Giáo án môn Ngữ văn 7 HK2 soạn theo 5 hoạt động 2 cột (Hoạt động của GV và HS/ Nội dung)

GIÁO ÁN NGỮ VĂN THEO PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

vectorstock.com/10212100

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

Giáo án (kế hoạch bài học) môn Ngữ văn 7 HK2 soạn theo 5 hoạt động (Hướng dẫn chi tiết Mục tiêu, Nhiệm vụ, Phương thức, Phương án kiểm tra, Sản phẩm, Tiến trình hoạt động) 2 cột (Hoạt động của GV và HS/ Nội dung) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 7 HỌC KÌ 2 Ngày soạn: 19 / 04 / 2020 Ngày dạy: / / 2020 Bài 22. Tiết 90: KIỂM TRA TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Giúp học sinh củng cố, kiểm tra phần kiến thức đã học về phân môn tiếng việt.

2. Kĩ năng - Nhận biết và sử dụng câu rút gọn, câu đặc biệt, từ ghép, từ láy, trạng ngữ của câu.

3. Thái độ - Có ý thức tự giác, trung thực trong làm bài kiểm tra 4.Các năng lực cần đạt: Năng lực tự giải quyết vấn đề.

II. Chuẩn bị 1. Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học: ra đề kiểm tra và đáp án, biểu điểm 2. Học sinh: Ôn tập III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của bài kiểm tra. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Bài làm của học sinh g. Tiến trình hoạt động: Thiết lập ma trận đề kiểm tra Mức độ Vận dụng Chủ đề: Nhận biết Thông hiểu Cộng Cấp độ thấp Cấp độ cao Tiếng Việt 1/ Rút gọn Chỉ ra các câu rút gọn. câu 1

Số câu Số điểm Tỉ lệ % 2/ Thêm trạng ngữ cho câu Số câu Số điểm Tỉ lệ % 3/ Câu đặc biệt

Số câu Số điểm Tỉ lệ % Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %

1 3 30% Chỉ ra các Chỉ ra ý nghĩa Biến đổi câu hoặc thành phần của từng thêm từ ngữ để tạo thành phần trạng trạng ngữ. thành phần trạng ngữ ngữ 0,5 0,5 1 1,5 1,5 2 15% 15% 20% Biến đổi câu để tạo thành phần trạng ngữ thành câu đặc biệt.

1 2 20% 1,5 0,5 2 1,5 4 4,5 45% 15% 40%

1 3 30%

2 5 50 %

1 2 20% 4 10 100%

Cho đoạn trích sau: …“ Căn nhà tôi ở núp dưới rừng cọ. Ngôi trường tôi học cũng khuất trong rừng cọ.

Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ. Không đếm được có bao nhiêu tàu lá cọ xòe ô lợp kín trên đầu. Ngày nắng, bóng râm mát rượi. Ngày mưa, cũng chẳng ướt đầu.” ( Trích Rừng cọ quê tôi-Nguyễn Thái Vận) Câu 1. Hãy ghi lại các câu rút gọn có trong đoạn trích trên và nêu tác dụng của chúng? ( 3 điểm) Câu 2. Hãy chỉ ra các thành phần trạng ngữ có trong đoạn trích và cho biết chúng bổ sung ý nghĩa gì trong câu? ( 3 điểm) Câu 3. Hãy biến đổi câu sau: “Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ.” thành hai câu trong đó có một câu đặc biệt. ( 2 điểm) Câu 4. Hãy biến đổi câu sau: “Ngôi trường tôi học cũng khuất trong rừng cọ.” thành câu có trạng ngữ chỉ không gian ( địa điểm, nơi chốn)? ( 2 điểm) 2

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1 (3 điểm): Chỉ ra các câu rút gọn: TT Câu rút gọn

Điểm Tác dụng

Điểm Tổng điểm

1

- Không đếm được có bao nhiêu tàu lá cọ xòe ô lợp kín trên đầu.

0,5

Làm câu gọn hơn, thông tin nhanh hơn

0,5

1

2

- Ngày nắng, bóng râm mát rượi.

0,5

Làm câu gọn hơn, thông tin nhanh hơn

0,5

1

3

- Ngày mưa, cũng chẳng ướt đầu.

0,5

Làm câu gọn hơn, thông tin nhanh hơn

0,5

1

Đúng tất cả được 1 điểm cho mỗi thành phần ( Sai ở phần nào trừ điểm phần đó).

Câu 2 ( 3 điểm): Chỉ ra các thành phần trạng ngữ và ý nghĩa của từng thành phần: TT Thành phần trạng ngữ

Điểm Ý nghĩa bổ sung Điểm

Tổng điểm

1

Ngày ngày đến lớp

0,5

Thời gian

0,5

1

2

Ngày nắng

0,5

Thời gian

0,5

1

3

Ngày mưa

0,5

Thời gian

0,5

1

Đúng tất cả được 1 điểm cho mỗi thành phần ( Sai ở phần nào trừ điểm phần đó).

Câu 3 ( 2 điểm): Biến đổi câu: “Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ.” thành hai câu trong đó có một câu đặc biệt bằng cách thay dấu phẩy (,) bằng dấu chấm (.) như sau: “Ngày ngày đến lớp. Tôi đi trong rừng cọ.”

- Ngày ngày đến lớp. ( câu đặc biệt) Câu 4 ( 2 điểm): Biến đổi câu sau: “Ngôi trường tôi học cũng khuất trong rừng cọ.” thành câu có trạng ngữ chỉ không gian ( địa điểm, nơi chốn) như sau: - Khuất trong rừng cọ, ngôi trường tôi học nằm đó.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG (1p). a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Bài làm của học sinh 3

g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết đoạn văn ngắn có sử dụng câu đặc biệt theo chủ đề tự chọn. Chỉ ra tác dụng của câu đặc biệt đó.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( làm ở nhà ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi. *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Đoạn văn tham khảo: Đã qua những Tết cổ truyền, con lại bước chân lên tàu, và đi, đi đến một miền đất xa xôi mà con đã chọn để học tập. Con đi xa mẹ, xa gia đình, xa bạn bè và xa quê hương. Ôi! Hai tiếng quê hương! Nhớ quê! Con chỉ biết khóc. Ngày mai, con sẽ rời xa nơi này, đến phương trời kia, không phải là phương trời quen thuộc như mỗi lần con nằm dưới bãi cỏ xanh và ngắm nhìn. Đi! Đi thật xa! Gặp những con người mới của xứ lạ. Con sẽ nhớ… Dưới bầu trời xa lạ ấy, quê hương con nằm ở đây, trong tim này của con.

Câu đặc biệt dùng để bộc lộ cảm xúc. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập ? So sánh sự giống và khác nhau giữa câu rút gọn và câu đặc biệt ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở ghi. * Tổ chức thực hiện: 4

+ Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : - Giống nhau: Cả hai loại câu này đều có cấu tạo là một từ hoặc một cụm từ.

- Khác nhau: Câu đặc biệt

Câu rút gọn

- Không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ

- Là câu có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ nhưng đã lược bỏ đi một số thành phần câu.

- Dựa vào ngữ cảnh có thể khôi phục lại thành phần đã lược bỏ.

- Không thể khôi phục lại các thành phần chủ ngữ, vị ngữ * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 -7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: Ngày / / 2020

___________________________________________________________________

Ngày soạn: 10 / 02 / 2020 / / 2020 , Ngày dạy:

/

/ 2020

Bài 23 Tiết 91- 92: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5 (Văn lập luận chứng minh) I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Ôn tập về cách làm bài văn lập luận chứng minh, cũng như về các kiến thức Văn và Tiếng Việt có liên quan đến bài làm, để có thể vận dụng kiến thức đó vào việc tập làm một bài văn lập luận chứng minh cụ thể.

2. Kĩ năng 5

- Biết cách làm một bài văn lập luận chứng minh 3. Thái độ - Có thể tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân để có phương hướng phấn đấu phát huy ưu điểm và sửa chữa khuyết điểm.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực tự giải quyết vấn đề.

II. Chuẩn bị 1. Giáo viên: Kế hoạch dạy học: Nghiên cứu ra đề kiểm tra, đáp án và biểu điểm.

2. Học sinh: Ôn tập nội dung kiến thức về văn lập luận chứng minh III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động: cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (1p) B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài văn lập luận chứng minh. b. Nhiệm vụ: Làm bài kiểm tra c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra, đánh giá: giáo viên nhận xét, đánh giá bài kiểm tra của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Bài viết của học sinh g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Đề văn: Hãy chứng minh rằng: Ca dao, dân ca Việt Nam là tiếng nói của tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 2 tiết + Sản phẩm: viết vào bài kiểm tra *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên quan sát học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS nộp bài kiểm tra *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Sản phẩm của hs thực hiện được các yêu cầu của đề văn.

6

I. DÀN Ý: Mở bài: - Nêu luận điểm: Ca dao, dân ca Việt Nam là tiếng nói của tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước.

- Giải thích, mở rộng luận điểm: Có nhiều cách thể hiện tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước. Trong ca dao, tình cảm ấy được thể hiện bằng sự kính trọng, tình cảm nhớ thương, sự biết ơn của con cháu với ông bà, cha mẹ, là tình cảm vợ chồng đằm thắm, là tình yêu thương gắn bó của anh em trong gia đình với nhau; là sự ngợi ca, tự hào về vẻ giàu đẹp của quê hương. đất nước.

Thân bài: - Xây dựng các luận cứ thông qua các ý (các dẫn chứng).

- Sắp xếp d/c theo trình tự không gian phù hợp. a. Ca dao là tiếng nói của tình cảm gia đình.

- Ca dao thể hiện thái độ kính trọng, tình cảm nhớ thương ông bà, tổ tiên : + Con người có cố có ông Như cây có cội, như sông có nguồn + Ngó lên nuộc lạt mái nhà Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu -Ca dao thể hiện tình cảm biết ơn ,hiếu nghĩa với cha mẹ + Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều + Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! + Cây khô chưa dễ mọc chồi Bác mẹ chưa dễ ở đời với ta Non xanh bao tuổi mà già Bởi vì sương tuyết hoá ra bạc đầu - Ca dao thể hiện tình cảm vợ chồng đằm thắm, thiết tha chung thuỷ + Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon + Một thuyền một bến một dây Ngọt bùi ta hưởng đắng cay chịu cùng + Rủ nhau xuống bể mò cua 7

Đem về nấu quả mơ chua trên rừng Em ơi chua ngọt đã từng Non xanh nước bạc xin đừng quên nhau - Ca dao thể hiện tình yêu thương gắn bó giữa anh em trong gia đình và nhắc nhở mọi người đã là anh em phải hoà thuận để gia đình êm ấm. + Anh em như chân với tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần + Anh em nào phải người xa Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau như thể tay chân, Anh em hoà thuận , hai thân vui vầy b. Ca dao là tiếng nói của tình yêu quê hương đất nước - Ca dao thể hiện sự tự hào với bao cảnh đẹp của quê hương đất nước + Ở đâu năm cửa nàng ơi ................................................ Ở trên tỉnh Lạng có thành tiên xây + Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ ...................................................

Hỏi ai gây dựng nên non nước này + Nam Kì sáu tỉnh em ơi Cửu Long chín ngọn cùng khơi một nguồn Sông Hương nước chảy trong luôn Núi Ngự danh tiếng cả muôn dặm ngoài - Ca dao thể hiện sự gắn bó, ca ngợi với bao vẻ đẹp của quê hương đất nước. + Đường vô xứ Huế quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ Ai vô xứ Huế thì vô..... + Gió đưa cành trúc la đà. ......................................... + Thấy dừa thì nhớ Bến Tre Thấy bông sen nhớ đồng quê Tháp Mười - Phân tích các dẫn chứng trên làm nổi bật tình cảm gia đình, vẻ giàu đẹp của từng miền quê -> thể hiện tình yêu quê hương đất nước của người dân.

Kết bài: - Khẳng định lại luận điểm.

8

- Liên hệ, cảm nghĩ, rút ra bài học: Ca dao đã bồi dưỡng tâm hồn, lòng yêu nước trong mỗi con người Việt Nam. Nhiệm vụ của mỗi người ... * Đánh giá sản phẩm: + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

YÊU CẦU: - Xác định được chính xác luận điểm cần phải chứng minh.

- Từ luận điểm chính, xây dựng một hệ thống luận điểm phụ hợp lý, rõ ràng, mạch lạc đủ làm sáng tỏ luận điểm chính. Tìm được hệ thống dẫn chứng tiêu biểu, đầy đủ, được sắp xếp hợp lý, có khả năng làm sáng rõ từng luận điểm.

- Chữ viết đúng chính tả.

- Lời văn cần rõ ý, đúng ngữ pháp.

- Cách phân tích dẫn chứng rõ ràng, tránh lặp.

BIỂU ĐIỂM: + Điểm 9, 10: Bài viết đạt yêu cầu, diễn đạt lưu loát, ý văn trong sáng giản dị, dễ hiểu, có sức thuyết phục.phân tích và đưa dẫn chứng phù hợp . + Điểm 7 - 8: Bài viết đạt yêu cầu, diễn đạt lưu loát, phân tích dẫn chứng chưa sâu, chưa thuyết phục cao. + Điểm 5, 6: Bài viết đạt yêu cầu, diễn đạt, chuyển ý chưa nhuần nhuyễn, phân tích dẫn chứng còn sơ sài, thiếu thuyết phục. + Điểm 3, 4: Đã biết hướng làm bài, diễn đạt còn lủng củng, ý rời rạc, phân tích dẫn chứng còn hời hợt, chưa phát hiện được ý. + Điểm 1, 2: Bài không đạt yêu cầu nào.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG(1p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của học sinh g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Muốn làm bài văn lập luận chứng minh cần phải thực hiện những bước nào ?

Nhiệm vụ của phần MB, TB, KB trong bài văn lập luận chứng minh ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân (1p) + Sản phẩm: trình bày miệng.

9

*Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS đứng tại chỗ trình bày ... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Muốn làm bài văn lập luận chứng minh cần phải thực hiện bốn bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa.

- Dàn bài: + MB: Nêu luận điểm cần chứng minh + TB: Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm đó là đúng đắn. + KB: Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh. Chú ý lời văn phần KB hô ứng với lời văn phần MB. Giữa các phần các đoạn văn cần có phương tiện liên kết. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Đánh giá về kho tàng tục ngữ Việt Nam, có ý kiến cho rằng: “ Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, giàu hình ảnh; thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên và lao động sản xuất”.

Bằng việc lựa chọn, phân tích những dẫn chứng tiêu biểu trong chương trình Ngữ văn 7 tập 2, NXB Giáo dục, em hãy chứng minh nhận định trên.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: 10

+ Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của học sinh cần đảm bảo các nội dung sau: a. Mở bài : Giới thiệu vấn đề nghị luận. b. Thân bài: 1.Giải thích được thế nào là Tục ngữ : 2. Chứng minh hai luận điểm: - Luận điểm 1: Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, giàu hình ảnh. + Tục ngữ là những câu nói rất ngắn gọn tồn tại như một lời nói chứ không phải là lời kể. Ngôn ngữ tiết kiệm tối đa về số lượng nó: “ép chặt từng từ như xiết nắm tay thành quả đấm,... dè sẻn từng tiếng làm cho lời nói cô đọng giàu ý nghĩa” – M. Groki. Tục ngữ là thể loại nhỏ nhất, đơn giản nhất. Mỗi câu tục ngữ chỉ gồm hai từ ngắn gọn, dài nhất cũng chỉ dừng lại ở một khuôn khổ một cặp câu lục bát.

VD: “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên” + Tuy ngắn gọn nhưng kết cấu của tục ngữ rất bền vững xuôi tai, có nhịp, điệu, vần lưng hoặc vần chân. D/c… + Tục ngữ rất giàu hình ảnh Nhận xét “Lời nói trần trụi không phải là tục ngữ”. Hình ảnh tạo nên vẻ đẹp tươi mát, sinh động, tính hàm xúc và trong nhiều trường hợp tạo khả năng mở rộng nghĩa cho tục ngữ vì hình ảnh có khả năng biểu trưng. Cũng nhờ hình ảnh chính xác, sinh động cụ thể mà khái quát kinh nghiệm mà chân lí của tục ngữ trở lên có sức thuyết phục hơn. Tục ngữ không thể đơn thuần là những hình thức nhận thức duy lí mà còn là những hình thức đánh giá thẩm mĩ về các hiện tượng tự nhiên - xã hội.

D/c…..

- Luận điểm 2: Tục ngữ thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên và lao động sản xuất” + Tục ngữ đúc kết những kinh nghiệm của cha ông về thiên nhiên: (D/c….. phân tích: khoảng 3 câu) + Tục ngữ đúc kết những kinh nghiệm của cha ông về lao động, sản xuất: (D/c….. phân tích: khoảng 3,4 câu) - Luận điểm 3: Khái quát, mở rộng Khái quát những nét chính về hình thức và nội dung của tục ngữ.

11

Bộc lộ suy nghĩ cảm nhận của người viết về vấn đề trên: Tục ngữ là túi khôn dân gian đã bồi đắp cho ta biết bao tình cảm cao đẹp, vì thế chúng ta cần có ý thức trong việc giữ gìn, bảo tồn, phát huy di sản tinh thần cao quý mà cha ông ta đã để lại... c. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề nghị luận. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

____________________________________________________________ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :

14 / 02 / 2020 / / 2020, / / 2020 Bài 24 Tiết 93: Đọc – Hiểu văn bản: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG - Hoài Thanh -

I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Sơn giản về nhà văn Hoài Thanh.

- Quan niệm của tác giả về nguồn gốc, ý nghĩa, công dụng của văn chương.

- Luận điểm và cách trình bày luận điểm về một vấn đề văn học trong một văn bản nghị luận của nhà văn Hoài Thanh.

2. Kĩ năng - Đọc - hiểu văn bản nghị luận văn học.

- Xác định và phân tích luận điểm được triển khai trong văn bản nghị luận.

- Vận dụng trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận 3, Thái độ: Yêu mến các tác phẩm văn chương.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 12

1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, luận đề được triển khai thành mấy luận điểm, đó là những luận điểm nào ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs đứng tại chỗ trình bày miệng. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, luận đề được triển khai thành 2 luận điểm, đó là những luận điểm: 1. Bác giản dị trong lối sống -> Dẫn chứng chọn lọc, tiêu biểu, giản dị đời thường, gần gũi với mọi người, dễ hiểu, có sức thuyết phục * Bác giản dị trong quan hệ với mọi người: 13

-> Cách liệt kê dẫn chứng tiêu biểu làm nổi rõ quan hệ của Bác với mọi người và để làm nổi rõ con người Bác: trân trọng, tỉ mỉ, yêu quý tất cả mọi người.

2.. Bác giản dị trong cách nói và viết: - Lời bình luận của tác giả “Những chân lí....cách mạng” đề cao sức mạnh của lối nói giản dị mà sâu sắc của Bác, đó là sức mạnh khơi dậy lòng yêu nước, ý chí cách mạng trong quần chúng nhân dân, để tập hợp, lôi cuốn, cảm hoá lòng người. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Chúng ta đã được học những áng văn chương như: cổ tích, ca dao, thơ, truyện... Chúng ta đến với văn chương một cách hồn nhiên, theo sự rung động của tình cảm. Nhưng mấy ai đã suy ngẫm về ý nghĩa của văn chương đối với bản thân ta cũng như với mọi người. Vậy văn chương có ý nghĩa gì ? Đọc văn chương chúng ta thu lượm được những gì ? Muốn giải đáp những câu hỏi mang tính lí luận sâu rộng rất thú vị ấy, hôm nay cô cùng các em tìm hiểu văn bản Ý nghĩa văn chương của Hoài Thanh.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG (6p): Hoạt động 1: Giới thiệu chung a. Mục tiêu: Nắm được những nét chính về tác giả Hoài Thanh và văn bản “Ý nghĩa văn chương”. b. Nhiệm vụ: Quan sát vào chú thích sgk và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự 1. Tác giả: đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh - Hoài Thanh ( 1909- 1982 ) là một giá trong những nhà phê bìnhvăn học e. Sản phẩm hoạt động: phiếu học tập xuất sắc của nước ta ở thế kỉ XX. Hoài g. Tiến trình hoạt động: Thanh là tác giả của tập Thi Nhân Việt * Chuyển giao nhiệm vụ: Nam- Một công trình nghiên cứu nổi Phần chuẩn bị về tác giả, văn bản, cô đã tiếng về phong trào Thơ mới. hướng dẫn các em chuẩn bị ở nhà. Sau đây cô 2. Tác phẩm: mời đại diện các nhóm lên trình bày phần - Văn bản được in trong cuốn “Văn chuẩn bị của nhóm mình. chương và hành động.”

- Đại diện các nhóm trình bày qua USB hoặc 14

tranh ảnh, bảng phụ.

- Các nhóm tương tác với nhau.

a. Đọc và chú thích.

+Hd đọc: Giọng chậm rãi, sâu lắng, rành mạch, biểu lộ cảm xúc.

-> GV: đọc mẫu, gọi Hs đọc lại. ? Văn bản được viết theo thể loại gì? ? Có thể chia bài văn thành mấy phần, ý của từng phần là gì ? + Đoạn 1,2: Nguồn gốc của văn chương. + Đoạn 3,4,5,6,7, 8: Ý nghĩa và công dụng của văn chương.

Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản a. Mục tiêu: Hs nắm được nguồn gốc của văn chương, ý nghĩa và công dụng của văn chương. b. Nhiệm vụ: Theo dõi vào văn bản và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, hoạt động chung cả lớp. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: +Hs đọc đoạn 1,2. ? Ở đoạn 1, tác giả đi tìm ý nghĩa văn chương bắt đầu từ câu chuyện gì ?

- Chuyện con chim bị thương - tiếng khóc của thi sĩ. ? Đây có phải là dẫn chứng không ? ? Vậy đâu là câu văn nêu lí lẽ ?

-Tiếng khóc ấy, nhịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca. ? Câu chuyện này cho thấy tác giả muốn cắt 15

b. Thể loại: Nghị luận văn chương

c. Bố cục: 2 phần.

II. Tìm hiểu văn bản 1. Nguồn gốc của văn chương (10p):

- Dẫn chứng thực tế

=> Văn chương xuất hiện khi con người có cảm xúc mãnh liệt.

nghĩa nguồn gốc của văn chương như thế nào ? ? Từ câu chuyện ấy tác giả đi đến kết luận gì ? Đây có phải là luận điểm không ?

- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài. ? Em có nhận xét gì về vị trí của luận điểm trong đoạn văn? ? vị trí ấy cho thấy luận điểm đã được trình bày theo cách nào ?

-> Luận điểm ở cuối đoạn - Thể hiện cách trình bày theo lối qui nạp từ cụ thể đến khái 2. Ý nghĩa và công dụng của văn chương (10p) quát. ? Em hiểu luận điểm này như thế nào ? a. Ý nghĩa: +GV: Câu chuyện có lẽ là một chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. Đây chính là lí lẽ để chuyển tiếp đến luận điểm. +HS đọc đoạn 3,4,5,6,7,8. *Chuyển giao nhiệm vụ. ? Hoài Thanh bàn về ý nghĩa của văn chương qua câu văn nào? Đọc lại chú thích 5 rồi giải thích và tìm dẫn chứng ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên quan sát học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm.

-Văn chương phản ánh và sáng tạo ra *Dự kiến sản phẩm cần đạt: 16

- Văn chương sẽ là hình dung của sự sống đời sống, làm cho đời sống trở nên tốt muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế văn đẹp hơn. chương còn sáng tạo ra sự sống.

Cuộc sống của con người muôn hình vạn trạng văn chương có nhiệm vụ phản ánh cuộc sống đó DC: Cuộc sống của người dân Việt Nam qua ca dao, tục ngữ, chuyện cổ tích; đất nước quê hương qua “cây tre Việt Nam”, “Sông nước Cà Mau” +Văn chương còn sáng tạo ra sự sống: Văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra b. Công dụng: những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có hoặc chưa đủ mức cần có để mọi người phấn đấu, xây dựng.

VD: Dế Mèn phiêu lưu kí, Lao xao. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của nhóm bàn bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức. ? Hoài Thanh đã bàn về công dụng của văn chương đối với con người bằng những câu văn nào ?

- Một người hằng ngày chỉ... hay sao ?

- Văn chương gây cho ta... nghìn lần. ? Ở câu thứ nhất, tác giả nhấn mạnh công dụng nào của văn chương ?

- Khơi dậy những cảm xúc cao thượng của con người. ? Ở câu thứ 2, tác giả đã cho thấy công dụng nào của văn chương ?

- Rèn luyện, mở rộng thế giới tình cảm của con người. ? Kết hợp lại, Hoài Thanh đã cho ta thấy công dụng lạ lùng nào của văn chương đối với con 17

người ? ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật nghị luận của tác giả ?

- Nghệ thuật nghị luận giàu cảm xúc nên có sức lôi cuốn người đọc. ? Tiếp theo, Hoài Thanh giành 2 câu văn để nói về công dụng xã hội của văn chương, đó là 2 câu văn nào ?

- Có kẻ nói... mới hay. => Văn chương làm giàu tình cảm con - Nếu pho lịch sử... đến bực nào. người. ? Câu 1, tác giả muốn ta tin vào sức mạnh nào của văn chương ?

-Văn chương làm đẹp và hay những thứ bình thường. ? Câu 2, tác giả muốn ta cảm nhận sức mạnh nào của văn chương ?

- Các thi nhân, văn nhân làm giàu sang cho lịch sử nhân loại. ? Hai câu văn trên, cho ta hiểu thêm gì về ý nghĩa của văn chương ? ? Khái quát nghệ thuật lập luận của văn bản?

->Văn chương làm đẹp, làm giàu cho ? Nêu ý nghĩa văn bản? cuộc sống. +Gv: Rõ ràng văn chương đã bồi đắp cho chúng ta biết bao tình cảm trong sáng, hướng ta tới những điều đúng, những điều tốt và những cái đẹp. Văn chương góp phần tôn vinh cuộc sống của con người. Có nhà lí luận III. Tổng kết (3p): nói: chức năng của văn chương là hướng con người tới những điều chân, thiện, mĩ. Hoài Thanh tuy không dùng những từ mang tính khái quát như thế, nhưng qua lí lẽ giản dị, kết hợp với cảm xúc nhẹ nhàng và lời văn giàu hình ảnh, cũng đã nói được khá đầy đủ công dụng, hiệu quả, tác dụng của văn chương. Nói khác đi bài viết của Hoài Thanh là những lời 18

đẹp, những ý hay ca ngợi văn chương, tôn vinh tài hoa và công lao của các văn nghệ sĩ.

Hoạt động 3: Tổng kết a. Mục tiêu: Hs nắm được nghệ thuật và nội dung của văn bản ý nghĩa văn chương. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Bài văn đã cho em hiểu biết thêm gì về ý nghĩa của văn chương ? Em học tập được gì về cách nghị luận của tác giả ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 2p + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên quan sát học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: =>

1. Nghệ thuật: - Có luận điểm rõ ràng, được luận chứng minh bạch và đầy sức thuyết phục.

- Có cách nêu dẫn chứng đa dạng: khi trước, khi sau, khi hòa với luận điểm, khi là một câu chuyện ngắn.

- Diễn đạt bằng lời văn giản dị, giàu hình ảnh, cảm xúc.

2. Nội dung văn bản: Qua văn bản, Hoài Thanh muốn khẳng định: nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm ta không có, luyện * Đánh giá sản phẩm: những tình cảm ta sẵn có. Đời sống tinh + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm thần của nhân loại nếu thiếu văn của bạn. chương thì sẽ rất nghèo nàn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức. *Câu hỏi bổ sung: * Ghi nhớ ( sgk) ? Qua văn bản này, em hiểu thêm gì về tác giả IV. Luyện tập (5p): Hoài Thanh ?

-> Hoài Thanh là người am hiểu văn chương, 19

có quan điểm rõ ràng, xác đáng về văn chương, trân trọng đề cao văn chương.

Gv gọi học sinh đọc ghi nhớ.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hoài Thanh viết: "Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có". Hãy dựa vào kiến thức văn học đã có, giải thích và tìm dẫn chứng để chứng minh cho câu nói đó.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên quan sát học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: => * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

20

Bước vào đời không phải chúng ta đã sẵn có tất cả những kiến thức, những tình cảm của người đời, nhất là cuộc sống con người ở các thời đại xa xưa.

Nhưng nhờ có học truyện cổ tích, ca dao. tục ngữ mà ta hình dung được cuộc đời đầy vất vả, gian truân của người xưa. Từ đó chúng ta được tiếp nhận những tư tưởng, tình cảm mới : thương yêu những người lao động có những thân phận đầy đắng cay. Vì vậy có thể nói xoá bỏ văn chương đi thì cũng xoá bỏ hết những dấu vết lịch sử, loài người sẽ nghèo nàn về tâm hồn đến mức nào.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG(6p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của học sinh g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Nêu nguồn gốc cốt yếu của văn chương và công dụng của nó?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 1p) + Sản phẩm: trình bày miệng. *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS đứng tại chỗ trình bày ... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Qua văn bản, Hoài Thanh muốn khẳng định: nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì sẽ rất nghèo nàn. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Khái quát lại nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy ?

- Hình thức hoạt động: 21

+ Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm:

* Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… …..

22

……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

_________________________________________________________

Ngày soạn: 22 / 04 / 2020 Ngày dạy : / / 2020, / / 2020 Bài 24 : Tiết 94: LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH; ÔN TẬP VĂN NGHỊ LUẬN I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Phương pháp lập luận chứng minh.

- Yêu cầu đối với một đoạn văn chứng minh.

- Hệ thống các văn bản nghị luận đã học, nội dung cơ bản, đặc trưng thể loại, hiểu được giá trị tư tưởng và nghệ thuật của từng văn bản, một số kiến thức liên quan đến đọc - hiểu văn bản như nghị luận văn học, nghị luận xã hội.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết đoạn văn chứng minh, ôn tập, củng cố kiến thức về văn nghị luận 3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân 23

- Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cách làm bài văn lập luận chứng minh ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs đứng tại chỗ trình bày miệng. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs dựa vào ghi nhớ để trình bày. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức

24

Hoạt động 1: Chuẩn bị ở nhà a. Mục tiêu: Hs có ý thức thực hiện các nhiệm vụ học tập mà giáo viên yêu cầu b. Nhiệm vụ: Đọc các đề văn trong sgk và thực hiện các nhiệm vụ học tập c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động:

A. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH I-Chuẩn bị ở nhà : 1-Qui trình xây dựng một đoạn văn chứng minh:

-Gv: hướng dẫn hs qui trình xây dựng một đoạn văn.

Xác định luận điểm cho đoạn văn chứng minh.

-Chọn lựa cách triển khai (qui nạp hay diễn dịch).

-Dự định số luận cứ triển khai: +Bao nhiêu luận cứ giải thích. +Bao nhiêu luận cứ thực tế.

-Triển khai đoạn văn thành bài văn.

-Chú ý liên kết về nội dung và hình thức.

+ Gv hướng dẫn hs cách viết một đoạn văn với một đề tài đã cho- Chọn đề 3 sgk (65). Hs đọc đề bài.

-Để viết được đoạn văn này, điều đầu tiên chúng ta phải làm gì ? ? Xác định luận điểm cho đoạn văn. ? Vậy luận điểm của đoạn văn này là gì ? ? Em dự định sẽ triển khai đoạn văn theo cách nào ?

- Triển khai theo cách diễn dịch. ? Thế nào là diễn dịch ?

- Nêu luận điểm trước rồi mới dùng dẫn chứng và lí lẽ để chứng minh. ? Để chứng minh cho luận điểm trên, em cần bao nhiêu luận cứ giải thích, bao nhiêu luận cứ thực tế ?

- Cần 2 luận cứ giải thích và 4 luận cứ thực tế.

- Đó là những luận cứ nào ?

25

2. Cách viết một đoạn văn với một đề bài đã cho: * Đề 3: Chứng minh rằng "văn chương luyện những tình cảm ta sẵn có".

- Luận điểm: Văn chương luyện cho ta

+Luận cứ giải thích: Văn chương có nội dung tình cảm. những tình cảm ta sẵn Văn chương có tác dụng truyền cảm. có. +Luận cứ thực tế: Ta tìm được tình cảm thực tế qua các bài văn đã học: Cổng trường mở ra: Nhớ lại tình cảm ngày đầu tiên đi học.

Mẹ tôi: Nhớ lại những lỗi lầm với mẹ.

Một thứ quà của lúa non: Cốm: Nhớ lại một lần ăn cốm.

Mùa xuân của tôi: Nhớ lại một ngày tết của quê hương *Đoạn văn tham khảo : Nói đến ý nghĩa văn chương, người ta hay nói đến: "Văn chương luyện những ttình cảm ta sẵn có". Nội dung của văn chương bao giờ cũng là tình cảm của nhà văn đối với cuộc sống. Khi đã thành văn, tình cảm nhà văn truyền đến người đọc, tạo nên sự đồng cảm và làm phong phú thêm các tình của ta vốn đã có.. Qua văn bản Cổng trường mở ra (Lý Lan), em thấy yêu thương hơn những ngôi trường đã học, thấy mình cần phải có trách nhiệm hơn trong học tập và càng biết ơn các thầy, cô giáo đã không quản ngày đêm dạy dỗ chúng em nên người. Em đã có lần phạm lỗi với mẹ và bức thư của người bố gửi cho En- ri- cô trong văn bản Mẹ tôi (E. A-mi-xi )đã làm cho em nhớ lại các lần phạm lỗi với mẹ mà em không biết xin lỗi mẹ. Em đã có lần được ăn cốm, nhưng sau khi học bài Một thứ quà của lúa non :Cốm (Thạch Lam), em mới cảm thấy lần ấy, em thực sự chưa biết thưởng thức cốm. Ai cũng đã sống qua những ngày tết trong khung cảnh tình cảm gia đình, nhưng sao bài Mùa xuân của tôi ( Vũ Bằng) làm em ước ao trở lại quê hương khi xa cách. Tóm lại văn chương có tác động rất lớn đến tình cảm con người, nó làm cho cuộc sống của con người trở nên tốt đẹp hơn.

II-Thực hành trên lớp: Hoạt động 2 : Thực hành trên lớp a. Mục tiêu: Hs trình bày đoạn văn đã chuẩn bị trước tổ, nhóm và lớp b. Nhiệm vụ: Trình bày đoạn văn đã chuẩn bị ở nhà 26

c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: - Mỗi học sinh đọc đoạn văn đã chuẩn bị cho các bạn trong tổ, nhóm nghe và góp ý.

- Đọc và sửa chung trước lớp một số đoạn văn dưới sự hướng dẫn của giáo viên

NỘI DUNG BÀI DẠY HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS Hoạt động 1: Tóm tắt nội dung các bài nghị luận đã . ÔN TẬP VĂN NGHỊ học LUẬN a. Mục tiêu: Hs ôn tập, hệ thống được tên tác phẩm, tác giả, nội dung, nghệ thuật, đề tài nghị luận, luận điểm và pp lập luận trong các văn bản nghị luận đã học. b. Nhiệm vụ: Nhớ lại kiến thức đã học về các văn bản và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm bàn d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: bảng thống kê của học sinh g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đọc lại các bài văn nghị luận đã học ( Bài 20,21,22,23,24) và điền vào bảng kê theo mẫu?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn ( 5p) + Sản phẩm: Hs lập bảng thống kê theo mẫu. *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập 27

*Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: (Cuối trang giáo án ) * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

1. Tóm tắt nội dung của bài nghị luận Stt 1

2

3

4

Tên bài

Tác giả

Đề tài NL

Tinh thần Tinh thần yêu yêu nước Hồ Chí nước của của dân Minh nhân dân ta tộc Việt Nam Sự giàu Sự giàu đẹp Đặng đẹp của của Tiếng việt Thai Mai Tiếng việt

Luận điểm

PPlập luận Dân tộc ta có một lòng nồng nàn Chứng yêu nước. Đó là một truyền minh thống quí báu của ta

Tiếng việt có những đặc sắc của Chứng một thứ tiếng hay, một thứ tiếng minh kết đẹp hợp giải thích Đức tính Bác giản dị trong mọi phương Chứng Phạm giản dị của diện: Giản dị trong đời sống, minh kết Đức tính giản giải Văn Bác Hồ trong quan hệ với mọi người, hợp dị của Bác Hồ Đồng trong lời nói và bài viết thích và bình luận Văn Nguồn gốc của văn chương là ở Giải thích chương và tình thương người, thương muôn kết hợp Ý nghĩa văn Hoài ý nghĩa loài muôn vật. Văn chương hình bình luận chương Thanh của nó đối dung và sáng tạo ra sự sống, với con nuôi dưỡng và làm giàu tình người cảm con người 2. Đặc sắc nghệ thuật của các bài văn nghị luận:

28

Tên bài Đặc sắc nghệ thuật Tinh thần yêu nước của nhân - Bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, toàn diện, dân ta sắp xếp hợp lí; hình ảnh so sánh đặc sắc.

Sự giàu đẹp của tiếng việt - Bố cục mạch lạc, kết hợp giải thích và chứng minh; luận cứ xác đáng, toàn diện, chặt chẽ. Đức tính giản dị của Bác Hồ - Dẫn chứng cụ thể, xác thực,toàn diện, kết hợp chứng minh, giải thích và bình luận, lời văn giản dị và giàu cảm xúc Ý nghĩa văn chương - Trình bày những vấn đề phức tạp một cách ngắn gọn giản dị, kết hợp với cảm xúc; văn giàu cảm xúc.

3.a.

THỂ LOẠI YẾU TỐ CHỦ YẾU VÍ DỤ - Cốt truyện Bài học đường đời đầu tiên, Truyện, ký(tự sự) - Nhân vật Buổi học cuối cùng, Cây tre - Nhân vật kể chuyện Việt Nam...

- Tâm trạng cảm xúc.

- Ca dao dân ca trữ tình - Hình ảnh, vần, nhịp , nhân vật - Nam quốc sơn hà, Trữ tình trữ tình Nguyên tiêu, Tĩnh dạ tứ, Lượm, Đêm nay Bác không ngủ....

- Luận đề - Tình thần yêu nước của - Luận điểm nhân dân ta.

- Sự giàu đẹp của tiếng việt - Luận cứ Nghị luận - Luận chứng - Đức tính giản dị của Bác Hồ - Ý nghĩa văn chương Bảng hệ thống, so sánh đối chiếu các yếu tố tự sự, trữ tình với văn nghị luận Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm (5p) *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Qua bảng thống kê đó em hãy nêu sự khác nhau giữa văn bản nghị luận và các thể loại tự sự trữ tình ? ? Những câu tục ngữ trong bài 18, 19 có thể coi là loại văn 29

bản nghị luận đặc biệt không ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ.

3.b + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học - Văn nghị luận : chủ yếu tập dùng lí lẽ ,dẫn chứng và *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm. cách lập luận để thuyết phục người đọc - Văn tự sự chủ yếu để kể chuyện, thơ tự sự có vần, *Dự kiến sản phẩm cần đạt: => nhịp, văn thơ trữ tình chủ ỵếu là bộc lộ cảm xúc. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi nhận xét phần báo cáo sản phẩm học - Có thể xem mỗi câu tục tập của cặp đôi bạn ngữ là một văn bản nghị + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học luận đặc biệt. tập của học sinh.

3.c Mỗi câu tục ngữ thể hiện một ý kiến ( luận điểm) nhận định về thiên nhiên, lao động sản xuất, con Hoạt động 2: Tổng kết a. Mục tiêu: Hs ôn tập, hệ thống được các nội dung đã người.... học.

II. TỔNG KẾT b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đặc điểm của văn nghị luận ? ? Phân biệt văn nghị luận với các thể loại văn tự sự, trữ tình ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 2p) 30

+ Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Văn nghị luận phân biệt với các thể lạo tự sự, trữ tình chủ yếu dùng lí lẽ, dẫn chứng và bằng cách lập luận nhằm thuyết phục nhận thức của người đọc. Bài văn nghị luận nào cũng có đối tượng ( đề tài ) nghị luận, các luận điểm, luận cứ và lập luận. * Đánh giá sản phẩm: + Hs nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh. *Ghi nhớ sgk - Học sinh đọc ghi nhớ sgk C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của học sinh g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” ( Hồ Chí Minh), “ Đức tính giản dị của Bác Hồ ” ( Phạm Văn Đồng ).

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 2p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS đứng tại chỗ trình bày...

31

*Dự kiến sản phẩm cần đạt: Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” ( Hồ Chí Minh): 1. Nghệ thuật -Xây dựng luận điểm ngắn gọn súc tích, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, chọn lọc theo các phương diện: lứa tuổi, nghề nghiệp, vùng miền....

- Sử dụng từ ngữ gợi hình ảnh ( làn sóng, lướt qua, nhấn chìm), câu văn nghị luận có hiệu quả( câu có từ quan hệ từ... đến) - Sử dụng biện pháp liệt kê nêu tên các anh hùng dân tộc trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của đất nước, nêu các biểu hiện của lòng yêu nước của nhân dân ta.

2. Nội dung - Bài viết làm sáng tỏ một chân lí “ Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu” -Truyền thống yêu nước quý báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để bảo vệ đất nước.

Văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ ” ( Phạm Văn Đồng ).

1, Nghệ thuật - Có dẫn chứng cụ thể, lí lẽ bình luận sâu sắc, có sức thuyết phục - Lập luận theo trình tự hợp lí 2, Nội dung - Giản dị là đức tính nổi bật của Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết.

- Ca ngợi phẩm chất cao đẹp, đức tính giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Bài học về việc học tập, rèn luyện noi theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Sưu tầm và ghi lại một số nhận định về tác phẩm văn chương ?

32

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : 1. Cuộc sống còn tuyệt vời biết bao trong thực tế và trên trang sách. Nhưng cuộc sống cũng bi thảm biết bao. Cái đẹp còn trộn lẫn niềm sầu buồn. Cái nên thơ còn lóng lánh giọt nước mắt ở đời.(Trích trong Nhất ký của Nguyễn Văn Thạc) 2. Tác phẩm nghệ thuật sẽ chết nếu nó miêu tả cuộc sống chỉ để miêu tả, nếu nó không phải là tiếng thét khổ đau hay lời ca tụng hân hoan, nếu nó không đặt ra những câu hỏi hoặc trả lời những câu hỏi đó. (Bêlinxki) 3. Văn học là nhân học (M. Gorki) 4. Nhà văn là người cho máu ( Nữ văn sĩ Pháp Elsa Trisolet) 5. Nhà văn phải là người đi tìm gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người. (Nguyễn Minh Châu) 6. Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những con người bị cùng đường, tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường. Những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đọa đày đến ê chề, hoàn toàn mất hết lòng tin vào con người và cuộc đời. Nhà văn tồn tại ở trên đời để bênh vực cho những con người không có ai để bênh vực.(Nguyễn Minh Châu) 7. Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó.

Nhưng là tư tưởng đã được run lên ở các cung bậc và tình cảm và tình cảm chứ không phải là tư tưởng nằm thẳng đơ trên trang giấy. Có thể nói, tình cảm của người viết là khâu đầu tiên và là khâu sau cùng trong quá trình xây dựng một tác phẩm như thế nào. (Nguyễn Khải) 8. Cảm động lòng người trước hết không gì bằng tình cảm và tình cảm là cái gốc của văn chương. (Bạch Cư Dị) * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm.

33

* Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 23 / 04 / 2020 / / 2020 , / / 2020 Ngày dạy : Bài 25 Tiết 95: DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Hiểu thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.

- Nhận biết các cụm chủ - vị làm thành phần câu trong văn bản.

1. Kiến thức - Mục đích của việc dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.

- Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.

2. Kĩ năng - Nhận biết các cụm chủ - vị làm thành phần câu.

- Nhận biết các cụm chủ - vị làm thành phần của cụm từ.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 34

1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kể tên các phép biến đổi câu ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt:

35

Các phép biến đổi câu

Thêm, bớt thành phần câu.

Rút gọn câu

Mở rộng câu

Thêm trạng ngữ cho câu

Chuyển đổi kiểu câu

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Dùng Dùng cụm chủ chủ - vị để mở rộng rộng câu

* Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Thế nào là dùng cụm chủ -vị để mở rộng câu ? a. Mục tiêu: hs nắm được thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu, lấy được ví dụ minh họa. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tìm các cụm danh từ có trong câu trên ? ? Phân tích cấu tạo của các cụm danh từ vừa tìm được và cấu tạo của phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ ?

36

Nội dung kiến thức I. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu? (10p) 1. Ví dụ: 2. Nhận xét

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Các cụm danh từ là: những tình cảm ta không có và những tình cảm ta sẵn có.

Câu 2: Phân tích cấu tạo của những cụm danh từ vừa tìm được: Văn chương / gây cho ta những Phụ ngữ trước những những

Trung tâm

tình cảm tình cảm

Phụ ngữ sau

ta không có

tình cảm luyện

ta / không có,

cho ta những tình cảm ta / sẵn có.

ta sẵn có

* Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức: Có thể xem hai phụ ngữ ta không có và ta sẵn có là những cụm chủ - vị. Nòng cốt của câu (chủ ngữ Văn chương và vị ngữ gây cho ta...) được mở rộng bằng hai cụm danh từ, trong đó có những cụm chủ - vị tham gia cấu tạo cụm danh từ. Điều này là bình thường, khi viết người ta có thể dùng cụm chủ - vị làm thành phần câu hoặc *Ghi nhớ 1: sgk (68 ). làm thành phần của cụm từ.

37

Hoạt động 2: Các trường hợp dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu. a. Mục tiêu: hs nắm được các trường hợp dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu, lấy được ví dụ minh họa. b. Nhiệm vụ: quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm bàn d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tìm kết cấu C-V của các câu trên ? ? Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu trên ? ? Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn ( 7p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: a-Chị Ba đến / khiến tôi rất vui và vững tâm b-Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta / tinh thần rất hăng hái. c-Chúng ta / có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. d-Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày CM/8 thành công. * Đánh giá sản phẩm: 38

II. Các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu (10p): 1. Ví dụ :

2.Nhận xét

+ Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức: - (a): Chủ ngữ là 1 cụm chủ - vị, vị ngữ có 1 cụm chủ vị là phụ ngữ trong cụm động từ; - (b): Vị ngữ là 1 cụm chủ vị; - (c): Vị ngữ là cụm động từ. Trong cụm động từ ấy phụ ngữ là 2 cụm chủ - vị; - (d): Trạng ngữ là cụm danh từ, trong đó phụ ngữ cho danh từ là cụm chủ - vị. *Câu hỏi bổ sung: ? Các trường hợp thường sử dụng cụm chủ- vị để mở rộng câu ?

Gv gọi học sinh đọc ghi nhớ C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát bài tập và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Bài tập 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây ? ? Cho biết trong mỗi cụm, cụm C-V làm thành phần gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ 39

Các cụm chủ- vị được dùng để : a. làm chủ ngữ và làm phụ ngữ. b. làm vị ngữ c. làm phụ ngữ trong cụm động rừ d. làm phụ ngữ trong cụm động từ

*Ghi nhớ 2: sgk (69 ).

II. Luyện tập (16p)

Bài tập 1 (sgk trang 69 ) a-Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.->cụm c-v làm phụ ngữ trong cụm danh từ b-Trung đội trưởng Bính / khuôn mặt đầy đặn.

-> cụm c-v làm VN.

học tập c-Khi các cô gái Vòng đỗ *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản gánh, giở từng lớp lá sen, phẩm. chúng ta thấy hiện ra từng lá *Dự kiến sản phẩm cần đạt:=> cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào. * Đánh giá sản phẩm: -> 1 cụm c-v làm phụ ngữ + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản trong cụm danh từ, 1 cụm c-v phẩm học tập của cặp đôi bạn làm phụ ngữ trong cụm động + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức. từ d-Bỗng một bàn tay đập vào vai / khiến hắn giật mình. -> cụm c-v làm CN và làm phụ ngữ của động từ.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của học sinh g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Em hãy viết một đoạn văn (3 đến 5 câu) nói về tình mẫu tử, trong đó có sử dụng cụm C-V làm thành phần câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 3p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS đứng tại chỗ trình bày... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng và bất diệt. Chúng ta vẫn gặp những áng văn, bài thơ viết rất hay, rất chân thực và xúc động về tình yêu thương cao cả mà mẹ dành cho con. Đối với những đứa con thì mẹ là điều tuyệt vời nhất trong suốt 40

cuộc đời. Dù thời gian bao lâu, dù con người ta già đi thì tình yêu của mẹ dành cho con luôn bao la. Em là một người con, em yêu những gì mẹ dành cho em. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Khái quát lại nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bài tập.

41

DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

* Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 24 / 04 / 2020 Ngày dạy : / / 2020, Bài 25 Tiết 96:

/

/ 2020

42

TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5, TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Qua việc nhận xét, trả bài và sửa lỗi 3 bài kiểm tra giúp hs củng cô kiến thức và kỹ năng tổng hợp, khái quát từng văn bản đã học.

2. Tích hợp giữa các phân môn với nhau: Văn- Tiếng Việt - Tập làm văn 3. Rèn kỹ năng viết bài sạch đẹp, ngắn gọn, đủ ý, nội dung.

4. Giáo dục lòng yêu mến say mê môn học Ngữ Văn II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học: giáo viên chấm và trả bài kiểm tra Văn, Tập làm văn và Tiếng Việt - PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động: cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (3p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV, biết sửa lỗi sai trong bài kiểm tra. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Thế nào là phép lập luận chứng minh ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng xác thực, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới là đáng tin cậy.

43

- Các lí lẽ, bằng chứng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Nội dung kiến thức Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Đề văn: Hãy chứng minh Đề văn: Hãy chứng minh rằng: Ca rằng: Ca dao, dân ca Việt Nam là tiếng nói dao, dân ca Việt Nam là tiếng nói của của tình cảm gia đình, tình yêu quê hương tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước. đất nước. a. Mục tiêu: Hs xây dựng dàn ý cho bài I. DÀN Ý: văn lập luận chứng minh.

A. Mở bài: b. Nhiệm vụ: Hs quan sát đề văn và thực - Nêu luận điểm: Ca dao, dân ca Việt hiện các nhiệm vụ học tập.

Nam là tiếng nói của tình cảm gia đình, c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá tình yêu quê hương đất nước. nhân - Giải thích, mở rộng luận điểm: Có d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự nhiều cách thể hiện tình cảm gia đình, đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh tình yêu quê hương đất nước. Trong ca giá dao, tình cảm ấy được thể hiện bằng sự e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi kính trọng, tình cảm nhớ thương, sự biết g. Tiến trình hoạt động: ơn của con cháu với ông bà, cha mẹ, là *Chuyển giao nhiệm vụ: tình cảm vợ chồng đằm thắm, là tình ? Lập dàn ý cho đề văn trên ? yêu thương gắn bó của anh em trong gia - Hình thức hoạt động: đình với nhau; là sự ngợi ca, tự hào về + Hoạt động cá nhân ( 7p) vẻ giàu đẹp của quê hương. đất nước. + Sản phẩm: viết vào vở ghi B. Thân bài: *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm a. Ca dao là tiếng nói của tình cảm gia đình. vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện - Ca dao thể hiện thái độ kính trọng, tình cảm nhớ thương ông bà, tổ tiên : nhiệm vụ học tập Con người có cố có ông *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản + Như cây có cội, như sông có nguồn phẩm. + Ngó lên nuộc lạt mái nhà *Dự kiến sản phẩm cần đạt: 44

Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu -Ca dao thể hiện tình cảm biết ơn ,hiếu * Đánh giá sản phẩm: nghĩa với cha mẹ + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản + Chiều chiều ra đứng ngõ sau phẩm học tập của bạn.

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều + Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông Núi cao biển rộng mênh mông .

Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! + Cây khô chưa dễ mọc chồi Bác mẹ chưa dễ ở đời với ta Non xanh bao tuổi mà già Bởi vì sương tuyết hoá ra bạc đầu - Ca dao thể hiện tình cảm vợ chồng đằm thắm, thiết tha chung thuỷ + Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon + Một thuyền một bến một dây Ngọt bùi ta hưởng đắng cay chịu cùng + Rủ nhau xuống bể mò cua Đem về nấu quả mơ chua trên rừng Em ơi chua ngọt đã từng Non xanh nước bạc xin đừng quên nhau - Ca dao thể hiện tình yêu thương gắn bó giữa anh em trong gia đình và nhắc nhở mọi người đã là anh em phải hoà thuận để gia đình êm ấm. + Anh em như chân với tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần + Anh em nào phải người xa Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân Yêu nhau như thể tay chân, Anh em hoà thuận , hai thân vui vầy 45

+Gv hướng dẫn hs tự nhận xét, phát biểu đánh giá bài viết của mình.

- Vấn đề được chứng minh có đúng hướng và có sức thuyết phục chưa ?

- Các luận điểm đưa ra đã chính xác chưa, đã phù hợp chưa ?

- Các dẫn chứng đưa ra có chính xác, tiêu biểu, có được phân tích và có toàn diện không ?

- Có rút ra được bài học sâu sắc và bổ ích cho bản thân không ?

- Bố cục có cân đối và hợp lí không ?

- Có bao nhiêu lỗi về câu, các loại lỗi gì?

Vì sao mắc lỗi ?

46

b. Ca dao là tiếng nói của tình yêu quê hương đất nước - Ca dao thể hiện sự tự hào với bao cảnh đẹp của quê hương đất nước + Ở đâu năm cửa nàng ơi ................................................ Ở trên tỉnh Lạng có thành tiên xây + Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ ...................................................

Hỏi ai gây dựng nên non nước này + Nam Kì sáu tỉnh em ơi Cửu Long chín ngọn cùng khơi một nguồn Sông Hương nước chảy trong luôn Núi Ngự danh tiếng cả muôn dặm ngoài - Ca dao thể hiện sự gắn bó, ca ngợi với bao vẻ đẹp của quê hương đất nước. + Đường vô xứ Huế quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ Ai vô xứ Huế thì vô..... + Gió đưa cành trúc la đà. ......................................... + Thấy dừa thì nhớ Bến Tre Thấy bông sen nhớ đồng quê Tháp Mười - Phân tích các dẫn chứng trên làm nổi bật tình cảm gia đình, vẻ giàu đẹp của từng miền quê -> thể hiện tình yêu quê hương đất nước của người dân.

C. Kết bài: - Khẳng định lại luận điểm.

- Liên hệ, cảm nghĩ, rút ra bài học: Ca dao đã bồi dưỡng tâm hồn, lòng yêu nước trong mỗi con người Việt Nam. Nhiệm vụ của mỗi người ...

III- Nhận xét bài làm của hs ( 25p):

Hoạt động 2: Nhận xét bài kiểm tra tiếng Việt a. Mục tiêu: Học sinh nắm được những ưu điểm và nhược điểm trong bài làm của mình. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát đề kiểm tra và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động:

+Gv nêu nhận xét chung của mình về bài làm của hs. Chú ý biểu dương những ưu điểm của hs và chỉ ra những khuyết điểm cụ thể. Phân tích nguyên nhân và nêu hướng sửa chữa.

+Hs tự sửa lỗi của mình, sau đó trao đổi bài cho bạn để sửa lỗi cho nhau.

47

1. Bài kiểm tra Tiếng Việt: Ưu điểm : - Học sinh đã biết cách làm bài, vận dụng những kiến thức đã học vào việc làm bài kiểm tra - Đã biết đặt câu và phân tích cấu tạo câu -Hiểu cách lập luận trong các văn bản nghị luận * Tồn tại : - Một số em còn trình bày bài chưa thật cẩn thận, chữ viết chưa sạch đẹp.

- Một số em chưa phân bố thời gian hợp lý nên chưa hoàn thiện bài kiểm tra đúng thời gian quy định.

2. Bài tập làm văn : * Ưu điểm : Nhìn chung các em đã hiểu cách làm văn nghị luận, sử dụng lí lẽ, dẫn chứng có sức thuyết phục. * Tồn tại : + Một số em còn chưa nắm vững kiểu bài chứng minh nên lí lẽ nhiều, dẫn chứng ít + Một số dẫn chứng xa đề hoặc chưa chính xác. + Các ý chưa được logic. + Lời văn lủng củng, viết còn sai chính tả Kết quả : 7C 7D Giỏi : 5 2 Khá: 15 12 Trung bình 16 20 Yếu 1 2 III. Giáo viên cho học sinh nghe bài viết làm tốt và bài kiểm tra đạt kết quả

chưa cao - Tự đọc lại bài viết của mình và sửa lỗi trong bài viết.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 9p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài văn lập luận chứng minh. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Dàn ý bài văn của học sinh. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Lập dàn ý cho đề văn sau: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa tới nay luôn sống theo đạo lý Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 7p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Dàn bài : 1. Mở bài: - Dân tộc Việt Nam có truyền thống đạo đức tốt đẹp được xây dựng trên nền tảng của tư tưởng nhân nghĩa.

- Suốt mấy ngàn năm, nhân dân ta nhắc nhở nhau sống theo đạo lí: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn.

2. Thân bài: a/ Giải thích: Thế nào là Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người đã tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước. b/ Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó thể hiện qua hành động , lời ăn tiếng nói hang ngày: + xưa: 48

- Lễ hội: giỗ Tổ Hùng Vương, lễ tế Thần Nông, lễ tịch điền, Tết có lễ tảo mộ, tết thanh minh, tục tết thầy học, sau vụ gặt: tết cơm mới ( tế thần và biếu bậc trên ) - Nhà nào cũng có bàn thờ gia tiên, thờ cúng tổ tiên, ông bà…kính nhớ những người đã khuất. Phụng dưỡng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ lúc tuổi già..

- Khắp đất nước, nơi nào cũng có đền miếu, chùa chiền thờ phụng các bậc tiền bối, các vị anh hùng có công mở nước và giữ nước. + nay : - 10/3 các nơi vẫn làm lễ giỗ tổ.

- Các bảo tàng …. nhắc mọi người về lịch sử oai hùng của dân tộc.

- 27/7 viếng các nghĩa trang liệt sĩ …

- Các phong trào đền ơn đáp nghĩa….

- Các ngày lễ, 27/2, 20/11, 8/3, 1/5, giỗ tổ nghề….

- Các thế hệ sau giữ gìn, vun đắp, phát huy …

- Đáng trách những kẻ vong ân bội nghĩa…

3. kết bài : - Lòng biết ơn là tình cảm cao quí, thiêng liêng, là thước đo đạo đức, phẩm chất …

- Tạo vẻ đẹp tinh thần truyền thống của người dân Việt Nam. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn sau: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa tới nay luôn sống theo đạo lý Ăn quả nhớ kẻ trồng cây và Uống nước nhớ nguồn.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà 49

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bài văn lập luận chứng minh. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngµy so¹n: 27 / 04 / 2020 Ngµy d¹y : / / 2020, / / 2020 Bài 25. Tiết 97: Tự học có hướng dẫn: TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH; CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH. I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức: Đặc điểm của một bài văn nghị luận giải thích và yêu cầu cơ bản của phép lập luận giải thích.

2. Kĩ năng - Nhận diện và phân tích một văn bản nghị luận giải thích để hiểu đặc điểm của kiểu văn bản này.

- Biết so sánh để phân biệt lập luận giải thích với lập luận chứng minh.

- Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết (về tạo lập văn bản, văn bản lập luận giải thích) để dễ dàng nắm được cách làm bài nghị luận giải thích.

- Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận giải thích, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

50

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: Kiểm tra, thảo luận, nêu vấn đề, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Các bước làm bài văn lập luận chứng minh ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện 4 bước: Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.

Bước 2: Lập dàn bài. + Mở bài + Thân bài 51

+ Kết bài Bước 3: Viết bài Bước 4: Đọc lại và sửa lại * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Giải thích là một nhu cầu rất phổ biến trong đời sống xã hội. Trong nhà trường, giải thích là một kiểu bài nghị luận quan trọng. Vậy nghị luận giải thích là gì ? Nó liên quan gì đến kiểu bài nghị luận chứng minh ? Các bước để làm bài văn lập luận giải thích? Cô và các em cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức Hoạt động : Mục đích và phương pháp giải thích A.TÌM HIỂU CHUNG a. Mục tiêu: Hs nắm được thế nào là phương pháp giải thích. VỀ PHÉP LẬP LUẬN b. Nhiệm vụ: Quan sát các câu hỏi trong sgk và thực hiện GIẢI THÍCH nhiệm vụ học tập.

I-Mục đích và phương c. Phương thức hoạt động: Hoạt động chung cả lớp pháp giải thích: d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, 1-Giải thích trong đời giáo viên nhận xét, đánh giá sống: e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: ? Trong cuộc sống, khi nào thì người ta cần giải thích ?

- Khi gặp một hiện tượng mới lạ, khó hiểu, con người cần có một lời giải đáp. Nói đơn giản hơn: khi nào không hiểu thì người ta cần giải thích rõ. ? Hãy nêu một số câu hỏi về nhu cầu giải thích hằng ngày ? ?Vì sao có lụt ?

- Lụt là do mưa nhiều, ngập úng tạo nên. ? Vì sao lại có nguyệt thực ?

- Mặt trăng không tự phát ra ánh sáng mà chỉ phản quang lại ánh sáng nhận từ mặt trời. Trong qúa trình vận hành, trái đất- mặt trăng- mặt trời có lúc cùng đứng trên một đường thẳng. Trái đất ở giữa che mất nguồn ánh sáng của mặt trời và làm cho mặt trăng bị tối. ? Vì sao nước biển mặn ?

52

- Nước sông, nước suối có hoà tan nhiều loại muối lấy từ các lớp đất đá trong lục địa. Khi ra đến biển, mặt biển có độ thoáng rộng nên nước thường bốc hơi, còn các muối ở lại.

Lâu ngày muối tích tụ lại làm cho nước biển mặn. ? Muốn giải thích các vấn đề nêu trên thì phải làm thế nào ? Em hiểu thế nào là giải thích trong đời sống ?

Học sinh đọc ghi nhớ trong sgk +Gv: trong văn nghị luận, người ta thường yêu cầu giải thích các vấn đề tư tưởng, đạo lí lớn nhỏ, các chuẩn mực hành vi của con người. Ví dụ như: Thế nào là hạnh phúc ? Trung thực là gì ? ... +Hs đọc bài văn. * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Bài văn giải thích vấn đề gì ? Lòng khiêm tốn đã được giải thích bằng cách nào ? ? Để hiểu phương pháp giải thích, em hãy chọn và ghi ra vở những câu định nghĩa như: Lòng khiêm tốn có thể coi là một bản tính... ? Đó có phải là cách giải thích không ? ? Theo em cách liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn, cách đối lập người khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn có phải là cách giải thích không ? ? Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn có phải là nội dung của giải thích không ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn ( 6p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: a) Bài văn giải thích về khái niệm Lòng khiêm tốn.

Lòng khiêm tốn đã được giải thích thông qua những đoạn văn định nghĩa (có từ là) những đoạn văn chứng minh làm sáng tỏ khái niệm khiêm tốn.

53

- Muốn giải thích được sự vật thì phải hiểu, phải học hỏi, phải có kiến thức về nhiều mặt. *Ghi nhớ 1: sgk (71 ).

2. Giải thích trong văn nghị luận: *Bài văn: Lòng khiêm tốn

Bài văn đã làm sáng tỏ những khía cạnh cụ thể của lòng khiêm tốn thông qua liệt kê các hiểu hiện; đối lập kẻ khiêm tốn và không khiêm tốn. Cuối cùng là “tóm lại” để đánh giá tổng quát. b. Những câu văn giải thích có tính chất định nghĩa: + Khiêm tốn có thể coi là một bản tính căn bản, + Khiêm tốn là chính nó tự nâng cao giá trị cá nhân của con người. + Khiêm tốn là biểu hiện của con người đứng đắn, + Khiêm tốn là tính nhã nhặn...

- Cách liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn, cách đối lập người khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn là một cách giải thích bằng hiện tượng.

-Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái hại của không khiêm tốn cũng là cách giải thích về lòng khiêm tốn. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức *Câu hỏi bổ sung: ? Em hiểu thế nào là lập luận giải thích ? ? Người ta thường giải thích bằng những cách nào ? ? Lí lẽ trong văn giải thích cần phải như thế nào ? ? Muốn làm được bài văn giải thích cần phải làm gì?

Hs đọc ghi nhớ (sgk) C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức lý thuyết để làm bài b. Nhiệm vụ: Quan sát bài văn và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: Học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đọc bài văn “ Lòng nhân đạo” và cho biết vấn đề được 54

*Ghi nhớ: sgk (71 ).

II. Luyện tập (15p):

giải thích và phương pháp giải thích trong bài.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn ( 6p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Vấn đề được giải thích ở đây là: Lòng nhân đạo - Phương pháp giải thích. + Nêu định nghĩa Lòng nhân đạo tức là lòng biết thương người + Đặt câu hỏi Thế nào là biết thương người ? Và thế nào là lòng nhân đạo? + Kể những biểu hiện: + Ông lão hành khất. + Đứa bé nhặt từng mẩu bánh. + Mọi người xót thương. + Đối chiếu lập luận bằng cách đưa ra câu nói của Thánh Găng - đi. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức

*Bài văn: Lòng nhân đạo.

- Bài văn giải thích vấn đề về lòng nhân đạo.

- Phương pháp giải thích: Định nghĩa, dùng thực tế, mở rộng vấn đề.

B. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

Hoạt động 1: Các bước làm bài văn lập luận giải thích a. Mục tiêu: Hs nắm được các bước làm bài văn lập luận giải thích. b. Nhiệm vụ: Quan sát đề văn và thực hiện các nhiệm vụ học I. C¸c b−íc lµm bµi v¨n lËp tập. luËn gi¶i thÝch c. Phương thức hoạt động: Hoạt động chung cả lớp, cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs 55

g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Muốn làm bài văn nghị luận giải thích trước hết người viết cần phải nắm vững vấn đề gì ?

- Vấn đề nghị luận nêu trong đề bài ? Làm thế nào để tìm hiểu được ý nghĩa chính xác và đầy đủ của câu tục ngữ ? ? Em có thể rút ra kết luận gì cho việc tìm hiểu đề và tìm ý ? ? Phần mở bài trong bài văn lập luận giải thích cần đạt những yêu cầu gì ?

- Phải mang định hướng giải thích, phải gợi nhu cầu cần được hiểu ) Hoạt động cặp đôi ? Phần mở bài trong bài văn lập luận giải thích có nhiệm vụ gì? ? Phần thân bài trong bài văn lập luận giải thích phải làm nhiệm vụ gì ?

- Lần lượt trình bày các nội dung cần được giải thích, cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp - Nghĩa đen, nghĩa bóng và nghĩa sâu ? Phần kết bài trong bài văn lập luận giải thích cần phải làm nhiệm vụ gì ?

Nêu ý nghĩa của điều cần được giải thích đối với mọi người ) ? Em có thể rút ra kết luận gì về việc lập dàn bài cho một bài văn lập luận giải thích? (đó là việc làm cần thiết ) *Dự kiến sản phẩm: - Phần mở bài: định hướng cho người đọc, người nghe biết được chúng ta giải thích về vấn đề gì.

- Phần thân bài trong bài văn lập luận giải thích phải làm nhiệm vụ: lần lượt trình bày các nội dung cần được giải thích, cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp, nghĩa đen, nghĩa bóng và nghĩa sâu.

- Phần kết bài trong bài văn lập luận giải thích cần phải làm nhiệm vụ: nêu ý nghĩa của điều cần được giải thích đối với mọi người ) 56

1. VÝ dô 2. NhËn xÐt * Đề bài: Nhân dân ta có câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng học một sàng khôn”.

Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ ấy .

a. Tìm hiểu đề và tìm ý: - Giải thích nghĩa đen nghĩa bóng và nghĩa sâu xa của câu tục ngữ.

- Vận dụng các phép lập luận giải thích - Liên hệ các câu ca dao, tục ngữ tương tự để giải thích.

b. Dàn bài:

+ Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ với ý nghĩa sâu xa

- Lập dàn bài cho một bài văn lập luận giải thích là việc làm đúc kết kinh nghiệm và thể cần thiết. hiện khát vọng đi nhiều để mở rộng tầm hiểu biết.

- Gọi hs đọc phần mở bài trong sách giáo khoa ? Các đoạn mở bài này có đáp ứng yêu cầu của đề bài lập luận + Thân bài - Nghĩa đen, nghĩa bóng, giải thích không ? ( có ) ? Có phải đối với mỗi bài văn có một cách mở bài duy nhất nghĩa sâu xa hay không ? ( không ) - Gọi hs đọc các phần thân bài trong sgk + Kết bài: nêu ý nghĩa ? Làm thế nào để đoạn đầu tiên của phần thân bài liên kết với của câu tục ngữ. mở bài ? Cần làm gì để các đoạn sau của thân bài liên kết với đoạn trước đó ? Ngoài cách nói “ thật vậy …” còn có cách nói c. Viết bài: nào nữa không ? ? Nên viết đoạn giải thích nghĩa đen như thế nào? Nên giải - GV hướng dẫn hs viết thích nghĩa đen của từng từ ngữ, từng vế câu trước, rồi giải phần mở bài, kết bài thích nghĩa đen của các câu, của toàn nhận định sau hay ngược lại ? Vì sao ? ? Nếu sử dụng 1 cách mở bài khác ( theo cách đi từ cái chung đến cái riêng chẳng hạn) thì có thể viết các đoạn thân bài như d. Đọc lại và sửa bài: sgk được hay không ? Vì sao? ? Sau khi viết bài sau, chúng ta cần phải làm gì ? Vì sao ta phải làm như vậy ?

Ghi nhớ : sgk / 86 Hs đọc ghi nhớ sgk II. LUYỆN TẬP (16p): C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP * Viết thêm những cách a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức lý thuyết để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV mở bài khác cho đề bài c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân trên : d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết thêm những cách mở bài khác cho đề bài trên.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p) 57

+ Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs viết thêm được một số cách mở bài khác cho đề văn, đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức.

Vd: Đi một ngày đàng học một sàng khôn quả là một chân lí sâu sắc và tiến bộ. Nhưng chân lí ấy không chỉ sâu sắc và tiến bộ đối với người xưa. Ngày nay khi cái mới đang nảy nở nhanh chóng ở khắp nơi, khi đất nước đang có nhu cầu mở cửa để hội nhập với thế giới thì nhu cầu đi để học lấy cái khôn lại càng trở nên cần thiết đối với mọi người, nhất là những tuổi trẻ. Hơn bao giờ hết, ngày nay, chúng ta cần phải đi cho biết đó, biết đây chứ không nên suốt ngày ở nhà. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài văn lập luận giải thích. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Câu trả lời của học sinh. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết thêm những cách kết bài khác nhau cho đề văn : Nhân dân ta có câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó.

- Hình thức hoạt động: 58

+ Hoạt động cá nhân ( 5p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Đoạn 1 : Qua phần viết trên, chúng ta đã hiểu rõ hơn, toàn diện và sâu sắc hơn ý nghĩa câu tục ngữ. Rõ ràng câu tục ngữ không chỉ đúc kết kinh nghiệm quý báu của nhân dân mà còn là một lời khuyên sáng suốt và thông minh hướng tới mọi người. Vấn đề quan trọng là ở chỗ mỗi người chúng ta cần xác định cho mình đi đâu và học như thế nào cho được nhiều tri thức nhất. Đoạn 2: Câu tục ngữ là một lời khuyên giúp chúng ta rèn luyện nhân cách biết mở mang tầm hiểu biết để vừa có tri thức vừa sống cao đẹp. Đoạn 3: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” quả là một chân lý sâu sắc và tiến bộ.

Nhưng chân lý ấy không chỉ sâu sắc và tiến bộ đối với con người ở thời xưa. Ngày nay, khi cái mới đang nảy nở nhanh chóng ở khắp nơi, khi đất nước đang có nhu cầu mở cửa để hội nhập với thế giới thì nhu cầu đi để học những cái khôn lại càng trở nên cần thiết đối với mọi người, nhất là những người trẻ tuổi. Hơn bao giờ hết, ngày nay chúng ta cần phải “Đi cho biết đó biết đây” chứ không chỉ “ ru rú” ở nhà với mẹ…. Đoạn 4: Rõ ràng “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” là một chân lý không bao giờ cũ. Ngày xưa, con người đã cần đi để học. Ngày nay trong một xã hội đang phát triển mạnh mẽ, con người lại càng cần phải đi nhiều “ngày đàng” hơn nữa để học lấy nhiều “ sàng khôn”, nếu không muốn đất nước và bản thân mình bị bỏ rơi lại ở phía sau. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao.

59

c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Nhân dân ta có câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bàivăn lập luận giải thích. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

60

Ngày soạn: 28 / 04 / 2020 Ngày dạy: / / 2020, / / 2020 Bài 26 Tiết 98 : Đọc - Hiểu văn bản : SỐNG CHẾT MẶC BAY -Phạm Duy TốnI. Muïc tieâu caàn ñaït 1. Kiến thức - Sơ giản về tác giả Phạm Duy Tốn.

- Hiện thực về tình cảnh khốn khổ của nhân dân trước thiên tai và sự vô trách nhiệm của bọn quan lại dưới chế độ cũ.

- Những thành công nghệ thuật của truyện ngắn Sống chết mặc bay – một trong những tác phẩm được coi là mở đầu cho thể loại truyện ngắn Việt Nam hiện đại.

- Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện.

2. Kĩ năng - Đọc - hiểu một truyện ngắn hiện đại đầu thế kỷ XX - Kể tóm tắt truyện.

- Phân tích nhân vật, tình huống truyện qua các cảnh đối lập - tương phản và tăng cấp.

3. Thái độ: Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân 61

- Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Em đã học những văn bản nghị luận nào? Của tác giả nào? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức để trình bày. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Tục ngữ có câu "sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi", câu tục ngữ nói về thái độ vô trách nhiệm một cách trắng trợn của một viên quan phụ mẫu trong một lần hộ đê. Câu chuyện đặc sắc đã được ngòi bút hiện thực và nhân đạo của Phạm Duy Tốn kể lại như một màn kịch bi- hài rất hấp dẫn.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Giới thiệu chung I. Giới thiệu chung (9p) a.Mục tiêu: Hs nắm được những nét chính về tác giả 1. Tác giả Phạm Duy Tốn và truyện ngắn “ Sống chết mặc bay”. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: 62

Sử dụng phương pháp dự án GV: Phần chuẩn bị về tác giả, văn bản, cô đã hướng dẫn các em chuẩn bị ở nhà. Sau đây cô mời đại diện các nhóm lên trình bày phần chuẩn bị của nhóm mình.

- Đại diện các nhóm trình bày qua USB hoặc tranh ảnh, bảng phụ - Các nhóm tương tác với nhau - Gv nhận xét, đánh giá phần chuẩn bị của các nhóm. * Dự kiến sản phẩm => +Gv: Truyện ngắn hiện đại được viết bằng tiếng Việt hiện đại, là sản phẩm của một kiểu tư duy mới, xuất hiện tương đối muộn trong lịch sử văn học (đầu TK XX). So với truyện trung đại, cốt truyện phức tạp hơn, đã hướng vào việc khắc họa hình tượng, phát hiện bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn của con người.

Truyện trung đại được viết bằng tiếng Hán, cốt truyện đơn giản còn thiên về mục đích giáo huấn. + Hướng dẫn đọc: Chú ý phân biệt giọng kể, tả của tác giả với giọng quan phụ mẫu hống hách, nạt nộ; giọng thầy đề và dân phu khúm núm, sợ sệt. + Giải thích từ khó. ? Em hãy kể tóm tắt truyện theo trình tự của truyện, bỏ hết những lời đối thoại của nhân vật, chuyển thành ngôi thứ 3. ? Chuyện kể về sự kiện gì ? (vỡ đê). Nhân vật chính là ai ? (quan phụ mẫu). ? Bố cục của truyện có thể chia thành mấy phần ? Phần nội dung nào là chính ? Vì sao em xác định như thế ?

(Phần kể chuyện cảnh hộ đê là chính. Vì dung lượng dài nhất và tập trung làm nổi bật nhân vật chính là quan phụ mẫu). *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Qua phần chuẩn bị bài ở nhà, em thấy trong truyện ngắn này tác giả chủ yếu sử dụng nghệ thuật gì ? ? Em hiểu thế nào về nghệ thuật này?

63

Phạm Duy Tốn (18831924), quê Thường Tín, Hà Tây.

- Ông là 1 cây bút tiên phong và xuất sắc của khuynh hướng hiện thực ở những năm đầu TK XX. - Truyện ngắn của ông chuyên về phản ánh hiện thực xã hội.

2. Văn bản : Sáng tác 7.1918.

- Thể loại: truyện ngắn hiện đại.

- Tìm hiểu chú thích *Tóm tắt: *Bố cục: 3 phần.

- Cảnh đê sắp vỡ (Đ1).

- Cảnh hộ đê (tiếp-> ấy là hạnh phúc).

- Cảnh đê vỡ (phần còn lại).

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Nghệ thuật tương phản, tăng cấp - Tương phản (đối lập): Tạo ra những cảnh tượng, những hành động, những tình cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng b - Tăng cấp: Các chi tiết, sự việc diễn ra ở mức độ tăng dần. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức * Câu hỏi bổ sung: ? Hai mặt tương phản cơ bản trong truyện là gì ?

- Một bên là cảnh người dân đang vật lộn vất vả để bảo vệ khúc đê.

- Một bên là cảnh quan phủ, nha lại lao vào cuộc tổ tôm II. Tìm hiểu văn bản khi đang đi hộ đê. ( 25p) *GV: Chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu 2 cảnh này để hiểu 1- Cảnh đê sắp vỡ: giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện.

Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản a. Mục tiêu: Hs tìm hiểu về cảnh đê sắp vỡ. b. Nhiệm vụ: Theo dõi văn bản và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động chung cả lớp. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi.

64

g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cảnh đê sắp vỡ được gợi tả bằng các chi tiết nào về không gian, thời gian, địa điểm ? ? Các chi tiết đó gợi một cảnh tượng thế nào?

- Đêm tối, mưa to không ngớt, nước sông dâng nhanh có nguy cơ làm vỡ đê. ? Tên sông được nói cụ thể, nhưng tên làng, tên phủ chỉ được ghi bằng kí hiệu. Điều đó thể hiện dụng ý gì của tác giả ?

- Tác giả muốn người đọc hiểu câu chuyện này không chỉ xảy ra ở một nơi mà có thể là phổ biến ở nhiều nơi. ? Trong truyện này, phần mở đầu có vai trò thắt nút. Vậy ý nghĩa thắt nút ở đây là gì ?

- Thời gian: Gần 1 giờ đêm.

- Không gian: Trời mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà lên to.

- Địa điểm: Khúc sông làng X, thuộc phủ X, hai ba đoạn đã thẩm lậu. =>Tạo tình huống có vấn đề (đê sắp vỡ) để từ đó các sự việc kế tiếp sẽ xảy ra.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 6p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Câu trả lời của học sinh. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Chỉ ra hai mặt tương phản cơ bản trong truyện “ Sống chết mặc bay” ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hai mặt tương phản cơ bản trong truyện “ Sống chết mặc bay”.

Cảnh người dân hộ đê Cảnh quan phụ mẫu và bọn nha lại 65

- Từ chiều cho đến gần một giờ đêm, hàng trăm nghìn người bì bõm dưới bùn lầy, ai nấy ướt như chuột lột. Họ đang ra sức cầm cự với nước to, mưa lớn nhưng xem chừng khó chống nổi.

- Đê vỡ : dân chúng sống cảnh màn trời chiếu đất. khổ sở lầm than.

- Quan phụ mẫu và bọn nha lại đi hộ đê mà vẫn cười nói vui vẻ, thản nhiên chơi bài trong đình cao vững chãi, xung quanh kẻ hầu, người hạ rộn ràng, đồ dùng sinh hoạt đầy đủ và xa hoa.

- Quan ù ván bài to, cười hả hê mãn nguyện.

* Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Tóm tắt văn bản “ Sống chết mặc bay” - Phạm Duy Tốn.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Truyện xảy ra ở Bắc Bộ, gần một giờ đêm, nước sông Nhị Hà lên cao, khúc đê tại làng X, phủ X có nguy cơ bị vỡ. Dân phu hàng trăm nghìn người kéo đến hộ đê, ai nấy đều mệt lả. Nhưng trong đình cao: đèn thắp sáng trưng, kẻ hầu người hạ rộn ràng phục vụ cho quan phụ mẫu đánh tổ tôm. Trước nguy cơ đê vỡ, quan vẫn thản nhiên đánh bài, thờ ơ trước cảnh tượng lo sợ của dân. Đúng lúc quan thắng ván bài to thì đê vỡ, dân lâm vào cảnh thảm sầu. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm.

66

* Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 29 / 04 / 2020 Ngày dạy: / / 2020 , / / 2020 ( 7D) Bài 26 Tiết 99: Đọc - Hiểu văn bản : SỐNG CHẾT MẶC BAY ( tiếp) -Phạm Duy TốnI. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Sơ giản về tác giả Phạm Duy Tốn.

- Hiện thực về tình cảnh khốn khổ của nhân dân trước thiên tai và sự vô trách nhiệm của bọn quan lại dưới chế độ cũ.

- Những thành công nghệ thuật của truyện ngắn Sống chết mặc bay – một trong những tác phẩm được coi là mở đầu cho thể loại truyện ngắn Việt Nam hiện đại.

- Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện.

2. Kĩ năng - Đọc - Hiểu một truyện ngắn hiện đại đầu thế kỷ XX - Kể tóm tắt truyện.

- Phân tích nhân vật, tình huống truyện qua các cảnh đối lập - tương phản và tăng cấp.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

67

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tóm tắt lại văn bản “ Sống chết mặc bay” của tác giả Phạm Duy Tốn ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức để trình bày. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt 68

Hoạt động 1: Tìm hiểu văn bản a.Mục tiêu: Hs nắm được cảnh hộ đê ( cảnh trên đê và cảnh trong đình có sự khác biệt như thế nào? ) và cảnh đê vỡ. b. Nhiệm vụ: Theo dõi văn bản và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: - HS đọc đoạn 2,3. ? Hai đoạn em vừa đọc tả cảnh gì, ở đâu?

- Cảnh trên đê. ? Cảnh được tả bằng những chi tiết hình ảnh và âm thanh điển hình nào ?

- Hình ảnh: Kẻ thì thuổng, người thì cuốc,... bì bõm dưới bùn lầy... người nào người nấy ướt lướt thướt như chuột lột.

- Âm thanh: Trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau.. ? Ngôn ngữ miêu tả có gì đặc sắc ? *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cách miêu tả đó, gợi lên một cảnh tượng như thế nào? ? Tác giả đặt đoạn tả cảnh trên đê trước khi đê vỡ có ý nghĩa gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Gợi cảnh tượng nhốn nháo, hối hả, chen chúc, căng thẳng, 69

I. Giới thiệu chung II. Tìm hiểu văn bản.(29p)

2. Cảnh hộ đê (13p): a- Cảnh trên đê:

-Sử dụng nhiều từ láy tượng hình kết hợp ngôn ngữ biểu cảm (than ôi, lo thay, nguy thay).

cơ cực và hiểm nguy.

- Dựng cảnh dân đang lo chống chọi với nước để cứu đê.

Chuẩn bị cho sự xuất hiện cảnh tượng trái ngược khác sẽ diễn ra ở trong đình. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

- Gợi cảnh tượng nhốn nháo, hối hả, chen chúc, căng thẳng, cơ cực và hiểm nguy.

? Theo dõi đoạn kể chuyện trong đình, hãy cho biết chuyện gì đang xảy ra ở đây ?

- Chuyện quan phủ được hầu hạ, chuyện quan phủ chơi tổ tôm, chuyện quan phủ nghe tin đê vỡ.

Hs hoạt động nhóm (4p) ? Trong đoạn văn kể chuyện quan phủ được hầu hạ, tác giả đã dùng những chi tiết nào để tả về đồ vật và chân dung quan phủ ? ? Qua các chi tiết miêu tả trên, ta thấy hiện lên hình ảnh một viên quan như thế nào ? ? Hình ảnh quan phụ mẫu nhàn nhã hưởng lạc trong đình trái ngược với hình ảnh nào ngoài đê?

- Mưa gió ầm ầm ngoài đê, dân phu rối rít... trăm họ đang vất vả lấm láp, gội gió tắm mưa, như đàn sâu lũ kiến ở trên đê... ? Trong nghệ thuật viết văn đặt hai cảnh trái ngược nhau như thế gọi là sử dụng biện pháp tương phản. Theo em phép tương phản trên có tác dụng gì ? * Dự kiến sản phẩm: - Trong đoạn văn kể chuyện quan phủ được hầu hạ, tác giả đã dùng những chi tiết để tả về đồ vật và chân dung quan phủ : + Đồ vật: Bát yến hấp đường phèn, tráp đồi mồi, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng,... nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng... + Chân dung quan phụ mẫu: Uy nghi chễm chện ngồi, tay trái tựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra, để cho tên người nhà quì ở dưới đất mà gãi.

b- Cảnh trong đình: *Chuyện quan phủ được hầu hạ:

70

=>Hiện lên hình ảnh một viên quan béo tốt, nhàn nhã, thích hưởng lạc và rất hách dịch.

->Sử dụng hình ảnh tương phản đã làm nổi rõ tính cách hưởng lạc của quan phủ và thảm cảnh của người dân. Góp phần thể hiện ý nghĩa phê phán của

=>Hiện lên hình ảnh một viên quan béo tốt, nhàn nhã, thích hưởng lạc và rất hách dịch.

- Hình ảnh quan phụ mẫu nhàn nhã hưởng lạc trong đình trái ngược với hình ảnh ngoài đê: Mưa gió ầm ầm ngoài đê, dân phu rối rít... trăm họ đang vất vả lấm láp, gội gió tắm mưa, như đàn sâu lũ kiến ở trên đê...

-Phép tương phản trên có tác dụng: làm nổi bật tính các hưởng lac, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu…

-Theo dõi tiếp cảnh quan phủ đánh tổ tôm.

Hs hoạt động nhóm (5p) ? Hình ảnh quan phủ hiện lên qua những chi tiết điển hình nào về cử chỉ và lời nói ? ? Ở đoạn truyện này có những hình ảnh tư tưởng phản nào xuất hiện ? ? Trong khi miêu tả và kể chuyện, tác giả đã xen những lời bình luận và biểu cảm, đó là những lời nào ?

- Ngài mà còn dở ván bài, hoặc chưa hết hội thì dầu trời long đất lở, đê vỡ dân trôi, ngài cũng thây kệ. Ôi ! Trăm hai mơi lá bài đen đỏ, có cái ma lực gì...không bằng nước bài cao thấp.

Than ôi !... * Dự kiến sản phẩm: - Hình ảnh quan phủ hiện lên qua những: + Cử chỉ: Khi đó, ván bài quan đã chờ rồi. Ngài xơi bát yến vừa xong, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, mắt đang mải trông đĩa nọc,... + Lời nói: Tiếng thầy đề hỏi: Bẩm bốc, tiếng quan lớn truyền: ừ. Có người khẽ nói: Bẩm dễ có khi đê vỡ ! Ngài cau mặt, gắt rằng: Mặc kệ !

- Ở đoạn truyện này có những hình ảnh tưởng phản xuất hiện: Tương phản giữa lời nói khẽ của người hầu: Bẩm có khi đê vỡ với lời gắt của quan: Mặc kệ !; tương phản giữa tiếng kêu vang trời dậy đất ngoài đê, với thái độ điềm nhiên hưởng lạc ăn chơi của quan.

- Trong khi miêu tả và kể chuyện, tác giả đã xen những lời bình luận và biểu cảm: Ngài mà còn dở ván bài, hoặc chưa hết 71

truyện. *Chuyện quan phủ đánh tổ tôm:

hội thì dầu trời long đất lở, đê vỡ dân trôi, ngài cũng thây kệ. Ôi ! Trăm hai mơi lá bài đen đỏ, có cái ma lực gì...không bằng nước bài cao thấp. Than ôi !..

Hoạt động cá nhân (3p) ? Kết hợp miêu tả, kể chuyện bằng nghệ thuật tương phản với những lời bình luận biểu cảm đã mang lại hiệu quả gì cho đoạn truyện này ? *Dự kiến sản phẩm:

-> Kết hợp miêu tả, kể chuyện bằng nghệ thuật tương phản với những lời bình luận biểu cảm đã làm rõ tính cách bất nhân của nhân vật quan phủ, gián tiếp phản ánh tình cảnh thê thảm của dân và bộc lộ thái độ mỉa mai, phê phán của tác giả. *Chuyện quan phủ nghe tin Hs hoạt động cá nhân (4p) ? Ở đoạn truyện quan phủ nghe tin đê vỡ, hình thức ngôn ngữ đê vỡ: nổi bật là gì ? ? Hình ảnh và những câu đối thoại nào của quan phụ mẫu đáng giá nhất ? ? Hình ảnh của quan phụ mẫu tương phản với hình ảnh nào ? ? Cách dùng ngôn ngữ đối thoại và hình ảnh tương phản ở đây có tác dụng gì ? *Dự kiến sản phẩm: - Ở đoạn truyện quan phủ nghe tin đê vỡ, hình thức ngôn ngữ nổi bật là ngôn ngữ đối thoại.

- Hình ảnh và những câu đối thoại của quan phụ mẫu đáng giá nhất : Quan lớn mặt đỏ tía tai quay ra quát rằng: Đê vỡ rồi - Sử dụng ngôn ngữ đối !... Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù thoại và hình ảnh chúng mày! Có biết không ? tương phản đã khắc họa - Hình ảnh của quan phụ mẫu tương phản với hình ảnh: Một tính cách tàn nhẫn, vô lngười nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả ương tâm của quan phụ chạy xông vào thở không ra lời: Bẩm...quan lớn ... đê vỡ mất mẫu và tố cáo quan lại thờ rồi ! ơ, vô trách nhiệm đối với - Cách dùng ngôn ngữ đối thoại và hình ảnh tương phản ở tính mạng của người dân. đây có tác dụng: khắc họa tính cách tàn nhẫn, vô lương tâm… của viên quan phụ mẫu.

3. Cảnh đê vỡ (12p): *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tác giả đã miêu tả cảnh đê vỡ như thế nào ? ? Ngoài miêu tả, tác giả còn biểu cảm gì ?

72

? Cách miêu tả và biểu cảm trên có tác dụng gì?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Tác giả đã miêu tả cảnh đê vỡ: Khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết.

- Ngoài miêu tả, tác giả còn biểu cảm: Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu, kể sao cho xiết !

- Cách miêu tả và biểu cảm trên có tác dụng: vừa gợi cảnh tường lụt lội, vừa tỏ lòng thương cảm xót xa … * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức. *Câu hỏi bổ sung: ? Đoạn truyện này có vai trò và ý nghĩa gì ?

Hoạt động 2: Tổng kết a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung của văn bản ?

73

-Miêu tả kết hợp với biểu cảm->vừa gợi cảnh tượng lụt lội do đê vỡ, vừa tỏ lòng thương cảm xót xa cho tình cảnh khốn cùng của người dân. * ý nghĩa: Thể hiện tình cảm nhân đạo của tác giả.

III. Tổng kết (4p) 1. Nghệ thuật + Giá trị hiện thực: Phản ánh cuộc sống ăn chơi hưởng lạc, vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền và cảnh sống thê thảm của người dân trong xã hội cũ. + Giá trị nhân đạo: Lên án kẻ cầm quyền thờ ơ, vô trách nhiệm với tính mạng người dân.

- Nghệ thuật: Dùng biện pháp tương phản để khắc

họa nhân vật làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm.

2. Nội dung * Ghi nhớ: sgk (83).

IV. Luyện tập(4p)

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã làm bài tập b. Nhiệm vụ: Quan sát câu hỏi và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Qua truyện, em hiểu thêm gì về nhà văn Phạm Duy Tốn ?

Phạm Duy Tốn: Là người am hiểu đời sống hiện thực, có tình cảm yêu, ghét rõ ràng, biết dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu, vạch mặt bọn quan lại vô lương tâm, biết thông cảm với nỗi khổ của - Ngôn ngữ tự sự, miêu tả, người nông dân. ? Những hình thức ngôn ngữ nào được vận dụng trong truyện biểu cảm, ngắn Sống chết mặc bay ? người dẫn truyện, nhân vật, đối thoại.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Câu trả lời của học sinh. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy phát biểu chung về giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và nghệ thuật của truyện sống chết mặc bay.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ 74

+ Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs chỉ ra được giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và giá trị nội dung của văn bản. + Giá trị hiện thực: Phản ánh cuộc sống ăn chơi hưởng lạc vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền và cảnh sống thê thảm của người dân trong xã hội cũ. + Giá trị nhân đạo: Lên án kẻ cầm quyền thờ ơ, vô trách nhiệm với tính mạng người dân. + Giá trị nghệ thuật: Dùng biện pháp tương phản và tăng cấp để khắc họa nhân vật làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm. => Phạm Duy Tốn là người am hiểu đời sống hiện thực, có tình cảm yêu ghét rõ ràng, biết dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu vạch mặt bọn quan lại vô lương tâm, biết thông cảm với nỗi khổ của người nông dân. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Nhân vật quan phủ trong chuyện Sống chết mặc bay có thể làm dẫn chứng minh họa cho tính cách nào của con người ?Từ tác phẩm này, em rút ra cho mình bài học đạo đức nào ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bài tập.

75

“Nếu ta sống thiếu trách nhiệm với chính bản thân ta đã tự biến mình thành “ đồ phế thải”.

Nếu ta thiếu trách nhiệm với gia đình ,ta đã giống một con thú hoang Nếu sống thiếu trách nhiệm với nghề ,ta đã biến mình thành một tên vô dụng Nếu ta sống thiếu trách nhiệm với quê hương ta chính là kẻ vô cảm , vô tri Nếu thiếu trách nhiệm với đất nước ,ta chẳng khác gì một tên tội đồ” Làm người trước hết phải sống có tình thương và trách nhiệm. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 01 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020, / / 2020 Bài 26 Tiết 100 luyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch RA ĐỀ VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂ SỐ 6 Ở NHÀ I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Cách làm bài văn lập luận giải thích một vấn đề.

2. Kĩ năng: Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn giải thích.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II.Chuẩn bị 76

1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Nêu cách làm bài văn lập luận giải thích ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức để trình bày. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt 77

Hoạt động 1: Chuẩn bị a. Mục tiêu: Hs chuẩn theo các yêu cầu của giáo viên. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động chung cả lớp. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: Gv chép đề bài lên bảng, hs phân tích đề

I.Chuẩn bị(5p) :

Đề bài: Một nhà văn có nói: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Em hãy giải thích câu nói đó?

1. Tìm hiểu đề, tìm ý - Vấn đề giải thích: giải thích một nhận định về vai trò của sách đối với trí tuệ.

2. Dàn bài : a. Mở bài : ? Đề yêu cầu giải thích vấn đề gì?

- Dẫn dắt vấn đề (mục đích, xuất xứ vấn đề ) ? Làm thế nào em nhận ra yêu cầu đó?

- Nêu vấn đề giải thích: trích dẫn câu nói - Căn cứ vào mệnh lện của đề, từ ngữ b. Thân bài: trình bày các nội dung giải trong đề thích * Giải thích: ? Để làm được những yêu cầu giải thích - Sách: chứa đựng trí tuệ của con người- trí trên bài làm cần phải có những ý gì ? tuệ là tinh túy, tinh hoa của sự hiểu biết. * Chuyển giao nhiệm vụ: - Sách là ngọn đèn sáng: ngọn đèn sáng rọi ? Lập dàn ý cho đề văn: chiếu, soi đường, đưa con người ra khỏi Một nhà văn có nói: “ Sách là ngọn chốn tối tăm của sự không hiểu biết. đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”.

- Sách là ngọn đèn sáng bất diệt : ngọn đèn Hãy giải thích nội dung câu nói đó. sáng không bao giờ tắt - Hình thức hoạt động: => sách là ngọn đèn sáng bất diệt được thắp + Hoạt động nhóm bàn( 5p) lên từ trí tuệ của con người + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Giải thích cơ sở chân lí của câu nói: *Tổ chức thực hiện : - Không phải mọi cuốn sách đều là ngọn + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người vì vụ chỉ có những cuốn sách nào có giá trị mới + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực đáng được như thế, vì: hiện nhiệm vụ học tập + Sách ghi lại những hiểu biết quý giá nhất *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn trong sản xuất, trong các mối quan hệ xã báo cáo sản phẩm... hội-> là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ *Dự kiến sản phẩm cần đạt: => con người.

78

+Những hiểu biết được sách ghi lại có ích cho mọi thời đại, được nhân loại thừ nhận, truyền lại cho đời sau-> ngọn đèn sáng bất diệt * Liên hệ bản thân : - Cần phải chăm đọc sách để hiểu biết nhiều và sống tốt hơn.

- Còn phải chọn sách tốt, sách hay đẻ đọc, tránh đọc sách dở, sách có hại.

- Cần tiếp nhận ánh sáng trí tuệ trong sách và vận dụng vào trong cuộc sống Hoạt động 2: Thực hành trên lớp a. Mục tiêu: Hs trình bày tự tin trước tổ, c. Kết bài : khẳng định tác dụng của câu nhóm, lớp, lắng nghe và biết sửa lỗi phần nói-> bài học đã chuẩn bị của mình.

II. Thực hành trên lớp (27p) b. Nhiệm vụ: Hs thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: hoạt động chung cả lớp, cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: Học sinh tham gia thực hiện các bước làm bài theo sự hướng dẫn của giáo viên.

- Lắng nghe mọi ý kiến bổ sung, sửa chữa bài, hs bổ sung cho hoàn chỉnh.

- Gv nhận xét chung C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

79

đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Một trong 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng là: Yêu tổ quốc, yêu đồng bào. Em hiểu lời dạy trên như thế nào ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi ( 5p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: cuối trang giáo án. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: dàn ý đề văn: Một trong 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng là: Yêu tổ quốc, yêu đồng bào. Em hiểu lời dạy trên như thế nào ?

1. MB - Nêu xuất xứ lời dạy của Bác (hoặc về tình cảm yêu thương thiếu niên, nhi đồng của Bác…).

- Lời dạy của Bác Hồ: ‘‘Yêu tổ quốc, yêu đồng bào’’ 2. TB: Giải thích nội dung của lời dạy a.Yêu tổ quốc : - Là yêu đất nước, yêu quê hương, yêu nơi mình được sinh ra…

- Tình yêu Tổ quốc bắt nguồn từ tình yêu những gì gần gũi: con sông, cánh đồng, bờ tre,… b.Yêu đồng bào: - Là yêu những con người cùng một dân tộc, một màu da, một nòi giống….

80

- Tình yêu đồng bào bắt nguồn từ tình yêu những người thân, bạn bè gần gũi…

- Tại sao phải yêu tổ quốc, yêu đồng bào?

- Có yêu tổ quốc mới sống hết mình vì tổ quốc, góp phần bảo vệ tổ quốc bình yên, làm cho tổ quốc ngày càng giàu mạnh, trong đó có sự hưởng thụ của chính mình (dẫn chứng) - Có yêu đồng bào mới tạo mối đoàn kết, thân ái, cùng chia sẻ và giúp đỡ nhau trong khó khăn, hoạn nạn (dẫn chứng) - Chúng ta phải làm gì để thực hiện lời dạy của Bác?

Chúng ta phải sống vì tổ quốc, vì nhân dân bằng những hành động cụ thể: - Ra sức bảo vệ Tổ quốc, nhất là khi có kẻ thù xâm lược.

- Học tập và lao động để góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, sánh vai cùng các cường quốc năm châu…,.

- Đoàn kết, chia sẻ, giúp đỡ mọi người khi khó khăn, hoạn nạn, thiên tai, lũ lụt….

3. KB: - Khẳng định lời dạy của Bác rất có ý nghĩa, nhất là đối với thiếu niên nhi đồng - Liên hệ bản thân D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 8p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài văn lập luận giải thích. b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Bài làm của học sinh. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Ra đề viết bài tập làm văn số 6 ? Em hãy giải thích nội dung lời khuyên của Lê-nin: Học, học nữa, học mãi.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( làm ở nhà) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Hs nộp bài viết. *Dự kiến sản phẩm cần đạt: I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề “Học, học nữa, học mãi” 81

Đối với mỗi con người chúng ta, việc học tập là vô cùng cần thiết và quan trọng.

Học để chúng ta lĩnh hội kiến thức và phục vụ cho công việc, cho cuộc sống sau này. Chính vì thế mà việc học là một việc mỗi con người chúng ta đều phải học, nhưng học như thế nào cho đúng, cho hiệu quả thì ai có thể làm được. nhà triết học Lê- Nin đã có một câu nói về cách học mà chúng ta cần phải học hỏi, đó là “Học, học nữa, học mãi”. Để biết rõ hơn về câu nói này, ta cùng đi tìm hiểu thế nào là “Học, học nữa, học mãi” II. Thân bài 1. Giải thích thế nào là “Học, học nữa, học mãi” - Học: Là thúc giục con người bắt đầu học tập, lĩnh hội và tiếp thu kiến thức, tìm hiểu và chiếm lĩnh các kiến thức.

- Học nữa: “Học” đã thúc giục ta bắt đầu học, thì “học nữa” thúc giục ta tiếp tục học tập, đã học rồi nhưng chúng ta vẫn phải tiếp tục học nữa, học nhiều hơn nữa.

- Học mãi: Học tập là một vấn đề quan trọng, một công việc mãi mãi với cuộc sống của chúng ta. Chúng ta cần phải luôn học hỏi và học tập dù là bất kì ai, bất kì chức vụ cao quý nào trong xã hội.

2. Ý nghĩa của việc “Học, học nữa, học mãi” - Học tập là một trong hình thức giúp ta tồn tại và phát triển trong xã hội - Xã hội luôn vận động, luôn phát triển và tạo ra những kiến thức mới, những điều mới mẻ. Nếu không học tập và học hỏi thì chúng ta sẽ bị tụt hậu so với xã hội.

- Trong cuộc sống thì người tài giỏi không thiếu, nếu ta không học tập thì bạn sẽ kém hơn so với học, và sẽ trở nên vô ích hơn so với học.

3. Nên học tập ở đâu và phương pháp học - Chúng ta nên trau dồi kiến thức ở trường lớp, bạn bè, thầy cô và xã hội,….

- Khi không còn ngồi trên ghế nhà trường ta cũng có thể học: Học trong cuộc sống, học trong sách vở, học trong công việc,….

- Học bất cứ đâu, bất cứ nơi nào bạn có thể.

4. Nêu những lối học sai lầm - Học tủ, học vẹt,….

- Học vì lợi ích - Học vì ép buộc III. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về “Học, học nữa, học mãi” Việc học là một việc rất bổ ích và quan trọng với mỗi chúng ta. Nhờ vào học tập mà ta có công việc, có chỗ đứng trong xã hội, có được niềm tin yêu của mọi người. Câu nói của Lê- Nin khuyên ta nên học ở mọi lúc, mọi nơi đâu có thể. Chính vì thế hãy “Học, học nữa, học mãi”.

82

* Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Tìm đọc thêm và lập dàn ý cho đề văn Ca dao Việt Nam có câu : “ Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau .”

Em hãy viết bài văn nghị luận giải thích câu ca dao trên.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bài tập: MB : - Giới thiệu câu ca dao.

- Nêu vấn đề cần giải thích.

TB: Triển khai các luận điểm sau: Giải thích nội dung câu ca dao + Lời nói là phương tiện giao tiếp của con người; thốt ra lời nói, con người không phải hao tốn tiền bạc, của cải … + Khi giao tiếp cần lựa lời để mọi người được vui vẻ, hài lòng.

- Tại sao chúng ta cần phải lựa lời khi giao tiếp? + Tiếng Việt rất phong phú và giàu sắc thái biểu cảm. + Lựa lời để giao tiếp thể hiện được thái độ lịch sự, tế nhị và có văn hóa.

83

+ Lựa lời để giao tiếp sẽ tạo được mối thiện cảm, mối quan hệ tốt đẹp với người nghe; từ đó đạt hiệu quả giao tiếp. + Nếu không biết lựa lời sẽ tự hạ thấp uy tín bản thân và không đạt hiệu quả giao tiếp. ( Dẫn chứng một số câu ca dao, tục ngữ có cùng nội dung) - Chúng ta cần phải làm gì để thực hiện lời khuyên của câu ca dao trên? + Nói năng lịch sự, khiêm nhường để chứng tỏ mình là người có học. + Không dùng lời lẽ thô tục, thiếu nhã nhặn, thiếu tế nhị… + Không nên nói lời ngon ngọt để xu nịnh. + Nếu cần có thể dùng lời lẽ thẳng thắn phê bình để giúp nhau tiến bộ.

KB: - Khẳng định câu ca dao là một bài học về ứng xử, giao tiếp.

- Liên hệ bản thân. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 02 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020,

/

/ 2020

Bài 26 Tiết 101 : Hướng dẫn tự học, tự làm: nh÷ng trß lè hay lµ 84

va-ren vµ phan béi ch©u (NguyÔn ¸i Quèc) DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU (tiếp) I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Bản chất xấu xa, đê hèn của Va-ren, phẩm chất, khí phách của người chiến sĩ cách mạng Phan Bội Châu.

- Nghệ thuật tưởng tượng, sáng tạo tình huống độc đáo, cách xây dựng hình tượng nhân vật đối lập, cách kể, giọng kể hóm hỉnh, châm biếm.

2. Kĩ năng - Đọc, kể diễn cảm văn xuôi tự sự (truyện ngắn châm biếm) bằng giọng điệu phù hợp.

- Phân tích tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ và hành động.

3. Thái độ: Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân 85

d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trình bày những hiểu biết của em về giá trị tác phẩm “ Sống chết mặc bay”Phạm Duy Tốn ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức để trình bày. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt A. Văn bản: Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Hoạt động 1: Giới thiệu chung Quốc) a. Mục tiêu: Hs nắm được những nét chính về Nguyễn Ái I. Giíi thiÖu chung (5p) Quốc và truyện ngắn “ Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: phần trình bày trong phiếu học tập 1. T¸c gi¶ của học sinh.

- NguyÔn ¸i Quèc lµ tªn g. Tiến trình hoạt động: cña Chñ tÞch Hồ Chí Minh Sử dụng phương pháp dự án (tõ 1919 -> 1945) Yêu cầu đại diện các nhóm trình bày phần chuẩn bị của mình về tác giả Nguyễn Ái Quốc và văn bản “ Những trò lố hay là 2. Văn bản Va-ren và Phan Bội Châu” - §¨ng trªn b¸o "Ng−êi 86

* Gv h−íng dÉn ®äc -> ®äc mÉu 1 ®o¹n -> 2 HS ®äc tiÕp -> HS nhËn xÐt - GV söa - 3 HS kÓ tãm t¾t 3 ®o¹n Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu một chú thích sgk : toµn quyÒn, t«n sïng, khai ho¸.... ? V¨n b¶n chia thµnh mÊy phÇn?- 3 phÇn + Tõ ®Çu -> vÉn bÞ giam trong tï: Tin Va-ren sang Việt Nam + TiÕp -> th× t«i lµm toµn quyÒn: trß lè cña Va-ren ®èi víi Phan Béi Ch©u + Cßn l¹i: Th¸i ®é cña Phan Béi Ch©u

cïng khæ" vµo th¸ng 9, 10 - 1925 - V¨n b¶n: in trong "TruyÖn kÝ NguyÔn ¸i Quèc" a. §äc, t×m hiÓu chó thÝch, tóm tắt

b. Bè côc: 3 phÇn Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc thêm a.Mục tiêu: Hs tìm hiểu về:tin Va -ren sang thăm Việt Nam, II. Hướng dẫn tự học trò lố của Va-ren đối với Phan Bội Châu, thái độ của Phan (25p) Bội Châu. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động chung cả lớp, cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá.

1) Tin Va-ren sang e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs ViÖt Nam (8p)

? Theo em ®©y lµ c©u chuyÖn cã thùc hay h− cÊu?

- H×nh thøc nh− mét bµi kÝ sù nh−ng thùc tÕ lµ mét c©u chuyÖn h− cÊu (t−ëng t−îng vÒ c¸i cã thËt) ? ChuyÖn g× lµ cã thËt? ChuyÖn g× lµ t−ëng tượng?

- ChuyÖn cã thËt: Va-ren, Phan Bội Châu, phong trµo ®Êu tranh ®ßi th¶ Phan Bội Châu.

- ChuyÖn t−ëng t−îng: cuéc tiÕp kiÕn cña Va-ren - Phan Bội Châu ? Em hiÓu nh− thÕ nµo vÒ "nh÷ng trß lè"?

- lµ nh÷ng trß lè l¨ng, bÞp bîm, ®¸ng c−êi ? PhÇn ®Çu truyÖn nh¾c ®Õn Va-ren - Phan Bội Châu. Em biÕt g× vÒ 2 nh©n vËt nµy?

- Va- ren: Toµn quyÒn Ph¸p t¹i §«ng D−¬ng tõ 1925 87

- Phan Bội Châu: l·nh tô phong trµo yªu n−íc Việt Nam ®Çu TK XX -> §Þa vÞ ®èi lËp Hs hoạt động cặp đôi: ? Va-ren høa sang Việt Nam "ch¨m sãc Phan Bội Châu " v× lÝ do g×?

- C«ng luËn Ph¸p ®ßi hái.

- Va-ren míi nhËn chøc, muèn lÊy lßng d− luËn. ? T¸c gi¶ ®· b×nh luËn viÖc nµy nh− thÕ nµo? Th¸i ®é cña t¸c gi¶?

- "¤ng høa...lµm sao" - Ngê vùc: "Nöa chÝnh thøc høa" -> kh«ng tin thiÖn chÝ cña Varen => lêi høa thùc chÊt lµ trß lè * Dự kiến sản phẩm: - Va-ren høa sang Việt Nam "ch¨m sãc Phan Bội Châu " v× lÝ do muốn xoa dịu «ng luËn Ph¸p ®ßi hái, Va-ren míi nhËn chøc, muèn lÊy lßng d− luËn.

- T¸c gi¶ ®· b×nh luËn: + "¤ng høa...lµm sao" + Ngê vùc: "Nöa chÝnh thøc høa" -> kh«ng tin thiÖn chÝ cña Varen => lêi høa thùc chÊt lµ trß lè. *Gv: Trong rÊt nhiÒu trß lè cña Va-ren ë Việt Nam th× trß lè cña y ®èi víi Phan Bội Châu lµ trß lè bÞch nhÊt. Nh÷ng trß lè cña Va-ren ®èi víi Phan Bội Châu xuÊt hiÖn d−íi 2 h×nh thøc ng«n ng÷: ng«n ng÷ b×nh luËn cña t¸c gi¶ vµ ng«n ng÷ ®éc tho¹i cña Va-ren. *Chuyển giao nhiệm vụ: ? §©u lµ ng«n ng÷ b×nh luËn cña t¸c gi¶? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt b×nh luËn? Th¸i ®é cña ng−êi b×nh luËn? Môc ®Ých b×nh luËn?

- "¤i thËt lµ tÊn kÞch...x¶y ra chuyÖn g× ®©y?"

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 3p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : 88

- Va-ren høa "ch¨m sãc" vô Phan Bội Châu lµ lêi høa dèi tr¸ ®Ó trÊn an ng−êi d©n ViÖt Nam

2. Trß lè cña Va-ren ®èi víi Phan Béi Ch©u(9p)

+ Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - NghÖ thuËt t−¬ng ph¶n ®èi lËp.

Va-ren Phan Bội Châu BËc anh hïng, vÞ thiªn sø, tÝnh KÎ ph¶n béi nhôc nh·, tÝnh c¸ch ®ª c¸ch cao th−îng tiÖn -> khinh rÎ kÎ => môc ®Ých: ca ngîi ng−êi yªu n−íc, kh¼ng ®Þnh chÝnh ph¶n béi , v¹ch ra sù lè bÞch nghÜa * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh. * Câu hỏi bổ sung: ? Lêi v¨n nµo lµ ng«n ng÷ ®éc tho¹i cña Va-ren?

- "T«i ®em tù do....toµn quyÒn". ? Va-ren ®· tuyªn bè vµ khuyªn Phan Bội Châu nh÷ng g×?

- Tuyªn bè th¶ Phan Bội Châu "t«i ®em tù do ®Õn cho «ng ®©y" ? Sau lêi tuyªn bè lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn g× kÌm theo?

- Trung thµnh víi n−íc Ph¸p, céng t¸c, hîp lùc víi n−íc Ph¸p.

- Chí t×m c¸ch xói giôc ®ång bµo, h·y b¶o hä céng t¸c víi ng−êi Ph¸p. ? Va-ren khuyªn Phan Bội Châu ®iÒu g×?

- Tõ bá lÝ t−ëng chung: "®Ó mÆc ®Êy nh÷ng ý nghÜ phôc thï" - B¾t tay víi Va-ren: "¤ng vµ t«i, tay n¾m chÆt tay" - ChØ nªn v× quyÒn lîi c¸ nh©n gièng Va-ren: "®èt ch¸y nh÷ng c¸i m×nh cÇn t«n thê vµ t«n thê nh÷ng c¸i mµ m×nh tõng ®èt ch¸y".

- Cuéc tiÕp kiÕn gi÷a ? Qua lêi lÏ cña Va-ren ta thÊy nh©n c¸ch cña h¾n nh− thÕ Va- ren vµ Phan Béi Ch©u nµo? Em thÊy thùc chÊt lêi høa cña h¾n ra sao? ®· v¹ch trÇn b¶n chÊt gian 89

- Lµ ng−êi chÝnh kh¸ch thùc d©n x¶o quyÖt, một kÎ ph¶n béi nhôc nh·, ®ª tiÖn, s½n sµng lµm mäi thø v× quyÒn lîi.

- Thùc chÊt lµ Ðp buéc Phan Bội Châu tõ bá lÝ t−ëng vµ d©n téc m×nh, v× quyÒn lîi cña n−íc Ph¸p, v× danh lîi cña Varen. ? Ng«n ng÷ ®éc diÔn tr−íc Phan Bội Châu, Va-ren ®· diÔn trß lè cuèi cïng cña m×nh nh− thÕ nµo?

- KÎ ph¶n béi lÝ t−ëng ®ª tiÖn nhÊt l¹i ®i khuyªn b¶o ng−êi trung thµnh víi lÝ t−ëng cao c¶ nhÊt.

- Lêi høa cña Va-ren lµ lêi høa su«ng, trß bÞp bîm. *HS ®äc phÇn cuèi ? Cuéc ch¹m tr¸n víi Va-ren, Phan Bội Châu cã nh÷ng biÓu hiÖn nµo?

- Nh×n Va-ren...im lÆng döng d−ng.

- ngän r©u mÐp...h¹ ngay xuèng.

- mØm c−êi một c¸ch kÝn ®¸o...

-...vµo mÆt Va-ren. ? C¸c biÓu hiÖn ®ã thÓ hiÖn th¸i ®é cña Phan Bội Châu ®èi víi Va-ren nh− thÕ nµo? §iÒu ®ã nãi lªn ®Æc ®iÓm g× trong nh©n c¸ch Phan Bội Châu?

- Th¸i ®é: ng¹c nhiªn, khinh bØ.

- TÝnh c¸ch: cøng cái, hiªn ngang, kiªu h·nh, kh«ng chÞu khuÊt phôc tr−íc m−u m« nham hiÓm cña kÎ thï. *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cuéc ch¹m tr¸n gi÷a Va-ren vµ Phan Bội Châu, ta thÊy c¶ hai ®Òu kiªu h·nh. Sù kh¸c nhau cña 2 niÒm kiªu h·nh ®ã lµ g×?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (3p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm...

90

tr¸, ®ª tiÖn, xÊu xa vµ lè bÞch cña Va- ren.

3) Th¸i ®é cña Phan Béi Ch©u (8p)

- Phan Béi Ch©u ng¹c nhiªn, khinh bØ vµ hiªn ngang, kiªu h·nh kh«ng chÞu khuÊt phôc tr−íc ©m m−u cña kÎ thï.

*Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Va-ren: kiªu h·nh v× danh väng cña kÎ ®ª tiÖn -> ®¸ng ®Ó c−êi.

- Phan Bội Châu: kiªu h·nh v× kiªn ®Þnh lÝ t−ëng yªu n−íc > ®¸ng kh©m phôc. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

Hoạt động 3: Tổng kết a. Mục tiêu: Hs nắm được những giái trị về nghệ thuật và nội dung của tác phẩm. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? TruyÖn ®¹t nh÷ng gi¸ trÞ g× vÒ nghÖ thuËt? ? Những đặc sắc về nghệ thuật đó đã góp phần thể hiện được nội dung gì trong văn bản ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (2p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: =>

III. Tổng kÕt (5p)

1. Nghệ thuật - Giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh và khả năng tưởng tượng, hư cấu những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu đã khắc họa được hai nhân vật có tính cách đại diện cho hai lực lượng xã hội hoàn toàn đối lập.

2. Nội dung - Nhân vật Va-ren: gian trá lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương. Phan Bội Châu kiên cường bất khuất, xứng đáng là vị anh hừng, bậc thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, tiêu * Đánh giá sản phẩm: biểu cho khí phách dân + Đại diện cặp đôi nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tộc Việt Nam. tập của cặp đôi bạn. * Ghi nhí: SGK(95) 91

+ Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức Gv gọi học sinh đọc ghi nhớ sgk.

IV. Luyện tập

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức phần đọc thêm để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: Câu hỏi: Trong truyện, thái độ của tác giả đối với Phan Bội Châu như thế nào? Căn cứ vào đâu để biết điều đó?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân (2p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: coi thường, khinh bỉ Va-ren… * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

B. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU (tiếp) Nhắc lại lí thuyết ? Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu?

LUYỆN TẬP (32p): Cho vd minh hoạ ? Trong những trường hợp nào có thể dùng cụm C-V để mở rộng câu.

92

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức lý thuyết để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Quan sát bài tập và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: Bài tập 1: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu. Cho biết trong các câu, cụm chủ- vị làm thành phần gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm (4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: *a. - khí hậu nước ta // ấm áp =>Cụm C-V làm chủ ngữ - ta // quanh năm trồng trọt…bốn mùa =>Cụm C-V làm phụ ngữ cho cụm động từ “ cho phép” *b -Tõ khi cã ng−êi //lÊy........míi hay =>Cụm C-V làm bổ ngữ - C¸c thi sÜ / ca tông...hoa cá. =>Cụm C-V lµm định ng÷ - Cã ng−êi // lÊy tiÕng chim kªu, tiÕng 93

Bài tập 1 : Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu. Cho biết trong các câu, cụm chủ- vị làm thành phần gì ?

suèi ch¶y...®Ó lµ th¬ ng©m vÞnh => Côm C - V lµm đÞnh ng÷ *c: - Chóng ta //thÊy....ng−êi n−íc ngoµi => Côm C - V lµm đÞnh ng÷ - nh÷ng tôc lÖ tèt ®Ñp Êy // mÊt dÇn => Côm C - V lµm bổ ngữ - nh÷ng thø của quý cña ®Êt m×nh //thay dÇn... n−íc ngoµi. => Côm C - V lµm bổ ng÷. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

Bài tập 2 : * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Gộp các câu từng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: a, Chúng em học giỏi làm cha mẹ và thầy cô rất vui lòng b, Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích. c, Tiếng việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc. d, Cách mạng thành tám thành công khiến cho 94

Bài tập 2 : Gộp các câu từng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.

Tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

Bài tập 3 : * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Gộp câu thành một cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.

- Hình thức hoạt động: Bài tập 3: Gộp câu thành một cụm + Hoạt động cá nhân (3p) C-V làm thành phần câu hoặc + Sản phẩm: viết vào vở ghi thành phần cụm từ. *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: a. Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy b. Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại. c. Hàng loạt vở kịch như “ Tay người đàn bà” , “ Giác ngộ”, “ Bên kia sông Đuống” … ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân 95

d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết đoạn văn ngắn theo chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng ít nhất một câu có dùng cụm chủ - vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ. Cho biết cụm chủ-vị làm thành phần gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân (6p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: "Mẹ" tiếng gọi thiêng liêng mà ai trong mỗi chúng ta đều làm và muốn được mãi có trong cuộc đời. Với tôi tiếng gọi ấy không chỉ đơn thuần là tiếng phát ra từ cổ họng mà nó còn là tiếng gọi từ sâu thẳm lòng tôi. Khi nghe một ai đó gọi” mẹ”, nó lại làm lòng tôi xao xuyến. Mẹ đưa tôi đến vơi cuộc sống này. Bên tôi khi tôi cất tiếng khóc đầu tiên và cũng là người tôi mong gặp lại sau mỗi ngày học tập. Mẹ luôn bên cạnh an ủi và luôn là người cho tôi thêm nghị lực. Bàn tay nhỏ nhắn của mẹ tuy đã chai sần theo thời gian nhưng nó lại trở nên mềm mại vô cùng xoa vào những cảm xúc nóng bỏng trong tôi. Mẹ-tôi may mắn khi được gọi như vậy nên bạn cũng thế hãy trân trọng và làm tất cả những điều có thể để xứng đáng với tình yêu của mẹ nhé! * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở.

96

g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Dùng cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ để mở rộng câu sau: Chậu lan đã nở.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Thêm cụm C-V để biến đổi câu: Chậu lan/ bố em mua hôm chủ nhật đã nở.

C V * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 04 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020 , / / 2020 Bài 26 Tiết 102. Hướng dẫn tự đọc, tự làm: LUYEÄN TAÄP LAÄP LUAÄN GIAÛI THÍCH( Tiếp) CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG ( Hà Ánh Minh) I. Mục tiêu cần đạt: - Khắc sâu những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận giải thích.

97

- Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn giải thích cho một vấn đề của đời sống.

1. Kiến thức: Cách làm bài văn lập luận giải thích một vấn đề.

- Khái niệm thể loại bút kí.

- Giá trị văn hóa, nghệ thuật của ca Huế.

- Vẻ đẹp của con người xứ Huế.

2. Kĩ năng:Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn giải thích...

- Đọc - hiểu văn bản nhật dụng viết về di sản văn hóa dân tộc.

- Phân tích văn bản nhật dụng (kiểu loại thuyết minh) - Tích hợp kiến thức tập làm văn để viết bài văn thuyết minh.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp…

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, nhóm…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân 98

d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Nêu các bước làm một bài văn lập luận giải thích ? Bố cục một bài văn lập luận giải thích ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện các bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa.

Dàn bài: - Mở bài: Giới thiệu điều cần giải thích và gợi ra phuong hướng giải thích.

-Thân bài: Lần lượt trình bày các nội dung giải thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp.

- Kết bài: Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối với mọi người.

Lời văn giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các phần, các đoạn cần có liên kết. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Chúng ta đã tìm hiểu về phép lập luận giải thích, vậy để nhận diện ra đề văn giải thích, có mấy bước làm văn giải thích, tiết học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu điều đó.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của gv và học sinh Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu đề bài.

A. LUYỆN TẬP a.Mục tiêu: Hs xác định đề, tìm hiểu đề, lập dàn ý.

LẬP LUẬN GIẢI b. Nhiệm vụ: Quan sát đề văn và thực hiện các nhiệm vụ học THÍCH tập.

I. Đề bài: c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm bàn.

Giải thích câu tục d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn ngữ “ Tốt nước hơn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá tốt nước sơn” (10p) e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi 99

g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Lập dàn ý cho đề văn : Giải thích câu tục ngữ Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn. + Thời gian: 7p + Sản phẩm: viết vào vở. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. Đại diện nhóm bàn báo cáo sản *Báo cáo sản phẩm: phẩm... * Dự kiến sản phẩm : 1. Më bµi.

- Những phương diện làm nên giá trị của con người: phẩm chất và hình thức.

- Đề cao giá trị phẩm chất, tục ngữ có câu: “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”.

2. Thân bài: * Em hiểu vấn đề trong câu tục ngữ như thế nào ?

- Gỗ: chất liệu làm nên đồ vật- phẩm chất của con người.

- Nước sơn: lớp phủ bề mặt làm cho đồ vật thêm đẹp- hình thức vẻ bên ngoài của con người.

-> Nước sơn đẹp nhưng gỗ không tốt thì đồ vật vẫn nhanh hỏng, con người cũng cần cái nết, phẩm chất chứ không phải chỉ cần cái vẻ đẹp bên ngoài. * vì sao nhân dân ta lại nói như vậy?

- Hình thức sẽ phai tàn, nhưng phẩm chất, nhân cách còn mãi, thậm chí còn ngày càng được khẳng định theo thời gian.

- Nội dung bao giờ cũng có giá trị hơn hình thức. Người có phẩm chất tốt luôn được mọi người yêu mến, kính trọng. * Cần hành động như thế nào?

- Chăm chỉ học tập, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức... * Liên hệ : “ Cái nết đánh chết cái đẹp”.

100

3. Kết bài: - Ngày nay câu tục ngữ vẫn còn nguyên giá trị.

- Cần hài hòa hai mặt nội dung, hình thức * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm bàn nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bàn bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Học sinh rèn luyện kỹ năng viết bài văn lập luận II. Viết bài. (23p) giải thích. b. Nhiệm vụ: Quan sát lại dàn ý và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra đánh giá: Học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết đoạn văn phần MB ? ? Viết một đoạn văn phần TB ? ? Viết đoạn văn phần KB ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân. + Thời gian: 10p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Cuối trang giáo án * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức.

Dự kiến sản phẩm: Đoạn văn phần MB, TB, KB cho đề văn “ Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”.

101

- Đoạn văn phần MB: Từ thực tế cuộc sống vất vả, gian lao và đầy thử thách, nhân dân ta đã rút ra cách đánh giá, nhìn nhận sự vật và con người. Người xưa thường "Ăn lấy chắc, mặc lấy bền" và coi trọng nội dung bên trong hơn là hình thức bên ngoài: "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn". Vậy quan điểm ấy đúng hay không đúng và trong hoàn cảnh ngày nay, có cần bổ sung thêm điều gì chăng ?

- Đoạn văn phần TB: Gỗ là chất liệu làm nên đồ vật - phẩm chất của con người. Nước sơn là lớp phủ bề mặt làm cho đồ vật thêm đẹp- hình thức vẻ bên ngoài của con người. Nước sơn đẹp nhưng gỗ không tốt thì đồ vật vẫn nhanh hỏng, con người cũng cần cái nết, phẩm chất chứ không phải chỉ cần cái vẻ đẹp bên ngoài.

Thực tế cho thấy các đồ vật làm bằng gỗ tốt, gỗ quý (giường, tủ, bàn, ghế...) có thời gian sử dụng rất lâu dài và càng về sau càng đẹp. Người ta chỉ cần bào nhẵn, đánh bóng chúng bằng một lớp vec-ni là đủ. Trong khi đó những đồ dùng bằng gỗ xấu, gỗ tạp lại hay được sơn phết hào nhoáng bên ngoài. Dù có đẹp đến đâu chăng nữa thì chúng cũng rất mau hỏng. Vì thế cho nên mọi người chuộng tốt, chuộng bền mà coi nhẹ hình thức của đồ vật. Nghĩa đen của câu tục ngữ trên là vậy.

Nhưng cũng như bao câu tục ngữ khác, câu "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn" còn hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc hơn. Đó là lời khuyên thiết thực, đúng đắn về cách nhìn nhận, đánh giá con người. Chúng ta thấy rõ tính nhất quán trong việc khẳng định sự hơn hẳn của nội dung bên trong so với hình thức bên ngoài.

Lời khuyên này rất đúng vì nó được đúc kết từ kinh nghiệm sống của nhiều thế hệ. Đánh giá một con người cần phải trải qua thời gian khá dài, không thể chủ quan, hồ đồ, rất dễ dẫn đến sai lầm, thậm chí gây nên những hậu quả tai hại khó lường…

- Đoạn văn phần KB: Tóm lại, câu tục ngữ "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn" đã giúp cho ta một bài học kinh nghiệm về cách nhận định đánh giá đồ vật hoặc con người. Hiểu đúng, vận dụng đúng lời khuyên dạy trên chúng ta sẽ ít vấp phải sai lầm. Cũng từ bài học này giúp ta biết cách rèn luyện, tu dưỡng bản thân để tự nâng cao phẩm chất của một người học sinh; đồng thời ta cũng thấy rõ hơn mối quan hệ giữa hai mặt nội dung và hình thức để ta phấn đấu vươn lên thành người toàn diện, giúp ích cho đất nước quê hương.

102

Hoạt động 1: Giới thiệu chung a. Mục tiêu: Hs nắm được những nét chính về tác giả Hà Ánh Minh và văn bản “ Ca Huế trên sông Hương”. b. Nhiệm vụ: Theo dõi vào chú thích và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: Đại diện nhóm hs lên bảng trình bày. g. Tiến trình hoạt động: Sử dụng phương pháp dự án GV: Phần chuẩn bị về tác giả, văn bản, cô đã hướng dẫn các em chuẩn bị ở nhà. Sau đây cô mời đại diện các nhóm lên trình bày phần chuẩn bị của nhóm mình.

- Đại diện các nhóm trình bày - Các nhóm tương tác với nhau - Gv nhận xét, đánh giá phần chuẩn bị của các nhóm Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích Cách đọc: Chậm rãi, rõ ràng, mạch lạc, lưu ý những câu đặc biệt, câu rút gọn.

G cùng H đọc 1 lần toàn bài.

Giải thích từ khó: ? Văn bản chia làm phần ? Nội dung chính của từng phần?

1. Từ đầu … “lí hoài nam”: Giới thiệu Huế, cái nôi của dân ca.

2. Còn lại: Những đặc sắc của ca Huế.

Hoạt động 2: Hướng dẫn tự đọc: a. Mục tiêu: Hs nắm được: Huế- cái nôi của dân ca, những đặc sắc của ca Huế. b. Nhiệm vụ: Quan sát vào văn bản và thực hiện các 103

B. Văn bản: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG I. Giíi thiÖu chung (5p)

1. T¸c gi¶(sgk)

2. V¨n b¶n - Văn bản nhật dụng: bút kí (giới thiệu trình bày một sinh hoạt văn hoá của địa phương trên đất nước) a. §äc, t×m hiÓu chó thÝch

Bố cục: 2 phần II. Hướng dẫn tự đọc

1. Huế- cái nôi của

nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: ? Theo dõi phần đầu văn bản cho biết xứ Huế nổi tiếng về nhiều thứ nhưng ở đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng nào? Vì sao?

(Dân ca Huế. Vì nó mang đậm bản sắc tâm hồn và tài hoa ở mỗi vùng đất. Huế là một trong những cái nôi dân ca nổi tiếng ở nước ta.) *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tác giả đã cho thấy dân ca Huế mang những đặc điểm hình thức và nội dung nào ? ?Tác giả đã sử dụng bịên pháp gì để giới thiệu các làn điệu dân ca Huế? ? Qua đó tác giả đã chứng minh được những giá trị nổi bật nào của dân ca Huế?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm. + Thời gian: 5p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : a. Dân ca Huế mang những đặc điểm hình thức và nội dung: - Các điệu hò: + Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh: buồn bã. + Hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung: náo nức, nồng hậu tình người. + Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện: khao khát, mong chờ, 104

dân ca.

hoài vọng thiết tha.

- Các điệu lí: lí con sáo, lí hoài nam, lí hoài xuân.

- Các điệu nam: nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân: buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn.

- Tứ đại cảnh: không vui, không buồn. b. Tác giả đã sử dụng bịên pháp liệt kê để giới thiệu các làn điệu dân ca Huế. c. Qua đó tác giả đã chứng minh được những giá trị nổi bật của dân ca Huế: - số lượng làn điệu, tình cảm cung bậc thể hiện - Đa dạng, phong phú, mỗi làn điệu có một vẻ đẹp riêng. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức. *Câu hỏi bổ sung: ? Bên cạnh cái nôi dân ca Huế - miền Trung, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta? Nếu có hãy hát một bài dân ca em thích?

- Dân ca quan họ Bắc Ninh, dân ca đồng bằng Bắc Bộ, dân ca các dân tộc miền núi và Tây Nguyên.

Cho Hs đọc “Các ca công … tận đáy hồn người”. * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Theo dõi phần thứ 2 của văn bản cho biết tác giả nhận xét gì về sự hình thành của dân ca Huế? ? Em hãy chỉ ra nét đặc sắc ấy trên các phương diện: Dàn nhạc? Nhạc công? ? Hãy đọc tên các nhạc cụ được nhắc tới trong bài và nêu nhận xét ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 5p + Sản phẩm: viết vào vở ghi 105

→ sử dụng biện pháp liệt kê kết hợp với lời giải thích, bình luận → phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, thể hiện tấm lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.

2. Những đặc sắc của ca Huế:

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - “Ca Huế hình thành… tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc” - “Dàn nhạc … để gõ nhịp” “Các ca công … duyên dáng” “Nhạc công … ngón rãi” “Tiếng đàn … tận đáy hồn người” - Tên các nhạc cụ được nhắc tới trong bài: - Đàn tranh, đàn nguyệt, tỳ bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh: phong phú. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức: Nhạc dân gian là những làn điệu dân ca, những điệu hò… thường sôi nổi, lạc quan, vui tươi. Nhạc cung đình, nhã nhạc là nhạc dùng trong các buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa, nơi tôn miếu hay triều đình phong kiến, thường có sắc thái trang trọng uy nghi. Ca Huế là sự kết hợp đầy đủ nghệ thuật, nhuần nhuyễn 2 dòng nhạc ấy. Đó cũng chính là lý do vì sao trong ca Huế vừa có sự sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi. * Câu hỏi bổ sung: ? Đoạn văn nào cho thấy tài nghệ chơi đàn của các ca công và âm thanh phong phú của các nhạc cụ?

- “Không gian…hồn người” ? Qua đoạn miêu tả đó em thấy có ngón đàn nào? Có nhận xét gì về cách chơi đàn của các nhạc công?

- Ngón đàn trau chuốt như: nhấn, mổ, vồ, vã, ngón bấm, 106

- Nguồn gốc: bắt nguồn từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình,

- Dàn nhạc: phong phú - Cách chơi đàn: nhiều hình thức, nhiều âm điệu,

day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người. → dùng phép liệt kê dẫn chứng để làm rõ sự phong phú của cách diễn ca Huế → thanh lịch, tinh tế, tính dân tộc cao trong biểu diễn ? Các ca công ăn mặc ra sao? Em có nhận xét gì về ca công? ? Em hãy nhận xét đặc điểm ngôn ngữ trong đoạn văn này? ? Từ đó nét đẹp nào của ca Huế được nhấn mạnh?

G chốt: Từ đó cho ta thấy được một vẻ đẹp của sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế, một vùng dân ca phong phú về nội dung, giàu có về các làn điệu và những con người rất đỗi tài hoa. ? Em hãy chỉ ra những nét độc đáo ấy trên các phương diện: không gian? thời gian? con người?

- “Trăng lên … chờ đợi rộn lòng”; “Đêm … trắng đục”. ? Em có nhận xét gì về thời gian, không gian ở đó? + Không gian: trên thuyền, giữa sông Hương + Thời gian: đêm trăng gió mát + Con người: ngồi trên thuyền rồng, xuôi theo dòng sông Hương→ quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo, thơ mộng, phù hợp với tiếng đàn réo rắt ? Cách nghe ca Huế ở đây còn có nét gì riêng?

- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công: cách ăn mặc, cách chơi đàn. ? Cách nghe ca Huế như vậy gợi cho tác giả cảm giác gì? *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Khi viết lời cuối văn bản “Không gian như lắng đọng.

Thời gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm” là tác giả muốn cùng bạn đọc cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế trên sông Hương?

- Hình thức hoạt động: 107

tiết tấu, công phu, điêu luyện, tinh xảo…

- Ca công: y phục cổ truyền, trang trọng, tao nhã, tài hoa.

- Cách thưởng thức ca Huế vừa dân dã vừa sang trọng, tao nhã, thi vị, quyến rũ.

+ Hoạt động cặp đôi 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Ca Huế khiến người nghe quên cả không gian, thời gian chỉ còn cảm thấy tình người. Làm giàu tâm hồn con người, hướng con người đến những vẻ đẹp của tình người xứ Huế. Mãi mãi quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn của nó. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Hoạt động 3: Tổng kết a. Mục tiêu: Hs nắm giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản “ Ca Huế trên sông Hương” b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Giá trị nghệ thuật đặc sắc của văn bản ? ? Giá trị nội dung của văn bản ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện 108

III. Tæng kÕt (3p)

1. Nghệ thuật - Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt: nghị luận, miêu tả, biểu cảm.

2. Nội dung.

Huế nổi tiếng không phải chỉ có các danh lam thắng cảnh và các di tích lịch sử

nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : => * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi. b. Nhiệm vụ: Quan sát câu hỏi và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú vui tao nhã?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Vì ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng, duyên dáng từ nội dung đến hình thức, từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca đến cách trang điểm, ăn mặc… Chính vì thế nghe ca Huế là một thú vui tao nhã. Qua bao nỗi thăng trầm thì ca Huế chính là món ăn tinh thần không thể 109

mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã; một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển. * Ghi nhớ ( sgk) IV. LuyÖn tËp (4p) Câu hỏi :Tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú vui tao nhã?

thiếu đối với người dân xứ Huế. Ca Huế đã được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể của thế giới. * Đánh giá sản phẩm: + HS khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Lập bảng thống kê tên các làn điệu, nhạc cụ, bản đàn dân ca Huế, đặc sắc của mỗi thể loại.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Tên các làn điệu, nhạc cụ, bản đàn dân ca Huế: Tên các làn điệu ca Huế Tên các loại nhạc cụ Tên các bản đàn biểu diễn - Các điệu hò: đánh cá, cấy trồng, Hợp thành dàn nhạc - Lưu thuỷ, kim tiền, đinh lưa, chèo cạn, bài thai, giã bao gồm: đàn tranh, xuân phong, long hổ, gạo, bài chòi, bài tiệm, nàng vung, nguyệt, tì bà, nhị hồ, tứ đại cảnh … hò lơ, hô, hò xay lúa, hò nện tam, đàn bầu, sáo, cặp - Trên 60 tác phẩm - Các điệu lí: con sáo, hoài xuân, sanh (sinh tiền hoặc thanh nhạc và khí hoài nam... phách tiền), chũm nhạc…

- Các điệu nam: nam ai, nam bình, choẹ, não bạt, các loại 110

nam xuân, quả phụ, tương tư khúc, trống… hành vân… Đặc sắc của các thể loại: Đặc sắc nội dung, ý nghĩa, nghệ thuật Tên gọi Các điệu hò, - Gửi gắm ý tình trọn vẹn. điệu lí - Từ ngữ địa phương dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, ngôn ngữ thể hiện tài ba phong phú: có điệu hò buồn bã, lại có điệu náo nức, nồng hậu tình người,…thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ, hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.

Các bản đàn Du dương, trầm bổng, réo rắt, lúc khoan, lúc nhặt làm nên tiết tấu xao đánh đơn hay động tận đáy hồn người. song tấu, hoà tấu Các khúc điệu - Buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn. nam - Có khi lại không vui, không buồn.

- Có sôi nổi, vui tươi, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán.

- Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng, gợi lên tình người, tình đất Thể điệu ca Huế nước, trai hiền, gái lịch.

- Không gian như lắng đọng, thời gian như ngừng trôi. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Ngoài dân ca Huế, nước ta còn có những vùng dân ca nổi tiếng nào ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà 111

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Bài làm của hs đảm bảo yêu cầu của bài tập. ? Ngoài dân ca Huế, nước ta còn có những vùng dân ca nổi tiếng: - Dân ca đồng bằng Bắc Bộ, Dân ca Trung Bộ, Dân ca quan họ Bắc Ninh * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 5 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020(7C ), Bài 28. Tiết 103

/

/ 2020 liÖt kª

I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Khái niệm phép liệt kê.

- Các kiểu liệt kê.

2. Kĩ năng - Nhận biết phép liệt kê, các kiểu liệt kê.

- Phân tích giá trị của phép liệt kê.

- Sử dụng phép liệt kê trong nói và viết.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

Biết cách vận dụng phép liệt kê vào thực hiện nói và viết.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuaån bò: 112

1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân - Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Câu sau đây có dùng cụm chủ - vị làm thành phần gì? “ Cái bàn ấy chân bị gãy.”

A. Cụm chủ - vị làm thành phần chủ ngữ.

B. Cụm chủ - vị làm thành phần vị ngữ.

C. Cụm chủ - vị làm phụ ngữ cho cụm danh từ.

D. Cụm chủ - vị làm phụ ngữ cho cụm động từ * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng trình bày sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: 113

* Đánh giá sản phẩm: Câu “ Cái bàn ấy chân bị gãy.” dùng cụm chủ - vị làm thành phần vị ngữ. + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Nội dung cần đạt Hoạt động của giáo viên và học sinh I. Thế nào là phép liệt Hoạt động 1: Thế nào là phép liệt kê ? a. Mục tiêu : Hs nắm được thế nào là phép liệt kê, lấy kê? được ví dụ minh họa.

(8p) b. Nhiệm vụ: HS quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn 1. Vd: (sgk/104) nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá 2.Nhận xét e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Đọc ví dụ sgk Chú ý vào các từ in đậm - bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút…/ tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc.

- trầu vàng / cau đậu / rễ tía - nào ống thuốc bạc / nào đồng hồ vàng / nào dao chuôi ngà / nào ống vôi chạm - ngoáy tai / ví thuốc / quản bút / tăm bông ? Hãy nhận xét cấu tạo của các bộ phận in đậm trong đoạn văn? ? Về mặt ý nghĩa những từ ngữ trên cùng diễn đạt điều gì? ? Việc tác giả nêu ra hàng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như trên có tác dụng gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm. + Thời gian: 5p 114

+ Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm : =>

Các bộ phận in đậm: - cấu tạo: mô hình kết cấu tương tự nhau - ý nghĩa: cùng miêu tả những đồ vật xa xỉ, đắt tiền, được bày biện xung quanh quan lớn → Tác dụng: làm nổi bật sự xa hoa không phù hợp với hoàn cảnh của viên quan đi hộ đê sắp vỡ, đối lập với tình cảnh của dân phu đang lam lũ ngoài mưa gió.

* Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức: Việc sắp xếp nối tiếp các từ hay cụm từ cùng kết cấu và cùng trường nghĩa miêu tả về một sự vật hiện tượng như vậy gọi là phép liệt kê.

Hs đọc ghi nhớ (sgk) *) Ghi nhớ: (sgk/105) ? Lấy ví dụ về phép liệt kê và cho biết tác dụng của phép liệt kê đó?

II. Các kiểu liệt kê ( 8p): Hoạt động 2: Các kiểu liệt kê ? a. Mục tiêu : Hs nắm được các kiểu liệt kê, lấy được ví dụ minh họa. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Chỉ ra phép liệt kê trong 2 vd ? ? Xét về cấu tạo các phép liệt kê này có gì khác nhau? 1. Vd 1 (sgk/105) (Vd b có thêm từ “và” giữa 2 cặp từ) 2. Nhận xét 115

? Ta gọi chúng thuộc kiểu liệt kê gì?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : a) Phép liệt kê : tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải → liệt kê không theo từng cặp. * Đánh giá sản phẩm: b) Phép liệt kê: tinh thần + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản và lực lượng, tính mạng phẩm học tập của cặp đôi bạn. và của cải → liệt kê theo + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm từng cặp. của hs, chốt kiến thức.

Gv lưu ý : Dấu hiệu để nhận biết kiểu liệt kê theo từng cặp là quan hệ từ “và”.

H đọc vd (sgk/105). *Chuyển giao nhiệm vụ: vd 2 (sgk/105) ? Chỉ ra phép liệt kê trong 2 vd trên?

Các phép liệt kê: ? Hãy thử đảo thứ tự các bộ phận của phép liệt kê đã chỉ ra trong 2 vd trên, rồi nêu nhận xét?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ.

116

*Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Câu a có thể đảo được mà lôgic ý nghĩa của câu không bị ảnh hưởng. Câu b không thể thay đổi thứ tự được vì các bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa (sắp xếp theo thứ tự từ thấp tới cao) * Đánh giá sản phẩm: + HS khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức. * Câu hỏi bổ sung: ? Ta gọi tên những kiểu liệt kê như vậy là gì? ? Tóm lại xét về mặt cấu tạo, ý nghĩa thì chúng ta có những phép liệt kê nào?

Hs đọc ghi nhớ sgk/105 ? Lấy ví dụ về phép liệt kê và cho biết đó là kiểu liệt kê nào?

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát bài tập và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: Bài tập 1 * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Chỉ ra phép liệt kê trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi 117

a) tre, nứa, trúc, mai, vầu → có thể đảo được → liệt kê không tăng tiến b) hình thành và trưởng thành, gia đình, họ hàng, làng xóm → không thể đảo trật tự → liệt kê tăng tiến

* Ghi nhớ: (sgk/105) III. Luyện tập (17p)

BT1/106: Chỉ ra phép liệt kê trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”:

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn. nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn. nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước.

- Bà Trưng, / Bà Triệu, / Trần Hưng Đạo, / Lê Lợi ,/ Quang Trung,...

- “Đồng bào ta ngày nay …nồng nàn yêu nước” * Đánh giá sản phẩm: + HS khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Bài tập 2 *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tìm phép liệt kê trong các đoạn trích ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: BT2/106: Tìm phép liệt + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ kê + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : a) - Dưới lòng đường / trên vỉa hè / trong cửa tiệm - Những cu li xe … nóng bỏng / những quả dưa hấu … đỏ lòm lòm / những xâu lạp xưởng … các hiệu cơm / cái rốn … giữa trời / một viên quan … hình chữ thập b) Điện giật / dùi đâm / dao cắt / lửa nung. * Đánh giá sản phẩm: 118

+ Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Bài tập 3. *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đặt câu có sử dụng phép liệt kê ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ BT3/106: Đặt câu có sử + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực dụng phép liệt kê. hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Va-ren gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp ở Đông Dương. Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất, xứng đáng là “bậc anh hùng,vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập”, tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam. * Đánh giá sản phẩm: + HS khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: 119

? Đặt câu có sử dụng phép liệt kê để tả một số hoạt động trên sân trường em trong giờ ra chơi.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs đặt câu đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức.

Ví dụ: Giờ ra chơi, các bạn tham gia nhiều trò chơi như: nhảy dây, đá cầu, ném bóng … * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Khái quát lại nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm :

120

CÁC KIỂU LIỆT KÊ XÉT THEO CẤU TẠO

Liệt kê theo cặp

XÉT THEO Ý NGHĨA

Liệt kê không theo cặp

Liệt kê tăng tiến

Liệt kê không tăng tiến

TÁC DỤNG

* Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 6 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020(7C ), / / 2020, Bài 28 Tiết 104: Hướng dẫn tự đọc: t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh 121

I. Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức Đặc điểm của văn bản hành chính: hoàn cảnh, mục đích, nội dung, yêu cầu và các loại văn bản hành chính thường gặp trong cuộc sống.

2. Kĩ năng - Nhận biết được các loại văn bản hành chính thường gặp trong đời sống.

- Viết được văn bản hành chính đúng quy cách.

3. Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuaån bò : 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động nhóm, Hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cặp đôi - Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ:

122

? Khi muốn xin thầy cô chuyển lịch buổi lao động của lớp, nếu là lớp trưởng em sẽ làm gì ? ? Văn bản em viết để đề đạt nguyện vọng đó thuộc thể loại văn bản nào ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs đứng tại chỗ trình bày. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs trả lời theo yêu cầu bài tập - Em sẽ viết văn bản đề nghị với cô giáo cho chuyển lịch buổi lao động. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động: Thế nào là văn bản hành chính.

I.Thế nào là văn bản a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của văn bản hành hành chính (18p): chính.

1. Ví dụ (sgk) b. Nhiệm vụ: Quan sát các ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi.

2. Nhận xét g. Tiến trình hoạt động: ? Nội dung của 3 văn bản đó là gì? a) Thông báo của BGH trường THCS Dịch Vọng b) Giấy đề nghị c) Báo cáo về kết quả hoạt động hưởng ứng phong trào “Vì một môi trường xanh, sạch, đẹp” * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Khi nào người ta cần viết các văn bản thông báo, đề nghị, báo cáo? ? Mỗi văn bản nhằm mục đích gì ? ? Ba văn bản ấy có gì giống và khác nhau ? Hình thức 123

trình bày của ba văn bản này có gì khác với các văn bản truyện và thơ mà em đã học ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm. + Thời gian: 5p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : + Người ta cần viết các văn bản thông báo, đề nghị, báo cáo, Mục đích: - Khi cần truyền đạt một vấn đề gì đó (thường là quan trọng) xuống cấp thấp hơn hoặc muốn cho nhiều người biết thì người ta dùng văn bản thông báo.

- Khi cần đề đạt một nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyền giải quyết thì người ta dùng văn bản đề nghị (kiến nghị).

- Khi cần phải thông báo một vấn đề gì đó lên cấp cao hơn thì người ta dùng văn bản báo cáo.

Lưu ý: Cấp trên không bao giờ dùng báo cáo với cấp dưới và ngược lại cấp dưới không bao giờ dùng thông báo với cấp trên. Đề nghị cũng chỉ được dùng trong trường hợp cấp dưới đề nghị cấp trên, cấp thấp đề nghị lên cấp cao. + Điểm giống và khác nhau của 3 văn bản trên: - Giống: hình thức trình bày đều theo một số mục nhất định (theo mẫu) - Khác: mục đích, những nội dung cụ thể và yêu cầu được trình bày trong mỗi văn bản * Ba văn bản trên có gì khác với các văn bản nghệ thuật (truyện, thơ) đã học: 124

- Văn bản thông báo: nhằm phổ biến nội dung, cấp trên đối với cấp dưới (thường có kèm theo hướng dẫn và yêu cầu thực hiện) - Văn bản đề nghị (kiến nghị): nhằm đề xuất một nguyện vọng ý kiến, cấp dưới đối với cấp trên (thường kèm theo lời cảm ơn).

- văn bản báo cáo: nhằm tổng kết, nêu lên những gì đã làm để cấp trên được biết (thường kèm theo số liệu, tỉ lệ %)

Gv nêu lên một vài đặc điểm của ngôn ngữ nghệ thuật và ngôn ngữ hành chính cho Hs tham khảo và hiểu thêm.

Văn bản nghệ Văn bản hành thuật chính - Dùng hư cấu, - Không có hư tưởng tượng cấu tưởng tượng - Ngôn ngữ nghệ - Ngôn ngữ thuật hành chính * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức: * Câu hỏi bổ sung: ? Em còn thấy loại văn bản nào tương tự như 3 văn bản trên không?

- Dự kiến sản phẩm: Biên bản, sơ yếu lí lịch, giấy khai sinh, hợp đồng, giấy chứng nhận, đơn kiện, chỉ thị, … ? 3 văn bản nêu trên người ta gọi là văn bản hành chính. Vậy em hiểu văn bản hành chính là gì? ? Nhìn vào 3 văn bản hãy kể ra các mục cần phải có *) Ghi nhớ: (sgk/110) trong văn bản hành chính?

II. Luyện tập (15p) H đọc ghi nhớ sgk/110 C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của văn bản hành chính. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát bài tập và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: 125

* Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trong các tình huống sgk, tình huống nào người ta sẽ phải viết loại văn bản hành chính? Tên mỗi loại văn bản tương ứng với mỗi trường hợp đó là gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm. + Thời gian: 5p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : 1. Viết thông báo 2. Viết báo cáo 3. Viết đơn xin phép 4. Viết đơn xin phép nghỉ học 5. Viết giấy đề nghị 6. Không cần phải viết văn bản hành chính. *Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức: D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Bài tập : Đọc và suy nghĩ về hai tình huống sau đây: 126

a) Hôm nay bị ốm, không đi học được, em phải viết đơn xin phép thầy ,cô giáo nghỉ học. b) Có một vở chèo rất hay, liên quan tới tác phẩm đang học, cả lớp cần đi xem tập thể.Em thay mặt tập thể lớp viết một văn bản đề nghị với thầy, cô giáo chủ nhiệm.

Từ hai tình huống trên, liên hệ với các làm đơn ở lớp 6, hãy so sánh lí do viết đơn và lí do viết đề nghị giống và khác nhau ở chỗ nào.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân ( 5p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Giống: cả 2 đều là những nhu cầu và nguyện vọng chính đáng - Khác: Đơn: nguyện vọng cá nhân Đề nghị: nhu cầu tập thể * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Tìm đọc và tham khảo thêm một số tình huống cần phải viết văn bản hành chính.

Cách viết văn bản báo cáo, đề nghị, thông báo.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà 127

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs tìm thêm các văn bản hành chính khác. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 13 / 03 / 2020 / / 2020, Ngày dạy :

/

/ 2020

Bài 28 : Tiết 105 TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6 ( LAØM ÔÛ NHAØ) I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Học sinh củng cố được kiến thức và kỹ năng đã học về cách làm bài lập luận giải thích và tạo lập văn bản, cách sử dụng từ ngữ, đặt câu.

- Tự đánh giá đúng hơn về chất lượng bài làm của mình về trình độ lập luận của bản thân, từ đó biết sửa chửa chữa lỗi trong bài văn và rút kinh nghiệm cho bài viết sau tốt hơn II. Chuaån bò: 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, ...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: 128

- Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, Hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cách làm bài văn lập luận giải thích ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs đứng tại chỗ trình bày. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs dựa vào phần ghi nhớ để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Noäi dung a. Mục tiêu: Hs nắm được cách làm bài văn lập luận giải thích, nhận ra được những ưu điểm và khuyết điểm, biết sửa lỗi sai trong bài kiểm tra. b. Nhiệm vụ: Hs quan sát đề văn và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm 129

A. Đề bài: Giải thích câu tục ngữ “ có công mài sắt, có ngày nên kim”.

d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: - Gv yêu cầu học sinh nhắc lại đề bài - Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề và lập dàn bài Hs tìm hiểu đề, xác định nội dung làm bài tập và lập dàn ý - Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm ( 5p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : * MB: Giải thích câu “ Có công mài sắt, có ngày nên kim” * TB: Tìm nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ” + Nghĩa đen: Có công sức, có lòng kiên trì mài mãi một cây kim từ một thanh sắt thì cuối cùng cũng trở thành hiện +Nghĩa bóng: Vai trò của lòng kiên trì, nhẫn nại trong đời sống, học tập và trong mọi lĩnh vực.

- Sự kiên trì, nhẫn nại giúp chúng ta thành công trong mọi lĩnh vực.

- Tìm các dẫn chứng trong đời sống hàng ngày, các gương sáng trong xã hội, trong các tác phẩm văn học và trong ca dao, tục ngữ. *Kết bài : Nêu suy nghĩ của em về câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim.

130

1. Tìm hiểu đề : a. Nội dung câu tục ngữ” có công mài sắt, có ngày nên kim” b. Yêu cầu: Giải thích câu tục ngữ 2. Lập dàn ý

B. Đánh giá, nhận xét: 1. Nhận xét : a. Ưu điểm: - Hs nắm được yêu cầu ( giải thích) của đề bài, xác định được nghĩa của câu tục ngữ, biết vận dụng trong thực tế ( lấy dẫn chứng), vận dụng các kiến thức, kỹ năng để làm bài.

- Các lí lẽ mạch lạc, dẫn chứng xác thực - Một số bài trình bày sạch, đẹp, chữ viết rõ ràng Châm, Lan, Lê, Nguyệt .. , Huyền, Yến, Nguyệt … b. Tồn tại:

* Đánh giá sản phẩm: - Một số bài chưa xác định + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản được yêu cầu của đè bài phẩm học tập của nhóm bạn. nên chưa biết cách phối + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản hợp dẫn chứng và lý lẽ. phẩm của hs, chốt kiến thức.

- Cách giải thích còn sơ sài, thiếu sức thuyết phục.

- Lời văn còn khô khan, lủng củng, diễn đạt còn sai lỗi chính tả, tùy tiện trong việc dùng từ, dấu câu, câu ( - Một số bài làm tốt Huy, Kiên, Bình… 7C), Việt, Mạnh, Minh - Một số bài cần khắc phục c, Chữa lỗi d. Thống kê kết quả: Gv hướng dẫn học sinh sửa lỗi trong bài kiểm tra 7C 7D C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP G 4 3 Hs hoạt động cá nhân (3p) K 14 13 ? Viết phần MB, KB cho đề văn: Giải thích câu tục TB 15 19 ngữ “ có công mài sắt, có ngày nên kim” Y 3 1 K 0 0 D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 7p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau: ? Hãy giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: Thất bại là mẹ thành công. + Hoạt động nhóm ( 6p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập 131

*Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Viết một bài văn giải thích câu tục ngữ : “Thất bại là mẹ thành công”. a/ Mở bài: - Giới thiệu vấn đề: Thất bại là mẹ thành công. ( Trong cuộc sống mấy ai không từng gặp thất bại. Có những người không thể tự đứng lên sau mỗi lần vấp ngã của chính bản thân mình. Để khuyên nhủ, động viên, nhắc nhở, tục ngữ có câu:"Thất bại là mẹ thành công".) b/ Thân bài: + Giải thích: - Giải thích nghĩa đen: * Trước hết, ta phải hiểu “thất bại” là gì? Thất bại chính là những lần vấp ngã, là khi công việc của ta gặp khó khăn, không có kết quả tốt như chúng ta mong đợi. * Còn “thành công” thì lại trái ngược lại. Thành công có nghĩa là đạt được những kết quả mà ta mong muốn và hoàn thành công việc ấy một cách thuận lợi và tốt đẹp. * Mẹ là những người sinh ra con, nhờ có mẹ mới có con cũng như có thất bại mới có thành công.

- Giải thích nghĩa bóng của luận điểm: * Trong đời, ai cũng phải có đôi lần thất bại.Thực ra chẳng có ai muốn thất bại cả.

Nhưng khi đã thất bại thì thường có 2 loại người với 2 phản ứng khác nhau: - Có người bỏ cuộc như con chim khi trúng tên thì sợ cây cung.

- Có những người lại quyết tâm làm lại. Chính khi bắt đầu làm lại người ta mới phân tích, mổ xẻ nguyên nhân của thất bại để tránh bị thất bại lần nữa.Và qua đó người ta có được những bài học cũng như kinh nghiệm quý báu để công việc trở nên tiến triển tốt hơn * Từ những ý nghĩa trên, ông cha ta muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: Chính những thất bại trong cuộc sống sẽ giúp ta thành công trên đường đời. + Tại sao thất bại lại là mẹ thành công ?

- Sự mâu thuẫn: Mới đầu ta thấy câu nói trên có vẻ mâu thuẫn với nhau. Thất bại và thành công là hai chuyện trái ngược nhau hoàn toàn, không hề có liên hệ gì với nhau cả. Nhưng sau một hồi suy ngẫm, ta thấy được rằng câu tục ngữ này chẳng hề vô lý chút nào cả mà trái lại, nó rất liên kết với nhau.

- Nguyên nhân: Bởi vì sau khi mỗi lần thất bại, ta sẽ tìm ra nguyên nhân dẫn đến những sai sót của ta, từ đó rút ra được những kinh nghiệm quý báu, giúp ta tránh 132

phạm những sai lầm đó nữa và ngày càng tiến tới bước đường thành công hơn. + Tác dụng của thất bại đối với người không có ý chí và người có ý chí: * Đối với những người dễ nản chí thì câu nói này có vẻ như sai nhưng đối với những người kiên trì và bền chí thì chắc chắn đúng. Để đạt được thành công thì những vấp ngã thiếu sót hầu như không thể tránh khỏi. Đó là một điều tất yếu. Thất bại còn giúp ta rèn luyện ý chí, giúp ta tự tin và bản lĩnh hơn. * Dẫn chứng: - Khi chúng ta còn thơ bé, trong những lần chập chững biết đi, chẳng phải chúng ta đã té ngã bao nhiêu lần ư ? Trong lúc tập chạy xe đạp, có phải bạn đã té xe đến độ trầy cả chân sao? Nếu những lúc ấy ta buông xuôi thì có lẽ đến giờ chúng ta vẫn chưa biết đi, chưa biết lái xe đạp đấy.

- Để phát triển khái niệm những lợi ích của sự thất bại, Trường đại học Penn State đã có một khóa học cho những sinh viên sắp ra trường gọi là “Thất bại 101”. Sinh viên có thể gặp những rủi ro khi làm thí nghiệm. Và càng gặp nhiều thất bại, họ sẽ càng nhành chóng lấy được chứng chỉ loại A. - Nhà bác học Loius Pasture lúc còn nhỏ là một học sinh trung bình. Về môn Hoá, ông đứng hạng 15 trong tổng số 22 học sinh. Sự thất bại đó không làm ông nản lòng mà còn là động lực để giúp ông vươn cao, trở thành nhà bác học nổi tiếng; - Nhà bác học Edison cũng đã từng thất bại hang nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện; - Lép Tôn –xtôi từng bị đình chỉ đại học vì không có khả năng lại vừa thiếu ý chí học tập. Ông đã đứng dậy sau những thất bại và trở thành nhà văn lớp của nền văn học Nga và văn học thế giới. + Đánh giá- mở rộng: - Câu nói đúc kết một kinh nghiệm sống có ý nghĩa thực tế, câu nói bao hàm một nhân sinh quan tích cực, một lời khuyên đúng đắn: sống mạnh mẽ, lạc quan và luôn có niềm tin vào mục đích sống tốt đẹp.

- Câu nói còn có ý nghĩa an ủi, động viên ta khi ta gặp thất bại trong cuộc sống, truyền cho ta niềm tin để ta phấn đấu vươn tới thành công.

- Tuy nhiên cũng cần cảnh giác, đôi khi suy nghĩ “ Thất bại là mẹ thành công” sẽ làm nhụt ý chí con người vì sự bằng lòng của bản thân - không có ý chí vươn lên khi thất bại. + Bài học: * Nhận thức:

133

- Không có thất bại, vấn đề là con người có biết học cách thành công sau thất bại hay không? Phải biết cách đứng dậy sau những vấp ngã, phải có khát vọng thành công. * Hành động: - Khi thất bại phải tìm ra nguyên nhân thất bại, phải xem xét năng lực, thời cơ và những điều kiện..

- Cần có sự chuẩn bị tốt hơn cho công việc ở những lần sau để tránh thất bại. c. Kết bài: - Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề - Bài học cho bản thân: Vậy xin chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn không thể tự đứng dậy sau mỗi vấp ngã của chính mình. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: Thất bại là mẹ thành công.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn ở nhà * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết bài văn lập luận giải thích. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: 134

……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 8 / 05 / 2020 Ngày dạy : / / 2020,

/

/ 2020

Bài 29 Tiết 106: Hướng dẫn tự đọc: QUAN AÂM THÒ KÍNH I .Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Kiến thức - Sơ giản về chèo cổ.

- Giá trị nội dung và những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của vở chèo Quan Âm Thị Kính.

- Nội dung, ý nghĩa và một vài đặc điểm nghệ thuật của đoạn trích Nỗi oan hại chồng.

2. Kĩ năng - Đọc diễn cảm kịch bản chèo theo lối phân vai.

- Phân tích mâu thuẫn, nhân vật và ngôn ngữ thể hiện trong một trích đoạn chèo.

3. Thái độ: Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuaån bò: 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học, tìm hiểu thêm về nghệ thuật chèo cổ ...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân 135

- Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, Hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy cho biết những nét đặc sắc của ca Huế ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng trình bày. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Đa dạng, phong phú về làn điệu, nguồn gốc hình thành, không gian, thời gian thưởng thức... * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền Việt Nam rất phong phú và độc đáo, như: chèo, tuồng, rối …Và chèo được coi là một trong những loại hình sân khấu dân gian phổ biến rộng rãi ở Bắc Bộ. Sân khấu chèo cũng được người dân các vùng khác trên Tổ quốc của chúng ta yêu thích. Bạn bè các nước trên thế giới cũng đã nhiều lần khẳng định và ca ngợi sự độc đáo của sân khấu chèo Việt Nam. Trong đó vở chèo “Quan Âm Thị Kính” là vở diễn rất nổi tiếng. Vở diễn này tiêu biểu cho sân khấu chèo về nhiều phương diện: tích truyện, kịch tính, nhân vật, làn điệu… Tiết học này sẽ giúp các em hiểu sơ lược một số đặc điểm của sân khấu chèo truyền thống, nắm được tóm tắt nội dung vở chèo nói chung, và một số đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của đoạn trích “Nỗi oan hại chồng” nói riêng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 136

Hoạt động 1: Giới thiệu chung a.Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của chèo cổ Việt Nam. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: Sử dụng phương pháp dự án.

GV: Phần chuẩn bị những hiểu biết về thể loại chèo cổ, cô đã giao nhiệm vụ và hướng dẫn các em chuẩn bị ở nhà. Sau đây cô mời đại diện các nhóm lên trình bày phần chuẩn bị của nhóm mình.

- Đại diện các nhóm trình bày - Các nhóm tương tác với nhau - Gv nhận xét, đánh giá phần chuẩn bị của các nhóm - Hướng dẫn đọc tóm tắt nội dung vở chèo Gọi H đọc tóm tắt vở diễn trong sgk/111-113 Hoạt động 2: Hướng dẫn tự đọc a. Mục tiêu: Hs tìm hiểu về cảnh sinh hoạt trong gia đình Thị Kính và nỗi oan hại chồng, cảnh ra đi của Thị Kính. b. Nhiệm vụ: Theo dõi vào văn bản và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Mở đầu khung cảnh trong đoạn trích là khung cảnh ở đâu? Khung cảnh ấy gợi cho em cảm nhận không khí gia đình như thế nào? ? Trong khung cảnh đằm thắm ấy đã có sự việc gì xảy ra ?

137

I. Giíi thiÖu v¨n b¶n (8p) 1. Đặc điểm của nghệ thuật chèo

2. Đọc

II. Hướng dẫn tự đọc (19p) 1. Cảnh sinh hoạt trong gia đình:

? Qua những lời nói và cử chỉ của Thị Kính đối với chồng em có nhận xét gì về nàng với tư cách là một người vợ ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Mở đầu khung cảnh trong đoạn trích là khung cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng, tuy không thật phổ biến gần gũi với các gia đình nông dân nghèo “thiếp nón - chàng tơi”, “chồng cày - vợ cấy” nhưng cũng là cảnh chàng đọc sách - dùi mài kinh sử để nhập hội “long vân” - nàng ngồi khâu áo, quạt cho chồng. Đó là mơ ước về hạnh phúc gia đình của bao chàng trai cô gái nông dân lao động xưa.

- Trong khung cảnh đằm thắm ấy, Thị Kính thấy chồng có râu mọc ngược và băn khoăn suy nghĩ-> người vợ tỉ mỉ, ân cần, dịu dàng, chân thật trong tình yêu. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Chuyển: Vậy mà những cử chỉ, hành động, tình cảm thương chồng tốt đẹp ấy của Thị Kính đã bị Thiện Sĩ hiểu lầm. ? Sau khi nghe Thiện Sĩ kể tội Thị Kính, Sùng ông, Sùng bà có những cử chỉ, hành động như thế nào?

Cho Hs đọc lại “Hú vía …về cùng cha con ơi!”

138

- Cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng.

- Thị Kính thấy chồng có râu mọc ngược và băn khoăn suy nghĩ-> người vợ tỉ mỉ, ân cần, dịu dàng, chân thật trong tình yêu.

2, Nỗi oan hại chồng:

*Chuyển giao nhiệm vụ: ? Em hãy liệt kê và nêu nhận xét về hành động và ngôn ngữ của Sùng bà đối với Thị Kính? ? Sùng Bà đã căn cứ vào những điều gì để luận tội Thị Kính. ? Qua những hành động, ngôn ngữ của Sùng bà đối với Thị Kính, em thấy Sùng bà là loại người như thế nào?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Sùng Bà đã luận tội Thị Kính cho rằng Thị Kính là loại đàn bà hư đốn, tâm địa xấu xa, là con nhà thấp hèn không xứng đáng với gia đình mình. Thị Kính phải bị đuổi ra khỏi nhà.

- Qua những hành động, ngôn ngữ của Sùng bà đối với Thị Kính, ta thấy Sùng bà là loại người tàn nhẫn, thô bạo, đay nghiến, mắng nhiếc tàn nhẫn, chua ngoa, hợm của, khoe dòng giống. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức. *Câu hỏi bổ sung: ? Vậy Thị Kính đã mấy lần kêu oan ? Kêu với ai?

- Thị Kính 5 lần kêu oan : 3 lần với mẹ chồng, 1 lần với chồng, 1 lần với cha.) ? Trong 5 lần kêu oan thì hết 4 lần Thị Kính hướng về 139

- Sùng bà cho rằng Thị Kính là loại đàn bà hư đốn, tâm địa xấu xa, là con nhà thấp hèn không xứng đáng với gia đình mình.

- Thị Kính yếu đuối, nhẫn nhục, trong oan ức vẫn chân thực giữ phép tắc

nhà chồng. Vậy họ đã đáp lại Thị Kính như thế nào?

- Chồng: im lặng, mẹ chồng: cự tuyệt, Bố chồng: a dua với mẹ chồng. ? Qua đó đức tính nào của Thị Kính được bộc lộ? (Cam chịu) ? Lần kêu oan nào của Thị Kính mới nhận được sự cảm thông? Em có nhận xét gì về sự cảm thông đó?

- Chỉ đến lần cuối cùng, khi kêu oan với Mãng ông (cha) 3. Cảnh Thị Kính ra đi: Thị Kính mới nhận được sự cảm thông. Nhưng đó là sự cảm thông đau khổ, bất lực. Dù biết con oan nhưng “Con ơi!…nỗi con nhường nào”. Không biết làm sao gột rửa nỗi oan cho con. Còn gì đau đớn hơn nữa kết cục của nỗi oan là mối tình chồng vợ Thị Kính- Thiện Sĩ – Thị Kính bị đuổi ra khỏi nhà chồng.

Cho Hs đọc “Thị Kính đi theo cha … phím đồng làm đôi” (sgk/117) *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy tìm những lời nói, cử chỉ biểu hiện rõ tâm trạng của Thị Kính? ? Em có nhận xét gì về những từ ngữ, hình ảnh, từ dùng trong lời than thở của Thị Kính? Tác dụng ? ? Cuối cùng cách giải oan mà Thị Kính nghĩ tới là gì?

Tại sao nàng lại chọn con đường đó? ? Việc nàng đi tu có ý nghĩa gì?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm bàn + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm bàn báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : 140

- Những lời nói, cử chỉ biểu hiện rõ tâm trạng của Thị Kính: oan cho con lắm,...

- Những từ ngữ, hình ảnh, từ dùng trong lời than thở của Thị Kính là những từ ngữ, hình ảnh đối lập, thể hiện sự tiếc nuối...

- Thị Kính đi tu để quên đi nỗi đau và tỏ rõ mình là người đoan chính.

- Việc nàng đi tu cho thấy người phụ nữ này chưa đủ sức, chưa đủ bản lĩnh vượt lên trên hoàn cảnh, trái lại đã khuất phục hoàn cảnh bằng sự chịu đựng nhẫn nhục.

Hành động đấu tranh của Thị Kính mới chỉ dừng lại ở những lời trách móc số phận và chỉ dùng lại ở ước muốn “nhật nguyệt sáng soi” một ước muốn thụ động. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Hoạt động 3: Tổng kết a.Mục tiêu: Hs nắm được giá trị nghệ thuật và nội dung của đoạn trích “ Nỗi oan hại chồng”. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Nêu giá trị nghệ thuật đặc sắc của vở chèo ? ? Giá trị nội dung của vở chèo ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ 141

- Thị Kính tiếc nuối, xót xa cho hạnh phúc lứa đôi bị tan vỡ.

- Thị Kính đau đớn, thụ động, cam chịu, tìm cách giải thoát bằng con đường tu hành.

III. Tæng kÕt (3p)

+ Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm...

1. Nghệ thuật * Dự kiến sản phẩm : => - Tiêu biểu, mẫu mực cho nghệ thuật chèo cổ của nước ta. * Đánh giá sản phẩm: 2. Nội dung + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của Vở chèo Quan Âm thị bạn.

Kính nói chung và đoạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm trích nỗi oan hại chồng nói của hs, chốt kiến thức. riêng là vở diễn và trích đoạn rất tiêu biểu của sân khấu chèo truyền thống. Vở chèo và trích đoạn này đã thể hiện được những phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi thảm, bế tắc của người phụ nữ và những đối lập giai cấp thông qu xung đột gia Hs đọc ghi nhớ đình, hôn nhân trong xã hội phong kiến C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP * Ghi nhí: SGK a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức phần hướng dẫn đọc IV. LuyÖn tËp (4p) thêm để trả lời câu hỏi.

1. Em hiểu như thế nào về b. Nhiệm vụ: Hs quan sát câu hỏi và thực hiện nhiệm vụ thành ngữ “Nçi oan ThÞ học tập.

KÝnh” ? c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Câu hỏi: Em hiểu như thế nào về thành ngữ “Nçi oan ThÞ KÝnh” ?

- Hình thức hoạt động: 142

+ Hoạt động cá nhân + Thời gian: 2p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Nỗi oan quá mức, cùng cực, không biết tỏ bày cùng ai… * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 5p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trước khi đuổi Thị Kính ra khỏi nhà, Sùng bà và Sùng ông còn làm điều gì tàn ác ? Theo em, xung đột kịch trong đoạn trích này thể hiện cao nhất ở chỗ nào ? Vì sao ? + Hoạt động cá nhân ( 3p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt: Sùng bà đẩy ngã Thị Kính, Sùng ông thì mỉa mai, châm chọc Mãng ông, dúi ngã Mãng ông…

143

* Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Tìm xem video vở chèo “ Quan Âm Thị Kính”. Trình bày cảm nhận về nhân vật Thị Kính trong vở chèo đó.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs tìm xem video trích đoạn vở chèo “ Quan Âm Thị Kinh” và viết đoạn văn trình bày cảm nhận về nhân vật Thị Kính. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

144

Ngày soạn: Ngày dạy :

09 / 05 / 2020 / / 2020,

/

Tiết 107 :

LUYEÄN TAÄP VĂN GIAÛI THÍCH

/ 2020

I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn giải thích cho một vấn đề của đời sống.

1. Kiến thức: Cách làm bài văn lập luận giải thích một vấn đề.

2. Kĩ năng : Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn giải thích...

3. Thái độ: Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị: 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A. Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs 145

g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Cách làm bài văn lập luận giải thích ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện các bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc bài và sửa chữa. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (32p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập về văn lập luận giải thích b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: Học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: §Ò bµi: Nãi vÒ lßng yªu n−íc, nhµ v¨n I. £-ren-bua cã c©u nãi næi tiÕng: "Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn-ga, con sông Vôn- ga đi ra biển. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”.

Em hiÓu c©u nãi trªn nh− thÕ nµo? H·y ph¸t biÓu nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ quª h−¬ng ®Êt n−íc.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm. + Thời gian: 7p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm...

146

* Dự kiến sản phẩm : a. Më bµi: - DÉn d¾t vÊn ®Ò: TruyÒn thèng yªu n−íc cña d©n téc.

- Nªu vÊn ®Ò: + Lßng yªu n−íc ®−îc h×nh thµnh tõ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ hµng ngµy. + TrÝch c©u nãi cña nhµ v¨n I. £-ren-bua. b. Th©n bµi: * Gi¶i thÝch c©u nãi cña nhµ v¨n I. £-ren-bua: - Lßng yªu n−íc vèn lµ mét kh¸i niÖm trõu t−îng, nh−ng qua câu nói của nhà văn, lòng yêu nước ®−îc thÓ hiÖn qua nh÷ng viÖc lµm cô thÓ, b×nh th−êng hµng ngµy. C©u nãi cña I. £-ren-bua ®· diÔn t¶ t×nh yªu tæ quèc mét c¸ch ®¬n gi¶n, sinh ®éng vµ dÔ hiÓu b»ng h×nh ¶nh so s¸nh: Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc còng gièng nh− dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn-ga, con sông Vôn- ga đi ra biển - T¹i sao I. £-ren-bua cã thÓ nãi nh− vËy? + Mçi con ng−êi sinh ra, lín lªn ®Òu g¾n bã víi mét ng«i nhµ, mét ngâ xãm, mét ®−êng phè hay mét lµng quª, víi nh÷ng ng−êi th©n thiÕt nh− cha mÑ, vî chång, con c¸i, b¹n bÌ,... + ChÝnh ®êi sèng th©n thuéc, b×nh th−êng Êy lµm nªn t×nh yªu mÕn cña con ng−êi ®èi víi quª h−¬ng. + T×nh yªu Tæ quèc ®−îc b¾t ®Çu tõ chÝnh t×nh yªu nh÷ng ®iÒu nhá bÐ, ®¬n s¬, gi¶n dÞ Êy. * Nh÷ng suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ quª h−¬ng ®Êt n−íc: - §Êt n−íc ViÖt Nam cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, nh−ng kh«ng v× vËy mµ chóng ta kh«ng yªu Tæ quèc.

- Suèt mÊy chôc n¨m x©y dùng CNXH, chóng ta ®a thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nh−ng cuéc sèng ng−êi d©n vÉn cßn nhiÒu thiÕu thèn. V× vËy, mçi ng−êi cÇn cè g¾ng gãp søc m×nh ®Ó x©y dùng ®Êt n−íc giµu m¹nh.

- N−íc ta ®ang trong thêi k× héi nhËp vµ ph¸t triÓn nªn ng−êi d©n ViÖt Nam cÇn ph¸t huy tinh thÇn yªu n−íc, tù hµo, tin t−ëng vµ quyÕt t©m ®−a ®Êt n−íc v÷ng b−íc ®i lªn.... *. C¸ch thÓ hiÖn lßng yªu n−íc cña thÕ hÖ häc sinh: - Yªu n−íc nghÜa lµ yªu th−¬ng nh÷ng ng−êi th©n thuéc nhÊt nh−: «ng bµ, cha mÑ, thÇy c«, bÌ b¹n,...

- Yªu n−íc còng cã nghÜa lµ yªu quý, n©ng niu, b¶o vÖ nh÷ng g× b×nh th−êng, gÇn gòi, nh−: ng«i nhµ, m¸i tr−êng, m«i tr−êng sèng xung quanh,...

147

- Lßng yªu n−íc cña løa tuæi häc sinh cßn ph¶i ®−îc biÓu hiÖn b»ng nh÷ng hµnh ®éng thiÕt thùc cô thÓ, nh−: ch¨m häc, ch¨m lµm, tÝch cùc rÌn luyÖn tu d−ìng ®Ó trë thµnh ng−êi cã Ých cho x· héi... c. KÕt bµi: - Kh¼ng ®Þnh t×nh yªu n−íc lµ thiªng liªng, cÇn thiÕt.

- Liªn hÖ, rót ra suy nghÜ cña b¶n th©n. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 8p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết phần MB, KB cho đề văn em vừa lập dàn ý ? + Hoạt động cá nhân ( 7p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs viết đoạn văn phần MB, KB đảm bảo yêu vầu về hình thức và nội dung. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá…

148

e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Nãi vÒ lßng yªu n−íc, nhµ v¨n I. £-ren-bua cã c©u nãi næi tiÕng: "Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào dải trường giang Vôn-ga, con sông Vôn- ga đi ra biển. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”.

Em hiÓu c©u nãi trªn nh− thÕ nµo? H·y ph¸t biÓu nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ quª h−¬ng ®Êt n−íc.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs tìm thêm các văn bản hành chính khác. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 10 / 05 / 2020 Ngày dạy : / / 2020, / / 2020 Bài 29 Tiết 108: Tự học có hướng dẫn: DAÁU CHAÁM LÖÛNG VAØ DAÁU CHAÁM PHAÅY ; DẤU GẠCH NGANG 149

I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Hiểu công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy.

- Biết sử dụng đúng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy để phục vụ yêu cầu biểu đạt.

- Công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy trong văn bản.

- Công dụng của dấu gạch ngang trong văn bản - Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối - Sử dụng dấu gạch ngang trong tạo lập văn bản - Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, Hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Có mấy kiểu liệt kê ? Đó là những kiểu liệt kê nào ? * Tổ chức thực hiện: 150

+ Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs dựa vào phần ghi nhớ để trả lời * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Nội dung cần đạt Hoạt động của giáo viên và học sinh A. DẤU CHẤM LỬNG Hoạt động 1: Dấu chấm lửng a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm hình thức và công VÀ DẤU CHẤM PHẨY dụng của dấu chấm lửng, lấy ví dụ về dấu chấm lửng.

I. Dấu chấm lửng : b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV 1. Ví dụ (sgk) c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi 2. Nhận xét d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Dấu chấm lửng trong vd trên dùng để làm gì? ? Vậy em nhận thấy những công dụng nào của dấu chấm lửng qua các vd trên?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : => Dấu chấm lửng được 151

dùng để: a) cho biết còn nhiều vị anh hùng dân tộc nữa chưa được liệt kê. * Đánh giá sản phẩm: b) biểu thị sự ngắt quãng + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản trong lời nói của nhân vật phẩm học tập của cặp đôi bạn. do quá mệt và hoảng sợ. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm c) làm giãn nhịp điệu câu của hs, chốt kiến thức. văn, chuẩn bị cho sự xuất H đọc ghi nhớ sgk/122) hiện bất ngờ của từ “bưu * Câu hỏi bổ sung: thiếp” Hs lấy ví dụ và chỉ ra công dụng của dấu chấm lửng. *) Ghi nhớ: (sgk/122) Hoạt động 2: Dấu chấm phẩy a.Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm hình thức và công dụng của dấu chấm phẩy, lấy ví dụ về dấu chấm phẩy.

II. Dấu chấm phẩy : b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV 1. Ví dụ (sgk/122) c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi 2. Nhận xét d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Hs đọc vd ? Phân tích cấu tạo của vd a? Cho biết câu đó gồm có mấy vế? Trong câu dùng các loại dấu câu gì ?

- 2 vế. 3 dấu câu: phẩy, chấm, chấm phẩy) ? Việc dùng dấu chấm phẩy trong câu này có tác dụng gì?

- Vế 2 dùng dấu phẩy để ngăn cách các bộ phận đồng chức. ? Dấu chấm phẩy trong câu b dùng để làm gì? - Nhằm giúp người đọc hiểu được các bộ phận,các tầng bậc ý trong khi liệt kê.

Hoạt động cặp đôi 5 phút: Ta có thể thay đổi dấu chấm phẩy bằng dấu phẩy được hay không? Vì sao?

152

a) Cốm / không phải thức quà của người vội; C V ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.

V → đánh dấu ranh giới giữa 2 vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp b) ngăn cách các bộ phận trong một phép liệt kê ? Từ 2 vd trên em hãy rút ra kết luận về công dụng của phức tạp. dấu chấm phẩy?

Hs đọc ghi nhớ sgk/122) *) Ghi nhớ: (sgk/122) * Dự kiến sản phẩm.

Không được. Vì trong một phép liệt kê phức tạp như vậy. Tác giả tổng kết những tiêu chuẩn đạo đức của con người mới thể hiện trong 9 mối quan hệ (9 liệt kê) và dùng dấu chấm phẩy đánh dấu ranh giới các mối quan hệ này. Sau đó tác giả mới dùng dấu phẩy để ngăn cách các thành phần đồng chức trong nội bộ các mối quan hệ (dùng dấu phẩy trong bộ phận mỗi liệt kê). Cách dùng dấu chấm câu như vậy giúp người đọc hiểu được các tầng bậc khi liệt kê, tránh được sự hiểu nhầm có thể xảy ra.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP III. Luyện tập . a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: Bài tập 1: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trong mỗi câu có dấu chấm lửng dưới đây, dấu chấm BT1/123: Công dụng của lửng được dùng để làm gì ? dấu chấm lửng: - Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực 153

hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : a) Biểu thị lời nói bị ngắc ngứ, đứt quãng do sợ hãi, lúng túng b) Biểu thị câu nói bị bỏ dở c) Biểu thị sự liên kết chưa đầy đủ * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Gọi Hs đọc bài tập 2 sgk/123. Hướng dẫn Hs trả lời miệng Cho Hs phân tích cấu tạo câu (câu ghép phức tạp, trong nội bộ mỗi vế có dấu phẩy từ đó rút ra công dụng) Gọi Hs đọc yêu cầu bài tập. Chia nhóm cho Hs thảo luận. Cử đại diện trình bày. Gv nhận xét Nhóm 1, 2: Dùng dấu chấm lửng Nhóm 3, 4: Dùng dấu chấm phẩy

BT2/123: Công dụng của dấu chấm phẩy: Dùng để ngăn cách các vế của những câu ghép có cấu tạo phức tạp.

BT3/123: Viết đoạn văn:

? Đọc và xác định yêu cầu bài tập 3 ?

Hs làm việc cá nhân- trình bày Hs khác nhận xét, bổ sung Gv nhận xét chung B. DẤU GẠCH NGANG Hoạt động 1: Công dụng của dấu gạch ngang I. Công dụng của dấu a. Mục tiêu: Hs nắm được công dụng của dấu gạch gạch ngang:(10p) ngang b. Nhiệm vụ: Hs quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá 1. Ví dụ: SGK 154

e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: - GV yêu cầu HS đọc ví dụ * Chuyển giao nhiệm vụ: 2. Nhận xét: ? Trong câu a, b, c, d, dấu gạch ngang được dùng để làm gì ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : => a- Dấu gạch ngang được dùng để đánh dấu bộ * Đánh giá sản phẩm: phận giải thích. + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản b- Dấu gạch ngang được phẩm học tập của cặp đôi bạn. dùng để đánh dấu lời nói + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm trực tiếp của nhân vật; của hs, chốt kiến thức. c- Dấu gạch ngang được dùng để lịêt kê; ? Từ các VD trên, theo em dấu gạch ngang có những d- Dấu gạch ngang dùng công dụng nào ? để nối các bộ phận trong liên danh.

Bài tập vận dụng: Hs hoạt động cá nhân (3p) Xác định tác dụng của dấu gạch ngang.

Từ nơi đây, tiếng thơ của Xuân Diệu - thi sĩ tình yêu - * Ghi nhớ: SGK. sẽ hoà nhập với tiếng thơ giàu chất trữ tình của dân ca xứ Nghệ, âm vang mãi trong tâm hồn bao đôi lứa giao duyên.(Tách phần giải thích.)

Hoạt động 2: Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối. a.Mục tiêu: Hs phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch II. Phân biệt dấu gạch 155

nối b.Nhiệm vụ: Hs quan sát ví dụ và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: HS đọc VD và trả lời câu hỏi. * Chuyển giao nhiệm vụ: Hs hoạt động cặp đôi (3p) ? Trong VD d ở mục I, dấu gạch nối giữa các tiếng trong từ Va-ren được dùng làm gì ? ? Cách viết dấu gạch nối có gì khác với dấu gạch ngang?

Học sinh đọc ghi nhớ.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức vào làm bài tập. b.Nhiệm vụ: Hs quan sát vào các bài tập và thực hiện nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: Bài làm của học sinh g. Tiến trình hoạt động: Bài tập 1: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch ngang trong các câu ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực 156

ngang với dấu gạch nối:(10p)

1. Ví dụ:

2. Nhận xét: - Dấu gạch nối các tiếng trong tên riêng nước ngoài.

- Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang. * Ghi nhớ: SGK. III. Luyện tập (16p):

Bài tập 1:

hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : a- Dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích. b- Dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích. c- Dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật và bộ phận chú thích, giải thích. d- Dùng để nối các bộ phận trong một liên danh (Tàu Hà Nội -Vinh). e- Dùng để nối các bộ phận trong một liên danh (Thừa Thiên -Huế). * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Bài tập 2: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch nối trong câu : - Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con.

Lệnh từ Bec-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren…

- Hình thức hoạt động: Bài tập 2: + Hoạt động cá nhân (3p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong tên riêng nước ngoài. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của 157

bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết đoạn văn ngắn theo chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy ? Cho biết công dụng của hai loại dấu câu đó ? + Hoạt động cá nhân ( 3p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs viết đoạn văn đảm bảo yêu vầu về hình thức và nội dung.

Mùa hè - hè đến khi ve râm ran hát khúc ca trong từng tán lá, hè đến khi hoa phượng đỏ thắm góc sân trường. Mùa hè đến mang theo bao niềm vui của tuổi học trò. Chúng tôi có thể thở phào nhẹ nhõm và háo hức chờ những chuyến đi chơi xa cùng gia đình. Khi những chú ve sầu bắt đầu hát ca những điệu nhạc du dương, khi những chùm phượng vĩ nở đỏ rực cả góc sân trường,...đó là hình ảnh báo hiệu mùa hè mới bắt đầu. Ôi !Mùa hè đang về đấy ! Hầu hết học sinh ai cũng yêu mùa hè, trong đó có tôi. Mùa hè - gợi cho tôi bao cảm xúc thân thương, bao ấn tượng khó phai. Nhưng cũng thật buồn khi phải tạm biệt sách bút thân yêu, tạm biệt mái trường mến yêu; tôi yêu cái nắng chói chang, oi bức, ngột ngạt của mùa hè. Tôi yêu những bản nhạc hoà tấu do nhạc sĩ ve sầu tạo nên giúp cho mọi người thư giãn giữa trưa hè, tôi yêu từng cánh hoa phượng vĩ nở đỏ rực trên nền trời xanh tươi, tôi yêu sự vui chơi thoả thích, ...tất cả, tất cả đều diễn ra vào mùa hè. Đó là lí do tôi yêu mùa hè.

Mùa hè cho tôi những giây phút vui vẻ, thoải mái,...Thời gian cứ trôi đi, trôi đi như 158

những làn sóng dập dềnh ra khơi không thể trở lại. Rồi một ngày, hoa phượng lột xác chỉ còn màu xanh ôi thu sang, mùa hè đã qua rồi đấy! * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Tìm trong các văn bản đã học và đọc thêm và ghi lại một số đoạn văn có sử dụng nhiều dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy, chỉ ra công dụng của hai dấu câu này.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs tìm các đoạn văn có sư dụng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy: a. Những cuộc tình duyên giữa bạn bè, đến lúc rẽ chia, cũng rẽ chia dưới màu hoa phượng; dù hữu tâm, dù vô tình, người nào cũng có sắc hoa phượng nằm ở trong hồn. ( Theo Xuân Diệu ) b. Hình thù cây sấu dễ lẫn với trăm ngàn cây khác, nhưng quả sấu chín có một hượng vị ngọt, nó thơm một cách khiêm tốn nhưng cũng tự kiêu ngầm; và ngay từ lúc nó còn là một trái xanh non, đem ra làm tương giấm hoặc tan ra trong nước rau muống lúc nắng mới, vị sấu có một hương chua chua cầu kỳ gớm lên ấy.

159

c. Bà má Nam bộ muốn trồng cây đước ở bờ Hồ Kiếm, xin má cứ đem trồng; nhưng tôi muốn người Cà Mau ra thăm chỗ cao xa nhất miền Bắc hay đem tới Lũng Cú đây ít tôm, ít cá, và một cái lồng ấp đã đượm cháy sẵn mấy hòn than đước. d. Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc đã làm cho mẹ đau lòng…Con sẽ không thể sống thanh thản, nếu đã làm cho mẹ buồn phiền. Dù có hối hận, có cầu xin linh hồn mẹ tha thứ…tất cả cũng chỉ vô ích mà thôi ( Ét-môn – đô đơ A-mi-xi ) d. Em đặt vội quyển sổ và cây bút lên bàn : - Thưa cô, em không dám nhận…em không được đi học nữa. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 11 / 05 / 2020 Ngày dạy : / / 2020, / / 2020 Bài 29 Tiết 109: Tự học có hướng dẫn: VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ; VĂN BẢN BÁO CÁO I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Tìm hiểu sâu hơn về văn bản hành chính ở kiểu văn bản đề nghị, văn bản báo cáo - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị, văn bản báo cáo - Biết cách viết một văn bản đề nghị, văn bản báo cáo đúng cách.

1. Kiến thức Đặc điểm của văn bản đề nghị: hoàn cảnh, mục đích, yêu cầu, nội dung và cách làm loại văn bản này.

2. Kĩ năng - Nhận biết văn bản đề nghị.

- Viết văn bản đề nghị đúng cách.

- Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản đề nghị.

3.Thái độ:Có thái độ yêu thích bộ môn, nghiêm túc học tập.

160

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, Hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Văn bản hành chính là loại văn bản như thế nào? Hãy nêu những mục nhất thiết phải có trong văn bản hành chính. * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt:

161

Văn bản hành chính là loại văn bản thường dùng để truyền đạt những nội dung và yêu cầu nào đó từ cấp trên xuống hoặc bày tỏ những ý kiến, nguyện vọng của cá nhân hay tập thể từ các cơ quan và người có quyền hạn để giải quyết.

Văn bản hành chính thường được trình bày theo những mục : - Quốc hiệu, tiêu ngữ - Địa điểm và ngày tháng làm văn bản - Họ tên, chức vụ của người nhận hay tên cơ quan nhận văn bản - Họ tên, chức vụ của người gửi hay tên cơ quan, tập thể gửi văn bản - Nội dung thông báo, đề nghị, báo cáo - Chữ kí và họ tên người gửi văn bản. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt A. VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ Hoạt động1: Đặc điểm của văn bản đề nghị a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của văn bản đề nghị I. Đặc điểm của văn bản b. Nhiệm vụ: Hs quan sát các văn bản trong sgk à thực đề nghị : 1. Ví dụ (sgk/124-125) hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm 2. Nhận xét d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: H đọc 2 văn bản sgk/124-125 * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết giấy đề nghị nhằm mục đích gì ? ? Giấy đề nghị cần chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày ? ? Hãy nêu một số tình huống trong sinh hoạt và trong học tập ở trường lớp mà em thấy cần thiết phải viết giấy đề nghị?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p 162

+ Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. Đại diện nhóm báo cáo sản *Báo cáo sản phẩm: phẩm... * Dự kiến sản phẩm : + Viết giấy đề nghị nhằm mục đích: - Văn bản 1: Đề nghị cô giáo chủ nhiệm cho sơn lại bảng đen của lớp.

- Văn bản 2: Đề nghị giải quyết việc lấn chiếm trái phép của một số hộ dân gây hậu quả xấu về vệ sinh môi trường trong khu tập thể. + Khi viết giấy đề nghị cần cúy những yêu cầu về nội dung và hình thức: Ngắn gọn, rõ ràng, nêu được các mục: ai đề nghị? đề nghị ai? đề nghị điều gì? + Nêu một số tình huống trong sinh hoạt và trong học tập ở trường lớp mà em thấy cần thiết phải viết giấy đề nghị: Đề nghị BGH nhà trường cho thay bóng đèn bị hư của lớp. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức. * Câu hỏi bổ sung: ? Từ 2 văn bản trên em hãy cho biết khi nào thì làm văn bản đề nghị ? * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trong các tình huống sau, tình huống nào cần phải viết văn bản đề nghị ? ? Em hãy xác định các kiểu văn bản phải viết cho từng tình huống vừa nêu?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi 163

- Viết văn bản đề nghị khi xuất hiện nhu cầu, quyền lợi chính đáng của cá nhân hoặc tập thể.

+ Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : *) Phân biệt các tình huống: a) Viết văn bản đề nghị cho tập thể lớp đi xem bộ phim có liên quan đến nội dung học tập. b) Viết văn bản tường trình việc mất xe đạp. c) Viết văn bản đề nghị GVCN hoặc Gv toán bố trí buổi học phụ đạo. d) Viết văn bản kiểm điểm cá nhân vì đã phạm lỗi trong giờ học * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

Hoạt động2 : Cách làm văn bản đề nghị a. Mục tiêu: Hs nắm được cách làm văn bản đề nghị b. Nhiệm vụ: Hs theo dõi sgk và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Hãy nhận xét xem các mục trong văn bản đề nghị trên được trình bày theo thứ tự nào? ? Cả 2 văn bản đó có điểm gì giống và khác nhau?

Những phần nào là quan trọng trong cả 2 văn bản trên?

164

II. Cách làm văn bản đề nghị :

1. Tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị - Ai đề nghị?

- Đề nghị ai?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : + Các mục trong văn bản đề nghị trên được trình bày theo thứ tự: Quốc hiệu, ngày và nơi làm giấy đề nghị, gởi ai, ai gởi, đề nghị điều gì, đề nghị để làm gì. + Cả 2 văn bản đó có điểm giống và khác nhau: - Giống: cách trình bày các đề mục.

- Khác: nội dung đề nghị.

Những phần quan trọng trong cả 2 văn bản trên: Không thể thiếu các mục: Ai đề nghị ? Đề nghị ai ? Đề nghị điều gì. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức. * Câu hỏi bổ sung: ? Từ 2 văn bản trên em hãy rút ra cách làm một văn bản đề nghị ?

? Những lưu ý khi viết văn bản đề nghị ?

Dự kiến sản phẩm: - Tên văn bản viết in hoa, khổ chữ to.

- Các mục trong văn bản : + Khoảng cách các phần 2-3 dòng. + Không viết sát lề giấy.

165

- Đề nghị điều gì?

- Đề nghị để làm gì?

2. Dàn mục một văn bản đề nghị: - Quốc hiệu và tiêu ngữ.

- Địa điểm làm giấy đề nghị và ngày tháng.

- Tên văn bản - Nơi nhận đề nghị.

- Người (tổ chức) đề nghị.

- Nêu sự việc, lí do, ý kiến cần đề nghị với nơi nhận.

- Kí tên 3. Lưu ý:

+ Không để những khoảng trống quá lớn.

- Đầy đủ, rõ ràng.

Gọi Hs đọc ghi nhớ sgk/126 * Ghi nhớ: sgk/126 C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập III. Luyện tập : b. Nhiệm vụ: Hs quan sát bài tập và thực hiện các nhiệm vụ học tập. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá.

Bài 1/127 e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ ? Đọc và suy nghĩ về 2 tình huống (sgk/ 127), hãy so sánh lí do viết đơn và lí do viết đề nghị giống nhau và khác nhau như thế nào ? ? Trao đổi với các bạn trong tổ, nhóm để rút kinh nghiệm về các lỗi thường mắc ở văn bản đề nghị.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Giống: lí do viết đơn và lí do viết văn bản đề nghị đều là những nhu cầu, nguyện vọng chính đáng.

- Khác: a) nguyện vọng cá nhân b) nhu cầu của một tập thể - Các lỗi thường mắc khi viết văn bản đề nghị như: không đề rõ ràng, lời văn thiếu trang nhã, lễ phép…

166

* Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

B. VĂN BẢN BÁO CÁO Hoạt động 1: Đặc điểm của văn bản báo cáo.

I. Đặc điểm của văn bản a. Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của văn bản báo báo cáo cáo b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ - Học sinh đọc văn bản SGK. ? Viết báo cáo để làm gì ? ? Báo cáo cần phải chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày ? ? Hãy dẫn ra một số trường hợp cần viết báo cáo trong sinh hoạt và học tập ở trường, lớp em ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Viết báo cáo: trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đã làm được của một cá nhân hay của một tập thể.

167

- Yêu cầu về nội dung, hình thức: + Về nội dung phải nêu rõ: ai viết, ai nhận, nhận về việc gì và kết quả ra sao. + Về hình thức phải đúng mẫu, sáng sủa, rõ ràng.

- Một số trường hợp cần viết văn bản báo cáo: Sơ kết, tổng kết một phong trào thi đua hoặc một đợt hoạt động công tác nào đó. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

HS làm việc cặp đôi trả lời tình huống * Học sinh đọc các tình huống trong SGK. ? Tình huống nào phải viết báo cáo ?

Tình huống b vì: - Cô giáo chủ nhiệm cần biết tình hình học tập, sinh hoạt của lớp trong 2 tháng cuối năm; - Tập thể lớp phải tập hợp các kết quả phấn đấu về 3 mặt trên thành văn bản để cô giáo biết.

HĐ cả lớp: ? Thế nào là văn bản báo cáo ?

Hoạt động 2: Cách làm văn bản báo cáo. a.Mục tiêu: Hs nắm được cách làm báo cáo b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động chung cả lớp d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ ? Các mục trong văn bản báo cáo được trình bày theo một thứ tự nào ? ? Điểm giống và khác nhau của 2 văn bản là gì ?

(Giống nhau về cách trình bày các mục.

Khác về nội dung cụ thể.)

168

- Để trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đã làm được của một cá nhân hay của một tập thể.

- Về nội dung phải nêu rõ: ai viết, ai nhận, nhận về việc gì và kết quả ra sao.

- Về hình thức phải đúng mẫu, sáng sủa, rõ ràng.

II. Cách làm văn bản báo cáo

1. Tìm hiểu cách làm văn bản báo cáo: - Quốc hiệu; - Địa danh, ngày, tháng, năm; - Tên văn bản báo cáo; - Nơi gửi;

Hs hoạt động cặp đôi. ? Từ 2 văn bản trên hãy rút ra cách làm một văn bản báo cáo ? ? Một văn bản báo cáo cần có các mục nào ? ? Tên văn bản báo cáo thường được viết như thế nào ? ? Các mục trong văn bản báo cáo được trình bày ra sao ? ? Các kết quả của văn bản báo cáo cần trình bày như thế nào ?

HS đọc ghi nhớ.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a.Mục tiêu: Hs áp dụng kiến thức vào làm bài tập b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ ? Sưu tầm và giới thiệu trước lớp một văn bản báo cáo.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Cuối trang giáo án * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 6p) 169

- Lí do, diễn biến, kết quả; - Kí tên, ghi rõ họ tên, chức vụ.

2. Dàn mục một văn bản báo cáo (sgk) 3. Lưu ý: - Tên văn bản cần viết chữ in hoa, khổ chữ to. * Ghi nhớ: SGK III. Luyện tập: Tìm hiểu văn bản sau

a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tấm bảng đen lớp em bị hỏng, em hãy viết đơn đề nghị với cô giáo chủ nhiệm cho sơn lại bảng thuận lợi cho việc học tập của các em ? + Hoạt động cá nhân ( 4p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs viết văn bản đề nghị đảm bảo yêu vầu về hình thức và nội dung.

Ví dụ: CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc __________________ Hoàng Đông, ngày 9 tháng 4 năm 2020 GIẤY ĐỀ NGHỊ Kính gửi: Cô giáo chủ nhiệm lớp 7C, Trường THCS Hoàng Đông Tập thể lớp 7C chúng em xin trình bày với cô giáo một việc như sau: Tấm bảng đen của lớp em do sử dụng đã lâu, nay bị mờ, các bạn ngồi cuối lớp rất khó theo dõi nội dung bài giảng của các thầy, cô giáo ghi trên bảng. Chúng em kính đề nghị cô giáo cho sơn lại bảng kịp thời để việc học tập trên lớp được tốt hơn.

Thay mặt lớp 7C Lớp trưởng ( Kí và ghi rõ họ tên ) * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

170

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Trong các tình huống sau đây, tình huống nào phải viết giấy đề nghị ? a.Có một bộ phim truyện rất hay, liên quan tới tác phẩm đang học, cả lớp cần đi xem tập thể b) Em đi học nhóm, do sơ ý nên bị kẻ gian lấy mất xe đạp. c) Sắp thi học kì, cả lớp cần sinh hoạt trao đổi thêm về môn Toán. d) Trong giờ học, em và bạn cãi nhau gây mất trật tự, thầy, cô giáo phải dừng lại giải quyết.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : a. Viết giấy đề nghị b. Viết bản tường trình c. Viết giấy đề nghị d. Viết kiểm điểm * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm.

* Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

171

Ngày

/

/ 2020

Ngày soạn: 16 / 5 / 2020 Ngày dạy: / / 2020 , / / 2020 Bài 30 - Tiết 110: ÔN TẬP VĂN HỌC I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Một số khái niệm thể loại liên quan đến đọc - hiểu văn bản như ca dao, dân ca, tục ngữ, thơ trữ tình, thơ Đường luật, thơ lục bát, thơ song thất lục bát; phép tương phản và phép tăng cấp trong nghệ thuật.

- Sơ giản về thể loại thơ Đường luật - Hệ thống văn bản đã học, nội dung cơ bản và đặc trưng thể loại ở từng văn bản 2. Kĩ năng - Hệ thống hoá kiến thức về các văn bản đã học - So sánh, ghi nhớ, học thuộc lòng các văn bản tiêu biểu - Đọc - hiểu các văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận ngắn 3. Thái độ: Có ý thức học tập đúng đắn 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân 172

- Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, hoạt động chung cả lớp.

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Ca dao, dân ca là gì ? Trình bày hiểu biết của em về một bài ca dao mà em yêu thích nhất. * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: - Dân ca: những sáng tác dân gian kết hợp lời và nhạc, tức là những câu hát dân gian trong diễn xướng.

- Ca dao: lời thơ của dân ca và những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ của dân ca.

- Bài ca dao: Công cha như núi ngất trời...

- So sánh để khẳng định và ngợi ca công ơn sinh thành dưỡng dục, tình nghĩa của cha mẹ đối với con cái là vô hạn, không thể kể xiết.

- Lời nhắn nhủ tâm tình tha thiết: làm con phải biết kính yêu, nhớ ơn công lao tình nghĩa của cha mẹ, ứng xử sao cho tròn chữ hiếu. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và chốt kiến thức.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Tiết học hôm nay chúng ta sẽ hệ thống lại toàn bộ kiến thức cơ bản về phần văn học trong chương trình Ngữ văn 7.

173

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (28p) a. Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức đã học phần văn học b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ * Câu 1: Nhớ và ghi lại tên các văn bản đã được đọc - hiểu trong CT Ngữ văn 7 ( Hs làm việc cá nhân) * Câu 2: Giáo viên hướng dẫn học sinh kẻ bảng ôn tập.( Hs hoạt động cặp đôi ) Định nghĩa - Bản chất Khái niệm 1.Ca dao - - Thơ ca dân gian; những bài thơ - bài hát trữ tình dân gian do quần dân ca chúng nhân dân sáng tác - biểu diễn và truyền miệng từ đời này qua đời khác.

- Ca dao là phần lời đã tước bỏ đi nhạc, ...

2. Tục ngữ - Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn, tiếng nói hàng ngày.

3. Thơ trữ Một thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của tình người sáng tác. Văn bản thơ trữ tình thường có vần điệu, nhịp điệu, ngôn ngữ cô đọng, mang tính cách điệu cao.

4. Thơ trữ - Đường luật (thất ngôn, ngũ ngôn, bát cú, tứ tuyệt,..., lục bát, song tình trung thất lục bát, ngâm khúc, 4 tiếng, ... đại Việt - Những thể thơ thuần tuý Việt Nam: lục bát, 4 tiếng (học tập từ ca Nam dao, dân ca).

- Những thể thơ học tập của Trung Quốc: Đường luật, ...

5. Thơ thất - 7 tiếng/câu, 4 câu/bài, 28 tiếng/ bài; ngôn tứ - Kết cấu: câu 1 - khai, câu 2 - thừa, câu 3 - chuyển, câu 4 - hợp; tuyệt - Nhịp 4/3 hoặc 2/2/3; Đường luật - Vần: chân (7), liền (1-2), cách (2-4), bằng.

6. Thơ ngũ Tương tự như thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật chỉ khác: ngôn tứ - 5 tiếng/câu, 4 câu/bài, 20 tiếng/bài; tuyệt - Nhịp 3/2 hoặc 2/3; 174

Đường luật 7. Thơ thất ngôn bát cú

8. Thơ lục bát

9.

Thơ song thất lục bát

- Có thể gieo vần trắc.

- 7 tiếng/câu, 8 câu /bài, 56 tiếng/bài; - Vần: bằng, trắc, chân (7), liền (1-2), cách (2-4-6-8); - Kết cấu: 4 phần (đề, thực, luận, kết).

- Luật bằng trắc: Nhất tam ngũ bất luận Nhị tứ lục phân minh.

- Hai câu (3-4 và 5-6) phải đối nhau từng vế, từng từ, từng âm thanh một.

- Thể thơ dân tộc cổ truyền bắt nguồn từ ca dao, dân ca; - Kết cấu theo từng cặp: Câu trên 6 tiếng (lục), câu dưới 8 tiếng (bát); - Vần bằng, lưng (6-6); chân (6-8); liền; - Nhịp 2/2/2/2; 3/3/4/4; 2/4/2; 2/4; - Luật bằng trắc: 2B - 2T - 6B - 8B. - Kết hợp có sáng tạo giữa thể thơ thất ngôn đường luật và thơ lục bát; - Một khổ 4 câu; - Vần 2 câu song thất; - Nhịp ở 2 câu 7 tiếng.

- Có thể ngắn, rất ngắn, dài, hơi dài; - Cách kể chuyện linh hoạt, không gò bó, không hoàn toàn tuân theo trình tự thời gian, thay đổi ngôi kể, nhịp văn nhanh, kết thúc đột ngột.

- Là sự đối lập các hình ảnh, chi tiết, nhân vật, ... trái ngược nhau, để tô đậm, nhấn mạnh một đối tượng hoặc cả hai.

10. Truyện ngắn hiện đại.

11.Phép tương phản nghệ thuật 12. Tăng - Thường đi cùng với tương phản. cấp trong - Tính chất của SV ngày càng theo mức tăng dần. nghệ thuật

* Câu 3: Những tình cảm, thái độ thể hiện trong các bài ca dao - dân ca đã học: (Học sinh làm việc cá nhân- đứng tại chỗ trình bày).

- Nhớ thương, kính yêu, than thân trách phận, buồn bã, hối tiếc, tự hào, biết ơn, ...

(Cho học sinh đọc một số bài ca dao yêu thích.) * Câu 4: Những kinh nghiệm của nhân dân được thể hiện trong tục ngữ: (Học sinh làm việc cá nhân- đứng tại chỗ trình bày).

1. Kinh nghiệm về - Thời gian tháng năm và tháng mười; dự đoán nắng, mưa, 175

thiên nhiên thời tiết. bão, giông, lụt, ...

2. Kinh nghiệm về - Đất đai quý hiếm, vị trí các nghề: làm ruộng, nuôi cá, làm lao động sản xuất vườn, kinh nghiệm cấy lúa, làm đất, trồng trọt, chăn nuôi, ... nông nghiệp 3. Kinh nghiệm về - Xem tướng người, học tập thầy bạn, tình thương người, con người xã hội lòng biết ơn, đoàn kết là sức mạnh, ... * Câu 5: (Học sinh trình bày phần chuẩn bị ở nhà - GV nhận xét, sửa chữa) a) Những giá trị lớn về tư tưởng, tình cảm thể hiện trong các bài thơ, đoạn thơ trữ tình của Việt Nam và Trung Quốc (thơ Đường) đã học.

- Lòng yêu nước và tự hào dân tộc; - Ý chí bất khuất, kiên quyết đánh bại mọi quân xâm lược; - Thương dân - yêu dân, mong dân được thoát khổ, no ấm, nhớ quê, mong về quê, ngỡ ngàng khi trở về, nhớ mẹ, nhớ thương bà, ...

- Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên: Rằm tháng giêng, cảnh khuya, thác hùng vĩ, đèo vắng, ...

- Ca ngợi tình bạn chân thành, tình vợ chồng thuỷ chung chờ đợi, vời vợi nhớ thương, ...

(Học sinh lấy VD về mỗi khía cạnh.) * Câu 6: Giá trị chủ yếu về tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm văn xuôi đã học.

Giá trị tư tưởng TT Nhan đề văn Giá trị nghệ thuật bản - Tg 1 Cổng trường - Lòng mẹ thương con vô - Tâm trạng người mẹ được thể mở ra (Lí Lan) bờ, ước mong con học giỏi hiện chân thực nhẹ nhàng mà nên người trong đêm trước cảm động chân thành, lắng sâu. ngày khai giảng lần đầu tiên của đời con.

- Tình yêu thương, kính - Thư của bố gửi cho con; 2 Mẹ tôi (ét-môn-đô-đơ trọng cha mẹ là tình cảm những lời phê bình nghiêm Ami-xi) thật là thiêng liêng. Thật khắc nhưng thấm thía và đích đáng xấu hổ và nhục nhã đáng đã khiến cho con hoàn cho kẻ nào chà đạp lên tình toàn tâm phục khẩu phục, ăn thương yêu đó. năn hối hận vì lầm lỗi của mình với mẹ.

3 Cuộc chia tay - Tình cảm gia đình là vô - Qua cuộc chia tay của những của những con cùng quý giá và quan trọng; con búp bê - cuộc chia tay của búp bê - Người lớn, các bậc cha mẹ những đứa trẻ ngây thơ tội (Khánh Hoài) hãy vì con cái mà cố gắng có nghiệp mà đặt vấn đề gìn giữ 176

thể tránh những cuộc chia ly - li dị.

- Lên án tên quan phủ vô trách nhiệm gây lên tội ác khi làm nhiệm vụ hộ đê; cảm thông với những thống khổ của nhân dân vì vỡ đê.

- Đả kích toàn quyền Va-ren đầy âm mưu thủ đoạn, thất bại, đáng cười trước Phan Bội Châu; ca ngợi người anh hùng trước kẻ thù sảo trá.

4

Sống chết mặc bay Duy (Phạm Tốn)

5

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ái (Nguyễn Quốc)

6

Một thứ quà - Ca ngợi và miêu tả vẻ đẹp của ... Cốm và giá trị của một thứ quà (Thạc Lam) quê đặc sản mà quen thuộc Việt Nam. Sài Gòn tôi - Tình cảm sâu đậm của tác yêu giả đối với Sài Gòn qua sự (Minh Hương) gắn bó lâu bền, am hiểu tường tận và cảm nhận tinh tế về thành phố này.

Mùa xuân của - Vẻ đẹp độc đáo của mùa tôi xuân miền Bắc và Hà Nội (Vũ Bằng) qua nỗi sầu xa xứ của một người Hà Nội Ca Huế trên Giới thiệu ca Huế - một sông Hương sinh hoạt và thú vui văn hoá (Hà ánh Minh) rất tao nhã ở đất cố đô.

7

8

9

gia đình một cách nghiêm túc và sâu sắc.

- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp; - Bước khởi đầu cho thể loại truyện ngắn hiện đại.

- Truyện ngắn hiện đại viết bằng tiếng Pháp.

- Kể chuyện theo hành trình chuyến đi của Va-ren; - Cuộc gặp gỡ đầy kịch tính trong tù giữa Va-ren và Phan Bội Châu.

- Cảm giác tinh tế, trữ tình đậm đà, trân trọng nâng niu, ...

- Bút kí - tuỳ bút, hay về văn hoá ẩm thực.

- Bút kí, kể, tả, giới thiệu và biểu cảm kết hợp khá khéo léo, nhịp nhàng; - Lời văn giản dị, dùng đúng mức các từ ngữ địa phươing.

- Hồi ức trữ tình, lời văn giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, giàu chất thơ, nhẹ êm và cảm động ngọt ngào.

- Văn bản giới thiệu- thuyết minh: mạch lạc giản dị mà nêu rõ những đặc điểm chủ yếu của vấn đề.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP(7p) a.Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức đã học phần văn học b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi 177

d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ Dựa vào văn bản “ Ý nghĩa văn chương”, kết hợp với các tác phẩm đã học, hãy phát biểu những ý chính về ý nghĩa của văn chương?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và thương muôn vật, muôn loài.

- Văn chương sáng tạo ra sự sống, sáng tạo ra những thế giới khác, những người, những sự vật khác, ...

- Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 5p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Từ văn bản “ Sự giàu đẹp của tiếng Việt, kết hợp với việc học tác phẩm văn học bằng tiếng Việt, em hãy phát biểu những ý kiến về sự giàu đẹp của tiếng Việt ?

178

+ Hoạt động cá nhân ( 4p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Tiếng Việt giàu và đẹp bởi: - Hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú; - Giàu thanh điệu; - Cú pháp câu TV rất tự nhiên, cân đối, nhịp nhàng.

- Từ vựng dồi dào cả về 3 mặt: thơ, nhạc, hoạ: gợi âm thanh, hình dáng, màu sắc... * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Đọc kĩ nhiều lần bảng tra cứu các yếu tố Hán Việt ở cuối sách Ngữ văn 7 tập II, ghi vào sổ tay những từ (mở rộng ) khó hiểu và tập tra nghĩa trong từ điển.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào sổ tay học tập môn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs tìm thêm các văn bản hành chính khác. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: 179

……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 16 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020, / / 2020 Tiết 111: ÔN TẬP TIẾNG VIỆT; ÔN TẬP TIẾNG VIỆT ( tiếp) I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Các dấu câu - Các kiểu câu đơn 2. Kĩ năng: Lập sơ đồ hệ thống hoá kiến thức 3. Thái độ: Có ý thức học tập đúng đắn 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân 180

- Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đặt câu có sử dụng dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy. Chỉ ra công dụng của hai dấu câu đó ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng đặt câu. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ ôn lại toàn bộ KT cơ bản của phần TV- ngữ văn lớp 7 B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC a. Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức lý thuyết các đơn vị kiến thức tiếng Việt đã học. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ I. Lý thuyết(20p) HS làm việc nhóm thống kê lại các kiểu câu, dấu câu đã học theo mẫu.

1, Các kiểu câu đơn đã học(10p) 181

- GV: Có hai cách phân loại các kiểu câu đơn đã học dựa trên hai tiêu chí khác nhau để phân loại + Phân loại câu theo mục đích nói : có 4 loại câu + Phân loại câu theo cấu tạo: có hai loại - GV cho HS kẻ bảng làm rõ cách phân loại đó Các kiểu STT Phân loại Khái niệm Ví dụ câu đơn 1 - Cậu học bài chưa ?

Phân Câu nghi Dùng để hỏi loại vấn theo mục Câu trần Dùng để nêu một nhận định có - Anh ấy là người bạn thể đánh giá theo tiêu chuẩn tốt. đích thuật đúng hay sai. nói Câu cầu Dùng để đề nghị yêu cầu ... - Cho tôi mượn cái bút người nghe thực hiện hành động chì ! khiến - Chúc mừng bạn được nói đến trong câu. nhân ngày sinh nhật !

Câu cảm Dùng để bộc lộ cảm xúc một - Trời ôi ! Nó đau đớn cách trực tiếp quá ! thán - A ! Mẹ đã về.

2 Phân Câu bình Câu cấu tạo theo mô hình CN + Anh ấy/ đi học đều.

VN CN VN loại thường theo Câu đặc Câu không cấu tạo theo mô hình Mưa ! Gió ! Sấm, cấu CN + VN chớp ... chúng tôi vẫn biệt tạo đi.

- GV yêu cầu HS nhắc lại các khái niệm về câu đã học trong HKII: Rút gọn câu, Thêm trạng ngữ cho câu, Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động, Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.

2. Các dấu câu đã học:(10p) Hs hoạt động cặp đôi.

- GV hướng dẫn học sinh kẻ bảng ôn tập.

- Đặt câu hỏi ôn lại phần công dụng của các dấu câu và cho ví dụ.

S Các dấu Công dụng Ví dụ TT câu 1 - Được đặt ở cuối câu trần thuật làm dấu - Hoa là một học Dấu 182

hiệu kết thúc câu. Trong một đoạn văn khi viết hết một câu trần thuật ta phải đặt dấu chấm.

Dấu phẩy - Dấu được dùng trong câu đánh dấu ranh giới một số bộ phận câu để diễn đạt đúng nội dung, mục đích của người nói: - Thành phần phụ của câu với nòng cốt câu; - Trạng ngữ với nòng cốt câu; - Hô ngữ với nòng cốt câu; - Hô đáp với nòng cốt câu; - Một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó; - Ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ như nhau trong câu.

- Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một Dấu câu ghép có cấu tạo phức tạp; chấm - Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong phẩy một phép liệt kê phức tạp. chấm

2

3

sinh ngoan. Bạn ấy luôn đoàn kết với bạn bè.

- Tây Bắc, một hòn ngọc ngày mai của Tổ Quốc, đang chờ đợi chúng ta, thúc giục chúng ta.

- Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.

4 - Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự - Bẩm ... quan lớn Dấu chưa liệt kê hết; ... đê vỡ mất rồi. chấm - Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập lửng ngừng, ngắt quãng; - Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.

5 Dấu gạch - Đặt giữa câu để đánh dấu bộ phận chú - Đẹp quá đi, mùa thích, giải thích trong câu; xuân ơi- mùa xuân ngang - Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực của Hà Nội thân tiếp của nv hoặc để liệt kê; yêu.

- Nối các từ nằm trong một liên danh.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (16p) a. Mục tiêu: Hs áp dụng kiến thức lý thuyết vào làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá.

183

e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ Bài tập 1+ 2 HS làm việc cá nhân Bài tập 1: Tại sao nói câu sau đây là câu đặc biệt: "Một đèo ... một đèo ... lại một đèo" (Hồ Xuân Hương).

(Không theo mô hình CN + VN vẫn nêu trọn vẹn một sự việc.

Bài tập 2 ( Hs làm việc cá nhân) Viết một đoạn văn đối thoại (nội dung tự chọn) có các kiểu câu phân loại theo mục đích nói.

Bài tập 3.HS làm việc nhóm.

Phục hồi dấu gạch ngang trong các câu sau đây và nêu rõ tác dụng: - Tôi luôn luôn tránh An nói những cuộc chơi ảnh hưởng đến học tập.

- Tình hữu nghị Việt Lào Khơ-me anh em đời đời bền vững.

- Ban An lớp trưởng lớp tôi tuy nhỏ người nhưng nhanh nhẹn. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT ( tiếp) Hoạt động của giáo viên và hs Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Các phép biến đổi câu.

I. Các phép biến đổi câu a. Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức về các phép biến đổi câu b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi.

1- Thêm bớt thành phần g. Tiến trình hoạt động: câu: *Chuyển giao nhiệm vụ: a- Rút gọn câu: Là lược bỏ bớt một số thành phần câu làm cho câu gọn hơn, tránh ? Dựa vào mô hình trong sgk, em hãy cho biết có lặp những từ ngữ đã x.hiện những phép biến đổi câu nào ? trong câu đứng trước, thông tin nhanh hơn, ngụ ý hành HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi: động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người 184

? Thêm bớt thành phần câu bằng cách nào ? (Bằng cách rút gọn câu và mở rộng câu). ? Thế nào là rút gọn câu ? Cho ví dụ ? ? Câu em vừa đặt rút gọn thành phần gì? (Rút gọn CN).

HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi: ? Có mấy cách mở rộng câu, đó là những cách nào ? ? Thêm trạng ngữ vào câu để làm gì ? ? Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu ?

HS hoạt động cặp đôi trả lời câu hỏi: ? Ta có thể chuyển đổi kiểu câu bằng cách nào ?

(lược CN).

- VD: -Bạn đi đâu đấy ? Đi học! b- Mở rộng câu: có 2 cách.

- Thêm trạng ngữ vào câu: để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.

- Dùng cụm C-V để mở rộng câu: là dùng những cụm từ hình thức giống câu đơn có cụm C-V làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

2- Chuyển đổi kiểu câu:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động: ? Đặt một câu chủ động ? Vì sao em biết đó là câu - Câu chủ động: là câu có chủ động ?

CN chỉ người, vật thực hiện một hành động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hành động).

- VD: Các bạn yêu mến tôi.

- Câu bị động: là câu có CN ? Thế nào là câu bị động ? Cho ví dụ ? chỉ người, vật được hành động của người khác, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hành động).

- VD: Tôi được các bạn yêu mến.

Hoạt động 2: Các phép tu từ cú pháp.

185

a.Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức về các phép tu từ cú pháp. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? ở lớp 7, các em đã được học những phép tu từ nào ? ? Thế nào là điệp ngữ? ? Em hãy cho một VD trong đó có sử dụng điệp ngữ ? Vì sao em biết câu văn đó có sử dụng điệp ngữ ?

II- Các phép tu từ cú pháp

1- Điệp ngữ: là biện pháp lặp lại từ ngữ hoặc cả một câu để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh mẽ đối với ngời đọc.

- VD: Học, học nữa, học mãi !

2- Chơi chữ: là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước, ... làm cho câu văn hấp dẫn, thú vị.

- VD: Khi đi cưa ngọn, khi về cũng cưa ngọn. (Con ngựa).

? Thế nào là chơi chữ ?

Cho VD về chơi chữ ?

? Thế nào là liệt kê?

Cho ví dụ minh hoạ?

3- Liệt kê: là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( 8p ) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập tưởng, tình cảm. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV - VD: Đồ dùng học tập gồm c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. có: Thước kẻ, thước đo độ, d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá ê ke, bút chì, bút mực.

186

lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Viết một đoạn văn theo chủ đề tự chọn có sử dụng câu đặc biệt và phép liệt kê ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Thời gian: 3p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : Hs viết đoạn văn đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức.

Tùng...Tùng...Tùng...Tiếng trống trường vang lên thật giòn giã báo hiệu giờ ra chơi đã đến. Ôi, thật vui sao! (câu đặc biệt). Các bạn học sinh từ các dãy nhà tầng ùa ra sân trường như đàn ong vỡ tổ. Trên cành cây, chim ca hót líu lo. Còn trên sân trường đông vui nhộn nhịp ấy, các bạn học sinh chơi đủ thứ trò chơi như là: nhảy dây, đá cầu, đuổi bắt...(liệt kê) .Nhưng đâu phải cứ ra chơi là ai cũng xuống sân, vẫn có những bạn đứng ở trên tầng, đặc biệt trên ban công. Tán gẫu và vui đùa. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân 187

d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Đặt câu có sử dụng dấu gạch ngang và cho biết công dụng của dấu gạch ngang đó? + Hoạt động cá nhân ( 2p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs đặt câu đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức Ví dụ: Tàu đi Hà Nội – Vinh khởi hành lúc 21 giờ.

Công dụng: Dáu gạch ngang được dùng để nối các từ trong một liên danh. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Hãy xác định trong các câu sau thành phần nào của câu có thể mở rộng thành một cụm chủ - vị. a.Chiếc xe này máy đã hỏng. b.Cả lớp tin là bạn Phúc nói thật.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn.

188

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết đoạn văn đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức. a. Chiếc xe này /máy/ đã hỏng C V CN VN b. Cả lớp/tin là bạn Phúc/nói thật C V CN VN Phụ ngữ trong cụm động từ * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 18 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020, / / 2020 Tiết 112: LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ VÀ BÁO CÁO I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức - Tình huống viết văn bản đề nghị và văn bản báo cáo - Cách làm văn bản đề nghị và văn bản báo cáo. Tự rút ra những lỗi thường mắc, phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc khi viết hai loại văn bản này.

- Thấy được sự khác nhau giữa hai loại văn bản trên.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết một văn bản báo cáo và đề nghị đúng quy cách 189

3. Thái độ: Có ý thức học tập đúng đắn 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Em hãy trình bày dàn mục của một văn bản báo cáo ? Những lưu ý khi viết văn bản báo cáo. * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng trình bày. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Dàn mục của một văn bản báo cáo: a.Quốc hiệu và tiêu ngữ. b. Địa điểm và ngày tháng làm văn bản báo cáo.

190

c. Tên văn bản. d. Nơi nhận văn bản báo cáo. e. Người báo cáo g. Nêu lí do, sự việc và các kết quả đã làm được. h. Chữ ký và họ tên người báo cáo. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ luyện viết các loại văn bản: đề nghị và báo cáo dựa vào những kiến thức đã học về 2 loại văn bản này.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức Hoạt động: Ôn lại lý thuyết về văn bản đề nghị I. Ôn lại lý thuyết về văn và báo cáo. bản đề nghị và văn bản báo a. Mục tiêu: Hs củng cố lại lý thuyết về văn bản đề cáo.(35p) nghị và báo cáo. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ ? Mục đích, nội dung, hình thức trình bay khi viết văn bản đề nghị và báo cáo có gì khác nhau ? ? Cả hai loại văn bản khi viết cần tránh những sai sót gì ? Những mục nào cần chú ý trong mỗi loại văn bản ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cặp đôi (8p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện cặp đôi báo cáo sản 191

phẩm... * Dự kiến sản phẩm : cuối trang giáo án * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện cặp đôi khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của cặp đôi bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c. Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Từ các đặc điểm trên rút ra các đặc điểm giống nhau và khác nhau giữa 2 kiểu VB trên?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm (4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : => * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức

192

II. Luyện tập

* So sánh 2 loại văn bản báo cáo và đề nghị:

- Giống nhau: + Đều là văn bản hành chính; + Đều viết theo một mẫu chung (tính quy ước).

- Khác nhau: + Về mục đích: . VBĐN: đề đạt nguyện vọng. . VBBC: trình bày những kết quả đã làm được. + Về nội dung: . VBĐN: Ai đề nghị ? Đề nghị ai ? Đề nghị điều gì ? . VBBC: Báo cáo của ai ? Với ai ? Việc gì ? Kết quả như thế

nào? => Khi viết đúng thứ tự các mục.

- VBĐN, BC: mục 4+5+6 là những mục quan trọng và không thể thiếu *Dự kiến sản phẩm Mục I. Ôn ại lý thuyết về văn bản đề nghị và báo cáo Đ. điểm VB đề nghị VB báo cáo 1 M.Đích - Đề đạt nguyện - Chuyển thông tin vọng lên cấp trên, từ cấp dưới lên người có thẩm quyền cấp trên. g.quyết 2 N.dung -Trình bày nguyện - Báo cáo những vọng rõ ràng, dễ hiểu SV đã làm 1 cách + lời cảm ơn. cụ thể (s.lượng %) -Đầy đủ các mục (như VB đề nghị) 3 Hình thức theo quy định của VBHC 4 Những -Rườm rà, khó hiểu. -Thiếu những mục sai sót Thiếu những mục quan trọng. cần quan trọng -Báo cáo chung chung. tránh -Người đề nghị -Báo cáo của ai?

5 Những mục cần -Đề nghị ai?

-Báo cáo với ai? chú ý -Đề nghị gì?

-BC việc gì?

-Kết quả ntn?

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 5p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: 193

? Viết văn bản báo kết quả về phong trào học tập của lớp để gửi Ban giám hiệu nhà trường. + Hoạt động cá nhân ( 4p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs viết văn bản báo cáo đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức.

Ví dụ:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Hoàng Đông, ngày 25 tháng 1 năm 2020 BÁO CÁO Về kết quả của phong trào Đôi bạn cùng tiến Kính gửi :Ban giám hiệu trường THCS Hoàng Đông Hưởng ứng phong trào Đôi bạn cùng tiến do Nhà trường tổ chức, lớp 7A chúng em đã tích cực tham gia và đã thu được kết quả như sau: Về học tập : Điểm Tổng kết cuối học kì, 100% các bạn đạt được điểm trung bình trở lên. Trong đó, 25% đạt điểm giỏi, 70% đạt điểm khá, 5% đạt điểm trung bình và không có điểm yếu.

Về thái độ: Thực hiện tốt nội quy nhà trường, đi học đúng giờ, giữ trật tự trong lớp, các bạn hăng say phát biểu ý kiến. Trong lớp đặc biệt có đôi bạn Vũ Hồng Hà và Phạm Minh Hưng có nhiều điểm tiến bộ vượt bậc.

Với việc duy trì phong trào trên, năm học này cả lớp sẽ phấn đấu đạt 100% các bạn có học lực khá trở lên.

Thay mặt tập thể lớp 7C Lớp trưởng

Hoàng Thúy Lan 194

* Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Nêu và phân tích các lỗi cần tránh khi viết một văn bản báo cáo và văn bản đề nghị.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs có thể chỉ ra một số lỗi thường gặp: - Trình bày thiếu trang trọng - Lời văn không rõ ràng - Thiếu các số liệu cụ thể - Thiếu một phần mục nào đó. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

195

Ngày soạn: 19 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020, / / 2020 Tiết 113: LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ VÀ BÁO CÁO I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Tình huống viết văn bản đề nghị và văn bản báo cáo - Cách làm văn bản đề nghị và văn bản báo cáo. Tự rút ra những lỗi thường mắc, phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc khi viết hai loại văn bản này.

- Thấy được sự khác nhau giữa hai loại văn bản trên.

2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng viết một văn bản báo cáo và đề nghị đúng quy cách 3. Thái độ - Có ý thức học tập đúng đắn 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu.

196

c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Em hãy trình bày cách làm một văn bản báo cáo và văn bản đề nghị ? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ luyện viết các loại văn bản: đề nghị và báo cáo dựa vào những kiến thức đã học về 2 loại văn bản này.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của Giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP II. Luyện tập:(35p) a.Mục tiêu: Hs áp dụng kiến thức lý thuyết vào làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Bài tập 1 (SGK - tr 138).

HS hoạt động cặp đôi bài tập 1 G/v yêu cầu học sinh đọc và xác định yêu cầu của bài tập 1: nêu những tình huống phải làm VBĐN và VBBC (H/s tự bộc lộ) -> (a- đề nghị), (b- báo cáo). *Dự kiến sản phẩm : 197

Tình huống thường gặp trong cuộc sống phải làm văn bản đề nghị, báo cáo: - Một số trường hợp cần viết đề nghị: + Xin mượn hội trường để biểu diễn văn nghệ + Xin đi cắm trại của lớp + Xin mua thêm bàn ghế.

- Một số trường hợp cần viết báo cáo: + Lớp trưởng báo cáo kết quả xếp loại thi đua của lớp trong tháng. + Bí thư báo cáo về buổi sinh hoạt chi đoàn Bài tập 2 (SGK - tr 138). của lớp + Tình hình học tập của lớp khi kết thúc năm học.

Bài 2 HS hoạt động nhóm: G/v cho học sinh thảo luận nhóm (thời gian 15 phút).

Nhóm 1: Viết văn bản báo cáo (chủ đề tự chọn).

Nhóm 2: Viết văn bản đề nghị (chủ đề tự chọn).

- Gọi học sinh 2 nhóm lên bảng trình bày.

- Học sinh nhận xét, sửa sai.

(Hướng dẫn: Phải viết đúng thứ tự các mục. Trình bày sáng sủa, nội dung rõ ràng). GV nêu rõ các Bài tập 3 lưu ý khi viết 2 kiểu VB này.

HS hoạt động cặp đôi thực hiện nhiệm vụ bài tập 3.

G/v yêu cầu học sinh đọc bài tập 3.

- Gọi học sinh lên bảng khoanh tròn vào đáp án đúng và chữa lỗi sai.

(Hướng dẫn: a) Phải viết VBĐN vì văn bản này có nội dung đề xuất 1 nguyện vọng. b) Phải viết VBBC vì văn bản này có nội dung báo cáo kết quả đã làm được với GVCN lớp. c) Thiếu: Viết đơn đề nghị BGH biểu dương, khen thưởng bạn H. 198

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 5p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Bổ sung các mục còn thiếu trong 2 văn bản sau: a) Văn bản 1: Kính gửi: Ban giám đốc Sở LĐ-TBXH Đồng kính gửi: Phòng Tài vụ, phòng Kế hoạch Thể hiện sự chỉ đạo của BGĐ Sở, TT xúc tiến việc làm đã trình đề án ...

T/M trung tâm Giám đốc b) Văn bản 2: Báo cáo Về tình hình rầy nâu phá hại lúa hè thu Kính gửi: UBND huyện Mai ChâuNgày 25/3/2010, qua kiểm tra diện tích trồng lúa hè thu, UBND xã Chiềng Châu đã phát hiện khoảng 10 ha lúa hè thu đã bị rầy nâu phá hoại ...

T/M UBND xã Chủ tịch (Ký và ghi rõ họ tên) + Hoạt động cá nhân ( 3p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : - VB 1 cần bổ sung: 1 Quốc hiệu; 2. Địa danh, ngày, tháng, năm; 3. Tên văn bản; 199

4. Kí tên và ghi rõ họ tên (6).

- VB 2 cần bổ sung: 1. Quốc hiệu; 2. Địa danh, ngày, tháng, năm; 3. Kí tên và ghi rõ họ tên . * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Trong các tình huống sau, tình huống nào cần viết văn bản báo cáo, tình huống nào cần viết văn bản đề nghị. a, Bạn ngồi bên cạnh em mượn sách của em nhưng lâu không trả. Em muốn nhờ cô giáo chủ nhiệm giúp đỡ. b, Bài kiểm tra của em bị điểm kém, nhưng em cho ràng có sự nhầm lẫn trong khi thầy giáo chấm bài. Em muốn thầy xem lại bài của em. c, Sắp tới, có đợt kết nạp đoàn viên. Em muốn được vào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. d, Em là chi đội trưởng. Cuối năm học thầy Tổng phụ trách muốn biết tình hình học tập và rèn luyện của chi đội em.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Tình huống cần viết văn bản báo cáo: d Tình huống cần viết văn bản đề nghị: b, c 200

* Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: Ngày dạy:

19 / 05 / 2020 / / 2020, / / 2020 Tiết 114: ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về văn biểu cảm - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận 2. Kĩ năng - Khái quát, hệ thống các văn bản biểu cảm và nghị luận đã được học - Làm bài văn biểu cảm và văn nghị luận 3. Thái độ - Biết vận dụng các kiến thức đã học vào trong cuộc sống 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 201

1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kể tên các kiểu văn bản đã học? Nêu đặc điểm của các văn bản đó? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC ( 26p) Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Văn bản biểu cảm I. Về văn bản biểu cảm: a.Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức về văn biểu cảm. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự 202

đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân câu hỏi 1 SGK - Em hãy ghi lại tên các bài văn biểu cảm được học và đọc trong Ngữ văn 7- tập I (chỉ ghi các bài văn xuôi) ?

1.Cổng trường mở ra - Lí Lan. 2.Trường học- ét môn đô đơ A mi xi.

3. Mẹ tôi.

4.Cuộc chia tay của những con búp bê Khánh Hoài.

5.Tấm gương- Băng Sơn.

6. Hoa học trò- Xuân Diệu.

7.Sấu hà Nội- Nguyễn Tuân.

8. Cây tre VN- Thép Mới.

Câu 2: HS hoạt động cá nhân câu hỏi: - Chọn trong các bài văn đó một bài văn mà em thích và cho biết văn biểu cảm có những đặc điểm gì ?

Câu 3: HS hoạt động cặp đôi câu hỏi: - Yếu tố miêu tả có vai trò gì trong văn biểu cảm?

203

1- Tên một số văn bản biểu cảm trong Ngữ văn 7-tập I: có 17 bài văn biểu cảm: 9. Những tấm lòng cao cả.

10. Mõm Lũng Cú tột Bắc- Ng.Tuân.

11. Cỏ dại- Tô Hoài.

12. Quà bánh tuổi thơ- Đặng Anh Đào.

13. Tuổi thơ im lặng- Duy Khán.

14. Kẹo mầm- Băng Sơn.

15. Một thứ quà của lúa non: CốmThạch Lam. 16. Sài Gòn tôi yêu - Minh Hương.

17. Mùa xuân của tôi - Vũ Bằng.

2- Một bài văn biểu cảm mà em thích: - Một thứ quà của lúa non: Cốm.

- Bài văn có lối viết dung dị, nhẹ nhàng mà đằm thắm sâu lắng. Cảm xúc tuôn chảy trong từng câu, từng chữ, từng lời nói tiếp nhau tạo nên những trang viết thật xúc động. Đó là sự kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm tinh tế, một khả năng quan sát tỉ mỉ, kĩ lỡng và một ngòi bút tài hoa của nhà văn Thạch Lam. 3- Vai trò của yếu tố miêu tả trong văn biểu cảm: Trong văn biểu cảm, yếu tố miêu tả chủ yếu là để bộc lộ tư tưởng, tình cảm. Do đó ngời ta không miêu tả cụ thể, hoàn chỉnh mà chỉ chọn những chi tiết, thuộc tính, sự việc nào có khả năng gợi cảm để biểu hiện cảm xúc tư

tưởng.

Câu 4. HS hoạt động nhóm câu hỏi: 4- ý nghĩa của yếu tố tự sự trong văn - Yếu tố tự sự có ý nghĩa gì trong văn biểu biểu cảm: cảm ?

Trong văn biểu cảm cái quan trọng là ý nghĩa sâu xa của sự việc buộc người ta nhớ lâu, suy nghĩ và có cảm xúc về nó. Vì vậy yếu tố tự sự có tác dụng khơi dậy nguồn cảm hứng đối với người đọc về những tình cảm, những hành động cao đẹp.

5- Cách biểu đạt tình cảm trong bài HS hoạt động nhóm câu hỏi 5: văn biểu cảm: Để bày tỏ tình thương yêu, lòng - Khi muốn bày tỏ tình yêu lòng ngưỡng mộ, ngợi ca đối với một con ngời, sự vật, hiện tngỡng mộ, ngợi ca đối với một con ượng, thì em phải nêu lên được điều gì của ngời, sự vật, hiện tượng. Người ta có con người, sự vật, hiện tượng đó ? thể chọn hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng nổi bật để gửi gắm tình cảm, tư tởng hoặc biểu đạt bằng những nỗi niềm, cảm xúc trong lòng. Những sự bộc lộ thể hiện tình cảm trong bài phải rõ ràng, trong sáng, chân thực 6-Ngôn ngữ biểu cảm: *Ở bài Sài Gòn tôi yêu, tác giả viết: HS hoạt động chung cả lớp câu hỏi: - Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi phải sử dụng các - Sài Gòn vẫn trẻ. Tôi thì đương già. phương tiện tu từ như thế nào ? (Lấy ví dụ ở Ba trăm năm so với năm ngàn năm bài Sài Gòn tôi yêu và Mùa xuân của tôi ). tuổi của đất nớc thì cái đô thị này còn xuân chán. Sài Gòn cứ trẻ hoài như một cây tơ đương độ nõn nà, ...ngọc ngà này. ->ĐV có sử dụng phương tiện tu từ so sánh rất đặc sắc.

- Tôi yêu Sài Gòn da diết như người đàn ông vẫn ôm ấp bóng dáng mối tình đầu... Tôi yêu... Tôi yêu... ->Điệp từ tôi yêu được dùng rất đắt làm đoạn văn giàu chất trữ tình và biểu cảm.

204

*Ở bài Mùa xuân của tôi: - Tả cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc, tác giả không dừng lâu ở ngoài cảnh mà tập trung thể hiện sức sống của mùa xuân trong thiên nhiên và ở lòng người bằng so sánh thật gợi cảm và cụ thể: Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối... trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti - Có đoạn đã chọn lọc và miêu tả hình ảnh với biện pháp so sánh đầy màu C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (10p) a.Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài sắc: Nền trời đùng đục như màu pha lê tập mờ. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kẻ bảng trong sgk vào vở và điền vào các ô trống.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân (4p) + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Hs báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : ( cuối trang giáo án) * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn.

205

+ Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức Dự kiến sản phẩm: Kẻ bảng vào vở và điền vào các ô trống ?

Nội dung văn bản biểu cảm

Biểu đạt tình cảm, cảm xúc về con người, sự vật, …

Mục đích biểu cảm

Khêu gợi sự đồng cảm, truyền cho người đọc cảm xúc của người viết

Phương tiện biểu cảm

Ngôn ngữ, hình ảnh

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kẻ bảng và điền vào ô trống nội dung khái quát trong bố cục bài văn biểu cảm ? + Hoạt động cá nhân ( 3p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Mở bài

Nêu đối tượng và cảm xúc ban đầu

Thân bài

Miêu tả và cảm nghĩ về đối tượng

Kết bài

Chiều sâu cảm xúc về đối tượng

* Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn.

206

+ Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết bài văn phát biểu cảm nghĩ về một mùa em yêu thích trong năm ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết văn bản biểu cảm đúng yêu cầu về nội dung và hình thức.

Lập dàn ý chi tiết bài văn biểu cảm phát biểu cảm nghĩ về mùa thu. a) Mở bài - Nếu Sang thu của Hữu Thỉnh là : “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về” + Với Hữu Thỉnh, mùa thu được cảm nhận bởi hương ổi, bởi giọt sương + Bản thân cảm nhân mùa thu: bắt đầu bằng cảm giác se se lạnh, những chiếc lá bắt đầu úa vàng, những cơn gió nhẹ thoảng qua b) Thân bài: - Có ai đó từng nói rằng, mùa thu là mùa đa sầu, đa cảm, là mùa mà đem lại cho ta nhiều cung bậc cảm xúc nhất: + có lúc vui:..... + có lúc buồn:... + có lúc lại xao xuyến bồi hồi: 207

=> tùy vào tâm trạng của mỗi người mà giải thích và cảm nhận cung bậc cảm xúc, vui, buồn,.. như thế nào - So sánh mùa thu với các mùa còn lại trong năm: + Mùa thu với mùa đông: không ảm đạm, buồn hiu và cô quạnh như mùa đông: + Mùa thu có trời xanh, nắng nhạt nhưng đủ cho ta thấy được sự tồn tại của nắng... + Mùa thu với mùa xuân và mùa hạ:có chút trầm lắng, nhịp sống có vẻ không ồn ào, tấp nập như mùa xuân và mùa hạ. + Nếu mùa xuân và mua hạ cây cối thi nhau đua sắc nở hoa thì mùa thu lại là nhưng chiếc lá úa vàng, những chiếc lá đang bắt đầu rụng một cách nhẹ nhàng=> cảm nhận thu đã thực sự như thế nào?

- Cảm nhận mùa thu đẹp như thế nào: + Đẹp trong từng âm thanh, đẹp trong tưng hơi thở và đẹp trong chính con mắt của mỗi một con người biết nhìn và cảm về mùa thu. + Mùa thu là mùa của ấm áp, mùa của hạnh phúc, mùa của nhưng trái tim đang cùng nhau sưởi ấm, mùa của sự ấm cúng. Ấm cúng như thế nào?

Hạnh phúc như thế nào?

- Cảm nhận của mỗi người: c) Kết bài: - Cùng nói về mùa thu đẹp như thế nào? Ta cảm nhận bằng trái tim của một con người yêu thiên nhiên, một đôi mắt của một thi sĩ và đôi tai của một nhạc sĩ. => Mùa thu đẹp đến lạ lùng, đẹp đến nỗi mà muốn níu giữ mãi mãi chỉ có mùa thu. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

208

Ngày soạn: Ngày dạy:

20 / 05 / 2020 / / 2020, / / 2020 Tiết 115: ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Hệ thống kiến thức về văn biểu cảm - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận 2. Kĩ năng - Khái quát, hệ thống các văn bản biểu cảm và nghị luận đã được học.

- Làm bài văn biểu cảm và văn nghị luận.

3. Thái độ: Biết vận dụng các kiến thức đã học vào trong cuộc sống.

4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: 209

? Kể tên các kiểu văn bản nghị luận đã học? Nêu đặc điểm của các văn bản nghị luận đó? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức Hoạt động: Văn nghị luận II- Về văn nghị luận (12p) a. Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức về văn nghị luận. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: 1- Tên các bài văn nghị luận: có 19 văn *Chuyển giao nhiệm vụ: bản: 10. Đừng sợ vấp ngã- (Trái tim có điều kì Câu 1: HS hoạt động cá nhân diệu).

- Em hãy ghi lại tên các bài văn nghị 11.Không sợ sai lầm- Hồng Diễm. luận đã học và đọc trong Ngữ văn 712. Có hiểu đời mới hiểu văn- Nguyễn Hiếu tập II ?

Lê.

1. Chống nạn thất học- Hồ Chí Minh.

13. Đức tính giản dị của Bác Hồ- Phạm Văn 2.Cần tạo ra thói quen tốt trong đời Đồng. sống xã hội - Băng Sơn.

14. Hồ Chủ Tịch, hình ảnh của dân tộc- Phạm 3. Hai biển hồ- (Quà tặng của c.sống). Văn Đồng 4. Học thầy, học bạn - Ng.Thanh Tú.

15.Ý nghĩa văn chương- Hoài thanh.

210

5.ích lợi của việc đọc sách- Thành Mĩ.

6.Tinh thần yêu nước của nhân dân ta – Hồ Chí Minh.

7. Học cơ bản mới có thể thành tài lớnXuân Yên.

8.Sự giàu đẹp của tiếng Việt – Đặng Thai Mai. 9.Tiếng Việt giàu và đẹp- Phạm Văn Đồng.

16. Lòng khiêm tốn- Lâm Ngữ Đường.

17. Lòng nhân đạo- Lâm Ngữ Đường 18.Óc phán đoán và thẩm mĩ- Nguyến Hiếu Lê.

19.Tự do và nô lệ- Nghiêm Toản.

Câu 2: HS hoạt động cá nhân: - Trong đời sống, trên báo chí và trong sgk, em thấy văn bản nghị luận xuất hiện trong những trờng hợp nào, dới dạng những bài gì ? Nêu một số VD ?

2- Văn nghị luận trên báo chí và sgk: - Trên báo chí: Văn bản nghị luận xuất hiện dưới những dạng bài xã luận, diễn đàn, bàn về các vấn đề trong xã hội, VD: chương trình bình luận thời sự, thể thao - Trong sgk: văn bản nghị luận xuất hiện dới những dạng bài làm văn nghị luận, hội thảo, chuyên đề, ... VD: các văn bản nghị luận trong sgk.

3- Yếu tố chủ yếu trong văn nghị luận: Mỗi bài văn nghị luận đều có luận điểm, luận cứ và lập luận.

- Luận điểm: Là những KL có tính khái quát, có ý nghĩa phổ biến đối với XH. - Luận cứ: Là lí lẽ, dẫn chứng đa ra làm cơ sở cho luận điểm. Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới giúp cho luận điểm có sức thuyết phục.

- Lập luận: Là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt chẽ, hợp lí thì bài văn mới có sức thuyết phục.

4- Thế nào là luận điểm: Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu ra dới hình thức câu khẳng định (hay phủ định). Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế, mới có

Câu 3: HS hoạt động cặp đôi câu hỏi: - Trong bài văn nghị luận phải có những yếu tố cơ bản nào ? Yếu tố nào là chủ yếu ? (Lập luận là chủ yếu. Bài văn nghị luận có sức thuyết phục, có đanh thép, sâu sắc, thấm thía, chặt chẽ hay không phụ thuộc phần lớn vào trình độ và hiệu quả nghệ thuật lập luận của ngời viết).

Câu 4: HS hoạt động cá nhân câu hỏi: - Luận điểm là gì ?

- Hãy cho biết những câu trong sgk

211

đâu là luận điểm và giải thích vì sao ? (câu a,d là luận điểm, câu b là câu cảm thán, câu c là một luận đề cha phải là luận điểm. Luận điểm thường có hình thức câu trần thuật với từ là hoặc có phẩm chất, tính chất nào đó).

sức thuyết phục.

5- Làm văn nghị luận chứng minh như thế Câu 5: HS hoạt động nhóm câu hỏi: nào: - Có người nói: Làm văn chứng minh - Nói rằng làm văn chứng minh cũng dễ thôi, cũng dễ thôi, chỉ cần nêu luận điểm và chỉ cần nêu luận điểm và dẫn chứng là dẫn chứng là xong. VD sau khi nêu xong.Nói nh vậy là không đúng, người nói tỏ luận điểm "Tiếng Việt ta giàu đẹp" , ra không hiểu về cách làm văn chứng minh. chỉ cần dẫn ra câu ca dao: "Trong đầm - Trong bài văn chứng minh rất cần dẫn gì đẹp bằng sen, Lá xanh bông trắng lại chứng, nhưng còn cần lí lẽ và phải biết lập chen nhị vàng..." là được. luận.

Theo em, nói nh vậy có đúng không ? - Dẫn chứng trong bài văn chứng minh phải Để làm đợc văn chứng minh, ngoài tiêu biểu, chọn lọc, chính xác, phù hợp với luận điểm và dẫn chứng, còn cần phải luận điểm, luận đề, đồng thời cần được làm có thêm điều gì ? Có cần chú ý tới chất rõ, được phân tích bằng lí lẽ, lập luận chứ ưlợng của luận điểm và dẫn chứng không phải chỉ nêu, đa, thống kê dẫn chứng không ? Chúng như thế nào thì đạt yêu hàng loạt. cầu ?

- Lí lẽ, lập luận không chỉ là chất keo kết nối các dẫn chứng mà còn làm sáng tỏ và nổi bật dẫn chứng và đó mới là chủ yấu.

- Bởi vậy, đa dẫn chứng bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen, cha đủ để chứng minh TViệt ta giàu đẹp, mà ngời viết còn phải đa thêm những dẫn chứng khác và phân tích cụ thể bài ca dao trên để thấy rõ trong đó TViệt đã thể hiện sự giàu đẹp nh thế nào.

- Yêu cầu của lí lẽ và lập luận phải phù hợp với dẫn chứng, góp phần làm rõ bản chất của dẫn chứng hướng tới luận điểm, luận đề; phải chặt chẽ, mạch lạc, lô gíc.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP III. Luyện tập.

(15p) 212

a. Mục tiêu: Hs củng cố lại kiến thức về văn nghị luận. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: - Cho hai đề TLV sau: a.Giải thích câu tục ngữ: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. b.Chứng minh rằng: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây là một suy nghĩ đúng đắn.

Hãy cho biết cách làm hai đề này có gì giống nhau và khác nhau. Từ đó suy ra nhiệm vụ giải thích và chứng minh khác nhau như thế nào ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : =>

- Hai đề bài này đều giống nhau là cùng chung một luận đề: ăn quả nhớ kẻ trồng cây cùng phải sử dụng lí lẽ, dẫn chứng và lập luận.

- Hai đề này có cách làm khác nhau: Đề a giải thích, đề b chứng minh.

- Nhiệm vụ giải thích và chứng minh khác nhau: + Giải thích là làm cho người đọc, người * Đánh giá sản phẩm: nghe hiểu rõ những điều cha biết theo đề bài + Đại diện nhóm khác nhận xét phần đã nêu lên (dùng lí lẽ là chủ yếu).

213

báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức

+ Chứng minh là phép lập luận dùng những lí lẽ, dẫn chứng chân thực đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm cần chứng minh là đáng tin cậy (dùng dẫn chứng là chủ yếu).

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 8p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Lập dàn ý cho đề văn sau: Bạn em chỉ ham thích trò chơi điện tử, truyền hình, ca nhạc,... mà tỏ ra thờ ơ, không quan tâm đến thiên nhiên. Em hãy chứng minh cho bạn thấy rằng thiên nhiên chính là nơi đem lại cho ta sức khỏe, sự hiểu biết và niềm vui vô tận, và vì thế, chúng ta cần gần gũi với thiên nhiên, yêu mến thiên nhiên. + Hoạt động cá nhân ( 7p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : a. Lợi - hại khi ham thích trò chơi điện tử, truyền hình, ca nhạc,... một cách quá mức : - Lợi : tác dụng giải trí.

- Hại : + Dành quá nhiều thời gian làm lãng phí thời gian học tập, thời gian cho các hoạt động cần thiết. + Hại sức khỏe : Các hoạt động trò chơi, ca nhạc hay truyền hình thường khiến người ta ngồi lì một chỗ, ít vận động, cơ thể ít được rèn luyện. Đồng thời khi chơi điện tử, xem truyền hình nhiều làm mắt phải điều tiết mạnh, liên tục.

214

+ Trò chơi điện tử đôi khi gây "nghiện", gây nhiều hậu quả vô cùng tai hại : bỏ bê học tập, không quan tâm người thân, bạn bè làm mất tình cảm, ... b. Thiên nhiên đem lại cho ta sức khỏe, sự hiểu biết và niềm vui vô tận : - Thiên nhiên rất rộng lớn, có thể là đồng cỏ xanh, là bầu trời nắng gió, ... Những hàng cây xanh ngày ngày thải ô-xi cho chúng ta hít thở không khí trong lành hơn.

Màu xanh của cây lá, màu sắc tự nhiên tạo ra cảm giác thoải mái, tinh thần tươi khỏe, ..

- Thiên nhiên đem cho ta những hiểu biết vô tận về thế giới, giúp ta hiểu rõ hơn về sự phong phú, đa dạng các loài động vật.

- Khi lớn lên, kỉ niệm về tuổi thơ với thiên nhiên tươi đẹp hay với chiếc điện thoại, máy tính và những bộ phim sẽ khắc sâu hơn trong tâm trí. c. Chúng ta nên sống gần gũi thiên nhiên, yêu mến thiên nhiên, giảm bớt những trò chơi điện tử vô bổ, những bài hát, bộ phim, không quá say mê vào chúng. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết bài văn hoàn chỉnh cho đề văn : Bạn em chỉ ham thích… ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết văn bản nghị luận đúng theo yêu cầu về nội dung và hình thức. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm.

215

* Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 21 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020,

/ / 2020 TIẾT 116: H−íng dÉn lµm bµi kiÓm tra tæng hîp I.Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: - Hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học.

- Hướng dẫn học sinh cách làm bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì II. 2, Kĩ năng: Khái quát, hệ thống các kiến thức tiếng Việt đã được học 3, Thái độ - Biết vận dụng các kiến thức đã học vào trong cuộc sống giao tiếp 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

216

II. Chuẩn bị: 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo viên Ngữ văn 7...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kể tên các đơn vị kiến thức tiếng Việt đã học? ? Những đơn vị kiến thức nào đã củng cố ôn tập ở tiết học trước? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng trình bày. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời. * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 217

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức a. Mục tiêu: Giúp học sinh chuẩn bị kiến thức, kĩ năng I. Hướng dẫn học sinh làm bài kiểm tra tổng hợp cuối năm. làm bài kiểm tra tổng b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV hợp ( 15p): c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: 1-Về phần văn: - Văn bản nghị luận: Tinh HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi: ? Về phần văn, ở học kì II, em đã được học những loại thần yêu nước của nhân văn bản nào ? Kể tên tác giả, hoàn cảnh ra đời các văn dân ta, Sự giàu đẹp của bản đã học ? Nêu nội dung các văn bản đó?

TiếngViệt, Đức tính giản dị của Bác Hồ, ý nghĩa văn chương.

- Văn bản tự sự: Sống chết mặc bay, Những trò lố hay là Va ren và Phan Bội Châu.

- Văn bản nhật dụng: Ca Huế trên sông Hương (bút kí kết hợp nghị luận, miêu tả với biểu cảm).

- Văn bản chèo: Quan âm Thị Kính. ? Về phần tiếng Việt, chúng ta đã được học những kiến thức nào?

HS làm việc Viết một đoạn văn chủ đề học tập trong đó có sử dụng một câu rút gọn, 1 câu có sử dụng phép liệt kê, chú ý dùng các dấu câu thích hợp...

218

2- Về phần tiếng Việt: - Câu rút gọn, câu chủ động, câu bị động, câu đặc biệt.

- Phép tu từ liệt kê.

- Mở rộng câu bằng cụm C-V và trạng ngữ.

- Dấu câu: dấu chấm lửng, ? Về phần tập tập làm văn, các em đã học mấy kiểu dấu chấm phẩy, dấu gạch bài ? ngang.

Nêu cách làm với từng kiểu bài?

3- Về tập làm văn: C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP - Văn nghị luận chứng a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập minh. b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV - Văn nghị luận giải thích. c.Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm.

II. Luyện tập (15p) d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Hs làm bài tập số 5 sgk /141.

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động nhóm + Thời gian: 4p + Sản phẩm: viết vào vở ghi * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS thực hiện nhiệm vụ. *Báo cáo sản phẩm: Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm... * Dự kiến sản phẩm : => a. Các trạng ngữ trong đoạn văn : Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng. Công dụng của trạng ngữ : xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc, làm nội dung câu được đầy đủ. b. Một trường hợp dùng cụm C-V làm thành phần của cụm từ : một lòng / nồng nàn yêu nước.Cụm C-V làm vị ngữ của câu. c. Câu đầu của đoạn văn trên có sử dụng biện pháp đảo trật tự từ : lòng nồng nàn yêu nước. Câu nếu không đảo sẽ là : lòng yêu nước nồng nàn.

219

Tác dụng của phép đảo: nhấn mạnh hơn mức độ "nồng nàn" của tình yêu nước. d. Trong câu cuối, tác giả đã dùng hình ảnh làn sóng mạnh để thể hiện sức mạnh của tinh thần yêu nước. Việc sử dụng hình ảnh giúp sự liên tưởng trở nên cụ thể, rõ ràng hơn, sức mạnh như có hình dạng rõ ràng. e. Trong câu cuối đoạn có một loạt động từ : kết thành, lướt qua, nhấn chìm. Các động từ được sử dụng rất thích hợp. Động từ "kết thành" thể hiện sự đoàn kết, sự liên kết chặt chẽ; "lướt qua" thể hiện sự nhẹ nhàng, dễ dàng vượt qua nguy hiểm, khó khăn; "nhấn chìm" là động từ dành cho những kẻ thù cướp nước, bán nước, chúng đáng bị đánh bại mạnh mẽ như vậy. * Đánh giá sản phẩm: + Đại diện nhóm khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của nhóm bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá phần báo cáo sản phẩm của hs, chốt kiến thức D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 10p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau: Giải thích câu tục ngữ : “Thất bại là mẹ thành công”. + Hoạt động cá nhân ( 7p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm...

220

*Dự kiến sản phẩm cần đạt : a/ Mở bài: - Giới thiệu vấn đề: Thất bại là mẹ thành công.

Trong cuộc sống mấy ai không từng gặp thất bại. Có những người không thể tự đứng lên sau mỗi lần vấp ngã của chính bản thân mình. Để khuyên nhủ, động viên, nhắc nhở, tục ngữ có câu:"Thất bại là mẹ thành công". b/ Thân bài: + Giải thích: - Giải thích nghĩa đen: * Trước hết, ta phải hiểu “thất bại” là gì? Thất bại chính là những lần vấp ngã, là khi công việc của ta gặp khó khăn, không có kết quả tốt như chúng ta mong đợi. * Còn “thành công” thì lại trái ngược lại. Thành công có nghĩa là đạt được những kết quả mà ta mong muốn và hoàn thành công việc ấy một cách thuận lợi và tốt đẹp. * Mẹ là những người sinh ra con, nhờ có mẹ mới có con cũng như có thất bại mới có thành công.

- Giải thích nghĩa bóng của luận điểm: * Trong đời, ai cũng phải có đôi lần thất bại.Thực ra chẳng có ai muốn thất bại cả.

Nhưng khi đã thất bại thì thường có 2 loại người với 2 phản ứng khác nhau: - Có người bỏ cuộc như con chim khi trúng tên thì sợ cây cung.

- Có những người lại quyết tâm làm lại. Chính khi bắt đầu làm lại người ta mới phân tích, mổ xẻ nguyên nhân của thất bại để tránh bị thất bại lần nữa.Và qua đó người ta có được những bài học cũng như kinh nghiệm quý báu để công việc trở nên tiến triển tốt hơn * Từ những ý nghĩa trên, ông cha ta muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: Chính những thất bại trong cuộc sống sẽ giúp ta thành công trên đường đời + Tại sao thất bại lại là mẹ thành công ?

- Sự mâu thuẫn: Mới đầu ta thấy câu nói trên có vẻ mâu thuẫn với nhau. Thất bại và thành công là hai chuyện trái ngược nhau hoàn toàn, không hề có liên hệ gì với nhau cả. Nhưng sau một hồi suy ngẫm, ta thấy được rằng câu tục ngữ này chẳng hề vô lý chút nào cả mà trái lại, nó rất liên kết với nhau.

- Nguyên nhân: Bởi vì sau khi mỗi lần thất bại, ta sẽ tìm ra nguyên nhân dẫn đến những sai sót của ta, từ đó rút ra được những kinh nghiệm quý báu, giúp ta tránh phạm những sai lầm đó nữa và ngày càng tiến tới bước đường thành công hơn. + Tác dụng của thất bại đối với người không có ý chí và người có ý chí: 221

* Đối với những người dễ nản chí thì câu nói này có vẻ như sai nhưng đối với những người kiên trì và bền chí thì chắc chắn đúng. Để đạt được thành công thì những vấp ngã thiếu sót hầu như không thể tránh khỏi. Đó là một điều tất yếu. Thất bại còn giúp ta rèn luyện ý chí, giúp ta tự tin và bản lĩnh hơn. * Dẫn chứng: - Khi chúng ta còn thơ bé, trong những lần chập chững biết đi, chẳng phải chúng ta đã té ngã bao nhiêu lần ư ? Trong lúc tập chạy xe đạp, có phải bạn đã té xe đến độ trầy cả chân sao? Nếu những lúc ấy ta buông xuôi thì có lẽ đến giờ chúng ta vẫn chưa biết đi, chưa biết lái xe đạp đấy.

- Để phát triển khái niệm những lợi ích của sự thất bại, Trường đại học Penn State đã có một khóa học cho những sinh viên sắp ra trường gọi là “Thất bại 101”. Sinh viên có thể gặp những rủi ro khi làm thí nghiệm. Và càng gặp nhiều thất bại, họ sẽ càng nhành chóng lấy được chứng chỉ loại A. - Nhà bác học Loius Pasture lúc còn nhỏ là một học sinh trung bình. Về môn Hoá, ông đứng hạng 15 trong tổng số 22 học sinh. Sự thất bại đó không làm ông nản lòng mà còn là động lực để giúp ông vươn cao, trở thành nhà bác học nổi tiếng; - Nhà bác học Edison cũng đã từng thất bại hang nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện; - Walt Disney từng bị chủ báo sa thải vì thiếu ý tưởng. Ông đã nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên DisneyLand.

- Lép Tôn –xtôi từng bị đình chỉ đại học vì không có khả năng lại vừa thiếu ý chí học tập. Ông đã đứng dậy sau những thất bại và trở thành nhà văn lớp của nền văn học Nga và văn học thế giới.

- Ngô Bảo Châu từng thi hỏng trong lần đầu thi vào lớp chuyên Toán THCS Trưng Vương (Hà Nội) nhưng sau đó đã thi đỗ vào lớp chuyên Toán và luôn là gương mặt xuất sắc của trường, của thành phố Hà Nội, của cả nước giành nhiều giải thưởng cao trong các kì thi quốc tế. Có thời gian, Ngô Bảo Châu tưởng như rơi vào bế tắc trong việc chứng minh Bổ đề cơ bản cho đại số Lie- điều mà đã 30 năm qua các nhà toán học hiện đại thế giói chưa chinh phục được. Và GS Ngô Bảo Châu đã lần lượt thành công với các giải thưởng như : Clay, rồi giải thưởng danh giá – Field vốn được xem là giải Nô-ben của Toán học. + Đánh giá- mở rộng: - Câu nói đúc kết một kinh nghiệm sống có ý nghĩa thực tế, câu nói bao hàm một nhân sinh quan tích cực, một lời khuyên đúng đắn: sống mạnh mẽ, lạc quan và luôn có niềm tin vào mục đích sống tốt đẹp.

222

- Câu nói còn có ý nghĩa an ủi, động viên ta khi ta gặp thất bại trong cuộc sống, truyền cho ta niềm tin để ta phấn đấu vươn tới thành công.

- Tuy nhiên cũng cần cảnh giác, đôi khi suy nghĩ “ Thất bại là mẹ thành công” sẽ làm nhụt ý chí con người vì sự bằng lòng của bản thân- không có ý chí vươn lên khi thất bại. + Bài học: * Nhận thức: - Không có thất bại, vấn đề là con người có biết học cách thành công sau thất bại hay không? Phải biết cách đứng dậy sau những vấp ngã, phải có khát vọng thành công. * Hành động: - Khi thất bại phải tìm ra nguyên nhân thất bại, phải xem xét năng lực, thời cơ và những điều kiện..

- Cần có sự chuẩn bị tốt hơn cho công việc ở những lần sau để tránh thất bại. c. Kết bài: - Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề - Bài học cho bản thân: Vậy xin chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn không thể tự đứng dậy sau mỗi vấp ngã của chính mình. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Giải thích câu tục ngữ : Thất bại là mẹ thành công.

-Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn.

223

* Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết bài văn lập luận giải thích đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

Ngày soạn: 24 / 05 / 2020 Ngày dạy: / / 2020,

/

/ 2020

Tiết 117- 118: KIỂM TRA TỔNG HỢP CUỐI NĂM I.Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Đánh giá được những ưu điểm và nhược điểm bài viết của mình về các phương diện: nội dung kiến thức, kĩ năng cơ bản của cả 3 phần (Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn) trong sách giáo khoa Ngữ văn 7.

2. Kĩ năng - Ôn và nắm được kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp theo tinh thần và cách kiểm tra đánh giá mới.

3. Thái độ: Có ý thức làm bài tự giác, nghiêm túc 4. Các năng lực cần đạt: Năng lực tự giải quyết vấn đề, trình bày,...

II. Chuẩn bị GV: Chuẩn bị kế hoạch dạy học: Ra đề, biểu điểm HS: Ôn tập 224

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động: cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP. a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để làm bài tập b.Nhiệm vụ: Hs làm bài kiểm tra c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào giấy kiểm tra g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Phần I: Đọc-hiểu (4điểm): Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.

Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.

Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.”

(Ngữ văn 7, tập hai) 1: Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào?

2: Tác giả của văn bản chứa đoạn văn trên là ai?

3: Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt nào?

4: Câu văn ” Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.” là loại câu gì?

5: Nội dung đoạn trích trên là gì ?

6: Dấu chấm lửng trong câu văn: ” Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…” được dùng để làm gì ?

225

7:Trong câu : “Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,….” tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào? Cho biết tác dụng của biện pháp tu từ đó?

8: Từ nội dung văn bản trên, viết đoạn văn 4-6 câu nêu suy nghĩ của em về truyền thống yêu nước của Dân tộc ta.

Phần II: Làm văn (6đ): Hãy giải thích ý nghĩa câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”.

HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI Phần 1: Đọc – Hiểu 1. Trích trong văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

2. Tác giả Hồ Chí Minh 3. Phương thức : Nghị luận 4. Câu chủ động 5. Nội dung: Nêu nhận định về lòng yêu nước và biểu biện của lòng yêu nước trong quá khứ 6. Dấu chấm lửng dùng để chỉ còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết.

7. HS chỉ rõ biện pháp liệt kê trong câu :”Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,… “ - Tác dụng biện pháp tu từ liệt kê: + Tạo cảm xúc tự hào, phấn chấn về những trang lịch sử vẻ vang qua tấm gương những vị anh hùng dân tộc 8.* Yêu cầu kỹ năng: Đúng hình thức đoạn văn, đủ số lượng câu, văn phạm tốt. * Yêu cầu kiến thức: + HS viết đảm bảo các ý cơ bản sau: - Học sinh trình bày được truyền thống yêu nước của Dân tộc ta, được phát huy cao độ qua một chặng dài lịch sử (0,75đ) -Tình cảm của bản thân đối với thế hệ đi trước, học tập được gì ở những người anh hùng đó.

Phần II: Làm văn Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản sau: 1. Mở bài - Nêu vấn đề nghị luận - Trích dẫn câu tục ngữ “ Lá lành đùm lá rách” 2. Thân bài 226

a. Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ - Nghĩa đen: + “ Lá lành”: lá còn nguyên vẹn, giữ nguyên dáng hình ,”Lá rách” lá bị mất một phần hoặc không còn nguyên vẹn; đùm” là bao bọc, che chở. + “Lá lành đùm lá rách ” là bảo vệ, che chở, bao bọc lá rách. => Câu tục ngữ cho thấy một hiện tượng bình thường, quen thuộc trong cuộc sống: Khi gói bánh, gói hàng, người ta thường đặt những lớp lá lành lặn ở ngoài để bao bọc lớp lá rách bên trong.

- Nghĩa bóng: + Lá lành - lá rách là hình ảnh tượng trưng cho những con người trong những hoàn cảnh khác nhau: yên ổn, thuận lợi - khó khăn, hoạn nạn => Bằng lối nói hình ảnh, ông bà xưa muốn khuyên chúng ta phải biết giúp đỡ, đùm bọc những người không may lâm vào cảnh khó khăn, cơ nhỡ.

- Bài học : Trong cuộc sống, con người ở các hoàn cảnh khác nhau cần yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.

- Lời khuyên cùng ý nghĩa với câu tục ngữ : ” Nhiễu điều phủ lấy…..”; “Khôn ngoan đá đáp ……” b. Tại sao con người cần yêu thương đùm bọc lẫn nhau ?

- Vì chúng ta cùng sống trong một đất nước, cùng dòng giống Tiên Rồng…..

- Vì đó là thể hiện quan hệ sống tốt đẹp, nghĩa tình, một vấn đề đạo lí tốt đẹp và là truyền thống quý báu của dân tộc ta, sự cảm thông, chia sẻ, giúp nhau trong hoạn nạn là cơ sở của tình đoàn kết, tình làng nghĩa xóm -> tình yêu nước.

- Vì thờ ơ với đau đớn, bất hạnh của người khác là tội lỗi, sẽ không có một xã hội tốt đẹp…. c. Thực hiện tinh thần yêu thương đùm bọc như thế nào ?

- Giúp đỡ người hoạn nạn phải xuầt phát từ lòng cảm thông chân thành chứ không bằng thái độ ban ơn, bố thí. Ngược lại người được giúp đỡ cũng không nên ỷ lại mà phải chủ động vượt qua khó khăn - Giúp đỡ nhau có thể bằng nhiều cách (vật chất hay tinh thần) và tuỳ theo hoàn cảnh của mình. ( Hs lấy một số dẫn chứng thực tế để làm sáng rõ các luận điểm trên. Gv căn cứ tính xác thực, chọc lọc dẫn chứng và cách lập luận Hs để cho điểm) 3.Kết bài + Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên răn có ý nghĩa sâu sắc. Liên hệ bản thân D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 1p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập 227

b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau: Khi ®äc truyÖn ng¾n “ Sèng chÕt mÆc bay” cña t¸c gi¶ Ph¹m Duy Tèn, cã ý kiÕn nhËn xÐt: “Quan phô mÉu kh«ng ®¸nh ®Ëp, ¨n cña ®ót cña d©n mµ vÉn lµ mét kÎ lßng lang d¹ thó” Em hiÓu nhËn xÐt trªn nh− thÕ nµo? + Hoạt động cá nhân + Thời gian: học sinh làm ở nhà + Sản phẩm: viết vào vở soạn văn *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : a. Më bµi: - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶: Ph¹m Duy Tèn lµ mét trong nh÷ng c©y bót truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i tiªu biÓu ®Çu tiªn cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam. - Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm, giíi thiÖu vÒ nh©n vËt quan phô mÉu - DÉn lêi nhËn xÐt vÒ quan phô mÉu b. Th©n bµi: - Gi¶i thÝch thµnh ng÷ : lßng lang d¹ thó - Chøng minh tªn quan phñ kh«ng ¨n cña ®ót, kh«ng ®¸nh ®Ëp nh©n d©n - Tªn quan phñ cã lßng lang d¹ thó: biÓu hiÖn + Chç ë, ®å dïng cña quan khi ®i hé ®ª + ViÖc lµm chÝnh cña quan khi ®i hé ®ª + Lßng ®am mª tæ t«m cña quan phô mÉu ngµy mét lín, ®ång thêi còng biÓu hiÖn th¸i ®é thê ¬, v« tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc vµ th¸i ®é khinh th−êng m¹ng sèng cña ng−êi d©n + Th¸i ®é h¶ hª, sung s−íng, m·n nguyÖn cña quan lóc ï th«ng t«m trong khi vì ®ª, d©n r¬i vµo c¶nh nghìn sÇu mu«n th¶m.

- Nªu th¸i ®é cña t¸c gi¶ ( nh÷ng c©u v¨n cô thÓ trong bµi) vµ cña chóng ta víi lo¹i ng−êi lßng lang d¹ sãi c. KÕt luËn: 228

- Kh¼ng ®Þnh l¹i sù ®óng ®¾n, s¾c s¶o cña nhËn xÐt.

- Suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt quan phô mÉu. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở soạn văn. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Viết bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Khi ®äc truyÖn ng¾n “ Sèng chÕt mÆc bay” cña t¸c gi¶ Ph¹m Duy Tèn, cã ý kiÕn nhËn xÐt: “Quan phô mÉu kh«ng ®¸nh ®Ëp, ¨n cña ®ót cña d©n mµ vÉn lµ mét kÎ lßng lang d¹ thó” Em hiÓu nhËn xÐt trªn nh− thÕ nµo?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs viết bài văn lập luận giải thích đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức. * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

229

Ngày soạn: Ngày dạy :

/ /

/ 2020 / 2020,

/

/ 2020

TIẾT 119: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN; HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN; CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( phần Tiếng Việt) I. Mục tiêu cần đạt - Nắm được yêu cầu và cách thức sưu tầm ca dao, tục ngữ địa phương.

- Hiểu thêm về giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ, ca dao địa phương.

1. Kiến thức - Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.

- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.

2. Kĩ năng - Biết cách sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.

- Biết cách tìm hiểu tục ngữ, ca dao địa phương ở một mức độ nhất định 3. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

II. Chuẩn bị 1.Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học,...

Học liệu: Sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập II, sách giáo dục Ngữ văn địa phương ...

- PP/KT: KiÓm tra, gîi më, nªu vÊn ®Ò, thảo luận....

2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà.

III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động: - Hoạt động A . Khởi động: cá nhân - Hoạt động B. Hình thành kiến thức: Hoạt động cặp đôi, nhóm...

- Hoạt động C. Luyện tập: Cá nhân, cặp đôi…

- Hoạt động D. Vận dụng: Cá nhân - Hoạt động E. Tìm tòi, mở rộng: Cá nhân 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (4p) a. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. b. Nhiệm vụ: Học sinh trả lời các câu hỏi giáo viên yêu cầu. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân 230

d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá e. Sản phẩm hoạt động: câu trả lời của hs g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Tục ngữ là gì ? Đọc một câu tục ngữ và nêu nội dung và nghệ thuật? * Tổ chức thực hiện: + Hs tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ + Gv quan sát, theo dõi giúp đỡ học sinh hoạt động * Báo cáo sản phẩm: Hs lên bảng báo cáo sản phẩm. * Dự kiến sản phẩm cần đạt: Hs nhớ lại kiến thức đã học để trả lời.

- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt.

- Câu tục ngữ: “Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa” - Ngày nào đêm trước trời nhiều sao, hôm nay sẽ nắng: trời ít sao, sẽ mưa.

- Trời nhiều sao sẽ ít mây, do đỏ sẽ nắng. Ngược lại trời ít sao sẽ nhiều mây, vậy thường có mưa. (Mặc dù phán đoán trên kinh nghiệm nên không phải hôm nào trời ít sao cùng mưa...)

- Câu tục ngữ giúp con người có ý thức nhìn sao để dự đoán thời tiết, sắp xếp công việc.

- Một số câu tục ngữ có cùng nội dung: + Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa + Chớp đông nhay nháy, gà gáy trời mưa +Vẩy mại thì mưa, bối bừa thì nắng + Mùa hè đang nắng, cỏ gà trắng thì mưa + Mống đông, vồng tây, không mưa dây thì bão giật * Đánh giá sản phẩm: + Hs khác nhận xét phần báo cáo sản phẩm của bạn. + Gv nhận xét và đánh giá phần báo cáo sản phẩm của học sinh.

Gv dẫn dắt vào bài mới: Để giúp các em hiểu sâu hơn về tục ngữ, ca dao, dân ca và đặc biệt hiểu rộng hơn về tục ngữ, ca dao, dân ca ở địa phương mình. Hôm nay cô trò ta cùng thực hiện chương trình văn học địa phương phần Văn và Tập làm văn.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC * CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN Hoạt động của giáo viên và học sinh 231

Hoạt động 1: Tục ngữ a. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu những kiến thức về tục ngữ b.Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Gv gọi học sinh đọc tài liệu địa phương ? Tục ngữ thể hiện những kinh nghiệm gì của người bình dân ?

Tục ngữ là pho kinh nghiệm vô cùng quý giá mà nhân dân đã sáng tạo và lưu truyền, gìn giữ - Qua tục ngữ chúng ta hiểu được và cảm thông với cuộc sống vất vả chật vật vì lụt lội mất mùa đói kém thường xuyên của người bình dân xưa” Bông nổi cho chim, bông chìm cho cá” Hoặc: Bình Lục trôi gio, thiên hạ gieo hò/ Bình Lục hò reo, thiên hạ cấy cày Dù đói khổ, khó khăn nhưng người bình dân vẫn rất yêu đời, say ca hát “ Ăn cháo bầu, hát sầu cành bưởi” ? Ngoài ra, tục ngữ còn ghi lại những điều gì?

Tục ngữ còn ghi lại các địa danh, những sản vật nổi tiếng rất tự hào “ Chuối Đại Hoàng lạng vàng tiến vua”, “Trai khôn uống chè Ba Trại, gái dại uống chè Nghè, mẹ bảo chẳng nghe, cứ uống chè Bồng Lạng”.

Gv: Ngoài nội dung truyền đạt kinh nghiệm vô cùng phong phú của cuộc sống, tục ngữ còn là những lời hay ý đẹp thể hiện sáng rõ thế mạnh của ngôn ngữ và tiếng nói đậm đà bản sắc của dân tộc của nhân dân. Đặc điểm của tục ngữ là lời ít ý nhiều, hàm súc cô đọng, có cấu trúc đối xứng, có vần và cách gieo vần rất phong phú.

Hoạt động 2: Ca dao a. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu những kiến thức về ca dao b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: Học sinh đọc tài liệu địa phương.

232

? Ca dao đã giới thiệu và mời gọi du khách đến với nơi này bằng cách nào? ? Hãy kể tên những lễ hội và địa danh lịch sử của ? ? Hãy đọc những câu ca dao có nói nói về các địa danh này?

- Ca dao lưu truyền ở đã giới thiệu với mời gọi du khách thập phương đến dự các lễ hội nơi này. Đó là lễ hội vật võ Liễu Đôi mở từ mồng năm đến mồng mười tháng giêng hàng năm: Phủ Bà mở hội đêm rằm Còn như hội vật mồng năm mồng mười.

Hoặc tháng cảnh núi Đọi nổi tiếng gắn với các sự kiện lịch sử : Vua Tiền Lê cày tịch điền, vua Hậu Lý dựng tháp, dựng bia, mở hội chùa nô nức gần xa.

Núi Đọi ai đắp mà cao Ngã ba sông Lệnh ai đào mà sâu...

Huyện Kim Bảng tỉnh có tới hàng trăm làng xã nhưng ít có làng nào đẹp, hữu tình như làng Quyển Sơn. Ca dao dao đã ca ngợi vẻ đẹp của mảnh đất lịch sử này: Quyển Sơn vui thú nhất đời Dốc lòng trên Dậm dưới bơi ta về ? Em có cảm xúc gì khi đọc những bài ca dao này ?

Học sinh trả lời ? Người coi trọng điều gì?

- Người coi trọng văn hóa ẩm thực, như nhiều địa phương khác trên cả nước. có nhiều danh lam thắng cảnh, sản vật và tập tục riêng...

Nhiều câu ca dao nói về cá: Nhất ngon là cá Đầm Chiêng Muốn ăn mà chẳng có tiền để mua ? Hãy kể tên những sản vật của ?

- Cá, bánh ? Kể tên các loại bánh đã đi vào ca dao ? Những loại bánh ấy có gì đặc biệt?

- là tỉnh có nhiều đặc sản về quà bánh: Nhất ngon là bánh chợ Nga Trai khôn Đọ Xá, gái ngoa làng Lài Nhất ngon là bánh Ngãi Chiền Trai khôn Đoan Vĩ gái hiền Tốt Khê Đó là những loại bánh dân dã. Làm từ lúa gạo của quê hương : Bánh lá, bánh trôi, bánh đúc, bánh đa, bánh rán... ? Là vùng bán sơn địa, còn nổi tiếng với sản vật nào nữa?

233

? Câu ca dao nào thể hiện điều đó?

- Là vùng bán sơn địa, có nhiều loại chè ngon, nhất là chè tươi. Người bình dân đã ghi lại qua những câu ca dao: Ai về Do Lễ, Liên Sơn Uống chè Đồi Thị ngon hơn chè Tàu ? Lễ hội Liễu Đôi thể hiện ý nghĩa gì ?

- Tinh thần thượng võ chính là phần nổi trội nhất của văn hóa dân gian Liễu Đôi ( Thanh Liêm) nói riêng, của người nói chung: Tài này lừng lẫy sơn hà Muôn Tùy ngàn Cống đều là chết kinh.

- Ca ngợi những người dân Liễu Đôi luôn dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng xả thân vì quê hương, đất nước, tác giả dân gian cũng phê phán, mỉa mai bọn vua quan hen nhát, ích kỷ, tham sống sợ chết Ngựa đâu có ngựa bất kham Tướng đâu có tướng bò quàng lạy Ngô ? Không chỉ thể hiện tinh thần thượng võ, ca dao còn thể hiện điều gì ?

- Qua ca dao lưu truyền ở , bộ mặt của bọn thực dân phong kiến ở hiện lên thật sinh động. Đó là tên cường hào gian ác Đốc Đắc người làng Vị Thượng, xã Trung Lương, huyện Bình Lục nổi tiếng nghênh ngang: Đốc Đắc nổi tiếng thôn nhà Ba mươi mốt nhật đem quà biếu quan ? Ca dao là nơi người bình dân gửi gắm điều gì ? ? Em hãy đọc những bài ca dao ấy?

Học sinh đọc bài ca dao ? Qua những bài ca dao này em hiểu thêm gì về vẻ đẹp tâm hồn của người bình dân ?

Gv giới thiệu : Sống trong môi trường thiên nhiên khắc nghiệt nhưng người rất lãng mạn, yêu đời hay hát và hát rất hay. là quê hương của các là điệu dân ca: Lải Lê, hát Dậm, hát trống quân trên cạn, trên thuyền... Vào những đêmt răng thanh gió mát, ngày rằm tháng tám, người thường mở các hội hát, họ hát một cách say mê. Những người con gái không chỉ chăm chỉ, đảm đang mà còn hát rất hay ? Nêu đặc điểm nghệ thuật của ca dao ?

Hoc sinh trình bày 234

GV nhận xét

Hoạt động 3: Dân ca a. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu những kiến thức về dân ca b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Kể tên các loại hình dân ca ở ? ? Đặc điểm của từng loại hình dân ca ?

GV giới thiệu : là nơi có nhiều hội hát, tục hát và tiếng hát cất lên trước hết là để quên đi cái đói, cái khổ. Mảnh đất sông Châu núi Đọi này có hai loại hình dân ca: Dân ca nghi lễ và dân ca trữ tình sinh oạt - Dân ca nghi lễ gồm :Hát Lãi Lê ở Bắc Lý, Lý Nhân, hát Dậm ở làng Quyển Sơn, huyện Kim Bảng - Dân ca trữ tình sinh hoạt gồm :Hát trống quân trong và ngoài gióng võ vật ở Liễu Đôi, hát trống quân trên thuyền, hát giao duyên ở vùng ngã ba sông Móng.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( 6p) a. Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân (5p) d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ: ? Suy nghĩ của em về tính cách con người qua ca dao, tục ngữ ? *Dự kiến sản phẩm: - Người chăm chỉ, cần cù, chịu khó, yêu đời, yêu quê hương, đất nước, căm thù giặc sâu sắc, yêu ca hát... * HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN Hoạt động 1: Đọc văn bản ”Đức tính giản dị của Bác Hồ ” 235

- Mục tiêu: Giúp học sinh rèn kỹ năng đọc và cảm nhận văn bản.

- Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV - Phương thức: Cá nhân, cả lớp.

- Sản phẩm: Câu trả lời của HS, ghi vở.

- Tiến trình hoạt động: Giáo viên hướng dẫn đọc văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ” * Giọng chung: Nhiệt tình, ngợi ca, giản dị mà trang trọng. Các câu văn trong bài, nhìn chung khá dài, nhiều vế, nhiều thành phần nhưng vẫn rất mạch lạc và nhất quán. Cần ngắt câu cho đúng. Lại cần chú ý các câu cảm có dấu (!) * Câu 1 : Nhấn mạnh ngữ : sự nhất quán, lay trời chuyển đất. * Câu 2 : Tăng cảm xúc ngợi ca vào các từ ngữ: Rất lạ lùng, rất kì diệu; nhịp điệu liệt kê ở các đồng trạng ngữ, đồng vị ngữ : Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp. * Đoạn 3 và 4 : Con người của Bác ... thế giới ngày nay: Đọc với giọng tình cảm ấm áp, gần với giọng kể chuyện. Chú ý nhấn giọng ở các từ ngữ càng, thực sự văn minh... * Đoạn cuối : - Cần phân biệt lời văn của tác giả và trích lời của Bác Hồ. Hai câu trích cần đọc giọng hùng tráng và thống thiết.

Hoạt động 2: Đọc văn bản ” Ý nghĩa văn chương ” - Mục tiêu: Giúp học sinh rèn kỹ năng đọc và cảm nhận văn bản.

- Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV - Phương thức: Cá nhân, cả lớp.

- Sản phẩm: Câu trả lời của HS, ghi vở.

- Tiến trình hoạt động: - Sau khi hướng dẫn cách đọc chung, chỉ gọi 2- 3 HS đọc 1 lần.

Xác định giọng đọc chung của văn bản : giọng chậm, trữ tình giản dị, tình cảm sâu lắng, thấm thía. * 2 câu đầu: giọng kể chuyện lâm li, buồn thơng, câu thứ 3 giọng tỉnh táo, khái quát. * Đoạn : Câu chuyện có lẽ chỉ là ... gợi lòng vị tha: - Giọng tâm tình thủ thỉ nh lời trò chuyện. * Đoạn : Vậy thì ... hết : Tiếp tục với giọng tâm tình, thủ thỉ nhu đoạn 2.

- Luu ý câu cuối cùng , giọng ngạc nhiên nhu không thể hình dung nổi được cảnh tượng nếu xảy ra.

- GV đọc trước 1 lần. HS khá đọc tiếp 1 lần, sau đó lần lượt gọi 4- 7 HS đọc từng đoạn cho hết.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng kiến thức để làm bài tập.

236

b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ ? Viết đoạn văn ngắn chứng minh Bác Hồ có lối sống vô cùng giản dị và thanh bạch ? * Dự kiến sản phẩm: - Bác giản dị trong sinh hoạt.

- Bác giản dị trong cách nói và viết... * CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT Hoaït ñoäng cuûa giáo viên và học sinh C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ Gv yêu cầu học sinh thực hiện các yêu cầu sau: - Điền dấu hỏi hoặc ngã trên những tiếng ñđược in đậm Bài tập 1: làm cá nhân

Hs làm bài theo nhóm cặp bài tập 2 237

Noäi dung cần đạt I. Noäi dung luyeän taäp (42p):

Bài tập 1 : a. Điền dấu hỏi hoặc ngã trên những tiếng ñđược in đậm: - mâu thuân, thân mâu, tình mâu tử, mâu bút chì - da sử, sưng sờ, tiêu sử, tiêu thuyết, sung nước, sung ái, - bà lao bước đi lao đảo -số chăn, số le…. b. chọn và điền từ: - ( sĩ, sỉ): bác…, chiến…, dũng ….,…

-( mãnh, mảnh ): dũng…., mãnh …., ….thú.

Bài tập 2: Sửa những lỗi câu. Nêu cách nhận xét về cách dùng phụ âm g, gh, ngh, ng.

- Ngi nghờ, nghành ngề, ngỉ nghơi, nghô ngê..

- Gi nhớ, giây thép, dày dép, gê gớm…

? Sửa những lỗi câu. Nêu cách nhận xét về cách dùng phụ âm g, gh, ngh, ng.

Hs làm bài theo cặp đôi ?. Tìm những tiếng có vần ưu/ iu, ươu /iêu.

Chỉ ra nguyên nhân viết sai và nêu cách sửa ? Điền từ ưu/ iu, ươu /iêu vào các chỗ trống

HS đọc ghi nhớ

Bài tập 3 : a. Tìm những tiếng có vần ưu/ iu, ươu /iêu.

Chỉ ra nguyên nhân viết sai và nêu cách sửa b. Điền từ ưu/ iu, ươu /iêu vào các chỗ trống - Nghỉ h…, tr…mến, con h…., l…. xiêu. c. Sửa lại các từ cho đúng: chai riệu, con khiếu, năng khiếu, hiêu vượn… * Ghi nhớ: - Một số khu vực của tỉnh có hiên tượng phát âm lẫn lộn dấu ngã và dấu hỏi ( Khu vực Tiên Tân, Tiên Hiệp huyện Duy Tiên và một số khu vực thuộc huyện Kim Bảng) . Vì vậy học sinh ở khu vực này cần chú ý khắc phục lỗi trên - Phân biệt các vần: + Ưu và iu + ươu và iêu - Rèn cách phát âm chuẩn các tiếng có vần ưu/ iu, ươu/ iêu…

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG( 4p) a. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b. Nhiệm vụ: Học sinh thực hiện các yêu cầu của giáo viên. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân d. Phương án kiểm tra đánh giá: Hs đánh giá lẫn nhau, giáo viên đánh giá sản phẩm học tập của học sinh e. Sản phẩm hoạt động: Viết vào vở ghi g. Tiến trình hoạt động: * Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trong số những câu ca dao, tục ngữ của , em thích nhất câu nào? Hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về câu ca dao, dân ca hay tục ngữ mà em thích. + Hoạt động cá nhân ( 3p ) + Sản phẩm: viết vào vở ghi *Tổ chức thực hiện : + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ 238

+ Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập *Báo cáo sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm... *Dự kiến sản phẩm cần đạt : Hs viết đoạn văn đảm bảo yêu cầu về nội dung và hình thức. * Đánh giá sản phẩm: + Học sinh nhận xét phần báo cáo sản phẩm học tập của bạn. + Giáo viên nhận xét, đánh giá kết quả sản phẩm học tập của học sinh.

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (1p): a. Mục tiêu: Hình thành cho học sinh năng lực tự học. b. Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ học tập của giáo viên giao. c. Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân. d. Phương án kiểm tra, đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá… e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ học tập: ? Sưu tầm và ghi lại một số câu ca dao, tục ngữ của địa phương em ?

- Hình thức hoạt động: + Hoạt động cá nhân + Học sinh làm việc ở nhà. + Sản phẩm: Viết vào vở soạn văn. * Tổ chức thực hiện: + Học sinh tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ. + Gv hướng dẫn, giúp đỡ, định hướng cho HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: * Dự kiến sản phẩm : Hs sưu tầm… * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất một số sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………… ….. ……………………………………………………………………………………… …..

Ngày / / 2020

239

Ngày soạn: Ngày dạy :

/ /

/ 2020 / 2020,

/

/ 2020

TIẾT 120 : TRẢ BÀI KIỂM TRA TỔNG HỢP I, Muïc tieâu caàn ñaït: 1. Qua vieäc nhaän xeùt traû baøi vaø söûa loãi 3 baøi kieåm tra giuùp HS cuûng coá nhaän thöùc vaø kó naêng toång hôïp, khaùi quaùt cuï theå töøng baøi töøng vaên baûn ñaõ ñöôïc hoïc.

2. Tích hôïp giöõa caùc phaân moân vôùi nhau: TV –TLV vaø caùc vaên baûn ñaõ hoïc 3. Reøn kó naêng ñoäc laäp reøn luyeän töï vieát baøi saïch ñeïp, ngaén goïn , ñuû yù noäi dung 4. Giaùo duïc loøng yeâu meán say meâ hoïc ngöõ vaên II. Chuaån bò: GV: Chaám baøi - Giáo viên: Chuẩn bị kế hoạch dạy học.

- Ph−¬ng ph¸p : KiÓm tra, gîi më, - HS : ¤n tËp III. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc A.HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Hoạt động của giáo viên và học sinh

Noäi dung

I. Ñeà baøi + ñaùp aùn: Cho HS ñoïc laïi caùc ñeà ñaõ cho - Ñoái chieáu vôùi baøi laøm .

II. Nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS : 1. Baøi kieåm tra Öu dieåm: - HS ñaõ bieát caùch laøm baøi, bieát vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo baøi kieåm tra - Ñaõ bieát caùch ñaët caâu vaø phaân tích caáu taïo caâu

GV nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS Moät soá baøi laøm toát

- Hieåu caùch laäp luaän trong caùc vaên baûn nghò luaän 240

Toàn taïi: - Moät soá em coøn caåu thaû trong khi laøm baøi - Caåu thaû trong khi choïn caâu hoûi traéc nghieäm Moät soá baøi chöa toát

( gaïch xoaù lung tung) - Khoâng hoïc baøi neân phaàn töï luaän coøn chöa hoaøn chænh.

2. Baøi taäp laøm vaên - öu ñieåm: Nhìn chung caùc em ñaõ hieåu caùch laøm vaên nghò luaän. + söû duïng lí leõ daãn chöùng coù söùc thuyeát phuïc cao - Toàn taïi: + Moät soá em chöa naém vöõng kieåu baøi CM neân lí leõ nhieàu daãn chöùng ít.

Phaàn TLV GV nhaän xeùt kó hôn cho HS ruùt goïn kinh nghieäm ôû baøi sau.

1 soá baøi laøm toát

+ Moät soá daãn chöùng xa ñeà ( chöa chính xaùc) + Caùc yù chöa ñöôïc loâ -gíc + Lôøi vaên luûng cuûng, baøi vieát caåu thaû, vieát sai chính taû, vieát taét.

Keát quaû: Gioûi: 7 Khaù: 15 TB: 18 Yeáu: 2 III. GV phaùt baøi – HS söûa loãi - söûa loãi chính taû – loãi caâu, töø IV. GV laáy ñieåm: goïi teân ghi ñieåm vaøo soå

241

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG (2p) Nhaéc laïi moät soá loãi trong baøi kieåm tra E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG (2p)HS ôn laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc * Đánh giá sản phẩm: tiết học sau, kiểm tra xác xuất 5 - 7 sản phẩm. * Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………..

Ngày / / 2020

242

243

Ngày soạn: Ngày dạy :

/ /

/ 2020 / 2020,

/

/ 2020

Tieát 134 : CHÖÔNG TRÌNH NGÖÕ VAÊN ÑÒA PHÖÔNG PHAÀN VAÊN VAØ TËp Lµm v¨n

( Tiếp)

I. Muïc tieâu caàn ñaït: - Nắm chắc yêu cầu và cách thức sưu tầm ca dao, tục ngữ địa phương.

- Hiểu rõ hơn về giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ, ca dao địa phương.

1. Kiến thức - Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.

- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.

2. Kĩ năng - Sắp xếp các văn bản đã sưu tầm được thành hệ thống.

- Nhận xét về đặc sắc của ca dao, tục ngữ địa phương mình.

- Trình bày kết quả sưu tầm trước tập thể.

3. Các năng lực cần đạt: Năng lực hợp tác, tự giải quyết vấn đề, trình bày, tự học...

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Một số bài ca dao: 1 Quyển Sơn vui thú nhất đời Dốc lòng trên Dậm, dưới bơi ta về Đôi bên núi tựa sông kề Ngược xuôi tiện nẻo, lắm nghề làm ăn.

2. Yên Đổ xã lớn vô cùng Bảng vàng bia đá lẫy lừng ngàn thu.

3 Phủ Bà mở hội đêm rằm Còn như hội vật mồng năm mồng mười.

4. Ai ơi về đất Liễu Đôi Không thạo võ nghệ thì ngồi mà xem 244

5. Nhất vui là hội Trần Thương Đủ đình đủ đám thập phương tiếng đồn 5. Bình Lục đồng trắng nước trong Lúa gạo thì ít rong rêu thì nhiều 6. Núi Đọi ai đắp mà cao Ngã ba sông Lện ai đào mà sâu Giẽ Guột ai bắc lên cầu Bến sông thọ Kiều ai chở đò ngang?

8… Còn duyên kẻ đón người đưa Hết duyên vắng ngắt như chùa Bà Đanh.

9Gái làng Chủ đủ mọi nghề Xong nghề cày cấy lại về cửi tay.

Cất lên giọng hát là hay Khiến trai thiên hạ phải bay mất hồn.

10… Bá Bính nó ác ghê Tôi làm nó chẳng hề tính công Mỗi tháng trả được dăm đồng, Không đủ nấu cháo cho chồng con ăn.

11…. Nhất ngon là cá Đầm Chiềng Muốn ăn mà chẳng có tiền để mua.

12.Nhất ngon là bánh Ngãi Chiền Trai khôn Đoan Vĩ, gái hiền Tốt Khê 13. Lênh đênh bè ngổ, bè dừa Em cấy ruộng dưới anh bừa ruộng trên.

Hết nước ta lại tát lên, Mạ non xuống cấy, lúa liền xanh ngay.

Muốn cho chung mẹ chung thầy Xuống đây mà cấy ruộng này với em.

14. Có quen dầm nước ngoài rèm, Ngòi dài mười mẫu thì em mới về.

Có quen nhà cửa ê hề Ăn cơm củ súng thì về với anh?

15. Thương anh quá giá, vô chừng Trèo đèo quên mệt, ngậm gừng quên cay!

Em trông thấy bóng anh đây Em ăn chín lạng ớt, ngọt ngay như đường.

245

( Hội văn học nghệ thuật , Văn nghệ dân gian , 2000) Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Phân loại các bài ca dao theo chủ 1.Phân loại các bài ca dao theo chủ đề (8 p) đề. a.Mục tiêu: Giúp học sinh phân loại các bài ca dao theo chủ đề. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm, cặp đôi... d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ - Phân loại các bài ca dao, dân ca Học sinh đọc các bài ca dao. địa phương theo chủ đề ? Em hãy phân loại các bài ca dao, dân ca địa + Quê hương, đất nước: bài ca phương theo chủ đề ? dao số 1, 2,3, 4, 5, 6, 7, 8 Học sinh trả lời- Học sinh khác nhận xét + Con người: Bài ca dao số 9 , Gv nhận xét chung 12, + Đặc sản của quê hương: Bài ca dao số 11, 12, + Tình cảm gia đình. Tình yêu đôi lứa: Bài ca dao số 13, 14, 15 + Chống lại bọn cường hào ác bá: Bài ca dao số 10 Hoạt động 2 : Vẻ đẹp của các bài ca dao 2. Vẻ đẹp của các bài ca a. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu vẻ đẹp của các dao(14p): bài ca dao. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi.

246

g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ Hoạt động cặp đôi. ? Hãy chỉ ra nét tiêu biểu của mỗi miền qua các bài ca dao 1, 2, 3, 4, 5, 6,7, 8? Qua đó người bình dân muốn thể hiện tình cảm gì với quê hương đất nước ?

- Bài ca dao 1 : Thôn Quyển Sơn thuộc xã Thi sơn, huyện Kim bảng. Quyển Sơn nằm dựa bên bờ sông đáy, tựa lung vào dãy núi lớn. Bài ca dao ca ngợi nơi đây có cảnh trí đẹp và có tục hát Dậm là một điệu múa hát dân gian rất cổ có tục bơi chải vào dịp đầu xuân.

- Bài ca dao 2:Ca ngợi những người đỗ đạt vinh danh bảng vàng đem lại niềm tự hào cho quê hương. Yên Đổ là quê hương của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

- Bài ca dao số 3: Bài ca dao đã giới thiệu mời gọi du khách thập phương đến dự lễ hội : Phủ Bà( Thanh Liêm- ) - Bài ca dao số 4: Bài ca dao đã giới thiệu mời gọi du khách thập phương đến dự lễ hội :Hội vật Liễu Đôi ( Thanh Liêm- ) Bài ca dao số 6: Bình Lục là vùng đồng chiêm trũng, quanh năm chiêm khê mùa thối, mất mùa liên tiếp nên đời sống của nhân dân vô cùng khổ cực và thiếu thốn - Bài ca dao số 7: Giới thiệu với du khách thập phương về các địa danh của huyện Duy Tiên: Núi Đọi, Sông Lệnh, Cầu Giẽ Guột,, Bến sông Thọ Kiều.

- Bài ca dao số 8 : Chùa bà Đanh thờ nữ thần Pháp Phong( thần gió) Trên địa phận làng Đanh Xá, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng. Nơi đây rất vắng vẻ 247

và hiu quạnh, ít người qua lại Qua những bài ca dao này, người bình dân muốn thể hiện niềm tự hào, ca ngợi những cảnh đẹp của quê hương, muốn giới thiệu và mời gọi du khách đến với nơi đây: Có cảnh trí đẹp, nên thơ, có những con người tài giỏi, có những lễ hội thể hiện tinh thần thượng võ. Mỗi tên đất , tên làng, tên núi, tên sông ở đều gắn với một sự tích, một sự kiện lịch sử, một nét văn hóa dân gian. ? Vẻ đẹp của người con gái được thể hiện như thế nào trong bài ca dao số 9 ?

- Sống trong môi trường thiên nhiên khắc nghiệt nhưng người rất yêu đời lạc quan hay hát và hát rất hay. Những người con gái không chỉ chăm chỉ, đảm đang, cày cấy, dệt cửi mà còn rất yêu đời và hay hát. Tiếng hát cất lên để xua tan mọi nỗi mệt nhọc và là động lực để họ làm tốt hơn các công việc của mình. Vì vậy mà nghe tiếng hát của họ có một sức hút kỳ lạ “ khiến trai thiên hạ phải bay mất hồn” ? Trong bài ca dao số 10, thái độ của người bình dân đối với bọn tay sai phong kiến bộc lộ ra sao?

- Phê phán, châm biếm, mỉa mai, lòng căm thù sâu sắc đối với bọn tay sai phong kiến hèn nhát luôn quỳ gối trước bọn thực dân phong kiến nhưng lại lớn tiếng nạt nộ nhân dân mình, ăn chặn và bóc lột sức lao động của những người nông dân chân lâm tay bùn hoặc có được trả công thì cũng chẳng đáng là bao so vớ sức lao động mà họ bỏ ra. ? Bài ca dao số 11, 12 đề cập đến những đặc sản nào của quê hương ?

- Cá Đầm Chiềng : Đâm Chiềng ở xã Đinh Xá, huyện Bình Lục, cá ở đầm này nổi tiếng là ngon - Bánh Ngãi Chiền : Đó là những lọai bánh dân dã, làm từ lúa gạo của quê hương: bánh lá, bánh trôi, bánh đúc, bánh đa, bánh rán….

248

? Tình cảm lứa đôi được thể hiện như thế nào trong các bài ca dao 13, 14, 15 ?

Ca dao thể hiện sự trân trọng hạnh phúc gia đình , trân trọng tình yêu đôi lứa. Điều đó được thể hiện trong những bài ca dao ghi lại cảnh gia đình vui vẻ hòa nhịp lao động vào thời vụ bận rộn, vất vả.

- Giếng nước, gốc đa, sân đình, lũy tre…là không gian quen thuộc chúng kiến bao đôi lứa, hẹn hò yêu thương của người . Những lời tỏ tình của các chàng trai vừa kín đáo, tế nhị vừa nồng nàn, thẳng thán được phô bày mọt cách hết sức tự nhiên, in đâm, nếp cảm, nếp nghĩ của người vùng chiêm trũng.

- Ca dao còn ca ngợi tình yêu mãnh liệt, sự thủy chung, son sắt, vượt qua mọi trở ngại khó khăn để đến với người mình yêu ? Đặc sắc về nghệ thuật trong các bài ca dao trên?

- Ca dao sử dụng đậm đặc công thức truyền thống: + Vận dụng những công thức mở đầu: “ nhất đẹp”, “ nhất cao”… + Khi vận dụng những công thức “ Ai ơi”, “ ai về”, “ muốn ăn”… là người bình dân muốn giói thiệu , mời gọi du khách đến để tham quan, thưởng ngoạn vẻ đẹp của quê mình.

- Ca dao lưu truyền ở đã sử dụng linh hoạt những công thức truyền thống để bày tỏ lòng yêu mến, tự hào về quê hương đát nước, ngọi ca vẻ đẹp, trân trọng các sản phẩm do bàn tay mình làm ra - Sử dụng lối diễn đạt thậm xưng, ngoa dụ.

Hs đọc ghi nhớ ( sgk) C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng kiến thức để làm bài tập. b. Nhiệm vụ: Trả lời câu hỏi của GV c.Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân (5p) d. Phương án kiểm tra đánh giá: học sinh tự đánh 249

* Ghi nhớ : - Tình yêu quê hương đất nước trong ca dao, dân ca được biểu hiện phong phú và sâu sắc.

- Bên cạnh những bài ca yêu thương tình nghĩa, ca dao dân ca còn có những bài ca than thân phản kháng, tố cáo bộ mặt tàn ác của giai cấp thống trị trong xã hội phong kiến cũ.

- Người bình dân xưa đã mượn những công thức truyền thống, cách nói cường điệu… của ca dao để diễn tả tâm tư tình cảm của mình.

III. Luyện tập (13p)

giá lẫn nhau, giáo viên nhận xét, đánh giá. e. Sản phẩm hoạt động: viết vào vở ghi. g. Tiến trình hoạt động: *Chuyển giao nhiệm vụ 1 . Ca dao lưu truyền ở địa phương có những đặc điểm nổi bật nào sau đây? a. Mang dáng dấp của những bài vè b. Giàu tính tự sự c. Nói về người thực, việc thực, sinh động, gần gũi d. Tất cả các đáp án trên 2. Em đồng ý với ý kiến nào sau đây? a. Ca dao thể hiện tình yêu quê hương đất nước b Ca dao thể hiện tình cảm gia đình c Ca dao là tiếng hát của tình yêu nam nữ. d Cả ba ý kiên trên 3. Sưu tầm các bài ca dao về các chủ đề : - Châm biếm các thói hư tật xấu của con người * Đọc thêm : - Làng nghề 1.Đồn rằng Ninh Thái xa xôi Anh nay cất việc nên chợi mấy - Tình cảm gia đình ngày.

Nguyệt sao nguyệt tỏ rày rày Bên kia núi Cái bên này đình Lăng.

Giàn thế lại nổi một vầng Mới nhìn đã thấy bạc dâng mặt người.

Rồng nằm há miệng thảnh thơi Chỗ kia mả giấu, ấy thời nhà Lê…

2.An Thái con gái tứ nghề, Bánh chưng năm sáu người bê chẳng vần. Ăn rồi nhảy phốc ra sân, Vung đôi kiếm thần, thách đấu bốn phương Tiết 137 : Chương trình địa phương Phần tiếng Việt 250

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC ( 35p) *Chuyển giao nhiệm vụ Một số câu tục ngữ: 1. Chuối ngự Đại hoàng, lạng vàng tiến vua 2. Cốm chợ Sông, hồng Nhân Mỹ 3. Mơ hồng Kim Bảng, long nhãn Lý Nhân 4. Lụa Nha Xá, cá Sông Lảnh 5.Rượu Vân La, cà Trác Bút, bún Lội Hà 6. Rượu làng Bèo, chèo làng Phương Xá 7.Chè tươi Ba Trại, chè búp Ba Sao, má đào Hồng Phú 8. Trai khôn uống chè Ba Trại, gái dại uống chè làng Nghè, mẹ bảo không nghe cứ uống chè Bồng Lạng 9. Đậu Đầm, bún Tái, gái Ngô Khê 10. Gái Trần Thương, tương Yên Trạch 11. Bông nổi cho chim, bông chìm cho cá.

12. Sống ngâm da, chết ngâm xương 13. Làng Đọ bơi chải, làng Nội Lãi Lèn, làng Chiền chạy ngựa.

14. Thọ Lão hát thuyền, Đậu chuyền hát cửa 15. Ăn bát cháo bầu, hát sầu cành bưởi * Chia nhóm các câu tục ngữ: - Sản vật quê hương: câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

- Hiện thực cuộc sống và lao động: câu 11, 12, 13, 14, 15 - Con người: câu 10 * Đó là những đặc sản của quê hương như : Chối ngự, cá, chè, rượu, cà, bún… Qua đó người bình dân muốn thể hiệnniềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước của mình. * Hiện thực cuộc sống vùng chiêm trũng của người bình dân xưa hết sức khổ cực: Họ cày cấy quanh năm vất vả khổ cực vậy mà gặp cơn úng lụt thì lúa má mất hết.

Bông nổi thì chim ăn, bông chìm thì cá đớp. Con người chỉ còn lại nước trắng. Câu 12 nói về nỗi khổ của người dân vùng đồng chiêm trũng, khi sống, suốt ngày dầm nước, khi chết, nắm xương cũng bốn mùa ngâm dưới nước. * Nghệ thuật của tục ngữ : - Ngoài nội dung truyền đạt kinh nghiệm vô cùng phong phú của cuộc sống, tục ngữ còn là những lời hay ý đẹp thể hiện sáng rõ thế mạnh của ngôn ngữ và tiếng nói

251

đậm đà bản sắc của dân tộc của nhân dân. Đặc điểm của tục ngữ là lời ít ý nhiều, hàm súc cô đọng, có cấu trúc đối xứng, có vần và cách gieo vần rất phong phú. * Ghi nhớ: - Tục ngữ ghi lại các địa danh có các sản vật nổi tiếng, những hội hè đình đám, những nơi đã từng là nơi tự hào của người .

- Nét nổi bật của tục ngữ là có nhiều câu nói về vật võ và kinh nghiệm giữ nước, chống ngoại xâm.

-Tục ngữ có vần, có đối, hàm xúc ngắn gọn, nên dễ thuộc, dễ nhớ.

252