CHỦ ĐỀ CACBOHIĐRAT . AMIN . POLIME VÀ VẬT LIỆU . KIM LOẠI KIỀM VÀ HỢP CHẤT . NHÔM VÀ HỢP CHẤT

GIÁO ÁN HÓA HỌC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ

vectorstock.com/10212088

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN HÓA HỌC 12 CHỦ ĐỀ CACBOHIĐRAT .

AMIN . POLIME VÀ VẬT LIỆU . KIM LOẠI KIỀM VÀ HỢP CHẤT . NHÔM VÀ HỢP CHẤT . HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

DẠY HỌC CHỦ ĐỀ

Tuần: Từ tuần 4 đến

Ngày soạn: tuần 7 Ngày dạy : Từ ngày … đến ngày….

Tiết: Từ tiết 8 đến tiết

15 Tên chủ đề: CACBOHIDRAT Số tiết: 8 tiết I.Nội dung chủ đề

Nội dung 1

Mở đầu về cacbohidrat

Nội dung 2

Glucozo

Nội dung 3

Saccarozo

Nội dung 4

Tinh bột

Nội dung 5

Xenlulozo

II. Mục tiêu của chủ đề 1. Kiến thức: HS biết Caáu taïo vaø tính chaát ñieån hình cuûa glucozo; Fructozo; saccarozo; Tinh bột; Xenlulozo.

HS hiểu Vì sao những cacbohidrat lại có những tính chất hóa học như trên 2. Kỹ năng: - Vieát caùc PTHH minh hoaï cho tính chaát hoaù hoïc của glucozo; saccarozo; Tinh bột; Xenlulozo.

- Giaûi caùc baøi taäp veà cacbohidrat 3. Thái độ - Rèn cho HS có tư duy biện chứng trong khoa học.

- Củng cố tình yêu khoa học, thích khám phá, tìm hiểu thế giới quan.

- Có tinh thần làm việc nhóm, cộng tác với nhau trong học tập tìm ra chân lý.

4. Định hướng năng lực - Năng lực làm việc nhóm - Năng lực tự đọc và nghiên cứu tài liệu - Năng lực khai thác công nghệ thông tin phục vụ học chủ đề - Năng lực phán đoán, giải quyết mô thuẫn khoa học III. Chuẩn bị - GV chuẩn bị: Hình ảnh minh họa cho cấu tạo phân tử của những cacbohidrat.

Dụng cụ hóa chất liên quan đến nội dụng chủ đề.

Video thí nghiệm về tính chất hóa học của glucozo; saccarozo; tinh bột; xenlulozo.

- HS: SGK; bút màu; giấy A0 để làm việc nhóm IV. Bảng mô tả mức độ nhận thức và kế hoạch dạy học 1/ Bảng mô tả kiến thức Mức độ nhận thức

Nội dụng kiến thức MỞ ĐẦU

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp Vận dụng cao

Khái niệm và phân loại cacbohidrat

GLUCOZO

- Tính chất vật lý -Từ cấu tạo

Giải được các Giải các bài

và trạng thái tự suy ra được nhiên của tính chất

bại tập phản toán liên quan

glucozo fructozo

ứng

tráng đến độ rượu

lên và của glucozo gương, và Fructozo mem, cộng H2

- Caáu truùc daïng

của glucozo

maïch

hôû

cuûa

glucozô ; fructozo - Tính chaát caùc nhoùm chöùc cuûa glucozô ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng hoaù hoïc - ứng dụng của glucozo

- Tính chất vật lý -Giải thích

Giải bài tập

và trạng thái tự được tính nhiên của chất hóa

phản ứng thủy tập kết hợp

SACCAROZO saccarozo

học của

- Caáu trúc phân saccarozo dựa trên cấu tử cuûa saccarozo tạo của - Tính chaát caùc chúng nhoùm chöùc cuûa saccarozo

ñeå

giaûi thích caùc hieän töôïng hoaù hoïc - ứng dụng của saccarozo

TINH BỘT

- Tính chất vật lý -Giải thích và trạng thái tự được tính

Giải các bài

phân

giữa thủy

saccarozo

phân và tráng gương của saccarozo

nhiên của tinh chất hóa bột

học của

- Caáu truùc phân xenlulozo dựa trên cấu

tử cuûa tinh bột - Tính chaát hoaù hoïc của tinh bột

tạo của chúng

XENLULOZO - Tính chất vật lý -Giải thích

Giải bài tập phản ứng nitro

và trạng thái tự được tính nhiên của chất hóa xenlulozo

hóa xenlulozo

học của

- Caáu truùc phân xenlulozo dựa trên cấu tử cuûa xenlulozo tạo của - Tính chaát chúng hoaù hoïc của xenlulozo 2/ Kế hoạch dạy học Thời gian

Nội dung dạy học

Tiết 1

Mở đầu cacbohidrat và glucozo (Tiết 1: Hết II-Cấu tạo phân tử)

Tiết 2

Glucozo (Tiết 2: Còn lại)

Tiết 3

Saccarozo (Tiết 1: Hết III-Tính chất hóa học)

Tiết 4

Saccarozo ( Tiết 2: Còn lại) và bài tập

Tiết 5

Tinh Bột

Tiết 6

xelulozo

Tiết 7

Luyện tập cấu tạo và tính chất của cacbohidrat

Tiết 8

Các dạng bài tập định lượng cơ bản của chương cacbohidrat

V. Ngân hàng câu hỏi 1/ Cấp độ nhận biết Câu 1: Dữ kiện thực nghiệm nào sau đây không đúng ?

A. Khử hoàn toàn glucozơ cho n-hexan, chứng tỏ glucozơ có 6 nguyên tử cacbon tạo thành một mạch dài không phân nhánh.

B.Glucozơ có phản ứng tráng bạc, do phân tử glucozơ có nhóm –CHO C. Glucozơ tác dụng với Cu(OH)2 cho dung dịch màu xanh lam chứng tỏ phân tử glucozơ có 5 nhóm -OH ở vị trí kề nhau.

D. Trong phân tử glucozơ có nhóm -OH có thể phản ứng với nhóm -CHO cho các dạng cấu tạo vòng.

Câu 2: Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. Fructozơ tồn tại ở dạng rắn, vòng 5 cạnh ở trạng thái tinh thể.

B. Oxi hóa glucozơ bằng AgNO3 trong dung dịch NH3 thu được amoni gluconat.

C. Metyl glucozit có thể chuyển được từ dạng mạch vòng sang dạng mạch hở.

D. Khử glucozơ bằng H2 thu được sobitol.

Câu 3: Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh mạch),đó là loại đường nào?

A. Glucozơ

B. Mantozơ

C. Saccarozơ

D. Fructozơ

Câu 4: Nhận xét nào sau ðây không đúng về tinh bột?

A. Là chất rắn màu trắng, vô định hình.

B. Có phản ứng tráng bạc.

C. Là hỗn hợp của hai polisaccarit: amilozơ và amilopectin.

D. Thủy phân hoàn toàn cho glucozơ.

Câu 5: Công thức phân tử và công thức cấu tạo của xenlulozơ lần lượt là A. (C6H12O6)n, [C6H7O2(OH)3]n.

C. [C6H7O2(OH)3]n, (C6H10O5)n.

B.(C6H10O5)n,

[C6H7O2(OH)3]n.

D.(C6H10O5)n, [C6H7O2(OH)2]n.

2/ Cấp độ hiểu Câu 6: Cho một số tính chất : có dạng sợi (1) ; tan trong nước (2) ; tan trong nước Svayde (3) ; phản ứng với axit nitric đặc (xúc tác axit sunfuric đặc) (4) ; tham gia phản ứng tráng bạc (5) ; bị thuỷ phân trong dung dịch axit đun nóng (6). Các tính chất của xenlulozơ là A. (2), (3), (4) và (5) C. (3), (4), (5) và (6)

B. (1), (3), (4) và (6) D. (1), (2), (3) và (4).

Câu 7: Tinh bột và xenlulozơ khác nhau về A. Sản phẩm của phản ứng thuỷ phân.

B. Độ tan trong nước.

C. Thành phần phân tử.

D. Cấu trúc mạch phân tử.

Câu 8: Giữa Saccarozơ và glucozơ có đặc điểm giống nhau là: A. Ðều được lấy từ củ cải đường.

B. Ðều có trong biệt dược “huyết thanh ngọt” C. Ðều bị oxi hóa bởi dd Ag2O/NH3.

D. Ðều hòa tan Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường cho dd màu xanh lam.

Câu 9: Cho một số tính chất: (1) là polisaccarit.

(2) là chất kết tinh, không màu.

(3) khi thuỷ phân tạo thành glucozơ và fructozơ.

(4) tham gia phản ứng tráng gương.

(5) phản ứng với Cu(OH)2.

Các tính chất của saccarozõ là A. (3), (4), (5).

B. (1), (2), (3), (4).

C. (1), (2), (3), (5).

D. (2), (3), (5).

Câu 10: Dãy các chất đều có khả năng tham gia phản ứng thủy phân trong dung dịch H2SO4 đun nóng là: A. fructozơ, saccarozơ và tinh bột, mantozơ B. saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ,mantozơ C. glucozơ, saccarozơ và fructozơ,tinh bột D. glucozơ, tinh bột và xenlulozơ, mantozơ 3/ Cấp độ vận dụng thấp Câu 11: Để phân biệt được dung dịch của các chất: glucozơ, glixerol, etanol, formanđehit, chỉ cần dùng một thuốc thử là A. Cu(OH)2/ OH-

B. [Ag(NH3)2]OH

C. Nước brom D. Kim loại Na

Câu 12: Cho 360 gam glucozơ lên men tạo thành ancol etylic, khí sinh ra được dẫn vào nước vôi trong dư thu được m gam kết tủA. Biết hiệu suất của quá trình lên men đạt 80% . giá trị của m là A. 400

B. 320

C. 200

D. 160

Câu 13: Cho Xenlulozơ phản ứng với anhiđrit axetic (H2SO4 là xúc tác) thu được 11,10 gam hỗn hợp X gồm xenlulozơ triaxetat và xenlulozơ điaxetat và 6,60 gam

axit axetic. Thành phần phần % theo khối lượng của xenlulozơ triaxetat và xenlulozơ điaxetat trong X lần lượt là A. 76,84%; 23,16%.

B. 70,00%; 30,00%.

C. 77,84%; 22,16%.

D. 77,00%; 23,00%.

Câu 14: Khối lượng glucozơ cần dùng dể tạo ra 1,82 gam sobitol với hiệu suất 80% là: A. 2,25 gam.

B. 1,44 gam.

C.22,5 gam.

D.

14,4 gam.

Câu 15: Khối lượng đồng (II) hiđroxit phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa 9 gam glucozơ là: A.1,225 gam.

B. 4,9gam.

C.10,80 gam

D. 21,6

gam.

4/ Cấp độ vận dụng cao Câu 16: Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch AgNO3/NH3 và đều làm mất màu nước brom là A. glucozơ, etilen, anđehit axetic, fructozơ.

B. axetilen, glucozơ, etilen, anđehit axetic.

C. axetilen, glucozơ, etilen, but-2-in.

D. propin, glucozơ, mantozơ, vinylaxetilen.

Câu 17: Cho sơ đồ phản ứng: o

+H O ZnO ; MgO t , p , xt men → A → → D  Tinh bột  B  →E H 500 C 2 +

o

Chất E trong sơ đồ phản ứng trên là:

A. Cao su Buna B. Buta-1,3-đien

C. axit axetic

D. polietilen

Câu 18: Xenlulozơ trinitrat là chất dễ cháy và nổ mạnh, được điều chế từ xenlulozơ và axit nitric. Thể tích axit nitric 63% có d = 1,52g/ml cần để sản xuất 594 g xenlulozơ trinitrat nếu hiệu suất đạt 60% là A. 324,0 ml

B. 657,9 ml

C. 1520,0 ml

D. 219,3 ml

Câu 19: Thuỷ phân m gam tinh bột, sản phẩm thu được đem lên men để sản xuất ancol etylic, toàn bộ khí CO2 sinh ra cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 750 gam kết tủa. Nếu hiệu suất mỗi giai đoạn là 80% thì giá trị m là A. 949,2

B. 607,6

C. 1054,7

D. 759,4

Câu 20: Thủy phân dung dịch chứa 34,2 gam mantozơ một thời gian. Lấy toàn bộ sản phẩm thu được sau phản ứng thủy phân cho tác dụng với lượng dư dung dịch

AgNO3 trong NH3, sau phản ứng hoàn toàn thu được 31,32 gam Ag. Hiệu suất của phản ứng thủy phân mantozơ là A. 50%

B. 72,5%

D.

C. 55,5%

45% C. ĐÁP ÁN 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

C

C

A

B

B

B

D

D

D

B

A

B

C

A

B

D

A

D

A

B

VI. Kế hoạch chi tiết Ngày dạy: TIẾT 1 Mở đầu cacbohidrat và glucozo (Tiết 1: Hết II-Cấu tạo phân tử) I. MUÏC TIEÂU: 1. Kieán thöùc HS bieát: - Khái niệm và phân loại cacbohidrat.

- Caáu truùc daïng maïch hôû cuûa glucozô.

- Tính chaát caùc nhoùm chöùc cuûa glucozô ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng hoaù hoïc.

2. Kó naêng - Khai thaùc moái quan heä giöõa caáu truùc phaân töû vaø tính chaát hoaù hoïc.

II. CHUAÅN BÒ: Caùc moâ hình phaân töû glucozô, fructozô, hình veõ, tranh aûnh coù lieân quan ñeán baøi hoïc.

III. PHÖÔNG PHAÙP: Neâu vaán ñeà + ñaøm thoaïi + tröïc quan + hoaït ñoäng nhoùm.

IV. TIEÁN TRÌNH BAØY DAÏY: 1. OÅn ñònh lôùp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Khoâng kieåm tra.

3. Baøi môùi:

A-Hoạt động : Trải nghiệm, kết nối ( 10 phút ) Mức độ 3 1- Mục đích hoạt động - Huy động các kiến thức học sinh đã được học và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới.

- Nội dụng hoạt động: Tìm hiểu khái niện và phân loại cacbohidrat.

2- Phương thức tổ chức hoạt động - GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1.

- Sau đó GV cho HS hoạt động chung cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Trong hoạt động này GV không chốt lại kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi và vấn đề HS đặt ra . Những câu hỏi và vấn đề này sẽ được giải quyết ở hoạt động hình thành kiến thức và hoạt động luyện tập.

- Dự kiến một số khó khăn vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 ( Được GV cho HS chuẩn bị trước ở nhà) Xét cấu tạo của glucozo ( Đã học ở lớp 9 ) - CTPT: C6H12O6 - CTCT: HOCH2-(CHOH)4-CHO Kết hợp nghiên cứu SGK trả lời các câu hỏi sau: 1. a) Cho biết các loại nhóm chức có trong glucozo ? b) Nêu định nghĩa và viết công thức chung của cacbohidrat ?

2. Cacbohidrat được chia ra làm mấy loại ? Là những loại nào ? Cho VD ?

3. Những cacbohidrat nào bị thủy phân ? Những cacbohidrat nào là đồng phân của nhau ?

4. Kể một vài ứng dụng của GLUCOZO; SACCAROZO; TINH BỘT; XENLULOZO mà em biết trong thực tế cuộc sống ?

3-Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động

- Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1.

- Đánh giá kết quả học tập: + Thông qua quan sát: Trong quá trình HS hoạt động nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các hoạt động các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn đồng thời hỗ trợ kịp thời HS. + Thông qua báo cáo kết quả và góp ý của các nhóm khác GV biết được HS đã có những kiến thức nào, những kiến thức nào cần điều chỉnh, bổ sung.

B-Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1 ( 10 phút): Tìm hiều định nghĩa, phân loại cacbohidrat (Mức độ 2) a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được định nghĩa, phân loại cacbohidrat.

- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động - GV cho HS hoạt động Cá nhân: Nghiên cứu SGK để hoàn thành tiếp tục phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi sau: Cho các chất sau: C6H12O6 ( glucozo); C6H12O6 ( Fructozo); C12H22O11 ( saccarozo ); (C6H10O5)n ( Tinh bột); C2H4O2 ( axit axetic). Chất nào là mono saccarit ? dissaccarit ? polisaccarit ? Chất nào không tham gia phản ứng thủy phân ?

-Hoạt động nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả hoạt động cá nhân.

-HĐ chung của cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý bổ sung.

-Dự kiến một số khó khăn vướng mắc của HS mắc phải và giải pháp hỗ trợ: HS có thể gặp khó khăn khi chọn chất không tham gia phản ứng thủy phân. Vì bỏ quên axit axetic do đã học từ lớp 11 mà chỉ chăm chăm vào glucozo và fructozo!

GV định hướng HS nhờ lại tính chất hóa học của axit cacboxylic. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động -Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi nêu trên theo yêu cầu của GV: • Khái niệm về cacbohidrat: Cacbohiñrat laø nhöõng hôïp chaát höõu cô taïp chöùa vaø thöôøng coù coâng thöùc chung laø Cn(H2O)m.

Thí dụ: Tinh boät: (C6H10O5)n hay [C6(H2O)5]n hay C6n(H2O)5n Glucozô: C6H12O6 hay C6(H2O)6 • Phân loại: Chia ra làm 3 loại: Monosaccarit: Laø nhoùm cacbohiñrat ñôn chöùc giaûn nhaát, khoâng theå thuyû phaân ñöôïc. Thí duï: Glucozô, fructozô (Chúng là đồng phân của nhau) Ñisaccarit: Laø nhoùm cacbohiñrat maø khi thuyû phaân moãi phaân töû sinh ra hai phaân töû monosaccarit. Thí duï: Saccarozô, mantozô (Chúng là đồng phân của nhau) Polisaccarit: Laø nhoùm cacbohiñrat phöùc taïp, khi thuyû phaân ñeán cuøng moãi phaân töû ñeàu sinh ra nhieàu phaân töû monosaccarit. Thí duï: Tinh boät, xenlulozô (Không là đồng phân của nhau) -Đánh giá, kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Thông qua HĐ của nhóm GV chú ý quan sát để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có hỗ trợ kịp thời.

+ Thông qua báo cáo của HS và sự góp ý bổ sung của các nhóm khác GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về TCVL và trạng thái tự nhiên của glucozo.

Hoạt động 2 ( 5 phút): Tìm hiều về tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên của GLUCOZO ( Mức độ 2) a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được TCVL và trạng thái tự nhiên của glucozo.

- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động - GV cho HS hoạt động Cá nhân: Nghiên cứu SGK và cho biết các tính chất và trạng thái tự nhiên của glucozo ? Giải thích tại sao khi ăn các loại quả chín có vị ngọt ? Vì sao người ốm thường hay tiếp đường vào cơ thể ?

-HĐ chung của cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý bổ sung.

-Dự kiến một số khó khăn vướng mắc của HS mắc phải và giải pháp hỗ trợ: HS có thể gặp khó khăn khi giải thích vì sao ăn quả chín có vị ngọt và người ốm phải tiếp đường . GV định hướng đến trạng thái tự nhiên của glucozo. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động -Sản phẩm: HS nêu được TCVL và trạng thái tự nhiên của glucozo. + Chaát raén, tinh theå khoâng maøu, deã tan trong nöôùc, coù vò ngoït nhöng khoâng ngoït baèng ñöôøng mía. + Coù trong haàu heát caùc boä phaän cuûa cô theå thöïc vaät nhö hoa, laù, reã,… vaø nhaát laø trong quaû chín (quaû nho), trong maùu ngöôøi (0,1%).

-Đánh giá, kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Thông qua HĐ của cá nhân GV chú ý quan sát để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có hỗ trợ kịp thời. + Thông qua báo cáo của HS và sự góp ý bổ sung của các HS khác GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về TCVL và trạng thái tự nhiên của glucozo.

Hoạt động 3 ( 20 phút): Tìm hiều đặc điểm cấu tạo phân tử. ( Mức độ 3)

a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được đặc điểm cấu tạo và các dạng tồn tại của glucozo.

- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động - GV cho HS hoạt động nhóm: Chia lớp làm 4 nhóm. + Nhóm 1 và 2 thực hiện thí nghiệm: Glucozo tác dụng với dd AgNO3 trong NH3 + Nhóm 3 và 4: Glucozo tác dụng với Cu(OH)2 Sau đó đổi nhiệm vụ của nhóm 1; 2 và nhóm 3; 4 cho nhau.

-HĐ chung của cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả thí nghiệm, các nhóm khác góp ý bổ sung. GV cho HS nghiên cứu SGK và bổ sung các phản ứng khác của glucozo để tìm hiểu về cấu tạo phân tử. GV hướng dẫn HS chốt lại các phản ứng của glucozo khi nghiên cứu về đặc điểm cấu tạo. Từ đó đưa ra dự đoán về cấu tạo phân tử của glucozo.

-Dự kiến một số khó khăn vướng mắc của HS mắc phải và giải pháp hỗ trợ: HS có thể gặp khó khăn khi thực hiện phản ứng tráng gương của glucoz và khi đưa ra đặc điểm cấu tạo phân tử của glucozo bằng cách liên kết các thông tin vừa thu thập được qua thí nghiệm và nghiên cứu SGK. GV đưa ra các gợi ý cần thiết cho HS để giải quyết các khó khăn vướng mắc gặp phải. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động -Sản phẩm: HS nêu đặc điểm cấu tạo của glucozo + CTPT: C6H12O6 + Các phản ứng chứng minh cấu tạo phân tử của glucozo * Glucozô coù phaûn öùng traùng baïc, bò oxi hoaù bôûi nöôùc brom taïo thaønh axit gluconic → Phaân töû glucozô coù nhoùm -CHO. * Glucozô taùc duïng vôùi Cu(OH)2 → dung dòch maøu xanh lam → Phaân töû glucozô coù nhieàu nhoùm -OH keà nhau. * Glucozô taïo este chöùa 5 goác axit CH3COO → Phaân töû glucozô coù 5 nhoùm – OH.

* Khöû hoaøn toaøn glucozô thu ñöôïc hexan → Trong phaân töû glucozô coù 6 nguyeân töû C vaø coù maïch C khoâng phaân nhaùnh.

Keát luaän: Glucozô laø hôïp chaát taïp chöùa, ôû daïng maïch hôû phaân töû coù caáu taïo cuûa anñehit ñôn chöùc vaø ancol 5 chöùc.

CTCT:

6

5

4

3

2

1

CH2OH CHOH CHOH CHOH CHOH CH O

Hay CH2OH[CHOH]4CHO -Glucozo còn có cấu tạo dạng mạch vòng -Đánh giá ,kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Thông qua HĐ của nhóm GV chú ý quan sát cách tiến hành thí nghiệm của từng nhóm để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có hỗ trợ kịp thời. + Thông qua báo cáo của HS và sự góp ý bổ sung của các nhóm khác GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về cấu tạo phân tử glucozo. __________________________________________

Chủ đề: AMIN (2 tiết) Giới thiệu chung chủ đề Chủ đề amin gồm các nội dung chủ yếu sau: Nội dung 1: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, tính chất vật lí của amin.

Nội dung 2: Đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của amin.

Tiết 1, 2: AMIN I. Mục tiêu chủ đề 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ + Kiến thức Nêu được: - Khái niệm và biết cách phân loại, cách gọi tên (theo danh pháp thay thế và gốc chức).

- Đặc điểm cấu tạo phân tử , tính chất vật lí (trạng thái, màu, mùi, độ tan) của amin.

- Tính chất hóa học điển hình của amin là tính bazơ, anilin có phản ứng thế với brom trong nước. + Kĩ năng - Viết công thức cấu tạo của các amin đơn chức, xác định được bậc của amin theo công thức cấu tạo.

- Quan sát thí nghiệm,... rút ra được nhận xét về tính chất vật lí.

- Dự đoán được tính chất hóa học của amin và anilin.

- Viết các PTHH minh họa tính chất. Phân biệt anilin và phenol bằng phương pháp hoá học.

- Xác định công thức phân tử theo số liệu đã cho. + Thái độ Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tính cẩn thận chính xác khi sử dụng hoá chất, tiến hành thí nghiệm Say mê, hứng thú học tập, trung thực, yêu khoa học.

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về amin vào thực tiễn cuộc sống, phục vụ đời sống con người.

2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển - Năng lực tự học; năng lực hợp tác - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực thực hành hóa học - Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học - Năng lực tính toán hóa học - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Chuẩn bị của giáo viên - Sách giáo khoa hoá học 12 - Dụng cụ: gồm 20 ống nghiệm, 08 đũa thuỷ tinh, 04 kẹp gỗ, 08 ống hút nhỏ giọt, 04 giá đỡ, 04 khay nhựa.

- Hoá chất: Anilin, dung dịch brom, quỳ tím, dung dịch HCl, dung dịch metylamin.

- Máy tính, máy chiếu.

- phiếu học tập.

2. Chuẩn bị của học sinh.

- Đọc trước nội dung đọc trong sách giáo khoa.

- Ôn lại bài amoniac, quy luật thế vòng benzen (Hoá 11).

- Tìm kiếm những kiến thức liên quan đến bài học.

3. Bảng mô tả các mức độ nhận thức và câu hỏi/bài tập kiểm tra đánh giá Vận dụng Thông hiểu Nhận biết Nội Loại câu Vận dụng cao dung hỏi/bài tập - Nêu được:

Amin

- Phân biệt + Khái niệm được các của amin với amin + Đặc điểm cấu nhau và với amoniac. tạo của amin. + Gọi được tên - Giải thích một số amin nguyên nhân theo tên gốc - gây ra tính của Câu hỏi/bài chức và tên bazơ amin. tập định thay thế. tính + Nhận biết - Lấy dẫn để được một số chứng amin thông qua chứng minh tính công thức hoặc được chất hóa học tên gọi của amin + Nêu được bằng các tính chất vật lý phương trình và tính chất hóa học. hóa học của

- Viết PTHH thành hoàn chuỗi phản ứng.

- Viết được các đồng phân của 1 số amin béo có số C từ 4 trở xuống, amin thơm có 7C và gọi tên - So sánh bazơ của amin nhau và amoniac

lực các với với

- Tìm hiểu một số amin trong: Nicotin, Cafein … và cách sử dụng.

amin

Bài tập định lượng

- Mô tả và Bài tập thực nhận biết được hành/thí các hiện tượng nghiệm thí nghiệm

Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo của amin ở mức độ đơn giản từ các dữ liệu đầu bài cho

- Giải thích được các hiện tượng thí nghiệm

- Xác định thức công phân tử, công thức cấu tạo của amin ở mức độ cao hơn toán Tính theo công thức phương trình hóa học, theo các định luật.

- Giải được các bài tập xác định công thức phân tử, CTCT của amin, tính khối lượng muối, bài tập hỗn hợp amin với các hợp chất khác… (sử dụng kiến thức kĩ năng tổng hợp).

- Giải thích được một số hiện tượng thí nghiệm liên quan đến thực tiễn

4: Câu hỏi/bài tập minh họa đánh giá theo các mức đã mô tả a) Mức độ nhận biết: Câu 1: Phát biểu nào dưới đây về tính chất vật lý của amin không đúng: A. Độ tan của amin giảm dần khi số nguyên tử cacbon trong phân tử tăng.

B. Anilin là chất độc, khó tan trong nước, màu đen.

C. Các amin có mùi tương tự amoniac, độc.

D. Metylamin, etylamin, đimetylamin là những chất khí, dễ tan trong nước.

Câu 2: Anilin phản ứng được với dung dịch (để rửa lọ đựng anilin thì dùng hóa chất nào sau đây?)

A. Na2CO3 C. NaCl B. NaOH D. HCl Câu 3: Amin nào sau đây là amin bậc 2 ?

A. C2H5NH2 C. CH3NHC3H7 B. C6H5NH2 D. (CH3)3N

Câu 4: Trimetyl amin là amin nào sau đây?

A. (CH3)3N C. C3H7NH2 B. C3H5NH2 D. CH3-NH-C2H5 Câu 5: Chọn câu đúng: Công thức tổng quát của amin no, đơn chức, mạch hở có dạng là: A. CnH2n+3N. B. CnH2n+2+kNk. C. CnH2n+2-2a+kNk. D. CnH2n+1N. Câu 6. Đưa đũa thủy tinh đã nhúng vào dung dịch HCl đậm đặc lên phía trên miệng lọ đựng dung dịch metylamin đặc. Thấy A. có khói mầu nâu xuất hiện B. có kết tủa mầu trắng xuất hiện C. có khói mầu trắng xuất hiện D. không có hiện tượng gì xảy ra b) Mức độ hiểu: Câu 1: Hợp chất nào dưới đây có lực bazơ yếu nhất (biết) A. Anilin C. Amoniac B. Metylamin D. Đimetylamin Câu 2: Dung dịch etylamin có thể tác dụng được với dung dịch chất nào sau đây.

A. NaOH C. NaCl B. NH3 D. FeCl3 và H2SO4 Câu 3: Số đồng phân amin bậc một ứng với công thức phân tử C4H11N là: A. 2.

B. 5.

C. 3.

D. 4.

Câu 4: Nguyên nhân amin có tính bazơ là: A. Có khả năng nhường proton.

B. Trên N còn một đôi electron tự do có khả năng nhận H+.

C. Xuất phát từ amoniac.

D. Phản ứng được với dung dịch axit.

Câu 5: Thuốc thử nào không dùng để phân biệt các chất lỏng phenol, anilin, benzen trong các thuốc thử sau?

A. Dung dịch brom B. Dung dịch HCl, dd NaOH C. Dung dịch HCl, dd Brom D. Dung dịch NaOH, dd Brom.

Câu 6: Ancol và amin nào sau đây cùng bậc?

A. (CH3)2CHOH và (CH3)2CHNH2.

B. (C6H5)2NH và C6H5CH2OH. C. C6H5NHCH3 và C6H5CH(OH)CH3.

D. (CH3)3COH và (CH3)3CNH2.

Câu 7: Cho dãy các chất: stiren, ancol benzylic, anilin, toluen, phenol (C6H5OH). Số chất trong dãy có khả năng làm mất màu nước brom là A. 4.

B. 3.

C. 5.

D. 2. c) Mức độ vận dụng: Câu 1: Cho các chất sau: (1)Anilin (2)Metylamin (3)Đimetylamin (4)Amoniac Thứ tự giảm dần lực bazơ là A.(1)>(2)>(3) >(4) B. (3)>(2)>(4)>(1)

C. (4)>(3)>(1)>(2) D. (2)>(4)>(3)>(1) Câu 2: Cho 4,5 gam C2H5NH2 tác dụng vừa đủ với dd HCl, khối lượng muối thu được là A. 8,15 g B. 8,1g C. 0,85g D. 7,65g Câu 3: Để phân biệt ba chất CH3CH2COOH, CH3CH2NH2, C6H5NH2 chỉ cần dùng thuốc thử nào sau đây?

A. Dung dịch NaOH B. Dung dịch HCl C. Quỳ tím D. Nước Brôm Câu 4: Người ta tiến hành thí nghiệm cho anilin tác dụng với nước brom như sau:

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng, gọi tên sản phẩm b) Tính khối lượng kết tủa thu được khi cho 18,6 gam anilin tác dụng với dung dịch nước brom dư.

Câu 5: Thành phần % khối lượng của nitơ trong hợp chất hữu cơ CxHyN là 23,73%. Số đồng phân amin bậc một thỏa mãn các dữ kiện trên là A. 4.

B. 3.

C. 2.

D. 1.

Câu 6: Hoà tan chất X vào nước thu được dung dịch trong suốt, rồi thêm tiếp dung dịch chất Y thì thu được chất Z (làm vẩn đục dung dịch). Các chất X, Y, Z lần lượt là: A. anilin, axit clohiđric, phenylamoni clorua.

B. phenol, natri hiđroxit, natri phenolat.

C. natri phenolat, axit clohiđric, phenol.

D. phenylamoni clorua, axit clohiđric, anilin. d) Mức độ vận dụng cao Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 0,02 mol một amin bậc I (X) với lượng oxi vừa đủ, thu toàn bộ sản phẩm qua bình chứa nước vôi trong dư, thấy khối lượng bình đựng nước vôi trong tăng 3,2 gam và còn lại 0,448 lít (đktc) một khí không bị hấp thụ, khi lọc dung dịch thu được 4,0 gam kết tủa. Công thức cấu tạo của X là: A. CH3CH2NH2.

B. H2NCH2CH2NH2.

C. CH3CH(NH2)2.

D. B, C đều đúng.

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn một amin thơm X thu được 3,08 gam CO2, 0,99 gam H2O và 336 ml N2 (đktc). Để trung hoà 0,1 mol X cần 600 ml dung dịch HCl 0,5M. Biết X là amin bậc I, công thức cấu tạo thu gọn có thể có của X là: A. CH3C6H2(NH2)3.

B. CH3NHC6H3(NH2)2.

C. H2NCH2C6H3(NH2)2.

D. cả A, C đều đúng.

Câu 3: Có bốn bình mất nhãn riêng biệt các chất: metanol, glixerol, dd glucozơ, dd anilin.

Bằng PPHH, làm thế nào để nhận biết ra từng chất. Viết PTHH. Câu 4: Có 2 amin bậc 1: A là đồng đẳng anilin và B là đồng đẳng của metylamin. Đốt cháy hoàn toàn 3,21gam amin A sinh ra khí CO2, hơi H2O 336 ml khí N2 (đktc). Khi đốt cháy amin B thấy V(CO2): V(H2O) = 2: 3. a. Viết các phương trình hóa học. b. Xác định công thức cấu tạo của A và B, biết rằng tên của A có tiếp đầu ngữ “para”.

Câu 5: Cá có mùi tanh là do trong cá có chứa một chất có gốc amin có mùi vị tanh, điển hình là trimelylamin N(CH3)3 là chất có mùi tanh nổi trội nhất. Người ta cũng đã định lượng được trong 100g cá nước ngọt có từ 66-116mg trimetylamin, còn trong 100g cá biển có từ 250-470mg chất đó (có lẽ vì thế nên chúng ta thường cảm thấy cá biển tanh hơn cá nước ngọt).

Tại sao người ta lại dùng khế, dấm, dưa chua …. Để khử mùi tanh của cá?

Câu 6: Hỗn hợp M gồm một anken và hai amin no, đơn chức, mạch hở X và Y là đồng đẳng kế tiếp (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn một lượng M cần dùng 4,536 lít O2 (đktc) thu được H2O, N2 và 2,24 lít CO2 (đktc). Chất Y là A. etylmetylamin.

B. butylamin.

C. etylamin.

D. propylamin Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn 50 ml hỗn hợp khí X gồm trimetylamin và hai hiđrocacbon đồng đẳng kế tiếp bằng một lượng oxi vừa đủ, thu được 375 ml hỗn hợp Y gồm khí và hơi. Dẫn toàn bộ Y đi qua dung dịch H2SO4 đặc (dư), thể tích khí còn lại là 175 ml. Các thể tích khí và hơi đo ở cùng điều kiện. Hai hiđrocacbon đó là A. C3H6 và C4H8.

B. C3H8 và C4H10.

C. C2H6 và C3H8.

D. C2H4 và C3H6 III. Chuỗi các hoạt động học 1. Giới thiệu chung:

Do trước khi học bài amin HS đã được học về amoniac (đặc điểm cấu tạo của phân tử 1 nguyên tử N liên kết với 3 nguyên tử H) nên GV cần chú ý khai thác triệt để các kiến thức đã học nói trên của HS để phục vụ cho việc nghiên cứu bài mới.

Hoạt động (HĐ) trải nghiệm, kết nối (tình huống xuất phát): được nhằm huy động những kiến thức đã được học của HS về amoniac để vận dụng sang bài amin. Tuy nhiên cách gọi tên amin sẽ gặp khó khăn và phải chuyển sang hoạt động hình thành kiến thức.

HĐ hình thành kiến thức gồm các nội dung chính sau: Khái niệm, phân loại, danh pháp; Tính chất vật lí; Tính chất hóa học. Các nội dung kiến thức này được thiết kế thành các HĐ học của HS. Thông qua các kiến thức đã học, HS suy luận, thực hiện thí nghiệm kiểm chứng để rút ra các kiến thức mới. Cụ thể như: thông qua phần cấu tạo phân tử amoniac GV hướng dẫn HS suy ra khái niệm, phân loại, cách gọi tên của amin; thông qua nghiên cứu đặc điểm cấu tạo của amin tương tự amoniac. GV giúp HS suy ra khả năng tạo liên kết H, một số tính chất vật lí (nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước và so sánh với ancol), dự đoán tính chất hóa học (tác dụng với axit và anilin tác dụng với dd brom) và đề xuất các thí nghiệm kiểm chứng dự đoán.

HĐ luyện tập được thiết kế thành các câu hỏi/bài tập để củng cố, khắc sâu các nội dung kiến thức trọng tâm đã học trong bài (danh pháp, đồng phân, tính chất của amin).

HĐ vận dụng, tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn, thực nghiệm và mở rộng kiến thức (HS có thể tham khảo tài liệu, internet,…) và không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

2. Thiết kế chi tiết từng hoạt động học A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút) a) Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới của HS. Nội dung HĐ: Tìm hiểu khái niệm, phân loại, cách gọi tên amin. b) Phương thức tổ chức HĐ: - GV tổ chức cho HS HĐ nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1.

- Sau đó GV cho HS HĐ chung cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Vì là HĐ tạo tình huống/nhu cầu học tập nên GV không chất kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi/vẫn đề chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở HĐ hình thành kiến thức và HĐ luyện tập.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ:

Dựa vào các thông tin đã cho trong phiếu học tập, kết hợp với kiến thức đã học ở bài amoniac, HS có thể nêu được khái niệm, cách phân loại amin. Nếu HS gặp khó khăn ở phần này, GV có thể gợi ý HS xem lại bài amoniac.

Khi viết công thức chung của amin dưới dạng Amoniac:

Amin bậc 1:

Amin bậc 2:

Amin bậc 3:

Tuy nhiên đây là HĐ trải nghiệm, kết nối kiến thức giữa “cái đã biết” và “cái chưa biết” nên không nhất thiết HS phải trả lời đúng được tất cả các câu hỏi, muốn trả lời đúng được tất cả các câu hỏi HS phải tìm hiểu tiếp kiến thức ở HĐ hình thành kiến thức.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (Đã được GV cho HS chuẩn bị trước ở nhà) Đọc thông tin: Cho các chất có tên gọi tương ứng sau : NH3 CH3-NH2 CH3-NH-CH3 Công thức Amoniac metylamin đimetylamin Tên gọi

N(CH3)3 trimetylamin

C6H5-NH2 phenylamin

Trả lời các câu hỏi sau : 1. a) Viết CTCT và công thức electron của amoniac b) Em hãy nhận xét về thành phần nguyên tố trong các công thức trên ? ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………..

2. a) Khi thay thế từng nguyên tử H trong phân tử amoniac bằng gốc metyl được chất có CTCT như thế nào? Từ đó đưa ra khái niệm về amin, bậc của amin. b) Cho biết sự phân loại amin theo gốc hiđrocacbon và theo bậc của amin. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………..

3. Cách gọi tên của amin như thế nào ? ……………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………..

4. Viết cấu tạo và gọi tên các amin có CTPT dưới đây bằng danh pháp gốc – chức và danh pháp thay thế : a) CH5N ; b) C2H7N ; c) C3H9N ; d) C4H11N ; e) C6H7N (amin thơm). ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động : - Sản phẩm : HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1.

- Đánh giá kết quả hoạt động : + Thông qua quan sát : Trong quá trình HS HĐ nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung ở các HĐ tiếp theo.

B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1 (30 phút) : Tìm hiểu khái niệm, phân loại, danh pháp của amin a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được khái niệm, cách phân loại, danh pháp của amin.

- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức HĐ : - GV cho HS HĐ cá nhân : Nghiên cứu SGK để tiếp tục hoan thành phiếu học tập số 1 và gọi tên các amin sau theo danh pháp thay thế : CH3-CH2-NH2 ; CH3 – CH(NH2)-CH3 ; - HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung (lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú, đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: + HS có thể gặp khó khăn khi trả lời câu hỏi về gọi tên của amin, khi đó GV nên lưu ý HS là : tên gốc – chức của amin, khi đó GV nên lưu ý HS là : tên gốc - chức của amin = tên của các gốc hiđrocacbon xung quang nguyên tử N + amin ; tên thay thế tùy theo bậc của amin (bậc 2 thêm tiền tố N- ; bậc 3 thêm tiền tố N,N-), chọn mạnh chính là mạch C dài nhất. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động : - Sản phẩm : HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 và gọi tên một số amin theo yêu cầu của GV : 1. Khái niệm (SGK) :

a) Công thức chung về amin bậc 1, bậc 2, bậc 3.

Amoniac:

Amin bậc 1:

Amin bậc 2:

Amin bậc 3:

b) Amin no, đơn chức, mạch hở: là những hợp chất hữu cơ có 1 nguyên tử N liên kết với 1 gốc ankyl.

2. Phân loại (SGK) 3. Danh pháp: - Tên gốc – chức: Tên amin = tên gốc hiđrocacbon liên kết xung quanh nguyên tử N + amin - Tên thay thế : + Amin bậc 1: Tên hiđrocacbon mạch chính + amin + Amin bậc 2: N - tên gốc hiđrocacbon mạch nhánh + tên hiđrocacbon mạch chính + amin + Amin bậc 3: N,N - tên gốc hiđrocacbon mạch nhánh + tên hiđrocacbon mạch chính + amin VD : 1. Viết tất cả các đồng phân amin có CTPT: CH5N, C2H7N, C3H9N. Phân loại các đồng phân đó. Những đồng phân nào là đồng đẳng của nhau?

2. Gọi tên các đồng phân đó theo tên thay thế và tên gốc chức.

3. Viết CTTQ của amin no, đơn chức, mạch hở.

VD: 1. Viết các đồng phân amin thơm có CTPT: C6H7N, C7H9N. Phân loại các đồng phân đó.

Những đồng phân nào là đồng đẳng?

2. Gọi tên các đồng phân trên theo tên thay thế và tên gốc-chức.

- Đánh giá kết quả hoạt động + Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ cá nhân/nhóm, GV chú ý quan sát để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua báo cáo của các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về định nghĩa, phân loại, cách gọi tên amin; viết được công thức chung của amin bậc 1, bậc 2, bậc 3 và amin no, đơn chức, mạch hở.

Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiếu tính chất vật lí. a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được một số tính chất vật lí của amin (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước); so sánh nhiệt độ sôi của amin với nhiệt độ sôi của ancol có cùng phân tử khối.

- Rèn năng lực hợp tác, năng lực thực hành hóa học. b) Phương thức tổ chức HĐ : - HĐ cá nhân: từ đặc điểm cấu tạo của phân tử amin, kết hợp với nghiên cứu SGK, GV yêu cầu HS tử lời các câu hỏi sau: + GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và nêu một số tính chất vật lí của amin (trạng thái, màu, mùi, tính tan, tính độc). c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động : - Sản phẩm: + Nêu được một số tính chất vật lí của amin (SGK). + Nêu được cách tiến hành, kết quả thí nghiệm theo bảng sau (các TN HS có thể làm: Nghiên cứu khả năng dẫn điện hoặc đo pH của dung dịch CH3NH2: Hoạt động 3: Cấu tạo phân tử và tính chất hóa học (30 phút) a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được đặc điểm cấu tạo của phân tử amin - Nêu được tính chất hóa học của amin.

- Rèn năng lực hợp tác, năng lực thực hành hóa học. b) Phương thức tổ chức HĐ: Tìm hiểu cấu tạo phân tử - HĐ cá nhân : GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và cho biết đặc điểm của phân tử amin, còn cặp e tự do.

- HĐ chung của cả lớp : GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung GV hướng dẫn để HS chốt được các kiến thức về đặc điểm cấu tạo của phân tử amin.

Tìm hiểu tính chất hóa học - HĐ nhóm : Từ đặc điểm cấu tạo của amin, kết hợp với các kiến thức đã học ở bài amoniac và ancol (lớp 11), GV yêu cầu các nhóm dự đoán tính chất hóa học chung của amin.

- Hoạt động chung cả lớp : + GV mời một số nhóm báo cáo kết quả dự đoán tính chất hóa học của amin, các nhóm khác góp ý, bổ sung. + GV thông báo các dụng cụ, hóa chất thí nghiệm có thể có, trên cơ sở đó các nhóm lựa chọn và đề xuất cách thực hiện các thí nghiệm để kiểm chứng các tính chất hóa học đã dự đoán của amin. + Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm, sau đó GV mời đại diện một số nhóm báo cáo quá trình thí nghiệm, nêu hiện tượng, giải thích, viết PTHH xảy ra, từ đó nêu các tính chất hóa học chung của amin, các nhóm khác góp ý, bổ sung. GV hướng dẫn Hs chuẩn hóa kiến thức về tính chất hóa học của amin. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động :

+ Sản phẩm : nêu được đặc điểm cấu tạo của phân tử amin. + Nêu được cách tiến hành, kết quả thí nghiệm theo bảng sau (các TN HS có thể làm: Nghiên cứu khả năng dẫn điện hoặc đo pH của dung dịch CH3NH2: 1. HS tiến hành các thí nghiệm, quan sát hiện tượng và viết PTPU xảy ra TN1: nhúng quỳ tím vào các dung dịch etylamin, amoniac và anilin TN2: dung dịch brom tác dụng với anilin TN3: etyl amin đặc với HCl đặc 2. So sánh tính bazơ của a . natri hidroxit, etyl amin, metyl amin, amoniac, anilin b. kali hidroxit, đimetyl amin, metyl amin, amoniac.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ : Thí nghiệm về các phản ứng, cách lắp đặt dụng cụ vì vậy GV cần hướng dẫn HS lắp cẩn thẩn hoặc lắp trước dụng cụ cho HS. - Đánh giá kết quả hoạt động : + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tiến hành thí nghiệm, kịp thời phát hiện những thao tác, khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua HĐ chung cả lớp: Đánh giá bằng nhận xét, GV cho các nhóm tự đánh giá quá trình thí nghiệm của mình và cho các nhóm nhận xét, đánh giá lẫn nhau. GV nhận xét, đánh giá chung.

Hoạt động 4: Luyện tập (15 phút) a) Mục tiêu hoạt động: - Củng cố, khắc sau các kiến thức đã học trong bài về khái niệm, danh pháp, tính chât vật lí, đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của amin.

- Tiếp tục phát triển các năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học.

Nội dung HĐ: Hoàn thành các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2. b) Phương thức tổ chức HĐ: - Ở HĐ này GV chp HS HĐ cá nhân là chủ yếu, bên cạch đó có thể cho HS HSS cặp đôi hoặc trao đổi nhóm nhỏ để chia sẻ kết quả giải quyết các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS lên trình bày kết quả/lời giải, các HS khác góp ý, bổ sung. GC giúp HS nhận ra những chỗ sai sót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức/phương pháp giải bài tập.

GV có thể biên soạn các câu hỏi/bài tập khác, phù hợp với đối tượng HS, tuy nhiên phải đảm bào mục tiêu chuẩn kiến thức, kĩ năng theo yêu cầu của chương trình. Các câu hỏi/bài tập cần mang tính định hướng phát triển năng lực HS,tăng cường các câu hỏi/bài

tập mang tính vận dụng kiến thức, gắn với thực tiễn, thực nghiệm, tránh các câu hỏi chỉ yêu cầu HS ghi nhớ kiến thức máy móc.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Hoàn thành các câu hỏi/bài tập sau: CÂU 1: Công thức chung của amin no, đơn chức, mạch hở là: A. CnH2n-1N (n ≥ 2)

B. CnH2n-5N (n ≥ 6)

C. CnH2n+1N (n ≥ 2)

D. CnH2n+3N (n ≥ 1)

CÂU 2: Số amin bậc một có cùng công thức phân tử C3H9N là A. 3.

B. 1.

C. 2.

D. 4.

CÂU 3: Số đồng phân cấu tạo của amin bậc một có cùng công thức phân tử C4H11N là A. 2

B. 5

C. 4

D. 3

CÂU 4: Số amin thơm bậc một ứng với công thức phân tử C7H9N là A. 2

B. 4

C. 5

D. 3

CÂU 5: Dung dịch nào sau đây làm phenolphtalein đổi màu?

A. glyxin.

B. metylamin.

C. axit axetic.

D. alanin.

CÂU 6: Số đồng phân amin bậc một, chứa vòng benzen, có cùng công thức phân tử C7H9N là A. 3.

B. 2.

C. 5.

D. 4.

CÂU 7: Trong số các chất : C3H8, C3H7Cl, C3H8O và C3H9N; chất có nhiều đồng phân cấu tạo nhất là: A. C3H7Cl

B. C3H8O

C. C3H8

D. C3H9N

CÂU 8: Ancol và amin nào sau đây cùng bậc?

A. (C6H5)2NH và C6H5CH2OH

B. C6H5NHCH3 và C6H5CH(OH)CH3

C. (CH3)3COH và (CH3)3CNH2

D. (CH3)2CHOH và (CH3)2CHNH2

CÂU 9: Cho ba dung dịch có cùng nồng độ mol : (1) H2NCH2COOH, (2) CH3COOH, (3) CH3CH2NH2. Dãy xếp theo thứ tự pH tăng dần là: A. (3), (1), (2)

B. (1), (2), (3)

C. (2) , (3) , (1)

D. (2), (1), (3)

CÂU 10: Dãy gồm các chất đều làm giấy quỳ tím ẩm chuyển sang màu xanh là: A. anilin, metyl amin, amoniac.

C. anilin, amoniac, natri hiđroxit.

B. amoni clorua, metyl amin, natri hiđroxit.

D. metyl amin, amoniac, natri axetat.

CÂU 11: Dung dịch nào sau đây làm quỳ tím chuyển màu xanh ?

A. Glyxin

B. Etylamin

C. Anilin

D. Phenylamoni clorua

CÂU 12: Cho dãy các chất: C6H5NH2 (1), C2H5NH2 (2), (C6H5)2NH (3), (C2H5)2NH (4), NH3 (5) (C6H5- là gốc phenyl). Dãy các chất sắp xếp theo thứ tự lực bazơ giảm dần là: A. (3), (1), (5), (2), (4).

B. (4), (1), (5), (2), (3).

C. (4), (2), (3), (1), (5).

D. (4), (2), (5), (1), (3).

CÂU 13: Dãy gồm các chất được sắp xếp theo thứ tự tăng dần lực bazơ từ trái sang phải là: A. Phenylamin, amoniac, etylamin.

B. Etylamin, amoniac, phenylamin.

C. Etylamin, phenylamin, amoniac

D. Phenylamin, etylamin, amoniac .

CÂU 14: Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Tất cả các peptit đều có phản ứng màu biure.

B. H2N-CH2-CH2-CO-NH-CH2-COOH là một đipeptit.

C. Muối phenylamoni clorua không tan trong nước.

CÂU 1 5 : Cho dãy các chất: C6H5OH (phenol), C6H5NH2 (anilin), H2NCH2COOH, CH3CH2COOH, CH3CH2CH2NH2. Số chất trong dãy tác dụng được với dung dịch HCl là: A. 4.

B. 2.

C. 3.

D. 5

CÂU 16: Cho 20 gam hỗn hợp gồm hai amin no, đơn chức, mạch hở tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch HCl 1M, thu được dung dịch chứa 31,68 gam hỗn hợp muối. Giá trị của V là: A. 200.

B. 100.

C. 320.

D. 50.

CÂU 17: Để trung hòa 25 gam dung dịch của một amin đơn chức X nồng độ 12,4% cần dùng 100ml dung dịch HCl 1M. Công thức phân tử của X là A. C3H5N.

B. C2H7N.

C. CH5N.

D. C3H7N

CÂU 1 8 : Thành phần % khối lượng của nitơ trong hợp chất hữu cơ CxHyN là 23,73%.

Số đồng phân amin bậc một thỏa mãn các dữ kiện trên là : A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 1. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động.

- Sản phẩm: Kết quả trả lời các câu hỏi/ bài tập trong phiếu học tập số 2.

- Kiểm tra, đánh giá hoạt động. + Thông qua quan sát: khi HS hoạt động các nhân, GV chú ý quan sát kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lý. + Thông qua sản phẩm học tập: Bài trình bày/lời giải của HS về các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2, GV tổ chức cho HS chia sẻ thảo luận tìm ra lời giải và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 5: Vận dụng và tìm tòi mở rộng (5 phút)

a) Mục tiêu hoạt động HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

Mục tiêu của HĐ này là HS cần vận dụng hiểu biết về amin để giải thích các hiện tượng và tình huống trong thực tiễn; biết cách đảm bảo an toàn khi sử dụng nó. b) Nội dung hoạt động: HS giải quyết các câu hỏi/bài tập sau: 1. Mùi tanh của cá Khử mùi tanh của cá sau khi mổ để nấu. Biết rằng mùi tanh của cá (đặc biệt cá mè) do hỗn hợp một số amin (nhiều nhất là trimelylamin N(CH3)3) và một số chất khác gây nên.

2. Rửa lọ đã đựng anilin.

3. Vì sao rượu, giấm lại làm mất mùi tanh của cá c) Phương thức tổ chức hoạt động: GV hướng dẫn HS về nhà làm và HD HS tìm nguồn tài liệu tham khảo (internet, thư viện …) d) Sản phẩm hoạt động: Bài viết/báo cáo hoặc bài trình bày powerpoint của HS. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động: GV cho HS báo cáo kết quả hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học tiếp theo, GV nên kịp thời động viên kích lệ HS. IV. Câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá chủ đề theo định hướng phát triển năng lực CÂU 21: Cho 5,9 gam amin đơn chức X tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Làm bay hơi dung dịch Y được 9,55gam muối khan. Số công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử của X là: A. 5.

B. 4.

C. 2.

D. 3

CÂU 22: Cho 10 gam amin đơn chức X phản ứng hoàn toàn với HCl (dư), thu được 15 gam muối. Số đồng phân cấu tạo của X là: A. 8.

B. 7.

C. 5.

D. 4.

CÂU 23: Cho 1,82 gam hợp chất hữu cơ đơn chức, mạch hở X có công thức phân tử C3H9O2N tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, đun nóng thu được khí Y và dung dịch Z. Cô cạn Z thu được 1,64 gam muối khan. Công thức cấu tạo thu gọn của X là: A. CH3CH2COONH4.

B. CH3COONH3CH3.

C. HCOONH2(CH3)2.

D. HCOONH3CH2CH3.

CÂU 24: Trung hòa hòan tòan 8,88 gam một amin (bậc một, mạch cacbon không phân nhánh) bằng axit HCl, tạo ra 17,64 gam muối. Amin có công thức là A. H2NCH2CH2CH2CH2NH2.

B. CH3CH2CH2NH2.

C. H2NCH2CH2NH2

D. H2NCH2CH2CH2NH2.

CÂU 25: Cho 2,1 gam hỗn hợp X gồm 2 amin no, đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng phản ứng hết với dung dịch HCl (dư), thu được 3,925 gam hỗn hợp muối. Công thức của 2 amin trong hỗn hợp X là A. CH3NH2 và C2H5NH2

B. C2H5NH2 và C3H7NH2

C. C3H7NH2 và C4H9NH2

D. CH3NH2 và (CH3)3N

CÂU 26: Cho 0,76 gam hỗn hợp X gồm hai amin đơn chức, có số mol bằng nhau, phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl dư, thu được 1,49 gam muối. Khối lượng của amin có phân tử khối nhỏ hơn trong 0,76 gam X là: A. 0,58 gam.

B. 0,31 gam.

C. 0,45 gam.

D. 0,38 gam.

CÂU 27: Đốt cháy hoàn toàn một amin đơn chức X trong khí oxi dư, thu được khí N2; 13,44 lít khí CO2 (đktc) và 18,9 gam H2O. Số công thức cấu tạo của X là A. 4.

B. 3.

C. 2.

D. 1.

CÂU 28: Hỗn hợp M gồm một anken và hai amin no, đơn chức, mạch hở X và Y là đồng đẳng kế tiếp (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn một lượng M cần dùng 4,536 lít O2 (đktc) thu được H2O, N2 và 2,24 lít CO2 (đktc). Chất Y là A. etylamin.

B. propylamin.

C. butylamin.

D. etylmetylamin.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

CHỦ ĐỀ: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME Tiết 1: Đại cương về polime (Phần I, II, III).

Tiết 2: Đại cương về polime (Phần V, VI).

Tiết 3: Vật liệu polime (Phần I) Tiết 4: Vật liệu polime (Phần II, III) I. MỤC TIÊU: 1. Về kiến thức: a) HS nêu được: - Định nghĩa polime, phân loại, cấu trúc và tính chất vật lí của polime - Khái niệm, điều kiện monome trùng hợp, trùng ngưng và nhận dạng monome có khả năng tổng hợp polime.

- Khái niệm về các vật liệu: Chất dẻo, cao su, tơ- sợi . b) HS liệt kê được: - Một số polime dùng làm chất dẻo, cao su, tơ sợi.

- Thành phần tính chất ,ứng dụng của chúng 2. Kĩ năng: - Phân loại được các polime: tự nhiên, nhân tạo, tổng hợp.

- Viết ptpư điều chế một số polime: từ monome tương ứng, từ các nguồn trong tự nhiên.

- Thực hành thí nghiệm, dự đoán kết quả thí nghiệm.

- Giải các bài tập định tính và định lượng.

- Kết hợp kiến thức hóa học với vật lý, toán học, sinh học và công nghệ … trong khi tham gia các hoạt động học tập.

3. Phát triển năng lực: -NL Sử dụng ngôn ngữ hóa học: viết công thức, gọi tên, viết phương trình hóa học.

- NL thực hành hóa học: thông qua việc làm các thí nghiệm phân biệt các polime - NL tính toán: thông qua việc giải các bài tập có liên quan đến: tính số mắt xích, điều chế polime .. .

- NL giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học: dự đoán tính chất polime, giải thích liên hệ giữa cấu trúc polime với vật liệu tương ứng..

- NL vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn: ứng dụng của polime, cách sử dụng polime nói riêng và các chất hóa học nói chung sao cho thân thiện với môi trường.

4. Về thái độ: - Tạo cho HS niềm yêu thích, say mê học tập môn hóa học.

- HS thấy được vai trò rất quan trọng của polime đối với nền kinh tế quốc dân.

- HS có ý thức sử dụng các sản phẩm hóa học trong đời sống. Có ý thức bảo vệ môi trường.

II. CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên: a- Giáo án, sách giáo khoa, hệ thống câu hỏi- bài tập.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

- Dụng cụ: Ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt, giá để ống nghiệm, giá sắt, đũa thủy tinh, diêm, đèn cồn…

- Hóa chất: dd H2SO4loãng, dd H2SO4 đặc, PE, PVC, bông, len, caosu.. b- Máy tính, máy chiếu.

- Tranh ảnh, mẫu vật, video minh họa: khai thác caosu, sx tơ tằm, …

- Các video thí nghiệm 2. Học sinh - Sách giáo khoa, vở ghi, đồ dùng học tập.

- Học bài cũ và đọc trước chủ đề trong SGK. - Tìm kiếm những kiến thức có liên quan đến chủ đề.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC Loại câu hỏi/ bài

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

tập HS nêu được: - Định nghĩa polime, phân loại, cấu trúc và tính chất vật lí của polime -Khái niệm, điều kiện Câu hỏi/ bài tập định tính

Bài tập định lượng

HS liệt kê được: - Một số polime dùng làm chất dẻo, cao su, tơ sợi.

- Thành phần tính chất ,ứng dụng của monome trùng chúng hợp, trùng

Vận dụng cao

- Viết PTHH điều chế các polime từ monomer tương ứng.

- Viết PTHH điều chế các polime từ các nguồn trong tự nhiên.

- Xác định tỉ lệ mắt xích trong phân tử polime có 1 monome tương ứng.

- tính toán đ/c polime phức tạp.

ngưng và nhận dạng monome có khả năng tổng hợp polime.

- Khái niệm về các vật liệu: Chất dẻo, cao su, tơ- sợi - Xác định hệ số polime hóa của polime.

-Xác định được khối

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Bài tập thực hành/ thí nghiệm

Mô tả và nhận biết được các hiện tượng thí nghiệm đơn giản.

lượng polime thu được trong phản ứng đ/c dùng 1 pt Giải thích được các hiện tượng thí nghiệm khi sử dụng polime.

- Nhận thức được ý nghĩa to lớn của polime trong đời sống

- tính toán đ/c polime nhiều phản ứng.

Giải thích một số hiện tượng thí nghiệm thực tiễn: sử dụng polime khó phân hủy gây ảnh hưởng đến môi trường.

Giải pháp hợp lý cho việc sử dụng polime nói riêng và các chất hóa học nói chung trong đời sống.

IV. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP IV.1. Mức độ nhận biết: Câu 1: Polime thu được từ trùng hợp propen là: A. (−CH2−CH2−)n B. (−CH2−CH2−CH2−)n C. (-CH2-CHCH3)n D. (-CH2-CH(CH3))n Câu 2:Chất không có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là A. stiren.

B. isopren.

C. propen.

D. toluen.

Câu 3:Chất có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là A. propan.

B. propen.

C. etan.

D. toluen.

Câu 4: Quá trình nhiều phân tử nhỏ (monome) kết hợp với nhau thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác được gọi là phản ứng A. trao đổi.

B. nhiệt phân.

C. trùng hợp.

D. trùng ngưng.

Câu 5: Monome được dùng để điều chế polietilen là A. CH2=CH-CH3. B. CH2=CH2.

C. CH≡CH. D. CH2=CH-CH=CH2.

Câu 6:Dãy gồm các chất được dùng để tổng hợp cao su Buna-S là: A. CH2=C(CH3)-CH=CH2, C6H5CH=CH2.

B. CH2=CH-CH=CH2, C6H5CH=CH2.

C. CH2=CH-CH=CH2, lưu huỳnh.

D. CH2=CH-CH=CH2, CH3-CH=CH2.

Câu 7: Poli(vinyl axetat) là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp A. C2H5COO-CH=CH2.

B. CH2=CH-COO-C2H5.

C. CH3COO-CH=CH2.

D. CH2=CH-COO-CH3.

Câu 8: Poli(vinylclorua) được điều chế bằng phản ứng trùng hợp: B. CH2=CHCl. C. CH≡CCl. D. CH2Cl-CH2Cl A. CH3-CH2Cl Câu 9:Nilon–6,6 là một loại

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

A. tơ axetat.

B. tơ poliamit.

C. polieste.

D. tơ visco.

Câu 10:Polime dùng để điều chế thuỷ tinh hữu cơ (plexiglas) là B. CH2 =CHCOOCH3.

A. CH2=C(CH3)COOCH3.

C. C6H5CH=CH2.

D. CH3COOCH=CH2.

Câu 11:Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là A. tơ tằm.

C. tơ nilon-6,6.

D. tơ visco.

B. tơ capron.

Câu 12:Monome được dùng để điều chế polipropilen (PP) là A. CH2=CH-CH3.

B. CH2=CH2.

C. CH≡CH. D. CH2=CH-CH=CH2.

Câu 13:Tơ lapsan thuộc loại A. tơ poliamit. B. tơ visco.

C. tơ polieste.

D. tơ axetat.

Câu 14:Tơ nilon - 6,6 được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng A. HOOC-(CH2)2-CH(NH2)-COOH. B. HOOC-(CH2)4-COOH và HO-(CH2)2-OH. C. HOOC-(CH2)4-COOH và H2N-(CH2)6-NH2.

D. H2N-(CH2)5-COOH. Câu 15:Theo nguồn gốc, loại tơ cùng loại với len là A. bông B. capron C. visco D. xenlulozơ axetat.

Câu 16:Loạitơthườngdùngđểdệtvảimayquầnáoấmhoặcbệnthànhsợi“len”đanáo rét là A. tơ capron B. tơ nilon-6,6 C. tơ capron D. tơ nitron.

Câu 17:Bản chất của sự lưu hoá cao su là A. tạo cầunốiđisunfua giúp cao su có cấu tạo mạngkhônggian.

B.tạo loại cao su nhẹ hơn.

C. giảm giá thành cao su.

D. làm cao su dễ ăn khuôn.

Câu 18:Chocácpolime :polietilen,xenlulozơ,amilozơ,amilopectin,poli(vnylclorua), tơ nilon-6,6; poli(vinyl axetat). Các polime thiên nhiên là A. xenlulozơ, amilopectin, poli(vinyl clorua),poli(vinylaxetat) B. amilopectin, PVC, tơ nilon - 6,6; poli(vinyl axetat) C. amilopectin, poli(vinyl clorua), poli(vinyl axetat) D. xenlulozơ,amilozơ,amilopectin Câu 19:Polimecủaloạivậtliệunàosauđâycóchứanguyêntốnitơ?

A. Cao su buna.

Tơ nilon-6,6.

B.Nhựapoli(vinyl clorua).

D.Tơvisco.

C.

IV.2 Mức độ thông hiểu: , 450 C ,t , p röôïu Câu 1:Cho sơ đồ chuyển hoá: Glucozơ men  → Y xt → Cao  → X ZnO su Buna. Hai chất X, Y lần lượt là A. CH3CH2OH và CH3CHO. B. CH3CH2OH và CH2=CH2.

C. CH2CH2OH và CH3-CH=CH-CH3.D. CH3CH2OH và CH2=CH-CH=CH2 0

0

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Câu 2:Cho các polime: polietilen, xenlulozơ, polipeptit, tinh bột, nilon-6, nilon6,6, polibutađien. Dãy gồm các polime tổng hợp là A. polietilen, xenlulozơ, nilon-6, nilon-6,6 B. polietilen, polibutađien, nilon-6, nilon-6,6 C. polietilen, tinh bột, nilon-6, nilon-6,6 D. polietilen, xenlulozơ, nilon-6,6 Câu 3: Tơ nào sau đây khôngbền trong môi trường kiềm : A. Tơ nilon D. Tơ nilon-7 C. Tơ capron D. Cả 3 loại Câu 4: Polime có công thức [(-CO-(CH2)4-CO-NH-(CH2)6-NH-]n thuộc loại nào?

A. Chất dẻo B. Tơ nilon C. Keo dán D. Cao su Câu 5:Phân tử khối trung bình của PVC là 750000. Hệ số polime hoá của PVC là A. 12.000 B. 15.000 C. 24.000 D. 25.000 Câu 6:Phân tử khối trung bình của polietilen là 420000. Hệ số polime hoá của PE là A. 12.000 B. 13.000 C. 15.000 D. 17.000 Câu 7:Khối lượng của một đoạn mạch tơ nilon-6,6 là 27346 đvC và của một đoạn mạch tơ capron là 17176 đvC. Số lượng mắt xích trong đoạn mạch nilon6,6 và capron nêu trên lần lượt là A. 113 và 152. B. 121 và 114.

C. 121 và 152.

D. 113 và 114.

Câu 8:Hệ số trùng hợp của loại polietilen có khối lượng phân tử là 4984 đvC và của polisaccarit (C6H10O5)n có khối lượng phân tử 162000 đvC lần lượt là: A. 178 và 1000 B. 187 và 100 C. 278 và 1000 D. 178 và 2000 Câu 9: Cho các chất sau: polibutađien ; poliacrilonitrin ; PVC, tơ tằm ; nilon-6,6 ; poli(etylen–terephtalat); thủy tinh hữu cơ, tơ visco. Phát biểu nào dưới đây không đúng : A. Có 4 chất thuộc loại tơ tổng hợp.

B. Có 2 chất thuộc loại chất dẻo C. Có 4 chất là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp.

D. Có 1 chất thuộc loại polime thiên nhiên.

Câu 10 :Sản phẩm hữu cơ của phản ứng nào sau đây không dùng để chế tạo tơ tổng hợp?

A. Trùng hợp vinyl xianua.

B. Trùng ngưng axit α-aminocaproic.

C. Trùng hợp metyl metacrylat.

D. Trùng ngưng hexametylenđiamin với axit ađipic.

IV.3 Mức độ vận dụng: Câu 1:Từ 4 tấn C2H4 có chứa 30% tạp chất có thể điều chế bao nhiêu tấn PE ?

(Biết hiệu suất phản ứng là 90%) A. 2,55 B. 2,8 C. 2,52D.3,6 Câu 2:Trùng ngưng axit ε –aminocaproic thu được m kg polime và 12,6 kg H2O với hiệu suất phản ứng 90%. Giá trị của m là

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

A. 71,19.

B. 79,1.

C. 91,7.

D. 90,4.

Câu 3:Từ 100ml dd ancol etylic 33,34% (D = 0,69g/ml) có thể điều chế được bao nhiêu g PE (hiệu suất 100%) A. 23 B. 14 C. 18 D. Kết quả khác Câu 4:Để điều chế cao su buna người ta có thể thực hiện theo các sơ đồ biến hóa sau: % %  buta-1,3-đien 80→  cao su buna C2H5OH 50→ Tính khối lượng ancol etylic cần lấy để có thể điều chế được 54 gam cao su buna theo sơ đồ trên?

A. 92 gam B. 184 gam C. 115 gam D. 230 gam.

Câu 5:Muốn tổng hợp 120kg poli(metyl metacrylat) thì khối lượng của axit và ancol tương ứng cần dùng là bao nhiêu ? Biết hiệu suất quá trình este hoá và trùng hợp lần lượt là 60% và 80%.

A. 215kg và 80kg.

B. 171kg và 82kg.

C. 65kg và 40kg.

D. 175kg và 70kg.

Câu 6:Khi đốt cháy một loại polime chỉ thu được khí CO2 và hơi H2O với tỉ lệ n CO : n H O = 1:1 . Vậy, polime trên thuộc loại nào trong số các polime sau ?

A. poli(vinyl clorua).

B. polietilen.

D. protein.

C. tinh bột.

Câu 7: Có thể điều chế được bao nhiêu tấn cao su Buna từ 2,9 tấn n-Butan. Hiệu suất của cả quá trình là 60%?

A. 1,62 B. 5,4 C. 2,7 D. 3,24 Câu 8: Khối lượng của tinh bột cần dùng trong quá trình lên men để tạo thành 5 lít rượu (ancol) etylic 46º là (biết hiệu suất của cả quá trình là 72% và khối lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là 0,8 g/ml) A. 4,5 kg.

B. 6,0 kg.

C. 5,0 kg.

D. 5,4 kg.

Câu 9: Người ta có thể điều chế cao su Buna từ gỗ theo sơ đồ sau: 35% 80% 60% TH Xenlulozơ  →glucozơ  → C2H5OH → Buta-1,3-đien → Cao su Buna Khối lượng xenlulozơ cần để sản xuất 1,08 tấn cao su Buna là A. 9,643 tấn.

B. 3,24 tấn.

C. 15,625 tấn.

D. 19,286 tấn.

Câu 10:Cho m gam tinh bột lên men để sản xuất ancol etylic, toàn bộ lượng CO2 sinh ra cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 750 gam kết tủa. Biết hiệu suất mỗi giai đoạn lên men là 80%. Giá trị của m là: A. 950,8.

B. 949,2.

C. 960,4.

D. 952,6.

Câu 11: Cho sơ đồ biến hóa: % % % %  C6H12O6 80→ C2H5OH 60→ C4H6 40→ Cao su buna.

Gỗ (Xenlulozơ) 30→    Khối lượng (tấn) gỗ cần dùng để sản xuất 1 tấn cao su là: A. 52,08.

B. 54,20.

C. 40,86.

D. 42,35.

Câu 12:Chosơđồchuyểnhóa:CH4→C2H2→C2H3Cl→PVC.Đểtổnghợp250kgPVCth eosơ 2

2

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

đồtrênthìcầnVm3khíthiênnhiên(ởđktc).GiátrịcủaVlà(biếtCH4chiếm80%thểtíchk híthiên nhiên và hiệu suất của cả quá trình là 50%) A. 358,4.

B. 448,0.

C. 286,7.

D. 224,0.

H =15% Câu 13:Chất dẻo PVC được điều chế theo sơ đồ sau: CH4  → A H=95% → B H=90% → PVC. Biết CH4 chiếm 95% thể tích khí thiên nhiên, vậy để điều chế một tấn PVC thì số m3 khí thiên nhiên (đktc) cần là: B. 4576 m3.

C. 6235 m3.

D. 7225 m3.

A. 5883 m3.

Câu 14: Thủy phân m gam tinh bột, sản phẩm thu được đem lên men để sản xuất ancol etylic, toàn bộ khí CO2 sinh ra cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 850 gam kết tủa. Biết hiệu suất giai đoạn thủy phân và lên men đều là 85%. Giá trị của m?

A. 952,9.

B. 810,0.

C. 688,5.

D. 476,5.

IV.4. Mức độ vận dụng cao: Câu 1: Cao su lưu hóa có chứa 2,05% lưu huỳnh về khối lượng. Khoảng bao nhiêu mắt xích isopren có một cầu nối đisunfua -S-S-, giả thiết rằng S đã thay thế cho H ở cầu metylen trong mạch caosu?

A. 57 B. 47 C. 45 D. 55 Câu 2:ClohoáPVCthuđượcmộtpolimechứa63,96%clovềkhốilượng,trungbình1phântửc lo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trịcủa k là (cho H = 1, C = 12, Cl = 35,5) A. 3.

B. 6.

C. 4.

D. 5 Câu 3: Tiến hành clo hoá poli(vinyl clorua) thu được một loại polime X dùng để điều chế tơ clorin. Trong X có chứa 66,18% clo theo khối lượng. Vậy, trung bình có bao nhiêu mắt xích PVC phản ứng được với một phân tử clo ?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 4: Tiến hành phản ứng đồng trùng hợp giữa stiren và buta – 1,3 – đien (butađien), thu được polime X. Cứ 2,834 gam X phản ứng vừa hết với 1,731 gam Br2. Tỉ lệ số mắt xích (butađien : stiren) trong loại polime trên là A. 1 : 1.

B. 1 : 2.

C. 2 : 3.

D. 1 : 3.

Câu 5:Đồng trùng hợp đimetyl buta–1,3–đien với acrilonitrin(CH2=CH–CN) theo tỉ lệ tương ứng x : y, thu được một loại polime. Đốt cháy hoàn toàn một lượng polime này, thu được hỗn hợp khí và hơi (CO2, H2O, N2) trong đó có 57,69% CO2 về thể tích. Tỉ lệ x : y khi tham gia trùng hợp là bao nhiêu ?

A.

x 1 = . y 3

B.

x 2 = . y 3

C.

x 3 = . y 2

D.

x 3 = . y 5

Câu 6:Cứ 45,75 gam cao su buna-S phản ứng vừa hết với 20 gam brom trong CCl4.

Tỉ lệ mắt xích butađien và stiren trong cao su buna-S là A. 1 : 3 B. 1 : 2 C. 2 : 3 D. 3 : 5

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

V. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Phương pháp dạy học: - Phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Phương pháp dạy học hợp tác ( thảo luận nhóm,,) - Phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan (thí nghiệm, xem video, ..)

- Phương pháp đàm thoại tìm tòi.

- Phương pháp sử dụng câu hỏi và bài tập.

2. Các hoạt động cụ thể:

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Tuần 10 (Từ 28/10/2019 đến 2/11/2019) Tiết 19 Ngày soạn: 24/10/2019 Ngày dạy tiết đầu: …./…../2019 CHỦ ĐỀ: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - HS nêu được khái niệm chung về polime: định nghĩa, phân loại, cấu trúc, tính chất - HS biết được tên và công thức một số polime thường gặp.

- HS phân biệt được chất nhiệt dẻo và chất nhiệt rắn - HS hiểu được phản ứng trùng hợp, trùng ngưng và nhận dạng monome có khả năng tổng hợp polime.

2. Kỹ năng - Phân loại, gọi tên các polime - So sánh phản ứng trùng hợp và phản ứng trùng ngưng - Viết phương trình phản ứng tổng hợp các polime - Tính được hệ số polime hóa của các polime 3. Thái độ, tư tưởng - Có lòng yêu thích bộ môn - Có thái độ tích cực, chủ động, sáng tạo, nghiêm túc trong học tập, nghiên cứu và trong hoạt động nhóm.

- Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về polime vào thực tiễn cuộc sống 4. Định hướng phát triển năng lực - năng lực ngôn ngữ hóa học - năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - năng lực tư duy logic: vận dụng kiến thức đã học để suy luận đặc điểm, quy luật chung về đặc điểm, tính chất, tên gọi của polime - năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống - năng lực tính toán: thông qua các bài toán hóa học II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Dụng cụ: một số vật liệu polime: bông, vải, gạo, túi nilon, ống nhựa, cao su… mô hình mạch polime.

- Giáo án, các câu hỏi, phiếu học tập và bài tập liên quan 2. Học sinh Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Xem trước bài mới III. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút) a) Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã học của HS và liên hệ thực tiễn đời sống vào nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới. b) Nội dung hoạt động: tìm hiểu các chất là polime trong đời sống. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: GV phát phiếu học tập cho HS tìm hiểu (chuẩn bị trước ở nhà) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1. Hãy tìm và mang đến lớp các vật sau: bông, vải, gạo, túi nilon, ống nhựa, cao su.

2. Viết công thức các chất có trong thành phần chính của các vật liệu đó.

3. Trong các vật trên, vật nào có nguồn gốc tự nhiên, vật nào do con người làm ra?

GV đưa ra một vật dụng: bông, vải, gạo, túi nilon, thước nhựa, cao su… và yêu cầu HS vận dụng kiến thức đã học ở lớp 11 và 12, trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập số 1.

- HĐ nhóm: Các nhóm thảo luận để chia sẻ và bổ sung thông tin cho nhau.

- HĐ cả lớp: GV cho HS hoạt động cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Vì là hoạt động tạo tình huống/nhu cầu học tập nên GV không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi/vấn đề chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở hoạt động hình thành kiến thức.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: GV gợi ý HS tìm kiếm lại thông tin trong chương Cacbohidrat lớp 12, bài anken môn Hoá học lớp 11... d) Sản phẩm hoạt động: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1 e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung ở các HĐ tiếp theo.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm polime (20 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS nêu được định nghĩa, biết cách gọi tên polime, phân loại polime dựa theo nguồn gốc b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về định nghĩa, cách gọi tên và phân loại polime. c) Phương thức tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS làm phiếu học tập số 2: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Đọc các thông tin sau: Xenlulozơ (thành phần chính của bông, vải may quần áo): (C6H10O5)n Tinh bột (thành phần chính của hạt gạo):(C6H10O5)n Polietilen (Thành phần chính của túi nilon):(-CH2-CH2-)n Poli (vinyl clorua) (Thành phần chính của ống nhựa):(-CH2-CHCl-)n Polibutađien (Thành phần chính của cao su): (-CH2-CH=CH-CH2-)n Trả lời các câu hỏi sau: 1. Tìm đặc điểm cấu tạo giống nhau giữa các chất trên?

2. Các chất trên đều là polime. Vậy thế nào là polime?

3. Nhận xét về cách gọi tên các polime?

4. Phân loại các polime trên dựa theo nguồn gốc? Lấy ví dụ minh họa?

5. Polietilen –(CH2-CH2)- có phân tử khối 56000. Tính hệ số n của PE? HĐ nhóm: HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để chia sẻ và bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung góp ý. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành phiếu học tập số 2.

I- Khái niệm Polime là những hợp chất cao phân tử có khối lượng phân tử rất lớn do nhiều đơn vị cơ bản (gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên

Polime: (mắt xích)n n: hệ số polime hoặc độ polime hoá => Mpolime = n.Mmắt xích =>hệ số polime hoá n =

M po lim e M matxich

Tên của polime xuất phát từ tên monome tương ứng hoặc tên của loại hợp chất + tiền tố poli.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Vd: CH2=CH2→ -(CH2-CH2)-n Etilen polietilen Phân loại: dưa theo nguồn gốc: 3 loại - Polime thiên nhiên: có sẵn trong thiên nhiên: VD: tinh bột, xenlulozơ, protein…

- Polime tổng hợp: do con người tổng hợp nên: VD: PE, PVC - Polime bán tổng hợp: có nguồn gốc từ tự nhiên, do con người chế biến hóa học thêm: VD: tơ visco, tơ axetat… e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc polime (5 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS biết các loại cấu trúc polime b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về cấu trúc polime. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ chung cả lớp: GV cho HS quan sát một số mô hình mạch polime, từ đó HS nêu nhận xét về các loại cấu trúc polime d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở.

II. Đặc điểm cấu trúc Có 3 dạng cấu trúc cơ bản:

- Mạch không nhánh: PE, PVC, xenlulozơ - Mạch phân nhánh: amilopectin - Mạng không gian: Cao su lưu hóa, nhựa bakelit… e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất vật lí polime (10 phút)

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

a) Mục tiêu hoạt động: HS nắm được một số tính chất vật lí cơ bản của polime.

Phân biệt khái niệm chất nhiệt dẻo và chất nhiệt rắn. b) Nội dung hoạt động: tìm hiểu một số tính chất vật lí của polime. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: GV yêu cầu HS quan sát lại một số polime: bông, vải, túi nilon, ống nhựa, caosu...

HĐ nhóm: Dựa vào kiến thức đời sống và kết hợp sử dụng SGK, HS thảo luận tính chất vật lí đã biết: trạng thái, tính tan, khả năng dẫn điện.... của các polime trên Đại diện các nhóm trình bày những tính chất vật lí đã biết, các nhóm khác góp ý bổ sung.

GV lưu ý HS phân biệt khái niệm chất nhiệt rắn và chất nhiệt dẻo, lấy ví dụ minh họa. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở.

III. Tính chất vật lí - Các polime là những chất rắn, không bay hơi, không có nhiệt độ nóng chảy xác định - Polime khi nóng chảy cho chất lỏng nhớt, để nguội rắn lại gọi là chất nhiệt dẻo.

- Polime không nóng chảy, khi đun bị phân huỷ gọi là chất nhiệt rắn.

- Đa số polime không tan trong các dung môi thông thường - Một số polime có tính chất riêng: tính dẻo (PE, PVC…), tính đàn hồi (cao su…), cách nhiệt, cách điện (PE, PVC…..), tính kết dính (keo dán…) e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Tuần 10 (Từ 28/10/2019 đến 2/11/2019) Tiết 20 Ngày soạn: 24/10/2019 Ngày dạy tiết đầu: …./…../2019 CHỦ ĐỀ: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - HS nêu được khái niệm chung về polime: định nghĩa, phân loại, cấu trúc, tính chất - HS biết được tên và công thức một số polime thường gặp.

- HS phân biệt được chất nhiệt dẻo và chất nhiệt rắn - HS hiểu được phản ứng trùng hợp, trùng ngưng và nhận dạng monome có khả năng tổng hợp polime.

2. Kỹ năng - Phân loại, gọi tên các polime - So sánh phản ứng trùng hợp và phản ứng trùng ngưng - Viết phương trình phản ứng tổng hợp các polime - Tính được hệ số polime hóa của các polime 3. Thái độ, tư tưởng - Có lòng yêu thích bộ môn - Có thái độ tích cực, chủ động, sáng tạo, nghiêm túc trong học tập, nghiên cứu và trong hoạt động nhóm.

- Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về polime vào thực tiễn cuộc sống 4. Định hướng phát triển năng lực - năng lực ngôn ngữ hóa học - năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - năng lực tư duy logic: vận dụng kiến thức đã học để suy luận đặc điểm, quy luật chung về đặc điểm, tính chất, tên gọi của polime - năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống - năng lực tính toán: thông qua các bài toán hóa học II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Dụng cụ: một số vật liệu polime: bông, vải, gạo, túi nilon, ống nhựa, cao su… mô hình mạch polime.

- Giáo án, các câu hỏi, phiếu học tập và bài tập liên quan 2. Học sinh Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Xem trước bài mới III. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 4: Tìm hiểu các phương pháp điều chế polime (15 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS biết các phương pháp điều chế polime, phân loại polime dựa vào phương pháp điều chế. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về các phương pháp điều chế polime, phân biệt polime trùng hợp và polime trùng ngưng, phân biệt phản ứng trùng hợp và phản ứng trùng ngưng. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS làm phiếu học tập số 3: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Quan sát các phương trình phản ứng sau: 1/ nCH2=CH2→ -(CH2-CH2)-n 2/ nCH2=CH-CH=CH2→ -(CH2-CH=CH-CH2)-n 3/

nH2N-(CH2)5-COOH → -(HN-(CH2)5-CO)-n + nH2O

Trả lời các câu hỏi sau: 1. Cho biết tên các loại phản ứng trên?

2. Nêu sự khác nhau giữa 2 phản ứng trên?

3. Nhận xét về các monome tham gia phản ứng.

HĐ nhóm: Dựa vào kiến thức đã học ở kì I lớp 12 và lớp 11, HS thảo luận về các phản ứng trên.

HĐ chung cả lớp: Đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác góp ý bổ sung. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành phiếu học tập số 3.

V- Điều chế polime 1. Phản ứng trùng hợp Phản ứng trùng hợp là quá trình cộng liên tiếp nhiều phân tử nhỏ (monome) giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử lớn (polime).

Polime tạo thành từ phản ứng trùng hợp gọi là polime trùng hợp - Điều kiện về cấu tạo để monome tham gia phản ứng trùng hợp là phân tử monome phải có liên kết kém bền (liên kết pi, vòng kém bền) VD: nCH2=CHCl → -(CH2-CHCl)-n Chú ý: Nếu polime được tạo ra từ hỗn hợp monome được gọi là phản ứng đồng trùng hợp.

2. Phản ứng trùng ngưng VD phản ứng trùng ngưng của amino axit

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang nH2N-(CH2)5-COOH → -(HN-(CH2)5-CO)-n

- Phản ứng trùng ngưng là quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ thành phân tử lớn, đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác (H2O…) Polime tạo thành từ phản ứng trùng ngưng gọi là polime trùng ngưng nHOOC-C6H4-COOH + nHOCH2CH2OH→ -(CO-C6H4-CO-O-C2H4-O)-n + nH2O - Điều kiện monome tham gia phản ứng trùng ngưng là phân tử phải có ít nhất 2 nhóm chức có khả năng phản ứng * Phân biệt phản ứng trùng hợp và trùng ngưng: đều là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ thành phân tử lớn, nhưng phản ứng trùng ngưng đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác. Điều kiện cần: + phản ứng trùng hợp: phân tử monome phải có liên kết bội + phản ứng trùng ngưng: phân tử monome phải có ít nhất 2 nhóm chức có khả năng phản ứng e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 5: Hoạt động luyện tập (25 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS biết các phương pháp điều chế polime, phân loại polime dựa vào phương pháp điều chế. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về các phương pháp điều chế polime, phân biệt polime trùng hợp và polime trùng ngưng, phân biệt phản ứng trùng hợp và phản ứng trùng ngưng. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS làm phiếu học tập số 4: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 1. Hoàn thành các phương trình phản ứng sau, cho biết mỗi phản ứng đó thuộc loại phản ứng nào? Phân loại polime được tạo thành.

1/ CH2=CH-CH3→ 2/ C6H5-CH=CH2→ 3/ CH2=C(CH3)-CH=CH2→ 4/ H2N-(CH2)5-COOH →

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

HOOC-(CH2)4-COOH + H2N(CH2)6NH2→ 6/ HOOC-C6H4-COOH + HOCH2CH2OH→ 2. Hoàn thành các bài tập SGK Tr.65 HĐ nhóm: HS thảo luận, trao đổi, bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: Đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác góp ý bổ 5/

sung. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành phiếu học tập số 4. e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 6. Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng a) Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho HS. b) Nội dung hoạt động:Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Tìm hiểu một số ứng dụng của polime trong đời sống.

2. Trình bày những tác hại của chất thải polime đối với môi trường? Nêu biện pháp khắc phục? c) Phương thức tổ chức hoạt động: GV hướng dẫn HS về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (thư viện, internet...) d) Sản phẩm hoạt động:Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của HS. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động: GV cho HS báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Tuần 11 (Từ 4/10/2019 đến 9/11/2019) Tiết 21 Ngày soạn: 31/10/2019 Ngày dạy tiết đầu: …./…../2019 VẬT LIỆU POLIME I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - HS nêu được khái niệm các loại vật liệu: chất dẻo, tơ, cao su - HS biết được thành phần, tính chất và ứng dụng của chúng 2. Kỹ năng - So sánh các vật liệu - Viết phương trình phản ứng tổng hợp ra các vật liệu trên - Giải bài tập vê vật liệu polime: Tính được hệ số polime hóa của các polime 3. Thái độ, tư tưởng - Có lòng yêu thích bộ môn - Có thái độ tích cực, chủ động, sáng tạo, nghiêm túc trong học tập, nghiên cứu và trong hoạt động nhóm.

- Sử dụng đúng cách các loại vật liệu polime - Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về polime vào thực tiễn cuộc sống 4. Định hướng phát triển năng lực - năng lực ngôn ngữ hóa học - năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - năng lực tư duy logic: vận dụng kiến thức đã học để suy luận đặc điểm, quy luật chung về đặc điểm, tính chất, tên gọi của polime - năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống - năng lực tính toán: thông qua các bài toán hóa học II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Dụng cụ: một số vật liệu polime: bông, vải, túi nilon, ống nhựa, cao su…

- Giáo án, các câu hỏi, phiếu học tập và bài tập liên quan 2. Học sinh Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà Xem trước bài mới III. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (15 phút)

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

a) Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã học của HS và liên hệ thực tiễn đời sống vào nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới. b) Nội dung hoạt động: tìm hiểu các chất là polime trong đời sống. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: GV phát phiếu học tập cho HS tìm hiểu (chuẩn bị trước ở nhà) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1. Thế nào là tính dẻo, tính đàn hồi?

2. Tìm các vật liệu có tính chất như mô tả, tìm hiểu ứng dụngcủa các vật liệu đó Tính chất Vật liệu Ứng dụng Có tính dẻo Hình sợi, dài, mảnh Có tính đàn hồi

- HĐ nhóm: Các nhóm thảo luận để chia sẻ và bổ sung thông tin cho nhau.

- HĐ cả lớp: GV cho HS hoạt động cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Vì là hoạt động tạo tình huống/nhu cầu học tập nên GV không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi/vấn đề chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở hoạt động hình thành kiến thức.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: GV gợi ý HS tìm kiếm thông tin trên mạng internet. d) Sản phẩm hoạt động: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1 e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung ở các HĐ tiếp theo.

B. Hoạt động hình thành kiến thức TIẾT 1: Hoạt động 1: Tìm hiểu về chất dẻo (20 phút)

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

a) Mục tiêu hoạt động: HS nêu được định nghĩa, phân biệt chất dẻo với vật liệu compozit, biết một số chất dẻo, công thức, tên gọi và ứng dụng của chúng. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về định nghĩa, cách gọi tên và công thức một số polime là chất dẻo c) Phương thức tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS tìm hiểu khái niệm chất dẻo và vật liệu compozit theo SGK HĐ nhóm: HS hoàn thành phiếu học tập số 2 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Một số polime dùng làm chất dẻo Tên polime Tên Công thức Công thức Tính chất, monome monome polime ứng dụng Polietilen (PE) Etilen CH2=CH2 -(CH2-CH2)nPolivinylclorua (PVC) Poli (metyl metacrylat)(Thuỷ tinh hữu cơ) Polistiren (PS) Poli (phenol fomandehit) (PPF) HĐ nhóm: HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để chia sẻ và bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung góp ý. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở.

Chất dẻo là những vật liệu polime có tính dẻo + Vật liệu compozit là hỗn hợp gồm ít nhất 2 thành phần phân tán vào nhau mà ko tan vào nhau - Độ bền, độ chịu nhiệt tăng so với polime thành phần Thành phần compozit: 1- Chất nền (Polime): nhựa nhiệt dẻo hay nhựa nhiệt rắn 2- Chất độn: Sợi (bông, đay...) hoặc bột (silicat...) => tăng khối lượng chất dẻo 3- Chất phụ gia: chất màu, chất hóa rắn, chất ổn định...

2 – Một số hợp chất polime dùng làm chất dẻo a. Polietilen (PE)

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

nCH2 = CH2→ (-CH2 - CH2 -)n - Tính chất: chất dẻo, mềm, nóng chảy ở 1100C, tương đối trơ về mặt hoá học - ứng dụng: làm màng mỏng, vật liệu điện, bình chứa... b- Polivinylclorua (PVC) nCH2 = CHCl → (-CH2 - CHCl -)n - Tính chất: chất rắn vô định hình, cách điện tốt, bền với axit - ứng dụng: làm vật liệu cách điện, ống dẫn nước, vải che mưa... c- Poli (metyl metacrylat) (Thuỷy tinh hửừu cụ) COOCH3 nCH2 = C - COOCH3→ (-CH2-C-)n CH3 CH3 - Tính chất: chất rắn, trong suốt, có khả năng cho ánh sáng truyền qua - ứng dụng: chế tạo thuỷ tinh hữu cơ (tư liệu trang 74) d-Poli (phenol fomandehit) (PPF): Có 3 dạng : nhựa novolac, nhựa rezol và nhựa rezit (SGK) - Tính chất: chất rắn, dễ nóng chảy, dễ tan trong dung môi hữu cơ - ứng dụng: sản xuất bột ép, sơn 5- Polistiren (PS): nCH(C6H5)=CH2→ (-CH(6H5)-CH2-)n e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 2. Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng a) Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho HS. b) Nội dung hoạt động:Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Tìm hiểu một số vật liệu polime là tơ và cao su và ứng dụng của polime trong đời sống.

2. Chuẩn bị các phiếu học tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Một số tơ tổng hợp thường gặp Tên polime Công thức Công thức polime Tính chất,

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

monome

+ Tơ nilon-6,6

H2N(CH2)6NH2 + HOOC(CH2)4COOH

+ Tơ nilon-6 (Tơ capron) + Tơ nilon-7 (Tơ enant) + Tơ nitron (hay olon) + Tơ lapsan (poli (etylen terephtalat))

H2N-(CH2)5COOH

Tên polime Cao su thiên nhiên: Poli isopren Caosu buna Caosu buna-S

Caosu buna-N

ứng dụng

H2N-(CH2)6COOH CH2=CHCN HOOC-C6H4COOH + HO-CH2CH2-OH

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 Một số cao su thường gặp Công thức monome Công thức polime

Tính chất, ứng dụng

CH2=C(CH3)-CH=CH2

CH2=CH-CH=CH2 CH2=CH-CH=CH2 và stiren C6H5CH=CH2 CH2=CH-CH=CH2 và acrilonitrin CH2=CHCN

c) Phương thức tổ chức hoạt động: GV hướng dẫn HS về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (sách giáo khoa, thư viện, internet...) d) Sản phẩm hoạt động:Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của HS. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động: GV cho HS báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

Tuần 11 (Từ 4/10/2019 đến 9/11/2019) Tiết 22 Ngày soạn: 31/10/2019 Ngày dạy tiết đầu: …./…../2019 VẬT LIỆU POLIME (Tiếp) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - HS nêu được khái niệm các loại vật liệu: chất dẻo, tơ, cao su - HS biết được thành phần, tính chất và ứng dụng của chúng 2. Kỹ năng - So sánh các vật liệu - Viết phương trình phản ứng tổng hợp ra các vật liệu trên - Giải bài tập vê vật liệu polime: Tính được hệ số polime hóa của các polime 3. Thái độ, tư tưởng - Có lòng yêu thích bộ môn - Có thái độ tích cực, chủ động, sáng tạo, nghiêm túc trong học tập, nghiên cứu và trong hoạt động nhóm.

- Sử dụng đúng cách các loại vật liệu polime - Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về polime vào thực tiễn cuộc sống 4. Định hướng phát triển năng lực - năng lực ngôn ngữ hóa học - năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - năng lực tư duy logic: vận dụng kiến thức đã học để suy luận đặc điểm, quy luật chung về đặc điểm, tính chất, tên gọi của polime - năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống - năng lực tính toán: thông qua các bài toán hóa học II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Dụng cụ: một số vật liệu polime: bông, vải, túi nilon, ống nhựa, cao su…

- Giáo án, các câu hỏi, phiếu học tập và bài tập liên quan 2. Học sinh Chuẩn bị phiếu học tập số 1 ở nhà Xem trước bài mới III. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 2: Tìm hiểu về tơ (15 phút)

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

a) Mục tiêu hoạt động: HS nêu được định nghĩa, phân loại tơ, biết một số loại tơ, công thức, tên gọi và ứng dụng của chúng. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về định nghĩa, cách gọi tên và công thức một số polime là tơ c) Phương thức tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS tìm hiểu khái niệm tơ theo SGK. HS nêu cách phân loại tơ.

HĐ nhóm: HS hoàn thành phiếu học tập số 3 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Một số tơ tổng hợp thường gặp Tên polime Công thức Công thức polime Tính chất, monome ứng dụng H2N(CH2)6NH2 + + Tơ nilon-6,6 HOOC(CH2)4COOH

+ Tơ nilon-6 (Tơ capron) + Tơ nilon-7 (Tơ enant) + Tơ nitron (hay olon) + Tơ lapsan (poli (etylen terephtalat))

H2N-(CH2)5COOH H2N-(CH2)6COOH CH2=CHCN HOOC-C6H4COOH + HO-CH2CH2-OH

HĐ nhóm: HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để chia sẻ và bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung góp ý. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở.

II- Tơ 1. Khái niệm Tơ là những polime hình sợi, dài mảnh, có độ bền nhất định - Đặc điểm cấu trúc: phân tử polime không nhánh, xếp song song với nhau tạo thành sợi tơ - Yêu cầu kỹ thuật: + tương đối rắn + tương đối bền với nhiệt và các dung môi thường + mềm, dai, không độc và có khả năng nhuộm màu

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

2. Phân loại Phân loại dựa vào nguồn gốc - Tơ tự nhiên: tơ tằm, sợi bông, len, đay...

- Tơ hóa học: điều chế từ phản ứng hóa học +Tơ nhân tạo: từ vật liệu có sắn trong tự nhiên và chế biến bằng phương pháp hóa học. VD: Xenlulozơ axetat (tơ axetat) + Tơ tổng hợp: từ các polime tổng hợp:VD tơ poliamit, tơ vinylic 3- Một số loại tơ tổng hợp thường gặp + Tơ nilon 6,6 nH2N(CH2)6NH2+nHOOC(CH2)4COOH →-(NH(CH2)6NH- CO(CH2)4CO)n-+nH2O

- Tính chất: dai, bền, mềm mại, óng mượt, ít thấm nước, kém bền trong môi trường axit hoặc bazơ - ứng dụng: Dệt vải may mặc, bít tất, vải lót săm, lốp xe, làm dây cáp, dây dù + Tơ nitron (hay olon) nCH2=CHCN → -(CH2-CHCN)nacrilonitrin (vinylxianua) poliacrilonitrin - Tính chất: Dai, bền với nhiệt, giữ nhiệt tốt - ứng dụng: dệt thành sợi đan áo ấm + Tơ Capron: nH2N(CH2)5COO H→ -(NH(CH2)5CO)n- + nH2O nilon-6 + Tơ enang: nH2N(CH2)6COOH → -(NH(CH2)6CO)n- + nH2O nilon-7 + Tơ lapsan (poli (etylen terephtalat)) nHOOC-C6H4COOH + nHO-CH2CH2-OH → -(OC-C6H4COO-CH2CH2-O)n- + 2nH2O

e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 3: Tìm hiểu về cao su (15 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS nêu được định nghĩa, phân loại cao su, biết một số loại cao su, công thức, tên gọi và ứng dụng của chúng. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về định nghĩa, cách gọi tên và công thức một số polime là cao su c) Phương thức tổ chức hoạt động:

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

HĐ cá nhân: HS tìm hiểu khái niệm cao su theo SGK. HĐ nhóm: HS hoàn thành phiếu học tập số 4 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 Một số cao su thường gặp Tên polime Công thức monome Công thức polime Cao su thiên nhiên: Poli isopren Caosu buna Caosu buna-S

Caosu buna-N

Tính chất, ứng dụng

CH2=C(CH3)-CH=CH2

CH2=CH-CH=CH2 CH2=CH-CH=CH2 và stiren C6H5CH=CH2 CH2=CH-CH=CH2 và acrilonitrin CH2=CHCN

HĐ nhóm: HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để chia sẻ và bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung góp ý. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở.

III- CAO SU 1. Khái niệm Tính đàn hồi : là tính chất bị biến dạng khi chịu tác động của lực bên ngoài và trở lại hình dạng ban đầu khi thôi lực tác dụng Cao su là loại vật liệu có tính đàn hồi 2. Phân loại Dựa vào nguồn gốc: - cao su thiên nhiên - cao su tổng hợp Cao su thiên nhiên Là polime của isopren: -(CH2-C(CH3)=CH-CH2)nTính chất: - Có tính đàn hồi, không dẫn điện, không thấm khí và nước, không tan trong nước, etanol, tan trong xăng, benzen...

Cao su tổng hợp + cao su buna:Là polime của buta-1,3-đien: -(CH2-CH=CH-CH2)n-

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

+ cao su buna-S:Là polime của buta-1,3-đien với stiren: -(CH2-CH=CH-CH2-CH(C6H5)-CH2)n+ cao su buna-N:Là polime của buta-1,3-đien với acrilonitrin -(CH2-CH=CH-CH2-CH(CN)-CH2)nTính chất: - cao su buna: có tính đàn hồi, độ bền kém cao su tự nhiên - Buna-S: đàn hồi cao - Buna-N: tính chống dầu cao e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 5: Hoạt động luyện tập (10 phút) a) Mục tiêu hoạt động: HS biết các phương pháp điều chế polime, phân loại polime dựa vào phương pháp điều chế. b) Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về các phương pháp điều chế polime, phân biệt polime trùng hợp và polime trùng ngưng, phân biệt phản ứng trùng hợp và phản ứng trùng ngưng. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: HĐ cá nhân: HS làm các bài tập 1, 2, 3,4,5 SGK Tr. 72, 73: HĐ nhóm: HS thảo luận, trao đổi, bổ sung cho nhau.

HĐ chung cả lớp: Đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác góp ý bổ sung. d) Sản phẩm hoạt động: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành bài tập. e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: GV quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm, GV biết được HS đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung. GV chốt lại các kiến thức quan trọng Hoạt động 6. Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

a) Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho HS. b) Nội dung hoạt động:Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Tìm hiểu một số vật liệu polime và ứng dụng của polime trong đời sống.

2. Trình bày những tác hại của chất thải polime đối với môi trường? Nêu biện pháp khắc phục? c) Phương thức tổ chức hoạt động: GV hướng dẫn HS về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (thư viện, internet...) d) Sản phẩm hoạt động:Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của HS. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động: GV cho HS báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

PHIẾU HỌC TẬP Đọc các thông tin sau: Xenlulozơ (thành phần chính của bông, vải may quần áo): (C6H10O5)n Tinh bột (thành phần chính của hạt gạo):(C6H10O5)n Polietilen (Thành phần chính của túi nilon):(-CH2-CH2-)n Poli (vinyl clorua) (Thành phần chính của ống nhựa):(-CH2-CHCl-)n Polibutađien (Thành phần chính của cao su): (-CH2-CH=CH-CH2-)n Trả lời các câu hỏi sau: 1. Tìm đặc điểm cấu tạo giống nhau giữa các chất trên?

2. Các chất trên đều là polime. Vậy thế nào là polime?

3. Nhận xét về cách gọi tên các polime?

4. Phân loại các polime trên dựa theo nguồn gốc? Lấy ví dụ minh họa?

5. Polietilen –(CH2-CH2)- có phân tử khối 56000. Tính hệ số n của PE?

PHIẾU HỌC TẬP Đọc các thông tin sau: Xenlulozơ (thành phần chính của bông, vải may quần áo): (C6H10O5)n Tinh bột (thành phần chính của hạt gạo):(C6H10O5)n Polietilen (Thành phần chính của túi nilon):(-CH2-CH2-)n Poli (vinyl clorua) (Thành phần chính của ống nhựa):(-CH2-CHCl-)n Polibutađien (Thành phần chính của cao su): (-CH2-CH=CH-CH2-)n Trả lời các câu hỏi sau: 1. Tìm đặc điểm cấu tạo giống nhau giữa các chất trên?

2. Các chất trên đều là polime. Vậy thế nào là polime?

3. Nhận xét về cách gọi tên các polime?

4. Phân loại các polime trên dựa theo nguồn gốc? Lấy ví dụ minh họa?

5. Polietilen –(CH2-CH2)- có phân tử khối 56000. Tính hệ số n của PE?

Giáo án Hóa học 12GV: Đặng Thị Hương Giang

CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI ĐẾN LỚP (GIỜ HỌC SÁNG THỨ 4) 4. Hãy tìm và mang đến lớp các vật sau: bông, vải, gạo, túi nilon, ống nhựa, cao su.

5. Viết công thức các chất có trong thành phần chính của các vật liệu đó.

6. Trong các vật trên, vật nào có nguồn gốc tự nhiên, vật nào do con người làm ra?

BÀI: VẬT LIỆU POLIME (Thứ 4 tuần sau) Tham khảo nội dung SGK, tìm kiếm thêm thông tin bên ngoài (đời sống, trên mạng internet…) chuẩn bị các nội dung sau và cử đại diện thuyết trình trước lớp: Tổ 1: Tìm hiểu nội dung về Chất dẻo: 1. Chất dẻo là gì?

2. Ví dụ về chất dẻo? (vật dụng cụ thể) 3. Một số polime dùng làm chất dẻo? Công thức, tính chất, ứng dụng…

Tổ 2: Tìm hiểu nội dung về Tơ: 1. Tơ là gì?

2. Ví dụ về tơ? (vật dụng cụ thể) 3. Phân loại tơ?

4. Một số polime dùng làm tơ? Công thức, tính chất, ứng dụng…

Tổ 3: Tìm hiểu nội dung về Cao su: 1. Cao su là gì?

2. Ví dụ về cao su? (vật dụng cụ thể) 3. Phân loại cao su?

4. Một số polime dùng làm cao su? Công thức, tính chất, ứng dụng…

Tổ 4: Tìm câu hỏi để hỏi 3 tổ trên sau khi các bạn thuyết trình xong. Hỏi mỗi tổ ít nhất 3 câu hỏi Các tổ khác cũng có thể đặt câu hỏi nếu muốn.

Yêu cầu: Mỗi tổ cử đại diện thuyết trình trước lớp. Có thể sử dụng phần mềm trình chiếu powerpoint, hoặc vẽ sơ đồ tư duy tranh khổ A0, A1.

Thời gian thuyết trình khoảng 10 phút.

Chủ đề: KIM LOẠI KIỀM VÀ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA KIM LOẠI KIỀM Giới thiệu chung chủ đề: Chủ đề kim loại kiềm và hợp chất quan trọng của kim loại kiềm gồm các nội dung chủ yếu sau: Vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm. Tính chất vật lí của kim loại kiềm .

Tính chất hoá học của kim loại kiềm. Trạng thái tự nhiên của kim loại kiềm. Ứng dụng và phương pháp điều chế kim loại kiềm. Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm như NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3. Tính chất hoá học và ứng dụng của hợp chất quan trọng của kim loại kiềm (hướng dẫn HS tự học). Ở đây chủ đề trùng với bài trong SGK hiện hành nhưng được thiết kế thành chuỗi các hoạt động cho HS theo phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực, giúp HS giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực của HS. GV chỉ là người tổ chức, định hướng còn HS là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ do GV giao một cách tích cực, chủ động, sáng tạo.

Thời lượng dự kiến thực hiện chủ đề: 02 tiết I. MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ 1. Kiến thức: Biết được : - Vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm.

- Một số ứng dụng quan trọng của kim loại kiềm và một số hợp chất như NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3. (hướng dẫn HS tự học) Hiểu được : - Tính chất vật lí (mềm, khối lượng riêng nhỏ, nhiệt độ nóng chảy thấp).

- Tính chất hoá học : Tính khử mạnh nhất trong số các kim loại (phản ứng với nước, axit, phi kim).

- Trạng thái tự nhiên của NaCl. - Phương pháp điều chế kim loại kiềm (điện phân muối halogen nóng chảy).

- Tính chất hoá học của một số hợp chất : NaOH (kiềm mạnh) ; NaHCO3 (lưỡng tính, phân huỷ bởi nhiệt) ; Na2CO3 (muối của axit yếu) ; KNO3 (tính oxi hoá mạnh khi đun nóng) (hướng dẫn HS tự học) 2. Kỹ năng: - Dự đoán tính chất hoá học, kiểm tra và kết luận về tính chất của đơn chất và một số hợp chất kim loại kiềm.

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, sơ đồ rút ra được nhận xét về tính chất, phương pháp điều chế.

- Viết các phương trình hoá học minh hoạ tính chất hoá học của kim loại kiềm và một số hợp chất của chúng, viết sơ đồ điện phân điều chế kim loại kiềm.

- Tính thành phần phần trăm về khối lượng muối kim loại kiềm trong hỗn hợp phản ứng.

Trọng tâm: - Đặc điểm cấu tạo nguyên tử kim loại kiềm và các phản ứng đặc trưng của kim loại kiềm.

- Phương pháp điều chế kim loại kiềm.

- Tính chất hoá học cơ bản của NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3 (hướng dẫn HS tự học) 3. Tư tưởng: - Tích cực, chủ động trong học tập - Có thức vận dụng kiến thức đã học về vào thực tiễn cuộc sống, giải thích các hiện tượng trong tự nhiên, phục vụ đời sống con người 4. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển - Năng lực tự học, năng lực hợp tác.

- Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.

- Năng lực thực hành hóa học.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: - Bảng tuần hoàn, bảng phụ ghi một số tính chất vật lí của kim loại kiềm.

- Dụng cụ, hoá chất: Na kim loại, bình khí O2 và bình khí Cl2, nước, dao.

2. Học sinh: - Đọc bài mới trước khi đến lớp - Ôn lại các kiến thức đã học có liên quan đến kịm loại nói chung và kim loại kiềm nói riêng; các hợp chất NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3.

III. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG 1. GIỚI THIỆU CHUNG Sau khi học xong chương đại cương về kim loại HS đã nắm được những kiến thức cơ bản nhất về tính chất vật ly chung và tính chất hóa học cơ bản của kim loại. GV cần khai thác triệt để các kiến thức đã học của HS để phục vụ cho việc nghiên cứu bài mới.

2. THIẾT KẾ CHI TIẾT TỪNG HOẠT ĐỘNG HỌC A. HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, KẾT NỐI (10 phút) a) Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức của HS đã biết về kim loại nói chung và kim loại kiềm nói riên để đặt ra vấn đề chính cho bài học. b) Nội dung HĐ: Tìm hiểu về vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm. Tính chất vật lí của kim loại kiềm . Tính chất hoá học của kim loại kiềm. c) Phương thức tổ chức HĐ: Chia lớp thành 6 nhóm GV cho HS HĐ nhóm để hoàn thành phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Tính chất vật ly chung của kim loại? ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

2. Tính chất hóa học chung của kim loại? (không cần lấy VD) ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

3. Quan sát bảng hệ thống tuần hoàn

Cho biết kim loại kiềm gồm những nguyên tố nào? Vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

4. Nhắc lại trong một chu kì, và một nhóm A trheo chiều tăng của điện tích hạt nhân các đâị lượng sau biến đổi thế nào?

Bán kính,............................... Độ âm điện.................................Tính kim loại........................................

Sau đó GV vho HS HĐ chung cả lớp bằng cách để một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp bổ sung. Đây là HĐ liên hệ kiến thức cũ để chuyển giao sang kiến thức mới nên GV sẽ điều chỉnh nếu HS nắm không tốt vấn đề d) Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập e) Đánh giá kết quả hoạt động: Thông qua quan sát, HĐ nhóm HS tự tìm hiểu vấn đề, GV cần quan sát các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc để có thể hỗ trợ hợp ly.

Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ysy, bổ sung của các nhóm khác GV biết được HS đã có được kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC * Hoạt động 1 (5 phút): Vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm. a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm.

- Rèn kĩ năng lực tự học, năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Nội dung: vị trí, cấu hình electron lớp ngoài cùng của kim loại kiềm c) Phương thức tổ chức HĐ - GV: Sử dụng phiếu học tập số 1 để tổng kết lại

HS: Trả lời: d) Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào trong vở Thuộc nhóm IA của bảng tuần hoàn, gồm các nguyên tố: Li, Na, K, Rb, Cs và Fr (nguyên tố phóng xạ).

- Cấu hình electron nguyên tử: Li: [He]2s1

Na: [Ne]3s1 K: [Ar]4s1

e) Đánh giá kết quả hoạt động

Rb: [Kr]5s1

Cs: [Xe]6s1

Thông qua câu trả lời của HS giáo viên có thể phát hiện sự quan sát, khả năng nhận xét của HS * Hoạt động 2 (5 phút ): Tính chất vật ly a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được tính chất vật ly của kim loại kiềm.

- Rèn kĩ năng lực tự học, năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Nội dung: tính chất vật ly của kim loại kiềm. c) Phương thức tổ chức HĐ - GV: dùng dao cắt một mẫu nhỏ kim loại Na.

HS: quan sát bề mặt của kim loại Na sau khi cắt và nhận xét về tính cứng của kim loại Na. - GV: giải thích các nguyên nhân gây nên những tính chất vật lí chung của các kim loại kiềm.

HS: dựa vào bảng phụ để biết thêm quy luật biến đổi tính chất vật lí của kim loại kiềm.

d) Sản phẩm: HS ghi nội dung vào trong vở - Màu trắng bạc và có ánh kim, dẫn điện tốt, nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp, khối lượng riêng nhỏ, độ cứng thấp.

- Nguyên nhân: Kim loại kiềm có cấu trúc mạng tinh thể lập phương tâm khối, cấu trúc tương đối rỗng. Mặt khác, trong tinh thể các nguyên tử và ion liên kết với nhau bằng liên kết kim loại yếu. e) Đánh giá kết quả hoạt động Thông qua câu trả lời của HS giáo viên có thể phát hiện sự quan sát, khả năng nhận xét, giải thích của HS. * Hoạt động 3 (20 phút): Tính chất hóa học a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được tính chất hóa học của kim loại kiềm.

- Rèn kĩ năng lực tự học, năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Nội dung: tính chất hóa học của kim loại kiềm. c) Phương thức tổ chức HĐ - GV: Trên cơ sở cấu hình electron nguyên tử và cấu tạo mạng tinh thể của kim loại kiềm, em hãy dự đoán tính chất hoá học chung của các kim loại kiềm.

HS: kim loại kiềm có tính khử rất mạnh. Tính khử tăng dần từ Li → Cs. - GV: Chia lớp thành 6 nhóm, yêu cầu câc nhóm thảo luận để chứng minh cho tính khử của KLK

HS: Thảo luận theo HD của GV và lên bảng trình bày ND thảo luận - GV: Cho HS quan sát hình ành các TN và làm TN để CMLàm các thí nghiệm chứng minh

d) Sản phẩm: HS: Quan sát và ghi TT

Các nguyên tử kim loại kiềm có năng lượng ion hoá nhỏ, vì vậy kim loại kiềm có tính khử rất mạnh. Tính khử tăng dần từ Li → Cs. M → M+ + 1e Trong các hợp chất, các kim loại kiềm có số oxi hoá +1.

1. Tác dụng với phi kim a. Tác dụng với oxi 2Na + O2 → Na2O2 (natri peoxit) 4Na + O2 → 2Na2O (natri oxit) b. Tác dụng với clo 2K + Cl2 → 2KCl 2. Tác dụng với axit 2Na + 2HCl → 2NaCl + H2↑ 3. Tác dụng với nước

2K + 2H2O → 2KOH + H2↑ Để bảo vệ kim loại kiềm người ta ngâm kim loại kiềm trong dầu hoả. * Lưu y : khi cho KLK vào dung dịch HCl thì hết HCl còn KLK thì KLK sẽ phản ứng tiếp với H2O

e) Đánh giá kết quả hoạt động Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung các HĐ tiếp theo. * Hoạt động 4 (10 phút) : Ứng dụng, trạng thái tự nhiên và điều chế a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được ứng dụng, trạng thái tự nhiên và điều chế của kim loại kiềm.

- Rèn kĩ năng lực tự học, năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Nội dung: Ứng dụng, trạng thái tự nhiên và điều chế của kim loại kiềm c) Phương thức tổ chức HĐ - GV: nghiên cứu SGK để biết được các ứng dụng quan trọng và trạng thái thiên nhiên của kim loại kiềm.

d) Sản phẩm:

HS: HS nghiên cứu SGK và trả lời 1. Ứng dụng: - Dùng chế tạo hợp kim có nhiệt độ ngoài cùng thấp.

Thí dụ: Hợp kim Na-K nóng chảy ở nhiệt độ 700C dùng làm chất trao đổi nhiệt trong các lò phản ứng hạt nhân.

- Hợp kim Li – Al siêu nhẹ, được dùng trong kĩ thuật hàng không.

- Cs được dùng làm tế bào quang điện.

2. Trạng thái thiên nhiên Tồn tại ở dạng hợp chất: NaCl (nước biển), một số hợp chất của kim loại kiềm ở dạng silicat và aluminat có ở trong đất.

3. Điều chế: Khử ion của kim loại kiềm trong hợp chất bằng cách điện phân nóng chảy hợp chất của chúng.

Thí dụ:

2NaCl

ñpnc

2Na + Cl2

e) Đánh giá kết quả hoạt động Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung các HĐ tiếp theo. * Hoạt động 4 (10 phút) : HD HS HỌC NỘI DUNG GIẢM TẢI MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA KIM LOẠI KIỀM a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được tính chất vật ly, tính chất hóa học, ứng dụng của NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3.

- Rèn kĩ năng lực tự học, năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Nội dung: tính chất vật ly, tính chất hóa học, ứng dụng của NaOH, NaHCO3, Na2CO3, KNO3. c) Phương thức tổ chức HĐ - GV: HD HS nghiên cứu nội dung các hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thông qua phiếu học tập PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

NaOH

Tính chất vật lí

Tính chất hoá học

Ứng dụng

………………………

NaOH → Na+ + OH-

………………………

……………………… Tính chất của OH-:....................

………………………

……………………… HCl + NaOH →

………………………

……………………… NaOH + CO2 → CuSO4 + 2NaOH →

………………………

………………………

NaHCO3→ Na+ + HCO3-

………………………

-

………………………

NaHCO3 ………………………

Tính chất của HCO3 ...................

NaHCO3 → (đun nóng)

……………………… ………………………

NaHCO3 + HCl → ……………………… ………………………

Na2CO3

NaHCO3 + NaOH → Na2CO3→ 2Na+ + CO32-

……………………… ………………………

……………………… Tính chất của CO32-....................

………………………

……………………… Na2CO3 + 2HCl →

………………………

……………………… Na2CO3 + Ba(OH)2 →

………………………

KNO3→ K+ + NO3………………………

………………………

Tính chất của NO3-.....................

………………………

………………………

Cu + KNO3 + HCl →

KNO3 ………………………

………………………

KNO3→(nhiệt phân)

………………………

………………………

C + S + KNO3→ (nung)

d) Sản phẩm:

HS: HS nghiên cứu SGK và điền vào phiếu học tập e) Đánh giá kết quả hoạt động * Hoạt động 5: Vận dụng và tìm tòi mở rộng a) Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS.

b) Nội dung: HS giải quyết các câu hỏi và bài tập sau.

Natri bicacbonat với tên thường gặp trong đời sống là baking soda có CT là gì? Trả lời các câu hỏi sau: •

Tại sao Natri bicacbonat có tác dụng tạo xốp, giòn cho thức ăn và ngoài ra còn có tác dụng làm đẹp cho bánh (bột nở)?.

•

Tại sao Natri bicacbonat dùng để tạo bọt và tăng pH trong các loại thuốc sủi bọt (ví dụ thuốc nhức đầu, v.v...), nước giải khát?

•

Tại sao Natri bicacbonat cho vào nước ngâm đậu làm giảm thời gian chế biến, đậu mềm ngon và hạn chế tình trạng bị đầy hơi khi ăn các loại hạt đậu, đỗ. Baking soda cũng rất hiệu quả khi được dùng để chế biến các món thịt hầm hay gân, cơ bắp động vật làm mềm các loại thực phẩm?.

•

Trong y tế, natri bicacbonat còn được gọi là thuốc muối[2], tại sao Natri bicacbonat chữa đau dạ dày hay giải độc do axit; dùng làm nước súc miệng hoặc sử dụng trực tiếp: chà lên răng để loại bỏ mảng bám và làm trắng… Thành phần NaHCO3 còn giúp giảm lượng dầu trên da, da dầu là nguyên nhân chính của mụn trứng cá.

•

Tại sao Natri bicacbonat, NaHCO3 còn được dùng lau chùi dụng cụ nhà bếp, tẩy rửa các khu vực cần vệ sinh nhờ tính năng mài mòn, tác dụng với một số chất (đóng cặn), rắc vào các khu vực xung quanh nhà để chống một số loại côn trùng.

•

Ngoài ra NaHCO3 còn có nhiều ứng dụng trong công nghiệp da, cao su và chất chữa cháy.[1]

c) Phương thức tổ chức HĐ: GV hướng dẫn HS tự tìm hiểu nguồn tài liệu tham khảo nhất là internet d) Sản phẩm: Bài viết/báo cáo hoặc trình bày powerpoint của học sinh. e) Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động: Giáo viên có thể cho học sinh báo cáo kết quả hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, giáo viên cần kịp thời động viên, khích lệ học sinh PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Câu 1. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử kim loại kiềm là

A. ns1

B. ns2

C. ns2np1

D. (n – 1)dxnsy

+ 2 6 + Câu 2. Cation M có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 2s 2p . M là cation nào sau đây ?

A. Ag+

B. Cu+

C. Na+

D. K+

Câu 3. Khi cắt miếng Na kim loại, bề mặt vừa cắt có ánh kim lập tức mờ đi, đó là do có sự hình

thành các sản phẩm rắn nào sau đây?

A. Na2O, NaOH, Na2CO3, NaHCO3.

B. NaOH, Na2CO3, NaHCO3.

C. NaOH, Na2CO3, NaHCO3.

D. Na2O, NaOH, Na2CO3.

Câu 4. Cho Na vào dung dịch CuCl2 hiện tượng quan sát được là :

A. Sủi bọt khí

B. Xuất hiện ↓ xanh lam

C. Xuất hiện ↓ xanh lục

D. Sủi bọt khí và xuất hiện ↓ xanh lam

Câu 5. Cách nào sau đây điều chế được Na kim loại?

A. Điện phân dung dịch NaCl. C. Cho khí H2 đi qua Na2O nung nóng.

B. Điện phân NaOH nóng chảy.

D. A, B, C đều sai.

Câu 6. Tính bazơ tăng dần từ trái sang phải theo thứ tự nào?

A. LiOH < KOH < NaOH C. LiOH < NaOH < KOH

B. NaOH < LiOH < KOH D. KOH < NaOH < LiOH

Câu 7. Dung dịch NaOH không tác dụng với muối nào sau đây :

A. NaHCO3

B. Na2CO3

C. CuSO4

D. NaHSO4

Câu 8. Cho CO2 tác dụng với dung dịch NaOH ( tỉ lệ mol 1:2 ) thì pH dung dịch sau phản ứng

như thế nào: A. pH < 7 Câu 9.

B. pH > 7

C. pH = 7

D. k0x định

(CĐ-07) Trong công nhiệp natri hiđroxit được sản xuất bằng phương pháp

A. điện phân dung dịch NaCl, không có màng ngăn điện cực B. điện phân dung dịch NaNO3, không có màng ngăn điện cực C. điện phân dung dịch NaCl, có màng ngăn điện cực D. điện phân NaCl nóng chảy Câu 10. Trong các muối sau, muối nào dễ bị nhiệt phân ?

A. LiCl

B. NaNO3

C. KHCO3

D. KBr

Câu 11. Tính chất nào nêu dưới đây sai khi nói về hai muối NaHCO3 và Na2CO3?

A. Cả hai đều dễ bị nhiệt phân.

B. Cả hai đều tác dụng với axit mạnh giải phóng khí CO2.

C. Cả hai đều bị thủy phân tạo môi trường kiềm.

D. Chỉ có muối NaHCO3 tác dụng với kiềm.

Câu 12. Trường hợp nào sau đây sẽ không xảy ra phản ứng với NaHCO3 khi:

A. Đun nóng

B. Tác dụng với axit C. Tác dụng với kiềm D. Tác dụng với CO2

Câu 13. (B-07) Hỗn hợp X chứa Na2O, NH4Cl, NaHCO3 và BaCl2 có số mol đều bằng nhau. Cho

hỗn hợp X vào H2O dư, đun nóng, dung dịch thu được chứa.

A. NaCl, NaOH, BaCl2

B. NaCl, NaOH

C. NaCl, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2

D. NaCl

Câu 14. (CĐ-07) Cho sơ đồ phản ứng: NaCl → (X) → NaHCO3 → (Y) → NaNO3. X và Y có thể

là: A. NaOH và NaClO

B. Na2CO3 và NaClO

C. NaClO3 và Na2CO3 D. NaOH và Na2CO3

Câu 15. Những tính chất nào sau đây không phải của NaHCO3 :

1. Kém bền nhiệt

5.Thuỷ phân cho môi trường kiềm yếu

2. Tác dụng với bazơ mạnh

6.Thuỷ phân cho môi trường kiềm mạnh

3. Tác dụng với axit mạnh

7. Thuỷ phân cho môi trường axit

4. Là chất lưỡng tính

8. Tan ít trong nước

A. 1, 2, 3

B. 4, 6

C. 1, 2, 4

D. 6, 7

Câu 16. Hấp thụ hoàn toàn khí CO2 vào dung dịch NaOH thu được dung dịch X, dung dịch X vừa

tác dụng được với CaCl2 vừa tác dụng được với KOH. Trong dung dịch X chứa chất tan A. NaHCO3; Na2CO3

B. NaHCO3

C. Na2CO3

Câu 17. Ứng dụng nào sau đây không phải của kim loại kiềm :

A. Tạo hợp kim có nhiệt độ nóng chảy thấp.

D. Na2CO3; NaOH

B. Na, K dùng làm chất trao đổi nhiệt ở là phản ứng hạt nhân.

C. Xúc tác phản ứng hữu cơ.

D. Dùng điều chế Al trong công nghiệp hiện nay.

Câu 18. Công dụng nào sau đây không phải của NaCl :

A. Làm gia vị

B. Điều chế Cl2 , HCl, nước Javen

C. Khử chua cho đất

D. Làm dịch truyền trong y tế

Câu 19. (B-09) Khi nhiệt phân hoàn toàn từng muối X, Y thì đều tạo ra số mol khí nhỏ hơn số mol

muối tương ứng. Đốt một lượng nhỏ tinh thể Y trên đèn khí không màu, thấy ngọn lửa có màu vàng. Hai muối X, Y lần lượt là: A. KMnO4, NaNO3

B. Cu(NO3)2, NaNO3

C. CaCO3, NaNO3 D. NaNO3, KNO3

Câu 20. X, Y, Z là 3 muối (trung hoà hoặc axit) ứng với 3 gốc axit khác nhau, thoả mãn điều kiện

- X tác dụng với Y có kết tủa tạo thành - Y tác dụng với Z có kết tủa tạo thành - X tác dụng với Z vừa có kết tủa, vừa có khí thoát ra Công thức của X, Y, Z lần lượt là: A. Na2CO3, AgNO3, AlCl3

B. NaCl, AgNO3, MgSO4

C. BaCl2, Na2SO4, Pb(NO3)2

D. Na2S, Na2SO4, BaCl2

Câu 21. Cho 3,04g hỗn hợp NaOH và KOH tác dụng với axit HCl thu được 4,15g hỗn hợp muối

clorua. Khối lượng mỗi hiđroxit trong hỗn hợp lần lượt là A. 1,17g & 2,98g

B. 1,12g & 1,6g

C. 1,12g & 1,92g

D. 0,8g & 2,24g

Câu 22. Nồng độ % của dung dịch tạo thành khi hoà tan 39g kali kim loại vào 362g nước là kết

quả nào sau đây ?

A. 15,47%

B. 13,97%

C. 14%

D. 14,04%

Câu 23. Cho 2,24 lít CO2 (đktc) vào m gam dd NaOH 10% thu được dd mới trong đó nồng độ %

của NaOH giảm đi 1 nửa. Vậy giá trị của m tương ứng là: A. 164,4 gam

B. 160 gam

C. 84,5 gam

D. 186,4 gam

Câu 24. Cho 32 gam NaOH vào 200 ml dung dịch H3PO4 1,5M, sau khi phản ứng xong, đem cô

cạn dung dịch, tổng khối lượng các muối khan có thể thu được là: A. 43,3 gam

B. 75,4 gam

C. 47,0 gam

D. 49,2 gam

Câu 25. Hoà tan 13,8 gam hỗn hợp X gồm Li, Na, K vào nước thu được V lít khí H2 (đktc) và

dung dịch Y. Sục CO2 dư vào dung dịch Y thu được 50,4 gam muối. Giá trị của V là A. 5,60.

B. 8,96.

C. 13,44.

D. 6,72

Câu 26. Hòa tan 16,8 gam hỗn hợp 2 muối sunfit và cacbonat của cùng 1 kim loại kiềm trong HCl

dư thu được 3,36 lít khí ở đktc. Xác định kim loại kiềm.

A. Li

B. K

C. Na

D. Cs

Câu 27. (B-08) Cho 1,9 gam hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm M tác

dụng hết với dung dịch HCl dư, sinh ra 0,448 lít khí ở đktc. Kim loại M là: A. Na

B. K

C. Rb

D. Li

Câu 28. (A- 07) Cho từ dung dịch A chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol Na2CO3 đồng thời

khuấy đều thu được V lít khí ở đktc và dung dịch X. Khi cho nước vôi trong vào dung dịch X thấy có hiện tượng kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a, b là: A. V = 22,4(a-b)

B. V = 11,2(a-b)

C. V =11,2(a+b)

D. V = 22,4(a+b)

Câu 29. Cho rất từ từ dung dịch có 0,5 mol HCl vào dung dịch A có 0,2 mol Na2CO3 và 0,3 mol

NaHCO3. Tính thể tích CO2 bay ra ở đktc?

A. 1,12

B. 6,72

C. 4,48

D. 3,36

Câu 30. Cho từ từ dung dịch A có 0,2 mol Na2CO3 và 0,3 mol NaHCO3 vào dung dịch B có 0,5

mol HCl. Tính thể tích CO2 bay ra ở đktc?

A. 1,12

B. 6,72

C. 4,48

D. 8

Câu 31. Đổ dung dịch A chứa hỗn hợp 0,3 mol Na2CO3 và 0,3 mol NaHCO3 vào dung dịch B chứa

0,5 mol HCl. Tính thể tích CO2 bay ra ở đktc?

A. 5,6 l ≤ VCO2 ≤ 8,96 l

B. VCO2 = 6,72 (l)

C. VCO2 = 4,48 l

D. 4,48 l ≤ VCO2 ≤ 8,96

l Câu 32. (A-09) Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na2CO3 1,5M và KHCO3 1M. Nhỏ từ từ từng

giọt cho đến hết 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí ở đktc. Giá trị của V là:

A. 1,12

B. 2,24

C. 4,48

D. 3,36

Câu 33. Thêm từ từ 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch chứa Na2CO3 1,2M và

NaHCO3 0,6M, sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch X. Cho dung dịch nước vôi trong dư vào dung dịch X thì thu được bao nhiêu gam kết tủa.

A. 6 gam

B. 8 gam

C. 10 gam

D. 12 gam

Câu 34. (B-11) Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K2CO3 0,2M và

KOH x mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch BaCl2 dư, thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là: A. 1,6

B. 1,2

C. 1,0

D. 1,4

Câu 35. Trong 500 ml dung dịch X có chứa 0,4925 gam một hỗn hợp gồm muối clorua và hidroxit

của kim loại kiềm. Đo PH của dung dịch là 12 và khi điện phân 1/10 dung dịch X cho đến khi hết khí Cl2 thì thu được 11,2 ml khí Cl2 ở 273oC và 1atm. Kim loại kiềm đó là: A. K

B. Cs

C. Na

D. Li

Câu 36. Bổ túc chuổi phản ứng và viết các phương trình phản ứng (mỗi mủi tên là một phản ứng).

Cho biết B là khí dùng để nạp cho các bình chữa lửa (dập tắt lửa). A là khoáng sản thường dùng để sản xuất vôi sống.

A E OH Na

C

t0

B NaOH HCl

F Na OH

D

Chủ đề: Nhôm và hợp chất của nhôm Giới thiệu chung chủ đề: Chủ đề nhôm và hợp chất của nhôm gồm các nội dung chủ yếu sau: Vị trí của nhôm trong bảng tuần hoàn, tính chất vật lí, tính chất hóa học, ứng dụng, trạng thái tự nhiên, sản xuất nhôm và một số hợp chất quan trọng của nhôm. Ở đây tên chủ đề tuy trùng với tên bài trong sách giáo khoa hiện hành nhưng được thiết kế thành chuỗi các hoạt động cho học sinh theo các phương pháp, kĩ thuật, dạy học tích cực, giúp học sinh giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực học sinh. Giáo viên chỉ là người tổ chức, định hướng còn học sinh là người trực tiếp các nhiệm vụ do giáo viên giao một cách tích cực, chủ động, sáng tạo.

Thời lượng dự kiến chủ đề: 02 tiết.

I. Mục tiêu chủ đề 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ.

Kiến thức Nêu được: Vị trí, cấu hình electron nguyên tử.

Tính chất vật lí: màu sắc, nhiệt độ nóng chảy, là một kim loại nhẹ, tính dẫn điện, dẫn nhiệt.

Tính chất hóa học: tính khử mạnh( tác dụng với phi kim, tác dụng với axit, tác dụng với oxi kim loại, tác dụng với dung dịch kiềm). Ứng dụng, trạng thái tự nhiên và sản xuất nhôm. Đặc điểm, tính chất và ứng dụng của nhôm oxit, nhôm hiđroxit và nhôm sunfat.

Kĩ năng Quan sát thí nghiệm, mô hình, rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất.

Dự đoán được tính chất của nhôm, nhôm oxit, nhôm hiđroxit và nhôm sunfat.

Viết các phương trình hóa học minh họa các tính chất hóa học.

Nhận biết ion Al3+ trong dung dịch.

Thái độ Say mê, hứng thú học tập, trung thực, yêu khoa học.

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về nhôm, các hợp chất của nhôm vào thực tiễn, phục vụ đời sóng con người.

3. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển.

Năng lực tự học. năng lực hợp tác.

Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.

Năng lực thực hành hóa học.

Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học.

Năng lực tính toán hóa học.

Năng lực vận dựng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

1. Giáo viên (GV) - Dụng cụ thí nghiệm: ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, đèn cồn, giá thí nghiệm, cốc thủy tinh.

- Hóa chất: nhôm, khí oxi, khí Clo, dung dịch axit HCl, oxit sắt (III), nước, dung dịch NaOH. 2. Học sinh (HS) - Ôn lại các kiến thức đã học có liên quan: bảng tuần hoàn, tính chất của kim loại.

- Hoàn thành phiếu học tập số 1 theo yêu cầu của GV ( GV chuẩn bị sẵn phiếu học tập số 1 và phát cho HS ở cuối buổi học trước).

III. Chuỗi các hoạt động học.

1. Giới thiệu chung: Do trước khi học bài nhôm và hợp chất của nhôm HS đã được học về nhôm ở hóa học lớp 9, đại cương về kim loại, GV cần nghiên cứu chú ý khai thác triệt để các kiến thức đã học của HS để phục vụ cho việc nghiên cứu bài học mới.

Hoạt động trải nghiệm, kết nối( tính huống xuất phát): được thiết kế nhằm huy động những kiến thức đã được học của HS về vị trí, tính chất vật lí của các kim loại để vận dụng sang bài nhôm và hợp chất của nhôm. Tuy nhiên học sinh sẽ gặp chút khó khăn về phần nhôm tác dụng với nước trong phần tính chất hóa học của nhôm, cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch.

Hoạt động hình thành kiến thức gồm các nội dung chính sau: vị trí, cấu hình electron của nhôm trong bảng tuần hoàn, tính chất vật lí, tính chất hóa học, ứng dụng, trạng thái tự nhiên, phương pháp sản xuất, một số tính chất và ứng dụng của một số hợp chất quan trọng của nhôm. Các nội dung kiến thức này được thiết kế thành các hoạt động của HS. Thông qua các kiến thức đã học HS suy luận, quan sát thí nghiệm thí nghiệm kiểm chứng để rút ra các kiến thức mới. Cụ thể như: thông qua phần cách xác định vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, GV hướng dẫn HS suy ra vị trí, cấu hình electron của nhôm, thông qua phần tính chất vật lí, tính chất hóa học của các kim loại trong bài đại cương kim loại, GV hướng dẫn HS suy ra một số tính chất vật lí, tính chất hóa học của nhôm. Ngoài ra, thông qua phần tính chất hóa học của oxit GV hướng dẫn HS suy ra được tính chất hóa học của nhôm oxit, tương tự với tính chất của bazơ GV hướng dẫn HS suy ra tính chất hóa học của nhôm hiđroxit.

Hoạt động luyện tập được thiết kế thành câu hỏi/ bài tập để củng cố, khắc sâu các nội dung kiến thức trọng tâm đã học trong bài.

Hoạt động vận dụng tìm hòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn, thực nghiệm và mở rộng kiến thức( HS có thể tham khảo tài liệu, internet…) và không bắt buộc tất cả các HS đều phải làm, tuy nhiên GV khuyến khích động

viên HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi, và chia sẻ kết quả với lớp.

2. Thiết kế chi tiết từng hoạt động học.

A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút) a. Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới của HS. b. Nội dung HĐ: Tìm hiểu vị trí, cấu hình electron, tính chất vật lí, ứng dụng, trạng thái tự nhiên của nhôm. c. Phương thức tổ chức hoạt động: - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, kết hợp tra tài liệu trên internet để hoàn thành phiếu học tập số 1.

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm để hoàn thiện phiếu học tập số 1.

- Sau đó GV mời hai nhóm bất kì báo cáo, các nhóm còn lại lắng nghe và đóng góp ý kiến, bổ sung. Đây là hoạt động tạo tình huống nên GV không kết luận lại kiến thức mà liệt kê những câu hỏi chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở HĐ hình thành kiến thức và HĐ luyện tập.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trọ.

Dựa vào thông tin đã cho trong phiếu học tập, kết hợp với kiến thức bài học lớp 9, đại cương về kim loại, HS có thể nêu được vị trí, cấu hình electron, tính chất vật lí của nhôm. HS còn khó khăn ở phần số oxi hóa của nhôm, tại sao điều kiện thường nhôm kém hoạt động GV có thể gợi ý HS nghiên cứu trong SGK và tra cứu thêm thông tin. Đây là hoạt động trải nghiệm kết nối nên không nhất thiết HS phải trả lời đúng được các câu hỏi, để trả lời đúng hết các câu hỏi, HS phải tìm hiểu tiếp kiến thức ở HĐ hình thành kiến thức.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (Đã được GV cho HS chuẩn bị trước ở nhà) Nghiên cứu SGK, kết hợp tra cứu tài liệu trên internet với kiến thức thực tiễn hoàn thành các câu hỏi sau: Câu 1: a. Nêu vị trí, cấu hình của nhôm trong bảng tuần hoàn. b. Số oxi hóa trong các hợp chất của nhôm là bao nhiêu, tại sao? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

Câu 2: Theo em, nhôm có những tính chất vật lí gì, dựa vào tính chất vật lí hãy đưa ra một số ứng dụng của nhôm trong thực tế. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

Câu 3: Nhôm là một kim loại có hoạt tính hóa học cao chỉ đứng sau kim loại kiềm và kiềm thổ, nhưng ở điều kiện thường nhôm tỏ ra kém hoạt động tại sao? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

Câu 3: Hãy kể tên một số hợp chất của nhôm mà em biết, từ đó đưa ra các ứng dụng của từng hợp chất. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… d. Sản phẩm.

HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1. e. Đánh giá kết quả.

- Thông qua quan sát: trong qua trinh HS HĐ nhóm, GV cần quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, GV có thể gợi ý cho HS nhớ lại kiến thức.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung ở hoạt động tiếp theo.

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1 (10 phút): Tìm hiểu vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử, tính chất vật lí của nhôm. a. Mục tiêu hoạt động: - Nêu được vị trí của nhôm trong bảng tuần hoàn hóa học, cấu hình electron nguyên tử, tính chất vật lí của nhôm.

- Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b. Nội dung HĐ: Tìm hiểu về vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử, tính chất vật lí của nhôm. c. Phương thức tổ chức HĐ:

- GV cho HS hoạt động các nhân: Nghiên cứu SGK để tiếp tục hoàn thiện câu 1, câu 2 trong phiếu học tập.

- HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau kết quả câu 1, câu 2.

- HĐ chung: GV mời một số nhóm lên trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: + HS có thể khó khăn trong việc giải thích số oxi hóa của nhôm, sự liên hệ giữa tính chất vật lí với ứng dụng của nhôm trong đời sống. d. Sản phẩm.

HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thiện các câu hỏi trong phiếu học tập số 1.

Câu 1: a. Vị trí và cấu hình electron của nhôm trong bảng tuần hoàn: - Vị trí: Ô số 13, chu kì 3, thuộc nhóm IIIA. - Cấu hình electron: 1s22s22p63s23p1 hay [Ne] 3s23p1 b. Số oxi hóa của nhôm là +3 Do nhôm là kim loại hoạt động, dễ dàng nhường cả 3 electron.

Câu 2: Tính chất vật lí của nhôm: - Là kim loại màu trắng bạc, nóng chảy ở 660oC, mềm, dễ kéo sợi, dễ dát mỏng.

- Là kim loại nhẹ, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

Từ tính chất vật lí của nhôm, nhôm có một số ứng dụng thực tế: - Do tính mềm, dễ dát mỏng nên những lá nhôm mỏng 0,01 mm dùng làm giấy gói kẹo, gói thuốc lá.

- Nhôm là kim loại mềm, nhẹ nên được dùng làm vật liệu chế tạo máy bay.

- Đặc điểm màu trắng bạc nên nhôm dùng làm trong xây dựng nhà cửa, nội thất: của sổ...

- Dẫn điện tốt nên được dùng là dây điện, dẫn nhiệt tốt nên dùng là dụng cụ nhà bếp: nồi, xoong…

- Nhôm siêu tinh khiết dùng trong công nghiệp điện từ, sản xuất đĩa CD, tản nhiệt trên máy tính... e. Đánh giá kết quả hoạt động: - Thông qua quan sát: trong quá trình HS HĐ các nhân, GV quan sát kịp thời để phát hiện những khó khăn vướng mắc của HS và hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo của các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về vị trí, cấu hình electron và tính chất vật lí của nhôm.

Hoạt động 2 (30 phút): Nghiên cứu tính chất hóa học của nhôm. a. Mục tiêu hoạt động: - Nêu được tính chất hóa học của nhôm.

- Rèn năng lực hợp tác, năng lực thực hành hóa học, năng lực tư duy logic. b. Nội dung HĐ: Tìm hiểu về tính chất hóa học của nhôm. c. Phương thức tổ chức HĐ: - HĐ nhóm: Từ vị trí của nhôm trong bảng tuần hoàn, từ cấu hình electron kết hợp với các kiến thức đã học ở bài nhôm lớp 9, bài đại cương kim loại. GV yêu cầu các nhóm tiếp tục nghiên cứu SGK hoàn thiện câu 3 trong phiếu học tập số 1 và dự đoán tính chất hóa học của nhôm.

- HĐ chung: GV mời một số nhóm lên báo cáo kết quả, dự đoán tính chất hóa học của nhôm. Các nhóm khác góp ý, bổ sung.

GV: Thông báo các dụng cụ, hóa chất thí nghiệm có thể có, các video về thí nghiệm còn lại, trên cơ sở đó các nhóm lựa chọn và đề xuất các thực hiện thí nghiệm để kiểm chứng tính chất hóa học của nhôm.

Các nhóm tiến hành thí nghiệm, GV mời một số nhóm báo cáo quá trình thí nghiệm, nêu hiện tượng, giải thích và viết PTHH xảy ra. Từ đó kết luận tính chất hóa học của nhôm. d. Sản phẩm: - Nêu được cách tiến hành, kết quả thí nghiệm theo bảng sau( Các thí nghiệm HS có thể làm: Nhôm bột tác dụng với oxi, nhôm tác dụng với axi, phản ứng nhiệt nhôm, nhôm tác dụng với dung dịch kiềm.

Trả lời câu 3: Nhôm là kim loại có hoạt tính hóa học cao nhưng ở điều kiện thường tỏ ra kém hoạt động vì bề mặt của nhôm đã được một màng oxit bền Al2O3 che phủ.

- HS hoàn thành bảng: STT

Tên thí nghiệm

Cách tiến hành

Hiện tượng

1 2 3 4 5 Rút được ra tính chất hóa học chung của nhôm: - Tác dụng với phi kim Nhôm khử dễ dàng các phi kim thành ion âm. + Tác dụng với halogen: 2 Al + 3Cl2 2AlCl3 + Tác dụng với oxi tạo nhôm oxit: to

Giải thích, viết PTHH

4Al + 3 O2 2Al2O3 + Tác dụng với axit tạo muối và giải phóng khí: • Khử dễ dàng ion H+ trong dung dịch HCl và H2SO4 loãng: Al + HCl AlCl3 + H2 • Tác dụng với dung dịch HNO3 loãng, đặc nóng và H2SO4 đặc nóng.

Al + 4HNO3 Al(NO3)3 + NO + 2H2O • Nhôm bị thụ động bởi dung dịch axit HNO3 đặc nguội hoặc H2SO4 đặc nguội. + Tác dụng với oxit kim loại: 2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe (phản ứng nhiệt nhôm) + Tác dụng với nước: 2Al + 6H2O 2Al(OH)3 + H2 + Tác dụng với dung dịch kiềm: 2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2 - Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS: Thí nghiệm về phản ứng nhôm tác dụng với nước, ở điều kiện thường nhôm tác dụng không đáng kể với nước do có lớp màng oxit nhôm che phủ bên ngoài vì vậy GV hướng dẫn HS trước khi cho nhôm tác dụng với nước cần cạo sạch lớp màng oxit bên ngoài, hoặc cho HS quan sát video TN. e. Đánh giá kết quả HĐ: - Thông qua quan sát, GV chú ý quan sát khi các nhóm tiến hành thí nghiệm, kịp thời phát hiện những thao tác, khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ kịp thời.

- Thông qua HĐ chung của lớp: Đánh giá bằng nhận xét. GV nhận xét, đánh giá chung.

Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu về ứng dụng, trạng thái tự nhiên và sản xuất nhôm. a. Mục tiêu hoạt động: - Nêu được các ứng dụng của nhôm trong đời sống.

- Các trạng thái tự nhiên mà nhôm tồn tại và phương pháp sản xuất nhôm. b. Nội dung HĐ: - Tìm hiểu về ứng dụng của nhôm, trạng thái tự nhiên và phương pháp sản xuất. c. Phương thức tổ chức HĐ: Dựa vào nghiên cứu SGK, GV yêu cầu các nhóm hoàn thiện lại câu 2 trong phiếu học tập số 1.

-Hoạt động nhóm: + Nêu các ứng dụng của nhôm trong đời sống mà em biết. + Nghiên cứu SGK và cho biết trong tự nhiên nhôm tồn tại ở những trạng thái nào? + Phương pháp sản xuất nhôm.

-Hoạt động chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm lần lượt trình bày về ứng dụng của nhôm trong đời sống, trạng thái tự nhiên và phương pháp sản xuất nhôm. Các nhóm còn lại lắng nghe và góp ý. GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức. d. Sản phẩm: Báo cáo của nhóm về các ứng dụng của nhôm trong đời sống, trạng thái tự nhiên, phương pháp sản xuất nhôm.

HS kết luận được: - Ứng dụng của nhôm: + Làm vật liệu chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ. + Dùng trong xây dựng nhà cửa, trang trí nội thất. + Dùng làm dụng cụ nhà bếp: xoong, nồi… + Phản ứng nhiệt nhôm dùng hàn đường ray. + Công nghiệp điện từ, sản xuất đĩa CD. - Trạng thái tự nhiên: Nhôm tồn tại ở dạng hợp chất: đất sét, mica, boxit, criolit…

- Sản xuất nhôm: Phương pháp điện phân nhôm oxit nóng chảy. + Nguyên liệu: quặng boxit Al2O3.2H2O đã loại bỏ tạp chất Fe2O3 và SiO2. + Điện phân nhôm nóng chảy: nhiệt độ 20500C Cực âm xảy ra quá trình: Al3+ + 3e Al Cực dương xảy ra quá trình: 2O2- O2 + 4e e. Đánh giá kết quả: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về phương pháp sản xuất nhôm để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS. + Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về phương pháp sản xuất nhôm, GV giúp HS tìm lỗi sai và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 4 ( 20 phút): Tìm hiểu một số hợp chất quan trọng của nhôm. a. Mục tiêu hoạt động: - Nếu được một số hợp chất quan trọng của nhôm, tính chất hóa học đặc trưng và một số ứng dụng của chúng.

- Nêu được cách nhận biết Al3+ trong dung dịch. b. Nội dung HĐ: Tìm hiểu về một số hợp chất quan trọng của nhôm, tính chất và ứng dụng của chúng.

Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch. c. Phương thức tổ chức HĐ: GV chia HS thành 3 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu một hợp chất của nhôm.

Nhóm I: tìm hiểu về nhôm oxit, cách nhận biết ion Al3+.

Nhóm II: tìm hiểu về nhôm hiđroxit, cách nhận biết ion Al3+.

Nhóm III: tìm hiểu về nhôm sunfat, cách nhận biết ion Al3+.

Các nhóm nghiên cứu SGK và hoàn thành thông tin và phiếu học tập từng nhóm.

- Hoạt động nhóm: GV tổ chức HĐ nhóm để hoàn thành thông tin vào phiếu học tập trong thời gian 10 phút.

- Hoạt động chung: GV mời lần lượt 3 nhóm trình bày bài làm của mình. Các nhóm còn lại lắng nghe và góp ý.

GV có thể biên soạn câu hỏi khác phù hợp hơn với từng đối tượng học sinh tuy nhiên vẫn đảm bảo các mục tiêu chuẩn kiến thức kĩ năng theo yêu cầu của chương trình.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Tìm hiểu về nhôm oxit Câu 1: Tính chất vật lí của nhôm oxit là gì? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

Câu 2: Nhôm oxit thuộc loại oxit gì? Hãy nêu tính chất hóa học của nhôm oxit. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………

Câu 3: Ngoài ứng dụng để sản xuất nhôm, nhôm oxit còn những ứng dụng nào khác? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………

Câu 4: Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch.( Nêu rõ cách tiến hành và thuốc thử) ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Tìm hiểu về nhôm hiđroxit Câu 1: Tính chất vật lí của nhôm hiđroxit là gì?

………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

Câu 2: Nhôm hiđroxit thuộc loại hợp chất gì? Hãy nêu tính chất hóa học của nhôm hiđroxit. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………

Câu 3: Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch.( Nêu rõ cách tiến hành và thuốc thử). ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 Câu 1: Tính chất vật lí của nhôm sunfat. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

Câu 2: Hãy nêu ứng dụng của muối nhôm sunfat. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

Câu 3: Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịch. (Nêu rõ cách tiến hành, thuốc thử) ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… d. Sản phẩm: - Kết quả trả lời các câu hỏi trong các phiếu học tập. e. Đánh giá kết quả HĐ: + Thông qua quan sát: khi các nhóm HĐ, GV chú ý quan sát kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc kịp thời hỗ trợ HS. + Thông qua các phiếu học tập, bài trình bày của HS GV tổ chức cho HS chia sẻ, thảo luận và tìm ra chỗ sai để điều chỉnh.

Hoạt động 5( 10 phút) Luyện tập a. Mục tiêu hoạt động: - Củng cố, khắc sâu các kiến thức vừa học về vị trí, cấu hình, tính chất vật lí, tính chất hóa học, phương pháp sản xuất nhôm, một số hợp chất quan trọng của nhôm.

- Tiếp tục phát triển năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học. b. Nội dung HĐ: Hoàn thành các câu hỏi, bài tập trong phiếu học tập số 5. c. Phương thức tổ chức HĐ: - Ở HĐ này GV cho HS hoạt động cá nhân là chủ yếu, bên cạnh đó có thể cho HS HĐ cặp đôi hoặc trao đổi nhóm nhỏ để chia sẻ kết quả giải quyết các câu hỏi, bài tập trong phiếu học tập số 5.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS lên trình bày kết quả/ lời giải, các HS khác góp ý và bổ sung. GV giúp HS nhận ra chỗ sai xót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức, phương pháp giải bài tập.

GV có thể biên soạn câu hỏi/ bài tập khác, phù hợp với đối tượng HS, tuy nhiên phải đảm bảo mục tiêu chuẩn kiến thức, kĩ năng theo yêu cầu của chương trình.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 5 Câu 1: Nhận định không phù hợp với nhôm là: A. Ở ô thứ 13, chu kì 2, nhóm IIIA. B. Cấu hình electron [Ne] 3s2 3p1.

C. Tinh thể cấu tạo lập phương tâm diện.

D. Mức oxi hóa đặc trưng +3.

Câu 2: Phản ứng hóa học xảy ra trong trường hợp nào dưới đây không thuộc loại phản ứng nhiệt nhôm?

A. Al tác dụng với Fe2O3 nung nóng B. Al tác dụng với Cr2O3 nung nóng.

D. Al tác dụng với axit H2SO4 đặc C. Al tác dụng với Fe3O4 nung nóng nóng.

Câu 3: Điều chế Al người ta điện phân Al2O3 nóng chảy mà không điện phân AlCl3 nóng chảy là do: A. AlCl3 nóng chảy ở nhiệt độ cao hơn Al2O3.

B. AlCl3 là hợp chất cộng hoá trị, không nóng chảy mà thăng hoa.

C. Điện phân AlCl3 tạo ra Cl2 rất độc.

D. Điện phân Al2O3 cho ra Al tinh khiết hơn.

Câu 4: Hoà tan m gam Al vào dung dịch HNO3 rất loãng chỉ thu được hỗn hợp khí gồm 0,015 mol N2O và 0,01 mol NO. Giá trị của m là: A. 8,1 gam.

B. 1,53 gam.

C. 1,35 gam.

D. 13,5 gam.

Câu 5: Cho 2,7 gam Al tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH dư. Sau khi phản ứng kết thúc, thể tích khí H2 (ở đktc) thoát ra là: A. 3,36 lít.

B. 2,24 lít.

C. 4,48 lít.

D. 6,72 lít.

d. Sản phẩm: Kết quả trả lời trong phiếu học tập số 5. e. Kiểm tra đánh giá HĐ: + Thông qua quan sát: Khi HS HĐ cá nhân, GV chú ý quan sát, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập GV tổ chức cho HS chia sẻ, thảo luận tìm ra chỗ sai cần điều chỉn và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 5: Vận dụng, tìm tòi. a. Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng kiến thức được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng, đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm tuy nhiên GV nên khuyến khích HS tham gia. b. Nội dung HĐ: HS giải quyết các câu hỏi và bài tập sau: 1. Phèn chua và ứng dụng trọng thực tiễn.

Em hãy tìm hiểu qua tài liệu, internet... và cho biết các ứng dụng của phèn chua.

2. Sản xuất nồi, xoong bằng nhôm.

Em hãy tìm hiểu tài liệu và internet cho biết quá trình sản xuất tạo ra nồi, xoong bằng nhôm. Ưu điểm và nhược điểm của nồi, xoong bằng nhôm so với nồi xoong bằng gang, hợp kim... c. Phương thức tổ chức HĐ: GV: hướng dẫn HS về nhà làm và hướng dẫn HS tìm nguồn tài liệu tham khảo.

Gợi ý: GV có thể sưu tầm tài liệu sẵn và để ở thư viện nhà trường, góc học tập của lớp và hướng dẫn HS đọc. d. Sản phẩm: Bài trình bày bằng powerpoint của HS. e. Đánh giá kết quả HĐ: GV có thể cho HS báo cáo kết quả HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, GV cần kịp thời động viên, khích lện HS.

CHỦ ĐỀ: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG Thời lượng: 3 tiết Tiết 1: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế Gồm 2 nội dung - Hóa học và vấn đề năng lượng và nhiên liệu - Hóa học và vấn đề vật liệu Tiết 2: Hóa học và vấn đề xã hội Gồm 3 nội dung - Hóa học và vấn đề lương thực, thực phẩm - Hóa học và vấn đề may mặc - Hóa học và vấn đề bảo vệ sức khỏe con người Tiết 3: Hóa học và vấn đề môi trường Gồm 2 nội dung - Ô nhiêm môi trường: Ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiêm môi trường nước, ô nhiêm môi trường đất - Hóa học và vấn đề phòng chống ô nhiễm môi trường I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS biết: - Vai trò của năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu đối với sự phát triển kinh tế, xã hội - Xu thế của thế giới về việc giải quyết năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu - Vai trò của hoá học đối với việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, càng đa dạng về năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu - Vai trò của hoá học trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của con người như đảm bảo nhu cầu về lương thực, thực phẩm, may mặc, bảo vệ sức khoẻ.

- Biết tác hại của những chất gây nghiện, ma tuý với sức khoẻ con người - Thế nào là ô nhiễm môi trường: nguyên nhân, tác nhân gây ô nhiễm và tác hại của việc ô nhiễm môi trường.

- Vai trò của hoá học trong việc xử lí chất gây ô nhiễm 2. Kỹ năng - Tìm thông tin và trong bài học, trên các phương tiện thông tin đại chúng, xử lí thông tin và rút ra nhận xét về các vấn đề trên.

- Giải quyết một số tình huống trong thực tế về tiết kiệm năng lượng, nhiên liệu, vật liệu, chất phế thải,…

- Tính khối lượng chất, vật liệu, năng lượng sản xuất được bằng con đường hoá học.

- Kỹ năng làm việc nhóm.

- Kỹ năng thuyết trình.

3. Thái độ, tư tưởng - Có ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng, nguyên vật liệu - Biết quý trọng và sử dụng tiết kiệm những phẩm vật thiết yếu của cuộc sống như lương thực, thực phẩm, vải sợi, thuốc chữa bệnh…

- Có ý thức phòng chống và tích cực tham gia phòng chống các tệ nạn xã hội - Có ý thức bảo vệ môi trường - Có thái độ nghiêm túc trong học tập. Có lòng yêu thích bộ môn 4. Định hướng phát triển năng lực 1

*Năng lực chung: - Năng lực tự học: Xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác, chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện.

- Năng lực giải quyết vấn đề: Phân tích được tình huống trong học tập; phát hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong học tập.

- Năng lực sáng tạo: Hình thành ý tưởng dựa trên các nguồn thông tin đã cho; đề xuất giải pháp cải tiến hay thay thế các giải pháp không còn phù hợp; so sánh và bình luận được về các giải pháp đề xuất.

- Năng lực tự quản lý: Nhận ra được các yếu tố tác động đến hành động của bản thân trong học tập và trong giao tiếp hàng ngày; kiềm chế được cảm xúc của bản thân trong các tình huống ngoài ý muốn.

- Năng lực giao tiếp: Khiêm tốn, lắng nghe tích cực trong giao tiếp; nhận ra được bối cảnh giao tiếp, đặc điểm, thái độ của đối tượng giao tiếp; - Năng lực hợp tác: Chủ động đề xuất mục đích hợp tác khi được giao các nhiệm vụ; xác định được loại công việc nào có thể hoàn thành tốt nhất bằng hợp tác theo nhóm với quy mô phù hợp; - Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực tính toán: Hiểu và biểu diễn được mối quan hệ toán học giữa các yếu tố trong các tình huống học tập và trong đời sống; bước đầu vận dụng được các bài toán tối ưu trong học tập và trong cuộc sống; biết sử dụng một số yếu tố của lôgic hình thức để lập luận và diễn đạt ý tưởng. *Năng lực chuyên biệt: - Kĩ năng quan sát, tìm kiếm mối quan hệ, phân loại , đo đạc.

- Kĩ năng tính toán chuyên biệt, đưa ra các tiên đoán.

- Phát triển năng lực về các thao tác thực hành.

-Rèn luyện kĩ năng thực hành thí nghiệm II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, các câu hỏi, phiếu học tập và phiếu đánh giá (phần phụ lục).

2. Học sinh Các nhóm chuẩn bị bài thuyết trình về từng nội dung theo sự phân công của giáo viên.

Mỗi nhóm chuẩn bị ít nhất 2 câu hỏi cho 1 nội dung để hỏi nhóm khác.

Giáo viên nêu nhiệm vụ cụ thể, hướng dẫn hệ thống cấu hỏi và chuẩn bị cho học sinh GV chia lớp thành các nhóm (theo tổ). Thông thường mỗi lớp có 4 tổ, ứng với 4 nhóm. Mỗi nhóm chịu trách nhiệm tìm hiểu về các nội dung cụ thể theo sự phân công.

- Hóa học và vấn đề năng lượng và nhiên liệu: Nhóm 1 - Hóa học và vấn đề vật liệu: Nhóm 2 - Hóa học và vấn đề lương thực, thực phẩm: Nhóm 3 - Hóa học và vấn đề may mặc: Nhóm 4 - Hóa học và vấn đề bảo vệ sức khỏe con người: Nhóm 1 - Vấn đề ô nhiêm môi trường: Nhóm 2 - Hóa học và vấn đề phòng chống ô nhiễm môi trường: Nhóm 3 Mỗi nhóm tìm ít nhất 2 câu hỏi về lĩnh vực không phải của nhóm mình để đặc câu hỏi cho nhóm bạn sau khi thuyết trình xong.

Nhiệm vụ: 2

- Tham khảo sách giáo khoa, liên hệ thực tế, tìm kiếm thông tin trên các kênh thông tin như sách giáo khoa, báo chí, mạng internet… trình bày các thông tin theo yêu cầu về một nội dung cụ thể theo sự phân công, có sử dụng hình ảnh minh họa.

- Đại diện nhóm lên thuyết trình trước lớp về vấn đề của nhóm mình. Sử dụng phần mềm trình chiếu powerpoint.

- Các nhóm khác chú ý lắng nghe, đặt câu hỏi cho nhóm trình bày.

Yêu cầu: Trình bày bằng máy chiếu, sử dụng phần mềm trình chiếu powerpoint.

Sử dụng hình ảnh minh họa cho bài thuyết trình.

Sử dụng phương tiện trực quan (nếu có) Làm việc nhóm: Nhiệm vụ được giao về từ tiết học trước. Các nhóm có nhiệm vụ tìm kiếm thông tin, thiết kế bài thuyết trình và cử đại diện lên thuyết trình.

Mỗi nhóm cần có một trưởng nhóm để chịu trách nhiệm phân chia công việc, chuẩn bị, chỉ huy diễn tập, liên lạc chính, tập hợp viết báo cáo. Từng thành viên phải được chia nhiệm vụ rõ ràng và đảm bảo họ nắm vững những nội dung mà họ phải thuyết trình.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC Mức độ nhận thức Kiến thức, kĩ năng PP/KT dạy học Hình thức dạy học - Vai trò của hoá Thuyết trình, nêu -Viết bảng Nhận biết học đối với sự phát vấn đề, phát vấn, - Làm thí nghiệm triển kinh tế. thảo luận nhóm - Trình chiếu - Tìm thông tin và - Hoạt động nhóm -HS làm bài tập trắc trong bài học, trên các phương tiện nghiệm thông tin đại chúng, xử lí thông tin và rút ra nhận xét về các vấn đề trên.

Thông hiểu

Thuyết trình, nêu - Hoá học đã góp phần thiết thực giải vấn đề, phát vấn, quyết các vấn đề về thảo luận nhóm lương thực, thực phẩm, tơ sợi, thuốc chữa bệnh, thuốc cai nghiện ma tuý.

- Một số khái niệm về ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, nước.

- Vấn đề về ô nhiễm môi trường có liên quan đến hoá học.

- Vấn đề bảo vệ môi trường trong đời 3

-Viết bảng - Làm thí nghiệm - Trình chiếu - Hoạt động nhóm -HS làm bài tập trắc nghiệm

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

sống, sản xuất và học tập có liên quan đến hoá học.

- Tính khối lượng chất, vật liệu, năng lượng sản xuất được bằng con đường hoá học.

Thuyết trình, nêu vấn đề, phát vấn, thảo luận nhóm

- Giải quyết một số tình huống trong thực tế về tiết kiệm năng lượng, nhiên liệu, vật liệu, chất phế thải,…

Thuyết trình, nêu vấn đề, phát vấn, thảo luận nhóm

-Viết bảng - Làm thí nghiệm - Trình chiếu - Hoạt động nhóm -HS làm bài tập trắc nghiệm -Viết bảng - Làm thí nghiệm - Trình chiếu - Hoạt động nhóm -HS làm bài tập trắc nghiệm

IV. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP I. Bài tập định tính: 1. CẤP ĐỘ BIẾT Câu 1: Khi làm thí nghiệm trực tiếp với photpho trắng phải A. Cầm bằng tay có đeo găng.

B. Dùng cặp gắp nhanh mẩu photpho ra khỏi lọ và cho ngay vào chậu đựng đầy nước khi chưa dùng đến.

C. Tránh cho tiếp xúc với nước.

D. Có thể để ngoài không khí.

Câu 2: Để đảm bảo kim loại Na trong phòng thí nghiệm người ta dùng cách nào sau đây?

A. Ngâm trong nước.

B. Ngâm trong etanol.

C. Ngâm trong dầu hỏa.

D. Bảo quản trong bình khí amoniac Câu 3: Để pha loãng dung dịch H2SO4 đậm đặc trong phòng thí nghiệm có thể tiến hành theo cách nào sau đây?

A. Cho nhanh nước vào axit.

B. Cho từ từ nước vào axit và khuấy đều.

C. Cho nhanh axit vào nước và khuấy đều.

D. Cho từ từ axit vào nước và khuấy đều Câu 4: Trong phòng thí nghiệm dung dịch HF không được bảo quản trong bình làm bằng: A. Nhựa.

B. Kim loại.

C. Thủy tinh.

D. Gốm sứ Câu 5: Để rửa sạch chai lọ đựng anilin nên dùng cách nào?

A. Rửa bằng xà phòng.

B. Rửa bằng nước.

C. Rửa bằng dung dịch NaOH sau đó rửa lại bằng nước.

4

D. Rửa bằng dung dịch HCl sau đó rửa lại bằng nước Câu 6: Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh mạch) đó là loại đường nào?

A. Glucozơ.

B. Saccarozơ.

C. Mantozơ.

D. Đường hóa học.

2. CẤP ĐỘ HIỂU Câu 1: Khí CO2 được coi là ảnh hưởng đến môi trường vì A. rất độc.

B. tạo bụi cho môi trường.

C. làm giảm lượng mưa.

D. gây hiệu ứng nhà kính Câu 2: Nhiên liệu được sử dụng trong đời sống hằng ngày nào sau đây được coi là sạch hơn?

A. Củi.

B. Than.

C. Dầu hỏa.

D. Khí gas Câu 3: Không khí sau cơn mưa giông thường trong lành ngoài việc mưa làm sạch bụi thì mưa giông còn tạo ra một lượng nhỏ khí nào sau đây?

A. O3.

B. O2.

C. N2.

D. He 3. CẤP ĐỘ VẬN DỤNG THẤP Câu 1: Có nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra do người lái xe say rượu. Để lái xe an toàn thì hàm lượng rượu (theo khối lượng) trong máu người lái xe không được vượt quá: A. 0 01% B. 0 02% C. 0 03% D. 0 04% Câu 2: Để sản xuất nhôm người ta dùng loại quặng nào sau đây?

A. Mica K2O.Al2O3.6SiO2.2H2O B. Bôxit Al2O3.nH2O C. Đất sét Al2O3.2SiO2 D. Criolit Na3AlF6 Câu 3: Người hút thuốc lá nhiều thường mắc các bệnh nguy hiểm về đường hô hấp.

Chất gây hại chủ yếu có trong thuốc lá là: A. Becberin B. Axit nicotinic C. Mocphin D. Nicotin Câu 4: Hiện tượng tạo thành thạch nhũ trong các hang động tự nhiên được giải thích bằng phản ứng hóa học: A. Na2CO3 + CaCl2 → CaCO3$ + 2NaCl B. CaO + CO2 → CaCO3 5

C. Ca(HCO3)2 → CaCO3$ +_H2O + CO2# D. CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3$ + H2O Câu 5: Khi giặt là quần áo nilon len tơ tằm người ta giặt A. Bằng nước nóng B. Là ở nhiệt độ cao C. Bằng xà phòng có độ kiềm thấp nước ấm D. Bằng xà phòng có độ kiềm cao Câu 6: Nguyên nhân của sự suy giảm tầng ozon chủ yếu là do A. Mưa axit B. Khí CO2 C. Quá trình sản xuất gang thép D. Clo và các hợp chất của Clo 4. CẤP ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 1: Các nhân tố hóa học gây ô nhiễm môi trường nước gồm A. Các kim loại nặng: Hg Pb Sb ...(1) B. Các anion: NO3- PO43- SO42-(2) C. Thuốc bảo vệ thực vật phân bón hóa học.(3) D. Cả(1) (2) (3) Câu 2: Ozon là một chất rắn cần thiết trên thượng tầng khí quyển vì A. Nó hấp thu các bức xạ tử ngoại(tia cực tím) B. Nó ngăn ngừa khí oxi thoát khỏi Trái đất C. Nó làm cho Trái đất ấm hơn D. Nó phản ứng với tia gamma tử ngoài không gian để tạo khí freon Câu 3: Mưa axit chủ yếu là do những chất thải sinh ra trong quá trình sản xuất công nghiệp nhưng không được xủ lí triệt để. Đó là những chất nào sau đây?

A. SO2 NO2.

B. H2S Cl2.

C. NH3 HCl D. CO2 SO2 Câu 3: Loại thuốc nào sau đây thuộc loại gây nghiên cho con người?

A. Penixilin amoxilin B. Vitamin C glucozo C. Seduxen moocphin D. Thuốc cảm pamin paradol Câu 4: Một chiếc nhiệt kế bị vỡ để thu hồi thuỷ ngân rơi vãi tránh độc người ta có thể dùng chất nào sau đây?

A. Bột than B. Bột lưu huỳnh C. Bột sắt D. Cát II. Bài tập định lượng 1. CẤP ĐỘ BIẾT Câu 1: Nhiều loại sản phẩm hóa học được điều chế từ muối ăn trong nước biển như: HCl, nước Gia – ven, NaOH, Na2CO3. Tính khối lượng NaCl cần để sản xuất 15 tấn NaOH, biết H=80% A. 12,422 tấn B. 17,55 tấn C. 15,422 tấn D. 27,422 tấn 2. CẤP ĐỘ HIỂU: 6

Câu: Có thể điều chế thuốc diệt nấm mốc CuSO4 5% theo sơ đồ sau: CuS →CuO → CuSO4 Tính khối lượng dung dịch CuSO4 5% thu được từ 0,15 tấn nguyên liệu chứa 80% CuS. Hiệu suất của quá trình là 80% A. 1,2 tấn B. 2,3 tấn C. 3,2 tấn D. 4,0 tấn 3. CẤP ĐỘ VẬN DỤNG THẤP Câu. Ancol etylic là sản phẩm trung gian từ đó sản xuất được cao su nhân tạo. ĐIều chế ancol etylic bằng 2 cách như sau: -Cho khí etilen tác dụng với nước có xúc tác _cho lên men các nguyên liệu chứa tinh bột Hãy tính lượng ngũ cốc chứa 65% tinh bột để sản xuất được 2,3 tấn ancol etylic. Biết hao hụt trong quá trình sản xuất là 25%.

A. 5,4 tấn B. 8,30 tấn C. 1,56 tấn D. 1,0125 tấn 4. CẤP ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu. Để đánh giá độ nhiễm bẩn không khí của 1 nhà máy, người ta tiến hành như sau: Lấy 2 lít không khí rồi dẫn qua dung dịch Pb(NO3)2 dư thì thu được 0,3585 mg chất kết tủa màu đen. a) Hãy cho biết hiện tượng đó chứng tỏ trong không khí đã có khí nào trong các khí sau đây?

A. H2S B. CO2 C. NH3 D. SO2 b) Tính hàm lượng khí đó trong không khí, coi hiệu suất 100% A. 0,026 g/ml B. 0,0253 mg/l C. 0,0225 mg/l D. 0,0257 mg/l III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC

7

Tuần (Từ / /2020 đến / /2020) Tiết Ngày soạn: / /2020 Ngày dạy tiết đầu: / /2020 CHỦ ĐỀ: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG TIẾT 1: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS biết: - Vai trò của năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu đối với sự phát triển kinh tế, xã hội - Xu thế của thế giới về việc giải quyết năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu - Vai trò của hoá học đối với việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, càng đa dạng về năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu 2. Kỹ năng Nghiên cứu tài liệu, tổng hợp kiến thức 3. Thái độ, tư tưởng Có ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng, nguyên vật liệu Có thái độ nghiêm túc trong học tập Có lòng yêu thích bộ môn 4. Định hướng phát triển năng lực Năng lực ngôn ngữ hóa học Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề: thông qua quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận Năng lực tư duy logic II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Các tư liệu thực tế, cập nhật về năng lượng, nhiên liệu, nguyên vật liệu của Việt Nam và một số nước 2. Học sinh Tìm hiểu thêm về các vấn đề năng lượng, nhiên liệu, vật liệu qua báo đài, sách vở III. Chuỗi các hoạt động dạy học Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (5 phút) a) Mục tiêu hoạt động Giúp học sinh nắm rõ các công việc cần thực hiện, tạo không khí sôi nổi, thoải mái trong lớp học. b) Nội dung hoạt động Giới thiệu hình thức seminar, cách tổ chức đánh giá và trao thưởng thi đua giữa các nhóm. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: Giáo viên hướng dẫn học sinh các bước tiến hành trong buổi seminar, lưu ý thời gian cho mỗi hoạt động.

Giáo viên hướng dẫn học sinh về các tiêu chí đánh giá, chấm điểm các nhóm sau mỗi bài thuyết trình thông qua phiếu đánh giá.

Các nhóm giới thiệu về nhóm mình. d) Sản phẩm hoạt động 8

Các thành viên trong lớp nhận phiếu đánh giá.

Các nhóm hoàn thành phần giới thiệu. e) Đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức a) Mục tiêu hoạt động Học sinh nêu được vai trò của năng lượng và nhiên liệu trong đời sống, các vấn đề đang đặt ra về năng lượng và nhiên liệu, và sự góp phần của Hóa học trong việc giải quyết các vấn đề về năng lượng và nhiên liệu.

HS nêu được vai trò của vật liệu đối với sự phát triển của nền kinh tế, các vấn đề đang đặt ra về vật liệu, và sự góp phần của Hóa học trong việc giải quyết các vấn đề về vật liệu. b) Nội dung hoạt động Học sinh thuyết trình về vấn đề năng lượng, nhiên liệu, vấn đề vật liệu. Trao đổi, thảo luận về các vấn đề này. c) Phương thức tổ chức hoạt động Nội dung 1: Tìm hiểu về Hóa học và vấn đề năng lượng và nhiên liệu (15 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 1: - Có các dạng năng lượng nào? Vai trò của năng lượng/nhiên liệu?

- Vấn đề đang đặt ra về năng lượng/nhiên liệu cho nhân loại?

- Hóa học góp phần giải quyết các vấn đề về năng lượng/nhiên liệu như thế nào? Đại diện nhóm 1 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề năng lượng và nhiên liệu” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 1.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 1 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 1. Đại điện nhóm 1 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 1 có thể bổ sung cho câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên.

Nội dung 2: Tìm hiểu về Hóa học và vấn đề vật liệu (15 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 2: - Vật liệu là gì? Vai trò của vật liệu?

- Vấn đề đang đặt ra về vật liệu cho nhân loại?

- Hóa học góp phần giải quyết các vấn đề về vật liệu như thế nào? Đại diện nhóm 2 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề vật liệu” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 2.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 1 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 2. Đại điện nhóm 2 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 2 có thể bổ sung câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên. d) Sản phẩm hoạt động Bài thuyết trình của học sinh, bài trình chiếu powerpoint.

Học sinh ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các phiếu học tập..

Kết quả cần đạt được: Nội dung 1: Hóa học và vấn đề năng lượng và nguyên liệu 9

1. Năng lượng và nhiên liệu có vai trò quan trọng như thế nào đối với sự phát triển kinh tế?

Ngày nay, con người đã tìm ra nhiều loại năng lượng khác nhau: nhiệt năng, hóa năng, điện năng, quang năng… Mọi hoạt động của con người đều cần năng lượng.

2. Những vấn đề đang đặt ra về năng lượng về nhiên liệu Trong vỏ Trái đất, nhiên liệu hoá thạch tồn taị trong các mỏ quặng với trữ lượng có hạn. Việc khai thác và sử dụng nhiên liệu hoá thạch đang gây ra những vấn đề lớn về môi trường: lún đất, ô nhiễm dầu, ô nhiễm không khí…

Xu thế phát triển năng lượng tương lai là: - Khai thác và sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm môi trường.

- Phát triển các nguồn năng lượng mới: năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng nước…

- Sử dụng các dạng năng lượng có thể tái sinh.

- Nâng cao ý thức của mọi người về việc tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng với hiệu quả cao.

3. Hoá học góp phần giải quyết vấn đề năng lượng và nhiên liệu như thế nào?

Nghiên cứu sử dụng các nhiên liệu ít ảnh hưởng đến môi trường, nghiên cứu các năng lượng thay thế có khả năng tái chế.

Nâng cao hiệu quả của các quy trình chế hoá, sử dụng nhiên liệu, tiết kiệm nhiên liệu.

Chế tạo vật liệu chất lượng cao cho ngành năng lượng.

Nội dung 2: Hóa học và vấn đề vật liệu 1. Vai trò của vật liệu đối với sự phát triển kinh tế: Vật liệu có vai trò quan trọng trong phát triển nền kinh tế, là cơ sở vật chất của sự tồn tại và phát triển của loài người, dùng vật liệu gì và sử dụng như thế nào để chế tạo ra công cụ là tiêu chí quan trọng của sự phát triển văn minh nhân loại.

Trong lịch sử phát triển văn minh nhân loại, hoá học cùng các ngành nghiên cứu khoa học đã nghiên cứu và tạo ra các loại vật liệu dẫn đến sự thay đổi lớn lao cho nhân loại: đồ đá, đồ gốm, đồ đồng, đồ sắt, thuỷ tinh, gang, thép, xi măng,… Vật liệu là cơ sở quan trọng để phát triển nền kinh tế.

2. Vấn đề vật liệu đang đặt ra vấn đề cho nhân loại Theo đà phát triển của khoa học và kĩ thuật, kinh tế – xã hội yêu cầu con người về vật liệu ngày càng to lớn, đa dạng và phát triển theo hướng: - Kết hợp giữa kết cấu và công dụng - Loại hình có tính đa năng - Ít nhiễm bẩn - Có thể tái chế - Tiết kiệm năng lượng - Bền, chắc, đẹp Ngày nay, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, các nhà khoa học đã tìm kiếm nguyên liệu từ những nguồn khác nhau: + Các loại khoáng chất, dầu mỏ, khí thiên nhiên + Không khí, nước + Từ động, thực vật 3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề vật liệu cho tương lai - Để đáp ứng nhu cầu xã hội, các nhà khoa học thuộc lĩnh vực hóa học chuyên nghiên cứu về lĩnh vực kĩ thuật vật liệu đang nghiên cứu khai thác những vật liệu mới, trọng lượng nhẹ, độ bền cao như: 10

+ Vật liệu compozit + Vật liệu hỗn hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ + Vật liệu hỗn hợp nano e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: Giáo viên quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự trao đổi, góp ý, bổ sung của các nhóm, giáo viên biết được học sinh đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung.

- Giáo viên nhận xét về phần trình bày của nhóm, chỉ ra các điểm tốt cần phát huy và hạn chế cần rút kinh nghiệm cho các nhóm sau.

- Học sinh đánh giá kết quả hoạt động của nhóm bạn bằng phiếu đánh giá.

Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập (7 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động luyện tập giúp học sinh củng cố, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng vừa lĩnh hội được về năng lượng, nhiên liệu và vật liệu.

Hoạt động vận dụng giúp học sinh vận dụng các kiến thức, kỹ năng đã học để giải quyết các vấn đề hay tình huống thực tiễn. b) Nội dung hoạt động Giáo viên đưa ra một số câu hỏi, tình huống hoặc vấn đề thực tiễn, học sinh suy nghĩ và đưa ra các ý kiến trả lời. c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên cho học sinh hoạt động theo nhóm nhỏ hoặc cặp, trao đổi và trả lời các câu hỏi sau: Câu 1. Em hãy cho biết những nét chính về xu thế phát triển năng lượng cho tương lai?

Câu 2. Em hãy cho biết thí dụ về một số ngành sản xuất vật liệu quan trọng?

Câu 3: Khí biogas là gì? Nguồn cung cấp khí biogas? Thành phần hóa học? Lợi ích của việc sử dụng khí biogas?

Câu 4: Liên hệ bản thân, em sử dụng năng lượng trong cuộc sống như nào?

Làm thế nào để tiết kiệm năng lượng? d) Sản phẩm hoạt động Học sinh trao đổi, đưa ra ý kiến, bổ sung thông tin để góp phần hoàn thiện các ý cơ bản sau: Câu 1. Khoa học đã góp phần sản suất và sử dụng nguồn nguyên liệu năng lương nhân tạo thay thế cho nguồn nguyên liệu thiên nhiên như dầu mỏ than đá.

VD: – Điều chế khí metan trong lò bioga để đun nấu từ các các thải hữu cơ động vật – Sản suất ra khí than khô và khí than đá từ than đá và nước.

– Sản suất ra chất thay xăng dầu từ nguyên liệu không khí và nước.

Câu 2. Một số ngành sản xuất vật liệu quan trọng: Vật liệu có nguồn gốc vô cơ: nghành sản suất hóa học vô cơ tạo ra nhiều vật kiệu sử dụng cho công nghiệp và đời sống: – Luyện kim đen, luyện kim màu – Công nghiệp siliccat sản suất ra gạch, xi măng,..

– Công nghiệp hóa chất, sản suất ra các hóa chất cơ bản HCl, H2SO4,… làm ngành sản suất phân bón, thuốc trừ sâu.

Vật liệu có nguồn gốc hữu cơ: Vật liệu hữu cơ được sản suất bằng con đường hóa học. VD: Sơn tổng hợp, nhựa PVC,..

11

Vật liệu mới: – Vật liệu nano – Vật liệu quang điện có độ siêu dẫn ở nhiệt độ cao dùng trong sinh học, y tế…

– Vật liệu compozit có tính bền,…

Câu 3: Biogas là khí sinh học được sinh ra nhờ quá trình phân giải các chất thải hữu cơ chăn nuôi trong môi trường kỵ khí (không có không khí). Vi sinh vật phân huỷ và sinh ra khí gồm: metan, nitơ, cacbon đioxit và H2S. Trong đó, khí metan chiếm đến hơn 51% và là chất khí gây cháy, thường được dùng trong đun nấu. Khí biogas được sinh ra trong các hầm biogas.

Hầm biogas là nơi chứa đựng chất thải của phân các vật nuôi như heo bò gà….trong hầm biogas này xảy ra các hiện tượng phân hủy chất thải hữu cơ trong phân phát sinh ra khí biogas, với khí này bà con lấy để sử dụng đun nấu hằng ngày, dùng cho sinh hoạt cuốc sống Một số lợi ích của việc sử dụng khí biogas: • Tận dụng được nguồn phân bón • Giải phóng sức lao động cho nội trợ • Giữ được môi trường xanh sạch đẹp • Tiết kiệm được chi phí hàng tháng Câu 4: Liên hệ bản thân: Năng lượng được sử dụng trong sinh hoạt với các mục đích như cung cấp nhiệt năng cho nấu nướng, điện năng dùng thắp sáng bóng đèn, chạy quạt, sưởi ấm… Để tiết kiệm năng lượng: nên sử dụng một cách hợp lí, tiết kiệm điện, gas đun nấu… e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên nhận xét phần trả lời của học sinh.

Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng (2 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng được thiết kế cho học sinh về nhà làm, nhằm mục đích giúp học sinh vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho học sinh. b) Nội dung hoạt động Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Hiện nay trên thế giới sử dụng những loại nguyên liệu nào? Loại nguyên liệu nào tốt cho môi trường? Vì sao?

2. Em có đề xuất/ý tưởng gì mới để phát triển các ngành năng lượng và nhiên liệu? c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (thư viện, internet...) d) Sản phẩm hoạt động Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của học sinh. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên cho học sinh nộp báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

12

Tuần (Từ / /2020 đến / /2020) Tiết Ngày soạn: / /2020 Ngày dạy tiết đầu: / /2020 CHỦ ĐỀ: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG TIẾT 2: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ XÃ HỘI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS biết: - Vai trò của hoá học trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của con người như đảm bảo nhu cầu về lương thực, thực phẩm , may mặc, bảo vệ sức khoẻ.

- Biết tác hại của những chất gây nghiện, ma tuý với sức khoẻ con người 2. Kỹ năng - Nghiên cứu tài liệu, tổng hợp kiến thức 3. Thái độ, tư tưởng - Biết quý trọng và sử dụng tiết kiệm những phẩm vật thiết yếu của cuộc sống như lương thực, thực phẩm, vải sợi, thuốc chữa bệnh…

- Có ý thức phòng chống và tích cực tham gia phòng chống các tệ nạn xã hội - Có thái độ nghiêm túc trong học tập.

- Có lòng yêu thích bộ môn 4. Định hướng phát triển năng lực Năng lực ngôn ngữ hóa học Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề: thông qua quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận Năng lực tư duy logic II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Một số tư liệu về chất lượng cuộc sống, về phòng chống tệ nạn ma tuý…

2. Học sinh Tìm hiểu thêm về các vấn đề xã hội qua báo đài, sách vở III. Chuỗi các hoạt động dạy học Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (2 phút) a) Mục tiêu hoạt động Giúp học sinh nắm rõ các công việc cần thực hiện, tạo không khí sôi nổi, thoải mái trong lớp học. b) Nội dung hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh các bước tiến hành trong buổi seminar, lưu ý thời gian cho mỗi hoạt động. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: Giáo viên hướng dẫn học sinh các bước tiến hành trong buổi seminar, lưu ý thời gian cho mỗi hoạt động.

Giáo viên hướng dẫn học sinh về các tiêu chí đánh giá, chấm điểm các nhóm sau mỗi bài thuyết trình thông qua phiếu đánh giá.

Các nhóm giới thiệu về nhóm mình. d) Sản phẩm hoạt động Các thành viên trong lớp nhận phiếu đánh giá.

Các nhóm hoàn thành phần giới thiệu.

13

e) Đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức a) Mục tiêu hoạt động HS nêu được vai trò của lương thực thực phẩm đối với con người, các vấn đề đang đặt ra cho nhân loại về lương thực thực phẩm, và sự góp phần của Hóa học trong việc giải quyết các vấn đề về lương thực thực phẩm.

Học sinh nêu được vai trò của may mặc đối với cuộc sống con người, các vấn đề đang đặt ra về may mặc, và sự góp phần của Hóa học trong việc giải quyết các vấn đề về may mặc cho nhân loại.

Học sinh nêu được thế nào là dược phẩm, vai trò của dược phẩm với việc bảo vệ sức khỏe con người. Học sinh biết được các chất nào là chất gây nghiện, chất ma túy, tác hại và đề ra phương thức phòng chống ma túy. b) Nội dung hoạt động Học sinh thuyết trình về vấn đề lương thực, thực phẩm, vấn đề may mặc, vấn đề bảo vệ sức khỏe con người. Trao đổi, thảo luận về các vấn đề này. c) Phương thức tổ chức hoạt động Nội dung 1: Tìm hiểu về Hóa học và vấn đề lương thực, thực phẩm (12 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 3: - Lương thực, thực phẩm là gì? Vai trò của lương thực, thực phẩm?

- Vấn đề đang đặt ra về lương thực, thực phẩm cho nhân loại?

- Hóa học góp phần giải quyết các vấn đề lương thực, thực phẩm như nào? Đại diện nhóm 3 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề lương thực, thực phẩm” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 3.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 3 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 3. Đại điện nhóm 3 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 3 có thể bổ sung cho câu trả lời, hoặc tìm sự giúp đỡ từ phía giáo viên.

Nội dung 2: Tìm hiểu về Hóa học và vấn đề may mặc (12 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 4: - Vai trò của may mặc?

- Vấn đề đang đặt ra về may mặc cho nhân loại?

- Hóa học góp phần giải quyết các vấn đề về may mặc như thế nào? Đại diện nhóm 4 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề may mặc” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 4.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 4 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 4. Đại điện nhóm 4 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 4 có thể bổ sung câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên.

Nội dung 3: Tìm hiểu về Hóa học và vấn đề bảo vệ sức khỏe con người (12 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 5: - Dược phẩm là gì? Công nghiệp hóa dược sản xuất gì? Vai trò của dược phẩm với việc bảo vệ sức khỏe con người?

14

-

Một số chất gây nghiện, chất ma túy?

Phòng chống ma túy trong cộng đồng, trong học đường? Đại diện nhóm 1 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề bảo vệ sức khỏe con người” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 5.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 1 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 1. Đại điện nhóm 1 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 1 có thể bổ sung cho câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên. d) Sản phẩm hoạt động Bài thuyết trình của học sinh, bài trình chiếu powerpoint.

Học sinh ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các phiếu học tập.

Nội dung 1: Hóa học và vấn đề lương thực thực phẩm 1. Vai trò của lương thực thực phẩm đối với con người - Đảm bảo sự sống.

- Đảm bảo sức khỏe.

2. Những vấn đề đang đặt ra cho nhân loại về lương thực, thực phẩm - Sự phân bố lương thực thực phẩm trên toàn thế giới không cân đối: nơi thừa nơi thiếu.

- Dân số không ngừng gia tăng.

- Đất canh tác bị thu hẹp.

- Thiên tai ngày càng ác liệt.

3. Hoá học góp phần giải quyết vấn đề lương thực, thực phẩm - Nghiên cứu và sản xuất chất bảo vệ và phát triển thực vật, động vật.

- Nghiên cứu và sản xuất chất bảo quản lương thực, thực phẩm.

- Nghiên cứu các quy trình chế biến thực phẩm theo công nghệ hóa học, nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

- Chế tạo chất phụ gia thực phẩm.

- Xây dựng và hướng dẫn mọi người sử dụng đúng quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nội dung 2: Hóa học và vấn đề may mặc 1. Vai trò của vấn đề may mặc với cuộc sống con người - Nhu cầu chủ yếu của con người: giữ ấm cơ thể, văn minh, đẹp.

2. Những vấn đề đang đặt ra về may mặc - Gia tăng dân số toàn cầu.

- Nhu cầu mặc đẹp.

- Điều kiện sản xuất tơ tự nhiên khó khăn.

3. Hoá học góp phần giải quyết những vấn đề may mặc cho nhân loại - Nâng cao chất lượng, sản lượng tơ hóa học, tơ tổng hợp.

- Nghiên cứu chế tạo nhiều loại tơ có tính năng đặc biệt.

- Nghiên cứu chế tạo nhiều loại thuốc nhuộm, chất phụ gia.

Nội dung 3: Hóa học và vấn đề bảo vệ sức khỏe con người 1. Dược phẩm - Bảo vệ sức khỏe con người: phòng bệnh, chữa bệnh, nâng cao sức khỏe.

- Chế tạo thuốc chữa bệnh hiểm nghèo.

2. Một số chất gây nghiện, chất ma tuý, phòng chống ma tuý a) Một số chất gây nghiện, chất ma tuý 15

- Một số chất ma túy: Amphetanin tổng hợp, cocain chiết xuất từ cây coca, heroin, moocphin, các loại thuốc lắc…

- Một số chất gây nghiện không phải là ma túy: rượu, nicotin (trong thuốc lá), cafein (trong hạt cà phê, coca, lá chè…). b) Phòng chống ma tuý - Nhà nước phát động toàn dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh, chống ma túy.

- Ngăn chặn không cho ma túy xâm nhập vào nhà trường.

- Giáo dục, tuyên truyền phòng chống ma túy.

Hoạt động 4: Hoạt động luyện tập (5 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động luyện tập giúp học sinh củng cố, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng vừa lĩnh hội được. b) Nội dung hoạt động Giáo viên đưa ra một số câu hỏi, tình huống hoặc vấn đề thực tiễn, học sinh suy nghĩ và đưa ra các ý kiến trả lời. c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên cho học sinh hoạt động theo nhóm nhỏ hoặc cặp, trao đổi và trả lời các câu hỏi sau: Câu 1: Chất dinh dưỡng có vai trò như thế nào đối với cuộc sống con người?

Câu 2: Hóa học có thể làm gì để góp phần làm tăng sản lượng lương thực, thực phẩm?

Câu 3: Chúng ta thường thấy các khẩu hiệu như “Trường học không khói thuốc” “Bệnh viện không khói thuốc” hay thấy những biển báo “Cấm hút thuốc lá” nơi công cộng. Theo em vì sao lại cấm hút thuốc lá?

Câu 5: Hãy lấy một số thí dụ về chất gây nghiện, ma túy nguy hại cho sức khỏe con người? d) Sản phẩm hoạt động Học sinh trao đổi, đưa ra ý kiến, bổ sung thông tin để góp phần hoàn thiện các ý cơ bản sau: Câu 1: Vai trò của chất dinh dưỡng đối với cuộc sống con người: Lương thực, thực phẩm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng,cung cấp năng lượng cho con người và hoạt động. Ăn không đủ, thiếu chất dinh dưỡng làm cơ thể hoạt động không hiệu quả, sức khỏe yếu, chậm phát triển,..

VD: thiếu iot gây bệnh bướu cổ, thiếu vitamin A gây mờ mắt,..

Câu 2: Để góp phần làm tăng sản lượng lương thực, thực phẩm có những hoạt động sau: – Nghiên cứu, sản suất các chất có tác dụng bảo vệ và phát triển thực vật, động vật như: sản suất các thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, các loại thuốc kích thích tăng trưởng.

– Nghiên cứu nâng cao sản suất những hóa chất bảo quản lương thực, thực phẩm,để nâng cao sản lượng lương thực, thực phẩm sau khi thu hoạch.

– Bằng con đường chế biến lương thực, thực phẩm theo công nghệ hóa học để nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp, hoặc chế biến thực phẩm nhân tạo như tập hợp chất béo nhân tạo,..

– Thay thế tinh bột bằng hợp chất hidro cacbon để sản suất ancol etylic, thay thế sản suất xà phòng từ chất béo,sản suất bột giặt tổng hợp,..

– Sản suất glucozơ, tổng hợp chất béo nhân tạo, chế biến protein từ protein tự nhiên.

16

– Cùng với công nghệ sinh học tạo ra giống mới có năng suất cao hơn.

Câu 3: - Khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin, chất gây nghiện...

Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu.

- Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh.

- Khói thuốc lá khiến những người không hút thuốc vẫn có nguy cơ cao bị ung thư phổi.

Câu 4: Một số chất gây nghiện, ma túy nguy hại cho sức khỏe con người: - Một số chất ma túy: cocain, heroin, moocphin, các loại thuốc lắc, thuốc phiện, cần sa, ma túy tổng hợp,..

- Một số chất gây nghiện: rượu, nicotin, cafein…. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên nhận xét phần trả lời của học sinh. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên nhận xét phần trả lời của học sinh.

Hoạt động 4. Hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng (1 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động tìm tòi mở rộng được thiết kế cho học sinh về nhà làm, nhằm mục đích giúp học sinh vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho học sinh. b) Nội dung hoạt động Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Với những vấn đề về an toàn thực phẩm như hiện nay (thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc...), em có đề xuất giải pháp gì?

2. Hóa học góp phần như nào trong việc đáp ứng nhu cầu may mặc của con người? Hãy dẫn ra một số loại tơ hóa học mà em biết.

3. Em có đề xuất/ý tưởng gì trong việc phòng chống ma túy học đường? c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (thư viện, internet...) d) Sản phẩm hoạt động Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của học sinh. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên cho học sinh nộp báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

17

Tuần (Từ / /2020 đến / /2020) Tiết Ngày soạn: / /2020 Ngày dạy tiết đầu: / /2020 CHỦ ĐỀ: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI – MÔI TRƯỜNG TIẾT 3: HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS biết: - Thế nào là ô nhiễm môi trường: nguyên nhân, tác nhân gây ô nhiễm và tác hại của việc ô nhiễm môi trường.

- Vai trò của hoá học trong việc xử lí chất gây ô nhiễm 2. Kỹ năng - Nghiên cứu tài liệu, tổng hợp kiến thức 3. Thái độ, tư tưởng Có ý thức bảo vệ môi trường Có thái độ nghiêm túc trong học tập Có lòng yêu thích bộ môn 4. Định hướng phát triển năng lực Năng lực ngôn ngữ hóa học Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề: thông qua quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận Năng lực tư duy logic II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Một số tư liệu về chất lượng cuộc sống, về phòng chống tệ nạn ma tuý…

2. Học sinh Tìm hiểu thêm về các vấn đề xã hội qua báo đài, sách vở III. Chuỗi các hoạt động dạy học Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (2 phút) a) Mục tiêu hoạt động Giúp học sinh nắm rõ các công việc cần thực hiện, tạo không khí sôi nổi, thoải mái trong lớp học. b) Nội dung hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh các bước tiến hành trong buổi seminar, lưu ý thời gian cho mỗi hoạt động. c) Phương pháp tổ chức hoạt động: Giáo viên hướng dẫn học sinh các bước tiến hành trong buổi seminar, lưu ý thời gian cho mỗi hoạt động.

Giáo viên hướng dẫn học sinh về các tiêu chí đánh giá, chấm điểm các nhóm sau mỗi bài thuyết trình thông qua phiếu đánh giá.

Các nhóm giới thiệu về nhóm mình. d) Sản phẩm hoạt động Các thành viên trong lớp nhận phiếu đánh giá.

Các nhóm hoàn thành phần giới thiệu. e) Đánh giá kết quả hoạt động 18

Giáo viên quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức a) Mục tiêu hoạt động Học sinh nêu được thế nào là ô nhiễm môi trường, thế nào là ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiễm môi trường nước, ô nhiễm môi trường đất, nguyên nhân, các tác nhân gây ô nhiễm và tác hại của việc ô nhiễm môi trường.

Học sinh nêu cách nhận biết môi trường bị ô nhiễm: phương pháp vật lí, phương pháp hóa học. Học sinh nêu các phương pháp xử lý các chất gây ô nhiễm và đề ra các biện pháp, giải pháp phòng chống ô nhiễm môi trường. b) Nội dung hoạt động Học sinh thuyết trình về vấn đề ô nhiễm môi trường, phòng chống ô nhiễm môi trường. Trao đổi, thảo luận về vấn đề này. c) Phương thức tổ chức hoạt động Nội dung 1: Tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường (20 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 6: - Thế nào là môi trường bị ô nhiễm?

- Ô nhiễm môi trường không khí: Nguyên nhân? Tác nhân gây ô nhiễm? Tác hại của sự ô nhiễm?

- Ô nhiễm môi trường nước: Nguyên nhân? Tác nhân gây ô nhiễm? Tác hại của sự ô nhiễm?

- Ô nhiễm môi trường đất: Nguyên nhân? Tác nhân gây ô nhiễm? Tác hại của sự ô nhiễm? Đại diện nhóm 2 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề ô nhiễm môi trường” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 6.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 2 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 2. Đại điện nhóm 2 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 2 có thể bổ sung câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên.

Nội dung 2: Tìm hiểu về vấn đề phòng chống ô nhiễm môi trường (15 phút) Học sinh đã chuẩn bị nội dung theo các câu hỏi gợi ý trong Phiếu học tập số 7: - Cách nhận biết môi trường bị ô nhiễm?

- Vai trò của hóa học việc xử lý các chất gây ô nhiễm môi trường?

- Một số giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường? Đại diện nhóm 3 lên thuyết trình trước lớp về nội dung “Hóa học và vấn đề phòng chống ô nhiễm môi trường” Các học sinh khác nghe bài thuyết trình, ghi lại vào vở những thông tin thu được theo gợi ý ở Phiếu học tập số 7.

Trao đổi, thảo luận: Sau khi đại diện nhóm 3 trình bày xong, các nhóm còn lại có thể đặt câu hỏi cho nhóm 3. Đại điện nhóm 3 trả lời câu hỏi của các bạn. Các thành viên khác của nhóm 3 có thể bổ sung câu trả lời, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía giáo viên. d) Sản phẩm hoạt động Bài thuyết trình của học sinh, bài trình chiếu powerpoint.

Học sinh ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các phiếu học tập.

Nội dung 1: Hóa học và vấn đề ô nhiễm môi trường 19

Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường. Chất gây ô nhiễm môi trường là những nhân tố làm cho môi trường trở thành độc hại.

Các loại ô nhiễm môi trường: - Ô nhiễm môi trường không khí - Ô nhiễm môi trường nước - Ô nhiễm môi trường đất 1. Ô nhiễm môi trường không khí Ô nhiễm môi trường không khí là sự có mặt của chất lạ hoặc sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho nó không sạch, có bụi, có mùi khó chịu, làm giảm tầm nhìn… a) Nguyên nhân: - Do thiên nhiên: cháy rừng, núi lửa...

- Do hoạt động của con người + Khí thải công nghiệp + Khí thải do hoạt động giao thông vận tải + Khí thải do sinh hoạt Các chất gây ô nhiễm không khí: CO, CO2, SO2, H2S, NxOy, CFC... b) Tác hại - Gây biến đổi khí hậu: hiện tượng hiệu ứng nhà kính.

- Ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ con người: bệnh tật, tử vong...

- Ảnh hưởng sự sinh trưởng và phát triển của động thực vật.

- Phá huỷ tầng ozon.

- Gây mưa axit.

2. Ô nhiễm môi trường nước Ô nhiễm môi trường nước là thay đổi thành phần và tính chất của nước gây ảnh hưởng đến hoạt động sống bình thường của con người và sinh vật.

Phân loại: - Theo thời gian: thường xuyên kéo dài hay tức thời - Theo bản chất các chất gây ô nhiễm: ô nhiễm hóa chất, ô nhiễm vi sinh - Theo vị trí không gian: ô nhiễm sông, ô nhiễm nước ngầm, ô nhiễm biển a) Nguyên nhân: - Do thiên nhiên: mưa, bão, lũ...

- Do con người: nước thải dân cư, công nghiệp, phân bón, thuốc trừ sâu...

Tác nhân gây ô nhiễm: + các ion kim loại nặng. + anion: NO3-, PO43-, SO42-... + thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hoá học, thuốc kích thích sinh trưởng. b) Tác hại - Có hại cho sức khoẻ và sinh mạng.

- Lan truyền dịch bệnh.

- Ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển hay bị hủy diệt của động thực vật.

3. Ô nhiễm môi trường đất Ô nhiễm môi trường nước là khi có mặt một số chất và hàm lượng của chúng vượt quá giới hạn làm hệ sinh thái mất cân bằng. a) Nguyên nhân: - Do thiên nhiên: núi lửa, ngập úng...

20

- Do con người: sử dụng phân bón hóa học, chất bảo vệ thực vật, chất kích thích, rác thải nông nghiệp, rác thải sinh hoạt…

Tác nhân gây ô nhiễm: + Các ion kim loại nặng + Phân bón hóa học, chất bảo vệ thực vật chất kích thích sinh trưởng, chất thải sinh hoạt… b) Tác hại - Gây ra những tổn hại lớn trong đời sống và sản xuất - Ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của động, thực vật và con người.

Nội dung 2: Hóa học và vấn đề phòng chống ô nhiễm môi trường 1. Nhận biết môi trường bị ô nhiễm - Quan sát: màu, mùi, trạng thái…

- Xác định bằng thuốc thử: pH, nồng độ các ion…

- Xác định bằng dụng cụ đo.

2. Vai trò của hoá học trong việc xử lý chất gây ô nhiễm môi trường - Sử dụng hoá chất đúng quy định.

- Thu gom phân loại rác.

- Xử lí chất thải. + Một số phương pháp xử lí chất thải: - Phương pháp hấp thụ - Phương pháp hấp phụ - Phương pháp oxi hoá khử 3. Phòng chống ô nhiễm môi trường - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường từ gia đình đến nhà trường.

- Tuyên truyền việc bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động xã hội, các sự kiện về môi trường. e) Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: Giáo viên quan sát tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí.

- Thông qua báo cáo các nhóm và sự trao đổi, góp ý, bổ sung của các nhóm, giáo viên biết được học sinh đã có những kiến thức nào, kiến thức cần điều chỉnh, bổ sung.

- Giáo viên nhận xét về phần trình bày của nhóm, chỉ ra các điểm tốt cần phát huy và hạn chế cần rút kinh nghiệm cho các nhóm sau.

- Học sinh đánh giá kết quả hoạt động của nhóm bạn bằng phiếu đánh giá.

Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập (5 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động luyện tập giúp học sinh củng cố, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng vừa lĩnh hội được. b) Nội dung hoạt động Giáo viên đưa ra một số câu hỏi, tình huống hoặc vấn đề thực tiễn, học sinh suy nghĩ và đưa ra các ý kiến trả lời. c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên cho học sinh hoạt động theo nhóm nhỏ hoặc cặp, trao đổi và trả lời các câu hỏi sau: Câu 1: Thế nào là ô nhiễm môi trường? Cho biết sự cần thiết phải bảo vệ môi trường khỏi bị ô nhiễm.

21

Câu 2: Một lượng lớn nước thải công nghiệp chưa qua xử lí đổ trực tiếp ra sông suối là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tại nhiều khu vực trên đất nước ta. Để xử lí sơ bộ mẫu nước thải chứa các ion Pb2+¸ Fe3+, Cu2+, Hg2+… theo em nên sử dụng hóa chất nào? Vì sao?

Câu 3: Em hãy nêu các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. d) Sản phẩm hoạt động Học sinh trao đổi, đưa ra ý kiến, bổ sung thông tin để góp phần hoàn thiện các ý cơ bản sau: Câu 1: Ô nhiễm môi trường là sự thay đổi tính chất môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường..

Hiện nay môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trong do các hoạt động của con người làm biến đổi khí hậu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng, do đó cần phải bảo vệ môi trường.

Câu 2: Để xử lí sơ bộ mẫu nước thải chứa các ion Pb2+¸ Fe3+, Cu2+, Hg2+… nên sử dụng hóa chất có khả năng kết hợp (kết tủa) với các ion kim loại nặng trên => dùng dung dịch bazơ.

Chú ý vấn đề kinh tế: chọn loại hóa chất rẻ tiền, phổ biến.

Hóa chất thích hợp thường sử dụng là nước vôi Ca(OH)2.

Câu 3: Một số biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường: - Không xả rác xuống sông, ao, hồ, hay ở các bãi biển.

- Đổ các rác làm từ chất dẻo, nhựa cẩn thận vào nơi thu gom đem xử lý.

- Giảm bớt lượng nước sử dụng bằng cách tiết kiệm, tái sử dụng.

- Tham gia các hoạt động cộng đồng để làm sạch môi trường ở.

- Tham gia các hoạt động chống gây ô nhiễm môi trường.

- Không đốt rác thải bừa bãi.

- Khuyến khích gia đình sử dụng các chất tẩy rửa an toàn cho môi trường, hạn chế sử dụng bao bì gói thực phẩm bằng chất dẻo không phân hủy. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên nhận xét phần trả lời của học sinh. d) Sản phẩm hoạt động Học sinh trao đổi, đưa ra ý kiến, bổ sung thông tin để góp phần hoàn thiện các ý cơ bản sau: e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên nhận xét phần trả lời của học sinh.

Hoạt động 4. Hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng (1 phút) a) Mục tiêu hoạt động Hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng được thiết kế cho học sinh về nhà làm, nhằm mục đích giúp học sinh vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức cho học sinh. b) Nội dung hoạt động Giải quyết các yêu cầu sau: 1. Thực trạng ô nhiễm môi trường trên toàn cầu hiện nay?

2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng biến đổi khí hậu?

3. Em có đề xuất/ý tưởng gì trong việc tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường? c) Phương thức tổ chức hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm và tìm nguồn tài liệu tham khảo (thư viện, internet...).

22

d) Sản phẩm hoạt động Bài viết báo cáo kết quả hoạt động của học sinh. e) Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên cho học sinh nộp báo cáo kết quả vào buổi học kế tiếp.

23

4.3. Phương thức đánh giá Cho học sinh tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau. Giáo viên thông báo biểu điểm đánh giá, sau đó phát phiếu đánh giá cho mỗi học sinh tự đánh giá sau mỗi bài thuyết trình.

PHIẾU ĐÁNH GIÁ Nội dung: ………………………………………………………..

Tổ thuyết trình: ………………………………………………….

Người đánh giá: …………………………………………………

STT

Nội dung

Điểm tối đa

Điểm đạt được

1 2 3 4

Nội dung bài thuyết trình 50 Tác phong thuyết trình 10 Hình thức 10 Trả lời câu hỏi 30 Tổng 100 Giáo viên thu thập lại phiếu đánh giá, tổng hợp và tính điểm trung bình cho mỗi

nhóm.

Trao thưởng cho 2 nhóm có tổng điểm trung bình cao nhất (giải nhất) và tổng điểm trung bình cao thứ 2 (giải nhì). Phần thưởng có thể là điểm 9, điểm 10, hoặc một phần quà nhỏ (bánh kẹo) nhằm động viên và tạo sự hứng thú cho học sinh.

24