GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 (TRỌN BỘ) PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH SOẠN THEO 5 BƯỚC 2020

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

vectorstock.com/10212084

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 (TRỌN BỘ) PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH SOẠN THEO 5 BƯỚC 2020 BY NHỮNG GIÁO VIÊN ĐỊA LÝ TRẺ TRUNG YÊU NGHỀ (TÀI LIỆU BẢN QUYỀN) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 1. VIỆT NAM TRÊN ĐƯỜNG ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nhận biết được công cuộc Đổi mới ở nước ta là một cuộc cải cách toàn diện về kinh tế – xã hội.

- Trình bày một số định hướng chính để đẩy mạnh công cuộc Đổi mới.

- Đánh giá bối cảnh và công cuộc hội nhập quốc tế và khu vực của nước ta.

2. Kĩ năng - Khai thác được các thông tin kinh tế – xã hội từ bảng số liệu, biểu đồ.

- Liên hệ với các môn học khác và thực tiễn.

3. Thái độ - Xác định tinh thần trách nhiệm của mỗi người đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của đát nước.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ Hành chính Đông Nam Á.

- Một số hình ảnh, tư liệu về hội nhập.

2. Chuẩn bị của HS - Nội dung bài học.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT: Vận dụng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng cao thấp - Diễn biến, - Bối cảnh đổi mới; ảnh hưởng của công Phân tích Liên hệ thực tiễn thành tựu của cuộc đổi mới đối với sự phát triển đất các thông tin, địa phương công cuộc đổi nước số liệu liên mới.

- Xu thế chung trong hội nhập của nước quan ta IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (6 phút) 1. Mục tiêu - Giúp học sinh khái quát lại những kiến thức mình đã biết về quá trình đổi mới của nước ta.

- Tìm ra những vấn đề học sinh chưa biết hoặc còn mập mờ để từ đó bổ sung và khắc sâu kiến thức của bài học.

1

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học GV cung cấp hệ thống câu hỏi, học sinh trả lời nhanh và nhận điểm tổng hợp theo nhóm.

3. Phương tiện: Phiếu câu hỏi (A1) 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giao nhiệm vụ, chia học sinh thành 4 nhóm để trả lời nhanh 4 câu hỏi tương ứng được ghi trên bảng theo thứ tự: Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nêu các sự kiện lịch sử Nước ta bước vào Định hướng đổi Những thành tựu gắn với các mốc thời gian công cuộc đổi mới từ mới ở nước ta có cơ bản sau khi sau: 1945, 1975, 1986, 1989, khi nào? gì đặc biệt? nước ta thực hiện 1995. đổi mới?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS các nhóm cử đại diện nhanh chóng lên bảng ghi câu trả lời, có thể cử nhiều bạn để bổ sung. HS hoàn thành nhiệm vụ trong 4 phút - Bước 3: GV đánh giá câu trả lời của các nhóm, tổng hợp kết quả, lưu điểm, chỉnh sửa bổ sung và dẫn dắt vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI LÀ MỘT CUỘC CẢI CÁCH TOÀN DIỆN VỀ KINH TẾ XÃ HỘI (18 phút) 1. Mục tiêu: - Xác định và trình bày được bối cảnh, diễn biến, thành tựu của công cuộc đổi mới.

- Đánh giá được ảnh hưởng của công cuộc đổi mới đối với sự phát triển đất nước.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - MINDMAP 3. Phương tiện: Giấy A1, bút lông màu.

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm nhỏ, phát giấy A1 và bút lông, giao nhiệm vụ HS dựa vào SGK, vốn hiểu biết để trả lời các câu hỏi: 1. Công cuộc đổi mới ở nước ta diễn ra trong bối cảnh như thế nào?

2. Trình bày diễn biến của qu trình ny.

3. Nêu những thành tựu nước ta đạt được sau khi thực hiện đổi mới.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, GV nu một số gợi ý cho HS: Bước 3: GV gọi HS trả lời các câu hỏi, sau đó điều chỉnh, bổ sung kết quả, hướng dẫn HS ghi bài vào tập.

NỘI DUNG a. Bối cảnh - Ngày 30 - 4 - 1975: Đất nước thống nhất, cả nước tập trung vào hàn gắn các vết thương chiến tranh và xây dựng, phát triển đất nước.

- Nước ta đi lên từ một nước nông nghiệp lạc hậu.

- Tình hình trong nước và quốc tế những năm cuối thập kỉ 80, đầu thập kỉ 90 diễn biến phức tạp.

2

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Trong thời gian dài nước ta lâm vào tình trạng khủng hoảng, lạm phát kéo dài ở mức 3 con số. b. Diễn biến - Năm 1979: Bắt đầu thực hiện đổi mới trong một số ngành (nông nghiệp, công nghiệp) - Năm 1986 thực sự đổi mới.

- Ba xu thế đổi mới từ Đại hội Đảng lần thứ 6 năm 1986: + Dân chủ hoá đời sống kinh tế - xã hội. + Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng XHCN. + Tăng cường giao lưu và hợp tác với các nước trên thế giới. c. Thành tựu - Nước ta đã thoát khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế - xã hội kéo dài. Lạm phát được đẩy lùi và kiềm chế ở mức một con số.

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao (đạt 9,5% năm 1999; 8,4% năm 2005; năm 2018 là 7,08%).

- Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá (giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II và III).

- Cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ cũng chuyển biến rõ nét (hình thành các vùng kinh tế trọng điểm, các vùng chuyên canh...).

- Đời sống nhân dân được cải thiện làm giảm tỉ lệ nghèo của cả nước.

HOẠT ĐỘNG 2: NƯỚC TA TRONG HỘI NHẬP QUỐC TẾ VÀ KHU VỰC (10 phút) 1. Mục tiêu - Mô tả được bối cảnh kinh tế và phân tích được những thành tựu, thuận lợi, khó khăn của nước ta trong quá trình hội nhập.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cặp đôi 3. Phương tiện - Hình 1.2 SGK phóng to.

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV hướng dẫn HS dựa vào SGK, hình 1.2 và vốn hiểu biết, thảo luận trả lời các câu hỏi: 1. Xu hướng toàn cầu hoá cuối TK 20 có tác động như thế nào đến nước ta?

2. Nêu những minh chứng cụ thể về công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, GV nêu một số gợi ý cho HS: - Có quan hệ ngoại giao: 189 quốc gia và vùng lãnh thổ.

- Quan hệ đối tác chiến lược với 13 quốc gia.

- Quan hệ đối tác toàn diện với 13 quốc gia - Quan hệ với LB Nga, Trung Quốc, Ấn Độ nâng lên tầm đối tác chiến lược toàn diện.

3. Nêu thuận lợi và khó khăn khi hội nhập TG và KV? Bước 3: HS thực hiện nhiệm vụ theo từng cặp với bạn ngồi cùng bàn. GV quan sát, gợi ý cho HS. Bước 4: GV gọi HS đại diện trình bày câu trả lời của mỗi câu hỏi, các HS khác bổ sung.

- GV chốt lại nội dung và hướng dẫn HS ghi bài.

3

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 NỘI DUNG a. Bối cảnh - Thế giới: Toàn cầu hóa là xu hướng tất yếu của nền kinh tế thế giới, đẩy mạnh hợp tác kinh tế khu vực.

- Việt Nam là thành viên của ASEAN (7/95).

- Bình thường hóa quan hệ Việt – Mỹ năm 1995.

- Thành viên chính thức WTO tháng 1 năm 2007. b. Thành tựu - Thu hút vốn đầu tư nước ngoài (ODA, FDI, FPI) - Đẩy mạnh hợp tác kinh tế, khoa học kĩ thuật, bảo vệ môi trường, an ninh khu vực.

- Phát triển ngoại thương ở tầm cao mới, VN xuất khẩu một số mặt hàng khá lớn (gạo, cà phê, cao su, tiêu ,dệt may …)

HOẠT ĐỘNG 3: MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG CHÍNH ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI (7 phút) 1. Mục tiêu: - Nhận biết được các định hướng đẩy mạnh công cuộc đổi mới và hội nhập.

- Nhận thức được vai trò, trách nhiệm của bản thân trong công cuộc đổi mới hiện nay.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân/ Cả lớp 3. Phương tiện: SGK 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: HS cùng đọc nội dung mục 3 trong SGK, thảo luận chung và trả lời các câu hỏi của GV: 1. Các định hướng được đưa ra có quá khó để thực hiện hay không?

2. Các định hướng này nếu muốn thành công thì cần phải làm gì hỗ trợ?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. GV quan sát, gợi ý cho HS, cho HS tự do nêu quan điểm cá nhân.

Bước 3: GV nhận xét, chốt nội dung.

NỘI DUNG Một số định hướng chính đẩy mạnh công cuộc Đổi mới - Thực hiện chiến lược tăng trưởng đi đôi với xóa đói giảm nghèo.

- Hoàn thiện cơ chế chính sách của nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. - Đẩy mạnh CNH- HĐH gắn với nền kinh tế tri thức.

- Đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế để tăng tiềm lực kinh tế quốc gia.

- Phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên môi trường.

- Đẩy mạnh phát triển y tế, giáo dục, chống tệ nạn xã hội.

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu: - Củng cố kiến thức, rà soát lại các năng lực được hình thành, rèn luyện trong tiết học.

4

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm 3. Phương tiện: - Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trình chiếu hoặc in sẵn trên khổ giấy lớn.

4. Tiến trình hoạt động: GV đọc câu hỏi, HS chọn nhanh đáp án đúng.

Câu 1. Yếu tố nào không phải là chủ trương của xu thế dân chủ hoá đời sống KT- XH? A. Để người dân được toàn quyền trong mọi sinh hoạt và sản xuất B. Nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi nghĩa vụ C. Trao dần cho dân quyền tự chủ trong sản xuất và đời sống D. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài Câu 2. Việt Nam hiện nay là thành viên của các tổ chức quốc tế: A. EEC, ASEAN, WTO B. ASEAN, OPEC, WTO C. ASEAN, WTO, APEC D. OPEC, WTO, EEC Câu 3. Sau khi thống nhất đất nước, nước ta xây dựng nền kinh tế từ xuất phát điểm là nền sản xuất: A. Công nghiệp B. Công - nông nghiệp C. Nông - công nghiệp D. Nông nghiệp lạc hậu Câu 4. Công cuộc đổi mới kinh tế nước ta bắt đầu từ năm: A. 1976 B. 1986 C. 1987 D. 1996 Câu 5. Công cuộc đổi mới của nước ta từ năm 1986 là: A. Đổi mới ngành nông nghiệp B. Đổi mới ngành công nghiệp C. Đổi mới về chính trị D. Đổi mới toàn diện về kinh tế-xã hội Câu 6. Khó khăn lớn nhất của nước ta trước thời kì đổi mới là: A. Các nước cắt viện trợ B. Mĩ cấm vận C. Khủng hoảng kinh tế trầm trọng D. Cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng nề D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1 phút) 1. Mục tiêu: - Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.

- Dặn dò học sinh chuẩn bị trước cho tiết học sau về tư liệu, tranh ảnh, xem trước phim hoặc mang theo các dụng cụ cần thiết.

2. Nội dung: - HS về nhà học bài, tìm hiểu và làm các câu hỏi trắc nghiệm của bài học.

- Mang theo atlat Địa lí Việt Nam trong tiết học sau, bạn nào chưa có phải đi mua vì atlat cần cho cả năm học và thi THPT quốc gia.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. …………………………………………………………………………………………………………

5

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………

6

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 BÀI 2. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức - Trình bày được vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi lãnh thổ nước ta (đất liền, vùng trời, vùng biển) - Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ đối với tự nhiên, kinh tế- xã hội và quốc phòng - Đề xuất giải pháp nhằm khai thác hiệu quả vị trí địa lí và lãnh thổ trong bối cảnh toàn cầu hóa.

2. Kỹ năng - Xác định được trên bản đồ về phạm vi, vị trí lãnh thổ nước ta, xác định được toạ độ địa lí các điểm ở cực Bắc, Nam, Đông, Tây.

- Đọc sơ đồ các bộ phận vùng biển nước ta.

3.Thái độ - Củng cố lòng yêu quê hương đất nước, tự hào về tiềm năng của nước ta.

4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Tự học, giao tiêp, hợp tác, ngôn ngữ - Năng lực chuyên môn: + Sử dụng khai thác kiến thức từ bản đồ, tranh ảnh, hình vẽ. + Phát triển năng lực tư duy lãnh thổ.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ tự nhiên Việt nam - Bản đồ các nước Đông Nam Á - Sơ đồ phạm vi các vùng biển theo luật biển Quốc tế 1982 - Atlat Việt Nam. - Bài giảng, phiếu học tập và giấy A2 (hoặc bảng nhóm) 2. Chuẩn bị của học sinh - Atlat Địa lí Việt Nam, sách tập ghi bài. Bút màu các loại, - Các kiến thức đã học về ASEAN, WTO, AFTA, những cơ hội và thách thức khi Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế III. MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT VỀ KIẾN THỨC, KĨ NĂNG BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao dung * Đặc điểm vị - Trình bày - So sánh vị trí - Đọc được bản đồ thấy - Liên hệ được trí địa lí * được đặc điểm địa lí của nước ta được vị trí địa lí nước ta. với vấn đề phát Phạm vi lãnh của vị trí địa lí với 1 số nước Đánh giá được lợi thế và triển kinh tế- xã thổ nước ta. và phạm vi cùng vĩ độ. khó khăn của vị trí địa lí hội Việt Nam. 7

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 * Ý nghĩa của lãnh thổ nước vị trí địa lí ta. nước ta.

- Trình bày ý nghĩa của vị trí địa lí.

- Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lí với tự nhiên, kinh tế xã hội nước ta.

mang lại.

- Nhận xét, phân tích được các bản đồ tranh ảnh.

- Giải thích được vì sao nước ta không có khí hậu khô hạn như một số nước cùng vĩ độ.

- Đưa ra được các giải pháp khắc phục khó khăn sơ bộ.

IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Giúp cho học sinh nhớ lại kiến thức đã biết về được học ở THCS về vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ nước ta.

- Kĩ năng: Xác định được vị trí VN trên bản đồ và Atlat.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại - Hình thức: cá nhân 3. Phương tiện: Atlat Địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giao nhiệm vụ: + Phương án 1: Yêu cầu học sinh quan sát Atlat Địa lí Việt Nam (trang 4, 5) Trình bày đặc điểm của vị trí địa lí nước ta. + Phương án 2: GV dẫn dắt: Ở địa lí lớp 8 và 9 chúng ta đã được học về Việt Nam. Hôm nay chúng ta thi nhau kể những điều các em biết về Việt Nam nhé.

- Bước 2: Chia lớp thành 4 đội mỗi đội kể ít nhất 5 đặc điểm của Việt Nam. Giáo viên ghi ra trên bảng để tính điểm cộng.

- Bước 3: Từ phần trả lời của học sinh, giáo viên dẫn vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1. TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ NƯỚC TA (10 PHÚT) 1. Mục tiêu - Trình bày được các đặc điểm của ví địa lí nước ta.

- Chỉ được trên bản đồ vị trí nước ta, tọa độ các điểm cực của nước ta: Bắc - Nam - Đông - Tây 2. Phương pháp/kĩ thuật - Hoạt động nhóm cặp đôi

8

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phương pháp: đàm thoại, vấn đáp

9

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 3. Phương tiện - Bản đồ Đông Nam Á và Atlat Địa lí Việt Nam. Lược đồ câm Việt Nam và Đông Nam Á, có đánh số các nước và các điểm cực cũng như các thông tin cơ bản để HS gắn biển.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS dựa vào hiểu biết của bản thân, Hoàn thành phiếu học tập Câu hỏi Trả lời

Nêu vị trí địa lí của nước ta

Tọa độ các điểm cực - Cực Bắc - Cực Nam - Cực Đông - Cực Tây Tọa độ trên vùng biển Nước ta nằm trong múi giờ nào Nêu đặc điểm vị trí nước ta ngắn gọn nhất - Bước 2: Học sinh hoàn thành phiếu học tâp theo cặp đôi và trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập trong 2 phút.

- Bước 3: Giáo viên gọi học sinh bất khi trả lời. mỗi nhóm cặp mời 1 bạn trả lời 1 ý. Và chốt bài lại một cách ngắn gọn. GV có thể kể thêm câu chuyện về các điểm cực - GV cũng có thể dùng google Earth để giúp HS tìm hiểu tốt hơn vị trí địa lí 1. Vị trí địa lí: Nằm ở rìa phía Đông của bán đảo Động Dương, gần trung tâm khu vực Đông Nam Á.

Tọa độ địa lí: • Cực Bắc: 23023’ B (tỉnh Hà Giang) • Cực Nam: 08034’ B (tỉnh Cà Mau) • Cực Tây: 102009’ Đ (tỉnh Điện Biên) • Cực Đông: 109024’ Đ (tỉnh Khánh Hòa) Trên vùng biển kéo dài tới khoảng 6050’B và từ 1010Đ đến 117020’Đ.

Vậy Việt Nam vừa gắn liền với lục địa Á – Âu, vừa tiếp giáp với Biển Đông, thông 10

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ra Thái Bình Dương. Nước ta nằm trong múi giờ số 7.

HOẠT ĐỘNG 2. TÌM HIỂU PHẠM VI LÃNH THỔ VÀ ĐÁNH GIÁ Ý NGHĨ VỊ TRÍ ĐỊA LÍ – LÃNH THỔ NƯỚC TA (20 PHÚT) 1. Mục tiêu - Trình bày được các bộ phận hợp thành lãnh thổ nước ta: Vùng đất, vùng biển, vùng trời.

- Đọc được thông tin từ Atlat và bản đồ 2. Phương pháp/kĩ thuật - Hoạt động nhóm chuyên gia - mảnh ghép 3. Phương tiện Atlat Địa lí Việt Nam và bản đồ tự nhiên Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 hoặc 6 nhóm tùy sĩ số, yêu cầu các nhóm quan sát Atlat, khai thác SGK, dựa vào kiến thức đã học, hiểu biết thực tế, hoàn thành phiếu học tập của các nhóm: Nhóm 1,2 tìm hiểu vùng đất, vùng trời Nhóm 3,4 tìm hiểu vùng biển Nhóm 5,6 tìm hiểu ý nghĩ VTĐL và lãnh thổ - Bước 2: Vòng 1: Nhóm chuyên gia: Học sinh có 3 phút làm chuyên gia để thực hiện nhiệm vụ và hoàn thành sản phẩm là sơ đồ tư duy trên giấy A2 - Bước 3: Vòng 2: Nhóm ghép: Tùy theo số lượng học sinh chia thành 2 cụm hoặc 3 cụm. mỗi cụm 3 nhóm tương ứng với 3 nội dung được giao. Mỗi nhóm chuyên gia sẽ đếm số từ 1 đến 3. Ai chưa có số đứng lên đếm lại từ đầu. và di chuyển theo sơ đồ. Lưu ý là chỉ di chuyển trong cụm của mình. Giáo viên chiếu sơ đồ và hs có 30 giây để di chuyển về nhóm mới.

- Học sinh có 3 vòng di chuyển sản phẩm (nếu lớp chật) còn rộng thì sản phẩm của nhóm chuyên gia dán cố định trên bàn. Mỗi nhóm có 1 phút 30 giây để trình bày lại những gì mình làm được ở nhóm chuyên gia cho các bạn ở nhóm mới.

- Bước 4: Giáo viên kiểm tra, đánh giá các chuyên gia bằng cách hỏi các bạn được truyền tải lại kiến thức vừa rồi. Sau đó cho điểm hoạt động chuyên gia. Mỗi cụm gọi ít nhất 3 người.

- Bước 5: Giáo viên chốt kiến thức.

2. Phạm vi lãnh thổ: a. Vùng đất: - Diện tích đất liền và các hải đảo 331.212km2.

- Biên giới : + Phía Bắc giáp Trung Quốc với đường biên giới dài 1300km. + Phía Tây giáp Lào 2100 km, Capuchia hơn 1100km. + Phía Đông, Đông Nam và Nam giáp biển.

- Nước ta có 4000 hòn đảo lớn, trong đó có hai quần đảo Trường Sa ( Khánh Hòa), Hoàng Sa (Đà Nẵng).

11

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 b. Vùng biển: Diện tích khoảng 1 triệu km2 gồm nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và vùng thềm lục địa. c. Vùng trời Khoảng không gian bao trùm lên vùng đất và vùng biển.

3. Ý nghĩa của vị trí địa lí Việt Nam. a. Ý nghĩa về tự nhiên - Thiên nhiên mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Đa dạng về động – thực vật, nông sản.

- Nằm trên vành đai sinh khoáng nên có tài nguyên khoáng sản.

- Có sự phân hóa đa dạng về tự nhiên ( Bắc – Nam, Đông – Tây, đai cao) - Khó khăn: bão, lũ lụt. b. Ý nghĩa kinh tế, văn hóa – xã hội và quốc phòng - Về kinh tế: Thuận lợi để phát triển đầy đủ các loại hình giao thông với các nước trên thế giới tạo điều kiện thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới; phát triển tổng hợp kinh tế biển.

- Về văn hóa – xã hội: tạo điều kiện chung sống hòa bình, hợp tác hữu nghị và cùng phát triển với các nước láng giềng.

- Về chính trị và quốc phòng: là khu vực đặc biệt quan trọng của vùng Đông Nam Á. Biển Đông có ý nghĩa chiến lược trong an ninh quốc phòng khu vực.

HOẠT ĐỘNG 3. PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ Ý NGHĨA CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VIỆT NAM (10 PHÚT) 1.Mục tiêu - Giải thích được đặc điểm ý nghĩa VTĐL và lãnh thổ - So sánh và giải thích được sự khác nhau về thiên nhiên của Tây Nam Á, Bắc Phi với Việt Nam. - Sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam để trình bày một cách tương đối thành thục.

2. Phương pháp/kĩ thuật - Hoạt động cá nhân/ nhóm với kĩ thuật khăn trải bàn - Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Hs ngồi ý như nhóm chuyên gia vừa rồi. Dùng giấy A2 vừa rồi lấy mặt sau.

GV yêu cầu các HS giải quyết câu hỏi: Tại sao thiên nhiên của Tây Nam Á, Bắc Phi khác hẳn so với Việt Nam mặc dù cùng vĩ độ? Nững ngành kinh tế nào có lợi thế từ vị trí địa lí và lãnh thổ như vậy?

Thời gian làm cá nhân là 2 phút. Sau đó ột bạn trong nhóm sẽ đại diện tổng hợp các ý kiến của thành viên ghi vào ô ở giữa trong 2 phút.

- Bước 2: Giáo viên dùng số ngẫu nhiên gọi nhóm và số trình bày bất khì trình bày. Những nhóm khác dùng bút đỏ tích vào các ý đã có và bổ sung các ý mình chưa có vào phiếu. cá nhân cũng vậy.

12

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Giáo viên sẽ chốt và phân tích sâu ý nghĩa của vị trí địa lí của nước ta. + Nguyên nhân dẫn tới các ý nghĩ đó.

- Bước 3: Chốt kiến thức.

C. Hoạt động luyện tập (7 phút) 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Củng cố lại kiến thức về vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ nước ta. + Kĩ năng: Thiết kế sơ đồ tư duy/sketchnote 2. Chuẩn bị - Vở ghi, Bút màu 3. Hoạt động Bước 1: GV giao nhiệm vụ tóm tắt kiến thức bài học bằng sơ đồ tư duy. HS có 5 phút hoàn thành sơ đồ tư duy Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm. Chú ý ghi các từ khóa và số liệu nổi bật. Liên kết kiến thức bằng các mũi tên màu đỏ Bước 3: Giới thiệu sản phẩm. GV chấm vài bài nhanh nhất và nhận xét chung D. Vận dụng và mở rộng( 10 phút) THINK – PAIR - SHARE 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Đề xuất giải pháp khai thác hiệu quả thế mạnh vị trí và lãnh thổ/ GV có thể linh hoạt đề cập đến vấn đề khai thác biển Đông/ vấn đề chủ quyền lãnh thổ. + Kĩ năng: Phản biện, thuyết trình 2. Chuẩn bị 3. Hoạt động Bước 1: GV giao nhiệm vụ: - Think: HS làm việc cá nhân, đề xuất 1 giải pháp nhằm khai thác thế mạnh trong 1 phút. Nêu lí do - Pair: HS chia sẻ cặp đôi trong nhóm trong 2 phút - Share: HS thể hiện vai trò lãnh đạo, tầm nhìn trước lớp, lập luận và trình bày trong 1 phút Bước 2: HS phản biện nhanh Bước 3: GV chốt ý và khen ngợi HS Câu hỏi kiểm tra theo phương án 2 NHẬN BIẾT (Từ câu 1 đến 17) Câu 1: Điểm cực Bắc trên đất liền của nước ta nằm ở vĩ độ B. 22027’B. C. 23023’B. D. 23027’B. A. 22023’B. Câu 2: Điểm cực Đông trên đất liền của nước ta thuộc tỉnh A. Phú Yên.

B. Khánh Hòa.

C. Bà Rịa-Vũng Tàu.

D. Bình Thuận.

Câu 3: Điểm cực Bắc trên đất liền của nước ta thuộc tỉnh A. Hà Giang.

B. Lạng Sơn. C. Lào Cai. D. Cao Bằng.

Câu 4: Điểm cực Tây trên đất liền của nước ta thuộc tỉnh A. Lào Cai. B. Sơn La. C. Điện Biên.

D. Lai Châu.

Câu 5: Điểm cực Nam trên đất liền của nước ta thuộc tỉnh 13

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. Cà Mau. B. Tiền Giang.

C. Kiên Giang.

D. Cần Thơ.

Câu 6: Quốc gia không có chung đường biên giới trên đất liền với Việt Nam là B. Cam –pu –chia.

C. Lào.

D. Mi- an- ma.

A. Trung Quốc.

Câu 7: Được coi như phần lãnh thổ trên đất liền của nước ta là vùng biển nào?

B. Đặc quyền kinh tế. C. Nội thủy.

D. Tiếp giáp lãnh hải.

A. Lãnh hải..

Câu 8: Bộ phận có diện tích lớn nhất thuộc vùng biển nước ta là A. Lãnh hải.

B. Đặc quyền kinh tế. C. Nội thủy..

D. Tiếp giáp lãnh hải.

Câu 9: Đường bờ biển nước ta chạy từ Móng Cái đến Hà Tiên dài khoảng A. 2300km.

B. 2360km.

C. 3260km.

D. 3200km.

Câu 10: Theo giờ GMT, lãnh thổ phần đất liền nước ta chủ yếu nằm trong A. múi giớ số 6.

B. múi giớ số 7.

C. múi giớ số 8. D. múi giớ số 9.

Câu 11: Các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của nước ta lần lượt thuộc các tỉnh, thành phố nào?

A. Đà Nẵng và Khánh Hòa.

B. Khánh Hòa và Quảng Ninh.

C. Thừa Thiên –Huế và Bà Rịa –Vũng Tàu. D. Đà Nẵng và Bà Rịa –Vũng Tàu.

Câu 12: Đặc điểm nào sau đây không đúng về vùng nội thủy của nước ta?

A. Là vùng nước tiếp giáp với đất liền.

B. Là cơ sở để tính chiều rộng lãnh hải của nước ta.

C. Được tính từ mép nước thủy triều thấp nhất trên đường cơ sở. .

D. Được xem như bộ phận lãnh thổ trên đất liền.

Câu 13: Vùng biển mà nước ta có quyền thực hiện các biện pháp an ninh quốc phòng, kiểm soát thuế quan, các quy định về y tế, môi trường nhập cư là A. lãnh hải.

B. đặc quyền kinh tế. C. thềm lục địa.

D. tiếp giáp lãnh hải.

Câu 14: Nhận định nào sau đây không đúng về lãnh hải nước ta?

A. Là vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển.

B. Có chiều rộng 12 hải lí tính từ đường cơ sở.

C. Có độ sâu khoảng 200m hoặc hơn nữa.

D. Ranh giới ngoài được coi là đường biên giới quốc gia trên biển.

Câu 15: Đặc điểm không đúng với vị trí địa lý nước ta là A. nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến.

B. nằm ở phía Đông của bán đảo Đông Dương.

C. trong khu vực phát triển kinh tế sôi động của thế giới.

D. nằm ở trung tâm các vành đai động đất, núi lửa sóng thần trên thế giới.

Câu 16: Vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển là: A. lãnh hải.

B. đặc quyền kinh tế. C. nội thủy.

D. tiếp giáp lãnh hải.

Câu 17: Được coi như đường biên giới trên biển của nước ta là A. đường cơ sở - đường nối các đảo gần bờ và các mũi đất xa nhất về phía biển.

B. ranh giới giữa vùng lãnh hải và tiếp giáp lãnh hải.

C. ranh giới giữa vùng tiếp giáp lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế.

D. ranh giới phía ngoài của vùng đặc quyền kinh tế.

THÔNG HIỂU (Từ câu 18 đến 22)

Câu 18: Khoảng cách về vĩ độ giữa điểm cực Bắc và điểm cực Nam trên đất liền của nước ta là 14

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A.13040’.

B.14039’.

C.14049’.

D.15049’.

Câu 19: Khoảng cách về kinh độ giữa điểm cực Đông và điểm cực Tây trên đất liền của nước ta là B.7029’.

C.10018’.

D.12019’.

A.7015’.

Câu 20. Đường cơ sở của nước ta được xác định là đường A. nằm cách bờ biển 12 hải lí.

B. nối các điểm có độ sâu 200 m.

C. nối các mũi đất xa nhất với các đảo ven bờ.

D. tính từ mức nước thủy triều cao nhất đến các đảo ven bờ.

Câu 21. Nước ta có nguồn tài nguyên sinh vật phong phú không phải do A. lãnh thổ kéo dài từ 8º34’B đến 23º23’B, thiên nhiên có sự phân hoá đa dạng.

B. nằm hoàn toàn trong miền nhiệt đới Bắc bán cầu thuộc khu vực châu Á gió mùa.

C. nằm ở trên các vành đai sinh khoáng của thế giới như Địa Trung Hải, Thái Bình Dương.

D. nằm ở vị trí tiếp giáp giữa lục địa và đại dương, trên đường di lưu của các loài sinh vật.

Câu 22. Vị trí địa lí nước ta không tạo thuận lợi cho việc A. phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới. B. mở rộng hợp tác với các nước trên thế giới.

C. phát triển các ngành kinh tế biển.

D. phát triển nền nông nghiệp ôn đới.

VẬN DỤNG (Từ câu 23 đến Câu 23: Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam trang 4, 5 hãy cho biết, nước ta có bao nhiêu tỉnh nằm trên đường biên giới Việt Nam – Trung Quốc?

A. 5 tỉnh.

B. 6 tỉnh.

C. 7 tỉnh.

D. 8 tỉnh.

Câu 24: Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam trang 23 hãy cho biết, cửa khẩu quốc tế nằm ở ngã ba biên giới giữa Việt Nam- Lào-Cam-pu-chia là gì?

A. Lệ Thanh.

B. Bờ Y. C. Tây Trang.

D. Lao Bảo.

Câu 25: Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam trang 4, 5 hãy cho biết, nước ta có bao nhiêu tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương tiếp giáp với biển Đông?

A.26.

B.27.

C.28.

D.29.

Câu 26: Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam trang 4, 5 hãy cho biết tỉnh (thành phố) nào dưới đây không giáp biển?

A. Thành phố Cần Thơ.

B.Thành phố Hồ Chí Minh.

C. Quảng Ngãi.

D. Ninh Bình.

Câu 27: Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam trang 23 hãy cho biết, các cửa khẩu từ Bắc vào Nam của nước ta là gì?

A.Tây Trang, Cầu Treo, Mộc Bài, Xà Xía.

B. Tây Trang, Cầu Treo, Xà Xía, Mộc Bài.

C. Cầu Treo, Mộc Bài, Xà Xía, Tây Trang.

D. Cầu Treo, Xà Xía, Mộc Bài, Tây Trang.

Câu 28. Căn cứ vào Átlát Địa lý Việt Nam hãy cho biết, cửa khẩu nào dưới đây nằm trên biên giới Việt – Lào?

A. Cầu Treo. B. Xà Xía.

C. Mộc Bài.

D. Lào Cai. Câu 29. Vấn đề chủ quyền biên giới quốc gia trên đất liền, Việt Nam cần tiếp tục đàm phán với A. Trung Quốc và Lào.

B. Lào và Cam-pu-chia.

C. Cam-pu-chia và Trung Quốc.

D. Trung Quốc, Lào và Cam-pu-chia.

Câu 30. Để bảo vệ và khai thác hiệu quả tài nguyên của vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa nước ta cần A. đẩy mạnh sức mạnh về quân sự.

15

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 B. hiện đại hóa trang thiết bị và đàm phán với các nước láng giềng.

C. khai thác triệt để các tài nguyên ở đây như hải sản, khoáng sản…

D. đàm phán với các quốc gia láng giềng có chung biển Đông. ĐÁP ÁN Câu ĐA Câu ĐA Câu ĐA Câu ĐA Câu

ĐA

Câu

ĐA

1

C

6

D

11

A

16

A

21

C

26

A

2

B

7

C

12

C

17

B

22

D

27

A

3

A

8

B

13

D

18

C

23

C

28

A

4

C

9

C

14

C

19

A

24

B

29

C

5 A 10 B 15 D 20 C 25 C 30 B V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ………..

16

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần …… - Ngày soạn: ................................

PPCT: Tiết ……………

Bài 3. THỰC HÀNH – VẼ LƯỢC ĐỒ VIỆT NAM I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Hiểu được cách vẽ lược đồ Việt Nam bằng việc sử dụng hệ thống ô vuông (hệ thống kinh vĩ tuyến).

- Xác định được vị trí địa lí nước ta và một số đối tượng địa lí quan trọng.

2. Kĩ năng - Vẽ được tương đối chính xác lược đồ Việt Nam (phần trên đất liền) và một số đối tượng địa lí.

3. Thái độ - Thêm tin yêu đất nước, các vùng miền của Việt nam ta.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực sử dụng bản đồ. + Năng lực vẽ, xác định kích thước, tỉ lệ bản đồ.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Lược đồ Việt Nam phóng to trên giấy A1 (hình 3).

- Phiếu bốc thăm (cho phương án khởi động 2).

2. Chuẩn bị của HS - Giấy A4, bút chì, thước kẻ, atlat Địa lí VN. III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT: Thông Nội dung Nhận biết Vận dụng hiểu - Điền vào lược các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Vẽ lược Cách vẽ Vị trí, hình - Vẽ các con sông chính như sông Hồng, Đồng Nai, Cửu đồ Việt lược đồ dạng lãnh Long,…

Nam Việt Nam thổ - Điền tên các thành phố, thị xã theo yêu cầu.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC B. Tình huống xuất phát (6 phút) 1. Mục tiêu: - Giúp học sinh khái quát lại những kiến thức mình đã biết về vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ.

- Tìm ra những vấn đề học sinh chưa biết hoặc còn mập mờ để từ đó bổ sung và khắc sâu kiến thức của bài học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương án 1: Trả bài cá nhân - Phương án 2: Tổ chức trò chơi: “Tôi là nhà thông thái”

17

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 3. Tiến trình hoạt động - Phương án 1: GV gọi một số học sinh lên trả bài miệng kết hợp với viết bảng để kiểm tra kiến thức.

- Phương án 2: + Bước 1: GV chia đều lớp thành 6 nhóm nhỏ. + Bước 2: GV nêu nhiệm vụ của trò chơi: Mỗi nhóm sẽ bốc thăm 1 chủ đề trên các lá phiếu GV chuẩn bị sẵn, thảo luận ghi câu trả lời ra giấy trong vòng 2 phút. Trong khi đó GV chia bảng ra thành 6 phần bằng nhau. + Bước 3: Các nhóm cử đại diện ghi câu trả lời lên bảng trong vòng 1 phút. + Bước 4: GV tổng hợp kết quả, nhóm có nhiều câu trả lời nhất sẽ là nhóm chiến thắng và được hô vang khẩu hiệu “Chúng tôi là nhà thông thái” Các chủ đề: 1. Liệt kê tên các dòng sông dài trên 10km ở nước ta.

2. Liệt kê tên các ngọn núi có độ cao trên 1000m.

3. Liệt kê tên các tỉnh giáp biển của nước ta.

4. Liệt kê tên các tỉnh có biên giới với nước ngoài.

5. Liệt kê tên các hòn đảo lớn của nước ta.

6. Liệt kê các sân bay ở nước ta (cả quốc tế và nội địa).

(Các nhóm được quyền sử dụng Atlat) B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: VẼ KHUNG LƯỢC ĐỒ VIỆT NAM (20 phút) 1. Mục tiêu: - Biết cách và vẽ được khung lược đồ nước ta 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Cá nhân/Cả lớp 3. Phương tiện: - Giấy A4, dụng cụ vẽ.

- Hình 3 phóng to 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Vẽ khung ô vuông.

GV hướng dẫn HS vẽ khung ô vuông gồm 32 ô, đánh số thứ tự theo trật tự: theo hàng từ trái qua phải (từ A đến E), theo hàng dọc từ trên xuống dưới (từ 1 đến 8). Để vẽ nhanh có thể dùng thước dẹt 30 cm để vẽ, các cạnh của mỗi ô vuông bằng chiều ngang của thước (3,4 cm).

- Bước 2: Xác định các điểm khống chế và các đường khống chế. Nối lại thành khung khống chế hình dáng lãnh thổ Việt Nam (phần đất liền).

- Bước 3: Vẽ từng đường biên giới (vẽ nét đứt - - -), vẽ đường bờ biển (có thể dùng màu xanh nước biển để vẽ).

- Bước 4: Dùng các kí hiệu tượng trưng đảo san hô để vẽ các quần đảo Hoàng Sa (ô E4) và Trường Sa (ô E8).

- Bước 5: Vẽ các sông chính. (Các dòng sông và bờ biển có thể tô màu xanh nước biển).

18

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 HOẠT ĐỘNG 2: ĐIỀN TÊN CÁC DÒNG SÔNG, THÀNH PHỐ, THỊ XÃ,… LÊN LƯỢC ĐỒ ( 7 phút) 1. Mục tiêu: - Xác định được vị trí các dòng sông, thành phố, núi,... trên bản đồ đất nước 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân/Cả lớp 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV quy ước cách viết địa danh. + Tên nước: chữ in đứng. + Tên thành phố, quần đảo: viết in hoa chữ cái đầu, viết song song với cạnh ngang của khung lược đồ. Tên sông viết dọc theo dòng sông.

- Bước 2: Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam xác định vị trí các thành phố, thị xã. Xác định vị trí các thành phố ven biển: Hải Phòng: gần 210B, Thanh Hoá: 19045'B, Vinh: 18045'B, Đà Nẵng: 160B, Thành phố Hồ Chí Minh l0049'B...

Xác định vị trí các thành phố trong đất liền: + Kon Tum, Plâycu, Buôn Ma Thuộc đều nằm trên kinh tuyến l08oĐ. + Lào Cai, Sơn La nằm trên kinh tuyến l040Đ. + Lạng Sơn, Tuyên Quang, Lai Châu đều nằm trên vĩ tuyến 220B. + Đà Lạt nằm trên vĩ tuyến 120B. - Bước 3: HS điền tên các thành phố, thị xã vào lược đồ.

- Bước 4: HS điền tên các dòng sông lớn vào lược đồ.

HOẠT ĐỘNG 3: ĐÁNH GIÁ (8 PHÚT) 1. Mục tiêu - Tổng kết, đánh gái quá trình làm việc của học sinh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Chấm điểm sản phẩm 3. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV chấm điểm sản phẩm của học sinh ở 2 nhóm: + Nhóm 1: hoàn thanh nhanh và xung phong nộp bài. + Nhóm 2: GV gọi ngẫu nhiên HS nộp bài chấm điểm theo quan sát quá trình làm việc của HS (nhất là các HS lơ là, không tích cực làm bài).

- Bước 2: GV nhận xét một số bài vẽ của HS, biểu dương những HS có bài làm tốt, rút kinh nghiệm những lỗi cần phải sửa chữa.

C. Hoạt động luyện tập (4 phút) 1. Mục tiêu: - Hề thống hóa lại kỹ năng vẽ biểu đồ, xác định vị trí trên bản đồ.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Cá nhân 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu học sinh dựa vào atlat, vẽ hình dạng lãnh thổ của địa phương mình đang sinh sống (tỉnh/thành) vào đúng vị trí trên lược đồ.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. GV quan sát và hướng dẫn HS làm bài.

19

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (…..phút) - HS về nhà hoàn thiện bài thực hành.

- Chuẩn bị trước bài 6, đi học mang theo atlat.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ………..

20

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần - Ngày soạn: PPCT: Bài 6 ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức - Trình bày được đặc điểm chung của địa hình Việt Nam - So sánh được sự khác nhau cơ bản của 4 khu vực đồi núi - Đánh giá được thế mạnh nổi bật trong phát triển kinh tế của các khu vực đồi núi.

2. Về kĩ năng - Xác định 4 vùng địa hình đồi núi, đặc điểm của các vùng trên bản đồ.

- Xác định được vị trí các dãy núi, khối núi, các dạng địa hình chủ yếu mô tả trong bài học.

3. Thái độ - Thể hiện tình yêu đất nước, tinh thần xây dựng quê hương - Có ý thức bảo vệ môi trường vùng núi thông qua các hành động cụ thể 4. Định hướng năng lực - Năng lực chung: năng lực tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ...

- Năng lực chuyên biệt: năng lực sử dụng bản đồ, hình ảnh, khai thác phim....

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của Giáo viên - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. - Một số hình ảnh về cảnh quan các vùng địa hình đất nước ta.

- Đoạn phim về các vùng núi 2. Chuẩn bị của học sinh - Atlat địa lí Việt Nam. - SGK, đồ dùng học tập.

III. MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT VỀ KIẾN THỨC, KĨ NĂNG BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao dung Phân tích tác Trình bày được động của con Đọc Atlat, mô tả, Đất đặc điểm chung So sánh được người tới địa đánh giá được thế mạnh nước của địa hình nước đặc điểm của từng hình, đề xuất đặc trưng của từng khu nhiều đồi ta khu vực đồi núi khai thác tài vực núi nguyên vùng núi tại địa phương

21

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. Tình huống xuất phát (7 phút) 1. Mục tiêu - Liệt kê nhanh một số địa danh núi nổi tiếng Việt Nam - Gọi tên được một số dạng địa hình - Phát biểu nhanh một số đặc điểm chung của địa hình nước ta - Đề xuất một số giải pháp nhằm khai thác tài nguyên vùng núi

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi - Hình thức: cá nhân/nhóm nhỏ 3. Phương tiện: - Một số hình ảnh về các dạng địa hình nước ta như: dãy núi, dòng sông, hang động…

- HS ghi trên phiếu học tập 4. Tiến trình hoạt động Bước 1. Giao nhiệm vụ: Trò chơi - Trả lời nhanh, 8 câu Bước 2: Giới thiệu thể lệ trò chơi • GV sẽ chiếu lần lượt 10 tấm hình • HS ghi nhanh tên các đối tượng/địa danh chỉ địa hình nước ta trong ô trống tương ứng ở PHT • Thời gian hoàn thành 10s Bước 3. Thực hiện nhiệm vụ: GV chiếu lần lượt các tấm hình tương ứng với các câu hỏi trả lời nhanh: • Địa danh nghỉ dưỡng nào có tên là thành phố hoa?

• Dãy núi nào dài nhất nước ta?

• Công trình nhân tạo nào đồ sộ nhất nước có từ thời Lý, Trần?

• Tên loại công trình xuyên qua núi?

• Hiện tượng thường xảy ra miền núi do mưa lớn, không giữ được đất ở vùng dốc?

• Tên đỉnh núi cao nhất nước?

• Tên hang động lớn nhất thế giới tỉnh Quảng Bình?

• Tên Cao Nguyên ở vùng Tây Bắc, nổi tiếng là vùng trồng chè lớn?

• Tên hình thức canh tác ở miền núi phía Bắc, là danh thắng cấp quốc gia?

• Dạng địa hình thấp, bồi tụ bởi phù sa

Đà Lạt

Trường Sơn

Đê

Hầm

22

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Sạt lở

Mộc Châu

Fansipan

Ruộng bậc thang

Sơn Đoòng

Đồng bằng

Bước 4. Đánh giá: GV công bố đáp án, HS chấm chéo kết quả và báo cáo HS chốt nhanh và thông tin liên quan HS nào đúng trọn vẹn các đáp án, lấy điểm HS 1 cho các em B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1. TÌM HIỂU VỀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỊA HÌNH NƯỚC TA (7 PHÚT) 1. Mục tiêu - Trình bày được đặc điểm chung của địa hình - Dựa vào Atlat và clip, mô tả độ cao địa hình, kể tên các dãy núi chủ yếu 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại gợi mở/ hoạt động nhóm 3. Phương tiện - Sử dụng phương tiện trực quan: Atlat địa lý VN - Đoạn phim ngắn về địa hình VN 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: HS quan sát đoạn clip và Atlat Địa lí VN để trả lời một số câu hỏi sau - Cho biết các dạng địa hình chủ yếu của nước ta.

- Địa hình nào chiếm diện tích lớn nhất?

- Hướng nghiêng chung của địa hình.

- Hướng chính của các dãy núi.

- Lấy VD về tác động của con người đến địa hình nước ta?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận Bước 3: GV rút thăm gọi ngẫu nhiên HS trả lời Bước 4: HS tự hoàn thành thông tin ngắn gọn trong phiếu HT. GV chuẩn kiến thức 1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỊA HÌNH. a. Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp. Đồi núi chiếm ¾ diện tích đất đai.

23

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Đồi núi thấp chiếm hơn 85% diện tích , núi cao trên 2.000m chỉ có 1%. b. Cấu trúc địa hình nước ta khá đa dạng.

• Địa hình nước ta được vận động Tân kiến tạo làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt.

• Địa hình thấp dần từ tây bắc xuống đông nam.

• Cấu trúc địa hình gồm 2 hướng chính: + Hướng tây bắc – đông nam. + Hướng vòng cung. c. Địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa. d. Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người

HOẠT ĐỘNG 2. TÌM HIỂU VỀ KHU VỰC ĐỒI NÚI (20 PHÚT) 1. Mục tiêu - Trình bày được đặc điểm địa hình các khu vực đồi núi - Lập bảng so sánh được sự giống và khác nhau về hướng, độ cao của các khu vực địa hình 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trạm và phòng tranh 3. Phương tiện - Sử dụng phương tiện trực quan: Atlat địa lý VN 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm (phiếu học tập). Hình thành 8 nhóm chuyên gia.

Nhóm 1,2: trình bày đặc điểm địa hình vùng núi Đông bắc Nhóm 3,4: trình bày đặc điểm địa hình vùng núi Tây bắc Nhóm 5,6: trình bày đặc điểm địa hình vùng núi Trường sơn Bắc Nhóm 7,8: trình bày đặc điểm địa hình vùng núi Trường sơn Nam Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc • Phạm vi • Độ cao • Hướng • Cấu trúc • Giá trị kinh tế nổi bật Bước 3: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 3 phút trình bày, hỏi đáp Bước 4: Đánh giá • HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên • GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng.

• Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin • GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm • HS tự đánh giá và báo cáo kết quả PHIẾU HỌC TẬP Các vùng địa hình

Vị trí, phạm vi

Đặc điểm chính

24

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Vùng núi Đông Bắc Vùng núi Tây Bắc Vùng núi Bắc Trường Sơn Vùng núi Nam Trường Sơn * Vùng trung du và bán bình nguyên (HS tự nghiên cứu) C. Hoạt động luyện tập (vận dụng) (10 phút) – Có thể đảo lên làm phần khởi động qua 1 video minh họa dài 2 phút 1. Mục tiêu + Vận dụng các thông tin, đặc điểm vùng núi để đánh giá thế mạnh của vùng + Kĩ năng: sử dụng Atlat, liên hệ thực tiễn.

2. Chuẩn bị: Hình ảnh minh họa về vùng núi 3. Phương pháp/kĩ thuật: Đóng vai 4. Tiến trình hoạt động - Nêu vấn đề: Nếu là bộ trưởng Bộ NN&PTNT, anh/chị sẽ làm như thế nào để có thể nâng cao đời sống đồng bào miền núi?

25

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 -

-

HS suy nghĩ cá nhân trong 2 phút, phân tích 1 giải pháp mà cho là quan trọng nhất theo cấu trúc: • Tên giải pháp • Lí do 1 (căn cứ) • Lí do 2 (căn cứ) • Lí do … (căn cứ) GV gọi ngẫu nhiên HS chia sẻ, GV ghi nhanh trên bảng, yêu cầu giải pháp không trùng nhau GV chọn 1 giải pháp khả thi nhất, yêu cầu trình bày. Các HS khác lắng nghe, phản biện GV cùng HS làm rõ vấn đề, khen ngợi các HS GV tổng kết các hoạt động, tính điểm thi đua

D. Vận dụng và mở rộng(5 phút) Học sinh thực hiện 2 nhiệm vụ ở nhà: 1. Mô tả đặc điểm vùng núi của địa phương em 2. Đánh giá thế mạnh và hạn chế của địa phương với sự phát triển KTXH V. RÚT KINH NGHIỆM BÀY DẠY ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

26

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần - Ngày soạn: PPCT: BÀI 7. ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI (TT) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức - Trình bày được đặc điểm nổi bật của các khu vực đồng bằng - So sánh được đặc điểm của các đồng bằng - Đánh giá thế mạnh các đồng bằng và đề xuất giải pháp phát triển bền vững ở địa phương/đồng bằng cụ thể 2. Kỹ năng - Kỹ năng phân tích kênh hình như bản đồ, phim - Kỹ năng làm việc nhóm 3.Thái độ - Củng cố lòng yêu quê hương đất nước - Tự hào về tiềm năng của các vùng đồng bằng - Có hành động cụ thể trong khai thác hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường ở địa phương 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, hợp tác, ngôn ngữ - Năng lực chuyên môn: + Sử dụng khai thác kiến thức từ bản đồ, tranh ảnh, phim + Phát triển năng lực tư duy lãnh thổ.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ tự nhiên Việt Nam - Lược đồ các đồng bằng (sgk 8) - Atlat Việt Nam. Tranh ảnh minh họa - Bài giảng, phiếu học tập 2. Chuẩn bị của học sinh - Atlat Địa lí Việt Nam III. MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT VỀ KIẾN THỨC, KĨ NĂNG BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao dung Khu vực đồng bằng - Trình bày được - So sánh được Đánh giá được - Liên hệ được đặc điểm của các sự giống và thể mạnh và hạn với vấn đề đồng bằng khác nhau của chế trong phát thực tiễn tại - Liệt kê được các các đồng bằng triển kinh tế ở địa phương * Thế mạnh và hạn chế thế mạnh và hạn châu thổ các đồng bằng - Đưa ra được về mặt tự nhiên của các chế của các đồng - Phân tích các giải pháp đồng bằng đối với phá bằng trong phát được mối liên khắc phục khó triển KTXH (bài trước triển kinh tế hệ giữa các khăn sơ bộ. đề cập tích hợp với miền thành phần tự 27

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 núi rồi nên bài này chỉ còn các đồng bằng)

nhiên

IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Mô tả một số đặc điểm cơ bản của đồng bằng - Năng lực: Phát triển năng lực ngôn ngữ 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi đoán từ 3. Phương tiện: Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giới thiệu trò chơi + GV có 10 từ khóa + Rút thăm ngẫu nhiên 2 HS lên thi đấu + Các HS bên dưới gợi ý để cả 2 cùng đoán + Lưu ý người gợi ý không được lặp từ, tách từ - Bước 2: Tiến hành trò chơi + GV chiếu từ khóa + Rút thăm ngẫu nhiên HS bên dưới gợi ý + Cả 2 cùng trả lời xem ai nhanh hơn và đúng hơn/trả lời trên bảng con - Bước 3: GV tổng hợp, công bố kết quả - Bước 4: HS dựa vào các từ khóa để kết nối, GV liên hệ vào bài - GV phân loại đồng bằng với sơ đồ đơn giản Trò chơi đoán từ Phù sa Châu thổ Đê Lũ Bồi tụ Đất mặn Cát Hẹp ngang Ven biển Đồng Tháp Mười *Khái quát - Đồng bằng chiếm ¼ diện tích nước ta - Có 2 loại đồng bằng + Đồng bằng châu thổ (ĐBSH và ĐBSCL – thành tạo do phù sa sông bồi tụ trên vịnh biển nông, thềm lục địa mở rộng) + Đồng bằng ven biển B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1. TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM CỦA KHU VỰC ĐỒNG BẰNG (20 PHÚT) 1. Mục tiêu - Trình bày được các đặc điểm của các đồng bằng - So sánh được 2 đồng bằng châu thổ về một số đặc điểm tự nhiên giống và khác nhau 2. Phương pháp/kĩ thuật - Hoạt động nhóm 3 - Phương pháp/kĩ thuật: Mảnh ghép biến thể/băng chuyền biến thể; khăn trải bàn 3. Phương tiện - Đoạn phim GV làm về các đồng bằng 28

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - SGK HS tự nghiên cứu - Bản đồ/Atlat có liên quan 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: + GV cho HS đếm số 1,2,3 + Phân công nhiệm vụ: Số 1 nghiên cứu Đ + Đọc các câu hỏi và PHT + Quan sát đoạn phim GV chuẩn bị + Nghiên cứu SGK để hoàn thành phiếu HT Bước 2: Học sinh hoàn thành phiếu học tâp cá nhân và trả lời câu hỏi in nghiêng trong phiếu trong thời gian 3 phút Bước 3: GV tổ chức cho HS đi tìm đồng đội + Tìm các HS có cùng nội dung nghiên cứu để chia sẻ và thống nhất kiến thức, thông tin trong 3 phút với 3 bạn cùng nội dung + Lập nhóm 3 người, cùng chia sẻ và giảng giải các nội dung có liên quan, sử dụng Atlat làm phương tiện Bước 4: Tổng kết thông tin bằng trò chơi trả lời nhanh Bước 5: Thực hiện kĩ thuật khăn trải bàn biến thể, giải quyết câu hỏi Những giống nhau và khác nhau về đặc điểm tự nhiên của ĐBSH và ĐBSCL -> HS ghi thông tin cá nhân ra giấy note >>>bổ sung thông tin sau khi các nhóm trình bày và dán vào vở Bước 6: Thực hiện báo cáo vòng tròn Bước 7: GV tổng kết Phiếu học tập số 1 về đồng bằng: Tiêu chí Thông tin Nguyên nhân hình thành Diện tích Địa hình Đất funfacts Phiếu học tập số 2 về so sánh đồng bằng Tiêu chí ĐBSH ĐBSCL Nguyên nhân hình thành Diện tích Địa hình Đất funfacts Giống nhau

29

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Thông tin phản hồi: Phần phụ lục

HOẠT ĐỘNG 2. PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ THẾ MẠNH ĐỒNG BẰNG (10 PHÚT) 1.Mục tiêu - Phân tích, đánh giá được một số thế mạnh của khu vực đồng bằng - Vận dụng kiến thức, đề xuất hướng phát triển kinh tế bền vững ở đồng bằng 2. Phương pháp/kĩ thuật - Ổ bi - Trò chơi 3. Phương tiện - Giấy làm việc cá nhân 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV dẫn dắt nêu vấn đề: + Trò chơi ai nhanh hơn: Liệt kê vòng tròn các thế mạnh và hạn chế của các đồng bằng + Với các thế mạnh nổi bật như thế, anh chị hãy lựa chọn 1 lĩnh vực để đầu tư phát triển kinh tế theo hướng bền vững. Lí giải nguyên nhân và trình bày hướng đầu tư của anh chị.

Bước 2: HS làm việc cá nhân trong 2 phút Bước 3: HS xếp thành 2 hàng, chia sẻ theo cặp trong 2 phút. Hết giờ di chuyển ngược lại và bắt cặp mới để chia sẻ.

Bước 4: HS rút thăm chọn HS trình bày ngẫu nhiên, HS khác phản biện 30

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Bước 5: GV – HS đánh giá chung.. GV tổng kết Thế mạnh Hạn chế Tài nguyên; Rừng, nước, thủy sản, khoáng Mưa ngập, rét đậm ở miền bắc. Qui mô sản sản, đất phù sa, giao thông, du lịch… xuất nhỏ, manh mún…

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…)

Kiến thức: Củng cố lại kiến thức về Đất nước nhiều đồi núi Trò chơi trả lời nhanh theo cặp 2. Chuẩn bị 3. Hoạt động Bước 1: GV gọi ngẫu nhiên 2 HS gần nhau Bước 2: GV đọc nhanh câu hỏi, HS phản xạ trả lời nhanh, sai ngồi xuống, ngưới thắng thi đấu tiếp Bước 3: GV chọn ra HS giành thắng lợi nhiều nhất, khen ngợi Bước 4: GV kết bài Một số câu gợi ý: - Đồng bằng nào có diện tích lớn nhất?

- Đê là đặc trưng của đb nào?

- Kiểu đất đặc trưng của Đb duyên hải là gì?

- ĐBSCL do sông nào bồi đắp…

D. Hoạt động nối tiếp/Vận dụng và mở rộng ( 10 phút) THINK – PAIR - SHARE 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Đề xuất giải pháp khai thác hiệu quả thế mạnh địa phương hoặc khắc phục khó khăn về tự nhiên. + Kĩ năng: Phản biện, thuyết trình 2. Chuẩn bị 3. Hoạt động Bước 1: GV giao nhiệm vụ: - Think: HS làm việc cá nhân, đề xuất 1 giải pháp nhằm khai thác thế mạnh/khắc phục khó khăn trong 1 phút. Nêu lí do - Pair: HS chia sẻ cặp đôi trong nhóm trong 2 phút - Share: HS thể hiện vai trò lãnh đạo, tầm nhìn trước lớp, lập luận và trình bày trong 1 phút, có căn cứ khoa học, lập luận.

Bước 2: HS phản biện nhanh thể hiện quan điểm Bước 3: GV chốt ý và khen ngợi HS V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………

31

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ……………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

Phụ lục Đồi núi

Đặc điểm

Đồng bằng

Khoáng sản

Đa dạng: than, sắt, đồng chì, Apatit

Than nâu, than bùn, sét, cao lanh

Rừng

Khá nhiều, cung cấp lâm sản

Ít rừng

Đất

Feralit-> Ptr cây CN, chăn nuôi

Phù sa -> Trồng lúa, thực phẩm

Nước

Giàu tiềm năng thủy điện

Nước tưới tiêu, thủy sản

Đồng cỏ

Nhiều -> Chăn nuôi

Ít hơn

Du lịch

Nghỉ dưỡng, mạo hiểm

Sông nước, rừng ngập mặn

Khó khăn

Lũ quét, sạt lở

Ngập, hạn hán

32

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần …… - Ngày soạn: ............................

PPCT: Tiết ……………

Bài 8. THIÊN NHIÊN CHỊU ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC CỦA BIỂN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Mô tả được các đặc điểm tự nhiên cơ bản nhất của Biển Đông.

- Đánh giá được ảnh hưởng của Biển Đông đối với thiên nhiên Việt Nam. 2. Kĩ năng - Đọc bản đồ địa hình vùng biển, nhận biết các đường đẳng sâu, thềm lục địa, dòng hải lưu, các dạng địa hình ven biển, mối quan hệ giữa địa hình ven biển và đất liền.

- Liên hệ thực tế địa phương (nếu có giáp biển) về ảnh hưởng của biển đối với các mặt tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và thiên tai.

3. Thái độ - Củng cố thêm lòng yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ. + Năng lực sử dụng bản đồ. + Năng lực sử dụng số liệu thống kê. + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ Biển Đông trong khu vực Đông Nam Á, Bản đồ Tự nhiên Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. - Các tư liệu về địa hình, rừng ngập mặn, thiên tai, bão lụt ở những vùng ven biển.

2. Chuẩn bị của HS - SGK, Atlat Địa lí Việt Nam III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT: Vận dụng Nhận biết Thông hiểu thấp - Phạm vi và tính - Tính chất của Biển Đông ảnh hưởng đến chất của Biển thiên nhiên nước ta.

- Phân tích Đông.

- Vai trò quan trọng của biển Đông đối với các biểu - Tiềm năng và đặc khí hậu Việt Nam. đồ, bảng số điểm sinh thái của - Các khu vực có điều kiện thuận lợi nhất để liệu liên biển Đông xây dựng cảng biển. quan.

- Các tỉnh – thành - Các dạng địa hình ven biển thuận lợi cho

Vận dụng cao

Hình thành kỹ năng phòng chống thiên tai

33

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết giáp biển.

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

phát triển hoạt động kinh tế.

- Các thiên tai trên biển Đông.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC C. Tình huống xuất phát (6 phút) 1. Mục tiêu - Giúp cho HS gợi nhớ lại những kiến thức. + Đặc điểm chung của địa hình nước ta. + Địa hình nước ta được chia ra làm 3 khu vực. + Ảnh hưởng của các khu vực địa hình đến phát triển kinh tế xã hội.

- Rèn luyện kĩ năng trình bày và khai thác Atlat cho học sinh về các đặc điểm và khu vực địa hình của nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kiểm tra miệng.

3. Tiến trình hoạt động: GV đặt câu hỏi, gọi HS trả lời nhanh.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu KHÁI QUÁT VỀ BIỂN ĐÔNG (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: nắm được diện tích và 3 đặc điểm cơ bản của Biển Đông.

- Kĩ năng: giao tiếp, tư duy, giải quyết vấn đề.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: đàm thoại gợi mở.

- Hình thức: Cả lớp.

3. Phương tiện: - Bản đồ Biển Đông trong khu vực Đông Nam Á, Bản đồ Tự nhiên Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào bản đồ/atlat xác định phạm vi Biển Đông của nước ta, xác định vùng biển Việt Nam tiếp giáp với vùng biển của những nước nào?

- Bước 2: GV chỉ định 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV chuẩn kiến thức.

- Bước 3: GV đặt thêm câu hỏi để giảng giải cho nội dung bài, có thể hợi ý cho HS trả lời: CH: Đọc SGK mục 1, kết hợp hiểu biết của bản thân, hãy nêu những đặc điểm khái quát về Biển Đông?

CH: Tại sao độ mặn trung bình của Biển Đông có sự thay đổi giữa mùa mưa và mùa khô?

- Độ mặn tăng vào mùa khô do nước biển bốc hơi nhiều, mưa ít. Độ muối giảm vào mùa mưa do mưa nhiều, nước từ các sông đổ ra biển nhiều.

CH: Gió mùa ảnh hưởng như thế nào tới hướng chảy của các dòng hải lưu ở nước ta?

- Mùa đông, gió mùa Đông Bắc tạo nên dòng hải lưu lạnh hướng đông bắc – tây nam. Mùa hạ, gió Tây Nam tạo nên dòng hải lưu nóng hướng tây nam - đông bắc.

34

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV chốt kiến thức: Biển Đông có địa hình phức tạp, độ sâu trung bình là 1140m, nơi sâu nhất đạt 5559m, thềm lục địa khá bằng phẳng. Vùng thềm lục địa có độ sâu dưới 200m chiếm hơn ½ diện tích, trong đó vịnh Bắc Bộ, Thái Lan, eo biển Đài Loan chỉ có độ sâu dưới 100m.

NỘI DUNG 1. Khái quát về biển Đông: - Là vùng biển rộng (3.447 triệu km2), trong đó vùng biển thuộc chủ quyền của nước ta khoảng 1 triệu km2.

- Chiều dài của Biển Đông khoảng 1900 hải lí, chiều ngang nơi rộng nhất khoảng 600 hải lí; là biển lớn thứ 2 trong các biển của Thái Bình Dương - Là biển tương đối kín.

- Nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Giàu tài nguyên khoáng sản.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu ẢNH HƯỞNG CỦA BIỂN ĐÔNG ĐẾN THIÊN NHIÊN NƯỚC TA (20 phút) 1. Mục tiêu - Nắm được các ảnh hưởng của Biển Đông thiên nhiên nước ta qua các yếu tố: Khí hậu, địa hình sinh thái ven biển, tài nguyên thiên nhiên vùng biển.

- Hiểu và vận dụng được kiến thức để đánh giá các nhân tố khí hậu, địa hình sinh thái, tài nguyên thiên nhiên vùng biển ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: Kỹ thuật mindmap.

- Hình thức: Thảo luận nhóm 3. Phương tiện - Giấy A1, bút lông nhiều màu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia thành 8 nhóm (nhóm khoảng 5-6 HS) và giao nhiệm vụ cho các nhóm: Dựa vào kiến thức SGK và hiểu biết của bản thân, trình bày ảnh hưởng của biển Đông đến thiên nhiên nước ta bằng mindmap theo các câu hỏi định hướng sau: Câu 1 : Nêu tác động của biển Đông tới khí hậu nước ta. Giải thích tại sao nước ta lại mưa nhiều hơn các nước khác cùng vĩ độ?

- Biển Đông đã mang lại cho nước ta một lượng mưa, ẩm lớn, làm giảm đi tính chất khắc nghiệt của thời tiết lạnh khô trong mùa đông và làm dịu bớt thời tiết nóng bức trong mùa hè.

Mùa hạ gió mùa Tây Nam và Đông Nam từ biển thổi vào mang theo độ ẩm lớn. Gió mùa đông bắc đi qua Biển Đông vào nước ta cũng trở nên ẩm ướt hơn. Vì vậy nước ta có lượng mưa nhiều hơn các nước khác cùng vĩ độ.

Câu 2: Kể tên các dạng địa hình ven biển nước ta.

Câu 3 : Kể tên các điểm du lịch, nghỉ mát nổi tiếng ở vùng biển nước ta?

Câu 4: Chứng minh Biển Đông giàu tài nguyên khoáng sản và hải sản.

Câu 5: Tại sao nghề làm muối phát triển mạnh ở vùng ven biển Nam Trung Bộ?

Do có nhiệt độ cao, sóng gió, nhiều nắng, ít mưa, ít sông đổ ra biển.

Câu 6: Biển Đông ảnh hưởng như thế nào đối với cảnh quan thiên nhiên nước ta? Rừng ngập mặn ven biển ở nước ta phát triển mạnh nhất ở đâu? Tại sao rừng ngập mặn lại bị thu hẹp?

35

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Biển Đông làm cho cảnh quan thiên nhiên nước ta phong phú hơn với sự góp mặt của đa hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái trên đất phèn, đất mặn...Rừng ngập mặn ven biển ở nước ta phát triển mạnh nhất ở đồng bằng sông Cửu Long.

- Bước 2: HS trong các nhóm trao đổi, thảo luận để giải quyết vấn đề.

- Bước 3: Các nhóm dán sản phẩm lên bảng, GV chỉ định 1 nhóm trình bày nội dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung ý kiến.

- Bước 4: GV nhận xét phần trình bày của HS, sản phẩm của các nhóm và kết luận các ý đúng của mỗi nhóm chốt nội dung.

- Bước 5: Các nhóm chấm điểm chéo cho nhau (GV đưa ra các tiêu chí chấm điểm).

NỘI DUNG 2. Ảnh hưởng của Biển Đông đến thiên nhiên Việt Nam a. Khí hậu: Nhờ có Biển Đông nên khí hậu nước ta mang tính hải dương điều hòa, lượng mưa nhiều, độ ẩm tương đối của không khí trên 80%. b. Địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển: - Địa hình ven biển đa dạng: vịnh cửa sông, bờ biển mài mòn, các tam giác châu thoải với bãi triều rộng lớn, các bãi cát phẳng lì, các đảo ven bờ và những rạn san hô.

- Các hệ sinh thái vùng ven biển rất đa dạng và giàu có: hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái đất phèn, nước lợ, …

- Nghề làm muối: phát triển mạnh ở ven biểnNam Trung Bộ. c. Tài nguyên thiên nhiên vùng biển - Tài nguyên khoáng sản: Dầu mỏ, khí đốt, cát, quặng ti tan... ; trữ lượng lớn.

- Tài nguyên hải sản: các loại thuỷ hải sản nước mặn, nước lợ vô cùng đa dạng...

HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu về THIÊN TAI VÀ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC Ở BIỂN ĐÔNG (10 phút)

36

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1. Mục tiêu - Nhận biết, đánh giá được các thiên tai do biển Đông đã và đang mang lại cho nước ta, từ đó xác định được các biện pháp khắc phục.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kỹ thuật XYZ – 515 3. Phương tiện - Giấy A4, bút dạ quang.

5 thành viên/nhóm 1 ý kiến/thành viên

4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm như ở hoạt động 2 (để dễ tính 5 phút hoàn thành điểm) và giao nhiệm vụ: • Mỗi thành viên của nhóm liệt kê tên 1 thiên tai trên biển Đông vào một tờ giấy A4 trong vòng 5 phút đồng thời nêu cách phòng chống thiên tai mình đưa ra; sau đó tiếp tục chuyển cho người bên cạnh đến khi tất cả mọi người đều viết ý kiến của mình.

• Sau khi thu thập đầy đủ ý kiến thì tiến hành thảo luận, đánh giá các ý kiến, dùng bút dạ quang tô màu lên các ý kiến đúng và phù hợp nhất.

- Bước 2: GV chỉ định thành viên các nhóm trả lời theo hình thức xoay vòng để tổng hợp các ý kiến đúng nhất và cần thiết lên bảng chốt nội dung.

- Bước 3: các nhóm chuyển sản phẩm thảo luận để chấm điểm chéo dựa theo nội dung thống nhất của GV. GV có thể cho HS xem một số hình ảnh về thiên tai biển Đông mang đến.

37

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

NỘI DUNG Thiên tai: - Bão: Mỗi năm trung bình có 9 – 10 cơn bão trên Biển Đông, trong đó có 3 – 4 cơn bão trực tiếp từ Biển Đông đổ vào nước ta. Bão kèm theo mưa lớn, sóng lừng, nước dâng gây lũ lụt làm thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống.

- Sạt lở bờ biển: Đã và đang đe dọa nhiều đoạn bờ biển nước ta, nhất là ở dải bờ biển Trung Bộ.

- Cát bay, cát chảy : Lấn chiếm ruộng vườn, làng mạc và làm hoang hóa đất đai ở vùng ven biển miền Trung.

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu: - Củng cố kiến thức, rà soát lại các năng lực được hình thành, rèn luyện trong tiết học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở.

3. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV đưa ra chủ đề, học sinh thảo luận, phát biểu ý kiến.

Chủ đề: Kể lại trải nghiệm của em về một vùng biển của nước ta mà em đã được khám phá; nếu đến nhiều vùng biển khác nhau, hãy nhận xét, so sánh đặc điểm của các vùng biển đó.

- Bước 2: HS xung phong trả lời nhanh.

- Bước 3: GV nhận xét, tổng kết bài.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (1 phút) 1. Mục tiêu: - Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.

- Dặn dò học sinh chuẩn bị trước cho tiết học sau về tư liệu, tranh ảnh, dụng cụ học tập cần thiết.

2. Nội dung: - HS về nhà học bài, ôn tập lại kiến thức từ đầu năm học để chuẩn bị cho tiết sau ôn trập.

- Mang theo atlat Địa lí Việt Nam. V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ………..

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 9. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

38

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Mô tả được đặc điểm khí hậu nước ta và giải thích nguyên nhân hình thành tính chất nhiệt đới, tính ẩm và gió mùa.

- Phân tích mối liên hệ giữa các nhân tố hình thành và phân hóa khí hậu.

- Liên hệ thực tế để giải thích những hiện tượng thường gặp trong tự nhiên - Đánh giá được ảnh hưởng của khí nhiệt đới ẩm gió mùa tới các hoạt động sản xuất và đời sống, đưa ra được các giải pháp phòng chống chủ động và tích cực.

2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ, Atlat để trình bày tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa qua thành phần khí hậu - Phân tích các bảng số liệu về khí hậu Việt Nam. - Tính được biên độ nhiệt dựa trên biểu đồ hoặc bảng số liệu về nhiệt độ.

3. Thái độ - Sống hài hòa với thiên nhiên - Phát huy được thế mạnh tự nhiên vùng miền qua thành phần khí hậu nhằm khai thác tốt thế mạnh của loại tài nguyên đặc biệt này 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: năng lực sử dụng ngôn ngữ, hợp tác, năng lực sử dụng công nghệ thông tin, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, năng lực tính toán.

- Năng lực chuyên biệt: tìm kiếm xử lí thông tin qua biểu đồ, đọc bản đồ - tranh ảnh, tổng hơp tư duy theo lãnh thổ, liên hệ thực tế.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ khí hậu Việt Nam - Sơ đồ, Clip mô tả gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ - Atlat Địa lí Việt Nam, phiếu học tập 2. Chuẩn bị của HS - Atlat Địa lí Việt Nam...

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội dung

Nhận biết

Trình bày được những biểu hiện của khí hậu 1. Khí nhiệt đới ẩm gió mùa ở hậu nước ta. nhiệt đới Dựa vào bản đồ/Átlát ẩm gió xác định các vùng khí mùa hậu và ranh giới miền khí hậu ở nước ta.

Thông hiểu Giải thích được nguyên nhân hình thành nên đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa.

Vận dụng thấp Nhận xét được sự phân hóa khí hậu ở các khu vực thông qua bảng số liệu/kênh hình

Vận dụng cao Liên hệ được ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đối với sản xuất ở nước ta và của địa phương

39

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC D. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Đánh giá khác biệt về khí hậu giữa hai miền Nam Bắc và ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như sản xuất.

- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng làm việc nhóm và khai thác kiến thức từ các phương tiện truyền thông, đặt vấn đề trước một tình huống thực tế.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Phương pháp thảo luận nhóm/ Kĩ thuật Kipling (https://tinyurl.com/y2rjcq8r ) 3. Phương tiện Clip giáo viên chuẩn bị sẵn, phiếu học tập, máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: - GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm làm chung 1 nhiệm vụ), phát phiếu học tập và cho HS xem clip về bài hát “Gửi nắng cho em” - Thời gian: 3 phút Linkhttps://www.youtube.com/watch?v=SNs7vAwSgjs&list=RDSNs7vAwSgjs&start_radio=1 PHIẾU SỐ 1 1. Cho biết nhân vật Anh trong lời bài hát hát đang ở đâu?

2. Nhân vật này muốn gửi gì cho cô gái?

PHIẾU SỐ 2 1. Cho biết nhân vật Em trong lời bài hát hát đang ở đâu?

2. Tại sao sao nhân vật anh lại thương những người thợ cày thợ cấy?

PHIẾU SỐ 3 1. Cho biết bài hát đang viết vào thời điểm nào trong năm?

2. Theo em tại sao nhân vật Anh lại nhớ đến đến hoa đào chứ không phải hoa mai?

Bước 2: Học sinh xem clip và trả lời câu hỏi trong thời gian 3 phút.

Bước 3: Học sinh trình bày và bổ sung chéo giữa các nhóm có cùng phiếu học tập.

Bước 4: Giáo viên chuẩn kiến thức và vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: KHÍ HẬU NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA (…..phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Nhắc lại được đặc điểm khí hậu nước ta và giải thích nguyên nhân hình thành tính chất nhiệt đới, tính ẩm.

- Kĩ năng: sử dụng Atlat, phân tích biểu đồ nhiệt độ lượng mưa, tính được biên độ nhiệt...

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kỹ thuật: Đọc tích cực - Hình thức: Hoạt động cá nhân 3. Tiến trình hoạt động Nêu câu hỏi định hướng: CHỨNG MINH KHÍ HẬU NƯỚC TA MANG TÍNH CHẤT NHIỆT ĐỚI VÀ ẨM ĐIỂN HÌNH - Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa và gạch chân những chi tiết chứng minh khí hậu Việt Nam có tính chất nhiệt đới và tính ẩm, nguyên nhân của tính chất đó.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút. GV gọi ngẫu nhiên một số HS trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung theo vòng tròn, không lặp ý.

40

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 3: GV bổ sung; nhắc lại kiến thức lớp 10 về sự phân chia các đới khí hậu trên trái đất, hiện tượng mặt trời lên thiên đỉnh, liên hệ kiến thức cũ trong bài số 2 về vị trí địa lý của Việt Nam để giải thích nguyên nhân của tính chất nhiệt và ẩm.

- Bước 4: GV đặt thêm câu hỏi để mở rộng thêm vấn đề cho học sinh “Tại sao Việt Nam không có khí hậu khô hạn như các nước cùng vĩ độ?” theo kĩ thuật khăn trải bàn - Bước 5: HS làm việc cá nhân trong 1 phút và nhóm trong 2 phút - Bước 6: GV rút thăm ngẫu nhiên cá nhân trình bày >>> gọi ngẫu nhiên HS khác nhận xét. Thư kí ghi nhanh các nguyên nhân lên bảng.

Bước 7: HS chấm chéo sản phẩm, GV chuẩn kiến thức cho học sinh.

1. Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa a. Tính chất nhiệt đới - Biểu hiện: + Tổng bức xạ lớn, cán cân bức xạ dương quanh năm. + Nhiệt độ trung bình năm trên 200C. + Tổng số giờ nắng từ 1400 - 3000 giờ.

- Nguyên nhân: Nước ta nằm trọn trong vùng nội chí tuyến, trong 1 năm nơi nào cũng có 2 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh, góc nhập xạ lớn. b. Tính chất ẩm.

- Biểu hiện + Lượng mưa nước ta lớn: trung bình từ 1500 - 2000mm. (sườn đón gió 3500 - 4000mm) . + Độ ẩm không khí cao trên 80%. Cân bằng ẩm quanh năm dương.

- Nguyên nhân: nằm trong khu vực nhiệt đới, nên lượng bốc hơi lớn, giáp biển Đông, hơi ẩm nhiều. Các yêu tố như gió mùa + địa hình >>> tăng cường tính ẩm HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM GIÓ MÙA CỦA KHÍ HẬU (Đọc thêm https://tinyurl.com/y4vcrgbk ) 1. Mục tiêu - Kiến thức: trình bày được các đặc điểm và tính chất gió mùa; gió tín phong hoạt động ở Việt Nam. - Kĩ năng: xác định được sự phân chia các miền/vùng khí hậu trên Atlat, nhận xét biểu đồ nhiệt độ lượng mưa 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động nhóm 3. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV Chia lớp thành 4 (hoặc 8 tùy sĩ số HS) nhóm và phát phiếu học tập cho học sinh NHÓM 1 41

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nơi xuất phát

Hướng gió chủ yếu

Thời gian hoạt động

Phạm vi hoạt động

Tính chất Ảnh hưởng

Gió mùa Đông Bắc ? Tại sao vào cuối mùa đông gió mùa đông bắc lại có tính chất lạnh ẩm NHÓM 2 Hướng Nơi xuất Thời gian Phạm vi gió phát hoạt động hoạt động chủ yếu

Tính chấtẢnh hưởng

Gió Tín phong BBC ? Tại sao gió tín phong đông bắc hoạt động quanh năm nhưng chỉ mạnh lên vào thời kỳ chuyển tiếp giữa hai mùa gió NHÓM 3 Hướng gió Thời gian Phạm vi hoạt Tính chất Nơi xuất phát chủ yếu hoạt động động Ảnh hưởng Gió mùa Tây Nam

Bắc Ấn Dương

Độ

? Tại sao gió Fơn lại ảnh hưởng mạnh mẽ nhất ở khu vực Bắc Trung Bộ? Ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất.

NHÓM 4 Hướng gió Thời gian Phạm vi hoạt Tính chấtNơi xuất phát chủ yếu hoạt động động Ảnh hưởng Gió mùa Tây Nam

Cận chí Tuyến Nam bán cầu

? Tại sao gió mùa tây nam xuất phát từ áp cao cận chị Tuyến Nam bán cầu lại có thể gây mưa cho cả Việt Nam trong khi gió xuất phát từ Bắc Ấn Độ Dương thì chỉ gây mưa cho Nam Bộ và Tây Nguyên?

Bước 2: HS các nhóm thực hiện nhiệm vụ, trao đổi với bạn bè để hoàn thành phiếu học tập trong 3 phút.

Bước 3: HS các nhóm báo cáo kết quả làm việc; các nhóm nhận xét, bổ sung.

Bước 4: GV đánh giá quá trình hoạt động của các nhóm, đánh giá sản phẩm, hỏi thêm một số câu hỏi, bổ sung và chuẩn kiến thức.

GV: Bổ sung: vào giữa và cuối mùa hạ, gió Tín phong ĐN ở NBC hoạt động mạnh vượt qua xích đạo đổi hướng thành TN cùng với dải hội tụ nhiệt đới gây mưa lớn cho 2 miền Nam, Bắc, Trung Bộ (tháng IX). Riêng ở Bắc Bộ hướng gió là Đông Nam (do áp thấp BB mạnh hút gió TN đổi hướng thành ĐN)

42

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nguồn gốc

Gió mùa mùa đông

Gió mùa mùa hè

Cao áp Xibia

Từ tháng 11-4

Áp cao Ấn Độ Dương

Từ tháng 57

Áp cao cận chí tuyến Nam

Từ tháng 610

Nơi xuất phát Gió Tín phong BBC

Thời gian hoạt động

Áp cao cận chí tuyến Bắc bán cầu

Hướng gió chủ yếu Đông Bắc

Phạm vi hoạt động Miền bắc

Hướng gió

Tính chất

Đông bắc

Đầu mùa - Hình thành mùa lạnh khô đông ở miền bắc (tháng - Cuối mùa gây 11,12,1), mưa phùn cho giữa và cuối Bắc Bộ mùa (tháng 2,3) lạnh ẩm

Tây nam

Nóng ẩm

Cả nước

Cả nước

Tây nam riêng Bắc Bộ có hướng Đông Nam

Thời gian hoạt động

Hệ quả

Nóng ẩm

Phạm vi hoạt động

Quanh năm nhưng Ven biển miền mạnh lên vào thời kỳ Trung ( Thanh chuyển tiếp giữa hai Hóa đến Mũi mùa gió Dinh)

- Nóng ẩm ở Nam Bộ và Tây Nguyên.

- Nóng khô ở Bắc Trung Bộ - Nóng và mưa nhiều ở cả miền Bắc và miền Nam.

Tính chất Ảnh hưởng khô nóng nhưng qua biển được cung cấp hơi ẩm nên gây mưa

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU SỰ PHÂN CHIA MÙA KHÍ HẬU (HỆ QUẢ) 1. Mục tiêu - Kiến thức: phân tích được sự phân hóa khí hậu theo vùng miền của nước ta.

- Kĩ năng: Xác định được các miền/vùng khí hậu, phân tích biểu đồ nhiệt độ lượng mưa để thấy được sự khác biệt về khí hậu giữa các vùng đó.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật “Trò chơi” - Hình thức: cá nhân; thi đua theo dãy bàn 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cung cấp bảng dưới đây và các phiếu thông tin, yêu cầu HS dựa vào hình 9.3 hoặc Atlat địa lý trang khí hậu kết hợp SGK để hoàn thành 43

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 MIỀN KHÍ HẬU Phía bắc

Phía nam

VÙNG KHÍ HẬU Bắc trung bộ nam trung bộ Tây nguyên (ven biển miền trung)

Ranh giới: Mùa đông Mùa mưa Mùa mưa Mùa mưa Thời gian: Thời gian: Thời gian: Thời gian: Đặc điểm: Đặc điểm: Mùa hạ Mùa khô Mùa khô Mùa khô Thời gian: Thời gian: Thời gian: Thời gian: Đặc điểm: Đặc điểm: - Bước 2: GV cho HS ở 2 dãy lớp học lần lượt nêu từng ý một trong bảng, nhóm nào nhanh và nhiều hơn thì chiến thắng.

- Bước 3: GV chuẩn kiến thức * Hoạt động của gió mùa đã dẫn đến sự phân chia mùa khí hậu khác nhau giữa các khu vực: - Miền Bắc có mùa đông lạnh khô, ít mưa; mùa hạ nóng ẩm mưa nhiều; có 2 mùa chuyển tiếp là xuân và thu.

- Miền Nam có 2 mùa khô – mưa rõ rệt.

- Tây Nguyên và đồng bằng ven biển Trung Trung Bộ có 2 mùa mưa và khô nhưng mùa mưa lệch về thu đông.

Câu hỏi nâng cao: Tại sao khí hậu nước ta lại có sự phân hóa đa dạng? Sự phân mùa của khí hậu có ảnh hưởng tích cực và hạn chế như thế nào trong sản xuất, đặc biệt là nông nghiệp ở Địa phương? Cho ví dụ minh họa => GV tạo điều kiện cho HS trình bày và khẳng định, khí hậu là nhân tố quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến nền NN nhiệt đới nước ta (liên hệ bài 21) C. LUYỆN TẬP ĐÁNH GIÁ 1. Mục đích (Kiến thức, kĩ năng…)

- Kiến thức: củng cố lại kiến thức về khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa nước ta.

- Kĩ năng: sử dụng Atlat, liên hệ thực tiễn.

2.Phương pháp/kĩ thuật - Phương pháp: trò chơi “Mảnh 44

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ghép bí mật” - Hình thức: cặp đôi hoặc theo bàn 3. Tiến trình các hoạt động - Bước 1: GV phát cho mỗi bàn một bộ mảnh ghép và phổ biến luật chơi.

- Bước 2: Học sinh chơi trò chơi, trò chơi kết thúc khi nhóm đầu tiên hoàn thành mảnh ghép bí mật và sẽ được học sinh cộng điểm.

- Bước 3: GV chuẩn kiến thức D. Mở rộng 1. Học sinh về nhà nghe lại bài hát “Gửi Nắng Cho Em”, dựa trên những chi tiết của lời bài hát hát và kiến thức đã học của ngày hôm nay hãy so sánh về về khí hậu giữa hai miền Nam Bắc vào tháng 1, giải thích nguyên nhân của sự phân hóa đó. Nộp vào tiết học bài 11 “Thiên nhiên phân hóa đa dạng” 2. Làm bài tập 2, 3 SGK trang V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

45

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 BÀI 10. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA ( tiết 2 ) I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần tự nhiên như: địa hình, sông ngòi, đất, sinh vật.

- Giải thích được đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần tự nhiên.

- Trình bày những thuận lợi và khó khăn của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đối với sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp; đề xuất ra giải pháp thích hợp để khắc phục.

2. Kĩ năng - Phân tích mối liên hệ giữa các nhân tố hình thành và phân hóa khí hậu.

- Phân tích được mối quan hệ tác động giữa các thành phần tự nhiên tạo nên tính thống nhất thể hiện đặc điểm chung của một lãnh thổ.

- Liên hệ thực tế để giải thích những hiện tượng thường gặp trong tự nhiên - Khai thác Atlat và bản đồ địa lí tự nhiên 3. Thái độ - Hiểu những thuận lợi, khó khăn của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đối với sản xuất và đời sống.

4. Định hướng hình thành năng lực cho HS - Năng lực chung: năng lực tự tin, năng lực sử dụng ngôn ngữ, hợp tác,năng lực sử dụng thông tin, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

- Năng lực đặc thù: Tìm kiếm xử lí thông tin qua biểu đồ, đọc bản đồ - tranh ảnh, tổng hơp tư duy theo lãnh thổ II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Át lát địa lí Việt Nam, phiếu học tập - Máy chiếu, máy tính 2. Chuẩn bị của HS - Chuẩn bị các nội dung liên quan đến bài học theo sự hướng dẫn của giáo viên như chuẩn bị tài liệu, Átlát Địa lí Việt Nam...

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu III.BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ CÁC YÊU CẦU CẦN ĐẠT Nội dung - Các thành phần tự nhiên khác.

- Ảnh hưởng thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến sản xuất.

Nhận biết

Thông hiểu

- Trình bày được biểu hiện địa hình, đất, sông ngòi vùng nhiệt đới ẩm gió mùa có biểu hiện nào.

- Giải thích được nguyên nhân ảnh hưởng đến các thành phần tự nhiên: địa hình, đất, sông ngòi,

Vận dụng thấp - Sử dụng Atlat nhận xét và giải thích sự phân bố sông ngòi, đất, sinh vật.

Vận dụng cao - Liên hệ thực tế về tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa: địa hình, đất, sông ngòi, sinh vật ở địa 46

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Đọc bản đồ về các loại đất, tên các con sông và các loại sinh vật.

- Trình bày được ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến sản xuất.

sinh vật.

- Giải thích ảnh hưởng thiên nhiên đến sản xuất (sản xuất nông nghiệp)

- Phân tich, tính toán số liệu trên bản đồ về sông ngòi.

phương.

- Liên hệ ảnh hưởng thiên nhiên đến sản xuất nông nghiệp tại địa phương.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Ôn lại kiến thức cũ về quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ Địa lí trong chương trình lớp 10 và ảnh hưởng của vị trí địa lí Việt Nam. - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng liên hệ kiến thức cũ với bài mới.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Trò chơi ô chữ 3. Phương tiện: Giáo viên chuẩn bị sẵn ô chữ, phiếu học tập, máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: GV chia lớp thành 2 dãy để thi đua và phổ biến thể lệ trò chơi Bước 2: Chọn MC và thư kí Bước 3: Chơi trò chơi, MC và thư kí tổng kết điểm, tuyên dương nhóm xuất sắc; Gv có thể cộng điểm cho cá nhân tích cực.

Bước 4: Giáo viên nhận xét và dẫn dắt vào bài.

Gợi ý từ khóa hàng dọc: từ gồm 10 chữ cái để chỉ tổng hợp các quyển của lớp vỏ địa lí.

Thời gian mỗi từ hàng ngang là 30 giây Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 Câu 5 Câu 6 Câu 7 Câu 8 Câu 9 Câu 10

K N H N H I L U A T H I E S O N G B O F X O I M O

T H I E N N H I E N

H I E U U T O T R

O H T D O A N U A

N A D O C I G

G N H A T U O I A M G I I N U I

L I

O M U A

T

CÂU HỎI 1. Điền từ còn thiếu vào nội dung quy luật sau “Quy luật ….và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần và của mỗi bộ phận lãnh thổ nhỏ trong lớp vỏ địa lí.”

2. Thành phần tự nhiên có vai trò chủ đạo trong sự hình thành và phân bố sinh vật?

3. Nêu tính chất chung của khí hậu Việt Nam. 4. Đặc trưng cơ bản nhất của địa hình nước ta.

5. Loại cây trồng phù hợp với khí hậu nóng ẩm và đất phù sa.

6. Khó khăn về mặt tự nhiên do vị trí địa lí mang lại cho Việt Nam. 47

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 7. Điền từ còn thiếu trong lời bài hát sau: (https://www.youtube.com/watch?v=Ne7V1r_AJR0 ) “Anh ở biên cương nơi con …………….. chảy vào đất Việt. Ở nơi anh đầu nguồn con nước, lắng phù sa in bóng đôi bờ.”

8. Cho biết hiện tượng trong hình 2 là hiện tượng tự nhiên nào?

9. Loại đất tiêu biểu ở nước ta.

10. Cho biết hiện tượng trong hình 1 là hiện tượng tự nhiên nào?

Hình 1

Hình 2

B. Hình thành kiến thức HOẠT ĐỘNG 1:TÌM HIỂU THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM QUA CÁC THÀNH PHẦN TỰ NHIÊN 1. Mục tiêu - Trình bày được những biểu hiện mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của các thành phần: địa hình, đất, sông ngòi, sinh vật.

- Giải thích được đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần tự nhiên.

- Sử dụng bản đồ (Atlat trang 10,11,12 ) để trình bày về đất, sông ngòi và sinh vật.

- Phân tích được mối quan hệ tác động giữa các thành phần tự nhiên tạo nên tính thống nhất thể hiện đặc điểm chung của một lãnh thổ.

- Liên hệ thực tế để giải thích những hiện tượng thường gặp trong tự nhiên 2. Phương pháp/KT dạy học: - Đàm thoại gợi mở.

- Hoạt động nhóm - mảnh ghép 3. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 hoặc 8 nhóm tùy sĩ số (mỗi nhóm 4-5 học sinh), yêu cầu các nhóm quan sát Atlat trang 10,11,12, khai thác SGK, dựa vào kiến thức đã học, hiểu biết thực tế, thảo luận và ghi chép vào sổ cá nhân. * Nhóm 1: nêu biểu hiện tính chất nhiệt đới ẩm của địa hình và giải thích? * Nhóm 2: nêu biểu hiện tính chất nhiệt đới ẩm của đất và giải thích? * Nhóm 3: nêu biểu hiện tính chất nhiệt đới ẩm của sông ngòi và giải thích? * Nhóm 4: nêu biểu hiện tính chất nhiệt đới ẩm của sinh vật và giải thích?

- Bước 2 + Trong mỗi nhóm ở bước 1, HS đếm số từ 1 đến 4; nếu HS nào dư ra GV sẽ cho số để đồng đều giữa các nhóm.

48

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + HS có 1 phút để di chuyển về vị trí nhóm mới theo sơ đồ bên (di chuyển trong cùng 1 cụm) + đem theo sản phẩm ghi chép của cá nhân để làm vai trò “chuyên gia) + Mỗi chuyên gia có 1 phút để trình bày lại những gì mình làm được ở Bước 1 cho các bạn ở nhóm mới. + Mỗi nhóm có 2 phút để giải quyết những vấn đề còn khúc mắc.

- Bước 3: Giáo viên kiểm tra, đánh giá các chuyên gia bằng cách hỏi các bạn được truyền tải lại kiến thức vừa rồi. Sau đó cho điểm hoạt động chuyên gia. Mỗi cụm gọi ít nhất 3 người.

- Bước 4: Giáo viên chốt kiến thức và mở rộng - Bổ sung phần địa hình: GV liên hê hiện tượng lũ quét và sạt lở tại Văn Chấn và các tỉnh miền núi phía Bắc năm 2017 giúp HS khắc sâu về hiện tượng xâm thực và nguyên nhân.(https://www.youtube.com/watch?v=zJw8_HU_Q6k) - Bổ sung phần sông ngòi: Quan sát Át lát về con sông hãy nêu tên các con sông lớn, hướng chảy, phân bố? (Hs sử dụng Alátvề con sông/tr10 để trình bày). Dòng sông Việt Nam nhận lưu lượng chủ yếu từ bên ngoài chiếm 60% nên việc điều khiển dòng chảy gặp nhiều khó khăn gì?

- Bổ sung phần đất: Sử dụng Atlats/tr11: kể nêu các loại đất. Quá trình hình thành đất feralit là đặc trưng của các nước vùng nhiệt đớỉ ẩm, đất này hình thành ở khu vưc đồi núi thấp trên vùng đá axit.

Chính vì vậy khi sử dụng đất này chúng ta cần tìm các biện pháp gì để sử dụng hợp lí ? (cải tạo chua và chống xói mòn) .

- Bổ sung phần sinh vật: Sử dụng Atlats/tr12 kể tên các thảm thực vật của nước ta?

Câu hỏi nâng cao: nguyên nhân nào tạo ra sự phân hoá mạnh nhất đến sự phân hoá các thành phần tự nhiên trên? (GV dành cho HS sinh khá giỏi) – Khí hậu → vì vậy thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa. (https://tinyurl.com/y3vfgees) Các thành phần TN

Địa hình

Sông ngòi

Đất

Sinh vật

Biểu hiện - Xâm thực mạnh ở đồi núi (VD) - Bồi tụ nhanh ở đồng bằng (VD) → Xâm thực và bồi tụ là biểu hiện đặc trưng của địa hình Việt Nam - Dày đặc: có 2360 con sông dài trên 10.000 km; cứ đi 20km đường bờ biển/1 cửa sông.

- Nhiều nước, nhiều phù sa (839 tỉ m3, 200 triệu tấn phù sa) - Chảy theo mùa: lũ, cạn; chế độ sông thất thường.

Có 2 loại đất chính: + Chủ yếu là đất feralit đỏ vàng ở miền núi (VD) + Đất phù sa ở đồng bằng. (VD) Có 2 HST chính: + Rừng nhiệt đới lá rộng thường xanh (nhưng không còn nhiều) → tiêu biểu cho khí hậu nóng ẩm. Thành phần loài chủ yếu là nhiệt đới

Nguyên nhân - Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Con người khai thác tài nguyên không hợp lí: rừng, khoáng sản, đất...

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Con người khai thác tài nguyên không hợp lí: xây thủy điện, làm thủy lợi...

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa - Con người sử dụng tài nguyên đất chưa hợp lí.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa - Con người sử dụng tài nguyên chưa hợp lí: phá 49

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + HST rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất pheralit → tiêu biểu cho khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa là HST chủ yếu của nước ta

rừng, làm nông nghiệp...

HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu ảnh hưởng thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống.

1. Mục tiêu: - Nắm được những thuận lợi và khó khăn của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đối với sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp.

- Phân tích được mối quan hệ tác động giữa các thành phần tự nhiên đến các ngành kinh tế khác .

2. Phương pháp/KT dạy học: Đàm thoại gợi mở.

3. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: GV nêu câu hỏi: - Bằng kiến thức được học em hãy nêu những thuận lợi khó khăn của nên nông nghiệp nhiệt đới ?

- Với các ngành khác thì tính chất này ảnh hưởng như thế nào?

Bước 2. HS trao đổi với nhau và trình bày .

Bước 3. HS trình bày nội dung , HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4. GV nhận xét, hướng dẫn HS và hoàn thiện nội dung.

Bước 5: GV liên hệ thực tiễn - Bổ sung 1: Cuối năm 2007 đầu năm 2008 xảy ra trận rét kéo dài làm ảnh hưởng mạnh đến sản xuất, năng xuất giảm, giá lúa tăng nhanh gây tình trạng bất ổn giá gạo trên thị trường.

- Bổ sung 2: Tình trạng hạn hán kéo dài của DH Nam Trung Bộ năm 2014-2015 và hạn mặn xảy ra tại ĐB Sông Cửu Long năm 2015. Gần đây là hiện tượng lũ quét xảy ra ở miền núi phía Bắc, gập lụt xảy ra ở ĐB sông Hồng, sạt nở xảy ra tại ĐB sông Cửu Long 2017→ giúp HS khắc sâu sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến Việt Nam ngày càng rõ nét.

3. Ảnh hưởng thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến sản xuất a. Ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp.

- Thuận lợi: Trồng lúa nước, tăng vụ, thâm canh với sản phẩm phong phú đa dạng thay đổi theo mùa, theo Bắc Nam. - Khó khăn: thiên tai và tính thất thường làm cho hoạt động sản xuất thay đổi... b. Hoạt động khác và đời sống - Thuận lợi: GTVT, thuỷ sản, lâm nghiệp......

- Khó khăn: Có ngành hoạt động theo mùa như du lich, GTVT...bảo quản máy móc, tổn C. Luyện tập và nâng cao (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: củng cố lại kiến thức về địa hình, sông ngòi, đất… nước ta.

- Kĩ năng: Tư duy logic, làm việc nhóm 2. Phương pháp dạy học: Trò chơi Domino 3. Phương tiện: Thẻ Domino 50

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV phổ biến luật chơi, mỗi bàn được phát 1 bộ thẻ, thời gian 3 phút Bước 2: HS chơi trò chơi Bước 3: GV nhận xét và cho điểm với nhóm hoàn thành nhanh và chính xác nhất

D. Vận dụng và mở rộng (1 phút) Cho tìm hiểu ở nhà 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Vận dụng kiến thức bài 9, 10 liên hệ với bài 11, 12 + Kĩ năng: giải quyết vấn đề 2. Chuẩn bị: GV chuẩn bị vấn đề 3. Hoạt động Bước 1: GV nhắc lại nhiệm vụ đã giao trong bài số 9 và yêu cầu HS chuẩn bị để báo cáo trong tiết sau Học sinh về nhà nghe lại bài hát “ Gửi Nắng Cho Em”, dựa trên những chi tiết của lời bài hát hát và kiến thức đã học trong 2 tiết 9,10 hãy so sánh về về khí hậu giữa hai miền Nam Bắc vào tháng 1, giải thích nguyên nhân của sự phân hóa đó.

Bước 2: HS tiếp nhận vấn đề và thực hiện ở nhà V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……….. …………………………………………………………………………………………………………… …….. ……………………………………………………………………………………………………………

51

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 …….. …………………………………………………………………………………………………………… …….. …………………………………………………………………………………………………………… ……..

52

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 BÀI 11. THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Giải thích được sự phân hoá thiên nhiên theo vĩ độ là do sự thay đổi khí hậu từ Bắc vào Nam mà ranh giới là dãy núi Bạch Mã.

- So sánh được sự khác nhau về khí hậu và thiên nhiên phần phía Bắc và phía Nam lãnh thổ.

- Trình bày được sự phân hoá thiên nhiên từ Đông sang Tây theo 3 vùng: vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển và vùng đồi núi, nguyên nhân là do sự phân hoá địa hình và sự tác động kết hợp của địa hình với hoạt động của các luồng gió qua lãnh thổ.

2. Kĩ năng - Đọc được các trang bản đồ địa hình, khí hậu, đất, thực vật, động vật trong Atlat để hiểu các kiến thức nêu trong bài học.

- Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc vào Nam, Đông – Tây.

3. Thái độ - Xác định tinh thần trách nhiệm của mỗi người đối với tài nguyên thiên nhiên đất nước.

4. Năng lực hình thành - Tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tính toán, sáng tạo.

- Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, biểu đồ, bảng số liệu, hình vẽ, tranh ảnh, thực địa.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bài hát phù hợp với nội dung bài học: Gửi nắng cho em, Sợi nhớ sợi thương.

- Bản đồ tự nhiên Việt Nam - Atlát địa lí Việt Nam - Tranh ảnh về thiên nhiên Việt Nam. 2. Chuẩn bị của HS - Chuẩn bị bài mới - Atltas , hình ảnh sưu tầm.

- Sưu tầm 1 số tranh ảnh về động vật, thực vật... của miền Bắc và miền Nam VN

53

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nhận biết - Trình bày được sự phân hoá thiên nhiên theo chiều Bắc – Nam

Thông hiểu - Giải thích được sự phân hoá thiên nhiên theo vĩ độ - - Giải thích được nguyên nhân của sự phân hoá thiên nhiên theo kinh độ (Đông - Tây)

- Trình bày được - Chứng minh mỗi quan hệ chặt sự phân hoá chẽ giữa thềm lục địa – đồng thiên nhiên theo bằng – đồi núi kề bên và thay đổi Đông – Tây. từng đoạn bờ biển.

Vận dụng thấp Đọc được các trang bản đồ địa hình, khí hậu, đất, thực vật, động vật trong Atlat để hiểu các kiến thức nêu trong bài học.

Vận dụng cao - Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc vào Nam, Đông – Tây.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: HS biết được sự khác nhau giữa khí hậu Bắc – Nam và muốn biết được nguyên nhân tại sao.

- Kĩ năng: quan sát và phân tích video, hình ảnh.

- Thái độ: nhận thức cái đẹp của thiên nhiên nước ta, khơi dậy lòng yêu thiên nhiên đất nước.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Phương pháp phân tích video/clip.

3. Phương tiện - Máy tính, Loa, clip/video 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cho HS xem video và nghe 1 đoạn bài hát Gửi nắng cho em, Sợi nhớ sợi thương (chọn 1 trong 2 ) Link bài hát: https://tinyurl.com/y2ykp5em , https://tinyurl.com/y4zdfn3d - Bước 2: Sau khi nghe xong GV yêu cầu HS nêu những đặc điểm thời tiết các vùng miền qua bài hát theo phiếu học tập. (phụ lục) - Bước 3: Một vài HS trả lời, HS nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: GV dẫn dắt vào bài.

54

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Thiên nhiên theo chiều Bắc – Nam (25 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: + Trình bày được sự phân hóa của thiên nhiên theo chiều Bắc – Nam + Giải thích được các nguyên nhân dẫn đến thiên nhiên nước ta có sự phân hóa theo chiều Bắc – Nam. - Kĩ năng: Đọc bản đồ và Atlat ĐLVN - Thái độ: Đúng đắn khi sử dụng tài nguyên thiên nhiên các miền.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp làm việc theo nhóm, cá nhân.

3. Phương tiện Bản đồ tự nhiên (khí hậu, đất, sinh vật...) hoặc Atlat ĐLVN. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV đưa câu hỏi: Nguyên nhân chủ yếu nào làm cho thiên nhiên phân hóa theo chiều Bắc – Nam? - HS suy nghĩ, thảo luận và trả lời - GV: chuẩn kiến thức * Nguyên nhân: do lãnh thổ kéo dài theo chiều Bắc – nam, hoạt động của gió mùa Sự phân hoá khí hậu (sự khác nhau về nền nhiệt, biên độ nhiệt, ảnh hưởng của gió mùa) là nguyên nhân chính làm cho thiên nhiên phân hoá theo vĩ độ (Bắc – Nam).

- Bước 2: GV chia lớp học thành 4 nhóm - mỗi nhóm không quá 4 hs và giao nhiệm vụ cho từng nhóm: (số lượng nhóm tùy theo sĩ số lớp) + Nhóm lẻ tìm hiểu phần lãnh thổ phía Bắc + Nhóm chẵn tìm hiểu phần lãnh thổ phía Nam - Bước 3: HS thực hiện nhiệm vụ (hoàn thành phiếu học tập) trao đổi kết quả làm việc.

- Bước 4: Trình bày trước lớp theo hình thức bốc thăm nhóm và thành viên trong các nhóm một cách ngẫu nhiên, mỗi nhóm trình bày 1 tiểu mục, các nhận xét, bổ sung.

- Bước 5: GV nhận xét phần trình bày của HS/ đánh giá và bổ sung kiến thức, cho HS xem các hình ảnh về sự phân hóa thiên nhiên giữa 2 miền.

PHẦN LÃNH THỔ PHÍA NAM

PHẦN LÃNH THỔ PHÍA BẮC

55

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Atlat Nhiệt độ TPHCM

Nhiệt độ Hà Nội

56

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1. Thiên nhiên phân hóa theo chiều Bắc - Nam. Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Nam Giới hạn Từ dãy Bạch Mã trở ra Từ dãy Bạch Mã trở vào

Khí hậu Kiểu khí hậu Nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh Cận xích đạo gió mùa nóng Nhiệt độ trung bình năm > 200C > 250C Số tháng lạnh < 200C 3 tháng Không có Biên độ nhiệt năm Lớn Nhỏ Sự phânhoá mùa Mùa đông, mùa hè Mùa mưa, mùa khô

Cảnh quan Đới cảnh quan Đới rừng gió mùa nhiệt đới Đới rừng gió mùa cậnxích đạo Thành phần loài sinh vật - Loài nhiệt đới chiếm ưu thế.

- Loài cây cận nhiệt và ôn đới (sa mu, pơ mu) -Loài thú có lông dày (gấu, chồn…)

-Ở đồng bằng vào mùa đông trồng được rau ôn đới Loài nhiệt đới và xích đạo Cây chịu hạn, rụng lá vào mùa khô (cây họ Dầu) Các loài thú lớn vùng nhiệt đới và xích đạo - Vùng đầm lầy có trăn, rắn, cá sấu…

HOẠT ĐỘNG 2: (12 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: + HS trình bày sự phân hóa của thiên nhiên theo chiều Đông - Tây + Phân tích được mối quan hệ giữa địa hình vùng Biển với đồng bằng và vùng núi liền kề.

- Kĩ năng: Đọc bản đồ và Atlat ĐLVN. - Thái độ: thấy được sự đa dạng của thiên nhiên đất nước.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại.

3. Phương tiện Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam, hoặc Atlat ĐLVN. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu: đoc sách giáo khoa và tìm các từ khóa thể hiện đặc điểm tự nhiên các phần lãnh thổ.

- Bước 2: HS làm việc theo cặp/nhóm.

- Bước 3: 3 đại diện của 3 cặp ngẫu nhiên trình bày kết quả lên bảng. Các nhóm khác cho ý kiến và bổ sung.

- Bước 4: GV nhận xét/đánh giá và chốt kiến thức.

2. Thiên nhiên phân hóa theo Đông – Tây a. Vùng Biển và thềm lục địa

57

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Diện tích gấp 3 lần diện tích đất liền.

- Độ nông sâu rộng hẹp của thềm lục địa có mối quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng và vùng núi liền kề. Thay đổi theo từng đoạn bờ biển.

- Thiên nhiên vùng biển đa dạng phong phú, tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa. b. Vùng đồng bằng ven biển - Thiên nhiên thay đổi tùy nơi, có mối quan hệ chặt với vùng đồi núi và vùng biển.

- Đồng bằng Bắc bộ và Nam bộ mở rộng, bãi triều thấp - phẳng, thềm lục địa rộng, nông.

Thiên nhiên phong phú, thay đổi theo mùa.

- Dải đồng bằng ven biển miền trung nhỏ hẹp ngang, chia cắt, bờ biển khúc khuỷu, thềm lục địa hẹp, biển sâu. Các dạng địa hình bồi tụ - mài mòn xen kẽ nhau, có các đầm phá. Thiên nhiên khắc nghiệt. Giàu tiềm năng du lịch, kinh tế biển. c. Vùng đồi núi - Phân hóa phức tạp do tác động của địa hình và hướng các dãy núi.

- Vùng núi Đông bắc mang sắc thái cận nhiệt – vùng núi thấp Tây bắc có cảnh quan nhiệt đới ẩm gió mùa – vùng núi cao Tây bắc có cảnh quan vùng ôn đới - Sườn Đông Trường Sơn có mưa vào Thu – Đông – Tây Nguyên bước vào mùa khô. Khi Tây Nguyên vào mùa mưa – Đông Trường Sơn chịu tác động của gió Tây khô nóng.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

D. Luyện tập (3 phút) 1. Mục đích (Kiến thức, kĩ năng…)

- Củng cố kiến thức về sự phân hóa thiên nhiên của nước ta - Rèn kĩ năng phân tích, xử lí thông tin 2. Câu hỏi, bài tập Nguyên nhân chính làm phân hoá thiên nhiên nước ta theo Bắc - Nam là do sự phân hoá của A. sinh vật.

B. đất đai.

C. khí hậu.

D.địa hình.

Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra) đặc trưng cho vùng khí hậu A. nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa hạ nóng ẩm.

B. nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh.

C. cận nhiệt đới gió mùa có mùa hạ ít mưa.

D. cận xích đạo gió mùa có mùa khô sâu sắc.

Nền khí hậu nhiệt đới thể hiện ở nhiệt độ trung bình năm trên: A. 18°C. B. 20°C. C. 22°C. D. 24°C. Cảnh quan tiêu biểu cho phần lãnh thổ phía Bắc nước ta là đới rừng A. cận nhiệt đới gió mùa.

B. ôn đới gió mùa.

C. nhiệt đới gió mùa.

D. cận xích đạo gió mùa.

Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Nam của nước ta mang sắc thái của vùng khí hậu A. nhiệt đới ẩm gió mùa.

B. ôn đới gió mùa.

C. cận nhiệt đới gió mùa.

D. cận xích đạo gió mùa.

Phần lãnh thổ phía Nam nước ta có nhiệt độ trung bình năm trên (°C) A. 23.

B. 24.

C. 25.

D. 26. Điểm nào sau đây không đúng với khí hậu của phần lãnh thổ phía Nam nưóc ta?

58

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. Nhiệt độ trung bình năm trên 25°c.

B. Không có tháng nào nhiệt độ dưới 20°C. C. Quanh năm nóng.

D. Biên độ nhiệt độ trung bình năm lớn.

8. Khí hậu gió mùa của phần lãnh thổ phía Nam nước ta thể hiện qua đặc điểm: A. có một mùa mưa với lượng mưa lớn.

B. có một mùa khô hầu như không có mưa.

C. sự phân chia thành hai mùa mưa và khô.

D. sự khác nhau về hướng gió trong hai mùa.

9. Nhận xét nào sau đây không đúng với thiên nhiên vùng biển nước ta?

A. Vùng biển lớn gấp 3 lần diện tích đất liền.

B. Độ rộng - hẹp của thềm lục địa không thay đổi theo từng đoạn bờ biển.

C. Thiên nhiên vùng biển nước ta đa dạng và giàu có. ; D. Thiên nhiên vùng biển nước ta tiêu biểu cho nhiệt đới gió mùa.

10. Đặc điểm của thiên nhiên đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng Nam Bộ nước ta là: A. mở rộng với các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa rộng, nông.

B. hẹp ngang và bị chia cắt thành những đồng bằng nhỏ.

C. tiếp giáp với vùng biển sâu, thềm lục địa thu hẹp.

D. thiên nhiên khắc nghiệt, đất đai kém màu mỡ.

D. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP (2 phút) 1. GV yêu cầu HS dùng BSL bài 1 – SGK trang 50: a. Nhận xét về chế độ nhiệt của 3 địa điểm trên? b. Nêu sự biến đổi nhiệt theo vĩ độ và nguyên nhân?

2. Học sinh về nhà học bài, thiết kế bài học bằng sơ đồ tư duy theo nhóm đã chia với nội dung các miền tự nhiên.

- Sưu tầm 1 số tranh ảnh về cảnh quan tự nhiên theo vùng, độ cao khác nhau PHỤ LỤC Phần khởi động: Các đặc điểm thời tiết của Miền Bắc và Miền nam nước ta có trong bài hát Miền Bắc Khí hậu/Thời tiết cảnh quan Đông Trường Sơn

Miền Nam

Tây Trường Sơn

Thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc/ Nam Giới hạn

Khí hậu Cảnh quan

Kiểu khí hậu Nhiệt độ trung bình năm Số tháng lạnh < 200C Biên độ nhiệt năm Sự phân hoá mùa Đới cảnh quan Thành phần loài sinh vật

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ………..

59

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ………..

60

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 14 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 14 BÀI 12. THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG (tiếp theo) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm 3 đai cao.

- So sánh đặc điểm tự nhiên của 3 miền địa lí và đánh giá được những thuận lợi và khó khăn của từng miền trong sử dụng tự nhiên.

2. Kĩ năng - Đọc hiểu các trang bản đồ địa hình, khí hậu, đất, thực vật, động vật trong Atlat để trình bày được đặc điểm 3 đai cao và 3 miền địa lý tự nhiên.

- Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc vào Nam - Giải thích được sự phân hoá tự nhiên theo độ cao, 3 miền tự nhiên 3. Thái độ - Sự hình thành 3 đai cao trước hết do sự thay đổi khí hậu theo độ cao, sau đó là sự khác nhau về thổ nhưỡng và sinh vật... Đây là cơ sở thúc đẩy tinh thần đam mê nghiên cứu khoa học.

- Xác định tinh thần trách nhiệm của mỗi người đối với tài nguyên thiên nhiên đất nước.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học - giải quyết vấn đề - lực sáng tạo - quản lý - giao tiếp - sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông - sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; sử dụng bản đồ, hình vẽ, tranh ảnh; thực địa.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ tự nhiên Việt Nam; Atlat địa lí Việt Nam; Tranh ảnh về thiên nhiên Việt Nam; Lược đồ 3 đai cao; Phiếu học tập.

2. Chuẩn bị của HS - Chuẩn bị bài mới; Atlat; hình ảnh sưu tầm (về động vật, thực vật... của miền Bắc và miền Nam VN).

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Vận dụng Vận dụng cao Nội Dung Nhận biết Thông hiểu thấp 3 đai cao và - Trình bày - Phân tích được nguyên Dựa vào hình - Biết liên hệ thực 3 miền địa lí được sự phân nhân của sự phân hóa thiên 12 xác định tế địa phương về hóa thiên nhiên theo độ cao được ranh giới sự phân hóa thiên nhiên theo - Hiểu được sự khác biệt của của các miền nhiên theo độ cao độ cao và các thành phần tự nhiên theo ĐLTN. và các đặc trưng các miền địa độ cao và theo các miền địa - Hệ thống bài về địa hình, khí lý tự nhiên. lý tự nhiên học bằng sơ hậu của miền - Phân tích được các thế đồ tư duy ĐLTN của mình mạnh và hạn chế của mỗi sinh sống miền

61

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Liên kết được kiến thức cũ: nhiệt độ, độ ẩm thay đổi theo độ cao -> cảnh quan thay đổi theo độ cao.

- Liệt kê được một số nông sản đặc trưng của vùng núi cao (Đà Lạt) 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Giải quyết vấn đề / Tia chớp/Cá nhân 3. Phương tiện - Dùng lời 4. Tiến trình hoạt động GV đặt vấn đề: Tiết học trước, chúng ta thấy khí hậu nước ta có sự khác nhau giữa 2 miền Nam - Bắc. Theo các em, cùng là thuộc miền Nam nhưng tại sao ở Đà Lạt lại có khí hậu mát hơn ở Long An? Tại sao Đà Lạt có nhiều hoa, quả, rau xứ lạnh?

- Bước 1: GV nêu thể lệ kỹ thuật “tia chớp”.

Vấn đề cô đưa ra có 3 ý: • Ý 1: Cô sẽ chỉ định một bạn bất kỳ trả lời.

• Ý 2: Sau khi bạn trả lời ý 1 xong, bạn phía sau trả lời một nguyên nhân của ý thứ 2, rồi tiếp tục cô sẽ chỉ tiếp các bạn bất kỳ khác trả lời nguyên nhân tiếp theo. Lưu ý, bạn sau trả lời không được trùng ý bạn trước.

• Ý 3: Cách thức giống như trả lời ý 2, mỗi bạn sẽ kể một loại nông sản ở ĐL, bạn kể sau không được trùng bạn trước.

- Bước 2: Tiến hành hỏi/đáp - Bước 3: GV đánh giá và dẫn nhập vào bài mới.

“Như vậy, ngoài phân hóa theo B-N, Đ-T thì thiên nhiên nước ta còn phân hóa theo độ cao. Cụ thể, thiên nhiên nước ta phân hóa mấy đai cao? Đặc điểm khí hậu, đất đai, sinh vật mỗi đai khác nhau như thế nào? Tại sao có sự phân hóa như vậy? chúng ta đi vào tìm hiểu mục 3 - bài 12 ….”

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA THEO ĐỘ CAO (12 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: + Biết được thiên nhiên phân hóa theo 3 đai cao. + Giải thích được nguyên nhân tạo nên sự phân hóa thiên nhiên theo độ cao.

- Kỹ năng: vẽ sơ đồ tư duy; thuyết trình.

- Thái độ: khơi niềm say mê, nghiên cứu ứng dụng tự nhiên.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm/Lược đồ tư duy.

3. Phương tiện - SGK; Atlat địa lý VN; Lược đồ 3 đai cao; 3 tờ giấy A2 (hoặc lịch treo tường cũ); bút lông nhiều màu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia 3 nhóm chuyên gia, 1 nhóm phân tích và giao nhiệm vụ: • Nhóm 1, 2, 3 thể hiện đặc điểm tự nhiên của 3 đai cao, nguyên nhân của sự phân hóa này bằng lược đồ tư duy trên giấy A2.

• Nhóm 4: Phân tích nguyên nhân phân hóa đai cao và liệt kê các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng ở từng đai cao cụ thể ở các địa phương.

62

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 2: HS dựa vào kiến thức giáo khoa, khả năng sáng tạo của cá nhân, hoàn thành nội dung bằng sơ đồ tư duy trên giấy A2. Riêng tổ 4 có thể ghi ra giấy A4 các nguyên nhân và liệt kê các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng ở từng đai cao cụ thể ở các địa phương.

- Bước 3: GV gọi 3 tổ nộp sản phẩm theo vị trí GV chỉ định. GV bốc thăm một nhóm đại diện trình bày. Nhóm 4 quan sát và theo dõi phần trình bày.

Sau cùng nhóm 4 đưa ra nguyên nhân tại sao có sự phân hóa đó. Lấy ví dụ bằng cách liệt kê các nông phẩm của các đai cao.

- Bước 4: GV kết luận cho HS tự chấm điểm lẫn nhau.

63

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung hoạt động 1: * Thiên nhiên phân hoá theo độ cao: Theo độ cao ở nước ta có 3 đai. Nguyên nhân do nhiệt, ẩm, đất thay đổi theo độ cao nên cảnh quan cũng thay đổi theo độ cao.

1. Đai nhiệt đới gió mùa - Độ cao: Ở miền Bắc, Có độ cao trung bình dưới 600m – 700m; ở miền Nam lên đến 900m – 1.000m.

- Khí hậu nhiệt đới biểu hiện rõ rệt: + Tổng nhiệt độ năm trên 7.5000C. + Mùa hạ nóng, nhiệt độ trung bình tháng trên 250C. + Độ ẩm thay đổi tùy nơi, từ khô đến ẩm ướt.

- Đất: Có hai nhóm đất • Nhóm đất phù sa: chiếm 24% diện tích tự nhiên cả nước.

• Nhóm đất feralit: vùng đồi núi thấp, chiếm 60% đất tự nhiên.

- Sinh vật: gồm các hệ sinh thái rừng nhiệt đới. + Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh: • Hình thành ở những vùng núi thấp mưa nhiều, khí hậu ẩm ướt, mùa khô không rõ.

• Rừng có cấu trúc nhiều tầng, phần lớn là các loài cây xanh quanh năm.

• Động vật nhiệt đới đa dạng, phong phú. + Các hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa: • Rừng thường xanh, rừng nửa lá rụng, rừng thưa nhiệt đới khô.

• Các hệ sinh thái rừng thường xanh trên đá vôi, rừng ngập mặn trên đất mặn ven biển, rừng tràm trên đất phèn.

• Hệ sinh thái xavan, cây bụi gai nhiệt đới khô trên đất cát, đất thoái hóa vùng khô hạn.

2. Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi: - Độ cao: Ở miền Bắc Có độ cao từ 600m–700m đến 2600m. Ở miền Nam từ 900m – 1.000m lên đến 2.600m - Khí hậu: mát mẻ, không có tháng nào nhiệt độ trên 250C, mưa nhiều hơn, độ ẩm tăng.

- Hệ sinh thái: • Ở độ cao từ 600m -700m đến 1600m- 1700m: các hệ sinh thái rừng cận nhiệt lá rộng và lá kim phát triển trên đất feralit có mùn . Trong rừng xuất hiện nhiều chim, thú cận nhiệt phương Bắc. Các loài thú lông thú như gấu, sóc, cầy, cáo.

• Ở độ cao trên 1.600m – 1.700m: hình thành đất mùn. Rừng phát triển kém, đơn giản về thành phần loài (có rêu, địa y). Trong rừng xuất hiện các loài cây ôn đới và các loài chim di cư thuộc khu hệ Hi-ma-lay-a.

3/ Đai ôn đới gió mùa trên núi: - Độ cao: từ 2.600m trở lên (chỉ có ở Hoàng Liên Sơn) - Khí hậu: có tính chất khí hậu ôn đới, quanh năm nhiệt độ dưới 150C, mùa đông xuống dưới 50C. - Thực vật : ôn đới gồm Đỗ quyên, Lãnh sam, Thiết sam.

- Đất : chủ yếu là đất mùn thô.

HOẠT ĐỘNG 2: CÁC MIỀN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN (20 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Trình bày được đặc điểm 3 miền tự nhiên từ đó biết đánh giá những khó khăn trong sử dụng tự nhiên của từng miền.

- Kỹ năng: Khai thác bản đồ, atlat, kênh chữ SGK. - Thái độ: hợp tác tích cực trong làm việc nhóm.

64

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - PP Thảo luận nhóm/Thuyết trình.

3. Phương tiện - SGK; Atlat địa lý VN; 6 Phiếu học tập.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia 6 nhóm chuyên gia.

Nhiệm vụ: các nhóm dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và SGK hoàn thành phiếu học tập. + Nhóm 1, 2: tìm hiểu miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ. + Nhóm 3, 4: tìm hiểu miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ. + Nhóm 5, 6: tìm hiểu miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ - Bước 2: HS thảo luận và hoàn thành phiếu học tập với cấu trúc: PHIẾU HỌC TẬP Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ

Miền

Miền Tây bắc và Bắc Trung Bộ

Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ

Phạm vi Đặc điểm chung Địa hình Khí hậu Khoáng sản Khó khăn - Bước 3: GV rút thăm ngẫu nhiên đại diện các nhóm trình bày, nhóm còn lại bổ sung.

- Bước 4: GV nhận xét và các nhóm tự chấm điểm lẫn nhau.

Miền Phạm vi

Đặc điểm chung

Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ

Nội dung phần 2 Miền Tây bắc và Bắc Trung Bộ

Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ

Tả ngạn sông Hồng

Hữu ngạn sông Hồng đến Nam Bạch Mã Bạch mã

Tân kiến tạo nâng yếu

Tân kiến tạo nâng mạnh

Các khối núi cổ, các cao Gió mùa ĐB xâm nhập Gió mùa ĐB giảm về phía Tây nguyên ba dan mạnh và phía Nam Khí hậu cận xích đạo gió mùa - Hướng vòng cung

Địa hình

- Núi TB và núi cao chiếm ưu Các cao nguyên phân tầng, núi sườn đông dốc, - Đồi núi thấp (TB thế, chia cắt mạnh 600m) Hướng TB-ĐN, nhiều sơn, sườn tây thoải cao nguyên, đồng bằng giữa ĐB ven biển hẹp bị chia - Nhiều đá vôi núi cắt, ĐB Nam Bộ mở -ĐBBB mở rộng, bờ rộng, thấp biển phẳng, nhiều vịnh, Duyên hải ĐB hẹp, nhiều cồn cát, bãi tắm đẹp đảo

65

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Mùa hạ nóng, mưa Gió mùa ĐB suy giảm. nhiều; mùa đông lạnh ít TB có fơn Tây Nam, mưa mùa mưa, thời tiết biến động thu đông, bão chậm dần từ Bắc vào Nam

Khí hậu cận xích đạo (> 200C). Hai mùa mưa và khô rõ nét. Nam Bộ và Tây Nguyên mưa từ tháng 5 đến tháng 11.

Duyên hải NTB mưa từ tháng 9 đến tháng 12, ảnh hưởng của bão.

Khoáng sản

Giàu khoáng sản: Than, Khoáng sản chủ yếu : Thiếc, sắt, thiếc, vonfram…

Crôm, Titan, Sắt

Dầu khí, Bô xít

Khó khăn

Thất thường của thời Thiên tai (bão, lũ lụt, sạt lở Ngập lụt, xói mòn đất, tiết đất…) thiếu nước vào mùa khô

Khí hậu

C. Hoạt động luyện tập (7 phút) 1. Mục tiêu - Hệ thống kiến thức bài - Thể hiện kiến thức bài học bằng sơ đồ tư duy 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Chia nhóm/Lược đồ tư duy/mindmap 3. Phương tiện - Giấy A4; bút nhiều màu.

4. Tiến trình hoạt động.

- Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ: + Giữ nguyên 6 nhóm cũ. + Nhiệm vụ: Hoàn thành sơ đồ tư duy trong thời gian 5 phút, với các tiêu chí: • Có tên nhóm và tên các thành viên.

• Đủ nội dung, sắp xếp logic, hợp lí.

• Trình bày đẹp, có trang trí.

- Bước 2: Nhóm thực hiện nhiệm vụ.

- Bước 3: GV thu sản phẩm về nhà đánh giá, tiết sau trả lại.

66

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1phút) - Xem trước bài 13, chuẩn bị lược đồ câm Việt Nam trên giấy A4 ( đã vẽ ở bài 3) V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ……….. ………………………………………………………………………………………………………… ………..

67

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 13. THỰC HÀNH ĐỌC BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH VÀ ĐIỀN VÀO LƯỢC ĐỒ TRỐNG MỘT SỐ DÃY NÚI VÀ ĐỈNH NÚI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Xác định được vị trí các dãy núi, đỉnh núi và dòng sông trên bản đồ, atlat tự nhiên Việt Nam. - Điền được các đối tượng địa lí tự nhiên: các cánh cung núi chính, các dãy núi hướng TB-ĐN chính, các đỉnh núi cao > 1500m vào lược đồ đã vẽ ở bài thực hành số 3.

2. Kĩ năng - Đọc hiểu bản đồ sông ngòi, địa hình. Xác định đúng các địa danh trên - Điền và ghi đúng trên lược đồ một số dãy núi, đỉnh núi.

3. Thái độ - Củng cố thêm lòng yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng tham gia XD và bảo vệ Tổ quốc.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; Năng lực học tập tại thực địa; Năng lực sử dụng bản đồ; Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý; Năng lực vẽ lược đồ II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Lược đồ câm Việt Nam khổ A0 - Tên các cánh cung, dãy núi, cao nguyên, đỉnh núi, dòng sông như trong BT1, được đánh máy và cắt sẵn (phía sau có dán băng keo 2 mặt) 2. Chuẩn bị của HS - SGK - Atlat Địa lí Việt Nam. - Lược đồ trống VN đã vẽ ở bài 3 III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng Nội dung thấp cao Hs biết được vị Hs hiểu được Đọc được bản Phân tích Xác định vị trí trí , hình dạng của vai trò của các đồ bản đồ , lươc được các bản đồ các dãy núi, đỉnh các dãy núi, đỉnh yếu tố tự nhiên đồ , át lát tự tự nhiên, giải núi, dòng sông. núi, cánh cung, đến thiên nhiên, nhiên Việt Nam. thích được nhiều - Điền vào lược dòng sông . kinh tế xã hội Vẽ được lược đồ hiện tượng tự đồ các cánh cung, của các vùng hình thể Việt nhiên của các dãy núi, đỉnh núi Nam vùng miền nước ta.

68

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Nhớ và biết thêm được nhiều tên sông, tên núi việt Nam. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đố vui 3. Phương tiện - Bộ 14 câu hỏi 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu 4 tổ thi đua nhau. Mỗi tổ cử 4 đội trưởng.

Luật chơi: GV sẽ đọc từng cau hỏi, khi đọc xong nghe hiệu lệnh “hết” thì các đội mới được trưởng giơ tay trả lời. Ai giơ tay nhanh nhất sẽ được quyền trả lời. Trả lời sai thì sẽ mất lượt tiếp theo.

Trong thời gian 3 phút, tổ nào trả lời đúng nhiều câu nhất sẽ giành chiến thắng. Phần thưởng: 1 bịch kẹo thơm!

- Bước 2: Tiến hành trò chơi. GV cử lớp trưởng làm thư ký lên bảng ghi kết quả trong quá trình chơi và hỗ trợ GV quan sát.

- Bước 3: Tổng kết và trao giải.

BỘ CÂU HỎI 1. Thơ rằng: "Nước Nam do Vua Nam trông, Rõ ràng định giới ở trong sách trời.

Cớ sao bây dám cãi lời, Mang quân xâm lược để rồi mạng vong."

Sông nào bên đục bên trong? (Sông Thương) Sông nào nước chảy ngược dòng lạ chưa? (Sông Kì Cùng) 2. Sông nào có màu? (Sông Hồng) 3. Sông gì có vó bờm? (Sông Mã) 4. Sông gì mang tên đội bóng? (sông Lam hay sông Cả) 5. Sông gì có nước mắt? (Sông Nhật Lệ) 6. Sông nào sóng nước hữu tình. Ngát thơm xứ Huế thần kinh mơ màng? (Sông Hương) 7. Sông nào lạnh lẽo tâm can chảy qua Đà Nẵng Quảng Nam trung phần?

(Sông Hàn) 8. Sông gì tên con số? (Sông Ba) 9. Sông nào chảy xuống Nam phần, Đổ ra chín nhánh cửa sông như rồng, Phun nước vào đến biển Đông, Phù sa bồi đắp cho đồng lúa xanh?

(Sông Cửu Long) 10. Sông nào trước? sông nào sau?

Như rồng uốn khúc đẹp màu phù sa.

(Sông Tiền và Sông Hậu) 11. Núi nào cao nhất nước ta?

Núi nào sánh với công cha cao vời? (Hoàng Liên Sơn và Núi Thái Sơn) 69

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 12. Núi nào giữa có đèo Ngang. Xưa từng giúp chúa Nguyễn Hoàng dung thân? (Hoành Sơn) 13. Núi nào mang tên con vật giúp sư phụ của Tôn Ngộ Không đi thỉnh kinh? (Bạch Mã) 14. Núi nào năm ngọn quây quần Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ gần bên nhau?

(Ngũ Hành Sơn) B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA CÁC DÃY NÚI, ĐỈNH NÚI, DÒNG SÔNG TRÊN BẢN ĐỒ ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN (25 phút) 1. Mục tiêu - Đặt đúng vị trí của 9 dãy núi, 4 cao nguyên đá vôi, 6 cao nguyên bazan, 11 đỉnh núi, 14 dòng sông vào lược đồ câm.

- Có kỹ năng quan sát tốt, phản xạ nhanh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi, làm việc nhóm.

3. Phương tiện - Lược đồ câm Việt Nam khổ A0 - Atlat 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV treo lược đồ câm lên bảng và giao bộ tên các địa danh cho 4 tổ: + Tổ 1: Bộ các dãy núi + Tổ 2: Bộ các cao nguyên + Tổ 3: Bộ các đỉnh núi + Tổ 4: Bộ các dòng sông - Bước 2: GV triển khai luật chơi “Ai nhanh nhất” + Thời gian 15 phút + Lần lượt các tổ cử một thành viên lấy một địa danh lên dán trên lược đồ câm. Dán xong chạy về cho thành viên tiếp theo đến hết. Tổ nào hoàn thành trước và đúng nhiều nhất, tổ đó thắng. Phần thưởng là điểm thực hành chung cả tổ theo thứ tự giảm dần trên thang 10Đ. Các tổ được xem atlat để hỗ trợ.

- Bước 3: Các tổ tiến hành chơi.

- Bước 4: Tổng kết và trao giải.

HOẠT ĐỘNG 2: ĐIỀN VÀO LƯỢC ĐỒ TRỐNG (10 phút) 1. Mục tiêu - HS nhớ được vị trí các dãy núi và đỉnh núi, dòng sông trên lược đồ Việt Nam. - HS điền được trong lược đồ câm giấy A4 đã vẽ ở bài thực hành số 3, các đối tượng: + 4 cánh cung: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều. + 5 dãy núi: Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn Bắc, Trường Sơn Nam, Hoành Sơn, Bạch Mã.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân 3. Phương tiện - Lược đồ câm giấy A4 đã vẽ ở bài thực hành số 3.

- Atlat

70

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu cá nhân HS chuẩn bị lên bàn lược đồ câm A4, viết chì, gôm tẩy, viết mực và bấm thời gian.

- Bước 2: HS tiến hành vẽ các đối tượng yêu cầu lên lược đồ câm.

- Bước 3: Hết giờ, GV thu lại về nhà chấm và ghi nhận, tiết sau trả lại.

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được một bài hát trong đó thể hiện ít nhất một địa danh bất kỳ của Việt Nam. - Giải trí vui vẻ, phát hiện năng khiếu ca hát.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân 3. Phương tiện - Micro giảng bài của GV (nếu có) 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu cá nhân HS lên hát một bài trong đó thể hiện ít nhất một địa danh bất kỳ của Việt Nam. - Bước 2: HS lên thể hiên.

- Bước 3: Cả lớp vỗ tay tán thưởng!

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1 phút) - GV cho HS xem lược đồ mình đã vẽ (nêu có) cho HS quan sát và ngưỡng mộ!

- GV giao nhiệm vụ bài mới.

V. RÚT KINH NGHIỆM: ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ....................................................................

71

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

72

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 14. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết được sự suy giảm tài nguyên rừng và đa dạng sinh vật và tài nguyên đất ở nước ta.

- Phân tích được nguyên nhân và hậu quả của sự suy giảm tài nguyên sinh vật, sự suy thoái tài nguyên đất.

- Nêu dược các biện pháp của nhà nước nhằm bảo vệ tài nguyên rừng và tài nguyên sinh vật và các biện pháp bảo vê tài nguyên đất.

2. Kĩ năng: - Kỹ năng phân tích các bảng số liệu về sự biến động của tài nguyên rừng, sự đa dạng về sinh học và đất ở nước ta.

- Thiết lập mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên, thiên nhiên với con người.

3. Thái độ: - Có ý thức trong việc sử dụng và bảo vệ các tài nguyên thiên nhiên.

4. Định hướng phát triển năng lực học sinh: - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ, công nghệ thông tin.

- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng tranh ảnh, năng lực sử dụng bảng biểu, sử dụng bản đồ, năng lực tư duy tổng hợp II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Atlat Địa lí Việt Nam. - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học - Hình ảnh về các hoạt động chặt phá, phát đốt rừng, hậu quả của mất rừng, làm suy thoái đất và môi trường. Atlat Địa lí Việt Nam. 2. Chuẩn bị của HS - Vở, SGK, át lát - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu...

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH

Nội Dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

73

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội Dung Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao - Biết được sự suy Liên hệ thực tế Phân tích được Nhận xét, phân thoái rừng rừng đa sử dụng tài nguyên nhân, hậu tích các bảng số dạng sinh học, đất. nguyên ở địa quả của sự suy liệu về hiện trạng - Biết được hiện phương, nêu cao thoái các loại tài tài nguyên rừng , trạng sử dụng các tài nguyên thiên ý thức, việc làm sự đa dạng sinh nguyên khác. thiết thực để bảo nhiên nước ta học. Giải thích - Trình bày được các vệ tài nguyên nguyên nhân biện pháp bảo vệ tài địa phương nơi từng loại tài nguyên. đang sống IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Nhớ được các thuật ngữ liên quan về tài nguyên rừng, đất và sinh vật.

- Rèn kỹ năng diễn đạt bằng lời nói kết hợp ngôn ngữ hình thể.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi/cặp đôi 3. Phương tiện - Bộ từ, cụm từ 3 chủ đề: Rừng – Sinh vật – Đất.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hướng dẫn cả lớp chơi: “Hiểu ý đồng đội” • GV chọn ngẫu nhiên 3 cặp lên bốc thăm lượt thi.

• Thể lệ: Mỗi cặp lên thi sẽ bốc thăm 1 chủ đề (Không báo trước). Mỗi chủ đề có 6 từ hoặc cụm từ liên quan chủ đề. Trong thời gian 1,5 phút 1 bạn sẽ dùng lời để diễn đạt cho đồng đội đoán đúng từ hoặc cụm từ đó. Lưu ý, không được dùng từ đồng nghĩa, hoặc ký hiệu, ám hiệu khác…Từ nào khó có thể bỏ qua, còn thời gian sẽ quay lại đoán tiếp. Hết thời gian, đội nào đoán được nhiều từ nhất đội đó thắng. Trong trường hợp số từ bằng nhau thì ai hoàn thành sớm hơn thì thắng hoặc ai bị phạm quy ít hơn sẽ thắng.

• Chủ đề: Rừng; sinh vật; đất.

Rừng Sinh vật Đất 1. Cháy rừng 1. Đa dạng sinh học 1. Suy thoái 2. Rừng trồng 2. Tuyệt chủng 2. Nhiễm mặn, nhiễm phèn 3. Khai thác bừa bãi 3. Chất nổ 3. Nghèo dinh dưỡng 4. Lâm tặc 4. Sách đỏ 4. Cải tạo đất 5. Phủ xanh đất trống đồi trọc 5. Vườn quốc gia 5. Thâm canh 6. Giao đất gia rừng 6. Ô nhiễm môi trường nước 6. Định canh, định cư - Bước 2: GV chọn 1 em lên làm MC , 1 thư ký và 1 trọng tài.

- Bước 3: Tiến hành trò chơi.

- Bước 4: Tổng kết và GV vào bài mới. (GV có thể linh hoạt trong việc phần thưởng là quà hay điểm cộng).

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐẤT (25 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được vấn đề sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật và đất.

- Phân tích bảng số liệu, atlat để thấy hiện trang tài nguyên sinh vật và đất của nước ta.

- Đề ra các biện pháp bảo vệ tài nguyên sinh vật và đất.

- Kể tên được các loại sinh vật trong sách đỏ Việt Nam. 74

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Có ý thức tốt trong sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên ở địa phương.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Thảo luận nhóm/kỹ thuật KWLH • K: kiến thức / hiểu biết HS đã có; • W: những điều HS muốn biết; • L: những điều HS tự giải đáp / trả lời; • H : cách thức để HS tìm tòi nghiên cứu mở rộng thêm về chủ đề học Link tham khảo: https://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/Các_kỹ_thuật_dạy_học_tích_cực/Kỹ_thuật_KWL__KWLH. 3. Phương tiện - Bảng KWLH 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ học tập + Hình thành 6 nhóm • Nhóm 1, 2: Tìm hiểu về tài nguyên rừng • Nhóm 3, 4: Tìm hiểu về sự đa dạng sinh học • Nhóm 5, 6: Tìm hiểu về tài nguyên đất. + Nhiệm vụ: đọc SGK, atlat hoàn thành bảng sau: K

W

L

Lưu ý: Giáo viên vẽ một bảng này lên bảng, ngoài ra, mỗi học sinh cũng có một mẫu bảng của các em.

- Bước 2: GV phát về nhóm bảng KWL và thực hiện điền thông tin vào cột K bằng các từ, cụm từ liên quan đến chủ đề của nhóm. (…. phút) • Câu hỏi: Các em biết gì về tài nguyên rừng (nhóm 1-2); sự đa dạng sinh học (nhóm 3-4); tài nguyên đất (5-6) nước ta?

• Sau đó, GV chọn nhóm ngẫu nhiên và lần lượt cho HS thảo luận hoặc giải thích về những điều đã ghi trong cột K ở mỗi chủ đề. Nhóm còn lại quan sát ghi chép thêm và bổ sung (nếu có). GV giám sát và chuẩn kiến thức.

- Bước 3: Ghi những điều các em muốn biết thành câu hỏi vào cột W (…. phút) • Gợi ý: Các em muốn biết gì về diện tích rừng, các loại rừng? độ che phủ rừng? Luật bảo vệ rừng…; Sự đa dạng sinh học, các loài có nguy cơ tuyệt chủng, biện pháp bảo vệ…; Thực trang tài nguyên đất? đất như thế nào là bị ô nhiễm? cách bảo vệ đất….; • Em có muốn biết thêm gì về một điều em ghi ở cột K không?

- Bước 4: Cho HS ghi những câu trả lời cho câu hỏi ghi ở cột W vào cột L (…. phút) • Ghi những điều em thích trong chủ đề của nhóm.

• GV nhận xét câu trả lời nào đầy đủ, câu trả lời nào cần bổ sung.

- Bước 5: Thêm cột H và nộp sản phẩm (…. phút) • Gv yêu cầu các nhóm kẻ thêm cột H và ghi những thông tin em muốn tìm hiểu thêm và cách em sẽ tiếp tục tìm hiểu về chủ đề nhóm.

• GV gợi ý: Em muốn biết thêm điều gì? Em sẽ làm cách nào để tìm hiểu thêm?

• Các nhóm ghi tên các thành viên nhóm mình phía sau bảng KWLH và Nhóm trưởng nộp sản phẩm nhóm cho GV. VÍ DỤ K

W

L

H

75

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 K

W

L

H

- Tại sao tài nguyên rùng - Vì chất lượng rừng - cách tính độ che phủ 1. TN rừng: - Diện tích rừng giảm bị suy thoái chưa thể rừng. chưa thể phục hồi mạnh phục hồi? (rừng nghèo, rừng non) - “giao đất giao rừng” - Rừng nghèo.

- Làm sao để ngăn chặn - Sách đỏ là gì?

- Do: hai thác quá mức, nạn phá rừng?

- Trồng rừng, phủ xanh => tìm hiểu Google chiến tranh, cháy rừng. …………………………. đất trống đồi trọc. Ban - Đất trống đồi trọc hành và triển khai Luật ………………….

- Xói mòn bảo vệ và phát triển - Trồng rừng rừng. Giáo dục ý thức … cho mọi tầng lớp nhân 2. Đa dạng sinh học: dân.....

- ………

Nội dung hoạt động 1 1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật a. Tài nguyên rừng. *Thực trạng: Diện tích rừng và tỉ lệ che phủ rừng của nước ta giai đoạn 1945 - 2017 Năm Tổng diện tích rừng Chia ra Tỉ lệ che phủ rừng ( triệu ha) ( %) Rừng tự nhiên Rừng trồng 1945 1976 1985 1995 2005 2009 2017

14,3 11,16 9,89 9,3 12,7 13,2 14,41

14,3 11,15 9,31 8,25 10,2 10,3 10,24

0 0,01 0,58 1,05 2,5 2,9 4,17

43,2 33,7 30,0 28,1 38,3 40,1 44,0

+ Diện tích rừng suy giảm mạnh, đặc biệt từ 1945-2017 + Mặc dù tổng diện tích rừng đang tăng dần lên (d/c), nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái vì chất lượng rừng chưa thể phục hồi (70% rừng nghèo và rừng non) + Bình quân diện tích rừng đầu người thấp ( 0,14 ha) * Nguyên nhân: Khai thác quá mức (du canh, du cư, khai thác bừa bãi) Chưa có những chủ trương, biện pháp khai thác kip thời và hiệu quả Ý thức người dân chưa cao Do chiến tranh, cháy rừng. * Hậu quả: Tăng diện tích đất trống đồi trọc, xói mòn đất, nguồn gen giảm sút, sinh vật tuyệt chủng, mất cân bằng tài nguyên nước, tai biến thiên nhiên. Ảnh hưởng đến các ngành kinh tế, mất nguồn sống của Đồng bào dân tộc, de dọa môi trường * Biện pháp bảo vệ TN rừng.

- Trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc.

- Ban hành và triển khai Luật bảo vệ và phát triển rừng: 76

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + Quy định về nguyên tắc quản lí, sử dụng và phát triển đối với 3 loại rừng: rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất. + Giao quyền sử dụng đất và bảo vệ rừng cho người dân - Giáo dục ý thức cho mọi tầng lớp nhân dân. b. Đa dạng sinh học. * Hiện trạng: SV TN nước ta có sự đa dạng cao thể hiện ở sự đa dạng thành phần loài, các kiểu hệ sinh thái và nguồn gen quý hiếm, nhưng đang bị suy giảm : Số lượng loài thực vật và động vật đang bị mất dần, nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng, giảm mức độ tập trung, đặc biệt nguồn hải sản bị giảm sút rõ rệt * Nguyên nhân - Khai thác quá mức, kĩ thuật lạc hậu, ý thức của người dân chưa cao. làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên và làm nghèo tính đa dạng của sinh vật.

- Ô nhiễm môi trường đặc biệt là môi trường nước làm cho nguồn thuỷ sản bị giảm sút. * Hậu quả: Mất dần nguồn gen quý * Biện pháp: - Xây dựng và mở rộng hệ thống vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên.

- Ban hành “sách đỏ VN”.

- Dùng luật pháp để hạn chế vi phạm.

HOẠT ĐỘNG 2: SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN KHÁC (10 phút) 1. Mục tiêu - Biết giá trị sử dụng và yêu cầu bảo vệ đối với các loại tài nguyên nước, khoáng sản, du lịch, khí hậu, biển.

- Đọc atlat: Kể tên và xác định được nơi phân bố các loại khảng sản có trữ lượng lớn (than, dầu khí, sắt, apatit, vàng, bô-xit...), các di sản thiên nhiên – văn hóa – phi vật thể nổi tiếng (Vịnh Hạ Long, Vịnh Vân Phong, Cung đình Huế, Phố cổ Hội An, ....

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm/cặp đôi 3. Phương tiện - SGK, atlat, phiếu học tập 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Hình thành nhóm đôi và giao nhiệm vụ.

• Hai em ngồi chung bàn là một nhóm, chia sẻ ý tưởng, thảo luận, phân loại.

• Nhóm đôi này lại chia sẻ tiếp với nhóm đôi khác theo quy tắc từ dưới lên.

Hoàn thành bảng Sản phẩm/địa Tài Các biện pháp Tình hình sử dụng danh/danh lam, thắng nguyên bảo vệ cảnh (nếu có)

- Bước 2: Các cặp đôi tiến hành thảo luận và ghi vào phiếu học tập. GV giám sát.

- Bước 3: GV cho các cặp chia sẻ với cặp đôi khác.

Bắt đầu từ 4 cặp cuối chuyền lên cho 4 cặp trên mình. Các cặp này sẽ xem và đối chiếu với kết quả của mình và ghi bổ sung (nếu có) rồi chuyển lên cho cặp trên mình tiếp theo 1 phiếu học tập ưng ý nhất. Tương tự cho đến 4 cặp trên cùng.

- Bước 4: GV thu lại 4 phiếu học tập cuối cùng và chuẩn kiến thức, công bố dãy cặp đôi làm việc tốt nhất.

77

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung phần 2 (phản hồi phiếu thông tin) Tài nguyên

Nước

Tình hình sử dụng

Các biện pháp bảo vệ

- Ngập lụt vào mùa mưa.

- Thiếu nước vào mùa khô .

- Ô nhiễm môi trường nước.

- Sử dụng tiết kiệm, chống ô nhiễm - Biện pháp hành chính để xử lí vi phạm - Tuyên truyền, GD ý thức người

Khoáng sản

- Nước ta có 3500 mỏ KS, phần nhiều là mỏ nhỏ, phân tán.

- Nhiều nơi việc khai thác, còn gây lãng phí tài nguyên, ô nhiễm MT

Tránh lãng phí tài nguyên, chống ô nhiễm môi trường.

- Quản lí chặt chẽ việc khai thác, xử lí những trường hợp vi phạm luật.

Du lịch

- Tình trạng ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều điểm du lịch, cảnh quan du lịch bị suy thoái.

- Săn bắt động vật quý hiếm trái phép

- Cần bảo tồn, tôn tạo giá trị TN du lịch và bảo vệ môi trường du lịch khỏi bị ô nhiễm, phát triển du lịch sinh thái.

Sản phẩm/địa danh/danh lam, thắng cảnh (nếu có)

Than (Quảng Ninh) Sắt (Thạch Khê – Hà Tĩnh) Vàng (Bồng Miêu – Qnam) Bô xit (Tây Nguyên) Mỏ dầu (kể tên) Mỏ khí (kể tên) Vịnh Hạ Long Nha Trang Nhã nhạc cung đình Huế Thánh địa Mỹ Sơn Phố cổ Hội An Động Phong Nha…

C. Hoạt động luyện tập (4 phút) 1. Mục tiêu - Kiểm tra sự lĩnh hội kiến thức của từng HS. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Bão tuyết” 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV phổ biến chơi HS viết ra những gì học được trên một mẩu giấy, sau đó vo lại thành quả bóng tuyết. Khi giáo viên đưa ra một tín hiệu, học sinh ném quả bóng giấy của mình đến một bạn trong lớp. Học sinh nào bị ném trúng phải đọc to và đưa ra phản hồi về câu hỏi trong quả bóng giấy đó.

Bước 2: HS ghi những gì học được vào mẩu giấy. GV quan sát.

GV chỉ định ngẫu nhiên 1 HS ném quả bóng giấy của mình đến bất kỳ một bạn trong lớp. Bạn nhận bóng đọc to và đưa ra câu trả lời. Cứ như thế GV điều khiển cho đến khi cảm thấy đủ về mức kiểm tra và thời gian.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (…..phút) - GV yêu cầu HS về nhà sưu tầm các tranh ảnh về các laoij thiên tai ở nước ta.

- Xem trước bài 15/SGK. V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ……… …………………………………………………………………………………………………………

78

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ………..……………………………………………………………………………………………… ……………… ………………………………………………………………………………………………………… ……….……………………………………………………………………………………………… ………………

79

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 15 - Ngày soạn: ………………….

PPCT: Tiết 15 Bài 15. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết được hai vấn đề quan trọng nhất trong bảo vệ môi trường ở nước ta.

- Trình bày được hoạt động của một số thiên tai ở nước ta và các biện pháp phòng chống.

- Nêu các nhiệm vụ chủ yếu của Chiến lược quốc gia về bảo vệ tài nguyên môi trường.

2. Kĩ năng - Xác định được các nơi thường xảy ra các thiên tai: Bão, động đất, ngập lụt, lũ quét, hạn hán…

- Phân tích những tác động của các từng loại thiên tai đến đời sống, sản xuất của nhân dân ta.

3. Thái độ - Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai tại địa phương. Tuyên truyền gia đình, người thân và hàng xóm nơi mình ở.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực học tập tại thực địa: + Năng lực sử dụng bản đồ, atlat + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Máy chiếu - Giấy A2, bút đậm màu nhiều màu.

- Thẻ bài số thứ tự HS lớp 2. Chuẩn bị của HS - Bút màu - Tranh ảnh tuyên truyền BVMT III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Vận dụng Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp cao - B ảo vệ môi Biết được hai vấn đề - Giải thích được Sử dụng Atlat trình Đề xuất các trường quan trọng nhất vì sao tình trạng bày hoạt động của các giải pháp - Một số thiên tai trong bảo vệ môi mất cân bằng thiên tai BVMT tại và biện pháp trường ở nước ta. sinh thái và ô Nhận xét sự phân bố địa phương phòng chống Nêu các Chiến lược nhiễm MT là 2 của Bão. và tái chế - Chiến lược bảo quốc gia về bảo vệ vấn đề quan So sánh tình trạng các vật dụng vệ tài nguyên và tài nguyên môi trọng nhất trong ngập lụt giữa ĐBSH BVMT. MT trường.

BVMT và ĐBSCL IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - HS biết được MT nước ta đang trong tình trạng “báo động đỏ”.

- Liệt kê được các loại ô nhiễm MT ở nước ta.

80

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Đề xuất những giải pháp để giải quyết tình trạng trên.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - PP trực quan sinh động/cá nhân 3. Phương tiện - Video https://www.youtube.com/watch?v=wsfYMXwbkC4 - Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Cho HS xem clip (cắt từ phút 1’06 đến phút 3’49) - Bước 2: Suy nghĩ và trả lời câu hỏi: 1) Các hiện tượng ONMT được đề cập trong clip là gì? Thuộc môi trường nào?

2) Tác động của ONMT đến khí hậu ra sao?

3) Việt Nam đã làm gì để khắc phục tình trạng ONMT? - Bước 3: GV rút thẻ HS ngẫu nhiên để trình bày. Gọi HS khác bổ sung (nếu cần).

- Bước 4: GV dẫn nhập vào bài mới.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌNH HÌNH MÔI TRƯỜNG VIỆT NAM (…..phút) 1. Mục tiêu - Biết được hai vấn đề quan trọng nhất trong bảo vệ môi trường ở nước ta: Tình trạng mất cân bằng sinh thái và ONMT. - Nêu được các biểu hiện của 2 tình trạng trên.

- Giải thích được nguyên nhân ONMT ở NT và TT. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận theo cặp.

3. Phương tiện 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giới thiệu yêu cầu + Các cá nhân làm việc trên phiếu học tập. + HS dựa trên những thông tin từ SGK và clip phần khởi động. HS ghi vào giấy nháp với các yêu cầu: • Nêu tên 2 vấn đề quan trọng nhất trong BVMT • Liệt kê các biểu hiện cho từng vấn đề • Nêu nguyên nhân ONMT ở thành thị và nông thôn.

- Bước 2: HS tiến hành thực hiện theo cặp đôi ngồi cùng bàn.

- Bước 3: HS trình bày kết quả, các HS khác bổ sung, GV giúp HS chuẩn kiến thức.

•

• • •

Ở đô thị: rác thải, nước thải công nghiệp và sinh hoạt; khói bụi do hoạt động cùa các phương tiện giao thông và khí thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp đã làm ô nhiễm môi trường không khí. Ở nông thôn: chất thải từ hoạt động sản xuất nông nghiệp (chăn nuôi, lượng dư thừa của phân hóa học, thuốc trừ sâu,...), tiểu thủ công nghiệp làm ô nhiễm môi trường. Ý thức tự giác bảo vệ môi trường của người dân còn thấp.

Thiếu công trình xử lí rác thải, công nghệ xử lí chất thải còn yếu kém; thiếu công cụ hỗ trợ người dân bảo vệ môi trường ( ví dụ: thiếu thùng rác, nhà WC công cộng ...)

81

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1/

Nội dung Tình hình môi trường Việt Nam: có hai vấn đề quan trọng

- Tình trạng mất cân bằng sinh thái môi trường: + Biểu hiện: ở sự gia tăng bão, lũ lụt, hạn hán và các hiện tượng bất thường về thời tiết, khí hậu. + Nguyên nhân: do khai thác quá mức vào tự nhiên.

- Tình trạng ô nhiễm môi trường: gồm ô nhiễm môi trường nước, không khí và đất.

2/ Bảo vệ môi trường các vùng lãnh thổ: - Bảo vệ tài nguyên môi trường bao gồm việc sử dụng tài nguyên hợp lí, lâu bền và đảm bảo chất lượng môi trường sống cho con người.

HOẠT ĐỘNG 2:

MỘT SỐ THIÊN TAI CHỦ YẾU VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG (25 phút)

1. Mục tiêu - Trình bày được hoạt động của một số thiên tai ở nước ta và các biện pháp phòng chống.

- Xác định được các nơi thường xảy ra các thiên tai: Bão, động đất, ngập lụt, lũ quét, hạn hán…

- Phân tích những tác động của các từng loại thiên tai đến đời sống, sản xuất của nhân dân ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm/sơ đồ tư duy 3. Phương tiện - Giấy A2: 6 tờ - Bút đậm, nhiều màu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia 6 nhóm chuyên gia và giao nhiệm vụ: • Nhóm 1 và 6: Tìm hiểu về Bão • Nhóm 2: Tìm hiểu về ngập lụt • Nhóm 3: Tìm hiểu về Lũ quét • Nhóm 4: Tìm hiểu về Hạn hán • Nhóm 5: Các thiên tai khác + Thời gian hoàn thành 10 phút + Hình thức: Sơ đồ tư duy.

- Bước 2: HS dựa vào kiến thức giáo khoa, khả năng sáng tạo của cá nhân, hoàn thành nội dung bằng sơ đồ tư duy trên giấy A2.

- Bước 3: Nộp sản phẩm theo vị trí GV chỉ định. GV bốc thăm lần lượt các nhóm trình bày. Riêng nhóm 1 và 6 trùng nội dung nên GV chỉ định nhóm trinh bày, nhóm còn lại bổ sung.

- Bước 4: GV kết luận cho HS tự chấm điểm lẫn nhau.

82

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung 1/ Bão: a/ Hoạt động của bão ở Việt Nam: - Thời gian hoạt động: • Trên toàn quốc, mùa bão: từ tháng 6 và kết thúc vào tháng 11, bão sớm vào tháng 5 và muộn sang tháng 12, nhưng cường độ yếu.

• Bão tập trung nhiều nhất vào tháng 9, sau đó đến các tháng 10 và tháng 8. Tổng số 3 cơn bão nầy chiếm tới 70% số cơn bão trong toàn mùa.

- Phạm vi hoạt động: • Mùa bão ở Việt Nam chậm dần từ Bắc vào Nam. • Bão hoạt động mạnh nhất ở ven biển Trung Bộ.

• Trung bình mỗi năm có từ 3 – 4 cơn bão đổ bộ trực tiếp vào vùng bờ biển nước ta, năm bão nhiều có 8 – 10 cơn bão. b/ Hậu quả của bão ở Việt Nam : - Mưa bão: • Lượng mưa do bão gây ra lớn thường đạt 300-400 mm, có khi tới hoặc trên 500-600 mm.

• Những cơn bão đổ bộ vào đồng bằng Bắc Bộ có diện mưa bão rộng lớn, (chiếm tới 1/3 lượng mưa cả năm của vùng).

• Nước dâng tràn đê kết hợp nước lũ do mưa lớn trên nguồn dồn về làm ngập trên diện rộng.

- Gió mạnh: • Trên biển, bão gây sóng to dâng cao 9-10 m, làm lật úp tàu thuyền.

• Gió bão làm mực nước biển dâng cao thường tới 1,5- 2m gây ngập mặn vùng ven biển.

• Bão lớn, gió giật mạnh đổi chiều tàn phá cả những công trình vững chắc như nhà cửa, công sở, cầu cống, cột điện cao thế.

- Ô nhiễm môi trường gây dịch bệnh. c/ Phòng chống bão : - Dự báo về quá trình hình thành và hướng di chuyển của bão.

- Khi đi trên biển, các tàu thuyền phải gắp rút tránh xa vùng trung tâm bão hoặc trở về đất liền.

- Vùng ven biển cần củng cố công trình đê biển.

- Cần khẩn trương sơ tán dân khi có bão.

- Chống bão kết hợp với chống lụt, úng ở đồng bằng và chống lũ, chống xói mòn ở vùng núi.

2/ Ngập lụt: a/ Ở đồng bằng sông Hồng : - Vùng chịu úng nghiêm trọng nhất là vùng châu thổ sông Hồng.

- Nguyên nhân: • Do mưa lớn (có khi lên tới 400-500 mm/ngày).

• Mặt đất thấp.

• Xung quanh có đê sông, đê biển bao bọc.

• Mức độ đô thị hóa cao. b/ Ở đồng bằng sông Cửu Long: - Nguyên nhân • Do mưa lớn gây ra.

• Do triều cường.

• Do địa hình thấp. c/ Ở Trung Bộ : - Nguyên nhân: • Do mưa bão.

• Nước biển cũng dâng.

83

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 • Lũ nguồn về.

3/ Lũ quét: a/ Lũ xảy ra: ở những lưu vực sông suối miền núi, nơi có địa hình chia cắt mạnh, độ dốc lớn, mất lớp phủ thực vật, bề mặt đất dễ bị bóc mòn khi có mưa lớn. b/ Thời gian hoạt động : Ở miền Bắc, lũ quét thường xảy ra vào các tháng 6 -10. Ở miền Trung vào các tháng 10-12, lũ quét cũng xảy ra ở nhiều nơi từ Hà Tĩnh tới Nam Trung Bộ. c/ Nguyên nhân : do địa hình dốc, mưa nhiều, rừng bị tàn phá. d/ Biện pháp phòng chống : - Quy hoạch các điểm dân cư tránh các vùng lũ quét nguy hiểm.

- Quản lý sử dụng đất đai hợp lí.

- Thực thi các biện pháp kĩ thuật thủy lợi, trồng rừng, kĩ thuật nông nghiệp trên đất dốc nhằm hạn chế dòng chảy mặt và chống xói mòn đất.

4/ Hạn hán: a/ Nơi xảy ra: ở nhiều nơi.

- Ở miền Bắc: tại các thung lũng khuất gió như Yên Châu, Sông Mã (Sơn La), Lục Ngạn (Bắc Giang) mùa khô kéo dài 3-4 tháng.

- Ở miền Nam: mùa khô khắc nghiệt hơn. Thời kỳ khô hạn kéo dài 4 -5 tháng ở đồng bằng Nam Bộ, vùng thấp Tây Nguyên.

- Miền Trung: 6-7 tháng ở vùng ven biển Cực Nam Trung Bộ. b/ Biện pháp phòng chống : - Giải quyết bằng những công trình thủy lợi hợp lí.

- Trồng rừng, trồng cây chịu hạn.

5/ Các thiên tai khác: a/ Động đất: - Tây Bắc là khu vực có hoạt động động đất mạnh nhất, rồi đến khu vực Đông Bắc.

- Khu vực miền Trung ít động đất hơn.

- Ở Nam Bộ, động đất biểu hiện rất yếu.

- Tại vùng biển, động đất tập trung ở ven biển Nam Trung Bộ. b/ Các thiên tai khác: lốc , mưa đá, sương muối … cũng gây tác hại đến sản xuất và đời sống nhân dân.

HOẠT ĐỘNG 3: CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA VỀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG 1. Mục tiêu - Biết được các nhiệm vụ chủ yếu của Chiến lược quốc gia về bảo vệ tài nguyên và môi trường.

- Đề ra các giải pháp BVMT ở nhà trường và gia đình.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đọc sách/cá nhân/tia chớp 3. Phương tiện - SGK 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Đọc sách giáo khoa (1 phút) - Bước 2: Ghi vào vở 6 nhiệm vụ của Chiến lược quốc gia về bảo vệ tài nguyên và môi trường vào vở ghi bài.

- Bước 3: trả lời câu hỏi: “em hãy đưa ra các giải pháp BVMT ở nhà trường” GV thút thăm HS trả lời, trả lời theo vòng tròn, bạn sau không được lặp ý của bạn trước.

- Bước 4: GV giáo dục thêm HS không chỉ BVMT ở trường mà còn ở nhà, ở bất cứ nơi đâu mình đặt chân tới.

84

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung Chiến lược là bảo vệ đi đôi với sự phát triển bền vững. Các nhiệm vụ của chiến lược là: 1/ Duy trì các quá trình sinh thái có ý nghĩa quyết định đến đời sống của con người.

2/ Đảm bảo sự giàu có của đất nước về vốn gen, các loài nuôi trồng cũng như các loài hoang dại.

3/ Đảm bảo việc sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

4/ Đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp với yêu cầu về đời sống con người.

5/ Phấn đấu đạt tới trạng thái ổn định dân số ở mức cân bằng với khả năng sử dụng hợp lí các tài nguyên thiên nhiên.

C. Hoạt động luyện tập (…..phút) 1. Mục tiêu - Lan tỏa ý thức BVMT cho bản thân HS và những người xung quanh 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Nhóm/Làm poster 3. Phương tiện - Máy vi tính - Hoặc giấy A1 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ: + GV chia 8 nhóm + Nhiệm vụ: Tự thiết kế và vẽ Poster tuyên truyền BVMT ( trên A1 hoặc trên Powerpoint.

- Bước 2: Nhóm thảo luận, phác thảo ý tưởng ra giấy nháp - Bước 3: Ghi tên thành viên nhóm ở mặt sau.

- Bước 4: GV yêu cầu về nhà nhóm hoàn thiện và nộp sau 1 tuần.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (…..phút) - Ôn tập kiến thức các bài: 2, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15 chuẩn bị thi HK1 - Hoàn thiện Poster và nộp đúng hạn.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ………..……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………

85

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 20 - Ngày soạn: 28/07/2019 PPCT: Tiết 20 Bài 16. ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ Ở NƯỚC TA I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được một số đặc điểm dân số và phân bố dân cư VN - Phân tích được nguyên nhân và hậu quả của đông dân, gia tăng nhanh, sự phân bố dân cư chưa hợp lí - Biết được một số chính sách dân số ở nước ta 2. Kĩ năng - Khai Thác tư liệu từ video báo cáo sơ bộ về dân số - Tính mật độ dân số, tỉ lệ dân thành thị và nông thôn - Đọc bản đồ mật độ dân số, Phân tích biểu đồ dân số - Viết báo cáo ngắn về dân số tại một điểm ở địa phương 3. Thái độ - Tuyên truyền gia đình và người thân thực hiện đúng chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực học tập tại thực địa + Năng lực sử dụng bản đồ + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip. + Năng lực đóng vai.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Máy chiếu, giáo án powerpoint - Bộ tranh ảnh về các dân tộc VN - Giấy A2, bút mực đậm màu, nam châm bảng.

2. Chuẩn bị của HS - SGK, atlat 86

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Tranh ảnh về các dân tộc VN (nếu có) III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Đặc điểm Trình bày dân số và được các đặc phân bố điểm dân số nước ta dân cư

Phân tích được những tác Tính mật độ động của dân số đến sự phát dân số và tỉ lệ triển kt-xh và môi trường. dân thành thị, Chứng minh dân cư nước ta nông thôn. phân bố chưa hợp lí và cho ví dụ

Viết báo cáo ngắn về công tác điều tra dân số tại một điểm - cụm ở địa phương sinh sống.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - HS biết về ngày tổng điều tra dân số và hiểu được mục đích của việc điều tra dân số.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật Kipling - Hình thức: Các câu hỏi được GV đưa ra theo thứ tự ngẫu nhiên hoặc theo một trật tự định ngầm trước, với các từ khóa: Cái gì, Ở đâu, Khi nào, Thế nào, Tại sao, Ai. 3. Phương tiện - Giấy nháp, bút.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV phát giấy nháp cho học sinh và giao nhiệm vụ.

Nhiệm vụ: GV sẽ đọc lần lượt các câu hỏi được GV sắp xếp theo theo logic. Lần lượt sau mỗi câu hỏi GV dùng thẻ lớp để rút thăm người trả lời. ( Thẻ này được GV làm từ đầu năm học).

BỘ CÂU HỎI 1. Em biết gì về ngày 1 tháng 4? (Có thể có HS trả lời là ngày “cá tháng tư” – GV có thể linh hoạt kể một tình huống vui về ngày này. Nhưng, cần chú ý linh hoạt, không nên để HS dẫn lạc chủ đề) 2. Ngày này (điều tra dân số VN) được thực hiện bao lâu một lần? (Điều 29 của Luật Thống kê: 10 năm thực hiện 1 lần. Sau năm 1975 thực hiện các năm 1979 – 1989 – 1999 – 2009 – 2019).

3. Tại sao chúng ta phải thực hiện đều đặn điều tra dân số các đợt như thế?

Em biết dân số nước ta năm 2019 là bao nhiêu không? dự đoán dân số nước ta vào đến ngày 1/4/2029 sẽ như thế nào?

Dân số chính là nguồn nhân lực quan trọng cùng với phương thức sản xuất quyết định cho sự phát triển kt-xh của quốc gia. Điều tra dân số để phục vụ Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; phân tích và dự báo tình hình phát triển dân số; phục vụ đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo từng giai đoạn; xây dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tiếp theo.

3. Em thử đề ra các giải pháp khắc phục tình trạng đó?

- Bước 2: HS suy nghĩ và note trong vòng 1 phút - Bước 3: tiến hành Hỏi/Đáp.

87

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV đánh giá và vào bài mới B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đặc điểm dân số (25 phút) 1. Mục tiêu - Phân tích được một số đặc điểm dân số và phân bố dân cư VN - Phân tích được nguyên nhân và hậu quả của đông dân, gia tăng nhanh, sự phân bố dân cư chưa hợp lí.

- Phân tích biểu đồ dân số.

- Khai thác tư liệu dân số trên video.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm/kỹ thuật khăn trải bàn.

3. Phương tiện - Giấy A2, bút mực đậm màu.

- Phiếu chấm điểm nhóm.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ. + Hình thành 6 hoặc 7 nhóm và trong nhóm tự đếm số thứ tự và vào vị trí như hình vẽ minh họa - 1 phút + GV hướng dẫn cách làm việc nhóm: Chủ đề “Đặc điểm dân số”.

• Tập trung vào câu hỏi • Viết vào ô mang số của mình câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về chủ đề...). Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng 2 phút.

• Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, các thành viên chia sẻ, thảo luận và thống nhất các câu trả lời - 8 phút • Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn (giấy A0) 3 phút.

- Bước 2: Tiến hành thảo luận theo nhóm - Bước 3: Treo sản phẩm của nhóm lên các vị trí GV chỉ định.

- Bước 4: GV đánh giá ngẫu nhiên và các nhóm tự chấm điểm lẫn nhau.

GV phân tích một số kiến thức mở rộng : THỜI KỲ DÂN SỐ VÀNG SẮP QUA ĐI VÀ ĐIỀU LO NGẠI 1. Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng với khoảng 63 triệu người trong độ tuổi lao động, chiếm khoảng 65% dân số, đây là nền tảng cơ hội vàng để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

2. Trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng, số lượng trẻ em giảm cũng giúp Việt Nam có điều kiện tái cấu trúc, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, đặc biệt là bậc mầm non, tiểu học và trung học cơ sở.

3. Tuy nhiên, cơ hội cũng đi liền với thách thức, khi theo các chuyên gia, dân số trong độ tuổi lao động chiếm tỷ trọng lớn nhưng tỷ lệ tham gia lao động chưa cao. Tỷ lệ thất nghiệp cải thiện chậm, 7,2% lao động thanh niên chưa có việc làm.

4. Nhiều lo ngại dân số "chưa giàu đã già", bởi số lượng người già có xu hướng tăng nhanh trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng, làm phát sinh nhiều nhu cầu mới về chi trả lương hưu, bảo hiểm, hệ thống y tế, dịch vụ chăm sóc sức khỏe. (Baotintuc.vn)

88

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung phần 1 1. Dân số đông, nhiều thành phần dân tộc - Dân số năm 2019: 96.208.984 người, là nước có dân số đông + đứng thứ 3 ở ĐNÁ, + thứ 15 trên thế giới. * Tác động: + Thuận lợi: Dân số đông → nguồn lao động, thị trường tiêu thụ lớn + Khó khăn: Đông dân gây sức ép đến phát triển kinh tế, các điều kiện phúc lợi xã hội không được đảm bảo và gây ô nhiễm môi trường - Thành phần dân tộc: (2019) + 54 dân tộc, trong đó dân tộc kinh chiếm chiếm 85,3%, còn lại các dân tộc khác chỉ chiếm 14,7% + Thuận lợi: Đa dạng bản sắc văn hóa dân tộc, phong tục tập quán, hoạt động sản xuất + Khó khăn: Bất đồng ngôn ngữ, chênh lệch về điều kiện sống, ...

- Ngoài ra hiện có 3,2 triệu người đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài.

2. Dân số tăng nhanh, cơ cấu dân số trẻ a) Tăng nhanh: - Dân số tăng nhanh, đặc biệt cuối tk XX-> bùng nổ dân số nhưng khác nhau qua các thời kì .

- Mặc dù tỉ lệ gia tăng dân số có giảm nhưng quy mô dân số vẫn tăng, mỗi năm tăng thêm trung bình hơn 1 triệu người.

- Hậu quả: tạo sức ép lớn đối với phát triển KT - XH, môi trường và chất lượng cuộc sống. b) Cơ cấu dân số trẻ: - Đang có sự biến đổi về cơ cấu dân số theo nhóm tuổi: giảm tỉ trọng nhóm tuổi dưới 15, tăng ở nhóm tuổi 15 59 tuổi và trên 60 tuổi.

- Ảnh hưởng: + Thuận lợi: lao động dồi dào, trẻ, được bổ sung thường xuyên. + Khó khăn: giải quyết việc làm.

HOẠT ĐỘNG 2: Phân bố dân cư (7 phút) 1. Mục tiêu - Chứng minh dân cư phân bố chưa hợp lí. Điều này ảnh hưởng đến việc sử dụng lao động và khai thác tài nguyên.

- Tính mật độ dân số, tỉ lệ dân thành thị và nông thôn - Đọc bản đồ mật độ dân số.

- Liên hệ sự phân bố dân cư ở địa phương.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Nhóm cặp 3. Phương tiện - Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hình thành nhóm và giao nhiệm vụ: + 2 HS ngồi cùng bàn là một nhóm. + Hướng dẫn thảo luận: 89

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 GV giới thiệu vấn đề, đặt câu hỏi mở, dành thời gian để học sinh suy nghĩ.

• Sau đó học sinh thành lập nhóm đôi và chia sẻ ý tưởng, thảo luận, phân loại.

• Nhóm đôi này lại chia sẻ tiếp với nhóm đôi khác hoặc với cả lớp.

Lưu ý • Điều quan trọng là người học chia sẻ được cả ý tưởng mà mình đã nhận được, thay vì chỉ chia sẻ ý kiến cá nhân.

- Bước 2: GV đặt câu hỏi: Em hãy chứng minh dân cư nước ta phân bố chưa hợp lí và điều này ảnh hưởng như thế nào đến việc sử dụng và khai thác tài nguyên ở nước ta?

- Bước 3: HS tiến hành thảo luận (GV gợi ý: các em đọc SGK và quan sát bản đồ phân bố dân cư trên máy chiếu).

- Bước 4: GV bốc thăm số thứ tự HS ngẫu nhiên lên trình bày và chuẩn kiến thức.

•

Nội dung phần 2 - Mật độ dân số: 290 người/km (2019).

- Phân bố dân cư chưa hợp lí giữa các vùng: + Giữa đb với trung du, miền núi ( d/c) + Giữa thành thị và nông thôn.(d/c) - Hậu quả: ảnh hưởng đến việc sử dụng lao động, khai thác tài nguyên.

2

HOẠT ĐỘNG 3: Chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động 1. Mục tiêu - Nêu được chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động.

- Phát huy năng khiếu diễn xuất và khả năng diễn đạt bằng lời và ngôn ngữ hình thể của HS. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Nhóm/Đóng vai 3. Phương tiện - SGK

90

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hướng dẫn nhóm (giữ 6 nhóm cũ) và đưa ra thử thách: Đọc SGK và từ sự hiểu biết của bản thân, hãy: Nhập vai là một Thanh tra ngành DS-KHHGĐ, sau khi thực hiện nhiêm vụ điều tra DSKHHGĐ thì về báo cáo UB chính phủ, đồng thời đề xuất chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động của nước ta giai đoạn 2019 – 2029. + Hình thức trình bày: GV sẽ dùng thẻ lớp để bốc thăm HS diễn đạt.

- Bước 2: HS thể hiện. GV chọn ngẫu nhiền 1 em không báo trước. Các em còn lại - Bước 3: GV nhận xét đánh giá.

C. Hoạt động luyện tập (2 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố sơ bộ và bổ sung kiến thức.

- Thư giãn.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Tay ai nhanh hơn” 3. Phương tiện - Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hướng dẫn chơi + GV lần lượt trình chiếu các câu hỏi, HS giơ tay lấy quyền trả lời. Sau hiệu lệnh, ai giơ tay nhanh nhất được trả lời. + Phần thưởng: 1 cuốn giấy note.

- Bước 2: Tiến hành trò chơi.

- Bước 3 GV tổng kết và trao thưởng.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn viết báo cáo điều tra dân số (1 phút) 1. Mục tiêu - Vận dụng kiến thức đã học viết báo cáo điều tra dân số 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Điều tra thực tế.

3. Phương tiện - Sổ tay ghi chép. Giấy giới thiệu của nhà trường (GV chuẩn bị và xin BGH xác nhận) 4. Tiến trình hoạt động GV gợi ý nội dung báo cáo: - Đơn vị điều tra: ấp, tổ, xóm…

- Thời gian điều tra: - Tình hình dân số: tổng quy mô dân số, tình hình gia tăng, cơ cấu tuổi, giới tính, cơ cấu lao động, số người bỏ học, tuổi thọ trung bình, có bao nhiêu gia đình vi phạm kế hoạch hóa gia đình? vv…

- Phân tích và dự báo quá trình phát triển dân số trong 5 năm sau.

- Đề xuất các giải pháp phát triển dân số và giải quyết việc làm cho dân cư.

Hạn nộp: 2 tuần sau.

91

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………

Tuần 20 - Ngày soạn: 28/07/2019 PPCT: Tiết 20 Bài 17. LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Liệt kê được những ưu điểm và hạn chế của lao động nước ta - Trình bày được sự chuyển dịch cơ cấu lao động ở nước ta.

- Chứng minh được việc làm là vấn đề gay gắt - Đề xuất các hướng giải quyết việc làm mang tính thực tiễn, phù hợp với bối cảnh hiện tại.

2. Kĩ năng - Phân tích được các bảng số liệu thống kê.

- Xác lập mối quan hệ giữa dân số, lao động và việc làm.

3. Thái độ - Nhận thức rõ những vấn đề về lao động và việc làm để phấn đấu học tập tốt.

- Xác định được xu hướng chọn ngành nghề phù hợp 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực sử dụng bản đồ 92

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + Phân tích bảng số liệu + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Máy chiếu, giáo án powerpoint - Bảng số liệu lao động và tình hình việc làm - Đoạn phim GV tự xây dựng và sưu tầm - Yêu cầu Hs đọc bài báo: https://baomoi.com/tong-quan-mot-so-van-de-xa-hoi-nam2018/c/29512199.epi 2. Chuẩn bị của HS - SGK, Atlat Địa lý VN - Tranh ảnh về lao động và việc làm - Tập luyện tiểu phẩm III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Nguồn lao động và cơ cấu lao động

Trình bày được các thế mạnh và hạn chế của nguồn lao động nước ta

Phân tích sự thay đổi về cơ cấu lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế

Vấn đề việc làm

Trình bày được một số Lí giải được nguyên giải pháp vấn đề việc nhân tình trạng việc làm làm diễn ra gay gắt nước ta

Đánh giá tình hình lao động hiện tại ở Đề xuất giải nước ta pháp việc làm và định hướng Đánh giá tình hình nghề nghiệp bản thân việc làm tại địa phương

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC • Tình huống xuất phát (5 phút)- vở kịch tình huống 1. Mục tiêu - Nêu được vấn đề cơ bản liên quan đến lao động và việc làm - Liên hệ tình hình bản thân Hs đang gặp phải 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đóng vai - Diễn tiểu phẩm 3. Phương tiện - Bàn ghế, vật dụng…

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Vở kịch diễn ra tự nhiên. HS dẫn chuyện Chuyện xảy ra trong 1 bữa cơm tối của một gia đình có con học lớp 12 - Bố: Tuần này các con làm hồ sơ thi ĐH phải không? Con đã có phương án cuối cùng chưa?

- Con trai: Con muốn thi vào trường sân khấu điện ảnh bố ạ - Mẹ (thảng thốt): Trời ơi con ơi, con có bị bệnh gì không? Con nhìn lại con đi, dung nhan thì có hạn, làm sao mà thành diễn viên được.

- Bố: Theo bố thấy, con nhanh nhẹn, lại có khả năng ngoại ngữ tốt, con cứ học kinh tế, về sau này làm công ty cùng bố.

93

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 -

Con: Nhưng con không thích kinh doanh. Rủi ro nhiều lắm bố ơi. Rồi học xong, có khi không xin việc được ấy chứ. Có hơn 200 000 cử nhân thất nghiệp kia kìa.

- Mẹ: Thế mày tưởng học làm diễn viên mà không thất nghiệp à?

- Con: Mẹ ơi đừng lo, con tự xoay sở được - Mẹ (tru tréo): Trời ơi, trứng lại còn đòi khôn hơn vịt. Không được, không diễn viên, đạo diễn gì hết.

- Bố (phụ họa): Phải đấy, bố thầy nghề đó bạc bẽo lắm - Con: (giãy nảy): Sao bố mẹ không hiểu con gì hết, con không ăn cơm nữa (đứng dậy). Con không đi học nữa - Mẹ: Giời đất ơi, con ơi là con Dẫn chương trình: Các bạn thấy đấy, thi Đại học, chọn trường, chọn ngành không bao giờ là đơn giản. Giải quyết vấn đề việc làm cho 1 quốc gia đông dân như VN không bao giờ là dễ dàng.

Bước 2: GV tiếp lời vào bài mới: Vậy nên, học Địa lí cùng cô sẽ giúp các em giải quyết nhiều điều. Nào, chúng ta hãy cùng nghiên cứu bài học hôm nay để tìm ra giải pháp cho vấn đề này.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đặc điểm nguồn lao động (7 phút) 1. Mục tiêu - Liệt kê được những ưu điểm và hạn chế của nguồn lao động nước ta 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Hiểu ý đồng đội” 3. Phương tiện - Giấy note, máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giới thiệu trò chơi: + Gọi 2 HS ngẫu nhiên + GV giới thiệu thể lệ chơi • Có nhiều từ khóa • Các HS dưới lớp sẽ gợi ý cho 2 thành viên bên trên thi nhau đoán • Người gợi ý không được lặp từ, tách từ có trong từ khóa • Ghi nhận điểm cộng cho người gợi ý tốt và đoán đúng - Bước 2: Tiến hành trò chơi - Bước 3: Yêu cầu HS nối kết các từ khóa để giới thiệu nhanh về các ưu điểm và hạn chế của lao động nước ta

94

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV tổng kết, chốt một số điểm quan trọng về đặc điểm nguồn lao động

Nội dung ghi bài

Từ khóa trò chơi

95

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 I. NGUỒN LAO ĐỘNG 1. Mặt mạnh + Nguồn lao động rất dồi dào 54,4 triệu người, chiếm 75,5% dân số hoạt động kinh tế (năm 2017). + Mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu lao động. + Người lao động cần cù, sáng tạo, có kinh nghiệm sản xuất phong phú. + Có khả năng tiếp thu nhanh khoa học kĩ thuật. + Chất lượng lao động ngày càng nâng lên.

2. Hạn chế + Thiếu kỉ luật và tác phong công nghiệp. + Lao động có trình độ cao còn yếu và thiếu. + Phân bố lao động chưa đều

Cần cù Sáng tạo Kinh nghiệm Thiếu kỉ luật Phân bố không đều Chuyên gia Chất lượng tăng Tác phong công nghiệp 1 triệu lao động Dồi dào

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu về sự thay đổi cơ cấu lao động nước ta (10 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được sự chuyển dịch cơ cấu lao động ở nước ta.

- Nhận xét được các bảng số liệu về lao động - Rèn luyện kĩ năng đọc bảng số liệu, phân tích thông tin địa lí qua video - Phát triển năng lực tự học, năng lực phân tích 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận, làm việc theo cặp - Sử dụng các phương tiện trực quan 3. Phương tiện - Bảng số liệu về lao động, máy chiếu - Phiếu học tập 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giới thiệu yêu cầu + Các cá nhân làm việc trên phiếu học tập. + HS dựa trên những thông tin từ SGK và giáo viên cung cấp. HS rút ra những thay đổi trong cơ cấu lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo khu vực thành thị và nông thôn trong vòng 2 phút.

Bước 2: HS trình bày kết quả. Mỗi HS trình bày về một loại cơ cấu, các HS khác bổ sung, GV giúp HS chuẩn kiến thức.

HS có thể trao đổi nhanh với nhau và rút ra những nguyên nhân khiến cơ cấu lao động nước ta có sự thay đổi theo ngành; theo thành phần kinh tế và theo khu vực thành thị, nông thôn.

Bước 3: GV cho HS quan sát đoạn phim và trả lời câu hỏi: chủ đề của đoạn phim là gì?

96

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Từ đoạn phim, GV nhấn mạnh đến một số hạn chế, vấn đề lớn trong việc sử dụng nguồn lao động.

Cơ cấu lao động

Xu hướng

Theo ngành

Theo thành phần kinh tế

Theo khu vực thành thị và nông thôn

Khu vực giảm tỉ trọng Khu vực tăng tỉ trọng

Khu vực chiếm ưu thế Nguyên nhân Bước 4: GV chốt ý, liên hệ với cơ cấu nghề nghiệp hiện nay để chuyển sang nội dung mới.

Cơ cấu lao động

Xu hướng

Theo ngành

Theo thành phần kinh tế

Theo khu vực thành thị và nông thôn

Khu vực giảm tỉ trọng

Nông-lâm-thủy sản.

Nhà nước

Nông thôn

Khu vực tăng tỉ trọng

Công nghiệp-xây dựng và dịch vụ.

Ngoài nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài

Thành thị

Nông -lâm - thủy sản

Nhà nước

Nông thôn

Khu vực chiếm ưu thế Nguyên nhân

- Đổi mới - Công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

- Chuyển dịch cơ cấu theo ngành

- Đổi mới - Nền kinh tế thị trường

* Hạn chế: - Năng suất lao động thấp.

- Phần lớn lao động có thu nhập thấp.

- Phân công lao động xã hội còn chậm chuyển biến.

- Chưa sử dụng hết thời gian lao động.

- Phân bố dân cư - Đô thị hóa và nhu cầu phát triển kinh tế.

97

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu vấn đề việc làm và giải pháp (12 phút) 1. Mục tiêu - Chứng minh được việc làm đang là vấn đề gay gắt hiện nay ở nước ta - Giải thích được tại sao tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm ở nước ta còn cao - Đề xuất một số giải pháp 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận/kĩ thuật Khăn trải bàn - Sử dụng các phương tiện trực quan 3. Phương tiện - Bài báo - Phiếu học tập 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giới thiệu yêu cầu: + Nghiên cứu đoạn trích và bài báo mà GV đã chuẩn bị + Thảo luận 2 câu hỏi theo kĩ thuật Khăn trải bàn • Chứng minh rằng việc làm ở nước ta là vấn đề KTXH gay gắt • Tại sao tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm ở nước ta còn cao >>> liệt kê các giải pháp quan trọng nhất hiện nay.

Bước 2: HS làm việc, GV hỗ trợ - HS làm việc cá nhân 2 phút - HS thống nhất ý kiến trong 2 phút Bước 3: HS báo cáo theo vòng tròn, mỗi HS được gọi ngẫu nhiên chỉ trình bày 1 ý kiến Bước 4: HS chuyền sản phẩm >>> chấm chéo >>> báo cáo điểm Bước 5: GV khen ngợi phần làm việc của nhóm, công bố kết quả và chốt ý. Liên hệ tình hình việc làm tại địa phương để nhấn mạnh vấn đề xã hội gay gắt này III. VẤN ĐỀ VIỆC LÀM VÀ HƯỚNG GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM 1) Vấn đề việc làm Việc làm là vấn đề kinh tế xã hội gay gắt.

Biểu hiện: + Tỉ lệ thất nghiệp trung bình trên 2%/năm, ở thành thị cao hơn nông thôn + Tỉ lệ thiếu việc làm cao + Mỗi năm tăng khoảng 1 triệu lao động Nguyên nhân: - Nước ta có dân số đông, nguồn lao động dồi dào, mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu lao động.

- Nền kinh tế có nhiều chuyển biến tích cực nhưng còn chậm phát triển nên khả năng tạo việc làm còn hạn chế.

- Chất lượng lao động chưa cao, lao động còn yếu và thiếu nhiều kĩ năng quan trọng…

2) Hướng giải quyết việc làm - Phân bố lại dân cư và nguồn lao động.

98

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Thực hiện tốt chính sách dân số, sức khỏe sinh sản.

- Đa dạng hóa các hoạt động sản xuất - Tăng cường hợp tác liên kết để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, mở rộng sản xuất hàng xuất khẩu.

- Mở rộng, đa dạng các loại hình đào tạo - Đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

C. Luyện tập và nâng cao (10 phút) 1. Mục tiêu - HS trình bày nguyện vọng và ước mơ của mình 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Thuyết trình/hùng biện 3. Phương tiện Không 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV nêu yêu cầu trên máy chiếu, chọn 3 giám khảo Bước 2: Tiến hành cuộc thi – Ước mơ tôi, tương lai tôi Thể lệ: HS thuyết trình trong 1 phút Tiêu chí đánh giá: Thuyết trình tự tin; ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc; Nêu được mục tiêu và giải pháp cho bản thân mình ngắn gọn và cụ thể Bước 3: GV gọi ngẫu nhiên hoặc cho xung phong Bước 4: HS trình bày. GV lưu ý là chỉ được trong 1 phút Bước 5: BGK nhận xét và công bố điểm Bước 6: GV kết luận và liên hệ với vở kịch đầu tiên D. Vận dụng và mở rộng - HS thiết kế mục tiêu 5 năm của mình trên giấy A4, trang trí, hoàn thiện - HS nộp sản phẩm vào tiết sau - Tiêu chí: Bố cục rõ ràng, cân đối; Mục tiêu cụ thể, khả thi; Có hình vẽ, biểu tượng khoa học, trực quan.

V. RÚT KINH NGHIỆM

99

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 PHỤ LỤC Lao động 15 tuổi trở lên đang làm việc quý IV năm 2018 ước tính 54,6 triệu người, bao gồm 20,6 triệu người đang làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, chiếm 37,7% tổng số; khu vực công nghiệp và xây dựng 14,6 triệu người, chiếm 26,7%; khu vực dịch vụ 19,4 triệu người, chiếm 35,6%. Tính chung cả năm 2018, lao động 15 tuổi trở lên đang làm việc là 54,3 triệu người, bao gồm 20,7 triệu người đang làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, chiếm 38,1% tổng số (giảm 2,1 điểm phần trăm so với năm trước); khu vực công nghiệp và xây dựng 14,4 triệu người, chiếm 26,6% (tăng 0,8 điểm phần trăm); khu vực dịch vụ 19,2 triệu người, chiếm 35,3% (tăng 1,3 điểm phần trăm).

Tính chung cả năm 2018, tỷ lệ thất nghiệp chung cả nước ước tính là 2,0%, trong đó tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị là 2,95%; khu vực nông thôn là 1,55%. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi năm 2018 là 2,19%, trong đó khu vực thành thị là 3,10%; khu vực nông thôn là 1,74%. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên năm 2018 ước tính là 7,06%, trong đó khu vực thành thị là 10,56%; khu vực nông thôn là 5,73%.

Năng suất lao động toàn nền kinh tế theo giá hiện hành năm 2018 ước tính đạt 102 triệu đồng/lao động (tương đương 4.512 USD/lao động), tăng 8,8 triệu đồng/lao động so với năm 2017 (tương đương 346 USD). Tính theo giá so sánh năm 2010, năng suất lao động toàn nền kinh tế năm 2018 tăng 5,93% so với năm trước, bình quân giai đoạn 2016-2018 tăng 5,75%/năm.

(Nguồn: https://baomoi.com/tong-quan-mot-so-van-de-xa-hoi-nam-2018/c/29512199.epi) Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 18. ĐÔ THỊ HOÁ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Trình bày được một số đặc điểm của đô thị hoá ở nước ta.

- Phân tích được những tác động của đô thị hóa đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta.

- Trình bày được sự phân bố mạng lưới đô thị ở nước ta.

2. Kĩ năng: - Sử dụng bản đồ phân bố dân cư và ALĐL VN trang 15 để nhận xét, so sánh sự phân bố các đô thị, xác định tên các đô thị ở nước ta.

- Phân tích biểu đồ, số liệu thống kê về tỉ lệ dân đô thị, số dân đô thị giữa các vùng trên cả nước.

- Khai thác bảng số liệu, biểu đồ và hành ảnh để nêu được ảnh hưởng của đô thị hóa đến KT-XH và môi trường.

3. Định hướng phát triển năng lực học sinh.

- Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, tính toán,giao tiếp, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ,...

- Năng lực chuyên biệt: năng lực tính toán: sử dụng số liệu thống kê; sử dụng bản đồ, hình ảnh; tư duy tổng hợp theo lãnh thổ...

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ Dân cư Việt Nam, Atlát địa lí Việt Nam. - Bảng số liệu về phân bố đô thị ở các vùng của nước ta.

2. Chuẩn bị của học sinh Chuẩn bị các nội dung liên quan đến bài học theo sự hướng dẫn của giáo viên như : chuẩn bị tài liệu, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu liên quan đến bài học.

100

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC. Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp dung - Đặc điểm - Trình bày - Giải thích - Quan sát Atlat, xác định đô thị hóa được những được tại sao quá được vị trí và các loại đô thị.

- Mạng lưới đặc điểm cơ trình đô thị hóa - Vẽ và phân tích biểu đồ, số đô thị bản về đô ở nước tá diễn ra liệu thống kê về số dân và tỉ lệ - Ảnh hưởng thị hóa của chậm. dân thành thị ở Việt Nam. của ĐTH đến Việt Nam. - Nhận xét được - Phân tích BSL về sự phân bố phát triển sự phân bố đô thị và số dân đô thị giữa các KT-XH mạng lưới đô thị vùng trong cả nước.

Việt Nam.

Vận dụng cao - Liên hệ thực tế địa phương về mạng lưới đô thị và quá trình ĐTH

IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. Tình huống xuất phát ( 5 phút) 1. Mục tiêu - Giúp cho HS tiếp cận các thông tin, xâu chuỗi thông tin và liên hệ với bài học.

- Có kỹ năng xem và phân tích video kết hợp vốn hiểu biết để để tìm ra kiến thức.

- Tìm ra những nội dung HS chưa biết, để từ đó bổ sung và khắc sâu những kiến thức của bài học cho HS. 2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học.

- Đàm thoại vấn đáp.

- Hình thức: Hoạt động cặp đôi/nhóm. Báo cáo vòng tròn.

3. Phương tiện.

- Máy chiếu.

- Đoạn video về “Làn sóng đô thị hóa” gây sức ép lớn đến môi trường”. https://tinyurl.com/y4omrrc5.

4. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: GV chia lớp thành 4 nhóm, hoạt động cặp đôi/nhóm.

- Yêu cầu: Xem video hãy: + Nêu những thông tin mà em thu thập được về vấn đề đô thị hóa ở nước ta mà đoạn video đề cập đến? + Ngoài những thông tin đoạn video mang đến, hãy nêu những hiểu biết của bản thân về vấn đô thị hóa ở nước ta?

Bước 2: Học sinh xem video, thảo luận cặp đôi, ghi chép nhanh thông tin vào giấy nháp trong thời gian 2 phút Bước 3: GV gọi đại diện các cặp/nhóm báo cáo vòng tròn theo thứ tự và tính điểm. Không báo cáo nội dung các nhóm khác đã báo cáo. GV ghi nhanh thông tin lên bảng.

Bước 4: - GV nhận xét, đánh giá hoạt động của các nhóm.

- GV dẫn dắt vào bài: Trên đây là những thông tin chưa đầy đủ về quá trình của vấn đề đô thị hóa ở nước ta mà các em có được. Và bài 18 này sẽ giúp các em có một cái nhìn đầy đủ, rã ràng và đa chiều hơn về vấn đô thị hóa ở nước ta.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: ĐẶC ĐIỂM QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA (20 phút) 1. Mục tiêu - HS trình bày và hiểu được một số đặc điểm quá trình đô thị hóa.

- Có kỹ năng phân tích bảng số liệu để phục vụ bài học.

2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm 101

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Hình thức: nhóm nhỏ.

3. Phương tiện SGK, vở ghi, BSL đã chuẩn bị sẵn.

4. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm nhỏ (4-5HS/nhóm), giao nhiệm vụ. (GV có thể chiếu nhiệm vụ lên bảng chiếu hoặc in phiếu học tập) * Nhóm 1-2: Dựa vào SGK, vốn hiểu biết hãy: - Nêu đặc điểm cơ bản nhất của quá trình đô thị hóa nước ta qua các giai đoạn (thời phong kiến, pháp thuộc, 1945-1954, 1954-1975, 1975 đến nay) - Rút ra nhận xét về quá trình đô thị hóa của nước ta? Nguyên nhân? * Nhóm 3-4: Dựa vào SGK, bảng số liệu 18,1 (GV có thể chuẩn bị bảng số liệu mới) vốn hiểu biết hãy: - Nêu những dẫn chứng để chứng minh trình độ đô thị hóa nước ta còn thấp? Giải thích nguyên nhân? * Nhóm 5-6: Dựa vào bảng 18.1 SGK và hiểu biết: - Nhận xét về sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong giai đoạn 1990 – 2005?

- Tỉ lệ dân thành thị tăng phản ánh điều gì? * Nhóm 7-8: Dựa vào bảng 18.2 SGK, và át lát địa lí VN trang 15 hãy: - Nhận xét về sự phân bố số lượng đô thị và số dân đô thị giữa các vùng?

- Từ bảng số liệu trên hãy cho biết hiện nay vùng nào của nước ta có trình độ đô thị hóa cao nhất? Tại sao?

Bước 2: Học sinh thảo luận nhóm trong thời gian 4 phút. GV quan sát, hỗ trợ HS. Bước 3: Các nhóm đại diện trình bày: 12 phút - GV cho đại diện một trong hai nhóm báo cáo và bốc thăm ngẫu nhiên thành viên của nhóm trình bày.

- Nhóm khác phản biện và bổ sung. GV chốt kiến thức.

Bước 4: 2-3 phút - GV chuẩn và mở rộng kiến thức.

- Còn thời gian: GV có thể cho HS xem video tham khảo thêm: “Phát triển các khu đô thị: Thực trạng và Xu hướng mới” https://tinyurl.com/y4omrrc5 . (Nguồn: https://congluan.vn) 1. Đặc điểm quá trình đô thị hóa a. Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm, trình độ đô thị hóa thấp.

- Diễn ra chậm: + Đô thị nước ta xuất hiện từ rất sớm (thế kỷ III trước Công nguyên đã có đô thị đầu tiên – thành Cổ Loa). + Đến năm 2005: dân thành thị nước ta mới chiếm 26,9 % dân số cả nước. + Quá trình đô thị hóa không giống nhau giữa các thời kì và có sự khác nhau giữa hai miền Bắc- Nam. - Trình độ đô thị hóa nước ta thấp: + Cơ sở hạ tầng của các đô thị (hệ thống GTVT, điện, nước, …) vẫn còn ở mức độ thấp so với các nước trong khu vực và thế giới. + Tỉ lệ dân thành thị thấp so với các nước trong khu vực. b) Tỉ lệ dân thành thị tăng - Số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị tăng liên tục: Năm 1990 tỉ lệ dân thành thị đạt 19,5% đến năm 2005 đã tăng lên 26,9% - Nguyên nhân: Kết quả của quá trình CNH – HĐH, dân cư từ nông thôn vào các thành phố, mở rộng địa giới các thành phố, thị xã…. c) Phân bố đô thị không đều giữa các vùng - Số lượng đô thị: Vùng có nhiều đô thị nhất (TDMNBB) gấp 3,3 lần vùng có đô thị ít nhất (ĐNB).

102

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Số dân thành thị:: Cao nhất là ĐNB, thấp nhất là TDMNBB - Số lượng thành phố còn quá ít so với số lượng đô thị , đa số đô thị nhỏ.

HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU MẠNG LƯỚI ĐÔ THỊ (7 phút) 1. Mục tiêu - Học sinh trình bày được một số đặc điểm mạng lưới đô thị.

- Có kỹ năng đọc Atlat xác đinh tên các độ thị khác nhau.

- HS rèn kỹ năng hợp tác, phản ứng nhanh, liên hệ thực tế địa phương…

2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Tôi cần”.

- Hình thức: Nhóm 3. Phương tiện - SGK, vở ghi, Atlat 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: - GV đưa ra các cách phân loại và các tiêu chí để phân cấp đô thị khác nhau: + Dựa vào cấp quản lí + Dựa vào các tiêu chí tổng hợp. + Dựa vào qui mô dân số…

- GV hướng dẫn HS sử dụng át lát trang 15 để xác định các đô thị.

Bước 2: (Thời gian 1-2 phút) - Yêu cầu: Vẫn chia lớp thành 4 nhóm như hoạt động 1. Yêu cầu HS các nhóm sẽ dựa vào trang 15 ALĐLVN để chơi trò chơi “Tôi cần”.

- Phổ biến cách chơi: + GV là người hô: “tôi cần, tôi cần”. + HS hô: “Cần gì, cần gì?”. + GV hô: VD: Cần tên của hai độ thị đặc biệt ở nước ta? + HS các nhóm sẽ thi nhau giơ thẻ gìanh quyền trả lời trước, trả lời đúng đc 1 điểm, trả lời sai nhóm khác giành quyền trả lời..

Bước 2: - GV sẽ hỏi các câu hỏi ngày càng đa dạng hơn, càng về sau cấp độ càng khó hơn, nhiều địa danh hơn: Bộ câu hỏi tôi cần: Cần tên: 3 đô thị trực thuôc trung ương; 3 đo thị trực thuộc tỉnh; 3 đô thị qui mô dân số trên 1 triệu người; …. 3 đô thị có qui mô dân số từ 500-1000 người của vùng ĐBSH; Hoặc tên 1 đô thị loại 2, trực thuộc tỉnh, có qui mô dân số từ 500-100000 của vùng Đông Nam Bộ..… (Tùy từng GV lựa chọn câu hỏi khác nhau) - HS các nhóm dựa vào Atlat trang 15 để xác định tên các độ thị phù hợp. Cử đại diện trả lời hoặc GV có thể chỉ định thành viên ngẫu nhiên của nhóm trả lời.

Bước 3: (Thời gian: 4 phút) - GV hỏi, các nhóm trả lời.

- GV chuẩn kiến thức. GV cử 1 thư ký ghi đểm các nhóm.

Bước 4: (Thời gian: 1phút) - Thư ký công bố điểm. GV nhận xét, đánh giá. Và trao “phần thưởng tinh thần bất ngờ” cho nhóm dẫn đầu, hoặc 1 “hình phạt dễ thương” cho nhóm thấp điểm nhất.

- GV mở rộng thêm: Địa phương trường/địa phương em đang sinh sống thuộc đô thị cấp nào: Loại nào? Qui mô dân số bao nhiêu?…

103

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Mạng lưới đô thị - Dựa vào cấp quản lí: phân thành 2 loại: + Đô thị trực thuộc Trung ương (5 đô thị:Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ). + Đô thị trực thuộc tỉnh.

- Dựa vào các tiêu chí tổng hợp: phân thành 6 loại đô thị (đặc biệt, 1,2,3,4,5), trong đó 2 đô thị đặc biệt là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

- Ngoài ra, còn dựa vào qui mô các điểm dân cư đô thị: HOẠT ĐỘNG 3. ẢNH HƯỞNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ – XÃ HỘI (8 phút) 1. Mục tiêu - HS hiểu và trình bày được ảnh hưởng cuả đô thị hóa đến phát triển kinh tế – xã hội - Có kỹ năng khai thác kiến thức từ bảng số liệu, biểu đồ, tranh ảnh, liên hệ thực tế địa phương phục vụ bài học 2. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học.

- Đàm thoại gợi mở, khai thác kênh hình.

- Hình thức: cặp đôi/nhóm 3. Phương tiện: - SGK, vở ghi, Atlat.

4. Tiến trình hoạt động.

Bước 1: - GV chia lớp thành hai nhóm lớn, hoạt động theo cặp đôi.

- GV yêu cầu HS dựa vào SGK, kiến thức bản thân hãy: + Nhóm 1: Tìn những dẫn chứng để chứng minh đô thị hóa đem laị nhiều ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội. + Nhóm 2: Giải thích tại sao nói: Đô thi hóa ở nước ta cũng đem lại nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển kinh tế - xã hộ và môi trường?

Bước 2: HS thảo luận theo cặp trọng thời gian 2 phút. HV quan sát.

Bước 3: GV bôc ngẫu nhiên một số cặp đại diện trình bày; HS các cặp khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: GV chuẩn kiến thức. Mở rộng thêm kiến thức.

- GV lưu ý: Nhấn mạnh mối quan hệ giữa công nghiệp hóa và đôn thị hóa.

- Cho HS liên hệ thực tiễn địa phương.

3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế – xã hội a. Tích cực: + Tác động mạnh tới quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta. + Đô thị có ảnh hưởng rất lớn đến phát triển KT-XH của các địa phương, các vùng. + Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm và tăng cường sức hấp dẫn các nhà đầu tư, tạo ra động lực cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế. + Giải quyết việc làm cho người lao động và tăng thu nhập cho người lao động. b. Hạn chế: - Làm nảy sinh các vấn đề ô nhiễm môi trường.

- Việc quản lí an ninh ,trật tự xã hội, phức tạp, - Gây sức ép đối với vấn đề việc làm, nhà ở, mỹ quan đô thị...

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục đích - Kiểm tra lại sự tiếp thu kiến thức của HS. - Kỹ năng sử dụng hình ảnh, bản đồ, Atlat.

104

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Trò chơi giải ô chữ; đi rìm địa danh - Hình thức: Cặp 3 hoặc cặp 4 (theo bàn); cá nhân 3. Tiến trình hoạt động: Nhiệm vụ 1: Trò chơi giải ô chữ (3 phút) Bước 1: - GV chiếu ô chữ lên bảng và phổ biến luật chơi: (GV có thể in và phát phiếu cho HS các cặp).

- Luật chơi: + Trò chơi gồm 9 ô chữ hàng ngang tương đương 9 câu hỏi và 1 từ khóa hàng dọc gồm 9 chữ cái. + Nhiệm vụ: Hoạt động theo cặp hoàn thành ô chữ trong thời gian tối đa 2 phút.

Câu Số Câu hỏi chữ cái 7 Điền từ còn thiếu vào dấu …..

1 “Thứ nhất kinh kì, thứ nhì …………………”

2

9

Vùng có số lượng đô thị ít nhất nước ta nhưng số dân đô thị lại lớn nhất

3

10

Quá trình đô thị hóa phải xuất phát và gắn liền với quá trình ……. hóa.

4

9

Hà Nội trước đây còn có tên là………………….

5

4

Biên Hòa là thành phố trực thuộc ………….

6

9

Ở các đô thị, ……………….thường bị ô nhiễm nghiêm trọng.

7

7

Dựa vào chức năng và quy mô dân số, Hà Nội là đô thị loại...

8

6

Đô thị lớn nhất ở khu vực Đồng Bằng sông Cửu Long là?

9

3

Đây là tên một đô thị đã từng là cố đô của Việt Nam

Bước 2: HS làm việc theo cặp, giải ô chữ (Hoặc phiếu học tập) trong thời gian 2 phút.

Bước 3: GV sẽ chọn 3 cặp HS có kết quả nhanh nhất nộp đáp án. Chọn 1 cặp có kết quả đúng nhiều nhất đọc đáp án.

Bước 4: Các HS khác có thể bổ sung nếu chưa chính xác. GV chuẩn đáp án.

Phiếu đáp án nhiệm vụ 1

105

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhiệm vụ 2: Trò chơi: Nhìn hình ảnh đoán địa danh. (2 phút) Bước 1: - GV chiếu lên bảng hình ảnh về một số thành phố lớn được đánh số theo thứ tự 1-6.

- Nhiệm vụ: HS làm việc cá nhân, nhìn hình và ghi tên các các thành phố gắn liền với các hình ảnh đo (tên các đô thị lớn) lần lượt theo số thứ tự từ Bắc vào Nam. Bước 2: HS làm việc cá nhân trong thời gian 1 phút.

Bước 3: GV sẽ chọn HS có kết quả nha nh nhất trình bày. Cho các HS khác nhận xét, bổ sung. GV chuẩn đáp án.

Phiếu đáp án nhiệm vụ 2

Vận dụng, mở rộng kiến thức - Hướng dẫn học tập.

- Làm các câu hỏi và bài tập trang 79 SGK và bài tập 1,2,3 trang 29,31 TBĐ V. RÚT KINH NGHIỆM: ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................

106

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 19. THỰC HÀNH VẼ BIỂU ĐỒ VÀ PHÂN TÍCH SỰ PHÂN HÓA VỀ THU NHẬP BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI GIỮA CÁC VÙNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nhận xét và hiểu được sự phân hóa về thu nhập bình quân đầu người giữa các vùng.

- Giải thích được một số nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng.

2. Kĩ năng - Vẽ biểu đồ và phân tích bảng số liệu.

- So sánh và nhận xét mức thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng.

3. Thái độ - Hiểu được vì sao giữa các vùng miền có sự chênh lệch thu nhập lớn rút ra kinh nghiệm phát triển cho bản thân và có tinh thần học tấp tốt, rèn luyện tốt để chung tay xây dựng quê hương, đất nước.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng vùng + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - BSL SGK, số liệu mới để so sánh - Biểu đồ mẫu 2. Chuẩn bị của HS - Dụng cụ học tập cần thiết, nội dung bài học.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao - Mức thu nhập bình - Điều kiện phát - Vẽ biểu đồ và phân Liên hệ địa phương, quân đầu người của các triển kinh tế - xã tích bảng số liệu. nhận định tình hình vùng. hội của các vùng - So sánh và nhận xét thực tế tại địa phương - Nguyên nhân chênh chênh lệch thu mức thu nhập bình quân hình thành kỹ năng 107

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết Thông hiểu lệch thu nhập của các nhập vùng

Vận dụng thấp Vận dụng cao theo đầu người giữa các giải quyết vấn đề. vùng.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A- TÌNH HUỐNG XUẤT PHÁT (5 phút) 1. Mục tiêu: - Tạo hứng khởi cho bài học, phát triển năng lực giao tiếp, thống kê và ghi nhớ của học sinh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Cá nhân/tập thể 3. Tiến trình hoạt động: Bước 1: GV gọi 3 HS lên bảng; giao nhiệm vụ cần thực hiện để lấy điểm: HS1: ghi nhanh tên 7 vùng kinh tế nước ta.

HS2: xếp thứ tự phát triển kinh tế của 7 vùng HS3: xếp thứ tự thu nhập bình quân đầu người của 7 vùng kinh tế (theo suy luận của bản thân).

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ theo thời gian qui định: mỗi HS có 2 phút hoàn thành nhiệm vụ; HS 2 và HS 3 làm việc sau khi GV đã chỉnh sửa bài làm của HS1.

Bước 3: GV nhận xét khi hết giờ, chốt kiến thức, vào bài mới.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI (35 phút) 1. Mục tiêu (cho toàn bài): - Rèn luyện kỹ năng phân tích bảng số liệu, vẽ biểu đồ, nhận xét biểu đồ.

- Giải thích được một số nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Cá nhân/tập thể 3. Phương tiện: phấn, biểu đồ mẫu, bảng số liệu mới.

4. Tiến trình hoạt động: HOẠT ĐỘNG 1: Xác định yêu cầu của bài thực hành - GV yêu cầu HS đọc nội dung bài thực hành, sau đó nêu yêu cầu của bài thực hành.

GV nói: Như vậy bài thực hành có 2 yêu cầu: + Một là: Chọn và vẽ biểu đồ thể hiện thu nhập bình quân theo đầu người các vùng nước ta, năm 2004. + Hai là: Phân tích bảng số liệu để rút ra nhận xét mức thu nhập bình quân đầu người/ tháng giữa các vùng qua các năm 1999, 2002, 2004.

HOẠT ĐỘNG 2: XÁC ĐỊNH LOẠI BIỂU ĐỒ THÍCH HỢP YÊU CẦU CỦA BÀI THỰC HÀNH VÀ VẼ BIỂU ĐỒ.

Bước 1: - GV gọi 1 HS đọc yêu cầu của bài tập 1 (Vẽ biểu đồ thu nhập bình quân đầu người/tháng giữa các vùng của nước ta, năm 2004).

- GV nói: Bảng số liệu có 3 năm, nhưng bài tập chỉ yêu cầu vẽ một năm 2004. ? Loại biểu đồ nào là thích hợp nhất với số liệu và bài tập?

- 1- 2 HS trả lời (Biểu đồ cột, mỗi vùng một cột) 108

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 GV: Chúng ta đã xác định được loại biểu đồ cần vẽ, bây giờ mỗi em sẽ vẽ nhanh biểu đồ vào vở.

Cố gắng trong 10 phút phải vẽ xong biểu đồ, sau đó chúng ta sẽ phân tích bảng số liệu.

- GV yêu cầu 1- 2 HS lên vẽ biểu đồ ở trên bảng.

Bước 2: HS vẽ biểu đồ vào vở.

Bước 3: cả lớp cùng quan sát biểu đồ đã vẽ ở trên bảng, nhận xét, chỉnh sửa những chỗ chưa chính xác, chưa đẹp, mỗi cá nhân HS tự nhận xét, chỉnh sửa biểu đồ mà đã vẽ.

Bước 4: GV cho HS xem biểu đồ sau, so sánh với biểu đồ đã vẽ để rút ra nhận xét về mức thu nhập của các vùng sau 12 năm.

Nghìn đồng

HOẠT ĐỘNG 3: Phân tích bảng số liệu Bước 1: 5000 HS làm 4500 3883 2 (so 4000 nhận 3500 thu 3000 2358 bình 2500 1963 theo 2000

4662

2778 2366

Các cặp bài tập sánh, xét mức nhập quân đầu

1500 1000 500 0 ĐB SÔNG HỒNG

TD&MN BẮC BTB& DH NTB TÂY NGUYÊN BỘ

ĐÔNG NAM ĐB SÔNG CỬU BỘ LONG

người/tháng giữa các vùng qua các năm).

Biểu đồ thể hiện thu nhập bình quân đầu người/tháng của các vùng năm 2016 - Gợi ý: + So sánh các chỉ số theo hàng ngang để biết sự thay đổi mức thu nhập bình quân đầu người/tháng của từng vùng qua các năm, cần tính tốc độ tăng để biết sự khác nhau về tốc độ tăng. + So sánh các chỉ số theo hàng dọc để tìm sự khác nhau về mức thu nhập bình quân theo đầu người/ tháng giữa các vùng cao nhất và thấp nhất chênh nhau bao nhiêu lần. + Tìm nguyên nhân sự chênh lệch về mức thu nhập bình quân đầu người/ tháng giữa các vùng.

Bước 2: - HS trình bày kết quả, GV giúp HS chuẩn kiến thức.

Bước 3: - GV treo bảng số liệu mới để HS so sánh và nhận xét với số liệu năm 2004 và các năm.

109

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

(Đơn vị: nghìn đồng - Nguồn: Tổng cục thống kê – 2018) Bước 4: GV chốt kiến thức, gọi 1 vài học sinh lên chấm điểm nhận xét.

110

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 NỘI DUNG CHÍNH Kết luận: + Mức thu nhập bình quân đầu người/ tháng của các vùng đều tăng (trừ Tây Nguyên có sự biến động theo chiều hướng giảm vào giai đoạn 1999- 2002. Tốc độ tăng không đều (dẫn chứng) + Mức thu nhập bình quân đầu người/ tháng giữa các vùng luôn có sự chênh lệch (dẫn chứng). + Nguyên nhân chênh lệch: Do các vùng có sự khác nhau về phát triển kinh tế và số dân.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (4 phút) Dựa vào bảng 19 SGK Địa lí 12, chọn câu trả lời đúng các câu sau: Câu 1: Năm 1999 những vùng nào có thu nhập bình quân cao hơn thu nhập bình quân của cả nước?

A. Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên.

B. Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ.

C. Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long.

D. Duyên hải Nam Trung Bộ, Đồng bằng sông Hồng.

Câu 2: Thứ tự từ cao xuống thấp của 3 vùng có thu nhập bình quân cao nhất năm 1999 là: A. Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.

B. Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên.

C. Tây nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ.

D. Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long.

Câu 3: Vùng luôn có vị trí số 1 về thu nhập bình quân đầu người là: A. Đồng bằng sông Hồng C. Đông Nam Bộ.

B. Đồng bằng sông Cửu Long D. Duyên hải Nam Trung Bộ.

Câu 4: Từ năm 1999 đến năm 2004 , vùng nào có thu nhập bình quân đầu người giảm sau đó lại tăng?

A. Đông Bắc C. Tây Nguyên.

B. Tây Bắc D. Đồng bằng sông Cửu Long.

Câu 5: Từ năm 1999 đến năm 2004, vùng nào có tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người cao nhất?

A. Đông Bắc C. Duyên hải Nam Trung Bộ.

B. Đồng bằng sông Hồng D. Đông Nam Bộ.

D. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP (1 phút) - Hoàn thiện biểu đồ nếu vẽ chưa xong.

- Tìm trước các số liệu mới cho bài 20.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………

111

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 20 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 23 Bài 20. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ I. MỤC TIÊU - Hiểu được sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

- Phân tích được sự chuyển dịch trong cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu thành phần kinh tế và cơ cấu lãnh thổ kinh tế ở nước ta trong thời kì đổi mới.

2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ, Atlat , bảng số liệu để trình bày sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu thành phần kinh tế và cơ cấu lãnh thổ kinh tế ở nước ta - Tính được tỉ trọng các ngành sản xuất dựa vào bảng số liệu và nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu các ngành sản xuất.

3. Thái độ - Học sinh thấy được sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta theo hướng tích cực và những thành tựu do sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng đắn mang lại.

- HS nỗ lực học tập để đáp ứng xu thế giai đoạn chuyển dịch cơ cấu kinh tế đất nước hiện nay và trong tương lai.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực học tập tại thực địa: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - SGK, sách giáo viên, giáo án - Máy tính, máy chiếu - Át lát địa lý Việt Nam. - Phiếu học tập, bảng biểu, sơ đồ tư duy.

2. Chuẩn bị của HS - Atlat Địa lí Việt Nam...

- SGK, vở ghi.

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu..

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Biết được sự Phân tích sự Dựa vào Át lát - Vì sao việc chuyển dịch cơ chuyển dịch cơ Địa lí Việt Nam, chuyển dịch cơ cấu cấu kinh tế theo cấu kinh tế nước biểu đồ, số liệu ngành kinh tế theo ngành KT, theo ta theo ngành, thống kê để phân hướng CNH – HĐH thành phần KT thành phần KT, tích sự chuyển dịch và theo lãnh thổ theo lãnh thổ cơ cấu kinh tế nước là một trong những 112

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội Dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp Vận dụng cao ta theo ngành, thành vấn đề, cấp thiết phần KT, theo lãnh của nước ta?. thổ - Liên hệ vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở địa phương HS đang sinh sống

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - HS xem đoạn video clip rút ra được những kiến thức quan trọng cho bài học.

- Hợp tác nhóm để đưa ra được nhiều nội dung nhất cho nhóm.

- Từ những nội dung chưa biết, bổ sung và khắc sâu những kiến thức của bài học cho học sinh, định hướng nội dung bài học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật “ Chúng em biết 3” - Đàm thoại 3. Phương tiện Máy chiếu, máy tính, Video, giấy viết, ...

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: + GV chia lớp thành 8 nhóm + Cho HS xem đoạn Video “Kinh tế VN trước và sau đổi mới”, thảo luận, trong khi Xem Video các cá nhân của nhóm ghi chép nhanh các thông tin xuất hiện trong đoạn Video. trả lời câu hỏi: Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta có sự chuyển biến ra sao so với thời kì trước đổi mới ? Sự chuyển biến đó được thể hiện ở những lĩnh vực nào ?

Link https://www.youtube.com/watch?v=bMZVKKIalvk&t=3s + Thảo luận nhóm, mỗi nhóm chọn 3 điều quan trọng nhất - Bước 2: Đại diện 1 - 2 nhóm trả lời. Nhóm còn lại nhận xét, bổ sung (nếu có) - Bước 3: Đại diện mỗi nhóm trình bày 3 điều nhóm đã chọn.

- Bước 4: GV kết luận và vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU VỀ SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH, THÀNH PHẦN VÀ THEO LÃNH THỔ (12 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Phân tích được sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ. Nguyên nhân và sự cần thiết của sự chuyển dịch đó.

- Kĩ năng: sử dụng Atlat, phân tích biểu đồ, bảng số liệu…

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hoạt động nhóm, trạm 3. Phương tiện Các câu hỏi tại các trạm để các nhóm giải quyết.

Giấy điền thông tin tại các trạm.

Máy tính có kết nối Internet ( nếu có)

113

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm theo 2 cụm ( Cụm 1: Nhóm 1,2,3,4 ; Cụm 2: Nhóm 5,6,7,8.). Tại các trạm các nhóm sẽ giải quyết nội dung theo thứ tự trong thời gian 3 phút. Hết 3 phút di chuyển đến trạm khác theo sơ đồ di chuyển CỤM 1

CỤM 2

Trạm 1

Trạm 2

Trạm 3

Trạm 4

Trạm 1

Trạm 2

Trạm 3

Trạm 4

Trạm 1: Dựa vào BSL bên, Atlat trang 17 và truy cập Internet: Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế nước ta qua các giai đoạn. Nguyên nhân sự chuyển dịch trên?

Phiếu số 1: Các khu vực kinh tế

Xu hướng chuyển dịch

Khu vực I Khu vực II Khu vực III Nguyên nhân sự chuyển dịch:

Trạm 2 : Dựa vào các BSL phía dưới, Atlat trang 18, 19, 21 và truy cập Internet Phân tích sự chuyển dịch trong nội bộ ngành kinh tế

114

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

BẢNG TỐC ĐỘ TĂNG MỘT SỐ NGÀNH DỊCH VỤ, 2012 – 2017 (%) 2012 Thông tin và truyền thông

2013

2014

2015

2016

2017

99,43 101,72 102,42 102,84 103,07 103,40

Hoạt động chuyên môn khoa học và công nghệ

114,70 119,65 120,74 122,79 123,40 123,77

Hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ

117,36 124,50 127,21 129,18 131,79 133,73

Giáo dục và đào tạo

116,74 123,25 131,75 139,45 147,18 157,32 (Nguồn: Tổng cục Thống kê)

Phiếu số 2: Các ngành kinh tế

Biểu hiện

Khu vực I (N-L-NN)

Khu vực II (CN-XD)

Khu vực III (DV)

115

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Trạm 3 : Dựa vào Biểu đồ “cơ cấu theo thành phần kinh tế nước ta năm 1986 và 2013”, SGK; Trang tổng cục thống kê hãy: Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu GDP giữa các thành phần kinh tế.

Phiếu số 3: Các thành phân kinh tế Xu hướng chuyển dịch

Kinh tế nhà nước Kinh tế ngoài nhà nước

- KT tập thể: - KT tư nhân: - KT cá thể:

Có vốn đầu tư nước ngoài

Ý nghĩa sự chuyển dịch: Trạm 4: Dựa vào nội dung Sgk, atlat trang 18, 21, 30 và truy cập Internet Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ Phiếu số 4: Biểu hiện sự chuyển dịch

Ý nghĩa sự chuyển dịch

Bước 2: Các nhóm giải quyết nội dung tại các trạm.

Bước 3: GV theo dõi hoạt động của các nhóm để đánh giá, nhận xét.

HOẠT ĐỘNG 2: HOÀN THÀNH SƠ ĐỒ TƯ DUY, BÁO CÁO VÀ THUYẾT TRÌNH KIẾN THỨC (20 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: trình bày được sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần và theo lãnh thổ. Giải thích nguyên nhân sự chuyển dịch trên.

116

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Kĩ năng: hợp tác nhóm hoàn thiện sơ đồ tư duy, báo cáo, thuyết trình..

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động nhóm, cá nhân 3. Phương tiện Giấy Ao, bút màu...

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: Sau khi các nhóm đã hoàn thiện kiến thức qua các trạm, GV yêu cầu vẫn giữ nguyên nhóm , phát tờ giấy A0 yêu cầu các nhóm từ việc nghiên cứu giải quyết kiến thức các phiếu học tập tại các trạm hãy vẽ sơ đồ tư duy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ kinh tế. ( Có thể chuẩn bị sẵn nội dung dạng in và cắt dời giao cho HS hoàn thiện sơ đồ tư duy) Bước 2: HS các nhóm thực hiện nhiệm vụ, trao đổi với bạn bè để hoàn thành sơ đồ tư duy trong trong 10 phút.

Bước 3: GV rút thăm ngẫu nhiên nhóm và cá nhân trình bày >>> gọi ngẫu nhiên HS khác nhận xét.

Bước 4: HS chấm chéo sản phẩm các nhóm còn lại.

Bước 5: GV đánh giá quá trình hoạt động của các nhóm, đánh giá sản phẩm, hỏi thêm một số câu hỏi, bổ sung và chuẩn kiến thức.

Giải thích tại sao kinh tế nhà nước tuy giảm tỉ trọng nhưng vẫn giữa vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân? Dẫn chứng.

Phân tích ý nghĩa của sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế đối với nước ta hiện nay. Liên hệ địa phương HS. Đường link http://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-trao-doi/chuyen-dich-co-cau-nganh-kinh-te-cuaviet-nam-thanh-tuu-va-kien-nghi-131892.html Nội dung bài học

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: củng cố lại kiến thức bài học 117

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Kĩ năng: sử dụng Atlat, liên hệ thực tiễn.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: trò chơi tổ chức trò chơi “ vòng quay may mắn” - Hình thức: cá nhân 3. Phương tiện Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1.GV hướng dẫn sơ lược cách thức chơi, cho HS quay vòng xoay may mắn chọn phần quà, sau đó chọn ô câu hỏi.

- Bước 2. GV tiến hành các thao tác cho câu hỏi xuất hiện để HS trả lời đúng GV khích lệ, khen thưởng HS. Câu 1. Cơ cấu thành phần kinh tế nước ta đang chuyển dịch theo hướng A. khu vực kinh tế Nhà nước có tỉ trọng cao nhất.

B. khu vực kinh tế ngoài Nhà nước có tỉ trọng thấp nhất.

C. giảm nhanh tỉ trọng khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

D. tăng nhanh tỉ trọng khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Câu 2. Vùng dẫn đầu cả nước về tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp là A. Đông Nam Bộ.

B. Đồng bằng sông Hồng.

C. Đồng bằng sông Cửu Long.

D. Duyên hải Nam Trung Bộ.

Câu 3. Hướng phát triển không thể hiện xu hướng chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta là A. hình thành các vùng KTTĐ.

B. phát triển hình thức khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất có quy mô lớn.

C. phát triển các ngành tận dụng được lợi thế nguồn lao động dồi dào.

D. hình thành các vùng chuyên canh.

Câu 4. Cho bảng số liệu CƠ CẤU GDP PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ Ở NƯỚC TA GIAI ĐOẠN 2001 - 2016 (Đơn vị: %) Chia ra Năm Tổng số Nông, lâm, Công nghiệp, Dịch vụ thủy sản xây dựng 2001 2010 2015 2016

100,00

23,34

38,13

38,63

100,00

20,30

41,10

38,60

100,00

17,0

33,25

39,73

100,00

16,32

32,72

40,93

Nguồn: Tổng cục thống kê 118

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Để thể hiện cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế ở nước ta giai đoạn 2001 - 2016, biểu đồ nào sau đây thích hợp nhất ?

A. Tròn.

B. Đường.

C. Kết hợp .

D. Miền.

Câu 5. Nguyên nhân quan trọng dẫn đến khu vực công nghiệp - xây dựng ở nước ta có tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm nhanh nhất trong nền kinh tế là A. xu hướng chuyển dịch của thế giới và tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật.

B. đường lối chính sách, phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước và xu thế phát triển kinh tế thế giới.

C. nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên, lao động dồi dào.

D. đẩy mạnh áp dụng những tiến bộ khoa học - kĩ thuật hiện đại trong sản xuất.

- Bước 3: GV chuẩn kiến thức D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (2 phút) 1. Học sinh về nhà hoàn thành sơ đồ tư duy hoàn chỉnh vào vở ghi bài 2. Làm bài tập 1, 2 SGK trang 86 3. Tìm hiểu thực tế sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở địa phương.

4. Chuẩn bị Bài 21: Đặc điểm nền nông nghiệp nước ta.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………………………………………..……… …………………………………………………………………………………………………………..………… ………………………………………………………………………………………………………..

119

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 21. ĐẶC ĐIỂM NỀN NÔNG NGHIỆP NƯỚC TA I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nêu được những thế mạnh và hạn chế của nền nông nghiệp nhiệt đới của nước ta.

- Biết được đặc điểm của nền nông nghiệp nước ta đang chuyển dịch từ nông nghiệp cổ truyền sang nông nghiệp hiện đại, sản xuất hàng hoá quy mô lớn.

- So sánh những điểm khác nhau giữa NN cổ truyền và NN hiện đại 2. Kĩ năng - Vẽ biểu đồ, phân tích bảng số liệu và biểu đồ về cơ cấu, sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, tình hình tăng trưởng của một số sản phẩm nông nghiệp.

- Tính toán các yêu cầu cơ bản liên quan bài học 3. Thái độ - Có nhận thức đúng đắn về nền nông nghiệp.

- Ủng hộ sự chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp theo xu hướng CNH-HĐH. 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Phiếu học tập.

- Thẻ hình cho trò chơi khởi động.

2. Chuẩn bị của HS - SGK; tư liệu về nông nghiệp chung của cả nước và địa phương (nếu có).

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT: Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao

120

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết - Thực trạng khai thác nền nông nhiệp NĐ - Nền nông nghiệp nước ta đang chuyển dịch từ nông nghiệp cổ truyền sang nông nghiệp hiện đại, sản xuất hang hoá quy mô lớn.

Thông hiểu - Thế mạnh và hạn chế của nền nông nghiệp nhiệt đới của nước ta.

- Đặc điểm của nông nghiệp cổ truyền và nông nghiệp hiện đại.

- Ý nghĩa của việc phát triển nền nông nghiệp hàng hóa.

Vận dụng thấp Phác họa bằng sơ đồ tư duy các thế mạnh và hạn chế của NN - So sánh những điểm khác nhau giữa NN cổ truyền và NN hiện đại

Vận dụng cao - Liên hệ, đánh giá được những thuận lợi, khó khăn của nền nông nghiệp địa phương, góp ý kiến bản thân cùng xây dựng, phát triển kinh tế.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC •

Tình huống xuất phát (4 phút)

1. Mục tiêu - Tạo hứng khởi cho bài học, phát triển năng lực giao tiếp, thống kê và ghi nhớ của học sinh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Phân loại nông sản” 3. Phương tiện - Các thẻ hình về trái cây, vật nuôi (hình này in hoặc mua dụng cụ học tập mầm non sẽ có), chuẩn bị 4 bộ với khoảng 20 hình cho mỗi bộ.

- Nội dung hình: các nông sản ôn đới (Táo tây, lê, đào, mận, nho, dâu tây, kiwi, cherry, oliu, củ cải đường, lúa mì,...) và nông sản nhiệt đới (Xoài, ổi mận, mít, cam, bưởi, lựu, bơ, vải, nhãn, mía, lúa gạo,...)

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên kẻ bảng thành 4 phần như nội dung bên dưới; chia lớp thành 4 đội, phổ biến luật chơi, sau đó phát cho mỗi đội 1 bộ thẻ hình.

Trong vòng 2 phút, các đội phải gắn đúng các thẻ hình vào vị trí tương ứng trên bảng. ĐỘI 1

ĐỘI 2

ĐỘI 3

ĐỘI 4

NS nhiệt NS ôn đới NS nhiệt NS ôn đới NS nhiệt NS ôn đới NS nhiệt NS ôn đới đới đới đới đới

- Bước 2: Các đội thực hiện trò chơi, GV cử 2 HS làm trọng tài, đội nào gắn nhanh nhất và đúng nhất sẽ được điểm 10, thang điểm hạ dần theo thứ tự.

- Bước 3: GV tổng kết, dẫn dắt vào bài (nói về các nông sản nhiệt đới của nước ta)

121

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu về NỀN NÔNG NGHIỆP NHIỆT ĐỚI (15 phút) 1. Mục tiêu - Mô tả được những nét đặc trưng của nền nông nghiệp nhiệt đới ở nước ta.

- Đánh giá những thuận lợi, khó khăn cơ bản của nền nông nghiệp nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Đàm thoại, vấn đáp nhanh.

3. Phương tiện: - SGK - Bộ câu hỏi vấn đáp 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu HS đọc mục 1 SGK và vận dụng kiến thức đã học, trả lời nhanh các câu hỏi được đưa ra, mỗi câu GV sẽ chỉ định khoảng 5 HS trả lời, bổ sung ý kiến.

• Nền nôn nghiệp nhiệt đới ở nước ta được thể hiện rõ qua những yếu tố nào?

• Những đặc điểm nào của khí hậu có ảnh hưởng đến sự phát triển nông nghiệp?

• Nêu cơ cấu mùa vụ trong nông nghiệp ở nước ta (ví dụ về trồng lúa nước).

• Địa hình và đất trồng có ảnh hưởng đến nông nghiệp không? Vì sao?

• Nông nghiệp nhiệt đới của nước thường gặp những khó khăn gì?

• Địa phương em thường gặp những vấn đề khó khăn nào trong nông nghiệp (đ/v các tỉnh)?

• Từ những thuận lợi và khó khăn trên, em hãy đưa ra giải pháp nhằm khai thác có hiệu quả nền NN nhiệt đới nước ta.

- Bước 2: GV đọc câu hỏi, chỉ định HS trả lời và ghi ngắn gọn nội dung lên bảng.

- Bước 3: yêu cầu các HS so sánh kiến thức, nhận xét, đánh giá nội dung đã được các bạn trả lời trước đó - Bước 4: GV chốt nội dung, hướng dẫn ghi bài.

NỘI DUNG

122

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1. Nền nông nghiệp nhiệt đới: a. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên cho phép nước ta phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới - Thuận lợi: + Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có sự phân hoá rõ rệt, cho phép: • Đa dạng hoá các sản phẩm nông nghiệp • Áp dụng các biện pháp thâm canh, tăng vụ, chuyển dịch cơ cấu mùa vụ.

• Địa hình và đất trồng cho phép áp dụng các hệ thống canh tác khác nhau giữa các vùng.

- Khó khăn: + Thiên tai, sâu bệnh, dịch bệnh… b. Nước ta đang khai thác ngày càng có hiệu quả đặc điểm của nền nông nghiệp nhiệt đới: - Các tập đoàn cây trồng và vật nuôi được phân bố phù hợp hơn với các vùng sinh thái - Cơ cấu mùa vụ, giống có nhiều thay đổi.

- Tính mùa vụ được khai thác tốt hơn.

- Đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm của nền nông nghiệp nhiệt đới.

HOẠT ĐỘNG 2: PHÁT TRIỂN NỀN NÔNG NGHIỆP HIỆN ĐẠI SẢN XUẤT HÀNG HÓA GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA NÔNG NGHIỆP NHIỆT ĐỚI (15 phút) 1. Mục tiêu - Chứng minh được đặc điểm của nền nông nghiệp nước ta đang chuyển dịch từ nông nghiệp cổ truyền sang nông nghiệp hiện đại, sản xuất hàng hoá quy mô lớn.

- So sánh những điểm khác nhau giữa NN cổ truyền và NN hiện đại.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm 3. Phương tiện - Phiếu học tập Đặc điểm phát triển hiện nay của nền nông nghiệp nước ta là: - ..........................................................................................................................

- ..........................................................................................................................

Sự khác biệt giữa NN cổ truyền và NN hàng hóa Nông nghiệp cổ truyền Nông nghiệp hàng hóa Quy mô Phương thức Hiệu quả Tiêu thụ sản phẩm 123

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Phân bố -

Ý nghĩa của phát triển nông nghiệp hàng hóa: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm, phát Phiếu học tập cho các nhóm, yêu cầu HS đọc nội dung mục 2, hoàn thành phiếu học tập - Bước 2: Các nhóm thảo luận, hoàn thành nhiệm vụ trong 7 phút.

- Bước 3: GV chỉ định đại diện một nhóm lên bảng trình bày nội dung trao đổi, đặt câu hỏi vấn đáp để giảng giải nội dung; các nhóm khác nhận xét.

- Bước 4: GV đánh giá quá trình hoạt động của các nhóm, đánh giá sản phẩm và chuẩn hóa kiến thức.

Tùy theo trình độ của HS, GV có thể bổ sung một số kiến thức liên quan để khắc sâu nội dung của bài học.

NỘI DUNG Đặc điểm nền nông nghiệp hiện nay của nước ta là: • Có sự tồn tại song song nền nông nghiệp sản xuất theo lối cổ truyền và nền nông nghiệp hàng hóa.

• Chuyển từ nền nông nghiệp cổ truyền sang nền nông nghiệp hàng hóa. Đặc điểm chính của 2 nền nông nghiệp hiện nay của nước ta Nền nông nghiệp cổ truyền Nền nông nghiệp hàng hóa • Sản xuất nhỏ, công cụ thủ công, sử dụng nhiều sức người, năng suất lao động thấp.

• Nền nông nghiệp tiểu nông mang tính chất tự túc, tự cấp (mỗi cơ sở sản xuất, mỗi địa phương đều sản xuất nhiều loại sản phẩm, và phần lớn sản phẩm dễ tiêu dùng tại chỗ) • Người sản xuất quan tâm nhiều đến sản phẩm.

• Còn phổ biến ở nhiều vùng lãnh thổ có điều kiện khó khăn ở nước ta. Sản xuất với quy mô lớn, sử dụng nhiều máy móc, vật tư nông nghiệp, công nghệ mới, năng suất lao động cao.

• Sản xuất theo hướng nông nghiệp hàng hóa, đẩy mạnh sản xuất thâm canh, chuyên môn hóa, nông nghiệp gắn liền với công nghiệp chế biến và dịch vụ nông nghiệp.

• Mục đích sản xuất quan trọng là tạo ra nhiều lợi nhuận.

• Ngày càng phát triển, đặc biệt ở những nơi có điều kiện thuận lợi như ở các vùng có truyền thống sản xuất hàng hóa, các vùng gần các trục giao thông, các thành phố lớn. Ý nghĩa của phát triển nông nghiệp hàng hóa: - Làm cơ cấu nông nghiệp đa dạng hơn.

- Đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường.

124

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Sử dụng các nguồn lực tự nhiên và kinh tế xã hội hợp lý hơn.

C. Hoạt động luyện tập (8 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Làm bài tập 3 trang 92 SGK 3. Phương tiện - SGK, máy tính cầm tay.

4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV yêu cầu học sinh dựa vào SGK trang 92, hoàn thành bài tập 3 theo yêu cầu.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ.

- Bước 3: GV gọi một vài HS lên chấm điểm, nhận xét và tổng kết nội dung.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (3 phút) 1. Mục tiêu Vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết các bài tập và thực tiễn cuộc sống.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Giao việc cá nhân cho HS tự học ở nhà.

Hình thức tổ chức: cá nhân.

3. Phương tiện: - Vở bài tập.

- Tra cứu thông tin trên sách báo, Internet và thực tiễn cuộc sống.

4. Tiến trình hoạt động * Bước 1: Giao nhiệm vụ cho HS GV yêu cầu HS về nhà thực hiện nhiệm vụ sau, GV sẽ kiểm tra 1 số HS bất kì và chấm lấy điểm miệng.

Câu hỏi: Địa phương em có những thuận lợi và khó khăn gì trong phát triển nông nghiệp?

Em hãy kể tên 1 số sản phẩm nông nghiệp chủ lực trong nông nghiệp của địa phương em? * Bước 2: HS nhận nhiệm vụ. * Bước 3: Dặn dò thời gian và hình thức nộp sản phẩm: Nộp vào đầu tiết học kế tiếp bằng giấy. * Bước 4: GV đánh giá sản phẩm và nêu kết quả tự học của HS ở buổi học kế tiếp (có cộng điểm khuyến khích cho HS làm tốt nhiệm vụ)./ V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….

125

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

126

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 22. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được cơ cấu của ngành nông nghiệp: trồng trọt, chăn nuôi; tình hình phát triển và phân bố một số cây trồng và vật nuôi chính của nước ta.

- Giải thích được xu hướng chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp và ngành trồng trọt.

- Kể tên được các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng ở các vùng miền.

2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ Nông nghiệp, Atlát Địa lí Việt Nam để trình bày sự phân bố các cây trồng, vật nuôi chủ yếu.

- Vẽ biểu đồ, phân tích bảng số liệu và biểu đồ về cơ cấu, sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, tình hình tăng trưởng của một số sản phẩm nông nghiệp.

3. Thái độ - Có nhận thức đúng đắn về nền nông nghiệp.

- Ủng hộ sự chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp theo xu hướng CNH-HĐH. 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: thấy được thế, mạnh, hạn chế trong nông nghiệp của cả nước, từng vùng, miền thực trạng và định hướng phát triển của ngành trong tương lai. + Năng lực học tập tại thực địa: xác định thế mạnh, hạn chế của địa phương trong sự phát triển kinh tế nông nghiệp + Năng lực sử dụng bản đồ: so sánh sự phát triển nông nghiệp của các vùng, miền. + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm ngành + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip. + Năng lực viết, trình bày báo cáo, thiết kế infographic,…

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Cập nhật thông tin, hình ảnh biểu đồ, lược đồ liên quan đến bài học.

- Phiếu học tập, phiếu khảo sát, đánh giá phương pháp học.

- Các phụ lục đính kèm.

2. Chuẩn bị của HS - Xem trước bài mới, sưu tầm các thông tin liên quan được giao - Átlat Địa lí Việt Nam. - Nghiên cứu các biểu đồ, sơ đồ, bản đồ, bảng biểu trong SGK. - Giấy A1, bút lông nhiều màu.

127

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao - Thực trạng sản - Sự thay đổi trong cơ - Nhận xét mối - Liên hệ, giải thích được xuất nông nghiệp, cấu nội bộ ngành trồng quan hệ giữa tốc độ đặc điểm phát triển nông phân bố cây trồng, trọt, chăn nuôi. tăng trưởng và sự nghiệp địa phương � vật nuôi.

- Đặc tính, phân bố của thay đổi cơ cấu giá định hướng giải pháp - Các đặc sản của cây trồng. trị sản xuất ngành kinh tế hiệu quả cho địa mỗi vùng miền.

- Điều kiện phát triển trồng trọt. phương. chăn nuôi.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu: - Tạo hứng thú cho tiết học, định hướng kiến thức cơ bản cần đạt.

2. Phương pháp: chơi trò chơi 3. Phương tiện: bảng đen/giấy A0 4. Tiến trình hoạt động: trò chơi “Tiếp sức nhà nông” - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm/đội (có thể cho các em đặt tên liên quan đến nội dung bài học cho thêm sinh động), hướng dẫn luật chơi: Mỗi đội được phát 1 tờ giấy A0, các đội hoạt động theo phương thức khăn trải bàn, trong thời gian 5 phút, các thành viên của các đội sẽ ghi tên các nông sản Việt (có thể chỉ giới hạn trong lĩnh vực ăn – uống) mà mình biết vào ô riêng, sau đó tổng hợp vào ô chung trong khăn trải bàn. Các Nông sản phải gắn với địa danh sản xuất.

VD: Các nông sản nổi bật của nước ta hiện nay có: Cà phê Tây Nguyên, gạo Cần Thơ, dứa Đồng Giao, nhãn Ido, xoài Cát Chu, tiêu Phú Quốc, chuối Lào Cai, chôm chôm Java, chè Shan Tuyết, Ô Long, Tân Cương; gạo Nàng thơm Chợ Đào, nếp Tú Lệ, tỏi Lý Sơn, mắm cá lóc Châu Đốc, Bưởi Đoan Hùng, chả mực Hạ Long, thanh long Bình Thuận,…

- Bước 2: các đội làm việc trong thời gian 3 phút, dán kết quả làm việc lên bảng để tính điểm theo tổng số nông sản, mỗi nông sản có được sẽ mang lại cho đội 2 điểm/thang điểm 100 (tích điểm theo

thang này đến cuối tiết học).

128

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 3: Với các nông sản mà nhiều bạn thắc mắc, các đội sẽ phải giới thiệu về loại nông sản này, nếu giải thích tốt sẽ được cộng 5 điểm/1 nông sản; không giải thích được sẽ bị trừ lại 2 điểm. GV hỗ trợ giải thích nếu đội không trả lời được.

- Bước 4: Tổng hợp điểm, vào bài mới.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1, 2: Tìm hiểu NGÀNH TRỒNG TRỌT (25 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày tình hình phát triển và phân bố các nhóm cây trồng của nước ta.

- Phân tích được ý nghĩa của việc phát triển cây lương thực và cây công nghiệp đối với nền kinh tế.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: Phương pháp đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm - Hình thức: Nhóm 3. Phương tiện - Phiếu học tập, Atlat Địa lí Việt Nam. - Số liệu mới.

- Giấy A1, bút lông.

Năm Diện tích (nghìn ha) Sản lượng (nghìn tấn) 7504,3 34.447,2 2002 7329,2 35.832,9 2005 7708,7 42.763,4 2017 Tổng diện tích và sản lượng lúa nước ta từ năm 2002 đến 2017 (Nguồn: Tổng cục thống kê - https://www.gso.gov.vn) 4. Tiến trình hoạt động: Hoạt động 1: Tìm hiểu về ngành sản xuất lương thực - Bước 1: HS hoạt động theo nhóm đã chia từ đầu tiết học, tham khảo nội dung SGK kết hợp kiến thức bản thân, hoàn thành Phiếu học tập. Ý nghĩa/vai trò của sản xuất lương thực: - ……………………………………………………………………………………

- ……………………………………………………………………………………

- ……………………………………………………………………………………

- ……………………………………………………………………………………

Những xu hướng chủ yếu trong sản xuất lương thực những năm qua Diện tích Sản lượng Năng suất Cơ cấu mùa vụ Bình quân lương thực trên đầu người Tình hình xuất khẩu Các vùng trọng điểm - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 7 phút

129

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 3: Thống nhất kết quả và báo cáo trước lớp theo chỉ định của GV, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: GV đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ HS, tính điểm cho nhóm và củng cố kiến thức, mở rộng liên hệ tình hình sản xuất lương thực tại địa phương, hướng dẫn ghi bài. ● Ở địa phương em, các cây lương thực nào được trồng phổ biến? ● Đặc điểm mùa vụ sản xuất lương thực của quê em?

NỘI DUNG 1. Ngành trồng trọt: a. Sản xuất lương thực ● Ý nghĩa/vai trò của sản xuất lương thực: - Bảo đảm lương thực cho nhân dân.

- Cung cấp thức ăn cho chăn nuôi.

- Tạo nguồn hàng cho xuất khẩu.

- Là cơ sở để đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp. ● Những xu hướng chủ yếu trong sản xuất lương thực những năm qua Diện tích Tăng Sản lượng Tăng mạnh Năng suất Tăng rất mạnh do áp dụng tiến bộ KHKT,thâm canh tăng vụ,…

Cơ cấu mùa vụ Có nhiều thay đổi Bình quân lương thực trên 511,4kg/người/năm (2017) đầu người Tình hình xuất khẩu Là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới Các vùng trọng điểm ĐB sông Hồng ĐB sông Cửu Long Hoạt động 2: Tìm hiểu sản xuất cây công nghiệp - Bước 1: HS vẫn hoạt động theo nhóm cũ để tích điểm, GV phát cho mỗi nhóm 1 tờ giấy A1, giao nhiệm vụ cho các nhóm.

- Bước 2: HS dựa vào các câu hỏi gợi ý, thiết kế mindmap về hiện trạng, ý nghĩa của việc trồng cây công nghiệp và cây ăn quả. + Việc phát triển cây công nghiệp mang lại ý nghĩa gì cho nền kinh tế? + Điều kiện tự nhiên nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì cho trồng cây công nghiệp và cây ăn quả? + Dựa vào atlat, liệt kê tên, phân bố các nhóm cây công nghiệp và cây ăn quả ở nước ta. + Tại sao cây công nghiệp nhiệt đới là cây công nghiệp chủ yếu ở nước ta? + Tại sao cây công nghiệp lâu năm lại đóng vai trò quan trọng nhất trong cơ cấu cây công nghiệp?

- Bước 3: Thống nhất kết quả, treo sản phẩm lên bảng. GV chỉ định báo cáo theo nhóm nội dung/câu hỏi xoay vòng.

- Bước 4: GV đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ HS, cho thảo luận, các nhóm đánh giá chéo sản phẩm, chấm điểm theo thang điểm.

- Bước 5: GV tổng kết hoạt động, hướng dẫn ghi bài.

Thông tin phản hồi

130

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 b. Sản xuất cây thực phẩm (tham khảo SGK) c. Sản xuất cây công nghiệp và cây ăn quả: ● Ý nghĩa: - Sử dụng hợp lí tài nguyên đất, nước và khí hậu.

- Sử dụng tốt hơn nguồn lao động nông nghiệp, đa dạng hóa nông nghiệp.

- Tạo nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến - Là mặt hàng xuất khẩu quan trọng. ● Hiện trạng: - Chủ yếu là cây công nghiệp nhiệt đới, ngoài ra còn có một số cây có nguồn gốc cận nhiệt.

- Tổng diện tích gieo trồng cây công nghiệp (bao gồm cả cây ăn quả) ngày càng tăng. ● Phân bố: trình bày dựa vào atlat

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU NGÀNH CHĂN NUÔI (7 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày tình hình phát triển và phân bố ngành chăn nuôi ở nước ta.

- Nắm được điều kiện phát triển chăn nuôi, liên hệ tình hình địa phương.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: Phương pháp đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm - Hình thức: Nhóm 3. Phương tiện Phiếu học tập, Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV phát cho các nhóm 1 phiếu học tập với các câu hỏi gợi ý thảo luận.

- Bước 2: Các nhóm thảo luận, thống nhất câu trả lời.

- Bước 3: GV chỉ định xoay vòng các nhóm đọc đáp án cho mỗi câu hỏi, mỗi nhóm chỉ trả lời 1 ý/1 lượt.

- Bước 4: GV nhận xét, tổng kết kiến thức, tính điểm tổng cho các nhóm, hướng dẫn ghi bài.

Phiếu học tập Câu hỏi: - Nêu xu hướng phát triển của ngành chăn nuôi.

- Cho biết điều kiện phát triển của ngành chăn nuôi nước ta hiện nay.

- Tình hình phát triển và phân bố một số gia súc (trâu, bò); lợn và gia cầm chính nước ta. Giải thích.

131

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

NỘI DUNG 2. Ngành chăn nuôi: a. Vị trí, xu hướng và điều kiện phát triển - Tỉ trọng ngành chăn nuôi còn nhỏ so với trồng trọt nhưng đang có xu hướng tăng.

- Xu hướng phát triển của ngành chăn nuôi: + Tiến mạnh lên sản xuất hàng hoá. + Chăn nuôi trang trại theo hình thức công nghiệp + Các sản phẩm không qua giết mổ (trứng, sữa) chiếm tỉ trọng ngày càng cao.

- Điều kiện phát triển ngành chăn nuôi: + Thuận lợi (cơ sở thức ăn được đảm bảo tốt hơn, dịch vụ giống, thú y có nhiều tiến bộ...). + Khó khăn (giống gia súc, gia cầm năng suất thấp, dịch bệnh...). b. Chăn nuôi lợn và gia cầm - Tình hình phát triển: + Là nguồn cung cấp thịt chủ yếu. + Đàn lợn: 27 triệu con (2005), cung cấp trên ¾ sản lượng thịt các loại. + Chăn nuôi gia cầm tăng mạnh - Phân bố: Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long.

3. Chăn nuôi gia súc ăn cỏ - Chủ yếu dựa vào các đồng cỏ tự nhiên.

- Các gia súc chủ yếu: Trâu, bò (bò thịt và bò sữa).

C. Luyện tập (4 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố nội dung bài học 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: làm việc các nhân 3. Phương tiện - Atlat Địa lí Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động GV đặt câu hỏi, học sinh trả lời nhanh. ✔ Tại sao phải sản xuất lương thực? ✔ Kể tên các nông sản đang được xuất khẩu trong ngành trồng trọt và chăn nuôi nước ta? ✔ Vì sao ĐB Sông Cửu Long không trồng được cây cà phê?

132

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 D. Hoạt động nối tiếp – hướng dẫn tự học (4 phút) 1. Mục tiêu - Rèn luyện kĩ năng tính toán cho học sinh.

- Vận dụng để trả lời một số câu hỏi liên hệ thực tế.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Làm việc cá nhân, tự học ở nhà.

3. Phương tiện Giấy, bút, máy tính bỏ túi 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giao nhiệm vụ cho HS: GV yêu cầu HS về nhà làm các bài tập 3, 4 trang 97 SGK các bài tập.

- Bước 2: GV hướng dẫn nhanh cách làm bài tập cho HS. - Bước 3: Quy định thời gian và hình thức nộp sản phẩm, đồng thời yêu cầu HS chuẩn bị trước các dụng cụ cần thiết, tư liệu cho bài 23.

- Bước 4: GV đánh giá sản phẩm và nêu kết quả tự học của HS ở buổi học kế tiếp.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

133

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết Bài 23: THỰC HÀNH PHÂN TÍCH SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH TRỒNG TRỌT. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức Củng cố kiến thức ngành trồng trọt: - Biết cách chọn dạng biểu đồ thích hợp với nội dung bảng số liệu.

- Phân tích được mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt.

- Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu năm.

- Giải thích được mối quan hệ giữa sự thay đổi cơ cấu diện tích và phân bố sản xuất cây công nghiệp.

2. Kĩ năng - Tính tốc độ tăng trưởng, tính cơ cấu.

- Phân tích thông tin bảng số liệu.

3. Thái độ - Trân trọng người nông dân và sản phẩm lao động nông nghiệp, bồi dưỡng ước mơ, tích cực học tập.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, , năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Nhận thức theo quan điểm không gian. + Năng lực tìm hiểu địa lí: Sử dụng công cụ địa lí – bảng số liệu thống kê.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Giáo án, cập nhật số liệu thống kê.

- Các số liệu đã được tính toán.

- Biểu đồ đã được chuẩn bị trên khổ giấy lớn hoặc slide.

- Một số phương tiện cần thiết khác (máy tính, thước kẻ dài, phấn màu...).

2. Chuẩn bị của HS - Vở ghi, SGK, máy tính.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao thấp

134

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Thực hành: Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu ngành trồng trọt

Chọn dạng biểu đồ thích hợp với nội dung bảng số liệu.

- Phân tích được mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt.

- Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu năm. cây trồng

- Giải thích được mối quan hệ giữa sự thay đổi cơ cấu diện tích và phân bố sản xuất cây công nghiệp.

- Giải thích được sự thay đổi cơ cấu cây trồng tại địa phương.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Phát hiện vấn đề cần giải quyết.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Động não – tia chớp 3. Phương tiện - Hình 22. Cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hướng dẫn hs quan sát lại Hình 22. Cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt.

Có thể thấy một số ngành giảm tỉ trọng trong cơ cấu chung. Tuy nhiên, ngành đó có giảm giá trị không? Vì sao?

Hình 22. Cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt.

- Bước 2: GV gọi nhiều hs trả lời, có thể thống nhất nhận định các ngành giảm tỉ trọng, nhưng không giảm giá trị vì bán kính hình tròn lớn hơn từ đó tạo tình huống có vấn đề dẫn dắt vào vào bài để kiểm chứng và lý giải phán đoán ban đầu của HS. B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Bài tập 1 (15 phút) 1. Mục tiêu - Biết cách chọn dạng biểu đồ thích hợp với nội dung bảng số liệu.

- Phân tích được mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt.

- Tính tốc độ tăng trưởng.

135

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phân tích thông tin bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Thảo luận nhóm 3. Phương tiện Bảng số liệu 23.1 đã cập nhật, bảng tốc độ tăng trưởng đã tính, biểu đồ vẽ sẵn, máy tính.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm (4-6 HS/nhóm), cung cấp cho HS bảng số liệu cập nhật thay thế bảng SGK. Hướng dẫn các em làm yêu cầu a (mỗi nhóm tính một loại cây trồng theo cột dọc), trong thời gian 1 phút.

GV quan sát giúp đỡ các nhóm khó khăn.

Bảng 23.1- Giá trị sản xuất ngành trồng trọt (theo giá so sánh năm 1994) (Đơn vị: tỉ đồng) Cây công Cây ăn quả nghiệp

Năm

Tổng số

Lương thực

Rau đậu

Cây khác

1990

49604,0

33289,6

3477,0

6692,3

5028,5

1116,6

1995

66183,4

42110,4

4983,6

12149,4

5577,6

1362,4

2000

90858,2

55163,1

6332,4

21782,0

6105,9

1474,8

2005

107897,6

63852,5

8928,2

25585,7

7942,7

1588,5

2015 129779,2 72250,0 11921,5 33708,3 10167,1 1732,3 - Bước 2: GV chiếu kết quả hoặc gọi đại diện 6 nhóm viết. Các nhóm điều chỉnh và thu thập kết quả chuẩn.

Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành trồng trọt theo từng nhóm cây trồng (Đơn vị: %) Rau đậu Cây công Cây ăn quả Cây khác Năm Tổng số Lương nghiệp thực 1990 100 100 100 100 100 100 1995 133,4 126,5 143,3 181,5 110,9 122,0 2000 183,2 165,7 182,1 325,5 121,4 132,1 2005 217,5 191,8 256,8 382,3 158,0 142,3 2015 261.6 217.0 342.9 503.7 202.2 155.1 - Bước 3: GV hướng dẫn các nhóm làm yêu cầu mục c) Tùy đối tượng HS, GV có thể gợi ý một số nội dung: + Có thể coi chỉ số nào đại diện cho tốc độ tăng trưởng trung bình? + Liệt kê các nhóm cây có tốc độ tăng trưởng lớn/nhỏ hơn mức trung bình và so sánh với biểu đồ cơ cấu giá trị ở tình huống xuất phát? .(Gv có thể chiếu 2 biểu đồ để hs so sánh, những lớp đăng ký bài xã hội có thể giao hs chuẩn bị sẵn)

136

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Cơ cấu Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành trồng trọt giá trị sản xuất ngành trồng trọt + Rút ra mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu. + Xu hướng sản xuất lương thực, thực phẩm và mối quan hệ xu hướng này với nền nông nghiệp nhiệt đới?

HS thảo luận và trình bày sản phẩm trong 5 phút, có thể trình bày tùy ý dưới dạng sơ đồ, tranh vẽ, kẻ bảng….

- Bước 4: HS một nhóm trình bày các nhóm khác bổ sung, giải đáp tình huống có vấn đề nêu ra đầu bài học, GV chuẩn kiến thức.

• Giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. + Cây công nghiệp và cây rau đậu có tốc độ tăng trưởng cao hơn tốc độ tăng trưởng của ngành trồng trọt, nhưng tỉ trọng có xu hướng tăng. + Cây lương thực, cây ăn quả và cây khác có tốc độ tăng trưởng thấp hơn tốc độ tăng trưởng của ngành trồng trọt, tỉ trọng có xu hướng giảm.

• Sự thay đổi trên phản ánh trong sản xuất lương thực, thực phẩm và trong việc phát huy thế mạnh của nông nghiệp nhiệt đới + Trong sản xuất lương thực, thực phẩm, đã có xu hướng đa dạng hóa, các loại rau đậu được đẩy mạnh sản xuất. + Nền nông nghiệp nhiệt đới ngày càng được phát huy thế mạnh với việc tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa có giá trị cao. * Chuyển ý: Trong ngành trồng trọt, nhóm cây công nghiệp có xu hướng tăng nhanh cả về giá trị và tỉ trọng. Vậy với mỗi loại cây công nghiệp lâu năm và hằng năm có xu hướng phát triển ra sao?

Chúng ta cùng nghiên cứu ở bài tập 2.

137

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 HOẠT ĐỘNG 2: Bài tập 2 (20 phút) 1. Mục tiêu - Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu năm.

- Giải thích được mối quan hệ giữa sự thay đổi cơ cấu diện tích và phân bố sản xuất cây công nghiệp.

- Tính tốc độ tăng trưởng, tính cơ cấu.

- Phân tích thông tin bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm, kỹ thuật mảnh ghép.

3. Phương tiện Bảng số liệu 23.2 cập nhật, bảng số liệu và biểu đồ cơ cấu diện tích gieo trồng 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cho HS chia nhóm như hoạt động 1, cung cấp bảng số liệu mới, hướng dẫn HS thảo luận nhóm (kỹ thuật mảnh ghép).

Bảng 23.2. Diện tích gieo trồng cây công nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu năm (Đơn vị: nghìn ha) Năm

1975

1980

1985

1990

1995

Cây công nghiệp hàng 210,1 371,7 600,7 542,0 716,7 năm

2000 778,1

2005

2010

2015

861,5 789,1 711,4

Cây công nghiệp lâu 2011, 2133, 172,8 256,0 470,3 657,3 902,3 1451,3 1633,6 năm 3 5 + Vòng 1: Nhóm chuyên gia (5 phút) Với mỗi nhóm tìm hiểu một nội dung xu hướng biến động sự thay đổi giá trị, sự thay đổi tỉ trọng trong cơ cấu và sự thay đổi tốc độ tăng trưởng.(với mỗi khía cạnh tiếp cận cần tính toán lại bảng số liệu cho phù hợp) Sản phẩm vòng 1 được các “chuyên gia” ghi lại để hoạt động vòng 2.

- Bước 2: + Vòng 2: Nhóm mảnh ghép (8 phút) • Các “chuyên gia” trình bày mảng nội dung mình phụ trách cho cả nhóm.

• Cả nhóm bàn luận và hoàn thành sản phẩm chung mục a) và giải quyết câu hỏi mục b) - Bước 3: GV mời đại diện một nhóm báo cáo, các nhóm khác đặt câu hỏi tranh luận, nhận xét bổ sung. GV và HS thống nhất chuẩn kiến thức.

Bảng: Cơ cấu diện tích cây công nghiệp nước ta, 1975 - 2015 (Đơn vị: %) Năm 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 Cây công nghiệp hàng năm

54,9

59,2

56,1

45,2

44,3

34,9

34,5

28,2

25,0

Cây công nghiệp lâu năm

45,1

40,8

43,9

54,8

55,7

65,1

65,5

71,8

75,0

- Xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hằng năm và cây công nghiệp lâu năm: + Diện tích và tốc độ tăng trưởng diện tích gieo trồng cây công nghiệp hằng năm và cây công nghiệp lâu năm đều có xu hướng tăng liên tục đến năm 2005. Sau thời điểm này, diện tích cây công nghiệp hàng năm giảm, diện tích cây công nghiệp lâu năm vẫn tăng nhanh (dẫn chứng). + Trước năm 1990, tỉ trọng diện tích cây công nghiệp lâu năm nhỏ hơn tỉ trọng diện tích cây hàng năm. Sau thời điểm này, tỉ trọng diện tích cây công nghiệp lâu năm tăng mạnh đến 75% vào năm 2015, tỉ trọng diện tích cây công nghiệp hàng năm giảm mạnh còn 25% vào năm 2015.

138

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Mối quan hệ giữa sự thay đổi trong cơ cấu diện tích cây công nghiệp và sự thay đổi trong phân bố sản xuất cây công nghiệp + Sự thay đổi trong cơ cấu diện tích cây công nghiệp có liên quan mật thiết đến sự thay đổi trong việc hình thành và phát triển các vùng chuyên canh cây công nghiệp, chủ yếu là các cây công nghiệp lâu năm. + Tiêu biểu các vùng như: Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung du miền núi Bắc Bộ.

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Vẽ biểu đồ cơ cấu diện tích cây công nghiệp nước ta, 1975 - 2015 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân 3. Phương tiện - Giấy tập trắng ½ tờ 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu sử dụng Bảng số liệu đã xử lí trong thảo luận trên để vẽ hiểu đồ thích hợp thể hiện cơ cấu diện tích cây công nghiệp nước ta, 1975 – 2015. Thời gian hoàn thành 7 phút.

- Bước 2: HS thực hành vẽ.

- Bước 3: GV thu bài.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1 phút) - Về nhà viết báo cáo ngắn khoảng 200.

Nội dung: + Tình hình thay đổi cơ cấu cây trồng ở địa phương trong 2 năm gần đây. (Nông thôn) + Hoặc: Xu hướng thay đổi nhu cầu rau quả trong 2 năm gần đây (Thành thị) - Xem trước bài 24/SGK V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………… ……………………

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 24. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THỦY SẢN VÀ LÂM NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được các điều kiện thuận lợi và khó khăn của ngành thủy sản nước ta.

- Phân tích tình hình phát triển và phân bố của ngành thủy sản.

- Hiểu và trình bày được vai trò, sự phân bố của ngành lâm nghiệp.

2. Kĩ năng - Phân tích bản đồ thủy sản, lâm nghiệp.

- Đọc, phân tích Atslat địa lí Việt Nam để xác định các khu vực sản xuất, khai thác lớn, các vùng nuôi trồng thủy sản quan trọng.

- Vẽ và phân tích biểu đồ, số liệu thống kê về lâm, ngư nghiệp.

3. Thái độ - Biết quý trọng những sản phẩm của ngành nông nghiệp 139

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Có ý thức bảo vệ môi trường, tài nguyên 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Nhận thức theo quan điểm không gian. + Năng lực tìm hiểu địa lí: Sử dụng công cụ địa lí – bảng số liệu thống kê.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Giáo án; Bản đồ nông - lâm - thủy sản VN - Các thông tin chuyên môn GV liên tục cập nhật tai website của Tổng cục thủy sản https://tongcucthuysan.gov.vn 2. Chuẩn bị của HS - Vở ghi, SGK, Atsltat Địa lí Việt Nam. - Tính cơ cấu sản lượng thủy sản cho bảng 24.1 và rút ra nhận xét.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Chủ đề Mức độ nhận thức Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Vấn đề phát - Trình bày được điều - Phân tích được - Giải thích - Liên hệ được vấn triển thủy kiện thuận lợi và khó nguyên nhân của được sự phát đề phát triển thủy sản và lâm khăn để phát triển sự phát triển và triển và phân bố sản, lâm nghiệp với nghiệp ngành thủy sản. phân bố ngành ngành thủy sản vấn đề bảo vệ chủ - Trình bày được vai thủy sản. và lâm nghiệp quyền, bảo vệ môi trò, tình hình phát nước ta. trường và sự suy triển lâm nghiệp. giảm nguồn lợi thủy sản, lâm nghiệp. * Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: + Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Nhận thức theo quan điểm không gian. + Năng lực tìm hiểu địa lí: Sử dụng công cụ địa lí – bảng số liệu thống kê.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Xây dựng tình huống có vấn đề dẫn dắt vào bài học 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hoạt động cá nhân/Sử dụng phương tiện dạy học trực quan/ kỹ thuật động não.

3. Phương tiện - Biểu đồ 10 sản phẩm có giá trị xuất nhập khẩu lớn nhất năm 2018 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cung cấp cho hs hình ảnh biểu đồ.

Yêu cầu hs chỉ ra các mặt hàng thuộc nhóm ngành nông nghiệp?

140

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

- Bước 2: + HS trả lời: Các mặt hàng thuộc nhóm ngành nông nghiệp có giá trị xuất khẩu trong nhóm 10 mặt hàng lớn nhất năm 2018 là: hàng thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ, cà phê. + GV tiếp tục gợi mở theo em vì sao hai mặt hàng thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ đều có giá trị trên 8 tỉ đô, gấp gần 4 lần dầu thô?

- Bước 3: + HS nếu một số nguyên nhân, GV tổng kết nhanh và dẫn dắt vào bài học.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu ngành thủy sản (30 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển ngành thủy sản.

- Phân tích được nguyên nhân của sự phát triển và phân bố ngành thủy sản.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm – kỹ thuật mảnh ghép 3. Phương tiện - SGK, Atlat địa lí Việt Nam, Tài liệu hs chuẩn bị bài 23.

4. Tiến trình hoạt động

- Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm, 2 nhóm thảo luận chung một đề. * Vòng một: Nhóm chuyên gia (5 phút) GV hướng dẫn các nhóm căn cứ nội dung SGK, Atlát địa lí Việt Nam, tài liệu đã chuẩn bị.., thảo luận là trình bày các đặc điểm và đưa ra những nhận xét cần thiết. (cắt ngang các nội dung) + Nhóm 1,2: Điều kiện thuận lợi và khó khăn mặt tự nhiên. + Nhóm 3,4: Điều kiện thuận lợi và khó khăn mặt kinh tế-xã hội. + Nhóm 5,6: Sự phát triển và phân bố ngành khai thác. + Nhóm 7,8: Sự phát triển và phân bố ngành nuôi trồng.

141

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 2: * Vòng hai: Nhóm mảnh ghép (15 phút) Từ các nhóm chuyên gia GV yêu cầu hs đổi vị trí, hình thành các nhóm mảnh ghép mới. (kết dọc các nội dung) + Nhóm 1,2,3,4: Trình bày điều kiện thuận lợi và khó khăn; quá trình phát triển và phân bố ngành khai thác. + Nhóm 1,2,3,4: Trình bày điều kiện thuận lợi và khó khăn; quá trình phát triển và phân bố ngành nuôi trồng.

Các chuyên gia trình bày nội dung mình phụ trách, nghe nhận xét, phản biện từ chuyên gia khác, các bạn và thống nhất sản phẩm cuối cùng. (giải quyết bài tập 1 SGK) - Bước 3: GV chỉ định HS bất kì báo cáo sản phẩm các nhóm nhận xét, đặt câu hỏi, GV cùng HS chuẩn kiến thức.

- Bước 4: GV cùng HS phân tích bảng 24.1 để thấy được sự thay đổi chỉ số và cơ cấu sản lượng và giá trị sản xuất thủy sản.

Gợi ý: Gv hướng dẫn Hs nhận xét cả về mặt tuyệt đối và tương đối.

CƠ CẤU SẢN LƯỢNG THỦY SẢN CỦA CẢ NƯỚC, 1990 - 2015

142

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1 Bảng tóm tắt những điều kiện thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triển của hoạt động khai thác thủy sản ở nước ta ĐIỀU KIỆN

Nguồn lợi và điều kiện đánh bắt

THUẬN LỢI – Bờ biển dài 3.260 km và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn trên 1 triệu km2.

– Nguồn lợi hải sản khá phong phú: tổng trữ lượng khoảng 3,9 – 4,0 triệu tấn, có hơn 2000 loài cá, 1647 loài giáp xác, hơn 100 loài tôm, nhuyễn thể có hơn 2500 loài, rong biển hơn 600 loài … Ngoài ra còn có nhiều loại đặc sản như hải sâm, bào ngư, sò, điệp …

– Có 4 ngư trường trọng điểm: Ngư trường Cà Mau – Kiên Giang (ngư trường vịnh Thái Lan), ngư trường Ninh Thuận – Bình Thuận – Bà Rịa – Vũng Tàu, ngư trường Hải Phòng – Quảng Ninh (ngư trường vịnh Bắc Bộ), ngư trường quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa. – Ở một số hải đảo có các rạn đá, là nơi tập trung nhiều thủy sản có giá trị kinh tế.

– Ven bờ có nhiều đảo và vụng, vịnh tạo điều kiện cho các bãi cá đẻ.

KHÓ KHĂN

– Hằng năm có tới 9-10 cơn bão xuất hiện ở Biển Đông và khoảng 30 – 35 đợt gió mùa đông bắc, gây thiệt hại về người và tài sản, hạn chế số ngày ra khơi.

– Ở một số vùng ven biển, môi trường bị suy thoái và nguồn lợi thủy sản cũng bị đe dọa suy giảm.

– Nhân dân có kinh nghiệm và truyền thống đánh bắt thuỷ sản.

– Ý thức bảo vệ môi trường, nguồn lợi chưa cao.

– Chưa quen với việc sử dụng các thiết bị hiện đại.

Cơ sở vật chất kĩ thuật

– Các phương tiện tàu thuyền, ngư cụ được trang bị ngày càng tốt hơn.

– Các dịch vụ thủy sản và chế biến thuỷ sản được mở rộng.

– Tàu thuyền, các phương tiện đánh bắt nói chung còn chậm được đổi mới, do vậy năng suất còn thấp.

– Hệ thống các cảng cá còn chưa đáp ứng yêu cầu.

– Việc chế biến thuỷ sản, nâng cao chất lượng thương phẩm cũng còn nhiều hạn chế.

Đường lối chính sách

– Sự đổi mới chính sách của Nhà nước về phát triển ngành thuỷ sản, đang có tác động tích cực tạo điều kiện cho ngành thủy sản phát triển mạnh hơn. Đó là các chương trình đẩy mạnh đánh bắt xa bờ, hỗ trợ giá xăng

Dân cư và nguồn lao động

143

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 dầu…

Thị trường

– Nhu cầu về các mặt hàng thuỷ sản ở trong Áp lực của một số hình thức cạnh nước và thế giới tăng nhiều trong những năm trạnh không lành mạnh ở một số gần đây. thị trường nước ngoài.

Sự phát triển và phân bố ngành khai thác – Sản lượng khai thác hải sản năm 2005 đạt 1791 nghìn tấn (gấp 2,7 lần năm 1990), trong đó riêng cá biển là 1367 nghìn tấn. Sản lượng khai thác nội địa đạt khoảng 200 nghìn tấn.

– Tất cả các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhưng nghề cá có vai trò lớn hơn ở các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ và Nam Bộ.

– Các tỉnh dẫn đầu về sản lượng đánh bắt là Kiên Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Định, Bình Thuận và Cà Mau (riêng 4 tỉnh chiếm 38% sản lượng thủy sản khai thác cả nước).

Bảng tóm tắt những điều kiện thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triển của hoạt động nuôi trồng thủy sản ở nước ta ĐIỀU KIỆN

THUẬN LỢI

– Dọc bờ biển có bãi triều, đầm phá, cánh rừng ngập mặn thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản nước lợ.

Nguồn lợi – Có nhiều sông suối, kênh rạch, ao hồ, ở vùng đồng bằng có các ô trũng có thể và điều kiện nuôi nuôi thả cá, tôm nước ngọt. Cả nước đã sử dụng hơn 850 nghìn ha diện tích mặt trồng nước để nuôi thủy sản, trong đó 45% thuộc Cà Mau và Bạc Liêu.

KHÓ KHĂN

– Việc mở rộng diện tích nuôi trồng ở vùng đồng bằng còn hạn chế do cân nhắc đến việc bảo vệ môi trường.

– Dịch bệnh tôm.

– Một số vùng nuôi bị nhiễm bẩn.

Dân cư – Nhân dân có kinh nghiệm và truyền và nguồn thống nuôi trồng thuỷ sản. lao động – Việc chế biến thuỷ sản, nâng cao chất Cơ sở vật – Các dịch vụ thủy sản và chế biến thuỷ lượng thương phẩm cũng còn nhiều hạn chất kĩ sản được mở rộng. chế. thuật Đường lối chính sách

– Sự đổi mới chính sách của Nhà nước về phát triển ngành thuỷ sản, đang có tác động tích cực tạo điều kiện cho ngành

144

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 thủy sản phát triển mạnh hơn.

Thị trường

– Nhu cầu về các mặt hàng thuỷ sản ở Áp lực của một số hình thức cạnh trạnh trong nước và thế giới tăng nhiều trong không lành mạnh ở một số thị trường những năm gần đây. nước ngoài.

Sự phát triển và phân bố ngành nuôi trồng + Nuôi tôm – Nghề nuôi tôm nước lợ (tôm sú, tôm he, tôm rảo, …) và tôm càng xanh phát triển mạnh.

– Kĩ thuật nuôi tôm đi từ quảng canh sang quảng canh cải tiến, bán thâm canh và thâm canh công nghiệp. Sản lượng (Nghìn tấn) 2010 2015 2017 (Sơ bộ) – Vùng nuôi Tổng số 5.142,7 6.582,1 7.225,0 tôm lớn nhất: Đồng bằng Khai thác 2.414,4 3.049,9 3.389,3 sông Cửu Long, nổi bật Nuôi trồng 2.728,3 3.532,2 3.835,7 các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh và Kiên Giang. Nghề nuôi tôm cũng đang phát triển mạnh ở hầu hết các tỉnh duyên hải.

– Tính đến năm 2005, sản lượng tôm nuôi đã lên tới 327194 tấn, riêng Đồng bằng sông Cửu Long là 265.761 tấn (chiếm 81,2%). + Nuôi cá nước ngọt – Cũng phát triển, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng 145

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 – Nổi bật là An Giang về nuôi cá tra, cá basa, tính đến năm 2005, sản lượng cá nuôi đã lên tới 179 nghìn tấn.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu ngành lâm nghiệp (Chuyển xuống phần D – hướng dẫn về nhà làm) C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố kiến thức bài học 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi ong tìm chữ/đóng vai 3. Phương tiện - Giấy nhớ/giấy nháp 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Gv cho hs cả lớp lần lượt viết một câu ghi lại đặc điểm phát trát triển ngành thủy sản (không trùng nhau) theo bảng chuẩn kiến thức hở hoạt động 1 ra giấy nhớ hoặc giấy nháp. Cử 2 Hs quản trò làm thư ký phổ biến luật chơi.Gv làm trọng tài.

- Bước 2: + Thu lại giấy bước 1 đảo và phát ngẫu nhiên cho mỗi bạn một câu “ong thợ”. + Chia lớp thành 2 đội , HS tự ghi số đội vào tờ giấy mình cầm. + HS quản trò “bí mật” cử 5 hs cầm giấy ghi 5 đặc điểm lớn đóng vai “ong chúa” Trong thời gian 2 phút, bầy ong di chuyển loạn xạ, tìm “ong chúa”. + Yêu cầu mỗi “ong thợ ” phải mang đúng thông tin mình có, tìm ghép vào đặc điểm “ong chúa” đang cầm.

- Bước 3: Sau đó Hs quản trò cùng các bạn tính điểm xem đội nào ghép được đúng, nhiều, nhanh nhất.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (2 phút) - GV hướng dẫn hs về nhà tự nghiên cứu phần lâm nghiệp ( Phần a và c, bỏ phần b).

Gợi ý: + Vai trò kinh tế - thu nhập từ việc khai thác và bảo vệ rừng. + Vai trò sinh thái – ý nghĩa với môi trường và sinh vật a) Nước ta 3/4 diện tích là đồi núi, lại có vùng rừng ngập mặn ven biển.

– Vai trò về mặt Kinh tế: + Tạo nguồn sống cho đông bào dân tộc ít người. + Bảo vệ các hồ thủy điện, thủy lợi + Tạo nguồn nguyên liệu cho một số ngành công nghiệp. + Bảo vệ an toàn cho nhân dân cả ở trong vùng núi, trung du và vùng hạ du. + Phát triển du lịch, khai thác dược liệu….

– Vai trò về mặt sinh thái: + Chống xói mòn đất + Bảo vệ các loài động vật, thực vật quí hiếm + Điều hòa dòng chảy sông ngòi, chống lũ lụt và khô hạn + Đảm bảo cân bằng sinh thái và cân bằng nước. c. Sự phát triển và phân bố lâm nghiệp Các hoạt động lâm nghiệp bao gồm: lâm sinh (trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng) và khai thác, chế biến gỗ, lâm sản.

146

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 25. TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm nổi bật của 7 vùng nông nghiệp.

- Biết xu hướng chính trong thay đổi TCLT nông nghiệp theo các vùng.

- Phân tích và giải thích được xu hướng thay đổi trong tổ chức sản xuất nông nghiệp.

2. Kĩ năng - So sánh những điểm giống, khác nhau giữa 7 vùng nông nghiệp nước ta - Kể tên được các vùng chuyên canh lớn, vùng trọng điểm SX LT thực phẩm và các sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng của từng vùng.

- Đề xuất các hình thức tổ chức phù hợp cho nông nghiệp tại địa phương.

3. Thái độ HS phải hiểu việc đa dạng hoá kinh tế nông thôn là cần thiết nhưng phải biết cách giảm thiểu những mặt trái của nó như hạn chế về môi trường, trật tự xã hội …

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực học tập tại thực địa + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Giáo án+ SGK+ Chuẩn kiến thức - Bài soạn Powerpoint (nếu có) - Atlat Địa lý Việt Nam + Bản đồ nông nghiệp VN - Bảng phụ hoặc giấy A3, bút lông…

2. Chuẩn bị của HS - Atlat Địa lí Việt Nam - Vở ghi hoặc giấy note + SGK + đồ dùng học tập III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH. Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Các vùng Trình bày - So sánh được các - Dựa vào Atlat, chỉ - Tìm ra sự khác nông nghiệp được đặc điểm 7 tiêu chí giữa 7 ra được các sản phẩm nhau trong CMH nước ta và vùng nông vùng nông nghiệp. chuyên môn hóa của nông nghiệp giữa các những thay nghiệp nước ta - So sanh số lượng 7 vùng. vùng NN tương tự đổi trong tổ và 2 xu thế trong trang trại phân - Phân tích xu hướng nhau. chức lãnh thổ xu hướng đổi theo loại hình sản phát triển các trang - Lấy ví dụ về các nông nghiệp trong tổ chức xuất trại ở từng loại hình sản phẩm nông lãnh thổ nông sản xuất nghiệp của địa nghiệp. phương mình ở * Định hướng năng lực được hình thành

147

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC • TÌNH HUỐNG XUẤT PHÁT (3 PHÚT) 1. Mục tiêu - Nhận dạng và gọi tên được các sản phẩm đặc trưng của 7 vùng nông nghiệp 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Lật mảnh ghép và đoán hình nền” trên máy chiếu hoặc trên giấy rô-ki - Hình thức: cá nhân 3. Phương tiện - Máy chiếu hoặc bộ tranh nông sản đặc trưng 7 vùng NN được che và đánh số ngẫu nhiên 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV trình chiếu hoặc treo bộ mảnh ghép đã được che và đánh số lên bảng. +7 mảnh ghép là 7 sản phẩm chuyên môn hóa tiêu biểu tương ứng với 7 vùng nông nghiệp được sắp xếp ngẫu nhiên. + Trên 7 mảnh ghép đó được che bằng 7 mảnh màu và đánh số thứ tự từ 1 đến 7. + Mỗi số thứ tự tương ứng với 1 câu hỏi gợi mở liên quan đến hình ảnh. * Luật chơi: GV gọi bất kỳ HS lên chọn 1 số và trả lời câu hỏi tương ứng. Trả lời đúng thì mảnh ghép mất đi và hình ảnh sẽ mở ra. Trả lời sai bị mất lượt, cứ tiếp tục cho 7 mảnh ghép được mở hết.

- Bước 2: GV tiến hành cho HS chơi.

- Bước 3: Sau khi 7 mảnh ghép được mở ra. GV tiếp tục cho HS “đoán hình nền”, 7 hình đó tương ứng thuộc vùng nào?

- Bước 3: GV đánh giá và trên cơ sở đó GV kết nối với nội dung bài mới: “Đây chính là sản phẩm CMH của các vùng NN nước ta. Thế tại sao có sự khác nhau về sản phẩm CMH giữa các vùng như thế? Liệu hôm nay chúng ta có thể giải mã được điều này không? Chúng ta cùng thử nhé” B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HOẠT ĐỘNG 1: Các vùng nông nghiệp ở nước ta (25 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được đặc điểm nổi bật của 7 vùng NN. - Dựa vào Atlat, kể tên được các sản phẩm chuyên môn hóa của 7 vùng NN 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trạm và phòng tranh 3. Phương tiện - Sử dụng phương tiện trực quan: Atlat địa lý VN 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm.

Hình thành 7 nhóm chuyên gia.

Nhóm 1: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp TD và MNBB. Nhóm 2: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp ĐBSH. Nhóm 3: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp BTB. Nhóm 4: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp DHNTB. Nhóm 5: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp TN. Nhóm 6: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp ĐNB. Nhóm 7: Tìm hiểu về vùng nông nghiệp ĐBSCL. 148

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc + Điều kiện sinh thái, + Điều kiện KT-XH, + Trình độ thâm canh, + SP chuyên môn hóa - Bước 3: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 4 phút trình bày, hỏi đáp.

- Bước 4: Đánh giá • HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên • GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng.

• Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin • GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm • HS tự đánh giá và báo cáo kết quả PHIẾU HỌC TẬP Vùng NN ĐK sinh thái ĐK kt-xh Trình độ thâm canh Sản phẩm CMH TD&MNBB ĐBSH BTB DHNTB TN ĐNB ĐBSCL Nội dung Bảng thông tin 7 vùng NN trang 107 và 108 SGK HOẠT ĐỘNG 2: những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta (10 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được 2 xu hướng thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta - Dựa vào BSL 25.2/SGK, phân tích xu hướng thay đổi trong cơ cấu sản phẩm nông nghiệp theo vùng.

- Giải thích được tại sao ĐBSCL kinh tế trang trại lại phát triển nhất cả nước.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm/đặt câu hỏi.

3. Phương tiện - 4 tờ giấy A4 trắng; phiếu đánh giá cho điểm từng tổ.

- Sử dụng phương tiện trực quan: Atlat địa lý VN, BSL trong SGK 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Chia nhóm và giao nhiệm vụ.

Hình thành 4 nhóm (4 tổ). Nhiệm vụ: Trả lời các câu hỏi: 1. Hai hướng thay đổi chính trong tổ chức lãnh thổ NN nước ta.

2. Đặc điểm phân bố sản xuất lúa gạo và thuỷ sản nước ngọt (Mức độ tập trung và hướng phát triển? Tại sao tập trung ở đó?).

3. Tại sao kinh tế trang trại lại phát triển mạnh ở ĐBSCL? 4. Theo các em, trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và phát triển kt-xh ở nông thôn có cần kết hợp giũa vùng chuyên canh với công nghiệp chế biến không? Tại sao?

- Bước 2: HS tiến hành thảo luận và ghi ra giấy A4.

- Bước 3: Báo cáo kết quả. + GV sẽ sử dụng thẻ bài bốc thăm ngẫu nhiên. Trước hết bốc thăm tổ báo cáo, sau đó tiếp tục bốc thăm thành viên của tổ trình bày (các thành viên tự đếm số). Lưu ý: Bộ thẻ được đánh số từ 1 đến

149

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 12 để đủ số thứ tự thành viên trong một nhóm. Mỗi tổ chỉ chọn 1 câu hỏi trả lời và tổ sau không được trả lời trùng câu hỏi. + Sau đó, GV tiếp tục bốc thăm tổ bổ sung (nếu cần) - Bước 4: Đánh giá. Cho các tổ tự đánh giá và cho điểm lẫn nhau. Cuối cùng GV thu phiếu đánh giá tính điểm trung bình của các tổ. ( Tùy GV có thể ghi nhận để cộng điểm) Nội dung hoạt động 2 2. Những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta: a. Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp của nước ta trong những năm qua thay đổi theo hai xu hướng chính: - Tăng cường chuyên môn hóa, phát triển các vùng chuyên canh với quy mô lớn tạo sản phẩm hàng hóa.

- Đa dạng hóa nông nghiệp, đa dạng hóa kinh tế nông thôn. b. Kinh tế trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy sản xuất nông lâm nghiệp và thuỷ sản theo hướng sàn xuất hàng hoá.

- Kinh tế trang trại được phát triển từ kinh tế hộ gia đình.

- Số lượng trai trại tăng nhanh cả về số lượng và loại hình.

- Trang trại tập trung ở đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ C. LUYỆN TẬP (5 phút) 1. Mục đích - Củng cố lại kiến thức về 7 vùng nông nghiệp.

- Sử dụng Atlat, liên hệ thực tiễn.

2. Phương pháp/kĩ thuật - Phương pháp: trò chơi “Giải ô chữ tìm từ khóa”.

- Hình thức: cả lớp 3. Phương tiện - Máy chiếu hoặc bảng đen.

- Atlat 4. Tiến trình các hoạt động - Bước 1: GV trình chiếu hoặc GV vẽ 12x10 ô vuông lên bảng và nêu luật chơi.

- Bước 2: Tiến hành chơi.

GV gọi bất kỳ 1 em lên chọn 1 câu hỏi. GV đọc câu hỏi và HS trả lời. Mỗi câu trả lời đúng sẽ xuất hiện 1 từ khóa. Lần lượt mở cho đến hết và từ khóa “Chuyên môn hóa” sẽ xuất hiện. Hoặc các e có thể đoán trước từ khóa khi các ô chữ chưa lật ra.

- Bước 3: GV chốt: “Chuyên môn hóa” – đây là một trong hai hướng chính trong tổ chức lãnh thổ NN nước ta hiện nay.

D. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP- HƯỚNG DẪN HỌC TỰ HỌC (…..PHÚT) - Viết 1 bài giới thiệu về trang trại ở địa phương em: sản phẩm chuyên môn hóa của trang trại, quy mô, …ý nghĩa của việc phát triển trang trại đó.

- Chuẩn bị bài 26- Cơ cấu ngành công nghiệp.

150

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

151

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

PHỤ LỤC 1. Tiêu chí đánh giá sản phẩm nhóm ở hoạt động 1: Tiêu chí (điểm số đánh giá trên thang điểm 5)

STT 1

Nêu đủ điều kiện sinh thái nông nghiệp

2

Điều kiện KT-XH phù hợp

3

Trình độ thâm canh chính xác

4

Kể các sản phẩm chuyên môn hóa chính xác

5

Tinh thần hợp tác tốt

6

Có hình vẽ minh họa, có tên thành viên nhóm

Nhóm 1

2

3

4

5

6

7

2. Phiếu đánh giá các tổ ở hoạt động 2: STT

Tiêu chí (điểm số đánh giá trên thang điểm 5)

1

Trả lời đúng, nhanh

2

Tính tự giác cao

3

Không nhắc bài nhau

Tổ 1

2

3

4

3. Bộ câu hỏi trò chơi “Giải ô chữ đoán từ khóa” Câu 1: Có 3 chữ cái. Loại cây công nghiệp được trồng nhiều nhất ở TDMNBB? Câu 2: Có 6 chữ cái. Một trong những thương hiệu chè nổi tiếng ở TDMNBB – Nơi có di tích Đền Hùng của nước ta?

Câu 3: Có 4 chữ cái. Vật nuôi chiếm số lượng lớn nhất ở TDMNBB? Câu 4: Có 8 chữ cái. Cà phê được trồng nhiều nhất ở vùng nào?

Câu 5: Có 5 chữ cái. Cây công nghiệp quan trọng số 2 của ĐNB? Câu 6: Có 3 chữ cái. Vật nuôi tập trung nhiều nhất và có xu hướng tăng ở ĐBSH ?

Câu 7: Có 8 chữ cái. Loại trây cây được trồng nhiều nhất và nổi tiếng ở Vĩnh Long?

Câu 8: Có 6 chữ cái. Loại địa hình ngập nước, phía trong đê của ĐBSH? Câu 9: Có 5 chữ cái. TDMNBB là nơi có thể trồng các cây CN có nguồn gốc cận nhiệt và…

Câu 10: Có 6 chữ cái. Yếu tố tự nhiên ảnh hưởng sâu sắc nhất đến nông nghiệp nước ta là Câu 11: Một loại cây dùng để dệt chiếu ở ĐBSH? Câu 12: Cây công nghiệp lâu năm nhiều nhất ở ĐBSCL?

152

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần - Ngày soạn: PPCT: Bài 26. CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Chứng minh được cơ cấu công nghiệp theo ngành của nước ta tương đối đa dạng, có sự phân hóa về lãnh thổ - Trình bày được sự thay đổi cơ cấu công nghiệp nước ta theo ngành và theo thành phần kinh tế.

- Giải thích được nguyên nhân dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành, theo thành phần kinh tế và sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp.

2. Kĩ năng - Đọc được tên các đối tượng địa lí trên bản đồ.

- Phân tích số liệu từ bảng số liệu.

3. Thái độ - Có ý thức tìm hiểu sự thay đổi của nền kinh tế nước ta hiện nay, đặc biệt là sản xuất công nghiệp để trang bị hiểu biết cá nhân.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ, tính toán.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực sử dụng bản đồ + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ công nghiệp chung - Video về Vinfast.

- Các phiếu học tập.

2. Chuẩn bị của HS - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Cơ cấu ngành - Phát biểu được khái - Nhận xét - Dựa vào atlat, công nghiệp niệm cơ cấu công nghiệp được sự thay chứng minh theo ngành, ngành công đổi trong cơ được các nhân tố nghiệp trọng điểm. cấu công ảnh hưởng tới sự - Kể tên được các nhóm nghiệp theo phân hóa lãnh ngành công nghiệp và các ngành, theo thổ công nghiệp. ngành công nghiệp trọng lãnh thổ và - Sắp xếp được điểm của nước ta hiện theo thành thứ tự các vùng nay. phần kinh tế ở theo tỉ trọng - Liệt kê được các nước ta. trong cơ cấu giá phương hướng chủ yếu để trị sản xuất CN hoàn thiện cơ cấu ngành cả nước (theo CN nước ta. bảng số liệu) IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Huy động những kiến thức và hiểu biết của học sinh về một số sản phẩm nổi bật của công nghiệp Việt Nam hiện nay.

153

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận theo cặp.

3. Phương tiện - Máy tính, máy chiếu, video về Vinfast.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chiếu 2 hình ảnh sau lên bảng, đặt câu hỏi cho cả lớp: Cho biết đây là logo thương hiệu của những sản phẩm nào? Nêu những hiểu biết của em về những sản phẩm đó.

Link tham khảo: https://vingroup.net/linh-vuc-hoat-dong/cong-nghiep - Bước 2: Học sinh thảo luận theo cặp.

- Bước 3: HS xung phong trả lời câu hỏi.

- Bước 4: Giáo viên chuẩn kiến thức, cho HS xem 1 đoạn video về Vinfast và liên hệ về ngành công nghiệp Việt Nam để dẫn vào chương và bài học.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu về cơ cấu công nghiệp theo ngành (15 phút) 1. Mục tiêu - Phát biểu được khái niệm cơ cấu công nghiệp theo ngành, ngành công nghiệp trọng điểm.

- Kể tên được các nhóm ngành công nghiệp và các ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta hiện nay.

- Liệt kê được các phương hướng chủ yếu để hoàn thiện cơ cấu ngành CN nước ta.

- Nhận xét và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu CN theo ngành ở nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp thảo luận.

- Hình thức: cặp đôi.

3. Phương tiện - Phiếu học tập, sách giáo khoa.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ: Dựa vào mục 1 trang 113 – 114, hình 26.1, thảo luận theo cặp đôi để hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập số 1 trong thời gian 5 phút.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Dựa vào mục 1 trang 113 – 114, hình 26.1, thảo luận theo cặp đôi để hoàn thành các nội dung sau về cơ cấu công nghiệp theo ngành: 1. Đọc đoạn đầu tiên mục 1 trang 113, gạch chân những từ/cụm từ quan trọng thể hiện rõ khái niệm cơ cấu công nghiệp theo ngành. Lấy 1 ví dụ làm rõ.

2. Nối 2 cột sau cho đúng: STT 1 Khai thác than cứng và than non 2

Khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên

3

Khai khoáng khác

4

Sản xuất, chế biến thực phẩm 154

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 5

Sản xuất đồ uống

6

Sản xuất sản phẩm thuốc lá

7

Dệt

8

Sản xuất trang phục

9

Sản xuất da và các sản phẩm có liên quan

10

Sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy

11

Sản xuất hoá chất và sản phẩm hoá chất

12

Sản xuất thuốc, hoá dược và dược liệu

13

Sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic

14

Sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác

15

Sản xuất kim loại

16

Sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn (trừ máy móc, thiết bị)

17

Sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học

18

Sản xuất thiết bị điện

19

Sản xuất xe có động cơ, rơ moóc

20

Sản xuất phương tiện vận tải khác

21

Sản xuất giường, tủ, bàn, ghế

22

Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hoà không khí

23

Cung cấp nước; hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải

24 25

Nhóm CN khai khoáng

Nhóm CN chế biến

Nhóm sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước

Khai thác, xử lý và cung cấp nước Hoạt động thu gom, xử lý và tiêu huỷ rác thải; tái chế phế liệu

3. Nêu ngắn gọn các đặc điểm của ngành công nghiệp trọng điểm.

4. Kể tên các ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta.

5. Dựa vào hình 26.1, nhận xét sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp của nước ta năm 2005 so với năm 1996. Đưa ra nguyên nhân của sự thay đổi đó.

6. Liệt kê những phương hướng quan trọng để hoàn thiện cơ cáu ngành CN nước ta.

- Bước 2: HS trao đổi theo cặp, hoàn thành phiếu học tập số 1.

- Bước 3: HS trình bày (xung phong hoặc GV random theo dãy, bàn).

- Bước 4: GV chuẩn kiến thức.

155

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung phần 1. Cơ cấu CN theo ngành * Khái niệm: - Cơ cấu công nghiệp theo ngành được thể hiện ở tỉ trọng giá trị SX của từng ngành (hoặc nhóm ngành) trong toàn bộ hệ thống các ngành CN, được hình thành phù hợp với các điều kiện cụ thể ở trong và ngoài nước trong mỗi giai đoạn nhất định. * Đặc điểm cơ cấu ngành CN: - Tương đối đa dạng: chia thành 3 nhóm với 29 ngành. + Nhóm CN khai thác: 4 + Nhóm CN chế biến: 23 + Nhóm CN sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước: 2 - Đang nổi lên 1 số ngành CN trọng điểm. + Là ngành có thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu quả KT – XH cao, thúc đẩy các ngành khác phát triển. + Gồm: năng lượng, chế biến LTTP, dệt may, hóa chất – phân bón – cao su, VLXD, cơ khí, điện tử...

- Đang chuyển dịch rõ rệt + Tăng tỉ trọng CN chế biến, giảm tỉ trọng CN khai thác. + Do tác động của xu hướng hội nhập và định hướng phát triển bền vững. * Phương hướng hoàn thiện cơ cấu ngành CN: - Xây dựng 1 cơ cấu ngành CN tương đối linh hoạt, thích nghi với cơ chế thị trường, phù hợp với tình hình phát triển thực tế của đất nước cũng như xu thế chung của khu vực và thế giới.

- Đẩy mạnh các ngành công nghiệp trọng điểm.

- Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới trang thiệt bị và công nghệ HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu cơ cấu CN theo lãnh thổ (15 phút) 1. Mục tiêu Kiến thức - Mô tả được những khu vực phát triển công nghiệp ở nước ta.

- Liệt kê được các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp.

Kĩ năng - Kể tên được các trung tâm công nghiệp rất lớn, lớn trên bản đồ CN chung.

- Sắp xếp được thứ tự các vùng theo tỉ trọng trong cơ cấu giá trị sản xuất CN cả nước (theo bảng số liệu) 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp thảo luận nhóm.

3. Phương tiện - Phiếu học tập, máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm (số lượng học sinh trong mỗi nhóm tùy sĩ số học sinh), 4 nhóm chẵn hoàn thành PHIẾU HỌC TẬP 2, 4 nhóm lẻ hoàn thành PHIẾU HỌC TẬP 3 trong thời gian 5 phút.

PHIẾU HỌC TẬP 2 – NHÓM CHẴN Dựa vào mục 2 trang 114 – 116, Hình 26.2, mô tả các khu vực tập trung công nghiệp ở nước ta theo gợi ý sau đây: 1. Dựa vào Hình 26.2, kể tên các trung tâm CN có quy mô rất lớn và lớn ở nước ta.

2. Tóm tắt vào bảng sau: Khu vực Đặc điểm Kể tên các trung tâm công nghiệp chính Bắc Bộ 156

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Nam Bộ Duyên hải miền Trung PHIẾU HỌC TẬP 3 – NHÓM LẺ Dựa vào mục 2 trang 116, Bảng 29.2 trang 128 - 129, hoàn thành các nội dung sau đây: 1. Sắp xếp và liệt kê thứ tự các vùng theo tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp từ lớn đến nhỏ năm 2005. Khoanh tròn vào 3 vùng có tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp cao nhất cả nước.

2. Kể tên các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp nước ta. Phân tích nguyên nhân dẫn tới sự phát triển công nghiệp của vùng có giá trị sản xuất CN cao nhất nước ta năm 2005.

- Bước 2: HS làm việc cá nhân (3 phút), thảo luận trao đổi nhóm (2 phút) để hoàn thành phiếu học tập.

- Bước 3: GV random tên nhóm, người trình bày từng phiếu học tập, có nhận xét bổ sung của nhóm khác.

- Bước 4: GV chuẩn kiến thức.

Nội dung phần 2. Cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ * Hoạt động công nghiệp ở nước ta tập trung ở một số khu vực sau: - Đồng bằng sông Hồng và phụ cận: + có mức độ tập trung công nghiệp vào loại cao nhất cả nước. + hình thành các hướng chuyên môn hóa khác nhau dọc theo các tuyến giao thông chính. + Các trung tâm CN chính là Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Việt Trì, Thanh Hóa...

- Đông Nam Bộ: + hình thành một dải công nghiệp với các trung tâm lớn hàng đầu cả nước. + hướng chuyên môn hóa đa dạng, nổi bật là các ngành khai thác dầu khí, sản xuất điện, phân đạm từ khí. + Các TTCN chính là Tp. Hồ Chí Minh, Biên Hòa, Vũng Tàu, Thủ Dầu Một.

- Duyên hải miền Trung: + hình thành chuỗi các trung tâm CN dọc ven biển. + Đà Nẵng là trung tâm CN lớn nhất dải ven biển. * Giá trị sản xuất công nghiệp theo vùng có sự phân hóa mạnh: - Dẫn đầu là Đông Nam Bộ (hơn ½ cả nước), sau đó là ĐBSH và ĐBSCL. - Các vùng còn lại tỉ trọng không đáng kể. * Các nhân tố tác động tới sự phân hóa lãnh thổ CN - Vị trí địa lí.

- Tài nguyên thiên nhiên.

- Nguồn lao động và trình độ lao động.

- Thị trường.

- Cơ sở hạ tầng và vật chất kĩ thuật.

- Chính sách phát triển.

HOẠT ĐỘNG 3. Tìm hiểu cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế (7 phút) 1. Mục tiêu Kiến thức - Trình bày được sự thay đổi trong cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta.

Kĩ năng - Nhận xét bảng số liệu.

157

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hoạt động cá nhân.

3. Phương tiện - Máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu học sinh suy nghĩ cá nhân và trả lời 2 câu hỏi sau: 1. Quan sát hình 26.3 (trang 116), kể tên các thành phần kinh tế tham gia sản xuất công nghiệp ở nước ta sau Đổi mới. Việc huy động nhiều thành phần kinh tế này nhằm mục đích gì?

2. Nhận xét sự thay đổi tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta năm 2005 so với năm 1996 theo bảng số liệu sau: BẢNG CƠ CẤU GIÁ TRỊ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ NƯỚC TA. (Đơn vị: %) Thành phần kinh tế 2005 2012 Tổng số 100 100 Nhà nước 24,9 17,2 Ngoài nhà nước 31,3 34,6 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 43,8 48,2 (Nguồn: Trích đề thi thử THPT QG 2017-Tech12h) Bước 2. Học sinh làm việc cá nhân để chuẩn bị câu trả lời cho 2 câu hỏi trên.

Bước 3. HS trả lời câu hỏi.

Bước 4. GV chuẩn kiến thức.

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu Củng cố lại kiến thức bài học 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp “Trò chơi Nhớ nhanh - Điền đúng” - Hình thức: cặp đôi (theo bàn) 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV phát cho mỗi bàn một tờ nội dung và phổ biến luật chơi (không dùng sách giáo khoa, vở ghi, tài liệu).

Cho các từ sau: ∆ Đổi mới ∆ Đà Nẵng ∆ chế biến ∆ năng lượng ∆ Nhà nước ∆ trọng điểm ∆ vị trí địa lí ∆ chiều sâu ∆ lãnh thổ ∆ có vốn đầu tư nước ngoài ∆ thời bao cấp ∆ tỉ trọng ∆ Đông Nam Bộ ∆ Đồng bằng sông Hồng và phụ cận Điền vào chỗ trống thích hợp trong văn bản sau: Cơ cấu ngành công nghiệp bao gồm cơ cấu công nghiệp theo ngành, cơ cấu công nghiệp theo …(1)… và cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế. Cơ cấu công nghiệp theo ngành thể hiện ở …(2)… giá trị sản xuất của từng ngành trong hệ thống các ngành công nghiệp. Trong các ngành công nghiệp đa dạng của nước ta, có những ngành có thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu quả kinh tế xã hội cao và thúc đẩy các ngành khác phát triển được gọi là các ngành công nghiệp …(3)… Cơ cấu ngành công nghiệp. Để nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm, nước ta cần đầu tư theo …(4)… và đổi mới trang thiết bị hiện đại. Hoạt động công nghiệp của nước ta tập trung ở một số khu vực, trong đó khu vực có mức độ tập trung công nghiệp vào loại cao nhất cả nước là …(5)…

Các trung tâm công nghiệp lớn hàng đầu cả nước hiện nay tập trung chủ yếu ở …(6)… Ở Duyên hải miền Trung, trung tâm công nghiệp quan trọng nhất là …(7)… Nước ta huy động các thành phần

158

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 kinh tế tham gia sản xuất công nghiệp từ sau …(8)… Xu hướng là giảm tỉ trọng khu vực …(9)…, tăng tỉ trọng khu vực …(10)…

- Bước 2: Học sinh chơi trò chơi, trò chơi kết thúc khi nhóm đầu tiên hoàn thành ghép nối và sẽ được học sinh cộng điểm.

- Bước 3: GV chuẩn kiến thức D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (…..phút) 1. Sơ đồ hóa kiến thức bài học dạng mindmap, nộp vào tiết học kế tiếp.

2. Làm bài tập 1, 2, 3 SGK trang 117.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………

159

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

BÀI 27. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NGÀNH CÔNG NGHIỆP TRỌNG ĐIỂM I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của một số ngành công nghiệp trọng điểm ở nước ta: • Công nghiệp năng lượng • Công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm: Chế biến sản phẩm trồng trọt; Chế biến sản phẩm chăn nuôi; Chế biến hải sản.

- Giải thích tại sao 2 ngành này được coi là ngành công nghiệp trọng điểm của Việt Nam. 2. Kĩ năng - Phân tích biểu đồ về công nghiệp năng lượng, - Khai thác kiến thức trong bảng thống kê công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm - Xác định được trên bản đồ những vùng phân bố than, dầu khí cũng như các nhà máy nhiệt điện, thủy điện chính đã và đang xây dựng ở nước ta.

- Chỉ trên bản đồ các vùng nguyên liệu chính và các trung tâm công nghiệp thực phẩm của nước ta - Sử dụng kết hợp và phân tích được bản đồ, biểu đồ, số liệu thống kê để phân tích mối quan hệ giữa vùng nguyên liệu với các cơ sở công nghiệp chế biến.

- Tích hợp sự dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng: Giúp học sinh thấy được các nguồn năng lượng không có khả năng phục hồi và trữ lượng tại Việt Nam, hiện trạng cung cấp điện vào mùa khô của Việt Nam giáo dục tiết kiệm năng lượng trong sinh hoạt.

3. Thái độ - Nhận thức được vai trò quan trọng của các ngành CN trọng điểm. HS có ý thức bảo vệ, sử dụng tiết kiệm và định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

- Năng lực chuyên biệt: Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; Năng lực sử dụng bản đồ; Năng lực sử dụng số liệu thống kê; Phân tích bảng số liệu về các vấn đề kinh tế; Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Cập nhật thông tin, hình ảnh liên quan đến bài học; Phiếu học tập, thông tin phản hồi.

2. Chuẩn bị của học sinh - Atlat địa lí Việt Nam - Sưu tầm một số tư liệu và hình ảnh về các ngành công nghiệp năng lượng, CN chế biến lương thực - thực phẩm.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao

160

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết Thông hiểu - Tình hình phát triển và - Vai trò, ý nghĩa của phân bố một số ngành các ngành công công nghiệp trọng điểm nghiệp trọng điểm. ở nước ta.

Vận dụng thấp - Phân tích các biểu đồ, BSL liên quan.

- Phân tích các trang atlat liên quan.

Vận dụng cao hình thành ý thức bảo vệ và sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và củng cố kiến thức cần thiết cho HS. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: đàm thoại gợi mở, phát vấn… Hình thức: cả lớp.

3. Phương tiện 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1. GV giao nhiệm vụ, yêu cầu HS: - Kể tên các thiết bị hàng ngày trong gia đình có sử dụng điện.

- Cho biết điện tạo ra từ các nguồn nào?

- Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: sau mỗi câu hỏi được đặt ra, Gv cho HS xung phong trả lời nhanh, GV ghi bảng.

- Bước 3: GV tổng hợp các ý kiến, dẫn dắt vào bài.

Giáo viên phải dự kiến được 1 số khó khăn của học sinh khi thực hiện nhiệm vụ: ví dụ có thể HS trả lời theo nhiều ý kiến khác nhau; HS không kể được đủ các điều kiện tự nhiên sản xuất ra điện,…

GV định hướng.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu về CÔNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG – phân ngành CÔNG NGHIỆP KHAI THÁC NGUYÊN – NHIÊN LIỆU (15 phút) 1. Mục tiêu - Xác định được các nguồn nguyên, nhiên liệu quan trọng cung cấp cho các ngành công nghiệp hiện nay của nước ta.

- Nắm được vai trò, đặc điểm của các nguồn nguyên, nhiên liệu hình thành ý thức bảo vệ và sử dụng tiết kiệm.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận cặp đôi.

3. Phương tiện - Bản đồ Địa chất, khoáng sản (hoặc atlat trang 8); Phiếu học tập Phiếu học tập số 1 – Công nghiệp khai thác than Các loại than Than antraxit Than nâu Than bùn

Trữ lượng

Phân bố

Tình hình sản xuất

Phiếu học tập số 2 – Công nghiệp khai thác dầu khí Tài nguyên dầu khí Trữ lượng Phân bố Tình hình sản xuất 161

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Mỏ dầu Khí đốt THÔNG TIN PHẢN HỒI Các loại than Trữ lượng Than antraxit 3 tỉ tấn Than nâu Hàng chục tỉ tấn Than bùn Tài Trữ nguyên Phân bố lượng dầu khí Mỏ dầu Vài tỉ Cửu Long, tấn Nam Côn Sơn Khí đốt Hàng Nam Côn (Lan trăm tỉ Sơn m3 Tây, Lan Đỏ).

Phân bố Quảng Ninh ĐBSH ĐBSCL

Tình hình phát triển - SL than liên tục tăng, năm 2005 đạt 34 triệu tấn tấn.

Tình hình phát triển - Sản lượng tăng, năm 2005 đạt 18,5 triệu tấn.

- Khí đốt đang được khai thác phục vụ cho các nhà máy điện (Phú Mỹ, Cà Mau), ngoài ra còn là nguyên liệu để sản xuất phân đạm.

- Công nghiệp hóa dầu, lọc dầu ra đời với nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi – vận hành từ năm 2009) ; Nghi Sơn (Thanh Hóa – vận hành từ năm 2018).

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV sử dụng sơ đồ cơ cấu ngành công nghiệp năng lượng để giới thiệu cho HS những ngành CN đang có ở nước ta và những ngành sẽ phát triển trong tương lai dựa trên tiềm năng của đất nước.

- Bước 2: GV cho HS làm việc theo cặp đôi, dựa vào SGK, bản đồ Địa chất – khoáng sản và kiến thức đã học, thảo luận hoàn thành nội dung phiếu học tập 1,2 theo câu hỏi: - Trình bày các đặc điểm của ngành công nghiệp khai thác than và công nghiệp khai thác dầu khí.

- Bước 3: HS làm việc, các nhóm chẵn làm phiếu số 1, các nhóm lẻ làm phiếu số 2, hoàn thành trong vòng 5 phút.

- Bước 4: GV kẻ sẵn nội dung PHT lên bảng, sau đó gọi bất kỳ thành viên của các cặp lên điền nội dung trả lời vào chỗ trống, để nhanh, mỗi cột dọc sẽ yêu cầu 1 HS ghi bảng.

- Bước 5: Các cặp khác nhận xét, bổ sung ý kiến.

- Bước 6: GV nhận xét, đưa thông tin phản hồi, hướng dẫn ghi bài.

- GV có thể liên hệ tình hình hiện nay: Năm 2018, chính thức vận hành thương mại Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Với tổng giá trị đầu tư lên tới 9 tỉ USD, công suất chế biến là 200 nghìn thùng dầu thô/ngày (tương đương 10 triệu tấn dầu thô/ năm), Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn một trong những dự án trọng điểm quốc gia về dầu khí tại Việt Nam. Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn đi vào vận hành thương mại có ý nghĩa quan trọng về mặt chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, cùng với Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đang vận hành sẽ đáp ứng hơn 80% nhu cầu xăng dầu cho thị trường trong nước, giảm sự phụ thuộc vào xăng dầu nhập khẩu.

- Một số dự án yếu kém có những chuyển biến theo hướng tích cực. (Nhà máy Sản xuất Xơ sợi Polyester Đình Vũ, Nhà máy Bio Ethanol Dung Quất, Nhà máy Nhiên liệu sinh học Bình Phước).

NỘI DUNG I. CÔNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG: gồm 2 ngành 1. Công nghiệp khai thác nguyên, nhiên liệu

162

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 a. Công nghiệ pkhai thác than: Các loại than: - Than antraxit: tập trung ở khu vực Quảng Ninh với trữ lượng hơn 3 tỷ tấn, cho nhiệt lượng 7000 – 8000 calo/kg .

- Than nâu: phân bố ở đồng bằng sông Hồng trữ lượng hàng chục tỷ tấn.

- Than bùn: tập trung nhiều ở đồng bằng sông Cửu Long (U Minh).

Tình hình khai thác: Sản lượng than liên tục tăng, năm 2005 đạt hơn 34 triệu tấn; năm 2018 đạt 37 triệu tấn. b. Công nghiệp khai thác dầu khí : - Phân bố: Dầu khí ở nước ta tập trung ngoài thềm lục địa với trữ lượng vài tỉ tấn và hàng trăm tỉ m3 khí. Hai bể trầm tích lớn là bể Cửu Long và bể Nam Côn Sơn.

- Tình hình khai thác: Khai thác dầu khí bắt đầu từ năm 1986. Sản lượng tăng liên tục và đạt 18,5 triệu tấn/năm 2005, đạt 24 triệu tấn qui dầu năm 2018.

- Khí đốt đang được khai thác phục vụ cho các nhà máy điện (Phú Mỹ, Cà Mau), ngoài ra còn là nguyên liệu để sản xuất phân đạm.

- Công nghiệp hóa dầu, lọc dầu ra đời với nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi – vận hành từ năm 2009) ; Nghi Sơn (Thanh Hóa – vận hành từ năm 2018).

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu về CÔNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG – phân ngành CÔNG NGHIỆP ĐIỆN LỰC (12 phút) 1. Mục tiêu - Phân tích những thế mạnh về tự nhiên đối với việc phát triển công nghiệp điện lực của nước ta.

- Xác định được trên bản đồ những vùng phân bố than, dầu khí cũng như các nhà máy nhiệt điện, thủy điện chính đã và đang xây dựng ở nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Lập bảng thống kê; Thảo luận nhóm.

3. Phương tiện - Phiếu học tập; Atlat trang 22.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm, yêu cầu học sinh dựa vào SGK, kết hợp atlat, trả lời các câu hỏi sau từ phiếu học tập.

• Liệt kê các tiềm năng có thể phát triển công nghiệp điện lực ở nước ta.

• Tình hình và cơ cấu sản lượng điện của nước ta.

• Mạng lưới tải điện nước ta có gì đặc biệt?

(Tất cả các nhóm đều làm 3 nội dung này) •

Trình bày cơ cấu của ngành điện lực theo bảng thống kê sau: Dành cho nhóm chẵn THỦY ĐIỆN - Tiềm năng: …………………………………………………………………………………

- Công suất: …………………………………………………………………………………

- Phân bố: ……………………………………………………………………………………

163

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Miền

Tên nhà máy

Nằm trên sông

Công suất

Bắc

Trung và Tây Nguyên

Nam

Dành cho nhóm lẻ NHIỆT ĐIỆN - Cơ sở nhiên liệu: + Miền Bắc: …………………………………………………………………………………… + Miền Trung và miền Nam: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

Miền

Tên nhà máy

Nhiên liệu

Công suất

Bắc

Nam

- Bước 2: Các nhóm thảo luận, hoàn thành công việc trong thòi gian 7 phút - Bước 3: Dán sản phẩm lên bảng, các nhóm tự đối chiếu kết quả làm việc để rút ra kết luận đúng cho nội dung thảo luận.

164

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV nhận xét, tổng kết nội dung, hướng dẫn ghi bài nhanh. Riêng nội dung liệt kê các nhà máy điện, HS về nhà hoàn thiện.

GV đặt thêm 1 số câu hỏi cho HS trả lời cá nhân: - Tại sao có sự thay đổi về cơ cấu sản lượng điện?

- Tại sao các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than không được xây dựng ở miền Nam? NỘI DUNG 2. Công nghiệp điện lực: - Nước ta có nhiều tiềm năng để phát triển CN điện lực như: than, dầu, sông suối - sức nước, năng lượng gió, mặt trời…

- Sản lượng điện tăng rất nhanh (từ 5,2 tỉ kwh năm 1985 lên gần 52,1 tỉ kwh năm 2005). Sản lượng điện sản xuất và mua năm 2018 đạt 212,9 tỉ kWh. - Cơ cấu sản lượng điện: • Giai đoạn 1991 – 1996, thủy điện luôn chiếm hơn 70%.

• Đến năm 2005 , sản xuất điện từ than và khí chiếm 70% sản lượng, trong đó tỉ trọng cao nhất thuộc về điezen – tuabin khí.

- Về mạng lưới tải điện: đáng chú ý là đường dây siêu cao áp 500KV từ Hòa Bình đi Phú Lâm (TP Hồ Chí Minh) dài 1488km.

- Cơ cấu điện lực : • Thủy điện : + Tiềm năng rất lớn, công suất khoảng 30 triệu KW, tập trung chủ yếu ở hệ thống sông Hồng (37%) và hệ thống sông Đồng Nai (19%). + Các nhà máy thủy điện lớn: Miền

Tên nhà máy

Miền Bắc

Hòa Bình Thác Bà Sơn La (đang xây dựng) Tuyên Quang Sông Đà Sông Gâm 342 MW Miền Trung và Tây Nguyên Hàm Thuận Đa Mi La Ngà

Nằm ở sông

Công suất

Sông Đà Sông Chảy

1920 MW 110 MW

2400 MW Y-a-li

Xê Xan 720 MW

La Ngà 300 MW 175 MW Đa Nhim Đa Nhim 160 MW Miền Nam Trị An Đồng Nai 400 MW • Nhiệt điện : + Cơ sở nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện ở miền Bắc là than, chủ yếu từ các mỏ tại Quảng Ninh, còn ở miền Trung và miền Nam lại dựa vào nguồn dầu nhập khẩu. Từ sau năm 1995 có thêm khí tự nhiên phục vụ cho các nhà máy điện chạy bằng tuốc bin khí ở 165

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Bà Rịa, Phú Mỹ và Cà Mau. + Các nhà máy nhiệt điện lớn của nước ta.

Miền Tên nhà máy

Nhiên liệu

Công suất

Bắc

Than Than Than Than

440 MW 600 MW 150 MW 300 MW

Nam

Khí Khí Dầu

4164 MW 411 MW 375 MW

Phả Lại 1 Phả Lại 2 Uông Bí Uông Bí mở rộng Ninh Bình Na Dương Than Than 100 MW 110 MW

Phú Mỹ 1,2,3,4 Bà Rịa Hiệp Phước (TP.Hồ Chí Minh) Thủ Đức (TP.Hồ Chí Minh); Cà Mau 1,2 Dầu Khí 165 MW 1.500MW

HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu ngành CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM (10 PHÚT) 1. Mục tiêu: - Kể tên các phân ngành của công nghiệp chế biến LT-TP. - Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của ngành CN chế biến LT-TP. - Phân tích bảng thống kê về CN chế biến LT-TP. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phát vấn/ cá nhân.

3. Phương tiện - SGK, Atlat.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1. Giao nhiệm vụ cho HS, dựa vào hình 27.4 và bảng 27 SGK, trả lời các câu hỏi sau: + Chứng minh cơ cấu ngành công nghiệp chế biến LT-TP rất đa dạng. + Giải thích tại sao CN chế biến LT-TP là ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta hiện nay? + Trình bày tình hình phát triển và phân bố của CN chế biến LT-TP. - Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ, nghiên cứu câu trả lời, ghi ra giấy trong vòng 5 phút - Bước 3: GV chỉ định 3 nhóm HS lên bảng ghi câu trả lời cho 3 câu hỏi, mỗi nhóm gồm 3 HS, các HS luân phiên ghi ý kiến cá nhân của mình cho đến khi hết ý, không ghi các ý trả lời trùng lặp.

Câu 1

Câu 2

Câu 3 166

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- HS 1: …………………..

- HS 2: …………………..

- HS 3: …………………..

- Bước 4. GV nhận xét, đánh giá kết quả làm việc của HS, cho bổ sung, nhận xét. GV tổng kết nội dung.

NỘI DUNG II. CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC – THỰC PHẨM 1. Là ngành công nghiệp trọng điểm, có cơ cấu ngành đa dạng (nhờ có nguồn nguyên liệu tại chỗ phong phú và thị trường tiêu thụ rộng lớn ở trong và ngoài nước) với 3 nhóm ngành lớn: - Chế biến sản phẩm trồng trọt (công nghiệp xay xát, đường mía, chè, cà phê, thuốc lá, rượubia-nước ngọt, sản phẩm khác).

- Chế biến sản phẩm chăn nuôi (sữa, các sản phẩm từ sữa, thịt và các sản phẩm từ thịt) - Chế biến hải sản (nước mắm, muối, tôm, cá, sản phẩm khác).

2. Cơ sở nguyên liệu, tình hình sản xuất và phân bố một số sản phẩm của công nghiệp thực phẩm ở nước ta: a. Chế biến sản phẩm trồng trọt b. Chế biến sản phẩm chăn nuôi c. Chế biến thủy, hải sản (Ghi nhớ Bảng 27) C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu: Giúp HS củng cố, hệ thống hóa lại kiến thức, mở rộng thông tin, kiến thức của bài.

2. Phương thức: cá nhân/cả lớp/phát vấn/trả lời nhanh.

3. Tiến trình hoạt động: GV đặt câu hỏi, HS vận dụng kiến thức đã học, trả lời nhanh.

- Kể tên các nhóm than chính của nước ta - Kể tên các nhà máy nhiệt điện chạy bằng dầu khí ở miền Nam - Kể tên các hệ thống sông có tiềm năng thủy điệnlớn ở nước ta - Vì sao phải sử dụng tiết kiệm năng lượng?

- Địa phương em phát triển mạnh nhóm ngành trọng điểm nào trong 2 nhóm trên, nêu minh chứng?

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (…..phút) 1. Mục tiêu

167

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Nâng cao ý thức sử dụng tiết kiệm điện, giúp HS thấy được sự phát triển của nền kinh tế hiện đại cần rất nhiều năng lượng dẫn đến các vấn đề về môi trường.

- Giúp HS tìm hiểu các thông tin về các nhà máy điện, các khu công nghiệp ở địa phương.

- Phát triển kỹ năng nghiên cứu thông tin.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - HS tự nghiên cứu 3. Phương tiện - Truy cập thông tin trên máy tính, tư liệu báo chí, phương tiện truyền thông.

4. Tiến trình hoạt động GV khuyến khích học sinh về nhà thực hiện 1 trong 2 nhiệm vụ sau: Nhiệm vụ 1: - Đưa ra một số biện pháp để tiết kiệm điện.

- Kể tên một số nhà máy điện gần nơi em sinh sống.

Nhiệm vụ 2: - Kể tên một số khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh mà em biết.

- Xác định chuyên ngành phát triển của các khu công nghiệp đó.

V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

168

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần - Ngày soạn: PPCT: Bài 28. VẤN ĐỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Phát biểu được khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp.

- Phân biệt được một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta về đặc điểm và phân bố.

2. Kĩ năng - Nhận dạng được các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp qua sơ đồ.

- Xác định được các vùng công nghiệp trong bản đồ trống.

- Sử dụng bản đồ Công nghiệp hoặc Atlat Địa lí Việt Nam để nhận xét sự phân bố các tổ chức lãnh thổ công nghiệp của nước ta, xác định vị trí một số điểm công nghiệp, trung tâm công nghiệp, vùng công nghiệp.

3. Thái độ - Có ý thức tìm hiểu về các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp tại địa phương.

4. Năng lực hình thành * Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực sử dụng bản đồ II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ công nghiệp chung, bản đồ Việt Nam trống - Các phiếu học tập.

2. Chuẩn bị của HS - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu.

- Atlat địa lí Việt Nam III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Tổ chức lãnh Phát biểu Mô tả được đặc - Xác định được - Phân biệt được thổ công được khái niệm điểm các hình các vùng công một số hình thức tổ nghiệp tổ chức lãnh thổ thức tổ chức lãnh nghiệp trong bản đồ chức lãnh thổ công công nghiệp thổ công nghiệp trống. nghiệp ở nước ta về đặc điểm và phân bố.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Huy động những kiến thức và hiểu biết của học sinh về một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận theo cặp.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giao nhiệm vụ: Kể tên các điểm công nghiệp, khu công nghiệp trên địa bàn (của địa phương) mà em biết. Hai hình thức này có những điểm gì khác nhau?

169

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 2: Học sinh thảo luận theo cặp.

- Bước 3: HS xung phong trả lời câu hỏi.

- Bước 4: Giáo viên chuẩn kiến thức để dẫn vào bài học.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu về khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp (7 phút) 1. Mục tiêu - Phát biểu được khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp.

- Nêu được vai trò của tổ chức lãnh thổ công nghiệp đối với sự phát triển kinh tế xã hội nước ta hiện nay.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp đàm thoại gợi mở.

- Hình thức: cá nhân.

3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ: Dựa vào mục 1 trang 125, trả lời các câu hỏi: 1. Chọn ra 3 cụm từ quan trọng thể hiện rõ khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Lấy ví dụ làm rõ.

2. Theo em, tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò như thế nào đối với sự phát triển KT – XH nước ta hiện nay?

- Bước 2: HS làm việc cá nhân, tìm thông tin để trả lời 2 câu hỏi trên.

- Bước 3: HS trình bày (xung phong hoặc GV random theo số thứ tự tên trong sổ điểm).

- Bước 4: GV chuẩn kiến thức.

Nội dung phần 1. Khái niệm * Khái niệm: - Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ sở sản xuất công nghiệp trên 1 lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn lực sẵn có nhằm đạt hiệu quả cao về các mặt kinh tế - xẫ hội và môi trường. * Vai trò - Đặc biệt quan trọng đối với quá trình đổi mới kinh tế - xã hội ở nước ta.

- là 1 công cụ hữu hiệu trong sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.

HOẠT ĐỘNG 2: Ôn lại đặc điểm một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp (10 phút) 1. Mục tiêu - Hệ thống được những đặc điểm của từng hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp đã học ở lớp 10 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp thảo luận nhóm.

- Hình thức: tổ chức trò chơi Ai nhanh tay, nhanh mắt?

3. Phương tiện - Phiếu học tập sử dụng trong trò chơi, máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm (số lượng học sinh trong mỗi nhóm tùy sĩ số học sinh), mỗi nhóm được phát một tập giấy note chứa thông tin. GV phổ biến luật chơi: Trong thời gian 3 phút, các nhóm phải phân chia các thông tin trong giấy note vào đúng cột đặc điểm các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp và dán vào tờ giấy A3 (đã kẻ sẵn 4 cột). 2 đội nhanh nhất mang tờ A3 lên bảng dán là đội chiến thắng. Thời gian 4 phút.

Thông tin (GV cắt rời phiếu này cho mỗi nhóm, trộn ngẫu nhiên các thông tin) GV chọn bản in màu hoặc đen trắng.

170

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

171

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

MẪU IN A3 Nhóm: ……………… ĐẶC ĐIỂM CÁC HÌNH THỨC TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP ĐIỂM CÔNG KHU CÔNG TRUNG TÂM VÙNG CÔNG NGHIỆP NGHIỆP TẬP CÔNG NGHIỆP NGHIỆP TRUNG

- Bước 2: HS làm thảo luận trao đổi nhóm để hoàn thành phiếu học tập. 2 nhóm nhanh nhất được nộp bài treo tờ A3 lên bảng.

172

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 3: GV đưa ra đáp án, cử 2 học sinh khác nhóm lên theo dõi và chấm điểm sản phẩm trên bảng. Các nhóm còn lại chấm chéo phía dưới.

- Bước 4: GV chuẩn kiến thức, bổ sung một số đặc điểm khu CN tập trung ở Việt Nam. Nội dung phần 2. Đặc điểm các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp * Điểm công nghiệp: • Gồm 1 - 2 xí nghiệp gắn 1 điểm dân cư.

• Nằm gần vùng nguyên nhiên liệu CN hoặc vùng nguyên liệu nông sản. * Khu công nghiệp tập trung • Có ranh giới rõ ràng, không có dân cư sinh sống.

• Có vị trí địa lí thuận lợi (gần cảng biển, quốc lộ lớn, sân bay,…)

• Sản xuất vừa để tiêu thụ trong nước vừa để xuất khẩu.

• Sử dụng chung cơ sở hạ tầng.

• Được hưởng quy chế ưu đãi riêng, có ban quản lí.

• Do Chính phủ thành lập. * Trung tâm công nghiệp • Gắn với đô thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi.

• Bao gồm một vài KCN, điểm CN và nhiều xí nghiệp CN. • Có các xí nghiệp nòng cốt (xí nghiệp hạt nhân) quyết định hướng chuyên môn hóa. * Vùng công nghiệp • Là một vùng rộng, có những nét tương đồng trong quá trình hình thành CN. • Có một vài ngành CN chủ yếu, tạo nên hướng chuyên môn hóa của vùng.

• Sx mang tính chất hàng hóa, đáp ứng nhu cầu thị trường.

HOẠT ĐỘNG 3. Tìm hiểu thực trạng các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta (20 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Trình bày được sự thay đổi trong cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta.

Kĩ năng: Nhận xét bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật mảnh ghép.

3. Phương tiện - Máy tính, máy chiếu.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu học giữ nguyên 8 nhóm và giao nhiệm vụ: Những nhóm chẵn tìm hiểu về thực trạng phát triển điểm công nghiệp và khu công nghiệp ở nước ta theo bảng sau: Tiêu chí Điểm công nghiệp Khu công nghiệp Số lượng Phân bố Câu hỏi: Giải thích tạo sao các khu công nghiệp lại tập trung chủ yếu ở một số khu vực?

Các nhóm lẻ vẽ sơ đồ phân loại trung tâm công nghiệp và điền vào lược đồ trống tên và giới hạn các vùng công nghiệp ở nước ta.

173

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

- Bước 2. Học sinh thảo luận nhóm trong 5 phút.

- Bước 3. GV cho học sinh trong các nhóm đếm thứ tự từ 1 đến hết (ví dụ nhóm 6 người đếm 1,2,3,4,5,6). Sau đó GV yêu cầu tất cả các bạn số chẵn đứng lên và đổi chỗ cho nhau theo cặp: Nhóm 1 đổi chỗ với nhóm 2; nhóm 3 đổi chỗ với nhóm 4; nhóm 5 đổi chỗ với nhóm 6; nhóm 7 đổi chỗ với nhóm 8 để hình thành các cặp chuyên gia của nhóm chẵn và nhóm lẻ. Các cặp chuyên gia thực hiện trao đổi nội dung mình nghiên cứu với nhau trong thời gian 5 phút.

- Bước 4. GV kiểm tra và chuẩn kiến thức.

Nội dung phần 3. Thực trạng các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp * Điểm công nghiệp - Nước ta có nhiều điểm CN. - Tập trung chủ yếu ở miền núi thuộc Tây Nguyên, Tây Bắc. * Khu công nghiệp - Thành lập từ đầu thập niên 90 của thế kỉ XX. - Gồm khu CN tập trung, khu chế xuất và khu công nghệ cao.

174

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phân bố chủ yếu ở ĐNB, ĐBSH và DHMT. * Trung tâm CN - Dựa vào vai trò của TTCN, chia 3 loại: + ý nghĩa quốc gia: TP HCM và Hà Nội. + ý nghĩa vùng: Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ… + ý nghĩa địa phương: Việt Trì, Thái Nguyên…

- Dựa vào giá trị sản xuất CN, chia ra: rất lớn, lớn, trung bình, nhỏ. * Vùng CN - Vùng 1: TDMNBB (trừ Quảng Ninh) - Vùng 2: ĐBSH + Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.

- Vùng 3: Các tỉnh từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.

- Vùng 4: Tây Nguyên (trừ Lâm Đồng) - Vùng 5: ĐNB + Bình Thuận, Lâm Đồng.

- Vùng 6: ĐBSCL C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố lại kiến thức bài học 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp “Nhanh mắt, nhanh tay” - Hình thức: cá nhân 3. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV hiển thị (tự động trên powerpoint) bộ 7 câu hỏi trắc nghiệm, mỗi câu chỉ 30 giây. HS ghi nhanh đáp án từng câu vào giấy nháp. Kết thúc trò chơi, ai trả lời đúng nhiều nhất là người chiến thắng.

BỘ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM Câu 1. Tổ chức lãnh thổ công nghiệp nước ta có vai trò nào sau đây?

A. Là một công cụ hữu hiệu trong sự nghiệp công nghiệp hóa.

B. Đưa nước ta trở thành nước công nghiệp phát triển.

C. Đẩy mạnh các ngành công nghiệp luyện kim, cơ khí.

D. thúc đẩy sự thành lập các khu công nghệ cao.

Câu 2. Các điểm công nghiệp đơn lẻ của nước ta phân bố chủ yếu ở A. Tây Bắc và Tây Nguyên.

B. Đông Bắc và Duyên hải miền Trung.

C. Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

D. Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Bắc.

Câu 3. Hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp nào sau đây đồng nhất với một điểm dân cư?

A. Điểm công nghiệp.

C. Trung tâm công nghiệp.

B. Khu công nghiệp.

D. Vùng công nghiệp.

Câu 4. Khu công nghiệp tập trung ở nước ta được thành lập do quyết định của A. địa phương.

C. doanh nghiệp nước ngoài.

B. chính phủ.

D. cá nhân bỏ vốn đầu tư.

Câu 5. Hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp có quy mô lớn nhất ở nước ta là A. Điểm công nghiệp.

C. Trung tâm công nghiệp.

B. Trung tâm công nghiệp.

D. Vùng công nghiệp.

Câu 6. Ở nước ta, vùng có nhiều khu công nghiệp tập trung nhất là A. Đồng bằng sông Hồng.

C. Đông Nam Bộ.

B. Duyên hải miền Trung.

D. Đồng bằng sông Cửu Long.

Câu 7. Sự phân chia các trung tâm công nghiệp thành trung tâm có ý nghĩa quốc gia, trung tâm có ý nghĩa vùng, trung tâm có ý nghĩa địa phương là dựa vào 175

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. quy mô và chức năng của các trung tâm.

B. sự phân bố các trung tâm trên phạm vi lãnh thổ.

C. vai trò của các trung tâm trong phân công lao động theo lãnh thổ.

D. hướng chuyên môn hoá và quy mô của các trung tâm.

- Bước 2: Học sinh chơi trò chơi.

- Bước 3: GV chuẩn kiến thức, học sinh chấm đáp án chéo.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học 1. Mục tiêu: Giúp HS vận dụng hoặc liên kết kiến thức đã học được vào một vấn đề cụ thể của thực tiễn về một số hình thức TCLT tỉnh...

2. Nội dung: GV hướng dẫn HS tự đặt vấn đề để liên hệ hoặc vận dụng, GV có thể yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ sau: - Lấy ví dụ hoạt động của các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh...

3. Đánh giá: GV khuyến khích, động viên các HS làm bài và nhận xét sản phẩm của HS V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

176

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần - Ngày soạn: / /20 PPCT: Tiết Bài 29. THỰC HÀNH: VẼ BIỂU ĐỒ, NHẬN XÉT VÀ GIẢI THÍCH SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nhận xét được cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế.

- Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo vùng.

- Giải thích được nguyên nhân phân hóa giá trị sản xuất công nghiệp tại một số vùng.

2. Kĩ năng - Xử lý số liệu thống kê.

- Vẽ và nhận xét được biểu đồ tròn.

3. Thái độ - Tích cực học tập, nuôi dưỡng ước mơ nghề nghiệp, xây dựng đất nước 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực sử dụng bản đồ, số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Cập nhật số liệu thống kê mới tại website Tổng cục thống kê - Số liệu thống kê công nghiệp https://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=718 Hệ thống cơ sở dữ liệu thống kê Bộ công thương http://thongke.idea.gov.vn/ - Biểu đồ đã vẽ sẵn 2. Chuẩn bị của HS Dụng cụ vẽ biểu đồ tròn, Atlat địa lí Việt Nam III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Vẽ biểu đồ, Nhận dạng Xử lý số liệu, vẽ Giải thích các nhận xét và biểu đồ, xác biểu đồ tròn và nhận thông tin từ biểu đồ, giải thích sự định các vùng xét thông tin từ bảng bảng số liệu. chuyển dịch lãnh thổ công số liệu, biểu đồ.

Giải thích sự cơ cấu công nghiệp trên bản chuyển dịch cơ cấu nghiệp đồ. công nghiệp tại địa phương.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Xây dựng tình huống có vấn đề, tạo hứng khởi cho bài học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Động não/trò chơi tiếp sức 3. Phương tiện - Bảng viết, phấn 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia đội chơi và phân công nhiệm vụ

177

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 •

GV chia lớp thành 2 đội, là các Hs ngồi đầu bàn, dọc theo dãy bàn. HS khác là trọng tài quan sát và chấm điểm.

• Trong thời gian 1 phút, lần lượt mỗi HS kể tên một sản phẩm công nghiệp trong ngành chế biến lương thực thực phẩm-thương hiệu- vùng kinh tế nơi có nhà máy.

• Có thể vòng lại nhiều lượt.

Ví dụ: Bia Sài Gòn – Đông Nam Bộ; Sữa Ba Vì-TD và MNBB, Bánh Kinh Đô – ĐB SH;…

- Bước 2: GV cùng HS các còn lại chấm đội thắng. GV thưởng quà (vỗ tay, điểm cộng…) cho đội thắng.

- Bước 3: Gv đặt vấn đề: + Hầu hết các thương hiệu trên thuộc thành phần kinh tế nào? Hs trả lời > Ngoài nhà nước. + Vùng nào có nhiều sản phẩm nhất? Hs trả lời > Căn cứ vào kết quả trò chơi • Gv dẫn dắt vào bài học: Xem xét toàn diện ngành công nghiệp của nước ta, thành phần kinh tế nào, vùng nào có giá trị sản xuất công nghiệp lớn nhất và xu hướng chuyển dịch ra sao? Nghiên cứu trong bài 29. Thực hành. Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1:TÌM HIỂU CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ (20 phút) 1. Mục tiêu - Nhận dạng biểu đồ, xử lý số liệu, vẽ biểu đồ tròn và nhận xét thông tin từ bảng số liệu, biểu đồ.

- Giải thích các thông tin từ biểu đồ, bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại gợi mở/ theo cặp đôi-xây dựng “cặp đôi hoàn hảo”.

3. Phương tiện - Bảng số liệu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế (giá thực tế đã cập nhật) 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cung cấp bảng số liệu mới, yêu cầu hs nhận dạng biểu đồ, nêu cách thức xử lý số liệu, cách vẽ. GV khuyến khích chấm lấy điểm biểu đồ 10 bài nhanh nhất.

Giá trị sản suất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế (giá thực tế) (Đơn vị: tỉ đồng) Năm

1996

2005

2015

Nhà nước

76 161

249 085

1 193 860

Ngoài Nhà nước

35 682

308 854

3 382 942

Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài

39 589

433 110

3 280 153

Thành phần kinh tế

- Bước 2: HS thực hiện trong 10 phút, sau đó thảo luận theo cặp nhận xét và giải thích.

- Bước 3: • GV gọi bất kỳ 3 cặp nêu nhận xét và giải thích, đặt tên cho các cặp (theo số, màu, biệt danh…)

• Cho các Hs còn lại dơ tay bình chọn cặp có nội dung tốt nhất - “cặp đôi hoàn hảo”. (GV khen thưởng) • GV chiếu sản phẩm bằng máy chiếu vật thể, cả lớp nhận xét bổ sung hoàn thiện.

Cơ cấu giá trị sản suất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế (giá thực tế) (Đơn vị: %) Năm Thành phần kinh tế 1996 2005 2015 Nhà nước 50.3 25.1 15.2 178

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Ngoài Nhà nước 23.6 17.8 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 26.1 43.7 – Tính quy mô bán kính đường tròn: + Đặt R1996 là bán kính đường tròn năm 1996 = 1,0 (đơn vị bán kính) + R2005 là bán kính đường tròn năm 2005 = 2,6 (đơn vị bán kính) + R2015 là bán kính đường tròn năm 2005 = 7,2 (đơn vị bán kính) Biểu đồ cơ cấu giá trị sản suất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế (giá thực tế) ( %)

23.3 41.7

* Nhận xét: Giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế nước ta năm 1996 đến năm 2015 các thành phần kinh tế đều tăng mạnh Cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế nước ta năm 1996 đến năm 2015 có sự chuyển dịch: – Khu vực nhà nước xu hướng ngày càng giảm mạnh : dẫn chứng – Khu vực ngoài nhà nước tăng khá nhanh: dẫn chứng - Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng và giữ ổn định: dẫn chứng => Chuyển dịch phù hợp cơ chế kinh tế thị trường * Giải thích: – Do chính sách đa dạng hóa các thành phần kinh tế – Chính sách thu hút đầu tư trực tiếp của nước ngoài .

– Chú trọng phát triển công nghiệp.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu cơ cấu sản xuất công nghiệp theo vùng lãnh thổ (15phút) 1. Mục tiêu - Nhận dạng biểu đồ, xác định các vùng lãnh thổ công nghiệp trên bản đồ.

- Giải thích các thông tin từ biểu đồ, bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận cặp 2 hs 3. Phương tiện - Bảng số liệu đã cập nhật, Atlat địa lí Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cung cấp bảng số liệu mới CƠ CẤU GIÁ TRỊ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP PHÂN THEO VÙNG LÃNH THỔ (Đơn vị: %) Năm

1996

2005

2015

Đồng bằng sông Hồng

17,1

19,7

28,2

Trung du và miên núi Bắc Bộ

6,9

4,6

4,9

Vùng kinh tế

179

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Bắc Trung Bộ

3,2

2,4

2,3

Duyên hải Nam Trung Bộ

5,3

4,7

8,5

Tây Nguyên

1,3

0,7

0,6

Đông Nam Bộ

49,6

55,6

45,8

Đồng bằng Sông Cửu Long

11,2

8,8

9,6

Không xác định

5,4

3,5

0,1

•

GV chia các nội dung theo từng khu vực lớp học, các cặp trong mỗi khu vực nhận xét 2 vùng lãnh thổ và gải thích cho sự chuyển dịch đó - bài tập 2. (Có thể sử dụng kỹ thuật trạm với những lớp phù hợp).

• Sau đó HS thảo luận cặp và thực hiện yêu cầu bài tập 3.

- Bước 2: • GV gọi cặp bất kỳ trình bày,trình bày xong cặp đó chỉ định tiếp cặp tiếp theo đến hết các vùng lãnh thổ. Trong quá trình trinh bày GV tổ chức cho các Hs khác nhận xét bổ sung.

• GV có thể tiếp tục cho hs dơ tay bình chọn “cặp đôi hoàn hảo” như hoạt động khởi động.

Câu 2. Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo vùng: – Do sự khác nhau về nguồn lực nên cơ cấu giá trị sản xuất CN không đều giữa các vùng: + Vùng có tỉ trọng lớn nhất là: Đông Nam Bộ + Vùng có tỉ trọng nhỏ nhất là: Tây Nguyên – Có sự thay đổi tỉ trọng giữa năm 1996 và 2015 đối với từng vùng: + Các vùng có tỉ trọng tăng là: Đồng bằng sông Hồng tăng 10,1%, TDMNBB, DHNTB, ĐBSCL. + Các vùng còn lại đều giảm tỉ trọng không nhiều.

Câu 3. (trang 129 SGK) Dựa vào hình 26.2 (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam) và kiến thức đã học, hãy giải thích tại sao Đông Nam Bộ là vùng có tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp lớn nhất cả nước. *Vị trí địa lí – Giáp Tây Nguyên (vùng nguyên liệu cây công nghiệp, lâm sản), Duyên hải miền Trung (vùng nguyên liệu thủy sản và cây công nghiệp), Đồng bằng sông Cửu Long (vùng sản xuất lương thực, thực phẩm lớn nhất), Campuchia, có vùng biển rộng. Đó là các vùng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm lớn cho vùng ĐNB. – Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. => Có vùng biển với cảng lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển công nghiệp của vùng với trong nước và quốc tế. * Tài nguyên thiên nhiên – Khoáng sản: – Nổi bật là dầu khí trên vùng thềm lục địa (hàng năm khai thác chiếm chủ yếu của cả nước), quặng bôxit.

– Ngoài ra còn có sét, đá xây dựng cho công nghiệp vật liệu xây dựng và cao lanh cho công nghiệp gốm, sứ; cát trắng làm thủy tinh…

– Vùng còn có khả năng lớn về tự nhiên để phát triển cơ sở nguyên liệu cho CN chế biến N-L-TS : cao su, thủy hải sản… * Điều kiện kinh tế – xã hội + Dân cư và nguồn lao động – Dân số gần 16 triệu người (2015), chiếm 17,3% dân số cả nước, là cơ sở để tạo nguồn lao động dồi dào.

– Là địa bàn thu hút mạnh lực lượng lao động có tay nghề, chuyên môn cao.

– Nguồn lao động năng động do sớm tiếp xúc với nền kinh tế thị trường, thích ứng nhanh với cơ 180

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 chế thị trường, nhạy bén trong tiếp thu kĩ thuật, công nghệ mới. + Cơ sở vật chất – kĩ thuật : Có cơ sở hạ tầng phát triển tốt, đặc biệt là giao thông vận tải và thông tin liên lạc. + Là địa bàn có sự tích tụ lớn về vốn, kĩ thuật, lại tiếp tục thu hút vốn đầu tư trong nứơc và quốc tế. + Tâp trung nhiều khu công nghiệp ở TP Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Đồng Nai… + Sớm phát triển kinh tế thị trường.

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố nội dung bài học, phát triển năng lực tư duy theo lãnh thổ.

- Vận dụng kiến thức đã học giải quyết các vấn đề thực tiễn tại địa phương.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại gợi mở/Tia chớp 3. Tiến trình hoạt động - GV hướng dẫn HS khái quát lại nội dung bài học và giải quyết vấn đề ở tình huống xuất phát.

- GV yêu cầu HS nêu tên một số sản phẩm công nghiệp tiêu biểu tại địa phương, xem xét thuộc thành phần kinh tế nào? Tập trung ở khu vực nào trong (tỉnh/tp, quận/huyện) và giải thích.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (2 phút) GV hướng dẫn hs làm bài tập theo sách Hướng dẫn thực hành Địa lí 12 theo hình thức trắc nghiệm. Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên), NXB ĐHSP, 2018.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………..

181

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 26 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 34 Bài 30. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ THÔNG TIN LIÊN LẠC I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm giao thông vận tải: phát triển khá toàn diện cả về lượng và chất với nhiều loại hình.

- Giải thích được sự phát triển của một số loại hình vận tải ở nước ta.

- Nêu được đặc điểm phát triển của ngành Bưu chính và Viễn thông.

2. Kĩ năng - Xác định trên Atlat địa lí VN xác định được các tuyến giao thông quan trọng, các đầu mối giao thông vận tải của nước ta.

3. Thái độ - Nhận biết được nhiều vấn đề môi trường do ngành giao thông vận tải gây ra .

- Ý thức sử dụng các phương tiện giao thông tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng các nguồn năng lượng thay thế cho nhiên liệu truyền thống.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực học tập tại thực địa: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV Giáo án, hình ảnh, bản đồ, video clip 2. Chuẩn bị của HS Giấy A0, bút lông, bút màu, hình ảnh, Atlat địa lí VN Tìm hiểu các nội dung liên quan đến bài học III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Ngành - Trình bày được đặc Phân tích điều kiện Dựa vào Atlat Liên hệ tình GTVT và điểm các loại hình phát triển các loại hình xác định các hình phát triển ngành giao thông ở nước ta giao thông ở nước ta tuyến vận tải ngành GTVT và TTLL - Nêu được đặc điểm Giải thích được sự quan trọng của TTLL của đất phát triển của ngành phát triển nhanh chóng từng loại hình nước và địa bưu chính viễn thông của ngành viễn thông vận tải và đầu phương hiện nay hiện nay mối giao thông và tương lai vận tải ở nước ta.

182

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: HS vận dụng kiến thức thực tế để đưa ra các loại hình giao thông ở nước ta mà các em biết.

- Kĩ năng: Hợp tác để đưa ra được nhiều phương án đúng nhất cho nhóm.

- Từ những nội dung chưa biết, bổ sung và khắc sâu những kiến thức của bài học cho học sinh, định hướng nội dung bài học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Kĩ Thuật : khăn trải bàn - Phương pháp: thảo luận nhóm, đặt vấn đề, vấn đáp 3. Phương tiện Máy chiếu, bảng phụ, giấy nhỏ..

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm. GV đặt câu hỏi tình huống “ Sắp tới cô có chuyến công tác ra Hà Nội em hãy đề xuất phương án di chuyển cô có thể đi” - Bước 2: HS các nhóm có 30 giây tự đưa ra các đáp án, sau đó có 30 phút ghi tất cả các phương án chung vào bảng phụ của nhóm.

- Bước 3: GV yêu cầu các nhóm treo bảng kết quả các nhóm, khen thưởng khích lệ nhóm thực hiện tốt nhất và dùng kết quả để vào nội dung bài học.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI ( 30 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được đặc điểm các loại hình giao thông ở nước ta.

- Phân tích điều kiện phát triển các loại hình giao thông ở nước ta.

- Dựa vào Atlat xác định các tuyến vận tải quan trọng của từng loại hình vận tải và đầu mối giao thông vận tải ở nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động nhóm, sơ đồ tư duy, thuyết trình, tham quan, mảnh ghép, phòng tranh.

3. Phương tiện Giấy A0, bút lông, Altat, máy tính có kết nối internet ( nếu có) 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm ( nhóm chuyên gia: ít nhất phải có 6 TV), yêu cầu mỗi nhóm tìm hiểu một ngành vận tải theo nội dung: + Đặc điểm + Các tuyến chính + Hướng phát triển Hình thức trình bày mindmap/ bảng thông tin.

Cụ thể: Nhóm 1: Đường bộ; Nhóm 2 : đường sắt ; Nhóm 3: đường sông; Nhóm 4: đường biển; Nhóm 5: đường hàng không; Nhóm 6: đường ống.

- Bước 2: Các nhóm hoàn thành sản phẩm theo yêu cầu ( có thể giao hoàn thiện sơ bộ ở nhà).

Thống nhất và hướng dẫn nội dung để tất cả các thành viên đều có thể trình bày sản phẩm của nhóm.

- Bước 3: Sau khi hoàn thành GV yêu cầu các nhóm dán sản phẩm theo vị trí quy định ở các góc.

183

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV yêu cầu HS thành lập nhóm mảnh ghép bằng cách đếm số thành viên trong nhóm chuyên gia. ( Lưu ý: Các HS cùng số sẽ về nhóm mới). * HS thuộc nhóm có sản phẩm tương ứng là chuyên gia của nhóm.

- Bước 5: HS thuyết trình giới thiệu về ngành vận tải trong 3 phút, đồng thời giải đáp thắc mắc (nếu có).

HS khác được bổ sung thông tin cho nhóm bằng cách ghi thông tin trực tiếp.

- Bước 6: Hết 3 phút, HS di chuyển theo chiều kim đồng hồ.

- Bước 7: GV theo dõi nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm. Bổ sung thêm các kiến thức quan trọng và chốt kiến thức ? Tại sao QL 1 lại là tuyến xương sống, huyết mạch của nền kinh tế? ? Tại sao vận tải ô tô ở nước ta luôn chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu ngành GTVT ? Việc bùng nổ phương tiện cá nhân ở các đô thị lớn dẫn đến những vấn đề gì? Đề xuất hướng giải quyết?

Các nội dung tham khảo thêm: vi.wikipedia.org/wiki/Dự_án_Đường_sắt_cao_tốc_Bắc_Nam vi.wikipedia.org/wiki/Sân_bay_quốc_tế_Long_Thành

1. Giao thông vận tải Phát triển khá toàn diện, gồm nhiều loại hình vận tải khác nhau. a. Đường bộ( đường ô tô) * Đặc điểm: -Nhờ huy động các nguồn vốn và tập trung đầu tư nên mạng lưới đường bộ đã được mở rộng và hiện đại hóa.

- Mạng lưới đường ô tô đã phủ kín các vùng. * Các tuyến đường chính: - Quốc lộ 1A: tuyến huyết mạch của nền kinh tế.

- Đường Hồ Chí Minh thúc đẩy KT miền núi phía Tây.

- Các tuyến đường theo hướng Đông – Tây, đường bộ xuyên Á.. b. Đường sắt: - Tổng chiều dài đường sắt nước 3143 km - Các tuyến đường: + Đường sắt Thống Nhất + Các tuyến đường sắt tập trung chủ yếu ở miền Bắc. c. Đường sông: - Sông ngòi nhiều nhưng mới chỉ sử dụng cho giao thông khoảng 11.000 km - Một số hệ thống sông chính: + Hệ thống sông Hồng-Thái Bình + Hệ thống sông Mê kông- Đồng Nai + Một số sông lớn ở miền Trung d. Ngành vận tải đường biển: - Điều kiện:bờ biển dài, nhiều vũng vịnh, nhiều đảo, quần đảo ven bờ,…

- Tuyến quan trọng: Hải Phòng- Thành Phố Hồ Chí Minh.

- Có 73 cảng biển:cảng biển và cụm cảng quan trọng:Hải Phòng, Cái Lân, Đà Nẵng-Liên Chiểu184

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Chân Mây,… e. Đường hàng không: - Là ngành trẻ nhưng phát triển nhanh và nhanh chóng hiện đại hóa cơ sở vật chất - Đến năm 2007 cà nước có 22 sân bay, trong đó có 5 sân bay quốc tế g. Đường ống: Ngày càng phát triển gắn với sự phát triển của ngành dầu khí HOẠT ĐỘNG 2: NGÀNH THÔNG TIN LIÊN LẠC( 7 phút) 1. Mục tiêu - Nêu được đặc điểm phát triển của ngành bưu chính viễn thông.

- Giải thích được sự phát triển nhanh chóng của ngành viễn thông hiện nay 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động cặp đôi, nêu vấn đề, thuyết trình...

3. Phương tiện Hình ảnh, video clip..

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1:GV yêu cầu HS đọc thông tin sgk, liên hệ hiểu biết qua các phương tiện thông tin đại chúng trả lời các câu hỏi phiếu học tập theo cặp đôi

PHIẾU SỐ 1 BƯU CHÍNH Đặc điểm:……………………………………………………

Kể tên các loại hình dịch vụ…………………………………

Hướng phát triển:…………………………………………….

PHIẾU SỐ 2 VIỄN THÔNG Đặc điểm:……………………………………………………

Quá trình phát triển:………..…………………………………

Kể tên các mạng lưới viễn thông:……………………………. ……………………………………………………………… ……………………………………………………………….

Hướng phát triển:…………………………………………….

185

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 2:Cặp HS bốc thăm phiếu học tập nào thì tiến hành nghiên cứu và hoàn thiện nội dung - Bước 3:GV bốc thăm cặp trình trình nội dung ngẫu nhiên, yêu cầu cặp khác bổ sung, chấm chéo sản phẩm.

- Bước 4:GV chốt và bổ sung kiến thức. Cho HS xem 1 số video clip về sự phát triển viễn thông nước ta trong thời buổi 4.0.

2.Ngành thông tin liên lạc a. Bưu chính: * Đặc điểm: Có tính phục vụ cao, mạng lưới rộng khắp * Hạn chế: - Mạng lưới phân bố chưa hợp lí - Công nghệ lạc hậu - Quy trình nghiệp vụ mang tính thủ công - Thiếu lao động có trình độ cao. * Hướng phát triển: cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa b. Viễn thông: * Đặc điểm: - Tốc độ phát triển nhanh - Đón đầu được các thành tựu kĩ thuật hiện đại * Quá trình phát triển: - Trước thời kì Đổi mới:mạng lưới, thiết bị viễn thông cũ kĩ, lạc hậu, dịch vụ viễn thông nghèo nàn - Những năm gần đây tăng trưởng với tốc độ cao, ứng dụng các thành tựu KHKT, công nghệ mới * Mạng lưới viễn thông nước ta tương đối đa dạng và không ngừng phát triển.

- Mạng điện thoại.

- Mạng phi thoại.

- Mạng truyền dẫn.

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố lại kiến thức bài học, liên hệ thực tế địa phương 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: hệ thống các câu hỏi trắc nghiệm - Hình thức: cá nhân 3. Phương tiện Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động Câu hỏi: Câu 1. Có bao nhiêu phát triển sau đây đúng về ngành GTVT nước ta hiện nay?

1. Mạng lưới phát triển toàn diện.

2. Có nhiều loại hình vận tải khác nhau.

3. Có vai trò lớn trong phát triển KT- XH. 4. Hệ thống đường bộ đã hội nhập vào hệ thống đường bộ trong khu vực.

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 2. Dựa vào Atlat địa lí VN trang 23, xác định các cảng biển nước sâu của nước ta kể theo thứ tự từ Bắc vào Nam 186

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. Vũng Áng, Nghi Sơn, Chân Mây, Dung Quất, Cái Lân.

B. Cái Lân, Nghi Sơn, Vũng Áng, Chân Mây, Dung Quất.

C. Nghi Sơn, Cái Lân, Vũng Áng, Chân Mây, Dung Quất.

D. Cái Lân, Vũng Áng, Nghi Sơn, Dung Quất, Chân Mây.

Câu 3. Trở ngại chính đối với việc xây dựng và khai thác hệ thống giao thông vận tải đường bộ nước ta là A. khí hậu và thời tiết thất thường.

B. phần lớn lãnh thổ là địa hình đồi núi.

C. mạng lưới sông ngòi dạy đặc.

D. thiếu vốn và cán bộ kĩ thuật.

Câu 4. Dựa vào Atlat địa lí VN trang 23, cho biết các tuyến bay trong nước được khai thác trên cơ sở 3 đầu mối chủ yếu là A. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Cần Thơ.

B. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Huế.

C. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng.

D. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Vũng Tàu.

Câu 5. Thành tựu của ngành viễn thông nước ta về mặt khoa học, công nghệ là A. có nhiều nhà cung cấp dịch vụ viễn thông, số thuê bao tăng nhanh.

B. điện thoại đã đến được hầu hết các xã trong toàn quốc.

C. dung mạng viễn thông với kĩ thuật số, tự động hóa cao và đa dịch vụ.

D. tăng trường với tốc độ cao D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (2 phút) 1. Học sinh về nhà sơ đồ hóa kiến thức bằng sơ đồ tư duy.

2. Làm bài tập 2 SGK trang 136 3. Tìm hiểu thực tế sự phát triển của ngành GTVT và TTLL ở địa phương.

4. Chuẩn bị : Đọc và ghi chép các thông tin tìm hiểu được về ngành thương mại và du lịch ở nước ta hiện nay.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………………….

187

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần - Ngày soạn: PPCT: Tiết Bài 31. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI VÀ DU LỊCH I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Phân tích được tình hình phát triển và sự thay đổi trong cơ cấu nội thương, ngoại thương.

- Trình bày được các tài nguyên du lịch của nước ta.

- Hiểu và trình bày được tình hình phát triển ngành du lịch, sự phân bố của các trung tâm du lịch chính; mối quan hệ giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường.

2. Kĩ năng - Chỉ ra được trên bản đồ các thị trường xuất nhập khẩu chủ yếu: các loại tài nguyên du lịch (tự hiên, nhân văn) và các trung tâm du lịch có ý nghĩa quốc gia và vùng của nước ta.

- Phân tích số liệu, biểu đồ các loại liên quan đến thương mại, du lịch.

3. Thái độ - Tự hào về tài nguyên du lịch và có ý thức bảo vệ môi trường để xây dựng bộ mặt du lịch nước ta.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác; năng lực giao tiếp; năng lực tính toán.

- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng bản đồ, bảng số liệu, sơ đồ...., năng lực tổng hợp theo lãnh thổ.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Atlat địa lí Việt Nam. - Bảng số liệu, biểu đồ về nội thương, ngoại thương.

- Bản đồ du lịch VN. 2. Chuẩn bị của HS - Atlat Địa lí Việt Nam, sách tập ghi bài.

- Các kiến thức đã học về thương mại.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Thươn - Trình bày cơ cấu - Chứng minh - Phân tích được các - Liên hệ thực tiễn g mại được từ sau Đổi số liệu thông tin, các địa phương nội thương, ngoại Mới nội thương biểu đồ, bảng số liệu thương và ngoại thương có nhiều chuyển biến tích cực.

Du lịch - Trình bày được các - Phân tích được - Phân tích được các - Mối quan hệ gữa tình hình phát số liệu thông tin, các phát triển du lịch và tài nguyên du lịch. triển ngành du biểu đồ, bảng số liệu môi trường=> đề - Kể tên các trung lich. xuất các giải pháp tâm du lịch IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Tái hiện lại kiến thức về xuất- nhập của nước ta mà các em đã biết.

- Kĩ năng: Xử lý nhanh thông tin và kĩ năng quan sát Atlat.

188

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Từ những nội dung chưa biết, bổ sung và khắc sâu những kiến thức của bài học cho học sinh, định hướng nội dung bài học.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học -Tổ chức trò chơi: “ TIẾP SỨC” - Hình thức: nhóm/cá nhân 3. Phương tiện Atlat Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 4 nhóm (4 tổ),phổ biến luật chơi: Các thành viên trong nhóm lần lượt thay nhau lên bảng viết đáp án vào nhóm của mình, nhóm nào nhanh và nhiều phương án đúng sẽ chiến thắng, cộng 1 điểm vào điểm 15 phút.

- Bước 2: GV chia nhiệm vụ cho 4 nhóm: Nhóm 1: Kể tên các mặt hàng nước ta đang nhập khẩu nhiều hiện nay.

Nhóm 2: Kể tên các mặt hàng nước ta đang nhập khẩu nhiều hiện nay.

Nhóm 3: Kể tên các quốc gia là thị trường xuất khẩu của nước ta.

Nhóm 4: Kể tên các quốc gia là thị trường xuất khẩu của nước ta.

- Bước 3: Thực hiện nhiệm vụ: HS các nhóm nhanh chóng lên bảng ghi câu trả lời,các HS lần lượt thay nhau để bổ sung đáp án. HS hoàn thành nhiệm vụ trong 2 phút - Bước 4: GV đánh giá câu trả lời của các nhóm, tổng hợp kết quả, lưu điểm, chỉnh sửa bổ sung và dẫn dắt vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU VỀ NỘI THƯƠNG (8 phút) 1. Mục tiêu: - HS trình bày được tình hình phát triển và sự thay đổi cơ cấu của nội thương.

- Kĩ năng: sử dụng Atlat, phân tích biểu đồ 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Cá nhân/ Cặp đôi 3. Phương tiện: - Phiếu học tập chuẩn bị sẵn.

- Atlat Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV đưa ra 2 ví dụ: + Cam Thượng Lộc được vận chuyển từ Thượng Lộc ra Hà Nội hoặc Sài Gòn. + Cam Thượng Lộc được vận chuyển và bán ở Nhât Bản, Hoa Kì.

Bằng hiểu biết của mình cho biết: trong 2 ví dụ trên , đâu là hoạt động nội thương? Đâu là hoạt động ngoại thương HS trả lời và GV chốt kiến thức - Bước 2: GV yêu cầu học sinh quan sát Atlat Việt Nam, hình 30.1 hoàn thành phiếu học tập:( cá nhân tự làm rồi trao đổi với bạn và hoàn thành phiêu học tập) Phiếu học tập ( cặp đôi/ 2 phút) Tên:............................... và .................................... lớp.....................

1, Điền từ thích hợp vào chỗ chấm: Sau Đổi Mới, cả nước hình thành…………………thống nhất, …………..phong phú, đa dạng, đáp ứng được…………ngày càng tăng của nhân dân.

2, Quan sát các biểu đồ sau và nhận xét:

189

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Quy mô tổng mức bán lẻ và doanh thu tiêu dùng giai đoạn 2000-2014 :………………….…………………………… :………………….…………………………… :………………….……………………………

Cơ cấu mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của nước ta phân theo thành phần kinh tế có sự chuyển dịch: ………………………………………………. ……………………………………………….. ………………………………………………..

sự phân bố của hoạt động nội thương của nước ta năm 2007: …………………………………………………… …………………………………………………… ………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………………………… ……………………………………………………

- Bước 3: Học sinh hoàn thành phiếu học tâp theo cặp đôi và trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập trong 2 phút.

- Bước 4: Giáo viên gọi học sinh bất kì trả lời. mỗi nhóm cặp mời 1 bạn trả lời 1 ý. Và chốt kiến thức

1. Thương mại, a. Nội thương: - Tình hình phát triển: + Sau Đổi mới, cả nước hình thành thị trường thống nhất, hàng hoá phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nhân dân. + Sự thay đổi cơ cấu theo thành phần kinh tế:

-

• Giảm tỉ trọng thành phần kinh tế Nhà nước.

• Tăng tỉ trọng thành phần kinh tế tư nhân và thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Phân bố: không đều, sầm uất nhất là Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Hồng

190

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU VỀ NGOẠI THƯƠNG (15 phút) đọc tham khảo thêm tại đây: https://www.customs.gov.vn/Lists/ThongKeHaiQuan/ViewDetails.aspx?ID=1559&Category=Ph% C3%A2n+t%C3%ADch+%C4%91%E1%BB%8Bnh+k%E1%BB%B3&Group=Ph%C3%A2n+t% C3%ADch&fbclid=IwAR06K7yl9KjmZXdeLhEOKafEb7IpEoVv8xe1G9DOzkFNq8H31BsCXIUAXs 1. Mục tiêu - Phân tích được tình hình phát triển của ngoại thương nước ta.

- Chỉ ra được trên bản đồ các thị trường xuất nhập khẩu chủ yếu, có kĩ năng xử lý số liệu trên biểu đồ 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Nhóm chuyên gia/mảnh ghép.

3. Phương tiện Atlat Việt Nam, giấy Ao, bút dạ 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Vòng chuyên gia: + GV chia lớp thành 4 nhóm, giao nhiệm vụ như sau: Nhóm 1:( màu vàng) Quan sát biểu đồ về tình hình Xuất-nhập của nước ta giai đoạn 2011-2018 và rút ra nhận xét

Nguồn: Tổng cục Hải quan - T Giá trị xuất:…………………………………………………………………………

- Giá trị nhập khẩu: …………………………………………………………………….

Cán cân X-NK: …………………………………………………………………..

Nhóm 2: (màu hồng): Quan sát biểu đồ và rút ra nhận xét cơ cấu hàng xuất, nhập khẩu của nước ta năm 2016 Các măt hàng xuất khẩu chủ yếu ………………………………………….. …………………………………………….. ……………………………………………..

Hạn chế: ………………………………………………

191

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 …………………………………………….. ………………………………………………

Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu: ……………………………………………… ………………………………………………. ………………………………………………. ……………………………………………… ………………………………………………

Nhóm 3: ( màu xanh) Quan sát biểu đổ sau: 10 thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta năm 2016 Thị trường xuất khẩu lớn của nước ta năm 2016 …………………………………………… …………………………………………… …………………………………………… …………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………

Nhóm 4: (màu trắng) Quan sát biểu đồ : 10 thị trường nhập khẩu của nước ta năm 2016 nhận xét Thị trường nhập khẩu lớn của nước ta năm 2016: …………………………………………… …………………………………………… …………………………………………… ………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………

Các nhóm hoàn thành trong vòng 2 phút - Bước 2: Vòng chuyên gia: + Các hs có phiếu học tập màu vàng sẽ tạo thành nhóm số 1, phiếu màu hồng sẽ tạo thành nhóm số 2, phiếu màu xanh sẽ tạo thành nhóm 3, phiếu màu trắng sẽ tạo thanhf nhóm số 4. Gv cho HS di chuyển tạo thành nhóm mới trong vòng 30 giây

192

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + Các chuyên gia nhóm vòng 1 tuyền đạt lại nội dung ở nhóm chuyên gia cho các thành viên trong nhóm mới (thời gian 2p). + Gv giao nhiệm vụ mới cho 4 nhóm: Chứng minh rằng: “ Sau Đổi mới, ngoại thương nước ta có nhiều chuyển biến tích cực”. Hoàn thành vào giấy Ao thời gian 3 phút - Bước 3: Giáo viên dùng số ngẫu nhiên gọi nhóm và số trình bày bất khì trình bày. Những nhóm khác dùng bút đỏ tích vào các ý đã có và bổ sung các ý mình chưa có vào phiếu. Các nhóm khác có thể bổ sung hoặc tự tin trình bày hay hơn nhóm đã trình bày. Chấm điểm các nhóm, khen ngợi kịp thời - Bước 4: GV chốt kiến thức b. Ngoại thương : Sau Đổi mới, ngoại thương có nhiều chuyển biến tích cực: + Tông kim ngạch xuất- nhập khẩu đều tăng + Cán cân xuất- nhập khẩu gần tiến đến mức cân đối + Cơ cấu hàng xuất nhập khẩu: • Xuất khẩu: chủ yếu là khoáng sản, tiểu thủ công nghiệp, nông sản, thuỷ sản.

Tồn tại: Tỉ trọng hàng gia công lớn, giá thành sản phẩm còn cao và phụ thuộc vào nguyên liệu ngoại nhập.

• Nhập khẩu: chủ yếu là tư liệu sản xuất còn lại là hàng tiêu dùng. + Thị trường buôn bán ngày càng mở rộng theo hướng đa dạng hóa đa phương hóa. Việt Nam trở thành thành viên của WTO • Thị trường xuất khẩu chủ yếu: Hoa Kì, Trung Quốc, Nhật……

• Thị trường nhập khẩu chủ yếu: Trung Quốc,Hàn Quốc, Nhật…..

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU VỀ DU LỊCH (12 PHÚT) 1. Mục tiêu: - Kể được các tài nguyên du lịch nước ta - Trình bày và giải thích được tình hình phát triển du lịch của nước ta.

- Kể tên các trung tâm du lịch của nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân/ cặp đôi/kết hợp đóng vai - Trò chơi AI NHANH HƠN 3. Phương tiện Máy chiếu, Atlat 4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV tổ chức cuộc thi: Ai là người hùng biện tài ba nhất: Đóng vai là hướng dẫn viên du lịch giới thiệu tài nguyên du lịch nước ta rất đa dạng( HS dựa vào Atlat trang 25). Thời gian: 2 phút.

GV dùng vòng quay kì diệu, chọn nhà hùng biện trước lớp - Bước 2: GV cho HS thảo luận cặp đôi: Đọc sách giáo khoa,Atlat trang 24 và quan sát biểu đồ sau hãy nhận xét về tình hình phát triển du lịch của nước ta ( thời gian 2 phút)

193

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Khách .quốc tế phân theo lãnh thổ .năm 2018 -

-

Khách nội địa:

.......................................................................................................................................................

Khách quốc tế. ....................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

-

Doanh thu du lịch ......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................... Đánh giá chung về tình hình phát triển du lịch .:......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................

- Nguyên nhân: .......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................

- Bước 3: GV cho HS quan sát Atlat trang 24 và đọc Sách giáo khoa kể tên các vùng du lịch của nước ta, các trung tâm du lịch ý nghĩa quốc gia và ý nghĩa địa phương?

-

- Bước 4: GV đưa ra tình huống: “Tại sao việc phát triển du lịch cần đi đôi với việc bảo vệ môi trường” • Các nhóm thảo luận 2 phút, cử đại diện hùng biện, các nhóm khác phản biện nhau • GV chốt kiến thức.

2. Du lịch: a. Tài nguyên du lịch : Tài nguyên du lịch nước ta phong phú, đa dạng, gồm có hai nhóm : tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn. b. Tình hình phát triển và phân bố các trung tâm du lịch: - Tình hình phát triển : + Ngành du lịch nước ta ra đời năm 1960, phát triển mạnh từ 1990 đến nay. + Số lượt khách du lịch và doanh thu ngày càng tăng nhanh.

- Sự phân bố : + Cả nước hình thành 3 vùng du lịch : Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Bộ. + Các trung tâm du lịch : Hà Nội, TPHCM, Huế, Đà Nẵng, Hạ Long, Đà Lạt, Cần Thơ, 194

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Vũng Tàu, Nha Trang…

C. Hoạt động luyện tập ( 5 phút) 1. Mục tiêu: Củng cố kiến thức 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Trò chơi Ai nhanh hơn 3. Phương tiện: Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động: GV chiếu câu hỏi , ai nhanh hơn được trả lời và cho điểm Câu 1: (Vận dụng thấp) Nhận định nào sau đây không đúng với ngành nội thương của nước ta sau khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới A. Hình thành thị trường thống nhất trong cả nước.

B. Hàng hóa phong phú đa dạng.

C. Thu hút sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế.

D. Khu vực nhà nước chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu tổng mức bán lẻ hàng hóa.

Câu 2: (Biết) Các vùng có hoạt động nội thương diễn ra tấp nập ở nước ta là A. Đông Nam Bộ Đồng bằng Sông Hồng Bắc Trung Bộ.

B. Đông Nam Bộ Đồng bằng Sông Hồng đồng bằng sông Cửu Long.

C. Đông Nam Bộ Đồng bằng Sông Hồng Duyên hải Nam Trung Bộ.

D. Đông Nam Bộ Đồng bằng Sông Hồng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Câu 3: (Hiểu) Ý nào sau đây không đúng với ngoại thương nước ta ở thời kỳ sau đổi mới A. Thị trường buôn bán chủ yếu là các nước xã hội chủ nghĩa.

B. Việt Nam đã trở thành thành viên của các tổ chức WTO, ASEAN, NAFTA. C. Kim ngạch xuất khẩu của nước ta liên tục tăng.

D. Có quan hệ buôn bán với tất cả các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Câu 4: (Hiểu) Sau đổi mới thị trường buôn bán của nước ta ngày càng được mở rộng theo hướng A. đẩy mạnh thị trường Đông Nam Á.

B. đa dạng hóa đa phương hóa.

C. chú trọng thị trường Nga và các nước Đông Âu.

D. tiếp cận thị trường châu Mỹ châu Phi và Châu Đại Dương.

Câu 5: (Hiểu) Kim ngạch xuất khẩu của nước ta liên tục tăng là do A. Đẩy mạnh việc xuất khẩu nông sản.

C. Sự phục hồi và phát triển của sản xuất.

B. Việt Nam đã trở thành thành viên của WTO. D. Mở rộng và đa dạng hóa thị trường.

Câu 6: (Vận dụng thấp) Chuyển biến cơ bản của ngoại thương nước ta sau đổi mới về mặt quy mô xuất khẩu là A. Tạo được nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực.

B. Thị trường xuất khẩu không ngừng mở rộng.

C. Kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng.

D. Có nhiều thị trường lớn như Hoa Kỳ Nhật Bản Trung Quốc.

Câu 7: (Vận dụng thấp) Các thị trường xuất khẩu lớn nhất hiện nay ở nước ta là A. Australia, Hoa Kỳ, Nhật Bản.

C. Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc.

B. Singapore, Trung Quốc, Hoa Kỳ.

D. Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ Câu 8: (Vận dụng cao) Kim ngạch nhập khẩu của nước ta tăng nhanh không phải phản ánh.

A. Sự phục hồi và phát triển của sản xuất.

C. Đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.

B. Nhu cầu tiêu dùng tăng.

D. Người dân thích dùng hàng xa xỉ phẩm.

195

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Câu 9: (Biết) Hai di sản thiên nhiên thế giới tại Việt Nam là A. Vịnh Hạ Long và hồ Ba Bể.

B. Vịnh Hạ Long và Phong Nha Kẻ Bàng.

C. Vịnh Hạ Long và quần đảo Cát Bà.

D. Vịnh Hạ Long và vườn quốc gia Cúc Phương.

Câu 10: (Hiểu) Biểu hiện nào sau đây không phải là sự phong phú của tài nguyên du lịch về mặt địa hình ở nước ta A. Hai di sản thiên nhiên thế giới.

C. Hơn 30 vườn quốc gia.

B. 125 bãi biển lớn nhỏ.

D. 200 hang động Câu 11: (Biết) Các di sản văn hóa vật thể thế giới ở nước ta là A. Đền Hùng, Cố Đô Huế, Phố cổ Hội An. B. Cố Đô Huế, Phố cổ Hội An, di tích Mỹ Sơn.

C. Nhã Nhạc Cung Đình Huế, di tích Mỹ Sơn, phố cổ Hội An. D. Cố Đô Huế, Phố cổ Hội An, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên.

Câu 12: (Biết) Du lịch Việt Nam chỉ thực sự phát triển nhanh từ

196

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. Đầu thập kỷ 60 cho đến nay.

B. Đầu thập kỷ 70 cho đến nay.

C. Đầu thập kỷ 80 cho đến nay.

D. Đầu thập kỷ 90 cho đến nay.Câu 13 (Hiểu) Du lịch Việt Nam chỉ thực sự phát triển nhanh từ đầu thập kỷ 90 cho đến nay nhờ: A. Hình thành các tuyến điểm du lịch.

C. Làm tốt quy hoạch các vùng du lịch.

B. Có tiềm năng du lịch phong phú.

D. Chính sách đổi mới của nhà nước.

Câu 14: (Biết) Về phương diện du lịch nước ta được chia thành ba vùng là A. Bắc Bộ Trung Bộ Nam Bộ.

B. Bắc Bộ Bắc Trung Bộ Nam Trung Bộ và Nam Bộ.

C. Bắc Bộ Nam Bộ duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

D. Bắc Trung Bộ và Bắc Bộ Nam Bộ duyên hải Nam Trung Bộ.

Câu 15: (Hiểu) Các trung tâm du lịch nào sau đây được xếp thành các trung tâm du lịch quan trọng ở nước ta A. Hải Phòng, Quy Nhơn, Hà Nội, Nha Trang, Đà Lạt.

B. Hạ Long, Hải Phòng, Nha Trang, Đà Lạt, Cần Thơ.

C. Nha Trang, Phan Thiết, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt, Hải Phòng.

D. Đà Lạt, Quảng Ngãi, Huế-Đà Nẵng, Nha Trang, Vũng Tàu.

Câu 16: (Hiểu) Nhận định nào sau đây không đúng với tình hình phát triển của ngành du lịch nước ta A. Doanh thu từ du lịch liên tục tăng.

B. Phát triển nhanh từ thập kỷ 90 cho đến nay.

C. Hình thành từ những năm 60 của thế kỉ 20.

D. Số lượng khách du lịch nội địa ít hơn khách quốc tế.

Phương án 2: GV cho Hs vẽ sơ đồ tư duy của bài học, Hs hoàn thành GV chấm nhanh 1 số sản phẩm Phương án 3: Trò chơi Đi tìm địa danh VN D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học ( 1.phút) GV dặn dò các HS về nhà: làm hướng dẫn viên du lịch giới thiệu các điểm du lịch ở địa phương thành video , Gv sẽ chấm điếm đưa vào điểm 15 phút học kì 2 V. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

Tuần - Ngày soạn: PPCT: Tiết 1 Bài 32. VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của vùng.

197

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phân tích điều kiện các thế mạnh phát triển kinh tế của vùng và nêu được hướng phát triển.

- Nêu được ý nghĩa của phát triển kinh tế - xã hội đối với quốc phòng an ninh.

2. Kĩ năng - Sử dụng được Atlat địa lí Việt Nam, bản đồ và bảng số liệu để trình bày về thế mạnh và việc khai thác các thế mạnh phát triển kinh tế của vùng.

3. Thái độ - Tăng tình yêu quê hương đất nước, thấy rõ trách nhiệm của bản thân trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Có ý thức bảo vệ môi trường vùng núi thông qua các hành động cụ thể.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: năng lực tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ...

- Năng lực chuyên biệt: tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, hình ảnh,...

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ địa lí tự nhiên, hành chính Việt Nam. - Atlat địa lí Việt Nam - Tranh ảnh các nét đặc trưng của vùng.

- Phiếu học tập.

2. Chuẩn bị của HS - Atlat địa lí Việt Nam - SGK, đồ dùng học tập.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Các thế - Vị trí địa lí, - Thực trạng phát - Phân tích các - Phân tích thế mạnh của các thế mạnh triển kinh tế của bản đồ, số liệu trong mạnh, hạn chế của vùng về điều kiện tự vùng, thuận lợi và Atlat, SGK về đặc vùng so với các TDMNBB nhiên và kinh hạn chế. điểm của vùng. vùng khác có tế xã hội của - Ý nghĩa việc phát phương hướng giải vùng huy các thế mạnh của quyết vùng.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu: - Nêu tính chất gió mùa mùa đông thông qua câu thơ của Nguyễn Du. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đọc thơ.

- Hình thức: cá nhân, lớp.

3. Phương tiện Hình ảnh hoa đào.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS Hãy cho biết: Trong câu thơ “Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông” của (Nguyễn Du). “Gió đông” ở đây là đầu mùa hay cuối mùa đông? Hiện tượng thời tiết này điển hình ở vùng nào của nước ta?

1. HS tiếp nhận nhiệm vụ.

198

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. GV gợi ý những nội dung mà HS cần trao đổi.

- Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ mà giáo viên đã giao. GV quan sát, trợ giúp và đánh giá HS hoạt động.

- Bước 3. Giáo viên gọi ngẫu nhiên 1, 2 học sinh nếu ý kiến của mình - Bước 4. GV chuẩn lại kiến thức và đánh giá.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu vị trí, phạm vi lãnh thổ và số dân của vùng (10 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của vùng.

- Nêu ý nghĩa của vị trí địa lí và cách nhớ nhanh tên các tỉnh (thành phố) trong vùng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phát vấn, trò chơi.

- Hình thức: Cá nhân/nhóm.

3. Phương tiện - Bản đồ hành chính Việt Nam. - Atlat địa lí Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV giao nhiệm vụ: HS dựa vào Atlat, trả lời các câu hỏi: Xác định vị trí Trung du và miền núi Bắc Bộ của vùng theo dàn ý sau: + Tiếp giáp: Với những quốc gia, vùng biển và khu vực kinh tế nào? + Đánh giá ý nghĩa của vị trí trong việc phát triển kinh tế - xã hội?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ trong 3 phút.

- Bước 3: GV gọi một số HS trả lời các câu hỏi, sau đó chốt kiến thức.

- GV giới thiệu mẹo nhớ tên các tỉnh (thành phố) trong vùng.

199

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Vị trí, lãnh thổ: - Là vùng có diện tích lãnh thổ rộng lớn nhất nước ta, bao gồm 2 tiểu vùng là Đông Bắc và Tây Bắc.

- Tiếp giáp: + Trung Quốc, thượng Lào. + Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ. + Vịnh Bắc Bộ.

Giao lưu phát triển kinh tế bằng đường bộ, đường biển với các nước và với các vùng kinh tế trong cả nước, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Hồng.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu các thế mạnh của Trung du và miền núi Bắc Bộ (20 phút) 1. Mục tiêu - Phân tích các điều kiện khai thác các thế mạnh phát triển kinh tế của vùng và nêu được hướng phát triển.

- Trình bày được ý nghĩa của phát triển kinh tế - xã hội đối với quốc phòng an ninh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trạm và phòng tranh - Hình thức: cá nhân/nhóm.

3. Phương tiện - Sử dụng được Atlat địa lí Việt Nam, bản đồ và bảng số liệu để trình bày về thế mạnh và việc khai thác các thế mạnh phát triển kinh tế của vùng.

- Phiếu học tập.

200

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm (phiếu học tập). Hình thành 8 nhóm chuyên gia.

• Nhóm 1,2: trình bày thế mạnh khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện.

• Nhóm 3,4: trình bày thế mạnh trồng và chế biến cây công nghiệp, dược liệu, rau quả…

• Nhóm 5,6: trình bày thế mạnh chăn nuôi gia súc.

• Nhóm 7,8: trình bày thế mạnh kinh tế biển.

- Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc (Xem phiếu học tập phần phụ lục) + Cơ sở phát triển. + Hiện trạng sản xuất + Phương hướng.

- Bước 3: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 4 phút trình bày, hỏi đáp - Bước 4: Đánh giá + HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên + GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng. + Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin + GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm + HS tự đánh giá và báo cáo kết quả 2. Các thế mạnh kinh tế: a) Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện: Thuận lợi: Là nơi tập trung hầu hết các mỏ khoáng sản ở nước ta Nhiều loại khoáng sản có trữ lượng lớn và giá trị như than, sắt, thiếc, chì, kẽm, đồng, apatit pyrit, đá vôi và xét làm xi măng, gạch ngói, gạch chịu lửa,...

Khó khăn: Đa số các mỏ quặng nằm ở nơi giao thông chưa phát triển, các vỉa quặng thường nằm sâu trong lòng đất nên việc khai thác trong lòng đất nên việc khai thác đòi hỏi chi phí cao và phương tiện hiện đại. b) Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới. e) Chăn nuôi gia súc: d) Kinh tế biển: (Xem phụ lục) C. Hoạt động luyện tập (10 phút) 1. Mục tiêu + Vận dụng các thông tin, đặc điểm vùng núi để đánh giá thế mạnh của vùng + Kĩ năng: sử dụng Atlat, mô tả, thuyết trình 2. Chuẩn bị: Hình ảnh minh họa về vùng núi 3. Phương pháp/kĩ thuật: Đóng vai 4. Tiến trình hoạt động - Nêu vấn đề: Nếu là bộ trưởng Bộ NN&PTNT, các em sẽ làm như thế nào để có thể nâng cao đời sống đồng bào của vùng ? (Nếu HS ở miền núi thì liên hệ địa phương luôn) - HS suy nghĩ cá nhân trong 2 phút, phân tích 1 giải pháp mà cho là quan trọng nhất theo cấu trúc: + Tên giải pháp + Lí do 1 (căn cứ) + Lí do 2 (căn cứ) 201

Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 + Lí do … (căn cứ) - GV gọi ngẫu nhiên HS chia sẻ, GV ghi nhanh trên bảng, yêu cầu giải pháp không trùng nhau - GV chọn 1 giải pháp khả thi nhất, yêu cầu trình bày. Các HS khác lắng nghe, phản biện - GV cùng HS làm rõ vấn đề, khen ngợi các HS - GV tổng kết các hoạt động, tính điểm thi đua D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (2 phút) - Tại sao nói việc phát huy các thế mạnh của Trung du và miền núi Bắc Bộ có ý nghĩa kinh tế lớn và ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc?

- Hãy xác định trên bản đồ các trung tâm công nghiệp quan trọng của vùng.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………… ………………………….…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

VI. PHỤ LỤC

Phiếu học tập số 1: (nhóm 1) Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 2 (trang 146), kết hợp lược đồ tự nhiên và kinh tế và kênh hình minh họa, hãy điền tiếp vào sơ đồ làm nổi bật thế mạnh về khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện của vùng.

Tiềm năng Thế mạnh Kim loại Than Phi kim loại Vật liệu xây dựng Thủy điện Phiếu học tập số 2: (Nhóm 2.)

Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 3 trang 147 kết hợp lược đồ tự nhiên và kinh tế, hãy điền tiếp vào sơ đồ sau để làm nổi bật thế mạnh về cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới.

Cơ sở phát triển

Hiện trạng sản xuất

Phương hướng Phiếu học tập số 3 (nhóm 3) Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 4 trang 147, kết hợp lược đồ tự nhiên và kinh tế. Hãy điền tiếp vào sơ đồ sau để làm nổi bật thế mạnh về chăn nuôi gia súc Cơ sở phát triển

Hiện trạng sản xuất

Phương hướng

202

Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Phiếu học tập số 4: (nhóm 4) Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 5 trang 147 , kết hợp lược đồ tự nhiên và kinh tế. Hãy điền tiếp vào sơ đồ sau đó làm nổi bật thế mạnh về kinh tế biển.

Kinh tế biển

Thông tin phiếu học tập số 1 (Nhóm 1) Tiềm năng Kim loại: Sắt (Thái Nguyên, Yên Bái, thiếc (Cao Bằng) Than, Quảng Ninh, Na Dương, Thái Nguyên Phi kim loại: Apatit (Lào Cai), đất hiếm (Lai Châu) Vật liệu xây dựng: đá vôi, sét, cát.

Thủy điện: Trữ lượng 11 triệu KW bằng 1/3 cả nước.

Thế mạnh Luyện kim, chế tạo máy Nhiệt điện, xuất khẩu.

Hóa chất.

Sản xuất vật liệu xây dựng.

Thủy điện Hòa Bình, Thác Bà, Sơn La.

203

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Thông tin phiếu học tập số 2: (Nhóm 2) Cơ sở phát triển - Đất feralit trên đá phiến, vôi, gơnai và các loại đá mẹ khác.đất phù sa cổ ở Trung Du - Khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh.

- Địa hình phân hóa đa dang.

- Dân cư có kinh nghiệm sản xuất.

Hiện trạng sản xuất - Phát triển cây công nghiệp: chè. ngoài ra còn có quế (Yên Bái), hồi (Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh) thuốc lá (Cao Bằng, Lạng Sơn) - Cây dược liệu: tam thất, đương quy, hồi, thảo quả.

- Cây ăn quả, rau hoặc đặc sản,..

Phương hướng

Thông tin phản hồi phiếu học tập số 3: (Nhóm 3) Cơ sử phát triển - Nguồn thức ăn: đồng cỏ (Mộc Châu) - Khí hậu thích hợp - Có nhiều giống vật nuôi tốt: lợn, ngựa, gà.

- Kinh nghiệm sản xuất của đồng bào.

- Phát triển nông nghiệp hàng hóa.

- Áp dụng tiến bộ KHKT. - Định cư.

Hiệncanh, trạng định sản xuất - Đàn trâu bò phát triển mạnh nhất cả nước, đặc biệt là trâu (năm 2005 đàn trâu chiếm 57,5% cả nước (đạt hơn 1,7 triệu con năm 2005), đàn bò 16,2% cả nước (900 nghìn con

Phương hướng - Phát triển dịch vụ thú y, cơ sở hạ tầng, Thông tin phiếu học tập số 4 (Nhóm 4) công nghệ chế biến KINH TẾ BIỂN

- Phát triển du lịch: - Cảng biển: cụm cảng - Đánh bắt, nuôi trồng Quảng Ninh (cảng nước Vịnh Hạ Long, Trà Cổ thủy hải sản: Vịnh Bắc Bộ sâu Cái Lân,...)

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 33. VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG

204

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Nhắc lại được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ của vùng.

- Phân tích được tiềm năng và hạn chế trong phá triển kinh tế - xã hội của đồng bằng sông Hồng.

- Phân tích được tính cấp thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và thực trạng chuyển dịch vùng.

- Trình bày được một số định hướng về chuyển dịch cơ cấu theo ngành của vùng trong thời gian tới.

2. Kỹ năng - Đọc và khai thác thông tin từ Atlat, bản đồ giáo khoa và các lược đồ trong bài: vị trí địa lí, các tài nguyên thiên nhiên, mạng lưới giao thông, đô thị ở đồng bằng sông Hồng..

- Phân tích, thu thập cá số liệu trên các phương tiện khác nhau và rút ra các kết luận cần thiết.

3. Thái độ - Thêm yêu quê hương tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

- Biết được sức ép nặng nề của dân số đối với các vấn đề KT – XH ở ĐBSH 4. Năng lực hình thành a. Năng lực chung: - Năng lực tự học thông qua việc nghiên cứu, tìm tòi tài liệu, tri thức - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua việc trao đổi, phân tích, đề xuất giải pháp với các vấn đề thực tiễn - Năng lực ngôn ngữ thông qua việc trình bày thông tin, phản bác, lập luận…

- Năng lực tư duy phản biện thông qua việc nghiên cứu, đánh giá vấn đề từ đó nêu lên quan điểm cá nhân, phản bác ý kiến thông qua các dẫn chứng khoa học, đáng tin cậy. b. Năng lực chuyên biệt: Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực sử dụng lược đồ, sơ đồ…

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ kinh tế đồng bằng sông Hồng.

- At lat Địa lí Việt Nam. - Bảng số liệu, liên quan đến nội dung bài học.

- Hình ảnh minh họa về các thế mạnh kinh tế của vùng đồng bằng sông Hồng.

2. Chuẩn bị của học sinh - Nghiên cứu kiến thức hiệu quả.

- Nghiên cứu các biểu đồ, số liệu trong SGK. - Atlat địa lí VN, tranh ảnh đã sưu tầm theo phân công tiết trước.

- Giấy A0, bút màu...

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao dung - Vị trí địa lí, - Thực trạng phát triển kinh tế - Phân tích - Thấy được Vấn đề các thế mạnh của vùng, các thế mạnh của vùng các bản đồ, sức ép của dân về điều kiện - Phân tích được các đặc điểm về số liệu trong số đối với các chuyển dịch cơ cấu tự nhiên và tự nhiên và KT-XH của vùng để atlat, SGK vấn đề KT – 205

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 kinh tế ở kinh tế xã vùng Đồng hội của vùng bằng sông Hồng

thấy được nguyên nhân của về đặc điểm XH ở ĐBSH, những hạn chế trong vùng của vùng. hướng giải - Thấy được tính cần thiết của sự quyết chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong vùng

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu: - Kiểm tra bài cũ - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và thuyết trình trước đám đông 2. Phương pháp dạy học: Trò chơi “Đôi bạn hiểu nhau” Hình thức: Cặp đôi 3. Phương tiện - Phương tiện: máy tính, máy chiếu/ từ khóa in sẵn - Các hình ảnh 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV nêu thể lệ trò chơi + GV sẽ cho HS 5 từ khóa- hình ảnh/1 cặp thi đấu để mô tả (Lưu ý: không dùng tiếng Anh, dùng trùng từ trong từ khóa) + 1 Hs quay lại về phía dưới lớp để đoán từ khóa + 1 HS quay mặt lên bảng để xem hình/ từ khóa - Bước 2: HS chơi trò chơi GÓI SỐ 1

Thủy điện Sơn La

Chè

Vịnh Hạ Long

Đồng bằng

Đông dân

Rét đậm, rét hại

Con trâu

Lăng Bác

Lúa nước

GÓI SỐ 2

Hoàng Liên Sơn

- Bước 3: GV đánh giá quá trình tương tác và hiểu bài cũ- chuẩn bị bài mới của HS - Bước 4: GV công bố kết quả, tuyên dương các em xuất sắc và dẫn dắt vào bài bằng cách cho HS xác định những hình ảnh nào nói về đặc điểm vùng TD&MNBB, hình nào của ĐBSH. B. Hình thành kiến thức HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đặc điểm lãnh thổ và vị trí của vùng.

1. Mục tiêu: - Xác định vị trí, kể tên các tỉnh, đánh giá ý nghĩa vị trí địalí của vùng ĐBSH 206

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 2. Phương pháp dạy học: - Khai thác tri thức qua Atlat; Hoạt động cặp đôi 3. Phương tiện: Atlat 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: HS làm việc cá nhâ theo sườn bài sau: (thời gian 3 phút) + Xác định vị trí địa lí vủa vùng đồng bằng sông Hồng. + Kể tên các tỉnh trong vùng. + Đánh giá ý nghĩa của vị trí địa lí đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng.

- Bước 2: Gv công bố đáp án ý 1, 2 hoặc yêu cầu HS xác định lại trong SGK - Bước 3: GV cho HS nêu lần lượt đáp án ý 3, HS sau không được trùng lặp với HS trước, ghi điểm cộng với các cặp đôi có bổ sung nhiều nhất.

- Bước 4: Chuẩn kiến thức đúng cho HS. 1. Vị trí địa lí và lãnh thổ: - Là vùng đồng bằng có diện tích lớn thứ hai của cả nước.

- Bao gồm: 10 tỉnh/ thành phố - Vị trí tiếp giáp: các tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và vịnh Bắc Bộ.

Thuận lợi cho giao lưu phát triển kinh tế, văn hóa với các vùng trong cả nước và các nước bạn trên thế giới.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu các thế mạnh và hạn chế của vùng.

1. Mục tiêu - Trình bày được những thuận lợi và khó khăn của vùng đồng bằng sông Hồng - Đánh giá được những ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của vùng đồng bằng sông Hồng.

- Khai thác kiến thức từ Atlat và kênh hình 2. Phương pháp dạy học: - Hoạt động nhóm, trò chơi “Đi tìm từ khóa” 3. Phương tiện, tư liệu - Phương tiện: máy tính, máy chiếu, phiếu học tập- từ khóa, - Atlat địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 12 nhóm và giao cho mỗi nhóm 1 bộ từ khóa và phiếu học tập PHIẾU HỌC TẬP 1. Khí hậu của vùng ĐBSH là ………………………………….

2. Với một mùa đông lạnh và có mưa phùn, Đồng bằng sông Hồng có lợi thế để trồng ……………

3. Dân cư - lao động là thế mạnh của vùng ĐBSH vì …………………………………

4. CSHT - GTVT là thế mạnh của vùng ĐBSH vì ……………………………………

5. Hạn chế lớn nhất trong phát triển công nghiệp của vùng Đồng bằng sông Hồng là…………………………………………………………………………………………

6. Là vùng có………………... màu mỡ thứ hai của cả nước.

7. ………………………...sản xuất cao, đặc biệt trong lĩnh vực trồng lúa nước.

8. Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất - kĩ thuật tương đối. ……………………….

207

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 9. Phát triển ……………………………...đa dạng và hiện đại.

10. Chịu tác động của……………………….

TỪ KHÓA

208

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 A. NGHÈO KHOÁNG SẢN F. KINH NGHIỆM B. THIÊN TAI G. CƠ CẤU NGÀNH KINH TẾ C. HOÀN CHỈNH VÀ ĐỒNG BỘ.

H. ĐÔNG VÀ TRÌNH ĐỘ CAO I. RAU VỤ ĐÔNG D. NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA CÓ MÙA ĐÔNG LẠNH J. ĐỒNG BẰNG PHÙ SA E. ĐỒNG BẰNG CHÂU THỔ - Bước 2: Làm việc theo nhóm HS thảo luận trong 3 phút, dán/viết từ khóa vào vị trí trên phiếu học tập, GV giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn.

- Bước 3: Kiểm tra chéo các phiếu học tập giữa các nhóm chẵn lẻ- thời gian 1 phút và báo cáo sự khác biệt về kết quả giữa các nhóm.

- Bước 4: Đánh giá, tổng kết + GV nhận xét hoạt động của các nhóm, cho HS đưa các vấn đề còn khúc mắc để cùng thảo luận và đúc kết nội dung kiến thức. + GV mở rộng về nền Văn minh sông Hồng – Một trong những nền văn minh lâu đời của loài người, xuất phát từ nền nông nghiệp lúa nước trồng trên đất phù sa được bồi đắp từ sông Hồng và sông Thái Bình. Với đặc điểm này đồng bằng sông Hồng có lịch sử định cư lâu đời do đó dân cư tập trung đông đúc, mật độ dân số cao nhất Việt Nam. Tích hợp giáo dục lòng yêu nước của học sinh thông qua việc việc mở rộng quá trình chinh phục tự nhiên bằng công trình Đê sông Hồng(https://tinyurl.com/y5xxmhzr )

Trồng rau vụ đông ở đồng bằng sông Hồng

Hệ thống đê chia thành đất trong đê và đất ngoài đê

2. Các thế mạnh và hạn chế của vùng. a) Các thế mạnh chủ yếu của vùng: - Là vùng đồng bằng phù sa màu mỡ thứ hai của cả nước.

- Khí hậu nhiệt đới có mùa đông lạnh, nguồn nước mặt và nước ngầm dồi dào.

- Đường bờ biển dài - Dân cư đông đúc, trình độ kinh nghiệm sản xuất cao.

- Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất - kĩ thuật tương đối hoàn chỉnh và đồng bộ.

Phát triển cơ cấu ngành kinh tế đa dạng và hiện đại. b) Khó khăn, hạn chế: - Dân cư đông đúc nhất cả nước.

- Chịu tác động của nhiều thiên tai (bão, lũ, hạn hán...).

- Thiếu nguyên liệu sản xuất.

209

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và các định hướng.

1. Mục tiêu - Trình bày được Xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành về trong nội bộ từng ngành của vùng đồng bằng sông Hồng.

- Giải thích được các xu hướng chuyển dịch trong nội bộ từng ngành.

- Tóm tắt sách giáo khoa và triển khai thành sơ đồ tư duy.

2. Phương pháp dạy học: - Hoạt động nhóm 3. Phương tiện, tư liệu - Phương tiện: Giấy A0, bút lông màu các loại - Atlat địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 8 nhóm và giao nhiệm vụ cho học sinh đọc sách giáo khoa và trình bày lại dưới dạng sơ đồ tư duy. Các tiêu chí đánh giá gồm: nội dung, hình thức, thẩm mỹ, trực quan...

- Bước 2: Làm việc theo nhóm HS thảo luận và cùng Vẽ sơ đồ tư duy trong thời gian 10 phút, thời gian làm việc các học sinh sẽ trưng bày sản phẩm trên bảng và cùng đánh giá chéo các sơ đồ tư duy với nhau.

- Bước 3: đánh giá đồng đẳng Mỗi nhóm sẽ có thời gian một phút để cho điểm các nhóm còn lại, Chọn một học sinh bất kỳ để trình bày về sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và các định hướng.

Bước 4: Giáo viên sẽ sử dụng sơ đồ tư duy của nhóm có điểm cao nhất và thấp nhất ít để đưa ra nhận xét về quá trình làm việc cũng như như tổng kết kiến thức cho học sinh.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và các định hướng chính: a) Thực trạng: Cơ cấu kinh tế đang có sự chuyển dịch theo hướng giảm tỉ trọng của khu vực nông - lâm - ngư nghiệp, tăng nhanh tỉ trọng của khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ. b) Định hướng chính: - Định hướng chung: tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch theo hướng CNH-HĐH - Cụ thể: + Nông - lâm - ngư nghiệp giảm tỉ trọng ngành trồng trọt tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi. + Công nghiệp - xây dựng hình thành các ngành công nghiệp trọng điểm. + Dịch vụ: tăng cường phát triển du lịch, dịch vụ tài chính, ngân hàng, giáo dục, đào tạo,....

C. Luyện tập và nâng cao (5 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố nội dung bài học 2. Phương pháp dạy học - Học sinh làm việc cá nhân, hình thức làm trắc nghiệm, chơi trò chơi “RUNG CHUÔNG VÀNG” 3. Phương tiện - Máy chiếu câu hỏi TN - HS: bảng trả lời A, B, C, D

210

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 4. Tiến trình hoạt động Bước 1. Chọn MC và 2 thư kí, quy định luật chơi.

Bước 2. Chơi trò chơi CÂU HỎI Câu 1. Hạn chế lớn nhất đới với phát triển kinh tế - xã hội ở vùng Đồng bằng sông Hồng là A. dân số quá đông, mật độ dân số cao.

B. diện tích đất nông nghiệp đang có xu hướng thu hẹp nhanh.

C. có nhiều thiên tai như: bão, lũ lụt, rét đậm, sương muối.

D. thiếu nguyên liệu cho phát triển công nghiệp.

Câu 2. Hạn chế nào dưới đây không phải của vùng Đồng bằng sông Hồng?

A. Tài nguyên suy thoái.

B. Sức ép dân số.

C. Cơ sở hạ tầng yếu kém.

D. Có nhiều thiên tai.

Câu 3. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh, không tạo thuận lợi cho Đồng bằng sông Hồng A. trồng cây công nghiệp nhiệt đới.

B. trồng nhiều cây công nghiệp cận nhiệt.

C. thâm canh, xen canh, tăng vụ.

D. đưa vụ đông lên thành vụ chính.

Câu 4. Vấn đề việc làm ở Đồng bằng sông Hồng trở thành một trong những vấn đề nan giải vì A. tỷ lệ dân thành thị cao, lao động tập trung chủ yếu ở thành thị.

B. nguồn lao động dồi dào, kinh tế còn chậm phát triển.

C. nguồn lao động dồi dào, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo lớn.

D. nguồn lao động dồi dào, trình độ của người lao động còn hạn chế.

Câu 5. Thiên tai chủ yếu thường gặp và gây thiệt hại lớn đối với Đồng bằng sông Hồng là A. Đất bạc màu.

B. Bão, lũ lụt.

C. Triều cường.

D. Hạn hán, lũ lụt Câu 6. Vấn đề kinh tế xã hội được quan tâm hàng đầu ở vùng đồng bằng sông Hồng là A. trình độ thâm canh cao.

B. dân số đông, diện tích đất canh tác hạn chế.

C. nơi tập trung nhiều trung tâm kinh tế -văn hóa, chính trị của cả nướ D. vùng trọng điểm về sản xuất lương thực thực phẩm.

Câu 7. Sức ép lớn nhất của dân số đến tài nguyên của vùng Đồng bằng sông Hồng là A. khí hậu biến đổi.

B. đất đai thoái hóa.

C. bình quân đất canh tác giảm.

D. nguồn nước ô nhiễm.

Câu 8. Đặc điểm nổi bật về mặt dân cư lao động của đồng bằng sông Hồng là A. lao động tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn.

B. nguồn lao động lớn nhất cả nướ C. lao động có trình độ cao nhất cả nướ D. dân số đông nhất, nguồn lao động dồi dào và có trình độ.

Câu 9. Đồng bằng sông Hồng do phù sa của sông nào bồi đắp?

A. Hồng và Thái Bình.

B. Hồng và Đà.

C. Hồng và Cả D. Hồng và Mã.

Câu 10. Việc làm là một trong những vấn đề nan giải của vùng đồng bằng sông Hồng, nhất là ở khu vực thành thị là do A. dân số đông, cơ cấu dân số trẻ.

B. kinh tế còn chậm phát triển và dân nhập cư đông.

211

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 C. dân nhập cư đông, lại chủ yếu ở độ tuổi lao động.

D. dân số đông, cơ cấu dân số trẻ trong khi kinh tế còn chậm phát triển.

Bước 3. Nhận xét và rút kinh nghiệm bài học D. Vận dụng và mở rộng (3 phút) Cho tìm hiểu ở nhà 1. Mục tiêu - Kiến thức: Chuẩn bị bài trước ở nhà, liên hệ thực tế - Kĩ năng: giải quyết vấn đề 2. Chuẩn bị: - GV chuẩn bị vấn đề 3. Hoạt động Bước 1: GV giao nhiệm vụ: Tìm hiểu và nghe nhiều bài hát “Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây”, ôn lại bài 9,10,11,12 để giải thích lời bài hát “Trường Sơn tây anh đi, thương em Bên ấy mưa nhiều, con đường gánh gạo ….“Anh lên xe, trời đổ cơn mưa Cái gạt nước xua tan nỗi nhớ Em xuống núi nắng về rực rỡ Cái nhành cây gạt nỗi riêng tư.”

Bước 2: HS tiếp nhận vấn đề và thực hiện ở nhà V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………...

212

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 34. THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN SỐ VỚI VIỆC SẢN XUẤT LƯƠNG THỰC Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Củng cố kiến thức trong bài 33.

- Đánh giá được sức ép nặng nề của dân số đối với các vấn đề kinh tế - xã hội ở vùng đồng bằng sông Hồng.

- Phân tích được mối quan hệ giữa dân số với sản xuất lương thực và tìm ra hướng giải quyết.

2. Kĩ năng - Xử lí và phân tích số liệu theo yêu cầu đề bài và rút ra các nhận xét cần thiết.

- Giải thích một cách khoa học về mối quan hệ giữa dân số và vấn đề sản xuất lương thực ở đồng bằng sông Hồng, từ đó có thể đề ra các định hướng cần thiết.

3. Thái độ: Có quan điểm đúng đắn về tầm quan trọng của lương thực đối với sự tồn tại của con người.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực tính toán.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Các loại bản đồ hình thể, phân bố dân cư, nông nghiệp của vùng đồng bằng sông Hồng.

- Bảng số liệu cập nhật.

213

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Các chỉ số

Đồng bằng sông Hồng Cả nước 1995 2005 2017 1995 2005 2017 17078,4 18976,7 93671,6 71995,5 82392,1 93671,6

Số dân (nghìn người) DT gieo trồng cây lương thực có 1336,3 1274,6 1159,0 7324,3 8383,4 8810,7 hạt (nghìn ha) 5462,5 6755,0 6513,3 26142,5 39621,6 47899,0 Sản lượng LT có hạt (nghìn tấn) 2. Chuẩn bị của học sinh - Atlat Địa lí Việt Nam. - Các dụng cụ học tập: máy tính bỏ túi, bút chì, thước kẻ, bút lông nhiều màu, giấy A1.

- Số liệu mới nhất về dân số, phân bố dân cư của ĐBSH (dặn trước).

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ YÊU CẦU CẦN ĐẠT Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao

214

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết - Tình hình và đặc điểm dân số của ĐBSH. - Vấn đề sản xuất lương thực ở ĐBSH.

Thông hiểu - Sức ép nặng nề của dân số đối với các vấn đề KT – XH ở đồng bằng sông Hồng

Vận dụng thấp Vận dụng cao - Phân tích số liệu - Hình thành tư tính toán các vấn duy về vấn đề dân đề liên quan theo số - lương thực. nội dung bài học.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC • Tình huống xuất phát (10 phút) 1. Mục tiêu: - Kiểm tra bài cũ.

- Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và củng cố kiến thức cần thiết cho HS. 2. Phương pháp: Cá nhân 3. Phương tiện 4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: Ổn định lớp, kiểm tra miệng: GV gọi một số học sinh lên trả bài theo nội dung đã dặn trước để lấy điểm miệng.

Câu 1: Tại sao phải có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở đồng bằng sông Hồng?

Câu 2: Phân tích những nguồn lực ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cơ cấu ở Đồng bằng sông Hồng?

Câu 3: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở ĐBSH diễn ra như thế nào? Nêu những định hướng chính trong tương lai.

- Bước 2: GV kiểm tra các thông tin đã yêu cầu học sinh chuẩn bị trước về dân số, tình hình phát triển nông nghiệp của ĐBSH. - Bước 3: GV nhận xét việc chuẩn bị tư liệu ở nhà của HS khen thưởng và có hình thức xử phạt các HS không làm việc vào bài mới.

B. Hình thành kiến thức mới 1. Mục tiêu - Rèn luyện, ghi nhớ một số công thức tính toán cơ bản của các bài tập địa lí.

- Vận dụng kiến thức bài học, kỹ năng của bản thân để giải quyết các yêu cầu trong bài thực hành.

- Vận dụng năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ để trả lời các câu hỏi khó cần phân tích, chứng minh bằng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại gợi mở - Kỹ thuật “khăn trải bàn” 3. Phương tiện - Chuẩn bị của GV và HS. 4. Tiến trình hoạt động HOẠT ĐỘNG 1: Tính tốc độ tăng trưởng và so sánh tốc độ tăng trưởng về dân số và sản xuất nông nghiệp của đồng bằng sông Hồng với cả nước (10 phút) Hình thức: Cá nhân.

215

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Bước 1: HS theo dõi bảng số liệu trong SGK, so sánh với bảng số liệu GV cung cấp, thực hiện tính tốc độ tăng trưởng và tỉ trọng theo yêu cầu của đề bài đặt ra.

Bước 2: GV giải đáp thắc mắc của HS. Bước 3: HS trình bày kết quả tính toán và đối chiếu với kết quả của GV. Bước 4: GV hướng dẫn HS nhận xét bảng số liệu.

Bước 5: GV kiểm tra bài làm của HS, yêu cầu một số HS làm mẫu, các HS trong lớp cùng nhận xét sau đó có thể yêu cầu thu bài tại lớp hoặc về nhà hoàn thiện.

NỘI DUNG 1) Tốc độ tăng trưởng của các chỉ số trong bảng số liệu: (Đơn vị: %) (Xem thông tin phản hồi phần phụ lục) 2) Tỉ trọng của Đồng bằng sông Hồng so với cả nước theo các chỉ số: (Đơn vị: %).

(Xem thông tin phản hồi phần phụ lục) 3. Nhận xét: Tỉ trọng các chỉ số trong bảng số liệu của Đồng bằng sông Hồng có sự thay đổi theo chiều hướng giảm dần so với tỉ trọng chung của cả nước trong giai đoạn 1995- 2005. Trong đó giảm mạnh nhất là tỉ lệ bình quân lương thực có hạt của vùng đồng bằng so với cả nước, tiếp sau đó là tỉ trọng sản lượng lương thực có hạt, số dân, diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt.

HOẠT ĐỘNG 2: Phân tích và giải thích mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở đồng bằng sông Hồng (5 phút).

Hình thức: Cặp - Bước 1: GV giao nhiệm vụ- Dựa vào bản đồ phân bố dân cư và các số liệu mới thu thập, HS hoàn thành yêu cầu của câu 3 trong bài thực hành.

- Bước 2: Hai HS cùng bàn trao đổi để trả lời câu hỏi trông thời gian 3 phút.

- Bước 3: GV gọi bất kỳ 3 HS lên bảng ghi ý kiến của nhóm, các HS của các cặp khác HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét phần trình bày của HS và chốt kiến thức.

Hoạt động 3: Đề ra phương hướng giải quyết cho vấn đề lương thực ở ĐBSH (12 phút) Hình thức: nhóm Phương pháp: Kỹ thuật khăn trải bàn.

- Bước 1: HS gom nhóm, mỗi nhóm gồm 3 cặp của hoạt động liền trước.

GV yêu cầu mỗi nhóm chuẩn bị 1 “khăn trải bàn”, thảo luận đưa ra câu trả lời cho câu 4 trên khăn trải bàn.

- Bước 2: HS thảo luận, hoàn thành ý kiến cá nhân và tổng hợp ý kiến trong vòng 5 phút; sau đó dán khăn trải bàn lên bảng.

- Bước 3: GV đánh giá ý kiến các nhóm, phân tích và chọn các ý kiến hợp lý nhất, tổng kết hoạt động.

Phương hướng giải 216

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

NỘI DUNG 3) Mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở đồng bằng sông Hồng: - Do có những cố gắng trong việc thâm canh cây lương thực, nên mặc dù diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt giảm, nhưng sản lượng lương thực trên thực tế vẫn tăng.

- Tuy nhiên do sức ép của vấn đề dân số (dân số đông, tăng nhanh), nên bình quân lương thực có hạt theo đầu người vẫn giảm so với cả nước.

4) Phương hướng giải quyết: - Tích cực mở rộng diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt.

- Thâm canh tăng vụ là giải pháp chủ yếu để giải quyết tốt nhất vấn đề lương thực.

- Thực hiện tốt công tác dân số kế hoạch hóa gia đình, giảm tỉ lệ sinh.

- Nâng cao mức sống, giải quyết việc làm, từ đó mức sinh sẽ giảm dần.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở Đồng bằng sông Hồng. Cụ thể là trong nông nghiệp cần phải tích cực giảm tỉ trọng của ngành trồng trọt, tăng tỉ trọng của ngành chăn nuôi và thủy sản. Riêng trong ngành trồng trọt lại giảm tỏ trọng của cây lương thực và tăng dần tỉ trọng của cây công nghiệp, cây thực phẩm, cây ăn quả.

C. Hoạt động luyện tập (8 phút) 1. Mục tiêu: Giúp HS củng cố, hệ thống hóa lại kiến thức, mở rộng thông tin, kiến thức của bài.

2. Phương thức: cá nhân/nhóm.

3. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV yêu cầu HS trong thời gian 5 phút, hoàn thiện các nội dung câu 3, 4 vào tập theo ý kiến cá nhân - Bước 2: GV gọi 1 vài HS đem tập lên chấm điểm.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học.

- HS về nhà hoàn thành bài thực hành.

- Học sinh đọc trước bài 35.

- Tìm hiểu về các danh nhân của nước ta có ở quê hương Bắc Trung Bộ.

V. RUTS KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………..

217

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

PHỤ LỤC 1. Tốc độ tăng trưởng của các chỉ số trong bảng số liệu: (Đơn vị: %)

Các chỉ số Số dân Diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt Sản lượng lương thực có hạt Bình quân lương thực có hạt

Đồng bằng sông Hồng 1995 2005 100 111,7 100 109,3 100 122 100 109,4

Cả nước 1995 100 100 100 100

2005 115,4 114,4 151,5 131,4

2) Tỉ trọng của Đồng bằng sông Hồng so với cả nước theo các chỉ số: (Đơn vị: %) Các chỉ số Số dân DT gieo trồng cây lương thực có hạt Sản lượng lương thực có hạt Bình quân lương thực có hạt

Đồng bằng sông Hồng 1995 2005 22,4 21,7 15,3 14,6 20,4 16,5 91,1 75,9

Cả nước 1995 2005 100 100 100 100 100 100 100 100

218

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 35. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở BẮC TRUNG BỘ I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức.

- Trình bày được vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ đặc biệt của vùng Bắc Trung Bộ.

- Hiểu được nguyên nhân của sự hình thành cơ cấu nông – lâm – ngư vùng Bắc Trung Bộ.

- Trình bày được thế mạnh, hạn chế và thực trạng của việc hình thành cơ cấu nông - lâm - ngư nghiệp và đề xuất được hướng giải quyết.

- Hiểu và trình bày được thực trạng cơ cấu công nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng của vùng và triển vọng trong thời gian sắp tới.

2. Kỹ năng - Sử dụng bản đồ, Atlát để xác định vị trí của vùng, nhận xét và giải thích sự phân bố một số ngành kinh tế đặc trưng của vùng.

- Thu thập và phân tích các số liệu trên các phương tiện khác nhau và rút ra các kết luận cần thiết về nội dung bài học.

3. Thái độ.

- Xác định tinh thần học tập để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Học hỏi tinh thần phấn đấu vượt gian khó để thành công của các danh nhân cũng như con người ở vùng đất Thanh - Nghệ - Tĩnh, Bình – Trị - Thiên.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ. + Năng lực sử dụng bản đồ. + Năng lực sử dụng số liệu thống kê. + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Bản đồ kinh tế Bắc Trung Bộ.

- Atlat địa lí 12 của nhà xuất bản giáo dục.

- Các hình ảnh và các bảng số liệu liên quan đến bài học.

2. Học sinh: SGK, Vở ghi, Át lát, vở bài tập, giấy Note, thước kẻ.....

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao Vấn đề phát - Vị trí địa - Thực trạng phát - Phân tích các hình - Đề xuất được hướng triển kinh tế lí và lãnh triển kinh tế của ảnh trong SGK, Át giải quyết trong phát - xã hội ở thổ của vùng, các thế mạnh lat và số liệu trong triển cơ cấu nông – lâm – vùng Bắc vùng. và hạn chế trong atlat để rút ra kiến ngư và trong công Trung Bộ. phát triển kinh tế thức bài học. nghiệp. của vùng.

- Giải thích vai trò - Tại sao việc phát triển 219

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu - Vì sao phải hình thành cơ cấu nông lâm – ngư nghiệp cho vùng.

Vận dụng thấp của các tuyến đường Bắc – Nam và Đông – Tây.

Vận dụng cao GTVT có vai trò quan trọng trong nền kinh tế của Bắc Trung Bộ.

IV . CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. A. Tình huống xuất phát (4 phút) GV và HS cùng hát bài “Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh”.

1. Mục tiêu - Giúp học sinh khái quát lại và hiểu hơn về quê hương, con người của vùng đất kinh kì.

- Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Phương pháp: Hát về quê hương miền Trung.

- Kĩ thuật dạy học: Hoạt động nhóm.

3. Phương tiện.

- GV chuẩn bị bài hát “Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh” có nhạc và lời.

- HS chuẩn bị giấy note và bút.

4. Tiến trình hoạt động * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ cho học sinh.

- GV chia HS thành 3 nhóm.

- GV và HS cùng hát bài “Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh” và GV giao nhiệm vụ cho HS: + Kể tên các dạng địa hình, địa danh, các hoạt động kinh tế và các nét nổi bật về đức tính con người Hà Tĩnh. + Thời gian: 2 phút.

- Học sinh lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.

- Học sinh: HS thảo luận, thống nhất ý kiến và hoàn thành nhiệm vụ theo yêu cầu của GV. - Giáo viên: Quan sát hoạt động của HS, hỗ trợ kịp thời các tình huống phát sinh. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.

- Học sinh: Đại diện HS báo cáo kết quả, các nhóm khác nhận xét và bổ sung.

- Giáo viên: Quan sát hoạt động của học sinh và có sự hổ trợ kịp thời. * Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV thu kết quả làm việc của HS. - GV đánh giá thái độ làm việc của học sinh, chỉnh sửa thông tin và dẫn dắt vào bài mới.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đặc điểm lãnh thổ và vị trí của vùng.

(Thời gian: 7 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ đặc biệt của vùng Bắc Trung Bộ.

- Sử dụng được Atlat để xác định được vị trí đại lí và lãnh thổ của vùng Bắc trung Bộ.

2. Hình thức và phương pháp - Hình thức: Cá nhân/cả lớp - Phương pháp: đàm thoại, khai thác bản đồ.

220

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 3. Phương tiện dạy học: - Atlat Địa lí Việt Nam, bản đồ vùng Bắc Trung Bộ.

4. Hoạt động dạy học * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV yêu cầu HS nghiên cứu Atlat Địa lí VN – trang 27 (hoặc bản đồ vùng Bắc Trung Bộ) và trả lời các câu hỏi theo dàn ý: + Xác định vị trí của vùng Bắc Trung Bộ. + Kể tên các tỉnh trong vùng. + Đánh giá ý nghĩa của vị trí địa lí của vùng Bắc Trung Bộ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nghiên cứu và thảo luận để hoàn thành yêu cầu của giáo viên.

- Giáo viên quan sát hoạt động của HS, hỗ trợ kịp thời các tình huống phát sinh. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - GV gọi HS báo cáo kết quả (yêu cầu HS trình bày trên bản đồ vùng Bắc Trung Bộ), các HS khác nhận xét và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá thái độ làm việc của học sinh, chuẩn kiến thức và chuyển ý.

NỘI DỤNG HOẠT ĐỘNG 1 1. Khái quát chung - Bắc Trung Bộ là vùng kéo dài và hẹp ngang nhất cả nước.

- Bắc Trung bộ gồm 6 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

- Tiếp giáp: Đồng Bằng sông Hồng, Trung du và miền núi Bắc Bộ, Lào và biển Đông. ⇒ Thuận lợi cho giao lưu phát triển kinh tế - Văn hóa xã hội của vùng với các vùng và các quốc gia khác cả bằng đường bộ và đường biển.

HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu sự hình thành cơ cấu nông - lâm - ngư nghiệp (Thời gian: 16 phút) 1. Mục tiêu - Hiểu được nguyên nhân của sự hình thành cơ cấu nông – lâm – ngư vùng Bắc Trung Bộ.

- Trình bày được thế mạnh, hạn chế và thực trạng của việc hình thành cơ cấu nông - lâm - ngư nghiệp và đề xuất được hướng giải quyết.

- Sử dụng bản đồ, Atlát Địa lí Việt Nam để nhận xét và giải thích sự hình thành cơ cấu nông – lâm – ngư của vùng.

2. Hình thức và phương pháp - Kĩ thuật dạy học: Thảo luận nhóm, đặt câu hỏi.

- Phương pháp: Động não, thảo luận, đàm thoại, khai thác hình ảnh.

3. Phương tiện dạy học: - Hình 35.1 SGK, Atlat Địa lí Việt Nam, Bản đồ vùng Bắc Trung Bộ.

4. Hoạt động dạy học Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về cơ cấu nông – lâm – ngư ở vùng Bắc Trung Bộ. (Hoạt động nhóm - 14 phút) * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu Hình 35.1.

221

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tây Vùng núi

Vùng đồi thấp

Vùng đồng bằng

Vùng ven biển

Đông

Hình 35.1. Lát cắt từ Đông sang Tây Thể hiện cơ cấu nông lâm ngư của vùng.

- GV chia lớp thành 3 nhóm và phân công nhiệm vụ cho các nhóm. + Vận dụng kiến thức đã học và nghiên cứu nội dung trong SGK để tìm hiểu về cơ cấu nông – lâm – ngư ở vùng Bắc Trung Bộ theo phiếu học tập + Thời gian: 5 phút.

Nhóm 1: Tìm hiểu hoạt động Lâm nghiệp.

Nội dung Lâm nghiệp a. Thế mạnh b. Hạn chế c. Tình hình phát triển d. Hướng giải quyết Nhóm 2: Tìm hiểu hoạt động Nông nghiệp.

Nội dung Nông nghiệp a. Thế mạnh b. Hạn chế c. Tình hình phát triển d. Hướng giải quyết Nhóm 3: Tìm hiểu hoạt động Ngư nghiệp.

Nội dung Ngư nghiệp a. Thế mạnh b. Hạn chế c. Tình hình phát triển d. Hướng giải quyết * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 222

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Học sinh: Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận và thống nhất ý kiến hoàn thành phiếu học tập.

- Giáo viên: Quan sát hoạt động của HS, hỗ trợ kịp thời các tình huống phát sinh. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - Đại diện nhóm lên báo cáo – các nhóm khác nhận xét - nhóm được báo cáo phản hồi – cho học sinh tự dẫn chương trình.

- Giáo viên: Quan sát hoạt động của học sinh và có sự hổ trợ kịp thời. * Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm.

- GV chuẩn kiến thức cho HS. - GV hướng dẫn HS mở rộng kiến thức và khắc sâu kiến thức cho HS. Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu ý nghĩa của vấn đề hình thành cơ cấu Nông - lâm – ngư đối với vùng Bắc Trung Bộ. (Cá nhân - 3 phút) * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.- GV yêu cầu HS: Từ những kiến thức các em vừa tìm hiểu được, hãy gải quyết 2 vấn đề sau: + Tại sao vùng Bắc Trung Bộ phải hình thành cơ cấu Nông – lâm – ngư? + Việc hình thành cơ cấu Nông – lâm – ngư có ý nghĩa như thế nào đối với vùng Bắc Trung Bộ? * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.

- Học sinh nghiên cứu SGK, động não suy nghĩ và vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.

- Đại diện học sinh báo cáo, học sinh khác nhận xét và bổ sung (2 - 3 học sinh). * Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét thái độ làm việc của học sinh.

- GV chuẩn kiến thức và chuyển ý.

SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH 2. Hình thành cơ cấu nông - lâm - ngư nghiệp * Tại sao vùng Bắc trung Bộ phải hình thành cơ cấu Nông – lâm – ngư?

Vì: Bắc Trung Bộ là vùng lãnh thổ kéo dài – hẹp ngang nhưng có đầy đủ các dạng địa hình: phía Đông là biển, ở giữa là đồng bằng, phía Tây là đồi núi => tạo điều kiện hình thành cơ cấu nônglâm - ngư nghiệp. * Ý nghĩa của việc hình thành cơ cấu Nông – lâm – ngư.

- Tạo cơ cấu ngành cho vùng.

- Tạo thế liên hoàn trong phát triển cơ cấu kinh tế theo không gian => phát triển vùng.

- Phát huy các thế mạnh sẵn có của vùng. * Cơ cấu Nông – Lâm – Ngư.

Nội dung Lâm nghiệp Nông nghiệp Ngư nghiệp Thế mạnh - Diện tích rừng tương đối lớn: 2,46 triệu ha = 20% diện tích rừng cả nước; độ che phủ của rừng 47,8% (sau Tây Nguyên) - Rừng có nhiều gỗ quý, thú quý - Có nhiều loại rừng: Đặc dụng, sản xuất, phòng hộ...

- Đất đa dạng: + Đất cát pha ở đồng bằng => phát triển cây CN ngắn ngày, cây LT. + Đất ba dan đồi núi => phát triển cây CN dài ngày.

- Khí hậu: Nhiệt đới có sự phân hoá.

223

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Đồng cỏ tự nhiên => phát triển chăn nuôi đại gia súc.

- Đường bờ biển dài => thuận lợi đánh bắt và nuôi trồng ven biển.

- Nhiều cửa sông và sông => phát triển nuôi trồng thủy sản nước ngọt.

Hạn chế CNCB ít, quản lí hạn chế, cháy rừng...

Chịu ảnh hưởng thiên tai, đất kém màu mỡ...

Thiên tai, phương tiện hạn chế Tình hình phát triển - Phát triển công nghiệp khai thác gỗ, chế biến lâm sản.

- Phát triển trồng rừng, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng ven biển.

- Phát triển vùng chuyên canh cây CN ngắn ngày và vùng thâm canh lúa.

- Phát triển vùng chuyên canh cây CN lâu năm: Cà phê, hồ tiêu, chè - Phát triển chăn nuôi đại gia súc vùng đồi: Trâu chiếm 1/4 cả nước, Bò chiếm 1/5 cả nước.

Sản lượng đánh bắt tự nhiên giảm - Nuôi trồng phát triển mạnh: nước ngọt, nước mặn, nước lợ...

Hướng giải quyết - Khai thác đi đôi với tu bổ, bảo vệ và trồng rừng. - Xây dựng hệ thống thuỷ lợi.

- Giải quyết tốt lương thực, phát triển CNCB. - Mở rộng thị trường biến. - Đẩy mạnh nuôi trồng - Đầu tư trang thiết bị đánh bắt xa bờ.

Hoạt động 3: Tìm hiểu, phân tích Hình thành cơ cấu công nghiệp và phát triển hạ tầng giao thông vận tải (Thời gian: 10 phút) 1. Mục tiêu - Hiểu và trình bày được thực trạng ngành công nghiệp của vùng Bắc Trung Bộ.

- Hiểu và trình bày được ý nghĩa việc xây dựng cơ sở hạ tầng của vùng và triển vọng trong thời gian sắp tới.

2. Hình thức và phương pháp - Hình thức: Cá nhân, cặp.

- Phương pháp: Đàm thoại, khai thác hình ảnh.

3. Phương tiện dạy học: Atlat Địa lí Việt Nam, Bản đồ vùng Bắc Trung Bộ, phiếu học tập, giấy Note.

4. Hoạt động dạy học Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu hoạt động công nghiệp. (Cặp đôi – 5 phút) * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.

- GV yêu cầu 2 HS ngồi 1 bàn ghép thành 1 cặp đôi và giao nhiệm vụ cho HS. + HS nghiên cứu SGK và Atlat Địa lí Việt Nam để hoàn thành phiếu học tập. + Thời gian: 2 phút. + HS ghi kết quả vào giấy Note.

Cột A Nối Cột B 1. Cơ cấu ngành công nghiệp. a. Thanh Hoá – Bỉm Sơn, Vinh, Huế... b. Đưa điện từ Hoà Bình vào; XD nhà máy 2. Khó khăn trong phát triển CN. thuỷ điện trong vùng.

3. Điều kiện phát triển CN. c. Bản Vẽ, Cửa Đạt, Rào Quán.

4. Các trung tâm CN lớn. d. SX xi măng, khai thác khoáng sản, cơ 224

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

5. Các nhà máy thủy điên.

khí, CB nông - lâm - thuỷ sản. e. Nguồn nguyên liệu phong phú: Khoáng sản; nguyên liệu từ nông - lâm - ngư nghiệp. f. Thiếu kĩ thuật, vốn và năng lượng tại chỗ.

6. Hướng giải quyết năng lượng. * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.

- HS làm việc cặp đôi, thảo luận và thống nhất ý kiến, hoàn thành nhiệm vụ theo yêu cầu của GV. - Giáo viên quan sát hoạt động của HS, hỗ trợ kịp thời các tình huống phát sinh. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.

- Học sinh báo cáo kết quả, các nhóm khác bổ sung. * Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV thu kết quả làm việc của HS. - GV đánh giá thái độ làm việc của học sinh, chỉnh sửa thông tin chính xác.

- GV có thể gợi mở và khắc sâu thêm kiến thức cho HS. SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH a. Phát triển các ngành CN trọng điểm và các trung tâm CN chuyên môn hoá - Điều kiện phát triển: Nguồn nguyên liệu phong phú: Khoáng sản; nguyên liệu từ nông - lâm - ngư nghiệp.

- Cơ cấu ngành công nghiệp: SX xi măng, khai thác khoáng sản, cơ khí, CB nông - lâm - thuỷ sản.

- Các nhà máy thủy điện: Bản Vẽ, Cửa Đạt, Rào Quán.

- Các trung tâm CN lớn: Thanh Hoá – Bỉm Sơn, Vinh, Huế...

- Khó khăn trong phát triển CN: Thiếu kĩ thuật, vốn và năng lượng tại chỗ.

- Hướng giải quyết năng lượng: Đưa điện từ Hoà Bình vào; XD nhà máy thuỷ điện trong vùng.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu vấn đề xây dựng cơ sở hạ tầng. (Cá nhân – 5 phút) * Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và Atlat Địa lí Việt Nam để tìm hiểu các nội dung sau: + Kể tên các tuyến giao thông quan trọng theo hướng Bắc – Nam và nêu ý nghĩa của nó. + Kể tên các Quốc lộ quan trọng theo hướng Đông – Tây và nên ý nghĩa của nó. + Kể tên các cảng biển và sân bay chính của vùng. + Việc xây dựng CSHT, trước hết là GTVT đối với vùng có ý nghĩa như thế nào? * Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.

- HS nghiên cứu SGK và Atlat để thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV. - Giáo viên: Quan sát hoạt động của HS, hỗ trợ kịp thời các tình huống phát sinh. * Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.

- HS trình bày kết quả, HS khác nhận xét và bổ sung. * Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá thái độ làm việc của học sinh, chỉnh sửa thông tin chính xác.

- GV có thể gợi mở và khắc sâu kiến thức cho HS. SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH b. Xây dựng cơ sở hạ tầng, trước hết là giao thông vận tải - Các tuyến giao thông quan trọng theo hướng Bắc – Nam: + Đường quốc lộ 1A và đường sắt Bắc – Nam: Tăng sức vận tải của vùng, đẩy mạnh giao lưu 2 miền Bắc và Nam. + Đường Hồ Chí Minh: Phát triển KT – XH các huyện phía Tây.

225

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Các tuyến giao thông hướng Đông – Tây: Ql 7, Ql8, QL9... Thúc đẩy quan hệ giao lưu, buôn bán với các nước láng giềng. => Ý nghĩa: Việc phát triển GTVT có ý nghĩa rất quan trọng trong phát triển KT - XH của vùng, tạo bước ngoặt quan trọng trong hình thành cơ cấu kinh tế của vùng C. Hoạt động luyện tập (thời gian: 4 phút) 1. Mục tiêu: - Củng cố, kiểm tra lại kiến thức bài học.

2. Phương pháp và kĩ thuật dạy học - Kĩ thuật dạy học: trò chơi “Ai là triệu phú” - Phương pháp: Thảo luận nhóm.

3. Phương tiện dạy học: - Câu hỏi/thiết kế trò chơi.

4. Hoạt động dạy học * Bước 1: GV chia nhóm và phổ biến luật chơi.

- GV chia lớp thành 3 nhóm.

- Hình thức trò chơi: Ai là triệu phú.

- GV phổ biến luật chơi. * Bước 2: Tiến hành chơi. * Bước 3: GV nhận xét hoạt động của các nhóm và tổng kết điểm.

Câu hỏi/thiết kế trò chơi.

Câu 1. Các tỉnh không thuộc vùng Bắc Trung Bộ là A. Nghệ An, Thanh Hoá.

C. Quảng Bình, Quảng Trị.

B. Hà Tĩnh, Thừa Thiên - Huế.

D. Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Câu 2. Ranh giới tự nhiên giữa Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ là A. dãy núi Bạch Mã (Đèo Hải Vân).

C. sông Bến Hải.

B. dãy Hoành Sơn (Đèo Ngang).

D. sông Gianh.

Câu 3. Ý nào sau đây không đúng khi nói về đặc điểm vị trí địa lí vùng Bắc Trung Bộ?

A. Tiếp giáp với TD và MN Bắc Bộ, ĐB sông Hồng ở phía Bắc.

B. Tiếp giáp với DH NTB ở phía Nam. C. Tiếp giáp với Lào ở phía Đông và Biển Đông ở phía Tây.

D. Cầu nối giữa 2 miền Bắc và Nam. Câu 4. Độ che phủ rừng của Bắc Trung Bộ chỉ đứng sau A. Trung du và miền núi Bắc Bộ.

C. Tây Nguyên.

B. Duyên hải Nam Trung Bộ.

D. Đông Nam Bộ.

Câu 5. Tỉnh trọng điểm nghề cá của Bắc Trung Bộ là A. Thanh Hóa. B. Quảng Bình.

C. Hà Tĩnh.

D. Nghệ An. Câu 6. Vấn đề hình thành cơ cấu nông - lâm - ngư nghiệp có ý nghĩa lớn đối với sự hình thành cơ cấu kinh tế chung của vùng vì nó góp phần A. tạo ra cơ cấu ngành kinh tế của vùng.

B. giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động xã hội của vùng C. khai thác tiềm năng to lớn của cả đất liền và biển của vùng.

D. tạo ra cơ cấu ngành và thế liên hoàn trong phát triển cơ cấu ngành kinh tế theo không gian của vùng.

226

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Câu 7. Diện tích rừng giàu trong vùng tập trung chủ yếu ở A. vùng biên giới Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

B. vùng biên giới Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Bình.

C. vùng biên giới Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh.

D. giáp biên giới Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị.

Câu 8. Các trung tâm công nghiệp lớn của vùng Bắc Trung Bộ hiện nay là A. Thanh Hoá, Vinh, Huế.

C. Vinh, Huế, Đồng Hới.

B. Thanh Hoá, Vinh, Đà Nẵng.

D. Vinh, Huế, Đà Nẵng.

Câu 9. Cửa khẩu Lao Bảo thuộc tỉnh.

A. Quảng Trị. B. Nghệ An. C. Hà Tĩnh.

D. Quảng Bình.

Câu 10. Các cảng nước sâu nổi tiếng của vùng Bắc Trung Bộ đang được xây dựng và hoàn thiện là A. Đà Nẵng, Cửa Việt, Thuận An. B. Chân Mây, Vũng Áng, Cửa Lò.

C. Vũng Áng, Chân Mây, Vân Phong.

D. Nghi Sơn, Vũng Áng, Chân Mây.

D. Vận dụng và mở rộng (thời gian: 3 phút) 1. Mục tiêu: Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết được vấn đề thực tế địa phương.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Phương pháp: Giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật dạy học: Đóng vai/động não.

3. Phương tiện dạy học: Câu hỏi vận dụng.

4. Hoạt động dạy học: - Bước 1: GV đặt câu hỏi: “Bà Rịa – Vũng Tàu có tiềm năng để phát triển được những hoạt động kinh tế nào”?

- Bước 2: HS suy nghĩ, thay phiên nhau trả lời, người trả lời sau đáp án không được trùng với người trước, các đáp án không quan trọng đúng hay sai.

- Bước 3: GV và HS lựa chọn các đáp án đúng, yêu cầu HS lí giải nhanh sự lựa chọn đó.

- Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức cho HS, khẳng định đường lối phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

- Bước 5: GV yêu cầu HS về nhà tìm hiểu thêm về các thành tự phát triển KT – XH của địa phương.

VI. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

227

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 36. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI Ở DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Kể tên các tỉnh của vùng.

- Quan sát và khai thác kiến thức từ Atlat; kể tên được các cảng biển, khu kinh tế ven biển, các bãi biển ….

- Trình bày được vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ của vùng.

- Trình bày được những thế mạnh để phát triển kinh tế biển của vùng Nam Trung Bộ, những đặc sản đặc trưng của vùng.

- Đề xuất ra được những giải pháp để nâng cao hiệu quả kinh tế của vùng.

- Liên hệ kiến thức với môn lịch sử về việc hình thành và ý nghĩa của nhà giàn ATK 2. Kỹ năng - Đọc và khai thác thông tin từ Atlat, bản đồ giáo khoa và các lược đồ trong bài: vị trí địa lí, các tài nguyên thiên nhiên ở Duyên hải Nam Trung Bộ.

- Phân tích thu thập các số liệu trên các phương tiện khác nhau và rút ra các kết luận cần thiết.

3. Thái độ - Thêm yêu quê hương, tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

- Xem khâm phục tấm lòng dũng cảm và hy sinh của các chiến sĩ hải quân ngoài đảo xa, có tinh thần để bảo vệ kệ cùng biển chủ quyền của tổ quốc.

4. Năng lực hình thành a. Năng lực chung: - Năng lực tự học thông qua việc nghiên cứu, tìm tòi tài liệu, tri thức - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua việc trao đổi, phân tích, đề xuất giải pháp với các vấn đề thực tiễn - Năng lực ngôn ngữ thông qua việc trình bày thông tin, phản bác, lập luận…

- Năng lực tư duy phản biện thông qua việc nghiên cứu, đánh giá vấn đề từ đó nêu lên quan điểm cá nhân, phản bác ý kiến thông qua các dẫn chứng khoa học, đáng tin cậy. b. Năng lực chuyên biệt: Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực sử dụng lược đồ, sơ đồ…

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ kinh tế Duyên hải Nam Trung Bộ.

- At lat Địa lí Việt Nam. - Các hình ảnh, video minh học về các thế mạnh kinh tế của vùng Duyên hải NTB 2. Chuẩn bị của học sinh - Nghiên cứu kiến thức hiệu quả.

- Atlat địa lí VN, nội dung thuyết trình ngắn về thành phố Nha Trang.

- Bảng con, phấn viết bảng 228

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao dung - Vị trí địa lí, - Thực trạng phát - Phân tích - Vị trí địa lí, các thế mạnh về triển kinh tế của các bản đồ, các thế mạnh VẤN ĐỀ PHÁT điều kiện tự vùng, các thế mạnh số liệu trong về điều kiện tự TRIỂN KINH TẾ nhiên và kinh tế của vùng atlat, SGK nhiên và kinh XÃ HỘI Ở DUYÊN xã hội của vùng. về đặc điểm tế xã hội của HẢI NAM TRUNG của vùng. vùng.

BỘ IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu: - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và thuyết trình trước đám đông 2. Phương pháp dạy học: - Đóng vai Hướng dẫn viên du lịch 3. Phương tiện - Phương tiện: máy tính, máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Gv cung cấp clip về vùng Nam Trung Bộ (https://www.youtube.com/watch?v=d9R2XN23Rp8) và cho HS về nhà tập trước giới thiệu về vùng với vai trò là một hướng dẫn viên - Bước 2: GV và các HS khác đánh giá kết quả làm việc của HS thuyết trình.

- Bước 3: GV điều chỉnh kiến thức nếu cần rồi vào bài.

B. Hình thành kiến thức HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM LÃNH THỔ VÀ VỊ TRÍ CỦA VÙNG. 1. Mục tiêu: - Xác định vị trí, kể tên các tỉnh, đánh giá ý nghĩa vị trí địalí của vùng ĐBSH 2. Phương pháp dạy học: - Khai thác tri thức qua Atlat; SGK - Hình thức: trò chơi trả lời nhanh/ cá nhân.

3. Phương tiện: Atlat, bảng con, bút lông 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên chọn MC, quy ước về thời gian và luật chơi.

• Khi MC đọc câu hỏi và nói chữ “HẾT”, các bạn ghi nhanh đáp án ra bảng con • MC công bố đáp án đúng. HS tự ghi nhận điểm số vào một góc bảng của mình, GV quản lí.

- Bước 2: Tiến hành NỘI DUNG CÂU HỎI

229

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1/ Thành phố trực thuộc Trung ương duy nhất của vùng Nam Trung Bộ.

2/ Tỉnh thành thuộc khu vực Nam Trung Bộ có đặc sản nổi tiếng và nước mắm.

3/ Kể tên hai quần đảo ngoài khơi xa của Việt Nam đều thuộc Nam Trung Bộ.

4/ Phía tây của vùng Nam Trung bộ giáp với vùng/ quốc gia nào?

5/ Số tỉnh/ thành phố của khu vực Nam Trung Bộ.

6/ Ngoài Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên, Nam Trung Bộ còn giáp với vùng nào? Bước 3: Tổng kết, đánh giá - Bước 3: Học sinh tổng hợp số đáp án đúng.

- Bước 4: Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai; khen thưởng (nếu có) và chuẩn kiến thức đúng cho HS. 1) Vị trí địa lí và lãnh thổ: - Duyên hải Nam Trung Bộ là vùng kéo dài, hẹp ngang là cầu nối giữa Bắc Trung Bộ với Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Có diện tích 44,4 nghìn km2 (trong đó có 2 quần đảo Hoàng sa và Trường sa) - Duyên hải Nam Trung Bộ gồm 8 tỉnh, thành phố.

- Tiếp giáp: Bắc Trung Bộ, Lào, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và biển Đông.

Thuận lợi: cho giao lưu phát triển kinh tế - văn hóa xã hội của vùng với các vùng và các quốc gia khác cả bằng đường bộ và đường biển.

HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU VỀ PHÁT TRIỂN TỔNG HỢP KINH TẾ BIỂN. 1. Mục tiêu - Kể tên được các bãi biển đẹp, các cảng biển lớn, khu kinh tế ven biển, tên một số đặc sản nổi tiếng của vùng.

- Trình bày được những thế mạnh về tình hình phát triển của từng ngành trong tổng hợp hợp kinh tế biển.

- Khai thác kiến thức từ Atlat và kênh hình 2. Phương pháp dạy học: - Hoạt động nhóm chuyên gia - mảnh ghép 3. Phương tiện, tư liệu - Phương tiện: máy chiếu, phiếu học tập - Atlat địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV chia lớp thành 8 (12) nhóm và giao nhiệm vụ- phát phiếu học tập Khai thác khoáng Nghề cá Du lịch biển Dịch vụ hàng hải sản biển Thế mạnh Tình hình phát triển • Nhóm 1,5: Tìm hiểu về nghề cá; Tại sao vùng này lại có có nghề đánh bắt xa bờ phát triển.

• Nhóm 2,6: Tìm hiểu về nghề du lịch biển. Dựa vào kiến thức thực tế hãy cho biết hạn chế về du lịch lịch của vùng Nam Trung Bộ nói riêng và cả nước nói chung.

• Nhóm 3,7: Tìm hiểu về dịch vụ hàng hải. Tại sao vùng Nam Trung Bộ đặc biệt thuận lợi để xây dựng tất cả nước sâu?

230

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 •

Nhóm 4,8: Tìm hiểu về khai thác khoáng sản.

Tại sao vùng Nam Trung Bộ thuận lợi nhất nước về nghề làm muối? chuyên gia: Học - Bước 2: Vòng 1: Nhóm sinh có 3 phút làm chuyên gia để thực hiện nhiệm vụ và hoàn thành sản phẩm là sơ đồ tư duy trên giấy A2 - Bước 3: Vòng 2: Nhóm ghép: Tùy theo số lượng học sinh chia thành 2 cụm hoặc 3 cụm. mỗi cụm 4 nhóm tương ứng với 4 nội dung được giao. Mỗi nhóm chuyên gia sẽ đếm số từ 1 đến 4. Ai chưa có số đứng lên đếm lại từ đầu. và di chuyển theo sơ đồ. Lưu ý là chỉ di chuyển trong cụm của mình.

Giáo viên chiếu sơ đồ và hs có 30 giây để di chuyển về nhóm mới.

- Học sinh có 4 vòng di chuyển sản phẩm (nếu lớp chật) còn rộng thì sản phẩm của nhóm chuyên gia dán cố định trên bàn. Mỗi nhóm có 1 phút 30 giây để trình bày lại những gì mình làm được ở nhóm chuyên gia cho các bạn ở nhóm mới.

- Bước 4: Giáo viên kiểm tra, đánh giá các chuyên gia bằng cách hỏi các bạn được truyền tải lại kiến thức vừa rồi. Sau đó cho điểm hoạt động chuyên gia. Mỗi cụm gọi ít nhất 3 người.

- Bước 5: Giáo viên chốt kiến thức.

Nghề cá Thế mạnh

Tình hình phát triển

- Tất cả các tỉnh đều giáp biển.

- Có nhiều vũng vịnh, đầm phá và ngư trường trọng điểm của cả nước.

- Ngư dân có kinh nghiệm đánh bắt, chế biến.

Du lịch biển

- Nhiều bãi biển và hòn đảo xinh đẹp: Non Nước, Nha Trang, Mũi Né.

- Hệ thống khách sạn nhà nghỉ phát triển - Sản lượng thủy sản không - Thu hút được ngừng tăng (2005 là 624 nhiều khách du nghìn tấn). lịch quốc tế và - Nghề nuôi cá biển được nội địa. đẩy mạnh.

- Chế biến hải sản: nước mắm Phan Thiết

Dịch vụ hàng hải - Nhiều vũng vịnh sâu tạo điều kiện xây dựng các cảng biển: Văn Phong, Cam Ranh,...

Khai thác khoáng sản biển - Dầu khí thềm lục địa.

- Vật liệu xây dựng: cát.

Có nhiều cảng - Nhà máy lọc dầu tổng hợp lớn: cụm Dung Quất cảng Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang.

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU VỀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP VÀ CƠ SỞ HẠ TẦNG. 1. Mục tiêu - Quan sát atlat và khai thác được các thông tin của vùng Nam Trung Bộ.

231

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Giải thích được Tại sao sao phải tăng cường kết cấu hạ tầng và cơ sở năng lượng.

2. Phương pháp dạy học: - Hoạt động cặp đôi, khai thác kiến thức từ Atlat 3. Phương tiện, tư liệu - Phương tiện: Giấy nháp, giấy note - Atlat địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV đưa yêu cầu để học sinh khai thác từ Atlat 1/ Kể tên, phân loại các trung tâm công nghiệp của vùng.

2/ Liệt kê các ngành của trung tâm công nghiệp ở Đà Nẵng.

3/ Kể tên các khu kinh tế ven biển.

4/ Các nhà máy thủy điện.

5/ Các tuyến đường theo hướng Bắc Nam và Đông Tây - Bước 2: Làm việc theo cặp đôi - Bước 3: Giáo viên sẽ gọi 5 học sinh bất kỳ để lên chỉ trên Atlat. Đặt thêm vấn đề để học sinh giải quyết “Việc tăng cường kết cấu hạ tầng ở duyên hải Nam Trung Bộ được thực hiện như thế nào?

Tại sao việc tăng cường kết cấu hạ tầng giao thông vận tải có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong hình thành cơ cấu kinh té của vùng?”

(Các tuyến đường Đông Tây để tăng cường liên kết vùng khai thác với chế biến và các cảng biển.

Xây dựng cảng nước sâu Dung Quất và sân bay quốc tế Chu Lai để đẩy mạnh giao lưu kinh té của vùng với các vùng khác và thế giới). Ý nghĩa: Cho phép khai thác có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên để hình thành cơ cấu kinh tế của vùng.

- Thúc đẩy các mối liên hệ kinh tế với các vùng khác trong nước và trên quốc tế.

- Phát triển các tuyến giao thông đường bộ (đặc biệt là khu vực phía Tây) giúp khai thác tiềm năng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế khu vực phái Tây, tạo ra sự phân công theo lãnh thổ hoàn chỉnh hơn.

- Cho phép khai thác các thế mạnh nổi bật về kinh tế biển của vùng đó là phát triển các hệ thống cảng nước sâu, tạo thế mở cửa nền kinh tế và tạo địa bàn thu hút đầu tư, hình thành các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất và khu kinh tế mở.

Bước 4: Tổng kết kiến thức cho học sinh.

3) Phát triển công nghiệp và cơ sở hạ tầng: * Phát triển công nghiệp: - Các trung tâm công nghiệp đang phát triển nhanh: Đà Nẵng, Nha Trang, Qui Nhơn, Phan Thiết,.. Hình thành nhiều khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất, Đã hình thành khu kinh tế mở Chu Lai, khu kinh tế Dung Quất được xây dựng sẽ tạo bước chuyển biến cho sự phát triển kinh tế của vùng trong thập kỉ tới.

- Các ngành công nghiệp chủ yếu: Cơ khí, chế biến nông - lâm - thủy sản và sản xuất hàng tiêu dùng. Công nghiệp năng lượng đang được tăng cường: nhà máy thủy điện sông Hinh (Phú Yên), Vĩnh Sơn ( Bình Định), Hàm Thuận - Đa Mi (Bình Thuận), A Vương (Quảng Nam). * Tăng cường kết cấu hạ tầng: - Nâng cấp và mở rộng các tuyến đường bộ (quốc lộ 1, 19, 26) - Khôi phục và hiện đại hóa các sân bay, cảng biển.

232

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 C. Luyện tập và nâng cao (5 phút) 1. Mục tiêu - Củng cố nội dung bài học 2. Phương pháp dạy học - Học sinh làm việc cá nhân, hình thức làm trắc nghiệm, chơi trò chơi “TRUY TÌM ĐỊA DANH” 3. Phương tiện - Máy chiếu/ hình ảnh - HS: bảng con, phấn viết 4. Tiến trình hoạt động Bước 1. Chọn MC và 2 thư kí, quy định luật chơi “Sẽ có 6 hình ảnh liên quan đến 10 địa danh thuộc vùng Nam Trung Bộ,mỗi hình ảnh sẽ hiện lên trong 30 giây, các bạn sẽ có từng đó thời gian để ghi vào bảng và giơ cao khi hết giờ” Bước 2. Chơi trò chơi Nhà máy lọc dầu Dung Quất

Bình Thuận

Nha Trang

Quảng Ngãi

Bước 3. Nhận xét và rút kinh nghiệm bài học Trường Sa D. Vận dụng và mở rộng Lí Sơn Phố cổ Hội An (3 phút) Cho tìm hiểu ở nhà 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Chuẩn bị bài trước ở nhà, liên hệ thực tế + Kĩ năng: giải quyết vấn đề 2. Chuẩn bị: GV chuẩn bị vấn đề 3. Hoạt động - Bước 1: GV giao nhiệm vụ: “Tìm hiểu trước bài Tây Nguyên và rút ra được những đặc điểm giống nhau giữa vùng Tây Nguyên và trung du miền núi Bắc Bộ. “ - Bước 2: HS tiếp nhận vấn đề và thực hiện ở nhà.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………..

233

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 ………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………..

234

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết Bài 37. VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Trình bày được vị trí địa lí, và hình dạng lãnh thổ của vùng.

- Trình bày được những khó khăn, thuận lợi và triển vọng của việc phát huy các thế mạnh nhiều mặt của Tây Nguyên, đặc biệt là về phát triển cây công nghiệp lâu năm, lâm nghiệp và khai thác nguồn thủy năng và phân tích được hiện trạng phát triển cac thế mạnh.

- Trình bày được các tiến bộ về mặt kinh tế - xã hội của Tây Nguyên gắn liền với việc khai thác các thế mạnh của vùng; những vấn đề kinh tế - xã hội và môi trường gắn với việc khai thác các thế mạnh này.

2. Kĩ năng: - Giúp cho học sinh biết cách tư duy, biết liên hệ thực tế tại địa phương.

- Sử dụng được các kĩ năng bản đồ, lược đồ, biết sưu tầm và xử lý các thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.

3. Thái độ: Giáo dục học sinh biết đươc nét văn hóa của đồng bào, biết cách bảo vệ tài nguyên và kinh tế xã hội để giúp cho vùng ngày càng phát triển và giàu đẹp hơn.Củng cổ thêm tình yêu quê hương đất nước 4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ…

- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp lãnh thổ, hoc tập thực địa, sử dụng bản đồ,sử dụng số liệu thống kê, sử dụng tranh ảnh…

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV Bản đồ Việt Nam, Át lát địa lý Việt Nam, Các video, hình ảnh có liên quan đến bài học 2. Chuẩn bị của HS Sách giáo khoa, vở ghi bài, Átlát địa lý VN III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Vận dụng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Dung cao - Biết được Lấy ví dụ Khái quát Hiểu được ý nghĩa Xác định được vị trí vị trí của chứng minh tầm chung của vị trí địa lý của Tây Nguyên, các tỉnh, Tây Nguyên vùng quan trọng về tiếp giáp các vùng quốc phòng và phát triển kinh tế của vùng - Trình bày -Liên hệ thực tế * Phát triển - Phân tích được thực - So sánh sự khác nhau được các thế ở địa phương cây CN lâu trạng phát triển cây về trồng cây CN lâu năm mạnh của - Nêu cao ý năm công nghiệp lâu năm, ở Tây Nguyên vàTDMN Tây Nguyên thức, việc làm * Khai thác khai thác và chế biến Bắc Bộ để phát triển thiết thực để và chế biến lâm sản, bảo vệ rừng, - Nhận xét, phân tích các cây CN lâu bảo vệ tài lâm sản phát triển thủy điện, bảng số liệu về hiện trạng 235

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội Dung * Khai thác thủy năng kết hợp với thủy lợi

Nhận biết năm, lâm nghiệp và thủy năng

Thông hiểu thủy lợi, và biện pháp giải quyết những vấn đề đó

Vận dụng thấp tài nguyên rừng và biện pháp khắc phục

Vận dụng cao nguyên địa phương nơi đang sống

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC • Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu: - Biết được về vùng đất Tây Nguyện - Rèn luyện kĩ năng xử lý thông tin, năng lực sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Hỏi đáp, hình thức cá nhân 3. Phương tiện: Bản đồ Việt Nam. Át lát địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động • GV cho hs xem clip bài hát “ Ly cà phê Buôn Mê” của Nhạc sĩ Nguyễn Cường.

• GV cho câu hỏi: - Bài hát tên gì, nhạc sĩ nào sáng tác?

- Bài hát nói sản phẩm gì? Đó là đặc trưng của vùng nào? =>Các HS trả lời, HS khác bổ sung nếu chưa đúng => GV chốt kiến thức, dẫn dắt vào bài mới

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu khái quát chung (5 phút) 1. Mục tiêu: -Kiến thức: Xác định vị trí địa lý của Tây Nguyên, kể tên các tỉnh TN,vị trí tiếp giáp, ý nghĩa của vị trí địa lý - Kĩ năng:khai thác được Atlat và bản đồ.

- Thái độ:Biết trân trọng nét văn hóa của đồng bào dân tộc ít người 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cặp đôi 3. Phương tiện: - Át lát địa lý Việt Nam, phiếu học tập 4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát Átlat Việt Nam trang 28, đọc SGK và hoàn thành phiếu học tập sau ( thời gian 2 phút) PHIẾU HỌC TẬP( CẶP ĐÔI) Tây Nguyên có :5 tỉnh bao gồm (1)………...

(2)………………….(3)……………….

(4)…………………..(5)………………..

Giáp với các các vùng kinh tế: (A)…………………………………

(B)………………………………….

Giáp với : (C)……………… và (D)

D

1 2

C 4

B

5

A

236

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Diện tích:………………………...

Dân số………………………….. Đánh giá chung về vị trị địa 3 lí và lãnh thổ Tây Nguyên:…………………………………. …………………………………………… ……………………………………………

- Bước 2: GV mời 1 cặp đôi, 1 Hs viết lên bảng, 1 hs trình bày trực tiếp lên bản dT - Bước 3: GV nhận xét và có thể bổ sung thêm nếu học sinh trả lời chưa đầy đủ giải thích ý nghĩa: Tây Nguyên nằm ở phía Tây Nam nước ta, mặc dù là vùng duy nhất không giáp biển nhưng lại có vị trí chiến lược về kinh tế, chính trị, quốc phòng đối với cả nước và khu vực Đông Dương NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. KHÁI QUÁT CHUNG: - Gồm 5 tỉnh: Kontum,Gia Lai, Đắklăk,Đắk Nông, Lâm Đồng. + Diện tích; Gồm 54,7 nghìn km2 (chiếm 16,5% diện tích toàn quốc) + Dân số:4,9 triệu người ( chiếm 5,8 % dân số cả nước) -Vị trí tiếp giáp: Giáp duyên hải NamTrung Bộ, Đông Nam Bộ, Lào,Campuchia.Là vùng duy nhất không giáp biển. => Thuận lợi giao lưu kinh tế với các vùng và quốc tế, có ý nghĩa chiến lược về an ninh, quốc phòng và phát triển kinh tế.

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu về thế mạnh cây công nghiệp lâu năm (12 phút) 1. Mục tiêu: - Kiến thức: Biết được thế mạnh và hạn chế trong việc sản xuất cây CN, tình hình sản xuất và phân bố, giải pháp nâng cao hiệu quả trong việc sản xuất cây CN lâu năm - Kĩ năng: Khai thác Atlat,xử lí thông tin - Thái độ:Trân trọng những sản phẩm do người nông dân làm ra, Có cái nhìn tích cực về họ.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: thảo luận nhóm 3. Phương tiện - Atlat địa lý Việt Nam, phiếu học tập, hình ảnh 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, Atlat địa lí Việt Nam kết hợp những hiểu biết của bản thân, giao nhiệm vụ, hoàn thành phiếu học tập.

Nhiệm vụ 1: Phiếu học tập nhóm Dựa vào thông tin mục 2 SGK và những hiểu biết của bản thân. Hãy thảo luận vấn đề “Những thế mạnh và hạn chế để Tây Nguyên trở thành vùng chuyên canh cây công nghiệp lâu năm”.

Thế mạnh Hạn chế

Nhiệm vụ 2: Dựa vào thông tin mục 2 SGK, Átlat Địa lí Việt Nam trang 28 điền vào phiếu học tập Cây công nghiệp % diện tích so với cả % sản lượng so với cả Phân bố nước nước Cà phê Cao su 237

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Chè Hồ tiêu - Bước 2: GV phát cho mỗi nhóm các từ, cụm từ về thế mạnh và hạn chế, hiện trạng phân bố (4 đúng và 2 sai), sau đó các nhóm lên dán vào từng mục ở trên bảng trong thời gian 2 phút (ĐẤT BAZAN, ĐẤT PHÙ SA CỔ, KHÍ HẬU CẬN XÍCH ĐẠO, PHƠI SẤY,THIẾU NƯỚC MÙA KHÔ, CÀ PHÊ LÀ SỐ 1, CAO SU LÀ CHỦ YẾU, CAO SU ĐỨNG THỨ 2,CHÈ QUAN TRỌNG NHẤT,CÀ PHÊ CHÈ Ở KON TUM, CÀ PHÊ VỐI Ở ĐĂK LĂK…………………..)

- Bước 3: Gv chỉ định 1 số thành viên các nhóm nhận xét và bổ sung sản phẩm trên bảng, Gv chốt kiến thức Thông tin số 1: • Nguồn gốc của cây cà phê có từ thế kỉ thứ IX ở nước Ethiopia ngày nay, sau đó cây cà phê được di cư đến các vùng đất mới như Hà Lan( Châu Âu), BraXin(Mĩ La Tinh), sang Châu Á… nữa sau thế kỉ XIX mới được đưa sang trồng ở Việt Nam. • Cây Chè nguyên thủy được xem có nguồn gốc từ 4-5 nghìn năm trước đây, khảo cổ học Việt Nam đã tìm thấy những dấu tích của lá và cây chè hóa thach ở Phú Thọ.

• C ây cao su: Ban đầu mọc tại khu rùng Amazôn cách đây gần 10 thế kỉ, sau đó cây cao su được nhân giống ở Anh, sau đó được trồng ở Đông Nam Á, Châu Phi…Tại VN đươc người pháp đưa sang trồng lần đầu tiên vào năm 1878 nhưng nó bị chết. Sau đó người ta lấy giống cây từ Inđônêxia trồng và sống được 1600 cây, năm 1897 đánh dấu sư hiện diện của cây cao su tại VN. Thông tin số 2: • Hãng cà phê Trung Nguyên được thành lập vào 16/6/1996 do giám đốc Đặng Lê Nguyên Vũ, muốn đưa hương cà phê Trung Nguyên quảng bá ra nước ngoài. Vì thế các thị trường chính xuất khẩu cà phê: Nhật Bản, Singapor,Hoa Kì • Dự án đưa ra: thủ phủ cà phê toàn cầu, muốn đưa TN thành một địa bàn hấp dẫn của thế giới, là điển hình cho sự phát triển kinh tế của TN. • (có thể GV cho HS phóng sự về cà phê) - Bước 4:GV đưa ra câu hỏi định hướng: Giải pháp để nâng cao hiệu quả kinh tê-xã hội của sản xuất cây công nghiệp ở Tây Nguyên?

Hình thức khan trải bàn: các cá nhân ghi ý kiến cá nhân xung quanh, sau đó thư kí tổng hợp vào chính giữa giấy A0 - Bước 5: GV nhận xét đánh giá cho điểm các nhóm và chuẩn kiến thức NỘI DUNG CẦN ĐẠT Thế mạnh Tình hình sản xuất và phân bố Giải pháp - Đất badan có tầng -Cà phê: là cây công nghiệp quan - Hoàn thiện quy phong hóa sâu, giàu dinh trọng số 1, chiếm 4/5 diện tích cả nước, hoạch các vùng dưỡng phân bố tập trung diện tích lớn nhất ở tỉnh Đắc lắc. Cà phê chuyên canh , mở thuận lợi cho việc thành lập vối trồng nhiều ở Đắc lắc , cà phê chè rộng diện tích cây các nông trường và vùng trồng nhiều ở Gia Lai, Kom Tum, Lâm công nghiệp có cơ sở khoa học và đi đôi với chuyên canh quy mô lớn. Đồng - Khí hậu cận xích đạo - Chè: Trồng nhiều ở Lâm Đồng ( bảo vệ rừng phát triển với một mùa mưa và một diện tích lớn nhất nước) và Gia Lai. thủy lợi. mùa khô kéo dài thuận lợi - Cao Su: diện tích đứng thứ 2 sau - Đa dạng hóa cơ để phơi sấy, bảo quản sản Đông Nam Bộ, trồng chủ yếu ở Đắk Lắk cấu cây công nghiệp. phẩm, khí hậu phân hóa và Gia Lai. - Đẩy mạnh khâu theo độ cao .

- Việc phát triển cây công nghiệp lâu chế biến và đẩy mạnh 238

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 -Địa hình: Các cao năm ở TN đã thu hút về đây hàng vạn xuất khẩu. nguyên xếp tầng với độ cao lao động từ các vùng trong nước, tạo tập khác nhau thuận lợi trồng quán sản xuất mới cho đồng bào dân tộc. cả cây công nghiệp nhiệt đới và cận nhiệt.

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU VỀ KHAI THÁC CHẾ BIẾN LÂM SẢN (10phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Trình bày được tiềm năng, thực trạng rừng của Tây Nguyên và biện pháp bảo vệ rừng.

- Kĩ năng: Khai thác Atlat, bảng số liệu, xử lý thông tin, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Thái độ: Nâng cao ý thức cho bản thân trong việc bảo vệ rừng và trồng rừng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: cặp đôi 3. Phương tiện: - Atlat địa lý Việt Nam, các bảng số liệu 4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho các cặp đôi: Quan sát bảng số liệu,kết hợp sách giáo khoa và hiểu biết của mình hãy điền thông tin vào phiếu học tập: Rừng bị phá (ha) Rừng bị cháy (ha) Năm Cả nước Tây Nguyên Cả nước Tây Nguyên 1998 7503,4 3092,7 19941.7 1246.1 2012 2251,.0 1093,7 1385,5 310,2 2015 1506,7 500,8 1989,9 363,4 Tiềm năng: ……………………………………

Hiện trạng rừng…………………………………..

Nguyên nhân……………………………………..

Phương hướng…………………………………….

- Bước 2: Mời cặp đôi lên bảng, Một HS trình bày, giảng giải, một học sinh viết tóm tắt lên bảng - Bước 3: Các cặp đôi khác nhận xét , bổ sung. GV yêu cầu HS trà lời câu hỏi: + Biện pháp nào quan trọng nhất? + Vì sao hạn chế xuất khẩu gỗ tròn?

- Bước 4: GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức

239

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 NỘI DUNG CẦN ĐẠT 3. KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN LÂM SẢN - Tiềm năng: + Là vùng có diện tích rừng lớn nhất nước ta. + Trong rừng có nhiều loại gỗ, chim và thú quý.

- Thực trạng: . + Sản lượng gỗ khai thác giảm, hiện nay chỉ còn 200 – 300 nghìn m3/năm. + Tài nguyên rừng suy giảm. + Nạn phá rừng gây nhiều hậu quả. + Phần lớn gỗ khai thác được đem xuất ra ngòai vùng dưới dạng gỗ tròn, chưa qua chế biến hoặc mới qua sơ chế .

- Biện pháp : + Ngăn chặn nạn phá rừng. + Khai thác rừng hợp lý đi đôi với khoanh nuôi và trồng rừng mới. + Đẩy mạnh công tác giao đất, giao rừng. + Đẩy mạnh chế biến gỗ tại địa phương, hạn chế xuất khẩu gỗ tròn.

HOẠT ĐỘNG 4: TÌM HIỂU VỀ THỦY NĂNG KẾT HỢP THỦY LỢI (10P) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Biết được tiềm năng để xây dựng các nhà máy thủy điện,một số nhà máy thủy điện của vùng và ý nghĩa của nó.

- Kĩ năng: Khai thác Atlat, bảng số liệu - Thái độ: Nâng cao ý thức cho bản thân trong việc bảo vệ các nhà máy thủy điện và sử dụng tiết kiệm điện.

2.Phương pháp/kĩ thuật dạy học: - Hỏi - đáp - Hình thức: cả lớp 3. Phương tiện Atlat địa lý Việt Nam 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV tổ chức trò chơi tiếp sức Yêu cầu HS quan sát Atlat và đọc thông tin sách giáo khoa mục 3, GV chia thành 2 đội lớn : Các thành viên lần lượt lên bảng viêt tên các nhà máy thủy điện đã và đang xây dựng, công suất và trên sông nào.

- Bước 2: GV nhận xét trên cơ sở đó yêu cầu HS rút ra tiềm năng thủy năng của vùng, trình bày những hiểu biết của em về những bậc thang thủy điện ở Tây Nguyên.

- Bước 3: GV phát vấn câu hỏi : Ý nghĩa thủy năng đối với vùng?

- Bước 4: HS trả lời, GV nhận xét, chốt kiến thức và GV có thể cung cấp thêm thông tin • Nhà máy thủy điện Yaly khởi công ngày 4/11/1993 vào tháng 4/2002 khánh thành, Đrây Hling khởi công vào tháng 1/1962, Đa Nhim khởi công ngày 30/4/1984, Buôn Kuop khởi công năm 2003….

• Các bậc thang thủy điện hình thành trên các dòng sông nổi tiếng như Xê Xan, Xrê Pôk, hệ thống sông Đồng Nai vừa tránh phải xây dựng những công trình thủy điện quá lớn, vừa tiết kiệm thủy năng, điều tiết dòng chảy tốt hơn, đồng thời kết hợp thủy điện với thủy lợi. Trong quá trình truyền tải điện năng từ nhà máy điện đi xa, lúc đưa điện năng lên đường dây truyền tải, phải tìm cách tăng điện áp. Khi tới nơi tiêu thụ, để đảm bảo an toàn cho việc sử dụng điện, phải giảm điện áp.

240

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 5: GV cho Hs xem clip : hệ lụy từ những dự án thủy điện ở Tây Nguyên http://www.google.com.vn/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=video&cd=25&cad=rja&uact=8 &ved=0ahUKEwjOv6esid3jAhVK7WEKHVL2AUM4FBC3Agg0MAQ&url=http%3A%2F%2Fw ww.antv.gov.vn%2Fvideo%2Ftay-nguyen-tay-bac-tay-nam-bo%2Fhe-luy-tu-nhung-du-an-thuydien-o-tay-nguyen-74661.html&usg=AOvVaw3K-j3BXXPTD7IlQCRBLuDl. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 4. KHAI THÁC THUỶ NĂNG KẾT HỢP THUỶ LỢI - Tiềm năng: Giàu tiềm năng, có các hệ thống sông lớn thuận lợi phát triển thủy điện.

- Các bậc thang thủy điện: Tên Sông Nhà máy thủy điện Đang hoạt động Đang xây dựng

Ý nghĩa

Các hồ thủy điện còn mang lại nguồn nước tưới cho mùa khô và có thể khai thác cho mục đích du lịch và nuôi trồng thủy sản.

Xêxan Yaly, Xêxan3A, Xêxan 3 Xêxan 4 Xrêpôk ĐrâyHling BuônKuôp BuôntuaSrah,Xrêpôk3, Xrêpôk 4,Đức Xuyên Đồng Nai Đại Ninh, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4 C. Hoạt động luyện tập (4 phút) 1. Mục tiêu - Khắc sâu lại kiến thức, kĩ năng khai thác atlat, bảng số liệu 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi may mắn 3. Phương tiện: máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động: - GV phổ biến luật chơi: Trong trò chơi có 5con thú, trong đó có 1 con thú sẽ không có câu hỏi mà các bạn sẽ được thưởng 10 điểm .

- HS chọn con thú và trả lời câu hỏi, nếu đúng sẽ được điểm, nếu sai dành phần chơi cho ngươi khác Câu 1: Điều kiện hàng đầu để Tay Nguyên trở thành chuyên canh cây công nghiệp là: A: đất bazan có tầng phong hóa sâu, lượng mưa tập trung vào mùa mưa.

B. khí hậu cận xích đạo, khô nóng quanh năm.

C. đất feralit phân bố trên các cao nguyên xếp tầng.

D. đất bazan giàu dinh dưỡng, khí hậu cận xích đạo.

Câu 2: Biện pháp quan trọng hàng đầu để phát triển cây công nghiệp lâu năm ở Tây Nguyên là: A. thay đổi cơ cấu cây trồng.

B. phát triển các mô hình kinh tế trang trại.

C. xây dựng cơ sở chế biến công nghiệp chế biến gắn với vùng chuyên canh.

D. nâng cao chất lượng đội ngũ lao động.

Câu 3: Hậu quả của việc suy giảm lớp phủ rừng ở Tây Nguyên không phải là A. giảm sút trữ lượng các loại gỗ quý.

B. hạ mực nước ngầm về mùa khô.

C. thu hẹp môi trường sống các loài chim, thú quý.

241

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 D. gây lũ quét, lũ ống.

Câu 4: Biện pháp cấp bách nhất hiện nay để bảo vệ rừng tự nhiên ở Tây Nguyên là A. đóng cửa rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng.

B. chú trọng giao đất, giao rừng cho người dân.

C. đẩy mạnh việc khoanh nuôi, trồng rừng mới.

D. khai thác rừng hợp lí, đẩy mạnh chế biến gỗ.

D. Hoạt động nối tiếp (1 phút) Dặn dò hoc sinh về nhà hoàn thành phiếu học tập vào vở,học bài xem trước bài mới V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………… …… ………………………………………………………………………………………………………………..

242

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Tuần PPCT:

- Ngày soạn:

Bài 38: THỰC HÀNH SO SÁNH VỀ CÂY CÔNG NGHIỆP LÂU NĂM VÀ CHĂN NUÔI GIA SÚC LỚN GIỮA VÙNG TÂY NGUYÊN VỚI TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Củng cố thêm kiến thức trong bài 37.

- Biết được những nét tương đồng và khác biệt về cây công nghiệp lâu năm và chăn nuôi gia súc lớn giữa Tây Nguyên và Trung Du miền núi Bắc Bộ.

2. Kĩ năng - Xử lí và phân tích số liệu theo yêu cầu đề bài và rút ra các nhận xét cần thiết.

- nhận xét, đánh giá so sánh các vấn đề giữa các vùng.

3. Thái độ - Thêm yêu quê hương, tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

- Xem khâm phục tấm lòng dũng cảm và hy sinh của các chiến sĩ hải quân ngoài đảo xa, có tinh thần để bảo vệ kệ cùng biển chủ quyền của tổ quốc.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực học tập tại thực địa: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Các loại bản đồ: hình thể, nông nghiệp, công nghiệp của vùng Trung Du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên.

- Các dụng cụ học tập: máy tính bỏ túi, bút chì, thước kẻ.

- At lat Địa lí Việt Nam. 2. Chuẩn bị của HS - Nghiên cứu kiến thức hiệu quả.

- Atlat địa lí VN, nội dung thuyết trình ngắn về thành phố Nha Trang.

- Bảng con, phấn viết bảng III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao So sánh về cây công - Vị trí địa lí, - Thực trạng - Phân tích các - Vị trí địa lí, các nghiệp lâu năm và các thế mạnh phát triển kinh bản đồ, số liệu thế mạnh về điều chăn nuôi gia súc lớn về điều kiện tự tế của vùng, trong atlat, SGK kiện tự nhiên và giữa vùng tây nguyên nhiên và kinh các thế mạnh về đặc điểm của kinh tế xã hội vùng. của vùng. với trung du và miền tế xã hội của của vùng vùng. núi bắc bộ

243

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC • Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Nhắc lại những vùng kinh tế đã học.

- Rút ra được đặc điểm của những vùng có nét tương đồng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: đàm thoại gợi mở 3. Phương tiện - Câu hỏi và vấn để giáo viên chuẩn bị.

- HS: Atlat, SGK 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: Gv sử dụng hệ thống câu hỏi để dẫn dắt học sinh vào bài mới như sau: • Kể tên các vùng kinh tế đã học.

• Trong những vùng kinh tế đó những vùng nào có những nét tương đồng.

• Những vùng nào có ý nghĩa đặc biệt về an ninh quốc phòng. Lý do tại sao.

Bước 2: GV và các HS cùng giải đáp các câu hỏi để dẫn nhập vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới * HOạT ĐộNG 1: Vẽ biểu đồ thể hiện quy mô và cơ cấu diện tích cây công nghiệp lâu năm của cả nước, Trung Du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên năm 2005.

1. Mục tiêu - Xác định được dạng biểu đồ thích hợp dựa trên dữ liệu đã cho - Vẽ biểu đồ tròn và tính bán kính đường tròn - Tính được tỉ trọng 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, hình thức: Cá nhân.

3. Phương tiện: compa, máy tính, thước đo độ, thước kẻ 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV yêu cầu HS đọc rõ và xác định yêu cầu của đề bài, lưu ý từ khóa thể hiện “quy mô và cơ cấu” xác định biểu đồ TRÒN. Bước 2: HS phân tích đề bài, GV hướng dẫn HS tiến hành các bước thực hiện bài thực hành: + Xử lí số liệu: Lấy tổng giá trị của cả nước, Trung Du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên là 100%, các loại cây tính cơ cấu % theo tổng diện tích. + Tính quy mô Bước 3: Học sinh tổng hợp số đáp án đúng.

Bước 4: HS vẽ biểu đồ, gọi 2 HS lên bảng vẽ (Gọi 3 HS để vẽ 3 biểu đồ giúp tiết kiệm thời gian) Bước 5: Chấm bài 1 số HS và rút kinh nghiệm Vùng Cả nước Trung du và miền núi Bắc Bộ Tây Nguyên Cây công nghiệp lâu năm

100

100

100

Cà phê

30,4

3,6

70,2

Chè

7,5

87,9

4,3

Cao su

29,5

-

17,2

Các cây khác

32,6

8,5

8,3

b) Tính quy mô: Công thức tính

244

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Lấy quy mô bán kính diện tích cây công nghiệp của Trung Du và miền núi Bắc Bộ là 1 đơn vị bán kính (đvbk) thì quy mô bán kính diện tích cây công nghiệp của Tây Nguyên và cả nước lần lượt là: - Tây Nguyên: = 2,64( đvbk); - Cả nước:

16336 = 14, 05 (đvbk) 91

HOẠT ĐỘNG 2: Nhận xét và giải thích về những sự giống nhau và khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp lâu năm giữa Trung Du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên 1. Mục tiêu - Tạo hứng thú cho học sinh để ôn tập lại phần đặc điểm em của vùng trung du miền núi Bắc Bộ và Tây Nguyên.

- So sánh đặc điểm về tự nhiên, dân cư và kinh tế giữa hai vùng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Trò chơi Bingo/ theo dãy bàn (https://www.youtube.com/watch?v=OYhRPg2o8d4 ) 3. Phương tiện: - Phương tiện: máy tính, máy chiếu, từ khóa, câu hỏi - Học sinh chuẩn bị sẵn bảng Bingo 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: Chọn 1 MC và 2 thư ký để thực hiện trò chơi Bước 2: Giáo viên cung cấp các từ khóa Theo thứ tự 1 cho tới 25 MC; học sinh lựa chọn và từ khóa điền số thứ tự từ 1 tới 25 vào bảng Bingo của bản thân.

Bước 3: MC công bố luật chơi và tiến hành cho chơi • Mỗi

nhóm chơi sẽ ghi 25 từ khóa hoặc số thứ tự vào bảng Bingo của mình. quản trò đọc một câu), người chơi sẽ phải tìm ô kết quả tương ứng rồi đánh dấu (sử dụng dấu “tick” hoặc tô màu toàn bộ ô đó).

• Khi

245

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 • Nếu

tìm ra được 5 từ tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm được 4 điểm ở 4 góc, người chơi kêu lên “Bingo” và giành chiến thắng.

• Một bảng Bingo còn trống (Ảnh: Planning Play Time) Các dạng thắng cuộc Bingo. Ảnh: DAV Bingo

Từ KHÓA 1. Hoàng Liên Sơn 2. Cao Nguyên Bazan 3. cây chè 4. cà phê 5. cây ăn quả cận nhiệt 6. feralit trên các loại đá 7. feralit trên đá Bazan 8. Đà Lạt 9. Sapa 10. cây dược liệu 11. Thủy điện 12. Sơn La 13. Cây công nghiệp lâu năm 14. độ cao 15. Một mùa mưa vào một mùa khô 16. Dân tộc ít người 17. giao thông 18. Mùa đông lạnh 19. Trâu, bò 20. Đồng cỏ 21. Bị chia cắt mạnh 22. chuyên canh quy mô lớn 23. Du lịch 24. Lũ quét 25. Mộc Châu

246

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 CÂU HỏI 1. Dãy núi cao nhất Việt Nam 2. Địa hình tiêu biểu của của Tây Nguyên 3. Cây công nghiệp có nguồn gốc cận nhiệt được trồng ở cả hai vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên.

4. Loại cây công nghiệp được trồng nhiều nhất ở Tây Nguyên.

5. Một trong những hướng chuyên môn hóa của vùng trung du miền núi Bắc Bộ 6. Loại đất có nhiều nhất ở vùng trung du và miền núi Bắc Bộ 7. Loại có nhiều nhất ở vùng Tây Nguyên với đặc điểm là tầng phong hóa sâu, màu mỡ, đặc Biệt thuận lợi cho cây công nghiệp.

8. Thành phố được mệnh danh là xứ sở của hoa anh đào 9. Thành phố du lịch có độ cao lớn nhất Việt Nam 10. Một trong những hướng chuyên môn hóa có duy nhất ở vùng vùng trung du và miền núi Bắc Bộ thường được dùng trong y học cổ truyền.

11. Nhiều sông ngòi chạy trên địa hình dốc nên cả hai vùng đặc biệt thuận lợi để phát triển ngành kinh tế này.

12. Thủy điện có công suất lớn nhất Việt Nam cũng như Đông Nam Á.

13. Hướng chuyên môn hóa có cả ở ba vùng Đông Nam, Tây Nguyên, Trung Du và miền núi Bắc Bộ 14. Cả hai vùng trung du và miền núi Bắc Bộ và Tây Nguyên đều có nhiệt độ xuống thấp là do nguyên nhân này.

15. Khí hậu của Tây Nguyên mang tính chất cần xích đạo gió mùa được chia thành hai mùa là…………

16. Đây là đặc điểm chung về dân cư của Tây Nguyên và trung du miền núi Bắc Bộ 17. Khó khăn lớn nhất của địa hình nhiều núi và cao nguyên mang lại cho hai vùng Tây Nguyên và trung du miền núi Bắc Bộ là 18. Vì có……………………... Nên nhiệt độ của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ xuống thấp vào mùa đông.

19. Loại gia súc lớn có cả ở hai vùng trung du và miền núi Bắc Bộ 20. Có thế mạnh để chăn nuôi gia súc lớn bị hai vùng này có nhiều………………………….

21. Địa hình của vùng trung du miền núi Bắc Bộ là cao nhất Việt Nam và bị …………………………….

22. Với dạng địa hình là các cao nguyên Bazan có bề mặt tương đối bằng phẳng nên Tây Nguyên thuận lợi để phát triển……………………………...

23. Với khí hậu lạnh hơn so với nền chung của Việt Nam nên cả hai vùng vùng Tây Nguyên và trung du miền núi Bắc Bộ thuận lợi để phát triển…………………….. Trên các vùng núi cao.

24. Loại thiên tai thường gặp phải ở vùng núi vào mùa mưa. Bước 2: GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi

247

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Bước 4: Tổng kết, rút kinh nghiệm, trao giải thưởng nếu có

* Giống nhau: a. Qui mô: - Là hai vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn của cả nước (về diện tích và sản lượng) - Mức độ tập trung hóa đất đai tương đối cao, các khu vực chuyên canh cà phê, chè… tập trung trên qui mô lớn, thuận lợi cho việc tạo ra vùng sản xuất hàng hóa lớn phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu b. Về hướng chuyên môn hóa - Đều tập trung vào cây công nghiệp lâu năm - Đạt hiệu quả kinh tế cao c. Về điều kiện phát triển - Điều kiện tự nhiên: đất, nước, khí hậu là những thế mạnh chung - Dân cư có kinh nghiệm trong việc trồng và chế biến sản phẩm cây công nghiệp - Được sự quan tâm của Nhà nước về chính sách, đầu tư.

Trung du và miền núi Bắc Bộ

Tây Nguyên

Về vị trí và vai trò của từng vùng

Là vùng chuyên canh cây công nghiệp Là vùng chuyên canh cây công lớn thứ 3 cả nước nhiệp lớn thứ 2 cả nước

Về hướng chuyên môn hóa

+ Quan Trọng Nhất Là Chè, sau đó là + Quan trong nhất là cà phê, sau Quế, Sơn, Hồi. đó là cao su , chè + Các cây công nghiệp ngắn ngày có + một số cây công nghiệp ngắn thuốc lá, đậu tương ngày: dâu tằm, bông vải Về điều kiện phát triển

Địa hình

Miền núi bị chia cắt

Cao nguyên xếp tầng với những mặt bằng tương đối bằng phẳng

Khí hậu

Có mùa đông lạnh cộng với độ cao địa Cận xích đạo với mùa khô sâu hình nên có điều kiện phát triển cây cận sắc nhiệt (chè)

Đất đai

Đất feralit trên đá phiến, đa gờ nai và Đất bazan màu mỡ, tâng phông các loại đá mẹ khác hóa sâu, phân bố tập trung KHÁC NHAU

248

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Giải thích: nguyên nhân của sự khác biệt về hướng chuyên môn hóa cây công nghiệp ở 2 vùng - Do sự khác nhau về điều kiện tự nhiên: + Trung du miền núi BB có mùa đông lạnh, đất feralit có độ phì không cao, địa hình núi bị cắt xẻ, ít mặt bằng lớn dẫn đến qui mô sản xuất nhỏ. + Tây Nguyên có nền nhiệt cao, địa hình tương đối bằng phẳng, đất badan có đọ phì cao, thích hợp với qui hoạch các vùng chuyên canh có qui mtô lớn và tập trung - Có sự khác nhau về đặc điểm dân cư, đặc điểm khai thác lãnh thổ, tập quán sản xuất + Trung du miền núi BB: dân cư có kinh nghiệm trong trồng và chế biến chè từ lâu đời + Tây Nguyên: dân cư có kinh nghiệm trong trồng và chế biến cà phê HOẠT ĐỘNG 3: Tính tỉ trọng trâu bò trong tổng đàn trâu bỏ cả nước và giải thích 1. Mục tiêu - Tính được tỷ trọng của trâu, bò của hai vùng trung du miền núi Bắc Bộ và Tây Nguyên so với cả nước.

- Vận dụng kiến thức ở các bài trước và ở bài tập 1 giải thích tại sao có sự khác biệt về tỉ trọng của đàn trâu bò ở hai vùng này.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Hoạt động nhóm, trả lời nhanh 3. Phương tiện: máy tính, sách giáo khoa.

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV Chia lớp thành 10 nhóm để tính năm nội dung như sau: 1/ Tỷ trọng trâu/ bò trong tổng đàn trâu bò của cả nước.

2/ Tỷ trọng trâu/ bò trong tổng đàn trâu bò của trung du miền núi Bắc Bộ.

3/ Tỷ trọng trâu/ bò trong tổng đàn trâu bò của Tây Nguyên.

4/ Tỷ trọng đàn trâu của hai vùng so với cả nước.

5/ Tỷ trọng của đàn bò của hai vùng so với cả nước.

Học sinh làm việc và đọc kết quả đọc kết quả sau 1 phút.

Bước 2: Giáo viên tiếp tục chia nhiệm vụ Các nhóm chẵn giải quyết tại sao Cả hai vòng đều có thế mạnh về chăn nuôi gia súc lớn.

• Các nhóm lẻ giải quyết Tại sao trâu được nuôi nhiều ở trung du miền núi Bắc Bộ, bò nuôi nhiều ở Tây Nguyên.

Bước 3: Giáo viên lần lượt cho học sinh Nêu các nguyên nhân bằng cách trả lời nhanh, Các câu trả lời của các nhóm không trùng lập với nhau.

•

249

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

BÀI TẬP 2 a/ Tính tỉ trọng trâu bò trong tổng đàn trâu bỏ cả nước Cả nước

Trung Du và miền núi Bắc Bộ

Tây Nguyên

Trâu

34.5

36.4

10.4

Bò

65.5

34.9

89.6

b/ Giải thích Hai vùng trên đều có thế mạnh về chăn nuôi gia súc là do: + Hai vùng có một số đồng cỏ thuận lợi cho việc chăn nuôi: Mộc Châu, Đơn Dương, Đức Trọng…bên cạnh đó, nguồn thực phẩm cho chăn nuôi ngày càng được tăng cường và đảm bảo do ngành trồng trọt có bước phát triển vững chắc. + Khí hậu Trung du và miền núi Bắc Bộ: nhiệt đới mùa đông lạnh, ẩm, thích hợp với điều kiện sinh thái của đàn trâu .

Tây Nguyên: nhiệt đới cận xích đạo khô, nóng phù hợp với điều kiện sinh thái của bò. + Nhu cầu từ các vùng phụ cận với các sản phẩm chăn nuôi của các vùng là rất lớn Trung du miền núi Bắc Bộ (Đồng bằng sông Hồng), Tây Nguyên (Đông Nam Bộ) . + Dân cư có kinh nghiệm trong chăn nuôi gia súc lớn.

Bước 4: Giáo viên nhận xét và tổng kết

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu - Kiểm tra mức độ bộ theo kịp bài của học sinh - Giúp đỡ những em em còn chưa hoàn thành 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Học sinh làm theo cặp đôi 3. Phương tiện: Nội dung bài thực hành 4. Tiến trình hoạt động Bước 1. hai học sinh ngồi cạnh nhau sẽ kiểm tra tiến độ bộ và chất lượng của bài thực hành.

Bước 2. báo cáo nhanh với những học sinh chưa kịp làm bài để có sự điều chỉnh về thời lượng bài tập. cho học sinh thời gian về nhà để hoàn thiện bài thực hành.

Bước 3. tuyên dương những học sinh làm tốt và phân công để giúp đỡ những bạn chưa hoàn thành.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học ( 1 phút)

250

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1. Mục tiêu (Kiến thức, kĩ năng…) + Kiến thức: Chuẩn bị bài trước ở nhà, liên hệ thực tế + Kĩ năng: giải quyết vấn đề 2. Chuẩn bị: GV chuẩn bị vấn đề 3. Hoạt động Bước 1: GV giao nhiệm vụ: “Tìm hiểu trước bài Đông Nam Bộ về đưa ra những lý do ngắn để giải thích tại sao Đông Nam Bộ là vùng có thu nhập bình quân đầu người cao nhất Việt Nam.” Bước 2: HS tiếp nhận vấn đề và thực hiện ở nhà V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………

251

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 39: VẤN ĐỀ KHAI THÁC LÃNH THỔ THEO CHIỀU SÂU Ở ĐÔNG NAM BỘ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được những đặc trưng khái quát của vùng so với cả nước.

- Phân tích được những khó khăn, thuận lợi trong việc phát triển kinh tế - xã hội của vùng.

- Trình bày được vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu, thực trạng và phương hướng khai thác lãnh thổ theo chiều sâu của vùng.

2. Kĩ năng - Củng cố các kĩ năng sử dụng bản đồ, lược đồ, sưu tầm và xử lí các thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Rèn luyện kĩ năng trình bày và báo cáo các vấn đề kinh tế - xã hội của một vùng.

- Phân tích số liệu thống kê về sản xuất công nghiệp, nông nghiệp.

3. Thái độ - Thêm yêu quê hương tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo…

- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng Atlat, bản đồ, tranh ảnh…

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Xây dựng kế hoạch dạy học, bài học trên powerpoint - Các phiếu học tập được sử dụng, bảng phụ.

- Bản đồ Việt Nam, Atlat Địa lí Việt Nam, các video, hình ảnh có liên quan đến bài học.

2. Chuẩn bị của HS - Sách giáo khoa, vở ghi bài, Atlat Địa lí Việt Nam. - Xem trước nội dung bài học.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao - Nêu được những đặc - Phân tích được - Phân tích các bản đồ, - Khái quát chung trưng khái quát của vùng so những khó khăn, số liệu trong atlat, vùng Đông Nam Bộ với cả nước. thuận lợi trong việc SGK về đặc điểm của - Các thế mạnh và - Trình bày được vấn đề phát triển kinh tế – vùng. hạn chế của vùng khai thác lãnh thổ theo xã hội của vùng - Giải thích được vì - Khai thác lãnh thổ chiều sâu, thực trạng và sao Đông Nam Bộ có theo chiều sâu phương hướng khai thác nhiều chỉ số dẫn đầu lãnh thổ theo chiều sâu của cả nước vùng IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

252

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và củng cố kiến thức cần thiết cho HS 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại.

- Hình thức: cá nhân 3. Phương tiện: Tranh ảnh 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV cho HS xem 1 số hình ảnh như: chợ Bến Thành, khai thác dầu khí, các khu công nghiệp. Gv yêu cầu HS trình bày những hiểu biết của mình về vùng Đông Nam Bộ.

- Bước 2: HS xem hình ảnh - Bước 3: HS trình bày - Bước 4: GV chuẩn kiến thức, dẫn dắt HS vào bài mới B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM VÙNG ĐÔNG NAM BỘ.

1. Mục tiêu - Xác định vị trí địa lý của vùng Đông Nam Bộ, kể tên các tỉnh của Đông Nam Bộ.

- Nêu được những đặc trưng khái quát của vùng so với cả nước.

- Khai thác được Atlat và bản đồ.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hoạt động cá nhân/ cặp đôi - Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV sd bản đồ treo tường kết hợp Atlat để hỏi: • Kể tên các tỉnh, tp của ĐNB, so sánh diện tích của ĐNB với các vùng đã học?

• Nêu nhận xét một số chỉ số của ĐNB so với các vùng khác, cả nước - Bước 2: HS nhận nhiệm vụ.

- Bước 3: HS khai thác Atlat, SGK và trình bày.

- Bước 4: GV giúp hs chuẩn kiến thức.

NỘI DUNG - Gồm 5 tỉnh và TP.HCM, diện tích nhỏ, dân số thuộc loại trung bình - Là vùng kinh tế dẫn đầu cả nước về GDP (42%), giá trị sản xuất công nghiệp và hàng hóa xuất khẩu - Sớm phát triển nền kinh tế hàng hóa - Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu là vấn đề kinh tế nổi bật của vùng. + Diện tích 23,6 nghìn km2 = 7,1% cả nước + Số dân 12 triệu người =14,3% cả nước (năm 2006) - Dẫn đầu cả nước về GDP, giá trị sản lượng công nghiệp và giá trị hàng xuất khẩu - Có nền kinh tế hàng hóa sớm phát triển, cơ câu kinh tế công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ phát triển hơn so với các vùng khác, vùng có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao.

- Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu được coi là đặc trưng của vùng.

HOẠT ĐỘNG 2: KHAI THÁC LÃNH THỔ THEO CHIỀU SÂU. 253

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 1. Mục tiêu - Trình bày được vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu, thực trạng và phương hướng khai thác lãnh thổ theo chiều sâu của vùng.

- Khai thác Atlat, bảng số liệu.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: làm việc nhóm.

- Kỹ thuật: mảnh ghép + trạm.

3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Nêu khái niệm khai thác lãnh thổ theo chiều sâu - Bước 2: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. Hình thành 8 nhóm chuyên gia.

• Nhóm 1,2: Trình bày về khai thác chiều sâu trong công nghiệp.

• Nhóm 3,4: Trình bày về khai thác theo chiều sâu trong Nông, lâm nghiệp.

• Nhóm 5,6: Trình bày về khai thác theo chiều sâu trong Dịch vụ.

• Nhóm 7,8: Trình bày về vấn đề phát triển tổng hợp kinh tế biển.

- Bước 3: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc ở phiếu học tập.

- Bước 4: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 4 phút trình bày, hỏi đáp - Bước 5: Đánh giá + HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên + GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng. + Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin + GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm + HS tự đánh giá và báo cáo kết quả Phiếu học tập Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 3, kết hợp với hiểu biết của bản thân, hãy hoàn thiện bảng sau để làm nổi bật vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu của vùng Đông Nam Bộ.

Công nghiệp Dịch vụ Nông, lâm nghiệp Kinh tế biển Biện pháp Kết quả THÔNG TIN PHẢN HỒI NỘI DUNG Công nghiệp Dịch vụ Nông, lâm nghiệp Kinh tế biển Biện pháp - Tăng cường cơ sở - Hoàn - Xây dựng các công Phát triển tổng hợp hạ tầng. thiện cơ sở trình thủy lợi: kinh tế biển: Khai - Cải thiện cơ sở hạ tầng - Thay đổi cơ cấu thác dầu khí ở thềm năng lượng. dịch vụ. cây trồng. lục địa, khai thác và - Xây dựng cơ cấu - Đa dạng - Bảo vệ vốn rừng nuôi trồng hải sản, ngành công nghiệp hóa các trên vùng thượng lưu phát triển du lịch biển đa dạng. loại hình sông. Bảo vệ các và giao thông vận tải - Thu hút vốn đầu dịch vụ. vùng rừng ngập mặn, biển.

254

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 tư nước ngoài.

Kết quả

- Phát triển nhiều ngành công nghiệp, đầu tư cho các ngành công nghiệp cao như: Công nghiệp hóa dầu, điện tử chế tạo máy, tin học,..

- Hình thành các khu công nghiệp, khu chế xuất,..

- Giải quyết tốt vấn đề năng lượng.

- Thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Vùng Đông Nam Bộ dẫn đầu cả nước về sự tăng nhanh và phát triển có hiệu quả các ngành dịch vụ.

các vườn quốc gia.

- Công trình thủy lợi Dầu Tiếng là công trình thủy lợi lớn nhất cả nước.

Dự án thủy lợi Phước Hòa cung cấp nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất.

- Thay thế những vườn cao su già cỗi, năng suất mủ thấp, bằng các giống cao su cho năng suất cao

- Sản lượng khai thác dầu tăng khá nhanh, phát triển các ngành lọc hóa dầu, các ngành dịch vụ khai thác dầu khí..

- Ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản phát triển.

- Cảng Sài Gòn lớn nhất nước ta, cảng Vũng Tàu.

- Vũng Tàu là nơi nghỉ mát có tiếng từ lâu

C. Hoạt động luyện tập (…..phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: củng cố lại kiến thức về vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ.

- Kĩ năng: khai thác Atlat Địa Lý tự nhiên Việt Nam. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hoạt động cá nhân/cặp đôi - Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện: máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động: - Bước 1: GV nêu câu hỏi: • Thế nào là khai thác lãnh thổ theo chiều sâu? theo chiều rộng?

• Trình bày những nét khác biệt của vấn đề khai thác lãnh thổ ở ĐNB so với các vùng đã học.

- Bước 2: HS nhận nhiệm vụ.

- Bước 3: HS khai thác Atlat, SGK và trình bày.

- Bước 4: GV giúp hs chuẩn kiến thức.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (2 phút) 1. Lấy ví dụ chứng minh rằng sự phát triển tổng hợp kinh tế biển có thể làm thay đổi mạnh mẽ bộ mặt kinh tế vùng. Thử nêu một số phương hướng khai thác tổng hợp tài nguyên biển và thềm lục địa.

2. Chứng minh rằng việc xây đựng các công trình thuỷ lợi có ý nghĩa hàng đầu trong việc sử dụng hợp lí tài nguyên nông nghiệp của vùng.

V. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….

255

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần 1 - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết 1 Bài 40. THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP Ở ĐÔNG NAM BỘ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được tiềm năng, sự phát triển của ngành công nghiệp dầu khí và cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế ở Đông Nam Bộ: - Phân tích được những tác động của công nghiệp khai thác dầu khí đến sự phát triển kinh tế ở Đông Nam Bộ.

2. Kĩ năng - Xử lí và phân tích số liệu theo yêu cầu đề bài và rút ra các nhận xét cần thiết.

- Biết cách viết và trình bày một báo cáo về ngành kinh tế của một vùng nhất định.

3. Thái độ - Nhận thức rõ về sự tác động của ngành khai thác khoáng sản có tác động lớn đối với môi trường và các ngành dịch vụ du lịch. Nhất là ngành khai thác dầu khí rất nhạy cảm với môi trường biển cũng như du lịch biển.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực viết báo cáo.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ kinh tế Đông Nam Bộ.

- Atlat địa lí VN 2. Chuẩn bị của HS - Các dụng cụ học tập: máy tính bỏ túi, bút chì, thước kẻ.

- Atlat địa lí VN - Thực hiện nhiệm vụ được phân công và chuẩn bị báo cáo, thuyết trình..

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Vận dụng Vận dụng Nội Dung Nhận biết Thông hiểu thấp cao Tình hình phát triển - Trình bày - Phân tích những tác động - Xử lí số liệu - Đề ra giải công nghiệp dầu được tiềm của ngành khai thác dầu khí thống kê. pháp phát khi và cơ cấu giá trị năng ngành đến sự phát triển kinh tế ở - vẽ biểu đồ triển bền sản xuất công dầu khí. ĐNB cơ cấu vững ngành nghiệp theo thành - Kể tên các - Giải thích sự chuyển dịch công phần kinh tế của mỏ dầu mỏ cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp dầu 256

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội Dung Đông Nam Bộ

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

khí có ở ĐNB nghiệp theo thành phần kinh tế ở ĐNB

Vận dụng cao khí ở ĐNB

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Xác định đúng vị trí các tỉnh, thành phố của ĐNB - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng ghi nhớ.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Nhanh mắt, tốc ký” 3. Phương tiện - Máy chiếu hoặc photo lược đồ ra giấy A3 - Nam châm bảng.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV treo (chiếu) lược đồ câm ĐNB lên bảng và phổ biến luật chơi • Cả lớp gấp toàn bộ sách, tập, atlat và tắt phương tiện có kết nối internet.

• GV bốc thăm ngẫu nhiên số thứ tự HS 1 lượt khoảng 5 em.

• 5 HS có STT được bốc thăm ngẫu nhiên lên bảng cầm theo bút và giấy nháp.

• Khi nghe hiệu lệnh “bắt đầu” tất cả 5 em sẽ ghi tên các địa danh theo vị trí đánh số tương ứng trên lược đồ vào giấy nháp.

• Thời gian hoàn thành 1 phút.

• HS nào ghi đúng nhiều nhất, nhanh nhất sẽ thắng (GV có thể cho điểm vào cột miệng) - Bước 2: GV tiến hành cho HS chơi - Bước 3: GV tổng kết và dẫn nhập vào bài mới.

257

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Ở bài 39, chúng ta đã được tìm hiểu về sự phát triển của công nghiệp vùng Đông Nam Bộ. Hôm nay, chúng ta tiếp tục tìm hiểu rõ hơn về vùng đất này thông qua bài thực hành phân tích tình hình phát triển công nghiệp ở Đông Nam Bộ.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: LÀM BÀI TẬP 1 (18 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được tiềm năng, sự phát triển của ngành công nghiệp dầu khí của Đông Nam Bộ.

- Phân tích được những tác động của công nghiệp khai thác dầu khí đến sự phát triển kinh tế ở Đông Nam Bộ.

- Hoàn thành báo cáo ngắn về sự phát triển ngành dầu khí ở ĐNB 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thảo luận nhóm.

3. Phương tiện - Máy chiếu, Atlat, BSL mới.

Sản lượng dầu thô khai thác dầu thô qua một số năm Sản lượng (Nghìn tấn) 258

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Sản lượng dầu thô khai thác dầu thô qua một số năm Sản lượng (Nghìn tấn) 2010

15.014,0

2011

15.185,0

2012

16.739,0

2013

16.705,0

2014

17.392,0

2015

18.746,0

2016

17.230,0

Sơ bộ 2017

15.518,0

Nguồn: Tổng cục Thống kê 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia nhóm thảo luận và phân công nhiệm vụ • GV chia 8 nhóm.

• Nhiệm vụ: Tham khảo mục d/tr181/SGK, BSL giáo viên cung cấp, khả năng hiểu biết của các thành viên thảo luận và viết báo cáo • Thời gian hoàn thành (thảo luận + viết báo cáo) là 20 phút.

(GV nhắc ghi tên nhóm và thành viên của nhóm dưới bài báo cáo) + Link tham khảo: https://cvdvn.net/2017/07/06/ban-do-dau-khi-viet-nam/ + Biểu đồ: sản lượng khai thác dầu thô, khai thác khí (phụ lục) - Bước 2: HS gộp nhóm (theo chỉ định của GV) và tiến hành thảo luận theo vòng tròn (Mỗi cá nhân đưa ra ý kiến, nhóm trưởng điều phối, thư ký tổng hợp và viết báo cáo).

- Bước 3: GV thu sản phẩm (về nhà ghi nhận xét và cho điểm nhóm)

259

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Nội dung chính BÁO CÁO SỰ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP DẦU KHÍ Ở ĐÔNG NAM BỘ 1) Tiềm năng dầu khí của vùng: Dầu khí nước ta có trữ lượng dự báo khoảng 10 tỉ tấn, tập trung trên diện tích khoảng 500 nghìn km2, trải rộng khắp vùng biển, bao gồm các bể trầm tích: - Bể trầm tích sông Hồng.

- Bể trầm tích Trung Bộ.

- Bể trầm tích Cửu Long.

- Bể trầm tích Nam Côn Sơn.

- Bể trầm tích Thổ Chu - Mã Lai. Trong các bể trầm tích trên thì bể trầm tích Cửu Long, Nam Côn Sơn ở Đông Nam Bộ

260

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 được coi là có trữ lượng lớn nhất và có ưu thế về khí.

Bồn trũng Cửu Long hiện đang có một số mỏ dầu khí đang được khai thác: + Hồng Ngọc (Ruby) + Rạng Đông (Dawn). + Bạch Hổ (White Tiger) + Rồng (Dragon). + Sư tử đen, sư tử vàng. + Hàng loạt các mỏ dầu khí khác ở vùng lân cận,...

- Bồn trũng Nam Côn Sơn + Mỏ Đại Hùng (Big Bear), + Mỏ khí Lan Đỏ. + Các mỏ khác như Hải Thạch, Mộc Tinh, Rồng Đôi, Cá Chò đang chuẩn bị khai thác.

2) Sự phát triển của công nghiệp dầu khí: - Từ năm 1967-1970 bắt đầu TK-TD dầu khí ở thềm lục địa Nam Việt Nam. - Sau khi được thành lập (ngày 03/09/1975) Tổng cục Dầu Khí Việt Nam đã đẩy mạnh công tác tìm kiếm thăm dò từ bể An Châu, vùng trũng Hà Nội đến Đồng bằng sông Cửu Long và trên thềm lục địa phía Nam. - Tính đến 01/01/2012 đã phát hiện trên 70 mỏ dầu khí, chủ yếu ở thềm lục địa đến 200 m nước, trong đó: + Một loạt mỏ như Bạch Hổ, Rồng, Rạng Đông, Phương Đông, Ruby, cụm mỏ Sư Tử, Cá Ngừ Vàng, Đồi mồi,Tê Giác Trắng, Đại Hùng, Rồng Đôi, Lan Tây - Lan Đỏ, Cái Nước, Sông Đốc… đã được đưa vào khai thác với tổng sản lượng dầu đã khai thác trên 283 triệu tấn và gần 72 tỷ m3 khí. + Một số mỏ khác ở bể Cửu Long, bể Nam Côn Sơn và bể Malay-Thổ chu chuẩn bị đưa vào khai thác.

- Đến thời điểm 01/01/2012 HSTHDK đã đạt tới 32,87%. Đã khai thác bổ sung được khoảng 75 triệu tấn dầu. Lợi nhuận mang lại, nhờ áp dụng giải pháp này, khoảng hơn 15 tỷ USD (giá dầu trung bình 300,8 USD/tấn – 39,6 USD/th).

- Các hoạt động chủ yếu của ngành dầu khí; Tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí; Chế biến dầu; Công nghiệp khí; Công nghiệp điện; Dịch vụ kỹ thuật dầu khí.

(Nguồn: TỔNG QUAN VỀ DẦU KHÍ VIỆT NAM (Hội dầu khí Việt Nam) 3) Tác động của công nghiệp dầu khí đến sự phát triển kinh tế của Đông Nam Bộ: - Ngoài việc khai thác dầu thô và khí đốt, còn có khí đồng hành. Từ năm 1995 khí đồng hành từ mỏ Bạch Hổ đã được đưa về phục vụ nhà máy nhiệt điện tuốc bin khí Bà Rịa. Sản xuất khí đốt hóa lỏng, phân bón, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy lọc dầu Dung Quất với công suất 6,5 triệu tấn/ năm.

- Kèm theo các dịch vụ dầu khí như vận chuyển,..

- Sự phát triển công nghiệp dầu khí sẽ thúc đẩy sự thay đổi nhanh chóng về cơ cấu kinh tế của vùng và sự phân hóa lãnh thổ của vùng Đông Nam Bộ góp phần nâng cao vị thế của vùng trong cả nước. Tuy nhiên cần chú ý đặc biệt giải quyết đến vấn đề ô nhiễm môi trường trong quá trình khai thác, vận chuyển và chế biến dầu khí.

HOẠT ĐỘNG 2: LÀM BÀI TẬP 2 (15 phút) 1. Mục tiêu - Vẽ biểu đồ thể hiện giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ.

261

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Nhận xét giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ từ 1995 - 2005.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Cá nhân 3. Phương tiện - Đồ dùng học tập cá nhân 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV yêu cầu HS xác định yêu cầu của đề bài. Chú ý từ khóa “phân theo” và số mốc thời gian ngắn (chỉ 2 năm 1995 và 2005) để xác định dạng biểu đồ phù hợp.

Bước 2: GV hướng dẫn HS tiến hành các bước thực hiện bài thực hành: - Tính bán kính hình tròn (Đã hướng dẫn bài thự hành trước).

- Xử lí số liệu: Tổ 1 và 3 tính cơ cấu công nghiệp năm 1995, tổ 2 và 4 tính cơ cấu năm 2005.

Bước 3: Cá nhân HS vẽ biểu đồ vào vở và nêu nhận xét.

Bước 4: GV chọn ngẫu nhiên một vài bài của HS để kiểm tra, đánh giá.

BẢNG GIÁ TRỊ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP PHÂN THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ CỦA VÙNG ĐÔNG NAM BỘ TỪ 1995 – 2005 (%) Khu vực kinh tế Tổng số Khu vực Nhà nước Khu vực ngoài nhà nước Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài

1995 100 38,8 19,7 41,5

2005 100 24,1 23,4 52,5

BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN GIÁ TRỊ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP PHÂN THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ CỦA VÙNG ĐÔNG NAM BỘ TỪ 1995 – 2005 (%) 24.1

38.8

41.5

52.5

23.4 19.7

2005 1995 * Nhận xét: – Giá trị sản xuất công nghiệp giữa các thành phần kinh tế có sự chênh lệch: cao nhất là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, tiếp theo la khu vực Nhà nước và thấp nhất là khu vực ngoài Nhà nước.

– So với năm 1995, giá trị sản xuất công nghiệp của vùng Đông Nam Bộ năm 2005 tăng gấp 3,95 lần (từ 50.508 tỉ đồng năm 1995 lên 199.622 tỉ đồng năm 2005). o Khu vực Nhà nước tăng gấp 2,45 lần (từ 19.607 tỉ đồng năm 1995 lên 48.58 tỉ đồng năm 2005), thấp hơn mức tăng giá trị sản xuất công nghiệp của vùng. Tỉ trọng giảm khá mạnh (14,7%)

262

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 o Khu vực ngoài Nhà nước tăng gấp 4,7 lần (từ 9.942 tỉ đồng năm 1995 lên 46.738 tỉ đồng năm 2005), cao hơn mức tăng giá trị sản xuất công nghiệp của vùng (3,95 lần).

Tỉ trọng tăng (3,7%) o Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh nhất gấp 5,0 lần (từ 20.959 tỉ đồng năm 1995 lên 104.826 tỉ đồng năm 2005), cao hơn mức tăng giá trị sản xuất công nghiệp của vùng. Tỉ trọng tăng khá cao (11,0%) C. Hoạt động luyện tập (6 phút) 1. Mục tiêu - Đề xuất các giải pháp phát triển bền vững ngành công nghiệp dầu khí ở ĐNB. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trò chơi “Bão Tuyết” 3. Phương tiện - Giấy nháp.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV đưa ra chủ đề “phát triển bền vững ngành công nghiệp dầu khí ở ĐNB” • Câu hỏi: Em có những đề xuất gì trong khai thác ngành công nghiệp dầu khí ở ĐNB phát triển bền vững”?

• Thời gian hoàn thành: 5 phút - Bước 2: Cá nhân HS suy nghĩ và liệt kê các giải pháp (2 phút) - Bước 3: GV yêu cầu cả lớp vo tròn lại và chỉ định 5 em bên phải ném sang bên trái. Những bạn nhận được bóng tuyết phải đọc to các giải pháp đó và cả lớp nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: GV chuẩn kiến thức.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1 phút) - HS dọn giữ bóng tuyết - GV yêu cầu HS về nhà xem trước bài 41.

V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………………

PHỤ LỤC Ví dụ một số giải pháp:

Tuần - Ngày soạn: 01/08/2019 PPCT: Tiết Bài 41. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÝ VÀ CẢI TẠO TỰ NHIÊN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng. Ý nghĩa.

263

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Hiểu được đặc điểm tự nhiên của Đồng Bằng Sông Cửu Long có những thế mạnh và hạn chế đối với sự phát triển kinh tế xã hội của vùng.

- Nhận thức được vấn đề cấp thiết và những biện pháp hàng đầu trong việc sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên nhằm biến ĐBSCL thành một khu vực kinh tế quan trọng của cả nước.

2. Kĩ năng - Sử dụng Bản đồ hoặc Atlat Địa lí Việt Nam để xác định vị trí của ĐBSCL, phân bố các loại đất chính của đồng bằng.

- Điền và ghi tên đúng trên lược đồ Việt Nam các trung tâm kinh tế: Cần Thơ, Cà Mau, Long Xuyên, Vĩnh Long.

3. Thái độ - Có nhận thức đúng trong việc bảo vệ tài nguyên, môi trường.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực quản lí, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ: + Năng lực học tập tại thực địa: + Năng lực sử dụng bản đồ + Năng lực sử dụng số liệu thống kê + Phân tích bảng số liệu về kinh tế xã hội của từng nhóm nước + Năng lực sử dụng tranh ảnh địa lý, video clip.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam - Bản đồ kinh tế vùng ĐNB và ĐBSCL - Atlat địa lí VN - Tranh ảnh, băng hình về vùng ĐBSCL 2. Chuẩn bị của HS - Atlat địa lí VN - Thực hiện nhiệm vụ được phân công và chuẩn bị báo cáo, thuyết trình..

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nội Vận dụng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Dung cao Vấn đề - Khái quát vùng ĐBSCL - Sử dụng bản đồ - Phân tích được những - Liên hệ sử dụng (vị trí, các tỉnh, tp, dân để giải thích sự thuận lợi, khó khăn tự thực tế về hợp lý và số, diện tích) phân bố của sản nhiên đối với việc phát hiện tượng cải tạo tự -Trình bày được các thế xuất lương thực, triển kinh tế của vùng.

BĐKH ảnh nhiên ở mạnh và hạn chế về tự thực phẩm trong - Phân tích biểu đồ, số hưởng đến đồng nhiên của ĐBSCL vùng liệu thống kê, Atlat Địa lí các tài bằng - Trình bày được một số -Hiểu được một Việt Nam để nêu được nguyên tự sông cửu biện pháp cải tạo, sử số biện pháp sử đặc điểm phân bố một số nhiên ở đây long dụng tự nhiên, tình hình dụng hợp lí và loại đất chính của vùng và các biện pháp để tăng cải tạo tự nhiên ở - Nhận xét và giải thích 264

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nội Dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

cường sản xuất lương ĐBSCL là cấp sự phân bố của sản xuất thực, thực phẩm ở Đồng thiết lương thực, thực phẩm bằng sông Cửu Long. trong vùng.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (3 phút) 1. Mục tiêu - Biết được những đặc điểm khái quát về Đồng bằng sông Cửu Long.

- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng khai thác kiến thức từ các phương tiện truyền thông.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Nêu vấn đề, cá nhân, ai nhanh hơn 3. Phương tiện - Máy chiếu, đoạn video clip, giấy 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV học sinh lấy giấy ghi và cho HS xem clip về bài hát “Về miền Tây” link: https://www.youtube.com/watch?v=95WZ4na2VAQ Câu hỏi: Trong đoạn trích bài hát “Về miền Tây” 3. Chúng ta đi qua những địa danh nào?

4. Nói đến những đặc điểm nổi bật nào của Đồng bằng sông Cửu Long?

- Bước 2: Học sinh xem clip và ghi các đáp án trong thời gian 2 phút.

- Bước 3: Hết thời gian bài hát giáo viên bốc thăm gọi 4 bạn học sinh bất kì lên bảng ghi đáp án trong thời gian 30 giây. “ Ai nhanh hơn” - Bước 4: HS có số đáp án đúng nhiều nhất và nhanh nhất sẽ có điểm cộng. GV chuẩn xác vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU KHÁI QUÁT VỀ ĐỒNG BẰNG SỐNG CỬU LONG (5 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: Khái quát vùng ĐBSCL (vị trí, các tỉnh, tp, dân số, diện tích) - Kĩ năng: sử dụng bản đồ, Atlat địa lí xác định vị trí, kể tên các tỉnh, thành, các trung tâm kinh tế..

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động cá nhân 3. Phương tiện Máy chiếu, Atlat 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào SGK và Atlat Địa lí Việt Nam khái quát về ĐBSCL về diện tích, dân số so với cả nước. Sau đó GV đặt câu hỏi: ĐBSCL gồm những tỉnh, thành phố nào? Kê tên.

Xác định các trung tâm kinh tế chính của vùng ĐBSCL. Xác định vị trí địa lí của ĐBSCL. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn của vị trí địa lí đối với phát triển KT – XH của vùng.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút. GV gọi ngẫu nhiên một số HS trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung.

265

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 3: GV bổ sung và chuẩn kiến thức. GV nói thêm: Ngoài bộ phận đất liền, ĐBSCL còn có các đảo xa bờ và quần đảo 1. Khái quát - ĐBSCL gồm 13 tỉnh và thành phố - Diện tích: 40.000 km2 (12% dt cả nước).

- Dân số: hơn 17,4 triệu người (20,7% dân số cả nước) - Tiếp giáp: ĐNB, Campuchia, biển Đông - Là đồng bằng châu thổ lớn nhất nước ta.

HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU CÁC THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ CỦA VÙNG (17 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được các thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của ĐBSCL. - Phân tích được những thuận lợi, khó khăn tự nhiên đối với việc phát triển kinh tế của vùng.

- Liên hệ thực tế về hiện tượng BĐKH ảnh hưởng đến các tài nguyên tự nhiên ở đây.

- Kĩ năng: Sử dụng Atlat địa lí VN, sơ đồ, hình ảnh xác định được vị trí phân bố các nhóm đất chính, các loại khoáng sản của vùng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hoạt động nhóm 3. Phương tiện Máy chiếu, Atlat, sgk, phiếu câu hỏi, bảng phụ 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 6 nhóm hoặc 8 nhóm ( tùy vào sĩ số lớp) và phát phiếu câu hỏi thảo luận cho các nhóm Nhóm 1 - 5 : Thế mạnh và hạn chế của tài nguyên đất.

Nhóm 2 - 6 : Thế mạnh và hạn chế của khí hậu.

Nhóm 3 - 7 : Thế mạnh và hạn chế của sông ngòi.

Nhóm 4 - 8 : Thế mạnh và hạn chế của tài nguyên sinh vật và khoảng sản.

- Bước 2: HS các nhóm thực hiện nhiệm vụ, trao đổi với bạn bè để hoàn thành phiếu học tập trong 3 phút.

- Bước 3: HS các nhóm báo cáo kết quả làm việc; các nhóm nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: GV đánh giá quá trình hoạt động của các nhóm, đánh giá sản phẩm, hỏi thêm một số câu hỏi, bổ sung và chuẩn kiến thức. ? Nguyên nhân giúp ĐBSCL trở thành vựa lúa lớn nhất nước? ? Liên hệ những khó khăn chính về tự nhiên mà ĐBSCL đang phải đối phó.

Link https://www.voatiengviet.com/a/dbscl-doi-dien-han-han-ky-luc-te-hon2016/5011840.html “Đồng bằng sông Cửu Long đối diện hạn hán kỷ lục, tệ hơn năm 2016” 2. Các thế mạnh và hạn chế chủ yếu a) Thế mạnh + Đất phù sa ngọt ven sông Tiền, sông Hậu, có diện tích 1,2 triệu ha (30% diện tích vùng) là đất tốt nhất thích hợp trồng lúa. + Đất phèn có diện tích lớn hơn, 1,6 triệu ha (41% diện tích vùng), phân bố ở ĐTM, tứ giác Long Xuyên, vùng trũng trung tâm bán đảo Cà Mau. + Đất mặn có diện tích 750.000 ha (19% diện tích vùng), phân bố thành vành đai ven biển Đông và vịnh Thái Lan + Ngoài ra còn có vài loại đất khác nhưng diện tích không đáng kể.

266

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Khí hậu: có tính chất cận xích đạo, chế độ nhiệt cao ổn định, lượng mưa hàng năm lớn thuận lợi cho trồng trọt.

- Sông ngòi, kênh rạch chằng chị cho giao thông, sản xuất và sinh hoạt.

- Sinh vật: có diện tích rừng ngập mặn và rừng phèn lớn. Động vật có giá trị hơn cả là các loài cá, chim Tài nguyên biển: phong phú - Khoáng sản: đá vôi, than bùn, dầu khí ở thềm lục địa. b) Hạn chế: - Phần lớn diện tích đồng bằng là đất phèn đất mặn - Mùa khô kéo dài - Mùa lũ nước ngập trên diện rộng - Tài nguyên khoáng sản hạn chế trở ngại cho phát triển KT – XH. HOẠT ĐỘNG 3: SỬ DỤNG HỢP LÝ VÀ CẢI TẠO TỰ NHIÊN Ở ĐBSCL (15 phút) 1. Mục tiêu - Trình bày được một số biện pháp cải tạo, sử dụng tự nhiên, tình hình và các biện pháp để tăng cường sản xuất lương thực, thực phẩm ở Đồng bằng sông Cửu Long.

- Hiểu được một số biện pháp sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL là cấp thiết.

- Kĩ năng: Sử dụng Atlat địa lí VN nhận xét sự phân bố sản xuất lương thực của vùng, hình ảnh cải tạo tự nhiên và sử dụng hợp lí tư nhiên vùng ĐBSCL. 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Thuyết trình, phản biện 3. Phương tiện - Máy chiếu, Atlat, hình ảnh..

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giáo viên đã chia lớp thành 2 nhóm lớn: Nhóm Sông Tiền và nhóm Sông Hậu và giao nhiệm vụ trước để các em học sinh chuẩn bị nội dung ở nhà để thuyết trình Nhóm Sông Tiền : Tại sao phải đặt vấn đề sử dụng hợp lí và cải tạo ĐBSCL? Gợi ý : + Vị trí và vai trò của ĐBSCL trong sản xuất lương thực, thực phẩm của cả nước. + Điều kiện thuận lợi và khó khăn. + Hiện trạng sử dụng tài nguyên của vùng. + Lịch sử khai phá của vùng...

Nhóm Sông Hậu : Đề xuất các giải pháp của chuyên gia và cá nhân học sinh.

Gợi ý : + Để sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL cần có những biện pháp gì? + Tại sao vào mùa khô, nước ngọt là vấn đề hàng đầu đối với việc sử dụng hợp lí đất đai ở đây? + Các giải pháp để vùng phát triển bền vững, thích ứng với sự biến đổi khí hậu toàn cầu.

- Bước 2: GV bốc thăm HS ngẫu nhiên lên trình bày nội dung của nhóm, các thành viên khác có thể dơ tay bổ sung. Nhóm đối lập phản biện để tạo không khí sôi nổi.

- Bước 3: GV đánh giá bài thuyết trình của các nhóm, đánh giá các câu hỏi phản biện và cách trả lời của nhóm được phản biện. Khen thưởng nhóm và cá nhân làm việc hiệu quả.

267

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Bước 4: GV hỏi thêm một số câu hỏi, bổ sung và chuẩn kiến thức.

Phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Trang-dia phuong/2018/50807/Phat-trien-benvung-dong-bang-song-Cuu-Long-trong-dieu-kien.aspx 3. Sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL - Nước ngọt là vấn đề quan trọng hàng đầu vào mùa khô + Thau chua, rửa mặn trong mùa khô + Khai hoang mở rộng diện tích đất, kết hợp giữa việc cải tạo đất với việc sử dụng các giống mới. + Lai tạo các giống cây trồng mới thích hợp với đất phèn, chua của vùng.

- Hạn chế tác động của lũ vào mùa mưa, cần chủ động sống chung với lũ.

- Bảo vệ, duy trì, tái tạo tài nguyên rừng: Đây là nhân tố quan trọng nhất để đảm bảo sự cân bằng sinh thái, bảo vệ môi trường và TNTN - Chuyển đổi cơ cấu kinh tế: Đẩy mạnh trồng cây CN, cây ăn quả có giá trị cao, kết hợp với nuôi trồng thủy sản. Phát triển CN chế biến.

- Phát triển kinh tế liên hoàn-kết hợp mặt biển với đảo & đất liền.

C. Hoạt động luyện tập (3 phút) 1. Mục tiêu - Kiến thức: củng cố lại kiến thức bài học - Kĩ năng: sử dụng Atlat, liên hệ thực tiễn.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Trò chơi “ Ai là triệu phú” 3. Phương tiện: Máy chiếu 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV thông qua cách thức chơi, cho các câu hỏi lần lượt xuất hiện, HS nào dơ tay nhanh nhất dành quyền trả lời. HS trả lời đúng có quà hoặc điểm cộng.

- Bước 2: HS dành quyền trả lời câu hỏi Câu 1. Căn cứ vào Át lát địa lí Việt Nam trang11, hãy cho biết ba loại đất chiếm diện tích lớn nhất ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long là A. Đất phèn, đất mặn, đất phù sa sông.

B. Đất phèn, đất cát biển, đất phù sa sông.

C. Đất cát biển, đất mặn, đất phù sa sông.

D. Đất phèn, đất mặn, đất xám trên phù sa cổ.

Câu 2. Mùa khô kéo dài ở Đồng bằng sông Cửu Long không gây ra hậu quả nào sau đây?

A. Sâu bệnh phá hoại mùa màng.

B. Xâm nhập mặn sâu vào trong đất liền.

C. Làm tăng độ chua và chua mặn trong đất.

D. Thiếu nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt.

Câu 3. Trong những năm gần đây, diện tích rừng ở ĐBSCL bị giảm sút chủ yếu là do A. Biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

B. Nhu cầu lớn về gỗ, củi phục vụ sản xuất và đời sống.

C. Liên tục xảy ra cháy rừng vào mùa khô.

268

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 D. Tăng diện tích đất nông nghiệp thông qua các chương trình di dân, phát triển nuôi tôm cháy rừng.

Câu 4. Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất cả nước dựa trên thế mạnh về A. khí hậu cận xích đạo, giao thông thuận lợi.

B. diện tích rộng, điều kiện tự nhiên thuận lợi.

C. nguồn lao động dồi dào, nhiều kinh nghiệm trồng lúa.

D. áp dụng các thành tựu khoa học – kĩ thuật, ít thiên tai.

Câu 5. Ngành công nghiệp phát triển mạnh nhất ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay là A. cơ khí nông nghiệp.

B. sản xuất hàng tiêu dùng.

C. sản xuất vật liệu xây dựng.

D. chế biến lương thực, thực phẩm.

D. Hoạt động nối tiếp- hướng dẫn học tự học (1 phút) 1. HS vận dụng kiến thức đã học được tìm hiểu vấn đề thực tiễn của địa phương về sử dụng hợp lí tài nguyên của địa phương đang sinh sống.

2. Nghiên cứu bài 42. Tham khảo các tư liệu “Tìm hiểu các vấn đề nóng về Biển Đông V. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………………

269

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 42. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ AN NINH QUỐC PHÒNG Ở BIỂN ĐÔNG VÀ CÁC ĐẢO, QUẦN ĐẢO I. MỤC TIÊU (Đảm bảo SMART) 1. Kiến thức - Nêu được tổng quan về các nguồn lợi biển, đảo của nước ta.

- Nêu được vai trò của hệ thống đảo trong chiến lược phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền vùng biển, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của nước ta.

- Trình bày được tình hình và biện pháp phát triển kinh tế của vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo.

2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ Địa lí tự nhiên, Atlat Địa lí Việt Nam để xác định vị trí, phạm vi lãnh hải của vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo chính của nước ta.

- Điền lên bản đồ khung các đảo lớn và quần đảo của Việt Nam (các đảo: Phú Quốc, Con Đảo, Cát Bà, Bạch Long Vĩ, Cái Bầu, Phú Quý, Lí Sơn; các quần đảo: Hoàng Sa, Trường Sa) 3. Thái độ - Hiểu và có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường biển, đảo và khai thác nguồn lợi trên biển, đảo cũng như việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ nước ta ở vùng biển, đảo.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo…

- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng Atlat, bản đồ, tranh ảnh…

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Một số tranh ảnh về biển và đảo Việt Nam - Atlat Địa lí Việt Nam. Bản đồ kinh tế Việt Nam. - Lược đồ các vùng kinh tế giáp biển.

2. Chuẩn bị của HS - Sách giáo khoa, vở ghi bài, Atlat Địa lí Việt Nam. - Xem trước nội dung bài học.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Vận dụng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp cao - Giới hạn, vai - Vai trò của hệ thống đảo trong - Phân tích các bản đồ, số - Hình thành trò, các tài chiến lược phát triển kinh tế liệu trong atlat, SGK về thái độ bảo nguyên trên biển và bảo vệ chủ quyền vùng đặc điểm của vùng biển. vệ chủ quyền vùng biển nước biển, thềm lục địa và vùng đặc - Xác định được vị trí các lãnh thổ. ta. quyền kinh tế của nước ta. bộ phận của vùng biển trên - Lý do phải khai thác tổng hợp 270

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Nhận biết

Thông hiểu tài nguyên biển

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

bản đồ.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (4 phút) 1. Mục tiêu - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và củng cố kiến thức cần thiết cho HS 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Sử dụng bài hát.

- Hình thức: Cá nhân/lớp.

3. Phương tiện: Video bài hát.

4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV mở cho lớp nghe lại ca khúc “Nơi đảo xa” của nhạc sĩ Thế Song.

Bước 2: GV gọi một vài học sinh nêu cảm nhận của mình sau khi nghe bài hát.

Bước 3: GV nêu lại khái quát cơ bản về biển Đông rồi vào bài.

B. Hình thành kiến thức mới (34 phút) HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU VỀ CÁC TÀI NGUYÊN TRÊN BIỂN VÀ THỀM LỤC ĐỊA CỦA NƯỚC TA. 1. Mục tiêu - Xác định vị trí, phạm vi lãnh hải của vùng biển Việt Nam. - Nêu được tổng quan về các nguồn lợi biển, đảo của nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Hình thức: Cả lớp.

- Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào SGK và kiến thức đã học: - Nêu một số khái quát về vùng biển của nước ta?

- Cho biết tại sao kinh tế biển có vai trò ngày càng cao trong nền kinh tế nước ta? Và bảo vệ an ninh vùng biển?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả với bạn Bước 3: HS trả lời, HS khác nhận xét bổ sung Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức.

NỘI DUNG a. Nước ta có vùng biển rộng lớn, với hơn 4000 hòn đảo lớn nhỏ.

- Gồm: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

271

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 b. Nước ta có điều kiện phát triển tổng hợp kinh tế biển * Sinh vật biển:

SGK

* Tài nguyên khoáng sản: * Phát triển GTVT biển.

HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU VỀ CÁC ĐẢO VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐẢO VÀ QUẦN ĐẢO CỦA NƯỚC TA 1. Mục tiêu - Xác định các đảo và quần đảo chính của nước ta trên bản đồ.

- Ý nghĩa của các đảo và quần đảo nước ta trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: Cá nhân/lớp.

- Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động Bước 1: GV yêu cầu HS vào SGK và kiến thức đã học: + Xác định các thế mạnh và tiềm năng kinh tế biển ở nước ta. + Dựa vào Atlát xác định các huyện đảo? Nêu ý nghĩa trong phát triển kinh tế biển và bảo vệ an ninh vùng biển.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả với bạn Bước 3: HS trả lời, HS khác nhận xét bổ sung Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức NỘI DUNG - Nước ta có 12 huyện đảo (2006) - Ý nghĩa: + Phát triển ngành đánh bắt, nuôi trồng và chế biến thủy hải sản, GTVT biển, du lịch… + Giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho nhân dân các huyện đảo. + Hệ thống tiền tiêu bào vệ đất liền và là hệ thống căn cứ tiến ra biển và đại dương trong thời đại mới. + Khẳng định chủ quyền của nước ta đối với vùng biển và TLĐ.

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU VỀ ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN TỔNG HỢP KT BIỂN. 1. Mục tiêu - Trình bày được tình hình và biện pháp phát triển kinh tế của vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: Nhóm - Kỹ thuật mảnh ghép + phòng tranh 3. Phương tiện 272

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Phiếu học tập - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: Giải thích nguyên nhân vì sao phải khai thác tổng hợp kinh tế biển ?

- Bước 2: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. Hình thành 8 nhóm chuyên gia.

• Nhóm 1,2: Trình bày về khai thác tài nguyên sinh vật • Nhóm 3,4: Trình bày về khai thác tài nguyên khoáng sản • Nhóm 5,6: Trình bày về phát triển du lịch biển • Nhóm 7,8: Trình bày về giao thông vận tải biển - Bước 3: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc ở phiếu học tập.

- Bước 4: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 4 phút trình bày, hỏi đáp - Bước 5: Đánh giá + HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên + GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng. + Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin + GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm + HS tự đánh giá và báo cáo kết quả.

NỘI DUNG a. Tại sao phải khai thác tổng hợp - Do biển, đảo nước ta rất giàu có về tự nhiên. Khai thác mang lại nguồn lợi kinh tế.

- Đảm bảo vấn đề môi trường.

- Củng cố an ninh, quốc phòng. b. Vấn đề khai thác tài nguyên biển - Khai thác tài nguyên sinh vật biển và hải đảo - Khai thác tài nguyên khoáng sản - Phát triển du lịch biển - Giao thông vận tải biển HOẠT ĐỘNG 4: TÌM HIỂU MỐI QUAN HỆ HỢP TÁC VỚI CÁC NƯỚC LÁNG GIỀNG TRONG GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ VỀ BIỂN VÀ THỀM LỤC ĐỊA 1. Mục tiêu - Nêu đuợc vùng biển VN có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng, cần phải bảo vệ.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: Cá nhân/lớp.

- Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu HS vào SGK và kiến thức đã học:

273

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 •

Tại sao phải tăng cường hợp tác với các nước láng giềng trong việc giải quyết các vấn đề về biển và thềm lục địa?

• Các biện pháp nước ta đã thực hiện để hợp tác ?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả với bạn - Bước 3: HS trả lời, HS khác nhận xét bổ sung - Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức.

NỘI DUNG - Tăng cường đối thoại giữa Việt Nam và các nước liên quan sẽ là nhân tố tạo ra sự phát triển ổn định trong khu vực, bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân ta, giữa vùng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta.

- Mỗi công dân Việt Nam đều có bổn phận bảo vệ vùng biển và hải đảo nước ta.

C. Hoạt động luyện tập (5 phút) 1. Mục tiêu - Giải thích tại sao phải phát triển tổng hợp kinh tế biển?

- Xác định trên bản đồ 12 huyện đảo và nêu ý nghĩa của đảo và quần đảo nước ta.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Hình thức: Cá nhân/lớp.

- Phương pháp: đàm thoại 3. Phương tiện - Bản đồ Việt Nam. - Atlat Địa lí Việt Nam. 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV yêu cầu HS vào SGK và kiến thức đã học cho biết: • Tại sao phải phát triển tổng hợp kinh tế biển?

• Xác định trên bản đồ 12 huyện đảo và nêu ý nghĩa của đảo và quần đảo nước ta.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả với bạn - Bước 3: HS trả lời, HS khác nhận xét bổ sung - Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (2 phút) Học sinh thực hiện 3 nhiệm vụ ở nhà: - Tại sao phải đẩy mạnh đánh bắt xa bờ?

- Nêu hiểu biết của em về ô nhiếm môi trường biển, liên hệ địa phương em - Nêu những khó khăn phải khắc phục trong việc khai thác tài nguyên biển.

V. PHỤ LỤC:

274

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

PHIẾU HỌC TẬP Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 1b, 3.b, 3.c, 3.d, 3.e và hiểu biết của bản thân, hãy hoàn thiện bảng sau về điều kiện thuận lợi và giải pháp để phát triển tổng hợp kinh tế biển.

Các ngành kinh tế biển

→

 Khai thác tài nguyên sinh vật

→

Giao thông vận tải biển

→

→

 →

 →



 →

 →

Giải pháp để phát triển tổng hợp kinh tế biển 



 Phát triển du lịch biển

→



 Khai thác tài nguyên khoáng sản

Điều kiện thuận lợi

 →

275

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Thông tin phản hồi: Các ngành kinh tế biển  Khai thác tài nguyên sinh vật

 Khai thác tài nguyên khoáng sản

→

Điều kiện thuận lợi

→

 - Sinh vật biển phong phú: cá, tôm, cua, mực..

- Nhiều đặc sản như đồi → mồi, hải sâm, bào ngư, sò huyết, tổ yến.

→

 - Nguồn muối vô tận.

- Mỏ sa khoáng, cát trắng, dầu, khí ở thềm lục địa.

 - Phát triển du lịch biển

 - Có nhiều bãi tắm rộng, → phong cảnh đẹp, khí hậu tốt.

 - Giao thông vận tải biển

 - Có nhiều vụng biển lớn, nhiều cửa sông thuận lợi cho xây dựng các cảng → biển.

→

→

→

→

Giải pháp để phát triển tổng hợp kinh tế biển  - Tránh khai thác quá mức nguồn lợi ven bờ và các đối tượng đanh bắt có giá trị kinh tế cao.

- Cấm sử dụng các phương tiện đánh bắt có tính chất hủy diệt nguồn lợi.

- Phát triển đánh bắt xa.  - Đẩy mạnh sản xuất muối công nghiệp, thăm dò và khai thác dầu, khí.

- Xây dựng các nhà máy lọc hóa dầu.

- Tránh để xảy ra các sự cố môi trường.  - Nâng cấp các trung tâm du lịch biển.

- Khai thác nhiều bãi biển mới.  - Cải tạo, nâng cấp các cụm cảng Sài Gòn, Hải Phòng, Đà Nẵng,..

- Xây dựng một số cảng nước sâu như cảng Cái Lân, Nghi Sơn, Vũng áng.

- Hầu hết các tỉnh ven biển đều có cảng

VI. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………….

276

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

Tuần ……… - Ngày soạn: ………………………

PPCT: Tiết ……………………

Bài 43: CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM I. MỤC TIÊU (Đảm bảo SMART) 1. Kiến thức - Nêu phạm vi lãnh thổ, đặc điểm chính, thực trạng phát triển của các vùng kinh tế trọng điểm: phía Bắc, miền Trung, phía Nam - Trình bày được thế mạnh của từng vùng kinh tế trọng điểm đối với việc phát triển kinh tế - xã hội.

- So sánh 3 vùng kinh tế trọng điểm.

- Giải thích được sự phát triển của các vùng kinh tế trọng điểm.

2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí, giới hạn của các vùng kinh tế trọng điểm ở phía Bắc, miền Trung và phía Nam; - Vẽ và phân tích biểu đồ, số liệu thống kê về các vùng kinh tế trọng điểm.

3. Thái độ - Ngăn chặn những tác động tiêu cực tới tài nguyên rừng và tài nguyên thủy sản.

- Có ý thức bảo vệ môi trường.

4. Năng lực hình thành - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo…

- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng Atlat, bản đồ, …

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của GV - Xây dựng kế hoạch dạy học, bài học trên powerpoint.

- Các phiếu học tập được sử dụng, bảng phụ.

- Bản đồ Việt Nam, Atlat Địa lí Việt Nam, các video, hình ảnh có liên quan đến bài học.

2. Chuẩn bị của HS - Sách giáo khoa, vở ghi bài, Atlat Địa lí Việt Nam. - Xem trước nội dung bài học.

III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp Vận dụng cao - Phạm vi lãnh thổ, vai - Vì sao phải hình thành - Giải thích được sự - Liên hệ vai trò, vị trò, đặc điểm chính, các vùng kinh tế trọng phát triển của các vùng trí, đặc điểm của thực trạng phát triển điểm. kinh tế trọng điểm. tỉnh/ thành phố nơi của các vùng kinh tế - Trình bày được thế - Vẽ và phân tích biểu mình sống trong mạnh của từng vùng kinh trọng điểm: phía Bắc, đồ, số liệu thống kê về vùng kinh tế trọng tế trọng điểm đối với việc miền Trung, phía Nam các vùng kinh tế trọng điểm. phát triển kinh tế - xã hội.

- So sánh 3 vùng kinh tế điểm. trọng điểm.

277

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC A. Tình huống xuất phát (5 phút) 1. Mục tiêu - Tạo hứng thú học tập và tiếp thu kiến thức cho học sinh.

- Phát huy năng lực tìm kiếm, xử lí thông tin và củng cố kiến thức cần thiết cho HS 2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học Tổ chức trò chơi “Trí nhớ siêu đẳng” 3. Phương tiện: Bản đồ trống.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia lớp thành 6 nhóm. Yêu cầu các nhóm điền tên các tỉnh, thành phố thuộc 3 vùng kinh tế trọng điểm vào vị trí tương ứng trên bản đồ câm Việt Nam. • Vòng 1: Điền tên và tô màu vàng các tỉnh, thành được thành lập đầu thập niên 90 của thế kỉ 20.

• Vòng 2: Điền tên và tô màu đỏ điền các tỉnh, thành được thành lập sau năm 2000. Đội chính xác và nhanh nhất sau 2 vòng thi là đội chiến thắng.

- Bước 2: Các nhóm cùng thực hiện theo hướng dẫn.

- Bước 3: giáo viên nhận xét, vào bài mới.

B. Hình thành kiến thức mới HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ, ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM (5 PHÚT) 1. Mục tiêu - Xác định vị trí, giới hạn, đặc điểm của các vùng kinh tế trọng điểm: phía Bắc, miền Trung, phía Nam. - Nêu được khái niệm về vùng kinh tế trọng điểm.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Đàm thoại, Thảo luận nhóm 3. Phương tiện: Phiếu học tập.

4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV phổ biến hình thức thi cho các nhóm: Có 5 câu hỏi dạng điền khuyết. Các nhóm trả lời nhanh trong vòng 1 phút. Mỗi nhóm ghi câu trả lời vào bảng. Mỗi câu trả lời đúng được 10 điểm.

PHIẾU HỌC TẬP 1

Câu 1: Vùng hội tụ đầy đủ nhất các …………. phát triển, có ý nghĩa …………. quyết định đối với kinh tế cả nước được gọi là ……………………………

Câu 2: Vùng kinh tế trọng điểm bao gồm …….. tỉnh, ranh giới ……….. theo thời gian.

Câu 3: Vùng kinh tế trọng điểm hội tụ đầy đủ các ………., tập trung tiềm lực kinh tế, hấp dẫn……………..

Câu 4: Vùng kinh tế trọng điểm có tỉ trọng GDP ……….. tạo ra tốc độ phát triển nhanh cho cả nước và có thể hỗ trợ cho các vùng khác.

278

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12

- Bước 2: Các nhóm tìm hiểu nội dung SGK và hoàn thành phiếu học tập.

- Bước 3: GV kiểm tra kết quả của các nhóm. Xác định nhóm chiến thắng.

- Bước 4: GV chốt kiến thức.

NỘI DUNG 1. Đặc điểm: a. Khái niệm: là vùng hội tụ đầy đủ nhất các điều kiện phát triển, có ý nghĩa quyết định đối với nền kinh tế của cả nước. b. Đặc điểm: - Bao gồm nhiều tỉnh, thành phố, ranh giới có thể thay đổi theo thời gian.

- Hội tụ đầy đủ các thế mạnh, tập trung tiềm lực kinh tế và hấp dẫn các nhà đầu tư.

- Có tỉ trọng lớn trong tổng GDP quốc gia, tạo ra tốc độ phát triển nhanh cho cả nước và có thể hỗ trợ cho các vùng khác.

- Có khả năng thu hút các ngành mới về công nghiệp và dịch vụ để từ đó nhân rộng ra toàn quốc.

HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN, ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC VÙNG KTTĐ (28 PHÚT) 1. Mục tiêu - Nêu thực trạng phát triển của các vùng kinh tế trọng điểm: phía Bắc, miền Trung, phía Nam - Trình bày được thế mạnh của từng vùng kinh tế trọng điểm đối với việc phát triển kinh tế - xã hội.

2. Phương pháp/kĩ thuật dạy học - Trạm và phòng tranh - Hoạt động nhóm.

3. Phương tiện: Bản đồ, Atlat địa lý VN 4. Tiến trình hoạt động - Bước 1: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm (phiếu học tập 2, 3, 4, 5).

Hình thành 8 nhóm chuyên gia.

• Nhóm 1,2: Trình bày quá trình hình thành và thực trạng phát triển của 3 vùng KTTĐ.

• Nhóm 3,4: Trình bày thế mạnh của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

• Nhóm 5,6: Trình bày thế mạnh của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.

• Nhóm 7,8: Trình bày thế mạnh của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. - Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm trong 5 phút theo cấu trúc ở phiếu học tập phần phụ lục.

- Bước 3: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 4 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 4 phút trình bày, hỏi đáp - Bước 4: Đánh giá + HS hoàn thành bảng lớn ngẫu nhiên + GV chuẩn bị các thông tin, cắt nhỏ với các nội dung tương ứng. + Trong vòng 3 phút, HS hoàn thành thông tin + GV chiếu bảng tổng kết so sánh, HS chấm chéo sản phẩm + HS tự đánh giá và báo cáo kết quả 279

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 NỘI DUNG 2. Quá trình hình thành và phát triển: a. Quá trình hình thành: - Hình thành vào đầu thập kỉ 90 của thế kỉ XX, gồm 3 vùng: Vùng phía Bắc, Miền Trung, Phía Nam - Quy mô diện tích có sự thay đổi theo hướng tăng thêm các tỉnh lân cận.

- Năm 2009 có thêm vùng KTTĐ Đồng bằng sông Cửu Long b. Thực trạng: (2001 - 2005) - GDP của 3 vùng so với cả nước 66,9% - Cơ cấu GDP phân theo ngành: chủ yếu dựa thuộc khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ.

- Kim ngạch xuất khẩu 64,5%.

3. Đặc điểm của 3 vùng kinh tế trọng điểm: a. Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc: (Xem thông tin phản hồi 2) b. Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung: (Xem thông tin phản hồi 3) c. Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam: (Xem thông tin phản hồi 4) C. Hoạt động luyện tập (5 phút) Câu 1. Trong ba vùng kinh tế trọng điểm của nước ta, vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc có A. ít thành phố trực thuộc Trung ương nhất.

B. diện tích nhỏ nhất C. số tỉnh, thành phố ít nhất.

D. số dân đông nhất.

Câu 2. Hướng phát triển công nghiệp ở vùng kinh tế trọng điểm phía Nam không phải là

A. phát triển các ngành công nghiệp cơ bản.

B. đầu tư vào các ngành công nghệ cao.

C. đẩy mạnh sự phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm.

D. hạn chế việc hình thành các khu công nghiệp tập trung để bảo vệ môi trường.

Câu 3. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam trang 30, hãy cho biết các sân bay nào thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung?

A. Nội Bài, Đà Nẵng, Chu Lai. B. Phú Bài, Đà Nẵng, Chu Lai. C. Cát Bi, Phú Quốc, Cam Ranh.

D. Đà Nẵng, Phú Bài, Tân Sơn Nhất.

Câu 4. Cho bảng số liệu sau: Giá trị GDP phân theo các ngành kinh tế của ba vùng kinh tế trọng điểm nước ta năm 2007 (Đơn vị: tỉ đồng).

Trong đó chia ra Vùng Tổng GDP Nông – lâm – Công nghiệp – Dịch vụ thủy sản xây dựng Vùng KTTĐ phía Bắc 238866,1 26275,3 108445,2 104145,6 280

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Vùng KTTĐ phía Bắc 63587,6 14180,0 23845,4 25562,2 Vùng KTTĐ phía Nam 404616,8 38438,6 198666,8 167511,4 Biểu đồ thích hợp nhất thể hiện quy mô và cơ cấu GDP phân theo ngành của ba vùng kinh tế trọng điểm nước ta là A. biểu đồ miền.

B. biểu đồ đường.

C. biểu đồ cột.

D. biểu đồ tròn.

Câu 5. Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất trong ba vùng kinh tế trọng điểm của nước ta vì A. có vị trí địa lí thuận lợi cho phát triển kinh tế.

B. có tài nguyên dầu khí có giá trị kinh tế cao.

C. có dân cư đông nhất trong ba vùng kinh tế trọng điểm.

D. khai thác hiệu quả các nguồn lực để phát triển kinh tế.

D. Hoạt động nối tiếp - hướng dẫn học tự học (2 phút) 1. Hãy so sánh các thế mạnh và thực trạng phát triển kinh tế của 3 vùng kinh tế trọng điểm.

2. Dựa vào bảng 43.2 (SGK trang 196) vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện cơ cấu GDP phân theo ngành của 3 vùng kinh tế trọng điểm năm 2005. Nêu nhận xét. (giáo viên cập nhật số liệu khi giảng dạy) V. PHỤ LỤC Phiếu học tập số 2: Hoàn thành nội dung yêu cầu:

Câu 1: Thực trạng phát triển KT của 3 vùng kinh tế trọng điểm so với cả nước: - GDP của 3 vùng so với cả nước:.......................................................................................

- Cơ cấu GDP phân theo ngành:..........................................................................................

- Kim ngạch xuất khẩu:......................................................................................................

Câu 2: So sánh các chỉ số của 3 vùng kinh tế trọng điểm: - Vùng có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất:…………………………………………….

- Vùng có % GDP cao nhất:………………………………………………………………

- Vùng có % kim ngạch xuất khẩu cao nhất:…………………………………………….

- Vùng có tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ cao nhất:…………………………………….

- Kim ngạch xuất khẩu:..........................

Phiếu học tập số 3 Nhiệm vụ: Đọc mục 3.a, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở bài trước hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc theo mẫu sau: Quy mô

Thế mạnh và hạn chế

Cơ cấu GDP/ Trung tâm

Định hướng phát triển

Phiếu học tập số 4: Nhiệm vụ: Đọc mục 3.b, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở các bài trước, hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm miền Trung theo mẫu sau: Định hướng phát Quy mô Thế mạnh và hạn chế Cơ cấu GDP/ Trung tâm triển

281

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 Phiếu học tập 5: Nhiệm vụ: Đọc mục 3.c, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở các bài trước, hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam theo mẫu sau: Cơ cấu GDP/ Trung Định hướng phát Quy mô Thế mạnh và hạn chế tâm triển Thông tin phản hồi 2: NỘI DUNG a. Quá trình hình thành: - Hình thành vào đầu thập kỉ 90 của thế kỉ 20, gồm 3 vùng - Qui mô diện tích có sự thay đổi theo hướng tăng thêm các tỉnh lân cận b. Thực trạng: - GDP của 3 vùng so với cả nước: 66,9%.

- Cơ cấu GDP phân theo ngành: chủ yếu thuộc khu vực công nghiệp – xây dựng và dịch vụ - Kim ngạch xuất khẩu 64,5%.

Thông tin phản hồi 3: Đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc Quy mô

Thế mạnh và hạn chế

- Gồm 7 tỉnh: Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh.

- Diện tích: 15,3 nghìn km2.

- Dân số: 13,7 triệu người.

- Vị trí địa lí thuận lợi trong giao lưu trong và ngoài nước.

- Có thủ đô Hà Nội, trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả nước.

- Cơ sở hạ tầng phát triển, đặc biệt là hệ thống giao thông,...

- Nguồn lao động dồi dào, chất lượng cao, tỉ lệ thất nghiệp còn cao.

- Các ngành kinh tế phát triển sớm, cơ cấu tương đối đa dạng...

Quy mô - Gồm 5 tỉnh: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình

Cơ cấu GDP/ Trung tâm - Nông - Lâm Ngư nghiệp 12,6% - Công nghiệp xây dựng: 42,2% - Dịch vụ: 45,2% - Trung tâm: Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Hải Dương

Định hướng phát triển - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa.

- Đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế trọng điểm.

- Giải quyết vấn đề thất nghiệp và thiếu việc làm.

- Coi trọng vấn đề giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước, đất và không khí,...

Thông tin phản hồi 4: Đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm miền Trung Cơ cấu GDP/ Thế mạnh và hạn chế Định hướng phát triển Trung tâm - Vị trí chuyển tiếp từ vùng phía - Nông - Lâm - Chuyển dịch cơ cấu kinh Bắc sang vùng phía Nam. Là cửa - Ngư nghiệp: tế theo hướng phát triển tổng hợp tài nguyên biển, ngõ thông ra biển với các cảng 25%. biển, sân bay: Đà Nẵng, Phú - Công nghiệp rừng, du lịch...

Bài,... thuận lợi trong giao lưu - xây dựng: - Đầu tư cơ sở vật chất kĩ thuật, giao thông. trong và ngoài nước,..

36,6%.

282

GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 12 - Có Đà Nẵng, trung tâm kinh tế, - Dịch vụ: - Phát triển các ngành công đầu mối giao thông, thông tin 38,4%. nghiệp chế biến, lọc dầu,.. liên lạc, của miền Trung và của - Trung tâm: - Giải quyết vấn đề chất cả nước,.. Đà Nẵng, lượng nguồn lao động.

- Có thế mạnh về khai thác tổng Huế, Quy - Coi trọng vấn đề phòng hợp tài nguyên biển, khoáng sản, Nhơn. chống thiên tai do bão,... rừng.

- Còn khó khăn: về lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông....

Thông tin phản hồi 5: Đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam Cơ cấu Quy mô Thế mạnh và hạn chế GDP/ Trung Định hướng phát triển tâm - Gồm 8 tỉnh: - Vị trí bản lề giữa Tây Nguyên và - Nông - - Chuyển dịch cơ cấu ngư kinh tế theo hướng phát TP Hồ Chí duyên hải Nam Trung Bộ với Đồng lâmtriển các ngành công Minh, Đồng bằng sông Cửu Long. nghiệp: nghệ cao.

Nai, Bà Rịa, - Nguồn tài nguyên thiên nhiên giàu 7,8%.

Công - Hoàn thiện cơ sơ vật Vũng Tàu, Bình có: Dầu mỏ, khí đốt.

Dương, Bình - Dân cư đông, nguồn lao động dồi nghiệp - xây chất kĩ huật, giao thông phước, Tây dào, có kinh nghiệm và trình độ tổ dựng: 59%. theo hướng hiện đại.

- Dịch vụ: - Hình thành các khu Ninh, Long An, chức sản xuất cao. công nghiệp tập trung Tiền Giang (chủ - Cơ sở vật chất kĩ thuật tương đối 35,3%.

Trung tâm: công nghệ cao. yếu ở Đông tốt và đồng bộ.

Nam Bộ).

- Có thành phố Hồ Chí Minh là TP Hồ Chí - Giải quyết vấn đề đô - Diện tích: 30,6 trung tâm kinh tế của vùng, năng Minh, Biên thị hóa và việc làm cho Hòa, Cần người lao động. nghìn km2. động và phát triển.

Dân số: 15,2 - Có thế mạnh về khai thác tổng Thơ, Vũng - Coi trọng vấn đề giảm triệu người. hợp tài nguyên biển, khoáng sản, Tàu. thiểu ô nhiễm môi trường không khí, rừng. nước...

- Còn khó khăn về lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông. Định.

- Diện tích: 28 nghìn km2.

- Dân số: 6,3 triệu người.

VI. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………….

283