Nghiên cứu xác định hàm lượng crom và gecmani trong một số loài nấm lớn lấy từ Pù Mát bằng ICP-MS

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

VÕ THỊ HƯƠNG

NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CROM VÀ GECMANI TRONG MỘT SỐ LOÀI NẤM LỚN LẤY TỪ VƯỜN QUỐC GIA PÙ MÁT - NGHỆ AN BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ KHỐI LƯỢNG PLASMA CẢM ỨNG (ICP - MS)

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

NGHỆ AN - 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

VÕ THỊ HƯƠNG

NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CROM VÀ GECMANI TRONG MỘT SỐ LOÀI NẤM LỚN LẤY TỪ VƯỜN QUỐC GIA PÙ MÁT - NGHỆ AN BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ KHỐI LƯỢNG PLASMA CẢM ỨNG (ICP - MS) Chuyên ngành: Hóa phân tích Mã số: 60.44.01.18

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

TS. ĐINH THỊ TRƯỜNG GIANG

NGHỆ AN - 2014

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

H

Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn cô TS. Đinh Thị

Ơ

N

LỜI CẢM ƠN

.Q

Đ

Sau đại học và phòng thí nghiệm Trung tâm Đại học Vinh đã luôn tạo điều

G

kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

H Ư

N

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến cán bộ Trung tâm phân tích - Viện Công nghệ xạ hiếm Trung ương, cán bộ Phòng phân tích - Trung tâm phân tích

TR ẦN

kiểm nghiệm dược phẩm Nghệ An cùng các anh chị ở phòng phân tích của Sở khoa học và công nghệ tỉnh Đồng Tháp đã luôn hỗ trợ tôi trong suốt quá trình

10 00

B

làm thực nghiệm và xử lí số liệu.

Nhân dịp này, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các bạn đồng nghiệp, học

A

viên cao học, sinh viên, gia đình và người thân đã động viên và giúp đỡ tôi

Vinh, tháng 10 năm 2014 Học viên

Võ Thị Hương

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

hoàn thành luận văn này.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Bộ môn Hoá phân tích, tập thể các thầy cô trong khoa Hoá học, khoa Đào tạo

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm khoa Hoá học, các thầy cô

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

hoàn thành luận văn này.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Trường Giang đã giao đề tài, tận tình hướng dẫn và tạo điều kiện cho tôi

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC

Ơ

H

MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1

N

Trang

.Q

1.1.1. Giới thiệu chung .............................................................................. 4

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

1.2.1. Tổng quan về nguyên tố crom ....................................................... 10

N

G

1.2.2. Tổng quan về nguyên tố gecmani .................................................. 12

H Ư

1.3. Các phương pháp phân tích crom và gecmani ....................................... 14

TR ẦN

1.3.1. Các phương pháp phân tích hóa học .............................................. 14 1.3.2. Phương pháp quang phổ phát xạ nguyên tử(AES) ........................ 16

B

1.3.3. Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS) ....................... 17

10 00

1.3.4. Phương pháp UV - VIS ................................................................. 18 1.3.5. Phương pháp cực phổ và Von - Ampe ........................................... 19

Ó

A

1.3.6. Phương pháp phổ khối lượng plasma cảm ứng (ICP- MS) ............. 21

Í-

H

1.4. Các phương pháp xử lý mẫu xác định kim loại ..................................... 27

-L

1.4.1. Phương pháp vô cơ hóa ướt ........................................................... 28

ÁN

1.4.2. Phương pháp vô cơ hóa khô........................................................... 29

TO

1.4.3. Phương pháp vô cơ hóa khô - ướt kết hợp ..................................... 30 1.4.4. Phương pháp phân hủy mẫu bằng lò vi sóng .................................. 30

Đ IỄ N D

CHƯƠNG 2. KỸ THUẬT THỰC NGHIỆM ............................................ 33

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1.2. Tổng quan về nguyên tố crom và nguyên tố gecmani ............................ 10

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

1.1.2. Đặc tính sinh học của nấm ............................................................... 4

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

1.1. Tổng quan về nấm .................................................................................. 4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ....................................................................... 4

2.1. Thiết bị, dụng cụ, hóa chất..................................................................... 33 2.1.1. Thiết bị chung................................................................................ 33 2.1.2. Dụng cụ và trang thiết bị phụ trợ. .................................................. 34 2.1.3. Hoá chất ........................................................................................ 34

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.2. Phương pháp chuẩn bị các dung dịch nghiên cứu .................................. 35

Ơ

H

2.2.2. Phương pháp chuẩn bị dung dịch chuẩn gecmani .......................... 35

N

2.2.1. Phương pháp chuẩn bị dung dịch hỗ trợ phân tích ......................... 35

.Q

2.3.1. Lấy mẫu và bảo quản mẫu ............................................................. 36

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

2.4.1. Chọn vạch phân tích (số khối) ....................................................... 38

N

G

2.4.2. Thông số máy ................................................................................ 39

H Ư

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .............................................. 40

TR ẦN

3.1. Xây dựng đường chuẩn của crom và gecmani ....................................... 40 3.1.1. Xây dựng đường chuẩn của crom .................................................. 41

B

3.1.2. Xây dựng đường chuẩn của gecmani ............................................ 41

10 00

3.2. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng Cr, Ge của phương pháp ...... 43 3.3. Đánh giá độ lặp lại của phương pháp ..................................................... 45

Ó

A

3.4. Độ thu hồi của phương pháp .................................................................. 47

Í-

H

3.5. Xác định hàm lượng crom và gecmani trong các mẫu nấm lớn bằng

-L

phương pháp phổ khối plasma cảm ứng ICP - MS. ....................................... 49

ÁN

3.6. So sánh kết quả định lượng hàm lượng crom trong một số mẫu nấm lớn

TO

bằng hai phương pháp F-AAS và ICP-MS ................................................... 51 KẾT LUẬN ................................................................................................. 54 PHỤ LỤC ................................................................................................... 61

D

IỄ N

Đ

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 56

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

2.4. Đo trên thiết bị ICP - MS....................................................................... 38

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

2.3.2. Xử lý mẫu sơ bộ trước khi phân tích .............................................. 36

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

2.3. Phương pháp chuẩn bị mẫu phân tích .................................................... 36

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

2.2.3. Phương pháp chuẩn bị dung dịch chuẩn crom................................ 35

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Ơ

N

Ý nghĩa

H

Phép đo phổ hấp thụ

Atomic absorption spectrometry

Abs

Absorbance

Độ hấp thụ

Association of official analytical

Hiệp hội các nhà hoá phân

chemists

tích chính thức

CPS

Counts per second

Số hạt trong mỗi giây

EDL

Electrodeless Discharge Lamp

Association of the United States

trường Mỹ

Electrothermal Atomization -

Phép đo quang phổ hấp thụ

Atomic Absorption Spectrometry nguyên tử dùng kỹ thuật

10 00

nguyên tử hoá không ngọn lửa

Ó

A

AAS

Phép đo quang phổ hấp thụ

Spectrometry

nguyên tử dùng kỹ thuật

Í-

H

Flame – Atomic Absorption

TO

ÁN

-L

F_AAS

HCL HG-AAS

D

IỄ N

Đ

ÀN

GF-AAS

HMDE

Hiệp hội bảo vệ môi

B

ETA -

điện cực

nguyên tử hoá bằng ngọn lửa Hydride Generation - Atomic

Quang phổ hấp thụ nguyên

Absorption Spectrometry

tử kỹ thuật graphit

Hollow Cathode Lamps

Đèn catôt rỗng

Graphite Furnace - Atomic

Quang phổ hấp thụ nguyên tử

Absorption Spectrometry

kỹ thuật hidrua hóa

Hanging mercury drop electrode

Điện cực giọt treo thủy

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N

TR ẦN

H Ư

Environmental Protection

EPA

Đèn phóng điện không

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

U Y

nguyên tử

Đ

AOCA

N

AAS

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Từ gốc tiếng Anh (nếu có)

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Viết tắt

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

ngân Quang phổ phát xạ plasma

Atomic Emission Spectrometry

cao tần cảm ứng

Inductively Coupled Plasma -

Phổ khối lượng plasma cao

Mass Spectrometry

tần cảm ứng

LOD

Limit of detection

Giới hạn phát hiện

LOQ

Limit of quantification

Giới hạn định lượng

ppb

parts per billion

Một phần tỷ (ng/ml)

ppm

parts per million

Một phần triệu ( µ g/ml)

Ơ H https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư TR ẦN B 10 00 A Ó H Í-L ÁN TO

D

IỄ N

Đ

ÀN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tiêu chuẩn Việt Nam

N

TCVN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

U Y

.Q

TP

ẠO

Đ

G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

ICP-MS

N

Inductively Coupled Plasma -

ICP-AES

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ

N

Trang

H

Ơ

Hình vẽ:

.Q

Hình 1.3: Đồ thị chuẩn của phương pháp thêm tiêu chuẩn .......................... 26

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Hình 3.1: Kết quả đo trên máy ICP - MS, đường chuẩn, phương trình

N

G

đường chuẩn của crom ................................................................ 41

H Ư

Hình 3.2: Kết quả đo trên máy ICP - MS, đường chuẩn, phương trình

Bảng:

10 00

B

Bảng 1.1: Phổ hấp thụ của phức chất giữa crom và gecmani với thuốc thử ..................................................................................... 19

A

Bảng 1.2: So sánh khả năng phát hiện của các kỹ thuật phân tích ................ 24

H

Ó

Bảng 1.3: Dãy chuẩn của phương pháp thêm chuẩn .................................... 26

Í-

Bảng 2.1: Lượng cân các mẫu nấm .............................................................. 37

-L

Bảng 2.2: Cài đặt các thông số của lò vi sóng .............................................. 37

ÁN

Bảng 2.3: Các đồng vị sử dụng trong phân tích định lượng Cr, Ge .............. 38

TO

Bảng 2.4: Các điều kiện và thông số máy tối ưu đo bằng máy ICP –

Đ IỄ N D

TR ẦN

đường chuẩn của gecmani ........................................................... 42

MS .............................................................................................. 39

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

series Agilent............................................................................... 33

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Hình 2.1: Máy khối phổ plasma cao tần cảm ứng ICP MS 7500a

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Hình 1.2: Đồ thị chuẩn của phương pháp đường chuẩn ............................... 25

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Hình 1.1: Các bộ phận chính của máy ICP - MS ......................................... 22

Bảng 3.1: Khoảng tuyến tính áp dụng, đường chuẩn và hệ số tương quan của các nguyên tố crom và gecmani .................................... 42 Bảng 3.2: Kết quả đo nồng độ và tính toán giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng kim loại Cr, Ge của phép đo ICP-MS.................. 44

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.3: Kết quả đo và tính toán độ lặp lại của phép đo phổ ICP -

N

MS với kim loại Cr trong mẫu nấm lớn MN209 .......................... 46

H

Ơ

Bảng 3.4: Kết quả đo và tính toán độ lặp lại của phép đo phổ ICP -

.Q

Bảng 3.6: Tên loại và ký hiệu các mẫu nấm lớn .......................................... 49

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Bảng 3.8: Kết quả đo phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP - MS và

N

G

hàm lượng Ge có trong 10 mẫu nấm lớn ...................................... 51

H Ư

Bảng 3.9: Kết quả phân tích crom trong các mẫu nấm lớn bằng

TR ẦN

phương pháp F - AAS ................................................................. 52 Bảng 3.10: Kết quả định lượng Cr trong các mẫu nấm lớn bằng hai

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

phương pháp ICP-MS và F-AAS ................................................. 53

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hàm lượng Cr có trong 10 mẫu nấm lớn: .................................... 50

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Bảng 3.7: Kết quả đo phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP - MS và

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Bảng 3.5: Hiệu suất thu hồi của phương pháp ICP - MS .............................. 48

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

MS với kim loại gecmani trong mẫu nấm lớn MN209 ................. 47

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1 MỞ ĐẦU

N

H

Cuộc sống ngày nay với xu thế các ngành công nghiệp phát triển rầm rộ,

Ơ

N

1. Lý do chọn đề tài

.Q

Đ

giảm một số căn bệnh cùng với giá thành tương đối rẻ thì sử dụng một số loài

H Ư

hữu hiệu.

TR ẦN

Cấu trúc độc đáo của nấm lớn chính là thành phần khoáng tố vi lượng đủ loại, trong đó một số khoáng tố như gecmani hữu cơ, vanadium, crom,… các hợp chất polysaccarit và tritecpenoit,... đã được khẳng định là nhân tố quan

10 00

B

trọng cho nhiều loại phản ứng chống ung thư, dị ứng, lão hóa, xơ vữa, đông máu nội mạch, giúp điều chỉnh dẫn truyền thần kinh, bảo vệ cấu trúc của nhân

Ó

A

tế bào.

H

Công dụng của nấm lớn hỗ trợ điều trị hiệu quả các chứng bệnh như: Bệnh

-L

Í-

gút (gout), thiểu năng tuần hoàn não, bệnh huyết áp, mỡ máu, suy nhược thần kinh, gan, thận; các bệnh về khớp ở người cao tuổi, xơ cứng động mạch, bệnh

ÁN

tiểu đường; giảm quá trình lão hóa của cơ thể. Giúp tăng cường hệ thống miễn

Đ

ÀN

TO

dịch, nâng đỡ thể trạng, bồi bổ cơ thể, đặc biệt thành phần polysaccarit trong

IỄ N D

N

G

nấm lớn đặc biệt là nấm Linh Chi thật sự là một biện pháp bảo vệ sức khỏe

nấm lớn có tác dụng khống chế sự phát triển của các tế bào bất thường (tác

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

tác dụng dược liệu tuyệt vời có hiệu quả cao trong việc điều trị và làm thuyên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

kéo theo đó là các bệnh tật hiểm nghèo cũng xuất hiện ngày càng nhiều. Với

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng cộng thêm cuộc sống căng thẳng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

điều kiện sống và nhu cầu của con người ngày càng cao, bên cạnh đó vấn đề ô

nhân gây ung thư, ung bướu) nên lớn còn được sử dụng trong việc ngăn ngừa ung thư, ung bướu và hỗ trợ điều trị sau hóa trị, xạ trị, …

Hiện nay phương pháp phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP – MS để xác định lượng vết các kim loại được sử dụng khá phổ biến. Nó đáp ứng được các

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2 yêu cầu đối với việc xác định chính xác các nguyên tố vi lượng trong các đối

Ơ

H

phương pháp khác như quang phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa dùng lò

N

tượng sinh học, dược phẩm, thực phẩm. ICP-MS thể hiện tính ưu việt hơn các

G

Đ

định hàm lượng crom và gecmani trong một số loài nấm lớn lấy từ vườn

N

quốc gia Pù Mát – Nghệ An bằng phương pháp phổ khối lượng plasma

H Ư

cảm ứng (ICP – MS)” làm luận văn Thạc sĩ của mình.

TR ẦN

2. Mục đích nghiên cứu

Thực hiện đề tài này, chúng tôi tập trung giải quyết vấn đề sau:

B

Xác định hàm lượng Ge và Cr trong một số loài nấm lớn bằng phương pháp

10 00

phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP – MS và so sánh kết quả với phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử dùng kỹ thuật F – AAS.

Ó

A

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

Í-

H

- Tìm hiểu tổng quan về nấm lớn, các kim loại Cr, Ge, các phương pháp

-L

phân tích Cr, Ge, các phương pháp xử lý mẫu xác định kim loại.

ÁN

- Tìm hiểu các điều kiện tối ưu trên thiết bị đo.

TO

- Phân tích xác định hàm lượng các nguyên tố Cr, Ge trong các mẫu nấm lớn.

Đ

ÀN

- Đánh giá mức độ chính xác của phương pháp nghiên cứu, sử dụng

phương pháp đối chứng để so sánh.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu xác

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

hưởng trong quá trình phân hủy mẫu.

IỄ N D

.Q

đồng vị, có thể tìm nồng độ tối ưu của nguyên tố đó trong mẫu, loại trừ ảnh

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

tích nhanh và phát hiện với nồng độ thấp (ppt). Dựa vào phần mềm lựa chọn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

grafit (GF - AAS), quang phổ phát xạ plasma (ICP-OES),… về khả năng phân

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Các mẫu nấm lớn lấy từ vườn quốc gia Pù - Mát - Nghệ An. - Phạm vi nghiên cứu: Xác định hàm lượng Cr, Ge trong các mẫu nấm.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3 5. Phương pháp nghiên cứu

N

- Sưu tầm, phân tích, tổng hợp các tài liệu có liên quan.

H

Ơ

- Sử dụng các phương pháp thực nghiệm thường quy trong phân tích.

U Y

.Q

6. Những đóng góp mới của đề tài

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

các công trình nghiên cứu phân tích, tách biệt các thành phần này phục vụ cho

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

những ứng dụng quan trọng trong y học.

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

nấm lớn nhằm chứng minh giá trị dược liệu của loài nấm này, góp phần vào

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Việc xác định chính xác hàm lượng crom và gecmani trong một số loại

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

các thông tin cần thiết đánh giá mức độ chính xác của phương pháp sử dụng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

- Xử lý thống kê số liệu thực nghiệm, sử dụng các phần mềm để rút ra

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

4 CHƯƠNG 1

Ơ

N

TỔNG QUAN

U Y

1.1.1. Giới thiệu chung

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

quốc dân, trong khoa học cũng như trong vòng tuần hoàn vật chất.

N

G

Nấm lớn (Macro Fungi) bao gồm những nấm có thể sinh bào tử (thường

H Ư

được gọi là quả thể) đạt kích thước lớn hơn 4mm trở lên. Nấm lớn có số

TR ẦN

lượng loài lớn. Châu Âu có khoảng 6000 loài đã được mô tả. Ở Nhật Bản có khoảng hơn 3000 loài, Trung Quốc có khoảng 8000 loài.

B

1.1.2. Đặc tính sinh học của nấm

10 00

1.1.2.1. Hình thái của thể sinh bào tử Các nhóm nấm khác nhau trải qua sự phát triển rất khác nhau về cá thể

Ó

A

và cả thành phần cấu trúc nên quả thể cũng rất khác biệt.

H

Quả thể hay thể sinh bào tử của nấm rất đa dạng. Dạng đơn giản của

-L

Í-

chúng là dạng trải sát giá thể (resupinat hay effux) và có thể chia ra một số

ÁN

dạng phụ.

TO

Dạng đơn giản nhất là dạng mạng, quả thể nấm trong trường hợp này chỉ

được tạo thành từ những lớp sợi nấm bện lại thành lớp mỏng, xốp trên giá thể

Đ IỄ N D

và hình thành đảm (basidie) trên sợi nấm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hành tinh chúng ta và giới nấm ngày càng có ý nghĩa to lớn trong nền kinh tế

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

nhân nguyên thuỷ (vi khuẩn, tảo lam...), nấm tạo thành một giới riêng biệt trên

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Theo quan điểm năm giới (Whittaker), cùng với động vật, thực vật, sinh vật

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

1.1. Tổng quan về nấm [7]

Quả thể trải sát gồm dạng mỏng (corticioit), dạng da, dạng gỗ dày. Quả thể còn có các dạng: dạng gò, dạng gối, dạng u lồi rất hay gặp ở những nấm sống trên gỗ, chưa hình thành mũ nấm hoàn chỉnh; dạng chải cuộn ngược có mũ nấm hoàn chỉnh, phổ biến ở các nấm sống trên gỗ; dạng mũ đính bên,

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

5 dạng sò, dạng hến, dạng quạt,…đính vào giá thể trên diện rộng; dạng củ, dạng

Ơ

H

Mũ nấm cũng rất nhiều dạng khác nhau như: mũ dạng hẹp, phẳng; mũ

N

cầu, dạng não, dạng tai, dạng chuỳ, dạng sợi, dạng san hô,dạng tán,…

.Q

mũ nấm cũng rất khác nhau tuỳ thuộc từng loài. Mặt mũ nấm cũng rất khác

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Thịt nấm cũng rất khác nhau. Chúng bao gồm chất thịt, chất keo, chất

N

G

sáp, chất sụn, chất thịt - bì, chất bì, chất lie mềm, chất gỗ cứng, chất sừng…

H Ư

Chúng có cấu trúc đồng nhất phân tầng gồm 2, 3 lớp có khi có đường đen đồng nhất hay khác nhau.

TR ẦN

chạy qua. Cấu trúc của thịt nấm và mô của thể sinh sản (hymenophor) có thể

B

Cuống nấm gồm các kiểu chính: Cuống ngắn hay cuống phôi thai; cuống

10 00

đính bên. Cuống nấm có thể hình trụ nếu kích thước ở các phần đều nhau; phình dạng bụng nếu ở phần giữa cuống phình to hơn; dạng củ nếu phình to ở

Ó

A

gốc cuống; dạng thoi nếu thót cả phần trên đỉnh và phần gốc cuống; dạng rễ

Í-

H

nếu gốc của cuống thót dần lại, dạng rễ dài và đâm sâu vào giá thể. Cuống

-L

nấm có thể đặc, xốp hay rỗng giữa. Chất thịt của cuống tương tự như mũ nấm.

ÁN

Trên cuống có thể nhẵn hay có các phần phụ như vảy, lông, vết nứt cũng như

TO

vòng và bao gốc đã nêu ra ở trên. Ở các loài nấm lớn có quả thể mở, nửa mở hay đóng giả, khi thành thục

bào tử là một trong những dấu hiệu định loại quan trọng của nấm lớn.

D

IỄ N

Đ

chúng đều phóng bào tử một cách chủ động vào không khí. Màu sắc của bụi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

màu nguyên và hàng loạt màu phụ.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

nhau tuỳ thuộc từng loài, màu sắc của mũ nấm hết sức khác nhau, bao gồm

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

rốn; mũ dạng phễu; mũ dạng bán cầu; mũ dạng chuông; mũ dạng nón. Mặt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

dạng hẹp, hơi lồi; mũ dạng hẹp lồi thành gồ; mũ dạng phẳng, dẹp, lõm dạng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

6 1.1.2.2. Thành phần dinh dưỡng của nấm

Ơ

H

Nấm có đầy đủ các axit amin thiết yếu như: isoleucin, leucin, lysine,

N

1. Đạm thô

Đ

đứng sau thịt và sữa, cao hơn các loại ra cải, ngũ cốc như khoai tây (7,6%),

N

G

bắp cải (18,4%), lúa mạch (7,3%) và lúa mì (13,2%).

H Ư

Hàm lượng của axit amin tự do trong nấm là thấp, chỉ khoảng 1% dm.

TR ẦN

Vì thế, sự đóng góp thành phần dinh dưỡng của chúng là bị hạn chế. Tuy nhiên, chúng tham gia vào hương vị của nấm. Axit glutamic và alanin được

B

báo cáo là axit amin tự do phổ biến trong T. portentosum and T. terreum [30].

10 00

2. Lipit

Lipit có trong các loại nấm chiếm từ 1 - 10% trọng lượng khô của nấm,

Ó

A

bao gồm các axit béo tự do, monoflycerid, diglycerid và triglyceride, serol,

H

sterol ester, photpholipit và có từ 72 - 85% acid béo thiết yếu chiếm từ 54 -

-L

Í-

76% tổng lượng chất béo, ở nấm mỡ và nấm rơm là 69 -70%, ở nấm mèo là

ÁN

40,39%, ở bào ngư mỏng là 62,94%; ở nấm kim châm là 27,98%.

TO

Giá trị dinh dưỡng của chất béo trong nấm hoang là hạn chế vì hàm

Đ

ÀN

lượng lipid tổng là thấp và axit béo mong muốn n-3(axit béo omega-3) chiếm

tỉ lệ thấp.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

nấm mà hàm lượng đạm có thay đổi. Nhìn chung, lượng đạm của nấm chỉ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

đến 30%, giảm chỉ còn 20% và bung dù. Ngoài ra, tùy theo cơ chất trồng

IỄ N D

U Y

.Q

Đối với nấm rơm khi còn non (dạng nút tròn) hàm lượng protein thô lên

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

giàu lysine và leucin, ít tryptophan và methionin.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

methionin, phennylalnin, threonin, valin, tryp-tophan, histidin. Đặc biệt nấm

3. Carbohydrat và sợi Tổng lượng carbohydrat và sợi: chiếm từ 51 - 88% trong nấm tươi và khoảng 4 - 20% trên trọng lượng nấm khô, bao gồm các đường pentose, methyl pentozo, hexose, đisaccarit, đường amin, đường rượu, đường axit.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

7 Trehalose là một loại "đường của nấm" hiện diện trong tất cả các loại nấm,

N

nhưng chỉ có ở nấm non vì nó bị thủy giải thành glucozo khi nấm trưởng

H

Ơ

thành.

.Q

kim châm cho đến 11,9 - 19,8% ở các loại nấm mèo; 7,5 - 17,5% ở nấm bào

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

B2), niacin (vitamin B3), tocopherol (vitamin E) và vitamin D, vitamin C, β-

H Ư

caroten (tiền vitamin A), vitamin B12...Nấm giống như là nguồn thức ăn

TR ẦN

không động vật chứa vitamin D, và vì thế chúng là nguồn vitamin D tự nhiên cho người ăn chay. Hàm lượng vitamin D2 là đáng kể trong một số loài nấm

10 00

5. Khoáng chất

B

hoang dã, nhưng nó gần như vắng mặt trong các loài nấm trồng [34].

Nấm ăn là nguồn cung cấp chất khoáng cần thiết cho cơ thể. Nguồn này

Ó

A

lấy từ cơ chất cung cấp dinh dưỡng cho nấm, thành phần chủ yếu là kali, kế

H

đến là photpho, natri, canxi và magie, các nguyên tố khoáng này chiếm từ 56 -

-L

Í-

70% lượng tro. Photpho và canxi trong nấm luôn luôn cao hơn một số loại

ÁN

trái cây và rau cải. Ngoài ra còn có các khoáng khác như sắt, đồng, kẽm,

TO

mangan, coban...

Giá trị năng lượng của nấm: Được tính trên 100 g nấm khô. Phân tích

Đ

của Crisan & Sands; Bano & Rajarathnam cho kết quả sau: nấm mỡ: 328 -

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Nấm chứa nhiều vitamin gồm thiamin (vitamin B1), riboflavin (vitamin

IỄ N D

ẠO

4. Vitamin

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ngư; 8 -14% ở nấm mỡ; 7,3 - 8% ở nấm đông cô; và 4,4 - 13,4% ở nấm rơm.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

axetylglucosamin, cấu tạo nên vách của tế bào nấm. Sợi chiếm từ 3,7% ở nấm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Thành phần chính của sợi nấm ăn là chitin, một polyme của n–

381kcal; nấm hương: 387 - 392 kcal; nấm bào ngư xám 345 - 367 kcal; nấm bào ngư mỏng 300 - 337 kcal; bào ngư trắng 265 - 336 kcal; nấm rơm 254 374 kcal; nấm kim châm 378 kcal; nấm mèo 347 - 384 kcal; nấm hầm thủ 233 kcal.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

8 1.1.2.3. Tác dụng của nấm đối với sức khoẻ

Ơ

H

đại không chỉ vì hương vị , mà còn vì giá trị dinh dưỡng cao. Nấm đã được sử

N

Nấm nói chung và nấm lớn nói riêng là thực phẩm phổ biến từ thời cổ

.Q

Ngoài ra nấm còn được sử dụng làm nguồn dược phẩm từ xa xưa. Nấm

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Ngoài ra, 2000 loài đã được đề xuất có đặc tính chữa bệnh. Nhiều đặc tính có

N

G

lợi của nấm dùng phòng ngừa và điều trị một số bệnh đã được mô tả bao gồm:

H Ư

chống oxi hóa, kháng u, điều hoà miễn dịch, kháng virut, kháng khuẩn, ký sinh

TR ẦN

trùng và hiệu quả trong trị đái tháo đường; nấm còn có tác dụng ngăn ngừa các bệnh như cao huyết áp, tăng cholesterol máu, xơ vữa động mạch và ung thư do

10 00

khác nhau.

Nhiều chất kháng sinh quan trọng được chiết rút từ nấm. Chẳng hạn

Ó

A

như penicilin được phát hiện và sau đó được phát triển như chất điều trị y tế

H

chống nhiễm khuẩn. Penicillin có lẽ là nổi tiếng nhất của tất cả các loại thuốc

Í-

kháng sinh, có nguồn gốc từ một loại nấm thông thường gọi

-L

là Penicillium. Nhiều loại nấm khác cũng sản xuất các chất kháng sinh, mà

ÁN

hiện nay được sử dụng rộng rãi để kiểm soát bệnh trong người và động

TO

vật. Việc phát hiện ra kháng sinh là một cuộc cách mạng chăm sóc sức khỏe

Đ IỄ N D

B

các thành phần hóa học cụ thể của nấm và các hợp chất có hoạt tính sinh học

trên toàn thế giới.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

truyền. Ngày nay khoảng 7000 loài nấm là ăn được ở mức độ khác nhau.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

dược liệu đã có một thời gian dài được dùng trong phương pháp điều trị cổ

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

trong các món ăn khác nhau do hương vị độc đáo và tinh tế của chúng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

dụng trong nhiều năm như thực phẩm dinh dưỡng và hương liệu thực phẩm

Thành phần gecmani hữu cơ trong nấm Linh Chi cao hơn từ 5 - 8 lần so với Nhân Sâm, có những công dụng chính như tăng oxy trong hệ thống máu, làm giảm mệt mỏi và tăng cường sức sống cho cơ thể, tăng cường hệ thống miễn dịch, làm tăng sự trao đổi chất, làm sản sinh phong phú các loại vitamin, chất khoáng, đạm cần cho cơ thể và đặc biệt chứa rất nhiều chất chống oxy

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

9 hóa, giúp kiểm soát và ngăn chặn các gốc tự do gây tổn hại. Các gốc tự do là

N

nguyên nhân chính của sự thoái hóa tế bào, lão hóa và ung thư, hỗ trợ khả

H

Ơ

năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể để chống lại các tế bào ung thư.

.Q

cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, phòng chữa bệnh tiểu đường, làm khôi

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

đường) làm giảm đường huyết trong máu người mắc bệnh tiểu đường, cân

N

G

bằng lượng đường trong máu và giúp cải thiện chức năng tuyến tụy, bảo vệ

H Ư

chống lại sự thoái hóa của các tế bào da và loại bỏ các tế bào da chết, giúp cải

TR ẦN

thiện cấu trúc da và giảm sự xuất hiện của lão hóa, kiểm soát sự phá hủy các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, loại bỏ các độc tố tích lũy [35].

B

β-glucan trong nấm có những ảnh hưởng tích cực của nó đến sức khỏe.

10 00

β-glucan trong nấm được coi là hợp chất chức năng bởi vì chúng xuất hiện để điều chỉnh miễn dịch dịch thể và tế bào, và có tác dụng có lợi trong việc đấu

Ó

A

tranh chống lại nhiễm trùng, bên cạnh đó nó cũng làm giảm cholesterol trong

H

máu. Gần đây, chất này đã được chứng minh có đặc tính kháng độc tế bào,

-L

Í-

kháng đột biến, là ứng cử viên đầy hứa hẹn trong dược phẩm [33]. Nhiều loại

ÁN

nấm ăn chất lượng retin cao là yếu tố làm chậm sự phát triển tế bào ung thư,

TO

gần đây Nhật Bản còn phát hiện nhiều hợp chất trích từ nấm như glucan (thành phần cấu tạo tế bào vách của nấm), chất leutinan (từ nấm đông cô) có

Đ IỄ N D

khả năng ngăn chặn sự phát triển của khối u - chống ung thư.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

thiện cơ bản tình trạng thiếu hụt insulin (là nguyên nhân chín gây ra bệnh đái

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

phục tế bào tiểu đảo tuyến tụy và từ đó thúc đẩy quá trình tiết insulin, cải

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Linh Chi, rất được các nhà y dược học coi trọng với những công dụng: Tăng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Thành phần polysaccarit là một trong những chất hữu hiệu nhất của nấm

Ở Việt Nam, các loài nấm có thể dùng làm dược liệu có khoảng hơn 200 loài trong đó có rất nhiều loài là dược liệu quý như: Linh Chi, nấm lỗ, nấm vân chi, nấm hương, nấm kim châm, mộc nhĩ,…Những nghiên cứu bước đầu về các chất có hoạt tính sinh học của một số nấm lớn Việt Nam cho thấy chúng rất giàu các chất có trọng lượng phân tử lớn như polysaccarit, gecmani

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

10 hữu cơ, adenosine, tritecpenoit, axit ganoderic có tác dụng chống viêm, tăng

N

cường đáp ứng miễn dịch, hỗ trợ điều trị các bệnh hiểm nghèo như ưng thư,

H

Ơ

suy giảm miễn dịch, tiết niệu, tim mạch…[7].

Đ

cùng là [Ar]3d54s1.

54

Cr với

52

được miêu tả với

Cr là phổ biến nhất (83,789%). 19 đồng vị phóng xạ đã

H Ư

Cr và

50

Cr ổn định nhất có chu kỳ bán rã trên 1,8x1017 năm, và

TR ẦN

53

N

G

Crom nguồn gốc tự nhiên là sự hợp thành của 3 đồng vị ổn định; 52Cr,

Cr51 với chu kỳ bán rã 27,7 ngày. Tất cả các đồng vị phóng xạ còn lại có chu

B

kỳ bán rã nhỏ hơn 1 ngày và phần lớn là ít hơn 1 phút.

10 00

Các trạng thái oxi hóa phổ biến của crom là +2, +3 và +6, với +3 là đặc trưng nhất và kém đặc trưng hơn là +6. Các hợp chất của crom với trạng thái

Ó

A

oxi hóa +6 là những chất có tính oxi hóa mạnh. Các trạng thái +1,+4 và +5 là

Í-

H

khá hiếm.

-L

1.2.1.2. Hợp chất của crom và vai trò của chúng đối với sức khoẻ

ÁN

[16],[17],[25]

TO

Trong nước crom nằm ở hai dạng hóa trị: anion Cr(III) và anion Cr(VI).

Đ

ÀN

Nhìn chung, sự hấp thụ của crom vào cơ thể con người tuỳ thuộc vào trạng thái oxi hoá của nó. Crom(III) là trạng thái oxi hóa ổn định nhất. Crom(III) là

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hoàn các nguyên tố hóa học, có số thứ tự là 24, cấu hình electron lớp ngoài

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Crom là nguyên tố thuộc chu kì 4, nhóm (VIB) trong bảng hệ thống tuần

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1.2.1.1. Nguyên tố crom [18]

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

1.2.1. Tổng quan về nguyên tố crom

N

1.2. Tổng quan về nguyên tố crom và nguyên tố gecmani

một chất dinh dưỡng thiết yếu giúp cơ thể sử dụng các đường, protein và chất béo và sự thiếu hụt nó có thể sinh ra bệnh gọi là bệnh thiếu hụt crom. Ngược lại, crom (VI) lại rất độc. Cr(VI) hấp thụ qua dạ dày, ruột nhiều hơn Cr(III) (mức độ hấp thụ qua đường ruột tuỳ thuộc vào dạng hợp chất mà nó sẽ hấp

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

11 thụ) và còn có thể thấm qua màng tế bào. Nếu crom (III) chỉ hấp thụ 1% thì

Ơ

H

được, mặc dù một lượng đáng kể đọng lại trong phổi và phổi là một trong

N

lượng hấp thụ của Cr(VI) lên tới 50%. Tỷ lệ hấp thụ qua phổi không xác định

.Q

nhập, đào thải crom ở cơ thể người chủ yếu qua con đường ăn uống. Cr(VI) đi

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

protein, các axit nucleic và ức chế hệ thống men cơ bản. Dù xâm nhập vào cơ

N

G

thể theo bất kỳ con đường nào crom cũng được hoà tan vào trong máu ở nồng

H Ư

độ 0,001mg/l, sau đó chúng chuyển vào hồng cầu và hoà tan trong hồng cầu

TR ẦN

nhanh gấp 10 ÷ 20 lần. Từ hồng cầu crom chuyển vào các tổ chức phủ tạng, được giữ lại ở phổi, xương, thận, gan, phần còn lại chuyển qua nước tiểu. Từ

B

các cơ quan phủ tạng crom hoà tan dần vào máu, rồi đào thải qua nước tiểu từ

10 00

vài tháng đến vài năm. Các nghiên cứu cho thấy con người hấp thụ crom(VI) nhiều hơn crom (III) nhưng độc tính của crom(VI) lại cao hơn crom (III)

Ó

A

khoảng 100 lần. Crom(VI) dù chỉ một lượng nhỏ cũng có thể gây độc đối với

Í-

H

con người. Nếu crom có nồng độ lớn hơn giá trị 0,1mg/l gây rối loạn sức khoẻ

-L

như nôn mửa… Khi thâm nhập vào cơ thể nó liên kết với các nhóm –SH

ÁN

trong enzim và làm mất hoạt tính của enzim gây ra rất nhiều bệnh cho con

TO

người.

Crom và các hợp chất của crom chủ yếu gây các bệnh ngoài da. Bề mặt

Đ IỄ N D

da là bộ phận dễ bị ảnh hưởng, niêm mạc mũi dễ bị loét. Phần sụn của vách

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

tế bào không nhân, gây ung thư, với hàm lượng cao crom làm kết tủa các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

vào cơ thể dễ gây biến chứng, tác động lên tế bào, lên mô tạo ra sự phát triển

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

đường: hô hấp, tiêu hoá và khi tiếp xúc trực tiếp với da. Con đường xâm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

những bộ phận chứa nhiều crom nhất. Crom xâm nhập vào cơ thể theo ba con

mũi dễ bị thủng. Khi da tiếp xúc trực tiếp vào dung dịch Cr(VI), chỗ tiếp xúc dễ bị nổi phồng và loét sâu, có thể bị loét đến xương. Khi Cr(VI) xâm nhập vào cơ thể qua da, nó kết hợp với protein tạo thành phản ứng kháng nguyên.

Kháng thể gây hiện tượng dị ứng, bệnh tái phát. Khi tiếp xúc trở lại, bệnh sẽ

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

12 tiến triển nếu không được cách ly và sẽ trở thành tràm hóa.

Ơ

H

viêm phế quản, viêm thanh quản do niêm mạc bị kích thích (sinh ngứa mũi,

N

Khi crom xâm nhập theo đường hô hấp dễ dẫn tới bệnh viêm yết hầu,

.Q

tiếp xúc, xuất hiện mụn cơm, viêm gan, thủng vách ngăn giữa hai lá mía, ung

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

1.2.2.1. Nguyên tố gecmani[18]

N

G

Gecmani là một nguyên tố thuộc chu kì 4, nhóm IVA trong bảng hệ thống cùng

là

[Ar]3d104s24p2.

Ge

được

TR ẦN

ngoài

H Ư

tuần hoàn các nguyên tố hoá học, có số thứ tự là 32, cấu hình electron lớp đặt

tên

theo

tên

gọi

của Đức trong tiếng La tinh là Germania.

B

Gecmani có 5 đồng vị tự nhiên, 70Ge, 72Ge, 73Ge, 74Ge, 76Ge. Trong số

10 00

này, 76Ge rất ít phóng xạ, phân huỷ bởi sự phân rã kép beta với chu kỳ bán rã là 1,78 × 1021 năm. 74Ge là đồng vị phổ biến nhất, có khoảng 36% trong tự

Ó

A

nhiên. 76Ge là ít phổ biến nhất với khoảng 7% trong tự nhiên. Khi tấn công

Í-

H

dồn dập với các hạt alpha, đồng vị 72Ge sẽ tạo ra 77Se ổn định, giải phóng các

-L

electron năng lượng cao trong quá trình này. Do đó, nó được sử dụng kết hợp

ÁN

với radon tạo pin hạt nhân.

TO

Gecmani tồn tại chủ yếu ở trạng thái oxi hóa +4, bên cạnh đó nhiều hợp

chất được biết đến với trạng thái oxi hóa +2. Trạng thái oxi hóa khác là rất

Đ

+ 1 được thấy trên bề mặt của các oxit, hay trạng thái oxi hóa âm trong các gecman, chẳng hạn như -4 trong GeH4.

D

IỄ N

hiếm, chẳng hạn như +3 được tìm thấy trong các hợp chất như Ge2Cl 6, và +3,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1.2.2. Tổng quan về nguyên tố gecmani

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

thư phổi, viêm thận, đau răng, tiêu hoá kém, gây độc cho hệ thần kinh và tim.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Nhiễm độc crom có thể bị ung thư phổi, ung thư gan, loét da, viêm da

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hắt hơi, chảy nước mũi).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

13 1.2.2.2. Hợp chất của gecmani và vai trò của chúng đối với sức khoẻ

H

Ơ

Ge là nguyên tố vi lượng thiết yếu trong cơ thể con người và rất quan

N

[3],[9],[21],[25].

.Q

hiện một số hoạt tính sinh học và được xem như là chất chống oxi hoá và

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

như là chất tăng cường sức khoẻ và chống bệnh tật [40]. Tritecpenoit, đặc biệt

N

G

là acid ganoderic có tác dụng chống dị ứng, ức chế sự giải phóng histamin,

H Ư

tăng cường sử dụng oxy và cải thiện chức năng gan. Hiện nay, đã tìm thấy

TR ẦN

trên 80 dẫn xuất từ acid ganoderic. Trong đó ganodosteron được xem là chất kích thích hoạt động của gan và bảo vệ gan.

B

Đặc biệt, gecmani có liên quan chặt chẽ với hiệu quả lưu thông khí

10 00

huyết, tăng cường chuyển vận oxy vào mô, làm giảm bớt đau đớn cho người bệnh bị ung thư ở giai đoạn cuối.

Ó

A

Tetraetylgecman (Ge(C2H5)4) là hợp chất gecmani hữu cơ đầu tiên được

Í-

H

tổng hợp bởi Winkler năm 1887 bằng phản ứng của gecmani tetraclorua

-L

với kẽm đietyl. Các hợp chất gecmani hữu cơ dạng R4Ge (trong đó R là

ÁN

một ankyl) như tetrametylgecman (Ge(CH3)4) và tetraetylgecman được tạo ra

TO

thông qua gecmani tiền thân có sẵn với giá rẻ nhất như gecmani tetraclorua và các

Đ IỄ N D

ankyl

nucleophin. Gecmani

hiđrua

hữu

cơ

như isobutylgecman ((CH3)2CHCH2GeH3) đã được tìm thấy là ít nguy hiểm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

ung thư và tiêu diệt tế bào ung thư. Các hợp chất hữu cơ của Ge được xem

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

thuốc kích thích miễn dịch được sử dụng để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

các bệnh khác nhau, chẳng hạn như suy thận cấp. Các hợp chất của Ge thể

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

trọng cho sức khoẻ của chúng ta. Việc thừa hay thiếu hụt Ge có thể dẫn đến

và có thể được sử dụng như là một sự thay thế cho chất lỏng độc hại (khí gecman) trong ứng dụng bán dẫn. Nhiều chất chứa gecmani là sản phẩm trung gian phản ứng được biết như: các gốc tự do germyl, germylenes (tương tự như carbenes ), và germynes (tương tự như carbynes ). Hợp chất hữu cơ 2-

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

14 cacboxyetylgecmasesquioxan lần đầu tiên được báo cáo vào những năm 70

N

của thế kỷ 20, và trong một thời gian sử dụng như là một chất bổ sung trong

H

Ơ

chế độ ăn uống và có khả năng chữa trị các khối u.

.Q

làm cho chúng trở thành có ích như là các tác nhân chữa trị bằng hóa chất.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

crom và gecmani trong các loại mẫu khác nhau như phương pháp phân tích

N

G

khối lượng, phân tích thể tích, trắc quang, điện hoá, phổ phát xạ nguyên tử

H Ư

(AES), phổ hấp thụ nguyên tử (AAS), quang phổ phát xạ plasma (ICP)…

TR ẦN

1.3.1. Các phương pháp phân tích hóa học

Nhóm các phương pháp này dùng để xác định hàm lượng lớn (thông

10 00

đơn giản và không đắt tiền.

B

thường lớn hơn 0,05%). Các trang thiết bị và dụng cụ cho phương pháp này

1.3.1.1. Phương pháp phân tích khối lượng

Ó

A

Nguyên tắc: Dựa trên phản ứng tạo kết tủa chất cần phân tích với thuốc

Í-

H

thử phù hợp, lọc, rửa, sấy hoặc nung kết tủa rồi cân và từ đó xác định được

-L

hàm lượng chất cần phân tích.

ÁN

Theo phương pháp này, crom được oxi hóa lên dạng Cr(VI) và xác định

dưới dạng kết tủa chì cromat, thủy ngân cromat hoặc bari cromat nhưng trong

D

IỄ N

Đ

ÀN

thực tế người ta thường dùng bari cromat (BaCrO4). Kết tủa này được tạo thành bằng cách thêm Ba(CH3COOH)2 hay BaCl2 vào dung dịch cromat trong

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp khác nhau để xác định hàm lượng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

1.3. Các phương pháp phân tích crom và gecmani [5][16],[17],[26]

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

nhưng lại có độc tính cao đối với một vài loại vi khuẩn nào đó. Tính chất này

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Một vài hợp chất của gecmani có độc tính thấp đối với động vật có vú,

môi trường kiềm yếu.

Ba2+ + CrO42-

BaCrO4

Hàm lượng gecmani có liên quan với natri cacbonat và lưu huỳnh.

Gecmani tồn tại ở dạng kết tủa như GeS2 từ dung dịch HCl đặc. Phương pháp

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

15 này được gọi là phương pháp sunfua, xác định lượng nhỏ cỡ 0,005 mg Ge

H

Ơ

thêm kali ferroxyanua vào dung dịch, dạng kết tủa trắng dự kiến có công thức

N

trong 1 mg mẫu. Ngoài ra, để xác định hàm lượng gecmani, người ta có thể

.Q

định có độ chính xác rất cao, nên thường được sử dụng là phương pháp

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

1.3.1.2. Các phương pháp thể tích

H Ư

Nguyên tắc: Dựa trên sự đo thể tích dung dịch thuốc thử đã biết nồng

TR ẦN

độ chính xác (dung dịch chuẩn) được thêm vào dung dịch của chất định phân, tác dụng vừa đủ toàn bộ lượng chất định phân đó. Thời điểm đã thêm lượng thuốc

B

thử tác dụng với toàn bộ chất định phân gọi là điểm tương đương. Để nhận biết

10 00

điểm tương đương, người ta dùng những chất gây ra những hiện tượng có thể quan sát được bằng mắt gọi là chất chỉ thị.

Ó

A

Xác định crom dựa trên phản ứng chuẩn độ oxi hóa - khử Cr2O72- với: +

3+

Cr2O72- + 6I- + 14H → 2Cr + 3I2 + 7H2O -

I2 + 2S2O32-→ 2I + S4O62-

ÁN

-L

Í-

H

- Dung dịch Na2S2O3 (dùng chỉ thị hồ tinh bột):

TO

- Dung dịch Fe(II) (dùng chỉ thị điphenylamin E0 = +0.76V):

Đ

2+

+

3+

3+

Cr2O7+ 6Fe +14H → 2Cr + 6Fe + 7H2O

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

trường [31].

IỄ N D

ẠO

lâu và phức tạp, nhiều giai đoạn tách và ít được sử dụng trong phân tích môi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

trọng tài. Tuy nhiên phương pháp này có nhược điểm là có nhiều thao tác

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Phương pháp phân tích khối lượng là một trong những phương pháp xác

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

(GeO)2Fe(CN)6.2H2O.

Gecmani được định lượng dưới dạng kết tủa muối oxine của axit molybdogecmanic. Kết tủa này được hoà tan trong hỗn hợp của axit clohidric và etanol, xử lý với một lượng dư dung dịch bromide - bromate, tiếp theo là kali iodide và giải phóng ra iot, cho phép chuẩn độ với thiosufat chuẩn. Gecmani

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

16 đioxit trong dung dịch nước được chuyển đổi thành thiodigecmanat bởi

Ơ

K2Ge2S5 + 2CH3COOH + 8H2O

H

2Ge(OH)4 + 5H2S + 2CH3COOK

N

hidrosunfua hoặc kali sunfua trong dung dịch đệm axetat [31]:

.Q

Đ

1.3.2. Phương pháp quang phổ phát xạ nguyên tử(AES) [11],12],[20]

G

Nguyên tắc: Phương pháp phổ phát xạ dựa vào việc đo bước sóng,

H Ư

N

cường độ và các đặc trưng khác của bức xạ điện từ do các nguyên tử hay ion ở trạng thái hơi phát ra. Việc phát ra các bức xạ điện từ trong miền ánh sáng

TR ẦN

quang học của các nguyên tử là do sự thay đổi trạng thái năng lượng của nguyên tử.

10 00

B

Theo Wu Y, Hu B, Peng T, Jiang Z thì phương pháp bay hơi nhiệt – phát xạ nguyên tử cảm ứng cao tần plasma (ETA – ICP – AES) xác định Cr(III) và

A

Cr(VI) dựa vào sự khác nhau giữa hai phản ứng tạo phức vòng càng của

H

Ó

Cr(III) và Cr(VI) với axetylaxeton. Cr(III) tạo phức vòng càng với

Í-

axetylaxeton được tách ra và sau đó xác định bằng phương pháp bay hơi nhiệt

-L

- phát xạ nguyên tử cảm ứng cao tần plasma (ETV – ICP – AES). Cr(VI) phản

ÁN

ứng tạo phức vòng càng với polytetraflo etylen (PTFE), sau đó xác định bằng

TO

phương pháp trên.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Lần đầu tiên tại Việt Nam, các tác giả Vũ Hoàng Minh, Nguyễn Tiến

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

không phù hợp với phân tích lượng vết.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

dịch chuẩn, chỉ thị đổi màu và chỉ dùng xác định nguyên tố khi có hàm lượng lớn,

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nhiên phương pháp này có độ nhạy thấp, sai số lớn do dụng cụ đo, thể tích dung

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Phương pháp chuẩn độ đảm bảo độ chính xác cao và xác định nhanh. Tuy

Lượng, Phạm Luận và Trần Tứ Hiếu đã áp dụng thành công phương pháp phổ ICP - AES để xác định chính xác các nguyên tố đất hiếm trong mẫu địa chất Việt Nam. Nadkarri và Botto sử dụng phương pháp ICP - AES để xác định gecmani trong than tro và tro bay. ICP - AES cũng được sử dụng để xác định gecmani

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

17 trong một số mẫu cây trồng, động vật, thức ăn và tóc con người. Giới hạn phát

Ơ

H

Phương pháp này có độ nhạy cao và giới hạn phát hiện thấp. Tuy nhiên

N

hiện là 0,2 ng/ml [31].

U Y

TP

Đ

Dựa vào khả năng hấp thụ chọn lọc các bức xạ cộng hưởng của nguyên

N

G

tử ở trạng thái tự do. Đối với mỗi nguyên tố vạch cộng hưởng thường là vạch

H Ư

quang phổ mạnh nhất của phổ phát xạ nguyên tử của chính nguyên tử đó [19].

TR ẦN

Ở nhiều nước trên thế giới, nhất là các nước phát triển, phương pháp AAS đã trở thành phương pháp tiêu chuẩn để định lượng nhiều kim loại.

B

Beirrohor và các cộng sự đã sử dụng phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử

10 00

(F-AAS) để xác định crom sau khi đã làm giàu crom(VI) trên nhôm oxit hoạt hoá tại pH = 7.

Ó

A

Uede JoiChi Satol và các cộng tác đã nghiên cứu sử dụng phương pháp

Í-

H

cộng kết với hafnium để phân tích crom(VI) và crom(III) trong nước bằng

-L

phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử lò graphit AAS (GF-AAS).

ÁN

Cũng để xác định crom(III) và crom(VI) Giese lại áp dụng phương pháp

TO

GF-AAS sau khi đã tách chúng bằng phương pháp chiết lỏng – lỏng.

Đ

ÀN

Một nhóm nghiên cứu đã tiến hành làm giàu và xác định đồng thời

Cr(III) với ChromazurolS trong môi trường axit yếu và khả năng hấp thu của

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Nguyên tắc:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1.3.3. Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS)[11],[13],[20]

IỄ N D

.Q

nguyên tử [19].

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

phương pháp này ít được sử dụng hơn so với phương pháp quang phổ hấp thụ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

ảnh hưởng của Be, Mo và Ni do sự chèn lấn vạch phổ là rất lớn. Do vậy

sản phẩm phản ứng giữa Cr(VI) với natri đietylthiocacbamat trong dung dịch axit mạnh. Pha đảo C18 được ứng dụng để hấp thu hai sản phẩm này. Cả hai sản phẩm này được rửa giải trực tiếp vào cuvet của máy quang phổ hấp thụ

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

18 nguyên tử bằng etanol. Phương pháp cho phép xác định nồng độ Cr(III) và

Ơ

H

Các tác giả như Berta Rolla Nunes, Cristina Gonalves Maglhães và José

N

Cr(VI) dưới 1 ppm.

.Q

không ngọn lửa. Với việc xử lý mẫu bằng axit HNO3 0,1% và một lượng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

ETA - AAS là phương pháp phổ biến nhất để xác định hàm lượng

N

G

gecmani. Johnson, West và Wagnall đã sử dụng hồ chứa sợi cacbon và ống

H Ư

than chì để xác định gecmani. Tuy nhiên, kỹ thuật sử dụng sợi cacbon không

TR ẦN

được ứng dụng rộng rãi vì sự phát tán nguyên tử không hiệu quả. Giới hạn phát hiện thu được bằng sử dụng ống graphit là 15 ng/ml. Burn và Dadgar sử

B

dụng than phun để xác định các hợp chất gecmani hữu cơ. Zhangli, Zhe-Ming

10 00

và Xiao-Quan sử dụng ống graphit với thế hệ hidrua để làm giàu và xác định gecmani trong nước tự nhiên [31].

Ó

A

Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử có ưu điểm là độ nhạy và độ

Í-

H

chọn lọc cao, quy trình vận hành đơn giản nên đây là phương pháp phổ biến

-L

nhất được áp dụng để phân tích crom, gecmani trong nhiều đối tượng phân

ÁN

tích khác nhau, số lượng bài báo công bố về phân tích crom trên các tạp chí

TO

quốc tế sử dụng phương pháp này chiếm tới 68% (1922). Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng phương pháp F - AAS làm phương pháp so sánh khi

Đ IỄ N D

xác định hàm lượng Cr trong các mẫu nấm lớn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

crom trong huyết thanh với giới hạn phát hiện đạt 0,04 µg/l [32],[38].

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

cetytrymethylamoni clorua 0,02% các tác giả đã xác định nhanh được lượng

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

thanh người bằng cách sử dụng phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử kỹ thuật

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Bento Borba da Silva, đã tiến hành xác định nhanh lượng crom trong huyết

1.3.4. Phương pháp UV - VIS [4] Nguyên tắc: Phân tích trắc quang là phương pháp phân tích quang học dựa trên việc đo độ hấp thụ năng lượng ánh sáng của 1 chất màu xác định ở 1 vùng phổ xác định.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

19 Phương pháp đo quang là phương pháp phổ biến nhất để xác định crom

H

Ơ

trong môi trường axit. Phương pháp này dựa trên phép đo quang của phức

N

vào những năm 1960, bằng cách sử dụng chất tạo phức là điphenylcacbazit

Ge-phenylfluoron

Đ

G

Ge(IV)

540

34.000

510

81.000

N

Cr-điphenylcacbazit

TR ẦN

Cr(III)

ε max

Tuy nhiên phương pháp này vẫn tồn tại một số nhược điểm là độ chọn lọc

B

thấp do ảnh hưởng của các nguyên tố đi kèm. Trong các đối tượng mẫu phức

10 00

tạp, các tác giả thường sử dụng cuferron để tạo phức với các nguyên tố đi kèm ảnh hưởng đến phép phân tích như V, Hg… và chiết bằng clorofom [26].

Ó

A

1.3.5. Phương pháp cực phổ và Von - Ampe [8],[23]

H

* Nguyên tắc: Phương pháp Von - Ampe: Nhóm phương pháp phân tích

-L

Í-

điện hóa: nghiên cứu đường cong P/c: E - I (đường Von-Ampe) sử dụng hệ

ÁN

điện cực gồm 1 điện cực dễ bị phân cực (điện cực chỉ thị - vi điện cực) và 1

TO

điện cực so sánh (có bề mặt S lớn so với điện cực kia trong bình điện phân).

Đ

ÀN

Phương pháp cực phổ: Là phương pháp Von-Ampe, sử dụng điện cực chỉ

thị là điện cực giọt Hg (do nhà Bác học Heyropxki phát minh năm 1920).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

λmax (nm)

Hợp chất phức

H Ư

Ion

ẠO

Bảng 1.1: Phổ hấp thụ của phức chất giữa crom và gecmani với thuốc thử

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

được thể hiện ở bảng 1.1.

IỄ N D

.Q

của phức màu được tạo thành từ ion Ge(IV) với thuốc thử. Kết quả đo quang

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

người ta sử dụng chất tạo phức là phenylfluoron, rồi dựa trên phép đo quang

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

màu được tạo thành từ ion crom (III) với thuốc thử [15]. Còn đối với gecmani,

Phương pháp Von - Ampe là nhóm các phương pháp phân tích dựa vào việc nghiên cứu đường cong Von - Ampe hay còn gọi là đường cong phân cực, là đường cong biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào điện thế khi tiến hành điện phân dung dịch phân tích [4].

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

20 Để xác định hàm lượng crom, người ta điện phân làm giàu Cr(III)

N

hyđroxyt kết tủa trên điện cực graphit, sau đó hoà tan anot. Việc xác định

H

Ơ

crom dựa vào phản ứng:

.Q

hay sử dụng hai hệ điện cực là điện cực màng thuỷ ngân và điện cực giọt thuỷ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

axetat 0,1 M + KNO3 0,25 M (pH = 6,0) với sự có mặt của đimetylglyoxim

N

G

(DMG) và kỹ thuật Von – Ampe hoà tan quét sóng vuông để xác định Cr(VI).

H Ư

Phương pháp điện hóa đã được nhiều tác giả sử dụng để phân tích Cr(III)

TR ẦN

cũng như Cr(VI) trong các mẫu môi trường. Tác giả Marc Boussemart (1992) đã sử dụng phương pháp Von-Ampe hòa tan hấp phụ xúc tác để phân tích các

B

dạng crom trong nước biển với tác nhân tạo phức là axit đietylenetriamin

10 00

pentaaxetic (DTPA) trong nền natri nitrat. Phương pháp này có độ nhạy cao, tuy nhiên các chất hoạt động bề mặt, cũng như các tác nhân tạo phức hữu cơ

Ó

A

khác có trong nước tự nhiên sẽ ảnh hưởng đến phép xác định crom [22].

Í-

H

Để xác định hàm lượng gecmani, xuất phát từ gecmani (IV)clorua,

-L

muối này bị khử ở điện cực giọt thuỷ ngân, trước quá trình khử thành kim loại

ÁN

trong sự hiện diện của axit hidrofloric và axit oxalic, quá trình khử Ge(IV)

TO

không được quan sát thấy, trong khi Ge(II) bị khử thành kim loại.

Đ IỄ N D

Thế bán sóng từ 0,45 - 0,5 V trong 6 N axit HCl và 10-4 M Ge(II),

nhưng phụ thuộc vào cả nồng độ gecmani và ion H+. Quá trình khử Ge(IV)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

thuỷ ngân. Vì vậy, người ta đã sử dụng điện cực màng bismut trong nền đệm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ngân treo. Nhưng do thuỷ ngân độc hại nên người ta thường hạn chế sử dụng

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Trong phương pháp Von – Ampe ứng dụng để xác định crom người ta

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

CrO42- + 4H2O + 3e → Cr(OH)3 + 5OH-

thành Ge(II) có thế anot là -0,13V. Clorua cản trở quá trình, có thể tạo phức dạng CdCl42- và các kim loại có mặt cùng gecmani không cản trở việc xác định Ge(IV) có nồng độ dưới 10-4M nếu các điều kiện điều chỉnh cẩn thận.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

21 Vết gecmani có thể được làm giàu trước khi điện phân dung dịch với catot

Ơ

H

Phương pháp này có thể xác định được gần 30 kim loại trong khoảng

N

thuỷ ngân, với loại bỏ thuỷ ngân bằng cách chưng cất trong nitơ [31].

U Y

4 ion kim loại cùng có trong cùng dung dịch.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

nhau [34]. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng phương pháp này để xác

N

G

định hàm lượng gecmani và crom trong các mẫu nấm lớn.

H Ư

1.3.6.1. Nguyên tắc chung của phương pháp[14]

TR ẦN

Mẫu phân hủy tới dạng đồng nhất bằng các phương pháp phân hủy mẫu thích hợp, sau đó được đưa vào phân tích trên thiết bị ICP-MS. Mẫu ở dạng

B

đồng nhất được sol hóa thành sol khí và đưa tới tâm ngọn lửa ICP, ở đây xảy

10 00

ra quá trình nguyên tử hóa và ion hóa. Các ion kim loại được thu nhận qua hệ thống phân giải phổ theo số khối (tỉ số khối lượng/điện tích ion m/z) và được

Ó

A

thu nhận các tín hiệu qua bộ nhân quang điện. Pic phổ hoặc số hạt thu nhận

Í-

H

được lưu giữ trong máy tính.

-L

Nguyên tắc và sự xuất hiện phổ khối ICP-MS

ÁN

Khi dẫn mẫu phân tích vào vùng nhiệt độ cao của ngọn lửa plasma

TO

(ICP), vật chất có trong mẫu khi đó bị chuyển hoàn toàn thành trạng thái hơi.

Các phân tử chất khí được tạo ra lại bị phân ly thành các nguyên tử tự do ở

Đ IỄ N D

trạng thái khí; trong điều kiện nhiệt độ cao của plasma (8000 oC) phần lớn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

phân tích gecmani, crom cũng như các dạng của crom trong các loại mẫu khác

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Hiện nay phương pháp ICP-MS là phương pháp được sử dụng nhiều để

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

1.3.6. Phương pháp phổ khối lượng plasma cảm ứng (ICP- MS)[28],[37],[39]

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

nồng độ 10-6 - 10-9M với độ chính xác khá cao có thể định lượng đồng thời 3 -

các nguyên tử trong mẫu phân tích bị ion hoá tạo thành ion dương có điện tích +1 và các electron tự do. Thu và dẫn dòng ion đó vào thiết bị phân giải để phân chia chúng theo số khối (m/z), nhờ hệ thống phân giải theo số khối và detector thích hợp ta thu được phổ khối của các đồng vị của các

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

22 nguyên tố cần phân tích có trong mẫu. Quá trình xảy ra trong ngọn lửa

H

Ơ

Dung môi bay hơi → Hóa hơi mẫu → Nguyên tử hóa mẫu→ Ion hóa

N

plasma có thể được tóm tắt theo 4 mức như sau:

.Q

hơi và khi nguyên tử bị ion hoá trong nguồn năng lượng ICP thành các ion

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

1. Chuyển mẫu phân tích về dạng dung dịch đồng nhất.

N

G

2. Dẫn dung dịch vào hệ thống tạo sol khí để tạo sol khí.

H Ư

3. Dẫn thể sol khí của mẫu vào ngọn lửa ICP, Plasma Torch. nguồn năng lượng của ICP.

TR ẦN

4. Trong Plasma Torch sẽ có sự hoá hơi, nguyên tử hoá và ion hoá nhờ

B

5. Thu toàn bộ đám hơi ion của mẫu, lọc và phân ly chúng thành phổ Detector, ghi lại phổ.

10 00

nhờ hệ thống phân giải khối theo số khối của ion, phát hiện chúng bằng

Ó

A

6. Đánh giá định tính, định lượng phổ thu được.

Í-

H

Sau đây là hệ trang bị của phép đo ICP-MS: 4

5

TO

ÁN

-L

3

2 1

7

6

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

sau đây:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

điện tích +1. Muốn thực hiện phép đo phổ ICP-MS phải tiến hành các bước

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Như vậy, phổ ICP-MS của nguyên tử chỉ xuất hiện khi nó ở trạng thái

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

mẫu.

Hình 1.1: Các bộ phận chính của máy ICP - MS

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

23 1. Bộ tạo sol khí

N

2. Plasma

H

Ơ

3. Hệ thấu kính

U Y Đ

nhạy rất cao. Với sự chuẩn bị mẫu thích hợp và kỹ thuật thực hiện chính xác,

N

G

ICP-MS có thể phân tích đồng thời nhiều nguyên tố và các đồng vị từ cấp độ

H Ư

phần tỷ (ppb) đến phần nghìn tỷ (ppt) trong một loạt các nền bao gồm cả nước

TR ẦN

biển, địa chất, luyện kim, và mẫu sinh học [41].

Phương pháp này cho khoảng tuyến tính xác định những kim loại trong

B

dãy 1,0 - 1000,0 ppb. Phương pháp này cũng chính xác với độ thu hồi % của

10 00

kim loại nằm trong khoảng 97,5 - 110%. LOD, LOQ của kim loại cần phân tích trong các nghiên cứu cho phép phát hiện và định lượng chúng ở nồng độ

Ó

A

thấp. Ngoài ra kỹ thuật này còn có thể phân tích xác định các đồng vị của một

Í-

H

nguyên tố trong cùng một đối tượng mẫu. Vì vậy nó được sử dụng mạnh mẽ

-L

trong phân tích, đánh giá mức độ phơi nhiễm độc tố kim loại trong nhiều đối

ÁN

tượng sinh học và môi trường.

TO

So với các phương pháp thông thường khác, phương pháp này sử dụng

Đ

ÀN

nguồn plasma có thể tạo ra nhiệt độ từ 5000 - 10000K. Với nhiệt độ này có thể nguyên tử hóa hoàn toàn các nguyên tố cần phân tích. Kỹ thuật ICP-MS

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

ICP-MS là một kỹ thuật hiện đại để phân tích vết kim loại do nó có độ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

7. Van ngăn cách giữa vùng chân không cao của phổ kế và vùng ion

IỄ N D

.Q

6. Bộ phân giải khối

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

5. Thấu kính ion

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

4. Detector

có khả năng phân tích tốt bởi vì nó có thể phân tích chính xác các ion khác nhau, xác định các đồng vị trong mẫu dựa trên giá trị tỷ lệ m/z và được tính toán theo các đường chuẩn độc lập. Hiệu quả phân tích của ICP-MS so với các kỹ thuật phân tích khác như quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS), ICP-

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

24 AES, … đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu. Bảng sau cho thấy khả năng

N

phát hiện của ICP-MS hơn so với các kỹ thuật khác:

D

IỄ N

Đ

H

U Y

N

GFA-AAS (ppb) <1 < 0,5 < 1,5 < 0,05 <1 < 0,03 KPH < 0,5 < 0,15 < 0,5 KPH KPH < 0,5 KPH < 0,5 < 0,06 < 0,5 < 0,5 <1 < 1,5 KPH KPH < 0,01 <2,0

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ẠO

Đ

G N

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

F-AAS (ppb) < 500 < 50 < 50 <5 < 100 <5 < 200000 < 10 < 10 <5 < 4000 < 80 < 80 < 4000 <5 <5 < 20 < 20 < 1000 < 40 < 100000 < 500 <2 <500

.Q

Nguyên ICP-MS ICP-AES tố (ppb) (ppb) 1 As < 0,050 < 20 2 Al < 0,010 < 3,0 3 Ba < 0,005 < 0,2 4 Be < 0,050 < 0,5 5 Bi < 0,005 < 20 6 Cd < 0,010 < 3,0 7 Ce < 0,005 < 15 8 Co < 0,005 < 10 9 Cr < 0,005 < 10 10 Cu < 0,010 < 5,0 11 Gd < 0,005 < 5,0 12 Ho < 0,005 < 1,0 13 In < 0,010 < 30 14 La < 0,005 < 0,05 15 Li < 0,020 <1 16 Mn < 0,005 < 0,5 17 Ni < 0,005 < 10 18 Pb < 0,005 < 20 19 Se < 0,10 < 50 20 Tl < 0,010 < 30 21 U < 0,010 < 30 22 Y < 0,005 < 0,5 23 Zn < 0,02 < 1,0 24[36] Ge <0,07 <0,2 Chú thích: KPH : không phát hiện được.

STT

Ơ

Bảng 1.2: So sánh khả năng phát hiện của các kỹ thuật phân tích

1.3.6.2. Phân tích định lượng bằng phổ ICP-MS[2],[19]: Có 4 phương pháp chính: 1. Phương pháp đồ thị chuẩn (đường chuẩn) Nguyên tắc của phương pháp này là dựa vào phương trình cơ bản của phép đo Ims = K.C.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

25 Trong đó:

Ims: Cường độ (số đếm, CPS) của vạch phổ;

N

K: hằng số thực nghiệm;

H

Ơ

C: nồng độ của nguyên tố trong dung dịch mẫu đo phổ.

G

Đ

nồng độ của nguyên tố X cần xác định là C1, C2, C3, C4, C5 và các mẫu phân

N

tích có nồng độ là Cx1, Cx2,…Sau đó chọn các điều kiện phù hợp và đo cường

H Ư

độ của một vạch phổ khối của nguyên tố phân tích ta thu được giá trị cường

TR ẦN

độ hấp thụ tương ứng là I1, I2, I3, I4, I5, Ix1, Ix2…và lập đồ thị chuẩn I=f(C). Đồ thị chuẩn có dạng:

10 00

B

I (CPS)

Í-

H

Ó

A

B

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ix

C1 C2 C3 C4 C5 C6

C(ppb)

Hình 1.2: Đồ thị chuẩn của phương pháp đường chuẩn

Ưu điểm của phương pháp này đơn giản dễ thực hiện và rất thích hợp với

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Cách tiến hành: Chuẩn bị một dãy mẫu đầu (thông thường là 5 mẫu) có

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

mẫu phân tích.

IỄ N D

TP

.Q

tố cần phân tích trong mẫu đo phổ, rồi từ đó tính được nồng độ của nó trong

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

sau đó nhờ đường chuẩn này và giá trị Ims để xác định nồng độ Cx của nguyên

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

và một dãy mẫu đầu (ít nhất là ba mẫu đầu) để dựng một đường chuẩn và

việc phân tích hàng loạt mẫu của cùng một nguyên tố. Song trong nhiều trường hợp chúng ta không thể chuẩn bị được một dãy mẫu đầu thỏa mãn các điều kiện đã quy định cho phương pháp này nên không xác định được chính xác vị trí của đường chuẩn. Đó chính là nhược điểm của phương pháp này.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

26 2. Phương pháp thêm tiêu chuẩn

Ơ

H

đầu, bằng cách lấy một lượng mẫu phân tích nhất định và gia thêm vào đó

N

Nguyên tắc: dùng ngay mẫu phân tích làm nền để chuẩn bị một dãy mẫu

C4

C5

Lượng mẫu phân tích

Cx

Cx

Cx

Cx

Cx

Cx

Lượng thêm vào

0

∆C1

∆C2

∆C3

∆C4

∆C5

Đ G

Io

I1

I2

I3

I4

I5

TR ẦN

I đo được

N

Các chất khác là như nhau

H Ư

Chất khác

Sau đó chọn các điều kiện thí nghiệm phù hợp và một vạch phổ đặc trưng của nguyên tố phân tích, tiến hành ghi đo cường độ hấp thụ của vạch

10 00

B

phổ đó theo tất cả dãy mẫu đầu. Dựng một đường chuẩn theo hệ tọa độ I - ∆C.. Đó chính là đường chuẩn của phương pháp thêm tiêu chuẩn và xác định Cx

A

M 0

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

bằng cách ngoại suy từ đồ thị.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

C3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

C2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

C1

ẠO

Co

TP

.Q

Bảng 1.3: Dãy chuẩn của phương pháp thêm chuẩn

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(theo cấp số cộng) như bảng sau:

U Y

N

những lượng nhất định của nguyên tố cần phân tích theo từng bậc nồng độ

∆C1

∆C2

∆C

Hình 1.3: Đồ thị chuẩn của phương pháp thêm tiêu chuẩn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

27 Phương pháp này được sử dụng rất nhiều trong phân tích lượng vết các

N

nguyên tố kim loại trong các mẫu khác nhau, đặc biệt là các loại mẫu có thành

H

Ơ

phần vật lý, hóa học phức tạp, các mẫu quặng, đa kim.

.Q

đó, trước hết phải xây dựng một đường chuẩn như trong phương pháp đường

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Ix1 tương ứng đó về giá trị Ixo của đường chuẩn cố định để xác định Cx.

N

G

Phương pháp đồ thị không đổi rất phù hợp với phép phân tích hàng loạt

H Ư

mẫu từ ngày này qua ngày khác. Vì trong mỗi ngày phân tích chúng ta không

TR ẦN

phải ghi phổ lại của toàn bộ dãy mẫu đầu nên tiết kiệm được thời gian, mẫu chuẩn. Nhưng nó cũng có hạn chế như phương pháp đường chuẩn.

B

4. Phương pháp dùng một mẫu chuẩn

10 00

Khi có mẫu chuẩn: ta chỉ cần đo I1 mẫu chuẩn của mẫu phân tích đã biết có nồng độ C1 và I x của chất phân tích. Sau đó tính Cx của chất phân

Ó

Í-

H

Nghĩa là chúng ta có: Với mẫu phân tích: Ix = a.Cx

-L

Với mẫu đầu: I1 = a.C1, suy ra Cx = Ix.C1/ I1

ÁN

Khi không có mẫu chuẩn: Ta tiến hành tương tự như phương pháp

TO

thêm, chỉ khác không cần pha một dãy chuẩn. Nhưng có một điều cần chú ý là ∆C1 thêm vào và các giá trị Cx phải nằm trong vùng tuyến tính của

Đ IỄ N D

A

tích.

phương pháp.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

dài. Như vậy muốn xác định nồng độ Cx chưa biết ta phải chuyển các giá trị

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

chuẩn. Đường chuẩn này được gọi là đường chuẩn cố định và được dùng lâu

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Nguyên tắc của phương pháp này là muốn xác định một nguyên tố nào

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

3. Phương pháp đồ thị không đổi

1.4. Các phương pháp xử lý mẫu xác định kim loại [5] Xử lí mẫu là quá trình hoà tan và phân huỷ, phá huỷ cấu trúc của chất mẫu ban đầu được lấy từ đối tượng, để giải phóng và chuyển các chất cần xác

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

28 định về một dạng đồng thể phù hợp (ví dụ dạng dung dịch) cho một phép đo

Ơ

H

Việc xử lý mẫu phân tích được thực hiện theo rất nhiều kỹ thuật có

N

đã chọn để xác định hàm lượng của chất mà chúng ta mong muốn.

U Y

Đ

Dùng axit mạnh đặc và nóng (ví dụ HCl, H2SO4), hay axit mạnh, đặc và

N

G

nóng có tính oxi hóa mạnh (HNO3, HClO4), hoặc hỗn hợp 2 axit (HNO3 +

H Ư

H2SO4), hay 3 axit (HNO3 + H2SO4 + HClO4), hoặc là 1 axit đặc và 1 chất

TR ẦN

oxy hóa mạnh (H2SO4 + KMnO4), v.v. để phân hủy mẫu trong điều kiện đun nóng trong bình Kendan, trong ống nghiệm, trong cốc hay trong lò vi sóng.

B

Lượng axit cần dùng để phân hủy mẫu thường gấp 10-15 lần lượng mẫu,

10 00

tùy thuộc mỗi loai mẫu và cấu trúc vật lý, hóa học của nó.

Thời gian phân hủy mẫu trong các hệ hở, bình Kendan, ống nghiệm,

Ó

A

cốc,… thường từ vài giờ đến hàng chục giờ tùy loại mẫu và bản chất của các

Í-

H

chất, còn nếu trong lò vi sóng thì chỉ cần 30-50 phút.

-L

Ưu - nhược điểm

ÁN

Hầu như không bị mất các chất phân tích, nhất là trong lò vi sóng. Nhưng

TO

thời gian phân hủy mẫu rất dài, trong điều kiện thường, tốn nhiều axit đặc tinh

Đ

ÀN

khiết cao, nhất là trong các hệ hở. Dễ bị nhiễm bẩn khi xử lý trong hệ hở, do

môi trường hay axit dùng và phải đuổi axit dư lâu, nên dễ bị nhiễm bẩn, bụi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1.4.1.1. Xử lý bằng axit mạnh đặc nóng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1.4.1. Phương pháp vô cơ hóa ướt

IỄ N D

TP

.Q

Các phương pháp xử lý mẫu đã và đang được sử dụng bao gồm:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

mẫu và yêu cầu của phương pháp phân tích.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

nguyên lý, cơ chế vật lý và hóa học có khi rất khác nhau, tùy theo mỗi loại

vào mẫu 1.4.1.2. Xử lý bằng dung dịch kiềm mạnh đặc nóng Dùng các dung dịch kiềm mạnh đặc nóng (NaOH, KOH 15-20%), hay hỗn hợp của kiềm mạnh và muối kim loại kiềm (NaOH + NaHCO3), hay một

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

29 kiềm mạnh và peroxit (KOH + Na2O2) nồng độ lớn (10-20%), để phân hủy

N

mẫu phân tích trong điều kiện đun nóng trong bình Kendan hay trong hộp kín,

U Y

Đ

* Ưu - nhược điểm

N

G

Kỹ thuật này cũng có ưu điểm là hầu như không làm mất chất phân

H Ư

tích, nhất là các nguyên tố có hợp chất dễ bay hơi và các nền của mẫu dễ

TR ẦN

tan trong kiềm.

Nhược điểm là tốn rất nhiều kiềm tinh khiết cao, khả năng gây nhiễm

B

bẩn dễ xảy ra, lượng kiềm dư nhiều, sau xử lí xong phải loại hết nhưng rất

10 00

khó khăn và và dễ dàng nhiễm bẩn, mất thời gian cô đặc mẫu. Nên cách này chỉ được dùng cho một số trường hợp, mà cách xử lí axit cho kết quả

Ó

A

không tốt.

Í-

H

1.4.2. Phương pháp vô cơ hóa khô

-L

Kỹ thuật xử lý khô (tro hóa khô) là kỹ thuật nung để xử lý mẫu trong lò

ÁN

nung ở một nhiệt độ thích hợp (450-750oC), song thực chất đây chỉ là bước

TO

đầu tiên của quá trình xử lý mẫu. Vì sau khi nung, mẫu bã còn lại phải được

Đ

ÀN

hòa tan (xử lý tiếp) bằng dung dịch muối hay dung dịch axit phù hợp, thì mới chuyển các chất cần phân tích trong tro mẫu vào dạng dung dịch, để sau đó

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

trong khoảng 150-200oC.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nhiệt độ phân hủy là nhiệt độ sôi của dung dịch kiềm. Nó thường nằm

IỄ N D

.Q

vi sóng kín chỉ cần thời gian 1 - 2 giờ.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Thời gian phân hủy mẫu: từ 4 - 10 giờ trong hệ hở. Còn trong trong hệ lò

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Lượng dung dịch phân hủy: cần lượng lớn từ 8 - 15 lần lượng mẫu.

H

Ơ

hoặc trong lò vi sóng.

xác định nó theo một phương pháp đã chọn. Khi nung, các chất hữu cơ của mẫu sẽ bị đốt cháy thành CO2 và nước.

Thời gian nung có thể từ 5-12 giờ tùy thuộc vào mỗi loại chất mẫu, chất phân tích, cấu trúc, dạng liên kết, loại hợp chất của các chất trong mẫu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

30 * Ưu - nhược điểm

Ơ

U Y

.Q

Đ

nung. Trước tiên người ta xử lý ướt sơ bộ bằng một lượng nhỏ axit và chất

N

G

phụ gia, để phá vỡ cấu trúc ban đầu của các hợp chất mẫu và tạo điều kiện giữ

H Ư

một số nguyên tố có thể bay hơi khi nung, sau đó nung ở nhiệt độ thích hợp.

TR ẦN

Vì thế lượng axit dùng để xử lý thường chỉ bằng 1/4 hay 1/5 lượng cần dùng cho xử lý ướt. Sau đó nung sẽ nhanh hơn và quá trình xử lý sẽ triệt để hơn xử

B

lý ướt, đồng thời hạn chế được sự mất của một số kim loại khi nung. Do đó đã

10 00

tận dụng được ưu điểm của cả hai kỹ thuật xử lý ướt và khô, nhất là giảm bớt được các loại hóa chất (axit, kiềm tinh khiết cao) khi xử lý ướt, sau đó hòa tan

Ó

A

tro mẫu sẽ thu được mẫu trong, vì không còn chất hữu cơ và sạch hơn tro hóa

Í-

H

ướt thông thường.

-L

1.4.4. Phương pháp phân hủy mẫu bằng lò vi sóng

ÁN

* Nguyên tắc: Dùng năng lượng của lò vi sóng để đun nóng mẫu được

TO

đựng trong bình kín. Trong điều kiện nhiệt độ và áp suất cao, mẫu được hòa tan

Đ

ÀN

dễ dàng. Đây là phương pháp xử lý mẫu hiện đại nhất hiện nay, làm giảm đáng kể thời gian xử lý mẫu, không mất mẫu và vô cơ hóa mẫu được triệt để. Có thể

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Nguyên tắc của kỹ thuật này là mẫu được phân hủy trong chén hay cốc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1.4.3. Phương pháp vô cơ hóa khô - ướt kết hợp

IỄ N D

TP

Cd, Pb, Zn, Sn, Sb,… nếu không có chất phụ gia và chất bảo vệ.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nhưng có nhược điểm là có thể mất một số chất dễ bay hơi, ví dụ như:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

cơ, đốt cháy hết các chất hữu cơ, vì thế làm dung dịch mẫu thu được sạch.

H

axit đặc tinh khiết cao đắt tiền, xử lý được triệt để nhất là các mẫu nền hữu

N

Kĩ thuật này có thao tác và cách làm đơn giản, không phải dùng nhiều

vô cơ hóa cùng một lúc được nhiều mẫu. * Cơ chế của sự phân hủy mẫu trong lò vi sóng Các tác nhân phân hủy mẫu bao gồm axit [có tác dụng phá hủy và hòa tan các hạt (phân tử) mẫu], năng lượng nhiệt (có tác dụng làm tan rã các hạt

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

31 mẫu cùng với axit), sự khuếch tán đối lưu, chuyển động nhiệt và va chạm của

H

Ơ

sóng còn có sự phá vỡ từ trong lòng hạt mẫu ra ngoài, do các phân tử nước

N

các hạt mẫu với nhau làm cho chúng bị bào mòn dần. Ngoài ra, trong lò vi

.Q

khác, vì là hệ kín nên có áp suất cao, sẽ làm cho nhiệt độ sôi lại cao hơn, đây

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

*Các quá trình xảy ra khi phân hủy mẫu bằng lò vi sóng

H Ư

Dưới tác dụng của axit, năng lượng nhiệt (nhiệt độ) và năng lượng vi

TR ẦN

sóng các quá trình vật lý và hóa học sau đây sẽ xảy ra: - Sự phá vỡ mạng lưới cấu trúc của hạt mẫu, giải phóng các chất phân

B

tích, để đưa chúng vào dung dịch dưới dạng các muối tan.

10 00

- Quá trình oxi hóa khử làm thay đổi hóa trị, chuyển đổi dạng, làm tan vỡ các hạt mẫu, để giải phóng chất phân tích về dạng muối tan.

Ó

A

- Nếu xử lý mẫu hữu cơ phân tích kim loại, thì có sự đốt cháy, phá hủy

Í-

H

các hợp chất hữu cơ và mùn tạo ra khí CO2 và nước, để giải phóng các kim

-L

loại trong chất hữu cơ về dạng muối vô cơ tan trong dung dịch.

ÁN

- Tạo hợp chất dễ bay hơi làm mất đi các anion trong phân tử chất mẫu,

TO

làm mẫu bị phân hủy tạo ra các hợp chất tan trong dung dịch.

- Sự tạo thành các hợp chất muối hay phức tan trong dung dịch.

Đ IỄ N D

- Cơ chế tách chất phân tích ra khỏi mẫu ban đầu ở dạng kết tủa không

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

chỉ cần thời gian rất ngắn (30-70 phút) mà lại triệt để.

ẠO

nhanh từ trong ra và từ ngoài vào. Vì thế nên việc xử lý mẫu trong lò vi sóng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

là tác nhân phân hủy mạnh nhất, do đó thúc đẩy quá trình phân hủy mẫu rất

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

chuyển động nhiệt rất mạnh, làm căng và xé các hạt mẫu từ trong ra. Mặt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hấp thụ (90%) năng lượng vi sóng và có động năng rất lớn, nên chúng có

tan và nhờ đó người ta tách được các chất phân tích và làm giàu chúng.

Như vậy, trong quá trình xử lý mẫu ở đây cũng có thể có các phản ứng hóa học xảy ra như phản ứng oxy hóa - khử, phản ứng thủy phân, phản ứng tạo phức, phản ứng hòa tan, phản ứng kết tủa,… của các phân tử

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

32 chất mẫu với các axit dùng để phân hủy mẫu và các chất có trong mẫu với

Ơ

H

định bởi thành phần chất nền, bản chất của chất mẫu và các loại axit dùng

N

nhau. Trong đó, quá trình nào là chính, quá trình nào là phụ được quyết

U Y

.Q

dụng lò vi sóng.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

kí trong xử lí mẫu, kỹ thuật chưng cất trong xử lí mẫu, kỹ thuật lên men mẫu

N

G

phân tích, phương pháp pha loãng mẫu bằng dung môi thích hợp, kỹ thuật

H Ư

thăng hoa lấy chất phân tích, kỹ thuật clo hoá mẫu, kỹ thuật kết tủa lấy chất

TR ẦN

phân tích, phương pháp điện phân lấy chất phân tích, phương pháp chiếu tia

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

tử ngoại,…

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

có thể dùng một số phương pháp khác như: Phương pháp chiết, kỹ thuật sắc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Ngoài bốn phương pháp xử lý mẫu ở trên, để xác định kim loại còn

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trong luận văn này chúng tôi sử dụng quy trình xử lý mẫu bằng sử

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

để phân hủy và hòa tan mẫu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

33 CHƯƠNG 2

H

Ơ

N

KỸ THUẬT THỰC NGHIỆM

Đ

như mẫu sinh học, môi trường không khí, đất, nước, phân bón và các sản

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

phẩm nông nghiệp.

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hình 2.1: Máy khối phổ plasma cao tần cảm ứng ICP MS 7500a series Agilent

Đo kết quả phân tích gecmani và crom bằng phương pháp ICP-MS

trong một số loài nấm Lớn trên máy đo ICP-MS Agilent 7500a do Mỹ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

dụng để phân tích hàm lượng trên 60 kim loại trong các loại mẫu khác nhau

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

cao tần cảm ứng ICP - MS 7500a series Agilent là loại thiết bị chuyên sử

IỄ N D

U Y

.Q

Tất cả các các phép đo đều được thực hiện trên máy khối phổ plasma

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.1.1. Thiết bị chung

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

2.1. Thiết bị, dụng cụ, hóa chất

sản xuất.

Quá trình thực hiện tại Trung tâm Phân tích – Viện Công nghệ xạ hiếm Trung ương – số 48 - Láng Hạ - Đống Đa – Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

34

N

2.1.2. Dụng cụ và trang thiết bị phụ trợ.

H U Y

- Cốc phá mẫu bằng teflon 50ml.

Đ

- Pipet 1ml, 10ml, 50ml, 100ml.

N

G

- Micropipet 10 µ l.

H Ư

- Tủ sấy.

TR ẦN

- Cân phân tích có độ chính xác 0,0001g.

Tất cả các dụng cụ thuỷ tinh và plastic đều phải được rửa sạch bằng axit

B

nitric nồng độ 10% (Pha 10ml axit nitric đậm đặc 65% trong 100ml nước cất)

10 00

và tráng lại bằng nước cất trước khi sử dụng. Tiến hành như sau: Trước hết rửa các dụng cụ bằng chất tẩy rửa và tráng lại bằng nước máy, tiếp theo tráng

Ó

A

lại bằng nước cất, sau đó tráng bằng dung dịch axit nitric vừa pha. Cuối cùng

Í-

H

tráng lại bằng nước cất và sấy khô hoặc để khô tự nhiên.

-L

Đối với cốc phá mẫu bằng Teflon: Rửa cốc bằng nước máy, tráng lại

ÁN

bằng acetone và nước cất. Sau đó ngâm cốc với dung dịch axit nitric 10%

TO

khoảng 30 phút. Sau đó tráng lại bằng nước cất và sấy khô hoặc để khô

Đ

ÀN

tự nhiên.

2.1.3. Hoá chất:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Chai đựng mẫu 50-100ml.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Cốc có mỏ (beaker) thủy tinh hoặc plastic 250ml, 500ml, 1000ml.

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Bình định mức 50ml, 100ml, 1000ml.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Uni 8300

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

- Lò phá mẫu vi sóng chuyên dụng cho phân tích kim loại Unilex Model:

- Nước cất đêion.

- Axit nitric (HNO3) 65 %, Merck.

- Hydrogen peroxyde 30% (H2O2), Merck.

- Axit H2SO4 95-97%, Merck.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

35 - Dung dịch chuẩn gốc gecmani 1000 µ g/ml dưới dạng muối (NH4)2GeF6

N

G

trong bình định mức 100 ml và định mức tới vạch.

H Ư

- Dung dịch HNO3 1:1: lấy 50ml HNO3 đậm đặc pha loãng với 50ml

TR ẦN

nuớc cất

2.2.2. Phương pháp chuẩn bị dung dịch chuẩn gecmani

B

a. Dung dịch chuẩn gốc 1000 µ g/ml, Merck.

10 00

b. Dung dịch chuẩn trung gian gecmani 1 ng/ml Lấy chính xác 1ml dung dịch chuẩn gốc gecmani cho vào bình định

Ó

A

mức 100ml, định mức tới vạch bằng dung dịch axit nitric 1% thu được dung

H

dịch chuẩn 10 µ g/ml.

-L

Í-

Lấy chính xác 10 µ l dung dịch chuẩn gecmani 10 µ g/ml cho vào bình

ÁN

định mức 100ml, định mức tới vạch bằng dung dịch axit nitric 1% thu được

TO

dung dịch chuẩn 1 ng/ml.

Đ

ÀN

2.2.3. Phương pháp chuẩn bị dung dịch chuẩn crom

a. Dung dịch chuẩn gốc 1000 µ g/ml, Merck.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

- Dung dịch axit nitric 10%: hòa tan 10ml axit nitric 65% với nước cất

IỄ N D

ẠO

trong bình định mức 1000 ml và định mức tới vạch.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Dung dịch axit nitric 1%: hòa tan 10ml axit nitric 65% với nước cất

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.2.1. Phương pháp chuẩn bị dung dịch hỗ trợ phân tích

.Q

2.2. Phương pháp chuẩn bị các dung dịch nghiên cứu

U Y

N

trong HNO3 2%, Merck.

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

H

- Dung dịch chuẩn gốc crom 1000 µ g/ml, dưới dạng muối (NH4)2Cr2O7

N

trong HNO3 2%, Merck.

b. Dung dịch chuẩn trung gian crom 1 ng/ml Lấy chính xác 1ml dung dịch chuẩn gốc crom cho vào bình định mức 100ml, định mức tới vạch bằng dung dịch axit nitric 1% thu được dung dịch chuẩn 10 µ g/ml.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

36 Lấy chính xác 10 µ l dung dịch chuẩn crom 10 µ g/ml cho vào bình định

H

Ơ

dịch chuẩn 1 ng/ml.

2.3.1. Lấy mẫu và bảo quản mẫu

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Lấy mẫu: 10 mẫu nấm lớn được lấy từ vườn Quốc gia Pù Mát - Nghệ An từ

G

Đ

Bảo quản mẫu: Quá trình bảo quản mẫu phải đảm bảo sao cho không làm

N

nhiễm bẩn hoặc mất chất phân tích. Mục đích để giữ và bảo toàn được chất

H Ư

phân tích do các hiện tượng tương tác hóa học, tự phân hủy chất, sự thủy bảo quản trong túi nilon.

TR ẦN

phân, sa lắng. Các mẫu sau khi lấy về đem rửa sạch, phơi khô tự nhiên sau đó

B

2.3.2. Xử lý mẫu sơ bộ trước khi phân tích

10 00

Các mẫu nấm sau khi phơi khô tự nhiên được bảo quản trong túi nilon được đánh số thứ tự theo ký hiệu mẫu từ MN201, MN202, MN203, MN204,

Ó

A

MN205, MN206, MN207, MN209, MN210, MN211.

Í-

H

Chuẩn bị mẫu nấm phân tích: Chúng tôi tiến hành phân tích 10 mẫu nấm

-L

lớn. Mẫu nấm phân tích được loại bỏ sạch các lớp đất bám phía ngoài, tiến

ÁN

hành rửa bằng nước cất khử ion, lắc siêu âm, sấy khô tự nhiên. Sau khi kết

TO

thúc quá trình sấy chúng tôi tiến hành lấy mẫu nghiền mịn thành bột đồng Cân khoảng 0,5000 gam mẫu đồng nhất bột mẫu nấm lớn cho vào cốc phá mẫu.

Lượng cân các mẫu nấm được nêu ở Bảng 2.1

D

IỄ N

Đ

ÀN

nhất và cho vào bình hút ẩm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

phân tích định lượng, giữ nguyên hiện trạng và đúng thành phần.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

tháng 5 năm 2013. Lượng mẫu lấy phải đảm bảo nhu cầu phân tích, phù hợp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.3. Phương pháp chuẩn bị mẫu phân tích

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

mức 100ml, định mức tới vạch bằng dung dịch axit nitric 1% thu được dung

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

37

0,5011

50

2

MN202

0,5005

50

3

MN203

0,5012

50

4

MN204

0,5007

5

MN205

0,5010

6

MN206

0,5000

7

MN207

0,5011

8

MN209

9

MN210

10

MN211

B

Ơ H N U Y

.Q

TP

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

50

50 50 50

0,5001

50

0,5015

50

0,5016

50

A

Ó

Í-

H

mẫu vào lò vi sóng. Cài đặt chương trình theo bảng 2.2:

-L

Bảng 2.2: Cài đặt các thông số của lò vi sóng

Đ

ÀN

TO

ÁN

Trạng thái 1 2 3 4 5

Công suất (%) 50 75 75 75 75

Áp suất (psi) 20 40 60 80 100

Thời gian dừng Thời gian tối đa (phút) (phút) 5:00 10:00 5:00 6:00 2:00 3:00 2:00 3:00 5:00 6:00

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MN201

mức (ml)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

N

Lượng mẫu (g)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ký hiệu mẫu

Thêm 5ml HNO3 đậm đặc 65%, 2ml H2O2 30%. Đậy nắp và đặt cốc phá

IỄ N D

Thể tích định

TT

10 00

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 2.1: Lượng cân các mẫu nấm

Lấy cốc phá mẫu ra ngoài, để nguội đến nhiệt độ phòng trước khi mở nắp. Mở nắp cốc phá mẫu và tráng rửa nắp và xung quanh thành cốc bằng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

38 nước cất. Chuyển tất cả dung dịch vào bình định mức 50ml, tráng lại cốc bằng

N

nước cất và định mức tới vạch bằng nước cất. Sau đó chuyển dung dịch sang

U Y Đ

1) Phải là một trong những đồng vị phổ biến nhất trong các đồng vị tự

N

G

nhiên.

H Ư

2) Ảnh hưởng bởi sự chèn khối phải không có hoặc bé nhất.

TR ẦN

3) Sự hiệu chỉnh ảnh hưởng của các ion oxit phải đơn giản và càng ít càng tốt.

B

Tùy theo sự phức tạp của nền mẫu mà có thể chọn các đồng vị phân

10 00

tích khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các tác giả đều thống nhất trong việc lựa chọn số khối phân tích này, trừ một vài trường hợp đặc biệt có ý kiến khác

Ó

A

nhau. Trong luận văn này chúng tôi chọn các đồng vị như trong bảng 2.3.

Í-

H

Bảng 2.3: Các đồng vị sử dụng trong phân tích định lượng Cr, Ge Nguyên tố

Đồng vị

1

Ge

72

2

Cr

53

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

TT

Khi phân tích, máy chỉ thu tín hiệu của các đồng vị đã chọn theo

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

bằng ICP-MS, người ta thường chọn đồng vị dựa trên 3 tiêu chí:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Trong tự nhiên, các nguyên tố có một số đồng vị. Trong phép phân tích

IỄ N D

.Q

2.4.1. Chọn vạch phân tích (số khối)[42]

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.4. Đo trên thiết bị ICP - MS

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Mẫu trắng được tiến hành qua tất cả các giai đoạn như mẫu phân tích.

H

Ơ

chai đựng mẫu.

nguyên tắc phân giải khối bằng bộ trường tứ cực. Với độ nhạy và độ phân giải rất cao của thiết bị ICP-MS, pic phổ của Cr, Ge thu được rất rõ nét. Các pic phổ có cường độ rất lớn ngay cả với dung dịch Cr, Ge có nồng độ thấp và các đồng vị đã chọn hầu như không có sự trùng lấn nhau.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

39 2.4.2. Thông số máy

H

Ơ

Cr, Ge. Do đó, chúng tôi lựa chọn các điều kiện và thông số máy này để xác

N

Máy đo ICP-MS Agilent 7500a đã có những thông số thích hợp để đo

TO

ÁN

U Y

2,4 l/ph 2oC.

D

IỄ N

Đ

3 điểm (Full Quant(3)) 0,1 s 3-5

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-L

Í-

H

Ó

A

Nhiệt độ nước Dạng phổ Thời gian đo cho 1 điểm Số lần đo lặp cho một điểm

30 s

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

Nước làm nguội

ÀN

ẠO

N

H Ư TR ẦN

0,1 rps

B

Tốc độ bơm (Stable) Thời gian (Stable)

Đ

1390 W 1,45 V 5,3 mm -0,5 mm -0,6 mm 0,00 l/ph 1,19 l/ph 60 s

G

Công suất cao tần RF Matching Độ sâu mẫu Torch - H Torch - V Khí phụ trợ Khí mang Thời gian (Uptake)

TP

.Q

Bảng 2.4: Các điều kiện và thông số máy tối ưu đo bằng máy ICP – MS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

plasma, thế quét phổ trường tứ cực đặt ở chế độ tự động (auto).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

định Cr, Ge (được trình bày trong 2.4). Các thông số khác như độ sâu

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

40 CHƯƠNG 3

H

Ơ

N

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

ẠO

Trong phép đo ICP-MS, việc định lượng một nguyên tố dựa vào

Đ

phương trình cơ bản:

N H Ư

Trong đó:

G

Ims = K.Cb

Ims: Cường độ (số đếm, CPS) của vạch phổ

TR ẦN

K: hằng số thực nghiệm,

C: nồng độ của nguyên tố trong dung dịch mẫu đo phổ, b

10 00

B

hằng số (0 < b ≤ 1).

Trong một khoảng nồng độ nhất định thì b = 1. Khi đó, mối quan hệ

A

giữa Ims và C là tuyến tính: Ims = K.C

H

Ó

Khoảng nồng độ này gọi là khoảng tuyến tính của nguyên tố phân

Í-

tích. Khoảng tuyến tính của mỗi nguyên tố ở mỗi số khối (m/z) khác nhau

-L

là khác nhau. Số khối phân tích nào có cường độ (số đếm, CPS) càng lớn

ÁN

thì khoảng tuyến tính càng hẹp. thể thay đổi trong khoảng giá trị rất lớn (từ vài CPS đến bão hòa, 4.109

CPS) nên khoảng tuyến tính của phép đo rất rộng (có thể từ vài ppt đến vài chục hoặc vài trăm ppm)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Trong phương pháp ICP-MS, tín hiệu của phép đo (số đếm, CPS) có

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

phân tích.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

ở đó có sự phụ thuộc tuyến tính giữa đại lượng đo được và nồng độ chất

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Khoảng tuyến tính của một phương pháp phân tích là khoảng nồng độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

3.1. Xây dựng đường chuẩn của crom và gecmani

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

41 3.1.1. Xây dựng đường chuẩn của crom

Ơ

H

100,00 ppb trong dung dịch HNO3 1%, tiến hành đo phổ khối lượng plama

N

Chúng tôi tiến hành pha dãy dung dịch chuẩn crom có nồng độ từ 0,10 -

.Q

phương trình đường chuẩn của crom

TO

ÁN

Hình 3.1: Kết quả đo trên máy ICP - MS, đường chuẩn,

Đ

ÀN

3.1.2. Xây dựng đường chuẩn của gecmani

Chúng tôi tiến hành pha dãy dung dịch chuẩn gecmani có nồng độ từ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

hình 3.1.

IỄ N D

TP

quả đo được, đường chuẩn và phương trình đường chuẩn được trình bày ở

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

chương trình chuẩn của hệ thống máy ICP - MS đã cài đặt ở mục 2.4. Kết

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

cảm ứng của kim loại Cr đối với các dung dịch trên ở điều kiện tối ưu theo

0,10 - 100,00 ppb trong dung dịch HNO3 1%, tiến hành đo phổ khối lượng plama cảm ứng của kim loại Ge đối với các dung dịch trên ở điều kiện tối ưu theo chương trình chuẩn của hệ thống máy ICP - MS đã cài đặt ở mục 2.4

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

42 Kết quả đo được, đường chuẩn và phương trình đường chuẩn được trình

Ó

A

Nhận xét: Như vậy chúng tôi thu được phương trình đường chuẩn và

H

hệ số tương quan của các nguyên tố crom và gecmani, kết quả thống kê được

-L

Í-

trình bày trong bảng 3.1.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Bảng 3.1: Khoảng tuyến tính áp dụng, đường chuẩn và hệ số tương quan của các nguyên tố crom và gecmani Giá trị hệ số

Tên

Khoảng tuyến

nguyên tố

tính áp dụng (ppb)

Cr

0,10-100,00

Y = 2,507.103X + 6,136.102

1,0000

Ge

0,10 - 100,00

Y = 3,685.103X + 1,719.103

1,0000

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Phương trình hồi quy (X: ppb)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

phương trình đường chuẩn của gecmani

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00

Hình 3.2: Kết quả đo trên máy ICP - MS, đường chuẩn,

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

bày ở hình 3.2.

tương quan r2

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

43 Ta thấy các giá trị r2 = 1 cho thấy phương trình hồi quy thu được biểu

.Q

Đối với phép đo ICP-MS người ta thường không chú ý nhiều đến

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Giới hạn phát hiện là nồng độ mà tại đó giá trị xác định được lớn hơn

N

G

độ không đảm bảo đo của phương pháp. Đây là nồng độ thấp nhất của chất

TR ẦN

(đối với phương pháp định lượng) [27]

Trong luận văn này, giới hạn phát hiện Cr, Ge được xác định dựa trên

B

việc đo nồng độ của các mẫu thử, tiến hành 10 lần song song.

10 00

- Đối với crom: Pha 10 mẫu thử có nồng độ 0,05 ppb.

- Đối với gecmani: Pha 10 mẫu thử có nồng độ 0,025 ppb.

Ó

A

Tiến hành đo trên máy khối phổ plasma cảm ứng ICP- MS theo các

Í-

H

thông số cài đặt trong bảng 2.4 ở mục 2.4. −

-L

Tính LOD: Tính giá trị trung bình x , và độ lệch chuẩn SD:

ÁN

LOD = 3 x SD (3.1)

TO Đ

IỄ N D

H Ư

phân tích trong mẫu có thể phát hiện được nhưng chưa thể định lượng được

n

∑(x − x )

2

i

SD =

i −1

n −1

(3.2)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

định lượng (LOQ).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

khoảng tuyến tính mà chỉ quan tâm tới giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

3.2. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng Cr, Ge của phương pháp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

định hàm lượng của các nguyên tố crom và gecmani trong nấm Lớn.

H

Ơ

kim loại crom và gecmani. Do đó có thể sử dụng các phương trình trên để xác

N

diễn chính xác mối tương quan giữa cường độ vạch phổ (CPS) và nồng độ các

Trong đó: xi: nồng độ của chất phân tích trong mẫu thử thứ i; −

x : nồng độ trung bình của các mẫu thử;

n: số mẫu thử.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

44 −

Để đánh giá LOD đã tính được, ta tính R = x /LOD

N

Nếu 4 < R < 10 thì nồng độ dung dịch thử là phù hợp và LOD tính

H

Ơ

được là đáng tin cậy [27].

H Ư

N

SD ta có:

LOQ = 10 x SD (3.3)

TR ẦN

Kết quả tính toán được trình bày trong bảng 3.2.

Bảng 3.2: Kết quả đo nồng độ và tính toán giới hạn phát hiện và giới hạn

A

10 00

B

định lượng kim loại Cr, Ge của phép đo ICP-MS

Ge(IV)

Số đếm (CPS) 750

tích xi (ppb) 0,0545

1818

tích xi (ppb) 0,0269

1 2

739

0,0502

1817

0,0267

3

727

0,0453

1819

0,0272

4

739

0,0501

1811

0,0251

5

747

0,0532

1816

0,0263

6

738

0,0498

1799

0,0217

7

732

0,0472

1804

0,0231

8

752

0,0551

1824

0,0285

-L

Í-

H

Ó

Số đếm (CPS)

Nồng độ trong dung dịch phân

ÁN TO ÀN

Cr(VI) Nồng độ trong dung dịch phân

Lần đo

Đ

Ion kim loại

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

xác định dựa trên việc xác định nồng độ các mẫu thử, sau khi xác định được

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tương tự, giới hạn định lượng Cr, Ge bằng phép đo ICP - MS cũng được

IỄ N D

.Q ẠO

LOQ chỉ áp dụng cho các phương pháp định lượng.

TP

kết quả có độ chụm mong muốn.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong mẫu thử mà ta có thể định lượng bằng phương pháp khảo sát và cho

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Còn giới hạn định lượng (LOQ) là nồng độ tối thiểu của một chất có

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

45 729

0,0459

1820

0,0275

10

741

0,0508

1812

0,0252

0,0102

0,0062

LOQ (ppb)

0,0339

0,0207

R

4,9

H Ư

hạn định lượng của phép đo ICP-MS rất nhỏ. Như vậy phương pháp này

TR ẦN

hoàn toàn phù hợp để xác định các lượng vết của các nguyên tố Cr, Ge. 3.3. Đánh giá độ lặp lại của phương pháp[18],[6],[24]

B

Một phương pháp phân tích chính xác và tin cậy cần phải đảm bảo độ lặp

10 00

lại và độ thu hồi tốt. Các kim loại crom và gecmani trong nấm Lớn có hàm lượng rất nhỏ, có thành phần nền phức tạp nên việc phân tích chúng cần phải

Í-

H

và đáng tin cậy.

Ó

A

yêu cầu các thông số trên để kết quả đo hàm lượng của chúng được chính xác

-L

Thuật ngữ độ lặp lại được dùng để đánh giá định lượng sự tản mạn của

ÁN

kết quả. Đại lượng này đặc trưng cho sự gần nhau theo giá trị tuyệt đối của

TO

hai hoặc một số phép đo lớn hơn được thực hiện trong cùng điều kiện, hay

D

IỄ N

Đ

ÀN

nói cách khác độ lặp lại phản ánh qua giá trị độ lệch chuẩn hay độ lệch chuẩn tương đối là nhỏ.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

N

Nhận xét: Kết quả đo và tính toán cho thấy giới hạn phát hiện và giới

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ẠO

4,2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

LOD (ppb)

Ơ

0,00207

H

0,00339

N

SD

U Y

0,0258

.Q

0,0502

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

−

x

N

9

Để đánh giá độ lặp của phương pháp, chúng tôi lấy vào 3 cốc phá mẫu, mỗi cốc 0,5000 gam mẫu nấm MN209, rồi đặt ký hiệu lần lượt là MN208, MN209, MN212.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

46 Sau đó tiến hành chuẩn bị mẫu theo các bước đã áp dụng cho quá trình

N

phân tích các mẫu ở mục 2.3 và đo trên thiết bị ICP - MS ở mục 2.4. Mỗi mẫu

k

H Ư

k là số bậc tự do (k= n-1)

N

G

n là số lần phân tích lặp lại của mẫu i

TR ẦN

xi là giá trị phân tích lần thứ i

x là giá trị phân tích trung bình của i lần

10 00

B

- Độ lệch tương đối: RSD =

Stt ⋅100 (3.5) x

Kết quả đo và tính toán được thể hiện ở bảng 3.3 và bảng 3.4.

Ó

A

Bảng 3.3: Kết quả đo và tính toán độ lặp lại của phép đo phổ ICP - MS

Í-

H

với kim loại Cr trong mẫu nấm lớn MN209 Số đếm (CPS)

MN208

4325

1,4804

MN209

4425

1,5205

MN212

4223

1,4398

-L ÁN TO ÀN Đ

Nồng độ crom trong dung dịch

Mẫu nấm

phân tích (ppb)

Giá trị nồng độ trung bình x

1,4802

Độ lệch chuẩn: Stt

0,0404

Độ lệch chuẩn tương đối: RSD %

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

(3.4)

i −1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U Y =

n −1

2

i

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Trong đó:

IỄ N D

i −1

∑( x − x )

Đ

Stt =

n

2

TP

∑ ( xi − x )

ẠO

n

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Độ lệch chuẩn:

N

Các kết quả thực nghiệm được xử lý thống kê theo công thức sau:

H

Ơ

được tiến hành đo lặp lại 3 lần, lấy giá trị trung bình.

2,73

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

47 Bảng 3.4: Kết quả đo và tính toán độ lặp lại của phép đo phổ ICP - MS

MN212

4005

0,6203

N

4,03

TR ẦN

H Ư

Độ lệch chuẩn tương đối: RSD %

Theo AOCA, ở khoảng nồng độ của Cr, Ge đang xét thì RSD% tối đa

B

chấp nhận được là 15%, như vậy phương pháp áp dụng cho mẫu nấm MN209

10 00

có độ lặp lại tốt.

3.4. Độ thu hồi của phương pháp

Ó

A

Để nghiên cứu độ thu hồi của phương pháp chúng tôi tiến hành nghiên

H

cứu trên một mẫu nấm đã xác định được hàm lượng các kim loại Cr, Ge ở

-L

Í-

phần xác định độ lặp lại của phương pháp, đó là mẫu nấm MN209.

ÁN

Công thức xác định hiệu suất thu hồi đối với mẫu thử:

Đ

ÀN

TO

H% =

Cm + c − Cm .100 (3.6) Cc

Trong đó:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,0250

G

Độ lệch chuẩn: Stt

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Đ

0,6206

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0,6457

N

4098

Ơ

MN209

H

0,5958

N

3915

U Y

MN208

.Q

Số đếm (CPS)

Giá trị nồng độ trung bình x

IỄ N D

TT

Nồng độ gecmani trong dung dịch phân tích (ppb)

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

với kim loại gecmani trong mẫu nấm lớn MN209

R%: Độ thu hồi, % Cm+c: Nồng độ chất phân tích trong mẫu thêm chuẩn.

Cm: Nồng độ chất phân tích trong mẫu thử.

Cc: Nồng độ chuẩn thêm.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

48 Sau đó tính độ thu hồi chung là trung bình của độ thu hồi các lần làm

N

lặp lại.

H

Ơ

Các bước tiến hành như sau:

.Q

thêm 5 ml HNO3 65 %, 2 ml H2O2 30%, lấy đồng thời một lượng chính xác

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

cơ hóa trong lò vi sóng theo chương trình trong bảng 2.4 ở mục 2.3. Khi quá

N

G

trình vô cơ hóa mẫu kết thúc, để nguội, chuyển bình phá mẫu ra khỏi lò vi

H Ư

sóng. Thêm 5 ml nước cất vào bình, lắc đều, đưa vào bình định mức dung tích

TR ẦN

50,0 ml. Tráng rửa bình phá mẫu, thêm nước cất vừa đủ đến vạch định mức, lắc đều.

B

Tiến hành đo phổ khối lượng plasma cảm ứng của các kim loại Cr, Ge.

10 00

* Tiến hành đo lặp lại 3 lần, kết quả tính toán hệ số thu hồi thể hiện ở

A

bảng 3.5.

Í-

H

Ó

Bảng 3.5: Hiệu suất thu hồi của phương pháp ICP - MS Ion kim loại

Cm (ppb)

Cr(VI)

0,5000

1,4802

5565

1,975

99,00

Ge(IV)

0,2000

0,6206

4724

0,8156

97,50

-L

Cc (ppb)

ÁN TO

Số đếm của dung dịch Cm+c (ppb) H (%) thêm chuẩn (CPS)

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

gian Ge 1 ppb, để yên 1 giờ. Lắp bình teflon vào lò vi sóng rồi tiến hành vô

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

25 ml dung dịch chuẩn trung gian Cr 1 ppb và 2,5 ml dung dịch chuẩn trung

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Cân chính xác 0,5000 gam bột nấm đã nghiền mịn cho vào bình teflon,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Mẫu phân tích:

Theo AOCA, ở khoảng nồng độ của crom, gecmani đang xét thì H% chấp nhận được là 90 - 107 %, như vậy phương pháp ICP - MS áp dụng cho phân tích các mẫu nấm có độ thu hồi tốt.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

49 3.5. Xác định hàm lượng crom và gecmani trong các mẫu nấm lớn

N

bằng phương pháp phổ khối plasma cảm ứng ICP - MS.

H

MN201

Hexagonia apiaria

2

MN202

Ganoderma applanatum

3

MN203

Ganoderma lucidum

4

MN204

Ganoderma philippii

5

MN205

Phellinus melanodermus

6

MN206

7

MN207

8

MN209

9

MN210

10

MN211

10 00

B

Ganoderma fulvellum Phellinus setulosus

Ganoderma lobatum

Ó

-L

ở mục 2.3.

Í-

H

tích 10 mẫu nấm lớn. Quá trình vô cơ hóa mẫu, chuẩn bị mẫu được trình bày

ÁN

Để xác định hàm lượng kim loại có trong mẫu nấm lớn chúng tôi áp

TO

công thức sau:

Đ

ÀN

C nâm =

Cddpt × Vt mt ×1000

(3.7)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Nigrofomes melanporus

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

ẠO

Đ

G

N

Ganoderma triangulatum

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

H Ư

Tên mẫu nấm

Từ kết quả nghiên cứu chúng tôi tiến hành áp dụng phương pháp phân

IỄ N D

N

Ký hiệu mẫu

U Y

STT

A

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 3.6: Tên loại và ký hiệu các mẫu nấm lớn

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

Tên và ký hiệu các mẫu nấm lớn được thể hiện trong bảng 3.6.

Trong đó: - Cnấm (mg/kg ): Hàm lượng kim loại có trong mẫu nấm; - Cddpt (ppb): Hàm lượng kim loại có trong dung dịch phân tích; - Vt (ml): thể tích định mức của mẫu;

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

50 - mt(g): Lượng mẫu nấm phân tích;

N

Kết quả đo phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP - MS và hàm lượng

H

U Y .Q

Hàm lượng Cr có trong mẫu nấm (Cnấm –mg/kg)

0,5011

18579

7,166

0,715

2

MN202

0,5005

5407

1,912

0,191

3

MN203

0,5012

13179

5,012

0,500

4

MN204

0,5007

1341

0,290

0,029

5

MN205

0,5010

8125

B

2,996

0,299

6

MN206

0,5000

19040

7,350

0,735

7

MN207

0,5011

10110

3,788

0,378

8

MN209

0,5001

4324

1,480

0,148

9

MN210

0,5015

6773

2,457

0,245

10

MN211

0,5016

23525

9,139

0,911

Ó

H

Í-

-L

ÁN

TO

N

H Ư

TR ẦN

Hàm lượng Cr trong loại nấm Ganoderma lobatum là lớn nhất và trong

loại Ganoderma philippii là nhỏ nhất.

D

IỄ N

Đ

ÀN

G

MN201

A

1

10 00

Đ

(Cddpt – ppb)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

trong mẫu phân tích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Số đếm (CPS)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Lượng cân (g)

ẠO

TT

Ký hiệu mẫu

TP

Hàm lượng Cr

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

và hàm lượng Cr có trong 10 mẫu nấm lớn:

N

Bảng 3.7: Kết quả đo phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP - MS

Ơ

kim loại có trong mẫu nấm lớn được trình bày ở bảng 3.7 và bảng 3.8.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

51 Bảng 3.8: Kết quả đo phổ khối lượng plasma cảm ứng ICP - MS

2

MN202

3

0,231

0,023

0,5005

2456

0,200

MN203

0,5012

4306

0,702

4

MN204

0,5007

4450

0,741

5

MN205

0,5010

3344

0,441

0,044

6

MN206

0,5000

2677

0,260

0,026

7

MN207

0,5011

2382

0,180

0,018

8

MN209

0,5001

4003

0,620

0,062

9

MN210

0,5015

3197

0,401

0,040

10

MN211

0,5016

4564

0,772

0,077

TP

.Q

U Y

2570

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

0,020

0,070 0,074

Ó

A

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Í-

H

Hàm lượng Ge trong loại nấm Ganoderma lobatum là lớn nhất và trong

-L

loại Nigrofomes melanporus là nhỏ nhất.

ÁN

3.6. So sánh kết quả định lượng hàm lượng crom trong một số mẫu

nấm lớn bằng hai phương pháp F-AAS và ICP-MS

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

(Cnấm –mg/kg)

D

IỄ N

Đ

ÀN

Song song với phương pháp phổ khối lượng plasma cảm ứng (ICP-MS)

xác định hàm lượng Cr trong các mẫu nấm lớn, để có thông tin thêm về độ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,5011

(Cddpt – ppb)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MN201

Hàm lượng Ge có trong mẫu phân tích trong mẫu nấm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1

TT

Hàm lượng Ge

Ơ

Số đếm (CPS)

H

Lượng cân (g)

N

Ký hiệu mẫu

N

và hàm lượng Ge có trong 10 mẫu nấm lớn

chính xác kết quả phân tích được, chúng tôi tiến hành định lượng các mẫu nấm trên bằng phương pháp F-AAS tại Trung tâm phân tích và kiểm nghiệm dược phẩm Vinh - Nghệ An để làm so sánh.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

52 Sau quá trình thực nghiệm chúng tôi thu được phương trình đường chuẩn

N

của Cr bằng phương pháp F - AAS như sau:

H

Ơ

y = 0,00521x + 0,00076

TP

N

H Ư

0,0293

5,471

0,682

2

202

0,4015

0,0090

1,5739

0,196

3

203

0,4034

0,0224

4,479

0,516

4

204

0,4019

0,0022

0,281

0,035

5

205

0,4043

0,0128

2,3045

0,285

6

0,4012

0,0309

6,347

0,721

207

0,4035

0,0157

2,873

0,356

8

209

0,4024

0,0271

1,666

0,207

9

210

0,4019

0,0058

1,776

0,221

10

211

0,4039

0,0112

5,889

0,729

Í-

H

Ó

10 00

0,4011

B

(CNấm –µg/g)

A

TR ẦN

mẫu nấm

D

206

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

(Cddpt – ng/ml)

Cr có trong

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(Abs) (*)

G

trong mẫu phân tích

-L

cân

thụ

Hàm lượng

201

TO ÀN Đ

mẫu

Hàm lượng Cr

1

7

IỄ N

Ký hiệu Lượng

Độ hấp

ÁN

TT

Đ

bằng phương pháp F - AAS

ẠO

Bảng 3.9: Kết quả phân tích crom trong các mẫu nấm lớn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Kết quả phân tích các mẫu nấm thu được thể hiện ở bảng 3.9.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

x: Nồng độ Cr trong dung dịch phân tích (ppb)

U Y

N

Trong đó: y: Độ hấp thụ (Abs)

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

53 Bảng 3.10: Kết quả định lượng Cr trong các mẫu nấm lớn

F-AAS

MN201

0,715

0,682

4,6

MN202

0,191

0,196

MN203

0,500

0,516

MN204

0,029

0,035

MN205

0,299

0,285

MN206

0,735

0,721

MN207

0,378

0,356

5,8

MN209

0,148

0,207

28,5

MN210

0,245

0,221

9,8

MN211

0,911

0,729

20,0

4,7 1,9

10 00

B

Nhận xét: Từ kết quả thể hiện trong bảng 3.14 chúng tôi nhận thấy kết quả phân tích trong các mẫu nấm lớn bằng hai phương pháp F-AAS và ICP-

A

MS hầu hết sai lệch nhau không quá 20%, điều đó cho thấy kết quả phân tích

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

các mẫu nấm lớn ở trên có đủ độ tin cậy.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

ẠO

17,0

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

3,1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

U Y .Q

2,6

N

H Ư TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

H

ICP-MS

Sai lệch kết quả (%)

Ơ

Hàm lượng Cr (mg/kg)

Mẫu

N

bằng hai phương pháp ICP-MS và F-AAS

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

54

Ơ

H

Dựa vào nhiệm vụ đã được đặt ra của đề tài và các kết quả nghiên cứu

N

KẾT LUẬN

Đ

3. Đã xây dựng các phương trình đường chuẩn của crom và gecmani

N

G

đối với phương pháp phổ khối plasma cảm ứng ICP - MS.

TR ẦN

R2 = 1,0000; SD = 0,00339.

H Ư

- Phương trình đường chuẩn crom là Y = 2,507.103X + 6,136.102; - Phương trình đường chuẩn gecmani là Y = 3,688.103X + 1,719.103;

B

R2 = 1,0000; SD = 0,00207.

10 00

4. Đã tiến hành định lượng Cr và Ge trong 10 mẫu nấm lớn bằng phương pháp phổ khối plasma cảm ứng ICP - MS.

Ó

A

5. Đã tiến hành đánh giá phương pháp phân tích thông qua tính toán

Í-

H

giới hạn phát hiện, giới hạn định lượng, độ lặp lại, độ thu hồi và so sánh đối

-L

chứng kết quả phân tích với phương pháp AAS.

TO

ÁN

- Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng Cr và Ge: LODCr = 0,0102 ppb

ÀN

LOQCr = 0,0339 ppb LODGe = 0,0062 ppb

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

crom, gecmani bằng phương pháp phổ khối plasma cảm ứng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

2. Đã tìm được một số điều kiện tối ưu của máy đo để định lượng

LOQGe = 0,0207 ppb

Đ IỄ N D

U Y

.Q

xác định Cr, Ge và các phương pháp xử lý mẫu xác định kim loại.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1. Đã tổng quan được về nấm lớn, về kim loại Cr, Ge, các phương pháp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

thu được chúng tôi rút ra kết luận sau:

- Độ lặp lại cao phản ánh qua độ lệch chuẩn tương đối thấp: Độ lệch chuẩn tương đối của Cr: 2,73% Độ lệch chuẩn tương đối của Ge:4,03%

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

55 - Phương pháp có độ thu hồi tốt:

N

Độ thu hồi của phương pháp đối với crom: 99,0%

H

Ơ

Độ thu hồi của phương pháp đối với gecmani: 97,5%

U Y

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tương đối nhỏ, chấp nhận được.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

- Sự sai khác kết quả phân tích của 10 mẫu nấm, hầu hết dưới 20% là

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

56 TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ơ

GS.TS. Nguyễn Lân Dũng (2008), Công nghệ nuôi trồng nấm tập I,

H

Trần Tứ Hiếu (2000), Hoá phân tích, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.

[6]

Lê Thị Hường Hoa (2013), Luận án Tiến sĩ Nghiên cứu xây dựng quy

TR ẦN

H Ư

[5]

trình phát hiện và xác định hàm lượng một số chất bị cấm sử dụng trong Trịnh Tam Kiệt (2011), Nấm lớn ở Việt Nam tập I, NXB khoa học tự

10 00

[7]

B

mỹ phẩm, Trường Đại học Dược Hà Nội. nhiên và công nghệ.

GS. Đỗ Tất Lợi. Nấm Lớn nuôi trồng và sử dụng, NXB Nông nghiệp.

-L

[9]

Í-

Hà Nội.

Ó

A

Trương Ngọc Liên (2002), Điện hóa lý thuyết, NXB Khoa học kỹ thuật,

H

[8]

ÁN

[10] Phạm Luận (2000), Giáo trình các phương pháp và kỹ thuật chuẩn bị

Đ

ÀN

TO

mẫu phân tích, Khoa hoá học - Đại học khoa học tự nhiên - Đại học

quốc gia Hà Nội.

[11] Phạm Luận (1998), Cơ sở lý thuyết của phương pháp phân tích phổ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

tích kim loại, Khoa hoá - Đại học Vinh.

G

Đ

TS. Đinh Thị Trường Giang (2013), Giáo trình các phương pháp phân

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

ẠO

& công nghệ nuôi trồng. NXB Hà Nội.

[4]

.Q

PGS.TS. Nguyễn Hữu Đống (2000), Nấm ăn nấm dược liệu công dụng

TP

[3]

IỄ N D

Nguyễn Tinh Dung (2000), Hóa học phân tích, phần III - Các phương pháp phân tích định lượng hóa học, NXB Giáo dục.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

[2]

N

NXB Nông nghiệp, Hà Nội.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

[1]

N

Tiếng Việt

phát xạ và hấp thụ nguyên tử tập I, II, Khoa Hoá, Đại học Khoa học tự nhiên, Hà Nội.

[12] Phạm Luận (2006), Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, NXB Đại học quốc gia Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

57 [13] Phạm Luận (1999), Bài giảng về cơ sở lý thuyết các phương pháp phân

N

tích phổ quang học, Khoa Hoá, Đại học Khoa học tự nhiên - Đại học

H

Ơ

quốc gia Hà Nội.

U Y

Đ

phân tích Hóa, Lý, Sinh học, tập 15, số 3.

N

G

[16] Hoàng Nhâm (2002), Hóa học đại cương tập 1, NXB Giáo dục, Hà Nội.

H Ư

[17] Hoàng Nhâm (2002), Hóa vô cơ tập 2, NXB Giáo dục, Hà Nội

TR ẦN

[18] Hoàng Nhâm (2007), Hoá học các nguyên tố tập III, NXB Đại học quốc gia Hà Nội.

10 00

Khoa học và kỹ thuật.

B

[19] Từ Văn Mạc, Từ Vọng Nghi (2002), Cơ sở hoá học phân tích, NXB [20] Hồ Viết Quý (2007), Các phương pháp phân tích công cụ trong hóa học

Ó

A

hiện đại, NXB Đại học sư phạm Hà Nội.

Í-

H

[21] Lê Xuân Thám (2003), Nấm Lớn dược liệu quý ở Việt Nam, NXB Mũi

-L

Cà Mau.

ÁN

[22] Tống Thị Thanh Thủy, Dương Thị Tú Anh, Trịnh Xuân Giản (2010),

Đ

ÀN

TO

"Nghiên cứu xác định một số dạng tồn tại của crôm trong nước bằng

phương pháp Von - Ampe hòa tan", Tạp chí phân tích Hóa, Lý và Sinh học, tập 15, số 4.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

định Cr(VI) bằng phương pháp trắc quang - động học xúc tác", Tạp chí

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

[15] Nguyễn Văn Ly, Ngô Huy Du, Trần Tứ Hiếu (2010), "Nghiên cứu xác

IỄ N D

.Q

học quốc gia Hà Nội.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

khối lượng nguyên tử, phép đo ICP-MS, Đại học Khoa học tự nhiên Đại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

[14] Phạm Luận (2002), Cơ sở lý thuyết của phương pháp phân tích phổ

[23] Trịnh Xuân Sén (2002), Điện hoá học, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.

[24] Tạ Thị Thảo (2005), Thống kê trong hóa phân tích, Bộ môn Hóa phân tích - Khoa Hóa học – Trường Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học quốc gia Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

58 [25] Trung tâm khuyến nông quốc gia - Bộ nông nghiệp và phát triển nông

N

thôn (2008), Nấm ăn cơ sở khoa học và công nghệ nuôi trồng, NXB

H

Ơ

Nông Nghiệp Hà Nội.

U Y

Khoa học và kĩ thuật, Hà Nội.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

of hyphenated ICP - MS

N

[28] Agilent Technologies (2011), Handbook

H Ư

applications.

TR ẦN

[29] Ashley T. Townsend1, Kelly A.Miller 2, Stuart McLean2 and Stephen Aldous2 (1998), The determination of copper, zinc, cadmium and lead in urine by high resolution ICP-MS, 1Central Science Laboratory,

10 00

B

University of Tasmania, GPO Box 252–74, Hobart, TAS 7001, Australia; 2School of Pharmacy, University of Tasmania, GPO Box

Ó

A

252–26 Hobart, TAS 7001, Australia.

H

[30] Díez, A. A., & Alvarez, A. (2001), “Compositional and nutritional

-L

Í-

studies on two wild edible mushrooms from northwest Spain”, Food Chemistry, 75, 417-422.

TO

ÁN

[31] Horatio, H. Krause and Otto H. Johnson (1953), Analytical Methods for

Đ

Germanium,

School

of

Chemistry,

L’nicersity

of

Minnesota,

Minneapolis, Jfinn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Tiếng Anh

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

học và kỹ thuật Hà Nội.

IỄ N D

TP

định phương pháp trong phân tích hóa học và vi sinh vật, NXB khoa

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

[27] Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (2010), Thẩm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

[26] Nguyễn Đức Vận (2004), Hóa vô cơ tập 2, Các kim loại điển hình, NXB

[32] Kadriye Ozlem Saygi, Mustafa Tuzen, Mustafa Soylak, Latif Elci (2008), "Chromium speciation by solid phase extraction on Dowex M 4195 chelating resin

and determination by atomic absorption

spectrometry", Journal of Hazardous Materials, Volume 153, Issue 3, Pages 1009-1014.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

59 [33] Mantovani MS, Bellini MF, Angeli JPF, Oliveira RJ, Silva AF, Ribeiro

H

Ơ

[34] Mattilda P, Könkö K, Eurola M, Pihlava JM, Astola J, Vahteristo L, et

N

LR.(2008), Mutat Res, 658, 154-161.

G

Đ

[36] Murat Kaya (2004), Determination of germanium at trace levels by

H Ư

N

chloride generation atomic absorption spectrometry, Middle east technical university.

TR ẦN

[37] Nguyen Thi Kim Dung1, Pham Ngoc Khai1, Do Van Thuan1, Ngo Van Tuyen2 (2013), Quantitative determination of impurities containing in

10 00

B

zoc samples using icp-ms, 1Center for analytical chemistry, 2Center for technology of nuclear materials, Institute for technology of radioactive

A

and rare elements, Vinatom, 48 Lang Ha, Dong Da, Hanoi.

H

Ó

[38] Ozgur Dogan Uluozlu, Mustafa Tuzen, Mustafa Soylak (2009),

Í-

"Speciation and separation of Cr(VI) and Cr(III) using coprecipitation

-L

with Ni2+/2-Nitroso-1-naphthol-4-sulfonic acid and determination by

Đ

ÀN

TO

ÁN

FAAS in water and food samples", Food and Chemical Toxicology,

IỄ N D

ẠO

Chromatography B, 910, 54-60.

Volume 47, Issue 10, Pages 2601-2605.

[39] PerkinElmer (2011), The 30-minute guide to ICP-MS, 940 Winter

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Agaricales—Examination by gas chromatography-mass”, Journal of

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

(2012), “Fatty acid composition of wild mushroom species of order

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

[35] Marekov, L., Momchilova, S., Grung, B., Nikolova-Damyanova, B.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

al.( 2001), J Agric Food Chem , 49, 2343-2348.

StreetWaltham, MA 02451 USA. [40] Shangwei Zhong and Jiali Su (2013), Determination of total gecmani in Chinese herbal remedies by square-wave catalytic adsorptive cathodic stripping voltammetry at an improved bismuth film electrode, p2-3.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

60 [41] S.E. Long (Technology Applications Inc.), T.D. Martin, and E.R. Martin

Ơ

Revision 4.4

H

Applications Inc.) and T.D. Martin - Method 200.8,

N

- Method 200.8, Revisions 4.2 and 4.3 (1990); S.E. Long (Technology

U Y

G

Đ

Content in Coal Ash by Wavelength-Dispersive X-Ray Fluorescence Illinois

State Geological Survey, 615 East Peabody

H Ư

1

N

Spectrometry and Inductively Coupled Plasma - Mass Spectrometry,

TR ẦN

Champaign, IL 61820; 2Illinois Waste Management

and Research

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Center, 1E Hazelwood, Champaign, IL 61820.

Drive,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

of Germanium

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

and Ilham Demir1 (1999), Determination

Joe

ẠO

DeBarr1

L. Talbott2, Luann Wiedenmann2,

TP

[42] Yanhong Zhang1, Jonathan

.Q

wastes by inductively coupled plasma - mass spectrometry.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Revision 5.4 (1994), Determination of trace elements in waters and

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

(1991); J.T. Creed, C.A. Brockhoff, and T.D. Martin - Method 200.8,

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Í-

-L A

Ó

H B

10 00

MN201

TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

MN203

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

MN202

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

U Y

.Q

N

Ơ

H

N

CÁC MẪU NẤM LỚN PHÂN TÍCH

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

PHỤ LỤC 1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

61

PHỤ LỤC

MN204

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

MN210

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H

MN209

B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO MN207

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

62

MN211

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

MN201

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

63

PHỤ LỤC 2

PHỔ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ ĐO BẰNG PHƯƠNG PHÁP ICP - MS

MN202

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

MN203

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

64

MN204

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

MN205

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

65

MN206

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

MN207

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

66

MN209

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

MN210

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

67

M211

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

U Y

.Q

N

Ơ

H

N

TRONG CÁC MẪU NẤM LỚN BẰNG PHƯƠNG PHÁP ICP - MS

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

68

PHỤ LỤC 3

KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CÁC KIM LOẠI

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial