? b) Công suất hao phí sẽ giảm bao nhiêu lần ?

23 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

CHƢƠNG V: QUANG HỌC CHỦ ĐỀ 1: HIỆN TƢỢNG PHẢN XẠ - HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Kiến thức cơ bản

N

1. Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trƣờng trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đƣờng thẳng.

10 00

B

+ i tăng thì r tăng. + i = 0 thì r = 0.

H

Ó

A

CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH I. Kiến thức cơ bản

Í-

1. Thấu kính:

ÁN

-L

a.Định nghĩa

TO

Thấu kính là một khối chất trong suốt giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc một mặt phẳng và một mặt cầu.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- Tia sáng truyền từ nƣớc sang các môi trƣờng trong suốt khác thì r < i.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP ẠO Đ G N H Ư

TR ẦN

3. Hiện tƣợng khúc xạ ánh sáng: Tia sáng bị gãy khúc khi truyền qua hai môi trƣờng trong suốt khác nhau.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Góc phản xạ bằng góc tới: i’ = i.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

U Y

* Tia phản xạ IR nằm trong mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến tại điểm tới IN.

H

Ơ

2. Định luật phản xạ ánh sáng:

b.Phân loại thấu kính Có hai cách phân loại: Về phƣơng diện quang học, thấu kính chia làm hai loại Thấu kính hội tụ:Làm hội tụ chùm tia sáng tới 24

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Thấu kính phân kì:Làm phân kì chùm tia sáng tới www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Ơ

N

Về phƣơng diện hình học :

Thấu kính mép dày:Phần giữa mỏng hơn phần rìa

N

G

*Các tia đặc biệt :

TR ẦN

H Ư

+ Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng.

O

B

O

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

a.Đƣờng đi của tia sáng qua thấu kính:

10 00

+ Tia qua tiêu điểm chính( hoặc có đƣờng kéo dài qua tiêu điểm chính F) cho tia ló song song trục

-L

Í-

O

H

Ó

F/

F/

O

A

chính.

TO

ÁN

+ Tia tới song song trục chính cho tia ló qua tiêu điểm chính F/ (hoặc đƣờng kéo dài qua F/ )

F/

F/

Đ IỄ N

O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP ẠO

2. Đƣờng đi của tia sáng qua thấu kính:

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Thấu kính mép mỏng:Phần rìa mỏng hơn phần giữa

O

D

*Tia tới bất kỳ: - Vẽ tiêu diện vuông góc trục chính tại tiêu điểm chính ảnh F/ - Vẽ trục phụ song song với tia tới SI,cắt tiêu diện tại tiêu điểm phụ F1 - Vẽ tia ló đi qua tiêu điểm phụ F1 (hoặc đƣờng kéo dài qua tiêu điểm phụ)

25 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

F1 O O

F

/

F

F1

Ơ

N

b. Vẽ ảnh của vật cho bởi thấu kính:

S/ O

TP

S/

O

.Q

F/

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

S S

N

G

* Vật là điểm sáng nằm trên trục chính: Dùng một tia bất kỳ và tia đi theo trục chính

H Ư

F1 S

S/

O

F

/

F

TR ẦN

O

F1

10 00

B

* Vật là đoạn thẳng AB vuông góc trục chính,A ở trên trục chính thì vẽ ảnh B/ của B sau đó hạ đƣờng vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A/B/.

F A/

O

F/

B/

Í-

H

O

A/

A

Ó

A

A

B/

-L

B

B

ÁN

c. Tính chất ảnh(chỉ xét cho vật thật)

TO

Ảnh thật Ảnh ảo -Chùm tia ló hội tụ -Chùm tia ló phân kì -Ảnh hứng đƣợc trên màn -Ảnh không hứng đƣợc trên màn,muốn nhìn phải -Ảnh có kích thƣớc thì ngƣợc chiều với vật, khác nhìn qua thấu kính. bên thấu kính -Ảnh có kích thƣớc thì cùng chiều vật, cùng bên -Ảnh của điểm sáng thì khác bên thấu kính, khác thấu kính với vật. bên trục chính với vật. Ảnh của điểm sáng thì cùng bên thấu kính, và cùng bên trục chính với vật. d. Vị trí vật và ảnh:

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

F

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

* Vật là điểm sáng nằm ngoài trục chính: Vẽ hai trong ba tia đặc biệt.

* Với thấu kính hội tụ: Xét vật sáng là đoạn thẳng nhỏ AB vuông góc trục chính + Vật thật ở ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật ,ngƣợc chiều với vật .

A

B/ F O

26 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

B

A/

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

+ Vật thật ở trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo ,cùng chiều với vật,lớn hơn B/

A/

F/

O

.Q

B

F/

A

10 00

B/

O

Í-

H

Ó

Lƣu ý: Vật thật ,ảnh thật vẽ bằng nét liền, ảnh ảo vẽ bằng nét đứt. Tia sáng vẽ bằng nét liền, có dấu mũi tên chỉ chiều truyền của tia sáng.

-L

Bảng tổng kết tính chất vật và ảnh qua thấu kính

ÁN

I.Bảng tổng kết chi tiết (CO=C’O=2OF)

TO

1.Với thấu kính hội tụ

STT Vị trí vật 1 Vật thật ở C 2 Vật thật từ ∞ đến C 3 Vật thật từ C đến F 4 Vật thật ở F 5 Vật thật từ F đến O 2.Với thấu kính phân kì

Đ

STT 1

Vị trí vật Vật thật từ ∞ đến O

Vị trí ảnh Ảnh thật ở C’ Ảnh thật ở F’C’ Ảnh thật từ C’ đến ∞ Ảnh thật ở ∞ Ảnh ảo trƣớc thấu kính

Tính chất ảnh Ảnh bằng vật, ngƣợc chiều vật Ảnh nhỏ hơn, ngƣợc chiều vật Ảnh lớn hơn, ngƣợc chiều vật

Vị trí ảnh Ảnh ảo ở F’O’

Tính chất ảnh Ảnh nhỏ hơn, cùng chiều vật

27 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP A/

A

B

TR ẦN

+ Vật thật là đoạn thẳng nhỏ AB vuông góc trục chính luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật.

IỄ N D

Đ H Ư

N

* Với thấu kính phân kỳ:

F/

O

G

A

ẠO

B

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

+ Vật thật ở tiêu diện cho ảnh ở vô cực ,ta không hứng đƣợc ảnh.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

A

N

B

Ơ

vật.

Ảnh lớn hơn, cùng chiều vật

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

-Với thấu kính hội tụ, vật thật chỉ cho ảnh ảo nếu trong khoảng OF, còn lại cho ảnh thật, ảnh thật thì ngƣợc chiều, còn ảo thì cùng chiều.

-Về độ lớn của ảnh:dễ dàng thấy đƣợc độ lớn ảnh tăng dần đến ∞ rồi giảm.

-Vật thật luôn cho ảnh ảo cùng chiều và nhỏ hơn vật.

Ơ

N

II. Bài tập vận dụng

H

Dạng 1: Toán vẽ đối với thấu kính

- Vật có vị trí: d = f - Vật có vị trí: 0 < d < f.

Ó

O

F

F

S

O

S

O

F

Í-

H

S

A

10 00

B

- Vật có vị trí: d > 2f - Vật có vị trí: d = 2f - Vật có vị trí: f < d < 2f Bài 2. Vẽ ảnh của điểm sáng S trong các trƣờng hợp sau:

ÁN

-L

Bài 3. Trong các hình xy là trục chính O là quang tâm, A là vật, A’là ảnh. Xác định: tính chất ảnh, loại thấu kính, vị trí các tiêu điểm chính?

A A

A

ÀN

x

O

y

x

y

x

y

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Bài 1. Vẽ ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ và phân kì trong những trƣờng hợp sau:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

- Cần 2 tia sáng để vẽ ảnh của một vật.

- Vật nằm trên tia tới, ảnh nằm trên tia ló ( hoặc đƣờng kéo dài tia ló)..

- Nhớ đƣợc 3 tia sáng đặc biệt - Nhớ đƣợc tính chất ảnh của vật qua thấu kính - Nếu đề bài cho S và S’, trục chính thì S và S’ cắt nhau tại quang tâm O trên trục chính.

- Dựa vào vị trí của S,S’ so với trục chính ta kết luận đƣợc S’ là ảnh thật hay ảo, thấu kính là hội tụ hay phân kì.

- Nếu đề bài cho vật AB và ảnh A’B’, tiến hành nối AB và A’B’ chúng cắt nhau tại quang tâm O, Ox vuông góc với AB sẽ là trục chính của thấu kính.

- Xác định tiêu điểm F: Từ S hoặc AB vẽ tia SI song song trục chính, giao trục chính với IS’ là F. Bài tập tự luyện

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

Phƣơng pháp

IỄ N

Đ

Bài 4:Trong các hình sau đây , xy là trục chính thấu kính.S là điểm vật thật, S’ là điểm ảnh. Với m i trƣờng hợp hãy xác định: b.TK thuộc loại nào?

C.Các tiêu điểm chính bằng phép vẽ

D

a.S’ là ảnh gì

28 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon www.facebook.com/daykem.quynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn http://daykemquynhon.blogspot.com Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh Bài 5: Trong các hình sau đây , xy là trục chính thấu kính. AB là vật thật. A’B’ là ảnh.Hãy xác định: a.A’B’ là ảnh gì

b.TK thuộc loại nào?

C.Các tiêu điểm chính bằng phép

H

Ơ

N

vẽ

U Y

ẠO

B

Đ

A’

TR ẦN

Dạng 2: Xác định tính chất ảnh – mối quan hệ ảnh vật

H Ư

N

G

B’

A

B

Ví dụ: Cho 1 TK phân kì có tiêu cự f, 1vật sáng AB có dạng mũi tên thẳng đặt vuông góc với trục chính , A nằm trên trục chính ; Biết AB = h ; AB = h ; OA = d ; OA = d .

Chứng minh các công thức sau : h d   h d 1 1 1 2,   f d d Lời giải

Í-

h d   h d

-L

1, Chứng minh

H

Ó

A

10 00

1,

ÁN

Xét  OAB   OAB ta có : 1 1 1   f d d

Đ

ÀN

2, Chứng minh :

AB  OA h d     ( đpcm) AB OA h d

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

b.Bằng phép vẽ đƣờng đi tia sáng, xác định quang tâm và tiêu điểm chính của thấu kính?

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

a.Tính chất vật, ảnh, tính chất của thấu kính?

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Bài 6: Cho AB là vật sáng, A’B’ là ảnh của AB.Hãy xác định:

AB  FA AB  FA FO  AO    => OI FO AB FO FO       h d h f d d f d  => mà =>    d f  d .( f  d ) h d h f d f = > d f  d . f  d .d  = > d .d   d . f  d . f 1 1 1 Chia 2 vế cho d .d . f ta đƣợc :   (đpcm) f d d

D

IỄ N

Xét FOI   FAB ta có :

29 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý Bài tập tự luyện

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Bài 1. Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính 10 cm. Nhìn qua thấu kính thấy 1 ảnh cùng chiều và cao gấp 3 lần vật. Xác định tiêu cự của thấu kính, vẽ hình?

Ơ

N

Bài 2: Ngƣời ta dung một thấu kính hội tụ để thu ảnh của một ngọn nến trên một màn ảnh. Hỏi phải đặt ngọn nến cách thấu kính bao nhiêu và màn cách thấu kính bao nhiêu để có thể thu đƣợc ảnh của ngọn nến cao gấp 5 lần ngọn nến. Biết tiêu cự thấu kính là 10cm, nến vuông góc với trục chính, vẽ hình?

.Q

ẠO

TP

Bài 5: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự 6cm. Vật sáng AB là một đoạn thẳng đặt vuông góc trục chính của thấu kính cho ảnh ở trên màn cách vật 25cm. Xác định vị trí vật và ảnh.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Bài 6: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự 6cm. Vật sáng AB là một đoạn thẳng đặt vuông góc trục chính của thấu kính cho ảnh cùng chiều vật cách vật 25cm. Xác định vị trí vật và ảnh.

H Ư

N

G

Bài 7: Một thấu kính phân kỳ có tiêu cự 30cm. Vật sáng AB là một đoạn thẳng đặt vuông góc trục chính của thấu kính cho ảnh cách vật 25cm. Xác định vị trí vật và ảnh. (d=42,6cm)

TR ẦN

Bài 8: Một vật sáng AB cho ảnh thật qua một thấu kính hội tụ L, ảnh này hứng trên một màn E đặt cách vật một khoảng 1,8m, ảnh thu đƣợc cao bằng 1/5 vật. a) Tính tiêu cự của thấu kính

10 00

B

b) Giữa nguyên vị trí của AB và màn E. Dịch chuyển thấu kính trong khoảng AB và màn. Có vị trí nào khác của thấu kính để ảnh lại xuất hiện trên màn E không?

-L

Í-

H

Ó

A

Bài 9: Một thấu kính hội tụ L đặt trong không khí. Một vật sáng AB đặt vuông góc trục chính trƣớc thấu kính, A trên trục chính ảnh A’B’ của AB qua thấu kính là ảnh thật. a. Vẽ hình sự tạo ảnh thật của AB qua thấu kính. b. Thấu kính có tiêu cự (Khoảng cách từ quang tâm đến điểm) là 20 cm khoảng cách AA’ = 90cm.

Hãy tính khoảng cách OA. Bài 10: Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự 20cm tạo ảnh A’B’

TO

ÁN

1. Biết A’B’ = 4AB. Vẽ hình và tính khoảng cách từ vật tới thấu kính (xét 02 trƣờng hợp: ảnh thật và ảnh ảo).

2. Cho vật AB di chuyển dọc theo trục chính của thấu kính. Tính khoảng cách ngắn nhất giữa vật và ảnh thật của nó.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Bài 4: Một thấu kính phân kỳ có tiêu cự 20cm. Vật sáng AB là một đoạn thẳng đặt vuông góc trục chính của thấu kính cho ảnh cao bằng nửa vật. Xác định vị trí vật và ảnh. (d=20, d’=10cm)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bài 3: Một thấu kính hội tụ có tiêu cự 20cm. Vật sáng AB là một đoạn thẳng đặt vuông góc trục chính của thấu kính cho ảnh cao bằng nửa vật. Xác định vị trí vật và ảnh. (d=30,60cm)

Đ

Bài 11:

D

IỄ N

Một vật sáng AB đƣợc đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ. Điểm A nằm trên trục chính. Ảnh A1B1 tạo bởi thấu kính hứng đƣợc trên màn cao gấp 2 lần vật, khoảng cách từ màn đến vật là 22,5cm. a) Dựng ảnh A1B1 của vật sáng AB tạo bởi thấu kính trên. b) Giữ vật và màn cố định, dịch chuyển thấu kính trong khoảng từ vật đến màn ta thấy có một vị trí khác của thấu kính cũng cho ảnh rõ nét trên màn. Hỏi phải dịch chuyển thấu kính theo chiều nào? Một đoạn bao nhiêu?

30 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn Tài liệu ôn thi 10 chuyên Lý

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh

Bài 12: Đặt vật sáng AB dạng mũi tên trƣớc một thấu kính cho , khi dịch chuyển AB theo phƣơng trục chính một khoảng 9cm thì cho ảnh . Biết AB vuông góc với trục chính của thấu kính A nằm trên trục chính của thấu kính và tiêu cự f > 15cm. a) Thấu kính trên là thấu kính gì? Vì sao? b) Hãy tìm tiêu cự của thấu kính.

H

Ơ

1 A'B'  AB .

3

U Y

TP

.Q

b) Biết ảnh cách vật 90cm. Tìm khoảng cách từ thấu kính đến vật và tính tiêu cự của thấu kính (không dùng trực tiếp các công thức thấu kính).

Đ

a) Xác định vị trí đặt thấu kính để ảnh A’B’ của vật AB hiện rõ nét trên màn.

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

b) Tính độ cao ảnh A’B’ của vật AB.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Bài 14: Vật sáng AB cao 2 cm đặt cách màn một khoảng L = 72 cm. Trong khoảng giữa vật và màn ngƣời ta đặt một thấu kính hội tụ có tiêu cự 18 cm, sao cho AB vuông góc với trục chính của thấu kính tại A.

ÀN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

a) Hãy vẽ ảnh của vật qua thấu kính.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

chính cho ảnh

N

Bài 13: Vật sáng AB có dạng mũi tên đặt vuông góc với trục chính của thấu kính, điểm A nằm trên trục

31 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial