SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN INFOGRAPHIC TRONG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ NHẰM NÂNG CAO HỨNG THÚ

ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CÔNG NGHỆ

vectorstock.com/20159181

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN INFOGRAPHIC TRONG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ NHẰM NÂNG CAO HỨNG THÚ VÀ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH LỚP 11 TRƯỜNG THPT VÕ TRƯỜNG TOẢN WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

MỤC LỤC Stt

Nội dung PHẦN MỞ ĐẦU

Trang 1

1

1. Bối cảnh của giải pháp

1

2

2. Lý do chọn giải pháp

1

3

3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu

2

4

3.1. Phạm vi nghiên cứu

2

5

3.2. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu

2

6

4. Mục đích nghiên cứu

2

PHẦN NỘI DUNG

3

7

I. Thực trạng giảng dạy môn Công nghệ bằng bài giảng điện tử tại trường THPT Võ Trường Toản

3

8

1. Quy trình tổ chức dạy học môn Công nghệ bằng bài giảng điện tử tại trường THPT Võ Trường Toản

3

9

2. Ưu điểm, nhược điểm, thuận lợi, khó khăn khi thực hiện giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng bài giảng điện tử tại trường THPT Võ Trường Toản

3

10

2.1. Ưu điểm

3

11

2.2. Nhược điểm

3

12

2.3. Thuận lợi

4

13

2.4. Khó khăn

4

14

2.5. Nguyên nhân

4

15

II. Nội dung sáng kiến

5

16

1. Trình bày các bước/quy trình thực hiện giải pháp mới

5

17

1.1. Quy trình 1. Tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ tại trường THPT Võ Trường Toản

5

18

1.2. Quy trình 2: Xây dựng các bước thiết kế Infographic Công nghệ 11

5

19

1.3. Quy trình 3: Cách tổ chức giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng phương tiện Infographic

6

20

1.4. Quy trình 4: Khảo sát hiệu quả của việc giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng phương tiện Infographic

8

21

1.5. Quy trình 5: Khảo sát mức độ hứng thú của HS sau khi thực nghiệm hiệu quả của việc học tập môn Công nghệ 11 bằng phương tiện Infographic

9

22

2. Những ưu điểm, nhược điểm của giải pháp mới

10

23

2.1. Ưu điểm

10

24

2.2. Nhược điểm, nguyên nhân và hướng khắc phục nhược điểm

11

25

3. Đánh giá về sáng kiến được tạo ra

11

26

a) Tính mới

11

27

b) Hiệu quả áp dụng

12

28

c) Khả năng áp dụng của sáng kiến

14

PHẦN KẾT LUẬN

14

29

1. Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng sáng kiến

14

30

2. Những kiến nghị, đề xuất điều kiện để triển khai, ứng dụng sáng kiến vào thực tiễn

15

31

2.1. Đối với nhà trường

15

32

2.2. Đối với giáo viên

15

33

2.3. Đối với học sinh

15

34

3. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền

15

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT GD – ĐT

Giáo dục và Đào tạo

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

PTDH

Phương tiện dạy học

PPDH

Phương pháp dạy học

HS

Học sinh

GV

Giáo viên

THPT

Trung học phổ thông

SGK

Sách giáo khoa

BGĐT

Bài giảng điện tử

CSVC

Cơ sở vật chất

CNTT

Công nghệ thông tin

BGH

Ban Giám hiệu

PPCT

Phân phối chương trình

TN

Thực nghiệm

ĐC

Đối chứng

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Sử dụng phƣơng tiện Infographic trong dạy học môn Công nghệ nhằm nâng cao hứng thú và kết quả học tập của học sinh lớp 11 trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản.

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phương pháp giảng dạy môn Công nghệ.

3. Tác giả: - Họ và tên: Nguyễn Trần Kim Kiều

Nam (Nữ): Nữ

- Trình độ chuyên môn: Cử nhân - Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên – Phó Bí thư Đoàn, trường THPT Võ Trường Toản - Điện thoại: Email: Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến (%): 100%

1

TÊN SÁNG KIẾN SỬ DỤNG PHƢƠNG TIỆN INFOGRAPHIC TRONG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ NHẰM NÂNG CAO HỨNG THÚ VÀ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH LỚP 11 TRƢỜNG THPT VÕ TRƢỜNG TOẢN PHẦN MỞ ĐẦU 1. Bối cảnh của giải pháp Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư nối tiếp nhau ra đời, kinh tế tri thức phát triển mạnh đem lại cơ hội phát triển vượt bậc, đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với mỗi quốc gia, nhất là các quốc gia đang phát triển và chậm phát triển. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam (Khóa XI) đã thông qua Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế [7].

Và trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, sự xuất hiện và phát triển của các công cụ, cách thức cung cấp, truyền tải thông tin mới đến người đọc là điều tất yếu. Để theo kịp xu hướng xã hội, ngành giáo dục không thể đứng ngoài những biến chuyển đó. Đặc biệt với lượng thông tin khổng lồ thì yêu cầu cần có những PTDH mới nhằm đơn giản hóa cách thức thể hiện thông tin để hỗ trợ đắc lực cho việc tiếp nhận của người học là một yêu cầu cấp thiết [2].

Những năm gần đây, Infographic là một trong những xu hướng được các cá nhân, công ty, doanh nghiệp lựa chọn. Bởi lẽ, thông qua hình thức thiết kế này, chúng ta có thể trình bày, truyền tải thông tin một cách nhanh chóng, gọn gàng, súc tích chỉ trong một trang giấy và giúp người đọc có thể hiểu và nắm được toàn bộ thông tin.

Nếu vận dụng Infographic trong dạy học để mô hình hóa các mối quan hệ, chuyển thành phương tiện dạy học đặc thù, sẽ nâng cao được hiệu quả dạy học, thúc đẩy quá trình dạy học, thúc đẩy quá trình tự học, tự nghiên cứu của học sinh, theo hướng tối ưu hóa, đặc biệt nhằm rèn luyện năng lực hệ thống hóa kiến thức và năng lực sáng tạo của học sinh. Việc tiếp cận – chuyển hóa Infographic thành PTDH là một trong những hướng có nhiều triển vọng [2].

2. Lý do chọn giải pháp Ở trường phổ thông, mục đích trong việc đổi mới PPDH là đổi mới dạy học truyền thụ một chiều sang dạy học theo PPDH tích cực. Việc đổi mới giảng dạy môn Công nghệ ở trường phổ thông cũng không ngoài mục đích đó. Muốn thực hiện được mục tiêu đổi mới này, ta cần tăng cường phát huy sự chủ động, sáng tạo của HS trong quá trình dạy học môn Công nghệ ở mức độ cao nhất, hướng dẫn HS thành những người nghiên cứu, có nhiệm vụ và nhu cầu dành lấy những kiến thức về công nghệ.

Nội dung sách Công nghệ 11 đa dạng, mang nhiều thông tin và khó với học sinh. Nội dung đó được trình bày bằng kênh hình ảnh và kênh chữ, với các mức độ khác nhau. Việc khái quát, sơ đồ hóa nội dung đó một cách hệ thống, chính xác, khoa học, lôi cuốn hấp dẫn là một vấn đề cần thiết.

2

Việc sử dụng các PPDH tích cực và PTDH vào giảng dạy môn Công nghệ bậc THPT hiện nay là rất cấp thiết. Quan trọng hơn hết là người GV cần phải biết chọn lựa, phối hợp các PPDH và PTDH tích cực sao cho phù hợp và thực hiện được.

Tuy nhiên PTDH theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của HS trong dạy học bộ môn Công nghệ ở trường THPT còn hạn chế. Vì thế, việc thiết kế PTDH Công nghệ 11 nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo, chủ động của HS là cần thiết và cấp bách.

Với mong muốn thiết kế được một phương tiện có thể chuyển hóa thông tin một cách ngắn gọn, ít chữ nhưng lại đầy đủ nội dung cần biết, hình ảnh minh họa phong phú, đẹp mắt để đáp ứng tâm lý được giảm áp lực trong việc thu nhận kiến thức cho HS. Xuất phát từ lý do trên, người nghiên cứu chọn thực hiện đề tài: “Sử dụng phương tiện Infographic trong dạy học môn Công nghệ nhằm nâng cao hứng thú và kết quả học tập của học sinh lớp 11 trường THPT Võ Trường Toản”.

3. Phạm vi và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Phạm vi nghiên cứu - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 08/2019 đến tháng 05/2020 - Thiết kế và sử dụng PTDH Infographic trong phần động cơ đốt trong.

3.2. Đối tƣợng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Việc thiết kế và tổ chức giảng dạy học sinh bằng phương tiện Infographic trong dạy học môn Công nghệ 11.

- Khách thể nghiên cứu: Học sinh lớp 11 tại trường THPT Võ Trường Toản, xã Xuân Tây, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai. 4. Mục đích nghiên cứu - Trong quá trình thực hiện công tác giảng dạy bộ môn Công nghệ tại đơn vị, tôi thường gặp những khó khăn như PTDH và tài liệu nghiên cứu cho bộ môn Công nghệ rất hạn chế, HS không hứng thú nhiều đến môn Công nghệ, khi sử dụng PTDH bài giảng điện tử thì gặp khó khăn trong việc HS không ghi được bài, HS thụ động, không có công cụ nào để củng cố và ôn tập kiến thức cho HS sau mỗi tiết học. Vì thế, tôi viết sáng kiến này nhằm mục đích nâng cao hứng thú và kết quả học tập môn Công nghệ 11 của HS trường THPT Võ Trường Toản bằng PTDH Infographic.

- Những đóng góp cụ thể của sáng kiến này về mặt lý luận, về mặt thực tiễn: + Về mặt lý luận: PTDH Infographic giúp cho người học có nhiều cơ hội để phát triển khả năng nhận thức, làm thỏa mãn nhu cầu hiểu biết, hình thành niềm say mê học tập, kích thích hoạt động tự học, làm cơ sở cho việc biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. + Về mặt thực tiễn: PTDH Infographic không chỉ cung cấp các tin tức chính xác và chắc chắn về đối tượng nghiên cứu mà còn kích thích và làm tích cực hóa các thao tác tư duy của chủ thể làm cho năng lực tư duy trừu tượng của HS được phát triển. Đồng thời, nó vừa có tác dụng làm giảm nhẹ được lao động của người GV vừa

3

có tác dụng làm thỏa mãn nhu cầu về hiểu biết và hình thành niềm say mê học tập của HS. PHẦN NỘI DUNG I. Thực trạng giảng dạy môn Công nghệ bằng bài giảng điện tử tại trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản Quá trình tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ của GV và HS tại trường THPT Võ Trường Toản (Phụ lục 1, 2) đã thu được một số kết quả sau: 1. Quy trình tổ chức dạy học môn Công nghệ bằng bài giảng điện tử tại trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản GV tổ chức bài học cho HS bằng 2 hình thức: tổ chức bài học có sự hướng dẫn trực tiếp của GV; tổ chức bài học không có sự hướng dẫn trực tiếp của GV [9].

Các bước của quy trình tổ chức bài học cho HS có thể tóm tắt như bảng 2: Bảng 1. Quy trình tổ chức dạy học Mục đích, nội dung Xác định nhiệm vụ học tập HS nghiên cứu thông tin bài học (cá 2 Tổ chức bài học có sự hướng nhân, nhóm) dẫn của GV 3 Thảo luận (nhóm, tổ, cả lớp) 4 Tổng kết và vận dụng 1 Xác định nhiệm vụ học tập 2 HS tự nghiên cứu thông tin bài học Tổ chức bài học không có sự hướng dẫn của GV 3 Tự kiểm tra, tự đánh giá, tự điều chỉnh 4 Tổng kết và vận dụng 2. Ƣu điểm, nhƣợc điểm, thuận lợi, khó khăn khi thực hiện giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng bài giảng điện tử tại trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản Hình thức

Các bƣớc 1

2.1. Ƣu điểm - Làm cho giờ học hấp dẫn với các đoạn video clip sinh động, hình ảnh, màu sắc đẹp. Mô phỏng được những hình ảnh, hoạt động mà HS khó tưởng tượng hoặc tranh ảnh trong SGK không mô tả được hết.

- Tận dụng được nhiều thông tin, tư liệu cung cấp cho bài học. Giúp HS có thêm vốn kiến thức, hiểu biết trong từng tiết giảng.

- Dễ dàng hơn trong việc hướng dẫn HS tự học, tự nghiên cứu căn cứ trên bài tập, tư liệu. Việc kiểm tra, đánh giá, củng cố thú vị, sinh động, phong phú (thông qua trò chơi,…) tạo giờ học sinh động, vui vẻ, thoải mái và khắc sâu kiến thức.

2.2. Nhƣợc điểm - GV chỉ tận dụng các tiện ích của phần mềm không chú ý đến việc tổ chức các hoạt động thực hành, HS sẽ không chủ động trong lĩnh hội kiến thức.

- Đưa quá nhiều tư liệu, hình ảnh, âm thanh vào trong bài giảng. Làm cho tâm lý HS mất tập trung, không ghi chép được gì.

4

- Thiết bị và phương tiện máy chiếu còn hạn chế, những trục trặc kỹ thuật khi sử dụng đôi khi xảy ra làm cho GV lúng túng, HS mất hứng thú.

- Việc sử dụng BGĐT thường xuyên, lặp lại nhiều gây nhàm chán cho HS. - Thái độ học tập của HS chưa được biểu hiện đúng mức, các em HS còn khá bị động trong học tập. Làm việc nhóm chưa đạt hiệu quả, phân công nhiệm vụ giữa các thành viên chưa đồng đều.

- Thiếu công cụ kiểm tra, ôn tập kiến thức cho HS sau mỗi bài học.

2.3. Thuận lợi - Trường có đầu tư CSVC: Máy vi tính, máy chiếu, tivi,… để hỗ trợ việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy cho GV. - GV nhận thức được lợi ích của việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy, trình độ tin học cơ bản của GV đáp ứng yêu cầu sử dụng CNTT trong giảng dạy.

- Các lớp tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên của trường, của ngành ngày càng nâng cao khả năng soạn bài giảng điện tử cho GV. - Các phần mềm phục vụ giảng dạy khá đa dạng: Powerpoint, Adobe Presenter, Mathtype, Cabri, ActivInspire…

2.4. Khó khăn - Khả năng sử dụng thành thạo một số phần mềm hỗ trợ soạn bài giảng điện tử, các thiết bị hỗ trợ trình chiếu của GV còn hạn chế.

- CSVC hỗ trợ cho việc giảng dạy bài giảng điện tử còn thiếu và chưa đồng bộ, nhiều thiết bị bị hư hỏng.

- Mức độ quan tâm và hứng thú học tập môn Công nghệ của học sinh chưa cao.

2.5. Nguyên nhân - Với lối học bị động, đối phó của HS cùng với phương pháp giảng dạy chưa khơi gợi được sự hứng thú của HS. - GV chỉ trình chiếu những trang ký tự thay cho bảng, đưa ra hình ảnh, bản đồ và thuyết trình, HS vẫn chỉ tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Nặng nề phô diễn quá mức kỹ năng, kỹ xảo trong hiệu ứng, âm thanh làm HS mất tập trung vào bài giảng, khó ghi bài hoặc nắm kiến thức không sâu.

- Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ là hoạt động thường niên của GV nói chung và GV THPT nói riêng. Tuy nhiên, hoạt động này lại không thường xuyên đối với GV dạy môn Công nghệ.

- HS mặc dù đồng ý sự quan trọng và cần thiết của môn học Công nghệ nhưng HS vẫn chưa thực sự nhận thức rõ mục tiêu, vai trò của môn học. Các em tập trung và đầu tư vào việc học tập các môn khác nhưng lại ít đầu tư cho môn học Công nghệ.

Chính điều này đã trở thành một trong những nhân tố cản trở sự hứng thú của HS đối với môn Công nghệ.

- Bên cạnh đó, sự thiếu thốn về CSVC, trang thiết bị, đặc biệt là các phòng học đa phương tiện, các thiết bị nghe, nhìn để minh họa cho bài giảng của GV đã khiến cho việc ứng dụng CNTT vào dạy học gặp nhiều bất lợi dẫn đến tình trạng dạy chay,

5

học chay. Việc kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện triệt để, sử dụng không thường xuyên do thiếu kinh phí, do tốc độ đường truyền chậm.

II. Nội dung sáng kiến 1. Trình bày các bƣớc/quy trình thực hiện giải pháp mới 1.1. Quy trình 1. Tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ tại trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản 1.1.1. Mục đích: Tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ tại trường THPT Võ Trường Toản 1.1.2. Thời gian: Tháng 08/2019 1.1.3. Quy trình thực hiện: - Bước 1: Xin phép BGH để được thực hiện khảo sát lấy ý kiến GV và HS trong trường về tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ.

- Bước 2: Tham khảo bộ câu hỏi của các tổ chức uy tín liên quan đến vấn đề nghiên cứu để thiết kế nội dung phiếu khảo sát (phụ lục 1, 2) [13].

- Bước 3: Trình duyệt của BGH về nội dung phiếu khảo sát.

- Bước 4: Thực hiện khảo sát lấy ý kiến của 2 GV bộ môn Công nghệ và 200 HS với cách chọn mẫu là ngẫu nhiên thuận tiện.

- Bước 5: Tổng hợp phiếu khảo sát, thống kê số liệu bằng phần mềm Excel.

- Bước 6: Rút ra kết luận.

1.2. Quy trình 2: Xây dựng các bƣớc thiết kế Infographic Công nghệ 11 1.2.1. Mục đích: Xây dựng các bước thiết kế Infographic Công nghệ 11 1.2.2. Thời gian: Tháng 09/2019 1.2.3. Quy trình thực hiện * Các bƣớc hoạt động thiết kế Infographic dạy học Bƣớc 1: Xác định mục tiêu bài học Mục tiêu bài học là những yêu cầu đặt ra đối với HS khi thực hiện bài học. Có nhiều yếu tố tác động đến việc xác định mục tiêu bài học, trong đó đáng chú ý nhất là các yếu tố: Nội dung bài học, khả năng nhận thức của HS, năng lực của GV. Bƣớc 2: Xác định các hoạt động Xác định các hoạt động trong một bài học có thể dựa vào nội dung bài học hoặc dựa vào việc phân tích cấu trúc nội dung. Mỗi hoạt động tương ứng với một đơn vị kiến thức chủ chốt.

Bƣớc 3: Xác định các thao tác trong mỗi hoạt động Trong mỗi hoạt động, chúng ta cần xác định các thao tác chính để đạt được mục tiêu.

Bƣớc 4: Lập Infographic hoạt động dạy học theo hướng tối ưu hóa bài học sau khi xác định được các hoạt động cụ thể. * Thiết kế Infographic bằng phần mềm PowerPoint (Phụ lục 3)

6

Bƣớc 1: Mở file PowerPoint cần thiết kế, chọn Design, nhấp chọn Page setup.

Bƣớc 2: Bắt đầu tạo các khối màu trắng bằng cách chọn Insert trên thanh công cụ, vào phần Shape và chọn các hình khối muốn tạo theo ý tưởng.

Bƣớc 3: Sau khi đã có được một khối màu, nhấn đúp vào và bắt đầu thiết kế màu sắc cho phần hình chữ nhật vừa tạo.

Bƣớc 4: Thêm nội dung vào khối. Bạn nhấn vào hình chữ nhật, bấm chuột phải, chọn Edit text, rồi đánh nội dung vào. Điều chỉnh lại font chữ. Ngoài ra, bạn có thể chọn phần WordArt để dòng chữ nổi bật hơn.

Bƣớc 5: Thêm hình ảnh. Bạn có thể thêm hình ảnh vào cho file thiết kế thêm phần sinh động. Bạn chọn tab Insert trên thanh công cụ, chọn Picture. Một cửa sổ hiện ra, bạn chọn hình mà bạn muốn thêm vào, sau đó bấm Insert.

Bƣớc 6: Tiếp tục thiết kế thêm dựa trên ý tưởng của bạn: Dựa trên những bước hướng dẫn cơ bản ở trên, bạn thoải mái thêm các khối màu, nội dung, hình ảnh mà bạn muốn để hoàn thiện file thiết kế của mình.

Bƣớc 7: Xuất file ảnh: Sau khi hoàn tất việc thiết kế, bước cuối cùng là xuất file hình ảnh. Nhấp chọn file/ save as. Chọn định dạng file format là PNG Portable Network Graphics Format. Vì định dạng PNG sẽ hỗ trợ màu trong suốt, giữ được chất lượng ảnh tốt hơn so với định dạng JPEG. 1.3. Quy trình 3: Cách tổ chức giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng phƣơng tiện Infographic Có hai hình thức tổ chức giảng dạy môn Công nghệ bằng Infographic: 1.3.1. GV lập Infographic nội dung - Đặc điểm: + GV giảng giải kiến thức đồng thời lập các Infographic nội dung. + HS nghe giảng kết hợp với quan sát các mối quan hệ của các nội dung.

- Cách thực hiện: Bƣớc 1: GV chia lớp thành 4 nhóm (3 nhóm và 1 nhóm phản biện), giao nhiệm vụ thông qua phiếu học tập. Mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng và 1 thư ký. Các nhóm sẽ chuẩn bị bài thuyết trình PowerPoint về phần nội dung bài học được giao ở nhà.

Bƣớc 2: GV yêu cầu lần lượt các nhóm lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, các HS nhóm còn lại và nhóm phản biện đặt câu hỏi cho nhóm thuyết trình. Nhóm thuyết trình sẽ trả lời câu hỏi.

Bƣớc 3: GV nhận xét, tổng kết và lập Infographic nội dung của một bài hay một tổ hợp kiến thức để HS nắm được nội dung trọng tâm của bài học. HS nghe giảng và quan sát Infographic, qua đó lĩnh hội được tri thức.

Bƣớc 4: GV yêu cầu nhóm HS (4 người/nhóm) thực hiện thiết kế Infographic nội dung bài học. Sau đó chia sẻ lên trang “Thảo luận – Trao đổi – Học tập môn Công nghệ”. Các HS khác trong lớp hoặc khác lớp sẽ tham khảo nội dung bài học qua Infographic của nhóm bạn và đặt các câu hỏi có liên quan, nhóm thiết kế sẽ căn cứ vào SGK, tham khảo tài liệu trên báo chí, mạng Internet… để trả lời câu hỏi của

7

bạn. Đồng thời, HS hoàn thành bài tập trắc nghiệm trên Google Classroom để củng cố và ôn tập lại kiến thức bài học. Đồng thời chuẩn bị nội dung bài học cho tiết sau.

1.3.2. Tổ chức HS lập Infographic nội dung - Đặc điểm: + GV hướng dẫn HS lập Infographic nội dung bài học. + Thông qua việc thiết lập Infographic, học sinh sẽ tự lĩnh hội được tri thức mới.

- Cách thực hiện: Bƣớc 1: Chia lớp thành các nhóm nhỏ (4HS/nhóm). Các nhóm sẽ phác thảo trước Infographic nội dung bài học sắp tới tại nhà.

Bƣớc 2: Tổ chức lớp học tại phòng máy vi tính của trường. GV hướng dẫn HS quan sát phương tiện trực quan, HS nghiên cứu sách giáo khoa, tham khảo tài liệu qua sách báo, mạng Internet.

Bƣớc 3: HS chỉnh sửa lại Infographic nội dung của một tổ kiến thức hoặc một bài học đã lập trước đó. Sau đó, nhóm sẽ chia sẻ lại Infographic đã hoàn thiện lên trang “Thảo luận – Trao đổi – học tập môn Công nghệ”.

Hình 1. Trang “Thảo luận – Trao đổi – Học tập môn Công nghệ” Bƣớc 4: GV tổ chức cho HS nêu câu hỏi liên quan đến nội dung bài học, nhóm trình bày trả lời.

Bƣớc 5: GV nhận xét, tổng kết và chuẩn hóa các kiến thức liên quan.

Bƣớc 6: GV yêu cầu HS về thực hiện bài tập trắc nghiệm trên Google Classroom để củng cố và ôn tập lại kiến thức bài học.

Hình 2. Trang Google classroom môn Công nghệ

8

1.4. Quy trình 4: Khảo sát hiệu quả của việc giảng dạy môn Công nghệ 11 bằng phƣơng tiện Infographic 1.4.1. Mục đích thực nghiệm Kiểm nghiệm hiệu quả của việc sử dụng phương tiện Infographic vào dạy học môn Công nghệ 11.

1.4.2. Thời gian: Thời gian giảng dạy thực nghiệm được tiến hành từ tháng 10/2019 đến 04/2020 (Do PPCT bộ môn học kỳ 1 (2 tiết/tuần), học kỳ 2 (1 tiết/tuần)).

1.4.3. Quy trình thực hiện Bƣớc 1: Tổ chức bài kiểm tra trước thực nghiệm đối với 4 lớp 11A1, 11A3, 11A5, 11A14. So sánh kết quả kiểm tra trước tác động của 4 nhóm lớp thực nghiệm và đối chứng. Dựa vào kết quả đạt được để lựa chọn ra các nhóm lớp thực nghiệm và nhóm lớp đối chứng để chắc chắn rằng năng lực liên quan đến hoạt động thực nghiệm tương đương nhau.

Bƣớc 2: Dạy thử nghiệm tại lớp 11A1, 11A14 (nhóm lớp thực nghiệm) và lớp 11A3, 11A5 (nhóm lớp đối chứng).

Bƣớc 3: Tổ chức bài kiểm tra sau thực nghiệm (11A1, 11A3, 11A5, 11A14).

Bƣớc 4: Phân tích số liệu bằng phần mềm Excel để xử lí kết quả chấm bài kiểm tra, giúp cho việc đánh giá của đề tài đảm bảo tính khách quan và chính xác.

Trình tự phân tích đánh giá được tiến hành như sau: - Lập bảng thống kê cho cả 2 nhóm thực nghiệm và nhóm lớp đối chứng theo mẫu.

Bảng 2. Bảng thống kế số liệu cho nhóm TN và nhóm ĐC Stt

Trƣớc tác động Nhóm TN Nhóm ĐC

Sau tác động Nhóm TN Nhóm ĐC

1 2 …

30 - Các số liệu thu được từ thực nghiệm sư phạm sẽ được xử lí với các tham số đặc trưng (Mốt, Trung vị, Giá trị trung bình, Độ lệch chuẩn, phép kiểm chứng t-test độc lập, Đánh giá mức độ ảnh hưởng ES). Công thức tính các tham số mô tả dữ liệu trong phần mềm Excel như sau: Bảng 3. Công thức tính các tham số mô tả dữ liệu trong phần mềm Excel Stt 1 2 3 4 5

Tham số Mốt (Mode) Trung vị (Median) Giá trị trung bình (Average) Độ lệch chuẩn (Stdev) Phép kiểm chứng t-test độc lập (p)

Công thức tính trong phần mềm Excel =Mode(number1, number2,...) =Median(number1, number2,...) = Average(number1, number2,...) =Stdev(number1,number2,...) =ttest(array1, array2, tail, type)

9

=((Giá trị trung bình nhóm thức nghiệm – giá trị trung bình nhóm đối chứng)/ Độ lệch chuẩn nhóm đối chứng) Bƣớc 5: Kết luận mức độ ảnh hưởng Infographic đối với kết quả học tập môn Công nghệ của HS. 6

Mức độ ảnh hưởng ES

- So sánh kết quả kiểm tra trước tác động của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng xem có sự khác biệt hay không. Nếu không có sự khác biệt có ý nghĩa, ta kết luận là 2 nhóm tương đương.

- So sánh kết quả kiểm tra sau tác động của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng để tìm hiểu xem kết quả có khác nhau không? Trong các trường hợp này, nếu có sự khác biệt, cần xác định xem sự khác biệt đó có phải là ngẫu nhiên hay không? Nếu sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (tức là không phải do ngẫu nhiên) ta có thể kết luận sự khác biệt đó là do ảnh hưởng của yếu tố tác động trong nghiên cứu.

Bảng 4. Bảng phân tích chêch lệch giá trị trung bình giữa nhóm TN và nhóm ĐC Giá trị

Giải thích kết quả Chêch lệch giá trị trung bình của 2 nhóm là có p ≤0.05 ý nghĩa (Chêch lệch không phải do ngẫu nhiên) T-test Chêch lệch giá trị trung bình của 2 nhóm không P ≥0.05 có ý nghĩa (Chêch lệch có khả năng chỉ ngẫu nhiên) - Để có thể kết luận về độ lớn của mức độ ảnh hưởng (ES), ta tính chêch lệch giá trị trung bình chuẩn (SMD). Có thể nói độ chêch lệch giá trị trung bình chuẩn (SMD) chính là công cụ đo mức độ ảnh hưởng của tác động. Sau khi tính được độ chêch lệch giá trị trung bình chuẩn, chúng ta căn cứ vảo bảng tiêu chí của Cohen để kết luận về mức độ ảnh hưởng. Độ lớn của mức độ ảnh hưởng được phân ra thành các mức từ không đáng kể đến rất lớn như bảng sau: Bảng 5. Bảng phân tích mức độ ảnh hưởng Giá trị Giải thích kết quả > 1.00 Mức độ ảnh hưởng rất lớn 0.80 – 1.00 Mức độ ảnh hưởng lớn SMD 0.50 – 0.79 Mức độ ảnh hưởng trung bình 0.20 – 0.49 Mức độ ảnh hưởng nhỏ 1.5. Quy trình 5: Khảo sát mức độ hứng thú của HS sau khi thực nghiệm hiệu quả của việc học tập môn Công nghệ 11 bằng phƣơng tiện Infographic 1.5.1. Mục đích: Tìm hiểu mức độ hứng thú học tập môn Công nghệ 11 bằng phương tiện Infographic của HS sau khi thực nghiệm.

1.5.2. Thời gian: Tháng 05/2020 1.5.3. Quy trình thực hiện: - Bƣớc 1: Tham khảo bộ câu hỏi của các tổ chức uy tín liên quan đến vấn đề nghiên cứu để thiết kế nội dung phiếu khảo sát (phụ lục 11) bằng công cụ Google biểu mẫu (Google Forms).

10

Hình 3. Thiết kế phiếu thăm dò ý kiến bằng công cụ Google biểu mẫu - Bƣớc 2: Trình duyệt của BGH về nội dung phiếu khảo sát.

- Bƣớc 3: Thực hiện khảo sát lấy ý kiến 72 HS được tham gia thực nghiệm.

- Bƣớc 4: Tổng hợp số lượng và tỷ lệ % câu trả lời bằng công cụ Google biểu mẫu (Google Forms).

- Bƣớc 5: Phân tích số liệu bằng phần mềm Excel. + Người nghiên cứu làm thực nghiệm ở lớp 11A1 có 35 HS, lớp 11A14 có 37 HS. Người nghiên cứu cho HS làm 14 câu hỏi để thu thập dữ liệu về mức độ hứng thú của HS. Mỗi câu hỏi có thang điểm từ 1 đến 3 (Không đồng ý: 1, Lưỡng lự: 2, Đồng ý: 3 đối với các câu hỏi khẳng định; Đồng ý: 1, Lưỡng lự: 2, Không đồng ý: 3 đối với các câu hỏi phủ định). + Tính tổng điểm các câu hỏi chẵn lẽ.

Bảng 6. Bảng thống kế số liệu cho nhóm TN và nhóm ĐC Stt

Học sinh

Q1

Q2

Q3

...

Q14

Tổng điểm

Tổng cột lẻ

Tổng cột chẵn

1 2 ...

30 + Tính hệ số tương quan chẵn lẽ: rhh= CORREL(array1, array2) + Tính độ tin cậy Spearman-Brown: rSB= 2*rhh/ (1 + rhh) + So sánh kết quả bảng dưới đây: Bảng 7. Bảng phân tích mức độ ảnh hưởng rSB≥0.7

Dữ liệu đáng tin cậy

rSB≤0.7

Dữ liệu không đáng tin cậy

+ Kết luận dữ liệu có đáng tin cậy hay không - Bƣớc 6: Căn cứ kết quả thu được tại bước 4 và bước 5 để rút ra đánh giá mức độ hứng thú học tập môn Công nghệ 11 của HS sau thực nghiệm.

2. Những ƣu điểm, nhƣợc điểm của giải pháp mới 2.1. Ƣu điểm - Tăng cường được sự hứng thú học tập của HS, rèn luyện cho HS khả năng tư duy lý luận, cách làm việc với SGK, nghe và ghi khi nghe giảng theo tinh thần tự học.

11

- Tạo được một môi trường học tập đa thông tin cho HS, tạo cơ hội giúp HS tự nghiên cứu, tự bộc lộ để thể hiện năng lực và kết quả nghiên cứu của cá nhân. Tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và nghiên cứu, đồng thời có tác dụng giúp HS phát triển hài hòa nhân cách của mình. Thông qua đó HS không chỉ học được tri thức, kinh nghiệm, thái độ mà còn học được các kỹ năng thực hành, kỹ năng hợp tác, cộng tác, học cách tương tác. Ngoài ra học tập theo sáng kiến này còn giúp HS phát triển ý thức làm việc tập thể, phát huy trí tuệ tập thể, phát huy tính tích cực học tập, năng lực tự học của HS như năng lực tổ chức, quản lý, tạo điều kiện để HS trải nghiệm thành công hay thất bại của mình.

2.2. Nhƣợc điểm, nguyên nhân và hƣớng khắc phục nhƣợc điểm 2.2.1. Nhƣợc điểm - Đôi lúc GV và HS không đủ thời gian để thực hiện hoàn chỉnh thiết kế Infographic nội dung bài học.

- Mỗi tiết dạy GV phải tự tính toán sắp xếp, bố trí lớp học sao cho thuận lợi nhất.

2.2.2. Nguyên nhân - Nội dung, chương trình môn học tuy đã được giảm tải song bài học còn quá dài, quá nhiều kiến thức. Bên cạnh đó, việc sử dụng phần mềm PowerPoint hỗ trợ thiết kế Infographic sẽ có hạn chế trong việc không có nhiều mẫu đẹp, không có mẫu sẵn, GV và HS phải tự thiết kế nên mất nhiều thời gian.

- Thiếu thốn về CSVC, trang thiết bị, nhất là máy vi tính (Trường chỉ có 03 phòng máy vi tính để phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn Tin học) nên nó đã trở thành một rào cản cho việc ứng dụng sáng kiến này vào trong ngành Giáo dục.

2.2.3. Hƣớng khắc phục nhƣợc điểm - GV phải hướng dẫn HS cách chọn lọc tư liệu, tham khảo tài liệu qua các kênh thông tin đại chúng hoặc qua thực tế đời sống phù hợp với bộ môn để có thể tóm tắt nội dung bài học ngắn gọn, súc tích, trọng tâm và đầy đủ.

- Khuyến khích HS ứng dụng một số phần mềm thiết kế Infographic miễn phí như Visme, Piktochart,… để hỗ trợ thiết kế đồ họa đẹp và nhanh chóng.

- Tham mưu với nhà trường kiến nghị đầu tư thêm CSVC tạo điều kiện cho GV và HS ứng dụng CNTT vào quá trình dạy và học.

3. Đánh giá về sáng kiến đƣợc tạo ra a) Tính mới - Infographic đang được phổ biến rộng rãi trong các lĩnh vực của cuộc sống.

Tuy nhiên đối với ngành giáo dục thì việc thiết kế các Infographic vẫn còn mới lạ, chưa có nhiều sáng kiến được công bố [2, 12]. Vì vậy, việc áp dụng Infographic vào giảng dạy môn Công nghệ sẽ tạo ra một phương tiện dạy học mới giúp người dạy, người học có thể cập nhật các nội dung trong chương trình một cách mới mẻ, ngắn gọn và trực quan.

- Nếu các đề tài nghiên cứu trước [2, 12] đề cập đến vấn đề hướng dẫn GV thiết kế phương tiện Infographic vào dạy học thì đối với sáng kiến này, tôi đã xây dựng

12

hoạt động dạy học theo hướng HS tự thiết kế và chia sẻ Infographic của riêng mình để hình thành kỹ năng tư duy của người học vì muốn thiết kế được Infographic thì đòi hỏi người học cần phải có sự tư duy và sáng tạo trong quá trình thực hiện. Đồng thời, việc người học tự nghiên cứu và tìm những dữ liệu liên quan đến nội dung bài học đã góp phần phát huy được tính tích cực, tính tự học.

- Các sản phẩm Infographic do người học thiết kế trong quá trình học tập sẽ được in ấn, chia sẻ và được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho bộ môn Công nghệ. b) Hiệu quả áp dụng * Về sản phẩm học tập của GV và HS - Về phía GV: + Qua thời gian thực hiện đề tài, người nghiên cứu đã thiết kế 8 Infographic các bài học 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28 trong dạy học phần động cơ đốt trong môn Công nghệ 11 (Phụ lục 7 và đính kèm DVD). + Đã tạo được một trang facebook “Thảo luận – Trao đổi – học tập môn Công nghệ” và một lớp học trực tuyến Google Classroom với các bài tập trắc nghiệm ôn tập kiến thức phần Động cơ đốt trong môn Công nghệ 11.

- Về phía HS: Các em đã thiết kế được rất nhiều Infographic cho các bài học 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 34 (Phụ lục 8 và đính kèm DVD). * Về kết quả học tập môn Công nghệ của HS sau thực nghiệm - Kết quả phân tích định lượng bài kiểm tra sau thực nghiệm (phụ lục 9) giữa nhóm lớp thực nghiệm (11A1) và nhóm lớp đối chứng (11A3) thu được: Bảng 8. Đặc trưng mẫu của dữ liệu 1 Stt 1 2 3 4 5 6

Tham số

Trƣớc tác động Nhóm TN Nhóm ĐC 11A1 11A5 6.8 7.2 7 6.8

Sau tác động Nhóm TN Nhóm ĐC 11A1 11A5 8 8.3 8.3 7.8

Mốt (Mode) Trung vị (Median) Giá trị trung bình 7.2 6.946666667 8.3733333 7.7 (Average) Độ lệch chuẩn (Stdev) 1.2205143 1.089046826 0.7785634 0.699753651 Phép kiểm chứng t-test 0.19990879 0.000422437 độc lập (P) Mức độ ảnh hưởng 0.864840757 (ES) Dựa vào bảng đặc trưng mẫu của dữ liệu 1 ta thấy:

Khi kiểm tra chêch lệch giá trị trung bình của bài kiểm tra trước tác động của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng, sự chêch lệch này không ý nghĩa (P= 0.19990879 > 0.05). Chứng tỏ 2 nhóm được lựa chọn thực nghiệm là ngẫu nhiên và tương đương nhau về học lực.

Kết quả bài kiểm tra sau tác động của lớp thực nghiệm (11A1) cao hơn so với kết quả ở lớp đối chứng (11A5)

13

Khi kiểm tra chêch lệch giá trị trung bình của bài kiểm tra sau tác động của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng, sự chêch lệch này ý nghĩa (P= 0.000422437 <0.05). Kết luận chêch lệch không phải do ngẫu nhiên mà do ảnh hưởng tác động của phương tiện Infographic trong giảng dạy và học tập môn Công nghệ.  Như vậy, Phương tiện dạy học Infographic có ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập môn Công nghệ của HS (SMD = 0.864840757) - Kết quả phân tích định lượng bài kiểm tra sau thực nghiệm (phụ lục 10) giữa nhóm lớp thực nghiệm (11A14) và nhóm lớp đối chứng (11A5) thu được: Bảng 9. Đặc trưng mẫu của dữ liệu 2 Stt 1 2 3 4 5 6

Tham số

Trƣớc tác động Nhóm TN Nhóm ĐC 11A14 11A3 8 6.4 7.2 6.8

Sau tác động Nhóm TN Nhóm ĐC 11A14 11A3 10 7.8 9 8.1

Mốt (Mode) Trung vị (Median) Giá trị trung bình 7.12 6.853333333 8.9366667 7.85 (Average) Độ lệch chuẩn (Stdev) 0.9876479 0.908098936 1.0056678 1.16226592 Phép kiểm chứng t-test 0.140424761 0.000140377 độc lập (P) Mức độ ảnh hưởng (ES) 1.080542319 Dựa vào bảng đặc trưng mẫu của dữ liệu 2 ta thấy:

Khi kiểm tra chêch lệch giá trị trung bình của bài kiểm tra trước tác động của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng, sự chêch lệch này không ý nghĩa (P= 0.140424761 > 0.05). Kết luận là 2 nhóm được lựa chọn thực nghiệm là ngẫu nhiên và tương đương nhau về học lực.

Kết quả bài kiểm tra sau tác động của lớp thực nghiệm (11A14) cao hơn so với kết quả ở lớp đối chứng (11A3) Khi kiểm tra chêch lệch giá trị trung bình của bài kiểm tra sau tác động của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng, sự chêch lệch này ý nghĩa (P= 0.000140377< 0.05). Kết luận chêch lệch không phải do ngẫu nhiên mà do ảnh hưởng tác động của phương tiện Infographic trong giảng dạy và học tập môn Công nghệ. Như vậy, phương tiện dạy học Infographic có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập môn Công nghệ của HS (SMD = 1.080542319) Kết luận: Qua các dữ liệu phân tích trên, ta có thể đưa ra kết luận rằng sử dụng phương tiện Infographic vào trong dạy học sẽ góp phần nâng cao được kết quả học tập môn Công nghệ của học sinh. * Về mức độ hứng thú học tập môn Công nghệ 11 của HS sau thực nghiệm - Qua bảng thăm dò ý kiến HS (Phụ lục 11), ta thu được kết quả sau: + 86,1% HS cho rằng giờ học trở nên hấp dẫn hơn; 69,4% HS đọc và chuẩn bị bài cho tiết Công nghệ tiếp theo; 63,9% HS tìm đọc các tài liệu bổ sung cho môn học; 81,9% HS đã tự biết cách xây dựng Infographic nội dung bài học sao cho ngắn gọn, dễ hiểu và nhớ nhanh.

14

+ 94,4% HS cho rằng học tập môn Công nghệ bằng phương tiện Infographic sẽ được học thêm nhiều điều mới; Được chủ động khám phá tìm tòi kiến thức mới (chiếm tỷ lệ 90,3%); Nâng cao được kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng đặt và trả lời câu hỏi (chiếm tỷ lệ lần lượt là 93%và 84.7%); Phát triển được kỹ năng sử dụng máy tính và phần mềm thiết kế đồ họa (88,9%). + 84,7% HS mong muốn có nhiều giờ học môn Công nghệ bằng phương tiện Infographic.

- Để kiểm tra mức độ đáng tin cậy của dữ liệu thu thập được, người nghiên cứu đã tiến hành tính toán hệ số tương quan và độ tin cậy. Và kết quả thu được là hệ số tương quan: rhh= 0.840117344; độ tin cậy: rSB= 0.913112793. Vì rSB > 0.7 ta kết luận được dữ liệu thu được ở trên là đáng tin cậy (Phụ lục 12).

Kết luận: Bồi dưỡng năng lực tự học cho HS bằng phương tiện Infographic sẽ tạo động cơ hứng thú, tăng cường sự tham gia của HS vào quá trình tự học, rèn luyện cho HS cách làm việc nhóm, thu thập thông tin, tự xử lý thông tin, vận dụng, đánh giá và tự đánh giá, hướng dẫn xây dựng kế hoạch hoạt động tự học. Phương pháp dạy học với sự hỗ trợ của Infographic sẽ giúp cho HS có thể trình bày một vấn đề, tự tin khi giao tiếp, hình thành thói quen dám nói, dám làm và dám bảo vệ ý kiến của mình trước người khác. Qua cách học tập này, HS đã biết sử dụng ngôn ngữ đồ họa để diễn tả, giải thích nội dung bài học. Như vậy nếu chúng ta biết phát huy những tính năng ưu việt của Infographic vào dạy thì ngoài việc tăng cường tính tích cực, chủ động của HS, còn giúp HS phát triển được năng lực tự học, nâng cao chất lượng dạy học. c) Khả năng áp dụng của sáng kiến - Sáng kiến này có thể áp dụng được tại các trường Trung học phổ thông.

- Lĩnh vực mà sáng kiến có thể áp dụng: Phương pháp dạy học bộ môn.

- Điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Máy vi tính, mạng Internet, Smartphone…

- Phạm vi áp dụng sáng kiến: Sáng kiến này có thể áp dụng trong ngành Giáo dục.

PHẦN KẾT LUẬN 1. Những bài học kinh nghiệm đƣợc rút ra từ quá trình áp dụng sáng kiến - GV phải làm cho HS ý thức được là họ cần phải học, thấy được rằng mình thực sự đang thiếu tri thức mới, cảm nhận được sự thiếu hụt sẽ là một yếu tố kích thích HS tìm kiếm một sự cân đối mới, thỏa mãn nhu cầu tri thức của mình.

- GV phải nhiệt tình hướng dẫn HS chọn lọc tư liệu, tình huống liên quan đến nội dung bài học qua các kênh thông tin đại chúng hoặc qua thực tế đời sống phù hợp với bộ môn.

- GV nên tổ chức dạy học cho HS làm việc theo nhóm kết hợp với thảo luận toàn lớp nhằm bảo đảm quá trình học tập diễn ra tích cực và hiệu quả.

- Khuyến khích và tôn trọng ý kiến phát biểu và sản phẩm học tập của HS.

15

- Nội dung thiết kế Infographic đầy đủ, đảm bảo tính khoa học, dễ hiểu,… Nội dung thiết kế phải không quá đơn giản, nên ưu tiên cho những nội dung dài, phức tạp, khó hiểu để thiết kế Infographic. Khi thiết kế tránh màu mè sẽ gây cho người đọc rối hoặc cảm giác khó chịu, chán nản.

2. Những kiến nghị, đề xuất điều kiện để triển khai, ứng dụng sáng kiến vào thực tiễn 2.1. Đối với nhà trƣờng Tạo những điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết hỗ trợ GV trong công tác giảng dạy.

2.2. Đối với giáo viên - GV phải là những người chủ động, mạnh dạn, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong giảng dạy môn Công nghệ theo hướng dạy học hướng vào người học.

- Sử dụng nhiều PPDH và PTDH khác nhau sao cho phù hợp với môn học, bài học cụ thể nhằm tạo hứng thú học tập cho HS. - GV nên đánh giá kết quả học tập của HS theo quá trình bằng cách cộng điểm nếu HS tích cực phát biểu, làm việc nhóm, sản phẩm học tập của HS,… chứ không chỉ dựa vào kết quả bài kiểm tra viết.

- Thường xuyên nâng cao trình môn chuyên môn, nghiệp vụ.

2.3. Đối với học sinh - HS cần phải xác định động cơ học tập môn Công nghệ một cách đúng đắn, phải ý thức được đây là một môn học quan trọng trang bị cho các em các kỹ năng sống cần thiết.

- Cần đầu tư công sức hơn nữa để tìm tòi, nghiên cứu tài liệu mở rộng hiểu biết của bản thân để vận dụng vào quá trình học tập.

3. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm bản thân tôi viết và không sao chép nội dung của người khác.

HỘI ĐỒNG CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN TẠI CƠ QUAN, ĐƠN VỊ NƠI TÁC GIẢ CÔNG TÁC

Cẩm Mỹ, ngày … tháng …năm 2020 TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

Nguyễn Trần Kim Kiều

PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO I. PHẦN TIẾNG ANH 1. NA. Rubakin (1973). Tự học như thế nào. NXB Thanh niên II. PHẦN TIẾNG VIỆT 2. Huỳnh Phẩm Dũng Phát, Phạm Đỗ Văn Trung, Trần Thị Hoa Lan (2017).

“Infographic – Phương tiện mới trong dạy học Địa lí”, Tạp chí Khoa học trường Đại học Sư phạm TP.HCM, tập 14, số 7, trang 164 – 172.

3. Công văn số 3892/BGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2019 – 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 28/8/2019.

4. Th.s Nguyễn Minh Trung (2014). Bài giảng “Phương tiện dạy học”, Khoa Sư phạm 5. Tô Xuân Giáp (2000). “Phương tiện dạy học (tái bản lần 2)”, NXB Giáo dục.

6. Ngô Anh Tuấn (2012). “Giáo trình Công nghệ dạy học”, NXB Đại học Quốc gia TP.HCM. 7. Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

8. Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ thông – chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT).

9. PGS.TS. Nguyễn Văn Hồng, Ninh Thị Bạch Diệp (2012).Quy trình thiết kế và tổ chức bài học bằng giáo án điện tử, Tạp chí Giáo dục số 277, kì 1, trang 47 – 48.

10. Nguyễn Cảnh Toàn (2001). Tự giáo dục, tự học, tự nghiên cứu (tập 1).

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây.

11. Lê Thanh Huy, Nguyễn Thị Bích Hòa (2018). Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh với sự hỗ trợ của máy vi tính thông qua dạy học trên lớp chương “Lượng tử ánh sáng” (Vật lý 12). Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt tháng 6/2018, trang 182 – 188.

12. Huỳnh Phẩm Dũng Phát, Trần Thị Hoa Lan, Nguyễn Thị Thanh Thùy (2016). Sử dụng Piktochart thành lập Infographic phục vụ giảng dạy Địa lí. Tạp chí Khoa học ĐHSP TPHCM, trang 185 – 195.

13. Phạm Lê Thanh Thảo (2012). Hứng thú học tập môn Giáo dục Công dân của học sinh một số trường trung học phổ thông tại quận 8, thành phố Hồ Chí Minh.

Luận văn Thạc sĩ Tâm lý học, trường Đại học Sư phạm TP.HCM. 14. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014). Tài liệu tập huấn “Xây dựng các chuyên đề dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh”.

III. PHẦN INTERNET 15. https://giaoducthoidai.vn/nhung-kho-khan-trong-day-hoc-cong-nghe-otruong-thpt-2326721.html 16. http://baodienbienphu.info.vn/tin-tuc/giao-duc/168535/tim-vi-the-cho-moncong-nghe-trong-giao-duc-pho-thong 17. https://www.giaoduc.edu.vn/kho-khan-khi-day-giao-an-dien-tu.htm 18. http://www.thptdonghoi.edu.vn 19. https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/phuong-phap-day-hoc-moi-dangvuong-phai-can-tro-gi-post154350.gd 20. http://vncsp.hnue.edu.vn/ban-tron-giao-duc/article/242.aspx

PHỤ LỤC 1 BẢNG THĂM DÕ Ý KIẾN (Dành cho học sinh) Các em học sinh thân mến!

Nhằm tìm hiểu thực trạng học tập môn Công nghệ ở trường THPT, tôi gửi đến các em phiếu tìm hiểu ý kiến này. Các em hãy đánh dấu X vào ô thích hợp với bản thân.

Các em vui lòng cho biết một số thông tin về bản thân!

A. Thông tin cá nhân 1. Giới tính:  Nam

 Nữ

Stt

Giới tính

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Nam

96

48

2

Nữ

104

52

2. Học sinh lớp: B. Ý kiến Câu 1. Theo em, môn Công nghệ hiện nay quan trọng ở mức nào? (chỉ chọn 1 đáp án) Quan trọng

Bình thường

Stt

Không quan trọng

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Quan trọng

72

36

2

Bình thường

127

63,5

3

Không quan trọng

1

0.5

Câu 2. Các em vui lòng đánh giá một số ý kiến có liên quan đến ý nghĩa của môn học Không đồng ý Stt

Nội dung

1 2

3

4

Bình thƣờng

Đồng ý

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Rất cần thiết trong chương trình giáo dục phổ thông

7

3,5

150

75

43

21,5

Đây chỉ là môn học phụ, không cần dành nhiều thời gian cho môn này

43

21,5

122

61

35

17,5

Không cần thiết, chiếm thời gian học các môn chính khác

52

26

122

61

26

13

Trang bị những kỹ năng

6

3

163

81,5

31

15,5

sống, giá trị sống cần thiết cho học sinh Câu 3. Theo em, nội dung môn học Công nghệ như thế nào?  Dễ hiểu

 Bình thường

Stt

 Khó hiểu

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Dễ hiểu

69

34,5

2

Bình thường

118

59

3

Khó hiểu

13

6,5

Câu 4. Em có mong chờ đến tiết học Công nghệ không?  Mong chờ

 Bình thường

Stt

 Không mong chờ

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Mong chờ

67

33,5

2

Bình thường

128

64

3

Không mong chờ

5

2,5

Câu 5. Em có yêu thích môn Công nghệ không?  Thích

 Bình thường

Stt

 Không thích

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Thích

66

33

2

Bình thường

130

65

3

Không thích

4

2

Câu 6. Các em vui lòng đánh giá một số ý kiến có liên quan đến thái độ học tập của học sinh đối với môn học Công nghệ Không đồng ý Stt

Nội dung

1

Lƣỡng lự

Đồng ý

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Chú ý nghe Thầy Cô giảng bài

1

0,5

20

10

179

89,5

2

Ghi bài đầy đủ

6

3

14

7

180

90

3

Tích cực giơ tay phát biểu ý kiến

22

11

89

44,5

89

44,5

4

Ngủ hoặc làm việc riêng trong giờ học

156

78

35

17,5

9

4,5

5

Chỉ mong cho nhanh hết tiết

130

65

53

26,5

17

8,5

6

Tích cực xây dựng và tham gia giải quyết

8,5

8,4

113

56,5

70

35

tình huống trong giờ học 7

Cảm thấy vui vẻ, thoải mái trong giờ học

4

3,8

160

80

32

16

8

Chỉ học thuộc phần giáo viên cho ghi

49

24,5

64

32

87

43,5

9

Khi phát biểu, em đọc theo trong sách giáo khoa

12

6

64

32

124

62

10

Ngại suy nghĩ những câu hỏi mở rộng của giáo viên

73

36,5

70

35

57

28,5

Câu 7. Các em vui lòng đánh giá một số ý kiến có liên quan đến hành động học tập của học sinh đối với môn học Công nghệ Không đồng ý Stt

Nội dung

Lƣỡng lự

Đồng ý

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

1

Nêu thắc mắc về những vấn đề chưa hiểu

25

12,5

105

52,5

70

35

2

Hoàn thành tốt bài tập giáo viên cho về nhà

6

3

37

18,5

157

78,5

3

Đọc và chuẩn bị bài cho tiết học Công nghệ tiếp theo

25

12,5

102

51

73

36,5

4

Tìm đọc các tài liệu bổ sung cho môn học

76

38

93

46,5

31

15,5

5

Lắng nghe và bổ sung câu trả lời của bạn

13

6,5

131

65,5

56

28

6

Tự xây dựng dàn bài cho dễ hiểu và nhanh thuộc

73

36,5

108

54

19

9,5

7

Khi phát biểu, em tham khảo sách giáo khoa và diễn đạt theo cách riêng

61

30,5

124

62

15

7,5

8

Tích cực thực hiện thảo luận theo nhóm

6

3

165

82,5

29

14,5

9

Liên hệ nội dung bài với những vấn đề thực

21

10,5

127

63,5

52

26

tiễn 10

Quan tâm đến những kiến thức giáo viên mở rộng

5

2,5

171

85,5

24

12

Câu 8. Kết quả học tập môn Công nghệ của em năm học vừa qua?  Giỏi

 Khá

Stt

Trung bình

 Yếu

 Kém

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Giỏi

58

29

2

Khá

119

59,5

3

Trung bình

23

11,5

4

Yếu

0

0

5

Kém

0

0

Câu 9. Các phương tiện dạy học có đáp ứng đủ nhu cầu dạy và học môn Công nghệ không?  Đầy đủ Stt

 Tạm đủ

 Còn thiếu

Số lƣợng (HS)

Tỷ lệ (%)

1

Đầy đủ

11

5,5

2

Tạm đủ

99

49,5

3

Còn thiếu

90

45

Câu 10. Để giúp em có hứng thú học tập môn Công nghệ, em có đề nghị gì đối với nhà trường và giáo viên.

- GV thân thiện với HS. Cần có thêm bài tập về nhà.

- Tạo nhiều hoạt động giúp cho việc học. Cần thêm các thiết bị thực hành.

- Ngay đầu tiết học có thể tạo các tình huống hài hước, vui vẻ tạo không khí thoải mái cho các bạn để tạo cho các em một tiết học nhẹ nhàng, không bị chán nản.

Có như vậy các bạn sẽ hứng thú với tiết học hơn, tiếp thu bài dễ dàng hơn và chắc chắn hiệu quả tiết học sẽ cao hơn.

- Em muốn có thêm những tiết hoạt động ngoại khóa cho các chủ đề của môn học để áp dụng vào thực tiễn.

- Cho em học phòng máy nhiều hơn ít viết bài hơn ít dò bài hơn.

- GV cần giới thiệu thêm nhiều kiến thức mới, giúp em mở rộng, có sự hiểu biết hơn về môn Công nghệ. Mong muốn có thêm nhiều tiết thực hành để được hướng dẫn áp dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn đúng đắn; có thêm nhiều nội dung mang tính thực tế cao...

Xin cảm ơn các em!

PHỤ LỤC 2 BẢNG THĂM DÕ Ý KIẾN (Dành cho giáo viên) Kính thưa quý Thầy/Cô!

Nhằm tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn Công nghệ trong trường phổ thông hiện nay, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập môn này. Chúng tôi gửi đến quý Thầy/Cô phiếu xin ý kiến, mong quý Thầy/Cô vui lòng trả lời một số câu hỏi sau: A. Thông tin cá nhân 1. Thâm niên  1 – 5 năm Stt

 5 – 10 năm

 >10 năm

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

1

1 – 5 năm

0

0

2

5 – 10 năm

1

50

3

> 10 năm

1

50

2. Trƣờng ...........................................................................................................

B. Ý kiến Câu 1. Theo Thầy/Cô, môn Công nghệ hiện nay quan trọng ở mức nào? (Chỉ chọn 1 đáp án)  Quan trọng

 Bình thường

Stt

 Không quan trọng

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

1

Quan trọng

1

50

2

Bình thường

1

50

3

Không quan trọng

0

0

Câu 2. Thầy/Cô đánh giá như thế nào về nội dung môn Công nghệ đối với trình độ của học sinh?  Dễ hiểu Stt

 Vừa sức

 Khó hiểu

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

1

Dễ hiểu

0

0

2

Vừa sức

2

100

3

Khó hiểu

0

0

Câu 3. Học sinh có mong đến tiết học Công nghệ của Thầy/Cô hay không?  Mong đợi Stt 1

Mong đợi

 Bình thường

 Không thích

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

0

0

2

Bình thường

2

100

3

Không thích

0

0

Câu 4. Theo Thầy/Cô học sinh có thích môn Công nghệ không?  Thích

 Bình thường

Stt

 Không thích

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

1

Thích

0

0

2

Bình thường

2

100

3

Không thích

0

0

Câu 5. Thầy/Cô vui lòng đánh giá một số ý kiến có liên quan đến thái độ học tập của học sinh đối với môn học Công nghệ Stt

Nội dung

Không đồng ý

Lƣỡng lự

Đồng ý

1

Chú ý nghe Thầy Cô giảng bài

0

1

1

2

Ghi bài đầy đủ

1

0

1

3

Tích cực giơ tay phát biểu ý kiến

1

1

0

4

Ngủ hoặc làm việc riêng trong giờ học

1

0

1

5

Chỉ mong cho nhanh hết tiết

1

1

0

6

Tích cực xây dựng và tham gia giải quyết tình huống trong giờ học

0

2

0

7

Cảm thấy vui vẻ, thoải mái trong giờ học

0

0

2

8

Chỉ học thuộc phần giáo viên cho ghi

0

1

1

9

Khi phát biểu, HS đọc theo trong sách giáo khoa

0

1

1

10

Ngại suy nghĩ những câu hỏi mở rộng của giáo viên

0

1

1

Câu 6. Thầy/Cô vui lòng đánh giá một số ý kiến có liên quan đến hành động trí tuệ học tập của học sinh đối với môn học Công nghệ Stt

Nội dung

Không đồng ý

Lƣỡng lự

Đồng ý

1

Nêu thắc mắc về những vấn đề chưa hiểu

0

1

1

2

Hoàn thành tốt bài tập giáo viên cho về nhà

0

0

2

3

Đọc và chuẩn bị bài cho tiết học Công nghệ tiếp theo

1

1

0

4

Tìm đọc các tài liệu bổ sung cho môn học

1

1

0

5

Lắng nghe và bổ sung câu trả lời của bạn

0

0

2

6

Tự xây dựng dàn bài cho dễ hiểu và nhanh

1

1

0

thuộc 7

Khi phát biếu, em tham khảo sách giáo khoa và diễn đạt theo cách riêng

1

1

0

8

Tích cực thực hiện thảo luận theo nhóm

0

1

1

9

Liên hệ nội dung bài với những vấn đề thực tiễn

0

1

1

10

Quan tâm đến những kiến thức giáo viên mở rộng

0

1

1

Câu 7. Thầy/Cô đánh giá như thế nào về các phương tiện hỗ trợ cho việc dạy học môn Công nghệ ở trường mình?  Đầy đủ

 Tạm ổn

Stt

 Còn thiếu

Thâm niên

Tỷ lệ (%)

1

Đầy đủ

0

0

2

Tạm ổn

0

0

3

Còn thiếu

2

100

Câu 8. Thầy/Cô vui lòng đánh giá mức độ hiệu quả của các biện pháp nâng cao hứng thú và kết quả học tập môn Công nghệ của học sinh Stt

Nội dung

Không hiệu quả

Bình thƣờng

Hiệu quả

1

Giáo viên nên lồng ghép, tích hợp các nội dung khác làm cho tiết học hấp dẫn hơn

0

0

2

2

Giáo viên lấy nhiều ví dụ thực tế, gần gũi để học sinh dễ tiếp thu hơn

0

0

2

3

Sử dụng nhiều phương pháp dạy học phù hợp

0

0

2

4

Giáo viên cần tạo mối quan hệ gần gũi, thân thiện với học sinh

0

0

2

5

Tạo bầu không khí tích cực, thoải mái trong khi học môn này

0

0

2

6

Mỗi giáo viên phải tự nâng cao kiến thức chuyên môn

0

0

2

7

Giáo viên cần tạo điều kiện để học sinh bày tỏ ý kiến, bảo vệ ý kiến, tương tác lẫn nhau trong quá trình học tập

0

0

2

8

Nghiên cứu và xây dựng lại nội dung môn học

0

0

2

9

Tổ chức cho học sinh tham gia những buổi ngoại khóa học tập

0

0

2

10

Tổ chức tập huấn trang bị kỹ năng vận dụng công nghệ thông tin vào dạy học

0

0

2

11

Tổ chức các cuộc thi làm đồ dùng học tập

0

0

2

12

Tổ chức các cuộc thi dạy giỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên

0

0

2

13

Tăng cường đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học

0

0

2

14

Khuyến khích giáo viên sử dụng giáo án điện tử

0

0

2

Câu 9. Theo Thầy/Cô điều gì ảnh hưởng đến hứng thú học tập môn Công nghệ của học sinh?

Stt

Nội dung

Không đồng ý

Lƣỡng lự

Đồng ý

1

Học sinh chưa thấy được tầm quan trọng của môn học này

0

0

2

2

Giáo viên thuyết giảng quá nhiều

0

0

2

3

Giáo viên ít tạo tình huống cho học sinh

0

0

2

4

Giờ học buồn tẻ, thiếu sinh động

0

0

2

5

Học sinh nghĩ rằng đây là môn phụ nên chỉ cần đạt điểm trung bình

0

0

2

6

Học sinh cho rằng môn học này khô khan, khó hiểu

0

0

2

7

Học sinh chưa biết cách học môn này

0

0

2

8

Thiếu phương tiện, điều kiện dạy học

0

0

2

9

Ý kiến khác……………………………

Câu 10. Thầy/Cô thường sử dụng phương pháp nào khi giảng dạy môn Công

nghệ?

- Thuyết trình, thảo luận nhóm, vấn đáp.

- Hoạt động nhóm, hỏi đáp, phương pháp trực quan (sử dụng mẫu vật thật, tranh ảnh) Câu 11. Thầy/Cô thường sử dụng phương tiện hỗ trợ nào khi giảng dạy?

Tranh vẽ, máy chiếu, máy vi tính, tivi hoặc màn hình chiếu.

Câu 12. Để giúp học sinh có hứng thú học tập môn Công nghệ, Thầy/Cô có đề nghị gì đối với nhà trường và giáo viên? Đầu tư thêm về cơ sở vật chất, tạo điều kiện về phương tiện dạy học có liên quan đến giảng dạy theo phương pháp dạy học tích cực.

Xin cảm ơn Thầy/Cô!

PHỤ LỤC 3 HƢỚNG DẪN THIẾT KẾ INFOGRAPHIC BẰNG PHẦN MỀM POWERPOINT Bƣớc 1: Mở file PowerPoint cần thiết kế, chọn Design, nhấp chọn Page setup

Hình 1. Canh chỉnh lề trang giấy cho phù hợp Bƣớc 2: Bắt đầu tạo các khối màu trắng bằng cách chọn Insert trên thanh công cụ, vào phần Shape và chọn các hình khối muốn tạo theo ý tưởng.

Hình 2. Phác họa ý tưởng, xây dựng bố cục Bƣớc 3: Sau khi đã có được một khối màu, nhấn đúp vào và bắt đầu thiết kế màu sắc cho phần hình chữ nhật vừa tạo.

Hình 3. Thiết kế bố cục màu sắc cho Infographic Bƣớc 4: Thêm nội dung vào khối. Bạn nhấn vào hình chữ nhật, bấm chuột phải, chọn Edit text, rồi đánh nội dung vào. Điều chỉnh lại font chữ. Ngoài ra, bạn có thể chọn phần WordArt để dòng chữ nổi bật hơn.

Hình 4. Thiết kế bố cục nội dung cho Infographic Bƣớc 5: Thêm hình ảnh. Bạn có thể thêm hình ảnh vào cho file thiết kế thêm phần sinh động. Bạn chọn tab Insert trên thanh công cụ, chọn Picture. Một cửa sổ hiện ra, bạn chọn hình mà bạn muốn thêm vào, sau đó bấm Insert.

Hình 5. Thiết kế bố cục hình ảnh cho Infographic Bƣớc 6: Tiếp tục thiết kế thêm dựa trên ý tưởng của bạn Dựa trên những bước hướng dẫn cơ bản ở trên, bạn thoải mái thêm các khối màu, nội dung, hình ảnh mà bạn muốn để hoàn thiện file thiết kế của mình.

Hình 6. Hoàn thiện ý tưởng, bố cục cho Infographic Bƣớc 7: Xuất file ảnh Sau khi hoàn tất việc thiết kế, bước cuối cùng là xuất file hình ảnh. Nhấp chọn file/save as. Chọn định dạng file format là PNG Portable Network Graphics Format. Vì định dạng PNG sẽ hỗ trợ màu trong suốt, giữ được chất lượng ảnh tốt hơn so với định dạng JPEG.

Hình 7. Xuất file ảnh cho Infographic

PHỤ LỤC 4 HƢỚNG DẪN HS CÁCH CHIA SẺ INFOGRAPHIC - Bƣớc 1: GV biên soạn hướng dẫn thiết kế Infographic bằng phần mềm PowerPoint cho HS tham khảo các bước thực hiện và GV khởi tạo và quản lý nhóm chia sẻ trực tuyến môn Công nghệ “THẢO LUẬN – TRAO ĐỔI – HỌC TẬP MÔN CÔNG NGHỆ”.

Hình 1. Giáo viên thành lập nhóm chia sẻ trực tuyến môn Công nghệ - Bƣớc 2: GV hướng dẫn trực tiếp cho HS các bước xây dựng Infographic môn Công nghệ tại phòng Tin học trường THPT Võ Trường Toản.

- Bƣớc 3: GV hướng dẫn HS cách chia sẻ các Infographic đã thiết kế lên trang nhóm môn Công nghệ.

Hình 2. Hướng dẫn cách tải Infographic lên nhóm chia sẻ trực tuyến

PHỤ LỤC 5 GIÁO ÁN BÀI 25 – HỆ THỐNG BÔI TRƠN I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Biết được nhiệm vụ, phân loại của hệ thống bôi trơn.

- Biết được cấu tạo chung, nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn của động cơ đốt trong.

2. Kỹ năng - Đọc được sơ đồ nguyên lý của hệ thống bôi trơn cưỡng bức.

- Giải thích được sự cần thiết của các bộ phận, thiết bị chính trong hệ thống bôi trơn.

3. Thái độ - Có ý thức sử dụng động cơ đúng quy trình kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

- Nhận thức được ý nghĩa của việc nghiên cứu động cơ để từ đó có thái độ nghiêm túc, ham thích học tập và rèn luyện.Thông qua quá trình nhận thức sẽ hình thành và rèn luyện phương pháp nhận thức có khoa học, tích cực, chủ động và bước đầu có tính sáng tạo.

4. Định hƣớng các năng lực đƣợc hình thành - Năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật: HS hiểu và sử dụng tốt các thuật ngữ như bôi trơn, dầu bôi trơn, bề mặt ma sát,… Với phương pháp dạy học tích cực, tăng cường hoạt động cá nhân, thảo luận nhóm và báo cáo trước lớp, HS sẽ hình thành và phát triển năng lực diễn đạt, trình bày với sự sử dụng lưu loát các thuật ngữ kỹ thuật.

- Năng lực triển khai, sử dụng công nghệ cụ thể: HS hiểu được cách sử dụng động cơ đúng quy trình kỹ thuật riêng về bôi trơn và làm mát cho động cơ như thay dầu bôi trơn.

- Năng lực lựa chọn và đánh giá công nghệ: HS có thể phân tích, so sánh ưu điểm, hạn chế của các phương án bôi trơn; biết lựa chọn phương án làm mát phù hợp với đặc điểm của động cơ, điều kiện làm việc của động cơ. Chẳng hạn động cơ máy bay thì làm mát bằng không khí, động cơ tàu thủy làm mát bằng nước.

- Năng lực hợp tác: Với hình thức và phương pháp dạy học theo nhóm sẽ tạo cho HS năng lực hợp tác trong làm việc.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Chuẩn bị của giáo viên a) Chuẩn bị phương tiện dạy học: Phương tiện Infographic nội dung bài 25 b) Chuẩn bị của học sinh Hoạt động này được tiến hành ở cuối tiết học trước, GV chia lớp thành 4 nhóm (3 nhóm và 1 nhóm phản biện). Mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng và 1 thư ký. Các nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao, cụ thể:

- Nhóm 1: Chuẩn bị bài thuyết trình “Nhiệm vụ và phân loại hệ thống bôi trơn”.

- Nhóm 2: Chuẩn bị bài thuyết trình “Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức”.

- Nhóm 3: Chuẩn bị bài thuyết trình “Nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cưỡng bức”.

- Nhóm 4: Chuẩn bị các câu hỏi phản biện đối với các nhóm thuyết trình.

III. Tổ chức các hoạt động của học sinh Hoạt động

Khởi động

Hoạt động 1

Tạo tình huống tìm hiểu tác dụng của hệ thống bôi trơn

5 phút

Hoạt động 2

Nhiệm vụ và phân loại hệ thống bôi trơn

10 phút

Hình thành Hoạt động 3 kiến thức

Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức

10 phút

Hoạt động 4

Nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cưỡng bức

10 phút

Hoạt động 5

Hệ thống hóa kiến thức và trả lời câu hỏi trắc nghiệm.

Luyện tập Vận dụng

Tìm tòi mở Hoạt động 6 rộng

Tên hoạt động

Thời lƣợng dự kiến

Các bƣớc

7 phút

Giao nhiệm vụ về nhà - Thực hiện xây dựng Infographic bài 25.

3 phút

- Hoàn thành bài tập trắc nghiệm trên trang lớp Google Classroom.

A. KHỞI ĐỘNG Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập a) Mục tiêu hoạt động Từ tình huống được thực hiện tạo cho học sinh quan tâm đến vấn đề về tác dụng của hệ thống bôi trơn và đặt được các câu hỏi để tìm hiểu về vấn đề này.

Nội dung: Hôm nay, Bình được mẹ ủy nhiệm cho một trọng trách là đi thay dầu cho xe máy. Xe máy của mẹ Bình là dòng xe ga 125cc. Bình đưa xe đến một cửa hàng bảo dưỡng xe máy khá uy tín ở ngay đầu phố. Hôm nay cửa hàng vắng khách nên thấy Bình, bác Tư vui vẻ đứng dậy trực tiếp thay dầu cho xe. Bác làm các động tác tháo các con ốc ở đáy phần máy mới thành thạo làm sao. Dầu từ trong máy chảy ra gần kín hộp sắt để phía dưới. Bác Tư nói với Bình: “Dầu ở xe máy của mẹ cháu bẩn lắm rồi.

Nếu để bẩn như thế này là không tốt cho xe đâu”. Rồi bác Tư hỏi Bình: Cháu có biết tại sao động cơ xe máy lại phải có dầu bôi trơn không? Em hãy giúp Bình trả lời câu hỏi của bác Tư.

b) Gợi ý tổ chức dạy học - Kiểm tra bài cũ: HS trả lời những câu hỏi về nội dung bài cũ.

- HS hoạt động cá nhân để trả lời câu hỏi đặt ra trong tình huống nêu trên.

- GV tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm cá nhân B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 2: Hình thành kiến thức về nhiệm vụ và phân loại của hệ thống bôi trơn a) Mục tiêu hoạt động: HS biết được nhiệm vụ và phân loại của hệ thống bôi trơn.

Nội dung - Nhiệm vụ: Hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ đưa dầu bôi trơn đến các bề mặt ma sát của các chi tiết để đảm bảo điều kiện làm việc bình thường của động cơ và tăng tuổi thọ các chi tiết.

- Phân loại: Hệ thống bôi trơn được phân loại theo phương pháp bôi trơn, có các loại: Bôi trơn bằng vung té, bôi trơn cưỡng bức, bôi trơn bằng pha dầu bôi trơn vào nhiên liệu. b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV yêu cầu nhóm 1 lên trình bày, thuyết trình nội dung “Nhiệm vụ và phân loại của hệ thống bôi trơn” - Nhóm phản biện và các nhóm khác đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài học cho nhóm thuyết trình, nhóm thuyết trình suy nghĩ và trả lời câu hỏi của nhóm bạn.

Ví dụ: (1) Tại sao lại phải bôi trơn cho động cơ?

(2) Ở động cơ đốt trong, những vị trí nào cần phải bôi trơn?

(3) Hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ gì?

- GV tổ chức lớp nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

Hoạt động 3: Hình thành kiến thức về cấu tạo của hệ thống bôi trơn cƣỡng bức a) Mục tiêu hoạt động: HS Biết được cấu tạo chung của hệ thống bôi trơn cưỡng bức.

Nội dung Hệ thống bôi trơn cưỡng bức gồm các bộ phận: Cacte dầu (1), lưới lọc dầu (2), bơm dầu (3), van an toàn bơm dầu (4), bầu lọc dầu (5), van khống chế lượng dầu qua két (6), két làm mát dầu (7), đồng hồ báo áp suất (8), đường dầu chính (9), đường dầu bôi trơn trục khuỷu (10), đường dầu bôi trơn trục cam (11), đường dầu bôi trơn các bộ phận khác (12).

b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV yêu cầu nhóm 2 lên trình bày, thuyết trình nội dung “Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức” - Nhóm phản biện và các nhóm khác đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài học cho nhóm thuyết trình, nhóm thuyết trình suy nghĩ và trả lời câu hỏi của nhóm bạn.

Ví dụ: (1) Hệ thống bôi trơn cưỡng bức có những bộ phận chính nào?

(2) Trên hình vẽ, bộ phận nào là đối tượng phục vụ của hệ thống bôi trơn?

(3) Tại sao trong hệ thống lại phải có các bộ phận như vậy? Tạm thời có thể bỏ đi bộ phận nào mà hệ thống vẫn làm việc được? Nếu thế thì có thể gây nên hậu quả gì?

- GV tổ chức lớp nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

Hoạt động 4: Hình thành kiến thức về nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cƣỡng bức a) Mục tiêu hoạt động - HS biết được nguyên lý làm việc của hệ thống bôi trơn cưỡng bức.

- HS đọc được sơ đồ nguyên lý của hệ thống bôi trơn cưỡng bức.

Nội dung - Trường hợp làm việc bình thường: Khi động cơ làm việc, dầu bôi trơn được bơm dầu hút từ cacte và được lọc sạch ở bầu lọc, qua van khống chế lượng dầu qua két tới đường dầu chính, theo các đường dầu để đến bôi trơn các bề mặt ma sát của động cơ, sau đó trở về cacte.

- Trường hợp áp suất dầu trên các đường vượt quá giá trị cho phép, van an toàn bơm dầu sẽ mở để một phần dầu chảy ngược về trước bơm.

- Trường hợp nhiệt độ dầu cao quá giới hạn định trước, van khống chế lượng dầu qua két đóng lại, dầu đi qua két làm mát dầu, được làm mát trước khi chảy vào đường dầu chính.

b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV yêu cầu nhóm 2 lên trình bày, thuyết trình nội dung “Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức” - Nhóm phản biện và các nhóm khác đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài học cho nhóm thuyết trình, nhóm thuyết trình suy nghĩ và trả lời câu hỏi của nhóm bạn.

Ví dụ: (1) Em hãy mô tả đường đi của dầu bôi trơn trong hệ thống khi động cơ làm việc?

(2) Khi đường dầu sau bơm bị tắc thì van nào làm việc, đóng hay mở, dầu đi theo đường nào?

(3) Khi nhiệt độ dầu quá cao thì van nào làm việc, đóng hay mở, dầu đi theo đường nào?

- GV tổ chức lớp nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

C. LUYỆN TẬP Hoạt động 5: Vận dụng kiến thức

a) Mục tiêu hoạt động Hệ thống hóa kiến thức về hệ thống bôi trơn của động cơ đốt trong b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV tổ chức củng cố lại kiến thức đã học bằng phương tiện Infographic (Phụ lục 7) để HS nắm bắt và ghi nhận được nội dung trọng tâm của bài học.

- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã tiếp thu làm các bài tập trắc nghiệm.

Ví dụ: Câu 1. Hãy điền các từ vào chỗ trống cho thích hợp (mỗi số ứng với 1 cụm từ): Hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ đưa …(1)… đến các bề mặt …(2)… của các …(3)… để đảm bảo điều kiện làm việc …(4)… của động cơ và tăng …(5)… các chi tiết.

Câu 2. Ngoài nhiệm vụ bôi trơn, dầu bôi trơn còn có các nhiệm vụ: A. Bao kín

B. Tẩy rửa và làm mát

C. Chống gỉ cho các chi tiết

D. Cả 3 câu trên

Câu 3. Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức bao gồm các bộ phận chính: A. Cacte, phao hút, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới trục khuỷu, trục cam, van an toàn bơm dầu, van hằng nhiệt.

B. Cacte, phao hút, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới bề mặt ma sát, van an toàn bơm dầu, van khống chế lượng dầu qua két.

C. Cacte, phao hút, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới bề mặt ma sát, van an toàn bơm dầu, van khống chế lượng dầu qua két.

D. Cacte, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới các nơi cần bôi trơn, van an toàn bơm dầu, van hằng nhiệt.

Câu 4. Trong hệ thống bôi trơn cưỡng bức, van khống chế lượng dầu qua két làm mát dầu đóng để dầu qua két làm mát dầu khi nào?

A. Áp suất dầu vượt quá giới hạn cho phép B. Nhiệt độ dầu thấp hơn giới hạn định mức C. Lượng dầu chảy vào đường dầu chính quá nhiều D. Nhiệt độ dầu vượt quá giới hạn định trước Câu 5. Nguyên nhân chủ yếu khiến dầu bôi trơn trong động cơ bị nóng là do: A. Nhiệt độ khí thải cao

B. Nhiệt độ động cơ cao

C. Nhiệt sinh ra từ các bề mặt ma sát cao

D. Do dầu tiếp xúc với khí cháy

Câu 6. Sau một thời gian sử dụng nhất định, phải thay dầu bôi trơn động cơ bởi vì: A. Dầu bôi trơn bị loãng

B. Dầu bôi trơn bị đông đặc lại

C. Dầu bôi trơn bị bẩn

D. Dầu bôi trơn bị cạn dần

Câu 7. Khi thay dầu bôi trơn, nên thay khi động cơ vừa làm việc, máy còn nóng là để: A. Dầu còn nóng, loãng nên chảy ra kiệt hơn B. Các cặn bẩn còn đang lẫn trong dầu, chưa kịp lắng C. Khi máy nóng, vặn ốc xả dầu được dễ dàng hơn D. Cả 3 câu trên - GV tổ chức lớp nhận xét, đánh giá kết quả và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm cá nhân D. GIAO NHIỆM VỤ CHO HỌC SINH Ở NHÀ Hoạt động 6: Vận dụng, tìm tòi, mở rộng a) Mục tiêu hoạt động Giúp HS củng cố và hiểu sâu hơn về nội dung bài học. HS sẽ tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với HS khác. Tuỳ theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau. b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV đặt vấn đề, chuyển giao nhiệm vụ để HS thực hiện thiết kế Infographic nội dung bài học. Cụ thể: + GV chia lớp thành các nhóm nhỏ (4 người/nhóm), mỗi nhóm sẽ thiết kế Infographic thể hiện nội dung bài học. Sau đó nhóm sẽ chia sẻ lên trang nhóm “Thảo luận – Trao đổi – Học tập môn Công nghệ”, HS trong lớp hoặc lớp khác sẽ đặt câu hỏi và nhóm sẽ trả lời các câu hỏi đó. + Sau khi đã thực hiện xong phần Infographic, tất cả HS sẽ truy cập đường link làm bài tập trắc nghiệm trên trang lớp Google Classroom để ôn tập lại kiến thức đã học.

- GV ghi nhận kết quả thực hiện của học sinh và nhóm học sinh. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm cá nhân, nhóm học sinh.

BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ CHO THÀNH VIÊN CỦA NHÓM TT

Họ và tên

Vai trò

Nhiệm vụ

1

……………… Trưởng nhóm

Quản lý, tổ chức chung, phụ trách bài trình bày trên PowerPoint

2

……………… Thư ký

Ghi chép, lưu trữ hồ sơ học tập của nhóm

3

……………… Thành viên

Phát ngôn viên

4

……………… Thành viên

Photo hồ sơ, tài liệu học tập

5

……………… Thành viên

Chụp ảnh, ghi hình minh chứng của nhóm

6

……………… Thành viên

Mua vật liệu

BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG BÁO CÁO SẢN PHẨM Bài báo cáo 1

Đầy đủ nội dung cơ bản về chủ đề được báo cáo.

2

2

Kiến thức chính xác, khoa học

2

Kỹ năng thuyết trình 3

Trình bày thuyết phục

2

4

Trả lời được câu hỏi phản biện

2

5

Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện cho nhóm báo cáo

2

Tổng điểm

10

BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM 1

Kế hoạch có tiến trình và phân công nhiệm vụ rõ ràng và hợp lý

5

2

Mỗi thành viên tham gia đóng góp ý tưởng, hợp tác hiệu quả để hoàn thành dự án

5

Tổng điểm

10

PHỤ LỤC 6 GIÁO ÁN BÀI 34 – ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG DÙNG CHO XE MÁY I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Biết được đặc điểm, cách bố trí động cơ đốt trong trên xe máy.

- Biết được nhiệm vụ, cấu tạo chung và nguyên lý làm việc của hệ thống truyền lực trên xe máy.

2. Kỹ năng Đọc được sơ đồ hệ thống truyền lực của xe máy.

3. Thái độ Nhận thức được vai trò của xe máy trong sản xuất và đời sống; thấy được ý nghĩa của việc nghiên cứu chúng để từ đó có thái độ nghiêm túc, ham thích học tập và rèn luyện. Thông qua quá trình nhận thức sẽ hình thành và rèn luyện phương pháp nhận thức có khoa học, tích cực, chủ động và bước đầu có tính sáng tạo.

4. Định hƣớng các năng lực đƣợc hình thành - Năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật: HS hiểu và sử dụng tốt các thuật ngữ như xe máy, hệ thống truyền lực, li hợp, hộp số, truyền lực các đăng, vi sai… Với phương pháp dạy học tích cực, tăng cường hoạt động cá nhân, thảo luận nhóm và báo cáo trước lớp, HS sẽ hình thành và phát triển năng lực diễn đạt, trình bày với sự sử dụng lưu loát các thuật ngữ kỹ thuật.

- Năng lực hình thành ý tưởng và thiết kế kỹ thuật: Trên cơ sở phân tích đặc điểm của động cơ, bố trí động cơ trên xe máy; cấu tạo của hệ thống truyền lực sẽ tạo cho HS ý tưởng thiết kế, lựa chọn phương án bố trí động cơ, hệ thống truyền lực…

- Năng lực triển khai, sử dụng công nghệ cụ thể: HS hiểu được cách sử dụng xe máy đúng quy trình kỹ thuật.

- Năng lực lựa chọn và đánh giá công nghệ: HS có thể phân tích, so sánh ưu điểm, hạn chế của các phương án bố trí động cơ, phương án bố trí hệ thống truyền lực.

- Năng lực hợp tác: Với hình thức và phương pháp dạy học theo nhóm sẽ tạo cho HS năng lực hợp tác trong làm việc.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Chuẩn bị của giáo viên a) Chuẩn bị phương tiện dạy học Hình ảnh về hộp số, li hợp, truyền lực cac đăng và bộ phận truyền lực chính và vi sai; mô hình truyền lực xe máy. b) Chuẩn bị của học sinh Hoạt động này được tiến hành ở cuối tiết học trước, GV chia lớp thành các nhóm nhỏ (4 người/nhóm), yêu cầu các nhóm HS quan sát, tìm hiểu về xe máy trong

gia đình, trong thực tiễn cuộc sống; tìm thông tin về xe máy trong sách báo, trên internet,… để thiết kế Infographic nội dung bài học 34.

III. Tổ chức các hoạt động của học sinh Tên hoạt động

Thời lƣợng dự kiến

Hoạt động 1

Tạo tình huống tìm hiểu ứng dụng của động cơ đốt trong dùng cho xe máy

5 phút

Hoạt động 2

Đặc điểm và cách bố trí động cơ đốt trong dùng cho xe máy

10 phút

Hình thành Hoạt động 3 kiến thức

Cách bố trí động cơ đốt trong dùng cho xe máy

10 phút

Hoạt động 4

Đặc điểm của hệ thống truyền lực trên xe máy

10 phút

Hệ thống hóa kiến thức và giải bài tập vận dụng.

7 phút

Hướng dẫn về nhà.

3 phút

Các bƣớc

Hoạt động

Khởi động

Luyện tập

Hoạt động 5

Vận dụng Tìm tòi mở Hoạt động 6 rộng I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập a) Mục tiêu hoạt động Từ tình huống được thực hiện tạo cho học sinh quan tâm đến vấn đề về ứng dụng của động cơ đốt trong dùng cho xe máy và đặt được các câu hỏi để tìm hiểu về vấn đề này.

Nội dung: Hôm nay, Bình có nhu cầu mua xe máy đi làm. Nên Bình đến một cửa hàng bán xe máy khá uy tín ở ngay đầu phố. Đến cửa hàng nhân viên thấy Bình, vui vẻ đứng dậy tư vấn thông tin về các loại xe. Nhân viên hỏi Bình: “Anh muốn mua xe gì?”. Vì có quá nhiều loại xe nên Bình bối rối không biết lựa chọn xe nào? Em hãy giúp Bình lựa chọn xe nhé! b) Gợi ý tổ chức dạy học - Kiểm tra bài cũ: HS trả lời những câu hỏi về nội dung bài cũ - GV tổ chức lớp học tại phòng máy vi tính nhà trường.

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ (4 người/nhóm) và phát bảng phụ cho mỗi nhóm. Nhóm HS truy cập Internet tìm hiểu thông tin và liệt kê ra tên gọi xe máy mà bản thân đã biết. Mô tả những bộ phận chính của xe theo hiểu biết của mình. Sau đó nhóm thảo luận thống nhất liệt kê các bộ phận (phần, cơ cấu, hệ thống) chính của một xe máy cần phải có. Lần lượt đại diện một vài nhóm lên bảng trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình, các nhóm còn lại nhận xét và bổ sung.

- GV tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 2: Hình thành kiến thức về đặc điểm của động cơ đốt trong dùng trên xe máy a) Mục tiêu hoạt động HS biết được đặc điểm của động cơ đốt trong dùng trên xe máy.

Nội dung Động cơ xe máy rất đa dạng về hình dáng, công suất, chúng thường có những đặc điểm sau: - Là động cơ xăng 2 kì và 4 kì cao tốc.

- Có công suất nhỏ.

- Li hợp, hộp số bố trí trong một vỏ chung.

- Thường làm mát bằng không khí.

- Số lượng xilanh ít (thường có một hoặc hai xilanh). b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV tổ chức lớp học tại phòng máy vi tính của trường.

- Các nhóm (4 người/nhóm) thảo luận và thiết kế Infographic nội dung “Đặc điểm của động cơ đốt trong dùng cho xe máy” với các gợi ý: (1) Động cơ dùng cho xe máy sử dụng nhiên liệu gì?

(2) Động cơ dùng cho xe máy thường làm mát bằng gì?

(3) Động cơ dùng cho xe máy có bao nhiêu xilanh?

(4) Động cơ dùng cho xe máy có công suất lớn hay nhỏ?

- GV tổ chức lớp nhận xét và đặt câu hỏi, đánh giá sản phẩm Infographic và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

Hoạt động 3: Hình thành kiến thức về cách bố trí động cơ đốt trong trên xe máy a) Mục tiêu hoạt động HS biết được cách bố trí của động cơ đốt trong dùng trên xe máy.

Nội dung Ƣu và nhƣợc điểm Ưu điểm

Nhược điểm

Động cơ đặt ở giữa xe - Phân bố đều khối lượng trên xe.

- Động cơ được làm mát tốt khi xe hoạt động.

- Hệ thống truyền lực phức

Động cơ đặt lệch về đuôi xe - Hệ thống truyền lực gọn.

- Nhiệt thải từ động cơ không ảnh hưởng đến người lái.

- Phân bố khối lượng trên xe

tạp. không đều.

- Nhiệt thải từ động cơ có - Làm mát động cơ không tốt ảnh hưởng đến người lái khi xe hoạt động. xe. b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV tổ chức lớp học tại phòng máy vi tính của trường.

- Các nhóm (4 người/nhóm) lại tiếp tục thảo luận và thiết kế Infographic nội dung “Cách bố trí của động cơ đốt trong dùng cho xe máy” với các gợi ý: (1) Động cơ đốt trong dùng cho xe máy thường được bố trí ở đâu?

(2) Theo em thì động cơ xe máy đặt ở giữa xe tốt hơn hay đặt lệch về phía đuôi xe tốt hơn? Tại sao?

(3) Em có nhận xét gì khi với xe số thì động cơ thường đặt ở giữa xe còn với xe ga thì động cơ thường đặt lệch về đuôi xe?

- GV tổ chức lớp nhận xét và đặt câu hỏi, đánh giá sản phẩm Infographic và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

Hoạt động 4: Hình thành kiến thức về đặc điểm của hệ thống truyền lực trên xe máy a) Mục tiêu hoạt động HS biết được đặc điểm của hệ thống truyền lực trên xe máy.

Nội dung

Nguyên lý làm việc: Khi động cơ làm việc, nếu li hợp đóng thì momen sẽ truyền sang hộp số, qua xích để truyền cho bánh xe chủ động. b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV tổ chức lớp học tại phòng máy vi tính của trường.

- Các nhóm (4 người/nhóm) lại tiếp tục thảo luận và thiết kế Infographic nội dung “Đặc điểm của hệ thống truyền lực trên xe máy” với các gợi ý: (1) Hệ thống truyền lực xe máy có những bộ phận chính nào?

(2) Tại sao trong hệ thống truyền lực xe máy không dùng vi sai?

(3) Nếu động cơ đặt ở giữa xe, có thể dùng truyền lực cac đăng được không?

Tại sao?

(4) Li hợp xe máy thường dùng loại điều khiển bằng tay, tự động hay bán tự động?

(5) Nguyên lý làm việc của hệ thống truyền lực trên xe máy như thế nào?

- GV tổ chức lớp nhận xét và đặt câu hỏi, đánh giá sản phẩm Infographic và rút ra kết luận. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm học sinh.

C. LUYỆN TẬP Hoạt động 5: Vận dụng kiến thức a) Mục tiêu hoạt động Hệ thống hóa kiến thức về ứng dụng của động cơ đốt trong dùng cho xe máy b) Gợi ý tổ chức hoạt động: GV yêu cầu HS truy cập vào đường link: https://classroom.google.com/c/OTgzMjAzMDMyNjVa, dựa vào kiến thức đã tiếp thu hoàn thành bài tập trắc nghiệm.

Câu 1. Động cơ đốt trong dùng cho xe máy hiện nay thường là loại: A. Động cơ xăng 2 kỳ

B. Động cơ Diêzen 2 kỳ

C. Động cơ xăng 4 kỳ

D. Động cơ Diêzen 4 kỳ

Câu 2. Đặc điểm của động cơ đốt trong dùng cho xe máy thường là: A. Động cơ xăng, có công suất nhỏ và tốc độ nhỏ.

B. Động cơ xăng, có công suất nhỏ và tốc độ lớn.

C. Động cơ xăng, có công suất lớn và tốc độ nhỏ.

D. Động cơ xăng, có công suất lớn và tốc độ lớn.

Câu 3. Động cơ xe máy thường được làm mát bằng không khí là vì: A. Khi xe chạy sẽ có nhiều gió làm mát B. Động cơ có công suất nhỏ nên nhiệt độ không cao lắm C. Để cấu tạo của động cơ đơn giản D. Trên xe máy khó bố trí két làm mát Câu 4. Yếm xe máy có tác dụng A. Chắn gió cho người lái B. Tạo dáng khí động học để giảm lực cản gió C. Tạo dáng cho xe và hướng gió để làm mát D. Tạo dáng và bảo vệ chân cho người lái Câu 5. Dấu hiệu phân biệt xe ga và xe số là: A. Động cơ xe số phải đặt ở giữa xe.

B. Động cơ xe ga thường đặt lệch về đuôi xe C. Động cơ xe ga có hai tay phanh D. Cả 3 câu trên Câu 6. Nhiệm vụ của hệ thống truyền lực xe máy là: A. Truyền và biến đổi mômen từ động cơ đến bánh sau B. Truyền, biến đổi mômen cả về chiều và trị số.

C. Giống nhiệm vụ của hệ thống truyền lực trên ô tô D. Cả 3 câu trên.

Câu 7. Hệ thống truyền lực trên xe máy thường dùng xích là vì: A. Cấu tạo của xe đơn giản và gọn nhẹ hơn.

B. Xích dễ chế tạo và chăm sóc hơn.

C. Dùng xích đỡ gây tiếng ồn hơn.

D. Do hình dáng xe máy khá giống xe đạp.

Câu 8. Để xích tải xe máy làm việc tốt và bền, cần phải: A. Kiểm tra thường xuyên B. Tra dầu và điều chỉnh định kỳ C. Không tháo hộp xích hoặc nắp hộp xích D. Cả 3 câu trên. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm cá nhân.

D. GIAO NHIỆM VỤ CHO HỌC SINH Ở NHÀ Hoạt động 6: Vận dụng, tìm tòi, mở rộng a) Mục tiêu hoạt động Giúp HS củng cố và hiểu sâu hơn về nội dung bài học. HS sẽ tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với HS khác. Tuỳ theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau. b) Gợi ý tổ chức hoạt động - GV đặt vấn đề, chuyển giao nhiệm vụ để nhóm HS hoàn thiện thiết kế Infographic nội dung bài học. Nhóm HS chia sẻ nội dung thiết kế lên trang nhóm “Thảo luận – Trao đổi – Học tập môn Công nghệ”, HS trong lớp hoặc lớp khác sẽ đặt câu hỏi và nhóm sẽ trả lời các câu hỏi đó.

- GV ghi nhận kết quả thực hiện của học sinh và nhóm học sinh. c) Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm cá nhân, nhóm học sinh.

BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ CHO THÀNH VIÊN CỦA NHÓM TT

Họ và tên

Vai trò

Nhiệm vụ

1

……………… Trưởng nhóm

Quản lý, tổ chức chung, phụ trách bài trình bày trên PowerPoint

2

……………… Thư ký

Ghi chép, lưu trữ hồ sơ học tập của nhóm

3

……………… Thành viên

Phát ngôn viên

4

……………… Thành viên

Photo hồ sơ, tài liệu học tập

5

……………… Thành viên

Chụp ảnh, ghi hình minh chứng của nhóm

6

……………… Thành viên

Mua vật liệu

BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG BÁO CÁO SẢN PHẨM Bài báo cáo 1

Đầy đủ nội dung cơ bản về chủ đề được báo cáo.

2

2

Kiến thức chính xác, khoa học

2

Kỹ năng thuyết trình 3

Trình bày thuyết phục

2

4

Trả lời được câu hỏi phản biện

2

5

Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện cho nhóm báo cáo

2

Tổng điểm

10

BẢNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM 1

Kế hoạch có tiến trình và phân công nhiệm vụ rõ ràng và hợp lý

5

2

Mỗi thành viên tham gia đóng góp ý tưởng, hợp tác hiệu quả để hoàn thành dự án

5

Tổng điểm

10

PHỤ LỤC 7 THIẾT KẾ INFOGRAPHIC NỘI DUNG BÀI HỌC CÔNG NGHỆ CỦA GIÁO VIÊN (Sản phẩm Infographic của GV đƣợc đính kèm DVD)

PHỤ LỤC 8 THIẾT KẾ INFOGRAPHIC NỘI DUNG BÀI HỌC CÔNG NGHỆ CỦA HỌC SINH (Sản phẩm Infographic của HS đƣợc đính kèm DVD)

PHỤ LỤC 9 BẢNG PHÂN TÍCH DỮ LIỆU BÀI KIỂM TRA TRƢỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG (Đối với nhóm lớp TN 11A1 và lớp ĐC 11A5)

Stt

Trƣớc tác động

Sau tác động

Nhóm TN

Nhóm ĐC

Nhóm TN

Nhóm ĐC

1

7.2

6.4

8

8.5

2

5.2

6.2

8

8.3

3

6.4

6.8

8.5

7.5

4

7.6

7.6

8.5

7.8

5

8.4

5.4

8.8

6.8

6

9.2

9.2

8.3

8

7

5.2

6.8

9.5

6.8

8

7.2

6.4

8.5

8.3

9

6.4

7.2

7.8

7.8

10

8.4

5.4

7.5

7.3

11

6.8

7.2

8

9

12

8.4

7.2

9

6.5

13

5.2

7.2

7.8

8.3

14

6.8

6

8.8

7.3

15

9.2

8.8

8.3

7

16

5.6

7.2

8.3

6.8

17

8.4

6.4

8

8.8

18

8

6.8

9

8

19

7.2

5.6

8.3

8

20

6.8

6

10

7.5

21

8.4

6.8

7.8

8.3

22

6.8

7.2

7.8

8.8

23

6.8

5.2

8.8

7

24

8

6.8

8

7.8

25

6.8

9

7.5

7

26

9.6

7.2

7.8

6.5

27

7.6

8.4

6.3

8.3

28

5.6

9.2

8.8

7.5

29

6.4

6.4

10

7.5

30

6.4

6.4

9.5

8

Trƣớc tác động Nhóm ĐC

Nhóm TN Mốt (Mode) trung

8

8.3

7

6.8

8.3

7.8

7.2

6.946666667

8.373333

7.7

1.220514

1.089046826

0.778563

0.699753651

Chêch lệch giá trị trung bình

Phép kiểm chứng t-test độc lập (so sánh giá trị trung bình của hai nhóm khác nhau) Chêch lệch có ý nghĩa không? Đánh giá mức độ ảnh hưởng (ES) Kết luận mức độ ảnh hưởng

Nhóm ĐC

7.2

bình

Độ lệch chuẩn (Stdev)

Nhóm TN

6.8

Trung vị (Median) Giá trị (Average)

Sau tác động

Nhóm TN

Nhóm ĐC

1.173333333

0.753333333

Trƣớc tác động

Sau tác động

0.19990879

0.000422437

Không ý nghĩa

Ý nghĩa 0.864840757 Mức độ ảnh hưởng lớn

PHỤ LỤC 10 BẢNG PHÂN TÍCH DỮ LIỆU BÀI KIỂM TRA TRƢỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG (Đối với nhóm lớp TN 11A14 và lớp ĐC 11A3)

Stt

Trƣớc tác động

Sau tác động

Nhóm TN

Nhóm ĐC

Nhóm TN

Nhóm ĐC

1

7.2

7.6

8.1

8.7

2

8

8.4

10

7.8

3

6.4

7.6

7.8

6.1

4

7.6

7.2

9

8.4

5

8

6.4

9.6

5

6

6

8

8.4

8.1

7

7.6

5.2

10

8.4

8

7.2

6

8.1

8.1

9

6

6

10

7.8

10

6

6.4

10

8.1

11

6

6

10

10

12

6.4

7.2

9

8.4

13

7.2

6.8

8.4

9

14

5.2

6.8

9.3

7.8

15

8

7.2

8.4

8.4

16

7.6

6.4

8.1

8.4

17

7.6

6.8

10

5

18

8

6.4

8.4

8.1

19

8.4

6.4

9

6.9

20

8.8

6

10

8.1

21

7.2

8.8

7.5

7.8

22

6.4

8.4

6

6.7

23

8

6.4

8.1

8.7

24

6

5.2

10

8.1

25

7.6

6.8

10

6.4

26

8

8

9.1

8.7

27

6

7.2

7.8

10

28

6.8

7.6

8.7

6.9

29

8.8

6

9.3

7.8

30

5.6

6.4

10

7.8

Trƣớc tác động Nhóm TN Mốt (Mode) trung

Nhóm ĐC

10

7.8

7.2

6.8

9

8.1

7.12

6.853333333

8.936667

7.85

0.987648

0.908098936

1.005668

1.16226592

Chêch lệch giá trị trung bình

Phép kiểm chứng t-test độc lập (so sánh giá trị trung bình của hai nhóm khác nhau) Chêch lệch có ý nghĩa không? Đánh giá mức độ ảnh hưởng (ES) Kết luận mức độ ảnh hưởng

Nhóm TN

6.4

bình

Độ lệch chuẩn (Stdev)

Nhóm ĐC

8

Trung vị (Median) Giá trị (Average)

Sau tác động

Nhóm TN

Nhóm ĐC

1.816666667

0.996666667

Trƣớc tác động

Sau tác động

0.140424761

0.000140377

Không ý nghĩa

Ý nghĩa 1.080542319 Mức độ ảnh hưởng rất lớn

PHỤ LỤC 11 BẢNG THĂM DÕ MỨC ĐỘ HỨNG THÖ CỦA HỌC SINH SAU KHI ĐƢỢC HỌC TẬP BẰNG PHƢƠNG TIỆN INFOGRAPHIC (Dành cho học sinh) Không đồng ý Stt

Nội dung

1

Lƣỡng lự

Đồng ý

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Giờ học trở nên hấp dẫn hơn

1

1,4

9

12,5

62

86,1

2

Đọc và chuẩn bị bài cho tiết học Công nghệ tiếp theo

6

8,3

16

22,3

50

69,4

3

Tìm đọc các tài liệu bổ sung cho môn học

6

8,3

20

27,8

46

63,9

4

Tự xây dựng Infographic nội dung bài học ngắn gọn, dễ hiểu và nhớ nhanh

2

2,8

11

15,3

59

81,9

5

Học thêm được nhiều điều mới

0

0

4

5,6

68

94,4

6

Được chủ động khám phá tìm tòi tri thức mới

0

0

7

9,7

65

90,3

7

Tích cực thực hiện thảo luận theo nhóm

1

1,4

4

5,6

67

93

8

Lắng nghe, đặt câu hỏi và bổ sung câu trả lời của bạn

2

2,8

9

12,5

61

84,7

9

Liên hệ nội dung bài với những vấn đề thực tiễn

4

5,6

13

18

55

76,4

10

Quan tâm đến những kiến thức giáo viên mở rộng

0

0

7

9,7

65

90,3

11

Hoàn thành tốt bài tập giáo viên cho về nhà

1

1,4

7

9,7

64

88,9

12

Khi phát biếu, em tham khảo sách giáo khoa và diễn đạt theo cách riêng

4

5,6

7

9,7

61

84,7

13

Nâng cao được kỹ năng sử dụng máy vi tính và thành thạo phần mềm thiết kế Infographic

3

4,2

5

6,9

64

88,9

14

Mong muốn có nhiều giờ

2

2,8

9

12,5

61

84,7

học với phương tiện Infographic như thế này Ý kiến khác: ....................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

PHỤ LỤC 12 BẢNG TÍNH GIÁ TRỊ ĐỘ TIN CẬY SPEARMAN – BROWN CỦA DỮ LIỆU MỨC ĐỘ HỨNG THÖ CỦA HỌC SINH SAU KHI ĐƢỢC HỌC TẬP BẰNG PHƢƠNG TIỆN INFOGRAPHIC

C1

C2

C3

C4

C5

C6

C7

C8

C9

C10

C11

C12

C13

C14

Tổng điểm

Tổng cột lẻ

Tổng cột chẵn

1

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

2

3

3

3

3

2

3

3

2

3

3

3

2

3

3

39

20

19

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

4

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

5

3

3

2

3

3

3

3

3

2

3

3

3

3

3

40

19

21

6

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

7

3

2

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

40

20

20

8

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

9

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

41

20

21

10

3

3

2

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

2

39

19

20

11

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

12

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

13

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

14

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

15

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

16

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

17

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

18

3

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

41

20

21

19

3

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

41

20

21

20

3

3

3

2

3

3

3

3

2

3

3

3

3

2

39

20

19

21

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

2

41

21

20

22

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

23

2

2

2

2

2

2

2

2

1

2

1

2

3

1

26

13

13

24

3

3

3

2

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

40

21

19

25

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

26

3

3

2

3

3

3

3

2

3

3

3

2

3

3

39

20

19

27

2

1

2

3

3

3

3

3

2

3

3

1

3

3

35

18

17

28

2

2

2

2

3

3

3

3

2

3

2

3

3

2

35

17

18

29

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

30

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

41

20

21

31

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

32

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

33

3

1

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

39

20

19

34

3

3

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

3

3

41

20

21

Stt

35

3

2

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

40

20

20

36

3

1

1

3

3

3

1

3

2

2

2

2

3

3

32

15

17

37

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

38

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

39

3

2

2

2

3

3

3

2

3

3

3

3

3

3

38

20

18

40

3

3

1

3

3

3

3

3

3

3

3

1

3

3

38

19

19

41

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

42

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

43

2

2

2

3

3

3

3

2

2

3

3

2

3

3

36

18

18

44

3

1

1

1

3

3

3

1

1

3

3

1

1

1

26

15

11

45

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

46

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

47

2

2

2

3

2

2

3

3

2

3

3

3

2

3

35

16

19

48

2

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

40

20

20

49

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

50

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

51

3

2

2

3

3

3

2

2

2

2

3

2

2

2

33

17

16

52

3

2

3

2

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

39

20

19

53

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

54

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

41

21

20

55

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

56

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

57

3

3

3

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

3

41

21

20

58

3

3

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

2

2

39

20

19

59

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

60

3

3

2

3

3

2

3

3

3

3

3

3

3

3

40

20

20

61

1

1

1

3

3

3

2

2

2

2

3

3

3

3

32

15

17

62

3

2

3

3

3

3

3

2

3

3

2

3

3

2

38

20

18

63

3

3

1

1

3

3

3

3

1

3

3

3

1

3

34

15

19

64

3

2

2

3

3

2

3

3

2

3

3

3

3

3

38

19

19

65

2

1

1

2

3

3

2

2

1

2

3

2

3

2

29

15

14

66

3

3

2

2

3

2

3

1

2

3

3

1

1

2

31

17

14

67

2

2

3

2

3

3

3

3

3

2

2

3

2

3

36

18

18

68

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

69

2

2

2

2

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

38

19

19

70

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

71

3

2

3

3

3

2

3

3

2

3

3

3

2

3

38

19

19

72

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

42

21

21

Hệ số tƣơng quan chẵn lẽ rhh

0.840117344

Độ tin cậy Spearman – Brown rSB

0.913112793

Dữ liệu có đáng tin cậy không?

Dữ liệu đáng tin cậy

PHỤ LỤC 13 MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP KIẾN THỨC MÔN CÔNG NGHỆ (Tham khảo tài liệu tập huấn Xây dựng các chuyên đề dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh) I. Mức độ yêu cầu kiểm tra đánh giá Cấp độ

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng Vận dụng thấp

Tên nội dung

Vận dụng cao

BÀI 25 – HỆ THỐNG BÔI TRƠN Nhiệm vụ của Trình bày được hệ thống bôi nhiệm vụ của trơn hệ thống bôi trơn Cách phân loại Trình bày được hệ thống bôi cách phân loại trơn hệ thống bôi trơn Cấu tạo của hệ Trình bày được thống bôi trơn cấu tạo chung của hệ thống bôi trơn Nguyên lý làm Trình bày được việc của hệ nguyên lý làm thống bôi trơn việc của hệ thống bôi trơn

Giải thích được lý do trong hệ thống cần phải có các bộ phận thiết bị như bơm dầu, van an toàn bơm dầu, bầu lọc dầu và két làm mát dầu

Giải thích được lý do cần thay dầu bôi trơn định kỳ

Giải thích được lý do cần thay dầu bôi trơn khi động cơ vừa ngừng làm việc, động cơ còn nóng.

BÀI 34 – ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG DÙNG CHO XE MÁY Đặc điểm của ĐCĐT dùng trên xe máy

Giải thích được đặc điểm chung của ĐCĐT dùng trên xe máy

Giải thích được vai trò của yếm xe máy

Cách bố trí Mô tả được sự Phân tích được Nhận biết ĐCĐT trên xe bố trí động cơ ở những ưu và được xe ga và máy trên xe máy hạn chế của việc xe số bố trí động cơ ở

giữa xe và lệch về đuôi xe Cấu tạo chung Trình bày được của HTTL trên nhiệm vụ của xe máy HTTL trên xe máy

Đọc được sơ đồ khối, sơ đồ cấu tạo của HTTL trên xe máy, loại bố trí động cơ giữa xe, dùng truyền lực bằng xích

Nguyên lý làm Trình bày được việc của HTTL nguyên lý làm trên xe máy việc của HTTL trên xe máy

Vận dụng kiến thức đã học trong chăm sóc xích tải xe máy

Giải thích được việc sử dụng các đăng trong HTTL xe máy

II. Câu hỏi kiểm tra 1. Các câu hỏi kiểm tra trắc nghiệm bài 21 - Nguyên lý làm việc của ĐCĐT Câu 1. Hãy điền các từ vào chỗ trống cho thích hợp (mỗi số ứng với 1 cụm từ): Hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ đưa …(1)… đến các bề mặt …(2)… của các …(3)… để đảm bảo điều kiện làm việc …(4)… của động cơ và tăng …(5)… các chi tiết.

Câu 2. Ngoài nhiệm vụ bôi trơn, dầu bôi trơn còn có các nhiệm vụ: A. Bao kín

B. Tẩy rửa và làm mát

C. Chống gỉ cho các chi tiết

D. Cả 3 câu trên

Câu 3. Cấu tạo của hệ thống bôi trơn cưỡng bức bao gồm các bộ phận chính: A. Cacte, phao hút, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới trục khuỷu, trục cam, van an toàn bơm dầu, van hằng nhiệt.

B. Cacte, phao hút, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới bề mặt ma sát, van an toàn bơm dầu, van khống chế lượng dầu qua két.

C. Cacte, phao hút, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới bề mặt ma sát, van an toàn bơm dầu, van khống chế lượng dầu qua két.

D. Cacte, bơm dầu, két làm mát dầu, đường dẫn dầu chính, các đường dẫn dầu tới các nơi cần bôi trơn, van an toàn bơm dầu, van hằng nhiệt.

Câu 4. Hãy điền các từ cho ở trong ngoặc đơn vào chỗ trống cho thích hợp (mỗi số ứng với 1 từ hoặc cụm từ) Trong trường hợp bình thường, khi động cơ làm việc, …(1)… được bơm dầu …(2)… từ …(3)… đưa qua …(4)… để được lọc sạch rồi lên …(5)… để đến các bề mặt …(6)… Bôi trơn xong, dầu lại trở về cacte. Bầu lọc dầu trong …(7)… là loại bầu lọc …(8)… nên có một phần dầu trong bầu lọc được dùng để tạo …(9)… cho bầu lọc, sau đó phần dầu này …(10)… về cacte.

(Cacte, ma sát, moomen quay, hút, tự chảy, mạch dầu chính, li tâm, bầu lọc, dầu bôi trơn, hệ thống) Câu 5. Trong hệ thống bôi trơn cưỡng bức, van khống chế lượng dầu qua két làm mát dầu đóng để dầu qua két làm mát dầu khi nào?

A. Áp suất dầu vượt quá giới hạn cho phép B. Nhiệt độ dầu thấp hơn giới hạn định mức C. Lượng dầu chảy vào đường dầu chính quá nhiều D. Nhiệt độ dầu vượt quá giới hạn định trước Câu 6. Nguyên nhân chủ yếu khiến dầu bôi trơn trong động cơ bị nóng là do: A. Nhiệt độ khí thải cao

B. Nhiệt độ động cơ cao

C. Nhiệt sinh ra từ các bề mặt ma sát cao

D. Do dầu tiếp xúc với khí cháy

Câu 7. Trong hệ thống bôi trơn, bơm dầu có nhiệm vụ A. Đưa dầu qua bầu lọc để lọc sạch dầu B. Đưa dầu qua két làm mát để làm mát dầu C. Đưa dầu tới các bề mặt ma sát để bôi trơn D. Cả 3 câu trên Câu 8. Trong hệ thống bôi trơn, van an toàn bơm dầu có nhiệm vụ A. Bảo vệ an toàn cho bơm dầu

B. Bảo vệ an toàn cho đường dẫn dầu

C. Bảo vệ an toàn cho bầu lọc dầu

D. Bảo vệ an toàn cho két làm mát dầu

Câu 9. Trong hệ thống bôi trơn, bầu lọc dầu có nhiệm vụ: A. Lọc sạch các cặn bẩn cơ học lẫn trong dầu B. Lọc sạch các tạp chất hóa học lẫn trong dầu C. Lọc sạch nước bị lẫn trong dầu D. Cả ba câu trên Câu 10. Trong hệ thống bôi trơn, két làm mát dầu có nhiệm vụ: A. Làm mát dầu khi nhiệt độ động cơ quá cao B. Làm mát dầu khi nhiệt độ dầu quá cao C. Làm mát dầu khi nhiệt độ nước làm mát quá cao D. Làm mát dầu khi nhiệt độ môi trường quá cao Câu 11. Trong hệ thống bôi trơn, van “khống chế lượng dầu qua két” có nhiệm vụ: A. Bảo vệ an toàn cho két làm mát dầu B. Bảo vệ an toàn cho mạch dầu chính C. Đảm bảo chất lượng dầu ổn định D. Đảm bảo nhiệt độ dầu ổn định Câu 12. Sau một thời gian sử dụng nhất định, phải thay dầu bôi trơn động cơ bởi vì:

A. Dầu bôi trơn bị loãng

B. Dầu bôi trơn bị đông đặc lại

C. Dầu bôi trơn bị bẩn

D. Dầu bôi trơn bị cạn dần

Câu 13. Khi thay dầu bôi trơn, nên thay khi động cơ vừa làm việc, máy còn nóng là để: A. Dầu còn nóng, loãng nên chảy ra kiệt hơn B. Các cặn bẩn còn đang lẫn trong dầu, chưa kịp lắng C. Khi máy nóng, vặn ốc xả dầu được dễ dàng hơn D. Cả 3 câu trên 2. Các câu hỏi trắc nghiệm bài 34 – Động cơ đốt trong dùng cho xe máy Câu 1. Động cơ đốt trong dùng cho xe máy hiện nay thường là loại: A. Động cơ xăng 2 kỳ

B. Động cơ Diêzen 2 kỳ

C. Động cơ xăng 4 kỳ

D. Động cơ Diêzen 4 kỳ

Câu 2. Đặc điểm của động cơ đốt trong dùng cho xe máy thường là: A. Động cơ xăng, có công suất nhỏ và tốc độ nhỏ.

B. Động cơ xăng, có công suất nhỏ và tốc độ lớn.

C. Động cơ xăng, có công suất lớn và tốc độ nhỏ.

D. Động cơ xăng, có công suất lớn và tốc độ lớn.

Câu 3. Động cơ xe máy thường được làm mát bằng không khí là vì: A. Khi xe chạy sẽ có nhiều gió làm mát B. Động cơ có công suất nhỏ nên nhiệt độ không cao lắm C. Để cấu tạo của động cơ đơn giản D. Trên xe máy khó bố trí két làm mát Câu 4. Yếm xe máy có tác dụng A. Chắn gió cho người lái B. Tạo dáng khí động học để giảm lực cản gió C. Tạo dáng cho xe và hướng gió để làm mát D. Tạo dáng và bảo vệ chân cho người lái Câu 5. Dấu hiệu phân biệt xe ga và xe số là: A. Động cơ xe số phải đặt ở giữa xe.

B. Động cơ xe ga thường đặt lệch về đuôi xe C. Động cơ xe ga có hai tay phanh D. Cả 3 câu trên Câu 6. Nhiệm vụ của hệ thống truyền lực xe máy là: A. Truyền và biến đổi mômen từ động cơ đến bánh sau B. Truyền, biến đổi mômen cả về chiều và trị số.

C. Giống nhiệm vụ của hệ thống truyền lực trên ô tô D. Cả 3 câu trên.

Câu 7. Hệ thống truyền lực trên xe máy thường dùng xích là vì: A. Cấu tạo của xe đơn giản và gọn nhẹ hơn.

B. Xích dễ chế tạo và chăm sóc hơn.

C. Dùng xích đỡ gây tiếng ồn hơn.

D. Do hình dáng xe máy khá giống xe đạp.

Câu 8. Để xích tải xe máy làm việc tốt và bền, cần phải: A. Kiểm tra thường xuyên B. Tra dầu và điều chỉnh định kỳ C. Không tháo hộp xích hoặc nắp hộp xích D. Cả 3 câu trên.

SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI Trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản –––––––––––

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc –––––––––––––––––––––––– Cẩm Mỹ, ngày tháng năm 2020

PHIẾU ĐÁNH GIÁ, CHẤM ĐIỂM, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN Năm học: 2019 - 2020 Phiếu đánh giá của chuyên gia đánh giá/giám khảo thứ nhất ––––––––––––––––– Tên sáng kiến: Sử dụng phƣơng tiện Infographic trong dạy học môn Công Nghệ nhằm nâng cao hứng thú và kết quả học tập của học sinh lớp 11 trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản Họ và tên tác giả: Nguyễn Trần Kim Kiều Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: Trường THPT Võ Trường Toản Họ và tên chuyên gia/giám khảo: ................................................... Chức vụ: .................................. Đơn vị: ..............................................................................................................................................

Số điện thoại của chuyên gia/giám khảo: ......................................................................................... * Nhận xét, đánh giá, cho điểm và xếp loại sáng kiến: 1. Tính mới ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 2. Hiệu quả ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 3. Khả năng áp dụng ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 Nhận xét khác (nếu có): ...................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

Tổng số điểm: ................/30. Xếp loại: ........................................................................

Phiếu này được chuyên gia đánh giá/giám khảo thứ nhất của đơn vị đánh giá, chấm điểm, xếp loại theo quy định của Sở Giáo dục và Đào tạo; ghi đầy đủ, rõ ràng các thông tin, có ký tên xác nhận của thành viên thứ nhất và đóng kèm vào mỗi cuốn sáng kiến liền trước Phiếu nhận xét, đánh giá sáng kiến của đơn vị.

CHUYÊN GIA/GIÁM KHẢO THỨ NHẤT (Ký tên, ghi rõ họ và tên)

SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI Trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản –––––––––––

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc –––––––––––––––––––––––– Cẩm Mỹ, ngày tháng năm 2020

PHIẾU ĐÁNH GIÁ, CHẤM ĐIỂM, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN Năm học: 2019 - 2020 Phiếu đánh giá của chuyên gia đánh giá/giám khảo thứhai ––––––––––––––––– Tên sáng kiến: Sử dụng phƣơng tiện Infographic trong dạy học môn Công Nghệ nhằm nâng cao hứng thú và kết quả học tập của học sinh lớp 11 trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản Họ và tên tác giả: Nguyễn Trần Kim Kiều Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: Trường THPT Võ Trường Toản Họ và tên chuyên gia/giám khảo: ................................................... Chức vụ: .................................. Đơn vị: ..............................................................................................................................................

Số điện thoại của chuyên gia/giám khảo: ......................................................................................... * Nhận xét, đánh giá, cho điểm và xếp loại sáng kiến: 1. Tính mới ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 2. Hiệu quả ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 3. Khả năng áp dụng ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Điểm: …………./10 Nhận xét khác (nếu có): ...................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

Tổng số điểm: ................/30. Xếp loại: ........................................................................

Phiếu này được chuyên gia đánh giá/giám khảo thứ nhất của đơn vị đánh giá, chấm điểm, xếp loại theo quy định của Sở Giáo dục và Đào tạo; ghi đầy đủ, rõ ràng các thông tin, có ký tên xác nhận của thành viên thứ nhất và đóng kèm vào mỗi cuốn sáng kiến liền trước Phiếu nhận xét, đánh giá sáng kiến của đơn vị.

CHUYÊN GIA/GIÁM KHẢO THỨ HAI (Ký tên, ghi rõ họ và tên)

SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI Trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản –––––––––––

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc –––––––––––––––––––––––– Cẩm Mỹ, ngày tháng năm 2020

PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN Năm học: 2019 - 2020 ––––––––––––––––– Tên sáng kiến: Sử dụng phƣơng tiện Infographic trong dạy học môn Công Nghệ nhằm nâng cao hứng thú và kết quả học tập của học sinh lớp 11 trƣờng THPT Võ Trƣờng Toản Họ và tên tác giả: Nguyễn Trần Kim Kiều Chức vụ: Giáo viên Đơn vị: Trường THPT Võ Trường Toản Lĩnh vực: (Đánh dấu X vào các ô tương ứng, ghi rõ tên bộ môn hoặc lĩnh vực khác) - Quản lý giáo dục  - Phương pháp dạy học bộ môn: ...............................  - Phương pháp giáo dục  - Lĩnh vực khác: ........................................................  Sáng kiến đã được triển khai áp dụng: Tại đơn vị  Trong phạm vi toàn ngành  1. Tính mới (Đánh dấu X vào ô ở cuối 01 trong 05 nội dung dưới đây) (1) Không có tính mới hoặc chỉ lập lại, sao chép từ các giải pháp đã có  (2) Có cải tiến so với giải pháp đã có với mức độ ít  (3) Có cải tiến so với giải pháp đã có với mức độ trung bình trong phạm vi của cơ quan, đơn vị; có tính mới trong phạm vi toàn ngành cấp huyện  (4) Có cải tiến so với giải pháp đã có với mức độ khá; có tính mới trong phạm vi toàn ngành cấp huyện; có tính mới trong phạm vi toàn ngành cấp tỉnh  (5) Có tính mới cao hoặc là sáng kiến được hình thành lần đầu tiên hoàn toàn mới trong phạm vi toàn ngành cấp huyện, cấp tỉnh; có khả năng là tính mới trong phạm vi toàn quốc  2. Hiệu quả (Đánh dấu X vào ô  ở cuối 01 trong 05 nội dung dưới đây) (1) Không có minh chứng thực tế hoặc minh chứng thực tế chưa đủ độ tin cậy, độ giá trị để xác định hiệu quả; sáng kiến không có hiệu quả hoặc có hiệu quả rất ít trong cơ quan, đơn vị  (2) Có minh chứng thực tế đủ độ tin cậy, độ giá trị để thấy sáng kiến chỉ có hiệu quả tại đơn vị  (3) Có minh chứng thực tế đủ độ tin cậy, độ giá trị để thấy sáng kiến đã có hiệu quả mức độ trung bình trong toàn ngành cấp huyện; hoặc có khả năng mang lại hiệu quả trung bình cho toàn ngành cấp tỉnh  (4) Có minh chứng thực tế đủ độ tin cậy, độ giá trị để thấy sáng kiến đã có hiệu quả nhiều trong toàn ngành cấp  huyện; hoặc có khả năng mang lại hiệu quả nhiều cho toàn ngành cấp tỉnh (5) Có minh chứng thực tế đủ độ tin cậy, độ giá trị để thấy sáng kiến đã có hiệu quả nhiều trong toàn ngành cấp tỉnh; hoặc có khả năng mang lại hiệu quả nhiều cho toàn ngành cấp quốc gia  3. Khả năng áp dụng (Đánh dấu X vào ô  ở cuối 01 trong 05 nội dung dưới đây) (1) Sáng kiến có khả năng áp dụng rất ít trong cơ quan, đơn vị  (2) Sáng kiến có khả năng áp dụng ít trong cơ quan, đơn vị  (3) Sáng kiến có khả năng áp dụng nhiều trong cơ quan, đơn vị; có thể phổ biến áp dụng ở một số đơn vị khác trong ngành cấp huyện; có thể triển khai áp dụng toàn ngành cấp tỉnh ở mức độ trung bình  (4) Sáng kiến có khả năng áp dụng cao trong toàn ngành cấp huyện; có thể triển khai áp dụng toàn ngành cấp tỉnh ở mức độ khá  (5) Sáng kiến có khả năng áp dụng cao trong toàn ngành cấp tỉnh; có thể triển khai áp dụng nhiều trong toàn ngành cấp quốc gia  Xếp loại chung: Xuất sắc  Khá  Đạt  Không xếp loại  Cá nhân viết sáng kiến cam kết và chịu trách nhiệm không sao chép tài liệu của người khác hoặc sao chép lại nội dung sáng kiến cũ của mình đã được đánh giá công nhận.

Lãnh đạo Tổ/Phòng/Ban và Thủ trưởng đơn vị xác nhận sáng kiến này đã được tác giả tổ chức thực hiện, được Hội đồng công nhận sáng kiến hoặc Ban Tổ chức Hội thi giáo viên giỏi của đơn vị xem xét, đánh giá, cho điểm, xếp loại theo quy định.

Phiếu này được đánh dấu X đầy đủ các ô tương ứng, có ký tên xác nhận của tác giả và người có thẩm quyền, đóng dấu của đơn vị và đóng kèm vào cuối mỗi cuốn sáng kiến.

NGƢỜI THỰC HIỆN SÁNG KIẾN (Ký tên và ghi rõ họ tên)

XÁC NHẬN CỦA TỔ/PHÒNG/BAN (Ký tên và ghi rõ họ tên)

THỦ TRƢỞNG ĐƠN VỊ (Ký tên, ghi rõ họ tên và đóng dấu của đơn vị)