TIỂU LUẬN CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT PHÂN BÓN ĐỀ TÀI SẢN XUẤT ACID SULFURIC TỪ S

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

NHÓM 1 GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TIỂU LUẬN CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT PHÂN BÓN Đề tài: Sản xuất acid sulfuric từ S

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

BỘ CÔNG THƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM KHOA CÔNG NGHỆ HÓA HỌC

TPHCM, tháng 12 năm n 2015

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1

Nguyễn Trí Thắng

Các vấn đề về nguyên liệu: lưu huỳnh nguyên tố, khái niệm về acid sulfuric

90%

2

Nguyễn Ngọc Khánh Phương

Các vấn đề về nguyên liệu: Lưu huỳnh và cách khai tác lưu huỳnh.

100%

3

Ngô Chí Nghĩa

4

Đỗ Trung Quân

5

Huỳnh Văn Trúc

6

N H Ư

TR ẦN

B

10 00

90%

Cơ sở hóa lý của quá trình sản xuất.

90%

Nguyễn Hoàng Linh

Công nghệ sản xuất. Tổng hợp và làm word.

Nhóm trưởng

7

TrầnThị Qúy Anh

Ứng dụng của H2SO4

90%

8

Nguyễn Minh Tân

Xu thế phát triển

90%

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

Các vấn đề về nguyên liệu : Cách tạo SO2 từ S và SO3 từ SO2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Công việc

G

Họ và tên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Mức độ hoàn thành

STT

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Đ ẠO

BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ

D

IỄ N

Đ

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00

TR ẦN

G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC

1.2.

Tính chất chung của Lưu huỳnh............................................................................. 1

1.3.

Tính chất vật lý....................................................................................................... 1

1.4.

Tính chất nguyên tử ................................................................................................ 2

1.6.

Đồng vị .................................................................................................................. 4

1.7.

Đặc điểm ................................................................................................................ 5

1.8.

Ứng dụng ............................................................................................................... 7

1.9.

Ảnh hưởng môi trường ........................................................................................... 8

H

N

Y

Khai thác lưu huỳnh .......................................................................................... 10

N

TR ẦN

2. Cơ sở hóa lý của quá trình sản xuất. ............................................................................ 11 Chuẩn bị nguyên,nhiên vật liệu: ........................................................................... 11 Nguyên liệu: .................................................................................................. 11

2.1.2.

Nhiên liệu: ..................................................................................................... 11 Các phản ứng hoá học trong quá trình đốt nguyên liệu: .................................. 12

A

2.2.1.

Tinh chế khí SO2 .................................................................................................. 12

Ó

2.3.

10 00

Đốt nguyên liệu sản xuất SO2: .............................................................................. 11

-H

2.2.

B

2.1.1.

Sơ lược về quá trình tinh chế khí:................................................................... 12

2.3.2.

Thiết bị làm sạch khí gồm: ............................................................................. 13

-L

2.4.

Ý

2.3.1.

Oxi hoá SO2 thành SO3:........................................................................................ 14 Đối với phương pháp tháp đệm: ..................................................................... 15

2.4.2.

Phương pháp tiếp xúc: ................................................................................... 15

2.4.3.

Xúc tác: ......................................................................................................... 16

ÀN

TO

ÁN

2.4.1.

Đ IỄ N

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

1.12.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Các hợp chất của lưu huỳnh ................................................................................ 8

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

TP

1.11.

2.5.

D

Đ ẠO

Sự phổ biến ......................................................................................................... 8

G

1.10.

2.1.

N

Giới thiệu sơ lược về lưu huỳnh.............................................................................. 1

Ơ

1.1.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1. Các vấn đề về nguyên liệu [1], [5] ................................................................................. 1

Hấp thụ anhydrit sunfuaric SO3 ............................................................................ 18

2.5.1.

Cơ sở lí thuyết của quá trình hấp thụ: ............................................................. 18

2.5.2.

Thiết bị trong quá trình hấp thụ: ..................................................................... 18

3. Acid sulfuaric [4] ........................................................................................................ 20 3.1.

Lịch sử của phát triển acid sulfuric ....................................................................... 20

3.2.

Tính chất vật lý..................................................................................................... 22

3.2.1.

Các dạng của acid sulfuric ............................................................................. 22

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.2.2.

Tính phân cực và tính dẫn điện ...................................................................... 22

3.3.1.

Phản ứng với nước ......................................................................................... 23

3.3.2.

Các phản ứng khác ......................................................................................... 23

4.2.

Làm sạch khí SO2: ................................................................................................ 27

4.3.

Ðiều chế H2SO4 theo phương pháp tiếp xúc:........................................................ 27

N

Giai đoạn oxi hóa lưu huỳnh. ................................................................................ 26

Y

N

H

Ơ

4.1.

Giai đoạn oxi hóa SO2.................................................................................... 27

4.3.2.

Giai đoạn hấp thụ SO3:................................................................................... 28

5. Ứng dụng của acid sulfuric [4] .................................................................................... 29

Cải tiến các công đoạn hấp thụ và làm lạnh .......................................................... 33

6.3.

Cải tiến các hệ thống an toàn ................................................................................ 34

N

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 35

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

6.2.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Vấn dề thu hồi nhiệt thải. ...................................................................................... 32

G

6.1.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

6. Xu thế phát triển [4] .................................................................................................... 32

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

4.3.1.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

4. Các quy trình công nghệ sản xuất [5], [3] .................................................................... 24

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC HÌNH ẢNH

N

Hình 1.7.1. Một mẩu lưu huỳnh nóng chảy thành chất lỏng màu đỏ máu. Ngọn lửa màu

H

Ơ

Hình 1.6. Hình ảnh mô phỏng phân tử S8 ........................................................................... 4

N

Hình 1.3. Các dạng thù hình của lưu huỳnh ....................................................................... 1

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hình 1.7.2. Tinh thể lưu huỳnh .......................................................................................... 6

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Hình 1.12.1. Thiết bị khai thác lưu huỳnh (Phương pháp Frasch) .................................... 10

TR ẦN

Hình 1.12.2. Hoạt động khai thác lưu huỳnh tại miệng núi lửa......................................... 11 Hình 2.5. Sơ đồ hấp thụ anhydrit sunfuaric SO3 ............................................................... 18

B

Hình 3.1. Sơ đồ nguyên lý của lò tầng sôi. ....................................................................... 27

10 00

Hình 3.3.1. Sơ đồ lưu trình oxi hóa khử khí Sunfuarơ. .................................................... 28

A

Hình 3.3.3. Sơ đồ một nhà máy sản xuất acid sulfuric thông thường hiện nay trên thế giới,

-H

Ó

với công nghệ đốt lưu huỳnh và tiếp xúc kép. .................................................................. 29

-L

Ý

Hình 4. Ứng dụng của acid sulfuric ................................................................................. 30

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hình 5. Ống khói cao…gây ô nhiễm môi trường. ............................................................ 32

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

1.8. Bình ắc quy có acid được sản xuất từ lưu huỳnh ......................................................... 7

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Hình 1.7.3. Các tinh thể lưu huỳnh ở suối nước nóng Wai-o-tapu, New Zealand ............... 6

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

xanh lam của nó có thể quan sát tốt nhất trong bóng tối. .................................................... 5

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Ơ

N

Bảng 1.3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với cấu tạo phân tử và tính chất vật lí của

N

H

lưu huỳnh ................................................................................................................. 2

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 1.4. Đồng vị ổn định nhất: Đồng vị của Lưu huỳnh ........................................ 2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

Bảng 2.3.2. Một số chỉ tiêu chất khí sau khi làm sạch khí. ..................................... 14

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

Bảng 1.3.2. Ảnh hưởng của áp suất hơi tới nhiệt độ ................................................. 2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1.

Các vấn đề về nguyên liệu [1], [5] 1.1. Giới thiệu sơ lược về lưu huỳnh Lưu huỳnh là nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn có ký hiệu S và số nguyên tử 16. Nó là một phi kim phổ biến, không mùi, không vị, nhiều hóa trị. Lưu huỳnh, trong dạng gốc của nó là chất rắn kết tinh màu vàng chanh.Trong tự nhiên, nó có thể tìm thấy ở dạng đơn chất hay trong các khoáng chất sulfua và sulfat.Nó là một nguyên tố thiết yếu cho sự sống và được tìm thấy trong hai acid amin. Sử dụng thương mại của nó chủ yếu trong các phân bón nhưng cũng được dùng rộng rãi trong thuốc súng, diêm, thuốc trừ sâu và thuốc diệt nấm.

1.2. Tính chất chung của Lưu huỳnh Kí hiệu hóa học: S. Hình dạng: màu vàng chanh Lưu huỳnh trong bảng tuần hoàn Số nguyên tử 16, khối lượng nguyên tử chuẩn 32,065(5).Phân loại: phi kim. Nhóm, phân lớp: 16, p. Chu kỳ: chu kỳ 3. Cấu hình electron [Ne] 3s2 3p4 mỗi lớp 2, 8, 6 1.3. Tính chất vật lý Là chất rắn màu vàng, giòn.

Không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ (rượu, benzen, …).

Lưu huỳnh có 2 dạng thù hình: lưu huỳnh tà phương (Sα) và lưu huỳnh đơn tà (Sβ) , chúng đều cấu tạo từ các vòng S8.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Hình 1.3. Các dạng thù hình của lưu huỳnh

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 1 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

S8, mạch vòng tinh thể Sα hoặc Sβ

119oC

Lỏng

Vàng

S8 mạch vòng, linh động

187oC

Quánh, nhớt

Nâu đỏ

TP

TR ẦN

H Ư

1700oC

S2 S

Bảng 1.3.2. Ảnh hưởng của áp suất hơi tới nhiệt độ 10 100 1.000 10.000 1 375

408

449

508

591

100.000 717

10 00

ở T (K)

B

P (Pa)

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

1.4. Tính chất nguyên tử Trạng thái ôxi hóa6, 5, 4, 3, 2, 1, -1, -2. Có Tính Acid mạnh, độ âm điện 2,58 (Thang Pauling) Năng lượng ion hóa: • Thứ nhất: 999,6 kJ·mol−1 • Thứ hai: 2252 kJ·mol−1 • Thứ ba: 3357 kJ·mol−1 Bán kính liên kết cộng hóa trị105±3 pm, bán kính Van der Waals180 pm Cấu trúc tinh thể Trực thoi Độ dẫn nhiệt (ở trạng thái vô định hình) 0.205 W·m−1·K−1, điện trở suất at 20 °C (ở trạng thái vô định hình): 2×1015 (Ω.m).

Tính chất từ: nghịch từ.Mô đun nén 7,7 Gpa. Độ cứng theo thang Mohs 2,0.

Số đăng ký CAS 7704-34-9 Bảng 1.4.Đồng vị ổn định nhất: Đồng vị của Lưu huỳnh iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP

32

S

95,02%

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Da cam

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Hơi

N

1400oC

G

S 6; S4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Vàng

.Q

Rắn

445oC

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

< 113oC

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

N

H

Ơ

Nhiệt độ nóng chảy 388,36 K (115,21 °C, 239,38 °F). Nhiệt độ sôi 717,8 K (444,6 °C, 832,3 °F). Mật độ (gần nhiệt độ phòng): (alpha) 2,07 g·cm−3 (at 0 °C, 101.325 kPa), (beta) 1,96 g·cm−3, (gamma) 1,92 g·cm−3. Mật độ ở thể lỏng ở nhiệt độ nóng chảy: 1,819 g·cm−3, Điểm tới hạn 1314 K, 20,7 Mpa. Nhiệt lượng nóng chảy (mono) 1,727 kJ·mol−1, nhiệt lượng bay hơi (mono) 45 kJ·mol−1, nhiệt dung 22,75 J·mol−1·K−1.

Bảng 1.3.1.Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với cấu tạo phân tử và tính chất vật lí của lưu huỳnh Trạng thái Màu sắc Cấu tạo phân tử Nhiệt độ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

32

S ổn định với 16 nơtron Page 2

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

33

0,75%

33

34

4,21%

34

35

Tổng hợp

36

0,02%

S

β−

87,32 ngày

35

0,167

Cl

36

S ổn định với 20 nơtron

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

S

S ổn định với 18 nơtron

N

S

S ổn định với 17 nơtron

Ơ

S

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 3 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Tính chất hóa học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 1.6. Hình ảnh mô phỏng phân tử S8

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

1.6. Đồng vị Lưu huỳnh có 18 đồng vị, trong đó 4 đồng vị ổn định: S32 (95,02%), S33 (0,75%), S34 (4,21%) và S36 (0,02%). Các đồng vị khác và S35 là các đồng vị phóng xạ và có chu kỳ bán rã ngắn. S35 được tạo ra từ sự bắn phá của các tia vũ trụ với Ar40 trong khí quyển Trái Đất. Nó có chu kỳ bán rã là 87 ngày.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Nguyên tử S có cấu hình e là 1s2 2s22p6 3s23p4.

- Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử S có 2 e độc thân.

- Ở trạng thái kích thích, nguyên tử S có 4 e hay 6 e độc thân.

- Trong các hợp chất, S có số oxi hóa dương (+4,+6) hay số oxi hóa âm (-2).

Như vậy, đơn chất S có số oxi hóa trung gian giữa -2 và +6, nó thể hiện tính oxi hóa hoặc tính khử trong phản ứng hóa học.

Tác dụng với kim loại và hidro Ở nhiệt độ cao, lưu huỳnh tác dụng với nhiều kim loại tạo ra muối sunfua và tác dụng với khí hiđro tạo thành khí hiđro sunfua.

Thủy ngân tác dụng với S ở ngay nhiệt độ thường: Trong các phản ứng trên, số oxi hóa của S giảm từ 0 xuống -2, S thể hiện tính oxi hóa.

Tác dụng với phi kim Ở nhiệt độ thích hợp, lưu huỳnh tác dụng với một số phi kim mạnh hơn như flo, oxi, clo…

S + O2 = SO2 S + 3F2 = SF6 Trong các phản ứng, số oxi hóa của S tăng từ 0 lên +4 hay +6, S thể hiện tính khử.

N

1.5.

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Khi các khoáng chất sulfua theo nước mưa xuống đất thì cân bằng đồng vị giữa các thể rắn và các thể lỏng có thể sinh ra sự sai biệt nhỏ trong các giá trị của dS34 của các khoáng chất cùng nguồn gốc. Sự khác biệt trong các khoáng chất có thể sử dụng để ước tính nhiệt độ của cân bằng. dC13 và dS34 của các cacbonat cùng tồn tại và các sulfua có thể sử dụng để xác định pH và độ khó giữôxy của các chất lỏng mang theo quặng trong quá trình hình thành quặng.

Trong phần lớn các hệ sinh thái rừng, sulfat chủ yếu thu được từ khí quyển hay sự phong hóa của các quặng khoáng sản và các chất đã thoát hơi nước cũng cung cấp

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 4 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Lưu huỳnh trong trạng thái rắn thông thường tồn tại như là các phân tử vòng dạng vòng hoa S8.Lưu huỳnh có nhiều thù hình bên cạnh S8.Loại một nguyên tử từ vòng sẽ là S7, đây là nguyên nhân cho màu vàng đặc trưng của lưu huỳnh.Nhiều vòng khác cũng được điều chế ra, bao gồm S12 và S18. Trái lại, nguyên tố ôxy cùng phân nhóm nhưng nhẹ hơn về cơ bản chỉ tồn tại trong hai dạng cơ bản có ý nghĩa hóa học là: O2 và O3. Selen, nguyên tố nặng hơn cùng phân nhóm với lưu huỳnh có thể tạo ra các vòng nhưng thông thường nó nằm trong chuỗi polyme.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-H

Ó

A

Hình1.7.1. Một mẩu lưu huỳnh nóng chảy thành chất lỏng màu đỏ máu. Ngọn lửa màu xanh lam của nó có thể quan sát tốt nhất trong bóng tối.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

một lượng lưu huỳnh nhỏ. Lưu huỳnh với thành phần đồng vị đặc biệt được sử dụng để xác định các nguồn ô nhiễm, và lưu huỳnh được làm giàu được thêm vào dưới dạng dấu vết trong các nghiên cứu thủy học.Các khác biệt trong độ phổ biến tự nhiên cũng được sử dụng trong các hệ thống mà trong đó có các biến đổi đủ lớn của S34 trong thành phần của hệ sinh thái.

1.7. Đặc điểm Ở nhiệt độ phòng, lưu huỳnh là một chất rắn xốp màu vàng nhạt. Mặc dù lưu huỳnh không được ưa thích do mùi của nó - thường xuyên bị so sánh với mùi trứng ung - mùi này thực ra là đặc trưng của sulfua hiđrô (H2S); còn lưu huỳnh đơn chất không có mùi. Nó cháy với ngọn lửa màu xanh lam và tỏa ra điôxít lưu huỳnh, với mùi ngột ngạt dị thường. Lưu huỳnh không hòa tan trong nước nhưng hòa tan trong đisulfua cacbon và các dung môi không phân cực khác. Các trạng thái ôxi hóa phổ biến của nó là -2, +2, +4 và +6.Lưu huỳnh tạo thành các hợp chất ổn định với gần như mọi nguyên tố, ngoại trừ các khí trơ.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Tinh thể lưu huỳnh rất phức tạp. Phụ thuộc vào các điều kiện cụ thể, các thù hình của lưu huỳnh tạo thành vài cấu trúc tinh thể khác nhau, với các dạng hình thoi và xiên đơn S8 là các dạng được nghiên cứu kỹ nhất.

Một tính chất đáng chú ý là độ nhớt của lưu huỳnh nóng chảy, không giống như phần lớn các chất lỏng khác, tăng lên theo nhiệt độ do sự hình thành các chuỗi polyme. Tuy nhiên, sau khi đã đạt được một khoảng nhiệt độ nhất định thì độ nhớt lại bị giảm do đã đủ năng lượng để phá vỡ chuỗi polyme.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 5 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

10 00

A

Ó

-H

Ý -L ÁN

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 1.7.2. Tinh thể lưu huỳnh Mặc dù điôxít lưu huỳnh là khá an toàn để sử dụng như là phụ gia thực phẩm với một lượng nhỏ, nhưng khi ở nồng độ cao nó phản ứng với hơi ẩm để tạo ra acid sulfurơ mà với một lượng đủ lớn có thể gây tổn thương cho phổi, mắt hay các cơ quan khác. Trong các sinh vật không có phổi như côn trùng hay thực vật thì nó ngăn cản sự hô hấp.

Sulfua hiđrô là rất độc (nó độc hơn nhiều so với xyanua). Mặc dù ban đầu nó có mùi, nhưng nó nhanh chóng làm mất cảm giác mùi, vì thế các nạn nhân có thể không biết được sự hiện diện của nó cho đến khi đã quá muộn.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Lưu huỳnh vô định hình hay "dẻo" có thể được tạo ra khi làm nguội nhanh lưu huỳnh nóng chảy. Các nghiên cứu tinh thể bằng tia X chỉ ra rằng dạng vô định hình có thể có cấu trúc xoắn ốc với 8 nguyên tử trên một vòng. Dạng này là ổn định động ở nhiệt độ phòng và dần dần chuyển ngược thành dạng kết tinh. Tiến trình này diễn ra trong vòng vài giờ hay vài ngày nhưng có thể tăng tốc nhờ xúc tác.

Các chất như đisulfua cacbon, ôxysulfua cacbon, sulfua hiđrô và điôxít lưu huỳnh cần phải rất cẩn thận khi tiếp xúc.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Hình 1.7.3. Các tinh thể lưu huỳnh ở suối nước nóngWai-o-tapu, New Zealand GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 6 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

ÀN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1.8. Ứng dụng Lưu huỳnh có nhiều ứng dụng quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp:90% lượng lưu huỳnh khai thác được dùng để sản xuất H2SO4.

10% lượng lưu huỳnh còn lại được dùng để lưu hóa cao su, sản xuất chất tẩy trắng bột giấy, diêm, chất dẻo ebonic, dược phẩm, phẩm nhuộm, chất trừ sâu, chất diệt nấm trong nông nghiệp..

Lưu huỳnh có nhiều ứng dụng công nghiệp.Thông qua dẫn xuất chính của nó là acid sulfuric (H2SO4), lưu huỳnh được đánh giá là một trong các nguyên tố quan trọng nhất được sử dụng như là nguyên liệu công nghiệp.Nó là quan trọng bậc nhất đối với mọi lĩnh vực của nền kinh tế thế giới.

Sản xuất acid sulfuric là sử dụng chủ yếu của lưu huỳnh, và việc tiêu thụ acid sulfuric được coi như một trong các chỉ số tốt nhất về sự phát triển công nghiệp của một quốc gia.Acid sulfuric được sản xuất hàng năm ở Hoa Kỳ nhiều hơn bất kỳ hóa chất công nghiệp nào khác.

Lưu huỳnh cũng được sử dụng trong ắc quy, bột giặt, lưu hóacao su, thuốc diệt nấm và trong sản xuất các phân bón phốtphat. Các sulfit được sử dụng để làm trắnggiấy và làm chất bảo quản trong rượu vang và làm khô hoa quả. Do bản chất dễ cháy của nó, lưu huỳnh cũng được dùng trong các loại diêm, thuốc súng và pháo hoa.

Các thiosulfat natri và amôni được sử dụng như là các tác nhân cố định trong nhiếp ảnh.Sulfatmagiê, được biết dưới tên gọi muối Epsom có thể dùng như thuốc nhuận tràng, chất bổ sung cho các bình ngâm (xử lý hóa học), tác nhân làm tróc vỏ cây, hay để bổ sung magiê cho cây trồng.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

1.8. Bình ắc quy có acid được sản xuất từ lưu huỳnh Cuối thế kỷ 18, các nhà sản xuất đồ gỗ sử dụng lưu huỳnh nóng chảy để tạo ra các lớp khảm trang trí trong các sản phẩm của họ. Do điôxít lưu huỳnh được tạo ra trong quá trình nung chảy lưu huỳnh nên các đồ gỗ với lớp khảm lưu huỳnh đã bị loại bỏ rất nhanh.

Từ xa xưa, người ta đã biết dùng Lưu huỳnh để làm đẹp da và trị mụn trứng cá.Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào tìm ra cách hoạt động của Lưu huỳnh trong việc điều trị mụn.Bằng thực nghiệm, người ta đã kết luận Lưu huỳnh có

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 7 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

khả năng kháng viêm và kháng khuẩn cao, từ đó làm xẹp nốt mụn một cách nhanh chóng. Để đạt hiệu quả cao, Lưu huỳnh có thể được kết hợp với Acid Salicylic (BHA) hay Resorcinol trong thành phần dược liệu.

1.9. Ảnh hưởng môi trường Sự đốt cháy than và dầu mỏ trong công nghiệp và các nhà máy điện giải phóng ra một lượng lớn điôxít lưu huỳnh SO2, nó sẽ phản ứng với hơi nước và ôxy có trong khí quyển để tạo ra acid sulfuric. Đây là nguyên nhân của các trận mưa acid và làm giảm pH của đất cũng như các khu vực chứa nước ngọt, tạo ra những tổn thất đáng kể cho môi trường tự nhiên và gây ra phong hóa hóa học đối với các công trình xây dựng và kiến trúc. Các tiêu chuẩn về nhiên liệu đã thắt chặt các chỉ tiêu về hàm lượng lưu huỳnh trong các nhiên liệu hóa thạch để giảm thiểu sự hình thành của mưa acid.Lưu huỳnh được tách ra từ các nhiên liệu này sau đó sẽ được làm tinh khiết và tạo ra một phần lớn của sản lượng lưu huỳnh được sản xuất.

1.10. Sự phổ biến Lưu huỳnh dạng đơn chất có thể tìm thấy ở gần các suối nước nóng và các khu vực núi lửa tại nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là dọc theo vành đai lửa Thái Bình Dương. Các nguồn phổ biến này là cơ sở cho tên gọi truyền thống brimstone, do lưu huỳnh có thể tìm thấy gần các miệng núi lửa.Các trầm tích núi lửa hiện được khai thác tại Indonesia, Chile và Nhật Bản.

Các mỏ đáng kể của lưu huỳnh đơn chất cũng tồn tại trong các mỏ muối dọc theo bờ biển thuộc vịnh Mexico và trong các evaporit ở Đông Âu và Tây Á. Lưu huỳnh trong các mỏ này được cho là có được nhờ hoạt động của các vi khuẩn kỵ khí đối với các khoáng chất sulfat, đặc biệt là thạch cao. Các mỏ này là nền tảng của sản xuất lưu huỳnh công nghiệp tại Hoa Kỳ, Ba Lan, Nga, Turkmenistan và Ukraina.

Lưu huỳnh thu được từ dầu mỏ, khí đốt và cát dầu Athabasca đã trở thành nguồn cung cấp lớn trên thị trường, với các kho dự trữ lớn dọc theo Alberta.

Các hợp chất chứa lưu huỳnh nguồn gốc tự nhiên phổ biến nhất là các sulfua kim loại, như pyrit (sulfua sắt), cinnabar hay chu sa (sulfua thủy ngân), galen (sulfua chì), sphalerit (sulfua kẽm) và stibnit (sulfua antimon) cũng như các sulfat kim loại, như thạch cao (sulfat canxi), alunit (sulfat nhôm kali) và barit (sulfat bari). Sulfua hiđrô là một chất khí tạo ra mùi đặc trưng của trứng thối. Trong tự nhiên, nó có trong các sản phẩm phun trào từ núi lửa, chẳng hạn từ các miệng phun thủy nhiệt, và do tác động của vi khuẩn với các hợp chất hữu cơ chứa lưu huỳnh khi bị phân hủy.

Các màu đặc trưng của các vệ tinh núi lửa của Sao Mộc, như Io, là do các dạng khác nhau của lưu huỳnh gây ra (nóng chảy, rắn hay khí). Các khu vực sẫm màu trên Mặt Trăng gần hốAristarchus có thể là mỏ lưu huỳnh.Lưu huỳnh cũng tồn tại trong nhiều loại thiên thạch.

1.11. Các hợp chất của lưu huỳnh Sulfua hiđrô có mùi đặc trưng của trứng thối. Khi hòa tan trong nước nó có tính acid và phản ứng với nhiều kim loại để tạo ra các sulfua kim loại. Các sulfua kim loại khá phổ biến, đặc biệt là của sắt. Sulfua sắt còn được gọi là pyrit cũng như khoáng sản màu vàng.Một điều thú vị là pyrit có các tính chất bán dẫn.Galen là sulfua chì tự nhiên, là chất bán dẫn đầu tiên được phát hiện và nó đã từng được dùng làm bộ chỉnh lưu tín hiệu trong các "râu mèo" của các radio tinh thể đầu tiên.

Nhiều hợp chất hữu cơ của lưu huỳnh với mùi khó ngửi như các êtyl và mêtyl mecaptan được dùng làm chất tạo mùi cho khí đốt nhằm dễ dàng phát hiện rò rỉ. Mùi

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 8 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

ÀN

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

của tỏi và "mùi hôi như chồn hôi" cũng do các hợp chất hữu cơ chứa lưu huỳnh gây ra. Tuy nhiên, không phải mọi hợp chất hữu cơ chứa lưu huỳnh đều có mùi khó ngửi, chẳng hạn, terpen-một hợp chất chứa lưu huỳnh là tác nhân tạo ra mùi thơm đặc trưng của quả bưởi chùm.

Nitrua lưu huỳnh polyme hóa có các tính chất của kim loại mặc dù nó không chứa bất kỳ một nguyên tử kim loại nào. Hợp chất này cũng có các tính chất điện và quang học bất thường.Polyme này có thể tạo ra từ têtranitrua têtra lưu huỳnh S4N4.

Các hợp chất quan trọng khác của lưu huỳnh còn có: Vô cơ: 2 Các sulfua (S ) là các hợp chất đơn giản nhất của lưu huỳnh với các nguyên tố hóa học khác.

2 Các sulfit (SO3 ), các muối của acid sulfurơ, H2SO3, được tạo ra bằng cách hòa tan SO2 trong nước. Acid sulfurơ và các sulfit tương ứng là các chất khử tương đối mạnh. Các hợp chất dẫn xuất khác từ SO2 còn có các ion pyrosulfit hay mêtabisulfit (S2O52−).

2 Các sulfat (SO4 ), các muối của acid sulfuric. Acid sulfuric cũng phản ứng với SO3 trong các tỷ lệ đẳng phân tử gam để tạo ra acid pyrosulfuric (H2S2O7).

2− Các thiôsulfat (đôi khi được gọi là thiôsulfit hay "hyposulfit") (S2O3 )như thiôsulfat natri được dùng như các chất cố định trong nhiếp ảnh (trong vai trò của các chất khử) và thiôsulfat amôni đã được phát hiện như là chất thay thế cho các xyanua trong lọc quặng vàng[2]. Đithiônit natri, Na2S2O4 tạo ra từ acid hyposulfurơ/đithiônơ - là một chất khử mạnh. Đithiônat natri (Na2S2O6) Các acid polythiônic (H2SnO6), trong đó n dao động từ 3 đến 80.

Acid perôxymônôsulfuric (H2SO5) và acid perôxyđisulfuric (H2S2O8)được điều chế từ phản ứng của SO3 hay H2SO4 với H2O2 đậm đặc một cách tương ứng.

Các polisulfua natri (Na2Sx) Hexaflorua lưu huỳnh, SF6, một tác nhân đẩy nặng, dạng khí, không phản ứng và không độc Têtranitrua têtra lưu huỳnh S4N4.

Các thiôxyanat là các hợp chất chứa ion thiôxyanat, SCN . Liên quan đến các ion này là thiôxyanôgen, (SCN)2.

Hữu cơ: + Đimêtyl sulfôniôprôpiônat (DMSP; (CH3)2S CH2CH2COO ) là thành phần trung tâm của chu trình lưu huỳnh hữu cơ trong đại dương.

Các thiôête là các phân tử với công thức tổng quát dạng R-S-R′, trong đó R và R′ là các nhóm hữu cơ. Các chất này là sự tương đương của các ête (lưu huỳnh thay thế ôxy).

Các thiol (hay mecaptan) là các phân tử với nhóm chức -SH. Chúng là các chất tương đương với rượu (lưu huỳnh thay thế ôxy).

Các thiolat có nhóm chức -S gắn vào. Chúng là các chất tương đương của các ankôxít (lưu huỳnh thay thế ôxy).

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Page 9 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Sulfôxít là các phân tử với nhóm chức R-S(=O)-R′, trong đó R và R′ là các nhóm hữu cơ. Một chất phổ biến trong số các sulfôxít là DMSO. Sulfon là các phân tử với nhóm chức R-S(=O)-R′, trong đó R và R′ là các nhóm hữu cơ.

Thuốc thử Lawesson là thuốc thử hóa học có thể lấy ôxy từ các chất hữu cơ khác và thay nó bằng lưu huỳnh.

Naptalen-1,8-điyl 1,3,2,4-đithiađiphốtphetan 2,4-đisulfua 1.12. Khai thác lưu huỳnh Để khai thác lưu huỳnh dạng tự do trong lòng đất, người ta dùng thiết bị đặc biệt để nén nước siêu nóng 170oC vào mỏ làm lưu huỳnh nóng chảy và đẩy lưu huỳnh lỏng lên mặt đất. Sau đó, lưu huỳnh được tách ra khỏi các tạp chất (phương pháp Frasch).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Hình 1.12.1. Thiết bị khai thác lưu huỳnh (Phương pháp Frasch) Sản xuất lưu huỳnh từ hợp chất: Phương pháp giúp thu hồi trên 90% lượng lưu huỳnh có trong các khí thải độc hại như SO2 và H2S. Đốt H2S trong điều kiện thiếu không khí H 2 S + O2 → S + H 2O Dùng H2S khử SO2 2 H 2 S + SO2 → 3S + 2 H 2O Trong tự nhiên lưu huỳnh xuất hiện trên bề mặt đất bên Indonesia người ta khai thác bằng nghề thủ công không có đồ bảo hộ lao động rất nguy hiểm cho con người. Các núi lưu huỳnh này được tạo ra do hoạt động của núi lửa, khi khai thác ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 10 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

10 00

B

Để quá trình đốt nguyên liệu đỡ tốn nhiệt,ta cần lọc bụi ngay từ giai đoạn này,dù sau giai đoạn này vẫn cần phải lọc bụi thêm nữa.

A

Quặng phải được sấy khô để giảm hàm lượng ẩm, để tránh tổn thất nhiệt trong quá trình đốt ngưyên liệu.

-H

Ó

2.1.2. Nhiên liệu:

TO

ÁN

-L

Ý

Vì quá trình sản xuất acid sulfuric cần tiêu tốn một lượng nhiệt khá lớn nên cần cung cấp nhiệt trong hầu hết các giai đoạn của quá trình sản xuất,do đó cần có nguồn cung cấp nhiệt ở đây chủ yếu sử dụng than đốt.

Các nguồn nhiên liệu chứa O2 rất cần thiết bởi trong giai đoạn đốt nguyên liệu cần nhiều O2.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Nguyên liệu được nghiền nhỏ để có kích thước nhất định, sàng lọc, để đưa qua các lò đốt.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

2. Cơ sở hóa lý của quá trình sản xuất [1] 2.1. Chuẩn bị nguyên,nhiên vật liệu: 2.1.1. Nguyên liệu:

G

Hình 1.12.2. Hoạt động khai thác lưu huỳnh tại miệng núi lửa

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.2.

Đốt nguyên liệu sản xuất SO2: Đối với các nguồn nguyên liệu có sẵn SO2 thì ta chuyển ngay qua giai đoạn tinh chế khí SO2. Đối với các nguồn nguyên liệu thô sơ, hợp chất của SO2 thì cần qua giai đoạn đốt để tạo ra SO2.

Các nguồn nguyên liệu chứa S,quặng pirit những nguồn nguyên liệu được sử dụng chủ yếu trong qỳa trỡnh sản xuất acid sulfuric.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 11 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

2.2.1. Các phản ứng hoá học trong quá trình đốt nguyên liệu:

• Đối với khí thải

S + O2 → SO2

Ơ

N

2 H 2 S + 3O2 → 2SO2 + 2 H 2O

Y

N

H

• Các loại lò đốt thường dùng: Ngày nay công nghệ sản xuất acid sulfuric có nhiều loại lò dùng đốt

có một số kim loại màu và quí như: Cu, Co , Zn , Au , Ag , Ta. Đây là nguồn nguyên liệu quí cho ngành công nghiệp luyện kim .

10 00

B

• Nếu sử dụng tổng hợp được xỉ thì cứ 1000 tấn xỉ có thể thu được 800 tấn tinh quặng sắt (với hàm lượng 55- 63 % Fe); 3,3 - 4 tấn đồng; 3,3 - 4,3 tấn kẽm; 0,8-1 kg vàng; 10 kg bạc; 80 kg coban; 70

A

tấn natri sunfat.

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

• Lượng nhiệt toả ra khi đốt nguyên liệu chiếm từ 52 - 65 % tổng lượng nhiệt. Chúng ta có thể tận dụng lượng này để sản xuất điện tự cung cấp cho nhà máy (tính đến hiệu suất nhiệt của nhà máy điện) hoặc nhà máy sản xuất có thể trở thành nơi cung cấp năng lượng.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2.3. Tinh chế khí SO2 2.3.1. Sơ lược về quá trình tinh chế khí: o Đối với sơ đồ cổ điển của quá trình sản xuất acid sulfuric theo phương pháp tiếp xúc: o Khí lò từ lò đốt quặng được làm nguội trong nồi hơi, tách bụi trong xyclon, lọc điện khô có nhiệt độ 300-400o C đi vào công đoạn làm sạch khí để tách các tạp chất có hại đối với xúc tác. Khí SO2 thu được sau khi đốt nguyên liệu chứa nhiều tạp chất có hại như :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

• Khi đốt quặng pirit thải ra một lượng xỉ khá lớn (khoảng 70% lượng quặng khô) với thành phần chủ yếu là sắt oxit, ngoài ra còn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

khí và tiếp tục được nghiên cứu để có năng suất cao hơn và nhiều tính ưu việt hơn. Dưới đây là chỉ tiêu làm việc của một lò lớp sôi đối với các hạt có kích thước khác nhau (được tính toán dựa trên lý thuyết).

Sử dụng xỉ và nhiệt:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

nguyên liệu như: lò nhiều tầng, lò đốt quặng bột, lò lớp sôi, lò xyclon; lò dốt lưu huỳnh (loại nằm ngang, loại đứng), lò đốt hyđrosunfua H2S Do có nhiều ưu điểm nổi bật nên lò lớp sôi đang dần thay thế loại cơ

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 12 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Ơ

• AS2O3: làm xúc tác bị ngộ độc vĩnh viễn, làm giảm hiệu suất chuyển hoá SO2.

N

• Bụi: làm tăng trở lực của thiết bị và đường ống, làm giảm hệ số truyền nhiệt.

N

H

• SeO2, TeO2 , Re2O7 hoà tan vào các acid tưới làm bẩn sản phẩm. Mặt khác chúng còn là nguồn nguyên liệu quý cho các ngành công

10 00

B

bề mặt acid tưới mà không tạo mù. Nếu trong khí lò, ngoài hơi H2SO4 còn có cả hơi SeO2 và As2O3 thì tăng nhiệt độ acid tưới, hiệu suất tách 2 chất trên khỏi khí lò cũng tăng. Sở dĩ như vậy vì chúng hoà tan trong cả acid tưới và mù acid. Khi tăng nhiệt độ lượng mù sẽ

A

giảm, do đó lượng SeO2 và As2O3 trong mù theo khí cũng giảm.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

• Phương pháp hấp phụ: dùng chất rắn hấp phụ tạp chất ở nhiệt độ cao mà không cần phải làm nguội và rửa hỗn hợp khí. Chất hấp phụ As2O3 tương đối tốt là silicagel. Thực tế nó có thể hấp phụ hoàn toàn As2O3 khỏi khí lò. Chất hấp phụ có khả năng hấp phụ cao hơn và rẻ hơn là zeolit nhân tạo (thành phần gần đúng 10SiO2..O,5AL2O3). Nó có thể hấp phụ được lượng As2O3 bằng 5-7% khối lượng của nó.

• Trong giai đoạn tinh chế khí SO2,thiết bị trong các quá trình tinh chế luôn phải tiếp xúc nhiệt nên để tránh cho thiết bị quá nóng,giảm thảI lượng nhiệt cấp ra môI trường,ta cần làm nguội thiết bị bằng cách

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

• Phương pháp hấp thụ: Làm nguội khí bằng dung dịch acid sulfuric có nồng độ và nhiệt độ sao cho các tạp chất trong khí bị hấp thụ trên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

• Flo( ở dạng HF và SiF4) : ăn mòn các vật liệu có chứa Silic trong điều kiện thuận lợi có thể giảm hoạt tính của chất xúc tác. o Để làm sạch hỗn hợp khí,người ta cho khí đi qua hàng loạt các tháp rửa, lọc điện, sấy. Tuy nhiên sơ đồ làm việc của chúng khá phức tạp, và có một nhược điểm là các tạp chất chủ yếu trong khí lò chuyển thành dạng mù acid sau đó lại phải tách chúng trong các lọc điện ướt. Hiện nay có 2 hướng giải quyết đơn giản hơn như sau:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

nghiệp bán dẫn, thuỷ tinh màu.Bởi vậy phải tìm cách thu hồi chúng .

cho đi qua các tháp làm lạnh.

2.3.2. Thiết bị làm sạch khí gồm: o Tháp rửa I: có nhiệm vụ làm nguội hỗn hợp khí từ 350-400o C xuống 8090oC. Tách hầu hết lượng bụi còn lại trong khí sau lọc điện khô. Tách một

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 13 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

thành trong tháp. o Tháp rửa II: có nhiệm vụ làm nguội hỗn hợp khí từ 80-90oC xuống 30-40oC. Hấp thụ một phần mù acid trong khí sau tháp rửa I. Tách một phần các tạp

TR ẦN

H Ư

giữ lại trên đó. Đường kính hạt mù càng lớn, tốc độ dòng khí càng cao thì hiệu suất tách mù càng lớn. o Tháp sấy: Nhiệm vụ tách hoàn toàn lượng hơi nước trong hỗn hợp khí thông thường bao gồm 2 tháp với mục đích để đề phòng 1 trong 2 tháp có hư hỏng

10 00

B

và tăng lượng Oleum sản xuất và nhất là để giảm lượng mù acid khi sấy.

Công đoạn làm sạch khí phải đảm bảo một số chỉ tiêu sau:

Ó

A

Bảng 2.3.2.Một số chỉ tiêu chất khí sau khi làm sạch khí. <=0,1 Hàm lượng bụi trong khí sau lọc điện khô,g/m3 Nồng độ SO2 trong hỗn hợp khí , % thể tích => 8,5

-H

Nồng độacid tưới ,% H2SO4 55-70%

Tháp sấy

93-95%

-L

Ý

Tháp rửa I

ÁN

Hàm lượng tạp chất trong khí vào tháp tiếp xúc,mg/m3

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Asen Flo

<= 3

Giọt và mù acid

<=

Hơi nước, % thể tích

<=0,01

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

o Lọc điện ướt: để lọc mù acid người ta thường dùng loại lọc cơ khí: lọc sợi .

Nguyên tắc làm việc của loại này là cho hỗn hợp khí có mù acid đi qua lớp sợi mảnh chịu acid, khi va chạm với các sợi, do lực ỳ các hạt mù acid sẽ bị

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

3 SiF 4 + 2Na2SO4 + 2 H2O = 2 Na2SiF6 + 2 H2 SO4 + SiO2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

vào a xit tưới để tách chúng theo phản ứng:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

.Q

U

Y

N

H

Ơ

chất ( Asen, telu) khỏi hỗn hợp khí. o Tháp tăng ẩm: có nhiệm vụ tăng hàm ẩm của hỗn hợp khí để tăng kích thước hạt mù acid. Tiếp tục làm nguội hỗn hợp khí xuống vài độ nữa (3-5oC). Nếu trong hỗn hợp khí có Flo thì ở tháp tăng ẩm người ta còn cho thêm Na2SO4

N

phần SeO2 và As2O3 và các tạp chất khác. Hấp thụ một phần mù acid tạo

5

2.4.

Oxi hoá SO2 thành SO3 [1] 1 Phản ứng : SO2 + O2 → SO3 ..

2

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 14 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai phương pháp sản xuất acid sulfuric được thể

hiện ở giai đoạn này.

Y

N

H

Ơ

Khí SO2 được oxi hoá bằng O2 không khí với xúc tác là hỗn hợp NO và NO2. Quá trình phản ứng không cho trực tiếp SO3 hay H2SO4 mà sản phẩm trung gian là nitrozonihidrosunfat.Ta có phản ứng sau:

N

2.4.1. Đối với phương pháp tháp đệm:

TP

acid sulfuric và hỗn hợp các khí NO và NO2 được giải phóng ra:

TR ẦN

H Ư

chì không thuận lợi cho quá trình sản xuất cho nên đã thay buồng chì bằng các tháp hấp thụ được xây bằng gạch chịu acid nên nó được gọi là phương pháp tháp đệm. Tuy nhiên, acid sulfuric thu được có độ tinh khiết không cao (do có lẫn nhiều HNO3 trong quá trình sản xuất) hơn nữa hiệu suất của quá

10 00

B

trình này cũng không lớn chỉ vào cỡ (60 -70 %) bởi vậy phương pháp này hầu như không được sử dụng để sản xuất acid sulfuric nữa.

-H

Ó

A

2.4.2. Phương pháp tiếp xúc: Có 2 phương pháp tiếp xúc là: tiếp xúc đơn và tiếp xúc kép. a. Đối với phương pháp tiếp xúc đơn: hỗn hợp khí SO2 qua gia nhiệt được oxy hoá lần lượt qua 4-5 lớp tiếp xúc. Giữa lớp 1-2 dùng thiết bị

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

truyền nhiệt gián tiếp để hạ nhiệt độ hỗn hợp khí, giữa lớp 1-2, 3-4 bổ sung không khí để làm lạnh trực tiếp, cuối cùng hiệu suất chuyển hoá đạt 98,2 %. Sau đó hỗn hợp khí đưa đi hấp thụ chế tạo acid (mức độ chuyển hoá có thể lên tới 99,9 %) . Ưu điểm:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Phương pháp buồng chì và xúc tác NO + NO2 cho phép chúng ta điều chế được acid sulfuric có nồng độ 60-70%. Về sau, người ta nhận thấy buồng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

2 NOHSO4 + H 2O → 2 H 2 SO4 + NO + NO2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Dùng nước hoà tan sản phẩm này ở trong buồng làm bằng chì sẽ thu được

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

U

2 SO2 + O2 + NO + NO2 + H 2O → 2 NOHSO4

• Làm giảm nhiệt độ tiếp xúc, • Hạn chế lượng nhiệt truyền ra môi trường.

Nhược điểm:

• Tốn vật liệu chế tạo thiết bị do có nhiều lớp tiếp xúc,phải thường xuyên bổ xung không khí,do đó lượng O2 cần sử dụng nhiều.

• Trải qua nhiều giai đoạn mới thu được H2SO4 có nồng độ cao.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 15 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

tiếp xúc 3 (hiệu suất 90%) đưa đi hấp thụ chế tạo acid sau đó gia nhiệt phản ứng ở 2 lớp sau nâng hiệu suất chuyển hoá luỹ tiến lên 99,5 %, đưa đi hấp thụ lần 2 sau đó phóng không. Trong phương pháp này nồng độ

Y

N

H

Ơ

CO2 trong khí thải giảm từ 0,21 % (phương pháp tiếp xúc đơn) xuống còn 0,05% (phương pháp tiếp xúc kép). Ưu điểm:

N

b. Đối với phương pháp tiếp xúc kép: chuyển khí sản phẩm từ sau lớp

TR ẦN

• Muối của kim loại kiềm là chất kích động làm tăng hoạt tính xúc tác lên hàng trăm lần. Tỉ lệ kim loại kiềm và vanadi dao động từ 1:1 đến 6:1.

• SiO2 ở dạng xốp đóng vai trò chất mang.

Ó

A

10 00

B

• Ngoài ra còn một số chất khác được đưa vào nhằm tăng hoạt tính ,tăng độ bền cơ và nhiệt của chất xúc tác. Ví dụ đưa P2O5 vào xúc tác thì nhiệt độ hoạt tính của xúc tác giảm đi 20 -25 0C Cơ chế làm việc của xúc tác này là:

-H

• O2, SO2 bị hấp phụ trên bề mặt xúc tác và hoà tan hoàn toàn vào xúc tác

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

nóng chảy sẽ tác dụng với V2O5 theo phương trình:

V2O5 + SO2 → V2O4 + SO3 V2O4 +

1 O2 →V2O5 2

• Còn SiO2 làm nhiệm vụ chất mang ,có tác dụng tăng bề mặt tiếp xúc pha của chất xúc tác và ổn định chất hoạt tính trên bề mặt xúc tác. Ở giai đoạn đầu của quá trình chuyển hoá khi nồng độ SO2 trong hỗn hợp khí

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

• V2O5 là thành phần chính hàm lượng của nó khoảng 5-12 %

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

G

Đ ẠO

2.4.3. Xúc tác: Có nhiều loại xúc tác có thể xúc tác cho quá trình oxy hoá SO2 thành SO3 tuy nhiên xúc tác thông dụng nhất là vanadi .

Thành phần xúc tác vanadi :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

• Chế tạo thiết bị đơn giản.

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

• Giảm đáng kể lượng CO2 trong khí thải,dẫn đến thu được H2SO4 có độ tinh khiết cao.

còn cao sẽ tạo thành hợp chất vanadyl sunfat:

V2O5 + SO3 + SO2 → 2VOSO4 • Ở giai đoạn cuối của quá trình chuyển hoá lượng SO2 còn lại ít nên xúc tác có hoạt tính cao, hằng số tốc độ k lớn.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 16 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Tuy nhiên, chúng ta phải lưu ý tới một số tạp chất gây ra sự ngộ độc của xúc

N

H

Ơ

• Chất độc nguy hiểm nhất là As. Chỉ vài miligam asen oxit trong 1m3 hỗn hợp khí cũng đủ cho xúc tác bị ngộ độc. Asen bị hấp phụ trên bề mặt xúc tác tạo thành một lớp mỏng che phủ bề mặt hạt xúc tác hoặc tạo thành với xúc tác hợp chất bay hơi As2O5.V2O5 tách khỏi xúc tác.

N

tác như :

TP

SiF4 + 2 H 2O → SiO2 + 4 HF

N

• Tháp oxi hoá: thường dùng loại tháp oxi hoá có từ 4-5 lớp xúc tác có truyền nhiệt trung gian sau mỗi lớp xúc tác. Hỗn hợp khí SO2 từ quạt khí đi vào khoảng không gian giữa các ống của tháp truyền nhiệt ngoài. Nó

H Ư

TR ẦN

B

được đốt nóng sơ bộ nhờ khí nóng từ tháp tiếp xúc đi ra. Sau mỗi lớp xúc tác nhiệt độ của hỗn hợp khí tăng. Vì vậy phải cho qua các bộ phận truyền nhiệt để hạ nhiệt độ xuống. Sau lớp xúc tác cuối, hỗn hợp khí ra

10 00

khỏi tháp tiếp xúc và vào thiết bị truyền nhiệt ngoài để đốt nóng hỗn hợp khí mới, đồng thơì hạ nhiệt độ xuống trước khi sang công đoạn hấp thụ.

-H

Ó

A

• Thiết bị trao đổi nhiệt ngoài Thiết bị trao đổi nhiệt ngoài: mục đích đốt nóng sơ bộ khí nguyên liệu và làm nguội hỗn hợp khí chứa SO3 sau chuyển hoá .Khí nóng

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

chứa SO3 đi trong ống từ trên xuống còn khí nguội chứa SO2 đi ở khoảng không gian giữa các ống từ dưới lên.

Thiết bị làm nguội SO3: về nguyên tắc giống thiết bị truyền nhiệt ngoài: SO3 đi từ trên xuống còn không khí hoặc nước làm nguội đi từ dưới lên.

Thiết bị đốt nóng khởi động: khi nhà máy mới hoạt động hoặc chạy lại sau khi dừng lâu người ta phải sấy xúc tác và nâng dần nhiệt độ của tháp tiếp xúc đến nhiệt độ hoạt tính của xúc tác. Muốn vậy phải

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

hoạt tính xúc tác càng giảm nhanh.

Dưới đây là một số thiết bị dùng trong công đoạn oxi hoá SO2 .

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

• SiO2 tạo thành lớp vỏ bao bọc hạt xúc tác. Lượng SiF4 càng nhiều thì

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

phản ứng với hơi nước theo phương trình:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

• Các hợp chất của flo cũng gây tác hại đáng kể cho xúc tác :như SiF4

thổi không khí nóng có nhiệt độ 450 -5000C qua tháp tiếp xúc cho đến khi hệ thống làm việc bình thường. Để đốt nóng có thể sử dụng khí lò có nhiệt độ 650 -7000C, đốt khí thiên nhiên, hoặc sử dụng thiết bị đốt nóng không khí bằng điện.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 17 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

2.5.

Khoa Công Nghệ Hóa Học

Hấp thụ anhydrit sunfuaric SO3

SO3 (300C)

H2SO4 (96%)

H

N

Y H2SO4 (98,3%)

H2SO4 (96%)

H2SO4

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Hình 2.5.Sơ đồ hấp thụ anhydrit sunfuaric SO3 2.5.1. Cơ sở lí thuyết của quá trình hấp thụ: Hệ thống hấp thụ ở đây là hệ thống hấp thụ ngược chiều,H2SO4 thu được từ quá trình trước được đi qua thiết bị hấp thụ.Sau khi đi qua ống thứ nhất,nồng độ acid tăng đến 96%,sau lần thứ hai tăng đến 98,3%,sau lần thứ ba tăng đến 99,7%.

- Phản ứng:

10 00

B

nSO3 + H 2O → H 2 SO4 + ( n − 1) SO3

A

Tuỳ theo tỉ lệ giữa lượng SO3 và H2O mà nồng độ acid thu được sẽ khác nhau:

Ó

• n > 1 là sản phẩm là oleum.

-H

• n = 1 sản phẩm là monohydrat (acid sulfuric 100%).

-L

Ý

• n < 1 sản phẩm là acid loãng.

ÁN

Thông thường, người ta có xu hướng sản xuất toàn bộ sản phẩm ở dưới dạng oleum để bảo quản vận chuyển và sử dụng thuận lợi hơn. Muốn vậy cho hỗn hợp

IỄ N

Đ

ÀN

TO

khí chứa SO3 qua tháp có tưới oleum. Tháp oleum chỉ hấp thụ được một phần SO3 trong hỗn hợp khí. Hàm lượng SO3 còn lại trong khí ra khỏi tháp oleum khá lớn. Do đó để hấp thụ hết SO3 lại phải đưa hỗn hợp tiếp tục qua tháp hấp thụ thứ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Oleum

4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

2

1

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

SO3 dư

SO3

H2O

Khí thải

Ơ

N

H2SO4 (98,3%)

hai tưới monohydrat (tháp monohydrat). Đến đây mới kết thúc quá trình hấp thụ SO3. Ở đây không dùng nước hấp thụ SO3 do hàm lượng hấp thụ không được

nhiều,do đó người ta sử dụng oleum hấp thụ SO3 để đạt hiệu suát cao hơn.

2.5.2. Thiết bị trong quá trình hấp thụ: GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 18 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

pháp tinh chế khô, thiết bị tiếp xúc kiểu lớp sôi. Không những vậy năng suất của các hệ thống sản xuất cũng tăng lên một cách đáng kể (năm 1982 hãng Texas Gulf Inc đưa ra dây chuyền năng suất 2800 tấn /ngày,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

• Hiện nay sơ đồ cổ điển được dùng phổ biến nhất trên thế giới nhưng sơ đồ này rất phức tạp và không kinh tế. Vì vậy nhiều viện nghiên cứu và xí nghiệp trên thế giới rất chú ý cải tiến sơ đồ kĩ thuật và thiết bị. Một số phương pháp sản xuất ưu việt hơn đã được đề cập tới như: phương

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Ó

A

Nhận xét chung:

10 00

B

sinh ra nhiều hơi nước làm không khó xung quanh có độ ẩm cao.

Thiết bị làm nguội kiểu ống chum Ưu điểm: chắc chắn, gọn, tốn ít kim loại, dễ làm sạch phía trong ống Nhược điểm: khó chế tạo bằng vật liệu không nung và hàn được

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Khí SO3 sau khi làm nguội sơ bộ ở thiết bị truyền nhiệt ngoài được đưa sang công đoạn hấp thụ. Ở đây khí SO3 tiếp tục được làm nguội tạo điều kiện tốt cho quá trình hấp thụ. Đầu tiên SO3 được hấp thụ trong tháp oleum sau đó sang tháp monohydrat, cuối cùng qua tháp tách giọt rồi phóng không hoặc đưa đi thu hồi SO2. Tháp hấp thụ có thể sử dụng nhiều loại tháp hấp thụ khác nhau: Tháp đệm: làm bằng thép lót gạch chịu acid bên trong xếp đầy đệm sành sứ. Để đưa acid vào tháp, thường dùng các loại vòi phun acid. Yêu cầu của đệm của tháp oleum khoảng 600-1000 m2 cho 1 tấn sản phẩm/giờ. Lượng SO3 trong tháp monohydrat nhiều hơn nên bề mặt của tháp này có thể tới 1200 m2/tấn/ giờ. Do quá trình hấp thụ toả nhiều nhiệt nên vừa tiến hành hấp thụ SO3 vừa làm nguội ngay bên trong tháp.

Có thể sử dụng 2 loại tháp: • Tháp hấp thụ sủi bọt kiểu đĩa lỗ hoặc đĩa chóp.

• Tháp hấp thụ làm nguội • Thiết bị làm nguội acid • Thiết bị làm nguội kiểu giàn tưới Ưu điểm: lượng nước làm nguội ít cấu tạo đơn giản, dễ quan sát và làm sạch ở phía ngoài ống.

Nhược điểm: thiết bị cồng kềnh, hiệu suất sử dụng nước làm nguội thấp,

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

năm 1988 năng suất của hãng Texas Gulf Inc là 379 000 tấn/năm).

Trước đây dòng thải và chất thải của các nhà máy sản xuất acid sulfuric chưa được quan tâm đúng mức cho nên đã để lại những hậu quả đáng tiếc cho môi trường. Gần đây vấn đề ô nhiễm môi trường đã được chú ý hơn. Các nhà máy, xí nghiệp sản xuất có những biện pháp quản lí, giảm thiểu, xử lí các chất thải, các dòng thải. Để giúp đỡ một phần các

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 19 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

nhàmáy sản xuất chúng tôi sẽ trình bày tiếp các chất thải, dòng thải chính của nhà máy sản xuất acid sulfuric.

-H

Ó

3.1. Lịch sử của phát triển acid sulfuric

Ý

-L

ÁN TO ÀN Đ

IỄ N D

Sự phát hiện ra acid sulfuric được gắn với nhà hoá học và là nhà giả kim thuật Hồi giáo, Jabir ibn Hayyan vào thế kỉ thứ 8. Trong thế kỉ thứ 9, bác sĩ và nhà giả kim thuật người Ba Tư Ibn Zakariya al-Razi là người đã thu được chất này bằng cách chưng cất khô các loại khoáng chất như sulfat sắt (II) ngậm 7 phân tử nước (FeSO4.7H2O) và đồng (II) sulfat ngậm 5 phân tử nước (CuSO4.5H2O). Khi bị nung nóng, các hợp chất này bị phân hủy tương ứng thành ôxít sắt (II) và ôxít đồng (II), giải phóng nước và triôxít lưu huỳnh, chúng kết hợp với nhau tạo thành một dung dịch loãng của acid sulfuric. Phương pháp này đã được phổ biến tới châu Âu thông qua việc dịch các luận thuyết và sách Hồi giáo bởi các nhà giả kim thuật châu Âu, chẳng hạn như người Đức Albertus Magnus (thế kỷ 13).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

A

Nhiều protein được tạo thành từ acid amin có chứa sulfua.Các acid này tạo ra acid sulfuric (hay ion sulfat, SO42-) khi chúng được trao đổi trong cơ thể.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Acid sulfuric hay acid sulphuric có công thức hóa học là H2SO4, là một chất lỏng sánh như dầu, không màu, không mùi, không bay hơi, nặng gần gấp 2 lần nước (H2SO4 98% có D = 1,84 g/cm3). Nó là một acid vô cơ mạnh. Nó hòa tan trong nước theo bất kỳ tỷ lệ nào. Tên gọi cổ của nó là dầu sulfat, được đặt tên bởi nhà giả kim ở thế kỉ thứ 8, Jabir ibn Hayyan sau khi ông phát hiện ra chất này. Acid sulfuric có nhiều ứng dụng và nó được sản xuất với một sản lượng lớn hơn bất kỳ chất hóa học nào, ngoại trừ nước.Sản lượng của thế giới năm 2001 là 165 triệu tấn với giá trị xấp xỉ 8 tỷ USD.Ứng dụng chủ yếu của nó bao gồm sản xuất phân bón, chế biến quặng, tổng hợp hóa học, xử lý nước thải và tinh chế dầu mỏ.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

3. Acid sulfuaric [4]

Acidsulfuric được các nhà giả kim thuật châu Âu thời trung cổ biết tới như dầu sunfat, linh hồn của sunfat hay đơn giản là sunfat. Từ sunfat (vitriol) có nguồn gốc từ Latinh, nghĩa là 'kính', gợi đến bề ngoài trong suốt của muối GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 20 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

sunfat, những chất cũng được gọi bằng cái tên này. Muối được gọi là sunfat bao gồm đồng (II) sunfat (sunfat xanh lam hay sunfat La Mã), kẽm sunfat (sunfat trắng), sắt (II) sunfat (sunfat lam), sắt (III) sunfat (sunfat của sao Hoả) và coban sunfat (sunfat đỏ).

-H

Ý

-L

ÁN TO ÀN Đ

IỄ N D

Acid sulfuric của John Roebuck chỉ chứa khoảng 35–40% a xít.Các phương thức làm tinh khiết sau này trong công nghệ bể chì của nhà hóa học người Pháp Joseph-Louis Gay-Lussac và nhà hóa học người Anh John Glover đã cải thiện nó tới 78%. Tuy nhiên, việc sản xuất một số thuốc nhuộm và các hóa chất khác đòi hỏi phải có sản phẩm đậm đặc hơn, và trong suốt thế kỷ 18 điều này chỉ có thể thực hiện bằng cách chưng cất khô các khoáng chất với kỹ thuật tương tự như các công nghệ nguyên thủy của giả kim thuật.Pyrit (đisulfua sắt, FeS2) đã bị nung nóng trong không khí để tạo ra sắt (II) sunfat (FeSO4), chất này bị ôxi hóa bằng cách nung nóng tiếp trong không khí để tạo ra sắt (III) sulfat(Fe2(SO4)3), là chất khi bị nung tới 480 °C bị phân hủy để tạo ra sắt(III) oxit và trioxit lưu huỳnh, chất này cho qua nước để tạo thành acid sulfuric với nồng độ bất kỳ. Chi phí cao của công nghệ này đã ngăn cản việc sản xuất/sử dụng đại trà acid sulfuric đậm đặc.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ó

A

10 00

B

Năm 1746 ở Birmingham, John Roebuck bắt đầu sản xuất acid sulfuric theo cách này trong các bể chì, là những thiết bị khỏe hơn và ít đắt tiền hơn cũng như có thể chế tạo lớn hơn so với các loại đồ chứa bằng thủy tinh đã sử dụng trước đây. Công nghệ bể chì này cho phép công nghiệp hóa việc sản xuất acid sulfuric hiệu quả hơn và cùng với một số cách làm tinh khiết thì nó đã là phương pháp chuẩn để sản xuất trong gần như hai thế kỷ.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Trong thế kỷ 17, nhà hóa học người Đức-Hà Lan Johann Glauber đã điều chế acid sulfuric bằng cách đốt lưu huỳnh cùng với kali nitrat (KNO3), với sự có mặt của hơi nước. Khi KNO3 bị phân hủy, nó ôxi hóa lưu huỳnh thành SO3, là chất kết hợp với nước để tạo ra acid sulfuric.Trong năm 1736, Joshua Ward, một dược sĩ người London đã sử dụng phương pháp này để bắt đầu việc sản xuất hàng loạt acid sulfuric lần đầu tiên.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Sunfat được coi như chất căn bản quan trọng trong giả kim thuật, được dùng để tạo ra đá trường sinh. Sunfat đậm đặc được dùng như chất trung gian khi phản ứng với các chất khác, do acid không phản ứng với vàng, sản phẩm cuối cùng của quá trình giả kim. Tầm quan trọng của sunfat đối với giả kim thuật được nhấn mạnh trong phương châm của giả kim thuật Visita Interiora Terrae Rectificando Invenies Occultum Lapidem nghĩa là "Đi sâu vào lòng đất, bạn sẽ tìm ra viên đá bí mật/ được cất giấu", trong L'Azoth des Philosophes được viết bởi nhà giả kim thuật thế kỉ thứ 15 Basilius Valentinus.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Năm 1831, nhà buôn dấm người Anh Peregrine Phillips đã lấy bằng sáng chế cho công nghệ kinh tế hơn để sản xuất triôxít lưu huỳnh và acid sulfuric đậm GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 21 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

đặc, ngày nay được biết đến như là công nghệ tiếp xúc. Cuối cùng thì tất cả các nguồn cung cấp acid sulfuric trên thế giới ngày nay đều sản xuất theo phương pháp này.

Ơ

N

3.2. Tính chất vật lý

-L

Ý

3.2.2. Tính phân cực và tính dẫn điện

ÁN TO ÀN Đ

IỄ N D

H2SO4 khan là một chất lỏng phân cực, với hằng số điện môi khoảng 100. Điều này là do nó có thể phân ly bằng cách tự proton hóa chính nó, một quá trình được biết đến như làtự proton hóa.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-H

Ó

A

10 00

B

Khi có SO3(khí) nồng độ cao được bổ sung vào acid sulfuric, thì H2S2O7 được tạo ra. Nó được gọi là acid sulfuric bốc khói hay oleum, hoặc ít thông dụng hơn là acid Nordhausen. Nồng độ của ôleum hoặc được biểu diễn theo % SO3 (gọi là % ôleum) hoặc như là "% H2SO4 (lượng được tạo thành nếu đã bổ sung thêm nước H2O); các nồng độ chủ yếu là 40% ôleum (109% H2SO4) và 65% ôleum (114,6% H2SO4). H2S2O7 tinh khiết trên thực tế là một chất rắn có nhiệt độ nóng chảy là 36 °C.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

Cũng có nhiều loại cấp độ tinh khiết khác nhau.Loại H2SO4 kỹ thuật là không tinh khiết và thường có màu, nhưng nó thích hợp cho việc sản xuất phân bón.Loại tinh khiết như loại US Pharmacopoeia (USP) được sử dụng để sản xuất các loại dược phẩm và thuốc nhuộm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

3.2.1. Các dạng của acid sulfuric Mặc dù có thể sản xuất acid sulfuric 100%, nhưng nó sẽ mất SO3 ở điểm sôi để tạo ra acid 98,3%. Acid 98% cũng ổn định hơn khi lưu trữ, vì nó là dạng thông thường của acid sulfuric đậm đặc.Các nồng độ khác của acid sulfuric được sử dụng cho các mục đích khác nhau. Một số nồng độ phổ biến là: • 10%, acid sulfuric loãng dùng trong phòng thí nghiệm.

• 33,5%, acid cho ắc quy (sử dụng trong các ắc quy acid-chì) • 62,18%, acid trong bể (chì) hay để sản xuất phân bón • 77,67%, acid trong tháp sản xuất hay acid Glover.

• 98%, đậm đặc

2 H2SO4 → H3SO4+ + HSO4− Hằng số cân bằng của quá trình này là K(25 °C) = [H3SO4+][HSO4-] = 2.7 × 10−4.

So với hằng số cân bằng của quá trình phân li nước, hằng số cân bằng của quá trình này gấp 10 tỉ lần. Dù acid có độ nhớt, sự phân li tạo H3SO4+ và HSO4- vẫn cao.Vì vậy acid sulfuric là một chất dẫn điện tốt. Nó cũng là một dung môi rất tốt cho nhiều phản ứng.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 22 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

Trên thực tế, cân bằng hóa học phức tạp hơn so với điều nêu trên. 100% H2SO4 chứa các loại ion sau ở trạng thái cân bằng (số được nêu tính theo milimol trên 1 kg dung môi): HSO4− (15,0), H3SO4+ (11,3), H3O+ (8,0), HS2O7− (4,4), H2S2O7 (3,6), H2O (0,1).

H

Ơ

3.3. Tính chất hóa học

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

N

3.3.1. Phản ứng với nước

Ó

A

10 00

B

Do sự hyđrat hóa của acid sulfuric là phản ứng thuận xét theo nhiệt động lực học (∆H = 880 kJ/mol), acid sulfuric là một chất hấp thụ nước rất tốt, và nó được sử dụng trong sản xuất nhiều loại hoa quả khô. Ái lực của acid sulfuric đối với nước là đủ mạnh để chiếm lấy các nguyên tử hiđrô và ôxy từ các hợp chất chứa chúng; ví dụ, đường glucoza(C6H12O6) sẽ bị acid sulfuric đậm đặc hút nước tạo ra cacbon nguyên tố và dung dịch acid sẽ loãng ra một chút: C6H12O6 → 6C + 6H2O.

-H

3.3.2. Các phản ứng khác

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Mang tính chất của một acid, acid sulfuric phản ứng với phần lớn các bazơ để tạo ra muối sulfat tương ứng. Ví dụ, sulfat đồng(II), một muối màu xanh lam quen thuộc của đồng được sử dụng trong mạ điện và làm thuốc diệt nấm, được điều chế bằng phản ứng của ôxít đồng (II) với acid sulfuric:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

HSO4- + H2O → H3O+ + SO42-

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

Sau đó:

IỄ N D

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

H2SO4 + H2O → H3O+ + HSO4-.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Phản ứng ngậm nước (hyđrat hóa) của acid sulfuric là một phản ứng tỏa nhiệt cao.Nếu nước được thêm vào acid sulfuric đậm đặc thì nó bị sôi và bắn ra rất nguy hiểm. Do vậy, khi pha loãng acid phải thêm acid vào nước chứ không phải thêm nước vào acid. Hiện tượng này xảy ra là do tỷ trọng tương đối của hai chất lỏng, trong khi nước có tỷ trọngthấp hơn acid sulfuric nên sẽ có xu hướng nổi lên trên. Phản ứng này nói chính xác hơn là phản ứng tạo ra các ion hiđrôni, như sau:

CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O Acid sulfuric cũng có thể sử dụng để đẩy các acid yếu hơn ra khỏi muối của chúng, ví dụ natri axetat tạo ra acid axetic: H2SO4 + CH3COONa → NaHSO4 + CH3COOH Tương tự, phản ứng của acid sulfuric với kali nitrat có thể sử dụng để sản xuất acid nitric, cùng với sự tạo thành của bisulfat kali. Với chính bản thân acid nitric thì acid sulfuric có phản ứng như là một acid cũng như là một chất khử nước, tạo ra các ion nitronium NO2+, là quan trọng trong các phản

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 23 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

Pb + 3H2SO4đđ → Pb(HSO4)2 + SO2 + 2H2O 4. Cácquy trình công nghệ sản xuất [5], [3] Quá trình sản xuất acid sulfuric theo phương pháp tiếp xúc đi từ nguyên liệu lưu huỳnh có chứa asen, selen không khác gì sơ đồ sản xuất đi từ quặng pyrit (trừ công đoạn lò đốt dung loại lò khác và không có lọc điện khô). Nhưng nếu lưu huỳnh không có chứa asen, selen thì sơ đồ sẽ đơn giản đi rất nhiều (không có công đoạn làm sạch khí).

Lưu huỳnh sau khi nấu chảy, lắng tách cạn, được đưa vào lò đốt.không khí dùng để đốt được sấy khô bằng acid sunfuric đậm đặc. hỗn hợp SO2 ra khỏi lò có nhiệt độ 1100–1200 0C được làm nguội trong nồi hơi để hạ nhiệt độ xuống 440 – 4500C rồi đi vào tháp tiếp xúc ( lớp xúc tác I, II đặt dưới III, IV, V ở trên ). Hai lớp đầu làm nguội gián tiếp, các lớp sau làm nguội trực tiếp (bổ sung không khí nguội vào).

Khí ra khỏi tháp tiếp xúc qua làm nguội rồi vào hấp thụ.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Chì khó tham gia phản ứng với H2SO4 loãng nhưng tan trong axit H2SO4 đặc nóng theo phản ứng:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Fe(r) + H2SO4(dd) → H2(k) + FeSO4(dd) Sn(r) + 2 H2SO4(l) → SnSO4 + 2 H2O + SO2

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Acid sulfuric phản ứng với phần lớn các kim loại trong phản ứng thế đơn để tạo ra khí hiđrô và muối sulfat của kim loại. Acid H2SO4 loãng phản ứng với sắt, nhôm, kẽm, manganvà niken, nhưng thiếc và đồng thì cần phải dùng acid đặc nóng. Chì và vonfram lại có khả năng chống lại sự ăn mòn của acid sulfuric. Phản ứng của sắt chỉ ra dưới đây là phổ biến cho nhiều kim loại, nhưng phản ứng với thiếc là không bình thường trong đó điôxít lưu huỳnh (sulfur điôxít) được tạo ra chứ không phải hiđrô.

N

ứng nitrat hóa có diễn ra thay thế vòng thơm ái lực điện tử. Loại phản ứng này có sự proton hóa diễn ra trên nguyên tử ôxy, là quan trọng trong nhiều phản ứng của hóa hữu cơ, chẳng hạn este hóa Fischer và khử nước của rượu.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 24 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

2. Tháp tách giọt

10. Tháp tiếp xúc (5 lớp xúc tác)

3. Quạt khí

11. Truyền nhiệt

N

H Ư

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

4. Thùng lắng

12. Làm nguội SO3 13. Tháp hấp thụ oleum

10 00

B

5. Lọc

14. Tháp hấp thụ monohydrat

7. Lò đốt S

15. Tách giọt

Ó

16. Thùng chứa acid tuần hoàn

Ý

-H

8. Nồi hơi

A

6. Thùng chứa S sạch

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Vì lưu huỳnh có chứa một ít dầu hỏa (tác nhân tuyển nổi còn lại) và bitum nên khi cháy sẽ tạo thành hơi nước. Nếu hàm lượng tạp chất trên lớn, lượng hơi nước tạo thành có thể vượt quá giới hạn cho phép (0,01%), dẫn đến việc tạo mù khi hấp thụ, gây tổn thất acid theo khí thải và không sản xuất được oleum. Để giảm việc tạo mù, người ta chỉ dùng 1 tháp hấp thu monohydrate tưới acid 98,3% H2SO4, nhiệt độ acid ra 110-1200C (chế độ nóng). Để tận dụng nhiệt của khí của tháp sau tiếp xúc và tránh tạo mù khi hấp thụ, một số nước dùng nước cao áp (40atm) để làm nguội SO3; nhiệt độ nước vào là 1200C nhiệt độ nước ra 2000C. Do đó hơi acid tạo thành sẽ ngưng tụ trên bề mặt mà không tạo thành mù.

Dưới đây là hai mô hình sản xuất acid của Mỹ và CHLB Đức. các sơ đồ này chỉ khác nhau một vài thiết bị mà thôi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

9. Đốt hơi quá nhiệt

G

1. Tháp sấy

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Hình 4.1: Sơ đồ sản xuất acid sulfuric đi từ S

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 25 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

N

H

Ơ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

2. Sấy không khí

8. Đun nước cấp cho nồi hơi

3. Lò đốt lưu huỳnh

9. Làm nguội SO3

4. Nồi hơi

10. Tháp hấp thụ oleum

5. Lọc khí

11. Tháp hấp thụ monohydrat

6. đốt hơi quá nhiệt

12. Truyền nhiệt

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

4.1. Giai đoạn oxi hóa lưu huỳnh.

S + O2 → SO2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Đ ẠO

G

N

H Ư

B 10 00 A Ó -H

-L

Ý

4.2b. Sơ đồ sản xuất acid sulfuaric từ S của công ty Lurgi (CHLB Đức)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

7. Tháp tiếp xúc

.Q

1. Quạt không khí

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

4.2a. Sơ đồ sản xuất acid sulfuaric từ S của công ty Monsanto (Mỹ)

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 26 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

4.3. Ðiều chế H2SO4 theo phương pháp tiếp xúc: Hỗn hợp khí SO2 khô và sạch có hàm lượng SO2 khoảng 7÷7,5% ,nhiệt độ 45÷50°C, được đưa sang công đoạn điều chế H2SO4 . Công đoạn này gồm 2 giai đoạn: oxi hóa SO2 và hấp thụ SO3.

4.3.1. Giai đoạn oxi hóa SO2 Phản ứng oxi hóa SO2 xảy ra tốt nhất ở nhiệt độ 440°C, chất xúc tác có thành phần chủ yếu là V2O5.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-H

Ó

A

10 00

B

4.2. Làm sạch khí SO2: Khí SO2 ra lò còn chứa bụi và các tạp chất cần phỉa làm sạch bụi để chúng không phủ lên xúc tác trong thiết bị oxi hóa SO2 khỏi làm bẩn H2SO4 tạo thành.

Người ta dùng xyclon để làm sạch bụi sơ bộ và dùng thiết bị lọc điện để khử hoàn toàn bụi và các tạp chất.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

Hình 3.1.Sơ đồ nguyên lý của lò tầng sôi.

1: nồi nấu; 2,4: bơm; 3,7: thiết bị lọc; 5 vòi phun; 6: lò đốt; 8: tháp sấy; 9: nồi hơithu hồi.

Lưu huỳnh được đưa vào ngăn thứ nhất của nồi nấu (1). Lưu huỳnh chảy lỏng được bơm (2) đưa qua thiết bị lọc (3) tách tạp chất, rồi vào ngăn 2 của nồi nấu (1), lưu huỳnh chảy lỏng cùng với không khí được bơm (4) đưa qua vòi phun (5) vào lò đốt (6), không khí vào lò đốt phải được lọc qua thiết bị lọc (7) trước lọc chất bẩn vào qua tháp sấy (8) để tách nước bằng H2SO4 .Khử SO2 ra khỏi lò đốt lưu huỳnh có nhiệt độ là 850÷900°C đưa qua nồi hơi - thu hồi (9) để tận dụng nhiệt thừa.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 27 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

-L

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

* Dây chuyền tiếp xúc và hấp thụ 1 lần (tiếp xúc đơn):

Dây chuyền tiếp xúc đơn được áp dụng phổ biến trước năm 1970 với hiệu suất chuyển hóa SO2 thành SO3 chỉ đạt 98%. Lượng SO2 không chuyển hóa bị thải vào khí quyển, gây ô nhiễm môi trường.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Hỗn hợp khí nén (1) qua thiết bị lọc (2) đi vào thiết bị truyền nhiệt kiểu ống chùm (3) nhiệt độ 230 ÷ 240°C, ở thiết bị tiếp xúc (4) nhiệt độ tăng lên 415 ÷ 418°C.Khí đi vào lớp xúc tác chuyển hóa SO2 thành SO3 đạt 98%.

4.3.2. Giai đoạn hấp thụ SO3: Hỗn hợp khí SO3 ở thiết bị tiếp xúc (4) đi vào thiết bị làm sạch (5) nhiệt độ hạ xuống 60°C, rồi vào hệ thống hấp thụ SO3 (Các tháp (6), (7)) điều chế oleum nồng độ 18,5÷20%. Sau khi ra khỏi tháp, nồng độ acid lên tới 98,7 ÷ 99%.

Khí ra khỏi hệ thống hấp thụ còn chứa một ít SO2 và bọt H2SO4 nên cần phải đưa qua thùng tách bọt (8) để giữ acid lại, rồi vào tháp đệm (9), dùng dung dịch NH4OH để hấp thụ SO2 sản phẩm của quá trình này là các muối (NH4)2SO3, NH4HSO3 và (NH4)2SO4.

4.3.3. Hai dây chuyền theo phương pháp tiếp xúc.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Hình 3.3.1.Sơ đồ lưu trình oxi hóa khử khí Sunfuarơ.

1: máy nén; 2:thiết bị lọc khí; 3: thiết bị truyền nhiệt kiểu ống chùm; 4: tháp tiếp xúc; 5: thiết bị làm sạch bằng nước; 6,7: thiết bị hấp thụ khí; 8: thùng tách bọt; 9: tháp hấp thụ khí SO2.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

* Dây chuyền tiếp xúc và hấp thụ 2 lần (tiếp xúc kép): Từ năm 1970 đến nay, do những quy định nghiêm ngặt của quốc tế về bảo vệ môi trường, dây chuyền tiếp xúc đơn dần dần bị loại bỏ và thay vào đó là dây chuyền tiếp xúc kép với hiệu suất chuyển hóa SO2 đạt từ 99,5% - 99,9%. Với dây chuyền này, lượng SO2 trong khí thải được bảo đảm nằm trong giới hạn cho phép khoảng 500 mg/m3, mù acid sulfuric đạt 35 mg/m3 (®ạt theo tiêu chuẩn TCVN 5939 1995: tiêu chuẩn khí thải công nghiệp). Điển hình là các quy trình công nghệ tiếp

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 28 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

5. Ứng dụng của acid sulfuric [4] Acid sulfuric là hóa chất hàng đầu được dùng trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất. Hàng năm các nước trên thế giới sản xuất khoảng 160 triệu tấn H2SO4, H2SO4 được dùng để sản xuất phân bón thuốc trừ sâu, chất giặt tẩy rửa tổng hợp, tơ sợi hóa học chất dẻo, sơn màu,…

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 3.3.3.Sơ đồ một nhà máy sản xuất acid sulfuric thông thường hiện nay trên thế giới, với công nghệ đốt lưu huỳnh và tiếp xúc kép.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

xúc kép của MONSANTO, NORAM - CECEBE...

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 29 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

D

IỄ N

Đ

ÀN

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Acid sulfuric ở nhiều nồng độ khác nhau, mặc dù có thể sản xuất acid sulfuric 100%, nhưng nó sẽ mất SO3 ở điểm sôi để tạo ra acid 98,3%. Acid 98% cũng ổn định hơn khi lưu trữ, vì nó là dạng thông thường của acid sulfuric đậm đặc.

Các nồng độ khác của acid sulfuric được sử dụng cho các mục đích khác nhau.

Một số nồng độ phổ biến là: 10%, acid sulfuric loãng dùng trong phòng thí nghiệm.

33,5%, acid cho ắc quy (sử dụng trong các ắc quy acid-chì) 62,18%, acid trong bể (chì) hay để sản xuất phân bón.

77,67%, acid trong tháp sản xuất.

98%, đậm đặc.

Cũng có nhiều loại cấp độ tinh khiết khác nhau. Loại H2SO4 kỹ thuật là không tinh khiết và thường có màu, nhưng nó thích hợp cho việc sản xuất phân bón.

Loại tinh khiết như loại US Pharmacopoeia (USP) được sử dụng để sản xuất các loại dược phẩm và thuốc nhuộm.

Sử dụng chủ yếu của acid sulfuric (60% sản lượng toàn thế giới) là trong "phương pháp ướt" của việc sản xuất acidphosphoric, là chất được sử dụng để sản xuất các loại phân hóa họcphốtphat cũng như natri triphốtphat để làm bột giặt. Trong phương pháp này đá phốtphat được sử dụng, và hơn 100 triệu tấn được sản xuất hàng năm. Nguyên liệu thô được chỉ ra dưới đây là floro-apatit, mặc dù thành phần chính xác có thể dao động nhiều. Nó được xử lý bằng acid sulfuric 93% để tạo ra sulfat canxi, hiđrô florua (HF) và acidphosphoric.

Các loại phân bón sulfat như amoni sulfat được sản xuất từ acid sulfuric, mặc dù với sản lượng ít hơn so với các phốtphat.

Một ứng dụng quan trọng khác của acid sulfuric là để sản xuất nhôm sulfat, còn được biết như là phèn làm giấy. Nó có thể phản ứng với một lượng nhỏ xà phòng trên các sợi bột giấy nhão để tạo ra cacboxylat nhôm dạng giêlatin, nó giúp làm đông lại các sợi bột giấy thành bề mặt cứng của giấy. Nó cũng được sử dụng để sản xuất nhôm hiđrôxít, là chất được sử dụng trong các nhà máy xử lý nước để lọc các tạp chất, cũng như để cải thiện mùi vị của nước.

Acid sulfuric cũng được sử dụng cho các mục đích khác trong công nghiệp hóa chất. Ví dụ, nó là chất xúc tác acid thông thường để chuyển hóa cyclohexanoneoxim thành caprolactam, sử dụng để sản xuất nylon (nilông).

Ngoài ra acid sulfuric cũng được sử dụng để sản xuất acid clohiđric từ muối ăn bằng công nghệ Mannheim.

Phần nhiều H2SO4 được sử dụng trong công nghiệp hóa dầu để tinh luyện dầu mỏ, ví dụ làm chất xúc tác cho phản ứng của isobutan với isobutylen để tạo ra isooctan, là hợp chất làm tăng chỉ số octan của xăng.

Acid sulfuric cũng là quan trọng cho sản xuất các loại thuốc nhuộm.

N

Hình 4. Ứng dụng của acid sulfuric

Page 30 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Hỗn hợp của acid sulfuric với nước được sử dụng làm chất điện giải trong hàng loạt các dạng ắc quy acid-chì trong đó nó tham gia vào phản ứng thuận nghịch để chì (Pb) và chì điôxít (PbO2) chuyển hóa thành chì(II) sulfat.

Acid sulfuric cũng là thành phần cơ bản của một số chất làm sạch các cống rãnh, được sử dụng để làm sạch các vật cản có chứa giấy, giẻ rách và các vật liệu khác mà không dễ làm sạch bằng các dung dịch xút ăn da.

Acid sulfuric là hóa chất rất cần thiết trong nhiều nghành công nghiệp hiện nay được tổng kết như sau: • Phẩm nhuộm 2% • Luyện kim 2% • Chất dẻo 5% • Chất tẩy rửa 14% • Giấy, sợi 8%

Sợi visco

Sợi axetat • Sơn 11 % • Phân bón 30%

Phân lân

Amoni sunfat

Phân NPK • Những ứng dụng khác 28%

Dầu mỏ

Thuốc nổ

Acquy

Dược phẩm

Thuốc trừ sâu

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 31 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

H

Ơ

Có thể nói, về cơ bản công nghệ sản xuất acid sulfuric trên thế giới đã phát triển và ổn định ở mức tương đối cao.Xu hướng phát triển công nghệ trên thế giới hiện nay tập trung chủ yếu vào nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, nguyên liệu và giảm phát tán khí thải độc hại vào môi trường.

N

6. Xu thế phát triển [4]

D

IỄ N

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Trong sản xuất H2SO4 theo phương pháp đốt lưu huỳnh, khoảng 98% năng lượng đưa vào là năng lượng hóa học tự có của các chất tham gia phản ứng.

Phần nhiệt còn lại được đưa vào qua hệ thống quạt, dưới dạng năng lượng nén.

Trong chu trình sản xuất thông thường, khoảng 57,5% tổng năng lượng được thu hồi ở dạng hơi cao áp, khoảng 3% mất đi cùng khí đuôi qua ống khói, 0,5% mất đi ở dạng nhiệt lượng của acid thành phẩm, 39% bị mất đi ở dạng nhiệt thải trong hệ thống làm lạnh acid. Các tỷ lệ nói trên có thể thay đổi theo hàm lượng SO2 trong khí đầu ra của lò đốt lưu huỳnh, nhưng nói chung chúng có xu hướng được giữ nguyên.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Vấn dề thu hồi nhiệt thải.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

6.1.

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Các tiêu chuẩn chính đối với những nhà máy sản xuất acid sulfuric thế hệ mới là giảm chi phí năng lượng xuống mức tối thiểu, đồng thời đảm bảo tuân thủ các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường. Các dây chuyền sản xuất hiện đại phải có khả năng thu hồi tối đa lưu huỳnh và năng lượng, xử lý tốt khí đuôi, xử lý sản phẩm phụ và tái xử lý, đồng thời phải cho phép thao tác dễ dàng, an toàn và đáp ứng các tiêu chuẩn cao về môi trường.

Hình 5.Ống khói cao…gây ô nhiễm môi trường.

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 32 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

N

H

Ơ

Thách thức quan trọng đối với việc cải tiến công nghệ sản xuất acid sulfuric là thu hồi và sử dụng một cách thích hợp 39% năng lượng tích lũy ở dạng nhiệt thải. Nhiệt năng này có thể được sử dụng cho những mục đích sau: • Sản xuất nước nóng cho hệ thống cung cấp nước nóng sinh hoạt ở địa phương • Sản xuất nước nóng để cô đặc H2SO4 trong nhà máy • Sản xuất nước nóng cung cấp cho các cơ sở sản xuất liền kề

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ó

-H

Ý

-L

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

Khi nhiệt độ tăng, các tháp hấp thụ thông thường trong dây chuyền sản xuất acid sulfuric sẽ đạt đến giới hạn hoạt động của chúng.Để có thể sử dụng acid nhiệt độ cao mà không làm giảm hiệu suất hấp thụ thì cần phải cải tiến, nâng cao hiệu quả cả hai công đoạn làm lạnh và hấp thụ.Ở những nhà máy mới xây dựng hiện nay, người ta áp dụng tháp hấp thụ venturi cho phép đồng thời nâng cao hiệu quả hấp thụ và làm lạnh. Có thể miêu tả sơ qua công nghệ này như sau: khí chứa SO3 đi vào tháp rửa khí venturi với nhiệt độ khoảng 300oC, nhiệt độ acid vào từ đầu kia của tháp khoảng 170oC. Do hấp thụ và phản ứng với SO3 nên nhiệt độ acid tăng lên đến 195oC. Khoảng 95% SO3 chứa trong khí được hấp thụ ở phần venturi, nồng độ H2SO4 được quan sát và kiểm tra trong hệ tuần hoàn của tháp venturi.Acid nóng chảy xuống dưới được bơm qua lò hơi để trao đổi nhiệt rồi lại được đưa về tháp venturi. Lò hơi sản xuất hơi bão hoà 0,5 MPa, hơi này có thể được sử dụng trực tiếp trong nhà máy. Hệ thống làm lạnh acid được thiết kế sao cho có thể lấy đi được 60% nhiệt hấp thụ ban đầu trong trường hợp hệ thống thu hồi năng lượng gặp trục trặc. Bộ phận sản xuất hơi nước là một thiết bị bốc hơi kiểu lò hơi đặc biệt, được nối bằng mặt bích với một thiết bị trao đổi nhiệt kiểu ống chùm.Acid sulfuric nóng được làm lạnh rồi phun vào đỉnh tháp venturi qua nhiều vòi phun. Nồng độ acid được khống chế bằng cách bổ sung nước vào bộ phận thu gom acid của tháp venturi. acid nóng dư, tạo ra trong hệ tuần hoàn của tháp venturi, sẽ chảy vào thùng chứa, sau đó

ÁN TO ÀN Đ

IỄ N D

Cải tiến các công đoạn hấp thụ và làm lạnh

A

6.2.

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Tuy nhiên, vấn đề là phải tìm ra những vật liệu thích hợp để chế tạo các thiết bị trao đổi nhiệt có hiệu quả cao và có khả năng vận hành lâu dài trong môi trường ăn mòn mạnh. Điều kiện đối với các vật liệu này là ở mặt tiếp xúc với acid phải chịu được cả acid sulfuric ở 160 - 190 oC có nồng độ 94 - 99%, còn ở mặt tiếp xúc với nước phải chịu được áp suất của nước nồi hơi đến 0,5-1 MPa. Các thiết bị trao đổi nhiệt có thể có các chi tiết như ống xoắn ruột gà bằng teflon, bình trao đổi nhiệt bằng thủy tinh, thép không gỉ, có hoặc không có anot bảo vệ. Trên thực tế, một số công ty chế tạo thiết bị sản xuất hóa chất trên thế giới đã tìm ra những vật liệu có khả năng chống ăn mòn đặc biệt, với tốc độ ăn mòn có thể chấp nhận được (ví dụ 0,1 mm/năm trong điều kiện không được bảo vệ bằng anot hy sinh) đối với phạm vi nồng độ H2SO4 95 - 100%. Giá những vật liệu này cũng ở mức hợp lý.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Nếu thu hồi và sử dụng được các nguồn nhiệt thải trên thì sẽ tận dụng được toàn bộ nhiệt phản ứng của dây chuyền sản xuất acid sulfuric.

Page 33 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Khoa Công Nghệ Hóa Học

Y

Cải tiến các hệ thống an toàn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Để đảm bảo yêu cầu vận hành an toàn ngày càng cao, các nhà máy mới ngày nay thường kết hợp các hệ thống an toàn sau: o Hệ thống đo liên tục tốc độ ăn mòn. o Hệ thống quan sát rò rỉ, có còi hoặc đèn báo hiệu. o Hệ thống đo độ dẫn điện, dẫn nhiệt, độ pH của nước nồi hơi, kết hợp với hệ thống khóa liên động tương ứng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

6.3.

N

H

Ơ

được sử dụng để gia nhiệt sơ bộ nước nạp nồi hơi. Với nước cấp cho nồi hơi ở 105oC và hệ hấp thụ kép có các dòng chảy tuần hoàn, có thể thu hồi đến 0,5 tấn hơi nước áp suất thấp trên mỗi tấn acid. Hơi nước cao áp và thấp áp có thể được nạp phối hợp vào tuabin phát điện. Công suất điện thu được đạt xấp xỉ 430 kW/tấn H2SO4. Ví dụ, với công nghệ mới một nhà máy H2SO4 công suất 2000 tấn / ngày sẽ tạo ra một công suất điện năng là 36 MW mà không phát tán khí gây hiệu ứng nhà kính (CO2), góp phần đáng kể cho bảo vệ môi trường.

N

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 34 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM

Khoa Công Nghệ Hóa Học

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ơ

N

1. Đỗ Bình, 2004, Công nghệ acid sulfuric, Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội, NXB Khoa Học Kỹ Thuật.

Y

N

H

2. Bài giảng Công nghệ sản xuất các hợp chất vô cơ cơ bản, Đại Học Công Nghiệp Thực Phẩm TPHCM.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

3. Acid sulfuric (H2SO4) và công nghệ sản xuất: http://www.hoachatjsc.com/news/310/acid-sulfuric-h2so4-va-cong-nghe-sanxuat 4. Acid sulfuric https://vi.wikipedia.org/wiki/Acid_sulfuric 5. Lưu huỳnh: https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C6%B0u_hu%E1%BB%B3nh 6. Công nghệ sản xuất Acid sulfuric http://websrv1.ctu.edu.vn/coursewares/supham/congnghe_hoahoc/ch6.htm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Trang web

GVHD: ĐẶNG THANH PHONG

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Page 35 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial