THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT THIOCARBAMATE - NHÓM 6 - LỚP 10CMT

ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP HCM

KHOA MÔI TRƯỜNG LỚP 10CMT

Môn: ĐỘC HỌC MÔI TRƯỜNG Đề tài:

GVHD: Nguyễn Như Bảo Chính

Nhóm 6 Năm học 2012-2013

1

THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT A.PHẦN CHUNG : KHÁI NIỆM:

I.

Thuật ngữ "Thuốc bảo vệ thực vật" (TBVTV), được dùng như “Hóa chất bảo vệ thực vật” (HCBVTV) hay "chất trừ vật hại hay dịch hại" hoặc như người nông dân quen gọi "thuốc trừ sâu", là tên gọi chung cho cả thuốc trừ sâu, bệnh cây, thuốc trừ mốc, mọt, kiến mối... dùng trong ngành nông nghiệp nước ta. Dù với bất kì tên gọi nào thì các chất trên đều có tác hại cho sức khỏe con người mà nhiệm vụ của nhà độc học môi trường phải nghiên cứu.

Là những nhóm lớn các chất hóa học tổng hợp được dùng để kiểm soát các loại côn trùng, sâu bệnh và động vật có hại, bảo vệ cây trồng trong nông lâm nghiệp và y tế.

PHÂN LOẠI:

II.

1. Phân loại thuốc BVTV theo mục đích sử dụng • Insecticides : Diệt côn trùng và các loài chân đốt • Herbicides : Diệt cỏ dại và các loại thực vật phát triển không mong muốn • Fungicides : Diệt nấm (bao gồm nấm làm rụi cây, nấm mốc sương, nấm gỉ, mốc meo) • Acaricides (miticides) : Diệt loài bộ ve bọ, nhện • Rodenticides : Diệt chuột và các loài gặm nhấm • Nematicides : Diệt các loài tuyến trùng (vi sinh giống sâu giun, gây hại rễ cây) • Molluscicides : Diệt các loài sên, ốc • Algicide : Kiểm soát tảo trong hồ, kênh mương, bể chứa • Biocides (Antimicrobials) : Diệt vi sinh vật (vi khuẩn, virus) 2

• Ocvicides :Diệt trứng sâu bọ, ve bét • Disinfectants and santitizers : Hóa chất diệt trùng, khử hoạt tính vi sinh gây bệnh • Attractants :Thuốc thu hút côn trùng, loài gặm nhấm vào bẫy (không bao gồm thực phẩm) • Repellents : Thuốc xua đuổi sinh vật, nhất là muỗi và chim • Pheromones : Hóa chất sinh học phá vỡ hoạt động giao phối tự nhiên của côn trùng • Defoliants : Hóa chất làm rụng lá, thường để thuận tiện thu hoạch • Desiccants : Hóa chất làm khô mô tế bào thực vật, thường để diệt cỏ • Insect growth regulators : Hóa chất phá vỡ quá trình sinh trưởng, các quá trình sống khác của côn trùng • Plant growth regulators : Hóa chất thúc đẩy quá trình phát triển, ra hoa, nẩy mầm, ra quả của thực vật.

2. Phân loại theo nguồn gốc a) Thuốc BVTV hóa học: • Vô cơ: -

Hỗn ợp Bordeaux

-

Hợp chất Arsen

• Hữu cơ: -

Clor hữu cơ: DDT, 666…nhóm này có độ độc cấp tính tương đối thấp nhưng tồn lưu lâu trong cơ thể người, động vật và môi trường, gây độc mãn tính nên nhiều sản phẩm bị cấm hoặc hạn chế sử dụng.

-

Phosphat hữu cơ: Wofatox Bi-58… độ độc cấp tính của các loại thuốc thuộc nhóm này tương đối cao nhưng mau phân hủy trong cơ thể người và môi trường hơn so với nhóm clo hữu cơ.

3

Carbamate : Mipcin, Bassa, Sevin… đây là thuốc được dùng rộng rãi bởi vì thuốc

-

tương đối rẻ tiền, hiệu lực cao, độ độc cấp tính tương đối cao, khả năng phân hủy tương tư nhóm lân hữu cơ.

Pyrethroid: Decis, Sherpa, Sumicidine, nhóm này dễ bay hơi và tương đối mau

-

phân hủy trong môi trường và cơ thể người.

-

Lưu huỳnh hữu cơ

-

Thyocyanates

-

Dinitrophenol

........... b) Thuốc BVTV sinh học: • Thuốc vi sinh • Plant-incorporated-protectants (PIPs) • Thuốc sinh hóa 3. Phân loại theo đường xâm nhập - Thuốc xâm nhập qua da, qua đường tiêu hóa, qua đường hô hấp.

4. Phân loại theo độc tính • Ia: Cực độc

III.

• Ib:

Rất độc

• II:

Độc vừa

• III:

Độc nhẹ

• IV:

Loại sản phẩm không gây độc cấp khi sử dụng bình thường

CÁC DẠNG THUỐC BVTV

Dạng thuốc

Chữ viết tắt

Thí dụ

Ghi chú

4

Nhũ dầu

ND, EC

Tilt

ND, Thuốc ở thể lỏng, trong

250

Basudin

40

EC, suốt.

DC-Trons Plus 98.8 EC Dung dịch

DD, SL, L, Bonanza AS

DD, Hòa tan đều trong nước,

100

Baythroid

Dễ bắt lửa cháy nổ

SL, không chứa chất hóa sữa

5

Glyphadex 360 AS hòa BTN, BHN, Viappla

Bột nước

WP,

DF, Vialphos

WDG, SP

10

BTN, Dạng bột mịn, phân tán

80

BHN, trong nước thành dung dịch

Copper-zinc

WP, huyền phù

85

Padan 95 SP Huyền phù HP, FL, SC

Appencarb super 50 FL, Lắc đều trước khi sử dụng Carban 50 SC

Hạt

H, G, GR

Basudin

H, Chủ yếu rãi vào đất

10

Regent 0.3 G Viên

Thuốc

P

BR, D

Orthene

97

Pellet, Chủ yếu rãi vào đất, làm bả

Deadline 4% Pellet

mồi.

Karphos 2 D

Dạng bột mịn, không tan

phun bột

trong nước, rắc trực tiếp

Chú thích: ND: Nhủ Dầu, EC: Emulsifiable Concentrate.

DD: Dung Dịch, SL: Solution, L: Liquid, AS: Aqueous Suspension.

BTN: Bột Thấm Nước, BHN: Bột Hòa Nước, WP: Wettable Powder, DF: Dry Flowable, WDG: Water Dispersible Granule, SP: Soluble Powder.

HP: huyền phù FL: Flowable Liquid, SC: Suspensive Concentrate.

H: hạt, G: granule, GR: granule.

5

P: Pelleted (dạng viên)

IV.

TỔNG QUAN TÍNH ĐỘC CỦA THUỐC BVTv 1. Các dạng tác động của thuốc BVTV

Người ta chia thuốc bảo vệ thực vật làm hai loại: chất độc nồng độ (concentrative poison) và chất độc tích lũy (cumulative poison).

– Mức độ gây độc của nhóm chất độc nồng độ phụ thuộc vào lượng thuốc xâm nhập cơ thể. Ở dưới liều tử vong (sublethal dose) cơ thể không bị tử vong và thuốc dần dần bị phân giải, bài tiết ra ngoài.Thuộc nhóm độc này gồm các chất thuộc nhóm lân hữu cơ, Carbamate, Pyrethroid , thuốc có nguồn gốc sinh vật...

– Các loại thuốc thuộc nhóm độc tích lũy gồm nhiều hợp chất clo hữu cơ, các hợp chất chứa As, chì, thủy ngân,... có khả năng tích lũy lâu trong cơ the, gây biến đổi sinh lý có hại cho cơ thể sống. Khi chất độc xâm nhập vào cơ thể nhiều lần sẽ có hai hiện tượng tích luỹ: tích lũy hóa học; tích lũy chức năng (tích lũy hiệu ứng). Trong một số trường hợp tích lũy chức năng có thể được bài tiết hoàn toàn ra ngoài hiệu ứng của nó vẫn tác động đến chức năng của cơ thể và được tăng cường thêm do hiệu quả của liều chất độc xâm nhập vào cơ thể lần sau .

2. Tính độc của thuốc BVTV: • Độ độc cấp tính (Acute): Được định nghĩa là độ độc diễn ra trong thời gian phơi nhiễm ngắn. Tại hội nghị y tế thế giới lần thứ 8 năm 1975, WHO đưa ra bảng phân loại TBVTV theo độ độc hại đối với các loại sinh vật căn cứ trên giá trị LD50 (Lethal Dose 50) và LC50 (Lethal Concentration 50). Trong đó, LD50 là liều thuốc gây chết 50% cá thể thí nghiệm. LD50 gây nhiễm qua đường tiêu hóa (per oral ) hoặc LD 50 qua da (dermal hoặc cutant ). LC50 là nồng độ gây chết trung bình của thuốc xông hơi được tính bằng mg hoạt chất/m3 không khí.LD và LC càng nhỏ, độc tính càng cao.Độ độc của TBVTV dạng rắn cao gấp 4 lần độc tính của TBVTV dạng lỏng.

Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc nhẹ: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, rát da (mắt, mũi, họng), tiêu chảy, đổ mồ hôi, ăn không ngon (mất vị giác).

6

-Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc trung bình: nôn mửa, mờ mắt, đau bụng dữ dội, mạch đập nhanh, khó thở, co đồng tử mắt, đổ mồ hôi nhiều, cơ (bắp thịt) run rẩy, co giật…

-Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc nặng: cơ bắp co giập, không thở được, mất tỉnh táo, mạch đập yếu (không bắt được mạch). Trong một vài trường hợp có thể gây tử vong.

Khi tai nạn xảy ra, nạn nhân bị mê man liền, chắc chắn đã bị ngộ độc thuốc, cần có biện pháp cấp cứu kịp thời.

Chú ý: Trường hợp ngộ độc nặng biểu hiện sau 12 giờ kể từ khi tiếp xúc với thuốc là do nguyên nhân khác.

• Độ độc mãn tính (Chronic): Là khả năng tích lũy trong cơ thể người và động vật máu nóng, khả năng gây đột biến tế bào, khả năng gây kích thích tế bào u ác tính phát triển, ảnh hưởng của thuốc đến bào thai và gây dị dạng đối với các thế hệ sau,… Các thí nghiệm dùng để xác định độ độc mãn tính của một thuốc bảo vệ thực vật thường được tiến hành từ 1–2 năm trên cơ thể động vật máu nóng. Tuy nhiên thương xuyên tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật, thiếu thận trọng khi làm việc với thuốc cũng có thể bị độc hại mà ta gọi la nhiễm độc “mãn tính”.

Lúc đầu sự nhiễm độc này có thể nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác như da xanh, nhức đầu, mỏi cổ, mỏi khớp, suy gan, rối loại tuần hoàn…

- Tình trạng nhiễm độc khác nhau tuỳ theo loại hoá chất và liều lượng dùng. Các chất lân hữu cơ thường gây nhiễm độc cấp tính qua đường hô hấp, qua đường tiêu hoá, qua da; ngoài ra còn các dấu hiệu khác như nhịp tim chậm, huyết áp giả...

- Chất clo hữu cơ tồn lưu trong cơ thể rất lâu, gây nhiễm độc mạn tính: rối loạn thần kinh, mất ngủ, kém trí nhớ, mờ mắt, giảm thính lực, suy nhược cơ thể; sức khoẻ suy nhược; phụ nữ bị các tai biến sinh sản (sảy thai, đẻ non, chửa trứng…), các dị tật bẩm sinh ở trẻ em (sứt môi, hở hàm ếch, cụt chi,...); quái thai, thai đôi dính, vô sọ… do tác động đến bộ gen ở mẹ và bố, di truyền cho các thế hệ con cháu; gây ung thư.

7

=>> Các triệu chứng nói trên thường xảy ra chậm, mức độ từ nhẹ đến nặng, không đặc trưng cho ngộ độc hóa chất bảo vệ thực vật nên rất khó xác định nguyên nhân và dễ lầm với các bệnh khác (như suy nhược cơ thể, trầm cảm…).

3. Cơ chế hoạt động của thuốc bảo vệ thực vật Sau khi chất độc xâm nhập vào tế bào, tác động đến trung tâm sống, tùy từng đối tượng và tùy điều kiện khác nhau mà gây ra tác động trên cơ thể sinh vật: -

Tác động cục bộ: chất độc chỉ gây ra những biến đổi tại những mô mà chất độc trực tiếp tiếp xúc với chất độc nên gọi là tác động cục bộ ( như những thuốc có tác động tiếp xúc). Nhưng có nhiều chất độc sau khi xâm nhập vào cơ thể sinh vật , lại loang khắp cơ thể, tác động đến cả những cơ quan ở xa nơi thuốc tác động hay tác động đến toàn bộ cơ thể gọi là chất có tác dụng toàn bộ.

-

Tác động tích lũy: khi sinh vật tiếp xúc với chất độc nhiều lần, nếu quá trình hấp thu nhanh hơn quá trình bài tiết, sẽ xảy ra hiện tượng tích lũy hóa học. Nhưng cũng có trường hợp cơ thể chỉ tích lũy những hiệu ứng do các lần sử dụng thuốc lặp lại mặc dù liều lượng thuốc ở các lần dùng trước đó bị bài tiết ra hết gọi là tích lũy chức năng.

-

Tác động liên hợp: khi hỗn hợp 2 hay nhiều chất với nhau, hiệu lực của chúng có thể tăng lên.

-

Tác động đối kháng: khi hỗn họp chất độc này làm giảm độ độc của chất độc kia

-

Hiện tượng quá mẫn; khi tác động của các chất được lặp lại. Dưới tác động của chất độc, các vi sinh vật có độ nhạy cảm cao với chất độc.

4. Cơ chế tác động của thuốc BVTV khi vào cơ thể - Thuốc xâm nhập vào cơ thể dịch hại bằng con đường tiếp xúc: là thuốc gây độc cho sinh vật khi thuốc xâm nhập qua biểu bì của chúng.

-Thuốc xâm nhập vào cơ thể dịch hại bằng con đường vị độc: là loại thuốc gây đọc cho động vật khi chúng xâm nhập qua đường tiêu hóa của chúng. Độ pH dịch ruột và thời gian tồn tại của thuốc trong dạ giày và ruột non ảnh hưởng rất mạnh đến hiệu lực của thuốc.

8

-Thuốc có tác động xông hơi: là thuốc có khả năng bay hơi, đầu độc bầu không khí bao quanh dịch hại và gây độc cho sinh vật khi thuốc xâm nhập qua đường hô hấp.

-Thuốc có tác động thấm sâu: là nhũng thuốc có khả năng xâm nhập qua biểu bì thực vật, thấm vào các tế bào phía trong, diệt dịch hại sống trong cây và các bộ phận của cây. Các thuốc này chỉ có tác động theo chiều ngang, mà không có khả năng di chuyển trong cây.

-Thuốc có tác động nội hấp: là thuốc có khả năng xâm nhập qua lá, than, rễ và các bộ phận khác của cây; thuốc dịch chuyển được trong cây, diệt được dịch hại ở những nơi xa vùng tiếp xúc với thuốc. Thuốc xâm nhập vào rễ rồi dịch chuyển lên các bộ phận phía trên của cây cùng dòng nhựa nguyên, gọi là vận chuyển hướng ngọn. Do mạch gỗ là những tế bào nên chất độc ít bị tác động. Ngược lại, có những thuốc xâm nhập vào lá, vận chuyển xuống các bộ phận phía dưới của cây, gọi là vận chuyển hướng gốc.

5. Các yếu tố quyết định độc tính của HCBVTV đối với con người • Đường vào: lượng HCBVTV được tiêu hóa hoặc hấp thụ. Đường tiêu hóa qua dạ dày hoặc hấp thu qua phổi, da, mắt…. Sinh hóa của việc hấp thu, phân phối, tích lũy của HCBVTV trong mô và các tế bào trong cơ thể.

• Nhiễm: Qua da gặp ở HCBVTV dễ tan trong mỡ, dầu. Qua dạ dày, phổi đối với HCBVTV tan trong nước.

• Tích lũy: HCBVTV tan trong mỡ xảy ra ở mô mỡ. Ví dụ: DDT, 666.

Chuyển hóa trong cơ thể (chủ yếu ở gan, thận) có thể chuyển thành: độc hơn hoặc ít độc hơn HCBVTV ban đầu, bài tiết nhanh hơn hoặc chậm hơn HCBVTV ban đầu. Ví dụ: Carbosulfan –> Hydrolysis –> Carbofuran Parathion –> Oxy hóa liên kết P = S –> ức chế mạnh hơn với A.Ch.esterasa.

Tích lũy bền vững trong cơ thể: DDT là một HCBVTV ít gây tác dụng độc cấp đối với con người và động vật, nhưng vì tính hoà tan trong mỡ cao nó tích lũy trong mô mỡ dự trữ ở nồng độ cao. Khi con người, có mang một lượng DDT lớn trong mỡ, bị đói lâu, mỡ được huy động rất nhanh và gây ra tăng nồng độ DDT rất cao trong máu –> tác động lên chuyển hóa và gây ung thư.

6. Sự chuyển hóa của thuốc BVTV

9

Trong quá trình sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) đã tác động đến môi trường bằng nhiều cách khác nhau. Thuốc BVTV, bằng nhiều con đường khác nhau, chúng sẽ bị chuyển hóa và mất dần. Sự mất đi của thuốc BVTV có thể xảy ra do các yếu tố sinh học và phi sinh học sau đây: • Sự bay hơi Dựa theo khả năng bay hơi, các thuốc BVTV được chia thành 2 nhóm: bay hơi và không bay hơi. Tốc độ bay hơi của một loại thuốc phụ thuộc vào áp suất hơi ; dạng hợp chất hóa học và điều kiện thời tiết (gió to, nhiệt độ cao dễ làm cho thuốc bay hơi mạnh).

• Sự quang phân (bị ánh sáng phân huỷ) Nhiều thuốc BVTV dễ bị phân huỷ khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, nhất là tia tử ngoại. Các thuốc trừ sâu permethrin thuộc nhóm Pyrethroid dễ bị ánh sáng phân huỷ.

Thuốc trừ cỏ 2,4-D bị ánh sáng phân huỷ tạo sản phẩm cuối cùng là humic acid.

• Sự cuốn trôi và lắng trôi Sự cuốn trôi là hiện tượng thuốc BVTV bị cuốn từ trên lá xuống đất do tác dụng của nước mưa hay nước tưới, hay thuốc ở trên mặt đất cuốn theo dòng chảy đi nơi khác.

Sự lắng trôi là hiện tượng thuốc BVTV bị kéo xuống lớp đất sâu bởi nhiều yếu tố.

Cả hai quá trình này phụ thuộc trước hết vào lượng nước mưa hay nước tưới, đặc điểm của thuốc và đặc điểm của đất.

• Hoà loãng sinh học Sau khi phun thuốc, hoặc sau khi thuốc vào cây, cây trồng vẫn tiếp tục sinh trưởng và phát triển, diện tích lá tăng, chồi mới xuất hiện, khối lượng chất xanh trong cây vẫn tăng. Nếu lượng thuốc BVTV ở trên cây không bị phân huỷ thì tỷ lệ phần trăm lượng thuốc trong cây vẫn bị giảm. Sự hòa loãng sinh học sẽ giảm khả năng bảo vệ của thuốc, nhưng cũng làm giảm lượng chất độc có trong sản phẩm, giảm nguy cơ gây độc cho người và gia súc.Trên những cây non có tốc độ sinh trưởng mạnh, độ hoà loãng của thuốc càng nhanh.

• Chuyển hóa thuốc trong cây

10

Dưới tác dụng của men, các thuốc BVTV ở trong cây bị chuyển hóa theo nhiều cơ chế.Các phân tử thuốc có thể bị chuyển hóa thành những hợp chất mới có cấu trúc đơn giản hay phức tạp hơn, nhưng đều mất/giảm/tăng hoạt tính sinh học ban đầu.

Các thuốc trừ sâu, trừ nấm nhóm Lân hữu cơ bị phân giải qua từng bước và sản phẩm cuối cùng là phosphoric acid không độc với nấm bệnh và côn trùng.

Thuốc trừ cỏ 2,4-DB ở trong cây cỏ hai lá mầm chỉ có thể diệt cỏ khi chúng bị oxy hóa thành 2,4-D. Thuốc 2,4-DB sẽ không diệt được những loài thực vật không có khả năng này.

• Phân huỷ do vi sinh vật đất Tập đoàn vi sinh vật đất rất phức tạp, trong đó có nhiều loài có khả năng phân huỷ các chất hóa học. Một loại thuốc BVTV bị một hay một số loài vi sinh vật phân huỷ (Brown, 1978).

Thuốc trừ cỏ 2,4-D bị 7 loài vi khuẩn, 2 loài xạ khuẩn phân huỷ.

Ngược lại, một số loài vi sinh vật cũng có thể phân huỷ được các thuốc trong cùng một nhóm hoặc thuộc các nhóm rất xa nhau.

Nấm Trichoderma viridi có khả năng phân huỷ nhiều loại thuốc trừ sâu Clo, Lân hữu cơ, carbamate, thuốc trừ cỏ (Matsumura & Boush,1968). Nhiều thuốc trừ nấm bị vi sinh vật phân huỷ thành chất không độc, đơn giản hơn (Menzie, 1969).

Theo Fild và Hemphill (1968); Brown (1978), những thuốc dễ tan trong nước, ít bị đất hấp phụ thường bị vi khuẩn phân huỷ; còn những thuốc khó tan trong nước, dễ bị đất hấp phụ lại bị nấm phân huỷ là chủ yếu. Chưa rõ nguyên nhân của hiện tượng này.

Khi dùng liên tục nhiều năm, một loại thuốc trừ cỏ trên một loại đất thì thời gian tồn tại của thuốc trong đất ngày càng ngắn. Nguyên nhân của hiện tượng này được Kaufman và Kearney (1976) đã giải thích như sau: khi thuốc mới tiếp xúc với đất, các loài vi sinh vật đất có sự tự điều chỉnh. Những vi sinh vật không có khả năng tận dụng thuốc trừ cỏ làm nguồn thức ăn sẽ bị thuốc tác động, nên bị hạn chế số lượng hay ngừng hẳn không phát triển nữa. Ngược lại, những loài vi sinh vật có khả năng này sẽ phát triển thuận lợi và tăng số lượng nhanh chóng.

11

Trong những ngày đầu của lần phun thuốc thứ nhất, số lượng cá thể và loài vi sinh vật có khả năng phân huỷ thuốc ở trong đất còn ít, nên thuốc bị phân huỷ chậm. Thời kỳ này được gọi là pha chậm trễ (lag period). Cuối pha chậm trễ, quần thể vi sinh vật đất đã thích ứng với thuốc, dùng thuốc làm nguồn thức ăn, sẽ phát triển theo cấp số nhân, thuốc trừ cỏ sẽ bị mất đi nhanh chóng. Thời kỳ này được gọi là pha sinh trưởng (growth period). Khi nguồn thức ăn đã cạn, vi sinh vật đất ngừng sinh trưởng, chuyển qua pha định vị (stationary period) hay pha nghỉ (resting phase). Ở đây xảy ra 2 khả năng: ▪

Nếu vi sinh vật được tiếp thêm thức ăn (thêm thuốc), số lượng vi sinh vật đất tiếp tục tăng, pha chậm trễ bị rút ngắn lại. Số lần sử dụng thuốc trừ cỏ càng nhiều, thời gian mất đi của thuốc càng nhanh. Đất có đặc tính này được gọi là đất đã hoạt hóa (activated soil).

▪

Nếu quần thể vi sinh vật đất không được tiếp thêm thức ăn (không được bón thêm thuốc), chúng sẽ chuyển sang pha chết (death phase) hay pha suy tàn(decline phase). Tốc độ suy tàn tuỳ thuộc vào loài vi sinh vật: một số bị chết, một số chuyển sang dạng bảo tồn (đến 3 tháng hoặc lâu hơn) chờ dịp hoạt động trở lại.

Có trường hợp vi sinh vật đất đã phân huỷ thuốc, nhưng không sử dụng nguồn carbon hay năng lượng có trong thuốc. Quá trình chuyển hóa này được gọi là đồng chuyển hóa (co-metabolism) hay là đồng oxy hóa (co-oxydation) (Burns, 1976). Sự phân huỷ của DDT, 2,4,5-T ở trong đất là sự kết hợp giữa hai hiện tượng chuyển hóa và đồng chuyển hóa.

Hoạt động của vi sinh vật đất thường dẫn đến sự phân huỷ thuốc. Nhưng có trường hợp vi sinh vật đất lại làm tăng tính bền lâu của thuốc ở trong đất. Khi thuốc BVTV xâm nhập vào trong tế bào vi sinh vật, bị giữ lại trong đó, không bị chuyển hóa, cho đến khi vi sinh vật bị chết rữa; hoặc thuốc BVTV bị mùn giữ chặt, mà mùn là sản phẩm hoạt động của vi sinh vật đất, tránh được sự tác động phân huỷ của vi sinh vật đất (Mathur và Moley, 1975; Burns, 1976).

Ngoài vi sinh vật, trong đất còn có một số enzyme ngoại bào (exoenzyme) cũng có khả năng phân huỷ thuốc BVTV như các men esterase, dehydrogenase... Có rất ít công trình nghiên cứu về sự phân huỷ thuốc BVTV của các enzym ngoại bào.

12

ẢNH HƯỞNG CỦA HÓA CHẤT BVTV ĐẾN MÔI TRƯỜNG

V.

1. Con đường phát tán TBVTV Thuốc bảo vệ thực vật không chỉ có tác dụng tại nơi xử lý mà còn gây ô nhiễm các vùng lân ca n do thuốc bị bốc hơi đi vào khí quyển và được gió mang đi xa. Thuốc có thể bị lắng tụ trong các vực nước do mưa rửa trôi, có thể hiện diện trong đất nước, nước ngầm, không khí, súc vật và con người và nhiều loại sản phẩm khác nhau và được tích lũy phóng đại theo chuo i thức ăn. Sự tích lũy thường gắn liền với thuốc có tính tồn lưu trong đất và nước.

2. Ảnh hưởng thuốc BVTV đến môi trường đất

13

Nếu tốc độ phân giải chậm thuốc tồn tại trong môi trường đất với lượng lớn, nhất là trong đất có hoạt tính sinh học kém. Thời gian tồn tại của thuốc trong đất dài hay ngắn tùy thuộc vào nhiều yếu tố môi trường. Tuy nhiên, một chỉ tiêu thường dùng để đánh giá khả năng tồn tại trong đất của thuốc là "thời gian bán phân hủy" (half life), tính từ khi thuốc được đưa vào đất cho tới khi một nửa lượng thuốc bị phân hủy và được biểu thị bằng DT50 (disappearance time), người ta còn dùng các trị số DT75, DT90 là thời gian để 75%, 90% lượng thuốc bị phân hủy trong đất.

3. Ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật đến môi trường nước Trong nước, TBVTV có thể tồn tại ở các dạng khác nhau và đều có thể ảnh hưởng đến môi trường. Tác động của nó đối với sinh vật là: hoà tan, bị hấp thụ bởi các thành phần vô sinh hoặc hữu sinh và lơ lửng trong nguồn nước hoặ c lắng tụ xuống đáy và tích tụ trong cơ thể sinh vật. Các chất hoà tan trong nguồn nước dễ bị các sinh vật hấp thụ. Các chất kỵ nước có thể lắng xuống bùn, đáy, ở dạng keo, khó bị sinh vật hấp thụ. Tuy nhiên, 14

cũng có một số sinh vật đáy có thể sử dụng chúng qua đường tiêu hóa hay hô hấp. Có chất có thể trở thành trầm tích đáy, để rồi có thể tái hoạt động khi lớp trầm tích bị xáo trộn.Có chất có thể tích tụ trong cơ thể sinh vật tại các mô khác nhau, qua quá trình trao đổi chất và thải trở lại môi trường nước qua con đường bài tiết.

Thuốc BVTV tan trong nước có thể tồn tại bền vững và duy trì đượcđặc tính lý hóa của chúng trong khi di chuyển và phân bố trong môi trường nước. Các chất bền vững co thể tích tụ trong môi trường nước đến mức gây độc.

4. Ảnh hưởng thuốc BVTV lên hệ sinh thái, quần xã sinh vật Thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến quần thể sinh vật. Các côn trùng có ích giúp tiêu diệt các loài dịch hại (thiên địch) cũng bị tiêu diệt, hoặc yếu đi do thuốc ba o vệ thực vật, hoặc di cư sang nơi khác do môi trường bị ô nhiễm, do thiếu thức ăn khi ta xử lý thuốc bảo vệ thực vật để trừ dịch hại. Hậu quả là mất cân bằng sinh thái. Một số côn trùng có khả năng kháng thuốc sẽ truyền tính này cho thế hệ sau và như vậy hiệu lực của thuốc bảo vệ thực vật giảm.Muốn diệt sâu, lại cần phải gia tăng nhiều lần lượng thuốc sử dụng. Điều này làm gia tăng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên nông sản và môi trường càng 15

bị ô nhiễm hơn. Thuốc bảo vệ thực vật làm tăng loài này và giảm loài kia, song nhìn chung làm giảm đa dạng sinh học (loài gia tăng đa số là loài gây hại. Một số côn trùng không quan trọng bỗng dưng gây thiệt hại đáng kể cho cây trồng do nó có tính kháng thuốc ma nh hơn côn trùng đối tượng, các thiên địch của chúng bị tiêu diệt …

VI.

CÁCH SỬ DỤNG THƯỚC BẢO VỆ THỰC VẬT Kỹ thuật 4 đúng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật 1. Đúng thuốc: Trước khi chọn mua thuốc, nông dân cần biết loại sâu, bệnh, cỏ dại gây hại mà

mình cần phòng trừ. Không nên sử dụng cùng một loại thuốc trong suốt vụ hoặc từ năm này qua năm khác. Nên ưu tiên mua loại thuốc ít độc nhất.ưu tiên chọn mua loại thuốc có thời gian cách ly ngắn nhất.

Nên ưu tiên mua những loại thuốc có tác động chọn lọc (có hiệu lực trừ sâu bệnh cao nhưng tương đối ít độc đối với sinh vật có ích.

2. Đúng liều lượng: Dùng thuốc với liều cao hơn khuyến cáo càng làm gia tăng nguy cơ bị ngộ độc của người đi phun thuốc, người sống ở gần vùng phun thuốc và người sử dụng nông sản có phun thuốc. Ngoài ra còn có nguy cơ cây trồng bị hại do thuốc liều lượng cao gây ra (nhất là khi dùng thuốc trừ cỏ).

3. Đúng lúc: Đối với dịch hại đúng lúc là phun thuốc vào thời điểm mà dịch hại trên đồng ruộng dễ bị tiêu diệt nhất.Sâu hại thường mẫn cảm nhất đối với thuốc BVTV khi chúng ở giai đoạn sâu non tuổi nhỏ. Đối với thuốc trừ cỏ thì phải tuỳ theo đặc điểm của từng loại thuốc và sử dụng vào lúc thuốc có tác động mạnh nhất đến cỏ dại và ít có nguy cơ gây hại cho cây trồng.

Phun đúng lúc cũng là tránh phun thuốc khi trời sắp mưa to có thể làm rửa trôi hết thuốc trên mặt lá, thân cây. Phun thuốc vào lúc trời mát, không có gió to để thuốc bay vào mặt hoặc bay vào nhà ở gần nơi phun thuốc.

16

Phun đúng lúc là không phụ thuộc vào quá gần ngày thu hoạch nông sản. Phải tuỳ loại thuốc mà ngừng sử dụng trước khi thu hoạch một thời gian nhất định.

4. Đúng cách: Dùng thuốc đúng cách thể hiện trước hết ở khâu pha thuốc. Pha thuốc đúng cách là làm thế nào để làm cho chế phẩm sử dụng được hoà thật đồng đều vào nước, như vậy khi phun thuốc sẽ được trang trải thật đều trên vật phun (lá cây, mặt đất…). Khâu tiếp theo của việc dùng thuốc đúng cách là phun rải thuốc trên đồng ruộng cho đúng cách. Phun rải thuốc đúng cách là làm sao cho thuốc BVTV tiếp xúc được với dịch hại nhiều nhất. Có những loại sâu hại chỉ tập trung phá ở gốc (ví dụ rày nâu), có những loài chuyên sống trên lá, trên ngọn, lại có những loài chỉ sống ở mặt dưới lá, … Do vậy khi phun thuốc phải hướng sao cho tia tập trung vào nơi quy định phun.

Dùng thuốc đúng cách còn có nghĩa là không tự ý hỗn hợp nhiều loại thuốc BVTV với nhau để phun trên đồng ruộng. Khi hỗn hợp 2 hay nhiều loại thuốc BVTV cũng có trường hợp do phản ứng với nhau mà hỗn hợp sẽ giảm hiệu lực trừ dịch hại, hoặc dễ gây cháy lá cây, hoặc dễ gây độc cho người sử dụng. Do vậy chỉ thực hiện việc hỗn hợp nếu như điều đó có hướng dẫn trên nhãn thuốc hoặc trong các tài liệu khoa học kỹ thuật hướng dẫn dùng thuốc BVTV.

A.

THIOCARBAMATE

I. Dạng tồn tại, chuyển hóa, vận chuyển trong môi trường và các yếu tố tác động.

1. Dạng tồn tại Thiocarbamates được sử dụng chủ yếu trong sản xuất nông nghiệp như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, và thuốc diệt nấm. Sử dụng bổ sung như một chất diệt khuẩn cho các ứng dụng thương mại hoặc công nghiệp khác, và trong sản phẩm gia dụng.

Chúng tồn tại như muối hoặc este của axit carbamic. Trong các este các nhóm thế alkyl hoặc gắn liền với oxy (O-thiocarbamates) hoặc lưu huỳnh (S-thiocarbamates).Các chất diệt cỏ thiocarbamate thuộc nhóm este S -thiocarbamate và có công thức chung là:

17

O R2 || / 1 R -S-C-N \ R3 trong đó R1 là một nhóm alkyl gắn liền với lưu huỳnh cho S -thiocarbamates hoặc Othiocarbamates. R2và R3 đại diện cho 2 nhóm alkyl Cấu trúc hóa học và các dạng chính của thiocarbamates: • Thuốc trừ sâu

O || R1-S-C-NH2

cartap

• Thuốc diệt cỏ O R2 || / 1 R -S-C-N \ R3

butylate, cycloate, diallate, EPTC, ethiolate, molinate, pebulate, thiobencarb, triallate

• Thuốc trừ nấm prothiocarb O R2 || / R1-S-C-N \ H 2. Dạng chuyển hóa Có hai dạng oxy hóa của thiocarbamates là: thiocarbamate sulfoxide và thiocarbamate sulfone.

Hai con đường lớn tồn tại cho sự trao đổi chất của thiocarbamates trong động vật có vú.

18

• Một là thông qua sulfoxidation và liên hợp với glutathione. Các sản phẩm liên hợp sau đó được phân cắt thành dẫn xuất cysteine, được chuyển hoá thành hợp chất axit mercapturic.

• Con đường thứ hai là quá trình oxy hóa của lưu huỳnh thành sulfoxide và sau đó được oxy hóa thành sulfone.

Thiocarbamates có thể được hấp thụ vào cơ thể qua da, niêm mạc, và đường hô hấp và vùng tiêu hóa. Chúng được loại bỏ khá nhanh chóng,chủ yếu là thông qua đường hít thở và nước tiểu 3. Vận chuyển trong môi trường Thiocarbamates là chất lỏng hoặc chất rắn có nhiệt độ nóng chảy thấp.Chúng là những hợp chất dễ bay hơi, và tính tan trong nước lớn. Do tính chất dễ hòa tan trong nước nên chất này dễ dàng thẩm thấu và chuyển động bên trong đất 4. Các yếu tố tác động Các yếu tố ảnh hưởng đến sự biến đổi sinh học của thiocarbamates trong đất bao gồm tính dễ bay hơi, loại đất, độ ẩm của đất, hấp phụ, pH, nhiệt độ, vi sinh vật trong đât. Các tác động này sẽ làm giảm sự tồn tại lâu dài của thiocarbamates trong đất II.

Vài dạng điển hình

1. Mancozeb

❖ Tên thương mại hoặc tên khác Tên thương mại bao gồm Dithane, Dithane-Ultra, Fore, Green-Daisen M, Karamate, Mancofol, Mancozeb, Mancozin, Manzate 200, Manzeb, Manzin Nemispor,Nemispot, Policar, Riozeb, và Zimaneb.

19

❖ Tình trạng thuốc Mancozeb thực tế là một EDBC không độc hại trong EPA độc tính cấp IV. Nó được bảo đảm như một thuốc trừ sâu sử dụng chung (GUP). ❖ Giới thiệu: Mancozeb được sử dụng để bảo vệ nhiều trái cây, rau, hạt và cây trồng lĩnh vực chống lại một phổ rộng các bệnh nấm, bao gồm cả bệnh bạc lá khoai tây, đốm lá, bệnh ghẻ (trên táo và lê), và rỉ sét (trên hoa hồng). Nó cũng được sử dụng để xử lý hạt giống của bông, khoai tây, ngô, dầu cây rum, lúa miến, lạc, cà chua, hạt lanh, và các loại hạt ngũ cốc.

Mancozeb có sẵn như bụi, chất lỏng, hạt phân tán trong nước, bột ướt, và readyto sử dụng chế phẩm. Nó thường được tìm thấy trong sự kết hợp với zineb và maneb.

❖ Độc tính: • Độc tính cấp tính Mancozeb là gây độc độc qua đường uống, với giá trị LD50 lớn hơn 5000 mg / kg đến hơn 11.200 mg / kg ở chuột (1,3): không gây độc . Qua tuyến đường da, LD50 giá trị lớn hơn 10.000 mg / kg ở chuột, và lớn hơn 5000 mg / kg ở thỏ (4): liều nhẹ gây kích ứng da và mẫn cảm, và nhẹ đến trung bình gây kích thích mắt ở thỏ (4,32).

Người lao động có tiếp xúc với các mancozeb nếu da nhạy cảm thì phát ban phát ban (1) Mancozeb là một chất ức chế cholinesterase.Các triệu chứng sớm của sự ức chế cholinesterase là nhìn mờ, mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, học sinh co, đau bụng và tiêu chảy. Ức chế nghiêm trọng của cholinesterase có thể gây ra mồ hôi quá nhiều, chảy nước mắt, chậm nhịp tim, choáng váng, nói líu lưỡi, hoang mang, chất lỏng quá mức trong phổi, co giật, và hôn mê.

• Độc mãn tính: Không có tác dụng độc hại đã xuất hiện ở chuột được cho ăn chế độ ăn uống liều 5 mg / kg / ngày trong một nghiên cứu dài hạn (1). Chức năng tuyến giáp suy giảm.

Một mối quan tâm độc lớn trong tình huống tiếp xúc mãn tính là tạo etylen Thiourea (ETU) trong quá trình trao đổi chất mancozeb, và như một chất gây ô nhiễm trong sản xuất mancozeb (1,33). ETU cũng có thể được tạo ra khi EBDCs sử dụng trên các sản phẩm bảo quản, trong khi nấu (9). Ngoài việc có khả năng gây bướu cổ, một tình trạng

20

mà trong đó tuyến giáp lớn hơn mức bình thường, chất chuyển hóa này có khả năng gây khuyết tật và ung thư ở động vật thí nghiệm (9).

• Ảnh hưởng sinh sản: Trong một nghiên cứu chuột ba thế hệ với mancozeb ở mức chế độ ăn uống của 50 mg / kg / ngày, có giảm khả năng sinh sản nhưng không có dấu hiệu của tác động embryotoxic (1,9).

Trong một nghiên cứu trong đó những con chuột mang thai được tiếp xúc với mancozeb khi hít phải, tác dụng độc hại trên chuột con đã được quan sát chỉ ở mức tiếp xúc (55 mg/m3) . Không chắc rằng mancozeb sẽ cho hiệu ứng sinh sản trong con người trong những hoàn cảnh bình thường.

• Gây quái thai: Không gây quái thai đã được quan sát trong một nghiên cứu chuột ba thế hệ với mancozeb ở mức chế độ ăn uống 50 mg / kg / ngày (1). Bất thường phát triển của cơ thể, hệ thống thần kinh trung ương, mắt, tai, và hệ thống cơ xương quan sát thấy ở thí nghiệm chuột dùng liều rất cao của 1320 mg / kg mancozeb vào ngày thứ 11 của thai kỳ (25). Mancozeb không gây quái thai trên chuột khi nó được hít vào bởi chuột mang thai ở nồng độ trong không khí 0.017 mg / L (32). Trong những con chuột mang thai ăn 5 mg / kg / ngày (liều thấp nhất được thử nghiệm), độc tính phát triển là quan sát thấy trong các hình thức chậm cứng của xương sọ ở trẻ sơ sinh (9)..

• Tác động gây đột biến: Mancozeb được tìm thấy khi gây đột biến trong một tập hợp các thí nghiệm kiểm tra.Mancozeb được cho là tương tự như maneb, không gây đột biến trong các thử nghiệm Ames (32). Dữ liệu liên quan đến đột biến là không thuyết phục nhưng cho rằng mancozeb hoặc là không gây đột biến gen hoặc đột biến một cách yếu ớt.

• Ảnh hưởng gây ung thư: Không có số liệu về tác dụng gây ung thư của mancozeb. trong khi nghiên cứu của EBDCs khác cho biết chúng không phải là chất gây ung thư, ETU (một mancozeb chất chuyển hóa), đã gây ra ung thư ở động vật thí nghiệm ở liều cao (9,10). Như vậy,tiềm năng gây ung thư của mancozeb hiện chưa được biết đến.

• Độc tính cắp nội tạng:

21

Các cơ quan mục tiêu chính của mancozeb là tuyến giáp, các tác động có thể là do chất chuyển hóa ETU (9,10).

• Chuyển hóa trong người và động vật: Mancozeb được hấp thu nhanh vào cơ thể qua đường tiêu hóa, phân phối cho các cơ quan đích khác nhau, và gần như hoàn toàn bài tiết trong 96 giờ. ETU là mancozeb chuyển hóa của toxicologic , với carbon disulfide như là một chất chuyển hóa (10).

❖ Tác động sinh thái: • Hiệu ứng trên các loài chim: Mancozeb hơi độc hại đối với loài chim, chế độ ăn uống 5 ngày giá trị LC50 trong chim cút, vịt trời lớn hơn 10.000 ppm (32). 10 ngày chế độ ăn uống LC50 có giá trị 6400 và 3200 ppm cho vịt trời và Chim cút Nhật Bản, tương ứng (4).

• Ảnh hưởng sinh vật dưới nước: Mancozeb vừa phải để có độc tính cao đối với cá và thủy sinh vật. Giá trị 48 giờ LC50 là 9 mg / L ở cá vàng, 2,2 mg / L trong cá hồi vân, 5,2 mg / L trong cá da trơn, và 4,0 mg / L trong cá chép (4). Các báo cáo LC50 72 giờ cho mancozeb trong tôm càng lớn hơn 40 mg / L; các LC50 48 giờ là 3,5 mg / L trong nòng nọc (32).

• Hiệu ứng trên các sinh vật khác (các loài không chủ đích): Mancozeb không độc hại đối với loài ong mật (4). ❖ Số phận môi trường: • Phân tích trong đất và nước ngầm: Mancozeb tồn tại bền trong đất thấp, theo báo cáo ngày 1-7 (20). Mancozeb nhanh chóng và làm giảm một cách tự nhiên để ETU trong sự hiện diện của nước và oxy (10). ETU có thể kéo dài lâu hơn, về trình tự 5 đến 10 tuần (20). Vì mancozeb trong thực tế không tan trong nước, nó không có khả năng xâm nhập vào nước ngầm (3). Nghiên cứu không chỉ ra rằng ETU, một chất chuyển hóa của mancozeb, có tiềm năng hoạt động di động trong đất (9). Tuy nhiên, ETU đã được phát hiện (tại 0.016 mg / L) trong chỉ 1 trong số 1.295 uống nước giếng thử nghiệm (10).

• Phân tích trong nước:

22

Mancozeb phân hủy trong nước với chu kỳ bán rã từ 1 đến 2 ngày trong tính axit nhẹ đến hơi kiềm (32).

• Phân tích trong thảm thực vật: Khi được sử dụng theo chỉ dẫn, mancozeb không độc hại cho cây trồng (4).

2. Cycloate Cycloate là thuốc diệt cỏ phổ rộng để kiểm soát cỏ hang năm ví dụ như cỏ lâu năm và cỏ lá rộng Là một chất lỏng dạng nhũ hóa,sử dụng thiết bị groundboom và kết hợp vào đất bằng biện pháp cơ học hoặc bằng cách phun nước thủy lợi. ❖ Độc tính Cycloate độc qua đường tiêu hóa ,qua da và qua đường hô hấp. Nó ảnh hưởng nhẹ đến mắt và gây kích ứng da,gây mẫn cảm cho da. Đây là một chất không có khả năng gây ung thư cho người • • • •

Tích lũy chất độc Cycloate ức chế acetylcholinesterase Tích lũy qua chế độ ăn uống Ảnh hưởng cấp tính hoặc mãn tính qua chế độ ăn uống do cycloate tiếp xúc với thức ăn cộng với nước • Rủi ro nghề nghiệp và khu dân cư • Nguy cơ phơi nhiễm qua đường hô hấp Các biện pháp giảm thiểu như là:hạn chế các ứng dụng hóa học của cycloate,kiểm soát kĩ thuật,cấm ngâm tẩm tại các trang trại sản xuất cycloate và khối lượng phân bón khô.cycloate thấm qua đất sau vài giờ khi bón.người lao động được phép vào khu vực xử lí trong 48 giờ đầu tiên sau khi bón cho các loại cây. ❖ Ảnh hưởng đến sinh thái Gây độc cho các cây rau quả,củ cải đường ,gây mản tính cho động vật nhỏ có vú,chim và các laoif cá ở cửa song ,biển và động vật không xương sống ,các loài chim(nguy cơ mãn tính).hiện nay các cơ quan chức năng không có cơ sở để xác định nguy cơ gây hại từ cycloate đến các loài rau bina.

23

❖ Giảm thiểu rủi ro Dùng các thiết bị bảo hộc cá nhân khi phun thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng kĩ thuật kiểm soát. Cụ thể là các biện pháp sau đây: • • • •

Yêu cầu kiểm soát kĩ thuật cụ thể Cấm them cycloate vào phân bón với số lượng lớn Mở rộng REI đến 48h Người sử dụng đăng kí và cơ quan đánh giá đầy đủ các tác động sinh thái của cycloate

3. EPTC

Tên phổ biến: EPTC Tên theo hóa học: S-Ethyl dipropylthiocarbamate Tính chất vật lý: EPTC là một chất lỏng không màu hoặc màu vàng nhạt, có mùi thơm Độ tan trong nước: 375 mg/L, hòa tan được trong các dung môi như acetone, ethyl alcohol, kerosene, methyl isobutylketone và xylene EPTC là một hợp chất hơi độc hại, thuộc nhóm độc III. ❖ Giới thiệu EPTC là một loại thuốc diệt cỏ thiocarbamate có tính chọn lọc được sử dụng để kiểm soát cỏ dại và một số loại cỏ lá rộng. Nó thường được đưa vào đất ngay khi dùng để ngăn chặn sự bay hơi và thường thì sẽ kết hợp với đất ngay lập tức sau khi được phun bằng máy hoặc bằng cách tưới tiêu trên không. EPTC tồn tại ở dạng nhũ tương và dạng hạt ❖ Độc cấp tính EPTC tác động không đáng kể thông qua đường tiêu hóa, da. LD50 qua miệng có giá trị 1632 mg/kg ở chuột, 3160 mg/kg ở chuột nhắt, 112 mg/kg ở mèo và 2460 mg/kg ở thỏ, LD50 qua da có giá trị 5000 mg/kg ở thỏ và 3200 mg/kg ở chuột . LC50 qua đường hô hấp trong 1h ở chuột là 31,56 mg/L cho tác động cũng không đáng kể.

24

EPTC là một chất ức chế cholinesterase.Các triệu chứng đầu tiên của sự ức chế cholinesterase là mờ mắt, mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, co đồng tử, đau bụng, chuột rút và tiêu chảy. Nặng có thể gây ra đổ mồ hôi nhiều, làm chậm nhịp tim, choáng váng, nói lắp, nhầm lẫn, quá nhiều chất trong phổi gây co giật và hôn mê.

Công nhân tiếp xúc khi hít phải gây đau đầu, buồn nôn, năng lực làm việc kém.Động vật có triệu chứng bị kích khích, tiết nước bọt, chảy nước mắt, chớp mắt liên tục và suy nhược. ❖ Độc mãn tính Trong một nghiên cứu khi cho chó ăn 45 mg/kg/ngày trong 16 tuần, nhận thấy tác động EPTC thông qua việc ức chế cholinesterase ở não (Trong cơ thể, acetylcholin (ACh) được tổng hợp từ cholin coenzym A với sự xúc tác của cholin – acetyltransferase,Sau khi tổng hợp, acetylc holin được lưu trữ trong các nangdưới thể phức hợp không có hoạt tính.

Dưới ảnh hưởng của xung động thần kinh và của ion Ca ++, acetylcholin được giải phóng ra dạng tự do, đóng vai trò một chất trung gian hóa học, tác dụng lên các receptor cholinergic ở màng sau xinap, rồi bị thuỷ phân mất hoạt tínhrất nhanh dưới tác dụng của cholinesterase (ChE) để thành cholin (lại tham gia tổng hợp acetylcholin) và acid acetic) và thay đổi niêm mạc dạ dày. Trong 54 tuần, không có ảnh hưởng nào được quan sát thấy ở 20 mg/kg/ngày. Trong hai thế hệ nghiên cứu trên chuột khi cho ăn 10 hoặc 40 mg/kg/ngày, EPTC gây ra sự thoái hóa của mô của tủy sống, dây thần kinh, cơ bắp và mô tim. ❖ Ảnh hưởng trên người và động vật: Ở chuột, EPTC (khoảng 0,6 mg) được đào thải chủ yếu qua việc thở và một lượng nhỏ hơn nhiều được đào thải qua nước tiểu và phân. Khi số lượng được tăng lên tới 100 mg, tỷ lệ bài tiết thông qua nước tiểu và phân tăng lên. ❖ Ảnh hưởng đến sinh thái: Ảnh hưởng đến sinh vật nước: Hệ số cô đọng sinh học ở cá cao gấp 37 đến 190 lần nồng độ nước xung quanh, cho thấy chất này sẽ không tích lũy đáng kể trong các sinh vật này. ❖ Ảnh hưởng đến môi trường • Trong đất và nước dưới đất: EPTC tồn tại không bền trong đất với chu kí bán hủy 6-32 ngày. Chu kì bán hủy tiêu biểu cho hầu hết các loại đất là 6 ngày.Nó không bám dính mạnh vào đất, nhất là các loại đất có thành phần chất hữu cơ và cát thấp.Sự phân giải của VSV và sự bốc hơi là cơ chế chính đê EPTC được loại bỏ khỏi đất. Vì chu kì bán hủy ngắn nên EPTC không phải là một mối đe dọa đối với nước dưới đất.

25

Trong nước: do chu kì bán hủy ngắn nên khả năng nó xâm nhập vào nước là nhỏ Trong thực vật: Như các thuốc diệt cỏ thiocarbamate khác, EPTC tác động thông qua sự ức chế hình thành lớp biểu bì ở giai đoạn đầu của sự phát triển của cây.EPTC được hấp thụ dễ dàng bởi rễ cây và di chuyển lên lá và thân. EPTC được chuyển hóa thành khí cacbonic và các thành phần thực vật tự nhiên EPTC là thực tế không độc hại với các loài chim và ong, hơi độc với động vật có vú, cá, trung bình cho tảo và cây có mạch sống ở nước.EPTC độc hại đối với các loài thực vật một và hai lá mầm.Mặc dù EPTC là một loại thuốc diệt cỏ khẩn cấp nhưng nó có thể gây ra một số thiệt hại và ảnh hưởng đến cây trồng. ❖ Đặc tính rủi ro môi trường EPTC có thể được vận chuyển ra khỏi khu vực sử dụng thông qua pha hơi, dư lượng của nó được tìm thấy trong hơn 25 phần trăm các mẫu mưa thu trong ba nơi nước ở Minnesota. Ngoài ra, là một loại thuốc diệt cỏ, EPTC có thể cũng có tác động gián tiếp đến côn trùng đang bị đe dọa do tác động lên các loại thực vật mà các côn trùng này sử dụng làm thức ăn.

Mức độ EPTC có khả năng từ không khí được đưa vào đất hoặc trên thảm thực vật là chắc chắn.Trường hợp không có báo cáo khí quyển. Không có báo cáo về phạm vi lắng đọng trong khí quyển đã không loại trừ sự xuất hiện của sự kiện đó. ❖ Giảm thiểu rủi ro Để giảm bớt những rủi ro do EPTC, EPA yêu cầu các biện pháp giảm thiểu như sau: - Các đánh giá tiếp xúc để đưa ra các nghề nghiệp có nguy cơ tiếp xúc qua da và đường hô hấp và thêm các biện pháp bảo vệ cần thiết để giảm thiểu những rủi ro này như dùng thiết bị bảo hộ cá nhân bổ sung (PPE) (quần áo và mặt nạ hai lớp), kiểm soát kỹ thuật (bao bọc xung quanh buồng lái),...

- Sử dụng EPTC cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến các loài đang bị đe dọa, người đăng ký sử dụng sẽ được yêu cầu để có được thông tin xác định loài có nguy cơ tuyệt chủng và đang bị đe dọa có thể được tìm thấy trong khu vực lân cận sử dụng EPTC để có hướng xử lý thích hợp.

4. THIRAM ❖ Độc tính cấp tính Thiram là chất độc đi vào qua con đường ăn uống, hít thở và cả qua da.Nhiễm độc cấp tính ở người có thể gây ra đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy và rối loạn đường tiêu hóa. Ở chuột, hàm lượng Thiram cao có thể dẫn đến mất điều phối cơ, trở nên

26

hoạt động thái quá, sau đó là ngưng hoạt động, mất đi sự nhịp nhàng của cơ bắp gây khó thở, co giật. Hầu hết các loài vật đều chết trong vòng 2-7 ngày.

Thiram gây kích thích da, mắt và đường hô hấp.Nó gây mẫn cảm ở da. Các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp cấp do Thiram bao gồm ngứa, ngứa cổ họng, khàn tiếng, hắt hơi, ho, viêm mũi họng, viêm phế quản, chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác. Người có tiền sử bệnh đường hô hấp và da có nguy cơ lớn trong việc trúng độc Thiram.

Uống Thiram và rượu với nhau có thể gây đau bụng, buồn nôn, nhức đầu, sốt nhẹ hoặc có thể gây viêm da. Công nhân tiếp xúc với Thiram trong công việc hoặc trong pha chế rượu trong vòng 24h có những triệu chứng buộc phải nhập viện.

Liều lượng LC50 của Thiram hít trong 4h lớn hơn 500 mg/L ở chuột cống. Báo cáo nghiên cứu qua đường ăn uống, giá trị LD50 là từ 620 đến trên 1900 mg/kg ở chuột cống, 1500 – 2000 mg/kg ở chuột, và 210 mg/kg ở thỏ (1.3). Các LD50 qua da lớn hơn 1000 mg/ kg ở thỏ (4 ) và ở chuột cống (1.3). ❖ Độc tính mãn tính Các triệu chính nhiễm độc mãn tính Thiram ở người bao gồm buồn ngủ, lú lẫn, mất ham muốn tình dục, mất phối hợp ( giữa các bộ phận cơ thể người), nói líu lưỡi và mất sức.

Tiếp xúc lâu dài hoặc thường xuyên với Thiram có thể gây ra cấc phản ứng dị ứng như: viêm da, chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng và viêm kết mạc ( 1).

Ngoài các phản ứng dị ứng nêu trên, tác dụng lâu dài có hại từ Thiram cũng được quan sát từ các loài vật làm thí nghiệm với liều lượng cao. Trong một nghiên cứu, chế độ ăn uống có 125 mg/ kg/ ngày Thiram gây tử vong cho tất cả các con chuột cống trong vòng 17 tuần. Nếu cho mỗi con chuột uống liều lượng Thiram 49 mg/ kg/ ngày trong vòng 2 năm thì khả năng xản xuất kém đi, cơ bắp mất sự phối hợp và liệt hai chân sau. Chuột được cho ăn từ 52 – 67 mg/ kg/ ngày Thiram trong 80 tuần biểu hiện rụng lông, tê liệt và teo hai chân sau. Triệu chứng của mất phối hợp cơ và liệt do phơi nhiễm Thiram đã được chứng minh có liên quan đến sự thoái hóa của các dây thần kinh ở thắt lưng và và khu vực xương chậu. Giống gà Leghrom một ngày tuổi được cho ăn 30 và 60 ppm trong 6 tuần biểu hiện dị tật xương (1).

Với liều khoảng 10% LD50 trong 15 ngày, THIRAM giảm số lượng tiểu cầu và tế bào bạch cầu trong máu, ức chế hình thành máu, và làm chậm lại sựu đong máu ở thỏ (1).

• Ảnh hưởng sinh sản: Bổ sung liều rất cao Thiram khoảng 1200 mg / kg / ngày vào chuột trong những ngày 617 của thai kỳ gây ra việc phôi thai hấp thu chậm và chậm phát triển. Trong một nghiên cứu khác, liều 132 mg / kg / ngày trong 13 tuần gây vô sinh ở chuột đực, trong khi liều 96 mg / kg / ngày trong 14 ngày trì hoãn chu kỳ động dục ở chuột cái (1). Cho ăn 50 mg / kg / THIRAM ngày từ ngày 16 của thời kỳ mang thai đến 21 ngày sau khi sinh làm suy giảm khả năng tăng trưởng và sinh tồn của chuột con. Chuột con được chuyển đến con đập không điều trị lúc mới sinh vẫn khỏe mạnh, trong khi chuột con được chuyển giao từ không điều trị cho con đập điều trị cho thấy tác dụng gây độc (1). Những dữ liệu này cho 27

thấy ảnh hưởng sinh sản xảy ra khi dùng liều cao không giống như kinh nghiệm của con người.

• Ảnh hưởng gây quái thai: Hở hàm ếch, xương sườn cong lượn sóng và xương chân dài đã được quan sát trong con của những con chuột ăn liều THIRAM rất cao 1200 mg / kg / ngày vào ngày 6-17 của thai kỳ. Liều lượng các con chuột mẹ ăn 125 mg / kg / ngày THIRAM là gây quái thai ở chuột đồng, gây sự hình thành chưa hoàn chỉnh của hộp sọ và xương sống, xương sườn hợp nhất, bất thường của chân, tim, các mạch máu lớn và thận (1). Độc tính phát triển đã được quan sát trong một nghiên cứu ba thế hệ của những con chuột được cho ăn 5,0 mg / kg / ngày (1,4). Những dữ liệu này cho thấy liều cao tới mức nào đó gây ra quái thai.

• Ảnh hưởng gây đột biến: THIRAM đã được tìm thấy là tác nhân gây đột biến trong một số sinh vật thử nghiệm, nhưng không là tác nhân của các sinh vật khác (1).Như vậy, bằng chứng là không thuyết phục.

• Ảnh hưởng gây ung thư: Khi tiêm THIRAM cho những con chuột ở liều cao nhất có thể nghiên cứu cho thấy không gây ung thư. Mức chế độ ăn uống liều cao 125 mg / kg / ngày trong hai năm không gây ra ung thư ở chuột (1). Những dữ liệu này chỉ ra rằng THIRAM là không gây ung thư. ❖ Độc tính với cơ quan: Các nghiên cứu đã cho thấy có bằng chứng của tổn thương gan do THIRAM dưới dạng làm giảm hoạt động của men gan và tăng trọng lượng gan (1). THIRAM cũng có thể gây hại cho hệ thần kinh, máu, và thận (4). ❖ Số phận trong người và động vật Trong cơ thể, carbon disulfide được hình thành từ sự phân hủy THIRAM và không góp phần vào tính độc hại của THIRAM đến gan (1,3). THIRAM không phải là đồng phân hóa học của ethylene (bis) dithiocarbamate (EBDC), và do đó nó sẽ không tạo ra ethylene Thiourea (ETU) (1).

• Ảnh hưởng sinh thái: Ảnh hưởng trên các loài chim THIRAM thực tế không độc hại với các loài chim. Các báo cáo cho thấy, LC50 Thiram trong chế độ ăn uống của chim cút Nhật Bản lớn hơn 5000 ppm (36), trong chim trĩ và vịt trời vịt là 2.800 ppm và 673 ppm (14). LD50 trong các hợp chất ở chim két cánh đỏ lớn hơn 100 mg / kg (3). Ảnh hưởng đến sinh vật dưới nước THIRAM rất độc hại đối với cá (4). LC50 cho hợp chất này là 0,23 mg / L trong cá mang xanh đại dương, 0,13 mg / L trong cá hồi, và 4 mg / L trong cá chép (17). THIRAM sẽ không tích lũy sinh học trong sinh vật dưới nước (19).

28

Ảnh hưởng trên các sinh vật khác (các loài không phải mục tiêu) THIRAM không độc với ong (3). ❖ Chuyển hóa trong môi trường • Phân tích trong đất và nước ngầm THIRAM có tính bền từ thấp đến trung bình. Nó gần như bất động trong đất sét hoặc trong đất có thành phần chất hữu cơ cao. Bởi vì nó chỉ hòa tan nhẹ trong nước (30 mg / l) và có khuynh hướng hấp thụ các hạt đất, THIRAM dự kiến sẽ không gây ô nhiễm nước ngầm. Vòng đời trong đất của THIRAM được báo cáo là 15 ngày (20). THIRAM phân hủy nhanh hơn trong đất chua và trong đất giàu chất hữu cơ.

Trong đất cát mùn, ở pH 3,5, THIRAM bị phân hủy sau 4-5 tuần, trong khi tại pH 7,0, THIRAM bị phân hủy sau 14 đến 15 tuần. THIRAM tồn tại hơn 2 tháng trong đất cát, nhưng biến mất trong vòng 1 tuần trong phân compost.Các dạng chuyển hóa chính của THIRAM trong đất là đồng dimethyldithiocarbamate, dithiocarbamate, dimethylamine, và carbon disulfide (19).

Trong đất, THIRAM sẽ bị phân hủy do tác động của vi sinh vật hoặc thủy phân trong điều kiện có tính axit. THIRAM sẽ không bay hơi từ bề mặt đất ướt hoặc khô (19).

• Phân tích trong nước Trong nước, THIRAM đang nhanh chóng bị thủy phân và phân hủy dp haaos thụ photon, đặc biệt là trong điều kiện có tính axit. THIRAM có thể hấp thu các hạt lơ lửng hoặc trầm tích (19).

• Phân tích trong thảm thực vật Không có dữ liệu.

5. TRIALLATE

❖ Tên thương mại và tên khác: Tên thương mại cho triallate bao gồm Avadex BW, Buckle, axit Carbamothoic, CP 23.426, Dipthal, Far-Go, Showdown, và TDTC kỹ thuật. ❖ Tình trạng pháp lý:

29

Triallate là sử dụng thuốc trừ sâu chung (GUP). Nó được phân loại như độc tính cấp III hơi độc.Triallate dduocj khuyến cáo thận trọng khi sử dụng. ❖ Giới thiệu: Triallate thuộc nhóm hóa chất thiocarbamate.Nó là một dẫn xuất chọn lọc của thuốc diệt cỏ được sử dụng để kiểm soát cỏ dại cỏ trong thực địa và cây trồng xung. Nó được sử dụng có chọn lọc để kiểm soát lúa mạch hoang dã, cỏ đen, và cỏ hàng năm trong đồng lúa mạch, lúa mì, đậu Hà Lan, đậu lăng, lúa mạch đen, ngô, củ cải đường, các loại rau, cà rốt, hành tây. Tùy thuộc vào từng cây trồng, các loại thuốc diệt cỏ được kết hợp trong đất trước khi hoặc sau khi trồng.

Triallate tồn tại trong tự nhiên dưới dạng tập trung nhũ hóa và công thức dạng hạt. ❖ Ảnh hưởng độc tính: • Độc cấp tính Tính độc thực tế của Triallate là hơi độc do ăn phải và không độc hại thông qua tiếp xúc với da hoặc đường hô hấp (4). LD50 cho kỹ thuật triallate qua đường ăn uống ở chuột là 800 tới 2165 mg / kg, và ở chuột là 930 mg / kg (3,4). LD50 miệng ở chuột do chế phẩm tập trung nhũ hóa là 2700 mg / kg, và cho các công thức dạng hạt lớn hơn 12.000 mg / kg (7). LD50 da cho kỹ thuật triallate là 8200 mg / kg trong thỏ, và 3500 mg / kg ở chuột.

LCL0 qua hô hấp 4 giờ ở mèo là 0,4 mg / L (4). Trong chuột được cho ăn triallate liều 50-2000 mg / kg, quan sát thấy hành vi bất thường ở liều 100 mg / kg trở lên. Không có thay đổi trong mô thần kinh xảy ra.Ở liều 600 mg / kg trở lên, cái chết và giảm trọng lượng cơ thể xảy ra (37).

Cừu có thể bị nhiễm độc bởi 300 mg / kg triallate, với các triệu chứng của trầm cảm, ăn không ngon miệng, miệng chảy nước, yếu và co giật (38). Hít phải phơi thiocarbamates với hàm lượng có thể gây ngứa, ngứa cổ họng, hắt hơi, và ho (7).Triallate là bị khó chịu cho da và là một chất kích thích nhẹ với mắt. Thử nghiệm trên chuột cavy cho thấy kỹ thuật triallate không gây phản ứng dị ứng da (38).

Mặc dù triallate là một carbamate, nhưng nó không ức chế hoạt động cholinesterase.

Không có triệu chứng xảy ra, và hoạt động cholinesterase không bị ảnh hưởng trong chuột được cho ăn đơn liều 1500 và 3000 mg / kg (4).

• Độc mãn tính: Kéo dài hoặc lặp đi lặp lại việc tiếp xúc với triallate có thể gây ra các triệu chứng tương tự như do tiếp xúc cấp tính.

Liều uống triallate 100 mg / kg / ngày với chuottj đồng trong 22 tháng dẫn đến khả năng việc tăng trọng lượng cơ thể suy giảm, thay đổi thành phần hóa học của máu, thiếu máu nhẹ, tăng trọng lượng gan, và giảm trọng lượng lá lách. Chuột ăn 3 và 12,5 mg triallate / kg / ngày trong 2 năm triển lãm tăng lên gan và trọng lượng tim, những thay đổi trong gan và lá lách, và khoáng hóa trong não và giác mạc. Không có tác dụng phụ được ghi nhận ở những con chó được cho ăn 1,5, 5, và 15 mg / kg / triallate ngày trong 2 năm (37,38).

Trong các nghiên cứu tiếp xúc subchronic ở liều lượng cao, các ảnh hưởng thần kinh đã được quan sát thấy ở chuột. Có thể gây chuột chết ở mức cao là có thể là do một loạt các ảnh hưởng thay đổi bệnh lý toàn thân như ở gan và dạ dày, giảm tiêu thụ thực phẩm, và 30

mất trọng lượng cơ thể. Ảnh hưởng hệ thần kinh đã không quan sát thấy từ chuột ở liều 50 mg / kg / ngày hoặc thấp hơn (37,38).

• Ảnh hưởng sinh sản Chuột con được sinh ra giảm trọng lượng cơ thể, chiều dài, tỷ lệ mang thai và giảm khả năng tồn tại. Ảnh hưởng trên được nghiên cứu khi chuột được cho ăn 30 mg triallate / kg / ngày vào mùa giao phối, mang thai, và điều dưỡng cho hai thế hệ tiếp theo (37,38). Điều này cho thấy triallate ở liều cao có thể gây ra ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

• Ảnh hưởng gây quái thai: Không có dị tật bẩm sinh nào được quan sát thấy trong các con của thỏ nuôi ở liều 5, 15, và 45 mg triallate / kg / ngày vào ngày 6-28 của thai kỳ. Không có dị tật bẩm sinh được quan sát thấy ở con của những con chuột được liều 10, 30, 90 mg / kg / ngày vào ngày 620 của thai kỳ. Trong cả hai nghiên cứu, đều dùng liều cao nhất để gây ra các triệu chứng ngộ độc trong cả các bà mẹ và con cái của họ (38). Những dữ liệu này chỉ ra rằng triallate là không gây quái thai.

• Ảnh hưởng gây đột biến: Không có thay đổi gen xảy ra trong các thử nghiệm sử dụng động vật sống (ruồi giấm, chuột đồng, chuột nhắt). Trong các thử nghiệm sử dụng tế bào nuôi cấy vi khuẩn và động vật, cả hai kết quả tích cực và tiêu cực đều đã được ghi nhận (37,38). Điều này cho thấy triallate hoặc nonmutagenic gây đột biến gen mức độ thấp.

• Ảnh hưởng gây ung thư Khi cho ăn chế độ ăn uống liều khoảng 2,5, 7,5, và 30 mg triallate / kg / ngày trong một thời gian dài, tỷ lệ mắc các khối u gan tăng trong một dòng chuột bình thường dễ bị sản xuất tự phát của các khối u gan. Một số nghiên cứu cho ăn dài hạn khác cho thấy không có tỷ lệ mắc các khối u (37). Liều lên đến 12,5 mg triallate / kg / ngày trong 2 năm (38) đã không tạo ra các khối u ở chuột. Không có khối u xuất hiện khi chuột được cho ăn chế độ ăn uống liều lên đến 100 mg / kg triallate trong 22 tháng (37). Những dữ liệu này chỉ ra rằng triallate là không gây ung thư (39).

• Độc tính với cơ quan: Những thay đổi trong quá trình tế bào của bộ não, gan, lá lách và đã được quan sát thấy ở lợn cho sử dụng triallate (4). Nghiên cứu về các loài khác đã chỉ ra rằng triallin cũng tác động tới tuyến ức, thận và cơ quan sinh sản là mục tiêu tiềm năng. ❖ Số phận của người và động vật Nói chung, nhóm thiocarbamates trong đó bao gồm triallate, được hấp thu nhanh vào máu qua đường tiêu hóa, dễ dàng chia nhỏ thành các chất chuyển hóa, và sau đó được bài tiết. Rất khó để phát hiện thiocarbamates trong máu (40).

Một liều duy nhất 500 mg triallate / kg được hấp thu nhanh chóng từ đường khí trointestinal của thỏ. Sau đó nó đã được tìm thấy có mặt trong tất cả các cơ quan kiểm tra trong vòng 15 đến 20 phút sau khi dùng thuốc.Hầu hết của thuốc diệt cỏ tích lũy trong gan, phổi, thận và lá lách.Tấ t cả triallate đều mất đi trong 7 ngày.Triallate được ghi nhận là hoàn toàn loại bỏ khỏi cơ thể của thỏ trong vòng 7 đến 10 ngày (4).Thịt cừu nhiễm độc khoảng 300 mg triallate / kg có dấu vết được phát hiện 84 ngày sau khi bảo quản trong 31

kho lạnh. Không có dấu vết của thuốc diệt cỏ được phát hiện trong trứng, thịt, hoặc cơ quan nội tạng của gà mái được cho ăn 0-4% của một liều LD50 (4,38).

• Ảnh hưởng sinh thái: Ảnh hưởng đến các loài chim: Triallate độc hại từ ít đến tương đối không độc với các loài chim.LD50 triallate miệng cấp cho trong chim cút bobwhite là 2251 mg / kg. Các chế độ ăn uống LD50 hơn 5000 ppm trong 8 ngày ở cả chim cút Mallards và bobwhite (7,38). Ảnh hưởng tới các sinh vật trong nước: Triallate rất độc hại đối với cá và các sinh vật thủy sinh khác. LC50 48 giờ trong Dapnia magna, một loài giáp xác nước ngọt nhỏ, là 0,06-0,10 mg / L cho vật chất kỹ thuật 95%, và LC50 là 0,05-0,07 mg / L cho 46% tập trung nhũ hóa (17). 96 giờ LC50 trong tảo là 0,12 mg / L (38). 96 giờ LC50 cho các tài liệu kỹ thuật đã được báo cáo là 0,62 mg / L trong cá hồi vân (1,0 mg / L cho tập trung nhũ hóa), và 1,7 mg / L trong kênh cá da trơn (1,1 mg / L cho tập trung nhũ hóa) (17 ). Một 96 giờ LC50 1,3 mg / L được báo cáo trong cá mang xanh (38).

Khi nồng độ triallate được xác định trong cá mang xanh trong khoảng thời gian 7 tuần, tích lũy sinh học đáng kể xảy ra.Nồng độ trong cá gấp 1600 lần nồng độ nước xung quanh. Tuy nhiên, sau khi 2 tuần không có triallate trong nước, hợp chất này gần như bị cá lọai bỏ hoàn toàn(38). Ảnh hưởng tới các sinh vật khác: Triallate không độc với ong. (3) ❖ Số phận môi trường: • Phân tích trong đất và nước ngầm: Triallate có tính bền vừa phải trong môi trường đất. Nó hấp phụ mạnh mẽ trong mùn, đất sét và không dễ dàng hòa tan trong nước. Điều này cho thấy rằng triallate không có khả năng di chuyển ra đất, mặc dù vòng đời trong đất của nó là 82 ngày (7,20). Tuy nhiên, nếu có độ ẩm đáng kể và nồng độ chất hữu cơ trong dất thấp, quá trình thẩm thấu xảy ra và có thể gây ô nhiễm nước ngầm. EPA cho thấy triallate không gây mối đe dọa đối với môi trường do rửa trôi bởi vì nó thường được dùng khi mực nước ngầm tương đối thấp (39). Triallate được ghi nhận bị phân hủy trong đất chủ yếu là do các vi khuẩn đất (7).

Thực vật cũng làm suy giảm triallate, làm giảm tiềm năng của nó tích tụ trong đất (39).

Nếu đặt triallate lên bề mặt đất ở nhiệt độ cao, mà không đưa vào đất, triallate có thể bị mất vào khí quyển thông qua bay hơi. Sự biến động của nó tăng lên cùng với hàm lượng nước trong đất (39). Triallate phải được đưa vào đất sau khi áp dụng các biện pháp ngăn ngừa sự phân hủy nhiệt độ cao. Triallate có thể tồn tại đến mùa sinh trưởng tiếp theo, đặc biệt là ở vùng khí hậu lạnh hơn, nơi nó ít có khả năng bị phá vỡ (39). Ngoài ra triallate bị phân hủy không đáng kể dưới tác dụng của photon và anhsa sáng mặt trời(4).

• Phân tích trong nước: Triallate khá bền bởi cực tím và có thể sẽ được tìm thấy hấp phụ để phù sa lơ lửng trong cột nước hoặc trong hydrosoils do tan trong nước nhẹ và có khả năng liên kết dạng hạt 32

(7). Lần phân tích điển hình trong hydrosoils có thể dài hơn trong các hệ thống trên mặt đất do oxy thấp hơn và sự suy giảm của vi sinh vật.

• Phân tích trong thảm thực vật: Các nghiên cứu chỉ ra rằng triallate không tích lũy sinh học trong thực vật.Triallate hấp thụ và chuyển hóa trong thực vật (39).

Hết.

Danh sách nhóm: ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

Phùng Thị Lý Phùng Thị Diễm Mi Võ Thị Thu My Lê Thị Bích Ngọc Nguyễn Lê Đức Nhân Nguyễn Thị Tố Nhi Trần Huỳnh Vân Nhi Phan Thị Phương Nhung

1022172 1022181 1022183 1022194 1022204 1022207 1022208 1022210

33

ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA MÔI TRƯỜNG LỚP 10CMT CHỦ ĐỀ:

THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT THIOCARBAMATE Nhóm thực hiện: Nhóm 6 1

Khái niệm

Phân loại Cơ chế hoạt động THUỐC BVTV

Con đường xâm nhập Chuyển hóa & ảnh hưởng Độc tính Cách sử dụng

Dạng tồn tại, chuyển hóa và vận chuyển Dạng điển hình

Triệu chứng gây độc của thuốc BVTV Cách chữa trị

THIOC ARBA MATE 2

KHÁI NIỆM Thuật ngữ "Thuốc bảo vệ thực vật" (TBVTV), được dùng như “Hóa chất bảo vệ thực vật” (HCBVTV) hay "chất trừ vật hại hay dịch hại" hoặc như người nông dân quen gọi "thuốc trừ sâu", là tên gọi chung cho cả thuốc trừ sâu, bệnh cây, thuốc trừ mốc, mọt, kiến mối... dùng trong ngành nông nghiệp nước ta

Là những nhóm lớn các chất hóa học tổng hợp được dùng để kiểm soát các loại côn trùng, sâu bệnh và động vật có hại, bảo vệ cây trồng trong nông lâm nghiệp và y tế.

3

PHÂN LOẠI Insecticides

Herbicides

Fungicides MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG

Molluscicides

Rodenticides

Biocides 4

PHÂN LOẠI NGUỒN GỐC

Hóa chất vô cơ

Hóa chất hữu cơ

Sinh học

5

PHÂN LOẠI Clor hữu cơ

Photphat hữu cơ

thyocianates

Hữu cơ Lưu huỳnh hữu cơ

Carbamate

Pyrethroid 6

PHÂN LOẠI Hóa chất vô cơ •Hỗn hợp Bordeaux •Hợp chất Arsen

TBVTV sinh học •Thuốc vi sinh •Plant-incorporated-protectants (PIPs) •Thuốc sinh hóa

7

PHÂN LOẠI ĐƯỜNG XÂM NHẬP ▪Thuốc xâm nhập qua da ▪Qua đường tiêu hóa ▪Qua đường hô hấp

ĐỘC TÍNH ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Ia: Cực độc Ib: Rất độc II: Độc vừa III: Độc nhẹ IV: Loại sản phẩm không gây độc cấp khi sử dụng bình thường

8

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC BVTV Tác động cục bộ

TÁC ĐỘNG

Tác động tích lũy Tác động liên hợp Tác động đối kháng Hiện tượng quá mẫn

9

CON ĐƯỜNG XÂM NHẬP VÀO CƠ THỂ ❖ Bằng con đường tiếp xúc: là thuốc gây độc cho sinh vật khi thuốc xâm nhập qua biểu bì của chúng. ❖ Bằng con đường vị độc: là loại thuốc gây đọc cho động vật khi chúng xâm nhập qua đường tiêu hóa của chúng. Độ pH dịch ruột và thời gian tồn tại của thuốc trong dạ giày và ruột non ảnh hưởng rất mạnh đến hiệu lực của thuốc. ❖ Thuốc có tác động xông hơi: là thuốc có khả năng bay hơi, đầu độc bầu không khí bao quanh dịch hại và gây độc cho sinh vật khi thuốc xâm nhập qua đường hô hấp.

10

CON ĐƯỜNG XÂM NHẬP VÀO CƠ THỂ ❖ Thuốc có tác động thấm sâu: xâm nhập qua biểu bì thực vật, thấm vào các tế bào phía trong, diệt dịch hại sống trong cây và các bộ phận của cây ❖ Thuốc có tác động nội hấp: xâm nhập qua lá, than, rễ và các bộ phận khác của cây; thuốc dịch chuyển được trong cây, diệt được dịch hại ở những nơi xa vùng tiếp xúc với thuốc. Thuốc xâm nhập vào rễ rồi dịch chuyển lên các bộ phận phía trên của cây cùng dòng nhựa nguyên, gọi là vận chuyển hướng ngọn.

11

SỰ CHUYỂN HÓA Sự bay hơi

Sự quang phân (bị ánh sáng phân huỷ) Sự cuốn trôi và lắng trôi

Hoà loãng sinh học Chuyển hóa thuốc trong cây Phân huỷ do vi sinh vật đất 12

ĐỘC TÍNH

Là độ độc diễn ra trong thời gian phơi nhiễm ngắn. Căn cứ trên giá trị LD50 và LC50. Độ độc của TBVTV dạng rắn cao gấp 4 lần độc tính của TBVTV dạng lỏng.

Là khả năng tích lũy trong cơ thể người và động vật máu nóng, khả năng gây đột biến tế bào, khả năng gây kích thích tế bào u ác tính phát triển, ảnh hưởng của thuốc đến bào thai và gây dị dạng đối với các thế hệ sau..

13

CÁCH SỬ DỤNG

Đúng thuốc Đúng liều lượng

Đúng cách

Đúng lúc 14

15

DẠNG TỒN TẠI CHUYỂN HÓA VẬN CHUYỂN ▪ Dạng tồn tại Thiocarbamates được sử dụng chính trong sản xuất nông nghiệp như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, và thuốc diệt nấm. Sử dụng bổ sung như một chất diệt khuẩn cho các ứng dụng thương mại, công nghiệp khác và sản phẩm gia dụng.

Chúng tồn tại như muối hoặc este của axit carbamic. Trong các este các nhóm thế alkyl hoặc gắn liền với oxy (Othiocarbamates) hoặc lưu huỳnh (S-thiocarbamates).

16

DẠNG TỒN TẠI CHUYỂN HÓA VẬN CHUYỂN ▪ Dạng chuyển hóa thiocarbamate sulfoxide

thiocarbamate sulfone

Hai con đường trao đổi thiocarbamates:

thông qua sulfoxidation và liên hợp với glutathione

oxy hóa của lưu huỳnh thành sulfoxide rồi thành sulfone.

17

DẠNG TỒN TẠI CHUYỂN HÓA VẬN CHUYỂN Vận chuyển trong môi trường

Thiocarbamates là những hợp chất dễ bay hơi, và tính tan trong nước lớn. Do tính chất dễ hòa tan trong nước nên chất này dễ dàng thẩm thấu và chuyển động bên trong đất 18

DẠNG TỒN TẠI CHUYỂN HÓA VẬN CHUYỂN vi sinh vật trong đât nhiệt độ

dễ bay hơi Các yếu tố tác động

Hấp phụ

pH

loại đất độ ẩm của đất 19

DẠNG ĐiỂN HÌNH

EPTC S-Ethyl dipropylthiocarbamate EPTC là một chất lỏng không màu hoặc màu vàng nhạt, có mùi thơm Độ tan trong nước: 375 mg/L, hòa tan được trong các dung môi hữu cơ EPTC là một hợp chất hơi độc hại, thuộc nhóm độc III. 20

DẠNG ĐIỂN HÌNH

EPTC- Độc tính

Cấp tính

Mãn tính

• EPTC là một chất ức chế cholinesterase • Các triệu chứng đầu tiên của sự ức chế cholinesterase là mờ mắt, mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, co đồng tử, đau bụng, chuột rút và tiêu chảy

• , EPTC gây ra sự thoái hóa của mô của tủy sống, dây thần kinh, cơ bắp và mô tim.

21

DẠNG ĐIỂN HÌNH ▪ Ảnh hưởng đến môi trường

Đất

• Chu kí bán hủy 6-32 ngày • VSV và sự bốc hơi

• chu kì bán hủy ngắn nên khả năng nó xâm nhập vào nước là nhỏ Nước

• EPTC được hấp thụ dễ dàng bởi rễ cây và di chuyển lên lá và thân Thực • EPTC độc hại đối với các loài thực vật vật một và hai lá mầm 22

DẠNG ĐIỂN HÌNH EPTC- Đặc tính rủi ro môi trường

EPTC có thể được vận chuyển ra khỏi khu vực sử dụng thông qua pha hơi

EPTC có tác động gián tiếp đến côn trùng đang bị đe dọa do tác động lên các loại thực vật mà các côn trùng này sử dụng làm thức ăn.

23

DẠNG ĐIỂN HÌNH

▪

EPTC- Giảm thiểu rủi Cácro đánh giá nguy cơ tiếp xúc qua da và đường hô hấp và thêm các biện pháp bảo vệ cần thiết để giảm thiểu những rủi ro này như dùng thiết bị bảo hộ cá nhân

▪ Người đăng ký sử dụng sẽ được yêu cầu để có được thông tin xác định loài có nguy cơ tuyệt chủng và đang bị đe dọa có thể được tìm thấy trong khu vực lân cận sử dụng EPTC để có hướng xử lý thích hợp.

24

TRIỆU CHỨNG GÂY ĐỘC CỦA THUỐC BVTV Tùy vào độc tính, liều lượng, mức độ nhiễm và thời gian tiếp xúc với thuốc mà có biểu hiện khác nhau:

-Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc nhẹ: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, rát da (mắt, mũi, họng), tiêu chảy, đổ mồ hôi, ăn không ngon (mất vị giác).

-Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc trung bình: nôn mửa, mờ mắt, đau bụng dữ dội, mạch đập nhanh, khó thở, co đồng tử mắt, đổ mồ hôi nhiều, cơ (bắp thịt) run rẩy, co giật…

-Triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc nặng: cơ bắp co giập, không thở được, mất tỉnh táo, mạch đập yếu (không bắt được mạch). Trong một vài trường hợp có thể gây tử vong.

25

CÁCH CHỮA TRỊ Sơ cứu nạn nhân ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật là việc cấp bách ngay sau khi tai nạn xảy ra, theo các bước: -Nhanh chóng chuyển nạn nhân ra khỏi vùng nhiễm thuốc.

-Nếu nạn nhân không còn thở, cần tiến hành hô hấp nhân tạo.

-Thay quần áo nhiễm thuốc, lau rửa cơ thể nạn nhân bằng xà bông và nước sạch. Trách gây vết thương trên da vì sẽ làm thuốc xâm nhập vào cơ thể nạn nhân nhanh hơn.

-Nếu mắt bị dính thuốc, phải rửa nhiều lần bằng nước sạch, ít nhất trong 15 phút.

26

CÁCH CHỮA TRỊ -Nếu uống, nuốt phải thuốc không nên gây nôn mửa ngoại trừ: + Có hướng dẫn trên nhãn thuốc. + Thuốc trong nhóm bipyridylium (như Gramoxone). + Các loại thuốc của nhóm độc bảng I Chỉ dùng ngón tay hay lông gà móc họng làm môn mửa.

Không dùng nước muối và không bao giờ dùng miệng tiếp xúc với nạn nhân.

Cho nạn nhân uống dung dịch than hoạt tính để hấp thu chất độc trong đường tiêu hóa. Ngoại trừ thuốc có gốc cyamide.

Nếu nạn nhân bị co giật dùng gạc, lược… chặn giữa hai hàm răng để tránh nạn nhân cắn đứt lưỡi.

Giữ ấm, thoáng và yên tĩnh cho nạn nhân.

27

Thank you!!!!!!!!!!!

•Phùng Thị Lý •Phùng Thị Diễm Mi •Võ Thị Thu My •Lê Thị Bích Ngọc •Nguyễn Lê Đức Nhân •Nguyễn Thị Tố Nhi •Trần Huỳnh Vân Nhi •Phan Thị Phương Nhung

1022172 1022181 1022183 1022194 1022204 1022207 1022208 1022210

28