SKKN Vận dụng kiến thức hoá học để giải thích các hiện tượng trong tự nhiên và cuộc sống

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

PHẦN I. MỞ ĐẦU

H

Ơ

Môn hoá học trong trường phổ thông là một môn học khó, nếu giáo viên

N

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

ẠO

học.

Đ

Trong khi đó, nhiều giáo viên chưa quan tâm đúng mức đến đối tượng

G

giáo dục. Hiện tượng dùng đồng loạt một cách dạy, một bài giảng cho nhiều

H Ư

N

lớp, nhiều thế hệ học trò là không ít. Với phương pháp giảng dạy này, giáo

TR ẦN

viên đã trở thành người truyền thụ tri thức một chiều còn học sinh học một cách thụ động.

Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả trong giảng dạy, tôi đã mạnh dạn cải

10 00

B

tiến nội dung, phương pháp trong các bài giảng hóa học THPT. Một trong những phương pháp tôi đã làm đó là "Vận dụng kiến thức hoá học để giải

Ó

A

thích các hiện tượng trong tự nhiên và cuộc sống" .

H

Có những vấn đề hóa học có thể giúp học sinh giải thích các hiện tượng

-L

Í-

trong tự nhiên, tránh việc mê tín dị đoan, thậm chí hiểu được những dụng ý

ÁN

khoa học trong những câu ca dao – tục ngữ mà thế hệ trước để lại. Những kiến

TO

thức đó có thể ứng dụng trong thực tiễn đời sống thường ngày mà không gây

ÀN

nhàm chán cho học sinh, lại có tác dụng kích thích tư duy, tính chủ động, sáng

D

IỄ N

Đ

tạo và hứng thú học tập của học sinh. Bên cạnh đó, có một số kiến thức mà

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

không muốn học hoá học, ngày càng lạnh nhạt với giá trị thực tiễn của hoá

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

động trong việc tiếp thu kiến thức. Đã có hiện tượng một bộ phận học sinh

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

không có những bài giảng và phương pháp phù hợp, dễ làm cho học sinh thụ

học sinh không dễ học thuộc, rất dễ nhầm lẫn thì tôi hướng dẫn cho các em cách nhớ bằng những câu đọc vui làm cho bộ môn hóa học không khô khan, bớt đi tính đặc thù và phức tạp.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 1 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

H

Ơ

chỉnh hơn về những kiến thức hóa học, về các hiện tượng tự nhiên thông qua

N

Mục tiêu của đề tài này là giúp cho học sinh hiểu đúng đắn và hoàn

.Q

vào thực tiễn để phục vụ đời sống hằng ngày; góp phần giải tỏa, xoá bỏ những

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

thể làm tài liệu cho các đồng nghiệp tham khảo thêm trong quá trình giảng

G

dạy.

H Ư

N

Trong phạm vi đề tài này, tôi không tham vọng giải quyết mọi vấn đề

TR ẦN

thực tiễn trong môn hóa học ở trường THPT mà chỉ đưa ra một số ví dụ minh họa cụ thể, với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả dạy học môn hóa học, kích thích tư duy và hứng thú học tập của học sinh, để hoá học không còn

10 00

B

mang tính đặc thù khó hiểu như một "thuật ngữ khoa học".

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

Ó

A

Đề tài này nghiên cứu một số vấn đề, một số hiện tượng thường gặp

H

trong thực tế cuộc sống mà có liên quan đến môn hóa học. Được áp dụng cho

-L

Í-

đối tượng học sinh tại các lớp tôi trực tiếp giảng dạy năm học 2012 – 2013.

ÁN

4. Phương pháp nghiên cứu.

Dựa trên mục tiêu, đối tượng và phạm vi áp dụng của đề tài, tôi đã dùng

ÀN

các phương pháp nghiên cứu sau:

D

IỄ N

Đ

- Phương pháp điều tra: Điều tra việc giảng dạy - học tập ở một số tiết dạy

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hiểu biết sai lệch làm hại đến đời sống, tinh thần của con người. Đề tài còn có

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

phát huy tính sáng tạo của học sinh, cũng như khả năng ứng dụng kiến thức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

các bài học, giờ thực hành của chương trình phổ thông. Đồng thời là cơ sở

môn Hóa học.

- Phương pháp đối chứng: So sánh kết quả trước và sau khi dạy học, kết quả giữa lớp đối chứng và lớp thực nghiệm.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 2 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Sưu tầm và nghiên cứu các tài liệu có liên

H

Ơ

- Phương pháp kiểm tra: Đưa một số bài tập yêu cầu học sinh làm để lấy kết

N

quan.

U Y

.Q

Trong đề tài nghiên cứu này, điểm nổi bật đó là học sinh được tiếp cận

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

dung bài học và trình độ hiểu biết của các em. Học sinh sẽ luôn băn khoăn,

G

trăn trở giữa cái đã biết và cái chưa biết. Chính điều đó sẽ thúc đẩy các em

H Ư

N

muốn tìm hiểu vấn đề để giải thích các hiện tượng này. Học sinh sẽ hiểu được

TR ẦN

vấn đề một cách bản chất và sâu sắc hơn, dần dần nâng cao lòng yêu thích đối

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

với bộ môn hóa học.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

những hiện tượng thực tế trong tự nhiên và trong cuộc sống, phù hợp với nội

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

5. Điểm mới trong đề tài nghiên cứu.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

quả.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 3 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

PHẦN II. NỘI DUNG

H

Ơ

Đảng và nhà nước ta đã khẳng định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu,

N

1. CƠ SỞ LÍ LUẬN

U Y

.Q

Nghị quyết Trung ương 4 khoá VII đã chỉ rõ phải “Đổi mới phương pháp

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

động sản xuất, thực nghiệm và nghiên cứu khoa học, gắn nhà trường với xã

G

hội. Áp dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học

H Ư

N

sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề”.

TR ẦN

Nghị quyết Trung ương 8, khóa XI tiếp tục khẳng định: “Phải đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, coi học sinh là trung tâm của quá trình lĩnh hội kiến thức, thầy chỉ đóng vai trò định hướng cho quá trình lĩnh hội đó”.

10 00

B

Trong luật Giáo dục ban hành năm 2005 có quy định: - “Hoạt động giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi

Ó

A

với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực

H

tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.”

-L

Í-

- “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, chủ

ÁN

động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với từng đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn

ÀN

luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem Như vậy, giáo dục phổ thông không phải là truyền thụ kiến thức đơn thuần mà chú trọng hơn tới:

D

IỄ N

Đ

lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.”(Theo mục 2 điều 28).

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học. Kết hợp học với hành, học tập với lao

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

các Nghị quyết của Trung ương.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”. Điều đó đã được thể hiện trong

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 4 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

- Bồi dưỡng năng lực tự học, học suốt đời, học để nâng cao trình độ

H

Ơ

- Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề

N

chuyên môn, học để chuyển đổi nghề nghiệp….

Đ

Môn hoá học trong trường phổ thông cung cấp cho học sinh hệ thống

G

kiến thức, kĩ năng cơ bản, hiện đại, thiết thực và gắn liền với đời sống. Nội

H Ư

N

dung chủ yếu bao gồm cấu tạo chất, sự biến đổi của các chất, những ứng dụng

TR ẦN

và tác hại của các chất trong đời sống, sản xuất và môi trường. Những nội dung này góp phần giúp học sinh có kiến thức phổ thông tương đối toàn diện để có thể tiếp tục học lên, đồng thời có thể giải quyết một số vấn đề có liên

10 00

B

quan đến hoá học trong đời sống và sản xuất. Mặt khác, góp phần phát triển tư

Ó

2. THỰC TRẠNG

A

duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

H

Giáo dục phổ thông ở nước ta hiện nay vẫn còn tình trạng truyền thụ

-L

Í-

kiến thức cho học sinh một cách thụ động, thầy đọc, trò chép, chưa phát huy

ÁN

được tính tích cực chủ động của học sinh. Một phần nguyên nhân là do cơ sở

TO

vật chất của các trường chưa đảm bảo và cũng không đồng bộ giữa các trường.

ÀN

Mặt khác, do giáo viên ngại tiếp cận với những phương pháp mới, ngại tìm yếu tố quyết định đến hiệu quả giờ dạy. Một trong những yếu tố để giờ dạy có hiệu quả là phải phát huy tính thực tế, giáo dục về môi trường, đảm bảo tính

D

IỄ N

Đ

tòi, ngại thay đổi. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học đã và đang thực sự là

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

huống có vấn đề nảy sinh trong học tập và trong thực tiễn.

TP

.Q

thức, phát huy tính sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức để giải quyết tình

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

- Khích lệ học sinh phát huy tính chủ động trong việc chiếm lĩnh tri

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

nảy sinh trong đời sống, lao động và sản xuất.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 5 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

khoa học - hiện đại, cơ bản, tính thực tiễn và giáo dục kỹ thuật tổng hợp, tính

H

Ơ

Tuy nhiên mỗi tiết học không nhất thiết phải hội tụ tất cả những quan

N

hệ thống sư phạm.

U Y

.Q

ẠO

3. GIẢI PHÁP VÀ NỘI DUNG

Đ

3.1. Giải pháp

G

Lồng ghép các câu hỏi liên quan đến các hiện tượng tự nhiên và các

H Ư

N

hiện tượng thường gặp trong đời sống hằng ngày vào các tiết học có liên quan

TR ẦN

đến kiến thức bài học. Từ đó học sinh có nhận thức đúng về các hiện tượng tự nhiên, cũng như các hiện tượng xảy ra trong đời sống hằng ngày, tránh việc hiểu nhầm, hiểu sai lệch vấn đề.

10 00

B

3.2. Nội dung

Để tiện việc tham khảo và đóng góp ý kiến cho đề tài này ngày càng

Ó

A

hoàn thiện và chất lượng hơn, tôi đã sắp xếp việc giải thích các hiện tượng

H

trong thiên nhiên và đời sống theo trình tự các cấp học, từ lớp 10 đến lớp 12.

-L

Í-

Tuy nhiên, khi giải thích bất kì hiện tượng nào cũng đều liên quan đến kiến

ÁN

thức của nhiều cấp học. Chính vì vậy, việc giải thích một hiện tượng nào đó

TO

mà chỉ đề cập đến kiến thức ở một cấp học riêng biệt là không thể. Cho nên

ÀN

trong quá trình giải thích tôi có đề cập thêm đến những kiến thức liên quan. thường gặp trong đời sống, từ đó vận dụng những kiến thức hóa học để giải thích. Cụ thể như sau:

D

IỄ N

Đ

Đề tài này được thực hiện dưới dạng những câu hỏi hay nêu những hiện tượng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

trong tiết dạy mà ta lồng vào các vấn đề nêu trên sao cho hợp lí.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

kiến thức không thống nhất. Mặt khác tuỳ vào nội dung và đơn vị kiến thức

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

điểm nêu trên, cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, đừng quá lạm dụng khi lượng

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 6 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Vấn đề 1. Trong quá trình dạy bài Clo, khi nêu một số ứng dụng cơ bản

N

của Clo, ta đặt câu hỏi: “vì sao khi mở các vòi nước máy ở các thành phố

Đ

khuẩn nên người ta cho một lượng nhỏ khí Clo vào để diệt khuẩn. Một phần

N

G

khí Clo tan vào trong nước

H Ư

 → HCl + HClO Cl2 + H 2 O ← 

TR ẦN

Chính HClO và Cl2 có tính oxi hóa mạnh có tác dụng diệt khuẩn và sát trùng nước. Một phần nhỏ Cl2 còn lại gây mùi.

10 00

B

Vấn đề 2. Khi nghiên cứu bài “Flo và hợp chất HF”, giáo viên đặt câu hỏi: * “Vì sao axit HF không đựng được trong bình thủy tinh? Làm sao để khắc

A

chữ hoặc khắc hình lên thủy tinh”

H

Ó

Vì thành phần của thủy tinh chủ yếu là SiO2, mà axit HF lại tác dụng được với

Í-

SiO2 theo phương trình

SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2O

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Do đó không đựng được axit HF trong bình thủy tinh.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Vì nước ở các thành phố có chứa nhiều vi khuẩn, Clo có tác dụng diệt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

thì ta lại nghe mùi Clo ?”

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 7 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Muốn khắc thủy tinh người ta nhúng thủy tinh vào sáp nóng chảy, nhấc

H

Ơ

rồi nhỏ dung dịch HF vào thì thủy tinh sẽ bị ăn mòn ở những chỗ lớp sáp bị

N

ra cho nguội, dùng vật nhọn khắc hình ảnh cần khắc vào lớp sáp trên bề mặt,

TP

Đ

cho thêm H2SO4 đặc vào và lấy tấm kính khác đặt trên chỗ cần khắc. Sau một

G

thời gian, thủy tinh cũng sẽ bị ăn mòn ở những nơi cạo sáp.

H Ư

N

CaF2 + 2H2SO4 → CaSO4 + 2HF↑ ( dùng tấm kính che lại) SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2O

TR ẦN

Sau đó

** “Vì sao khi dùng chảo chống dính để chiên hoặc xào thức ăn thì chảo

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

không bị dính”

ÁN

Nếu dùng chảo bằng gang, nhôm thường để chiên cá, trứng không khéo

TO

sẽ bị dính chảo. Nhưng nếu dùng chảo không dính thì thức ăn sẽ không dính

Đ

ÀN

chảo.

Thực ra mặt trong của chảo không dính người ta có trải một lớp hợp

chất cao phân tử. Đó là politetrafloetylen

CF2

CF2

n

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

CaF2. Làm tương tự như trên nhưng ta cho bột CaF2 vào chỗ cần khắc, sau đó

IỄ N D

U Y

.Q

Nếu không có dung dịch HF thì thay bằng dung dịch H2SO4 đặc và bột

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

cào đi .

được tôn vinh là

“vua chất dẻo” thường gọi là “teflon”. Politetra floetilen chỉ chứa hai nguyên tố C và F nên liên kết với nhau rất bền chắc. Khi cho teflon vào axit vô cơ hay axit H2SO4 đậm đặc, nước cường thủy (hỗn hợp HCl và HNO3 đặc) vào dung Trường THPT Pleime

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 8 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

dịch kiềm đun sôi thì teflon không hề biến chất. Dùng teflon tráng lên đáy

H

Ơ

ra bất kì tác dụng nào. Cho dù không cho dầu mỡ mà trực tiếp rán cá, trứng

N

chảo khi đun với nước sôi hoặc các loại dầu ăn, muối, dấm,… không hề xảy

.Q

ở nhiệt độ trên 250oC là bắt đầu phân hủy và thoát ra chất độc. Khi rửa chảo

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

dính.

G

Vấn đề 3. Khi nghiên cứu bài Oxi – Ozon, giáo viên đặt câu hỏi cho học

H Ư

N

sinh: “vì sao ở những vùng có đồi thông, không khí ở đó thường trong lành

TR ẦN

và người ta thường xây các khu nghỉ dưỡng ở đó” Vì cây thông có khả năng tạo ra khí Ozon, mà khí Ozon có tính oxi hóa mạnh và có khả năng diệt khuẩn. Chính vì thế ở các rừng thông các vi khuẩn

10 00

B

bị tiêu diệt bởi Ozon nên không khí trong lành.

Vấn đề 4. Khi nghiên cứu về H2S, ta đặt câu hỏi: “vì sao khi đập quả trứng

Ó

A

bị ung, hoặc đi qua các vùng có xác của động, thực vật chết ta lại nghe mùi

H

thối”

-L

Í-

Vì trong thành phần protein của quả trứng, hoặc trong xác của động,

ÁN

thực vật có chứa hợp chất của lưu huỳnh, khi trứng bị ung, hay khi động, thực vật chết thì hợp chất của lưu huỳnh bị oxi hóa thành H2S có mùi trứng thối.

ÀN

Vấn đề 5. Khi nghiên cứu về tính hút nước mạnh của axit sunfuric đặc, * “vì sao khi cho axit sunfuric đặc vào cốc chứa đường kính trắng, làm cho đường trong cốc bị đen lại và có bọt khí trào ra ngoài rất mạnh”.

D

IỄ N

Đ

yêu cầu học sinh giải thích

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

không nên chà xát bằng các đồ vật cứng vì có thể gây tổn hại cho lớp chống

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Một điều chú ý là không nên đốt nóng chảo không trên bếp lửa vì teflon

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

trong chảo thì cũng không bị dính chảo.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 9 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Vì đường thuộc loại hợp chất cacbohidrat có công thức C12(H2O)11 khi 12C + 11H2O

CO2 + 2SO2 + 2H2O. Chính

U Y

CO2, SO2 làm cho C màu đen bị trào ra ngoài.

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

cho axit H2SO4 đặc từ từ vào nước”

10 00

B

Vì axit sunfuric đặc là chất lỏng sánh như dầu và nặng hơn nước. Nếu ta cho nước vào axit, nước sẽ nổi trên bề mặt axit, axit sunfuric đặc tan trong

Ó

A

nước, tạo thành những hiđrat H2SO4.nH2O. Đồng thời sẽ tỏa ra một nhiệt

Í-

H

lượng lớn làm nước sôi mãnh liệt và bắn tung tóe gây nguy hiểm.

-L

Trái lại khi ta cho axit sunfuric vào nước thì tình hình sẽ khác. Axit

ÁN

sunfuric đặc nặng hơn nước. Nếu cho từ từ axit vào nước, nó sẽ chìm xuống

TO

đáy nước, sau đó phân bố đều trong toàn bộ dung dịch. Như vậy khi có phản

ÀN

ứng xảy ra, nhiệt lượng sinh ra được phân bố đều trong dung dịch, nhiệt độ sẽ

D

IỄ N

Đ

tăng từ từ không làm cho nước sôi lên một cách quá nhanh.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

** “Vì sao không được đổ nước vào dung dịch H2SO4 đặc, mà chỉ được

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Sau đó C + 2H2SO4đặc

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

H2SO4 đặc

H

C12(H2O)11

N

gặp H2SO4 đặc có tác dụng hút nước mạnh, H2SO4 đặc sẽ lấy nước của đường

Vấn đề 6. Khi nghiên cứu về ứng dụng của Iot, ta đặt câu hỏi: “vì sao trong đời sống hằng ngày ta cần sử dụng muối Iot”

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 10 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Ơ

N

Sáng kiến kinh nghiệm

N

H

Người bị bệnh bướu cổ

.Q

ẠO

Hàng ngày ta phải bổ sung lượng iot cần thiết cho cơ thể bằng cách ăn

Đ

muối iot. Iôt có trong muối ăn dạng KI và KIO3. Nếu lượng iot không cung

H Ư

độn, vô sinh và các chứng bệnh khác.

N

G

cấp đủ thì sẽ dẫn đến tuyến giáp trạng sưng to thành bướu cổ, nặng hơn là đần

TR ẦN

Vấn đề 7. Khi nghiên cứu bài Nitơ, yêu cầu học sinh giải thích: “vì sao khi trời sắp mưa, nếu ta nhìn lên vùng có sấm chớp ta sẽ nhìn thấy lớp khí có

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

màu nâu đỏ”.

TO

Vì khi có sấm chớp (tia tử ngoại) thì N2 sẽ hóa hợp với O2 N2 + O2 tia lửa điện

2NO

D

IỄ N

Đ

ÀN

Khí NO kém bền sẽ bị Oxi trong không khí oxi hóa ngay 2NO +

O2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

trạng. Ở người trưởng thành lượng iot này khoảng 20-50mg.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

giáp trạng. Trong cơ thể con người, một lượng lớn iot tập trung ở tuyến giáp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Iot là một trong hai thành phần cấu tạo nên hoocmon tirozin của tuyến

2NO2 (màu nâu đỏ)

Vấn đề 8. Khi nghiên cứu bài axit HNO3 và muối nitrat. Yêu cầu học sinh giải thích câu ca dao

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 11 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ

2NO

Khí NO2 hòa tan trong nước:

O2

2NO2

TR ẦN

2NO +

H Ư

N

Khí NO kém bền sẽ bị Oxi trong không khí oxi hóa ngay 4NO2 + O2 + H2O → 4HNO3 HNO3 → H+ + NO3- (đạm)

10 00

B

Ion NO3- tạo ra được cây hấp thụ và sử dụng nên làm cho cây tươi tốt.

Vấn đề 9. “Khi nghe các cụ già kể chuyện về ma trơi và thường gặp ở các

Ó

A

nghĩa địa, nơi chôn cất những người đã chết”. Bằng kiến thức hóa học,

Í-

H

yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng ma trơi khi nghiên cứu bài

-L

“Photpho và hợp chất của photpho”.

ÁN

Vì trong xương của động vật luôn có chứa một hàm lượng photpho. Khi

TO

cơ thể động vật chết đi, nó sẽ phân hủy một phần thành photphin PH3 và lẫn

D

IỄ N

Đ

ÀN

một ít điphotphin P2H4.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

N2 + O2 tia lửa điện

Đ

Vì khi có sấm chớp (tia tử ngoại) thì N2 sẽ hóa hợp với O2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”

Photphin không tự bốc cháy ở nhiệt độ thường. Khi đun nóng đến

150oC thì nó mới cháy được. Còn điphotphin P2H4 thì tự bốc cháy trong không khí và tỏa nhiệt. Chính lượng nhiệt tỏa ra trong quá trình này làm cho photphin bốc cháy:

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 12 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

2PH3 + 4O2 → P2O5 + 3H2O

N

Quá trình trên xảy ra cả ngày lẫn đêm nhưng do ban ngày có các tia

H

Ơ

sáng của mặt trời nên ta không quan sát rõ như vào ban đêm.

U Y

.Q

Vấn đề 10. Khi nghiên cứu bài hợp chất của Photpho, yêu cầu học sinh

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

sẽ bị chết sau khi đã uống nước”

Thành phần thuốc chuột là kẽm photphua Zn3P2. Sau khi ăn, Zn3P2 bị

H

tìm nước. Khi đó:

Ó

A

thủy phân rất mạnh, hàm lượng nước trong cơ thể chuột giảm, nó khát và đi Zn3P2 + 6H2O → 3Zn(OH)2 + 2PH3↑

-L

Í-

Chính PH3 (photphin) là chất khí rất độc đã giết chết chuột.

ÁN

Càng nhiều nước đưa vào cơ thể chuột → PH3 thoát ra nhiều → chuột càng nhanh chết. Nếu không có nước chuột sẽ lâu chết hơn.

Vấn đề 11. Khi nghiên cứu bài cacbon và hợp chất, ta sẽ đặt câu hỏi:

D

IỄ N

Đ

ÀN

* “vì sao để giảm mùi khê khi cơm bị cháy thì ta dùng một ít than củi”

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

giải thích: “vì sao khi ăn phải thuốc chuột, thì chuột rất khát nước và chuột

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

thường gặp ma trơi ở các nghĩa địa vào ban đêm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Hiện tượng ma trơi chỉ là một quá trình hóa học xảy ra trong tự nhiên và

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 13 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

.Q TP

cơm đỡ mùi khê.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ngoài”

10 00

Nước ngọt không khác nước đường mấy chỉ khác là có thêm khí cacbonic(CO2). Ở các nhà máy sản xuất nước ngọt, người ta dùng áp lực lớn

H Í-

nước ngọt.

Ó

A

để ép CO2 hòa tan vào nước. Sau đó nạp vào bình và đóng kín lại thì thu được

-L

Khi mở nắp bình, áp suất bên ngoài thấp nên CO2 lập tức bay vào

ÁN

không khí. Vì vậy các bọt khí thoát ra giống như lúc ta đun nước sôi.

Về mùa hè người ta thường thích uống nước ngọt ướp lạnh. Khi ta uống

D

IỄ N

Đ

ÀN

nước ngọt vào dạ dày, dạ dày và ruột không hề hấp thụ khí CO2. Ở trong dạ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

** “Vì sao khi bật nắp các chai nước ngọt có gas thì nước ngọt lại trào ra

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Do than củi xốp có tính hấp phụ nên hấp phụ mùi khét của cơm làm cho

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Ơ

N

Sáng kiến kinh nghiệm

dày, nhiệt độ cao nên CO2 nhanh chóng theo đường miệng thoát ra ngoài, nhờ

vậy nó mang đi bớt một nhiệt lượng trong cơ thể làm cho người ta có cảm giác mát mẻ, dễ chịu. Ngoài ra CO2 có tác dụng kích thích nhẹ thành dạ dày, tăng cường việc tiết dịch vị, giúp cho quá trình tiêu hóa dễ dàng hơn.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 14 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Vấn đề 12. Dân gian có câu: “nước chảy đá mòn”. Bằng kiến thức hóa học

N

đã học ở bài học “cacbon và hợp chất” và bài “cân bằng hóa học” hãy giải

N

G

làm tan một phần CaCO3. Do đó xảy ra phản ứng hóa học :

H Ư

 → Ca(HCO3 ) 2 (*) CaCO3 + CO2 + H 2O ← 

TR ẦN

Khi nước chảy cuốn theo Ca(HCO3)2, theo nguyên lí dịch chuyển cân bằng thì cân bằng (*) sẽ chuyển dịch theo phía phải. Kết quả là sau một thời

10 00

B

gian nước đã làm cho đá bị bào mòn dần.

Vấn đề 13. Khi nghiên cứu bài silic và hợp chất. Yêu cầu học sinh giải

Ó

A

thích: “vì sao khi cần bảo quản thực phẩm, dược phẩm hoặc máy móc quý

-L

ẩm là gì?”

Í-

H

chống ẩm mốc, người ta thường dùng chất hút ẩm. Bản chất của chất hút

ÁN

Vì khi để thực phẩm và dược phẩm lâu ngày sẽ có hiện tượng ẩm mốc

TO

do không khí ẩm, để bảo quản được người ta thường cho vào các gói (bì) thực

ÀN

phẩm hay dược phẩm một túi bằng vải hoặc bằng giấy chứa đầy các hạt chất

D

IỄ N

Đ

hút ẩm. Đó là các hạt silicagen. Đây là những hạt rắn có nhiều lỗ nhỏ, diện

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Vì thành phần chủ yếu của đá là CaCO3. Trong nước có hòa tan khí CO2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

thích câu nói trên.

tích bề mặt tiếp xúc lớn nên có tác dụng hút nước mạnh. Dùng silicagen làm chất hút ẩm có ưu điểm: không mùi, không độc, không có tác dụng ăn mòn.

Vấn đề 14. Khi nghiên cứu bài “ancol”, yêu cầu học sinh giải thích:

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 15 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

* “Vì sao khi nấu rượu ta phải đun từ từ thì mới có rượu ngon’ và ‘vì sao

N

khi đun ban đầu ta thu được rượu có nồng độ cao, càng về sau độ rượu

H

Ơ

càng giảm”

.Q

sôi của rượu là 78,30C thì rượu sẽ chuyển sang trạng thái hơi, khi đó dùng

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

nước vẫn chưa chuyển sang trạng thái hơi. Còn nếu ta đun nhanh thì khi nhiệt

G

độ tăng quá nhanh vượt qua cả nhiệt độ sôi của rượu và của nước, lúc đó cả

H Ư

N

rượu và nước cùng bay hơi, khi chưng cất ta thu được dung dịch cả rượu và

TR ẦN

nước nên nồng độ rượu không cao.

kiểm tra hơi thở của tài xế

H

Ó

A

10 00

B

** Vì sao dụng cụ phân tích rượu có thể phát hiện các lái xe đã uống rượu?

-L

Í-

Thành phần chính của các loại nước uống có cồn là ancol etylic. Đặc tính của ancol etylic là dễ bị oxi hóa. Có rất nhiều chất oxi hóa có thể tác dụng

ÁN

với ancol nhưng người chọn một chất oxi hóa là crom (VI) oxit CrO3. Đây là một chất oxi hóa rất mạnh, là chất ở dạng kết tinh thành tinh thể màu vàng da

D

IỄ N

Đ

ÀN

cam. Bột oxit CrO3 khi gặp rượu etylic sẽ bị khử thành oxit Cr2O3 là một hợp

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

phương pháp chưng cất ta sẽ thu được rượu nguyên chất (nồng độ cao), còn

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

nhiệt độ sôi của nước là 1000C khác nhau nên khi đun từ từ khi đến nhiệt độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Điều này được giải thích dựa vào nhiệt độ sôi của rượu là 78,30C và

chất có màu xanh đen.

C2H5OH + 4CrO3 → 2Cr2O3(xanh đen) + 2CO2 + 3H2O Các cảnh sát giao thông sử dụng các dụng cụ phân tích rượu etylic có chứa CrO3. Khi tài xế hà hơi thở vào dụng cụ phân tích trên, nếu trong hơi thở Trường THPT Pleime

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 16 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

có chứa hơi rượu thì hơi rượu sẽ tác dụng với CrO3 và biến thành Cr2O3 có

H

Ơ

cảnh sát biết được mức độ uống rượu của tài xế. Đây là biện pháp nhằm phát

N

màu xanh đen. Dựa vào sự biến đổi màu sắc mà dụng cụ phân tích sẽ giúp cho

U Y

ẠO

có ý nghĩa gì”

Trên thị trường có bày bán nhiều loại bia đóng chai. Trên nhãn của các

G

Đ

chai bia có ghi 120, 140, ….Có người hiểu đó là con số biểu thị hàm lượng

H Ư

N

rượu tinh khiết (độ rượu) của bia nhưng thực ra hiểu như vậy là không đúng.

TR ẦN

Các con số ghi trên chai bia không biểu thị độ rượu tinh khiết mà biểu thị độ đường trong bia.

Nguyên liệu chủ yếu để nấu bia là đại mạch. Qua quá trình lên men,

10 00

B

tinh bột đại mạch chuyển hóa thành đường mạch nha (Đó là Mantozơ - một đồng phân của đường saccarozơ). Lúc này đại mạch biến thành dịch men, sau

Ó

A

đó lên men biến thành bia.

H

Khi đại mạch lên men sẽ cho lượng lớn đường mantozơ, chỉ có một

-L

Í-

phần mantozơ chuyển thành rượu, phần mantozơ còn lại vẫn tồn tại trong bia.

ÁN

Vì vậy hàm lượng rượu trong bia khá thấp. Độ dinh dưỡng của bia cao hay

TO

thấp có liên quan đến lượng đường.

ÀN

Trong quá trình ủ bia, nếu trong 100ml dịch lên men có 12g đường

dinh dưỡng cao hơn bia 12o.

D

IỄ N

Đ

người ta biểu diễn độ đường lên men là bia 12o. Do đó bia có độ 14o có giá trị

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

*** “Khi uống bia, trên chai bia có ghi các giá trị 120, 140…, các con số này

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nạn đáng tiếc xảy ra.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hiện các tài xế đã uống rượu khi tham gia giao thông để ngăn chặn những tai

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 17 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Vấn đề 15. Khi nghiên cứu bài axit cacboxylic hoặc bài amin. Giáo viên

N

đặt câu hỏi: “Vì sao cá lại có mùi tanh, vì sao để khử mùi tanh của cá ta

H

Ơ

thường dùng giấm”

Đ

Vấn đề 16. Khi nghiên cứu về tinh bột. Yêu cầu học sinh cho biết:

TR ẦN

H Ư

N

G

* “Vì sao gạo nếp lại dẻo ?”

B

Tinh bột là hỗn hợp của hai thành phần: amilozơ và amilopectin. Hai

10 00

loại này thường không tách rời nhau được. Trong mỗi hạt tinh bột, amilopectin

A

là vỏ bọc nhân amilozơ. Amilozơ tan được trong nước còn amilopectin hầu

H

Ó

như không tan, trong nước nóng amilopectin trương lên tạo thành hồ. Tính

Í-

chất này quyết định đến tính dẻo của hạt có tinh bột.

-L

Trong mỗi hạt tinh bột, lượng amilopectin chiếm 80%, amilozơ chiếm

ÁN

khoảng 20% nên cơm gạo tẻ, ngô tẻ, bánh mì thường có độ dẻo bình thường.

TO

Tinh bột trong gạo nếp, ngô nếp chứa lượng amilopectin rất cao, khoảng 90% ** “ Vì sao khi ăn cơm, nhai kỹ ta lại thấy có vị ngọt còn khi nhai gạo sống

lại không thấy ngọt”

D

IỄ N

Đ

ÀN

làm cho cơm nếp, xôi nếp,… rất dẻo, dẻo đến mức dính.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

CH3COOHNR

ẠO

CH3COOH + RN

TP

.Q

một ít giấm (axit CH3COOH). Vì axit CH3COOH sẽ trung hòa các amin

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

làm cho cá có mùi tanh. Để khử mùi tanh của cá người ta thường rửa cá bằng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Vì trên da của cá thường chứa các amin, đặc biệt là trimetylamin nên

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 18 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

U Y

Cơm chứa một lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm, cơm được trộn lẫn với

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

chín thành mantozơ và glucozơ nên có vị ngọt.

G

Đ

Amilaza β − Amilaza Mantanza Tinh boät → Detrin  → Mantozô  → Glucozô

nếu nhai gạo lâu cũng không thấy ngọt.

H Ư

N

Enzim amilaza trong nước bọt không thủy phân được tinh bột sống nên

TR ẦN

Vấn đề 17. Khi nghiên cứu bài: Ăn mòn kim loại. Giáo viên đặt câu hỏi: “Vì sao ở các cơ sở đóng tàu thường gắn một miếng kim loại kẽm Zn ở phía

Í-

H

Ó

A

10 00

B

sau đuôi tàu” ?

-L

Thân tàu biển được chế tạo bằng gang thép. Gang thép là hợp kim của

ÁN

sắt, cacbon và một số nguyên tố khác. Đi lại trên biển, thân tàu tiếp xúc thường xuyên với nước biển là dung dịch chất điện li nên sắt bị ăn mòn, gây

D

IỄ N

Đ

ÀN

hư hỏng.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

enzim amilaza trong nước bọt sẽ xảy ra quá trình thủy phân một phần tinh bột

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

nước bọt. Trong nước bọt của người có enzim amilaza. Khi nhai kỹ cơm,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

N

Sáng kiến kinh nghiệm

Để bảo vệ thân tàu, người ta thường áp dụng biện pháp sơn nhằm không

cho gang thép của thân tàu tiếp xúc trực tiếp với nước biển. Nhưng ở phía đuôi tàu, do tác động của chân vịt, nước bị khuấy động mãnh liệt nên biện pháp sơn là chưa đủ. Do đó mà phải gắn tấm kẽm vào đuôi tàu.

Trường THPT Pleime

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 19 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Khi đó sẽ xảy ra quá trình ăn mòn điện hóa. Kẽm là kim loại hoạt động

H

Ơ

Sau một thời gian miếng kẽm bị ăn mòn thì sẽ được thay thế theo định

N

hơn sắt nên bị ăn mòn, còn sắt thì không bị mất mát gì.

U Y

H Ư

Phèn chua là muối sunfat kép của nhôm và kali ở dạng tinh thể ngậm 24

TR ẦN

phân tử nước nên có công thức hóa học là K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O. Phèn chua không độc, có vị chát chua, ít tan trong nước lạnh nhưng tan

10 00

B

rất nhiều trong nước nóng. Khi cho phèn chua vào nước sẽ phân li ra ion Al3+.  → Al(OH)3↓ + 3H+ Al3+ + 3H2O ← 

Ó

A

Chính ion Al3+ này bị thủy phân theo phương trình:

H

Kết quả tạo ra Al(OH)3 là chất kết tủa dạng keo nên khi khuấy phèn

-L

Í-

chua vào nước, nó kết dính các hạt đất nhỏ lơ lửng trong nước đục thành hạt

ÁN

đất to hơn, nặng và chìm xuống làm trong nước.

TO

Phèn chua rất có ích cho việc xử lí nước đục ở các vùng lũ để có nước

ÀN

trong dùng cho tắm, giặt. Vì cục phèn chua trong và sáng cho nên đông y còn

D

IỄ N

Đ

gọi là “minh phàn” (minh là trong trắng, phàn là phèn).

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

“Vì sao phèn chua lại làm sạch nước ?”

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Vấn đề 18. Khi nghiên cứu bài : Nhôm và hợp chất. Giáo viên đặt vấn đề:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

kì. Việc này vừa đỡ tốn kém hơn nhiều so với sửa chữa thân tàu.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 20 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

4. KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM CỦA ĐỀ TÀI

H

Ơ

Trong đề tài, tôi đã thực hiện thiết kế kiểm tra sau tác động đối với các

N

4.1. Thiết kế

ẠO

sống bằng vận dụng kiến thức hóa học”.

Đ

+ Nhóm 2 là các học sinh ở các lớp 12B2, 10B4 áp dụng không

G

thường xuyên hoặc không áp dụng việc “giải thích các hiện tượng trong tự

H Ư

N

nhiên và cuộc sống bằng vận dụng kiến thức hóa học” trong bài học.

TR ẦN

Thiết kế này giúp tôi so sánh hiệu quả của hai phương pháp dạy học khác nhau. Một phương pháp áp dụng thường xuyên đề tài và một phương pháp không áp dụng hoặc ít áp dụng .

10 00

B

4.2. Kết quả

4.2.1. Đo kiến thức, kỹ năng

Ó

A

Kết quả cuối năm môn hóa học của các lớp cụ thể như sau: Mức độ áp dụng đề tài

Í-L

ÀN

TO

ÁN

12B1 10A2 10B4 12B2

Thường xuyên Thường xuyên Ít hoặc không thường xuyên Ít hoặc không thường xuyên

Giỏi 4% 14,02% 0%

Khá 17,47% 82,25% 16,75%

TB 76,31% 3,73% 69,36%

Yếu 2,22% 0% 9,89%

Kém 0% 0% 4,00%

2,56%

18,24% 74,32% 4,88% 0%

D

IỄ N

Đ

Kết quả học tập

H

Lớp

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

.Q

xuyên trong bài học việc “giải thích các hiện tượng trong tự nhiên và cuộc

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

+ Nhóm 1 là các học sinh ở các lớp 12B1, 10A2 áp dụng thường

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

lớp 12B1, 12B2, 10A2, 10B4 năm học 2012 - 2013

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 21 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

4.2.2. Đo thái độ:

12B1

Thường xuyên

10A2

Thường xuyên

12B2

Ít hoặc không thường xuyên Ít hoặc không thường xuyên

Không khí lớp học

N

Mức độ áp dụng đề tài

H Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Đ

G

N

H Ư

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

10B4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U Y

N

Học sinh học bài sôi nổi, hăng hái phát biểu, hứng thú học tập Học sinh học bài sôi nổi, hăng hái phát biểu, hứng thú học tập Học sinh hoc trầm hơn, ít phát biểu hơn.

Học sinh hoc trầm hơn, ít phát biểu hơn.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

Lớp

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 22 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

.Q

sinh học tập tích cực hơn, yêu thích bộ môn hơn và hứng thú học tập hơn. Về

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

có khả năng vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn một cách nhanh

G

nhẹn hơn. Trong quá trình học tập, nhiều em học sinh đã tự đặt câu hỏi để

H Ư

N

mong được giáo viên giải đáp. Đó là những tín hiệu đáng mừng.

TR ẦN

Do thời gian và năng lực có hạn, nên sáng kiến kinh nghiệm chỉ trình bày một số hiện tượng trong thiên nhiên và đời sống thường gặp. Nhưng dựa trên cơ sở của đề tài này, giáo viên có thể bổ sung thêm các hiện tượng thường

10 00

B

gặp khác phù hợp với nội dung bài học. Còn việc sử dụng như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất thì còn phụ thuộc vào từng đối tượng học sinh cụ thể.

Ó

A

Dù đã rất cố gắng nhưng đề tài vẫn mang tính chủ quan nên không thể

H

tránh khỏi thiếu sót. Rất mong các đồng nghiệp thông cảm và góp ý thêm để Xin chân thành cảm ơn!

TO

ÁN

-L

Í-

đề tài được hoàn thiện.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

kiến thức các em hiểu vấn đề sâu sắc hơn, không còn “học vẹt” nữa. Học sinh

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

giảng dạy đối với học sinh các khối lớp và đã đem lại hiệu quả khá tốt. Học

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

thiên nhiên và trong đời sống bằng các phản ứng hóa học”. Tôi đã áp dụng

H

Ơ

Trên đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Giải thích một số hiện tượng

N

1. Kết luận.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 23 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

2. Kiến nghị.

H

Ơ

+ Đối với cơ quản lý cần bổ sung nhiều hơn nữa trang thiết bị dạy học, để tạo

N

Thông qua đề tài này tôi có một số đề nghị:

.Q

thiếu phương tiện dạy học nhưng chúng ta hãy luôn tìm tòi những phương

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

quả dạy học.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

pháp mới để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tích cực, nâng cao hiệu

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

+ Đối với mỗi thầy cô giáo cần khắc phục mọi khó khăn, dù không có hoặc

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

điều kiện cho giáo viên áp dụng các phương pháp mới nhiều hơn.

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 24 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

N

TÀI LIỆU THAM KHẢO

H

Ơ

*** ***

U Y

.Q

2. BỘ SÁCH TRI THỨC TUỔI HOA NIÊN THẾ KỈ XXI HÓA HỌC

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

3. SÁCH GIÁO KHOA HÓA HỌC 10,11,12 - Nhà xuất bản Giáo Dục.

G

4. SÁCH GIÁO VIÊN HÓA HỌC 10,11,12 - Nhà xuất bản Giáo dục.

H Ư

N

5. HÓA HỌC THẬT DIỆU KỲ ( Tập 1) của Vũ Bội Tuyền ( Chủ biên) NXB Thanh Niên, 2001

10 00

B

TR ẦN

6. BỘ SÁCH 10 VẠN CÂU HỎI VÌ SAO ( Người dịch: Từ Văn Mặc và Trần Thị Ái; NXB KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT 2000) 7. CHÌA KHÓA VÀNG HÓA HỌC ( Người dịch: Từ Văn Mặc và Trần Thị Ái; NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

2002)

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

( Người dịch: Từ Văn Mặc và Từ Thu Hằng; NXB Văn Hóa-Thông Tin 2001)

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

năm 2007

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

1. 224 CÂU HỎI LÍ THÚ VỀ HÓA HỌC - Nhà xuất bản văn hóa thông tin

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 25 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sáng kiến kinh nghiệm

Giáo viên thực hiện: Lưu Văn Nhanh

Trang

1.Lí do chọn đề tài

1

H

Ơ

Phần I : Mở đầu

2

ẠO

5. Điểm mới trong đề tài nghiên cứu

Đ

Phần II: Nội dung.

N

3.1. Giải pháp

6 6

10 00

B

3.2. Nội dung

4

6

TR ẦN

3. Giải pháp và nội dung

3

5

H Ư

2.Thực trạng vấn đề.

2

4

G

1.Cơ sở lý luận của đề tài

2

21

4.1. Thiết kế

21

A

4. Kết quả khảo nghiệm đề tài

H

Ó

21

Phần III. Kết luận và kiến nghị

-L

Í-

23

Tài liệu tham khảo

ÁN

25

Mục lục

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

26

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

.Q TP

4. Phương pháp nghiên cứu

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

3. Đối tương và phạm vi nghiên cứu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.

4.2. Kết quả

N

MỤC LỤC

Trường THPT Pleime Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Trang 26 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial