SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ & PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

PHẠM VI ÁP DỤNG 1/ Áp dụng cho Học sinh các cấp học, có học môn Hóa 2/Có các kiểu bài tập cho Học sinh yếu, trung bình,khá, giỏi.

3/Một số bài tập phần Vô cơ và phần hữu cơ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H

Ó

A

10 00

B

MỤC TIÊU 1/ Giúp Học sinh hệ thống được dạng bài thường làm theo Bảo toàn nguyên tố.

2/ Giúp Học sinh giải nhanh và chính xác một số bài tập dạng này.

3/ Giúp Học sinh biết các phân tích và suy luận, vận dụng tốt hơn cho các trường hợp khác.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

1/Các năm gần đây, trong các kỳ thi tốt nghiệp cũng như đại học, đề thi cho dạng trắc nghiệm 100% đòi hỏi học sinh phải nhìn nhanh, giải nhanh và chính xác.

2/ Nếu giải theo cách truyền thống thường là viết hết các phương trình phản ứng rồi dùng phương pháp đại số để giải, mất nhiều thời gian không đáp ứng kịp đề thi đại học.

Do đó đòi hỏi Học sinh phải nắm vững các phương pháp giải nhanh, chính xác. Có nhiều phương pháp trong đó có phương pháp Bảo toàn nguyên tố .Phương pháp này ứng dụng rộng rãi trong các loại phản ứng và các cấp học.

3/Để cho Học sinh áp dụng tốt phương pháp này. Tôi có vài ý nhỏ trình bày để nhằm giúp các em có thể thực hiện được.

Thực tế qua nhiều năm, Tôi hướng dẫn từng phần theo thời điểm học của các em, thấy Học sinh làm tương đối tốt.. Do đó Tôi hệ thống lại một số bài tập có liên quan đến Bảo toàn nguyên tố. Do chủ quan của Tôi nên không tránh khỏi những thiếu sót, nhờ Quý Thầy Cô đóng góp dùm để chuyên đề được đầy đủ hơn. Chân thành cám ơn Quý Thầy Cô.

N

LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

1

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

-L

- Số mol C (nC) = z lần số mol AxByCz ( ký hiệu nC  z.nAx ByCz )

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hay thiết lập theo sơ đồ rồi tính theo hệ số cân bằng: AxBxCz → xA hay AxBxCz →yB hay AxBxCz → zC 3/Trong một chuỗi phản ứng thì tổng số mol nguyên tử của một nguyên tố không đổi. a/Áp dụng rất nhiều cho các bài tâp có nhiều giai đoạn, nhất là các bài tập về Hiệu suất phản ứng b/ Áp dụng giải rất nhiều bài tập đốt cháy chất hữu cơ, bảo toàn nguyên tố C, H, N…

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Í-

-Số mol B(nB) =y.lần số mol AxByCz (ký hiệu nB  y.nAx ByCz )

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

I.NỘI DUNG ĐỊNH LUẬT Phát biểu định luật “Khối lượng một nguyên tố (hay số mol nguyên tử của một nguyên tố) không đổi so với trước và sau một phản ứng hóa học hay một quá trình biến đổi hóa học”.

II. HỆ QUẢ VÀ ỨNG DỤNG 1.Trong một chất thì khối lượng của một chất bằng tổng khối lượng của các nguyên tử hay nhóm nguyên tử. tạo nên hợp chất đó. Áp dụng làm các bài toán Bảo toàn về chất: a/ Khối lượng oxít= khối lượng của oxi + khối lượng của kim loại b/Khối lượng của hidroxit= khối lượng của kim loại + khối lượng nhóm OH c/Khối lượng muối = khối lượng của kim loại + khối lượng gốc axit d/ Khối lượng của CxHyOzNt….= mC+mH +mO +mN Dạng bài tập này liên hệ sự thay nguyên tử hay nhóm nguyên tử này bằng nguyên tử hay nhóm nguyên tử khác có cùng hóa trị hay theo một tỉ lệ nhất định, theo số mol hóa trị bằng nhau. Ở đây Tôi thường trình bày theo hóa trị để Học sinh lớp 8, 9,10 chưa học đến ion, ,khi xem, các em cũng hiểu và làm được Ví dụ 1: Khi thay Al hóa trị III bằng Cu có hóa trị II, ta thành lập như sau: 2AlIII → 3CuII Ví dụ 2: khi thay gốc`cacbonat (hóa trịII) bằng gốc muối clorua (hóa trị I) CO32- → 2ClVí vụ 3: Trong các phản ứng kim loại tác dụng các axit giải phóng H2 xem như kim loại được thay thế bởi H2 (xem như hóa trị II) để thiết lập cân bằng: Như: 2AlIII → 3H2II; 2NaI → H2II 2/ Mối liên hệ giữa số mol nguyên tử và phân tử Tổng quát Phân tử AxByCz ta có: -số mol A (nA) = xlần số mol AxByCz ( ký hiệu nA  x.nAx By Cz ).

N

CƠ SỞ LÝ THUYẾT

nC (trong A) = nC ( trong CO2) + nC (trong CO) + nC (trong xô đa ) … nH (trong A) = nH (trong nước) +nH (trong HCl) +…. nN (trong A) = nN (trong Nitơ) +nN (trong amoniắc) nO (trong A) = nO (trong CO) +nO (trong cacbonic) +….- nO( trong oxi đôt)

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

2

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

2

.Q

ÁN

 VH 2  0, 4.22, 4  8,96lit . Chọn đáp án A.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

 mhh = mmuối - mCl +mCu= 39,4 -0,8x35,5 +4= 15 -BTNT (H): 2HCl → H2  nH 2  0,5nHCl  0,5.0,8  0, 4mol

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Do đó phải tìm số mol của mỗi gốc axit dựa vào số mol khí - Cách thiết lập sơ đồ sản phẩm thu được từ một chất, rồi cân bằng theo mỗi nguyên tố.

I. ĐỐI VỚI AXIT LOẠI 1: là những axit khi tác dụng với kim loại tạo muối và giải phóng H2 như HCl; H2SO4 loãng; H3PO4; RCOOH.,…..

1/ Đối với HCl  KL  2Cl   H 2 . . Dựa vào số mol H2 sẽ tính được số mol HCl 2HCl  theo sơ đồ hay nCl- = 2nH2  mmuối = mCl- + mKL = 2nH2.35.5 +mKL -Từ sơ đồ cũng tính được số mol axit mà không cần viết phương trình phản ứng Ví dụ 1: 16,6 gam hỗn hợp gồm Fe và Al phản ứng vừa đủ với V mlddHCl 2M thu được 11,2 lít H2 (đktc) và dung dịch A. Cô cạn dung dịch A được m(g) chất rắn. Thể tích V (ml) và m (g) lần lượt là.

A. 250 và 52,1 B. 500 và 34,35 C. 500 và 52,1 D. 250 và 34,35 Cách giải: nH2= 11,2: 22,4= 0,5 mol  KL 2HCl + H2 2Cl  1mol ← 1 mol ← 0,5 mol Từ đó tính: mMuối = 1x 35,5 + 16,6 =52,1.

VddHCl = 1 :2 = 0,5 lít = 500ml  Đáp án C Ví dụ 2: Cho m(g) hỗn hợp gồm Fe, Cu, Al phản ứng vừa đủ với 400ml ddHCl 2M thu được 4 g chất rắn, V(l) khí và dung dịch A. Cô cạn dung dịch A thu được 39,4 g chất rắn Lượng m(g) hỗn hợp và V (lit) khí là: A. 15 và 8,96 lít B11 và 4,48 C. 11 và 8,96 D. 15 và 17,92.

Cách giải: -BTNT (Cl) nCl   nHCl  0, 4.2  0,8mol

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

 KL  (((KL: kim loại)   2Cl H

U Y

mmuối = mgốc axít + mKL

H

Ơ

ChươngI BẢO TOÀN VỀ CHẤT. ‘Khối lượng của một chất bằng tổng khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất đó.”

A.Dạng 1:. Bài toán kim loại tác dụng với axít. . Loại 1: Tính khối lượng muối hoặc số mol axit khi đề cho khối lượng kim loại và số mol khí hoặc ngược lại hay tính số mol axit.

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2/ Đối với H2SO4 loãng.  KL  SO4 2   H 2 . .

Chúng ta thiết lập: H 2 SO4   nSO 2  nH 2  nH 2 SO4  mmuoi  96.nH 2  mKLpu 4

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

G

Kiểm tra số mol nguyên tử H:

N

nH  nHCl  2nH 2 SO4  0,5  2.0,14  2nH 2  2.0, 39  0, 78mol nên hỗn

TR ẦN

H Ư

hợp phản ứng vừa đủ với axit..

Do đó: mmuèi  mCl   mSO42  mkl  0, 5.35, 5  0,14.96  7, 74  38, 93 gam

H

Ó

A

10 00

B

II. ĐỐI VỚI AXIT LOẠI 2: H2SO4 đặc; HNO3 mọi nồng độ 1/ Axit HNO3: thiết lập sơ đồ sản phẩm thu được từ HNO3 như sau; *Cách thiết lập: - Bước 1: viết hai chất chính là HNO3 bên trái và sản phẩm khử ở vế phải và cân bằng N ở hai vế.

-Bước 2: sau đó xem vế phải thiếu mấy nguyên tử oxi thì thêm bấy nhiêu phân tử nước và cân bằng lại nguyên tử H trên phân tử HNO3 .

- Bước 3: Bổ sung gốc NO3- tạo muối vào vế phải.để cân bằng lại nguyên tử N *Cụ thể:

-L

Í-

 KL a/ 2 HNO3   NO2 +H2O +NO3 Nhận xét nNO  tạo muối =1. nNO2 (số 3

ÁN

oxi hóa giảm 1)  KL b/ 4HNO3   NO + 2H2O +3NO3 . Nhận xét nNO  tạo muối = 3.nNO (số 3

TO

oxi hóa giảm 3)  KL  N2O + 5H2O +8NO3 . Nhận xét nNO  tạo muối = 8 nN O ( số c/ 10HNO3  3

ÀN

2

D

IỄ N

Đ

oxi hóa giảm 8)  KL  N2 +6H2O + 10NO3 . Nhận xét nNO  tạo muối = 10 nN ( số d/ 12HNO3  3

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

nH 2 SO4  0, 28.05  0,14mol

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Ví dụ 1: Lấy 10,2g hỗn hợp Mg và Al đem hoà tan trong H2SO4 loãng dư thì nhận được 11,2 lít H2.(đktc) Tính khối lượng muối sunfat tạo thành.

A. 44,6 g B. 50,8 g C. 58,2 g D. 60,4 g Cách giải: mmuối = 0,5.96 + 10,2 = 58,2 (g) . Chọn đáp án C Ví vụ 2: Hòa tan 7,74 g hỗn hợp bột Mg, Al bằng 500ml dung dịch hỗn hơp HCl 1M và H2SO4 0,28M thu được dung dịch X và 8,736 lít H2 ở (đktc). Cô cạn dung dịch X thu được lượng muối khan là: A. 38,93gam B. 103,85gam C. 25,95gam D. 77,86 gam (Trích đề thi tuyển sinh Cao Đẳng khối A, B năm 2008) Hướng dẫn giải: 8, 736  0,39mol ; nHCl= 0,5.1 =0,5 mol Ta có: nH 2  22, 4

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

oxihóa giảm 10)  KL e/ 10HNO3   NH4NO3 + 3H2O + 8NO3 .

Nhận xét nNO3  tạo muối với kim loại = 8 nNH NO 4

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

4

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

*Cách nhớ: 1/ nNO3  tạo muối KL= số oxihóa giảm x số mol khí ( sản phẩm khử).

H

mmuối = 62x(1. nNO2 +3nNO + 8 nN 2O +10 nN 2 +8 nNH 4 NO3 ) + mKL (CT I) : 2/ .-số mol HNO3 = số mol NO3- tạo muối + tổng số nguyên tử N của sản phẩm khử)x số mol của sản phẩm khử..

Hay số mol HNO3 =tổng số nguyên tử H vế phải x số mol của sản phẩm khử Tổng quát; nHNO3  2nNO2  4nNO  10nN 2O  12nN 2  10nNH 4 NO3 (CT II)

Ơ

N

Tổng quát nNO3  tạo muối KL= 1. nNO2 +3nNO + 8 nN 2O +10 nN 2 +8 nNH 4 NO3

B. 40,8g

C. 51,6

TR ẦN

A. 64,5g

H Ư

N

G

Ví dụ 1: Hỗn hợp gồm 0,15 mol Cu và 0,15 mol Fe phản ứng vừa đủ với dd HNO3 thu được 0,2 mol khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Tổng khối lượng các muối trong dd sau phản ứng là D. 55,2

Í-

H

Ó

A

10 00

B

 KL  NO + 2H2O +3NO3 Hướng dẫn: 4HNO3  0,2 0,6mol mmuối = 0,6x62 +0,15x64+0,15x56=55,2 .

Hoặc áp dụng công thức: mmuối = 3x 0,2x62 + 0,15x64 + 0,15x56= 55,2.

Chú ý: Nếu bài này hỏi phần trăm khối lượng muối thì làm theo định luật bảo toàn electron sẽ nhanh hơn. Nhưng vẫn làm theo bảo toàn nguyên tố được.

0,15 molCu→0,15 mol Cu(NO3)2  số molNO3-trong Fe(NO3)x=0,6-0,15x2=0,3 mol kết hợp với 0,15mol Fex+. Vậy tạo Fe(NO3)2 0,15mol. Từ đó tính %khối lượng.

ÁN

-L

Ví dụ 2: Hỗn hợp gồm 0,4 mol Cu và 0,3 mol Fe phản ứng vừa đủ với dd HNO3 thu được 0,5 mol khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Số muối tạo thành và có tổng khối lượng lần lượt là;

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

A. 3 loại muối và nặng 135,4g B.2 loại muối và nặng 129,2g C. 2 loại muối và nặng 147,8g D. 2 loại muối và nặng 135,4g Cách giải: - Số mol NO3- tạo muối = 3nNO = 3x 0,5= 1,5 mol.  số mol NO3- tạo muối với Fe = 1,5 -2xnCu = 1,5- 2x0,4= 0,7..

Ta thấy 2nFe< 0,7< 3nFe nên Fe tạo hai muối Fe(NO3)2 và Fe(NO3)3.

- mmuối = 1,5x62 + 0,4x64 +0,3x56 =153,4g Ví dụ 3: Oxi hóa hoàn toàn hỗn hợp gồm Mg, Zn, Al bởi dung dịch HNO3 vừa đủ thu được hỗn hợp khí gồm N2; N2O, NO đều có số mol bằng nhau là 0,02 mol. Số mol HNO3 phản ứng là: A. 0,52 mol B. 0,06 mol C. 0,1 mol D. 0,42 mol

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

* Chú ý: Nếu có tạo NH4NO3 thì m muối = mNO3  mKL  mNH 4 NO3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

Nên:

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

5

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Cách giải: Áp dụng công thức II: nHNO  12x0,02 +10x0,02 +4x0,02=0,52 mol Ví dụ 4: Oxi hóa hoàn toàn hỗn hợp rắn X gồm Mg và Fe trong dung dịch chứa 0,55 mol HNO3. Sau phản ứng được dung dịch Y và 3,36 lít (đktc)hỗn hợp NO; NO2 Cần thêm vào dung dịch Y ít nhất bao nhiêu mol NaOH để được lượng kết tủa lớn nhất?

A. 0,55 B. 0,15 C. 0,26 D. 0,4 Cách giải : Giúp Học sinh nhận xét dung dịch Y gồm 2 muối nitrat và HNO3 dư( có thể), khi tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH thì biến NaOH→NaNO3 3,36  0, 4 mol 22, 4

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Chú ý ví dụ 4 và ví dụ 5 hỗn hợp khí có số nguyên tử N trong mỗi khí bằng nhau thì đề không cần HNO3 vừa đủ vì HNO3 dư vẫn tính được. Nhưng đối với số nguyên tử N trong mỗi khí khác nhau thì HNO3 phải có chữ vừa đủ thì mới giải bài tập loại này được.

Ví dụ 6: Hòa tan hết hỗn hợp rắn X gồm Mg và Cu cần vừa đủ dung dịch chứa 1,4 mol HNO3. sau phản ứng được dung dịch Y và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp NO2 và N2. Cần thêm dung dịch chứa ít nhất bao nhiêu mol NaOH vào dung dịch Y để lượng kết tủa xuất hiện là cực đại?Cho biết chỉ xảy ra hai quá trình khử N+5.

A. 0,55 B.0,15 C. 1,1 D. 0,4 Hướng dẫn:

Đ

ÀN

TO

ÁN

2HNO3 → 2a mol 12HNO3 → 12b mol

NO2 a mol N2 b mol

+ NO3a mol + 6H2O + 10NO310b mol

+ H2 O

Ta có

2a+12b=1,4 a+b = 0,2 a=b=0,1 mol 

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2,8  1, 4lit .

2

TR ẦN

VddNaOH=

H Ư

N

G

Đ

ẠO

Ví dụ 5: Oxi hóa hoàn toàn hỗn hợp X gồm Mg và Zn trong dung dịch chứa 3,4 mol HNO3 thu được dung dịch Y và 6,72lít (đktc) hỗn hợp N2; N2O.Cần thêm vào dung dịch Y bao nhiêu lít dung dịch NaOH 2M ít nhất để lượng kết tủa xuất hiện là cực đại?

Cho biết chỉ xảy ra 2 quá trình khử của N+5.

A. 1,3 lít B. 1,4 lít C. 1,7lít D. 1,55lít 6, 72  2,8mol Cách giải: tương tự nNaOH = nNO3 / Y  nHNO3  2(nN 2  nN 2O )  3, 4  2.

22, 4

IỄ N D

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Do đó: nNaOH  nNaNO3  nNO3 / Y  nHNO3  (nNO2  nNO ) = 0,55 -

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Ơ

N

3

nNaOH  nNO  / trongY  a  10b  0,1  10 x0,1  1,1 3

(hoặc dựa vào công thức lập hệ phương trình trên) Ví dụ 7: Cho m (g)Al tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 thì thấy thoát ra 11,2 lít khí (đktc) hh khí A gồm N2, NO, N2O có tỉ lệ số mol tương ứng là 2:1:2. Giá trị m là bao nhiêu?Biết dung dịch thu được chỉ có một muối.

A. 2,7g B. 16,8g C. 3,51g D. 35,1g

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

6

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Hướng dẫn: Dựa vào số mol hỗn hợp là 0,5 mol và tỉ lệ theo số mol ta có: số mol N2 là 0,2 mol; số mol NO là 0,1 mol; số mol N2O là 0,2 mol. Sẽ tính được:

nNO   10nN2  3nNO  8nN2O  10.0, 2  3.0,1  8.0, 2  3,9mol 3

.Q

42, 3 .3  4, 7mol 27

Đ



3

G

Dựa vào sơ đồ Al → Al(NO3)3 → 3NO3- ta có nNO 

H Ư

N

Và ta cũng tính được : số mol N2 là 0,2 mol; số mol NO là 0,1 mol; số mol N2O là 0,2 mol. Sau đó dựa vào: nNO  tạo muối = 8 nN 2O +10 nN 2 +3nNO +8 nNH 4 NO3

TR ẦN

3

 4,7 = 8x0,2 +10x0,2 +3x0,1 +8 nNH NO 4

3



nNH 4 NO3 = 0,1 mol

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

 m muối = 4,7x62 +42,3 +0,1.80=341,7 gam. Chọn B Bài này Học sinh dễ nhầm nếu làm theo công thức thì có đáp án C; nếu dựa vào số mol Al thì có đáp án A. Ví dụ 9*: Đun nóng m gam hỗn hợp Cu và Fe có tỉ lệ khối lượng tương ứng 7 : 3 với một lượng dung dịch HNO3. Khi các phản ứng kết thúc, thu được 0,75m gam chất rắn, dung dịch X và 5,6 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm NO và NO2 (không có sản phẩm khử khác của N+5). Biết lượng HNO3 đặc phản ứng là 44,1 gam. Giá trị của m là A. 44,8.

B. 40,5.

C. 33,6.

D. 50,4 (trích đề thi đại học khối A năm 2011) Cách giải: Bài này có nhiều cách giải. Tôi giới thiệu cách giải theo bảo toàn nguyên tố N. Từ m gam hh đầu sẽ tính được mFe = 0,7m gam; mCu= 0,3m gam.

Sau phản ứng còn 0,75m gam chất rắn, nên số mol Fe phản ứng là 0,25m gam; còn Cu không phản ứng và Fe còn dư.Do đó dung dịch thu được chỉ có một muối Fe(NO3)2 Áp dụng Bảo toàn (N), ta có:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Ví dụ 8*: Cho 42,3 (g)Al tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 thì thấy thoát ra 11,2 lít khí (đktc) hh khí A gồm N2, NO, N2O có tỉ lệ số mol tương ứng là 2:1:2. Cô cạn dd thu được m(g) muối khan là: A. 333,7g B. 341,7g C. 284,1g D. 73,3g ( Chú ý cho học sinh nhận dạng bài này đề không nói chỉ có 3 quá trình khử N+5 và đề cho dư dữ kiện vì nếu không có tạo NH4NO3 thì đề cho một dữ kiện như ví dụ 7) Lúc này dựa vào số mol Al(NO3)3 làm chuẩn so với các khí để suy ra số mol NH4NO3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

N

Khi phản ứng: Al → Al(NO3)3 → 3NO3- nên nAl =3,9:3 =1,3 mol .

Do đó mAl= 1,3x 27= 35,1g

nN / HNO3  nN / Fe ( NO3 )2  nN / NO  nN / NO2  nHNO3  2nFe ( NO3 )2  nNO  nNO2



44,1 2.0, 25m 5, 6   63 56 22, 4

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

 m = 50,4 ( chọn D)

7

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Ơ

N

Ví dụ 10: Hòa tan 4,76 g hỗn hợp Zn và Al có tỉ lệ mol 1:2 trong 400 ml dung dịch HNO3 1M vừa đủ, được dung dịch X chứa m(g) muối và không thấy khí thoát ra.

Giá trị của m(g) là: A. 24,6 B. 29,56 C. 27,8 D. 56,6 gam

nSO 2taomuoi 

ÀN

4

so oxi hoa giam .nspkhu  1.nSO2  4nH 2 S  3nS 2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Đ

G

N

H Ư

TR ẦN

B

10 00

A

Ó

H

Í-

-L

TO

ÁN

*Cách nhớ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

.Q

nZn : nAl =1 : 2 số mol HNO3= 0,4.1= 0,4 mol. Do phản ứng không tạo khí nên trong dung dịch tạo NH4NO3.

Trong dung dịch có 0,04 mol Zn(NO3)2 và 0,08 mol Al(NO3)3 Nên số mol NO3- còn lại tạo NH4NO3 là:0,4 -0,04x2 -0,08x3 = 0,08mol = số mol NH4NO3 m = 0,04x189 +0,08x213 +0,04x80 = 27,8 g. Chọn đáp án C 2/ Axit H2SO4: Thiết lập sơ đồ các sản phẩm thu từ H2SO4 đặc và cân bằng như sau: *Cách thiết lập: - Bước 1: viết hai chất chính là H2SO4 bên trái và sản phẩm khử ở vế phải và cân bằng S ở hai vế.

-Bước 2: sau đó xem vế phải thiếu mấy nguyên tử oxi thì thêm bấy nhiêu phân tử nước và cân bằng lại nguyên tử H trên phân tử H2SO4.

- Bước 3: Bổ sung gốc SO42- tạo muối vào vế phải.để cân bằng lại nguyên tử S * Sơ đồ: a/2H2SO4 → SO2 + 2H2O + SO42- (tạo muối) ( nhận xét S+6 →S+4 giảm 2) 2 số mol SO4 tạo muối = 1.số mol SO2 b/ 5H2SO4 → H2S + 4H2O + 4SO42- tạo muối (nhận xét S+6 → S-2 giảm 8)  số mol SO42- tạo muối = 4.số mol H2S c/ 4H2SO4 → S + 4H2O + 3SO42- tạo muối ( nhận xét S+6 →S0 giảm 6)  số mol SO42- tạo muối = 3..số mol S

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

 nZn =0,04 mol và nAl =0,08 mol

N

H

Hướng dẫn giải; Theo đề có: 65nZn + 27nAl =4,76

D

IỄ N

Đ

Ví dụ 1: Cho 28 gam hỗn hợp Na và Mg hòa tan hết trong ddH2SO4 đặc dư thu được 4,48 lít H2S (đktc). Tổng khối lượng muối khan tạo thành là: A. 47,2 gam B. 66,4 gam C. 104,8 gam D. 12,4 gam.

Cách giải: 4, 48 .96  28  104,8 gam m muối = 4.

22, 4 NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

8

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Ơ

8,96 .96 =17,6 gam. Chọn B. 22, 4

H

Hướng dẫn: m (g) = 56 -

N

Ví dụ 2: Oxi hóa hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm Fe và Cu bởi lượng dư dung dịch axít H2SO4 đặc, nóng thu được 8,96 lít khí SO2 (đktc) và dung dịch A. Cô cạn dung dịch A thu được 56 gam muối khan. Tính m gam?

A. 36,8gam B. 17,6 gam C 11,2 gam D. 48gam

Ta tính được nSO 

nH 2 SO4 2

2



TR ẦN

Dựa vào sơ đồ: 2H2SO4 → SO2 + 2H2O + SO42-.

0, 6  0,3mol .

2

0,8m 24m 0, 2m )   0,3 64 35.64 56  m = 56 gam. Chọn C.

 nH 2 SO4  nCuSO4  nFeSO4  nSO2  0, 6  (

A

Bảo toàn (S):

10 00

B

nS / H 2 SO4  nS / CuSO4  nS / FeSO4  nS / SO2

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

: III. ĐỐI VỚI HỖN HỢP HAI AXIT: Ví dụ 1: Lấy 3,9 g hỗn hợp Mg và Al đem hoà vào dung dịch X chứa axit HCl và H2SO4 loãng dư, sau khi phản ứng kết thúc nhận được 4,48 lít khí H2 (đktc). Vậy phần trăm theo khối lượng Mg là: A. 25,25% B. 30,77 C. 33,55% D. 37,75% . Xem như thay kim loại bằng phân tử H2 có hóa trị (II) Ta có hệ phương trình: 24a+27b = 3,9 MgII  H2II amol 2AlIII bmol

amol 3H2II 1,5bmol

a +1,5b =

4, 48  0, 2 22, 4

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

H Ư

N

 Fe phản ứng hết, còn Cu dư và Fe tạo thành FeSO4 .

24 m tạo CuSO4 mCu pư = 0,8m 35

24 m =0,68...m < mCu 35

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

D. 6,72 và 11,2

Theo đề : mFe = 0,2m và mCu = 0,8m. Chất rắn dư có m =

IỄ N D

C. 6,72 và 56 Cách giải:

ẠO

và m (gam) lần lượt là: A. 13,44 và 56 B. 6,72 và 11,2

24 m gam chất rắn. Giá trị V (lít) 35

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

ứng xảy ra hoàn toàn thu được V lít khí SO2 (dktc) và

U Y

N

Ví dụ 3: Oxi hóa m gam hỗn hợp gồm Fe và Cu có tỉ lệ khối lượng giữa Fe và Cu lần lượt là 1: 4, bởi dung dịch H2SO4 đặc nóng ( có chứa 0,6 mol H2SO4) cho đến khi phản

Giải hệ được: a =0,05; b=0,1 %Mg =

0, 05.24 .100  30, 77% 3,9

Ví dụ 2: Hòa tan hết 10,4 gam hỗn hợp Fe, Mg vào 500ml dung dịch hỗn hợp H2SO4 0,4M và HCl 0,8M thu được dung dịch Y và 6,72 lít H2 (đktc). Cô cạn dung dịch Y thu được m gam muối khan. Giá trị của m là: NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

9

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

.Q

5,32  0, 2375mol 22, 4 Theo đề ta có sơ đồ: 2H+ → H2 0,475 ←0,2375

G

Đ

ẠO

TP

nH 2 

N

0, 025  0,1  101 M 0, 25

H Ư

 nH  dư =0,5 – 0,475= 0,025 mol

 [H  ] 

TR ẦN

 pH  1

Ó

A

10 00

B

Ví dụ 4: Cho 12,9 gam hỗn hợp Al và Mg phản ứng vừa đủ với 100ml dung dịch hỗn hợp 2 axit HNO3 4M và H2SO4 7M (đậm đặc); đun nóng thu được 0,1 mol mỗi khí SO2, NO; N2O.Cô cạn dung dịch được m (gam) muối khan ( không có sản phẩm khử khác) A. 77,6 gam B. 100,3 gam C.76,7 gam D. 77,7 gam Chú ý bài này không áp dụng công thức giải nhanh được mà phải tính số mol NO3- tạo muối và số mol SO42- tạo muối dựa vào bảo toàn nguyên tố. như sau: nNOtaomuoi  0, 4  0,1  0,1x 2  0,1mol nNO   nHNO  0,1x 4  0, 4mol 3

H

3

nSO2  nH 2 SO4  0,1x7  0, 7 mol

Í-

4



3

nSO 2taomuoi  0, 7  0,1  0, 6mol 4

-L

 m = 0,1x62 + 0,6x96 +12,9 =76,7 gam. Nên chọn C

ÁN

B. DẠNG 2: BÀI TOÁN KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI NƯỚC Lúc này ta lập sơ đồ:

TO

 KL 2 H 2O   2OH   H 2 

nOH   2nH 2

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn 23,8 gam hỗn hợp gồm Na, K, Ba vào nước dư thu được 5,6 lít khí H2 (dktc). Cô cạn phần dung dịch thu được m (gam) chất rắn là: A. 28,05 gam B. 32,3 gam C. 27,8 gam D. 27,55 gam Cách giải:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com



DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Ơ

A. 36,7 B. 39,2 C. 34,2≤ m ≤ 36,7 D. 43,8 2Giải: Khi cô cạn dung dịch thì HCl bay hơi nên ưu tiên tạo muối SO4 trước.Vậy m=10,4+0,2x96+0,2x35,5=36,7.

Ví dụ 3: Cho m gam hỗn hợp Mg và Al vào 250ml dung dịch X chứa hỗn hợp axit HCl 1M và axit H2SO4 0,5M thu được 5,32 lít H2 (đkc) và dung dịch Y ( coi thể tích dung dịch không đổi). Dung dịch Y có pH là: A.7 B. 1 C.2 D.6 (Trích đề thi đại học khối A năm 2007) Cách giải: nH = 0,25x1 + 2x0,25x0,5 =0,5 mol

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

 KL 2 H 2O   2OH   H 2 

nOH   2nH 2 =2.

5, 6  0,5mol 22, 4

 m = 0,5x 17 + 23,8 = 32,3. Chọn đáp án B

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

10

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

H

nOH   2nH 2 =2. 2, 688  0, 24mol

.Q

4

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

Chọn B Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm hai kim loại kiềm và một kim loại kiềm thổ tan hoàn toàn trong nước, tạo ra dung dịch C và giải phóng 0,06 mol khí. Thể tích dung dịch H2SO4 2M cần thiết để trung hòa dung dịch C là: A. 120ml B. 30ml C. 250ml D. 50ml  KL   2OH  H 2  nOH   2nH 2  0, 06 x 2  0,12mol Cách giải: 2 H 2O  Có pư trung hòa OH- +H+→H2O ta có nH   nOH   0,12  VddH 2 SO4 

0,12  0, 03lit  30ml 4

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

C.BÀI TẬP TỰ GIẢI Bài 1: Hòa tan hỗn hợp hai kim loại A và B trong dung dịch HNO3 loãng. Kết thúc phản ứng thu được hỗn hợp Y gồm (0,1 mol NO; 0,15 mol NO2; 0,05 mol N2O). Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH4NO3. Số mol HNO3 đã phản ứng là: A. 0,75 mol B. 0,9 mol C. 1,2 mol D. 1,05 mol Bài 2: Hòa tan hoàn toàn m (g) Fe trong dung dịch HCl thu được x gam muối clorua.

Nếu hoà tan hoàn toàn m (g) Fe trong dung dịch HNO3 loãng dư thì thu được y gam muối nitrat. Khối lượng 2 muối chênh lệch nhau 23 (g). Giá trị của m là A. 5,6.

B. 8,4.

C. 11,2 D. 16,8.

Bài 3: DÉn 5,6 (l) CO2 (®ktc) vµo b×nh chøa 200 ml dung dÞch NaOH aM; dung dÞch thu ®­îc cã kh¶ n¨ng t¸c dông tèi ®a 100 ml dung dÞch KOH 1M. Gi¸ trÞ cña a lµ A. 0,75 B. 1,5 C. 2 D. 2,5 Bài 4: Hỗn hợp X gồm Na và Ba. Hòa tan m (g) X vào nước được 3,36 (l) H2 (®ktc) và dung dịnh Y. Để trung hòa 1/2 dung dịch Y cần bao nhiêu lít dung dịch HCl 2M? A. 0,15 (l) B. 0,3 (l) C.0,075 (i) D. 0,1 (l) Bài 5: Lấy 1,24 g hỗn hợp X gồm 2 kim loại đứng trước hiđro trong dãy điện hóa và có hoá trị không đổi đem đốt cháy hoàn toàn được 1,56 gam hỗn hợp oxit. Cũng cho 1,24 g hỗn hợp trên tan hoàn toàn vào dung dịch H2SO4 loãng thì được V lít H2 (đktc). Giá trị của V là : A. 2,24.

B. 4,48.

C. 0,448 D. 0,672

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Gọi a là số mol H2SO4 , 4a là số mol HCl. Khi cho Y vào X có phương trình: H+ +OH- → H2O Ta có: tổng số mol H+ = số mol OH-  4a +2a = 0,24  a = 0,04 mol.

Nên: mMuèi  mSO 2  mCl   mkl  0, 04 x96  0,16 x35,5  8,96  18, 46 gam .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

22, 4

N

 KL 2 H 2O   2OH   H 2 

Ơ

Ví dụ 2 Hòa tan hoàn toàn 8,94 gam hỗn hợp gồm Na, K và Ba vào nước, thu được dd X và 2,688 lít khí H2 (đktc). dd Y gồm HCl và H2SO4, tỉ lệ mol tương ứng là 4 : 1.

Trung hòa dd X bởi dd Y, tổng khối lượng các muối được tạo ra là A. 13,70 gam. B. 18,46 gam.

C. 12,78 gam.

D. 14,62 gam.

Cách giải;

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

11

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

G

Số gam Fe = 11,6 -- 0,2x16 = 8,4 ( ứng với 0,15 mol Fe )

H Ư

N

Tỉ lệ nFe : nO = 0,15 : 0,2 = 3: 4 ---> công thức của oxit : Fe3O4 Ví dụ 2: Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm với 25 gam hỗn hợp A gồm Al và Fe2O3 thu

TR ẦN

được hỗn hợp B. Cho B tác dụng với dung dịch NaOH dư ,thu được 14,8gam hỗn hợp rắn C, không thấy có khí thoát ra . Hãy tính:

10 00

B

a) Khối lượng của hỗn hợp B.

b) Thành phần phần trăm khối lượng các chất trong hỗn hợp A.

+

Í-

2Al

H

Ó

phương trình phản ứng :

A

Cách giải:

Fe2O3

Al2O3

-L

Al2O3 + 2NaOH + 3H2O

+

2Fe

(1)

2Na[Al(OH)4]

(2)

ÁN

- B tác dụng với dung dịch NaOH không tạo khí, ,Al không dư

TO

- Độ giảm khối lượng từ B sang C là khối lượng Al2O3 Số gam B = số gam A = 25 (gam) Số gam Al2O3 = số gam B – số gam C = 10,2 (gam) ứng với 0,1 mol Theo bảo toàn nguyên tố Al;

D

IỄ N

Đ

ÀN

- Không có chất nào tách ra khỏi hỗn hợp B,theo định luật BTKL.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Đ

Số mol O (trong oxit) = số mol CO = số mol CO2= số mol CaCO3 = 0,2(mol)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Ví dụ 1: Khử hoàn toàn 11,6 gam một oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao. Hỗn hợp khí sản phẩm được dẫn vào bình chứa dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 20 gam kết tủa .Xác định công thức hóa học của oxit sắt Cách giải: áp dụng với nguyên tố ôxi, ta có :

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

SỐ MOL CỦA NGUYÊN TỬ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ KHÔNG ĐỔI TRONG QUÁ TRÌNH PHẢN ỨNG DẠNG 1: PHẢN ỨNG GIỮA HỖN HỢP A VỚI HỖN HỢP B Loại 1: Khử oxit kim loại bởi CO hoặc H2 hoặc C hoặc Al Nguyên tắc chung: số mol CO = số mol CO2 = số mol O trong oxit tách ra

N

Chương II LIÊN HỆ TRONG SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG

nAl= 2n Al2O3  2 x 0,1  0, 2mol nên %mAl =

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

12

0, 2 x 27 .100  21, 6% ;(%mFe = 78,4%) 25

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Đ

Bài 1: Nhiệt phân 4,385 gam hỗn hợp X gồm KClO3 và KMnO4 thu được O2 và m gam

G

chất rắn gồm K2MnO4, MnO2 và KCl. Toàn bộ lượng O2 cho tác dụng hết với C nóng

H Ư

N

đỏ thu được 0,896 lít (đktc) hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H2 là 16. Thành phần % theo khối lượng của KMnO4 trong X là B. 74,92%

2KMnO4

C. 72,06%

D. 27,94% (ĐH khối B, năm 2011)

TR ẦN

A.62,76%

K2MnO4 +MnO2 +O2

0

t C  

0,5 amol

0

t C  

1,5b mol

A

b mol

2KCl + 3O2

10 00

2KClO3

B

amol

H

x + y =0,04

Í-

Ta có:

Ó

Gọi x, y lần lượt là số mol của CO và CO2 trong hỗn hôp (Y)

-L

28x +44y =16x2x0,04 =1,28 .Giải hệ, ta được x= 0,03; y =0,01

ÁN

Áp dụng Bảo toàn nguyên tố O: 2. 0,5a +2.1,5b=0,03+2.0,01 (1)

TO

Và đề cho: 158a +122,5b =4,385 (2)

ÀN

Giải hệ (1) và (2) ta được a=0,02; b=0,01

D

IỄ N

Đ

% KMnO4 

158.0, 02.100  72, 06% . Chọn C 4,385

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO

Loại 2: Tính thành phần hỗn hợp:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U Y

N

15  0,15mol 100

Khối lượng oxit ban đầu = 2,5 +0,15x16= 4,9 gam. Chọn B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nO  nCO  nCO2  nCaCO3 

H

Ơ

Ví dụ 3: Thổi một luồng khí CO dư qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp gồm CuO, Fe2O3, FeO, Al2O3 nung nóng thu được 2,5 gam chất rắn. Toàn bộ khí thoát ra sục vào nước vôi trong dư thấy có 15 gam kết tủa trắng. Khối lượng của hỗn hợp oxit kim loại ban đầu là A. 7,4 gam B. 4,9 gam C. 9,8 gam D. 23 gam Cách giải:

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Bài 2: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 0,12 mol FeS2 và amol Cu2S vào axit HNO3 vừa đủ, thu được dung dịch X (chỉ chứa 2 muối ) và khí duy nhất NO. Giá trị của a là A. 0,04

B. 0,075

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

C.0,12

D.0,06 (Đại học khối A năm 2007)

13

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Cách giải:  HNO3  

2FeS2

2amol

U Y

Áp dụng Bảo toàn nguyên tố S:

ẠO

H3PO4

G

Đ

I.Dạng đề cho số mol OH- và số mol CO2; SO2; H2SO4:Tìm sản phẩm thu

N

được.(cách làm tương tự nhau)

CO2 + NaOH → NaHCO3 CO2 + OH- →HCO3- (I)

10 00

CO2 + 2OH- → CO32- + H2O (II)

nOH  nCO2

TO

2/

ÀN Đ IỄ N

Ó

Phản ứng xảy ra theo chiều (I), dựa vào số mol OH- tính.

Í-

H

 1 

-L

nCO2

 2  Phản ứng xảy ra theo (II), dựa vào số mol CO2 tính.

ÁN

1/

A

Nhận xét:

nOH 

B

CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O

TR ẦN

H Ư

Ví dụ:

nOH  nCO2

 2  Xem như phản ứng xảy ra theo (I) và (II).

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Loại 3: Đề cho số mol OH- và số mol oxit axit ( CO2; SO2; SO3) hay axit H2SO4,

3/ 1 

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

0,12.2 +a = 0,06.3 +2a → a=0,06. Chọn D

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

amol

2CuSO4

Ơ

 HNO3  

Cu2S

N

0,06 mol

H

0,12mol

Fe2(SO4)3

Lúc đó, ta gọi a, b lần lượt là số mol của muối axit và muối trung hòa. Áp dụng định luật bào toàn nguyên tố , để có hệ phương trình, tìm a, b.

Đối với H2SO4 hay SO2 , cũng lập tỉ lệ tương tự trên nhưng thay CO2 bằng SO2 hoặc H2SO4

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

14

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Ví dụ 1: Dẫn 8,96 lít CO2 (đktc) qua 250ml ddNaOH 2M cho đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Tính nồng độ mol/l của mỗi chất trong dung dịch.

N

Cách giải:

Giải (I) và (II) ta được: a = 0,3; b= 0,1 mol

N

G

Đ

0,3 0,1  1, 2 M ; [Na2CO3] =  0, 4 M 0, 25 0, 25

H Ư

Ví dụ 2: Cho từ từ 500 ml dung dịch NaOH 0,6M vào 500ml dd H2SO4 0,4M đến khi

TR ẦN

phản ứng xảy ra hoàn toàn.Tính lượng muối thu được.

Cách giải: - Đổi số mol: - Số mol NaOH = 0,3 mol.

nOH  nH 2 SO4



0,3  1, 5 .  tạo hai muối NaHSO4 (a mol) và Na2SO4 (b mol) 0, 2

10 00

Lập tỉ lệ

B

-Số mol H2SO4 = 0,2 mol

Ó

A

Bảo toàn “Na”: a +2b = 0,3 (I)

H

Bảo toàn “S” : a +b = 0,2 (II)

-L

Í-

Giả (I), (II) ta được a =0,1 mol ; b = 0,1 mol

ÁN

Khối lượng muối = 0,1.120 + 0,1.142 =26,2 gam

ÀN

TO

Từ Ví dụ 2, rút ra kết luận: Nếu

nCO2 ;SO2 ; H 2 SO4

 1,5 thì tạo hai muối có số mol bằng

nCO2 ;SO2 ; H 2 SO4 2

D

IỄ N

Đ

nhau =

nOH 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ẠO

2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

a +b = nCO =0,4 (II)

Từ đó tính nồng độ [ NaHCO3] =

H

.Q TP

Bảo toàn”C”

N

0, 5  1, 25  tạo hai muối NaHCO3 (a mol) và Na2CO3 (b mol) 0, 4

Áp dụng Bảo toàn “Na”: a +2b = nNaOH =0,5 (I)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nCO2



U Y

nOH 

Lập tỉ lệ

Ơ

Số mol CO2 = 0,4 mol; số mol NaOH = 0,5mol

Ví dụ 3: Dẫn 6,72 lít CO2 (đktc) qua 250ml dung dịch Ca(OH)2 1M. Tính lượng muối thu được.

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

15

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Cách giải: -đổi số mol : +Số mol CO2 =0,3 mol ; Số mol Ca(OH)2 = 0,25 mol  nOH   0,5mol

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Giải hệ (I), (II), ta được: a =0,2; b = 0,05

ẠO

Khối lượng muối = 0,2.162 +0,05.100=37,4 gam

B. 15

C. 10

N

A. 5

G

Đ

Ví dụ 4: Hấp thụ hết 2,24 lit CO2 ở đktc vào 1 lit dd chứa KOH 0,2M và Ca(OH)2 0,05M thu được số gam kết tủa là D. 1

H Ư

Cách giải: nOH   1.0,1  1.0, 05.2  0,3mol ; số mol CO2= 0,1 mol;

nOH  nCO2



0,3  3  tạo muối trung hòa 0,1

B

Lập tỉ lệ:

TR ẦN

số mol Ca2+= 0,05 mol

10 00

Có nCO32  nCO2  0,1mol

A

Ca2+ + CO32- →CaCO3

H

Ó

So sánh dựa vào số mol Ca2+ tính; số mol CaCO3= số mol Ca2+= 0,05 mol.

Í-

 Khối lượng CaCO3 = 0,05.100= 5gam. Chọn A

ÁN

-L

Ví dụ 5: Dẫn 6,72 lít khí CO2 (đktc) vào 200ml dd gồm Ca(OH)2 0,5M và NaOH 1M cho đến khi phản ứng hoàn toàn. Lượng kết tủa thu được là bao nhiêu?

ÀN

TO

Cách giải: -Tính số mol CO2 = 0,3 mol; số mol OH- = 0,4 mol; số mol Ca2+ = 0,1 mol

IỄ N

Đ

Lập tỉ lệ

D

.Q

Bảo toàn “C”: 2a + b= 0,3 (II).

Ta có:

nOH  nCO2



0, 4  1,3  tạo 2 muối HCO3- (amol) và CO32- (b mol) 0,3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Bảo toàn “Ca”: a + b = 0,25 (I)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

0,5  1, 67  tạo hai muối Ca(HCO3)2 (a mol) và CaCO3 (b mol) 0,3

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

nCO2



Ơ

nOH 

H

-Lập tỉ lệ:

a +b = 0,3 a + 2b =0,4

Giải hệ ta được: a = 0,2; b = 0,1

Lúc này số mol CO32- = số mol Ca2+. Nên số mol CaCO3 = số mol CO32- = 0,1 mol.

Nên lượng kết tủa là: 0,1.100 = 10gam NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

16

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

II. Đề cho số mol H3PO4 ( hoặc P2O5) và số mol của OH-. Tính sản phẩm.

Cụ thể:

N

NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O

.Q

 khi thay 2 nguyên tử H trong axit bởi OH- tạo HPO42-

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

nH3 PO4

Đ

G

nH 3PO4

TR ẦN

 2  Tạo 2 muối H2PO4- ( a mol) và HPO4- (b mol)

nOH  nH3 PO4

 3  Tạo 2 muối HPO42- (amol) và PO43-(b mol)

-L

2

H Ư

N

nOH 

H

1

 3  Tạo muối PO43-, dựa vào số mol H3PO4 tính và OH- dư.

B

nOH 

10 00

nH3 PO4

 2  Tạo muối HPO42-

A

nOH 

 1  Tạo muối H2PO4-, dựa vào số mol H3PO4 tính

Ó

nH 3 PO4

Í-

nOH 

ẠO

Tương tự, lập các tỉ lệ và xác định loại sản phẩm thu được như sau:

P2O5 →2H3PO4

TO

ÁN

Nếu đề cho P2O5 thì đổi số mol P2O5 thành H3PO4:

Ví dụ 1: Cho từ từ 300ml dung dịch NaOH 1M vào 200ml ddH3PO4 2M đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Tính nồng độ mol/l của mỗi chất trong dung dịch thu được

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

 khi thay 3 nguyên tử H trong axit bởi OH- tạo PO43-

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Từ đó suy ra cách nhớ *khi thay 1 nguyên tử H trong axit bởi OH- tạo H2PO4-

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O

N

H

Ơ

2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O

D

IỄ N

Đ

Cách giải:số mol NaOH = 0,3 mol Số mol H3PO4 = 0,4 mol Lập tỉ lệ:

nOH  nH3 PO4



0, 3  1  tạo muối H2PO4-, tức tạo NaH2PO4, có 0, 4

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

17

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM nNaH 2 PO4  nNaOH  0, 3mol

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ  số mol H3PO4 dư= 0,4-0,3 =0,1 mol

Nồng độ mỗi chất [NaH2PO4] = 0,3 : 0,5= 0,6M

H

Ơ

Ví dụ:2: Cho từ từ 250 ml ddNaOH 2M vào 250ml ddH3PO4 0,8M đến phản ứng hoàn

N

[H3PO4] dư = 0,1 : 0,5 =0,2M

U Y

0,5  2,5  Tạo 2 muối Na2HPO4 (amol) và Na3PO4 (b mol) 0, 2

Ta có Bảo toàn “Na”: 2a + 3b =0,5 (I)

Đ

a +b = 0,2 (II)

G

Bảo toàn “P”

TR ẦN

Khối lượng muối = 0,1.142 +0,1.164 = 30,6 gam

H Ư

N

Giải hệ (I) và(II) ta được a = b = 0,1.

Từ đó, rút ra kết luận: Gặp số đặc biệt 1,5 hay 2,5 thì luôn thu được hai sản phẩm có số mol bằng nhau

B

nH3 PO4 2

10 00

và =

B. 49,2 gam

C. 35,7 gam D. 38,2 gam

Í-

A. 21,867 gam

H

Ó

Lượng muối thu được là:

A

Ví dụ 3: Dẫn 3,36 lít P2O5 (đktc) vào 200ml ddNaOH 2M đến khi phản ứng hoàn toàn.

-L

Cách giải số mol P2O5 = 0,15 mol  nH 3 PO4  2nP2O5  2.0,15  0, 3mol

ÁN

Số mol NaOH = 0,4 mol

nNaOH 0, 4   1,3  tạo hai muối NaH2PO4 (amol) và Na2HPO4 (b mol) nH 3 PO4 0,3

TO

ÀN

Lập tỉ lệ:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

nH3 PO4



.Q

nOH 

TP

Lập tỉ lệ:

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Cách giải: - số mol NaOH =0,5 mol; số mol H3PO4 = 0,2 mol

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

toàn. Tính lượng muối thu được.

D

IỄ N

Đ

Bảo toàn “Na”: a + 2b =0,4 (I) Bảo toàn “P”: a + b = 0,3 (II) Giải hệ ta được: a =0,2; b = 0,1 mol Khối lượng muối=0,2.120 +0,1.142 =38,2gam. Chọn D

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

18

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

DẠNG 2 SỰ LIÊN HỆ QUA MỘT SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG; I. Cách làm:

N

Bước 1: Viết sơ đồ liên hệ từ chất đầu đến chất cuối cùng mà đề cho giá trị và

.Q



0

ẠO

H  OH t C  2M n    2 M (OH ) n  M 2On Gặp dạng này Học sinh 2/ M 2On 

Đ

nhận xét và thấy khối lượng chất rắn sau khi nung bằng khối lượng chất rắn ban đầu.

N



G

3/ Đối với oxít của kim loại có hóa trị thay đổi 

0

H Ư

 O2  H 2O H  OH t C 2 FeO   2 Fe   2 Fe(OH ) 2   2 Fe(OH )3  Fe2O3

TR ẦN

Khi làm chỉ cần: 2FeO → Fe2O3..

Tương tự nếu chất ban đầu là Fe hay Fe(OH)2, cũng có sơ đồ liên hệ chất đầu và cuối: 2Fe → Fe2O3 hay Fe(OH)2 → Fe2O3 H O H SO men xt ,t C 3/ (C6 H10O5 ) n   nC6 H12O6 0  2nCO2  2nC2 H 5OH   nC2 H 4   PE 22+ 3+  HNO 4/ FeS, FeS2, CuS, CuS2  dung dịch Cu , Fe , SO4 , NO3 , H+ (có  Ba thể)   BaSO4 0

2

B

2

10 00

3

A

2

Í-

H

Ó

III. ÁP DỤNG ĐỐI VỚI CÁC PHẢN ỨNG XẢY RA HOÀN TOÀN Bái 1: Cho tan hoàn toàn 3,52 gam hỗn hợp X gồm CuS và Cu2S trong dung dịch

-L

HNO3, ,thu được khí NO và dung dịch D. Cho dung dịch D tác dụng với dung dịch

ÁN

BaCl2 dư ,thì được 6,99 gam kết tủa và dung dịch D Cho D tác dụng với dung dịch

TO

NaOH dư, , lọc kết tủa nung đến khối lượng không đổi được chất rắn Y. Tính lượng

ÀN

chất rắn Y?

 HNO CuS và Cu2S   3

IỄ N

Đ

Cách giải:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/



TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

0

 O2 ,t C  O2  H 2O 2SO2    2SO3   2 H 2 SO4   2 BaSO4 1/. FeS2   Ba 2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

II. Sơ đồ thường gặp:

U Y

N

Bước 2: Điền các giá trị vào sơ đồ giữa các chất cần tính và chất có giá trị.

H

Ơ

chất cần tính., đồng thời cần bằng theo nguyên tố được bảo toàn.

NO BaCl

D

2  BaSO4  ddD( Cu2+; NO3-; SO42-) 

 NaOH t 0C Cu (OH ) 2  CuO ddD 

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

19

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

áp dụng định luật BT nguyên tố lưu huỳnh Số mol S = số mol BaSO4 = 0,03 (mol)

Ơ

N

Số gam X = số gam Cu + số gam S = 3,52 , suy ra:

.Q

được 27,96 gam kết tủa X và dung dịch E ,Cho dung dịch E tác dụng với dung dịch

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

số mol mỗi chất trong A.



H Ư

N

G

Cách giải Từ amol FeS và b mol FeS2 tác dụng với dung dịch HNO3 được dung dịch D có Fe3+ (a+b)mol ; SO42- (a+2b)mol; H+ và NO30

3OH t C Fe3   Fe(OH )3  Fe2O3

TR ẦN

2

 Ba SO42   BaSO4

Số mol S = số mol BaSO4 = 27,96 :233 = 0,12 (mol) Ta có:

10 00

B

Số mol Fe =2 số mol Fe2O3 = 2x8,8 :160 = 0.11 (mol) a+b = 0,11

A

a+ 2b = 0,12

H

Ó

Giải hệ ta được: a=0,1 mol FeS và b =0,01 mol FeS2

ÁN

-L

Í-

Ví dụ 3 (tự giải) Nung 11,2 gam Fe và 26 gam Zn với một lượng S dư. Sản phẩm của phản ứng cho hòa tan hoàn toàn trong dung dịch HCl. Khí sinh ra được dẫn vào dung dịch CuSO4. Thể tích dung dịch CuSO4 10% ( d= 1,1) cần phải lấy để hấp thụ hết khí sinh ra là (ml): A. 500,6 B. 376,36 C. 872,72 D. 525,25

D

IỄ N

Đ

ÀN

IV ÁP DỤNG ĐỐI VỚI CÁC PHẢN ỨNG XẢY RA KHÔNG HOÀN TOÀN ( LIÊN HỆ CÁC BÀI TOÁN VỀ HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG) Công thức tính hiệu suất: H%=

giatripu .100 giatribd

không nên sử dụng CT H%=

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

NaOH dư , lọc kết tủa và nung đến khối lượng không đổi được 8,8 gam chất rắn Y.Tìm

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

khí NO và dung dịch D.Cho dung dịch D tác dụng với dung dịch Ba(NO3)2 dư thu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

3,52 – 32x0,03 Số mol CuO = số mol Cu = = 0,04 (ứng với 3,2gam CuO) 64 Ví dụ 2: Cho hỗn hợp A gồm FeS và FeS2 tác dụng với dung dịch HNO3dư, thu được

giatrithucte x100 giatrilythuyet

Từ CT thường có ba dạng bài tập sau: LOẠI 1: ĐỀ CHO GIÁ TRỊ BAN ĐẦU VÀ SẢN PHẨM. TÍNH HIỆU SUẤT.PHẢN ỨNG Hương dẫn: NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

20

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

10 00

B

Viết 3 pthh Lập sơ đồ CaC2   64 tấn

(100  8) =110.4 tấn 100

CH3COOH 60 tấn 82,8 tấn

A



Ó

82,8 x64 100 x  80 % 60 110, 4

H

Từ đó tính H%=

-L

Í-

Loại 2:Tính lượng ban đầu khi đề cho giá trị sản phẩm và H% Tổng quát: Đối với dây chuyền phản ứng: H % H % H % mA   nB   pC   qD qMD mMA mbđ=? mD 3

2

TO

ÁN

1

ÀN

mbđ=

m .mM A 100 mD .mM A 100 100 100 x x x x hay mbđ= D qM D H quatrinh qM D H1 H 2 H 3

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

.mCaC2 ngc=120x

TR ẦN

H Ư

N

nhanh hơn làm ngược lại từ 12 g axit tính khối lương este rối tính hiệu suất.

Bài 2: Từ 120 tấn canxi cacbua có chứa 8% tạp chất có thể điều chế được 82,8 tấn axit axzetic.Tính hiệu suất của quá trình Hướng dẫn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Đ

7,5 11x60 100 x x100 thực tế trong máy H%= =62,5% các em sẽ bấm liên tục 88 12 12

G

.H% =

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

-Bước 1:Từ sản phẩm theo phương trình hoặc sơ đồ liên hệ tính giá trị tác dụng -Bước 2. Dựa váo CT tính H%. ( Nếu đề cho gái trị của cac chất phản ứng thì tính theo số mol thiếu) Bài 1: Đun 12 gam axit axetic với một lượng dư ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc) đến phản ứng đạt trạng thái cân bằng thì thu được11,00g este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là: A.70% B.75% C.62,5% D.50% Hướngdẫn; CH3COOH + C2H5OH → CH3COOC2H5 + H2 O 60g 88g 7,5g ← 11g

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

D

IỄ N

Đ

( Cách nhớ Ban đầu = tác dung x 100 chia Hiệu suất) Loại 3: Tính lượng sản phẩm thu được khi đề cho lương ban đầu và H%.

H % H % H % mA   nB   pC   qD mMA qMD mbđ mD =?

