GIÁO ÁN SINH HỌC 8 HKI CÓ CHỦ ĐỀ THEO CV 3280 CỦA BỘ GD CÓ CỘT PTNL TRƯỜNG THCS ĐẠI HÙNG 2020-2021

GIÁO ÁN SINH HỌC THEO PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

vectorstock.com/10212094

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN SINH HỌC 8 HKI CÓ CHỦ ĐỀ THEO CV 3280 CỦA BỘ GD CÓ CỘT PTNL TRƯỜNG THCS ĐẠI HÙNG NĂM HỌC 2020-2021 WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 4/9/2020 Ngày dạy: 8A: 7/9/2020; 8B: 7/9/2020 TIẾT 1 BÀI 1 BÀI MỞ ĐẦU I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Thấy rõ mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học.

- Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên dựa vào cấu trúc cơ thể cũng như các hoạt động tư duy của con người.

- Biết được phương pháp học tập của bộ môn.

2. Kỹ năng: Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK. 3. Thái độ: Có ý thức yêu thích môn học.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Giới thiệu tài liệu liên quan đến bộ môn .

2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: (39 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV: Em hãy kể tên các ngành động vật đã học trong chương trình SH7 ?

HS: trả lời - GV: Ngành động vật nào có cấu tạo hoàn chỉnh nhất ? + HS: Trong Ngành động vật có xương sống, lớp thú có vị trí tiến hóa cao nhất. đặc biệt là bộ Linh trưởng.

- GV: Theo em con người thuộc ngành động vật nào? + HS: Ngành ĐV có xương sống.

-Vậy còn con người có vị trí như thế nào trong tự nhiên và chương trình sinh học 8 học những vấn đề gì, ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí của con 1.Vị trí của con người trong - Năng lực tự học, sử người trong tự nhiên (15 phút) tự nhiên - Gv yêu cầu Hs: - Loài người thuộc lớp thú. dụng ngôn ? Kể tên các ngành động vật đã học ở - Con người có tiếng nói, chữ ngữ, tư duy lớp 7 viết, có tư duy trừu tượng, sáng tạo ? Ngành động vật nào có cấu tạo hoàn hoạt động có mục đích nên GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

chỉnh nhất làm chủ được thiên nhiên.

- Hs kể tên các ngành động vật đã học - Gv yêu cầu Hs đọc mục ■ và thảo luận các câu hỏi: ? Vì sao loài người thuộc lớp thú?

- Năng lực ? Những đặc điểm nào của con người tư duy sáng khác biệt với động vật? tạo - HS thảo luận nhóm trả lời - GV cho HS làm bài tập mục và yêu cầu HS trình bày - GV hoàn thiện kiến thức cho HS 2. Nhiệm vụ của môn cơ thể Hoạt động 2: Tìm hiểu nhiệm vụ của người và vệ sinh môn học cơ thể người và vệ sinh (10 - Cung cấp những kiến thức phút): về cấu tạo và chức năng sinh lí của các cơ quan trong cơ - Gv nêu câu hỏi: ? Bộ môn cơ thể người và vệ sinh cho thể. chúng ta biết điều gì - Mối quan hệ giữa cơ thể với - Năng lực - Hs đọc mục ■, thảo luận trả lời: môi trường để đề ra biện pháp sử dụng + Nhiệm vụ của bộ môn bảo vệ cơ thể. ngôn ngữ, tự + Biện pháp bảo vệ cơ thể - Thấy rõ mối liên quan giữa học, tư duy trình bày, nhận xét, bổ sung và rút môn học với các môn khoa sáng tạo, ra kết luận học khác: Y học, TDTT, điêu hợp tác.

- Gv chốt kiến thức cho Hs, lấy VD khắc, hội họa,...

- Gv: ? Mối quan hệ giữa bộ môn Cơ thể người và Vệ sinh với các ngành nghề trong xã hội ( những môn KH khác) - Hs chỉ ra mối liên quan giữa bộ môn và môn TDTT mà các em đang học Hoạt động 3: Tìm hiểu các phương 3. Phương pháp học tập môn pháp học tập bộ môn (5 phút) học cơ thể người và vệ sinh. - Năng lực - GV nêu câu hỏi: Có 3 loại phương pháp học tự học, tư ? Hãy nêu các phương pháp cơ bản tập: duy sáng tạo học tập bộ môn - Quan sát tranh, mô hình, tiêu - HS đọc thông tin, thảo luận bản, mẫu vật.

- Năng lực - GV lấy VD cụ thể minh họa cho các - Bằng thí nghiệm kiến thức phương pháp mà H nêu ra - Vận dụng kiến thức giải sinh học.

- GV yêu cầu HS đọc kết luận chung thích thực tế Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK Hãy cho biết những lợi ích của việc học tập môn học “cơ thể người và vệ sinh”?

- Có những kiến thức về đặc điểm cấu tạo và chức năng sinh lí của cơ thể người trong mối quan hệ với môi trường, những hiểu biết về phòng chống bệnh tật và rèn luyện thân thể, tránh được mê tín dị đoan, có những kiến thức cơ bản tạo điều kiện học lên GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

các lớp sau, đi sâu vào các nghành nghề: y, TDTT, tâm lí giáo dục, võ thuật, thời trang, hội họa…

Hoạt động 4: Vận dụng (2 phút) - Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

-Khi bị bệnh ta có nên tin tưởng vào sự cúng vái hoặc chữa ở thầy lang để khỏi bệnh không? Tại sao?

- Không nên, vì chỉ có thầy thuốc thật sự mới có đầy đủ những kiến thức về đặc điểm cấu tạo và chức năng sinh lí của cơ thể người trong mối quan hệ với môi trường từ đó có được chuẩn đoán đúng và điều trị bệnh hiệu quả.

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (2 phút) - Mục tiêu: Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

GV giao bài tập về nhà cho HS: Em hãy tìm hiểu xem kiến thức về cơ thể người giúp gì cho y học, hội họa, giáo dục, thể thao…

4. Củng cố (4 phút) - GV cho HS nhắc lại những nội dung chính đã học 1. Mối quan hệ giữa bộ môn Cơ thể người và Vệ sinh với các ngành nghề trong xã hội 2. Hãy nêu các phương pháp cơ bản học tập bộ môn 3. Bộ môn cơ thể người và vệ sinh cho chúng ta biết điều gì 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài theo câu hỏi SGK. - Kẻ bảng 2 (Trang 9) vào vở bài tập.

- Ôn tập kiến thức cơ bản của lớp Thú.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 3

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 7/9/2020 Ngày dạy: 8B: 10/9/2020; 8A: 11/9/2020 CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI TIẾT 2 BÀI 2 CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Kể được tên các hệ cơ quan, xác định vị trí các cơ quan trong cơ thể mình.

- Giải thích được vai trò điều hòa của hệ thần kinh và hệ nội tiết đối với các cơ quan trong cơ thể.

2. Kỹ năng: Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK. 3. Thái độ: Có ý thức giữ gìn vệ sinh cơ thể.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: + Tranh hệ cơ quan của thú, hệ cơ quan của người + Sơ đồ phóng to hình 2.3 SGK trang 9.

2. Học sinh: Kẻ bảng 2 vào vở III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) ? Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa người và động vật thuộc lớp thú? ? Nêu những nhiệm vụ của môn cơ thể người và vệ sinh?

3. Bài mới: (35 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV: Em hãy nêu các hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú (đại diện: Thỏ) -HS: Hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ bài tiết, hệ thần kinh và giác quan, hệ sinh dục.

B2: GV: Con người thuộc lớp thú, có đầy đủ các hệ cơ quan như động vật nhưng cấu tạo mỗi cơ quan trong hệ hoàn thiện hơn để phù hợp với chức năng của chúng. Em thử tìm hiểu xem còn có thêm hệ cơ quan nào nữa không? Để trả lời được thì ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL Năng Hoạt động 1: Tìm hiểu về cấu tạo cơ I. Cấu tạo thể người (18 phút) lực tự học 1. Các phần cơ thể VĐ 1: Tìm hiểu các phần cơ thể - Da bao bọc toàn bộ cơ thể.

- GV yêu cầu HS quan sát H2.1, H2.2 - Cơ thể gồm 3 phần: Đầu, thân GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

và mô hình người kết hợp với tự tìm và chân tay. hiểu bản thân, thảo luận - Cơ hoành ngăn khoang cơ thể ? Cơ thể người gồm mấy phần? Kể tên thành khoang ngực và khoang các phần đó? bụng.

Năng ? Khoang ngực ngăn cách với khoang lực tư duy bụng nhờ cơ quan nào? sáng tạo ? Những cơ quan nào nằm trong khoang ngực? ? Những cơ quan nào nằm trong khoang bụng?

- HS trả lời - Gv chốt cho Hs trên tranh *VĐ 2 Tìm hiểu các hệ cơ quan - Gv : ? Hệ cơ quan là gì - Hs: đọc mục ■ trả lời Năng 2. Các hệ cơ quan - GV y/c HS q/s mô hình người và lực sử hoàn thành bảng 2 SGK/9. dụng - HS thảo luận hoàn thành bảng * Kết luận: Bảng 2 (Phụ lục) ngôn ngữ, - GV kẻ bảng 2 lên bảng và yêu cầu tự học, tư HS lên bảng điền duy sáng - HS lên điền bảng, nhận xét, bx tạo, hợp - GV nhận xét và nêu câu hỏi: tác. ? Ngoài những hệ cơ quan trên còn có những hệ cơ quan nào?

-HS trả lời - Gv chốt kiến thức và ghi bảng Hoạt động 2: Tìm hiểu về sự phối 2. Sự phối hợp hoạt động của hợp hoạt động của các hệ cơ quan các cơ quan (12 phút) - Các cơ quan trong cơ thể có sự - GV yêu cầu HS đọc mục ■ trong phối hợp hoạt động.

SGK, thảo luận phân tích một hoạt - Sự phối hợp hoạt động của các Năng động của cơ thể đó là chạy. cơ quan tạo nên một thể thống lực tự - HS thảo luận sau khi đọc thông tin nhất dưới sự điều khiển của hệ học, tư và nêu được: thần kinh và thể dịch. duy sáng HS trình bày, nhận xét, bổ sung tạo rồi tự rút ra kết luận - GV treo tranh vẽ H2.3, yêu cầu HS Năng giải thích, trình bày, nx và bx lực kiến - HS giải thích sơ đồ thức sinh - GV hoàn thiện kiến thức cho HS: học.

Phụ lục Hệ cơ Các cơ quan Chức năng từng hệ cơ quan quan Vận động Cơ, xương Vận động, di chuyển, nâng đỡ, bảo vệ cơ thể.

Tiêu hóa ống, tuyến tiêu hóa Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 5

Trường THCS Đại Hùng Tuần hoàn

Tim, hệ mạch

Hô hấp Bài tiết

Năm học 2020 - 2021 Vận chuyển, trao đổi chất dinh dưỡng đến các TB, mang chất thải, CO2 từ tế bào đến cơ quan bài tiết.

Thực hiện TĐK O2, CO2 giữa cơ thể với MT Lọc từ máu các chất thải ra ngoài.

Đường dẫn khí, phổi Thận, da Não, tủy sống, dây Thần kinh Điều hòa, điều khiển hoạt động của cơ thể.

TK Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

(1)Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK (2) Cho ví dụ và phân tích vai trò của hệ thần kinh trong sự điều hòa hoạt động của các hệ cơ quan trong cơ thể.

-Khi bị tổn thương hệ thần kinh trung ương, tùy theo tổn thương ở phần nào mà bệnh nhân có thể bị ngưng tim (hệ tuần hoàn), ngưng thở (hệ hô hấp), liệt chi (hệ vận động) hoặc tiểu tiện, đại tiện không tự chủ ( hệ bài tiết, hệ tiêu hóa)-> chứng tỏ hệ thần kinh điều hòa hoạt độngcác hệ cơ quan trong cơ thể.

Hoạt động 4: Vận dụng (2 phút) - Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

-Tại sao khi chỉ bị đau một bộ phận nào đó trong cơ thể nhưng ta vẫn thấy toàn cơ thể bị ảnh hưởng?

- Do cơ thể là một khối thống nhất của sự phối hợp hoạt động các cơ quan , các hệ cơ quan dưới sự điều hòa của hệ thần kinh và hệ nội tiết.

Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng (2 phút) - Mục tiêu: Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

GV giao bài tập về nhà cho hs làm bài tập: Nêu sự tiến hóa của các hệ cơ quan và chức năng của cơ thể người so với động vật thuộc lớp thú(thỏ).

4. Củng cố (4 phút) - Cơ thể người có những hệ cơ quan nào? TP và chức năng của mỗi hệ cơ quan?

5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài theo câu hỏi SGK. - Ôn lại cấu tạo tế bào thực vật - động vật.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 6

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 11/9/2020 Ngày dạy: 8B: 14/9/2020; 8A: 14/9/2020 TIẾT 3 BÀI 3. TẾ BÀO I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Nêu được thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào gồm màng tế bào, TBC, nhân.

- HS phân biệt được chức năng từng cấu trúc của tế bào.

- Chứng minh được tế bào là đơn vị cấu trúc và đơn vị chức năng của cơ thể.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.

3. Thái độ: Yêu thích bộ môn.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Chuẩn bị tranh vẽ cấu tạo tế bào động vật.

2. Học sinh: Kẻ bảng 3.1 vào vở III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) ? Cơ thể người có mấy hệ cơ quan? Chỉ rõ thành phần và cn của các hệ cơ quan? ? Sự phối hợp của các hệ cơ quan được thể hiện như thế nào?

3. Bài mới: (35 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV: Gọi đại diện một nhóm trình bày cấu tạo tế bào thực vật đã học ở lớp 6.

-HS: Tế bào thực vật gồm những thành phần sau: + Vách tế bào + Màng sinh chất + Chất tế bào chứa các bào quan-> là nơi diễn ra các hoạt động sống cơ bản của tế bào. +Nhân -> điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào + Có thể có không bào chứ dịch tế bào.

B2: GV: Theo em tế bào động vật có giống tế bào thực vật không?

HS: Có thể trả lời theo dự đoán.

B3: Để có câu trả chính xác ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL - Năng lực Hoạt động 1: Tìm hiểu về cấu tạo I. Cấu tạo tế bào của tế bào (15 phút) tự học, sử GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 7

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV: y/c Hs đọc mục “ Em có biết?”

SGK/13 cho biết: ? TB có hình dạng và kích thước khác nhau như thế nào - Hs: nghiên cứu trả lời - GV: Nhận xét, hoàn chỉnh kiến thức - GV: y/c HS q/s H3.1 SGK/11 ghi nhớ thảo luận: ? Trình bày cấu tạo của tế bào?

- HS : thảo luận sau đó trình bày,nx,bs - GV nhận xét chốt kiến thức HĐ 2: Tìm hiểu chức năng của các bộ phận trong tế bào (8 phút) - GV y/c HS n/c bảng 3.1, thảo luận + Màng sinh chất có vai trò gì? + Lưới nội chất có vai trò gì? + Năng lượng cần cho các hoạt động của tế bào lấy từ đâu? + Tại sao nói nhân là trung tâm của tế bào? + Giải thích mối quan hệ thống nhất về chức năng giữa màng tế bào, chất tế bào, nhân? + Tại sao nói tế bào là đơn vị chức năng của tế bào?

- HS dựa vào bảng và trả lời - GV chốt kiến thức Hoạt động 3: Tìm hiểu thành phần hóa học của tế bào (6 phút) - GV y/c HS đọc thông tin trong SGK và thảo luận trả lời câu hỏi: + Cho biết thành phần hóa học của tế bào? + Các chất hóa học cấu tạo nên tế bào có ở đâu? + Tại sao trong khẩu phần ăn của mỗi người cần có đủ Prôtêin, Gluxít, Vtm, muối khoáng?

- HS thảo luận nhóm trình bày, nx,bs - GV chốt kiến thức cho HS Hoạt động 4: Tìm hiểu hoạt động sống của tế bào (6 phút) - GV y/c HS n/c H3.2 thảo luận: + Cơ thể lấy thức ăn từ đâu? + Thức ăn được biến đổi và chuyển

- Tế bào gồm ba phần: + Màng sinh chất + TB chất (Chất nguyên sinh): gồm các bào quan như ti thể, lưới nội chất, bộ máy gôngi, ribôxôm, trung thể. + Nhân: NSTvà nhân con

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

dụng ngôn tư ngữ, duy sáng tạo

II. Chức năng của các bộ phận trong tế bào - Màng tế bào: giúp tế bào thực hiện trao đổi chất - Chất tế bào: thực hiện các - Năng lực hoạt động sống tư duy - Nhân: điều khiển mọi hoạt sáng tạo động sống của tế bào

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ, tự học, tư duy sáng tạo, hợp III. Thành phần hóa học của tế tác. bào - Tế bào gồm hỗn hợp nhiều chất vô cơ và hữu cơ + Chất vô cơ: nước, muối khoáng + Chất hữu cơ: P, L, G, aa - Năng lực tự học, tư duy sáng tạo IV. Hoạt động sống của tế bào - Chức năng của tế bào là thực hiện sự TĐC và năng lượng cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể.

- Sự phân chia tế bào giúp cơ thể Trang 8

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

hóa như thế nào trong cơ thể? lớn lên tới giai đoạn trưởng + Cơ thể lớn lên do đâu? thành tham gia vào quá trình sinh - Năng lực + Giữa môi trường, cơ thể và tế bào sản. kiến thức có mối quan hệ như thế nào?

Mọi hoạt động sống của cơ thể sinh học.

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung đều liên quan đén hoạt động - GV chốt kiến thức cho HS sống của tế bào nên tế bào còn là - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung đơn vị chức năng của cơ thể.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

(1) HS đọc kết luận chung ở cuối bài.

(2) Hãy giải thích mối quan hệ thống nhất về chức năng giữa màng sinh chất, chất tế bào và nhân tế bào? ( dựa vào bảng “ chức năng các bộ phận của tế bào”) -Màng thực hiện trao đổi chất để tổng hợp nên những thành phần chất riêng của tế bào.

-Sự phân giải vật chất để tạo năng lượng cần cho mọi hoạt động sống của tế bào được thực hiện nhờ ti thể.

-Chất nhiễm sắc trong nhân quy định đặc điểm cấu trúc protein được tổng hợp ở riboxom.

- Vậy, các bào quan trong tế bào có sự phối hợp hoạt động để thực hiện chức năng sống. + Sự tương đồng về các nguyên tố hóa học có trong tự nhiên và trong tế bào gợi cho ta suy nghĩ về sự trao đổi chất giũa cơ thể với môi trường. + Qua sơ đồ trên, em biết được tế bào là đơn vị cấu tạo và đơn vị chức năng của cơ thể.(tb->mô->cơ quan->hệ cơ quan-> cơ thể. Tb lớn lên, sinh sản, trao đổi chất, trả lời kích thích). + Tế bào động vật và thực vật có điểm giống nhau là: Có màng sinh chất, tế bào chất chứa các bào quan và nhân tế bào chứa chất nhiễm sắc và nhân con.

(3) So sánh Tb người, động vật, thực vật.

- Giống nhau: Đều có cấu tạo cơ bản giống nhau, gồm màng sinh chất, tế bào chất chứa các bào quan và nhân tế bào.

- Khác nhau: Tb người

Tb động vật

Tb thực vật

-Không có vách xenlulo -Không có vách xenlulo -Có vách xenlulo -Không có lục lạp, có -Không có lục lạp, có trung -Đa số có lục lạp, trung thể. thể. không có trung thể.

- Có nhiều hình dạng - Có nhiều hình dạng khác - Có ít hình dạng hơn. khác nhau. nhau.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút) Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 9

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

-Em hãy sờ bàn tay của mình vào da thịt của cơ thể em rồi sờ vào thân cây phượng vĩ (me, bàng…) ở sân trường. Hãy cho biết có gì khác nhau về mức độ cứng , mềm của 2 cơ thể trên . Hãy giải thích sự khác nhau đó?

- Tuy 2 cơ thể trên đều có cấu tạo từ tế bào, nhưng màng sinh chất của tế bào thực vật có thêm vách xenlulo(chất xơ) nên cứng hơn.

4. Củng cố (4 phút) GV yêu cầu HS làm bài tập 1 SGK/13 1. Chứng minh tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể?

2. Cho biết thành phần hóa học của tế bào?

3. Các chất hóa học cấu tạo nên tế bào có ở đâu?

4. Tại sao trong khẩu phần ăn của mỗi người cần có đủ Prôtêin, Gluxít, Vtm, muối khoáng?

5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút): Học bài, Ôn tập phần mô TV

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 10

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 14/9/2020 Ngày dạy: 8B: 17/9/2020; 8A: 18/9/2020 TIẾT 4 BÀI 4. MÔ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Hiểu được khái niệm mô, phân biệt được các loại mô chính trong cơ thể.

- Phân tích được cấu tạo phù hợp với chức năng của từng loại mô trong cơ thể.

2. Kỹ năng: Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK. 3. Thái độ: Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Chuẩn bị tranh vẽ cấu tạo các loại mô,bảng phụ 2. Học sinh: Kẻ bảng 3.1 vào vở III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) ? Nêu cấu tạo và chức năng của tế bào? ? Trình bày các hoạt động sống của tế bào?

3. Bài mới: (35 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: - GV yêu cầu đại diện 1 nhóm trình bày sự chuẩn bị của mình: Hãy kể tên những loại tế bào có hình dạng khác nhau mà em biết ? +Tế bào trứng: Hình cầu + Tế bào hồng cầu: Hình đĩa +Tế bào xương, tế bào thần kinh: Hình sao nhiều cạnh + Tế bào lót xoang mũi: Hình trụ +Tế bào cơ trơn: Hình sợi dài.

- Vì sao tế bào lại có hình dạng khác nhau ?

Vì chúng có những chức năng khác nhau.

B2: GV: Ở lớp 6 các em đã được tìm hiểu về mô thực vật. Một bạn nhắc lại khái niệm. + Các tế bào giống nhau , cùng làm một nhiệm vụ họp thành một nhóm gọi là mô. Vd: Mô nâng đỡ, mô dự trữ, mô che chở, mô phân sinh, mô mềm,…

Mỗi cơ quan của cây do nhiều mô hợp thành.

-GV: Vậy mô ở động vật gồm những loại nào, có gì giống và khác so với mô thực vật, bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 11

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Năng lực * HĐ1: Tìm hiểu khái niệm về mô (15 I. Khái niệm mô phút) - Mô là tập hợp các tế bào tự học, sử - GV: ? Kể tên các TB có hình dạng khác chuyên hóa, có cấu tạo dụng ngôn nhau mà em biết giống nhau, cùng thực hiện ngữ, tư duy - Hs: TB hình trứng, cầu, sao... một chức năng nhất định sáng tạo - GV y/c HS n/c SGK và thảo luận: - Mô gồm : Tế bào và phi + Vì sao TB có hình dạng khác nhau bào + Thế nào là mô? (Kể tên 1 số loại mô TV đã học ở L6) - HS trả lời chính xác - GV chốt kiến thức * HĐ 2: Tìm hiểu các loại mô, cấu tạo và chức năng của chúng (20 phút) II. Các loại mô - Nội dung ghi như phiếu - GV y/c HS đọc thông tin, q/s H4.1 - 4 thảo luận hoàn thành phiếu học tập học tập - Năng lực - HS thảo luận sau đó lên điền bảng phụ sử dụng - GV nêu câu hỏi: ngôn ngữ, tự + Tại sao máu lại được gọi là mô liên học, tư duy kết lỏng? sáng tạo, + Mô sụn, mô xương có đặc điểm gì? hợp tác. + Mô xương cứng có vai trò gì trong cơ thể?

- Năng lực + Giữa mô cơ vân, mô cơ trơn, cơ tim kiến thức có đặc điểm nào khác nhau về cấu tạo và sinh học. chức năng? + Tại sao khi ta muốn tim ngừng đập nhưng không được?

- HS dựa vào bảng và trả lời câu hỏi - GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung PHIẾU HỌC TẬP: CÁC LOẠI MÔ TRONG CƠ THỂ Nội dung Mô biểu bì Mô liên kết Mô cơ Mô thần kinh - Phủ ngoài cơ - Nằm trong - Nằm ở dưới da, - Nằm ở tủy sống, Vị trí thể, lót các cơ chất nền, có gắn vào xương, tận cùng các cơ quan rỗng khắp cơ thể thành ống tiêu hóa quan - Chủ yếu là tế - Gồm tế bào và - Chủ yếu là tế bào, - Các tế bào thần bào, không có phi bào phi bào rất ít kinh và TBTK phi bào - Có thêm canxi - Tế bào có vân đệm - Tế bào có và sụn ngang hay không - Nơ ron có các Cấu tạo nhiều hình dạng, - Gồm mô sụn, có vân ngang sợi trục và sợi các tế bào xếp mô xương, mô - Các tế bào xếp nhánh, có thân xít nhau, gồm sợi, mô mỡ, mô thành bó gồm mô biểu bì da, biểu máu cơ vân, cơ trơn, cơ bì tuyến tim Chức - Bảo vệ, che - Nâng đỡ, liên - Cơ co giãn tạo - Tiếp nhận kích GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 12

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

thích, dẫn truyền, chở kết các cơ quan nên sự vận động - Hấp thụ, tiết - Dinh dưỡng của cơ thể xử lý TT, điều - Tiếp nhận KT hòa Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

(1) Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK (2) Trả lời câu hỏi SGK. Cơ vân Cơ trơn Cơ tim năng

Đặc điểm cấu tạo

Tb dài, có nhiều Tb hình thoi đầu nhân, có vân ngang nhọn, chỉ có 1 nhân

Sự phân bố trong Gắn với xương cơ thể

Tb dài, phân nhánh, có nhiều nhân Tạo thành tim

Phủ ngoài da, lót trong các cơ quan rỗng, thực quản, khí quản, khoang miệng Khả năng co Co giãn nhiều Co giãn ít hơn cơ vân Co giãn kém cơ giãn và cơ tim vân Trên chiếc chân giò lợn các loại mô: Mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.

(4) Bài tập: Đánh dấu vào câu trả lời đúng nhất 1 . Chức năng của mô biểu bì là : Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể.

Bảo vệ, che chở và tiết các chất Co giãn và che chở cho cơ thể 2. Mô liên kết có cấu tạo : Chủ yếu là tế bào có hình dạng khác nhau Các tế bào dài, tập trung thành bó Gồm tế bào và phi bào 3. Mô thần kinh có chức năng : Liên kết các cơ quan trong cơ thể với nhau. Điều hòa hoạt động các cơ quan .

Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút) Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

Ta có thể chủ độnglàm cho bắp cơ ở cánh tay ta rút ngắn, phình to hoặc duỗi ra.

Nhưng tại sao khi cơ ở ruột co thắt nhiều gây đau bụng ta không thể tự điều khiển cho cơ này giảm co thắt để khỏi đau bụng?

- Cơ ở cánh tay là cơ vân, gắn với xương, cơ này hoạt động theo ý muốn.

-Cơ ở thành ruột là cơ trơn hoạt động không theo ý muốn.

4. Củng cố (4 phút) 1. Mô cơ vân, cơ trơn và cơ tim có đặc điểm gì khác nhau về cấu tạo và chức năng?

2. Tại sao máu lại được gọi là mô liên kết lỏng?

5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài và làm BT GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 13

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 19/9/2020 Ngày dạy: 8B: 21/9/2020; 8A: 21/9/2020 TIẾT 5 BÀI 5. THỰC HÀNH QUAN SÁT TẾ BÀO VÀ MÔ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - HS củng cố lại kiến thức đã học - HS chuẩn bị được các tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân - Quan sát được các tiêu bản, phân biệt được các bộ phận 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp, thực hành.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức nghiêm túc, phối hợp hoạt động trong học tập 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: + Kính hiển vi, lam kính, la men, bộ đồ mổ, khăn lau, giấy thấm . + Một con ếch sống, hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dịch sinh lý 0,65% NaCl, ống hút, dd axit axêtic 1% có ống hút. + Bộ tiêu bản động vật. Mô hình hay tranh vẽ cấu tạo tế bào động vật.

2. Học sinh: Đọc trước bài ở nhà, chuẩn bị theo nhóm như đã phân công.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút Câu 1: Em hãy trình bày cấu tạo và chức năng của noron(7đ) Câu 2: Lấy 1 ví dụ về cung phản xạ mà em biết (3đ) 3. Bài mới: (35 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL * HĐ1: Làm tiêu bản và quan sát I. Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân (20 phút) mô cơ vân - GV trình bày từng bước để HS ghi - Các bước tiến hành: - Năng nhớ + Rạch da đùi ếch lấy một bắp cơ lực quan - GV phân chia nhóm yêu cầu HS + Dùng kim nhọn rạch dọc bắp cơ sát, hợp làm thực hành + Dùng ngón trỏ và cái ấn vào 2 bên tác, quản - GV kiểm tra công việc của các mép rạch lí nhóm, giúp đỡ nhóm yếu kém + Lấy kim mũi mác gạt nhẹ và tách HS nghiên cứu ghi nhớ kiến một sợi mảnh GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 14

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

thức và làm thực hành. + Đặt sợi mảnh mới tách lên lam - GV yêu cầu HS trình bày các kính, nhỏ dung dịch sinh lý 0,65% bước tiến hành làm tiêu bản + Đậy lamen , nhỏ dung dịch axit - GV nhận xét và hoàn thiện kiến axêtíc thức cho HS + Quan sát dưới kính hiển vi * HĐ2: Quan sát tiêu bản các loại II. Quan sát tiêu bản các loại mô mô khác (15 phút) khác - Mô biểu bì: các tế bào xếp xít - GV yêu cầu HS quan sát các tiêu bản mô cơ , mô biểu bì, mô sụn, mô nhau xương sau đó vẽ hình quan sát được - Mô sụn: chỉ có 2 – 3tế bào - Năng HS quan sát các tiêu bản và vẽ - Mô xương: tế bào nhiều lực thực hình - Mô cơ: tế bào nhiều, dài hiện - GV yêu cầu HS mô tả lại hình trong dạng các loại mô quan sát được phòng HS mô tả lại các loại mô thí - GV hoàn thiện kiến thức cho HS nghiệm - GV yêu cầu HS viết thu hoạch Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được. * GV nhận xét giờ học: Khen các nhóm làm việc nghiêm túc có kết quả tốt .

Phê bình nhóm chưa chăm chỉ và kết quả chưa cao để rút kinh nghiệm . * Đánh giá: Trong khi làm tiêu bản mô cơ vân các em gặp khó khăn gì ?

Nhóm có kết quả tốt cho biết nguyên nhân thành công ?

Lý do nào làm cho mẫu của một số nhóm chưa đạt yêu cầu ? * Yêu cầu các nhóm: Làm vệ sinh dọn sạch lớp .

Thu dụng cụ đầy đủ, rửa sạch lau khô tiêu bản mẫu xếp vào hộp.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút) Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. + Tại sao không làm tiêu bản ở các mô khác? + Tại sao tế bào mô cơ vân lại tách dễ còn tế bào các mô khác thì sao? + Óc lợn rất mềm, làm thế nào để lấy được tế bào?

4. Củng cố (4 phút) - GV nhận xét giờ học, cho điểm nhóm làm tốt, nhắc nhở các nhóm chưa hoàn thành - Yêu cầu HS làm vệ sinh lớp học 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài, viết bài thu hoạch - Đọc trước bài 6 phản xạ GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 15

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 21/9/2020 Ngày dạy: 8B: 24/9/2020; 8A: 25/9/2020 TIẾT 5 BÀI 6. PHẢN XẠ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Biết được cấu tạo và chức năng cơ bản của nơron.

- Chỉ rõ được 5 thành phần của cung phản xạ và đường dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ.

2. Kỹ năng: Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK. 3. Thái độ: Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: - Mô hình bộ xương người - Tranh cấu tạo 1 đốt sống điển hình 2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) ? Trình bày cấu tạo và chức năng của các loại mô chính trong cơ thể?

3. Bài mới: (35 phút) Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Kiểm tra 15 phút: Chọn câu trả lời đúng nhất: 1.Cơ quan sau đây có trong khoang ngực là: a. Tim b. Dạ dày c. Gan d. Cả a, b,c đúng 2.Cơ quan sau đây có trong khoang bụng là: a. Khí quản b. Ruột c. Thực quản d. Phổi 3. Loại tế bào thần kinh chủ yếu trong cấu tạo của vỏ não là: a.Tế bào hình tháp b. Tế bào hình nón c.Tế bào hình que d.Tế bào hình nón và hình que 4.Đơn vị chức năng của cơ thể là: a. Hệ cơ quan b.Cơ quan c.Mô d. Tế bào 5.Bộ phận có vai trò giúp tế bào thực hiện trao đổi chất với môi trường là: a. Chất tế bào b.Màng sinh chất, nhân c.Màng sinh chất d.Màng sinh chất, chất tế bào, nhân 6.Nơi xảy ra quá trình tổng hợp protein của tế bào là: a.Trung thể b.Riboxom c.Nhân con d.Lưới nội chất 7.Cấu trúc dưới đây không có trong tế bào chất là: GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 16

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

a.Ti thể b.Bộ máy Gôngi c.Nhiễm sắc thể d.Trung thể 8.Ti thể có chức năng: a.Tham gia hoạt động bài tiết của tế bào b.Tham gia quá trình phân chia tế bào c.Tham gia hô hấp giải phóng năng lượng d.Giúp trao đổi chất cho tế bào với môi trường.

9. Mô được cấu tạo từ các tế bào thần kinh là: a.Mô biểu bì b.Mô liên kết c.Mô cơ và mô liên kết d.Cả a,b,c đều sai 10.Loại mô che phủ của bề mặt ngoài da là: b.Mô biểu bì và mô thần kinh a.Mô cơ và mô biểu bì c.Mô liên kết d.Mô biểu bì 11.Mô sau đây thuộc loại mô liên kết là: b.Mô xương và mô mỡ a.Mô sụn và mô sợi c.Cả a, b đều đúng d.Cả a,b đều sai 12.Máu thuộc loại mô: b.Mô biểu bì c.Mô thần kinh d.Cả a,b,c đều đúng a.Mô liên kết Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Trong quá trình tiến hóa sự vận động của cơ thể có được là nhờ sự phối hợp hoạt động của hệ cơ và bộ xương. Ở con người, đặc điểm của cơ và xương phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động. Giữa bộ xương người và bộ xương thỏ có những phần tương đồng.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL - Năng lực * HĐ1: Tìm hiểu cấu tạo và chức I. Cấu tạo và chức năng của năng của nơron (15 phút) tự học, sử nơron - GV : Nêu thành phần cấu tạo của mô 1. Cấu tạo nơron gồm: dụng ngôn TK + Thân: chứa nhân, xung ngữ, tư duy - Hs : trả lời quanh là sợi nhánh(tua ngắn) sáng tạo - GV y/c HS q/s H6.1 + Sợi trục: có bao miêlin, nơi ? mô tả cấu tạo của nơron tiếp nối nơron gọi là xináp - HS quan sát và mô tả 2. Chức năng: - GV lưu ý cho HS: bao miêlin tạo nên + Cảm ứng: là khả năng tiếp những eo chứ không nối liền nhận các kích thích và phản ứng - GV nêu câu hỏi để HS thảo luận: lại các kích thích bằng hình thức - Năng lực + Nơron có chức năng gì? phát sinh xung thần kinh tư duy sáng + Có nhận xét gì về hướng thần kinh + Dẫn truyền: là khả năng lan tạo dẫn truyền xung thần kinh ở nơron cảm truyền xung thần kinh theo một giác và nơron vận động? chiều nhất định từ nơi phát sinh + Có mấy loại nơron? Cấu tạo và và tiếp nhận về thân nơron và chức năng của mỗi loại nơron? truyền đi dọc theo sợi trục - HS thảo luận trả lời 3. Phân loại - GV chốt kiến thức cho HS Có 3 loại nơron: * HĐ2: Tìm hiểu cung phản xạ (20 + Nơron hướng tâm: dẫn phút) truyền xung thần kinh về TWTK + Nơron trung gian: liên lạc VĐ 1: Tìm hiểu khái niệm phản xạ GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 17

Trường THCS Đại Hùng - GV: Mọi hoạt động của cơ thể đều là phản xạ - GV: hỏi: + Phản xạ là gì? Cho VD? + Nêu đặc điểm khác nhau giữa phản xạ ở người và tính cảm ứng ở thực vật?

- HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ xung - GV: chốt kiến thức cho HS VD: hiện tượng cụp lá ở cây xấu hổ là do hiện tượng trương nước ở TB gốc VĐ 2: Tìm hiểu cung phản xạ - GV y/c HS q/s H6.2 và thảo luận: + Nêu các loại nơron tạo nên một cung phản xạ? + Kể tên các thành phần tham gia vào một cung phản xạ? + Cung phản xạ là gì? + Cung phản xạ có vai trò gì?(giúp PX thực hiện được) - HS thảo luận trả lời - GV hoàn thiện kiến thức cho HS VĐ 3: Tìm hiểu vòng phản xạ - GV yêu cầu HS quan sát H6.2 và thảo luận: + Vòng phản xạ có ý nghĩa như thế nào trong đời sống?

- HS thảo luận trả lời - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

Năm học 2020 - 2021 giữa các nơron + Nơron li tâm: dẫn truyền xung thần kinh từ TWTK về cơ quan phản ứng II. Cung phản xạ 1. Phản xạ - Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích từ môi trường bên trong hay bên ngoài cơ thể thông qua hệ thần kinh 2. Cung phản xạ - Cung phản xạ có 5 thành phần: + Cơ quan thụ cảm + Nơron hướng tâm + Nơron trung gian + Nơron li tâm + Cơ quan phản ứng - Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm qua TWTK đến cơ quan phản ứng 3. Vòng phản xạ - Vòng phản xạ là luồng thần kinh bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi ( xung TK hướng tâm ngược từ cơ quan thụ cảm và cơ quan phản ứng về TWTK) - Vòng phản xạ điều chỉnh phản xạ nhờ luồng thông tin ngược

- Năng lực dụng sử ngôn ngữ, tự học, tư duy sáng tạo, hợp tác.

- Năng lực tự học, tư duy sáng tạo

- Năng lực kiến thức sinh học.

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút) - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK GV gọi 1 vài HS lên xác định các xương ở mỗi phần của bộ xương trên mô hình GV cho điểm HS có câu trả lời đúng Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút) Mục tiêu: Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

(1)Ta thường có thói quen thuận bên phải nên khi vác , xách vật nặng ta cũng thường dùng vai phải, tay phải nhiều hơn. Điều này có nên không? Tại sao?

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 18

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

-Không nên, vì ở lứa tuổi học sinh, bộ xương đang phát triển, khi vác, xách vật nặng, ta phải phân phối đều cho 2 bên để bộ xương phát triển cân đối, tránh bị lệch xương, ảnh hưởng tới sức khỏe.

(2)Khi bị sai khớp xương hay gãy xương thì phải cấp cứu như thế nào để không gây nguy hiểm thêm cho người bị nạn?

-Dùng nẹp cứng dài hơn phần xương bị gãy để băng cố định chỗ bị thương (có lót vật mềm: Bông, vải sạch bên trong) dùng băng hoặc dây mềm quấn chặt lại,phần bị thương có cặp nẹp rồi chuyển nạn nhân đến thầy thuốc.

(3) Tắm nắng ban mai có lợi ích gì cho xương?

-Giúp chuyển hóa tiền vitamin D thành vitamin D, nhờ loại vitamin này cơ thể mới chuyển hóa được canxi để tạo xương.

4. Củng cố (4 phút) - Phản xạ là gì? Cho ví dụ?

- Phân biệt vòng phản xạ và cung phản xạ?

5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài và đọc mục “Em có biết” - Chuẩn bị cho bài thực hành: Mỗi tổ : 1 con ếch, 1 mẩu xương ống có đầu sụn và xương xốp, thịt lợn nạc còn tươi.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 19

Trường THCS Đại Hùng Ngày soạn: 25/9/2020 Ngày dạy: Tiết 7 Tiết 8 Tiết 9 Tiết 10 Tiết 11 Tiết 12

Năm học 2020 - 2021 8A

8B 28/9/2020

2/10/2020 5/10/2020 9/10/2020

1/10/2020 5/10/2020 8/10/2020 12/10/2020

16/10/2020 15/10/2020 TIẾT 7-12 CHỦ ĐỀ 1: VẬN ĐỘNG

1. Kiến thức - Trình bày được các phần chính, chức năng của bộ xương và cấu tạo chung của xương.

- Xác định được thành phần hóa học, tính chất của xương.

- Giải thích được sự to ra và dài ra của xương - Giải thích được sự co cơ.

- Nêu được các nguyên nhân của sự mỏi cơ và biện pháp phòng tránh.

- Giải thích được cơ sở khoa học của các biện pháp rèn luyện để bảo vệ hệ cơ xương.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh.

- Quan sát tìm tòi.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: - Tranh ảnh mô hình về chủ đề vận động - Phiếu học tập - Dụng cụ thí nghiệm 2. Học sinh - Sách, vở ghi chép - Trả lời các câu hỏi hoặc yêu cầu của GV giao về nhà.

III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 7 (Tiết 7): Bộ xương Bài 8 (Tiết 8): Cấu tạo và tính chất của xương Bài 9 (Tiết 9): Cấu tạo và tính chất của cơ Bài 10 (Tiết 10): Hoạt động của cơ Bài 11 (Tiết 11): Tiến hóa của hệ vận động. Vệ sinh hệ vận động Bài 12 (Tiết 12): TH: Tập sơ cứu, băng bó cho người gẫy xương 2. Cấu trúc nội dung chủ đề:

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 20

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Cấu trúc nội Các mức độ câu hỏi, bài tập dung chủ đề Nhận biết Thông hiểu Vận dụng theo từng tiết Tiết 1: Bộ Trình bày được - Phân biệt được - Giải thích các thành phần các loại xương hiện tượng xương chính của bộ dài, xương ngắn, thực tế xương và xác xương dẹt về định được vị trí hình dạng và cấu các xương chính tạo trên ngay cơ thể - Phân biệt được mình các loại khớp xương - Giải thích Tiết 2: Cấu tạo - Nêu được cơ - Mô tả cấu tạo và tính chất của chế lớn lên và của 1 xương dài hiện tượng dài ra của xương. trên mẫu vật thực tế. xương Tiết 3: Cấu tạo - Biết được cấu - Giải thích được - Vận dụng và tính chất của tạo của tế bào cơ tính chất cơ bản sự co cơ và bắp cơ của cơ là sự co trong lao cơ cơ và nêu được ý động nghĩa của sự co cơ.

Tiết 4: Hoạt - Nêu nguyên - Nêu được lợi - Chứng nhân của sự mỏi ích của sự luyện minh được động của cơ cơ và nêu các tập cơ từ đó mà cơ co sinh ra biện pháp chống vận dụng vào công, công mỏi cơ đời sống thường của cơ được sử dụng vào lao động và di chuyển được sự minh Vận dụng Nắm Chứng Tiết 5: Tiến hóa tiến hóa của hệ được sự tiến hoá sự hiểu biết của hệ vận về hệ vận động vào giữ vệ động. Vệ sinh vận động của người so với sinh, rèn hệ vận động động vật. luyện thân thể, chống bệnh tật Tiết 6: Thực - Biết được các - Thao tác được - Vận dụng sự hiểu biết hành: tập sơ thao tác cơ bản trên mẫu vào giữ vệ cứu băng bó để xử lý khi gặp sinh, rèn cho người gãy tình huống người gãy xương luyện thân xương thể, chống bệnh tật.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Vận dụng cao

Giải thích hiện tượng thực tế.

Giải thích hiện tượng thực tế

Ứng dụng để băng bó được cho người gãy xương

Trang 21

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: Thu và chấm bài thực hành Tiết 2: Trình bày đặc điểm các khớp xương Tiết 3: ? Nêu cấu tạo và chức năng của xương dài? ? Sự to ra và dài ra của xương là do đâu?

Tiết 4: ? Đặc điểm nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ? ? Nêu tính chất của cơ và ý nghĩa của sự co cơ?

Tiết 5: ? Công của cơ là gì? Công của cơ được sử dụng vào mục đích nào? ? Hãy giải thích nguyên nhân của sự mỏi cơ?

Tiết 6: Kiểm tra sự chuẩn bị của Hs 3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động 1: Khởi động GV: Sự vận động của cơ thể được thực hiện nhờ bộ xương và hệ cơ. Vậy nhiệm vụ của chương là tìm hiểu về cấu tạo và chức năng của cơ và xương phù hợp với sự vận động của con người như thế nào?....

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL TIẾT 1. Bộ xương * HĐ1: Tìm hiểu các phần chính của bộ I. Các thành phần chính của bộ xương (15 phút) xương - Năng - GV y/c HS n/c SGK và q/s mô hình, 1. Vai trò của bộ xương: + Tạo bộ khung giúp cơ thể có lực kiến thảo luận: + Bộ xương có vai trò gì? hình dạng nhất định. thức + Bộ xương gồm mấy phần? Nêu đặc + Làm chổ bám cho cơ giúp vận sinh điểm mỗi phần ? động cơ thể. học + Bộ xương người thích nghi với dáng + Tạo thành các khoang bảo vệ đứng thẳng như thế nào? các nội quan + Xương tay, xương chân có đặc điểm gì 2. Thành phần của bộ xương: giống và khác nhau? ý nghĩa?

Bộ xương gồm: - HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, - Xương đầu: bổ sung + Xương sọ phát triển.

- Năng - GV chốt ghi bảng + Xương mặt có lồi cằm. lực tự - Xương thân: học + Xương cột số gồm nhiều đốt sống khớp lại có 4 chổ cong. * HĐ2: Tìm hiểu về các loại xương (6 + Xương lồng ngực gồm xương phút) sườn và xương ức.

- GV yêu cầu HS đọc thông tin và thảo - Xương chi: luận + Đai xương: đai vai và đai + Có mấy loại xương? Phân biệt các loại hông. xương? + Các xương chi: Xương cánh, + Xác định trên tranh các loại đó? ống, bàn, ngón tay; xương đùi, - HS thảo luận sau đó trình bày và xác ống, bàn, ngón chân.

- Năng định trên tranh, nhận xét, bổ xung II. Phân biệt các loại xương * HĐ3: Tìm hiểu về các khớp xương (9 - Dựa vào cấu tạo hình dạng chia lực tư phút) làm 3 loại xương: duy, GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 22

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS quan sát H7.4 và thảo luận: + Thế nào là một khớp xương? Có mấy loại? + Mô tả đặc điểm của các loại khớp? + Khả năng cử động của các loại khớp khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó?

- HS quan sát và thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận - GV chốt kiến thức và ghi bảng - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

+ Xương dài: Hình ống. + Xương ngắn: Ngắn, nhỏ. + Xương dẹt: Hình bản, dẹp, mỏng III. Các khớp xương: - Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương.

- Các loại khơp: + Khớp động: Cử động dễ dàng, hai đầu xương có sụn. Giữa là dịch khớp. Ngoài là dây chằng. + Khớp bán động: Giữa hai đầu xương có đĩa sụn để hạn chế cử động. + Khớp không động: Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa nên không cử động được.

TIẾT 2. CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG * HĐ1: Tìm hiểu cấu tạo của xương (15 I. Cấu tạo của xương phút) 1. Cấu tạo của xương dài - Cấu tạo: Hình ống gồm thân VĐ 1: Tìm hiểu cấu tạo xương dài - GV y/c HS quan sát H8.1 - 2, nghiên cứu xương và 2 đầu xương.

SGK, thảo luận: + Thân xương gồm: Màng + Xương dài có cấu tạo như thế nào? xương, mô xương cứng và + Cấu tạo hình ống và đầu xương có ý khoang xương. nghĩa gì với chức năng của xương?Với + Đầu xương gồm: Sụn bọc đầu cấu tạo này khiến ta liên tưởng đến kiểu xương và mô xương xốp. kiến trúc nào trong đới sống - HS thảo luận trả lời.

2. Chức năng của xương dài: - Nội dung như bảng 8.1 SGK/29 - GV: nhận xét, chốt và ghi bảng VĐ 2: Tìm hiểu chức năng của xương dài - GV y/c HS đọc bảng thông tin 8.1 và thảo luận: + Sụn bọc đầu xương có vai trò gì? + Cấu tạo của mô xương xốp có ý nghĩa gì + Màng xương có tác dụng gì? + Mô xương cứng có chức năng gì?

3. Cấu tạo và chức năng của - HS trình bày, nhận xét, bổ sung xương ngắn và xương dẹt: - GV nhận xét, chốt - Cấu tạo: Ngoài là mô xương VĐ 3: Tìm hiểu cấu tạo xương ngắn và cứng, trong là mô xương xốp.

- Chức năng: Chứa tuỷ đỏ. xương dẹt - GV y/c HS q/s H8.3và n/c SGK thảo luận: II. Sự to ra và dài ra của ? Xương ngắn và xương dẹt có cấu tạo xương: và chức năng gì?

- Xương dài ra do sự phân chia GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

sáng tạo

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực tự học

- Năng lực tự học

Trang 23

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

của các tế bào lớp sụn tăng - HS trình bày, nhận xét, bổ sung * HĐ2: Tìm hiểu sự to ra và dài ra của trưởng ở hai đầu xương.

- Xương to ra nhờ sự phân chia xương (10 phút) - GV: giải thích TNo ở H8.5 của các tế bào màng xương.

- GV y/c HS q/s H8.4 -5, n/c SGK thảo luận: ? Xương dài ra và to ra do đâu?

- HS nêu chính xác - GV: chốt ghi bảng - Mở rộng: TE sụn nhiều hơn người lớn, trong quá trình lớn lên sụn sẽ tạo thành xương. Nhưng đến tuổi trưởng thành sụn không tạo thành xương nữa TE sẽ k cao III. Thành phần hoá học và lên được. Đến tuổi trưởng thành xương chỉ tính chất của xương to ra chứ k dài ra Thành phần hoá học của xương: + Chất vô cơ: các muối Canxi * HĐ3: Tìm hiểu thành phần hóa học và tính chất của xương (5 phút) tạo nên tính chất rắn chắc cho - GV y/c HS làm TNo như SGK và thảo xương. luận: + Chất hữu cơ: Cốt giao tạo nên + Phần nào của xương cháy có mùi khét? tính chất đàn hồi cho xương. + Bọt khí nổi lên khi ngâm xương là khí Tính chất: Cứng chắc và mềm gì? dẻo + Vì sao khi ngâm xương vào HCl thì xương lại dẻo và có thể thắt nút?

- HS làm TNo và thảo luận trả lời - GV: ? Nêu thành phần hóa học của xương - Hs: rút ra KL - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung Tiết 3. CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ * HĐ1: Tìm hiểu cấu tạo của bắp cơ và I. Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ tế bào cơ (12 phút) - Bắp cơ: - GV yêu cầu HS quan sát H9.1, nghiên + Ngoài: Màng liên kết, 2 cứu SGK, thảo luận: đầu thon có gân, phần bụng + Bắp cơ có cấu tạo như thế nào? phình to + Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào? + Trong: có nhiều sợi cơ (TB HS quan sát và đọc SGK, thảo luận cơ) tập trung thành bó cơ sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung.

- Tế bào cơ: có nhiều tơ cơ, gồm - GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết hai loại luận + Tơ cơ dày: có các mấu sinh - GV giảng giải thêm về cấu tạo của bắp chất, tạo nên vân tối cơ, tế bào cơ, nhấn mạnh: Vân ngang có + Tơ cơ mỏng: trơn tạo nên vân được là do đĩa sáng, đĩa tối sáng + Các tơ cơ xếp xen kẽ với nhau * HĐ2: Tìm hiểu tính chất của cơ (8 phút) tạo nên đĩa sáng và đĩa tối - GV yêu cầu HS quan sát H9.2, nghiên * Đơn vị cấu trúc: là giới hạn GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tư duy, sáng tạo

- Năng lực tự học

- Năng lực tư

Trang 24

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

giữa tơ cơ dày và tơ cơ mỏng(đĩa tối ở giữa, hai nửa đĩa sáng ở hai đầu) II. Tính chất của cơ - Cơ có tính chất co và dãn - Cơ co theo nhịp gồm 3 pha: + Pha tiềm tàng: 1/10 thời gian nhịp + Pha co: 4/10 (co ngắn lại , sinh công + Pha dãn: 1/2 thời gian( trở lại trạng thái ban đầu, cơ phục hồi) - Khi cơ co tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dầy → tế bào cơ ngắn lại → Bắp cơ phình to lên - Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh III. Ý nghĩa của hoạt động co cơ - Cơ co giúp xương cử động làm cho cơ thể vận động, lao động, di chuyển - Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơ TIẾT 4 HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ * Hoạt động 1: Tìm hiểu công cơ (7 I. Công cơ phút) - Khi cơ co tạo ra một lực tác - GV yêu cầu HS làm bài tập mục /34 động vào vật làm vật di chuyển HS làm bài tập sau đó trình bày, nx, bổ tức là đã sinh ra công sung.

- Công sử dụng để vận động - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong và lao động SGK, thảo luận: - Cách tính: A = F.s + Nhận xét gì về sự liên quan giữa cơ 1J = 1 N.m lực và co cơ?

- Công của cơ phụ thuộc vào + Thế nào là công của cơ? các yếu tố: +Làm thế nào để tính được công của cơ + Trạng thái thần kinh + Hoạt động của cơ phụ thuộc vào các + Nhịp độ lao động yếu tố nào? Phân tích một yếu tố đã nêu? + Khối lượng của vật HS đọc thông tin SGK và thảo luận II. Sự mỏi cơ sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút - Mỏi cơ là hiện tượng cơ ra kết luận làm việc quá sức và kéo dài * Hoạt động 2: Tìm hiểu sự mỏi cơ (13 1. Nguyên nhân: phút) - Lượng ôxi cung cấp cho cơ cứu SGK, thảo luận: + Cho biết thí nghiệm đạt kết quả gì?

HS quan sát H9.2 và thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận - GV tiếp tục yêu cầu HS quan sát H9.3 và thảo luận: + Trình bày cơ chế phản xạ đầu gối? + Vì sao cơ co được? + Khi cơ co, bắp cơ bị ngắn lại, vì sao?

HS quan sát H9.3 và thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận * HĐ 3: Tìm hiểu ý nghĩa của co cơ (10 phút) - GV yêu cầu HS quan sát H9.4 và thảo luận: + Sự co cơ có tác dụng gì? + Phân tích sự phối hợp hoạt động của cơ 2 đầu và cơ 3 đầu ở cánh tay?

HS quan sát H9.4 và thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận - GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

duy, sáng tạo

- Năng lực quản lí

- Năng lực kiến thức sinh học

NL giải quyết vấn đề

Trang 25

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV nêu câu hỏi: thiếu + Em đã bao giờ bị mỏi cơ chưa? Nếu - Năng lượng cung cấp ít bị mỏi cơ thì có hiện tượng gì?

- Sản phẩm tạo ra là axit lắctíc HS trả lời sau đó trình bày, nhận xét, gây đầu độc cơ bổ sung rồi rút ra kết luận 2. Biện pháp: - GV tiếp tục yêu cầu HS nghiên cứu thí - Hít thở sâu nghiệm và thảo luận: - Xoa bóp cơ, uống nước đường + Từ bảng 10, em hãy cho biết với khối - Lao động, nghỉ ngơi hợp lý lượng như thé nào thì công của cơ sản ra lớn nhất? + Khi ngón tay trỏ kéo rồi thả quả cầu nhiều lần có nhận xét gì về biên độ co cơ trong quá trình thí nghiệm kéo dài? + Khi biên độ co cơ giảm đến ngừng lại thì em gọi là gì?

HS nghiên cứu thí nghiệm, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận - GV tiếp tục nêu câu hỏi: + Nguyên nhân của sự mỏi cơ? + Sự mỏi cơ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe lao động? + Làm thế nào để cơ không bị mỏi, lao động và học tập có kết quả? + Khi mỏi cơ cần phải làm gì?

HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận III. Thường xuyên luyên tập - GV hoàn thiện kiến thức cho HS rèn luyện cơ - Luyện tập vừa sức làm tăng * Hoạt động 3: Thường xuyên luyện tập để rèn luyện cơ (10 phút) thể tích cơ, tăng lực co cơ, dẫn - GV yêu cầu HS thảo luận: đến hoạt động của các hệ cơ + Những hoạt động nào được coi là sự quan có hiệu quả cao làm cho luyện tập cơ? tinh thần sảng khoái, lao động + Luyện tập thường xuyên có tác dụng cho năng suất cao như thế nào đến các hệ cơ quan trong cơ thể và dẫn đến kết quả gì đối với hệ cơ? + Nên có phương pháp luyện tập như thế nào để có kết quả tốt?

HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận - GV hoàn thiện kiến thức cho HS TIẾT 5: TIẾN HÓA CỦA HỆ VẬN ĐỘNG. VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tự học

- Năng lực quản lí.

- Năng lực tư duy, sáng tạo

- Năng lực tự quản lí

Trang 26

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

* HĐ 1: Tìm hiểu sự tiến hóa của bộ I. Sự tiến hóa của bộ xương - Năng xương người so với bộ xương thú (10 người so với bộ xương thú lực tự phút) học - Nội dung như phiếu học tập - GV yêu cầu HS quan sát H11.1- H11.3 - Bộ xương người có cấu tạo và thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học hoàn toàn phù hợp với tư thế tập: “ Sự khác nhau giữa bộ xương người đứng thẳng và lao động và bộ xương thú” - HS quan sát H11.1 - H11.3 và thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập: sau đó lên bảng trình bày, nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và yêu cầu HS thảo luận - Năng câu hỏi: II. Sự tiến hóa của hệ cơ người lực tư + Đặc điểm nào của bộ xương người so với hệ cơ thú duy thích nghi với tư thế đứng thẳng, đi bằng - Cơ nét mặt: biểu thị các trạng sáng hai chân và lao động? thái tình cảm khác nhau tạo HS tiếp tục thảo luận sau đó trình bày, - Cơ vận động lưỡi: phát triển nhận xét, bổ sung - Cơ tay: phân hóa thành các - GV hoàn thiện kiến thức cho HS nhóm cơ nhỏ như cơ gập duỗi, * HĐ 2: Tìm hiểu sự tiến hóa hệ cơ của cơ co duỗi các ngón đặc biệt là người so với thú (10 phút) cơ ở ngón cái - GV yêu cầu HS quan sát H11.4, đọc - Cơ chân lớn khỏe thông tin trong SGK và thảo luận: - Cơ gập ngửa thân phát triển + Sự tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú thể hiện như thế nào?

HS quan sát H11.4, đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nx, bổ sung và rút ra kết luận - GV liên hệ thực tế: Trong việc sử dụng thức ăn chín ngày càng tiến bộ - GV hoàn thiện kiến thức cho HS - Năng lực tự * HĐ 3: Tìm hiểu vệ sinh hệ vận động III. Vệ sinh hệ vận động (10 phút) - Để có xương chắc khỏe và hệ học - GV yêu cầu HS quan sát H11.5, thảo cơ phát triển cân đối thì cần: luận + Có chế độ dinh dưỡng thích + Để cơ xương phát triển cân đối, cần hợp làm gì? + Thường xuyên tiếp xúc ánh + Để chống cong vẹo cột sống trong lao sáng mặt trời động và học tập cần chú ý điều gì? + Rèn luyện TDTT, lao động HS quan sát H11.5, thảo luận sau đó vừa sức trình bày, nhận xét, bx và rút ra kết luận - Để tránh cong vẹo cột sống: - GV yêu cầu HS liên hệ thực tế bản thân + Mang vác đều hai vai đã thực hiện đúng yêu cầu trong học tập + Tư thế ngồi học, làm việc ngay chưa ngắn - GV hoàn thiện kiến thức cho HS TIẾT 6: THỰC HÀNH: TẬP SƠ CỨU BĂNG BÓ CHO NGƯỜI GÃY XƯƠNG GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 27

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

GV kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm, 1. Nguyên nhân gãy xương - Năng nêu yêu cầu của bài thực hành lực tự Hoạt động 1: Nguyên nhân gây gãy - Có nhiều nguyên nhân dẫn đến học xương (9 phút) gãy xương: GV Những nguyên nhân nào có thể dẫn - Khi bị gãy xương cần phải sơ đến gãy xương? cứu ngay tại chổ, không được HS trao đổi, thống nhất câu trả lời. Yêu nắn bóp bừa bãi. cầu phân biệt được các trường hợp gãy xương.

GV: Khi bị gãy xương chúng ta cần phải làm gì?

HS dựa vào vốn hiểu biết của mình tự - NL tư hoàn thiện câu trả lời. GV chỉnh lại cho duy đầy đủ và chính xác. sáng 2. Tập sơ cứu và băng bó Hoạt động 2: Tập sơ cứu và băng bó (25 tạo phút) * Sơ cứu: GV: Hướng dẫn HS nghiên cứu thông tin - Đặt 2 nẹp gỗ vào 2 bên xương và hình SGK, chia nhóm, hướng dẫn HS bị gãy. hoàn thành bài tập thực hành.

- Lót vải mềm gấp dày vào các Các nhóm tiến hành thực hành theo chổ đầu xương. hướng dẫn của GV. - Buộc định vị 2 chổ đầu nẹp và GV theo dõi các nhóm, có kế hoạch giúp 2 bên chổ xương gãy. * Băng bó cố định: đỡ các nhóm yếu.

GV hỏi: Em cần làm gì khi tham gia giao - Với xương tay: Dùng băng thông, lao động, học tập, vui chơi tránh quấn chặt từ trong ra cổ tay làm - Năng cho mình và người khác khỏi bị gãy dây đeo vào cổ. lực sử xương?

- Với xương chân: Băng từ cổ dụng HS trả lời: Yêu cầu phải nêu được: chân vào, nếu là xương đùi thì ngôn + Đảm bảo an toàn giao thông. dùng nẹp dài từ sườn đến gót ngữ + Tránh đùa nghịch, đá bóng trên chân buộc cố định ở phần thân. đường,... + Tránh dẫm lên tay, chân của các bạn GV hướng dẫn HS viết bản tường trình: Viết báo cáo tường trình cách sơ cứu và băng bó xương khi gặp người bị gãy xương cẳng tay?

Hoạt động 3: Luyện tập: Dự kiến đánh giá sản phẩm của học sinh - Mức 1: Kể đúng số lượng 3 thành phần bộ xương: Xương đầu, xương thân, xương chi, nêu được 3 chức năng chung của bộ xương - Mức 2: Liệt kê được xương đầu có xương sọ, xương mặt. Xương thân có xương cổ, ức, sườn, cột sống. Xương chi có xương tay, chân Thấy được sự khác biệt về xương cột sống, của người so với ĐV khác, nêu đúng 3 vai trò chung của bộ xương - Mức 3: Chỉ ra được sự tiến hóa của bộ xương người so với ĐV khác, có xương cột sống cong 4 chỗ giúp đứng thẳng. Xương bàn tay có ngón cái đối diện các ngón còn lại hỗ trợ trong lao động. Xương bàn chân 5 ngón tiếp xúc rộng giúp đứng vững.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 28

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV cho HS hoàn thiện nốt bảng học tập Đáp án phiếu học tập Các phần so sánh Người Thú - Nhỏ - Tỉ lệ sọ não/mặt - Lớn - Lồi cằm ở x.mặt - Phát triển - Không có - Cột sống - Cong ở 4 chổ - Cong hình cung - Lồng ngực - Mở rộng sang hai bên - Phát triển theo hướng lưng bụng - Xương chậu - Nở rộng - Hẹp - Phát triển, khoẻ - Bình thường - Xương đùi - Xương bàn chân - X. ngón ngắn, x.bàn hình vòm - Xương ngón dài, bàn chân phẳng - Xương gót - Lớn, phát triển về phía sau - Nhỏ Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng Vì sao xương trẻ em khi bị gãy thì dễ lành, còn xương người già dễ gãy nhưng khó lành?

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học Tiết 1: 1. Xác định các xương ở mỗi thành phần của bộ xương.

2. Xác định các loại khớp xương 3. Thế nào là một khớp xương? Có mấy loại?

4. Mô tả đặc điểm của các loại khớp?

5. Khả năng cử động của các loại khớp khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó?

Tiết 2: - Vì sao xương trẻ em khi bị gãy thì dễ lành, còn xương người già dễ gãy nhưng khó lành?

- GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy cho bài học Tiết 3: - Đặc điểm nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ?

- Nêu tính chất của cơ và ý nghĩa của sự co cơ?

- Trình bày cơ chế phản xạ đầu gối?

- Vì sao cơ co được?

- Khi cơ co, bắp cơ bị ngắn lại, vì sao?

Tiết 4: Nêu nguyên nhân mỏi cơ và biện pháp chống mỏi cơ? + Công của cơ là gì? Cánh tính công của cơ? + Nguyên nhân của sự mỏi cơ? + Sự mỏi cơ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe lao động? + Làm thế nào để cơ không bị mỏi, lao động và học tập có kết quả?

Tiết 5: Trình bày những đặc điểm tiến hóa của hệ cơ ở người?

- Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân?

Tiết 6: - GV đánh giá giờ thực hành.

- Cho điểm các nhóm chuẩn bị tốt, thực hành đúng, đẹp.

- Nhắc nhở các nhóm, cá nhân HS chưa thực hiện được phải thực hiện lại ở nhà cho thành thạo.

5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: - Học bài theo câu hỏi SGK. - Đọc mục: "Em có biết?"

- Chuẩn bị 2 xương đùi ếch.

Tiết 2: - Học bài theo câu hỏi SGK. GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 29

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Đọc bài "Cấu tạo và tính chất của cơ".

Tiết 3: - Học bài - Đọc mục “Em có biết” - Soạn bài mới, ôn 1 số kiến thức về lực, công cơ học Tiết 4: - Học bài - Đọc mục “Em có biết” Tiết 5: - Học bài, soạn bài mới - Chuẩn bị bài thực hành: 2 nẹp, vải mềm, băng gạc/1 nhóm Tiết 6: - Hoàn thành bản tường trình - Đọc bài 13: "Máu và môi trường trong cơ thể" Tiết 7: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 30

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 25/9/2020 Ngày dạy: 8A 8B Tiết 13 19/10/2020 Tiết 14 23/10/2020 22/10/2020 Tiết 15 26/10/2020 26/10/2020 Tiết 16 30/10/2020 29/10/2020 Tiết 17 2/11/2020 Tiết 18 6/11/2020 5/11/2020 Tiết 19 9/11/2020 9/11/2020 TIẾT 13-19 CHỦ ĐỀ 2: TUẦN HOÀN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Biết được các thành phần của máu.

- Trình bày được chức năng của huyết tương và hồng cầu.

- Phân biệt được máu, nước mô và bạch huyết.

- Nêu được vai trò của môi trường trong cơ thể.

2. Kỹ năng: - Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK. - Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, khái quát hoá.

3. Thái độ: - Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn.

- Có ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Chuẩn bị tranh vẽ H13.2, bảng phụ 2. Học sinh: Kẻ phiếu học tập vào vở - Sách, vở ghi chép - Trả lời các câu hỏi hoặc yêu cầu của GV giao về nhà.

III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Tiết 13 Bài 13. Máu và môi trường trong cơ thể Tiết 14 Bài 14: Bạch cầu và miễn dịch Tiết 15 Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu Tiết 16 Bài 16: Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết Tiết 17 Bài 17: Tim và mạch máu Tiết 18 Bài 18: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn Tiết 19 Bài 19: Thực hành sơ cứu cầm máu 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội Các mức độ câu hỏi, bài tập GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 31

Trường THCS Đại Hùng dung chủ đề Nhận biết theo từng tiết Tiết 1: Máu và - Nêu được thành môi trường phần và chức năng của các trong cơ thể thành phần của máu.

Tiết 2: Bạch cầu - Trình bày được 3 hàng rào phòng và miễn dịch thủ bảo vệ cơ thể của bạch cầu khỏi các tác nhân gây nhiễm.

- Nêu được hiện Tiết 3: Đông máu và nguyên tượng đông máu tắc truyền máu và ý nghĩa của hiện tượng đông máu, ứng dụng của sự truyền máu.

Tiết 4: Tuần - Trình bày được hoàn máu và lưu cấu tạo của tim thông bạch và hệ mạch liên quan đến chức huyết năng của chúng.

- Trình bày được Tiết 5: Tim và cấu tạo của tim mạch máu và hệ mạch

Năm học 2020 - 2021 Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

- Phân biệt được - Giải thích máu, nước mô và các hiện tượng bạch huyết. thực tế - Hiểu và phân tích được hệ thống miễn dịch ở người

- Giải thích các hiện tượng thực tế

- Hiểu được các - Giải thích nguyên tắc đông các hiện tượng máu, truyền máu thực tế

- Hiểu được sơ đồ - Giải thích vận chuyển màu các hiện tượng và bạch huyết thực tế trong cơ thể.

- Hiểu được chu - Giải thích kì hoạt động của các hiện tượng tim (nhịp tim, thể thực tế tích/phút) Tiết 6: Vận - Trình bày được - Chỉ ra được các - Giải thích tác nhân gây hại các hiện tượng chuyển máu qua cơ chế vận thực tế hệ mạch. Vệ chuyển máu qua cũng như các biện pháp phòng sinh hệ tuần hệ mạch. tránh và rèn luyện hoàn hệ tim mạch.

Tiết 7 Thực - HS phân biệt - Hiểu và băng bó - Giải thích các hiện tượng hành sơ cứu cầm vết thương làm được trên mẫu tổn thương tĩnh thực tế máu mạch, động mạch hay mao mạch IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: ? Nêu các bước tiến hành sơ cứu và băng bó cố định?

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 32

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Tiết 2: - Thành phần cấu tạo của máu? Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu?

Tiết 3: (Kiểm tra 15 phút) Câu 1: Nêu các hoạt động chủ yếu của bạch cầu (7đ) Câu 2: Giải thích hiện tượng mụn sung tấy, vết thương có mủ (3đ) Tiết 4: - Trình bày cơ chế đông máu và ý nghĩa của sự đông máu?

- Vẽ sơ đồ truyền máu? Giải thích?

Tiết 5: Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần cấu tạo nào? Vai trò của tim trong hệ tuần hoàn máu.

Tiết 6: - So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Ý nghĩa của sự khác nhau đó ?

Tiết 7: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động 1: Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

B1: GV đưa ra mẫu máu gà đã được làm đông và yêu cầu học sinh quan sát, dự đoán thành phần của máu?

HS: quan sát máu gà sau khi đông được chia thành 2 phần rõ rệt, 1 phần có màu hơi vàng, lỏng nổi lên trên, phần còn lại màu đỏ, đặc, lắng xuống đáy cốc B2:Em hãy dự đoán chức năng của các thành phần?

HS: - Phần chất lỏng màu vàng giữ máu ở trạng thái lỏng - Phần chất đặc màu đỏ làm chức năng còn lại (HS chưa dự đoán được) B3: Để tìm hiểu cụ thể về thành phần cũng như chức năng của máu vào bài ngày hôm nay Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL TIẾT 1. MÁU VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ THỂ * Hoạt động 1: Tìm hiểu máu (19 phút) I. Máu + VĐ 1: Tìm hiểu thành phần cấu tạo 1. Thành phần cấu tạo của máu - Máu gồm huyết tương và các tế - Năng của máu - GV yêu cầu HS quan sát H13.1 và đọc bào máu lực kiến thông tin, thảo luận nhóm hoàn thành bài - Các tế bào máu gồm hồng cầu, thức tập: bạch cầu,và tiểu cầu sinh + Máu gồm…và các tế bào máu học + Các tế bào máu gồm…, bạch cầu và 2. Chức năng của huyết tương ….. và hồng cầu HS quan sát H13.1 và đọc thông tin , - Huyết tương: thảo luận nhóm hoàn thành bài tập + Duy trì máu ở trạng thái lỏng sau đó lên bảng trình bày, nhận xét, bổ để lưu thông dễ dàng trong mạch sung. + Vận chuyển các chất dinh - Năng - GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết dưỡng, các chất cần thiết khác và lực tự luận các chất thải học + VĐ 2: Tìm hiểu chức năng của huyết - Hồng cầu: Vận chuyển khí ôxi và cacbonníc tương và hồng cầu GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 33

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS đọc bảng 13 trong SGK và thảo luận các câu hỏi: + Khi cơ thể bị mất nước nhiều thì máu lưu thông dễ dàng không? + Các chất trong huyết tương gợi lên chức năng của nó là gì? + Vì sao máu từ phổi về tim rồi đến các tế bào có màu đỏ tươi còn máu từ các tế bào về tim rồi tới phổi có màu đỏ thẫm?

HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận * Hoạt động 2: Tìm hiểu về môi trường II. Môi trường trong cơ thể trong cơ thể (15 phút) - Bao gồm máu, nước mô, - GV yêu cầu HS quan sát H13.2 và đọc bạch huyết thông tin, thảo luận: - Chức năng: giúp tế bào trao đổi chất với môi trường ngoài + Các tế bào sâu trong cơ thể có thể trao đổi các chất trực tiếp với môi trường ngoài hay không? + Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể với môi trường ngoài phải gián tiếp thông qua yếu tố nào? + Môi trường trong cơ thể gồm những thành phàn nào? + Vai trò của môi trường trong cơ thể là gì?

HS quan sát H13.2 và đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận.

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung TIẾT 2. BẠCH CẦU VÀ MIỄN DỊCH Hoạt động 1: Tìm hiểu các hoạt động - Kháng nguyên là những phân chủ yếu của bạch cầu (18 phút) tử ngoại lai kích thích cơ thể tiết - GV: Y.C HS đọc thông tin, trả lời câu hỏi: ra kháng thể. + Thế nào là kháng nguyên? Kháng thể? - Kháng thể: là những phân tử + Sự tương tác giữa kháng nguyên và protein do cơ thể tiết ra để kháng thể diễn ra theo cơ chế nào? chống lại kháng nguyên.

- HS nghiên cứu thông tin, phát biểu: I. Các hoạt động chủ yếu của Kháng nguyên, kháng thể. bạch cầu - Yêu cầu HS quan sát kĩ H 14.1 ; 14.3 và - Khi vi khuẩn, virut xâm nhập 14.4 kết hợp đọc thông tin SGK. Thảo vào cơ thể, bạch cầu tạo nên 3 luận nhóm: hàng rào bảo vệ : + Bạch cầu có vai trò như thế nào đối với + Sự thực bào : bạch cầu chui ra cơ thể? khỏi mạch máu tới chỗ viêm + Sự thực bào là gì? Những loại bạch cầu nhiễm, hình thành chân giả, bắt GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tư duy, sáng tạo

- Năng lực kiến thức sinh học

Trang 34

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

nào thường thực hiện thực bào? + Tế bào B đã chống lại các kháng nguyên bằng cách nào? + Tế bào T đã phá hủy các tế bào cơ thể nhiễm vi khuẩn, virut bằng cách nào?

- HS quan sát, trao đổi nhóm trả lời: - HS liên hệ thực tế : Giải thích hiện tượng mụn ở tay sưng tấy rồi khỏi?Hiện tượng nổi hạch khi bị viêm ? - Lưu ý : bạch cầu ưa axit và ưa kiềm cũng tham gia vào vô hiệu hoá vi khuẩn, virut nhưng với mức độ ít hơn.

Hoạt động 2: Tìm hiểu miễn dịch (15 phút) - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi : - Miễn dịch là gì ?

- Có mấy loại miễn dịch ?

- Nêu sự khác nhau của miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo ?

- HS dựa vào thông tin SGK để trả lời, sau đó rút ra kết luận.

- Hiện nay trẻ em đã được tiêm phòng bệnh nào ?Hiệu quả ra sao ?

và nuốt các vi khuẩn, virut vào trong tế bào rồi tiêu hoá chúng. + Limpho B: tiết ra kháng thể vô hiệu hoá kháng nguyên theo cơ chế chìa khóa-ổ khóa + Limpho T: tiết ra các prôtêin đặc hiệu (kháng thể) làm tan màng tế bào bị nhiễm để vô hiệu hoá kháng nguyên.

II. Miễn Dịch a. Khái niệm : Là khả năng cơ thể không bị mắc 1 bệnh nào đó mặc dù sống ở môi trường có vi khuẩn, virut gây bệnh. b. Phân loại : Có 2 loại miễn dịch : + Miễn dịch tự nhiên : Tự cơ thể có khả năng không mắc 1 số bệnh (miễn dịch bẩm sinh) hoặc sau 1 lần mắc bệnh ấy (miễn dịch tập nhiễm). + Miễn dịch nhân tạo : Chủ động tạo cho cơ thể khả năng miễn dịch bằng vacxin.

TIẾT 3 ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ chế đông máu I. Đông máu và vai trò của nó (9 phút) - Khái niệm: Đông máu là hiện GV: Khi bị đứt tay, vết thương nhỏ, máu tượng hình thành khối máu đông chảy ra sau đó ngừng hẳn nhờ một khối hàn kín vết thương. máu đông bịt kín vết thương. Tại sao lại - Vai trò: Giúp cơ thể tự bảo vệ, xuất hiện khối máu đông đó. Cơ chế đông chống mất máu khi bị thương. máu ra sao?

- Cơ chế đông máu : SGK GV: Yêu cầu HS nêu một vài ví dụ về Vết thương→ tế bào máu hiện tượng đông máu vỡ→giải phóng enzim→ chất HS: liên hệ khi cắt tiết gà vịt, máu đông sinh tơ máu trong huyết GV: Yêu cầu HS nghiên cứu sơ đồ cơ chế tương→tơ máu→khối máu đông đông máu trong SGK/48 và nêu cơ chế đông máu HS: Nghiên cứu sơ đồ, đưa ra cơ chế đông máu GV: Đưa ra câu hỏi cho học sinh thảo luận ? Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với cơ thể ? Sự đông máu có l.quan tới yếu tố nào

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tự học

- Năng lực tự học

- Năng lực tự học

- Năng lực tư duy, sáng tạo

Trang 35

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

của máu ? Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu? ? Khi gặp vết thương chảy máu ta phải xử lí như thế nào? ? Vì sao trong hệ mạch máu lại không đông thành cục ? Nếu không có cơ chế đông máu thì sẽ gây ra hậu quả gì? ? Nhiều người bị bệnh máu khó đông không có hoặc cơ chế đông máu bị hạn chế thì cần phải làm gì?

HS: Thảo luận và đưa ra đáp án GV: Nhận xét, hoàn thiện kiến thức Hoạt động 2: Tìm hiểu các nguyên tắc truyền máu (15 phút) - GV: Ở người có mấy nhóm máu đó là nhóm máu nào?

- GV hướng dẫn HS nghiên cứu thí nghiệm SGK trao đổi nhóm trả lời ? Hồng cầu máu người có các loại kháng nguyên nào? ? Huyết tương máu người nhận có các loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không?

HS: Thảo luận nhóm và đưa ra câu trả lời GV: Yêu cầu HS hoàn thành bài tập: Mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu - GV nhận xét đánh giá phần thảo luận của học sinh.

- GV treo tranh H.15, tiếp tục nêu câu hỏi ? Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao? ? Máu không có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao? ? Tại sao nhóm O cho được nhóm A mà không truyền ngược lại được HS: Thảo luận và đưa ra đáp án GV: Nhận xét, Củng cố thêm ? Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh Có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao? ?Khi đi truyền máu cần tuân thủ những nguyên tắc nào GV: Nguyễn Thanh Loan

- Năng lực quản lí II. Các nguyên tắc truyền máu 1. Các nhóm máu ở người - Có 4 nhóm máu: O, A, B, AB - Nhóm máu O: hồng cầu không có cả kháng nguyên A và B, huyết tương có cả α và β - Nhóm máu A: hồng cầu chỉ có kháng nguyên A, huyết tương chỉ có β - Nhóm máu B: hồng cầu chỉ có kháng nguyên B, huyết tương chỉ có α - Nhóm máu AB: hồng cầu có cả kháng nguyên A và B, huyết tương không có α và β - Nhóm máu O chuyên cho, nhóm máu AB chuyên nhận.

2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu: + Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp + Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu

Giáo án Sinh Học 8

Trang 36

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

HS: Rút ra kết luận GV: Nhận xét, hoàn thiện kiến thức.

TIẾT 4 TUẦN HOÀN MÁU VÀ LƯU THÔNG BẠCH HUYẾT Hoạt động 1: Tìm hiểu tuần hoàn máu I. Tuần hoàn máu (20 phút) 1. Cấu tạo và chức năng của hệ - GV yêu cầu HS quan sát H 16.1 SGK và tuần hoàn máu trả lời câu hỏi : - Hệ tuần hoàn máu gồm 2 - Hệ tuần hoàn máu gồm những cơ quan phần : tim và hệ mạch nào ? Nêu đặc điểm của mỗi thành phần + Tim 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm đó ? thất - HS trình bày trên tranh.

Nửa phải chứa máu đỏ thẫm, nửa trái chứa máu đỏ tươi - Yêu cầu HS quan sát H 16.1, lưu ý đường đi của mũi tên và màu máu trong Chức năng : Co bóp tạo lực đẩy động mạch, tĩnh mạch. Thảo luận để trả để máu đi đến các cơ quan. lời 3 câu hỏi : + Hệ mạch : - Mô tả đường đi của máu trong vòng - Động mạch : dẫn máu từ tim tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn ? đến cơ quan.

- Phân biệt vai trò của tim và hệ mạch - Tĩnh mạch : dẫn máu từ cơ trong sự tuần hoàn máu ? quan đến tim.

- Nhận xét về vai trò của hệ tuần hoàn - Mao mạch : Nối động mạch và máu ? tĩnh mạch (đường kính mao HS : Trao đổi nhóm ; Đại diện nhóm trình mạch nhỏ). bày, các nhóm khác bổ sung.

Chức năng : Dẫn máu từ tim đến GV Rút ra kết luận. các tế bào và từ tế bào trở về tim.

- Vai trò của hệ tuần hoàn máu : lưu chuyển máu trong toàn cơ thể.

2. Đường đi của máu a. Vòng tuần hoàn lớn Hoạt động 2: Tìm hiểu lưu thông bạch Máu đỏ tươi do nhiều O2 huyết (10 phút) Máu từ tâm thất trái đến động - GV treo tranh H 16.2 phóng to, yêu cầu mạch chủ đến mao mạch ở phần HS nghiên cứu thông tin trên tranh và trả trên và dưới cơ thể để trao đổi lời câu hỏi : khí với tế bào sau đó theo tĩnh - Hệ bạch huyết gồm những thành phần mạch chủ trên và tĩnh mạch chủ cấu tạo nào ? (phân hệ) dưới về tâm nhĩ phải - Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ thu bạch b. Vòng tuần hoàn nhỏ (máu đỏ huyết ở vùng nào của cơ thể ? thẫm do nhiều khí CO2) - Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ đều gồm Máu từ tâm thất phải đến động những thành phần nào ? mạch phổi đến mao mạch phổi - HS nghiên cứu H 16.1 lưu ý chú thích để TĐK lấy O2 thải CO2 để máu và trả lời chuyển máu đỏ tươi rồi theo TM - Lưu ý HS : phổi về tâm nhĩ trái. + Hạch bạch huyết còn là nơi sản xuất II. Lưu thông bạch huyết *Thành phần cấu tạo của hệ bạch bạch cầu.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực kiến thức sinh học

NL giải quyết vấn đề

- Năng lực tự học

- Năng lực quản lí.

- Năng lực tư duy, sáng tạo

Trang 37

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

huyết: Mao mạch bạch huyết>hạch bạch huyết->mạch bạch huyết ->ống bạch huyết * HBH chia làm 2 phân hệ - Phân hệ nhỏ: Thu BH ở nửa trên bên phải cơ thể vào tĩnh mạch.

- Năng - Phân hệ lớn: Thu BH từ phần lực tự còn lại của cơ thể. quản lí * Vai trò HBH: Cùng với hệ TH máu, HBH thực hiện chu trình luân chuyển môi trường trong cơ thể và tham gia bảo vệ cơ thể.

TIẾT 5: TIẾT 17 BÀI 17: TIM VÀ MẠCH MÁU

- Sự luân chuyển bạch huyết trong mỗi phân hệ đều qua thành phần nào ?

- Mô tả đường đi của bạch huyết trong phân hệ lớn và phân hệ nhỏ ?

- Hệ bạch huyết có vai trò gì ?

- HS nghiên cứu tranh, quan sát sơ đồ SGK, trao đổi nhóm và trình bày trên tranh.

GV mở rộng : bạch huyết có thành phần tương tự huyết tương không chứa hồng cầu. Bạch cầu chủ yếu là dạng limpho.

HĐ 1: Tìm hiểu cấu tạo của tim (15 phút) GV yêu cầu HS nghiên cứu H 17.1 SGK kết hợp với kiến thức đã học lớp 7 và trả lời câu hỏi : - Xác định vị trí hình dạng cấu tạo ngoài của tim ?

GV bổ sung cấu tạo màng tim.

GV: Cho HS quan sát H 16.1 hoặc mô hình cấu tạo trong của tim để + Xác định các ngăn tim - 1 HS lên trình bày trên tranh và mô hình.

- GV yêu cầu dựa vào kiến thức cũ và quan sát H 16.1 + H 17.1 điền vào bảng 17.1 ?

- HS : Quan sát H 16.1 + 17.1 ; trao đổi nhóm để hoàn thành bảng. Đại diện nhóm trình bày.

- GV cho HS quan sát mô hình cấu tạo trong của tim để kiểm chứng.

- GV nêu câu hỏi: ? So sánh thành cơ tâm thất với thành cơ tâm nhĩ? Vì sao có sự khác nhau đó? ? Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có thêm bộ phận gì?

Nó có chức năng gì?

- HS quan sát thảo luận và đưa ra nhận xét - GV nhận xét bổ xung - HS chốt GV: Nguyễn Thanh Loan

I. Cấu tạo tim 1. Cấu tạo ngoài của tim - Tim gần giống hình chóp nón, có màng tim bao bọc bên ngoài.

- Tâm thất lớn tạo thành đỉnh tim 2. Cấu tạo trong - Tim có 4 ngăn - Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ (thành cơ tâm thất trái dày nhất) -Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van giúp lưu thông máu theo 1 chiều

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tự học

- Năng lực tư duy sáng tạo

- Năng lực tự học

Trang 38

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

HĐ 2: Tìm hiểu cấu tạo mạch máu (10 II. Cấu tạo mạch máu phút) - Có 3 loại mạch máu là : động GV: Yêu cầu HS quan sát H 17.2 và cho mạch, tĩnh mạch và mao mạch. biết : - Sự khác biệt giữa các loại - Có những loại mạch máu nào ? mạch : - So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các Nội dung trong phiếu học tập loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó ?

- HS thảo luận và đư ra ý kiến - GV cho HS đối chiếu kết quả với H 17.2 để hoàn thành kết quả đúng vào bảng.

- Mỗi HS thu nhận thông tin qua H 17.2 SGK để trả lời câu hỏi : - Đại diện nhóm báo cáo kết quả, điền vào bảng.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

GV: Nhận xét đưa ra đáp án HĐ 3: Tìm hiểu chu kì co dãn của tim III. Chu kì co dãn của tim (10 phút) Tim co dãn theo chu kì - GV yêu cầu HS quan sát H 17.3 SGK và - Chu kì co dãn tim gồm 3 pha, trả lời câu hỏi : kéo dài 0,8 s - Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao + Pha co tâm nhĩ : 0,1s. nhiêu giây ? Gồm mấy pha ? + Pha co tâm thất : 0,3s.

- Thời gian làm việc là bao nhiêu giây ? + Pha dãn chung : 0,4s.

Nghỉ bao nhiêu giây ? * 1 phút diễn ra 75 chu kì co dãn - Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu tim (nhịp tim). giây ?

- Thử tính xem mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim ?

HS: Đại diện nhóm trình bày, nhận xét, bổ sung.

GV: Nhận xét, hoàn thiện kiến thức GV liên hệ thực tế : Vì sao tim hoạt động suốt đời không mệt mỏi ?

TIẾT 6: VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH. VỆ SINH HỆ TUẦN HOÀN - Năng Hoạt động 1: Tìm hiểu sự vận chuyển I. Sự vận chuyển máu qua hệ máu qua hệ mạch (15 phút) lực tự mạch - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin , - Máu vận chuyển qua hệ mạch học quan sát H 18.1 ; 18.2 SGK, thảo luận là nhờ: sức đẩy của tim, áp lực nhóm và trả lời câu hỏi : trong mạch máu và vận tốc máu.

- Lực chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên - Huyết áp là áp lực của máu lên tục và theo 1 chiều trong hệ mạch được thành mạch do tâm thất co và tạo ra từ đâu ? Cụ thể như thế nào ? dãn (huyết áp tối đa, huyết áp tối - Huyết áp trong tĩnh mạch rất nhỏ mà thiểu) máu vẫn vận chuyển về tim là nhờ tác - Ở động mạch: Vận tốc máu lớn GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 39

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

động chủ yếu nào ?

- Cá nhân tự nghiên cứu thông tin, quan sát tranh, thảo luận nhóm, thống nhất câu trả lời. Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung.

GV: Nhận xét câu trả lời và hoàn thiện - GV cho HS quan sát H 18.1 thấy huyết áp có trị số giảm dần từ động mạch, tới mao mạch sau đó tới tĩnh mạch .

- Cho HS quan sát H 18.2 thấy vai trò của cơ bắp và van tĩnh mạch trong sự vận chuyển máu ở tĩnh mạch.

- GV nhắc học sinh : Chính sự vận chuyển máu qua hệ mạch là cơ sở để rèn luyện và bảo vệ tim mạch→chuyển sang phần 2 Hoạt động 2: Tìm hiểu vệ sinh tim mạch (20 phút) - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời câu hỏi : - Hãy chỉ ra các tác nhân gây hại cho hệ tim, mạch ? (khuyết tật về tim mạch, sốt cao, mất nhiều nước, sử dụng chất kích thích, nhiễm virut, vi khuẩn, thức ăn....)

- Nêu các biện pháp bảo vệ tránh các tác nhân có hại cho hệ tim mạch ?

- Cá nhân nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm. Trả lời, nhận xét.

GV: Nhận xét, hoàn thiện kiến thức GV: Yêu cầu HS nghiên cứu bảng 18 giải thích câu hỏi : - Nêu các biện pháp rèn luyện tim mạch ?

- HS nghiên cứu bảng, trao đổi nhóm - Nêu kết luận.

- GV liên hệ bản thân HS đề ra kế hoạch luyện tập TDTT.

GV: Nguyễn Thanh Loan

nhờ sự co dãn của thành mạch - Ở tĩnh mạch: Máu vận chuyển nhờ sự co bóp của các cơ quanh thành mạch, sức hút của lồng ngực khi hít vào, sức hút của tâm nhĩ khi dãn ra và van 1 chiều.

II. Vệ sinh tim mạch 1. Cần bảo vệ tim mạch tránh các tác nhân có hại a. Các tác nhân gây hại Có nhiều tác nhân bên trong và bên ngoài gây hại cho tim mạch: - Khuyết tật tim, phổi xơ, sốc mạnh, sốt cao, mất máu nhiều, chất kích thích mạnh, ăn nhiều mỡ động vật - Do luyện tập thể thao quá sức - Do một số virut, vi khuẩn b. Biện pháp bảo vệ hệ tim mạch + Không sử dụng các chất kích thích có hại : rượu, thuốc lá, hêrôin... + Cần kiểm tra sức khoẻ định kì hàng năm để phát hiện khuyết tật liên quan đến tim mạch để điều trị kịp thời. + Khi bị sốc, hoặc tress cần điều chỉnh cơ thể theo lời bác sĩ. + Cần tiêm phòng các bệnh có hại cho tim mạch : thương hàn, bạch cầu, .. và điều trị kịp thời các chứng bệnh như cúm, thấp khớp... + Hạn chế ăn thức ăn hại cho tim mạch như : mỡ động vật...

2. Cần rèn luyện hệ tim mạch - Tập TDTT thường xuyên, đều đặn vừa sức kết hợp với xoa bóp ngoài da.

- Tạo cuộc sống, tinh thần thoải mái, vui vẻ - Lựa chọn cho mình 1 phương pháp rèn luyện phù hợp

Giáo án Sinh Học 8

- NL tư duy sáng tạo

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ

Trang 40

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

TIẾT 7: THỰC HÀNH SƠ CỨU CẦM MÁU Hoạt động 1: Tìm hiểu về các dạng chảy I. Các dạng chảy máu máu (10 phút) Có 3 dạng chảy máu: GV: Thông báo về các dạng chảy máu là: + Chảy máu mao mạch: Máu - Năng Chảy máu mao mạch, chảy máu tĩnh chảy ít, chậm lực tự mạch, chảy máu động mạch. + Chảy máu tĩnh mạch: Máu học - Em hãy cho biết biểu hiện của các dạng chảy nhiều hơn, nhanh hơn chảy máu đó? + Chảy máu động mạch: Máu HS: Ghi nhận 3 dạng chảy máu và bằng chảy nhiều, mạnh, thành tia. kiến thức thực tế liên hệ bản thân để trả lời câu hỏi GV: Giúp HS hoàn thiện kiến thức II. Tập băng bó vết thương - Năng Hoạt động 2: Tập băng bó vết thương a. Băng bó vết thương ở lòng (20 phút) bàn tay (Chảy máu mao mạch và lực tư GV yêu cầu tĩnh mạch) duy - Khi bị chảy máu ở lòng bàn tay thì băng Các bước tiến hành: SGK/61 sáng bó như thế nào ? tạo HS: Nêu các bước tiến hành - GV lưu ý HS 1 số điểm, yêu cầu các nhóm tiến hành.

- GV kiểm tra mẫu băng của các tổ : yêu cầu mẫu băng phải đủ các bước, gọn, đẹp, không quá chặt, không quá lỏng.

GV yêu cầu - Khi bị chảy máu ở động mạch, cần tiến b. Băng bó vết thương ở cổ tay hành như thế nào ?

(Chảy máu động mạch) HS: Nêu các bước tiến hành Các bước tiến hành: SGK/61 - Năng - Lưu ý HS về vị trí dây garô cách vết lực sử thương không quá gần (> 5cm), không dụng quá xa. ngôn - Yêu cầu các nhóm tiến hành. ngữ - GV kiểm tra, đánh giá mẫu. + Mẫu băng phải đủ các bước, gọn, đẹp không quá chăt hay quá lỏng. + Vị trí dây garô.

Hoạt động 3: Thu hoạch (5p) - GV yêu cầu mỗi HS về nhà tự viết báo cáo thực hành theo SGK. - GV căn cứ vào đáp án + sự chuẩn bị + thái độ học tập của HS để đánh giá, cho điểm.

Hoạt động 3: Luyện tập - GV cho HS hoàn thiện nốt các phiếu học tập Đáp án bảng 17.1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim Các ngăn tim co Nơi máu được bơm Các ngăn tim co Nơi máu được bơm GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 41

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

tới Tâm nhĩ trái co

Tâm thất trái

Tâm thất trái co

Tâm nhĩ phải co

Tâm thất phải

Tâm thất phải co

Vòng tuần hoàn lớn Vòng tuân hoàn nhỏ

Đáp án phiếu học tập: So sánh sự khác biệt giữa các loại mạch : Loại Sự khác biệt về cấu tạo Giải thích mạch - Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp - Thích hợp với chức năng Động cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch. dẫn máu từ tim tới các cơ mạch - Lòng hẹp hơn tĩnh mạch. quan với vận tốc cao, áp lực lớn.

- Thành có 3 lớp nhưng lớp mô liên kết và - Thích hợp với chức năng lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch. dẫn máu từ khắp các tế bào Tĩnh - Lòng rộng hơn của động mạch. cơ thể về tim với vận tốc và mạch - Có van 1 chiều ở những nơi máu chảy áp lực nhỏ. ngược chiều trọng lực.

- Nhỏ và phân nhánh nhiều.

- Thích hợp với chức năng Mao - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. toả rộng tới từng tế bào của mạch - Lòng hẹp. các mô, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với các tế bào.

Hoạt động 4; 5: Vận dụng, mở rộng (2 phút) 1. Tại sao khi bị thương, chảy nhiều máu, việc đầu tiên phải làm là xử lý cầm máu?

2. Một số bạn học sinh có thói quen là chỉ uống nước khi cơ thể cảm thấy khát, theo em thói quen này có đúng không? Giải thích?

3. Trong điều trị cho bệnh nhân bị tiêu chảy, việc cần làm là bổ sung chất điện giải oresol, em hãy giải thích cơ sở của việc làm này?

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học Tiết 1: - Trình bày thành phần cấu tạo của máu? Chức năng của huyết tương và hồng cầu?

- Môi trường trong cơ thể gồm những thành phần nào? Chức năng của môi trường trong cơ thể?

Tiết 2: - Đọc ghi nhớ - Bạch cầu có vai trò như thế nào đối với cơ thể?

- Sự thực bào là gì? Những loại bạch cầu nào thường thực hiện thực bào?

- Nêu sự khác nhau của miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo ?

Tiết 3: - Tiểu cầu đã tham gia bảo vệ cơ thể chống mất máu như thế nào ?

- Ở người có mấy nhóm máu? các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu là gì?

- HS đọc kết luận trong SGK. Tiết 4: -HS đọc ghi nhớ -Trả lời câu hỏi SGK Tiết 5: - GV dùng H 17.4 câm yêu cầu HS điền chú thích.

-Đọc ghi nhớ Tiết 6: HS trả lời câu 1, 4 SGK. GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 42

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Tiết 7: - GV nhận xét chung về : phần chuẩn bị của HS, ý thức học tập, kết quả 5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: - Học bài - Đọc mục “ Em có biết” - Soạn bài mới Tiết 2: Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK. Tiết 3: - Học bài trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết”.

Tiết 4: - Học bài và trả lời câu hỏi SGK vào vở - Đọc mục “Em có biết” - Kẻ bảng 17.1 vào vở.

Tiết 5: Học bài và trả lời câu hỏi 1 SGK. - Làm bài tập 2, 3, 4 vào vở bài tập.

Tiết 6: Học bài và trả lời câu hỏi 1, 3, 4 SGK. Tiết 7: - Hoàn thành báo cáo thu hoạch.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 43

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 9/11/2020 Ngày dạy: 8B: 12/11/2020; 8A: 13/11/2020 TIẾT 20 KIỂM TRA 1 TIẾT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS từ chương I đến chương III - Qua kiểm tra, phân luồng học sinh, tìm biện pháp giảng dạy thích hợp.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng tự giác, tư duy độc lập, kỹ năng làm bài trắc nghiệm.

3. Thái độ: Giáo dục hs tính trung thực, nghiêm túc trong khi làm bài.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Thiết kế ma trận đề kiểm tra.

Ra đề kiểm tra + đáp án biểu điểm 2. Học sinh: Ôn tập lại kiến thức trong chương III. ĐỀ BÀI I. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA Nhận biết Cấp độ Thông hiểu Vận dụng VD Cao Cộng Chủ đề TN TL TN TL TN TL TN TL Nhận biết 1. Khái được cung quát về phản xạ, cơ thể Noron dẫn truyền xung thần kinh Số câu 2 2 Số điểm 1 1 Tỉ lệ % 10% 10% Nhận biết Vận dụng cấu 2. Vận cấu tạo và tạo xương giải động tính chất thích hiện xương tượng thực tế Số câu 1 1 2 Số điểm 0.5 0.5 1 Tỉ lệ % 5% 5% 10% Nhận biết Hiểu đường đi Vận dụng cơ Vận dụng 3. Tuần các loại của máu, thực chế đông máu nguyên tắc hoàn bạch cầu hành sơ cứu giải thích hiện truyền máu cầm máu. tượng thực tế làm bài tập Số câu 2 1 1 1 1 1 7 Số điểm 1 0.5 2 0.5 3 1 8 GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 44

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Tỉ lệ % 10% 5% 20% 5% 30% 10% 80% TS câu 5 2 4 11 2.5 2.5 5 10 TS điểm 25% 25% 50% 100% Tỉ lệ % II. ĐỀ BÀI A. TRẮC NGHIỆM: (4 điểm) Hãy khoanh tròn vào CÁC đáp án đúng Hãy khoanh tròn những câu trả lời em cho là đúng trong các câu sau Câu 1: Một cung phản xạ điển hình gồm A. Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, nơron trung gian, và cơ quan phản ứng B. Cơ quan thụ cảm, nơron trung gian, nơron li tâm và cơ quan phản ứng C. Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm và cơ quan phản ứng D. Cơ quan hấp thụ, nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm và cơ quan phản ứng Câu 2: Nơron thần kinh nào dẫn truyền về tuỷ sống các xung động khi da bị bỏng A. Nơron hướng tâm B. Nơron li tâm C. Nơron trung gian D. Cả 3 nơron trên.

Câu 3: Xương dài ra do đâu?

A. Sự phân chia của các tế bào mô xương cứng B. Sự phân chia của các tế bào màng xương C. Sự phân chia của các tế bào khoang xương D. Sự phân chia của các tế bào sụn tăng trưởng Câu 4: Tại sao xương động vật được ninh (nấu) càng lâu thì càng bở A. Dưới tác dụng của nhiệt độ xương mềm ra B. Vì khi nấu chất cốt giao được phân hủy làm các chất vô cơ không liên kết được với nhau thì xương bở ra C. Khi nấu chất vô cơ bị phân hủy D. Cả A,B,C đều sai Câu 5: Loại bạch cầu nào vô hiệu hóa tế bào vi khuẩn?

A. Bạch cầu trung tính B. Bạch cầu limpho B C. Bạch cầu mono D. Bạch cầu lim pho T Câu 6: Khi có vết thương bạch cầu đã tạo nên các hàng rào bảo vệ nào để bảo vệ cơ thể B. Tiểu thực bào→Đại thực A. Đại thực bào→Limpho T→Limpho B bào→Vô hiệu hóa C. Đại thực bào→Limpho B→Limpho T D. Nhận biết →Vô hiệu hóa→Phân hủy Câu 7: Tim hoạt động theo chu kì như thế nào A. Tâm nhĩ làm việc 0,1 giây, nghỉ 0,7 giây B. Tâm thất làm việc 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây C.Tim nghỉ hoàn toàn 0,4 giây D. Tim hoạt động liên tục không theo chu kì nào cả.

Câu 8: Vết thương chảy máu động mạch ở tay, chân cần làm gì A. Cố gắng băng bó vết thương, bao giờ cầm máu thì thôi B. Sơ cứu nhanh vết thương, sau đó chở ngay đến bệnh viện gần nhất C. Dùng tay bịt vết thương lại, để 1 lúc là máu cầm D. Không phải làm gì vì cơ thể đã có cơ chế đông máu B. TỰ LUẬN: (6 điểm) GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 45

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Câu 1: a. Khi không may bị đứt tay và chảy máu sau 1 thời gian thì máu ngừng chảy.

Em hãy cho biết cơ chế đó và trình bày lại cơ chế. (2đ) b. Em đã bao giờ bị đứt tay hay một vết thương nào đó gây chảy máu chưa? Vết thương đó lớn hay nhỏ, chảy máu nhiều hay ít? Và lúc đó em đã xử lí như thế nào?

(1đ) Câu 2: Mô tả đường đi của máu. Tại sao máu nửa phải có màu đỏ thẫm và nửa trái có màu đỏ tươi (2đ) Câu 3: Một bệnh nhân có nhóm máu B cần truyền máu. Bệnh viện chỉ còn 2 bình chứa 2 nhóm máu là O và AB. Hỏi bác sĩ sẽ truyền máu nào cho bệnh nhân? Giải thích?.(1đ) III. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM A. TRẮC NGHIỆM: (4 điểm) Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp án C A D B B C A,B,C B Điểm 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 B. TỰ LUẬN: (6 điểm) Bài Đáp án Điểm Đó là cơ chế đông máu 0.5 - Khái niệm: Đông máu là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn 0.5 kín vết thương.

- Cơ chế đông máu : 1 Vết thương→ tế bào máu vỡ→giải phóng enzim→ chất sinh tơ máu 1 trong huyết tương→tơ máu→khối máu đông (3đ) b. Học sinh có thể trả lời theo 2 trường hợp: TH1: Có bị chảy máu, vết thương nhỏ, máu chảy ít, thường dùng bông y tế để bang kín vết thương 1 TH2: Có bị chảy máu, vết thương lớn, máu chảy nhiều, thường sơ cứu vết thương bằng bông, gạc, sau đó đến trạm y tế để được cầm máu.

- Vòng tuần hoàn lớn (Máu đỏ tươi do nhiều O2) Máu từ tâm thất trái đến động mạch chủ đến mao mạch ở phần trên và 0,5 dưới cơ thể để trao đổi khí với tế bào sau đó theo tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch chủ dưới về tâm nhĩ phải - Vòng tuần hoàn nhỏ (máu đỏ thẫm do nhiều khí CO2) Máu từ tâm thất phải đến động mạch phổi đến mao mạch phổi để 0.5 TĐK lấy O2 thải CO2 để máu chuyển máu đỏ tươi rồi theo TM phổi 2 về tâm nhĩ trái.

(2đ) - Nửa phải có màu đỏ thẫm vì: Khi máu lưu thông trong hệ mạch đến các cơ quan thì ở đây có sự trao đổi khí các cơ quan lấy khí O2 và nhả khí CO2 nên lúc này máu giàu khí CO2 nghèo khí O2 và có màu đỏ 0.5 thẫm.

- Nửa trái có màu đỏ tươi vì: Khi máu được lưu thông trong vòng tuần hoàn nhỏ đến các mao mạch phổi ở đây có sự TĐK lấy khí O2 đi nuôi 0,5 cơ thể và nhả khí CO2 ra phổi do đó máu giàu khí O2 và nghèo CO2 nên máu có màu đỏ thẫm.

3 Bác sĩ sẽ truyền nhóm máu O cho bệnh nhân nhóm máu B 0.5 GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 46

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

(1đ)

Vì trong huyết tương của người nhận chứa kháng thể α mặt khác hồng cầu người cho không có kháng nguyên A và B nên máu sẽ không bị kết dính và truyền được IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC: 1. Kiểm tra sĩ số: Nhắc nhở hs làm bài nghiêm túc, không trao đổi khi làm bài ...

2. Kiểm tra dụng cụ của HS chuẩn bị cho giờ kiểm tra: 3. Phát đề kiểm tra cho HS: 4. Củng cố (2 phút) Thu bài 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) Đọc trước bài 20 V. ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT SAU KHI CHẤM BÀI KIỂM TRA:

0.5

KẾT QUẢ Lớp

Tổng số HS

Số Kém bài 0-<3.5 KT SL

8A 8B

Yếu 3.5- <5

% SL

%

Tỉ lệ TB dưới 5- <6.5 TB SL

Khá 6.5-<8

% SL

Giỏi 8-10

% SL

Tỉ Tỉ lệ lệ % trên khá, TB giỏi

Ghi chú

%

19 21

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 47

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 13/11/2020 Ngày dạy: Tiết 21 Tiết 22 Tiết 23 Tiết 24 8A 16/11/2020 20/11/2020 23/11/2020 27/11/2020 8B 16/11/2020 19/11/2020 23/11/2020 26/11/2020 CHƯƠNG IV: HÔ HẤP TIẾT 21-24 CHỦ ĐỀ 3: HÔ HẤP I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Trình bày khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống.

- Xác định được trên hình các cơ quan trong hệ hô hấp người - Mô tả các chức năng của chúng.

- Liên hệ thực tế ý nghĩa của hô hấp với sự sống - Trình bày động tác thở( hít vào, thở ra) với sự tham gia của các cơ thở.

- Nêu rõ khái niệm về dung tích sống lúc thở sâu( bao gồm:khí lưu thông, khí bổ sung, khí dự trử và khí cặn).

- Phân biệt, thở sâu với thở bình thường và nêu rõ ý nghĩa của thở sâu.

- Biết cách vệ sinh hô hấp - Thao tác được các bước hô hấp nhân tạo 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh, tư duy logic ở HS. 3. Thái độ: Biết bảo vệ hoạt động hô hấp của bản thân. Yêu thích môn học 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tranh phóng to hình 20.1; 20.2; 20.3 SGK và mô hình tháo lắp các cơ quan của cơ thể người.

- Số liệu, hình ảnh về hoạt động gây ô nhiễm không khí và tác hại - Số liệu, hình ảnh về những con người đã đạt được những thành tích cao và đặc biệt trong rèn luyện hệ hô hấp.

2. Học sinh: Đọc trước bài ở nhà III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 20 (Tiết 21): Hô hấp và các cơ quan hô hấp Bài 21 (Tiết 22): Hoạt động hô hấp Bài 22 (Tiết 23): Vệ sinh hô hấp Bài 23 (Tiết 24): Thực hành hô hấp nhân tạo 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội dung Các mức độ câu hỏi, bài tập chủ đề theo từng tiết Nhận biết Thông hiểu Vận dụng VD cao Tiết 1: Hô hấp và các - Trình bày - Xác định được - Liên hệ thực GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 48

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống.

Tiết 2: Hoạt động hô Trình bày hấp động tác thở( hít vào, thở ra) với sự tham gia của các cơ thở. cơ quan hô hấp

Tiết 3: Vệ sinh hô hấp Trình bày phản xạ tự điều hòa hô hấp trong hô hấp bình thường

Tiết 4: Thực hành hô - Hiểu rõ cơ hấp nhân tạo sở khoa học của hô hấp nhân tạo.

trên hình các cơ tế ý nghĩa của quan trong hệ hô hấp với sự hô hấp người sống Hiểu dung tích sống lúc thở sâu( bao gồm:khí lưu thông, khí bổ sung, khí dự trử và khí cặn). Đề ra biện pháp luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm không khí - Hiểu trình tự các bước tiến hành hô hấp nhân tạo.

- Phân biệt, thở sâu với thở bình thường và nêu rõ ý nghĩa của thở sâu.

Giải thích được cơ sở khoa học của việc luyện tập thể dục thể thao đúng cách

- Vận dụng phương pháp hà hơi thổi ngạt và phương pháp ấn lồng ngực.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: Không Tiết 2: Câu 1: Hô hấp là gì? Hô hấp có vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?

Câu 2: Hệ hô hấp gồm các cơ quan nào? Chúng có chức năng gì?

Tiết 3: Câu 1: Thực chất của quá trình trao đổi khí ở phổi và ở tế bào là gì?

Câu 2: Nhờ hoạt động của các cơ quan, bộ phận nào mà không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới?

Tiết 4: - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động 1: Khởi động O2 O2 GV đưa sơ đồ: MÁU

NƯỚC MÔ

TẾ BÀO

CO2 CO2 - GV nêu ra câu hỏi: Nhờ đâu mà máu lấy được Oxi để cung cấp cho Tế bào và thải được CO2 ra khỏi cơ thể?

HS: Nhờ hô hấp, nhờ sự thở ra hít vào....

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 49

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV: Vậy hô hấp là gì? Hô hấp có vai trò gì đối với cơ thể? Chúng ta cùng tìm hiểu vấn đề này trong chuyên đề hô hấp ở người.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL TIẾT 1. HÔ HẤP VÀ CÁC CƠ QUAN HÔ HẤP Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm hô I. Khái niệm hô hấp hấp (15 phút) - Hô hấp là quá trình cung cấp - GV : Y/c HS nghiên cứu thông tin SGK, oxy cho các tế bào của cơ thể và - Năng liên hệ kiến thức đã học ở lớp 3 và 7, thải khí cacbonic ra ngoài lực kiến quan sát H 20, thảo luận nhóm trả lời các - Nhờ hô hấp mà oxy được lấy thức câu hỏi: vào để oxy hóa các hợp chất hữu sinh - Hô hấp là gì? cơ tạo năng lượng cần cho mọi học - Hô hấp có liên quan như thế nào với hoạt động sống của cơ thể các hoạt động sống của tế bào và cơ thể? - Hô hấp gồm 3 giai đoạn: Sự - Hô hấp gồm những giai đoạn chủ yếu thở, trao đổi khí ở phổi, trao đổi nào? khí ở tế bào.

- Sự thở có ý nghĩa gì với hô hấp?

- GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày, - Năng các nhóm khác nhận xét, bổ sung. lực tự -HS : Cá nhân nghiên cứu thông tin , kết học hợp kiến thức cũ và quan sát tranh, thảo luận thống nhất câu trả lời.- Nêu kết luận.

- Dựa vào sơ đồ SGK và nêu kết luận..

- GV: nhận xét, hoàn thiện kiến thức Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng 2. Các cơ quan trong hệ hô hấp của chúng (20 phút) của người và chức năng của - Yêu cầu HS nghiên cứu H20.2 SGK và chúng trả lời câu hỏi: - Hệ hô hấp gồm 2 bộ phận: đường dẫn khí (khoang mũi, - Hệ hô hấp gồm những cơ quan nào?Cấu tạo của các cơ quan đó ? họng....) và 2 lá phổi.

- Năng -HS quan sát hình, trả lời câu hỏi.

- Đường dẫn khí có chức năng lực tư - HS nghiên cứu tranh, mô hình và xác dẫn khí ra vào phổi, ngăn bụi, duy, định các cơ quan. làm ẩm không khí vào phổi và sáng - GV gọi HS lên xác định các cơ quan đó bảo vệ phổi khỏi tác nhân có hại. tạo trên tranh vẽ (hoặc mô hình) - Phổi: thực hiện chức năng trao - 1 HS lên bảng chỉ các cơ quan của hệ đổi khí giữa môi trường ngoài và hô hấp (hoặc gắn chú thích vào tranh máu trong mao mạch phổi. câm).

- Các HS khác nhận xét, bổ sung, đánh giá, kết luận.

- GV tiếp tục nêu câu hỏi: ? Những đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng làm ẩm, ấm không khí, bảo vệ ? ? Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 50

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ? ? Chức năng của đường dẫn khí và 2 lá phổi - HS tiếp tục trao đổi nhóm để thống nhất câu trả lời - GV nhận xét, đánh giá kết quả của mỗi nhóm, hoàn thiện kiến thức - GV liên hệ thực tế : Đường dẫn khí có chức năng làm ấm không khí, vậy tại sao đôi khi vào mùa đông chúng ta vẫn bị nhiễm lạnh vào phổi ? Chúng ta cần có biện pháp gì để bảo vệ đường hô hấp - HS : trao đổi nhóm trả lời câu hỏi TIẾT 2. HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ chế thông khí I. Thông khí ở phổi ở phổi (20 phút) -Sự thông khí ở phổi nhờ cử - GV nêu câu hỏi: ? Vì sao các xương sườn được nâng lên động hô hấp(hít vào, thở ra) thì thể tích lồng ngực tăng và ngược lại? ? Thực chất sự thông khí ở phổi là gì?

HS: Nghiên cứu tranh hình trong SGK/ 68 trao đổi nhóm để trả lời.

-Các cơ liên sườn, cơ hoành, cơ GV: Đánh giá kết quả của mỗi nhóm và bụng phối hợp với xương ức, giảng giải thêm bằng hình vẽ. xương sườn trong cử động hô - GV yêu cầu HS quan sát H21.1; H21.2 hấp làm thay đổi thể tích lồng và đọc thông tin, thảo luận các câu hỏi: ngực -Dung tích phổi phụ thuộc vào: ? Các cơ lồng ngực đã phối hợp hoạt giới tính, tầm vóc, tình trạng sức động như thế nào để tăng giảm thể tích lồng ngực? khoẻ, sự luyện tập… ? Dung tích phổi khi hít vào, thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?

- HS quan sát H21.1; H21.2 và đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết luận GV hỏi thêm vì sao ta nên tập hít thở sâu?

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự trao đổi khí ở phổi và tế bào (15 phút) - GV yêu cầu HS quan sát H21.4 và đọc thông tin , thảo luận: ? Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào thực II. Sự trao đổi khí ở phổi và tế hiện theo cơ chế nào? bào ? Nhận xét thành phần khí ôxi và khí - Sự trao đổi khí ở phổi: GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực tự học

- Năng lực tự học

Trang 51

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

cacbonnic khi hít vào và thở ra? Do đâu + O2 khuyếch tán từ phế nang có sự chênh lệch đó? vào máu - HS quan sát H21.4 và đọc thông tin, + CO2 khuyếch tán từ máu vào thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ phế nang sung - Sự trao đổi khí ở tế bào: - GV nhận xét và yêu cầu HS tự rút ra kết + O2 khuyếch tán từ máu vào luận tế bào GV yêu cầu HS thảo luận câu hỏi + CO2 khuyếch tán từ tế bào ? Thực chất sự trao đổi khí xảy ra ở đâu? vào máu - HS quan sát H21.4 và đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung Tiết 3. VỆ SINH HÔ HẤP Hoạt động 1: Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại (15 phút) các tác nhân có hại - Các tác nhân gây hại cho hệ - GV yêu cầu HS đọc thông tin ở bảng 22 và thảo luận các câu hỏi: hô hấp là bụi, chất khí độc, vi ? Không khí có thể bị ô nhiễm và gây tác sinh vật gây nên các bệnh lao hại tới hoạt động hô hấp từ những loại phổi, viêm phổi, ngộ độc, ưng tác nhân như thế nào? thư phổi... ? Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô - Biện pháp: hấp tránh các tác nhân có hại? + Xây dựng môi trường trong HS đọc thông tin bảng 22, thảo luận sạch sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung. + Không hút thuốc lá - GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết + Đeo khẩu trang khi lao động ở luận nơi có nhiều bụi...

- GV yêu cầu HS liên hệ bản thân đã làm gì để bảo vệ môi trường - GV hoàn thiện kiến thức cho HS * GDMT: Sau đó GV tóm tắt lại các vấn đề: Bảo vệ môi trường chung, môi trường làm việc, bảo vệ chính bản thân mình ? Em đã làm gì để tham gia bảo vệ môi trường trong sạch ở trường, lớp? ? Trồng nhiều cây xanh có lợi gì trong việc làm sạch bầu không khí quanh ta ?

HS: Thảo luận II. Cần tập luyện để có một hệ Hoạt động 2: Cần luyện tập để có 1 hệ hô hấp khỏe mạnh hô hấp khỏe mạnh (15phút) - Cần luyện tập thể dục thể - GV yêu cầu HS đọc thông tin , thảo thao thường xuyên phối hợp tập luận: thở sâu và nhịp thở từ bé sẽ có ? Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục hệ hô hấp khỏe mạnh. thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể - Luyện tập thể dục thể thao có được dung tích sống lí tưởng? vừa sức, rèn luyện từ từ. ? Giải thích vì sao khi thở sâu và giảm GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tư duy, sáng tạo

- Năng lực tự học

- Năng lực tư duy, sáng tạo

- Năng lực

Trang 52

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?

HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung - GV nhận xét và kết luận GV hỏi ? Hãy đề ra các biện pháp luyện tập để có thể có một hệ hô hấp khỏe mạnh? ? Quá trình tập luyện để tăng dung tích sống phụ thuộc vào yếu tố nào?

HS: thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung TIẾT 4 THỰC HÀNH HÔ HẤP NHÂN TẠO Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân I. Các nguyên nhân làm gián làm gián đoạn hô hấp (10 phút) đoạn hô hấp ở người - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo luận: - Khi bị chết đuối: nước vào ? Có những nguyên nhân nào làm hô hấp phổi thì cần loại bỏ nước bằng của người bị gián đoạn? cách cõng nạn nhân ở tư thế dốc HS đọc thông tin , thảo luận sau đó ngược đầu trình bày, nhận xét, bổ sung.

- Khi bị điện giật: nhanh chóng - GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết ngắt nguồn điện luận - Khi bị thiếu khí hay nhiễm khí - GV hoàn thiện kiến thức cho HS độc: khiêng nạn nhân ra khỏi Hoạt động 2: Tiến hành hô hấp nhân khu vực đó tạo (25 phút) II. Thực hành hô hấp nhân tạo 1. Phương pháp hà hơi thổi + VĐ 1: Phương pháp hà hơi thổi ngạt - GV yêu cầu HS đọc thông tin , thảo ngạt luận: - Các bước tiến hành: ? Phương pháp hà hơi thổi ngạt được tiến + Đặt nạn nhân nằm ngửa đầu hành như thế nào? ngửa ra phía sau.

HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình + Bịt mũi nạn nhân bằng hai bày, nhận xét, bổ sung ngón tay - GV nhận xét và yêu cầu HS tự rút ra kết + Tự hít một hơi đầy lồng ngực luận rồi ghé sát môi vào miệng nạn - GV hướng dẫn các thao tác trên mô hình nhân và thổi hết sức vào phổi người nạn nhân, không để không khí - GV giảng giải thêm: thoát ra ngoài chỗ tiếp xúc với + Nếu miệng nạn nhân khó mở, có thể miệng dùng tay bịt miệng và thổi vào mũi. + Ngừng thổi để hít vào rồi lại + Nếu tim nạn nhân đồng thời ngừng thổi tiếp, tiếp tục cho đến khi đập, có thể vừa thổi ngạt vừa xoa bóp tim. nạn nhân tự hô hấp được + VĐ 2: Phương pháp ấn lồng ngực 2. Phương pháp ấn lồng ngực - GV yêu cầu HS đọc thông tin , thảo - Các bước tiến hành: luận: + Đặt nạn nhân nằm ngửa, ? Phương pháp ấn lồng ngực được tiến dưới lưng kê cao bằng một gối GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

quản lí

- Năng lực kiến thức sinh học

NL giải quyết vấn đề

- Năng lực tự học

- Năng lực quản lí.

Trang 53

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

hành như thế nào? mềm để đầu hơi ngửa ra phía HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình sau. bày, nhận xét, bổ sung + Cầm hai cánh tay nạn nhân - GV nhận xét và yêu cầu HS tự rút ra kết và dùng sức nặng của cơ thể ép - Năng luận vào ngực nạn nhân cho không - GV hướng dẫn các thao tác trên mô hình khí trong phổi bị ép ra ngoài sau lực tư người đó dang hai tay nạn nhân về phía duy, sáng - GV giảng giải thêm: đầu nạn nhân + Có thể đặt nạn nhân nằm sấp, đầu hơi + Thực hiện liên tục cho tới tạo nghiêng sang một bên. khi sự hô hấp tự động của nạn + Dùng hai tay và sức nặng cơ thể ấn nhân ổn định bình thường. vào phần ngực dưới(phía lưng) nạn nhân theo từng nhịp. + Cũng thực hiện khoảng 12 – 20 nhịp/phút như thư thế nằm ngửa - GV yêu cầu HS tập từng nhóm 3 người theo cả hai phương pháp - GV yêu cầu HS viết thu hoạch Hoạt động 3: Luyện tập GV đưa ra một số câu hỏi vận dụng cho HS trực tiếp trả lời: Câu 1: Những đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng làm ẩm, làm ấm không khí đi vào phổi ?

Câu 2: Đặc điểm nào tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi tác tác nhân có hại ?

Câu 3: Đường dẫn khí có chức năng làm ẩm, làm ấm không khí và bảo vệ phổi, vậy tại sao khi đi ngoài đường bụi bẩn hoặc tiếp xúc với bụi ta vẫn phải đeo khẩu trang.

Mùa lạnh chúng ta vẫn bị nhiễm lạnh vào phổi?

1. Vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng?

2. Vì sao khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?

Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng Câu 1: Trực tiếp liên quan chặt chẽ đến hô hấp là hệ nào trong các hệ sau: B. hệ thần kinh; C. Hệ tuần hoàn; D. Hệ tiêu hóa A. Hệ bài tiết; Câu 2: Phản xạ ho có tác dụng: A. Dẫn không khí ra và vào phổi; B. Làm sạch và làm ấm không khí C. Tống các chất bẩn hoặc các dị vật; D. Ngăn cản bụi Câu 3: Hiện nay, dịch cúm đang bùng phát mạnh ở một số tỉnh thành trong đó có Phú Thọ. Em hãy cho biết nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng trên?

Câu 4: Một người hô hấp bình thường 18 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 500ml không khí. Khi người ấy luyện tập nhịp hô hấp giảm xuống còn 12 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 900ml không khí. a. Tính lượng khí lưu thông, khí ở khoảng chết, khí trao đổi ở người hô hấp bình thường, hô hấp sâu. b. So sánh lượng khí hữu ích ở người hô hấp bình thường, hô hấp sâu. c. Nêu ý nghĩa của việc luyện tập hô hấp.

4. Củng cố: GV chốt kiến thức trọng tâm của chuyên đề.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 54

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

GV cho HS tự đánh giá hoạt động của nhóm bạn nào tích cực bạn nào chưa tích cực trong hoạt động.

GV nhận xét đánh giá hoạt động của từng nhóm những ưu điểm, tồn tại.

GV nhận xét giờ thực hành những ưu nhược điểm của từng nhóm..

Cho điểm các nhóm . HS dọn vệ sinh lớp.

5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: - Học bài và trả lời câu hỏi 1,3,4SGK. - Đọc trước bài mới Tiết 2: Học ghi nhớ Xem bài 22: “Vệ sinh hô hấp” Tiết 3: Học ghi nhớ SGK Chuẩn bị bài “ Thực hành: Hô hấp nhân tạo”. Đem theo gạc cứu thương và vuông vải màu 40 x 40cm, chiếu cá nhân, gối bông.

Tiết 4: - Viết báo cáo thu hoạch theo mẫu SGK tr.77.

- Ôn tập kiến thức về hệ tiêu hóa ở lớp 7.

- Xem trước bài mới bài 24.

- Nhận xét lớp.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 55

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………………

Ngày dạy: ………………….

TIẾT 25-31 CHỦ ĐỀ 4: TIÊU HÓA I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - HS trình bày được các nhóm chất trong thức ăn, các hoạt động trong quá trình tiêu hóa, vai trò của tiêu hóa với con người - HS xác định được trên mô hình các cơ quan tiêu hóa của hệ tiêu hóa ở người - Trình bày được sự biến đổi của thức ăn về mặt hóa học và cơ học ở khoang miệng, dạ dày, ruột non và ruột già - Nêu được những cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân.

- Mô tả được các con đường vận chuyển chất dinh dưỡng và thải cặn bã.

- Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hóa và mức độ tác hại của nó.

- Kể một số bệnh về đường tiêu hóa - Chỉ ra được các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa và đảm bảo sự tiêu hóa có hiệu quả.

2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh.

- Kĩ năng hoạt động nhóm.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích môn học, có ý thức rèn luyện bảo vệ cơ thể và hệ tiêu hóa.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển a. Năng lực chung: Giải quyết vấn đề, giao tiếp, hợp tác, tự học, tư duy sáng tạo, sử dụng ngôn ngữ, sử dụng công nghệ thông tin… b. Năng lực chuyên biệt: Năng lực kiến thức sinh học, năng lực nghiên cứu khoa học.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên: - Máy chiếu, máy tính, giáo án.

- Phiếu học tập.

2.Học sinh: - Nghiên cứu trước chủ đề.

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu, thông tin về quá trình bài tiết - Bài viết tuyên truyền, bài báo cáo.

III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 24 (Tiết 25 ): Tiêu hóa và các cơ quan tiêu hóa Bài 25 (Tiết 26 ): Tiết 2: Tiêu hóa ở khoang miệng Bài 26 (Tiết 27 ): Tiết 3: TH Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt Bài 27 (Tiết 28): Tiêu hóa ở dạ dày Bài 28 (Tiết 29 ): Tiêu hóa ở ruột non Bài 29 (Tiết 30): Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân Bài 30 (Tiết 31): Vệ sinh tiêu hóa GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 56

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội dung chủ đề theo từng tiết Nhận biết Tiết 1: Tiêu hóa và - HS trình bày các các cơ quan tiêu hóa được nhóm chất trong thức ăn, Tiết 2: Tiêu hóa ở − Nhận biết khoang miệng được các bộ phận ở khoang miệng; chức năng của các bộ phận đó; kể tên được các cơ quan và lực giúp ta nuốt Tiết 3: TH Tìm hiểu - Biết đặt các hoạt động của enzim thí nghiệm để tìm hiểu trong nước bọt những điều kiện bảo đảm cho Enzim hoạt động.

Tiết 4: Tiêu hóa ở dạ - Nêu được cấu tạo của dạ dày dày; những hoạt động tiêu hóa ở dạ dày Tiết 5: Tiêu hóa ở - Nêu được cấu tạo của ruột non ruột non; những hoạt động tiêu hóa ở ruột non; lực giúp thức ăn di chuyển, cơ chế đóng mở môn vị Tiết 6: Hấp thụ chất − Nêu vai trò dinh dưỡng và thải của gan và phân ruột già

GV: Nguyễn Thanh Loan

Các mức độ câu hỏi, bài tập Thông hiểu Vận dụng - Các hoạt động - Xác định trong quá trình được trên mô tiêu hóa, vai trò hình các cơ của tiêu hóa với quan tiêu hóa con người của hệ tiêu hóa ở người − Phân biệt tiêu - Xác định hóa hóa học và được vai trò lí học; hiểu của tiêu hóa được tiêu hóa hóa học và lí hóa học và lí học đối với học ở khoang việc tiêu hóa thức ăn ở miệng. khoang miệng - Biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng.

- Giải thích hiện tượng thực tế

- Hiểu được sự biến đổi lí học, hóa học ở dạ dày

Vận dụng ăn uống phù hợp để bảo vệ dạ dày

VD cao - Giải thích hiện tượng thực tế

- Giải thích hiện tượng thực tế

- Giải thích hiện tượng thực tế

- Hiểu được Giải thích hiện thức ăn khi tượng thực tế xuống ruột non được biến đổi như thế nào về mặt lí-hóa; tác dụng của các cơ ở thành ruột non − Vận dụng chứng minh sự phù hợp về cấu tạo và chức năng của ruột

Giáo án Sinh Học 8

- Vận dụng giải thích căn cứ chứng minh ruột non là cơ quan hấp Trang 57

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

non với quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng Tiết 7: Vệ sinh tiêu - Trình bày - Kể một số được các tác bệnh về đường hóa nhân gây hại tiêu hóa cho hệ tiêu hóa

thụ chất dinh dưỡng - Chỉ ra được các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa và đảm bảo sự tiêu hóa có hiệu quả.

- Liên hệ bản thân có biện pháp ăn uống hợp vệ sinh.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: Trình bày cách tiến hành phương pháp hà hơi thổi gạt.

Tiết 2: Hệ tiêu hóa ở người gồm các cơ quan nào? Hãy kể tên các cơ quan đó?

Tiết 3: Trình bày quá trình tiêu hóa ở khoang miệng.

Tiết 4: Không Tiết 5: Biến đổi lí học và hóa học ở ruột già như thế nào?

Tiết 6: Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là gì?

Tiết 7: Nêu những đặc điểm của ruột non phù hợp với việc hấp thụ chất dinh dưỡng 3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động 1: Khởi động - GV hỏi: Hàng ngày chúng ta đã ăn những loại thức ăn nào? và thức ăn đó được biến đổi như thế nào?

- HS trả lời Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt PTNL TIẾT 1. TIÊU HÓA VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HÓA Hoạt động 1: Tìm hiểu thức ăn và sự I. Thức ăn và sự tiêu hóa tiêu hóa (10 phút) GV hỏi: ? Hằng ngày chúng ta ăn nhiều - Năng loại thức ăn. Vậy thức ăn đó thuộc loại lực kiến chất nào ? thức - Cá nhân suy nghĩ trả lời.

- Thức ăn gồm chất hữu cơ và vô sinh GV: Ghi nhanh những loại thức ăn mà cơ. học HS trả lời - Hoạt động tiêu hóa gồm: Ăn, - GV yêu cầu HS quan sát H24.1; H24.2 đẩy thức ăn, tiêu hóa thức ăn, và đọc thông tin, thảo luận các câu hỏi: hấp thụ chất dinh dưỡng và thải ? Các chất nào trong thức ăn không bị cặn bã. biến đổi về mặt hóa học qua quá trình - Nhờ quá trình tiêu hóa, thức tiêu hóa? ăn biến đổi thành chất dinh ? Các chất nào trong thức ăn được biến dưỡng để hấp thụ và thải cặn bã đổi về mặt hóa học qua quá trình tiêu ra ngoài hóa?

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 58

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

? Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào? Hoạt động nào là quan trọng? ? Vai trò của quá trình tiêu hóa thức ăn?

HS quan sát H24.1; H24.2, đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và yêu cầu HS rút ra kết luận, giải thích thêm HS: Lắng nghe Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ quan tiêu hóa (19 phút) GV: Treo hình 24.3 chỉ có mũi tên chỉ vào các cơ quan nhưng có phần chú thích và treo bảng phụ lên bảng yêu cầu hoàn thành bảng 24.

- HS: Nghiên cứu thông tin SGK và H. 24.3 thảo luận nhóm 3 phút hoàn thành bảng 24.

- GV nhận xét và yêu cầu HS tự rút ra kết luận - GV yêu cầu HS lên xác định trên mô hình. ? Hãy chỉ ra các cơ quan tiêu hóa ở người ? ?Việc xác định các cơ quan tiêu hóa có ý nghĩa như thế nào ? ? Tự xác định vị trí các cơ quan tiêu hóa trên cơ thể mình ?

- Dựa vào sơ đồ HS trình bày.

- Lớp theo dõi bổ sung nếu cần.

- GV: Nhận xét đánh giá, chốt lai kiến thức giúp HS khắc sâu. Kết luận. ? Cơ quan tiêu hóa gồm những cơ quan nào?

HS: Nhắc lại kiến thức.

HS: Rút ra kết luận: - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

II. Các cơ quan tiêu hóa.

- Ống tiêu hóa gồm: Miệng, hầu, thực quản, dạ dầy, ruột ( ruột non, ruột già), hậu môn - Tuyến tiêu hóa gồm: Tuyến nước bọt, tuyến gan, tuyến tụy,tuyến vị, tuyến ruột ...

- Năng lực tự học

- Năng GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 59

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021 lực tư duy, sáng tạo

TIẾT 2. TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG - GV yêu cầu HS quan sát H25.1 và trả I. Tiêu hóa ở khoang miệng lời câu hỏi 1. Cấu tạo khoang miệng ? Khoang miệng có cấu tạo gồm mấy bộ - Gồm 3 bộ phận chính phận? Đó là những bộ phận nào? + Lưỡi: Đảo trộn thức ăn ? Lưỡi và tuyến nước bọt có chức năng gì + Tuyến nước bọt: Tiết dịch tiêu trong tiêu hóa? hóa ? Răng có mấy loại chính? Chức năng + Răng: Gồm răng cửa, răng của chúng là gì? nanh, răng hàm có tác dụng - HS: Quan sát H25.1 và trả lời câu hỏi nghiền nát thức ăn.

- GV nhận xét, hoàn thiện kiến thức.

Ngoài ra còn có cơ môi và cơ - GV yêu cầu HS quan sát đoạn phim về má. tiêu hóa ở khoang miệng kết hợp thông 2. Các hoạt động tiêu hóa tin SGK/ 81 trả lời câu hỏi. a. Biến đổi lý học: Tiết nước ? Khi thức ăn được đưa vào miệng sẽ bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo diễn ra các hoạt động nào? viên thức ăn. ? Trong các hoạt động đó đâu là biến đổi Tác dụng: làm mềm nhuyễn thức lí học, đâu là biến đổi hóa học. ăn, giúp thức ăn thấm nước bọt, - HS xem phim và nghiên cứu thông tin tạo viên để dễ nuốt. trong SGK để trả lời. b. Biến đổi hóa học: Hoạt động - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong của enzim amilaza.

SGK, thảo luận nhóm hoàn thành bảng 25 Tác dụng: biến đổi 1 phần tinh trong SGK ở dạng ghép đáp án. bột chín thành đường Mantôzơ - HS: Thảo luận nhóm, đưa ra cách ghép đúng.

- GV yêu cầu HS dán đáp án lên bảng sau đó chiếu đáp án.

- Sau khi hoàn thành thảo luận nhóm GV nêu câu hỏi. ? Vậy biến đổi lí học và hóa học ở khoang miệng có tác dụng gì trong việc tiêu hóa thức ăn?

- HS tự rút ra nhận xét thông qua phần thảo luận.

- GV yêu cầu HS quan sát H25.2 cho biết ? Tại sao khi nhai cơm hoặc bánh mì lâu trong miệng ta thấy có cảm giác ngọt? ? Enzim là gì?

HS quan sát H25.2, đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực tự học

- Năng lực tự

Trang 60

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế bản thân. ? Tại sao cần phải nhai kĩ khi ăn ? ? Tại sao khi ăn không nhai hoặc nhai không kĩ sẽ bị đau bụng? ? Tại sao lúc đói chỉ cần uống nước mía hoặc uống 1 cốc sữa, cốc nước đường là hết đói ? ? Tại sao vào buổi tối trước khi đi ngủ không nên ăn đồ ngọt và phải đánh răng sau khi ăn?

- Đại diện trình bày, liên hệ bản thân.

- GV Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát H 25.3, kết hợp xem phim về quá trình nuốt ở thực quản thảo luận và trả lời câu hỏi: ?Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì? ?Lực đẩy viên thức ăn từ thực quản xuống dạ dày được tạo ra như thế nào? ?Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí và hoá học không? ? Cơ quan nào giúp thức ăn không bị lọt lên khoang mũi hoặc rơi vào thực quản khi nuốt - HS tự quan sát H 25.3, phim, đọc thông tin, trao đổi nhóm và trả lời.

- GV nhận xét và yêu cầu HS tự rút ra kết luận ? Giải thích hiện tượng khi ăn đôi khi có hạt cơm chui lên mũi? Hiện tượng nghẹn ? Tại sao không được vừa ăn vừa cười đùa nói chuyện - 1 HS giải thích, các HS khác bổ sung.

học

3. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản - Nhờ hoạt động của lưỡi thức ăn được đẩy xuống thực quản - Thức ăn qua thực quản xuống dạ dầy là nhờ cơ thực quản

- Năng lực tư duy, sáng tạo Tiết 3. TH TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA ENZIM TRONG NƯỚC BỌT Hoạt động 1: Các bước tiến hành thí I. Nội dung và cách tiến hành nghiệm và chuẩn bị thí nghiệm (5 phút) SGK - GV phát dụng cụ thí nghiệm.

Kết luận: - HS tự đọc trước nội dung thí nghiệm bài + Enzim trong nước bọt biến đổi 26. tinh bột thành đường GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 61

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Tổ trưởng phân công công việc cho các + Enzim hoạt động trong điều bạn kiện nhiệt độ cơ thể và môi + 2 HS nhận dụng cụ và vật liệu trường kiềm + 1 HS chuẩn bị nhãn cho ống nghiệm. + 2 HS chuẩn bị nước bọt hoà loãng, lọc, đun sôi. + 2 HS chuẩn bị bình thuỷ tinh đựng nước.

Hoạt động 2: Tiến hành thí nghiệm (25 phút) - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm như bước 1 và bước 2 SGK + GV lưu ý HS: khi rót hồ tinh bột không để rớt lên thành. ? Đo độ pH trong các ốnghiệm để làm gì?

- GV kẽ sẵn bảng 26.1 lên bảng, yêu cầu HS lên điền.

Thực tế độ trong không thay đổi nhiều.

- Các tổ q sát và ghi kết quả vào bảng 26.1 Thống nhất ý kiến giải thích.

- Đại diện nhóm lên bảng điền, nhận xét.

- GV thông báo đáp án bảng 26.1 TIẾT 4 TIÊU HÓA Ở DẠ DÀY GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, II. Tiêu hóa ở dạ dày quan sát H 27.1, thảo luận nhóm và trả lời 1. Cấu tạo dạ dày câu hỏi: - Dạ dày hình túi, dung tích 3 lít - Dạ dày có cấu tạo như thế nào?

- Thành dạ dày có 4 lớp: - Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo để dự + Lớp màng ngoài đoán xem ở dạ dày có hoạt động tiêu hoá + Lớp cơ: dày, khỏe gồm 3 lớp nào? cơ dọc, cơ vòng, cơ chéo - GV ghi dự đoán của HS chưa đánh giá + Lớp dưới niêm mạc đúng sai mà sẽ giải quyết ở hoạt động + Lớp niêm mạc: nhiều tuyến vị sau. tiết ra dịch vị GV giúp HS hoàn thiện kiến thức về cấu tạo dạ dày.

2. Tiêu hóa ở dạ dày GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục - Nội dung ghi như phiếu học II SGK và trả lời câu hỏi: tập ?Tiêu hoá ở dạ dày gồm những hđ nào? ?Những hđ nào là biến đổi lí học, hoá học?

- Yêu cầu HS trao đổi nhóm, hoàn thành bảng 27 SGK. - Thức ăn G, L chỉ bị biến đổi về - GV nhận xét, đưa ra kết quả. mặt lí học còn P bị biến đổi về GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm, tự quản lí.

- Năng lực kiến thức sinh học

NL giải quyết vấn đề

Trang 62

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

mặt hóa học - GV thông báo dự đoán của các nhóm: nhóm nào đúng, sai, thiếu...

- Thời gian thức ăn lưu lại trong - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: dạ dày từ 3- 6 tiếng tùy loại thức ?Thức ăn được đẩy xuống ruột là nhờ ăn. hoạt động của cơ quan nào? ?Loại thức ăn G, L được tiêu hoá trong dạ dày như thế nào? ?Giải thích vì sao Pr trong thức ăn bị dịch vị phân huỷ nhưng Pr của lớp niêm mạc dạ dày lại không? ?Theo em, muốn bảo vệ dạ dày ta phải ăn uống như thế nào?

- HS Dựa vào nội dung bảng 27 và thông tin SGK trao đổi để đưa ra câu trả lời - GV: Nhận xét hoàn thiện kiến thức TIẾT 5: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi: ? Nêu cấu tạo của ruột non?

- GV treo tranh H 28.1 và 28.2 để HS trình bày. ?Ruột có cấu tạo như thế nào? ?Gan và tuỵ có tác dụng gì? ?Dự đoán xem ruột non có hđ tiêu hoá nào?

- 1 HS trình bày, lớp nx bổ sung, kết luận.

- GV ghi lại dự đoán của HS lên góc bảng.

- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục II SGK, quan sát H 28.3, nhớ lại kiến thức tiết trước và trả lời câu hỏi: ?Dạ dày có môi trường gì? ?Thức ăn xuống tới ruột non còn chịu sự biến đổi lí học nữa không? Nếu có thì biểu hiện như thế nào? Các thành phần nào tham gia hoạt động? ?Nêu cơ chế đóng mở môn vị? ?Nếu 1 người bị bệnh thiếu axit trong dạ dày thì sẽ có hậu quả gì? ?Các cơ trong thành ruột non có tác dụng gì?

- Cá nhân HS nghiên cứu thông tin mục II SGK, quan sát tranh và trả lời câu hỏi . ?Theo em trong 2 loại biến đổi trên, ở ruột non xảy ra biến đổi nào là chủ yếu GV: Nguyễn Thanh Loan

3. Cấu tạo ruột non - Là đoạn dài nhất của ống tiêu hóa gồm 3 phần : tá trang, hổng tràng và hồi tràng - Thành ruột có 4 lớp như dạ dày nhưng mỏng hơn.

- Lớp cơ chỉ có cơ dọc và cơ vòng.

- Lớp niêm mạc có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và tế bào tiết dịch nhày.

- Tá tràng (đầu ruột non) có ống dẫn dịch tuỵ và dịch mật đổ vào 4. Tiêu hóa ở ruột non - Nội dung ghi như phiếu học tập - Thức ăn G, L, P bị biến đổi về mặt hóa học thành những chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tự học

- Năng lực quản lí.

- Năng lực tự học

- Năng lực tư duy sáng tạo

- Năng lực tự học

Trang 63

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

và quan trọng hơn? ?Để thức ăn biến đổi được hoàn toàn, ta cần làm gì?

TIẾT 6: HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN - GV yêu cầu HS quan sát H29.1, H29.2 I. Hấp thụ chất dinh dưỡng và đọc thông tin, thảo luận: 1. Hấp thụ các chất dinh dưỡng ? Sự hấp thụ các chất dinh dưỡng diễn ra - Ruột non là nơi hấp thụ chất ở đâu ? dinh dưỡng ? Đặc điểm cấu tạo trong của ruột non có - Cấu tạo ruột non phù hợp với ý nghĩa gì với chức năng hấp thụ các chất việc hấp thụ chất dinh dưỡng dinh dưỡng của nó? + Niêm mạc ruột có nhiều nết ? Căn cứ vào đâu người ta khẳng định gấp rằng ruột non là cơ quan chủ yếu của hệ + Có nhiều lông ruột và lông cực tiêu hóa đảm nhận vai trò hấp thụ các nhỏ chất dinh dưỡng? + Mạng lưới mao mạch máu và HS quan sát và đọc thông tin, thảo luận bạch huyết dày đặc sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung. + Ruột dài, tổng diện tích bề mặt - GV nx và yêu cầu HS rút ra kết luận 500 m2 - GV yêu cầu HS quan sát H29.3, đọc 2. Con đường vận chuyển, hấp thông tin và thảo luận hoàn thành bảng thụ các chất và vai trò của gan “Các con đường vận chuyển các chất dinh - Các chất dinh dưỡng sau khi được hấp thụ qua thành ruột sẽ dưỡng đã được hấp thụ” HS quan sát H29.3 đọc thông tin và thảo đi theo hai con đường về tim: luận ht bảng sau đó trình, nx, bổ sung + Theo mao mạch bạch huyết: - GV yêu cầu HS thảo luận: gồm vitamin tan trong dầu và ? Gan đóng vai trò gì trên con đường vận 70% lipit chuyển các chất dinh dưỡng về tim? + Theo mao mạch máu: Các chất - HS thảo luận sau đó tb nx và bổ sung dinh dưỡng khác và 30% lipit - GV nx và yêu cầu HS tự rút ra kết luận - Gan có vai trò điều hòa nồng - Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục độ các chất dự trữ trong máu III SGK và trả lời câu hỏi: luôn ổn định và khử độc - Vai trò chủ yếu của ruột già là gì?

II. Thải phân - Cá nhân HS nghiên cứu thông tin mục Vai trò của ruột già: III SGK và trả lời câu hỏi - Hấp thụ lại nước cần thiết cho GV nhận xét hoàn thiện kiến thức cơ thể - GV nêu 1 số nguyên nhân gây táo bón - Thải các chất cặn bã ra khỏi cơ (do ít vận động , ăn ít chất xơ). Yêu cầu thể HS trình bày biện pháp chống táo bón.

- Hấp thu vitamin B, K GV lưu ý HS bệnh trĩ.

- HS nghe, vận dụng kiến thức đã tiếp thu và trả lời.

TIẾT 7 VỆ SINH TIÊU HÓA Hoạt động 1: Tìm hiểu các tác nhân gây I. Các tác nhân có hại cho hệ hại cho hệ tiêu hóa (20 phút) tiêu hóa.

- Gv: Yêu cầu HS tự nghiên cứu thông tin 1. Do vi khuẩn, virut GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tự học

- NL tư duy sáng tạo

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ

Trang 64

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

SGK, chia nhóm cho HS thảo luận để VD: Vi khuẩn Hp, Vi khuẩn tả…

Tác hại: gây sâu răng, viêm loét hoàn thành bảng 30.1SGK - Hs trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời dạ dày, ruột và các tuyến tiêu vào bảng hóa.

- GV chữa bài bằng cách cho HS lên viết 2. Do giun sán kí sinh kết quả vào bảng kẻ sẵn.

VD: giun đũa, giun kim, giun - GV đánh giá hoạt động của các nhóm móc……

Cho HS quan sát bảng kiến thức hoàn Tác hại: gây tắc các tuyến tiêu chỉnh hóa: tắc ruột, tắc ống mật…

- GV Yêu cầu Hs cho biết các tác nhân 3. Do ăn uống không đúng cách gây hại cho hệ tiêu hoá VD: ăn vội vàng, nhai không kĩ, ? Mức độ ảnh hưởng tới các cơ quan do ăn không đúng giờ, tinh thần các tác nhân gây ra như thế nào? không thoải mái, ăn xong không ? Ngoài các tác nhân trên còn có tác nghỉ ngơi mà làm việc ngay Tác hại: Làm cho các hoạt động nhân nào nữa gây hại cho hệ tiêu hoá?

HS dựa vào bảng vừa hoàn thành trả lời tiêu hóa kém hiệu quả.

-Gv nhận xét và chốt 4. Do khẩu phần ăn không hợp Hoạt động 2: Tìm hiểu các biện pháp lí. bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các tác nhân có VD: ăn quá nhiều tinh bột ít chất hại và đảm bảo sự tiêu hóa có hiệu quả xơ, ăn quá nhiều chất chat, chất (15 phút) đạm - Gv: Cho HS nghiên cứu thông tin SGK Tác hại: gây rối loạn tiêu hóa.

Yêu cầu HS trao đổi thảo luận trả lời câu II. Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hỏi. hóa khỏi các tác nhân có hại và ? Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng đảm bảo sự tiêu hóa có hiệu cách? quả. ? Thế nào là ăn uống hợp vệ sinh?

- Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu ? Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho hóa: hệ tiêu hoá đạt hiệu quả? + Ăn uống hợp vệ sinh. ? Em đã thực hiện biện pháp bảo vệ hệ + Khẩu phần ăn hợp lý. tiêu hoá như thế nào? + Ăn uống đúng cách.

- Hs: Cá nhân tự nghiên cứu SGK ghi nhớ + Vệ sinh răng miệng sau khi kiến thức ăn.

Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời - GV cho các nhóm trả lời.

- GV nhận xét cho HS rút ra kết luận. ? Tại sao không nên ăn vặt? ? Tại sao những người lái xe đường dài thường hay bị đau dạ dày? ? Tại sao không nên ăn quá no vào buổi tối? ? Tại sao không nên ăn kẹo trước khi đi ngủ?

Hoạt động 3: Luyện tập Bài tập trắc nghiệm: Câu 1: Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng: GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 65

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Thế nào là sự tiêu hoá thức ăn? a. Sự biến đổi thức ăn từ chất rắn thành chất lỏng. b. Sự biến đổi thức ăn từ những chất phức tạp thành chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được. c. Sự biến đổi thức ăn từ các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được qua thành ruột và thải các chất cặn bã không thể hấp thụ được.

Câu 2: Điền vào chỗ trống Quá trình tiêu hoá là quá trình biến đổi thức ăn về mặt ..... (sinh lí, sinh hoá, lí hoá).

Kết quả là thức ăn được biến đổi thành các chất đơn giản, hoà tan, có thể ........... (hấp thụ, tràn, ngấm) vào máu để cung cấp cho các tế bào sử dụng.

GV: Tổ chức tìm hiểu: Em có biết “ Tôi là ai” Câu 1. Đánh dấu X vào cột có biến đổi tương ứng xảy ra trong khoang miệng khi ăn các món ăn sau: Biến đổi lí học Biến đổi hóa học Không có biến đổi nào Các hiện tượng Ăn cơm Khi uống sữa tươi Ăn cháo loãng (bột) Khi uống nước Ăn thịt Ăn khoai lang sống Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng 1/ Vì sao những tài xế lái xe đường dài hay bị đau dạ dày?.

2/ Vì sao không ăn bữa tối quá no, không ăn kẹo trước khi đi ngủ?.

3/ Trong thói quen ăn uống, em có những thói quen nào chưa tốt?

Bảng 25: Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng Biến đổi thức ăn ở khoang miệng Biến đổi lí học

Các hoạt động tham gia

Các thành phần tham gia hoạt động

- Tiết nước bọt

- Các tuyến nước bọt - Răng - Răng, lưỡi, các cơ môi và má - Răng, lưỡi, các cơ môi và má

- Nhai - Đảo trộn thức ăn - Tạo viên thức ăn

Tác dụng của hoạt động - Làm ướt và mềm thức ăn - Làm mềm và nhuyễn thức ăn - Làm tă thấm đẫm nước bọt - Tạo viên thức ăn và nuốt

- Hoạt động của - Biến đổi 1 phần tinh bột enzim amilaza - Enzim amilaza trong thức ăn thành đường trong nước bọt mantozơ.

Bảng 27: Các hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày Biến đổi thức Các hoạt động Các thành phần Tác dụng của hoạt động ăn ở dạ dày tham gia tham gia hoạt động - Sự tiết dịch - Tuyến vị - Hoà loãng thức ăn Biến đổi lí học vị - Các lớp cơ của dạ - Làm nhuyễn và đảo trộn thức Biến đổi hoá học

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 66

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

dày.

- Sự co bóp ăn cho thấm đều dịch vị. của dạ dày - Hoạt động - En zim pepsin.

- Phân cắt Pr chuỗi dài thành Biến đổi hoá của enzim các chuỗi ngắn gồm 3- 10 aa. học pepsin.

PHIẾU HỌC TẬP: CÁC HOẠT ĐỘNG BIẾN ĐỔI THỨC ĂN Ở RUỘT NON Biến đổi thức ăn Các hoạt động tham Các thành phần tham Tác dụng ở ruột non gia gia hoạt động - Tiết dịch - Tuyến gan, tuyến - Thức ăn hòa - Muối mật tách lipít ruột loãng, trộn đều với Biến đổi lý học thành giọt nhỏ biệt - Các lớp cơ của dạ dịch lập tạo nhũ tương dày - Phân nhỏ thức ăn - Tinh bột, prôtêin - Biến đổi tinh bột chịu tác dụng của - Tuyến nước bọt thành đường đơn enzim - Enzim pepsin, - Prôtêin thành Biến đổi hóa - Lipít chịu tác dụng tripsin axitamin học - Muối mật, lipaza - Lipit thành glyêrin của dịch mật và và axít béo enzim Bảng 30. Các tác nhân gây hại cho đường tiêu hóa Tác nhân Các cơ quan hoặc hoạt Mức độ ảnh hưởng động bị ảnh hưởng - Răng - Tạo môi trường Axít làm hỏng men răng.

Vi khuẩn - Dạ dày, ruột - Bị viêm, loét.

- Các tuyến tiêu hóa - Bị viêm tăng tiết dịch.

Giun sán - Ruột - Gây tắc ruột.

- Các tuyến tiêu hóa - Gây tắc ống dẫn mật. Ăn uống không - Các cơ quan tiêu hóa - có thể bị viêm đúng cách - Họat động tiêu hóa - Kém hiệu quả - Hoạt động hấp thụ - Giảm Khẩu phần ăn - Các cơ quan tiêu hóa - Dạ dầy và ruột bị mệt mỏi, gan có thể bị sơ. không hợp lí - Hoạt động tiêu hóa - Bị rối loạn.

- Hoạt động hấp thụ - Kém hiệu quả.

Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt Các ống Hiện tượng độ trong Giải thích nghiệm ống A - Không đổi - Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột. ống B - Tăng lên - Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột.

- Không đổi - Nước bọt đun sôi đã làm mất hoạt tính của ống C enzim biến đổi tinh bột. ống D - Không đổi - Do HCl đã hạ thấp pH nên enzim trong nước bọt không biến đổi tinh bột. Đáp án bảng 26.2 : Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt Các ống Hiện tượng Giải thích nghiệm (màu sắc) GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 67

Trường THCS Đại Hùng - ống A1 - ống A2 - ống B1 - ống B2 - ống C1 - ống C2 - ống D1 - ống Đ2

- Màu xanh -Màu đỏ nâu - Không có màu xanh -Màu đỏ nâu - Màu xanh -Màu đỏ nâu - Màu xanh -Màu đỏ nâu

Năm học 2020 - 2021 - Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột thành đường.

- Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột thành đường.

- Emzim trong nước bọt bị đun sôi không có khẳ năng biến đổi tinh bột thành đường.

- Enzim trong nước bọt không hoạt động ở môi trường axit nên tinh bột không bị biến đổi thành đường.

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học GV cho HS đọc ghi nhớ, nhắc lại nội dung bài học 5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: Học bài Đọc mục “ Em có biết” Soạn bài mới Tiết 2: Học bài và trả lời câu hỏi SGK- Tr 83.

- Hoàn thành vở bài tập.

- Đọc trước bài 26 Tiết 3: Học bài - Soạn bài mới Tiết 4: Học bài - Soạn bài mới Tiết 5: Học bài - Đọc mục “ Em có biết” - Soạn bài mới Tiết 6: - Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài, làm bài tập trong sách bài tập - Đọc trước bài mới, kẻ trước bảng vào vở

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 68

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………..

Ngày dạy: ……..

CHƯƠNG VI: TRAO ĐỔI CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TIẾT 32 BÀI 31: TRAO ĐỔI CHẤT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Phân biệt trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường ngoài và trao đổi chất giữa tế bào của cơ thể với môi trường trong.

2. Kĩ năng: quan sát tranh, sơ đồ, phát hiện kiến thức, tư duy tổng hợp.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ hệ tiêu hoá.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tranh phóng to sơ đồ các cơ quan trong hệ tiêu hoá ở người.

- Mô hình các cơ quan trong hệ tiêu hoá ở người.

2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) - Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá là gì? Mức độ ảnh hưởng?

- Nêu các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại?

3. Bài mới: (35 phút) Giới thiệu bài: Các hoạt động tiêu hoá, tuần hoàn, hô hấp đều phục vụ cho hoạt động trao đổi chất tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Dạy bài mới: Nội dung cần đạt PTNL Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Tìm hiểu Trao đổi chất I. Trao đổi chất giữa cơ thể và - Năng lực giữa cơ thể và môi trường ngoài (10 môi trường ngoài tự học, sử - Môi trường ngoài cung cấp phút) dụng ngôn - Yêu cầu HS quan sát H 31.1 cùng với cho cơ thể thức ăn, nước uống ngữ, tư duy hiểu biết của bản thân và trả lời câu muối khoáng, oxi qua hệ tiêu sáng tạo hỏi: hoá, hệ hô hấp đồng thời thải - Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi chất cặn bã, sản phẩm phân trường ngoài biểu hiện như thế nào? huỷ , CO2 từ cơ thể thải ra.

- Hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, - Trao đổi chất giữa cơ thể và hệ bài tiết đóng vai trò gì trong trao môi trường là đặc trưng cơ bản đổi chất? của sự sống.

- Năng lực - Trao đổi chất giữa cơ thể và môi tư duy sáng trường ngoài có ý nghĩa gì? tạo - HS quan sát kĩ H 31.1, cùng với kiến thức đã học trả lời câu hỏi HS khác nhận xét, bổ sung rút ra kiến thức.

- GV : Nhờ trao đổi chất mà cơ thể và GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 69

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

môi trường ngoài tồn tại và phát triển, nếu không cơ thể sẽ chết. ở vật vô sinh trao đổi chất dẫn tới biến tính, huỷ II. Trao đổi chất giữa tế bào hoại. và môi trường trong cơ thể - Trao đổi chất giữa tế bào và - Năng lực dụng môi trường trong biểu hiện: sử Hoạt động 2: Tìm hiểu Trao đổi chất các chất dinh dưỡng và O2 tiếp ngôn ngữ, nhận từ máu, nước mô được tế tự học, tư giữa tế bào và môi trường trong cơ bào sử dụng cho hoạt động duy sáng thể (8 phút) sống; đồng thời các sản phẩm tạo, hợp tác.

- Yêu cầu HS quan sát H 31.2 và trả phân huỷ được thải vào môi lời câu hỏi: trường trong và đưa tới cơ - Nêu thành phần của môi trường quan bài tiết, CO2 đưa tới phổi để thải ra ngoài. trong cơ thể?

- Máu và nước mô cung cấp gì cho tế bào?

- Hoạt động sống cuả tế bào tạo ra những sản phẩm gì?

- Những sản phẩm đó của tế bào và nước mô vào máu được đưa tới đâu?

3. Mối quan hệ giữa TĐC ở - Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp trường trong biểu hiện như thế nào? độ tế bào - HS dựa vào H 31.2, thảo luận nhóm - Trao đổi chất ở cơ thể cung ,trả lời. cấp O2 và chất dinh dưỡng cho - Năng lực - HS nêu kết luận. tế bào và nhận từ tế bào các tự học, tư sáng Hoạt động 2: Tìm hiểu 3.Mối quan sản phẩm bài tiết, CO2 để thải duy tạo hệ giữa TĐC ở cấp độ cơ thể với TĐC ra môi trường. ở cấp độ tế bào (7 phút) - Trao đổi chất ở tế bào giải - Năng lực - Yêu cầu HS quan sát lại H 31.2 và trả phóng năng lượng cung cấp kiến thức lời cho các cơ quan trong cơ thể sinh học.

- Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể biểu thực hiện các hoạt động trao hiện như thế nào? đổi chất với môi trường ngoài.

- Trao đổi chất ở cấp độ tế bào được - Hoạt động trao đổi chất ở cấp thực hiện như thế nào? độ gắn bó mật thiết với nhau, - Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở 2 không thể tách rời. cấp độ ?

- HS dựa vào H 31.2, thảo luận nhóm và trả lời - GV chốt kiến thức.

4. Củng cố (4 phút) - GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK. 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. Đọc trước bài 32. Làm câu 3 vào vở.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 70

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 2/12/2019 Ngày dạy: 8B: 5/12/2019; 8A: 6/12/2019 TIẾT 33 BÀI 32: CHUYỂN HÓA I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Phân biệt sự trao đổi chất giữa môi trường trong với tế bào và sự chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hóa và dị hóa có mối quan hệ thống nhất với nhau.

2. Kĩ năng: quan sát tranh, sơ đồ, phát hiện kiến thức, tư duy tổng hợp.

3. Thái độ: Yêu thích môn học 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: - Tranh phóng to hình 32.1, 32.2.

- Bảng phụ so sánh đồng hóa và dị hóa: 2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) - Phân biệt trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào. Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này?

3. Bài mới: (35 phút) Giới thiệu bài: Tế bào trao đổi chất như thế nào? Vật chất do môi trường cung cấp được cơ thể sử dụng như thế nào?

Dạy bài mới: Nội dung cần đạt PTNL Hoạt động của thầy và trò - Năng lực I. Chuyển hoá vật chất và Hoạt động 1: Tìm hiểu chuyển hoá vật chất và năng lượng (15 phút) tự học, sử năng lượng - Trao đổi chất là biểu hiện - HS nghiên cứu thông tin, quan sát H dụng ngôn 32.1 và trả lời câu hỏi: bên ngoài của quá trình ngữ, tư duy - Sự chuyển hoá vật chất và năng chuyển hoá vật chất và năng sáng tạo lượng ở tế bào gồm những quá trình lượng xảy ra bên trong tế bào. nào?

Gồm 2 quá trình: - Phân biệt trao đổi chất ở tế bào với + Đồng hoá (SGK). sự chuyển hoá vật chất và năng lượng? + Dị hoá (SGK).

- Năng lượng giải phóng trong tế bào được sử dụng vào những hoạt động - Đồng hoá và dị hoá là 2 mặt - Năng lực nào? đối lập nhưng thống nhất. tư duy sáng tạo - Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi : - Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị - GV giải thích sơ đồ H 32.1: Sự hoá ở cơ thể khác nhau, phụ chuyển hoá vật chất và năng lượng. thuộc vào độ tuổi , giới tính - GV yêu cầu HS: Lập bảng so sánh và trạng thái cơ thể.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 71

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

đồng hoá và dị hoá. Nêu mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá.

- HS dựa vào khái niệm đồng hoá và dị hoá để hoàn thành bảng so sánh.

- 1 HS điền kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung.

- Yêu cầu HS rút ra mối quan hệ giữa chúng. (mâu thuẫn ngược chiều) - Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau thay đổi như thế nào?

Hoạt động 2: Tìm hiểu chuyển hóa cơ bản (7 phút) - Cơ thể ở trạng thái “nghỉ ngơi” có tieu dùng năng lượng không? Tại sao?

- GV : Năng lượng tiêu dùng khi cơ thể nghỉ ngơi gọi là gì? Nêu khái niệm chuyển hoá cơ bản? đơn vị và ý nghĩa?

- HS vận dụng kiến thức đã học, trả lời, nêu kết luận.

II. Chuyển hoá cơ bản - Chuyển hoá cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể hoàn toàn nghỉ ngơi.

- Công thức : D/0,133k.T - Đơn vị: kJ/h/kg.

Trong đó D: Khối lượng cơ thể k: Học sinh (Nam=0,1015; Nữ=0,1429) T: tuổi - Ý nghĩa: căn cứ vào chuyển hoá cơ bản để xác định tình trạng sức khoẻ, bệnh lí.

III. Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng Có 2 cơ chế điều hòa: Hoạt động 3: Tìm hiểu điều hoà sự - Điều hoà bằng cơ chế thần chuyển hoá vật chất và năng lượng (7 kinh : phút) + ở não có các trung khu điều - Yêu cầu HS đọc thông tin mục III và khiển sự trao đổi chất (trực trả lời câu hỏi: tiếp).

- Có những hình thức nào điều hoà sự + Thần kinh điều hoà thông chuyển hoá vật chất và năng lượng? qua tim, mạch (gián tiếp).

- HS nghiên cứu thông tin và trả lời.

- Điều hòa bằng cơ chế thể dịch: do các hoocmon của tuyến nội tiết đổ vào máu.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ, tự học, tư duy sáng tạo, hợp tác.

- Năng lực tự học, tư duy sáng tạo

- Năng lực kiến thức sinh học.

4. Củng cố (4 phút) Câu 1. Trong các câu sau đây câu nào đúng, câu nào sai? a.Đồng hóa là quá trình vật chất do môi trường cung cấp thành sản phẩm đặc trưng của tế bào b. Đồng hóa là sự tổng hợp các chất của tế bào c. Dị hóa là quá trình tạo ra các chất hữu cơ và CO2 d. Dị hóa là quá trình phân giải các chất trong tế bào để giải phóng năng lượng e. Năng lượng do dị hóa giải phóng được tỏa ra ngoài dưới dạng nhiệt Câu 2. Vì sao nói chuyển hóa vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cuộc sống 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài trả lời câu hỏi SGK ; Đọc mục “Em có biết” - Làm câu hỏi 2-4 vào vở bài tập ; GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 72

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: ………………..

Ngày dạy: ……………….

TIẾT 34 BÀI 33: THÂN NHIỆT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Trình bày mối quan hệ giữa dị hóa và thân nhiệt.

- Giải thích cơ chế điều hoà thân nhiệt, bảo đảm thân nhiệt luôn ổn định.

2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng quan sát tranh 3. Thái độ: Vận dụng vào đời sống các biện pháp chống nóng, lạnh, đề phòng cảm nóng, lạnh.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tư liệu về trao đổi chất thân nhiệt và tranh môi trường 2. Học sinh: Đọc trước bài mới Nhóm 1: Tìm hiểu các loại nhiệt kế y tế Nhóm 2: Trình bày cách đo nhiệt kế thủy ngân III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) 1. Em hãy so sánh đồng hóa và dị hóa 2. Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động nào?

3. Bài mới: (35 phút) * Giới thiệu bài: Quá trình dị hóa phân giải các chất đặc trưng tạo năng lượng được một phần năng lượng tạo thành nhiệt độ để duy trì thân nhiệt. Vậy thân nhiệt là gì? sự điều hòa thân nhiệt của cơ thể như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay. * Dạy bài mới Hoạt động của thầy và trò HĐ 1: Tìm hiểu thân nhiệt (8 phút) - GV yêu cầu đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi: - Thân nhiệt là gì?

- HS : Tìm kiếm thông tin trong SGK trả lời: GV : Đưa tình huống - HS: Trả lời - GV yêu cầu nhóm 1 trình bày phần tìm hiểu ở nhà về các loại nhiệt kế y tế - Đại diện nhóm 1 lên trình bày - GV yêu cầu nhóm 2 lên hướng dẫn cả lớp cách sử dụng nhiệt kế thủy ngân - Đại diện nhóm 2 lên trình bày GV: Nguyễn Thanh Loan

Nội dung cần đạt I. Thân nhiệt - Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể.

- Để đo thân nhiệt người ta dùng nhiệt kế.

- Thân nhiệt ở người khỏe mạnh luôn ổn định ở mức 37oC và không dao động quá 0,5 oC

Giáo án Sinh Học 8

PTNL - Năng lực tự học, sử dụng ngôn ngữ, tư duy sáng tạo

Trang 73

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS đó đọc kết quả đo nhiệt độ cơ thể của nhóm.

- GV tiếp tục nêu câu hỏi ? Ở người khoẻ mạnh, khi trời nóng và khi trời lạnh nhiệt độ cơ thể là bao nhiêu?

- HS : trả lời - GV : nhận xét và giải thích thêm.

- GV tiếp tục đưa ra câu hỏi ? Cơ thể người có được sự ổn định thân nhiệt là do đâu? ? Nếu như bị sốt quá cao thì có ảnh hưởng gì đến cơ thể. ? Vì sao khi sốt nhiệt độ lại tăng ? Khi bị sốt phải chăm sóc như thế nào?

- HS vận dụng kiến thức thực tế và kiến thức mình đã học để trả lời câu hỏi - GV chuyển ý Khi nhiệt độ môi trường thay đổi nhiệt độ trong cơ thể luôn phải giữ ở mức ổn định. Để giữ cho thân nhiệt luôn là 37 độ thì cơ thể đã có những cách điều hòa nào chúng ta chuyển sang phần 2 Hoạt động 2: Tìm hiểu sự điều hoà thân nhiệt (10 phút) - GV tổ chức cho HS chơi trò chơi ngôi sao may mắn Câu 1: Nhiệt do hoạt động của cơ thể sinh ra đã đi đâu và để làm gì?

A. Nhiệt được đưa hết ra bên ngoài nhằm giúp cho cơ thể không bị nóng B. Được máu phân phối khắp cơ thể và tỏa ra môi trường để đảm bảo cho thân nhiệt ổn định C. Nhiệt không được đưa đi đâu mà ở luôn trong tế bào. Đáp án B Câu 2: Khi lao động nặng cơ thể có những phương thức tỏa nhiệt nào?

A. Thoát mồ hôi qua da B. Qua hoạt động hô hấp và bài tiết C. Cả A và B Đáp án C - GV giải thích thêm Câu 3: Vì sao da người hồng hào về mùa hè và da thường tái hoặc sởn gai ốc về mùa đông (trời lạnh)?

A. Vào mùa hè, do có mặt trời nên cơ thể hồng hào. Mùa đông trời hanh khô nên da thường bị GV: Nguyễn Thanh Loan

- Thân nhiệt luôn giữ ở mức ổn định là do sự cân bằng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt.

II. Sự điều hoà thân nhiệt 1. Vai trò của da trong điều hoà thân nhiệt

Giáo án Sinh Học 8

- Năng lực tư duy sáng tạo

Trang 74

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

tái B. Vào mùa đông mao mạch da co lại, lưu lượng máu qua da ít nên da tím tái. Đồng thời cơ chân lông co lại nên sởn gai ốc làm giảm thiểu sự tỏa nhiệt qua da C. Vào mùa hè mao mạch da dãn, lưu lượng máu qua da nhiều nên da hồng hào tạo điều kiện cho cơ thể tỏa nhiệt. Lỗ chân lông mở ra.

D. Cả B và C Đáp án D Câu 4: Khi trời nóng, độ ẩm không khí cao, cơ thể ta có những phản ứng gì và có cảm giác như thế nào?

A. Khi trời oi bức: mồ hôi tiết ra nhiều nhưng lại khó bay hơi nên mồ hôi chảy thành dòng, sự tỏa nhiệt khó khăn ta cảm thấy bức bối, khó chịu B. Khi trời oi bức: Thường đi bật quạt; ngồi nơi gió mát C. Ăn nhiều đồ mát; uống nước lạnh Đáp án: A Câu 5: Tại sao khi rét chúng ta lại run?

A. Khi rét thường run vì trời rất lạnh B. Khi rét thường run vì rét quá chân tay không cử động được C. Vì khi đó các cơ co giãn liên tục, gây phản xạ run giúp tạo ra nhiệt, làm cho thân nhiệt tăng lên Đáp án C Câu 6: Vì sao mùa đông hay nằm co người?

A. Vì theo sở thích của mỗi người B. Khi nằm co sẽ đắp được nhiều chăn hơn nên ấm C. Vì khi nằm co diện tích tiếp xúc giữa da và môi trường bên ngoài giảm. Nên cơ thể ít bị lạnh hơn. Đáp án C - Từ những ý kiến trên, hãy rút ra kết luận về vai trò của da trong sự điều hoà thân nhiệt?

- HS thảo luận nhóm, rút ra kết luận.

- GV giảng giải thêm.

- GV: ? Em hãy trình bày lại 1 cung phản xạ điển hình.

- HS: - GV nhận xét và đưa ra câu hỏi: ? Em hãy giải thích cơ chế sự thoát mồ hôi qua da khi nóng và phản ứng run của cơ thể khi gặp GV: Nguyễn Thanh Loan

- Da là cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất trong sự điều hoà thân nhiệt.

- Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da dãn giúp tỏa nhiệt nhanh, đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể.

- Khi trời rét, mao mạch ở da co lại, cơ chân lông co để giảm sự tỏa nhiệt 2. Vai trò của hệ thần kinh trong sự điều hoà thân nhiệt

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ, tự học, tư duy sáng tạo, hợp tác.

- Hệ thần kinh đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt.

Giáo án Sinh Học 8

Trang 75

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

lạnh - HS dựa trên kiến thức đã học để trả lời - GV nhận xét câu trả lời và tiếp tục hỏi ? Hệ thần kinh đóng vai trò như thế nào trong III. Phương pháp phòng quá trình điều hòa thân nhiệt. chống nóng lạnh - HS trả lời và chốt - Chế độ ăn uống phù - GV chuyển ý: Vậy để giúp cơ thể điều hòa hợp với từng mùa. thân nhiệt tốt hơn thì chúng ta cần có những - Mùa hè: đội mũ nón khi biện pháp gì? Chúng ta cùng chuyển sang phần ra đường. Lao động, mồ 3 hôi ra không nên tắm ngay, không ngồi nơi gió Hoạt động 3: Tìm hiểu phương pháp phòng chống nóng lạnh (7phút) lộng, không bật quạt - Yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi để trả lời câu mạnh quá.

- Năng hỏi: - Mùa đông: giữ ấm cổ, - Chế độ ăn uống mùa hè và mùa đông khác tay chân, ngực. lực tự nhau như thế nào?

- Rèn luyện TDTT hợp lí học, tư để tăng sức chịu đựng - Mùa hè cần làm gì để chống nóng? duy - Mùa đông cần làm gì để giữ ấm cơ thể cho cơ thể. sáng tạo - Vì sao nói rèn luyện thân thể cũng là biện - Trồng nhiều cây xanh pháp phòng chống nóng lạnh? quanh nhà và nơi công - Việc xây dựng nhà, công sở cần lưu ý yếu tố cộng. nào để chống nóng, lạnh?

- HS liên hệ thực tế thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi, nhận xét bổ sung, rút ra kết luận.

4. Củng cố (4 phút) - GV cho HS làm cấc bài tập sau Bài tập: Điền từ thích hợp vào chỗ trống - Thân nhiệt người luôn …….…., vì cơ thể người có các cơ chế ………… thân nhiệt như tăng, giảm quá trình dị hóa, điều tiết sự co dãn mạch máu dưới da và cơ co chân lông, thoát mồ hôi, để đảm bảo ……………… giữa sinh nhiệt và tỏa nhiệt.

- Chúng ta cần tăng cường …………. thân thể để tăng khả năng chịu đựng khi nhiệt độ môi trường thay đổi, đồng thời biết sử dụng các biện pháp và phương tiện ………………..… một cách hợp lí.

1. Khi bị cảm nóng cần chú ý: a. Tắm ngay khi người đang nóng nực. b. Nghỉ ngơi nơi có nhiều gió để mồ hôi khô nhanh, hạ nhiệt nhanh c. Hạ nhiệt một cách từ từ d. Tránh ngồi chỗ có gió lùa e. Gồm c và d 2. Khi bị cảm lạnh ta cần: a. Mặc thật nhiều quần áo b. Mặc đủ ấm c. Ngâm chân nước muối nóng khi thấy lạnh và uống nước gừng nóng. d. Gồm b và c e. Gồm a và c 3. Giải thích câu: “Trời nóng chóng khát, trời mát chóng đói” 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài và ôn lại toàn bộ kiến thức đã học GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 76

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: ……………………

Ngày dạy: …………

TIẾT 35 BÀI 35: ÔN TẬP HỌC KÌ 1 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Ôn tập toàn bộ kiến thức trọng tâm trong các chương đã học (bài 1 - 33) 2. Kĩ năng: Tư duy logic, hệ thống hóa kiến thức đã học.

3. Thái độ: Nghiêm túc ôn tập, chuẩn bị sẵn sàng kiểm tra học kỳ I 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Hệ thống câu hỏi kèm hình ảnh minh họa có liên quan.

2. Học sinh: Ôn bài trước ở nhà III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: (39 phút) *Giới thiệu bài: Để chuẩn bị cho bài thi học kì sắp tới hôm nay chúng ta cùng ôn tập lại toàn bộ kiến thức sinh học ở lớp 8. * Dạy bài mới: Nội dung cần đạt PTNL Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Hệ thống hoá kiến thức (39 phút) Trong bảng kết quả - Năng lực - GV chia lớp thành 6 nhóm. Phân công mỗi tự học, kiến nhóm làm 1 bảng. thức sinh - Yêu cầu các nhóm chiếu phim trong kết quả của học, tư duy nhóm minh hoặc dán kết quả (khổ giấy to) lên sáng tạo, tự bảng. quản lí.

- Các nhóm tiến hành thảo luận nội dung trong bảng (cá nhân phải hoàn thành bảng của mình ở nhà) - Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến ghi và phim trong hoặc tờ giấy to.

- Đại diện nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bx - HS hoàn thành vào vở.

- GV nhận xét ghi ý kiến bổ sung hoặc chiếu đáp án.

Bảng 35. 1: Khái quát về cơ thể người Cấp Đặc điểm đặc trưng độ tổ Cấu tạo Vai trò chức GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 77

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Gồm: màng, TBC với các bào quan chủ Tế bào yếu (ti thể, lưới nội chất, bộ máy Gôngi..) và nhân.

- T.hợp các TB chuyên hoá có c.trúc giống Mô nhau.

- Là đơn vị cấu tạo và chức năng của cơ thể.

- Tham gia cấu tạo nên các cơ quan.

- Tham gia cấu tạo và thực hiện Cơ - Được cấu tạo nên bởi các mô khác nhau. chức năng nhất định của hệ cơ quan quan.

Hệ cơ - Gồm các cơ quan có mối quan hệ về chức - Thực hiện chức năng nhất định quan năng. của cơ thể.

Bảng 35. 2: Sự vận động của cơ thể Hệ cq thực Đặc điểm cấu tạo Vai trò chung Chức năng hiện vđ đặc trưng - Giúp cơ thể - Gồm nhiều xương liên kết với Tạo bộ khung cơ thể nhau qua các khớp. + Bảo vệ hoạt động để Bộ xương - Có tính chất cứng rắn và đàn + Nơi bám của cơ thích ứng với hồi. môi trường.

- Tế bào cơ dài - Cơ co dãn giúp cơ Hệ cơ - Có khả năng co dãn quan hoạt động.

Bảng 35. 3: Tuần hoàn máu Đặc điểm cấu tạo Cơ quan Chức năng Vai trò chung đặc trưng - Có van nhĩ thất - Bơm máu liên tục - Giúp máu tuần hoàn liên và van động mạch. theo 1 chiều từ tâm tục theo 1 chiều trong cơ Tim - Co bóp theo chu nhĩ vào tâm thất và từ thể, mước mô cũng liên tục tâm thất vào động được đổi mới, bạch huyết kì gồm 3 pha. mạch. cũng liên tục được lưu thông.

- Gồm động mạch, - Dẫn máu từ tim đi Hệ mạch mao mạch và tĩnh khắp cơ thể và từ mạch. khắp cơ thể về tim.

Bảng 35. 4: Hô hấp Vai trò Các giai đoạn chủ Cơ chế yếu trong hô hấp Riêng Chung Hoạt động phối Giúp không khí trong phổi Cung cấp hợp của lồng ngực thường xuyên đổi mới. oxi cho Thở các tế bào và các cơ hô hấp.

- Các khí (O2; - Tăng nồng độ O2 và giảm nồng cơ thể và Trao đổi khí thải khí CO2) khuếch tán từ độ khí CO2 trong máu. ở phổi nơi có nồng độ cao - Cung cấp O2 cho tế bào và nhận CO2 ra Trao đổi khí ngoài cơ đến nơi có nồng độ CO2 do tế bào thải ra. ở tế bào thể. thấp.

Bảng 35. 5: Tiêu hoá Thực Cơ quan Khoang miệng Dạ dày R.non R.già quản GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 78

Trường THCS Đại Hùng Tiêu hoá

Hấp thụ

Tinh bột Gluxit Lipit Prôtêin Đường Axit béo và glixêrin Axit amin

Năm học 2020 - 2021 X x

X x x x X x x

Bảng 35-6 : trao đổi chất và chuyển hóa Các quá trình đặc điểm Vai trò ở cấp Môi trường ngoài cung cấp - Trao đổi chất ở cơ thể Trao đổi cơ thể cho cơ thể thức ăn, nước cung cấp O2 và chất dinh chất uống muối khoáng, oxi qua dưỡng cho tế bào và nhận hệ tiêu hoá, hệ hô hấp đồng từ tế bào các sản phẩm bài thời thải chất cặn bã, sản tiết, CO2 để thải ra môi phẩm phân huỷ , CO2 từ cơ trường. thể thải ra.

- Trao đổi chất ở tế bào giải - Trao đổi chất giữa tế bào và phóng năng lượng cung cấp ở cấp cho các cơ quan trong cơ tế bào môi trường trong biểu hiện: thể thực hiện các hoạt động các chất dinh dưỡng và O2 trao đổi chất với môi trường tiếp nhận từ máu, nước mô được tế bào sử dụng cho hoạt ngoài. động sống; đồng thời các sản phẩm phân huỷ được thải vào môi trường trong và đưa tới cơ quan bài tiết, CO2 đưa tới phổi để thải ra ngoài. chuyển hoá vật chất và năng đồng - Tổng hợp các chất Chuyển hóa - Tích luỹ năng lượng lượng xảy ra bên trong tế hóa ở tế - Xảy ra trong tế bào. bào. bào Dị hóa - Phân giải các chất - Giải phóng năng lượng.

- Xảy ra trong tế bào.

4. Củng cố (4 phút) - GV nhận xét, đánh giá kết quả làm việc của từng nhóm.

5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) - Học bài và hoàn thiện nội dung ôn tập.

- Chuẩn bị để giờ sau kiểm tra học kì I.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 79

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 14/12/2019 Ngày dạy: 8A: 17/12/2019; 8B: 18/12/19 TIẾT 36 KIỂM TRA HỌC KÌ I I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Kiểm tra kiến thức trong chương trình học kì I, đánh giá năng lực nhận thức của HS, thấy được những mặt tốt, những mặt yếu kém của HS giúp GV uốn nắn kịp thời, điều chỉnh quá trình dạy và họcđể giúp HS đạt kết quả tốt.

- Qua kiểm tra, phân luồng học sinh, tìm biện pháp giảng dạy thích hợp.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng tự giác, tư duy độc lập, kỹ năng làm bài trắc nghiệm.

3. Thái độ: Giáo dục hs tính trung thực, nghiêm túc trong khi làm bài.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Thiết kế ma trận đề kiểm tra.

Ra đề kiểm tra + đáp án biểu điểm 2. Học sinh: Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học ở kì I III. ĐỀ BÀI 1. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA Cấp độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Cộng TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL Chủ đề Chức năng 1. Khái Cấu tạo cơ thể người, của nơron quát cơ cấu tạo tế bào thể người 2 1 Số câu 3 hỏi Số điểm 0.5đ 0,25đ 0.75đ Tỉ lệ % 5% 2.5% 7.5% Tính chất của 2. Vận xương động Số câu 2 2 hỏi Số điểm 0.5đ 0.5đ Tỉ lệ % 5% 5% Vận dụng kiến 3. Tuần Chức năng của máu thức về cấu tạo hoàn của tim phù hợp với chức năng từ đó giải thích GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 80

Trường THCS Đại Hùng

Số câu hỏi Số điểm Tỉ lệ % 3. Tiêu hóa

Số câu hỏi Số điểm Tỉ lệ % 4. Trao đổi chất và năng lượng

Năm học 2020 - 2021 hiện tượng thực tế 1

1 0,25đ 2.5% Chức năng của ống tiêu hóa 2 0.5đ 5%

Vận dụng cấu tạo ruột non phù hợp với chức năng.

1

3đ 30% Vận dụng giải thích: vì sao nhai kĩ cơm lại ngọt, giải thích câu ăn kĩ no lâu 1

1.5đ 15% Vận dụng kiến thức giải thích vì sao trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của cơ thể sống.

1

1.5đ 15%

2 3.25đ 32.5%

4 3.5đ 35%

Số câu 1 hỏi Số điểm 2đ 2đ Tỉ lệ % 20% 20% TS câu 7 1 4 12 hỏi TS điểm 0.25đ 8đ 10đ 1.75đ 17.5% 2.5% 80% 100% Tỉ lệ % 2. ĐỀ BÀI A. TRẮC NGHIỆM: (2 điểm) Câu 1: Xương có tính đàn hồi và rắn chắc là vì: A. Xương có cấu trúc hình ống.

B. Trong xương có tủy xương.

C. Xương có chất hữu cơ và muối khoáng.

D. Xương có mô xương cứng, mô xương xốp.

Câu 2: Xương dài ra là nhờ sự phân chia tế bào ở: A. Thân xương.

B. Màng xương.

C. Mô xương xốp. D. Sụn tăng trưởng.

Câu 3: Trong cơ thể người, cơ quan ngăn cách khoang ngực với khoang bụng là: A. Phổi.

B. Cơ hoành C. Các cơ liên xường.

D. Gan. Câu 4: Cấu tạo tế bào gồm: A. Màng sinh chất, Ribôxôm, ti thể. B. Màng sinh chất, chất tế bào, nhân.

C. Màng sinh chất, chất tế bào, gôngi. D. Màng sinh chất, ti thể, nhân.

Câu 5: Thành phần nào của máu làm nhiệm vụ vận chuyển chất dinh dưỡng?

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 81

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

A. Hồng cầu B. Bạch cầu.

C. Tiểu cầu.

D. Huyết tương.

Câu 6: Nơron thần kinh có chức năng nào sau đây: A. Bảo vệ, hấp thụ các chất.

B. Cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh.

C. Nâng đỡ, liên kết các cơ quan.

D. Co dãn, tạo nên sự vận động cơ thể.

Câu 7: Sản phẩm tiêu hóa cuối cùng của lipit là: A. Axit amin. B. Muối khoáng. C. Peptit. D. Axit béo và glyxerin.

Câu 8: Dịch ruột được tiết ra khi: A. Thức ăn chạm lên niêm mạc ruột. B. Thức ăn chạm vào lưỡi.

C. Thức ăn xuống tá tràng.

D. Thức ăn chạm vào niêm mạc dạ dày.

B. TỰ LUẬN: (8 điểm) Câu 1: Trình bày đặc điểm cấu tạo trong của tim người phù hợp với chức năng? Giải thích vì sao tim hoạt động suốt cả đời người không mệt mỏi ? (3 đ) Câu 2. Nêu những đặc điểm cấu tạo của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng? (1,5 đ) Câu 3.Tại sao khi ta nhai cơm hoặc bánh mì vài phút ta cảm thấy ngọt. Giải thích về ý nghĩa sinh học của câu nói “Ăn kỹ no lâu”. (1,5đ) Câu 4. Vì sao nói trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của cơ thể sống ? (2đ) 3. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM A. TRẮC NGHIỆM: (2 điểm) 1 2 3 4 5 6 7 8 Câu C D B B D B D A Đáp án B. TỰ LUẬN: (8 điểm) CÂU ĐÁP ÁN Điểm Trình bày đặc điểm cấu tạo trong của tim người phù hợp với chức năng? * Cấu tạo ngoài : - Màng tim bao bọc bên ngoài tim.

0,25đ - Tâm thất lớn làm thành phần đỉnh tim.

0,25đ * Cấu tạo trong : - Tim 4 ngăn, 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất.

0,25đ - Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ (thành tâm thất trái 0,25đ dày nhất) 0,25đ - Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có Câu 1 van giúp cho máu lưu thông theo một chiều.

(3 * Giải thích vì sao tim hoạt động suốt cả đời người không mệt điểm) mỏi ?

- Vì tim co dãn theo chu kỳ.

0,25đ - Mỗi chu kỳ gồm 3 pha ( 0,8 giây ): 0,25đ - Pha nhĩ co mất 0,1 giây và nghỉ 0,7 giây; 0,25đ - Pha thất co mất 0,3 giấy và nghỉ 0,5 giây; 0,25đ - Pha dãn chung mất 0,4 giây.

0,25đ - Tim nghỉ ngơi hoàn toàn trong một chu kỳ là 0,4 giây.

0,25đ Vậy trong một chu kỳ, tim vẫn có thời gian nghỉ nên tim hoạt 0,25đ động suốt đời mà không biết mỏi.

- Lớp niêm mạc ruột non có các nếp gấp, các lông ruột và lông 0,25đ GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 82

Trường THCS Đại Hùng Câu 2 (1,5 điểm)

Câu 3 (1,5 điểm)

Câu 4 (2 điểm)

Năm học 2020 - 2021

cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong của nó tăng gấp khoảng 600 lần so với diện tích mặt ngoài.

- Ruột non rất dài (2,8 – 3 m ở người trưởng thành), là bộ phận dài nhất trong các cơ quan tiêu hoá.

Tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn - Mạng mao mạch máu và mao mạch bạch huyết phân bố dày đặc tới từng lông ruột.

Giúp chất dinh dưỡng được vận chuyển đến tế bào nhanh hơn Tại sao khi ta nhai cơm hoặc bánh mì vài phút ta cảm thấy ngọt.

- Giải thích được nhai cơm, bánh mì ngọt do tinh bột chín được enzim amilaza trong nước bọt biến đổi thành đường mantozơ Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ - Khi nhai thức ăn được nghiền nhỏ làm tăng diện tích tiếp xúc của thức ăn nên tốc độ của phản ứng tăng lên. Cơ thể hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng nên no lâu.

Vì sao nói trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của cơ thể sống ?

- Đặc điểm đặc trưng của hoạt động sống ở sinh vật là trao đổi chất. Thông qua TĐC, cơ thể lấy được các chất cần thiết từ MT ngoài, đồng thời thải ra MT ngoài những chất không cần thiết cho cơ thể.

- Nhờ có TĐC thường xuyên với môi trường xung quanh mà cơ thể sinh trưởng, phát triển, sinh sản để bảo tồn và duy trì sự sống từ thế hệ này sang thế hệ khác.

0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 1đ 0,5 đ

1đ 1đ

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC: 1. Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra dụng cụ của HS chuẩn bị cho giờ kiểm tra: 3. Phát đề kiểm tra cho HS: 4. Củng cố (2 phút) 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút) V. ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT SAU KHI CHẤM BÀI KIỂM TRA: KẾT QUẢ

Lớ p

Tổn g số HS

Số Yếu Kém bài 3.50-<3.5 K <5 T S L

% S L

%

Tỉ lệ TB dướ 5i <6.5 TB S L

Khá Giỏi 6.5-<8 8-10

% S L

% S L

Tỉ Tỉ lệ Gh lệ i % trê khá chú n , TB giỏi

%

8A 8B

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 83

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 14/12/2019 Ngày dạy: 8A: 24/12/2019; 8B: 25/12/19 ÔN TẬP VỀ HỆ CƠ QUAN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Ôn tập lại các kiến thức trong chương trình. Củng cố lại các kiến thức còn thiếu sau bài kiểm tra học kì.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng phát triển tư duy, độc lập suy nghĩ 3. Thái độ: Có thái độ yêu thích môn học 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Nội dung ôn tập 2. Học sinh: Đọc lại các bài đã học III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới: (39 phút) Hoạt động 1: Ôn tập chương 2 (20 phút) Gv yêu cầu Hs trả lời các câu hỏi Câu 1: Trình bày đặc điểm của bộ xương Câu 2: Trình bày đặc điểm cấu tạo và tính chất của xương Câu 3. Trình bày cấu tạo và tính chất của cơ Câu 4. Trình bày đặc điểm tiến hóa của hệ vận động Câu 5. Trình bày sự vệ sinh hệ vận động Hs: Tìm hiểu lại kiến thức và trả lời Hoạt động 2: Ôn tập chương 3 (19 phút) Gv yêu cầu Hs trả lời các câu hỏi Câu 1: Trình bày máu và môi trường trong cơ thể Câu 2: Trình bày đặc điểm của bạch cầu và miễn dịch Câu 3. Trình bày đặc điểm của đông máu và nguyên tắc truyền máu Câu 4. Trình bày đặc điểm tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết Câu 5. Trình bày cấu tạo của tim và mạch máu Câu 6. Trình bày vệ sinh hệ tuần hoàn Hs: Tìm hiểu lại kiến thức và trả lời 4. Củng cố (4 phút) Yêu cầu HS viết bản thu hoạch về các kiến thức đã học 5. Hướng dẫn học nhà (1 phút) Về nhà ôn tập tiếp chương 4 và 5 GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 84

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: 14/12/2019 Ngày dạy: 8A: 17/12/2019; 8B: 18/12/19 ÔN TẬP VỀ CÁC HỆ CƠ QUAN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Ôn tập lại các kiến thức trong chương trình. Củng cố lại các kiến thức còn thiếu sau bài kiểm tra học kì.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng phát triển tư duy, độc lập suy nghĩ 3. Thái độ: Có thái độ yêu thích môn học 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ 1. Chuẩn bị của thầy: Nội dung ôn tập 2. Chuẩn bị của trò: Đọc lại các bài đã học III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới: (39 phút) Hoạt động 1: Ôn tập chương 4 (20 phút) Gv yêu cầu Hs trả lời các câu hỏi Câu 1: Trình bày đặc điểm của sự hô hấp và các cơ quan hô hấp Câu 2: Trình bày đặc điểm của hoạt động hô hấp Câu 3. Trình bày sự vệ sinh hô hấp Hs: Tìm hiểu lại kiến thức và trả lời Hoạt động 2: Ôn tập chương 5 (19 phút) Gv yêu cầu Hs trả lời các câu hỏi Câu 1: Trình bày tiêu hóa và các cơ quan tiêu hóa Câu 2: Trình bày đặc điểm của tiêu hóa ở khoang miệng Câu 3. Trình bày đặc điểm của tiêu hóa ở dạ dày Câu 4. Trình bày đặc điểm của tiêu hóa ở ruột non Câu 5. Trình bày hấp thụ dinh dưỡng và thải phân Câu 6. Trình bày vệ sinh hệ tiêu hóa Hs: Tìm hiểu lại kiến thức và trả lời 4. Củng cố (4 phút) Yêu cầu HS viết bản thu hoạch về các kiến thức đã học 5. Hướng dẫn học nhà (1 phút) Về nhà đọc trước bài 34

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 8

Trang 85