GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHỦ ĐỀ ANKAN, ANCOL, PHENOL, ANĐEHIT TẬP HUẤN

GIÁO ÁN HÓA HỌC DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHỦ ĐỀ ANKAN, ANCOL, PHENOL, ANĐEHIT TẬP HUẤN NĂM HỌC 2017 - 2018 WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

CHỦ ĐỀ: ANKAN (3 tiết) Giới thiệu chung chủ đề Chủ đề ankan gồm các nội dung chủ yếu sau: Nội dung 1: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp ankan.

Nội dung 2: Tính chất, điều chế, ứng dụng ankan.

Nội dung 3: Luyện tập lý thuyết ankan.

I. Mục tiêu chủ đề a. Kiến thức Biết được: - Định nghĩa hiđrocacbon, hiđrocacbon no và đặc điểm cấu tạo phân tử của chúng.

- Công thức chung, đồng phân mạch cacbon, đặc điểm cấu tạo phân tử và danh pháp ankan.

- Tính chất vật lí chung (quy luật biến đổi về trạng thái, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng, tính tan).

- Phương pháp điều chế metan trong phòng thí nghiệm và khai thác các ankan trong công nghiệp. ứng dụng của ankan.

Hiểu được: - Tính chất hoá học (phản ứng thế, phản ứng cháy, phản ứng tách hiđro, phản ứng crăckinh) của ankan. b. Kĩ năng - Quan sát mô hình phân tử rút ra được nhận xét về cấu trúc phân tử.

- Viết được công thức cấu tạo, gọi tên một số ankan đồng phân mạch không nhánh, mạch có nhánh.

- Viết các phương trình hoá học biểu diễn tính chất hoá học của ankan.

- Tính thành phần phần trăm về thể tích và khối lượng ankan.

- Lập CTPT một ankan.

- Tìm CTPT 2 ankan kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. c. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tính cẩn thận chính xác khi sử dụng hoá chất, tiến hành thí nghiệm.

- Say mê, hứng thú học tập, yêu khoa học.

- Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hóa chất; cẩn thận khi làm thí nghiệm.

- Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh - Phát huy tinh thần làm việc tập thể, khả năng tư duy của học sinh. d. Phát triển năng lực - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Năng lực thực hành hóa học.

- Năng lực tính toán hóa học.

- Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học.

- Năng lực hợp tác.

- Năng lực làm việc độc lập.

2. Phương pháp và kỹ thuật dạy học Tập huấn năm học 2017 - 2018

Khi dạy về chuyên đề này giáo viên có thể sử dụng các phuơng pháp và kỹ thuật dạy học sau: - Phát hiện và giải quyết vấn đề - Phương pháp dạy học hợp tác (thảo luận nhóm) - Phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan (thí nghiệm), Sách giáo khoa.

- Phương pháp đàm thoại tìm tòi.

- Phương pháp sử dụng câu hỏi bài tập.

- Phương pháp nghiên cứu bài học.

3. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 3.1. Chuẩn bị của giáo viên - Sách giáo khoa hoá học 11 - Máy tính, máy chiếu.

- phiếu học tập.

3.2. Chuẩn bị của học sinh.

- Đọc trước nội dung đọc trong sách giáo khoa.

- Ôn lại bài cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ ( Hoá 11).

- Tìm kiếm những kiến thức liên quan đến bài học.

4. Bảng mô tả các mức độ nhận thức và câu hỏi/bài tập kiểm tra đánh giá Nội dung

Loại câu hỏi/bài tập

Nhận biết

- Nắm được tên gọi ankan.

Câu hỏi/bài - Nắm được tập định tính tính chất hóa học cơ bản của ankan.

Ankan

- Lập công thức phân tử ankan từ dữ liệu đơn giản.

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

- Xác định được sản phẩm chính phản - Viết được trong thế công thức cấu ứng tạo các đồng halogen. phân của - Từ số sản ankan. phẩm monohalogen xác định cấu tạo ankan.

- Xác định công thức cấu tạo dựa vào phản ứng thế Bài tập định - Quan hệ halogen. giữa số mol lượng H2O và CO2 khi đốt cháy

- Sử dụng phương pháp trung bình xác định công thức khi đốt cháy hỗn hợp ankan.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

- Các bài tập về phản ứng tách của ankan.

ankan.

- Biết được thành phần khí thiên nhiên.

Bài tập thực - Biết được hành/thí các cách nghiệm điều chế CH4 trong phòng thí nghiệm.

5. Câu hỏi/bài tập minh họa đánh giá theo các mức đã mô tả a. Câu hỏi bài tập định tính - Mức độ nhân biết: Câu 1. Hợp chất hữu cơ X có tên gọi là 2-clo-3-metylpentan. Công thức cấu tạo của X là A. CH3CH2CH(Cl)CH(CH3)2.

B. CH3CH(Cl)CH(CH3)CH2CH3.

C. CH3CH2CH(CH3)CH2CH2Cl. D. CH3CH(Cl)CH3CH(CH3)CH3.

Câu 2. 2,2,3,3-tetrametylbutan có bao nhiêu nguyên tử C và H trong phân tử ?

A. 8C,16H. B. 8C,14H. C. 6C, 12H. D. 8C,18H. Câu 3. Cho ankan X có CTCT (CH3)2CHCH2C(CH3)3. Tên gọi của ankan X là A. 2,2,4-trimetylpentan.

B. 2,4-trimetylpetan.

C. 2,4,4-trimetylpentan.

D. 2-đimetyl-4-metylpentan.

Câu 4. Phản ứng đặc trưng của hiđrocacbon no là A. Phản ứng tách.

B. Phản ứng thế.

C. Phản ứng cộng. D. Cả A, B và C. - Mức độ hiểu: Câu 5. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12?

A. 3 đồng phân.

B. 4 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 6 đồng phân.

Câu 6. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C6H14 ?

A. 3 đồng phân.

B. 4 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 6 đồng phân Câu 7. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C4H9Cl ?

A. 3 đồng phân.

B. 4 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 6 đồng phân.

Câu 8. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H11Cl? A. 6 đồng phân.

B. 7 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 8 đồng phân.

Câu 9. Công thức đơn giản nhất của hiđrocacbon M là CnH2n+1. M thuộc dãy đồng đẳng nào sau đây?

A. ankan.

B. không đủ dữ kiện để xác định.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

C. ankan hoặc xicloankan.

D. xicloankan.

- Mức độ vận dụng: Câu 10. Khi cho 2-metylbutan tác dụng với Cl2 theo tỷ lệ mol 1 : 1 thì tạo ra sản phẩm chính là A. 1-clo-2-metylbutan.

B. 2-clo-2-metylbutan.

C. 2-clo-3-metylbutan.

D. 1-clo-3-metylbutan.

Câu 11. Sản phẩm của phản ứng thế clo (1 : 1, ánh sáng) vào 2,2-đimetyl propan là (1) CH3C(CH3)2CH2Cl; (2) CH3C(CH2Cl)2CH3 ; (3) CH3ClC(CH3)3 A. (1); (2).

B. (2); (3).

C. (2).

D. (1).

Câu 12. Khi thế monoclo một ankan A người ta luôn thu được một sản phẩm duy nhất. Vậy A là A. metan.

B. etan.

C. neo-pentan.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Câu 13. Ankan nào sau đây chỉ cho 1 sản phẩm thế duy nhất khi tác dụng với Cl2 (as) theo tỉ lệ mol (1 : 1): CH3CH2CH3 (a), CH4 (b), CH3C(CH3)2CH3 (c), CH3CH3 (d), CH3CH(CH3)CH3(e) A. (a), (e), (d).

B. (b), (c), (d).

C. (c), (d), (e).

D. (a), (b), (c), (e), (d) Câu 14. Khi clo hóa hỗn hợp 2 ankan, người ta chỉ thu được 3 sản phẩm thế monoclo. Tên gọi của 2 ankan đó là A. etan và propan.

B. propan và iso-butan.

C. isobutan và pentan.

D. neopentan và etan.

Câu 15. khi clo hóa một ankan có công thức phân tử C6H14, người ta chỉ thu được 2 sản phẩm thế monoclo. Tên thay thế của ankan đó là B. 2-metylpentan.

A. 2,2-đimetylbutan.

C. hexan.

D. 2,3-đimetylbutan.

Câu 16. Cho 4 chất: metan, etan, propan và butan. Số lượng chất tạo được một sản phẩm thế monoclo duy nhất là A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 17. Khi clo hóa C5H12 với tỷ lệ mol 1 : 1 thu được 3 sản phẩm thế monoclo.

Danh pháp thay thế của ankan đó là B. 2-metylbutan.

A. 2,2-đimetylpropan.

C. pentan.

D. 2-đimetylpropan.

Câu 18. Isohexan tác dụng với clo (có chiếu sáng) có thể tạo tối đa bao nhiêu dẫn xuất monoclo?

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 6 Câu 19. Cho isopentan tác dụng với Cl2 theo tỉ lệ số mol 1 : 1, số sản phẩm monoclo tối đa thu được là A. 2.

B. 3.

C. 5.

D. 4.

Câu 20. Có bao nhiêu ankan là chất khí ở điều kiện thường khi phản ứng với clo (có ánh sáng, tỉ lệ mol 1:1) tạo ra 2 dẫn xuất monoclo ?

A. 4.

B. 2.

C. 5.

D. 3.

Câu 21. Khi brom hóa một ankan chỉ thu được một dẫn xuất monobrom duy nhất có Tập huấn năm học 2017 - 2018

tỉ khối hơi đối với hiđro là 75,5. Tên của ankan đó là A. 3,3-đimetylhecxan.

C. isopentan.

B. 2,2-đimetylpropan.

D. 2,2,3-trimetylpentan - Mức độ vận dụng cao b. Câu hỏi bài tập định lượng - Mức độ nhân biết: Câu 22. Phần trăm khối lượng cacbon trong phân tử ankan Y bằng 83,33%. Công thức phân tử của Y là A. C2H6.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12.

Câu 23. Đốt cháy một hỗn hợp gồm nhiều hiđrocacbon trong cùng một dãy đồng đẳng nếu ta thu được số mol H2O > số mol CO2 thì CTPT chung của dãy là A. CnHn, n ≥ 2.

B. CnH2n+2, n ≥1.

C. CnH2n-2, n≥ 2.

D. Tất cả đều sai.

- Mức độ hiểu: Câu 24. Khi cho ankan X (trong phân tử có phần trăm khối lượng cacbon bằng 83,72%) tác dụng với clo theo tỉ lệ số mol 1:1 (trong điều kiện chiếu sáng) chỉ thu được 2 dẫn xuất monoclo đồng phân của nhau. Tên của X là A. 3-metylpentan.

B. 2,3-đimetylbutan.

C. 2-metylpropan.

D. butan.

Câu 25. Khi tiến hành phản ứng thế giữa ankan X với khí clo có chiếu sáng người ta thu được hỗn hợp Y chỉ chứa hai chất sản phẩm. Tỉ khối hơi của Y so với hiđro là 35,75. Tên của X là A. 2,2-đimetylpropan.

B. 2-metylbutan.

C. pentan.

D. etan.

Câu 26. Ankan Y phản ứng với brom tạo ra 2 dẫn xuất monobrom có tỷ khối hơi so với H2 bằng 61,5. Tên của Y là A. butan.

B. propan.

C. isobutan.

D. 2-metylbutan.

- Mức độ vận dụng: Câu 27. Đốt cháy các hiđrocacbon của dãy đồng đẳng nào dưới đây thì tỉ lệ mol H2O : mol CO2 giảm khi số cacbon tăng.

A. ankan.

B. anken.

C. ankin.

D. aren Câu 28. Khi đốt cháy ankan thu được H2O và CO2 với tỷ lệ tương ứng biến đổi như sau: A. tăng từ 2 đến + ∞ .

B. giảm từ 2 đến 1.

C. tăng từ 1 đến 2.

D. giảm từ 1 đến 0.

Câu 29. Hiđrocacbon mạch hở X trong phân tử chỉ chứa liên kết σ và có hai nguyên tử cacbon bậc ba trong một phân tử. Đốt cháy hoàn toàn 1 thể tích X sinh ra 6 thể tích CO2 (ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Khi cho X tác dụng với Cl2 (theo tỉ lệ số mol 1 : 1), số dẫn xuất monoclo tối đa sinh ra là A. 3.

B. 4.

C. 2.

D. 5.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

Câu 30. Khi clo hóa metan thu được một sản phẩm thế chứa 89,12% clo về khối lượng. Công thức của sản phẩm là A. CH3Cl. B. CH2Cl2.

C. CHCl3.

D. CCl4.

Câu 31. Cho hỗn hợp 2 ankan A và B ở thể khí, có tỉ lệ số mol trong hỗn hợp: nA : nB = 1 : 4. Khối lượng phân tử trung bình là 52,4. Công thức phân tử của hai ankan A và B lần lượt là A. C2H6 và C4H10.

B. C5H12 và C6H14.

D. C4H10 và C3H8 C. C2H6 và C3H8.

Câu 32. Đốt cháy một hỗn hợp hiđrocacbon ta thu được 2,24 lít CO2 (đktc) và 2,7 gam H2O thì thể tích O2 đã tham gia phản ứng cháy (đktc) là A. 5,6 lít.

B. 2,8 lít.

C. 4,48 lít.

D. 3,92 lít.

Câu 33. Hỗn hợp khí A gồm etan và propan. Đốt cháy hỗn hợp A thu được khí CO2 và hơi H2O theo tỉ lệ thể tích 11:15. Thành phần % theo khối lượng của hỗn hợp là A. 18,52% ; 81,48%.

B. 45% ; 55%.

C. 28,13% ; 71,87%.

D. 25% ; 75%.

Câu 34. Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon X thu được 0,11 mol CO2 và 0,132 mol H2O. Khi X tác dụng với khí clo thu được 4 sản phẩm monoclo. Tên gọi của X là A. 2-metylbutan.

B. etan.

C. 2,2-đimetylpropan.

D. 2-metylpropan.

Câu 35. Một hỗn hợp 2 ankan liên tiếp trong dãy đồng đẳng có tỉ khối hơi với H2 là 24,8. a. Công thức phân tử của 2 ankan là A. C2H6 và C3H8.

B. C4H10 và C5H12.

C. C3H8 và C4H10.

D. CH4 và C2H6. b. Thành phần phần trăm về thể tích của 2 ankan là A. 30% và 70%.

B. 35% và 65%.

C. 60% và 40%.

D. 50% và 50%.

Câu 36. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm hai ankan kế tiếp trong dãy đồng đẳng được 24,2 gam CO2 và 12,6 gam H2O. Công thức phân tử 2 ankan là: A. CH4 và C2H6.

B. C2H6 và C3H8.

C. C3H8 và C4H10.

D. C4H10 và C5H12.

Câu 37. X là hỗn hợp 2 ankan. Để đốt cháy hết 10,2 gam X cần 25,76 lít O2 (đktc).

Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào nước vôi trong dư được m gam kết tủa. a. Giá trị m là A. 30,8 gam.

B. 70 gam.

C. 55 gam.

D. 15 gam. b. Công thức phân tử của A và B là A. CH4 và C4H10.

B. C2H6 và C4H10.

C. C3H8 và C4H10.

D. Cả A, B và C. Câu 38. Hiđrocacbon X cháy cho thể tích hơi nước gấp 1,2 lần thể tích CO2 (đo cùng đk). Khi tác dụng với clo tạo một dẫn xuất monoclo duy nhất. X có tên là: A. isobutan.

B. propan.

C. etan.

D. 2,2- đimetylpropan.

Câu 39. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm 2 hiđrocacbon là đồng đẳng liên tiếp, sau phản ứng thu được VCO2 : VH2O =1:1,6 (đo cùng đk). X gồm: Tập huấn năm học 2017 - 2018

A. CH4 và C2H6.

B. C2H4 và C3H6.

C. C2H2 và C3H6.

D. C3H8 và C4H10.

Câu 40. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai hiđrocacbon đồng đẳng có khối lượng phân tử hơn kém nhau 28 đvC, ta thu được 4,48 l CO2 (đktc) và 5,4 gam H2O. CTPT của 2 hiđrocacbon trên là A. C2H4 và C4H8.

B. C2H2 và C4H6.

C. C3H4 và C5H8.

D. CH4 và C3H8.

Câu 41. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp khí X gồm 2 hiđrocacbon A và B là đồng đẳng kế tiếp thu được 96,8 gam CO2 và 57,6 gam H2O. Công thức phân tử của A và B là A. CH4 và C2H6.

B. C2H6 và C3H8.

C. C3H8 và C4H10.

D. C4H10 và C5H12.

Câu 42. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 ankan là đồng đẳng kế tiếp thu được 7,84 lít khí CO2 (đktc) và 9,0 gam H2O. Công thức phân tử của 2 ankan là A. CH4 và C2H6.

B. C2H6 và C3H8.

C. C3H8 và C4H10.

D. C4H10 và C5H12.

Câu 43. Khi đốt cháy hoàn toàn V lít hỗn hợp khí gồm CH4, C2H6, C3H8 (đktc) thu được 44 gam CO2 và 28,8 gam H2O. Giá trị của V là A. 8,96.

B. 11,20.

C. 13,44.

D. 15,68.

Câu 44. Khi đốt cháy hoàn toàn 7,84 lít hỗn hợp khí gồm CH4, C2H6, C3H8 (đktc) thu được 16,8 lít khí CO2 (đktc) và x gam H2O. Giá trị của x là A. 6,3.

B. 13,5.

C. 18,0.

D. 19,8.

Câu 45. Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp A (đktc) gồm CH4, C2H6 và C3H8 thu được V lít khí CO2 (đktc) và 7,2 gam H2O. Giá trị của V là A. 5,60.

B. 6,72.

C. 4,48.

D. 2,24.

Câu 46. Đốt cháy hoàn toàn một thể tích khí thiên nhiên gồm metan, etan, propan bằng oxi không khí (trong không khí, oxi chiếm 20% thể tích), thu được 7,84 lít khí CO2 (ở đktc) và 9,9 gam nước. Thể tích không khí (ở đktc) nhỏ nhất cần dùng để đốt cháy hoàn toàn lượng khí thiên nhiên trên là A. 70,0 lít.

B. 78,4 lít.

C. 84,0 lít.

D. 56,0 lít.

- Mức độ vận dụng cao Câu 47. Khi tiến hành craking 22,4 lít khí C4H10 (đktc) thu được hỗn hợp A gồm CH4, C2H6, C2H4, C3H6, C4H8, H2 và C4H10 dư. Đốt cháy hoàn toàn A thu được x gam CO2 và y gam H2O. Giá trị của x và y tương ứng là A. 176 và 180.

B. 44 và 18.

C. 44 và 72.

D. 176 và 90.

Câu 48. Craking n-butan thu được 35 mol hỗn hợp A gồm H2, CH4, C2H4, C2H6, C3H6, C4H8 và một phần butan chưa bị craking. Giả sử chỉ có các phản ứng tạo ra các sản phẩm trên. Cho A qua bình nước brom dư thấy còn lại 20 mol khí. Nếu đốt cháy hoàn toàn A thì thu được x mol CO2. a. Hiệu suất phản ứng tạo hỗn hợp A là A. 57,14%.

B. 75,00%.

C. 42,86%.

D. 25,00%. b. Giá trị của x là A. 140.

B. 70.

C. 80.

D. 40.

Câu 49. Khi crackinh hoàn toàn một thể tích ankan X thu được ba thể tích hỗn hợp Tập huấn năm học 2017 - 2018

Y (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H2 bằng 12. Công thức phân tử của X là A. C6H14.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12.

Câu 50. Khi crackinh hoàn toàn một ankan X thu được hỗn hợp Y (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H2 bằng 29. Công thức phân tử của X là A. C6H14.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12 Câu 51. Craking 8,8 gam propan thu được hỗn hợp A gồm H2, CH4, C2H4, C3H6 và một phần propan chưa bị craking. Biết hiệu suất phản ứng là 90%. Khối lượng phân tử trung bình của A là A. 39,6.

B. 23,16.

C. 2,315.

D. 3,96.

Câu 52. Craking 40 lít butan thu được 56 lít hỗn hợp A gồm H2, CH4, C2H4, C2H6, C3H6, C4H8 và một phần butan chưa bị craking (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất). Giả sử chỉ có các phản ứng tạo ra các sản phẩm trên. Hiệu suất phản ứng tạo hỗn hợp A là A. 40%.

B. 20%.

C. 80%.

D. 20%.

Câu 53. Craking m gam butan thu được hợp A gồm H2, CH4, C2H4, C2H6, C3H6, C4H8 và một phần butan chưa bị craking. Đốt cháy hoàn toàn A thu được 9 gam H2O và 17,6 gam CO2. Giá trị của m là A. 5,8.

B. 11,6.

C. 2,6.

D. 23,2.

Câu 54. Cho 224,00 lít metan (đktc) qua hồ quang được V lít hỗn hợp A (đktc) chứa 12% C2H2 ;10% CH4 ; 78%H2 (về thể tích). Giả sử chỉ xảy ra 2 phản ứng: 2CH4 → C2H2 + 3H2 (1) CH4 → C + 2H2 (2) Giá trị của V là A. 407,27.

B. 448,00.

C. 520,18.

D. 472,64.

Câu 55. Nung m gam hỗn hợp X gồm 3 muối natri của 3 axit no đơn chức với NaOH dư thu được chất rắn D và hỗn hợp Y gồm 3 ankan. Tỷ khối của Y so với H2 là 11,5. Cho D tác dụng với H2SO4 dư thu được 17,92 lít CO2 (đktc). a. Giá trị của m là A. 42,0.

B. 84,8.

C. 42,4.

D. 71,2. b. Tên gọi của 1 trong 3 ankan thu được là A. metan.

B. etan.

C. propan.

D. butan. c. Bài tập thực hành thí nghiệm và vận dụng kiến thức thực tế - Mức độ nhận biết: Câu 56. Thành phần chính của “khí thiên nhiên” là A. metan.

B. etan.

C. propan.

D. butan.

Câu 57. Không thể điều chế CH4 bằng phản ứng nào?

A. Nung muối natri malonat với vôi tôi xút.

B. Canxicacbua tác dụng với nước.

C. Nung natri axetat với vôi tôi xút.

D. Điện phân dung dịch natri axetat.

Câu 58. Trong phòng thí nghiệm có thể điều chế metan bằng cách nào sau đây ?

A. Nhiệt phân natri axetat với vôi tôi xút.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

B. Crackinh butan C. Từ phản ứng của nhôm cacbua với nước.

D. A, C. 6. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học chủ đề a. Các phương pháp và kĩ thuật dạy học chủ yếu - Nêu và giải quyết vấn đề.

- Sử dụng phương tiện trực quan (thí nghiệm).

- Hoạt động nhóm.

- Nghiên cứu bài học.

THIẾT KẾ CHI TIẾT HOẠT ĐỘNG HỌC

I. Hoạt động trải nghiệm, kết nối 1. Mục tiêu hoạt động

- Huy động các kiến thức đã được học của học sinh và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới của học sinh.

- Nội dung HĐ: Tìm hiểu khái niệm, cách gọi tên, tính chất và ứng dụng ankan.

2. Phương thức tổ chức HĐ

- GV tổ chức cho HS HĐ nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1 - Sau đó GV cho HS HĐ chung cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Trong HĐ này không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê các câu hỏi hoặc vấn đề mà chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở HĐ hình thành kiến thức và HĐ luyện tập.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS: +) HS xác định được mối liên quan giữa cấu tạo của CH4 để đưa ra được định nghĩa về ankan. +) HS có thể gặp khó khăn về cách gọi tên của ankan.

- Giải pháp hỗ trợ: +) GV gợi ý HS phân tích cấu tạo của CH4, C2H6, C3H8 ...để tìm hiểu định nghĩa ankan. +) Việc kết nối giữa kiến thức cũ với kiến thức mới không nhất thiết HS phải trả lời đúng các câu hỏi, muốn trả lời đúng các câu hỏi HS phải tìm hiểu kiến thức ở hoạt động hình thành kiến thức.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

Phiếu học tập số 1 1. Metan CH4 có nhiều ứng dụng trong thực tế. Viết công thức cấu tạo và liệt kê một số ứng dụng quan trọng của nó? ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

2. Cho các hợp chất sau: C2H6, C3H8, C4H10 , C5H12... a) Các chất trên thay đổi thành phần cấu tạo như thế nào so với CH4? ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. b) Nêu định nghĩa ankan. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. c) Viết công thức chung của ankan. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. d) Gọi tên các ankan trên. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

3. Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động

- Sản phẩm: HS hoàn thành phiếu học tập số 1 - Đánh giá kết quả hoạt động: +) Thông qua quan sát: trong quá trình hoạt động nhóm, GV kịp thời phát hiện khó khăn vướng mắc của HS để có giải pháp hỗ trợ hợp lý. +) Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được các Hs đã có những kiến thức nào, những kiến thức nào cần điều chỉnh, bổ

sung ở các hoạt động tiếp theo.

II. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất vật lí 1. Mục tiêu hoạt động: nêu được một số tính chất vật lí của ankan (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước, độc tính của ankan).

Tập huấn năm học 2017 - 2018

2. Phương thức tổ chức hoạt động

Hoạt động cá nhân: từ tính chất vật lí của CH4, dự đoán về một số tính chất của ankan chứa 2, 3 cacbon (trạng thái, mùi, khả năng tan trong nước), kết hợp với SGK và trả lời các câu hỏi: + Các ankan có thể tồn tại ở trạng thái nào? Có mùi gì? Có tan trong nước không? + Nhiệt độ sôi của các ankan biến đổi như thế nào? Có độc tính không?

Hoạt động chung cả lớp: GV mời 1 số học sinh báo cáo, các học sinh khác góp ý bổ sung.

3. Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động.

- Sản phẩm: Báo cáo của các cá nhân về tính chất vật lí và nhận xét của các cá nhân khác.

- Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động. +) Thông qua quan sát: Giáo viên quan sát từng cá nhân hoạt động để kịp thời phát hiện khó khăn, vướng mắc của học sinh và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. +) Thông qua sản phẩm học tập: báo cáo của cá nhân tìm ra chỗ sai và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 4: Tìm hiểu về cấu tạo phân tử và tính chất hóa học (15 phút) 1. Mục tiêu hoạt động

Từ đặc điểm cấu tạo của phân tử ankan nhận xét được tính chất hóa học cơ bản của các ankan 2. Phương thức tổ chức hoạt động.

Hoạt động cá nhân: Giáo viên yêu cầu học sinh từ cấu tạo của các ankan , suy ra tính chất của các ankan.Từ thí nghiệm học sinh tự so sánh và kết luận tính chất của ankan. Học sinh tự viết phương trình minh họa cho tính chất hóa học của ankan.

1. Qua phiếu học tập số 1 suy ra tính chất hóa học của ankan?

2. Em hãy cho biết có thể sử dụng phản ứng hóa học nào để chứng minh tính chất hóa học của ankan?

HS: Tự đề xuất hóa chất và tiến hành thí nghiệm.

GV: Yêu cầu học sinh: Từ thí nghiệm viết các phương trình phản ứng chứng minh tính bazơ của ankan.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

3. Học sinh tìm hiểu thêm kiến thức trong sách giáo khoa (phần bài tập) để trả lời tình huống giáo viên đặt ra ban đầu.

Hoạt động chung cả lớp: GV mời một số học sinh báo cáo, các học sinh khác góp ý, bổ sung, GV hướng dẫn để học sinh chốt được kiến thức về tính chất hóa học của các ankan.

3. Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động.

- Sản phẩm: +) Nhận xét, so sánh được tính chất của ankan. +) Tính chất đặc trưng của ankan (phản ứng thế). Trình bày quy tắc thế. +) Vận dụng kiến thức về tính chất của ankan để giải quyết các tình huống thực tiễn.

- Dự kiến khó khăn, vướng mắc của học sinh: phần giải thích cấu tạo ankan suy ra tính chất hóa học HS không nêu được. HS tự tiến hành thí nghiệm giữa brom với ankan có thể HS sẽ không đảm bảo được tính an toàn; một số HS sẽ gặp khó khăn khi trả lời câu hỏi liên hệ thực tiễn.

- Giải pháp khắc phục: Giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào cấu tạo ankan suy ra tính chất hóa học; GV hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm đảm bảo an toàn; câu hỏi liên hệ thực tiễn nếu HS gặp khó khăn HS có thể gợi ý.

III. Hoạt động: Luyện tập. a. Mục tiêu hoạt động: - Củng cố, khắc sâu các kiến thức đã học về khái niệm, đồng phân, danh pháp của ankan.

- Tiếp tục phát triển các năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học.

Nội dung hoạt động: Hoàn thành các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2. b. Phương thức tổ chức hoạt động: - Ở hoạt động này GV cho HS HĐ cặp đôi để có sự tương tác với nhau nhằm hoàn thành các câu hỏi và bài tập một cách tốt nhất.

- HĐ chung cả lớp: gv mời 1 số em hs lên trình bày kết quả/ lời giải, các hs khác góp

ý, bổ sung. Gv giúp hs nhận ra các lỗi sai sót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức phuơng pháp giải bài tập.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2.

1. Mức độ nhận biết Câu 59. Công thức chung của dãy đồng đẳng ankan là A. CnH2n+2.

B. CnH2n.

C. CnH2n-2.

D. CnH2n-4.

Câu 60. Propan có công thức phân tử là A. C4H8.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C3H6.

Câu 61. 2,2,3,3-tetrametylbutan có bao nhiêu nguyên tử C và H trong phân tử?

A. 8C, 16H. B. 8C, 14H. C. 6C, 12H. D. 8C, 18H. 2. Mức độ thông hiểu Câu 62. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12?

A. 3 đồng phân.

B. 4 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 6 đồng phân.

Câu 63. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C6H14?

A. 3 đồng phân.

B. 4 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 6 đồng phân 3. Mức độ “vận dụng thấp” Câu 64. Cho ankan X có công thức cấu tao: (CH3)2CHCH2C(CH3)3. Tên gọi của ankan X là A. 2,2,4-trimetylpentan.

B. 2,4-trimetylpetan.

C. 2,4,4-trimetylpentan.

D. 2-đimetyl-4-metylpentan.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3.

1. Mức độ nhận biết Câu 65. Phản ứng đặc trưng của hiđrocacbon no là A. Phản ứng tách.

B. Phản ứng thế.

C. Phản ứng cộng. D. Cả A, B và C. Câu 66. Phần trăm khối lượng cacbon trong phân tử ankan Y bằng 83,33%. Công thức phân tử của Y là A. C2H6.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12.

2. Mức độ thông hiểu Câu 67. Khi cho 2-metylbutan tác dụng với Cl2 theo tỷ lệ mol 1 : 1 thì tạo ra sản phẩm chính là A. 1-clo-2-metylbutan.

B. 2-clo-2-metylbutan.

C. 2-clo-3-metylbutan.

D. 1-clo-3-metylbutan.

Câu 68. Sản phẩm của phản ứng thế clo (1 : 1, ánh sáng) vào 2,2-đimetyl propan là (1) CH3C(CH3)2CH2Cl; (2) CH3C(CH2Cl)2CH3 ; (3) CH3ClC(CH3)3 A. (1); (2).

B. (2); (3).

C. (2).

D. (1).

Tập huấn năm học 2017 - 2018

3. Mức độ “vận dụng thấp” Câu 69. Khi thế monoclo một ankan A người ta luôn thu được một sản phẩm duy nhất. Vậy A là A. metan.

B. etan.

C. neo-pentan.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Câu 70. khi clo hóa một ankan có công thức phân tử C6H14, người ta chỉ thu được 2 sản phẩm thế monoclo. Tên thay thế của ankan đó là A. 2,2-đimetylbutan.

B. 2-metylpentan.

C. hexan.

D. 2,3-đimetylbutan.

Câu 71. Khi clo hóa C5H12 với tỷ lệ mol 1 : 1 thu được 3 sản phẩm thế monoclo.

Danh pháp thay thế của ankan đó là A. 2,2-đimetylpropan.

B. 2-metylbutan.

C. pentan.

D. 2-đimetylpropan.

Câu 72. Isohexan tác dụng với clo (có chiếu sáng) có thể tạo tối đa bao nhiêu dẫn xuất monoclo?

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 6 Câu 73. Cho isopentan tác dụng với Cl2 theo tỉ lệ số mol 1 : 1, số sản phẩm monoclo tối đa thu được là A. 2.

B. 3.

C. 5.

D. 4.

Câu 74. Có bao nhiêu ankan là chất khí ở điều kiện thường khi phản ứng với clo (có ánh sáng, tỉ lệ mol 1:1) tạo ra 2 dẫn xuất monoclo ?

A. 4.

B. 2.

C. 5.

D. 3.

Câu 75. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm hai ankan kế tiếp trong dãy đồng đẳng được 24,2 gam CO2 và 12,6 gam H2O. Công thức phân tử 2 ankan là: A. CH4 và C2H6.

B. C2H6 và C3H8.

C. C3H8 và C4H10.

D. C4H10 và C5H12.

Câu 76. Đốt cháy một hỗn hợp hiđrocacbon ta thu được 2,24 lít CO2 (đktc) và 2,7 gam H2O thì thể tích O2 đã tham gia phản ứng cháy (đktc) là A. 5,6 lít.

B. 2,8 lít.

C. 4,48 lít.

D. 3,92 lít.

Câu 77. Khi đốt cháy hoàn toàn V lít hỗn hợp khí gồm CH4, C2H6, C3H8 (đktc) thu được 44 gam CO2 và 28,8 gam H2O. Giá trị của V là A. 8,96.

B. 11,20.

C. 13,44.

D. 15,68.

4. Mức độ “vận dụng cao” Câu 78. Khi tiến hành craking 22,4 lít khí C4H10 (đktc) thu được hỗn hợp A gồm CH4, C2H6, C2H4, C3H6, C4H8, H2 và C4H10 dư. Đốt cháy hoàn toàn A thu được x gam CO2 và y gam H2O. Giá trị của x và y tương ứng là A. 176 và 180.

B. 44 và 18.

C. 44 và 72.

D. 176 và 90.

Câu 79. Khi crackinh hoàn toàn một thể tích ankan X thu được ba thể tích hỗn hợp Y (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H2 bằng 12. Công thức phân tử của X là Tập huấn năm học 2017 - 2018

A. C6H14.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12.

Câu 80. Khi crackinh hoàn toàn một ankan X thu được hỗn hợp Y (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H2 bằng 29. Công thức phân tử của X là A. C6H14.

B. C3H8.

C. C4H10.

D. C5H12. c. Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động.

- Sản phẩm: Kết quả trả lời các câu hỏi/ bài tập trong phiếu học tập.

- Kiểm tra, đánh giá hoạt động. + Thông qua quan sát: khi hs hoạt động các nhân, gv chú ý quan sát kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của hs và có giải pháp hỗ trợ hợp lý. + Thông qua sản phẩm học tập: Gv tổ chức cho hs chia sẻ thảo luận tìm ra lời giải và chuẩn hóa kiến thức.

IV. Vận dụng và tìm tòi mở rộng (5 phút) a. Mục tiêu hoạt động

HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các câu hỏi,

bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

Mục tiêu của HĐ này là HS cần vận dụng hiểu biết về ankan để giải thích các hiện tượng và tình huống trong thực tiễn; biết cách đảm bảo an toàn khi sử dụng nó. b. Nội dung hoạt động:

HS giải quyết câu hỏi sau: Hãy tìm hiểu qua mạng internet, tài liệu… hãy cho biết: - Thành phần chính của khí thiên nhiên và khí mỏ dầu? Ứng dụng của các loại khí trên?

- Trong gia đình mỗi người hiện nay thường dùng ga để đun nấu. Hãy tìm hiểu thành phần của ga đó? Nghiên cứu các quy tắc an toàn khi sử dụng ga sao cho hiệu quả. c. Phương thức tổ chức hoạt động:

Tập huấn năm học 2017 - 2018

GV hướng dẫn HS về nhà làm và HD HS tìm nguồn tài liệu tham khảo (internet, thư viện …) d. Sản phẩm hoạt động:

Bài viết/báo cáo hoặc bài trình bày powerpoint của HS. e. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động:

GV cho HS báo cáo kết quả hoạt động vận dụng, tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học tiếp theo, GV nên kịp thời động viên kích lệ HS.

Tập huấn năm học 2017 - 2018

CHỦ ĐỀ: ANCOL A. NỘI DUNG CỦA CHỦ ĐỀ NỘI DUNG

STT

SỐ TIẾT

1

Định nghĩa, phân loại, đồng phân, danh pháp

1

2

Tính chất vật lý và hóa học của ancol

1

3

Điều chế và ứng dụng của ancol + luyện tập

1

B. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức Biết được : − Định nghĩa, phân loại ancol. − Công thức chung, đặc điểm cấu tạo phân tử, đồng phân, danh pháp (gốc − chức và thay thế). − Tính chất vật lí : Nhiệt độ sôi, độ tan trong nước ; Liên kết hiđro. − Tính chất hoá học : Phản ứng của nhóm −OH (thế H, thế −OH), phản ứng tách nước tạo thành anken hoặc ete, phản ứng oxi hoá ancol bậc I, bậc II thành anđehit, xeton ; Phản ứng cháy. − Phương pháp điều chế ancol từ anken, điều chế etanol từ tinh bột, điều chế glixerol. − ứng dụng của etanol. − Công thức phân tử, cấu tạo, tính chất riêng của glixerol (phản ứng với Cu(OH)2).

2. Kĩ năng − Viết được công thức cấu tạo các đồng phân ancol. − Đọc được tên khi biết công thức cấu tạo của các ancol (có 4C − 5C). − Dự đoán được tính chất hoá học của một số ancol đơn chức cụ thể. − Viết được phương trình hoá học minh hoạ tính chất hoá học của ancol và glixerol. − Phân biệt được ancol no đơn chức với glixerol bằng phương pháp hoá học. − Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo của ancol.

3. Thái độ Say mê, hứng thú học tập, trung thực, yêu khoa học.

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học về ancol vào thực tiễn cuộc sống, phục vụ đời sống con người.

4. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển Năng lực tự học; năng lực hợp tác;

Năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học; Năng lực thực hành hoá học; Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn hoá học; Năng lực tính toán hóa học; Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1. Giáo viên (GV) - Dụng cụ thí nghiệm: ống nghiệm, kẹp ống nghiệm, đèn cồn, giá thí nghiệm, bình cầu đáy tròn, ống sinh hàn, bộ dụng cụ đo khả năng dẫn điện.

- Hóa chất: C2H5OH, Na, CuO, CuSO4, NaOH, C3H5(OH)3, H2SO4, nước cất.

- Học sinh (HS) - Ôn lại các kiến thức đã học có liên quan: acol etylic (lớp 9), anken (phần tính chất hóa học tác dụng với H2O)

- Hoàn thành phiếu học tập số 1 theo yêu cầu của GV (GV chuẩn bị sẵn phiếu học tập số 1 và phát cho HS ở cuối buổi học trước).

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

1. Định nghĩa, - Nêu được định - Viết công thức - Gọi tên chất nghĩa, phân loại cấu tạo và gọi tên tương tự phân loại ancol một số ancol.

2. Đồng phân - Nêu được công thức danh pháp chung, đặc điểm cấu tạo phân tử, đồng phân, danh pháp

(gốc

chức thế).

và

− thay

3. Tính chất - Nêu được tính vật lí chất vật lí: Nhiệt độ sôi, độ tan trong nước; liên kết hiđro.

- Giải thích được một số tính chất vật lí của ancol, phenol.

- So sánh và giải thích được nhiệt

Vận dụng cao

độ sôi, độ tan trong nước của ancol so với hidrocacbon và đồng phân ete có cùng khối

phân

tử

4. Tính chất - Nêu được tính - Phân biệt được hóa học chất hoá học: ancol với một số Phản ứng của chất hữu cơ khác;

5. Điều ứng dụng

nhóm −OH (thế phân biệt ancol H, thế −OH), đơn chức và phản ứng tách ancol đa chức. nước tạo thành - Xác định công anken hoặc ete, thức phân tử, phản ứng oxi công thức cấu tạo hoá ancol bậc I, của ancol ở mức bậc II thành độ đơn giản. anđehit, xeton; - Giải thích được phản ứng cháy. các hiện tượng thí nghiệm. chế, - Nêu được phương pháp điều chế ancol từ anken, điều chế etanol từ tinh bột, điều chế glixerol.

- Nêu được ứng dụng của etanol - Mô tả được các hiện tượng thí nghiệm

- Vận dụng kiến thức đã học để suy luận tính chất từ cấu

- Giải các bài tập yêu cầu vận dụng kiến thức, kĩ năng tổng

tạo và ngược hợp. lại; đề xuất biện - Tính toán: pháp xử lí các theo công thức, hiện tượng, các phương trình vấn đề; phân hóa học, theo biệt; tinh chế, các định luật. tách chất.

- Xác định sản phẩm phản ứng.

- Giải thích được một số hiện tượng TN liên quan đến thực tiễn

- Phát hiện được một số hiện tượng thực tiễn và sử dụng kiến thức hóa học để giải thích.

IV. BÀI TẬP CỦNG CỐ THEO CÁC MỨC ĐỘ I. MỨC ĐỘ NHẬN BIẾT 1. Theo danh pháp IUPAC, hợp chất (CH3)2CH2CH2CH2OH có tên gọi là A. 3−metylbut−1−ol.

B. 2−metylbut− 4−ol.

C. pent−2−en−1−ol.

D. ancol isopent−1−ylic.

2. Khi đun nóng CH3CH2CH(OH)CH3 (butan−2−ol) với H2SO4 đặc, ở 170oC thì sản phẩm chính thu được là chất nào sau đây?

A. but −1 − en.

B. but − 2 − en.

C. đietyl ete.

D. but−1−en và but−2−en có tỉ lệ thể tích là 1:1.

3. Phương pháp tổng hợp ancol etylic trong công nghiệp thích hợp nhất là phương pháp nào sau đây?

-

0

+ H2O (OH ) H2 (Ni, t ) Cl 2 (askt) A. C2H4 + → C2H6 + → C2H5Cl  →C2H5OH 0

0

0

+ H2 (Pd, t ) + H2O (t , p) t B. CH4 → C2H2   → C2H4   → C2H5OH 0

H2O (H , t , p) C. C2H4 +  → C2H5OH +

0

+ NaOH, t  → C2H5Cl  D. C2H4 +HCl → C2H5OH

4. Ancol có nhiệt độ sôi cao vì ancol có: A. Liên kết hiđro liên phân tử.

B. Khối lượng phân tử lớn.

C. Nhóm OH. D. Liên kết cộng hóa trị.

5. Ancol etylic không tác dụng với chất nào sau đây ở điều kiện thích hợp A. Na

B. CuO

C. CH3COOH

D. NaOH.

0

6. Etanol bị tách nước ở 140 C (xúc tác H2SO4 đặc) thu được sản phẩm chính có công thức là A. C2H5OC2H5.

C. CH2=CH−CH=CH2.

B. C2H4.

D. C2H5OSO3H.

II. MỨC ĐỘ HIỂU 7. Chỉ dùng các chất nào dưới đây để có thể phân biệt hai ancol đồng phân có cùng công thức phân tử C3H7OH? A. Na và H2SO4 đặc.

B. Na và CuO.

C. CuO và dung dịch AgNO3/NH3

D. Na và dung dịch AgNO3/NH3

8. Có bao nhiêu đồng phân có cùng công thức phân tử C5H12O khi oxi hóa bằng CuO (t0) tạo sản phẩm có phản ứng tráng gương?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

9. Chất hữu cơ X có công thức phân tử C4H10O. Số lượng các đồng phân của X có phản ứng với Na là A. 4.

B. 5.

C. 6

D. 7

10. Chiều giảm dần độ linh động của nguyên tử H (từ trái qua phải) trong nhóm –OH của ba hợp chất C6H5OH, C2H5OH, H2O là A. HOH, C6H5OH, C2H5OH.

B. C6H5OH, HOH, C2H5OH.

C. C2H5OH, C6H5OH, HOH.

D. C2H5OH, HOH, C6H5OH.

11. Cho dãy chuyển hóa sau: 0

H 2 SO 4 , dÆc170 C H 2 O,H 2 SO 4 l CH 3CH 2 CH 2 OH  → X   →Y

Biết X, Y là sản phẩm chính. Vậy công thức cấu tạo của X và Y lần lượt là A. CH3CH=CH2, CH3CH2CH2OH.

B. CH3CH=CH2, CH3CH2CH2OSO3H.

C. CH3CH=CH2, CH3CH(OH)CH3.

D. C3H7OC3H7, CH3CH2CH2OSO3H.

12. Cho các ancol sau: CH3−CH2−CH2−OH

(1)

CH3−CH(OH)−CH2−OH (3)

CH3−CH(OH)−CH3

(2)

CH3−CH(OH)−C(CH3)3

(4)

Dãy gồm các ancol khi tách nước chỉ cho 1 olefin duy nhất là A.(1), (2).

B. (1), (2), (3).

C. (1), (2), (4).

D. (2), (3).

13. Ancol no mạch hở. đơn chức có phần trăm khối lượng oxi bằng 26,67%. Công thức phân tử của X là A. C2H6O.

B. C3H8O .

C. C2H4O2.

D. C4H10O.

14. Khi butan-2-ol tách nước sinh ra mấy anken đồng phân (cấu tạo và lập thể) của nhau?

A. Hai.

B. Ba.

C. Một.

D. Bốn.

15. Trong số các ancol đồng phân của nhau có công thức phân tử C4H10O2 có mấy chất tác dụng được với Cu(OH)2?

A. Hai chất.

B. Ba chất.

C. Bốn chất.

D. Năm chất.

16. Cho chất hữu cơ Y có công thức phân tử C8H10O. Y phản ứng với CuO đun nóng tạo thành hợp chất có khả năng phản ứng tráng gương và Y thỏa mãn sơ đồ chuyển hóa sau: (1) ( 2) Y → Y1 → Polistiren

Công thức cấu tạo của Y là.

H3C

CH2 CH2 OH

A.

CH

OH

O

CH 2

B. CH2 OH

C.

CH 3

CH 3

D.

17. Có bốn ống nghiệm mất nhãn đựng riêng biệt các chất lỏng không màu gồm NH4HCO3; NaAlO2; C6H5ONa; C2H5OH. Chỉ dùng một hóa chất nào sau đây để phân biệt bốn dung dịch trên?

A. Dung dịch NaOH.

B. Dung dịch HCl.

C. Khí CO2.

D. Dung dịch BaCl2.

18. Có 3 chất lỏng không màu đựng trong các lọ mất nhãn: ancol etylic, phenol, axit fomic. Để nhận biết 4 dung dịch trên có thể dùng các thuốc thử nào dưới đây?

A. Quỳ tím và dung dịch NaOH.

B. Dung dịch NaHCO3 và Na.

C. Quỳ tím và dung dịch NaHCO3.

D. Cu(OH)2 và Na.

19. Khi cho 2,2−đimetylpropanol tác dụng với HCl thu được sản phẩm chính là chất nào sau đây?

A. 1−Clo−2,2−đimetylpropan.

B. 3−Clo−2,2−đimetylpropan.

C. 2−Clo−3−metylbutan.

D. 2−Clo−2−metylbutan.

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG. 20. Một ancol no, đa chức X có công thức tổng quát: CxHyOz (y=2x + z). X có tỉ khối hơi so với không khí nhỏ hơn 3 và không tác dụng với Cu(OH)2. X ứng với công thức nào dưới đây?

A.HO−CH2−CH2−OH.

B. CH2(OH)−CH(OH)−CH3.

C. CH2(OH)−CH(OH)−CH2(OH)

D. HO−CH2−CH2−CH2−OH.

21. Đốt cháy hoàn toàn một ete đơn chức thu được H2O và CO2 theo tỉ lệ số mol 4: 3. Ete này có thể được điều chế từ ancol nào dưới đây bằng một phương trình hóa học?

A. CH3OH và CH3CH2CH2OH.

B. CH3OH và CH3CH(CH3)OH.

C. CH3OH và CH3CH2OH.

D. C2H5OH và CH3CH2CH2OH.

22. Cho sơ đồ sau: etanol X. Hãy cho biết trong các chất sau: etilen, etylclorua, etanal, axit etanoic, etylaxetat, buta-1,3-đien, glucozơ. Bao nhiêu chất có thể là chất X? A. 6

B. 5

C. 4

D. 3

23. Đun nóng m1 gam ancol no, đơn chức X với H2SO4 đặc ở nhiệt độ thích hợp thu được m2 gam chất hữu cơ Y. Tỉ khối hơi của Y so với X bằng 0,7. Hiệu suất của phản ứng đạt 100%. X có công thức phân tử là A. C2H5OH.

B. C3H7OH.

C. C4H9OH.

D. C5H11OH.

24. Đun 13,28 gam hỗn hợp 3 ancol no, đơn chức với H2SO4 đặc ở 1400C thu được hỗn hợp các ete có số mol bằng nhau và có khối lượng là 11,12 gam. Số mol của mỗi ete trong hỗn hợp là giá trị nào sau đây?

A. 0,01 mol

B. 0,02 mol

C. 0,03 mol

D. 0,04 mol

25. Đun hỗn hợp X gồm 2 ancol A, B no, đơn chức, là đồng đẳng kế tiếp nhau với H2SO4 đặc ở 170oC thu được hỗn hợp 2 olefin có tỉ khối so với X bằng 0,66. X là hỗn hợp 2 ancol nào dưới đây?

A. CH3OH và C2H5OH

B. C2H5OH và C3H7OH

C. C3H7OH và C4H9OH

D. C4H9OH và C6H11OH

26. Cho 6,9 gam hỗn hợp ancol propylic và ancol đơn chức B tác dụng với Na dư, sau phản ứng thu được 1,68 lít H2 (đktc). B là ancol nào dưới đây?

A. CH3OH B. C2H5OH

C. C3H7OH

D. C3H5OH

27. Cho m gam hỗn hợp X gồm 2 ancol no, đơn chức kế tiếp nhau trong cùng dãy đồng đẳng tác dụng với Na dư thu được 0,448 lít H2 (đktc). Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 2,24 lít CO2 (đktc). Công thức phân tử của hai ancol là A. CH3OH và C2H5OH

B. C2H5OH và C3H7OH

C. C3H5OH và C4H7OH

D. C3H7OH và C4H9OH

VI. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO. 28. Đốt cháy hoàn toàn m (g) hỗn hợp X gồm hai ancol A và B thuộc cùng dãy đồng đẳng thu được 67,2 lít CO2 và 76,5 gam H2O. Mặt khác khi cho m (g) hỗn hợp X tác dụng với Na dư thu được 28 lít H2. Biết tỉ khối hơi của mỗi chất so với hiđro đều nhỏ hơn 40, các thể tích khí đo ở đktc. A và B có công thức phân tử lần lượt là A. C2H6O, CH4O. C. C2H6O2, C3H8O2

B. C2H6O, C3H8O. D. C3H6O, C4H8O.

Câu 29: Tách nước hoàn toàn từ 25,8 gam hỗn hợp A gồm 2 ancol X và Y (MX<MY), sau phản ứng thu được hỗn hợp B gồm 2 anken kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Đốt cháy hoàn toàn B cần vừa đủ 1,8 mol O2. Mặt khác nếu tách nước không hoàn toàn 25,8 gam A (ở 1400C, xúc tác H2SO4 đặc), sau phản ứng thu được 11,76 gam hỗn hợp các ete. Biết hiệu suất ete hóa của Y là 50%. Hiệu suất ete hóa của X là A. 35%.

B. 65%.

C. 60%.

D. 55%.

30. Hỗn hợp X gồm 2 chất hữu cơ kế tiếp nhau trong cùng dãy đồng đẳng, phân tử của chúng chỉ có một loại nhóm chức. Chia X làm 2 phần bằng nhau. − Phần 1: đem đốt cháy hoàn toàn rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy (chỉ có CO2 và hơi H2O) lần lượt qua bình (1) đựng dung dịch H2SO4 đặc, bình (2) đựng dịch Ca(OH)2 dư, thấy khối lượng bình (1) tăng 4,32 gam, ở bình (2) có 14 gam kết tủa. − Phần 2: cho tác dụng hết với Na dư thì thể tích khí H2 (đktc) thu được là bao nhiêu?

A. 4,48 lít

C. 1,12 lít

B. 0,448 lít

D. 2,24 lít

V. CHUỖI CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

A. Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút) a) Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới của HS. Nội dung HĐ: Tìm hiểu khái niệm, phân loại, cách gọi tên ancol

b) Phương thức tổ chức HĐ: - GV tổ chức cho HS HĐ nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1.

- Sau đó GV cho HS HĐ chung cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Vì là HĐ tạo nhu cầu học tập nên GV không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở HĐ hình thành kiến thức và HĐ luyện tập.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (Đã được GV cho HS chuẩn bị trước ở nhà) Đọc thông tin: Cho các hợp chất sau: C2H5-OH; CH3COOH; CH2=CH-CH2-OH;

C6H5-OH; C6H5-CH2-OH; CH2(OH)- CH2(OH); C3H8,… (nhóm hidroxyl (-OH) được gọi là nhóm chức của ancol).

Trả lời các câu hỏi sau: 1. Trong các hợp chất trên hợp chất nào là ancol?

2. a) Nêu định nghĩa và viết công thức chung của ancol. b) Thế nào là ancol no, đơn chức, mạch hở? Viết công thức chung của ancol no, đơn chức, mạch hở. …………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………........... …….………………………………………………………………………..........

3. Theo em, ancol được chia thành các loại nào? Mỗi loại lấy một ví dụ minh họa. …………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………..................

4. Cách gọi tên ancol như thế nào? …………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………….............. b) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

- Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1.

- Đánh giá giá kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí + Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung ở các HĐ tiếp theo.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1 (10 phút): Tìm hiểu định nghĩa, phân loại ancol

a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được định nghĩa, cách phân loại của ancol - Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học. b) Phương thức tổ chức HĐ: - GV cho HS HĐ cá nhân: Nghiên cứu sách giáo khoa (SGK) để tiếp tục hoàn thành phiếu học tập số 1 và xác định bậc của các ancol sau: CH3- CH2- OH; CH3- CH- OH; (CH3)3C-OH CH3

- HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung (lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú, đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: - Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 I. Định nghĩa, phân loại 1. Định nghĩa

a) Định nghĩa chung về ancol (SGK) Công thức chung: R(OH)n; n ≥ 1, nguyên; R gốc hiđrocacbon, b) Ancol no, đơn chức, mạch hở: là những hợp chất hữu cơ có chứa một nhóm chức hidroxyl liên kết với gốc ankyl.

Công thức chung: CnH2n+1OH (n ≥ 1, nguyên), hoặc CmH2m+2O (m ≥ 1, nguyên).

2. Phân loại + Dựa vào gốc hidrocacbon: ancol no, ancol không no và ancol thơm + Dựa và số nhóm chức: ancol đơn chức và ancol đa chức + Dựa và bậc của ancol: Ancol bậc I, ancol bậc II, ancol bậc III Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu đồng phân ancol a) Mục tiêu hoạt động:

- Viết được các công thức cấu tạo của ancol - Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học. d) Phương thức tổ chức HĐ: - GV cho HS HĐ cá nhân: Yêu cầu học sinh viết các công thức cấu tạo có thẻ có của các ancol sau: C3H8O, C4H10O.

- HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung (lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú, đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).

e) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: - Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các đồng phân ancol 3. đồng phân: - Ancol có 3 loại đồng phân: Đồng phân về mạch Cacbon và đồng phân về vị trí nhóm – OH. Đồng phân về nhóm chức ete - Cách viết đồng phân ancol - Công thức tính số đồng phân ancol Hoạt động 3 (15 phút): Tìm hiểu danh pháp ancol a) Mục tiêu hoạt động:

- Nêu được danh pháp của ancol - Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học. b) Phương thức tổ chức HĐ:

- GV cho HS HĐ cá nhân: Nghiên cứu sách giáo khoa (SGK) để tiếp tục hoàn thành phiếu học tập số 1 và xác định tên một số ancol sau: CH3-CH-CH-CH3 ; (CH3)3C-OH ; C3H5(OH)3; C2H5OH CH3 OH -HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung (lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú, đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

- Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1

- Danh pháp thông thường: Liên quan đến nguồn gốc tìm ra chúng.

GV lưu ý HS nhớ tên thông thường của một số ancol như: CH3- OH (ancol metylic); C2H5OH (ancol etylic); C3H7OH (ancol propylic); CH2=CH-CH2-OH (ancol anlylic); C3H5(OH)3 (ancol glixerol); C6H5CH2-OH (ancol benzylic)…

- Trong danh thay thế: GV lưu ý HS cách chọn mạch cacbon chính và cách đánh số nguyên tử C ở mạch chính sao cho vị trí của nhóm –OH là nhỏ nhất.

Tên = ancol + Tên H.C tương ứng theo mạch chính+ số chỉ vị trí nhóm –OH+ ol Ví dụ: CH3-CH-CH2-OH CH3 : Ancol 2- metylpropanol CH2=CH-CH2-OH: ancol propenol - Đánh giá giá kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ cá nhân/nhóm, GV chú ý quan sát để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua báo cáo của các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về cách gọi tên ancol Hoạt động 4 (45 phút): Tìm hiểu tính chất vật lí, tính chất hóa học

a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được một số tính chất vật lí của ancol (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước); so sánh nhiệt độ sôi của ancol với nhiệt độ sôi của hiđrocacbon, ete có cùng phân tử khối; tính chất hóa học của ancol.

- Rèn năng lực hợp tác, năng lực thực hành hóa học. b) Phương thức tổ chức HĐ: Tìm hiểu tính chất vật lí (10 phút):

- HĐ cá nhân: Từ đặc điểm cấu tạo của phân tử ancol, kết hợp với nghiên cứu SGK, GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: + Các phân tử ancol có khả năng tạo liên kết hiđro không? Tại sao?

+ So sánh nhiệt độ sôi của ancol với nhiệt độ sôi của hiđrocacbon, ete có cùng phân tử khối. Giải thích?

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung, GV lưu ý HS một số ý: Các phân tử ancol có khả năng tạo liên kết hiđro, liên kết hiđro giữa các phân tử ancol. Nhiệt độ sôi của ancol tăng theo chiều tăng của phân tử khối và cao hơn nhiệt độ sôi của các hiđro cacbon có cùng phân tử khối.

Tìm hiểu tính chất hóa học (35 phút):

- HĐ nhóm: Từ đặc điểm cấu tạo của ancol, kết hợp với các kiến thức đã học ở các bài ancol (lớp 9), GV yêu cầu các nhóm dự đoán tính chất hóa học chung của các ancol ( tác dụng với kim loại kiềm, axit ,phản ứng tách nước, phản ứng oxi hóa, đồng II hiđroxit, …).

- Hoạt động chung cả lớp: GV mời một số nhóm báo cáo kết quả dự đoán tính chất hóa học của ancol, các nhóm khác góp ý, bổ sung.

GV thông báo các dụng cụ, hóa chất thí nghiệm có thể có, trên cơ sở đó các nhóm lựa chọn và đề xuất cách thực hiện các thí nghiệm để kiểm chứng các tính chất hóa học đã dự đoán của ancol.

Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm, sau đó GV mời đại diện một số nhóm báo cáo quá trình thí nghiệm, nêu hiện tượng, giải thích, viết PTHH xảy ra, từ đó nêu các tính chất hóa học chung của ancol, các nhóm khác góp ý, bổ xung. GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức về các tính chất hóa học của ancol.

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: - Sản phẩm: + Nêu được một số tính chất vật lí của ancol (SGK). + Nêu được cách tiến hành, kết quả thí nghiệm theo bảng sau (các TN HS có thể làm: Nghiên cứu tính chất của C2H5OH; tác dụng với Na; ; tác dụng với ancol (H2SO4 đặc ở 1400C); tác dụng với đồng II oxit; Glixerol tác dụng với đồng II hiđroxit):

TT

Tên thí

Cách tiến hành

Hiện tượng

Giải thích, viết PTHH (nếu có)

nghiệm

1 2 3 …

+ Rút ra được các tính chất hóa học chung của ancol: - Phản ứng thế H của nhóm OH

• Tác dụng với kim loại kiềm tạo thành muối và giải phóng hiđro: 2C2H5OH + 2 Na

→ 2 C2H5ONa + H2↑

• Tính chất đặc trưng của glixerol, tác dụng với đồng II hiđroxit tạo thành dung dịch màu xanh lam: Ví dụ:

CuSO4

+

2C3H5(OH)3 +

2NaOH

→

Cu(OH)2 +

Cu(OH)2

→

[C3H5(OH)2O]2Cu +

- Phản ứng thế nhóm OH

• Phản ứng với axit vô cơ: Ví dụ: C2H5OH + H-Br

→ C2H5-Br

+ H2O

Na2SO4 2H2O

• Phản ứng với ancol (H2SO4 đặc, 1400C) tạo thành ete và nước: Ví dụ: 2C2H5OH

→

C2H5 –O- C2H5 +

H2O

• Phản ứng tách nước của ancol no, đơn chức mạch hở (H2SO4 đặc, 1700C) tạo thành anken và nước C2H5OH → C2H4 +

H2O

- Phản ứng oxi hóa • Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn Ancol bậc I bị oxi hóa bởi CuO tạo thành anđehit , đồng và nước CH3 -CH2OH + CuO → CH3CHO + Cu + H2O Ancol bậc II bị oxi hóa bởi CuO tạo thành xeton , đồng và nước CH3 –CH(OH)-CH3 + CuO → (CH3)2C=O + Cu + H2O Đkiện như trên ancol bậc III không bị oxi hóa bởi CuO • Phản ứng oxi hóa hoàn toàn Các ancol cháy tạo thành CO2, H2O và tỏa nhiều nhiệt C2H5OH +3 O2 → 2CO2 + 3H2O - Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: Thí nghiệm về phản ứng với kim loại kiềm khi đốt khí cần cẩn thận, vì vậy GV hướng dẫn HS làm TN này trước. Việc lắp đặt dụng cụ thí nghiệm phản ứng cần bình tính đối với HS, vì vậy GV cần hướng dẫn HS lắp cẩn

- Đánh giá giá kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tiến hành thí nghiệm, kịp thời phát hiện những thao tác, khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua HĐ chung cả lớp: Đánh giá bằng nhận xét: GV cho các nhóm tự đánh giá quá trình thí nghiệm của mình và cho các nhóm nhận xét, đánh giá lẫn nhau. GV nhận xét, đánh giá chung.

Hoạt động 5(45 phút): Hoạt động :Tìm hiểu điều chế, ứng dụng của ancol (15 phút):

a) Mục tiêu hoạt động: - Nêu được các phương pháp chủ yếu để điều chế anol etylic - Nêu được một số ứng dụng chủ yếu của ancol etylic. b) Phương thức tổ chức HĐ: - GV cho HS HĐ nhóm: + Nêu các phương pháp điều chế ancol etylic mà em đã biết + Nghiên cứu SGK và bổ sung thêm các phương pháp mà mình còn thiếu; viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế.

- HĐ chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày các phương pháp để điều chế ancol etylic, viết các PTHH xảy ra; các nhóm khác góp ý, bổ sung; GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức.

- GV yêu cầu HS về nhà nghiên cứu SGK và cho biết các ứng dụng chủ yếu của ancol etylic (HS ghi các ứng dụng đó vào vở, buổi sau GV có thể kiểm tra hoặc cho các nhóm kiểm tra chéo và bổ sung lẫn nhau).

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: - Sản phẩm: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp chủ yếu để điều chế ancol etylic

- Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế axit cacboxylic để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp điều chế ancol etylic, GV giúp HS tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động: Luyện tập (30 phút)

a) Mục tiêu hoạt động:

- Củng cố, khắc sâu các kiến thức đã học trong bài về khái niệm, danh pháp, tính chất vật lí, tính chất hóa học, điều chế ancol.

- Tiếp tục phát triển các năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học.

Nội dung HĐ: Hoàn thành các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2.

b) Phương thức tổ chức HĐ: - Ở HĐ này GV cho HS HĐ cá nhân là chủ yếu, bên cạnh đó có thể cho HS HĐ cặp đôi hoặc trao đổi nhóm nhỏ để chia sẻ kết quả giải quyết các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS lên trình bày kết quả/lời giải, các HS khác góp ý, bổ sung. GV giúp HS nhận ra những chỗ sai sót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức/phương pháp giải bài tập.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Hoàn thành các câu hỏi/bài tập sau: Câu 1.

Công thức phân tử chung của ancol no, đơn chức, mạch hở là A. CnH2n+2O.

B. CnH2n+1O.

C. CnH2nO.

D. CnH2n-2O.

Câu 2.

Hợp chất nào sau đây có nhiệt độ sôi cao nhất?

B. CH3OCH3.

C. CH3CH2CH3.

A. C2H5OH.

D. CH3OH.

Câu 3. Cho 5,52g một ancol no, đơn chức, mạch hở X tác dụng với Na dư thấy có 1,344 lít khí thoát ra(ở đktc). Công thức của X là A. CH3OH.

B. C3H7OH.

C. C2H5OH.

D. CH2=CH-COOH.

Câu 4.

Viết công thức cấu tạo và gọi tên các ancol có cùng công thức phân tử là C4H10O. Câu 5. a) Viết PTHH của các phản ứng xảy ra (nếu có) khi cho CH3OH lần lượt tác dung với các chất sau: Na, Mg, HCl, C2H5OH (to, xt H2SO4 đặc), CuO( t0). b) C2H4(OH)2 có khả năng tham gia phản ứng với đồng II hiđroxit không? Tại sao? Nếu có hãy viết PTHH của phản ứng xảy ra.

Câu 6.

Hỗn hợp Y gồm metanol và etanol. Lấy 11,0 gam hỗn hợp Y đốt cháy hòan toàn rồi cho sản phẩm thu được vào dung dịch nước vôi trong dư thì thu được 40 gam kết tủa. Tính phần trăm khối lượng mỗi ancol trong hỗn hợp ban đầu? c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

- Sản phẩm: Kết quả trả lời các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2.

- Kiểm tra, đánh giá HĐ: + Thông qua quan sát: Khi HS HĐ cá nhân, GV chú ý quan sát, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập: Bài trình bày/lời giải của HS về các câu hỏi/bài tập trong phiếu học tập số 2, GV tổ chức cho HS chia sẻ, thảo luận tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 6: Vận dụng và tìm tòi mở rộng

a) Mục tiêu hoạt động: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

b) Nội dung HĐ: HS giải quyết các câu hỏi/bài tập sau: Etanol Em hãy tìm hiểu qua tài liệu, internet... và cho biết các ứng dụng của etanol.

Em hãy tìm hiểu qua tài liệu, internet... và cho biết etanol có tác dụng như thế nào đến cơ thể của con người? Nó có lợi hay có hại như thế nào?

c) Phương thức tổ chức HĐ:

GV hướng dẫn HS về nhà làm và hướng dẫn HS tìm nguồn tài liệu tham khảo (internet, thư viện, góc học tập của lớp...).

Gợi ý: Ở những nơi khó khăn, không có internet hoặc tài liệu tham khảo, GV có thể sưu tầm sẵn tài liệu và để ở thư viện nhà trường/góc học tập của lớp và hướng dẫn HS đọc. Như vậy, vừa giúp HS có tài liệu tham khảo, vừa góp phần tạo văn hóa đọc trong nhà trường.

d) Sản phẩn HĐ: Bài viết/báo cáo hoặc bài trình bày powerpoint của HS e) Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: GV có thể cho HS báo cáo kết quả HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng vào đầu giờ của buổi học kế tiếp, GV cần kịp thời động viên, khích lệ HS.

CHỦ ĐỀ: PHENOL I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: - HS nêu lên được: Khái niệm phenol.

- HS liệt kê được các tính chất vật lí, các ứng dụng của phenol.

- HS chứng minh được các tính chất hóa học phenol thông qua các phản ứng cụ thể (tác dụng với natri, natri hiđroxit, nước brom, HNO3/H2SO4 đặc).

- HS tìm hiểu được khái niệm về ảnh hưởng qua lại giữa các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ.

2. Kĩ năng - HS biết vận dụng những hiểu biết về tính chất vật lí, hoá học của phenol để giải các bài tập đơn giản liên quan.

- HS rèn kĩ năng viết được các pt hóa học minh họa tính chất hóa học, giải thích được các thí nghiệm liên quan đến phenol.

3. Thái độ: Xét mối quan hệ tính chất của phenol giúp HS hiểu thêm về mối quan hệ biện chứng trong khoa học, từ đó tạo hứng thú trong học tập cho HS. 4. Phát triển năng lực - Phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề: + Biết nghiên cứu cấu tạo, cấu trúc của các chất để phát hiện ra mâu thuẫn và phát biểu rõ vấn đề cần giải quyết. + So sánh được tính chất của nhóm – OH trong ancol với – OH phenol..

- Năng lực thực hành: Qua tiến hành TN; quan sát TN; mô hình.

- Năng lực sáng tạo: Thông qua tìm hiếu cấu tạo của phenol.

II/ CHUẨN BỊ 1. Phương pháp: - Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề, đàm thoại, gợi mở.

- Sử dụng thí nghiệm và các phương tiện trực quan.

2. Chuẩn bị

- GV: SGK, máy tính, máy chiếu, GA, dụng cụ, hóa chất.

- HS: SGK; Ôn tập kiến thức ancol và xem trước bài phenol.

3. Bảng mô tả các mức độ nhận thức

Nội dung

Loại câu hỏi/ Nhận biết bài tập Nêu được:

Thông hiểu

Phân biệt được - Tính chất hóa học của ancol no đơn chức với Câu hỏi/ bài phenol. glixerol và tập định tính phenol bằng phương pháp hoá học. −

Bài tập định lượng

4. Hệ thống câu hỏi, bài tập: a. Mức độ nhận biết

Vận dụng cao

− Viết được phương trình hoá học minh hoạ tính chất hoá học của phenol.

− Xác − Xác định công thức định công thức phân tử của cấu tạo của phenol. phenol.

Ancol

Mô tả và nhận Bài tập thực biết được các hành/ thí hiện tượng thí nghiệm. nghiệm

Vận dụng

-Tính được lượng phenol trong các phản ứng hóa học.

Thông qua thí nghiệm để biết khả năng phản ứng của phenol.

Giải thích một số hiện tượng thí nghiệm thực tiễn.

Câu 1: Ảnh hưởng của nhóm –OH đến gốc C6H5- trong phân tử phenol thể hiện qua phản ứng giữa phenol với ?

A. H2 (Ni, nung nóng)

B. nước Br2

C. dd NaOH

D. Na kim loại

Câu 2: Phenol (C6H5OH) tác dụng được với chất nào sau đây ?

A. CH4.

B. NaNO3.

C. NaCl.

D. NaOH.

Câu 3: Một chất tác dụng với dung dịch natri phenolat tạo thành phenol. Chất đó là?

A. Na2CO3.

B. CO2.

C. C2H5OH.

D. NaCl.

Câu 4: Để phân biệt dung dịch phenol (C6H5OH) và ancol etylic (C2H5OH), ta dùng thuốc thử là?

A. kim loại Na.

B. quỳ tím.

C. nước brom.

D.dd NaCl.

Câu 5: Trong số các phát biểu sau về phenol (C6H5OH): (1) Phenol tan ít trong nước nhưng tan nhiều trong dung dịch HCl. (2) Phenol có tính axit, dung dịch phenol không làm đổi màu quỳ tím.

(3) Phenol dùng để sản xuất keo dán, chất diệt nấm mốc.

(4) Phenol tham gia phản ứng thế brom và thế nitro dễ hơn benzen.

Các phát biểu đúng là: C. (2), (3), (4).

D. (1), (2), (4).

A. (1), (3), (4).

B. (1), (2), (3).

Câu 6: Số chất ứng với công thức phân tử C7H8O (dẫn xuất của benzen) đều tác dụng với dung dịch NaOH là?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 7: Thuốc thử duy nhất có thể dùng để phân biệt ba chất lỏng: phenol, stiren và rượu bezylic là: A. Na

B. Dung dịch NaOH

C. Dung dịch Br2

D. Quỳ tím

Câu 8: Phenol phản ứng được với dãy chất nào sau đây?

A. CH3COOH, Na2CO3, NaOH, Na, dung dịch Br2, HNO3 B. HCHO, Na2CO3, dung dịch Br2, NaOH, Na C. HCHO, HNO3, dung dịch Br2, NaOH, Na D. Cả A,B,C b. Mức độ thông hiểu Câu 1: Cho 0,94 gam phenol tác dụng vừa đủ với V ml dd NaOH 1M. Giá trị của V là?

A. 40 ml.

B. 30 ml.

C. 20 ml.

D. 10 ml Câu 2: Cho 14(g) hỗn hợp A gồm phenol và etanol tác dụng với Na dư thu được 2,24 lít H2 (đktc). % khối lượng mỗi chất tương ứng trong A? A. 32,85% và 67,15% B. 29,75% và 70,25% C. 70,25% và 29,75% D. 67,14% và 32,86% Câu 3: Cho 15,8g hỗn hợp gồm CH3OH và C6H5OH tác dụng với dd brom dư, thì làm mất màu vừa hết 48g Br2. Nếu đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp trên thì thể tích CO2 thu được ở đktc là: A. 16,8 lít

B. 44,8 lít

C. 22,4 lít

D.17,92 lít

Câu 4: Cho m gam hỗn hợp X gồm phenol và etanol phản ứng hoàn toàn với natri (dư), thu được 2,24 lít khí H2 (đktc). Mặt khác, để phản ứng hoàn toàn với m gam X cần 100 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của m là: A. 7,0

B. 21,0

C. 14,0

D. 10,5

Câu 5:. Cho dung dịch chứa m gam hỗn hợp gồm phenol (C6H5OH) và axit axetic tác dụng vừa đủ với nước brom, thu được dung dịch X và 33,1 gam kết tủa 2,4,6-tribromphenol. Trung hòa hoàn toàn X cần vừa đủ 500 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của m là A. 33,4

C. 24,8

B. 21,4

D. 39,4

C. Mức độ vận dụng Câu 1: Một hỗn hợp gồm 25g phenol và benzen khi cho tác dụng với dd NaOH dư thấy tách ra 2 lớp chất lỏng phân cách, lớp chất lỏng phía trên có thể tích 19,5 ml và có khối lượng riêng là 0,8 g/ml.

Khối lượng phenol trong hỗn hợp ban đầu là : A. 9,4 gam.

B. 0,625 gam.

C. 24,375 gam.

D. 15,6 gam.

Câu 2: Cho 0,1 mol hợp chất hữu cơ thơm X (C, H, O) tác dụng với 400 ml dung dịch MOH 1M (M là kim loại kiềm). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được rắn khan Y. Đốt cháy toàn bộ lượng rắn khan Y bằng O2 dư; thu được 8,96 lít CO2 (đktc); 3,6 gam nước và 21,2 gam M2CO3. Số đồng phân cấu tạo của X là.

A. 3

B.4

C.5

D.6

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp gồm etanol và phenol có tỉ lệ mol 3:1, cho toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch nước vôi trong thì thu được 15 gam kết tủa, lấy dung dịch sau phản ứng tác dụng với dung dịch NaOH dư thì thu được 7,5 gam kết tủa nữa. Khối lượng bình đựng dung dịch nước vôi sẽ: A. Tăng 18,6 gam B. Tăng 16,8 gam C. Giảm 18,6 gam D. Giảm 16,8 gam Câu 4: Đun nóng 1,91gam hỗn hợp A gồm propyl clorua và phenylclorua với dung dịch NaOH đặc, vừa đủ, sau đó thêm tiếp dung dịch AgNO3 đến dư vào hỗn hợp sau phản ứng thu được 2,87g kết tủa.

Khối lượng phenylclorua có trong hỗn hợp A là: A. 0,77g

B. 1,125g

C. 1,54g

D. 2,25g

Câu 5: Khi đốt 0,1 mol chất X (dẫn xuất của benzen), khối lượng CO2 thu được nhỏ hơn 35,2g. Biết 1 mol X chỉ tác dụng với 1 mol NaOH. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HOCH2C6H4COOH

B. C6H4(OH)2

C. HOC6H4CH2OH

D. C2H5C6H4OH

d. Mức độ vận dụng cao Câu 1: Khi đốt 0,1 mol một chất X (dẫn xuất của benzen), khối lượng CO2 thu được nhỏ hơn 35,2 gam. Biết rằng, 1 mol X chỉ tác dụng được với 1 mol NaOH. Công thức cấu tạo thu gọn của X là: (cho C =12, O = 16) A. HOCH2C6H4COOH.

B. C6H4(OH)2.

C. HOC6H4CH2OH.

D. C2H5C6H4OH.

Câu 2: Cho phản ứng hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm anhyđrit axetic và phenol với tỷ lệ mol 1:1 được hỗn hợp sản phẩm X. Toàn bộ X phản ứng với dung dịch NaOH dư được 30,8 gam muối khan. Tính m A. 23,4 gam

B. 21,56gam

C. 30,84 gam

D. 22,8 gam

Câu 3: Hợp chất hữu cơ X (phân tử có vòng benzen) có công thức phân tử là C7H8O2, tác dụng được với Na và với NaOH. Biết rằng khi cho X tác dụng với Na dư, số mol H2 thu được bằng số mol X tham gia phản ứng và X chỉ tác dụng được với NaOH theo tỉ lệ số mol 1:1. Công thức cấu tạo thu gọn của X là A. C6H5CH(OH)2.

B. HOC6H4CH2OH.

C. CH3C6H3(OH)2.

D. CH3OC6H4OH.

Câu 4: Cho X là hợp chất thơm; a mol X phản ứng vừa hết với a lít dung dịch NaOH 1M. Mặt khác, nếu cho a mol X phản ứng với Na (dư) thì sau phản ứng thu được 22,4a lít khí H2 (ở đktc). Công thức cấu tạo thu gọn của X là A. HO-CH2-C6H4-OH.

B. HO-C6H4-COOH.

C. CH3-C6H3(OH)2.

D. HO-C6H4-COOCH3.

III/ CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC A. HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM KẾT NỐI a. Mục tiêu hoạt động: Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới của học sinh. b. Nội dung HĐ: Tìm hiểu khái niệm, phân loại, cách gọi tên phenol. c. Phương thức tổ chức HĐ: - GV tổ chức cho HS HĐ nhóm hoàn thành phiếu học tập số 1

- Sau đó GV cho HS HĐ chung cả lớp bằng cách mời một số nhóm báo cáo, các nhóm khác góp ý, bổ sung. Vì là HĐ tạo tình huống / nhu cầu học tập nên GV không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê những câu hỏi/vấn đề chủ yếu mà HS đã nêu ra, các vấn đề này sẽ được giải quyết ở HĐ hình thành kiến thức và HĐ luyện tập.

- Dự kiến khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: +Dựa vào thông tin đã cho trong phiếu học tập, SGK, kết hợp với kiến thức đã học ở bài ancol nên sẽ dự đoán định nghĩa, cách phân loại phenol theo số nhóm chức, theo số nhân thơm. HS gặp khó khăn, GV có thể gợi ý HS và giúp HS nắm được kiến thức về cách phân loại và cách gọi tên phenol.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (Đã được GV cho HS chuẩn bị trước ở nhà) 1. So sánh đặc điểm cấu tạo của 2 chất sau? Rút ra định nghĩa về phenol?

OH

CH 2-OH

…………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

2. Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa các chất sau đây?

OH

OH

OH

OH CH 3 OH

……………………………………………………………………………………………………………

CH 3 …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

3. Nêu cách phân loại phenol? .……………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

4. Nêu cách gọi tên phenol? .…………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

d. Sản phẩm hoạt động: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1. e. Đánh giá kết quả hoạt động - Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ nhóm, GV cần quan sát kĩ tất cả các nhóm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí - Thông qua báo cáo các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV biết được HS đã có được những kiến thức nào, những kiến thức nào cần phải điều chỉnh, bổ sung các HĐ tiếp theo.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: (15 phút) Tìm hiểu định nghĩa, phân loại, danh pháp phenol a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được định nghĩa, cách phân loại, danh pháp của phenol.

- Rèn luyện kĩ năng hợp tác, năng lực tự học, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động - GV cho HS HĐ cá nhân: Nghiên cứu SGK để tiếp tục hoàn thành phiếu học tập số 1.

- HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

-HĐ chung của cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung.

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: + HS có thể gặp khó khăn trong việc trả lời câu hỏi về cách gọi tên phenol. GV lưu ý cho HS tên thông thường của một số phenol, chỉ nghiên cứu một vài phenol đơn giản còn các phenol đa nhân thì để HS nào có hứng thú tự tìm hiểu. d) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động

- Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 và gọi tên một số phenol theo yêu cầu của GV. I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp 1. Định nghĩa: - Phenol: Nhóm -OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C của vòng benzen. → Gọi là nhóm –OH phenol.

2. Phân loại: - Dựa vào số lượng nhóm OH: Phenol đơn chức và phenol đa chức - Dựa vào số lượng nhân thơm: Không dạy.

3. Danh pháp:

OH

OH

OH

OH CH 3 OH

Phenol

2-metylphenol

1,3-ddihidroxxibenzen 3-metylphenol CH 3

(o- crezol)

(p-crezol)

Hoạt động 2: (10 phút) Nghiên cứu đặc điểm cấu tạo của phenol a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được đặc điểm cấu tạo của phenol: Liên kết O-H, liên kết nhóm OH với C vòng benzen.

- Nhận xét mật độ e trên nguyên tử O, C (liên kết với nhóm OH).

- Rèn luyện kĩ năng hợp tác, năng lực tự học, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động - HĐ cá nhân: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và cho biết đặc điểm của liên kết O-H, liên kết nhóm OH với C vòng benzen.

- HĐ chung cả lớp: GV mời HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung, GV hướng dẫn để HS chốt được các kiến thức về đặc điểm liên kết nhóm OH với C vòng benzen.

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: + Sản phẩm: Nêu được các ý sau: - CTPT: C6H6O

H O - CTCT: C6H5OH hoặc → O có cặp e tự do bị vòng benzen hút gây ra hiệu ứng đẩy e vào vòng benzen làm giàu e tại các vị trí – o và – p và làm giảm e trên nguyên tử O (Làm phân cực liên kết OH). + Đánh giá kết quả hoạt động: - Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi HS HĐ cá nhân, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS có giải pháp hợp lý.

- Thông qua HĐ chung cả lớp, GV hướng dẫn HS chốt được kiến thức cấu tạo của phenol.

Hoạt động 3: (45 phút) Tìm hiểu tính chất vật lí, tính chất hóa học a) Mục tiêu hoạt động - Nêu được một số tính chất vật lí của phenol (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước, so sánh nhiệt độ sôi của phenol và ancol.

- Rèn luyện kĩ năng hợp tác, năng lực tự học, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học, năng lực thực hành hóa học. b) Phương thức tổ chức hoạt động Tìm hiểu tính chất vật lí (10 phút) - HĐ cá nhân: Từ đặc điểm cấu tạo của phân tử phenol, kết hợp với nghiên cứu SGK, GV làm TN cho phenol vào nước lạnh, nước nóng, etanol rồi yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: + Nêu các tính chất vật lí của phenol. + So sánh t0 sôi của ancol và phenol, từ đó dự đoán khả năng tạo liên kết hidro liên phân tử của phenol.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung, GV lưu ý HS một số ý: t0s > etanol do phenol có liên kết hidro bền hơn etanol (và do phân tử khối của phenol lớn hơn), Phenol rất độc, khi dây vào tay nó có thể gây bỏng da nên phải cẩn thận khi sử dụng.

Tìm hiểu tính chất hóa học (35 phút) -HĐ nhóm: Từ đặc điểm cấu tạo của phenol, kết hợp kiến thức bài ancol và hidro cacsbon thơm, yêu cầu các nhóm dự đoán tính chất hóa học của phenol (tính chất nhóm OH, tính chất vòng benzen,…)

-HĐ chung cả lớp: + GV mời một số nhóm báo cáo các kết quả dự đoán tính chất hóa học của phenol, các nhóm khác góp ý bổ sung. + GV thông báo các dụng cụ, hóa chất thí nghiệm có thể có, trên cơ sở đó các nhóm lựa chọn và đề xuất cách thực hiện các thí nghiệm để kiểm chứng các tính chất hóa học của phenol. +Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm, sau đó GV mời đại diện một số nhóm báo cáo quá trình thí nghiệm, nêu hiện tượng, giải thích, viết PTHH xảy ra, từ đó nêu các tính chất hóa học của phenol, các nhóm khác góp ý, bổ sung. GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức về các tính chất hóa học của phenol. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động - Sản phẩm: +Nêu được cách tiến hành, kết quả thí nghiệm của các thí nghiệm sau: Phenol tác dụng với Na, NaOH, Br2. + Có nhóm –OH giống ancol → Phản ứng thế H của nhóm –OH. +Có vòng benzen → Phản ứng thế halogen giống benzen * Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm –OH. • Tác dụng với KL kiềm: 2C6H5OH + 2Na → 2C6H5ONa + H2↑ (natri phenolat) • Tác dụng với dung dịch bazơ: C6H5OH +NaOH → C6H5ONa+ H2O Chú ý: Sục CO2 vào dung dịch bị vẩn đục do có phản ứng: C6H5ONa+CO2+H2O→C6H5OH↓+NaHCO3 → phenol có tính axit yếu (không làm đổi màu quỳ tím). → Vòng benzen làm tăng khả năng phản ứng của nguyên tử H trong OH của phenol so với ancol. *Phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzen.

Phenol dễ thế hơn benzen và ưu tiên thế ở các vị trí o- và p- do ảnh hưởng nhóm OH.

OH

OH

Br

Br

+ 3Br2

+ 3HBr

Br

2,4,6-tribromphenol.

OH

OH

+ 3HONO2

H2SO4 dac

NO2

NO2 NO2

+ 3H 2O

vàng

2,4,6-trinitrophenol (axit picric) - Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: HS sẽ gặp khó khăn trong việc phân tích đặc điểm cấu tạo của phenol, từ đó mới liên hệ được kiến thức cũ để kết luận được sự ảnh hưởng qua lại giữa nhóm OH và vòng benzen.

- Đánh giá kết quả HĐ: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tiến hành thí nghiệm, kịp thời phát hiện những thao tác, khó khăn, vướng mắc của HS và các giải pháp hỗ trợ hợp lí. +Thông qua HĐ chung của cả lớp: Đánh giá bằng nhận xét: GV cho các nhóm tự đánh giá quá trình thí nghiệm của mình và cho các nhóm khác nhận xét, đánh giá lẫn nhau. GV nhận xét, đánh giá chung.

Hoạt động 4: (10 phút) Tìm hiểu ứng dụng, điều chế phenol a) Mục tiêu hoạt động: – Nêu được phương pháp điều chế trong công nghiệp và một số phương pháp khác được dùng để điều chế phenol.

- Nêu được một số ứng dụng chủ yếu của phenol. b) Phương thức tổ chức hoạt động - GV cho HS HĐ nhóm: Nghiên cứu SGK hãy nêu các phương pháp điều chế phenol, viết phương trình hóa học điều chế.

- HĐ chung của cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày các phương pháp điều chế phenol, viết các phương trình hóa học xảy ra, các nhóm khác góp ý bổ sung; GV hướng dẫn chuẩn hóa kiến thức.

- GV yêu cầu HS về nhà nghiên cứu SGK và cho biết các ứng dụng chủ yếu của phenol. c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động - Sản phẩm: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp chung chủ yếu để điều chế phenol.

- Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: +Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế phenol để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. +Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp điều chế phenol, GV giúp HS tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 5: (45 phút) Luyện tập a)Mục tiêu hoạt động: - Củng cố, khắc sâu các kiến thức đã học trong bài về khái niệm, danh pháp, tính chất vật lí, tính chất hóa học, điều chế phenol.

- Tiếp tục phát triển các năng lực: tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học, phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học.

Nội dung HĐ: Hoàn thành các câu hỏi, bài tập trong phiếu học tập số 2. b) Phương thức tổ chức hoạt động - Ở HĐ này GV cho HS HĐ cá nhân là chủ yếu, bên cạnh đó có thể cho HS HĐ cặp đôi hoặc trao đổi nhóm nhỏ để chia sẻ kết quả giải quyết các câu hỏi, bài tập trong phiếu học tập số 2.

- HĐ chung của cả lớp: GV mời một số HS lên trình bày kết quả hoặc lời giải, các HS khác góp ý, bổ sung. GV gíup HS nhận ra những chỗ sai sót cần chỉnh sửa và chuẩn hóa kiến thức, phương pháp giải bài tập.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Hoàn thành các bài tập sau đây: Câu 1: Ảnh hưởng của nhóm –OH đến gốc C6H5- trong phân tử phenol thể hiện qua phản ứng giữa phenol với ?

A. H2 (Ni, nung nóng)

B. nước Br2

C. dd NaOH

D. Na kim loại

Câu 2: Phenol (C6H5OH) tác dụng được với chất nào sau đây ?

A. CH4.

B. NaNO3.

C. NaCl.

D. NaOH.

Câu 3: Một chất tác dụng với dung dịch natri phenolat tạo thành phenol. Chất đó là?

A. Na2CO3.

B. CO2.

C. C2H5OH.

D. NaCl.

Câu 4: Để phân biệt dung dịch phenol (C6H5OH) và ancol etylic (C2H5OH), ta dùng thuốc thử là?

A. kim loại Na.

B. quỳ tím.

C. nước brom.

D.dd NaCl.

Câu 5: Cho 0,94 gam phenol tác dụng vừa đủ với V ml dd NaOH 1M. Giá trị của V là?

A. 40 ml.

B. 30 ml.

C. 20 ml.

D. 10 ml.

Câu 6: Cho sơ đồ sau: C6H6

+Cl2 (tỉ lệ 1:1)

X

Fe,to

+NaOH đặc dưY

Z .+ axit HCl Z

to , p

Hai chất hữu cơ Y, Z lần lượt là?

A. C6H6(OH)6, C6H6Cl6

B. C6H4(OH)2, C6H4Cl2

C. C6H5OH, C6H5Cl

D. C6H5ONa, C6H5OH

Câu 7: Số chất ứng với công thức phân tử C7H8O (dẫn xuất của benzen) đều tác dụng với dung dịch NaOH là?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 8: Trong thực tế, phenol được dùng để sản xuất A. Nhựa poli(vinyl clorua), nhựa novolac và chất diệt cỏ 2,4-D. B. Nhựa rezol, nhựa rezit và thuốc trừ sâu 666.

C. Poli(phenol-fomanđehit), chất diệt cỏ 2,4-D và axit picric.

D. Nhực rezit, chất diệt cỏ 2,4-D và thuốc nổ TNT. Câu 9: Cho X là hợp chất thơm; a mol X phản ứng vừa hết với a lít dung dịch NaOH 1M. Mặt khác, nếu cho a mol X phản ứng với Na (dư) thì sau phản ứng thu được 22,4a lít khí H2 (ở đktc). Công thức cấu tạo thu gọn của X là ?

A. HO-CH2-C6H4-OH.

B. HO-C6H4-COOH.

C. CH3-C6H3(OH)2.

D. HO-C6H4-COOCH3.

Câu 10: Hợp chất hữu cơ X (phân tử có vòng benzen) có công thức phân tử C7H8O2 tác dụng được với Na và NaOH. Biết khi X tác dụng với Na, số mol H2 thu được bằng số mol X phản ứng, X tác dụng với NaOH theo tỉ lệ mol 1:1. Công thức cấu tạo thu gọn của X là A. C6H5CH(OH)2

B. HOC6H4CH2OH

C. CH3C6H3(OH)2

D. CH3OC6H4OH

Câu 11: Trong số các phát biểu sau về phenol (C6H5OH): (1) Phenol tan ít trong nước nhưng tan nhiều trong dd HCl (2) Phenol có tinh axit, dung dịch phenol không làm đổi màu quỳ tím (3) Phenol dùng để sản xuất keo dán, chất diệt nấm mốc (4) Phenol tham gia phản ứng thế brom và thế nitro dễ hơn benzen. Các phát biểu đúng là: A. (1), (3), (4)

B. (1), (2), (4)

C. (1), (2), (3)

D. (2), (3), (4).

c) Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động - Sản phẩm: Kết quả trả lời các bài tập trong phiếu học tập số 2.

- Kiểm tra, đánh giá HĐ: +Thông qua quan sát: Khi HS HĐ cá nhân, GV chú ý quan sát, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập: Bài trình bày hoặc lời giải của HS về các bài tập trong phiếu học tập số 2, GV tổ chức cho HS chia sẻ, thảo luận tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit CHỦ ĐỀ : ANĐEHIT

I. MỤC TIÊU YÊU CẦU 1. Kiến thức HS biết được :  Định nghĩa, phân loại, danh pháp của anđehit.  Đặc điểm cấu tạo phân tử của anđehit.  Tính chất vật lí : Trạng thái, nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy, tính tan.  Phương pháp điều chế anđehit từ ancol bậc I, điều chế trực tiếp anđehit fomic từ metan, anđehit axetic từ etilen. Một số ứng dụng chính của anđehit.

2. Kĩ năng * Viết công thức cấu tạo của anđehit * Đọc được tên của anđehit * Phân loại được anđehit * Viết được phương trình hóa học minh họa tính chất hóa học của anđehit . * Phân biệt được anđehit với các nhóm chức khác 3. Thái độ: * Hình thành trong mỗi học sinh tính tự chủ , chủ động tìm tòi khám phá , khả năng kết hợp nhóm , khả năng phân tích tổng hợp giải quyết vấn đề . * Rèn cho học sinh có được thái độ chuẩn mực, tính khoa học, tính trung thực và tính kỉ luật trong công việc. * Cho học sinh thấy được vai trò và tác động của hóa họcvới đời sống con người, môi trường và xã hội từ đó hình thành tính đam mê sự yêu thích hóa học góp phần thúc đẩy quá trình học tập của học sinh từ đó năng cao hiều quả của quá trình học tập, giảng dạy * Hình thành trong mỗi học sinh tinh thần trách nhiệm trong việc khai thác, sử dụng các nguồn lợi tự nhiên, tinh thần trách nhiệm trong việc giữ gìn và bảo vệ môi trường sống 4. Năng lực được hình thành a. Năng lực chung * Năng lực tự học, tự phân tích, tổng hợp tự giải quyết vấn đề * Năng lực làm việc nhóm (phân công công việc, tổng hợp kết quả và đưa ra kết luận cuối cùng)

GV:Trần Thị Hương

Page 1

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

* Năng lực vận dụng kiến thức đã học, năng lực sử dụng khai thác đặc điểm , thành phần cấu tạo để giải quyết nhiệm vụ trong học tập * Năng lực phát hiện tình huống mới có liên quan trong bài học , trong cuộc sống và hướng giải quyết vấn đề * Năng lực lập luận, năng lực thuyết trình b. Năng lực chuyên biệt *Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực sử dụng biểu tượng hóa học (viết đúng cấu tạo nguyên tử, phân tử, kí hiệu hóa học ...)

- Năng lực sử dụng thuật ngữ hóa học ( nghe hiểu được các thuật ngữ hóa học ).

- Năng lực sử dụng danh pháp hóa học( Đọc tên của các halogen và hợp chất của nó) * Năng lực thực hành hóa học : - Năng lực tiến hành thí nghiệm , sử dụng thí nghiệm an toàn .

- Năng lực quan sát , mô tả , giải thích hiện tượng rút ra kết luận .

- Năng lực sử lí thông tin qua thí nghiệm . * Năng lực tính toán: - Tính toán theo khối lượng, theo số mol chất tham gia phản ứng, sp tạo thành sau phản ứng - Tìm ra mối quan hệ và thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức và phép tính, vận dụng thuật toán giải quyết cá bài tập hóa học . * Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học : - Phát hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong học tập môn hóa, đề xuất được hướng giải quyết được vấn đề phát hiện và đưa ra kết luận chính xác và ngắn gọn * Năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống - Năng lực hệ thống hóa kiến thức - Năng lực phân tích hệ thống hóa kiến thức hóa học và vận dụng vào cuộc sống .

- Năng lực phát hiện các vấn đề trong thực tiễn và sử dụng kiến thức hóa học để giải thích II. Chuẩn bị: - Giáo viên: Bảng hệ thống tuần hoàn, SGK, mô hình cấu tạo phân tử anđêhit axetic. Máy chiếu - Học sinh: Chuẩn bị bài mới * III. Bảng mô tả mức độ nhận thức .

GV:Trần Thị Hương

Page 2

THPT Trần Quang Khải Nội

Loại

dung

câu

Nhận biết

Chủ đề: Anđehit Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

hỏi/Bài tập Ande hit

Câu hỏi/bài

-Nêu được -So sánh, giải định

nghĩa thích nhiệt độ phương trình so

tập định anđehit tính

-

-Viết được

sôi của anđehit sánh tính chất hóa Nêu với ancol, axit học của anđehit no

được cấu tạo, cacboxylic,ete,.. đơn chức và không danh

pháp, -Viết được các no đơn chức có 1

tính chất vật lý phương

minh họa tính

của anđehit được

trình liên kết đôi C=C -Gọi tên các

Nêu chất hóa học anđehit tương tự -Xác định sản công của anđêhit

-Phân biệt được hợp chứa

chất

chức

anđehit với các hợp chất

khác

như

ancol,axit cacboxylic,...

bằng

phương pháp hóa học -Tìm hiểu một số anđehit

có

nhiều

thức tổng quát

phẩm của các phản

ứng dụng trong thực

của

ứng

tiễn

andehit

-Vận dụng định

đơn chức, no chức,

đa

không no đơn

như

anđehit

fomic

nghĩa CTCT của

-Dựa vào cấu tạo

anđehit

viết

được

các

chức có 1 liên

phương trình phản

kết đôi C=C

ứng đặc biệt của anđehit fomic

- Biết tính chất hóa học và pháp

phương của

anđehit

Bài tập

Giải được các Tính toán theo công Giải được các bài

định

bài

lượng

lượng liên quan hóa học, theo các các anđehit đặc biệt

tập

định thức, phương trình tập liên quan đến

đến tính chất định luật bảo toàn.

GV:Trần Thị Hương

như anđehit fomic

Page 3

THPT Trần Quang Khải hóa

Chủ đề: Anđehit học

của

Giải được các bài

anđehit

tập phản ứng tráng bạc của hỗn hợp anđehit, giải được các bài tập đốt cháy hỗn hợp anđehit

Bài tập Mô tả và nhận Giải thích được

- Quan sát một Phát hiện một số

thực

biết được các các hiện tượng số hiện tượng liên hiện

hành/

hiện tượng thí thí nghiệm.

thí

nghiểm

quan đến thực tế

tượng

trong

thực tiễn, sử dụng kiến thức hóa học để

nghiệm/

giải thích

gắn liền với thức tiễn.

III. Hệ thống câu hỏi , bài tập : III.1. Mức độ biết : câu 1: fomalin hay fomon được dùng để ngâm xác động vật, thuộc da, tẩy uế, diệt trùng, Fomalin là: A. dung dịch rất loãng của andehit fomic B.dung dịch axetanđehit khoảng 40% C.dung dịch 37%-40% fomanđehit trong nước D.tên gọi của HCHO Câu 2:Anđehit H -CHO có tên là : A. Metanal

B.Anđêhit fomic

C. Foman đehit

D.Tất cả

Câu 3: Công thức tổng quát của anđehit no đơn chức là: A. CnH2n+1 CHO.

B. CnH2n -1 CHO C. CnH2n CHO

D. CnH2n+1 COOH

III. 2. Mức độ hiểu : câu 4:Phát biểu nào sau đây là không đúng?

A.trong phân tử anđehit, các nguyên tử chỉ liên kết với nhau bằng liên kết σ B.hợp chất R-CHO có thể điều chế được từ RCH2OH C.hợp chất hữu cơ có nhóm -CHO liên kết với H là anđehit D.anđehit có cả tính khử và tính oxi hóa

GV:Trần Thị Hương

Page 4

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

câu 5: Để phân biệt các chất: anđehit benzoic, benzen, rượu benzylic,ta có thể dùng các thuốc thử theo trình tự sau: A.Dùng AgNO3/ NH3, dung dịch Br2 B.Dùng AgNO3/ NH3, Na C.Dùng Na, dung dịch NaOH D.Dùng Br2, Na. Câu6: Anđehit thể hiện tính khử khi tác dụng với tác chất nào sau đây?

A. Dung dịch bão hòa NaHSO3

B. H2/Ni, t˚

C. Dung dịch AgNO3 trong NH3

D. Cả A,B,C

Câu 7: Quá trình nào sau đây không tạo ra anđehit axetic ?

A. CH2=CH2+ H2O (to, xúc tác HgSO4).

B. CH2=CH2 + O2 (to, xúc tác).

C. CH3COOCH=CH2 + dung dịch NaOH (to).

D. CH3CH2OH + CuO (t0).

câu 8: Khi oxi hóa hoàn toàn 2,2g một anđehit X đơn chức thu được 3 gam axit tương ứng. Công thức của X là A.HCHO B.C2H3CHO C.C2H5CHO D. : CH3CHO III. 3.Mức độ vận dụng : câu 9: dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp bằng một phản ứng tạo ra anđehit axetic là: A.CH3COOH, C2H2, C2H4 B.C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5 C.C2H5OH, C2H2, C2H4 D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH Câu 10: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào sau đây:/ A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3 B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3 C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3 D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3

GV:Trần Thị Hương

Page 5

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

Câu 11: Cho các chất sau : CH3CH2CHO (1) ; CH2=CHCHO (2); CH≡CCHO (3) ; CH2=CHCH2OH (4); (CH3)2CHOH (5). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, to) cùng tạo ra một sản phẩm là: A. (2), (3), (4), (5). B. (1), (2), (4), (5).

C. (1), (2), (3).

D. (1), (2), (3), (4).

Câu 12:Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo C5H10O có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

III. 4 . Vận dụng cao : câu 13: Bằng 3 phương trình phản ứng có thể điều chế được cao su buna từ A.HOCH2CH2OH B.CH3[CH2]2CHO C.CH3CHO D.O=CH[CH2]2CH=O Câu 14:Chất nào sau đây được dùng làm chất thơm cho bánh kẹo?

A. 4-hiđroxi – 3-metoxi benzenđehit

B. Anđehit axetic

C. 3,7-đimetylocta-2,6- đien-1-ol

D. Anđehit valeric

Câu 15: Ở nông thôn nước ta nhiều gia đình vẫn đun bếp rơm, bếp rạ, bếp củi. Khi mua rổ, rá, nong, nia…(được đan bởi tre, nứa, giang…) họ thường đem gác lên bếp trước khi sử dụng để độ bền của chúng được lâu hơn. Do trong khói bếp có chứa: A. anđehit fomic (HCHO) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt B. anđehit axetic ( CH3CHO) chất này có tính sát trùng C. axit fomic (HCOOH) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt D. anđehit fomic là chất khí ,tan tốt trong nước V. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1.Phương pháp dạy học - Phát hiện và giải quyết vấn đề - Phương pháp dạy học hợp tác - Phương pháp đàm thoại, tìm tòi - Phương pháp sử dụng câu hỏi và bài tập 2. Các hoạt động cụ thể A.Hoạt động trải nghiệm, kết nối (10 phút) a.Mục tiêu của hoạt động -Huy động các kiến thức đã được học của HS và tạo nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của HS

GV:Trần Thị Hương

Page 6

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- Nội dung hoạt động: Tìm hiểu định nghĩa, phân loại, danh pháp, tính chất vật lý, tính chất hóa học, phương pháp điều chế và nhận biết este.

-Rèn luyện kĩ năng tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học b.Phương thức tổ chức hoạt động - GV tổ chức cho HS hoạt động nghiên cứu SGK để hoàn thành phiếu học tập số 1.

- HĐ nhóm: GV cho HS hoạt động nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả hoạt động cá nhân.

- HĐ chung của cả lớp: mời 1 số nhóm báo cáo, nhóm khác góp ý, bổ sung (GV không chốt kiến thức mà chỉ liệt kê câu hỏi) -Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS: Cách gọi tên anđehit -Giải pháp:GV nên lưu ý HS là: tên thông thường của một số anđehit tương tự tên axit caboxylic chỉ thay chữ axit bằng anđehit; trong danh pháp thay thế, mạch cacbon chính là mạch dài nhất và có chứa nguyên tử cacbon của nhóm –CHO, việc đánh số bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm – CHO là nguyên tử cacbon số 1.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ1 HS hoàn thành các câu hỏi sau: 1. Cho một số công thức: C2H5CHO; C2H3CHO; CH3CHO; CH2CHCHOO ; C2H6;C2H4 C3H4;C2H5OH; C2H3OH;C6H5OH -Trong các chất trên, chất nào là anđehit? ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

- Rút ra khái niệm anđehit ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................

- Nêu CTTQ của anđehit ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... *2. dựa vào kiến thức đã biết, SGK xác định -cách đọc tên anđehit? có mấy cách. ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

GV:Trần Thị Hương

Page 7

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

...........................................................................................

-Đọc tên một số este sau: C2H5CHO; C2H5CHO; C2H3CHO; CH3CHO ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

3. Nêu tính chẩ vật lý của anđehit ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................

c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động - Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1 - Đánh giá kết quả hoạt động: GV quan sát, phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lý.

B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1 (15 phút): Tìm hiểu định nghĩa, phân loại, danh pháp anđehit a.Mục tiêu hoạt động: - Nêu được định nghĩa, cách phân loại, danh pháp của anđehit - Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học. b. Phương thức tổ chức HĐ: - GV cho HS HĐ cá nhân: Nghiên cứu sách giáo khoa (SGK) để tiếp tục hoàn thành phiếu học tập số 1 và gọi tên các anđehit sau theo danh pháp thay thế: C2H5CHO ;HCHO; CH3CHO; CH3-CH(CH3) -CH2-CHO; - HĐ nhóm: GV cho HS HĐ nhóm để chia sẻ, bổ sung cho nhau trong kết quả HĐ cá nhân.

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác góp ý, bổ sung (lưu ý mời các nhóm có kết quả khác nhau trình bày để khi thảo luận chung cả lớp được phong phú, đa dạng và HS sẽ được rút kinh nghiệm thông qua sai lầm của mình).

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: + HS có thể gặp khó khăn :cách gọi tên anđehit + Giải pháp: GV nên lưu ý HS là: tên thông thường của một số anđehit tương tự tên axit caboxylic chỉ thay chữ axit bằng anđehit; trong danh pháp thay thế, mạch cacbon chính là mạch dài nhất và có chứa nguyên tử cacbon của nhóm –CHO, việc đánh số bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm – CHO là nguyên tử cacbon số 1. c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

GV:Trần Thị Hương

Page 8

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- Sản phẩm: HS ghi câu trả lời vào vở để hoàn thành các câu hỏi trong phiếu học tập số 1 và gọi tên một số anđehit theo yêu cầu của GV: 1. Định nghĩa: * Anđehit: Là hợp chất hữu cơ mà phân tử chứa nhóm

–CH=O liên kết trực tiếp với gốc

hidrocacbon hay nguyên tử H -Nhóm -CHO là nhóm chức của anđehit.

Ví dụ: HCH=O, CH3CH= O, C6H5 – CHO, O=CH – CH=O, CH2 =CH – CH =O… Tổng quát

R- CH= O

R’ – (CH = O)n

n≥2 2. Phân loại: Dựa theo đặc điểm gốc hiđrocacbon và số lượng nhóm -CHO. Theo

gốc Theo s lượng nhóm chức - CHO

hiđrocacbon

Đơn chức

Đa chức

No (mạch hở)

HCH=O

O=CH – CH=O

CH3CH= O

O=CH–CH2CH=O

Không no

CH2

=CH–

CH=O Thơm Tổng quát

CH =O

C6H5 – CHO

R- CH= O

CH =O

R’ – (CH = O)n n 2

3.Danh pháp: a. Tên thông thường : Tên = anđehit + tên axit tương ứng Thí dụ: ( xem bảng) b. Tên thay thế: - Chọn mạch C duy nhất chứa nhóm -CHO làm mạch chính.

1

- Đánh số từ nhóm - C HO

GV:Trần Thị Hương

Page 9

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

Tên = Hiđrocacbon tương ứng + al Trong danh thay thế, GV lưu ý HS cách chọn mạch cacbon chính và cách đánh số nguyên tử C ở mạch chính, bắt đầu từ nguyên tử C của nhóm chức –CHO là nguyên tử C số 1.

Ví dụ: CT cấu tạo

Tên thay thế Tên thường

HCHO CH3CHO CH3CHCH2CHO | CH3

metanal

etanal 3-mety butanal

anđehit fomic

anđehit axetic - Đánh giá giá kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: Trong quá trình HS HĐ cá nhân/nhóm, GV chú ý quan sát để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua báo cáo của các nhóm và sự góp ý, bổ sung của các nhóm khác, GV hướng dẫn HS chốt được các kiến thức về định nghĩa, phân loại, cách gọi tên anđehit; viết được công thức chung của anđehit và công thức chung của anđehit no, đơn chức, mạch hở.

Hoạt động 2 (10 phút): Nghiên cứu đặc điểm cấu tạo của anđehit a.Mục tiêu hoạt động: Nêu được đặc điểm cấu tạo của nhóm –CHO b. Phương thức tổ chức HĐ: - HĐ cá nhân: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và cho biết đặc điểm -CHO - HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung, GV hướng dẫn để HS chốt được các kiến thức về đặc điểm cấu tạo của nhóm -CHO

c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:

GV:Trần Thị Hương

Page 10

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

-Sản phẩm:

Trong anđehit có chứa nhóm chức CH= O, coù caáu taïo: - C

O H

- Liên kết C = O gồm 1 liên kết σ bền và 1 liên kết π kém bền. Vậy anđehit có tính chất giống anken. Các anđehit có tính oxi hoá và tính khử.

-Đánh giá giá kết quả hoạt động: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi HS HĐ cá nhân, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua HĐ chung cả lớp, GV hướng dẫn HS chốt được kiến thức về đặc điểm cấu tạo của nhóm –CHO trong phân tử anđehit.

Hoạt động 3 (10 phút): Tìm hiểu tính chất vật lí a.Mục tiêu hoạt động: - Nêu được một số tính chất vật lí của anđehit (trạng thái, nhiệt độ sôi, khả năng tan trong nước); so sánh nhiệt độ sôi của anđehit với nhiệt độ sôi của ancol có cùng phân tử khối - Rèn năng lực hợp tác b.Phương thức tổ chức HĐ: - HĐ cá nhân: Từ đặc điểm cấu tạo của phân tử anđehit, kết hợp với nghiên cứu SGK, GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: + Giữa các phân tử anđehit có khả năng tạo liên kết hiđro không? Tại sao? + So sánh nhiệt độ sôi của anđehit với nhiệt độ sôi của ancol có cùng phân tử khối. Giải thích?

- HĐ chung cả lớp: GV mời một số HS báo cáo, các HS khác góp ý, bổ sung c.sản phẩm - Do đặc điểm cấu tạo nhóm -CH=O ( không có nhóm –OH), vì vậy không tạo liên kết hiđro.

- Các anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn so với rượu có cùng số nguyên tử C.

GV:Trần Thị Hương

Page 11

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- HCHO, CH3CHO là chất khí, tan tốt trong nước. Còn lại là chất lỏng hoặc rắn, khi M càng lớn thì độ tan giảm.

- Dung dịch HCHO trong nước gọi là fomon, dung dịch bào hoà 37-40% gọi là fomalin.

Hoạt động 4:(25 phút) Tìm hiểu tính chất hóa học a.Mục tiêu: Nêu được tính chất của hóa học của anđehit và viết được phản ứng minh họa b.Phương thức hoạt động: -HĐ nhóm: Từ đặc điểm cấu tạo của anđehit dự đoán tính chất hóa học của anđehit.

-Hoạt động chung cả lớp: GV mời một số nhóm báo cáo kết quả dự đoán tính chất hóa học của anđehit, các nhóm khác góp ý, bổ sung GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức về các tính chất hóa học của anđehit. c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: -Sản phẩm: Tính chất vật lí: Do đặc điểm cấu tạo nhóm -CH=O ( không có nhóm –OH), vì vậy không tạo liên kết hiđro.

- Các anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn so với rượu có cùng số nguyên tử C. - HCHO, CH3CHO là chất khí, tan tốt trong nước. Còn lại là chất lỏng hoặc rắn, khi M càng lớn thì độ tan giảm.

- Dung dịch HCHO trong nước gọi là fomon, dung dịch bào hoà 37-40% gọi là fomalin.

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC: 1. Phản ứng cộng hiđro: - Cộng vào liên kết đôi C = O: 0

Ni,t → CH3OH H-CH= O + H2 

Metanal

metanol 0

Ni,t CH3- CH=O+H2  → CH3-CH2OH

Etanal

etanol

Tổng quát: 0

Ni,t R-CH=O + H2  → R-CH2-OH

Anđehit (coxh)

ancol (bậc1) (ck)

2. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn:

GV:Trần Thị Hương

Page 12

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

- Chuyển nhóm –CH= O thành nhóm -COOH hoaëc - C

O OH

Với AgNO3 trong dd NH3.

Thí dụ: 0

t → HCOONH4 + 2NH4NO3 + 2Ag HCHO + 2AgNO3 + H2O + 3NH3 

( ck)

(coxh)

- Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ: GV hướng dẫn HS viết phản ứng tráng bạc của anđehit fomic và phản ứng với Cu(OH)2 Hoạt động 4 (10 phút): Tìm hiểu ứng dụng, điều chế anđehit a.Mục tiêu hoạt động: - Nêu được các phương pháp chung chủ yếu để điều chế anđehit và một số phương pháp riêng để điều chế anđehit fomic và anđehit axetic.

-Nêu được một số ứng dụng chủ yếu của anđehit. b.Phương thức tổ chức HĐ: -GV cho HS HĐ nhóm: + Nêu các phương pháp điều chế anđehit.

-HĐ chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày các phương pháp chung để điều chế anđehit và một số phương pháp riêng thường dùng để điều chế anđehit fomic và anđehit axetic, viết các PTHH xảy ra; các nhóm khác góp ý, bổ sung; GV hướng dẫn HS chuẩn hóa kiến thức.

-GV yêu cầu HS về nhà nghiên cứu SGK và cho biết các ứng dụng chủ yếu của anđehit (HS ghi các ứng dụng đó vào vở, buổi sau GV có thể kiểm tra hoặc cho các nhóm kiểm tra chéo và bổ sung lẫn nhau). c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: -Sản phẩm: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp chung chủ yếu để điều chế anđehit và một số phương pháp riêng để điều chế anđehit fomic và anđehit axetic; ứng dụng của anđehit * Từ ncol bậc I: Tổng quát: 0

t → R-CHO + Cu + H2O R-CH2OH + CuO 

* Từ hiđrocacbon: - Điều chế anđehitfomic từ metan:

GV:Trần Thị Hương

Page 13

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

0

NO, 700 C CH4 + O2  → HCHO + H2O

- Từ etilen ( phương pháp hiện đại) 0

t 2CH2 = CH2 + O2  → 2CH3CHO xt

- Từ axetilen: HgSO → CH3CHO CH ≡ CH + HOH  t C 0

4

-Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế anđehit để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về các phương pháp điều chế anđehit, GV giúp HS tìm ra chỗ sai cần điều chỉnh và chuẩn hóa kiến thức.

Hoạt động 5: (10phút)Luyện tập a.Mục tiêu hoạt động: - củng cố, khắc sâu kiến thức đã học về anđehit - tiếp tục phát triển năng lực tìm tòi, tự nghiên cứu của học sinh. b.Phương thức tổ chức HĐ: -GV cho HS hoàn thành bài tập trong phiếu học tập số 2 -HĐ chung cả lớp: GV yêu cầu một số nhóm trình bày nhóm khác nhận xét -GV kết luận PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Câu 1:Anđehit H -CHO có tên là : A. Metanal

B.Anđêhit fomic

C. Foman đehit

D.Tất cả

Câu 2: Công thức tổng quát của anđehit no đơn chức là: A. CnH2n+1 CHO.

B. CnH2n -1 CHO C. CnH2n CHO

D. CnH2n+1 COOH

câu 3:Phát biểu nào sau đây là không đúng?

A.trong phân tử anđehit, các nguyên tử chỉ liên kết với nhau bằng liên kết σ B.hợp chất R-CHO có thể điều chế được từ RCH2OH C.hợp chất hữu cơ có nhóm -CHO liên kết với H là anđehit D.anđehit có cả tính khử và tính oxi hóa D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH Câu 4: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào sau đây:/

GV:Trần Thị Hương

Page 14

THPT Trần Quang Khải

Chủ đề: Anđehit

A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3 B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3 C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3 D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3 câu 5: dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp bằng một phản ứng tạo ra anđehit axetic là: A.CH3COOH, C2H2, C2H4 B.C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5 C.C2H5OH, C2H2, C2H4 D.HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH c.Sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: -Sản phẩm: kết quả trả lời phiếu học tập số 2 -Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: + Thông qua quan sát: GV chú ý quan sát khi các nhóm tìm hiểu về các phương pháp điều chế anđehit để kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của HS và có giải pháp hỗ trợ hợp lí. + Thông qua sản phẩm học tập: Báo cáo của các nhóm về phiếu học tập số 2 Hoạt động 6: Vận dụng và tìm tòi mở rộng a.Mục tiêu của HĐ: HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm b.Nội dung HĐ: HS giải quyết các câu hỏi trong phiếu học tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Câu 1: Trong công nghiệp, để sản xuất gương soi và một ruột phích, người ta sử dụng phản ứng nào sau đây:/ A.Axxetylen tác dụng với AgNO3 trong NH3 B.Anđehit tác dụng với AgNO3 trong NH3 C.Dung dịch glucozo tác dụng với AgNO3 trong NH3 D.Dung dịch saccrozo tác dụng với AgNO3 trong NH3 Câu 2: Cho các chất sau : CH3CH2CHO (1) ; CH2=CHCHO (2); CH≡CCHO (3) ; CH2=CHCH2OH (4); (CH3)2CHOH (5). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, to) cùng tạo ra một sản phẩm là: A. (2), (3), (4), (5). B. (1), (2), (4), (5).

C. (1), (2), (3).

D. (1), (2), (3), (4).

Câu 3:Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo C5H10O có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 4:Chất nào sau đây được dùng làm chất thơm cho bánh kẹo?

GV:Trần Thị Hương

Page 15

THPT Trần Quang Khải A. 4-hiđroxi – 3-metoxi benzenđehit

Chủ đề: Anđehit B. Anđehit axetic

C. 3,7-đimetylocta-2,6- đien-1-ol

D. Anđehit valeric

Câu 5: Ở nông thôn nước ta nhiều gia đình vẫn đun bếp rơm, bếp rạ, bếp củi. Khi mua rổ, rá, nong, nia…(được đan bởi tre, nứa, giang…) họ thường đem gác lên bếp trước khi sử dụng để độ bền của chúng được lâu hơn. Do trong khói bếp có chứa: A. anđehit fomic (HCHO) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt B. anđehit axetic ( CH3CHO) chất này có tính sát trùng C. axit fomic (HCOOH) chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt D. anđehit fomic là chất khí ,tan tốt trong nước

c. Phương thức tổ chức hoạt động: GV hướng dẫn học sinh về nhà làm và hướng dẫn HS tìm nguồn tài liệu d.Sản phẩm HĐ: kết quả phiếu học tập số 3 e.Kiểm tra, đánh giá kết quả HĐ: cho HS trả lời vào đầu giờ kế tiếp, khuyến khích bằng điểm miệng

GV:Trần Thị Hương

Page 16