Phân tích, đánh giá hàm lượng một số kim loại trong lá cây chùm ngây (Moringa oleifera) ở khu vực th

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Lời Cảm Ơn!

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới thầy Nguyễn Mậu Thành, người

Ơ

thời đã bổ sung nhiều kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm quý báu cho tôi trong

N

đã tận tình hướng dẫn giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện khóa luận này, đồng

N

H

hoạt động nghiên cứu khoa học.

Y

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến quý thầy cô trường Đại học Quảng Bình,

chất cũng như thời gian để giúp tôi hoàn thành bài khóa luận này.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và tạo mọi điều kiện về cơ sở vật

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

hiện khóa luận. Đồng thời tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành tốt khóa luận này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

Quảng Bình, ngày 20 tháng 05 năm 2018

Trần Thị Kim Cúc

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

SINH VIÊN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Quảng Bình, đã tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thực

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ và nhân viên Trung tâm Y tế dự phòng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

đặc biệt là quý thầy cô bộ môn Hóa học trong khoa Khoa học Tự nhiên đã giảng dạy

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này là của riêng tôi, các số liệu và kết quả trong khóa luận là trung thực và chưa được công bố trong bất kì một công trình

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

nào khác.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Mn

4

Đồng, kẽm và mangan

Me

5

Độ lệch chuẩn tương đối

RSD

6

Giới hạn phát hiện

LOD

7

Giới hạn định lượng

LOQ

8

Phần triệu

ppm

9

Quang phổ hấp thụ phân tử

10

Quang phổ hấp thụ nguyên tử

11

Quang phổ hấp thụ nguyên tử ngọn lửa

Đ ẠO

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

F-AAS

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

AAS

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

UV- VIS

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Mangan

N

3

Ơ

Zn

H

Kẽm

N

2

Y

Cu

U

Đồng

TP

1

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Viết tắt

.Q

Tiếng Việt

TT

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Sự xen lẫn và sự trùng vạch của các nguyên tố ............................................14

H

Ơ

Bảng 2.2. Thông tin về các mẫu chùm ngây thu được thuộc thành phố Đồng Hới ......19 Bảng 2.3. Điều kiện đo AAS xác định Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây ............22 Bảng 2.4. Hàm lượng Me theo yếu tố khảo sát .............................................................26

N

Bảng 2.1. Thời gian lấy mẫu lá cây chùm ngây tại thành phố Đồng Hới .....................19

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Bảng 3.6. Kết quả phân tích hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây…….34 Bảng 3.7. Kết quả phân tích ANOVA 1 chiều của đồng, kẽm và mangan .………….36

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Bảng 3.8. Kết quả phân tích hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây…….36

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Bảng 3.5. Kết quả xác định hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây ..........33

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Bảng 3.3. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ mangan ..................................31 Bảng 3.4. Các giá trị a, b, Sy, LOD, LOQ tính từ phương trình chuẩn A = b.C + a .....33

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Bảng 2.5. Kết quả phân tích ANOVA 1 chiều ..............................................................27 Bảng 3.1. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ của đồng ................................30 Bảng 3.2. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ của kẽm ...............................301

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.1: Quá trình hấp thụ, phát xạ và huỳnh quang của một nguyên tử .............6

H

Ơ

Hình 1.3: Mối quan hệ giữa cường độ vạch phổ A và nồng độ Cx ........................9 Hình 1.4: Sơ đồ cấu tạo máy đo phổ hấp thụ nguyên tử ......................................16 Hình 1.5: Hệ thống máy hấp thụ nguyên tử AAS hãng Analytik Jena (Đức). .....17

N

Hình 1.2: Sơ đồ khối của phổ kế hấp thụ nguyên tử (F-AAS) dùng ngọn lửa .......6

Y

N

Hình 2.1: Sơ đồ chung về QA/QC trong lấy mẫu và phân tích ............................21

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Hình 3.4: Kết quả xác định hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây...34 Hình 3.5: Kết quả hàm lượng của Cu, Zn và Mn trong 8 mẫu lá cây chùm ngây ở 4 vị trí.....................................................................................................................35

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 3.3: Đường chuẩn xác định mangan trong mẫu lá cây chùm ngây ..............32

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Hình 2.2: Quy trình xử lý mẫu xác định hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây bằng phương pháp F-AAS .......................................................22 Hình 3.1: Đường chuẩn xác định đồng trong mẫu lá cây chùm ngây ..................30 Hình 3.2: Đường chuẩn xác định kẽm trong mẫu lá cây chùm ngây .................301

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC A. MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 B. NỘI DUNG ................................................................................................................3

Ơ

1.1. SƠ LƯỢC VỀ THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI ..........................................................3

N

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN LÝ THUYẾT ..................................................................3

N

H

1.2. KHÁI QUÁT VỀ CÂY CHÙM NGÂY ...............................................................3

Y

1.2.1. Phân loại khoa học ...........................................................................................3

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1.2.3. Phân bố ..............................................................................................................3

G

1.3.1. Cơ sở lí thuyết ...................................................................................................4

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

1.3.2. Đối tượng chính và phạm vi áp dụng ................................................................4 1.3.3. Sự xuất hiện phổ hấp thụ nguyên tử ..................................................................5

TR ẦN

1.3.4. Nguyên tắc của phương pháp, thiết bị của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử .....6 1.3.5. Cường độ vạch phổ ............................................................................................8

10 00

B

1.3.6. Cấu trúc vạch phổ ............................................................................................10 1.3.7. Ưu và nhược điểm của phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử .........................11

A

1.3.8. Các kĩ thuật nguyên tử hoá mẫu ......................................................................11

-H

Ó

1.3.9. Một số ảnh hưởng và các biện pháp khắc phục trong phép đo AAS ..............13

-L

Ý

1.4. MÁY QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ (AAS: Atomic absorption spectrometer) .............................................................................................................15

ÁN

1.5. PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG BẰNG AAS [4, 7]..............................................17

TO

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ THỰC NGHIỆM ......................................................18 2.1. THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ ..................................................................................18

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

1.3. PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ [4, 7].....................................4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

1.2.4. Sinh trưởng và trồng trọt ..................................................................................4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

1.2.2. Đặc điểm thực vật ..............................................................................................3

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.2. HÓA CHẤT ........................................................................................................18 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................18 2.3.1. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................18 2.3.2. Chuẩn bị mẫu ...................................................................................................18 2.3.3. Ghi chép lập hồ sơ mẫu khi lấy .......................................................................19 2.3.4. Xử lý sơ bộ, quản lý và bảo quản mẫu phân tích [2, 6, 9, 10].........................20 2.4. TIẾN HÀNH THỰC NGHIỆM .........................................................................21

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.5. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ..........................................................................22 2.6. PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH LƯỢNG ......................................................................22 2.7. KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ...............23

Ơ

2.7.2. Độ lặp lại .........................................................................................................24

N

2.7.1. Độ đúng ...........................................................................................................24

H

2.7.3. Xác định giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) và độ nhạy 24

Y

N

2.8. XỬ LÝ SỐ LIỆU THỰC NGHIỆM ..................................................................25

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.8.2. Phân tích kết quả bằng phương pháp phân tích phương sai một yếu tố ..........26

G

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN...............................................................30

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

3.1. XÂY DỰNG ĐƯỜNG CHUẨN TRONG PHÉP ĐO CÁC KIM LOẠI ĐỒNG, MANGAN VÀ KẼM ................................................................................................ 30

TR ẦN

3.2. KHẢO SÁT GIỚI HẠN PHÁT HIỆN VÀ GIỚI HẠN ĐỊNH LƯỢNG CỦA CÁC PHÉP ĐO .........................................................................................................32

10 00

B

3.3. XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG ĐỒNG, MANGAN VÀ KẼM TRONG LÁ CÂY CHÙM NGÂY ...........................................................................................................33

A

3.4. ĐÁNH GIÁ HÀM LƯỢNG ĐỒNG, MANGAN VÀ KẼM TRONG LÁ CÂY CHÙM NGÂY ...........................................................................................................35

-H

Ó

3.4.1. Đánh giá hàm lượng đồng, mangan và kẽm trong lá cây chùm ngây tại thời điểm khảo sát .............................................................................................................35

ÁN

-L

Ý

3.4.2. Đánh giá hàm lượng cadimi, đồng, mangan, chì và kẽm trong lá cây chùm ngây so với tiêu chuẩn của Việt Nam ........................................................................36

TO

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................38 1. Kết luận..................................................................................................................38

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

PHƯƠNG PHÁP AAS ..............................................................................................28

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

2.10. CÁCH TIẾN HÀNH ĐO ĐỘ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ CỦA ME THEO

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

2.8.1. Tính sai số. .......................................................................................................25

D

IỄ N

Đ

ÀN

2. Kiến nghị ...............................................................................................................38

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................39 CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI .........................41 PHỤ LỤC .....................................................................................................................42

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

A. MỞ ĐẦU Chùm ngây (Moringa oleifera) được xem là một trong những loài cây hữu dụng bậc nhất thế giới, do toàn bộ các phần trên cây này đều có thể được dùng làm thức ăn hoặc phục vụ cho các mục đích khác nhau. Một số nguồn nghiên cứu cho biết chùm

Ơ

kháng sinh, kháng độc tố, các chất giúp ngăn ngừa và điều trị ung thư, u xơ tiền liệt

N

ngây chứa hơn 90 chất dinh dưỡng tổng hợp, các chất chống viêm nhiễm, các chất

H

tuyến, giúp ổn định huyết áp, hạ cholesterol, bảo vệ gan. Đặc biệt, lá chùm ngây còn

Y

N

chứa nhiều dưỡng chất hơn cả quả và hoa, tính theo trọng lượng. Với hàm lượng các

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

cho cơ thể, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, ngăn ngừa ung

TP

thư, bệnh thoái hóa, loãng xương, tăng lượng sữa trên phụ nữ sinh non, cải thiện đáng

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Việt Nam. Cây chùm ngây được người dân ở địa bàn thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình trồng nhiều trong những năm trở lại đây và đã trở thành nguồn thực phẩm trong các bữa ăn hằng ngày. Đồng, kẽm và mangan là một trong những nguyên tố vi lượng quan trọng trong cơ thể con người. Đồng (Cu) thúc đẩy sự hấp thu và sử dụng sắt để tạo thành hemoglobin của hồng cầu. Nếu thiếu đồng trao đổi sắt cũng sẽ bị ảnh hưởng, nên sẽ bị thiếu máu và sinh trưởng chậm. Ngoài ra, đồng còn tham gia vào việc sản xuất năng lượng, tạo melanin (sắc tố màu đen ở da), ôxy hóa acid béo. Đồng cần thiết cho

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

chuyển hóa sắt và lipid, có tác dụng bảo trì cơ tim, cần cho hoạt động của hệ thần kinh và hệ miễn dịch, góp phần bảo trì màng tế bào hồng cầu, góp phần tạo xương và biến lượng Cholesterol thành vô hại. Trong cơ thể người có khoảng từ 80mg đến 99,4 mg đồng. Hiện diện trong bắp thịt, da, tủy xương, xương, gan và não bộ. Thiếu đồng gây thiếu máu, tăng cholesterol và sự phát triển bất thường ở xương.. Thiếu đồng còn gây dung nạp kém glucose. Thiếu đồng khi mang thai có thể khiến thai chậm phát triển hoặc phát triển bất thường. Là một bệnh hiếm (1/100.000), bệnh Menkes là do đột biến gen trên nhiễm sắc thể X, khiến nồng độ đồng và ceruloplasmin trong máu thấp, trong khi niêm mạc ruột, cơ, lách và thận lại tích lũy nhiều đồng [5].

Kẽm (Zn) cần thiết cho cấu tạo thành phần hoạt động của hormon sinh dục

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

chùm ngây đang được khuyến khích trồng ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

kể chức năng phổi, giảm hơn một nửa các triệu chứng hen suyễn,…[6]. Hiện nay,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

chất dinh dưỡng cao, cây chùm ngây cung cấp khá đa dạng vitamin và khoáng chất

nam testosteron và đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp, cấu trúc, bài tiết nhiều hormon khác. Kẽm cũng đóng vai trò quan trọng đối với tuyến tiền liệt.

Việc thiếu kẽm có thể gây phì đại tuyến tiền liệt và viêm tuyến tiền liệt, cùng những thay đổi khác ở tuyến sinh dục quan trọng này. Trong cơ thể có khoảng 2 – 3g kẽm, hiện diện trong hầu hết các loại tế bào và các bộ phận của cơ thể, nhưng nhiều nhất tại gan, thận, lá lách, xương, ngọc hành, tinh hoàn, da, tóc móng. Mất đi một lượng 1

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

nhỏ kẽm có thể làm đàn ông sụt cân, giảm khả năng tình dục và có thể mắc bệnh vô sinh. Đàn ông khỏe mạnh mỗi lần xuất tinh chứa khoảng 1mg chất này. Phụ nữ có thai

Ơ

đưa đến chậm lớn, bộ phận sinh dục teo nhỏ, dễ bị các bệnh ngoài da, giảm khả năng đề kháng… Kẽm cần thiết cho thị lực, còn giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Kích thích tổng hợp protein, giúp tế bào hấp thu chất đạm để tổng hợp tế báo mới, tăng liền sẹo.

N

thiếu kẽm sẽ giảm trọng lượng trẻ sơ sinh, thậm chí có thể bị lưu thai. Thiếu chất kẽm

H

Bạch cầu cần có kẽm để chống lại nhiễm trùng và ung thư.

TP

vitamin B1 và vitamin C cần thiết cho quá trình tổng hợp protein, làm giảm lượng đường

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Sự chuyển hóa mangan bất thường có thể gây ra bệnh tiểu đường, bệnh béo phì...Tuy nhiên, nếu hàm lượng mangan vượt quá mức cho phép sẽ dẫn đến hiện tượng ngộ độc,

10 00

B

TR ẦN

gây rối loạn hoạt động thần kinh với biểu hiện rung giật kiểu Parkinson [9]. Ngoài ra, mangan còn kích thích chuyển hóa chất béo, giảm cholesterol góp phần ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Thành phố Đồng Hới là một trong những trung tâm du lịch của tỉnh Quảng Bình nói riêng và các tỉnh miền Trung nói chung. Là nơi chịu nhiều hậu quả của chiến tranh để lại, những tác hại của chất độc chiến tranh cùng với các tác động của con người như

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

sử dụng phân bón hoá học, lạm dụng thuộc bảo vệ thực vật, ... nên có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm của cây trồng.

Ngày nay, trong Y học, người ta đã khẳng định được rằng nhiều nguyên tố kim loại có vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể sống. Sự thiếu hụt hay mất cân bằng của nhiều kim loại vi lượng như Fe, Mn, Cu, Zn,... trong gan, tóc, máu, huyết thanh... là những nguyên nhân hay dấu hiệu của bệnh tật. Ở một nồng độ nhất định Cu và Mn được nhìn nhận như một nguyên tố vi lượng thiết yếu cho người và động vật [8].

Phương pháp phân tích quang phổ hấp thụ nguyên tử là một phương pháp phân tích hiện đại đã và đang được ứng dụng rộng rãi để xác định hàm lượng các nguyên tố vi lượng trong các đối tượng mẫu như: mẫu quặng, nước, thực phẩm, dược phẩm,...[2].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

đông máu và tăng lượng cholestorol, ảnh hưởng đến sự chuyển giao thông tin di truyền.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

trong máu nên tránh được bệnh tiểu đường. Nếu thiếu hụt mangan sẽ làm giảm quá trình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Mangan (Mn) là kim loại đầu tiên được Gabriel Bertrand xem như nguyên tố vi lượng cơ bản đối với sự sống. Mangan duy trì hoạt động của một số men quan trọng, tăng cường quá trình tạo xương và mô, ảnh hưởng đến sự tạo thành hoocmon tuyến yên,

Xuất phát từ các lí do trên em chọn đề tài: “Phân tích, đánh giá hàm lượng một số kim loại trong lá cây chùm ngây (Moringa oleifera) ở khu vực thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình bằng phương pháp F- AAS” làm khóa luận tốt nghiệp cho mình.

2 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

B. NỘI DUNG CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN LÝ THUYẾT

N

H

Ơ

Thống nhất Bắc Nam và đường Hồ Chí Minh, có vị trí địa lý 17o21’ vĩ độ bắc và 106o10’ kinh độ đông. Đồng Hới nằm ngay dọc bờ biển, có sông Nhật Lệ chảy giữa lòng thành phố, bờ biển với chiều dài 12km về phía Đông thành phố và hệ thống sông,

N

1.1. SƠ LƯỢC VỀ THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI Thành phố Đồng Hới, thuộc tỉnh Quảng Bình nằm trên quốc lộ 1A, Đường sắt

Y

suối, hồ, rừng nguyên sinh ở phía tây thành phố. Vị trí địa lý cụ thể: phía Đông giáp

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Tây giáp huyện Bố trạch và Quảng Ninh. Về địa hình, địa chất của Đồng Hới đa dạng bao gồm vùng gò đồi, vùng bán sơn địa, vùng đồng bằng và vùng cát ven biển. Khí

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

và gió Đông Bắc. Thổ nhưỡng của vùng có đặc điểm chung là không màu mỡ, bị phèn chua, tuy nhiên nhờ có mạng lưới sông ngòi, ao, hồ dày nên vẫn có thuận lợi trong trồng trọt và sản xuất. Thành phố đồng Hới có diện tích là 155,54 km², dân số thành phố Đồng Hới năm 2016 là 117.856 người. Thu nhập bình quân đầu người là 2,948

B

triệu đồng/người/tháng. Mật độ dân cư của thành phố là 757,72 người/km² phân bố khá đồng đều. [17]

10 00

1.2. KHÁI QUÁT VỀ CÂY CHÙM NGÂY

-L

Ý

-H

Ó

A

1.2.1. Phân loại khoa học Chùm ngây (Moringa oleifera) là loài thực vật thân gỗ phổ biến nhất trong Chi Chùm ngây (danh pháp khoa học: Moringa) thuộc họ Chùm ngây (Moringaceae).

Tên chi Moringa do từ tên Mã Lai của cây là Murinna, tên loài oleifera có nghĩa là chứa dầu. [22]

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

1.2.2. Đặc điểm thực vật Chùm ngây thuộc dạng cây thân mộc cao cỡ trung bình. Thân cây óng chuốt, không có gai. Lá kép dài 30–60 cm, hình lông chim, màu xanh mốc; lá chét dài 12– 20 mm hình trứng, mọc đối có 6-9 đôi. Hoa trắng kem, có cuống, hình dạng giống hoa đậu, mọc thành chùy ở nách lá, có lông tơ, nhiều mật. Quả dạng nang treo, dài 25– 40 cm, ngang 2 cm, có 3 cạnh, chỗ có hạt hơi gồ lên, dọc theo quả có khía rãnh. Hạt màu đen, tròn có 3 cạnh.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

mưa trung bình 1300 đến 4000mm, có chế độ gió mùa: gió Đông Nam, gió Tây Nam

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hậu ở đây đặc trưng của khí hậu Nhiệt đới, nhiệt độ trung bình năm là 24,4 0C lượng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Biển Đông, phía Nam giáp huyện Quảng Ninh, phía Bắc giáp huyện Bố Trạch, phía

1.2.3. Phân bố Cây có nguồn gốc xuất phát từ vùng Nam Á nhờ vào khả năng chịu đựng điều kiện khắc nghiệt nên vào thời điểm hiện tại này nó đã xuất hiện trên 80 quốc gia trên thế giới như Thái lan, Việt Nam, Châu Phi, Mỹ La Tinh…

3 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ở Việt Nam chùm ngây là loài duy nhất của Chi Chùm ngây được phát hiện mọc hoang từ lâu đời tại nhiều nơi như Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc v.v. Tuy vậy trước đây cây ít được chú ý, có nơi trồng

Ơ

được mang về Việt Nam, được trồng có chủ định và qua nghiên cứu người ta thấy cây có nhiều tác dụng đặc biệt nên tưởng là cây mới du nhập.

N

chỉ để làm hàng rào, và chỉ trong vài chục năm trở lại đây khi hạt cây từ nước ngoài

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

độ tuổi trưởng thành. Ở Việt Nam cây trổ hoa vào tháng 1-2. Cây ra hoa rất sớm, thường ngay trong

TR ẦN

H Ư

khả năng này không giữ được nếu hạt được lưu giữ ở điều kiện thường quá 2 tháng. Tỉ lệ nảy mầm giảm dần từ 60%, 48% và 7,5% tương ứng với thời gian lưu trữ hạt là 1, 2 và 3 tháng (kết quả thử nghiệm ở Ấn Độ).

10 00

B

Cây có thể trồng bằng hạt hoặc bằng cách giâm cành. Trồng bằng hạt là phương pháp dễ dàng nhất. Cây trồng từ hạt có sức sống cao, tuy nhiên, trong giai đoạn còn non, cây yếu nên cần được chăm sóc trong điều kiện bóng mát. Biện pháp giâm cành cũng có thể thực hiện tuy nhiên hiệu quả không bằng gieo hạt, thường tiến hành giâm

Ó

A

cành vào mùa mưa, khi điều kiện không khí đạt được độ ẩm thích hợp.

TO

ÁN

-L

Ý

-H

1.3. PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ [4, 7] Trong khoảng 10 năm trở lại đây phương pháp này đã được sử dụng để xác định các kim loại trong các mẫu quặng, đất, đá, nước khoáng, y học, sinh học, các sản phẩm nông nghiệp, rau quả, thực phẩm…có thể nói phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử đã trở thành một phương pháp tiêu chuẩn để định lượng nhiều kim loại.

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.3.1. Cơ sở lí thuyết Phép đo phổ hấp thụ nguyên tử (AAS) dựa trên cơ sở lí thuyết là sự hấp thụ năng lượng (bức xạ đơn sắc) của các nguyên tử tự do ở trạng thái hơi khi chiếu chùm tia bức

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

nhất. Quả chín, hạt giống phát tán khắp nơi theo gió và nước, hoặc được mang đi bởi những loài động vật ăn hạt. Khả năng nảy mầm của hạt còn mới là 60–90%. Tuy nhiên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

năm đầu tiên, khoảng 6 tháng sau khi trồng. Cây khoảng 12 năm tuổi là cho hạt tốt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

N

H

1.2.4. Sinh trưởng và trồng trọt Độ tuổi trưởng thành cây có thể mọc cao hàng chục mét. Một tuổi nếu không cắt ngọn cây có thể cao tới 5-6m và có đường kính 10 cm. Ba đến bốn năm tuổi là cây ở

xạ đơn sắc qua đám hơi của nguyên tố ấy trong môi trường hấp thụ.

1.3.2. Đối tượng chính và phạm vi áp dụng Đối tượng chính của phương pháp phân tích theo phổ hấp thụ nguyên tử là phân tích lượng nhỏ (lượng vết) các kim loại trong các loại mẫu khác nhau của chất hữu cơ và vô cơ. Với các trang bị và kĩ thuật hiện nay bằng phương pháp này người ta có thể định lượng được hầu hết các kim loại (khoảng 70 nguyên tố) và một số phi kim đến 4

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

giới hạn nồng độ cỡ ppm (microgram, 10-6g) bằng kĩ thuật F-AAS, đến nồng độ ppb (nanogam, 10-9g) bằng kĩ thuật ETA-AAS với sai số  15% .Với đối tượng đó, phương pháp phân tích này được sử dụng để xác định các kim loại trong các mẫu quặng, đất, đá, nước, khoáng, các mẫu của y học, sinh học, các sản phẩm nông nghiệp,

Y

N

H

Ơ

- Đây là phương pháp tiêu chuẩn để định lượng nhiều nguyên tố.

- Xác định một số phi kim như: Si, P, S, Se, Te. Các phi kim như C, Cl, O, N không xác định được bằng AAS vì các vạch phân tích của các nguyên tố này nằm

N

rau quả, thực phẩm, các nguyên tố vi lượng trong phân bón, trong thức ăn gia súc,…

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

của các tia bức xạ chiếu vào nó và nó chuyển lên trạng thái kích thích có năng lượng cao hơn trạng thái cơ bản. Đó là tính chất đặc trưng của nguyên tử ở trạng thái hơi. Quá trình đó được gọi là quá trình hấp thụ năng lượng của nguyên tử tự do ở trạng thái hơi và tạo ra phổ hấp thụ nguyên tử. Phổ sinh ra trong quá trình này được gọi là phổ hấp thụ nguyên tử.

Nếu gọi năng lượng của nguồn bức xạ điện tử đã bị nguyên tử hấp thụ là E thì ta có: = Em - E0 = hv

hay E  h

TO

E

c



https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

1.3.3. Sự xuất hiện phổ hấp thụ nguyên tử Như chúng ta đã biết, vật chất được cấu tạo bởi các nguyên tử và nguyên tử là phần tử cơ bản nhỏ nhất còn giữ được tính chất của nguyên tố hoá học. Trong điều kiện bình thường nguyên tử không thu và cũng không phát ra năng lượng dưới dạng các bức xạ. Lúc này nguyên tử tồn tại ở trạng thái cơ bản. Đó là trạng thái bền vững và nghèo năng lượng nhất. Nhưng khi nguyên tử ở trạng thái hơi tự do, nếu chúng ta chiếu một chùm tia sáng có những bước sóng (hay tần số) xác định vào đám hơi nguyên tử đó, thì các nguyên tử tự do đó sẽ hấp thụ các bức xạ có bước sóng nhất định ứng đúng với những tia bức xạ mà nó có thể phát ra được trong quá trình phát xạ của nó. Lúc này nguyên tử đã nhận năng lượng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

- Một số chất được xác định bằng phương pháp gián tiếp do các chất này không có phổ hấp thụ nguyên tử (nhờ phản ứng hóa học trung gian có tính chất định lượng như phản ứng kết tủa, tạo phức,…).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

ngoài vùng phổ của máy AAS (190-900nm).

D

IỄ N

Đ

ÀN

Trong đó: E0 và E m là năng lượng của nguyên tử ở trạng thái cơ bản và trạng

thái kích thích m; h là hằng số Planck; c là tốc độ ánh sáng trong chân không;  là độ dài sóng của bức xạ hấp thụ.

Như vậy, ứng với mỗi giá trị năng lượng Ei mà nguyên tử đã hấp thụ ta sẽ

có một vạch phổ hấp thụ với độ dài sóng  đặc trưng cho quá trình đó, nghĩa là phổ hấp thụ nguyên tử là phổ vạch.

Quá trình hấp thụ chỉ xảy ra đối với các vạch phổ nhạy, các vạch phổ đặc trưng và các vạch phổ cuối cùng của các nguyên tố.

5

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nếu kích thích nguyên tử bằng năng lượng Em ta có phổ phát xạ nguyên tử, bằng chùm tia đơn sắc ta có phổ hấp thụ nguyên tử.

Trong phép đo phổ hấp thụ nguyên tử, đám hơi nguyên tử của mẫu trong ngọn lửa hay trong cuvet graphit là môi trường hấp thụ bức xạ (hấp thụ năng lượng của tia bức

Ơ

nguyên tử đó. Do đó muốn có phổ hấp thụ nguyên tử, trước hết phải tạo ra được đám

N

xạ). Phân tử hấp thụ năng lượng của tia bức xạ hv và các nguyên tử tự do trong đám hơi

H

hơi nguyên tử tự do, sau đó chiếu vào nó một chùm tia sáng có những bước sóng nhất

Y

N

định ứng với các tia phát xạ nhạy của nguyên tố cần nghiên cứu. Khi đó các nguyên tử

D

Ó

-H

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

1.3.4. Nguyên tắc của phương pháp, thiết bị của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử Thiết bị cần có: Nguồn bức xạ điện tử đơn sắc (đèn catot rỗng) HCL (Hollow Cathode Lamp); đèn đốt hỗn hợp khí nhiên liệu và khí oxi hóa, máy tạo bức xạ điện tử đơn sắc (bằng lăng kính hay cách tử), detector quang và cấu trúc ghi phổ.

I0 Ngọn lửa

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Năng lượng nhận vào (kích thích). + hv: Photon kích thích.

- hv : Photon phát xạ.

A

E :

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00

B

Hình 1.1: Quá trình hấp thụ, phát xạ và huỳnh quang của một nguyên tử Trong đó: Eo: Mức năng lượng ở trạng thái cơ bản.

Em: Mức năng lượng ở trạng thái kích thích.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

tự do sẽ hấp thụ năng lượng của chùm tia đó và tạo ra phổ hấp thụ nguyên tử (AAS).

I

1

3

4

5

2

Hình 1.2: Sơ đồ khối của phổ kế hấp thụ nguyên tử (F-AAS) dùng ngọn lửa 6 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trong đó: 1. Nguồn bức xạ đơn sắc (HCL); 2. Đèn; 3. Máy tạo bức xạ điện tử đơn sắc; 4. Detector quang;

Ơ

Muốn thực hiện được phép đo phổ hấp thụ nguyên tử của một nguyên tố cần phải

N

5. Cấu trúc ghi phổ.

H

thực hiện các quá trình sau:

Y

N

1. Chọn các điều kiện và một loại thiết bị phù hợp để chuyển mẫu phân tích từ

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đó là quá trình hóa hơi và nguyên tử hóa mẫu.

TP

2. Chiếu chùm tia sáng bức xạ đặc trưng của nguyên tố cần phân tích qua đám

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

trường hấp thụ. Nguồn cung cấp chùm tia sáng phát xạ của nguyên tố cần phân tích được gọi là nguồn phát xạ đơn sắc hay phát xạ cộng hưởng.

3. Hệ thống máy quang phổ người ta thu toàn bộ chùm sáng, phân li và chọn vạch phổ hấp thụ nguyên tử đặc trưng của nguyên tố cần nghiên cứu để đo cường độ của nó. Cường độ đó chính là tín hiệu hấp thụ nguyên tử của vạch phổ hấp thụ nguyên tử. Trong một giới hạn nhất định của nồng độ C giá trị ảnh hưởng cường độ này phụ thuộc tuyến tính vào nồng độ C của nguyên tố trong mẫu phân tích theo phương trình : A  K  .l.C  lg

I0 I

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

Trong phép đo phổ hấp thụ nguyên tử thường dùng chủ yếu 4 loại nguồn phát tia bức xạ đơn sắc là: - Đèn catot rỗng (HCL = Hollow Cathode Lamp).

- Đèn phóng điện không điện cực (EDL = Electrodeless Discharge Lamp).

- Đèn phát phổ liên tục đã được biến điệu (D 2 – Lamp, W – Lamp).

- Các loại nguồn đơn sắc khác.

Trong các loại đèn trên, đèn HCL được dùng phổ biến nhất. Đèn HCL chỉ phát ra những tia phát xạ nhạy của nguyên tố kim loại làm catot rỗng. Các vạch phát xạ của một nguyên tố thường là các vạch cộng hưởng. Do vậy đèn catot rỗng cũng được gọi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

sáng đã bị một loại nguyên tử hấp thụ là phụ thuộc vào nồng độ của nó trong môi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

hơi nguyên tử tự do vừa điều chế được ở trên. Ở đây, phần cường độ của chùm tia

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

trạng thái ban đầu (rắn hay dung dịch) thành trạng thái hơi của các nguyên tử tự do.

là nguồn phát tia bức xạ cộng hưởng. Nó là phổ phát xạ của nguyên tố trong môi trường khí kém.

Về cấu tạo, đèn catot rỗng gồm 3 bộ phận chính: 1. Thân đèn và cửa sổ S (thủy tinh hay thạch anh, trong suốt vùng UV-VIS); 2. Các điện cực anot và catot; 3. Khí chứa trong đèn (khí trơ: He, Ar hay Ne).

7

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Anot: W, Pt; catot: ống rỗng, đường kính 3-5mm, chiều dài 5-6mm từ kim loại cần phân tích (99,9%).

Nguồn nuôi đèn: đèn được đốt nóng đỏ để phát ra chùm tia phát xạ cộng hưởng nhờ nguồn điện một chiều ổn định (thế 200-220V và I = 3-50mA).

Ơ

và anot xảy ra sự phóng điện liên tục. Do sự phóng điện đó (U = 300-350V) mà một số

N

Cơ chế làm việc của đèn HCL: Khi đèn HCL làm việc, catot được nung đỏ, giữa catot

H

phân tử khí trơ bị ion hóa. Các ion khí trơ vừa được sinh ra sẽ tấn công vào catot làm bề mặt

Y

N

catot nóng đỏ và một số nguyên tử kim loại trên bề mặt catot bị hóa hơi và nó trở thành

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

nóng đỏ, các nguyên tử kim loại này bị khích thích và phát ra phổ phát xạ của nó. Đó chính

TP

là phổ vạch của chính kim loại làm catot rỗng. Nhưng vì điều kiện đặc biệt của môi trường

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

tia đơn sắc chiếu qua môi trường hấp thụ để thực hiện phép đo phổ hấp thụ nguyên tử.

Thường dùng đèn đơn nguyên tố (phát xạ 1 nguyên tố). Ngoài ra còn dùng đèn hai nguyên tố (Cu + Mg), (Cu + Cr), (Co + Ni), (K + Na), (Cu + Pb), đèn ba nguyên tố (Cu + Pb +Zn), đèn sáu nguyên tố (Cu + Mn + Cr + Fe + Co + Ni). Tuy nhiên, những đèn đơn có độ nhạy cao nhất.

10 00

B

1.3.5. Cường độ vạch phổ Nghiên cứu sự phụ thuộc cường độ dòng ánh sáng bị hấp thụ của một nguyên tố vào nồng độ C của nguyên tố đó trong mẫu phân tích, người ta thấy rằng trong phổ hấp

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

thụ nguyên tử vùng nồng độ C nhỏ, mối quan hệ giữa cường độ của tia sáng bị hấp thụ và nồng độ của nguyên tố đó trong đám hơi tuân theo định luật Lambert- Beer, nghĩa là nếu chiếu một chùm sáng cường độ ban đầu là Io qua đám hơi nguyên tử tự do của nguyên tố phân tích nồng độ là N và bề dày L (cm), cường độ chùm sáng đi ra khỏi đám hơi là I, thì chúng ta có: A = lg

I0 = KaNL I

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

thôi. Đó chính là sự phát xạ của kim loại trong môi trường khí kém. Chùm tia phát xạ này là

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

khí trơ có áp suất rất thấp, nên phổ phát xạ đó chỉ bao gồm các vạch nhạy của kim loại mà

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

những kim loại tự do. Khi đó dưới tác dụng của nhiệt độ trong đèn HCL đang được đốt

D

IỄ N

Đ

ÀN

Trong đó Ka là hệ số hấp thụ nguyên tử đặc trưng cho từng bước sóng của ánh sáng bị hấp thụ và bản chất của nguyên tử. Độ hấp thụ quang A phụ thuộc vào nồng độ nguyên tử N và vào bề dày L của lớp hấp thụ. Trong máy đo phổ hấp thụ, L cố định nên A chỉ còn phụ thuộc N trong môi trường hấp thụ.

Tức là: A = KN Trong đó K là hệ số thực nghiệm, phụ thuộc vào: Ka, bề dày lớp hấp thụ và vào nhiệt độ của môi trường hấp thụ.

8 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Giữa N và nồng độ C của nguyên tố trong mẫu có mối quan hệ với nhau rất phức tạp, nó phụ thuộc vào các điều kiện nguyên tử hoá mẫu, thành phần vật lí, hoá học của

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

s là hiệu suất nguyên tử hoá. nRo là số phần tử khí ở nhiệt độ ban đầu, To( K).

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

C là nồng độ của nguyên tố phân tích có trong dung dịch mẫu.

Nhiều kết quả thực nghiệm chỉ ra rằng, trong một giới hạn nhất định của nồng độ C, mối quan hệ giữa N và C được biểu thị bằng biểu thức: N= KiCb Trong đó Ki là hằng số thực nghiệm, nó phụ thuộc vào tất cả các điều kiện hoá hơi và nguyên tử hoá mẫu, b được gọi là hằng số bản chất, nó phụ thuộc vào nguyên tố và bước sóng của dòng sáng, b ≤ 1; b=1 khi nồng độ C nhỏ và ứng với mỗi vạch phổ của mỗi nguyên tố phân tích ta luôn luôn tìm được một giá trị Cx = Co để b ban đầu nhỏ hơn 1, nghĩa là ứng với:

A

+ Vùng nồng độ Cx < Co thì b=1: Cường độ vạch phổ và nồng độ Cx là tuyến tính.

Ý

-H

Ó

+ Vùng nồng độ Cx > Co thì 0 <b<1: Như vậy trong vùng này mối quan hệ giữa cường độ vạch phổ và nồng độ Cx là không tuyến tính nữa.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L



https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Q là tốc độ của dòng khí mang mẫu vào buồng aerosol hoá (lít/phút).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

nT là số phân tử khí ở nhiệt độ T (K) của ngọn lửa nguyên tử hoá.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Đây là công thức tổng quát tính giá trị N trong ngọn lửa nguyên tử hoá mẫu theo Winefordner và Vicker. Trong đó : F là tốc độ dẫn mẫu vào hệ thống nguyên tử hoá (ml/phút).

W là hiệu suất aerosol hóa mẫu.

N

mẫu phân tích và được tính theo biểu thức sau: F .W.s.n Ro 21 b N = 3.10 Q.T .nT C

 

Hình 1.3: Mối quan hệ giữa cường độ vạch phổ A và nồng độ Cx AB: vùng tuyến tính (b=1), BC: vùng không tuyến tính (b <1) 9 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.6. Cấu trúc vạch phổ Độ rộng của vạch phổ hấp thụ được xác định bởi nhiều yếu tố và nó là tổng của nhiều độ rộng riêng phần của các yếu tố khác nhau. Độ rộng toàn phần của vạch phổ hấp thụ:

N

H

Ơ

Hn: độ rộng tự nhiên Hd: độ rộng kép HL: độ rộng Lorenz

Y U

Hc: độ rộng của cấu trúc tinh vi

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

1 2t m

H n=

10 00

B

TR ẦN

Trong đó tm là thời gian của nguyên tử ở trạng thái kích thích m. Đa số các trường hợp độ rộng tự nhiên của vạch phổ hấp thụ không vượt quá 1.10 - 3 cm - 1. * Độ rộng kép Hd: Độ rộng này được quyết định bởi sự chuyển động nhiệt của nguyên tử tự do trong môi trường hấp thụ theo hướng cùng chiều hay ngược chiều với chuyển động của phôton trong môi trường đó. Vì thế nó phụ thuộc nhiều vào nhiệt độ

Ó

A

của môi trường hấp thụ. Một cách gần đúng độ rộng kép được tính theo công thức:

-H

H d = 1,76.10 5  0

T M

Ý

Trong đó: T là nhiệt độ của môi trường hấp thụ (K), M là nguyên tử lượng của

-L

nguyên tố hấp thụ bức xạ và  0 là tần số trung tâm của vạch phổ hấp thụ.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Độ rộng này của hầu hết các vạch phổ hấp thụ nguyên tử thường nằm trong khoảng từ n.10-3 cm-1 đến n.10-1 cm-1. * Độ rộng Lorenz HL: Độ rộng này được quyết định bởi sự tương tác của các phần tử khí có trong môi trường hấp thụ với sự chuyển mức năng lượng của nguyên tử hấp thụ bức xạ ở trong môi trường hấp thụ đó.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

và được tính theo công thức:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

* Độ rộng tự nhiên Hn: Độ rộng này được quyết định bởi hiệu số của bước chuyển giữa hai mức năng lượng của nguyên tử ở trạng thái cơ bản và trạng thái kích thích. Độ rộng này phụ thuộc vào thời gian lưu của nguyên tử ở trạng thái kích thích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Trong đó:

N

Ht = Hn + Hd + HL +Hc

Độ rộng Lorenz được tính theo công thức: H L = 12,04.1023.P.  2

2 1 1 (  ) RT A M

Trong đó P là áp lực khí và M là phân tử lượng của khí đó trong môi trường hấp thụ. * Độ rộng của cấu trúc tinh vi Hc: Khi đám hơi nguyên tử hấp thụ năng lượng được đặt trong một từ trường hay trong một điện trường thì yếu tố này thể hiện rõ.

10 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Công thức trên là công thức tổng quát đầy đủ cho độ rộng của vạch phổ hấp thụ nguyên tử. Nhưng trong thực tế của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử khi không có tác dụng của từ trường ngoài và với các máy quang phổ có độ tán sắc nhỏ hơn 2 Ao/ mm, thì lí thuyết và thực nghiệm chỉ ra rằng: độ rộng chung của một vạch hấp thụ chỉ do ba thành phần đầu

Y

N

H

Ơ

Điều này hoàn toàn đúng đối với các vạch phổ cộng hưởng trong điều kiện môi trường hấp thụ có nhiệt độ từ 1600-3500oC và áp suất 1atm.

Phương pháp nguyên tử hóa mẫu không ngọn lửa có độ nhạy rất cao.

N

(chiếm 95%) của biểu thức quyết định, nghĩa là: Ht = Hn + Hd + HL

10 00

B

TR ẦN

b) Nhược điểm Phải có một hệ thống máy đắt tiền. Vì có độ nhạy cao nên sự nhiễm bẩn có thể ảnh hưởng đến kết quả phân tích hàm lượng vết. Vì thế môi trường trong phòng thí nghiệm phải không có bụi, các dụng cụ phải sạch, có độ chính xác tiêu chuẩn và hoá chất phải có độ tinh khiết cao.

-H

Ó

A

Phương pháp chỉ cho biết thành phần nguyên tố mà không cho biết trạng thái liên kết trong mẫu. Vì thế đây chỉ là phương pháp phân tích nguyên tố.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

1.3.8. Các kĩ thuật nguyên tử hoá mẫu Nguyên tử hoá mẫu phân tích là một công việc hết sức quan trọng của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử, bởi vì chỉ có các nguyên tử tự do ở trạng thái hơi mới cho phổ hấp thụ nguyên tử, nghĩa là số nguyên tử tự do trong trạng thái hơi là yếu tố quyết định cường độ vạch phổ hấp thụ và quá trình nguyên tử hoá mẫu thực hiện tốt hay không tốt đều có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phân tích một nguyên tố. Mục đích của quá trình này là tạo ra được đám hơi các nguyên tử tự do từ mẫu phân tích với hiệu suất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

xác định trước khi phân tích.

Có thể xác định đồng thời hay liên tiếp nhiều nguyên tố trong một mẫu. Các kết quả phân tích ổn định, sai số nhỏ (  15%).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

lĩnh vực để xác định vết các kim loại, đặc biệt trong phân tích các nguyên tố vi lượng.

Do có độ nhạy cao nên trong nhiều trường hợp không cần làm giàu nguyên tố

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

1.3.7. Ưu và nhược điểm của phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử a) Ưu điểm Phép đo có độ nhạy và độ chọn lọc cao nên được sử dụng rộng rãi trong nhiều

cao và ổn định để phép đo đạt kết quả chính xác và có độ lặp lại cao. Đáp ứng mục đích đó ngày nay người thường dùng hai kĩ thuật đó là kĩ thuật hoá mẫu trong ngọn lửa đèn khí (F-AAS) và kĩ thuật hoá mẫu không ngọn lửa (ETA -AAS). a) Kĩ thuật nguyên tử hoá mẫu bằng ngọn lửa Theo kĩ thuật này người ta dùng năng lượng nhiệt của ngọn lửa đèn khí để hoá hơi và nguyên tử hoá mẫu phân tích. Vì thế mọi quá trình xảy ra phụ thuộc vào các đặc 11

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

trưng và tính chất của ngọn lửa đèn khí, nhưng chủ yếu là nhiệt độ của ngọn lửa. Đó là yếu tố quyết định hiệu suất nguyên tử hoá mẫu phân tích và mọi yếu tố ảnh hưởng đến nhiệt độ của ngọn lửa đèn khí đều ảnh hưởng đến kết quả của phương pháp phân tích.

H

Ơ

dịch. Sau đó dẫn dung dịch mẫu vào ngọn đèn khí để nguyên tử hoá mẫu. Quá trình nguyên tử hoá mẫu trong ngọn lửa xảy ra theo hai bước kế tiếp nhau.

Bước 1: Phun dung dịch mẫu thành thể các hạt nhỏ sương mù cùng với khí mang và

N

Nguyên tử hoá mẫu bằng đèn khí, trước hết ta chuẩn bị mẫu ở trạng thái dung

TP

trong hai khí để đốt, thường là không khí, oxi hay N2O. Tác dụng nhiệt của ngọn lửa

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

nguyên tử hoá các hạt mẫu khô đó. Quá trình này xảy ra theo hai cơ chế chính sau: Nếu năng lượng (nhiệt độ) hoá hơi (Ehh) của các hợp phần có trong mẫu nhỏ hơn

TR ẦN

năng lượng nguyên tử hoá (En) của nó thì xảy ra theo cơ chế 1.

Cơ chế 1: MexRy (r) → MexRy (k) → xMe (k) + yR(k)

10 00

B

Me (k) + h → phổ AAS Nói chung các muối halogen (trừ F), muối axetat, một số muối nitrat, một số muối sunphat của kim loại thường xảy ra theo cơ chế này. Cơ chế này cho phép đo AAS có độ nhạy cao và ổn định.

MexRy (r) →

Ó

Cơ chế 2 :

A

Ngược lại (Ehh >En) thì sẽ xảy ra theo cơ chế 2. xMe (r)

+ yR(k)→ x Me (k)

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Me (k) + h → phổ AAS Các loại hợp chất muối của kim loại với sunphat, photphat, silicat, flo thường theo cơ chế 2. Cơ chế này không ổn định nên phép đo AAS kém ổn định. Vì thế người ta thường thêm vào mẫu các muối halogen hay axetat của kim loại kiềm làm nền để hướng các quá trình xảy ra theo cơ chế 1 ưu việt và có lợi hơn.

D

IỄ N

Đ

ÀN

b) Kĩ thuật nguyên tử hoá mẫu không ngọn lửa Ra đời sau kĩ thuật nguyên tử hoá trong ngọn lửa, nhưng kĩ thuật này được phát triển rất nhanh và hiện nay đang được ứng dụng rất phổ biến vì kĩ thuật này cung cấp cho phép

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

đó mẫu còn lại là các hạt rắn rất nhỏ trong ngọn lửa. Tiếp đó là quá trình hoá hơi và

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

trước hết làm bay hơi dung môi dùng để hoà tan mẫu và các chất hữu cơ (nếu có). Lúc

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

khí cháy, đó là các sol khí (aerosol), quá trình này gọi là aerosol hoá. Tốc độ dẫn dung dịch, dẫn khí và kĩ thuật của quá trình này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phân tích.

Bước 2: Dẫn hỗn hợp aerosol vào đèn đốt để nguyên tử hoá. Khí mang là một

đo AAS có độ nhạy rất cao mức ng - ppb, có khi gấp hàng trăm đến hàng nghìn lần phép đo trong ngọn lửa. Do đó khi phân tích lượng vết các kim loại trong nhiều trường hợp không cần thiết phải làm giàu các nguyên tố cần phân tích. Đặc biệt là khi xác định các nguyên tố vi lượng trong các loại mẫu của y học, sinh học, dược phẩm, thực phẩm, nước giải khát…

Tuy có độ nhạy cao nhưng trong một số trường hợp độ ổn định của phép đo không ngọn lửa kém phép đo trong ngọn lửa do ảnh hưởng của phổ nền. Để khắc phục 12

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

vấn đề trên người ta lắp thêm hệ thống bổ chính nền vào máy đo phổ hấp thụ. Đặc điểm nữa của phép đo không ngọn lửa là cần lượng mẫu tương đối nhỏ từ 20-50  L .

H

N

cuvet graphit là yếu tố chính quyết định mọi sự diễn biến của quá trình hoá mẫu.

Ơ

Quá trình nguyên tử hoá xảy ra theo ba giai đoạn kế tiếp nhau: sấy khô, tro hoá luyện mẫu, nguyên tử hoá để đo phổ hấp thụ và cuối cùng là làm sạch cuvet. Nhiệt độ trong

N

Về nguyên tắc là quá trình nguyên tử hoá xảy ra tức khắc trong thời gian rất ngắn nhờ năng lượng của dòng điện công suất lớn 200 ÷ 500A và trong môi trường khí trơ.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

định. Nhiệt độ tro hoá: 400-1500oC, thời gian 20-30 giây. + Nguyên tử hoá: Giai đoạn này được thực hiện sau giai đoạn sấy và tro hoá song

10 00

B

TR ẦN

lại bị ảnh hưởng bởi hai giai đoạn trên, thời gian thực hiện giai đoạn này ngắn, thường vào khoảng 3 ÷ 6 giây, tốc độ tăng nhiệt rất lớn.

Nhiệt độ sấy, tro hoá và nguyên tử hoá của mỗi nguyên tố rất khác nhau. Mỗi nguyên tố cần một nhiệt độ sấy, tro hoá và nguyên tử hoá giới hạn của nó.

Thường dùng các phương pháp không dùng ngọn lửa sau: dùng lò graphit, dùng hồ quang điện, dùng tia lửa điện và dùng plasma tần số vô tuyến (cao tần).

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

1.3.9. Một số ảnh hưởng và các biện pháp khắc phục trong phép đo AAS Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phân tích trong phép đo phổ hấp thụ nguyên tử là rất đa dạng và phức tạp, có khi xuất hiện và cũng có khi không xuất hiện, có ảnh hưởng hay không có là tuỳ thuộc vào thành phần của mẫu phân tích và chất nền của nó. Các yếu tố ảnh hưởng có thể có và các biện pháp loại trừ trong phép đo này là:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

* Các yếu tố về phổ ảnh hưởng đến phép đo AAS - Sự hấp thụ nền: Vạch phổ được chọn để đo nằm trong vùng khả kiến thì yếu tố này thể hiện rõ ràng. Còn trong vùng tử ngoại thì ảnh hưởng này ít xuất hiện. Để loại trừ phổ nền ngày nay người ta lắp thêm vào máy quang phổ hấp thụ nguyên tử hệ thống bổ chính. Trong hệ thống này người ta dùng đèn W ( W- habit lamp) cho vùng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

cơ và mùn có trong mẫu sau khi đã sấy khô, đồng thời cũng là để nung luyện mẫu ở một nhiệt độ thuận lợi cho giai đoạn nguyên tử hoá tiếp theo đạt hiệu suất cao và ổn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

+ Tro hoá luyện mẫu: Mục đích chính là để đốt cháy (tro hoá) các hợp chất hữu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

+ Sấy khô mẫu: Giai đoạn này rất cần thiết nhằm đảm bảo cho dung môi hoà tan mẫu bay hơi nhẹ nhàng và hoàn toàn, nhưng không làm mất mẫu do bị bắn, nhiệt độ sấy: 80-150 oC, thời gian sấy 20-30 giây.

khả kiến.

- Sự chen lấn của vạch phổ: Yếu tố này thường thấy khi các nguyên tố thứ ba ở trong mẫu phân tích có nồng độ lớn và đó là nguyên tố cơ sở của mẫu. Để loại trừ sự chen lấn của các vạch phổ của các nguyên tố khác cần phải nghiên cứu và chọn những vạch phân tích phù hợp. Nếu bằng cách này mà không loại trừ được ảnh hưởng này thì 13

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

bắt buộc phải tách bỏ bớt nguyên tố có vạch phổ chen lấn ra khỏi mẫu phân tích trong một chừng mực nhất định, để các vạch chen lấn không xuất hiện nữa.

Al – 308,315

V - 308,211

800

Cu – 324,754

Eu - 324,753

254

Fe – 271,903

Pt – 271,904

54

Mn – 403,307

Ga – 403,298

25

Zn – 213,856

Fe – 213,850

Ơ

Nồng độ xuất hiện sự xen lấn (ppm)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

thụ giả. Để loại trừ sự hấp thụ này cần chọn đúng chiều cao của đèn nguyên tử hoá mẫu và chọn thành phần hỗn hợp không khí cháy phù hợp.

10 00

B

TR ẦN

*Nhóm các yếu tố vật lý ảnh hưởng đến phép đo AAS - Độ nhớt và sức căng bề mặt của dung dịch mẫu: Để loại trừ ảnh hưởng này chúng ta có thể dùng các biện pháp sau; đo và xác định theo phương pháp thêm chuẩn; pha loãng mẫu bằng một dung môi hay một nền phù hợp; thêm vào mẫu chuẩn một chất đệm có nồng độ đủ lớn; dùng bơm để đẩy mẫu với một tốc độ xác định mà chúng ta mong muốn.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

- Hiệu ứng lưu lại: Khi nguyên tử hoá mẫu để đo cường độ vạch phổ, thì một lượng nhỏ của nguyên tố phân tích không bị nguyên tử hoá, chúng được lưu lại trên bề mặt cuvet và cứ thế tích tụ lại qua một số lần nguyên tử hoá mẫu. Nhưng đến một lần nào đó thì nó lại bị nguyên tử hoá theo và do đó tạo ra số nguyên tử tự do của nguyên tố phân tích tăng đột ngột không theo nồng độ của nó trong mẫu. Cách khắc phục là: Làm sạch cuvet sau mỗi lần nguyên tử hoá mẫu, để làm bay hơi hết các chất còn lại trong cuvet.

- Sự ion hoá: Để loại trừ sự ion hoá của một nguyên tố phân tích có thể sử dụng các biện pháp sau: Chọn các điều kiện nguyên tử hoá có nhiệt độ thấp, mà trong điều kiện đó nguyên tố phân tích hầu như không bị ion hoá; thêm vào mẫu phân tích một

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

- Sự hấp thụ của các hạt rắn: Các hạt này hoặc hấp thụ hoặc chắn đường đi của chùm sáng từ đèn HCL chiếu vào môi trường hấp thụ. Yếu tố này được gọi là sự hấp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

200

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

N

H

Vạch chen lấn

N

Nguyên tố có vạch chen lấn

Nguyên tố và vạch phân tích (nm)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 1.1. Sự xen lẫn và sự trùng vạch của các nguyên tố

chất đệm cho sự ion hoá. Đó là các muối halogen của các kim loại kiềm có thế ion hoá thấp hơn thế ion hoá của nguyên tố phân tích với một nồng độ lớn phù hợp.

- Sự kích thích phổ phát xạ: Yếu tố này xuất hiện thường làm giảm nồng độ của các nguyên tử trung hoà có khả năng hấp thụ bức xạ trong môi trường hấp thụ. Vì vậy: Chọn nhiệt độ nguyên tử hoá mẫu thấp phù hợp mà tại nhiệt độ đó sự kích thích phổ phát xạ là không đáng kể hoặc không xảy ra đối với nguyên tố phân tích; thêm vào 14

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

mẫu các chất đệm để hạn chế sự phát xạ của nguyên tố phân tích. Đó chính là các muối halogen của các kim loại kiềm, có thể kích thích phổ phát xạ thấp hơn thế kích thích phổ phát xạ của nguyên tố phân tích.

TP

và cũng có thể không gây ảnh hưởng gì đến cường độ vạch phổ của nguyên tố phân

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

máy đo thích hợp và thêm vào mẫu phân tích những chất phụ gia phù hợp.

- Ảnh hưởng của các anion: Nói chung các anion của các loại axit dễ bay hơi

TR ẦN

thường làm giảm ít đến cường độ vạch phổ. Cần giữ cho nồng độ của các anion trong mẫu phân tích và mẫu chuẩn là như nhau và ở một giá trị nhất định không đổi. Mặt

10 00

B

khác không nên chọn axit H2SO4 làm môi trường của mẫu cho phép đo AAS mà chỉ nên dùng axit HCl hay HNO3.

- Thành phần nền của mẫu: Yếu tố ảnh hưởng này người ta quen gọi là matrix effect. Nhưng không phải lúc nào cũng xuất hiện mà thường chỉ thấy trong một số

A

trường hợp nhất định. Thông thường đó là các mẫu có chứa các nguyên tố nền ở dưới

-L

Ý

-H

Ó

dạng các hợp chất bền nhiệt, khó bay hơi và khó nguyên tử hoá.

- Ảnh hưởng của dung môi hữu cơ: Sự có mặt của dung môi hữu cơ thường làm tăng cường độ của vạch phổ hấp thụ nguyên tử của nhiều nguyên tố lên nhiều lần. Đây là một phương pháp để tăng độ nhạy của phương pháp phân tích này.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

1.4. MÁY QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ (AAS: Atomic absorption spectrometer) - Nguồn phát tia bức xạ cộng hưởng của nguyên tố cần phân tích: Thường là đèn catot rỗng HCL (Hollow Cathode Lamp) hoặc đèn phóng điện không cực EDL (Electronic Discharge Lamp).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

loại các nguyên tố ảnh hưởng ra khỏi dung dịch mẫu phân tích, chọn các thông số của

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

tích. Để loại trừ ảnh hưởng của các cation nên chọn điều kiện xử lý mẫu phù hợp để

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

- Nồng độ axit và loại axit trong dung dịch mẫu: Các axit càng khó bay hơi thường làm giảm nhiều đến cường độ vạch phổ. Các axit dễ bay hơi gây ảnh hưởng nhỏ. Chính vì thế trong thực tế phân tích của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử người ta thường dùng môi trường là axit HCl hay HNO3 1% hay 2%.

- Ảnh hưởng của các cation: Các cation có thể làm tăng, cũng có thể làm giảm

N

* Nhóm các yếu tố hoá học ảnh hưởng đến phép đo AAS Các ảnh hưởng hoá học có thể được sắp xếp theo các loại sau đây:

- Hệ thống nguyên tử hóa mẫu phân tích, có hai loại kỹ thuật nguyên tử hóa mẫu: + Kỹ thuật nguyên tử hóa bằng ngọn lửa, sử dụng khí C2H2 và không khí nén hoặc oxit nitơ (N2O), gọi là Flame AAS. + Kỹ thuật nguyên tử hóa không ngọn lửa, sử dụng lò đốt điện, gọi là ETA-AAS (Electro -Thermal-Atomization AAS).

15

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Bộ đơn sắc có nhiệm vụ thu nhận, phân ly và ghi tính hiệu bức xạ đặc trưng sau khi được hấp thu.

TR ẦN

5. Máy tính điều khiển.

Máy AAS có thể phân tích các chỉ tiêu trong mẫu có nồng độ từ ppb - ppm. Mẫu phải được vô cơ hóa thành dung dịch rồi phun vào hệ thống nguyên tử hóa mẫu của máy AAS. Khi cần phân tích nguyên tố nào thì ta gắn đèn cathode rỗng của nguyên tố

10 00

B

đó. Một dãy dung dịch chuẩn của nguyên tố cần đo đã biết chính xác nồng độ được đo song song. Từ các số liệu đo được ta sẽ tính được nồng độ của nguyên tố cần đo có

A

trong dung dịch mẫu đem phân tích.



Ó

-H

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO



Ý



-L



ÁN



Ưu điểm của máy AAS : Độ chính xác của máy AAS cao. Độ lặp lại rất tốt. Độ nhạy: rất nhạy, đo dược hàm lượng tới ppb (microgam/ kg).

Chi phí đầu tư thấp so với máy ICP-OES. Phân tích được rất nhiều nguyên tố và thời gian phân tích nhanh.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

3. Hệ thống phân li quang học và ghi nhận tín hiệu.

4. Bộ phận khuyếch đại và hiển thị kết quả đo.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

2. Hệ thống nguyên tử hoá mẫu.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1. Nguồn phát tia bức xạ đơn sắc.

Đ ẠO

TP

Hình 1.4: Sơ đồ cấu tạo máy đo phổ hấp thụ nguyên tử

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

H

Ơ

N

- Hệ điện tử/ máy tính để điều khiển và xử lý số liệu.

16 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

I0 I

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

A     .l.C  lg

TR ẦN

Trong đó: A là độ hấp thụ.

I0, I là cường độ bức xạ trước và sau khi bị các nguyên tử hấp thụ tại bước sóng  .

10 00

B

 là hệ số hấp thu nguyên tử tùy thuộc vào từng nguyên tố tại bước sóng  .

l là độ dày lớp hơi nguyên tử.

N là nồng độ nguyên tử chất phân tích trong lớp hơi.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

Việc xác định định lượng được thực hiện theo các phương pháp sau: - Phương pháp đồ thị chuẩn (đường chuẩn).

- Phương pháp thêm tiêu chuẩn.

- Phương pháp đồ thị không đổi.

- Phương pháp dùng một mẫu chuẩn.

Các kiểu phương pháp phân tích theo AAS. - Phương pháp phân tích trực tiếp cho chất có phổ hấp thụ nguyên tử.

- Các phương pháp phân tích gián tiếp cho chất không có phổ AAS.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Bouguer-Lambert-Beer:

G

Đ ẠO

1.5. PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG BẰNG AAS [4, 7] Việc xác định định lượng theo AAS dựa trên phương trình của định luật

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Hình 1.5: Hệ thống máy hấp thụ nguyên tử AAS của hãng Analytik Jena (Đức).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

17 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ THỰC NGHIỆM

N

H

Ơ

Cốc thủy tinh chịu nhiệt, thể tích 100 ml, 250 ml, 1000 ml; Bình định mức thủy tinh, thể tích 25 ml, 50 ml, 100 ml, 1000 ml.

- Thiết bị quang phổ hấp thụ nguyên tử Zeenit 700P của hãng Analytik Jena

N

2.1. THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ - Dụng cụ thủy tinh: Các ống nghiệm thủy tinh chịu nhiệt 30 ml có nắp xoáy;

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

G

HNO3, HCl và MgNO2 đặc, nước cất hai lần.

10 00

B

TR ẦN

2.3.1. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu: Một số hộ trồng cây chùm ngây thuộc khu vực thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.

- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 10 năm 2017 đến tháng 03 năm 2018 (trong đó tháng đầu tiên là nghiên cứu tài liệu; 3 tháng tiếp theo là lấy mẫu lá cây chum ngây và tiến hành phân tích, đánh giá; tháng cuối cùng là viết bài).

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

2.3.2. Chuẩn bị mẫu Mẫu lá cây chùm ngây được lấy theo phương pháp tổ hợp, ở 4 khu vực trồng trên 4 vùng đất đặc trưng khác nhau theo thứ tự là: xã Lộc Ninh trồng trên đất thịt, Phường Bắc Nghĩa trồng trên đất sỏi-đồi; Phường Bắc Lý trồng trên đất đỏ và xã Quang Phú trồng trên đất cát pha và thuộc thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình vào 2 đợt (đợt 1: 12/11/2017, đợt 2: 27/1/2018), mỗi đợt gồm 4 mẫu.

Mẫu lá cây chùm ngây được chuyển về phòng thí nghiệm sau khi lấy mẫu và được xử lý sơ bộ trước khi tiến hành phân tích: Rửa lại lá bằng nước cất một vài lần, để ráo nước, cân khối lá tươi; sau đó cắt nhỏ bằng dao inox, xay mịn, cho vào lọ PE,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

chuẩn gốc đồng, kẽm và mangan (1000 ± 2 ppm) chuyên dùng cho phép đo AAS, axit

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

2.2. HÓA CHẤT - Các hóa chất sử dụng có độ tinh khiết PA của Merck của Đức: Dung dịch

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

- Cân phân tích, bếp điện, máy xay, lò vi sóng, tủ sấy.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

(Đức) tích hợp ba kỹ thuật ngọn lửa; Các pipette Eppendorf và đầu hút.

dán nhãn, bảo quản nơi khô, thoáng nếu chưa tiến hành phân tích ngay [9]. Các mẫu lá cây chùm ngây được ký hiệu C ij, trong đó: i = 1  n (thứ tự đợt lấy mẫu), j = 1  m (vị trí lấy mẫu). Lấy mẫu phân tích là khâu quan trọng quyết định độ chính xác của kết quả phân tích. Quá trình lấy mẫu phải đảm bảo đủ các yếu tố của QA/QC trước lúc (chuẩn bị), trong lúc lấy mẫu và sau khi đã lấy xong mẫu cũng như vận chuyển và bảo quản chúng. Đó là cả một quá trình mà mọi người đều phải thực hiện đúng các quy 18

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

trình lấy mẫu, có như thế mới có được mẫu để phân tích cho ra kết quả phản ánh đúng thực tế của đối tượng cần nghiên cứu, phân tích.

Ơ

thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình. Các xã, phường này phân bố từ phía đông cho đến phía tây nam của thành phố, đặc trưng cho nhiều địa hình, địa chất của thành phố. Đồng thời việc lấy mẫu được chia làm hai đợt có thời gian lấy mẫu cách nhau khoảng

N

Xã Quang Phú, xã Lộc Ninh, phường Bắc Lý và Phường Bắc Nghĩa thuộc

H

hai tháng nhằm khảo sát, đánh giá sự thay đổi hàm lượng của các kim loại Cu và Mn

Điều kiện thời tiết

Số lượng mẫu

H Ư

N

Thời gian

Đợt 1

4

trời khô ráo.

B

12 tháng 11 năm 2017

TR ẦN

Buổi sáng, từ 8hTrời ấm, nhiệt độ không khí 10h30’, chủ nhật, ngày khoảng 250C, thời điểm lấy mẫu

Trời không mưa, nhiệt độ không khí khoảng 230C, thời điểm lấy

10 00

Buổi sáng, từ 8h10h30’, thứ 7, ngày 27

Đợt 2

mẫu trời mát mẻ.

-H

Ó

A

tháng 01 năm 2018

4

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

2.3.3. Ghi chép lập hồ sơ mẫu khi lấy Khi lấy mẫu, mỗi mẫu phải có ghi chép lập hồ sơ đầy đủ. Hồ sơ lấy mẫu lá chùm ngây tại thành phố Đồng Hới được thể hiện cụ thể ở bảng sau: Bảng 2.2. Thông tin về các mẫu chùm ngây thu được thuộc thành phố Đồng Hới Số lượng cây chùm ngây lấy mẫu

TT

Ký hiệu mẫu

Địa điểm lấy mẫu cây chùm ngây

1

CN1

Xã Lộc Ninh

3

2

CN2

Phường Bắc Nghĩa

2

3

CN3

Phường Bắc Lý

3

4

CN4

Xã Quang Phú

5

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đợt lấy mẫu

G

Bảng 2.1. Thời gian lấy mẫu lá cây chùm ngây tại thành phố Đồng Hới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

- Thời gian lấy mẫu:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

BYT của bộ trưởng Bộ Y tế [15].

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

theo địa điểm và thời gian.

Cách lấy mẫu: việc lấy mẫu được thực hiện theo quy định giới hạn tối đa ô nhiễm sinh học và hoá học trong thực phẩm, cụ thể: Theo quyết định số 46/ 2007/QĐ-

Sau khi lấy mẫu cây chùm ngây cho vào túi nilon, dán ký hiệu mẫu lên túi và đưa về phòng thí nghiệm hóa học Trường đại học Quảng Bình để tiến hành phân tích.

19 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.4. Xử lý sơ bộ, quản lý và bảo quản mẫu phân tích [2, 6, 9, 10] Việc xử lý sơ bộ, quản lý và bảo quản mẫu là một khâu kế tiếp của công việc lấy mẫu phân tích. Lấy mẫu tốt nhưng bảo quản không tốt thì sẽ làm hỏng mẫu phân tích.

Nhiều loại mẫu khi tách ra khỏi môi trường thực tế, các chất trong mẫu có thể bị thay

Ơ

- Giữ và bảo toàn được chất phân tích không bị mất do các hiện tượng: sự tương

N

đổi, bị mất hay bị phân hủy… Vì thế cần phải xử lý mẫu sơ bộ nhằm:

H

tác hóa học, tự phân hủy của chất; sự thủy phân của các chất; sự sa lắng của chất và sự

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

mẫu, các mẫu nước được đưa về phòng thí nghiệm hóa học trường Đại học Quảng Bình và tiến hành xử lý sơ bộ trước khi tiến hành phân tích cụ thể rửa sạch mẫu lá cây chùm ngây và tráng bằng nước cất, sau đó để ráo. Mẫu được xay nhuyễn, dùng pipet lấy 1ml dung dịch axit HNO3 đặc cho vào mỗi mẫu và trộn đều bằng đũa thủy tinh sạch (dụng cụ đã được rửa sạch và tráng bằng axit HNO3 đặc). Sau khi xử lí sơ bộ, cho mẫu xếp gọn vào tủ lạnh sâu nếu chưa tiến hành phân tích ngay bằng phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử (mẫu lá cây chùm ngây không được để quá 24 giờ).

Lưu ý: Các khâu lấy mẫu, xử lý sơ bộ, quản lí và bảo quản mẫu phải đảm bảo tiêu

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

chuẩn QA (quality assurance - đảm bảo chất lượng) và QC (quality control - kiểm soát chất lượng) được trình bày ở hình 2.1.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nam. Lấy mẫu. Hướng dẫn bảo quản và xử lý mẫu. Ngay sau khi thu thập đủ số lượng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Việc bảo quản mẫu được thực hiện dựa theo các quy định trong tiêu chuẩn Việt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

- Phục vụ cho bảo quản được dễ dàng và an toàn sau khi lấy.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Bảo quản không làm thay đổi thành phần mẫu và chất phân tích.

.Q

- Phục vụ cho di chuyển dễ dàng và không hư hỏng mẫu.

U

Y

N

hấp phụ vào dụng cụ chứa mẫu.

20 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Xác định mục tiêu lấy mẫu

N

Lập chương trình lấy mẫu

Nhận xét và đánh giá

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Số liệu phân tích Xử lý số liệu Báo cáo kết quả phân tích

-L

Hình 2.1: Sơ đồ chung về QA/QC trong lấy mẫu và phân tích

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

2.4. TIẾN HÀNH THỰC NGHIỆM Nghiên cứu tập trung vào sử dụng phương pháp F-AAS để phân tích đồng, kẽm và mangan trên thiết bị quang phổ hấp thụ nguyên tử. Sử dụng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử F-AAS: phân tích đồng, kẽm và mangan với dung dịch phân tích được xử lí bằng kỹ thuật xử lý mẫu (phương pháp khô ướt kết hợp). Quy trình xử

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Xử lý mẫu và phân tích

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Bảo quản và vận chuyển về kho hay PTN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Thực hiện lấy mẫu theo tiêu chuẩn lấy mẫu các chỉ tiêu yêu cầu phân tích

QA/QC

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

H

Ơ

Chuẩn bị: nhân lực, phương tiện, trang thiết bị, dụng cụ, tài liệu... phục vụ lấy mẫu

lý mẫu để phân tích, xác định và đánh giá hàm lượng các kim loại đồng, kẽm và mangan trong mẫu cây chùm ngây được thực hiện tại Trung tâm Y tế dự phòng Quảng Bình và quá trình thực hiện được cụ thể hóa theo các bước như Hình 2.2.

21 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

2.5. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH Trong nghiên cứu này, áp dụng kỹ thuật phân tích quang phổ hấp thụ nguyên tử với kỹ thuật phá mẫu ướt. Thực hiện tại Trung tâm Y tế dự phòng ( Khoa xét nghiệm)

-H

Ó

A

Quảng Bình và chấp nhận những điều kiện hoạt động của thiết bị đã được công bố [4], như nêu ở bảng 2.3.

Bảng 2.3. Điều kiện đo AAS xác định đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây Zn

Mn

λ (nm)

324,8

213,86

279,5

Khe đo (mm)

1,2

1,8

0,2

Hỗn hợp khí đốt

C2H2- KK

KK-C2H2

C2H2- KK

Kiểu đèn

Catot rỗng đồng

Catot rỗng kẽm

Catot rỗng mangan

Thời gian chờ (s)

5

5

5

Thời gian đo (s)

3

3

3

ÁN

-L

Ý

Cu

TO ÀN Đ

IỄ N D

Thông số

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

chùm ngây bằng phương pháp F-AAS Sau khi xử lý mẫu (chuyển mẫu về dạng vô cơ) ta mới tiến hành phân tích. Khi phân tích đối với máy AAS thực hiện chế độ đo ngọn lửa (F-AAS): Ở chế độ này thì hút mẫu trực tiếp và tạo sương vào ngọn lửa đang cháy và nó bị nguyên tử hoá tại đây, giai đoạn nguyên tử hoá mẫu quan trọng nhất.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 2.1. Quy trình xử lý mẫu xác định hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong lá cây

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

2.6. PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH LƯỢNG Để xác định hàm lượng của mỗi nguyên tố trong mẫu phân tích theo phép đo F-AAS chúng tôi thực hiện theo phương pháp đường chuẩn.

22 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nguyên tắc của phương pháp này là dựa vào phương trình cơ bản của phép đo A = a.C  b (trong đó: A là độ hấp thụ, C là nồng độ) và một dãy mẫu đầu để dựng một đường chuẩn sau đó nhờ đường chuẩn này và giá trị Ax đo được để xác định nồng độ Cx của nguyên tố cần phân tích trong mẫu đo phổ, từ đó tính được nồng độ của nó

Ơ

Lấy 200 mL dung dịch mẫu A cho vào bình Kjeldal 250 mL, sau đó cô cạn rồi

N

trong mẫu phân tích.

H

định mức thành 100 mL dùng để định lượng đồng, kẽm và mangan.

TP

giá trị của mẫu trắng và kA là hệ số tính đến sự pha loãng.

TR ẦN

loãng phù hợp với đồng, kẽm và mangan như khi khảo sát sơ bộ hàm lượng của chúng trong lá cây chùm ngây, rồi tiến hành đo độ hấp thụ quang của dung dịch đó.

Tính nồng độ của các kim loại (Cu và Mn) trong mẫu thử.

C biểu thị bằng miligam trên kilôgam (mg/kg), theo công thức:

B

(a  b)d f  50

10 00

C

Trong đó:

m

(3.1)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

a là nồng độ trong dung dịch thử, tính bằng miligam trên lit (mg/l); b là nồng độ trung bình trong dung dịch trắng, tính bằng miligam trên lit (mg/l); df là hệ số pha loãng; m là khối lượng của mẫu thử, tính bằng gam (g).

Nếu giá trị (a - b) thấp hơn giới hạn phát hiện (DL) thì (a-b) được thay bằng DL để tính giới hạn phát hiện trong mẫu thử.

Nếu dung dịch thử đã được pha loãng, thì phải tính cả hệ số pha loãng (df).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Mẫu cây chùm ngây: Cân một lượng xác định của mẫu cho vào bình Kjeldal 250 ml tiến hành vô cơ hoá. Lọc và định mức thành 100 ml được dung dịch A, pha loãng theo các hệ số pha

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

kA = 1 khi định lượng đồng, kẽm và mangan trong các mẫu lá cây chùm ngây.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

* Nồng độ Me trong dung dịch A được tính theo công thức: [Me]A = kA. [Me]* Trong đó: [Me]* là nồng độ của Me trong dung dịch phân tích sau khi đã trừ đi

2.7. KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH Các phương pháp áp dụng để phân tích đồng, kẽm và mangan trong đề tài này là các phương pháp tiêu chuẩn của Việt Nam. Để kiểm soát được chất lượng của phương pháp trước khi áp dụng phân tích hàm lượng đồng, kẽm và mangan bằng cách đánh giá độ đúng (phân tích mẫu thêm chuẩn – spiked sample) và độ lặp lại của phương pháp phân tích.

23 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.7.1. Độ đúng Độ đúng của phép đo phản ánh mức độ phù hợp của đại lượng trung bình cộng so với giá trị thực. Một phép đo có thể chính xác nhưng không đúng và ngược lại. Một phép đo đúng cần có độ chính xác cao và độ đúng tốt [7].

N

H

C2  C1 100 Co

Y

(3.2)

Theo Horwitz, sai số giữa các phòng thí nghiệm (đánh giá qua độ lệch chuẩn

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

tương đối – RSD) khi phân tích nồng độ C nếu đạt được RSD nhỏ hơn

1 RSDH (tính 2

TR ẦN

H Ư

theo phương trình Horwitz (2.3) là chấp nhận được [4].

RSDH (%) = 2(1-0,5lgC) (3.3)

10 00

B

2.7.2. Độ lặp lại Độ lặp lại hay độ chính xác của phép đo phản ánh sự phân tán các giá trị thực nghiệm xung quanh một giá trị trung bình. Để xác định độ lặp lại của phương pháp phân tích, chúng tôi tiến hành phân tích lặp lại 4 lần (n = 4) trong một mẫu rồi tính độ lệch chuẩn tương đối RSD [14] (theo

-H

Ó

A

phương trình 3.4).

S .100% X

(3.4)

Ý

RSD (%) =

TO

ÁN

-L

Trong đó, S là độ lệch chuẩn của các kết quả phân tích y1, y2, y3, y4 (n = 4); X là giá trị trung bình của các kết quả phân tích.

Trong thực tế, khi tiến hành phân tích mẫu trong các đợt, việc kiểm soát chất lượng của các phương pháp phân tích đối với các thông số trên.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

thêm chuẩn.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Trong đó, C0 là nồng độ chất phân tích được thêm vào trong mẫu thật; C1 là nồng độ chất phân tích trong mẫu thật; C2 là nồng độ chất phân tích trong mẫu thật đã được

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Re v(%) 

Ơ

thông qua độ thu hồi (Recovery) [7]. Độ thu hồi được xác định theo công thức sau:

N

Độ đúng cuả phương pháp phân tích đồng, kẽm và mangan bất kì được xác định

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.7.3. Xác định giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) và độ nhạy Giới hạn phát hiện (LOD) là nồng độ nhỏ nhất của chất phân tích có thể xác định.

Giới hạn phát hiện của phương pháp đối với mỗi kim loại được xác định theo quy tắc 3σ và dựa vào hồi quy tuyến tính [8]: y = yb +3σb hay y = yb + 3Sb (3.5) Trong đó, y là tỉ lệ cường độ chất phân tích đối với chất nội chuẩn của GHPH; Yb là tín hiệu mẫu trắng; Σb (hay Sb) là độ lệch chuẩn của tín hiệu mẫu trắng.

24

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Giới hạn định lượng (LOQ) là tín hiệu hay nồng độ nhỏ nhất trên đường chuẩn

Ơ

LOQ  3,3.LOD (3.6) Độ nhạy được đánh giá qua độ nhạy nồng độ (độ nhạy tương đối) là nồng độ nhỏ nhất của nguyên tố phân tích có trong mẫu để có thể phát hiện được tín hiệu hấp thụ của nó theo một vạch phổ nhất định đã chọn và tín hiệu này phải bằng 1% của giá trị

N

tin cậy. Giới hạn định lượng được xác định một cách tương đối theo công thức 3.5.

H

hấp thụ toàn phần hay bằng ba lần dao động của giá trị nền.

TR ẦN

kim loại nặng bằng phương pháp thống kê.

10 00

B

2.8.1. Tính sai số.

Sai số (error) là sự sai khác giữa các giá trị thực nghiệm thu được so với giá trị mong muốn. Sai số phép đo dẫn đến sự không chắc chắn của số liệu phân tích.

Các kết quả sau khi được xử lý bằng phần mềm Excel 2007 trên máy vi tính và

A

biểu diễn dưới dạng: X = X  tα. S X

-H

Ó

Trong đó: X là giá trị trung bình của các lần xác định; tα là chuẩn student ứng với P = 0,95;

-L

Ý

S X là độ lệch chuẩn của giá trị trung bình và S X được xác định bằng biểu thức:

ÁN TO ÀN

S2 n

S hay S X = SX = n

n

S2 là phương sai có giá trị được tính theo biểu thức: S2 =

 ( X i  X )2

i 1

(n  1)

n

Đ IỄ N D

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

thực nghiệm, xây dựng phương trình hồi quy tuyến tính để tính định lượng và đánh giá tương quan, phân tích phương sai (ANOVA một chiều,...). Đánh giá hàm lượng các

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

giữa máy tính và máy quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS. Áp dụng phần mềm Excel 2007 và Origin 8.0 để xử lý và kiểm tra các số liệu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.8. XỬ LÝ SỐ LIỆU THỰC NGHIỆM Kết quả đo F-AAS được thể hiện cụ thể sau khi đo thông qua phần mềm kết nối

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

N

Sử dụng Excel 2007 để tính toán thống kê, biểu diễn kết quả thí nghiệm, thiết lập phương trình đường chuẩn và tính hệ số tương quan (R).

Do đó: S X =

( X i  X )2

i 1

n(n  1)

Với n là số lần thí nghiệm.

- Độ chính xác của phép đo:

  t p ,k .S X

- Sai số tương đối của phép đo (q % : Relative error): q% 

xi  



.100% 

EA



.100% 

 X

.100%

25 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Sai số tuyệt đối của phép đo (EA: Absolute error): Là sự sai khác giữa giá trị đo được (xi) với giá trị thật (  ) và được xác định theo công thức: EA = xi - 

hợp mẫu, từ đó đánh giá sự ảnh hưởng của yếu tố cơ bản (gây ra sai số hệ thống) lên

H

Ơ

các giá trị trung bình.

…

J

…

K

1

X1,1

X 2,1

…

X j,1

…

.Q

2

X 1,2

X 2,2

…

X j,2

…

x k,2

3

X 1,3

X 2,3

…

X j,3

…

x k,3

4

X 1,4

X 2,4

…

X j,4

…

x k,4

5

X 1,5

X 2,5

…

X j,5

…

x k,5

6

X 1,6

X 2,6

…

X j,6

…

x k,6

…

…

…

…

…

…

I

X 1,i

…

...

N

TP

…

X k,i

…

…

…

…

…

X 1,n

X 2,n

…

X j,n

…

x k,n

T1

T2

…

Tj

…

Tk

x1

x2

…

xj

…

xk

A

-H

Ó i

;

T=

Ý

n

-L

N=

T

j

;

SSE = SST - SSF k

j 1

T2 N

T j2

T2 Tổng bình phương độ lệch nhóm so với x : SSF    N j 1 n j k

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tổng bình phương các độ lệch: SST   x 2j 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

N

X j,i

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

 Tj

H Ư

TR ẦN

…

B

X 2,i

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

i

…

x k,1

10 00

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

x

Giá trị trung bình * Đặt:

Y

2

yếu tố khảo sát

U

1

G

Các mức độ của

N

Bảng 2.4. Hàm lượng Me theo yếu tố khảo sát

Tổng:

N

2.8.2. Phân tích kết quả bằng phương pháp phân tích phương sai một yếu tố Phép phân tích phương sai dùng để so sánh các giá trị trung bình của nhiều tập

26 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 2.5. Kết quả phân tích ANOVA 1 chiều Nguồn sai số (Source of

Tổng bình phương

Bậc tự do (Degree of freedom -

variontion)

(SS)

df)

SSE

N k

S

SST

N 1

S 2

S A2

N

SSE N k

MSF MSE

Ơ

MSE 

F

Flt ( p  0,05,

H

k 1

SSE k 1

k  1, N  k )

N

SSF

MSF 

* Biện luận: Nếu Ftính < Flí thuyết tương ứng với mức ý nghĩa p = 0,05: Chấp nhận giả thiết H0 hay

-H

Ó

A

các kết quả thí nghiệm như nhau, yếu tố khảo sát không ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm.

Nếu Ftính > Flí thuyết tương ứng với mức ý nghĩa p = 0,05: Chấp nhận giả thiết H1 hay

Ý

các kết quả thí nghiệm khác nhau, yếu tố khảo sát ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm.

ÁN

-L

Lưu ý: Để xác định xem x nào khác nhau thì phải tính độ lệch nhỏ nhất (  ). * Độ lệch nhỏ nhất (  )

TO

  t.STN .

1 n

(t: p = 0,05, f = n-1)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

TR ẦN

B

MSF MSE

10 00

FTN = F 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

* Giả thiết thống kê: H0: Các giá trị trung bình tương đương nhau.

H1: Có ít nhất hai giá trị trung bình khác nhau. * Giá trị thống kê:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

Đ ẠO

(Total)

G

Tổng cộng

2 TN

N

(Within Groups)

http://daykemquynhon.ucoz.com

Flí thuyết

(MS)

Sai số

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ftính

Y

Yếu tố (Betweeen Groups)

Phương sai

Bình phương trung bình

D

IỄ N

Đ

ÀN

* So sánh các giá trị trung bình và giá trị trung bình với giá trị tiêu chuẩn - So sánh x và µ: x

ttính =

S

Với n là số thí nghiệm.

. n

tlí thuyết tra bảng ở p = 0,05 và f = n-1 + Nếu ttính < tlí thuyết: x và µ như nhau (hay không khác nhau) với p > 0,05. + Nếu ttính > tlí thuyết: x và µ khác nhau với p < 0,05.

27 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- So sánh x1 và x 2 : Giả sử độ lặp lại là như nhau: S12  S 22  S 2 n1 .n2 n1  n2

n1, n2 là số thí nghiệm.

N U .Q TP

Đ ẠO

x1  x 2

G

S12 S 22  n1 n2

H Ư

tlí thuyết tra bảng ở p = 0,05 và f*

TR ẦN

So sánh và rút ra kết luận tương tự.

A

thực hiện các thao tác sau:

10 00

B

2.10. CÁCH TIẾN HÀNH ĐO ĐỘ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ CỦA ME THEO PHƯƠNG PHÁP AAS Để tiến hành đo phổ hấp thụ nguyên tử trên thiết bị quang phổ hấp thụ nguyên tử Zeenit 700P của hãng Analytik Jena (Đức) tích hợp ba kỹ thuật ngọn lửa, chúng tôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

- Cài đặt cấu hình thiết bị và các thông số đo như đã nêu trên.

- Tạo file phân tích mẫu.

- Sử dụng file phân tích mẫu đã tạo, tiến hành các bước sau: + Đầu tiên, kiểm tra hoạt động của máy nén không khí, sau đó mở van đốt khí axetilen. Mở hệ thống làm thông khí. + Kiểm tra và đổ đầy nước vào chai đựng nước đặt ở phía trước bên phải của máy Analysist 400 và đưa ống dẫn nước vào bình chứa nước thải. + Mở công tắc đèn (checking the lamp) của máy quang phổ hấp thụ nguyên tử Zeenit 700P.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

ttính =

S12 S 22 2  ) n1 n2 f* = S12 2 S 22 2 ( ) ( ) n1 n  2 n1  1 n2  1

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

+ Nếu ttính > tlí thuyết: x1 và x 2 khác nhau với p < 0,05 Nếu độ lặp lại khác nhau: áp dụng phương pháp gần đúng (

N

Y

+ Nếu ttính < tlí thuyết: x1 và x 2 như nhau (hay không khác nhau) với p > 0,05.

H

tlí thuyết tra bảng ở p = 0,05 và f = n1 + n2 -2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

S

.

Ơ

x1  x2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ttính =

+ Mở biểu tượng Wizard trên màn hình của máy vi tính, chọn phần mềm phân tích mẫu đã chọn, chọn file phân tích mẫu đã tạo. + Tiến hành kết nối phần mềm và máy AAS. + Kiểm tra đèn catot rỗng của nguyên tố cần đo ở buồng đặt đèn. Lúc này máy sẽ tự kiểm tra các thông tin.

28

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Bật ngọn lửa: Nhấn nút “Extinguish” màu đỏ rồi nhấn và giữ đồng thời hai nút “Ignite” màu trắng và màu đen trên máy Zeenit 700P cho đến khi ngọn lửa được bật lên.

- Tiến hành đo mẫu: + Nhúng ống lấy mẫu vào bình đựng nước cất và bấm autozero, kết quả sẽ trở về 0.

Ơ

trên cửa sổ chương trình hoặc nhấn phím F5 hoặc F6 trên bàn phím. Máy sẽ tự động

N

+ Cho ống đựng mẫu vào bình đựng mấu đợi cho tín hiệu ổn định và nhấn “Start”

H

đo và tính toán kết quả trung bình của mẫu.

Y

N

+ Nhúng ống lấy mẫu vào bình đựng nước cất để làm sạch ống lấy mẫu và đợi

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

+ Chuyển ống lấy mẫu từ bình đựng nước cất sang bình cần đo tiếp theo và tiến

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

- In kết quả: Mở của sổ để chọn các mục cần in bằng lệnh File/ Print Data – Parameters.

TR ẦN

- Tắt máy: Lần lượt tắt điện máy khí rồi mở van xả nước, khóa chặt khí axetilen, bấm nút Purge bên má phải máy để xả hết khí dư, đóng phần mềm, tắt điện máy chính

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Analysist 400, máy tính, máy in, bộ hốt.

- Rửa sạch các ống mẫu, thuốc thử, đồ dùng pha mẫu,...

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

- Kết thúc phép đo: Nhúng đầu hút vào nước cất khoảng 5-10 phút để rửa sạch đầu hút, buồng mẫu, đầu đốt rồi nhấn nút “Extinguish” màu đỏ để tắt ngọn lửa.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

hành đo tương tự như trên. Giữa các lần đo mẫu phải rửa ống lấy mẫu bằng nước cất để giảm ảnh hưởng của dâng nền.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

đến khi tín hiệu trở về zero.

29 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. XÂY DỰNG ĐƯỜNG CHUẨN TRONG PHÉP ĐO CÁC KIM LOẠI ĐỒNG,

N

H

Ơ

* Đường chuẩn xác định đồng Chuẩn bị một dãy dung dịch chuẩn có nồng độ 0,05; 0,1; 0,2; 0,4; 0,8; 1,0 ppm.

Dựa vào kết quả khảo sát các thông số máy đo xác định đồng ở điều kiện tối ưu ghi ở

N

MANGAN VÀ KẼM

Y

bảng 2.3, tiến hành đo độ hấp thụ của dãy dung dịch chuẩn này. Kết quả được trình

0,004

0,010

0,021

0,044

0,8

1,0

0,087

0,106

H Ư

TR ẦN

B 10 00 A Ó -H Ý -L ÁN TO ÀN Đ

IỄ N

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

0,2

Từ số liệu ở bảng 3.1 xây dựng được phương trình đường chuẩn có dạng: ACu = 0,108C - 0,006 với hệ số tương quan R = 0,9996. Trong đó, C (ppm) là nồng độ đồng trong mẫu và A là độ hấp thụ. Đồ thị đường chuẩn được biểu diền ở hình 3.1.

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

0,1

N

Độ hấp thụ (A)

0,05

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(ppm)

Đ ẠO

Nồng độ Cu

G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

bày cụ thể ở phần phụ lục và được trình bày ở bảng 3.1.

Bảng 3.1. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ của đồng

Hình 3.1: Đường chuẩn xác định đồng trong mẫu lá cây chùm ngây

* Đường chuẩn xác định kẽm Chuẩn bị một dãy dung dịch chuẩn kẽm có nồng độ 0,05; 0,1; 0,2; 0,4; 0,6; 0,8; 1,0 ppm. Dựa vào kết quả khảo sát các thông số máy đo xác định kẽm ở điều kiện tối ưu ghi ở bảng 2.3, tiến hành đo độ hấp thụ của dãy dung dịch chuẩn này. Kết quả được trình bày cụ thể ở phần phụ lục và được trình bày ở bảng 3.2.

30 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.2. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ kẽm

(ppm) Độ hấp thụ (A)

0,05

0,1

0,2

0,4

0,0245

0,0464

0,0925

0,6

0,8

1

0,1831 0,2607 0,3253 0,4016

TO

ÁN

-L

Bảng 3.3. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ A vào nồng độ mangan 0,05

0,1

0,2

Độ hấp thụ (A)

0,0081

0,0177

0,0210

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nồng độ Mn (ppm)

0,4

0,8

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

Chuẩn bị một dãy dung dịch chuẩn mangan có nồng độ 0,05; 0,1; 0,2; 0,4; 0,8; 1,0 ppm. Dựa vào kết quả khảo sát các thông số máy đo xác định mangan ở điều kiện tối ưu ghi ở bảng 2.3, tiến hành đo độ hấp thụ của dãy dung dịch chuẩn này. Kết quả được trình bày cụ thể ở phần phụ lục và được trình bày ở bảng 3.3.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Ó

A

Hình 3.2: Đường chuẩn xác định kẽm trong mẫu lá cây chùm ngây * Đường chuẩn xác định mangan

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

kẽm trong mẫu và A là độ hấp thụ. Đồ thị đường chuẩn được biểu diễn ở hình 3.2.

N

H

Ơ

Từ số liệu ở bảng 3.2 xây dựng được phương trình đường chuẩn có dạng: AZn = 0,3969C + 0,012 với hệ số tương quan R = 0,9983. Trong đó, C (ppm) là nồng độ

N

Nồng độ Zn

1

0,0748 0,1481 0,1821

Từ số liệu ở bảng 3.3 xây dựng được phương trình đường chuẩn có dạng: AMn = 0,1884C - 0,0048 với hệ số tương quan R = 0,9964. Trong đó, C (ppm) là nồng độ mangan trong mẫu và A là độ hấp thụ. Đồ thị đường chuẩn được biểu diễn ở hình 3.3.

31 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

TR ẦN

y = yb+3σb hay y = yb + 3Sb Trong đó, y là LOD hoặc tín hiệu ứng với LOD (biết tín hiệu y sẽ tính được LOD từ phương trình đường chuẩn hồi quy tuyến tính y = a + b.C → LOD = (y – a)/b); yb là nồng độ hoặc tín hiệu mẫu trắng. σb hoặc Sb là độ lệch chuẩn của nồng độ hoặc tín hiệu mẫu trắng; yb hoặc Sb được xác định như sau: tiến hành thí nghiệm để thiết lập phương

n

Sb  S y 

 (y i 1

i

 Yi ) 2

n 1

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

trình đường chuẩn y = a + bC. Từ đó xác định yb hoặc Sb bằng cách chấp nhận yb (tín hiệu mẫu trắng) là giá trị của y khi C = 0 → y = a (đoạn cắt trên trục tung của đường chuẩn hồi quy tuyến tính) và Sb = Sy (độ lệch chuẩn của tín hiệu y trên đường chuẩn) theo công thức:

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ở đây, yi là giá trị thực nghiệm của y và Y i là các giá trị tính từ phương trình đường chuẩn của y.

Sau đó tính tín hiệu ứng với LOD theo (2.4): y = yb +3σb = yb + 3Sb = a + 3Sy. Thay y

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

3.2. KHẢO SÁT GIỚI HẠN PHÁT HIỆN VÀ GIỚI HẠN ĐỊNH LƯỢNG CỦA CÁC PHÉP ĐO Để xác định giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) và độ nhạy của phương pháp, tôi áp dụng quy tắc 3σ. Theo quy tắc này LOD được tính như sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Hình 3.3: Đường chuẩn xác định mangan trong mẫu lá cây chùm ngây

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

vào phương trình đường chuẩn và biến đổi ta sẽ được công thức tính LOD: LOD = 3Sy/b. Ở đây, b là độ dốc của đường chuẩn hồi quy tuyến tính, là độ nhạy của phương pháp và được tính theo công thức: b =  A/  C. Giới hạn định lượng LOQ (Limit of quantitation) là tín hiệu hay nồng độ thấp nhất trên một đường chuẩn tin cậy và thường được chấp nhận: LOQ = 10Sy/b ≈ 3,3 LOD. 32

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LOD

LOQ

(mg/L)

(mg/L)

0,9998

0,0305

0,1008

0,0083

0,9983

0,0631

0,2081

0,0062

0,9964

0,0986

0,3253

a

b

Sy

R

Cu

0,0006

0,108

0,0011

Zn

0,012

0,3969

Mn

0,0048 0,1884

Kim loại

Ơ

Các giá trị

N

Bảng 3.4. Các giá trị a, b, Sy, LOD, LOQ tính từ phương trình chuẩn A = b.C + a

Y

N

H

Từ bảng 3.4 ta thấy, giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) của phép đo AAS trong phép xác định hàm lượng Cu và Mn đã được xác định. Cụ thể

để tính và biểu thị kết quả của đồng, kẽm và magan trong các

10 00

B

TR ẦN

mẫu thực. Trong đó: a là nồng độ trong dung dịch phân tích; b là nồng độ trung bình trong dung dịch trắng; df là hệ số pha loãng; m là khối lượng của mẫu phân tích.

Kết quả phân tích hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây thuộc 4 xã phường tỉnh Quảng Bình sau 2 đợt với 8 mẫu được ghi ở bảng 3.5.

Bảng 3.5. Kết quả xác định hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây

Cu

Zn

Mn

Đợt 2

Đợt 1

Đợt 2

Đợt 1

Đợt 2

2,98

3,21

7,35

6,35

4,69

5,18

2,48

2,16

7,61

8,27

3,54

3,46

CN-VT-3

1,80

2,08

9,08

8,56

3,55

4,05

3,29

3,36

8,12

10,31

5,83

5,64

-H

Đợt 1

TO

Ó

A

Vị trí lấy mẫu

Hàm lượng kim loại (mg/kg)

-L

ÁN

CN-VT-2

Ý

CN-VT-1

CN-VT-4

8,21

2,67

4,49

D

IỄ N

Đ

ÀN

Trung bình

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

m

N

(a  b)d f  50

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

thức: C 

G

CHÙM NGÂY Từ những kết quả nghiên cứu phân tích ở trên, chúng tôi áp dụng theo công

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

3.3. XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG ĐỒNG, MANGAN VÀ KẼM TRONG LÁ CÂY

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

LOD của Cu là 0,0305 mg/L, Zn là 0,0631 mg/L và Mn là 0,0986 mg/L; LOQ xác định Cu, Zn và Mn lần lượt là 0,1008mg/L; 0,2081 mg/L; 0,3253 mg/L.

33 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

Me

Số lượng mẫu

Khoảng giá trị (mg/kg)

Hàm lượng trung Độ lệch bình (mg/kg) chuẩn (S)

Cu

8

1,64 ÷ 3,7

2,67

0,649

24,32%

Zn

8

6,54 ÷ 9,88

8,21

1,050

12,79%

Mn

8

2,85 ÷ 6,13

4,49

1,033

23,0%

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

Hình 3.4: Kết quả xác định hàm lượng Cu, Zn và Mn trong lá cây chùm ngây ở thành phố Đồng Hới Kết quả phân tích khoảng giá trị phát hiện hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong 8 mẫu lá cây chùm ngây thuộc 4 xã, phường tại thành phố Đồng hới tỉnh Quảng Bình sau 2 đợt khảo sát được trình bày ở bảng 3.6 Bảng 3.6. Kết quả phân tích hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong mẫu cây chùm ngây

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Kết quả phân tích hàm lượng của Cu, Zn và Mn được biểu diễn dưới dạng biểu đồ.

RSD (%)

34 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Qua bảng 3.6 cho thấy: - Hàm lượng của Cu có trong các mẫu lá cây chùm ngây trong khoảng 1,64 ÷ 3,7 mg/kg

H

Ơ

- Hàm lượng của Mn có trong các mẫu lá cây chùm ngây trong khoảng 2,58  6,13 mg/kg Từ kết quả trên cho thấy hàm lượng đồng, kẽm và mangan trung bình trong lá cây chùm ngây là: 2,67 mg/kg tươi đối với Cu; 8,21 mg/kg tươi đối với Zn; 4,49 mg/kg tươi đối với Mn; Nằm trong phạm vi các tiêu chuẩn cho phép an toàn thực phẩm của

N

- Hàm lượng của Zn có trong các mẫu lá cây chùm ngây trong khoảng 6,54 ÷ 9,88 mg/kg

Y

N

Bộ Y Tế - 46/BYT 2007. Kết quả này là một trong những cơ sở khoa học cho thấy, lá

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

3.4.1. Đánh giá hàm lượng đồng, mangan và kẽm trong lá cây chùm ngây tại thời điểm khảo sát Để đánh giá hàm lượng đồng, kẽm và mangan theo vị trí và thời gian lấy mẫu, tôi áp dụng phương pháp thống kê và xử lý số liệu hàm lượng đồng, kẽm và mangan ở bảng 3.5 để biểu diễn dưới dạng biểu đồ qua hình 3.5.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

CHÙM NGÂY

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

3.4. ĐÁNH GIÁ HÀM LƯỢNG ĐỒNG, MANGAN VÀ KẼM TRONG LÁ CÂY

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

cây chùm ngây trồng ở khu vực thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình có khả năng bổ sung các nguyên tố vi lượng, đặc biệt là hàm lượng các chất đồng, kẽm và mangan.

Hình 3.5: Kết quả hàm lượng của Cu, Zn và Mn trong 8 mẫu lá cây chùm ngây ở 4 vị trí Dùng Data Microsoft Excel Analysis trong 2007, áp dụng phương pháp Anova 1 chiều đánh giá sự khác nhau về hàm lượng kim loại giữa hai đợt lấy mẫu, thu được các giá trị thống kê ở bảng 3.7.

35

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.7. Kết quả phân tích ANOVA 1 chiều của đồng, kẽm và mangan

trung bình

Giữa các vị trí

0,00845

1

0,4231

Sai số thí nghiệm

2,6401

6

0,5352

Phương sai tổng

2,6494

7

Giữa các vị trí

0,2203

1

0,2203

Sai số thí nghiệm

9,6444

6

1,6074

Phương sai tổng

9,8647

7

Giữa các vị trí

0,0648

1

0,0648

Sai số thí nghiệm

6,61

6

1,1017

Phương sai tổng

6,6748

7

Fbảng

P

(Fcrit)

Ơ

N

tự do

Ftính

0,137

0,7239 5,9874

N

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Từ bảng 3.7 ta thấy, P > 0,05 và Ftính< Fbảng thì không có sự sai khác và không có ý nghĩa về sai khác. Hay nói cách khác hàm lượng đồng, mangan và kẽm trong mẫu lá cây chùm ngây ở hai đợt lấy mẫu không khác nhau về mặt thống kê. Sự không khác nhau ở trên có thể giải thích do thời gian lấy mẫu gần nhau và lớp địa tầng ổn định.

10 00

B

3.4.2. Đánh giá hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây so với tiêu chuẩn của Việt Nam Kết quả so sánh hàm lượng đồng, kẽm và magan trong mẫu lá cây chùm ngây

-H

Ó

A

với quy định giới hạn tối đa ô nhiễm sinh học và hoá học trong thực phẩm, được thể hiện ở Bảng 3.8.

Ý

Bảng 3.8. Kết quả so sánh hàm lượng Cu, Zn và Mn với tiêu chuẩn Việt Nam Số 46/2007 /QĐ-BYT (mg/kg) [15]

Phương sai (S2)

2,67

≤ 30

8,21 4,49

-L

Hàm lượng TB (mg/kg)

Vị trí lấy mẫu

Cu Zn

Mn

Đồng Hới

Độ lệch chuẩn (S)

ttính

0,422

0,649

119,11

2,365

≤ 100

1,050

1,102

235,59

2,365

-

1,068

1,033

-

2,365

tlý thuyết (p=0,05; f=7)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Kim loại

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,0588 0,8164 5,9874

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

N

H

0,0192 0,8943 5,9874

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mn

phương

.Q

sai số

Zn

Bậc

TP

loại

Cu

bình phương

Đ ẠO

Nguồn

G

Kim

Bình

Tổng

Qua Bảng 3.8 cho thấy, với kim loại đồng giá trị t tính lớn hơn tlý thuyết (p = 0,05; f = 7). Điều đó cho thấy hàm lượng đồng, kẽm và mangan trung bình trong lá cây chùm ngây ở thành phố Đồng Hới là không khác nhau đáng kể về mặt thống kê với 36 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

mức ý nghĩa p < 0,05. Cụ thể hàm lượng cho đồng, kẽm trong lá cây chùm ngây ở đây nằm trong phạm vi cho phép của tiêu chuẩn Việt Nam. Riêng với mangan thì chưa có trong quy định giới hạn tối đa ô nhiễm sinh học và hoá học trong thực phẩm, ban hành kèm theo quyết định số 46/2007/QĐ-BYT của Bộ trưởng BYT 19/12/2007 nên

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

không tính được giá trị ttính.

37 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 1.1. Xây dựng đường chuẩn, khảo sát giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng đối trong mẫu lá cây chùm ngây cần phân tích. Kết quả cho thấy, phương pháp đạt giới hạn

N

H

Ơ

phát hiện thấp (0,0305 mg/L đối với Cu; 0,0631 mg/L đối với Zn và 0,0986 mg/L đối với Mn )

N

với các phép đo đồng, kẽm và mangan cũng như khảo sát sơ bộ hàm lượng của chúng

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

1.3. Đã so sánh hàm lượng trung bình của đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây với quy định giới hạn tối đa ô nhiễm sinh học và hoá học trong thực phẩm

TR ẦN

do Bộ Y tế ban hành. Kết quả cho thấy, hàm lượng đồng, kẽm và mangan đều thấp hơn. Cụ thể, hàm lượng trung bình của đồng và kẽm ở các đợt khảo sát đều nằm trong

10 00

B

phạm vi cho phép và đạt tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm của tiêu chuẩn Việt Nam. Riêng đối với mangan thì nằm trong khoảng cho phép của WHO. 2. Kiến nghị Với thời gian và điều kiện tài chính có hạn nên em chỉ tiến hành phân tích hàm

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

lượng của 3 kim loại là đồng, kẽm và mangan của 8 mẫu lá cây chùm ngây của 4 xã, phường ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS. Các kết quả trên chỉ là bước đầu tại vị trí và thời gian khảo sát, nên chưa đánh giá được một cách đầy đủ và toàn diện. Vậy em xin đưa ra các kiến nghị như sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2.1. Cần tiếp tục lấy nhiều đợt mẫu, mở rộng phạm vi nghiên cứu, tiến hành phân tích theo từng tháng, từng mùa, ảnh hưởng của điều kiện thổ nhưỡng, ... để đánh giá thêm.

2.2. Ngoài việc xác định hàm lượng các kim loại Cu, Zn và Mn cần xác định thêm hàm lượng của các kim loại khác có trong lá cây chùm ngây như: Cd, Fe, Pb ... để có kết luận tổng quát hơn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

mg/kg đối với kẽm; 4,49 mg/kg đối với mangan. Với hàm lượng này thì đây là loại thực phẩm có khả năng cung cấp các vi lượng đồng, kẽm và magan.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

của các nguyên tố kim loại trong lá cây chùm ngây là: 2,67 mg/kg đối với đồng; 8,21

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

1.2. Áp dụng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử để xác định hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong 8 mẫu lá cây chùm ngây ở khu vực 4 xã, phường thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Kết quả cho thấy, hàm lượng trung bình (mg/kg)

38 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Nguyễn Đăng Đức, Nguyễn Tô Giang, Dương Nghĩa Bang. Xác định hàm lượng kẽm trong một số loại rau xanh tại huyện Đại Từ-tỉnh Thái Nguyên bằng phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử ngọn lửa F-AAS. Tạp chí Hóa học & Ứng Dụng, số 4(36), tr.43-

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

[6]. Võ Hồng Thi, Hoàng Hưng, Lương Minh Khánh. Nghiên cứu sử dụng hạt cây

NXB Y học, Hà Nội, 1999.

10 00

B

TR ẦN

H Ư

chùm ngây (Moringa oleifera) để làm trong nước tại Việt Nam. Tạp chí Khoa học, Đại học Huế, số 6, tập 75A, tr.153-164, 2012.

[7]. Hồ Viết Quý (2011), Cơ sở hóa học phân tích hiện đại tập 4- Các phương pháp vật lí, toán học thống kê ứng dụng trong hóa học hiện đại, NXB ĐHSP. [8] Phan Thị Kim, Lê Đức Hinh, Bùi Minh Đức. Dinh dưỡng liên quan đến bệnh lý thần kinh.

[9]Nguyễn Mậu Thành, Hoàng Thị Cẩm Chương, Nguyễn Đức Vượng (2015), “Xác

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

định, đánh giá hàm lượng sắt và mangan trong nước giếng sinh hoạt tại một vài hộ dân trên địa bàn xã Lộc Ninh - Đồng Hới - Quảng Bình”, Tạp chí Khoa học và Giáo dục, ĐHSP Đà Nẵng, 15(02), tr.21-25.

[10]. Nguyễn Mậu Thành, Trần Đức Sỹ, Nguyễn Thị Hoàn (2015), “Phân tích và đánh giá hàm lượng sắt trong hàu ở khu vực sông Nhật Lệ, thị trấn Quán Hàu - Quảng Bình”, Tạp chí Khoa học và Giáo dục, ĐHSP Huế,1(33), tr.111-117.

[11]. Lê Thị Thanh Trân, Nguyễn Văn Hạ, Nguyễn Mộng Sinh, Nguyễn Ngọc Tuấn.

Nguyên cứu sự phân bố hàm lượng của Cu2+ và Zn2+ trên cây rau xà lách mỡ (Lactuca sativa L.) và cây cà rốt (Daucus carota L.) được trồng trên nền đất ô nhiễm kim loại

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

kim loại trong thịt cá lóc (Channa maculata) nuôi ở khu vực xã Ngư Thủy Bắc, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Tạp chí Hóa học, số 3e12 55, tr 85-89, 2017.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

[4]. Phạm Luận (2006), Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia, Hà Nội.

[5]. Nguyễn Mậu Thành & Nguyễn Đình Luyện. Phân tích, đánh giá hàm lượng một số

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

N

H

Quốc gia, Hà Nội, 2006.

[3]. Miller J. C., Miller J. N. Statistics and Chemometrics for Analytical Chemistry, Ed. 6th, Pearson Education Limited, England, 2010.

Ơ

N

46, 2016.

[2]. Phạm Luận. Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, Nhà xuất bản Đại học

nặng. Tạp chí phân tích Hóa, Lý và Sinh học, tập 20, số 3, tr.117 – 122, 2015.

[12]. Phan Thị Kim, Lê Đức Hinh, Bùi Minh Đức. Dinh dưỡng liên quan đến bệnh lý thần kinh. NXB Y học, Hà Nội, 1999.

[13]. Sổ Tay Hóa Học Sơ Cấp Hóa Học Thế Kỉ XX- G.s.J.Rout Người dịch - Nguyễn Đức Cường, Nguyễn Văn Tình, Lê Văn Ngọc, NXB Khoa Học và Kỹ Thuật - Hà Nội.

39 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

[14]. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (2009), TCVN 7265-2009, “Quy phạm thực hành đối với nông sản và sản phẩm nông sản”, Hà Nội.

[15]. Bộ Y Tế (2007). Quy định giới hạn tối đa ô nhiễm sinh học và hoá học trong thực phẩm. Ban hành kèm theo quyết định số 46/2007/QĐ-BYT của Bộ trưởng BYT

N

19/12/2007, Hà Nội.

Ơ

[16]. TCVN 6663-3: 2008_ Phần 3: Hướng dẫn bảo quản và xử lý mẫu.

H

[17]. https://donghoi.quangbinh.gov.vn/3cms/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

[23]. http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/chemicals/manganese.pdf.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

[21]. http://www.sonongnghiep.hochiminhcity.gov.vn.

[22]. https://vi.wikipedia.org/wiki/Chùm_ngây.

Đ ẠO

phan-tich.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

[20].www.quantracmoitruong.org/phan-tich-moi-truong/quy-trinh-lay-mau-nuoc-

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

[19]. Võ Hồng Thi, Hoàng Hưng, Lương Minh Khánh. Nghiên cứu sử dụng hạt cây chùm ngây (Moringa oleifera) để làm trong nước tại Việt Nam. Tạp chí Khoa học, Đại học Huế, số 6, tập 75A, tr.153-164, 2012.

40 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

Ơ

“Xác định, đánh giá hàm lượng đồng, kẽm và mangan trong lá cây chùm ngây (Moringa oleifera) ở khu vực thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình bằng phương

N

CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN Đ ẾN ĐỀ TÀI

Y

pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử ngọn lửa (F-AAS)” Tạp chí Hóa học và Ứng dụng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

(Giấy nhận đăng). .

41 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

PHỤ LỤC

Số liệu gốc kết quả phân tích Cu, Mn và Zn trong lá cây chùm ngây bằng phương pháp F-AAS.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

42

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial