GIÁO ÁN (KẾ HOẠCH BÀI HỌC) MÔN NGỮ VĂN CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP KÌ 1 LỚP 6,7 THEO CV 3280 NĂM HỌC 2020-2021

GIÁO ÁN CHỦ ĐỀ MÔN NGỮ VĂN

vectorstock.com/10212100

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN (KẾ HOẠCH BÀI HỌC) MÔN NGỮ VĂN CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP KÌ 1 LỚP 6,7 THEO CV 3280 NĂM HỌC 2020-2021 WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

(SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 1 NGỮ VĂN 6 THEO CV3280 NĂM 2020 CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP: VĂN BẢN TỰ SỰ PHẦN I: XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ .

A. CƠ SỞ LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ .

- Căn cứ vào “Công văn 3280/BGD ĐT-GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học cấp THCS, THPT, ngày 27 tháng 8 năm 2020 để xây dựng chủ đề tích hợp văn bản - làm văn trong học kì I. - Chủ đề góp phần giúp học sinh học thấy được mối quan hệ giữa học văn bản và làm văn trong nhà trường. Qua các hoạt động học tập, học sinh biết thể hiện lòng biết ơn với những người có công với nước; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ di sản văn hóa, di tích lịch sử, nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc. Biết bày tỏ suy nghĩ, hành động của bản thân một cách cụ thể và thiết thực.

- Tích hợp kiến thức đọc hiểu văn bản và kĩ năng thực hành nghe- nói- viết trong mỗi bài học tạo hứng thú học tập cho học sinh. Các em có cái nhìn hoàn chỉnh và thấy được mối liên hệ giữa các môn học. Từ đó có ý thức tìm tòi, học hỏi và vận dụng kiến thức đã học vào đòi sống sinh động.

- Các văn bản truyện truyền thuyết được sử dụng trong hoạt động đọc hiểu sẽ trở thành nguồn ngữ liệu để hướng dẫn HS tiếp thu các tri thức cơ bản về tiếng Việt và cách sử dụng tiếng Việt, cách tạo lập các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt.

B. THỜI GIAN DỰ KIẾN : Tuần Tiết Bài dạy Ghi chú 5 2 - Những vấn đề chung về chủ đề - Thánh Gióng 6 7-8 - Sơn Tinh, Thủy Tinh 3 9-10 -Tìm hiểu chung về văn tự sự 11 -Sự việc và nhân vật trong văn tự sự 12 - Luyện tập - Tồng kết chủ đề- Kiểm tra đánh giá C. MỤC TIÊU CỦA CHỦ ĐỀ: I. MỤC TIÊU CHUNG - Dạy học theo vấn đề hay chủ đề tích hợp là khai thác sự liên quan, gần gũi ở nội dung kiến thức và khả năng bổ sung cho nhau giữa các bài học cho mục tiêu giáo dục chung. Các tiết học chủ đề Gv không tổ chức thiết kế kiến thức, thông tin đơn lẻ, mà phải hình thành ở học sinh năng lực tìm kiếm, quản lý, tổ chức sử dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong tình huống có ý nghĩa.

1

- Thông qua dạy học tích hợp, học sinh có thể vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập hàng ngày, đặt cơ sở nền móng cho quá trình học tập tiếp theo; cao hơn là có thể vận dụng để giải quyết những tình huống có ý nghĩa trong cuộc sống hàng ngày; - Thông qua việc hiểu biết về thế giới tự nhiên bằng việc vận dụng kiến thức đã học để tìm hiểu giúp các em ý thức được hoạt động của bản thân, có trách nhiệm với chính mình, với gia đình, nhà trường và xã hội ngay trong cuộc sống hiện tại cũng như tương lai sau này của các em; - Đem lại niềm vui, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Phát triển ở các em tính tích cực, tự lập, sáng tạo để vượt qua khó khăn, tạo hứng thú trong học tập.

- Thiết lập các mối quan hệ theo một logic nhất định những kiến thức, kỹ năng khác nhau để thực hiện một hoạt động phức hợp.

- Lựa chọn những thông tin, kiến thức, kỹ năng cần cho học sinh thực hiện được các hoạt động thiết thực trong các tình huống học tập, đời sống hàng ngày, làm cho học sinh hòa nhập vào thế giới cuộc sống.

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ CHỦ ĐỀ 1. Kiến thức/ kỹ năng/ thái độ 1.1.Đọc- hiểu 1.1.1. Đọc hiểu nội dung: Qua chủ đề truyện truyền thuyết, học sinh hiểu, cảm nhận được những nét chính về nội dung và nghệ thuật của một số truyền thuyết Việt Nam tiêu biểu (Sơn Tinh, Thủy Tinh; Thánh Gióng ). Đó là những thiên truyện phản ánh hiện thực đời sống văn hoá, lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, khát vọng chinh phục thiên nhiên, yêu chuộng hoà bình của nhân dân.

1.1.2. Đọc hiểu hình thức: Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện, một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu và ý nghĩa của từng truyện giải thích các hiện tượng tự nhiên và xã hội (Sơn Tinh, Thủy Tính; ); tinh thần yêu nước và khát vọng hòa bình (Thánh Gióng).

- Nhận biết nghệ thuật sử dụng các yếu tố hoang đường, mối quan hệ giữa các yếu tố hoang đường với sự thực lịch sử 1.1.3. Liên hệ, so sánh, kết nối: Tích hợp liên môn: Môn lịch sử,Giáo dục công dân, mĩ thuật vào tìm hiểu, khai thác, bổ sung kiến thức và phát huy vốn hiểu biết về văn hoá dân tộc, làm phong phú và làm sáng tỏ thêm chương trình.

- Tích hợp giáo dục tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh qua những việc làm, câu nói liên quan đến lịch sử, đến tinh thần đoàn kết dân tộc của Người.

- Quan niệm của Bác : nhân dân là nguồn gốc sức mạnh bảo vệ Tổ quốc.( Liên hệ) - Có kĩ năng vận dụng phương pháp học tập vào Đọc - Hiểu những truyền thuyết khác: 1.1.4. Đọc mở rộng: tìm đọc một số truyện truyền thuyết khác cùng đề tài bảo vệ và xây dựng đất nước.Tìm hiểu trách nhiệm mỗi cá nhân với Tổ quốc thông qua tích hợp nội dung bài học với tình hình thời sự trong nước.

1.2.Viết: -Thực hành viết: Viết được bài văn kể lại truyện truyền thuyết bằng lời văn của mình hoặc theo ngôi kể và kết thúc mới.

2

- Viết bài văn tự sự theo hệ thống nhân vật, sự việc được xác định.

1.3. Nghe - Nói - Nói: kể lại cốt truyện và nêu nhận xét về nội dung và nghệ thuật những truyền thuyết không được học trong chương trình.

-Nghe:Tóm tắt được nội dung trình bày của gv và bạn.

-Nói nghe tương tác: Biết tham gia thảo luận trong nhóm nhỏ về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất, biết đặt câu hỏi và trả lời, biết nêu một vài đề xuất dựa trên các ý tưởng được trình bày trong quá trình thảo luận.

-Bồi dưỡng tình cảm tự hào và tôn vinh giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc. Từ đó giúp học sinh hiểu biết và hòa nhập hơn với môi trường mà mình đang sống, có ý thức tìm hiểu, góp phần giữ gìn, bảo vệ, phát huy và truyền bá tinh hoa văn hoá dân tộc trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

2.Phát triển phẩm chất, năng lực 2.1.Phẩm chất chủ yếu: - Nhân ái: Qua tìm hiểu văn bản, HS biết tôn trọng, yêu thương mọi người xung quanh, trân trọng và bảo vệ môi trường sống.

- Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. Chủ động trong mọi hoàn cảnh, biến thách thức thành cơ hội để vươn lên. Luôn có ý thức học hỏi không ngừng để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu.

-Trách nhiệm: hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước, dân tộc để sống hòa hợp với môi trường.

2.2. Năng lực 2.2.1.Năng lực chung: -Năng lực tự chủ và tự học: sự tự tin và tinh thần lạc quan trong học tập và đời sống, khả năng suy ngẫm về bản thân, tự nhận thức, tự học và tự điều chỉnh để hoàn thiện bản thân.

-Năng lực giao tiếp và hợp tác: thảo luận, lập luận, phản hồi, đánh giá về các vấn đề trong học tập và đời sống; phát triển khả năng làm việc nhóm, làm tăng hiệu quả hợp tác.

-Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết đánh giá vấn đề, tình huống dưới những góc nhìn khác nhau.

2.2.2. Năng lực đặc thù: -Năng lực đọc hiểu văn bản: Cảm nhận vẻ đẹp ngôn ngữ, nhận ra những giá trị thẩm mĩ trong văn học.

- Năng lực tạo lập văn bản: Biết vận dụng kiến thức tiếng Việt cùng với những trải nghiệm và khả năng suy luận của bản thân để hiểu văn bản;Trình bày dễ hiểu các ý tưởng ; có thái độ tự tin khi nói; kể lại mạch lạc câu chuyện; biết chia sẻ ý tưởng khi thảo luận ý kiến về bài học.

3

- Năng lực thẩm mỹ: Trình bày được cảm nhận và tác động của tác phẩm đối với bản thân. Vận dụng suy nghĩ và hành động hướng thiện. Biết sống tốt đẹp hơn.

D. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP. 1. Bảng mô tả các mức độ nhận thức theo định hương phát triển năng lực VẬN DỤNG NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU Vận dụng thấp Vận dụng cao - Khái niệm truyền - Hiểu ý nghĩa nhân - Kể lại đoạn - Năng lực bày tỏ thuyết và văn bản tự vật, sự kiện, cốt truyện... quan điểm về vấn sự, nhân vật, sự việc truyện trong tác - Đọc – hiểu những đề cuộc sống đặt ra trong văn tự sự. phẩm văn học thuộc truyền thuyết không trong tác phẩm.

- Nhớ được 2 văn thể loại truyền được học trong - Vận dụng kiến bản truyền thuyết, thuyết chương trình. thức bài học giải cốt truyện, nhân vật - Hiểu, cảm nhận - Chỉ ra nghệ thuật quyết vấn đề trong và sự việc chính.

Cốt lõi lịch sử đấu sử dụng các yếu tố đời sống. Thể hiện - Nắm được được tranh giữ nước của hoang đường, mối trách nhiệm của những nét chính về ông cha của dân tộc quan hệ giữa các yếu bản thân với đất nội dung và nghệ ta trong một tác tố hoang đường với nước. thuật của một số phẩm thuộc nhóm lịch sử.

- Thấy được mối truyền thuyết Việt truyền thuyết.

- Vận dụng hiểu biết quan hệ và sức Nam tiêu biểu phản - Hiểu ý nghĩa một những tình huống sống bền vững của ánh hiện thực đời số chi tiết tiêu biểu liên những giá trị văn môn cơ bản như di hoá truyền thống sản văn hoá, lễ hội truyền thống, chống sống, lịch sử đấu - Hiểu ý nghĩa hình thiên tai, yêu chuộng Ý thức tự cường tranh dựng nước và tượng nhân vật: anh hoà bình. trong dựng, giữ giữ nước, khát vọng hùng văn hoá, anh - Giải thích cách kết nước... Từ đó có chinh phục thiên hùng chống ngoại thúc truyện và giá trị hành động thiết nhiên. xâm. tác phẩm đến ngày thực trong phát - Biết tóm tắt cốt - Biết xác định sự nay. huy truyền thống truyện.Nêu ý nghĩa việc trong văn tự sự -Vận dụng vào tạo dân tộc. truyện.

- Hiểu được đặc lập văn bản tự sự.

- Viết được đoạn - Giúp hs nắm bắt điểm, vai trò của -Kể miệng được một văn tự sự về một được mục đích giao nhân vật trong văn sự việc hoặc bài văn sự việc. tiếp của tự sự, tự sự . ngắn giới thiệu về -Viết được bài văn - Học sinh hiểu -Xác định được nhân bản thân, gia đình, tự sự theo hệ thống được đặc điểm, ý vật và sự việc đề bạn bè sự việc hợp lý. nghĩa của sự việc... xây dựng nhân vật, 4

sự việc trong làm văn

2.Tiêu chí đánh giá được xác định ở 4 mức độ theo định hướng phát triển năng lực NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU VẬN DỤNG Mức độ thấp Mức độ cao -Nhận diện thể -Lí giải được ý - Đánh giá nội dung và - Kể lại một cách loại truyền nghĩa của các chi nghệ thuật của truyện, sáng tạo một truyện thuyết. tiết kì ảo - Nêu quan điểm / suy truyền thuyết đã học -Tóm tắt cốt -Phân tích nhân nghĩ riêng về nội dung, hoặc đã đọc truyện, - Viết bài về những nắm vật, những nét ý nghĩa của truyện. vững nhân vật. đặc sắc về nghệ -Rút ra những bài học câu chuyện tương tự - Chỉ ra được thuật của các và liên hệ, vận dụng vào - Vẽ tranh, sáng tác các chi tiết kì ảo truyện (qua việc thực tiễn cuộc sống của thơ,… theo chủ đề của truyện hoang đường,… sử dụng hình ảnh, bản thân.

-Hiểu được khái chi tiết,...).

-Kết nối được bài học - Nói trước lớp niệm tự sự và -Nhận diện được nhân dân gửi gắm trong đoạn, bài văn văn tự mục đích, ý phương thức tự truyện,… sự. nghĩa của văn tự sự, nhân vật.Xác - Xây dựng được nhân -Viết các đoạn văn, sự. định được hệ vật trong văn tự sự. bài văn kể chuyện -Xây dựng được hệ - Đề xuất được giải -Hiểu thế nào là thống sự việc sự việc, nhân vật -Có hiểu biết về thống sự việc cho bài pháp giải quyết tình trong văn tự sự. thế giới tự nhiên văn tự sự. huống đề ra.

- Có khả năng và xã hội đề cập - Phân tích được tình - Thực hiện giải pháp tiếp cận vấn trong bài. huống; phát hiện được giải quyết tình huống đề/vấn đề thực - Xác định được vấn đề đặt ra của tình và nhận ra sự phù tiễn liên quan và biết tìm hiểu huống liên quan. hợp hay không phù bài học. các thông tin liên - Lập kế hoạch để giải hợp của giải pháp quan đến tình quyết tình huống GV đặt thực hiện. huống trong bài ra. học.

- Câu hỏi định tính và định lượng: Câu tự luận trả lời ngắn, Phiếu làm việc nhóm.

- Các bài tập thực hành: Hồ sơ (tập hợp các sản phẩm thực hành).

Bài trình bày (thuyết trình, đóng vai, chuyển thể, đọc diễn cảm, …) Đ. CHUẨN BỊ : - Giáo viên:Sưu tầm tài liệu, lập kế hoạch dạy học . + Thiết kể bài giảng điện tử. + Chuẩn bị phiếu học tập và dự kiến các nhóm học tập.

5

+Các phương tiện : Máy vi tính, máy chiếu đa năng... +Học liệu:Video clips , tranh ảnh, bài thơ, câu nói nổi tiếng liên quan đến chủ đề.

- Học sinh : - Đọc trước và chuẩn bị các văn bản SGK. + Sưu tầm tài liệu liên quan đến chủ đề. + Thực hiện hướng dẫn chuẩn bị học tập chủ đề của GV. II. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC. 1.Phương pháp và kĩ thuật dạy học: -Kĩ thuật động não, thảo luận - Kĩ thuật trình bày một phút - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

- Gợi mở - Nêu và giải quyết vấn đề - Thảo luận nhóm - Giảng bình, thuyết trình 2.Phương tiện dạy hoc: -Sách giáo khoa, máy tính có kết nối mạng, máy chiếu... -Bài soạn ( in và điện tử) PHẦN II. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TUẦN 2-TIẾT 6 THÁNH GIÓNG Ngày soạn ..................

Ngày dạy:...................

A. MỤC TIÊU DẠY HỌC 1. Kiến thức: - Môn ngữ văn: Học sinh nắm được những nội dung chính và đặc điểm nổi bật về nghệ thuật truyện Thánh Gióng: nhân vật, sự việc, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về đề tài giữ nước. Củng cố kiến thức về thể loại truyền thuyết. Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc. Tích hợp kiến thức về văn tự sự và từ mượn.

- Tích hợp liên môn: Môn lịch sử: Qua bài học, học sinh bước đầu nắm được sự phát triển khoa học kỹ thuật thời Hùng Vương (Lịch sử tiết 14 bài 13 “Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang”), tích hợp với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc (sức mạnh về vũ khí thô sơ, tinh thần đoàn kết cộng đồng: hũ gạo kháng chiến, tuần lễ vàng..., ) Giáo dục công dân: học sinh được tìm hiểu, có kiến thức về di sản văn hoá (Đền Gióng), lễ hội truyền thống (Hội Gióng), lòng biết ơn... Môn mĩ thuật: đọc tranh và vẽ tranh về chi tiết, hình ảnh các em tâm đắc. Ngoài ra còn tích hợp địa lý (vị trí làng Gióng)... tích hợp điện ảnh (Phim hoạt hình Ông Gióng” của Tô Hoài, video clips lễ hội Gióng)...

- Tích hợp- làm văn: cốt truyện, nhân vật, sự việc.

2. Kỹ năng: Có kĩ năng đọc - hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. Phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn bản. Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian.

6

- Kỹ năng làm việc cá nhân và làm việc nhóm. Hình thành kỹ năng tự học, tự nghiên cứu. Kỹ năng nghe, nói, đọc,viết tiếng Việt, kỹ năng kể chuyện, đọc diễn cảm...

- Kỹ năng vận dụng kiến thức vào phát hiện và giải quyết vấn đề .

- Phát triển kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn học liệu mở.

- Kết hợp vận dụng kỹ năng mỹ thuật trong trình bày sản phẩm thu hoạch, ... * Các kĩ năng sống được giáo dục: kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các em khi đóng vai, học hợp tác một cách hiệu quả; kĩ năng hợp tác.

- Kỹ năng tự chủ, kiên định để tham gia phản biện một cách hiệu quả trong tiết học.

3. Thái độ: - Bồi dưỡng tinh thần học tập và niềm đam mê môn học.

- Bồi dưỡng tình cảm tự hào và tôn vinh giá trị văn hoá truyền thống của quê hương, đất nước. Từ đó giúp học sinh hiểu biết và hòa nhập hơn với môi trường mà mình đang sống, có ý thức tìm hiểu, phát huy và truyền bá tinh hoa văn hoá quê hương trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Đồng thời giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc.

4. Năng lực cần phát triển - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ - Năng lực đọc hiểu văn bản .

-Năng lực sử dụng tiếng Việt và giao tiếp (qua việc thảo luận trên lớp, thuyết trình trước lớp hệ thống tác phẩm văn học).

-Năng lực cảm thụ thẩm mĩ (nhận ra giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản).

B. CHUẨN BỊ - Tư liệu, hình ảnh liên quan đến bài học -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

- Video lễ hội Gióng PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, giảng bình, đọc diễn cảm, nêu vấn đề ...

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC, HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG ) Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - Trình chiếu video clips “ Lễ hội làng Gióng”. Em cảm nhận được gì từ đoạn phim trên?

-HS qua sát và phát biểu ý kiến - Gọi Hs trao đồi và bổ sung ý kiến.

-GV tổng hợp, giới thiệu bài.

Hội Gióng là một lễ hội văn hóa cổ truyền mô phỏng rõ một cách sinh động và khoa học diễn biến các trận đấu của Thánh Gióng và nhân dân Văn Lang với giặc Ân. Yêu nước chống ngoại xâm là một chủ đề lớn xuyên suốt tiến trình phát triển của Văn học Việt Nam. Nhiều tác phẩm đã tạc vào thời gian những người anh hùng bất tử với non 7

sông. Thánh Gióng là một trong những truyền thuyết bất hủ như vậy. Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn của thiên truyện?

Trong thời gian 2 tuần học, chúng ta tìm hiểu chủ đề tích hợp với 4 bài trong SGK đề qua đó thấy được “ Trách nhiệm với đất nước” là bổn phận và trách nhiệm của mỗi người.

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHỦ ĐỀ Nội dung cần đạt Hoạt động của giáo viên-học sinh - Chủ đề tích hơp văn bản- Làm văn: là khai thác sự THẢO LUẬN CẶP ĐÔI - GV giới thiệu chương trình chủ liên quan, gần gũi ở nội dung và khả năng bổ sung cho đề chủ đề so với cấu trúc SGK. nhau giữa các bài học cho mục tiêu giáo dục chung.

Tổ chức cho HS trao đồi: - Thông qua chủ đề: HS biết quan sát thường xuyên (1) Em hiểu thế nào là chủ đề tích những gì đang xảy ra xung quanh,khám phá có hợp? hướng dẫn tình huống liên quan đến bài học như (2) Chủ đề tích hợp lớp 6- kì 1 có ảnh hưởng của con người đến thế giới tự nhiên,xã mục đích gì? hội...

- Tổ chức cho HS thảo luận. GV =>Các em ý thức được hoạt động của bản thân, quan sát, khích lệ HS. có trách nhiệm với chính mình, với gia đình, nhà - Tổ chức trao đổi, rút kinh trường và xã hội ngay trong cuộc sống hiện tại nghiệm. cũng như tương lai sau này của các em; - GV tổng hợp ý kiến.

II.ĐỌC -HIỂU VĂN BẢN Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 1. Đọc văn bản- Tìm hiểu chú thích (1) Gv hướng dẫn và gọi học sinh đọc - Chú thích: SGK. văn bản.Gv hướng dẫn đọc, đọc mẫu. 2. Bố cục: Văn bản chia làm 4 phần Giải thích từ khó ( chú thích SGK) - Phần 1: Từ đầu đến “…đặt đâu nằm đấy” (2) Nêu bố cục của văn bản?Có thể (Sự ra đời của Thánh Gióng) chia theo cách khác?

- Phần 2: Tiếp đến“…cứu nước”(Sự lớn lên - HS phát biểu ý kiến của Thánh Gióng) - Tổ chức cho HS trao đổi ý kiến, - Phần 3: Tiếp đến“...bay lên trời” (Thánh nhận xét, bổ sung?

Gióng đánh giặc và về trời) - GV tổng hợp ý kiến, kết luận.

- Phần 4: Còn lại ( các dấu tích còn lại)

8

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI 3. Nhân vật và sự việc: (1)Truyện Thánh Gióng ai là nhân vật - Nhận vật chính: Thánh Gióng chính của truyện? Trong truyện, nhân vật - Sự việc chính: chính được xây dựng bằng nhiều chi tiết (1) Sự ra đời kì lạ tưởng tượng kì ảo. Hãy tìm và liệt kê ra (2)Tiếng nói đầu tiên xin đi đánh giặc những chi tiết đó.

(3) Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, giáp sắt - Tổ chức cho HS thảo luận.

(4) Gióng vươn vải trở thành tráng sĩ - Quan sát, khích lệ HS. (5) Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

(6) Gióng bay về trời - GV tổng hợp ý kiến.

Nhân vật chính trong truyện được xây dựng với nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo, lung linh, giàu ý nghĩa.

4. PHÂN TÍCH 4.1.Sự ra đời của Thánh Gióng - Sự bình thường: THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Đọc thầm từ đầu đến “…nằm Con hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và đấy”. Thảo luận nhóm bàn- thời gian phúc đức.

3 phút: Tìm những chi tiết kể về sự - Sự khác thường: ra đời của Gióng(bình thường - khác + bà mẹ ướm vết chân lạ, về thụ thai. thường)? Nhận xét về những chi tiết + mười hai tháng sau sinh một cậu bé .... ấy? Suy nghĩ gì về nguồn gốc của + lên ba vẫn không biết nói, biết cười, chẳng Gióng? biết đi, cứ đặt đâu thì nằm đấy.

- Tổ chức cho HS thảo luận. Quan -> Sự ra đời của Thánh Gióng kì lạ, khác sát, khích lệ HS. thường. Nhưng Gióng xuất thân bình dị, gần - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm. gũi - người anh hùng của nhân dân.

- GV tổng hợp ý kiến.

Theo quan niệm của dân gian, đã là bậc anh hùng thì phi thường, kì lạ trong mọi biểu hiện, kể cả lúc mới được sinh ra. Điều đó thể hiện sự kì vọng vào những việc làm có ý nghĩa của người đó.

HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT TIẾP THEO: (1)Tìm hiểu ý nghĩa của các chi tiết kì ảo trong truyện?

(2) tìm hiểu ý nghĩa của hình tượng thánh Gióng trong đời sống người Việt?

(3) Tìm hiểu về tứ bất tử trong truyền thuyết Việt Nam? --------------------

TUẦN 2 - TIẾT 7 Ngày soạn ..................

THÁNH GIÓNG (tiếp) ( Truyền thuyết)

9

Ngày dạy:...................

A. MỤC TIÊU DẠY HỌC Đã trình bày ở tiết 6 B. CHUẨN BỊ - Tư liệu, hình ảnh liên quan đến bài học -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

- Phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP (1) Nhóm....... Nhóm trưởng:..................................................

Thảo luận nhóm để hoàn thành phiều học tập sau: Chi tiết

Cảm nhận về ý nghĩa chi tiết

Nghệ thuật xây dựng

a.Tiếng nói đầu tiên xin đi đánh giặc b.Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, giáp sắt c.Bà con góp gạo nuôi Gióng d.Gióng vươn vai trở thành tráng sĩ đ.Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc e.Giặc tan, Gióng cởi bỏ giáp sắt rồi bay về trời PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận - Kĩ thuật trình bày một phút - Kĩ thụât viết tích cực.

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, giảng bình, đọc diễn cảm, nêu vấn đề ...

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Kết nối: - Tổ chức cho HS chia sẻ một nội dung tâm đặc nhất trong phần chuẩn bị ở nhà để kết nối tiết học và tạo tâm thế cho HS. Khám phá: Tiếp tục tìm hiểu bài học.

10

4.2. Sự lớn lên của Thánh Gióng Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt -Tiếng nói đầu tiên xin đi đánh giặc HOẠT ĐỘNG NHÓM - Giao nhiệm vụ cho các nhóm - phiếu -Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, giáp sắt học tâp theo câu hòi SGK. - Bà con dân làng góp gạo nuôi Gióng - Tổ chức cho các nhóm thảo luận. GV - Gióng vươn vai trở thành tráng sĩ quan sát, khích lệ HS. - Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc - Tổ chức cho HS báo cáo kết quả thảo -Giặc tan, Gióng cởi bỏ giáp sắt rồi bay luận qua phiếu học tập về trời - Tổ chức cho HS nhận xét Dự kiến sản phẩm của học sinh -Nhóm1: trình bày kết quả thống nhất a.Tiếng nói đầu tiên, Gióng xin đi đánh giặc. . + Ca ngợi lòng yêu nước tiềm ẩn...

- khái quát và liên hệ tới một số tấm + Nguyện vọng, ý thức tự nguyện đánh giặc gương trong lịch sử: tuổi nhỏ trí lớn: cứu nước, yêu nước tạo khả năng kì lạ.

Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Lê Văn + Sức mạnh tự cường và niềm tin chiến thắng.

Tám, Võ Thị Sáu... * Gv tổng hợp: Đây là chi tiết thần kì có nhiều ý nghĩa: Lòng yêu nước là tình cảm lớn nhất, thường trực nhất của Gióng, cũng là của nhân dân ta. Đó là ý thức về vận mệnh dân tộc. Lúc bình thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước đầu tiên. Bác Hồ đã từng nhận định:Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quí báu của ta. Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành làn sóng vô cùng mạnh mẽ, nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm bè lũ bán nước và cướp nước - Nhóm 3: trình bày kết quả thống nhất ý b. Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt. b.

-> Vũ khí hiện đại.

- Chi tiết này gợi liên tưởng tới kiến thức của môn học nào? * GV tổng hợp: Chi tiết thể hiện mơ ước có vũ khí thần kỳ . Đó còn là thành tựu văn hoá, kĩ thuật thời Hùng Vương. Nhân dân đã có sự tiến bộ, đã rèn sắt, đúc đồng phục vụ nhu cầu cuộc sống và chống giặc. Kiến thức Lịch sử ở tiểu học đã nhắc đến thành tựu khoa học kĩ thuật thời Hùng Vương. Sắp tới khi học Lịch sử tiết 14 bài 13 “Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang”chúng ta hiểu thêm về nội dung này. * Nhóm 5: trình bày kết quả thống nhất ý c. Bà con dân làng góp gạo nuôi Gióng. c.

->Tinh thần đoàn kết cộng đồng. Đánh - Quan sát những hình ảnh và cho biết giặc cứu nước là ý chí, sức mạnh toàn dân qua những hình ảnh và chi tiết vừa tìm - Quan sát hình ảnh. hiểu em cảm nhận được vẻ đẹp gì trong (GV nhận xét và cho điểm khuyến khích tinh thần mọi thế hệ người Việt ? tinh thần học tập của các em) 11

* GV tổng hợp: Gióng lớn lên bằng cơm gạo của nhân dân. Sức mạnh của Gióng là sức mạnh của cả cộng đồng, toàn dân chung sức, đồng lòng đánh giặc. Đó là tinh thần đoàn kết dân tộc. Trong những năm kháng chiến chống Pháp, dân tộc ta cùng lúc phải đwơng đấu với giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm. Để nuôi quân đánh Pháp, Bác Hồ đã phát động toàn dân xây dựng “ Hũ gạo kháng chiến”, bớt khẩu phần ăn chung tay góp sức ủng hộ kháng chiến (H1). Tinh thần ấy ngày càng được phát huy cao độ với những hành động cụ thể và thiết thực. Nhiều trường học đã phát động phong trào:“ Hũ gạo tình thương vì bạn nghèo hiếu học” rất ý nghĩa (H2,3). Đó là truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta.

4.3. Thánh Gióng đánh giặc và bay về trời - Khi sứ giả mang những thứ Gióng cần (d)-Vùng dậy vươn vai biến thành tráng sĩ . đến, Gióng thay đổi như thế nào? ý nghĩa -> sự lớn dậy phi thường về thể lực của ?

Gióng để đáp ứng yêu cầu cứu nước.

- Tìm những chi tiết miêu tả việc Gióng - Gióng mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt, cưỡi ra trận đánh giặc ? Nhận xét? ngựa sắt ... đánh hết lớp này đến lớp khác. - Người anh hùng chiến trận mang màu >Đó là vẻ đẹp dũng mãnh. sắc sử thi. * Gv tổng hợp : Ngày xưa nhân dân ta quan niệm rằng, người anh hùng phải khổng lồ về thể xác, sức mạnh và chiến công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến độ phi thường ấy. Gióng trở thành tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí và sức trỗi dậy của dân tộc trước hoạ xâm lăng.Nhà thơ Chế Lan Viên từng chia sẻ trong bài “Tổ Quốc bao giờ đẹp thế này chăng?”: - Không ai có thể ngủ yên trong đời chật Buổi thủy triều vẫy gọi những vầng trăng.

Mỗi gié lúa đều muốn thêm nhiều hạt, Gỗ trăm cây đều muốn hóa nên trầm, Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt, Mỗi con sông đều muốn hóa Bạch Đằng...

- Chi tiết Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc (đ) Roi sắt gãy, Gióng nhổ những bụi tre có ý nghĩa gì? bên đường đánh giặc. + Hình ảnh gợi cho em nhớ tới những câu -> Gióng không chỉ đánh giặc bằng vũ khí thơ nào của Tố Hữu? hiện đại (sắt) mà bằng cả vũ khí thô sơ, 12

- Em liên tưởng tới điều gì từ hình ảnh bằng cỏ cây, hoa lá của đất nước. trên? Cảm nghĩ về dân tộc ta?

* Gv tổng hợp : Cả những vật bình thường nhất của quê hương cũng cùng Gióng đánh giặc. Tre là sản vật của quê hương, cả quê hương sát cánh cùng Gióng đuổi quân thù.

Trong kháng chiến chống Pháp, Bác Hồ đã kêu gọi:“ Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy, gộc”. Nhà văn Thép Mới đã khẳng định: Chiếc gậy tầm vông dựng lên thành đồng Tổ quốc và sông Hồng bất khuất có cái chông tre..

- Câu chuyện kết thúc bằng sự (e) Gióng bay về trời. việc gì?

-> Người anh hùng vô tư, trong sáng, không - Vì sao tan giặc Gióng không về màng địa vị, công danh. triều để nhận tước lộc lại bay về - Sự ra đi phi thường là ước muốn bất tử hoá trời?

Thánh Gióng * Gv tổng hợp :Gióng chính là tổng hợp của nhiều nguồn sức mạnh. Có sức mạnh về tinh thần và thể lực, có sức mạnh của nhân dân và sức mạnh về vũ khí... Gióng đánh giặc phi thường và phi thường trong sự ra đi. Đó chính là sự vô tư, trong sáng của người anh hùng. Điều kì diệu đó làm lên thiên huyền thoại anh hùng bất tử về sự nghiệp chống ngoại xâm của dân tộc.

5. TỔNG KẾT. - Hình ảnh người anh hùng bất tử trong công HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Hình tượng Thánh Gióng có ý nghĩa cuộc chống ngoại xâm. gì?

- Gióng ra đời kì lạ, lớn lên và đánh giặc kì (2) Vai trò của các yếu tố kì ảo trong lạ, bay về trời kì lạ... việc thể hiện hình tượng nhân vật? * Ghi nhớ: GGK - Gọi HS trao đổi thảo luận - Gọi HS nhận xét - đọc ghi nhớ - GV khắc sâu kiến thức trọng tâm. * Gv tổng hợp : Thánh Gióng là hình tượng hoá lực lượng vũ trang mà nổi bật là người nông dân mặc áo lính. Các yếu tố kì ảo góp phần nâng cao chất sử thi của truyện.

Trong sự nghiệp chống thực dân Pháp, Bác Hồ kính yêu từng nhận xét: Ttrong lịch sử ta còn ghi truyện vị anh hùng dân tộc Thánh Gióng đã dùng gốc tre đuổi giặc Ân. Trong những năm đầu kháng chiến, Đảng ta đã lãnh đạo hàng nghìn, vạn anh hùng noi gương Thánh Gióng dùng gậy tầm vông mà đấu tranh với thực dân pháp.( Đảng ta vĩ đại thật) - Việc lập đền thờ và hàng năm mở hội Gióng thể THẢO LUẬN CẶP ĐÔI 13

hiện tấm lòng tri ân người anh hùng bất tử, hướng về cội nguồn.

-Hội Gióng là một lễ hội văn hóa cổ truyền mô phỏng rõ một cách sinh động và khoa học diễn biến các trận đấu của thánh Gióng và nhân dân Văn Lang với giặc Ân. Thông qua đó có thể nâng cao "nhận thức cộng đồng về các hình thức chiến tranh bộ lạc thời cổ xưa và liên tưởng tới cuộc chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện trong sự nghiệp giải phóng và bảo vệ Tổ quốc" GV khái quát: Hội Gióng là một lễ hội truyền thống hàng năm được tổ chức ở nhiều nơi thuộc Hà Nội để tưởng niệm và ca ngợi chiến công của người anh hùng truyền thuyết Thánh Gióng, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Có hai hội Gióng tiêu biểu ở Hà Nội là hội Gióng ở đền Sóc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn và hội Gióng ở đền Phù Đổng, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Đến với hội Gióng là bày tỏ lòng biết ơn, tri ân sự hy sinh to lớn của các thế hệ đi trước trong dựng và giữ nước.

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP - Truyền thuyết Thánh Gióng bay về HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1). Truyền thuyết Thánh Gióng kết thúc là trời -> Gióng là thần được trời cử hình ảnh Gióng cởi bó giáp sắt rồi cùng ngựa xuống giúp vua Hùng đuổi giặc, xong bay về trời. Kịch bản phim “ Ông Gióng” (Tô việc Gióng lại trở về trời.

Hoài) kết thúc với hình ảnh tráng sĩ Gióng - Kịch bản phim “ Ông Gióng” (Tô cùng ngựa sắt thu nhỏ dần thành em bé cưỡi Hoài) kết thúc với hình ảnh tráng sĩ trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre. Gióng thành em bé cưỡi trâu trở về Hãy so sánh, nhận xét về hai cách kết thúc ấy trên đường làng mát rượi bóng tre. ?

-> khi đất nước thanh bình, các em vẫn -Xung phong trả lời câu hỏi là nhưng cậu bé chăn trâu thổi sáo - Tham gia nhận xét, bổ sung... hiền lành, -GV tổng hợp, kết luận, * GV tổng hợp: - Hình ảnh Thánh Gióng bay về trời phù hợp với sự ra đời thần kì của nhân vật : Gióng là thần được trời cử xuống giúp vua Hùng đuổi giặc, xong việc Gióng lại trở về trời. Gióng hoá thân vào trời mây non nước quê hương và trở thành bất tử.

- Hình ảnh Gióng trong phần kết thúc bộ phim “ Ông Gióng” của Tô Hoài nêu bật ý nghĩa tượng trưng của nhân vật. Khi đất nước có giặc “ Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt”, đều “ Vụt lớn lên đánh đuổi giặc Ân” (Tố Hữu). Nhưng khi đất nước thanh bình, các em vẫn là nhưng cậu bé chăn trâu thổi sáo hiền lành, hồn nhiên, trong sáng:“ Súng

(1)Việc lập đền thờ và hàng năm mở hội Gióng thể hiện điều gì? Nêu một vài hiểu biết của em về hội Gióng?

- Tổ chức cho HS thảo luận- GV quan sát, khích lệ HS. - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

14

gươm vứt bỏ lại hiền như xưa”. Đó là truyền thống yêu chuộng hoà bình của dân tộc Việt Nam ta.

- Thi những hoạt động thể thao nhằm nâng HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1).Tại sao hội thi thể thao trong nhà cao thể lự để học tập và lao động tốt. trường mang tên“Hội khỏe Phù - Hoạt động thể thao dành cho tuổi học trò để khích lệ tinh thần rèn luyện, tác phong thi Đổng”?

(2) Nếu đóng vai sứ giả kể ngắn gọn đấu, ươm những hạt giống tài năng thể chất truyện Thánh Gióng thì em sẽ kể như cho đất nước. thế nào?

(- Kể theo ngôi thứ nhất. Đảm bảo những sự -Xung phong trả lời câu hỏi việc chính.

- Tham gia nhận xét, bổ sung...

- Giọng kể truyền cảm, thay đổi phù hợp. *GV nhận xét và cho điểm.

GV tổng hợp : Hội thi thể thao mang tên Hội khỏe Phù Đổng vì đây là hội thao dành cho lứa tuổi thiếu niên, mục đích của cuộc thi là học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG Truyền thuyết Thánh Gióng liên quan đến sự thật lịch HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ sử ở thời đại Hùng Vương: LỚP 1)Truyền thuyết thường liên +Cuộc chiến tranh ác liệt diễn ra giữa dân tộc ta và quan đến sự thật lịch sử. Hãy giặc ngoại xâm từ phương Bắc. cho biết: Truyện Thánh Gióng +Người Việt thời bấy giờ đã chế tạo ra vũ khí bằng liên quan đến sự thật lịch sử sắt, thép. +Người Việt cổ đã cùng đoàn kết đứng lên chống giặc nào?

(2).Học sinh thể hiện lòng biết ngoại xâm, dùng tất cả các phương tiện để đánh giặc ơn Thánh Gióng, các anh hùng - Học tập tốt; kêu gọi mọi người bảo vệ các di tích lịch sử, các đền thờ; giúp đỡ các gia đình thương liệt sĩ như thế nào? binh, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, làm tốt công tác - Xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung... đền ơn đáp nghĩa.

- Gv tổng hợp -khái quát kiến thức => Từ sự kiện lịch sử trên ta nhận ra được tinh thần yêu nước ngàn đời của nhân dân ta. Đứng trước hoàn cảnh đất nước nguy nan, nhân dân đã cùng nhau đoàn kế chung tay 15

góp sức để bảo vệ đất nước quyết không để lũ giặc ngoại xâm đạt được ước muốn thôn tính của mình. Mỗi học sinh chúng ta mang trong mình dòng máu Lạc Hồng có trách nhiệm kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc: Sống có trách nhiệm với bản thân và đất nước.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, SÁNG TẠO (1) Tiếp tục tìm hiểu về truyền thuyết Thánh Gióng từ nguồn tài liệu khác: Internrt. Xem thêm về lễ hội Gióng.

(2) Vẽ tranh minh hoạ cho truyện - Nhóm có thể tạo thành tập truyện tranh.

(3) Tập làm hướng dẫn viên du lịch: Giới thiệu (qua trình chiếu) về hội Gióng qua các hình ảnh sưu tầm.

(4) Hs trình bày và quan sát các hình ảnh, clips về lũ lụt, thử giải thích nguyên nhân của các hiện tượng đó.

------------------------

SƠN TINH, THUỶ TINH TUẦN 2 - TIẾT 7 Ngày soạn ( Truyền thuyết) ..................

Ngày dạy:...................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức:- Hs nắm được: Nhân vật, sự kiện trong truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. + Hiểu được truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình trong một truyền thuyết. Nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện: sử dụng nhiều chi tiết kì lạ, hoang đường.

16

2. Kỹ năng- Rèn kĩ năng đọc, kể và phát hiện yếu tố nghệ thuật tiêu biểu theo đặc trưng thể loại. Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện. Xác định ý nghĩa của truyện.

- KNS cơ bản được giáo dục: Nhận thức- giao tiếp- tư duy sáng tạo- trình bày ...

3. Thái độ: HS có thái độ tích cực trong việc bảo vệ môi trường để giảm thiểu thiên tai.

Có ý thức quan sát những hiện tượng tự nhiên .

4.Năng lực cần phát triển - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ - Năng lực đọc hiểu văn bản .

-Năng lực sử dụng tiếng Việt và giao tiếp (qua việc thảo luận trên lớp, thuyết trình trước lớp hệ thống tác phẩm văn học).

-Năng lực cảm thụ thẩm mĩ (nhận ra giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản).

B. CHUẨN BỊ - Tư liệu, hình ảnh liên quan đến bài học -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phiếu học tập: - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận - Kĩ thuật trình bày một phút - Kĩ thụât viết tích cực.

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, giảng bình, đọc diễn cảm, nêu vấn đề ...

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1. KHỞI ĐỘNG. Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Đến với thế giới của truyền thuyết, HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP chúng ta đã gặp tổ tiên của dân tộc - Trò chơi: “ Ai thông minh hơn”.

- Chọn và điển từ vào chỗ trống trong đoạn văn Việt là cha Long Quân, mẹ Âu Cơ, sau: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là thần thoại cổ Đến với thế giới của truyền thuyết, chúng ta đã được lịch sử hoá trở thành một đã gặp tổ tiên của dân tộc Việt là cha ....(1), mẹ truyền thuyết tiêu biểu trong chuỗi ...(2..). ...(3...) là thần thoại cổ đã được lịch truyền thuyết về thời đại các vua sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu Hùng dựng nước. Đó là câu chuyện trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua tưởng tượng hoang đường nhưng có Hùng dựng nước. Đó là câu chuyện tưởng cơ sở thực tế. Truyện rất giàu giá trị tượng hoang đường nhưng có cơ sở thực tế. về nội dung và nghệ thuật. Nhà thơ Truyện rất giàu giá trị về nội dung và nghệ Nguyễn Nhược Pháp đã lấy cảm thuật. Nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp đã lấy cảm hứng hình tượng từ tác phẩm để hứng hình tượng từ tác phẩm để sáng tác thơ sáng tác thơ ca: ca.

-Gv thống nhất là giới thiệu bài Ngày xưa, khi rừng mây u ám Sông núi còn vang um tiếng thần, 17

Con vua Hùng Vương thứ mười tám, Mỵ Nương, xinh như tiên trên trần.

Tóc xanh viền má hây hây đỏ, Miệng nàng hé thắm như san hô, Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ: Mê nàng, bao nhiêu người làm thơ.

Hùng Vương thường nhìn con yêu quá, Chắp tay ngẩng lên giời tạ ân; Rồi cười bảo xứng ngôi phò mã, Trừ có ai ngang vì thần nhân.

Hay đâu thần tiên đi lấy vợ!

Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lòng tơ vương, Không quản rừng cao, sông cách trở, Cùng đến Phong Châu xin Mỵ Nương.

Tinh thần dân tộc, trách nhiệm với đất nước và nguồn cảm hứng từ thơ ca là nguồn nội lực cộng sinh tạo lên sức mạnh Việt Nam thực để chiến thắng trong công cuộc chinh phục thiên tai suốt mấy ngàn, mấy vạn năm qua ... Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là một truyền thuyết góp phần tạo mạch nguồn cảm xúc ấy...

Hoạt động 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. ĐỌC VÀ TÌM BỐ CỤC. 1. Đọc, giải thích từ khó.

HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) GV hướng dẫn cách đọc- gọi HS đọc.Học sinh đọc văn bản.

- HS giải nghĩa từ. +Giải thích từ khó ( chú thích SGK) 2. Bố cục: (2) Tìm bố cục văn bản? Đ1: Từ đầu=> “ xứng đáng”: Vua Hùng kén -H thực hiện theo y/c của G rể.

-Gọi HS nhận xét ý kiến của bạn? Đ2: Tiếp => “ rút quân”: Cuộc giao chiến -GV tổng hợp - kết luận Đ3: Còn lại: ý nghĩa truyện.

Truyện cũng có thể chia làm 4 phần: - Từ “Hùng Vương thứ mười tám” đến “thật xứng đáng”: Giới thiệu vua Hùng và việc kén chồng cho công chúa Mị Nương.

- Từ “Một hôm có hai chàng trai” đến “rước Mị Nương về núi”: Cuộc kén rể và chiến thắng thuộc về Sơn Tinh.

- Từ “Thủy Tinh đến sau” đến “đành rút quân”: Cuộc giao tranh dữ dội và quyết liệt của hai thần, cuối cùng Thủy Tinh phải rút quân về.

- Từ “Từ đó” đến “đành rút quân về”: Chuyện lũ lụt thiên tai hằng năm .

3. PHÂN TÍCH. HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP a. Vua Hùng kén rể (1) Phần mở truyện giới thiệu với chúng ta - Mị Nương xinh đẹp như hoa, tính nết 18

sự việc gì? Nhận xét về cách giới thiệu hiền dịu...

-> giới thiệu đầy đủ, ngắn gọn nhưng hé đó?

-HS xung phong trả lời câu hỏi mở kịch tính câu chuyệnk - Tham gia nhận xét, bổ sung...

-GV tổng hợp, kết luận b.Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cầu hôn và cuộc giao tranh giữa hai thần: Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh a. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cầu hôn: HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ * Hình dáng, tài năng: LỚP (1)Tìm những chi tiết giới thiệu - Sơn Tinh: Đến từ núi Tản Viên-Chúa vùng non hai thần?Qua đó em thấy hai thần cao như thế nào? + Vẫy tay về phía đông- nổi cồn bãi (2)Điều kiện vua Hùng đặt ra là + Vẫy tay về phía tây- mọc lên từng dãy núi đồi. gì? Em hãy nhận xét về đồ sính lễ - Thủy Tinh: Đến từ miền biển- Chúa vùng nước của vua Hùng? Có ý kiến cho thẳm rằng: Vua Hùng đã cố ý chọn ST + Gọi gió, gió đến- Hô mưa, mưa về nhưng cũng không muốn mất -> Chi tiết kì ảo - Hai vị thần ngang sức, ngang lòng TT nên mới bày ra cuộc đua tài- tài năng siêu phàm, họ có chung một ước tài về nộp sính lễ. ý kiến của em nguyện là được cưới Mị Nương làm vợ như thế nào? * Vua Hùng băn khoăn- đòi sính lễ: Một trăm ván (3) Thái độ của vua Hùng cúng cơm nếp...voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín chính là thái độ của nhân dân ta hồng mao... đối với nhân vật? - Phát hiện chi -> Đồ sính lễ của vua Hùng kì lạ và khó kiếm- Sự tiết.Xung phong trả lời câu hỏi phong phú, độc đáo của sản vật ...

- Tham gia nhận xét, bổ sung... * Sính lẫ đều là những thứ có ở ở trên cạn - lãnh -GV tổng hợp, kết luận địa của Sơn Tinh. Qua đó ta thấy vua Hùng ngầm đứng về phía Sơn Tinh, vua đã bộc lộ sự thâm thuý, khôn khéo GV: Người Việt thời cổ cư trú ở vùng ven núi chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa nước.

Núi và đất là nơi họ xây dựng bản làng và gieo trồng, là quê hương, là ích lợi, là bè bạn. Sông cho ruộng đồng chất phù sa cùng nước để cây lúa phát triển những nếu nhiều nước quá thì sông nhấn chìm hoa màu, ruộng đồng, làng xóm. Điều đó đã trở thành nỗi ám ảnh đối với tổ tiên người Việt. Họ luôn trân quí những gì bảo vệ họ tránh thiên tai.

HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT TIẾP THEO: (1)Thảo luận với bạn: Tìm hệ thống sự việc trong truyện?

(2)Sưu tầm những hình ảnh về thiên trai, lũ lụt tàn phá cuộc sống của nhân dân, huỷ hoại môi trường?Hình ảnh nhân dân chống thiên tai?

19

(3) Vận dụng kiến thức, hiểu biết cuả bản thân và tìm kiếm sự giúp đỡ của người thân về nguyên nhân của những tình trạng trên?

(4) Tìm đọc “Sơn Tinh, Thuỷ Tinh ”của Nguyễn Nhược Pháp. So sánh hia cách giới thiệu nhân vật chính trong truyền thuyết SGK và thơ Nguyễn Nhược pháp?

-----------------------

SƠN TINH, THUỶ TINH (Tiếp) TUẦN 2 - TIẾT 8 Ngày soạn ( Truyền thuyết) ..................

Ngày dạy:...................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Đã trình bày ở tiết 7 B. CHUẨN BỊ - Tư liệu, hình ảnh liên quan đến bài học -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

- Phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập Cuộc giao chiến giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh: Sơn Tinh Thuỷ Tinh Hành động

Kết quả

Nhận xét

PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận - Kĩ thụât viết tích cực.

20

- Kĩ thuật trình bày một phút

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, giảng bình, đọc diễn cảm, nêu vấn đề ...

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Kết nối: Tổ chức cho HS chơi trò chơi tạop tâm thế và kết nối vào nội dung bài học.

Khám phá: Tiếp tục tìm hiểu bài học.

Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt (1) Vua Hùng kén rể HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - Trò chơi: “ Ai thông minh hơn”.

(2) Sơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu Trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh có các sự hôn việc sau. Hãy sắp xếp lại theo diễn biến câu (3) Vua Hùng phán đồ sính lễ. chuyện: (4) Sơn Tinh đến trước, rước Mị (...) Vua Hùng kén rể Nương về. (...) Vua Hùng phán đồ sính lễ.

(5) Thủy Tinh đến sau không lấy (...) Sơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu hôn được Mị Nương đùng đùng tức giận (...) Sơn Tinh đến trước, rước Mị Nương về. đánh Sơn Tinh (...) Hai bên giao chiến dữ dội, kéo dài hàng (6) Hai bên giao chiến dữ dội, kéo tháng trời dài hàng tháng trời. (...) Thủy Tinh đến sau không lấy được Mị (7) Cuối cùng Thủy Tinh thua, đành Nương đùng đùng tức giận đánh Sơn Tinh rút quân về (....) Cuối cùng Thủy Tinh thua, đành rút quân về -Gv thống nhất là giới thiệu bài - Tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu sự việc 1-2-3. Qua đó, ta thấy câu chuyện đang ở hồi kịch tích. Hai vị thần tài giỏi khiến vua Hùng phải đặt ra yêu cầu sính lễ. Vậy đièu gì xảy ra? b. Cuộc giao tranh giữa hai vị thần Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt -Sau khi vua Hùng ra điều kiện, Mờ HOẠT ĐỘNG NHÓM - Giao nhiệm vụ cho các nhóm -phiếu học sáng hôm sau, Sơn Tinh mang lễ vật tâp. đến trước rước Mị Nương về núi...

- Tổ chức cho các nhóm thảo luận. GV quan (1) Hành động của Sơn Tinh- Thuỷ sát, khích lệ HS. Tinh?

- Tổ chức cho HS báo cáo kết quả thảo luận (2) Kết quả của cuộc giáo chiến qua phiếu học tập (3) Nhận xét nghệ thuật và nội dung ý - Tổ chức cho HS nhận xét nghĩa các chi tiết?

Dự kiến sản phẩm của học sinh: Thuỷ Tinh Sơn Tinh

21

-Không lấy được vợ- đùng đùng nổi giận đem quân đuổi theo - Hô mưa, gọi gió, làm giông bão ...

Hành động dâng nước sông lên cuồn cuộn...

-Nước ngập ruộng đồng, tràn nhà cửa, dâng lên lưng đồi sườn núi, thành Phong Châu nổi lềnh bềnh trên biển nước

-Không hề nao núng.

-Dùng phép lạ dời từng quả đồi, bốc từng dãy nui, dựng thành luỹ đất ngăn chăn dòng nước lũ.

-Nước dâng cao bao nhiêu, đồi núi dâng cao bấy nhiêu.

- Đánh nhau dòng dã mấy tháng trời

-Sức đã kiệt- đành rút quân -Vẫn vững vàng -Các chi tiết tưởng tượng kì ảo, màu sắc thần thoại.

- Cuộc chiến chống thiên tai vô cùng khốc liệt, dai dẳng...

Nhận xét -Đại diện cho thế lực thiên nhiên -Đại diện cho nhân dân, kiên trì khắc nghiệt, hung bạo, là kẻ thù đắp đê, ngăn lũ chống bão lụt, hung dữ-> Hung thần chiến thắng thiên tai=> Phúc thàn Sơn Tinh-Thuỷ Tinh là nhân vật tưởng tượng nhưng lại có ý nghĩa thực vì đã khái quát hoá, hình tượng hoá hình tượng lũ lụt và sức mạnh chế ngự thiên tai của người Việt cổ. Sơn Tinh là biểu tượng sinh động cho công cuộc chống thiên tai của người Việt cổ. Đó là kì tích dựng nước thời vua Hùng và được phát huy mạnh mẽ về sau... c.Mối hận thù muôn thuở Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh - Từ đó, oán nặng thù sâu THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1) Kể miệng chi tiết kết thúc văn - Hàng năm Thuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn bản. Chi tiết kết thuc scó ý nghĩa Tinh... gì?

- Đánh mỏi mệt,chán chê không thắng được- rút - Tổ chức cho HS thảo luận. Gv quân. quan sát, khích lệ HS. => Cuộc đấu tranh chống thiên tai gay go, bền bỉ - Tổ chức trao đổi, rút kinh của nhân dân ta va fmong ước chế ngự thiên tại nghiệm. của người Việt - GV tổng hợp ý kiến.

4. Tổng kết Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh 1. Nội dung:- Cuộc thi tài giữa ST, TT HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ - Cốt lõi LS trong các sự việc được kể: LỚP (1) Một kết thúc truyện như thế + Cuộc sống lao động vật lộn với thiên tai, lũ lụt phản ánh sự thật LS gì? Nội hàng năm của cư dân dồng bằng Bắc Bộ. dung chính của truyện? + Khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự Kết quả

22

(2) Các nhân vật ST, TT gây ấn thiên tai, lũ lụt, xây dựng, bảo vệ cuộc sống . tượng mạnh khiến người đọc 2. Nghệ thuật: phải nhớ mãi. Theo em, điều đó - Xây dựng hình tượng nv mang dáng dấp thần có được là do đâu? linh, có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.

(3) Truyện thể hiện nhận thức, - Tạo sự việc hấp dẫn: hai thần cùng cầu hôn MN. nguyện vọng gì của nhân dân lao - Dẫn dắt, kể chuyện lôI cuốn, sinh động. động ?

3. ý nghĩa văn bản: - Gọi HS nêu khái quát nội dung, ST, TT giải thích hiện tượng mưa bão, lũ lụt xảy ra nghệ thuật văn bản? ở đồng bằng Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng - Gọi HS nhận xét-đọc ghi nhớ nước; đồng thời thể hiện sức mạnh, ước mơ chế - GV khắc sâu kiến thức trọng ngự thiên tai, bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ. tâm.

Hoạt động 3. LUYỆN TẬP - Đảng và nhà nước ta đã ý thức được tác HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Từ truyện ST,TT, em suy nghĩ gì về hại to lớn do thiên tai gây ra nên đã chỉ đạo chủ trương xây dựng, củng cố đê điều, nhân dân ta có những biện pháp phòng nghiêm cấm nạn phá rừng trồng thêm... chống hữu hiệu, biến ước mơ chế ngự thiên (2) Vì sao văn bản ST,TT được coi là tai của nhân dân thời xưa trở thành hiện truyền thuyết? thực.

- Phát hiện chi tiết. Xung phong trả lời - Thể hiện đầy đủ các đặc điểm của truyền câu hỏi thuyết: - Tham gia nhận xét, bổ sung... + Nhân vật, sự kiện -GV tổng hợp, kết luận + Yếu tố kì ảo + Thái độ, tư tưởng của nhân dân Hoạt động 4. VẬN DỤNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt * Nội dung: THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1) Quan sát hình ảnh và thảo luận, chuẩn bị - Nguyên nhân của tình trạng thiên tai bài thuyết trình bày tỏ quan điểm: bảo vệ môi tàn khốc. trường là cách sống khôn ngoan” - Hậu quả của hành động huỷ hoại - Tổ chức cho HS thảo luận. Gv quan sát, môi trường. khích lệ HS. - Một số giải pháp đề bảo vệ môi - Tổ chức trao đổi,chia xẻ, rút kinh nghiệm. trường.

- GV tổng hợp ý kiến. * Hình thức: văn nói

23

Hoạt động 5. TÌM TÒI, SÁNG TẠO (1) Em hãy tưởng tượng và kể lại cảnh cảnh Sơn Tinh rước Mị Nương về núi bằng đoạn văn ngắn?

(2)Tìm đọc trên thư viện hoặc in-tơ-nét ba câu chuyện về thần núi, thần sông, thần biển.

Ghi lại vắn tắt nội dung của ba câu chuyện đó.

(3)Sân khấu hoá truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh : SÂN KHẤU HOÁ TRUYỆN DÂN GIAN SƠN TINH, THUỶ TINH 1. Tìm kiếm thông tin - Từ SGK....

- Từ các nguồn khác:..........

2. Xử lí thông tin trong văn bản - Các thành viên báo cáo kết quả tìm kiếm thông tin - Nhóm trưởng thống nhất, hình thành sơ đồ tư duy về hình thức sân khấu hoá truyện dân gian 3. Xây dựng ý tưởng cho kịch bản: 24

- Thống nhất hình thức chuyển thể + nguyên tác, sát nguyên tác, gần sát nguyên tác + Đặt tên cho tiểu phẩm + Thống nhất xây dựng kịch bản chuyển thể - Thống nhất kịch bản chuyển thể: + Dự kiến nhân vật( số lượng, chính- phụ) + Phân cảnh cho kịch bản chuyển thể. VD: - Cảnh 1:Thuỷ Tinh hẹn gặp Mị Nương để giãy bày chuyện cũ - Cảnh2: Sơn Tinh và Mị Nương tranh cãi về việc bão lũ xảy ra thường xuyên và ghê gớm hơn - Cảnh3: Thuỷ Tinh đối chất với Sơn Tinh về nguyên nhân của hiện tượng này ( phần lớn do con người...)

4. Sáng tác kịch bản chuyển thể - Sáng tác kịch bản từng phân cảnh ( Phân công các thành viên phụ trách) + Lời thoại và hành động nhân vật phải hợp lí.

- Các thành viên hoàn thành nhiệm vụ - Ghép các cảnh để hoàn chỉnh kịch bản + Đọc lại và chỉnh sửa.

5. Chuẩn bị cho biểu diễn - Phân vai - Đạo cụ, trang phục sân khấu - Âm thanh, tiếng động - Kế hoạch tập.

(4) Chuẩn bị bài: Tìm hiểu chung về văn tự sự theo hướng dẫn SGK. ------------------------------------------

Tuần 3 - Tiết 9 Ngày soạn:................

TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ Ngày dạy:................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: HS nắm vững mục đích giao tiếp của tự sự, có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của nó. Tháy được đặc điểm của tự sự và nhận vật, sự việc trong văn bản Thánh Gióng, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.

2.Kỹ năng: Bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. Chỉ ra được nhân vật và sự việc trong hai truyền thuyết đã học.

- KNS : Giao tiếp, trình bày, viết sáng tạo, thảo luận...

3.Thái độ: HS có ý thức sử dụng hiệu quả phương thức tự sự để đạt được mục đích.

4. Phát triển năng lực: Hiểu và sử dụng ngôn ngữ phù hợp, có hiệu quả trong GT, theo 4 KN đọc, viết, nghe, nói. HS thể hiện cảm xúc và suy nghĩ cá nhân, đam mê, khát khao khám phá.

- Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ B.CHUẨN BỊ: 25

PHIẾU BÀI TẬP Đọc và đánh số thứ tự vào từng ô trước các chi tiết dưới đây theo đúng trình tự xuất hiện trong truyện Thánh Gióng. (...) Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão sống phúc đức nhưng lại muộn con. (...) Đứa bé cất tiếng nói đầu tiên, đòi đi đánh giặc. (...) Đứa trẻ lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng không biết đi, đặt đâu nằm đấy. Giặc Ân xâm lược nước ta. Thế giặc rất mạnh. (...) Đứa bé lớn nhanh như thổi. Bà con làng xóm góp gạo nuôi chú bé, mong chú giết giặc cứu nước. (...) Một hôm bà lão ra đồng thấy một vết chân to, ướm thử, về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh ra một đứa bé rất khôi ngô. (...) Đứa bé đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc. (...) Đánh giặc xong, tráng sĩ cởi giáp sắt để lại và bay thẳng về trời. (...) Đứa bé vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ, phi ngựa đến nơi có giặc, giết hết lớp giặc này đến lớp giặc khác.

C. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC : - Động não, HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học ....

- PP phân tích, thực hành , vấn đáp, nêu vấn đề...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG PHIẾU BÀI TẬP Đọc và đánh số thứ tự vào từng ô trước các chi tiết dưới đây theo đúng trình tự xuất hiện trong truyện Thánh Gióng.

(1) Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão sống phúc đức nhưng lại muộn con.

(2) Đứa bé vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ, phi ngựa đến nơi có giặc, giết hết lớp giặc này đến lớp giặc khác.

(3) Đứa bé lớn nhanh như thổi. Bà con làng xóm góp gạo nuôi chú bé, mong chú giết giặc cứu nước.

(4) Đứa bé cất tiếng nói đầu tiên, đòi đi đánh giặc.

(5) Đứa bé đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc.

(6) Đứa trẻ lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng không biết đi, đặt đâu nằm đấy. Giặc Ân xâm lược nước ta. Thế giặc rất mạnh.

(7) Một hôm bà lão ra đồng thấy một vết chân to, ướm thử, về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh ra một đứa bé rất khôi ngô.

(8) Đánh giặc xong, tráng sĩ cởi giáp sắt để lại và bay thẳng về trời.

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI Giao phiếu bài tập cho HS .

- HS sắp xếp lại: 26

- Tổ chức cho HS thảo luận. Quan sát, khích lệ (1) -(7) - (6) - (4) -(5) -(3) -(2) HS. (8) - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

Tự sự - GV tổng hợp ý kiến. Nêu vấn đề: Khi kể chuyện Thánh Gióng , em dùng PTBĐ nào?

Khi kể chuyện, bạn đã dùng kiểu văn bản tự sự. Các em đã biết có 6 loại VB. Mỗi loại Vb đó có đặc điểm gì- Các em sẽ lần lượt được tìm hiểu trong chương trình THCS. Lớp 6 các em sẽ tìm hiểu: VB tự sự( Kì I), VB miêu tả( Kì II).

HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. Ý NGHĨA VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG THỨC TỰ SỰ.

1. Ý nghĩa của phương thức tự sự Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 1.Ví dụ : - Đọc ví dụ SGK. 2. Nhận xét (1) Gặp những trường hợp như thế, theo - Gặp những trường hợp ấy, người em, người nghe muốn biết điều gì và người nghe muốn biết diễn biến câu chuyện kể phải làm gì? và người kể phải kể lại sự việc đó.

(2).Trong những trường hợp nêu trên câu (2) Câu chuyện phải có một ý nghĩa chuyện phải có một ý nghĩa nhất định. Ví dụ, nhất định. Ví dụ, nếu muốn cho bạn nếu muốn cho bạn biết Lan là một người bạn biết Lan là một người bạn tốt, em phải tốt, em phải kể những gì về Lan? Vì sao? chứng tỏ bằng việc kể những lời nói, - Phát hiện chi tiết.Xung phong trả lời câu hỏi hành động của Lan (khuyên nhủ, giúp - Tham gia nhận xét, bổ sung... bạn trong học tập, trong cuộc sống, -GV tổng hợp, kết luận thương người…). =>Phương thức tự sự 2.Đặc điểm của phương thức tự sự.

Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ 1.Ví dụ : LỚP 2. Nhận xét (1) Một số văn bản tự sự em biết: Thánh Gióng, (1) Kể tên một số văn bản tự sự Sơn Tinh Thủy Tinh, Con Rồng cháu Tiên mà em đã học hoặc đã đọc.

(2) Truyền thuyết Thánh Gióng (2) Chọn một trong số các văn - Truyện kể về Gióng – người anh hùng của dân bản tự sự vừa kể tên và cho biết: tộc ta thời Hùng Vương thứ sáu. câu chuyện kể về ai? Có những - Những sự việc trong truyện ( Phiếu bài tâp): sự việc nào? Câu chuyện đó - Mục đích của câu chuyện: tưởng nhớ và ca ngợi được kể nhằm mục đích gì? chiến công của người anh hùng Thánh Gióng, một (3) Qua các ví dụ trên, em rút ra trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. 27

kết luận gì về đặc điểm văn tự sự?

Vậy sử dụng phương thức tự sự, người kể đạt được MĐ gì?

- Phát hiện -Xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung...

-GV tổng hợp, kết luận

-Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, chê.

3. Kết luận: * Ghi nhớ: SGK Tr 28.

HOẠT ĐỘNG III: LUYỆN TẬP -Thánh Gióng hăng hái đánh giặc Ân, không màng danh HOẠT ĐỘNG CHUNG lợi CẢ LỚP 1. Trong truyện Thánh (1) Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai Gióng, nếu MĐ giao tiếp: vợ chồng ông lão sống phúc đức nhưng lại muộn con.

Thánh Gióng hăng hái đánh (2) Một hôm bà lão ra đồng thấy một vết chân to, ướm giặc Ân, không màng danh thử, về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh ra một lợi thì cần những sự việc nào đứa bé rất khôi ngô. có thể kết thúc?

(3) Đứa trẻ lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng không 2. Nếu MĐ giao tiếp là: G biết đi, đặt đâu nằm đấy. Giặc Ân xâm lược nước ta. dũng mãnh nơi chiến trận thì (4) Đứa bé cất tiếng nói đầu tiên, đòi đi đánh giặc chỉ cần sự việc nào?

(5) Đứa bé đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc.

- Phát hiện -Xung phong trả (6) Đứa bé lớn nhanh như thổi. Bà con làng xóm góp lời câu hỏi gạo nuôi chú bé, mong chú giết giặc cứu nước.

- Tham gia nhận xét, bổ (7) Đứa bé vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ, phi sung... ngựa đến nơi có giặc, giết hết lớp giặc này đến lớp giặc - GV tổng hợp, kết luận khác.

- Cần sự việc: (6) - (7) GV: Các sự việc phải có mở đầu, phát triển và kết thúc, mục đích giao tiếp thế nào thì cần sự việc ấy.

HOẠT ĐỘNG IV: VẬN DỤNG: 1. Kể về bản thân em theo những gợi ý sau: + Họ tên đầy đủ + Ngày sinh nhật? + Gia đình? + Bản thân: Tích? Không thích? Mơ ước? + Mục tiêu trong năm học đầu tiên ở cấp THCS? -Gv tổ chức cho HS trình bày. Khuyến khích sự mạnh dạn, tự tin của các em.

- Cho điểm những học sinh có bài nói tốt. rút kinh nghiệm vưới những bạn còn hạn chế.

28

HOẠT ĐỘNG V: TÌMTÒI, MỞ RỘNG (1)Hoạt động nhóm: Văn bản sau có phải kiểu văn bản tự sự không? Vì sao?

VẾT NỨT VÀ CON KIẾN Khi ngồi ở bậc thềm nhà, tôi thấy một con kiến đang tha chiếc lá trên lưng. Chiếc lá lớn hơn con kiến gấp nhiều lần. Bò được một lúc, con kiến chạm phải một vết nứt khá lớn trên nền xi măng. Nó dừng lại giây lát. Tôi nghĩ con kiến hoặc là quay lại, hoặc là nó sẽ một mình bò qua vết nứt đó. Nhưng không. Con kiến đặt chiếc lá ngang qua vết nứt trước, sau đó đến lượt nó vượt qua bằng cách bò lên trên chiếc lá. Đến bờ bên kia, con kiến lại tha chiếc lá và tiếp tục cuộc hành trình. ( Phỏng theo Hạt giống tâm hồn, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh) GỢI Ý: căn cứ vào đặc điểm của văn tự sự ( ghi nhớ SGK) (2)Tiếp tục tìm hiểu phần luyện tập.

------------------------

Tuần 3 - Tiết 10 Ngày soạn:................

TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ (Tiếp) Ngày dạy:................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Đã trình bày ở tiết 9 B.CHUẨN BỊ: C. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC : - Động não, HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học ....

- PP phân tích, thực hành , vấn đáp, nêu vấn đề...

D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG Kết nối: - Tổ chức cho HS chia sẻ một nội dung tâm đặc nhất trong phần chuẩn bị ở nhà để kết nối tiết học và tạo tâm thế cho HS. Khám phá: Tiếp tục tìm hiểu bài học.

Văn bản sau có phải kiểu văn bản tự sự không? Vì sao?

VẾT NỨT VÀ CON KIẾN Khi ngồi ở bậc thềm nhà, tôi thấy một con kiến đang tha chiếc lá trên lưng. Chiếc lá lớn hơn con kiến gấp nhiều lần. Bò được một lúc, con kiến chạm phải một vết nứt khá lớn trên nền xi măng. Nó dừng lại giây lát. Tôi nghĩ con kiến hoặc là quay lại, hoặc là nó sẽ một mình bò qua vết nứt đó. Nhưng không. Con kiến đặt chiếc lá ngang qua vết nứt trước, sau đó đến lượt nó vượt qua bằng cách bò lên trên chiếc lá. Đến bờ bên kia, con kiến lại tha chiếc lá và tiếp tục cuộc hành trình. ( Phỏng theo Hạt giống tâm hồn, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh) 29

-GV tổng hợp ý kiến.

- Để tiếp tục hiểu sâu, hiểu kĩ và vận dụng tạo lập văn bản tự sự, chúng ta làm tiếp phần luyện tập SGK. HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt -Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Nhắc lại kiến thức đã hình thành từ bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn tiết trước ? Nêu những điều em chưa rõ đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết hoặc những điều khám phá mới sau tiết thúc, thể hiện một ý nghĩa. Tự sự giúp học? người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con - Xung phong trả lời câu hỏi người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, - Tham gia nhận xét, đánh giá, bổ chê. sung...

- Gv căn cứ trên kết quả ý kiến trao đổi để khái quát, kết luận.

HOẠT ĐỘNG III: LUYỆN TẬP 1.Tổ chức cho HS làm BT1 để củng cố phương thức tự sự.

1. Bài 1(Tr 28) THẢO LUẬN CẶP ĐÔI -GV cho HS đọc BT. Nêu yêu cầu?

-Văn bản: Ông già và thần chết - Cho HS xung phong lên bảng trình (1)Ông già kiệt sức và muốn chết bày miệng.

(2) thần chết đến - Gv tổ chức thảo luận.

(3) Ông không muốn chết nữa - Tổng kết - hướng dẫn làm vào vở =>Tư tưởng yêu cuộc sống.

Chỉ với 3 sự việc ngắn gọn, súc tích được kể lần lượt làm nổi bật sự hóm hỉnh của ông già, ý nghĩa hàm ẩn trong tác phẩm. Đó là nhờ phương thức tự sự.

2.Qua giải BT2,3: Rèn kĩ năng phát hiện VB tự sự.

2. Bài tập 2( Tr 29) HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - HS thảo luận theo nhóm bàn.

- GV gọi 1 HS đọc, nêu yêu cầu của + Bài thơ tự sự. bài. + Kể lại 1 chuỗi sự việc: - Gọi 1 HS phát biểu.

Mở đầu: - Mèo, bé Mây bẫy chuột.

- Gọi HS khác bổ sung.

- Bé Mây ngủ mơ…

- GV cho HS kể lại câu chuyện.

Kết thúc: - Sáng dậy, Mèo nằm sa bẫy.

HS kể( Sử dụng ngôn ngữ của mình, + Thể hiện ý nghĩa: không nên tham ăn. đảm bảo đúng trình tự).

3. BT 3(Tr 29) + VB1: Kể lại cuộc khai mạc trại điêu khắc - GV cho HS đọc BT, nêu yêu cầu. quốc tế lần 3 tại Huế.

- GV giao nhiệm vụ cho 3 dãy lớp. + VB2: Kể lại người Âu Lạc đánh tan quân - Gv gọi 2 đại diện lên bảng trình bày. Tần.

30

- GV định hướng:+ xác định MĐ.

Vì: -MĐ: Thông báo, kể lại sự việc + Xác định đặc điểm VB. - Đặc điểm: SV được kể lần lượt.

GV: Vậy VB tự sự có thể là văn xuôi, có thể là văn vần. Nhưng đặc điểm chung là: trình bày diễn biến sự việc, “ có đầu có đuôi”.

3.Thông qua kể chuyện “ Thánh Gióng” để HS rèn kĩ năng lựa chọn, sắp xếp SV theo trình tự để đạt MĐ tự sự.

-Giặc Ân xâm lược nước ta. Vua sai sử giả tìm người tài THẢO LUẬN CẶP ĐÔI Bằng lời của sứ giả, kể lại giỏi cứu nước.

-Đứa bé cất tiếng nói đầu tiên, đòi đi đánh giặc truyện Thánh Gióng?

Em sẽ lựa chọn và sắp xếp - Đứa bé đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc. hệ thống sự việc như thế - Sứ giả nghe kể: về sự ra đời kì lạ của Gióng.

- Đứa bé lớn nhanh như thổi. Bà con làng xóm góp gạo nào?

- Tổ chức cho HS thảo luận. nuôi chú bé, mong chú giết giặc cứu nước.

Quan sát, khích lệ HS. - Đứa bé vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ, phi - Tổ chức trao đổi, rút kinh ngựa đến nơi có giặc, giết hết lớp giặc này đến lớp giặc khác. nghiệm.

- Giặc tan, Gióng bay về trời.

- GV tổng hợp ý kiến.

HOẠT ĐỘNG IV: VẬN DỤNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt -Kể đảm bảo sự việc chính HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP -Chú ý ngữ điệu và giọng kể.

Thi kể chuyện Thánh Gióng?

-HS các tổ chọn và cử đại diện kể trước - kết hợp với cử chỉ, nét mặt, điệu bộ. lớp.

- Nhận xét, rút kinh nghiệm - Gv nhận xét, kết luận -Một văn bản tự sự dù ngắn hay dài vẫn phải có nhân vật, sự việc, ngôi kể và thể hiện một ý nghĩa.

HOẠT ĐỘNG V : TÌM TÒI, MỞ RỘNG (1)Hoạt động cặp đôi: Đọc kĩ văn bản sau và trả lời câu hỏi: TIẾNG VỌNG RỪNG SÂU Có một cậu bé ngỗ nghịch hay bị mẹ khiển trách. Ngày nọ giận mẹ, cậu chạy đến một thung lũng cạnh rừng rậm. Lấy hết sức mình, cậu thét lớn: “Tôi ghét người”. Khu rừng có tiếng vọng lại: “Tôi ghét người”. Cậu bé hoảng hốt quay về, sà vào lòng mẹ khóc nứt nở. Cậu không hiểu được từ trong khu rừng lại có người ghét cậu.

Người mẹ nắm tay con, đưa cậu trở lại khu rừng. Bà nói: “Giờ thì con hãy thét thật to: “Tôi yêu người”. Lạ lùng thay, cậu bé vừa dứt tiếng thì có tiếng vọng lại: “Tôi yêu người”. Lúc đó người mẹ mới giải thích cho con hiểu: “Con ơi, đó là định luật trong cuộc sống của chúng ta. Con cho điều gì, con sẽ nhận điều đó. Ai gieo gió ắt gặp bão.

31

Nếu con thù ghét người thì người cũng thù ghét con. Nếu con yêu thương người thì người cũng yêu thương con”. (theo “Quà tặng cuộc sống”, NXB Trẻ, 2002) Câu hỏi: 1. Tìm các nhân vật trong văn bản trên ? Ngôi kể ?

2. Truyện gồm những sự việc nào ? Mở đầu ? kết thúc ?

3. Ý nghĩa truyện ?

(2)Kể về bản thân em.

--------------------

Tuần 3 - Tiết 11 Ngày SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ soạn:................

Ngày dạy:................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: HS hiểu thế nào là tự sự, nhân vật trong văn tự sự. Hiểu được mối quan hệ giữa sự việc với SV, với nhân vật và chủ đề VB. Sự việc luôn gắn với thời gian, địa điểm, nhân vật, diễn biến, nguyên nhân, kết quả. Nhân vật vừa là người làm ra sự việc, hành động, vừa là người nói tới.

2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng phát hiện SV theo nhân vật.Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong một văn bản tự sự.

3.Thái độ: HS có ý thức lựa chọn SV trong văn tự sự.

4. Phát triển năng lực: -Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ - Năng lực tạo lập văn bản .

-Hiểu và sử dụng ngôn ngữ phù hợp, có hiệu quả trong GT, theo 4 KN đọc, viết, nghe, núi. HS thể hiện CX và suy nghĩ cá nhân, đam mê, khám phá.

B.CHUẨN BỊ: C. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC : + Động não , HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học ....

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG I: KHỞI ĐỘNG Ở tiết trước, các em đã hiểu đặc điểm của văn tự sự.Vậy SV trong văn tự sự được trình bày ntn? Sắp xếp ra sao? Mối quan hệ với nhân vật, chủ đề của VB thế nào?

32

HOẠT ĐỘNG II: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. ĐẶC ĐIỂM CỦA SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ.

1. Sự việc trong văn tự sự.

HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP a. Tìm hiểu các sự việc trong truyện ST, - GV gọi HS đọc.

TT (1)Em hãy chỉ ra SV khởi đầu, SV phát + SV 1: SV mở đầu( nguyên nhân). triển và SV kết thúc. Có thể bớt đi hoặc + SV 2,3,4 :SV phát triển thay đổi 1 SV nào không? Vì sao? + SV 5: SV cao trào => Diễn biến.

(2) Nhắc lại ý nghĩa của việc ta sắp xếp lại + SV 6,7: SV kết thúc (kết quả) thứ tự các SV trong truyện “ Thánh - Trong các sự việc trên, không bớt được Gióng” ở tiết 7. sự việc nào vì nếu bớt thì thiếu tính liên (3) Qua việc tìm hiểu các sự việc, em hãy tục, sự việc sau sẽ không được giải thích rút ra nhận xét về trình tự sắp xếp các sự rõ. việc?

- Các sự việc được kết hợp theo qua hệ -HS chia sẻ ý kiến nhân quả, không thể thay đổi.

- Nhận xét, rút kinh nghiệm * Kết luận: Sự việc trong văn tự sự được - Gv nhận xét, kết luận sắp xếp theo một trật tự, diễn biến sao cho GV:Sự việc trong văn tự sự được sắp xếp thể hiện được tư tưởng mà người kể muốn theo một trật tự, diễn biến sao cho thể hiện biểu đạt. được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt. b. Các yếu tố tạo nên tính cụ thể của sự THẢO LUẬN CẶP ĐÔI việc: (1) Chỉ ra các yếu tố sau trong truyện ST, - 6 yếu tố đó là: TT: + Hùng Vương, ST, TT + Việc do ai làm? (nhân vật) + ở Phong Châu+ Thời vua Hùng + Việc xảy ra ở đâu? (địa điểm) + Diễn biến: cả 7 sự việc + Việc xảy ra lúc nào? (thời gian) - Nguyên nhân, kết quả: Sự việc trước là + Vì sao lại xảy ra? (nguyên nhân) nguyên nhân của sự việc sau, sự việc sau + Xảy ra như thế nào? (diễn biến) là kết quả của sự việc trước + Kết quả ra sao? (kết quả) - Không thể được vì cốt truyện sẽ thiếu - Các nhóm tham gia trình bày ý kiến sức thuyết phục, không còn mang ý nghĩa HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI truyền thuyết.

(1) Theo em có thể xoá bỏ yếu tố thời gian - Không thể bỏ việc vua Hùng ra điều và địa điểm được không? Nếu bỏ điều kiện vì không có lí do để hai thần thi tài kiện vua Hùng ra điều kiện kén rể đi có - 6 yếu tố tạo nên tính cụ thể của truyện được không? Vì sao? * Kết luận: Sự việc trong tự sự được trình (2) Sự việc trong văn tự sự được trình bày bày một cách cụ thể: sự việc xảy ra trong như thế nào? thời gian, không gian cụ thể, do nhân vật - HS thảo luận. GV quan sát, khích lệ .. cụ thể thực hiện, có nguyên nhân, diễn -Trao đổi -Nhận xét, rút kinh nghiệm biến, kết quả.

33

- Gv nhận xét, kết luận

Sự việc trong tự sự được trình bày một cách cụ thể: sự việc xảy ra trong thời gian, không gian cụ thể, do nhân vật cụ thể thực hiện, có nguyên nhân, diễn biến, kết quả.

2. Nhân vật trong văn tự sự: a. Vai trò của nhân vật trong văn tự sự: HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP -Gọi HS đọc SGK để hiểu thế nào là nhân *.VD vật trong văn tự sự.

- Người làm ra sự việc: Vua Hùng, ST, TT. (1) Hãy kể tên các nhân vật trong văn tự - Người nói đến nhiều nhất: ST, TT sự?

- Nhân vật chính: ST, TT + Ai là người làm ra sự việc?

- Nhân vật phụ không thể bỏ đi được. + Ai là nhân vật chính?Ai là nhân vật * Kết luận:- Vai trò của nhân vật: phụ? + Là người làm ra sự việc + Nhân vật phụ có cần thiết không? Có + Là người được thể hiện trong văn bản. bỏ đi được không? + Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong (2)Nhân vật trong văn tự sự có vai trò gì? việc thể hiện chủ đề tưởng của tác phẩm.

Phân biệt nhân vật chính và nhân vật + Nhân vật phụ giúp nhân vật chính hoạt phụ? động.

-HS chia sẻ ý kiến. b. Cách thể hiện của nhân vật: - Được gọi tên -Trao đổi -Nhận xét, rút kinh nghiệm - Gv nhận xét, kết luận - Được giới thiệu lai lich, tính tình, tài năng.

- Được kể việc làm HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI (1)Các nhân vật được thể hiện trong NV trong văn tự sự là kẻ thực hiện các SV truyện trên những phương diện nào? và là kẻ được thể hiện trong VB. Có nhân (2) Gọi HS nhắc lại các kết luận về nhân vật chính, NV phụ. vật? Vai trò của nhân vật? Cách thể hiện * Ghi nhớ : SGK. 34

nhân vật?

- HS chia sẻ ý kiến - HS Thảo luận- khái quát . Đọc ghi nhớ - GV tổng hợp- kết luận.

GV: Nhân vật là kẻ thực hiện hành động và kẻ được nói đến trong văn tự sự. Nhân vật có thể là người, cây cối, con vật, đồ vật...Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện chủ đề tưởng của tác phẩm. Nhân vật phụ giúp nhân vật chính hoạt động.Nhân vật hiện lên qua tên tuổi, nguồn gốc, tài năng, tính tình, hành động, suy nghĩ,...Đó là dấu hiệu để nhận ra nhân vật đồng thời là dấu hiệu ta phải thể hiện khi muốn kể về nhân vật.

HOẠT ĐỘNG III: LUYỆN TẬP HOẠT ĐỘNG NHÓM Bài 1: - GV cho HS đọc BT. a. Vai trò của các nhân vật: - GV chia nhóm làm bài 3 phút. + Vua Hùng: nhân vật phụ: quan điểm cuộc hôn nhân - Gọi đại diện 4 nhóm lên bảng LS làm. + Mị Nương: nhân vật phụ: đầu mối cuộc xung đột + TT: Nhân vật chính: thần thoại hoá sức mạnh mưa - Lớp nhận xét bổ sung.

Chỉ ra các sự việc mà các nhân gió.. vật trong truyện ST, TT đã + ST: nhân vật chính: người anh hùng chống lũ lụt của làm? Vai trò của các nhân vật? ND - Gọi Hs tóm tắt- Nhận xét. b. Tóm tắt truyện theo sự việc của các nhân vật chính: - Nhận xét về cách đặt tên văn c. Đặt tên gọi theo nhân vật chính: bản?

- Gọi: Vua Hùng kén rể : Chưa nói đựơc bản chất của - Cho ví dụ tương tự? truyện.

- Gọi: Truyện Vua Hùng..: dài dòng, đánh đồng nhân vật, không thoả đáng.

- Đọc yêu cầu bài tập 2.

Bài tập 2: Tưởng tượng để kể - Nêu những dự định của em khi làm Dự định:- Kể việc gì? Không vâng lời mẹ. bài tập này?

- Nhân vật chính là ai? Chính bản thân em.

- Nhận xét bổ sung ?

- Chuyện xảy ra bao giờ? ở đâu?

- Hướng dẫn HS cùng thực hiện bài - Nguyên nhân? Diễn biến? Kết quả? Không tập. vâng lời mẹ cứ đi tắm sông, bị chuột rút, bị những dự định của mình? cảm, phải nghỉ học, hối hận.

- Hướng dẫn HS cùng thực hiện bài - Rút ra bài học? tập.

- Nhận xét, rút kinh nghiệm.

HOẠT ĐỘNG IV: VẬN DỤNG HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI 35

1.Em hãy gọi tên, giới thiệu tên, lai lịch, tài năng, việc làm của các nhân vật ST, TT? - HS thảo luận trong nhóm - Báo cáo kết quả và thảo luận - GV tổng hợp, kết luận NV

Tên gọi

Lai lịch

VUA HÙNG

Vua Hùng

Thứ 18

SƠN TINH

ST

- ở núi Tản Viên

TT

-ở miền biển

Mị Nương

con vua Hùng

THUỶ TINH MỊ NƯƠNG LẠC HẦU

Chân dung

Làm theo bảng

Tài năng

Việc làm kén rể, ra diều kiện

Xinh đẹp

- Có tài lạ, đem sính lễ trước

- Cầu hôn, giao chiến

- Có tài lạ

- Cầu hôn, đánh ST theo ST về núi bàn bạc

HOẠT ĐỘNG V: TÌM TÒI, SÁNG TẠO (1).Chia sẻ với bạn về một nhân vật trong truyện truyền thuyết mà em yêu thích?

GỢI Ý: Nhân vật tên tuổi, nguồn gốc, tài năng, tính tình, hành động, suy nghĩ,...Điều gì làm em yêu thích?

(2). Thử tìm hiểu: Ngoài nhân vật và sự việc, văn bản tự sự còn cần những yêu tố nào?

(3)Chuẩn bị tranh ảnh, bài thuyết trình và biểu diễn phần “ sân khấu hoá truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh.”

(4) Tập làm MC: Bản tin môi trường (5) Chuẩn bị kiểm tra 15 phút kết thúc chủ đề.

----------------

36

Tuần 3 - Tiết 12 Ngày LUYỆN TẬP- TỔNG KẾT CHỦ ĐỀ soạn:................

Ngày dạy:................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1.Kiến thức: Luyện tập củng cố, nâng cao kiến thức về chủ đề. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.

2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng hệ thống, tổng hợp kiến thức.

3. Thái độ: HS tự hào về truyền thống dân tộc, trân trọng di tích lịch sử. * Phát triển năng lực: giao tiếp, trình bày, giới thiệu,.

B.CHUẨN BỊ: Phương tiện: máy chiếu, vi tính, ...hình ảnh, tư liệu C. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC : + Động não , HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học .... + Trình bày, báo cáo, thuyết rình,... + Đóng vai...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG I. LUYỆN TẬP 37

(1) Tập làm MC: Bản tin môi trường

Quan sát hình ảnh và thảo luận, chuẩn bị bài thuyết trình bày tỏ quan điểm: bảo vệ môi trường là cách sống khôn ngoan” trong đó đề xuất được giải pháp giải quyết tình huống đề ra.

- Học sinh làm sử dụng hình ảnh đã + Tự giới thiệu về bản thân trước khi nói. chuẩn bị + Chú ý ngôn ngữ, cử chỉ, nét mặt...

- Dựa vào các gợi ý và ảnh minh hoạ để + Sự tự tin và cách biểu cảm. giới thiệu. + Cảm ơn sau khi trình bày.

- Cần chú ý đến kĩ năng trình bày: - Thực hiện giải pháp giải quyết tình huống và nhận ra sự phù hợp hay không phù hợp của giải pháp thực hiện 2. Chúng em làm hoạ sĩ.( Trình bày ản phẩm của nhóm đã chuẩn bị ở nhà) Vẽ một chi tiết, hình ảnh tiêu biểu hoặc tập truyện tranh về truyền thuyết: Thánh Gióng.

38

- Tiêu chí đánh giá.

- Gv nêu yêu cầu: - Đề tài: Sản phẩm đúng đề tài lựa chọn (2 điểm) - Nội dung: Thể hiện đúng kiến thức đã học trong - Hs lựa chọn đề tài, nội dung, chủ đề, có tính sáng tạo và thể hiện tình cảm, tư cách thức trình bày sản phẩm. tưởng của bản thân. ( 5 điển) - Chuẩn bị, tạo sản phẩm ở nhà.

- Hình thức: Bố cục hợp lý, trình bày sạch đẹp, - Trình bày trước lớp. hấp dẫn. ( 3 điểm) II. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ ĐỀ BÀI: I. ĐỌC HIỂU (3 điểm) Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi: Thuỷ Tinh đến sau không lấy được vợ đùng đùng nổi giân đem quân đuổi theo đòi cướp Mị Nương. Thần hô mưa, gọi gió, làm giông bão rung chuyển cả đất trời. Nước ngập ruộng đồng, nước tràn nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi sườn núi. Thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước. Sơn Tinh không hề nao núng. Thần dùng phép lạ bốc dời từng quả đồi, dời từng quả núi, dựng thành lũy đất ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng cao lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau ròng rã suốt mấy tháng trời, cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức Thủy Tinh đã kiệt. Thần Nước đành rút quân. ( Sơn Tinh, Thuỷ Tinh - Ngữ văn 6, tập INXBGD) 1.Đoạn văn kể về việc gì? Câu chủ đề?

2. Mỗi nhân vật trong đoạn văn có những hoạt động gì? Kết quả của những việc làm đó?

3. Câu văn: “Nước sông dâng cao lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu”gợi cho em suy nghĩ liên tưởng gì?

II. TẬP LÀM VĂN ( 6 điểm) Bằng lời của nhân vật Sơn Tinh, kể lại sự việc trong đoạn văn trên? ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM I. ĐỌC HIỂU (4 điểm) Câu Mức tối đa: Chưa tối đa Không đạt -Đoạn kể về cuộc giao chiến giữa Sơn Tinh Nêu chưa đủ Nêu sai hoặc 1 và Thuỷ Tinh (0.5 điểm) hoặc chưa hoàn không làm.

- Câu chủ đề: câu 1 toàn đúng.

(0.5 điểm) -Thuỷ Tinh: đến sau không lấy được vợ đùng 2 đùng nổi giân đem quân đuổi theo đòi cướp Mị Nương. Thần hô mưa, gọi gió, làm giông bão rung chuyển cả đất trời...(0.5 điểm) Nêu chưa đủ Nêu sai hoặc 39

+ Kết quả: Nước ngập ruộng đồng, nước tràn hoặc chưa hoàn không làm. nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi sườn toàn đúng. núi...(0.5 điểm) -Sơn Tinh: dùng phép lạ bốc dời từng quả đồi, dời từng quả núi, dựng thành lũy đất ngăn chặn dòng nước lũ...(0.5 điểm) +Kết quả:Nước sông dâng cao lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu... (0.5 điểm) -HS bộ lộ theo quan điểm cá nhân nhưng có 3 thể theo một số ý sau: Nêu chưa đủ Nêu sai hoặc + Gợi hình ảnh nhân dân đắp đê chống lũ lụt hoặc chưa hoàn không làm. hàng năm... (0.5 điểm) toàn đúng + Thể hiện mơ ước có sức mạnh chế ngự, chinh phục thiên tai...(0.5 điểm) II. TẬP LÀM VĂN ( 6 điểm) Bằng lời của nhân vật Sơn Tinh, kể lại sự việc trong đoạn văn trên? * Hình thức :Trình bày thành đoạn văn không mất lỗi diễn đạt và lỗi chính tả ..(0,5 điểm) * Nội dung: - Lời kể của Sơn Tinh ( tôi) (0,5 điểm) + Kể được hành động của Thuỷ Tinh và kết quả hành động đem lại... ..(1,5 điểm) + Kể được hành động của Thuỷ Tinh và kết quả hành động đem lại... ..(1,5 điểm) + Kết quả cuộc giao chiến ..(1 điểm) + Suy nghĩ của nhân vật ...(0,5 điểm) Chưa tối đa:Tuỳ mức độ đạt được của HS để linh hoạt cho điểm Không đạt:Nêu sai hoặc không làm.

III. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG (1). Tập làm nhà phê bình văn học Viết bài văn ngắn nêu cảm nhận về vẻ đẹp của một hình tượng nhân vật trong truyền thuyết đã học mà em tâm đắc.

- Nội dung dựa vào kiến thức đã học và tham khảo tài liệu.

- Hình thức: bài văn khoảng 30 câu.

(2) Vẽ sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức chủ đề.

(3) Chuẩn bị bài “Sự tích Hồ Gươm ” theo yêu cầu SGK. Sưu tầm tư liệu, hình ảnh liên quan đế cuộc khời nghĩa Lam Sơn.

-----------------

40

(SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 1 NGỮ VĂN 7 THEO CV3280 NĂM 2020 CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP NGỮ VĂN 7 ( KI I) PHẦN I:XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ .

A. CƠ SỞ LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ .

- Căn cứ vào “Công văn 3280/BGD ĐT-GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học cấp THCS, THPT, ngày 27 tháng 8 năm 2020 để xây dựng chủ đề tích hợp văn bản - làm văn trong học kì I. - Chủ đề góp phần giúp học sinh học thấy được mối quan hệ giữa học văn bản và làm văntrong nhà trường.

-Tích hợp kiến thức đọc hiểu văn bản và kĩ năng thực hành nghe- nói- viết trong mỗi bài học tạo hứng thú học tập cho học sinh. Các em có cái nhìn hoàn chỉnh và thấy được mối liên hệ giữa các môn học. Từ đó có ý thức tìm tòi, học hỏi và vận dụng kiến thức đã học vào đòi sống sinh động.

B. THỜI GIAN DỰ KIẾN : Tuần Tiết Bài dạy Ghi chú 1 1 Những vấn đề chung về chủ đề Cổng trường mở ra 2 -Mẹ tôi 2 3.4 -Cuộc chia tay của những con búp bê 5 Liên kết trong văn bản 6 Bố cục trong văn bản 7 - Luyện tập - Tồng kết chủ đề- Kiểm tra đánh giá 8 Tổng kết, kiểm tra đánh giá chủ đề C. MỤC TIÊU CỦA CHỦ ĐỀ: I. MỤC TIÊU CHUNG -Dạy học theo vấn đề hay chủ đề tích hợp là khai thác sự liên quan, gần gũi ở nội dung kiến thức và khả năng bổ sung cho nhau giữa các bài học cho mục tiêu giáo dục chung. Các tiết học chủ đề Gv không tổ chức thiết kế kiến thức, thông tin đơn lẻ, mà phải hình thành ở học sinh năng lực tìm kiếm, quản lý, tổ chức sử dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong tình huống có ý nghĩa.

-Thông qua dạy học tích hợp, học sinh có thể vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập hàng ngày, đặt cơ sở nền móng cho quá trình học tập tiếp theo; cao hơn là có thể vận dụng để giải quyết những tình huống có ý nghĩa trong cuộc sống hàng ngày; 1

- Thông qua việc hiểu biết về thế giới tự nhiên bằng việc vận dụng kiến thức đã học để tìm hiểu giúp các em ý thức được hoạt động của bản thân, có trách nhiệm với chính mình, với gia đình, nhà trường và xã hội ngay trong cuộc sống hiện tại cũng như tương lai sau này của các em; - Đem lại niềm vui, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Phát triển ở các em tính tích cực, tự lập, sáng tạo để vượt qua khó khăn, tạo hứng thú trong học tập.

- Thiết lập các mối quan hệ theo một logic nhất định những kiến thức, kỹ năng khác nhau để thực hiện một hoạt động phức hợp.

- Lựa chọn những thông tin, kiến thức, kỹ năng cần cho học sinh thực hiện được các hoạt động thiết thực trong các tình huống học tập, đời sống hàng ngày, làm cho học sinh hòa nhập vào thế giới cuộc sống.

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ CHỦ ĐỀ 1. Kiến thức/ kỹ năng/ thái độ 1.1.Đọc- hiểu 1.1.1. Đọc hiểu nội dung: Hiểu được tính thời sự, tính thiết thực về nội dung của nhóm bài vnhật dụng.Hiểu được nội dung của ba văn bản nhật dụng trong chủ đề: vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội trong sự phát triển của trẻ thơ.

1.1.2. Đọc hiểu hình thức:Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện, một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu của mỗi văn bản.Nhận biết nghệ thuật sử dụng các phương thức biểu đạt linh hoạt trong văn bản để đạt mục đích giao tiếp.

1.1.3. Liên hệ, so sánh, kết nối:Từ hiểu về nội dung- hình thức văn bản, liên hệ tới các tác phẩm cùng chủ đề, các tình huống có ý nghĩa giáo dục ngoài cuộc sống. ( Đọc vượt dòng) 1.1.4. Đọc mở rộng:tìm đọc một số truyện hiện đại có cùng đề tài, chủ đề.Tìm hiểu trách nhiệm mỗi bản thân với việc thể hiện tình cảm trân quí với những bậc phụ huynh, thầy cô và xã hội.

1.2.Viết: -Thực hành viết: Viết được bài văn tự sự có bộ cục hợp lí, mạch lạc, có liên kết và thể hiện thái đọ, tình cảm của bản thân.

1.3. Nghe - Nói - Nói: kể lại truyện theo h thpống sự biệc, theo bố cục. Nêu nhận xét về nội dung và nghệ thuật những văn bản được học -Nghe:Tóm tắt kết hợp ghi chép được nội dung trình bày của thầy và bạn.

-Nói nghe tương tác:Biết tham gia thảo luận trong nhóm nhỏ về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất, biết đặt câu hỏi và trả lời, biết nêu một vài đề xuất dựa trên các ý tưởng được trình bày trong quá trình thảo luận.

2.Phát triển phẩm chất, năng lực 2.1.Phẩm chất chủ yếu: - Nhân ái:Qua tìm hiểu văn bản, HS biết tôn trọng, yêu thương mọi người xung quanh, trân trọng và bảo vệ tình gia đình, tình thầy trò, biết sống hiếu thảo, ân nghĩa,...

2

- Chăm học, chăm làm: HS có ý thức vươn lên trong học tập để bày tỏ tình cảm với thầy cô, bố mẹ một cách cụ thể và thiết thực. Biết vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. Chủ động trong mọi hoàn cảnh, biến thách thức thành cơ hội để vươn lên. Luôn có ý thức học hỏi không ngừng để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trở thành công dân toàn cầu.

-Trách nhiệm: hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước, dân tộc để sống hòa hợp với môi trường.

2.2. Năng lực 2.2.1.Năng lực chung: -Năng lực tự chủ và tự học: sự tự tin và tinh thần lạc quan trong học tập và đời sống, khả năng suy ngẫm về bản thân, tự nhận thức, tự học và tự điều chỉnh để hoàn thiện bản thân.

-Năng lực giao tiếp và hợp tác: thảo luận, lập luận, phản hồi, đánh giá về các vấn đề trong học tập và đời sống; phát triển khả năng làm việc nhóm, làm tăng hiệu quả hợp tác.

-Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết đánh giá vấn đề, tình huống dưới những góc nhìn khác nhau.

2.2.2. Năng lực đặc thù: -Năng lực đọc hiểu văn bản:Cảm nhận vẻ đẹp của hình ảnh, chi tiết nghệ thuật, . Có phương pháp tìm hiểu vẻ đẹp tư tưởng của các nhân vật trong văn học.Hiểu bức thông điệp mà nhà văn gợi ra từ cuộc sống.

- Năng lực tạo lập văn bản: Biết vận dụng kiến thức tiếng Việt cùng với những trải nghiệm và khả năng suy luận của bản thân để hiểu văn bản; trình bày dễ hiểu các ý tưởng ;có thái độ tự tin khi nói; kể lại mạch lạc câu chuyện; biết chia sẻ ý tưởng khi thảo luận ý kiến về bài học.

- Năng lực thẩm mỹ:nhận ra những giá trị thẩm mĩ .Trình bày được cảm nhận và tác động của tác phẩm đối với bản thân. Vận dụng suy nghĩ và hành động hướng thiện.

Biết sống tốt đẹp hơn.

D. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP. 1. Bảng mô tả các mức độ nhận thức theo định hương phát triển năng lực VẬN DỤNG NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU Vận dụng thấp Vận dụng cao

3

- Nhận bết về văn bản nhật dụng - Tóm tắt, phân đoạn được các văn bản nhật dụng.

-Nhận biết được tình yêu thương, sự quan tâm của cha mẹ với từng bước trưởng thành của con.

-Qua bức thư của một người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi người.

- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi đau khổ của những đứa trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị.

- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản.

- Hiểu về khái niệm liên kết trong văn bản.Yêu cầu về liên kết trong văn bản.

- Nhận biết và phân tích liên kết của các văn bản.

- Bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lý cho các bài làm - Nhận biết, chỉ ra bố 4

-Thấy được tình cảm sâu sắc của người mẹ đối với con thể hiện trong một tình huống đặc biệt: đêm trước ngày khai trường.

- Hiểu được những tình cảm cao quý, ý thức trách nhiệm của gia đình đối với trẻ em – tương lai nhân loại.

- Hiểu được giá trị của nhứng hình thức biểu cảm chủ yếu trong một văn bản nhật dụng.

- Hiểu được hoàn cảnh éo le và tình cảm, tâm trạng của các nhân vật trong truyện để thấy trách nhiệm của mỗi thành viên trong giữ gìnhạnh phúc gia đình.

- Có kĩ năng Đọc – hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư.

- Phân tích một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc. Vận dụng so sánh một số đặc điểm của văn bản - Vận dụng hiểu biết những tình huống liên môn cơ bản như: vai trò của nhà trường, trách nhiệm của học sinh...

- Đọc – hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của các nhân vật.

- Kể truyện theo bố cục hoặc ngôi kể mới

- Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm về đề tài gia đình, nhà trường - Năng lực bày tỏ quan điểm về vấn đề cuộc sống đặt ra trong tác phẩm.

- Vận dụng kiến thức bài học giải quyết vấn đề trong đời sống.

Thể hiện trách nhiệm của bản thân với đất nước.

- Thấy được mối quan hệ và sức sống bền vững của những giá trị văn hoá truyền thống

- Hiểu rõ liên kết là một trong những đặc tính quan trọng nhất của văn bản.

- Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc.

- Hiểu tầm quan trọng và yêu cầu của bố cục trong văn bản; trên cơ

- Biết vận dụng những hiểu biết về liên kết vào việc đọc – hiểu và tạo lập văn bản.

- Viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết.

-Kể miệng được một sự việc hoặc bài văn ngắn giới thiệu về bản thân, gia đình,

- Viết được đoạn văn tự sự về một sự việc mang tình thời sự.

-Viết được bài văn tự sự theo hệ thống sự việc hợp lý.

- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc –

cục trong văn bản.

sở đó, có ý thức xây bạn bè dựng bố cục khi tạo - Vận dụng kiến thức lập văn bản. về mạch lạc trong văn bản vào đọc – hiểu văn bản và thực tiến tạo lập văn bản viết, nói.

hiểu văn bản, xây dựng bố cục cho một văn bản nói (viết) cụ thể.

2.Tiêu chí đánh giá được xác định ở 4 mức độ theo định hướng phát triển năng lực NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU VẬN DỤNG Mức độ thấp Mức độ cao -Thế nào là văn -Trong đêm trước -Em hiểu thế nào về hình -Viết một đoạn bản nhật dụng? ngày khai trường ảnh “thế giới kì diệu” văn ngắn (từ 3-5 -Tóm tắt cốt của con, tâm trạng trong câu nói của người câu) đảm bảo tính truyện, nắm của người mẹ và mẹ “Đi đi con, hãy can liên kết với chủ đề vững nhân vật? đứa con khác nhau đảm lên, thế giới này là “Mẹ tôi”.

Dựa vào nội như thế nào? của con, bước qua cánh -Qua câu chuyện dung câu -Từ văn “ Cổng cổng trường là một thế này, tác giả đã đề chuyện Cuộc trường mở ra”, em giới kì diệu sẽ mở ra”? cập đến những nội chia tay của thấy vai trò của nhà -Viết đoạn văn có câu dung nào về quyền những con búp trường với cuộc đời chủ đề: Con phải hiểu của trẻ em? bê, cùng bàn của mỗi con người việc học có vai trò vô - Tìm đọc những luận để thực như thế nào? cùng quan trọng đối với thông tin nói về hiện những yêu -Xác định nội dung mỗi người và sự phát quyền trẻ em. cầu sau: chính và đặt nhan đề triển của nhân loại.

Cùng bình luận - Liệt kê những cho mỗi đoạn văn -Tìm đọc và chép lại một với người thân/ sự việc chính trên. bài thơ/ đoạn thơ hoặc bạn bè về quyền của câu chuyện -Nội dung hai đoạn một đoặn văn hay viết về thực hiện quyền - Truyện có văn có gì giống với ngày khai trường.? Cùng trẻ em. những nhân vật văn bản Cổng trao đổi với bạn bè về cái -Hãy sưu tầm và nào? Nhân vật trường mở ra của Lý hay của bài thơ/ đoạn phân tích một ví chính là ai?

Lan ? thơ/ đoạn văn đó. dụ thực tế để thấy - Chi tiết nào Các bạn trong nhóm -Theo em, khi tạo lập văn rằng nếu trong khi trong truyện cùng nhau xây dựng bản để đảm bảo tính nói và viết, chúng khiến em xúc đoạn văn với nội mạch lạc cần lưu ý những ta không chú ý đến động nhất? Vì dung: Điều em gì? tính mạch lạc của sao? mong muốn về gia -Rút ra những bài học và văn bản thì người - Nêu ý nghĩa đình của mình.?Chỉ liên hệ, vận dụng vào nghe, người đọc sẽ của câu rõ: đoạn văn đã đảm thực tiễn cuộc sống của không thuận lợi 5

chuyện.

- Những chi tiết nào biểu hiện tâm trạng của người mẹ?

- Chỉ ra được các chi tiết nghệ thuật -Thế nào là bố cục văn bản?

-Tìm bố cục một văn bản cụ thể?

- Thế nào là mạch lạc trong văn bản?

-Thế nào là liên kết trong văn bản?

- Có khả năng tiếp cận vấn đề/vấn đề thực tiễn liên quan bài học.

trong việc theo bảo tính liên kết về bảnthân. nội dung và hình -Câu chuyện Cuộc chia dõi, tiếp nhận nội thức như thế nào? tay của những con búp dung của văn bản . bê đã cho chúng ta thấy -Các nhóm chuẩn -Hãy sắp xếp các tình cảm anh em chân bị bài nói: Nêu câu văn sau theo thứ thành, thắm thiết. Em hãy cảm nhận của tự hợp lí để tạo tìm hiểu và kể lại một nhóm em khi đọc thành một đoạn văn câu chuyện trong thực tế xong truyện Cuộc hoàn chỉnh cuộc sống về tình cảm chia tay của những Sự sắp đặt nội dung sâu nặng này. con búp bê. các phần trong văn -Kết nối: Nêu suy nghĩ - Vẽ tranh, sáng bản theo một trình của bản thân khi nhận tác thơ,… theo chủ tự, một hệ thống được sự quan tâm, chăm đề của truyện rành mạch và hợp lí sóc của gia đình và được - Nhập vai En -niđược gọi là bố cục. sự học tập, vui chơi dưới cô viết thư cho bố....

Theo em, vì sao khi mái trường. xây dựng văn bản, - Xây dựng được nhân - Đề xuất được cần phải quan tâm vật trong văn tự sự. giải pháp giải tới bố cục?

-Xây dựng được hệ thống quyết tình huống - Xác định được và sự việc cho bài văn tự sự. đề ra. biết tìm hiểu các - Phân tích được tình - Thực hiện giải thông tin liên quan huống; phát hiện được pháp giải quyết đến tình huống vấn đề đặt ra của tình tình huống và trong bài học. huống liên quan. nhận ra sự phù - Lập kế hoạch để giải hợp hay không phù quyết tình huống GV đặt hợp của giải pháp ra. thực hiện.

- Câu hỏi định tính và định lượng:Câu tự luận trả lời ngắn, Phiếu làm việc nhóm.

- Các bài tập thực hành:Hồ sơ (tập hợp các sản phẩm thực hành).

Bài trình bày (thuyết trình, đóng vai, đọc diễn cảm, …) Đ. CHUẨN BỊ : - Giáo viên:Sưu tầm tài liệu, lập kế hoạch dạy học . + Thiết kể bài giảng điện tử. + Chuẩn bị phiếu học tập và dự kiến các nhóm học tập. +Các phương tiện : Máy vi tính, máy chiếu đa năng... +Học liệu:Video clips , tranh ảnh, bài thơ, câu nói nổi tiếng liên quan đến chủ đề.

- Học sinh :- Đọc trước và chuẩn bị các văn bản SGK. + Sưu tầm tài liệu liên quan đến chủ đề. + Thực hiện hướng dẫn chuẩn bị học tập chủ đề của GV. 6

II. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC. 1.Phương pháp và kĩ thuật dạy học: -Kĩ thuật động não, thảo luận - Kĩ thuật trình bày một phút - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

- Gợi mở - Nêu và giải quyết vấn đề - Thảo luận nhóm - Giảng bình, thuyết trình 2.Phương tiện dạy hoc: -Sách giáo khoa, máy tính có kết nối mạng, máy chiếu... -Bài soạn ( in và điện tử) PHẦN II.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Tuần 1 - Tiết 1 CỔNG TRƯỜNG MỞ RA Ngày soạn:................

- Lí Lan Ngày dạy:................

A.MỤC TIÊU: 1/ Kiến thức: HS hiểu được - Tình cảm sâu nặng của cha mẹ, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên nhi đồng.

- Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản.

2/ Kĩ năng: HS vận dụng : - Đọc – hiểu văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ.

- Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.

- Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm.

3. Thái độ : Xác định rõ hơn trách nhiệm, tình cảm của mình với cha mẹ và mái trường.

4. Năng lực cần phát triển - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ – Năng lực đọc hiểu văn bản (văn bản truyện Việt Nam hiện đại).

– Năng lực sử dụng tiếng Việt và giao tiếp (qua việc thảo luận trên lớp, thuyết trình trước lớp hệ thống tác phẩm văn học).

– Năng lực cảm thụ thẩm mĩ (nhận ra giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản).

B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU - Phần chuẩn bị ở tiết trước.

- Phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP Trao đổi trong nhóm để hoàn thiện nhiệm vụ sau: *. Trong đêm trước ngày khai trường , tâm trạng của người mẹ và đứa con khác 7

như thế nào?

NGƯỜI MẸ

CON

*. Em hiểu gì về mỗi nhân vật?

C. PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - Kĩ thuật trình bày một phút: - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề ...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Hát theo băng hình “ Ngày đầu tiên đi học”?

(2) Trong ngày khai trường đầu tiên của em, ai đưa em đến trường ? Em có nhớ đêm hôm trước ngày khai trường ấy, mẹ em đã làm gì và nghĩ gì không ?

Trong chúng ta, ai cũng có những kỷ niệm đẹp của ngày đầu tiên đến trường. Đó là sự háo hức, rụt rè và bỡ ngỡ. Tâm trạng của các em là vậy, thế còn tâm trạng của các bậc làm cha mẹ thì như thế nào đối với ngày đầu tiên đi học của con ? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu vấn đề “Cổng trường mở ra” của Lý Lan. HOẠT ĐỘNG II. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC A.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHỦ ĐỀ Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh

8

- Chủ đề tích hơp văn bản- Làm văn: là khai thác sự THẢO LUẬN CẶP ĐÔI - GV giới thiệu chương trình chủ liên quan, gần gũi ở nội dung và khả năng bổ sung cho đề chủ đề so với cấu trúc SGK. nhau giữa các bài học cho mục tiêu giáo dục chung.

Tổ chức cho HS trao đồi: - Thông qua chủ đề: HS biết quan sát thường xuyên (1) Em hiểu thế nào là chủ đề tích những gì đang xảy ra xung quanh,khám phá có hợp? hướng dẫntình huống liên quan đến bài học như (2) Chủ đề tích hợp lớp 7- kì 1 có ảnh hưởng của con người đến thế giới tự nhiên,xã hội... mục đích gì?

(3) Nhớ lại kiến thức về văn bản -Văn bản nhật dụng có nội dung đề cập đến các nhật dụng và cho biết mỗi văn vấn đề nóng, bức thiết với đời sống xã hội: Gia bản trong chủ đề víêt về vấn đề đình, nhà trường, quyền trẻ em, ... gì? =>Các em ý thức được hoạt động của bản thân, - Tổ chức cho HS thảo luận. GV có trách nhiệm với chính mình, với gia đình, nhà quan sát, khích lệ HS. trường và xã hội ngay trong cuộc sống hiện tại - Tổ chức trao đổi, rút kinh cũng như tương lai sau này của các em; nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

B. VĂN BẢN: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA I. Tìm hiểu chung Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt 1.Tác giả: Lí Lan. HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP -HS đọc chú thích ( SGK 18) - Là nhà văn nữ đa tài, hiện đang định cư tại (1) Tác giả VB này là ai ? Em biết gì Mỹ. về tác giả này ?

- Dịch bộ truyện nổi tiếng Harry Poster (tập 5) (2)Em hãy cho biết nội dung VB? sang tiếng Việt.

(3) Theo em, vì sao đây là VB nhật 2. Tác phẩm: dụng?

- Giáo dục có vai trò to lớn đối với sự - Gọi HS trả lời câu hỏi phát triển của xã hội. Ở VN ngày nay, giáo dục - HS tham gia nhận xét, đánh giá, bổ đã trở thành sự nghiệp của toàn xã hội. sung...

- “Cổng trường mở ra” là VB nhật dụng đề - GV tổng hợp , bổ sung, kết luận. cập đến những mối quan hệ của gia đình, nhà trường và trẻ em.

GV giới thiệu : GD có vai trò to lớn đối với sự phát triển của xã hội ở Việt Nam ngày nay , Giáo dục đã trở thành sự nghiệp của toàn xx hội . “Cổng trường mở ra” là một văn bản nhật dụng đề cập đến những mối quan hệ giữa gia đình, nhà ttrường và trẻ em.

II.Đọc - Hiểu văn bản Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 1.Đọc - tìm hiểu chú thích: (1) GV nhận xét, hướng dẫn và đọc mẫu một 9

đoạn. Gọi HS đọc .

-Kiểu văn biểu cảm.

- Em hãy đọc thầm chú thích SGK ?

(2) Cho biết phương thức biểu đạt của văn - Có ba nội dung chính: bản? +Tâm trạng hai mẹ con trước ngày (3) Nêu những nội dung chính của văn bản? khai trường của con.

- Cho biết nội dung từng phần? + Nỗi nhớ của mẹ về ngày khai trường - Gọi HS nhận xét phần chia đoạn của bạn? năm xưa.

- HS tham gia nhận xét, bổ sung... + Tầm quan trọng của nhà trường với - GV tổng hợp , bổ sung, kết luận. thế hệ trẻ.

Tác giả viết theo dòng chảy cảm xúc của lòng mẹ đối với con qua độc thoại nội tâm của người mẹ hiền .Thời gian nghệ thuật là đêm trước ngày đến trường của con vào học lớp Một. 2. Phân tích a. Tâm trạng người mẹ trước ngày khai trường của con. *. Trong đêm trước ngày khai trường HOẠT ĐỘNG NHÓM - Giao nhiệm vụ cho các nhóm - phiếu học tâp.

- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo - Tổ chức cho các nhóm thảo luận. GV quan luận . sát, khích lệ HS. -Các nhóm khác tham gia ý kiến.

- Tổ chức cho HS báo cáo kết quả thảo luận -Nhận xét, rút kinh nghiệm. qua phiếu học tập - Tổ chức cho HS nhận xét - GV tổng hợp- kết luận.

Dự kiến sản phẩm của học sinh NGƯỜI MẸ ĐỨA CON + Lo lắng, thao thức, suy nghĩ triền miên. + Vô tư, nhẹ nhàng, thanh thản. + Không tập trung được vào việc gì cả. + Giấc ngủ đến dễ dàng như uống + Nhìn con ngủ. Mẹ sắp lại sách vở cho con một li sửa, ăn một cái kẹo. + Lên giường và trằn trọc...không lo nhưng vẫn + Gương mặt thanh thoát.. không ngủ được.

- Mẹ đang nôn nao nghĩ về ngày khai trường đầu tiên của mình.: Bâng khuâng, xao xuyến. ..

Người mẹ giàu tình yêu thương con và đức hi Ngây thơ, hồn nhiên, trong sinh... sáng...

Hoạt động của giáo viênhọc sinh

10

Nội dung cần đạt

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI (1) Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ được?

(2) Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường để lại ấn tượng thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ?

* Lí do người mẹ không ngủ được: - Ngày khai trường vào lớp Một là ngày thực sự quan trọng đối với con và với mẹ, đối với mỗi đời người.

- Mẹ muốn khắc ghi vào lòng con cảm xúc rạo rực, bâng khuâng, xao xuyến của ngày khai trường => kỉ niệm đẹp của cuộc đời.

- Ngày khai trường của con đã làm sống dậy trong tâm tưởng của mẹ ngày khai trường của mình, tiếng - HS tham gia nhận xét, bổ đọc bài trầm bổng và cảm giác chơi vơi hốt hoảng khi sung... cổng trường đóng lại.

- GV tổng hợp , bổ sung, kết - Mẹ nghĩ tới ngày khai trường ở Nhật Bản ... luận.

- Mẹ bâng khuâng nghĩ tới giây phút hạnh phúc cầm tay con dắt tới cổng trường để con bước vào thế giới kì diệu. => Hồi tưởng- Đã hàng chục năm trôi qua thế mà buổi sáng đầu tiên ấy cứ khắc ghi như in trong tâm trí của người mẹ - “Sự khắc ghi vượt thời gian”.

Trong đêm không ngủ được mẹ lo nghĩ về con, mẹ nhớ ngày khai trường xưa của mẹ.

Ngày ấy bà ngoại dắt tay mẹ đến trường và sáng mai đây mẹ lại nắm tay dắt con đến trường. Đó là qui luật tuần hoàn của thời gian. Mẹ mong rằng trong góc nhỏ tâm hồn con sẽ ghi lại cảm xúc về ngày đầu tiên và con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Sau này sẽ có lúc con chợt nhớ lại và cảm thấy xúc động. Con giờ đây chính là hình ảnh của mẹ ngày ấy. Tâm trạng của mẹ chính là tâm trạng của bà ngày xưa. b. Tầm quan trọng của nhà trường với thế hệ trẻ HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo (1) Câu văn nào trong bài nói lên vai dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai trò quan trọng của nhà trường đối với sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi thế hệ trẻ? chệch hàng vạn dặm sau này „ - Gọi HS trình bày và nêu ý hiểu về ->Giáo dục không được quan tâm : xã hội câu văn đã chọn. kém phát triển, đất nước không đi lên hoà (2) Kết thúc văn bản, người mẹ nói nhập trì trệ, nghèo nàn, lạc hậu. :“Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới + Can đảm: Là có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian khó hay nguy hiểm, khó khăn. này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra + Thế giới này: Bao gồm tất cả nhân loại khắp năm châu bốn biển. „ +Giải thích từ : Can đảm? Thế giới + Thế giới kì diệu: Kì là lạ, diệu là đẹp. Kì này?Thế giới kì diệu? diệu: vừa rất lạ, vừa rất đẹp +Thế giới kì diệu ” mà người mẹ nói - Thế giới của ánh sáng tri thức. đến là gì?

- Nơi nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn, nhân 11

(3)Từ văn bản: Em nhận thấy vai trò cách. của nhà trường đối với cuộc đời mỗi - Nơi tình bạn, tình thầy trò ấm áp, cao đẹp. con người như thế nào?

- Nơi chắp cánh ước mơ, khát vọng bay bổng.

- HS trình bày cảm nhận cá nhân?

- Nơi được ca hát, vui chơi...

- Trao đổi chung cả lớp.

- Câu văn kết thúc tác phẩm: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Niềm tin vào vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người, tin vào con đường đi lên bằng học vấn, tin vào tương lai tươi sáng đang chờ con của người mẹ.

Cổng trường mở ra đồng nghĩa với việc cánh cửa tâm hồn trí tuệ của con người mở ra.

3. Tổng kết: HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ *Nội dung : - Những tình cảm dịu ngọt người mẹ dành cho con ; LỚP - Khái quát nội dung văn bản?

- Vai trò của nhà trường đối với thế hệ trẻ và đối ** Trong bài có phải người mẹ với xã hội . đang nói trực tiếp với con không? * Nghệ thuật : Theo em, người mẹ đang nói với - Lựa chọn hình thức tự bạch ( Nhìn con như nói ai? Cách viết này có tác dụng gì? với con nhưng thực chất nói với chính mình)là nổi bật tâm trạng, tình cảm sâu kín...

- Gọi HS khá giỏi trình bày.

- Nêu đặc sắc nghệ thuật của văn - Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm. bản?

Ghi nhớ : SGK trang 9 - Gọi HS đọc ghi nhớ SGK - Người mẹ không trực tiếp nói với con, vì người con đã ngủ. Nhưng nếu cho rằng người mẹ muốn nói chuyện với con thì đây là cách nói gián tiếp.

- Người mẹ đang tâm sự với ai? Vừa tâm sự với con nhưng chủ yếu đang nói với chính mình, đang ôn lại những kí ức của mình -> độc thoại nội tâm.

- Cách viết này có tác dụng làm nổi bật được tâm trạng và nhân vật bộc lộ được cảm xúc một cách chân thành sâu sắc, tăng thêm tính trữ tình biểu cảm..

HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP - Lớp Một là lớp đầu tiên của cấp học HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Có bạn cho rằng, có nhiều ngày khai trong hệ thống giáo dục 12 năm. Bất cứ trường những ngày khai trường vào lớp một cái gì đầu tiên cũng có sự thiêng liêng và có dấu ấn sâu đậm nhất trong cuộc đời mỗi ấn tượng đặc biệt. con người. Em có đồng ý không? Vì sao?

- Vào lớp Một đó là dấu hiệu chứng tỏ của sự khôn lớn của các bạn ở tuổi nhi (2)Cho HS đọc diễn cảm đoạn “Thực sự đồng và không còn là em bé mẫu giáo … bước vào”. (?) Theo em, trước tình cảm sâu nặng của nữa. người mẹ thì bổn phận làm con phải làm gì - Tất cả các bạn vào lớp Một đều được để đền đáp công ơn của mẹ? sự quan tâm đặc biệt của ông bà, cha mẹ, 12

(?) Em biết những câu ca dao, tục ngữ nào thầy cô. nói về mẹ? * - Biết ơn, kính trọng, hiếu thảo...

- HS trình bày -nhận xét?

- Chăm chỉ học hành, giúp đỡ bố mẹ....

- Trao đổi chung cả lớp- GV tổng hợp,kết * Công cha như núi Thái Sơn... luận ...

HOẠT ĐỘNG IV. VẬN DỤNG 1. Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu ở dưới: (1) En-ri-cô yêu dấu của bố! Việc học quả là khó nhọc đối với con. Như mẹ đã nói, con vẫn chưa đến trường với thái độ hăm hở và vẻ mặt tươi cười. Nhưng con thử nghĩ xem, một ngày sẽ trống trải biết bao nếu con không đến trường…. Sách vở là vũ khí của con, lớp học là đơn vị của con, trận địa là cả hoàn cầu và chiến thắng là nền văn minh nhân loại ...

(Theo Ét-môn-đô đơ A-mi-xi, Những tấm lòng cao cả) (2) Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mính trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!.....… Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!

(Theo Ét-môn-đô đơ A-mi-xi, Những tấm lòng cao cả) a. Xác định nội dung chính và đặt nhan đề cho mỗi đoạn văn trên. b. Nội dung hai đoạn văn trên có gì giống với văn bản Cổng trường mở ra của Lý Lan ? c. Em viết một đến hai câu vào đầu hoặc cuối mỗi đoạn văn để khái quát lại nội dung đoạn. ĐỊNH HƯỚNG - THAM KHẢO a.Nội dung đoạn 1: Người bố giảng dạy cho En-ri- cô về vai trò của việc học tập. Nhan đề: Vai trò của việc học.

Nội dung đoạn 2: Sự hi sinh và tình yêu thương của người mẹ dành cho con. Nhan đề: Tình thương của mẹ b. Nội dung của hai đoạn văn trên trong văn bản Những tấm lòng cao cả có nét giống với văn bản Cổng trường mở ra là đều đề cập đến vai trò quan trọng của giáo dục nhà trường và tình thương yêu sâu sắc của gia đình dành cho con cái. c. Thêm câu chủ đề cho mỗi đoạn (1) En-ri-cô yêu dấu của bố ! Việc học quả là khó nhọc đối với con. Như mẹ đã nói, con vẫn chưa đến trường với thái độ hăm hở và vẻ mặt tươi cười. Nhưng con thử nghĩ xem, một ngày sẽ trống trải biết bao nếu con không đến trường. Và chắc chắn chỉ một tuần lễ thôi, thế nào con cũng xin trở lại lớp học. Hiện nay tất cả thiếu niên đều đi học, En-ri-cô yêu dấu ạ. Con hãy nghĩ đến những người thợ tôi tôi vẫn đến trường sau khi lao động vất vả suốt ngày ; hãy nghĩ đến những cô gái đã đi học ngày chủ nhật vì cả tuần lễ phải bận rộn trong các xưởng thợ,đến những người lính ở thao trường trở về là đã viết viết, 13

đọc đọc. Con hãy nghĩ đến những cậu bé câm và mù mà vẫn phải học [...]. Hãy can đảm lên con, người lính nhỏ của đạo quân mênh mông ấy. Sách vở là vũ khí của con, lớp học là đơn vị của con, trận địa là cả hoàn cầu và chiến thắng là nền văn minh nhân loại ...Con phải hiểu việc học có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi người và sự phát triển của nhân loại.

(2) Mẹ của con rất yêu thương con và luôn dành những điều tốt đẹp nhất cho con.

Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mính trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!.... Nhớ lại điều ấy, bố ko thể nén được cơn tức giận đối với con. Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư? Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!

HOẠT ĐỘNG V. TÌM TÒI, SÁNG TẠO (1)Tìm đọc và chép lại một bài thơ/ đoạn thơ hoặc một đoặn văn hay viết về ngày khai trường.

(2)Nêu suy nghĩ của em khi nhận đượcqua tâm, chăm sóc của gia đình, và được học tập, vui chơi dưới mái trường?

(3). Hãy viết đoạn văn kể về ngày khai trường đầu tiên của mình ( khi vào lớp một)?

Hướng dẫn:Tâm trạng của em trong đêm trước ngày khai trường.

- Sự chuẩn bị về áo quần, cặp sách.

- Buổi sáng hôm ấy bầu trời, đường phố ra sao?

- Đến trường em thấy khung cảnh và không khí như thế nào?

- Ngôi trường có gì khác so với ngày thường.

- Các bạn của em như thế nào?

(4) Soạn bài:“ mẹ tôi“ theo câu hỏi SGK. Tuần1 - Tiết 2 MẸ TÔI Ngày soạn:................

(Trích Những tấm lòng cao cả - ÉT-MÔN-ĐÔ-ĐƠ A-MINgày dạy:................

XI) A.MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Qua bức thư của một người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi người.

- Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi - Cách giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa tế nhị, có lí và có tình của cha khi con mắc lỗi.

- Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.

2. Kỹ năng:- Biết Đọc – hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư.

- Vận dụng phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức thư) và người mẹ nhắc đến trong bức thư. * Kĩ năng sống: - Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệm cá nhân với hạnh phúc gia đình.

14

- Giao tiếp, phản hồi / lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý tưởng, cảm nhận của bản thân về các ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật, giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.

3. Thái độ; Giáo dục tình cảm yêu thương, kính trọng cha mẹ 4. Năng lực cần phát triển - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ – Năng lực đọc hiểu văn bản (văn bản truyện Việt Nam hiện đại).

– Năng lực sử dụng tiếng Việt và giao tiếp .

– Năng lực cảm thụ thẩm mĩ (nhận ra giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản).

B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU - Phần chuẩn bị ở tiết trước.

- Tư liệu, hình ảnh C. PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - Kĩ thuật trình bày một phút: - PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề ...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - HS chia xẻ kỉ niệm (1) Chia xẻ về một lần em mắc lỗi khiến Có những lúc những câu nói vô tình của cha mẹ phiềnlòng? chúng ta đã làm cha mẹ phiền lòng nhưng chúng ta không biết được và nhờ sự giúp (2) Cử chỉ, hành động của cha mẹ trong khi em mắc lỗi? đỡ của cha mẹ mà chúng ta nhận ra và sửa - Gọi HS trả lời miệng chữa được sai lầm của mình..

- Cho lớp nhận xét, sửa chữa, bổ sung. Đó chính là nội dung của văn bản “ Mẹ tôi” HOẠT ĐỘNG II. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. TÌM HIỂU CHUNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt 1. Tác giả:( 1846 – 1908 ) Ét-môn-đô đơ HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - Cho Hs đọc thầm SGK. A-mi-xi là nhà văn I-ta-li-a (1)Nêu hiểu biết của em về t/ giả ?

2. Tác phẩm: Văn bản gồm hai phần: (2) Gọi HS giới thiệu văn bản ?

Phần một là lời kể của En-ri-cô, phần hai - Gọi HS trả lời câu hỏi là toàn bộ bức thư của người bố gửi cho - HS tham gia nhận xét, đánh giá, bổ con trai là En- ri- cô . sung...

- GV tổng hợp , bổ sung, kết luận.

15

Edmondo De Amicis (21 tháng 10 năm 1846—11 tháng 3 năm 1908) là một nhà văn, nhà báo và nhà thơ người Ý. Ông được biết đến với tác phẩm dành cho thiếu nhi nổi tiếng toàn thế giới Tấm lòng (Những tấm lòng cao cả).

Những tấm lòng cao cả xuất bản ngày 17 tháng 10 năm 1886 là ngày tựu trường ở Ý.

Ngay lập tức tác phẩm đạt được thành công vang dội, chỉ sau vài tuần đã có đến 40 phiên bản tiếng Ý, cũng như được dịch ra các thứ tiếng khác. Tác phẩm này chính là tác phẩm đưa De Amicis ra phạm vi toàn thế giới, khiến nhà văn vốn không chuyên viết cho thiếu nhi nổi tiếng trong làng các tác phẩm viết cho thiếu nhi. Một phần tác phẩm là sự phản ánh giai đoạn thiếu nhi của 2 người con trai ông. Cuốn sách gồm nhiều mẩu chuyện có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong đó nhân vật trung tâm là một thiếu niên được viết bằng một giọng văn hồn nhiên trong sáng.

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 1.Đọc- Chú thích -Hướng dẫn: Đọc giọng nghiêm khắc, buồn 2. Bố cục: - 2 phần: bã. + Phần 1: Từ đầu đến vô cùng - GV đọc mẫu ND: Phần đầu trang nhật kí của En - Gọi 2 em đọc ri cô.

- Chú thích : giải thích những từ khó hiểu: + Phần 2: Còn lại. hối hận, lương tâm...

ND: Bức thư của người cha viết cho - Gọi HS trả lời miệng En ri cô - Cho lớp nhận xét, sửa chữa, bổ sung.

3. Phân tích.

Hoạt động của giáo viên-HS Nội dung cần đạt THẢO LUẬN NHÓM a.Thái độ của bố đối với En -ri -cô. + “Giống như một nhát dao đâm vào tim bố” BÀN(5p) (1) Thái độ của người bố đối + Là một sự xấu hổ, nhục nhã, dấu vết của sự với En-ri-cô qua bức thư là thái vong ơn bội nghĩa. độ như thế nào? Dựa vào đâu -> Buồn bã, tức giận, đau đớn.... mà em biết được?

- Thái độ của người bố đối với En-ri-cô là thái độ (2) Lí do gì khiến ông có thái buồn bã, tức giận, kiên quyết và rất nghiêm khắc.

16

+ “Nhớ lại điều ấy, bố không nén được cơn tức giận đối với con” - > thái độ tức giận. + “Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?” - > Buồn - HS thảo luận.

- Đại diện nhóm trình bày. bã, thất vọng.

- Lớp trao đổi. + “Trong một thời gian con đừng hôn bố”, “Thà rằng bố không có con còn hơn là thấy con bội bạc - GV thống nhất ý kiến. với mẹ” - > Thái độ nghiêm khắc.

- HS tham gia nhận xét, bổ + “Việc như thế không bao giờ được tái phạm sung... nữa”. “Con phải xin lỗi mẹ” - > Thái độ kiên - GV tổng hợp , bổ sung, kết quyết. luận. Ông bố không nuông chiều xem nhẹ bỏ qua mà rất nghiêm khắc kiên quyết cảnh cáo con khi con có biểu hiện vô lễ với mẹ, thiếu kính trọng mẹ, xúc phạm đến danh dự bố mẹ trước mặt người ngoài mà người đó lại là cô giáo vị khách quý của gia đình Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ b. Hình ảnh người mẹ En-ri-cô + “Mẹ đã thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc LỚP (1) Trong truyện có những hình nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn ảnh những chi tiết nào nói về quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở vì nghĩ rằng có người mẹ En-ri-cô? thể mất con”.

(2) Em hiểu mẹ của En-ri-cô là + “Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh người như thế nào? phúc để tránh cho con một giờ đau đớn”.

- HS Phát hiện chi tiết + “Người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có - Nhận xét - đánh giá . thể hi sinh tính mạng để cứu sống con”.

- HS tham gia nhận xét, bổ sung... - > Người có tình thương con vô cùng mãnh - GV tổng hợp , bổ sung, kết luận. liệt, hết lòng vì con hi sinh tất cả vì con. Đó là hình ảnh về một người mẹ thiêng liêng, biểu tượng đẹp của tình mẫu tử. Biết bao bài hát, bài thơ ca ngợi tình cảm đó: Mẹ …

Mẹ ngồi vá áo trước sân Vá bao mong ước tay sần mũi kim Bát canh đắng lá chân chim Lẫn vài con tép mẹ tìm dành con.

(Nguyễn Ngọc Oánh) Kí ức của mẹ Mẹ đã chờ xanh lại thời gian Mẹ ngỡ con còn chơi trốn tìm đâu đó Những đứa con mang hình hài nỗi nhớ độ ấy?

17

Kí ức mẹ là lòng biển hóa san hô.

(Nguyễn Khắc Thạch) HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ Lí do En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố là: - Vì bố đã nhắc lại những kỉ niệm thiêng liêng giữa mẹ và LỚP - Theo em điều gì đã khiến En-ri- En-ri-cô. cô xúc động khi đọc thư bố?

- Thái độ nghiêm khắc, kiên quyết của bố. - Gọi HS trả lời miệng Những lời nói chân tình, sâu sắc và xúc động của - Cho lớp nhận xét, sửa chữa, bổ bố. sung - Và còn bởi En-ri-cô là một cậu bé biết hối lỗi, - 3 HS trình bày. thấy xấu hổ trước sự sai phạm của mình.

- Lớp trao đổi.

- GV thống nhất ý kiến.

4. Tổng kết: Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Giữ được sự kín đáo, tế nhị ..

HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP -Theo em tại sao người bố không nói - En-ri-cô nhận thức sâu sắc hơn, có thời trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư ? gian để suy nghĩ và đọc đi đọc lại ..

- Khái quát lại nội dung- nghệ thuật - Viết thư tình cảm của người bố được thể văn bản? hiện dễ dàng hơn, sâu sắc hơn.

- Gọi HS đọc ghi nhớ. * Ghi nhớ : SGK GV: Tóm lại, dưới hình thức viết thư đó là cách góp ý vừa tế nhị kín đáo, lại vừa hiệu quả.

Nghệ thuật:- Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra câu chuyện: En-ri-cô mắc lỗi với mẹ.

- Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp , có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con Ý nghĩa:- Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình.Lồng trong câu chuyện một bức thư có nhiều chi tiết khắc họa người mẹ tận tụy, giàu đức hy sinh, hết lòng vì con.

- Tình thương yêu, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.

HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Bài nói một trong những đoạn trích HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Hãy chọn một đoạn trong thư của bố En- sau: ri-cô có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn - Đoạn trong phần ghi nhớ. lao của người mẹ đối với con và học thuộc - Đoạn “Khi đã khôn lớn … và không đoạn đó. được chở che”.

(2) Nếu được gặp En-ri-cô, em sẽ tâm sự với - Đoạn “Hãy nhớ kĩ … con mất mẹ”. bạn điều gì?

18

- G cho đọc bài tập.

- Gọi HS trả lời miệng - Cho lớp nhận xét, sửa chữa, bổ sung HOẠT ĐỘNG IV. VẬN DỤNG HS tham khảo đọc thơ về mẹ - nghe hát về mẹ MẸ (Trần Quốc Minh ) Lặng rồi cả tiếng con ve Con ve cũng mệt vì hè nắng oi Nhà em vẫn tiếng ạ ời Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru Lời ru có gió mùa Thu Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

HOẠT ĐỘNG V. TÌM TÒI, SÁNG TẠO (1) Đóng vai En ri cô em hãy viết một bức thư cho bố.

(2)Hãy kể lại một sự việc lỡ gây khiến bố mẹ buồn phiền.

Chọn đề tài: : đi chơi không xin phép bố mẹ, đi học về muôn để mẹ chờ đợi lo lắng, đánh nhau với em, lười học bài, kì thị bị điểm thấp…

Sau đó chọn một lỗi lầm nào đáng nhớ nhất rồi viết theo trình tự.

- Hoàn cảnh mắc lỗi.

- Kể lại sự việc diễn ra -Sự ăn năn hối lỗi của bạn thân.

- Hành động sữa chữa lỗi lầm.

(3) Đọc kỹ văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê.

(4) Sưu tầmnhwngx câu chuyện cảm động về tình anh em ------------TUẦN 2- TIẾT 5-6 CUỘC CHIA TAY Ngày soạn:.......................

CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ.

(Khánh Hoài.)

Ngày dạy:........................

A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức : HS hiểu được Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết , sâu nặng và nỗi đau khổ của nhũng đứa trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị.

- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản.

2.Kỹ năng : Hs vận dụng: - Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng của các nhân vật.

- Kể và tóm tắt truyện.

19

3.Thái độ : Giáo dục lòng nhân hậu, vị tha, trong sáng cho HS.Tích hợp môi trường xã hội.

4. Phát triển năng lực: - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ - Năng lực đọc hiểu văn bản .

-Năng lực sử dụng tiếng Việt và giao tiếp (qua việc thảo luận trên lớp, thuyết trình trước lớp hệ thống tác phẩm văn học).

-Năng lực cảm thụ thẩm mĩ (nhận ra giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản).

B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU - Tư liệu, hình ảnh liên quan đến bài học -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

- Phiếu học tập C. PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - Kĩ thuật trình bày một phút: - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề ...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh THẢO LUẬN CẶP ĐÔI Điều em mong muốn về gia đình của mình.

(1)Các bạn trong nhóm cùng nhau Tổ ấm gia đình rất quý giá và quan trọng đối xây dựng đoạn văn với nội dung: với mỗi người. Gia đình là điểm tựa vững chắc để Điều em mong muốn về gia đình ta lớn lên, là bến đỗ bình yên tràn đầy tình yêu của mình. thương và sự đùm bọc khi ta trở về. Đó là nơi mà Chỉ rõ: đoạn văn đã đảm bảo tính các thành viên trong gia đình cùng nhau chia ngọt liên kết về nội dung và hình thức sẻ bùi, trao cho nhau niềm tin, niềm hy vọng. Tôi như thế nào? luôn mong gia đình mình được hạnh phúc, mạnh - Tổ chức cho HS thảo luận. khỏe và yêu thương nhau.

- Đoạn văn trên đã đảm bảo tính liên kết về nội - Quan sát, khích lệ HS. dung, các câu văn liên kết về đề tài: Điều em - Tổ chức trao đổi, rút kinh mong muốn về gia đình mình nghiệm.

- Về hình thức, đoạn văn đã sử dụng phép thế.

- GV tổng hợp ý kiến.

Năm ngoái, chúng ta đã được học văn bản: "Bức tranh của em gái tôi" do nhà văn Tạ Duy Anh sáng tác. Câu chuyện cảm động ấy ca ngợi tấm lòng nhân hậu, trong sáng, độ lượng của cô em gái trước những tính xấu của người anh. Và hôm nay văn bản: "Cuộc chia tay của những con búp bê", nhà văn Khánh Hoài một lần nữa lại đề cập đến những tình cảm và tấm lòng vị tha, nhân hậu, trong sáng và cao đẹp của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào bất hạnh để khơi dậy trong lòng mỗi chúng ta: Tình cảm anh em trong 20

sáng và biết thông cảm vớii nhữ những bạn có hoàn cảnh không may. Vậy ậy câu chuyện chuy như thế nào?

HOẠT ĐỘ ỘNGII. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. TÌM HIỂU CHUNG Hoạt động của giáo viên-học ọc sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ Ả LỚ LỚP 1. Tác giả.

- Cho Hs đọc thầm SGK. Khánh Hoài (1)Nêu hiểu biết của em về Khánh 2. Tác phẩm: Hoài?

Truyện ngắn “Cuộcc chia tay của củ những con (2) Gọi HS giới thiệu truyện ện ngắ ngắn búp bê”bđược trao giả nhìì trong cuộpc cu thi “Cuộc chia tay của những ng con búp thơ- văn viết về quyền trẻ em do viện vi Khoa bê? học Giáo Dục và tổ chức cứu ứu trợ trẻ em Rát- Gọi HS trả lời câu hỏi đa Béc-men Thụy Điển tổ chức ức 1992.

- HS tham gia nhận xét, bổ sung...

- GV giới thiệu hình ảnh, kết ết lu luận.

Tác giả Khánh Hoài ài (Bút danh khác th thường gọi là: Bảo Châu). Tên ên khai sinh là: Đỗ Văn Xuyền, sinh ngày ày 10/7/1937. Quê ggốc ở xã Đông Kinh, Đông ông Hưng, Hư Thái Bình.

Nơi ở hiện nay của tác giả Khánh Ho Hoài ở thành phố Việt Trì.

Tác giả Khánh Hoài họcc tiểu hhọc và trung học ở Thái Bình, Hà Nộội và Hải Phòng.

Trong thời kỳ học Trung học ọc ông đã tham gia các hoạt động bí mật ật trong phong trào tr học sinh, sinh viên.

Vào năm 1956-1959 1959 ông theo học h tại Đại học sư phạm Hà Nội. i. Ông đã đ tốt nghiệp Đại học sư phạm và trở thành hội ội vi viên Hội Nhà văn Việt Nam vào năm m 1981.

Nội dung chính “Cuộcc chia tay ccủa những con búp bê” mà tác giảả Khánh Hoài Ho muốn truyền đạt đến cho người đọc đó đ là quyền trẻ em. Phải chăng sự ích kỷỷ của củ người lớn đã dẫn đến bi kịch cho những đứa tr trẻ khi mà chúng còn đang cần sự chăm ăm sóc yêu y thương.

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Hoạt động của giáo viên-h học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ Ả LỚ LỚP 1. Đọc- Chú thích: -Học sinh đọc văn bản: Giọng ọng đọ đọc chậm, truyền cảm thể hiện rõõ tâm - Đọc chú thích (3,4,5) SGK/26 trạng của các nhân vật, đặc biệ biệt là Chủ đề : Cuộc chia lìa đầy ầy xót xa cảm c động 21

tình cảm trong sáng giữa hai anh em.

-Giải thích từ khó ( chú thích SGK) -H thực hiện theo y/c của G + H đọc liên tiếp đến hết tác phẩm.?

(1) Nêu chủ đề của truyện?

(2) Liệt kê những sự việc chính của câu chuyện (3) Phương thức biểu đat chính ?Căn cứ vào nội dung, truyện thuộc văn bản gì?

(4)Truyện chia làm mấy đoạn? ý của từng đoạn?

- HS chia sẻ ý kiến với bạn -Gọi HS nhận xét ý kiến của bạn?

của hai anh em Thành và Thủy.

Các sự việc chính của câu chuyện: • Bố mẹ Thành và Thủy chia tay.

• Thành và Thủy chia đồ chơi.

• Thủy chia tay cô giáo và lớp học.

• Cuộc chia tay cảm động giữa hai anh em Thành và Thủy 2 Kiểu văn bản:tự sự.

- PTBĐ chính ( PTBĐ): tự sự.

- Văn bản nhật dụng 3. Bố cục -P1: Thành nghĩ về những kỉ niệm của hai anh em (Đầu…giấc mơ thôi) - P2: Diễn biến cuộc chia đồ chơi .(tiếp … hiếu thảo như vậy) P3:Hai anh em đến chia tay với cô giáo, các bạn cùng lớp.(tiếp …tôi đi.)

P4: Những phút cuối cùng của cuộc chia tay giữa hai anh em.( còn lại)

-GV tổng hợp - kết luận 4. Phân tích: a. Nhân vật và tình huống truyện Hoạt động của giáo viên-học sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Truyện có những nhân vật nào? Nhân vật chính là ai?

(2) Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?

Nội dung cần đạt

-Nhân vật chính là hai anh em Thành và Thủy.

- Truyện kể theo ngôi thứ nhất. Nhân vật xưng tôi trong câu chuyện chính là Thành + Thế hiện tâm trạng, tình cảm, suy nghĩ nhân vật. + Tăng tính chân thực và sự thuyết phục của câu chuyện đối với bạn đọc -> Đây là câu chuyện do người trong cuộc kể lại (3)-Tên truyện có liên quan đến ý -Tên truyện “Cuộc chia tay của những con búp nghĩa của truyện không? bê” có rất nhiều ý nghĩa. + Búp bê là đồ chơi của trẻ thơ, nó gợi lên sự bé bỏng, trong sáng, thơ ngây, hồn nhiên đáng yêu.

- HS xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung... + Đằng sau những con búp bê ấy ta liên tưởng đến - GV tổng hợp ý kiến. hai anh em Thành và Thủy cũng trong sáng và 22

đáng yêu như thế. Hai anh em đâu có tội tình gì thế mà cũng phải chia tay.

Tiêu đề đã gợi lên tình huống truyện. Một tình huống đau lòng gây sự chú ý và suy nghĩ của người đọc.Bố mẹ ly hôn, Thành và Thủy phải chia tay nhau. Câu chuyện diễn tả sâu sắc tình cảm trong sáng của hai anh em trước cuộc chia tay.

Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ -Thủy để lại 2 con búp bê ở bên nhau, quàng tay vào nhau thân thiết, để chúng ở lại với anh mình.

LỚP (1) Chi tiết nào trong truyện khiến Cảm động biết bao khi chúng ta chứng kiến tấm em xúc động nhất? Vì sao? lòng nhân hậu, tốt bụng, chan chứa tình yêu - HS suy nghĩ thương của Thủy. Qua đó ta cũng thấy được ước -Xung phong trả lời câu hỏi mơ của Thủy là luôn được ở bên anh như người -Tham gia nhận xét, bổ sung... vệ sĩ luôn canh gác giấc ngủ bảo vệ và vá áo cho -GV tổng hợp, kết luận anh...

2. Tình anh em giữa Thành và Thuỷ.

Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh 2. Tình anh em giữa Thành và Thuỷ.

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Hãy tìm các chi tiết trong truyện - Chia sẻ, giúp đỡ và quan tâm đến nhau: để thấy hai anh em Thành, Thủy rất + Thủy đem kim chỉ ra tận sân vận động vá áo mực gần gũi thương yêu, chia sẻ và cho anh. + Thành giúp em học bài, chiều nào luôn quan tâm đến nhau? Qua các cũng đón em đi học về. chi tiết trên, em có nhận xét gì về - Rất mực gần gũi thương yêu nhau: tình anh em giữa Thành và Thuỷ? + Nắm tay nhau vừa đi vừa trò chuyện.

(2)Thái độ và tâm trạng của 2 anh + Chia đồ chơi. Thành “Anh cho em tất”, Thủy em như thế nào khi mẹ giục chia “Em để lại hết cho anh”, đem con Vệ Sĩ để đầu đồ chơi? Tâm trạng của 2 anh em gường gác cho anh ngủ. trong cuộc chia búp bê được diễn => Tình cảm anh em thắm thiết, cảm động. tả như thế nào?

- Khi chia tay đồ chơi.

Tại sao 2 anh em lại có thái độ và + Thủy: run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp tâm trạng đó? mắt tuyệt vọng, hai bờ mi sưng mọng lên vì khóc - Tổ chức cho HS thảo luận. nhiều.

- Quan sát, khích lệ HS. + Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng - Tổ chức trao đổi, rút kinh khóc. Nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối ướt 23

nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Đọc câu ca dao, tục ngữ nói về tình anh em?

(2) Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con bút bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn?

(3) Cách giải quyết của Thủy gợi lên cho em những suy nghĩ và tình cảm gì?

- Phát hiện chi tiết

đầm cả gối và 2 cánh tay áo. => Tâm trạng: buồn khổ, đau xót, bất lực .

HS đọc ca dao, tục ngữ về tình anh em - Sự mâu thuẫn của Thủy. + Thấy anh lấy con Vệ Sĩ và Em Nhỏ dang sang hai phía thì giận dữ tru tréo lên: “Sao anh ác thế?” = > Vì không muốn hai con bút bê chia tay nhau. + Thế nhưng khi thấy anh để lại hai con búp bê cạnh nhau theo ý muốn của mình Thủy lại cũng kê lên: “Lấy ai gác đêm cho anh” = > Đây là sự mâu thuẫn “giữa sự thật cuộc đời cay đắng và tình người ngọt ngào êm dịu” (Vũ Dương Quỹ) - Cách giải quyết của Thủy: + Quay lại, đi nhanh về phía chiếc giường, đặt -Xung phong trả lời câu hỏi con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ Sĩ.

- Tham gia nhận xét, bổ sung...

-> Cách để giải quyết mâu thuẫn: Là gia đình Thành, Thủy bố mẹ không còn mâu thuẫn, - GV tổng hợp , bổ sung, kết luận. không li hôn nhau nữa, đoàn tụ sum vầy để cho hai anh em không phải chia tay nhau.

Lòng hi sinh vị tha của Thủy, chấp nhận thiệt thòi về mình để anh luôn có Vệ Sĩ canh gác giấc ngủ, không nỡ để hai con búp bê phải chia lìa nhau. Làm tăng thêm sự nhức nhối, nỗi xót xa về cuộc chia tay vô lí của hai anh em. Thể hiện niềm mong ước được gắn bó, niềm khao khát cháy bỏng muốn được hạnh phúc, không muốn chia lìa.

Xây dựng chi tiết truyện cảm động như thế, nhà văn muốn nhắn gửi tới người đọc rằng: cuộc chia tay của các em nhỏ là rất vô lý, là không nên, không nên để nó xảy ra. ý tưởng ấy nhắc nhở những người làm cha làm mẹ. Song trên hết ý tưởng ấy muốn chia sẻ nỗi khát khao cháy bỏng của tuổi thơ: tuổi thơ phải được sống một cuộc sống hạnh phúc c. Những tấm lòng thông cảm .

Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Một số nhân vật trong câu chuyện đã có THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Một số nhân vật trong câu chuyện những hành động xoa dịu nỗi đau của Thủy: đã có những hành động xoa dịu nỗi • Nhân vật Thành: nhường hết đồ chơi cho đau của Thủy. Em hãy tìm những em. Rồi khi thấy em khóc, thành đã “đứng hình ảnh, chi tiết trong câu chuyện dậy, lấy chiếc khăn mặt ướt cho em”. chứng tỏ điều đó.

• Các bạn trong lớp: nắm chặt tay Thủy như - Tổ chức cho HS thảo luận. chẳng muốn rời.

- Quan sát, khích lệ HS. • Cô giáo tặng cho Thủy một quyển sổ cùng 24

- Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

một chiếc bút máy.

3.Tổng kết:*

Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt - Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP - Gọi HS nêu khái quát nội dung - trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ gìn giữ, nghệ thuật văn bản? không nên vì bất cứ lí do gì làm tổn hại đến -Gọi HS đọc ghi nhớ những tình cảm tự nhiên trong sáng ấy - GV khắc sâu kiến thức trọng tâm. *Ghi nhớ: SGK HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt -Giống nhau:Buồn, đau đớn, xót xa khi gia THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Trong truyện, tâm trạng của bé đình tan vỡ và phải chia tay những thứ thân Thủy được miêu tả khi em ở nhà và khi thuộc, xa thầy cô bạn bè. em đến chào cô giáo cùng các bạn. Em -Khác nhau: thấy Thủy có những nét tâm trạng + Ở nhà: Thủy cố kìm nén những giọt nước giống và khác nhau như thế nào giữa mắt, em như người mất hồn, loạng choạng hai khung cảnh này? bám vào cánh tay anh.

- Tổ chức cho HS thảo luận. + Ở trường: không kìm được giọt nước mắt - Quan sát, khích lệ HS. mà khóc nức nở vì em biết từ nay em không - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm. còn được đến trường để học, không còn - GV tổng hợp ý kiến. được gặp bạn bè và cô giáo.: - Đây là tình huống có tính chất đối lập giữa HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (2). Em hãy giải thích vì sao khi dắt ngoại cảnh và nội tâm con người. tay Thủy ra khỏi trường, Thành lại: + Ngoại cảnh tất cả vẫn rất bình thường, “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại mọi người vẫn tuôn theo nhịp sống đều đặn bình thường và nắng vẫn vàng ươm cảnh vật thậm chí còn rất đẹp “nắng vẫn trùm lên cảnh vật”? vàng ươm”.

- HS suy nghĩ + Nội tâm của hai anh em đang phải chịu -Xung phong trả lời câu hỏi đựng sự mất mát quá lớn: sự đổ vỡ của gia - Tham gia nhận xét, bổ sung... đình, cõi lòng tan nát.

-GV tổng hợp, kết luận - Tăng thêm sự bơ vơ, lạc lọng, cô đơn của hai tâm hồn trẻ thơ, nỗi đau không người chia sẻ, chỉ mình hai anh em chịu đựng.

HOẠT ĐỘNG IV. VẬN DỤNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Đọc phần đọc thêm SGK. Qua câu chuyện, tác giả đã đề cập đến những (2) Qua câu chuyện này, tác giả đã đề quyền cơ bản của trẻ em.

25

cập đến những nội dung nào về quyền • Quyền được cha mẹ yêu thương, chăm sóc, của trẻ em-Xung phong trả lời câu hỏi được sống trong một gia đình hạnh phúc.

- Tham gia nhận xét, bổ sung...

• Quyền được đến trường học tập.

- GV tổng hợp ý kiến.

HOẠT ĐỘNG V. TÌM TÒI, MỞ RỘNG 1.Tìm đọc những thông tin nói về quyền trẻ em. Cùng bình luận với người thân/ bạn bè về quyền thực hiện quyền trẻ em.

THAM KHẢO: Điểm chính của Công ước Quốc tế về Quyền Trẻ em 1989 yêu cầu: “Các quốc gia thành viên phải bảo đảm cho trẻ em có đủ khả năng hình thành quan điểm riêng của mình, được quyền tự do phát biểu những quan điểm đó về mọi vấn đề tác động đến trẻ em, và những quan điểm của trẻ em phải được coi trọng một cách thích đáng, tương ứng với độ tuổi và mức độ trưởng thành của trẻ em.”

Trong văn bản gốc có đến 54 điều và 29 quyền trong một ngôn ngữ rất phức tạp và chắc chắn không dễ hiểu với trẻ. UNICEF, tổ chức về quyền trẻ em của Liên Hợp Quốc, tóm lược văn bản 20 trang này trong 10 quyền cơ bản: • Quyền được đối xử bình đẳng và bảo vệ chống lại sự kỳ thị phân biệt tôn giáo, nguồn gốc và bình đẳng giới; • Quyền có tên gọi và quốc tịch; • Quyền về sức khỏe và y tế; • Quyền được giáo dục và đào tạo; • Quyền giải trí, vui chơi và tiêu khiển; • Quyền tự tìm hiểu thông tin, quyền phát biểu, quyền được lắng nghe và tụ họp; • Quyền riêng tư và sự giáo dục không bạo lực trong ý nghĩa của bình đẳng và hòa bình; • Quyền được trợ giúp ngay lập tức trong trường hợp khẩn cấp và thảm họa, và được bảo vệ khỏi sự tàn ác, bỏ bê, lạm dụng, khai thác và bách hại; • Quyền có 1 gia đình, được sự chăm sóc của cha mẹ và có một chỗ trú ngụ an toàn; • Quyền được chăm sóc cho trẻ em khuyết tật.

Trong thực tế điều này có nghĩa rằng trẻ em có quyền được sống trong 1 môi trường an toàn mà không bị phân biệt đối xử. Trẻ em có quyền tiếp cận nước, thức ăn, được chăm sóc y tế, giáo dục và có tiếng nói trong các quyết định có ảnh hưởng đến hạnh phúc, phúc lợi của trẻ.

(2)Viết bài nêu suy nghĩ về tình gia đình?

(1) Chuẩn bị văn bản tiếp theo câu hỏi SGK. ----------------------Tuần 1 - Tiết 4 LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN. Ngày soạn:................

Ngày dạy:...................

26

A.MỤC TIÊU: 1. Kiến thức:Hs hiểu được: - Khái niệm liên kết trong văn bản.

- Yêu cầu về liên kết trong văn bản.

2. Kĩ năng:HS vận dụng- Phát hiện và phân tích tính liên kết của các văn bản.

- Viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức tạo lập VB có tính liên kết cho HS. 4. Năng lực cần phát triển - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ B. CHUẨN BỊ -Thày: SGK - SGV - Thiết kế - Câu hỏi trắc nghiệm - Máy tính, máy chiếu - Phiếu học tập: C. PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC - Động não, HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học ....

- PP phân tích, thực hành , vấn đáp, nêu vấn đề...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ - Ơ lớp 6 các em đã được tìm hiểu “Văn bản và phương thức biểu đạt”. Qua việc tìm hiểu ấy, LỚP các em hiểu VB phải có những tính chất: có chủ - Trò chơi thả chữ: Hãy chọn các từ cho trước thả vào đề ...(1)..., có liên kết ...(2) nhằm đạt mục đích chỗ chấm trong đoạn văn: thống giao tiếp. Như thế 1 VB tốt phải có tính ...(3)... nhất, mạch lạc, liên kết và mạch lạc… Vậy “Liên kết trong VB” phải -Xung phong trả lời câu hỏi- Tham như thế nào? gia nhận xét, bổ sung... => Đáp án: -GV tổng hợp, kết luận (1) thống nhất (2)mạch lạc (3)liên kết - Ở lớp 6 các em đã được tìm hiểu “Văn bản và phương thức biểu đạt”. qua việc tìm hiểu ấy, các em hiểu VB phải có những tính chất có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp. Như thế 1 VB tốt phải có tính liên kết và mạch lạc…

Vậy “Liên kết trong VB” phải như thế nào?

HOẠT ĐỘNG II. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. Liên kết và phương tiện liên kếttrong văn bản: Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt THẢO LUẬN CẶP ĐÔI 1.Tính liên kết của văn bản: (1)Đọc các câu văn dưới đây và cho a.Ví dụ : SGK biết mối quan hệ về nội dung giữa b. Nhận xét : chúng? * Đoạn văn trên chi có tính liên kết hình thức Tôi nhớ đến mẹ tôi “lúc người còn nhưng chưa sự liên kết về nội dung.

27

sống, tôi lên mười”. Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. Còn chiều nay, mẹ tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.

- Tổ chức cho HS thảo luận.

- Quan sát, khích lệ HS. - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1). Đọc các văn bản sau và chỉ ra sự chưa thống nhất của chúng. Hãy sửa lại để đoạn văn đảm bảo tính thống nhất?

Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống li sữa, ăn một cái kẹo.

Gương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.

(2) Từ những ví dụ trên, hãy cho biết: Một văn bản được liên kết phải đảm bảo những điều kiện gì? Cần sử dụng phương tiện nào để đảm bảo điều kiện đó?

- Phát hiện chi tiết -Xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung...

-GV tổng hợp, kết luận -Gọi HS đọc ghi nhớ - GV khắc sâu kiến thức trọng tâm.

HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên-học sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP -GV yêu cầu HS: Sắp xếp những câu 28

- Thời gian truyện không có sự logic, thống nhất vì ở câu đầu tiên có nói đến “lúc người còn sống, tôi lên mười” tức là hiện tại mẹ đã mất. Nhưng ở các câu tiếp theo, nội dung lại nói đến khi mẹ còn sống. c. Kết luận : -Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản, làm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu.

2. Phương tiện liên kết trong văn bản: a.Ví dụ : KSG b. Nhận xét * Đoạn văn trên còn thiếu sự liên kết giữa các câu trên phương diện ngôn ngữ về khía cạnh thời gian, làm cho mối quan hệ giữa các câu không được đảm đảm bảo. Vì vậy có thể sửa như sau: Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là ko ngủ được. Còn bây giờ, giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo. c. Kết luận : - Điều kiện để một văn bản có tính liên kết: + Nội dung của các câu, cac đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Liên kết trong văn bản được thể hiện ở hai phương diện nội dung và hình thức. + Các câu trong văn bản phải sử dụng phương tiện ngôn ngữ liên kết một cách thích hợp.

3. Ghi nhớ: SGK

Nội dung cần đạt Bài tập 1 - Sắp xếp theo thứ tự sau: Từ câu 1, 4, 2, 5,

văn theo một thứ tự hợp lí để tạo 3. thành một đoạn văn có tính chặt chẽ?

Bài 3: Bài tập 3:Điền từ vào chỗ trống.

- GV nếu yêu cầu bài tập. ....bà ... bà........cháu........bà........bà...

- HS làm và đọc đọc văn sau khi đã cháu...........thế là.......... điền từ.

- Nhận xét, rút kinh nghiệm.

Bài 4: Về mặt nội dung và hình thức hai câu => Sử dụng phép lặp( đã học ở tiểu này có vẻ rời rạc không có sự liên kết, câu học). một nói về mẹ, câu hai nói về con.

- HS đọc bài tập 4.

- Nhưng ở câu thứ ba, “Mẹ sẽ đưa con đến - Trao đổi trong bàn. trường”, cả hai từ mẹ và con đã liên kết hai - Gọi 3 HS trình bày ý kiến. câu trên thành một câu thống nhất, vì vậy - GV cùng HS thống nhất. chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong văn bản.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mẹ tôi là một người phụ nữ giàu lòng yêu thương HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN (1) Viết một đoạn văn ngắn (từ con cái và gia đình. Mỗi ngày mẹ đều thức dậy sớm 3-5 câu) đảm bảo tính liên kết để chuẩn bị bữa sáng và dọn dẹp nhà cửa rồi mới đi với chủ đề “Mẹ tôi”. làm. Tuy mẹ rất bận rộn, nhưng mỗi tối mẹ đều quan - HS suy nghĩ, viết đoạn văn tâm, hỏi han tôi về việc học tập. Có những lúc tôi bị -Xung phong chia xẻ sản suốt, cả đêm mẹ không ngủ vì lo lắng, chăm sóc cho phẩm. tôi. Lúc tôi làm điều gì sai trái mẹ không la mắng tôi - Tham gia nhận xét, bổ sung... mà chỉ khuyên răn nhẹ nhàng về cách ứng xử trong -GV tổng hợp, kết luận- Cho cuộc đời. Tôi rất yêu mẹ và tôi sẽ cố gắng học tập tốt HS tham khảo đoạn văn. để mẹ vui lòng.

HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG (2) Các bạn trong nhóm cùng nhau xây dựng đoạn văn với nội dung: Điều em mong muốn về gia đình của mình.

Chỉ rõ: đoạn văn đã đảm bảo tính liên kết về nội dung và hình thức như thế nào?

(3) Chuẩn bị bài ”Cuộc chi tay của những con búp bê” theo hướng dẫ SGK. ----------------------------

TUẦN 2- TIẾT 7 BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN Ngày soạn:.......................

Ngày dạy:........................

A.MỤC TIÊU 1. Kiến thức :- HS hiểu được: +Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.

29

+Thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lí để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm văn. +Tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục 3 phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục, để từ đó có thể làm mở bài, thân bài, kết bài đúng hướng đạt hiệu quả tốt hơn.

- Vận dụng được kiến thức để lập dàn ý theo bố cục 3 phần: MB - TB - KB 2. Kỹ năng :- Hs vận dung phân tích bố cục trong văn bản.

- HS vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc , hiểu văn bản, xây dựng bố cục cho một văn bản nói ( viết) cụ thể.

3.Thái độ:Giáo dục tính cẩn thận khi tạo lập văn bản.Có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.

4. Phát triển năng lực: - Tự học - Tư duy sáng tạo.

- Hợp tác - Sử dụng ngôn ngữ B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

- Phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP Trao đổi và thực hiện các yêu cầu sau: (1)Nêu các sự việc chính của câu chuyện ”Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài . Nhận xét về cách sắp xếp các sự việc? ...................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ......................................................................................................................................

(2) Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lí được gọi là bố cục. Theo em, vì sao khi xây dựng văn bản, cần phải quan tâm tới bố cục? ...................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

C. PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - Kĩ thuật trình bày một phút: - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

- PP trực quan, vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề ...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 30

(1)-Em thường xây dựng dàn bài khi tạo lập Dàn ý 3 phần: văn bản như thế nào?

-Mở bài - HS suy nghĩ. Xung phong trả lời câu hỏi -Thân bài - Tham gia nhận xét, bổ sung...

- Kết bài - GV tổng hợp, kết luận Trong những năm học trước, các em đã sớm được làm quen với việc xây dựng dàn bài mà dàn bài lại chính là kết quả, là hình thức thể hiện của bố cục. Vì thế , bố cục trong văn bản không phải là 1 vấn đề hoàn toàn mới mẻ đối với chúng ta . Tuy nhiên, trên thực tế , vẫn có rất nhiều HS không quan tâm đến bố cục và rất ngại phải xây dựng bố cục trong lúc làm bài . Vì thế bài học hôm nay sẽ cho ta thấy rõ tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, bước đầu giúp ta xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm.

HOẠT ĐỘNG II. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I.Bố cục và những yêu cầu về bố cục của văn bản: Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt 1. Bố cục của VB: HOẠT ĐỘNG NHÓM - GV PHÁT PHIẾU HỌC TẬP CHO HS -Các sự việc chính của câu chuyện: (1)Nêu các sự việc chính của câu chuyện +Bố mẹ Thành và Thủy chia tay. ”Cuộc chia tay của những con búp bê” của + Thành và Thủy chia đồ chơi.

Khánh Hoài . Nhận xét về cách sắp xếp các + Thủy chia tay cô giáo và lớp học. sự việc? + Cuộc chia tay cảm động giữa hai anh (2) Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn em Thành và Thủy bản theo một trình tự, một hệ thống rành -Khi xây dựng văn bản cần phải quan mạch và hợp lí được gọi là bố cục. Theo tâm tới bố cục, vì khi sắp đặt nội dung em, vì sao khi xây dựng văn bản, cần phải các phần trong văn bản một cách rành quan tâm tới bố cục? mạch, hợp lí sẽ tạo nên sự thống nhất về - HS thảo luậẩntongn nhóm nội dung và hình thức và làm nổi bật tư - Báo cáo kết quả và thảo luận lớp tưởng, chủ đề của tác phẩm.

-GV tổng hợp, kết luận -Nội dung các phần, các đoạn cần được sắp xếp theo một trình tự, một hệ thống rành mạch hợp lý-> bố cục. Bố cục mạch lạc giúp các ý được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhận Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 2. Những yêu cầu về bố cục trongVB: (1) Đọc câu chuyện sau và trả lời câu -Câu chuyện trên chưa có bố cục. Cách sắp hỏi: xếp ngược trình tự. => Câu chuyện không còn Câu chuyện trên đã có bố cục hay ý nghĩa phê phán và không mang tính chất hài chưa?Cách kể chuyện như trên có chỗ nữa. nào bất hợp lí? Theo em, nên sắp xếp -Điều kiện để bố cục VB được rành mạch hợp 31

bố cục câu chuyện trên như thế nào? lí: (2) Điều kiện để một văn bản có bố cục - Trình tự sắp xếp các phần phải đạt được hợp lý? mục đích giao tiếp - HS suy nghĩ. Xung phong trả lời câu - ND các phần, các đoạn trong VB phải thống hỏi nhất chặt chẽ với nhau, đồng thời giữa chúng - Tham gia nhận xét, bổ sung... lại có sự phân biệt rạch ròi.

- GV tổng hợp, kết luận - Mỗi bản kể trong VD gồm 2 đoạn văn. Xét VB 1:Các câu văn trong mỗi đoạn liên hệ với nhau thiếu chặt chẽ → chưa tập trung thể hiện được chủ đề : Sự thiếu hiểu biết của ếch. Tính huênh hoang, kiêu ngạo coi trời bằng vung nên nhận hậu quả xấu. + ý của đoạn văn 1 và đoạn văn 2 chưa phân biệt với nhau.=> Chưa có bố cục nên chưa thể hiện được mục đích giao tiếp.

Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 3. Các phần của bố cục: (1)So sánh bố cục văn bản tự sự và - Bố cục gồm 3 phần : MB, TB, KB. văn bản biểu cảm trong cách làm bài - Văn miêu tả.

TLV? Nêu bố cục và nhiệm vụ của + MB: Giới thiệu đối tượng. mỗi phần trongVB? +TB: Miêu tả đối tượng.

(2) Khái quát kiến thức vừa tìm hiểu +KB: Cảm nghĩ về đối tượng - HS suy nghĩ. Xung phong trả lời câu - Văn tự sự. hỏi + MB: Giới thiệu sự việc.

- Tham gia nhận xét, bổ sung... + TB: Diễn biến sự việc.

- GV tổng hợp, kết luận + KB: Cảm nghĩ về sự việc.

-Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. * Ghi nhớ: SGK/30 HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP BT1/sgk-30 Gọi HS đọc BT1?

• Câu chuyện trên chưa có bố cục. Cách sắp Có một con ếch quen thói coi trời xếp ngược trình tự. => Câu chuyện không bằng vung, nên cứ nghênh ngang đi còn ý nghĩa phê phán và không mang tính lại khắp nơi, nhâng nháo nhìn trời và chất hài nữa. kêu ồm ộp. Trước kia, ếch sống ở • Có thể sắp xếp bố cục câu chuyện như sau: trong giếng. Tại vì năm ấy trời mưa, Có một con ếch quen thói coi trời bằng vung. nước trong giếng dềnh lên tràn bờ, Trước kia, ếch sống ở trong giếng. Khi ở đáy đưa ếch ra ngoài. giếng, ếch nhìn lên và nó thấy trời bé tí ti, chỉ Khi ở đáy giếng, ếch nhìn lên và nó bằng cái vung thôi. Còn nó thì oai ghê lắm, vì thấy trời bé tí ti, chỉ bằng cái vung nó đã cất tiếng kêu thì tất thảy bọn cua, ốc, thôi. Còn nó thì oai ghê lắm, vì nó đã nhái ở giếng đều phải hoảng sợ. Tại vì năm 32

cất tiếng kêu thì tất thảy bọn cua, ốc, nhái ở giếng đều phải hoảng sợ. Cuối cùng, nó bị một con trâu giẫm bẹp.

(1) Câu chuyện trên đã có bố cục hay chưa?

(2) Cách kể chuyện như trên có chỗ nào bất hợp lí?

(3) Theo em, nên sắp xếp bố cục câu chuyện trên như thế nào?

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI - HS đọc bài tập 2.

(1)Hãy nêu bố cục của truyện Cuộc chia tay của những con búp bê theo ba phần mở bài, thân bài, kết bài - Xây dựng lại bố cục truyện theo cách khác?

- Tổ chức cho HS thảo luận.

- Quan sát, khích lệ HS. - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

ấy trời mưa, nước trong giếng dềnh lên tràn bờ, đưa ếch ra ngoài. Nó cứ nghênh ngang đi lại khắp nơi, nhâng nháo nhìn trời và kêu ồm ộp. Cuối cùng, nó bị một con trâu giẫm bẹp. b.(3); (4); (5);(1);(2). => cách a kết quả, sự việc trước nguyên nhân sự việc -> người đọc khó hiểu , người đọc không có hứng thú. =>Cách b dễ hiểu.

2/Bài tập 2: • Mở bài: từ đầu đến … sưng mọng lên vì khóc nhiều: Cuộc chia tay với búp bê.

• Thân bài: từ đêm qua….. anh xin hứa: Cuộc chia tay với cô giáo, bạn bè và anh Thành.

• Kết bài: Từ “Tôi mếu máo trả lời…” đến hết: Truyện kết thúc bằng cảnh Thành “mếu máo” nhìn em trèo lên xe và chiếc xe rồ máy, phóng đi mất hút. +Chia theo (thời gian), sự việc. +Theo cảm xúc +Theo bố cục 3 phần. ⇒ Có nhiều cách tìm bố cục cho văn bản này.

Cách 1: Chia theo (thời gian), sự việc. + Hai anh em Thành - Thủy chia đồ chơi. + Thủy đến trường chia tay với cô giáo và các bạn. + Hai anh em chia tay nhau Cách 2: Theo cảm xúc + Tâm trạng, thái độ hai anh em Thành-Thủy khi nghe mẹ nhắc phải chia đồ chơi. + Tâm trạng, thái độ hai anh em Thành-Thủy lúc chia đồ chơi. + Tâm trạng, thái độ hai anh em Thành-Thủy lúc đến trường chia tay cô giáo và các bạn. + Tâm trạng, thái độ hai anh em Thành-Thủy lúc chia tay.

Cách 3: Theo bố cục 3 phần. + Mở bài: Giới thiệu nhân vật anh em Thành-Thùy và tình huống phải chia đồ chơi + Thân bài: Diễn biến cuộc chia đồ chơi. + Kết bài: Kết thúc truyện: Cuộc chia tay của hai anh em.

Hoạt động giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh H. ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP .Bài tập 3: 33

- HS đọc bài tập SGK (1) Phát hiện lỗi bố cục.

(2). Cách sửa cho hợp -Xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung...

-GV tổng hợp, kết luậ

- GỢI Ý: * Bố cục của văn bản chưa rành mạch, hợp lý.

Vì: + ý 1, 2, 3 của thân bài mới chỉ điểm lại (kể lại) việc học tốt chứ chưa trình bày kinh nghiệm phải học ra sao để đạt kết quả tốt. + ý 4: Thừa vì không đúng với nội dung nói về kinh nghiệm học tập.

* Sửa : a. Mở bài: - Lời chào mừng.

- Tự giới thiệu về mình.

- Giới thiệu đề tài báo cáo kinh nghiệm - Kinh nghiệm học tốt. b. Thân bài: - Bỏ ý 4 -Nêu lần lượt từng kinh nghiệm học tập chứ không phải kể lại việc học tốt. c. Kết bài: - Lời chúc.

- Tác dụng của kinh nghiệm trong học tập.

- ý định mới.

HOẠT ĐỘNG IV. VẬN DỤNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Tìm những câu ca dao nào nói về tình cảm THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Tìm những câu ca dao nào nói về anh em của nhân dân ta. tình cảm anh em của nhân dân ta. + Anh em như thể tay chân - Tổ chức cho HS thảo luận.

Rách lành đùm bọc dở hay dỡ đần.

- Quan sát, khích lệ HS. + Anh em nào phải người xa - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau như thể tay chân.

- GV tổng hợp ý kiến.

Anh em hoà thuận hai thân vui vầy HOẠT ĐỘNG V. TÌM TÒI, MỞ RỘNG (1)Câu chuyện Cuộc chia tay của những con búp bê đã cho chúng ta thấy tình cảm anh em chân thành, thắm thiết. Em hãy tìm hiểu và kể lại một câu chuyện trong thực tế cuộc sống về tình cảm sâu nặng này.

(2) .Các nhóm chuẩn bị bài nói trong khoảng 5 phút với yêu cầu: Nêu cảm nhận của nhóm em khi đọc xong truyện Cuộc chia tay của những con búp bê.

Dàn ý cảm nhận tác phẩm “Cuộc chia tay của những con búp bê”: 1. Mở bài:- Giới thiệu về tác giả Khánh Hoài (tiểu sử, các tác phẩm chính….)

- Giới thiệu về văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” (xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật,…)

2. Thân bài: a. Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia đồ chơi - Tâm trạng của Thành và Thủy khi biết tin hai anh em sắp phải xa nhau:

34

+ Thủy: bất giác run lên bần bật, kinh hoàng và tuyệt vọng, khóc cả đêm, mất hồn, loạng choạng, không cho chia rẽ hai con búp bê, buồn thăm thẳm,… + Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo, lạy trời đây chỉ là một giấc mơ ⇒ Hai anh em đau khổ, ngậm ngùi trước nỗi đau chia xa - Hai anh em nhớ lại những kỉ niệm đã có cùng nhau: + Thủy mang kim ra tận sân vận động vá áo cho anh + Thành giúp em học, chiều nào cũng đến đón em về - Khi chia đồ chơi, tình cảm yêu thương và sự gắn bó của hai anh em càng thể hiện rõ: + Chia đồ chơi, Thành nhường hết cho em + Thủy thương anh, “không có ai gác đêm cho anh ngủ nên nhường lại cho anh con vệ sĩ”. ⇒ Thành và Thủy rất mực gần gũi, quan tâm, yêu thương và sẵn sàng chia sẻ cùng nhau. b. Thủy chia tay cô giáo và lớp học - Khóc thút thít vì Thủy phải chia xa nơi này mãi mãi và có thể Thủy sẽ không còn được đi học nữa.

- Cô giáo tái mặt, nước mắt dàn dụa.

- Bọn trẻ khóc mỗi lúc một to hơn. ⇒ Mọi người đều ngạc nhiên, thương xót và đồng cảm với nỗi bất hạnh của Thủy.

- Bức tranh cảnh vật vẫn tươi vui như mọi ngày: mọi người vẫn đi lại bình thường, nắng vàng ươm trùm lên cảnh vật. c. Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia tay nhau: - Tâm trạng và hành động của Thủy: + Thủy như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá. + Lấy con Vệ Sĩ ra đặt cạnh đầu giường anh để nó gác đêm cho anh ngủ. + Nhắc anh, lúc nào có áo rách, tìm về chỗ em để em vá. + Cuối cùng, Thủy đặt con Em Nhỏ ở lại và dặn anh không bao giờ được để chúng nó ngồi xa nhau.

- Tâm trạng của Thành: mếu máo, chân như chôn xuống đất, hứa với em sẽ để con Vệ Sĩ và Em Nhỏ cạnh nhau.

- Kết hợp phương thức biểu cảm: đau đớn, xót xa, buồn đau, thương cảm với hoàn cảnh nhân vật. ⇒ Khung cảnh chia tay đau thương, buồn bã, ngậm ngùi của hai anh em Thành và Thủy.

3. Kết bài:- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật: + Nội dung: ca ngợi tình cảm anh em, tình cảm gia đình thắm thiết. Đồng thời, phản ánh hiện tượng xã hội: li hôn và hậu quả của nó.

35

+ Nghệ thuật: cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo, kết hợp giữa quá khứ và hiện tại,…

- Cảm nhận của bản thân về văn bản: để lại nhiều cảm xúc, gợi nhắc về tình cảm gia đình, tình anh em, bài học về hạnh phúc gia đình…

(3)Vẽ tranh tuyên truyền vè quyền trẻ em, nhà trường...

(4) Chuẩn bị bài tiếp theo yêu cầu SGK ------------------------

TUẦN 2- TIẾT 8 MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN Ngày soạn:.......................

Ngày dạy:........................

A.MỤC TIÊU 1. Kiến thức : Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc, không đứt đoạn, quẩn quanh.

- Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn.

-Sử dụng văn bản đã học làm ngữ liệu để hình thành lý thuyết.

2. Kỹ năng: Biết xây dựng bố cục khi viết văn bản. Vận dụng viết văn có mạch lạc.

3. Thái độ: Có thái độ tạo được tính mạch lạc khi tạo lập văn bản 4 Phát triển năng lực: Giao tiếp, hợp tác, chia sẻ...Hiểu và sử dụng ngôn ngữ phù hợp, có hiệu quả trong GT, theo 4 KN đọc, viết, nghe, nói B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU -Soan bài theo hướng dẫn SGK. - Phần chuẩn bị theo yêu cầu ở tiết trước.

C. PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC -Kĩ thuật động não, thảo luận: - Kĩ thuật trình bày một phút: - Kĩ thụât viết tích cực: Hs viết các đoạn văn .

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG I. KHỞI ĐỘNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1)Em hiểu vì sao văn bản cần có bố phân chia. Nhưng văn bản lại không thể cục? không có sự liên kết. Vậy làm thế nào để 36

(2)Nêu những điều kiện để một văn bản các phần các đoạn của một văn bản vẫn có bố cục rành mạch, hợp lý. được phân cách rành mạch mà lại không - HS suy nghĩ-Xung phong trả lời câu hỏi mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau?

- Tham gia nhận xét, bổ sung... Điều đó đòi hỏi văn bản phải có sự mạch -GV tổng hợp, kết luận lạc.

Vậy mạch lạc trong văn bản là gì? Có những yêu cầu nào về sự mạch lạc trong văn bản?

HOẠT ĐỘNG II. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. Mạch lạc và những yêu cầu vềmạch lạc trong văn bản: Hoạt động của giáo viên-học Nội dung cần đạt sinh HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP 1. Mạch lạc trong VB: -Gọi HS đọc phần 1.a .b SGK/31 a. Ví dụ: b. Nhận xét: -GV:Hãy xác định mạch lạc trong a. cả 3 tính chất.

VB có những tính chất gì? b. Đúng vì các câu, các ý thống nhất xoay quanh một ý chung.

-GV nhận xét, chốt ý.

-> văn bản cần phải mạch lạc.

- Trong văn bản : + Trôi chảy thành dòng, thành mạch.

-:Mạch lạc là sự tiếp nối của các câu các ý theo một trình tự hợp lí + Tuần tự đi qua khắp các phần, các đoạn. + Thông suốt, liên tục, không đứt đoạn. đúng hay sai? Vì sao?

37

- Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơi… có phải là chủ đề liên kết các sự việc nêu trên thành một the thống nhất không? Đó có thể là mạch lạc trong VB không?

- Gọi HS gọi ghi nhớ -Gọi HS đọc phần 2.c SGK/32 HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP (1) Văn bản "Cuộc chia tay của những con búp bê” có nội dung chính là gì? Nội dung ấy có được thể hiện xuyên suốt qua các phần của văn bản không?

(2) Có khi mạch kể trong hiện tại lại quay về quá khứ, có khi mạch tự sự lại xen miêu tả, có khi lại cho một nhân vật không xuất hiện (Người cha). Nhưng tại sao mạch chủ đề của văn bản vẫn được giữ vững?

(3)Qua phân tích mạch lạc trong văn bản trên, em thấy một văn bản có tính mạch lạc phải là văn bản đảm bảo những điều kiện nào?

-Xung phong trả lời câu hỏi - Tham gia nhận xét, bổ sung...

-GV tổng hợp, kết luận -Gọi HS đọc ghi nhớ SGK

HOẠT ĐỘNG III. LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên-học sinh - Gọi HS đọc BT1.

HOẠT ĐỘNG NHÓM - Giao nhiệm vụ cho các nhóm (1)- HS làm việc theo nhóm 2 văn bản, (môi tổ gồm 5 nhóm bàn )- một văn bản (5p) 38

+ Yêu cầu về mạch lạc: - Trong văn bản tự sự: các SV nối kết nhau một cách hợp lý theo diễn biến.

- Trong văn bản miêu tả: các diện quan sát nhằm liên kết để tạo cái nhìn chỉnh thể. * Ghi nhớ: SGK 2. Các điều kiện để 1 VB có tínhmạch lạc: *Ví dụ :Sgk. * Nội dung chính: Cuộc chia tay đầy đau xót của hai anh em Thành và Thuỷ do sự tan vỡ của gia đình. Nhưng hai con búp bê, tình cảm của hai anh em thì không chia tay.

- Chủ đề được thể hiện xuyên suốt qua các phần của văn bản: Cảnh chia đồ chơi theo lệnh mẹ của hai anh em-> Thuỷ chia tay với cô giáo và lớp học-> Cảnh chia anh em phải chia tay nhau. * Các phần trong văn bản đều tập trung vào tình cảm không thể chia cắt của hai anh em. =>Các phần, các đoạn , các câu trong VB xoay quanh 1 chủ đề thống nhất. * Văn bản có tính mạch lạc là văn bản: - Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt.

- Các phần các đoạn các câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng với nhau làm cho chủ đê liền mạch và gợi nhiều hứng thú cho người đọc( người nghe) * Ghi nhớ: SGK/32

Nội dung cần đạt Bài tập 1: a. Văn bản “Mẹ tôi” của A-mi-xi.

- Đầu tiên nói rõ lí do vì sao bố viết thư cho mình.

- Phần tiếp theo là nội dung của bức thư: + Nỗi buồn của bố trước thái độ hỗn láo của En-ri-

- GV hướng dẫn HS làm: + Chủ đề xuyên suốt các câu trong văn bản là gì? + Trình tự nối tiếp giữa các phần, các đoạn, các câu trong văn bản có giúp cho sự thể hiện chủ đề được liên tục, thông suốt và hấp dẫn không?

- Tổ chức cho các nhóm thảo luận. GV quan sát, khích lệ HS. - Tổ chức cho HS báo cáo kết quả thảo luận - Tổ chức cho HS nhận xét

cô + Người bố gợi lại những ngày tháng mẹ lo lắng, chăm sóc cho En-ri-cô. + Nói về sự hi sinh và vai trò to lớn của người mẹ. + Bố giả định ngày mẹ mất và sự vô ích của nỗi hối hận muộn màng. + Thái độ nghiêm khắc của bố ... = > Tất cả các phần, các đoạn thể hiện chủ đề đó là: Lòng yêu thương của người mẹ đối với con cái.

Các đoạn liên kết chặt chẽ, mạch lạc. b/ Văn bản “Lão nông và các con”.

- 2 câu đầu: giá trị của lao động - > Mở bài - 14 câu tiếp theo: hành trình lao động - > Thân bài HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ - 4 câu còn lại: Kho vàng đây là sức lao động của con người - > Kết bài LỚP - Cho Hs đọc thầm SGK. - > Ba phần của văn bản đều tập trung thể hiện - Trong truyện Cuộc chia tay của chủ đề: “Lao động là vàng”. Văn bản có tính mạch những con búp bê, tác giả không lạc. thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn Bài tập 2: đến sự chia tay của cha mẹ. Theo Không làm tác phẩm vì thiếu mạch lạc vì: em, như vậy có làm cho văn bản - Ý chủ đạo của tác phẩm là cuộc chia tay của hai thếu tính mạch lạc không? anh em và những con búp bê.

- Gọi HS khá giỏi trình bày.

- Thêm vào nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của - Nhận xét, thống nhất . người lớn mạch truyện sẽ bị phân tán.

- Dựa vào chuyện của người lớn sẽ không phù hợp với lứa tuổi học sinh lớp 7, HOẠT ĐỘNG IV. VẬN DỤNG Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung cần đạt Gợi ý: Các câu các đoạn đều hướng đến THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (1)Chỉ ra sự mạch lạc trong văn bản Cổng cảm xúc, tâm trạng của người mẹ với sự trường mở ra? kiện Ngày mai con vào lớp 1 - Tổ chức cho HS thảo luận.

- Quan sát, khích lệ HS. - Tổ chức trao đổi, rút kinh nghiệm.

- GV tổng hợp ý kiến.

HOẠT ĐỘNG V. TÌM TÒI, MỞ RỘNG (1) Viết một đoạn văn về “mái trường” thể hiện tính mạch lạc trong đoạn?

- Nhắc lại những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản.

39

(2) Chuẩn bị kỹ nội dung bài Quá trình tạo lập văn bản ------------------------

Tuần 3 - Tiết 12 Ngày LUYỆN TẬP- TỔNG KẾT CHỦ ĐỀ soạn:................

Ngày dạy:................

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1.Kiến thức: Luyện tập củng cố, nâng cao kiến thức về chủ đề. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.

2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng hệ thống, tổng hợp kiến thức.

3. Thái độ:HS tự hào về truyền thống dân tộc, trân trọng di tích lịch sử. * Phát triển năng lực: giao tiếp, trình bày, giới thiệu,.

B.CHUẨN BỊ: Phương tiện: máy chiếu, vi tính, ...hình ảnh, tư liệu C. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC : + Động não , HS trao đổi, thảo luận về nội dung, bài học .... + Trình bày, báo cáo, thuyết rình,... + Đóng vai...

D. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG I.LUYỆN TẬP (1) Hùng biện: “ Người nắm giữ chìa khoá mở cửa vào tương lai”

40

Quan sát hình ảnh và thảo luận, Các nhóm cử đại diện thuyết trình bày tỏ quan điểm: “ Người nắm giữ chìa khoá mở cửa vào tương lai” trong đó đề xuất được giải pháp giải quyết tình huống đề ra đề thế hệ trẻ được phát triển trong môi trường tốt nhất.

- Học sinh làm sử dụng hình ảnh đã + Tự giới thiệu về bản thân trước khi nói. chuẩn bị + Chú ý ngôn ngữ, cử chỉ, nét mặt...

- Dựa vào các gợi ý và ảnh minh hoạ để + Sự tự tin và cách biểu cảm. giới thiệu. + Cảm ơn sau khi trình bày.

- Cần chú ý đến kĩ năng trình bày: - Thực hiện giải pháp giải quyết tình huống và nhận ra sự phù hợp hay không phù hợp của giải pháp thực hiện.

2. Chúng em làm hoạ sĩ.( Trình bày ản phẩmcủa nhóm đã chuẩn bị ở nhà) Vẽ tranh tuyên truyền vè quyền trẻ em, nhà trường...

- Tiêu chí đánh giá.

- Gv nêu yêu cầu: - Đề tài: Sản phẩm đúng đề tài lựa chọn (2 điểm) - Nội dung: Thể hiện đúng kiến thức đã học trong - Hs lựa chọn đề tài, nội dung, chủ đề, có tính sáng tạo và thể hiện tình cảm, tư cách thức trình bày sản phẩm. tưởng của bản thân. ( 5 điển) - Chuẩn bị, tạo sản phẩm ở nhà.

- Hình thức: Bố cục hợp lý, trình bày sạch đẹp, - Trình bày trước lớp. hấp dẫn. ( 3 điểm) III. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG (1). Tập làm nhà văn Viết bài văn ngắn nêu cảm nhận về “hạnh phúc của trẻ thơ là được đến trường”.

- Nội dung dựa vào kiến thức đã học và tham khảo tài liệu.

- Hình thức: bài văn khoảng30 câu.

(2) Vẽ sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức chủ đề.

(3) Chuẩn bị bài tìm hiểu về ca dao theo yêu cầu SGK..

-----------------

41