Excel trong nghiên cứu khoa học giáo dục

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

XỬ LÝ THỐNG KÊ TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GIÁO DỤC BẰNG PHẦN MỀM EXCEL

H

Ơ

Mục tiêu

N

Học xong chương này, người học đạt được các yêu cầu sau:

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

1. CÁC LOẠI BIẾN SỐ TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GIÁO DỤC

TR ẦN

Trong nghiên cứu khoa học giáo dục, các hiện tượng ta muốn quan sát gọi là các "biến số" (variable) gọi tắt là "biến". Một biến là những đại lượng có thể mang các giá trị khác nhau, ví dụ: giới tính, dân tộc, điểm số v.v... Có thể phân loại các biến số theo tính chất hoặc theo kiểu quan hệ.

10 00

B

1.1. Phân loại biến số theo tính chất

A

Theo tính chất, các biến số được xếp thành hai nhóm: các biến thuộc nhóm định tính và các biến thuộc nhóm định lượng.

-H

Ó

a) Biến định tính (Qualitative variables)

• Biến xếp hạng

1

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Biến định tính là những biến mà người ta gán cho các giá trị để phân biệt hay phân loại các quan sát. Ví dụ: giới tính (nam - nữ), dân tộc (Kinh, Tày, Thái...). Biến định tính có hai loại là: biến xếp hạng và biến không xếp hạng.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

Hiểu cách thu thập số liệu và phân tích số liệu để đưa ra các kết luận mang tính khách quan.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Biết cách rứt mẫu (chọn đối chứng (ĐC) và thực nghiệm (TN] một cách khách quan).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Biết cách tổ chức một đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Biến xếp hạng là những biến được xếp đặt theo từng hạng, có thứ tự (cái này cao hơn hay thấp hơn cái khác). Ví dụ: - Tình trạng dân trí: thấp, cao, trung bình.

Ơ

N

- Kết quả học tập: kém, trung bình, khá, giỏi.

N

G

Biến định lượng là những biến mà các giá trị của nó được xác định bằng đo lường. Ví dụ: điểm số các bài kiểm tra; cân nặng, chiều cao của học sinh... Có hai loại biến định lượng là: biến định lượng liên tục và biến định lượng rời rạc.

H Ư

TR ẦN

• Biến định lượng liên tục (Conlinuous quantitative variable)

10 00

B

Biến định lượng liên tục là những biến được biểu thị bằng số nguyên, kèm theo vô số các phần thập phân (fractional values). Ví dụ, đo chiều cao của các sinh viên được các số liệu: l,55m; 1,60m; l,65m.

-L

Ý

-H

Ó

A

Trong khoa học giáo dục, các biến liên tục chủ yếu có ý nghĩa lý thuyết, vì các thao tác đo lường mà ta sử dụng thường cho ra những giá trị rời rạc. Chẳng hạn, các số đo lường khả năng trí tuệ, khả năng học... thường được giả định là những biến liên tục mặc dù chúng được thống kê như là những biến rời rạc.

Biến định lượng rời rạc là những biến chỉ mô tả các số nguyên.

Ví dụ: hệ số IQ ...70; 71...80; số học sinh đi học bằng xe gắn máy 100, 120, 130...

2

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

• Biến định lượng rời rạc (Disrete quantitative variable)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

b) Biến định lượng (Quantitative variable)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

- Dân tộc: Kinh, Tày, Nùng ...

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Tôn giáo: Phật giáo, Thiên chúa giáo...

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

.Q

- Giới tính: nam, nữ.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

Biến không xếp hạng là những biến không cho biết giá trị này tốt hơn hay cao hơn giá trị khác. Ví dụ:

H

• Biến không xếp hạng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.2. Phân loại biến số theo kiểu quan hệ

N

Trong nghiên cứu khoa học, theo kiểu quan hệ cần phân biệt hai loại biến: biến độc lập và biến phụ thuộc; đồng thời tìm hiểu mối quan hệ giữa chúng.

ÁN

-L

N Y

Thống kê là nghiên cứu những tính chất của các yếu tố trong một quần thể (population). Trong khoa học giáo dục, thường sử dụng một số 3

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

2. LẬP BẢNG BIỂU THỐNG KÊ VÀ VẼ ĐỒ THỊ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

Ó

A

10 00

Biến phụ thuộc là một biến đáp ứng (response) hay kết quả. Biến phụ thuộc được quan sát và đo lường để xác định ảnh hưởng của biến độc lập khi người nghiên cứu đưa vào, bỏ đi hoặc biến đổi giá trị của biến độc lập. Ví dụ, kết quả học tập của học sinh thay đổi khi thay đổi phương pháp dạy - học, kết quả học tập là biến phụ thuộc. Như vậy, biến phụ thuộc có thể thay đổi giá trị của nó khi thay đổi giá trị của biến độc lập.

Biến phụ thuộc là hiệu quả giả định của biến độc lập, nó luôn được đo lường nhưng không bao giờ được vận dụng, điều khiển bởi người nghiên cứu.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

B

• Biến phụ thuộc

TR ẦN

Như vậy, biến độc lập là nguyên nhân được giả định của bất cứ sự thay đổi nào ở kết quả. Hơn nữa, nó có thể được vận dụng, thay đổi, hay có thể đo lường được.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Biến độc lập là một biến kích thích (stimulus) tác động bên trong một đối tượng, hay trong môi trường của đối tượng ấy để ảnh hưởng đến động thái hay hành vi. Biến độc lập là yếu tố được đo lường, được vận dụng, hay lựa chọn bởi người nghiên cứu để xác định mối liên hệ của nó với một hiện tượng nào đó được quan sát. Ví dụ, mối liên hệ giữa phương pháp dạy - học với kết quả học tập; phương pháp dạy - học là biến độc lập, vì nó ảnh hưởng đến kết quả học tập của học sinh. Người nghiên cứu thường chỉ quan tâm phương pháp dạy - học ảnh hưởng như thế nào đến kết quả học tập, không cần biết cái gì ảnh hưởng đến phương pháp dạy - học.

H

Ơ

• Biến độc lập

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

phương pháp cơ bản sau: 2.1 . Phương pháp rút mẫu trực tiếp từ tổng thể

Ơ H N Y

TR ẦN

H Ư

Từ tổng thể rút ra một tập con, ta được một mẫu. Số phần tử nằm trong mẫu gọi là kích thước mẫu, ký hiệu của mẫu là n. Các TN được tiến hành trên mẫu, kết quả thu được qua xử lý thống kê để suy rộng ra cho tổng thể.

10 00

B

Trong vô số các dữ kiện, người nghiên cứu phải chọn ra một số mẫu để theo dõi và mô tả. Ví dụ, trong các lớp của các trường đặt TN sư phạm, chúng ta cần chọn ra một số lớp để TN. Trong đó cần chọn một số lớp dạy TN và một số lớp dạy ĐC.

-H

Ó

A

Do mẫu có kích thước hữu hạn, nên những kết luận được suy ra từ mẫu cho tổng thể sẽ có một sai số, đó là sai số do chọn mẫu.

Ý

Nguyên nhân dẫn tới sai số do chọn mẫu là:

- Do phương pháp chọn mẫu không khách quan. Ví dụ, chọn các lớp mà học sinh có học lực khá là lớp TN, còn lớp có học lực yếu hơn là lớp ĐC, rõ ràng kết quả rút ra từ TN sư phạm sẽ không khách quan.

4

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

- Do kích thước mẫu quá nhỏ, ví dụ chỉ chọn 1 đến 2 lớp, với vài chục học sinh để dạy TN. Kích thước mẫu càng lớn thì sai số do mẫu càng nhỏ, vì vậy n phải đủ lớn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

• Mẫu nghiên cứu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Tổng thể là tập chứa mọi phần tử thuần nhất (theo một tiêu chuẩn nào đó) mà ta cần nghiên cứu, mỗi cá thể là một phần tử của tổng thể đó.

Ký hiệu của tổng thể là N. Tổng thể có số lượng phần tử lớn đến vô cùng.

Ví dụ, tất cả học sinh trung học trong cả nước. Như vậy, việc nghiên cứu toàn bộ các cá thể của tổng thể là không thực hiện được.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Đối tượng nghiên cứu trong khoa học giáo dục là các đại lượng biến thiên. Chúng có thể là các biến định tính, hay biến định lượng.

Trong thống kê, khái niệm tổng thể tương đương với khái niệm không gian S.

N

• Tổng thể

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

Trước đây, người nghiên cứu thường đặt ra một số tiêu chí rồi xác định các lớp dạy ĐC và các lớp dạy TN. Cách làm đó không tránh khỏi ý kiến chủ quan của người nghiên cứu, làm ảnh hưởng không ít tới kết quả nghiên cứu. Rút mẫu bằng phần mềm Excel sẽ khắc phục được nhược điểm này.

N

H

• Quy trình rút mẫu

Y

* Bước 1. Lập danh sách tất cả các mẫu nghiên cứu.

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Bước 3. Chọn lệnh Tools trên thanh Menu, rồi chọn lệnh Data Analysis, chọn lệnh Sampling và chọn OK.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

- Number ofsamples (số mẫu rút ra): Số mẫu cần chọn.

- Output range (vùng đặt kết quả): Chọn vùng xuất kết quả.

• Ví dụ minh họa

TR ẦN

Máy tính sẽ thông báo cho biết tên của các mẫu nghiên cứu.

A

10 00

B

Người nghiên cứu muốn tìm hiểu về hiệu quả của phương pháp trực quan so với phương pháp giảng giải trong dạy - học Sinh học 8. Sau khi thiết kế bài học, người nghiên cứu tổ chức TN để đánh giá hiệu quả của phương pháp trực quan so với phương pháp giảng giải.

-H

Ó

* Bước 1: Lập danh sách các lớp.

-L

Ý

Người nghiên cứu lựa chọn một số trường THCS để TN sư phạm, thống kê các lớp 8 của các trường.

5

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

* Bước 2. Mã hoá mỗi lớp bằng một số liệu (xem cột A hình 3.l).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

- Input Range (nguồn nhập vào): Khai báo mã số của các mẫu.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

* Bước 4. Trong hộp thoại Sampling chọn các lệnh:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

* Bước 2. Mã hoá mỗi mẫu bằng một số hiệu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

A

Ó

-H

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

6

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Bước 3. Chọn lệnh Tools trên thanh Menu, rồi chọn lệnh Data Analysis, chọn lệnh Sampling. Bấm OK và điền những thông số vào cửa sổ Sampling.

N

- Input range: gõ địa chỉ ô mã số, ví dụ: A5: A139.

H

Ơ

- Chọn vào ô Lable.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Trong nghiên cứu khoa học giáo dục, những biến định tính thường được thu thập qua các phiếu điều tra, hoặc những bảng danh sách có sẵn.

Ví dụ, xác định số học sinh nam và số học sinh nữ trong các lớp

TR ẦN

Những biến định lượng được thu thập qua các phép đo, ví dụ: để đánh giá chất lượng học tập của học sinh có thể dựa vào điểm của các bài kiểm tra.

-H

Ó

A

10 00

B

Tuỳ từng trường hợp cụ thể, người nghiên cứu cần xác định những tiêu chí để đánh giá kết quả một cách khách quan. Hiện nay, trong khoa học giáo dục, thường dùng tiêu chuẩn của Benjamin Bloom để đánh giá chất lượng nhận thức của học sinh khi được học một nội dung mới hay học bằng một phương pháp mới.

-L

Ý

Khả năng nhận thức của HS có sáu mức độ, mỗi mức độ đặc trưng cho hoạt động trí tuệ ngày càng phức tạp hơn.

(1) Biết (hay tri giác): Nhớ và lặp lại nguyên dạng một thông tin.

ÁN

(2) Hiểu: Hồi ức đa dạng một thông tin.

Y

(4) Phân tích: Tìm các thành phần cấu thành từ tổng thể để phân 7

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

(3) Ứng dụng: Sử dụng quy tắc, nguyên lý, thuật toán để giải quyết vấn đề mà quy tắc không có sẵn trong đề bài.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2.2. Phương pháp thu thập số liệu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Sau khi nhấn OK, từ ô H4 máy tính sẽ đưa ra mã số của các lớp được chọn TN.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

- Trong khung Output range: chọn một ô bất kỳ để xuất kết quả rút mẫu và chọn OK.

N

Trong khung Numble of sample: gõ số lớp cần chọn, ví dụ 16 lớp.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

biệt các ý.

(5) Tổng hợp: Kết hợp hoặc tổ hợp các thành phần thành một tổng thể.

Ơ H N Y

10 00

B

Dùng phiếu trắc nghiệm khảo sát khả năng hiểu bài của học sinh ở các lớp TN so với ở các lớp ĐC. Phiếu trắc nghiệm có thể là dạng câu hỏi nhiều lựa chọn (MCQ), hoặc câu ghép đôi, hay câu điền vào chỗ trống.

Phiếu được thiết kế chung cho cả lớp TN và lớp ĐC.

Ó

A

Mức độ hiểu bài của học sinh được đánh giá dựa vào số câu trả lời đúng trong bài trắc nghiệm.

Ý

-H

Như vậy, cần lượng hoá mức độ hiểu bài của học sinh thông qua kết quả điểm trắc nghiệm.

-L

• Đánh giá khả năng hệ thống hoá kiên thức của học sinh

Dùng câu hỏi tự luận để đánh giá khả năng hệ thống hoá của học sinh, sử dụng những câu hỏi kiểm tra một tiết mang tính khái quát, đòi 8

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tiêu chí "khả năng hệ thống hoá kiến thức" tương ứng với tiêu chí khả năng nhận thức cao cấp của Bloom (bao gồm các mức độ 3, 4, 5, 6).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Tiêu chí "khả năng hiểu bài" của học sinh trong TN sư phạm tương ứng với khả năng nhận thức thứ cấp trong tiêu chí đánh giá của Bloom (bao gồm biết và hiểu).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

N

• Đánh giá khả năng hiểu bài của học sinh

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Tuy nhiên, trong thực tế rất khó để tách biệt một câu trả lời của học sinh ở các mức độ nhỏ, đặc biệt là các mức độ 4, 5, 6. Vì vậy, trong TN có thể đánh giá khả năng nhận thức của học sinh ở hai mức độ lớn là: khả năng hiểu bài và khả năng hệ thống hoá kiến thức.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Theo Benjamin Bloom, hai mức độ đầu tiên gọi là khả năng nhận thức thứ cấp, vì chỉ xử lý hoạt động trí tuệ gần như tự động. Bốn mức độ sau gọi là khả năng nhận thức cao cấp, vì đề cập tới các hành vi trí tuệ phức tạp, sử dụng tất cả các hoạt động trên.

N

(6) Đánh giá: Công thức hoá các phán xét định tính và định lượng.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H N Y

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

* Bước 2. Lập cột TN và cột ĐC.

TR ẦN

* Bước 3. Gõ lần lượt điểm của từng học sinh vào cột tương ứng (không cần sắp xếp theo thứ tự, không cần ghi tên học sinh).

2.3. Lập bảng phân phối thực nghiệm và vẽ biểu đồ

-H

Ó

A

10 00

B

Bảng phân phối TN là kết quả của sự chọn lọc các số liệu ban đầu, và được sắp xếp theo một quy luật nhất định. Dãy số thống kê có thể rất lớn, không đủ điều kiện xử lý. Bởi vậy, người nghiên cứu phải chọn một phần của quần thể vô hạn đó, để xem xét và đặt cho nó một cái tên là mẫu đại diện (dãy thống kê hữu hạn). Ta gọi các mẫu được chọn là biến xi. Biến xi được biến đổi trong khoảng quan sát Ví dụ, điểm các bài kiểm tra biến đổi trong khoảng từ 0 đến 10 (thang điểm 10).

-L

Ý

2.3.1. Tính tần số

ÁN

• Mục tiêu

Ví dụ, có 109 học sinh cùng được điểm 6, số 109 là tần số của điểm 6, ký hiệu tần số là f (viết tắt của chữ frequency). Lập bảng tần số mô tả sự phân bố của biến xi trong dãy số thống kê.

9

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Trong các số liệu thu được, có nhiều giá trị tương ứng với biến xi.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

* Bước 1. Mở File số liệu TN.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

• Quy trình nhập số liệu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Điểm số thu được qua TN là số liệu thô. Người nghiên cứu phải mở một File để nhập những số liệu này. Số liệu thô rất quan trọng, nó quyết định đến chất lượng xử lý thống kê, qua đó người nghiên cứu có thể đưa ra những kết luận chính xác. Chính vì vậy, cần phải bảo quản số liệu thô một cách cẩn thận. Sau mỗi kỳ thu thập, người nghiên cứu nhập số liệu vào máy tính, đồng thời phải in ra giấy và ' lưu giữ như những tập tài liệu mật.

N

hỏi học sinh hệ thống hoá những dấu hiệu bản chất, chứ không đòi hỏi học sinh học thuộc lòng, ghi nhớ máy móc. Thông qua chất lượng các câu trả lời ở các mức độ khác nhau, mà lượng hoá khả năng hệ thống hoá kiến thức của học sinh bằng điểm số của bài kiểm tra một tiết.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

• Quy trình lập bảng phân phối TN theo tần số Sau khi thu thập số liệu, được một bảng điểm như cột A, B, C trong hình 3.3.

H

Ơ

N

- Chọn một ô bất kỳ trên bảng tính (ô H3): gõ tiêu đề của bảng, ví dụ "Bảng tần số điểm".

N

* Bước 1. Lập tiêu đề của bảng.

.Q Đ ẠO

Chọn ô E6 gõ: ĐC (lớp ĐC).

G

Chọn ô E7 gõ: TN (lớp TN).

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

* Bước 2. Tính tần số điểm

H Ư

Chọn Ô G6, gõ lệnh: =COUNTIF(B4 : B53, 1)

TR ẦN

Nghĩa là đếm các số 1 trong các ô từ B4 đến B53 (cột điểm của lớp ĐC)

10 00

B

- Chọn ô H6, gõ lệnh: =COUNTIF(B4: B53, 2) =COUNTIF(C4:C53, 4) Nghĩa là đếm các số 2 trong các ô từ B4 đến B53, sau khi nhấn OK máy tính sẽ điền ngay số 1 vào ô H6 (có 1 điểm 2).

Ó

A

- Lập các công thức tương tự cho các ô khác trong vùng H6 : P7.

10

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Trong giây lát, bạn sẽ được một bảng tần số điểm như hình 3.3 mà không hề bị nhầm lẫn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- TỪ Ô G5 đến Ô P5: gõ từ 1 đến 10.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Chọn Ô F5: gõ "n" (số lượng bài kiểm tra).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Chọn Ô E5: gõ điểm (xi).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

Quy trình vẽ biểu đồ như sau:

A

* Bước 1. Quét chọn khối E6 : 07 của bảng tần số điểm.

Ó

* Bước 2. Nhấn chuột vào biểu tượng Chat Wizard trên thanh công

-H

cụ.

11

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Cửa số Chat Wizard (hình 3.4) sẽ mở ra, bạn thực hiện từ bước 1 đến bước 4, chọn kiểu biểu đồ theo tuỳ thích sau đó nhấn Next và cuối cùng nhấn Finish (Kỹ thuật vẽ biểu đồ, xem phần l). Bạn sẽ được biểu đồ như hình 3.5.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

Để so sánh tần số của các dãy số thống kê, người nghiên cứu có thể vẽ đồ thị hoặc biểu đồ so sánh.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

• Vẽ biểu đồ so sánh tần số

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

A

Ó

-H

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

12

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.2. Tính tần suất • Mục tiêu

Ơ H N Y

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N • Quy trình lập bảng tần suất * Bước 1. Lập tiêu đề của bảng.

13

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Công thức chung để tính tần suất từ bảng tần số là: f% = (f. 100): n.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Tần suất là tỷ số giữa tần số với tổng số lần quan sát được. Tần suất có thể được thể hiện bằng số thập phân trong khoảng từ 0 đến 1. Nhưng thông thường, người nghiên cứu biểu đạt tần suất bằng tỷ lệ phần trăm để dễ lập biểu đồ hoặc đồ thị so sánh. Dùng bảng tần số để lập bảng tần suất.

N

Trong nhiều trường hợp, người nghiên cứu có thể lập bảng tần suất (tần số quan hệ) thay cho bảng tần số, thực ra đây là tần số phần trăm (percentage frequency), ký hiệu là f%.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Copy các tiêu đề của bảng tần số (hình 3.3) xuống bên dưới. * Bước 2. Tính tần suất.

- Chọn ô G12 gõ lệnh: =F6*l00/50

Ơ H

H Ư

•Mục tiêu

10 00

B

TR ẦN

Tần suất hội tụ lùi ký hiệu là f% ( ) nó là tần suất tích luỹ của dãy số từ giá trị xi trở xuống. Ví dụ, có bao nhiêu phần trăm học sinh đạt từ điểm 5 trở xuống. So sánh tần suất hội tụ lùi, sẽ biết được giá trị của các biến định lượng. Sử dụng số liệu của bảng tần suất để lập bảng tần suất hội tụ lùi.

• Quy trình tính tần suất hội tụ lùi

Ó

A

* Bước 1: Copy tiêu đề của bảng tần suất.

-H

* Bước 2: Chọn ô 017 và 018 gõ: 100.

14

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

* Bước 3: Chọn ô N17 gõ lệnh: =017-012 (Nghĩa là lấy 100% 6,0%).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

2.3.3. Tính tần suất hội tụ lùi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Vẽ biểu đồ tần suất để so sánh tần suất của các dãy số. Quy trình vẽ biểu đồ tần suất tương tự như quy trình vẽ biểu đồ tần số.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

• Vẽ biểu đồ tần suất

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

.Q

- Dùng Fill Handle kéo từ G13 đến O13.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

- Dùng Fill Handle kéo từ ô G12 xuống ô G13, máy tính sẽ tính tần suất điểm 1 của lớp TN.

N

- Dùng Fill Handle kéo từ G12 đến O12 hoặc copy công thức ở ô G12 sang các ô khác, máy tính sẽ tính tần suất của các ô tương ứng.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

A

• Vẽ đồ thị tần suất hội tụ lùi

-H

Ó

Thực hiện quy trình vẽ đồ thị, chọn loại đồ thị Line, sẽ được đồ thị tần suất hội tụ lùi như hình 3.8.

15

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

So sánh đường đồ thị tần suất hội tụ lùi, nếu đường biểu diễn của đối tượng nào nằm về phía bên phải và ở bên dưới, thì đối tượng đó có kết quả tốt hơn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

* Bước 5: Chọn khối từ F17 đến N17, dùng Fill Handle kéo xuống N18, bạn sẽ được bảng tần suất hội tụ lùi như hình 3.7.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

* Bước 4: Copy công thức ở ô N17 dán sang ô M17, copy công thức ở ô M17 dán sang ô L17, cứ tiếp tục copy như vậy đến ô Fi7.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

• Mục tiêu

-H

Ó

A

Tần suất hội tụ tiến ký hiệu là f%(;;;;;;), nó là tần suất tích luỹ của dãy số từ giá trị x; trở lên. Ví dụ, có bao nhiêu phần trăm học sinh đạt từ điểm 6 trở lên. So sánh tần suất hội tụ tiến, sẽ biết được giá

-L

Ý

trị của các biến định lượng. Sử dụng số liệu của bảng tần suất để lập bảng tần suất hội tụ tiến.

ÁN

Quy trình tính tần suất hội tụ tiến

* Bước 2: Chọn ô F22 và F230 gõ: 100. * Bước 3: Chọn ô G22 gõ lệnh: =F22-Fi2.

16

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

* Bước l: Copy tiêu đề của bảng tần suất.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

2.3.4. Tính tần suất hội tụ tiến (f% )

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

Ví dụ, trong hình 3.8, đường TN nằm về phía bên phải so với đường ĐC. Như vậy, kết quả điểm của lớp TN cao hơn so với điểm của lớp ĐC.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Bước 4: Dùng Fill Handle kéo từ G22 đến 022.

-L

Ý

-H

So sánh đường đồ thị tần suất hội tụ tiến, nếu đường biểu diễn của đối tượng nào nằm về phía bên phải và ở bên trên, thì đối tượng đó có kết quả tốt hơn.

17

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Ví dụ, trong hình 3. 10, đường TN nằm về phía bên phải so với đường ĐC. Như vậy, kết quả điểm của lớp TN cao hơn so với điểm của lớp ĐC.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ó

A

Thực hiện quy trình vẽ đồ thị, chọn loại đồ thị Line, sẽ được đồ thị tần số hội tụ tiến như hình 3. 10.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Vẽ đồ thị tần số hội tụ tiến

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

* Bước 5: Quét chọn khối từ G22 đến O22, dùng Fill Handle kéo xuống O23, bạn sẽ được bảng tần suất hội tụ tiến như hình 3.9.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

-L

Ý

3.1. Yếu vị (Mode) • Ý nghĩa

Ví dụ, trong hình 3.7, giá trị mode điểm số của lớp ĐC là điểm 7, còn ở các lớp TN là điểm 9 (vì đây là những điểm số có tần số lớn nhất) .

18

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Yếu vị là giá trị có tần số lớn nhất trong một dãy số thống kê (giá trị hay gặp nhất trong vùng thống kê).

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-H

Ó

A

10 00

B

"Khuynh hướng định tâm" hay còn gọi là "Sự phân phối giá trị trung tâm", thường được dùng để nói đến một thứ đo lường mô tả, nhằm cho biết điểm trung tâm của tập hợp dữ kiện nằm ở vị trí nào trong dãy số thống kê. Đó là trị số nói lên đặc tính của toàn thể phân bố các số đo lường. Có 3 cách xác định trị số định tâm: yếu vị (mode), trung vị (median) và trung bình cộng (arithmetic mênh).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

3. XỬ LÝ SỐ LIỆU CÁC ĐO LƯỜNG KHUYNH HƯỚNG ĐỊNH TÂM

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

So sánh yếu vị có thể biết được một phần giá trị của dãy số thống kê .

• Cách xác định giá trị mode

H

N

G

Ở ô Q6 và Q7 là giá trị mode của lớp ĐC và TN. Các biến định tính chỉ có thể so sánh bằng yếu vị. Ví dụ, so sánh tỷ lệ nam/nữ trong số trẻ sinh ra ở một bệnh viện, hoặc so sánh tỷ lệ các dân tộc trong các lớp của một trường đại học…

H Ư

TR ẦN

B 10 00 A Ó -H Ý -L ÁN TO

19

D

IỄ N

Đ

ÀN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- Dùng Fill Handle kéo xuống ô Q7.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

- Chọn Ô Q6: gõ "=mode(B4: B53)".

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Chọn ô Q5: gõ tiêu đề "Mode".

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

.Q

• Quy trình đề nghị Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

Tuy nhiên, đối với những dãy số với nhiều giá trị, người nghiên cứu nên dùng lệnh của Excel để xác định mode một cách khoa học và chính xác.

Ơ

N

Mode có thể xác định bằng quan sát trực tiếp trong bảng tần số.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

-H

Ó

A

10 00

B

Ví dụ, khi chấm bài kiểm tra của một lớp, chúng ta sắp xếp các bài kiểm tra theo thứ tự điểm từ nhỏ đến lớn (từ 1 đến lo), rồi xác định trung vị, tức là xác định vị trí của các bài kiểm tra theo thứ hạng với công thức tổng quát là 1/2(N + l), rồi đếm từ trên xuống, hay từ dưới lên để tìm ra số trung vị.

Ý

3.3. Trung bình cộng ( X )

-L

• Ý nghĩa

Trị số trung bình cho biết chất lượng của dãy số thống kê. Trung bình cộng là số đo khuynh hướng định tâm một cách vững chãi nhất từ 20

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Trị số trung bình cộng ( X ) là tham số đặc trưng cho sự tập trung của dãy số. Trung bình cộng (arithmetic mean) của một dãy số là sô tổng cộng các đo lường chia cho N (tổng số) các quan sát.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Trung vị của một tập hợp đo lường là trị số rơi vào chính giữa, khi các số đo lường ấy được xếp đặt theo thứ tự độ lớn của chúng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

3.2. Trung vị

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

một mẫu này đến mẫu khác. Nói cách khác, nếu chúng ta thu thập các dữ kiện từ nhiều mẫu, thuộc cùng một quần thể, rồi tính trung bình của từng mẫu, sẽ thấy rằng trung bình cộng là thứ đo lường ít biến thiên nhất từ mẫu này sang mẫu khác. Vì vậy, trong khoa học giáo dục, thường so sánh trung bình cộng của các dãy số để biết giá trị của mỗi dãy số đó.

Y

- Nhập tiêu đề, gõ: X .

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

12).

- Chọn OK.

21

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

- Trong hộp thoại Function Arguments, trong khung Number 1 khai báo dãy số cần tính trung bình.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

- Chọn lệnh AVARAGE trong hộp thoại Insert Function (hình 3.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

- Nhập công thức: chọn hàm fx trên thanh công cụ.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Sau khi nhập các số liệu vào bảng số, và lập bảng phân phối TN theo tần số hoặc tần suất. Để so sánh giá trị của các mẫu quan sát, người nghiên cứu phải tính trung bình cộng. Quy trình thực hiện như sau:

N

H

• Quy trình tính trung bình cộng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

Ví dụ, trong hình 3.14 bạn chọn ô R6 để tính trung bình cộng của lớp ĐC theo quy trình trên, và chọn ô R7 để tính trung bình cộng của lớp TN .

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

22

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.4. So sánh yếu vị, trung vị và trung bình cộng Trong nghiên cứu khoa học giáo dục, việc so sánh giữa các mẫu theo cách đo lường nào, là tuỳ thuộc vào dữ kiện mà ta có.

H N

25

Mẫu B 12

18

25

28

30

32

38

10 00

B

Hai mẫu này đều có trung bình cộng là 25, nhưng các số đo lường của mẫu B biến thiên nhiều hơn so với các đo lường của mẫu A. Như vậy, mẫu A và mẫu B không giống nhau.

-H

Ó

A

Trong thống kê, thường dùng các tham số sau đây để mô tả tính biến thiên: tỷ số biến thiên (variation rang); khoảng biến thiên (range); phương sai (variance); độ lệch tiêu chuẩn (standard deviation). Trong đó, độ lệnh tiêu chuẩn giữ vai trò quan trọng nhất.

23

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Đại lượng trung bình chỉ phản ánh được một đặc điểm của chuỗi thống kê, là xu hướng tập trung số liệu. Trong nhiều trường hợp, bản thân hiện tượng hay quá trình đã thay đổi rõ rệt, nhưng số trung bình không thay đổi, hoặc thay đổi rất ít. Do đó, đánh giá một dãy phân phối phải dựa vào mức độ phân tán của các giá trị so với số trung bình. Mức độ phân tán phản ánh tính biến động của đặc điểm nghiên cứu, tức là phản ánh đặc trưng của của một dãy phân phối. Chỉ số phân tán bao gồm:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

22

H Ư

Mẫu A 20

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ví dụ, có hai mẫu A và B với các số đo lường như sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

N

G

Đ ẠO

TP

Trong các mục trước đã đề cập tới các số đo lường khuynh hướng định tâm của một dãy số thống kê. Tuy nhiên, các dữ kiện trong một tập hợp có thể có độ phân tán khác nhau, đó là tính biến thiên (variability) của chúng. Tham số trung bình cộng, nhiều khi chưa đủ để mô tả một tập hợp dữ kiện.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

4. CÁC SỐ ĐO LƯỜNG TÍNH BIẾN THIÊN Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

- Mô hình hoá yếu vị, trung vị và trung bình cộng của một biến bất kỳ bằng một đồ thị, sẽ được một trong ba kiểu phân bố. phân bố đối xứng, phân bố xiên âm và phân bố xiên dương.

Ơ

N

- Những biến định tính chỉ có thể so sánh bằng yếu vị.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

khoảng biến thiên; phương sai; độ lệch tiêu chuẩn và số trung bình cộng.

4.1 . Tỷ số biến thiên (Variation rang)

Ơ H

fm N

N

Công thức tính tỷ số biến thiên là: V = 1 -

TP

N - tổng số các điểm số trong phân bố.

TR ẦN

Bảng 3. 1. Thành phần dân tộc ở hai trường đại học A và B Dân tộc

Trường đại học A

Trường đại học B

1

Kinh

1 80

1 54

2

Tày

112

290

3

Thái

234

87

Khác

77

72

Tổng

603

603

10 00

A Ó -H

-L

Ý

4

B

TT

ÁN

Yếu vị của trường A là dân tộc Thái và trường B là dân tộc Tày.

24

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Tính tỷ số biến thiên:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Ví dụ, trong một cuộc điều tra về thành phần dân tộc Kinh, Tày, Thái của 603 sinh viên ở trường đại học A và trường đại học B, các sinh viên này được chọn một cách ngẫu nhiên trong khoảng hơn 1000 sinh viên của trường.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Lưu ý: Tỷ số biến thiên chỉ có giá trị với những biến định tính.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

fm - tần số của các điểm số rơi vào yếu vị (mode catelogy);

U

Y

trong đó: V - tỷ số biến thiên; Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

• Định nghĩa: Tỷ số biến thiên là tỷ số của các số đo lường so với yếu vị (mode).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Dân tộc

Trường đại học A

Trường đại học B

1

Kinh

0 701

01744

2

Tày

0 814

0 519

3

Thái

0 61 1

01855

4

Khác

01872

01880

Tổng

603

603

10 00

Tỷ số biến thiên ít được dùng trong thống kê, vì nó chỉ cung cấp thông tin về tần số trong mỗi loại, chứ không có thông tin định lượng.

Ó

A

• Lập bảng tính tỷ số biến thiên

-L

Ý

-H

Dùng Excel để lập bảng tỷ số biến thiên, từ bảng 3. 1 có thể lập được bảng 3.2 một cách nhanh chóng bằng các hàm tự tạo. Ví dụ, ở ô dân tộc Kinh của trường đại học A, gõ công thức: = 1 - 180/603.

ÁN

4.2. Khoảng biến thiên

Công thức: R = Xmax – Xmin 25

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

• Định nghĩa: Khoảng biến thiên là một tham số đơn giản nhất, khoảng biến thiên của một dãy số là hiệu số giữa số đo lường cao nhất và thấp nhất của chuỗi thống kê.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

TR ẦN

Trong ví dụ trên, tỷ số biến thiên về dân tộc Tày ở trường B nhỏ hơn trường A, do đó có thể nói đa số sinh viên trường B là dân tộc Tày.

Tỷ số biến thiên của dân tộc Thái ở trường A nhỏ hơn, nên có thể nói đa số sinh viên trường A là dân tộc Thái.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Tỷ số biến thiên càng nhỏ thì tần số của các loại không phải là yếu vị càng nhỏ, phân bố ít phổ biến hơn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

Đ ẠO G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

N

H

Ơ

TT

N

Bảng 3.2. Bảng tỷ số biến thiên

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ví dụ: Trong ví dụ ở mục 3.4, khoảng biến thiên của mẫu A là 10, còn khoảng biến thiên của mẫu B là 26. Như vậy, mẫu B có các số đo lường biến thiên nhiều hơn.

10 00

của dãy số (X - X ), đó là độ lệch (deviation).

-H

Ó

A

Độ lệch cũng chứa đựng thông tin về sự biến thiên của các điểm số.

Do đó, nếu tính trung bình của các độ lệch này, sẽ có một tham số khá tốt về sự biến thiên.

Độ lệch của một số đo lường X từ trung bình của mẫu X được

biểu thị bởi X - X . Bình phương độ lệch này là (X - X )2. có thể định nghĩa phương sai như sau: 26

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Độ lệch có thể là số dương, và cũng có thể là số âm, hơn nữa tổng độ lệch sẽ bằng không. Để tránh sự bất tiện này, người ta bình phương các độ lệch ấy, rồi cộng lại để có tổng các độ lệch bình phương, từ đó tính ra phương sai.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

( X ) sẽ xác định được khoảng cách giữa một điểm bất kỳ với trung bình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Trong một dãy số thống kê, khi xác định được giá trị trung bình

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

4.3. Phương sai (Variance)

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Tuy nhiên, cũng có trường hợp hai mẫu có khoảng biến thiên bằng nhau, nhưng sự biến thiên lại khác nhau rõ rệt, ví dụ như hình 3.15. Như vậy, khoảng biến thiên không phải là tham số phản ánh tính biến thiên của các tập hợp dữ liệu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Định nghĩa: Phương sai của một tập hợp thống kê là tỷ số giữa tổng bình phương biến sai của các trị số cá thể quanh trung bình cộng với tổng bậc tự do của tập hợp.

i

)

Ơ

−X

Y

n

S =

.Q

U i

−X

)

i =1

n −1

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Sở dĩ chia cho (n - l), vì nó cho ta một phỏng định phương sai của một dãy số chính xác hơn.

TR ẦN

H Ư

Để đánh giá một dãy thống kê, dựa vào những số liệu thực tế quan trắc được độc lập nhau, thực sự có giá trị làm cơ sở cho các kết luận. Khi tính trị số trung bình cộng, dùng n số liệu quan sát thực tế chúng đều độc lập với nhau và gọi là n bậc tự do. Khi tính phương sai theo định nghĩa

10 00

B

trên, giá trị của Xi xung quanh giá trị của X . Như vậy, nói tới phương sai, là nói tới sự liên hệ giữa n trị số Xi độc lập với trung bình cộng, có sự ràng buộc n giá trị Xi với số trung bình cộng. Tức là, chỉ cần biết n - 1 giá

A

trị Xi, trong số n giá trị Xi, sẽ tính được giá trị cuối cùng từ X .

-H

Ó

• Quy trình tính phương sai

-L

Ý

- Trong bảng phân phối TN, chọn cột để tính phương sai, gõ: s2 ký hiệu phương sai).

ÁN

- Chọn ô để tính phương sai: gõ dau = s

- Trong hộp thoại Insert Function chọn lệnh: VAR.

- Trong hộp thoại Function Arguments, chọn khối mẫu cần tính phương sai.

27

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

- Chọn fx trên thanh công cụ.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2

TP

∑ (X

2

n

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Nếu n < 30 thì dùng công thức:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

S =

N

i =1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2

2

H

∑ (X n

N

Công thức:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Nhấn OK. Ý nghĩa của phương sai * Sô bậc tư do:

Ơ

N

Người ta đã chứng minh rằng, nếu n ≥ 30 (mẫu lớn) thì:

TR ẦN

Như vậy, tính được phương sai, là biết được tổng thể của nó và những mâu thuẫn nội tại của nó cân bằng giữa xu hướng tập trung và xu hướng phân tán của những số liệu.

B

4.4. Độ lệch tiêu chuẩn (Standard deviation)

A

10 00

Phương sai là một số đo lường biến thiên. Về nguyên tắc, phương sai càng lớn thì thì sự biến thiên, hay mức độ phân tán của các trị số xung quanh giá trị trung bình càng lớn.

• Định nghĩa về độ lệch tiêu chuẩn

Độ lệch tiêu chuẩn của một tập hợp đo lường là căn bậc hai của phương sai.

28

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

Nhưng phương sai có giá trị là bao nhiêu mới được coi là lớn?

Chúng ta có thể so sánh các phương sai của nhiều tập hợp đo lường với nhau về tính biến thiên, nhưng sẽ rất khó để giải thích phương sai khi chỉ có một tập hợp đo lường. Do đó, cần phải có một loại đo lường biến thiên, có ích lợi, không những để so sánh mà còn để mô tả một tập hợp đo lường duy nhất, đó là độ lệch tiêu chuẩn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

* Phương sai là tham số đặc trưng nhất cho những số liệu định lượng về tập hợp thống kê.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

* Phương sai là tham số đặc trưng nhất cho tính chất phân tán của số liệu. Nó cho phép xác định tổng biến sai và lượng biến sai trung bình của các cá thể quanh trung bình cộng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Đây là một sai số rất bé, do đó khi n đủ lớn, bậc tự do tính phương sai sẽ là n; còn khi n ≤ 30, bậc tự do của bài toán sẽ là n - 1.

Y

N

H

3 1 1 − ≤ n − 1 n 1000

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Công thức:

∑ (X n

S2 =

i

−X

)

2

i =1

N

n

N

TP

Chọn fx trên thanh công cụ.

H Ư

- Nhấn OK.

TR ẦN

4.5. Kiểm tra giả thuyết H0 bằng tiêu chuẩn U của hàm phân bố chuẩn

B

Điểm trung bình lớp TN và ĐC có thể so sánh bằng nhiều tiêu chuẩn khác nhau.

-H

Ó

A

10 00

Dùng tiêu chuẩn U để kiểm định giả thuyết H0 =(µ1 = µ2) về sự bằng nhau của hai trung bình tổng thể, khi kích thước mẫu đại diện là lớp TN và ĐC đều lớn hơn 30, và phương sai tổng thể đã biết qua việc thay thế hai phương sai mẫu lớp TN và ĐC.

Ý

Nếu |U| < 1,96 thì X TN , X DC Chưa khác nhau một cách rõ rệt.

-L

Giả thuyết H0 được chấp nhận.

ÁN

Nếu |U| < 1,96 thì X TN , X DC khác nhau một cách rõ rệt. Hai kết

nào có X lớn hơn thì có chất lượng tốt hơn. Kết luận này với độ tin cậy là 95%. Còn có thể kiểm định giả thuyết Ho dựa vào xác suất P. Nếu P < 29

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

quả nghiên cứu không thể xem là như nhau. Điều đó có nghĩa là, mẫu

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

- Trong hộp thoại Function Arguments, chọn khối mẫu cần tính độ lệch tiêu chuẩn.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

- Trong hộp thoại Insert Function chọn lệnh: STDEV.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

- Chọn ô để tính độ lệch tiêu chuẩn: gõ dấu = Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

- Trong bảng phân phối TN, chọn cột để tính độ lệch tiêu chuẩn, rồi gõ: s (ký hiệu độ lệch tiêu chuẩn).

H

Ơ

• Quy trình tính độ lệch tiêu chuẩn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

0,05 giả thuyết H0 bị bác bỏ tức là có sự khác nhau giữa hai trị số trung bình X TN , X ĐC

Ơ

N

Nếu P > 0,05 thì sự khác nhau của hai trung bình mẫu X TN , X ĐC là Chưa có ý nghĩa, giả thuyết H0 được chấp nhận.

H

• Quy trình kiểm tra giả thuyết H0 bằng tiêu chuẩn U

Y

N

1. Chọn Tools / Data analynis.

TP Đ ẠO

- Khai báo số liệu

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Khung Hypothesized Mean Difrrence, gõ 0.

G

Variable 2 range: điểm lớp TN.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Variable 1 range: điểm lớp ĐC.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Trong hộp thoại z-Test : Two Sample for Means

Khai báo phương sai các mẫu vào hàng Known variance.

TR ẦN

Cột variable l: phương sai lớp ĐC.

Cột variable 2: phương sai lớp TN.

10 00

B

Khai báo vùng xuất kết quả.

Out put: chọn một cái bất kỳ kết quả cho bảng 3.3.

Ó

A

Bảng 3.3. Kết quả kiểm tra giả thuyết H0

TN

-L

Ý

-H

z-Test: Two Sample for Means ĐC

ÁN

Mean

TO

Known Variance Observations Hypothesized Mean Difference 30

D

IỄ N

Đ

ÀN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

2 . Chọn z -Test.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

z P(z<=z) one-tail

N

z critical one-tail

H

Ơ

P(z<=z) two-tail

N

z Critical two-tail

.Q TP

Obser vations: kích thước mẫu.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Z: trị số z.

H Ư

P(Z <= z) one - tail: xác suất một chiều của z.

TR ẦN

P(Z <= z) twoal tailác suất hai chiều của z.

10 00

4.6. Phân tích phương sai

B

Z critial two tan: ilrị số z tiêu chuẩn theo xác suất 0,05 trong trường hợp hai chiều.

-H

Ó

A

Kết quả của quá trình TN sư phạm thường chịu tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Để xác định được ảnh hưởng của một nhân tố nào đó, người ta thường bố trí sao cho chỉ có một nhân tố TN làm thay đổi, còn các nhân tố khác là giống nhau giữa lớp TN và ĐC.

• Quy trình phân tích phương sai 1 . Vào Menu Tools / Data analynis 31

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Ví dụ, muốn xác định hiệu quả của một phương pháp dạy - học mới, thì trong TN chỉ thay đổi phương pháp dạy, còn các yếu tố khác như giáo viên, học sinh, phương tiện dạy - học... vẫn giữ nguyên như lớp ĐC. Phân tích phương sai là xác định ảnh hưởng của các nhân tố đến kết quả TN.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

Hypothesized Mean Difference: giả thuyết H0 về sự chênh lệch giữa hai trung bình tổng thể.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Known variance: phương sai mẫu.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Mean: trung bình mẫu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2. Chọn Anova: Single factor, xuất hiện hộp thoại (hình 3. 16) .

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

B

Trong khung Output khai báo vùng ra, nhấn một Cái bất kỳ ở góc trái trên ở trong bảng tính mới hoặc một Book mới.

10 00

Kết quả cho hai bảng là bảng tổng hợp và bảng kết quả phân tích.

Bảng 3.4. Bảng tổng hợp

-H

Ó

A

Anova: Single Factor

Ý

SUMMARY

Count

sum

Average

Variance

32

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Groups

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Trong khung Input Range, khai báo vùng dữ liệu là bảng điểm của hai lớp TN và ĐC. Khai báo cả nhãn (Labels).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng Anova: Single Factor, Summary là bảng tổng hợp bao gồm: - Cột Groups: các cấp của nhân tố A.

N

- Cột Count: các số quan sát.

Ơ

- Cột Sum: tổng số quan sát.

N

H

Cột Average: trung bình mẫu.

F

P-value

Between Groups

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

within Groups

F-crit

Total

TR ẦN

Bảng Anova, bảng phân tích phương sai, bao gồm:

- SS: chỉ tổng biến sai.

B

- Source of Variation: nguồn biến sai.

10 00

- Df(degree of freedom): chỉ bậc tự do.

A

- MS: phương sai của các nhân tố A và phương sai ngẫu nhiên.

-H

Ó

- FA: giá trị F được tính bởi công thức SA 2/ SN2, với SA2 là phương sai do nhân tố A; SN 2 là phương sai ngẫu nhiên.

-L

Ý

- P-value: xác suất của FA - F-crit: kiểm tra với bậc tự do k1 = a - 1, k2 = n - a, α = 0,05.

ÁN

Đặt giả thuyết HA về sự bằng nhau của các trung bình tổng thể của

33

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

các cấp nhân tố A. CÓ nghĩa là X TN , X ĐC thuần nhất. Nếu kết quả TN là

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

SM

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

SS df

Đ ẠO

source of Variation

.Q

ANOVA

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 3.5. Bảng kết quả phân tích phương sai

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

- Cột Variance: phương sai mẫu.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

sai khác ngẫu nhiên với phương sai bằng nhau, thì giả thuyết HA được kiểm tra bằng tiêu chuẩn F với bậc tự do k1= a - 1, k2 = n - a.

Ơ

N

Trường hợp F0 > 0,05, giả thuyết HA bị bác bỏ. Nghĩa là các số trung bình mẫu không thuần nhất. Nhân tố A tác động một cách khác nhau đến kết quả TN. Hoặc P < 0,05, giả thuyết HA cũng bị bác bỏ. Khi

N Y

U

10 00

B

TR ẦN

Triển khai trong thực tiễn dạy - học để kiểm chứng giả thuyết khoa học của đề tài đã nêu ra: Nếu sử dụng hợp lý phương pháp Grap trong dạy - học Giải phẫu Sinh lý người sẽ nâng cao hiệu quả dạy - học môn học ở hai mức độ: học sinh hiểu bài và hệ thông hoá kiên thức tốt hơn.

• Nhiệm vụ TN sư phạm

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

Thông qua phương pháp chọn các lớp TN có trình độ tương đương để tiến hành dạy TN có ĐC; áp dụng cách đánh giá như nhau về kết quả học tập của học sinh ở các lớp TN và các lớp ĐC; qua đó thu thập các số liệu, rồi dùng thống kê xử lý các số liệu (tính một số tham số đặc trưng) để rút ra các kết .luận về hiệu quả của việc dạy - học Giải phẫu Sinh lý người bằng Grap.

• Nội dung TN TN sư phạm được tiến hành dối với các bài mà nội dung cho phép 34

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

5.2. Tổ chức thực nghiệm sư phạm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

• Mục đích TN sư phạm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

5.1 . Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm

G

Đ ẠO

TP

Chúng tôi đã nghiên cứu ứng dụng phương pháp Grap 1 trong dạy học Giải phẫu Sinh lý người (Sinh học 8). Để đánh giá hiệu quả của phương pháp Grap, chúng tôi đã tiến hành TN sư phạm. Việc tổ chức TN và phân tích số liệu TN đều sử dụng Excel.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

5. VÍ DỤ MINH HOẠ ỨNG DỤNG MICROSOFT EXCEL TRONG THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

H

giả thuyết HA bị bác bỏ, thì mẫu nào có phương sai nhỏ hơn, X sẽ có chất lượng tốt hơn.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H N

• Tiêu chí đánh giá hiệu quả của phương pháp Grap

-L

Ý

-H

Ó

A

Đánh giá hiệu quả của phương pháp Grap thông qua khả năng nhận thức của học sinh trong dạy - học. Dựa theo tiêu chuẩn đánh giá của Benjamin Bloom để đánh giá khả năng nhận thức của học sinh khi dạy học bằng phương pháp Grap ở hai mức độ là: khả năng hiểu bài và khả năng hệ thống hoá kiến thức.

• Chọn các trường TN

Các trường TN có điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy - học tương đối đồng đều so với các nhà trường khác trong cùng địa phương.

35

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

5.3. Phương pháp thực nghiệm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Trong mỗi bài học, lớp ĐC và lớp TN sử dụng phương pháp dạy học như nhau. Ví dụ, dạy bài "Xương đầu, thân và xương chi" cả lớp ĐC và lớp TN đều dùng phương pháp trực quan kết hợp với hỏi đáp. Chỉ có một điểm khác biệt là: ở những lớp ĐC, giáo viên không dùng Grap trong dạy - học để hỗ trợ cho hoạt động nhận thức của học sinh; còn ở những lớp TN, trong quá trình dạy - học, giáo viên dùng Grap để giúp học sinh hiểu và hệ thống hoá các khái niệm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Đ ẠO

TP

TN có ĐC nhằm so sánh hiệu quả sư phạm của việc sử dụng Grap với việc không sử dụng Grap trong dạy - học Giải phẫu Sinh lý người (THCS). Các lớp tham gia TN bao gồm: các lớp dạy TN (gọi tắt là lớp TN) và các lớp dạy ĐC (gọi tắt là lớp ĐC).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

• Phương án TN Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

U

Trong các bài TN, chúng tôi chọn một số bài để khảo sát kết quả học tập của học sinh.

N

thiết kế Grap. Chúng tôi cho rằng, dạy - học Giải phẫu Sinh lý người bằng phương pháp Grap phải được tiến hành một cách liên tục, hệ thống mới bộc lộ hết những ưu và nhược điểm của phương pháp này. Nếu chỉ chọn một số bài để TN, thì kết quả chưa thật sự khách quan. Vì vậy chúng tôi đã tổ chức dạy TN hầu hết các bài trong phần Giải phẫu Sinh lý người.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

• Chọn giáo viên và lớp tham gia TN Sau khi chọn các trường TN, chúng tôi đã thống kê toàn bộ lớp 8 của các trường (135 lớp). Với yêu cầu cụ thể như sau:

Ơ

N

- Các lớp dạy TN và lớp ĐC phân bố đồng đều ở các trường.

Y

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

* Bước 3. Chọn lệnh công cụ (Tools) trên thanh thực đơn (Menu), rồi chọn lệnh phân tích dữ liệu (Data Analysis), chọn lệnh rút mẫu (Sampling) và chọn OK. * Bước 4. Trong hộp thoại rút mẫu (Sampling) chọn các lệnh:

B

- Nguồn nhập vào (Input Range): Khai báo mã số của các lớp.

10 00

- Số mẫu rút ra (Number of samples): Số lớp cần chọn để TN. - Vùng đặt kết quả (Output range): Chọn vùng xuất kết quả.

-L

Ý

-H

Ó

A

Máy tính sẽ thông báo cho biết tên của các lớp tham gia TN và tên giáo viên dạy. Cũng bằng quy trình trên, tiếp tục rút từ các lớp tham gia TN lấy các lớp dạy TN, còn lại là các lớp ĐC. Phần mềm Excel sẽ tự động rút mẫu một cách ngẫu nhiên. Loại bỏ hoàn toàn ý kiến chủ quan 'của người nghiên cứu.

36

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tính đồng đều về kết quả học tập môn Sinh học giữa lớp dạy TN và lớp ĐC được xác định qua thống kê kết quả họe tập môn Sinh học ở năm học trước. Kiểm tra giả thuyết Ho về sự đồng đều trong học tập môn Sinh học của các lớp ĐC và các lớp TN bằng tiêu chuẩn U và giả thuyết

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

* Bước 2. Mã hoá mỗi lớp bằng một số hiệu.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

* Bước 1. Lập danh sách tất cả các lớp 8 của các trường TN (có tên giáo viên giảng dạy tương ứng với từng lớp).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

- Để đảm bảo tính khách quan và ngẫu nhiên, việc chọn giáo viên tham gia TN được thực hiện theo phương pháp "Rút mẫu trực tiếp từ tổng thể" bằng phần mềm Microsoft Excel trên máy vi tính. Các bước tiến hành và các lệnh thực hiện trên máy tính như sau:

N

H

- Giáo viên dạy lớp TN cũng là giáo viên dạy lớp ĐC.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H0 (Hypothesized Mean Difference) được công nhận khi P < 0,05.

N

Hơn nữa, số lượng học sinh tham gia khảo sát là tương đối lớn và được chọn ngẫu nhiên, nên về trình độ nhận thức của học sinh các lớp TN và lớp ĐC được coi là tương đối đồng đều.

H

Ơ

• Tổ chức TN sư phạm

Y

Ó

A

10 00

B

Kết quả TN được phân tích để rút ra các kết luận khoa học mang tính khách quan. Lập bảng phân phối TN; tính giá trị trung bình và phương sai của mỗi mẫu. So sánh giá trị trung bình để đánh giá khả năng hiểu bài và khả năng hệ thống hoá kiến thức của các lớp TN so với các lớp ĐC Đồng thời, phân tích phương sai để khẳng định nguồn ảnh hưởng đến kết quả học tập ở các lớp TN và lớp ĐC.

Ý

-H

Sử dụng các phiếu trắc nghiệm để đánh giá khả năng hiểu bài của học sinh ngay sau khi bài học kết thúc.

-L

5.4.1. Phân tích kết quả TN đợt 1

ÁN

• Kết quả các bài trắc nghiệm

37

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Sử dụng phiếu trắc nghiệm trong 8 bài ở các lớp TN và các lớp ĐC kết quả trắc nghiệm dùng Excel thống kê trong bảng 3.6.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

5.4. Phân tích kết quả thực nghiệm

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

- Đợt 3 là TN bổ sung. Kết quả TN đợt 3 cùng với kết quả TN đợt 2 cho phép rút ra kết luận một cách chính xác.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

Đ ẠO

- Đợt 2 là TN chính thức. Từ kết quả TN đợt 1, điều chỉnh nội dung, rút kinh nghiệm và tiếp tục tập huấn thêm cho các giáo viên về phương pháp dạy TN. Số liệu thu được từ TN đợt 2 là cơ sở để đánh giá tính hiệu quả và tính khả thi của nội dung dạy - học mới.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

- Đợt 1 là TN thăm dò. Sau khi Biên soạn tài liệu, tổ chức tập huấn cho các giáo viên tham gia dạy TN. Thông tin thu được từ TN đợt 1 giúp điều chỉnh tài liệu và phương pháp dạy - học cho hợp lý.

N

TN tiến hành 3 đợt.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com Bảng 3.6. Tần suất điểm trắc nghiệm (đợt 1)

Ph.

3

4

5

6

7

8

9

10

X

S2

ni 6,47 2,36

N

38

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Trên hình 3.17, nhận thấy giá trị mod điểm trắc nghiệm của các lớp TN là điểm 8, của các lớp ĐC là điểm 7. Từ giá trị mod trở xuống (điểm 7 đến điểm 2), tần suất điểm của các lớp ĐC cao hơn so với các lớp TN. Ngược lại, từ giá trị môn trở lên, tần suất điểm số của các lớp TN cao hơn tần suất điểm của các lớp ĐC. Điều này cho phép dự

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Từ số liệu bảng 3.6, dùng quy trình vẽ đồ thị của Excel, lập đồ thị tần suất điểm số của các bài trắc nghiệm đợt 1 (hình 3.

17).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Số liệu trong bảng 3.6 cho thấy giá trị trung bình điểm trắc nghiệm của lớp TN cao hơn so với lớp ĐC. Phương sai của lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC. Như vậy, điểm trắc nghiệm ở các lớp TN tập trung hơn so với các lớp ĐC .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

Y

TN 5376 0,19 3,68 6,36 9,73 1 5,48 28,52 30,38 4.46 1 ,21 6,73 2,27

H

Ơ

ĐC 5344 0,47 4,87 8,14 10,70 16,67 32,20 23,02 3,29 0,64

N

án

Xi 2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

đoán kết quả các bài trắc nghiệm ở lớp TN cao hơn so với kết quả ở lớp ĐC

N

Từ số liệu của bảng 3.6, dùng Excel lập bảng tần suất hội tụ tiến (bảng 3.7) để so sánh tần suất bài đạt điểm từ giá trị Xi trở lên.

4

5

6

7

8

9

10

H

3

N

Xi 2 ni

ĐC

5344

1 00 99,53 94,67

TN

5376

1 00 99,81 96, 1 3 89,77 80,04 64,56 36,05 5,67 1,21

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Từ số liệu của bảng 3.7, vẽ đồ thị tần suất hội tụ tiến của điểm các bài trắc nghiệm đợt 1 (hình 3.l8).

39

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Trong hình 3.18, đường hội tụ tiến tần suất điểm của các lớp TN nằm về bên phải so với đường hội tụ tiến tần suất điểm của lớp ĐC. Như vậy, kết quả điểm số bài trắc nghiệm đợt 1 của các lớp TN cao hơn so với

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Số liệu ở bảng 3.7 cho biết tỷ lệ phần trăm các bài đạt từ giá trị từ Xi trở lên. Ví dụ, tần suất từ điểm 7 trở lên ở các lớp ĐC là 59, 1 5%, còn ở các lớp TN là 64,56%. Như vậy, số điểm từ 7 trở lên ở các lớp TN nhiều hơn so với ở các lớp ĐC.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

86,53 75,82 59,15 26,95 3,93 0,64

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

án

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ph

Ơ

Bảng 3.7 Tần suất hội tụ tiến điểm trắc nghiệm (đợt 1 )

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

lớp ĐC.

N

Để khẳng định điều này, phải so sánh giá trị trung bình và phân tích phương sai kết quả điểm trắc nghiệm của các lớp TN và các lớp ĐC. Giả thuyết H0 đặt ra là: "Không có sự khác nhau giữa kết quả học tập của các

N

H

Ơ

lớp TN và các lớp ĐC". Dùng tiêu chuẩn U để kiểm định giả thuyết H0 kết quả kiểm định bằng Excel thể hiện ở bảng 3.8.

Z (Tn số z = U)

TP

2,36

2,27

5344

5376

0 -8,86 0

z Critical one-tai (Tn số z tiêu chuẩn theo XS 0,05 tính

1,64

TR ẦN

P(z<=z) one-tail (Xác suất 1 chiều của z)

10 00

B

P(z<=z) two-tail (Xác suất 2 chiều của trị số z tính toán) 1,96

A

Cntical two-tail (Tn số z tiêu chuẩn SX 0,05 hai chiều)

-H

Ó

Ho bị bác bỏ vì giá trị tuyệt đối của z (U) > 1 ,96 Kết quả phân tích số liệu ở bảng 3. 8 cho thấy: X TN > X ĐC (

-L

Ý

X TN =6,73; X ĐC =6,47). Trị số tuyệt đối của U = 8,86, giả thuyết H0 bị bác bỏ vì giá trị quyệt đối của trị số U > 1,96 (trị số z tiêu chuẩn), với xác

40

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

suất (P) là 1,64 > 0,05. Như vậy, sự khác biệt của X TN và X ĐC Có ý nghĩa thống kê với độ tin cậy là 95%.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

H Ư

Hypothesized Mean Difference (giả thuyết H0)

G

Observations (Số quan sát)

6,73

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

6,47

.Q

TN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Known Vanance (Phương sai)

http://daykemquynhon.ucoz.com

ĐC

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Kiểm định X của hai mẫu (U-Test: Two Sample for M ) Mean ( X TN và X ĐC )

U

Y

Bảng 3.8. Kiểm định X điểm trắc nghiệm (đợi 1).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

Phân tích phương sai để khẳng định kết luận này. Đặt giả thuyết HA là: "Tại TN đợt 1, dạy - học Giải phẫu Sinh lý người bằng Grap và các phương pháp khác tác động như nhau đến mức độ hiểu bài cua HS ở các lớp TN và ĐC".

Kết quả phân tích phương sai thể hiện trong bảng 3.9.

H N

Y

Bảng 3.9. Phân tích phương sai điểm trắc nghiệm (đợt 1)

ĐC 5344 TN 5376 Phân tích phương sai (ANOVA)

6,47 6,73

2,36 2,27

Phương sai (MS)

xác FA= SA2 /SN2 suất FA (PValue) 78,40 1E-18

N

G

34587 36194

B 1

181,7

A

10 00

181,72

10718

2,3

24843

Phương sai Variance)

F-crit

3,84

-H

Giữa các nhóm (Between Groups) Trong nhóm (Within Groups)

Trung bình (Average)

Tổng biến Bậc tự do động (SS) (df)

Ó

Nguồn biến động (Source of Vanation)

Tổng (Sum)

H Ư

số lượng (Count)

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nhóm (Groups)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Tổng hợp (SUMMARY) 1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Phân tích phương sai một nhân tố (Anova: Single Factor)

Ý

• Kết quả các bài kiểm tra 1 tiết

ÀN

TO

ÁN

-L

Để đánh giá khả năng hệ thống kiến thức của học sinh khi học bằng phương pháp Grap, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra 1 tiết. Kết quả các bài kiểm tra (dùng quy trình lập bảng tần suất của Excel) thống kê trong bảng 3.10.

41

D

IỄ N

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Bảng phân tích phương sai (ANOVA) cho biết trị số FA = 78,40 > Fcrit (tiêu chuẩn) = 3,84, nên giả thuyết HA bị bác bỏ, tức là hai phương pháp dạy - học khác nhau đã ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh.

Ơ

Trong bảng 3.9, phần tổng hợp (Summary) cho thấy số bài trắc nghiệm (Count), trị số trung bình (Average), phương sai (Variance).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.10. Tần suất điểm kiểm tra 1 tiết (đợt 1) 3

4

5

6

7

8

9

S2

10 X

ni

ĐC

668 4,64 10,4 14,8

TN

672 2;98 8,18

21,2 19,0 9,88 3,14 6,52 3,10

16,2 21.5 22,9 11,16 5,06 6,84 2,96

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N

42

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Bảng 3.10 cho biết điểm trung bình của lớp TN cao hơn so với lớp

Y

N

H

1

1

N

Xi

Ơ

Ph. án

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

ĐC nhỏ hơn so với giá trị X của lớp TN. Từ số liệu của bảng 3.10, lập bảng tần suất hội tụ tiến (bảng 3.11).

Ph.án

Xi

3

4

6

7

8

9

10

10 00

B

n

5

TR ẦN

Bảng 3.11. Tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra 1 tiến (đợt 1 )

ĐC

668

TN

672 1 00 97,02 88,84 76,93 60,71 39,14 1 6,22

100 95,36 84,88 70,06 53,29 32,04 13,02 3, 1 4

Ó

A

5,06

-H

Từ số liệu bảng 3.11, vẽ đồ thị đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến kết quả kiểm tra 1 tiết của các lớp TN và ĐC (hình 3.20).

43

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Trong hình 3.20, đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến về điểm số của các lớp TN nằm lệch về bên phải đường tần suất hội tụ tiến của các lớp ĐC Như vậy, kết quả bài kiểm tra 1 tiết của lớp TN cao hơn so với lớp ĐC.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

các lớp ĐC là điểm 7, còn của các lớp TN là điểm 8. Giá trị X của lớp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

So sánh trong biểu đồ hình 3.19, ta thấy giá trị môn điểm số của

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

ĐC, và phương sai điểm của lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC. Dùng Excel lập biểu đồ tần suất điểm các bài kiểm tra 1 tiết (hình 3.19).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3. 12. Kiểm định X điểm kiểm tra 1 tiết (đợt 1)

10 00

Observations (Số quan sát)

B

Known Variance (Phương sai)

TR ẦN

Mean ( X TN và x ĐC)

H Ư

U-Test: Two Sample for Means

Hypothesized Mean Difference (Ho)

-H

Ó

P(z<=z) one-tail (Xác suất 1 chiều của z)

-L

Ý

z Critical one-tail (Trị số z tiêu chuẩn theo XS 0,05 một chiều) P(z<=z) two-tail (Xác suất 2 chiều của trị số z tính toán) z Critical two-tail (Trị số z tiêu chuẩn SX 0.05 hai chiều)

3,1

2,96

668

672

0

0,00 1,64 0,00 1,96

44

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

TN 6,84

-3,33

A

Z (Trị số z = U)

ĐC 6,52

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

tiêu chuẩn U để kiểm định X theo giả thuyết H0, kết quả kiểm định thể hiện ở bảng 3.12.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

So sánh giá trị trung bình: Giả thuyết H0 đặt ra là: "Không có sự khác nhau giữa kết quả học tập của các lớp TN và các lớp ĐC". Dùng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

Trong bảng 3.12, X TN > X ĐC Và phương sai của lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC Trị số tuyệt đối của U = 3,33 > 1,96, với xác suất 1 chiều tà 0. Giả thuyết H0 bị bác bỏ, tức là sự khác biệt giá trị trung bình của hai mẫu có ý nghĩa thống kê.

ĐC

668

4364

6,52

3,10

TN

672

4596

6,84

2,96

SS

df

MS

33,5.

1

33,50

H N

H Ư Between Groups

4057,5

Total

4091,0

1 339

10 00

Within Groups

TR ẦN

source o Variation

B

INOVA

F 1 1.06

P-value

F-crit

0,00

3,85

3,03

Ó

A

1 340

ÁN

-L

Ý

-H

Trong bảng 3.13, ta thấy FA > FTiêu chuẩn (F-crit), giả thuyết HA bị bác bỏ, như vậy ở TN đợt 1, khả năng tổng hợp kiến thức của học sinh khi dạy - học Giải phẫu Sinh lý người bằng Grap (lớp TN) tết hơn so với không dạy bằng Grap (lớp ĐC).

Phân tích kết quả TN đợt 1, nhận thấy các khả năng hiểu bài và 45

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

• Bàn luận kết quả TN đợt 1.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

variance

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Average

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

sum

G

count

N

Groups.

Đ ẠO

SUMMARY

http://daykemquynhon.ucoz.com

Y

TP

Anova: Single Factor.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

.Q

Bảng 3. 13. Phân tích phương sai điểm kiểm tra 1 tiết (đợt 1)

Ơ

Phân tích phương sai: Giả thuyết HA đặt ra là: "Hai cách dạy ở TN đợt 1 tác động như nhau đến khả năng hệ thống hoá kiến thức của HS". Áp dụng quy trình phân tích phương sai được kết quả ở bảng 3.13.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H N Y

TR ẦN

H Ư

Kết quả học tập ở các lớp TN cao hơn so với các lớp ĐC. Tuy nhiên, sự khác biệt này là không lớn lắm, nó biểu hiện sự chênh lệch của điểm số trung bình của các lớp TN và các lớp ĐC chỉ là 0,32 điểm.

5.4.2. Phân tích kết quả TN đợt 2 và 3

Ó

A

10 00

B

Rút kinh nghiệm kết quả TN sư phạm đợt 1, chúng tôi hướng dẫn giáo viên đổi mới cách dạy - học, đặc biệt là cách tổ chức cho học sinh thiết kế Grap. Chúng tôi đã hướng dẫn các giáo viên dạy TN cách sử dụng Grap để giáo viên tổ chức hoạt động độc lập nhận thức của học sinh mức độ thứ hai và mức độ thứ ba).

ÁN

-L

Ý

-H

Sau khi sơ bộ phân tích kết quả TN đợt 2 và đợt 3, chúng tôi thấy hiệu quả của việc dạy - học bằng Grap ở các lớp TN đã được nâng lên một cách rõ rệt so với các lớp ĐC. Vì vậy, chúng tôi phân tích kết quả chung của cả TN đợt 2 và đợt 3 để rút ra những kết luận.

Dùng phiếu trắc nghiệm để khảo sát khả năng hiểu bài của HS ngay sau bài học, kết quả thể hiện trong bảng 3. 14.

46

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

• Kết quả các TN đợt 2 và 3

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

- Do chưa nhận thức đúng về vai trò của Grap trong dạy - học, nên một số giáo viên đã sử dụng Grap thay thế các phương tiện trực quan vốn có như tranh vẽ, mô hình…

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

- Đa số giáo viên mới chỉ sử dụng Grap dạy - học ở mức độ thứ nhất. Tức là chỉ dùng Grap để minh hoạ cho lời giảng, nên hiệu quả của việc sử dụng Grap trong dạy - học Giải phẫu Sinh lý người chưa cao.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

- Nhiều giáo viên, khi mới tiếp xúc với cách dạy bằng Grap còn chưa quen và chưa thật sự chủ động trong việc tổ chức học sinh lĩnh hội kiến thức.

N

tổng hợp kiến thức của học sinh khi học bằng phương pháp Grap (lớp TN) tốt hơn khi học bằng các phương pháp không dùng Grap (lớp ĐC) Trong quá trình TN đợt 1, chúng tôi đã dự giờ một số giờ giảng của giáo viên dạy các lớp TN. Sau khi kết thúc TN đợt 1, chúng tôi đã rút ra một số nhận xét sau:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3. 14. Tần suất điểm trắc nghiệm đợt 2 và 3 P.án

2

3

4

5

6

7

8

9

10

S2

X

1,61 6,25

9,08 15,38 24,68 25,84 17,16 8.01 2,28

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G N 10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

So sánh tần suất điểm số của lớp ĐC với lớp TN (hình 3.21), ta 1 thấy giá trị mod của lớp ĐC (7) thấp hơn so với lớp TN (9). Tần suất 1 điểm ở dưới điểm môn của các lớp ĐC cao hơn so với các lớp TN. Ngược lại, tần suất điểm số trên giá trị môn của lớp TN lại cao hơn các lớp ĐC Điều này cho thấy kết quả các bài trắc nghiệm đợt 2 và 3 ở các lớp TN cao hơn so với kết quả các lớp ĐC. Lập bảng tần suất hội tụ tiến để so sánh.

47

D

IỄ N

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Số liệu trong bảng 3.14 cho thấy điểm trung bình của các lớp TN cao hơn hẳn so với các lớp ĐC. Đồ thị so sánh tần suất điểm trắc nghiệm đợt 2 và 3 (hình 3.21).

H

0

N

0

6,49 2,36

Y

TN 10792

1,75

Ơ

ĐC 10704 0,18 2,57 8,88 14,53 19,81 27,51 18,80 5,99

N

Xi

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3. 15. Tần suất hội tụ tiến điểm trắc nghiệm đợt 2 và 3 5

6

7

8

9

10

án

n

ĐC

1 0704 1 00 99,82 97,25 88,38 73,85 54,05 26,53 7,74

TN

10192

1,75

98,39 92,14 83,07 67,68 43.00 17,16

ÁN

Dùng tiêu chuẩn U để so sánh X TN và X ĐC được kết quả ở bảng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

48

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

3. 16.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

Đường biểu diễn hội tụ tiến điểm số của các lớp TN nằm bên phải đường biểu diễn kết quả của lớp ĐC. Như vậy có thể nói, kết quả điểm trắc nghiệm của các lớp TN cao hơn so với các lớp ĐC. Để khẳng định nhận xét này, chúng tôi tiến hành phân tích một số tham số đặc trưng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Từ số liệu bảng 3.15, vẽ đồ thị tần suất hội tụ tiến để so sánh.

.Q

U

Y

100

N

4

Ơ

3

H

2

Xi

N

Ph.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3. 16. Kiểm định X điểm trắc nghiệm (đợt 2 và 3)

TN

Mean ( X TN và X ĐC )

64,9

8,01

Known Varian

2,36

2,28

Observations

10704

10192

Hypothesized Mean Difference (H0)

0

Z (Trị số z = U)

-72,16

P(Z<=z) Two - tail

0

Z Critical one - tail

1,64

P (Z<=z) Two - tail

Hai cách dạy khác nhau cho kết quả học tập khác nhau, để khẳng 49

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

X TN và X ĐC Có ý nghĩa về mặt thống kê. Qua đó cho thấy, giá trị điểm số của các lớp TN cao hơn so với các lớp ĐC. Tức là, học sinh ở các lớp học theo phương pháp Grap hiểu bài hơn so với học sinh ở các lớp không dùng Grap trong dạy - học.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-H

Ó

A

điểm trung bình của các lớp ĐC ( X TN = 8,01; X ĐC = 6,49). Trị số U = 72,16, như vậy, trị tuyệt đối của trị số z lớn hơn so với trị số z tiêu chuẩn (z Critical two-tail) là 1,96, giả thuyết H0 bị bác bỏ. Sự khác biệt giữa

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

Giả thuyết H0 đặt ra là: "HS các lớp TN và các lớp ĐC hiểu bài như nhau". Trong bảng 3.16, điểm trung bình của các lớp TN cao hơn so với

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

TP Đ ẠO

G

N

1,96

B

Z Critical one - tail

0

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

N

H

Ơ

N

ĐC

H Ư

U-Test: Two Sample for Means

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ H N

1 0704

69508

6,49

TN

10192

81683

8,01

Variance

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ĐC

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Average

G

Sum

2,36

N

Count

2,28

TR ẦN

H Ư

Groups.

Đ ẠO

SUMMARY

SS

MS

F

P-value

F-crit

1 2074,6

1 20894

1 2074,6

5198,3

0

3,84

Within Groups

48532,45

A

Between Groups

-H

Ó

2,3

60607,05

20895

-L

Ý

Toàn

df

10 00

Source of Variation

B

ANOVA

ÀN

TO

ÁN

Trong bảng phân tích phương sai (ANOVA), giả thuyết HA được nêu ra là: "Kết quả TN cao hơn so với ĐC không phải do ảnh hưởng của phương pháp dạy học". Những tính toán cho thấy trị số FA = 5198,3 lớn hơn rất nhiều so với Fchuẩn = 3,84. Do đó, giả thuyết HA bị bác bỏ. Điều này cho thấy phương pháp dạy - học đã ảnh hưởng đến kết quả học tập 50

D

IỄ N

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Anova: Single Factor

http://daykemquynhon.ucoz.com

Y

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bảng 3. 17 Phân tích phương sai điểm trắc nghiệm đợt 2 và 3

U

Bảng 3.17 cho thấy số bài trắc nghiệm của các lớp ĐC là 10704, còn số bài của các lớp TN là l0192; điểm trung bình của các lớp ĐC là thấp hơn điểm trung bình của các lớp TN. Phương sai của mẫu TN nhỏ hơn phương sai của mẫu ĐC. Điều này cho thấy kết quả kiểm tra ở các lớp TN cao hơn kết quả của các lớp ĐC.

N

định nguồn dẫn tới sự khác biệt về mức độ hiểu bài của học sinh là do phương pháp dạy -học khác nhau. Chúng tôi tiến hành phân tích phương sai (TN đợt 2 và 3).

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

của học sinh.

• Kết quả các bài kiểm tra 1 tiết (đợt 2 và 3) Bảng 3.18. Tầm suất điểm kiểm tra 1 tiết đợt 2 và 3 6

7

8

9

10

X

H

ni

S2

N

5

Ơ

Xi 4

ĐC

1 338 6,95

14,87 26,31 21,38 15,84 9.34

TN

1274 1,26

2,98

6,74

2,42

17,43 28.81 25,12 1 5.38 8,06

1,87

51

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

So sánh biểu đồ hình 3.23 cho thấy, giá trị mod của điểm số ở lớp TN là 8 và điểm môn của lớp ĐC là 6. Nhưng từ điểm 7 trở lên, tần suất điểm của các lớp TN cao hơn hẳn so với ở lớp ĐC. Lập bảng tần suất hội tụ tiến của bài kiểm tra 1 tiết đợt 2 và 3.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ ẠO

tiết

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Từ số liệu bảng 3.18, lập biểu đồ sọ sánh tần suất điểm kiểm tra 1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

9.03

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

5,31

N

Pa. án

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3. 19. Tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra 1 tiết đợt 2 và 3 Pa. án

Xi

4

5

6

7

8

10

78,18

51,87

30,49

14,65

5,31

TN

1274

1 00

98,74

95,76

86.73

69,31

40,50

15,38

Ơ

93,05

H

1 00

N

1 338

.Q 52

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

Lập bảng so sánh giá trị trung bình và kiểm định theo tiêu chuẩn U.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

A

Trong hình 3.24, đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra 1 tiết của lớp TN nằm bên phải đường biểu diễn kết quả của lớp ĐC

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

tiết.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Từ số liệu bảng 3. 19, lập đồ thị tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra 1

Y

ĐC

N

n

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.20. Kiểm định X điểm kiểm tra 1 tiết (đợt 2 và 3)

2,42

1,87

Observations (số quan sát)

1338

1274

H Ư

1,64

P (Z<=z) Two – tail (Xác suất 2 chiều của trị số z tính toán)

0

Z Critical one – tail (Trị số z tiêu chuẩn SX 0,05 hai chiều)

1,96

TR ẦN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

z Critical one – tail (trị số z tiêu chuẩn theo XS 0,05 một chiều)

http://daykemquynhon.ucoz.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0

G

P(Z<=z) Two – tail (Xác suất 1 chiều của z)

-H

Ó

A

10 00

B

So sánh giá trị trung bình điểm số của các lớp TN và các lớp ĐC, bảng 3.20 cho thấy điểm trung bình của lớp TN cao hơn so với ĐC. Trị số tuyệt đối U = 23,18 lớn hơn trị số Z tiêu chuẩn. Như vậy, sự khác biệt điểm số trung bình giữa lớp TN với điểm trung bình của lớp ĐC là có ý nghĩa. Dựa vào đó có thể kết luận học sinh học Giải phẫu Sinh lý người bằng Grap có khả năng tổng hợp kiến thức tốt hơn so với học bằng những PPDH khác. Để khẳng định nhận xét này, cần phân tích phương sai.

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Số liệu trong bảng 3.21 cho thấy sự khác biệt giữa giá trị trung bình và phương sai. Với trị số FA > F-crit, có thể kết luận sự khác biệt về kết quả học tập ở hai nhóm lớp là do cách dạy khác nhau.

53

D

IỄ N

Đ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-23,18

Đ ẠO

Z (Trị số z = U)

.Q

0

Hypothesized Mean Difference (H0)

N

Known Varian (phương sai)

Ơ

8,06

H

6,47

N

Mean ( X TN và X ĐC )

Y

TN

U

ĐC

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U-Test: Two Sample for Means

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.21. Phân tích phương sai điểm kiểm tra 1 tiết đợt 2 và 3 Anova: Single Factor

Count

Sum

Average

Variance

ĐC

1338

9012

6,74

2,43

TN

1274

10279

8,06

1,87

Source of Variation Between Groups Within Groups

SS

df

MS

FA

P-value

1148,5

1

1148,85

532,76

2E - 107

5630,45

2611

2,3

2,16

Total

6779,30

2612

Y

N

H

Ơ

N

Groups.

B

TR ẦN

Từ những kết quả phân tích cho thấy, trong TN đợt 2 và 3, các lớp TN có kết quả học tập tốt hơn so với các lớp ĐC. Tức là dạy - học Giải phẫu Sinh lý người bằng Grap, học sinh hiểu bài hơn và hệ thống hoá kiến thức tất hơn so với dạy bằng các phương pháp khác.

10 00

Qua dự giờ và trao đổi ý kiến với các giáo viên dạy các lớp TN, rút ra một số nguyên nhân sau:

-H

Ó

A

Rút kinh nghiệm về TN đợt 1 và hướng dẫn giáo viên điều chỉnh cách dạy, sau 1 năm nay TN, giáo viên đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng Grap trong dạy - học Giải phẫu Sinh lý người.

-L

Ý

Giáo viên đã tổ chức cho học sinh thiết kế Grap nội dung và giao nhiệm vụ cho học sinh tự thiết kế, tức là dạy theo mức độ thứ 2 và thứ 3.

54

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Trên đây là một ví dụ minh hoạ cho việc ứng dụng Excel để tổ chức và phân tích số liệu của một đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục.

Từ ví dụ này, người đọc có thể suy rộng ra cho các đề tài tương tự.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

• Bàn luận kết quả TN đợt 2 và 3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

3,85

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

U

F-crit

G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

SUMMARY

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial