HƯỚNG DẪN HỌC KHTN VNEN 9 TRƯỜNG HỌC MỚI

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

Đ ẠO

TP

9 N

H Ư

Y

U

.Q

KHOA HOÏC TÖÏ NHIEÂN TAÄP MOÄT

(SAÙCH THÖÛ NGHIEÄM)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

N

Ơ

H

N

HÖÔÙNG DAÃN HOÏC

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

NHAØ XUAÁT BAÛN GIAÙO DUÏC VIEÄT NAM

1

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

Ơ H

ÀN

TO

ÁN

Khi tổ chức dạy học, cần lưu ý rằng việc chia nhóm phải linh hoạt, tùy theo nội dung bài học, điều kiện lớp học và cơ sở vật chất, đảm bảo tất cả học sinh được hoạt động học tích cực, tự lực, hiệu quả ; không nhất thiết phải chia nhóm ở tất cả các bài học. Trong trường hợp phòng học không đủ diện tích để bố trí cho học sinh ngồi học theo nhóm, có thể bố trí học sinh ngồi như lớp học truyền thống để thực hiện các bài học với các hình thức hoạt động học cá nhân, cặp đôi, toàn lớp.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Khi tổ chức dạy học trên thực tế, căn cứ vào điều kiện thực tiễn, giáo viên cần vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo : Cần linh hoạt, chủ động thay đổi tình huống/câu hỏi/lệnh/nhiệm vụ học tập trong hoạt động “Khởi động” phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của nhà trường, đảm bảo gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh (kết thúc hoạt động này, giáo viên không chốt về nội dung kiến thức mà chỉ giúp học sinh phát biểu được vấn đề để học sinh chuyển sang các hoạt động tiếp theo) ; Giúp học sinh chiếm lĩnh được kiến thức, kĩ năng mới theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành trong hoạt động “Hình thành kiến thức” (kết thúc hoạt động này, trên cơ sở kết quả hoạt động học của học sinh thể hiện ở các sản phẩm học tập mà học sinh hoàn thành, giáo viên cần chốt kiến thức mới để học sinh chính thức ghi nhận và vận dụng) ; Giúp học sinh củng cố, hoàn thiện kiến thức, kĩ năng vừa lĩnh hội được trong hoạt động “Luyện tập” (kết thúc hoạt động này, nếu cần, giáo viên có thể lựa chọn những vấn đề cơ bản về phương pháp, cách thức giải quyết các câu hỏi/bài tập/tìnhhuống/vấn đề để học sinh ghi nhận và vận dụng” ; Đối với hoạt động “Vận dụng” và “Tìm tòi mở rộng”, cần tập trung giúp học sinh vận dụng được các kiến thức, kĩ năng đã học để phát hiện và giải quyết các tình huống/vấn đề trong cuộc sống ở gia đình, địa phương... ; khuyến khích học sinh tiếp tục tìm tòi và mở rộng kiến thức ngoài lớp học (các hoạt động này không cần tổ chức ở trên lớp và không đòi hỏi tất cả học sinh phải tham gia. Tuy nhiên, giáo viên cần quan tâm, động viên để có thể thu hút nhiều học sinh tham gia một cách tự nguyện ; khuyến khích những học sinh có sản phẩm chia sẻ với các bạn trong lớp).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Thay cho sách giáo khoa hiện hành, học sinh học theo mô hình Trường học mới sử dụng sách Hướng dẫn học, được thiết kế dựa trên chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới. Bộ sách gồm 8 môn học : Toán, Ngữ văn, Khoa học tự nhiên (Vật lí, Hoá học, Sinh học), Khoa học xã hội (Lịch sử và Địa lí), Giáo dục công dân, Công nghệ, Tin học, Hoạt động giáo dục (Thể dục, Âm nhạc, Mĩ thuật). Mỗi bài học trong sách Hướng dẫn học được biên soạn trên cơ sở sắp xếp lại nội dung sách giáo khoa hiện hành, giải quyết tương đối trọn vẹn một vấn đề để có thể tổ chức dạy học theo tiến trình sư phạm của các phương pháp dạy học tích cực. Từ vấn đề cần giải quyết đặt ra ở hoạt động “Khởi động”, học sinh có nhu cầu “Hình thành kiến thức” để giải quyết vấn đề ; “Luyện tập” để thông hiểu và phát triển các kĩ năng; “Vận dụng” vào thực tiễn và “Tìm tòi mở rộng”. Mỗi hoạt động học của học sinh được thiết kế theo một kĩ thuật dạy học tích cực.

N

LỜI NÓI ĐẦU

Trong quá trình biên soạn và triển khai thử nghiệm, các tác giả đã tiếp thu nhiều ý kiến phản hồi và đã hết sức cố gắng chỉnh sửa, hoàn thiện. Tuy nhiên, bộ sách chắc chắn không thể tránh khỏi những điểm còn hạn chế, thiếu sót cần được tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung. Các tác giả bộ sách trân trọng cảm ơn và mong nhận được những ý kiến đóng góp của đông đảo giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và những người quan tâm để bộ sách ngày càng được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo.

CÁC TÁC GIẢ

2

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

Chủ đề 1

KIM LOẠI

SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

TP

Y

U

.Q

Phần 1. HOÁ HỌC

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bài 1. TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI

Y

N

H

Ơ

N

DÃY HOẠT ĐỘNG HOÁ HỌC CỦA KIM LOẠI

Đ ẠO

– Nêu được dãy hoạt động hoá học của kim loại, ý nghĩa của dãy hoạt động hoá học của kim loại.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Quan sát hiện tượng thí nghiệm cụ thể, rút ra được tính chất hoá học của kim loại và dãy hoạt động hoá học của kim loại.

TR ẦN

– Vận dụng được ý nghĩa dãy hoạt động hoá học của kim loại để dự đoán kết quả phản ứng của kim loại cụ thể với dung dịch axit, với nước và với dung dịch muối.

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

– Tính được khối lượng của kim loại trong phản ứng, thành phần phần trăm về khối lượng của hỗn hợp hai kim loại.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hãy nêu một số tính chất vật lí và tính chất hoá học của kim loại mà em biết, đồng thời đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm chứng các tính chất đó.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

– Trình bày được tính chất vật lí, tính chất hoá học của kim loại.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mục tiêu

I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA KIM LOẠI

D

1. Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau :

4

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Tên thí nghiệm

Cách tiến hành

N Ơ H N

Dùng giấy ráp đánh sạch một phần lá nhôm/đồng. Quan sát chỗ kim loại đã được đánh sạch bằng giấy ráp.

Y

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

2

Nghiên cứu ánh kim của kim loại

– Dùng tay uốn cong một đoạn dây đồng/sắt mảnh

U

Nghiên cứu tính dẻo của kim loại

– Dùng búa đập một đoạn dây nhôm/ đồng.

.Q

1

Hiện tượng

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

STT

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đ ẠO

Câu hỏi :

G H Ư

N

2. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi

http://daykemquynhon.ucoz.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Qua các thí nghiệm trên, em có thể kiểm chứng được tính chất vật lí nào của kim loại ?

TR ẦN

Kim loại có tính dẻo. Do có tính dẻo nên kim loại có thể được rèn, kéo sợi, dát mỏng... tạo nên các đồ vật khác nhau.

10 00

B

Các kim loại khác nhau có tính dẻo khác nhau. Au, Ag, Al, Cu là các kim loại có tính dẻo cao. Người ta có thể dát được những lá vàng mỏng đến mức ánh sáng có thể xuyên qua, hoặc có thể dát được những lá nhôm mỏng như tờ giấy dùng để gói bánh kẹo,...

-L Ý

-H

Ó

A

Kim loại có tính dẫn điện. Các kim loại khác nhau có khả năng dẫn điện khác nhau. Kim loại dẫn điện tốt nhất là Ag, sau đó đến Cu, Au, Al, Fe,... Người ta chủ yếu sử dụng Cu, Al làm dây dẫn điện vì chúng dẫn điện tốt và có giá thành rẻ hơn so với Ag, Au.

ÁN

Chú ý : Không nên sử dụng dây điện trần hoặc dây điện đã bị hỏng lớp vỏ bọc cách điện để tránh bị điện giật, hoặc cháy do chập điện,...

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Kim loại có tính dẫn nhiệt. Kim loại khác nhau có khả năng dẫn nhiệt khác nhau. Kim loại nào dẫn điện tốt thường cũng dẫn nhiệt tốt. Do có tính dẫn nhiệt và một số tính chất khác, nhôm, thép không gỉ (inox) được sử dụng để làm đồ dùng nấu ăn.

Kim loại có ánh kim : Quan sát đồ trang sức bằng vàng, bạc... ta thấy trên bề mặt có vẻ sáng lấp lánh rất đẹp. Các kim loại khác như đồng, nhôm, sắt, thiếc,... cũng có vẻ sáng lấp lánh tương tự. Nhờ tính chất này, một số kim loại được dùng làm đồ trang sức và các vật dụng trang trí khác.

5

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Câu hỏi : 1. Kim loại có các tính chất vật lí nào ?

Phản ứng của kim loại với phi kim a) Phản ứng của kim loại với oxi

Lấy một sợi dây phanh xe đạp/ xe máy (thép) cuộn một đầu thành hình lò so, bao quanh một mẩu diêm/mẩu than nhỏ đem đốt trên ngọn lửa đèn cồn.

Khi thấy chỉ còn tàn đỏ, đưa nhanh vào lọ có chứa oxi (Hình 1.1).

Đ ẠO

G

N

H Ư

TR ẦN B 10 00 A Ó -H

-L Ý

ÁN TO

Lấy một mẩu nhỏ natri (bằng hạt đậu xanh), dùng giấy lọc thấm hết lớp dầu phía ngoài. Để mẩu natri vào muỗng sắt, nung nóng trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi natri nóng chảy hoàn toàn rồi đưa vào bình chứa khí clo (dưới đáy bình có chứa một lớp cát).

Phản ứng của kim loại với dung dịch axit

Cho một mảnh Zn/Al,... vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch HCl/H2SO4 loãng...

3

Phản ứng của kim loại với dung dịch muối

– Cho một mảnh đồng vào dung dịch bạc nitrat.

– Cho một dây kẽm vào dung dịch đồng(II) sunfat.

Đ

ÀN

2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Cách tiến hành

TP

Tên thí nghiệm

Hình 1.1. Đốt sắt trong lọ chứa oxi (có lớp nước ở đáy lọ)

IỄ N

U .Q

Hiện tượng – Giải thích

TT

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

– Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau :

D

Ơ H

Y

N

II - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA KIM LOẠI

b) Phản ứng của kim loại với phi kim khác

N

2. Dựa vào các tính chất vật lí khác nhau của kim loại, em hãy nêu ứng dụng của một số kim loại trong đời sống và sản xuất.

6

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi :

N

Hầu hết các kim loại (trừ Ag, Au, Pt ...) phản ứng với oxi ở nhiệt độ thường hoặc nhiệt độ cao, tạo thành oxit kim loại (thường là oxit bazơ).

U

Y

N

Nhiều kim loại (trừ Cu, Ag, Au ...) phản ứng với dung dịch axit (HCl, H2SO4 loãng ...) tạo thành muối và giải phóng khí hiđro.

H

Ơ

Ở nhiệt độ cao, kim loại phản ứng với nhiều phi kim khác tạo thành muối.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Câu hỏi :

TR ẦN

Nêu tính chất hoá học của kim loại, mỗi tính chất viết một phương trình hoá học để minh hoạ.

III - DÃY HOẠT ĐỘNG HOÁ HỌC CỦA KIM LOẠI

10 00

B

1. Dãy hoạt động hoá học của kim loại được xây dựng như thế nào ?

– Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau : Cách tiến hành

1

Lấy 2 ống nghiệm, cho vào ống nghiệm (1) khoảng 2 ml dung dịch CuSO4, ống nghiệm (2) khoảng 2 ml dung dịch ZnSO4. Sau đó cho mẩu dây kẽm/lá kẽm vào ống nghiệm (1), cho mẩu dây đồng/lá đồng vào ống nghiệm (2).

Hiện tượng – Giải thích

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

TT

Lấy 2 ống nghiệm, cho vào ống nghiệm (1) khoảng 2 ml dung dịch AgNO3, ống nghiệm (2) khoảng 2 ml dung dịch CuSO4. Sau đó cho mẩu dây đồng/lá đồng vào ống nghiệm (1), cho mẩu dây bạc vào ống nghiệm (2).

Đ

ÀN

TO

2

IỄ N

D

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Các kim loại như Al, Zn,... tác dụng với dung dịch muối như CuSO4, AgNO3,... tạo thành muối nhôm, muối kẽm,... và giải phóng các kim loại Cu, Ag,... Người ta nói rằng Al, Zn,... hoạt động hoá học mạnh hơn Cu, Ag, ... vì Al, Zn, ... đẩy được Cu, Ag ... ra khỏi dung dịch muối của chúng. Như vậy kim loại hoạt động hoá học mạnh hơn (trừ Na, K, Ca...) có thể đẩy kim loại hoạt động hoá học yếu hơn ra khỏi dung dịch muối, tạo thành muối mới và kim loại mới.

3

Lấy 2 ống nghiệm, mỗi ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch HCl. Cho vào ống nghiệm (1) một mẩu dây kẽm/lá kẽm, ống nghiệm (2) một mẩu dây đồng/lá đồng.

7

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H

Ơ

N

Lấy 2 cốc thuỷ tinh (loại 100 ml), cho vào mỗi cốc khoảng 50 ml nước cất, nhỏ thêm vài giọt phenolphtalein vào mỗi cốc. Cho mẩu natri nhỏ (bằng hạt đậu xanh) vào cốc (1), cho mẩu kẽm/ viên kẽm vào cốc (2).

N

4

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Y

Câu hỏi :

Đ ẠO

– Từ thí nghiệm 3, hãy so sánh mức độ hoạt động hoá học của Zn, H và Cu ; – Từ thí nghiệm 4, hãy so sánh mức độ hoạt động hoá học của Na và Zn.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Từ đó, hãy sắp xếp theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hoá học của Cu, Ag, Na, Zn, H.

TR ẦN

Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau, người ta sắp xếp các kim loại thành dãy theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hoá học của chúng và gọi là dãy hoạt động hoá học của kim loại.

B

Sau đây là dãy hoạt động hoá học của một số kim loại :

10 00

K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au. 2. Dãy hoạt động hoá học của kim loại có ý nghĩa như thế nào ?

Ó

A

Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi.

-H

Dãy hoạt động hoá học của kim loại cho biết :

-L Ý

1. Mức độ hoạt động của các kim loại giảm dần từ trái qua phải.

ÁN

2. Kim loại đứng trước Mg phản ứng được với nước ở điều kiện thường tạo thành kiềm và giải phóng hiđro.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

3. Kim loại đứng trước H phản ứng với một số dung dịch axit (HCl, H2SO4 loãng ...) tạo thành muối và giải phóng hiđro.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

– Từ thí nghiệm 2, hãy so sánh mức độ hoạt động hoá học của Cu và Ag ;

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

– Từ thí nghiệm 1, hãy so sánh mức độ hoạt động hoá học của Zn và Cu ;

4. Kim loại đứng trước (trừ Na, K ...) đẩy được kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.

D

Câu hỏi : 1. Kim loại Al có tác dụng được với dung dịch CuSO4 không ? Vì sao ?

2. Kim loại Ag có tác dụng được với dung dịch H2SO4 loãng không ? Vì sao ?

8

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

C. Au.

D. Ag.

Ơ

B. Al.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

a) Đồng và nhôm được dùng làm ...................... là do dẫn điện tốt.

U

Y

N

2. Hãy chọn từ/cụm từ thích hợp cho trong ngoặc đơn (bền ; nhẹ ; dây điện ; đồ trang sức ; nhôm, ánh kim) điền vào chỗ trống trong các câu sau :

H

A. Cu.

N

1. Kim loại dẫn điện tốt nhất là

Đ ẠO

TP

b) .................... được dùng làm đồ dùng nấu ăn (ấm, nồi,...) là do bền trong không khí và dẫn nhiệt tốt.

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

c) Vàng, bạc được dùng làm ..................... vì bền trong không khí và có ..................... rất đẹp.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

d) Nhôm được dùng làm vật liệu chế tạo vỏ máy bay do .............. và ............. a) .......... + .......... → MgO. b) .......... + .......... → FeS. Al

+ HCl → ......... + .........

B

c)

TR ẦN

3. Viết các PTHH theo các sơ đồ phản ứng sau đây (ghi rõ điều kiện nếu có) :

K

+ H2O → .......... + ..........

A

e)

10 00

d) .......... + .......... → FeSO4 + Cu.

-H

Ó

4. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra (nếu có) khi lần lượt cho các kim loại : Zn, Al, Cu tác dụng với : a) O 2 (t o) ; b) Cl 2 (t o) ; c) Dung dịch H 2SO 4 loãng ;

-L Ý

d) Dung dịch FeSO 4.

ÁN

5. Hãy giải thích tại sao các kim loại K, Na, Ca,... khi tác dụng với dung dịch muối lại không đẩy các kim loại đứng sau chúng ra khỏi dung dịch muối?

ÀN

TO

6. Ngâm một lá kẽm trong 40 gam dung dịch CuSO4 10% cho đến khi kẽm không tan được nữa. Tính khối lượng kẽm đã phản ứng với dung dịch CuSO4 nói trên và nồng độ phần trăm của dung dịch sau phản ứng.

D

IỄ N

Đ

7. Một hỗn hợp X ở dạng bột gồm Cu và Zn. Để xác định phần trăm khối lượng của mỗi kim loại trong X, người ta lấy 5,25 gam X cho tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng, dư, thấy có 1,12 lít khí thoát ra (ở đktc).

Viết PTHH của phản ứng xảy ra và tính phần trăm khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp X ban đầu.

9

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ghi nhớ

N

1. Tính chất vật lí của kim loại :

H

Ơ

Kim loại có tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt, có ánh kim.

N

2. Tính chất hoá học của kim loại :

H2SO4 loãng ...) tạo thành muối và giải phóng khí hiđro.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Kim loại hoạt động hoá học mạnh hơn (trừ Na, K, Ca ...) có thể đẩy kim loại hoạt động hoá học yếu hơn ra khỏi dung dịch muối, tạo thành muối mới và kim loại mới.

TR ẦN

3. Dãy hoạt động hoá học của một số kim loại – K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au.

10 00

4. Ứng dụng của kim loại

B

– Ý nghĩa dãy hoạt động hoá học của kim loại

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

Căn cứ vào tính chất vật lí và tính chất hoá học của kim loại người ta sử dụng kim loại trong đời sống và sản xuất.

2. Cần phải lưu ý gì khi cắm phích điện vào ổ điện hoặc khi thấy dây dẫn điện của các vật dụng bị hở lớp lõi kim loại phía trong ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

1. Hãy kể tên các kim loại được dùng làm vật liệu để chế tạo các vật dụng trong gia đình em và một số vật dụng trong đời sống, sản xuất. Tại sao chúng lại được sử dụng để làm các vật dụng đó ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

– Nhiều kim loại (trừ Cu, Ag, Au ...) tác dụng với dung dịch axit (HCl,

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

– Hầu hết các kim loại (trừ Ag, Au, Pt,...) đều tác dụng được với oxi ở nhiệt độ thường hoặc nhiệt độ cao tạo thành oxit. Ở nhiệt độ cao, kim loại tác dụng với nhiều phi kim khác tạo thành muối.

10

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Dây tóc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Hãy tìm hiểu qua tài liệu, internet... và cho biết kim loại nào được dùng làm dây tóc của bóng đèn sợi đốt (hình 1.2). Tại sao ?

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

TR ẦN

Hình 1.2. Bóng đèn sợi đốt

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Tại sao ngày nay người ta lại ít sử dụng bóng đèn sợt đốt mà chủ yếu dùng bóng đèn huỳnh quang (đèn tuýp, đèn compact) ?

11

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Ơ

N

BÀI 2. NHÔM

Y

N

Mục tiêu

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Phân biệt được kim loại nhôm và kim loại khác (magie, sắt...) bằng phương pháp hoá học.

10 00

B

TR ẦN

H Ư

– Giải được các bài tập tính thành phần phần trăm về khối lượng của nhôm trong hỗn hợp ; tính được khối lượng nhôm tham gia phản ứng hoặc sản xuất theo hiệu suất phản ứng.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

Quan sát hình 2.1 và trả lời các câu hỏi :

a)

b)

c)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

– Viết được các phương trình hoá học minh hoạ cho tính chất hoá học của nhôm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Nêu được : Tính chất vật lí, tính chất hoá học, phương pháp sản xuất và ứng dụng của nhôm.

d)

Hình 2.1

Câu hỏi :

D

1. Kim loại nào được dùng làm vật liệu để sản xuất các vật dụng/ phương tiện trên ? Tại sao ?

2. Nêu các tính chất vật lí và tính chất hoá học mà em biết về kim loại đó.

12

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ

N

H

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi :

Y

Nhôm là kim loại màu trắng bạc, có ánh kim, nhẹ, khối lượng riêng là 2,7 g/cm3

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

(các kim loại có khối lượng riêng < 5 g/cm3 là các kim loại nhẹ), nóng chảy ở 660oC; nhôm dẫn điện, dẫn nhiệt tốt, độ dẫn điện của nhôm bằng 2/3 độ dẫn điện của đồng. Nhôm có tính dẻo nên có thể cán mỏng hoặc kéo thành sợi.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Câu hỏi :

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

Tại sao các vật liệu từ nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống như làm các vật dụng đun nấu, dây dẫn điện, chế tạo máy bay,...?

H Ư

II - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

TR ẦN

– Hãy dự đoán các tính chất hoá học của nhôm. Giải thích.

Phản ứng của nhôm với phi kim a) Phản ứng của nhôm với oxi

Hiện tượng – Giải thích

Rắc bột nhôm lên ngọn lửa đèn cồn (Hình 2.2)

A

1

Cách tiến hành

Ó

Tên thí nghiệm

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

TT

10 00

B

– Tiến hành thí nghiệm hoặc đọc thông tin mô tả thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau :

Hình 2.2. Đốt bột nhôm trong không khí

13

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

N Ơ

Sau một vài phút, phản ứng bắt đầu xảy ra mãnh liệt, có nhiều tia lửa bắn ra, brom sôi mạnh và bốc hơi màu đỏ nâu, do brom lỏng phản ứng mạnh với nhôm ở điều kiện thường, phản ứng toả nhiệt mạnh.

H

Vo tròn mảnh giấy nhôm (có thể dùng giấy nhôm gói bánh kẹo, thực phẩm... để thay thế) sau đó thả vào cốc thủy tinh có chứa sẵn một ít brom lỏng (Hình 2.3).

Phản ứng của nhôm với dung dịch axit

Cho một mẩu dây nhôm vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch HCl/H2SO4 loãng...

3

Phản ứng của nhôm với dung dịch muối

Cho một mẩu dây nhôm vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch CuSO4/CuCl2

4

Phản ứng của nhôm với dung dịch kiềm

Cho một mẩu dây nhôm vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch NaOH.

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

2

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi sau :

ÁN

Nhôm có những tính chất hoá học của kim loại.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Khi nung nóng nhôm tác dụng mạnh với oxi, tạo thành nhôm oxit, phản ứng toả nhiệt lớn. Ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp màng oxit Al2O3 rất mỏng, mịn và bền chắc. Lớp oxit này bảo vệ nhôm và các đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng với oxi trong không khí và nước.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

Hình 2.3. Nhôm phản ứng với brom

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

b) Phản ứng của nhôm với phi kim khác

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Nhôm cũng tác dụng được với nhiều phi kim khác như lưu huỳnh, clo, brom... tạo thành muối.

Nhôm phản ứng với một số dung dịch axit như HCl, H2SO4 loãng... tạo thành muối nhôm và giải phóng khí hiđro. Điều chú ý là nhôm không tác dụng với

14

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội. Vì vậy người ta nói rằng nhôm thụ động với H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội.

Ơ

U

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Câu hỏi : Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

tạo thành muối NaAlO2, KAlO2, Ba(AlO2)2,... và giải phóng khí hiđro.

TP

Nêu tính chất hoá học của nhôm, mỗi tính chất viết một PTHH để minh họa.

G

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

III - ỨNG DỤNG

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Nhôm và hợp kim của nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống như : đồ dùng gia đình (xoong, nồi...), dây dẫn điện, vật liệu xây dựng (cửa nhôm...)...

TR ẦN

Đuyra (hợp kim của nhôm với đồng và một số nguyên tố khác như mangan, sắt, silic) nhẹ và bền được dùng trong công nghiệp chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ...

10 00

B

Câu hỏi :

Nêu các ứng dụng chủ yếu của nhôm.

Ó

A

IV - SẢN XUẤT NHÔM

-H

Đọc thông tin (*)1và trả lời các câu hỏi :

-L Ý

Trong tự nhiên, nhôm tồn tại dưới dạng oxit và muối.

Nguyên liệu để sản xuất nhôm là quặng boxit (có thành phần chủ yếu là Al2O3).

ÀN

TO

ÁN

Từ quặng bôxit, người ta phải tiến hành loại bỏ các tạp chất lẫn trong Al2O3, sau đó trộn thêm với criolit (3NaF.AlF3) để làm giảm nhiệt độ nóng chảy của Al2O3, rồi tiến hành điện phân hỗn hợp nóng chảy của nhôm oxit và criolit, thu được nhôm và oxi :

Đ

IỄ N

D

H

N

Nhôm còn phản ứng được với các dung dịch kiềm như : NaOH, KOH, Ba(OH)2 ...

N

Nhôm phản ứng được với nhiều dung dịch muối của kim loại hoạt động hoá học yếu hơn, tạo thành muối nhôm và kim loại mới.

Câu hỏi :

2Al2O3

Điện phân nóng chảy Criolit

4Al + 3O2

1. Trong tự nhiên, nhôm tồn tại dưới dạng những loại hợp chất nào ? (*) Xem bài 3 15

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2. Nguyên liệu chính để sản xuất nhôm là gì ?

Y

N

H

Ơ

N

3. Tại sao trong quá trình sản xuất nhôm từ nhôm oxit, người ta lại trộn thêm criolit (3NaF.AlF3) vào nhôm oxit ?

b) CuSO4 ;

c) AgNO3 ;

d) HCl.

N

G

Nêu hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết PTHH (nếu có).

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

3. Có 2 lọ mất nhãn đựng riêng biệt bột nhôm và bột magie. Bằng phương pháp hoá học, hãy phân biệt 2 lọ hoá chất nói trên. Giải thích và viết PTHH.

A. AgNO3.

C. Al.

D. Mg.

10 00

B

B. Fe.

TR ẦN

4. Dung dịch muối AlCl3 bị lẫn tạp chất là CuCl2. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm (tức loại bỏ tạp chất CuCl2 ra khỏi dung dịch AlCl3) ?

Giải thích và viết PTHH.

-H

Ó

A

5. Hỗn hợp A ở dạng bột gồm Al và Mg. Để xác định thành phần phần trăm về khối lượng của mỗi kim loại trong A, người ta lấy 0,78 gam A cho tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng. Sau phản ứng thu được 672 ml khí H2 (ở đktc).

-L Ý

Tính phần trăm khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp A nói trên.

6. Một loại quặng bôxit chứa 48,5% Al2O3. Từ 1 tấn quặng bôxit nói trên có thể

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

điều chế được bao nhiêu kilogam nhôm ? (Biết hiệu suất của quá trình điều chế là 90%).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

a) MgSO4 ;

Đ ẠO

2. Lần lượt cho dây nhôm vào từng ống nghiệm chứa các dung dịch sau :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

1. Hãy nêu các ứng dụng của nhôm/hợp kim nhôm trong công nghiệp và đời sống. Các ứng dụng đó dựa trên những tính chất nào của nhôm ?

Ghi nhớ 1. Nhôm là kim loại nhẹ, dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.

D

2. Nhôm có những tính chất hoá học của kim loại như : tác dụng với phi kim, dung dịch axit (trừ H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội), dung dịch muối của kim loại kém hoạt động hơn. Nhôm có phản ứng với dung dịch kiềm.

16

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

3. Nhôm và hợp kim nhôm có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và trong đời sống.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

4. Nhôm được sản xuất bằng cách điện phân nóng chảy hỗn hợp nhôm oxit và criolit.

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1. Hãy kể tên các vật dụng trong gia đình em được làm từ nhôm hoặc hợp kim nhôm.

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2. Tại sao không nên dùng các đồ vật bằng nhôm (xô, chậu, xoong, nồi...) để đựng vôi, nước vôi, vữa xây dựng hoặc muối dưa, muối cà...?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

Hãy tìm hiểu trong sách, báo, tài liệu, Internet... và cho biết ở nước ta quặng boxit có ở đâu ? Trữ lượng bao nhiêu ? Quá trình sản xuất nhôm từ quặng bôxit cần lưu ý đến vấn đề bảo vệ môi trường như thế nào ?

17

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Ơ

N

Bài 3. SẮT. HỢP KIM SẮT : GANG THÉP

Y

N

Mục tiêu

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Phân biệt được sắt và kim loại khác (nhôm, magie...) bằng phương pháp hoá học.

A

10 00

B

TR ẦN

– Giải được các bài tập tính thành phần phần trăm về khối lượng của sắt trong hỗn hợp ; các bài tập tính khối lượng sắt tham gia phản ứng hoặc sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.

a)

b)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

Quan sát hình 3.1 và trả lời các câu hỏi sau :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

– Viết được các phương trình hoá học minh hoạ cho tính chất hoá học của sắt.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Nêu được : Tính chất vật lí, tính chất hoá học của sắt ; Sắt là kim loại có nhiều hoá trị ; Thành phần chính của gang và thép ; Sơ lược về phương pháp luyện gang và thép.

c)

Hình 3.1

d)

18

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Câu hỏi :

Ơ H

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

I - SẮT

Đ ẠO

1. Tính chất vật lí

G

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

– Hãy dự đoán những tính chất hoá học của kim loại đó và đề xuất các thí nghiệm để kiểm chứng các dự đoán đó.

N

– Kim loại nào được dùng làm vật liệu để sản xuất các vật dụng hay xây dựng công trình trên ? Tại sao ?

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Sắt là kim loại màu trắng xám, có ánh kim, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt nhưng kém nhôm. Sắt dẻo nên dễ rèn. Sắt có tính nhiễm từ (sắt bị nam châm hút). Sắt là kim loại nặng, khối lượng riêng bằng 7,86 g/cm3, nóng chảy ở 1539oC. Câu hỏi : Sắt có những tính chất vật lí gì ?

B

2. Tính chất hoá học

Tác dụng với phi kim

Hiện tượng – Giải thích

A

1

Cách tiến hành

Lấy một sợi dây phanh xe đạp/ xe máy cuộn một đầu thành hình lò xo, nung nóng đỏ đầu lò xo trên ngọn lửa đèn cồn, sau đó đưa nhanh vào lọ có chứa clo (Hình 3.2).

Ó

Tên thí nghiệm

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

TT

10 00

– Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau :

Hình 3.2. Đốt sắt trong khí clo (có lớp cát mỏng ở đáy bình) 19

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

3

Tác dụng với dung dịch muối

Cho một mẩu dây sắt vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch CuSO4/CuCl2

Ơ

Cho một mẩu dây sắt vào ống nghiệm chứa khoảng 2 ml dung dịch HCl/H2SO4 loãng...

H

Tác dụng với dung dịch axit

TP

Sắt có những tính chất hoá học chung của kim loại.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

Khi nung nóng đỏ, sắt cháy trong oxi, tạo thành oxit sắt từ, phản ứng toả nhiệt mạnh. Ở nhiệt độ cao, sắt cũng tác dụng với nhiều phi kim khác tạo thành muối.

Khi sắt tác dụng với các phi kim hoạt động hoá học mạnh như clo, brom... tạo thành muối sắt(III), khi sắt tác dụng với các phi kim hoạt động hoá học yếu hơn như lưu huỳnh, iot... tạo thành muối sắt(II).

TR ẦN

Sắt tác dụng với các dung dịch axit như HCl, H2SO4 loãng... tạo thành muối sắt(II) và giải phóng khí hiđro. Sắt không tác dụng (sắt thụ động) với H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội.

10 00

B

Sắt tác dụng với dung dịch muối của kim loại kém hoạt động hơn, tạo thành muối sắt và kim loại mới. Ví dụ, sắt tác dụng với dung dịch CuSO4, tạo thành muối FeSO4 và kim loại Cu.

Ó

A

Câu hỏi :

-H

1. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra trong các thí nghiệm trên.

-L Ý

2. Nêu tính chất hoá học của sắt, mỗi tính chất viết một PTHH để minh họa.

II - HỢP KIM SẮT : GANG, THÉP

ÁN

1. Hợp kim của sắt

TO

– Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi sau :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

– Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi sau :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

2

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hợp kim là chất rắn thu được sau khi làm nguội hỗn hợp nóng chảy của nhiều kim loại khác nhau hoặc của kim loại và phi kim. Ví dụ, đồng thau là hợp kim của đồng và kẽm (chứa từ 18 – 40 % kẽm về khối lượng), được dùng làm ống tản nhiệt, vòi nước, tay nắm cửa...

Gang là hợp kim của sắt với cacbon, trong đó hàm lượng cacbon chiếm từ 2 – 5%, ngoài ra, trong gang còn lượng nhỏ một số các nguyên tố khác như Si, Mn, S ...

20

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Gang cứng và giòn hơn sắt.

Ơ H

Y

N

Thép là hợp kim của sắt với cacbon và một số nguyên tố khác, trong đó hàm lượng cacbon chiếm dưới 2%.

N

Gang được chia làm 2 loại là gang trắng và gang xám. Gang xám dùng để đúc bệ máy, ống dẫn nước... Gang trắng chứa ít cacbon hơn gang xám, có màu sáng hơn gang xám, cứng và giòn hơn gang xám. Gang trắng dùng để luyện thép.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Thép có nhiều tính chất vật lí và tính chất hoá học rất quý mà sắt không có được, ví dụ như : đàn hồi, cứng, ít bị ăn mòn ...

G N

http://daykemquynhon.ucoz.com

Câu hỏi :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Thép dùng để chế tạo nhiều chi tiết máy, vật dụng, dụng cụ lao động ... Đặc biệt thép được dùng làm vật liệu xây dựng, dùng để chế tạo ra các phương tiện giao thông, vận tải (tàu hoả, tàu thuỷ, ô tô, xe máy, xe đạp ... ).

H Ư

1. Hợp kim là gì ?

TR ẦN

2. Gang là gì ? Thép là gì ? So sánh hàm lượng nguyên tố cacbon trong gang và thép.

2. Sản xuất gang, thép

10 00

B

a) Sản xuất gang

Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi :

Ó

A

* Nguyên liệu sản xuất gang gồm :

ÁN

Fe2O3).

-L Ý

-H

– Quặng sắt trong tự nhiên (có thành phần chủ yếu là các oxit sắt) gồm quặng manhetit (chứa Fe3O4) và hematit (chứa

ÀN

TO

– Than cốc, không khí giàu oxi và một số chất phụ gia khác như đá vôi (chứa CaCO3), ...

D

IỄ N

Đ

* Nguyên tắc sản xuất gang : Dùng cacbon oxit CO khử oxit sắt ở nhiệt độ cao trong lò luyện kim (lò cao). * Quá trình sản xuất gang trong lò cao (hình 3.3)

Hình 3.3 21

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2CO

2Fe + 3CO2

G

Một số oxit khác có trong quặng như MnO2, SiO2… cũng bị khử tạo thành các đơn chất Mn, Si…

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Sắt nóng chảy hoà tan một lượng nhỏ cacbon và một số nguyên tố khác tạo thành gang lỏng chảy xuống nồi lò và được đưa ra ngoài qua cửa tháo gang.

to

CaO + SiO2

CaSiO3

B

TR ẦN

– Đá vôi bị phân huỷ thành CaO. CaO kết hợp với các oxit SiO2, ... có trong quặng tạo thành xỉ. Ví dụ :

10 00

Xỉ nhẹ nổi lên trên bề mặt gang lỏng và được đưa ra ngoài qua cửa tháo xỉ.

Khí tạo thành trong lò cao được thoát ra ở phía trên gần miệng lò.

Ó

A

Câu hỏi :

-H

1. Cho biết các nguyên liệu dùng để sản xuất gang.

-L Ý

2. Nêu nguyên tắc sản xuất gang. b) Sản xuất thép

ÁN

* Các nguyên liệu chính để sản xuất thép gồm : Gang, sắt phế liệu và khí oxi.

TO

* Nguyên tắc sản xuất thép :

Ơ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

tocao

3CO + Fe2O3

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

– Khí CO khử oxit sắt trong quặng thành sắt :

H

t

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

C + CO2

CO2

o

Y

to

U

C + O2

.Q

N

– Ở nhiệt độ cao, than cốc tác dụng với oxi tạo thành khí CO2, sau đó tác dụng với khí CO2 tạo thành khí CO :

N

– Quặng sắt, than cốc, đá vôi có kích thước vừa phải được đưa vào lò cao qua miệng lò ở phía trên và xếp thành từng lớp xen kẽ nhau. Không khí nóng được thổi từ hai bên lò, từ dưới lên.

IỄ N

Đ

ÀN

Oxi hoá một số nguyên tố có trong gang như C, Mn, Si, S, P... thành oxit nhằm làm giảm hàm lượng của chúng ở trong gang, tạo thành thép. * Quá trình sản xuất thép :

D

Quá trình sản xuất thép được thực hiện trong lò luyện thép. Thổi khí oxi vào lò đựng gang nóng chảy ở nhiệt độ cao để chuyển một số nguyên tố có trong gang thành oxit. Ví dụ : 22

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

t

Fe + MnO

O2 + C

to

CO2

O2 + S

t

SO2

5O2 + 4P

to

N Ơ

o

2P2O5

.Q

U

Câu hỏi :

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1. Các nguyên liệu chính dùng để sản xuất thép là gì ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

FeO + Mn

2FeO

o

H

to

N

O2 + 2Fe

Y

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

2. Nêu nguyên tắc luyện gang thành thép.

H Ư

1. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra (nếu có) khi lần lượt cho kim loại sắt vào các dung dịch sau : b) H2SO4 ;

c) H2SO4 đặc, nguội ;

TR ẦN

a) Cu (NO3)2 ;

d) ZnSO4

b) Fe

(1) (1)

FeCl2 FeCl3

(2)

Fe(OH)2

10 00

a) Fe

B

2. Viết PTHH theo các dãy chuyển đổi sau (ghi rõ điều kiện phản ứng nếu có).

(2)

Fe(OH)3

(3) (3)

FeSO4 FeSO3

(4) (4)

FeCl2 Fe

-H

Ó

A

3. Bằng phương pháp hoá học, hãy trình bày cách phân biệt 3 kim loại riêng biệt sau : bạc, nhôm, sắt. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra (nếu có).

-L Ý

(Các dụng cụ, hoá chất cần thiết coi như có đủ) 4. Nêu ứng dụng của gang và thép

TO

ÁN

5. Viết PTHH của các phản ứng xảy ra trong quá trình luyện quặng thành gang và luyện gang thành thép

ÀN

6. Tính khối lượng hematit chứa 60% FeO3 cần thiết để sản xuất được 1 tấn gang chứa 96% sắt. Biết hiệu suất của quá trình sản xuất là 80%

D

IỄ N

Đ

7. Ngâm một lá sắt có khối lượng 5 gam trong 50 ml dung dịch CuSO4 15% (khối lượng riêng d = 1,12 g/ml). Sau một thời gian, lấy lá sắt ra rửa nhẹ, làm khô, thấy khối lượng lá sắt tăng thêm 0,16 gam so với khối lượng ban đầu.

Viết PTHH xảy ra và tính nồng độ phần trăm của các chất có trong dung dịch thu được sau phản ứng.

23

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ghi nhớ

Ơ

N

1. Tính chất vật lí của sắt: Sắt là kim loại, màu trắng xám, có tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt nhưng kém nhôm. Sắt có tính nhiễm từ.

Đ ẠO

3. Hợp kim của sắt : Gang, thép

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Gang là hợp kim của sắt với cacbon, trong đó hàm lượng cacbon chiếm từ 2 – 5%, ngoài ra còn lượng nhỏ một số các nguyên tố khác như Si, Mn, S ...

TR ẦN

Gang được luyện trong lò cao bằng cách dùng khí CO khử oxit sắt.

– Thép là hợp kim của sắt với cacbon và một số nguyên tố khác, trong đó hàm lượng cacbon chiếm dưới 2%.

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Thép được luyện trong lò luyện thép bằng cách oxi hoá một số nguyên tố có trong gang như C, Mn, Si, S, P ...

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hãy kể tên các vật dụng được làm bằng gang, thép mà em biết. Làm thế nào để bảo vệ các vật dụng đó được bền hơn ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Sắt là kim loại có nhiều hoá trị.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Sắt có những tính chất hoá học của kim loại như: tác dụng với phi kim, dung dịch axit HCl, H2SO4 loãng... (trừ H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội), dung dịch muối của kim loại kém hoạt động hơn.

N

H

2. Tính chất hoá học của sắt:

Hãy tìm hiểu và cho biết ở nước ta quặng sắt có ở những khu vực nào ? Quá trình sản xuất gang, thép có thể ảnh hưởng như thế nào tới môi trường ? Em hãy đề xuất các biện pháp để chống ô nhiễm môi trường ở khu dân cư gần nơi sản xuất gang, thép.

24

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

Chủ đề 2

DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

TP

Y

U

.Q

Phần 2. VẬT LÍ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

43

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bài 7. CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN

Y

N

H

Ơ

N

CỦA DÒNG ĐIỆN MỘT CHIỀU TRONG ĐOẠN MẠCH

G

– Nêu tên, nhận biết được ampe kế và vôn kế. Biết cách và có kĩ

TR ẦN

– Phát triển kĩ năng thực nghiệm vật lí.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

năng sử dụng ampe kế và vôn kế đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế đối với mạch điện một chiều.

Ó

A

10 00

B

– Vận dụng kiến thức vào giải thích những hiện tượng thực tiễn.

-L Ý

-H

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi

Tác dụng của dòng điện mạnh hay yếu ở bóng đèn có liên quan như thế nào tới dòng các êlectron tự do dịch chuyển có hướng qua dây tóc của bóng đèn ?

Tại sao như vậy ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hai bóng đèn như nhau, được lắp ở hai mạch điện khác nhau, một bóng đèn sáng hơn bóng đèn kia. Tác dụng của dòng điện chạy qua bóng đèn sáng hơn là mạnh hơn tác dụng của dòng điện chạy qua bóng đèn tối hơn.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

– Nêu được ý nghĩa vật lí của khái niệm cường độ dòng điện, điện trở, hiểu biết ban đầu về hiệu điện thế và kí hiệu, đơn vị của các đại lượng vật lí này.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mục tiêu

44

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

I - CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN

N

H

1. Tác dụng mạnh hay yếu của dòng điện

U

Y

Điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Tác dụng của dòng điện mạnh hay yếu liên quan đến dòng các êlectron tự do dịch chuyển có hướng ở mạch điện ................ hay ................

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Sở dĩ như vậy vì : Bản chất dòng điện trong dây dẫn kim loại là .......... .....................................................................................................................

TR ẦN

H Ư

Các nghiên cứu khoa học đã kiểm chứng và cho thấy : Tác dụng của dòng điện chạy trong dây dẫn mạnh hay yếu là do dòng các êlectron tự do dịch chuyển có hướng ở mạch điện lớn hay nhỏ.

Ó

2. Cường độ dòng điện

A

10 00

B

Nói một cách chính xác : Tác dụng mạnh hay yếu của dòng điện trong dây dẫn kim loại phụ thuộc vào số lượng các êlectron chuyển động qua tiết diện dây dẫn trong một đơn vị thời gian. Số êlectron này càng lớn thì tác dụng của dòng điện càng mạnh.

-L Ý

-H

Cường độ dòng điện là một đại lượng vật lí, đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của dòng điện, phụ thuộc vào số lượng các eelectron chuyển động qua tiết diện dây dẫn trong một đơn vị thời gian, được kí hiệu là I.

TO

ÁN

1 A là dòng điện có 6,242.1018 êlectron chạy qua tiết diện thẳng dây dẫn trong 1 s.

Bảng 7.1 cho biết độ lớn của cường độ dòng điện chạy qua một số dụng cụ điện thường gặp trong gia đình.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hiện tượng hai bóng đèn như nhau nhưng mắc ở hai mạch điện khác nhau, cho độ sáng khác nhau là do cường độ dòng điện chạy qua hai bóng đèn khác nhau.

45

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1

Bóng đèn bút thử điện

Từ 0,001 mA tới 3 mA

2

Đèn điôt phát quang

Từ 1 mA tới 30 mA

3

Bóng đèn dây tóc (đèn pin, đèn xe máy)

Từ 0,1 A tới 1 A

4

Quạt điện

Từ 0,5 A tới 1 A

5

Bàn là, bếp điện

Từ 3 A tới 5 A

N

Cường độ dòng điện

Ơ

Dụng cụ điện

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

a) Công dụng : Ampe kế là dụng cụ được sử dụng để đo cường độ dòng điện.

Kí hiệu ampe kế trong sơ đồ mạch điện là A .

TR ẦN

b) Cấu tạo, sử dụng

B

Cấu tạo bên ngoài của ampe kế được mô tả ở hình 17.1.

10 00

Gương

Giới hạn đo Thang đo

Ó

A

Kim chỉ thị

Độ chia nhỏ nhất

Chốt (+)

Chốt (-)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Núm điều chỉnh kim về số 0

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

3. Ampe kế

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

U

Y

N

H

STT

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 7.1

Hình 7.1

Trên mặt ampe kế có ghi chữ A (hoặc mA) là ampe kế (hoặc miliampe kế) dùng để đo các dòng điện có cường độ tương ứng cỡ ampe (hoặc miliampe). Để đo cường độ dòng điện, tiến hành tuần tự theo các bước sau : – Chọn ampe kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị cường độ dòng điện cần đo.

46

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H

N

– Mắc ampe kế nối tiếp với dụng cụ cần đo cường độ dòng điện, chốt (+) của ampe kế được nối với cực (+) của nguồn qua khóa K (để ở vị trí mở), chốt (–) của ampe kế nối với một đầu của dụng cụ điện, đầu kia của dụng cụ điện được nối với cực (–) của nguồn (Hình 7.2).

N

– Điều chỉnh kim ampe kế về vị trí số 0.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

Hình 7.2

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

– Đóng khóa K, đọc giá trị cường độ dòng điện khi kim đứng yên và kim trùng với ảnh của nó qua gương.

II - HIỆU ĐIỆN THẾ

10 00

B

Hai mạch điện được mắc bóng đèn như nhau có điểm gì khác nhau mà lại cho các dòng điện có cường độ khác nhau đi qua bóng đèn ?

1. Thí nghiệm

-H

Ó

A

Dụng cụ : Máy phát tĩnh điện Van de Graaff hoặc dụng cụ có chức năng tương tự ; các dây dẫn, khóa K, miliampe kế.

-L Ý

Quan sát thí nghiệm :

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Dùng máy phát tĩnh điện Van de Graaff hoặc dụng cụ có chức năng tương tự để tích điện dương cho vật dẫn. Sử dụng các dây dẫn nối vật dẫn được tích điện qua miliampe kế, tới khoá K rồi nối đất (ví dụ vòi nước nối ống nước làm bằng kim loại) (Hình 7.3). Đóng khóa K thấy kim của miliampe kế chỉ một giá trị nào đó.

Hình 7.3 47

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Phân tích và rút ra nhận xét

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Trong thí nghiệm trên, sự khác biệt về điện giữa vật dẫn và đất là nguyên nhân tạo ra dòng các electrôn chuyển động. Người ta nói rằng tồn tại một hiệu điện thế giữa vật dẫn và đất.

TR ẦN

H Ư

Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hiệu điện thế. Khi nối một bóng đèn hay dụng cụ điện với hai đầu một nguồn điện, xuất hiện dòng điện chạy qua bóng đèn, dụng cụ điện. Giữa hai đầu bóng đèn, dụng cụ điện hay giữa hai vị trí bất kì trên mạch điện khi có dòng điện chạy qua đều tồn tại một hiệu điện thế.

10 00

B

Đơn vị của hiệu điện thế là vôn, kí hiệu là V. Đối với các hiệu điện thế nhỏ hơn hay lớn hơn người ta sử dụng đơn vị milivôn (1 mV = 0,001 V) hay kilôvôn (1 kV = 1000 V).

Pin AA

ÁN

Loại nguồn

-L Ý

-H

Ó

A

Hai cực của các loại pin, acquy khác nhau có các hiệu điện thế khác nhau, nhưng được trình bày ở bảng 7.2.

1,5

Pin CR123A

Pin PP3

Pin CR 2025

Acquy

3

9

3

12

Máy tính, điều khiển từ xa,...

Xe máy, ô tô,...

Ơ H

Hình ảnh

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

U (V)

Bảng 7.2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

2. Khái niệm hiệu điện thế

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Vật dẫn tích điện dương, đất tích âm. Như vậy có ........................... về điện giữa vật dẫn và đất. Kim của miliampe kế chỉ một giá trị nào đó chứng tỏ giữa vật dẫn và đất có ............................... chạy qua. Dòng điện này là các dòng êlectron chuyển động theo dây dẫn từ ............. đến ........................ Dòng điện có chiều từ .................... đến ............

N

Hãy điền các cụm từ sự khác biệt, dòng điện, đất, vật dẫn vào các vị trí thích hợp của đoạn văn sau :

Sử dụng ở

Đèn pin,...

Máy ảnh,...

Dụng cụ đo điện,...

48

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3. Cách tăng giảm cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch điện cho trước

N

Sử dụng thí nghiệm có mạch điện như hình 7.2. Quan sát số chỉ ampe kế mỗi khi thay đổi nguồn điện có hiệu điện thế khác nhau.

U

Y

N

Để tăng hay giảm .................................. chạy qua dây dẫn (cho trước) thì cần ............................... hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn.

H

Ơ

Điền từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành kết luận

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

4. Vôn kế

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Điểm khác nhau giữa hai mạch điện để khi mắc hai bóng đèn như nhau vào mạch điện lại cho các dòng điện có cường độ khác nhau là ............................... ...... giữa hai đầu đoạn mạch. Đoạn mạch có hiệu điện thế ..................... sẽ cho dòng điện có cường độ .......................... chạy qua bóng đèn.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

a) Công dụng : Vôn kế là dụng cụ được sử dụng để đo hiệu điện thế. Kí hiệu vôn kế trong sơ đồ mạch điện là : V .

TR ẦN

b) Cấu tạo, sử dụng Cấu tạo bên ngoài của vôn kế được mô tả ở hình 7.4.

B

Giới hạn đo Thang đo

10 00

Kim chỉ thị

Núm điều chỉnh kim về số 0 Chốt (+)

-H

Ó

A

Trên mặt vôn kế có ghi chữ V (hoặc mV) là vôn kế (hoặc milivôn kế) dùng để đo các hiệu điện thế tương

Độ chia nhỏ nhất

Gương

ứng cỡ vôn (hoặc milivôn).

Chốt (–)

Hình 7.4

-L Ý

Các bước đo hiệu điện thế giữa hai cực nguồn điện khi mạch hở :

ÁN

– Chọn vôn kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị hiệu điện thế cần đo.

TO

– Điều chỉnh kim ampe kế về vị trí số 0.

D

IỄ N

Đ

ÀN

– Mắc vôn kế song song với nguồn điện cần đo hiệu điện thế, chốt (+) của vôn kế kế được nối với cực (+) của nguồn qua khóa K (để ở vị trí mở), chốt (–) của vôn kế nối với cực (–) của nguồn (Hình 7.5a).

– Đóng khóa K, đọc giá trị hiệu điện thế khi kim đứng yên và kim trùng với ảnh của nó qua gương. Để đo hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện trong một mạch điện kín, tiến hành tuần tự theo các bước trên nhưng cần mắc mạch điện như ở hình 7.5b.

49

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

U

Y

V

G

III - ĐIỆN TRỞ

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Các nghiên cứu đã dẫn đến kết luận : Đối với một dây dẫn, khi tăng hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn sẽ tăng.

TR ẦN

Liệu mối quan hệ đồng biến này có tuân theo quy luật được biểu diễn bằng biểu thức toán học nào không ?

10 00

B

1. Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn a) Đối với một dây dẫn xác định

A

Mục đích thí nghiệm

-H

Ó

Đo cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn ứng với các hiệu điện thế khác nhau đặt vào hai đầu dây dẫn đó.

-L Ý

Lắp đặt thí nghiệm

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Quan sát sơ đồ mạch điện hình 7.6, kể tên, nêu công dụng và cách mắc từng bộ phận trong sơ đồ.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 7.5

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

b)

TP

a)

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

V

A

D

K

+ Hình 7.6

50

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chốt (+) của các dụng cụ đo điện trong sơ đồ phải được mắc vào cực nào điểm A hay điểm B của nguồn điện ?

N

Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 7.6.

U

Y

N

Đo cường độ dòng điện I tương ứng với mỗi hiệu điện thế U đặt vào hai đầu dây dẫn và ghi các giá trị đo được vào bảng 7.3.

H

Ơ

Tiến hành thí nghiệm, thu thập số liệu, vẽ đồ thị

Cường độ dòng điện (A)

N

G

2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hiệu điện thế (V)

Lần đo

.Q TP

Kết quả đo

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 7.3 (đối với dây dẫn 1)

H Ư

3

TR ẦN

4 5

B

Từ số liệu ở bảng 7.3, vẽ đồ thị I = I(U).

10 00

Phân tích số liệu, đồ thị, trả lời câu hỏi

A

Phân tích số liệu, đồ thị và điền từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

-L Ý

-H

Ó

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn ……………….. với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó. Mối quan hệ này được biểu diễn bằng biểu thức toán học : I = …U.

ÁN

Hãy cho biết : Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa I và U đối với một đoạn dây dẫn là một đường thẳng có đi qua gốc tọa độ (U = 0, I = 0) không ?

TO

b) Đối với các dây dẫn khác

D

IỄ N

Đ

ÀN

Liệu đối với dây dẫn khác, tồn tại quy luật giống và khác gì quy luật đối với dây dẫn đã khảo sát ?

Tiến hành thí nghiệm, vẽ đồ thị đối với các dây dẫn khác (tương tự như đối với dây dẫn đã nghiên cứu). Đo cường độ dòng điện I tương ứng với mỗi hiệu điện thế U đặt vào hai đầu dây dẫn 2 và dây dẫn 3 và ghi các giá trị đo được vào bảng (tương tự như bảng 7.1).

51

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Từ số liệu ở các bảng đối với từng dây dẫn 2 và dây dẫn 3, vẽ đồ thị I = I(U) đối với từng dây dẫn.

Ơ H

N

Phân tích số liệu, đồ thị và điền những từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

N

Phân tích số liệu, đồ thị, trả lời câu hỏi

2. Điện trở

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

U a) Xác định thương số __ đối với các dây dẫn khác nhau I U Tính thương số __ đối với từng dây dẫn đã khảo sát ở trên.

I U Nhận xét giá trị thương số __ đối với từng dây dẫn và với các dây dẫn khác nhau.

I b) Khái niệm điện trở

Ó

A

10 00

B

Điền từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau : U Thương số __ = R có giá trị ……………. đối với ……………. dây dẫn. Đối với I mỗi dây dẫn khác nhau thì R có giá trị…………..

-L Ý

-H

Cùng một hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn, dây nào cho dòng điện I đi qua có giá trị …………………. thì R có giá trị …………………. Vậy giá trị R đặc trưng cho sự cản trở dòng điện lớn hay nhỏ của dây dẫn và được gọi là điện trở.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

U Điện trở R là một đại lượng vật lí. Ở biểu thức R = __ , nếu U tính bằng vôn, I I tính bằng ampe, thì R tính bằng ôm (kí hiệu là Ω ). Đối với các điện trở lớn hơn người ta sử dụng đơn vị kilôôm (k Ω ), (1 k Ω = 1000 Ω ) hay mêgaôm (M Ω ), (1 M Ω = 1000000 Ω ).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Hãy cho biết : Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa I và U đối với mỗi đoạn dây dẫn là một đường thẳng có đi qua gốc tọa độ (U = 0, I = 0) không ?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Cường độ dòng điện chạy qua mọi dây dẫn đều .......................... với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó, nhưng hệ số tỉ lệ k có giá trị ...............................

Trong sơ đồ mạch điện, điện trở được kí hiệu bằng các biểu tượng sau :

D

hoặc

52

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

C

+ -

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO G

A D

N

E

TR ẦN

Hình 7.7

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

B

+

+ -

B. K

+ V -

-H

Ó

+ V -

+ -

A

A.

10 00

K

B

3. Vôn kế trong sơ đồ nào ở hình 7.8 có chỉ số khác 0 ?

ÁN

K

D.

Đ

K

+ -

ÀN

TO

C.

-L Ý

+ V -

IỄ N

D

K

A

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

2. Cho mạch điện có sơ đồ như hình 7.7. Nếu công tắc K đóng thì đèn sáng.

Hỏi khi công tắc K ngắt thì giữa hai điểm nào có hiệu điện thế khác 0 ?

Ơ

1. Nêu ý nghĩa vật lí của khái niệm cường độ dòng điện, hiệu điện thế, điện trở ; kí hiệu, đơn vị của các đại lượng vật lí này.

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

+ -

-

V +

Hình 7.8

4. Có bốn ampe kế với giới hạn đo như sau : 5 A.

b) 5 mA.

c) 2 A.

d) 50 mA.

Cho biết ampe kế nào được sử dụng thích hợp để đo cường độ dòng điện chạy qua dụng cụ điện tương ứng nào ở bảng 7.1 ?

53

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

5. Ampe kế trong sơ đồ nào ở hình 7.9 được mắc đúng ? Tại sao ?

-

- +

A +

N

+ A -

+ -

A +

c)

a) 2 V.

b) 10 V.

c) 5 V.

d) 15V.

e) 3 V.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Cho biết vôn kế nào được sử dụng thích hợp để đo hiệu điện thế của nguồn điện tương ứng nào ở bảng 7.2 ?

Kí hiệu

Đơn vị

I

A ; mA, …

B

Nội dung kiến thức

10 00

TR ẦN

– Cường độ dòng điện, hiệu điện thế và điện trở, kí hiệu và đơn vị của chúng

Đại lượng vật lí đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của dòng điện, phụ thuộc vào số lượng các êlectron chuyển động qua tiết diện dây dẫn trong đơn vị thời gian.

Hiệu điện thế

Đại lượng vật lí, tồn tại giữa hai cực của nguồn điện, giữa hai vị trí trong mạch điện có dòng điện chạy qua.

U

V ; mV, …

Đại lượng vật lí đặc trưng cho sự cản trở dòng điện lớn hay nhỏ của dây dẫn.

R

Ω ; kΩ , …

Ó

-H

-L Ý

TO

ÁN

Điện trở

A

Cường độ dòng điện

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

6. Có năm vôn kế với giới hạn đo như sau :

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hình 7.9

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

b)

.Q

a)

N

K

Y

K

U

K

- +

H

Ơ

-

D

IỄ N

Đ

ÀN

– Cách lắp ampe kế và vôn kế vào mạch để đo cường độ dòng điện hay hiệu điện thế + Cách lắp ampe kế (mắc nối tiếp với dụng cụ điện) : Ở mạch điện cần đo cường độ dòng điện, chốt (+) của ampe kế được nối với cực (+) của nguồn qua khóa K, chốt (–) của ampe kế nối với một đầu của dụng cụ điện. Đầu kia của dụng cụ điện được nối với cực (–) nguồn.

54

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

1. Trong thực tế, đối với đèn pin, khi sử dụng pin mới, ta thấy bóng đèn pin rất sáng. Sau một thời gian sử dụng, mặc dù dây tóc bóng đèn không thay đổi nhưng bóng đèn không còn sáng như trước nữa. Tại sao ? Đề xuất phương án thí nghiệm kiểm chứng dự đoán.

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2. Cho một nguồn điện dưới 15 V nhưng không biết chính xác hiệu điện thế giữa hai cực, một bóng đèn xe máy (12 V – 5 W) có đế đèn kèm theo, một khóa K, các dây dẫn điện, vôn kế có giới hạn đo 15 V, ampe kế có giới hạn đo 1 A. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện và lắp mạch điện theo sơ đồ để xác định hiệu điện thế giữa hai đầu nguồn điện, hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn và cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn.

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

1. Hình 7.10 là đồ thị sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế đối với một dây dẫn.

Trong quá trình đo dây dẫn nóng lên.

I (A) 10 9 8 7 6 5

– Giá trị điện trở của dây dẫn có thay đổi trong quá trình đo không ?

4

– Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng này ?

0

Đ

IỄ N

D

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

+ Cách lắp vôn kế (mắc song song với dụng cụ điện) : Ở mạch điện cần đo hiệu điện thế, chốt (+) của vôn kế kế được nối với cực (+) của nguồn qua khóa K, chốt (–) của vôn kế nối với cực (–) của nguồn.

3 2 1 0

5

10

15

20

25 U (V)

Hình 7.10 55

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Đồng hồ nhiều thang đo : Hình 7.11 a, b là ampe kế và vôn kế có thể đo được cường độ dòng điện hay hiệu điện thế tới 1 A và 5 A, hay 6 V và 12 V khi sử dụng chốt tương ứng.

a)

b) Hình 7.11

b)

Ơ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Đồng hồ đa năng : Hình 7.11 c là đồng hồ có thể đo I, U và R với nhiều giới hạn đo khác nhau.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

Đ ẠO

3. Đồng hồ nhiều thang đo và đồng hồ đa năng : Người ta chế tạo đồng hồ đa năng đo được cả cường độ dòng điện, hiệu điện thế và điện trở với nhiều giới hạn đo khác nhau.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

2. Tất cả dụng cụ điện hoạt động bình thường nếu dòng điện chạy qua nó có cường độ theo đúng quy định (được gọi là cường độ định mức). Quá mức đó, sẽ làm hỏng dụng cụ (ví dụ như dây tóc bóng đèn sẽ đứt). Dưới mức đó một ít, các dụng cụ đốt nóng bằng điện vẫn hoạt động nhưng không hoạt động ở mức bình thường. Nhưng đối với các dụng cụ điện như động cơ điện, máy bơn nước, tủ lạnh hay các thiết bị điện tử như tivi, máy vi tính thì có thể gây hỏng các dụng cụ, thiết bị này. Để có cường độ dòng điện định mức chạy qua dụng cụ điện thì cần có hiệu điện thế định mức đặt vào hai đầu dây dẫn của dụng cụ điện. Hiệu điện thế định mức luôn được ghi ở một vị trí nào đó dễ thấy trên dụng cụ điện.

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Trong thực tế còn có những loại đồng hồ đo các đại lượng điện nào khác ?

D

IỄ N

Đ

Hãy nêu lí do tại sao người ta chế tạo ra các loại đồng hồ đo như vậy ?

56

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bài 8. ĐỊNH LUẬT ÔM

Y

N

H

Ơ

N

XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN BẰNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ

U TP

– Phát biểu, viết được hệ thức của định luật Ôm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mục tiêu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

– Vẽ được sơ đồ, lắp được mạch điện và thực hành xác định được điện trở của một đoạn mạch bằng vôn kế và ampe kế.

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Vận dụng kiến thức vào giải thích những hiện tượng thực tiễn.

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Khi có hiệu điện thế U đặt vào hai đầu dây dẫn có điện trở R và cường độ dòng điện I chạy qua. Hệ thức về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế có dạng như thế nào ?

I - ĐỊNH LUẬT ÔM

ÁN

1. Hệ thức của định luật Ôm

TO

Điền biểu thức thích hợp vào chỗ trống :

ÀN

Hệ thức về sự phụ thuộc của độ dòng điện vào hiệu điện thế là : I = …. (8.1)

D

IỄ N

Đ

2. Phát biểu định luật Ôm Hệ thức (8.1) chính là phương trình toán học mô tả nội dung của định luật Ôm, được nhà bác học Georg Simon Ohm người Đức tìm ra và được phát biểu : Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây dẫn.

57

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

II - XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN BẰNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ

Ơ H

N

1. Hãy đề xuất phương án thí nghiệm xác định giá trị điện trở của một dây dẫn với các dụng cụ sau :

N

Trong nhiều trường hợp, người ta cần biết giá trị điện trở của dây dẫn trong các dụng cụ điện.

– Một ampe kế có giới hạn đo 1,5 A và độ chia nhỏ nhất 0,01 A.

G

– Bảy đoạn dây nối.

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2. Vẽ sơ đồ mạch điện với các dụng cụ trên để xác định giá trị điện trở của một dây dẫn (chú ý đánh dấu cực (+) và cực (–) của nguồn điện, đánh dấu chốt (+) và chốt (–) của ampe kế và vôn kế).

3. Lắp ráp mạch điện theo sơ đồ vừa vẽ được.

10 00

B

4. Tiến hành thí nghiệm, thu thập số liệu, tính giá trị điện trở và hoàn thành bảng 8.1.

Ó

Cường độ dòng điện (A)

Điện trở ( Ω )

-L Ý

1

Hiệu điện thế (V)

-H

Lần đo

Kết quả đo

A

Bảng 8.1. Số liệu đo và kết quả tính giá trị điện trở.

ÁN

2

4 5

Đ

ÀN

TO

3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

– Một vôn kế có giới hạn đo 6 V và độ chia nhỏ nhất 0,1 V.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

– Một nguồn điện 6 V có thể điều chỉnh được liên tục các giá trị hiệu điện thế từ 0 đến 6 V.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

– Một dây dẫn chưa biết giá trị điện trở.

IỄ N

– Tính giá trị trung bình của điện trở của dây dẫn :

D

........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

58

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

5. Trình bày và thảo luận về kết quả thu được – Trình bày trước lớp kết quả của nhóm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

– Thảo luận về nguyên nhân gây ra sự khác nhau (nếu có) của giá trị điện trở dây dẫn vừa được xác định sau mỗi lần đo.

Đ ẠO

TP

1. Một bóng đèn khi đang được thắp sáng có điện trở là 12 Ω và cường độ dòng điện chạy qua là 0,5 A. Khi đó hiệu điện thế đặt trên hai đầu dây tóc là

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

B. 6 V.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

C. ≈ 0,04 V. D. 12,5 V. U 2. Từ hệ thức của định luật Ôm I = __ , cho biết những kết luận nào sau đây R là sai ?

A. 24 V.

TR ẦN

a) Khi điện trở không đổi, cường độ dòng điện tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu điện trở.

B

b) Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu điện trở không đổi, cường độ dòng điện tỉ lệ nghịch với độ lớn của điện trở.

A

10 00

c) Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu điện trở không đổi, độ lớn của điện trở tỉ lệ nghịch với cường độ dòng điện.

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

U Định luật ôm : I = __ R Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây dẫn.

+ -

(+) A (-)

R

D

IỄ N

Đ

ÀN

Sơ đồ mắc ampe kế và vôn kế vào mạch điện để đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế, từ đó xác định giá trị điện trở dây dẫn.

K

(+)

V

(-)

Hình 8.1

59

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Ơ

Y

N

1. Ở một xe máy có bóng đèn pha và bóng tín hiệu (loại sợi đốt) cùng hoạt động ở hiệu điện thế 12 V. Khi các đèn sáng, điện trở của bóng đèn pha là 4,11 Ω còn điện trở của bóng đèn tín hiệu là 14,4 Ω . Đèn nào sáng hơn ? Tại sao ?

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Ó

A

2. Hãy tìm hiểu từ các nguồn thông tin có thể, để trả lời câu hỏi : Hệ thức (8.1) được tìm ra khi nào ? và được các nhà vật lí học trên thế giới công nhận ? Trao đổi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

với các bạn về cảm nghĩ của em khi tìm thấy những thông tin như vậy.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00

B

TR ẦN

1. Để thay đổi cường độ dòng điện trong mạch nhưng vẫn giữ hiệu điện thế hai đầu mạch không đổi, người ta sử dụng một loại điện trở có cấu tạo đặc biệt, được gọi là “biến trở”. Chức năng của biến trở là có thể thay đổi giá trị của điện trở trong phạm vi nào đó, thường từ 0 đến giá trị cực đại của biến trở. Để có được chức năng này, biến trở được cấu tạo và sử dụng như thế nào ? Hãy tự tìm hiểu và trao đổi với các bạn bè, thầy cô giáo.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

2. Cho một nguồn điện 6 V, một ampe kế, hai dây dẫn không biết giá trị điện trở, một khóa K và một số dây điện để nối. Hãy đề xuất phương án xác định dây dẫn nào có giá trị điện trở lớn hơn.

60

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

Ơ

N

Bài 9. ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP VÀ ĐOẠN MẠCH SONG SONG

U

Y

Mục tiêu

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

– Viết được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

– Mắc được mạch điện gồm hai bóng đèn nối tiếp, mạch điện gồm hai bóng đèn song song.

TR ẦN

– Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa các cường độ dòng điện, các hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp, song song.

10 00

B

– Kiểm chứng bằng thực nghiệm công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song gồm hai điện trở thành phần.

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

– Vận dụng kiến thức vào giải thích những hiện tượng thực tiễn.

K

ÀN

TO

Hai dụng cụ điện được gọi là mắc nối tiếp với nhau khi tại đầu nối hai dụng cụ này không nối với bất kì mạch điện nào khác. Mạch hai dụng cụ điện được nối với nhau như vậy gọi là mạch nối tiếp. Hình 9.1 là ví dụ

Đ

IỄ N

D

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

– Nêu được mạch nối tiếp, mạch song song là mạch như thế nào, viết được biểu thức về mối quan hệ giữa các cường độ dòng điện, các hiệu điện thế và điện trở trong các đoạn mạch này.

về mạch nối tiếp gồm hai điện trở R­1­ và R­2.

+ R­1­ D

R­2 C

B

Hình 9.1 61

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1. Trong đoạn mạch nối tiếp gồm hai điện trở (Hình 9.1) : a) Cường độ dòng điện có thay đổi không khi dòng điện chạy qua điện trở

N

R­1­ và R­2 ?

H Y R­2 B

N

G

C

TR ẦN

2. Trong mạch song song có hai điện trở (Hình 9.2) :

Hình 9.2

10 00

B

a) Độ lớn của cường độ dòng điện trong mạch chính có quan hệ như thế nào với độ lớn cường độ dòng điện chạy trong mạch rẽ có điện trở R­1­ và R­2 ? b) Độ lớn của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có quan hệ như thế nào

Ó

A

với độ lớn hiệu điện thế giữa hai đầu các điện trở R­1­ và R­2 ?

-H

c) Giá trị điện trở của toàn đoạn mạch có quan hệ như thế nào với giá trị các

TO

ÁN

-L Ý

điện trở R­1­ và R­2 ?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

R­1­

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

TP + -

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

K

Hai dụng cụ điện được gọi là mắc song song khi chúng có hai đầu nối chung. Mạch hai dụng cụ điện được nối với nhau như vậy gọi là mạch song song. Hình 9.2 là ví dụ về đoạn mạch song song gồm hai điện trở R­1­ và R­2. Mạch chỉ chứa từng điện trở được gọi là mạch rẽ.

N

với hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần R­1­ và R­2 ? c) Giá trị điện trở của đoạn mạch DB có quan hệ như thế nào với giá trị các điện trở thành phần R­1­ và R­2 ?

Ơ

b) Độ lớn của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có quan hệ như thế nào

Đ

ÀN

I - ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP 1. Cường độ dòng điện trong đoạn mạch nối tiếp

IỄ N

– Từ hình 9.1, hãy cho biết để khảo sát xem độ lớn của cường độ dòng điện

D

có thay đổi không khi chạy qua từng điện trở R­1­ và R­2 mắc nối tiếp thì cần lắp ampe kế ở những vị trí nào ?

Trả lời câu hỏi bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau : 62

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Ơ

N

Theo quy ước ở mạch ngoài, chiều dòng điện chạy từ cực (+) của nguồn điện qua vật dẫn đến cực (–) của nguồn điện. Vậy, để đo cường độ dòng điện được gọi là “chưa đi qua điện trở nào”, cần lắp ampe kế ở vị trí …..…... hoặc ....…… Để đo cường độ dòng điện đã chạy qua R­1 thì cần lắp ampe kế ở vị trí …......… Để đo cường độ dòng điện đã chạy qua R­2 thì cần lắp ampe kế ở vị trí ........……

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Y

– Cho các dụng cụ sau :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Một nguồn điện 6 V ; hai bóng đèn pin 3 V như nhau ; một ampe kế hay miliampe kế có giới hạn đo là 1 A và độ chia nhỏ nhất là 0,01 A ; một khóa K ; các dây dẫn điện có vỏ cách điện, mỗi dây dài khoảng 30 cm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

– Lắp mạch điện để đo độ lớn cường độ dòng điện chạy trong mạch chính,

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

chạy qua từng điện trở R­1­ và R­2 và tiến hành đo giá trị của các cường độ dòng điện đó tại các vị trí đã xác định.

I chưa đi qua điện trở nào (A)

Giá trị I

...............................

I1 đã chạy qua R­1 (A)

10 00

B

Cường độ dòng điện

TR ẦN

Bảng 9.1

H Ư

– Ghi giá trị các cường độ dòng điện dòng điện đo được vào bảng 9.1.

........................

I2 đã chạy qua R­2 (A) .............................

Ó

A

– Rút ra kết luận bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

-H

Độ lớn của cường độ dòng điện …………………… khi dòng điện chạy qua

ÁN

-L Ý

từng điện trở R­1­ và R­2. Cường độ dòng điện trong mạch điện mắc nối tiếp có giá trị ……………… ở mọi điểm.

I = … = ...

(9.1)

TO

2. Hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp

ÀN

Từ hình 9.1, cho biết để khảo sát xem độ lớn của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có quan hệ như thế nào với hiệu điện thế giữa hai đầu từng điện trở

D

IỄ N

Đ

R­1­ và R­2 thì cần làm như thế nào ?

Trả lời bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

Trước hết cần đo hiệu điện thế giữa hai đầu ….………………… và hiệu điện thế giữa hai đầu ….…………………. Sau đó so sánh chúng với nhau.

63

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Cho các dụng cụ như ở mục I.1, thay ampe kế bằng vôn kế có giới hạn đo là 6 V và độ chia nhỏ nhất là 0,1 V.

............................

............................

............................

N

G

Rút ra kết luận trả lời câu hỏi 1b) bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

H Ư

TR ẦN

Hiệu điện thế U giữa hai đầu đoạn mạch ……………………. hiệu điện thế U­1 và U­2 giữa hai đầu từng điện trở R­1­ và R­2 : (9.2)

B

U = ……………………

10 00

3. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp

A

Để xác định điện trở của toàn đoạn mạch ở hình 9.1, không thể sử dụng ôm kế (máy đo điện trở) để đo giá trị điện trở đang lắp trong mạch điện. Vậy bằng cách

-H

Ó

nào có thể xác định được điện trở của đoạn mạch nối tiếp hai điện trở R­1­ và R­2 ?

-L Ý

a) Công thức tính điện trở tương đương của mạch nối tiếp gồm hai điện trở

TO

ÁN

Điện trở tương đương R­tđ của đoạn mạch có nhiều điện trở là một điện trở có thể thay thế cho các điện trở của đoạn mạch này, sao cho với cùng một hiệu điện thế thì cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch đó vẫn có giá trị như trước.

Chứng minh công thức tính điện trở của đoạn mạch nối tiếp (được gọi là điện

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Giá trị U

U­2 giữa hai đầu R­2 (V)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

U­1 giữa hai đầu R­1 (V)

TP

U giữa hai đầu đoạn mạch (V)

Đ ẠO

Hiệu điện thế

.Q

U

Y

Bảng 9.2

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ H

N

Ghi giá trị các hiệu điện thế đo được vào bảng 9.2.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Vẽ sơ đồ mạch điện, lắp mạch điện và tiến hành đo giá trị của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và giữa hai đầu các điện trở.

IỄ N

Đ

ÀN

trở tương đương R­tđ của mạch nối tiếp) gồm hai điện trở R­1­ và R­2 : R­tđ = R­1­ + R­2

(9.3)

b) Thí nghiệm kiểm chứng

D

Đề xuất phương án thí nghiệm kiểm chứng công thức trên bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau : 64

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H

Y

N

Tiến hành thí nghiệm, lập bảng số liệu và điền số liệu vào bảng, phân tích, xử lí số liệu và rút ra kết luận.

N

Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 9.3, trong đó R­1­, R­2 và UAB­ đã biết. Giữ giá trị UAB­ ………………., đo IAB; sau đó ……………R­1­, R­2 bằng điện trở tương đương R­tđ, đo I’AB. So sánh I’AB với IAB.

U

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

+ A B

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

N

Hình 9.3

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đ ẠO

R­2

G

R­1­

K

II - ĐOẠN MẠCH SONG SONG

TR ẦN

1. Cường độ dòng điện trong đoạn mạch song song

B

– Từ hình 9.2, cho biết để khảo sát xem độ lớn của cường độ dòng điện trong mạch chính có quan hệ như thế nào với cường độ dòng điện chạy trong mạch rẽ

10 00

có điện trở R­1­, R­2 thì cần lắp ampe kế ở những vị trí nào ?

A

Trả lời câu hỏi bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

Ó

Để đo cường độ dòng điện trong mạch chính, cần lắp ampe kế ở vị trí ……….

-L Ý

-H

Để đo cường độ dòng điện chạy qua R­1 thì cần lắp ampe kế ở vị trí ………. Để đo cường độ dòng điện chạy qua R­2 thì cần lắp ampe kế ở vị trí ……….

– Cho các dụng cụ như ở mục I.1, thay nguồn điện 6 V bằng nguồn điện 3 V.

TO

ÁN

– Lắp mạch điện và tiến hành đo giá trị của cường độ dòng điện tại các vị trí đã xác định.

D

IỄ N

Đ

ÀN

– Ghi giá trị các cường độ dòng điện dòng điện đo được ở các vị trí đó vào bảng 9.3.

Bảng 9.3 Cường độ dòng điện

I mạch chính (A)

I1 qua R­1 (A)

I2 qua R­2 (A)

Giá trị I

..................

..................

..................

65

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

– Rút ra kết luận trả lời câu hỏi 2a) bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

R­1­ và R­2 thì cần làm như thế nào ?

N

G

Trả lời câu hỏi bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trước hết cần đo hiệu điện thế giữa hai đầu ……………… và hiệu điện thế giữa hai đầu …………………….. Sau đó so sánh chúng với nhau.

TR ẦN

Cho các dụng cụ như ở mục I.1, thay ampe kế bằng vôn kế có giới hạn đo là 6 V và độ chia nhỏ nhất là 0,1 V.

10 00

B

Lắp mạch điện và tiến hành đo giá trị của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và giữa hai đầu các điện trở.

-H

Ó

A

Ghi giá trị các hiệu điện thế đo được vào bảng 9.4.

Bảng 9.4

U giữa hai đầu đoạn mạch (V)

U­1 giữa hai đầu R­1 (V)

U­2 giữa hai đầu R­2 (V)

Giá trị U

....................

....................

....................

TO

ÁN

-L Ý

Hiệu điện thế

D

IỄ N

Đ

ÀN

Rút ra kết luận trả lời câu hỏi 2b) bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Từ hình 9.2, cho biết để khảo sát xem độ lớn của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có quan hệ như thế nào với hiệu điện thế giữa hai đầu từng điện trở

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

2. Hiệu điện thế trong đoạn mạch song song

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ơ

Y

(9.4)

U

I = ….. + ….

N

H

điện I2 chạy trong mạch có điện trở R­2.

N

Độ lớn của cường độ dòng điện trong mạch chính I bằng ………… độ lớn cường độ dòng điện I1 chạy trong mạch có điện trở R­1­ và độ lớn cường độ dòng

Độ lớn của hiệu điện thế U­1 giữa hai đầu điện trở R­1­ ……… độ lớn của hiệu điện thế U­2 giữa hai đầu điện trở R­2 và cũng ……… hiệu điện thế U giữa hai đầu đoạn mạch. : U = …… = …….

(9.5)

66

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song

Ơ

N

H

của đoạn mạch song song gồm hai điện trở R­1­ và R­2 ?

N

Cũng giống như ở đoạn mạch nối tiếp, để xác định điện trở của toàn đoạn mạch ở hình 9.3, không thể sử dụng ôm kế (máy đo điện trở) để đo giá trị điện trở đang lắp trong mạch điện. Vậy bằng cách nào có thể xác định được điện trở

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

a) Công thức tính điện trở tương đương của mạch song song gồm hai điện trở

TP

Chứng minh công thức tính điện trở của đoạn mạch song song (được gọi là (9.6)

N

G

1 1 1 __ __ ___ = + Rtđ R1 R2

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

(Chú ý : Trước đó cần chứng minh công thức :

K

10 00

B

Đề xuất phương án thí nghiệm kiểm chứng công thức trên bằng cách điền các từ thích hợp vào chỗ trống ở đoạn văn sau :

TR ẦN

b) Thí nghiệm kiểm chứng

Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 9.4,

+ A

A

R­1­ R­2

Ó

-H

B

V

A

trong đó R­1­, R­2 và UAB­ đã biết. Giữ giá trị UAB­ ……………, đo IAB; sau đó …………R­1­, R­2 bằng điện trở tương đương, đo I’AB. So sánh I’AB với IAB.

-L Ý

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

R­1­R2­ R­tđ = _______ R­1­ + R2­

Đ ẠO

điện trở tương đương R­tđ của mạch song song) gồm hai điện trở R­1­ và R­2 :

Hình 9.4

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tiến hành thí nghiệm, lập bảng số liệu và điền số liệu vào bảng, phân tích, xử lí số liệu và rút ra kết luận.

1. Mạch nối tiếp, mạch song song là mạch như thế nào ?

2. Viết biểu thức về mối quan hệ giữa các cường độ dòng điện, các hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song.

67

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3. Viết công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song gồm hai điện trở thành phần.

Y G

R I1 __ __ = 1 R2 I2

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

5. Ở hình 9.3 và 9.4, giả sử các điện trở đều có giá trị là 20 Ω . Mắc nối tiếp thêm một điện trở có cùng giá trị vào mạch điện hình 9.3 và mắc song song thêm một điện trở có cùng giá trị vào mạch điện hình 9.4. Tính điện trở tương đương của từng mạch điện mới gồm ba điện trở.

10 00

B

– Mạch nối tiếp và mạch song song :

A

Hai dụng cụ điện được gọi là mắc nối tiếp với nhau khi tại đầu nối hai dụng cụ này không nối với bất kì mạch điện nào khác.

-H

Ó

Hai dụng cụ điện được gọi là mắc song song khi chúng có hai đầu nối chung.

-L Ý

– Các hệ thức trong đoạn mạch nối tiếp và song song

U = U1 + U2 Rtđ = R1 + R2 U1 R __ ___ = 1 R U2 2

I = I1 + I2 U = U1 = U2

R­1­R2­ 1 1 1 __ __ ___ = + ; R­tđ = _______ Rtđ R1 R2 R­1­ + R2­ R I__ __ 1 = 2 R I2 1

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

I = I1 = I2

Trong đoạn mạch song song :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

b) Đối với đoạn mạch song song gồm hai điện trở R1 và R2, cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U1 R __ ___ = 1 R U2 2

Trong đoạn mạch nối tiếp :

Ơ

N

đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó.

H

a) Đối với đoạn mạch nối tiếp gồm hai điện trở R1 và R2, hiệu điện thế giữa hai

N

4. Chứng minh :

68

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Đ ẠO

b) Khi tháo một trong hai đèn khỏi mạch,

N

G

Đèn 1 Đèn 2

Hình 9.5

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

a) Cường độ dòng điện chạy qua từng bóng đèn có bằng nhau không ? Tại sao ?

c) Khi dây dẫn vào hai đầu dây tóc của một trong hai đèn bị chập, có hiện tượng gì xảy ra ?

Ơ

U

Y

2. Ở hình 9.5, điện trở đèn 1 gấp đôi điện trở đèn 2.

cường độ dòng điện chạy qua đèn còn lại thay đổi như thế nào ? Tại sao ? Trong thực tế, hiện tượng này xảy ra ở các tình huống nào ?

H

N

1. Ở hai mạch điện hình 9.3 và 9.4, nếu một trong hai điện trở bị đứt thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra ? Tại sao ?

N

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

-H

Ó

A

1. Khi mắc ampe kế vào mạch điện để đo cường độ dòng điện, liệu có ảnh hưởng đến kết quả đo giá trị cường độ dòng điện không ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

2. Ở mạch điện trong gia đình, tại sao khi một dụng cụ điện đột nhiên ngừng hoạt động nhưng các dụng cụ khác vẫn hoạt động bình thường ?

69

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

Phần 3. SINH HỌC TP

Y

U

.Q

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

96

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Ơ

N

Bài 14. GIỚI THIỆU VỀ DI TRUYỀN HỌC

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

– Trả lời được câu hỏi : Thế nào là sự di truyền ? Thế nào là biến dị ?

Y

N

Mục tiêu

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

– Giải thích được vì sao các cá thể của một loài sinh vật có sự giống nhau và khác nhau, vì sao các loài sinh vật khác nhau.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

– Trình bày được đối tượng, nội dung nghiên cứu của Di truyền học.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

– Đánh giá được vai trò và những đóng góp của Di truyền học đối với các lĩnh vực khoa học khác và với thực tiễn.

TR ẦN

H Ư

– Phát triển kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh và phát triển tư duy logic.

-H

Ó

A

10 00

B

– Thêm hứng thú trong việc tìm hiểu thế giới sinh vật, có lòng yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường tự nhiên.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

– Quan sát hình 14.1a và 14.1 b, sau đó trả lời các câu hỏi dưới đây :

a)

a)

Hình 14.1. Một số ví dụ về tính di truyền và biến dị 97

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Các cá thể ở hình 14.1a và 14.1b có tên gọi tương ứng là gì ? + Chúng có thuộc cùng một loài không ?

N

+ Nêu điểm khác nhau giữa các cá thể ở hình 14.1a.

N

– Em có biết tại sao trong gia đình, con cháu thường giống với ông bà, bố mẹ ?

H

Ơ

+ Nêu điểm khác nhau giữa các cá thể ở hình 14.1b.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

1. Khái niệm tính di truyền

TR ẦN

H Ư

– Những câu tục ngữ sau đây nói về tính di truyền. Hãy đọc và trả lời câu hỏi : “Tnh di truyền là gì ?”

“Con nào chẳng giống mẹ cha. Cháu nào lại chẳng giống bà, giống ông” ; “Con nhà tông, chẳng giống lông cũng giống cánh”.

Ó

-H

2. Khái niệm biến dị

A

10 00

B

– Hãy nêu một số ví dụ về hiện tượng di truyền của thế giới sinh vật xung quanh em. Trong chăn nuôi, trồng trọt, có công việc gì chứng tỏ con người đã ứng dụng tính di truyền của sinh vật ?

-L Ý

– Những câu tục ngữ sau đây nói về biến dị. Hãy đọc và trả lời câu hỏi : “Biến dị là gì ?”

ÁN

“Năm ngón tay có ngón dài, ngón ngắn Con một nhà có đứa trắng đứa đen”.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

– Mặc dù các cá thể cùng loài, thậm chí trong cùng một gia đình luôn giống nhau nhưng người ta vẫn có thể phân biệt được từng cá thể khác nhau. Hãy nêu một vài ví dụ minh hoạ cho hiện tượng này.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

I - DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

– Lĩnh vực Sinh học nào nghiên cứu về các hiện tượng trên ?

3. Mối quan hệ giữa di truyền và biến dị

D

Xét ví dụ sau đây : Các cây đậu có hạt màu xanh. Khi cho hạt của các cây này mọc thành cây con cũng tạo ra hạt màu xanh. Tuy nhiên, có một số ít cây đậu cho hạt vàng. Các cây đậu hạt vàng cũng sinh ra cây đậu thế hệ sau cho hạt vàng.

98

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

– Hãy chỉ ra hiện tượng nào là di truyền, hiện tượng nào là biến dị có trong ví dụ nêu trên.

H

Ơ

N

– Tính di truyền và biến dị có phải là hai hiện tượng loại trừ nhau ở sinh vật không ? Vì sao ?

N

II - DI TRUYỀN HỌC

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Di truyền học (Genetics) là lĩnh vực khoa học giúp giải thích các hiện tượng thuộc về tính di truyền. Chẳng hạn, tại sao và bằng cách nào các tính trạng như màu mắt, màu da có thể truyền từ bố mẹ sang con cháu ? Vì sao một số bệnh hình thành và di truyền theo dòng họ ? Tại sao có sự khác nhau (biến dị) giữa các cá thể vật nuôi, cây trồng, con người ? Những biến dị đó có thể di truyền cho thế hệ sau hay không ?

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

– Theo em, các nội dung nghiên cứu của Di truyền học là gì ?

TR ẦN

– Hãy nêu ví dụ từ thực tiễn để làm sáng tỏ nhận định cho rằng : Di truyền học đóng góp cơ sở khoa học cho Y học, Khoa học chọn giống và Khoa học hình sự (nhận dạng cá thể).

-H

Ó

A

10 00

B

– Di truyền học có ý nghĩa như thế nào đối với nghiên cứu khoa học và thực tiễn ?

ÁN

-L Ý

1. Hãy tự nhận xét về các đặc điểm trên khuôn mặt của em (mũi, mắt, môi) : Đặc điểm nào là được di truyền từ bố mẹ ? Đặc điểm nào là biến dị so với bố mẹ và với anh/chị/em của em ?

TO

2. Học sinh thảo luận nhóm và đưa ra các ví dụ khác minh hoạ tính di truyền và biến dị ở sinh vật.

D

IỄ N

Đ

ÀN

3. Hãy cho biết, tại sao cả biến dị và di truyền đều gắn liền với quá trình sinh sản ?

99

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

GHI NHỚ

Ơ H N

B

1. Hãy tưởng tượng và cho biết, nếu chỉ có tính di truyền hoặc chỉ có tính biến dị, thế giới sinh vật sẽ như thế nào ?

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

2. Trong chọn giống vật nuôi, cây trồng người ta cần đến tính di truyền hay tính biến dị của sinh vật ?

ÁN

1. Em có biết người ta dựa vào đặc điểm dấu vân tay của người để làm gì ?

Việc này dựa trên đặc điểm nào của con người ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2. Có những bệnh, tật nào ở người là di truyền từ đời này qua đời khác ? Dựa vào đâu em biết được điều đó ?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Di truyền học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị. Di truyền học có vai trò quan trọng không chỉ về lí thuyết mà còn có giá trị thực tiễn trong Khoa học chọn giống, Y học và đặc biệt trong Công nghệ Sinh học hiện đại.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau ở nhiều đặc điểm của cơ thể.

N

Di truyền là hiện tượng con cháu giống bố mẹ, tổ tiên về những đặc điểm của cơ thể.

100

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

NHIỄM SẮC THỂ VÀ SỰ PHÂN BÀO

Đ ẠO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L Ý

Chủ đề 3 TP

Y

U

.Q

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

101

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Ơ

N

Bài 15. NHIỄM SẮC THỂ

Y

N

Mục tiêu

– Nêu được chức năng của NST trong tế bào và cơ thể.

G

– Giải thích được vì sao bộ NST có tính đặc trưng theo loài.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

– Phát triển kĩ năng quan sát, so sánh và khái quát hoá, suy luận.

10 00

B

TR ẦN

H Ư

– Thêm say mê, thích tìm hiểu thông tin và giải thích các hiện tượng có liên quan.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

Quan sát vùng bắt màu trong mỗi tế bào trên một tiêu bản hiển vi ở hình 15.1 và trả lời các câu hỏi :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

– Mô tả được cấu trúc hiển vi của NST.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Trả lời được các câu hỏi : Nhiễm sắc thể (NST), cặp NST tương đồng, bộ NST, bộ NST đơn bội, bộ NST lưỡng bội là gì ?

Hình 15.1. Các tế bào thực vật ở các giai đoạn phân bào khác nhau được quan sát dưới kính hiển vi quang học 102

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

H

– Vùng bắt màu thuộc bào quan nào của tế bào ?

N

Đây là hình ảnh nhiều tế bào thực vật đang ở giai đoạn khác nhau của quá trình phân chia tế bào, trong đó các cấu trúc bắt màu với thuốc nhuộm được gọi là NST, chúng thể hiện ở các trạng thái khác nhau ở các tế bào đang ở các kì phân bào khác nhau.

Y

– Sự bắt màu ở các tế bào khác nhau có khác nhau không ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

I - NHIỄM SẮC THỂ

TR ẦN

1. Hình thái NST

q

NST tâm đầu

-L Ý

Hai crômatit

-H

Ó

A

Cánh dài

NST tâm lệch

10 00

Tâm động

NST tâm cân

B

Cánh ngắn

p

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Cấu trúc bắt màu có thể phân biệt riêng rẽ ở các tế bào nào ? Các cấu trúc đó không phân biệt được riêng rẽ ở các tế bào nào ?

a)

NST tâm mút

b)

TO

ÁN

Hình 15.2. (a) Một NST điển hình ở ở kì giữa nguyên phân. (b) Bộ NST của một tế bào ở kì giữa nguyên phân.

ÀN

Hãy quan sát hình 15.2 và trả lời các câu hỏi sau :

D

IỄ N

Đ

– NST ở kì giữa của quá trình phân bào có đặc điểm gì ?

– Vị trí nào trên NST xác định hình thái NST ? Có các dạng hình thái NST nào ?

2. Cấu trúc NST – Từ thông tin có ở hình 15.3, hãy mô tả các mức độ xoắn và cho biết thành phần hoá học của NST là gì ?

103

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thế nhân

Crômatit

H

Xoắn

N

ADN xoắn kép

Ơ

Nhiễm sắc thể

N

ADN

H Ư

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ở tế bào chưa phân chia có dạng đơn (NST đơn). Ở tế bào bắt đầu phân chia, sau khi nhân đôi, NST có dạng kép (NST kép).

Mỗi NST kép gồm hai crômatit, được gọi là crômatit chị em.

G

Hình 15.3. Thành phần hoá học và cấu trúc của NST

Tâm động

10 00

B

– Quan sát hình 15.4 và cho biết, sự khác nhau giữa NST đơn và NST kép là gì ?

II - BỘ NST

-H

Ó

A

Bộ NST là toàn bộ các NST có trong nhân của một tế bào của một loài sinh vật.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

– Học sinh đọc bảng 15.1, nêu nhận xét về bộ NST của các loài sinh vật.

(a)

(b)

Hình 15.4. (a) NST đơn ; (b) NST kép

Bảng 15.1. Số lượng NST của một số loài

Loài

2n

n

Loài

2n

n

Người

46

23

Đậu Hà Lan

14

7

Tinh tinh

48

24

Ngô

20

10

Gà

78

39

Lúa nước

24

12

Ruồi giấm

8

4

Cải bắp

18

9

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Prôtêin (các histôn)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

Siêu xoắn

104

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H N

U

Y

Tế bào sinh dưỡng

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

2n = 8

Tế bào sinh dục (Giao tử)

n=4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bộ NST lưỡng bội (2n) : là bộ NST có trong nhân của tế bào sinh dưỡng, gồm các NST tồn tại thành cặp. Ở mỗi cặp, một NST bắt nguồn từ bố, một NST bắt nguồn từ mẹ (cặp NST tương đồng).

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Bộ NST đơn bội (n) : là bộ NST Hình 15.5. Bộ NST ở tế bào sinh dưỡng có trong giao tử (tế bào sinh dục), và tế bào sinh dục của ruồi giấm có số lượng bằng một nửa so với (Drosophila melanogaster) bộ NST lưỡng bội. Trong đó, mỗi cặp NST tương đồng ở tế bào sinh dưỡng chỉ còn một NST trong tế bào sinh dục.

Giao tử cái (n = 4)

Nguồn bố

Nguồn mẹ

-H

Ó

A

Giao tử đực (n = 4)

10 00

B

– Quan sát hình 15.6a, 15.6b và cho biết, cặp NST tương đồng là gì ? Bộ NST lưỡng bội được hình thành như thế nào ? Hai NST trong mỗi cặp NST tương đồng có đặc điểm gì ?

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

Nguồn bố Nguồn mẹ

Thụ tinh

Tế bào sinh dưỡng (2n = 8)

Đ

IỄ N

D

N

– Hãy quan sát hình 15.5 và cho biết, ở tế bào sinh dưỡng (xôma) và tế bào sinh dục (giao tử), bộ NST khác nhau như thế nào (về số lượng và thành phần NST) ?

a)

Cặp nhiễm sắc thể tương đồng 1

Cặp nhiễm sắc thể tương đồng 2

b)

Hình 15.6. a) Sự hình thành bộ NST lưỡng bội 2n = 8 ở ruồi giấm ; b) Hai cặp NST tương đồng.

105

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H

Y

N

Ta đã biết rằng, các cá thể trong cùng một loài có bộ NST giống nhau về hình dạng, kích thước, số lượng. Người ta cũng đã phát hiện ra rằng, trong những điều kiện đặc biệt nào đó sẽ xuất hiện các cá thể mang những đặc điểm không đặc trưng của loài, tức là những đặc điểm chỉ có ở cá thể đó, không có ở các cá thể khác của loài. Điều đó chứng tỏ NST là cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền.

N

III - CHỨC NĂNG CỦA NST

n

2n

B

10 00

TR ẦN

1. Hãy hoàn thành bảng sau : điền số lượng NST trong bộ NST lưỡng bội hoặc đơn bội của loài ở ô tương ứng còn trống.

Sinh vật

…

Cá vàng

…

94

…

14

Chó

39

…

14

…

Tinh tinh

24

…

…

22

Người

…

46

Ruồi giấm (D. melanogaster) Đậu

Ó

A

Lúa mì Macaroni

2n

4

Sinh vật

-L Ý

-H

Cây bao báp khổng lồ (Sequoia)

n

TO

ÁN

2. Hãy điền các từ : Crômatit, Tâm động, Đầu mút, Cánh ngắn, cánh dài vào các ô ở vị trí phù hợp trong hình 15.7.

D

IỄ N

Đ

ÀN

3. Hãy điền các từ : Các crômatit chị em, Các crômatit không chị em, Cặp NST tương đồng, Các NST không tương đồng tương ứng với các chữ cái phù hợp với các ô trong hình 15.8.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

– Những hoạt động nào của NST và của sinh vật đảm bảo cho các đặc điểm đó của NST ?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Những đặc điểm nào đảm bảo cho bộ NST của một loài duy trì được tính đặc trưng từ đời này qua đời khác ?

Hình 15.7. Cấu trúc NST

106

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Tâm động

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP A

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

B

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

A

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Tâm động

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

D

TR ẦN

C

10 00

B

Hình 15.8

GHI NHỚ

-H

Ó

A

– NST là cấu trúc nằm trong nhân tế bào của sinh vật, bắt màu đặc trưng với thuốc nhuộm. Ở kì giữa của quá trình phân chia tế bào, NST điển hình gồm hai crômatit đính nhau ở tâm động.

-L Ý

– Bộ NST là toàn bộ các NST có trong nhân tế bào, đặc trưng về số lượng, hình dạng và cấu trúc các NST ở mỗi loài sinh vật.

TO

ÁN

– Bộ NST lưỡng bội (2n) là bộ NST có trong nhân của tế bào sinh dưỡng, gồm các NST tồn tại thành từng cặp.

D

IỄ N

Đ

ÀN

– Bộ NST đơn bội (n) là bộ NST có trong giao tử (tế bào sinh dục), có số lượng bằng một nửa so với bộ NST lưỡng bội.

– NST là cấu trúc mang gen có bản chất là ADN. NST có khả năng tự nhân đôi do sao chép ADN. Do đó, NST là cấu trúc di truyền ở cấp độ tế bào, quy định tính di truyền ở sinh vật.

107

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Sưu tầm và báo cáo kết quả sưu tầm các tài liệu liên quan đến NST và tính di truyền, biến dị của người, của các sinh vật khác.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

Cấu trúc xoắn của NST do sự liên kết giữa ADN và prôtêin histôn có vai trò gì đối với tế bào ?

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

108

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Ơ

N

Bài 16. CHU KÌ TẾ BÀO VÀ NGUYÊN PHÂN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

– Trả lời được các câu hỏi : Thế nào là chu kì tế bào ? Nguyên phân là gì ?

Y

N

Mục tiêu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

– Mô tả được diễn biến của quá trình biến đổi NST trong chu kì tế bào, nguyên phân.

G

– Nêu được ý nghĩa của nguyên phân đối với tế bào và cơ thể.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

– Giải được các bài tập có liên quan đến nguyên phân và chu kì tế bào.

H Ư

– Phát triển kĩ năng quan sát, so sánh, suy luận và khái quát hoá.

A

10 00

B

TR ẦN

– Quan tâm tìm hiểu về thế giới sống. Say mê, thích tìm hiểu thông tin và giải thích các hiện tượng có liên quan.

-L Ý

-H

Ó

– Em có biết tại sao cây non có kích thước nhỏ, khi trưởng thành, kích thước của cây tăng lên ? Nhờ quá trình nào để từ một em bé lớn lên thành một người trưởng thành với chiều cao và cân nặng lớn hơn rất nhiều so với khi mới sinh ra ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

– Chúng ta đã biết nhờ quá trình thụ tinh mà giao tử đực (n NST) kết hợp với giao tử cái (n NST) tạo thành hợp tử (2n NST). Nhưng bằng cách nào từ một hợp tử phát triển thành một cơ thể gồm rất nhiều tế bào có bộ NST giống nhau và giống bộ NST trong hợp tử ban đầu ?

I - CHU KÌ TẾ BÀO Hãy quan sát hình 16.1 và trả lời các câu hỏi : 109

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

– Chu kì tế bào là gì ? Chu kì tế bào gồm các pha (giai đoạn) nào ?

N Ơ H

tổng hợp các chất chuẩn bị cho phân bào

G

cụm từ phù hợp : dãn xoắn trở lại, hình thái, kì đầu, kì cuối, cấu trúc, đóng xoắn, kì sau, dãn xoắn, đóng xoắn, kì giữa.

n

A

Kì giữa Kì sau Kì cuối

- Htrung Kì Ó

Các tế bào con

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

ên p h â n

gia

ầu

Kì đ

N guy

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

NST trải qua quá trình biến đổi về ...(1)... và ...(2)... thông qua sự thay đổi mức độ ...(3)... của chất nhiễm sắc. Ở kì trung gian, NST ...(4)... tối đa, sau đó mức độ ...(5)... tăng dần từ ...(6)... đến ...(7)... của nguyên phân. Từ ...(8)... đến ...(9)..., NST dần ...(10)...

Hình 16.2. Mức độ đóng xoắn, duỗi xoắn của NST qua các giai đoạn của chu kì tế bào

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Hình 16.1. Chu kì tế bào và sự duy trì bộ NST của tế bào

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

Y

phân bào

nhân đôi ADN

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hãy quan sát hình 16.2 và cho biết mức độ đóng xoắn của NST qua các giai đoạn của chu kì tế bào bằng cách điền vào chỗ chấm trong câu dưới đây các

tổng hợp các chất chuẩn bị cho nhân đôi ADN

N

– So sánh số lượng bộ NST của tế bào sau mỗi chu kì tế bào. Ở pha S của kì trung gian, nhờ quá trình nào mà NST đơn trở thành NST kép ?

II - NGUYÊN PHÂN

D

1. Diễn biến cơ bản của nguyên phân – Hãy quan sát hình 16.3 và cho biết, nguyên phân là gì ? Nguyên phân gồm những giai đoạn nào ? Kết quả của nguyên phân là gì ?

110

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Kì sau

Kì cuối

Kết quả của nguyên phân

Các giai đoạn chính của nguyên phân

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Kì giữa

TP

Kì đầu

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Hình 16.3. Sơ đồ các giai đoạn của quá trình nguyên phân

TR ẦN

Hãy quan sát hình 16.4 và mô tả diễn biến cơ bản của nguyên phân về mức độ xoắn và sự vận động của NST, màng nhân, thoi phân bào,...

Kì đầu

Kì giữa

A

10 00

B

Kì trung gian

Ó

Trung thể

Nhân con (hạch nhân)

-H

Nhân

Thoi phân bào Trung tử

Màng nhân

Kì sau

Hai crômatit của một NST

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

Kì cuối

Hình 16.4. Diễn biến các kì của nguyên phân 111

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2. Ý nghĩa của nguyên phân

a)

...là một hình thức nguyên phân

b)

Hình 16.5. Nguyên phân ở thực vật (a), nấm men (b)

10 00

B

– Điều gì xảy ra nếu các tế bào của cá thể không thể phân chia ?

-L Ý

-H

Ó

A

– Nhờ có quá trình nào mà một cây khoai lang hoặc cây sắn có thể được tạo thành từ chỉ một đoạn thân của chúng ?

ÁN

1. Giai đoạn của nguyên phân khi NST bắt đầu co xoắn được gọi là …..………., giai đoạn màng nhân xuất hiện trở lại bao quanh các NST được gọi là …………….

B. Kì đầu ; kì giữa.

C. Kì đầu ; kì cuối.

D. Kì giữa ; kì cuối.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

A. Kì sau ; kì cuối.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

N

Nấm men phân chia theo hình thức nảy chồi,...

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nguyên nhân diễn ra mạnh ở các tế bào ở mô phân sinh của rễ cây

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

– Dựa vào các ví dụ nêu ở hình 16.5, hãy cho biết nguyên phân có ý nghĩa gì đối với tế bào và cơ thể sinh vật ?

2. Giai đoạn của nguyên phân khi các NST nằm ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào được gọi là …..………., giai đoạn khi NST kép bắt đầu phân tách được gọi là …..………..

A. Kì giữa ; kì sau.

C. Kì đầu ; kì giữa.

B. Kì giữa ; kì cuối.

D. Kì sau ; kì cuối.

112

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3. Trong quá trình nguyên phân, NST kép được hình thành ở giai đoạn nào ?

C. Giữa kì đầu.

B. Đầu kì đầu.

D. Đầu kì giữa.

N

A. Kì trung gian.

B. Kì đầu, kì giữa, kì sau, kì cuối.

C. Kì đầu, kì sau, kì giữa, kì cuối.

D. Kì sau, kì giữa, kì đầu, kì cuối.

U

Y

N

A. Kì giữa, kì cuối, kì sau, kì đầu.

H

Ơ

4. Trật tự đúng của các giai đoạn trong nguyên phân là :

– Nhân con có mặt không ?

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

– Xuất hiện sợi thoi phân bào không ?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

– Bao nhiêu crômatit cấu thành các NST ?

– Có màng nhân không ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

5. Một tế bào có 2n NST. Hãy xác định mỗi giai đoạn sau của nguyên phân : kì trung gian, kì đầu, kì giữa, kì sau và kì cuối, trong tế bào có :

– Kì sau của nguyên phân.

B

– Kì đầu của nguyên phân.

TR ẦN

6. Một tế bào có 8 NST ở kì trung gian. Có bao nhiêu NST và ở dạng nào được tìm thấy ở tế bào này nếu nó đang ở :

GHI NHỚ

Ó

A

10 00

– Kết thúc giai đoạn phân chia tế bào chất của nguyên phân.

ÁN

-L Ý

-H

Chu kì tế bào là quá trình biến đổi có tính chu kì xảy ra giữa hai lần phân bào liên tiếp, bao gồm các quá trình tổng hợp các chất chuẩn bị cho nhân đôi ADN, nhân đôi ADN (NST) và tổng hợp các chất chuẩn bị cho phân bào, phân chia nhân và tế bào chất.

TO

Hình thái NST biến đổi qua các giai đoạn của chu kì tế bào thông qua sự đóng và duỗi xoắn.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nguyên phân là quá trình phân bào trong đó từ một tế bào phân chia thành hai tế bào giống nhau về bộ NST. Nguyên phân là phương thức sinh sản của tế bào và lớn lên của cơ thể.

Sự duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua nguyên phân có ý nghĩa trong việc đảm bảo tính di truyền qua các thế hệ tế bào.

113

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H

Y

N

Một tế bào lưỡng bội có 2n NST nguyên phân liên tiếp k lần. Hãy lập công thức tính :

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

TR ẦN

1. Hãy kể ra những việc làm con người đã ứng dụng hiện tượng nguyên phân.

Em có tư liệu gì liên quan đến việc đó ?

B

2. Điều gì xảy ra nếu ở kì sau của nguyên phân, một NST kép không tách ở tâm động và đi về một cực của tế bào ?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L Ý

-H

Ó

A

10 00

3. Điều gì xảy ra nếu thoi phân bào không hình thành trong quá trình phân chia tế bào ?

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2. Số NST đơn môi trường nội bào phải cung cấp cho quá trình nguyên phân đó.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

1. Số tế bào con được tạo ra.

114

www.facebook.com/daykemquynhonofficial Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial