Tổng hợp, nghiên cứu tính chất phức chất benzoat của một số nguyên tố đất hiếm nhẹ (2018)

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

ÁN A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

TỔNG HỢP, NGHIÊN CỨU

TÍNH CHẤT PHỨC CHẤT BENZOAT

CỦA MỘT SỐ NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM NHẸ

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

NGỌ DUY TUẤN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

Y

N

H

Ơ

N

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

B

CỦA MỘT SỐ NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM NHẸ

10 00

Ngành: Hóa vô cơ

-H

Ó

A

Mã số: 8 44 01 13

TO

ÁN

-L

Ý

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

TÍNH CHẤT PHỨC CHẤT BENZOAT

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

TỔNG HỢP, NGHIÊN CỨU

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

NGỌ DUY TUẤN

D

IỄ N

Đ

ÀN

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THỊ HIỀN LAN

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết

N

quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa có ai công bố trong một

N

H

Ơ

công trình nào khác.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ngọ Duy Tuấn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Tác giả luận văn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Thái Nguyên, tháng 04 năm 2018

i Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CẢM ƠN Với tấm lòng thành kính, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình tới

H

Ơ

tình chỉ bảo, giúp đỡ và hướng dẫn em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu

N

cô giáo - PGS. TS. Nguyễn Thị Hiền Lan - người hướng dẫn khoa học đã tận

N

và hoàn thành luận văn

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Khoa Hóa học, Thư viện, Phòng Đào tạo - Trường Đại học Sư phạm Thái

G

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, bạn bè, đồng nghiệp

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Trường THPT Phú Bình – Huyện Phú Bình – Tỉnh Thái Nguyên, cùng những người thân yêu trong gia đình đã luôn giúp đỡ, quan tâm, động viên, chia sẻ và

TR ẦN

tạo mọi điều kiện giúp tôi hoàn thành tốt khóa học.

10 00

B

Thái Nguyên, tháng 04 năm 2018

-L

Ý

-H

Ó

A

Tác giả

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Ngọ Duy Tuấn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

này

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng em hoàn thành bản luận văn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Em xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo trong bộ môn Hóa Vô cơ,

ii Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................i

Ơ

MỤC LỤC.......................................................................................................... iii

N

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii

N

H

CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT ..................................................................................iv

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................vi

TP

MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

chúng ................................................................................................................... 3 1.1.1. Đặc điểm chung của các nguyên tố đất hiếm ....................................... 3

TR ẦN

1.1.1.1. Các nguyên tố đất hiếm, đặc điểm cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố đất hiếm ......................................................................................... 3

10 00

B

1.1.1.2. Tính chất vật lí của các nguyên tố đất hiếm ................................ 5 1.1.1.3. Tính chất hóa học của các nguyên tố đất hiếm ........................... 6

A

1.1.2. Khả năng tạo phức của các nguyên tố đất hiếm ................................... 7

-H

Ó

1.2. Axit cacboxylic và cacboxylat kim loại ...................................................... 11

Ý

1.2.1. Đặc điểm cấu tạo và khả năng tạo phức của các axit

-L

monocacboxylic ........................................................................................... 11

ÁN

1.2.2. Các cacboxylat kim loại ..................................................................... 13

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

1.3. Một số phương pháp hoá lí nghiên cứu phức chất ...................................... 16

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

1.1. Giới thiệu chung về các nguyên tố đất hiếm và khả năng tạo phức của

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v

1.3.1. Phương pháp phổ hồng ngoại ............................................................ 16 1.3.2. Phương pháp phân tích nhiệt.............................................................. 19 1.3.3. Phương pháp phổ khối lượng ............................................................. 22 1.3.4. Phương pháp phổ huỳnh quang .......................................................... 24

1.4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 27 1.4.1. Phương pháp xác định hàm lượng ion đất hiếm trong phức chất....... 27 1.4.2. Phương pháp phổ hồng ngoại ............................................................ 27 1.4.3. Phương pháp phân tích nhiệt.............................................................. 27 iii iv Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.4.4. Phương pháp phổ khối lượng ............................................................. 27 1.4.5. Phương pháp phổ huỳnh quang.......................................................... 27 Chương 2. THỰC NGHIỆM, KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ....................... 28

Ơ

2.1.1. Dụng cụ .............................................................................................. 28

N

2.1. Dụng cụ và hoá chất .................................................................................... 28

N

H

2.1.2. Hóa chất ............................................................................................. 28

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

2.2.1. Dung dịch LnCl3 ................................................................................ 28

TP

2.2.2. Dung dịch EDTA 10-2M .................................................................... 29

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2.2.5. Dung dịch NaOH 0,1M ..................................................................... 30

H Ư

2.3. Tổng hợp các phức chất benzoat đất hiếm .................................................. 30

TR ẦN

2.4. Phân tích hàm lượng ion đất hiếm trong phức chất..................................... 30 2.5. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phổ hồng ngoại .................. 32

10 00

B

2.6. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phân tích nhiệt ................... 36 2.7. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phổ khối lượng ................... 39

A

2.8. Nghiên cứu khả năng phát huỳnh quang của các phức chất ....................... 51

-H

Ó

KẾT LUẬN ....................................................................................................... 56

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 58

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

2.2.4. Dung dịch Asenazo III ~ 0,1%........................................................... 29

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

2.2.3. Dung dịch đệm axetat có pH ≈ 5........................................................ 29

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

2.2. Chuẩn bị hoá chất ........................................................................................ 28

iii Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

Ln : Nguyên tố lantanit

NTĐH : Nguyên tố đất hiếm

EDTA : Etylendiamintetraaxetat

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

N

N

Ion benzoat

Ơ

:

H

Benz

Y

U

.Q

Axit benzoic

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

HBenz

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT

iv

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Một số thông số vật lý quan trọng của Nd, Sm, Eu, Gd ......................7 Bảng 2.1. Hàm lượng ion kim loại trong các phức chất benzoat đất hiếm ....... 32

Ơ

N

Bảng 2.2. Các số sóng hấp thụ đặc trưng trong phổ hấp thụ hồng ngoại của

N

H

phối tử và phức chất benzoat đất hiếm ......................................... 35

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Bảng 2.4. Các mảnh ion giả thiết trong phổ khối lượng của các phức chất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

benzoat đất hiếm ........................................................................... 41

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Bảng 2.3. Kết quả phân tích nhiệt của các phức chất benzoat đất hiếm ........... 38

v

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Phổ hồng ngoại của axit HBenz ............................................................32 Hình 2.2. Phổ hồng ngoại của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O ..............................33

Ơ

N

Hình 2.3. Phổ hồng ngoại của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O................................33

N

H

Hình 2.4. Phổ hồng ngoại của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O ................................34

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Hình 2.6. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O..................36

TP

Hình 2.7. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O ...................36

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Hình 2.10. Phổ khối lượng của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O ............................39 Hình 2.11. Phổ khối lượng của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O ..............................40

TR ẦN

Hình 2.12. Phổ khối lượng của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O ...............................40 Hình 2.13. Phổ khối lượng của phức chất [Gd2(Benz)6].......................................41

10 00

B

Hình 2.14. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O.............51 Hình 2.15. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O ..............52

A

Hình 2.16. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O ...............53

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

Hình 2.17. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Gd2(Benz)6].......................54

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Hình 2.9. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Gd2(Benz)6] ............................37

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Hình 2.8. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O ....................37

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Hình 2.5. Phổ hồng ngoại của phức chất [Gd2(Benz)6] ........................................34

vi

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỞ ĐẦU Tổng hợp và nghiên cứu phức chất là một trong những hướng phát triển

Ơ

là nơi hội tụ những thành tựu của hoá lí, hoá phân tích, hoá hữu cơ, hoá sinh,

N

của hoá học vô cơ hiện đại. Ngày nay hoá học phức chất phát triển rất rực rỡ và

H

hoá môi trường, hoá dược. Việc sử dụng các phối tử hữu cơ đã cho hoá học

Y

N

phức chất một không gian phát triển vô tận và đầy hứa hẹn.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

triển một cách mạnh mẽ không những trong nghiên cứu hàn lâm mà cả trong

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

tiễn đã làm cho phức chất cacboxylat kim loại giữ một vị trí đặc biệt trong hóa

H Ư

học các hợp chất phối trí.

TR ẦN

Hóa học phức chất của các cacboxylat kim loại đang được các nhà khoa học đặc biệt quan tâm do cacboxylat kim loại được ứng dụng rộng rãi trong

B

nhiều lĩnh vực khác nhau như phân tích, tách, làm giàu và làm sạch các nguyên

10 00

tố, là chất xúc tác trong tổng hợp hữu cơ, chế tạo các vật liệu mới như vật liệu

A

từ, vật liệu siêu dẫn, vật liệu phát huỳnh quang...

-H

Ó

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong lĩnh vực chế tạo vật liệu mới thì hướng nghiên cứu các vật liệu phát quang, đặc biệt là các

-L

Ý

cacboxylat kim loại có khả năng phát quang ngày càng thu hút sự quan tâm của

ÁN

các nhà khoa học trong và ngoài nước.

TO

Ở Việt Nam hóa học phức chất của các cacboxylat đất hiếm còn ít được

ÀN

quan tâm, số công trình nghiên cứu về cacboxylat đất hiếm chưa mang tính hệ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- hai càng, cầu - hai càng, cầu - ba càng) và sự phong phú trong ứng dụng thực

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

nghiên cứu ứng dụng thực tiễn. Sự đa dạng trong kiểu phối trí (một càng, vòng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Trong những năm gần đây hóa học phức chất của các cacboxylat phát

D

IỄ N

Đ

thống, đặc biệt là các cacboxylat thơm có khả năng phát huỳnh quang còn rất ít công trình đề cập tới.

Vì vậy, việc tổng hợp, nghiên cứu tính chất của các phức chất cacboxylat, đặc biệt là các phức chất cacboxylat thơm của đất hiếm có khả năng phát huỳnh quang là rất có ý nghĩa về khoa học và thực tiễn.

1

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Với mục đích góp phần nghiên cứu vào lĩnh vực cacboxylat kim loại, chúng tôi tiến hành: "Tổng hợp, nghiên cứu tính chất phức chất benzoat của

H https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

vực nghiên cứu phức chất của đất hiếm với các axit cacboxylic có vòng thơm.

Ơ

Chúng tôi hy vọng các kết quả thu được sẽ đóng góp một phần nhỏ vào lĩnh

N

một số nguyên tố đất hiếm nhẹ".

2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. Giới thiệu chung về các nguyên tố đất hiếm (NTĐH) và khả năng tạo

Ơ

N

phức của chúng

H

1.1.1. Đặc điểm chung của các NTĐH

Y

N

1.1.1.1. Các NTĐH, đặc điểm cấu tạo nguyên tử của các NTĐH

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

(39Y), lantan (57La) và các nguyên tố họ lantanit. Họ lantan (Ln) gồm 14

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

(62Sm), europi (63Eu), gadolini (64Gd), tecbi (65Tb), disprozi (66Dy), honmi

H Ư

(67Ho), ecbi (68Er), tuli (69Tm), ytecbi (70Yb) và lutexi (71Lu). Như vậy các

TR ẦN

nguyên tố đất hiếm thuộc nhóm IIIB và chu kỳ 6 của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

B

Cấu hình electron chung của của nguyên tố đất hiếm là:

10 00

1s22s22p63s23p63d104s24p64d104fn5s25p65dm6s2.

A

Trong đó: n có giá trị từ 0 đến 14

-H

Ó

m nhận giá trị 0 hoặc 1 Dựa vào đặc điểm xây dựng electron trên phân lớp 4f mà các nguyên tố

-L

Ý

lantanit được chia thành hai phân nhóm [13]:

ÁN

Bảy nguyên tố đầu từ Ce đến Gd có electron điền vào các obitan 4f tuân

TO

theo quy tắc Hund, nghĩa là mỗi obitan một electron, họp thành phân nhóm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

gồm: Xeri (58Ce), prazeodim (59Pr), neodim (60Nd), prometi (61Pm), samari

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

nguyên tố 4f có số thứ tự từ 58 đến 71 được xếp vào cùng một ô với lantan [5]

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Các NTĐH bao gồm: 3 nguyên tố thuộc nhóm IIIB là scandi ( 21Sc), ytri

ÀN

xeri hay nhóm lantanit nhẹ.

Đ

La

D

IỄ N

4f05d1 Phân nhóm xeri

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

4f2

4f3

4f4

4f5

4f6

4f7

4f75d1

3

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảy nguyên tố còn lại từ Tb đến Lu có electron thứ hai tiếp tục điền vào các obitan 4f, họp thành phân nhóm tecbi hay nhóm lantanit nặng.

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

4f7+2

4f7+3

4f7+4

4f7+5

4f7+6

4f7+7

4f7+75d1

N

Dy

Ơ

Phân nhóm tecbi

Tb

H

Các nguyên tố lantanit có phân lớp 4f đang được xây dựng và có số

Y

N

electron lớp ngoài cùng như nhau (6s2). Theo các dữ kiện hóa học và quang

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

lợi hơn về mặt năng lượng. Chỉ cần kích thích một giá trị nhỏ năng lượng cũng

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

đến tính chất của đa số các nguyên tố lantanit. Bởi vậy, các nguyên tố lantanit

H Ư

giống nhiều với nguyên tố d nhóm IIIB, chúng rất giống với ytri và lantan, có

TR ẦN

các bán kính nguyên tử và ion tương đương [24].

Sự khác nhau về cấu trúc nguyên tử của các nguyên tố trong họ chỉ thể

B

hiện ở lớp thứ ba từ ngoài vào, lớp này ít ảnh hưởng đến tính chất hóa học của

10 00

các nguyên tố nên tính chất hóa học của các nguyên tố lantanit rất giống nhau.

A

Tuy có tính chất giống nhau nhưng do có sự khác nhau về số electron trên phân

-H

Ó

lớp 4f nên ở mức độ nào đó các nguyên tố lantanit cũng có một số tính chất không giống nhau. Từ Ce đến Lu, một số tính chất biến đổi tuần tự và một số

-L

Ý

tính chất biến đổi tuần hoàn [13].

ÁN

Sự biến đổi tuần tự tính chất của các nguyên tố lantanit gây ra bởi sự “co

TO

lantanit”. Đó là sự giảm bán kính nguyên tử và ion theo chiều tăng số thứ tự từ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

còn lại bị các electron 5s25p6 chắn bên ngoài cho nên không ảnh hưởng nhiều

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

đủ đưa 1 hoặc 2 electron ở phân lớp 4f chuyển sang phân lớp 5d, electron 4f

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

phổ, phân lớp 4f và 5d có mức năng lượng gần nhau, nhưng phân lớp 4f thuận

ÀN

La đến Lu. Hiện tượng co dần của lớp vỏ electron bên trong chủ yếu là do sự

D

IỄ N

Đ

che chắn lẫn nhau không hoàn toàn của các electron 4f trong khi lực hút của hạt nhân tăng dần. Sự “co lantanit” này ảnh hưởng rất lớn đến sự biến đổi tính chất của các NTĐH từ La đến Lu [13].

4

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.1.2. Tính chất vật lí của các NTĐH Các nguyên tố lantanit là kim loại màu sáng (trắng bạc), mềm, riêng Pr

Ơ

nhiệt độ sôi, tỉ khối của các nguyên tố lantanit cũng biến đổi tuần hoàn theo

N

và Nd có màu vàng rất nhạt, ở dạng bột có màu xám đen. Nhiệt độ nóng chảy,

H

điện tích hạt nhân. Các giá trị này đều đạt cực tiểu ở nguyên tố Eu (4f76s2) và

Y

N

nguyên tố Yb (4f146s2), có lẽ vì trong đó chỉ có hai electron 6s tham gia vào

TP

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

mà phân lớp 4f điền gần đầy electron. Nguyên tố Samari là kim loại có từ tính

H Ư

mạnh khác thường vì trên obitan 4f của nguyên tử có 6 electron độc thân.

TR ẦN

Màu sắc của các ion Ln3+ biến đổi một cách có quy luật theo độ bền tương đối của trạng thái 4f. Chẳng hạn, các ion có cấu hình 4f0, 4f7 và 4f14 cũng

B

như 4f1 và 4f13 (4f1 gần 4f0 , 4f13 gần 4f14) đều không màu, các ion còn lại đều có

10 00

màu. Sự biến đổi màu của cả dãy NTĐH có tính chất tuần hoàn. Bảy nguyên tố đầu (các nguyên tố phân nhóm Ce) màu đậm hơn bảy nguyên tố sau (các

Ó

A

nguyên tố phân nhóm Tb). Số electron phân lớp 4f của 7 nguyên tố sau được

-H

điền nhiều hơn do đó bền hơn. Vì thế, nguyên nhân biến đổi màu là do mức độ

-L

Ý

lấp đầy electron vào phân lớp 4f.

(4f0)

không màu

Ce3+

(4f1)

không màu

Tb3+

(4f8)

hồng nhạt

Pr3+

(4f2)

lục vàng

Dy3+

(4f9)

vàng nhạt

Nd3+

(4f3)

tím hồng

Ho3+

(4f10)

vàng

Pm3+ (4f4)

Hồng

Er3+

(4f11)

hồng

Sm3+ (4f5)

Vàng

Tm3+

(4f12)

lục nhạt

Eu3+

(4f6)

vàng nhạt

Yb3+

(4f13)

không màu

Gd3+

(4f7)

không màu

Lu3+

(4f14)

không màu

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

La3+

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

tố có cấu hình 4f0 (La) và 4f14 (Lu). Các nguyên tố có từ tính yếu là nguyên tố

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

phân lớp 4f có electron độc thân. Các NTĐH không có từ tính là những nguyên

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Từ tính của các NTĐH cũng biến đổi tuần hoàn. Các NTĐH có từ tính do

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

U

liên kết kim loại, còn các cấu hình bền f7 và 4f14 không tham gia.

5

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.1.3. Tính chất hóa học của các NTĐH Electron hóa trị của các nguyên tố lantanit chủ yếu là các electron 5d 16s2

Ơ

nguyên tố đứng gần các nguyên tố La (4f 0), Gd (4f7), Lu (4f14) có số oxi hóa

N

nên trạng thái oxi hóa bền và đặc trưng của chúng là +3. Tuy nhiên, những

H

thay đổi như nguyên tố Ce (4f25d0) ngoài số oxi hóa +3 còn có số oxi hóa đặc

Y

N

trưng là +4. Đó là việc chuyển 2 electron 4f sang obitan 5d. Tương tự như vậy

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

nguyên tố Ce. Ngược lại, nguyên tố Eu (4f 76s2) ngoài số oxi hóa +3 vì có cấu

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

kém đặc trưng hơn so với nguyên tố Eu. Điều tương tự cũng xảy ra trong phân

H Ư

nhóm tecbi: Các nguyên tố Tb (4f96s2), Dy (4f106s2) có thể có số oxi hóa +4,

TR ẦN

còn các nguyên tố Yb (4f146s2), Tm (4f136s2) có thể có số oxi hóa +2. Tuy nhiên, các mức oxi hóa +2 và +4 đều kém bền và có xu hướng chuyển về mức

B

oxi hóa +3. Về mặt hóa học, các nguyên tố lantanit là những kim loại hoạt

10 00

động, chỉ kém kim loại kiềm và kiềm thổ. Các nguyên tố phân nhóm xeri hoạt động mạnh hơn các nguyên tố phân nhóm tecbi [13].

Ó

A

Ở dạng tấm, các nguyên tố lantanit bền trong không khí khô. Trong

-H

không khí ẩm, kim loại bị mờ đục nhanh chóng vì bị phủ màng cacbonat bazơ

-L

Ý

được tạo nên do tác dụng với hơi nước và khí cacbonic.

ÁN

Ở 2000C - 4000C, các nguyên tố lantanit cháy trong không khí tạo thành

TO

các oxit và các nitrua.

ÀN

Lantan và các lantanit kim loại có tính khử mạnh. Phản ứng với nước

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

electron ở phân lớp 6s; nguyên tố Sm (4f 66s2) cũng có số oxi hóa +2 nhưng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hình nửa bão hòa nên tương đối bền nên còn có số oxi hóa +2 do mất hai

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

nguyên tố Pr (4f36s2) có thể có số oxi hóa +4 nhưng kém đặc trưng hơn so với

D

IỄ N

Đ

giải phóng ra khí hiđro, phản ứng xảy ra chậm ở nhiệt độ thường và tăng nhanh khi tăng nhiệt độ. Phản ứng được với halogen, S, C, Si, P. Dễ dàng tan trong các dung dịch axit trừ HF và H3PO4 vì muối ít tan được tạo nên sẽ ngăn cản chúng tiếp tục tác dụng.

Các nguyên tố lantanit không tan trong kiềm, kể cả khi đun nóng.

6

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ở nhiệt độ cao, các nguyên tố lantanit có thể khử được oxit của nhiều kim loại, ví dụ: Sắt oxit, mangan oxit Trong dung dịch đa số các lantanit tồn tại dưới dạng ion bền Ln3+. Các

Ơ

N

ion Eu2+, Yb2+ và Sm2+ khử H+ thành H2 trong dung dịch nước [13].

H

Nhiều hợp chất của các nguyên tố lantanit phát huỳnh quang dưới tác

Y

N

dụng của tia cực tím, hồng ngoại.

TP

Gadolini (Gd)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

là 60, 62, 63, 64. Chúng là các kim loại màu sáng (trắng bạc), mềm dẻo, là các

H Ư

nguyên tố đất hiếm khá hoạt động. Cả 4 NTĐH đều có số oxi hoá đặc trưng là +3.

Số

Khối

Bán

Bán

Nhiệt

kính

độ

10 00

B

NTĐH thứ tự lượng mol kính

TR ẦN

Bảng 1.1. Một số thông số vật lý quan trọng của Nd, Sm, Eu, Gd

(Ln) nguyên nguyên tử nguyên

A

(gam/mol) tử (A0)

Sm

62

144,24

nóng

Ln3+

chảy

0

(A)

0

( C)

độ sôi (0C)

Tỷ khối g/cm3

Thế điện cực chuẩn (V) (Ln3+/Ln(r))

1,821 0,995 1024

3210

7,01

- 2,431

150,4

1,802 0,964 1072

1670

7,54

- 2,414

Ý

60

-L

Nd

-H

Ó

tử

ion

Nhiệt

63

151,96

2,042 0,950

826

1430

5,24

- 2,407

Gd

64

157,25

1,082 0,938 1312

2830

7,89

- 2,397

ÀN

TO

ÁN

Eu

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

nguyên tố đất hiếm thuộc phân nhóm xeri (phân nhóm nhẹ) có số thứ tự lần lượt

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Neodymi (Nd), Samarium (Sm), Europi (Eu) và Gadolini (Gd) là các

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

1.1.1.4. Giới thiệu về nguyên tố Neodymi (Nd), Samarium (Sm), Europi (Eu) và

D

IỄ N

Đ

1.1.2. Khả năng tạo phức của các nguyên tố đất hiếm Các nguyên tố đất hiếm có khả năng tạo phức chất với các phối tử vô cơ và hữu cơ, do có nhiều obitan 4f trống. Khả năng tạo phức của các NTĐH không mạnh bằng các nguyên tố họ d vì chúng có các electron f bị chắn mạnh bởi các electron ở lớp ngoài cùng và các ion đất hiếm Ln3+ có kích thước lớn

7

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

làm giảm lực hút tĩnh điện giữa chúng với các phối tử. Bán kính của ion đất 0

0

hiếm (0,99 ÷ 1,22 A ) lớn hơn của các nguyên tố họ d (0,85 ÷ 1,06 A ). Do đó,

Ơ

kiềm thổ. Liên kết trong các phức chất chủ yếu là liên kết ion. Tuy nhiên, liên

N

khả năng tạo phức của các nguyên tố đất hiếm tương đương với các kim loại

N

H

kết cộng hoá trị cũng đóng góp một phần nhất định do các obitan 4f không

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

thể xảy ra mặc dù yếu [8].

TP

Các phức chất của NTĐH với phối tử vô cơ có dung lượng phối trí thấp và

G

bền, trong dung dịch loãng phân ly hoàn toàn, còn trong dung dịch đặc chúng kết

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

tinh ở dạng tinh thể muối kép. Những muối kép này tương đối khác nhau về độ bền nhiệt và độ tan nên có thể được sử dụng để tách các nguyên tố đất hiếm.

TR ẦN

Thực tế người ta ít quan tâm đến phức chất đất hiếm mà phối tử là các phần tử vô cơ mà người ta thường quan tâm đến phức chất đất hiếm mà phối tử

10 00

B

là các phần tử hữu cơ. Các nguyên tố đất hiếm có khả năng tạo các phức chất vòng càng bền với các phối tử hữu cơ (đặc biệt là các phối tử có dung lượng

Ó

A

phối trí cao và điện tích âm lớn). Đi từ lantan đến lutexi thì khả năng tạo phức

-H

của ion đất hiếm và độ bền của phức chất tăng dần do bán kính ion giảm dần nên

Ý

tăng dần lực hút của các ion trung tâm với các phối tử. Ví dụ: Hằng số bền của

-L

các phức EDTA đất hiếm biến đổi từ 1015 đối với Ce đến 1019 đối với Lu [8].

ÁN

Dung lượng phối trí của phối tử tạo phức càng lớn thì phức chất tạo

TO

thành càng bền. Điều này được giải thích bởi hiệu ứng vòng càng, hiệu ứng này

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3

Đ ẠO

điện tích âm nhỏ như NO − , CO 2− , CN − , halogenua,… là những phức chất kém

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

hoàn toàn bị che chắn nên sự xen phủ giữa obitan kim loại và phối tử vẫn có

D

IỄ N

Đ

ÀN

có bản chất entropi, quá trình tạo phức vòng càng làm tăng entropi. Sự tạo thành phức chất bền giữa các ion đất hiếm và các phối tử vòng càng còn được giải thích do các phối tử này có điện tích âm lớn nên tương tác tĩnh điện giữa ion trung tâm và phối tử rất mạnh. Trong phức chất, phối tử với vòng 5 cạnh và vòng 6 cạnh là những cấu trúc bền vững nhất [9].

8

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đối với các phối tử có các nguyên tử phối trí khác nhau, ở dãy nguyên tố chuyển tiếp họ d thể hiện khuynh hướng tạo phức giảm dần theo trật tự N > S >

Ơ

thổ. Khi xét theo quan điểm axit - bazơ cứng - mềm của Pearson thì các ion đất

N

O. Đối với các NTĐH trật tự này là O > N > S, giống với các kim loại kiềm

H

hiếm hóa trị III thuộc loại axit cứng. Do đó, ưu tiên tạo phức bền với các bazơ

Y

N

cứng. Vì đa số phối tử chứa nguyên tử cho là O hoặc là N thì thuộc loại bazơ

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

hiếm không có tính thơm, song sự có mặt của các nhóm thế ở phối tử hữu cơ có

H Ư

hiệu ứng làm tăng mật độ electron π trên vòng chelat cũng góp phần làm bền

TR ẦN

thêm phức chất. Trong các phức chất, vòng chelat 5 cạnh không chứa liên kết đôi và vòng chelat 6 cạnh có liên kết đôi là những cấu trúc vòng chelat bền nhất [8].

B

Đặc trưng quan trọng của các phức chất đất hiếm là sự gần nhau về tính

10 00

chất của chúng. Chẳng hạn: Các giá trị hằng số bền, độ bền nhiệt, cấu trúc tinh

A

thể,… chúng chỉ khác nhau rất ít là do sự giống nhau về cấu trúc electron lớp

Ó

ngoài cùng và sự biến đổi rất chậm bán kính ion khi tăng dần số thứ tự của

-H

nguyên tử trong dãy NTĐH (do sự colantanit). Khi chuyển từ La3+ o

Ý

0

-L

( R La = 1, 06 A ) đến Lu 3+ ( R Lu = 0,88 A ), sau 14 nguyên tố bán kính ion của

ÁN

3+

3+

0

TO

chúng chỉ giảm 0,18 A . Khuynh hướng chung là sự tăng dần hằng số bền của

IỄ N

Đ

ÀN

các phức chất theo chiều giảm dần bán kính ion của chúng [1].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

bền của các phức chelat. Mặc dù vòng chelat có nối đôi của các phức chất đất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Ngoài ra, cấu trúc của phối tử, tính chất vòng càng cũng ảnh hưởng đến độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

tự nêu trên là hợp lí [1].

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

.Q

U

cứng, còn phối tử chứa nguyên tử cho là S thì thuộc loại bazơ mềm, do vậy trật

Đặc thù tạo phức chất của NTĐH là tạo ra các phức chất có số phối trí

cao và thay đổi. Với khả năng tạo ra phức chất có phối trí cao nên các NTĐH có khả năng tạo phức chất hỗn hợp phối tử, không những với các phối tử có dung lượng phối trí thấp mà cả các phối tử có dung lượng phối trí cao.

Trước đây, người ta cho rằng khi tạo phức chất các ion đất hiếm có số phối trí đặc trưng là 6, nhưng những năm gần đây đã có những chứng minh 9

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

bằng thực nghiệm số phối trí của ion đất hiếm của nhiều trường hợp là khác nhau, số phối trí 6 không phải đặc trưng nhất, số phối trí của ion đất hiếm có

Ơ

phức chất Ln(Hfac)3.3H2O; số phối trí 9 trong phức chất NH4Y(C2O4)2.H2O;

N

thể là 7, 8, 9 thậm chí là 10, 11 và 12. Ví dụ: Ln3+ có số phối trí 8, trong các

H

Nd(NTA)3.3H2O; số phối trí 10 trong phức chất HLnEDTA.4H2O; số phối trí

Y

N

11 trong phức chất Ln(Leu)4(CH3COO)3 [24].

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Số phối trí của ion đất hiếm phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân khác nhau

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

lớp 4f của các nguyên tố đất hiếm. Một trong những nguyên nhân chủ yếu làm

H Ư

cho các nguyên tố đất hiếm có số phối trí thay đổi là do các ion đất hiếm có bán

TR ẦN

kính lớn nên các phối tử đa phối trí chỉ lấp đầy một phần cầu phối trí của ion đất hiếm, phần còn lại của cầu phối trí có thể bị lấp đầy bởi những phối tử khác

B

có mặt trong hệ như H2O, OH- [24]. Số phối trí cao và thay đổi của ion đất

10 00

hiếm còn gắn với bản chất liên kết ion là tính không bão hòa và không định

A

hướng, bản chất này sẽ gắn liền với việc phân lớp 4f của các ion đất hiếm chưa

-H

Ó

được lấp đầy bị chắn bởi các electron 5s25p6. Do đó các cặp electron của các phối tử không thể phân bố trên AO 4f [8]

-L

Ý

Một đại lượng đặc trưng quan trọng của quá trình tạo phức trong dung

ÁN

dịch là hằng số bền. Độ bền của phức chất đất hiếm phụ thuộc vào: bản chất

TO

của ion đất hiếm (kích thước, điện tích); hiệu ứng trường tinh thể; bản chất của

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

phức chất, đặc trưng hình học của phối tử và kiểu phân bố electron trên phân

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

như : kích thước của ion đất hiếm, bản chất của phối tử, điều kiện tổng hợp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Các ion đất hiếm có số phối trí lớn hơn ion kim loại chuyển tiếp họ d.

D

IỄ N

Đ

ÀN

phối tử (tính bazơ, hiệu ứng tạo vòng, yếu tố hình học,…) Độ bền khác nhau của các phức chất đất hiếm là cơ sở để tách các

nguyên tố đất hiếm ra khỏi hỗn hợp của chúng bằng các phương pháp như kết tinh phân đoạn, thăng hoa phân đoạn, chiết với dung môi hữu cơ, tách sắc ký.

10

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.2. Axit cacboxylic và cacboxylat kim loại 1.2.1. Đặc điểm cấu tạo và khả năng tạo phức của các axit monocacboxylic Axit monocacboxylic

Ơ H

O

N

C H

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Như vậy, phân tử axit gồm hai phần: Nhóm chức cacboxyl (-COOH) và

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

giữa electron  ở liên kết đôi của nhóm C=O và electron p tự do của nguyên tử

H Ư

O trong nhóm -OH. Do đó, liên kết O-H ở phân tử axit phân cực hơn ở phân tử

TR ẦN

ancol và liên kết hiđro cũng mạnh hơn. Vì vậy, các axit có thể tạo các đime vòng:

O

10 00

-H

Ó

A

hoặc các polime dạng:

O

H

O C

O

H

Ý

R

O

O

O

C

H

O C

R

-L

R

ÁN

Do đó các axit cacboxylic có nhiệt độ sôi cao hơn nhiệt độ sôi của các

Đ

ÀN

TO

dẫn xuất halogen và ancol tương ứng.

Mặt khác, các phân tử axit cacboxylic tạo liên kết hiđro với các phân tử

nước bền hơn so với các ancol nên chúng dễ tan trong nước hơn các ancol.

IỄ N D

H

C

B

R

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

và hiđroxyl -OH. Hai nhóm này tác động qua lại lẫn nhau do có sự liên hợp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

gốc hiđrocacbon (-R). Nhóm cacboxyl là tổ hợp của hai nhóm cacbonyl C=O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

O

Y

R

N

Axit monocacboxylic là hợp chất hữu cơ có công thức cấu tạo chung:

.

O ...... H R

H O .......

C O

H.......O

H.......

H

11

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Khả năng tan trong nước của các axit cacboxylic giảm khi tăng số nguyên tử cacbon trong gốc hiđrocacbon R.

Ơ

định. Vì hiệu ứng liên hợp p - π đã trình bày ở trên mà liên kết O-H trong axit

N

Tính chất đặc trưng của axit cacboxylic do nhóm chức -COOH quyết

H

cacboxylic phân cực hơn so với trong ancol và chúng dễ bị proton hoá hơn các

Y

N

ancol. Tuy nhiên, chúng đều là các axit yếu (Ka  10-5) và tính axit giảm khi

TP

Nhờ tính linh động của nguyên tử H trong nhóm –OH và khả năng cho

N

G

ion kim loại đồng thời thay thế nguyên tử hiđro của nhóm –OH và tạo liên kết phối

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

trí với nguyên tử oxi của nhóm –COOˉ trong phân tử axit monocacboxylic [4].

TR ẦN

Axit benzoic

Axit benzoic là axit monocacboxylic có công thức phân tử là C7H6O2,

Ó

A

10 00

B

công thức cấu tạo là:

-H

Axit benzoic còn được gọi là axit benzen cacboxylic, axit dracylic, là

-L

Ý

dạng axit cacboxylic thơm đơn giản nhất. Axit benzoic có M = 122,12 g/mol, ở

ÁN

dạng tinh thể không màu, nhiệt độ nóng chảy : 122,40C, nhiệt độ sôi : 2940C,

TO

độ tan trong nước : 3,4 g/l ở 250C, độ axit (pKa) : 4,21.

ÀN

Cũng như các axit cacboxylic nói chung, trong phân tử axit benzoic, nguyên

D

IỄ N

Đ

tử H ở nhóm cacboxyl –COOH rất linh động, trong nhóm cacboxylat –COO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

với nhiều kim loại, đặc biệt là khả năng tạo nên các phức chất vòng càng, trong đó

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

electron của nguyên tử oxi trong nhóm C=O nên các axit cacboxylic tạo phức tốt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

mạch cacbon của gốc R càng dài hoặc càng phân nhánh.

−

nguyên tử oxi có khả năng cho electron. Axit này có khả năng tạo phức tốt với ion kim loại, trong đó nguyên tử kim loại thay thế nguyên tử hyđro trong nhóm cacboxyl -COOH và liên kết kim loại - phối tử được thực hiện qua nguyên tử O của nhóm cacbonyl trong nhóm chức -COOH tạo nên các phức chất vòng càng bền vững.

12

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Phức chất benzoat đất hiếm nhẹ còn ít được nghiên cứu. Do đó chúng tôi tiến hành tổng hợp phức chất benzoat của một số nguyên tố đất hiếm (Nd, Sm, Eu, Gd) và

1.2.2. Các cacboxylat kim loại

H

Ơ

Trong các cacboxylat đất hiếm dạng phối trí của nhóm -COOH phụ thuộc

N

nghiên cứu tính chất, đặc biệt là nghiên cứu khả năng phát quang của chúng.

Y

N

vào bản chất của gốc R và ion đất hiếm Ln3+. Khi hằng số phân li của axit giảm

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

sẽ giảm. Số thứ tự của nguyên tố đất hiếm càng lớn thì số nhóm cacboxylat ở

N

G

Trong cả hai kiểu cacboxylat phối trí vòng - hai càng và cầu - hai càng có hai liên

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

kết cacbon-oxi tương đương như trong ion tự do, tuy nhiên, góc OCO trong phức

TR ẦN

chất vòng - hai càng thường nhỏ hơn trong phức chất cầu - hai càng [38].

Trên cơ sở phân tích cấu trúc bằng tia X, người ta đã đưa ra 5 dạng cấu

O

10 00

Ln

C

R

-H

(1)

Ln

A

O

O

Ln

R

Ln

C

(2)

(3)

Ln

O R

O Ln

C O

(4)

IỄ N

Đ

ÀN

Trong đó:

D

Ln

O

Ln

TO

ÁN

-L

R

C

O

Ý

O

O

C

Ó

R

B

trúc của các cacboxylat đất hiếm:

Ln

(5)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Kiểu phối trí vòng - hai càng thường ít phổ biến hơn kiểu phối trí một càng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

dạng vòng - hai càng càng tăng và số nhóm ở dạng cầu - hai càng càng giảm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

thì số nhóm cacboxylat ở dạng cầu - hai càng sẽ tăng, còn dạng vòng - hai càng

- Dạng (1) được gọi là dạng liên kết cầu - hai càng - Dạng (2) được gọi là dạng ba càng - hai cầu - Dạng (3) được gọi là dạng liên kết vòng - hai càng - Dạng (4) được gọi là dạng liên kết cầu - ba càng - Dạng (5) được gọi là dạng một càng

13

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Quá trình tổng hợp các cacboxylat đất hiếm có thể được tiến hành theo nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp tổng hợp phổ biến là đun hồi lưu

Ơ

Tuỳ thuộc vào điều kiện tổng hợp mà các cacboxylat đất hiếm thu được

N

một lượng axit cacboxylic với oxit, hiđroxit hoặc cacbonat đất hiếm tương ứng.

H

ở dạng khan hay hiđrat với thành phần khác nhau. Chẳng hạn, phản ứng giữa

Y

N

oxit hoặc cacbonat đất hiếm với axit axetic theo tỉ lệ hợp thức tạo ra phức chất

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ở 1900 C tạo ra phức chất khan. Pr(CH3COO)3 được hình thành từ quá trình đề

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

trong axit axetic loãng ở 1200 C. Các monohyđrat [Ln(CH3COO)3.H2O] (Ln =

H Ư

Ce, Nd) có cấu trúc polime với các cầu nối axetat và số phối trí bằng 9 của các

TR ẦN

nguyên tố lantanit, còn các tetrahyđrat Ln(CH3COO)3.4H2O (Ln = Sm, Lu) là các đime cầu nối axetat, trong đó các Ln3+ cũng có số phối trí 9 [38].

B

Khả năng thăng hoa của các cacboxylat kim loại đã được ứng dụng để

10 00

tách các NTĐH khỏi uran, thori, bari bằng phương pháp thăng hoa phân đoạn

A

và chế tạo các màng mỏng oxit siêu dẫn ở nhiệt độ cao từ các pivalat của Y3+,

Ó

Ba2+ và Cu2+ bằng phương pháp CVD.

-H

Các tác giả [27] đã chế tạo được các màng Ag có độ tinh khiết cao (100

-L

Ý

% Ag, 0 % C) hay các màng siêu mỏng của Cu và Cu2O từ các phức chất bạc

ÁN

cacboxylat và đồng cacboxylat tương ứng ban đầu. Một số cacboxylat đất hiếm

TO

còn được dùng làm chất chuyển tín hiệu NMR để xác định các chất có cấu trúc

ÀN

phức tạp. Gần đây người ta sử dụng các cacboxylat của các lantanit để tạo

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

axetat khan của nguyên tố xeri được tạo thành khi kết tinh dung dịch xeri axetat

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hyđrat của Pr(CH3COO)3.1,5 H2O ở 1800 C, trong đó Pr có số phối trí 9. Các

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

hyđrat [Ln(CH3COO)3.nH2O] (n = 3 - 4), các phức chất này có thể bị mất nước

D

IỄ N

Đ

màng polime dùng làm các lá chắn từ trong suốt, có tính quang học [31].

Trong những năm gần đây, phức chất mới của đất hiếm ngày càng thu hút sự quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học, đặc biệt là các phức chất cacboxylat đất hiếm với các phối tử vòng có khả năng phát quang. Các phức chất này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như : điốt phát

14

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

quang, vật liệu phát huỳnh quang [34, 35, 36]. Nhóm tác giả [28, 29] đã tổng hợp được phức chất [Sm(p-BrBA)3bipy.H2O]2.H2O; [Sm(2,4-DClBA)3bipy]2 (p-

Ơ

trong đó Sm đều có số phối trí 8. Phức chất TbL3(TPPO)n (HL = Hpobz: axit 2-

N

BrBA: p-brombenzoat; 2,4-DClBA: 2,4-dichlorobenzoat; bipy: 2,2’-bipyridin),

H

phenoxybenzoic, TPPO: oxit triphenylphotphin, n = 1, 2) đã được các tác giả

Y

N

[32] nghiên cứu bằng phương pháp phổ khối lượng, phức chất này có tính chất

TP

[Ho5(m3-OH)(oba)7(H2O)2]n.0,5H2O,

[Yb6(oba)9(H2O)]n (oba là axit 4,4 oxybis(benzoic)). Trong đó, phức chất của

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Eu3+ có khả năng phát quang, còn phức chất của Ho3+, Yb3+ thì có từ tính. Nhóm

H Ư

tác giả [30] đã tổng hợp thành công phức chất [Tb(acac)3TDZP], (acacˉ:

TR ẦN

Acetylacetonat; TDZP: [1,2,5] thiadiazon [3,4-f] [1,10] phenantrolin), phức chất này phát ra màu xanh lá cây ở trạng thái rắn ngay tại nhiệt độ thường. Phối tử

B

axit cacboxylic thơm thường tạo ra các phức chất có khả năng phát quang là do

10 00

quá trình chuyển năng lượng từ phối tử tới kim loại.

A

Ở Việt Nam, đã có một số công bố về vật liệu phát quang pha tạp nguyên

-H

Ó

tố đất hiếm [17, 18, 19], vật liệu phát quang trên nền phốt phát đất hiếm [12].

Tính chất quang của vật liệu ZnO pha tạp cacbon được các tác giả [23] chế tạo

-L

Ý

bằng phương pháp nghiền bi hành tinh năng lượng cao. Tác giả [20] đã tổng

ÁN

hợp và nghiên cứu tính chất phát quang Y2O3 : Tb3+ không và có bổ sung các

TO

ion Li, Na và K. Bằng phản ứng nổ, các tác giả [15] đã tổng hợp thành công và

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

[Eu5(m3-OH)(oba)7(H2O)2]n.0,5H2O,

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

màng mỏng. Các tác giả [41] đã tổng hợp được ba phức chất polime đa nhân là

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

phát quang nên có rất nhiều ứng dụng trong điốt phát quang và trong chế tạo

ÀN

nghiên cứu tính chất của vật liệu Y2O3: Ho3+ kích thước nanomet, cường độ

D

IỄ N

Đ

huỳnh quang lớn nhất khi nồng độ pha tạp 2%. Cũng bằng phương pháp phản ứng nổ các tác giả [16] đã tổng hợp được vật liệu nano phát quang Gd2O3: Eu, vật liệu có phát xạ màu đỏ và mạnh nhất khi nồng độ pha tạp Eu(III) là 7%.

Nhóm tác giả [7] đã nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và tỷ lệ pha tạp Eu lên cấu trúc và tính chất quang của bột huỳnh quang Sr5Cl(PO4)3/Sr3(PO4)2 tổng

15

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

hợp bằng phương pháp đồng kết tủa, mẫu phát xạ màu xanh da trời tốt nhất với tỉ lệ ion Eu2+ pha tạp là 9%. Vật liệu phát quang trên nền LaPO4 đã được nhóm

Ơ

quang pha tạp Eu3+ là 5%. Bằng phương pháp khuôn mềm, nhóm tác giả [6] đã

N

tác giả [17] nghiên cứu chế tạo, cường độ phát quang tốt nhất của vật liệu phát

H

chế tạo thành công và nghiên cứu tính chất của các hạt nano SiO2NaYF4: Er3+,

Y

N

Yb3+ cấu trúc lõi/vỏ, các hạt này có khả năng phát huỳnh quang chuyển đổi

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

tổng hợp và nghiên cứu tính chất các phức chất có thành phần Ln(Asn) 3-

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

[11] đã tổng hợp thành công và nghiên cứu khả năng phát quang phức chất

H Ư

2-hyđroxynicotinat của Nd(III), Sm(III), Tb(III), Dy(III). Trong đó, khả năng

TR ẦN

phát quang của Na[Nd(Nic)4] và Na[Sm(Nic)4] là tương tự nhau, phổ huỳnh quang của chúng hầu như chỉ xuất hiện một dải phát xạ có cường độ rất mạnh ở

B

vùng ánh sáng tím, phổ phát quang của Na[Tb(Nic)4] và Na[Dy(Nic)4 đều gồm

10 00

bốn dải phát xạ hẹp, sắc nét có cường độ mạnh, chúng phát quang rực rỡ từ

A

vùng màu tím đến màu đỏ của vùng khả kiến.

Ó

Tuy nhiên ở Việt Nam, những nghiên cứu về phức chất monocacboxylat

-H

đất hiếm còn chưa nhiều, đặc biệt việc nghiên cứu phức chất benzoat đất hiếm

-L

Ý

và khả năng phát huỳnh quang của chúng có rất ít công trình đề cập đến.

ÁN

1.3. Một số phương pháp hoá lí nghiên cứu phức chất

TO

1.3.1. Phương pháp phổ hồng ngoại

ÀN

Nếu cho một chùm tia hồng ngoại đi qua một mẫu chất nào đó thì một

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

thích ở bức xạ thích hợp các phức chất đều phát huỳnh quang. Nhóm tác giả

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

PhenCl3.3H2O (Ln: Er, Tm) (Asn: Asparagin; Phen: o-phenantrolin), khi kích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

ngược với cường độ lớn trong vùng xanh lá cây và vùng đỏ. Các tác giả [21] đã

D

IỄ N

Đ

phần năng lượng của nó sẽ bị hấp thụ để kích thích sự chuyển mức dao động của các phân tử trong mẫu. Nếu ghi cường độ của chùm tia sau khi đi qua mẫu sẽ thu được phổ hấp thụ hồng ngoại.

Phương pháp phổ hấp thụ hồng ngoại là một trong những phương pháp vật lý hiện đại và thông dụng dùng để nghiên cứu phức chất. Các dữ kiện thu

16

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

được từ phổ hấp thụ hồng ngoại cho phép xác định sự tạo thành phức chất và cách phối trí giữa phối tử và ion trung tâm. Ngoài ra, nó còn cho phép xác định

Ơ

Khi phân tử vật chất hấp thụ năng lượng điện từ có thể dẫn đến các quá

N

kiểu phối trí và độ bền liên kết của kim loại - phối tử.

H

trình thay đổi trong phân tử như quá trình quay, dao động, kích thích điện tử,…

Y

N

Mỗi quá trình như vậy đều đòi hỏi một năng lượng nhất định đặc trưng cho nó,

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

đó, bức xạ hồng ngoại đặc trưng cho sự kích thích quá trình dao động của các

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

trưng này không những phụ thuộc vào bản chất liên kết mà còn phụ thuộc rất

H Ư

nhiều vào cấu tạo phân tử và các nguyên tử, nhóm nguyên tử xung quanh [3].

TR ẦN

Có hai kiểu dao động chính của phân tử là dao động hóa trị (chủ yếu làm thay đổi chiều dài liên kết) và dao động biến dạng (chủ yếu làm thay đổi góc

B

liên kết). Đối với những phân tử gồm n nguyên tử, người ta xác định là phải có

10 00

3n-6 (đối với phân tử không thẳng) và 3n-5 (đối với phân tử thẳng) dao động

A

chuẩn. Sự xuất hiện của dao động trong phổ hồng ngoại cần thỏa mãn các điều

Ó

kiện của quy tắc lọc lựa:

-H

1) Năng lượng của bức xạ phải trùng với năng lượng dao động.

-L

Ý

2) Sự hấp thụ năng lượng phải đi kèm với sự biến đổi momen lưỡng cực

ÁN

của phân tử. Sự biến đổi momen lưỡng cực càng lớn thì cường độ của các dải

TO

hấp thụ càng lớn.

ÀN

Vì vậy, những phân tử có các yếu tố đối xứng thường cho phổ đơn giản

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

bức xạ có tần số đặc trưng để thay đổi trạng thái dao động của mình, tần số đặc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

nhóm nguyên tử trong phân tử. Mỗi một liên kết trong phân tử đều hấp thụ một

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

có nghĩa là đòi hỏi một bức xạ điện từ có tần số đặc trưng để kích thích. Trong

D

IỄ N

Đ

hơn những phân tử không chứa yếu tố đối xứng [25].

Khi tạo thành phức chất, các dải hấp thụ đặc trưng của các liên kết trong phối tử thường bị dịch chuyển vì quá trình tạo phức là quá trình chuyển electron từ phối tử đến các obitan trống của ion kim loại để tạo liên kết phối trí nên làm giảm mật độ electron trên phối tử. Kiểu liên kết kim loại - phối tử

17

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

trong phức chất được nghiên cứu bằng cách so sánh phổ của phức chất nghiên cứu (tạo bởi ion kim loại M và phối tử L) với phổ của những hợp chất khác

Ơ

Phổ hấp thụ hồng ngoại của axit cacboxylic là tương đối phức tạp do tính

N

cũng chứa phối tử L và có kiểu liên kết đã biết trước.

H

đối xứng thấp của nhóm cacboxyl. Các tần số dao động của nhóm –COO- là

Y

N

đặc trưng nhất trong phổ hồng ngoại của các cacboxylat [9].

H Ư

Dao động hóa trị của nhóm -OH của monome cacboxylic nằm trong

TR ẦN

vùng (3500  3570) cm-1, đime cacboxylic ở vùng (2500  3000) cm-1 (vạch rộng kéo dài cả vùng).

B

Phổ hấp thụ hồng ngoại của các cacboxylat có những dải hấp thụ đặc

10 00

trưng như sau:

A

Dao động hóa trị của nhóm -OH nằm trong vùng có số sóng ~3600 cm-1

-H

Ó

Dao động của liên kết C-H nằm trong vùng có số sóng (2800  2995) cm-1

Ý

Dao động của liên kết C-C nằm trong vùng có số sóng (1110  1235) cm-1

-L

Dao động hóa trị đối xứng và bất đối xứng của nhóm -COO- nằm trong

ÁN

vùng có tần số tương ứng là (1435  1460) cm-1 và (1540  1655) cm-1 [22].

TO

Các tác giả [10] đã đưa ra các dữ kiện về phổ hấp thụ hồng ngoại của

ÀN Đ IỄ N

2-Thiophenaxetat

(HTPA)

và

các

phức

chất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

axit tồn tại ở dạng đime.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1800) cm-1 khi axit tồn tại ở dạng monome và ở vùng (1680  1720) cm-1 khi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Dao động hóa trị của nhóm C=O trong nhóm –COOH ở vùng (1740 

axit

D

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

phổ hấp thụ hồng ngoại có các dải hấp thụ đặc trưng sau:

.Q

U

Phân tử axit cacboxylic được đặc trưng bởi nhóm chức –COOH, trong

2-Thiophenaxetat

Na[Ln(TPA)4].3H2O. Để quy gán các dải hấp thụ trong phổ hồng ngoại của những phức chất này và xem xét kiểu liên kết giữa ion đất hiếm - phối tử, các tác giả [10] đã so sánh phổ hấp thụ hồng ngoại của axit HTPA tự do và của các phức chất 2-thiophenaxetat. Trong phổ hấp thụ hồng ngoại của các phức chất đều xuất hiện các dải hấp thụ có cường độ mạnh ở vùng (1544 ÷ 1555) cm-1, 18

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

các dải này được quy gán cho dao động hóa trị bất đối xứng của nhóm -COO-.

Các dải này đã dịch chuyển về vùng có số sóng thấp hơn so với vị trí tương ứng

Ơ

chứng tỏ trong các phức chất không còn nhóm -COOH tự do mà đã hình thành

N

của nó (1704 cm-1) trong phổ hấp thụ hồng ngoại của axit 2-thiophenaxetic,

H

sự phối trí của phối tử tới ion đất hiếm qua nguyên tử oxi của nhóm -COO- làm

Y

N

cho liên kết C=O trong phức chất bị yếu đi. Các dải hấp thụ có cường độ tương

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

xứng của nhóm –COO-. Trong phổ hấp thụ hồng ngoại của các phức chất xuất

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

hồng ngoại của axit 2-thiophenaxetic là 692 cm-1. Kết quả này chứng tỏ trong

H Ư

phức chất, ion Ln3+ liên kết với phối tử 2-thiophenaxetat chỉ qua nguyên tử oxi

TR ẦN

của nhóm –COO-. Tuy nhiên, sự hình thành liên kết giữa Ln3+ với oxi của nhóm –COO- cũng làm ảnh hưởng tới mật độ electron trong liên kết C-S, do đó

B

có sự dịch chuyển nhỏ trong dao động hóa trị của liên kết C-S trong phức chất

10 00

so với phối tử tự do. Các dải có cường độ tương đối mạnh ở vùng (3107 ÷

A

3114) cm-1 được quy gán cho dao động hóa trị của liên kết C-H. Sự xuất hiện

-H

Ó

các dải hấp thụ ở vùng (546 ÷ 572) cm-1 trong phổ hấp thụ hồng ngoại của phức chất được quy gán cho dao động hoá trị của liên kết Ln-O. Trong phổ hấp thụ

-L

Ý

hồng ngoại của các phức chất đều có các dải hấp thụ trong vùng (3395 ÷ 3440)

ÁN

cm-1 đặc trưng cho dao động hoá trị của nhóm OH trong phân tử nước, chứng tỏ

TO

các phức chất này đều có nước trong phân tử.

ÀN

Trong thực tế, phổ hấp thụ hồng ngoại của phức chất giữa axit benzoic

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

sự dịch chuyển không đáng kể so với vị trí tương ứng của nó trong phổ hấp thụ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hiện các dải hấp thụ có cường độ mạnh ở vùng (691 ÷ 701) cm-1, các dải này có

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

đối mạnh ở vùng (1419 ÷ 1427) cm-1 được quy gán cho dao động hóa trị đối

D

IỄ N

Đ

và đất hiếm còn ít được nghiên cứu.

1.3.2. Phương pháp phân tích nhiệt Cùng với phương pháp phổ hấp thụ hồng ngoại, phương pháp phân tích nhiệt cũng là một phương pháp thông dụng để nghiên cứu các phức chất dạng rắn. Nó cung cấp cho ta những thông tin về tính chất nhiệt cũng như thành phần

19

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

phức chất ở dạng rắn. Mục đích của phương pháp là dựa vào các hiệu ứng nhiệt để nghiên cứu những quá trình xảy ra khi đun nóng hoặc làm nguội chất.

Ơ

học cho phép xác định các hằng số nhiệt động như hiệu ứng nhiệt của phản ứng

N

Phương pháp phân tích nhiệt cùng với sự trợ giúp của các phương pháp toán

H

hóa học hay của quá trình chuyển pha, nhiệt dung riêng và các thông số nhiệt

Y

N

động khác của các phản ứng đồng thể hay dị thể khi đốt nóng,…

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

đường là đường DTA và đường TGA. Đường DTA cho biết sự xuất hiện của

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

mẫu trong quá trình gia nhiệt. Mỗi quá trình biến đổi hóa học như các phản ứng

H Ư

pha rắn, sự phân hủy mẫu hay biến đổi vật lý như sự chuyển pha, chuyển dạng

TR ẦN

thù hình đều có một hiệu ứng nhiệt tương ứng được nhận biết bởi đường DTA. Đường DTA cho phép nhận biết các hiệu ứng thu nhiệt (như các quá trình

B

chuyển pha, bay hơi, chuyển dạng thù hình,…) và các hiệu ứng tỏa nhiệt (như

10 00

quá trình cháy, quá trình oxi hóa, phản ứng pha rắn,…). Các quá trình trên có

A

thể kèm theo sự thay đổi khối lượng của mẫu chất nghiên cứu, ví dụ như quá

-H

Ó

trình thăng hoa, bay hơi hay các quá trình phản ứng phân hủy; hoặc không đi kèm với sự thay đổi khối lượng của mẫu như quá trình chuyển pha, phá vỡ

-L

Ý

mạng tinh thể,…Vì vậy, kết hợp những dữ kiện thu được từ hai đường DTA và

ÁN

TGA ta có thể biết được tính chất nhiệt của phức chất như độ bền nhiệt của

TO

phức chất. Dựa vào việc tính toán các hiệu ứng mất khối lượng và các hiệu ứng

ÀN

nhiệt tương ứng, người ta có thể dự đoán các giai đoạn cơ bản xảy ra trong quá

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

nhiệt (cực đại trên đường cong). Đường TGA cho biết sự biến thiên khối lượng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

các hiệu ứng nhiệt: hiệu ứng thu nhiệt (cực tiểu trên đường cong), hiệu ứng tỏa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Trên giản đồ phân tích nhiệt, thông thường người ta quan tâm đến hai

D

IỄ N

Đ

trình phân hủy nhiệt của chất. Từ đó có thể rút ra những kết luận về độ bền nhiệt của các chất và các yếu tố ảnh hưởng đến độ bền nhiệt đó. Thông thường, độ bền nhiệt càng tăng khi mức độ cộng hóa trị của liên kết giữa kim loại và phối tử càng mạnh, độ bền nhiệt của phức chất cũng tăng lên khi giảm bán kính ion kim loại và tăng điện tích của ion kim loại. Ngoài ra, khi so sánh nhiệt độ

20

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

phân hủy của các chất tương tự có các nhóm tạo vòng và không tạo vòng, người ta nhận thấy sự tạo vòng làm tăng độ bền nhiệt của hợp chất. Nhờ

Ơ

hiện tượng đồng phân hình học và xác định được nhiệt độ mất nước của phức

N

phương pháp này người ta còn nghiên cứu các hiện tượng biến đổi đa hình,

H

chất, trên cơ sở đó có thể kết luận phức chất ở dạng khan hay hidrat.

Y

N

Mặt khác, khi so sánh nhiệt độ tách của phối tử trong phức chất và nhiệt

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

cầu nội phức chất.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

hidrocacbon R của axit cacboxylic mà quá trình phân hủy nhiệt của các

H Ư

cacboxylat đất hiếm xảy ra khác nhau. Phần lớn các cacboxylat đất hiếm bị

TR ẦN

nhiệt phân cho sản phẩm cuối cùng là các oxit kim loại tương ứng.

Tác giả [9] nhận thấy: các fomiat đất hiếm Ln(HCOO)3 bị phân hủy nhiệt

B

tạo thành LnO(HCOO) ở (3000 C ÷ 5000 C). Trên 5000 C, Ln(HCOO) bị phân

10 00

hủy tạo thành các oxit đất hiếm Ln2O3.

A

Khi phân hủy nhiệt các butyrat đất hiếm nhận thấy tùy theo thành phần

-H

Ó

các sản phẩm tạo thành mà có thể chia isobutyrat thành hai nhóm: 1. Isobutyrat của Nd, Sm, Eu, Gd phân hủy nhiệt tạo thành

-L

Ý

đioxitmonocacbonat Ln2O3.CO2.

ÁN

2. Isobutyrat của Tb, Dy, Ho phân hủy tạo thành các oxit Ln2O3.

TO

Tác giả [9] đã đưa ra sơ đồ phân hủy nhiệt của các isobutyrat đất hiếm

D

IỄ N

Đ

ÀN

như sau:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

pháp phân tích nhiệt. Các kết quả thu được cho thấy tùy thuộc vào cấu tạo gốc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Các phức chất cacboxylat đất hiếm còn ít được nghiên cứu bằng phương

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

độ bay hơi của phối tử tự do cho phép khẳng định sự có mặt của phối tử trong

Ln(Isb)3.nH2O → Ln(Isb)3 → Ln2O3 hoặc Ln(Isb)3.nH2O → Ln(Isb)3 → Ln2O2CO3 Nhóm tác giả [2] đã nghiên cứu phức chất: Nd(Hlac)3.3H2O (Hlac: DL-

axit lactic) bằng phương pháp phân tích nhiệt và thấy rằng phức chất này bị

21

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

phân hủy trong khoảng nhiệt độ từ (1330 C ÷ 6420 C). Quá trình phân hủy nhiệt của Nd(Hlac)3.3H2O bao gồm bốn giai đoạn sau:

Ơ

Nhóm tác giả [37] đã nghiên cứu sự phân huỷ nhiệt của xeri(III) axetat

N

Nd(Hlac)3.3H2O → Nd(Hlac)3 → NdHlacCO3 → Nd2(CO3)3 → Nd2O3

H

Ce(COOH)3 và thấy rằng phức chất này bị phân huỷ trong khoảng nhiệt độ từ

Y

N

(3000C ÷ 7000C). Quá trình phân huỷ nhiệt của Ce(COOH)3 bao gồm bốn giai đoạn:

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Tác giả [37] cũng chỉ ra rằng, nhìn chung quá trình phân huỷ nhiệt của

Các dữ kiện phân tích nhiệt của benzoat đất hiếm chưa được nghiên cứu

H Ư

TR ẦN

bằng phương pháp phân tích nhiệt một cách đầy đủ và hệ thống.

1.3.3. Phương pháp phổ khối lượng

B

Phương pháp phổ khối lượng là một trong những phương pháp quan trọng để

10 00

xác định cấu trúc của các hợp chất. Phương pháp này có nhiều ứng dụng, bao gồm:

Xác định các hợp chất chưa biết bằng cách dựa vào khối lượng của

Ó

A

phân tử hợp chất hay từng phần tách riêng của nó

-H

Xác định kết cấu chất đồng vị của các thành phần trong hợp chất

-L

Ý

Xác định cấu trúc của một hợp chất bằng cách quan sát từng phần tách

ÁN

riêng của nó

TO

Nghiên cứu cơ sở của hóa học ion thể khí (ngành hóa học về ion và

IỄ N

Đ

ÀN

chất trung tính trong chân không)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

hơn sẽ tạo thành các oxit đất hiếm Ln2O3.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

4600C các axetat đất hiếm bị phân huỷ thành Ln2O3.CO2, còn ở nhiệt độ cao

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

Đ ẠO

các axetat đất hiếm rất phức tạp và trải qua nhiều giai đoạn, ở khoảng 420 0C ÷

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Ce(COOH)3 → Ce2O(CH3COO)4 → Ce2O(CH3COO)2 → Ce2O2CO3 → CeO2

Đối với phức chất, phương pháp phổ khối lượng góp phần tích cực trong

việc khảo sát thành phần và cấu trúc của chúng, đặc biệt là những phức chất có phối tử là các hợp chất hữu cơ. Ngoài việc thay thế cho phương pháp phân tích nguyên tố, phổ khối lượng còn cung cấp một thông tin vô cùng quan trọng là trọng lượng phân tử.

22

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Cơ sở của phương pháp là sự bắn phá các phân tử trung hòa thành các ion phân tử mang điện tích dương, các mảnh ion hoặc các gốc bằng các phần tử

Ơ

cấu tạo của phân tử, phương pháp bắn phá và năng lượng bắn phá. Quá trình

N

mang năng lượng cao (chùm electron, nơtron,...). Sự phá vỡ này phụ thuộc vào

H

này gọi là quá trình ion hóa.

Y

N

Quá trình ion hóa phân tử có thể thực hiện bằng nhiều phương pháp khác

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

(ESI), phương pháp ion hóa hóa học (CI), phương pháp ion hóa trường (FI),…

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

phương pháp EI, quá trình ion hóa được thực hiện nhờ sự tương tác giữa chất

H Ư

phân tích và chùm electron mang năng lượng cao tạo ra một gốc cation gốc:

TR ẦN

M + e → M+ • + 2e-

Phương pháp EI thích hợp để nghiên cứu các phân tử hữu cơ có khối lượng

B

phân tử tương đối nhỏ (M < 700). Các phân tử này phải dễ dàng chuyển sang pha

10 00

khí mà không bị phân hủy nhiệt khi bị nung nóng. Do đó, các mẫu sử dụng trong

A

phương pháp EI phải dễ bay hơi và bền nhiệt. Năng lượng ion hóa được sử dụng

-H

Ó

trong phương pháp EI thường bằng 70 eV để đạt được độ nhạy tốt nhất [22].

Trong điều kiện của phương pháp EI, một số chất bị phân mảnh quá

-L

Ý

nhanh, dẫn đến không thu được ion phân tử cần thiết. Do đó, không cung cấp

ÁN

được thông tin về khối lượng phân tử hoặc có nhưng không chính xác.

TO

Còn trong điều kiện của phương pháp CI, sự phân mảnh xảy ra rất ít phụ

ÀN

thuộc vào tác nhân khí, ion [M+X]+ (X = H, NH4, NO,...) hoặc [M+X]¯ (X = F,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

pháp phổ khối lượng, chủ yếu là để nghiên cứu các phân tử hữu cơ. Trong

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

EI là kĩ thuật ion hóa được sử dụng từ lâu và rất phổ biến trong phương

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

nhau như phương pháp va chạm electron (EI), phương pháp ion hóa phun điện

D

IỄ N

Đ

Cl, OH,O,...) sẽ cho thông tin về khối lượng phân tử của chất.

Phương pháp EI cho thông tin vè sự phân mảnh, còn phương pháp CI không hoặc rất ít cho thông tin về sự phân mảnh bởi vì trong điều kiện CI chỉ có một lượng ít ion phân mảnh. CI thường được gọi là phương pháp ion hoá "mềm” bởi vì năng lượng cho phân tử (M) trong quá trình ion hoá thấp.

23

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Vì vậy, những chất mà phổ khối lượng không chứa những ion phân tử bằng phương pháp EI sẽ nhận được thông tin khối lượng phân tử dưới điều kiện CI. Do đó, phương pháp CI thường được sử dụng cùng với phương pháp EI

Ơ

N

đóng vai trò bổ sung thông tin về khối lượng phân tử cho nhau [22].

H

Phương pháp ESI là phương pháp ion hóa chủ yếu được sử dụng để

Y

N

nghiên cứu các phân tử có khối lượng lớn và khó bay hơi như các hợp chất

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

chất được đo ở dạng lỏng bằng cách hòa tan trong một dung môi dễ bay hơi.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

bằng cách thêm một cation như H+, Na+, NH4+,... tạo thành các cation [M+H]+,

H Ư

[M+Na]+, [M+NH4]+,... hoặc tách một proton tạo thành anion [M-H]ˉ. Phương

TR ẦN

pháp phổ khối lượng sẽ cho chúng ta biết khối lượng phân tử của chất nghiên cứu thông qua tỉ số m/z. Thông thường z = 1 nên m/z = m. Trường hợp z lớn

B

hơn 1 (thường là lớn hơn rất nhiều) cũng có nhưng không phổ biến. Ví dụ, thay

10 00

cho ion [M+H]+ chiếm chủ yếu trong phương pháp CI, các ion trong phương

A

pháp ESI có thể là [M +nH]n+, trong đó n từ 1 đến 30. Khối lượng của hydro

Ó

coi bằng 1 thì m/z được tính bằng tỉ số [M +n.1]/n. Trong điều kiện của phương

-H

pháp CI, các ion [M+H]+ nhận giá trị m/z là 10.001/1 = 10.001, thì trong

-L

Ý

phương pháp ESI giả sử mẫu chất liên kết với 20 nguyên tử hydro, ion có dạng

ÁN

[M+20.H]20+ và tỉ số m/z là 10.020/20 = 501 [22].

TO

Chúng tôi nhận thấy phổ khối lượng của các benzoat đất hiếm còn chưa

ÀN

được quan tâm nghiên cứu.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

tích. Trong quá trình ion hóa, các ion thu được có thể là các ion tựa phân tử

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Đặc điểm rõ nhất của phương pháp ESI là tạo ra các ion mang nhiều điện

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

peptit, protein, polime và hợp chất cơ kim loại. Trong phương pháp ESI, mẫu

D

IỄ N

Đ

1.3.4. Phương pháp phổ huỳnh quang Cơ sở của phương pháp phổ huỳnh quang: khi các electron của nguyên tử trong phân tử bị kích thích để chuyển từ trạng thái cơ bản lên trạng thái kích thích có năng lượng cao. Trạng thái này không bền, nó chỉ tồn tại trong khoảng 10-8 giây và có xu hướng trở về trạng thái ban đầu. Khi trở về trạng thái ban

24

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

đầu nó giải toả ra một phần năng lượng đã hấp thụ. Năng lượng giải toả dưới dạng ánh sáng nên được gọi là hiện tượng phát quang [14].

Ơ

một hợp chất (thường là phức chất), sau đó chuyển hợp chất thu được sang

N

Phân tích huỳnh quang dựa trên cơ sở chuyển cấu tử cần xác định thành

H

trạng thái kích thích bằng một dòng ánh sáng có bước sóng xác định. Khi đó,

Y

N

một phần ánh sáng hấp thụ được biến thành dạng nhiệt, còn một phần biến

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

phức chất đơn nhân Ln(Phe)3PhenCl3.3H2O (Phe: phenylalanin; Phen: o-

H Ư

phenantrolin; Ln: La, Y, Eu) với phức đa nhân Ln0.2Eu0.8(Phe)3PhenCl3.3H2O (Ln:

TR ẦN

La, Y). Phức Eu(Phe)3PhenCl3.3H2O được kích thích bằng bức xạ 319 nm, trên phổ huỳnh quang xuất hiện 3 dải phát xạ tương ứng với các bước chuyển năng lượng của ion Eu3+: 592,1 nm (5D0 - 7F1); 615,0 nm (5D0 - 7F2); 699,0 nm (5D0 - 7F4). Khi

10 00

B

kết hợp ion Ln3+ (La, Y) với ion Eu3+ theo tỉ lệ 1:4 về số mol đã làm tăng cường độ phát quang của ion Eu3+ trong phức chất Ln0.2Eu0.8(Phe)3PhenCl3.3H2O, chứng tỏ

Ó

A

phối tử có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phát huỳnh quang.

-H

Các tác giả [33] đã tổng hợp sáu phức chất đất hiếm hai nhân, được tổng

-L

Ý

hợp bởi phối tử 4-Bromo-N-hydroxy-N-metyl-benzamid. Sáu phức chất thu được đều kết tinh ở dạng tinh thể. Tính chất nhiệt và tính chất liên kết của các

TO

ÁN

phức chất được phân tích bởi phương pháp phân tích nhiệt (TGA) và phương pháp quang phổ hấp thụ hồng ngoại (IR). Phổ huỳnh quang trong vùng nhìn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Các tác giả [40] đã tổng hợp và so sánh khả năng phát huỳnh quang của các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hấp thụ đó thành ánh sáng huỳnh quang càng nhiều [22].

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

nghiên cứu hấp thụ ánh sáng kích thích càng mạnh và chuyển phần ánh sáng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

thành ánh sáng huỳnh quang. Độ nhạy của phản ứng càng lớn khi hợp chất

D

IỄ N

Đ

ÀN

thấy cho thấy các đỉnh phát xạ đặc trưng của các hợp chất Eu (III), Tb(III) và Dy(III). Tác dụng của phức chất của Eu (III) đối với khả năng tồn tại của các tế bào (PC3) được đánh giá bằng cách sử dụng các thí nghiệm (CCK8). Kết quả thí nghiệm (CCK8) cho thấy, nồng độ ion Eu3+ ảnh hưởng lớn đến sự gia tăng của tế bào (PC3). Phức chất của Eu(III) cho thấy, huỳnh quang đỏ xuất hiện

25

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

trong tế bào chất của tế bào (PC3). Kết quả này chứng tỏ, phức chất của Eu

TR ẦN

SrWO4 được xác định bằng phương pháp nhiễu xạ tia X. Hình thái học bề mặt của Ba0,05Sr0.91WO4: 0.01Tm3+0.03Dy3+ được xác định bằng phương pháp hiển vi

B

điện tử quét. Các hạt có hình elip và đường kính trung bình của chúng khoảng 0,5

10 00

μm. Phổ phát xạ huỳnh quang của Ba0,05 Sr0.95WO4: Tm3+ cho thấy có một pic cực

A

đại tại 454 nm tương ứng sự chuyển mức năng lượng 3 H6 − 1 D 2 của Tm3+, nồng

-H

Ó

độ doping tối ưu của các ion Tm3+ là 0,01. Phổ phát xạ của Ba0,05Sr0,95WO4: Dy3+ xuất hiện với cường độ mạnh tương ứng với sự chuyển dời 4 F − 6 H tại pic ở

-L

Ý

573 nm, sự chuyển dời

9/ 2 4

F 9/ 2

13/ 2

có cường độ yếu hơn nằm ở 478 và 485 nm,

− 6H 15/ 2

ÁN

cường độ phát xạ yếu nhất thuộc về chuyển dời 4 F − 6 H 9/ 2

nằm ở 660 nm và 11/ 2

TO

nồng độ doping tối ưu của các ion Dy3+ là 0,05. Ánh sáng trắng thu được từ tinh

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

Tm3+ và Dy3+ bằng phương pháp đốt cháy nhiệt độ thấp. Cấu trúc của các mẫu là

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Các tác giả [26] đã tổng hợp các hợp chất Ba0,05Sr0,95WO4 đồng pha tạp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

(III) có thể có ứng dụng tiềm năng trong công nghệ hình ảnh tế bào.

D

IỄ N

Đ

ÀN

thể Ba0,05Sr0,95 MoO4 pha trộn Tm3+ và Dy3+ khi được kích thích ở 352-366 nm.

Với nồng độ doping của Tm3+ cố định ở 0,01, phát quang của Ba0,05Sr0,95MoO4: Tm3+ Dy3+ gần với phát xạ ánh sáng trắng tiêu chuẩn khi nồng độ Dy3+ là 0,03.

Sự phát quang hoá học đã được biết từ lâu, song những nghiên cứu về khả năng phát quang của phức chất đất hiếm không nhiều và đặc biệt có rất ít tài liệu công bố về sự phát quang của các phức chất benzoat đất 26

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.4.1. Phương pháp xác định hàm lượng ion đất hiếm trong phức chất Để xác định hàm lượng ion đất hiếm, chúng tôi tiến hành vô cơ hóa mẫu, sau

H

Ơ

complexon chất chỉ thị là Asenazo III. Được thực hiện tại phòng thí nghiệm Hóa Vô

N

đó xác định hàm lượng ion đất hiếm trong phức chất bằng phương pháp chuẩn độ

N

cơ - Khoa Hóa học - Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Để nghiên cứu cấu tạo của các phức chất, chúng tôi sử dụng phương pháp phổ

TP

hồng ngoại. Phổ hồng ngoại của các chất được ghi trên máy Impact 410 hãng

G N

http://daykemquynhon.ucoz.com

1.4.3. Phương pháp phân tích nhiệt

H Ư

Nghiên cứu tính bền nhiệt của các phức chất chúng tôi sử dụng phương pháp

TR ẦN

phân tích nhiệt. Giản đồ phân tích nhiệt của các phức chất được ghi trên máy Labsys TG - SETARAM (Nhật) trong môi trường không khí. Nhiệt độ được nâng

10 00

học, ĐHKHTN – ĐHQGHN.

B

từ nhiệt độ phòng đến 9000C với tốc độ đốt nóng 100C/phút, thực hiện tại Khoa Hóa 1.4.4. Phương pháp phổ khối lượng

Ó

A

Phương pháp phổ khối lượng được sử dụng để nghiên cứu dạng tồn tại, thành

-H

phần pha hơi và độ bền các ion mảnh của các phức chất. Phổ khối lượng của các

Ý

phức chất được ghi trên máy LC/MS - Xevo, hãng Water (Mỹ). Phức chất được hòa

-L

tan trong dung môi nước nóng. Áp suất khí phun 30 psi, nhiệt độ khí làm khô

ÁN

3250C, khí hỗ trợ ion hoá: N2, thực hiện tại phòng phổ khối, Viện Hóa học - Viện

TO

Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đại học Khoa học Tự Nhiên – ĐHQG Hà Nội (ĐHKHTN – ĐHQGHN).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Nicolet (Mỹ) trong vùng từ (400 ÷ 4000) cm-1. Thực hiện tại khoa Hóa học, trường

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

1.4.2. Phương pháp phổ hồng ngoại

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.4.5. Phương pháp phổ huỳnh quang Để mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo của đề tài trong lĩnh vực ứng dụng của

các phức chất benzoat đất hiếm nặng, chúng tôi tiến hành nghiên cứu khả năng phát quang của các phức chất tổng hợp được trong điều kiện nhiệt độ phòng. Các phép đo được tiến hành trên quang phổ kế huỳnh quang Horiba FL322, thực hiện tại Khoa Vật lý, ĐHKHTN – ĐHQGHN.

27

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 2 THỰC NGHIỆM, KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 2.1. Dụng cụ và hoá chất

Ơ

N

2.1.1. Dụng cụ

H Ư

N

- Cân phân tích điện tử.

- Máy khuấy từ.

- Máy lọc hút chân không.

B

2.1.2. Hóa chất

TR ẦN

- Bếp điện, tủ sấy, bình hút ẩm, tủ hút.

10 00

- Các oxit đất hiếm: Nd2O3, Sm2O3, Eu2O3, Gd2O3 (Nhật).

A

- Axit benzoic (Merk – Đức)

Ó

- Axit HCl đặc (36,5%), H2SO4 đặc (98%).

-H

- Dung dịch H2O2 (30%).

-L

Ý

- CH3COONa dạng tinh thể.

ÁN

- EDTA.

TO

- Asenazo III.

IỄ N

Đ

ÀN

- Ống chuẩn NaOH 0,1N.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

- Phễu lọc thủy tinh xốp.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

- Giấy thử pH.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

- Cốc thủy tinh chịu nhiệt dung tích 50 ml, 100 ml.

TP

.Q

- Pipet các loại 1ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml, 25 ml.

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

U

- Buret 25 ml.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Y

- Các loại bình định mức 50 ml, 100 ml, 250 ml, 500 ml, 1000 ml.

H

- Bình nón 100ml. Bình Kendan.

Tất cả các hóa chất đều đạt độ tinh khiết phân tích (PA).

2.2. Chuẩn bị hoá chất 2.2.1. Dung dịch LnCl3 Cân một lượng oxit ứng với 10 -4 mol Ln2O3 cho vào cốc chịu nhiệt 100ml, thêm một lượng dư axit HCl 36,5%. Khuấy và đun hỗn hợp cho đến khi thu được dung dịch trong suốt. Cô cạn dung dich để đuổi axit dư

28

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Phương trình phản ứng xảy ra như sau: Ln2O3 + 6HCl → 2LnCl3 + 3H2O

Ơ

Thêm nước cất và lắc đều, thu được dung dịch LnCl3 trong suốt có màu

N

(Ln3+: Nd3+, Sm3+, Eu3+, Gd3+)

H

đặc trưng của ion đất hiếm.

Y

N

2.2.2. Dung dịch EDTA 10-2M

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

đổi, để nguội. Cân chính xác 0,3720 gam EDTA trên cân điện tử (tương ứng

N

2.2.3. Dung dịch đệm axetat có pH ≈ 5

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

mức và lắc đều sẽ thu được dung dịch EDTA 10-2M.

TR ẦN

Để pha dung dịch đệm axetat có pH ≈ 5, cần pha dung dịch CH3COONa ~ 2M và dung dịch CH3COOH 2M như sau:

B

* Pha dung dịch CH3COONa ~ 2M: Cân 8,2 gam CH3COONa (ứng với

10 00

0,1 mol CH3COONa), hòa tan bằng một ít nước cất, chuyển vào bình định mức

Ó

-H

CH3COONa ~ 2M.

A

50 ml. Thêm nước cất đến vạch định mức và lắc đều sẽ thu được dung dịch * Pha dung dịch CH3COOH 2M: Lấy 5,7 ml dung dịch CH3COOH

-L

Ý

99,5% có d = 1,05 g/ml (ứng với 0,1 mol CH3COOH), chuyển vào bình định

ÁN

mức 50 ml, thêm nước cất đến vạch định mức và lắc đều thu được dung dịch

TO

CH3COOH 2M.

ÀN

* Lấy 50 ml dung dịch CH3COONa ~ 2M chuyển vào bình định mức 500

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

thêm nước cất đến 1/3 bình lắc đều cho tan hết. Cho nước cất đến vạch định

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

với 0,001 mol EDTA). Chuyển toàn bộ lượng cân vào bình định mức 100 ml,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Sấy EDTA tinh khiết trong tủ sấy ở nhiệt độ 800C đến khối lượng không

D

IỄ N

Đ

ml, sau đó thêm 28 ml dung dịch CH3COOH 2M và thêm nước cất đến vạch định mức, lắc đều sẽ thu được dung dịch đệm axetat có pH ≈ 5.

2.2.4. Dung dịch Asenazo III ~ 0,1% Cân 0,05 gam Asenazo III, chuyển vào cốc thủy tinh cỡ 100 ml, hòa tan bằng một ít nước cất, nhỏ từng giọt dung dịch Na2CO3 10% cho đến khi dung dịch có

29

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

màu xanh tím, đun nóng đến 600C. Sau đó nhỏ từng giọt dung dịch HCl loãng vào cho đến khi dung dịch có màu tím đỏ. Chuyển tất cả vào bình định mức 50 ml, thêm

2.2.5. Dung dịch NaOH 0,1M

H

Ơ

Chuẩn bị ống chuẩn NaOH 0,1N, sau đó chuyển toàn bộ dung dịch trong

N

nước cất đến vạch định mức, lắc đều được dung dịch Asenazo III ~ 0,1%.

Y

N

ống chuẩn vào bình định mức 1 lít rồi thêm nước cất đến vạch định mức ta thu

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.3. Tổng hợp các phức chất benzoat đất hiếm

N

G

Hoà tan 0,0733 gam (6.10-4 mol) axit benzoic (HBenz) trong 6ml dung

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

dịch NaOH 0,1M theo tỉ lệ mol HBenz : NaOH = 1 : 1, hỗn hợp được khuấy trên

TR ẦN

máy khuấy và đun nóng ở 600C cho đến khi thu được dung dịch Natri benzoat (NaBenz) trong suốt. Thêm từ từ 2.10-4 mol LnCl3 (Ln3+ : Nd3+, Sm3+, Eu3+,

B

Gd3+) vào dung dịch NaBenz. Hỗn hợp được khuấy trên máy khuấy ở nhiệt độ

10 00

phòng, pH ≈ 4 – 5, khoảng 3 – 4 giờ tinh thể phức chất từ từ tách ra. Lọc, rửa phức chất bằng nước cất trên phễu lọc thủy tinh xốp. Làm khô phức chất trong

Ó

A

bình hút ẩm đến khối lượng không đổi. Hiệu suất tổng hợp đạt 80 ÷ 85%.

-H

2.4. Phân tích hàm lượng ion đất hiếm trong phức chất

-L

Ý

Các phức chất đã tổng hợp đều được phân tích xác định hàm lượng ion đất

ÁN

hiếm. Phương pháp phân tích hàm lượng ion đất hiếm được tiến hành như sau:

TO

Cân một lượng chính xác mẫu nghiên cứu (0,020 ÷ 0,040) gam trên cân

ÀN

điện tử. Chuyển toàn bộ lượng cân vào bình Kendan. Thấm ướt mẫu bằng vài

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

tiến hành cụ thể như sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Các benzoat đất hiếm được tổng hợp mô phỏng theo tài liệu [10]. Cách

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

được 1 lít dung dịch NaOH 0,1M.

D

IỄ N

Đ

giọt H2SO4 đặc, sau đó đun trên bếp điện cho tới khi có khí SO2 bay ra. Để nguội, thêm 1 ÷ 2 ml H2O2 30%, tiếp tục đun nóng cho tới khi SO2 bay ra hết.

Cứ lặp lại như vậy cho tới khi thu được dung dịch trong suốt có màu đặc trưng của ion đất hiếm. Sau đó, chuyển toàn bộ dung dịch vào bình định mức 50 ml, thêm nước cất đến vạch định mức và lắc đều.

30

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hàm lượng ion đất hiếm Ln3+ được xác định dựa trên phản ứng tạo phức bền của Ln3+ với EDTA ở pH ≈ 5, chất chỉ thị là Asenazo III. - Nguyên tắc:

Ơ H

trình phản ứng xảy ra như sau:

Y

N

Ln 3+ + H2Ind → LnInd+ + 2H+

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

dịch Ln3+ cho vào bình nón 100 ml. Thêm khoảng 5 ml dung dịch đệm axetat

H Ư

có pH = 5. Thêm tiếp vào đó 2 ÷ 3 giọt chất chỉ thị Asenazo III, dung dịch có

TR ẦN

màu xanh. Đun nóng nhẹ dung dịch rồi sau đó chuẩn độ bằng dung dịch EDTA 10-3M, khi dung dịch có màu đỏ nho thì ngừng chuẩn độ.

B

Ghi số ml EDTA đã tiêu tốn, làm thí nghiệm 3 lần, sau đó lấy kết quả

10 00

trung bình.

Hàm lượng ion Ln3+ được tính theo công thức sau:

A

5.VEDTA .C EDTA .M Ln VEDTA .C EDTA 50 1 . .M . .100% = 3 Ln m m.V VLn 10

-H

3+

Ó

%Ln =



(%)

3+

3+

3+

Ý

Ln

-L

Trong đó:

3+

ÁN

VEDTA là thể tích dung dịch EDTA đã dùng chuẩn độ (ml).

TO

CEDTA là nồng độ mol/l của dung dịch EDTA (M).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- Cách tiến hành cụ thể như sau: Dùng pipet lấy chính xác V(ml) dung

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Tại điểm tương đương dung dịch chuyển màu từ xanh biếc sang đỏ nho.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

(H2Ind: Chất chỉ thị, H2Y2-: EDTA)

.Q

U

LnInd+ + H2Y2- → LnY- + H2Ind Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Dựa trên phản ứng tạo phức bền của ion Ln3+ với EDTA. Các phương

D

IỄ N

Đ

ÀN

MLn3+ là khối lượng mol của ion Ln3+ (Ln3+ : Nd3+, Sm3+, Eu3+, Gd3+) (g/mol)).

m là khối lượng mẫu đem phân tích (g).

VLn3+ là thể tích dung dịch Ln3+ đem chuẩn độ (ml).

Kết quả được trình bày ở bảng 3.1. Công thức giả thiết của phức chất

đưa ra được dựa trên cơ sở kết hợp dữ kiện phổ hấp thụ hồng ngoại, giản đồ phân tích nhiệt và phổ khối lượng của phức chất.

31

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 2.1. Hàm lượng ion kim loại trong các phức chất benzoat đất hiếm

26,97

26,52

2

[Sm2(Benz)6].H2O

28,74

28,45

3

[Eu2(Benz)6].H2O

29,01

28,67

4

[Gd2(Benz)6]

30,19

hồng ngoại của chúng. Phổ hồng ngoại của axit benzoic và các phức chất benzoat

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

được đưa ra ở các hình từ 2.1 đến 2.5. Kết quả được tóm tắt trong bảng 2.2.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

TR ẦN

Để nghiên cứu tính chất liên kết trong phức chất chúng tôi nghiên cứu phổ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.5. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phổ hồng ngoại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

TP

29,89

Kết quả phân tích hàm lượng ion đất hiếm trong các phức chất tương đối phù hợp với công thức giả thiết của các phức chất.

N

H

[Nd2(Benz)6].3H2O

Y

1

Ơ

Thực nghiệm(%)

N

Lý thuyết(%)

.Q

của các phức chất

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hàm lượng ion trung tâm

Công thức giả thiết

STT

Hình 2.1. Phổ hồng ngoại của axit HBenz 32

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Hình 2.2. Phổ hồng ngoại của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hình 2.3. Phổ hồng ngoại của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O

33

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

Hình 2.4. Phổ hồng ngoại của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Hình 2.5. Phổ hồng ngoại của phức chất [Gd2(Benz)6] Trên cơ sở so sánh phổ hồng ngoại của các phức chất với phổ hồng ngoại của axit benzoic tự do, chúng tôi quy kết các dải hấp thụ của các benzoat đất hiếm như trong bảng 2.2.

34

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 2.2. Các số sóng hấp thụ đặc trưng trong phổ hấp thụ hồng ngoại v(COOH) νas(COO-) νs(COO-)

1

HBenz

1678

_

2

[Nd2(Benz)6].3H2O

_

3

[Sm2(Benz)6].H2O

4 5

v(C=C)

v (CH)

1419

3068

1600

2827

1521

1400

3417

1593

3062

_

1519

1400

3500

1595

[Eu2(Benz)6].H2O

_

1519

1400

3437

[Gd2(Benz)6]

_

1521

1396

U

N

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Phổ hồng ngoại của axit benzoic xuất hiện dải hấp thụ ở 3068 cm-1, dải

TR ẦN

này được quy gán cho dao động hoá trị của nhóm OH trong COOH. Dải ở 1678 cm-1 có cường độ rất mạnh được quy gán cho dao động hoá trị bất đối xứng của liên kết C=O trong nhóm –COOH. Dải này có số sóng thấp chứng tỏ axit tồn tại

10 00

B

ở dạng dime. Dải ở 1419 cm-1 được quy gán cho dao động hoá trị đối xứng của nhóm −COO− . Dải ở 1600 cm-1 được quy gán cho dao động của liên kết C=C.

Ó

A

Trong phổ hồng ngoại của các phức chất xuất hiện các dải có cường độ

-H

mạnh ở vùng (1519 – 1521) cm-1, các dải này được quy gán cho dao động hóa

Ý

trị bất đối xứng của nhóm -COO-. Chúng bị dịch chuyển mạnh về vùng có số

-L

sóng thấp hơn so với vị trí tương ứng của nó trong phổ hồng ngoại của axit

ÁN

benzoic (1678 cm-1), chứng tỏ trong các phức chất không còn nhóm -COOH tự

TO

do mà đã hình thành sự phối trí của phối tử với ion đất hiếm qua nguyên tử oxi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

3062

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1595

3059

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

1595

Đ ẠO _

3059

G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

N

H

v(OH)

Ơ

Hợp chất

TP

STT

N

của phối tử và phức chất benzoat đất hiếm (cm -1)

ÀN

của nhóm -COOˉ làm cho liên kết C=O trong phức chất bị yếu đi. Các dải có

D

IỄ N

Đ

cường độ mạnh ở vùng (1396-1419) cm-1 được quy gán cho dao động hóa trị đối xứng của nhóm -COOˉ. Trong phổ hồng ngoại của các phức chất thấy rằng, giá trị hiệu các số sóng của các dao động bất đối xứng và đối xứng ((C=O) = as − s ) của nhóm -COO- nằm trong khoảng (119 ÷ 125) cm-1, chứng tỏ

khuynh hướng phối trí vòng hai càng là đặc trưng trong các benzoat đất hiếm.

35

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Các dải ở vùng (3059 - 3062) cm-1 được quy gán cho dao động hóa trị của liên kết C-H, các dải ở vùng (1593 - 1595) cm-1 được quy gán cho dao động hóa trị của liên kết C=C, các dải ở vùng (3417 – 3500) cm-1 trong phổ

N

hồng ngoại ở phức chất benzoat của Nd (III), Eu (III), Sm (III) được quy gán

H

Ơ

cho dao động hóa trị của nhóm OH trong nước kết tinh.

N

2.6. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phân tích nhiệt

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

Hình 2.6. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

2.6 ÷ 2.9. Kết quả được tóm tắt ở bảng 2.3.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

tích nhiệt. Giản đồ phân tích nhiệt của các phức chất được đưa ra ở các hình từ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Độ bền nhiệt của các phức chất được nghiên cứu bằng phương pháp phân

Hình 2.7. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O

36

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Hình 2.8. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hình 2.9. Giản đồ phân tích nhiệt của phức chất [Gd2(Benz)6]

37

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 2.3. Kết quả phân tích nhiệt của các phức chất benzoat đất hiếm

416

[Sm2(Benz)6].H2O

http://daykemquynhon.ucoz.com

508 108 3

[Eu2(Benz)6].H2O

472 610

[Gd2(Benz)6]

475

N Ơ H

N

Y

U 63,48

[Sm2(Benz)6] 1,72

1,89

Phân hủy H2O

Nd2O3

Phân hủy H2O

Sm2O3

59,89

66,7

62,35

[Eu2(Benz)6] 1,72

2,17

Phân hủy

Eu2O3

64,69

61,28

Phân hủy

Gd2O3

65,20

62,57

10 00

4

5,20

Ó

A

Nghiên cứu giản đồ phân tích nhiệt của các phức chất thấy rằng, đối với

-H

phức chất benzoat của Gd(III), dưới 1500C không xuất hiện hiệu ứng mất khối

-L

Ý

lượng trên đường TGA, chứng tỏ phức chất này không chứa nước. Kết quả này

ÁN

phù hợp với dữ liệu phổ hồng ngoại cho rằng phức chất benzoat của Gd(III) tồn

TO

tại ở trạng thái khan.

Trên giản đồ phân tích nhiệt của phức chất benzoat của Sm(III), Eu(III),

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2

[Nd2(Benz)6] 5,06

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

106

thuyết nghiệm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

705

Thực

.Q

470

Lý

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1 [Nd2(Benz)6].3H2O

H2O

mất (%)

Đ ẠO

118

phân huỷ

G

(0C)

Phần còn lại

N

cấu tử

ra hoặc

H Ư

độ tách

Phức chất

TR ẦN

TT

Khốí lượng

Cấu tử tách

B

Nhiệt

D

IỄ N

Đ

ÀN

Gd(III)3 đều xuất hiện hiệu ứng mất khối lượng trên đường TGA ở khoảng 1060C ÷ 1180C, chứng tỏ rằng các phức chất đều chứa nước hiđrat. Kết quả này hoàn toàn phù hợp với dữ liệu phổ hồng ngoại của các phức chất.

Trên giản đồ phân tích nhiệt các phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III), Gd (III) ở khoảng nhiệt độ từ 3000C đến 7000C, xuất hiện các hiệu ứng mất khối lượng trên đường TGA. Chúng tôi giả thiết, ở khoảng nhiệt độ từ 38

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3000C đến 7000C đã xảy ra quá trình phân hủy phức chất tạo ra sản phẩm cuối cùng là các oxit Ln2O3 (Ln : Nd, Sm, Eu, Gd).

Ơ

trăm mất khối lượng theo thực nghiệm khá phù hợp với kết quả tính toán lý

N

Từ kết quả phân tích nhiệt được đưa ra ở bảng 2.3, chúng tôi thấy phần

H

thuyết. Trên cơ sở đó, chúng tôi giả thiết sơ đồ phân hủy nhiệt của các phức

0

0

2

6

2

2

0

6

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

0

2

3

0

Đ ẠO

0

0

G

75 C [Gd2(Benz)6] ⎯4⎯ ⎯ → Gd 2O 3

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2.7. Nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phổ khối lượng

H Ư

Để nghiên cứu thành phần pha hơi và độ bền các ion mảnh của các phức

TR ẦN

chất, chúng tôi nghiên cứu phổ khối lượng của chúng. Phổ khối lượng của các phức chất được đưa ra ở các hình từ 2.10 ÷ 2.13. Các mảnh ion giả thiết của các

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

phức chất được trình bày ở bảng 2.4.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

08 C 72 C−610 C [Eu2(Benz)6].H2O ⎯1⎯ ⎯ → [Eu 2(Benz) 6] ⎯4⎯ ⎯ ⎯⎯ → Eu 2O 3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0

.Q

0

U

18 C 70 C−705 C [Nd2(Benz)6].3H2O ⎯1⎯ ⎯ → [Nd2(Benz) 6] ⎯4⎯ ⎯ ⎯⎯ → Nd 2O 3 106 C [Sm (Benz) ].H O ⎯⎯⎯→ [Sm (Benz) ] ⎯4⎯ 16 C−508 C ⎯ ⎯⎯ → Sm O

Y

N

chất như sau:

Hình 2.10. Phổ khối lượng của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O 39

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Hình 2.11. Phổ khối lượng của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hình 2.12. Phổ khối lượng của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O

40

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

ÀN

Đ

1

ÁN

TO

A

Ó

-H

chất

B

Phức

m/z

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Hình 2.13. Phổ khối lượng của phức chất [Gd2(Benz)6]

Bảng 2.4. Các mảnh ion giả thiết trong phổ khối lượng của các phức chất benzoat đất hiếm

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Mảnh ion Tần

suất (%)

84

963

67

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1050 MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Stt

[Nd2(Benz)6].3H2O

IỄ N

D

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

41

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

-H

543

A

Ó B

10 00

G

N

H Ư

628

TR ẦN

Đ ẠO

Y

877

U

.Q

N

Ơ

H

N

m/z Mảnh ion

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

48

100

456

75

373

17

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

chất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

1 [Nd2(Benz)6].3H2O

Stt Phức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

34

42

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H

889

B

10 00 TR ẦN G

N

974

H Ư

Đ ẠO

Y

1062

U

.Q

N

Ơ

H

N

m/z Mảnh ion

634

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

27

15

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

chất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

2 [Sm2(Benz)6].H2O

Stt Phức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

50

42

43

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

ÁN

3

-L

B

10 00

360

TR ẦN G

465

N

H Ư

Đ ẠO

1066

978

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

32

20

77

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

Ơ

H

N

549

Y

U

.Q

Mảnh ion

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

m/z

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

A

Ó

chất

-H

Phức

Ý

2 [Sm2(Benz)6].H2O

Stt

[Eu2(Benz)6].H2O

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

100

32

44

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00

G

N

H Ư

636

TR ẦN

Đ ẠO

Y

893

U

.Q

N

Ơ

H

N

m/z Mảnh ion

551

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

50

100

467

57

378

28

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

chất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

3 [Eu2(Benz)6].H2O

Stt Phức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

18

45

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00

G

N

H Ư

989

TR ẦN

Đ ẠO

Y

U

1075

.Q

N

Ơ

H

N

m/z Mảnh ion

903

675

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

92

92

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

chất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

4 [Gd2(Benz)6]

Stt Phức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

100

24

46

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

ÁN

TO

A

Ó

-H

4 498

10 00 TR ẦN G

N

555

H Ư

Đ ẠO

Mảnh ion

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

64

72

471 100

383

36

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

Ơ

H

N

641

Y

U

.Q

m/z

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

chất

B

[Gd2(Benz)6]

Stt Phức

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tần

suất (%)

20

47

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trong phổ khối lượng, giả thiết về các mảnh ion được tạo ra trong quá trình bắn phá dựa trên quy luật chung về quá trình phân mảnh của các

Ơ

Kết quả phổ khối lượng cho thấy thành phần pha hơi của 4 phức chất

N

cacboxylat đất hiếm [32].

H

tương đối giống nhau, đều gồm chủ yếu sự có mặt của sáu loại ion mảnh, sáu

Y

N

loại ion mảnh này tương ứng với xuất hiện sáu pic có cường độ mạnh. Pic thứ

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ứng với các phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III) và Gd(III). Các giá

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

phức chất đều tồn tại ở trạng thái đime [Ln2(Benz)6]. Pic thứ hai có m/z lần lượt

Sm(III),

Eu(III)

và

Gd(III)

có

công

thức

ion

phân

tử

TR ẦN

Nd(III),

H Ư

là 963, 974, 978, 989 tương ứng với các mảnh ion phức chất benzoat của [Ln2(C6H5COO)2C6H5CO)4O – H]-. Pic thứ ba có m/z lần lượt là 876, 889, 893,

B

903 tương ứng với các mảnh ion phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III),

10 00

Eu(III) và Gd(III) có công thức ion phân tử [Ln 2(C6H5COO)5 – H]-. Pic thứ tư

A

có m/z lần lượt là 628, 634, 636, 641 tương ứng với các mảnh ion phức chất

Ó

benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III) và Gd(III) có công thức ion phân tử

-H

[Ln(C6H5COO)4 – H]-. Pic thứ năm có m/z lần lượt là 543, 549, 551, 555 tương

-L

Ý

ứng với các mảnh ion phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III) và

ÁN

Gd(III) có công thức ion phân tử [Ln(C6H5COO)3 + 2H2O – H]-. Pic thứ sáu có

TO

m/z lần lượt là 456, 465, 467, 471 tương ứng với các mảnh ion phức chất

ÀN

benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III) và Gd(III) công thức ion phân tử

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

– H]- của các phức chất. Kết quả này cho thấy, trong điều kiện ghi phổ các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

trị này ứng đúng với khối lượng của các ion phân tử dime [Ln2(Benz)6 + 2H2O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

nhất có m/z lớn nhất đạt các giá trị lần lượt là 1050, 1062, 1066 và 1075 tương

D

IỄ N

Đ

[Ln(C6H5CO)4 – H]-. ((Ln theo thứ tự làn lượt là : Nd, Sm, Eu, Gd)

48

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00

[Ln2(C6H5COO)2C6H5CO)4O – H]-

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L [Ln2(Benz)6 + 2H2O – H]-

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Công thức cấu tạo của 6 ion phân tử được giả thiết như sau:

[Ln2(C6H5COO)5 – H]-

49

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Ln(C6H5COO)3 + 2H2O – H]-

B

Từ kết quả phổ khối lượng, kết hợp với các dữ kiện của phổ hồng ngoại,

10 00

chúng tôi giả thiết rằng bốn phức chất đã tổng hợp đều là các phức chất hai

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

nhân, ion đất hiếm có số phối trí 6, với công thức cấu tạo giả thiết như sau:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

(Ln: Nd, Sm, Eu, Gd)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

[Ln(C6H5CO)4 – H]-

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

[Ln(C6H5COO)4 – H]-

(Ln: Nd, Sm, Eu, Gd) 50

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.8. Nghiên cứu khả năng phát huỳnh quang của các phức chất Để nghiên cứu ảnh hưởng của phối tử benzoat đến khả năng phát huỳnh

Ơ

chất với các năng lượng kích thích phù hợp. Phổ huỳnh quang của các phức

N

quang của các phức chất chúng tôi nghiên cứu phổ huỳnh quang của các phức

-L

Đối với phức chất neodim benzoat, khi được kích thích bởi bức xạ tử

ÁN

ngoại ở 350 nm, phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất neodim benzoat xuất

TO

hiện ở vùng từ 350 ÷ 550nm với một cực đại phát xạ duy nhất ở 430 nm, sự

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Ý

Hình 2.14. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Nd2(Benz)6].3H2O

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

chất được trình bày ở các hình từ 2.14 ÷ 2.17.

3/ 2

9/ 2

D

IỄ N

Đ

ÀN

phát xạ này có cường độ rất mạnh (hình 2.14), ứng với sự phát xạ ánh sáng tím, sự phát xạ này tương ứng với chuyển dời 4 F − 4 I của ion Nd3+ [39].

51

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

A

huỳnh quang rất mạnh ở vùng 350 ÷ 750 nm với năm dải phát xạ rực rỡ ở 402

-H

Ó

nm, 563 nm, 595 nm, 645 nm và 710 nm. Các dải phát xạ này tương ứng với sự xuất hiện ánh sáng vùng tím (402 nm), vùng lục (563 nm), vùng cam (595 nm)

7/ 2

5/ 2

5/ 2

5/ 2

G5/ 2 − 6 H7/ 2 (596 nm), 4 G 5/ 2 − 6 H9/ 2 (643 nm), 4 G 5/2 − 6 H11/2 (710 nm) của ion

TO

4

ÁN

-L

Ý

và vùng đỏ (645 nm; 710 nm). Các dải phát xạ này được quy gán tương ứng cho sự chuyển dời 4 F − 6 H (403 nm), 4 G − 6 H (561 nm),

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

Dưới kích thích tử ngoại ở 325 nm, phức chất Samari benzoat phát xạ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

B

Hình 2.15. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Sm2(Benz)6].H2O

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

595 nm và màu đỏ ở 645 nm có cường độ mạnh nhất (hình 2.15)

D

IỄ N

Đ

ÀN

Sm3+ [38]. Trong số năm dải phát xạ thì cực đại phát xạ ánh sáng màu cam ở

52

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

quang của phức chất europi benzoat xuất hiện ở vùng từ 575 ÷ 720 nm. Phức

Ó

A

chất này phát xạ huỳnh quang với năm cực đại phát xạ hẹp và sắc nét liên tiếp ở

-H

593 nm, 617 nm, 653 nm, 689 nm và 700 nm, trong đó cực đại phát xạ ở 653

Ý

nm có cường độ rất yếu, hai cực đại phát xạ ở 593 nm và 700 nm có cường độ

-L

trung bình, còn cực đại phát xạ ở 617 có cường độ mạnh nhất. Ứng với các dải

ÁN

phát xạ này là sự xuất hiện ánh sáng rực rỡ của miền trông thấy : vùng cam

TO

(593 nm; 617 nm) và vùng đỏ (653 nm, 689 nm, 700 nm). Các dải phổ này

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

Khi bị kích thích bởi năng lượng tử ngoại ở 393 nm, phổ phát xạ huỳnh

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 2.16. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Eu2(Benz)6].H2O

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

D

IỄ N

Đ

ÀN

5 7 5 7 được quy gán tương ứng cho sự chuyển dời D 0 − F1 (593 nm), D 0 − F2

(617 nm), 5 D 0 − 7 F3 (653 nm),

5

D 0 − 7 F4 (689 nm),

5

D0 − 7 F5 (700 nm),

của ion Eu3+ (Hình 2.16) [39].

53

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ngoại ở 325 nm, phức chất này phát ra một dải phát xạ có cường độ phát xạ

A

tương đối mạnh, rộng trong vùng 350-650 nm (hình 2.17), đỉnh phát xạ ở 450

-H

Ó

nm, thuộc vùng ánh sáng lam chàm, sự phát xạ này phù hợp với chuyển mức năng lượng 6 P − 8 S của Gd3+ [39]

Ý

7/2

7/2

-L

Kết quả phổ huỳnh quang của bốn phức chất cho thấy, khả năng phát

ÁN

quang của hai phức chất samari benzoat và europi benzoat là mạnh nhất đều

TO

gồm 5 dải phát xạ hẹp, sắc nét và rực rỡ ở vùng ánh sáng trông thấy. Còn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

Đối với phức chất gadolini benzoat, khi được bức xạ bởi năng lượng tử

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 2.17. Phổ phát xạ huỳnh quang của phức chất [Gd2(Benz)6]

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

tương tự nhau chỉ xuất hiện một dải phát xạ ở vùng ánh sáng tím và chàm.

D

IỄ N

Đ

ÀN

phổ huỳnh quang của phức chất neodim benzoat và gadolini benzoat là

54

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Có thể giải thích cơ chế phát xạ huỳnh quang của các phức chất như sau [39]: Khi nhận được năng lượng kích thích, các phối tử chuyển từ trạng thái

Ơ

thái triplet của phối tử sang Ln(III); cuối cùng là ion Ln3+ chuyển từ trạng thái

N

singlet sang trạng thái triplet; tiếp theo là quá trình chuyển năng lượng từ trạng

H

kích thích về trạng thái cơ bản và phát xạ ánh sáng đặc trưng của ion đất hiếm.

Y

N

Như vậy, các ion đất hiếm Ln3+ có khả năng phát huỳnh quang khi nhận

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

và ở 393 nm (Eu3+) để chuyển lên trạng thái kích thích, sau đó là các quá trình

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

một cách có hiệu quả khả năng phát quang của các ion đất hiếm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

huỳnh quang. Các kết quả này chứng tỏ trường phối tử benzoat đã ảnh hưởng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

phục hồi xuống những mức năng lượng thấp hơn mang lại các quá trình phát

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

được năng lượng kích thích tử ngoại ở 325 nm (Sm3+, Gd3+), ở 350 nm (Nd3+)

55

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

KẾT LUẬN Từ những kết quả nghiên cứu, chúng tôi rút ra các kết luận sau:

Ơ

chúng có công thức phân tử là [Nd2(Benz)6].3H2O; [Ln2(Benz)6].H2O (Ln: Sm,

N

1. Đã tổng hợp được 4 phức chất hai nhân benzoat của 4 nguyên tố đất hiếm,

H

Eu) và [Gd2(Benz)6].

Y

N

2. Đã phân tích hàm lượng đất hiếm trong các phức chất bằng phương pháp

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ngoại. Kết quả thu được đã xác nhận sự tạo thành liên kết giữa phối tử và các

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

3. Đã nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phân tích nhiệt. Kết quả cho

H Ư

thấy 3 phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III) và Eu(III) đều chứa nước hiđrat,

TR ẦN

phức chất benzoat của Gd(III) ở trạng thái khan. Các phức chất đều kém bền nhiệt và đã đưa ra sơ đồ phân huỷ nhiệt của chúng.

B

4. Đã nghiên cứu các phức chất bằng phương pháp phổ khối lượng, kết quả cho

10 00

thấy trong pha hơi của bốn phức chất đều xuất hiện các ion mảnh có m/z ứng

A

đúng với khối lượng ion phân tử của phức chất [Ln2(Benz)6 + 2H2O – H]-

-H

Ó

(Ln3+: Nd3+, Sm3+, Eu3+ và Gd3+). Thành phần pha hơi của 4 phức chất tương tự nhau, đều gồm chủ yếu sự có mặt của 6 loại ion mảnh có tần suất rất lớn. Đã

-L

Ý

đưa ra công thức cấu tạo giả thiết của phức chất hai nhân với số phối trí 6 của

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

ion đất hiếm:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

trí hai càng bền vững.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

ion đất hiếm qua nguyên tử oxi của nhóm COOˉ, phức chất tạo ra có kiểu phối

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

phân tích thể tích; Đã nghiên cứu các sản phẩm bằng phương pháp phổ hồng

56

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

5. Đã nghiên cứu các phức chất benzoat bằng phương pháp phổ huỳnh quang, kết quả cho thấy cả bốn phức chất benzoat của Nd(III), Sm(III), Eu(III) và

Ơ

lượng phù hợp. Khả năng phát quang của các phức chất là do các tâm phát

N

Gd(III) đều có khả năng phát huỳnh quang khi được kích thích bởi các năng

H

quang Ln3+ nhận được năng lượng từ nguồn kích thích thông qua ảnh hưởng rất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

lớn của trường phối tử.

57

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TÀI LIỆU THAM KHẢO I. Tiếng Việt

Ơ

hợp tạo thành trong hệ ion đất hiếm (III)-đibenzoylmetan- bazơ hữu cơ và

N

1. Nguyễn Hoa Du (2001), Tổng hợp và nghiên cứu tính chất các phức hỗn

H

khả năng ứng dụng của chúng, Luận án Tiến sĩ hóa học, Đại học Quốc Gia

Y

N

Hà Nội.

3. Nguyễn Hữu Đĩnh, Trần Thị Đà (1999), Ứng dụng một số phương pháp

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

phổ nghiên cứu cấu trúc phân tử, NXBGD, Hà Nội.

H Ư

4. Nguyễn Hữu Đĩnh, Đỗ Đình Rãng (2003), Hóa học hữu cơ, Tập 2, NXB

TR ẦN

Giáo Dục, Hà Nội.

5. Vũ Đăng Độ, Triệu Thị Nguyệt (2008), Hóa học vô cơ, Quyển 2 (Các

B

nguyên tố d và f), NXB Giáo dục.

10 00

6. Lâm Thị Kiều Giang, Nguyễn Vũ, Trần Kim Anh, Trần Thu Hương, Lê

A

Quốc Minh (2015), "Nghiên cứu chế tạo và tính chất của các hạt nano

-H

Ó

SiO2NaYF4: Er 3+, Yb 3+ cấu trúc lõi/vỏ để điều khiển các phát xạ chyển đổi

-L

233-237.

Ý

ngược trong vùng xanh lá cây đến đỏ", Tạp chí Hoá học, T. 53(3E12), tr.

ÁN

7. Lê Tiến Hà, Nguyễn Tư, Trịnh Xuân Anh, Nguyễn Thị Kim Liên, Nguyễn

TO

Đức Trung Kiên, Phạm Thành Huy (2014), “Ảnh hưởng của nhiệt độ và tỉ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

T.50(5B), tr. 62-66.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

chất của một số nguyên tố đất hiếm với axit lactic”, Tạp chí Hóa học,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

2. Lưu Minh Đại, Nguyễn Thành Anh (2012), “Tổng hợp và nghiên cứu phức

D

IỄ N

Đ

ÀN

lệ pha tạp Eu lên cấu trúc và tính chất quang của bột huỳnh quang Sr5Cl(PO4)3/Sr3(PO4)2 tổng hợp bằng phương pháp đồng kết tủa, Tạp chí Hóa học, T.52(5A), tr. 291-295.

8. Lê Chí Kiên, Hóa học phức chất, NXB ĐHQGHN, Hà Nội, 2007.

58

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

9. Nguyễn Thị Hiền Lan (2009), Tổng hợp cacboxylat của một số NTĐH có khả năng thăng hoa và nghiên cứu tính chất, khả năng ứng dụng của chúng,

Ơ

10. Nguyễn Thị Hiền Lan, Đào Thu Hương (2015), "Tổng hợp và nghiên cứu

N

Luận án Tiến sĩ hóa học, Đại học Quốc Gia Hà Nội.

H

tính chất phức chất 2-Thiophenaxetat của một số nguyên tố đất hiếm nhẹ",

Y

N

Tạp chí Hoá học, T. 53(3E12), tr. 51-55.

H Ư

Tạp chí Hóa học, T.49(3A), tr. 173-176.

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

thanh nano phát quang CePO4: Tb tổng hợp bằng phương pháp thủy nhiệt”,

TR ẦN

13. Hoàng Nhâm (2002), Hóa học vô cơ tập 3, NXB Giáo Dục, Hà Nội.

14. Hồ Viết Quý (1999), Các phương pháp phân tích quang học trong hoá học,

B

Đại học Quốc Gia Hà Nội.

10 00

15. Phạm Đức Roãn, Hoàng Văn Đông, Nguyễn Thị Thu Trang, Nguyễn Vũ

A

(2014), "Tổng hợp vật liệu bằng phương pháp phản ứng nổ và tính chất cuả

-H

Ó

Yb2O3:Ho3+ kích thước nanomet", Tạp chí Hoá học, T. 52(5A), tr. 1-4.

16. Phạm Đức Roãn, Hoàng Văn Thiều, Bùi Thị Kim Cúc, Trần Thị Kim Chi,

-L

Ý

Nguyễn Vũ (2015), "Tổng hợp vật liệu nano phát quang Gd 2O3:Eu bằng

ÁN

phương pháp phản ứng nổ", Tạp chí Hoá học, T. 53(3E12), tr. 403-406.

TO

17. Võ Văn Tân, Võ quang Mai, Trần Dương (2011), “Nghiên cứu chế tạo vật

D

IỄ N

Đ

ÀN

liệu phát quang pha tạp europi và neodim”, Tạp chí Hóa học, T.49(3A), tr.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

12. Đinh Xuân Lộc, Nguyễn Vũ, Lê Quốc Minh (2011), “Huỳnh quang của

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

tố đất hiếm", Tạp chí Hoá học, T. 53(3E12), tr. 47-50.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

cứu khả năng phát quang phức chất 2-hyđroxynicotinat của một số nguyên

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

11. Nguyễn Thị Hiền Lan, Phạm Thị Quỳnh Nga (2015), "Tổng hợp và nghiên

164-168.

18. Hoàng Hữu Tân, Nguyễn Văn Kiên, Hoàng Thị Kiều Nguyên, Lê Xuân Thành (2012), “Tổng hợp và tính chất phát quang của Y2O3 pha tạp europi có bổ xung K+”, Tạp chí Hóa học, T.50 (5B), tr. 307-310.

59

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

19. Lê Xuân Thành, Hoàng Hữu Tân, Nguyễn Văn Kiên (2012), “Tổng hợp và tính chất phát quang của nano ytri oxit pha tạp europi ”, Tạp chí Hóa học,

Ơ

20. Lê Xuân Thành, Hoàng Hữu Tân, Nguyễn Văn Kiên (2012), “Tổng hợp và

N

T.50 (5B), tr. 303-306.

H

tính chất phát quang Y2O3 : Tb3+ không và có bổ sung các ion Li, Na và K”,

Y

N

Tạp chí Hóa học, T.50 (5B), tr. 311-313.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

phức chất của ecbi, tuli với hỗn hợp phối tử asparagin và o-phenantrolin ",

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Tập 1 và tập 2, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.

H Ư

23. Nguyễn Tư, Nguyễn Trí Tuấn, Đào Xuân Việt, Phạm Thị Lan Hương,

TR ẦN

Nguyễn Thị Lan, Nguyễn Đức Dũng, Đỗ Quang Trung, Trịnh Xuân Anh, Phạm Thành Huy, Nguyễn Đức Chiến (2014), “Tính chất quang của vật

B

liệu ZnO pha tạp cacbon được chế tạo bằng phương pháp nghiền bi hành

10 00

tinh năng lượng cao”, Tạp chí Hóa học, T.52(5A), tr. 280-284.

A

24. Nguyễn Trọng Uyển (1979), Giáo trình chuyên đề các nguyên tố đất hiếm,

Ý

II. Tiếng Anh

-H

Ó

Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

-L

25. Cooper, James L. (Longview, TX, US) (1987), Recovery of rhodium and

ÁN

cobalt low pressure oxo catalyst, U. S. Pat. 4 390 473.

TO

26. Desheng Zhu, Congkai Wang, FengJiang (2018), “White light-emitting

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ba0.05Sr0.95WO4:Tm3+ Dy3+ phosphors”, Journal of Rare Earths, Volume 36,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

22. Nguyễn Đình Triệu (2001), Các phương pháp phân tích vật lý và hóa học,

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Tạp chí phân tích Hoá, Lý và Sinh học, T. 20(4), tr. 250-255.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

21. Lê Hữu Thiềng, Trần Tuyết Nhung (2015), "Tổng hợp, nghiên cứu tính chất

Issue 4, April 2018, Pages 346-352.

27. Grodzicki A., Lakomska I., Piszczek P., Szymanka I., Szlyk E. (2005), ''Copper (I), silver (I) and gold (I) carboxylate complexes as precursors in chemical vapour deposition of thin metallic films'', Coordination Chemistry Review, Vol. 249, pp. 2232-2258.

60

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

28. Hai-yan Zhang, Jian-Jun Zhang, Ning Re, Su – Ling Xu, Yong-Hua Zhang, Liang Tian, Hui-Hua Song (2008), "Synthesis, crystal structure and thermal decomposition kinetics of Sm(III) with 2,4-dichloro benzoate and 2,2'-

Ơ

N

Bipyridine", Journal of Alloys and compounds, Vol. 466, pp. 282-286.

N

H

29. Hai-yan Zhang, Jian-Jun Zhang, Ning Re, Su-Ling Xu, Liang Tian, Ji-Hai

Y

Bai (2008), "Synthesis, crystal structure and thermal decomposition

TP

Alloys and compounds, Vol. 464, pp. 277-281.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Legnanic, Marco Cremonac (2011), "Synthesis, structural characterization,

H Ư

and photo and electroluminescence of a novel terbium(III) complex:

TR ẦN

{Tris(acetylacetonate)[1,2,5]thiadiazolo[3,4-f][1,10]phenanthroline} terbium(III)", Inorganica Chimica Acta, Vol. 365, pp. 152-158

B

31. Kathyne Esperdy and Donald D. Shillady (2001), ''Simulated Infrared

10 00

spectra of Nd (III) and Gd (III) cholorides and cacboxylate complexes using

-H

Ó

pp. 1547 - 1552.

A

effective core potentiates in GAMESS'', J. Chem. Inf. comput. Sci., Vol. 41,

(2008)

-L

P.

Ý

32. Kotova O. V., Eliseeva S. V., Lobodin V. V., Lebedev A. T., Kuzmina N. ''Direct

laser

desorption/ionization

mass

spectrometry

ÁN

characterization of some aromantic lathanide carboxylates", Journal of

TO

Alloys and Compound, Vol. 451, pp. 410-413.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Bechtoldb, Alessandra Pereirab, Welber Gianini Quirinoc, Cristiano

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

30. Hugo Gallardoa, Gilmar Contea, Adailton J. Bortoluzzia, Ivan H.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

mechanism of the complex [Sm(p-BrBA)3Bipy.H2O]2.H2O", Journal of

D

IỄ N

Đ

ÀN

33. Linyan Yang, Yanping Zhang, Liwei Hu, Yunhe Zong, RuiliZhao, TianmingJin, WenGu (2018), “Synthesis, characterization and cell imaging properties of rare earth compounds based on hydroxamate ligand, Journal of Rare Earths”, Volume 36, Issue 4, April 2018, Pages 418-423.

34. M. Burak Coban, Ugur Erkarslan, Gorkem Oylumlouglu, Muhittin Aygun, Hulya (2016), "Hydrothermal synthesis, crystal structure and 61

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

photoluminescent properties 3D Holmiun (III) coordination polymer", Inorganica Chimica Acta, Vol. 447, pp. 87-91.

35. Mariana A. Katkova, Alexander V. Borisov, Georgy K.Fukin, Eugeny V.

Ơ

N

Baranor, Anatoly S. Averyushkin, Alexei G. Vitukhnovsky, Mikhail N.

N

H

Bochkarev (2006), " Synthesis and luminescent properties of lanthanide

Y

homoleptic mercaptothi(ox)azolate complexes: Molecular structure of

TP

36. Ponnuchamy Pitchaimani, Kong Mun Lo, Kuppanagounder P. Elango

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Polyhedron, Vol. 93, pp. 8-16.

H Ư

37. Tadashi Arii, Akira Kishi, Makoto Ogawa and Yutaka Sawada (2001),

TR ẦN

''Thermal decomposition of Cerium(III) acetate by a three-dimensional thermal analysis'', Analytical Sciences, Vol 18, pp.674-678.

B

38. Wilkinson S. G., Gillard R. D., McCleverty J. A. (1987), Comprehensive

10 00

Coordination Chemistry, Vol. 2, Pergamon Press, Oxford - New York -

A

Beijing - Frankfurt - Sydney - Tokyo- Toronto, pp. 435-440.

-H

Ó

39. Yasuchika Hasegawa, Yuji Wada, Shozo Yanagida (2004), ''Strategies for

Ý

the design of luminesent lanthanide (III) complexes and their photonic

ÁN

202.

-L

applications'', Journal of photochemistry and Photobiology, Vol.5, pp. 183-

TO

40. Yang Jing, He Qizhuang, Min Hui, Li Hexing (2006), “Studies on the

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

application of lanthanide (III) piperidine dithiocarbamate complexs",

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

(2015), "Synthesis, crystal structures, luminescence properties and catalytic

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Ln(mbt)3 (Ln = Eu, Er)", Inorganica Chimica Acta, Vol. 359, pp. 4289-4296.

D

IỄ N

Đ

ÀN

spectra and antibacterial properties of rare earth dinuclear complexes with L-phenylalanine and o-phenanthroline”, Materials letters, Vol. 60(3), PP. 317 – 320.

41. Yi-Bo

Wang,

Chang-Yan

Sun,

et.

al.

(2005),

''Synthesis

and

characterization of new polynuclear lanthannide coordination polimers with 4,4'-oxybis(benzoic acid)'', Polyhedron, Vol. 24, pp. 823-830.

62

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial