THIẾT KẾ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN

vectorstock.com/21609945

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

THIẾT KẾ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10 WORD VERSION | 2019 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA TOÁN ====

CAO THỊ KIM CHI

THIẾT KẾ TRÕ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Phƣơng pháp dạy học Toán

HÀ NỘI – 2019

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA TOÁN ====

CAO THỊ KIM CHI

THIẾT KẾ TRÕ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Phƣơng pháp dạy học Toán

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:

TS. ĐÀO THỊ HOA

HÀ NỘI – 2019

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện khóa luận này, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân, em đã nhận đƣợc sự giúp đỡ và động viên nhiệt tình của gia đình, thầy cô, bạn bè.

- Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong khoa Toán và các bạn sinh viên trong khoa đã tạo điều kiện giúp em học tập và đạt kết quả nhƣ ngày hôm nay.

- Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo hƣớng dẫn: TS. Đào Thị Hoa – Tổ phƣơng pháp dạy học môn Toán đã tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn, động viên và tạo điều kiện giúp em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

- Cuối cùng, em xin cảm ơn gia đình và bạn bè đã luôn lắng nghe, chia sẻ và ủng hộ em trong suốt thời gian học tập cũng nhƣ làm khóa luận.

Dù đã cố gắng hết sức nhƣng khóa luận vẫn không thể tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc sự góp ý, nhận xét từ phía thầy cô và các bạn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, tháng 5 năm 2019 Sinh viên

Cao Thị Kim Chi

LỜI CAM ĐOAN

Khóa luận tốt nghiệp này là quá trình học tập, nghiên cứu và nỗ lực của bản thân em dƣới sự chỉ bảo, hƣớng dẫn tận tình của cô giáo Đào Thị Hoa, em đã hoàn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp: “Thiết kế trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10”.

Em xin cam đoan khóa luận này là kết quả của sự nỗ lực của bản thân em, không có sự trùng lặp với kết quả của các tác giả khác và kết quả thu đƣợc trong đề tài này là hoàn toàn xác thực.

Hà Nội, tháng 5 năm 2019 Sinh viên

Cao Thị Kim Chi

MỤC LỤC MỞ ĐẦU ......................................................................................................................1 NỘI DUNG...................................................................................................................4 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ....................................................4 1.1. Một số vấn đề về hoạt động trải nghiệm trong dạy học ....................................4 1.2. Trò chơi học tập .................................................................................................5 1.3. Quy trình thiết kế và tổ chức các trò chơi học tập ..........................................11 1.4. Thực trạng sử dụng các trò chơi trong dạy học Toán .....................................17 Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................................19 CHƢƠNG 2. THIẾT KẾ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10 ....21 2.1. Mục tiêu, nội dung của chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng............21 2.2. Mục tiêu thiết kế các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng ................................................................................................................26 2.3. Thiết kế các trò chơi ........................................................................................27 2.4. Một số chú ý khi sử dụng trò chơi ...................................................................74 Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................................75 CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............................................................. 76 3.1. Mục tiêu thực nghiệm ......................................................................................76 3.2. Thời gian thực nghiệm .....................................................................................76 3.3. Nội dung thực nghiệm .....................................................................................76 3.4. Phƣơng pháp thực nghiệm ...............................................................................77 3.5. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................77 Kết luận chƣơng 3 ......................................................................................................79 KẾT LUẬN ................................................................................................................81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................82

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Kết quả điểm số bài kiểm tra của học sinh................................................78 Bảng 3.2. Mức độ hứng thú học tập của học sinh trong tiết học ............................... 78 Bảng 3.3: Mức độ chú ý của học sinh trong tiết học .................................................79

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 8 khóa XI. Nghị quyết đã nêu: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phƣơng pháp dạy và học theo hƣớng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của ngƣời học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để ngƣời học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo,…”[4] Do đó, trong giáo dục nói chung và dạy học nói riêng, nhà trƣờng và nhà giáo dục luôn chú trọng tới việc tích cực hóa học sinh, tạo ra những cơ hội và điều kiện học tập thuận lợi cho học sinh, phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo. Hơn nữa, cùng với đà phát triển không ngừng của nền kinh tế tri thức, việc nâng cao chất lƣợng giáo dục và đào tạo càng cần phải đi vào chiều sâu.

Hoạt động trải nghiệm là các hoạt động giáo dục bắt buộc, trong đó học sinh dựa trên sự huy động tổng hợp kiến thức và kĩ năng từ nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống nhà trƣờng, gia đình, xã hội,… Hoạt động trải nghiệm đƣợc tổ chức trong và ngoài lớp học, trong và ngoài trƣờng học,… Hầu hết học sinh khi đƣợc học tập dƣới các hoạt động trải nghiệm này đều tỏ ra thích thú hứng khởi. Rất nhiều học sinh thể hiện rõ năng lực của mình qua các hoạt động trải nghiệm trong các môn học.

Toán học là môn khoa học tự nhiên có tính logic và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các môn học khác. Vì vậy, phải gây đƣợc hứng thú học tập cho học sinh bằng cách lôi cuốn học sinh tham gia vào các hoạt động trải nghiệm. Phƣơng pháp trò chơi là một hình thức tổ chức của hoạt động trải nghiệm. Việc tổ chức các trò chơi trong dạy học môn Toán giúp học sinh hứng thú hơn. “Học mà chơi – Chơi mà học” là một phƣơng châm đƣợc đề cao trong hoạt động dạy học do có tác dụng khơi dậy nhiều hứng thú cho giáo viên lẫn học sinh đồng thời tạo ấn tƣợng sâu sắc về bài học, giúp việc học nhẹ nhàng mà hiệu quả.

Trò chơi trong dạy học có nhiều cấp độ từ việc chơi cho vui trƣớc khi học hay học tập từ trò chơi.

1

Trong chƣơng trình Hình học lớp 10, chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng là một nội dung quan trọng nhằm rèn luyện trí tuệ cho học sinh. Tuy nhiên, nếu đi sâu vào chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cũng là một nội dung khó, cần có phƣơng pháp dạy học thích hợp để đem lại hiệu quả cao. Vận dụng tổ chức trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng có thể giúp học sinh tích cực hóa việc học của mình. Tuy nhiên, trên thực tế ở các trƣờng phổ thông hiện nay, việc tổ chức các trò chơi trong dạy học Toán còn hạn chế.

Từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài khóa luận tốt nghiệp đại học của mình là: “Thiết kế trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10”.

2. Mục đích nghiên cứu Thiết kế các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10 và định hƣớng sử dụng hệ thống trò chơi này để đổi mới phƣơng pháp dạy cho giáo viên, đồng thời giúp học sinh học tập hứng thú và hiệu quả, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy và học chủ đề này nói riêng và nâng cao chất lƣợng dạy học môn Toán nói chung.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tƣợng nghiên cứu: Trò chơi và phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng.

- Phạm vi nghiên cứu: Chƣơng trình Hình học 10 Nâng cao.

4. Giả thuyết khoa học Nếu thiết kế và sử dụng đƣợc các trò chơi trong dạy học về chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng phù hợp với học sinh lớp 10 thì sẽ tạo đƣợc hứng thú học tập, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học chủ đề này ở trƣờng phổ thông.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về trò chơi trong dạy học.

5.2. Tìm hiểu thực trạng việc thiết kế và sử dụng các trò chơi trong dạy học về chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10.

5.3. Thiết kế các trò chơi trong dạy học về chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10.

5.4. Thực nghiệm sƣ phạm.

2

6. Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

- Nghiên cứu các tài liệu về phƣơng pháp dạy học môn Toán có liên quan đến đề tài.

- Nghiên cứu các văn bản, nghị quyết của Đảng, nhà nƣớc về chƣơng trình giáo dục và đào tạo.

- Nghiên cứu sách giáo khoa và sách tham khảo, tạp chí và khóa luận,… có liên quan đến trò chơi trong dạy học, kiểm tra đánh giá, chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng.

6.2. Phương pháp quan sát và điều tra Tìm hiểu thái độ học tập của học sinh, tìm hiểu đánh giá của giáo viên, học sinh về tác dụng của các trò chơi trong dạy học môn toán cũng nhƣ tính khả thi của việc sử dụng hệ thống trò chơi này vào dạy học Hình học lớp 10.

6.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm Xác định chất lƣợng của hệ thống trò chơi và tính khả thi của những gợi ý cơ bản đƣợc trình bày trong khóa luận.

6.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tổng kết kinh nghiệm của giáo viên Toán về việc thiết kế và sử dụng trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10.

7. Cấu trúc khóa luận.

Ngoài các phần: mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung chính của khóa luận bao gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn Chƣơng 2. Thiết kế trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10 Chƣơng 3. Thực nghiệm sƣ phạm

3

NỘI DUNG CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1. Một số vấn đề về hoạt động trải nghiệm trong dạy học 1.1.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm Hoạt động trải nghiệm là hoạt động mà trong đó “Học sinh dựa trên sự huy động tổng hợp kiến thức và kĩ năng từ nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống nhà trƣờng, gia đình, xã hội; tham gia hoạt động hƣớng nghiệp và hoạt động phục vụ cộng đồng dƣới sự hƣớng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục; qua đó hình thành những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và một số năng lực thành phần đặc thù của hoạt động này nhƣ: năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hƣớng nghề nghiệp, năng lực thích ứng với những biến động trong cuộc sống và các kĩ năng sống khác”[1-tr.28]. Bên cạnh hoạt động trải nghiệm nói chung, ở từng môn học cũng có các hoạt động trải nghiệm mang tính đặc trƣng, đặc thù riêng của từng môn học, góp phần hình thành và phát triển các năng lực chuyên biệt cho học sinh.

Nhƣ vậy, có thể thấy bản chất của hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục đƣợc tổ chức theo con đƣờng gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, hình thành và phát triển cho học sinh niềm tin, tình cảm, những năng lực cần có của ngƣời công dân trong tƣơng lai. Chính vì vậy, trong nội dung, phƣơng pháp, hình thức tổ chức của hoạt động có thể mang dáng dấp của hoạt động theo nghĩa hẹp. Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa chúng chính là cách làm, cách triển khai hoạt động. [5-tr.77] 1.1.2. Vai trò của hoạt động trải nghiệm trong dạy học.

Theo [2], ta có một số vai trò của hoạt động trải nghiệm nhƣ sau: Hoạt động trải nghiệm là một loại hình hoạt động giáo dục nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh. Thông qua việc trực tiếp tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động, học sinh sẽ phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực, chủ động, tự giác, sáng tạo của bản thân. Từ đó hình thành và phát triển những giá trị sống và các năng lực cần thiết.

Nội dung hoạt động trải nghiệm rất đa dạng, mang tính tích hợp, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn, nhiều lĩnh vực, thiết thực và gần gũi với cuộc sống; đáp ứng nhu cầu hoạt động của học sinh; qua đó giúp các em vận dụng hiểu biết của

4

mình vào trong thực tiễn một cách dễ dàng, thuận lợi hơn.

Hoạt động trải nghiệm thu hút sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lƣợng giáo dục trong và ngoài nhà trƣờng, nhƣ: giáo viên, cha mẹ học sinh, các cơ quan, đoàn thể trong và ngoài nhà trƣờng,… Mỗi lực lƣợng có thể mạnh, tiềm năng riêng, tùy từng hoạt động mà có thể tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp. Do vậy, hoạt động trải nghiệm tạo điều kiện cho học sinh đƣợc học tập, giao tiếp rộng rãi với nhiều lực lƣợng giáo dục, đƣợc lĩnh hội các nội dung giáo dục qua nhiều kênh khác nhau, nhiều cách tiếp cận khác nhau, làm tăng tính đa dạng, hấp dẫn và chất lƣợng, hiệu quả của hoạt động.

Tóm lại, hoạt động trải nghiệm là phƣơng thức học tập hiệu quả, giúp hình thành các năng lực cần thiết cho học sinh.

1.1.3. Các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm Hoạt động trải nghiệm có thể tổ chức theo nhiều quy mô và địa điểm khác nhau, nhƣ: tổ chức theo nhóm, theo lớp, khối lớp, theo trƣờng hoặc liên trƣờng ở cả trong và ngoài nhà trƣờng có liên quan đến chủ đề hoạt động.

Hoạt động trải nghiệm đƣợc tổ chức dƣới nhiều hình thức khác nhau: Câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tƣơng tác, tham quan dã ngoại, hội thi, hoạt động nhân đạo, tình nguyện, hoạt động cộng đồng, tổ chức các ngày hội, sân khấu hóa, lao động công ích,… Trong quá trình thiết kế, tổ chức thực hiện và đánh giá hoạt động trải nghiệm, cả giáo viên lẫn học sinh đều có cơ hội thể hiện sự sáng tạo, chủ động, linh hoạt, làm tăng thêm tính hấp dẫn, độc đáo của các hình thức tổ chức hoạt động. [2] Nhƣ vậy, trong nhà trƣờng phổ thông, hoạt động trải nghiệm có thể đƣợc tổ chức dƣới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Với cùng một chủ đề, một nội dung kiến thức, giáo viên sẽ tổ chức nhiều hoạt động khác nhau tùy theo nhu cầu, lứa tuổi và điều kiện của nhà trƣờng, lớp. Với các hình thức tổ chức đa dạng mà giáo viên và học sinh có thể chủ động thiết kế, tổ chức và đánh giá hoạt động. Nhờ đó, hoạt động giáo dục đƣợc thực hiện tự nhiên, sinh động, hấp dẫn, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí cũng nhƣ nhu cầu, nguyện vọng của học sinh.

1.2. Trò chơi học tập 1.2.1. Khái niệm trò chơi học tập Trò chơi là một hình thức tổ chức của hoạt động trải nghiệm. Trò chơi giúp học sinh hứng thú, tích cực, chủ động, sáng tạo hơn trong học tập.

5

 Trò chơi giáo dục Trò chơi giáo dục đƣợc đặc trƣng bởi tác dụng cải thiện tri thức, kỹ năng, tình cảm, ý chí, kinh nghiệm cá nhân của ngƣời tham gia và để thực hiện những nhiệm vụ, hành động, luật, quy tắc và yêu cầu của trò chơi thì ngƣời tham gia phải sử dụng tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm, phải huy động tình cảm, ý chí của mình ở mức độ nhất định. [3] Nhƣ vậy, trò chơi giáo dục có ở cả trong và ngoài nhà trƣờng, trong hay ngoài ngành giáo dục.  Trò chơi dạy học Những trò chơi giáo dục đƣợc lựa chọn và sử dụng trực tiếp để dạy học, tuân theo mục đích, nội dung, các nguyên tắc và phƣơng pháp dạy học, có chức năng tổ chức, hƣớng dẫn và động viên học sinh tìm kiếm và lĩnh hội tri thức, học tập và rèn luyện kỹ năng, tích lũy và phát triển các phƣơng thức hoạt động và hành vi ứng xử xã hội, văn hóa, đạo đức, thẩm mỹ, pháp luật, khoa học, ngôn ngữ, cải thiện và phát triển thể chất, tức là tổ chức và hƣớng dẫn quá trình học tập của học sinh khi họ tham gia trò chơi, gọi là trò chơi dạy học. Các nhiệm vụ, quy tắc, luật chơi và các quan hệ trong trò chơi dạy học đƣợc tổ chức tƣơng đối chặt chẽ trong khuôn khổ các nhiệm vụ dạy học và đƣợc định hƣớng vào mục tiêu, nội dung dạy học. [3] Các trò chơi học tập có thể lấy từ các trò chơi trong thực tế. Đối với loại trò chơi này, giáo viên chỉ cần ủy thác nội dung dạy học vào nội dung của trò chơi.

Ngoài ra, do yêu cầu đa dạng của việc học tập, giáo viên cũng có thể tạo ra những trò chơi mới.

1.2.2. Vai trò của trò chơi học tập Trò chơi học tập chủ yếu gồm các câu hỏi và bài tập toán học, học sinh hoặc nhóm học sinh nghiên cứu tìm lời giải cho các bài toán để hoàn thành nhiệm vụ của trò chơi. Cụ thể, trò chơi học tập có vai trò nhƣ sau:  Củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh Khi giải bài tập trong trò chơi học sinh phải đi từ việc nghiên cứu đề bài đến tìm đáp án. Để làm đƣợc điều này, học sinh phải trải qua một quá trình quan sát, phân tích, tổng hợp, phán đoán,…

Quá trình giải bài tập phải đƣa vào kinh nghiệm thực tiễn những kiến thức mà học sinh đã tích lũy từ trƣớc. Các em phải nhớ, hiểu và vận dụng đƣợc những kiến thức và kinh nghiệm đó thì mới giải đƣợc. Qua đó, ngƣời học hiểu sâu hơn kiến thức đồng thời giúp cho việc hoàn chỉnh hay bổ sung tri thức nào đó đã đƣợc trình bày trong phần lý thuyết và biết vận dụng những kiến thức đã học vào việc giải

6

quyết những tình huống cụ thể.

Ngoài ra, thông qua giải bài tập Toán học trong trò chơi, học sinh cũng đƣợc rèn luyện các kỹ năng, kỹ xảo ở các khâu khác nhau của quá trình giải, chơi.  Rèn luyện phát triển tƣ duy cho học sinh Bài tập Toán học giúp phát triển năng lực tƣ duy, giúp học sinh năng động, sáng tạo trong học tập, phát huy khả năng suy luận tích cực, đặc biệt là rèn luyện những thao tác trí tuệ và hình thành những phẩm chất tƣ duy khoa học.

Khi làm bài tập trong các trò chơi, trí tuệ của học sinh phải vận động đi từ những điều đã biết để tìm ra câu trả lời. Họat động trí tuệ của học sinh rất đa dạng: quan sát, vận dụng trí nhớ, các thao tác tƣ duy nhƣ so sánh, tổng hợp, khái quát, suy luận,… cho nên sau mỗi lần giải bài tập thành công, niềm tin và năng lực của học sinh càng đƣợc phát triển và củng cố. Đó là một trong những cơ sở quan trọng để cho các em mạnh dạn bƣớc vào con đƣờng sáng tạo.  Rèn luyện kỹ năng vận dụng các kiến thức Toán học cho học sinh Một trong những yêu cầu của việc nắm vững kiến thức của bất kì môn khoa học nào là vận dụng các kiến thức của bộ môn khoa học đó vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra, tức là giải quyết đƣợc các bài toán đƣợc đặt ra trong lĩnh vực khoa học đó.

Hơn nữa, mỗi bài tập Toán học là giá mang hoạt động liên hệ với những nội dung Toán học nhất định, là một phƣơng tiện cài đặt nội dung để hoàn chỉnh hay bổ sung cho tri thức nào đó đã đƣợc trình bày trong phần lý thuyết. Chính vì thế thông qua việc giải quyết các bài tập toán học, học sinh sẽ đƣợc rèn luyện kỹ năng vận dụng các kiến thức Toán học, đồng thời mở rộng kiến thức hiểu biết một cách sinh động, phong phú.  Bồi dƣỡng, phát triển nhân cách cho học sinh Điểm cơ bản trong tính cách con ngƣời là mọi hoạt động đều có mục đích rất rõ ràng. Khi giải một bài toán, ta luôn có định hƣớng, mục đích rõ rệt, vì vậy việc giải toán sẽ góp phần tích cực vào việc hiểu năng lực hành động của con ngƣời, rèn đức tính chính xác, kiên nhẫn, trung thực, lòng say mê học tập, niềm tin vào khoa học và sức mạnh của bản thân. Niềm tin này có đƣợc là do trong quá trình độc lập vận dụng kiến thức đã giúp các em có những phƣơng pháp giải quyết đúng đắn các vấn đề đặt ra.

Vì vậy, hoạt động giải toán chính là nhân tố hình thành và phát triển nhân cách con ngƣời.

Ngoài ra, trò chơi học tập còn có thêm một số vai trò khác: 7

 Về kiến thức Thông qua tổ chức các trò chơi, học sinh hiểu kĩ hơn các khái niệm, tính chất; củng cố kiến thức một cách thƣờng xuyên và hệ thống hóa kiến thức; mở rộng sự hiểu biết một cách sinh động, phong phú mà không làm nặng nề khối lƣợng kiến thức của học sinh.

Bên cạnh đó, trong lúc chơi tinh thần của học sinh thƣờng rất thoải mái nên khả năng tiếp thu kiến thức trong lúc chơi sẽ tốt hơn hoặc sau khi chơi cũng sẽ tốt hơn.  Về kỹ năng Việc tổ chức các trò chơi học tập giúp học sinh:

- Rèn luyện và phát triển cho học sinh năng lực nhận thức, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề liên quan.

- Rèn luyện và phát triển các kỹ năng thu thập thông tin, vận dụng kiến thức để giải quyết tình huống một cách linh hoạt, sáng tạo.

- Rèn luyện và phát triển cho học sinh khả năng vận dụng toán học để giải quyết vấn đề của các môn học khác.

- Rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng trò chơi mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.  Về giáo dục tƣ tƣởng Việc tổ chức các trò chơi học tập có tác dụng:

- Rèn luyện cho học sinh tính tích cực, tự giác, chủ động, chính xác, sáng tạo trong học tập và trong quá trình giải quyết các vấn đề liên quan.

- Thông qua đó, tạo động cơ học tập tích cực, kích thích trí tò mò, óc quan sát, sự ham hiểu biết, làm tăng hứng thú học môn toán và từ đó có thể làm cho học sinh say mê nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Với những kết quả ban đầu của việc vận dụng kiến thức toán học để giải quyết các vấn đề liên quan, học sinh thêm tự tin vào bản thân mình để tiếp tục học hỏi, tiếp tục phấn đấu và phát triển.

1.2.3. Đặc điểm của trò chơi học tập Trò chơi học tập là một dạng hoạt động, vì vậy nó có đầy đủ các đặc điểm chung của các loại hoạt động: có phƣơng hƣớng, có mục đích, có ý thức và có đặc điểm chung của trò chơi. Đặc điểm của trò chơi nói chung là mang lại cảm xúc chân thực, mạnh mẽ, đa dạng. Ngoài ra trò chơi học tập còn có những đặc điểm sau:

- Trò chơi học tập tạo cho học sinh tính hợp tác vui vẻ. Trò chơi học tập có chứa 8

đựng chủ đề, nội dung nhất định, có luật đƣợc quy định rõ ràng mà ngƣời chơi phải tuân theo. Trò chơi học tập vừa mang tính chất vui chơi, giải trí đồng thời lại có ý nghĩa giáo dục lớn đối với ngƣời tham gia trò chơi học tập.

- Trò chơi học tập bao giờ cũng có kết quả nhất định. Kết quả đó phải đƣợc thực hiện trong việc giải quyết nhiệm vụ của trò chơi học tập, đồng thời phải mang lại niềm vui, sự thỏa mãn cho những ngƣời tham gia trò chơi học tập. Kết quả của trò chơi học tập thể hiện sự cố gắng trong suy nghĩ, tìm tòi sáng tạo trong việc nắm kiến thức và trong tính hợp tác của nhóm, đội chơi.

- Trò chơi học tập có cấu trúc chặt chẽ, bao gồm các yếu tố: mục đích, hành động chơi, luật chơi và tổ chức chơi.

- Tên gọi của mỗi trò chơi học tập thƣờng phản ánh nội dung chơi và gợi hứng thú của học sinh đến với trò chơi.

- Trong trò chơi học tập, vị trí của mọi thành viên tham gia trò chơi đều nhƣ nhau và đƣợc xác định bằng luật chơi. Việc thực hiện luật chơi là tiêu chuẩn khách quan để đánh giá khả năng của ngƣời tham gia trò chơi.

- Trong trò chơi học tập, sự thống nhất giữa hành vi thật và hành vi chơi rõ ràng.

Trong quá trình chơi nếu ngƣời tham gia trò chơi không tuân thủ theo luật chơi thì sẽ không đạt đƣợc mục đích của trò chơi. Vì thế trong trò chơi học tập, việc kiểm tra lẫn nhau dễ dàng hơn và có hiệu quả hơn vì luật chơi đƣợc quy định rõ ràng.

1.2.4. Phân loại trò chơi học tập Theo Đặng Thành Hƣng [3], căn cứ vào chức năng có thể chia trò chơi học tập thành ba nhóm: Trò chơi phát triển nhận thức Nhằm mục đích cải thiện và phát triển các khả năng nhận thức, quá trình và kết quả nhận thức của ngƣời học. Trò chơi phát triển nhận thức lại đƣợc phân thành một số nhóm nhỏ:

- Các trò chơi phát triển cảm giác và tri giác.

- Các trò chơi phát triển và rèn luyện trí nhớ.

- Các trò chơi phát triển tƣởng tƣợng và tƣ duy.

Trò chơi phát triển giá trị Định hƣớng vào việc kích thích, khai thác thái độ, tình cảm tích cực, động viên ý chí và nhu cầu xã hội, khuyến khích sự phát triển các phẩm chất cá nhân của ngƣời tham gia.

- Các trò chơi phân vai, đóng kịch theo chủ đề.

- Các trò chơi dân gian.

9

- Một số trò chơi đòi hỏi khả năng đánh giá sự vật hay hành vi, hành động, tính cách con ngƣời,…

Trò chơi phát triển vận động Cách phân loại trên chỉ mang tính tƣơng đối, dựa vào chức năng phát triển chủ yếu mà trò chơi đó hƣớng tới vì có nhiều trò chơi đồng thời phát triển nhiều chức năng cùng một lúc.

Dựa vào hình thức tổ chức có thể chia trò chơi ra thành nhiều dạng. Sau đây là một số dạng trò chơi học tập phổ biến và dễ áp dụng: Các dạng trò chơi tranh tài: Các nhóm cùng thực hiện một chủ đề nhất định nhƣng có sự thi đua về thời gian hoặc chất lƣợng kết quả.

Các trò chơi đố vui: Đó là một biến thể của trò chơi tranh tài, lúc này nội dung học tập đƣợc ủy thác vào trò chơi dƣới dạng các câu hỏi nhỏ mà giáo viên đặt ra hay các đội chơi đặt cho nhau.

Các trò chơi thách đố: Loại trò chơi này thƣờng đặt ngƣời chơi vào trạng thái suy nghĩ và hành động khẩn trƣơng, căng thẳng trí tuệ vì thách đố là những thử thách có phần vƣợt quá khả năng thông thƣờng của ngƣời học. Đây cũng chính là yếu tố kích thích học sinh tham gia. Đối với học sinh phổ thông thì lại cần thiết phải chia các trò chơi học tập theo các lĩnh vực học tập. Trong đó có các lĩnh vực đáng chú ý nhƣ sau:

- Các trò chơi khoa học: Trò chơi Toán học, trò chơi Vật lí, trò chơi Hóa học,…

- Các trò chơi ngôn ngữ: phản ánh nội dung học tập trong các môn Văn học, Ngoại ngữ,…

- Các trò chơi nghệ thuật: Theo các môn Nhạc, Họa,…

- Các trò chơi thể dục – vận động.

- Các trò chơi xã hội: phản ánh nội dung giáo dục công dân, các sinh hoạt trong Đoàn, hội, câu lạc bộ.

- Các trò chơi kĩ thuật.

1.2.5. Cấu trúc của trò chơi học tập Trò chơi học tập có mọi đặc điểm của trò chơi thông thƣờng, nhƣng về cấu trúc nó kết hợp các yếu tố chơi và các yếu tố sƣ phạm trong một tổ hợp hoạt động và quan hệ hiện thực. Đó là cấu trúc phức tạp, theo [3-tr.396-398],ta có những thành tố sau:

- Mục đích hay chủ định chơi – nó cũng là những nhiệm vụ học tập của học sinh trong khi tham gia chơi. Mục đích này chi phối tất cả các yếu tố của trò chơi. Khi trò chơi kết thúc, mức độ đạt đƣợc của mục đích chơi đƣợc phản ánh ở kết quả 10

hiện thực mà học sinh thu đƣợc và kết quả đó cũng là kết quả giải quyết các nhiệm vụ học tập – học sinh học đƣợc những gì cụ thể thì chính những cái đó phải thể hiện trong kết quả chơi.

- Các hành động hay hành động chơi – là những hoạt động thực sự mà ngƣời tham gia trò chơi tiến hành để thực hiện vai, nhiệm vụ và vai trò của mình trong trò chơi.

- Luật chơi hay quy tắc chơi là những quy định nhằm đảm bảo sự định hƣớng các hoạt động và hành động chơi vào mục đích chơi hay nhiệm vụ học tập, chỉ ra các mục tiêu và kết quả của các hành động, các phƣơng thức và tính chất của hoạt động và hành động, xác định trình tự và tiến độ của các hành động, tạo ra các tiêu chí điều chỉnh các quan hệ và hành vi của ngƣời tham gia và tiêu chí đánh giá hoạt động, hành động chơi có đáp ứng các nhiệm vụ học tập hay không.

- Đối tƣợng hoạt động giao tiếp là những thành tố chính của các hoạt động, tuy nhiên để đáp ứng tốt nhất nhiệm vụ học tập thì chúng cần đƣợc xác định và thiết kế chặt chẽ, đƣợc chỉ dẫn cụ thể và rõ ràng hơn trong luật chơi.

- Các quá trình, tình huống và quan hệ - là những tiến trình, biến số và khuynh hƣớng của các hoạt động, hành động chơi, biểu thị tác động của luật chơi. Dƣới ảnh hƣởng của luật chơi, chúng diễn ra nhƣ là động thái của trò chơi, nhƣng hƣớng vào mục đích của dạy học.

1.3. Quy trình thiết kế và tổ chức các trò chơi học tập 1.3.1. Nguyên tắc thiết kế các trò chơi học tập Trong thiết kế hệ thống trò chơi chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10 cần tuân thủ một số nguyên tắc. Những nguyên tắc đó nhƣ sau: Nguyên tắc 1: Trò chơi phải đảm bảo tính mục tiêu của chương trình, chuẩn kiến thức, chuẩn kĩ năng Nếu các trò chơi có nội dung hoàn toàn mới về kiến thức toán học thì sẽ không tạo ra đƣợc hứng thú cho học sinh khi chơi các trò chơi đó. Đây là nguyên tắc đầu tiên, cũng là quan trọng nhất cần phải tuân theo vì nếu không đảm bảo mục tiêu dạy học và không thực hiện đƣợc chuẩn kiến thức, chuẩn kĩ năng đã quy định trong chƣơng trình thì coi nhƣ không thành công.

Nguyên tắc 2: Trò chơi phải đảm bảo nội dung dạy học, đồng thời phải đảm bảo tính chính xác, tính thiết thực và tính hiện đại

11

Trong một trò chơi, bên cạnh nội dung toán học nó còn những luật lệ hay luật chơi của trò chơi. Những luật lệ đó, phải chính xác, không tùy tiện thay đổi. Trong hệ thống trò chơi nên thƣờng xuyên đƣa vào những trò chơi mới để tạo đƣợc hứng thú cho học sinh.

Nguyên tắc 3: Trò chơi phải gần gũi với kinh nghiệm của học sinh Nếu trò chơi có những vấn đề gần gũi với kinh nghiệm, với đời sống và môi trƣờng xung quanh học sinh thì sẽ tạo cho các em động cơ và hứng thú mạnh mẽ khi chơi, từ đó hình thành thái độ học tập tích cực cho học sinh.

Nguyên tắc 4: Trò chơi phải đảm bảo tính sư phạm Khi thiết kế trò chơi cho học sinh cần phải có bƣớc xử lí sƣ phạm để làm đơn giản các tình huống, các bài toán có thể thay đổi để học sinh tính toán không quá phức tạp. Các yêu cầu của trò chơi cũng phải phù hợp với trình độ, khả năng của học sinh.

Nguyên tắc 5: Trò chơi phải có tính hệ thống, logic Các trò chơi đƣợc thiết kế trong chủ đề cần đƣợc sắp xếp theo độ khó tăng dần để phù hợp với khả năng tiếp cận của học sinh. Trong quá trình dạy học, các hoạt động ngoại khóa cần phải thiết kế những trò chơi ở mức độ vừa với mức độ nhận thức của học sinh để nâng dần trình độ, khả năng nhận thức của học sinh.

Vì vậy, việc thiết kế hệ thống trò chơi phải đƣợc thiết kế dựa trên những nguyên tắc này để đảm bảo các mục tiêu về kiến thức, kỹ năng, góp phần nâng cao hiệu quả học tập.

1.3.2. Quy trình thiết kế các trò chơi học tập  Bƣớc 1: Tên trò chơi.

Tên trò chơi phải đảm bảo hai tiêu chí: - Về nội dung: tên trò chơi phải liên quan đến luật chơi hay gợi mở cách thức chơi (trò chơi ô chữ bí mật, cuộc đua kì thú, chú thỏ khó tính,…)

- Về hình thức: tên trò chơi phải ngắn gọn, dễ hiểu, từ ngữ trong sáng, có thể lấy từ tên các câu chuyện, tên bài học,…  Bƣớc 2: Mục tiêu của trò chơi.

Trƣớc khi đi vào thiết kế trò chơi cụ thể, ngƣời thiết kế phải xác định đƣợc rõ ràng mục tiêu của cuộc chơi, tức là phải trả lời đƣợc câu hỏi “Chơi để làm gì?”. Mục tiêu

12

của các trò chơi học tập gồm: mục tiêu chính là mục tiêu học tập (ôn lại bài cũ, khởi động dẫn dắt bài mới, hình thành kiến thức mới hay củng cố bài học), hoặc mục tiêu giải trí, mục tiêu rèn luyện sức khỏe,… Giáo viên dựa vào mục tiêu của trò chơi để xây dựng trò chơi phù hợp.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi.

Quy định rõ ràng thời gian chơi, lƣợt chơi cho ngƣời chơi nắm đƣợc. Xác định trƣớc địa điểm chơi ở trong lớp, ngoài sân trƣờng, sân vận động,… với không gian rộng, hẹp. Nếu tổ chức ở trong lớp để dễ dàng quản lí học sinh tránh các tai nạn, tiết kiệm thời gian.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

Phƣơng tiện chơi có thể do giáo viên chuẩn bị trƣớc hoặc học sinh sƣu tầm trƣớc theo sự phân công của giáo viên. Các phƣơng tiện chơi phải đảm bảo phục vụ thiết thực cho cuộc chơi, là hình ảnh phải sắc nét, rõ ràng,…

Giáo viên có thể thiết kế các trò chơi trên máy chiếu với âm thanh, hình ảnh, video sáng tạo, hấp dẫn.  Bƣớc 5: Luật chơi, cách chơi.

Luật chơi bao gồm: cách thức chơi (chơi nhƣ thế nào, vai trò, nhiệm vụ của từng ngƣời quy định rõ ràng, những điều ngƣời chơi phải tuân thủ trong quá trình chơi, những hành vi nào vi phạm luật chơi, trong trƣờng hợp nào sẽ bị khiển trách, không tính điểm, loại ra khỏi cuộc chơi hay những sáng tạo trong giới hạn cho phép).  Bƣớc 6: Các hoạt động.

Các hoạt động chơi là những hoạt động mà ngƣời chơi thực hiện trong quá trình chơi.

- Chuẩn bị.

- Tiến hành chơi. (Có thể cho học sinh chơi thử) - Tổng kết, đánh giá trò chơi.

Ví dụ minh họa: Bước 1: Tên trò chơi: “Trò chơi đua xe tri thức”.

Bước 2: Mục tiêu

- Củng cố, khắc sâu kiến thức về phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Thu hút học sinh say mê học tập.

- Tạo hứng thú, gợi niềm vui trong học tập cho học sinh.

13

Bước 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành 5 đội chơi.

- Thời gian chơi: trong vòng 5-7 phút.

- Địa điểm chơi: tại lớp học, các phòng học có máy chiếu.

Bước 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: chuẩn bị bài soạn trên power point và phần thƣởng cho đội thắng cuộc.

- Học sinh: một số đồ dùng cần thiết nhƣ: bút, giấy nháp, cờ.

Bước 5: Luật chơi Có tất cả 5 câu hỏi. Các đội chơi lần lƣợt đƣợc hỏi một câu hỏi. Các đội chơi có 10 giây suy nghĩ, hết 10 giây đội nào giơ cờ trƣớc sẽ giành quyền trả lời và có 15 giây để trả lời câu hỏi. Nếu đội chơi trả lời đúng, giáo viên nhấp vào tên xe của đội chơi để di chuyển xe của họ. Nếu đội chơi trả lời sai thì đội chơi khác sẽ giành quyền trả lời. Đội chơi nào có năm câu trả lời đúng sẽ vƣợt qua vạch đích và giành chiến thắng trong cuộc đua. Nếu không có đội chơi vƣợt qua vạch đích thì đội chơi nào có xe di chuyển quãng đƣờng nhiều nhất sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua. Các đội chơi khác xếp thứ tự theo quãng đƣờng mà xe của đội mình đi đƣợc.

Bước 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị - Để củng cố lại kiến thức về phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng trong mặt phẳng, chúng ta sẽ chơi một trò chơi, đó là “Đua xe tri thức”.

- Giáo viên chia lớp thành 5 đội chơi, các đội chơi bốc thăm để biết thứ tự chơi.

Giáo viên chiếu slide có các xe để mỗi đội chơi chọn một xe để đua. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Bắt đầu trò chơi, giáo viên chiếu câu hỏi 1, 5 đội suy nghĩ 10 giây sau đó cùng giơ cờ để giành quyền trả lời. Đội nào giơ cờ trƣớc, có 15 giây để trình bày lời giải của phƣơng trình đó. Nếu đội chơi nào đƣa ra đáp án quá thời gian quy định thì đáp án đó không đƣợc chấp nhận. Giáo viên cho các đội chơi chấm chéo đáp án. Khi đó, giáo viên đƣa ra đáp án chính xác để đội chơi đối chiếu kết quả. Nếu đúng thì xe sẽ di chuyển, sai thì đội khác sẽ giành quyền trả lời. Đội chơi nào có năm câu trả lời đúng sẽ vƣợt qua vạch đích và giành chiến thắng trong cuộc đua. Nếu không có đội chơi vƣợt qua vạch đích thì đội chơi nào có

14

xe di chuyển quãng đƣờng nhiều nhất sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua. Các đội chơi khác xếp thứ tự theo quãng đƣờng mà xe của đội mình đi đƣợc.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi - Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến thức trong bài phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…  Bộ câu hỏi trong trò chơi nhƣ sau: Câu 1: Hãy tìm một điểm có tọa độ xác định thuộc đƣờng thẳng có phƣơng trình x 56 t

tham số

{y28t ?

Câu 2: Tính hệ số góc của đƣờng thẳng (d ) có vectơ chỉ phƣơng là u  (1; 3) ?

Câu 3: Hãy tìm tọa độ của vectơ chỉ phƣơng của đƣờng thẳng có phƣơng trình

3x  4 y  5  0 ?

Câu 4: Lập phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d ) đi qua M(2;1) và có vectơ chỉ phƣơng u  (3;4) ?

Câu 5: Lập phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d ) đi qua hai điểm M(2;3) và

N(1;2) ?  Một số slide power point của trò chơi đua xe tri thức

15

1.3.3. Tổ chức các trò chơi học tập Thời gian tiến hành: thƣờng từ 5 đến 10 phút phù hợp với nội dung từng bài học. Để thiết kế đƣợc hệ thống trò chơi chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10 cần phải thực hiện các bƣớc sau:  Bƣớc 1: Chuẩn bị. + Trò chơi có thể chơi cá nhân hoặc theo nhóm. Nếu chơi theo nhóm thì chú ý: Chia nhóm, đặt tên nhóm và ấn định số lƣợng thành viên tham gia trò chơi cho mỗi nhóm. (để tiến hành nhanh, giáo viên thƣờng chia nhóm thành một số dãy, bàn).

Mỗi nhóm cử số thành viên tham gia theo yêu cầu của giáo viên nêu ra. + Nêu tên trò chơi, mục tiêu của trò chơi: Giáo viên nêu tên trò chơi và giải thích qua ý nghĩa, mục tiêu của trò chơi. + Phổ biến luật chơi: Nêu rõ cách chơi: hiệu lệnh, phần việc và cách thức làm việc (điền, viết, nối, đọc,…) của mỗi thành viên tham gia trò chơi.

Nêu rõ cách cho điểm, đánh giá.

Lƣu ý các trƣờng hợp phạm luật.

Công bố trọng tài (có thể là giáo viên hoặc học sinh).

Hƣớng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành.  Bƣớc 2: Tiến hành chơi. (Có thể cho học sinh chơi thử) + Hô hiệu lệnh dứt khoát, các nhóm đồng loạt tiến hành. + Trọng tài quan sát, điều chỉnh, giúp đỡ các thành viên về cách chơi.  Bƣớc 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi.

16

+ Trọng tài kiểm tra kết quả để đánh giá, cho điểm. (nêu rõ chỗ sai, sửa sai- nếu có). + Có thể đặt thêm một số câu hỏi phụ để rút ra một kết luận nào đó từ hệ thống các bài tập trò chơi đã thực hiện. + Công bố kết quả . + Nhận xét kết quả chơi, thái độ của ngƣời tham dự, giáo viên có thể nêu lên những tri thức đƣợc học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. + Thƣởng - phạt: phân minh, đúng luật chơi, sao cho ngƣời chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật bằng những hình thức đơn giản, vui. (Nhƣ chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò,…).

1.4. Thực trạng sử dụng các trò chơi trong dạy học Toán 1.4.1. Khái quát về khảo sát thực trạng 1.4.1.1. Mục tiêu khảo sát Tìm hiều thực trạng thiết kế và sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10.

1.4.1.2. Đối tượng khảo sát Thực hiện điều tra, khảo sát thực trạng thiết kế và sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học với hai nhóm đối tƣợng sau:

- Giáo viên: gồm 30 giáo viên Toán ở các trƣờng: trƣờng Trung học phổ thông Quỳnh Thọ, Trung học phổ thông Lê Qúy Đôn, Trung học phổ thông Nguyễn Trãi.

- Học sinh: gồm 150 học sinh lớp 10 trƣờng Trung học phổ thông Quỳnh Thọ.

1.4.1.3. Thời gian khảo sát Từ ngày 10/12/2018 đến ngày 20/12/2018, khi đó học sinh đã đƣợc học chủ đề này.

1.4.1.4. Phương pháp khảo sát Sử dụng phiếu khảo sát gồm hai loại nhƣ sau:

- Phiếu khảo sát đƣợc thiết kế dƣới dạng câu hỏi đóng và mở dành cho giáo viên: ngƣời đƣợc khảo sát chỉ cần khoanh tròn vào chữ cái có sẵn đứng trƣớc đáp án và viết câu trả lời tự luận cho câu hỏi mở. Phiếu này dùng để khảo sát mức độ thiết kế và sử dụng trò chơi trong dạy học, thái độ đối với việc đƣa trò chơi này vào giảng dạy, các nguồn tài liệu về trò chơi mà thầy cô sử dụng. (Phụ lục 1)

- Phiếu khảo sát đƣợc thiết kế dƣới dạng câu hỏi đóng và mở dành cho học sinh:

17

ngƣời đƣợc khảo sát khoanh tròn vào chữ cái có sẵn đứng trƣớc đáp án và viết câu trả lời tự luận cho câu hỏi mở. Phiếu này dùng để khảo sát mức độ tiếp cận và hứng thú học tập của học sinh đối với hệ thống trò chơi, nguồn tài liệu về các trò chơi mà học sinh gặp và các khó khăn (nếu có) của học sinh khi thầy cô tăng cƣờng trò chơi trong dạy học. (Phụ lục 2)

- Xử lí kết quả khảo sát: Thống kê các kết quả thu thập đƣợc, biểu diễn dƣới dạng phần trăm và đƣa ra đánh giá chung về kết quả điều tra của từng câu hỏi khảo sát.

1.4.2. Kết quả khảo sát Sau khi phát phiếu khảo sát cho 150 học sinh, qua thống kê, phân tích các phiếu điều tra, ta có kết quả sau:

- Có 15,35% học sinh trả lời rằng chƣa bao giờ gặp các trò chơi trong chƣơng trình môn toán nói chung; 46,62% có gặp nhƣng rất ít; 31,17% thỉnh thoảng gặp; 6,86% thƣờng xuyên gặp. Điều này cho thấy tần suất xuất hiện các trò chơi trong dạy và học chƣa nhiều, chƣa đƣợc tăng cƣờng.

- Có 45,43% học sinh trả lời rằng chƣa bao giờ gặp các trò chơi chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng trong chƣơng trình học; 25,18% có gặp nhƣng rất ít; 18,58% thỉnh thoảng gặp; 10,81% thƣờng xuyên gặp. Điều này cho thấy các trò chơi chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng trong dạy và học còn rải rác, không phân bố đều, hơn 1 số học sinh đƣợc hỏi chƣa gặp loại này bao giờ.

- Có 3,67% học sinh trả lời rằng việc học các bài toán thực tiễn là không cần thiết; 34,67% nói rằng có cũng đƣợc, không có cũng không sao; 45,80% trả lời tƣơng đối cần thiết; 15,86% trả lời rất cần thiết. Điều này cho thấy phần lớn học sinh tự nhận thức đƣợc sự cần thiết của trò chơi trong dạy học.

- Có 10,64% học sinh trả lời rằng không hứng thú với việc học các trò chơi; 33,41% ít hứng thú; 41,58% hứng thú và 14,37% rất hứng thú. Điều này cho thấy học sinh chƣa hứng thú với những trò chơi đã học.

- Có 47,39% học sinh trả lời rằng muốn đƣợc học tập thông qua hệ thống trò chơi; 52,61% là không muốn học thông qua hệ thống trò chơi. Điều này cho thấy học sinh ít mong muốn gặp các trò chơi trong học tập ở chủ đề này.

Sau khi tiến hành khảo sát 30 giáo viên Toán của một số trƣờng THPT, qua thống kê, phân tích các phiếu điều tra ta có kết quả sau:

- Có 50% giáo viên trả lời rằng có sử dụng trò chơi trong dạy học nhƣng rất ít; 50% giáo viên trả lời rằng sử dụng thƣờng xuyên. Điều này cho thấy giáo viên đã tiếp cận và đƣa trò chơi vào giảng dạy.

18

- Có 50% giáo viên không sử dụng trò chơi chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng trong giảng dạy; 30% giáo viên sử dụng nhƣng rất ít; 20% giáo viên sử dụng khá thƣờng xuyên.

- Có 10% giáo viên trả lời rằng việc đƣa hệ thống trò chơi vào giảng dạy là tƣơng đối cần thiết; 90% giáo viên cho rằng rất cần thiết. Điều này cho thấy hầu hết giáo viên đều đã ý thức đƣợc sự cần thiết của trò chơi trong giảng dạy hiện nay.

- Có 10% giáo viên trả lời rằng học sinh tiếp thu bình thƣờng khi đƣa hệ thống trò chơi vào giảng dạy; 10% giáo viên cho rằng học sinh có hứng thú nhƣng giải bài chậm; 80% giáo viên trả lời học sinh tiếp thu bài nhanh hơn, tốt hơn, hứng thú học hơn. Điều này cho thấy việc đƣa trò chơi vào giảng dạy giúp thu hút học sinh vào bài giảng hơn.

- Có 100% giáo viên trả lời có mong muốn sử dụng hệ thống trò chơi trong giảng dạy. Điều này cho thấy giáo viên đã nhận thức đƣợc tầm quan trọng và mong muốn sử dụng loại này trong dạy học.

- Khi hỏi về sự hỗ trợ nếu sử dụng hệ thống bài toán thực tiễn trong giảng dạy, hầu hết giáo viên trả lời rằng cần thêm thời lƣợng tiết học và nguồn tài liệu. Điều này cho thấy việc dạy học trò chơi cần nhiều thời gian hơn và nguồn tài liệu về loại bài tập này vẫn chƣa phong phú, dồi dào.

- Nhƣ vậy, qua thực trạng trên, việc xây dựng và sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học đã đƣợc các thầy cô ý thức quan tâm nhƣng việc thực hiện còn chƣa đƣợc tiến hành hoặc có nhƣng rất ít và chƣa đạt hiệu quả cao. Việc sử dụng các trò chơi còn hạn chế. Phần lớn các trò chơi chƣa mang tính thiết thực, các trò chơi còn chƣa thật sự gần gũi với thực tiễn khiến học sinh ít hứng thú với loại bài toán này.

Hơn nữa, nguồn tài liệu để các giáo viên và học sinh tham khảo sử dụng còn chƣa phong phú. Do vậy, để nâng cao chất lƣợng dạy và học cần nâng cao chất lƣợng và hiệu quả của việc xây dựng và sử dụng hệ thống trò chơi, khắc phục những hạn chế hiện có và tăng cƣờng hơn nữa các điểm tích cực của hệ thống trò chơi này.

Kết luận chƣơng 1 Ở chƣơng 1, tôi đã hệ thống đƣợc cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thiết kế hệ thống trò chơi trong dạy học. Trong đó, những vấn đề tôi đặc biệt quan tâm là:

- Một số vấn đề về hoạt động trải nghiệm trong dạy học.

- Trò chơi học tập đƣợc thể hiện qua nội dung chính: Khái niệm trò chơi học tập; vai trò của trò chơi học tập; đặc điểm của trò chơi học tập; phân loại trò chơi học tập; cấu trúc của trò chơi học tập.

19

- Quy trình thiết kế và tổ chức các trò chơi học tập.

- Thực trạng thiết kế và sử dụng các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng ở phổ thông. Để tìm hiểu thực trạng thiết kế và sử dụng các trò chơi này, tôi đã thực hiện khảo sát ở cả hai đối tƣợng là giáo viên trung học phổ thông và học sinh lớp 10. Qua đó thấy đƣợc việc thiết kế và sử dụng trò chơi còn nhiều hạn chế, do đó cần tăng cƣờng và đẩy mạnh hơn nữa việc thiết kế và sử dụng trò chơi để đạt đƣợc hiệu quả cao trong dạy và học.

Tất cả những điều trình bày ở trên, tôi vận dụng để thiết kế hệ thống các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng mà nội dung nghiên cứu cụ thể sẽ đƣợc trình bày ở chƣơng 2.

20

CHƢƠNG 2. THIẾT KẾ TRÕ CHƠI TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG CHO HỌC SINH LỚP 10 2.1. Mục tiêu, nội dung của chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng 2.1.1. Mục tiêu  Về kiến thức: - Trình bày đƣợc cách viết phƣơng trình tổng quát, phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng.

- Phát biểu đƣợc điều kiện hai đƣờng thẳng cắt nhau, song song, trùng nhau, vuông góc với nhau.

- Trình bày đƣợc cách viết phƣơng trình đƣờng tròn, vị trí tƣơng đối của đƣờng thẳng và đƣờng tròn, vị trí tƣơng đối giữa hai đƣờng tròn.

- Phát biểu đƣợc định nghĩa các đƣờng elip.

- Trình bày đƣợc công thức tính khoảng cách từ một điểm đến một đƣờng thẳng; góc giữa hai đƣờng thẳng; phƣơng trình chính tắc, hình dạng của các đƣờng elip.  Về kỹ năng: - Thành thạo đƣợc cách viết phƣơng trình tổng quát, phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng d đi qua một điểm và có phƣơng cho trƣớc hoặc hai điểm cho trƣớc; tính đƣợc tọa độ của vectơ pháp tuyến nếu biết tọa độ của vectơ chỉ phƣơng của một đƣờng thẳng và ngƣợc lại.

- Thành thạo đƣợc cách viết phƣơng trình đƣờng tròn biết tâm và bán kính; viết đƣợc phƣơng trình tiếp tuyến với đƣờng tròn khi biết tọa độ tiếp điểm; xác định đƣợc tâm và bán kính khi biết phƣơng trình đƣờng tròn; xác định vị trí tƣơng đối của đƣờng thẳng và đƣờng tròn, vị trí tƣơng đối của hai đƣờng tròn.

- Vận dụng thành thạo công thức tính khoảng cách từ một điểm đến một đƣờng thẳng; tính đƣợc số đo của góc giữa hai đƣờng thẳng.

- Từ phƣơng trình chính tắc của đƣờng elip xác định đƣợc độ dài trục lớn, trục nhỏ, tiêu cự, tâm sai của elip; xác định đƣợc tọa độ các tiêu điểm, giao điểm của elip với các trục tọa độ. Viết đƣợc phƣơng trình chính tắc của elip khi cho các yếu tố xác định. Vẽ đƣợc các đƣờng đó.

- Thành thạo cách xác định vị trí tƣơng đối của điểm, đƣờng thẳng và elip; điểm – quỹ tích điểm.  Về thái độ: Rèn luyện cho học sinh tính tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo trong học tập; và 21

thói quen tự kiểm tra, đánh giá.  Các năng lực có thể phát triển

-

Năng lực mô hình hóa toán học.

Năng lực đặt và giải quyết vấn đề.

Năng lực biểu diễn toán học.

Năng lực sử dụng các đồ dùng hỗ trợ và công cụ.

2.1.2. Nội dung của chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng 2.1.2.1. Phương trình tổng quát của đường thẳng  Phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng

- Vectơ n khác 0, có giá vuông góc với đƣờng thẳng  gọi là vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng  .

- Trong mặt phẳng tọa độ, mọi đƣờng thẳng đều có phƣơng trình tổng quát dạng

ax  by  c  0, với a 2  b2  0.

Các dạng đặc biệt của phƣơng trình tổng quát: - Đƣờng thẳng by  c  0 song song hoặc trùng với trục Ox (hình 67a).

- Đƣờng thẳng ax  c  0 song song hoặc trùng với trục Oy (hình 67b).

- Đƣờng thẳng ax  by  0 đi qua gốc tọa độ (hình 67c).

22

Vị trí tƣơng đối của hai đƣờng thẳng Trong mặt phẳng tọa độ, cho hai đƣờng thẳng 1 ,  2 có phƣơng trình

1 : a1 x  b1 y  c1  0,  2 : a2 x  b1 y  c1  0.

Trong trƣờng hợp a2 , b2 , c2 đều khác 0, ta có

1 ,  2 cắt nhau 

a1 b1  ; a2 b2

1  2 

a1 b1 c1   ; a2 b2 c2

1   2 

a1 b1 c1   . a2 b2 c2

2.1.2.2. Phương trình tham số của đường thẳng  Vectơ u khác 0, có giá song song hoặc trùng với đƣờng thẳng  đƣợc gọi là vectơ chỉ phƣơng của  .

23

 Phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng  đi qua điểm  xo ; yo  và có vectơ chỉ phƣơng u   a; b  với tham số t có dạng:



x  xo  at y  yo bt

a

2

 b2  0 

 Nếu đƣờng thẳng  có vectơ chỉ phƣơng u  (a; b) với a  0 thì  có hệ số góc

k

b . a

2.1.2.3. Khoảng cách và góc Trong mặt phẳng tọa độ Oxy  Khoảng cách từ một điểm M  xM ; yM  đến đƣờng thẳng  : ax  by  c  0 , đƣợc kí hiệu là d (M , ) đƣợc tính bởi công thức:

d  M ;  

a.xM  b. yM  c a 2  b2

 Khoảng cách giữa hai đƣờng thẳng song song: Giả sử có hai đƣờng thẳng song song có phƣơng trình tổng quát ax  by  c  0(1 ); ax  by  c '  0(2 ) . Khoảng cách giữa hai đƣờng thẳng là:

d (1;  2 ) 

c  c' a 2  b2

 Góc giữa hai đƣờng thẳng: Hai đƣờng thẳng 1 và  2 cắt nhau tạo thành bốn góc. Số đo nhỏ nhất của các góc đó đƣợc gọi là số đo của góc giữa hai đƣờng thẳng 1 và  2 , hay đơn giản là góc giữa 1 và  2 . Khi 1 song song hoặc trùng với  2 , ta quy ƣớc góc giữa chúng bằng 0 .





Chú ý: Góc giữa hai đƣờng thẳng 1 và  2 đƣợc kí hiệu là 1 ,  2 , hay đơn giản là  1 ,  2  . Góc này không vƣợt quá 90 nên ta có

 1, 2    u, v   90 ,  1, 2   180

 

 

 u, v nếu u, v  90 ,

Trong đó u , v lần lƣợt là vectơ chỉ phƣơng của 1 và  2 .

Hay cho hai đƣờng thẳng:

1 : a1 x  b1 y  c1  0,  2 : a2 x  b2 y  c2  0.

24

Đặt   (1 ,  2 ) thì cos   

a1a2  b1b2 a12  b12 . a2 2  b2 2

.

Chú ý:



1  2  u  v  a1a2  b1b2  0 .



Nếu 1 và  2 có phƣơng trình y  k1 x  m1 và y  k2 x  m2 thì

1  2  k1.k2  1.

2.1.2.4. Đường tròn  Phƣơng trình đƣờng tròn: Trên mặt phẳng tọa độ, cho đƣờng tròn  C  có tâm

I  xo ; yo  và bán kính R . Điểm M  x; y  thuộc đƣờng tròn  C  khi và chỉ khi

IM  R, hay là  x  xo    y  yo   R 2 1 . Ta gọi phƣơng trình 1 là phƣơng 2

2

trình của đƣờng tròn  C  .  Nhận dạng phƣơng trình đƣờng tròn: Phƣơng trình x2  y 2  2ax  2by  c  0, với điều kiện a 2  b2  c, là phƣơng trình của đƣờng tròn tâm I  a; b  , bán kính

R  a 2  b2  c .  Phƣơng trình tiếp tuyến của đƣờng tròn: Cho điểm M o ( xo ; yo ) nằm trên đƣờng tròn (C ) tâm I (a; b) . Gọi  là tiếp tuyến với (C ) tại M o .

Ta có M o   và vectơ IM o  ( xo  a; yo  b) là vectơ pháp tuyến của  . Do đó phƣơng trình tiếp tuyến của đƣờng tròn (C ) tại điểm M o nằm trên đƣờng tròn là:

( xo  a)( x  xo )  ( yo  b)( y  yo )  0 .  Vị trí tƣơng đối của một điểm với đƣờng tròn:

- Nằm trong đƣờng tròn.

- Nằm trên đƣờng tròn.

- Nằm ngoài đƣờng tròn.  Vị trí tƣơng đối của đƣờng thẳng với đƣờng tròn:

- (d ) cắt (C ) tại hai điểm phân biệt (Khi đó (d ) đƣợc gọi là cát tuyến của đƣờng tròn (C ) ).

- (d ) cắt (C ) tại một điểm duy nhất (Khi đó (d ) đƣợc gọi là tiếp tuyến của đƣờng tròn (C ) ).

- (d ) và (C ) không có điểm chung.

25

 Vị trí tƣơng đối của hai đƣờng tròn:

- (C1 ) cắt (C2 ) tại 2 điểm phân biệt.

- (C1 ) tiếp xúc (C2 ) (Tiếp xúc trong và tiếp xúc ngoài).

- (C1 ) và (C2 ) không có điểm chung.

2.1.2.5. Đường elip  Định nghĩa đƣờng elip: Cho hai điểm cố định F1 và F2 , với F1F2  2c  c  0  . Đƣờng elip (còn gọi là elip) là tập hợp các điểm M trong mặt phẳng sao cho

MF1  MF2  2a, trong đó a là số cho trƣớc lớn hơn c. Hai điểm F1 và F2 gọi là các tiêu điểm của elip. Khoảng cách 2c đƣợc gọi là tiêu cự của elip.  Phƣơng trình chính tắc của elip

x2 y 2  1 a 2 b2

 a  b  0; b

2

 a2  c2 

(1)

Phƣơng trình 1 gọi là phƣơng trình chính tắc của elip.

Ngƣợc lại, ta có: Nếu điểm M  x; y  thỏa mãn 1 thì MF1  a 

cx cx , MF2  a  , a a

do đó MF1  MF2  2a, tức là M thuộc elip  E  .  Hình dạng của elip

- Tính đối xứng của elip: Elip có phƣơng trình 1 nhận các trục tọa độ làm các trục đối xứng và gốc tọa độ làm tâm đối xứng.

- Hình chữ nhật cơ sở: Mọi điểm của elip nếu không phải là đỉnh đều nằm trong hình chữ nhật cơ sở của nó. Bốn đỉnh của elip là trung điểm các cạnh của hình chữ nhật cơ sở.

- Tâm sai của elip: Tỉ số giữa tiêu cự và độ dài trục lớn của elip gọi là tâm sai của elip và đƣợc kí hiệu là e, tức là e 

c (0  e  1). a

2.2. Mục tiêu thiết kế các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng Khi đƣa trò chơi vào dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng sẽ giúp:  Tạo hứng thú học tập trong dạy – học toán.  Phát huy tính tích cực của học sinh.  Củng cố, khắc sâu kiến thức về chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho 26

học sinh.  Hình thành kiến thức mới khi dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh.  Học sinh đƣợc vận dụng kiến thức về chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng.

2.3. Thiết kế các trò chơi 2.3.1. TRÒ CHƠI 1: TRÒ CHƠI “BINGO”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi Bingo”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Củng cố, khắc sâu kiến thức về vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng trong mặt phẳng tọa độ. Học sinh thành thạo cách tính vectơ pháp tuyến, vectơ chỉ phƣơng, hệ số góc của đƣờng thẳng.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: Trong vòng 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point và bốn chiếc cờ.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp, cờ.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò chơi có 9 câu hỏi trong 9 ô vuông nhỏ. Trong vòng 15 giây, đội chơi sẽ trả lời một câu hỏi từ một ô vuông mà đội mình đã chọn. Nếu đội chơi trả lời sai thì chuyển sang lƣợt chơi của đội chơi tiếp theo. Nếu đội chơi trả lời đúng thì đội đó sẽ đƣợc tích một dấu “X” vào ô vuông đó.

- Nếu đội nào tìm ra đƣợc 3 dấu tích tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm đƣợc bốn điểm ở bốn góc, đội chơi kêu to lên “Bingo” và đội chơi sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.

27

 Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên phát cho mỗi đội một chiếc cờ, sau khi giáo viên hô bắt đầu trò chơi, đội nào giơ cờ nhanh nhất sẽ đƣợc chơi trƣớc.

Giáo viên chiếu slide ô vuông. Đội chơi sẽ trả lời một câu hỏi từ một ô vuông đã chọn trong vòng 15 giây. Nếu trả lời sai thì chuyển sang lƣợt chơi của đội tiếp theo. Nếu trả lời đúng thì đội đó sẽ đƣợc tích một dấu “X” vào ô vuông đó. Cứ nhƣ thế cho đến khi đội nào tìm ra đƣợc 3 dấu tích tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm đƣợc bốn điểm ở bốn góc, đội chơi kêu to lên “Bingo” và đội chơi sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến trong bài học, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến thức trong bài học. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Đƣờng thẳng (d ) đi qua hai điểm A(3; 2) và B(1;3) có vectơ chỉ phƣơng là: A. u  (2;1)

B. u  (3;5)

C. u  (4; 5)

D. u  (4;5)

Câu 2: Cho đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng AB , biết A(1; 2) và

B(1;4) . Khi đó vectơ chỉ phƣơng của (d ) là: A. u  (2; 5)

B. u  (2;6)

C. u  (2;6)

D. u  (5;6)

Câu 3: Đƣờng trung trực của đoạn thẳng AB với A(3;2); B(3;3) có vectơ pháp tuyến là: A. n  (6;5)

B. n  (0;1)

C. n  (3;5)

D. n  (1;0)

28

Câu 4: Cho phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng  :

{

x 1 2 t y 33t , vectơ chỉ

phƣơng của đƣờng thẳng  là: A. u  (2;3)

B. u  (3;2)

C. u  (3; 2)

D. u  (2; 3)

Câu 5: Đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng (d ') :

{

x  3 t y  2 5t . Khi đó hệ số

góc của (d ) là: A. k  5

B. k  5

C. k   5

D. k  5

Câu 6: Cho đƣờng thẳng (d ) có phƣơng trình tổng quát 3x  5 y  2006  0 . Tìm mệnh đề sai trong các mệnh đề sau: A. (d ) có vectơ pháp tuyến n  (3;5) .

B. (d ) có vectơ chỉ phƣơng u  (5; 3) .

C. (d ) có hệ số góc k 

5 .

3

D. (d ) song song với đƣờng thẳng 3x  5 y  0 .

Câu 7: Đƣờng thẳng 2 x  y  1  0 có vectơ chỉ phƣơng là vectơ nào?

A. u  (2; 1)

B. u  (1; 1)

C. u  (2;1)

D. u  (1;2)

Câu 8: Vectơ nào là vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng có phƣơng trình

{

x 1 2 t y  3 t

?

A. n  (2; 1)

B. n  (1;2)

29

C. n  (1; 2)

D. n  (1;2)

Câu 9: Đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng (d ') : x  3 y  4  0 . Khi đó hệ số góc của (d ) là: A. k  3 C. k 

1 3

B. k  3 D. k  

1 3

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.2. TRÒ CHƠI 2: TRÕ CHƠI ĐI MỘT NGÀY ĐÀNG HỌC MỘT SÀNG KHÔN  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi đi một ngày đàng học một sàng khôn”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Ôn tập, củng cố kiến thức phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Học sinh thành thạo cách viết phƣơng trình tham 30

số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 7 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp, máy tính cầm tay.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò chơi có tất cả 5 câu hỏi. Ngƣời chơi phải chạy quanh quãng đƣờng dài.

Mỗi đoạn có một câu hỏi kiểm tra. Nhấp vào đối tƣợng xuất hiện ở từng đoạn đƣờng để làm bài. Nếu trả lời đúng, đội chơi sẽ đƣợc đi tiếp. Nếu trả lời sai đội khác đƣợc quyền trả lời. Đội chơi nào giành đƣợc nhiều đồ nhất sẽ chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi, hai đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên cho hai đội chơi oản tù tì để biết đội nào sẽ chơi trƣớc. Ngƣời chơi phải chạy quanh quãng đƣờng dài. Mỗi đoạn có một câu hỏi kiểm tra. Nhấp vào đối tƣợng xuất hiện ở từng đoạn đƣờng để làm bài. Nếu trả lời đúng, đội chơi sẽ đƣợc đi tiếp. Nếu trả lời sai đội khác đƣợc quyền trả lời. Đội chơi nào giành đƣợc nhiều đồ nhất sẽ chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Đƣờng thẳng (d ) đi qua điểm M (3; 2) nhận (4; 5) làm vectơ pháp tuyến.

31

Phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng (d ) ?

Câu 2: Viết phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d ) đi qua A(1; 2) và song song với đƣờng thẳng (d ') :

{

x 1 3t y 1 4 t ?

Câu 3: Cho phƣơng trình đƣờng thẳng (d ) :

{

x 5 t y 9 2 t . Viết phƣơng trình tổng quát

của đƣờng thẳng (d ) ?

Câu 4: Cho đƣờng thẳng (d ) : x  y  3  0 . Viết phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d) ?

Câu 5: Cho đƣờng thẳng (d ) : 4 x  3 y  5  0 . Nếu đƣờng thẳng () đi qua gốc tọa độ và vuông góc với (d) thì phƣơng trình của () là gì?  Một số slide power point của trò chơi đi một ngày đàng học một sàng khôn

2.3.3. TRÒ CHƠI 3: TRÕ CHƠI “GO FISHING”.  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi go fishing”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập cho học sinh.

32

 Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point và cờ.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò chơi có tất cả 12 câu hỏi. Tất cả các thành viên trong đội tham gia trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng đƣợc 10 điểm, trả lời sai không bị trừ điểm. Các đội còn lại cũng có quyền trả lời, nếu đúng thì mỗi câu đƣợc cộng 5 điểm và sai không bị trừ điểm. Ở vòng 2 số điểm cộng sẽ đƣợc nhân đôi nếu các đội có câu trả lời đúng.

- Thời gian suy nghĩ là 1 phút, sau 1 phút đội nào chƣa đƣa ra đáp án thì không chấp nhận đáp án đó. Đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên phát cho mỗi đội một chiếc cờ. Mỗi đội chơi bằng cách giờ cờ nhanh nhất sẽ đƣợc trả lời trƣớc. Tất cả các thành viên trong đội tham gia trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng đƣợc 10 điểm, trả lời sai không bị trừ điểm. Các đội còn lại cũng có quyền trả lời, nếu đúng thì mỗi câu đƣợc cộng 5 điểm và sai không bị trừ điểm. Ở vòng 2 số điểm cộng sẽ đƣợc nhân đôi nếu các đội có câu trả lời đúng. Thời gian suy nghĩ là 1 phút, sau 1 phút đội nào chƣa đƣa ra đáp án thì không chấp nhận đáp án đó. Đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu hỏi 1: Đƣờng thẳng nào không cắt đƣờng thẳng 2 x  3 y  1  0 ?

33

A. 2 x  3 y  1  0

B. x  2 y  5  0

Câu 2: Đƣờng thẳng nào song song với đƣờng thẳng (d ) :

A.

{

x 5 2 t y 2 t

B.

{

{

x  3 t y  2 t ?

x 5 t y 2t

Câu 3: Đƣờng thẳng nào vuông góc với đƣờng thẳng 4 x  3 y  1  0 ?

A.

{

x 8 t y 3 t

B.

{

x  4t y 33t

Câu 4: Đƣờng thẳng nào vuông góc với đƣờng thẳng A. 2 x  y  1  0

{

x 1t y 1 2 t ?

B. x  2 y  1  0

Câu 5: Tìm tọa độ giao điểm của đƣờng thẳng (d ) : x  y  4  0 và đƣờng thẳng

(d ') : 2 x  3 y  2  0 ?

A. (2; 2)

B.

(1; 2)

Câu 6: Hai đƣờng thẳng (d ) : mx  y  5  0 và (d ') : (m  3) x  5 y  m  0 song song khi m bằng: A. m 

3 4

B.

m

3 4

Câu 7: Tọa độ điểm A ' là điểm đối xứng của A(1;4) qua x  2 y  2  0 là?

A. (1;4)

B.

(3;0)

Câu 8: Đƣờng thẳng (d ) : 5x  3 y  15 tạo với các trục tọa độ một tam giác có diện tích bằng: A. 7,5

B.

3

Câu 9: Đƣờng thẳng đi qua M và song song với đƣờng thẳng (d ) : 4 x  2 y  1  0 có phƣơng trình tổng quát là: A. x  2 y  3  0

B.

2x  y  2  0

Câu 10: Cho ABC có A(1;2); B(3;1); C (5;4) . Phƣơng trình nào sau đây là phƣơng

34

trình đƣờng cao của tam giác vẽ từ đỉnh A ?

A. 2 x  3 y  8  0

B.

3x  2 y  5  0

Câu 11: Trong các phƣơng trình sau phƣơng trình nào là phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng: A. 2 x  y  3  0

B.

{

x  3 t y  2 5 t

Câu 12: Cho ABC , tìm tọa độ các đỉnh của tam giác khi biết A(2;2) và hai đƣờng cao có phƣơng trình (d ) : x  y  2  0 và (d ') : 9 x  3 y  4  0 ?

2 2 A. B(1; 3) và C ( ; ) 3 3

B.

B(2;4) và C (1;

13 ) 3

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.4. TRÒ CHƠI 4: TRÒ CHƠI “CAR RACER”.  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi car racer”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt 35

phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point, cờ.

- Học sinh chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò chơi có tất cả 7 câu hỏi. Mỗi đội chơi chọn ô tô màu tƣơng ứng cho đội mình để đua.

- Đội chơi trả lời đúng câu hỏi thì ô tô của đội đó sẽ tiến một đoạn đƣờng, nếu trả lời sai thì ô tô của đội đó không di chuyển và đội chơi khác có quyền trả lời câu hỏi. Đội chơi nào có ô tô về đích trƣớc sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6 : Các hoạt động  Hoạt động 1 : Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên phát cho mỗi đội một chiếc cờ. Mỗi đội chơi chọn ô tô màu tƣơng ứng cho đội mình để đua. Khi giáo viên hô khẩu hiệu bắt đầu trò chơi, đội chơi nào giơ cờ trƣớc sẽ đƣợc chơi trƣớc. Đội chơi trả lời đúng câu hỏi thì giáo viên nhấp ô tô của đội đó sẽ tiến một đoạn đƣờng, nếu trả lời sai thì ô tô của đội đó không di chuyển và đội chơi khác có quyền trả lời. Đội chơi nào có ô tô về đích trƣớc sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt phẳng, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến

36

thức trong bài học. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Cho hai điểm A(1; 4) và B(3;2) . Viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng trung trực của đoạn thẳng AB ?

A. 3x  y  1  0

B.

x  3y 1  0

3x  y  4  0

D.

x  y 1  0

C.

Câu 2: Viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng đi qua hai điểm A(0; 5) và

B(3;0) ?

A.

1 1 x  y 1 5 3

B.

1 1  x  y 1 5 3

C.

1 1 x  y 1 3 5

D.

1 1 x  y 1 5 3

Câu 3: Xác định vị trí tƣơng đối của hai đƣờng thẳng (d ) :

{

x  4 2t y 13t

và

(d ') : 3x  2 y  14  0 ?

A. Song song với nhau

B. Cắt nhau nhƣng không vuông góc

C. Trùng nhau

D. Vuông góc nhau

Câu 4: Với giá trị nào của m thì hai đƣờng thẳng sau đây vuông góc với nhau

(d ) : (2m  1) x  my  10  0 và (d ') : 3x  2 y  6  0 ?

A. m 

3 8

B. Không m nào

C. m  2

D.

m0

Câu 5: Với giá trị nào của m hai đƣờng thẳng sau đây vuông góc với nhau

(d ) : 2 x  3 y  m  0 và (d ') : A. m   C. m 

1 2

9 8

{

x  2  3t y 1 4 mt ?

B.

m

9 8

D.

m

1 2

37

Câu 6: Tìm tọa độ giao điểm của hai đƣờng thẳng sau: (d ) :

{

x  22  2 t y 55 5t

và

(d ') : 2 x  3 y 19  0 ?

A. (10;25)

B.

(1;7)

C. (5;3)

D.

(2;5)

Câu 7: Với giá trị nào của m hai đƣờng thẳng sau đây trùng nhau

(d ) : 2 x  3 y  m  0 và (d ') :

{

x  2 2t y 1 mt

?

A. m  3

B.

m 1

C. m

D.

m

4 3

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.5. TRÒ CHƠI 5: TRÒ CHƠI “CATCH FISH”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi catch fish”.  Bƣớc 2: Mục tiêu 38

- Luyện tập và củng cố, khắc sâu các kiến thức về góc và khoảng cách trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh chuẩn bị đồ dùng cần thiết nhƣ giấy nháp, bút.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò này có 10 con cá. Hai đội chơi lần lƣợt chọn cá thích hợp để trả lời câu hỏi.

Nếu đội chơi trả lời đúng sẽ đƣợc 10 điểm. Nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm và các đội khác đƣợc quyền trả lời, nếu đúng đƣợc cộng 5 điểm, nếu sai không bị trừ điểm.

- Đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi, hai đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, hai đội chơi chơi oản tù tì, đội chơi nào thắng sẽ đƣợc chơi trƣớc. Giáo viên chiếu slide cá. Đội chơi lần lƣợt chọn cá thích hợp để trả lời câu hỏi. Nếu đội chơi trả lời đúng sẽ đƣợc 10 điểm. Nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm và đội chơi khác đƣợc quyền trả lời, nếu trả lời đúng đƣợc cộng 5 điểm, nếu trả lời sai không bị trừ điểm. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi

39

Câu 1: Tính khoảng cách từ điểm M (1; 1) đến đƣờng thẳng () : x  2 y  5  0 ?

2 5

A. 

C. Câu

2 5 2:

3 5

B.

3 5

D.  Khoảng

cách

giữa

hai

đƣờng

thẳng

(d ) : 3x  4 y  0

và

(d ') : 6 x  8 y  101  0 .

A. 1,01

B. 101

C. 10,1

D.

101

Câu 3: Khoảng cách từ điểm M (15;1) đến đƣờng thẳng  : A. C.

10 16 5

B.

1 10

D.

5

{

x  2  3t

là:

y t

Câu 4: Cho đƣờng thẳng đi qua hai điểm A(3; 1);B(0;3) . Tìm tọa độ điểm M thuộc Ox sao cho khoảng cách từ M tới đƣờng thẳng AB bằng 1.

A. (2;0)

B. (4;0)

C. (1;0) và (3,5;0)

D. (13;0)

Câu 5: Tính góc giữa hai đƣờng thẳng (d ) : 2 x  y  10  0 và (d ') : x  3 y  9  0 .

A. 90o

B. 0o

C. 60o

D. 45o

Câu 6: Tính góc hợp bởi hai đƣờng thẳng (d ) : 6 x  5 y  15  0 và (d ') : A. 90o

B. 0o

C. 60o

{

x 10  6 t y 1 5t

?

D. 45o

Câu 7: Tìm cosin của góc giữa hai đƣờng thẳng (d ) : 2 x  3 y  10  0 và

(d ') : 2 x  3 y  4  0 A.

5 13

B.

40

5 13

C.

D.

13

6 13

Câu 8: Cho đƣờng thẳng (d ) : 3x  4 y  5  0 và hai điểm A(1;3); B(2; m) . Tìm m để A và B nằm cùng phía đối với d.

A. m  0

C. m  

B. m  1

Câu 9: Cho đoạn thẳng

AB với

1 4

D. m  

1 4

A(1;2) và B(3;4) và đƣờng thẳng

(d ) : 4x  7 y m  0 . Tìm m để (d ) và đoạn thẳng AB có điểm chung.

A. m  40 hoặc m  10

B. 10  m  40

C. m  40

D. m  10

Câu 10: Cho tam giác ABC với A(1;2); B(0;3) và C (4;0) . Chiều cao tam giác ứng với cạnh BC bằng: A. 3

B. 0,04

C. 0,2

 Một số slide power point của trò chơi

41

D. 0,6

2.3.6. TRÒ CHƠI 6: TRÒ CHƠI “GOLD MINER”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi gold miner”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về góc và khoảng cách trong mặt phẳng.

Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập cho học sinh.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Có tất cả 8 phần quà có thể đào. Để nhận đƣợc phần quà, hai đội chơi sẽ lần lƣợt trả lời 8 câu hỏi mà giáo viên đƣa ra.

- Đội chơi sẽ trả lời câu hỏi để nhận các phần quà tƣơng ứng. Nếu trả lời sai thì đội chơi khác có quyền trả lời và nhận đƣợc phần quà đó. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào giành đƣợc nhiều điểm nhất sẽ chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi, hai đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài và quản trò chơi.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Để biết đội chơi nào sẽ chơi trƣớc thì hai đội chơi sẽ chơi oản tù tì, đội thắng sẽ đƣợc quyền quyết định chơi trƣớc hay chơi sau.

Giáo viên trình chiếu slide các phần quà. Đội chơi chọn phần quà mình muồn nhận. Đội chơi sẽ trả lời câu hỏi tƣơng ứng để nhận phần quà đó. Nếu trả lời sai thì đội chơi khác có quyền trả lời và nhận đƣợc phần quà đó. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào giành đƣợc nhiều điểm nhất sẽ chiến thắng.

42

 Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về góc và khoảng cách trong mặt phẳng, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến thức trong bài học. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Tính bán kính của đƣờng tròn tâm I (3;5) biết đƣờng tròn tiếp xúc với

( d ) : 3x  4 y  4  0 .

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6

Câu 2: Cho hai đƣờng thẳng d và d’ lần lƣợt có phƣơng trình x  y  0 và

3x  y  0 . Góc giữa d và d’ có số đó là: A. 30o

C. 45o

B. 15o

D. 75o

Câu 3: Cho hình chữ nhật ABCD các đƣờng thẳng AD và AC lần lƣợt có phƣơng

1 trình x  y  4  0 và x  3 y  0 . Đƣờng thẳng BD đi qua điểm M ( ;1) . Tìm tọa 3 độ đỉnh D của hình chữ nhật ABCD .

A. (1;3) B. (-1;3) C. (-1;-3) D. (3;-1)

Câu 4: Điểm A(a; b) thuộc đƣờng thẳng (d ) :

(d ') : 2 x  y  3  0 một khoảng là A. 12

y  2  t và cách đƣờng thẳng

5 và a  0 . Khi đó ta có a  b bằng:

B. 10

Câu 5: Cho đƣờng thẳng (d ) :

{

x t

C. 5

{

D. 7

x 1 2 t

. Tọa độ điểm M trên (d ) cách điểm

y  3t

A(4;0) một khoảng là 10 ?

11 3 B. ( ; ) và (3; 3) 13 13

A. (1;1)

C. (

85 56 ; ) 13 13

D. Đáp án khác

Câu 6: Một tam giác cân có cạnh đáy và cạnh bên theo thứ tự đƣợc xác định bởi các 43

phƣơng trình x + y – 1 = 0 và 2 x  y  1  0 . Tìm phƣơng trình các cạnh còn lại biết rằng nó đi qua điểm M (1;2) .

A. x  y  1  0

B. 3x  4 y  0

C. x  1  0

D. 2 x  3 y  4  0

Câu 7: Tìm m để góc hợp bởi hai đƣờng thẳng (d ) : 3x  y  7  0 và

(d ') : mx  y  1  0 một góc bằng 30o : A. m   Câu

8:

2 3 Cho

B. m   hai

đƣờng

6 3

C. 

thẳng

4 3

D. m  

1 3

(d ) : (m  3) x  (m  1) y  m  3  0 và

(d ') : (m  2) x  (m  1) y  m  1  0 . Tìm m để góc giữa hai đƣờng thẳng bằng 90o .

A. 5 và -5

B. 5

C. -5

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.7. TRÒ CHƠI 7: TRÒ CHƠI “LUCKY LEAVES”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi lucky leaves”.  Bƣớc 2: Mục tiêu 44

D. Đáp án khác

- Củng cố, khắc sâu các kiến thức về phƣơng trình đƣờng tròn trong mặt phẳng.

Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành ba đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị đồ dùng cần thiết nhƣ giấy nháp, bút, máy tính cầm tay.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò này gồm có 12 chiếc lá, đằng sau các chiếc lá là các câu hỏi mà giáo viên đã đặt ra và các chiếc lá may mắn gồm 1 chiếc lá có phần quà, 2 chiếc lá đƣợc cộng điểm. Lần lƣợt đại diện các đội 1, 2, 3 chọn 1 chiếc lá.

- Nếu chọn vào chiếc lá may mắn thì không cần trả lời câu hỏi và đƣợc cộng 10 điểm.

- Nếu chọn vào chiếc lá có phần quà thì nhận quà và không cần trả lời câu hỏi.

- Nếu chọn vào chiếc lá đƣợc cộng điểm thì sẽ đƣợc cộng 1 hoặc 2 điểm tùy vào lá mình chọn đƣợc và không cần trả lời câu hỏi.

- Nếu chọn vào chiếc lá có câu hỏi thì phải trả lời đƣợc câu hỏi đó. Đúng thì đƣợc cộng 10 điểm, sai thì các đội khác sẽ có quyền trả lời. Mỗi đội có 30 giây suy nghĩ và lên bảng trình bày đáp án.

Cứ xoay vòng nhƣ vậy đến khi những chiếc lá đƣợc chọn hết, đội nào có điểm cao nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị - Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành 3 đội chơi và đánh số từng đội theo thứ tự 1,2,3. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Giáo viên chiếu những chiếc lá trên màn hình máy chiếu. Bắt đầu từ đội 1 chọn một 45

chiếc lá. Nếu chọn vào chiếc lá may mắn thì không cần trả lời câu hỏi và đƣợc cộng 10 điểm. Nếu chọn vào chiếc lá có phần quà thì nhận quà và không cần trả lời câu hỏi. Nếu chọn vào chiếc lá đƣợc cộng điểm thì sẽ đƣợc cộng 1 hoặc 2 điểm tùy vào lá mình chọn đƣợc và không cần trả lời câu hỏi. Nếu chọn vào chiếc lá có câu hỏi thì phải trả lời đƣợc câu hỏi đó. Đúng thì đƣợc cộng 10 điểm, sai thì các đội khác sẽ có quyền trả lời. Mỗi đội có 30 giây suy nghĩ và lên bảng trình bày đáp án.

Cứ xoay vòng nhƣ vậy đến khi những chiếc lá đƣợc chọn hết, đội nào có điểm cao nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng tròn trong mặt phẳng tọa độ, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến thức trong bài học. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Để x2  y 2 - ax  by  c  0(1) là phƣơng trình đƣờng tròn thì điều kiện cần và đủ là: A. a 2  b2  c  0

B. a 2  b2  c  0

C. a 2  b2  4c  0

D. a 2  b2  4c  0

Câu 2: Cho mệnh đề sau : (I) ( x  a)2  ( y  b)2  R 2 là phƣơng trình đƣờng tròn tâm I (a; b) , bán kính R .

(II) x2  y 2  2ax  2by  c  0 là phƣơng trình đƣờng tròn tâm I (a; b) .

Mệnh đề nào sau đây là đúng?

A. Chỉ (I) C.

Không có

B.

Chỉ (II)

D.

Cả (I) và (II)

Câu 3: Cho các phƣơng trình sau, đâu là phƣơng trình đƣờng tròn?

A.

x2  2 y 2  4 x  6 y  8  0

B.

3x 2  y 2  4 x  6 y  8  0

C.

x2  y 2  4x  6 y  8  0

D.

x2  y 2  4 x  6 y  15  0

Câu 4: Phƣơng trình đƣờng tròn (C ) đi qua điểm A(1;-2) và tâm I (1;1) là:

46

A.

( x  1)2  ( y  1)2  3

B.

( x  1)2  ( y  1)2  3

C.

( x  1)2  ( y  1)2  9

D.

( x  1)2  ( y  1)2  9

Câu 5: Phƣơng trình đƣờng tròn đƣờng kính AB với A(1;1) và B(7;5) là: A.

x2  y 2  8x  6 y  12  0

B.

x2  2 y 2  8x  6 y  12  0

C.

x2  y 2  8x  6 y  12  0

D.

x2  y 2  8x  6 y  12  0

Câu 6: Phƣơng trình đƣờng tròn tâm I (1; 3) và tiếp xúc với d : x  2 y  10  0 là: A.

( x  1)2  ( y  3)2  5

B.

( x  1)2  ( y  3)2  5

C.

( x  1)2  ( y  3)2  5

D.

( x  1)2  ( y  3)2  5

Câu 7: Cho phƣơng trình x2  y 2  4 x  2my  m2  0(1) . Mệnh đề nào sau đây là sai?

A. B.

(1) là phƣơng trình đƣờng tròn với mọi m thuộc R . Đƣờng tròn (1) luôn luôn tiếp xúc với y’Oy.

C. D.

Đƣờng tròn (1) tiếp xúc với hai trục tọa độ khi và chỉ khi m  2 . Đƣờng tròn (1) có bán kính R  2 .

Câu 8: Cho phƣơng trình (C ) : x2  y 2  2ax  2by  c  0,(a 2  b 2  c  0) . Đáp án nào sau đây là sai: A.

(C ) có bán kính R  a 2  b2  c .

B.

(C ) tiếp xúc với y’Oy khi và chỉ khi a  R .

C.

(C ) tiếp xúc với x’Ox khi và chỉ khi b2  R .

D.

(C ) tiếp xúc với y’Oy khi và chỉ khi b2  c .

Câu 9: Cho phƣơng trình (C ) : x 2  y 2  4 x  3  0 . Hỏi mệnh đề nào sau đây là sai: A.

(C ) có tâm I (2;0) .

B.

(C ) có bán kính R  1 .

C.

(C ) cắt trục x’Ox tại 2 điểm.

D.

(C ) cắt y’Oy tại 2 điểm.

47

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.8. TRÒ CHƠI 8: TRÒ CHƠI “CANDY SHOP”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi candy shop”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng tròn, vị trí tƣơng đối của hai đƣờng tròn, tiếp tuyến của đƣờng tròn trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập.

48

 Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò này có 12 loại kẹo. Sau mỗi loại kẹo 2$, hoặc 4$, hoặc 6$ có các câu hỏi tƣơng ứng mà chúng ta phải trả lời đƣợc. Nếu trả lới đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 2$, hoặc 4$, hoặc 6$ tƣơng ứng. Nếu trả lời sai đội chơi khác có quyền trả lời và nhận quà.

Trong trò chơi có hai lần nhận đƣợc “BONUS 2$” mà không cần phải trả lời câu hỏi.

Khi kết thúc trò chơi đội nào nhận đƣợc nhiều quà nhất sẽ giành đƣợc chiến thắng và đứng nhất, đội nào giành đƣợc nhiều quà thứ hai sẽ đứng thứ 2, tƣơng tự là đội đứng thứ 3,4.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị - Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành 3 đội chơi và đánh số từng đội theo thứ tự 1,2,3,4.

Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi - Giáo viên cho các đội chơi bốc thăm để biết thứ tự chơi của các đội chơi.

- Giáo viên chiếu những loại kẹo trên màn hình máy chiếu. Bắt đầu từ đội 1 chọn một loại kẹo. Nếu đội chơi chọn đƣợc loại kẹo 2$, hoặc 4$, hoặc 6$ có các câu hỏi tƣơng ứng mà chúng ta phải trả lời đƣợc. Nếu trả lới đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 2$, hoặc 4$, hoặc 6$ tƣơng ứng. Nếu trả lời sai đội chơi khác có quyền trả lời và nhận quà. Nếu chọn kẹo đƣợc nhận đƣợc “BONUS 2$” thì không cần phải trả lời câu hỏi mà vẫn nhận đƣợc 2$. Khi kết thúc trò chơi đội nào nhận đƣợc nhiều quà nhất sẽ giành đƣợc chiến thắng và đứng nhất, đội nào giành đƣợc nhiều quà thứ hai sẽ đứng thứ 2, tƣơng tự là đội đứng thứ 3,4.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội 49

thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Xác định vị trí tƣơng đối giữa hai đƣờng tròn (C1 ) : x 2  y 2  4 và (C2 ) : ( x  3)2  ( y  4)2  25.

A. Không cắt nhau

B. Cắt nhau

C. Tiếp xúc ngoài

D. Tiếp xúc trong

Câu 2: Tìm giao điểm của hai đƣờng tròn

(C1 ) : x 2  y 2  2  0

và

(C2 ) : x 2  y 2  2 x  0 .

A.

(2;1) và (0;2)

B.

( 2;1) và (1; 2)

C.

(1; 1) và (1;1)

D.

(1;0) và (0; 1)

Câu 3: Đƣờng tròn (C) tâm I (1;3) tiếp xúc ngoài với phƣơng trình (C ') :

x 2  y2  2 x  2 y  2  0 . Bán kính của (C) là: A. 1

B. 2

C. 6

D. 14

Câu 4: Cho (C) : x 2  y 2  2 x  6 y  5  0 . Tiếp tuyến (d ) của (C) và song song với đƣờng thẳng (d ') : x  2 y  15  0 có phƣơng trình?

A.

x  2 y  0 hoặc x  2 y  10  0

B.

x  2 y  0 hoặc x  2 y  10  0

C.

x  2 y  1  0 hoặc x  2 y  3  0

D.

x  2 y  1  0 hoặc x  2 y  3  0

Câu 5: Cho đƣờng tròn (C) tâm I (1;3) , tiếp xúc với đƣờng thẳng

(d ) : 3x  4 y  5  0 . Tiếp điểm H có tọa độ là: A.

1 7 ( ;  ) 5 5

B.

1 7 ( ; ) 5 5

Câu 6: Cho đƣờng tròn

C.

1 7 ( ; ) 5 5

(C) : x 2  y 2  6 x  2 y  5  0

D. Đáp án khác và đƣờng thẳng

(d ) : 2 x  (m  2)y  m  7  0 . Với giá trị nào của m thì (d ) là tiếp tuyến của (C) ?

A.

m3

B.

m  15

C.

m  13

D.

m  3 hoặc m  13

Câu 7: Phƣơng trình đƣờng tròn tâm I (3; 1) , bán kính R  2 là: A.

( x  3)2  ( y  1)2  4

( x  3)2  ( y  1)2  4

B.

50

C.

( x  3)2  ( y  1)2  4

D. Một đáp án khác

Câu 8: Phƣơng trình đƣờng tròn tâm I (1;2) và qua M(2;1) là: A.

x 2  y2  2 x  4y  5  0

B.

x 2  y2  2 x  4y  3  0

C.

x 2  y2  2 x  4y  5  0

D. Một đáp án khác

Câu 9: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  8x  6 y  9  0 . Câu nào sau đây là sai?

(C) có tâm I (4; 3)

A.

(C) không qua gốc O

B.

C.

(C) có bán kính R  4

D. (C) qua điểm M(1;0)

Câu 10: Cho 2 điểm A(5; 1) và B(3;7) . Phƣơng trình đƣờng tròn đƣờng kính AB là:



A.

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

B.

C.

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

D. Một đáp án khác

Một số slide power point của trò chơi

51

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

2.3.9. TRÒ CHƠI 9: TRÒ CHƠI “PLANTING TREES”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi planting trees”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng tròn trong mặt phẳng.

Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò chơi gồm có 9 câu hỏi. Hai đội chơi chọn một câu hỏi để trả lời.

- Nếu trả lời đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 10 điểm và trồng đƣợc một cây cho đội mình, nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm và không trồng đƣợc cây.

- Nếu trả lời sai, đội chơi khác có quyền trả lời và nếu đội chơi đó trả lời đúng thì đội chơi đƣợc cộng 3 điểm và trồng đƣợc một cây cho đội mình, nếu sai sẽ không bị trừ điểm và không đƣợc trồng cây.

- Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào đƣợc điểm cao nhất và trồng đƣợc nhiều cây nhất sẽ giành chiến thắng.

52

 Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và đánh số từng đội theo thứ tự 1,2. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Giáo viên cho hai đội chơi chơi oản tù tì để biết thứ tự chơi của các đội chơi.

- Giáo viên trình chiếu slide lên màn hình máy chiếu để các đội chơi chọn câu hỏi.  Nếu trả lời đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 10 điểm và trồng đƣợc một cây cho đội mình, nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm và không trồng đƣợc cây.  Nếu trả lời sai, đội chơi khác có quyền trả lời và nếu đội chơi đó trả lời đúng thì đội chơi đƣợc cộng 3 điểm và trồng đƣợc một cây cho đội mình, nếu sai sẽ không bị trừ điểm và không đƣợc trồng cây.

- Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào đƣợc điểm cao nhất và trồng đƣợc nhiều cây nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Cho đƣờng tròn (C) : 2 x 2  2 y 2  4 x  8y  1  0 . Câu nào sau đây là đúng?

A.

(C) không cắt trục y ' Oy

B.

(C) cắt trục x ' Ox tại hai điểm

C.

(C) có tâm I (2; 4)

D.

(C) có bán kính R  19

Câu 2: Cho hai điểm A(5; 1) và B(3;7) . Phƣơng trình đƣờng tròn đƣờng kính AB là: A.

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

B.

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

C.

x 2  y 2  2 x  6 y  22  0

D. Một đáp án khác

Câu 3: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  8x  6 y  9  0 . Câu nào sau đây là sai?

A.

(C) không qua gốc O

B.

(C) có tâm I (4; 3)

C.

(C) có bán kính R  4

D.

(C) qua điểm M(1;0)

Câu 4: Cho hai điểm A(4;2); B(2; 3) . Tập hợp các điểm M( x; y) mà 53

MA2  MB 2  31 có phƣơng trình là: A.

x 2  y2  2 x  6y  1  0

B.

x 2  y2  6 x  5y  1  0

C.

x 2  y2  2 x  y  1  0

D.

x 2  y 2  6 x  5y  1  0

Câu 5: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  2ax  2by  c  0(a2  b2  c  0) . Hỏi câu nào sau đây là sai?

A. (C) có bán kính R  a 2  b2  c

B.

(C) tiếp xúc với x ' Ox  b2  R2

C. (C) tiếp xúc y ' Oy  a  R

D.

(C) tiếp xúc với y ' Oy  b2  c

Câu 6: Cho đƣờng tròn (C) : ( x  1)2  ( y  3)2  4 và đƣờng thẳng (d ) có phƣơng trình 3x  4 y  5  0 . Viết phƣơng trình đƣờng thẳng (d ') song song với (d ) và chắn trên (C) một dây cung có độ dài lớn nhất.

A.

4 x  3y  13  0

B.

3x  4 y  25  0

C.

3x  4 y  15  0

D.

4 x  3y  20  0

Câu 7: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  4 x  6 y  5  0 . Đƣờng thẳng (d ) đi qua

A(3;2) và cắt (C) theo một dây cung dài nhất có phƣơng trình: A.

x  y 5  0

B.

x  y 5  0

C.

x  2y  5  0

D.

x  2y  5  0

Câu 8: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  4 x  6 y  5  0 . Đƣờng thẳng (d ) qua A(3;2) và cắt (C) theo một dây cung ngắn nhất khi (d ) có phƣơng trình: A.

2x  y  2  0

B.

x  y 1  0

C.

x  y 1  0

D.

x  y 1  0

Câu 9: Cho đƣờng tròn (C) : ( x  3)2  ( y  1)2  10 . Phƣơng trình tiếp tuyến của

(C) tại điểm A(4;4) thuộc (C) là: A.

x  3y  5  0

B.

x  3y  4  0

C.

x  3y  16  0

D.

x  3y  16  0

54

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.10. TRÒ CHƠI 10: TRÒ CHƠI “HAPPY FARMER”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi happy farmer”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình elip trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên Power Point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.

55

 Bƣớc 5: Luật chơi Trò này gồm 12 quả cà chua, sau mỗi quả cà chua có 10 câu hỏi giáo viên đã đặt ra và có hai lần nhận đƣợc “BONUS”. Nếu trả lời đúng đội chơi nhận đƣợc 10 điểm, nếu trả lời sai đội chơi sẽ bị trừ 5 điểm. Và các đội khác có quyền trả lời, nếu trả lời đúng đội chơi nhận đƣợc 3 điểm, nếu sai sẽ không bị trừ điểm. Đội chơi nào chọn đƣợc “BONUS” sẽ nhận đƣợc 5 điểm và không cần trả lời câu hỏi. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào đƣợc điểm cao nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và đánh số từng đội theo thứ tự 1,2. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Giáo viên cho hai đội chơi chơi oản tù tì để biết thứ tự chơi của các đội chơi.

- Giáo viên trình chiếu slide lên màn hình máy chiếu để các đội chơi chọn một quả cà chua.  Đội chơi chọn đƣợc cà chua có câu hỏi. Nếu trả lời đúng đội chơi nhận đƣợc 10 điểm, nếu trả lời sai đội chơi sẽ bị trừ 5 điểm. Và các đội khác có quyền trả lời, nếu trả lời đúng đội chơi nhận đƣợc 3 điểm, nếu sai sẽ không bị trừ điểm.  Đội chơi nào chọn đƣợc “BONUS” sẽ nhận đƣợc 5 điểm và không cần trả lời câu hỏi.

- Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Phƣơng trình chính tắc của elip có độ dài trục lớn bằng 8, độ dài trục nhỏ bằng 6 là: A.

x 2 y2  1 64 36

B.

x 2 y2  1 16 9

C.

x 2 y2  1 9 16

D.

x 2 y2  1 16 9

56

Câu 2: Phƣơng trình của elip có một tiêu điểm F2 (1;0) và đi qua điểm M (2; 

2 ) 5

là: A.

x 2 y2  1 9 8

B.

4 x 2  5y2  1

C.

x 2 y2  1 5 4

D.

5x 2  4y2  1

Câu 3: Cho elip có phƣơng trình 4 x 2  9 y 2  36 . Khi đó hình chữ nhật cơ sở có diện tích bằng: A. 6

B. 12

C. 24

D. 36

x 2 y2 Câu 4: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 . Đƣờng thẳng nào sau đây cắt 36 16 ( E ) tại hai điểm đối xứng nhau qua trục Oy ?

A.

y  2x

B.

y 3

Câu 5: Cho elip ( E ) có phƣơng trình

C.

x 3

D.

y  10

x 2 y2   1 với hai tiêu điểm là F1, F2 . Với 169 25

điểm M bất kì trên ( E ) thì chu vi tam giác MF1F2 là: A. 50

B. 36

D. Thay đổi phụ thuộc vào vị trí M

C. 34

x 2 y2 Câu 6: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 và ( H ) là hình vuông có các 169 25 cạnh đều tiếp xúc với ( E ) . Khi đó diện tích của ( H ) là: A. 194

B. 260

C. 388

D. 288

Câu 7: Phƣơng trình chính tắc của elip có độ dài trục lớn bằng 8, độ dài tiêu cự bằng 6 là: A.

x 2 y2  1 64 28

C.

7 x  16 y  1 2

2

B. 16 x 2  7y 2  112

D.

x 2 y2  1 16 7

Câu 8: Phƣơng trình chính tắc của elip có độ dài trục nhỏ bằng 8, hình chữ nhật cơ sở có chu vi bằng 40 là:

57

A.

x 2 y2  1 36 16

B.

36 x 2  16 y 2  1

C.

x 2 y2  1 144 64

D.

36 x 2  16 y 2  576

Câu 9: Cho elip có phƣơng trình 16 x 2  25y 2  400 . Khi đó chu vi hình chữ nhật cơ sở là: A. 9

B. 18

Câu 10: Đƣờng thẳng y  kx cắt elip

C. 36

x2

a2 A. Đối xứng nhau qua gốc tọa độ O



C. Đối xứng nhau qua trục Ox

D. 48

y2

 1 tại hai điểm phân biệt: b2 B. Đối xứng nhau qua trục Oy D. Nằm về một phía của Ox

 Một số slide power point của trò chơi

58

2.3.11. TRÒ CHƠI 11: TRÒ CHƠI “STAR SPLASH”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi star splash”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình elip trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo động cơ, hứng thú, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò chơi gồm có 10 con sao biển có đánh số từ 1 đến 10, sau mỗi con sao có câu hỏi mà giáo viên đặt ra. Nếu trả lời đúng sẽ nhận đƣợc một ngôi sao cho đội mình. Nếu trả lời sai thì đội khác có quyền trả lời. Nếu chọn đƣợc con sao mà không có câu hỏi sẽ nhận đƣợc hai ngôi sao cho đội mình.

Khi kết thúc trò chơi, đội nào nhận đƣợc nhiều sao hơn sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và hai đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên cho hai đội chơi bốc thăm để biết thứ tự chơi của các đội chơi.

Giáo viên trình chiếu slide lên màn hình máy chiếu để các đội chơi chọn một con sao biển. Đội chơi chọn sao biển là câu hỏi. Nếu trả lời đúng sẽ nhận đƣợc một ngôi sao cho đội mình. Nếu trả lời sai thì đội khác có quyền trả lời. Nếu chọn đƣợc con sao mà không có câu hỏi sẽ nhận đƣợc hai ngôi sao cho đội mình. Khi kết thúc 59

trò chơi, đội nào nhận đƣợc nhiều sao hơn sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi

x 2 y2 Câu 1: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 và M là điểm nằm trên ( E ) .

25 16 Khẳng định nào sau đây là luôn đúng?

A.

OM  4

B.

4  OM  5

C.

5  OM  41

D.

OM  41

x 2 y2 Câu 2: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 và đƣờng thẳng (d ) : x  4 cắt 25 9

( E ) tại hai điểm M, N . Khi đó: A.

MN 

18 5

B.

MN 

18 25

C.

MN 

9 25

D.

MN 

9 5

x2 y2 Câu 3: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 . Đƣờng thẳng nào sau đây cắt 144 100

( E ) theo một dây cung có độ dài bằng 10?

A.

x6 3

B.

x  6

C.

x0

D.

x 5

Câu 4: Cho elip ( E ) có các tiêu điểm F1 (5;0) , F2 (5;0) và một điểm M nằm trên

( E ) sao cho chu vi của tam giác MF1F2 bằng 30. Khi đó phƣơng trình chính tắc của elip là: A.

x 2 y2  1 75 100

B. 100 x 2  75y 2  1

C.

75 x 2  100 y 2  1

D.

x 2 y2  1 100 75

9 Câu 5: Cho elip ( E ) có các tiêu điểm F1 (4;0), F2 (4;0) và đi qua P(4; ) . Gọi Q 5 là điểm đối xứng với P qua gốc tọa độ. Khi đó: A.

PF1  QF2 

9 5

B.

60

PF1  QF2  8

C.

PF1  QF2 

18 5

D.

PF1  QF2  10

x 2 y2   1 với hai tiêu điểm F1, F2 . Với 169 25

Câu 6: Cho elip ( E ) có phƣơng trình

điểm M bất kì trên ( E ) thì chu vi tam giác MF1F2 là: A. 50

B. 36

C. 34

D. Thay đổi phụ thuộc vào vị trí của M

x 2 y2   1 với hai tiêu điểm F1, F2 . Với 169 25

Câu 7: Cho elip ( E ) có phƣơng trình

điểm M bất kì trên ( E ) thì chu vi tam giác MF1F2 đạt giá trị lớn nhất là: A. 60

B. 120

D. Thay đổi phụ thuộc vào vị trí của M

C. 160

x 2 y2 Câu 8: Cho elip ( E ) có phƣơng trình   1 . Nếu m là số các điểm trên elip 25 16 ( E ) có tọa độ các số nguyên thì: A.

m0

B.

m2

C.

m4

x2

D.

m6

y2 Câu 9: Cho elip ( E ) có phƣơng trình 2   1 . Giá trị của m để phƣơng trình 6m m đó là phƣơng trình chính tắc của một elip có tiêu cự bằng 8 là: A.

m  2

B.

C.

m  2 hoặc m  8

D. Không tồn tại m

 Một số slide power point của trò chơi

61

m8

2.3.12. TRÒ CHƠI 12: TRÒ CHƠI “LUCKY DRINKS”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi lucky drinks”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng, vị trí tƣơng đối của hai đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Đồ dùng: Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Trò chơi gồm có 12 loại nƣớc uống, sau mỗi loại có câu hỏi mà giáo viên đặt ra và có ba loại nƣớc uống may mắn “lucky drink”. Đội chơi chọn nƣớc uống để trả lời câu hỏi. Nếu đội chơi trả lời đúng sẽ nhận đƣợc 10 điểm thƣởng, nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm thƣởng. Nếu trả lời sai thì các đội chơi khác có quyền trả lời, nếu trả lời đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 3 điểm thƣởng, nếu trả lời sai sẽ không bị trừ điểm. Đội chơi nào chọn đƣợc “lucky drink” thì sẽ nhận đƣợc 5 điểm thƣởng và không cần trả lời câu hỏi.

62

- Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào nhận đƣợc nhiều điểm thƣởng nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và hai đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình.

Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu trò chơi, giáo viên cho hai đội chơi bốc thăm để biết thứ tự chơi của các đội chơi.

Giáo viên trình chiếu slide lên màn hình máy chiếu để các đội chơi chọn một loại nƣớc uống. Đội chơi chọn nƣớc uống để trả lời câu hỏi. Nếu đội chơi trả lời đúng sẽ nhận đƣợc 10 điểm thƣởng, nếu trả lời sai sẽ bị trừ 3 điểm thƣởng. Nếu trả lời sai thì các đội chơi khác có quyền trả lời, nếu trả lời đúng đội chơi sẽ nhận đƣợc 3 điểm thƣởng, nếu trả lời sai sẽ không bị trừ điểm. Đội chơi nào chọn đƣợc “lucky drink” thì sẽ nhận đƣợc 5 điểm thƣởng và không cần trả lời câu hỏi.

Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào nhận đƣợc nhiều điểm thƣởng nhất sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Cho hai điểm A(3;0) và B(3;0) và đƣờng thẳng x  2 . Tìm trên đƣờng thẳng đó các điểm M sao cho MB  MA  8 .

A.

(2;

21 21 ) và (2;  ) 2 2

C.

(2;

21 21 ) và (2; ) 2 2

B.

(

21 21 ;2) và ( ;2) 2 2

D. Đáp án khác

Câu 2: Cho đƣờng tròn (C) : ( x  1)2  ( y  3)2  9 và A(2;1) . Hai tiếp tuyến vẽ từ

A đến (C) và tiếp xúc với (C) lần lƣợt tại T và T ' . Phƣơng trình đƣờng thẳng TT ' là: A.

x  4y  2  0

B.

63

x  4y  2  0

C.

x  4y  2  0

D.

3x  4 y  4  0

Câu 3: Cho ba đƣờng thẳng (d1 ) : 2 x  3y  1  0 ; (d2 ) : mx  (m  1)y  2m  1  0 ; (d3 ) : 2 x  y  5  0 . Giá trị nào của m để hai đƣờng thẳng (d1 ),(d2 ) cắt nhau tại

một điểm nằm trên đƣờng thẳng (d3 ) là: A.

m0

B.

m  4

C.

m4

D. Không tồn tại giá trị m thỏa mãn

Câu 4: Trong các phƣơng trình sau thì phƣơng trình nào là phƣơng trình chính tắc của elip với (a  0, b  0) : A.

C.

x2 a2

a2 x2





y2 b2

b2 y2

1

B.

1

D.

x2 a2 x2 a2





y2 b2 y2 b2

1

0

Câu 5: Cho đƣờng thẳng (d ) có phƣơng trình 2 x  y  5  0 . Tìm vectơ pháp tuyến của đƣờn thẳng (d ) : A. (2;1)

B. (2;-1)

C. (1;2)

D. (1;-2)

Câu 6: Cho đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  4 y  3  0 . Chọn câu trả lời sai: A. Tiếp tuyến tại A(0;1) có phƣơng trình y  1  0 B. Có hai tiếp tuyến kẻ từ B(1; 1) đến (C) C. Có hai tiếp tuyến song song với (d ) : 4 x  3y  1  0

1 D. Không có tiếp tuyến nào kẻ từ E( ; 2) đến (C) 2 Câu 7: Khoảng cách từ điểm M(1; 1) đến đƣờng thẳng  : 3x  4 y  17  0 là: A.

2 5

B.

10 5

D.

C. 2

18 5

Câu 8: Phƣơng trình nào là phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng x  y  2  0 :

x 2

x t

A.

{y 2t

B.

x t

x 3t

C.

{y t

{y 1t

D.

64

{y 3t

Câu 9: Viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng đi qua hai điểm A(3; 1) và

B(1;5) .

A.

3x  y  10  0

B.

3x  y  8  0

C.

3x  y  8  0

D.

 x  3y  6  0

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.13. TRÒ CHƠI 13: TRÒ CHƠI “THE BIG WHEEL”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi the big wheel”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng, đƣờng tròn trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

65

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh: Chuẩn bị một số đồ dùng nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Có tất cả 10 câu hỏi. Theo thứ tự đã bốc thăm, lần lƣợt từng đội chọn câu hỏi để trả lời, sau đó quay “vòng xoay diệu kì” để xem số điểm cho câu hỏi là bao nhiêu. Mỗi câu hỏi có 30 giây suy nghĩ và đƣa ra đáp án trả lời. Nếu trả lời đúng thì đội đó đƣợc cộng số điểm vừa quay đƣợc. Nếu trả lời sai sẽ bị trừ nửa số điểm đó và các đội khác đƣợc quyền trả lời. Các đội khác trả lời đúng thì đƣợc cộng nửa số điểm đó và ngƣợc lại nếu sai thì bị trừ nửa số điểm đó. Nếu quay vào ô nhân đôi hay chia đôi, thì sẽ bị nhân đôi hay chia đôi số điểm mà đội đang có. Nếu quay vào ô thêm lƣợt, đội chơi đƣợc thêm một lƣợt quay nữa. Nếu quay vào ô hát, đội chơi sẽ hát một bài mới đƣợc chơi tiếp. Sau khi kết thúc trò chơi, đội nào có nhiều điểm thƣởng nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị -

Giáo viên giới thiệu trò chơi “the big wheel” và mục tiêu về kiến thức

của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội, bốn đội sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Trƣớc khi bắt đầu chơi, giáo viên cho bốn đội bốc thăm để biết thứ tự chơi.

Theo thứ tự đã bốc thăm, lần lƣợt từng đội chọn câu hỏi để trả lời, sau đó quay “vòng xoay diệu kì” để xem số điểm cho câu hỏi là bao nhiêu. Mỗi câu hỏi có 30 giây suy nghĩ và đƣa ra đáp án trả lời.

- Nếu trả lời đúng thì đội đó đƣợc cộng số điểm vừa quay đƣợc. Nếu trả lời sai sẽ bị trừ nửa số điểm đó và các đội khác đƣợc quyền trả lời. Các đội khác trả lời đúng thì đƣợc cộng nửa số điểm đó và ngƣợc lại nếu sai thì bị trừ nửa số điểm đó.

- Nếu quay vào ô nhân đôi hay chia đôi, thì sẽ bị nhân đôi hay chia đôi số điểm mà đội đang có. Nếu quay vào ô thêm lƣợt, đội chơi đƣợc thêm một lƣợt quay nữa. Nếu quay vào ô hát, đội chơi sẽ hát một bài mới đƣợc chơi tiếp.

66

- Sau khi kết thúc trò chơi, đội nào có nhiều điểm thƣởng nhất sẽ giành chiến thắng  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Trong các điểm sau đây điểm nào thuộc đƣờng thẳng (d ) : 4 x  3y  1  0 ?

A. (1;1)

B. (0;1)

C. (-1;-1)

D. (-3;0)

x 23t

Câu 2: Đƣờng thẳng (d ) : A. (4;-3) Câu

3:

Khoảng

{y34t

có vectơ chỉ phƣơng là:

B. (4;3) cách

giữa

C. (-3;4) hai

đƣờng

thẳng

D. (-3;-4)

(1 ) : 7 x  y  3  0

và

(2 ) : 7 x  y  12  0 là: A.

9 50

B.

3 2 2

C. 15

D. 9

Câu 4: Cho (C) : x 2  y 2  2ax  2by  c  0 , có tâm I (a; b) , bán kính R . Đặt

f ( x, y)  x 2  y 2  2ax  2by  c . Xét M( x M ; yM ) thuộc Oxy . Mệnh đề nào sau đây là đúng:

( I ) f ( x M ; yM )  IM 2  R 2 ( II ) f ( xM ; yM )  0  M ở ngoài đƣờng tròn ( III ) (C) cắt trục tung tại hai điểm phân biệt A. Chỉ ( I )

B. Chỉ ( II )

C. Chỉ ( III )

D. Cả ( I ),( II ),( III )

Câu 5: Cho phƣơng trình x 2  y 2  2(m  1) x  2(m  2)  6m  7  0 là phƣơng trình đƣờng tròn khi và chỉ khi: A.

m0

B.

m  1

C.

m 1

D.

m  1 hay m  1

Câu 6: Trong mặt phẳng Oxy cho ABC có A(2;1), B(1;2), C(3;0) . Độ dài của đƣờng cao AH là:

67

A.

2 5

B.

1 5

C.

5 2

D.

5

Câu 7: Cho điểm A(2;3), B( 1;1) và đƣờng thẳng (d ) : x  3y  11  0 . Phƣơng trình đƣờng tròn đi qua hai điểm A, B và có tâm thuộc (d ) là: A.

x 2  y 2  7 x  5y  14  0

B.

x 2  y 2  7 x  5y  14  0

C.

x 2  y 2  6 x  8y  25  0

D.

x 2  y 2  7 x  5y  14  0

Câu 8: Cặp đƣờng thẳng nào dƣới đây là phân giác của các góc hợp bới hai đƣờng thẳng (d ) : x  2 y  3  0 và (d ') : 2 x  y  3  0 ?

A.

3x  y  0 và x  3y  0

B.

3x  y  0 và x  3y  6  0

C.

3x  y  0 và  x  3y  6  0

D.

3x  y  6  0 và x  3y  6  0

Câu 9: Phƣơng trình đƣờng tròn đi qua ba điểm A(1;0); B(0;2); C(3;1) là: A.

x 2  y2  3x  y  2  0

B.

x 2  y 2  3 x  3y  2  0

C.

x 2  y 2  3 x  3y  2  0

D.

x 2  y 2  3 x  3y  2  0

x 2 y2 Câu 10: Trong mặt phẳng tọa độ Oxy cho elip ( E ) :   1 và điểm I (1;2) .

16 9 Đƣờng thẳng (d ) đi qua I và cắt ( E ) tại hai điểm A, B thỏa mãn I là trung điểm của AB . Đƣờng thẳng (d ) có phƣơng trình: A.

x  2y  5  0

B.

9 x  32 y  73  0

C.

32 x  y  30  0

D.

2x  y  0

 Một số slide power point của trò chơi

68

2.3.14. TRÒ CHƠI 14: TRÒ CHƠI “PICK-FRUIT”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi pick – fruit”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Củng cố kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh trong các tình huống cụ thể.

- Tạo động cơ, hứng thú niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian chơi, địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Bài soạn trên power point.

- Học sinh: một số đồ dùng nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò chơi gồm có 7 loại hoa quả. Đội chơi chọn hoa quả bất kì, để nhận đƣợc loại quả đó thì đội chơi phải trả lời đúng câu hỏi mà giáo viên đƣa ra. Đội chơi trả lời sai thì đội còn lại có quyền trả lời và nhận loại quả đó.

- Đội chơi nào nhận đƣợc nhiều loại quả hơn sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và đặt tên cho đội chơi. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi 69

Hai đội chơi oản tù tì thì đội chơi nào thắng sẽ đƣợc chơi trƣớc. Giáo viên trình chiếu slide trên máy chiếu. Đội chơi chọn hoa quả bất kì, để nhận đƣợc loại quả đó thì đội chơi phải trả lời đúng câu hỏi mà giáo viên đƣa ra. Đội chơi trả lời sai thì đội còn lại có quyền trả lời và nhận loại quả đó. Cứ nhƣ thế cho đến khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào nhận đƣợc nhiều loại quả hơn sẽ giành chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Cho hai điểm M(1;2) và N(2;3) . Viết phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng MN ?

x 12 t

Câu 2: Cho đƣờng thẳng  có phƣơng trình tham số

{y3t . Viết phƣơng trình

tổng quát của đƣờng thẳng (d ) đi qua M(4;2) và vuông góc với  ?

Câu 3: Cho ABC với A(1;2); B(2;3) và C(4;6) . Tìm tọa độ trực tâm của tam giác ABC ?

Câu 4: Hãy viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng (d ) đi qua A(2; 5) và nó tạo với trục Ox một góc 60o ?

Câu 5: Cho đƣờng thẳng (d ) : 2 x  3y  1  0 và điểm A(1;3) . Tính khoảng cách từ điểm A đến đƣờng thẳng (d ) ?

Câu 6: Cho đƣờng thẳng (d1 ) : 2 x  y  5  0;(d2 ) : 3 x  6 y  1  0 . Tính số đo góc giữa (d1 ) và (d2 ) ?

Câu 7: Tìm tọa độ giao điểm của hai đƣờng thẳng () : 7 x  3y  16  0 và đƣờng thẳng (d ) : x  10  0 ?

A. (10;-18)

B. (10;18)

C. (-10;18)

70

D. (-10;-18)

 Một số slide power point của trò chơi

2.3.15. TRÒ CHƠI 15: TRÒ CHƠI “BALLOON HUNTER”  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi balloon hunter”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Củng cố kiến thức liên quan đến phƣơng trình đƣờng tròn trong mặt phẳng.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành hai đội chơi.

- Thời gian chơi: 10 phút.

- Địa điểm chơi: Các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Bài soạn trên power point.

- Học sinh: một số đồ dùng nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi Hai đội chơi sẽ lần lƣợt chọn quả bóng mà đội mình muốn bắn. Để bắn đƣợc bóng thành công, đội chơi phải trả lời đúng câu hỏi mà giáo viên đƣa ra. Nếu trả lời 71

sai đội chơi khác có quyền trả lời. Bắn đƣợc 1 quả bóng đƣợc cộng 10 điểm. Không bắn đƣợc bóng không bị trừ điểm. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào giành đƣợc nhiều điểm nhất sẽ chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động  Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành hai đội chơi và đặt tên cho đội chơi. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.  Hoạt động 2: Tiến hành chơi Khi bắt đầu trò chơi, hai đội chơi oản tù tì để đội chơi nào thắng sẽ đƣợc chơi trƣớc. Giáo viên trình chiếu slide trên màn hình máy chiếu. Hai đội chơi sẽ lần lƣợt chọn quả bóng mà đội mình muốn bắn. Để bắn đƣợc bóng thành công, đội chơi phải trả lời đúng câu hỏi mà giáo viên đƣa ra. Nếu trả lời sai đội chơi khác có quyền trả lời. Bắn đƣợc 1 quả bóng đƣợc cộng 10 điểm. Không bắn đƣợc bóng không bị trừ điểm. Khi kết thúc trò chơi, đội chơi nào giành đƣợc nhiều điểm nhất sẽ chiến thắng.  Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Tâm của đƣờng tròn (C) : x 2  y 2  10 x  1  0 cách trục Oy bằng bao nhiêu?

A. -5

B. 0

C. 10

D. 5

Câu 2: Viết phƣơng trình đƣờng tròn đi qua ba điểm O(0;0); A( a;0); B(0; b) ?

A.

x 2  y 2  2ax  by  0

B.

x 2  y 2  ax  by  xy  0

C.

x 2  y 2  ax  by  0

D.

x 2  y 2  ax  by  0

Câu 3: Tìm bán kính của đƣờng tròn đi qua ba điểm A(11;8); B(13;8) và C(14;7) ?

A. 2

B. 1

C.

2

D.

5

Câu 4: Tìm tọa độ tâm đƣờng tròn đi qua ba điểm A(1;2); B( 2;3) và C(4;1) ?

A. (0;-1)

B. (0;0)

C. Không có đƣờng tròn đi qua ba điểm đã cho

72

D. (3;0,5)

Câu 5: Tìm tọa độ giao điểm của đƣờng thẳng () : x  y  7  0 và đƣờng tròn

(C) : x 2  y 2  25  0 ?

A. (3;4) và (4;3)

B. (4;3)

C. (3;4)

D. (3;4) và (-4;3)

Câu 6: Đƣờng tròn x 2  y 2  2 x  2 y  23  0 cắt đƣờng thẳng x  y  2  0 theo một dây cung có độ dài bằng bao nhiêu?

A. 10 B. 8

C. 6

D.

3 2

Câu 7: Đƣờng tròn (C) : 2 x 2  2 y 2  8x  4 y  1  0 có tâm là điểm nào trong các điểm sau đây: A. (-2;1)

B. (8;-4)

C. (-8;4)

 Một số slide power point của trò chơi

73

D. (2;-1)

2.4. Một số chú ý khi sử dụng trò chơi Hệ thống trò chơi đƣợc xem là cơ sở quan trọng trong việc lồng ghép những trò chơi vào trong dạy học. Tùy vào từng mục, từng quá trình, từng chi tiết cụ thể mà ta có kế hoạch dạy học, rèn luyện cho học sinh năng lực vận dụng kiến thức Toán học vào tình huống của trò chơi một cách phù hợp nhất. Những trò chơi trong hệ thống trò chơi chỉ mang tính chất điểm tựa, để bài dạy thêm sinh động, tận dụng đƣợc nhiều cơ hội liên hệ đời sống thực tế hơn. Trong nhiều trƣờng hợp ta cần sáng tạo thêm một số trò chơi khác đơn giản hơn, cụ thể hơn, sát với đời sống thực tế hơn nhƣng không phức tạp trong việc tổ chức chúng. Cụ thể khi sử dụng và giảng dạy hệ thống trò chơi cần chú ý những điểm sau đây: Thứ nhất: Về việc khai thác hệ thống trò chơi trong giảng dạy.

Mặc dù hệ thống trò chơi đƣợc lựa chọn cân nhắc một cách thận trọng về nội dung hình thức số lƣợng trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng ở phổ thông, nhƣng trong quá trình giảng dạy cần chú ý vận dụng linh hoạt vào từng trƣờng hợp cụ thể, chẳng hạn nhƣ:

- Đối với học sinh trung bình, yếu ta cần sử dụng những bài toán ở mức độ thấp hơn hoặc sử dụng vừa phải những bài toán trong hệ thống trò chơi, có sự hƣớng dẫn, gợi ý để giúp các em hoàn thành đƣợc những bài toán đƣợc đƣa ra trong trò chơi. Ví dụ nhƣ trò 1,2,5,…

- Đối với học sinh khá giỏi giáo viên có thể lựa chọn những bài tập nâng cao để đƣa vào trò chơi, ra nhiều bài tập trong trò chơi hơn so với bài tập trong trò chơi của các học sinh khác, các bài tập trong trò chơi cần biến đổi và tƣ duy. Ví dụ nhƣ trò 3,4,6,9,…

Thứ hai: Về việc lựa chọn thời điểm đƣa các trò chơi vào giảng dạy.

Tùy thuộc vào từng nội dung kiến thức, từng đối tƣợng học sinh mà ta đƣa hệ thống trò chơi vào thời điểm nào là phù hợp.

- Có thể đƣa trò chơi vào giai đoạn gợi động cơ, mở đầu bài học từ trò chơi để dẫn đến học kiến thức mới. Chẳng hạn nhƣ trò 2,3,6,…

- Trò chơi dùng để hình thành kiến thức mới nhƣ trò 5,8,…

- Những tiết luyện tập, củng cố ta thay các bài tập bằng trò chơi sẽ dễ tạo ra hứng thú học tập cho học sinh hơn. Ví dụ nhƣ trò 7,8,11,12,…

Thứ ba: Về phƣơng pháp dạy học thông qua hệ thống trò chơi.

Trong giảng dạy hệ thống các trò chơi cần chú ý vận dụng linh hoạt các bƣớc sau:

74

Bƣớc 1: Ổn định trật tự lớp. Giáo viên không đƣợc để lớp quá mất trật tự và cũng không đƣợc để không khí của lớp trầm.

Bƣớc 2: Phổ biến về trò chơi đặc biệt là luật chơi và cách tính kết quả của trò chơi.

Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi.

Bƣớc 3: Khen thƣởng cho ngƣời chơi, đội chơi giành chiến thắng. Củng cố lại các kiến thức có trong trò chơi.

Trong ba bƣớc trên, cả ba bƣớc đều đƣợc xem là quan trọng trong quá trình tổ chức các trò chơi. Khi học sinh trực tiếp tham gia vào trò chơi sẽ giúp học sinh học tập tích cực, chủ động và sáng tạo hơn. Ngoài ra, còn rèn luyện tinh thần đồng đội, kỹ năng làm việc nhóm. Một số trò chơi có thể giúp cho học sinh có khả năng quyết định các phƣơng án đúng, cách giải quyết các tình huống một cách hợp lí. Hơn nữa, trò chơi còn giúp học sinh có khả năng tƣ duy cách giải quyết vấn đề nhanh không chỉ trong lĩnh vực chơi mà cả ở lĩnh vực của cuộc sống.

Kết luận chƣơng 2 Trên cơ sở mục tiêu và nội dung của chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng, chƣơng 2 tôi thiết kế đƣợc 15 trò chơi theo từng dạng bài tập và độ khó tăng dần. Bài tập trong các trò chơi không phải là bài tập quá khó đối với học sinh, nhƣng nó lại đòi hỏi sự tƣ duy, lập luận của học sinh để giải chúng.

75

CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 3.1. Mục tiêu thực nghiệm Tiến hành thực nghiệm với mục tiêu nhằm kiểm tra tính khả thi cũng nhƣ tính hiệu quả của các trò chơi học tập đã thiết kế và ứng dụng các trò chơi học tập vào dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10. Cụ thể là đánh giá trên hai phƣơng diện:

- Khả năng tạo hứng thú học tập cho học sinh.

- Hiệu quả lĩnh hội tri thức, kĩ năng của học sinh (kết quả học tập).

3.2. Thời gian thực nghiệm Thời gian thực nghiệm từ ngày 25/03/2019 đến ngày 06/04/2019.

3.3. Nội dung thực nghiệm Nội dung của thực nghiệm đối chứng là tiến hành dạy học theo hai giáo án khác nhau: giáo án thực nghiệm (có sử dụng trò chơi học tập) và giáo án đối chứng (dạy theo giáo án bình thƣờng).

Trong khuôn khổ có hạn, khóa luận không trình bày đƣợc tất cả các tiết dạy thực nghiệm mà tôi chỉ trình bày một tiết bài “Luyện tập phƣơng trình đƣờng thẳng”. Sau mỗi bài học thực nghiệm, học sinh lớp thực nghiệm và lớp đối chứng làm bài kiểm tra trong cùng một điều kiện và học sinh hai lớp sẽ điền vào phiếu khảo sát về mức độ hứng thú của mình trong tiết học và trong trò chơi để đánh giá kết quả dạy học. Mục đích kiểm tra bằng bài kiểm tra nhằm đánh giá một cách cụ thể mức độ nắm vững kiến thức của học sinh. Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh đƣợc thể hiện bằng hình thức cho điểm theo thang điểm 10.

Trong khóa luận tôi trình bày 1 giáo án có sử dụng trò chơi và 1 giáo án bình thƣờng (phụ lục 3) và bài kiểm tra đánh giá cho học sinh (phụ lục 4.1), phiếu khảo sát mức độ hứng thú sau thực nghiệm (phụ lục 4.2).

Phân tích kết quả, từ đó rút ra nhận xét, đánh giá việc thiết kế và tổ chức trò chơi học tập. Tôi sẽ thực nghiệm tại hai lớp: Lớp thực nghiệm: 10A2 (45 học sinh) – Trƣờng trung học phổ thông Quỳnh Thọ, tỉnh Thái Bình.

Lớp đối chứng: 10A3 (45 học sinh) – Trƣờng trung học phổ thông Quỳnh Thọ, tỉnh Thái Bình.

76

Hai lớp này có học lực tƣơng đƣơng nhau nên kết quả kiểm nghiệm có độ tin cậy cao, chính xác hơn.

3.4. Phƣơng pháp thực nghiệm Chúng tôi đã chọn hai lớp tham gia thực nghiệm có học lực tƣơng đƣơng nhau nên mức độ chính xác của kết quả thực nghiệm cao và đáng tin cậy.

Tại lớp 10A2 (lớp thực nghiệm), chúng tôi sử dụng giáo án thực nghiệm để dạy tiết “Luyện tập phƣơng trình đƣờng thẳng” theo đúng thời khóa biểu của nhà trƣờng.

Cũng trong thời gian đó, tại lớp 10A3 (lớp đối chứng), chúng tôi dạy tiết “Luyện tập phƣơng trình đƣờng thẳng” theo giáo án bình thƣờng đã soạn. Việc tổ chức rút kinh nghiệm giờ dạy đƣợc tổ chức ngay sau mỗi tiết dạy.

Cuối đợt thực nghiệm, chúng tôi tổ chức cho lớp thực nghiệm và lớp đối chứng làm bài kiểm tra và khảo sát học sinh của các lớp này về mức độ hứng thú học tập trong đợt thực nghiệm này. Việc đánh giá kết quả thực nghiệm đƣợc tiến hành trên cơ sở đối chiếu, so sánh kết quả bài kiểm tra của các lớp tham gia thực nghiệm. + Đánh giá về mặt hiệu quả lĩnh hội tri thức có thang đánh giá kiến thức và kỹ năng của học sinh đƣợc xác định dựa trên các tiêu chuẩn:  Loại giỏi: Bài làm đạt 9-10 điểm.  Loại khá: Bài làm đạt 7-8 điểm.  Loại trung bình: Bài làm đạt 5-6 điểm.  Loại yếu: Bài làm đạt 1-4 điểm. + Đánh giá về mặt hứng thú học tập của học sinh bao gồm:    

Không hứng thú.

Bình thƣờng.

Hứng thú.

Rất hứng thú.

3.5. Kết quả thực nghiệm Tổng số học sinh tham gia thực nghiệm (tham gia làm bài kiểm tra) là 90 học sinh trong đó có 45 học sinh thực nghiệm và 45 học sinh đối chứng ở trƣờng Trung học phổ thông Quỳnh Thọ.

77

3.4.1. Về hiệu quả lĩnh hội tri thức Bảng 3.1. Kết quả điểm số bài kiểm tra của học sinh Khá

Giỏi

Trung bình

Yếu

Số học sinh

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Đối chứng

45

14

31,11

20

44,44

8

17,78

3

6,67

Thực nghiệm

45

23

51,11

15

33,33

7

15,56

0

0,00

Lớp

 Nhận xét: Từ đây chúng ta nhận thấy rằng học sinh học ở lớp thực nghiệm đƣợc tiếp xúc với nhiều dạng bài tập hơn nên làm bài kiểm tra tốt hơn, nắm chắc đƣợc các kiến thức hơn, mắc ít lỗi sai hơn, đạt điểm số cao hơn lớp đối chứng.

3.4.2. Về hứng thú học tập của học sinh trong tiết học và trong trò chơi Bảng 3.2. Mức độ hứng thú học tập của học sinh trong tiết học Mức độ

Lớp

Số học sinh

Không hứng thú

Bình thƣờng

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Hứng thú

Rất hứng thú

Thực nghiệm

45

5

11,11

7

15,56

10

22,22

23

51,11

Đối chứng

45

16

35,55

13

28,89

9

20,00

7

15,56

78

3.4.3. Mức độ chú ý của học sinh trong tiết học Bảng 3.3: Mức độ chú ý của học sinh trong tiết học

Mức độ

Lớp thực nghiệm

Lớp đối chứng

Số lƣợng

%

Số lƣợng

%

Không chú ý

3

6,7

8

17,7

Bình thƣờng

7

15,6

18

40,0

Chú ý

15

33,3

12

26,7

Rất chú ý

20

44,4

7

15,6

Từ bảng 3.2, bảng 3.3 ta thấy rằng giờ học đƣợc tổ chức với các trò chơi học tập có hiệu quả cao hơn giờ học học bình thƣờng. Cụ thể là:

- Tạo ra mối quan hệ trong tƣơng tác tích cực trong quá trình dạy học giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh.

- Gây hứng thú học tập với bộ môn Toán trƣờng phổ thông. Thông qua trò chơi học tập, bài học trở nên lôi cuốn, kích thích niềm say mê đối với bài học, làm cho những kiến thức học sinh tự chiếm lĩnh ngày càng sâu sắc hơn.

- Tích cực hóa quá trình học tập của học sinh (học sinh tự giác, tích cực, tham gia thảo luận, trao đổi ý kiến, hợp tác nhóm,…) nhiều hơn lớp học bình thƣờng.

- Kết quả học tập của lớp thực nghiệm cao hơn so với lớp đối chứng. Bởi vì, việc học tập ở lớp thực nghiệm đƣợc tiến hành một cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan, nhàm chán. Thông qua các trò chơi học tập học sinh đƣợc lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự nhiên, hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, giải trừ đƣợc mệt mỏi, căng thẳng trong học tập.

Kết luận chƣơng 3 Kết quả thực nghiệm cho thấy tác dụng tích cực của việc sử dụng trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng và dạy học môn Toán nói chung. Để học sinh tiếp thu và nhớ kiến thức lâu hơn cũng nhƣ tạo không khí sôi nổi, hứng thú học tập thì giáo viên cần quan tâm đến việc sử dụng trò chơi trong tiết học làm sao cho hợp lí, việc ứng dụng các biện pháp dạy học hiệu quả trong từng tiết học nhằm nâng cao chất lƣợng và rèn kĩ năng cho học sinh.

79

Qua thực nghiệm dạy học, để đạt đƣợc hiệu quả cao nhất trong việc tổ chức trò chơi trong giờ dạy tôi nhận thấy rằng: - Trò chơi phải phù hợp với học sinh, điều kiện cơ sở vật chất của lớp học. Trò chơi không chỉ đáp ứng yêu cầu về mặt kiến thức mà còn phải hấp dẫn, sinh động tạo đƣợc niềm vui cho các em trong học tập.

- Qua trò chơi các em rèn luyện đƣợc tinh thần tập thể, hỗ trợ lẫn nhau để đạt đƣợc kết quả cao nhất trong trò chơi.

- Bắt đầu chơi giáo viên cần giải thích rõ cho học sinh luật chơi để tránh sự tranh luận khi đang chơi và không làm sai lệch nội dung học tập.

- Mặc dù đem lại hiệu quả trong giờ dạy nhƣng tránh lạm dụng phƣơng pháp vì mỗi phƣơng pháp đều có những ƣu nhƣợc điểm. Sự lạm dụng phƣơng pháp trò chơi sẽ gây nhàm chán và không đem lại hiệu quả.

80

KẾT LUẬN Trên đây là những nghiên cứu và nội dung cơ bản của bài khóa luận: “Thiết kế trò chơi trong dạy học chủ đề phương pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10”. Khóa luận đã giải quyết đƣợc những vấn đề nhƣ sau:  Đƣa ra đƣợc cơ sở lý luận và thực tiễn về trò chơi học tập, quy trình thiết kế và tổ chức trò chơi học tập, thực trạng thiết kế và sử dụng trò chơi học tập.  Thiết kế và thực nghiệm đƣợc hệ thống trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10.

Qua bài khóa luận này giúp bạn đọc có cái nhìn đầy đủ và sâu sắc hơn về trò chơi học tập đặc biệt là chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng góp phần tích cực trong việc trong việc đổi mới phƣơng pháp dạy cũng nhƣ phƣơng pháp học, phƣơng pháp kiểm tra đánh giá môn Toán ở trƣờng Trung học phổ thông nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học.

Do kiến thức và thời gian còn hạn chế nên khóa luận của em chỉ thực nghiệm đƣợc một số trò chơi đã thiết kế. Trong thời gian tới, em sẽ tiếp tục tiến hành thực nghiệm những trò chơi học tập còn lại để từ đó chỉnh sửa và hoàn thiện hệ thống trò chơi đã thiết kế. Khóa luận của em không thể tránh khỏi những sai sót về nội dung và hình thức, em rất mong nhận đƣợc sự góp ý, chỉ bảo của Quý thầy, cô giáo và các bạn sinh viên để đề tài của em đƣợc hoàn chỉnh, chính xác và đầy đủ hơn.

81

TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ Giáo Dục – Đào Tạo (2017), Chƣơng trình giáo dục phổ thông – Chƣơng trình tổng thể, Nhà xuất bản giáo dục.

[2] Bộ Giáo Dục – Đào Tạo, Vận dụng một số hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong dạy học giáo dục công dân lớp 7, Tạp chí giáo dục, số đặc biệt kì 2 tháng 5/2018, Nhà xuất bản giáo dục.

[3] Đặng Thành Hƣng (2002), Dạy học hiện đại, lý luận, biện pháp, kĩ thuật, Nhà xuất bản Đại Học Quốc Gia Hà Nội.

[4] Nghị quyết 29-NQTW ngày 4 tháng 11 năm 2013 của Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ƣơng khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”.

[5] Nguyễn Thị Liên (2016), Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trƣờng phổ thông, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. [6] Văn Nhƣ Cƣơng, Đoàn Quỳnh, (2010), Sách giáo khoa Hình học 10 Nâng cao, Nhà xuất bản giáo dục.

82

PHỤ LỤC PHỤC LỤC 1 PHIẾU KHẢO SÁT Để có những tƣ liệu thực tế phục vụ cho đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình, em rất mong nhận đƣợc sự giúp đỡ từ quý thầy cô. Việc lấy ý kiến chỉ nhằm mục đích nghiên cứu. Sự giúp đỡ chân thành và nhiệt tình của quý thầy cô sẽ góp phần làm cho đề tài của em thành công hơn.

Phần 1: Thông tin cá nhân (Qúy thầy cô có thể không cung cấp thông tin) Họ và tên: ...............................................................................................................

Trƣờng: .................................................................................................................

Phần 2: Nội dung Thầy (cô) khoanh tròn vào chữ cái có sẵn đứng trƣớc phƣơng án phù hợp 1. Thầy (cô) hãy cho biết mức độ sử dụng trò chơi trong dạy học môn Toán?

A. Không sử dụng B. Có sử dụng nhƣng rất ít C. Sử dụng khá thƣờng xuyên D. Sử dụng rất nhiều 2. Thầy (cô) hãy cho biết mức độ sử dụng trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng trong giảng dạy?

A. Không sử dụng B. Có sử dụng nhƣng rất ít C. Sử dụng khá thƣờng xuyên D. Sử dụng rất nhiều 3. Việc đƣa hệ thống trò chơi vào dạy học có cần thiết không?

A. Không cần thiết B. Có cũng đƣợc, không có cũng không sao’ C. Tƣơng đối cần thiết D. Rất cần thiết 4. Khi sử dụng các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng cho học sinh lớp 10, cảm nhận của thầy (cô) về mức độ tiếp thu bài của học sinh là nhƣ thế nào?

A. Học sinh không hiểu bài, không hứng thú

PL 1

B. Học sinh vẫn tiếp thu bình thƣờng C. Học sinh có hứng thú nhƣng giải bài chậm D. Học sinh tiếp thu bài nhanh hơn, tốt hơn, hứng thú học hơn 5. Thầy (cô) có mong muốn sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học không?

A. Có B. Không 6. Nếu sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học, thầy (cô) cần thêm sự hỗ trợ nào không?(Về thời lƣợng tiết học, cơ sở vật chất, nguồn tài liệu,… ) ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô! Kính chúc thầy cô sức khỏe, công tác tốt!

PL 2

PHỤ LỤC 2 PHIẾU KHẢO SÁT Phần 1: Thông tin cá nhân Họ và tên: ................................................................................................

Lớp: ..........................................................................................................

Trƣờng: ...................................................................................................

Phần 2: Nội dung Hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng trƣớc phƣơng án mà các em lựa chọn.

1. Em có gặp các trò chơi trong chƣơng trình học môn Toán nói chung không?

A. Chƣa bao giờ B. Có nhƣng rất ít C. Thỉnh thoảng D. Thƣờng xuyên 2. Em có gặp các trò chơi trong dạy học chủ đề phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng trong chƣơng trình học không?

A. Chƣa bao giờ B. Có nhƣng rất ít C. Thỉnh thoảng D. Thƣờng xuyên 3. Em thấy việc học thông qua các trò chơi có cần thiết không?

A. Không cần thiết B. Bình thƣờng C. Cần thiết D. Rất cần thiết 4. Em có hứng thú với việc học thông qua các trò chơi không?

A. Không hứng thú B. Bình thƣờng C. Hứng thú D. Rất hứng thú 5. Em có mong muốn đƣợc học tập thông qua hệ thống trò chơi không?

A. Có B. Không

PL 3

6. Nếu thầy (cô) tăng cƣờng sử dụng hệ thống trò chơi trong dạy học, em có gặp khó khăn gì không? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................

Xin chân thành cảm ơn! Chúc các em sức khỏe, học tập tốt!

PL 4

PHỤ LỤC 3  Giáo án cho lớp thực nghiệm: THIẾT KẾ BÀI GIẢNG LUYỆN TẬP: PHƢƠNG TRÌNH ĐƢỜNG THẲNG I. Mục tiêu 1. Kiến thức

- Học sinh hiểu, nhớ đƣợc cách xác định vecto pháp tuyến, vecto chỉ phƣơng của đƣờng thẳng.

- Học sinh hiểu, biết cách viết phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và có phƣơng cho trƣớc, phƣơng trình đƣờng trình đƣờng thẳng đi qua hai điểm phân biệt, phƣơng trình có hệ số góc k; phƣơng trình đi qua một điểm va vuông góc hoặc song song với đƣờng thẳng cho trƣớc.

2. Kĩ năng

- Học sinh xác định đƣợc vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng.

- Viết đƣợc thành thạo phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng.

- Phân biệt đƣợc các dạng bài của viết phƣơng trình đƣờng thẳng để áp dụng nhanh và chính xác.

3. Thái độ

- Cẩn thận chính xác, tƣ duy logic.

- Tích cực, chủ động chiếm lĩnh tri thức.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Chuẩn bị của giáo viên: bài soạn trên Power Point 2. Chuẩn bị của học sinh: bút, giấy nháp III. Các hoạt động dạy – học Hoạt động 1: Trò chơi Bingo  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi Bingo”  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Củng cố, khắc sâu kiến thức về vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng trong mặt phẳng tọa độ. Học sinh thành thạo cách tính vectơ pháp tuyến, vectơ chỉ phƣơng, hệ số góc của đƣờng thẳng.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

PL 5

- Thời gian chơi: Trong vòng 7-10 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, các phòng có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point và bốn chiếc cờ.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp, cờ.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Có 9 câu hỏi trong 9 ô vuông nhỏ. Trong vòng 15 giây, đội chơi sẽ trả lời một câu hỏi từ một ô vuông mà đội mình đã chọn. Nếu đội chơi trả lời sai thì chuyển sang lƣợt chơi của đội chơi tiếp theo. Nếu đội chơi trả lời đúng thì đội đó sẽ đƣợc tích một dấu “X” vào ô vuông đó.

- Nếu đội nào tìm ra đƣợc 3 dấu tích tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm đƣợc bốn điểm ở bốn góc, đội chơi kêu to lên “Bingo” và đội chơi sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.

Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Giáo viên phát cho mỗi đội một chiếc cờ, sau khi giáo viên hô bắt đầu trò chơi, đội nào phất cờ nhanh nhất sẽ đƣợc chơi trƣớc.

- Đội chơi sẽ trả lời một câu hỏi từ một ô vuông mà đội mình đã chọn trong vòng 15 giây. Nếu đội chơi trả lời sai thì chuyển sang lƣợt chơi của đội chơi tiếp theo.

Nếu đội chơi trả lời đúng thì đội đó sẽ đƣợc tích một dấu “X” vào ô vuông đó.

- Nếu đội nào tìm ra đƣợc 3 dấu tích tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm đƣợc bốn điểm ở bốn góc, đội chơi kêu to lên “Bingo” và đội chơi sẽ giành chiến thắng.

Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Nhận xét: Trò chơi này nhằm củng cố các kiến thức về vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến trong bài học, thông qua trò chơi các em có thể ôn tập một cách tích cực các kiến thức trong bài học. Trò chơi cũng giúp các em rèn luyện các phẩm chất nhƣ: ý thức trách nhiệm cao, gắn bó với đồng đội, tích cực hoạt động vì danh dự của đội,…

PL 6

 Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Đƣờng thẳng (d ) đi qua hai điểm A(3; 2) và B(1;3) có vectơ chỉ phƣơng là: E. u  (2;1)

F. u  (3;5)

G. u  (4; 5)

H. u  (4;5)

Câu 2: Cho đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng AB , biết A(1; 2) và

B(1;4) . Khi đó vectơ chỉ phƣơng của (d ) là: E. u  (2; 5)

F. u  (2;6)

G. u  (2;6)

H. u  (5;6)

Câu 3: Đƣờng trung trực của đoạn thẳng AB với A(3;2); B(3;3) có vectơ pháp tuyến là: E. n  (6;5)

F. n  (0;1)

G. n  (3;5)

H. n  (1;0)

Câu 4: Cho phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng  :

{

x 1 2 t y 33t , vectơ chỉ

phƣơng của đƣờng thẳng  là: E. u  (2;3)

F. u  (3;2)

G. u  (3; 2)

H. u  (2; 3)

Câu 5: Đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng (d ') :

{

x  3 t y  2 5t . Khi đó hệ số

góc của (d ) là: E. k  5

F. k  5

G. k   5

H. k  5

Câu 6: Cho đƣờng thẳng (d ) có phƣơng trình tổng quát 3x  5 y  2006  0 . Tìm mệnh đề sai trong các mệnh đề sau: E. (d ) có vectơ pháp tuyến n  (3;5) .

PL 7

F. (d ) có vectơ chỉ phƣơng u  (5; 3) .

G. (d ) có hệ số góc k 

5 .

3

H. (d ) song song với đƣờng thẳng 3x  5 y  0 .

Câu 7: Đƣờng thẳng 2 x  y  1  0 có vectơ chỉ phƣơng là vectơ nào?

E. u  (2; 1)

F. u  (1; 1)

G. u  (2;1)

H. u  (1;2)

Câu 8: Vectơ nào là vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng có phƣơng trình

{

x 1 2 t y  3 t

?

E. n  (2; 1)

F. n  (1;2)

G. n  (1; 2)

H. n  (1;2)

Câu 9: Đƣờng thẳng (d ) song song với đƣờng thẳng (d ') : x  3 y  4  0 . Khi đó hệ số góc của (d ) là: E. k  3 G. k 

1 3

F. k  3 H. k  

1 3

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.

Hoạt động 2: Trò chơi đi một ngày đàng học một sàng khôn  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi đi một ngày đàng học một sàng khôn”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Ôn tập, củng cố kiến thức phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng trong mặt phẳng tọa độ. Học sinh thành thạo cách viết phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.

PL 8

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 5 phút.

- Địa điểm chơi: Trong các phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn trên power point.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp, máy tính cầm tay.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Trò chơi có tất cả 5 câu hỏi. Ngƣời chơi phải chạy quanh quãng đƣờng dài. Mỗi đoạn có một câu hỏi kiểm tra. Nhấp vào đối tƣợng xuất hiện ở từng đoạn đƣờng để làm bài.

- Nếu trả lời đúng, đội chơi sẽ đƣợc đi tiếp. Nếu trả lời sai đội khác đƣợc quyền trả lời. Đội chơi nào giành đƣợc nhiều đồ nhất sẽ chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.

Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Ngƣời chơi phải chạy quanh quãng đƣờng dài. Mỗi đoạn có một câu hỏi kiểm tra.

Nhấp vào đối tƣợng xuất hiện ở từng đoạn đƣờng để làm bài.

- Nếu trả lời đúng, đội chơi sẽ đƣợc đi tiếp. Nếu trả lời sai đội khác đƣợc quyền trả lời. Đội chơi nào giành đƣợc nhiều đồ nhất sẽ chiến thắng.

Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Đƣờng thẳng (d ) đi qua điểm M (3; 2) nhận (4; 5) làm vectơ pháp tuyến.

Phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng (d ) ?

Câu 2: Viết phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d ) đi qua A(1; 2) và song

PL 9

song với đƣờng thẳng (d ') :

{

x 1 3t y 1 4 t ?

Câu 3: Cho phƣơng trình đƣờng thẳng (d ) :

{

x 5 t y 9 2 t . Viết phƣơng trình tổng quát

của đƣờng thẳng (d ) ?

Câu 4: Cho đƣờng thẳng (d ) : x  y  3  0 . Viết phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng (d) ?

Câu 5: Cho đƣờng thẳng (d ) : 4 x  3 y  5  0 . Nếu đƣờng thẳng () đi qua gốc tọa độ và vuông góc với (d) thì phƣơng trình của () là gì?

Hoạt động 3: Trò chơi go fishing  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi go fishing”.  Bƣớc 2: Mục tiêu

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Tạo hứng thú, động cơ, niềm vui trong học tập cho học sinh.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 10-15 phút.

- Địa điểm chơi: Phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point và cờ.

- Học sinh có thể sử dụng bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Có tất cả 12 câu hỏi. Để đƣợc trả lời câu hỏi, mỗi đội chơi bằng cách phất cờ nhanh nhất sẽ đƣợc trả lời trƣớc. Tất cả các thành viên trong đội tham gia trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng đƣợc 10 điểm, trả lời sai không bị trừ điểm. Các đội còn lại cũng có quyền trả lời, nếu đúng thì mỗi câu đƣợc cộng 5 điểm và sai không bị trừ điểm. Ở vòng 2 số điểm cộng sẽ đƣợc nhân đôi nếu các đội có câu trả lời đúng.

- Thời gian suy nghĩ là 1 phút, sau 1 phút đội nào chƣa đƣa ra đáp án thì không chấp nhận đáp án đó.

- Đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6: Các hoạt động

PL 10

Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi, mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.

Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Mỗi đội chơi bằng cách phất cờ nhanh nhất sẽ đƣợc trả lời trƣớc. Tất cả các thành viên trong đội tham gia trả lời câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng đƣợc 10 điểm, trả lời sai không bị trừ điểm. Các đội còn lại cũng có quyền trả lời, nếu đúng thì mỗi câu đƣợc cộng 5 điểm và sai không bị trừ điểm. Ở vòng 2 số điểm cộng sẽ đƣợc nhân đôi nếu các đội có câu trả lời đúng.

- Thời gian suy nghĩ là 1 phút, sau 1 phút đội nào chƣa đƣa ra đáp án thì không chấp nhận đáp án đó.

- Đội chơi nào đƣợc nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng.

Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu hỏi 1: Đƣờng thẳng nào không cắt đƣờng thẳng 2 x  3 y  1  0 ?

C. 2 x  3 y  1  0

D. x  2 y  5  0

Câu 2: Đƣờng thẳng nào song song với đƣờng thẳng (d ) :

C.

{

x 5 2 t y 2 t

D.

{

{

x  3 t y  2 t ?

x 5 t y 2t

Câu 3: Đƣờng thẳng nào vuông góc với đƣờng thẳng 4 x  3 y  1  0 ?

C.

{

x 8 t y 3 t

D.

{

x  4t y 33t

Câu 4: Đƣờng thẳng nào vuông góc với đƣờng thẳng

PL 11

{

x 1t y 1 2 t ?

C. 2 x  y  1  0

D. x  2 y  1  0

Câu 5: Tìm tọa độ giao điểm của đƣờng thẳng (d ) : x  y  4  0 và đƣờng thẳng

(d ') : 2 x  3 y  2  0 ?

C. (2; 2)

D.

(1; 2)

Câu 6: Hai đƣờng thẳng (d ) : mx  y  5  0 và (d ') : (m  3) x  5 y  m  0 song song khi m bằng: C. m 

3 4

D.

m

3 4

Câu 7: Tọa độ điểm A ' là điểm đối xứng của A(1;4) qua x  2 y  2  0 là?

C. (1;4)

D.

(3;0)

Câu 8: Đƣờng thẳng (d ) : 5x  3 y  15 tạo với các trục tọa độ một tam giác có diện tích bằng: C. 7,5

D.

3

Câu 9: Đƣờng thẳng đi qua M và song song với đƣờng thẳng (d ) : 4 x  2 y  1  0 có phƣơng trình tổng quát là: C. x  2 y  3  0

2x  y  2  0

D.

Câu 10: Cho ABC có A(1;2); B(3;1); C (5;4) . Phƣơng trình nào sau đây là phƣơng trình đƣờng cao của tam giác vẽ từ đỉnh A ?

C. 2 x  3 y  8  0

D.

3x  2 y  5  0

Câu 11: Trong các phƣơng trình sau phƣơng trình nào là phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng: C. 2 x  y  3  0

D.

{

x  3 t y  2 5 t

Câu 12: Cho ABC , tìm tọa độ các đỉnh của tam giác khi biết A(2;2) và hai đƣờng cao có phƣơng trình (d ) : x  y  2  0 và (d ') : 9 x  3 y  4  0 ?

2 2 C. B(1; 3) và C ( ; ) 3 3

D.

B(2;4) và C (1;

Hoạt động 4: Trò chơi car racer  Bƣớc 1: Tên trò chơi: “Trò chơi car racer”.  Bƣớc 2: Mục tiêu PL 12

13 ) 3

- Luyện tập và củng cố các kiến thức về phƣơng trình đƣờng thẳng trong mặt phẳng. Luyện phản xạ nhanh cho các em học sinh.

- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và tinh thần đồng đội, trách nhiệm.

- Tạo hứng thú, niềm vui trong học tập cho học sinh.  Bƣớc 3: Xác định đối tƣợng, thời gian và địa điểm chơi

- Số ngƣời tham gia: Chia lớp thành bốn đội chơi.

- Thời gian chơi: 5-7 phút.

- Địa điểm chơi: Trong lớp học, phòng học có máy chiếu.  Bƣớc 4: Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên chuẩn bị bài soạn trên power point, cờ.

- Học sinh chuẩn bị một số đồ dùng cần thiết nhƣ bút, giấy nháp.  Bƣớc 5: Luật chơi

- Có tất cả 7 câu hỏi.

- Mỗi đội chơi chọn ô tô màu tƣơng ứng cho đội mình để đua.

- Đội chơi trả lời đúng câu hỏi thì ô tô của đội đó sẽ tiến một đoạn đƣờng, nếu trả lời sai thì ô tô của đội đó không di chuyển và đội chơi khác có quyền trả lời câu hỏi. Đội chơi nào có ô tô về đích trƣớc sẽ giành chiến thắng.  Bƣớc 6 : Các hoạt động Hoạt động 1 : Chuẩn bị

- Giáo viên giới thiệu trò chơi và mục tiêu về kiến thức của trò chơi.

- Giáo viên chia lớp thành bốn đội chơi, bốn đội chơi sẽ đặt tên cho đội mình. Giáo viên làm trọng tài.

- Giáo viên nêu luật chơi của trò chơi.

Hoạt động 2: Tiến hành chơi

- Mỗi đội chơi chọn ô tô màu tƣơng ứng cho đội mình để đua. Khi giáo viên hô khẩu hiệu bắt đầu trò chơi, đội chơi nào giơ cờ trƣớc sẽ chơi trƣớc. Đội chơi trả lời đúng câu hỏi thì giáo viên nhấp ô tô của đội đó sẽ tiến một đoạn đƣờng, nếu trả lời sai thì ô tô của đội đó không di chuyển và đội chơi khác có quyền trả lời. Đội chơi nào có ô tô về đích trƣớc sẽ giành chiến thắng.

Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá trò chơi

- Giáo viên nhận xét kết quả trò chơi, thái độ ngƣời tham dự. Trao thƣởng cho đội thắng cuộc.  Bộ câu hỏi của trò chơi Câu 1: Cho hai điểm A(1; 4) và B(3;2) . Viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng

PL 13

trung trực của đoạn thẳng AB ?

E. 3x  y  1  0

F.

x  3y 1  0

3x  y  4  0

H.

x  y 1  0

G.

Câu 2: Viết phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng đi qua hai điểm A(0; 5) và

B(3;0) ?

E.

1 1 x  y 1 5 3

F.

1 1  x  y 1 5 3

G.

1 1 x  y 1 3 5

H.

1 1 x  y 1 5 3

Câu 3: Xác định vị trí tƣơng đối của hai đƣờng thẳng (d ) :

{

x  4 2t y 13t

và

(d ') : 3x  2 y  14  0 ?

E. Song song với nhau

F. Cắt nhau nhƣng không vuông góc

G. Trùng nhau

H. Vuông góc nhau

Câu 4: Với giá trị nào của m thì hai đƣờng thẳng sau đây vuông góc với nhau

(d ) : (2m  1)x  my  10  0 và (d ') : 3x  2 y  6  0 ?

E. m 

3 8

F. Không m nào

G. m  2

H.

m0

Câu 5: Với giá trị nào của m hai đƣờng thẳng sau đây vuông góc với nhau

(d ) : 2x  3 y  m  0 và (d ') : E. m   G. m 

9 8

1 2

{

x  2  3t y 1 4 mt ?

F.

m

9 8

H.

m

1 2

Câu 6: Tìm tọa độ giao điểm của hai đƣờng thẳng sau: (d ) :

(d ') : 2 x  3 y  19  0 ?

PL 14

{

x  22  2 t y 55 5t

và

E. (10;25)

F.

(1;7)

G. (5;3)

H.

(2;5)

Câu 7: Với giá trị nào của m hai đƣờng thẳng sau đây trùng nhau

(d ) : 2 x  3 y  m  0 và (d ') :

{

x  2 2t y 1 mt

?

E. m  3

F.

m 1

G. m

H.

m

4 3

 Giáo án lớp đối chứng: THIẾT KẾ BÀI GIẢNG LUYỆN TẬP: PHƢƠNG TRÌNH ĐƢỜNG THẲNG I. Mục tiêu 1. Kiến thức

- Học sinh hiểu, nhớ đƣợc cách xác định vecto pháp tuyến, vecto chỉ phƣơng của đƣờng thẳng.

- Học sinh hiểu, biết cách viết phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và có phƣơng cho trƣớc, phƣơng trình đƣờng trình đƣờng thẳng đi qua hai điểm phân biệt, phƣơng trình có hệ số góc k; phƣơng trình đi qua một điểm va vuông góc hoặc song song với đƣờng thẳng cho trƣớc.

2. Kĩ năng

- Học sinh xác định đƣợc vectơ chỉ phƣơng, vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng.

- Viết đƣợc thành thạo phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng.

- Phân biệt đƣợc các dạng bài của viết phƣơng trình đƣờng thẳng để áp dụng nhanh và chính xác.

3. Thái độ

- Cẩn thận chính xác, tƣ duy logic.

- Tích cực, chủ động chiếm lĩnh tri thức.

II. Phƣơng pháp gợi mở vấn đáp

- Phƣơng pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Phƣơng pháp gợi mở vấn đáp.

III. Chuẩn chị của giáo viên và học sinh PL 15

1. Chuẩn bị của giáo viên: giáo án, hệ thống câu hỏi và bài tập.

2. Chuẩn bị của học sinh: vở ghi, kiến thức bài phƣơng trình đƣờng thẳng.

IV. Hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp.

2. Kiểm tra bài cũ.

Câu 1: Hoàn thành bảng sau: Dạng

Công thức

Yếu tố cần tìm

Phƣơng trình tham số Phƣơng trình tổng quát Câu 2: n  (a; b) là vectơ pháp tuyến. Tìm vectơ chỉ phƣơng, hệ số góc và ý nghĩa của hệ số góc.

3. Nội dung bài mới.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng

? Để viết phƣơng trình Trả lời: Cần biết 1 điểm  Dạng 1: Viết phƣơng đƣờng thẳng ta cần những và vectơ chỉ phƣơng hoặc trình đƣờng thẳng yếu tố nào?

1 điểm và vectơ pháp thỏa mãn điều kiện cho trƣớc. Để dễ dàng trong việc làm tuyến. bài tập thì chúng ta chia dạng bài tập viết phƣơng trình đƣờng thẳng thành các loại: Loại 1 là viết phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua một điểm và biết vectơ pháp

 Loại 1: Viết phƣơng

tuyến hoặc qua 1 điểm và Trả lời: biết vectơ chỉ phƣơng.

- Pt tổng quát: ? Khi biết d đi qua M  x ; y  và n  a; b  là a  x  x0   b  y  y0   0 0

0

vectơ pháp tuyến Viết phƣơng trình tham số, phƣơng trình tổng quát.

- Vectơ

chỉ

phƣơng

u  b; a 

Phƣơng trình tham số:

PL 16

trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và biết vectơ pháp tuyến hoặc qua 1 điểm và biết vectơ chỉ phƣơng.  d: đi qua M  x0 ; y0  và n  a; b  là vectơ pháp tuyến. + Phƣơng trình tổng quát:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

? Viết phƣơng trình tham số,  x  x0  bt phƣơng trình tổng quát khi d  y  y0  at đi qua M  x0 ; y0  và Trả lời: u  u1;u 2  là vectơ chỉ - Phƣơng trình tham số: phƣơng  x  x0  u1t   y  y0  u2t -

Vectơ

pháp

tuyến

n  u2 ; u1 

a  x  x0   b  y  y0   0 + Phƣơng trình tham số:

 x  x0  bt   y  y0  at  d đi qua M  x0 ; y0  và u  u1;u 2  là vectơ chỉ phƣơng

Pt tổng quát

+ Phƣơng trình tham số:

u2  x  x0   a1  y  y0   0

 x  x0  u1t   y  y0  u2t + Phƣơng trình tổng quát

Trả lời: + phƣơng trình tổng quát:

 x  1   y  2  0 ? Yêu cầu học sinh lên bảng + phƣơng trình tham số làm ví dụ 1  x  t  1   y t2

Trả lời: AB là vectơ chỉ phƣơng của d ? d đi qua A  xA ; y A  và

Nội dung ghi bảng

AB  xB  xA ; yB  y A 

u2  x  x0   a1  y  y0   0

Ví dụ 1: Viết phƣơng trình tổng quát, phƣơng trình tham số của d đi qua M 1;2  và nhận

n 1;1

là vectơ pháp

tuyến.

B  xB ; yB  thì ta có điều gì

? Có điểm đi qua có vectơ chỉ phƣơng ta đƣa về loại 1.

Trả lời: Phƣơng trình tham số,

 Loại 2: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 2

PL 17

Hoạt động của giáo viên phƣơng trình tổng quát

Hoạt động của học sinh AB  3;1 là vectơ chỉ

Nội dung ghi bảng điểm phân biệt  d đi qua A  xA ; y A 

phƣơng Phƣơng trình tham số:

và B  xB ; yB 

 x  2  3t   y  1 t

+ Phƣơng trình tham số

quát:

+ phƣơng trình tổng quát

 x  x A   xB  x A  t  n 1;3 . Phƣơng trình tổng  y  y A   yB  yB  t ? Phƣơng trình đi qua 1

x  3y  5  0

điểm M  x0 ; y0  và có hệ số Trả lời: góc k là y  k  x  x0   y0

( yA  yB )( x  x A )  ( xB  x A )( y  yA )  0

Ví dụ 2:Viết phƣơng ? Học sinh lên bảng làm câu Trả lời: a

trình đƣờng thẳng đi qua

A  2;1 ; B  1;2 

a. y  2  x  5  1

 2 x  y  11  0

Giáo viên gợi ý câu b

d tạo với Ox một góc 300 vẽ b. Có 2 trƣờng hợp của k hình và tìm k -

y

-

y

k  tan 300 

3 3

 Loại 3: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và có hệ số góc k cho trƣớc.

1 2  x  3  3 3

k   tan 300   2 1  x  3  3 3

PL 18

3 3

 d đi qua M  x0 ; y0  và hệ số góc k pt:

y  k  x  x0   y0

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng

Ví dụ 3: Viết phƣơng đƣờng thẳng d Trả lời: n1  a; b 

trình

a. d đi qua M  5; 1 và

có hệ số góc k=2 ? Xác định vectơ pháp tuyến Vectơ pháp tuyến của  của  là vectơ chỉ phƣơng của d b. d đi qua M  3; 2  và  3 ? d   hãy tìm mối liên  u  b; a  là vectơ tạo với Ox góc 300 hệ giữa vectơ pháp tuyến của d và vectơ pháp tuyến pháp tuyến của d của  Phƣơng trình d: ? Viết phƣơng trình của d

b  x  x0   a  y  y0   0

Giáo viên: Khi d vuông góc với  : ax+by+c=0 thì d có dạng -bx+ay+c=0 . Mặt khác d đi qua M  x0 ; y0  nên thay

 Loại 4: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và song song hoặc vuông góc với dƣờng thẳng cho trƣớc.

tọa độ của M và phƣơng trình d tìm ra c1

 d Trả lời: Vectơ pháp tuyến

đi

qua

M  x0 ; y0  và vuông

góc với  thì hãy liên hệ vectơ của  n  a; b  1  : ax+by+c=0 pháp tuyến của  với vectơ Trả lời: Vectơ pháp tuyến C1: d đi qua M  x0 ; y0  pháp tuyến của d của  là vectơ pháp tuyến và có vectơ pháp tuyến ? Viết phƣơng trình của d của d là n  b; a   n1  a; b  là vectơ pháp Phƣơng trình d: Khi d song song với ?d

PL 19

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

 : ax+by+c=0 thì d có dạng tuyến của d

Nội dung ghi bảng

b  x  x0   a  y  y0   0

ax+by+c2 =0 . Mặt khác d đi Phƣơng trình d: qua M  x0 ; y0  nên thay tọa độ của M và phƣơng trình d

a  x  x0   b  y  y0   0

C2: d có dạng:

-bx+ay+c1 =0 mà d đi

tìm ra c2

qua M  x0 ; y0  thay

vào

phƣơng trình của d ta tìm đƣợc c1  d đi qua M  x0 ; y0  và song song với :

 : ax+by+c=0 C1: d đi qua M  x0 ; y0  và có vectơ phát tuyến

n  a;b  Phƣơng

trình

d:

a  x  x0   b  y  y0   0 C2:

d

có

dạng

đi

qua

ax+by+c2 =0 Mà

d

M  x0 ; y0  thay và d ta tìm đƣợc c2 Ví dụ 4: Lập phƣơng trình đƣờng thẳng d a. d đi qua M 1;4  và song song với đƣờng thẳng  : x  2 y  12  0

PL 20

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng

 3  b. d đi qua M 1;   4  và vuông góc với đƣờng thẳng  :  x  3 y  12  0

? Yêu cầu học sinh lên bảng làm ví dụ 4 V. Củng cố ?1: Nhắc lại cho học sinh các dạng bài hôm nay đã học Trả lời: Loại 1: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và biết vectơ pháp tuyến hoặc đi qua 1 điểm và biết vectơ chỉ phƣơng.

Loại 2: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 2 điểm phân biệt.

Loại 3: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và có hệ số góc.

Loại 4: Phƣơng trình đƣờng thẳng đi qua 1 điểm và vuông góc hoặc song song với đƣờng thẳng cho trƣớc. ?2: Cho ABC có A(1;2); B(3;1) và C(5;4) . Viết phƣơng trình tổng quát của: a. Đƣờng cao hạ từ đỉnh A . b. Đƣờng trung trực của đoạn AB . c. Đƣờng thẳng đi qua A và song song với đƣờng trung tuyến CM .

PL 21

PHỤ LỤC 4 PHỤ LỤC 4.1 ĐỀ KIỂM TRA Thời gian: 45 phút Câu 1:(3đ) Biết hai cạnh của một hình bình hành có phƣơng trình x  y  0 và

x  3 y  8  0 , tọa độ một đỉnh của hình bình hành là (2;2) . Viết phƣơng trình các cạnh còn lại của hình bình hành.

Câu 2:(3đ) Cho tam giác ABC có đỉnh C (2;4) và trọng tâm G(0;4) . Hãy viết phƣơng trình đƣờng thẳng AB biết rằng M (2;2) là trung điểm của cạnh BC. Câu 3:(4đ) Cho đƣờng thẳng (d) : y  2 x  1 , viết phƣơng trình đƣờng thẳng (d’) đi qua điểm B là điểm đối xứng của điểm A(0; 5) qua đƣờng thẳng (d) và song song với đƣờng thẳng y  3x  2 .

Lời giải

Điểm

Đặt tên hình bình hành là ABCD với A(2;2) , do tọa độ điểm A 1đ không là nghiệm của hai phƣơng trình đƣờng thẳng trên nên ta giả sử BC : x  y  0;CD : x  3y 8  0 Câu 1

Vì AB CD nên cạnh AB nhận nCD (1;3) làm vectơ pháp tuyến do 1đ đó có phƣơng trình là 1.( x  2)  3.( y  2)  0 hay x  3 y  4  0 Tƣơng tự, cạnh AD nhận nBC (1; 1) làm vectơ pháp tuyến do đó 1đ có phƣơng trình là 1.( x  2)  1.( y  2)  0 hay x  y  4  0 .

Vì M (2;2) là trung điểm của cạnh BC nên ta có:

{

xB  ( 2) 2 2 yB  ( 4) 2 2

{

xB  2.2 26 yB  2.2 48  B(6;8) .

Vì G là trọng tâm tam giác ABC nên AG  2GM Câu 2

0 xA  2(20)

{

4 y A  2(2 4)

1đ

{

xA 4 y A 8

PL 22

 A(4;8) .

1đ

Ta có: AB  (10;0) nên vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng AB là: 1đ

nAB  (0;1) . Phƣơng trình đƣờng thẳng AB là:

0.( x  4)  1( y  8)  0  y  8  0 . Đƣờng thẳng AB vuông góc với đƣờng thẳng (d) nên ta có:

1đ

1 k AB .2  1  k AB   .

2

Câu 3

Phƣơng trình đƣờng thẳng AB là:

1 1 y   ( x  0)  5  y   x  5 2 2 Vì A và B đối xứng nhau qua đƣờng thẳng (d ) nên trung điểm N 1đ của chúng sẽ là giao điểm của hai đƣờng thẳng (d ) và AB Suy ra tọa độ điểm N là nghiệm của hệ phƣơng trình:

{

y  2 x 1 12 19 1 y  x 5  N( ;  ) .

5 5 2

Từ đó ta tính đƣợc A(

24 13 ; ) 5 5

1đ

Đƣờng thẳng (d’) song song với đƣờng thẳng y  3x  2 nên 1đ

kd '  3 Phƣơng trình đƣờng thẳng (d’) là:

y  3( x 

24 13 )   y  3x  17 .

5 5

PL 23

PHỤ LỤC 4.2 PHIẾU KHẢO SÁT SAU THỰC NGHIỆM Câu 1: Em có thấy hứng thú với tiết học thực nghiệm không?

A. Không hứng thú B. Bình thƣờng C. Hứng thú D. Rất hứng thú Câu 2: Trong tiết học, em có chú ý vào các hoạt động của bài giảng không?

A. Không chú ý B. Bình thƣờng C. Chú ý D. Rất chú ý Câu 3: Trong tiết học, em có tích cực tham gia các hoạt động của bài giảng không?

A. Không tích cực B. Bình thƣờng C. Tích cực D. Rất tích cực

PL 24

PHỤ LỤC 5 ĐÁP ÁN TRÕ CHƠI  Ví dụ minh họa : Trò đua xe tri thức Câu 1: (5;2) Câu 2: k  

3  3 1

Câu 3: (-4;3) Câu 4: Câu 5:

x 2 3 t

{y14t

x 13t

{y 2t

 Trò chơi Bingo Câu 1: C Câu 2: B Câu 6: C

Câu 7: D

Câu 3: B

Câu 4: D

Câu 8: D

Câu 9:C

Câu 5: A

 Trò chơi đi một ngày đàng học một sàng khôn Câu 1: (d ) : 4 x  5y  22  0

x 13t

{

Câu 2: (d ) : y 24 t Câu 3: 2 x  y  1  0

x t

Câu 4: (d ) :

{y 3t

Câu 5: 3x  4 y  0  Trò chơi go fishing

x 52 t

{y2t

x 4 t

{

Câu 1: A. 2 x  3y  1  0

Câu 2: A.

Câu 4: B. x  2 y  1  0

Câu 5: A. (2; 2)

Câu 6: B. m  

Câu 7: B. (3;0)

Câu 8: A. 7,5

Câu 9: B. 2 x  y  2  0

PL 25

Câu 3: B. y 33t

3 4

Câu 10: 2 x  3y  8  0

2 2 Câu 12: B(1; 3) và C( ; ) 3 3

Câu 11: 2 x  y  3  0

 Trò chơi car racer Câu 1: B Câu 2: C

Câu 3: C

Câu 5: B

Câu 6: D

Câu 7: C

 Trò chơi catch fish Câu 1: A Câu 2: C

Câu 3: A

Câu 4:C

Câu 5: D

Câu 6: A

Câu 8: D

Câu 9: B

Câu 10: C

Câu 7: A

Câu 4: A

 Trò chơi gold miner Câu 1: A Câu 2: B

Câu 3: B

Câu 4: A

Câu 5: B

Câu 7: D

Câu 8: B

Câu 6: C

 Trò chơi lucky leaves Câu 1: C Câu 2: A

Câu 3: C

Câu 4: D

Câu 6: A

Câu 7: C

Câu 8:C

Câu 9: D

 Trò chơi candy shop Câu 1: B Câu 2: C

Câu 3: B

Câu 4: A

Câu 5: B

Câu 6: D

Câu 8: A

Câu 9: D

Câu 10: C

 Trò chơi planting trees Câu 1: B Câu 2: C

Câu 3: D

Câu 4: A

Câu 5: C

Câu 6: C

Câu 8: C

Câu 9: D

Câu 3: C

Câu 4: B

Câu 7: C

Câu 7: A

 Trò chơi happy farmer Câu 1: D Câu 2: C

PL 26

Câu 5: A

Câu 5: A

Câu 6: C

Câu 7: D

Câu 8: A

Câu 9: C

Câu 10: A

 Trò chơi star splash Câu 1: B Câu 2: A

Câu 3: A

Câu 4: D

Câu 5: C

Câu 6: A

Câu 7: B

Câu 8: C

Câu 9: B

 Trò chơi lucky drink Câu 1: A Câu 2: B

Câu 3: C

Câu 4: A

Câu 6: C

Câu 8: A

Câu 9: B

 Trò chơi chiếc nón kì diệu Câu 1: C Câu 2: C

Câu 3: B

Câu 4: D

Câu 5:D

Câu 6: B

Câu 8: C

Câu 9: B

Câu 10: B

Câu 7: C

Câu 7: D

Câu 5: B

 Trò chơi pick – fruit Câu 1: Ta có vectơ MN chính là vectơ chỉ phƣơng của đƣờng thẳng MN nên:

uMN  (2  (1);3  2)  uMN  (3;1) .

Do đƣờng thẳng MN đi qua M(1;2) và có vectơ chỉ phƣơng uMN  (3;1) nên ta có: Phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng MN là:

x 3( 1)t

{y12t

x 3t

{

y 12 t

Câu 2: Đƣờng thẳng (d ) vuông góc với đƣờng thẳng () nên có vectơ pháp tuyến là n  (2; 1) .

Phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng (d ) là:

2.( x  4)  1( y  2)  0  2 x  y  6  0 .

Câu 3: Gọi H là trực tâm của tam giác ABC .

Ta có BC  (2;3) là vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng AH nên đƣờng thẳng AH có phƣơng trình là: 2 x  3y  4  0 .

Ta có AC  (5;4) là vectơ pháp tuyến của đƣờng thẳng BH nên đƣờng thẳng BH có phƣơng trình là: 5 x  4 y  22  0 .

PL 27

Suy ra tọa độ H là nghiệm của hệ phƣơng trình sau: 2 x 3 y  4  0

{5 x 4 y220  H  ( 507 ;  247 ) .

Câu 4: Hệ số góc của đƣờng thẳng (d ) là k  tan 60o 

3 .

3

Phƣơng trình đƣờng thẳng (d ) là:

3 ( x  2)  5  3 x  3y  15  2 3  0 .

3 Câu 5: Khoảng cách từ điểm A đến đƣờng thẳng (d ) là: y

d ( A, d ) 

2.(1)  3.3  1 22  (3)2

 d ( A, d ) 

Câu 6: Ta có: cos(d1, d2 ) 

10 13 .

13

2.3  1.6 2  (1) . 3  6 2

2

2

2

0

Suy ra (d1, d2 )  90o .

Câu 7: D  Trò chơi balloon hunter Câu 1: D Câu 2: C

Câu 3: D

Câu 4: C

Câu 5: A

Câu 7: D

Câu 8: B

Câu 6: A

PL 28