Hướng dẫn sử dụng phần mền EZchrom Elite cho hệ thống máy sắc ký lỏng HPLC CM 5000

BƯỚC 1: KHỞI ĐÔNG HỆ THỐNG Giả sử hệ thống HPLC đã được lắp đặt xong và phần mền EZchrom Elite đã được cài đặt hoàn thành .

Trước khi khởi động hệ thống phải chuẩn bị đầy đủ các Mobile phase , mẫu chuẩn ... chú ý thứ tự các Mobile phase đối với các kênh 1. Trình tự khởi động hệ thống HPLC - Lắp cột vào giá đỡ (nếu có tháo cột cất khi tắt hệ thông ).

- Mở van xả ở bơm dung môi, xả dung môi nếu kênh muốn sử dụng mới không hòa tan dung môi cũ…

- Mở điện nguồn - Lần lượt mở các Module CM5110, CM5210, CM5310, CM5420,...... PC , Print .

2. Khởi động phần nềm EZchrom Elite - Kích đúp (Double –click) trên biểu tượng EZchrom Elite trên màn hình máy tính.

- Xuất hiện cửa sổ ban đầu như sau:

- Kích đúp vào biểu tượng

có tên mặc định là Instrument hoặc tên do ta đặt VD: DAD system...

- Lúc này đã khởi động xong phần nềm EZchrom Elite và sẽ có một cửa sổ mới để ta có thể cài đặt thông số và chạy mẫu…

EZchrom Elite

BƯỚC 2: RỬA CÁC ĐƯỜNG ỐNG NẾU CÓ BỌT KHÍ Trong các đường ống có xuất hiện bọt khi trong các trường hợp khi ta chạy mẫu lẫn đầu tiên hoặc khi ta thực hiện thay đổi pha đông 1. Các bước thực hiện rửa các ống (Purge) nếu trong ống có bọt khí - Vặn van Drain ngược chiều kim đồng hồ 1800 1.1 Cách 1: Chọn Method > Instrument Set Up - Xuất hiện cửa sổ Instrument Set up như sau : - Xuất hiện cửa sổ Instrument Set up như sau :

- Chọn thông số tốc độ dòng để thực hiện rửa kênh A (100%) Flow rate 0.4ml/min để thực hiện rửa kênh A - Sau đó nhấn nút Purge trên CM 51110 pump để thực hiện rửa kênh A . Để thực hiên rửa kênh B, C, D ta thực hiên tượng tự như trên.

Cách khác 2 và 3: Thường sử dụng với hệ High pressure gradient. Vì với hệ áp suất cao ta không trực tiếp bấm Purge trên bơm ngay được.

1.2. Cách 2: Ta có thể thực hiện rửa các kênh trực tiếp trên các phím cửa bơm: - Bấm phím “0 = Manual”  Nhập giá trị bất kỳ cho tốc độ dòng dưới mục “Flow” rồi bấm “Enter”  “Enter”. Sau đó ta bấm “Pump” nếu bơm chưa chạy rồi bấm “PURGE” lúc đó bơm sẽ chạy loại khí với tốc độ tối đa (9.999ml/phút).

1.3. Cách 3: bấm Purge trong cửa sổ “Instrument status”: Từ cửa sổ chạy mẫu chính ta bấm “Control”  chọn “Instrument status” sau đó chọn mục “Pump” rồi chọn “Purge” . Sau khi bấm Purge sẽ xuất hiện hộp thoại nhỏ cho phép ta chọn Purge bơm A hay bơm B. Chú ý: Phải vặn van thải ra trước khi bấm Purge EZchrom Elite

BƯỚC 3: TẠO MỘT PHƯƠNG PHÁP MỚI Để thực hiện một phép phân tích cụ thể, ta phải tạo một phương pháp phù hợp cho phép phân tích đó .

I) Trình tự tạo một phương pháp mới 1.1. Chọn File > Method > New . khi đo trên màn hình màu xanh trên cùng cửa sổ xuất hiện tên mặc định là Method : untitle.met 1.2. Đối với các phương pháp mới này ta đặt các tham số sau: 1.3. Đặt các tham số của thiết bị 1.4. Chon Method > Instrument Set up , khi đó xuất hiện cửa sổ

1.5. Nhập các tham số cần thiết cho các thiết bị Click vào mục new trong bảng method để khởi tạo phương pháp phân tích mới Trong mục này ta sẽ tiến hành cài đặt các thông số cho từ modul của HPLC 1.5.1. Pump: - Pressure limit: áp suất giới hạn của hệ thống 

Min: áp suất nhỏ nhất của bơm. Thường để mặc định là 0



Max: áp suất lớn nhất của bơm. Thường để là 40



40 MPa: cho tốc độ dòng 0.001 – 5.000 mL



20 MPa: cho tốc độ dòng 5.001 – 9.999 mL

-

Solvent name: đặt tên cho các kênh dung môi (A, B, C, D) hút vào bơm

-

Flow: tốc độ dòng 

Pump 1 gradient mode: LFM (low frequency mode: sử dụng bộ trộn). HFM (high frequence mode: không sử dụng bộ trộn)

EZchrom Elite

 -

Thường chọn là LFM

Turn off a shutdown: nếu chọn mục này bơm sẽ tự tắt sau khi khai báo tắt hệ thống trong bảng chạy mẫu theo lô.

.1.5.2. Cài đặ thông số cho bộ tiêm mẫu tự động

-

Sampling: thông số cho xy lanh rút mẫu  ASP syringe Speed: tốc độ hút mẫu của syringe  DSP syringe speed: tốc độ bơm mẫu của syringe  Needle down speed: tốc độ chuyển động của kim tiêm mẫu  Syringe volume: Thể tích xy lanh (70, 175, 700)  Air volume: Thể tích khí lấy vào. Trong All volume giá trị này = 0

-

Rinse port wash: Rửa bộ phận rửa kim Wash time (s): thời gian rửa tính bằng giây

-

Needle wash: rửa kim tiêm mẫu  Wash solvent: dung môi rửa kim. Có thể chọn dung môi 1 hoặc dung môi 1 và 2  Wash time solvent 1 (s): thời gian rửa cho dung môi 1  Wash time solvent 2 (s): thời gian rửa cho dung môi 2  Needle wash before injection: chế độ rửa kim trước khi tiêm. Nếu chọn ô này, sau khi hút mẫu xong kim sẽ tự động được rửa trước khi tiêm.

-

Pluger wash:

EZchrom Elite

 Pluger wash after sequence finish: rửa pluger sau khi kết thúc quá trình chạy theo lô. Dung môi rửa là dung môi 2  Wash time (s): thời gian rửa plunger -

Wash solvent: dung môi rửa  Solvent 1 name: tên dung môi rửa 1  Solvent 2 name: tên dung môi rửa 2

-

Injection: tiêm mẫu

-

Injection method: phương pháp tiêm mẫu. Bao gồm 3 chế độ tiêm mẫu: Cut, All, Loop.

-

Lead volume (ml): thể tích đầu. Phần này là thể tích bỏ đi ở đoạn đầu của phương pháp tiêm Cut

-

Rear volume (ml): thể tích sau. Phần này là thể tích bỏ đi ở đoạn sau của phương pháp tiêm Cut

-

Feed volume (ml): thể tích dung môi 1 được lấy vào loop

-

Waste volume (ml): thể tích mẫu bỏ đi ở hai đầu vòng loop

-

Time injection with pump (PASS): thời gian tiêm mẫu với bơm. Chế độ đồng bộ hóa giữa thời gian tiêm mẫu với vị trí quay của trục piston. Chế độ này tích hợp trong hệ gradient áp suất thấp. Chế độ Pass làm tăng độ ổn đinh của thời gian lưu khi tiêm mẫu.

-

Sense Missing vial: Chế độ báo lỗi vial khi tiêm mẫu. Chế độ này cho phép báo lỗi khi kim tiêm mẫu không phát hiện được vial trong khay mẫu.

1.5.3 Cài đặt các thông số cho Lò cột -

Temperature: nhiệt độ Max Temperature for column 0C: nhiệt độ giới hạn của lò cột (20 – 95 0C).

- Wait before Injection: Chờ trước khi tiêm tiêm  Wait with Tolerance (±0C): nhiệt độ dao động của lò cột  Wait time (min): thời gian chờ ổn định - Temperature control: điều khiển lò cột - Control off at shutdown: nếu chọn mục này bơm sẽ tự tắt sau khi khai báo tắt hệ thống trong bảng chạy mẫu theo lô.

Time table: bảng cài đặt nhiệt độ lò (Temp) cột theo thời gian chạy (Time)

EZchrom Elite

1.5.4 Cài đặt các thông số cho đầu dò DAD hoặc UV- VIS Detector :

- Cài đặt thông số cho đầu dò UV – Vis  Time: thời gian lấy tín hiệu của đầu dò  Stop time (min): thời gian muốn lấy tín hiệu từ đầu dò.  Response time (s): thời gian đáp ứng. khi chọn giá trị càng nhỏ tốc độ lấy tín hiệu càng nhanh.

- Sampling period (ms): khoảng thời gian lấy tín hiệu. khoảng thời gian càng ngắn lượng tín hiệu lấy càng lớn.

- Absorbance: độ hấp thu  Offset (AU): vị trí điểm 0 của tín hiệu.  Polarity: trạng thái lấy tín hiệu. Bao gồm cực dương (Positive) và cực âm tín hiệu (Negative)  Range: chiều cao lấy tín hiệu cực đại. Bao gồm 2 (thường hay sử dụng là 2) và 4 - Auto zero before injection: nếu chọn mục này tín hiệu sẽ được chuyển về điểm 0 trước khi bắt đầu ghi tín hiệu EZchrom Elite

- Lamp: đèn  Mode: chế độ chọn đèn. Gồm 3 chế độ: D2, Wi, D2 và Wi.  Lamp of at shutdown: nếu chọn mục này bơm sẽ tự tắt sau khi khai báo tắt hệ thống trong bảng chạy mẫu theo lô.

- Wavelength: bước sóng. Chọn bước sóng cần để lấy tín hiệu. Bao gồm 2 chế độ: Single Wavelength và Due Wavelength.  Single Wavelength: trong bảng cài đặt gồm 3 mục  Time (min): cài đặt khoảng thời gian lấy tín hiệu cho từng bước sóng.  Wavelength (nm): cài đặt bước sóng cần lấy tín hiệu.

1.5.5. Các thông số khác trong cửa sổ “Aux Traces” - khi ta muốn thể hiện các thông số này trên màn hình ta có thể kích vào ô ở mục “Acquire”. Thường thì không cần thiết.

1.5.6

Cửa sổ Trigger

-

Nếu chọn “none” sẽ không tim mẫu

-

Nếu chọn “Internal” sẽ phải bấm “OK” sau khi tiêm mẫu

Do vậy nên chọn “External” ở mục này.

Nếu chọn External để tự động chạy sau khi bơm mẫu

- Kiểm tra lại một lần nữa các thông số của phương pháp.

II) Trình tự lưu phương pháp.

EZchrom Elite

2.1. Chọn File > Method > Save as . Khi đó xuất hiện cửa sổ sau .

2.2. Chọn thư mục lưu phương pháp là Method 2.3. Đặt tên cho phương pháp 2.4. Sau khi đặt xong, nhấn nút Save để lưu phương pháp Chú ý : Phương pháp nên lưu trong thư mục Method Phương pháp và data có thể lưu ở bất kỳ folder nào trong ổ cứng máy tính. Nhưng nên đặt tên và đường dẫn như thế nào để dễ tìm kiếm nhất.

Đường dẫn lưu trong Method Đặt tên cho phương pháp

Phương pháp mà ta tạo lúc này chưa thực sự hoàn chỉnh. Sau khi chạy các mẫu chuẩn ta phải thực hiện các thao tác trên sắc đồ nhận được như đặt tên các peak, chỉnh sửa cho peak, tạo đường chuẩn, tạo báo cáo... Khi đó phương pháp mới thực sự hoàn chỉnh và các đặc tính này sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên file data đang phân tích hay bất cứ file nào được mở trong nó.

III) Mở phương pháp đã có sẵn.

Khi đã có sẵn phương pháp phù hợp với mẫu mà ta muốn phân tích (thường thì phương pháp mà ta đã tạo cho mẫu này ở lần chạy trước) khi đó ta chỉ cần mở phương pháp này để chạy mà ta không cần tạo phương pháp mới .

- Các bước thực hiện mở một phương pháp mới như sau: 3.1. Chọn File > Method > Open Khi đó xuất hiện cửa sổ Method File open 3.2. Chọn thư mục lưu phương pháp Method > chọn tên phương pháp > nhấn open.

Chú ý : Khi đó trên thanh tiền đề xuất hiện tên phương pháp ta mới mở.

Tất cả các đặc tính cửa phương pháp này sẽ ảnh hưởng đến phép phân tích hoặc data hiện hành .

EZchrom Elite

BƯỚC 4 : ĐO và HIỆU CHỈNH SẮC ĐỒ 1. Chạy đường nền Trước khi chạy mẫu ta phải thực hiện chạy đường nền cho Detector (chỉnh Zero) Các bước chạy đường nền : 1. Chọn Control > Preview Run khi đó đường nền sẽ chạy 2. Khi đường nền chạy hết thời gian ma ta đặt cho tham số Run time thì sẽ tự động ngừng. Nếu thấy đường nền chưa ổn định thì ta phải chạy lại cho tới khi đường nền ổn định.

3. Nếu thấy đường nền ổn định trước thời gian Run time thì ta có thể ngừng chạy bằng cách chon Control > Stop Run .

Chú ý: - Thông thường từ khi bắt đầu chạy đến khi đường nền ổn định cũng phải cỡ 30 phút (nếu hệ thống sạch).

Còn hệ thống mà bẩn có thể lâu hơn.

- Nên rung siêu âm pha động trước khi chạy.

- Nước cất phải được lọc qua màng lọc 0.45um 2. Chạy mẫu chuẩn, mẫu thử: Sau khi đường nền ổn định, ta thực hiện chạy mẫu chuẩn và mẫu thử.

Có 2 chế độ chạy mẫu chuẩn: Chạy mẫu theo chế độ Single Run và Sequence Run. - Single Run: Chế độ Single Run thường dùng để chạy mẫu chuẩn để thực hiện các thao tác xác định peak, đặt tên cho peak... Sau đó lưu phương pháp (Lúc này chỉ cần chọn File >Method > Save).

- Sequence Run: Chế độ này dùng để chạy các mẫu chuẩn có nồng độ khác nhau để xây dựng đường chuẩn có nhiều mức (đi qua hai điểm trở lên và không nhất thiết phải đi qua gốc tạo độ) - Để thực hiện hiệu chỉnh sắc đồ ta chạy mẫu chuẩn ở chế độ Single Run. 2.1 Các bước chạy ở chế dộ Single Run: + Chọn Single Run khi đó cửa sổ Single Run Acquistion xuất hiện. + Nhập các tham số theo yêu cầu vào cửa sổ sau 1. Sample ID : Nhập tên mẫu ta muốn chạy.

2. Method : Nhập tên phương pháp (kể cả đường dẫn) mà ta muốn chạy mẫu này, tên phương pháp sẽ tự động chèn vào ô này, ta có thể nhấn biểu tượng Open kế bên để nhập tên 3. Data path: Nhập tên File. Phải có đường dẫn, ta có thể dùng biểu tượng open kế bên để chọn đường dẫn và thư mục để lưu file này vào.

4. Data File: Tên file mà ta cần lưu vào. Nên chọn tên dễ nhớ dễ tìm và liên quan đến tên mẫu đo 5.Vial: Vị trí đặt mẫu (đối với hệ sử dụng bơm mẫu tự đông Auto Sampler ) EZchrom Elite

6. Injection volume: Thể tích mỗi lần bơm mẫu (đối với hệ sử dụng bơm mẫu tự đông Auto Sampler ) 7. Các mục khác: Có thể bỏ qua, hoặc để mặc định.

Vị trí lọ mẫu trong khay Và thể tích mẫu cần bơm

- Sau khi điền đầy đủ các tham số thích hợp vào cửa sổ trên. Nhấn nút Start để bắt đầu chạy Lúc này màn hình sẽ xuất hiện sắc đò như sau:

Chú ý: Trên thanh tiêu đề màu xanh xuất hiện tên phương pháp và file dữ liệu.

Lúc này ở phía dưới cửa sổ xuất hiện dòng chữ "Waiting for finishing run" thì bắt đầu bơm mẫu. + Bơm mẫu . Nếu có bộ bơm mẫu tự động thì máy sẽ tự động bơm và chạy theo quy trình đã cài đặt Bước này chủ yếu hiệu chỉnh sắc đồ, do đó ta có thể dùng một trong các nẫu chuẩn mà ta chuẩn bị chạy để bơm . Khi đó ta thực hiện thao tác hiệu chỉnh trên sắc đồ nhận được. + Khi sử dụng bơm mẫu bằng tay thì thực hiện theo các bước sau : EZchrom Elite

- Rửa Syringe bơm mẫu bằng pha động khoảng 5 lần.

- Lau kim Syringe - Rửa lại Syringe bằng chính dung dịch mẫu khoảng 5 lần .

Chú ý : khi rửa bằng dung dịch mẫu phải cẩn thận, hút dung dịch mẫu vào trong syringe rồi bơm ra ngoài không được bơm vào lọ dung dịch mẫu .

- Hút mẫu vào Syringe . chú ý tránh bọt khí và bơm thể tích gấp khoảng 3 đến 4 lần thể tích của sample loop - Lau Syringe một lần nữa.

- Đưa kim Syringe vào Rheodyne ( Rheodyne ở vị trí Inject ) - Chuyển vị trí Rheodyne đến vị trí Load - Bơm mẫu. nhớ để lại khoảng 5 đến 10ul ở xilanh, không nên bơm hết - Chuyển Rheodyne về vị trí Inject - Rút Syringe ra khỏi Rheodyne Lúc này phần mền sẽ tự động kích Start để bắt đùa ghi sắc đồ (do khi cài đặt Trigger: External ) + Hiệu chỉnh sắc đồ: Sau khi quá trình sắc ký kết thúc, ta thực hiện một số thao tác chỉnh sửa để nhận được sắc đò như ý muốn .

Ví dụ như xuất hiện trên sắc đồ tên các peak (Name), thời gian lưu (Ret. time) cửa các peak cần thiết ... + Các bước thực hiện hiệu chỉnh sắc đồ : Ta có thể thực hiện chỉnh sửa các sắc đồ từ các biểu tượng ở phía dưới cửa sổ:

hoặc bằng cách nhấn chuột phải trên nền sắc đồ xuất hiện menu trên nền sắc đồ, chọn Graphical programming > xuất hiện các lệnh chỉnh sửa . * Thông thường ta thực hiện các thao tác chỉnh sửa sau: 1. Define Peaks - Xác định các peak : chọn biểu tượng

Define Peaks ở phía dưới cửa sổ hoặc nhấn chuột phải trên

sắc đồ , chọn Graphical programming > Define Peaks - Nhập chọn điểm đầu và điểm cuối cửa các peak mà ta muốn xác định

EZchrom Elite

Dung Define Peaks

chọn điểm đùa tại đay

Chọn điểm cuối tại đây

Chú ý : khi chọn các lệnh chỉnh sửa thì ở thanh trạng thái phía dưới cửa sổ xuất hiện các nhắc nhở . Chú ý làm theo các nhắc nhở này.

Ngày sau khi chọn điểm cuối thì xuất hiện cửa sổ Define Peaks :

Giá trị mặc định

Chọn đơn vị nồng độ

- Giá trị thờ gian Start time và Stop time được ghi tự động đúng bằng giá trị khi ta chọn điểm đầu và điểm cuối trên sắc đồ.

- Ở hộp Units ta chọn đơn vị nồng độ thích hợp (% ,µg/ml, ppm, ppb...)

- Chọn Replace existing peaks in table để có thể thay đổi các peak có trước trong bảng peak.

- Kiểm tra lại các tham số cho thích hợp nhấn OK - Để thấy sự thay đổi trên sắc đồ chọn Analysis > Analyze EZchrom Elite

2. Ngoài ra còn hay sử dụng các lệnh như: Minimum area, Integration off, manual baseline…Ta có thể di chuột đến các biểu tượng để biết tên lệnh.

Hoặc ta có thể dùng lệnh từ Method > Integration Events khi đó đẵ xuất hiện bảng sau:

- Từ bảng này ta thực hiện một số chỉnh sửa (thường là slope, width, lock on, lock off, minimum Are) cho peak . xong ta đóng bảng này lại - Để thấy sự thay đổi trên sắc đồ ta chọn Analysis > Analyze 3. Hoàn thành bảng peak.

- Chọn Method > Peaks/groups hoặc dấu trên biểu tượng

khi xuất hiện bảng peaks :

- Kiểm tra và nhập cá thư mục cần thiết vào bảng trên.

- Đặt tên peak (chú ý tên peak phải đúng thời gian lưu của nó so sánh giá trị cột Ret.time với thời gian lưu trên sắc đồ).

- Muốn xóa các peak không cần thiết nhấp chuột vào biểu tượng cột rồi nhấn phím Delete trên bàn phím.

Xong nhấn chuột phải chọn Number Peak ID's để sắp xếp lại các thứ tự.

- Giá trị cột Ret.time và cột Window tự động ghi vào khi sử dụng lệnh Define Peaks . Khi chạy mẫu , nếu các mẫu được phát hiện trong khoảng thời gian Ret.time ± Window, thì peak gần giá trị Ret.time nhất sẽ được xác định như là chất có trong mẫu chuẩn.

EZchrom Elite

- Cột Fit type có thể chọn linear…

- Cột Zero khi ta chọn thì đường chuẩn đi qua gốc tạo độ thông thường thì không chọn cột này

- Các cột Level ta nhập nông độ các chất có trong mẫu chuẩn , ta nhập theo thứ tự từ thấp đến cao. Chú ý thật kỹ khi nhập thứ tự nồng độ cho các peak vì nó liên quan tới việc xây dựng đường chuẩn . Với mẫu thử thì không cần nhập giá trị nồng độ * Chú ý : Muốn thêm hay xóa các cột levels , ta double- click vào hàng cột 10levels hoặc nhấn chuột phải vào hàng 10levels nhấn vào Edit khi đó xuất hiện các hộp thọai

để xác

định số cột level. Xong nhấn phím Enter từ bàn phím để có số cột level mong muốn .

- Kiểm tra lại các tham số trên bảng peak cho thích hợp rồi đóng bảng peak lại (nhấn nút close (x) ở góc trái trên bảng peak) - Muốn xuất hiện tên thời gian lưu ... trên sắc đò ta nhấn chuột phải trên sắc đồ > xuất hiện menu lệnh > chọn Annotions như hình bên.

Khi đó xuất hiện cửa sổ Trace Annotation Properties như trang sau : Thì ta chọn  Retention time, Area, name… OK.

EZchrom Elite

Nhưng chú ý phải chọn đùng kênh phân tích ở đây. Với DAD phải chọn đúng bước sóng.

- Từ cửa sổ này ta có thể chọn hay không chọn các thông số để xuất hiện trên sắc đồ.

- Xong nhấn Apply to All > OK - Để thấy sự thay đổi trên sắc đồ ta chọn Analysis > Analyze * Chú ý : Với DAD ta phải chọn đúng bước sóng cần phân tích nếu không máy sẽ không hiểu cần tính toán tại bước sóng nào??? Vì DAD quét toàn dải theo thông số đã đặt.

Tất cả các chỉnh sửa này đều lưu trong phương pháp hiện hành. Ta có thể thực hiện lưu bằng cách chọn File > Method > Save, hoặc khi cửa sổ nhắc nhở lưu phương pháp ta chọn Yes - Cửa sổ nhắc nhở khi thực hiện khi mở phương pháp khác.

BƯỚC 5: TẠO ĐƯỜNG CHUẨN - Để tạo đường chuẩn ta phải chạy mẫu chuẩn. Tùy theo từng lọai phân tích mà ta chạy một hay nhiều mẫu chuẩn ứng với đường chuẩn chạy qua một hay nhiêu điểm .

- Trình tự các bước tạo đường chuẩn :

EZchrom Elite

Trước khi chạy mẫu ta phải chạy mẫu chuẩn trước để xây dựng đường chuẩn, thông thường ta thường chạy ít nhất 3 mẫu chuẩn với nồng độ khác nhau để tạo được các đường chuẩn ít nhất qua 3 điểm.

- Có 2 phương pháp tạo đường chuẩn: Tạo đường chuẩn bằng cách chạy Sequence Run, Tạo đường chuẩn bằng cách chạy Single run.

5.1 Phương pháp 1: Tạo đường chuẩn bằng cách chạy Sequence Run: - Các bước tạo đường chuẩn bằng cách chạy Sequence Run : 1. Chuẩn bị các mẫu chuẩn (VD: ba mẫu với 3 nồng độ khác nhau ) 2. Tạo một Sequence mới bằng cách chọn : File > Sequence > Sequence Wizard xuất hiện cửa sổ Sequence Wizard - UnKnowns :

Nhập số lần bơm mẫu

3. Nhập các tham số thích hợp vào cửa sổ trên : - Sample ID : Nhập tên của mẫu chuẩn ta chuẩn bị chạy, chú ý đặt tên mẫu theo dạng samplename(01) vì khi chạy mẫu chuẩn số thứ tự sẽ tự động tăng theo số lần chạy mẫu (samplename(01) ,samplename(02) ,samplename(03) ...)

- Method : Kiểm tra xem có phải phương pháp hiện hành hay không, thông thường Ezchrom Elite sẽ mặc định phương pháp hiện hành.

- Data Path: Đường dẫn đến thư mục cần lưu file dữ liệu .thông thường Ezchrom Elite sẽ mặc định data hiện hành..

- Data File : Đặt tên cho file dữ liệu . Chú ý ta phải đặt tên theo dạng Data name 001 khi đó số thứ tự sẽ tự động tăng theo số lần chạy (Data name 001 ,Data name 002 Data name 003 ...)

- Repetition per run: số lần chạy mẫu lặp lại, thông thường với chất chuẩn chỉ cần chạy lặp lại 1 lần.

- Kiểm tra lại các tham số thích hợp, nhấn Finish xuất hiện bảng Sequence EZchrom Elite

4. Hoàn thành bảng Sequence:

- Trước hết kiểm tra 2 cột Sample ID và cột Filename tên sample và tên data có số thứ tự có tự động tăng lên không. Nếu không thấy tăng ta có thể sửa trực tiếp trên bảng hoặc tạo một Sequence mới và đặt lại tên cho đúng .

- Cột Run type: + Đối với lần chạy đầu tiên (Run # :1), ta nhấp chuột trên nút mũi tên, khi đó xuất hiện hộp Sample Run Type (s) như sau:

+ Chọn 2 ô Clear All Calibration và begin Calibration > OK + Đối với lần chạy cuối . tương tự ta cũng nhấp chuột vào nút mũi tên để xuất hiện hộp thoại Sample Run Type (s) khi đó ta nhấn vào ô End Calibration > OK .

+ Đối với lần chạy giữa lần đâu tiên và lần chạy cuối cùng khi ra nhập số mức ở cột Level theo thứ tự 1,2,3 ... thì sẽ tự động ghi vào mặc định là Calibration. Với mẫu thử thì tự động được hiểu là Unkown + Nhập nồng độ ở cột Level : ta nhập theo thứ tự 1,2,3 ... tương ứng với các lần chạy 1,2,3... Khi đó thì ứng với lần chạy đầu tiên với mẫu chuẩn có nồng độ nhỏ nhất. Tăng dần cho đến khi lần chạy cuối cùng thì EZchrom Elite

tương ứng với lần chạy có mẫu chuẩn cao nhất. Chú ý kỹ phần này để nhập mức nồng độ cho đúng ở bảng Peaks/Grounps và bơm mẫu chuẩn chạy cho đúng (nồng độ từ nhỏ nhất đến nồng độ cao nhất) + Sau khi chọn Run Type cho lần chạy đàu tiền và lần chạy cuối cùng và nhập số mức cột Level ta được bảng sau:

+ Cột Method: chọn cho đúng tên phương pháp hiện hành . Nếu không phải phương pháp hiện hành nhấn nút mũi tên để mở phương pháp hiện hành + Kiểm tra các tham số trong bảng sequence thích hợp tiến hành lưu phương pháp.

5. Lưu Sequence: Chọn File > Sequence > Save as > xuất hiện hộp thoại Save sequence file as:

Chọn thư mục đẻ lưu Sequence (VD: C:\ Ezchrom\ Sequence) File name: đặt tên cho Sequence (VD: Mysequence.seq).

Nhấn nút Save để lưu Sequence

Để mở một file Sequence đã tạo sẵn ta chỉ cần bấm chọn File > Sequence > Open xuất hiện cửa sổ hộp thoại Open Sequence File.

EZchrom Elite

- Sau khi chọn Sequence thích hợp nhấn Open xuất hiện bảng Sequence để kiểm tra , nhấn closed (x) đóng bảng lại .

6. Chạy mẫu chuẩn bằng Sequence Run. Chọn Control > Sequence Run ... > xuất hiện hộp thoại

- Nhấn nút Start xuất hiện cửa sổ chạy lần thứ nhất.

- Đợi xuất hiện dòng chữ "Waiting for finishing run" ở phía dưới cửa sổ sắc đồ - Rửa syringe - Thực hiện bơm mẫu có nồng độ nhỏ nhất .(level 1) - Ngày sau khi chạy mẫu thứ nhất kết thúc phần mềm sẽ tự động chuyển sang cửa sổ chạy mẫu thứ 2 - Đợi xuất hiện dòng chữ "Waiting for finishing run" ở phía dưới cửa sổ sắc đồ - Rửa syringe - Thực hiện bơm mẫu có nồng độ lơn hơn (level 2)…

- Sau quá trình sắc đồ lần cuối cùng kết thúc. Ta thực hiện Define Peak nếu các peak không xuất hiện như trong phương pháp hiện hành

EZchrom Elite

- Chỉnh sửa các tham số trong bảng peak chọn Method > Peak/Grounps 7. Kiểm tra đường chuẩn .

Sau khi thực hiện chạy Sequence và chỉnh sửa sắc đồ, ta có thể xem đường chuẩn bằng cách chọn Method > Review Calibration :

- Từ cửa sổ này ta có thể thực hiện: + Xem đường chuẩn cho mỗi peak + Xem và thay đổi các loại đường cong + Xem công thức các loại đường cong và xem xét giá trị R2 (hệ số tương quan mỗi peak ) + Xóa tạm thời các điểm trên đường cong . + Xem đáp ứng các hệ số, lặp lại diện tích, các giá trị lệch chuẩn + Tinh nồng độ từ một diện tích nhập bằng tay ...

5.2. Phương pháp 2 : Tạo đường chuẩn bằng cách chạy Single Run : Giả sử ta tiến hành xây dựng đường chuẩn qua 3 mức. Nếu phép phân tích có đường chuẩn qua nhiều điểm hoặc ít hơn ta cũng có thể tiến hành tương tự các bước này với các nồng độ khác nhau .

Data có thể chạy mẫu theo Single run hoặc sequence run.

Chạy mẫu chuẩn bằng Single Run : Ta thực hiện chạy thu dữ liệu theo các cáh khác nhau để có các data file là các nồng độ khác nhau cần xây dựng đường chuẩn.

Ví dụ: Nếu ta muốn xây dựng một đường chuẩn có 3 điểm thì ta phải chạy thu dữ liệu 3 lần với các nồng độ khác nhau đó.

Thực hiện chạy mẫu như đối với chạy mẫu Single run bình thường.

Sau khi đã có data file dữ liệu ta cũng tiến hành xác định peaks và xử lý sắc đồ như đối với Sequence run.

(Define Peaks, Method> Peaks/Groups > Hiệu chỉnh các tham số trong bảng Peaks ....)

EZchrom Elite

Ta chỉ cần tiến hành xác định peak cho một trong 3 sắc đồ. Sau đó lưu phương pháp này lại, chọn File > Method > Save thì nó cũng ảnh hưởng đến hai file data còn lại.

Sau đó dựng đường chuẩn như sau: 1. Mở file data lần chạy thứ nhất (VD: Multi calibration level 1.dat) File > data > Open > chọn thư mực multi calibration level 1.dat nhấn nút Open . Xuất hiện sắc đồ lần thứ nhất 2. Chọn Analysis > Analysis/ Single Level Calibration ... xuất hiện cửa sổ Single Level Calibration.

Nhập giá trị 1 cho data chuẩn chạy lần thứ nhất (có nồng độ nhỏ nhất )

Các thông tin về data sẽ tự động hiển thị ở phía phần Analysis Informtion.

3. Chọn ô Calibrate 4. Nhập vào ô Calibration level: tương ứng với điểm chuẩn cần dựng. Ở đây nhập “1” cho nồng độ nhỏ nhất.

5. Chọn ô Clear all calibration : với điểm chuẩn đầu tiên, để xóa các đường chuẩn trước nếu có 6. Nhấn nút Start 7. Mở File data lần chạy thứ 2 ( VD: multi calibration level 2) File > data > Open > chọn thư mực multi calibration level 2.dat nhấn nút Open . Xuất hiện sắc đồ lần thứ hai 8. Chọn Analysis > Analysis/ Single Level Calibration ... xuất hiện cửa sổ Single Level Calibration. Ở đây với các nồng độ thứ 2 trở đi ta không cần tích vào ô “Clear all calibration” nữa mà chỉ nhập đúng mức nồng độ vào “Calibration level”.

Ví dụ: EZchrom Elite

Với điểm thứ 2 ta nhập “Calibration level”: 2,

Với điểm thứ 3 ta nhập “Calibration level”: 3…

Nồng độ thứ 2:

Nhập giá trị 2 cho data mẫu chuẩn lần thứ 2

Nồng độ thưa 3.

Nhập giá trị 3 cho data mẫu chuẩn chạy lần thứ 3 (có nồng độ lớn nhất )

9. Lúc này ta đã tạo xong đường chuẩn qua 3 mức. Ta có thể xem bằng cách chọn Method > Review Calibration... hoặc bấm trực tiếp biểu tượng đường chuẩn trên thanh công cụ EZchrom Elite

BƯỚC 6: THỰC HIỆN PHÂN TÍCH MẪU Sau khi hoàn thành phương pháp và chạy mẫu chuẩn để chạy đường chuẩn ta tiến hành phân tích mẫu thử.

Ta có thể xác định nồng độ mẫu thử (Unknown) bằng 2 cách: 1. Cách 1: Dựa vào diện tích của chất chuẩn Nồng độ mẫu thử = [(nồng độ mẫu chuẩn x diện tích mẫu thử)/(diện tích mẫu chuẩn)] x (hệ số pha loãng) 2. Cách 2: Dựa vào đường chuẩn đã có sẵn * Chú ý: Các data file dữ liệu mẫu thử có thể chạy cùng hoặc sau với các file mẫu chuẩn. Nhưng phải chạy trên cùng một điều kiện và cùng phương pháp với mẫu chuẩn.

- Chạy mẫu chuẩn có thể chạy theo Single run hoặc sequence run (giống cách chạy như với chạy mẫu chuẩn).Khác là ở cửa sổ Single run ta không chọn mục “Calibrate”

Không chọn ô này

Lúc này nếu mẫu ta bơm có thành phần nào giống với thành phần có trong mẫu chuẩn thì sẽ xuất hiện đúng như thời gian lưu như trong mẫu chuẩn . Nồng độ cũng được xác định bỉ Ezchrom Elite căn cứ vào diện tích peak hoặc chiêu cao. Đây chính là quá trình định tính và định lượng của hệ thống .

VD : Sắc đồ của mẫu chuẩn và mẫu phân tích - Sắc đồ của mẫu chuẩn :

EZchrom Elite

- Sắc đồ của mẫu phân tích

Để xem nồng độ mẫu thử theo đường chuẩn ta bấm chuột phải sau đó chọn “Anotations”  rồi chọn ESTD lúc đó ta sẽ thấy nồng độ xuất hiện trên peak tương ứng.

Nếu như chưa thấy xuất hiện nồng độ của chất thử ta kiểm tra lại xem bước sóng chọn có đúng không?! Hoặc ta có thể mở Method đã có đường chuẩn ra để tính toán tích phân trên data file mẫu thử.

EZchrom Elite

BƯỚC 7: TẠO BÁO CÁO KẾT QUẢ Custom Report là báo cáo gồm các thông tin cho phép phân tích như phương pháp, sắc đồ, bảng peaks...

Sau khi hoàn thành công việc chạy mẫu, ta phải xem hoặc in các kết quả thông qua báo cáo (Report) Ta có thể sử dụng các mẫu Report có sẵn trong phần mềm hoặc có thể tự tạo một báo cáo theo ý riêng của người dùng (Custom Report).

Báo cáo ( Report): 7.1- Cách mở một báo cáo có sẵn: - Mở file chứa method của data cần tạo báo cáo

-

Mở data cần tạo file báo cáo

Sau khi mở phổ đồ sắc ký ta tiến hành xử lý sắc ký đồ.

EZchrom Elite

-

Bỏ các phần dư của 2 bên peak cần phân tích: click vào phía dưới thanh công cụ và chọn vào biểu tượng intergration off

Sau đó chọn phần cần bỏ đi:

Và nhấn vào analyze now để hiển thị phần bỏ đi.

EZchrom Elite

Sau khi bỏ phần không lấy diện tích ta chọn vào biểu tượng define peak để tính diện tích cho các peak mong muốn tính

Ta chọn vào khu vực cần chọn peak

EZchrom Elite

Sau đó nhấn OK. Tiếp theo ta vào bảng peak/group trong mục method để đặt lại tên peak cho các peak

EZchrom Elite

Sau khi đặt tên xong ta nhấn vào biểu tượng analyze để cho thấy sự thay đổi trên sắc ký đồ

Muốn hiển thị các thông số về diện tích,… click chuột phải vào phổ đồ chọn annotations. Trong bảng ta chọn các thông số cần hiển thị từ bảng phía trái qua phía phải.

EZchrom Elite

Sau khi xử lý xong phần đồ thị ta tiến hành các bước tạo file báo cáo kết quả để in ra - Bước 1: Vào Method/ Custom Report :

- Bước 2 : click chuột phải vào màn hình chọn import report

EZchrom Elite

- Bước 3: Màn hình xuất hiện cửa sổ gồm rất nhiều report có sẵn. Thường là chọn External Standard.srp

Click chuột phải vào màn hình chọn vào mục header/footer

Trong phần header/footer ta tiến hành chỉnh sửa lại theo yêu cầu cần thiết.

EZchrom Elite

Sau khi chỉnh sửa xong click chuột phải vào màn hình chọn export report để save lại phương pháp chỉnh sửa sắc ký đồ

7.2. Cách tạo một báo cáo theo ý riêng (Custom Report) : Để có tạo được một Custom Report ta thực hiện các bước sau: - Chọn Method/ Custom Report xuất hiện cửa sổ Method Custom Report EZchrom Elite

Để tạo một Custom Report ta phải chuột phải trên nền cửa sổ . Xuất hiện menu các thông tin . Chọn các thông tin cần thiết để chèn vào Report các thông tin này được tự động cập nhật khi mở một File data khác trong cung phương pháp.

Các thông tin chủ yếu cần nhập như sau: 1. Trong mục Insert Field chọn : + Method name: + File name: + Injection volume: + Run time…

2. Trong mục Insert graph chọn: + Data graph (sắc đồ) + Calibration curve (khi muốn in đường chuẩn)

3. Trong mục Insert report chọn: + Run report. Khi đó cửa sổ run report xuất hiện ta có thể chọn các thông tin cần in ra EZchrom Elite

Thường chọn: Pk≠ (số thứ tự của peak); Name; Retention time; Area; ESTD… Chọn current data nếu đã mở file cần in ra trước đó.

Hoặc mở ra từ biểu tượng Open phía dưới

Chọn đúng kênh phân tích tai bước sóng đã chọn

Chọn các thông tin cần in ra từ ô bên trái rồi bấm vào mũi tên màu xanh để nhập sang ô bên phải.

Nếu muốn không xuất hiện ta chọn từ ô bên phải rồi bấm phím mũi tên màu đỏ để xóa khỏi danh sách bên phải

Sau đó bấm “OK”. Lúc đó sẽ xuất hiện trong report bảng sample table như sau.

Ta bấm chuột phải trên nền sample table rồi chọn “ Show Data at Design time” thì sẽ thấy xuất hiện các số liệu trên bảng số liệu “Sample table” như bảng sau:

Channel A Results Retention Time 5.739 6.587 8.303 8.569 Totals

Name Peak1 Peak2 Peak3 Peak4

Area Percent 25.611 21.327 19.265 32.253

Area 63056 52508 47432 79411

Height 7790 5631 4213 7667

98.456

242407

25301

Ngoài ra ta có thể chọn để chèn các thông tin trong Header và Footer… Hoặc chèn một hình hay bất kỳ thông tin nào từ một văn bản khác...

EZchrom Elite

Muốn thêm bớt các thông tin trong bảng bằng cách click chuột phải trong bảng > chọn Report Properties > xuất hiện cửa sổ Run report > thực hiện chọn lựa trên cửa sổ này > OK Muốn kiểm tra trang in của Report, Bấm chuột phải trên nền trắng của trang Report chọn Print Preview > nếu muốn in thì nhấn Print ở góc trái của cửa sổ, hoặc đóng lại bằng cách nhấn nút Close.

7.3. Lưu Custom Report Để sử dụng Custom Report cho phương pháp hiện hành thì ta phai lưu phương pháp hiện hành này lại và ta có thể sử dụng cho lần in sau - Chọn File > Method > Save Kể từ lúc này Custom report này sẽ được lưu trong phương pháp này. Khi phương pháp này được dùng, mẫu Report sẽ tự động cập nhận các thông tin cho các phân tích hiện hành.

Muốn sử dụng mẫu Custom report cho phương pháp khác ta phải lưu Report này theo trinh tự như sau: Đang ở cửa sổ Method custom report.

Chọn File > Report template > Save as > Xuất hiện cửa sổ sau:

Nhập tên report với phần mở rộng là . rep

-

Save in : chọn thư mục Template.

-

File name: Nhập tên File report với phần mở rộng “REP”

-

Nhấn Save

Khi dùng một phương pháp khác để thực hiện phân tích, muốn sử dụng mẫu Custom Report này, chọn File > Report Template > Open Report > Open. Như hình sau

EZchrom Elite

Muốn tên file Report xuất hiện trên menu của Report. Ta thực hiện lưu Report với phần mở rộng “.srp” (Vd: Report 2H instrument.srp) trong thư mục Template. Sau đó copy file này sang một thư mục chính của Ezchrom Elite và khởi động lại phần nềm Ezchrom Elite.

BƯỚC 8: TẮT HỆ THỐNG Sau khi kết thúc quá trình phân tích. Ta thực hiện tắt hện thống như sau: 1. Tắt đèn từ cửa sổ phần mềm. (nên tắt đèn trước khi tắt máy ít nhất là 2 phút để đảm bảo đèn được làm mát) 2. Đóng tất cả các cửa sổ phần nềm EZchrom Elite 3. Tắt lần lượt các Module trong hệ thống. nên ngừng bơm trước khi tắt công tắc bơm 4. Tắt PC > Printer...

Chú ý: - Nếu không sử dụng hệ thống trong thời gian dài, ta phải tháo cột cất vào hộp, nhưng trước khi cất cột phải chạy rửa cột bằng pha động thích hợp (Shiping solvent). Nút 2 đầu cột bằng 2 đầu bịt đi kèm với cột.

- Thường xuyên thay nước cất, không nên sử dụng lâu quá 3 ngày. Khi dùng lại cần phải lọc qua màng lọc 0.45um và rung siêu âm loại bọt khí cho dung môi trước khi dùng

EZchrom Elite