GIÁO ÁN CHỦ ĐỀ SINH HỌC 7 (HK2) CÓ CỘT PTNL THEO 5 HOẠT ĐỘNG (CV 3280) NĂM HỌC 2020-2021 (6 CHỦ ĐỀ)

GIÁO ÁN SINH HỌC THEO PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

vectorstock.com/10212094

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

GIÁO ÁN CHỦ ĐỀ SINH HỌC 7 (HK2) CÓ CỘT PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THEO 5 HOẠT ĐỘNG (CV 3280) TRƯỜNG THCS ĐẠI HÙNG NĂM HỌC 2020-2021 (6 CHỦ ĐỀ) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………………

Ngày dạy: ………………….

TIẾT 37 - 38 CHỦ ĐỀ 10: LỚP LƯỠNG CƯ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Nắm vững các đặc điểm đời sống của ếch đồng. Mô tả được các đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng vừa thích nghi ở nước vừa thích nghi ở cạn.

Học sinh trình bày được sự đa dạng của lớp lưỡng cư về thành phần loài, môi trường sống và tập tính của chúng.

- Hiểu được vai trò của lưỡng cư với tự nhiên và đời sống con người. Trình bày được đặc điểm chungc của lưỡng cư.

2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng quan sát tranh, kĩ năng hoạt động nhóm.

3.Thái độ : Giáo dục học sinh yêu thích động vật có ích.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng .

2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 35 (Tiết 37): Ếch đồng Bài 37 (Tiết 38): Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Bò sát 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội dung chủ đề theo từng tiết GV: Nguyễn Thanh Loan

Các mức độ câu hỏi, bài tập Nhận biết

Thông hiểu Giáo án Sinh Học 7

Vận dụng

VD cao

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng Tiết 37: Ếch đồng

Năm học 2020 - 2021

Nắm được đặc - Chỉ trên mẫu

- Giải thích các

điểm đời sống

vật các bộ phận

đặc điểm cấu tạo

của ếch.

cấu tạo ngoài

ngoài thích nghi

của ếch

với đời sống ở cạn và ở nước

Tiết 38: Đa dạng và - Nắm được - Nêu được ý - Giải thích hiện đặc điểm chung của đa dạng của nghĩa thực tiễn tượng thực tế lớp Lưỡng cư

Lưỡng cư

của lưỡng cư trong tự nhiên.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: Không Tiết 2: - Trình bày cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước?

- Trình bày sự sinh sản và phát triển của ếch?

3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

PTNL

A, Khởi động. 5p B1: GV cho học sinh quan sát con ếch nhảy trong chậu B2: GV gọi đại diện 2 hs vận dụng hiểu biết của mình trả lời câu hỏi: ? Mô phỏng lại cách nhảy của ếch - GV gọi 1-2 nhóm lên thực hiện B3: GV giới thiệu chung về lớp lưỡng cư. Giới thiệu về chủ đề lưỡng cư.

B. Hình thành kiến thức TIẾT 1. ẾCH ĐỒNG

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Hoạt động 1: Tìm hiểu về đời sống I. Đời sống (10 phút)

+ Ếch đồng có đời sống vừa ở cạn

- GV Hướng dẫn học sinh quan sát

vừa ở nước (sống nơi ẩm ướt)

hình vẽ trả lời câu hỏi.

+ Chúng kiếm ăn vào ban đêm, thức lực

- Thường gặp ếch đồng ở đâu?

ăn là sâu bọ, cua, giun ốc ...

học, tư

- Thường gặp ếch đồng vào mùa

+ Có hiện tượng trú đông.

duy

nào?

+ Là động vật biến nhiệt.

sáng

- Thức ăn của ếch đồng là gì?

II. Cấu tạo ngoài và di chuyển

tạo,

- Giải thích vì sao ếch đồng thường

1. Di chuyển

quan

sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và

* Ếch có hai cách di chuyển:

sát;

kiếm ăn vào ban đêm ?

- Nhảy cóc (trên cạn): Khi ngồi chi kiến

- Hs trả lời câu hỏi.

sau gấp thành chữ Z , lúc nhảy chi thức

- 2 -3 hoc sinh trả lời câu hỏi học

sau bật thẳng → nhảy cóc.

sinh khác nhận xét, bổ sung.

- Bơi (dưới nước): Chi sau đẩy nước, học.

- Gv nhận xét và chốt

chi trước bẻ lái.

- Năng tự

sinh

- Gv giải thích để học sinh hiểu rõ về 2 Cấu tạo ngoài hiện tượng trú đông để không nhầm a. Cấu tạo ngoài của ếch thích nghi lẫn với hiện tượng ngủ đông.

với đời sống ở nước

Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu tạo - Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành ngoài và di chuyển (15 phút)

một khối thuôn nhọn về phía trước

- Gv cho học sinh quan sát mẫu vật giúp giảm sức cản của nước khi bơi. ếch đồng và cách di chuyển của ếch - Da trần phủ chất nhày, ẩm dễ thấm - Năng đồng

khí giúp ếch hô hấp trong nước

lực

tự

- Mô tả các động tác di chuyển trong - Các chi sau có màng bơi căng giữa quản lí, nước?

các ngón. Tạo thành chân bơi để giữ tư duy

- Các động tác di chuyển trên cạn ?

nước.

sáng

- Trình bày những đặc điểm cấu tạo b. Cấu tạo ngoài của ếch thích nghi tạo, sử ngoài thích nghi với đời sống ở nước với đời sống ở cạn GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

dụng Trang 3

Trường THCS Đại Hùng ? Giải thích ý nghĩa thích nghi ?

Năm học 2020 - 2021 - Mắt và các lỗ mũi nằm ở vị trí cao ngôn

- Trình bày những đặc điểm cấu tạo trên đầu ( mũi ếch thông với khoang ngữ. ngoài thích nghi với đời sống ở cạn miệng và phổi vừa để ngửi vừa để thở ) để khi bơi vừa thở vừa quan sát

?

- Học sinh quan sát và thảo luận theo - Mắt có mí giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ. Để bảo vệ

nhóm.

Đánh dấu vào các đặc điểm thích mắt, giữ mắt khỏi bị khô, nhận biết nghi theo môi tuờng sống ở SGK .

được âm thanh trên cạn.

- Đại diện nhóm trình bày, nhóm - Chi năm phần có ngón chia đốt linh - Năng khác bổ sung.

hoạt thuận lợi cho việc di chuyển trên lực

- Gv nhận xét và chốt

cạn

quản lí,

III. Sinh sản và phát triển

tư duy

tự

Hoạt động 3: Tìm hiểu về sinh sản 1. Sinh sản:

sáng

và phát triển (10 phút)

tạo, sử

+ Ếch sinh sản vào cuối mùa xuân.

- Gv yêu cầu học sinh thu thập thông + Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.

dụng

tin và trả lời câu hỏi .

+ Ếch có tập tính : ếch đực ôm lưng ngôn

+ Ếch sinh sản vào mùa nào ?

ếch cái đẻ ở cá bờ nước.

ngữ.

+ So sánh sự thụ tinh của ếch với sự 2. Phát triển: Phát triển qua giai đoạn thụ tinh của cá.

biến thái.

+ Vì sao sự thụ tinh của ếch gọi là Trứng thụ tinh tạo ra nòng nọc thụ tinh ngoài ?

trải qua một quá trình biến đổi phức

- Hs trả lời

tạp qua nhiều giai đoạn

- Gv nhận xét và chốt.

ếch con.

tạo thành

TIẾT 2. ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP LƯỠNG CƯ

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Hoạt động 1: Tìm hiểu đa dạng về I. Đa dạng về thành phần loài thành phần loài (10 phút) - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo

- Lớp lưỡng cư có 4000 loài, được chia làm 3 bộ:

- Năng

+ Bộ lưỡng cư có đuôi: hai chi

luận nhóm

lực

tự

+ Câu 1: Chứng minh rằng lưỡng cư

sau và hai chi trước dài tương đương học, tư

đa dạng về số lượng loài

nhau + Bộ lưỡng cư không đuôi: hai

+ Câu 2: Lớp lưỡng cư gồm các bộ + Câu 3: Đặc điểm đặc trưng nhất để

chi sau dài hơn hai chi trướnc

phân biệt 3 bộ trong lơp lưỡng cư là - HS đọc thông tin, thảo luận sau đó

duy sáng tạo,

+ Bộ lưỡng cư không chân: thiếu chi

quan sát;

trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra

kiến

kết luận.

thức

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

II. Đa dạng về môi trường sống và

học.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đa dạng về tập tính môi trường sống và tập tính (10

sinh

- Nội dung ghi như phiếu học tập

phút) - GV yêu cầu HS quan sát H37.1, đọc các chú thích, thảo luận hoàn

III. Đặc điểm chung của lưỡng cư

thành bảng “Một số đặc điểm sinh

- Môi trường sống: nước và cạn

học của Lưỡng cư”

- Da: da trần(không có vảy), ẩm ướt

- HS quan sát, thảo luận sau đó trình

- Cơ quan di chuyển: bốn chi có

bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết

màng ít hoặc nhiều(trừ ếch giun)

luận

- Cơ quan hô hấp: Mang(nòng nọc),

- Gv nhận xét và chốt

phổi và da(cá thể trưởng thành)

Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm - Cơ quan tuần hoàn: tim 3 ngăn, có chung và vai trò của lưỡng cư (15 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể phút)

là máu pha

- Năng

- GV yêu cầu HS đọc thông tin bảng,

- Môi trường sinh sản: dưới nước

lực

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 5

tự

Trường THCS Đại Hùng thảo luận: + Hãy nêu đặc điểm chung của Lưỡng cư?

Năm học 2020 - 2021 - Sự phát triển: qua biến thái

quản lí,

- Là động vật biến nhiệt

tư duy

- Thụ tinh ngoài

sáng

- HS thảo luận sau đó trình bày, nhận IV. Vai trò của lưỡng cư

tạo, sử

xét, bổ sung và rút ra kết luận

- Có ích cho nông nghiệp: diệt

dụng

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo

sâu bọ, sinh vật trung gian truyền

ngôn

luận:

bệnh

ngữ.

+ Lưỡng cư có vai trò gì đối với

- Có giá trị thực phẩm: ếch đồng

con người? Cho ví dụ?

- Làm thuốc chữa bệnh: cóc

- HS đọc thông tin, thảo luận sau đó

- Làm vật thí nghệm: ếch đồng

trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra * Cần bảo vệ và tổ chức gây nuôi kết luận.

những loài có ý nghĩa kinh tế

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung + Hoạt động 3 Luyện tập củng cố Bài 1: Trình bày cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước?

Bài 2: Trình bày sự sinh sản và phát triển của ếch?

Bài 3: Điền các từ hoặc cụm từ thích hợp (ếch giun, kì giông, mang, ấu trùng, cả ngày và đêm, da hoặc phổi, bốn chi) vào chỗ trống trong các câu sau: -Động vật Lưỡng cư như ếch, nhái, cóc,…………., và……………thuộc nhóm động vật máu lạnh và đều trải qua giai đoạn……………..trước khi trưởng thành, hô hấp bằng………( dưới nước) khi còn là…………., khi trưởng thành hô hấp bằng………..

.Thông thường, lưỡng cư có……….

Hoạt động…….

+ Hoạt động 4 Vận dụng mở rộng * Vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước và bắt mồi về đêm?

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học - Cho HS đọc ghi nhớ cuối bài GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 6

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: - Học kĩ bài, trả lời 4 câu hỏi cuối bài .

- Mỗi nhóm chuẩn bị một con ếch đồng giờ sau thực hành mổ ếch.

Tiết 2 Học bài, Đọc mục: “Em có biết”, Soạn bài mới - Mẫu vật: Con thằn lằn ( rắn mối).

- Tìm hiểu đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài có đặc điểm gì khác so với Lưỡng cư.

- Kẻ bảng SGK/125 vào vở soạn.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 7

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …../2020 Ngày dạy: …/2020 LỚP TIẾT

LỚP 7A

LỚP 7B

Tiết 1 Tiết 2 TIẾT: 39-40 CHỦ ĐỀ 2: TÌM HIỂU LỚP BÒ SÁT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: HS nắm được đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng - HS giải thích được các đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống cạn - Mô tả được cách di chuyển của thằn lằn - Trình bày được sự đa dạng của bò sát thể hiện ở số loài, môi trường sống và lối sống - HS giải thích được sự phồn vinh và diệt vong của khủng long - HS trình bày được đặc điểm chung của bò sát - HS nêu được vai trò của bò sát 2. Kỹ năng: Tính kiên trì trong nghiên cứu khoa học.

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, nhận xét, đánh giá, hoạt động nhóm - Rèn kĩ năng phân tích tổng hợp mẫu, tranh; phân tích 3. Thái độ: Giáo dục HS yêu thích bộ môn - Ý thức vệ sinh cá nhân - Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên: Tiết 1: Phiếu học tập, tranh phóng to về cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của ếch đồng Tiết 2: Chuẩn bị tranh vẽ, mô hình thằn lằn, bảng phụ Tiết 3: Chuẩn bị tranh vẽ, bảng phụ - Các phương tiện dạy học (máy chiếu, TV, đầu video, máy tính, máy projector...) và tài liệu dạy học cần thiết; 2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề gồm các bài Bài 38 (Tiết 40): Thằn lằn bóng đuôi dài Bài 40 (Tiết 42): Đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò sát 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Nội dung

Các mức độ câu hỏi, bài tập Nhận biết

Tiết 1:

- Nêu được môi - Đặc điểm cấu

I. Thằn lằn trường bóng dài

Thông hiểu

sống,

cấu tạo phù hợp với

đuôi tạo, cách di chuyển, chức năng

Vận dụng

VDC

- So sánh thằn lằn bóng đuôi dài và ếch đồng

cách dinh dưỡng, cách sinh sản và tính hướng sáng của thằn lằn bóng đuôi dài

Tiết 2:

- Trình bày được sự

- HS trình bày

- HS giải thích

III. Đa dạng đa dạng của bò sát

được đặc điểm

được sự phồn vinh

và đặc điểm thể hiện ở số loài,

chung của bò sát và diệt vong của

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng chung

Năm học 2020 - 2021 - HS nêu được

của môi trường sống và

lớp bò sát

lối sống

khủng long

vai trò của bò sát

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Mỗi tiết 4 phút Tiết 1: - Trình bày các bộ lưỡng cư và nêu đặc điểm phân biệt chúng?

Tiết 2: Câu 1: Trình bày cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn ?

3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

PTNL

Tiết 1: Tìm hiểu về thằn lằn bóng đuôi I. Thằn lằn bóng đuôi dài

- Năng

dài

lực tự

1. Đời sống

Hoạt động 1: Tìm hiểu về đời sống (10 - Môi trường sống: trên cạn

học, tự

- Đời sống: - Bắt mồi về ban quản lí,

phút)

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo ngày

tư duy

luận hoàn thành bảng “ So sánh đặcđiểm

- Có hiện tượng trú đông

sáng tạo,

đời sống của thằn lằn với ếch đồng”

- Thường phơi nắng

quan sát

HS đọc thông tin, thảo luận sau đó lên bảng trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luận.

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

- Là động vật biến nhiệt - Sinh sản: - Thụ tinh trong - Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, nở thành con,

Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu tạo phát triển trực tiếp.

- Năng

ngoài và di chuyển (25 phút)

2. Cấu tạo ngoài và di chuyển

lực tư

+ VĐ 1: Tìm hiểu cấu tạo ngoài

a. Cấu tạo ngoài

duy sáng

- GV yêu cầu HS quan sát H38.1, đọc - Thằn lằn có cấu tạo ngoài thích tạo, kiến thông tin, thảo luận hoàn thành bảng nghi hoàn toàn với đời sống trên thức sinh

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 3

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

trong SGK và so sánh với ếch đồng để cạn

học, sử

thấy thằn lằn thích nghi hoàn toàn với - Hoàn thành bảng /125

dụng

đời sống trên cạn

ngôn

b. Di chuyển

- HS quan sát, thảo luận sau đó trình

- Khi di chuyển thân và đuôi ngữ.

bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận

tì vào đất, cử động uốn thân phối

+ VĐ 2: Tìm hiểu di chuyển

hợp các chi để tiến về phía trước

- GV yêu cầu HS quan sát H38.2, đọc thông tin, thảo luận: + Mô tả cách di chuyển của thằn lằn?

- HS quan sát, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận - GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung Tiết 2:

II. Đa dạng và đặc điểm chung

- Năng

HĐ 1:Tìm hiểu đa dạng của bò sát (15 của bò sát

lực tư

p)

duy sáng

1. Đa dạng của bò sát

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát

- Lớp bò sát có khoảng 6500

tạo, kiến

H40.1, thảo luận hoàn thành phiếu học

loài, được chia ra làm 4 bộ:

tập: “Sự đa dạng của bò sát”

+ Bộ Đầu mỏ: chỉ còn một loài ở học, sử

+ Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài

thức sinh

Tân Tây Lan (Nhông Tân Tây

dụng

đặc trưng phân biệt ba bộ thường gặp

Lan)

ngôn

trong lớp bò sát?

+ Bộ có vảy: Hàm ngắn, có răng

ngữ.

- HS quan sát, thảo luận sau đó lên bảng nhỏ mọc trên hàm, trứng có trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra

màng dai bao bọc

kết luận.

+ Bộ Cá sấu: Hàm rất dài, có

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

nhiều răng lớn, nhọn sắc, mọc

Hoạt động 2: Tìm hiểu các loài khủng trong lỗ chân răng, trứng có vỏ

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

long (10 phút)

đá vôi bao bọc

+ VĐ 1: Tìm hiểu sự ra đời và thời đại

+ Bộ Rùa: Hàm không có răng,

phồn vinh của khủng long

có mai và yếm

- GV giảng giải cho HS về sự ra đời của

2. Các loài khủng long

bò sát và nguyên nhân sự phồn thịnh của a. Sự ra đời và thời đại phồn bò sát

thịnh của khủng long

- GV yêu cầu HS quan sát H40.2, đọc

- Bò sát cổ hình thành cách đây

chú thích, thảo luận:

khoảng 280 – 230 triệu năm

+ Nêu đặc điểm của khủng long cá,

- Nguyên nhân: do điều kiện

khủng long cánh và khủng long bạo

sống thuận lợi, chưa có kẻ thù

chúa thích nghi với đời sống của chúng? 2. Sự diệt vong của khủng long - HS quan sát, thảo luận sau đó trình

- Do cạnh tranh nguồn thức ăn

bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận

với chim, thú

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

- Do ảnh hưởng của khí hậu và

+ VĐ 2: Tìm hiểu sự diệt vong của

thiên tai

khủng long - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo luận: + Vì sao khủng long bị tiêu diệt, còn những loài bò sát cỡ nhỏ trong những

3. Đặc điểm chung

điều kiện ấy lại vẫn tồn tại, sống sót cho

- Da khô, có vảy sừng

-

đến ngày nay?

- Cổ dài

lực kiến

- HS thảo luận sau đó trình bày, nhận

- Màng nhĩ nằm trong hốc tai

thức sinh

xét, bổ sung và rút ra kết luận

- Chi yếu có vuốt sắc

học,

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

- Hô hấp bằng phổi

duy sáng

Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm chung

- Hệ tuần hoàn : tim có 3

tạo.

và vai trò của bò sát (10 phút)

GV: Nguyễn Thanh Loan

Năng

ngăn, 2 vòng tuần hoàn, có vách

Giáo án Sinh Học 7

Trang 5

tư

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021 hụt ở tâm thất nên máu đi nuôi

- GV yêu cầu HS thảo luận: + Nêu các đặc điểm chung của bò

cơ thể là máu ít pha

sát?

- Là động vật biến nhiệt

- HS thảo luận sau đó trình bày, nhận

- Có cơ quan giao phối, thụ

xét, bổ sung và rút ra kết luận

tinh trong, trứng cómài dai hoặc

- GV hoàn thiện kiến thức cho HS

vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn

* Hoạt động 4: Tìm hiểu vai trò của bò

hoàng

sát

4. Vai trò

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo

- Có ích cho nông nghiệp

luận:

- Có giá trị thực phẩm

+ Trình bày vai trò của bò sát?

- Nguyên liệu cho mĩ nghệ

- HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận - GV hoàn thiện kiến thức cho HS - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung Đáp án : So sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng với ếch đồng. Đặc điểm so sánh

Thằn lằn

Ếch đồng

Nơi sống và hoạt Sống và bắt mồi ở nơi Sống và bắt mồi ở nơi ẩm ướt, động Thời

cạnh các khu vực nước

khô ráo gian

kiếm Bắt mồi về ban ngày

Bắt mồi lúc chập tối hoặc đêm.

mồi Tập tính

Thích phơi nắng, trú Thích ở nơi tối hoặc có bóng râm. đông trong các hố đất Trú đông trong hốc đất ẩm bên bờ khô ráo

vực nước hoặc trong bùn.

Đáp án: Đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn TT 1

Đặc điểm cấu tạo ngoài Da khô có vảy sừng bao bọc

GV: Nguyễn Thanh Loan

Ý nghĩa thích nghi Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể

Giáo án Sinh Học 7

Trang 6

Trường THCS Đại Hùng 2

Năm học 2020 - 2021 Phát huy được vai trò các giác quan

Có cổ dài

trên đầu và bắt mồi dễ dàng.

3

Mắt có mí cử động , có nước mắt

Bảo vệ mắt, giữ nước mắt để màng mắt không bị khô.

4

Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao bên đầu

động âm thanh vào màng nhĩ

5

Thân dài, đuôi rất dài

Động lực chính của sự di chuyển

6

Bàn chân có 5 ngón và có vuốt

Tham gia sự di chuyển ở cạn

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học Tiết 1: (5 phút) - Trình bày cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn ?

- Trình bày sự di chuyển của thằn lằn? * Câu hỏi “ Hoa điểm 10”: Thằn lằn có những đặc điểm cấu tạo nào thích nghi với đời sống ở cạn?

Tiết 2: - Trình bày sự ra đời và nguyên nhân diệt vong của khủng long?

- Trình bày đặc điểm chung của bò sát? * Câu hỏi “ Hoa điểm 10”: Vì sao phải bảo vệ và gây nuôi những loài bò sát quí?

5. Hướng dẫn học ở nhà: (1 phút) Tiết 1: - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết” - Kẻ phiếu học tập vào vở bài tập Tiết 2: - Học bài theo nội dung ghi.

- Đọc trước bài mới.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 7

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………………

Ngày dạy: ………………….

TIẾT 41- 44 CHỦ ĐỀ 11: LỚP CHIM I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: Học sinh trình bày được đặc điểm đời sống, cấu tạo ngoài của chim bồ câu. - Giải thích được đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lượn.

- Phân biệt được kiểu bay vỗ cách và kiểu bay lượn .

- Trình bày được các đặc điểm đặc trưng của các nhóm chim thích nghi với đời sống từ đó thấy được sự đa dạng của chim.

- Nêu được đặc điểm chung và vai trò của chim.

- Học sinh nhận biết được một số đặc điểm của bộ xương chim thích nghi với đời sống bay lượn.

- Xác định được các cơ quan tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết và sinh sản trên mẫu mổ của chim bồ câu.

- Trình bày được các đặc điểm về đời sống và tập tính của chim.

2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát tranh. Kĩ năng làm việc hoạt động nhóm.

3. Thái độ: Giáo dục học sinh yêu thích bộ môn.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tranh cấu tạo ngoài của chim bồ câu .

2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 41 (Tiết 41): Chim bồ câu Bài 44 (Tiết 42): Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Chim.

Bài 45 (Tiết 43): Xem băng hình về đời sống và tập tính của chim 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội dung chủ đề theo từng tiết GV: Nguyễn Thanh Loan

Các mức độ câu hỏi, bài tập Nhận biết

Thông hiểu

Giáo án Sinh Học 7

Vận dụng

VD cao

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng Tiết 41: Chim bồ câu

Năm học 2020 - 2021

Nắm được cấu tạo

- Chỉ trên mẫu

- Giải thích

ngoài và các hoạt

vật các bộ phận

hiện tượng

động sống của

cấu tạo ngoài

thực tế

Chim bồ câu

của Chim bồ câu

Tiết 42: Đa dạng và - Nắm được các - Hiểu và vận

- Giải thích

đặc điểm chung của nhóm chim

dụng được tầm

hiện tượng

lớp Chim.

quan trọng của

thực tế

lớp Chim Tiết

43+44:

Thực - Nhận biết được - Hiểu được các - Giải thích

hành xem băng hình một số đặc điểm đặc điểm về đời hiện tượng về đời sống và tập của bộ xương chim sống và tập tính thực tế tính của Chim

thích nghi với đời của chim. sống bay lượn.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: - Nêu vai trò thực tiễn của ngành chân khớp đối với đời sống con người?

Tiết 2: Trình bày đặc điểm hô hấp ở chim bồ câu thể hiện sự thích nghi với đời sống bay lượn.

Tiết 3+4: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

PTNL

A, Khởi động. 5p B1: GV cho học sinh quan sát cá chép bơi trong chậu B2: GV gọi đại diện 2 hs vận dụng hiểu biết của mình trả lời câu hỏi: ? Đây là con cá gì? ? Nó thường sống ở đâu?

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Dự kiến kết quả phần khởi động: - HS1: trả lời đúng hoặc sai - HS2: trả lời đúng B3: GV giới thiệu chung về ngành động vật có xương sống. Giới thiệu vị trí của các lớp cá và giới hạn nội dung bài nghiên cứu 1 đại diện của các lớp đó là cá chép.

B. Hình thành kiến thức TIẾT 1. CHIM BỒ CÂU Hoạt động 1: Tìm hiểu đời sống (10 phút) - GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu thông tin, trả lời câu hỏi. + Tổ tiên của chim bồ câu? + Đặc điểm về đời sống của chim bồ câu ? + Đặc điểm sinh sản của chim bồ câu ? + So sánh sự sinh sản của chim với thằn lằn ?

- Học sinh thảo luận cả lớp, GV bổ sung và hoàn thiện kiến thức.

- Hiện tượng ấp trứng và nuôi con có ý nghĩa gì?

- HS trả lời GV : nhận xét, chốt Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo ngoài và di chuyển (25 phút) - Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin, thảo luận nhóm và hoàn thành phần điền nội dung vào bảng 1 ( SGK – 135 ) - Học sinh hoàn thành bảng - Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK. Quan sát hình 41.3.

-Giáo viên đặt câu hỏi: - Trình bày các hình thức di chuyển của chim bồ câu?

- Học sinh trả lời - GV nhận xét,chốt lại kiến thức.

GV: Nguyễn Thanh Loan

I. Đời sống - Sống trên cây, bay giỏi.

- Có tập tính làm tổ.

- Là động vật hằng nhiệt - Sinh sản: Thụ tinh trong, trứng có nhiều noãn hoàng, có vỏ đá vôi.

Có hiện tượng ấp trứng và nuôi con bằng sữa diều

- Năng lực tự học, tư duy sáng tạo, quan sát; kiến thức sinh học.

II. Cấu tạo ngoài và di chuyển 1. Cấu tạo ngoài Nội dung ở bảng 1

2. Di chuyển Có hai hình thức di chuyển là : + Kiểu bay vỗ cánh: Cánh đập liên tục, bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh. + Kiểu bay lượn: Cánh đập chậm rãi, không liên tục. Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hướng thay đổi của luồng gió.

Giáo án Sinh Học 7

- Năng lực tự quản lí, tư duy sáng

Trang 3

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021 tạo, sử dụng ngôn ngữ.

TIẾT 2. ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP CHIM Hoạt động 1: Tìm hiểu các nhóm chim(20 phút) - GV cho HS đọc thông tin mục 1, 2, 3 SGK, quan sát hình 44 từ 1 đến 3, điền vào phiếu học tập / 145.

- HS thảo luận nhóm, hoàn thành phiếu học tập.

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả, các nhóm khác bổ sung.

-Giáo viên nhận xét - GV yêu cầu HS đọc bảng, quan sát hình 44.3, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống ở bảng trang 145 SGK. - GV chốt lại bằng đáp án đúng.

- GV cho HS thảo luận: - Vì sao nói lớp chim rất đa dạng?

- HS thảo luận rút ra nhận xét về sự đa dạng: + Nhiều loài. Cấu tạo cơ thể đa dạng. + Sống ở nhiều môi trường.

- GV chốt lại kiến thức.

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm chung của lớp chim (7 phút) - GV cho HS nêu đặc điểm chung của chim về: + Đặc điểm cơ thể + Đặc điểm của chi + Đặc điểm của hệ hô hấp, tuần hoàn, sinh sản và nhiệt độ cơ thể.

GV: Nguyễn Thanh Loan

I CÁC NHÓM CHIM - Lớp chim rất đa dạng: Có khoảng 9600 loài, ở Việt Nam phát hiện 830 loài, chia làm 3 nhóm: + Chim chạy + Chim bơi + Chim bay - Lối sống và môi trường sống phong phú.

- Năng lực tự học, tư duy sáng tạo, quan sát; kiến thức sinh học.

II ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP CHIM - Đặc điểm chung + Mình có lông vũ bao phủ + Chi trước biến đổi thành - Năng cánh lực tự + Có mỏ sừng quản lí,

Giáo án Sinh Học 7

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- HS thảo luận, rút ra đặc điểm chung của chim.

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung.

- GV chốt lại kiến thức.

Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò của chim (8 phút) - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi: - Nêu ích lợi và tác hại của chim trong tự nhiên và trong đời sống con người?

- Lấy các ví dụ về tác hại và lợi ích của chim đối với con người?

- HS đọc thông tin để tìm câu trả lời.

- Một vài HS phát biểu, lớp bổ sung.

- Giáo viên nhận xét, chốt

+ Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia hô hấp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, được ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. + Là động vật hằng nhiệt.

III VAI TRÒ CỦA CHIM: + Lợi ích: Ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm Cung cấp thực phẩm Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh.

Huấn luyện để săn mồi, phụ vụ du lịch.

Giúp phát tán cây rừng. + Có hại: Ăn hạt, quả, cá…

Là động vật trung gian truyền bệnh.

tư duy sáng tạo, sử dụng ngôn ngữ.

- Năng lực tự quản lí, tư duy sáng tạo, sử dụng ngôn ngữ.

TIẾT 3+4 BÀI 42 & 45: TH QUAN SÁT BỘ XƯƠNG, MẪU MỔ CHIM BỒ CÂU – XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA CHIM Hoạt động 1: Tìm hiểu Quan sát bộ xương chim bồ câu (15 phút) - Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát bộ xương chim bồ câu - Học sinh quan sát trên mô hình, đối chiếu với hình 42. 1SGk để nhận biết các thành phần của bộ xương.

- Thảo luận nhóm nêu những đặc điểm của bộ xương chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lượn .

- Đại diện nhóm trình bày -GV nhận xét và chốt Hoạt động 2: Tìm hiểu quan sát các nội GV: Nguyễn Thanh Loan

1 QUAN SÁT BỘ XƯƠNG CHIM Bộ xương gồm: - Năng + Xương đầu. lực tự + Xương thân: Cột sống, lồng học ngực + Xương chi: Xương đai, các xương chi 2 QUAN SAT CAC NỘI QUAN TREN MẪU MỔ Nội quan gồm : Thực quản, diều, dạ dày tuyến, dạ dày cơ, ruột, gan, tụy, tim, các gốc

Giáo án Sinh Học 7

Trang 5

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

quan trên mẫu mổ (20 phút) động mạch, khí quản, phổi,tì, - Năng - GV hướng dẫn học sinh quan sát trên mẫu thận, huyệt. mổ . lực sử - Cá nhân quan sát trên kênh hình và viết dụng thu hoạch . ngôn ngữ.

- Thảo luận : + Hệ tiêu hoá của chim bồ câu có gì sai khác so với những động vật đã học trong ngành ĐVCXS? - Học sinh thảo luận trả lời -Giáo viên nhận xét, chốt + Hoạt động 3 Luyện tập củng cố Những câu nào dưới đây là đúng: a. Đà điểu có cấu tạo thích nghi với tập tính chạy nhanh trên thảo nguyên và sa mạc khô nóng. b. Vịt trời được xếp vào nhóm chim bơi. c. Chim bồ câu có cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống bay. d. Chim cánh có bộ lông dày để giữ nhiệt. e. Chim cú lợn có lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh, săn mồi về đêm. + Hoạt động 4 Vận dụng mở rộng - Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lượn.

So sánh kiểu vỗ cánh và kiểu bay lượn.

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học - Cho HS đọc ghi nhớ cuối bài 5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: - Hoàn thành phần bài tập , học kĩ bài.

- Đọc mục em có biết và tìm hiểu trước bài 42 - Soạn bài mới.

Tiết 2 - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết”.

- Ôn lại nội dung kiến thức lớp chim.

Tự thực hiện bài 42 và 45 Tiết 3+4: Viết bài thu hoạch theo SGK / 139 - Vẽ hình 42.2 GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 6

Ngày soạn: Ngày dạy: LỚP TIẾT

LỚP 7A

LỚP 7B

Tiết 1 Tiết 2 Tiết 3 TIẾT: 47 - 49 CHỦ ĐỀ 2: TÌM HIỂU SỰ ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - HS nắm được sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bộ, tập tính của chúng.

- Giải thích được sự thích nghi về hình thái, cấu tạo với những điều kiện sống khác nhau.

- HS nêu được đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với điều kiện sống.

- Thấy được 1 số tập tính của dơi và cá voi.

- HS nắm được cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú ăn sâu bọ, bộ thú gặm nhấm và bộ thú ăn thịt.

- HS phân biệt được từng bộ thú thông qua những đặc điểm cấu tạp đặc trưng.

- HS nắm được những đặc điểm cơ bản của thú móng guốc và phân biệt được bộ móng guốc chẵn với bộ móng guốc lẻ.

- Nêu được đặc điểm bộ linh trưởng, phân biệt được các đại diện của bộ linh trưởng.

2. Kỹ năng: Tính kiên trì trong nghiên cứu khoa học.

- Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, nhận xét, đánh giá, hoạt động nhóm - Rèn kĩ năng phân tích tổng hợp mẫu, tranh; phân tích

3. Thái độ: Giáo dục HS yêu thích bộ môn - Ý thức vệ sinh cá nhân - Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện trong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên: Tiết 1: Phiếu học tập, hình ảnh, bài dạy powerpoind Tiết 3: Chuẩn bị tranh vẽ, bảng phụ - Các phương tiện dạy học và tài liệu dạy học cần thiết; 2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề gồm các bài Bài 48 (Tiết 49): Đa dạng của lớp thú – Bộ thú huyệt, bộ thú túi Bài 49 (Tiết 50): Đa dạng của lớp thú (tt) – Bộ Dơi và bộ cá voi Bài 50 (Tiết 51): Đa dạng của lớp thú (tt) Bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm và bộ ăn thịt Bài 51 (Tiết 52): Đa dạng của lớp thú (tt) Các bộ móng guốc và bộ linh trưởng Bài 52 Tiết 53: Thực hành xem băng hình về đời sống và tập tính của Thú 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Nội dung

Các mức độ câu hỏi, bài tập

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

I. Sự đa dạng - Nhận biết được số - Đặc điểm phân của lớp thú

lượng loài, Sự phân bố chia lớp thú trên trái đất

II. Các bộ thú

- Tìm hiểu được đại - So sánh được

- Vận dụng để bảo vệ

diện và đặc điểm của đặc điểm các bộ

các loài thú

các bộ thú III.

Vai

thú khác nhau

trò Tìm hiểu được vai trò

của thú

Vận dụng vào đời

của thú

sống thực tiễn

IV. Đặc điểm Nêu được đặc điểm chung của thú

chung của lớp thú

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Mỗi tiết 4 phút Tiết 1: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS Tiết 2: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS Tiết 3: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

PTNL

A. Khởi động GV chiếu phim tư liệu về đa dạng lớp thú cho HS quan sát B. Hình thành kiến thức mới Tiết 1 Hoạt động 1: Tìm hiểu Sự đa dạng của I. Sự đa dạng của lớp thú lớp thú (5 phút)

- Năng

- Lớp thú có số lượng loài rất lớn lực tự

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trang (4600 loài) phân bố ở khắp nơi học, tự

156, trả lời câu hỏi:

trên trái đất.

quản lí,

? Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở đặc - Phân chia lớp thú dựa trên đặc tư duy điểm nào?

điểm sinh sản, bộ răng, chi…

- HS tự đọc thông tin trong SGK và theo

sáng tạo, quan sát

dõi sơ đồ các bộ thú, trả lời câu hỏi. ? Người ta phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm cơ bản nào? (Dựa vào đặc điểm sinh sản) - GV nêu nhận xét và bổ sung thêm:

- Năng

- Yêu cầu HS tự rút ra kết luận.

lực tư

Hoạt động 2: Tìm hiểu về các bộ thú II. Các bộ thú

duy sáng

1. Đặc điểm các bộ thú

tạo, kiến

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK các Nội dung trong bảng 1

thức sinh

bài 48-51 và hoàn thành bảng tìm hiểu

học, sử

về các bộ thú (Bảng 1) trong đó HS điền

dụng

đặc điểm và đại diện các bộ thú

ngôn

- HS tìm kiếm thông tin và hoàn thành

ngữ.

(30 phút)

bảng Tiết 2+3+4 a. So sánh đặc điểm đời sống và tập

2. So sánh một số bộ thú

tính giữa thú mỏ vịt và kanguru

a. So sánh đặc điểm đời sống và

- GV cho HS quan sát bảng so sánh đặc tập tính giữa thú mỏ vịt và điểm đời sống và tập tính giữa thú mỏ kanguru vịt và Kanguru và hoàn thành bảng Nội dung ở bảng 2 trong vở bài tập trong vòng 1 phút - HS hoàn thành bảng 2

-

Năng

- GV gọi lần lượt HS chữa bài

lực kiến

b. So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn b. So sánh cấu tạo ngoài và tập thức sinh giữa dơi và cá voi

tính ăn giữa dơi và cá voi

học,

tư

- GV cho HS quan sát bảng so sánh cấu Nội dung bảng 3

duy sáng

tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá

tạo.

voi và hoàn thành bảng trong vở bài tập trong vòng 1 phút - HS hoàn thành bảng - GV gọi lần lượt HS chữa bài c. So sánh cấu tạo, đời sống và tập tính c. So sánh cấu tạo, đời sống và dinh dưỡng của một số đại diện thuộc tập tính dinh dưỡng của một số bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm, bộ ăn thịt

đại diện thuộc bộ ăn sâu bọ, bộ

- GV cho HS quan sát bảng So sánh cấu gặm nhấm, bộ ăn thịt tạo, đời sống và tập tính dinh dưỡng của Nội dung bảng 4 một số đại diện thuộc bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm, bộ ăn thịt và hoàn thành bảng trong vở bài tập trong vòng 1 phút - HS hoàn thành bảng - GV gọi lần lượt HS chữa bài Tiết 5 Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò của thú III. Vai trò của thú (8 phút)

- Năng

- Vai trò: Cung cấp thực phẩm, lực tư

- GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu sức kéo, dược liệu, nguyên liệu duy sáng hỏi:

làm đồ mĩ nghệ và tiêu diệt gặm tạo, kiến

? Thú có vai trò gì trong đời sống con nhấm có hại. người?

thức sinh

- Biện pháp: Bảo vệ động vật học, sử

? Phải làm gì để bảo vệ và giúp thú phát hoang dã. triển?

+ Xây dựng khu bảo tồn động ngôn

- GV nhận xét ý kiến của HS và yêu cầu vật.

HS rút ra kết luận..

dụng ngữ.

+ Tổ chức chăn nuôi những loài

Hoạt động 4: Tìm hiểu đặc điểm chung có giá trị kinh tế. của thú (7 phút)

IV. Đặc điểm chung của lớp

- GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã thú học về lớp thú, thông qua các đại diện + Là động vật có xương sống, có để tìm đặc điểm chung.

tổ chức cao nhất

Chú ý đặc điểm: bộ lông, đẻ con, răng, + Thai sinh và nuôi con bằng sữa hệ thần kinh.

+ Có lông mao, bộ răng phân hoá -

- HS trao đổi nhóm, thống nhất tìm ra 3 loại đặc điểm chung nhất.

Năng

lực kiến

+ Tim 4 ngăn, bộ não phát triển, thức sinh

- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm là động vật hằng nhiệt.

học,

tư

khác nhận xét, bổ sung.

duy sáng tạo.

Tiết 6 Kiểm tra chủ đề

V. Kiểm tra chủ đề

- Năng

GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy cho cả

lực kiến

chủ đề sau đó lần lượt lên trình bày sơ

thức sinh

đồ tư duy của nhóm mình

học

C. Luyện tập- củng cố GV cho HS hoàn thành các phiếu học tập 1,2,3,4 của chủ đề D. Vận dụng mở rộng GV yêu cầu HS phân tích vai trò của lớp thú từ đó đề ra các biện pháp bảo vệ thú Bảng 1 So sánh đặc điểm của các bộ thú

Các bộ thú

Đặc điểm

Đại diện

Bộ thú huyệt

+ Sống vừa ở nước ngọt, vừa ở cạn

Thú mỏ vịt

+ Có mỏ dẹp giống mỏ vịt. + Có bộ lông rậm, mịn, không thấm nước + Chân có màng bơi. + Sinh sản: Đẻ trứng, nuôi con bằng sữa. Thú mẹ có tuyến sữa nhưng chưa có núm vú.

Bộ thú túi

+ Sống ở đồng cỏ

Kanguru

+ Di chuyển bằng nhảy hai chân sau + Hai chân sau to, khoẻ, dài giúp kanguru nhảy rất nhanh + Đuôi dài, khoẻ Giúp giữ thăng bằng khi đứng + Sinh sản: Con sơ sinh nhỏ, chưa phát triển đầy đủ. Thú mẹ có núm vú.

Bộ Dơi

+ Chi trước biến đổi thành cánh da

Dơi ăn sâu

+ Cánh da là một màng da rộng

bọ, dơi quả

+ Chi sau nhỏ yếu, đuôi ngắn. + Răng nhọn, sắc Bộ Cá voi

phá vỡ vỏ cứng của sâu bọ.

+ Cơ thể hình thoi, cổ ngắn

Cá voi xanh,

+ Lớp mỡ dưới da rất dày

cá heo

+ Chi trước biến đổi thành vây, chi sau tiêu giảm. + Vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc. + Cá voi không có răng lọc mồi bằng các khe của tấm sừng miệng Bộ ăn sâu bọ

+ Mõm dài, răng cửa nhọn sắc

Chuột

chù,

+ Bộ răng có cấu tạo thích nghi với việc ăn sâu bọ: chuột chũi Răng nhọn, có đủ 3 loại răng, răng hàm có 3 - 4 mấu nhọn. + Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón tay to khoẻ để đào hang. + Thị giác kém phát triển, khứu giác rất phát triển Bộ gặm nhấm + Bộ răng cấu tạo thích nghi với việc gặm nhấm: Chuột đồng, Thiếu răng nanh, răng cửa rất lớn, sắc và cách sóc, thỏ. răng hàm một khoảng (khoảng trống hàm) + Chân nhỏ, ngắn linh hoạt - Răng cửa sắc, nhọn, răng nanh dài nhọn. răng Mèo,

Bộ ăn thịt

hàm có mấu dẹt sắc.

hổ,

báo, chó sói

- Ngón chân có vuốt cong, dưới có đệm thịt êm.

Bộ móng guốc + Số ngón chân tiêu giảm, đốt cuối mỗi ngón có Lợn, bao sừng gọi là guốc.

trâu,

bò, voi

+ Di chuyển nhanh linh Đi bằng bàn chân

Bộ trưởng

+ Bàn tay, bàn chân có 5 ngón

Vượn, người

+ Ngón cái đối diện với các ngón còn lại giúp thích nghi với sự cầm nắm và leo trèo. + Ăn tạp Bảng 2 PHIẾU HỌC TẬP Dựa vào thông tin mục I,II trong SGK/156,157 hoàn thành bảng sau vào vở bài tập: So sánh đặc điểm đời sống và tập tính giữa thú mỏ vịt và kanguru:

khỉ,

Loài

Nơi

Cấu tạo

Sự di

Sinh

sống

chi

chuyển

sản

1

2

1

2

2

1

2

1

Thú mỏ vịt Kangur u

Các câu trả lời lựa chọn

Con

Bộ phận

Cách cho

tiết sữa

con bú

2

2

2

1

1

1

sơ sinh

1. Nước 1. Chi

1. Đi

1. Đẻ

1.

1. Có vú

ngọt và

sau lớn

trên

con

Bình

2. Không chặt lấy vú,

ở cạn

khỏe

cạn và

2. Đẻ

thườn

có vú chỉ bú thụ động

2. Đồng 2. Chi

bơi

trứng g

cỏ

có

trong

2. Rất

màng

nước

nhỏ

bơi

2.

nước hòa tan

Nhảy

sữa mẹ

1. Ngoặm

có tuyến

2. Hấp thụ

sữa

sữa trên lông thú mẹ, uống

Bảng 3. So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voi Tên

Chi trước

Cá

Đuôi

sau

động vật Dơi

Chi

Cách

di Thức

Đặc điểm răng,

chuyển

ăn

cách ăn

1

2

2

1

2

2

voi 2

1

1

2

1

1

1. Vây 1.

Bay 1.

1.

xanh Câu trả 1. Cánh da 1. lời chọn

lựa 2. Vây bơi Tiêu

có Tôm,

Không

đuôi

không

biến

2.

đường bay cá,

bằng các khe của

2.

Đuôi

rõ rệt

tấm sừng miệng

Nhỏ

ngắn

2. Bơi uốn vật nhỏ 2.

động

răng,

lọc

có

Răng

mồi

nhọn

yếu

mình

theo 2. Sâu sắc, răng phá vỡ

chiều dọc

bọ

vỏ cứng của sâu bọ

Bảng 4: So sánh cấu tạo, đời sống và tập tính dinh dưỡng của một số đại diện thuộc bộ ăn sâu bọ, bộ gặm nhấm, bộ ăn thịt

Bộ thú Loài động Môi trường Đời vật

sống

Cấu tạo răng

sống

Cách

Chế độ

bắt mồi

ăn

Ăn sâu Chuột chù 1

1

2

3

2

bọ

4

1

2

3

2

1

2

3

3

3

Sóc bụng 3

2

3

3

1

2

1

1

2

2

1

2

1

1

2

Chuột chũi

Gặm

Chuột

nhấm

đồng nhỏ

xám Ăn thịt Báo Sói Những

1. Trên mặt 1.

1. Răng nanh dài 1. Đuổi 1.

câu

đất

nhọn, răng hàm mồi, bắt thực vật

trả lời

2. Trên mặt độc

dẹp bên sắc

lựa

đất và trên 2.

2. Các răng đều 2. Rình động

chọn

cây

Đơn

Đàn

nhọn

mồi

2.

Ăn

Ăn

mồi, vồ vật

3. Trên cây

3. Răng cửa lớn, mồi

4. Đào hang

có khoảng trống 3.

trong đất

hàm

mồi

3.

Tìm tạp

Ăn

4. Củng cố: GV khắc sâu, mở rộng nội dung bài học Tiết 1: (5 phút) 1. Trình bày lại đặc điểm của các bộ thú?

2. So sánh đặc điểm tiến hóa của các bộ thú Tiết 2: (5 phút) - GV tổ chức cho HS củng cố bài thông qua trò chơi ô chữ Tiết 3: (5 phút) - GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy cho bài học.

5. Hướng dẫn học ở nhà: (1 phút) Tiết 1: - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Nghiên cứu trước các bảng SGK trang 157, 161, 164 Tiết 2: - Học bài theo nội dung ghi.

- Đọc trước bài mới.

- Tìm thực tế về vai trò của lớp thú Tiết 3: - Học bài theo nội dung ghi.

- Đọc trước bài mới.

- Đọc trước bài 54 tiến hóa về tổ chức cơ thể Bài 52. Các em tự xem phim về đời sống và tập tính của thú trên youtube

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………………

Ngày dạy: ………………….

TIẾT 51-53 CHỦ ĐỀ 3: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Xác định rõ các thành phần của một cơ quan phân tích; - Phân biệt được cơ quan thụ cảm với cơ quan phân tích - Nêu được ý nghĩa của cơ quan phân tích đối với cơ thể.

- Mô tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác, nêu rõ được cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt.

- Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật.

-Hiểu rõ nguyên nhân của tật cận thị viễn thị và cách khắc phục -Trình bày được ng.nhân gây bệnh đau mắt hột cách lây truyền vá biện pháp phòng tránh -Xác định rõ các thành phần của cơ quan phân tích thính giác.

-Mô tả được các bộ phận của tai.

-Trình bày được quá trình thu nhận âm thanh.

2. Kĩ năng: Phát triển kỹ năng quan sát, phân tích kênh hình và hoạt động nhóm.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ mắt.

4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện rtong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Tranh phóng to hình 49-1; 49-1; 49-3.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

2. Học sinh: Đọc trước bài mới III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức nào của SGK (số tiết, tên của từng tiết theo PPCT hiện hành) Bài 49 (Tiết 51): Cơ quan phân tích thị giác Bài 50 (Tiết 52): Vệ sinh mắt Bài 51 (Tiết 53): Cơ quan phân tích thính giác 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Các mức độ câu hỏi, bài tập

Cấu trúc nội dung chủ đề theo từng tiết

Nhận biết

Thông hiểu

Tiết 1: Cơ quan phân - Xác định rõ Nêu tích thị giác

các

thành nghĩa

Vận dụng

được

ý - Liên hệ thực

của

cơ tế ý nghĩa của

VD cao

phần của một quan phân tích chức năng của

Tiết 2: Vệ sinh mắt

cơ quan phân đối với cơ thể.

cơ

tích;

giác

quan

thị

- Giải thích -Hiểu rõ nguyên - Trình bày được cơ chế nhân của tật cận được ng.nhân điều tiết của thị viễn thị và gây bệnh đau mắt để nhìn rõ cách khắc phục

mắt hột cách

vật.

lây truyền vá biện

pháp

phòng tránh Tiết 3: Cơ quan phân -Xác định rõ tích thính giác

các thành phần

-Mô tả được các

- Vận dụng

bộ phận của tai.

kiến thức giải

của cơ quan

quyết hiện

phân tích thính

tượng thực tế

giác.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút Tiết 1: - Để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh các tác nhân có hại, cần phải làm gì?

Tiết 2: -Da có cấu tạo như thế nào ? Có nên trang điểm bằng cách lạm dụng kem phấn nhổ bỏ lông mày dùng bút chì kẻ lông mày tạo dáng không tại sao ?

Tiết 3: Cận thị là do đâu ? làm thế nào để nhìn rõ ?

-Nêu hậu quả của bệnh đau mắt hột và cách phòng tránh ?

3. Bài mới: Mỗi bài 34 phút Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

PTNL

TIẾT 1. CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Giáo viên yêu cầu học sinh trong lớp cùng tiến hành thí nghiệm sau: - Đặt bút mà các em đang có trước mắt, cách mắt 25 cm, em có đọc được chữ trên bút không? có thấy rõ màu không?

- Chuyển dần bút sang trái giữ nguyên khoảng cách nhưng mắt vẫn hướng về phía trước. Em có thấy rõ màu và chữ nữa không? Hãy giải thích vì sao?

Học sinh: - có đọc được chữ trên bút và nhìn rõ màu - Không rõ màu và không đọc được chữ Giáo viên vì sao lại không nhìn rõ màu và không đọc được chữ để tìm hiểu về vấn đề này chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay b. Hình thành kiến thức: - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động 1: Cơ quan phân tích (10 I. Cơ quan phân tích phút) GV: Nguyễn Thanh Loan

- Cơ quan phân tích gồm: Giáo án Sinh Học 7

Trang 3

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin + Cơ quan thụ cảm.

SGK và trả lời câu hỏi:

- Năng

+ Dây thần kinh (dẫn truyền lực

- Mỗi cơ quan phân tích gồm những hướng tâm). thành phần nào?

tự

học

+ Bộ phận phân tích ở trung

- Vai trò của cơ quan phân tích đối với cơ ương (nằm ở vỏ não). thể?

- Cơ quan phân tích giúp cơ thể

- HS tự thu nhận thông tin và trả lời:

nhận biết tác động của môi

- 1 HS trình bày, các HS khác nhận xét, trường xung quanh. bổ sung.

II. Cơ quan phân tích thị giác

Hoạt động 2: Cơ quan phân tích thị giác - Cơ quan phân tích thị giác (25 phút)

gồm:

- Năng

- Cơ quan phân tích thị giác gồm những + Cơ quan thụ cảm thị giác lực thành phần nào?

(trong màng lưới của cầu mắt)

- Hs trả lời

+ Dây thần kinh thị giác (dây số

quản lí

- GV yêu cầu HS quan sát H49.2 (H49.1 II). và lệnh /155 giảm tải) nêu cấu tạo của + Vùng thị giác (ở thuỳ chẩm). cầu mắt.

1. Cấu tạo của cầu mắt

- HS trả lời

Cầu mắt gồm: Dịch thủy tinh, màng giác, thủy dịch, lỗ đồng tử, lòng đen, thể thủy tinh, màng cứng, màng hạch, màng lưới, điểm mù, điểm vàng, dây TK thị giác 2. Cấu tạo của màng lưới (GT) 3. Sự tạo ảnh ở màng lưới (GT)

C. Củng cố - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- HS đọc kết luận SGK

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

tự

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Trình bày quá trình thu nhận ảnh của một vật ở cơ quan phân tích thị giác ?

D. Vận dụng, mở rộng: - Mục tiêu: -Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

-Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Giải thích xem vì sao khi buổi tối những khán giả thì nhìn rõ được các nghệ sĩ trên sân khấu còn các nghệ sĩ thì không nhìn thấy rõ được những khán giả ở xa sân khấu?

- Vào buổi tối khi đi từ chỗ có ánh sáng mạnh ra chỗ không có chút ánh sáng nào chúng ta sẽ không nhìn thấy gì. Để nhanh chóng nhìn rõ hơn mọi vật chúng ta phải làm như thế nào?

TIẾT 2. VỆ SINH MẮT a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Giáo viên yêu cầu học sinh ghi các bệnh và tật của mắt mà em biết ra giấy nháp trong vòng 2 phút. Giáo viên mời một em lên bảng nêu lại các bệnh và tật của mắt. Các bạn khác ở phía dưới bổ sung.

Học sinh: cận thị, viễn thị, đau mắt đỏ, đau mắt hột, viêm đáy mắt…

Giáo viên: Những nguyên nhân nào gây ra các bệnh và tật của mắt?

Học sinh trả lời.

Giáo viên vậy chúng ta phải làm gì để khắc phục các bệnh và tật về mắt và bảo vệ đôi mắt của chúng ta luôn khỏe mạnh và trong sáng. Để giải quyết vấn đề này chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay b. Hình thành kiến thức: - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hãy kể các tật và bệnh về mắt mà em biết ? Ta cùng tìm hiểu nguyên nhân, cách khắc phục các tật, bệnh này.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 5

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Hoạt động 3: Các tật của mắt (14 phút)

III. Các tật của mắt

- Nêu các tật về mắt mà em biết

1. Cận thị là tật mà mắt chỉ có

- 1 vài HS trả lời dựa vào hiểu biết thực khả năng nhìn gần

- Năng

tế.

- Nguyên nhân

lực

- Y/c HS qs H 50.1 và đặt câu hỏi:

+ Bẩm sinh: Cầu mắt dài

học, tư

- Nêu nguyên nhân gây nên tật cận thị?

+ Do không giữ đúng khoảng duy

- GV nhận xét, phân tích về tật cận thị cách trong vệ sinh học đường

tự

sáng

học đường mà HS thường mắc phải.

- Cách khắc phục: Đeo kính mặt tạo,

- Cho HS quan sát H 50.2 và trả lời:

lõm (Kính phân kì hay kính cận)

quan

- Nêu cách khắc phục tật cận thị?

sát;

- HS suy nghĩ trả lời

kiến

- GV tiếp tục nêu câu hỏi:

thức

? Vì sao học sinh bị cận thị ngày càng

sinh

nhiều?

học.

- HS liên hệ thực tế để trả lời ? Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu 2. Viễn thị là tật mà mắt chỉ có ánh sáng, trên tàu xe bị xóc nhiều?

khả năng nhìn xa

- HS liên hệ thực tế để trả lời

- Nguyên nhân:

- Năng

- GV tiếp tục cho HS quan sát H 50.3 và + Do bẩm sinh: cầu mắt ngắn

lực

tự

trả lời câu hỏi:

+ Do thể thủy tinh bị lão hóa mất quản lí,

- Nêu nguyên nhân của tật viễn thị?

tính đàn hồi, không phồng được

- Cách khắc phục tật viễn thị?

- Cách khắc phục: Đeo kính hội sáng

- HS trả lời

tụ

tư duy tạo, sử

- GV yêu cầu HS làm việc độc lập hoàn

dụng

thiện bảng 50 vào vở bài tập trong vòng 2

ngôn

phút. 5 bạn xong đầu tiên sẽ được chấm II. Bệnh về mắt

ngữ.

điểm.

1. Tìm hiểu về bệnh đau mắt hột

- GV gọi một vài HS hoàn thiện bảng

Nội dung ở bảng học tập.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 6

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV giới thiệt thêm một số tật khác của mắt: Tật loạn thị Hoạt động 2: Bệnh về mắt (20 phút) - Gv yêu cầu HS ? Hãy kể tên một số bệnh về mắt mà em biết - GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK

- Năng

hoàn thành phiếu học tập.

lực

tự

- Gọi đại diện 1 nhóm lên trình bày trên - Ngoài ra còn có các bệnh: đau quản lí, bảng phụ, các nhóm khác nhận xét, bổ mắt đỏ, viêm kết mạc, khô mắt...

- Phòng tránh các bệnh về mắt:

sung.

tư duy sáng

- HS nghiên cứu kĩ thông tin, trao đổi

+ Giữ sạch sẽ mắt.

tạo, sử

nhóm và hoàn thành bảng.

+ Rửa mắt bằng nước muối dụng

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày, các loãng, nhỏ thuốc mắt.

ngôn

nhóm khác bổ sung về bệnh đau mắt hột.

+ Ăn đủ vitamin A.

ngữ.

- GV khẳng định đáp án đúng.

+ Ra đường nên đeo kính.

- Ngoài bệnh đau mắt hột còn có những bệnh gì về mắt?

- Nêu cách phòng tránh?

- HS kể thêm về 1 số bệnh của mắt.

- HS nêu các cách phòng tránh qua liên hệ thực tế.

- Cho 1 HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Củng cố - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

Các tật của mắt Khái niệm

Nguyên nhân

Cách khắc phục

Cận thị

Là tật mà mắt

+ Bẩm sinh: Do cầu mắt dài.

Đeo kính mặt lõm (kính

chỉ có khả

+ Thể thủy tinh quá phồng:

phân kì hay kính cận)

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 7

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

năng nhìn gần. do không giữ đúng khoảng cách trong vệ sinh học đường Viễn thị

Là tật mà mắt

+ Bẩm sinh: Do cầu mắt

Đeo kính mặt lồi (kính

chỉ có khả

ngắn

hội tụ hay kính viễn).

năng nhìn xa.

+ Thể thủy tinh bị lão hoá (xẹp).

1. Có các tật mắt nào ? Nguyên nhân và cách khắc phục ?

2. Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng, không nên nằm đọc sách trên tàu xe ?

3. Nêu hậu quả của bệnh đau mắt hột và cách phòng tránh ?

5. Vận dụng, mở rộng: - Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng, nằm đọc sách, ngồi trên tàu xe đọc -sách?

- Tìm hiểu về bệnh loạn thị - Giải thích câu thành ngữ “Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay”.

TIẾT 3 CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV mở cho HS nghe một đoạn băng về các loại âm thanh đặc trưng đã chuẩn bị sẵn (mở nghe 2 lần), yêu cầu các nhóm: ? Viết lại các hoạt động đã diễn ra những âm thanh trên?

- HS: Hoạt động theo nhóm, kể nhanh trong vòng 1 phút VD: Tiếng còi xe khi tham gia giao thông, tiếng mưa rơi…..

- GV: Chiếu hình ảnh cho các nhóm tự kiểm tra lại kết quả của nhóm mình và nhóm bạn.

- GV: Trong thực tế, cơ thể người sống trong một môi trường có đầy ắp những tín hiệu phức tạp. Nếu không thu nhận đầy đủ những tín hiệu đó thì cơ thể không thể đủ thồn tin để xử thế, tồn tại và phát triển. Chính vì vậy mà cần phải có những chiếc ăng ten cực kỳ tinh xảo. ⇒ Đó chính là các giác quan của con người. Mọi giác quan đều cần thiết nhưng cần thiết nhất và dùng nhiều nhất là tai và mắt. Mắt (hay cơ quan phân tích thị giác) ta đã được nghiên cứu ở bài trước .

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 8

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Vậy: Tai (hay cơ quan phân tích thính giác) có cấu tạo và thực hiện chức năng gì? Ta xét nội dung bài hôm nay: b. Hình thành kiến thức: - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Ta nhận biết âm thanh là nhờ cơ quan phân tích thính giác, vậy cơ quan này có cấu tạo như thế nào để thực hiện được chức năng đó ? ta vào bài.

Hoạt động 1: Cấu tạo của tai (15 phút)

I. Cấu tạo của tai

- GV hướng dẫn HS quan sát H 51.1 và Tai gồm: Tai ngoài, tai giữa và hoàn thành bài tập SGK – Tr 162.

tai trong.

-

Năng

- HS quan sát kĩ sơ đồ cấu tạo tai, cá * Tai ngoài gồm:

lực

tự

nhân làm bài tập.

học,

tư

- Vành tai (hứng sóng âm)

- 1 HS nêu kết quả, HS khác nhận xét, - Ống tai (hướng sóng âm). bổ sung.

duy sáng

- Màng nhĩ (truyền và khuếch tạo, quan

- GV nhận xét kết quả, gọi 1 HS đọc lại đại âm).

sát; kiến

thông tin, hoàn chỉnh.

* Tai giữa gồm:

thức sinh

-GV nêu câu hỏi:

- Chuỗi xương tai ( truyền và học.

? Tai được cấu tạo như thế nào?

khuếch đại sóng âm).

? Chức năng của từng bộ phận?

- Vòi nhĩ (cân bằng áp suất 2

- HS căn cứ vào thông tin SGK vừa hoàn bên màng nhĩ). chỉnh để trả lời:

* Tai trong gồm 2 bộ phận:

-

Năng

-GV lưu ý HS về cấu tạo ốc tai gồm: ốc - Bộ phận tiền đình và các ống lực

tự

tai xương (ngoài), ốc tai màng (trong).

lí,

bán khuyên có tác dụng thu quản

- GV cho HS minh hoạ trên H 51.1 và nhận các thông tin về vị trí và tư mô hình.

duy

sự chuyển động của cơ thể trong sáng tạo,

- Vì sao lúc máy bay lên, xuống hành không gian.

sử

dụng

khách cần há miệng.

- Ốc tai có tác dụng thu nhận ngôn

- GV chốt lại kiến thức và ghi bài.

kích thích sóng âm.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

ngữ.

Trang 9

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Hoạt động 2: Chức năng thu nhận sóng + Ốc tai xương ( ở ngoài) âm (10 phút)

II. Chức năng thu nhận sóng

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin âm mục II.

- Sóng âm từ nguồn âm phát ra

? Sóng âm phát ra từ đâu?

được vành tai hứng lấy, qua ống

? Khi âm phát ra bộ phận nào của tai tai tới làm rung màng nhĩ, tới ngoài tiếp xúc đầu tiên? Sau đó đến bộ chuỗi xương tai, được khuếch phận nào?

đại ở màng cửa bầu, làm chuyển

- HS nghiên cứu và trả lời.

động ngoại dịch rồi nội dịch, -

Năng

-Sau đó GV trình bày sự thu nhận cảm làm rung màng cơ sở, tác động lực

tự

giác âm thanh.

tới cơ quan Coocti kích thích tế quản

Hoạt động 3: Vệ sinh tai (10 phút)

bào thụ cảm thính giác. Vùng tư

lí, duy

- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK thính giác cho ta nhận biết về sáng tạo, và trả lời câu hỏi:

âm thanh.

sử

ngôn

-Để tai hoạt động tốt cần lưu ý những III. Vệ sinh tai - Giữ gìn tai sạch

vấn đề gì?

ngữ.

- Hãy nêu các biện pháp giữ gìn và bảo - Bảo vệ tai: + Không dùng vật nhọn để

vệ tai?

-GV lưu ý hs:

ngoáy tai.

-Không được dung vật nhọn hoặc vật sắc ngoáy tai hoặc lấy ráy tai.

+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh cho tai.

-Trẻ em cần thường xuyên súc miệng

+ Có biện pháp chống,

bằng nước muối loãng, tránh viêm họng, giảm tiếng ồn. qua đó tránh viêm tai nữa.

- Tránh nơi có tiếng ồn ào hoặc có tiếng động mạnh. Cần có biện pháp giảm hoặc chống tiếng ồn.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

dụng

Trang 10

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

c. Củng cố - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

HS đọc kết luận SGK - Trình bày cấu tạo của tai trên hình 51-1 SGK ?

- Trình bày quá trình thu nhận kích thích sóng âm ? d. Vận dụng, mở rộng: - Làm bài tập 3, 4/sgk trang 164.

BÀI TẬP 3: Xác định được nguồn âm phát ra từ phía nào (phải hay trái) là nhờ nghe bằng hai tai. Nếu ở bên phải thì sóng âm truyền đến tai phải trước tai trái và ngược lại, nếu ở bên trái thì sóng âm truyền đến tai trái trước tai phải.

BÀI TẬP 4: Qua thí nghiệm dùng hai ống cao su dài ngắn khác nhau, dù phễu ở phía nào thì ta cùng có cảm giác âm phát ra từ phía tương ứng với ống cao su ngắn.

- Mở rộng: Cấu tạo của tai phù hợp với chức năng tiếp nhận và cho ta cảm nhận về âm thanh như thế nào?

Bảng 50: Các tật của mắt - nguyên nhân và cách khắc phục Các tật của mắt

Nguyên nhân - Bẩm sinh: Cầu mắt dài

Cận thị là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn gần

Cách khắc phục - Đeo kính mặt lõm

- Do không giữ đúng khoảng (kính cận). cách khi đọc sách (đọc gần) => thể thuỷ tinh quá phồng.

- Bẩm sinh: Cầu mắt ngắn.

Viễn thị là tật mắt chỉ có khả năng nhìn xa

- Đeo kính mặt lồi

- Do thể thuỷ tinh bị lão hoá (kính viễn). (người già) => không phồng được.

Đáp án tìm hiểu về bệnh đau mắt hột 1. Nguyên nhân

- Do 1 loại virut có trong dử mắt gây ra.

2. Đường lây

- Dùng chung khăn chậu với người bị bệnh, tắm rửa trong ao hồ tù hãm.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 11

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

3. Triệu chứng

- Mặt trong mi mắt có nhiều hột nổi cộm lên.

4. Hậu quả

- Khi hột vỡ thành sẹo làm lông mi quặp vào trong (lông quặm) đục màng giác mù loà.

5. Phòng tránh

- Giữ vệ sinh mắt.

- Dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

4. Củng cố: GV chốt kiến thức trọng tâm của chuyên đề.

GV cho HS tự đánh giá hoạt động của nhóm bạn nào tích cực bạn nào chưa tích cực trong hoạt động.

GV nhận xét đánh giá hoạt động của từng nhóm những ưu điểm, tồn tại.

GV nhận xét giờ thực hành những ưu nhược điểm của từng nhóm..

Cho điểm các nhóm . HS dọn vệ sinh lớp.

5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: -Học bài trả lời các câu hỏi SGK. -Đọc mục “em có biết” -Tìm hiểu các bệnh về mắt.

Tiết 2: -Học bài, trả lời câu hỏi SGK. -Đọc mục “ em có biết” -Ôn lại chương 2 “Âm thanh” (Sách vật lí 7).

-Đọc trước bài 51 “ Cơ quan phân tích thính giác”

Tiết 3: -Học bài, trả lời câu hỏi 2, 3 SGK. -Đọc mục “em có biết” -Đọc bài 52 “Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện”

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 12

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

Ngày soạn: …………………

Ngày dạy: ………………….

TIẾT 59-61 CHỦ ĐỀ 8: CÁC TUYẾN NỘI TIẾT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Trình bày được vị trí, cấu tạo, chức năng của các tuyến nội tiết - Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của các tuyến với các bệnh do Hoocmôn của các tuyến đó tiết ra quá ít hoặc quá nhiều .

- Hiểu rõ chức năng của tuyến tụy trong sự điều hoà lượng đường trong máu .

- Trình bày được các chức năng của tinh hoàn và buồng trứng.

- Kể tên được các hoocmon sinh dục nam và hoocmon sinh dục nữ.

- Hiểu rỏ ảnh hưởng của hoocmon sinh dục nam và nữ đến những biến đổi của cơ thể ở tuổi dậy thì.

- Trình bày quá trình điều hòa và phối hợp hoạt động của một số tuyến nội tiết 2. Kĩ năng: Phát triển kỹ năng quan sát hình . Kỹ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ: Yêu thích môn học 4. Năng lực cần hình thành và phát triển: + Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng ngôn ngữ, tính toán + Năng lực riêng: Kiến thức sinh học, nghiên cứu khoa học, năng lực thực hiện rtong phòng thí nghiệm II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 1. Giáo viên: Chuẩn bị về phương pháp và phương tiện dạy học: các thiết bị dạy học (tranh ảnh, mô hình, hiện vật, …) các phương tiện dạy học (máy chiếu, TV, đầu video, máy tính, máy projector...) và tài liệu dạy học cần thiết; GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 1

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

2. Học sinh: HS chuẩn bị bài học (soạn bài, làm bài tập, chuẩn bị tài liệu và đồ dùng học tập cần thiết).

III. CẤU TRÚC CỦA CHỦ ĐỀ: 1. Cơ sở hình thành chủ đề: chủ đề được xây dựng từ những nội dung kiến thức sau: Tiết 59 Bài 56: Tuyến yên, tuyến giáp Tiết 60 Bài 57: Tuyến tụy và tuyến trên thận Tiết 61 Bài 58: Tuyến sinh dục 2. Cấu trúc nội dung chủ đề: Cấu trúc nội dung

Các mức độ câu hỏi, bài tập

chủ đề theo từng tiết Bài 56: Tuyến yên, Tuyến giáp

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

Trình bày

- Nêu rõ được - Xác định rõ

được vị trí ,

vị trí và chức mối

quan

hệ

cấu tạo , chức năng của tuyến nhân quả giữa năng của

hoạt động của

giáp.

tuyến yên .

các

tuyến

với

các

bệnh

do

Hoocmôn

của

các tuyến đó tiết ra quá ít hoặc quá nhiều .

Bài 57: Tuyến tụy và - Phân biệt - Hiểu rõ chức - Vận dụng giải tuyến trên thận

chức nội

năng năng của tuyến thích

hiện

tiết

và tụy trong sự tượng thực tế ngoại tiết của điều hoà lượng tuyến tụy dưạ đường

trong

trên cấu tạo máu .

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 2

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

của tuyến

Bài 58: Tuyến sinh

- Trình bày - Hiểu rõ được Phân tích ảnh

dục

được

các các

chức

năng sinh dục nam hoocmon

của tinh hoàn và và

hoocmon hưởng

của sinh

hoocmon dục nam và nữ đến những biến

buồng sinh dục nữ.

đổi của cơ thể ở

trứng.

tuổi dậy thì.

IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt

PTNL

TIẾT 1. TUYẾN YÊN TUYẾN GIÁP a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV: Treo tranh hình ảnh người bị bướu cổ ? Người trong tranh bị bệnh gì? Nguyên nhân nào gây nên bệnh trên?

- HS: Hoạt động nhóm để hoàn thành bào bảng nhóm - GV: Hướng dẫn để đưa ra kết quả.

Vậy làm thế nào để phòng tránh được bệnh bướu cổ, chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu trong bài hôm nay: b. Hình thành kiến thức: - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Tuyến yên và tuyến giáp là 2 tuyến có vai trò rất quan trọng đối với hoạt động của cơ thể.

Vậy các tuyến đó có cấu tạo và chức năng như thế nào?

Hoạt động 1: Tuyến yên (16 phút)

GV: Nguyễn Thanh Loan

I. Tuyến yên

Giáo án Sinh Học 7

Trang 3

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- GV yêu cầu HS quan sát tranh, nghiên cứu

- Tuyến yên nhỏ bằng hạt đậu,

nội dung thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

nằm ở nền sọ, có liên quan tới vùng -

- Nêu vị trí, cấu tạo của tuyến yên?

dưới đồi.

- HS quan sát tranh, nghiên cứu nội dung thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

câu hỏi:

lực

tự

- Gồm 3 thuỳ: truỳ trước, thuỳ học, giữa, thuỳ sau.

- Yêu cầu HS nghiên cứu bảng 56.1 và trả lời

Năng

tư

duy

- Chức năng:

sáng tạo,

+ Thuỳ trước: tiết hoocmon kích quan

- Tuyến yên tiết những loại hoocmon nào? thích hoạt động của nhiều tuyến nội sát; kiến Tác dụng của các loại hoocmon đó?

tiết khác, ảnh hưởng đến sự tăng thức

- Nêu chức năng của tuyến yên?

trưởng, sự trao đổi glucozơ, chất sinh

- HS nghiên cứu thông tin bảng 56.1, thảo khoáng. luận nhóm thống nhất ý kiến.

học.

+ Thuỳ sau: tiết hoocmon điều hoà

- GV giúp HS hoàn thiện kiến thức và đưa trao đổi nước, sự co thắt các cơ thêm một số thông tin liên quan đến hoạt trơn (ở tử cung). động của tuyến yên.

+ Thuỳ giữa; chỉ phát triển ở trẻ -

Năng

nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố lực sắc tố da.

Hoạt động 2: Tuyến giáp (17 phút)

tự

quản lí,

- Hoạt động của tuyến yên tư

duy

- Yêu cầu HS quan sát H 56.2 nghiên cứu chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc sáng tạo, thông tin và trả lời câu hỏi :

gián tiếp của hệ thần kinh.

sử dụng

- Nêu vị trí, cấu tạo của tuyến giáp?

II. Tuyến giáp

ngôn

- Chức năng của tuyến giáp là gì?

- Tuyến giáp nằm trước sụn giáp ngữ.

- Hãy nêu ý nghĩa của cuộc vận động “toàn của thanh quản, nặng 20 – 25 gam. dân dùng muối iốt”?

- Cấu tạo: có các nang tuyến và các

- Phân biệt bệnh bazơđo với bệnh bướu cổ tế bào tiết: Tiết hoocmon tirôxin do thiếu muối iốt về nguyên nhân và hậu (có thành phần chủ yếu là iốt), có quả?

vai trò quan trọng trong trao đổi

- HS quan sát kĩ hình vẽ, nghiên cứu thông chất và quá trình chuyển hoá các tin, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi.

chất trong tế bào.

- GV cho HS quan sát tranh ảnh về 2 bệnh - Vai trò trao đổi muối canxi và

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 4

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

này.

photpho trong máu.

MR : Châu Á (750 triệu), châu Phi (230 triệu), châu Mỹ La Tinh (60 triệu) & công đồng châu Âu rất ít (20-30 triệu). các cụm dân cư miền núi: 35/100 C. Củng cố - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-HS kết luận chung SGK. - Gv yêu cầu HS hoàn thành bảng 56.2 SGK. D. Vận dụng, mở rộng: ?: Phân biệt Bazơđô với bệnh bướu cổ do thiếu iot?

-Bệnh Bazơđô là do tuyến giáp hoạt động mạnh tiết nhiều hoocmon làm tăng cường trao đổi chất, tăng tiêu dùng ô xi, nhịp tim tăng, người bệnh hồi hộp căng thẳng mất ngủ sút cân nhanh -Bệnh bướu cổ là do thiếu iot trong khẩu phần hàng ngày, tuyến giáp không tiết hoocmon Tirôxin, tuyến yên tiết hoocmon thúc đẩy tuyến giáp tăng cường hoạt động gây phì đại tuyến

TIẾT 2. TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Trò chơi nhanh mắt, nhanh tay. ? Sắp xếp các tuyến sau vào hai cột: tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết.

Tuyến trên thận, tuyến tuỵ, tuyến ức, tuyến tùng, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến sinh dục, tuến yên, tuyến ruột, tuyến vị, tuyến nước bọt, tuyến gan, tuyến lệ.

- HS: Thực hiện nhanh trong vòng 2 phút để hoàn thành bảng nhóm ? Trong các tuyến trên, tuyến tuỵ có điểm gì đặc biệt?

- HS: Tuyến pha - GV: Tuyến tuỵ và tuyến trên thận là 2 tuyến có vai trò quan trọng trong chuyển hoá vật chất và năng lượng. Vậy chúng có cấu tạo như thế nào, đảm nhận chức năng ra sao, đó chính là nội dung của bài ngày hôm nay: b. Hình thành kiến thức:

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 5

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Tuyến tụy và tuyến trên thận có vai trò quan trọng trong điều hoà lượng đường trong máu. Vậy hoạt động của 2 tuyến này như thế nào ?

Hoạt động 1: Tuyến tuỵ (20 phút)

I. Tuyến tuỵ

- Yêu cầu HS quan sát H 57.1 SGK, đọc - Chức năng của tuyến tuỵ: thông tin, quan sát H 24.3 trang 79 để nhớ lại + Chức năng ngoại tiết: tiết dịch vị trí của tuyến tuỵ.

tuỵ (do các tế bào tiết dịch tuỵ).

Năng

lực

tự

- Tuỵ có cấu tạo từ các loại tế bào nào?Chức + Chức năng nội tiết: do các tế bào học, đảo tuỵ thực hiện.

năng của chúng là gì?

tư

duy

- Chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến - Vai trò của các hoocmon tuyến sáng tạo, tuỵ được thực hiện như thế nào?

tuỵ:

quan

- Tuyến tuỵ tiết hoocmon nào? Từ đâu?

đường > 0,12%; tế bào bêta tiết sát; kiến

- HS xem lại H 24.3 trang 79.

insulin

+ Hs trả lời trên hình vẽ.

Glucozơ

- GV đặt câu hỏi:

đường < 0,12%; tế bào anpha tiết học.

thức Glicôgen

sinh

- Nồng độ đường trong máu ổn định là bao glucagôn nhiêu? Khi lượng đường trong máu tăng cao Nhờ tác động đối lập của 2 loại cơ thể sẽ làm gì để ổn định nồng độ đường?

hoocmon tuyến tuỵ giúp tỉ lệ đường

- Khi lượng đường huyết giảm sẽ có quá huyết luôn ôn định đảm bảo hoạt động sinh lí diễn ra bình thường.

trình nào xảy ra?

- GV vẽ lên bảng sơ đồ:

lực

Glicôgen

tư

duy

sáng tạo,

đường < 0,12%; tế bào anpha tiết glucagôn

sử dụng ngôn

- Yêu cầu HS trình bày lại vai trò của

ngữ.

hoocmon tuyến tuỵ.

- Tác động đối lập của 2 loại hoocmon insulin và glucagôn có vai trò gì?

GV: Nguyễn Thanh Loan

tự

quản lí,

đường > 0,12%; tế bào bêta tiết insulin Glucozơ

Năng

Giáo án Sinh Học 7

Trang 6

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

- HS dựa vào sơ đồ trên bảng để trình bày lại.

- GV liên hệ thực tế: bệnh tiểu đường (lượng đường tăng cao, thận không hấp thụ lại hết được dẫn tới đi tiểu ra đường). Hậu quả: có II. Tuyến trên thận - Vị trí; tuyến trên thận gồm 1 đôi, -

thể chết.

Năng

- Chứng hạ đường huyết.

nằm trên đỉnh 2 quả thận.

lực

Hoạt động 2: Tuyến trên thận (15 phút)

- Cấu tạo:

quản lí,

- Yêu cầu HS quan sát mô hình và cho biết vị + Phần vỏ: tiết các hoocmon điều tư trí của tuyến trên thận.

duy

hoà muối natri, kali ... trong máu, sáng tạo, điều hoà đường huyết, làm thay đổi sử dụng

- Tuyến trên thận nằm ở đâu?

+ HS: Tuyến trên thận gồm 1 đôi nằm trên các đặc tính sinh dục nam. đỉnh 2 quả thận.

ngôn

+ Phần tuỷ: tiết ađrênalin và ngữ.

- Yêu cầu HS quan sát H 57.2 (SGK)

norađrênalin có tác dụng điều hoà

- Trình bày cấu tạo của tuyến trên thận?

hoạt động tim mạch và hô hấp,

- GV treo tranh câm.

cùng glucagôn điều chỉnh lượng

- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK.

đường trong máu.

- Nêu chức năng của các hoocmon tuyến trên thận?

- HS trình bày vai trò của hoocmon. + Vỏ tuyến? + Tuỷ tuyến?

- GV lưu ý HS: Hoocmon phần tuỷ tuyến trên thận cùng glucagôn (tuyến tuỵ) điều chỉnh lượng đường trong máu khi bị hạ đường huyết.

C. Củng cố: - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

-HS đọc kết luận chung SGK. D. Vận dụng, mở rộng:

GV: Nguyễn Thanh Loan

tự

Giáo án Sinh Học 7

Trang 7

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

? Lập sơ đồ tóm tắt vai trò của hoocmon tuyến tụy tiết ra.

TIẾT 3 TUYẾN SINH DỤC a. Khởi động: - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

- GV: Đưa 2 hình ảnh +, Hình ảnh 1: một HS nữ tiểu học và một HS nữ lớp 8. +, Hình ảnh 2: một HS nam tiểu học và một HS nam lớp 8. ? Hãy nhận xét những điểm khác nhau giữa cá HS trong hình 1 và hình 2?

- HS: Hoạt động nhóm để hoàn thành vào bảng nhóm - GV: Tại sao lại có sự khác biệt đó? Chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu bài hôm nay để trả lời thắc mắc đó: b. Hình thành kiến thức: - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Khi phát triển đến độ tuổi nhất định cơ thể các em bắt đầu có những biến đổi đó do đâu mà có ? Bài mới Hoạt động 1: Tìm hiểu tinh hoàn và I. Tinh hoàn và hoocmon sinh hoocmon sinh dục nam.(17 phút)

dục nam.

- GV hướng dẫn HS quan sát H 58. 1; 58.2

Tinh hòan:

-

và làm bài tập điền từ (SGK – Tr 182).

+ Sản sinh ra tinh trùng.

lực

- Suy nghĩ và điền từ vào bài tập.

+ Tiết hoocmôn sinh dục nam học,

- 1- 2HS trình bày, HS khác nhận xét, bổ testôstêron. sung.

Năng tự tư

duy sáng

- Hoocmon sinh dục nam gây biến tạo, quan

? Ở tuổi dậy thì (13-15) hoóc môn Tes tôste đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam.

sát;

kiến

rôn đã ảnh hưởng đến đặc điểm nào của cơ - Những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi thức sinh thể.

GV: Nguyễn Thanh Loan

dậy thì: bảng 58.1 SGK

Giáo án Sinh Học 7

học.

Trang 8

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

-GV gọi 1 đến 2 em đọc các em khác bổ sung. ?Nêu chức năng của tinh hoàn.

-HS dựa vào bài tập đã hoàn chỉnh tự rút ra

-

kết luận.

lực

-GV phát bài tập bảng 58.1 cho HS nam yêu

quản lí, tư

cầu các em đánh dấu vào những dấu hiệu có

duy sáng

ở bản thân.

tạo,

-GV nêu những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi

dụng ngôn

dậy thì như bảng 58.1sgk

ngữ.

Năng tự

sử

*Dấu hiệu quan trọng nhất là lần xuất tinh đầu tiên.

II. Buồng trứng và

-GV lưu ý giáo dục ý thức giữ vệ sinh.

hoocmon

HĐ2: Tìm hiểu buồng trứng và hoocmon sinh dục nữ. sinh dục nữ.(18 phút)

* Buồng trứng:

Yêu cầu HS quan sát kĩ H 58.3 và làm bài + Sản sinh ra trứng. tập điền từ SGK.

+ Tiết hoocmon sinh dục nữ

- Dựa vào bài tập đang làm để trả lời câu ơstrogen hỏi, rút ra kết luận.

- Hoocmon ơstrogen gây ra biến -

Yêu cầu HS nữ đưa kết quả.

đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ.

? Nêu chức năng của buồng trứng?

- Những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi quản lí, tư

lực

Năng tự

- GV phát bài tập bảng 58.2 cho HS nữ, yêu dậy thì ở nữ: bảng 58.2 SGK

duy sáng

cầu: các em đánh dấu vào ô trống dấu hiệu

tạo,

- HS nữ đọc kĩ nội dung bảng 58.2, đánh

dụng ngôn

dấu vào ô lựa chọn.

ngữ.

- 1 HS trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung.

-GV tổng kết lại những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi dậy thì như bảng 58.2 sgk. *GV lưu ý: Dấu hiệu quan trọng nhất là

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 9

sử

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

hành kinh đầu tiên.

-GV lưu ý giáo dục ý thức giữ vệ sinh khi có kinh nguyệt. c. Củng cố - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK - Trình bày chức năng của tinh hoàn và buồng trứng Nguyên nhân dẫn tới biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam và nữ ? d. Vận dụng, mở rộng: ?: Nguyên nhân nào dẫn đến những biến đổi của cơ thể ở lứa tuổi dậy thì ở cơ thể nam và nữ trong tuổi vị thành niên là gì? Trong những biến đổi đó, biến đổi nào là quan trọng cần lưu ý?

Các Hoocmon Testosteron ở nam và Ơstrogen ở nữ gây nên những biến đổi của tuổi dậy thì.

Trong đó, quan trọng nhất là dấu hiệu chứng tỏ đã có khả năng sinh sản: xuất tinh lần đầu ở nam,hành kinh lần đầu ở nữ.

4. Củng cố: GV chốt kiến thức trọng tâm của chuyên đề.

GV cho HS tự đánh giá hoạt động của nhóm bạn nào tích cực bạn nào chưa tích cực trong hoạt động.

GV nhận xét đánh giá hoạt động của từng nhóm những ưu điểm, tồn tại.

GV nhận xét giờ thực hành những ưu nhược điểm của từng nhóm..

Cho điểm các nhóm . HS dọn vệ sinh lớp.

5. Hướng dẫn học ở nhà: Tiết 1: -Học bài – trả lời các câu hỏi cuối bài.

-Đọc mục “em có biết” -Ôn lại chức năng tuyến tụy

Tiết 2: -Học bài - trả lời các câu hỏi cuối bài.

-Đọc mục “em có biết” -Chuẩn bị trước bài 58 “Tuyến sinh dục”

Tiết 3: -Học bài – ghi nhớ phần kiến thức cuối bài.

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 10

Trường THCS Đại Hùng

Năm học 2020 - 2021

-Đọc mục “Em có biết” -Đọc trước bài 59

GV: Nguyễn Thanh Loan

Giáo án Sinh Học 7

Trang 11