GIÁO ÁN (KẾ HOẠCH BÀI HỌC) MÔN NGỮ VĂN CHỦ ĐỀ KÌ 2 LỚP 6,7,8,9 THEO CV 3280 NĂM HỌC 2020-2021

GIÁO ÁN CHỦ ĐỀ MÔN NGỮ VĂN

vectorstock.com/10212100

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN (KẾ HOẠCH BÀI HỌC) MÔN NGỮ VĂN CHỦ ĐỀ KÌ 2 LỚP 6,7,8,9 THEO CV 3280 NĂM HỌC 2020-2021 WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 2 NGỮ VĂN 6 THEO CV3280 NĂM 2020 TIẾT: (SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM (7 tiết) I. MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ 1. Phẩm chất: - Biết yêu thiên nhiên, đất nước với những biểu hiện phong phú trong cuộc sống cũng như trong văn học; - Yêu quý và tự hào về truyền thống của đất nước, kính trọng, biết ơn người có công với đất nước; biết trân trọng và bảo vệ cái đẹp; - Giới thiệu và gìn giữ các giá trị văn hóa, các di tích lịch sử, có lý tưởng sống và có ý thức sâu sắc về chủ quyền quốc gia và tương lai dân tộc.

- Chăm đọc sách báo; thường xuyên hoàn thành nhiệm vụ học tập, siêng năng trong công việc gia đình, nhà trường; yêu lao động; có ý chí vượt khó; tích cực rèn luyện để chuẩn bị nghề nghiệp cho tương lai 2. Năng lực: + Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, sáng tạo. + Năng lực chuyên biệt: đọc - hiểu văn bản, phân tích chi tiết, hình ảnh, nhận xét nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học Qua bài học, HS biết: a. Đọc hiểu: - Nêu được ấn tượng chung về văn bản - Nhận biết được câu chuyện và tóm tắt một cách ngắn gọn - Nhận biết được tình cảm, cảm xúc của người viết thể hiện quan ngôn ngữ văn bản - Nhận biết và phân tích được đặc điểm của nhân vật thể hiện qua hình dáng, cử chỉ, hành động...của nhân vật - Nhận biết được vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người vùng đất phương Nam. - Nhận biết được nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp thuyết minh.

- Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận

dụng - Hiểu biết bước đầu về văn miểu tả - Nhận biết được điểm giống và khác nhau giữa hai nhân vật trong hai văn bản - Nêu được bài học về cách nghĩ và cách ứng xử cuả cá nhân do văn bản đã đọc gợi ra b. Viết : - Biết viết bài văn đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, muccj đích, thu thập tư liệu); tìm ý và lập dàn ý; viết bài; xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm - Viết được bài văn tả cảnh sinh hoạt, tả quang cảnh c. Nói và nghe - Trình bày được ý kiến cá nhân về các vấn đề phát sinh trong quá trình học tập - Biết tham gia thảo luận nhóm nhỏ về một vấn đề cần có giải pháp thống nhất, biết đặt câu hỏi và trả lời, biết nêu một vài đề xuất dựa trên các ý tưởng được trình bày trong quá trình thảo luận - Nghe tóm tắt được nội dung thuyết trình của người khác và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu có) của bài II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Phương tiện dạy học: * Giáo viên - Máy tính, máy chiếu, bộ loa.

- Bài soạn - Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập * Học sinh - Tìm hiểu về các dòng sông ở Việt Nam; tìm hiểu về văn hóa đặc trưng Nam Bộ, xem phim Đất Phương Nam 2. Hình thức tổ chức dạy học: - Dạy học cá nhân, nhóm, cả lớp; - HS thuyết trình, giới thiệu, trao đổi thảo luận...

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

TIẾT:

Hoạt động

Cách thức tổ chức ĐỌC HIỂU ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: SÔNG NƯỚC CÀ MAU

I.Tổ chức khởi động và tạo tâm thế 1.Tổ chức khởi động Quan sát hình ảnh sau và trả lời câu hỏi: * Dự kiến kết quả a. Bức ảnh chụp một khu chợ nổi trên sông. Em từng thấy trên những phóng sự trên tivi b. Cảnh đó em đoán thuộc miền sông nước miền Tây của vùng Tây Nam Bộ của nước ta. a. Bức ảnh chụp cảnh gì? Em thấy cảnh đó bao giờ chưa? b. Em thử đoán xem cảnh đó thuộc vùng nào trên đất nước ta.

2. Dẫn dắt vào bài Cà Mau là vùng đất được biết đến là cực Nam của tổ quốc với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. Đặc trưng đó của Cà Mau không chỉ được thể hiện qua những câu dân ca đậm chất Nam Bộ " II. Đọc và tìm hiểu chung về văn II. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về bản văn bản * Dự kiến kết quả 1. Đọc- chú thích - GV cho hs đọc toàn bộ văn bản 1. Đọc- chú thích - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi bật về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích

trong sách giáo khoa.

2. Tìm hiểu chung về văn bản - Tác giả(1925 - 1989). + Quê ở tỉnh Tiền Giang. + Là nhà văn Nam Bộ, ông thường viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người Nam Bộ.

- Tác phẩm: + Đất rừng phương Nam là truyện dài nổi tiếng nhất của Đoàn Giỏi. + “Đất rừng phương Nam” là tác phẩm tiêu biểu nhất của ông cũng là một trong những tác phẩm xuất sắc viết cho thiếu nhi. Nó đã có sức hấp dẫn lâu bền với thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi cho đến tận ngày nay. Tác phẩm đã được dựng thành phim. + Truyện viết năm 1957 kể về quãng đời lưu lạc của chú bé An tại vùng rừng U Minh, miền Tây Nam Bộ trong những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp.

- Đoạn trích: + PTBĐ: Tự sự kết hợp miêu tả và thuyết minh + Bố cục: 3 phần.

Phần 1: Từ đầu …lặng lẽ một màu xanh đơn điệu: Những ấn tượng chung ban đầu về thiên nhiên vùng đất Cà Mau. Phần 2: Tiếp…ban mai: Các kênh rạch vùng Cà Mau và con sông Năm Căn.

Còn lại : cảnh chợ Năm Căn

2. Tìm hiểu chung về văn bản - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu những thông tin chung về văn bản qua các phiếu bài tập Phiếu học tập 1: Tìm hiểu thông tin về Tác giả, tác phẩm

Phiếu học tập 2: Tìm hiểu về đoạn trích Sông nước Cà Mau (chia bố cục)

III. Đọc hiểu chi tiết văn bản 1. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau. * Khái quát chung - Trình tự không gian - Cảnh được miêu tả một cách trực tiếp vì nhân vật "tôi" trực tiếp quan sát cảnh sông nước Cà Mau từ trên con thuyền và trực tiếp miêu tả.

- Tác dụng +Khiến cảnh sông nước Cà Mau hiện lên một cách chân thực sinh động. + Người miêu tả có thể bộc lộ trực tiếp sự: quan sát, so sánh, liên tưởng, cảm xúc.

1. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau. Gv hướng dẫn hs tìm hiểu ấn tượng ban đầu về cảnh sông nước CM bằng các câu hỏi gợi mở kết hợp với phiếu học tập số 3 - Cảnh được miêu tả theo trình tự nào?

- Theo em cảnh được cảm nhận và miêu tả trực tiếp hay gián tiếp? Căn cứ vào đâu để xác định được như vậy?

- Cách miêu tả bằng sự quan sát và cảm thụ một cách trực tiếp như vậy có tác dụng gì?

- Hs hoạt động cặp đôi * Ấn tượng - Hình ảnh : Sông ngòi, kênh rạch chi Phiếu học tập số 3 (phụ lục) chít như mạng nhện; Trời, nước, cây toàn một sắc xanh.

- Âm thanh : Tiếng sóng biển rì rào bất tận ru ngủ thính giác con người.

- Nghệ thuật: Biện pháp so sánh, điệp từ, tính từ, liệt kê tả kết hợp với kể. => Cảnh thiên nhiên Cà Mau phủ kín màu xanh tươi đẹp, nguyên sơ, có vẻ đẹp rộng lớn, bao la, thoáng đãng, hùng vĩ đầy hấp dẫn và bí ẩn.

2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau * Dự kiến kết quả 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau

- Tên gọi Tên gọi Ý nghĩa Nhận tên gọi xét về thiên nhiên và cuộc sống Cà Mau rạch có nhiều Phong Mái cây mái phú, đa Giầm giầm dạng; hoang sơ; thiên kênh Bọ Mắt có nhiều nhiên gắn bó bọ mắt với cuộc kênh Ba có nhiều sống lao Khía con ba động của con khía Năm nhà năm người Căn gian

Nhận xét về cách đặt tên: Cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà tạo thành tên, làm nên màu

GV tổ chức thảo luận nhóm thông qua phiếu học tập, chia lớp thành 4 nhóm lần lượt làm các phiếu được giao.

- Tên gọi Nhóm 1,2: Hoàn thành phiếu học tập số 4 thấy được nét đặc sắc trong cách gọi tên sông ngòi, kênh rạch ở Cà Mau Tên gọi Ý nghĩa tên Nhận gọi xét về thiên nhiên và cuộc sống Cà Mau

Nhận xét về cách đặt tên

sắc địa phương không thể trộn lẫn

- Dòng sông + Dòng sông mênh mông, rộng hơn ngàn thước + Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác; cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.

- Rừng đước + Dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận; + Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia + Đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu.... + Lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai -> Dùng nhiều phép so sánh , nhiều ĐT mạnh, thoát, đổ, xuôi. => Khiến cảnh hiện lên cụ thể sinh động => Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù phú 3. Cảnh chợ Năm Căn: * Dự kiến kết quả - Cảnh chợ: + Quen thuộc: Giống các chợ kề biển vùng Nam Bộ, + Lạ lùng, độc đáo: họp trên sông nước

Nhóm 3,4: Phiếu học tập số 5 (Phụ lục) Tìm hiểu về hình ảnh sông ngòi, kênh rạch

3. Cảnh chợ Năm Căn: - Gv tạo tình huống có vấn đề: Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm, cùng thảo luận tình huống: Em được giao nhiệm vụ làm hướng dẫn viên du lịch dẫn đoàn đi thăm quan Cà Mau. Tuy nhiên có một vị du khách kiên

+ Phong phú, đặc sắc: Nhiều bến, nhiều lò than hầm gỗ đước; nhà bè như những khu phố nổi, như chợ nổi trên sông; bán đủ thứ, nhiều dân tộc.

quyết không muốn đi chợ Năm Căn. Với tư cách là một hướng dẫn viên du lịch, em sẽ thuyết phục vị du khách như thế nào?

- Học sinh sẽ thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày - Nhóm khác nhận xét, bổ sung, phản biện - Giáo viên chốt ý

-> Cảnh tượng đông vui, hấp dẫn, tấp nập, trù phú, độc đáo - Em cảm nhận chợ Cà Mau là một chợ như - Nghệ thuật: so sánh, liệt kê thế nào? Nhờ biện pháp nghệ thuật nào mà em cảm nhận được điều đó? → T/g là người am hiểu cuộc sống Cà Mau, có tấm lòng gắn bó với - Qua trích đoạn trích, em cảm nhận được gì về vùng đất Cà Mau nói riêng, tổ quốc mảnh đất này.

- Biết quan sát, so sánh, nhận xét về VN nói chung? Và em hiểu thêm gì về tác \ giả? đối tượng miêu tả IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản * Dự kiến sản phẩm 1. Nội dung: - Sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn hùng vĩ đầy sức sống hoang dã.

- Cuộc sống con người ở chợ Năm Căn tấp nập , trù phú, độc đáo.

2. Nghệ thuật: - Miêu tả từ bao quát đến cụ thể - Lựa chọn từ ngữ gợi hình, chính xác kết hợp với việc sử dụng các phép tu từ.

- Sử dụng từ ngữ địa phương.

- Kết hợp miêu tả, thuyết minh. * Ý nghĩa văn bản: Sông nước Cà Mau là một đoạn trích độc đáo và

IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản * Dự kiến sản phẩm - Chúng ta vừa tìm hiểu xong về đoạn trích văn bản "Sông nước Cà Mau" qua đó em cảm nhận được gì về vùng đất này?

- Em học tập được gì về nghệ thuật tả cảnh từ văn bản Sông nước Cà Mau?

- Phải là người có tính cách, mối quan hệ như thế nào với sông nước Cà Mau, tác giả

hấp dẫn thể hiện sự am hiểu, tấm mới miêu tả được vẻ đẹp sống động, chân lòng gắn bó của nhà văn Đoàn Giỏi thực đến thế? về thiên nhiên và con người vùng đất Cà Mau. V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản truyện hiện đại * Dự kiến kết quả - Nắm được thông tin về tác giả, tác phẩm (quê hương, sở trường viết, hoàn cảnh ra đời, thể loại, phương thức biểu đạt, chia bố cục văn bản...)

- Chú ý các hình ảnh đặc sắc, các biện pháp nghệ thuật có trong văn bản - Chú ý cách xây dựng, miêu tả nhân vật (ngoại hình, hành động...)

- Thiết kế các phiếu học tập VI. Liên hệ, mở rộng * Dự kiến kết quả

Giáo viên hướng dẫn học sinh những lưu ý khi đọc hiểu văn bản truyện hiện đại có sử dụng kết hợp yếu tố miêu tả và thuyết minh - Khi đọc hiểu một văn bản truyện hiện đại có sử dụng kết hợp yếu tố miêu tả và thuyết minh ta cần phải lưu ý điều gì?

- Viết 1 đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng đất Cà Mau sau khi học xong bài Sông nước Cà Mau trong đó có sử dụng ít nhất 2 hình ảnh so sánh - Cà Mau là vùng đất có thiên nhiên tươi đẹp vừa hùng vĩ vừa thơ mộng nhưng trước sự biến đổi của khí hậu toàn cầu, theo dự báo của Nha khí tượng quốc gia , ước tính đến năm 2050, Cà Mau bị nước biển xâm thực 60 % diện tích đất đai.

Trước diễn biễn xấu đó, hãy trao đổi với các bạn xem ngay từ bây giờ, mỗi chúng ta phải hành động như thế nào để giảm thiểu những rủi ro đó cho Cà Mau, cho đất nước VN tươi đẹp này.

VII. Thực hành đọc hiểu 1. Hoạt động khởi động * Dự kiến kết quả Sông Hồng, Hương, Cửu Long, Đồng Nai, sông Đà, sông Mã, sông Hoàng Long, sông Thái Bình, sông Thu Bồn....

VĂN BẢN VƯỢT THÁC 1. Hoạt động khởi động a. Khởi động Giáo viên tổ chức trò chơi "Tinh thần đồng đội", chia lớp thành 2-3 nhóm. Các nhóm sẽ kể tên các dòng sông ở nước ta mà em biết trong thời gian 3 phút. Nhóm nào trả lời nhanh và đúng nhiều nhất sẽ chiến thắng b. Dẫn dắt vào bài Đất nước ta có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, chính vì thế, những con sông đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thơ, nhà văn. Có nhà thơ chọn sông Hương với vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng, có nhà thơ lại tìm về dòng sông Bạch Đằng lịch sử. Riêng Võ Quảng, tuổi thơ của ông gắn liền với dòng sông Thu Bồn xứ Quảng, có lẽ vì điều đó, dòng sông Thu Bồn đã được khắc họa đậm nét trong thơ ông- bài "Vượt thác"- cũng chính là nội dung bài học hôm nay.

2. Đọc và tìm hiểu chung về văn 2. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về bản văn bản * Dự kiến kết quả a. Đọc- chú thích - GV cho hs đọc toàn bộ văn bản a. Đọc- chú thích - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi bật về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích trong sách giáo khoa.

b. Tìm hiểu chung về văn bản b1. Tác giả Võ Quảng sinh 1920 - quê ở Quảng Nam. - Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi. b2. Văn bản - PTBĐ: Tự sự, miêu tả - Xuất xứ: Văn bản: “Vượt thác” trích chương XI của truyện Quê nội. Đoạn này tả chuyến đi ngược dòng sông Thu Bồn của con thuyền do Dượng Hương Thư chỉ huy,từ làng Hòa Phước lên Thượng nguồn để lấy gỗ về dựng trường học cho làng,sau ngày CMT8 thành công.

- Bố cục: + Đ1: Từ đầu………”nhiều thác nước” Con thuyền trước khi vượt thác. + Đ2: Tiếp theo……..” thác Cổ Cò.”

Thuyền qua đoạn sông có thác dữ. + Đ3: Đoạn còn lại.

Thuyền đã qua thác dữ

b. Tìm hiểu chung về văn bản b1. Tác giả - Em biết gì về tác giả Võ Quảng

3. Đọc hiểu chi tết văn bản a. Bức tranh thiên nhiên dòng sông Thu Bồn. * Dự kiến kết quả a1. Vị trí quan sát: Trên con thuyền ngược dòng sông Thu Bồn, qua Phường Rạch, vượt thác Cổ Cò, đến Trung Phước - Tác dụng: Miêu tả cảnh thay đổi

3. Đọc hiểu chi tết văn bản a. Bức tranh thiên nhiên dòng sông Thu Bồn.

- Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu vị trí quan sát và tác dụng của vị trí ấy thông qua câu hỏi trắc nghiệm Dòng nào nêu đúng vị trí quan sát của người kể chuyện trong đoạn trích?

A. Trên con thuyền ngược dòng sông Thu

b2. Văn bản Gv phát phiếu học tập số 6 để hs tìm hiểu về tác phẩm

trên phạm vi rộng, theo từng chặng Bồn, qua Phường Rạch, vượt thác Cổ Cò, đường di chuyển đến Trung Phước B. Trên đỉnh núi cao nhìn xuống toàn cảnh dòng sông Thu Bồn và thác Cổ Cò C. Đi dọc theo bờ sông Thu Bồn đến chân thác Cổ Cò D. Phối hợp điểm nhìn từ trên xuống và từ dưới lên Việc lựa chọn vị trí quan sát của người kể chuyện có tác dụng gì?

A. Miêu tả tỉ mỉ, tinh tế, không bỏ sót dù chỉ một chi tiết nhỏ nhặt B. Miêu tả cảnh thay đổi trên phạm vi rộng, theo từng chặng đường di chuyển C. Bao quát cảnh vật ở phạm vi rộng lớn D. Miêu tả cảnh vật khách quan, không bị chi phối bởi cảm xúc chủ quan - Tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh oc thuyền? Tác gải đã sử dụng BPNT nào, nêu tác dụng của BPNT ấy a2. Hình ảnh con thuyền a2. Hình ảnh con thuyền +Cánh buồm:Căng phồng - Con thuyền hiện lên như thế nào? Tác giả +Thuyền lướt bon bon như... đã sử dụng nghệ thuật gì để làm nổi bật - Nghệ thuật :So sánh, nhân hóa hình ảnh con thuyền?

->Tư thế mạnh mẽ sẵn sàng chinh phục thác dữ. a3. Cảnh sông và quang cảnh hai a3. Cảnh sông và quang cảnh hai bên bờ - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu cảnh bên bờ sông và quang cảnh hai bên bờ bằng phiếu Gợi ý sản phẩm ở phụ lục học tập số 7 b. Dượng Hương Thư trong cuộc b. Dượng Hương Thư trong cuộc vượt vượt thác. thác. * Ngoại hình: đánh trần, như một Gv tổ chức thảo luận nhóm bằng kĩ thuật

pho tượng đồng đúc, bắp thịt cuồn khăn phủ bàn (phiếu học tập số 8) để cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hướng dẫn học sinh tìm hiểu về nhân vật hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, như Dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.

-> vẻ đẹp gân guốc, khỏe khoắn, chắc chắn * Động tác: Co người, phóng sào, ghì chặt, thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt...

-> Dùng nhiều ĐT mạnh, TT gợi tả, từ láy, hình ảnh so sánh.

-> Hình ảnh con người lao động mang sức mạnh phi thường, rắn rỏi, nhanh nhẹn, tinh thần quả cảm, quyết liệt trong khó khăn thử thách.

- Ngợi ca, tự hào về hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trong cuộc đổi mới xây dựng đất nước.

4. Hướng dẫn đánh giá ý nghĩa khái quát văn bản a. Nội dung - Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn được miêu tả theo hành trình vượt thác là: + Cảnh đẹp êm đềm ở những vùng đồng bằng + Cảnh đẹp uy nghiêm của núi rừng.

- Hình ảnh quả cảm Dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác đã làm nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn hùng vĩ.

4. Hướng dẫn đánh giá ý nghĩa khái quát văn bản - Cho hs thảo luận nhóm bàn (2`) khái quát những nét NT và ND chính của văn bản

b. Nghệ thuật: - Phối hợp tả cảnh thiên nhiên, miêu tả ngoại hình, hành động của con người. Sử dụng phép nhân hóa, so sánh, các chi tiết miêu tả...

5. Vận dụng, mở rộng Gợi ý: Thác là nơi nước chảy vượt qua vách đá; ghềnh là nơi có đá lởm chởm, nước chảy xiết. Như vậy thác và ghềnh đều chỉ nơi có địa hình không bằng phăng rất khó khăn cho người đi lại mà còn là chỉ sự gian truân vất vả.. Xuất phát từ nét nghĩa trên người nói dùng cụm từ này đế chỉ cuộc đời của những con người gặp nhiều gian lao, vất vả. Cuộc đời của chúng ta không phải lúc nào cũng màu hồng mà đôi khi chúng ta sẽ gặp những điều không thuận lợi, khó khăn, tuyêt vọng, vất ngã nhưng quan trọng là chúng ta có thể vượt qua hay không đó chính là ý nghĩa của câu nói.

- Có người nói: Cuộc đời luôn có nhiều ghềnh thác. Em hiểu câu nói đó như thế nào?

- Tìm đọc tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân, chú ý về hình tượng ông lái đò VIII. Tích hợp tiếng Việt 1. Khởi động * Dự kiến kết quả

A. SO SÁNH 1. Tổ chức hoạt động khởi động và tạo tâm thế a. Khởi động Cách 1: Gv cho hs nghe bài hát Sân nhà em sáng quá

Nhờ ánh trăng sáng ngời Trăng tròn như cái đĩa Lơ lửng mà không rơi Những đêm nào trăng khuyết Trông giống con thuyền trôi Em đi trăng theo bước Như muốn cùng đi chơi..."

Cách ví von như vậy gọi là biện pháp nghệ thuật gì? Biện pháp đó có tác dụng như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay? ...

Cách 2: Tổ chức trò chơi vận động Giáo viên sẽ chọn 6 thành ngữ, cụm từ Đen như cột nhà cháy, trắng như trứng gà bóc, nhanh như sóc/ cắt..., chậm như rùa, lùn như nấm, nóng như lửa...Sau đó giáo viên sẽ mô tả các từ này để học sinh đoán bằng các ngôn ngữ cơ thể hoặc vẽ từ khóa lên bảng (có thể để học sinh làm và chia lớp thành 2 nhóm b. Dẫn dắt vô bài: Mỗi từ khóa chúng ta đều thấy xuất hiện 2 vế và có từ như. Vậy thì đây là biện pháp nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu tiết học hôm nay 2. Hình thành kiến thức 2. Hình thành kiến thức a. So sánh là gì? a.Tìm hiểu về khái niệm so sánh là gì? a1. Phân tích ngữ liệu a1. Phân tích ngữ liệu - C¸c tËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so Gv gọi hs đọc ngữ liệu. s¸nh: Gv phát phiếu bài tập để học sinh làm việc a. TrÎ em nh- bóp trªn cµnh theo nhóm b. Rõng ®-íc dùng lªn cao ngÊt nh- Phiếu học tập số 9 hai d·y tr-êng thµnh v« tËn.

-> C¸c sù vËt, sù viÖc ®-îc so s¸nh víi nhau v× chóng có đặc điểm tương

đồng.

Trẻ em và búp trên cành cùng non nớt, cần được che chở. rừng đước và dãy tường thành cùng dựng lên cao ngất.

- Làm nổi bật cảm nhận của người viết, người nói về sự vật được nói đến (trẻ em, rừng đước) -> T¨ng søc gîi hình và gợi cảm.

(2) Khác nhau: Hình ảnh con mèo trong cậu không tạo ra hình ảnh mới, cũng không gợi hình, gợi cảm. Tuy nhiên, nó được so sánh một cánh lô-gic hay so sánh thông thường.

- Vậy so sánh là gì? So sánh có tác dụng gì? a2. Ghi nhớ Yêu cầu hs đọc ghi nhớ SGK. - Lấy ví dụ về phép so sánh trong bài "Sông - Sông ngòi, kênh rạch càng bủa nước Cà Mau"? ngang, chi chít như mạng nhện.

- Yêu cầu hs đặt câu có sử dụng phép so - Cá bơi hàng đàn, đen trũi nhô lên, sánh? hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. b. Cấu tạo của phép so sánh: b. Gv hướng dẫn hs tìm hiểu cấu tạo của b1. Phân tích ngữ liệu: phép so sánh(8') Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so Vế A Phươn Từ so Vế B sánh ở ví dụ 1 vào mô hình phép so sánh (vế g diện sánh (S sau đây ược so sánh dùng Phiếu học tập số 10 so để so sánh) sánh Vế A Phương Từ so Vế B (S trẻ em như búp (vế diện so sánh dùng để so trên sánh ược sánh rừng dựng như cành so

đước

cao ngất

sánh) hai dãy...vô tận

Phiếu học tập số *Mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh: - Vế A ( nêu tên sự việc được so - Mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh sánh) là như thế nào? + Từ ngữ chỉ phương diện so sánh + Từ ngữ chỉ ý so sánh.

- Vế B ( nêu tên sv, sự việc dùng để so sánh với sv, sự việc ở vế A) - Những từ ngữ chỉ ý so sánh: như, y như, giống như - C©u a: Kh«ng cã tõ ng÷ so s¸nh.

VÕ B ®-îc ®¶o lªn tr-íc vÕ - GV: Gäi Hs ®äc BT 3: A. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh trong nh÷ng c©u - C©u B: VÕ B ®¶o lªn tr-íc vÕ A sau cã ®iÓm g× ®Æc biÖt? * Lưu ý: - Trong phép so sánh có thể có cấu tạo đầy đủ hoặc không đầy đủ - Có thể đảo vế so sánh: Vế B lên trước vế A (hay dùng trong thơ ca) b2. Ghi nhớ:SGK-25

Gv gọi hs đọc ghi nhớ (SGK) c. Luyện tập. * Dự kiến kết quả Bài tập 1 a. So sánh đồng loại - Thầy thuốc như mẹ hiền (người với người) - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện (vật với vật) b. So sánh khác loại Bình (cái cụ thể, cái trừu tượng) - Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên, hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu con sóng trắng. (vật với người) - Sự nghiệp của chúng ta giống như rừng cây đang lên, đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh.

c. Hướng dẫn hs luyện tập Gv gọi hs đọc yêu cầu bài tập 1.

Gv chia lớp thành 4 nhóm thảo luận. + Nhóm 1 thảo luận ý 1 phần a + Nhóm 2 thảo luận ý 2 phần a + Nhóm 3 thảo luận ý 1 phần b + Nhóm 4 thảo luận ý 2 phần b Gv chốt kiến thức và chiếu đáp án lên bảng phụ ? Qua BT 1 cho ta thấy có những kiểu so sánh nào? * So sánh đồng loại (người – người; vậtvật) * So sánh khác loại: Người- vật; cái cụ thể và cái trừu tượng

Bài tập 2 - Khoẻ như voi, khoẻ như vâm - Đen như bồ hóng, đen như cột nhà cháy.

- Trắng như bông, trắng như trứng gà bóc..

- Cao như cây sào, cao như núi…

Gọi HS đọc và x/định y/cầu BT2.

Bảng phụ: Dựa vào những thành ngữ đã biết, hãy viết tiếp vế B vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành phép so sánh.

Hướng dẫn hs cách làm BT

Bài tập 3: - Tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong văn bản vừa học a. Bài học đường đời đầu tiên: - Những ngọn cỏ gãy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.

BT3: Hãy tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong các bài "Bài học đường đời đầu tiên" và "Sông nước Cà Mau" Chia lớp thành 2 nhóm

- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

- Cái chàng Dế Choắt…như một gã nghiện thuốc phiện..

- §ã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn cũn…như người cởi trần mặc áo gi-lê b.S«ng n-íc Cµ Mau: - Càng đổ dần về hướng…sông ngòi…như mạng mhện - ở đó tập trung…từng bầy như những đám mây nhỏ…

1. Các kiểu so sánh: a.Phân tích ngữ liệu: + Phép 1: Vế A: Những ngôi sao Vế B: Mẹ đã thức Từ so sánh: Chẳng bằng + Phép 2: A: Mẹ B: Ngọn gió T: Là

B. SO SÁNH (TIẾP THEO) 1. Các kiểu so sánh: * GV sử dụng máy chiếu Học sinh đọc ngữ liệu?

Kĩ thuật động não ? Tìm phép so sánh trong khổ thơ?

(1) Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con (2) Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

- Những ngôi sao…mẹ đã thức A B (chẳng bằng) - Mẹ … ngọn gió A (là) B (1) chẳng bằng (so sánh không ngang ? Từ chỉ ý so sánh trong 2 ngữ liệu trên bằng) có gì khác nhau?

(2) là (so sánh ngang bằng) (1) chẳng bằng ( so sánh không ngang bằng) (2) là ( so sánh ngang bằng) ? Tìm những từ chỉ ý so sánh ngang

bằng và không ngang bằng?

- Như, tựa như, như là..

- Hai kiểu so sánh.

- hơn, thua, không như…

- Từ ngữ chỉ ý so sánh ? Có mấy kiểu so sánh? Lấy ví dụ về + Chẳng bằng, không bằng, không mỗi kiểu so sánh? như…

- Gió thổi là chổi trời + Là, như, tựa - Nước mưa là cưa trời (Tục ngữ) - Thà rằng ăn bát cơm rau Còn hơn thịt cá nói nhau nặng lời 2/ Ghi nhớ : SGK tr 42

(ca dao) - Nói lời thì giữ lấy lời Đừng như con bướm… Đọc ghi nhớ.

2. Tác dụng của so sánh a.Phân tích ngữ liệu:

Hoạt động 2: Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu tác dụng của so sánh(7') Học sinh đọc ngữ liệu phần II/42 Kĩ thuật động não ? Tìm phép so sánhtrong đoạn văn?

- Có chiếc tựa mũi tên nhọn..

- Có chiếc như con chim lảo đảo..

- Có chiếc lá..như thầm bảo rằng…

- Có chiếc lá như sợ hãi… ? Sự việc nào được đem ra so sánh và so sánh trong hoàn cảnh nào?

- Chiếc lá, đã rụng (đã rời cành, đã hết nhựa sống, kết thúc một kiếp sống theo quy luật của tự nhiên) - Sự vật được so sánh trong hoàn cảnh: + Sự vật được đem ra so sánh là những chiếc lá.

- Các câu văn có dùng phép so sánh: + Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn... + Có chiếc lá như con chim... + Có chiếc lá như thầm bảo rằng... + Có chiếc lá như sợ hãi...

-> So sánh tạo ra những hình ảnh sinh động, cụ thể, giúp người đọc, người nghe hình dung về các cách rụng khác nhau của mỗi chiếc lá.

+ Chiếc lá được so sánh trong hoàn cảnh đã rụng. + Chiếc lá là một hoàn cảnh điển hình. ? Tác dụng của các phép so sánh trên?

- tạo ra những hình ảnh sinh động, cụ thể, - Thể hiện quan điểm của tác giả về giúp người đọc, người nghe hình dung về sự sống và cái chết. các cách rụng khác nhau của mỗi chiếc lá. ? Phép so sánh đó thể hiện tư tưởng gì của Tác giả?

- Thể hiện quan điểm của tác giả về sự sống và cái chết. ?Phát biểu cảm nghĩ của em về đoạn văn?

- HS trao đổi cặp trong 1 phút ?Nhờ đâu mà em có được cảm nghĩ ấy?

- Cảm nghĩ: Đoạn văn rất hay, giàu hình ảnh gợi cảm xúc và xúc động. Người đọc trân trọng ngòi bút tài hoa, tinh tế của tác giả.

- Ta có cảm xúc đó là nhờ: Tác giả đã sử dụng phép so sánh một cách linh hoạt, tài tình: Chỉ là một chiếc lá thôi mà có đủ các cung bậc tình cảmvui, buồn của con người được gửi gắm trong đó: Khi thì như mũi tên, lúc lại như con chim lảo đảo, có khi thì 2/ Ghi nhớ 2: SGK/93 thầm, lại có lúc sợ hãi... ?

Vậy phép so sánh có tác dụng gì?

- Gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc sinh động, có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.

Học sinh đọc ghi nhớ.

3. Luyện tập: 1/ BT1: Chỉ ra phép so sánh

Gọi HS đọc và x/định y/cầu BT1 Tìm phép so sánh?

a. Tâm hồn …(cái trừu tượng) là buổi trưa hè (cái cụ thể).

(Trạng thái vui sướng, trìu mến, hoà hợp với quê hương của tâm hồn tác giả).

-> So sánh ngang bằng c. Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng-> so sánh ngang bằng Bóng bác cao…lửa hồng -> SS không ngang bằng 2/ BT2: a.Những câu có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác” - Thuyền rẽ sóng…như đang nhớ núi rừng.

- Núi cao như đột ngột hiện ra…

- Những động tác…nhanh như cắt..

- DHT như 1 pho tượng đồng đúc..như một hiệp sĩ của TS..

- DHT đang vượt thác khắc hẳn…

- Dọc sườn núi, những cây to..như những cụ già… b. Em thích hình ảnh: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc... giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh...

Vì: Qua hình ảnh ta thấy được trí tưởng tượng phong phú của tác giả - Hình ảnh nhân vật hiện lên khoẻ, đẹp, hào hùng.

- Thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.

Chúng thuộc kiểu so sánh nào?

Kĩ thuật thảo luận nhóm - Học sinh lên bảng trình bày b. Con đi…chưa bằng…lòng bầm con đi …chưa bằng…đời bầm (Nỗi tái tê, nỗi khó nhọc của đời Bầm. Nó là thước đo để so sánh với nỗi vất vả cụ thể của con người.

-> Khẳng định: Công lao to lớn của người mẹ, thể hiện tấm lòng biết ơn sâu sắc của người con).

-> so sánh ko ngang bằng Gọi HS đọc và x/định y/cầu BT2 -Cho học sinh đọc lại bài Vượt thác -Tìm những câu có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác”?Em thích hình ảnh nào?Vì sao?

-HS làm – trình bày -Gv nhận xét-cho điểm

BT 3: Dựa vào bài “ Vượt thác” viết đoạn văn (3-5 câu) tả dượng Hương Thư đang vượt thác có sử dụng 2 kiểu so sánh.

Kĩ thuật viết sáng tạo Gọi học sinh lên bảng viết - Học sinh viết bài (5’) - Trình bày trước lớp - GV chiếu đoạn văn mẫu: (HDtự học NV6 - 39-40). * Gợi ý: - Tả hình dáng: Bắp chân, bắp tay, nét mặt…

- Những động tác:….

Nước từ trên cao phóng xuống giữa hai vách đá dựng đứng như hai bàn tay khổng lồ muốn đẩy thuyền trở lại. DHT cởi trần đứng sau lái co người phóng sào chống trả với sức nước để đưa thuyền tiến lên. Trông DHT không kém gì một hiệp sỹ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ: Các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, đôi tay khoẻ khoắn ghì chặt ngón sào. Đến chiều tối, thưyền đã vượt qua thác Cổ Cò. Mọi người trên thuyền đều thở phào nhẹ nhõm.

BT4: Đặt câu có sd phép so sánh?

- Khuôn mặt của cô ấy đẹp như trăng -HS: rằm.

-Gv nhận xét - Đôi mắt của con mèo nhà em tròn như hai hòn bi ve.

VIẾT: Chọn một trong hai đề văn sau: Đề 1: Viết thư cho bạn ở xa tả lại khu phố hay thôn xóm bản làng nơi em ở vào một mùa đông giá lạnh Đề 2: Từ bài Sông nước Cà Mau, hãy viết một bài văn tả quang cảnh một dòng sông mà em có dịp quan sát 1. Trước khi viết 1. Giáo viên giao nhiệm vụ hướng dẫn

tìm hiểu đề (1 tiết) Đề bài: Từ bài Sông nước Cà Mau, hãy viết một bài văn tả quang cảnh một dòng sông mà em có dịp quan sát + Đề yêu cầu viết kiểu bài gì? + Nội dung và phạm vi bài viết như thế nào?

- Gợi ý ý tưởng cho hs: có thể viết về dòng sông, hay khu rừng ở quê hương hoặc nơi mà em từng đi qua, đến thăm/ biết qua sách báo...

- Hướng dẫn hs xác định mục đích và người đọc bằng các câu hỏi: + Bài viết của em hướng tới ai? + Tại sao em muốn viết về nội dung này?

- Hướng dẫn hs tìm ý cho bài viết + Xác định trình tự miêu tả + Dòng sông đó ở đâu, tên gọi là gì, nguồn gốc ra sao. Đặc điểm của dòng chảy thế nào?... + Hình ảnh dòng sông vào các thời điểm khác nhau trong ngày có gì đặc biệt...

- Hướng dẫn học sinh tìm ý tưởng cho bài viết bằng hoạt động trải nghiệm trước khi viết + Hs có thể tìm một ví trí thích hợp để quan sát dòng sông để có cái nhìn thực tế + Có thể hỏi ông bà, cha mẹ để biết thêm thông tin về dòng sông + Hoặc tìm hiểu thêm thông tin trên mạng - Hướng dẫn học sinh lập dàn ý + Mở bài + Thân bài + Kết bài

2. Viết bài

3. Chỉnh sửa, hoàn thiện bài viết

2. Viết bài (2 tiết) - Giáo viên tổ chức cho HS viết bài trên lớp - Trong quá trình làm, Gv hỗ trợ hs (nếu cần)

Gv giao nhiệm vụ cho hs rà soát và chỉnh sửa lại bài của mình theo hướng dẫn hoặc sau khi được trả bài NÓI VÀ NGHE: Đóng vai một người ở làng Gióng vào đời Hùng Vương thứ mười sáu kể lại truyện Thánh Gióng - Sau khi đọc/ xem và nhận xét bài viết của 1. Chuẩn bị nói hs, gv yêu cầu hs chuyển nội dung bài viết thành bài nói (thuyết trình): Từ bài Sông nước Cà Mau, hãy về quang cảnh một dòng sông mà em có dịp quan sát - Gv hướng dẫn hs xác định nội dung, mục đích nói bằng các câu hỏi: + Em muốn tả về hình ảnh nào? + Mục đích chia sẻ của em là gì?

- Gv hướng dẫn hs ghi chú ngắn gọn nội dung sẽ trình bày để hỗ trợ cho hs trong quá trình nói - Gv yêu cầu hs luyện nói theo cặp/ nhóm: 2. Thực hành luyện nói + Gv giao nhiệm vụ cho từng cặp hs thực hành luyện nói theo phiếu ghi chú đã xây dựng (mối người được trình bày trong thời gian 5-7') + Hs trao đổi, góp ý về nội dung nói, cách nói của bạn (Bài trình bày có tập trung miêu tả dòng sông không?Ngôn ngữ sử dụng có phù hợp với mục đích nói và đối tượng tiếp nhận không? Khả năng truyền cảm hứng thể hiện như thế nào ở các yếu tô

3. Đánh giá bài nói

phi ngôn ngữ, âm lượng, nhịp điệu, giọng nói, cách phát âm..) + Gv hướng dẫn hs thực hành nói: Cần phát huy những đặc điểm của các yếu tố kèm lời và phi ngôn ngữ trong khi nói như ngữ điệu, tư thế, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ.

- Gv yêu cầu hs luyện nói trước lớp: +Gv cho 2 hoặc 3 cặp hs trình bày trước lớp(5-7'); những hs còn lại thực hiện hoạt động nhóm: theo dõi, nhận xét đánh giá (vào phiếu) - Gv hướng dẫn hs lắng nghe, đánh giá bài của bạn bằng phiếu đánh giá (mức độ 5 là mức độ tốt nhất) Tiêu Biểu hiện Mức độ chí đạt được 1 2 3 4 5 1.

1.1 Nói lưu loát, Khả phát âm chuẩn, trôi năng chảy thành 1.2 Nói truyền cảm, thạo ngữ điệu, âm lượng khi phù hợp, hấp dẫn nói với người nghe 2.

2.1 Nội dung bài Nội trình bày tập trung dung vào vấn đề chính (kỉ nói niệm về lần...)

2.2 Nội dung trình bày chi tiết, phong phú, hấp dẫn 2.3 Trình tự trình bày logic

3. Sử dụng từ ngữ

3.1. Sử dụng từ vựng chính xác, phù hợp 3.2 Sử dụng từ ngữ hay, hấp dẫn, ấn tượng 4. Sử 4.1 Dáng vẻ, tư thế, dụng ánh mắt, nứt mặt p.tiện phù hợp với nội phi dung thuyết trình ngôn 4.2 Sử dụng những ngữ của chỉ tạo ấn phù tượng, thể hiện thái hợp độ thân thiện, giao lưu tích cực với người nghe.

5.

5. Mở đầu và kết Mở thức ấn tượng đầu và kết thúc - Gv hỏi thêm về ấn tượng của hs khi nghe bài trình bày của bạn bằng câu hỏi gợi dẫn: + Em thích điều gì nhất trong phần trình bày của bạn? + Nếu có thể, em muốn thay đổi điều gì trong phần trình bày của bạn

Phiếu học tập số 1

TÁC GIẢ ĐOÀN GIỎI

Tác phẩm: ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM

Phiếu học tập số 2

BỐ CỤC VĂN BẢN SÔNG NƯỚC CÀ MAU

Phần 1 Từ……………………… Đến………………………

………………………

Phần 2 Từ……………………… Đến………………………

Phần 3 Từ……………………… Đến………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

NỘI DUNG CHÍNH TỪNG ĐOẠN Phiếu học tập số 3

Âm thanh …………………………… …………………………… ………………………

Hình ảnh ...................................................... ...................................................... ...................................................... ................. ....................................................

Nghệ thuật................................... ………………………………… …………………………………… .......................................................

Cảm nhận của em về vùng đất Cà Mau............................................. ..................................................... ..................................................... ..............

Phiếu học tập số 5

1

Liệt kê những chi tiết miêu tả dòng sông Năm Căn ................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................

3

4

Nhận xét về nghệ thuật miêu tả …………....... …….. ............ ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ......

Đoạn văn tả cảnh rừng đước đã tạo một thiên nhiên như thế nào trong tưởng tượng của em? ……………… ………………….... ................................ ................................ ................................ .....

2 Liệt kê các chi tiết miêu tả rừng đước ................................................................. ................................................................. ................................................................. ..

Phiếu học tập số 6

PTBĐ …………… ……............ .................... ..

Đ1 Từ..................đến...................

Nội dung:............................... ...............................................

BỐ CỤC

VƯỢT THÁC

Đ2 Từ..................đến...................

Nội dung:............................... ...............................................

...............................

XUẤTXỨ …………… ……............ .................... .

Đ3 Từ..................đến..................

Nội dung:.............................. .............................................. ...............................................

Phiếu học tập số 7 Cảnh sông

Trước khi vượt thác

Khi đang vượt thác

Khi kết thúc cuộc vượt thác

và hai bên bờ

Nhận xét Nghệ thuật, tác dụng

Gợi ý Phiếu học tập số 7 -Những bãi dâu bạt ngàn - Những con thuyền chở hàng xuối chậm -Vườn tược um tùm -Những chòm cổ thụ: mãnh liệt, trầm ngâm -Núi cao như chắn ngang trứơc mặt

Khi kết thúc cuộc vượt thác -Dòng sông như -Sông quanh co dọc dựng đứng lên… những núi cao sừng -Nước từ trên cao sững (nhưng bớt hiểm phóng xuống chảy trở hơn) đứt đuôi rắnNước bị - Dọc sườn núi, những cản văng bọt tứ cây to mọc giữa những tungThuyền vùng bụi lúp xúp vằng cứ chực tụt - Qua nhiều lớp núi, xuống, quay đầu đồng ruộng lại mở ra

Êm đềm, thơ mộng, hiền hòa…

Hiểm trở ,dữ dội, hùng vĩ…

Trước khi vượt thác Cảnh sông và hai bên bờ

Nhận xét

NT/ TD

Khi đang vượt thác

Bớt hiểm trở, nhưng rất hùng vĩ rất đẹp

-> Từ láy gợi hình, gợi cảm , so sánh , nhân hóa -> Bức tranh thiên nhiên đa dạng , phong phú , giàu sức sống , vừa tươi đẹp , vừa nguyên sơ, cổ kính

Phiếu học tập số 8

-Tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình dương Hương Thư khi vượt thác Nhận xét về nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của nhà văn?

Nêu cảm nhận của em về Dượng Hương Thư …………………………………… ……………………………….......... .................................................... ..

Tìm những chi tiết miêu tả các động tác của dượng Hương Thư khi vượt thác

Phiếu học tập số 9

Thái độ của nhà văn với người lao động?

Tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh: ............................................................ Đối tượng nào được so sánh với đối tượng nào? ............................................................

Vì sao có thể so sánh như vậy? ............................................................

Tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh: ...................................................... Đối tượng nào được so sánh với đối tượng nào? ......................................................

Vì sao có thể so sánh như vậy? ......................................................

So sánh các sự vật sự việc với nhau So sánh các sự vật sự việc với nhau như vậy để làm gì? như vậy để làm gì? ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................

Kết luận: So sánh là gì? Tác dụng của so sánh ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

TIẾT: (SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 2 NGỮ VĂN 7 THEO CV3280 NĂM 2020 CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Phẩm chất: - Biết yêu thiên nhiên, đất nước với những biểu hiện phong phú trong cuộc sống cũng như trong văn học; - Yêu quý và tự hào về truyền thống của đất nước, kính trọng, biết ơn người có công với đất nước; biết trân trọng và bảo vệ cái đẹp; - Giới thiệu và gìn giữ các giá trị văn hóa, các di tích lịch sử, có lý tưởng sống và có ý thức sâu sắc về chủ quyền quốc gia và tương lai dân tộc.

- Chăm đọc sách báo; thường xuyên hoàn thành nhiệm vụ học tập, siêng năng trong công việc gia đình, nhà trường; yêu lao động; có ý chí vượt khó; tích cực rèn luyện để chuẩn bị nghề nghiệp cho tương lai 2. Năng lực: + Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, sáng tạo. + Năng lực chuyên biệt: đọc - hiểu văn bản, phân tích chi tiết, hình ảnh, nhận xét nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học Qua bài học, HS biết: a. Đọc hiểu: - Nêu được ấn tượng chung về văn bản - Nhận biết được ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản; chỉ ra mối liên hệ giữa ý kiến, lí lẽ, bằng chứng - Xác định được mục đích và nội dung chính của văn bản - Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận đời sống và nghị luận phân tích một tác phẩm văn học, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó - Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống đã giúp bản thân hiểu rõ hơn

các ý tưởng hay các vấn đề đặt ra trong văn bản b. Viết : - Biết viết bài văn đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, mục đích, thu thập tư liệu); tìm ý và lập dàn ý; viết bài; xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm c. Nói và nghe - Trình bày được ý kiến cá nhân về các vấn đề phát sinh trong quá trình học tập - Kể được một câu chuyện có yếu tố tưởng tượng - Nắm bắt được nội dung chính mà nhóm đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại được nội dung đó - Nghe tóm tắt được nội dung thuyết trình của người khác và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu có) của bài - Trình bày được ý kiến về một vấn đề đời sốn, nêu rõ ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng thuyết phục. Biết bảo vệ ý kiến của mình trước sự phản bác của người nghe.

II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Phương tiện dạy học: - Máy tính, máy chiếu, bộ loa.

- Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập - Hs xem phim tư liệu về Thánh Gióng, tìm đọc thêm trên sách báo, internet 2. Hình thức tổ chức dạy học: - Dạy học cá nhân, nhóm, cả lớp; - HS thuyết trình, giới thiệu, trao đổi thảo luận...

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG

CÁCH THỨC TỔ CHỨC ĐỌC HIỂU ( TIẾT) ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ I. Tổ chức khởi động và tạo tâm thế * Dự kiến kết quả - Nói về Bác Hồ- vị lãnh tụ vĩ đại của

1.Tổ chức khởi động Gv trình chiếu hình ảnh và hỏi Hs: Những hình ảnh sau nói về ai? Em cảm nhận được điều gì đằng sau những hình ảnh ấy

dân tộc nhưng có lối sống sự giản dị,đơn sơ, gần gũi....

2 Giáo viên phát cho học sinh Phiếu học tập số 1 được thiết kế theo kĩ thuật KWL và yêu cầu học sinh hoàn thành các cột K và W trong khoảng thời gian 5 phút. Sau đó gọi một số học sinh trình bày K W L Điều tôi Điều tôi Điều tôi đã biết về muốn đã học được về Bác Hồ biết Bác Hồ Bác Hồ

3. Dẫn dắt vô bài Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, Người không chỉ là tấm gương về đạo đức cách mạng, lòng ham học hỏi mà Người còn để lại trong mỗi chúng ta một ấn tượng khó phai đó là đức tính giản dị của mình. Vậy đức tính giản dị ấy thể hiện như thế nào? Văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ” của cố Thủ tướng Phạm

Văn Đồng sẽ cho ta rõ điều ấy.

II. Đọc và tìm hiểu chung về văn II. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về bản văn bản * Dự kiến kết quả 1. Đọc- chú thích - GV cho hs đọc toàn bộ văn bản 1. Đọc- chú thích - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi bật về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích trong sách giáo khoa.

2. Tìm hiểu chung về văn bản 2. Tìm hiểu chung về văn bản - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu những thông a. Tác giả - Cuộc đời tin chung về văn bản qua các phiếu bài tập + Phạm Văn Đồng (1906-2000) a. Tác giả + Nhà cách mạng nổi tiếng và nhà Phiếu học tập 2: Tìm hiểu thông tin về văn hóa lớn Tác giả + Quê ở Mộ Đức, Quảng Ngãi + Ông từng là Thủ tướng Chính phủ trên 30 năm + Là học trò và cộng sự gần gũi của Chủ tịch HCM. - Sự nghiệp sáng tác + Có nhiều bài viết về văn hóa, văn nghệ, Bác Hồ + Những tp của Phạm Văn Đồng hấp dẫn người đọc bằng tư tưởng sâu sắc, tình cảm sôi nổi, lời văn trong sáng. b. Văn bản b. Văn bản - Xuất xứ: - Văn bản trích từ diễn văn Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí Hoàn thành phiếu học tập số 3

phách của dân tộc, lương tâm của thời đại đọc tại Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh của Bác Hồ (1970).

- Thể loại: nghị luận xã hội - PTBĐ: Nghị luận - Phép lập luận: chứng minh kết hợp giải thích, bình luận.

- Vấn đề nghị luận: Đức tính giản dị của Bác Hồ.

- Bố cục: 2 phần (MB và TB) + MB (Điều rất quan trọng... tuyệt đẹp): Nhận định chung về Bác. + TB (Phần còn lại): chứng minh sự giản dị của Bác.

III.Đọc hiểu chi tiết văn bản 1. Nhận định chung về Bác * Dự kiến kết quả - Luận điểm: Sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động chính trị và cuộc sống hàng ngày giản dị của Bác. + Đời hoạt động chính trị…. + Đời sống bình thường giản dị, khiêm tốn: - Lập luận bằng cách nêu trực tiếp vấn đề (bằng câu văn có 2 vế đối lập, bổ sung cho nhau) => Khẳng định nét đặc trưng, tiêu biểu, nổi bật trong nhân cách vĩ đại của HCM. Giúp ta hiểu BH vừa là bậc vĩ nhân lỗi lạc, phi thường, vừa là người bình thường, gần gũi, thân thương với mọi người.

- Đoạn 2: giải thích, nhấn mạnh “sự

III. Đọc hiểu chi tiết văn bản 1. Nhận định chung về Bác -Hs đọc đoạn văn mở đầu và thảo luận nhóm bàn: - Luận điểm chính của toàn bài được nêu ra trong đoạn mở đầu là gì?

- Nhận xét cách nêu vấn đề của tác giả?

Cách lập luận ấy nhằm khẳng định điều gì? Điều đó có ý nghĩa ntn?

- Đại diện nhóm trả lời - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung - GV chốt -> HS ghi

nhất quán” trong cuộc đời, phẩm chất - Theo dõi tiếp đoạn văn thứ 2 và cho biết và phong cách cao quý của Người: vai trò của đoạn văn này đối với vấn đề được khẳng định ở đoạn 1? trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.

- Hãy chỉ ra và phân tích ý nghĩa những từ + Tính từ, từ Hán Việt => Ngợi ca, ngữ biểu hiện phẩm chất cao quý của khẳng định phẩm chất vửa giải dị người? vừa vĩ đại của Bác.

- Từ đó em có nhận xét gì về giọng điệu, + Giọng văn sôi nổi, lôi cuốn, trang lời văn của tác giả trong 2 đoạn mở đầu? trọng, ngôn từ chuẩn mực, lời văn Qua đó em cảm nhận được tình cảm, thái biểu cảm => thái độ trân trọng, ngợi độ của tác giả bài viết như thế nào đối với ca của tác giả.

Bác?

2. Những biểu hiện của đức tính 2. Những biểu hiện của đức tính giản dị Phiếu học tập số 4: giản dị - Giản dị trong đời sống: + Bữa ăn: Chỉ vài ba món đơn giản Lúc ăn không để rơi vãi một hột cơm Ăn xong cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn còn lại thì được sắp sế -> Nhận xét: Bữa ăn đạm bạc; Bác quý trọng biết bao kết quả sản xuất của con người và kính trọng người phục vụ + Căn nhà: “Cái nhà sàn… lộng gió và ánh sáng” -> Nhận xét: Đơn sơ, gần gũi với thiên nhiên nhưng thanh bạch và tao nhã.

- Giản dị trong quan hệ với mọi người: -> Nhận xét: Đời sống vật chất giản dị càng hoà hợp với đời sống tinh thần phong phú cao đẹp.

- Giản dị trong lời nói, bài viết: -> Đưa 2 dẫn chứng là 2 câu nói nổi tiếng của Bác, câu nói ngắn gọn, dễ nhớ, mọi người đều hiểu. * Nghệ thuật chứng minh: - Luận cứ tiêu biểu, toàn diện, cụ thể, gần gũi; nhận xét bình luận ngắn gọn mà thể hiện tình cảm sâu sắc.

- Cách lập luận chặt chẽ theo trình tự hợp lí: giới thiệu luận điểm - chứng minh - bình luận. => Giàu sức thuyết phục.

IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản * Dự kiến sản phẩm 1. Nghệ thuật - Có dẫn chứng cụ thể, lí lẽ bình luận sâu sắc, có sức thuyết phục.

- Lập luận theo trình tự hợp lí.

2. Nội dung, ý nghĩa - Nội dung: Bài văn cho thấy sự giản dị trong lối sống, nói, viết là 1 vẻ đẹp cao quý trong con người Hồ Chí Minh.

- Ý nghĩa: + Ca ngợi phẩm chất cao đẹp, đức tính giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tổng kết, đánh giá ý nghĩa của văn bản bằng Phiếu học tập số 5: Hoàn thiện bảng sau Những điều em nắm chắc Nội dung

Nghệ

Những điều em còn băn khoăn

+ Bài học về việc học tập, rèn luyện noi theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

3. Ghi nhớ: (sgk 55)

V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại - Nắm được thông tin về tác giả, tác phẩm ( quê quán, sự nghiệp, con người, thể loại, phương thức biểu đạt, xác định được nội dung, mục đích của văn bản - Nắm được luận điểm, luận cứ. Lí lẽ, dẫn chứng, nghệ thuật lập luận - Thông điệp và tác giả muốn truyền tải

thuật

- Giáo viên đọc nhanh phiếu để nắm bắt tình hình của học sinh, khắc sâu những kiến thức các em đã nắm được, cũng như định hướng thêm những nội dung hs chưa nắm chắc V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại

VI. Liên hệ, mở rộng VI. Liên hệ, mở rộng * Dự kiến kết quả Giản dị là đặc điểm trong lối sống Em hiểu như thế nào về đức tính giản dị của con người Việt Nam. Đây là và ý nghĩa của nó trong cuộc sống? cách sống đẹp, đáng được gìn giữ và phát huy lâu dài trong xã hội chúng ta, đặc biệt là ngày nay với xu hướng sống hưởng thụ, đua đòi, ăn chơi “sành điệu”, sính ngoại nói năng lai căng khó hiểu.

Chính vì vậy mà giản dị là sự cần thiết.

- Tìm đọc câu chuyện liên quan đến" Vị

tổng thống nghèo nhất thế giới" và chỉ ra điểm chung giữa Bác Hồ và vị tổng thống này.

VII. Thực hành đọc hiểu 1 Hoạt động khởi động

Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG 1 Hoạt động khởi động a. Khởi động Gv hỏi học sinh: Hãy chia sẻ về một cuốn sách văn học hay một tác phẩm đã để lại trong em nhiều suy nghĩ, cảm xúc Hs chia sẻ suy nghĩ của mình b. Dẫn dắt vào bài Gv dẫn dắt vào bài: Ngay từ nhỏ, chúng ta được nghe bà kể chuyện cổ tích, nghe mẹ hát ru bằng những điệu dân ca ngọt ngào. Lớn lên, chúng ta được học những bài thơ, những truyện ngắn, được đọc những cuốn tiểu thuyết dài… Cổ tích, ca dao, những bài thơ, những tác phẩm truyện ấy chính là những áng văn chương. Nhưng chúng ta có bao giờ tự hỏi văn chương có nguồn gốc từ đâu? Nhiệm vụ của văn chương là gì? Và công dụng của nó như thế nào chưa? Để trả lời cho những câu hỏi đó, hôm nay cô trò chúng ta sẽ tìm hiểu tác phẩm “Ý nghĩa văn chương” 2. Đọc và tìm hiểu chung về văn 2. Đọc và tìm hiểu chung về văn bản bản a. Đọc- chú thích - GV cho hs đọc toàn bộ văn bản * Dự kiến kết quả - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi bật a. Đọc- chú thích về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về

những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích trong sách giáo khoa. b. Tìm hiểu chung về văn bản b. Tìm hiểu chung về văn bản Gv phát phiếu học tập số 6 để hs tìm hiểu b1. Tác giả - Hoài Thanh (Nguyễn Đức Nguyên) về tác giả và tác phẩm 1909-1982, quê Nghi Lộc- Nghệ An. b1. Tác giả - Nhà văn, nhà phê bình văn học xuất b2. Tác phẩm sắc được phong tặng giải thưởng Gv phát phiếu học tập số 7 để hs chia bố HCM về văn hoá - nghệ thuật. cục văn bản b2. Tác phẩm - Trích cuốn “Văn chương và hành Phiếu học tập số 7 động” sáng tác 1936.

Hoàn thành sơ đồ để chia bố cục của văn - Thể loại Nghị luận (văn chương). bản - PTBĐ: Nghị luận - Bố cục: 2 phần. + Đầu...muôn loài: Nguồn gốc của văn chương.

P2: Tiếp ... “sự sống”: Nhiệm vụ của văn chương P3: Còn lại: Công dụng của văn chương

3. Đọc hiểu chi tết văn bản 3. Đọc hiểu chi tết văn bản 3.1. Nguồn gốc cốt yếu của văn 3.1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương

chương - Cách vào đề: Gián tiếp, dẫn chứng “Câu chuyện về con chim bị thương và tiếng khóc của Thi Sĩ” -> bất ngờ, tự nhiên, hấp dẫn và xúc động.

- Cách lập luận

Đọc thầm 2 đoạn văn mở đầu văn bản Gv chia lớp thành các nhóm để thảo luận Nhóm 1,3: Tác giả đã vào bài như thế nào (trực tiếp hay gián tiếp)? Nhận xét cách vào bài?

Thảo luận theo nhóm bàn và cử đại diện phát biểu.

- HS các nhóm lắng nghe và nhận xét, bổ sung.

Nhóm 2,4: Nêu cách lập luận của tác giả theo gợi ý sau

* Bình: Đó là một trong những cách vào đề trở thành phong cách khá độc đáo của nhà văn, nhà văn, nhà phê bình văn học HT. Học văn nghị luận chúng ta học tập - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương phong cách mở bài nhẹ nhàng, gợi cảm, là lòng thương người và muôn vật, thấm thía, xúc động mà đầy sức lôi cuốn muôn loài -> lòng nhân ái của tác giả. Có thể nói cảm hứng thơ văn => quan niệm rất đúng đắn và sâu xuất phát từ tình thương. sắc nhưng chưa đầy đủ - Từ nội dung câu chuyện kể, theo HT nguồn gốc cốt yếu của văn chương là gì?

Em hãy kể một vài câu chuyện về tình thương, lòng nhân ái và hiện thực cuộc

sống để thấy rõ nguồn gốc của văn chương?

Thảo luận cả lớp bằng câu hỏi có vấn đề: Có ý kiến cho rằng: “Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc văn chương là chưa đầy đủ”. Em có đồng ý không? Vì sao?

Tìm dẫn chứng.

- HS suy nghĩ, trình bày ý kiến cá nhân, hs khác nhận xét, bổ sung, phản biện * Khái quát: + Quan niệm của HT về nguồn gốc của văn chương là rất đúng đắn và sâu sắc ví dụ: Đặng Trần Côn viết chinh phụ ngâm khúc; Nguyễn Đình Chiểu viết Văn tế nghĩa….; Hồ Xuân Hương viết Bánh trôi…. + Tuy nhiên quan niệm đó chưa hoàn toàn đầy đủ vì còn có quan niệm khác ví dụ: Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động của con người, hoặc từ nhu cầu giải thoát con người trong cuộc sống. vd HCM viết trong NKTT: Ngâm thơ ta vốn không ham...tự do. Các quan niệm trên khác nhau nhưng không loại trừ nhau mà có thể bổ sung cho nhau. Quan niệm của HT được chứng minh trong thực tế văn chương Đông Tây Kim Cổ. Nguyễn Du: Đau đớn thay ...chung. Đặng Trần Côn “Chinh...”, HXH ...

-> ngày nay quan niệm chưa thống nhất.

-> quan niệm của HT là một trong những quan niệm về nguồn gốc văn chương có ý nghĩa đúng đắn, sâu sắc.

Vậy theo Hoài Thanh, văn chương có ý

nghĩa như thế nào -> tiết 2.

3.2. Ý nghĩa và công dụng của văn 3.2. Ý nghĩa và công dụng của văn chương. chương.

GV tóm tắt nội dung tiết 1 -> chuyển t2.

Gọi HS đọc đoạn văn tiếp theo * Ý nghĩa của văn chương: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống trong câu văn dưới đây để tìm ra hai ý nghĩa của văn chương: “Văn chương sẽ là…………muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn .....................” * Ý nghĩa của văn chương: - Hình dung của sự sống + Hình dung với nghĩa là phản ánh bằng hình ảnh, hình tượng nghệ thuật, một cách thể hiện rất đặc trưng, đặc thù của văn chương nghệ thuật. Đối tượng của văn chương chính là TN, vạn vật và chủ yếu là cuộc sống con người Ví dụ: 1. Văn chương ghi lại cuộc sống lao động;Văn chương ghi lại cuộc sống chiến đấu

- hình dung của sự sống - sáng tạo ra sự sống.

Nhóm 1+2: Giải thích + tìm dẫn chứng chứng minh ý nghĩa "hình dung của sự sống" của văn chương:

2.Văn chương ghi lại văn hóa, lễ hội, trò chơi, giải trí...

3. Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động của người xưa.

TruyệnThạch sanh Truyện Cây bút thần 4. Bài cảnh khuya ( tiếng suối trong …… hát xa ) ta đã hình dung ra được bức tranh phong cảnh Việt Bắc tuyệt đẹp 5. Sài Gòn tôi yêu tác giả đã giúp chúng ta hình dung ra cảnh và người, trên mảnh đất đáng yêu từ xưa đến nay .

- Sáng tạo ra sự sống.

+ Sáng tạo ra sự sống nghĩa là thế giới nghệ thuật trong tác phẩm của nhà văn cũng sống động, linh hoạt, phức tạp với những đặc điểm riêng không hoàn toàn giống cuộc sống hiện thực (văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có đủ mức cần để mọi người phấn đấu xây dựng, biến chúng thành hiện thực tốt đẹp trong tương lai) Vd: Sáng tạo ra sự sống mới: Thế giới loài vật trong Dế mèn... Của Tô Hoài, thế giới loài chim trong Lao xao, thế giới kì ảo trong Cây bút thần\ * Công dụng của văn chương - Gây những tình cảm không có: nhen nhóm, khơi gợi, nảy nở những tình cảm mới tốt đẹp. + Văn chương làm cho ta biết vui, buồn, hờn, giận vì những chuyện không đâu, những người không quen biết. ( Tắt đèn, Truyện Kiều, Chiếc lá cuối cùng....)

- Luyện những tình cảm sẵn có: Bồi dưỡng, làm phong phú, tinh tế hơn những tình cảm ta đã có.

Tình yêu ông bà, cha, mẹ… là những tình cảm sẵn có, văn chương nhắc nhở ta tình cảm đối với ông bà, cha, mẹ… Văn chương giáo dục lòng biết ơn đối với con người. (Ca dao, Quê hương, Nói với con....)

Nhóm 3+4: Giải thích + tìm dẫn chứng chứng minh ý nghĩa "sáng tạo ra sự sống" của văn chương

* Công dụng của văn chương Giáo viên phát phiếu học tập số 8, học sinh làm việc cặp đôi - Em hiểu thế nào là công dụng "gây những tình cảm không có" của văn chương? Lấy ví dụ để chứng minh

- Em hiểu thế nào là công dụng " Luyện những tình cảm sẵn có" của văn chương?

Lấy ví dụ để chứng minh

4. Hướng dẫn đánh giá khái quát ý nghĩa văn bản 4.1. Nghệ thuật - Luận điểm rõ ràng.

- Lập luận vừa có lí lẽ, cảm xúc, hình ảnh.

- Cách nêu dẫn chứng đa dạng: khi trước, khi sau, khi hòa luận điểm, khi là 1 câu chuyện ngắn.

4.2. Nội dung, ý nghĩa - Nội dung: + Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. + Văn chương là hình ảnh của sự sống, sáng tạo ra sự sống...

- Ý nghĩa: Văn bản thể hiện quan niệm sâu sác của nhà văn về văn chương.

4.3. Ghi nhớ: (sgk 55)

4. Hướng dẫn đánh giá khái quát ý nghĩa văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tổng kết, đánh giá ý nghĩa của văn bản bằng Phiếu học tập số 9: Hoàn thiện bảng sau Những điều em nắm chắc

Những điều em còn băn khoăn

Nội dung

Nghệ thuật

- Giáo viên đọc nhanh phiếu để nắm bắt tình hình của học sinh, khắc sâu những kiến thức các em đã nắm được, cũng như định hướng thêm những nội dung hs chưa nắm chắc 5 Liên hệ, mở rộng * Dự kiến kết quả

a. Giả sử em được tham gia buổi tọa đàm " Văn chương và đời sống" và được hỏi hai câu hỏi: + Văn chương ảnh hưởng như thế nào đến bản thân em? b. Hiện nay có rất nhiều bộ phim, sản phẩm âm nhạc chuyển thể hoặc lấy cảm

hứng từ các tác phẩm văn học như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Bánh trôi nước, Tấm Cám đã tạo ra sự thích thú cho các bạn trẻ. Tuy nhiên cũng có ý kiến khác cho rằng: Giới trẻ hiện nay thích xem phim, xem ti vi hơn đọc tác phẩm văn học.

Các bạn ấy cho rằng đọc sách mất nhiều thời gian, lại phải tưởng tượng mới hình dung ra được thế giới trong tác phẩm. Em sẽ nói thế nào để bạn có hứng thú với tác phẩm văn học hơn? Quan điểm của em về vấn đề trên?

VIII. Tích hợp tập làm văn 1. Khởi động * Dự kiến sản phẩm

A. LUYỆN TẬP LẬP LUẬN CHỨNG MINH 1. Khởi động a.Khởi động Gv phát phiếu học tập số 10 Sắp xếp các bước làm bài văn lập luận chứng minh theo một trình tự hợp lí: a.Từ luận điểm chính, xác định các luận điểm phụ để làm rõ luận điểm chính; rồi tiếp tục xác định những luận cứ (lí lẽ và dẫn chứng) để làm rõ từng luận điểm phụ b.Sắp xếp luận điểm chính, các luận điểm phụ với luận cứ đầy đủ thành dàn bài theo bố cục ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài. c.Xác định vấn đề cần chứng minh (luận điểm chính, tổng quát của bài). d.Đọc lại và sửa lỗi (nếu có trong bài văn)

e.Viết bài văn lập luận chứng minh với những đoạn văn, câu văn mạch lạc, liên kết chặt chẽ với nhau. g.Đọc kĩ đề bài để hiểu các yêu cầu của đề Trật tự sắp xếp: .................................................................. b.Dẫn dắt vào bài: Chúng ta vừa nhắc lại các bước làm một bài văn lập luận chứng minh. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ áp dụng lí thuyết này vào bài tập cụ thể 2. Luyện tập

2. Luyện tập Gv nhắc học sinh: Với đề bài ở Sgk, học sinh về nhà làm vào vở bài tập Nhóm 1: Chứng minh sự giản dị của Gv chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm Bác Hồ qua văn bản " Đức tính giản tiến hành làm một đề, làm vào phiếu học dị của bác Hồ" tập số Nhóm 1: Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ qua văn bản " Đức tính giản dị của bác Hồ" (phiếu học tập số 11) Nhóm 2: Viết bài văn chứng minh Nhóm 2: Viết bài văn chứng minh cho cho nhận định sau: " Văn chương gây nhận định sau: " Văn chương gây cho ta cho ta những tình cảm không có, những tình cảm không có, luyện những luyện những tình cảm ta sẵn có" tình cảm ta sẵn có" (phiếu học tập số 12) Bước 1:Tìm hiểu đề, tìm ý * Tìm hiểu đề Bước 1:Tìm hiểu đề, tìm ý * Tìm hiểu đề - Đề đưa ra thuộc kiểu bài nào?

- Kiểu bài + Đề 1: Nghị luận chứng minh. + Đề 2: Nghị luận chứng minh.

- Đề yêu cầu chứng minh vấn đề gì - Vấn đề chứng minh

+ Đề 1: Đức tính giản dị của Bác qua văn bản Đức tính.... + Đề 2: Chứng minh " Văn chương gây cho ta những tình cảm không có, luyện những tình cảm ta sẵn có" * Tìm ý Đề 1: * Tìm ý - Đề 1: - Vị trí của Bác? + Bác là vị lãnh tụ vĩ đại...

- Đức tính giản dị của Bác thể hiện trên +Trong bữa ăn những phương diện nào? +Căn nhà Bác ở - Có những lí lẽ, dẫn chứng nào? + Trong công việc, mối quan hệ với Đề 2: mọi người - Em hiểu như thế nào là văn chương; +Trong cách nói và cách viết những tình cảm không có, những tình cảm - Đề 2: sẵn có? + Giải thích văn chương: văn chương - Em sẽ đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng gì ở đây được dùng theo nghĩa hẹp, để làm sáng tỏ câu nói? không những thế,văn chương còn là nơi kết tụ tinh hoa của cuộc sống,là món ăn tinh thần vô cùng quí giá của con người + Gải thích tình cảm không sẵn có: những tình cảm chưa từng trải qua + Luyện thêm ình cảm sẵn có: sâu đậm thêm những tình cảm sẵn có + Dẫn chứng Bước 2: Lập dàn ý Đề 1: a. Mở bài - Giới thiệu về lối sống giản dị, thanh bạch của Bác mặc dù Bác trên cương vị tối cao của đất nước.

Bước 2: Lập dàn ý Đề 1

b. Thân bài Chứng minh Bác giản dị qua các phương diện: * Bác giản dị trong cách ăn - Bữa ăn chỉ có vài ba món rau, dưa, khi ăn Bác không để rơi một hạt cơm nào.

- Dịp lễ tết, có món gì lạ, ngon Bác đều mời anh chị phục vụ ăn cùng.

- Thức ăn còn lại Bác sắp xếp tươm tất, Bác không muốn để người khác ăn phần thừa của mình. * Bác Hồ giản dị trong cách mặc - Bộ quần áo cũ sờn vai, đôi dép lốp đã mòn.

- Được tặng nhiều quần áo mới nhưng Bác đem tặng lại những chiến sĩ, đồng bào thiếu thốn. * Giản dị trong cách ở - Ở nhà sàn, căn phòng bày trí đơn giản nhưng gọn gàng ngăn nắp “Nhà lá đơn sơ một góc vườn/Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn”.

- Những ngày ở Việt Bắc Bác sống trong hang đá, cuộc sống cháo bẹ, rau măng nhưng vẫn lạc quan.

- Khi đất nước thống nhất Người

được đó về dinh chủ tịch nhưng Người vẫn muốn sống ở ngôi nhà sàn đơn sơ.

- Bác giản dị, tiết kiệm trong chi tiêu, sinh hoạt. Bác tự trồng rau, nuôi cá, nếu có chi tiêu gì Bác cũng trích từ lương của mình. * Bác còn thể hiện sự giản dị trong lời nói và bài viết - Khi sáng tác văn, thơ Bác đặt ra câu hỏi viết cho ai và viết như thế nào.

Bác sử dụng lời ăn tiếng nói hằng ngày rất gần gũi với người dân.

- Lúc người đọc “Tuyên Ngôn Độc Lập”, Người đã dừng lại và hỏi một câu rất thân tình “Tôi nói mọi người có nghe rõ không”... c. Kết bài - Khẳng định lại lối sống giản dị, thanh bạch của Bác.

- Rút ra bài học về tính giản dị cho học sinh và mọi người. Đề 2: a.Mở bài: Giới thiệu sơ qua về lời nhận định của Hoài Thanh b.Thân bài: - Giải thích ý nghĩa của lời nhận Đề 2: định: + văn chương là gì?Văn chương

được hiểu theo nghĩa rộng thì bao gồm cả văn học,sử học,chính trị học,triết học,.....Nghĩa hẹp của văn chương: là tác phẩm văn học,nghệ thuật ngôn từ,tính nghệ thuật,vẻ đẹp của câu văn,lời văn.Thuật ngữ văn chương ở đây được dùng theo nghĩa hẹp.không những thế,văn chương còn là nơi kết tụ tinh hoa của cuộc sống,là món ăn tinh thần vô cùng quí giá của con người + Tình cảm không sẵn có là những tình cảm chưa từng trải qua + Tình cảm sắn có là sâu đậm thêm những tình cảm sẵn có =>là công dụng của văn chương:văn chương đóng vai trò quan trọng trong việc khơi nguồn cảm xúc của mỗi con người - Dẫn chứng: + Gây cho ta những tình cảm không sẵn có sẵn có:trong văn học có nhiều tác phẩm như Tắt đèn của Ngô Tất Tố,Những ngày ấu thơ của Nguyên hồng,quan âm thị kính,sống chết mặc bay,những câu hát than thân...gợi lên nỗi căm phẫn xã hội thời xưa + Luyện cho ta những tình cảm sẵn có:câu hát về tình yêu quê hương đất nước con người,cảnh khuya,rằm tháng riêng,.............gợi nên tình yêu thiên nhiên,con người c.Kết bài:khẳng định lời nhận định của hoài thanh là hoàn toàn đúng,là

lời nhận định có cơ sở Bước 3: Viết bài a. Đoạn Mở bài: b. Thân bài: c. Kết bài:

Bước 3: Viết bài Yêu cầu hs dựa vào dàn bài, tập viết một số đoạn văn theo yêu cầu.

Gv chia lớp thành 5 và phân công nhiệm vụ: Nhóm 1: đoạn Mở bài đề 1 trực tiếp và gián tiếp Nhóm 2: đoạn Mở bài đề 2 trực tiếp và gián tiếp Nhóm 3: đoạn 1 Thân bài đề 1 Nhóm 4: đoạn 1 thân bài đề 2 Nhóm 5: Đoạn kết bài cho hai đề Các nhóm thực hiện trong thời gian 7-10 phút. a. Đoạn Mở bài:

Bước 4: Đọc, sửa bài

b. Thân bài: c. Kết bài: Bước 4: Đọc, sửa bài - Đại diện trình bày bài viết (đọc, mỗi nhóm 2-3 hs thực hiện) -> lớp nhận xét, sửa lỗi, bổ sung.

- GV tóm tắt, kết luận, đánh giá kết quả bài làm của hs (có thể cho điểm những hs làm bài tốt nội dung được phân công).

B. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH

1. Lí thuyết - Các phần, các đoạn trong bài văn phải được liên kết với nhau bằng từ chuyển đoạn.

- Cần có câu chủ đề nêu rõ luận điểm của đoạn văn.

1.Lí thuyết - Để bài viết mạch lạc, các phần, các đoạn trong bài văn lập luận chứng minh phải đảm bảo các yêu cầu gì?

- Theo em, có cần câu chủ đề nêu rõ luận điểm của đoạn văn không?

- Các câu còn lại trong đoạn văn có nhiệm vụ gì?

- Các lí lẽ, dẫn chứng phải được sắp - Các lí lẽ, dẫn chứng nêu ra phải đảm xếp hợp lí để qua trình lập luận mạch bảo những yêu cầu gì? lạc, thuyết phục.

II. Luyện tập

Đề 1: Chứng minh rằng văn chương là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng Đề 2: Chứng minh rằng văn chương sáng tạo ra sự sống Đề 4: Chứng minh rằng Bác Hồ luôn yêu thương thiếu nhi

II. Luyện tập - Yêu cầu HS báo cáo kết quả chuẩn bị 4 đề: Đề 1: Chứng minh rằng văn chương là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng Đề 2: Chứng minh rằng văn chương sáng tạo ra sự sống Đề 4: Chứng minh rằng Bác Hồ luôn yêu thương thiếu nhi - Cử đại diện báo cáo.

- Nhận xét

VIẾT Viết một bài văn chứng minh: Lối sống giản dị mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình và toàn xã hội 1. Trước khi viết 1. Giáo viên giao nhiệm vụ hướng dẫn tìm hiểu đề (1 tiết) Đề bài: Viết một bài văn chứng minh: Lối sống giản dị mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình và toàn xã hội + Đề yêu cầu viết kiểu bài gì?

+ Nội dung và phạm vi bài viết như thế nào?

- Hướng dẫn hs xác định mục đích và người đọc bằng các câu hỏi: + Bài viết của em hướng tới ai? + Tại sao em muốn viết về nội dung này?

- Hướng dẫn hs tìm ý cho bài viết + Xác định thao tác nghị luận, vấn đề cần nghị luận + Giải thích khái niệm giản dị là gì + Dẫn chứng, lí lẽ chứng minh lối sống giản dị có ích cho: +) cá nhân: giúp ta bớt tính kiêu ngạo, kiểu cách. Hòa dồng, gần gũi với mọi người và dễ thích nghi với môi trường sống dù là ở đâu +) gia đình: bớt được các chi phí trong sinh haotj hàng ngày, biết sống tiết kiệm, phòng khi ốm đau bệnh tật, đem lại sự bình yên, hạnh phúc; nhận được thiện cảm từ bà con lối xóm +) xã hội: tạo ra mối quan hệ chan hòa, chân thành với nhau, loại trừ được những thói hư tật xấu do sống xa hoa, lãng phí đem lại, làm lành mạnh xã hội - Hướng dẫn học sinh tìm ý tưởng cho bài viết bằng hoạt động trải nghiệm trước khi viết + Hs quan sát lối sống trong gia đình, ở trường lớp, ngõ phố...

- Hướng dẫn học sinh lập dàn ý + Mở bài + Thân bài + Kết bài

2. Viết bài

2. Viết bài (2 tiết) - Giáo viên tổ chức cho HS viết bài trên lớp - Trong quá trình làm, Gv hỗ trợ hs (nếu cần)

3. Chỉnh sửa, hoàn thiện bài viết

Gv giao nhiệm vụ cho hs rà soát và chỉnh sửa lại bài của mình theo hướng dẫn hoặc sau khi được trả bài

NÓI VÀ NGHE: 1. Chuẩn bị nói

2. Thực hành luyện nói

- Sau khi đọc/ xem và nhận xét bài viết của hs, gv yêu cầu hs chuyển nội dung bài viết thành bài nói (thuyết trình): Em hãy chứng minh: Lối sống giản dị mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình và toàn xã hội - Gv hướng dẫn hs xác định nội dung, mục đích nói bằng các câu hỏi: + Em muốn chứng minh điều gì + Mục đích chia sẻ của em là gì?

- Gv hướng dẫn hs ghi chú ngắn gọn nội dung sẽ trình bày để hỗ trợ cho hs trong quá trình nói - Gv yêu cầu hs luyện nói theo cặp/ nhóm: + Gv giao nhiệm vụ cho từng cặp hs thực hành luyện nói theo phiếu ghi chú đã xây dựng (mối người được trình bày trong thời gian 5-7') + Hs trao đổi, góp ý về nội dung nói, cách nói của bạn (Bài trình bày có tập trung chứng minh về lợi ích của lối sống giản dị không?Ngôn ngữ sử dụng có phù hợp với mục đích nói và đối tượng tiếp nhận không? Khả năng truyền cảm hứng thể

3. Đánh giá bài nói

hiện như thế nào ở các yếu tô phi ngôn ngữ, âm lượng, nhịp điệu, giọng nói, cách phát âm..) + Gv hướng dẫn hs thực hành nói: Cần phát huy những đặc điểm của các yếu tố kèm lời và phi ngôn ngữ trong khi nói như ngữ điệu, tư thế, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ.

- Gv yêu cầu hs luyện nói trước lớp: +Gv cho 2 hoặc 3 cặp hs trình bày trước lớp(5-7'); những hs còn lại thực hiện hoạt động nhóm: theo dõi, nhận xét đánh giá (vào phiếu) - Gv hướng dẫn hs lắng nghe, đánh giá bài của bạn bằng phiếu đánh giá (mức độ 5 là mức độ tốt nhất) Tiêu Biểu hiện Mức độ chí đạt được 1 2 3 4 5

1.

Khả năng thành thạo khi nói 2.

Nội dung nói

1.1 Nói lưu loát, phát âm chuẩn, trôi chảy 1.2 Nói truyền cảm, ngữ điệu, âm lượng phù hợp, hấp dẫn với người nghe 2.1 Nội dung bài trình bày tập trung vào vấn đề chính (kỉ niệm về lần...)

2.2 Nội dung trình bày chi tiết, phong phú, hấp dẫn 2.3 Trình tự trình

bày logic 3. Sử 3.1. Sử dụng từ dụng vựng chính xác, phù từ hợp ngữ 3.2 Sử dụng từ ngữ hay, hấp dẫn, ấn tượng 4. Sử 4.1 Dáng vẻ, tư thế, dụng ánh mắt, nứt mặt p.tiện phù hợp với nội phi dung thuyết trình ngôn 4.2 Sử dụng những ngữ của chỉ tạo ấn phù tượng, thể hiện thái hợp độ thân thiện, giao lưu tích cực với người nghe.

5.

5. Mở đầu và kết Mở thức ấn tượng đầu và kết thúc - Gv hỏi thêm về ấn tượng của hs khi nghe bài trình bày của bạn bằng câu hỏi gợi dẫn: + Em thích điều gì nhất trong phần trình bày của bạn? + Nếu có thể, em muốn thay đổi điều gì trong phần trình bày của bạn

Phiếu học tập số 2

CUỘC ĐỜI

TÁC GIẢ PHẠM VĂN ĐỒNG

SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC

Phiếu học tập số 3

THỂ LOẠI ......................... .........................

PTBĐ ......................... ......................... ......

Đức tính giản dị của Bác Hồ

BỐ CỤC

XUẤT XỨ ......................... ......................... ...

Đ1 Từ...... dến..... ........................ ........................ Đ2 Từ......đến......... ......................... ........................

Phiếu học tập số 4

Chi tiết biểu hiện sự giản dị trong lời nói, bài viết của Bác và nhận xét Tìm những chi tiết nói về căn

Tìm nhữn g chi tiết nói về bữa ăn

Hãy nhận xét nghệ thuật của tác giả ở đoạn văn này?

Tìm những biểu hiện về sự giản dị của Bác trong quan hệ với mọi người và nhận xét?

Phiếu học tập số 5

.................... .................... .......

TÁC

.................... .................... ......

XUẤT XỨ ............................. .............................

TÁC PHẨM

TL ............................ ............................

PTBĐ ............................. .............................

Phiếu học tập số 6

BỐ CỤC VĂN BẢN

Phần 1 Từ…………………… … Đến…………………… …

Phần 2 Từ…………………… … Đến…………………… …

Phần 3 Từ…………………… … Đến…………………… …

……………………

……………………

……………………

……………………

……………………

……………………

……

……

……

NỘI DUNG CHÍNH TỪNG ĐOẠN

Phiếu học tập số 9

Gâydựng dựngnhững những tình cảm không có Gây

"Luyện những tình cảmsẵn có" nghĩa là

Phiếu học tập số 11

Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ qua văn bản " Đức tính giản dị của bác Hồ" B1.Tìm hiểu đề, tìm ý

……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ………………………………………………………………

Phiếu học tập số 12 Phiếu học tập số 12

C/M: Văn chương gây cho ta những tình cảm không có, luyện những tình cảm ta sẵn có

a.Tìm hiểu đề, tìm ý *Tìm hiểu đề - Xác định kiểu bài

……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… ……………………..……………………………………… ……………………………………………………………… ………………………………………………………………

TIẾT: (SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 2 NGỮ VĂN 8 THEO CV3280 NĂM 2020 CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN CHỦ ĐỀ 2: THƠ MỚI Tên chủ đề thay đổi linh hoạt I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Phẩm chất - Biết quan tâm đến người thân, trân trọng con người. Biết nhường nhịn, vị tha; biết yêu mến cảm thông, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, tình yêu thương đối với những người xung quanh cũng như với các nhân vật trong tác phẩm, tôn trọng sự khác biệt về hoàn cảnh, văn hóa, biết tha thứ, độ lượng với người khác. Biết tôn trọng những giá trị văn hoá tinh thần cao đẹp của dân tộc. Có trách nhiệm, nghiêm túc trong tìm hiểu, học tập.

2. Năng lực: + Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, sáng tạo. + Năng lực chuyên biệt: đọc - hiểu văn bản, phân tích chi tiết, hình ảnh, nhận xét nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học.

Qua bài học, HS biết: a. Đọc hiểu: - Hiểu được thông điệp, tư tưởng, tình cảm, và thái độ của tác giả - Nhận biết và phân tích được tác dụng của một số yếu tố hình thức và biện pháp nghệ thuật của thể loại thơ trữ tình - Biết được sơ giản về phong trào thơ mới - Hiểu được chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ tri thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do.

- Nhận biết được hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ Nhớ rừng.

- Nhận biết được chủ đề, thông điệp mà văn bản muốn gửi gắm đến người đọc

- Nhận biết được tình cảm, cảm xúc của người viết qua phương tiện ngôn ngữ - Liên hệ được nội dung nêu trong văn bản với những vấn đề của xã hội trung đại b. Viết - Biết viết bài văn đảm bảo các bước: chuẩn bị trước khi viết (xác định đề tài, mục đích, thu thập tư liệu); tìm ý và lập dàn ý; viết bài; xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm - Viết được bài văn phân tích một tác phẩm văn học: nêu được chủ đề; dẫn ra và phân tích được tác dụng của một vài nét đặc sắc nghệ thuật được dùng trong tác phẩm c. Nói và nghe - Trình bày được ý kiến cá nhân về các vấn đề phát sinh trong quá trình học tập- Nắm bắt được nội dung chính mà nhóm đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại được nội dung đó - Nghe tóm tắt được nội dung thuyết trình của người khác và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu có) của bài II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Phương tiện dạy học: - Máy tính, máy chiếu, bộ loa.

- Bài soạn - Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập 2. Hình thức tổ chức dạy học: - Dạy học cá nhân, nhóm, cả lớp; - HS thuyết trình, giới thiệu, trao đổi thảo luận...

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động Cách thức tổ chức ĐỌC HIỂU A. VĂN BẢN NHỚ RỪNG I. Hoạt động khởi động và tạo tâm thế 1. Tổ chức khởi động Cách 1: - Gv tổ chức trò chơi: Đuổi hình bắt chữ.

Có 4 hình ảnh tương ứng với 4 câu

chuyện/ tác phẩm. Em hãy đoán đó là tác phẩm nào?

- HS quan sát, đoán tên văn bản tương ứng với các hình ảnh

Con cáo và tổ ong và bầy cừu

Thỏ và rùa

Con sói

Ca dao về con cò (Con cò chết

rũ..., con cò ăn đêm....)

Mượn hình ảnh loài vật để giáo dục hoặc truyền tải một thông điệp nào đó là cách dùng quen thuộc trong các tác phẩm văn

học. Thế Lữ cũng chọn cách này, thông qua hình tượng con hổ bị giam cầm để để bày tỏ nỗi niềm của mình trong bài thơ "Nhớ rừng". Đây cũng chính là nội dung tiết học của chúng ta ngày hôm nay.

Cách 2: 1.2 Giáo viên phát cho học sinh Phiếu học tập số 1 được thiết kế theo kĩ thuật KWL và yêu cầu học sinh hoàn thành các cột K và W trong khoảng thời gian 5 phút. Sau đó gọi một số học sinh trình bày K W L Điều tôi Điều tôi Điều tôi đã biết về muốn đã học được về Thế Lữ và biết về Nhớ rừng Thế Lữ và Thế Lữ và Nhớ rừng Nhớ rừng

II. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về văn bản 1. Đọc, tìm hiểu chú thích - GV cho hướng dẫn hs đọc toàn bộ văn bản + Đoạn 1 + 4 đọc với giọng buồn, ngao ngán, bực bội, u uất. + Đoạn 2,3,5: Giọng vừa háo hức vừa tiếc nuối... + Bên cạnh đó cần đọc nhấn giọng ở những từ ngữ miêu tả, những từ ngữ bộc lộ tâm trạng, chú ý đọc liền mạch những câu thơ vắt dòng (câu thơ bắc cầu).

- Đọc mẫu H đọc tiếp-> Gọi 2 - 3 học - Nêu được ấn tượng chung về văn bản: nỗi sinh đọc bài thơ. niềm tiếc nuối...

- Quan sát sgk, phối hợp cùng bạn bên cạnh - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi để tìm hiểu về từ ngữ khó bật về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích trong sách giáo khoa.

2. Tìm hiểu chung về văn bản 2. Tìm hiểu chung về văn bản 1. Tìm hiểu về tác giả - Gv chiếu chân dung Thế Lữ và yêu cầu a. Tác giả học sinh làm việc theo nhóm đôi: Giới - Thế Lữ ( 1907 - 1989) - Tên khai sinh là Nguyễn Thứ Lễ - Quê ở thiệu vài nét về nhà thơ Thế Lữ?

Bắc Ninh.

- Hs quan sát, thảo luận và báo cáo kết - Là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào quả thơ mới.

- Hồn thơ dồi dào, giàu cảm xúc lãng mạn. => Thế Lữ là người cắm ngọn cờ chiến II. Đọc và tìm hiểu chung về văn bản * Dự kiến kết quả 1. Đọc- chú thích

thắng cho thơ mới.

b. Tác phẩm * . Xuất xứ, hoàn cảnh ra đời - Viết năm 1934, in trong tập “Mấy vần thơ” xuất bản 1935.

- Bài thơ được khơi nguồn từ 1 lần đi chơi vườn bách thú (HN). Tác giả mượn lời con Hổ bị nhốt trong vườn bách thú để nói đầy đủ tam sự u uất của 1 lớp người, 1 thế hệ những năm 1930, bất hòa với cuộc sống thực tại -> Là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ, góp phần mở đường cho sự thắng lợi của thơ mới.

- PTBĐ: biểu cảm - Thể thơ: 8 chữ

Gv tổ chức cho học sinh tìm hiểu về tác phẩm Nhớ rừng thông qua: PHT số 1 *. Tìm hiểu về xuất xứ, hoàn cảnh ra đời *. Bố cục

- xuất xứ - Hoàn cảnh ra đời + PTBĐ chính + Thể thơ

*. Bố cục - Phần 1: Đoạn 1 + 4: H/ ả con hổ ở vườn bách thú - Phần 2: Đoạn 2 + 3: Hình ảnh con hổ trong chốn giang sơn hùng vĩ.

- Phần 3: Đoạn 5: Nỗi khao khát “giấc PBT số 2 mộng ngàn” của con hổ. + Chia bố cục + Xác định nội dung từng phần

III. Đọc hiểu chi tiết văn bản * Dự kiến kết quả - Tâm trạng của con hổ trong cảnh ngộ bị tù hãm ở vườn bách thú.

- Thanh điệu + Câu 1: một loạt thanh trắc tạo âm thanh chối tai, sự gậm nhấm đầy uất úc. + Câu 2: Sử dụng một loạt thanh bằng trải rộng như một tiếng thở dài ngao ngán.

Gậm mội nỗi căm hờn trong cũi sắt

1. Hình ảnh con hổ ở vườn bách thú (Đoạn 1, 4) a. Hoàn cảnh, tâm trạng Gv yêu cầu Hs đọc lại đoạn 1 + 4 và hướng dẫn học sinh đọc hiểu bằng câu hỏi gợi mở: - Đoạn thơ thể hiện điều gì?

Gv tổ chức cho hs thảo luận theo nhóm bàn: Nhóm 1: Đọc hai câu thơ đầu và hoàn thành PHT số 2

Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua Thân phận Tâm trạng Từ ngữ thể hiện tâm trạng - Gậm khối Bị nhốt tâm trạng căm hờn trong cũi căm giận, sắt, trở uất ức, thành thứ ngao ngán, - Nằm dài trông đồ chơi chán ghét ngày cảnh sống tầm thường, tháng dần qua tù túng.

Nghệ thuật: - Nghệ thuật: nhân hoá, ẩn dụ, nhiều động từ, tính từ giàu sức gợi tả, biểu cảm cao, thanh điệu đặc biệt

Gậm mội nỗi căm hờn trong cũi sắt Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua Thanh Thân phận Tâm điệu trạng

b. Cảnh vườn bách thú b1.Cảnh vật trong vườn bách dưới mắt của con hổ Phiếu học tập số 3 Điền từ ngữ phù hợp chỉ đặc điểm của cảnh vật trong vườn bách dưới mắt của con hổ: - Lũ người :.............................................................

- Bọn gấu: ..............................................................

- Cặp báo chuồng bên :.............................................................

- Những cảnh vật:

b. Cảnh vườn bách thú Nhóm 2: Hoàn thành phiếu học tập số 2: Phiếu học tập số 3 Điền từ ngữ phù hợp chỉ đặc điểm của cảnh vật trong vườn bách dưới mắt của con hổ: - Lũ người :.............................................................

- Bọn gấu: ..............................................................

- Cặp báo chuồng bên :.............................................................

- Những cảnh vật:

Nghệ thuật:

+ Hoa, cỏ, cây, lối đi: .............................................................. + Dải nước đen: .............................................................. + Dăm vừng lá :............................................................. ..............................................................

- Nhận xét của em về bứa tranh cảnh vật hiện lên trong mắt con hổ: Cảnh đơn điệu, nhàm tẻ, giả tạo, vô hồn, tù túng đáng chán, đáng khinh, đáng ghét....không phải là của thế giới tự nhiên to lớn, mạnh mẽ, bí hiểm.

- Nhịp thơ: Ngắn, dồn dập, từ ngữ liệt kê,

b2. Tâm trạng của con hổ \ Phiếu học tập số 3: Gạch dưới những từ ngữ bộc lộ trực tiếp tâm trạng con hổ trong những câu sau: - Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ - Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm - Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu - Ghét những cảnh không đời nào thay đổi Những từ ngữ đó cho em hiểu gì về tâm trạng của con hổ?

Tâm trạng uất hận, chán chường....

+ Hoa, cỏ, cây, lối đi: .............................................................. + Dải nước đen: .............................................................. + Dăm vừng lá :............................................................. ..............................................................

Nhận xét của em về bứa tranh cảnh vật hiện lên trong mắt con hổ: .............................................................. .............................................................. ..............................................................

Nghệ thuật .............................................................

Nhóm 3: Hoàn thành phiếu học tập số 3 Phiếu học tập số 3: Gạch dưới những từ ngữ bộc lộ trực tiếp tâm trạng con hổ trong những câu sau: - Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ - Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm - Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu - Ghét những cảnh không đời nào thay đổi Những từ ngữ đó cho em hiểu gì về tâm trạng của con hổ? ................................................................ ................................................................ ................................................................ ................................................................

Nhóm 4: Nhóm 4:

Quan sát bức tranh sau và trả lời câu hỏi:

Quan sát bức tranh sau và trả lời câu hỏi:

Mượn hình ảnh con hổ bị nhốt trong cũi sắt, Thế Lữ đang muốn truyền đi một thông điệp nào khác?

Cảnh vườn bách thú là thực tại xã hội đương thời, thái độ của hổ là thái độ của người dân đối với xã hội đó.

Mượn hình ảnh con hổ bị nhốt trong cũi sắt, Thế Lữ đang muốn truyền đi một thông điệp nào khác? ................................................................ ................................................................ ................................................................ ................................................................

2. Hình ảnh con hổ trong chốn giang 2. Hình ảnh con hổ trong chốn giang sơn sơn hùng vĩ xưa (20’) * Nỗi nhớ da diết về thời oanh liệt, về sơn hùng vĩ xưa (20’) * Nỗi nhớ da diết về thời oanh liệt, về lâm hùng vĩ (Khổ 2) sơn lâm hùng vĩ (Khổ 2) - Đọc 2 đoạn thơ này em có cảm nhận - Cảnh núi rừng: bóng cả, cây già, gió gào như thế nào so với các khổ thơ khác trong ngàn, nguồn hét núi, thét khúc trường ca dữ bài? dội...

- Cảnh giang sơn được miêu tả như thế -> NT: từ ngữ miêu tả phong phú, giàu sức nào? Nhận xét từ ngữ được sử dụng trong gợi cảm, gợi tả, điệp ngữ "với", giọng kể đoạn thơ? Tác dụng của nó? say sưa.

- Từ đó hình ảnh chúa tể muôn loài được => Cảnh núi rừng đại ngàn, lớn lao, phi hiện lên với vẻ đẹp như thế nào?

thường nhưng cũng hoang vu, bí hiểm.

- Hình ảnh chúa sơn lâm: Lượn tấm thân...

Vờn bóng âm thầm...

Mắt thần khi đã quắc...

-> Từ ngữ gợi tả hình dáng, tính cách, động từ chỉ hoạt động, nhịp nhàng, uyển chuyển, nhịp thơ ngắn, linh hoạt => Vẻ đẹp oai phong lẫm liệt vừa uy nghi, dũng mãnh vừa mềm mại, uyển chuyển của chúa sơn lâm. * Nhớ về những kỉ niệm ở chốn rừng xưa ( Khổ 3) * Nhớ về những kỉ niệm ở chốn rừng xưa Làm phiếu học tập ( Khổ 3) - Hình ảnh con hổ ( Ta ) - Hình ảnh con hổ ( Ta ) + say mồi -> lãng mạn - Giữa thiên nhiên ấy chúa tể của muôn + lặng ngắm-> đế vương loài được hiện ra như thế nào? + Tưng bừng-> lẫm liệt - Đại từ "ta" được lặp lại có ý nghĩa + Đợi chết -> Kiêu hùng như thế nào -> Tư thế lẫm liệt, kiêu hùng lãng mạn và - Cách diễn đạt của tác giả có gì đặc đầy uy l sắc?

-> Nghệ thuật đặc sắc: Hình ảnh thơ tráng lệ, câu hỏi tu từ, điệp ngữ “nào đâu? đâu?” lặp đi lặp lại nhiều lần, đảo ngữ, nhịp điệu nhanh, dồn dập.

-> diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc da diết, đau đớn, của con hổ đối với những quá khứ huy hoàng của nó.

Cũng là những hoài niệm về quá khứ -> Giấc mơ huy hoàng đã khép trong tiếng nhưng ở đoạn 3 có gì khác với đoạn 2? than u uất: Than ôi thời oanh…

HS: Nó gắn với nỗi xót xa, nhớ tiếc, nỗi nhớ đến quặn lòng được tạo ra bởi những ngữ điệu riêng ? Câu thơ nào trong đoạn thơ thể hiện

GV: Những từ Nào đâu, đâu như kiếm tìm về một thời xa xôi...

GV: Có thể nói đây là những câu thơ tuyệt bút, là bức tranh tứ bình đặc sắc. Những từ ngữ nào đâu, đâu như xoáy sâu vào long con hổ làm rõ nỗi nhớ tiếc đến quặn lòng.

Và kết thúc là những dấu hỏi tu từ như oán thán tiếc nuối khôn nguôi làm cho con hổ như chới với. Và lời thơ gấp gáp vội vàng như muốn níu kéo lại chút gì đó tốt đẹp của ngày xưa.

HS: Cảnh vườn bách thú > < cảnh núi non hùng vĩ. Đó là sự đối lập giữa một bên là cảnh tù túng, tầm thường, giả dối, một bên là cuộc sống chân thật phóng khoáng, tự do sôi nổi.

HS: - Diễn tả niềm căm ghét cuộc sống giả dối tầm thường.

- Diễn tả khát vọng mãnh liệt về một cuộc sống tự do, cao cả, chân thật...

sự mới mẻ trong cách đặt câu? Tác dụng?

? Đến đây đã thấy được 2 cảnh tượng miêu tả trái ngược nhau. Đó là cảnh nào hãy chỉ ra sự đối lập của 2 cảnh tượng ấy ? Theo em sự đối lập này có ý nghĩa gì trong việc diễn tả trạng thái tư tưởng của con hổ?

? Điều đó có gì gần gũi với tâm trạng của người dân đương thời?

GV: Thực tại người dân Việt Nam mất tự do, sống nô lệ > < Cuộc sống tự do trong quá khứ, thời oanh liệt của dân tộc.

- Làm nổi bật mối bất hòa sâu sắc với thực tại và niềm khao khát tự do mãnh liệt của tác giả, của mỗi người dân Việt Nam bấy giờ. Đọc khổ cuối? Nội dung của đoạn thơ?

- Nhận xét về giọng điệu khổ thơ?

3.3. Khao khát giấc mộng ngàn -> Dùng nhiều câu cảm thán, thán từ bộc lộ cảm xúc, giọng điệu trầm thống - Qua đó thể hiện nỗi khao khát “giấc

-> Khát vọng được sống chân thật với cuộc mộng ngàn” như thế nào? sống của chính mình, trong xứ sở của mình. Đó là khát vọng tự do, khát vọng giải - Các câu thơ mở đầu và kết thúc đoạn có phóng. kết câu như thế nào? ý nghĩa của nó HS: Câu cảm thán -> bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống chân thật tự do.

Từ đó em thấy giấc mộng ngàn của con hổ như thế nào -> Mãnh liệt, to lớn nhưng đau xót, bất lực. Đó là bi kịch của con hổ - Từ nỗi đau và khát vọng đó phản ánh khát vọng gì của con hổ và cũng là của -> Tâm sự của con hổ là tâm trạng của con người đương thời? người dân Việt Nam mất nước đang sống GV: Là nỗi căm hờn u uất vì mất tự do.. trong cảnh nộ lệ và tiếc nhớ khôn nguôi thời oanh liệt với những chiến công chống giặc ngoại xâm vẻ vang trong lịch sử dân tộc.

4. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát văn bản ? Em hãy nêu những đặc sắc nghệ thuật 4.1. Nghệ thuật nổi bật của bài thơ?

- Sử dụng bút pháp lãng mạn, với nhiều biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, đối lập, phóng đại, sử dụng từ ngữ gợi hình, giàu sức biểu cảm.

- Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa.

- Hình ảnh thơ giàu chất tạo hình - Ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm. Có âm điệu thơ biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất ở giọng điệu dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm.

4.2. Nội dung - Ý nghĩa văn bản * Nội dung - Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú:

+ Diễn tả sâu săc nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; + Bộc lộ niềm khao khát tự do mãnh liệt. * Ý nghĩa: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ.

V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản thơ trữ tình - Nắm được thông tin về tác giả, đặc biệt là thời đại, bối cảnh lịch sử, xã hội - Nêu được hoàn cảnh sáng tác, bố cục - Chỉ ra và phân tích được các biện pháp nghệ thuật - Chú ý đến tâm trạng, tình cảm của tác giả gửi gắm trong bài thơ...

Nội dung chính và ý nghĩa của bài thơ là gì?

V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản thơ trữ tình

VI. Liên hệ, mở rộng ? Trong bài thơ “nhớ rừng” vừa có Gợi ý: nhạc vừa có họa. Tìm một số dẫn chứng * Chất nhạc: Nhịp điệu linh hoạt ( Cách trong bài để làm rõ nhận xét trên ngắt nhịp khi thì ngắn tạo cảm giác dồn dập gấp gáp, náo nức; khi thì kéo dài trải ra với những câu thơ vắt dòng diễn tả sự tuôn trào của dòng hoài niệm) - Tác dụng: Bộc lộ tâm trạng và và dòng cảm xúcphong phú của nhân vật trữ tình: bực bội chán chường trước thực tại, say sưa khi quay trở về quá khứ vàng son oanh liệt; tuyệt vọng, than thở khi biết tất cả chỉ là giấc mơ xa.

- Dẫn chứng: Nên chọn đoạn 2, 3 * Chất họa: Thể hiện ở ngôn ngữ, hình ảnh có tính chất tạo hình

- Tác dụng: Tạo những bức tranh ngôn ngữ rất có hồn: bức tranh về cảnh núi rừng hùng vĩ, bí hiểm, hoang vu; bức tranh về chân dung của vị chúa tể sơn lâm oai phong, mãnh liệt; bức tranh về cảnh thực giả dối tầm thường.

- Các dẫn chứng tiêu biểu chọn trong đoạn 2,3,4 Gợi ý: Từ tình cảnh và tâm trạng của con hổ trong bài thơ cũng như của người dân Việt Nam đầu thế kỉ XX, ta có thể thấy được rằng cuộc sống hòa bình và tự do chúng ta đang được hưởng thụ ngày nay thật vô giá biết nhường nào. Đất nước được hòa bình, chúng ta không phải sống trong cảnh khói lửa đạn bom, không phải chịu nỗi đau mẹ mất con, con mất cha, vợ mất chồng. Đất nước được hòa bình, độc lập, chúng ta được sống trong những điều kiện tốt nhất. Trẻ em được bình yên khôn lớn và vui vẻ cắp sách tới trường. Người dân khắp mọi miền hăng say lao động sản xuất, xây dựng cuộc sống hạnh phúc, ấm no. Hòa bình tự do là một món quà vô giá mà thế hệ cha ông đã phải hi sinh máu xương để đánh đổi. Vì vậy, thế hệ học sinh chúng ta cần phải có ý thức hơn trong việc gìn giữ hòa bình để xây dựng một xã hội tốt đẹp, tươi sáng hơn.

VII. Thực hành đọc hiểu

?Từ tình cảnh và tâm trạng của con hổ trong bài thơ cũng như của người dân Việt Nam đầu thế kỉ XX, em có suy nghĩ gì về cuộc sống hòa bình tự do ngày nay (trình bày bằng một đoạn văn khoảng ½ trang).

B. VĂN BẢN ÔNG ĐỒ 1 Tổ chức hoạt động khởi động và tạo tâm thế a. Tổ chức khởi động

Gv: Tổ chức cuộc thi Ai biết?

Chia lớp thành các nhóm nhỏ (4-6 thành viên), kể tên những đồ dùng để trang trí trong nhà ngày Tết?

Hs: Thảo luận nhóm, trình bày Gv: Nhận xét, chốt ý b. Dẫn dắt vào bài Cuộc sống ngày càng phát triển, cho nên ngày Tết cũng có nhiều khác lạ. Trong nhà, người ta trang trí bằng những dây đèn xanh đỏ nhấp nháy, bằng những chai rượu ngoại, bằng những giỏ quà sang trọng chứ ít thấy những câu đối, những dòng chữ Thư pháp nữa. Vậy ông đồ- chủ nhân của nó sẽ ra sao, chúng ta cùng tìm hiểu phần văn bản Ông đồ của Vũ Đình Liên để hiểu được nỗi lòng này.

2. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về văn bản * Dự kiến sản phẩm - Là một trong những lớp đầu tiên của phong trào thơ mới.

- Thơ ông mang nặng lòng thương người và niềm hoài cổ.

- Nhà phê bình Hoài Thanh và Hoài Chân đã viết: “ Trong làng thơ mới, VĐL là 1 người cũ”.

- Ngoài những sáng tác thơ ông còn dạy học, là nhà giáo nhân dân, từng chủ nhiệm khoa tiếng Pháp ở trường Đại học sư phạm ngoại ngữ HN. Ông còn dịch sách tiếng Pháp.

2. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về văn bản Gv tổ chức thảo luận nhóm. Chia lớp thành 4 nhóm . Các nhóm lần lượt thực hiện các nhiệm vụ a. Tác giả Nhóm 1, 3: Gv cho hs quan sát chân dung về tác giả và đặt câu hỏi: Giới thiệu những nét tiêu biểu về tác giả Vũ Đình Liên

Ông đồ là người dạy chữ nho xưa. Nếu không đỗ đạt làm quan thì thường làm nghề dạy học (ông đồ, thày đồ). Theo phong tục, khi tết đến, người ta thường sắm câu đối họăc đôi chữ nho viết trên giấy đỏ hoặc lụa đỏ để dán trên vách, trên cột nhà, vừa để trang hoàng nhà cửa thêm đẹp, vừa để gửi gắm lời chúc tốt lành. Khi đó người ta phải tìm đến ông đồ (người hay chữ). Ông đồ có dịp trổ tài lại thêm tiền tiêu tết. Vì vậy, dịp giáp tết ông đồ thường xuất hiện với phương tiện “ mực tàu, giấy đỏ” bày trên hè phố để viết câu đối thuê hoặc bán.Tuy viết thuê song chữ của ông thường được mọi người trân trọng thưởng thức.

Nhưng rồi những năm đầu TK20, nền Hán học (chữ nho) dần mất vị thế quan trọng khi chế độ thi cử PK bãi bỏ( Khoa thi cuối cùng vào năm 1915) -> một thành trì văn hóa cũ sụp đổ. Các nhà nho từ chỗ là nhân vật trung tâm trong dời sống VH tinh thần của dân tộc được XH tôn vinh bỗng chốc bước lạc hướng thời đại, bị bỏ quên và cuối cùng vắng bóng. trẻ con không đi học chữ nho nữa mà học chữ Pháp, Nhật, quốc ngữ. Cuộc sống tây hóa khiến người ta không còn vui sắm câu đối chơi tết nữa. Ông đồ vắng bóng và biến mất trên đường phố ngày tết và trong tâm trí của mọi

b. Tác phẩm b1. Hoàn cảnh sáng tác Nhóm 2,4: Quan sát bức ảnh và trả lời: Em biết gì về ông đồ? Hoàn cảnh sáng tác bài thơ?

người..

-> Bài thơ không bàn bạc về sự hết thời của chữ nho, nhà nho mà chỉ thể hiện tâm trạng ngậm ngùi day dứt về sự tàn tạ, vắng bóng của ông đồ, của con người của 1 thời đã qua.

- Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ, một thể thơ quen thuộc trong thơ ca Việt Nam. Khác với các bài thơ kể trên ở chỗ đây không phải là thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt mà là thơ ngũ ngôn gồm nhiều khổ, mỗi khổ 4 câu thơ.

- PTBĐ: Tự sự+ miêu tả+ biểu cảm - Bố cục: Ba phần: + 2 Khổ đầu: Hình ảnh ông Đồ thời đắc ý + 2 Khổ tiếp: ông Đồ thời tàn + Khổ cuối: Tâm trạng của tác giả.

b2. Đọc- chú thích Gv hướng dẫn học sinh cách đọc - 2 khổ đầu: giọng vui tươi, phấn chấn.

- 3 khổ tiếp: chậm rãi, trầm buồn, sâu lắng, thiết tha...

- Giáo viên đọc mẫu HS: Đọc bài thơ, GV uốn nắn. b3. Thể loại, bố cục Gv hướng dẫn hs xác định thể loại, phương thức biểu đạt bằng câu hỏi gợi mở: - Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Thể thơ này có gì khác với bài thơ “ Tụng giá hoàn kinh sư” của Trần Quang Khải, “Tĩnh dạ tứ” của Lí Bạch?

- Xác định phương thức biểu đạt, bố cục cuả bài thơ?

3 Tìm hiểu chi tiết văn bản 3 Tìm hiểu chi tiết văn bản * Dự kiến sản phẩm (Gợi ý phiếu học tập Gv hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản theo

ở phụ lục a. Ông đồ thời hoàng kim b. Ông đồ thời tàn

bố cục vừa chia, để hs thấy được sự đối lập giữa hình ảnh Ông đồ thời hoàng kim và thời tàn, PHT số (phụ lục) Hs làm việc nhóm bàn, thời gian 10' Hình ảnh ông đồ Nội dung miêu tả

Quá khứ

Hiện tại

Không gian Thời gian Tình cảnh của ông đồ (thái độ của mọi người với ông đồ) Tâm trạng của ông đồ Nghệ thuật Cảm nhận của em về hình ảnh ông đồ a. Ông đồ thời hoàng kim b. Ông đồ thời tàn c. Nỗi niềm của nhà thơ Tâm tư nhà thơ được thể hiện như thế nào trong 2 câu cuối bài thơ?

c. Nỗi niềm của nhà thơ - Kết cấu đầu cuối tương ứng ( Hình ảnh hoa đào) chặt chẽ làm nổi bật chủ đề: “Cảnh cũ người đâu” .

-> Sự thất thế, tàn tạ đáng buồn của ông đồ.

- Ông đồ xưa: Hình ảnh ông đồ đã trở thành dĩ vãng, vắng bóng trong cuộc sống hiện đại. => Câu hỏi tu từ thể hiện nỗi niềm thương tiếc khắc khoải của nhà thơ với lớp người đã cũ… Câu hỏi như gieo vào lòng người đọc những cảm thương, tiếc nuối không dứt.

Nhà thơ thương tiếc những giá trị tinh thần tốt đẹp bị tàn tạ, lãng quên.

4.Nghệ thuật - Sử dụng bút pháp lãng mạn.

- Thể thơ ngũ ngôn hiện đại - Xây dựng những hình ảnh đối lập - Kết hợp biểu cảm, kể, tả.

- Lời thơ gợi cảm xúc.

4.2. Nội dung - Ý nghĩa văn bản * Nội dung - Tình cảnh thất thế, tàn tạ đáng thương của ông đồ - Niềm thương cảm của tác giả trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa. * Ý nghĩa: Khắc họa hình ảnh ông đồ, nhà thơ thể hiện nỗi tiếc nuối cho những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc đang bị tàn phai.

5 Liên hệ, mở rộng * Dự kiến sản phẩm

4. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu ý nghĩa khái quát văn bản

5 Liên hệ, mở rộng - Có người bảo đây là những ngày huy

- Nếu nhìn từ góc độ bề ngoài thì đây là những ngày huy hoàng của ông đồ bởi vẫn còn “bao nhiêu người thuê viết”. Song thực tế đây là giai đoạn gần cuối của thời nho học, lúc đó chữ Nho chưa mất hẳn vị thế trong cuộc sống của người Việt mà mất dần cho đến lúc vắng hẳn (khi chế độ thi cử PK bãi bỏ - Khoa thi cuối cùng vào năm 1915). Ông đồ đã bắt đầu phải tìm kế mưu sinh: bán chữ trên hè phố. nên có người cho rằng: ngay từ đầu bài thơ ta đã thấy những ngày tàn của nho học và thân phận buồn của ông đồ.

hoàng của ông đồ. Có người cho rằng ngay từ đầu bài thơ ta đã thấy những ngày tàn của nho học và thân phận buồn của ông đồ. ý kiến của em thế nào?

-Vào đầu năm mới âm lịch hàng năm, tại Văn Miếu Quốc Tử Giám có tổ chức Hội Chữ Xuân, em hãy tìm đọc những thông tìn về sự kiện và hãy cho biết ý nghĩa của sự kiện đó

VIII. Tích hợp tiếng Việt * Dự kiến sản phẩm 1. Phân tích ví dụ Dự kiến câu trả lời - Những câu nghi vấn: Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối, Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn, Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng.

Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,

VIII. A. CÂU NGHI VẤN Tổ chức khởi động 1. Tìm hiểu về đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn a. Phân tích ví dụ Giáo viên chưa lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu 1 ví dụ Ví dụ 1(Nhóm 1): Em hãy tìm những câu nghi vấn trong bài thơ Nhớ rừng:

Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?

- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

- Dấu hiệu về mặt hình thức cho biết đó là câu nghi vấn: + Kết thúc câu bằng dấu chấm hỏi (?) + Có chứa những từ để hỏi như: nào đâu, đâu - Câu nghi vấn + Sáng nay...lắm không? + Thế làm sao...khoai? + Hay là...đói quá?

- Hình thức: + Có từ nghi vấn: có, không, làm sao, hay là... + Có dấu (?) ở cuối câu ( khi viết).

- Chức năng chính: Dùng để hỏi.

Ví dụ 2: (Nhóm 2)Sgk - Trong đoạn trích câu nào là câu nghi vấn?

- Em thấy các câu đó có đặc điểm hình thức như thế nào?

- Kể một số từ nghi vấn khác mà em biết?

- Những câu nghi vấn trong đoạn trích * Lưu ý: - Câu nghi vấn dùng để hỏi bao gồm cả tự được dùng để làm gì? hỏi.

VD: Người đâu gặp gỡ làm chi Trăm năm biết có duyên gì hay không? - Lưu ý về câu nghi vấn?

- Phân biệt từ nghi vấn và từ phiếm định GV chiếu bảng so sánh: Phân biệt từ nghi vấn và từ phiếm định:

Từ nghi vấn - Ai biết?

- Bạn tìm gì?

Từ phiếm định - Ai cũng biết.

- Tôi không tìm gì cả.

- Anh thích sách - Sách nào tôi nào? cũng thích.

- Cá bán ở đâu? - Ở đâu cũng bán cá.

- Có những câu chứa từ nghi vấn nhưng không phải là câu nghi vấn. (PBT)

8

PBT: Xác định trong cặp câu , cặp nào là câu nghi vấn. a. + Bao giờ anh lại đến thăm tôi + Bao giờ trạch đẻ ngọn đa Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình b. + Buồi học bắt đầu lúc mấy giờ + Em không biết mấy giờ anh ấy về đến nhà c.

+ Đó là vì sao Thế Lữ chọn hình tượng con hổ để gửi gắm tâm sự + Vì sao con hổ tự xưng bằng đại từ "ta"

b. Ghi nhớ Đọc ghi nhớ SGK/T11

b. Ghi nhớ - Từ việc tìm hiểu các ví dụ trên, em hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn c. Luyện tập

c. Luyện tập 1. Bài 1:

2. Bài tập 1/ T11 a. Chị khất...phải không? b. Tại sao .... như thế? c. Văn là gì?

- Chương là gì? d. Chú mình...đùa vui không?

- Đùa trò gì?

- Cái gì thế?

- Chị Cốc... đấy hả? * Đặc điểm hình thức: - Từ để hỏi - Dấu chấm hỏi ở cuối câu.

1. Bài 1: Thảo luận theo nhóm: Nhóm 1+3: Đặt 5 câu nghi vấn liên quan đến việc tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản Nhớ rừng Nhóm 2+4: Đặt 5 câu nghi vấn liên quan đến việc tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản Ông đồ(có câu trả lời) Theo mẫu gợi ý: A: -Trong đoạn thơ thứ 2 bài Nhớ rừng có những từ láy nào?

- Những từ láy gồm: hống hách, dữ dội, dõng dạc, nhịp nhàng, âm thầm 2. Bài tập 1 (SGK) Bài tập 1: Trò chơi ai nhanh hơn + Cách thức tiến hành: Chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 5 bạn lần lượt viết đáp án lên bảng, đội nào làm xong + Hết thời gian đại diện nhóm báo cáo. + Các nhóm khác nhận xét, bổ sung, chấm điểm + GV nhận xét và chốt kiến thức.

- Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?

3. Bài tập 2 (SGK)

Xét các câu sau và trả lời câu hỏi - Căn cứ vào đâu để xác định những câu trên là câu nghi vấn?

- Trong các câu đó có thể thay từ “hay” 3. Bài tập 2 / T12 - Các câu này đều là câu nghi vấn vì có bằng từ “hoặc” được không? Vì sao? chứa từ nghi vấn: "hay" ( nối các vế có quan hệ lựa chọn.)

- Trong câu nghi vấn từ “hay” không thể 4. Bài tập 3( SGK)

thay bằng từ “hoặc” được vì câu trở nên sai - Có thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối những ngữ pháp hoặc biến thành câu khác thuộc câu sau được không? Vì sao? kiểu câu trần thuật có ý nghĩa khác hẳn.

4. Bài tập 3/ T13 - Không, vì đó không phải là những câu nghi vấn. + Câu a, b có chứa từ nghi vấn như : có...không, tại sao nhưng những kết cấu chứa những từ này chỉ làm chức năng bổ ngữ trong câu. + Câu c, d ( nào cũng, ai cũng) là từ phiếm định chứ không phải nghi vấn.

1. Tổ chức hoạt động khởi động

B.CÂU NGHI VẤN (TIẾP THEO) 1. Tổ chức hoạt động khởi động GV: Tổ chức cuộc thi " Hỏi xoáy đáp xoay" Câu 1. Tháng nào ngắn nhất trong năm? Đáp án: Ba, tư Câu 2. Loài chó nào nhảy cao bằng toà nhà cao nhất thế giới? Đáp án: Tất cả các loài vì nhà ko biết nhảy.

Câu 3. Ai có nhà di động đầu tiên? Đáp án: Rùa và ốc sên Câu 4. Tại sao sư tử ăn thịt sống? Đáp án: Không biết nấu chín Câu 5. Bạn làm việc gì đầu tiên mỗi buổi sáng? Đáp án: Mở mắt Câu 6. Có cổ nhưng không có miệng là gì? Đáp án: Cái áo

Chức năng của các câu nghi vấn trên dùng để làm gì? Ngoài chức năng để hỏi, câu nghi vấn chức năng nào khác, chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết hôm nay.

b. Các chức năng khác Câu Câu nghi vấn

a

b

c

Chức năng

Những người - bộc lộ muôn năm cũ/ tình cảm Hồn ở đâu bây (nuối giờ? tiếc) Mày định nói cho - đe dọa cha mày nghe đấy à?

Có biết không? - đe dọa Lính đâu?

Sao…như vậy?

Không còn...nữa à?

d

Cả đoạn trích là - khẳng câu nghi vấn định

e

Con gái…đây ư? - bộc lộ Chả lẽ…ấy? tình cảm (ngạc

- Gv phát phiếu học tập để Hs hoạt động cặp đôi: Xác định các câu nghi vấn trong VD và chức năng của chúng Câu Câu nghi vấn Chức năng a b c d e

- Hs thực hiện, sau đó các cặp đôi đổi phiếu và nhận xét chéo - Gv chốt ý

nhiên)

- Nhận xét về dấu kết thúc những câu * Nhận xét: nghi vấn trên có phải bao giờ cũng có - Không phải tất cả các câu nghi vấn đều dấu? không? kết thúc bằng dấu chấm hỏi.

- Câu nghi vấn có thể kết thúc bằng dấu - Qua phần tìm hiểu trên cho biết ngoài chấm, dấu chấm than... chức năng chính dùng để hỏi, câu nghi - Chức năng khác: Khẳng định, bộc lộ cảm vấn còn có những chức năng nào? xúc, cầu khiến, đe dọa....

BT1:Xác định câu nghi vấn: a) Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? b) Cả khổ thơ chỉ riêng câu Than ôi! không phải là câu nghi vấn. c) Sao ta không ngắm sự biệt li…rơi? d) Ôi, nếu thế…bóng bay? * Những câu nghi vấn đó dùng để: a) Bộc lộ tình cảm, cảm xúc (sự ngạc nhiên) b) phủ định; bộc lộ tình cảm, cảm xúc c) Cầu khiến d) Phủ định (trong câu d có cả đặc điểm hình thức của câu cảm thán) BT2:Xác định câu nghi vấn và đặc điểm hình thức của nó? a) Sao cụ lo xa quá thế? Tội gì bây giờ...để lại? Ăn mãi..lấy gì mà lo liệu? b) Cả đàn bò giao cho...chăn dắt làm sao? c) Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử? d) Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại

c. Luyện tập

BT1: Xác định câu nghi vấn, mục đích của câu nghi vấn.

BT2: Xác định câu nghi vấn và đặc điểm hình thức của nó?

đến đây mà khóc? * Đặc điểm hình thức: những từ nghi vấn (gạch chân), dấu chấm hỏi ở cuối câu.

- Những câu nghi vấn đó dùng để: a) Câu 1: phủ định; câu2: phủ định; câu 3: phủ định b) bộc lộ sự băn khoăn, ngần ngại c) khẳng định d) Câu 1: hỏi; Câu 2: hỏi * những câu nghi vấn sau có thể thay thế được bằng 1 câu không phải là câu nghi vấn mà có ý nghĩa tương đương: a) Sao cụ lo xa quá thế? -> Cụ không phải lo xa quá như thế.

- Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? -> Không nên nhịn đói mà tiền để lại.

- Ăn mãi hết đi thì.mà lo liệu? -> Ăn hết thì lúc chết không có tiền để mà lo liệu. b) Cả đàn bò...chăn dắt làm sao? -> Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò hay không. c) Ai dám bảo...không có tình mẫu tử? -> Thảo mộc tự nhiên cũng có tình mẫu tử.

BT3: Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để hỏi: BT3: Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để - Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung hỏi: của bộ phim...được không?

- Sao đời lão khốn cùng đến thế?

VIẾT Viết đoạn văn có sử dụng câu nghi vấnViết đoạn văn cảm nhận về khổ cuối bài

“Ông đồ” có sử dụng câu nghi vấn 1. Trước khi viết

1. Giáo viên giao nhiệm vụ hướng dẫn tìm hiểu đề (1 tiết) Đề bài: Viết đoạn văn có sử dụng câu nghi vấnViết đoạn văn cảm nhận về khổ cuối bài “Ông đồ” có sử dụng câu nghi vấn - Tìm hiểu yêu cầu của đề + Đề yêu cầu viết kiểu bài gì? + Nội dung và phạm vi bài viết như thế nào?

- Hướng dẫn hs xác định mục đích và người đọc bằng các câu hỏi: + Bài viết của em hướng tới ai? + Tại sao em muốn kể về câu chuyện này?

- Hướng dẫn hs tìm ý cho bài viết + Viết nháp theo trí tưởng tượng bằng kĩ thuật 5W-H: Điều gì đã xảy ra? Ai đã ở đó?, Nó xảy ra khi nào? Nó xảy ra ở đâu?

Nó xảy ra như thế nào? + Hướng dẫn học sinh tìm ý tưởng cho bài viết bằng hoạt động trải nghiệm trước khi viết . Đến thăm đền Gióng hoặc xem phim tư liệu, đọc sách báo, internet liên quan đến câu chuyện.

- Hướng dẫn học sinh lập dàn ý

2. Viết bài

2. Viết bài (2 tiết) - Giáo viên tổ chức cho HS viết bài trên lớp - Trong quá trình làm, Gv hỗ trợ hs (nếu cần)

3. Chỉnh sửa, hoàn thiện bài viết

Gv giao nhiệm vụ cho hs rà soát và chỉnh

sửa lại bài của mình theo hướng dẫn hoặc sau khi được trả bài NÓI VÀ NGHE: Đóng vai một người ở làng Gióng vào đời Hùng Vương thứ mười sáu kể lại truyện Thánh Gióng - Sau khi đọc/ xem và nhận xét bài viết của hs, 1. Chuẩn bị nói gv yêu cầu hs chuyển nội dung bài viết thành bài nói (thuyết trình): Em hãy chia sẻ về một kỉ niệm trong buổi tựu trường ấn tượng nhất của mình cho cả lớp nghe - Gv hướng dẫn hs xác định nội dung, mục đích nói bằng các câu hỏi: + Em muốn kể về trải nghiệm gì? + Mục đích chia sẻ trải nghiệm của em là gì?

- Gv hướng dẫn hs ghi chú ngắn gọn nội dung sẽ trình bày để hỗ trợ cho hs trong quá trình nói - Gv yêu cầu hs luyện nói theo cặp/ nhóm: 2. Thực hành luyện nói + Gv giao nhiệm vụ cho từng cặp hs thực hành luyện nói theo phiếu ghi chú đã xây dựng (mối người được trình bày trong thời gian 5-7') + Hs trao đổi, góp ý về nội dung nói, cách nói của bạn (Bài trình bày có tập trung vào kỉ niệm không?Ngôn ngữ sử dụng có phù hợp với mục đích nói và đối tượng tiếp nhận không? Khả năng truyền cảm hứng thể hiện như thế nào ở các yếu tô phi ngôn ngữ, âm lượng, nhịp điệu, giọng nói, cách phát âm..) + Gv hướng dẫn hs thực hành nói: Cần phát huy những đặc điểm của các yếu tố kèm lời và phi ngôn ngữ trong khi nói như ngữ điệu, tư thế, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ.

- Gv yêu cầu hs luyện nói trước lớp: +Gv cho 2 hoặc 3 cặp hs trình bày trước lớp(5-7'); những hs còn lại thực hiện hoạt động nhóm: theo dõi, nhận xét đánh giá (vào phiếu) - Gv hướng dẫn hs lắng nghe, đánh giá bài của 3. Đánh giá bài nói bạn bằng phiếu đánh giá (mức độ 5 là mức độ tốt nhất) Tiêu Biểu hiện Mức độ chí đạt

được 1 2 3 4 5

1.1 Nói lưu loát, phát âm chuẩn, trôi chảy 1.2 Nói truyền cảm, ngữ điệu, âm lượng phù hợp, hấp dẫn với người nghe 2.1 Nội dung bài trình bày tập trung vào vấn đề chính (kỉ niệm về lần...)

2.2 Nội dung trình bày chi tiết, phong phú, hấp dẫn 2.3 Trình tự trình bày logic 3. Sử 3.1. Sử dụng từ dụng vựng chính xác, phù từ hợp ngữ 3.2 Sử dụng từ ngữ hay, hấp dẫn, ấn tượng 4. Sử 4.1 Dáng vẻ, tư thế, dụng ánh mắt, nứt mặt p.tiện phù hợp với nội phi dung thuyết trình ngôn 4.2 Sử dụng những ngữ của chỉ tạo ấn phù tượng, thể hiện thái hợp độ thân thiện, giao lưu tích cực với người nghe.

5. Mở đầu và kết 5.

Mở thức ấn tượng đầu và kết

1.

Khả năng thành thạo khi nói 2.

Nội dung nói

thúc

- Gv hỏi thêm về ấn tượng của hs khi nghe bài trình bày của bạn bằng câu hỏi gợi dẫn: + Em thích điều gì nhất trong phần trình bày của bạn? + Nếu có thể, em muốn thay đổi điều gì trong phần trình bày của bạn

Phiếu học tập số 1

BỐ CỤC VĂN BẢN NHỚ RỪNG

Phần 1 Từ……………………… Đến………………………

……………………… ………………………

Phần 2 Từ……………………… Đến………………………

Phần 3 Từ……………………… Đến………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Phiếu học tập số Hoàn thiện bảng dưới đây để so sánh hình ảnh ông đồ ở quá khứ và hiện tại trong bài thơ.

Hình ảnh ông đồ Nội dung miêu tả Không gian

Thời gian

Quá khứ

Phố đông người qua -> Khung cảnh đông vui, náo nức khi xuân về Mùa xuân với hoa đào nở

Hiện tại

Không gian vắng lặng

Mùa xuân

Tình cảnh của Bao nhiêu người thuê viết ông đồ (thái Tấm tắc ngợi khen tài độ của mọi -> ông đồ được mọi người trọng người với ông vọng, ngưỡng mộ tài năng đồ)

Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua đường không ai hay -> Ông đồ đã bị mọi người lãng quên

Tâm trạng

Giấy đỏ buồn không thắm

“Hoa tay thảo những nét

của ông đồ

Như phượng múa rồng bay -> tâm trạng đầy đắc ý vì được trọng vọng, ông mang hết tài năng của mình ra hiến cho cuộc đời

Mực đọng trong nghiên sầu -> tâm trạng bẽ bàng, sầu tủi.

Lá vàng rơi trên giấy Ngoài giời mưa bụi bay -> Tâm trạng cô đơn, tàn tạ, buồn bã, tủi phận.

=> Ông đồ trơ trọi, lạc lõng, Cảm nhận của Ông đồ là hình ảnh không thể em về hình thiếu, là trung tâm của sự chú ý, tội nghiệp giữa dòng đời. => Ông đồ thời suy tàn. ảnh ông đồ là đối tượng của sự ngưỡng mộ => thời đắc ý.

Nghệ thuật, tác dụng

“ Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiên sầu” “Hoa tay…rồng bay” “ Lá vàng rơi trên giấy - So sánh -> Ông đồ như một Ngoài trời mưa bụi bay”. nghệ sĩ đang trổ tài với những - Nhân hóa, tả cảnh ngụ tình -> nét chữ uốn lượn sang trọng.

Góp phần diễn tả nỗi cô đơn buồn tủi của ông đồ như thấm vào cảnh vật và cảnh vật càng làm tăng thêm nỗi buồn của ông đồ.

Những đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ: - Nghệ thuật dựng cảnh tương phản: Một bên tấp nập đông vui, một bên buồn bã, hiu hắt. một bên nét chữ cũng như bay múa : phượng múa, rồng bay ; bên kia cả giấy cũng buồn, cả mực cũng sầu, thêm nữa lại kèm lá vàng, mưa bụi.

- Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc, vừa tả cảnh, vừa gợi lên được tâm trạng của con người.

- Thể thơ ngũ ngôn quen thuộc kết hợp với những hình ảnh thơ đẹp và gợi cảm. Ngôn ngữ thơ bình dị, trong sáng nhưng ẩn chứa đầy cảm xúc.

- Kiểu kết cấu đầu cuối tương ứng. Cũng là thời gian ngày áp tết, cũng là không gian mùa xuân, cũng vẫn có hoa đào nở. Nhưng hình ảnh ông đồ thì cứ nhạt nhoà dần và cuối cùng là không thấy nữa. Ông đã thành "ông đồ xưa".

Phiếu bài tập số 1 Hướng dẫn tìm hiểu tác phẩm

Tìm hiểu chung về Nhớ rừng

H/ cảnh ra đời

Xuất xứ

Thể thơ

PTBĐ chính

Bức tranh tứ bình (thầy cô tự ứng dụng)

…………………… …………………… …………………… ……………………

…………………… …………………… …………………… ……………………

…………………… …………………… …………………… ……………………

…………………… …………………… …………………… ……………………

Phiếu học tập số 2 BỐ CỤC VĂN BẢN NHỚ RỪNG

Pần 1 Từ……………… đến………………

.……… …………

Phần 2 Từ……………… đến………………

Phần 3 Từ……………… đến………………

.…………

.…………

…………

…………

NỘI DUNG CHÍNH TỪNG ĐOẠN

TIẾT: (SỐ LƯỢNG TIẾT DO KẾ HOẠCH TỰ XÂY DỰNG TỪNG TRƯỜNG) CHỦ ĐỀ HỌC KÌ 2 NGỮ VĂN 9 THEO CV3280 NĂM 2020 CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Phẩm chất: - Biết yêu thiên nhiên, đất nước với những biểu hiện phong phú trong cuộc sống cũng như trong văn học; - Yêu quý và tự hào về truyền thống của đất nước, kính trọng, biết ơn người có công với đất nước; biết trân trọng và bảo vệ cái đẹp; - Giới thiệu và gìn giữ các giá trị văn hóa, các di tích lịch sử, có lý tưởng sống và có ý thức sâu sắc về chủ quyền quốc gia và tương lai dân tộc.

- Chăm đọc sách báo; thường xuyên hoàn thành nhiệm vụ học tập, siêng năng trong công việc gia đình, nhà trường; yêu lao động; có ý chí vượt khó; tích cực rèn luyện để chuẩn bị nghề nghiệp cho tương lai 2. Năng lực: + Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, sáng tạo. + Năng lực chuyên biệt: đọc - hiểu văn bản, phân tích chi tiết, hình ảnh, nhận xét nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học Qua bài học, HS biết: a. Đọc hiểu: - Nêu được ấn tượng chung về văn bản - Nêu được ấn tượng chung về văn bản - Nhận biết được ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản; chỉ ra mối liên hệ giữa ý kiến, lí lẽ, bằng chứng - Xác định được mục đích và nội dung chính của văn bản - Nhận biết được đặc điểm của văn bản nghị luận đời sống và nghị luận phân tích một tác phẩm văn học, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó - Nêu được những trải nghiệm trong cuộc sống đã giúp bản thân hiểu rõ hơn các ý tưởng hay các vấn đề đặt ra trong văn bản

b. Viết : - Viết văn bản tự sự (về một truyền thuyết, câu chuyện được nghe, được chứng kiến, được tham gia…). c. Nói và nghe - Trình bày được ý kiến cá nhân về các vấn đề phát sinh trong quá trình học tập - Kể được một câu chuyện có yếu tố tưởng tượng - Nắm bắt được nội dung chính mà nhóm đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại được nội dung đó - Nghe tóm tắt được nội dung thuyết trình của người khác và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu có) của bài - Trình bày được ý kiến về một vấn đề đời sốn, nêu rõ ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng thuyết phục. Biết bảo vệ ý kiến của mình trước sự phản bác của người nghe.

II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Phương tiện dạy học: - Máy tính, máy chiếu, bộ loa.

- Bài soạn - Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập 2. Hình thức tổ chức dạy học: - Dạy học cá nhân, nhóm, cả lớp; - HS thuyết trình, giới thiệu, trao đổi thảo luận...

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG

CÁCH THỨC TỔ CHỨC ĐỌC HIỂU ( TIẾT) ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH I. Tổ chức khởi động và tạo tâm 1. Tổ chức khởi động Giáo viên phát phiếu học tập số 1 cho học thế sinh với nội dung: Trắc nghiệm tính cách * Dự kiến kết quả vui qua sở thích đọc sách. Gv yêu cầu học sinh chọn đáp án xong rồi lật đến trang

II. Đọc và tìm hiểu chung về văn bản * Dự kiến kết quả 1. Đọc- chú thích

2. Tìm hiểu chung về văn bản a. Tác giả - Chu Quang Tiềm (1897-1986) - Nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. b. Tác phẩm - Trích trong cuốn “Doanh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách” Bắc Kinh- năm 1995, do Trần Đình Sử dịch.

- Nhan đề: “Bàn về đọc sách” - Kiểu văn bản: nghị luận.

(Vấn đề nghị luận:(Vai trò, phương

đoán tính cách dựa theo đáp án.

2. Dẫn dắt vô bài: Dù chỉ là trắc nghiệm vui nhưng trên thực tế chúng ta thấy sách có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống, nó ảnh hưởng lớn đến tính cách, thói quen, suy nghĩ và hành động của chúng ta.

Chính vì điều này mà Chu Quang Tiềm đã đặt ra vấn đề " Bàn về đọc sách", cũng là bài học của chúng tâ hôm nay II. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung về văn bản 1. Đọc- chú thích - GV cho hs đọc toàn bộ văn bản - Gv yêu cầu học sinh nêu ấn tượng nổi bật về văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ ngữ khó. Trao đổi với các bạn bên cạnh về những từ ngữ mình không hiểu hoặc chưa hiểu bằng cách dự đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh, có thể tham khảo phần chú thích trong sách giáo khoa.

2. Tìm hiểu chung về văn bản a. Tác giả Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu về tác giả CQT bằng câu hỏi gợi mở - Nêu những điều em đã tìm hiểu được về tác giả Chu Quang Tiềm dựa vào nội dung em truy cập trên mạng và phần Chú thích SGK? GV bổ sung thêm thông tin về tác giả và chiếu chân dung tác giả. b. Tác phẩm - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu những thông tin chung về tác phẩm các phiếu bài tập số

pháp đọc sách) 2 - PTBĐ chính: Nghị luận.

Hs hoạt động cặp đôi - Bố cục: + Từ đầu đến thế giới mới: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách . + Tiếp đến tiêu hao lực lượng: Những khó khăn và các thiên hướng sai lạc dễ mắc phải của việc đọc sách + Còn lại: Phương pháp đọc sách đúng đắn (lựa chọn sách và lựa chọn như thế nào cho có hiệu quả) III. Đọc hiểu chi tiết văn bản 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách * Tầm quan trọng Luận điểm Đọc sách là con đườn g căn bản quan trọng của học vấn.

Luận cứ + Tầm quan trọng của sách. +Ý nghĩa của việc đọc sách

Câu văn khái quát luận điểm + Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. + Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân mà là việc của toàn nhân loại. + Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả của nhân loại trong quá khứ là ôn lại

III. Đọc hiểu chi tiết văn bản 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách * Tầm quan trọng - Gv yêu cầu học sinh đọc lại đoạn 1 và thảo luận theo nhóm bàn - Thời gian: 3 phút - Hình thức: phiếu học tập số 3 - Luận điểm nằm ở vị trí nào của văn bản? Để phân tích luận điểm này, tác giả đó đưa ra các luận cứ gì?

Hoàn thành bảng sau Luận điểm Luận cứ Câu văn khái quát luận điểm

những kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích luỹ mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi là mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận được.

- Sách đã ghi chép, cô đúc, lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người tìm tòi, tích lũy được qua từng thời đại.

- Sách trở thành kho tàng quý báu của di sản tinh thần mà loài người thu lượm, suy ngẫm suốt mấy nghìn năm nay. những cuón sách có giá trị có thể xem là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.

- "Sách là kho tàng quý báu cất giữ tài sản tinh thần của nhân loại” + Tủ sách của nhân loại: đồ sộ, có giá trị. + Sách là những giá trị quý giá, là tinh hoa trí tuệ tư tưởng, tâm hồn của nhân loại được mọi thế hệ cẩn thận lưu giữ.

- Nếu không đọc sách sẽ không có tri thức, không tiếp cận được đời

- Qua lời bàn của tác giả, ta thấy sách có vai trò và tác dụng gì trên con đường phát triển của nhân loại ?

? Em hiểu như thế nào về ý kiến của tác giả “ Sách là kho tàng quý báu cất giữ tài sản tinh thần của nhân loại”?

- Nếu chúng ta xóa bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt trong quá khứ thì sẽ như thế nào ?

- Theo tác giả, đọc sách là hưởng thụ, là

sống xã hội -> lạc hậu & dần dần bị loại bỏ.

- Sách kết tinh học vấn trên mọi lĩnh vực của đời sống trí tuệ, tinh thần, tâm hồn của nhân loại trao gửi lại. Đọc sách là thừa hưởng những giá trị quý báu này. Nhưng học vấn luôn rộng mở ở phía trước. Để tiến lên con người phải dựa vào di sản học vấn này. * Ý nghĩa của việc đọc sách + Đọc sách là con đường tích luỹ, nâng cao vốn tri thức. + Đọc sách là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, để phát hiện thế giới mới. Không thể tiến lên thu được các thành tựu mới trên con đường văn hoá học thuật nếu như không biết kế thừa, xuất phát từ những thành tựu đã qua.

- Cách lập luận + Đưa ý khái quát-> Tìm lí lẽ phân tích làm rõ luận điểm. + Dùng các câu ghép có cặp quan hệ từ mang ý khẳng định: Nếu- thì => Cách lập luận trên khẳng định ý nghĩa to lớn của việc đọc sách: Sách là vốn tri thức của nhân loại, đọc sách là cách tạo học vấn, muốn tiến lên trên con đường học vấn không thể không đọc sách, là sự hưởng thụ các kiến thức, thành quả của bao người đã khổ công tìm kiếm mới thu

chuẩn bị trên con đường học vấn. Em hiểu ý kiến này như thế nào?

* Ý nghĩa của việc đọc sách - Từ vai trò, tác dụng của sách đối với con người, tác giả đã cho thấy đọc sách có ý nghĩa như thế nào ?

- Em nhận xét gì về cách lập luận của tác giả ở luận điểm 1?

- Cách lập luận trên có tác dụng như thế nào?

- Em hãy lấy một số ví dụ về những cuốn sách nổi tiếng của văn học Việt Nam & văn học thế giới ?

nhận được…

- Ví dụ +Chiến tranh và hòa bình- Lev Tolstoy + Không gia đình- Héc-To-Ma-Lo +Thép đã tôi thế đấyNicolaiAlekseyevich + Nhật kí trong tù- Hồ Chí Minh + Những người khốn khổ- Vích ToHuy -Gô + Truyện Kiều - Nguyễn Du + Lục Vân Tiên- Nguyễn Đình Chiểu + Thủy Hử - Thi Nại Am

Thảo luận nhóm - Những cuốn sách em đang học tập có phải là di sản tinh thần của nhân loại không ? Tại sao?

- Cũng nằm trong di sản đó, vì đó là một phần tinh hoa của nhân loại trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội mà em có may mắn được tiếp nhận.

2. Những khó khăn và các thiên hướng sai lạc dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình hình hiện nay.

2. Những khó khăn và các thiên hướng sai lạc dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình hình hiện nay.

* Giáo viên:Trong phần văn bản tiếp theo, tác giả đã bộc lộ những suy nghĩ của mình về việc đọc sách, đọc lại phần văn bản. ? Theo em, đọc sách có dễ không ? Tại sao + Trong tình hình hiện nay, sách cần lưu ý chọn sách khi đọc ? ngày càng nhiều thì việc đọc sách - Nêu luận điểm của phần 2 & nhận xét về cũng ngày càng không dễ. cách trình bày luận điểm? + Lịch sử phát triển, tinh thần nhân loại càng phong phú...

-> Đọc sách ngày càng không dễ.

- Luận điểm: Những khó khăn, nguy Phiếu học tập số 4 hại dễ gặp phải khi đọc sách trong Những khó khăn, nguy hại dễ tình hình hiện nay. gặp phải khi đọc sách trong tình hình hiện nay. * Luận cứ 1: Sách nhiều khiến người Luận cứ 1 Luận cứ 2 đọc không chuyên sâu: dễ sa vào lối ................. .................. “ ăn tươi nuốt sống” chứ không kịp tiêu hóa, không biết nghiền ngẫm.

Lí lẽ + Dẫn chứng: Các học giả T.Quốc, 1 học giả trẻ ( liếc qua...)

Dẫn chứng + Lí lẽ: sách tuy đọc ít... * Luận cứ 2: Sách nhiều dễ khiến người ta lạc hướng: khó lựa chọn, Nhận xét lãng phí thời gian và sức lực với về cách những cuốn không thật có ích. đưa lí lẽ, + Dẫn chứng: Nhiều người mới dẫn chững học... của tác giả + Lí lẽ: Chiếm lĩnh học vấn, lĩnh vực Nghệ thuật nào, rất nhiều nhưng thiết thực chỉ có một số....

- Cách trình bày và nêu lí lẽ, dẫn chứng chặt chẽ, sâu sắc, có hình ảnh, gây ấn tượng và giàu sức thuyết phục.

- Cách viết giàu hình ảnh, nhiều chỗ tác giả ví von cụ thể và thú vị như -> Nâng cao nhận thức cho người đọc và tăng thêm tính thuyết phục cho ý kiến của mình.

3. Phương pháp đọc sách đúng đắn 3. Phương pháp đọc sách đúng đắn - Gv phát phiếu học tập số 5, hs làm việc * Dự kiến kết quả theo nhóm đôi để tìm hiểu về phương pháp - Cách chọn sách:

+ Chọn tinh, chọn ít những quyển có đọc sách đúng cách giá trị hoặc thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình. + Đọc cả sách thường thức và tài liệu chuyên môn - Cách đọc: + Đọc kĩ sách chuyên môn, kết hợp sách thưởng thức… + Không đọc lướt . Đọc có suy nghĩ nghiền ngẫm. + Không đọc tràn lan. đọc có kế hoạch, có hệ thống. + Đọc sách còn rèn tính cách và chuyện học làm người.

- Nghệ thuật lập luận: diễn dịch dùng nhiều thành ngữ, so sánh đối chiếu và dẫn chứng cụ thể, hình ảnh & lời văn gợi cảm, dễ hiểu.

-> Phương pháp đọc sách đúng đắn: Đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm, cần phải có kế hoạch và có hệ thống.

IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản * Dự kiến sản phẩm 1. Nội dung: - Sách có ý nghĩa vô cùng quan trọng trên con đường phát triển của nhân loại bởi nó chính là kho tàng kiến thức quý báu, là di sản tinh thần mà loài người đúc kết được trong hàng nghìn năm.

- Đọc sách là một con đường quan trọng để tích luỹ và nâng cao vốn tri

IV. Tìm hiểu ý nghĩa khái quát của văn bản - Gv hướng dẫn học sinh tổng kết, đánh giá ý nghĩa của văn bản bằng Phiếu học tập số 6 Hoàn thiện bảng sau Những điều em nắm chắc Nội dung

Những điều em còn băn khoăn

thức.

- Tác hại của việc đọc sách không đúng phương pháp.

- Phương pháp đọc sách đúng đắn: đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm, đọc sách cũng cần phải có kế hoạch và có hệ thống.

2. Nghệ thuật: - Bố cục chặt chẽ hợp lí.

- Dẫn dắt tự nhiên, xác đáng bằng giọng chuyện trò, tâm tình của một học giả có uy tín để làm tăng tính thuyết phục của văn bản.

- Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh với những cách ví von cụ thể và thú vị.....

3. Ýnghĩa văn bản Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách và cách lựa chọn sách, cách đọc sách sao cho hiệu quả.

V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại - Nắm được thông tin về tác giả, tác phẩm ( quê quán, sự nghiệp, con người, thể loại, phương thức biểu đạt, xác định được nội dung, mục đích của văn bản - Nắm được luận điểm, luận cứ. Lí lẽ, dẫn chứng, nghệ thuật lập luận - Thông điệp và tác giả muốn truyền tải VI. Liên hệ, mở rộng * Dự kiến kết quả

Nghệ thuật

- Giáo viên đọc nhanh phiếu để nắm bắt tình hình của học sinh, khắc sâu những kiến thức các em đã nắm được, cũng như định hướng thêm những nội dung hs chưa nắm chắc

V. Hướng dẫn cách đọc hiểu văn bản nghị luận hiện đại

VI. Liên hệ, mở rộng - Phát biểu điều mà em thấm thía nhất sau

Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm đã giúp ta hiểu rõ được tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc tích lũy và nâng cao học vấn của con người. Sách là kho tàng kinh nghiệm, là di sản tinh thần quý báu của loài người. Sách vở chính là những cuốn bách khoa toàn thư về thế giới, là một nguồn tài nguyên vô tận mà con người có thể thỏa sức tìm tòi, học hỏi, làm cơ sở cho mọi sáng tạo. Qua việc đọc sách, chúng ta tiếp thu được thêm nhiều tri thức quý báu trên mọi lĩnh vực. Nhờ việc đọc sách, kiến thức của ta được bồi đắp và mở rộng. Sau khi đọc văn bản này và hiểu rõ được tầm quan trọng của sách, em xác định đọc sách sẽ là một con đường quan trọng mà em cần phải đi trong quá trình nâng cao học vấn.

khi học bài Bàn về đọc sách.

VII. Tích hợp tập làm văn

A. NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG a. Khởi động

1. Khởi động * Dự kiến kết quả

- Có ý kiến cho rằng, hiện nay Công nghệ thông tin phát triển, cả thế giới đều thu gọn trong chiếc máy tính, việc đọc sách vở như trước đây là không cần thiết nữa. Em có đồng ý với ý kiến đó không?

- Tìm đọc các sách/truyện viết cho thiếu nhi đã được chuyển thể thành phim( Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh...)

Trình chiều cho học sinh xem một vài hình ảnh và hỏi: Những hình ảnh sau làm em liên tưởng đến sự việc, hiện tượng gì diễn ra trong cuộc sống hàng ngày

Họcvẹt

Vi phạm luật giao

thông

Ô nhiễm môi trường b. Dẫn dắt vào bài: Học vẹt, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ...là các vấn đề thuộc về sự việc, hiện tượng trong đời sống hàng ngày. Để hiểu rõ hơn về các vấn đề này, chúng ta sẽ tìm hiểu kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống 2. Tìm hiểu bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. a. Văn bản: Bệnh lề mề b. Nhận xét: * Vấn đề cần bàn luận: Bệnh lề mề (giờ cao su) một căn bệnh khá phổ biến trong đời sống xã hội hiện nay. * Biểu hiện: - Sai hẹn - Đến chậm - Thiếu tôn trọng người khác. * Lí lẽ dẫn chứng dùng để phân tích: + Căn bệnh này có nhiều biểu hiện

*GVtrình chiếu văn bản Bệnh lề mề của Phương Thảo lên màn hình, cho H.S đọc.

- Trong văn bản trên tác giả bàn về hiện tượng gì trong đời sống?

Hiện tượng ấy có những biểu hiện cụ thể như thế nào?

H. Để làm cho người đọc nhận ra hiện tượng này tác giả dùng lí lẽ, dẫn chứng để phân tích căn bệnh thế nào?

khác nhau: - Đi họp - Đi hội thảo và kèm theo suy nghĩ của mình về hiện tượng đó: “Hiện tượng này xuất hiện ở nhiều cơ quan, đoàn thể trở thành một bệnh khó chữa.” * Những nguyên nhân tạo nên bệnh lề mề: - Coi thường việc chung.

- Thiếu lòng tự trọng.

- Đề cao mình mà không tôn trọng người khác. * Tác hại của bệnh lề mề: - Làm phiền mọi người.

- Làm mất thời gian của người khác.

- Tạo ra tập quán không tốt. * Đánh giá hiện tượng: * Bố cục bài viết:

- Có thể có những nguyên nhân nào tạo nên hiện tượng đó?

-Trong bài viết, tác giả phân tích những tác hại gì của bệnh lề mề?

- Bài viết đánh giá hiện tượng ấy ra sao?

-Theo em bố cục của bài viết có mạch lạc và chặt chẽ không? Vì sao?

- Các thao tác người viết triển khai trong văn bản trên là hình thức nghị luận về một * Khái niệm: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng sự việc, hiện tượng đời sống. Em hiểu gì về đời sống xã hội là bàn về một sự kiểu bài nghị luận này? việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê, hay có - Về nội dung, yêu cầu của kiểu bài này vấn đề đáng suy nghĩ. phải đạt được những yêu cầu gì? * Nội dung: Về hình thức, yêu cầu của kiểu bài này thế nào? (Bố cục, luận điểm, lời văn)

* Hình thức:

* GV gọi HS đọc lại 3 chấm đậm phần Ghi nhớ.

H. Gọi HS đọc ghi nhớ * GV khái quát toàn bài và chốt kiến thức trọng tâm và chuyển ý.

Ghi nhớ/sgk/21.

3. Luyện tập: Bài 1: * Thảo luận: Nêu các sự việc, hiện tượng tốt, đáng biểu dương của các bạn trong nhà trường, ngoài xã hội.

- Gương những học sinh nghèo vượt khó.

- Góp ý, phê bình bạn khi bạn có khuyết điểm.

- Những gương tốt giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ, những người có công với cách mạng.

- Bảo vệ tài nguyên, thiên nhiên, môi trường.

- Thực hiện, chấp hành nghiêm túc luật an toàn giao thông.

- Chấp hành và thực hiện nghiêm túc pháp lệnh không sản xuất, tàng trữ, mua bán, sử dụng pháo và các chất cháy nổ.

- Nói ‘không với ma tuý và các tệ

3. Luyện tập: Bài 1: * Thảo luận: Nêu các sự việc, hiện tượng tốt, đáng biểu dương của các bạn trong nhà trường, ngoài xã hội.

nạn xã hội.” v. v. * Trong các sự việc, hiện tượng trên, những sự việc, hiện tượng có thể viết bài văn nghị luận: - Gương học sinh nghèo vượt khó.

- Bảo vệ tài nguyên, thiên nhiên, môi trường.

- Thực hiên, chấp hành nghiêm túc luật an toàn giao thông.

- Nói “không với ma tuý và các tệ nạn xã hội”.

Bài 2: Hiện tượng hút thuốc lá và hậu quả của nó hết sức khôn lường, là hiện tượng đáng viết một bài văn nghị luận vì: - Thứ nhất, nó liên quan đến sức khoẻ của mỗi cá nhân người hút, ảnh hưởng đến sức khoẻ của cộng đồng và vấn đề nòi giống.

- Thứ hai, hút thuốc liên quan đến vấn đề vệ sinh, ô nhiễm môi trường.

Khói thuốc tạo nên bao mầm cho người hút và những người đang sống xung quanh người hút.

- Thứ ba, hút thuốc gây tốn kém tiền bạc, kinh tế và tạo ra các tệ nạn xã hội khác.

4. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. a. Phân tích ngữ liệu * Tìm hiểu đề bài: -Điểm giống nhau: Cả 4 đề bài đều thuộc kiểu nghị

* Cho HS xác định yêu cầu được nêu ra trong bài tập.

*GV chiếu 4 đề bài trong SGK (22) yêu cầu HS đọc: *Gọi HS nhận xét cấu trúc đề bài: - Các đề bài trên có điểm chung gì giống nhau?

luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

- Cách làm bài:

* Tìm hiểu đề và tìm ý:

- Xác định kiểu bài:

- Cũng như các kiểu văn bản khác, khi viết kiểu bài này ta phải thực hiện những bước nào? * Hướng dẫn HS thực hiện các thao tác làm bài.

Thao tác 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.

- Khi tìm hiểu đề và tìm ý trong một bài văn ta cần thực hiện mấy yêu cầu? Đó là gì?

- Hãy xác định kiểu bài (thể loại) của 4 đề bài trên?

- Nội dung cần nghị luận trong từng đề bài là gì?

- Nội dung nghị luận: + Đề 1: Bàn luận về gương một học sinh nghèo vượt khó. + Đề 2: Bàn luận về tội ác chiến tranh: Nỗi đau da cam do đế quốc Mĩ gây ra cho dân tộc ta. + Đề 3: Tác hại của trò chơi điện tử. + Đề 4: Trình bày những suy nghĩ về con người và thái độ học tập của Trạng nguyên Nguyễn Hiền qua mẩu chuyện.

- Khi viết các đề bài ta sử dụng những - Phạm vi tư liệu cần sử dụng nguồn tư liệu nào? khi làm bài: ( Tích hợp môn Lịch sử)

* Lập dàn ý: 3 phần:

Thao tác 2: Hướng dẫn HS lập dàn ý. * GV giới thiệu sơ bộ bố cục của kiểu bài này (Chiếu lên bảng phụ)

A. Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề.

B. Thân bài: Phân tích các mặt, các biểu hiện, có liên hệ, đánh giá, nhận định.

C.Kết bài: Kết luận khẳng định, phủ định nêu lời khuyên.

2. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. * Đề bài: a.. Tìm hiểu đề, tìm ý: + Kiểu bài: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. + Nội dung: Phạm Văn Nghĩa tấm gương về người tốt, việc tốt trong học sinh. + Phạm vi tư liệu: - Vốn sống trực tiếp: - Vốn sống gián tiếp: b. Lập dàn ý: SGK c. Viết bài: Mở bài: Kết bài:

* GV nhận xét khái quát và chuyển ý.

2.Hướng dẫn HS tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. * Gọi HS đọc đề bài SGK/ 23. * Hướng dẫn HS các thao tác cần triển khai với đề bài này.

- Đề thuộc loại gì?

- Đề nêu hiện tượng sự việc gì?

- Đề yêu cầu làm gì?

* Yêu cầu HS đọc mô hình lập dàn ý của đề bài theo SGK. * Gọi HS đọc 2 yêu cầu theo SGK. * Hướng dẫn HS viết từng phần.

- Căn cứ vào mô hình chung mục I, hãy viết đoạn Mở cho đề bài trên? * HS viết đoạn và yêu cầu lên bảng chữa bài.

- Nếu phải viết đoạn kết cho bài viết này em sẽ trình bày ý kiến kết luận gì về tấm gương Phạm Văn Nghĩa?

- Qua các bài tập vừa tìm hiểu, em rút ra

+ Muốn làm tốt bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống phải tìm hiểu kĩ đề bài, phân tích sự việc, hiện tượng đó để tìm ý, lập dàn ý, viết bài và sửa chữa sau khi viết. + Dàn bài chung: - Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề.

- Thân bài: Liên hệ thực tế, phân tích các mặt, đánh giá, nhận định.

- Kết bài: Kết luận, khẳng định, phủ định, lời khuyên. + Chú ý

kết luận gì về cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống?

-Dàn ý chung của kiểu bài này thế nào?

(Nội dung từng phần trong dàn bài của bài viết) Khi làm bài cần chú ý điều gì?

* GV yêu cầu HS đọc lại nội dung phần Ghi nhớ SGK (24) * GV khái quát và chốt kiến thức trọng tâm toàn bài và chuyển ý.

b. Ghi nhớ (SGK/24)

1. Khởi động

B. NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ, LỐI SỐNG Giáo viên tổ chức trò chơi" Đoán ý đồng đội". Chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm cử 1 đại diện lên bảng vẽ mô tả các từ khóa, không dùng chữ viết, không được nói, ra kí hiệu, nhóm nào vi phạm bị trừ điểm Từ khóa là các câu ca dao tục ngữ - Công cha như núi Thái Sơn...

- Uống nước nhớ nguồn - Ăn quả nhớ kẻ trồng cây - Kính trên nhường dưới - Anh em như thể tay chân Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần - Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn....

Sau khi kết thúc trò chơi, giaó viên hỏi nâng cao: Điểm chung của các từ khóa trên là gì ( khuyên bảo con người sống phải có trước có sau, hiếu thảo, đoàn kết....)

Dẫn dắt vô bài: Các câu trên đã dạy cho chúng ta những đạo lí làm người, vậy làm thế nào để mọi người hiểu rõ hơn về các đạo lí đó. Chúng ta sẽ tìm hiểu bài" Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí" 2. Tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí : a. Phân tích ngữ liệu: “ Tri thức là sức mạnh” ( Sgk/34)

2. Tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí Yêu cầu học sinh đọc văn bản sgk-34, 35 - Em có nhận xét gì về tên của văn bản? + Tên văn bản là định nghĩa A là B a. Vấn đề bàn luận: Bàn về giá trị của - Văn bản bàn về vấn đề gì? tri thức khoa học và vai trò của người + Giá trị của tri thức khoa học và người tri thức. trí thức trong phát triển khoa học.

- Văn bản có thể chia làm mấy phần? ? Nội b. Bố cục 3 phần: dung của từng phần? * 3 phần: - Phần mở bài (đoạn 1): Nêu vấn đề: Tầm quan trọng của tri thức. Tri thức là sức mạnh - Phần thân bài (2 đoạn tiếp) Khẳng định sức mạnh của tri thức + Đoạn đầu: có luận điểm “Tri thức đúng là sức mạnh”. Chứng minh bằng ví dụ về sửa máy phát điện lớn và cứu nó thoát khỏi trở thành đống phế liệu lớn. + Đoạn 2: Tri thức là sức mạnh của cách

mạng. Chứng minh bằng các dẫn chứng cụ thể về vai trò của trí thức Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến và trong xây dựng đất nước.

- Kết bài: (Đoạn cuối cùng) Phê phán 1 số người không biết quý trọng tri thức, sử dụng không đúng chỗ. ? Giữa các phần có mối quan hệ như thế nào?

- Chặt chẽ. + Phần mở bài: Nêu vấn đề. + Phần TB: lập luận chứng minh vấn đề. + Phần Kết Bài: Mở rộng vấn đề để ? Đánh dấu câu mang luận điểm chính bàn luận. trong bài ? Các câu luận điểm đó đã nêu rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết chưa ? * Học sinh thảo luận theo bàn (3’) -> báo cáo kết quả. + 4 câu của đoạn mở bài. + Câu mở đoạn và 2 câu kết đoạn 2. + Câu mở đoạn 3. + Câu mở đoạn và câu kết đoạn 4. ? Nhận xét về các luận điểm trong bài? ? Các luận điểm này đã diễn đạt được rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết chưa ? + Các luận điểm diễn đạt rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết. + Nói cách khác, người viết muốn tô đậm, nhấn mạnh 2 ý: Tri thức là sức mạnh. Vai trò to lớn của người trí thức trên mọi lĩnh vực của đời sống.

Nhóm bàn: - Thời gian: 3 phút

+ Phép lập luận chứng minh là chủ yếu nó đã có sức thuyết phục vì giúp người đọc nhận thức được vai trò của tri thức và người trí thức đối với sự tiến bộ xã hội.

+ Bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống... có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống của con người -> Nghị luận về một tư tưởng đạo lí

- Câu hỏi: ? Văn bản đã sử dụng phép lập luận nào là chính? Cách lập luận có thuyết phục không? * Đáp án: Phép lập luận chứng minh là chủ yếu.

-> Phép lập luận này có sức thuyết phục.

Bài này dùng sự thực thực tế để nêu lên 1 đề t2, phê phán tư tưởng không biết coi trọng tri thức, dùng sai mục đích. ? Qua việc phân tích văn bản mẫu, em hiểu thê nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí ? * Giáo viên: Các tư tưởng, đạo lí thường được đúc kết trong những câu thành ngữ, danh ngôn, ngụ ngôn, khẩu hiểu hoặc khái niệm. Ví dụ: Học đi đôi với hành; có chí thì nên...Khoan dung, nhân ái, không có gì quý hơn độc lập tự do... ? Xét về mặt nội dung và hình thức văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí cần phải đảm bảo yêu cầu gì ?

* Yêu cầu của bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí: + Về nội dung: Phải làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng, đạo lí bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích, để chỉ ra chỗ đúng(hay chỗ sai)của một tư tưởng nào đó, nhằm khẳng định tư tưởng * Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGKcủa người viết. + Về hình thức: Phải có bố cục ba phần (MB, TB, KB) rõ ràng; luận điểm đúng đắn; lập luận chặt chẽ,

mạch lạc, lời nói rõ ràng, sinh động.

Ghi nhớ: (SGK- ) 3. Luyện tập 1.Chỉ ra những điểm giống và khác nhau giữa kiểu bài này với kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống 2. Lập dàn ý đại cương: Cho một bài

Hoạt động nhóm - Thời gian: 3 phút - Câu hỏi: ? Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí khác với một bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống như thế nào? * Đáp án- HS đối chiếu các nhóm nhận Bài nghị luận Bài nghị luận về 1 v xét về một sự việc, đề tư tưởng, đạo lí: + Nghị luận về 1 sự vật, hiện tượng đời hiện tượng đời xuất phát từ một v/ đ sống: từ sự việc, hiện tượng đời sống mà sống: xuất phát tư tưởng đạo lí, sau đ nêu ra vấn đề tư tưởng. từ hiện thực đời dùng lập luận phân + Nghị luận về 1 tư tưởng, đạo lí: Dùng sống để khái tích, chứng minh, gi giải thích, chứng minh...làm sáng tỏ các tư quát thành một thích.v.v. để thuyết tưởng, đạo lí quan trọng đối với đời sống vấn đề tư tưởng, phục người đọc nhậ con người. đạo lí. thức được đúng vấn đề tư tưởng, đạo lí đ

3. nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng, đạo lí gần gũi với lứa tuổi hoặc đang được cả xã hội quan tâm. * Đề: Suy nghĩ từ câu ca dao: “Công cha như núi Thái Sơn...ra” * Mở bài: Giới thiệu về câu ca dao và nêu tư tưởng chung của nó. * Thân bài 1.Giải thích ý nghĩa của câu ca dao + Giải thích h/ả so sánh núi Tái Sơn, nước trong nguồn để thấy câu ca đã ca ngợi công lao to lớn cuả cha mẹ: Bền vững không vơi cạn. + Từ đó dẫn đến lời khuyên: Làm con phải hiếu với cha mẹ-> lời

- Đọc đề bài ? * Giáo viên hướng dẫn học sinh làm đề cương.

- Phần Mở bài cần nêu vấn đề gì ?

- Phần Thân bài cần nêu mấy vấn đề chính ?

khuyên này rất thấm thía.

2. Vì sao phải hiếu với cha mẹ? a. Công lao của cha mẹ vô cùng lớn lao: công sinh thành, nuôi dưỡng, dạy dỗ. b. Đó là đạo lí của con người muôn thủa. c. Đó là truyền thống của dân tộc 3.Ta phải làm gì để giữ được đạo hiếu a.Khi còn nhỏ: lễ phép,vâng lời,ngoan ngoãn, chăm chỉ học hành. b. Khi lớn: Kính trọng và phụng dưỡng cha mẹ chu đáo, chăm sóc đến tình cảm của cha mẹ.

4. Phê phấn những hiện tượng sai trong đạo làm con của một số người 5. Bàn luận mở rộng chữ hiếu trong thời đại mới * Kết bài : + Khẳng định truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam. + Ý nghĩa câu ca dao đối với ngày hôm nay.

- Vì sao phải hiếu với cha mẹ ?

- Ta phải làm gì để giữ được đạo hiếu ?

- Phần kết bài ta cần chốt lại vấn đề như thế nào?

3. Đề bài nghị luận về một vấn đề Đọc các đề văn Chiếu các đề SGK T51-52 tư tưởng, đạo lí: Xác định thể loại của các đề bài trên Thể loại : Nghị luận xã hội (tư tưởng đạo lí) - Nội dung: Đều đề cập đến một vấn Các đề bài có điểm gì giống nhau ? đề thuộc về vấn đề tư tưởng đạo lý.

- Nội dung: Đều đề cập đến một vấn đề - Hình thức: ngắn gọn thuộc về vấn đề tư tưởng đạo lý.

- Hình thức : Diễn đạt ngắn gọn.

- Cấu tạo : có hai dạng :

+ Đề không có mệnh lệnh. (đề 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9).

+ Đề có mệnh (đề 1, 3, 10).

Cấu tạo đề gồm mấy phần ?

Thông thường gồm 2 bộ phận: - Lời dẫn, lới giới thiệu hay xuất xứ của vấn đề; - Cách thức giải quyết hoặc kết luận vấn đề.

Theo em những đề không có mệnh lệnh có thể lấy làm nhan đề của bài viết được không?

- Có thể. VD : Có chí thì nên/Tinh thần tự học Vì đề bài đã chứa đựng tư tưởng đạo lí cô đọng.

Dạng đề có mệnh lệnh thường thể hiện ở từ ngữ nào ?

- suy nghĩ, bình luận, giải thích, CM

Chốt: Như vậy một đề văn NLXH có thể là: - Đề trực tiếp: đề 3 - Bàn về tranh giành và nhường nhịn (đầy đủ hai bộ phận); - Đề gián tiếp: đề 10 – Suy nghĩ từ câu ca dao Công cha... (vấn đề NL được nêu gián tiếp) - Đề mở: đề 2 – Đạo lí Uống nước nhớ nguồn (mở về thao tác nghị luận). Đối với dạng đề không có mệnh lệnh, thực chất đề yêu cầu chúng ta phải làm gì ? Để làm được như vậy, người viết phải vận - Yêu cầu: bình luận, nhận định, đánh dụng các biện pháp nào ? giá,...

- Giải thích, CM hoặc bình luận Em hãy đặt đề bài tương tự? (nhận định, đánh giá) để bày tỏ suy - Lòng nhân ái nghĩ của mình về tư tưởng, đạo lí ấy. - Bệnh dối trá - Thói ích kỉ

Từ suy nghĩ gợi yêu cầu gì ?

- Nêu hiểu biết, đánh giá về ý nghĩa câu TN Nội dung chủ yếu của câu tục ngữ Uống nước nhớ nguồn là gì ?

4. Cách làm bài văn nghị luận về Đề thuộc thể loại nào ? Yêu cầu của đề ?

Phạm vi ? một vấn đề tư tưởng đạo lí: a. Phân tích ngữ liệu: (trang 53) Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí Uống nước nhớ nguồn a.1. Tìm hiểu đề và tìm ý : * Tìm hiểu đề : - Thể loai: Nghị luận về một vấn đề đạo lý.

Bài văn nghị luận XH thường được triển khai theo mấy bước ?

- Vấn đề NL: Lòng biết ơn - Phạm vi: trong c/s * Tìm ý: - Ba bước : + Giải thích khái niệm (từ ngữ, hình Giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng câu ảnh, cách nói...).

TN ? + Phân tích, lí giải + Bình luận, đánh giá.

- Nghĩa đen : Khi ta uống nước thì phải biết nước ở nguồn nào mà có - Nghĩa bóng : + Nước: Những thành quả mà con người được hưởng thụ, bao gồm các

giá trị vật chất (cơm ăn, áo mặc, nhà cửa…) Giá trị tinh thần ( nghệ thuật, lễ tết,…) + Nguồn: Tổ tiên, tiền bối…là những người vô danh và hữu danh có công tạo dựng nên đất nước, làng xã… bằng mồ hôi lao động, và xương máu chiến đấu…

-> Khi ta hưởng thành quả gì (về vật chất và tinh thần) thì ta phải nhớ tới người đem đến thành quả đó.

- Chứng minh : biểu hiện/tác dụng, phản đề,... + Biểu hiện: đạo lí truyền thống của người VN - Sống biết ơn + Phản đề: - Bình luận, đánh giá: ý nghĩa, bài học,.. + Ý nghĩa : nhắc nhở mỗi người sống theo đạo lí + Bài học: a.2. Lập dàn bài : *. Mở bài: - Giới thiệu câu tục ngữ - Nêu tư tưởng chung của câu tục ngữ

* Thân bài:

Nội dung câu TN thể hiện truyền thống đạo lí gì của người VN - Đạo lí: sống biết ơn

Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa gì ?

- Ý nghĩa rộng và sâu sắc : nhắc nhở mỗi người sống biết ơn. Đó là nguyên tắc đối nhân xử thế mang vẻ đẹp văn hoá của dân tộc Quan sát mục 2.3 trong sgk Phần MB cần giới thiệu những gì?

- Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó -> Có nhiều cách mở bài + Đi từ chung đến riêng + Đi từ thực tế đến đạo lý. + Dẫn một câu danh ngôn.

Từ phần tìm ý – hãy xác định những nd chủ yếu cần giải quyết trong TB? - Giải thích nội dung câu tục ngữ: + Uống nước ? + Nhớ nguồn? Đọc phần 3.b ý nhận định, đánh giá câu tục ngữ : trang 53 Dàn ý trong SGK mục 3.b đã sắp xếp hợp lí

- Giải thích câu tục ngữ : từ ngữ, chưa ? cách nói - Chưa hợp lí - Đánh giá, nhận định (bình luận) Thảo luận nhóm bàn: - Thời gian: 2 phút - Phương tiện : phiếu học tập.

- Nội dung : Hãy sắp xếp các ý đã có trong phần nhận định, đánh giá cho hợp lí theo mô hình sau?

- Phân công : HS sử dụng phiếu học tập để kẹp + Nhóm 1 - tổ 1: ý 1 và 2 phần nhận định, đánh giá ; vào vở ghi + Nhóm 2 – tổ 2 : ý 3 phần nhận định, đánh giá ; + Nhóm 3 – tổ 3 : ý 4 phần nhận định, đánh giá.

- Đại diện các nhóm báo cáo: - Thu phiếu học tập - Chiếu đáp án - Hoán đổi các nhóm đánh giá lẫn nhau - Thu 02 phiếu đánh giá, cho điểm.

- Hoàn lại phiếu học tập để hs sử dụng.

Dàn ý trong SGK mục 3.b đã đầy đủ chưa?

Hãy bổ sung cho hoàn chỉnh - Thiếu phần chứng minh: lí giải (Trả lời câu hỏi : Vì sao uống nước phải nhớ nguồn?)

Nước không phải tự nhiên mà có mà do nguồn đem đến -> Thành quả là công sức, xương máu của người khác -> Quí trọng

- Thiếu dẫn chứng trong cuộc sống Phần kết bài cần trình bày v/đề gì?

Hướng dẫn học sinh thực hành - Thời gian: 5 phút - Hình thức: H viết bài độc lập lập vào vở. *Kết bài : - Khẳng định truyền thống tốt đẹp - Yêu cầu: Viết 3 đoạn văn theo các luận của dân tộc. điểm trong đó có sử dụng các phép liên kết đã học + Tổ 1: Viết phần mở bài - Nêu ý nghĩ của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay. + Tổ 1: Viết phần giải thích + Tổ 1: Viết phần kết bài Nhận xét, bổ sung a.3. Viết bài Nhận xét và ghi điểm Đọc ghi nhớ - 02 HS lên bảng : vẽ sơ đồ tư duy dàn ý bài NL về tư tưởng đạo lí.

- Cả lớp vẽ sơ đồ tư duy vào vở

a.4. Đọc lại bài viết và sửa chữa

b. Ghi nhớ/54

5. Luyện tập: Bài tập số 1: Làm dàn bài cho đề “Tinh thần tự học” * Tìm hiểu đề: + Tính chất của đề: Nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng, đạo lí. + Yêu cầu về nội dung: Nêu suy nghĩ về “Tinh thần tự học” * Tri thức cần có: + Vận dụng các tri thức về đời sống.

* Chia lớp ra làm các nhóm lập dàn ý cho đề bài số 7( thảo luận nhóm) - Thời gian: 5 phút - Yêu cầu: ? Chúng ta phải tìm ý gì để làm rõ vấn đề tinh thần tự học ? * Yêu cầu học sinh làm dàn bài tại lớp về nhà viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- Phần Mở bài cần giới thiệu như thế nào ?

- Phần Thân bài cần giải thích, chứng minh, phân tích các vấn đề ntn ?

- Em có thể đưa ra một vài dẫn chứng để minh hoạ các lí lẽ trên ?

- Phần Kết bài có thể khái quát vấn đề ntn ? * Giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm để lập dàn bài. * Các nhóm thảo luận 5’ (Trên cơ sở đã chuẩn bị trước dàn bài ở nhà) -> Báo cáo kết quả=> Giáo viên nhận xét, chốt.

VIẾT Em hãy viết một bài văn bàn về “Tinh thần tự học” 1. Trước khi viết 1. Giáo viên giao nhiệm vụ hướng dẫn tìm hiểu đề (1 tiết) Đề bài:Em hãy viết một bài văn bàn về “Tinh thần tự học” - Tìm hiểu yêu cầu của đề + Đề yêu cầu viết kiểu bài gì? + Nội dung và phạm vi bài viết như thế nào?

- Hướng dẫn hs xác định mục đích và người đọc bằng các câu hỏi: + Bài viết của em hướng tới ai? + Tại sao em muốn viết về vấn đề này?

- Hướng dẫn hs tìm ý cho bài viết + Giải thích rõ thế nào là tự học + Cần có tinh thần tự học ntn + Ý nghĩa lớn lao của vấn đề này - Hướng dẫn hs lập dàn ý

a. Mở bài: Giới thiệu Tự học là một trong những nhân tố quyết định kết quả học tập của mỗi người b. TB *. Giải thích - Học là gì? Học là 1 hoạt động thu nhận kiến thức và hình thành kĩ năng của một người nào đó. Mọi sự học luôn là tự học. Ai học người đó sẽ có kiến thức, không học không có kiến thức, không ai học hộ mình được + Hướng dẫn của thầy cô + Tự học, tích luỹ - Tinh thần tự học là gì? + Có ý thức tự học + Có ý chí vượt mọi khó khăn + Có phương pháp tự học + Khiêm tốn học hỏi =>Tự học là dựa trên những kiến thức, kĩ năng đã học tiếp tục nghiên cứu, tích luỹ tri thức, kĩ năng, không giới hạn về thời gian, không gian=> Nêu cao tinh thần tự học có thể nâng cao chất lượng học tập của mỗi người. * Dẫn chứng + Các tấm gương trong sách báo + Các tấm gương của bạn bè xung quanh. c. Kết bài: Khẳng định vai trò của tự học và tinh thần tự học trong việc phát triển và hoàn thiện nhân cách của mỗi con người.

2. Viết bài

2. Viết bài (2 tiết) - Giáo viên tổ chức cho HS viết bài trên lớp - Trong quá trình làm, Gv hỗ trợ hs (nếu cần)

3. Chỉnh sửa, hoàn thiện bài viết

NÓI VÀ NGHE: 1. Chuẩn bị nói

2. Thực hành luyện nói

Gv giao nhiệm vụ cho hs rà soát và chỉnh sửa lại bài của mình theo hướng dẫn hoặc sau khi được trả bài - Sau khi đọc/ xem và nhận xét bài viết của hs, gv yêu cầu hs chuyển nội dung bài viết thành bài nói (thuyết trình): bàn về “Tinh thần tự học” - Gv hướng dẫn hs xác định nội dung, mục đích nói bằng các câu hỏi: + Em muốn kể về vấn đề gì? + Mục đích bàn bạc của em là gì - Gv hướng dẫn hs ghi chú ngắn gọn nội dung sẽ trình bày để hỗ trợ cho hs trong quá trình nói - Gv yêu cầu hs luyện nói theo cặp/ nhóm: + Gv giao nhiệm vụ cho từng cặp hs thực hành luyện nói theo phiếu ghi chú đã xây dựng (mối người được trình bày trong thời gian 5-7') + Hs trao đổi, góp ý về nội dung nói, cách nói của bạn (Bài trình bày có tập trung vào bàn bạc về tinh thần tự học không?Ngôn ngữ sử dụng có phù hợp với mục đích nói và đối tượng tiếp nhận không? Khả năng truyền cảm hứng thể hiện như thế nào ở các yếu tô phi ngôn ngữ, âm lượng, nhịp điệu, giọng nói, cách phát âm..) + Gv hướng dẫn hs thực hành nói: Cần phát huy những đặc điểm của các yếu tố kèm lời và phi ngôn ngữ trong khi nói như ngữ điệu, tư thế, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ.

- Gv yêu cầu hs luyện nói trước lớp:

3. Đánh giá bài nói

+Gv cho 2 hoặc 3 cặp hs trình bày trước lớp(5-7'); những hs còn lại thực hiện hoạt động nhóm: theo dõi, nhận xét đánh giá (vào phiếu) - Gv hướng dẫn hs lắng nghe, đánh giá bài của bạn bằng phiếu đánh giá (mức độ 5 là mức độ tốt nhất) Tiêu Biểu hiện Mức độ chí đạt được 1 2 3 4 5

1.

Khả năng thành thạo khi nói 2.

Nội dung nói

3. Sử dụng từ ngữ

4. Sử

1.1 Nói lưu loát, phát âm chuẩn, trôi chảy 1.2 Nói truyền cảm, ngữ điệu, âm lượng phù hợp, hấp dẫn với người nghe 2.1 Nội dung bài trình bày tập trung vào vấn đề chính (kỉ niệm về lần...)

2.2 Nội dung trình bày chi tiết, phong phú, hấp dẫn 2.3 Trình tự trình bày logic 3.1. Sử dụng từ vựng chính xác, phù hợp 3.2 Sử dụng từ ngữ hay, hấp dẫn, ấn tượng 4.1 Dáng vẻ, tư thế,

dụng p.tiện phi ngôn ngữ phù hợp

5.

Mở đầu và kết thúc

ánh mắt, nứt mặt phù hợp với nội dung thuyết trình 4.2 Sử dụng những của chỉ tạo ấn tượng, thể hiện thái độ thân thiện, giao lưu tích cực với người nghe.

5. Mở đầu và kết thức ấn tượng

- Gv hỏi thêm về ấn tượng của hs khi nghe bài trình bày của bạn bằng câu hỏi gợi dẫn: + Em thích điều gì nhất trong phần trình bày của bạn? + Nếu có thể, em muốn thay đổi điều gì trong phần trình bày của bạn

Phiếu học tập số 1

Phiếu học tập số 1:

Trắc nghiệm tính cách qua sở thích cá nhân Hãy chọn 1 trong 3 đáp án cho từng câu hỏi bạn nhé!

1. Thể loại sách mà bạn yêu thích a. Tình cảm,lãng mạn b. Sách kinh doanh & đầu tư, kỹ năng sống c. Trinh thám, kiếm hiệp, phưu lưu 2. Bạn lựa chọn sách như thế nào? a. Được bạn bè giới thiệu cho một cuốn sách hay b. Cần cho công việc hoặc cuộc sống c. Đi theo trào lưu sách HOT trên thị trường 3. Khi đọc sách bạn thường? a. Nằm đọc sách b. Ngồi đọc sách c. Cả hai tư thế trên 4. Khi đọc xong một cuốn sách hay bạn thường? a. Đọc đi đọc lại nhiều lần b. Chia sẻ ngay cho bạn bè biết c. Cất giữ rất cẩn thận coi như bảo vật 5. Kệ sách trong nhà bạn thường? a. Gồm nhiều tiểu thuyết và truyện b. Đa số là sách tham khảo về học tập và công việc c. Đầy đủ các thể loại từ giáo trình, truyện, sách tham khảo 6. Đã bao lâu rồi bạn chưa đọc một cuốn sách a. Khoảng 1 tháng b. Khoảng 2 tháng trở lên c. Không nhớ nữa 7. Thói quen nào sau đây khi bạn tìm sách đọc a. Tìm ngay thể loại mình thích b. Có thông tin tên sách trước rồi mới đọc c. Lướt qua 1 lượt tất cả các sách 8. Thói quen nào sau đây của bạn khi bạn tường thuật lại một cuốn sách đã đọc?

a. Dẵn dắt và thêm cảm xúc trong câu chuyện mình kể b. Ngắn gọn xúc tích, dễ hiểu c. Dài dòng và hay lan man sang hướng khác 9. Khi bạn viết văn bạn thường a. Đặt bút viết liền 1 mạch b. Lập dàn ý trước rồi viết c. Tùy theo ngẫu hứng có lúc vạch dàn ý lúc không 10. Kho từ vựng của bạn trong việc diễn đạt những sắc thái mạnh của cảm xúc như thế nào? a. Dùng những từ ngữ phong phú đa dạng màu sắc b. Diễn đạt ngắn gọn xúc tích c. Chủ yếu có các từ kèm theo như “rất”, “quá”

Chúng ta cùng xem đáp án tính cách của bạn như thế nào nhé!.

1. Chọn nhiều đáp án A - Bạn là người nhạy cảm.

- Cách nói chuyện của bạn rất hấp dẫn và lôi cuốn người nghe. Bạn có sức thu hút vô cùng đặc biệt với người khác phái.

- Trong chuyện tình cảm bạn luôn thích sự lãng mạng và luôn tạo nhiều bất ngờ với người mình yêu.

- Bạn phù hợp làm các công việc như: nhà văn, nghệ sỹ, nhà tâm lý học, biên tập viên, chuyên gia nhân sự, thiết kế thời trang, kiến trúc sư, kế toán, chăm sóc khách hàng.

2. Chọn nhiều đáp án B - Bạn là người rất giỏi và có óc quan sát.

- Bạn luôn biết cách lập kế hoạch và xử ly mọi việc theo hướng khoa học nhất.

- Luôn thẳng thắn, quyết đoán và rất giỏi trong việc thuyết phục mọi người.

- Trong tình cảm bạn hơi thụ động, và quá độc đoán.

- Bạn thích hợp với công việc: Quản lý, ngoại giao, kinh doanh, diễn giả, chuyên viên phân tích.

3. Chọn nhiều đáp án C - Bạn rất dễ mến, luôn biết cách lấy lòng người khác.

- Không thích nói nhiều, luôn biết chuyện gì là quan trọng và biết cách tạo điểm nhấn. Tuy nhiên lại rất thích hay phóng dại mọi việc lên quá mức.

- Trong chuyện tình cảm bạn rất dễ mềm lòng, đôi khi lại rất cứng nhắc.

- Bạn thích hợp làm: Kế toán, nghiên cứu, giáo viên.

4. Các đáp án cân bằng nhau - Bạn rất có sức thu hút với người đối diện. Phong thái nói chuyện của bạn rất lôi cuốn người đối diện.

- Trong tình cảm bạn lại là người rất nhanh chán, rất dễ thu hút người khác giới.

- Bạn thích hợp làm: Bác sĩ, nhà báo, nhà tâm lý học, kinh doanh

Phiếu học tập số 2

Kiểu văn bản................ ......................

PTBĐ ……………… ….

Bàn về đọc sách

BỐ CỤC

Đ1

Đ2

Đ3 XUẤT XỨ ………………… ………………...... ..............

Phiếu học tập số 3

ĐỌC SÁCH …………………………… ….….. …………………….......................... ....................................................

............................................. ............................................. ............................................. .....

CHỌN SÁCH ………………………… …….…… …………………............................... ........................................................... ........................................................... ...........................................................

Gây dựng những tình cảm ........................................................... ........................................................... không có ...........................................................

Ví ........................................................... dụ: …. ……………… ……… ……… …………………………………………

PHƯƠNG PHÁP ĐỌC SÁCH ĐÚNG CÁCH

BÀI HỌC CỦA BẢN THÂN EM VỀ CÁCH ĐỌC SÁCH ………………………… ……. ……………………….............. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ..................................................

CÁCH LẬP LUẬN ………………………… … ….………………………....... ................................................ ................................................ ................................................ ................................................