1

msp 

3

2

mbd .q.M D H quatrinh mbd .q.M D H1 H 2 H 3 hoặc m = x x x x D msp  m.M A 100 100 100 m.M A 100

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

21

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Ơ

Bài 1: Glucozơ lên men thành ancol etylic, toàn bộ khí sinh ra được cho vào dung dịch nước vôi trong dư tách ra 40 gam kết tủa. Hiệu suất lên men đạt 75%. Khối lượng gluczơ cần dùng là: A. 24 gam B. 40 gam C. 50 gam D. 48 gam Hướng dẫn: số mol CO2= số mol CaCO3= 40:100=0,4 mol H %  75% + 2CO2 2C2H5OH C6H12O6   180g 2 mol 0,2 mol =18g   Lượng glucozơ ban đầu = 18x100:75 = 24g. Chọn A Bài 2: Cho sơ đồ: % 80%  60% 80%  C6H12O5 H  C2H5OH H  C4H6 H  Cao su Gỗ H35 Buna Khối lượng gỗ để sản xuất 1 tấn cao su là: A. ≈ 24,797 tấn B. ≈ 12,4 tấn C. ≈ 1 tấn D. ≈ 22,32 tấn

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

H

Ó

A

10 00

Bài 3:Từ 500kg quặng pirit chứa 10% tạp chất trơ có thể điều chế được bao nhiêu gam axit với hiệu suất của quá trình là 75% Hướng dẫn: Viết các pthh rồi lập sơ đồ liên hệ sau: 75% 2H2SO4 FeS2   120kg 2.98g 90 ?

500  450 kg

Í-

10

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

msp=450x2x98: 120 x75: 100=551,25 kg

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

162 100 100 100 100 x x x x  22,32 tấn 54 35 80 60 80

B

mgo=

TR ẦN

H Ư

N

Hướng dẫn giải: Chú ý cân bằng trong sơ đồ có sự phân chia mạch cacbon 35% 80% 60% 80%  C6H12O5   2nC2H5OH   nC4H6   (C4H6)n (C6H10O5)n  162n tấn 54n tấn. mbđ 1 tấn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

1

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

22

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Chương III

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

ĐỐI VỚI HỢP CHẤT HỮU CƠ

Ơ

N

DANG 1 XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC CHẤT HỮU CƠ LOẠI 1: Thiết lập CTPT hợp chất hữu cơ dựa vào sản phẩm đốt cháy

H

Ó

2

ÁN

-L

Í-

2

nC  nCO2  nCO  nNa2CO3

2

2

3

3

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

*Cách tìm CO2 1. Nếu dẫn CO2 qua dung dịch NaOH hoặc KOH thì muối thu được M2CO3 hoặc MHCO3 hoặc cả hai nCO  nM CO  nMHCO ( đề cho trường hợp nào thì thế trường hợp đó) 1. Nếu dẫn CO2 qua dung dịch Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2 thì muối thu được là MCO3↓ hoặc M(HCO3)2 a/ Nếu đề cho rõ muối thu được thì nCO2  nMCO3  2nM ( HCO3 )2 b/Nếu đề cho số mol M(OH)2 và số mol kết tủa thì có hai trường hợp Trường hợp 1: M(OH)2 dư , số mol CO2 = số mol MCO3

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

A

2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

A.CƠ SỞ LÝ THUYẾT. - Đặt công thức phân tử (A) CxHyOzNt với x, y, z, t >0, nguyên x:y:z:t =nC :nH: nO: nN - Từ đó có công thức nguyên rồi suy ra công thức phân tử Như vậy đầu tiên phải tìm số mol nguyên tử H, C, N rồi tìm nO; bằng cách đốt cháy chất hữu cơ rồi dẫn qua các bình hấp thụ. +Bình 1 thường đựng P2O5 hoặc H2SO4 đặc; hoặc muối khan: hấp thụ nước +Bình 2: đựng dung dịch kiềm hoặc Oxit bazơ mạnh: hấp thụ CO2 +Bình 3: đựng P: hấp thụ oxi đư -Khối lượng bình tăng là lượng khí bị hấp thụ -Thể tích khí giảm sau khi qua các bình hấp thụ là thể tích khí bị hấp thụ -Đặc biệt: Nếu dẫn sản phẩm khí qua bình 2 không qua bình 1 thì tại đây hấp thụ cả CO2 và nước.

Cụ thể: I.Tìm Số mol nguyên tử Hidro (nH) mH 2O 1. Nếu sản phẩm thu được có nước : nH  2nH 2O  2.

18 2.Nếu dẫn nước qua x gddH2SO4 a% được dun dịch H2SO4 b% Khi đó phải tìm lượng nước như sau: Vì pha loãng dung dịch thì lượng chất tan không đổi nên x.a = (x + mH O ).b từ đó tìm mH O , suy ra nH 3.Nếu sản phẩm có chứa H gồm H2O và HCl thì nH =2 nH O +nHCl II. Tìm số mol nguyên tử C Tổng quát : nếu sản phẩm cháy chứa các hợp chất có C như: CO2, CO, Na2CO3 thì

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

23

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

N

Trường hợp 2: M(OH)2 hết, tức có phản ứng tạo kết tủa và phản ứng tạo muối tan Giả sử số mol M(OH)2 ban đầu là a mol; số mol kết tủa là b mol

Ơ

CO2 + M(OH)2 → MCO3 + H2O (I)

H H Ư

2

10 00

B

TR ẦN

4/ Nếu dẫn hỗn hợp khí CO; CO2; hơi nước qua bình 1 đựng dung dịch PdCl2; rồi sau đó qua bình 2 đựng dung dịch kiềm thì *Tại bình 1: H2O và CO bị hấp thụ CO + PdCl2 + H2O →Pd ↓+ CO2 ↑+ 2HCl (I) -khối lượng bình ddPdCl2 tăng = mCO  mH 2O  mCO2 ( I ) - Khí CO2(I) và CO2 của phản ứng cháy bị hấp thụ ở bình 2 III. Tìm số mol nguyên tử Nitơ (nN) 1. Dựa vào số mol N2

H

Ó

A

n N  2 nN 2

Í-

2. Dựa vào số mol NH3

-L

nN  nNH 3

TO

ÁN

3. Tìm số mol nguyên tử Oxi có thể theo các cách sau: a..Dựa vào khối lượng chất A

nO 

mA  (12.nC  nH  14nN ) 16

D

IỄ N

Đ

ÀN

b. Dựa vào bảo toàn nguyên tố Oxi khi có số mol O2 đốt cháy

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2

3

N

- Khối lượng dung dịch giảm = mMCO   (mCO  mH O )

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

G

Đ

ẠO

Vậy Trường hợp 2: nCO2  2nM ( OH )2  nMCO3 3/ Nếu dẫn cả hơi nước và khí qua dung dịch M(OH)2: -Khối lượng bình tăng = khối lượng nước + khối lượng CO2 - Khối lượng dung dịch tăng = mH 2O  mCO2  mMCO3 

TP

.Q

U Y

Suy ra số mol M(OH)2 tạo muối tan = (a –b ) mol 2CO2 + M(OH)2 → M(HCO3)2 (II) 2(a-b)←(a-b)mol Tổng số mol CO2 = b + 2(a-b)= 2a – b

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nCO2 ( I )  nM ( OH )2 ( I )  nMCO3 = b mol.

nO ( A)  2nCO2  nH 2O  2nO2 B. BÀI TẬP ÁP DỤNG: *Chú ý trong các bài tập trắc nghiệm có thể sử dụng một trong các ý sau hoặc kết hợp lại có thể xác định được công thức phân tử không cần phải giải hết.

1/ Nếu đề cho có số mol chất A và số mol CO2 (hoặc ở dạng thể tích), sẽ tìm được số C = số mol CO2 : số mol A

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

24

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

2/Nếu đáp án có tỉ lệ nC và nH khác nhau thì dựa vào:

Ơ

0,9  0,1mol  a = mC + mH = 0,04.12 +0,1.1=0,58 g. Chọn B 18

Ó

A

10 00

B

Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn 1 lít khí X cần 5 lít oxi, sau phản ứng thu được 3 lít CO2 và 4 lít hơi nước. Biết các khí đo ở cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất. Công thức phân tử của X là: A. C3H6 B. C3H8 C.C3H8O D.C3H6O2

 loại A và D.

-L

Í-

H

VCO2 nC 3   Cách giải:Dựa vào nH 2VH 2O 8

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tìm nO ( A )  2 nCO2  nH 2O  2nO2 =3.2+4-2.5=0.  Hợp chất không có Oxi. Chọn B Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hợp chất A chỉ chứa C,H,O với oxi theo tỷ lệ 1:2. Toàn bộ sản phẩm cháy được cho qua bình 1 đựng dung dịch PdCl2 dư rồi qua bình 2 đựng dung dịch Ca(OH)2 dư. Sau thí nghiệm bình 1 tăng 0,4 gam và xuất hiện 21,2 gam kết tủa, con bình 2 có 30 gam kết tủa. Công thức phân tử của A là: A. C2H4O B. C3H4O2 C. C2H6O D. C3H6O2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

 nH  2.

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

I. CÁC BÀI TẬP CƠ BẢN Bài 1:; Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp (A) gồm 3 hidrocacbon. Dẫn hết sản phẩm cháy vào bình đựng nước vôi trong dư thì khối lượng bình tăng thêm 2,66 gam và thu được 4 gam kết tủa. Giá trị của a là; A. 0,5 g B. 0,58 g C. 0,7 g D. 1 g Cách giải 4 nC  nCO2  n CaCO3   0, 04mol 100 m bình tăng = mCO2  mH 2O  2, 66  mH 2O  2, 66  0, 04.44  0, 9 g

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

ancol no, ankin hay ankadien…..

3/ Nếu thấy tỉ lệ số C và số H giống nhau thì xem tỉ lệ số C và số N khác nhau thì dựa vào: nC nCO2 VCO2   thường gặp trong các bài toán amin và aminoaxit nN 2nN2 2VN2

N

nCO2 VCO2 nC   nH 2nH 2O 2VH 2O thường gặp trong xác định công thức của ankan,

Cách giải:

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

25

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Lập tỉ lệ; nC: nH = 0,3: 0,4= 3:4 . Chọn B. *Theo tự luận. ; hoặc có một đáp án đổi thành C3H4 hoặc C3H4O thì phải làm tiếp như sau: nO  nCO  2nCO2  nH 2O  2nO2  0, 2  2.0,1  0, 2  2.0, 2  0, 2mol Ta có nC: nH: nO = 0,3 : 0,4 : 0,2= 3: 4 :2. Chọn B Tự luận , làm tiếp: Công thức nguyên(A): (C3H4O2)n Mặt khác mA= 0,3.12+0,4+0,2.16=7,2 g  MA= 7,2: 0,1= 72 Ta có: 72n = 72  n=1. Vậy công thức (A) C3H4O2 Bài 4: Phân tích a g chất hữu cơ chứa C, H, Cl thu được 0,22g CO2 và 0,09g H2O. Mặt khác, phân tích ag chất trên có mặt muối bạc thu được 1,435 g bạc clorua. Tìm công thức phân tử của chất trên và tính ag.

Cách giải: Theo Bảo toàn nguyên tố: 0, 09 0, 22 0, 01mol nC  nCO2   0, 005mol ; nH  2nH 2O  2 18 44 1, 435  0, 01mol 143,5

TO

ÁN

nCl  n AgCl 

a  mC  mH  mCl  0, 005.12  0, 01  0, 01.35.5  0, 425 g

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ta có lỉ lệ: nC : nH : nCl  0, 005 : 0, 01: 0, 01  1: 2 : 2 Ta được công thức (CH2Cl2)n thỏa khi n =1 . Công thức CH2Cl2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

30  0,3mol  số mol CO2 thu từ (A)= 0,3-0,2 =0,1mol 100

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/



ẠO

2 ( II )

Đ

Ta có nC ( A)  nCO

U Y

2

TP

2

2.3, 6  0, 4mol  nH  18 -Bình 2: hấp thụ CO2 ( gồm của phản ứng (I) và của phản ứng cháy) CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O (II)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2

N

H

Ơ

*Theo trắc nghiệm:Nhận xét các đáp án có tỉ lệ nC :nH đều khác nhau. Nên chỉ cần tìm nC :nH -Bình 1 đựng ddPdCl2 hấp thụ CO và H2O CO + PdCl2 + H2O →Pd↓ + CO2 ↑+ 2HCl (I) 21, 2 nCO  nCO2 ( I )  nPd   0, 2mol 106 Và khối lượng bình tăng= mCO  mH O  mCO  0, 4  mH O  0, 4  0, 2.44  0, 2.28  3, 6 g

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Bài 5: đốt cháy 2,46g chất X thu được 1,98g CO2; 0,81g H2O và xô đa. Trung hòa hết xô đa phải dùng 75ml dung dịch H2SO4 0,2M. a/ Lập công thức đơn giản của X b/ Cho chất X tác dụng ddHCl ta được chất Y và NaCl. Chất Y có tỉ khối hơi đối với không khí bằng 2,07. Xác định công thức phân tử của X và Y? Cách giải: NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

26

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Đốt cháy X thu được CO2; H2O và Na2CO3, suy ra trong X có C, H, Na, có thể có O. 1, 98 nH 2 SO4  0, 075.0, 2  0, 015mol ; nCO2   0, 045mol 44

N

0,81  0, 045mol 18

Ơ

Đ

ÀN

.Q ẠO

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Ta có tỉ lệ: nC :nH :nO : nNa= 0,06 : 0,09: 0,06: 0,03=2 :3 :2 : 1 Ta có công thức đơn giản C2H3O2Na Hay Công thức nguyên (C2H3O2Na)n b/ Ta có phản ứng; (C2H3O2Na)n +n HCl → (C2H3O2H)n +n NaCl X (Y) MY = 2,07.29= 60, ta có: 60n = 60  n = 1.

Vậy Công thức (X) C2H3O2Na; Công thức (Y): C2H4O2 Bài 6: Có 3 chất hữu cơ A, B, C mà phân tử của chúng lập thành 1 cấp số cộng. Bất cứ chất nào khi cháy cũng chỉ tạo CO2 và H2O, trong đó nCO2 : nH2O = 2 : 3. CTPT của A, B, C lần lượt là: A. C2H4, C2H4O, C2H4O2 B. C2H4, C2H6O, C2H6O2 C. C3H8, C3H8O, C3H8O2 D. C2H6, C2H6O, C2H6O2 Cách giải: Mỗi chất đều có tỉ lệ nC :nH như nhau.

Dựa vào nC : nH = 2: 2.3= 2:6. Chọn D II.BÀI TẬP NÂNG CAO ( có sự kết hợp các định luật hay đề cho dạng ẩn số) Bài 1; Đốt cháy hoàn toàn m(g) hợp chất hữu cơ a chỉ thu được a(g) CO2 và b(g) H2O. Biết 3a=11b và 7m=3(a+b). Xác định công thức phân tử A (biết tỉ khối hơi của A đối với không khí nhỏ hơn 3 Cách giải: MA < 3.29=87 a 11b b b b nC    ; nH  2  vì 7m =3(a+b) =14b suy ra m= 2b 44 44.3 12 18 9

IỄ N D

2, 46  (0, 06.12  0, 09  0, 03.23)  0, 06mol 16

Đ

 nO 

TP

nH =2.0,045=0,09 mol nNa = 2.0,015=0,03 mol

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nC  nCO2  nNa2CO3  0, 045  0, 015  0, 06mol

nO 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Na2CO3 + H2SO4→ Na2SO4 + CO2 + H2O (mol) 0,015← 0,015mol Áp dụng Bảo toàn nguyên tố:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

nH 2 O 

b b b b  ) 2b  (12  ) 12 9  12 9  b 16 16 18

m  (12

b b b : :  3 : 4 : 2 :. Công thức (C3H4O2)n 12 9 18 Ta có: 72n<87  n<1,21  chọn n=1. vậy Công thức: C3H4O2 Bài 2: Một este E (không có nhóm chức nào khác) có 3 nguyên tố C, H, O. Lấy 1,22g E phản ứng vừa đủ 200ml dung dịch KOH0,1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu nC : nH : nO 

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

27

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

.Q

U Y

3

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Ta có tỉ lệ: nC : nH : nO = 0,07 : 0,06 : 0,02= 7 : 6 :2.

Công thức nguyên là (C7H6O2)n vì ME <140 ta có: 112n<140  n<1,25. Nên chọn n = 1 Vậy công thức phân tử C7H6O2 Theo đề:C7H6O2 + KOH →H2O + hỗn hợp muối Nên E có công thức cấu tạo HCOOC6H5 Bài 3: Khi phân tích a (g) chất hữu cơ (A) thấy tổng khối lượng hai nguyên tố C và H là 0,46 gam. Nếu đốt cháy hoàn toàn a (g) A cần vừa đủ 0,896 lít O2 (đktc). Cho toàn bộ sản phẩm cháy qua bình chứa dung dịch KOH dư thấy chúng bị hấp thụ hoàn toàn và khối lượng bình chứa tăng thêm 1,9 gam. Tính a (g) và Công thức phân tử (A) .Biết Công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất.

A. 0,62 và C7H8O B. 1,74 và C6H8O C. 2,36 và C6H8O2 D. 0,62 và C7H8O2 Cách giải: Gọi a (mol) là số mol của A: CxHyOz với x, y,z >0, nguyên.

Ta có sơ đồ pứ: CxHyOz + O2 → x CO2 + 0,5yH2O a mol ax mol 0,5ay mol mCO2  mH 2O  44ax  9ay  1, 9( I ) Và mC +mH = 12ax +ay = 0,46 (II) ax 0, 035 7    a  0, 05mol Giải (I) và (II) ta được : ax = 0,035; ay =0,04  ay 2.0, 04 8 Theo Bảo toàn khối lượng a(g) = 1,9-0,4.32 = 0,62g

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

1, 22  (0, 067.12  0, 06)  0, 02mol 16

TR ẦN

 nO ( E ) 

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

được phần hơi chỉ có nước và phần rắn là 2,16 gam hỗn hợp muối. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp muối này thu được 2,64gCO2; 0,54gnướcvà ag K2CO3. Tính a gam; công thức phân tử và công thức cấu tạo của E. Cách giải: nKOH = 0,2.0,1= 0,02mol Theo định luật thành phần không đổi đối với nguyên tố K: 1 1 nK2CO3  nKOH  .0, 02  0, 01mol  a  mK CO  0, 01.138  1,38 g 2 2 Sơ đồ : E + KOH → hỗn hợp muối +H2O (hơi) 1,22g 0,02.56g 2,16g Khối lượng hơi nước = 1,22 + 0,02.56 -2,16 = 0,18.

Khi đốt cháy hỗn hợp muối thu được 2,64 g CO2; 0,54gnước và 1,38g K2CO3 Bảo toàn nguyên tố: 2, 64  0, 07 mol (C) : nC (trongE )  n C ( K2CO3 )  nC (CO2 )  0, 01  44 0,54 0,18 2  0, 02  0,06 mol (H): nH ( E )  nH ( dotmuoi )  nH ( H 2O )  nH ( KOH )  2 18 18

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

28

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

0, 62 124  (12.7  8)  124  z   2 . Vậy CTPT(A): C7H8O2. Chọn D 0, 005 16 Loại 2: Dựa vào tính chất hóa học theo phương trình phản ứng Ví dụ 1: Một Hidrocacbon X cộng hợp với axit HCl theo tỉ lệ 1:1 tạo sản phẩm có thành phần khối lượng clo là; 45,223%. Công thức phân tử của X là: A..C3H6 B. C3H4 C. C2H4 D. C4H8 (Đại học khối A năm 2007)  HCl Cách giải Hidrocacbon X   RCl

U Y

35,5 .100  45, 223  M R  43 (ứng với C3H7). Hidrocacbon (X) là C3H6.

M R  35,5 Chọn A Ví dụ 2: Đun nóng hỗn hợp gồm hai ancol đơn chức, mạch hở, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng với H2SO4 đặc ở 1400C. Sau khi các phản ứng kết thúc, thu được 6 gam hỗn hợp ba ete và 1,8 gam nước. Công thức phân tử của hai ancol trên là: A. CH3OH và C2H5OH B. C2H5OH và C3H7OH D. C3H7OH và C4H9OH C. C3H5OH và C4H7OH (Đại học khối B, năm 2008) Cách giải: Công thức chung 2 ancol: ROH

.Q

H 2 SO4 ;140 C 2 ROH   R 2 O  H 2O

Theo phương trình: nR O  nH O  0,1mol  M R O  2

2

B

2

6  60  M R  22 0,1

3

2

5

10 00

Vì M M CH (15)  22  M C H . Vậy CTPT 2 ancol CH3OH và C2H5OH. Chọn A

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Dạng 2: Tính lượng chất và sản phẩm phản ứng Thay nhóm nguyên tử này thành nhóm nguyên tử khác theo tỉ lệ hóa trị và kết hợp với tăng giảm khối lượng Bài 1: Trung hoà 5,48 gam hỗn hợp gồm axit axetic, phenol và axit benzoic, cần dùng 600 ml dung dịch NaOH 0,1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được hỗn hợp chất rắn khan có khối lượng là: A. 8,64 gam B. 6,84 gam C. 4,90 gam D. 6,80 gam

D

IỄ N

Đ

ÀN

Cách giải; Xem như OH trong các phân tử được thay bằng ONa  NaOH OH  ONa tăng 22g 0, 6.0,1 mol → tăng0,06.22=1,32g

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ta có:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

N

 MA 

Khối lượng chất rắn = 5,48 + 1,32= 6,8 gam. Chọn D Bài 2: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là: A. 17,80 gam B. 18,24 gam C. 16,68 gam D. 38 gam Cách giải : NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

29

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Ơ

N

 ( RCOO )3 C3 H 5 Nhận xét 3NaOH  C3H5(OH)3 Số mol C3H5(OH)3 = 0,06:3 =0,02 mol Theo Bảo toàn khối lượng; Khối lượng xà phòng= 17,24 + 0,06.40 - 0,02.92 =17,8g.. Chọn A

15, 68  0, 7mol 22, 4

10 00

nH   nCO2 

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Chọn B Bài 4: Hỗn hợp X gồm axit axetic, axit fomic và axit oxalic. Cho m gam X tác dụng với NaHCO3 dư thu được 15,68 lít CO2 (đktc). Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 8,96 lít O2 (đktc), thu được 35,2 gam CO2 và y mol nước. Giá trị y là: A. 0,3.

B. 0,8.

C. 0,2.

D. 0,6. (Đại học khối A năm 2011) Cách giải; Xem như H+ của axit tác dụng với NaHCO3 tao CO2 theo tỉ tệ 1:1

Ó

A

Gọi a, b, c lần lượt là số mol CH3COOH ; HCOOH; C2H2O4 Ta có a +b +2c =0,7 (I) Bảo toàn Oxi cho: 2a +2b +4c +2.0,4 =2.0,8 + nH O  nH O =0,6 mol. Chọn D Bài 5 Thủy phân hết m gam tetrapeptit Ala-Ala-Ala-Ala (mạch hở) thu được hỗn hợp gồm 28,48 gam Ala, 32 gam Ala-Ala và 27,72 gam Ala-Ala-Ala. Giá trị của m là A. 90,6.

B. 111,74.

C. 81,54.

D. 66,44. (Đại học khối A năm 2011)

Í-

H

2

TO

ÁN

-L

2

28, 48 32 27, 72  0,32mol ; nAla  Ala   0, 2mol ; nAla  Ala  Ala   0,12mol 89 160 231 0,32  2, 02  3.0,12  0, 27 mol Bảo toàn N : nAla  Ala  Ala  Ala  4

Khối lượng m=302.0,27=81,54g. Chọn C

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ta có: nAla 

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

3, 6  60  R  15(CH 3 ) .

0,06

Đ

Số mol RCOOH = số mol H2O =0,06 mol M RCOOH 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Bài 3: Cho 3,6 gam axit cacboxylic no, đơn chức X tác dụng hoàn toàn với 500 ml dung dịch gồm KOH 0,12M và NaOH 0,12M. Cô cạn dụng dịch thu được 8,28 gam hỗn hợp chất rắn khan. Công thức phân tử của X là: B. CH3COOH C. HCOOH D. C3H7COOH A. C2H5COOH Cách giải Khối lượng H2O = 3,6 +0,5.0,12.56+0,5.0,12..40 – 8,28 = 1,08 g Suy ra Số mol H2O =1,08 :18= 0,06 mol

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

30

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

H

( ĐS : C2H4O2)

-L

Í-

Bài 6. Đốt cháy hoàn toàn 1,72gam một hợp chát hữu cơ A thu được 3,52 gam CO2 và

ÁN

1,8 gam H2O. Mặt khác khi phân tích 1,29 gam A thu được 336 ml N2(đktc). Tìm

TO

CTPT của A. Biết khi hoá hơi 1,29 gam A có thể tích đúng bằng thể tích của 0,96 gam Oxi trong cùng điều kiện.

( ĐS : C2H5N)

ÀN

Bài 7 Phân tích một hợp chất hữu cơ A, ta có tỉ lệ về khối lượng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ó

A

gam H2O. Biết tỉ khối hơi của A đối với He là 15. Hãy xác định CTPT của A.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

BÀI TẬP TỰ GIẢI Bài 1.Đun nóng m gam hỗn hợp Cu và Fe có tỉ lệ khối lượng tương ứng 7 : 3 với một lượng dung dịch HNO3. Khi các phản ứng kết thúc, thu được 0,75m gam chất rắn, dung dịch X và 5,6 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm NO và NO2 (không có sản phẩm khử khác của N+5). Biết lượng HNO3 đã phản ứng là 44,1 gam. Giá trị của m là A. 44,8.

B. 40,5.

C. 33,6.

D. 50,4. (Đại học khối A năm 2011) Bài 2. Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và Ca(OH)2 0,0125M, thu được x gam kết tủa. Giá trị của x là A. 2,00.

B. 0,75.

C. 1,00.

D. 1,25. (Đại học khối A năm 2011) Bài 3. Nung m gam hỗn hợp X gồm FeS và FeS2 trong một bình kín chứa không khí (gồm 20% thể tích O2 và 80% thể tích N2) đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được một chất rắn duy nhất và hỗn hợp khí Y có thành phần thể tích: 84,8% N2, 14% SO2, còn lại là O2. Phần trăm khối lượng của FeS trong hỗn hợp X là A. 42,31%.

B. 59,46%.

C. 19,64%.

D. 26,83%. (Đại học khối A năm 2011) Bài 4 Hỗn hợp X gồm C2H2 và H2 có cùng số mol. Lấy một lượng hỗn hợp X cho qua chất xúc tác nung nóng, thu được hỗn hợp Y gồm C2H4, C2H6, C2H2 và H2. Sục Y vào dung dịch brom (dư) thì khối lượng bình brom tăng 10,8 gam và thoát ra 4,48 lít hỗn hợp khí (đktc) có tỉ khối so với H2 là 8. Thể tích O2 (đktc) cần để đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y là A. 22,4 lít.

B. 44,8 lít.

C. 26,88 lít.

D. 33,6 lít. (Đại học khối A năm 2011) Bài 5. Đốt cháy hoàn toàn 3 gam một hợp chát hữu cơ A thu được 4,4 gam CO2 và 1,8

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

D

IỄ N

Đ

mC :mH : mO= 2,24 : 0,375 : 2 . Xác định CTĐG và CTPT của A biết a gam A làm bay

hơi có thể tích 1,2108 lít ( ở 00C và 0,25 atm).

( ĐS : C3H6O2)

Bài 8Tìm công thức dẫn xuất clo của hidrocacbon no mạch hở. Biết : - Tỉ khối của dẫn xuất so với không khí là 2,241 - Phân tích 3,225 gam dẫn xuất có mặt AgNO3 thu được 7,175 gam kết tủa.

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

31

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ ( ĐS : C2H5Cl)

Bài 9. Đốt cháy hoàn toàn 0,72 gam một ankan rồi dẫn toàn bộ khí CO2 đi qua bình

Ơ

( ĐS : C5H12)

H

Xác định CTPT và CTCT của ankan.

N

đựng dung dịch Ba(OH)2 thì thu được 1,97 gam muối trung hoà và 5,18 gam muối axit.

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

Bài 11. Một hỗn hợp X gồm H2, ankan A, anken B. Đốt cháy 100 cm3 hỗn hợp X thu

Đ

được 210 cm3 CO2. Nếu nung nóng 100 cm3 hỗn hợp X với Ni xúc tác chỉ còn 70 cm3

N

G

một hidrocacbon duy nhất

H Ư

a. Tìm công thức phân tử của A , B và % thể tích hỗn hợp đầu. Biết các thẻ tích

TR ẦN

đều được đo ở cùng điều kiện.

b. Tính thể tích O2 cần để đốt cháy hoàn toàn 100 cm3 hỗn hợp X

10 00

B

ĐS :40% C3H8, 30%C3H6, 30%H2. 350 cm3 O2

A

Bài 12 Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm 2 anken A, B đồng đẳng liên tiếp thì thấy khối lượng CO2 lớn hơn khối lượng H2O là 39 gam.

H

Ó

a. Xác định CTPT của A, B. ( ĐS : 25% C3H6 và 75% C4H8).

-L

Í-

b. Tính % theo thể tích hỗn hợp X.

TO

ÁN

Bài 13. Dẫn 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm hai anken đồng đẳng liên tiếp A, B qua nước brom dư, thì thấy khối lượng bình chứa nước Br2 tăng lên 7 gam. Xác định CTPT và % thể tích A và B trong hỗn hợp X. ( ĐS : 50% C2H4 và 50% C3H6)

D

IỄ N

Đ

Bài 14. Một hỗn hợp X gồm 2 ankin đồng đẳng C3H4 và A, được trộn với nhau theo tỉ lệ 1 : 1. Biết 0,224 lít ( đktc) hỗn hợp X tác dụng vừa đủ với 15 ml dung dịch AgNO31M trong NH3. Xác định CTPT và CTCT của A.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

( ĐS : C3H8)

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

đưa về nhiệt độ ban đầu) thì áp suất còn 1,4 atm. Xác định CTCT của A.

U Y

kế, áp suất 2 atm; Bật tia lửa điện phản ứnga cháy xảy ra xong, ngưng tụ hơi nước ( rồi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Bài 10. Cho hỗn hợp ankan A và O2 ( trong đó A chiếm 1/10 thể tích) vào khí nhiên

( ĐS : C2H2 , CH  CH )

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

32

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Bài 18: Đốt cháy 200 ml hơi một chất hữu cơ A chứa C, H, O trong 900 ml O2, thể tích hỗn hợp khí thu được là 1,3 lít. Sau khi co hơi nước nhưng tụ chỉ con 700 ml. Tiếp theo cho qua dung dịch KOH đặc chỉ còn 100 ml (các thể tích đo ở cùng điều kiện).

CTPT của A là: A. C3H6 B. C3H6 C. C3H8O D. C3H8 Bài 19: Trộn 400 cm3 hỗn hợp hợp chất hữu cơ A và nitơ với 900 cm3 oxi dư rồi đốt. Thể tích hỗn hợp sau phản ứng là 1,4 lít. Sau khi cho hơi nước ngưng tụ thì còn 800 cm3, tiếp tục cho qua dung dịch KOH thì còn 400 cm3. CTPT của A là: B. CH4 C. C2H6 D. C3H8 A. C2H4 Bài 20: Đốt cháy 1,08 hợp chất hữu cơ X rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ba(OH)2 thấy bình nặng thêm 4,6 gam đồng thời tạo thành 6,475 gam muối axit và 5,91 gam muối trung hoà. Tỉ khối hơi của X đối với He là 13,5. CTPT của X là: B. C4H6 C. C4H10 D. C3H8O2 A. C3H6O2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Bài 16. Hỗn hợp X gồm 0,04 mol C2H2 và 0,06 mol H2 đem đốt nóng có mặt xúc tác Ni ta được hỗn hợp Y (gồm 4 chất). Lấy một nữa hỗn hợp Y cho qua bình nước brom dư; thì còn lại 448 mL khí Z (đktc) đi ra khỏi bình, tỉ khối hơi của Z so vơi H2 bằng 1,5. Vậy khối lượng tăng lên ở bình brom là A. 0,2g B. 0,4g C. 0,6g D. 1,2g Bài 17. Hỗn hợp X gồm 0,02 mol axetilen và 0,03 mol hiđro dẫn qua xúc tác Ni đốt nóng được hỗn hợp Y gồm C2H2, H2, C2H4, C2H6. Đem trộn hỗn hợp Y với 1,68 L oxi (đktc) trong bình 4 lít, sau đó đốt cháy ở 109,2 0C và p (atm). Vậy giá trị của p là A. 0,672 B. 0,784 C. 0,96 D. 1,12

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

Bài 15. Đốt cháy 30 cm3 hỗn hợp 2 akin A, B hơn kém nhau 1 cacbon trong phân tử tạo thành 110 cm3 CO2. biết các thể tích khí đều được đo ở cùng điều kiện. MA<MB. . a. Tìm CTPT của A, B và % thể tích hỗn hợp đầu. . b. Lấy 3,36 lít hỗn hợp trên (đktc) cho lội qua dung dịch AgNO3 trong dung dịch NH3 thu được 7,35 gam kết tủa. Xác định CTCT của B. . ( ĐS : 33,33% C3H4 và 66,67% C4H6 , CH3CH2C  CH)

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

33

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

D

IỄ N

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

Sau đó, Tôi cho các em làm thí điểm 5 bài tập theo định luật bảo toàn khối lượng, cho 36 Học sinh như sau: ÁP DỤNG ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ Bài 1: Cho 17,4 gam hỗn hợp Cu, Fe, Al phản ứng hết với dung dịch H2SO4 loãng thu được 8,96 lít H2 (đktc) và 6,4 gam chất rắn. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp..

Bài 2; Hòa tan hoàn toàn 2,81 g hỗn hợp gồm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml ddH2SO4 0,1M (vừa đủ). Sau phản ứng cô cạn dung dịch muối thu được bao nhiêu gam muối khan?

A. 6,81g B. 4,81g C. 3,81g D. 5,81 g ( Đại học khối A năm 2007)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU I.Về thời gian: rút ngắn thời gian khoảng 5 lần so với phương pháp cũ. Cụ thể như sau, Tôi cho các em làm 5 bài tập nhỏ: DỰA VÀO PHƯƠNG PHÁP CŨ GIẢI BÀI TẬP 1. Hòa tan 6 gam hợp kim Cu, Fe, Al trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 3,024 lít khí (đktc) và 1,86 gam chất rắn không tan. Tính phần trăm mỗi kim loại trong hợp kim.

2. Hòa tan hoàn toàn 26,2 gam hỗn hợp gồm Al2O3 và CuO cần vừa đủ 250ml dung dịch H2SO4 2M. Tính lượng muối thu được.

3. Hòa tan hoàn toàn 14 gam một kim loại cần vừa đủ 500 ml dung dịch HCl 1M thu được 5,6 lít H2 (đktc). Xác định tên kim loại đó.

4. Cho 35 gam hỗn hợp muối gồm Na2CO3 và K2CO3 vào lượng dư dung dịch HCl 2M đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn cần 300ml dung dịch HCl. Tính lượng muối thu được.

5. :Từ 500kg quặng pirit chứa 10% tạp chất trơ có thể điều chế được bao nhiêu gam axit với hiệu suất của quá trình là 75% Tôi lấy thí điểm cho 33 Học sinh làm, thời gian nhanh nhất là 20 phút; chậm nhật là 30 phút, tôi thu bài còn vài em chưa hoàn thành. Cụ thể Thời gian làm bài xong 33 Học sinh 20 phút 22→ 25 phút 26 →30 phút SL 5 Học sinh 20 Học sinh 8 Học sinh TL 15,15% 60,61% 24,24%

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Bài 3: Lấy 33,6 g hỗn hợp X gồm Na2CO3 và K2CO3 hoà tan trong dung dịch H2SO4 dư thu được dung dịch Y và 6,72 L CO2 (đktc). Khối lượng muối khan sau khi cô cạn dung dịch Y là A. 33,6 g B. 44,4 g C. 47,4 g D. 50,2 g

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

34

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

H

Ơ

Bài 5: Từ 500kg quặng pirit chứa 10% tạp chất trơ có thể điều chế được bao nhiêu gam axit với hiệu suất của quá trình là 75%

N

Bài 4; hòa tan hoàn toàn 10,8 gam M bởi dung dịch H2SO4 lõang dư thu được 13,44lít khí (đktc). Xác kim loại.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

II. VỀ CHẤT LƯỢNG BÀI LÀM Đối với điểm số Học kỳ 2 có nâng lên rõ rệt so với đầu năm học. do các em đã vận dụng được định luật bảo toàn nguyên tố và một số định luật khác nên làm bài kịp thời gian và chính xác hơn. Tôi so kết quả của 3 năm học gần đây như sau: Năm học 2011-2012 Năm học 2012-2013 Năm học 2013-2014 Lần 1 Lần 2 Lần 1 Lần 2 Lần 1 Lần 2 Giỏi 20% 35% 38,9% 52,8% 33,3% 42,4% Khá 42,5% 50% 11,1% 16,7% 9,1% 27,3% Trung 20% 11,8% 16.7% 25% 30,3% 27,3% bính Yếu- Kém 17,5% 3,2% 33,3% 5,5% 27,3% 3% : Ghi chú -Lần 1: kiểm tra đầu năm, chưa học kỹ định luật bảo toàn nguyên tố.

- Lần 2: Đầu học kỳ 2: vừa có học định luật bảo toàn nguyên tố

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

26 →30 phút 7 Học sinh 19,5%

ẠO

5 phút 8 Học sinh 22,2%

N U Y

Thời gian làm bài xong 22→ 25 phút 21 Học sinh 58,3%

TP

36 Học sinh SL TL

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Kết quả, Em làm nhanh nhất là 5 phút, chậm nhất là 10 phút. Cụ thể là:

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

35

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

KẾT LUẬN Trên đây, là một số kỹ năng và phương pháp giải một số dạng bài tập cơ bản về “ Bảo toàn nguyên tố”. Trong quá trình tìm tòi nghiên cứu tôi đã giải quyết được những vấn đề sau: - Nghiên cứu cơ sở lí thuyết, hệ quả của định luật Bảo toàn nguyên tố và các mối liên quan của định luật.

- Từ đó tôi rút ra được cách thiết lập thông thường, dễ hiểu không phải học thuộc lòng, liên hệ đến Bảo toàn nguyên tố.

- Sắp xếp một cách tương đối có hệ thống các dạng bài tập về Bảo toàn nguyên tố.

- Đưa ra được các dạng bài tập cơ bản nhất và hướng dẫn cách giải ngắn gọn, chi tiết từng dạng bài tập đó.

Trong các năm giảng dạy và ôn thi đại học đối với việc áp dụng phương pháp trên tôi thấy khả năng làm bài tập của các em từng bước được nâng cao, nhạy bén hơn để nhìn ra bảo toàn nguyên tố, chất lượng đạt cao hơn, thời gian giải bài tập nhanh hơn, các em hứng thú hơn khi giải bài tập dạng này; các em vận dụng tốt hơn đối với các bài tập tương tự mà tôi không đề cập. Đặc biệt đối với đồng nghiệp xem đây là một tài liệu bổ ích hỗ trợ cho học sinh giải nhanh bài tập trắc nghiệm .

Vì thời gian có hạn nên Tôi chỉ giới thiệu một số dạng bài tập cơ bản nhất. Tuy nhiên đối với bài tập khó hơn cần kết hợp nhiều định luật sao cho bài giải ngắn gọn , chính xác là được.Mặc dù tôi đã cố gắng tìm tòi, nghiên cứu song không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Tôi xin chân thành nhận sự góp ý của Quý Thầy Cô và Học sinh, cám ơn Quý Thầy Cô và Học sinh nhiều.

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

36

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT Qua thực tế giảng dạy nhiều năm, khi áp dụng các phương trên, tôi thấy rằng để có thể giúp học sinh chủ động hơn trong quá trình lĩnh hội kiến thức và giải nhanh bài tập về “ Bảo toàn nguyên tố” thì vai trò giáo viên rất quan trọng. *Muốn làm được điều này bản thân tôi là giáo viên cần: - Nghiên cứu, tìm tòi các tài liệu, các bài tập có liên quan đến Bảo toàn nguyên tố, rồi hệ thống các nội dung cơ bản và phân loại các dạng bài tập, đặc biệt tìm ra phương pháp thiết lập, cách giải ngắn nhất, chính xác nhất để truyền thụ học sinh.

- Trong quá trình giảng dạy, các tiết có bài tập liên quan đến Bảo toàn nguyên tố là tôi lồng ghép vào để hình thành một chuỗi bài tập theo hệ thống từ dễ đến khó, để cho học sinh ăn sâu vào đầu phương pháp này.

- Để kết hợp tốt các phương pháp thì giáo viên cần lồng ghép ngay các bài tập cần thiết sau mỗi bài học liên quan. *Đối với Học sinh: - Cần nắm kỹ định luật, các hệ quả và cách thết lập khi giải bài tập từng loại..

-Cần nhận định nhanh và biết kết hợp các phương pháp, các công thức phù hợp để giải nhanh, chính xác các bài tập.

- Cần biết hệ thống, tìm ra quy luật chung của trường hợp khác, để có thể nghiên cứu khoa học được.. *Đối với nhà trường.: -Nhà trường cần tổ chức các buổi hội nghị các chuyên đề nhiều hơn nữa, có cách khuyến khích giáo viên trình bày kinh nghiệm giảng dạy để thúc đẩy sự đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao hiệu quả nghiên cứu cho giáo viên, có tủ sách lưu lại các chuyên đề bồi dưỡng học tập của giáo viên hàng năm để làm cơ sở nghên cứu, phát triển thành đề tài.

-Đề nghị các cấp lãnh đạo tạo điều kiện giúp đỡ học sinh và giáo viên có nhiều tài liệu tham khảo trong nhà trường, các chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm hàng năm nên đưa lên trang web của Sở GD-ĐT để giáo viên tham khảo.

Chuyên đề của tôi chỉ là một phần rất nhỏ của chuyên đề “ Bảo toàn nguyên tố”, rất mong Quý Thầy Cô có thể mở rộng đề tài này như mối liện hệ giữa Bảo toàn nguyên tố với các định luật bảo toàn electron, bảo toàn khối lượng và bảo toàn điện tích để góp phần vào việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh.

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

37

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU 1/ KL: khối lương (ký hiệu m) 2/. n : số mol 3/ gitritacdung: giá trị tác dụng 4/. gitribandau: giá trị ban đầu 5/ sp: sản phẩm 6/. bđ: ban đầu 7/ V: thể tích 8/. dd: dung dịch 9/. CTPT: Công thức phân tử.

10/. CTCT: Công thức cấu tạo 11/ spkhu: sản phẩm khử 12/ngc: nguyên chất 13/ H quatrinh : hiệu suất quá trình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 Bộ Sách bài tập Hóa 10, 11,12 nâng cao., nhà xuất bản giáo dục, Chủ biên Lê Xuân Trọng 2. Hướng dẫn giải nhanh bài tâp hóa học, nhà xuất bản đại học quốc gia Hà nội; của Cao Cự Giác.

3. Bộ đề thi đại học từ năm 2007 đến 2012.

4. Bài tập Hóa học ở trường phổ thông - nhà xuất bản sư phạm, 2003; chủ biên Nguyễn Xuân Trường, 6. Ôn luyện kiến thức hóa học đại cương và vô cơ trung học phổ thông – nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội 2008, chủ biên Nguyễn Xuân Trường 7. Bài tập chọn lọc Hóa học 12, nhà xuất bản Giáo dục, chủ biên“Nguyễn Thanh Hưng“

N

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

38

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BẢO TOÀN NGUYÊN TỐ

N Ơ H

Trang 1 2 3 12 23 35 36 37 38 39

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G N H Ư TR ẦN B 10 00 A Ó H Í-L ÁN TO ÀN

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

TP

.Q

U Y

N

Đề mục Lý do chọn chuyên đề, mục tiêu, phạm vi áp dụng Cơ sở lý thuyết Chương 1: Bảo toàn về chất Chương II Sự liên hệ trong sơ đồ phản ứng Chương III: Đối với hóa hữu cơ Kết quả bước đầu Kết luận Kiến nghị và đề xuất Tài liệu tham khảo, chữ viết tắt, ký hiệu Mục lục

Đ

TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

MỤC LỤC

NĂM HỌC: 2013-2014

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

39

Phạm Thị Diệu Hạnh

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

A

10 00

B

NỘI DUNG -Chủ yếu Học sinh biết giải các bài toán hỗn hợp đơn giản (đối với Học sinh từ lớp 8 đến lớp 12) có kết hợp định luật bảo toàn khối lượng hoặc nguyên tố.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

-Đối với Học sinh từ lớp 10 (sau khi học phản ứng oxi hóa khử), có thể áp dụng Bảo toàn electron hay dạng quy đổi tác nhân oxihoa.

- Tùy theo trình độ Học sinh mà có phép Quy đổi phù hợp để giải được bài tập.

- Các bài tập dạng hỗn hợp nhiều chất cần phải dùng bước quy đổi.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

MỤC TIÊU Giúp Học sinh có cách hệ thống nhanh cách giải bài tập có áp dụng phương pháp quy đổi, nhằm giải nhanh bài tập hóa học.

Cùng Đồng nghiệp và Học sinh nghiên cứu sâu hơn phương pháp quy đổi và phương pháp khác giải bài tập nhanh trắc nghiệm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Bài tập hóa học có rất nhiều dạng và ngày càng đa dạng với nhiều phương pháp giải khác nhau. Trong một bài có thể kết hợp nhiều phương pháp và có thể cùng lúc giải bằng nhiều phương pháp, tùy thuộc vào từng bài tập. Đặc biệt, hiện nay Học sinh thi dạng trắc nghiệm, cần phải biết kết hợp nhiều phương pháp và chọn lọc cách giải ngắn nhất và chính xác nhất. Có rất nhiều bài tập hóa học cần đến và nhất thiết phải sử dụng phương pháp quy đổi trong giải bài tập. Đây là vấn đề mới, Học sinh còn lúng túng, có Em vẫn chưa biết phương pháp này. Do đó, Tôi chọn đề tài này nhằm giúp Học sinh biết cách nhận dạng bài tập giải có áp dụng quy đổi và cách quy đổi như thế nào là ưu việt nhất.

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

1

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

N

G

Đ

+Bảo toàn về khối lượng: Tổng khối lượng của hỗn hợp đầu và hỗn hợp quy đổi phải bằng nhau.

H Ư

1.2. Nhận dạng và hướng quy đổi:

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

1.2.1.Quy đổi hỗn hợp nhiều chất về hỗn hợp ít chất hơn hay một chất - Xem đề cho bao nhiêu dữ kiện thì quy đổi về hỗn hợp có bấy nhiêu chất.

Ví dụ: với hỗn hợp các chất gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 +Nhận xét: Trong hỗn hợp có 3 chất có khả năng tăng số oxihoa, chỉ có Fe2O3 có số oxihoa cao nhất, nên chúng ta sẽ cố định Fe2O3 kết hợp với mỗi chất còn lại sẽ có 3 hỗn hợp mới như sau: (Fe và Fe2O3); (FeO và Fe2O3); (Fe3O4 và Fe2O3) thì bài tập giải sẽ nhanh hơn hỗn hợp cùng có hai chất khử (Fe và FeO) hay (Fe và Fe3O4) hay (FeO và Fe3O4) hay một chất FexOy ( cân bằng sẽ khó hơn) +Khi làm nên chọn dạng hỗn hợp dễ cân bằng là: (Fe và Fe2O3); (FeO và Fe2O3)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

1.2.2. Quy đổi hỗn hợp về một chất.

Thường gặp trong hóa hữu cơ: 1.2.2.1 Hỗn hợp nhiều chất có cùng công thức tổng quát khi đốt cháy tính sản phẩm CO2 và nước. Quy đổi về một chất tổng quát hoặc chọn một chất làm chất đại diện Ví dụ : Đốt cháy 0,2 mol hỗn hợp X gồm propan, propen và propin có tỉ khối hơi so với H2 là 21,2 -Nhận xét cả 3 chất đều có 3C và số nguyên tử H khác nhau và có dữ kiện tìm M .

- Nên quy đổi 3 chất thành một chất C3Hx

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

phải bằng nhau).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

1.1. Nguyên tắc chung Quy đổi là một phương pháp biến đổi toán học nhằm đưa bài toán ban đầu là một dạng phức tạp về dạng đơn giản hơn, qua đó làm cho các phép tính trở nên dễ dàng, nhanh chóng hơn.

Khi áp dụng phương pháp quy đổi phải tuân thủ 3 nguyên tắc sau : + Bảo toàn nguyên tố: (tức là tổng số mol mỗi nguyên tố ở hỗn hợp đầu và hỗn hợp mới phải bằng nhau) + Bảo toàn số oxi hoá: (tổng số số oxi hóa của các nguyên tố ở hai hỗn hợp

N

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

2

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

G

tương ứng.

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

Thông thường ta gặp bài toán hỗn hợp nhiều chất nhưng về bản chất chỉ gồm 2 (hoặc 3) nguyên tố. Do đó, có thể quy đổi thẳng hỗn hợp đầu về hỗn hợp chỉ gồm 2 (hoặc 3) chất là các nguyên tử tương ứng.

Ví dụ ; (Fe, FeS, FeS2, Cu, CuS, Cu2S) quy đổi thành hh(Cu, Fe, S).

-Nếu gặp hổn hợp O2 và O3 thường quy đổi về O. - Nếu gặp hỗn hợp hydrocacbon thường quy đổi về hỗn hợp C và H. - Nếu gặp hỗn hợp các hợp chất có nhóm chức thường quy đổi về C, H, O hay là nhóm chức tương ứng.

-L

Í-

H

Ó

A

1.2.4. Quy đổi tác chất oxi hóa.

Thường gặp các bài tập qua hai hay nhiều giai đoạn oxi hóa. Tùy theo câu hỏi mà chúng ta có cách quy đổi tác chất oxi hóa cho phù hợp.

ÁN

1.2.5. Quy đổi một chất thành hỗn hợp

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Thường gặp các bài tập về polime, biến đổi polime về hỗn hợp các monome.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Đ

1.2.3. Quy đổi hỗn hợp nhiều chất về các nguyên tử hoặc đơn chất

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

-Nhận dạng: Trong mỗi chất của hỗn hợp X đều có một nối pi tác dụng với H2 cũng như tác dụng với brom.

- Từ đó quy đổi hỗn hợp về một chất axit hay andehit đều được.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

1.2.2.2. Hỗn hợp nhiều chất chứa mỗi chất có phản ứng trên mạch cacbon hay nhóm chức như nhau.

Ví dụ : Hỗn hợp X gồm một axit cacboxylic đơn chức, mạch hở, trong gốc hidrocacbon có một liên kết đôi và hai anđêhit no mạch hở tác dung hoàn toàn với H2 dư, thu được hỗn hợp Y. Cho Y tác dụng Na dư, thu được 2,24 lít H2 (đktc). Hỗn hợp X có thể làm mất màu dung dịch chứa x gam brom. Giá trị của x là A. 16,0 gam B. 8,0 gam C. 32,0 gam D. 12,0 gam

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

CHƯƠNG 2 CÁC DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP 2.1. Quy đổi hỗn hợp nhiều chất thành hỗn hợp ít chất hơn hay một chất.

N

H

Ví dụ 1 : Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m

Ơ

N

2.1.1.Qui đổi hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 2.1.1.1. Trường hợp mỗi chất có số mol không bằng nhau:

.Q C. 7,2 gam.

D. 6,9 gam.

H Ư

N

G

Đ

Cách giải 1: Không theo qui đổi: Đặt x, y,z, t lần lượt là số mol của Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 Viết các phương trình phản ứng với H2SO4 đặc hay nhận xét theo số oxihoa tăng giảm ta có 3x+y +z = nSO =2. 0,05= 0,1 (1) Và theo BTNT (Fe): x+ y +3z+2t =0,15 (2) Từ (1)  x +y +z= 0,1 – 2x thế vào( 2) ta được -2x +2z+2t = 0,15  -x + z + t = 0,075 (3) Cộng (2) và (3): y+4z+3t = 0,175 = nO .

Vậy m= mFe  mO =8,4 +0,175.16=11,2g. Giải theo cách này mất ít nhất 20 phút.

Cách 2: Theo phương pháp qui đổi: Hỗn hợp quy Cách giải- Dựa vào tăng giảm số oxh, theo Bte có Thời đổi một phương trình đại số. gian - Dựa vào bảo toàn nguyên tố có một pt đại số nữa.

-Giải hệ pt.

1,5 hh1/ BTe: 3 nFe =2 nSO  nFe =2.0,05:3=0,1:3 phút Fe (x mol) và 2Fe → Fe2O3 Fe2O3 (y mol) (mol)(0,15-0,1/3) 0,35/3 2

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

2

BTe x=2.0,05=0,1 BTNT (Fe): 0,1x +2y=0,15  y=0,025 m=0,1.72+0,025.160= 11,2

1,5 phút

hh3 Fe3O4 (xmol) Fe2O3 (y mol)

BTe: x=2.0,05=0,1 BTNT (Fe): 3x +2y =0,15  3.0,1 +2y =0,15  y= -0,075

2 ( dễ sai khi xác

Đ

hh2/ FeO (x mol) Fe2O3 (y mol)

D

IỄ N

m=0,1:3.56 +0,35:6.160=11,2 g. Chọn A

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B. 10,2 gam.

ẠO

A. 11,2 gam.

TP

phẩm khử duy nhất. Giá trị của m là

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

dung dịch H2SO4 đặc, nóng có dư, thu được 1,12 lít khí SO2 (đktc) là sản

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

gam chất rắn X gồm Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO. Hòa tan m gam hỗn hợp X vào

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

4

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Nên m =232.0,1 +160.(-0,075)=11,2 hh4 Fe (x mol) O (y mol)

định số oxh) 1 (dễ sai khi nhận O là chất khử)

BTe : 3nFe  2nO  2nSO hay 3x= 2y +2.0,05 (1) BTNT (Fe): x = 0,15 (2).Thế vào (1): y =0,175 m= m  mFe  mO  8, 4  0, 0175.16  11, 2

B

3 7 .56  .232  11, 2 g. Chọn A 160 160

2,8

Ó

A

BTe: x + y=0,1 (1) BTNT: x + 3y = 0,15 (2) Giải (1) và (2): x =0,075; y =0,025. m  0, 075.72  0, 025.232  11, 2 g . Chọn A 2y x

5 Hs dễ BTe: (3x -2y)a =0,1 (1) sai khi BTNT: ax =0,15 (2) chọn số Giải (1) và (2): ax=0,15 và ay=0,175 electron m  56ax  16ay  56.0,15  16.0,175  11, 2 g cho và khi giải gặp nhiều ẩn số.

Kết luận: -Qua phân tích trên, nên qui đổi hỗn hợp vế Fe và Fe2O3 hoặc FeO và Fe2O3 thời gian từ 1,00 đến 1,15 phút dễ thực hiện, ít sai. Cách quy đổi tốt nhất là đưa về hỗn hợp tạo nên các nguyên tố đó như biến hỗn hợp trên về

-L

FexOy (a mol)

Í-

H

Hh7 FeO (xmol) Fe3O4 (ymol)

10 00

m

2,2 (Hs dễ sai số e cho của Fe3O4)

 xFe3  (3x  2 y )e và S

+6

+2e→ S+4.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

xFe



Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

2,2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

HH có 2 chất Thường học sinh viết pt rất mất thời gian cân bằng. khử -Nếu xác định sự tăng giảm số oxh thì làm nhanh nhưng vẫn chậm hơn cách biết đổi trên. Vì phải xác định sự tăng số oxh trên 2 chất hh5 Fe→ Fe 3 +3e; Fe 2  Fe3  1e và S+6 +2e→ S+4.

Fe (x mol) BTe: 3x +y =2.0,05 (1) FeO (y mol) BTNT: x +y =0,15 (2) Giải (1) và (2): x=- 0,025; y = 0,175 m =-56.0,025 +72.0,175=11,2. Chọn A Tương tự ta có: hh6 BTe: 3x +y = 0,1 (1) Fe (x mol) BTNT: x +3y =0,15 (2) Fe3O4 (y mol) Giải (1) và (2): x=3/160; y=7/160

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

2

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

5

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

H

Ơ

hỗn hợp các nguyên tố Fe và O, thời gian giải rất nhanh chỉ 1,00 phút là xong nhưng phải chú ý số mol electron của Oxi nhận phải để cùng vế với số e nhận từ HNO3 hay H2SO4 đặc, nóng. Không nên biến đổi về hỗn hợp hai chất cho phản ứng oxi hóa khử hay biến đổi về một chất FexOy vì mất nhiều thời gian và gặp phức tạp khi giải.

- Trong một vài phương pháp Qui đổi, có một số trường hợp số

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

.Q ẠO

*Áp dụng:

Đ

Ví dụ 2: Cho 11,36 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 phản

N

G

ứng hết với dung dịch HNO3 loãng (dư), thu được 1,344 lít khí NO (sản

H Ư

phẩm khử duy nhất, đktc) và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được m

A. 49,09

B. 38,72

TR ẦN

gam muối khan. Giá trị của m là

C. 35,50

D. 34,36

10 00

B

Hướng dẫn giải Nhận xét: Đề yêu cầu tính khối lượng muối. Do đó chỉ cần tìm được số

A

mol sắt, sẽ biết được số mol muối theo bảo toàn nguyên tố.

-L

= 0,06 mol

ÁN

nNO =

Í-

H

Ó

Do đó qui đổi hỗn hợp thành Fe (x mol) và O (y mol)

TO

Theo BTe: 3x=2y +3.0,06 (1)

ÀN

Khối lượng hh: 56x + 16y = 11,36 (2)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

cuối cùng vẫn thỏa mãn.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

bảo toàn. Trong trường hợp này ta vẫn tính toán bình thường và kết quả

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

mol một chất có thể có giá trị âm để tổng số mol của mỗi nguyên tố được

D

IỄ N

Đ

Giải (1) và (2): x = 0,16; y = 0,15 Theo BTNT ‘Fe”: nFe ( NO )  nFe  0,16  m 3 3

Fe ( NO3 )3

 0,16.242  38, 72 g . Chọn B

Tương tự có thể đưa về các hỗn hợp như ví dụ 1, nhưng thời gian sẽ chậm hơn.

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

6

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Ví dụ 3: Hòa tan hoàn toàn 49,6 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 bằng H2SO4 đặc, nóng, dư thu được dung dịch Y và 8,96 lít khí SO2

N

(đktc). Tính:

.Q

C. 120 gam.

D. 100 gam.

ẠO

Hướng dẫn

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B.140 gam.

TP

A. 160 gam.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2

N

8,96  0, 4mol 22, 4

H Ư

nSO 

G

Đ

Chọn cách qui đổi hỗn hợp thành Fe (x mol) và O (y mol)

3x =2y +2.0,4 (1)

10 00

56x + 16y =49,6 (2)

B

TR ẦN

Theo BTe và khối lượng hỗn hợp ta có hệ phương trình:

A

Giải hệ: x=0,7; y= 0,65

H

Ó

a/ %khối lượng oxi=(0,65.16:49,6).100=20,97%. Chọn C 1 2

1 2

Í-

b/ BTNT ‘Fe”: nFe ( SO )  nFe  .0, 7  0,35mol 4 3

-L

2

ÁN

 mFe2 ( SO4 )3  0,35.400  140 g . Chọn B

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

b) Khối lượng muối trong dung dịch Y.

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.1.1.2. Trường hợp mỗi chất có số mol bằng nhau hay một tỉ lệ nhất định: Xem như FeO và Fe2O3 là Fe3O4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

D. 37,5%.

H

C. 20,97%.

N

B. 30,7%.

U Y

A. 40,24%.

Ơ

a) Thành phần phần trăm khối lượng oxi trong hỗn hợp X.

Ví dụ: Hỗn hợp X gồm (Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO) với số mol mỗi chất là

0,1 mol, hòa tan hết X vào dung dịch Y gồm (HCl và H2SO4 loãng) dư thu được dung dịch Z. Nhỏ từ từ dung dịch Cu(NO3)2 1M vào dung dịch Z cho tới khi ngưng thoát khí NO. Thể tích dung dịch Cu(NO3)2 cần dùng và thể tích khí NO thoát ra (ở đktc) lần lượt là GV: Phạm Thị Diệu Hạnh

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

7

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

A. 25 ml và 1,12 lít.

B. 0,5 lít và 22,4 lít.

C. 50 ml và 2,24 lít.

D. 50 ml và 1,12 lít.

U Y

Fe3O4.

.Q

TP

Fe3O4 (FeO.Fe2O3)

ẠO

 Dung dịch Z gồm : 0,1 + 0,2 = 0,3 mol Fe2+; 0,22 = 0,4 mol Fe3+; H+

G

Đ

dư và các gốc axit.

H Ư TR ẦN

= 3nNO  nNO =

N

Theo định luật bảo toàn electron ta có:

= 0,1 mol

10 00

B

 VNO = 0,1.22,4 = 2,24 lít.

=

= 0,05 mol

H

Ó

=

A

Theo định luật bảo toàn nguyên tố ta có:

=

= 0,05 lít = 50 ml.

-L

Í-



ÁN

 Đáp án C

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2.1.2. Qui đổi hỗn hợp thành C và H2O - Khi gặp bài tập đốt hỗn hợp cacbohidrat, xem như chỉ có đốt C, ta sẽ được số mol C = số mol O2 = số mol CO2 và số mol nước thu được bằng số mol nước trong cacbohidrat.

- Khi các chất hữu cơ có dạng Cn(H2O)m Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm propanđial, fomanđehit, metyl fomat cần dùng vừa đủ 4,48 lít O2 (đktc) thu được 2,7 gam H2O. Giá trị của m là: A. 6,2.

B. 4,3.

C. 2,7.

D. 5,1.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

 Hỗn hợp X được quy đổi thành hỗn hợp gồm: 0,1 mol Fe và 0,2 mol

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Quy đổi hỗn hợp gồm 0,1 mol Fe2O3 và 0,1 mol FeO thành 0,1 mol

Ơ

N

Hướng dẫn giải

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

8

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

TR ẦN

A. 53,76 B. 14,66 C. 49,28 D. 26,88 Giải: Biến đổi hỗn hợp thành C và H2O. Khi đốt chỉ có C cháy: C + O2→CO2 Nên số mol O2 = số mol C=(68,4 -39,6):12= 2,4 mol

10 00

B

 VO2  2, 4.22, 4  53, 76lit . Chọn A

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm tinh bột, xenlulozơ, glucozơ và saccarozơ cần 2,52 lít O2 (đktc), thu được 1,8 gam nước. Giá trị của m là: A. 3,15.

B. 5,25.

C. 3,60.

D. 6,20.

Giải: : Biến đổi hỗn hợp thành C và H2O. Khi đốt chỉ có C cháy: C + O2→CO2 Nên số mol C= số mol O2= 2,52 : 22,4=0,1125 mol Khối lượng hỗn hợp m= 0,1125.12 +1,8=3,15gam. Chọn A

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2.2. Quy đổi hỗn hợp nhiều chất thành hỗn hợp các nguyên tố tạo nên các hợp chất.

Ví dụ 1: Cho 34,4 gam hỗn hợp gồm Cu; CuO và Cu2O tác dụng hết với dung dịch H2SO4 đặc nóng có dư thu được 7,84 lít khí SO2 (đktc) và dung dịch A. Cô cạn dung dịch A được m gam chất rắn. Tính m (gam).

A.68 gam B. 60 gam C. 80 gam D. 120 gam Hướng dẫn giải Số mol SO2= 0,35 mol.

Qui đổi hỗn hợp X gồm Cu (x mol) và O (y mol) Cu→Cu2+ +2e và S+6 +2e →S+4 ; O +2e→O-2 Theo Bảo toàn electron và khối lượng hỗn hợp, ta có hệ phương trình:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

G

Ví dụ 3: Đốt cháy hoàn toàn 68,4 gam hỗn hợp gồm Glucozơ, Saccarozơ và tinh bột thu được 39,6 gam nước và V (lít) khí CO2 ở (đktc). Giá trị V (lít) là:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

2

Đ

2

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Giải Nhận xét: C3H4O2 →C3(H2O)2 +O2 CO2 + H2O thì số mol C = số mol O2=0,2 CH2O → C(H2O) C2H4O2→ C2(H2O)2 Vậy m= 12.0,2+2,7=5,1 gam. Chọn D Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm: HCHO, CH3COOH, HCOOCH3 và CH3CH(OH)COOH. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X cần V lít O2 (đktc) sau phản ứng thu được CO2 và H2O. Hấp thụ hết sản phẩm cháy vào nước vôi trong dư được 30 gam kết tủa. Vậy giá trị của V tương ứng là A. 7,84 lít B. 6,72 lít C. 8,40 lít D. 5,60 lít Giải: Để ý các chất trong X: Số C bằng số O và số H gấp đôi số C X : (CH2O)n + nO2 → nCO2 + nH2O Do đó : nO  nCO  0,3 mol →V = 6,72l →B

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

9

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

H

2x-2y =2.0,35 64x + 16y = 34,4 Giải hệ, ta được: x= 0,5 và y= 0,15 BTNT: số mol Cu = số mol CuSO4 =0,5 mol Khối lượng muối =0,5.160 =80 gam. Chọn C Ví dụ 2: Nung 44,8 gam hỗn hợp bột đồng và sắt trong oxi thu được

N

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Ơ

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

C. 21,12

.Q D. 216

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

Giải Qui đổi hỗn hợp X gồm Fe (x mol); Cu(y mol); O (z mol) Số mol SO2= 0,4 mol Theo khối lượng các hỗn hợp và Bảo toàn electron, ta có: 56x+64y= 44,8 (1) 56x +64y + 16z =53,6 (2) 3x +2y = 2z +0,8 Giải hệ, ta được: x =0,4; y = 0,35 ; z = 0,55 nFe  0, 2; nCuSO4  nCu  0,35 .

Theo BTNT : nFe2 ( SO 4 )3  2 Khối lượng muối= 0,2.400 + 0,35.160 =136 g

Ó

A

Ví dụ 3: Hòa tan hết m gam hỗn hợp A gồm Al và FexOy bằng dung dịch

H

HNO3, thu được 0,05 mol NO và 0,03 mol N2O, dung dịch D không chứa

-L

Í-

ion NH 4 .Cô cạn dung dịch D thu được 37,95 gam hỗn hợp muối khan. Nếu

ÁN

hòa tan lượng muối này trong dung dịch xút dư thì thu được 6,42 gam kết

TO

tủa màu đỏ nâu. Tính m và xác định FexOy?

C. 7,29; Fe2O3

B. 6,65; Fe3O4 D. 7,29; FeO

D

IỄ N

Đ

ÀN

A. 6,49; FeO

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B. 136

ẠO

A. 9,6

TP

duy nhất (đktc). Cô cạn phần dung dịch được m gam chất rắn là:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hòa tan hoàn toàn X trong H2SO4 đặc, nóng, dư thoát ra 8,96 lít khí SO2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

53,6 gam hỗn hợp rắn X gồm Cu, CuO, Cu2O, Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4.

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

10

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Hướng dẫn Quy đổi hỗn hợp X thành các nguyên tố tương ứng sau: Al, Fe và O (a

U Y

= 0,06 mol

Đ

G

Theo định luật bảo toàn electron ta có: (Ở đây chúng ta cũng cần lưu ý

H Ư

N

chỉ số N trong phân tử N2O là 2, sau khi quy đổi thì O và HNO3 là chất oxi

TR ẦN

hóa)

3.0,11 + 3.0,06 = 2.a + 3.0,05 + 2.4.0,03

B

 a = 0,06

=

=

H

Ó

 Oxit sắt là FeO

=

A

Ta có:

10 00

Vậy: m = 27.0,11 + 56.0,06 + 16.0,06 = 7,29 gam

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

 Đáp án D Ví dụ 4: Cho 20,80 gam hỗn hợp Fe, FeS, S, FeS2, T/d với dd HNO3 đặc nóng dư thu được V lít NO2 (đktc) và dd A. Cho A T/d với dd Ba(OH)2 dư thu được 91,30 gam kết tủa. Tính V A.53,76 lít B. 22,4 lít C.6,72 lít D. 4,48 lít Hướng Dẫn Hỗn hợp ban đầu là Fe và S. Gọi x và y là số mol của Fe và S, số mol của NO2 là a Cho e Nhận e +3 +5  Fe + 3e  N+4 N +e  Fe  x x 3x a a a +6 S   S + 6e y y 6y A tác dụng với Ba(OH)2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

= 0,11 mol = nAl

ẠO

=



.Q

=

TP

= nFe =

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Theo định luật bảo toàn nguyên tố ta có:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Fe(OH)3↓ (nâu đỏ)

H

dung dịch D

A

Ơ

N

mol)

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

11

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

 Fe(OH)3 Fe3+ + 3OH-  2+ 2 BaSO4 Ba + SO4  Ta có hệ phương trình 56x + 32 y = 20,8 . Giải ra  x = 0 ,2 107x + 233y = 91,3

 y = 0 ,3

.Q

H Ư

N

G

H2 + O   H2O  CO2 CO +O  Theo BTNT: nO  nH 2  nCO  0, 4mol  mO =4.16= 64 gam

64  1, 6mol  VA  1, 6.22, 4  35,84lít Chọn C 20.2

TR ẦN

 nA 

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Ví dụ 6: Cho m g hỗn hợp X gồm Ba, BaO, Al vào nước dư phản ứng kết thúc thu được 3,024 lít khí (đktc) dung dịch A và 0,54 g chất rắn không tan. Cho 110 ml dung dịch HCl 1M vào dung dịch A được 5,46 g kết tủa. m có giá trị là : A. 7,21 gam B. 8,2 gam C. 8,58 gam D. 8,74 gam Giải: Ba amol 0,135 mol H2 +0,11mol HCl Al b Dd Ba(AlO2)2 a mol 5,46g↓ mol Rắn Al dư (b -2a)mol O c mol 0,54 g( 0,02 mol)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

→ 0,11= 2a +3(2a -n↓) = 2a +3(2a -0,07) →a=0,04→b=0,1 Theo Bte: 2.0,04+3.2.0,04 = 2.0,135+2c →c=0,025 . →m = 137. 0,04 +27. 0,1 +16 . 0,025 = 8,58 gam. Chọn C

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Ví dụ 5 : Hỗn hợp A gồm O2 và O3 có tỉ khối hơi so với H2 là 20. Hỗn hợp B gồm CO và H2 có tỉ khối hơi so với hidro là 3,6. Thể tích khí A(đktc) cần dùng để đốt cháy hoàn toàn 4 mol khí B là: A. 19,38 lít B.28 lít C.35,84 lít D. 16,8 lít Hướng dẫn Quy đổi hh thành O, mO  m( O2  O3 )

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

N

Theo định luật bảo toàn electron : 3x + 6y = a = 3.0,2 + 6.0,3 = 2,4 V = 2,4.22,4 = 53,76 lít. Chọn A

2.3.Quy đổi tác chất oxi hóa : Ví dụ 1: Nung 44,8 gam hỗn hợp bột đồng và sắt trong oxi thu được 53,6 gam hỗn hợp rắn X gồm Cu, CuO, Cu2O, Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4.

Hòa tan hoàn toàn X trong H2SO4 đặc, nóng, dư thoát ra 8,96 lít khí SO2 duy nhất (đktc). Cô cạn phần dung dịch được m gam chất rắn là:

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

12

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

A. 83,2

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

B. 136

C. 92

D. 87,6

Hướng dẫn giải:

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

Ví dụ 2: Cho 16,8 gam Fe tác dụng với O2 thu được 21,6 gam chất rắn A. Hòa tan hoàn toàn chất rắn A trong HNO3 đặc, nóng dư thu được V lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị của V là A. 4,48 lít B. 2,24 lít C. 6,72 lít D. 8.96 lít Hướng dẫn giải: Qui đổi tác nhân oxi hóa O2 là HNO3. Qua 2 giai đoạn, Bảo toàn e: 16,8 (21,6  16,8) VNO2 3nFe  4nO2  nNO2  3. 4   VNO2  6, 72 lit. Chọn C 56 32 22, 4

10 00

B

2.4. Quy đổi hỗn hợp nhiều chất về một chất.

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Khi hỗn hợp có khối lượng phân tử bằng nhau hay cùng có loại nhóm chức phản ứng như nhau không ảnh hưởng khối lượng hỗn hợp.

Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn 50 gam hỗn hợp CaCO3 ,KHCO3 và tạp chất không phản ứng , bởi dung dịch KHSO4 dư thu được 8,96 lít khí CO2 (đktc).

Tính %tạp chất?

A.40% B. 20% C. 10% D. 80% Hướng dẫn Vì CaCO3 (M=100)= KHCO3 (M=100). Nên quy đổi hỗn hợp thành CaCO3 hay KHCO3

ÀN

8,96  0, 4 mol 22, 4

IỄ N

Đ

 m = 0,4.100=40 gam %tạp chất =

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

mmuôi  0,95.96  44,8  136 g. Chọn B

BTNT: nCO2  nKHCO3 

D

.Q

2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Tổng nSO2  0, 4  0, 55  0, 95 mol.

Theo công thức mmuôi  96.nSO  mKL

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ N

Qui đổi tác nhân oxihoa O2 là H2SO4 đặc, xem qua 2 giai đoạn phản ứng.

Mối liên hệ: 2nO= 2nSÒ2 nSO2  nO  0,55 mol.

N

53, 6  44,8  0,55 mol; nSO2 =0,4 mol 16

H

nO 

(50  40) .100  20% 50

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm một axit cacboxylic đơn chức, mạch hở, trong

gốc hidrocacbon có một liên kết đôi và hai anđêhit no mạch hở tác dung hoàn toàn với H2 dư, thu được hỗn hợp Y. Cho Y tác dụng Na dư, thu được 2,24 lít H2 (đktc). Hỗn hợp X có thể làm mất màu dung dịch chứa x gam brom. Giá trị của x là A. 16,0 gam B. 8,0 gam C. 32,0 gam D. 12,0 gam GV: Phạm Thị Diệu Hạnh

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

13

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

TP

C. 38,64 gam

G

B. 37,92 gam

H Ư

Hướng dẫn giải

D.40,80 gam

N

A. 37,20 gam

Đ

thu được là m gam. Giá trị của m là

TR ẦN

Quy đổi hỗn hợp thành C3Hx Từ M = 21,2.2=42,4 36 +x = 42,4  x=6,4 Ta có sơ đồ pư:

10 00

B

0,5xH2O 3CO2 + C3Hx   0,6 mol 0,1xmol 0,2 mol   Tổng khối lượng CO2 và H2O là: 0,6.44 +0,64.18= 37,92 g. Chọn B

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Ví dụ 4: Cho m gam hỗn hợp X gồm metanol, etilen glycol và glixerol tác dụng với Na dư thu được 1 lượng hiđro bằng với lượng hiđro thoát ra từ phản ứng điện phân 538,8 ml dung dịch NaCl 2M điện cực trơ màng ngăn xốp đến khi dung dịch chứa 2 chất tan có khối lượng bằng nhau. Đốt m gam hỗn hợp X cần 17,696 lít O2 (điều kiện tiêu chuẩn). Giá trị của m là A. 22,10 B. 15,20 C. 21,40 D. 19,80 Hướng dẫn Quy đổi hỗn hợp thành CnHm(OH)n

BTKL m= 0,64.44+ 0,94.18-0,79.32= 19,8 D

D

IỄ N

Đ

ÀN

dpdd  2NaOH + Cl2+ H2 (1) 2NaCl+ 2H2O  Ta có nH2 (1)= 0,32= nH2 của ancol Dễ nhận thấy: nOH=nC= 0,32.2= 0,64 mol Bảo toàn O ta có nH2O= nO= 0,64+ 0,79.2- 0,64.2= 0,94 mol

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

H2 là 21,2. Khi đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X, tổng khối lượng CO2 và H2O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

.Q

Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm propan, propen và propin có tỉ khối hơi so với

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2

U Y

0,2mol 0,1mol Mối liên hệ giữa H2 và Br2: Số mol Br2 = số mol H2 = 0,2 mol  mBr  0, 2.160  32 g. Chọn C

H

Ơ

Hướng dẫn giải Nhận xét: Mỗi chất trong X khi tác dụng vời H2 theo tỉ lệ 1:1 tạo ra mỗi chất trong Y, cũng tác dụng với Na tạo khí H2 đều theo tỉ lệ 2:1. Nên đổi hỗn hợp thành một chất RCOOH hay RCHO H2 Na R C H O     R C H 2 O H     0, 5 H 2

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

14

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Ví dụ 1: Một hỗn hợp X gồm CH3OH, CH2=CHCH2OH, CH3CH2OH, C3H5(OH)3.Cho 25,4 gam hỗn hợp X tác dụng với Na dư thu được 5,6 lít H2 (đktc). Mặt khác đem đốt cháy hoàn toàn 25,4 gam hỗn hợp X thu được m gam CO2 và 27 gam H2O. Giá trị của m là A. 61,6 gam.

B. 52,8 gam.

C. 44 gam.

D. 55 gam.

Hướng dẫn giải: Cách 1: Đổi hh thành C , H và OH nH2O = 1,5 mol nH2= 0,25 mol

Đ

ÀN

TO

ÁN

2OH →H2 0,5 0,25 mol Khi đốt hỗn hợp xem như đốt C, H và OH 2OH →H2 0,5 0,25 mol 2H → H2O 2,5← (1,5-0,25)mol suy ra: nC= (25,4 – 0,5.17 -2,5.1): 12= 1,2 mol C→ CO2 1,2 1,2 mol. Nên khối lượng CO2 là 1,2. 44 =52,8 gam Cách 2: Đổi hỗn hợp thành C, H và O Cũng nhận xét: nO = nOH = 2nH2 = 0,25.2 =0,5 mol nH =2nH2O = 2.1,5 = 3 mol Nên nC = (25,4 – 0,5. 16 – 3.1): 12 = 1,2 mol

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

15

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

2.6. Qui đổi hỗn hợp chất hữu cơ thành các nguyên tố và nhóm chức khi đem đốt cháy

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

N

G

Đ

(4 x  3 y ) x 1 100  59,1   . Chọn C 7x  5y y 3

IỄ N D

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Ví dụ: Khi đốt cháy hoàn toàn một polime X (tạo thành từ phản ứng đồng trùng hợp giữa buta-1,3- đien và acrilo nitrin) với lượng oxi vừa đủ thấy tạo thành một hỗn hợp khí ở nồng độ áp suất xác định chứa 59,1 % CO2 về thể tích.

Tỉ lệ số mol hai loại monome là A.3:5 B. 1:1 C. 1:3 D.3:2 Hướng dẫn Quy đổi thành hh hai chất ban đầu: C4H6(x mol) và C3H3N (y mol) 4CO2 + 3H2O C4H6   (mol) x 4x 3x C3H3N  3CO2 + 1,5H2O + 0,5N2  (mol) y 3y 1,5y 0,5y Ta có:

N

2.5. Quy đổi một chất thành hỗn hợp nhiều chất đơn giản.

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

TO

ÁN

D

IỄ N

Đ

ÀN

Bài 2: ( Trích đề thi tuyển sinh ĐH CĐ- Khối A- 2010). Cho 11.36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 phản ứng hết với dung dịch HNO3 loãng dư thu được 1.344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất ở dktc) và dung d?ch X. Cô cạn dung dịch X sau phản ứng được m gam muối khan. Giá trị m là: A. 34.36 gam.

B. 35.50 gam. C. 49.09 gam D. 38.72 gam.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-L

Í-

H

3. Bài toán áp dụng: Bài 1: (Trích đề thi tuyển sinh ĐH CĐ Khối B- 2008) Nung m gam bột sắt trong oxi thu đựơc 3 gam hỗn hợp chất rắn X. Hoà tan hết hỗn hợp X trong dung dịch HNO3 dư thoát ra 0.56 lít NO (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m là: A. 2.52 gam B. 1.96 gam.

C. 3.36 gam.

D. 2.10 gam.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Do đó số mol CO2 = số mol C = 1,2 mol Lượng CO2 = 1,2 . 44 = 52,8 gam Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 29,6 gam hỗn hợp X gồm CH3COOH ,CxHyCOOH và (COOH)2 thu được 0,8 mol H2O và m gam CO2. Cũng cho 29,6 gam X tác dụng với lượng dư NaHCO3 thu được 0,5 mol CO2. Giá trị của m là A. 11.

B. 33.

C. 22.

D.44.

Hướng dẫn giải: Cách 1: qui đổi hỗn hợp thành C (amol), H (b mol) COOH (0,5mol) Vì COOH + HCO3- →CO2 + COO- + H2O Khi đốt hỗn hợp: 2COOH → 2CO2 + H2O 0,5 0,5 0,5/2 mol C → CO2 a a mol 2H → H2O b b/2mol Theo khối lượng hỗn hợp và lượng nước ta có: 12a + b + 45.0,5 = 29,6 0,5 + b =1,6 Giải hệ được: b = 1,1 ; a= 0,5 Số mol CO2 = 0,5 + a= 1 mol . Nên lượng CO2 = 1.44= 44 gam Cách 2: Qui đổi hỗn hợp thành C, H, O Ta cũng nhận xét: nO = 2nCOOH = 2nCO2= 2.0,5 =1 mol Khi đốt hỗn hợp: nH= 2nH2O= 2.0,8 = 1,6 mol nCÒ2 = nC = (29,6 -1 . 16 – 1,6.1): 12 = 1 mol. Chọn D

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

Bài 3**: Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m gam X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 . Hoà tan m gam hỗn hợp X bằng HNO3 dư, thu được 2,24 lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m là: A. 11.2 gam.

B. 25.2 gam.

C. 43.87 gam D. 6.8 gam GV: Phạm Thị Diệu Hạnh

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

16

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Hướng dẫn: Qui đổi hỗn hợp X thành Fe và O. Bài 8: Hỗn hợp X gồm FeS2 và MS (tỉ lệ mol 1:2; M là kim loại có số oxi hóa không đổi trong các hợp chất). Cho 71,76 gam X tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO3 đặc,nóng thu được 83,328 lít NO2 (đktc,sản phẩm khử duy nhất). Thêm BaCl2 dư vào dung dịch sau phản ứng trên thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị của m là: A. 111,84 gam B. 178,56 gam C. 173,64 gam D. 55,92 gam Hướng dẫn qui đổi hỗn hợp X thành Fe (a mol); M (2a mol); S (4amol).

Theo BTe: 3a+4a+ 24a = 3,72→ a=0,12 mol.

Theo BT nguyên tố “S”, nBaSO4=nS = 4*0,12=0,48 mol.

Khối lượng kết tủa = 0,48*233= 111,84 gam.

Bài 9: Tripeptit mạch hở X và tetrapeptit mạch hở Y đều được tạo ra từ một amino axit no, mạch hở có 1 nhóm –COOH và 1 nhóm –NH2. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X thu được sản phẩm gồm CO2, H2O, N2 trong đó tổng khối lượng CO2, H2O là 109,8 gam.

Nếu đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol Y cần số mol O2 là: A. 4,5 B. 9 C. 6,75 D. 3,375

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Đ

TR ẦN

H Ư

N

G

Bài 7: Trộn 21,6 gam bột Al với m gam hỗn hợp X (gồm FeO, Fe2O3 và Fe3O4) được hỗn hợp Y. Nung Y ở nhiệt độ cao trong điều kiện không có không khí đến khi phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp chất rắn Z. Cho Z tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được 6,72 lít khí. Nếu cho Z tác dụng với dung dịch HNO3 loãng, dư thì thu được 19,04 lít NO (sản phẩm khử duy nhất). Biết các thể tích khí đo ở đktc. Giá trị của m là A. 50,8.

B. 58,6.

C. 46,0.

D. 62,0.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Bài 6**: Hoà tan hoàn toàn 49.6 gam hh X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 bằng H2SO4 đặc, nóng thu được dung dịch Y và 8.96 lít khí SO2(đktc). Thành phần phần trăm về khối lượng của oxi trong hỗn hợp X và khối lượng muối trong dung dịch Y lần lượt là: A. 20.97% và 140 gam.

B. 37.50% và 140 gam.

C. 20.97% và 180 gam D.37.50% và 120 gam.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

Bài 4: Nung m gam Fe trong không khí, sau một thời gian ta thu được 11,2 gam hỗn hợp chất rắn X gồm Fe, Fe2O3, Fe3O4, FeO. Hoà tan hết 11,2g hỗn hợp chất rắn X vào dung dịch HNO3 dư thu được 2,24 lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m là: A: 7,28gam B: 5,6gam C: 8,40gam D: 7,40gam Bài 5*: Hoà tan hết m gam hỗn hợp X gồm Fe, Fe2O3, Fe3O4 trong dung dịch HNO3 đặc nóng thu được 4,48 lít khí màu nâu duy nhất (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 145,2gam muối khan, giá trị m là: A: 78,4g B: 139,2g C: 46,4g D: 46,256g

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

Bài 10. Hoà tan hết m gam hỗn hợp X gồm Fe, FeS , FeS2, và S bằng HNO3 nóng dư thu được 9,072 lít khí màu nâu duy nhất (dktc, sản phẩm khư duy nhất ) và dung dịch Y. Chia dung dịch Y thành 2 phần bằng nhau.

Phần 1 cho tác dụng với dung dịch BaCl2 dư thu được 5,825 gam kết tủa trắng.

Phần 2 tan trong dung dịch NaOH dư thu được kết tủa Z, nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi được a gam chất rắn.

Giá trị của m và a lần lượt là: GV: Phạm Thị Diệu Hạnh

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

17

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

A. 5,52 gam và 2,8 gam.

B. 3,56 gam và 1,4 gam.

C. 2,32 gam và 1,4 gam D. 3,56 gam và 2,8 gam.

Bài 11: Hòa tan hoàn toàn 11,68 gam hỗn hợp X gồm KHCO3, NaHCO3 và CaCO3

N

trong dung dịch HCl dư, thu được 2,688 lít khí CO2 (đktc). Khối lượng muối NaCl C. 1,68 gam

D. 1,17 gam.

H

B. 1,49 gam

N

A. 1,94 gam

Ơ

tạo thành trong dung dịch sau phản ứng là:

.Q

C. 38,64 gam

B. 37,92 gam

D. 40,80 gam

ẠO

37,20 gam

TP

Giá trị của m là

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

Bài 13: Đốt cháy hoàn toàn 4,02 gam hỗn hơp axit acrylic, vinyl axetat và metyl metacrylat rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy vào bình 1 đựng dung dịch H2SO4 đặc,bình 2 đựng dung dịch Ba(OH)2 dư thấy khối lượng bình 1 tăng m gam,bình 2 xuất hiên 35,46 gam kết tủa. Giá trị của m là: A. 2,34 B. 2,7 C. 3,24 D. 3,6 Giải: Công thức chung CnH2n-2O2 nCO2=35,46/197=0,18 mol suy ra số mol hỗn hợp = (4,02-0,18*14)/30=0,05 Vậy nH2O=0,13 mol suy ra A Bài 14: Một hỗn hợp X gồm CH3OH, CH2=CHCH2OH, CH3CH2OH, C3H5(OH)3.Cho 25,4 gam hỗn hợp X tác dụng với Na dư thu được 5,6 lít H2 (đktc). Mặt khác đem đốt cháy hoàn toàn 25,4 gam hỗn hợp X thu được m gam CO2 và 27 gam H2O. Giá trị của m là A. 61,6 gam.

B. 52,8 gam.

C. 44 gam.

D. 55 gam.

Bài 15: Đốt cháy hoàn toàn 29,6 gam hỗn hợp X gồm CH3COOH ,CxHyCOOH và (COOH)2 thu được 0,8 mol H2O và m gam CO2. Cũng cho 29,6 gam X tác dụng với lượng dư NaHCO3 thu được 0,5 mol CO2. Giá trị của m là A. 11.

B. 33.

C. 22.

D.44.

Bài 16 (Đại học KA -2011) : Đốt cháy hoàn toàn 3,42 gam hỗn hợp gồm axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic, rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 (dư). Sau phản ứng thu được 18 gam kết tủa và dung dịch X. Khối lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH)2 ban đầu đã thay đổi như thế nào?

A. Tăng 2,70 g.

B. Giảm 7,74 g.

C. Tăng 7,92 g. D.Giảm 7,38 g.

Bài 17 (Đại học KA – 2011): Hỗn hợp X gồm axit axetic, axit fomic và axit oxalic.

Khi cho m gam X tác dụng với NaHCO3 (dư) thì thu được 15,68 lít khí CO2 (đktc).

Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 8,96 lít khí O2 (đktc), thu được 35,2 gam CO2 và y mol H2O. Giá trị của y là A. 0,3.

B. 0,8.

C. 0,2.

D. 0,6.

Bài 18*(Đặc biệt): Oxi hóa 18,4 gam Na bởi O2 không khí một thời gian được m gam hỗn hợp (X) gồm Na2O2; Na2O; Na. Cho hết hỗn hợp (X) tác dụng với nước dư thu

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Khi đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X, tổng khối lượng CO2 và H2O thu được là m gam.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Bài 12*: Hỗn hợp X gồm propan, propen và propin có tỉ khối hơi so với H2 là 21,2.

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

18

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

H2SO4 đặc, nóng, dư thấy thoát ra 4,48 lít khí SO2 duy nhất (đktc) và dung dịch Y.

B. 17,75

C. 25,675

10 00

16,8

D. 34,55

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

A.

B

Thêm dung dịch NH3 dư vào dung dịch Y thu được 32,1 gam kết tủa. Giá trị m là

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Đ

G

N

H Ư

TR ẦN

Bài 20: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm Fe, FeCl2, FeCl3 trong dung dịch

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Bài 19. Đốt cháy hoàn toàn 6,48 gam hỗn hợp X gồm: FeS , FeS2, S, Cu, CuS, FeCu2S2 thì cần 2,52 lít ôxi và thấy thoát ra 1,568 lít(đktc) SO2, mặt khác cho 6,48 gam X tác dụng dung dịch HNO3 nóng dư thu được V lít khí màu nâu duy nhất (đktc, sản phẩm khư duy nhất ) và dung dịch Y. Cho dung dịch Y tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư thu được m gam kết tủa trắng.

Giá trị của V và m lần lượt là: A. 13,44 lít và 23,44 gam.

B. 8,96 lít và 15,60 gam.

C. 16,80 lít và 18,64 gam.

D. 13,216 lít và 16,31 gam.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

được 3,36 lít Hỗn hợp khí (đktc) gồm O2 và H2 lần lượt theo tỉ lệ thể tích là 1:2. Giá trị m (gam) hỗn hợp là A. 24 B. 24,8 C. 25,6 D. 23,8 Hướng dẫn giải Xem Na2O2-1 tạo O2 (0,05 mol) khi hỗn hợp (X) tác dụng với nước Qua 2 giai đoạn phản ứng 1.nNa = 4 nO2 +2nO2 + 2nH2 .Suy ra: 1.(18,4: 23) = 4nO2 +2. 0,05 +2. 0,1 → nO2 = 0,15 mol Vậy m = 18,4 + (0,15 +0,05).32 = 24,8 gam

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

19

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Đ

ẠO

được là m gam. Giá trị của m là

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

A. 37,20 gam B. 37,92 gam C. 38,64 gam D. 40,80 gam.

Kết quả sau 10 phút như sau: Theo quy đổi Theo phương pháp khác Số bài Xong 2 bài Xong 1,5 bài Xong 1 bài Không làm được 0 0 2 HS 3HS 27HS 0% 0% 6,25% 9,38% 84,38% Sau đó, Tôi hướng dẫn các phương pháp quy đổi cho các em làm khoảng 60 phút rồi Tôi yêu cầu các em thực hiện tiếp bài số 3 và số 6, cũng trong 10 phút.

Bài 3**: Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m gam X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 . Hoà tan m gam hỗn hợp X bằng HNO3 dư, thu được 2,24 lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m là: A. 11.2 gam.

B. 25.2 gam.

C. 43.87 gam D. 6.8 gam Bài 6**: Hoà tan hoàn toàn 49.6 gam hh X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 bằng H2SO4 đặc, nóng thu được dung dịch Y và 8.96 lít khí SO2(đktc). Thành phần phần trăm về khối lượng của oxi trong hỗn hợp X và khối lượng muối trong dung dịch Y lần lượt là: A. 20.97% và 140 gam.

B. 37.50% và 140 gam.

C. 20.97% và 180 gam D.37.50% và 120 gam. *Kết quả: Các Em làm bài tương đối tốt, không có Học sinh bỏ giấy trắng.

Cụ thể như sau: Giỏi Khá Trung bình Yếu 8,0-10,0đ 6,5-7,5đ 5,0-6,0đ <5,0đ Số bài 8 11 9 4 Tỉ lệ 25,0% 34,38% 28,13% 12,5%

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

21,2. Khi đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X, tổng khối lượng CO2 và H2O thu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN 3.1. SO SÁNH KẾT QUẢ TRƯỚC VÀ SAU NGHIÊN CỨU Trước khi hướng dẫn Học sinh nghiên cứu phương pháp Quy đổi, Tôi phát cho các em 30 bài tập trên chưa có đáp án, rồi cho các em làm 2 bài số 5 và số 12 theo ngẫu nhiên, cho các em làm trong vòng 10 phút.

Bài 5*: Hoà tan hết m gam hỗn hợp X gồm Fe, Fe2O3, Fe3O4 trong dung dịch HNO3 đặc nóng thu được 4,48 lít khí màu nâu duy nhất (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 145,2gam muối khan, giá trị m là: A: 78,4g B: 139,2g C: 46,4g D: 46,256g Bài 12*: Hỗn hợp X gồm propan, propen và propin có tỉ khối hơi so với H2 là

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

20

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

3.2. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ: Phương pháp Quy đổi tương đối mới đối với Học sinh phổ thông nhưng rất cần thiết trong một số bài tập trắc nghiệm cần để giải nhanh. Do đó, Học sinh nắm vững được Quy tắc này thì giúp các em biết nhận dạng nhanh các phương pháp khác, giúp các em có mối liên hệ nhanh trong giải bài tập, không phải vất vả làm bài tập hỗn hợp theo truyền thống.

Trong quá trình học, Học sinh cần biết đến để làm quen và thấm nhuần phương pháp này để giải một số bài tập hỗn hợp đặc biệt. Sau khi học bài phản ứng oxi hóa khử của lớp 10, Học sinh có thể tiếp cận và làm quen dần cho đến thi Trung học phổ thông quốc gia thì các em sẽ thành thạo. Đề nghị Quý Thầy Cô và Các Em Học sinh Tham gia nghiên cứu tiếp phương pháp Quy đổi và phương pháp khác nhầm làm phong phú thêm cách giải bài tập trắc nghiệm sao cho vừa nhanh, vừa chính xác.

Trên đây là một số bài tập Tôi sưu tầm và giải theo chủ quan của Tôi nên còn rất nhiều bài tập khác và không tránh khỏi những sai sót, nhờ Quý Thầy Cô và Các Em Học sinh góp ý và bổ sung dùm, Tôi thành thật cám ơn

N

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

21

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG THPT UNG VĂN KHIÊM

Ơ

TRANG Ly do chọn đề tài 1 Mục tiêu 1 Nội dung 1 Chương 1:Cơ sở l thuyết 2 -Nguyên tắc chung 2 -Nhận dạng và hướng quy đổi 2 Chương 2: Các dạng bài tập 4 1.Quy đổi hỗn hợp thành hỗn hợp ít chất hơn 4 2. Quy đổi hh thành các nguyên tố.

9 3.Quy đổi tác chất oxihoa 12 4.Quy đổi hh nhiều chất về một chất 13 5. Quy đổi một chất thành nhiều chất đơn giản hơn.

15 6. Quy đổi hỗn hợp thành các nguyên tố và nhóm chức trong hóa 15 hữu cơ Bài tập áp dụng 16 Chương 3: Kết quả và kết luận 20

N

MỤC LỤC NỘI DUNG

U Y

.Q

H Ư

N

6 7

A

10 00

B

TR ẦN

TÀI LIỆU THAM KHẢO Ngô Văn Tứ “Tài liệu bồi dưỡng Giáo viên năm 2007” Các đề thi đại học từ năm 2007 đến 2015 Các đề thi thử THPT Quốc gia của các trường trong tỉnh.

Các đề thi thử THPT quốc gia của các tỉnh trong nước.

Sách bài tập Hóa học 10 Cơ bản và Nâng cao.

Sách bài tập Hóa học 11 Cơ Bản và Nâng cao.

Sách bài tập Hóa học 12 Cơ bản và nâng cao.

Í-

H

Ó

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

BẢNG VIẾT TẮT 1. hh: hỗn hợp.

2. BTe: Bảo toàn electron.

3. BTNT: Bảo toàn nguyên tố 4. mhh: khối lượng hỗn hợp 5. mKL: khối lượng kim loại.

6. đpdd: điện phân dung dịch 7. Dấu chấm “.”hoặc dấu chấm * là phép tính nhân 8. Dấu : là phép tính chia 9. BTKL: Bảo toàn khối lượng 10. pt: phương trình

GV: Phạm Thị Diệu Hạnh Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

22

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

STT 1 2 3 4

PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI

Năm 2016-2017

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial