Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề – Hóa học THPT

HOẠT ĐỘNG “WARM – UP” THÔNG QUA TRÒ CHƠI

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

Sáng kiến Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề – Môn Hóa học THPT (Thiết kế hoạt động “Warm – up” qua phương pháp trò chơi Bài Peptit – protein, Bài Ankin, Bài Hiđroclorua – Axit Clohiđric – Muối Clorua) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

MỤC LỤC THÔNG TIN VỀ SÁNG KIẾN CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT PHẦN I. ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN PHẦN II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP I. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN II. GIẢI PHÁP II.1. TÓM TẮT NỘI DUNG GIẢI PHÁP II.2. NỘI DUNG GIẢI PHÁP CHƯƠNG I – CƠ SỞ LÍ LUẬN A. Thiết kế hoạt động “Warm – up”qua phương pháp trò chơi.

B. Phương pháp dạy học tình huống.

C. Phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề CHƯƠNG II – BÀI HỌC MINH HỌA A. Bài Peptit – protein 1. Phân tích giải pháp 2. Thiết kế chuỗi hoạt động học B. Bài Ankin 1. Phân tích giải pháp 2. Thiết kế chuỗi hoạt động học C. Bài Hiđroclorua – Axit Clohiđric – Muối Clorua 1. Phân tích giải pháp 2. Thiết kế chuỗi hoạt động học CHƯƠNG III – KẾT QUẢ THỰC HIỆN, KẾT LUẬN A. Kết quả thực nghiệm và phân tích kết quả thực nghiệm 1. Đánh giá của giáo viên a) Đánh giá hoạt động “Warm – up”. b) Đánh giá mức độ thành công của các tiết dạy.

2. Kết quả HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo (theo phiếu học tập) B) Kết luận PHẦN III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI: 1. Hiệu quả kinh tế 2. Hiệu quả về mặt xã hội XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC (bài giảng E – Learning, các phiếu học tập) ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN GV: ................... – THPT ...................

Trang 2 3 4 6 7

8 9 10

12 13 24 25 37 39 50 50 51 52 54 55 55 56 57 58 + kèm theo Trang 1

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Tên sáng kiến kinh nghiệm: THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG “WARM – UP” DỰA TRÊN TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN CHỨA CÂU HỎI NÊU VẤN ĐỀ.

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Sáng kiến được áp dụng trong phương pháp giảng dạy bộ môn Hóa học cấp THPT có thể mở rộng cấp THCS và nhiều bộ môn khác.

3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Năm học 2015 - 2016và năm học 2016 – 2017 4. Tác giả: Họ và tên: ...................

Năm sinh: 1984 Nơi thường trú: Trình độ chuyên môn: Cử nhân SP Hóa học Chức vụ công tác: Tổ trưởng chuyên môn Nơi làm việc: THPT ................... Địa chỉ liên hệ: THPT ................... – Điện thoại: 5. Đồng tác giả: không 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Tên đơn vị: THPT ................... Địa chỉ: Điện thoại:

GV: ................... – THPT ...................

Trang 2

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT Kí hiệu tắt

Giải thích

THPT

Trung học phổ thông.

KHDH

Kế hoạch dạy học

GV

Giáo viên.

HS

Học sinh.

ĐH,CĐ

Đại học, Cao đẳng.

PPDH

Phương pháp dạy học

KTDH

Kĩ thuật dạy học

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

THTT

Tình huống thực tiễn

HĐGD

Hoạt động giáo dục

GQVĐ

Giải quyết vấn đề

GV: ................... – THPT ...................

Trang 3

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

PHẦN I-ĐIỀU KIỆN VÀ HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN Năm học 2014-2015 là năm học đầu tiên thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của BCH TƯ Đảng (Khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”.

Cũng từ năm học 2014 – 2015 công văn 5555/BGDĐT-GDTrH của Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành ngày 8 tháng 10 năm 2014 về việc “hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng” được triển khai thực hiện.

Trong quá trình thực hiện công văn 5555/BGDĐT-GDTrH bản thân cá nhân tôi và nhiều đồng nghiệp thông qua việc sinh hoạt chuyên môn, tổ chức dạy học, dự giờ, phân tích và rút kinh nghiệm bài học minh họa đã cùng nhau trau dồi, tự bồi dưỡng nâng cao kiến thức về PPDH, KTĐG và đánh giá việc sinh hoạt chuyên môn qua “trường học kết nối” rất hiệu quả và có ý nghĩa. * Quá trình thực nghiệm phân tích bài học theo 3 nội dung và 12 tiêu chí, việc thiết kế chuỗi hoạt động học cho 1 bài học/nội dung học theo 4 hoạt động cơ bản gồm: - Hoạt động 1: Tình huống xuất phát (Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu) - Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới.

- Hoạt động 3: Hình thành kĩ năng mới.

- Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng kiến thức. Đặc biệt khi thiết kê hoạt động 1 không ít giáo viên gặp khó khăn khi thiết kế Tình huống xuất phát (Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu) đảm bảo yêu cầu “Đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học, gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh và chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quả nhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng cũ”. * Trích “Tài liệu tập huấn sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn” ngày 7/8/2016 của Sở GD&ĐT Nam Định.

Sau ba năm học 2014 – 2015, 2015 - 2016 và 2016 – 2017 bản thân đã được tập huấn, quán triệt tinh thần của Nghị quyết số 29-NQ/TW của BCH TƯ Đảng (Khóa XI), tập huấn sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học. Đồng thời thông qua quá trình thực nghiệm sinh hoạt tổ /nhóm chuyên môn thực tế tại trường GV: ................... – THPT ...................

Trang 4

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

THPT ................... tôi xin chia sẻ kinh nghiệm dạy học thông qua sáng kiến kinh nghiệm: Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề – Môn Hóa học THPT với những lí do sau: - Trong dạy học, hoạt động “Warm – up” là thuật ngữ sử dụng chủ yếu trong môn Ngoại ngữ (Tiếng Anh) mang rất nhiều ý nghĩa: đơn giản nhất là khởi động, nhưng nó cũng bao hàm nghĩa “làm ấm” hâm nóng bầu không khí lớp học, tạo sự hứng thú cho học sinh.

- Tâm lí của HS là hào hứng với cái mới, thích sự sáng tạo và thi đua lẫn nhau. Nếu giáo viên không kích thích sự sáng tạo, trí tò mò của HS, khó mà yêu cầu HS tham gia nhiệt tình vào các hoạt động học.

- Quan trọng hoạt động “Warm – up” nếu hàm chứa tình huống nêu vấn đề để từ đódẫn vào bàithì bài học sẽ đạt hiệu quả tối ưu.

- Tình huống nêu vấn đề càng gần với thực tiễn cuộc sống thì chuỗi hoạt động học càng đảm bảo yêu cầu có tình huống xuất phát (Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu): “Đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học, gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh” - Nếu biết cách thiết kế hoạt động “ Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề sẽ tạo nên một bài học sinh động, hấp dẫn học sinh với phương pháp và hình thức chuyển giao nhiệm vụ học tập linh hoạt: Xuất phát từ tình huống thực tiễn, vấn đề/câu hỏi chính của bài học được đặt ra, học sinh chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quả nhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng cũ, chính vì vậy học sinh cần tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập để chiếm lĩnh tri thức nhằm giải quyết vấn đề/câu hỏi chính của bài học.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 5

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

PHẦN II – MÔ TẢ GIẢI PHÁP I. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN 1. Quá trình phân tích bài học theo công văn 5555/BGDĐT-GDTrH Trước năm học 2014 – 2015 toàn khối TH thực hiện công văn 5555/BGD ĐT – GDTrH, các tổ nhóm chuyên môn gặp khó khăn lớn khi phân tích bài học theo 3 nội dung/12 tiêu chí, một phần do bản thân GV chưa năm được các mức độ đánh giá trên 12 tiêu chí.

Nhận thấy khó khăn đó, Sở GD& ĐT Nam Định đã triển khai tập huấn sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn tháng 8 năm 2016 cho cán bộ quản lí và tổ trưởng chuyên môn.

2. Giáo viên - Trước năm học 2016 – 2017 giáo viên thường thiết kế các hoạt động dạy – học theo các đơn vị kiến thức trong SGK. Ví dụ trong môn Hóa học lớp 11 phần hiđrocacbon gồm: Hoạt động 1: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp; Hoạt động 2: Tính chất vật lí; Hoạt động 3: Điều chế...

- Từ năm học 2016 – 2017 sau khi được tập huấn làm rõ các tiêu chí phân tích, đánh giá bài học. Giáo viên đã thiết kế chuỗi hoạt động học gồm 4 hoạt động: Tình huống xuất phát; Hình thành kiến thức mới; Hình thành kĩ năng mới; Vận dụng, mở rộng kiến thức.

Nhưng khi thiết kế chuỗi hoạt động học không ít giáo viên gặp khó khăn ngay trong hoạt động 1: Tình huống xuất phát (Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu) đảm bảo yêu cầu “Đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học, gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh và chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quả nhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng cũ”.

3. Học sinh - Chưa nhìn nhận rõ tầm quan trọng và tính thực tiễn của bộ môn Hóa học trong cuộc sống.

- Có những tình huống thực tiễn có thể giải thích và vận dụng một cách khoa học, hiệu quả nhưng học sinh không hoặc chưa có cơ hội tiếp cận.

- Học sinh luôn hào hứng với cái mới, thích sự sáng tạo và thi đua lẫn nhau. Học sinh luôn mong muốn, khát khao được chiếm lĩnh tri thức và bằng tri thức đã học giải thích các hiện tượng khoa học tự nhiên.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 6

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Để góp phần giải quyết những khó khăn trên, dựa trên thực tiễn đã giảng dạy, trong báo cáo này tôi trình bày một số kinh nghiệm:Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

II. GIẢI PHÁP II.1.TÓM TẮT NỘI DUNG GIẢI PHÁP Các nội dung cơ bản được đưa ra là: - Nghiên cứu lí luận chung về phương pháp thiết kế hoạt động “Warm – up”, phương pháp dạy học tình huống, phương pháp dạy học nêu (phát hiện) và giải quyết vấn đề.

- 3 bài học minh họa/3 khối lớp THPT (được phân tích cụ thể giải pháp) - Kết quả thực nghiệm sư phạm. Điểm mới – sáng tạo của giải pháp: -

Chưa có đề tài nghiên cứu, SKKN được công bố giống hoặc gần giống với

đề tài của SKKN. -

Kết hợp linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực đặc biệt là phương

pháp dạy học tình huống và phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề. Hoạt động xuất phát được thiết kế dưới dạng các trò chơi tạo hứng thú và thi đua cho HS trong quá trình học tập.

- Thông qua từng bài học, với cách thức học sinh tiếp cận kiến thức tự nhiên nhất từ các tình huống thực tiễn, bản thân HS thảo luận và “Đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học, gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh”. Không dừng lại ở đó, câu hỏi mà HS đạt ra “chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quả nhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng cũ”, nên HS chủ động tìm hiểu, chiếm lĩnh tri thức mới để từ đó giải quyết được vấn đề/câu hỏi chính của bài học.

- Phần nội dung giải pháp ngoài phân tích các cơ sở lí luận, SKKN được minh họa bởi 3 bài học/3 khối lớp THPT. Các bài học được mở đầu bằng các tình huống thực tiễn làm phát sinh câu hỏi/vấn đề cần giải quyết. Sau khi kết thúc mỗi bài học, tiếp tục“lại” phát sinh tình huống mới, đây cũng là điểm mới khi giáo viên thiết kế chuỗi hoạt động học vì như vậy học sinh được kích thích tính sang tạo, tự HS sẽ chủ động ôn tập, nghiên cứu sâu hơn kiến thức vừa hình thành để có thể tiếp tục giải quyết vấn đề mới.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 7

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

II.2- NỘI DUNG GIẢI PHÁP: CHƯƠNG I – CƠ SỞ LÍ LUẬN A. Thiết kế hoạt động “Warm – up” qua phương pháp trò chơi 1- Bản chất Phương pháp trò chơi là phương pháp tổ chức cho HS tìm hiểu một vấn đề hay thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thông qua một trò chơi nào đó.

2- Quy trình thực hiện - GV phổ biến tên trò chơi, nội dung và luật chơi cho HS - Chơi thử (nếu cần thiết) - HS tiến hành chơi - Đánh giá sau trò chơi - Thảo luận về ý nghĩa giáo dục của trò chơi 3- Một số lưu ý - Trò chơi phải dễ tổ chức và thực hiện, phải phù hợp với chủ đề bài học, với đặc điểm và trình độ HS, với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực tế của lớp học, đồng thời phải không gây nguy hiểm cho HS. - HS phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi.

- Phải quy định rõ thời gian, địa điểm chơi.

- Phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, tạo điều kiện cho HStham gia tổ chức, điều khiển tất cả các khâu: từ chuẩn bị, tiến hành trò chơi và đánh giá sau khi chơi.

- Trò chơi phải được luân phiên, thay đổi một cách hợp lí để không gây nhàm chán cho HS. - Sau khi chơi, giáo viên cần cho HS thảo luận để nhận ra ý nghĩa giáo dục của trò chơi.

4- Một số trò chơi “Warm – up” - Looking & quessing Chuẩn bị 4 - 6 thẻ nhỏ, trên mỗi thễ được ghi một hoạt động. Yêu cầu một đại diện lên bảng lần lượt đọc thầm nội dung của thẻ và làm điệu bộ. Lớp đã được chia thành hai nhóm và 2 nhóm sẽ thi đua đoán xem bạn mình đang làm gì. Nhóm nào có nhiều đáp án đúng sẽ thắng.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 8

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Network: Cá nhân hoặc nhóm. Cho một chủ đề và yêu cầu học sinh liệt kê tất cả những từ/cụm từ liên quan đến đề tài đó. Cá nhân/nhóm có nhiều từ đúng nhất sẽ thắng.

-Guessing game - Who is he ?- What is it ? Giáo viên chuẩn bị ba gợi ý để đọc cho cả lớp đoán đó là ai/cái gì. Sau mỗi gợi ý nên dừng lại xem có học sinh nào tìm ra đáp án.Lưu ý là gợi ý phải dễ hiểu đối với học sinh.

- Scrambled word Viết một từ lên bảng không đúng theo ký tự của nó và không có nghĩa, yêu cầu học sinh làm theo nhóm sắp xếp lại từ cho đúng nghĩa.

-Word rid Chia lớp thành hai nhóm, chuẩn bị bảng phụ. Viết một số từ theo hàng ngang được dấu kín. Đọc gợi ý theo sự lựa chọn của học sinh để học sinh đoán chính xác từ đó. Từ khóa sẽ là từ hàng dọc và là chủ đề của phần sắp được học.

- Lucky number Tương tự như "Word rid", nhưng sẽ có một số ô chữ là "Lucky number"(số may mắn), học sinh sẽ không trả lời mà vẫn có điểm. Trò này rất được học sinh yêu thích vì các em luôn mong muốn mình được may mắn.

- Word square Giáo viên chuẩn bị bảng phụ trên đó có nhiều ký tự trong ô vuông, chỉ có một số từ nhất định có nghĩa. Yêu cầu học sinh tìm. Vẫn chia lớp thành nhóm và nhóm nào tìm được nhiều từ đúng và nhanh hơn sẽ thắng. Tùy theo trìnhđộ của học sinh để giáo viên yêu cầu tìm từ dễ hay khó B. Phương pháp dạy học tình huống.

Theo Boehrer, J. (1995) “Tình huống là một câu chuyện, có cốt chuyện và nhân vật, liên hệ đến một hoàn cảnh cụ thể, từ góc độ cá nhân hay nhóm, và thường là hành động chưa hoàn chỉnh.Đó là một câu chuyện cụ thể và chi tiết, chuyển nét sống động và phức tạp của đời thực vào lớp học.”

1- Bản chất - Xét về mặt khách quan, tình huống dạy học là tổ hợp những mối quan hệ xã hội cụ thể được hình thành trong quá trình dạy học, khi mà học sinh đã trở thành chủ thể hoạt động với đối tượng nhận thức trong môi trường dạy học nhằm một mục đích dạy học cụ thể.

- Xét về mặt chủ quan, tình huống dạy học chính là trạng thái bên trong được sinh ra do sự tương tác giữa chủ thể với đối tượng nhận thức.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 9

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Theo quan điểm lý luận dạy học, tình huống dạy học là đơn vị cấu trúc, tế bào của bài lên lớp, bao gồm tổ hợp các điều kiện cần thiết. Đó là mục đích dạy học, nội dung dạy học và phương pháp dạy học để thu được những kết quả hạn chế riêng biệt.

2- Quy trình thực hiện Để giúp học sinh xác định được các dữ kiện, nhận ra được các mâu thuẫn trong nhận thức, thì xây dựng tình huống dạy học được thiết kế theo các bước sau: Bước 1. Xác định mục tiêu Bước 2. Phân tích cấu trúc nội dung của bài học Bước 3. Thiết kế tình huống dạy học.

Bước 4. Vận dụng tình huống vào dạy học 3- Một số lưu ý - Bài tập tình huống nêu ra phải tạo ra được nhu cầu nhận thức, tạo được tính sáng tạo, kích thích tư duy của người giải.

- Bài tập tình huống nêu ra phải xuất phát từ nhiệm vụ của giáo viên, từ các kỹ năng cần thiết cho việc đặt câu hỏi để dạy học.

- Bài tập tình huống nêu ra phải gắn với cơ sở lý luận với một liều lượng tối đa cho phép.

- Bài tập tình huống phải có đầy đủ hai yếu tố: điều kiện và yêu cầu cần tìm.

C. Phương pháp dạy hoc nêu (phát hiện) và giải quyết vấn đề 1- Bản chất Dạy học (DH) phát hiện và giải quyết vấn đề (GQVĐ) là PPDH đặt ra trước HS các vấn đề nhận thức có chứa đựng mâu thuẫn giữa cái đã biết và cái chưa biết, chuyển HS vào tình huống có vấn đề , kích thích họ tự lực, chủ động và có nhu cầu mong muốn giải quyết vấn đề.

2- Quy trình thực hiện - Xác định, nhận dạng vấn đề/tình huống; - Thu thập thông tin có liên quan đến vấn đề/tình huống đặt ra; - Liệt kê các cách giải quyết có thể có ; - Phân tích, đánh giá kết quả mỗi cách giải quyết (tích cực, hạn chế, cảm xúc, giá trị) ; - So sánh kết quả các cách giải quyết ;

GV: ................... – THPT ...................

Trang 10

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Lựa chọn cách giải quyết tối ưu nhất; - Thực hiện theo cách giải quyết đã lựa chọn; - Rút kinh nghiệm cho việc giải quyết những vấn đề, tình huống khác.

3- Một số lưu ý Các vấn đề/ tình huống đưa ra để HS xử lí, giải quyết cần thoả mãn các yêu cầu sau: - Phù hợp với chủ đề bài học - Phù hợp với trình độ nhận thức của HS - Vấn đề/ tình huống phải gần gũi với cuộc sống thực của HS - Vấn đề/ tình huống có thể diễn tả bằng kênh chữ hoặc kênh hình, hoặc kết hợp cả hai kênh chữ và kênh hình hay qua tiểu phẩm đóng vai của HS - Vấn đề/ tình huống cần có độ dài vừa phải - Vấn đề/ tình huống phải chứa đựng những mâu thuẫn cần giải quyết, gợi ra cho HS nhiều hướng suy nghĩ, nhiều cách giải quyết vấn đề.

Tổ chức cho HS giải quyết, xử lí vấn đề/ tình huống cần chú ý: - Các nhóm HS có thể giải quyết cùng một vấn đề/ tình huống hoặc các vấn đề/ tình huống khác nhau, tuỳ theo mục đích của hoạt động.

- HS cần xác định rõ vấn đề trước khi đi vào giải quyết vấn đề.

- Cần sử dụng phương pháp động não để HS liệt kê các cách giải quyết có thể có.

- Cách giải quyết tối ưu đối với mỗi HS có thể giống hoặc khác nhau.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 11

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

CHƯƠNG II: BÀI HỌC MINH HỌA A. BÀI PEPTIT - PROTEIN Chương trình: Hóa học 12 Thời lượng: 2 tiết Đối tượng: Năm học 2015 – 2016 HS lớp 12A3, 12A1 trường THPT ...................

Năm học 2016 – 2017 HS 5/7 lớp 12trường THPT ...................

1. Phân tích giải pháp - Tình huống xuất phát: Video “Hé lộ công nghệ sản xuất trứng giả” – Nguồn YouTube.

- Thiết kế hoạt động “Warm – up” thông qua trò chơi Nhiệm vụ trước tiết học: Thảo luận tìm các giải pháp phân biệt trứng giả và trứng thật.

Vào tiết học giáo viên yêu cầu 3 nhóm (5 bàn /nhóm) thực hiện trò chơi kết hợp 2 kĩ thuật dạy học tích cực là “công não” và “viết tích cực”.

Mỗi nhóm HS được phát 10 tờ giấy màu/5 màu Mỗi bàn = 1 nhóm nhỏ = 2 tờ giấy cùng màu.

Nhóm trưởng “điều tiết” để các giải pháp trong nhóm không trùng lặp.

Trong 3 phút các nhóm nhỏ ghi giải pháp và dán kết quả lên bảng tổng hợp của nhóm.

Hết giờ, GV nhận xét, yêu cầu giải thích các giải pháp.

Mỗi giải pháp đúng được = 0,5 điểm.

Nhóm thắng được thêm 1 điểm thưởng.

- Vấn đề/câu hỏi phát sinh Các biện pháp mà chúng ta tìm hiểu đều dựa các phương tiện truyền thông (báo viết, video clip, báo mạng…). Thực tế, những người “không tốt” cố tình tạo ra trứng giả với nhiều mục đích khác nhau liệu có biết được các biện pháp này? Họ đã và đang tìm cách hạn chế các đặc điểm đó, tiếp tục “lừa” người tiêu dùng. Vậy còn biện pháp nào khoa học hơn, chính xác hơn? Các em biết rằng thành phần chính của lòng trắng trứng là anbumin - một loại protein đơn giản được cấu tạo từ các chuỗi polipeptit, nếu chúng ta biết được cấu tạo và tính chất của polipeptit, protein chúng ta sẽ nhận biết bằng phương pháp hóa học - phương pháp khoa học chính xác và hiệu quả GV: ................... – THPT ...................

Trang 12

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Thời điểm giải quyết vấn đề: Sau khi HS tìm hiểu phản ứng màu biure HS sẽ giải quyết được tình huống thực tiễn nêu vấn đề.

- Một số tình huống mới phát sinh trong và sau bài học • Tại sao trứng ung có mùi H2S. • Khi làm đậu phụ người ta phải thêm nước chua vào nước đậu phụ để làm gì?

• Tại sao khi nấu thịt, cá cùng với rau, quả có vị chua thì nhanh nhừ hơn?

• Hiện tương, giải thích và nhận định của Video đúng hay sai? Vì sao?

(Video

thí

nghiệm

vắt

chanh

vào

sữa

trên

tranghttps://www.youtube.com/watch?v=qkl1VgDz9do 2. Thiết kế chuỗi hoạt động học 2.1. Chuẩn bị của GV và HS a) Giáo viên - Giấy màu ( 5 màu khác nhau), bút sáp màu (20 bút), băng dính 2 mặt, nam châm dính bảng.

- Máy tính đã cài đặt phần mềm Violet.

- 8 bộ dụng cụ thí nghiệm. Mỗi bộ gồm: 2 ống nghiệm, 1 kẹp gỗ, 1 ống nhỏ giọt, 1 cốc thủy tinh 100ml, 1 đũa thủy tinh, 1 khay đựng, 1 giá ống nghiệm.

- 1 bộ gồm: giá ống nghiệm, 2 ống nghiệm, đèn cồn, bật lửa, khay đựng.

- Hóa chất: dung dịch NaOH, CuSO4, nước cất, long trắng trứng.

- Mô hình phân tử Gly và Ala ( hs đã ghép từ tiết amino axit) - Phiếu đánh giá học tập (Phụ lục ) b) Học sinh - 3 tờ A2 đã trang trí tên tổ ( mỗi tổ gồm 5 nhóm).

- Thực hiện nhiệm vụ 1: - Tìm hiểu các biện pháp phân biệt “trứng giả - trứng thật”.

- Ghi kết quả vào mục tương ứng trong phiếu đánh giá học tập.

- Thực hiện nhiệm vụ 2: - Tìm hiểu cấu trúc, vai trò và chức năng của Protein.

- Thiết kế các nội dung báo cáo của tổ, cử thành viên báo cáo kết quả.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 13

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

2.2. Phương pháp - Dạy học tình huống, nêu và giải quyết vấn đề.

- Phương pháp hoạt động nhóm.

- Kết hợp mô hình và thí nghiệm trực quan.

2.3. Thiết kế các hoạt động Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

Hoạt động 1: Tình huống xuất phát Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.- Năng lực tự học - Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - GV cho HS quan sát

- HS quan sát, tư duy và

Video “Hé lộ công nghệ

đưa ra câu hỏi.

sản xuất trứng giả” –

Tình huống xuất phát: Video “Hé lộ công nghệ sản xuất trứng giả” – Nguồn YouTube.

Nguồn YouTube.

- Câu hỏi định hướng: Khi xem Video trên em có suy nghĩ và thắc mắc gì?

- GV nêu suy nghĩ và cảm

- HS tư duy độc lập nêu

nhận của bản thân. “ Khi

suy nghĩ và câu hỏi.

cô xem xong Video clip trên cô nghĩ: liệu con người khi ăn những quả trứng này sức khỏe có bị ảnh hưởng gì không?

Thành phần của các chất tạo nên quả trứng giả?

- Giáo viên cung cấp thông - HS ghi nhận thông tin. tin và thành phần, tác hại và giá thành của trứng giả.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 14

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- GV tổ chức HS thực hiện

- Lớp chia làm 3 tổ (mỗi

3 sản phẩm thảo luận/ 3 nhóm, HS

nhiệm vụ 1. Hoạt động

tổ 5 nhóm), mỗi nhóm

giải thích biện pháp của nhóm mình

nhóm lớn ( 1 tổ gồm 5

nhận 2 tờ giấy cùng

nhóm) tổng hợp các biện

màu, mỗi tờ giấy được

pháp phân biệt trứng giả

ghi tên 1 biện pháp.

và trứng thật .

- Tổ trưởng giữ vai trò

- GV nhận xét quá trình

“điều tiết” để các nhóm

HS thảo luận, số lượng các ghi biện pháp không biện pháp (dựa vào số

trùng nhau.

lượng giấy theo màu sẽ

- Sau 3 phút dán sản

biết mỗi nhóm không có,

phẩm của các nhóm vào

có 1 hay 2 giải pháp).

tờ A2 của tổ.

- GV tổ chức cho HS trao

- HS giải thích các biện

đổi, thảo luận, giải thích

pháp nhóm mình lựa

các biện pháp mà nhóm

chọn.

lựa chọn.

- Tự đánh giátheo tiêu

Hình ảnh trích từ Video bài học minh họa: Lớp 12A3 năm học 2015 – 2016 trường THPT ...................

chí đã ghi trên phiếu đánh giá học tập.

Hình ảnh trích từ Video bài học minh họa: Lớp 12A6 năm học 2016 – 2017 trường THPT ...................

Hoạt động 2.1: Hình thành kiến thức + kĩ năng mới ( phần Peptit) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.- Năng lực tự học - Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực thực hành I. PEPTIT 1. Khái niệm

- Gv tổ chức HS ghép mô

- Mỗi nhóm HS ( nhóm

hình phần tử đipeptit từ

bàn) đã có một mô hình * Peptit là hợp chất chứa từ 2 đến

hỗn hợp Gly và Ala ( HS

phân tử Gly hoặc Ala,

50 gốc α-amino axit liên kết với

đã ghép từ tiết học trước).

tư duy và cùng nhau

nhau bởi các liên kết peptit.

thực hiện ghép mô hình

GV: ................... – THPT ...................

Trang 15

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

phân tử của bàn mình - Gv quan sát, hỗ trợ HS

với 1 nhóm bàn khác

trong quá trình làm việc

tạo phân tử đipeptit.

nhóm.

HS giơ sản phẩm (đipeptit và nước), quan

- Đàm thoại gởi mở để Hs

sát sản phẩm của các

chỉ ra được liên kết peptit

nhóm xung quanh tự

và sự khác nhau của Gly –

đánh giá kết quả hoạt

Ala và Ala – Gly.

động của nhóm mình theo tiêu chí đã ghi trên

HS giơ sản phẩm

phiếu đánh giá học tập.

(đipeptit và nước)

HS chỉ rõ liên kết peptit và chỉ rõ sự khác nhau giữa Gly – Ala và Ala – Gly. - Gv chiếu bài tập dạng

- HS tư duy tổng hợp

“kéo thả” thuộc phần mềm

kiến thức điển vào chỗ

Violet về khái niệm peptit

trống những từ khóa (α

và liên kết peptit.

-amino axit, liên kết

- Gv giới thiệu cách phân

peptit, - CO – NH-)

loại peptit bài tập dạng “kéo thả” * Liên kết peptit là liên kết – CO – NH – giữa 2 đơn vị α - aminoaxit. lieân keát peptit

... NH CH C N CH C ...

R1 O H R2 O

* Hỗn hợp Gly, Ala tạo được 4 loại đipeptit Gly – Gly, Ala – Ala, Gly – Ala khác Ala – Gly Thí duï: H2N CH2CO NH CH COOH CH3 ñaàu N ñaàu C

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

2. Phân loại - Đipeptit ← 2 α -amino axit - Tripeptit ← 3 α -amino axit …

- Polipeptit ← trên 10 α -amino axit - Gv tổ chức cho HS thảo - Nhiệm vụ 1: Hs độc luận vận dụng kiến thức lập tư duy để trả lời câu thực hiện 2 nhiệm vụ liên hỏi. tiếp

Giải thích sự lựa chọn

1. Trả lời bài tập 1 SGK đáp án làm rõ α -amino Hóa học 12 trang 55.

axit và đipeptit chỉ chứa

2. Viết sản phẩm trùng 1 liên kết peptit. ngưng 4 α -amino axit ( - Nhiệm vụ 2: Hs làm Gly, Ala, Val và Phe) để việc theo nhóm, dán tạo tetrapeptit.

giấy mầu ( 4 mầu) có CTCT của 4 α -amino axit theo thứ tự bất kì và

- Gv đánh giá kết quả làm thực hiện nhiệm vụ. việc của nhom HS trên

Trong đó có 1 nhóm

Nhiệm vụ 2

bảng sau đó Gv tổ chức thực hiện ghép trên cho HS chấm chéo kết quả bảng thảo luận nhóm.

- HS thực hiện đánh giá chéo theo tiêu chí đã ghi trên phiếu đánh giá học tập.

- Gv tổ chức cho HS thảo - Hs làm việc theo luận vận dụng kiến thức nhóm, bóc giấy mầu ( thực hiện nhiệm vụ liên 4mầu) có CTCT của 4 α tiếp Viết

-amino axit theo thứ tự sản

phẩm

thủy bất kì và thực hiện

GV: ................... – THPT ...................

3. Tính chất hóa học a. Phản ứng thuỷ phân VD: Gly – Ala – Val – Phe thủy phân trong môi trường axit ( hoặc bazơ) H2NCH2CO-NHCH(CH3)CO-NH-

Trang 17

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

phântetrapeptit ( sản phẩm nhiệm vụ. hộc tập của hoạt động trước)

CH-(CH(CH3)2)CO-NH-

Trong đó có 1 nhóm CH(CH(CH3)(C6H5))-COOH + thực hiện ghép trên 3H2O →H2NCH2COOH bảng

+H2NCH(CH3)COOH + H2NCH-(CH(CH3)2)COOH

- Gv đánh giá kết quả làm - HS thực hiện đánh giá việc của nhom HS trên chéo

+ H2NCH(CH(CH3)(C6H5))COOH

bảng sau đó Gv tổ chức theo tiêu chí đã ghi trên cho HS chấm chéo kết quả phiếu đánh giá học tập.

b. Phản ứng màu biure Trong môi trường kiềm, Cu(OH)2

thảo luận nhóm.

tác dụng với peptit cho màu tím - Gv tổ chức cho HS quan - HS tư duy độc lập, (màu của hợp chất phức đồng với sát video phản ứng màu thảo luận và đưa ra kết peptit có từ 2 liên kết peptit trở lên). biure và thực hiện nhiệm quả vụ trong phiếu đánh giá

+ chất tham gia phản

- Gv yêu cầu HS thực hiện ứng. nhiệm vụ về nhà tiếp theo.

+ hiện tượng phản ứng.

- Hs thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ về nhà: Dự kiến dụng cụ, hóa chất và cách tiến hành thí nghiệm phản ứng

màu

biure

của

protein.

Hoạt động 3.1: Vận dụng, mở rộng kiến thức (phần peptit) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực giao tiếp

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức HH vào cuộc sống.

- Gv tổ chức cho Hs thảo

- HS vận dụng kiến thức VẬN DỤNG

luận để giải quyết tình

vừa hình thành để giải

GV: ................... – THPT ...................

1. Phân biệt biệt trứng giả - trứng Trang 18

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

huống xuất phát.

quyết vấn đề của tình

thật bằng phương pháp hóa học

huống xuất phát: Bằng phương pháp khoa học phân biệt trứng giả trứng thật.

2. Bài tập 1.

- Gv tổ chức cho HS thực

- HS tư duy độc lập,

hiện nhiệm vụ: giải bài tập

tổng hợp kiến thức chon Thủy phân hoàn toàn 1 mol

1 ( bài tập trắc nghiệm)

đáp án đúng của bài tập

pentapeptit X, thu được 2 mol

1

glyxin (Gly), 1 mol alanin (Ala), 1

- HS giải thích sự lựa

mol

chọn đáp án của mình,

phenylalanin (Phe). Thủy phân

valin

(Val)

và

1

mol

HS khác so sánh kết quả không hoàn toàn X thu được tự đánh giá quá trình

đipeptit Val–Phe và tripeptit Gly–

lính hội kiến thức mới.

Ala–Val nhưng không thu được đipeptit Gly–Gly. Chất X có công thức là

A.Gly–Ala–Val–Phe–Gly. B. Gly–Phe–Gly–Ala–Val. C.Val–Phe–Gly–Ala–Gly. - GV cùng HS đàm thoại

- HS thức hiện nhiệm

D. Gly–Ala–Val–Val–Phe.

gợi mở giúp HS làm rõ

vụ về nhà dưới sự

3. Bài tập 2.

phương pháp giải bài tập 2

hướng dẫn của giáo

đặc biệt là cách tình số

viên.

Thủy phân hết m gam tetrapeptit Ala–Ala–Ala–Ala (mạch hở) thu

mol của đipeptit và

được hỗn hợp gồm28,48 gam Ala,

tripeptit.

32 gam Ala–Ala và 27,72 gam Ala– Ala–Ala. Giá trị của m là

A. 111,74. B. 81,54.

C. 66,44.D. 90,6.

Nhiệm vụ về nhà sau tiết 1: 1. Giải bài tập 2.

2. Tìm hiểu cấu trúc, vai trò và chức năng của protein.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 19

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

3. Dự kiến: dụng cụ, hóa chất và cách tiến hành thí nghiệm phản ứng màu biure.

Hoạt động 2.2: Hình thành kiến thức + kĩ năng mới ( phần Protein) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống. - Năng lực tự học - Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực thực hành

II – PROTEIN - Gv nêu khái niệm protein - Hs vận dụng kiến thức 1. Khái niệm:Protein là những và cho HS quan sát một số thực tiễn nêu các nguồn polipeptit cao phân tử có khối lượng hình ảnh, yêu cầu HS nêu cung cấp protein cơ phân tử từ vài chục nghìn đến vài các

nguồn

cung

cấp bản.

triệu.

protein cơ bản.

- Gv dùng hình ảnh minh - Hs quan sát hình minh 2. Phân loại đàm thoại gợi mở giúp HS họa chỉ ra số lượng

* Protein đơn giản: Là loại protein

chỉ ra được sự khác nhau polipeptit và nhận ra mà khi thủy phân chỉ cho hỗn hợp giữa protein đơn giản và được cấu tạo dạng xoắn các -amino axit. protein phức tạp.

hay dạng nếp gấp trong Thí dụ: anbumin của lòng trắng phân tử anbumin của trứng, fibroin của tơ tằm,… lòng trắng trứng, fibroin của tơ tằm.

* Protein phức tạp: Được tạo thành từ protein đơn giản cộng với

- Hs tư duy trả lời câu thành phần “phi protein”. hỏi phát vấn của Gv để Thí dụ: nucleoprotein chứa axit rút ra sự khác nhau về nucleic, lipoprotein chứa chất béo,… thành phần của protein đơn giản và protein phức tạp.

- Gv quan sát cấu tạo phân - HS quan sát kết hợp 3. Cấu tạo phân tử tử insulin và nhận xét cấu với các câu hỏi gợi mở tạo protein.

Cấu tạo tương tự như polipeptit

của Gv, tư duy chỉ ra nhưng số lượng α – amino axit nhiều

GV: ................... – THPT ...................

Trang 20

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

cấu tạo protein tương tự hơn.

- Gv yêu cầu học sinh trả như polipeptit.

Protein khác nhau về số lượng, trật

lời câu hỏi tình huống số 1 - Hs tư duy vận dụng tự sắp xếp của các α – amino axit. “tại sao trứng ung có mùi giải thích hiện tượng H2S”.

thực tiến.

4. Tính chất vật lí: - Gv yêu cầu Hs mô tả - Hs vận dung kiến thức - Nhiều protein hình cầu tan được hiện tượng khi hòa lòng thực tiễn dự đoán hiện trong nước tạo thành dung dịch keo trắng trứng vào nước và tượng hòa lòng trắng và đông tụ lại khi đun nóng. hiện tượng khi đun nóng trứng vào nước và hiện Thí dụ: Hoà tan lòng trắng trứng dung

dịch

lòng

trắng tượng khi đun nóng vào nước, sau đó đun sôi, lòng trắng

trứng.

dung dịch lòng trắng trứng sẽ đông tụ lại.

- Gv yêu cầu 1 Hs lên làm trứng. thí nghiệm

- Sự đông tụ và kết tủa protein cũng

- 1 Hs lên làm thí xảy ra khi cho axit, bazơ và một số

- Gv chú ý Hs cách tiến nghiệm, các Hs khác muối vào dung dịch protein. hành thí nghiệm,

hiện ghi nhận hiện tượng và

tượng “đông tụ” còn xảy rút ra kết luận. ra trong môi trường axit, bazơ và muối.

- Gv yêu cầu Hs nêu một - Hs tư duy vận dụng Thí dụ: “ khi làm đậu phụ người ta số hiện tượng đông tụ kiến thức thực tiễn nêu thường cho thêm nước chua” đđể protein khác.

ví dụ ( hiện tượng gạch tạo môi trường axit làm cho protein cua nổi lên, hiện tượng trong đậu tương đông tụ và nổi lên khi

đun

nước

đậu nhiều hơn.

tương…)

- Hs vận dụng kiến thức vừa được hình thành phần tính chất vật lí để giải thích hiện tượng thực tế “ khi làm đậu phụ người ta thường cho thêm nước chua” GV: ................... – THPT ...................

Trang 21

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Gv? Protein tương sự - HS tư duy dựa trên 4. Tính chất hóa học: như peptit sẽ bị thủy phân cấu tạo của protein nêu a) Phản ứng thủy phân trong môi trường axit, sản phẩm phản ứng - Bị thuỷ phân nhờ xt axit, bazơ bazơ hoặc xúc tác enzim. thủy phân không hoàn hoặc enzim Hãy cho biết sản phẩm toàn và thủy phân hoàn

Protein → chuỗi polipeptit

phản ứng thủy phân thong toàn.

→ α-amino axit

hoàn toàn và thủy phân hoàn toàn protein đơn

b) phản ứng màu biure với

giản?

Cu(OH)2→ màu tím Thí nghiệm: protein( lòng trắng

- Gv yêu cầu Hs nêu dự - HS dự kiến dụng cụ, trứng) + NaOHdư + vài giọt CuSO4 kiến dụng cụ, hóa chất và hóa chất và cách tiến cách tiến hành phản ứng hành phản ứng màu màu biure.

biure ( bài tập đã chuẩn bị trước).

- Gv tổ chức cho Hs thực - HS bổ sung hoàn thiện hành thí nghiệm (4 đến 5 chuẩn bị và tiến hành Hs tương ứng với 2 nhóm thí nghiệm phản ứng bàn/1 bộ dụng cụ)

màu biure của lòng trắng

trứng

Cu(OH)2

trong

với môi

trường kiềm.

- Gv tổ chức cho Hs tự - HS tự đánh giá theo đánh giá quá trình thực tiêu chí đã ghi trên hành và kết quả thực hành. phiếu đánh giá học tập.

- Gv sử dụng kĩ thuật công - HS đưa ra các vai trò 5. Vai trò của protein đối với sự não để tổ chức cho Hs tìm và

chức

năng

của sống

hiểu vai trò, chức năng của protein mà nhóm vận protein.

(SGK + bổ sung của HS)

dụng kiến thức hiểu biết cảu bản thân, đã tìm

GV: ................... – THPT ...................

Trang 22

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

hiểu thông qua sách báo và các phương tiễn truyền thông - Gv tổ chức cho Hs tự - HS tự đánh giá theo đánh giá kết quả thảo luận tiêu chí đã ghi trên nhóm chuẩn bị bài của các phiếu đánh giá học tập. nhóm.

Hoạt động 3.2: Vận dụng, mở rộng kiến thức ( phần protein) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực giao tiếp

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức HH vào cuộc sống.

- Gv tổ chức cho HS làm

- HS tư duy độc lập trả

* Từ khóa: Protein là thành phần

bài tập ô chữ về protein

lời câu hỏi, nếu đáp án

chính của cơ thể động vật, có trong

nhằm củng cố và kiểm tra

đúng được cộng 1 điểm thực vật và là cơ sở của sự sống.

quá trình hình thành và

vào phần tự đánh giá

* Câu hỏi và đáp án từ hàng ngang

hoàn thiện kiến thức mới

của cá nhân.

1. Protein cấu tạo theo nguyên tắc

trong bài học.

…

- HS ghi nhận các thông

( đáp án: đa phân).

tin có được sau mỗi câu 2. Nguyên tố hóa học này liên kết hỏi + câu trả lời của bài với Oxi tạo thành nước. ( đáp án: hiđro)

tập ô chữ.

3. Tên của mạch do nhiều α – amino axit liên kết

(đáp án: polipeptit)

4. Chất có bản chất là protein giúp cơ thể kháng bệnh. (đáp án: kháng thể) 5. Tên gọi cấu trúc bậc 2 của protein dạng nếp gấp.( đáp án: beta) 6. …là đơn phân cấu tạo của protein. ( đáp án: amino axit) GV: ................... – THPT ...................

Trang 23

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

7. Tên của protein xúc tác các phản ứng sinh hóa.

- Gv tổ chức cho HS quan

- Hs quan sát video và

sát video thí nghiệm vắt

ghi lại hiện tượng, nhận

chanh vào sữa trên trang

định trong video. Vận

https://www.youtube.com

dụng kiến thức đã học

/watch?v=qkl1VgDz9do

để giải thích hiện tượng,

( đáp án: enzim)

giải thích và nhận định trong video đúng hay sai.

B. BÀI ANKIN (tiết 2) Chương trình: Hóa học 11 Thời lượng: 2 tiết Đối tượng: Năm học 2015 – 2016 HS lớp 11A2, 11A6 trường THPT ...................

Năm học 2016 – 2017 HS lớp 11A3, 11A4 trường THPT ...................

1. Phân tích giải pháp Hoạt động “Warm – up” không phải chỉ thiết kế cho một bài học mà hoàn toàn có thể thiết kế để nêu vấn đề vào từng tiết dạy.

Trong bài học minh học này, hoạt động “Warm – up” được thiết kế để bắt đầu tiết 2 phần “Tính chất hóa học. Ứng dụng” bài Ankin – Hóa học lớp 11.

- Tình huống xuất phát: 1. Bài báo trên trang TIỀN PHONG ngày 06:17 ngày 02 tháng 04 năm 2015 “ĐBSCL dùng khí đá thúc chín trái cây theo kinh nghiệm” 2. Video “Pháo đất đèn” – Nguồn YouTube.

- Thiết kế hoạt động “Warm – up” thông qua trò chơi Nhiệm vụ trước tiết học:

Mỗi nhóm HS được giao nhiệm vụ giấm ½ nải chuối xanh bằng đất đèn CaC2( ½ nải còn lại dung để đối chiếu và so sánh).

GV: ................... – THPT ...................

Trang 24

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

HS chuẩn bị các trái cây khác nhau (cả quả xanh và chín) Vào tiết học: giáo viên tổ chức trò chơi “Quả gì? Xanh hay chín?”.

Chuẩn bị 1 đĩa chứa trái cây do HS chuẩn bị gồm nhiều loại quả (cả xanh và chín) được xếp xen kẽ không đều.

Mỗi tổ = 1 nhóm cử 2 HSchơi trò chơi.

HS được bịt mắt, được đoán 1 loại quả “Quả gì? Xanh hay chín?”.

HS đoán đúng sẽ được quà là sản phẩm mà HS đoán đúng.

GV thông tin: Hiện nay đa phần các loại trái cây được ủ chín bằng “khí đá”. Sau đó GV cho HS xem 1 bài báo, 1 video và HS nêu vấn đề/câu hỏi

- Vấn đề/câu hỏi phát sinh 1. “khí đá”, “khí đá nóng” có phải sinh ra từ đất đèn? Có phải là khí C2H2?

2. Tại sao trái cây có thể chín? ( hay Cơ chế làm chín trái cây?)

3. Dùng “khí đá” có nguy hiểm không? ( có ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường không?)

- Thời điểm giải quyết vấn đề: Sau khi HS tìm hiểu hết tính chất hóa học và ứng dụng sẽ giải quyết được tình huống thực tiễn nêu vấn đề.

- Một số tình huống mới phát sinh trong và sau bài học • “Thời tiết giá rét có thể đốt đá lạnh (băng, tuyết) để sưởi ấm không?”.

• Các biên pháp bảo vệ môi trường?

2. Thiết kế chuỗi hoạt động học 2.1. Chuẩn bị của GV và HS a) Giáo viên - Giấy màu ( 3 màu khác nhau).

- Máy tính đã cài đặt phần mềm Violet.

- Video ghi lại thí nghiệm điều chế và thử tính chất của C2H2( các thí nghiệm: mất màu dung dịch Br2, mất màu dung dịch KMnO4, đốt cháy và tạo kết tủa vàng với dung dịch AgNO3/NH3.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 25

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Dung cụ: cối sứ, bật lủa, đá lạnh, giá biểu diễn, kẹp sắt.

- Hóa chất: đất đèn.

- Phiếu đánh giá học tập (Phụ lục kèm theo) - Ảnh kết quả thí nghiệm của từng nhóm HS

IV. Tính chất hóa học

Kết quả thí nghiệm tại lớp 11A4 (10/2/2017)

Kết quả thí nghiệm tại lớp 11A3 (11/2/2017)

b) Học sinh - Thực hiện nhiệm vụ 1: Hoàn thành phiếu học tập số 1 ( tiếp tục các nội dung của chủ đề 6: Hiđrocacbon không no) - Thực hiện nhiệm vụ 2: So sánh cấu tạo của anken ( vd: etilen) và ankin (vd: axetilen) từ đó dự đoán tính chất hóa học của ankin giống và khác anken.

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

2. Phương pháp - Dạy học tình huống, nêu và giải quyết vấn đề.

- Phương pháp hoạt động nhóm.

- Thí nghiệm trực quan.

3. Thiết kế các hoạt động Trước khi vào tiết học GV cho HS quan sát lại video thí nghiệm: điều chế và thử tính chất của axetilen Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

Hoạt động 1: “Warm – up” Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy

- Năng lực quan sát

- Năng lực thực hành.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- GV nêu vấn đề thông qua

- HS tư duy độc lập trả lời

thí nghiệm vui “Thời tiết

câu hỏi. Giải thích, chứng

giá rét có thể đốt đá lạnh

minh ý kiến của mình.

(băng, tuyết) để sưởi ấm

Câu hỏi sau tình huống thực tiễn 1: Thời tiết giá rét có thể đốt đá lạnh (băng, tuyết) để sưởi ấm không?”.

không?”.

- GV làm thí nghiệm: cho

- HS quan sát thí nghiệm

đá lạnh vào cối sứ (đã chứa thấy được sự mâu thuẫn với sẵn đất đèn), sau đó bật lửa thực tế.

HS vận dụng kiến thức đã

đốt.

- GV có thể nêu câu hỏi

học, đặc biệt là thí nghiệm

gởi mở để định hướng HS

điều chế và thí nghiệm

việc quan sát màu màu của

C2H2 cháy trong không khí

lửa, tạo nhiều muội khi

để giải quyết tình huống

cháy, có chất phản ứng với

thực tiễn.

nước đá và cháy.

- GV kiểm tra sản phẩm

- HS so sánh sản phẩm rút

của các nhóm HS (Nhiệm

ra có thể dung đất đèn CaC2

vụ trước tiết học): Mỗi

để giẩm trái cây ( sản phẩm

nhóm HS được giao nhiệm

sinh ra dung để thúc trái

vụ giấm ½ nải chuối xanh

cây nhanh chín).

bằng đất đèn CaC2( ½ nải còn lại dung để đối chiếu

GV: ................... – THPT ...................

Trang 27

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

và so sánh).

- GV tổ chức trò chơi “Quả - HS chuẩn bị các trái cây gì? Xanh hay chín?”.

khác nhau (cả quả xanh và

+) Mỗi tổ = 1 nhóm cử 2 chín) xếp xen kẽ không đều HS chơi trò chơi.

vào đĩa

+) HS được bịt mắt, được đoán 1 loại quả “Quả

- HS chơi trò chơi 3 – 4

gì? Xanh hay chín?”.

phút

1. “khí đá”, “khí đá nóng” có phải

+) HS đoán đúng sẽ

sinh ra từ đất đèn? Có phải là khí

được quà là sản phẩm mà

C2H2?

HS đoán đúng.

- GV thông tin: Hiện nay đa phần các loại trái cây được ủ chín bằng “khí đá”.

Câu hỏi sau tình huống 2 và 3:

- HS thảo luận nêu câu hỏi?

2. Tại sao trái cây có thể chín? ( hay

vấn đề sau tình huống thực

Cơ chế làm chín trái cây?)

tiến:

3. Dùng “khí đá” có nguy hiểm không? ( có ảnh hưởng đến sức khỏe,

Sau đó GV cho HS xem 1

môitrường)

bài báo, 1 video và HS nêu vấn đề/câu hỏi

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức + kĩ năng mới (Tính chất hóa học, ứng dụng của ankin) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực tự học

- Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông.

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực thực hành

- Gv chiếu hình ảnh kết quả - HS sử dụng kết quả đã thí nghiệm của 2 – 3 lớp ở ghi nhận ở phiếu học tập tiết trước +) Axetien + dung dịch Br2. +) Axetien+KMnO4 (dd).

số 1, kết hợp với việc quan sát thí nghiệm được chiếu lại thông qua video

+) Axetien + dd AgNO3/NH3. đầu tiết học điền vào +) Axetien cháy trong không bảng GV yêu cầu. khí.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 28

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- GV chú ý về màu sắc thực

IV. Tính chất hóa học

tế của các thí nghiệm ( có sự

Anken

Axetilen (Ankin)

nhạt màu

nhạt màu

kết hợp hình ảnh thực tế và Dung dịch Br2

slide trên powerpoint)

Dung dịch AgNO3 /NH3

kết tủa vàng nhạt màu

Dung dịch KMnO4

- GV tổ chức cho HS tím hiểu - HS tư duy độc lập, vận

nhạt màu rất nhiều muội đen

Phản ứng cháy

cấu tạo phân tử của etilen và dụng kiến thức về liên axetilen, yêu cầu HS thực kết hóa học và đặc điểm hiện nhiệm vụ đã giao (dự của hợp chất hữu cơ nêu đoán tính chất hóa học giống ý kiến. và khác nhau giữa 2 đại diện - HS cùng nhau quan sát anken và ankin).

27/3/2017

So sánh cấu trúc phân tử

và thảo luận, rút ra đặc

Etilen

Axetilen

Dựa vào kiến thức mà HS điểm cấu tạo của ankin (

CTPT

C2H4

C2H2

đã tự học ( tự tìm hiểu) và kết có 2 liên kết π nên dễ

CTCT

CH2 CH2

CH CH

quả thảo luận Gv bổ sung tham gia phản ứng cộng

Mô hình rỗng

tính chất của ankin thông qua theo 2 giai đoạn) sơ đồ

Đặc điểm liên kết

π σ π

π σ

6

Tác nhân đối xứng H2, Br2, …

ANKIN Cộng

Tác nhân bất đối xứng HBr, HCl, H2O, …

Trùng hợp

Tương tự ANKEN

Oxi hóa

Khác ANKEN

Thế

Oxi hóa hoàn toàn Oxi hóa không hoàn toàn

Ank-1-in (R-C ≡ CH)

IV. TÍNH CHẤT HÓA HỌC - GV phân tích để HS nắm đượcbản chất của từng giai đoạn trong phản ứng cộng H2 (xúc tác Ni, to)

- HS tư duy độc lập, lien

0 hệ kiến thức đã học phần a) Cộng H2 với xúc tác Ni, t : 0

Ni,t anken để nắm được bản CH ≡ CH + H2  → CH2=CH2

Ni,t chất của từng giai đoạn CH2=CH2+ H2  → CH3-CH3 khi cho axetilen + H2(Ni, 0

Trong thực tế etilen có rất

to)

nhiều ứng dụng quan trọng, từ axetilen muốn tạo etilen người

ta

dùng

1.Phản ứng cộng

xúc

- Với xúc tác Pd/PbCO3 hoặc Pd/ BaSO4 phản ứng dừng lại tạo anken.

0

Pd/PbCO ,t CH ≡ CH+H2  → CH2=CH2 3

tác

Pd/PbCO3 hoặc Pd/ BaSO4 GV: ................... – THPT ...................

Trang 29

SKKN : Thiết kế hoạt động ng “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa a câu h hỏi nêu vấn đề.

- GV phát vấn để HS cùng - HS vận dụng kiến thức nhau điền được vào bảng chú vừa v học điền vào chú ý ý - Gv tổ chức cho học sinh - 2HS ( 1 bàn) thảo luận thảo luận vận dụng kiến thức cùng nhau vvận dụng kiến làm PTHH (1) và (2) trong thức th đã học hoàn thành phiếu học tập.

PTHH (1) và (2) trong phi học tập phiếu CH ≡ C – CH3+2H2dư ,

CH 3-CH2–CH3 CH ≡ C – CH3 +H2

/

,

CH 2=CHCH3 - GV nhận xét, đánh giá bài - HS tự đánh giá và cho đ bài làm của mình, làm của HS trên bảng, hướng điểm những kiến thức dẫn HS so sánh và tự đánh chú ý nh m mới. giá bài làm của mình. b) Cộng ng brom, clo clo: - GV chú ý cho HS phản ứng --HS tư duy độc lập tiếp CH ≡ CH + Br2 CHBr = CHBr nh kiến thức viết 1,2 - đibrometen cộng Br hoặc Cl không thể nhận 2

2

dừng lại ở giai đoạn 1.

PTHH minh họa - HS vận dụng kiến thức

CHBr=CHBr+ Br2 CHBr2-CHBr2 1,1,2,2-

c về danh pháp ankan, tetrabrometan cũ anken để gọi tên sản => ankin làm mấất màu dung dịch Br ph tạo thành. phẩm (X là CH3COO-, -OH, - GV phân tích để HS nắm - HS tư duy độc lập, liên c) Cộng HX(X h hệ kiến thức đã học phần Cl, -Br, …) đượcbản chất của từng giai anken v với quy tắc cộng đoạn trong phản ứng cộng HCl (xúc tác, to) và đặc biệt Maccopnhicop để nắm đư bản chất của từng là phản ứng cộng H O ( xúc được 2

tác HgSO4) sản phẩm tạo giai đoạn khi cho thành ở giai đoạn 1 kém bền axetilen cộng HCl (xúc tác, to) và cộng H2O (

2

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

có sự hình thành liên kết mới xúc tác HgSO4).

Ví dụ 1: C2H2 + HCl

( tạo hợp chất mới) bền hơn.

CH

+ HCl

CH

xt, to

CH2

CHCl

cloeten (vinylclorua)

- Gv tổ chức cho học sinh - 2HS (1 bàn) thảo luận

CH2

xt, to

CHCl + HCl

CH3

thảo luận vận dụng kiến thức cùng nhau vận dụng kiến làm PTHH ví dụ 3 và ví dụ 4 thức thông qua ví dụ 1, 2 trong phiếu học tập.

để hoàn thanh đã học

CHCl2

1,1-đicloetan sản xuất nhựa PVC

Khi có xúc tác thích hợp:

CH

HgCl2

CH + HCl

CH2

150-200oC

CHCl

hoàn thành PTHH ví dụ 3 và ví dụ 4 trong phiếu

Ví dụ 2: C2H2 + H2O

học tập CH

CH +

H-OH

HgSO4

CH2

CH OH

- GV tổ chức cho HS đổi - HS đổi phiếu học tập

sản xuất axit axetic

phiếu tiên hành đánh giá chéo theo đúng thứ tự màu CH

nhóm khác

Chỉ cộng 1 phân tử H2O.

→

CH + H2O

HgSO4

kết quả của bài bạn thuộc phiếu được yêu cầu. →

(không bền)

CH3 CH CH3

CH

O O

anđehit axetic

→

(màu phiếu của các nhóm)

- HS quan sát, lĩnh hội và

Ví dụ 3: Propin (metyl axetien ) + HCl → spc? (2 giai đoạn)

- GV chiếu đáp án, hướng so sánh đề cho điểm bài dẫn HS so sánh và đánh giá làm của bạn, chú ý kết quả bài làm của mình.

những kiến thức mới.

- GV phân tích để HS nắm - HS tư duy độc lập, liên đượcbản chất của phản ứng hệ kiến thức đã học các

Cl CH3 C

CH

+HCl

CH3 C

CH2

+HCl

Cl

CH3 C Cl

2-clopropen

2,2-điclopropan

Ví dụ 4: metyl axetien + H2O CH3 C CH + H-OH

HgSO4 80oC

CH3 C

CH2

CH3 C O

OH (không bền)

axeton

đime hóa và trime hóa với phản ứng cộng trước để xúc tác thích hợp.

hình thành kiến thức mới

- Gv nêu vần đề: Như chúng - HS vận dụng kiến thức ta đã biết butađien là hợp chất phản ứng cộng H2 ( vừa quan trọng để tổng hợp nên hình thành ở mục 1a) để các loại cao su như cao su trả lời câu hỏi của GV. Buna, cao su Buna – S, cao CH2=CH-C≡CH + H2 su Buna –N. Vậy từ vinyl axetien làm thế nào để tạo ra butađien?

/ ,

CH2=CHCH=CH2

GV: ................... – THPT ...................

CH3

Trang 31

CH3

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề. d. Đime và trime hóa

- GV nêu câu hỏi để gợi nhớ - HS tư duy độc lập, chủ lại tính chất khác nhau giữa động lĩnh hội kiến thức axetilen và etilen. Trong đó , mới. axetilen tạo kết tủa vàng với

Điều chế butađien

► Đime hóa CH

CH + H C

► Trime hóa HC HC CH CH

HC

dung dịch AgNO3/NH3, còn

27/3/2017

CH

xt, to

CH2 CH

3CH

CH

CH 6000C bột C

HC

CH

HC

CH CH

CH

etlen thì không.

C

vinylaxetilen

CH

6000C bột C

benzen

- GV giới thiệu tính chất riêng có của ank – 1 – in, hướng

dẫn

HS

viết

PT

axetilen với AgNO3/NH3 và chú ý cho HS but- 2-in không phản ứng.

2. Phản ứng thế bằng ion kim loại: Nguyên tử H liên kết với nguyên

- Gv tổ chức cho học sinh - HS độc lập vận dụng tử C nối ba linh động hơn các nguyên thảo luận vận dụng kiến thức kiến thức hoàn thành tử H khác nên dễ bị thay thế bằng ion làm PTHH (5) trong phiếu PTHH (5) trong phiếu kim loại. học tập.

học

tập:

But-1-in

+

AgNO3 + NH3

CH ≡ CH+2AgNO3+2NH3 Ag–C ≡ C–Ag + 2NH4NO3

- HS tự đánh giá và cho - GV nhận xét, đánh giá bài điểm bài làm của mình,

Bạc axetilua - màu vàng Phản ứng thế của ank-1-in với dung

làm của HS trên bảng, hướng chú ý những kiến thức dịch AgNO3/NH3 giúp phân biệt ankdẫn HS so sánh và tự đánh mới.

1-in với các ankin khác.

giá bài làm của mình.

CH3-C ≡ C+AgNO3+NH3 không p/ư Vd:CH≡C-C2H5 + AgNO3 + NH3 →

- Gv nêu vấn đề: So với etilen - HS vận dụng kiến thức

CAg≡C-C2H5 + NH4NO3

thì axetilen cháy trong không đã học, dựa vào tỉ lệ %C khí cho rất nhiều muội đen. trong axetilen giải thích.

Vì sao?

Gv định hướng câu hỏi để - 1HS viết PTHH phản HS nhận thấy rằng: %C càng ứng cháy của ankin với 3. Phản ứng oxi hoá: lớn => khí cháy càng cho O2. a) Phản ứng oxi hoá hoàn toàn: nhiều muội đen (C), đồng - HS tư duy độc lập, thời càng gây ô nhiễm môi quan sát tỉ lệ mol của

GV: ................... – THPT ...................

CnH2n -2+

(3n − 1) O2 nCO2+(n-1)H2O 2 Trang 32

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

trường ( do khí CO, CO2 sinh CO2 và H2O rút ra nhận NX: nCO2> nH2O => hiđrocacbon có ra).

xét.

nhiều hơn 1 liên kết π hoặc vòng.

- HS nêu những ảnh hưởng đến môi trường khi nồng độ CO và CO2 tăng từ đó có ý thức vận - GV cung cấp thêm kiến dụng kiến thức hóa học thức về phản ứng oxi hóa vào cuộc sống, đặc biệt không hoàn toàn và chú ý cho trong việc bảo vệ môi HS: không thể phân biệt trường

b) Phản ứng oxi hoá không hoàn

anken, ankađien và ankin

toàn:

bằng dung dịch Br2 hoặc dd

Các ankin dễ làm mất màu dung dịch

KMnO4.

brom và thuốc tím như các anken.

- GV tổ chức chó HS thảo - HS nghiên cứu SGK, luận tìm hiểu ứng dụng của kết hợp với kiến thức ankin.

thực tế đã tìm hiểu trên các phương tiện truyền thông, nêu ứng dụng của ankin,

đặc

biệt

là

axetilen.

V. Ứng dụng Làm nguyên liệu Chất dẻo PVC

- Gv cung cấp thêm kiến thức

- HS ghi nhận kiến thức

về đèn xì axetilen.

mở rộng

Làm nhiên liệu Đèn xì để hàn, cắt kim loại

Axit hữu cơ, este

Đèn xì axetilen

Tơ sợi tổng hợp

30000C

O2

C2H2 21

Hoạt động 3.1: Vận dụng, mở rộng kiến thức (ứng dụng của axetilen) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực giao tiếp

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 33

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

VẬN DỤNG 1: Bài báo trên trang - GV nêu vấn đề thông qua

- HS quan sát, lắng Tiền Phong 06:17 ngày 02 tháng 04

một bài báo trên báo Tiền

nghe và vận dụng kiến năm 2015

Phong số ra 06:17 ngày 02

thức đã học: nêu ý kiến

“ĐBSCL dùng khí đá thúc

tháng 04 năm 2015về thực

cá nhân về vấn đề thực

chín trái cây theo kinh nghiệm”

trạng

tế đặt ra.

Ủ cho quả chin bằng đất đèn

Một số thông tin mở rộng kiến thức.

- HS thảo luận để giải - Ethephonlà hóa chất điều hòa sinh quyết vấn đề và vận trưởng thực vật được sử dụng rộng dụng kiến thức hóa học rãi. Trong thực vật, ethephon được chuyển hóa thành etilen, là chất điều

vào cuộc sống.

hòa sinh trưởng thực vật và thúc chín

…làm quả mau chín.

hiệu quả. ... Ethephon cũng được sử

Vấn đề, khí đá nóng là chất gì,

dụng rộng rãi trên dứa để tạo chồi

có độc không và dung có vi

dứa cũng như tạo màu vàng đều cho

pham pháp luật ?

quả dứa.

- Chất này có hoạt chất chính giống chất khí sinh từ đất đèn nên được dân gian gọi là “khí đá nóng”.

- Sử dụng đất đèn không cẩn thận dễ bị bỏng da, cay mắt.

- “Khí đá nóng” không ảnh hưởng đến chất lượng trái cây và ở một mức cho phép thì nó an toàn.

- HS quan sát video để VẬN DỤNG 2: thấy được nhiệt tỏa ra

- GV nêu vấn đề thông qua một Video trên trang https://www.youtube.com/wat ch?v=2BpTYbqDTmU

Video “Pháo đất đèn”

khi C2H2 cháy, sự nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng

axetilen

không

đúng mục đích.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 34

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Gv tổng kết các tính chất hóa - HS tư duy tổng hợp, VẬN DỤNG 3: học của ankin theo sơ đồ tư ghi nhớ kiến thức đã duy.

Ankin

học.

Yêu cầu mỗi tổ HS hoàn thiện 1 sơ đồ tư duy toàn bộ nội dung ankin, tiết học tới báo cáo, sau đó hoàn thiện sản phẩm treo tại lớp.

Cộng

Oxi hóa

Hiđro

Phản ứng cháy

Brom, Clo

Mất màu dd KMnO4

HX (HCl, H2O…) Đime và trime hóa

Thế ion ion kim Thế kim loại loại Ank-1-in Phản ứng dùng để phân biệt ank-1-in với anken và ankin khác

- GV tổ chức trò trơi ô chữ để - HS vận dụng kiến thức VẬN DỤNG 4: kiểm tra đánh giá quá trình đã học cùng nhau giải ô Hàng ngang số 1: …là hi đrocacbon hình thành kiến thức, kĩ năng chữ để tìm được từ khóa mạch hở có một liên kết 3 trong phân thông qua bài học. mang một thông điệp ý tử.

Lớp chia thành 3 đội chơi nghĩa. theo màu phiếu học tập

“Ankin” Hàng ngang số 2: Phản ứng của anken, anka đien, ankin với H2, Br2, HX thuộc loại phản ứng gì? “ Phản ứng cộng” Hàng ngang số 3: trong các khí propan, propen, propin khí nào không làm mất màu dung dịch Brom? “propan” Hàng ngang số 4: Tên một hóa chất hòa cùng dung dịch NH3 để phân biệt but- 1- in và but – 2- in? “ Bạc nitrat”

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Thông điệp được thể hiện

Hàng ngang số 5: Trùng hợp …

qua 2 video bài hát chứa thông - HS thông qua kênh được poli (vinyl clorua). điệp bảo vệ môi trường.

hình và kênh tiếng thấy

“vinyl clorua”

Yêu cầu HS về nhà vận dụng được sự biến đổi môi Hàng ngang số 6: Trong công kiến thức đưa ra các biên pháp trường dưới sự tác động nghiệp axetilen được sản xuất chủ bảo vệ môi trường.

của các tác nhân. Từ đó, yếu từ khí gi? có ý thức gìn giữ, bảo vệ môi trường.

“ metan” Từ khóa: “BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG”

Dặn dò - Làm bài 1, 2, 3, 5, 6, 7 SGK trang 147 - Chuẩn bị phần luyện tập Ankin.

Hướng dẫn HS 29/3/2017

Bằng phương pháp hóa học, hãy phân biệt ba bình mất nhãn chứa mỗi khí không màu sau: etan, etilen, axetilen.

Hướng dẫn:

etan etan

dd Br2

(không hiện tượng)

etilen etan etilen axetilen

etilen

dd AgNO3/NH3

(nhạt màu dd Br2)

axetilen (kết tủa vàng)

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

C. BÀI HIĐROCLOORRUA – AXIT CLOHI ĐRIC – MUỐI CLORUA Chương trình: Hóa học 10 Thời lượng: 2 tiết Đối tượng: Năm học 2015 – 2016 HS lớp 10A1 trường THPT ...................

Năm học 2016 – 2017 HS lớp 10A1, 10A4 trường THPT ...................

1. Phân tích giải pháp - Tình huống xuất phát: Báo ảnh Khoảng 8g 30 ngày 4-11-2014, chiếc xe tải chở 5.000 lít axit đi qua vòng xoay cổng 11 hướng quốc lộ 51 (P. Long Bình, TP. Biên Hòa) lật nhào, axit đổ ra.

A

X

I

T

H

Cl

- Thiết kế hoạt động “Warm – up” thông qua trò chơi

Mỗi tổ = 1 nhóm.

GV sử dụng kĩ thuật dạy học tích cực “công não” và tổ chức cho HS chơi trò chơi “ Tìm vị trí của bức tranh”.

HS thảo luận nhanh, xếp hình ảnh trên bảng, có phần thưởng bằng điểm số cho đội nhanh và đúng nhất.

HS nêu câu hỏi/vấn đề chính của bài học ( Gv có thể đặt vấn đề/câu hỏi tùy thuộc đối tượng HS) - Vấn đề/câu hỏi phát sinh

GV: ................... – THPT ...................

Trang 37

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Thông qua tình huống giả định, người dân chứng kiến tai nạn đổ axit đạt ra 1 số câu hỏi liên quan Một vài người dân (Nd) xung quanh khu vực trò chuyện Nd1: Này các bác ơi, nếu chẳng may gặp tai nạn tương tự thì phải gọi đến số 113, 114 hay 115?

Nd2: Sao khi axit đổ ra lại có nhiều khói bốc lên? Khói đấy là khói gì nhỉ?

Nd3: Thật kinh khủng các bác nhỉ? Mọi người nhìn thấy không, sao lại trở axit bằng can nhựa, đổ một cái là vỡ ngay, sao không đựng trong thùng phi bằng sắt cho chắc?

Nd4: Đúng đấy! Mà các bác này, lúc nãy mấy chú cảnh sát chữa cháy phun nước rửa đường, nước chảy cả vào đất trước cửa nhà tôi, tôi lại quên không hỏi mấy chú ấy: axit đấy ngấm vào đất có nguy hiểm không? Làm thế nào để giảm tác hại của nó?

Bằng kiến thức em đã được học, hãy trả lời các câu hỏi của người dân (Nd).

- Thời điểm giải quyết vấn đề: Sau khi HS tìm hiểu hết tính chất hóa học sẽ giải quyết được tình huống thực tiễn nêu vấn đề.

- Một số tình huống mới phát sinh trong và sau bài học

• Xác định 3 quả bóng chứa 3 khí khác nhau (Cl2, H2 và HCl).

• Thổi bóng không dùng hơi của bản thân?

• Tẩy đốm đen trên vỏ quả trứng chim cút.

• Làm mất màu hồng của dung dịch (NaOH + phenolphthalein).

• Tẩy gỉ đồng.

2. Thiết kế chuỗi hoạt động học 2.1. Chuẩn bị của GV và HS a) Giáo viên - Giấy màu ( 5 màu khác nhau).

- Máy tính đã cài đặt phần mềm Violet.

- 4 bộ dụng cụ thí nghiệm. Mỗi bộ gồm: 2 cốc thủy tinh 100ml; 1 bình tam giác dung tích 150 ml 1 giá ống nghiệm chứa: 4 ống nghiệm thủy tinh (không có gờ), 1 ống nghiệm thủy tinh (có gờ), 2 kẹp gỗ, 1 ống hút nhỏ giọt, 1 panh kẹp hóa chất; 1 khay thủy tinh; 2 quả bóng cao su; 1 đoạn dây chỉ để buộc bóng.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 38

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Hóa chất: 50 ml dung dịch HCl 2M ( đựng trong cốc thủy tinh); Zn ( viên), Al ( lá), lá Cu đã bị gỉ.

Trứng chim cút ( để trong 1 cốc thủy tinh). Dung dịch NaOH + phenolphtalein. 1 cốc chứa 300ml nước - Phiếu đánh giá học tập (Phụ lục kèm theo) - Tổng hợp phiếu KWL, lưu ảnh các bài của HS. b) Học sinh - Thực hiện nhiệm vụ 1: Phiếu KWL ( Phụ lục Ha.1) Ghi kết quả vào mục tương ứng trong phiếu KWL. - Thực hiện nhiệm vụ 2: Ghi kết quả vào mục tương ứng trong phiếu học tập cá nhân (Phụ lục Ha.2) 2. Phương pháp - Dạy học tình huống, nêu và giải quyết vấn đề.

- Phương pháp hoạt động nhóm.

- Phương pháp “ bàn tay nặm bột”.

3. Thiết kế các hoạt động Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

Hoạt động 1: “Warm – up” thông qua trò chơi Hình thành và phát triển năng lực - Năng lực tư duy

- Năng lực quan sát - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực nêu ( phát hiện) và giải quyết vấn đề Câu hỏi/vấn đề?

- Gv nêu tình huống thực tiễn

- HS quan sát, vận dụng

Một vài người dân (Nd) xung

kiến thức hóa học vào

quanh khu vực trò chuyện

2014, chiếc xe tải chở 5.000

thực tế cuộc sống, thảo

Nd1: Này các bác ơi, nếu chẳng

lít axit đi qua vòng xoay cổng

luận theo nhóm 5 -6 HS

may gặp tai nạn tương tự thì phải

Khoảng 8g 30 ngày 4-11-

11 hướng quốc lộ 51 (P. Long

HS sắp xếp các hình ảnh

gọi đến số 113, 114 hay 115?

Bình, TP. Biên Hòa) lật

theo trình tự sự việc tạo

Nd2: Sao khi axit đổ ra lại có nhiều

nhào, axit đổ ra.

cụm từ A-X-I-T-H-Cl

khói bốc lên? Khói đấy là khói gì

HS vận dụng kiến thức trả lới các câu hỏi của Nd GV: ................... – THPT ...................

nhỉ?

Nd3: Thật kinh khủng các bác nhỉ?

Trang 39

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Mọi người nhìn thấy không, sao lại

Khoảng 8g 30 ngày 4-11-2014, chiếc xe tải chở 5.000 lít axit đi qua vòng xoay cổng 11 hướng quốc lộ 51 (P. Long Bình, TP. Biên Hòa) lật nhào, axit đổ ra.

trở axit bằng can nhựa, đổ một cái A

X

là vỡ ngay, sao không đựng trong

I

thùng phi bằng sắt cho chắc?

T

H

Nd4: Đúng đấy! Mà các bác này,

Cl

lúc nãy mấy chú cảnh sát chữa cháy

- Gv tổ chức cho HS thực hiện

phun nước rửa đường, nước chảy cả

trò chơi sắp xếp các hình ảnh

vào đất trước cửa nhà tôi, tôi lại

theo trình tự sự việc xảy ra.

quên không hỏi mấy chú ấy: axit đấy ngấm vào đất có nguy hiểm không? Làm thế nào để giảm tác hại của nó?

Bằng kiến thức em đã được học, hãy trả lời các câu hỏi của người dân (Nd).

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức + kĩ năng mới Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực tự học

- Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông.

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực thực hành

- GV cho học sinh quan sát 3

- HS quan sát, tư duy độc

quả bóng không màu chứa 3

lập và trả lời câu hỏi.

khí khác nhau H2, Cl2 và HCl - Yêu cầu HS chỉ quan sát cho

- HS vận dụng kiến thức

biết từng quả bóng chứa khí

đã học ( màu của khí Cl2,

nào? Giải thích?

cách tính khỉ khối khí so

- GV có thể nêu câu hỏi gởi

với không khí) giải thích

mở để định hướng HS việc

cách phân biệt của mình.

quan sát màu ( khí Cl2 có màu

Từ đó ghi nhận thông tin.

vàng lục), sử dụng tỉ khối khí

+) khí Cl2 màu vàng lục,

so với không khí để chỉ ra đâu

Quan sát 3 quả bóng chứa một trong 3 khí Cl2, HCl và H2. Hãy xác định từng quả bóng chứa khí nào?

H2 không màu, nhẹ hơn không khí

HCl không màu, nặng hơn không khí Cl2 màu vàng lục, nặng hơn không khí

nặng hơn không khí.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 40

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

ra quả bóng chứa khí H2 ( nhẹ hơn không khí), quả bóng chứa khí HCl ( hơi nặng hơn

+) khí H2 không màu, nhẹ hơn không khí. +) khí HCl không màu,

không khí)

hơi nặng hơn không khí.

- GV giới thiệu nội dung bài

- HS quan sát ghi nhận

học.

tìm mối liên hệ giữa các kiến thức trong nội dung.

- GV thông báo kết quả tổng

- HS lắng nghe, bổ sung

hợp phiếu KWL.

những điều muốn biết.

+ Số lượng phiếu phát ra, thu về. + Tính hình nắm kiển thức của HS. + Những điều HS đã biết. + Những điều HS muốn biết.

- GV tổ chức cho HS tím hiểu

- HS quan sát bài làm của

cấu tạo phân tử HCl

ban, tư duy nhận xét rút ra

GV chiếu một phiếu KWL có nội dung cấu tạo phân tử

I. KHÍ HIĐROCLORUA 1.Cấu tạo phân tử ɺ ɺ ⋅⋅ → H ⋅⋅ Cl ɺ ɺ ⋅⋅ H ⋅ + ⋅ Cl ɺɺ ɺɺ

đặc điểm cấu tạo phân tử HCl.

Công thức cấu tạo: H - Cl.

HCl để các HS khác bổ sung.

Yêu cầu HS dự đoán tính tan - HS tư duy độc lập, vận của HCl

dụng kiến thức về liên kết hóa học và đặc điểm của hợp chất chứa liên kết

HCl là hợp chất cộng hóa trị, phân tử có cực do hiệu độ âm điện giữa các nguyên tử Cl và H là 3,16 – 2,2 = 0,96

CHT để dự đoán tính tan của HCl - Gv tổ chức HS quan sát khí

- HS quan sát trạng thái

HCl đã được thu trong bình

màu sắc của khí HCl thấy

eclen ( bình tam giác), mở nút

được khí HCl tạo khói

cao su để HS quan sát hiện

trắng khí tiếp xúc với

GV: ................... – THPT ...................

2. Tính chất của HCl - Chất khí, không màu, mùi xốc - Tan nhiều trong nước ( 1 lít nước tan 800 lít HCl) tạo thành dung dịch

Trang 41

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

tượng.

không khí.

- Gv chứng minh nước luộc

- 1 HS làm thí nghiệm

bắp cải tím có thể dùng như

“nước bắp cải tím” với

quỳ tím để nhân biết dung

dung dịch HCl và dung

dịch axit và bazơ.

dịch NaOH.

- Gv hướng dẫn HS làm thí

- 1 HS thực hiện thí

nghiệm thử tính tan của khí

nghiệm thử tính tan của

HCl.

khí HCl.

- GV có thể mở rộng kiến thức

axit (quỳ tím chuyển sang màu đỏ) - Tỉ khối so với không khí d =

36,5 29

≈ 1,26,.

HS tư duy độc lập kết

về khí HCl: Khí hiđro clorua

hợp kiến thức vật lí và

không làm quỳ tím đổi màu,

hóa học

không tác dụng với CaCO3

+) Giải thích hiện

giải phóng CO2, tác dụng rất

tượng nước phun ngược

- Hiđro clrua rất độc, nồng độ cho

yếu với kim loại.

vào trong bình và chuyển

phép của khí HCl trong không khí

đỏ.

là 0,005 mg/l. +) Rút ra kết luận tính

tan của khí HCl. - Gv tổ chức HS quan sát lọ

- HS quan sát trạng thái

thủy tinh không màu đựng

màu sắc của dung dịch

dung dịch HCl, mở nút cao su

HCl thấy được HCl đặc

để HS quan sát hiện tượng.

tạo khói trắng khí tiếp xúc

- Gv giải thích về hiện tượng

với không khí.

HCl “bốc khói” ngoài không khí.

- Gv chiều hình ảnh trang

- HS quan sát, tư duy độc

quảng cáo về HCl, yêu cầu HS lập, vận dụng kiến thức giải thích một số từ Tiếng Anh Ngoại ngữ ( Tiếng Anh) trên ảnh. Định hướng HS

kết hợp với kiến thức thực tiễn giải thích các từ hợp

+) Từ HCl theo Tiếng Anh. ngữ cảnh. +) Đóng gói. +) Chuyên trở….

II. AXIT CLOHIĐRIC (dung dịch HCl) 1. Tính chất vật lí - Chất lỏng, không màu, mùi xốc.

- HClđặc nhất ở 200C đạt nồng độ 37% ( D = 1,19g/cm3) - HClđặc “bốc khói” ngoài không khí ( do khí HCl + hơi

nước trong không khí tạo hạt dung dịch HCl rất nhỏ.

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- GV nêu lại Nhiệm vụ 3 (

- HS đã thực hiện nhiệm

2. Tính chất hóa học

phiếu KWL): Một bạn HS sau

vụ từ trước tiết học.

a) Tính axit mạnh

khi nghiên cứu phần II.2. Tính

- Làm quỳ tím chuyển đỏ.

chất hóa học SGK Hóa học 10

- Tác dụng với kim loại đứng trước

trang 103 cho rằng:“ Axit

H trong dãy điện hóa kim loại

clohiđric có 2 tính chất hóa

(phản ứng*)

học là: tính axit mạnh và tính

( K,Ba,Ca,Na,Mg, Al,Zn,Fe, Ni,

khử”. Quan điểm của em về ý

Sn, Pb, H2,Cu,Hg, Ag, Pt, Au)

kiến trên? Vì sao?

2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 Fe + 2HCl → FeCl2 + H2

- GV nêu kết quả tổng hợp

- HS quan sát các phiếu

phiếu KWL.

KWL có các nhận định

- Tác dụng với bazơ và oxit bazơ

- GV chiếu 1 số bài làm của

khác nhau, hình ảnh SGK

Cu(OH)2 + 2HCl → CuCl2 + 2H2O

HS ( thể hiện rõ ý kiến của

trang 103 tư duy, vận

Fe3O4 + 8HCl→FeCl2 +2FeCl3+4H2O

HS) so sánh với SGK, rồi tổ

dụng kiến thức và thảo

- Tác dụng với một số muối

chức cho HS thảo luận rút ra

luận để rút ra kết luận

AgNO3 + HCl → AgCl ↓ + HNO3

nội dung kiến thức : HCl là

chung.

trắng

một axit mạnh, HCl vừa thể

CaCO3+2HCl →CaCl2+CO2+ H2O

hiện tính khử (do Cl-1) vừa thể

b) Tính oxi hóa và tính khử

hiện tính oxi hóa ( do H+1).

- Tính khử yếu của dd HClđdo Cl-1

- GV yêu cầu HS nêu dãy ĐH

- HS tổng hợp kiến thức

4HCl đ+MnO2→MnCl2+Cl2+2H2O

đã học nêu một phần dãy

- Tính oxi hóa do H (VD: phản ứng

ĐH.

*) 2HCl + Zn → ZnCl2 + H2

Trần Ngọc Tân – 10 A1

GV: ................... – THPT ...................

Trang 43

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Hoạt động 3: Vận dụng, mở rộng kiến thức (tính chất hóa học của axit HCl) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực giao tiếp

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực thực hành- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

VẬN DỤNG 1 - Gv tổ chức cho Hs thảo luận

- HS vận dụng kiến thức

1.Tạo 1 quả hơi với đường kính

để giải quyết 4 thí nghiệm

vừa hình thành để giải

nhỏ nhất 6 cm mà không sử dụng

(tình huống).

quyết vấn đề của tình

hơi của mình.

1. Tạo 1 quả hơi với đường kính nhỏ nhất 6 cm mà không sử dụng hơi của mình.

2. Làm đổi màu dung dịch

huống HS thảo luận lựa chọn hóa chất và dụng cụ tối ưu vào hóa chất và dụng cụ

phenolphtalein) .

cho sẵn)

gỉ (gỉ đồng chủ yếu là CuO).

4. Làm mất đốm đen trên bề

HS thảo luận sắp xếp thứ tự thí nghiệm để hiệu quả nhất. kiến, trao đổi để tạo sản

vỏ trứng có thành phần hóa

phẩm học tập của nhóm.

học chủ yếu là CaCO3, màu

- Các nhóm ghi trên các

đen có thể bị bào mòn.

giấy màu khác nhau ( gọi tên nhóm theo mầu giấy:

- GV mở rộng kiến thức

nhóm hồng, nhóm xanh

1. Thí nghiệm 1

lá, nhóm xanh dương,

di động mang tên Hiđro” vụ

Hóa chất: - Dung dịch HCl. - Kim loại Zn, hoặc Al, hoặc cả 2.

2. Làm đổi màu dung dịch màu hồng (hỗn hợp NaOH + phenolphtalein) .

- Nhóm HS tập hợp ý

mặt quả trứng chim cút. Biết

- Bài báo “Những quả bom

Dụng cụ: - Bóng cao su.

cho từng thí nghiệm ( dựa

màu hồng (hỗn hợp NaOH +

3. Làm sáng bề mặt lá Cu bị

Thí nghiệm: Tạo 1 quả hơi với đường kính nhỏ nhất 6 cm mà không sử dụng hơi của mình.

3. Làm sáng bề mặt lá Cu bị gỉ (gỉ đồng chủ yếu là CuO).

Thí nghiệm: Làm đổi màu dung dịch màu hồng (hỗn hợp NaOH + phenolphtalein)

Thí nghiệm: Làm sáng bề mặt lá Cu bị gỉ (gỉ đồng chủ yếu là CuO).

Dụng cụ: - Ống nghiêm chứa sẵn dung dịch NaOH + phenolphtalein.

- Ống hút nhỏ giọt.

Dụng cụ: - Ống hút nhỏ giọt - Panh kẹp hóa chất.

- Khay thủy tinh.

Hóa chất: - Dung dịch HCl. - Dung dịch NaOH + phenolphtalein.

Hóa chất: - Dung dịch HCl. - Lá đồng bị gỉ.

- Nước cất để rửa (nếu cần)

nhóm vàng). Đổi phiếu đánh giá chéo.

nổ bóng bay chiều ngày 4. Làm mất đốm đen trên bề mặt

16/9/2016. Ảnh: Văn Được.

- HS giải thích sự lựa

Theo Zing.vn

chọn đáp án của mình, HS quả trứng chim cút. Biết vỏ trứng có thành phần hóa học chủ yếu là khác so sánh kết quả tự

- Clip nổ bóng H2

GV: ................... – THPT ...................

Trang 44

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

đánh giá quá trình lính hội CaCO3, màu đen có thể bị bào mòn.

2. Thí nghiệm 3 → Phương

kiến thức mới.

pháp làm sạch gỉ kim loại.

3. Thí nghiệm 4 - Clip “Công nghệ tẩy trắng

- HS thức hiện nhiệm vụ,

trứng gà Trung Quốc thành

làm thí nghiệm dưới sự

trứng gà ta”

quan sát của giáo viên

Thí nghiệm: Làm mất đốm đen trên bề mặt quả trứng chim cút. Biết vỏ trứng có thành phần hóa học chủ yếu là CaCO3, màu đen có thể bị bào mòn.

Dụng cụ: - Cốc thủy tinh.

- Trứng chim cút.

- Đũa thủy tinh.

- Panh kẹp.

-Nước cất để rửa (nếu cần)

Hóa chất: - Dung dịch HCl.

- HS quan sát nêu cảm - GV cung cấp thêm một số ứng dụng của axit HCl.

nhận về các ứng dụng của HCl mà Gv nêu, thấy được hiệu quả cũng như hậu quả của việc sử dụng HCl đúng cách và sai

Một số ứng dụng của axit clohiđric Điều chế các muối clorua.

Chủ yếu HCl dùng để tẩy han gỉ, làm sạch các

bề mặt bằng thép trước khi sơn mạ…

Dùng nhiều trong CN thực phẩm.

Tổng hợp hợp chất hữu cơ: nhựa PVC, cao su

clo isopren…

Axit HCl tinh khiết dùng để điều chế các dung

dịch chuẩn.

cách từ đó biết bảo vệ môi trường, bản thân và người xung quanh.

VẬN DỤNG 2 : Giải quyết tình - HS quan sát, vận dụng

huống “Warm – up”:

kiến thức hóa học vào

Nd1: … nếu chẳng may gặp tai nạn

2014, chiếc xe tải chở 5.000

thực tế cuộc sống để trả

tương tự thì phải gọi đến số 113,

lít axit đi qua vòng xoay cổng

lời câu hỏi của người dân:

114 hay 115?

- Gv nêu tình huống thực tiễn Khoảng 8g 30 ngày 4-11-

11 hướng quốc lộ 51 (P. Long - Gợi ý trả lời

Nd2: Sao khi axit đổ ra lại có nhiều

Bình, TP. Biên Hòa) lật

Nd1: Gọi 114

khói bốc lên? Khói đấy là khói gì

nhào, axit đổ ra.

Nd2: Khói chủ yếu do

nhỉ?

HCl đặc bay hơi, khói còn Nd3:… sao không đựng trong do HCl+ chất trên mặt

thùng phi bằng sắt cho chắc?

đường ( đá, dụng cụ

Nd4:... axit đấy ngấm vào đất có

chuyển trở …)

nguy hiểm không? Làm thế nào để

Nd3: Fe + HCl

giảm tác hại của nó?

Nd4: Sử dụng H2O để hòa loãng, có thể dùng nước vôi để trung hòa axit.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 45

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Nhiệm vụ về nhà sau tiết 1: 1. Giải bài tập SGK. 2. Thảo luận nhóm cử đại diện trình bày phương pháp điều chế HCl trong phỏng thí nghiệm và trong công nghiệp.

3. Dự kiến: dụng cụ, hóa chất và cách tiến hành thí nghiệm điều chế HCl Hoạt động 4: Hình thành kiến thức + kĩ năng mới ( điều chế HCl, nhận biết gốc clorua) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực hợp tác- Năng lực giao tiếp - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực tự học

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực

thực hành - Gv chiếu và giới thiệu sơ đồ - HS quan sát tư duy độc 3. Điều chế: thiết bị điều chế axit HCl lập

a) Trong công nghiệp

, mn trong công nghiệp (sử dụng - HS thảo luận theo nhóm (1) 2NaCl +2H2O dpdd  →

flash)

để năm được quá trình

2 NaOH + H2+Cl2

t Yêu cầu HS quan sát 2 lần, hóa học xảy ra ở các tháp (2) H + Cl → 2 HCl 2 2 rồi thảo luận nhóm cử đại diện T1, T2 và T3. Cử đại diện 0

mô tả lại cả quá trình trong cá trình bày. tháp tổng hợp và hấp thụ.

- HS trình bày kết quả thảo luận nhóm.

- Gv nêu vấn đề: Tại sao phun - HS tư duy độc lập giải nước từ trên xuống mà không quyết vấn đề. dẫn khí HCl vừa sinh ra vào nước.

Gv phân tích để HS thấy được việc vận dụng nguyên tắc ngược dòng để tăng diện tích tiếp xúc và tăng hiệu suất.

HS thảo luận trao đổi để làm rõ vấn đề.

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Gv tổ chức cho HS thảo luận - HS thảo luận, tổng hợp ý b) Trong phòng thí nghiệm nghiên cứu và thực hành thí kiến trả lời câu hỏi phát 2NaCl + H SO ≥ 400 C 2 4   → nghiệm điều chế dung dịch vấn của giáo viên, bổ Na SO + 2HCl 0

2

HCl (phương pháp điều chế sung để hoàn thiện kiến axit HCl trong phòng thí thức nghiệm).

Dự kiến dụng cụ, hóa chất.

Cách bố trí thí nghiệm.

+) Dụng cụ: Giá sắt, đèn cồn, 2 ống nghiệm, nút

khí HCl có thể bị thoát ra, tinh (chữ V) xuyên qua, Viết PPHH và cân bằng.

bông

(tẩm

dung

dịch

NaOH) +) Hóa chất: NaCl khan, H2SO4 đặc, nước cất, dung dịch NaOH. - HS các nhóm lắp dụng cụ, tự nhận xét đánh giá nhóm khác.

- GV tổ chức cho HS thử tính - HS tiến hành thí nghiệm chất của dung dịch HCl thu theo nhóm. được.

- Nhóm 1 thử tinh chất

Dung dich nhóm 1 thử bằng của dung dịch sản phẩm viên Zn.

của nhóm 2, nhóm 2 → 3,

Dung dich nhóm 2 thử bằng nhóm 3 → 4 và nhóm 4 quỳ tím ( có thể thay bằng → 1. giấy pH).

Dung dich nhóm 3 thử bằng dung dịch Na2CO3.

Dung dich nhóm 4 thử bằng dung dịch AgNO3.

0

250 C NaCl + H2SO4 ≺  →

NaHSO4 + HCl

+) Viết PTHH

Trong quá trình điều chế cao su có ống dẫn thủy phương pháp khử độc.

4

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Gv yêu cầu HS quan sát - HS quan sát bẳng tính III. MUỐI CLORUA VÀ NHẬN bảng tính tan, nhận xét tính tan, vận dung kiến thức đã BIẾT ION CLORUA. tan của các muối clorua.

biết về tính tan của các 1. Một số muối clorua:

- Gv cho HS quan sát thực tế chất nêu nhận xét về tính -

Đa số các muối clorua dễ tan

một số muối clorua: NaCl, tan của muối clorua nói trong nước (trừ AgCl, PbCl2....)

KCl, BaCl2, CaCl2...

chung.

- Ứng dụng: sgk(105) 2. Nhận biết ion clorua:

- Gv sử dụng kĩ thuật viết tích - HS thảo luận và cử đại - Thuốc thử : dd AgNO3 tổ chức cho HS tìm hiểu ứng diện lên viết nhanh kết - Hiện tượng: có kết tủa trắng dụng của một số muối clorua.

quả thảo luận tìm hiểu không tan trong axit mạnh. ứng

dụng

của

muối

clorua.

HCl + AgNO3 → AgCl ↓ + HNO3

- Gv nêu vấn đề dựa vào thí - HS quan sát hiện tượng

NaCl+AgNO3→ AgCl ↓ + NaNO3

nghiệm kiểm chứng tính chất xảy ra khi nhỏ từ từ dung của dung dịch HCl thu được ở dịch HCl vào dung dịch nhóm 4.

AgNO3 tạo kết tủa trắng.

HS viết PTHH và tư duy độc lập ghi nhận kết tủa trắng là AgCl, từ đó rút ra được nhận biết ion clorua dung dung dịch AgNO3.

Hoạt động 3.2: Vận dụng, mở rộng kiến thức ( điều chế và muối clorua) Hình thành và rèn luyện năng lực: - Năng lực tư duy- Năng lực giao tiếp

- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

Gv tổ chức cho HS thảo luận - HS thảo luận tạp chung

VẬN DỤNG 3 Bằng phương

làm thí nghiệm: Bằng phương phương pháp nhận biết

pháp hóa học phân biệt 4 dung

pháp hóa học phân biệt 4 dung các dung dịch.

dịch trong suốt không màu, riêng

dịch trong suốt không màu, - Các nhóm dự kiến dụng

biệt HCl, H2SO4 loãng, NaCl và

riêng biệt HCl, H2SO4 loãng, cụ hóa chất.

NaNO3.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 48

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

NaCl và NaNO3.

- HS thảo luận dưới sự tổ

- Gv cùng với đại diện các chức của Gv để rút ra

Cách tiến hành:

nhóm đánh giá kết quả vận được phương pháp sử

- Lấy một phần hóa chất để làm thí

dụng kiến thức đã học của dụng dụng cụ, hóa chất và nghiệm và có đánh dấu. nhóm mình ( tự đánh giá)

cách tiến hành thí nghiệm

- Dùng các đũa thủy tinh khác nhau

tối ưu.

chấm vào từng dung dịch rồi chấm

1. Hóa chất dùng thêm

vào giấy pH ( hoặc giấy quỳ tím).

Giấy pH hoặc quỳ tím

+) Dung dịch nào làm giấy

Dung dịch BaCl2.

chuyển đỏ là dung dịch HCl hoặc

Dung dịch AgNO3.

H2SO4 loãng. Gọi là nhóm I.

2. Dụng cụ

+) Dung dịch nào không làm giấy

2 giá ống nghiệm (5 lỗ).

chuyển màu là dung dịch NaCl

2 kẹp gỗ.

hoặc NaNO3. Gọi là nhóm II.

2 ống hút nhỏ giọt.

- Nhỏ 1 giọt dung dịch BaCl2 vào

8 ống nghiệm.

dung dich ở nhóm I.

Giấy dãn nhẵn loại nhỏ.

+) Dung dịch tạo kết tảu trắng với

2 - 4 đũa thủy tinh

BaCl2 là dung dịch H2SO4.

- HS các nhóm thực hành

BaCl2 + H2SO4→BaSO4 ↓ + 2HCl.

thí nghiệm.

trắng +) Dung dịch còn lại là HCl không hiện tượng.

- Nhỏ 1 giọt dung dịch AgNO3 vào dung dich ở nhóm II. +) Dung dịch tạo kết tảu trắng với AgNO3 là dung dịch NaCl. NaCl+ AgNO3→AgCl ↓ + NaNO3. trắng +) Dung dịch còn lại là NaNO3 không hiện tượng.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 49

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

CHƯƠNG III: KẾT QUẢ THỰC HIỆN, KẾT LUẬN A. Kết quả thực nghiệm và phân tích kết quả thực nghiệm 1) Đánh giá của giáo viên Trong 2 năm học: tiến hành dạy tổng 15 tiết, có 52 GV dự và đánh giá. a) Đánh giá hoạt động “Warm – up” Peptit - Protein

Số GV đáng giá

Mức 1

Mức 2

21

0

0

16

Ankin (tiết 2)

Hiđroclorrua, axit HCl

Mức 3 Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 1 Mức 2 Mức 3 21 0

2

15

14 0

1

14

Trích “Tài liệu tập huấn sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn” ngày 7/8/2016 của Sở GD&ĐT Nam Định. *) Phân tích kết quả: Giáo viên đánh giá hoạt động “ Warm – up”

Peptit protein

Ankin ( tiết 2)

Axit clohiđric Mức 1

Mức 1

Mức 1

Mức 2

Mức 2

Mức 3

Mức 3

Mức 2 Mức 3

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Đa số GV đánh giá hoạt động “Warm – up” đạt mức 3 theo tiêu chí đánh giá hoạt động 1: Tình huống xuất phát (tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu).

Cụ thế các bài giảng: Peptit – protein: 21/21 = 100% mức 3 Ankin (tiết 2):

14/16 = 87,5% mức 3

Axit clohiđric: 14/15 = 93,33% mức 3 - Hoạt động “Warm – up” được đánh giá đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học, tình huống thực tiễn gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh.

- Kinh nghiệm thực tế: Hoạt động “Warm – up” đã gây được hứng thú yêu thích môn học, dựa trên tình huống thực tiễn rất hấp dẫn kích thích tính sáng tạo của học sinh, nhưng hiệu ứng của hoạt động đôi khi quá lớn gây ảnh hưởng đến sự tập trung của học sinh trong thực hiện nhiệm vụ tiếp. Nên câu hỏi nêu vấn đề cần được làm rõ bằng cách chiếu slide, treo bảng phụ hoặc yêu cầu học sinh ghi lại để thu hút sự chú ý, tập trung của HS. b) Đánh giá mức độ thành công của các tiết dạy Chưa đạt

Khá

Tốt

Chuỗi hoạt động

0

1

51

PPDH & KTDH

0

3

49

Mức độ hứng thú của HS

0

1

51

Mức độ tham gia tích cực của HS

0

2

50

Đổi mới KTĐG

0

0

52

*) Phân tích kết quả: Giáo viên đánh giá mức độ thành công của tiết dạy - Các tiết dạy tương đối thanh công 52/52 lượt giáo viên tham gia đánh giá đều đánh giá mức độ khá và tốt +) Chuỗi hoạt động: 51/52 đồng chí đánh giá tốt = 98,1% +) PPDH và KTDH: 49/52đồng chí đánh giá tốt = 94,2% +) Mức độ hứng thú của HS: 51/52đồng chí đánh giá tốt = 98,1% +) Mức độ tham gia tích cực của HS: 50/52đồng chí đánh giá tốt = 96,2% +) Đổi mới KTĐG: 52/52đồng chí đánh giá tốt = 100%.

- Kinh nghiệm thực tế: Hoạt động “Warm – up” nếu được thiết kế dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề rất hiệu quả để xây dựng chuỗi hoạt động

GV: ................... – THPT ...................

Trang 51

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

đảm bảo mức 3 (mức cao nhất) để đánh giá chuỗi hoạt động học của bài học. Chính các tình huống thực tiễn được kết hợp từ đầu bài học đến cuối tiết học tạo hứng thú và cũng tạo cho HS động lực, mong muốn chiếm lĩnh kiến thức thực tế và từ đó tham gia tích cực trong cả quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập.

Phiếu học tập được kết hợp với phiếu đánh giá học tập tức là gồm cả nhiệm vụ học tập, tiêu chí đánh giá, hình thức đánh giá…HS sử dụng phiếu trong toàn bộ quá trình học tập (cả bài học) tạo được động lực phấn đấu để đạt được các tiêu chí đánh giá cao nhất và cuối cùng đạt điểm số cao và đó cũng chính là động cơ để học sinh tích cực thảo luận tự chiếm lĩnh kiến thức.

2) Kết quả HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo (theo phiếu học tập) *) Số lượng phiếu học tập Peptit - protein

Ankin (tiết 2)

Axit clohiđric

Năm học

Năm học

Năm học

Năm học

Năm học

Năm học

2015–2016

2016–2017

2015–2016

2016–2017

2015–2016

2016–2017

Số lớp dạy

2

5

2

2

1

2

Số HS/phiếu

3-4

3-4

2

2-3

3

3

Số phiếu

19

45

35

35

13

24

Tổng phiếu

64

70

37

*) Tổng điểm HS tự đánh giá và HS đánh gia chéo Peptit - protein

Ankin (tiết 2)

Axit clohiđric

Điểm ≤ 4

0

0

0

Điểm 4,5

0

1

0

Điểm 5 - 5,5

2

5

1

Điểm 6 - 6,5

16

18

1

Điểm 7 - 7,5

20

25

13

Điểm 8 - 8,5

15

10

17

Điểm 9 - 9,5

8

5

4

Điểm 10

3

2

1

64

70

37

Tổng số phiều

*) Phân tíchkết quả HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo (theo phiếu học tập) GV: ................... – THPT ...................

Trang 52

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

25

20 Điểm ≤ 4 Điểm 4,5 15

Điểm 5 - 5,5 Điểm 6 - 6,5

10

Điểm7 - 7,5 Điểm 8 - 8,5 Điểm 9 - 9,5

5

Điểm 10 0

Tổng điểm HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo bài Peptit - protein 30 25 Điểm ≤ 4 20

Điểm 4,5 Điểm 5 - 5,5

15

Điểm 6 - 6,5 Điểm7 - 7,5

10

Điểm 8 - 8,5 Điểm 9 - 9,5

5

Điểm 10

0

Tổng điểm HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo bài Ankin 18 16 14

Điểm ≤ 4

12

Điểm 4,5

10

Điểm 5 - 5,5 Điểm 6 - 6,5

8

Điểm7 - 7,5 6

Điểm 8 - 8,5

4

Điểm 9 - 9,5

2

Điểm 10

0

Tổng điểm HS tự đánh giá và HS đánh giá chéo bài Axit HCl

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

- Căn cứ vào 3 biểu đồ cột nhận thấy +) Điểm ≤ 4: không và có 1/70 phiếu 4,5 điểm bài Ankin (2HS) +) Phổ điểm tập chung chủ yếu ở 6 – 8,5 (bài peptit chiếm 79,7%; bài ankin chiếm 81,4% và bài axit clohiđric chiếm 81,1%) +) Điểm 9 – 10 cũng có ở các bài học.

- Kinh nghiệm thực tế: +) Nên cho HS thảo luận nhóm nhỏ từ 2 đến 4 HS để tập chung sự chú ý tăng tính hiệu quả của việc thảo luận, đồng thời cũng giúp GV đánh gia chính xác hơn năng lực và kĩ năng làm bài của HS. +) Khi thiết kế các phiếu đáng giá cần tính điểm các bài trên phiếu học tập để tổng điểm đạt 9 – 9,5 điểm còn 0,5 – 1 điểm nữa để làm điểm thưởng nhằm kích thích HS tích cực thực hiện nhiệm vụ.

B) Kết luận Qua quá trình thực nghiệm và việc phân tích kết quả thực nghiệm tôi nhận thấy 1. Thiết kế hoạt động “Warm – up” dứa tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề tạo “hiệu ứng” tốt trong quá trình dạy hoc, HS hứng thú, tích cực, chủ động trong việc chiếm lĩnh và vận dụng kiến thức.

2. Khi phối hợp các PPDH&KTDH tích cực với các trò chơi tư duy GV cần có “kinh nghiệm” tổ chức và chuyển giao nhiệm vụ rất cao để: tạo không khí học tập, thi đua nhưng không quá “ồn ào”, cần quan sát đối tượng học – chơi một cách chu đáo, không “bỏ rơi” bất cứ một đối tượng học tập nào, cần phân bố thời gian hợp lí để làm rõ trọng tâm kiến thức, cần thiết kế phương án KTĐG xuyên suốt bài học để tạo động lực để HS có gằng, nên kết hợp tự đánh giá và đánh giá chéo giữa các nhóm HS… 3. Hiện tại có rất nhiều đề tài nghiên cứu về tình huống thực tiễn áp dụng cho bộ môn Hóa học, nếu GV biết khai thác và vận dụng hợp lí, phù hợp với đối tựng HS sẽ thiết kế được những bài học mang lại tính hiệu quả rất cao để từ đó HS thêm yêu thích bộ môn Hóa học.

4. Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề không những có thể áp dụng cho môn Hóa mà các bộ môn khác cũng có thể thực hiện hiệu quả.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 54

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI Quá trình thực hiện thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề bản thân và các đồng nghiệp đánh giá: 1. Hiệu quả về mặt kinh tế - Phương pháp dễ dáng áp dụng, GV xây dựng bài học dựa trên những công cụ hỗ trợ sắn có: thực tế cuộc sống, internet, sách, phương tiện truyền thông…

- Qua những tình huống thực tiễn, HS có thể trải nghiệm thực tiễn hiệu quả mà ít tốn kém kinh tế do các tình huống thực tiễn được sử dụng gắn với cuộc sống thường nhật. Đây được coi như một hình thức “trải nghiệm miễn phí”.

2. Hiệu quả về mặt xã hội - HS thích thú hơn và thấy được vai trò quan trọng của Hóa học, công nghệ Hóa học trong thực tế, đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và môi trường. Có cái nhìn toàn điện hơn về các vấn đề thực tiễn đang đặt ra cho nhân loại: cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, chất bảo quản, chất độc hóa học… để có hành động phù hợp nhằm phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường, đồng thời cũng góp phần giúp HS vận dụng kiến thức trả lời các câu hỏi thực tiễn trong đề thi THPT Quốc gia.

- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, ý thức khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên khoa học hiệu quả.Chủ động, tích cực và vận động người khác tham gia các hoạt động góp phần giải quyết một số vấn đề cấp thiết của nhân loại.Quan tâm đến sự phát triển của quê hương, đất nước; chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động phù hợp với khả năng để góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

- HS đánh giá được hành vi của bản thân và người khác đối với thiên nhiên; chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động tuyên truyền, chăm sóc, bảo vệ thiên nhiên và phản đối những hành vi phá hoại thiên nhiên.

IV: Tôi cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 55

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

CƠ QUAN ĐƠN VỊ

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (xác nhận) ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

...................

………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

GV: ................... – THPT ...................

Trang 56

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1].

Nguyễn Xuân Trường (chủ biên), Phạm Văn Hoàn, Từ Vọng Nghi. Đỗ Đình Rãng, Nguyễn Phú Tuấn.Hóa học 12.NXB Giáo dục Việt Nam, năm 2013.

[2].

Nguyễn Xuân Trường (chủ biên), Từ Ngọc Ánh, Phạm Xuân Hoan.Bài tập Hóa học 12. NXB Giáo dục Việt Nam, năm 2013.

[3].

Tài liệu tập huấn kiểm tra đánh giá trong quá trình dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh trong trường THPT môn Hóa học – Bộ GD 2014.

[4].

Trần Đình Châu, Đặng Thu Thuỷ, Phan thị Luyến:Module 18 – THPT– Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên

[5].

Nguyễn Văn Cường:Một số vấn đề chung về đổi mới phương pháp dạy học ở trường THPT- NXBGD 2008

[6].

Công văn 5555/BGDĐT-GDTrH của Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành ngày 8 tháng 10 năm 2014

[7].

Dự thảo Đề án Đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015 – Bộ GDĐT 2015

[8].

Đặng Vũ Hoạt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS, NXB Giáo dục(1996),

[9].

Các trang, diễn đàn từ Internet: hoahoc.com; hoahocngaynay.com; diendanhoahoc.com; http://www.chemvn.net; http://www.hoahoc.org;

[10]. “Tài liệu tập huấn sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn” ngày 7/8/2016 của Sở GD&ĐT Nam Định.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 57

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

PHỤ LỤC 1 BÀI GIẢNG E – LEARNING “PEPTIT – PROTEIN” Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

TIẾT 2

Slide 1

Slide 2

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

PHIẾU ĐÁNH GIÁ HỌC TẬP MÔN HÓA HỌC CHỦ ĐỀ 3 : AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN Nội dung: Protein Nhóm ………………………………..………………………………………………….. Lớp 12……….

Tổng điểm

Tự đánh giácủa từng thành viên trong nhóm Tên Điểm/10điểm

Giải quyết tình huống xuất phát

Nội dung

Cách thức thảo luận, hoạt động nhóm Thảo luận và ghi các giải pháp để giải quyết phân biệt ‘‘trứng giả - trứng thật’’ (nhiệm vụ được giao chuẩn bị) …………………………………………………………………..………………….

Hình thức đánh giá Tự đánh giá

………………………………………………………………………….….………… …………………………………………………………………………….…………

Tiêu chí cho điểm *) Mỗi giải pháp đúng đạt 0,5 đ *) + 1đ thưởng cho nhóm thuộc tổ xếp thứnhất . *) + 0,5đ thưởng cho nhóm thuộc tổ xếp thứ hai .

……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………..…………………..

Vận dụng 2

Ghép mô hình

PEPTIT Các thành viên hợp tác ghép xong mô hình và giơ sản phẩm lên

Cùng nhau dán 4 chất tham giaphản ứng đè lên ô phía trên, thảo luận và ghi kết quả ô phía dưới

GV: ................... – THPT ...................

Tự đánh giá

Đánh giáchéo

- Ghép đúng, đủ sản phẩm đạt 1đ - Đúng sản phẩm +2đ.

- Mỗi vị trí sai 1đ/2đ - Thiếu cân bằng 1đ/2đ

Trang 63

Phản ứng thủy phân

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

Hãy tách giấy ghi 4 chất tham gia, thảo luận và ghi kết quả tiếp vào ô phía trên

Giải quyết vấn đê

Thí nghiệm

Quan sát Video thí nghiệm như hướng dẫn. Cho biết

- Chất tham gia phản ứng ……………..…………….

Đánh giáchéo Tự đánh giá

- Hiện tượng : ……………………………………….

Sau khi tìm hiểu thêm kiến thức về peptit, nhóm em hãy đưa ra biện pháp giải quyết vấn đề ở tình huống xuất phát

Tự đánh giá

……………………………………………………………………….….……………

- Đúng sản phẩm +2đ.

- Mỗi vị trí sai -1đ/2đ - Thực hiện tốt +1 đ - Kết quả chính xác + 1đ - Vận dụng kiến thức vừa tìm hiểu giải quyết được vấn đề đặt ra trong tình huống xuất phát + 1đ

PROTEIN

Nhiệm vụ chuẩn bị trước

Thảo luận và ghi phần em đã tìm hiểu được về vai trò, chức năng của protein (nhiệm vụ được giao chuẩn bị) …………………………………………………………………..…………………..…

Tự đánh giá

………………………………………………………………………….….…………… …………………………………………………………………………….…………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………..…………………..… ………………………………………………………………………….….……………

Dự kiến dụng cụ, hóa chất và cách tiến hành thí nghiệm phản ứng màu biure của protein (nhiệm vụ được giao chuẩn bị) Thực hành

Tìm hiểu được 1 đến 2 ( vai trò hoặc chức năng) = 0,5 điểm

Tự đánh giá

* Dụng cụ…………………………………………………………………..……… ………………………………………………………………………….….……………

* Hóa chất…………………………………………………………………………

- Dự kiến tương đối sát với sự chuẩn bị của GV + 1đ - Thực hành tốt +1đ - Kết quả chính xác + 1đ

…………………………………………………………………………………………

* Cách tiến hành ………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………..…………………..…

Vận dung

………………………………………………………………………….….……………

Thảo luận nhóm giải quyết tình huống thực tiễn 1. Tại sao trứng ưng có mùi H2S ?

2. Khi làm đậu phụ người ta phải thêm nước chua vào nước đậu phụ để làm gì ?

3. Tại sao khi nấu thịt, cá với rau và quả có vị chua thì nhanh nhừ hơn ?

GV: ................... – THPT ...................

Tự đánh giá

Vận dụng kiến thức giải quyết được tình huống của tính chất vật lí và tính chất hóa học +1đ/tình huống

Trang 64

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

PHIẾU HỌC TẬP MÔN HÓA HỌC

Phiếu số 2

NỘI DUNG: ANKIN

Họ và tên HS:……………………………………………. Nhóm …..

Lớp 11A….

Hoàn thành các PTHH sau và gọi tên sản phẩm STT

Phương trình hóa học

1 (1đ)

CH ≡ C – CH3 + H2dư

2 (1đ)

CH ≡ C – CH3 + H2

3 (3đ)

Cách đánh giá

,

propin Tự đánh giá

/ ,

Ví dụ 3: Propin (metyl axetien ) + HCl → spc? (viết 2 giai đoạn) ,

Giai đoạn 1: CH ≡ C – CH3 + HCl

Giai đoạn 2:

Đánh giá chéo

,

CH ≡ C – CH3 + HCl

4 (2đ)

Ví dụ 4: metyl axetien + H2O

CH ≡ C – CH3 + H2O

Đánh giá chéo

5

But - 1 - in + AgNO3 + NH3

(1đ)

GV: ................... – THPT ...................

Tự đánh giá

Trang 65

SKKN : Thiết kế hoạt động “Warm – up” dựa trên tình huống thực tiễn chứa câu hỏi nêu vấn đề.

GV: ................... – THPT ...................

Trang 66