HỢP CHẤT CÓ OXI CỦA LƯU HUỲNH LỚP SƯ PHẠM HÓA K37 QNU THỰC HIỆN NĂM 2017

SO2 + H2O

H2SO4

SO2 + H2O

H2SO4

NOx + H2O

HNO3

NOx + H2O

HNO3

SO2 NOx SO2

NOx SO2

NOx SO2 SO2

SO2 + H2O

H2SO4

SO2 + H2O

H2SO4

NOx + H2O

HNO3

NOx + H2O

HNO3

SO2 + H2O

H2SO4

SO2 + H2O

H2SO4

NOx + H2O

HNO3

NOx + H2O

HNO3

K (Những điều đã biết)

www.trungtamtinhoc.edu.vn

W (Những điều muốn biết)

L (Những điều đã học được)

1. SO2 có những tính chất vật lý nào?

2. SO2 có cấu tạo phân tử và tính chất hóa học nào? Vì sao chúng có tính chất hóa học đó?

Những phản ứng hóa học nào có thể chứng minh điều này?

3. SO2 có những ứng dụng gì trong thực tiễn?

Vì sao?

4. SO2 có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường?

5. SO2 được điều chế trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp như thế nào? www.trungtamtinhoc.edu.vn

A – LƯU HUỲNH ĐIOXIT I – CẤU TẠO PHÂN TỬ II – TÍNH CHẤT VẬT LÝ III – TÍNH CHẤT HÓA HỌC IV – LƯU HUỲNH ĐIOXIT – CHẤT GÂY Ô NHIỄM V – ỨNG DỤNG VÀ ĐIỀU CHẾ www.trungtamtinhoc.edu.vn

PHIẾU HỌC TẬP (Thời gian: 2 phút)

- Cho biết cấu hình electron của các nguyên tố S, O. - Xác định số oxi hóa của S trong SO2. Nguyên tử S trong SO2 ở trạng thái cơ bản hay trạng thái kích thích, viết cấu hình electron của S ở trạng thái đó?

- Mô tả sự tạo thành phân tử SO2 (biểu diễn sự phân bố các electron vào các obitan).

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 I. Cấu tạo phân tử : O

....

2s4 2s2

S

....

3d1 3p3 3s2

O

....

2s4 2s2

–

Liên kết trong phân tử SO2 là liên kết cộng hóa trị phân cực.

–

Trong hợp chất SO2, nguyên tố lưu huỳnh có số oxi hóa +4

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 I. Cấu tạo phân tử : • Công thức cấu tạo: Công thức cấu tạo của SO2 còn có thể biểu diễn như sau:

Dạng que nối www.trungtamtinhoc.edu.vn

Dạng đặc khít

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 II. Tính chất vật lý:

KHÍ THOÁT RA TỪ NÚI LỬA www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 II. Tính chất vật lý: - SO2 là chất khí, không màu, mùi hắc, rất độc (gây ho, viêm đường hô hấp,...).

- Nặng hơn không khí (dso2/KK = 64/29) - Tan nhiều trong nước

- Hóa lỏng ở - 100C

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 1. Lưu huỳnh đioxit là oxit axit: a) Tác dụng với nước: SO2 tan trong nước tạo dung dịch axit sunfurơ (H2SO3)

SO2 + H2O

H2SO3

H2SO3 là một axit yếu (mạnh hơn axit H2 S (axit sunfuhidric)) và không bền (ngay trong dung dịch, H2SO3 cũng bị phân hủy thành SO2 và H2O). www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 1. Lưu huỳnh đioxit là oxit axit: b) Tác dụng với oxit bazơ:

SO2 + CaO

CaSO3 Canxi sunfit

c) Tác dụng với dd bazơ:

SO2 + 2 NaOH

Na2SO3 + H2O Natri sunfit

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 1. Lưu huỳnh đioxit là oxit axit: c) Tác dụng với dd bazơ:

SO2 +

NaOH

NaHSO3

(1)

Natri hiđrosunfit

SO2 +

2NaOH

Na2SO3 + H2O (2) Natri sunfit

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A≤1

 Có phản ứng (1)

A≥2

 Có phản ứng (2)

1< A < 2  Có cả phản ứng (1) và (2)

PHIẾU HỌC TẬP (Thời gian: 3 phút)

- Các em hãy cho biết các số oxi hóa của lưu huỳnh trong các đơn chất và hợp chất ?

- Xác định số oxi hóa của lưu huỳnh trong SO2?

- Dự đoán tính chất hóa học của SO2?

- Đề xuất thí nghiệm để kiểm nghiệm dự đoán?

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 2. Lưu huỳnh đioxit là chất khử và là chất oxi hóa: Nhận e (tính oxi hóa)

Cho e (tính khử)

-2

0

+4

+6

H2S Muối sunfua

S

SO2

SO3 , H2SO4 Muối sunfat

SO2 là chất oxy hóa khi tác dụng với chất khử mạnh.

SO2 là chất khử khi tác dụng với chất oxy hóa mạnh. www.trungtamtinhoc.edu.vn

PHIẾU HỌC TẬP (Thời gian: 3 phút) 1. Quan sát video thí nghiệm mô phỏng sau và điền vào phiếu theo các yêu cầu sau:

Thí nghiệm 1: SO2 tác dụng với dd KMnO4 - Hiện tượng: …………………………………..

- Giải thích: ……………………………………

- PTPỨ:…………………………………………

- Nhận xét sự thay đổi số oxi hóa của các chất trước và sau phản ứng?

Thí nghiệm 2: SO2 làm mất màu cánh hoa - Hiện tượng: ………………………………….

- Giải thích: …………………………………… www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 2. Lưu huỳnh đioxit là chất khử và là chất oxi hóa: a) SO2 là chất khử: +4

+7

+6

+2

5SO2 + 2KMnO4 + 2H2O

2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4

Màu tím

Không màu

+4

0

SO2 + Br2 + H2O Nâu đỏ

www.trungtamtinhoc.edu.vn

-1

+6

2HBr + H2SO4

Không màu

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 III. Tính chất hóa học: 2. Lưu huỳnh đioxit là chất khử và là chất oxi hóa:

b) SO2 là chất oxi hóa: +4

-2

SO2 + 2H2S +4

0

SO2 + 2Mg

0

3S + 2H2O vàng 0

S + 2MgO vàng

www.trungtamtinhoc.edu.vn

+2

Lưu huỳnh đioxit được sinh ra do đâu và có tác hại như thế nào đến môi trường sống của chúng ta?

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 1. Nguồn sinh ra SO2:

Đốt than, dầu, khí đốt www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 1. Nguồn sinh ra SO2:

SO2 thải ra từ các nhà máy www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 1. Nguồn sinh ra SO2:

SO2 thải ra từ sự đốt cháy nhiên liệu của xe cộ www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 1. Tác hại:

Mưa axit www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 2. Tác hại: BỨC TƯỢNG Ở BÊN NGOÀI MỘT LÂU ĐÀI Ở WESTPHALIA – ĐỨC; ĐƯỢC XÂY VÀO NĂM 1752

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Chụp vào năm 1908

Chụp vào năm 1968

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 IV. Lưu huỳnh đioxit – chất gây ô nhiễm: 2. Tác hại:

Gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người www.trungtamtinhoc.edu.vn

Nguồn sinh ra SO2

Tác hại Mưa axit phá hoại mùa màng và công trình văn hóa.

Đốt than, dầu, khí đốt

Đốt quặng sắt, luyện gang

Ảnh hưởng sức khỏe con người (Phổi, mắt, da).

SO2 Ảnh hưởng đến đất đai, trồng trọt.

Công nghiệp sản xuất hóa chất

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Ảnh hưởng tới sự phát triển của động, thực vật

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 1. Ứng dụng: Sản xuất axit sunfuric

www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 1. Ứng dụng:

Tẩy trắng giấy, bột giấy, tẩy trắng dung dịch đường www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 1. Ứng dụng:

Chống nấm mốc cho lương thực, thực phẩm www.trungtamtinhoc.edu.vn

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 2. Điều chế: a) Trong phòng thí nghiệm:

www.trungtamtinhoc.edu.vn

dd H2SO4

SO2

Na2SO3

Bông tẩm dd NaOH

Lưới amiang

SO2

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 2. Điều chế: a) Trong phòng thí nghiệm: H2SO4 (dd) + Na2SO3 (r)

www.trungtamtinhoc.edu.vn

to

Na2SO4 + H2O + SO2

A. LƯU HUỲNH ĐIOXIT – SO2 V. Ứng dụng và điều chế lưu huỳnh đioxit: 2. Điều chế: a) Trong công nghiệp:

Đốt lưu huỳnh: to

S + O2  SO2 www.trungtamtinhoc.edu.vn

Đốt quặng pirit sắt: to

FeS2 + O2  Fe2O3 + SO2

NHIỆM VỤ CỦA CÁC NHÓM Nhóm 1: Căn cứ vào CTPT của lưu huỳnh trioxit, cấu hình electron và độ âm điện của nguyên tử S. Hãy xác định CTCT của nó.

Nhóm 2: Tìm hiểu SGK để rút ra tính chất vật lý, ứng dụng và điều chế lưu huỳnh trioxit.

Nhóm 3: Phân tích CTPT của lưu huỳnh trioxit.

Từ đó, xác định tính chất hóa học.

www.trungtamtinhoc.edu.vn

B. LƯU HUỲNH TRIOXIT – SO3 I. Cấu tạo: Công thức cấu tạo của SO3 còn có thể biểu diễn như sau:

Dạng que nối www.trungtamtinhoc.edu.vn

Dạng đặc khít

B. LƯU HUỲNH TRIOXIT – SO3 II. Tính chất: Là chất lỏng không màu, tan vô hạn trong nước và trong axit sunfuric.

Là oxit axit, tác dụng mạnh với H2O tạo ra axit sunfuric to

H2O + SO3

H2SO4

III. Ứng dụng và sản xuất: Là sản phẩm trung gian để sản xuất axit sunfuric.

Trong công nghiệp, sản xuất SO3 bằng cách oxi hóa SO2.

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BÀI TẬP Câu hỏi 1: Tác nhân chủ yếu gây mưa AXIT là: A. CO và CO2

B. SO2 và NO2

C. CH4 và NH3

D. CO2 và CH4

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BÀI TẬP Câu hỏi 2: Cho các chất khí: SO2, CO2. Dùng chất nào sau đây để nhận biết 2 chất khí?

A. dung dịch Ca(OH)2 B. dung dịch NaOH C. dung dịch KMnO4 D. Quì tím

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BÀI TẬP Câu hỏi 3: Cho 11,2 lít khí SO2 (đkc) hấp thụ vào dd chứa 16g NaOH, dung dịch tạo thành chứa: A. NaHSO3 và Na2SO3 C. NaHSO3 và SO2 dư B. Na2SO3 và NaOH dư D. Na2SO3 và SO2

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BÀI TẬP Câu hỏi 4:

Dụng cụ dưới đây được dùng để điều chế và nghiên cứu phản ứng của SO2 với dung dịch bazơ. Các chất A, B, C và D lần lượt là: A. Na2SO3, H2SO4, SO2, Ca(OH)2.

B. HCl, Na2CO3, CO2, Ca(OH)2.

C. H2SO4, Na2SO3, SO2, Ca(OH)2.

D. HCl, FeS, SO2, Ca(OH)2.

www.trungtamtinhoc.edu.vn

BÀI TẬP Câu hỏi 5:

Lưu huỳnh đioxit là một trong những chất khí chủ yếu gây ra những cơn mưa axit gây tổn hại cho những công trình được làm bằng thép, đá. Hãy giải thích quá trình tạo thành mưa axit và quá trình phá huỷ các công trình bằng đá, thép của mưa axit và viết các phương trình phản ứng để minh họa?

www.trungtamtinhoc.edu.vn