Định lượng đồng thời b1, b6 và b12 trong thuốc neurobion, scanneuron bằng phương pháp HPLC

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THU HẰNG

ĐINH LƯỢNG ĐỒNG THỜI VITAMIN B1, B6 VÀ B12 ̣ TRONG THUỐC NEUROBION, SCANNEURON BẰNG PHƯƠNG PHÁP SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAO VÀ QUANG PHỔ HẤP THỤ PHÂN TỬ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC VẬT CHẤT

Thái Nguyên, năm 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THU HẰNG

ĐINH LƯỢNG ĐỒNG THỜI VITAMIN B1, B6 VÀ B12 ̣ TRONG THUỐC NEUROBION, SCANNEURON BẰNG PHƯƠNG PHÁP SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAO VÀ QUANG PHỔ HẤP THỤ PHÂN TỬ

Chuyên ngành: Hóa phân tích Mã số: 60.44.01.18

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC VẬT CHẤT

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Mai Xuân Trường

Thái Nguyên, năm 2017

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CAM ĐOAN

là trung thực và chưa hề được sử dụng trong bấ t cứ mô ̣t công trình nào.

H

Ơ

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã

N

Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này

.Q

Thái Nguyên, tháng 4 năm 2017

Xác nhận

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

Tác giả luận văn

Xác nhận của giáo viên hướng dẫn

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

của Trưởng khoa chuyên môn

Nguyễn Thu Hằng

PGS.TS. Mai Xuân Trường

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

PGS.TS. Nguyễn Thị Hiền Lan

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

gốc.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn

i Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CẢM ƠN

nhiều sự quan tâm, động viên và giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo, bạn bè

H

Ơ

và gia đình.

N

Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn, tác giả đã nhận được

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đ

Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS Mai

N

G

Xuân Trường người đã tận tình hướng dẫn chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá

H Ư

trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành luận văn này.

TR ẦN

Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè những đề tài nghiên cứu của mình.

B

người đã luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện

10 00

Với thời gian nghiên cứu có hạn, khối lượng công viêc̣ lớn, khả năng

A

nghiên cứu còn hạn chế, chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những thiếu

Í-

và bạn đọc.

H

Ó

sót. Tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp từ các thầy giáo, cô giáo

-L

Xin chân thành cảm ơn!

ÁN

Thái Nguyên, tháng 04 năm

TO

2017 Tác giả

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nguyên, các thầy cô giáo tham gia giảng dạy đã cung cấp những kiến thức giúp

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Khoa Hóa ho ̣c, Phòng Đào tạo - Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Tác giả bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:

Nguyễn Thu Hằng

ii Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC Trang

U Y

Mục lục ........................................................................................................ iii

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

Danh mục các hình ....................................................................................... vi

Đ

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1

N

G

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................... 2

H Ư

1.1. Tổng quan về vitamin B1, B6 và B12 .................................................... 2

TR ẦN

1.1.1. Vitamin B1........................................................................................... 2 1.1.2. Vitamin B6........................................................................................... 7

B

1.1.3. Vitamin B12 ...................................................................................... 11

10 00

1.2. Phương pháp phổ hấp thụ phân tử ........................................................ 14

A

1.2.1. Các định luật cơ sở của sự hấp thụ ánh sáng ..................................... 14

Ó

1.2.2. Phương pháp lọc Kalman .................................................................. 15

Í-

H

1.3. Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao .............................................. 22

-L

1.3.1. Nguyên tắc của phương pháp HPLC ................................................. 23

ÁN

1.3.2. Các đại lượng đặc trưng của quá trình sắc kí .................................... 23 1.3.3. Sơ đồ máy HPLC ............................................................................... 26

ÀN

1.4. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Danh mục các bảng, biểu ............................................................................... v

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Danh mục các từ viết tắt ............................................................................... iv

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Lời cảm ơn .....................................................................................................ii

Ơ

Lời cam đoan .................................................................................................. i

N

Trang bìa phụ

D

IỄ N

Đ

cao và phổ hấp thụ phân tử .......................................................................... 27 1.4.1. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp HPLC ................... 27 1.4.2. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử ......................................................................................................... 30 Chương 2. THỰC NGHIỆM .................................................................... 33

iii Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.1. Nội dung nghiên cứu ............................................................................ 33 2.1.1. Phương pháp HPLC ........................................................................... 33 2.1.2. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử .......................................... 33

Ơ

H

2.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyế t .................................................... 34

N

2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 34

.Q

2.3.1. Giới hạn phát hiện (LOD) ................................................................. 35

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.3.3. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp ............................................... 35

G

Đ

2.3.4. Đánh giá kết quả phép phân tích theo thống kê ................................ 36

H Ư

N

2.4. Thiết bị, dụng cụ và hóa chất ................................................................ 37 2.4.1. Thiết bị ............................................................................................... 37

TR ẦN

2.4.2. Dụng cụ .............................................................................................. 37 2.4.3. Hóa chất ............................................................................................. 37

10 00

B

2.4.4. Chế phẩm Neurobion ......................................................................... 38 2.4.5. Chế phẩm Scanneuron ....................................................................... 38

A

2.5. Chuẩn bị các dung môi để hòa tan mẫu ................................................ 38

H

Ó

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN......................... 40

Í-

3.1. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử ............................................. 40

-L

3.1.1 Khảo sát phổ hấp thụ phân tử của các vitamin B1, B6 và B12 .......... 40

ÁN

3.1.2. Khảo sát khoảng tuyến tính tuân theo định luật Bughe – Lambe – Bia của các vitamin B1, B6 và B12. Xác định chỉ số LOD và LOQ ................. 41

D

IỄ N

Đ

ÀN

3.1.3. Khảo sát và đánh giá độ tin cậy của phương pháp nghiên cứu trên các

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

2.3.2. Giới hạn định lượng (LOQ) ............................................................... 35

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

2.3. Đánh giá độ tin cậy của quy trình phân tích ......................................... 35

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

2.2.2. Phương pháp thực nghiê ̣m ................................................................. 34

mẫu tự pha ................................................................................................... 48 3.1.4. Xác định hàm lượng B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion và Scanneuron .................................................................................................. 54 3.1.5. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 theo phương pháp thêm chuẩn ............................................................................. 58

iv Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.2. Phương pháp HPLC .............................................................................. 64 3.2.1. Xây dựng điều kiện để xác định đồng thời các vitamin B1, B6 và B12 ............................................................................................................... 64

Ơ

H

3.2.3. Xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion và thuốc

N

3.2.2. Đánh giá phương pháp định lượng .................................................... 67

.Q

phương pháp thêm chuẩn ............................................................................. 74

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................... 80

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

KẾT LUẬN................................................................................................. 78

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

3.2.4. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 theo

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Scanneuron .................................................................................................. 72

v Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Anh

N

Tiếng Việt Vitamin B1

Thiamine

B6

Vitamin B6

Pyridoxine

B12

Vitamin B12

Xyanocobalamin

Phương pháp sắc kí lỏng hiệu High Performance Liquid

.Q

LOD

Giới hạn phát hiện

Limit Of Detection

LOQ

Giới hạn định lượng

Limit Of Quantity

Sai số tương đối

Relative Error

Đ

G

N

Độ lệch chuẩn

Standard Deviation

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

S hay SD

H Ư

RE

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Chromatography

ẠO

năng cao

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Ơ

B1

HPLC

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Viết tắt

iv Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU Trang

Ơ

Bảng 1.2. Hàm lượng vitamin B6 trong một số thực phẩm ...................... 11

N

Bảng 1.1. Hàm lượng vitamin B1 trong một số thực phẩm ........................ 7

H

Bảng 1.3. Hàm lượng vitamin B12 trong một số thực phẩm .................... 14

.Q

Bảng 3.3. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang củ a vitamin B6 ở cá c giá tri ̣ nồng độ ......... 44

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Bả ng 3.5. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang củ a vitamin B12 ở các giá trị nồ ng độ ....... 46

N

G

Bảng 3.6. Kết quả tính LOD và LOQ của vitamin B12 ............................ 48

H Ư

Bả ng 3.7. Pha chế cá c dung di ch ̣ hỗ n hơ p̣ vitamin B1 và vitamin B6 ..... 48

TR ẦN

Bả ng 3.8. Kế t quả tí nh nồ ng đô ̣, sai số củ a vitamin B1 và vitamin B6 trong hỗ n hơ p̣ .......................................................................... 49

B

Bả ng 3.9. Pha chế cá c dung di ch ̣ hỗ n hơ p̣ vitamin B1 và vitamin B12 ... 50

10 00

Bả ng 3.10. Kế t quả tí nh nồ ng đô ̣, sai số củ a vitamin B1 và vitamin B12

A

trong hỗ n hơ p̣ .......................................................................... 50

H

Ó

Bả ng 3.11. Pha chế cá c dung di ch ̣ hỗ n hơ p̣ vitamin B6 và vitamin B12.. 51

Í-

Bả ng 3.12. Kế t quả tí nh nồ ng đô ̣, sai số củ a vitamin B6 và vitamin B12

-L

trong hỗn hơ p̣ .......................................................................... 52

ÁN

Bảng 3.13. Pha các dung dịch chuẩ n vitamin B1, vitamin B6, vitamin B12 và hỗ n hơ p̣ ..................................................................... 53

D

IỄ N

Đ

ÀN

Bả ng 3.14. Kế t quả tí nh nồ ng đô ̣, sai số củ a vitamin B1, vitamin B6 và

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Bảng 3.4. Kết quả tính LOD và LOQ của vitamin B6.............................. 45

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.2. Kết quả xá c đi nh ̣ LOD và LOQ của vitamin B1 ...................... 43

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Bảng 3.1. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang củ a vitamin B1 ở cá c giá tri ̣ nồng độ ......... 42

vitamin B12 ........................................................................... 53

Bảng 3.15. Kết quả tính nồng độ, sai số các vitamin B1, B6 và B12 trong mẫu thuốc Neurobion ............................................................ 55 Bảng 3.16. Kết quả tính nồng độ, sai số B1, B6 và B12 trong mẫu thuốc Scanneuron ............................................................................ 57 v

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.17. Thành phần các dung dịch chuẩn B1, B6 và B12 thêm vào dung dịch mẫu thuốc Neuronbion .......................................... 59

H

Bảng 3.19. Thành phần các dung dịch chuẩn B1, B6 và B12 thêm vào

Ơ

trong mẫu thuốc Neuronbion ................................................. 60

N

Bảng 3.18. Kết quả xác định độ thu hồi của các vitamin B1, B6 và B12

.Q

trong mẫu thuốc Scanneuron ................................................. 63

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Bảng 3.22. Kết quả khảo sát thời gian lưu ............................................... 68

N

G

Bảng 3.23. Kết quả khảo sát diện tích pic ............................................... 69

H Ư

Bảng 3.24. Mối tương quan giữa nồng độ và diện tích pic của các

TR ẦN

vitamin B1, B6 và B12 .......................................................... 70 Bảng 3.25. Kết quả khảo sát độ lặp lại .................................................... 72

B

Bảng 3.26. Kết quả phân tích thuốc Neurobion ....................................... 73

10 00

Bảng 3.27. Kết quả phân tích thuốc Scanneuron ..................................... 74 Bảng 3.28. Kết quả khảo sát độ đúng ...................................................... 75

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Bảng 3.29. Kết quả khảo sát độ đúng ...................................................... 77

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Bảng 3.21. Giá trị các đại lượng đặc trưng .............................................. 68

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.20. Kết quả xác định độ thu hồi của các vitamin B1, B6 và B12

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

dung dịch mẫu thuốc Scanneuron .......................................... 62

vi Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC HÌNH Trang

Ơ

Hình 1.2. Các dạng bào chế của vitamin B1 ....................................................... 6

N

Hình 1.1. Công thức cấu tạo của vitamin B1 ...................................................... 2

H

Hình 1.3. Công thức cấu tạo của vitamin B6 ...................................................... 7

.Q

Hình 1.6. Các dạng bào chế của vitamin B6 ..................................................... 13

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Hình 1.8. Sơ đồ máy HPLC ............................................................................... 26

N

G

Hình 1.9. Phòng máy HPLC tại trường Đại học Sư Phạm ................................ 27

H Ư

Hình 2.1. Chế phẩm thuốc Neurobion ............................................................... 38

TR ẦN

Hình 2.2. Chế phẩm Scanneuron ....................................................................... 38 Hình 3.1. Phổ hấp thụ của các dung dịch chuẩn các vitamin B1, B6 và B12 ... 40

B

Hình 3.2. Phổ hấp thụ quang của vitamin B1 ở các nồng độ 0,1  40,0g/mL ..... 41

10 00

Hình 3.3. Đường hồ i quy tuyế n tính biể u diễn sự phu ̣ thuô ̣c của đô ̣ hấ p thu ̣

A

quang A vào nồ ng đô ̣ của vitamin B1 .............................................. 42

H

Ó

Hình 3.4. Phổ hấp thụ quang của vitamin B6 ở các nồng độ 0,1  50,0g/mL .... 44

Í-

Hình 3.5. Đường hồi quy tuyến tính biểu diễn sự phụ thuộc của độ hấp thụ

-L

quang A vào nồng độ của vitamin B6 .............................................. 45

ÁN

Hình 3.6. Phổ hấp thụ quang của vitamin B12 ở các nồng độ 0,1  50,0g/mL ... 46

TO

Hình 3.7. Đường hồ i quy tuyế n tính biể u diễn sự phu ̣ thuô ̣c của đô ̣ hấ p thu ̣

Đ IỄ N D

quang A vào nồ ng đô ̣ của vitamin B12 ............................................ 47

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Hình 1.7. Thời gian lưu của cấu tử phân tích .................................................... 23

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hình 1.5. Công thức cấu tạo của vitamin B12 .................................................. 11

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Hình 1.4. Các dạng bào chế của vitamin B6 ..................................................... 10

Hình 3.8. Sắc ký đồ của vitamin B1 400 µg/mL tại bước sóng λ = 278 nm ..... 65 Hình 3.9. Sắc ký đồ của vitamin B6 800 µg/mL tại bước sóng λ = 278 nm ..... 65 Hình 3.10. Sắc ký đồ của vitamin B12 800 µg/mL tại bước sóng λ = 278nm....... 66 Hình 3.11. Sắc ký đồ của vitamin B1 (1), vitamin B6 (2) và vitamin B12 (3) .... 67

vi Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hình 3.12. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện tích pic của vitamin B1 ..................................................................... 70 tích pic của vitamin B6 ..................................................................... 71

H

Ơ

Hình 3.14. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện

N

Hình 3.13. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

tích pic của vitamin B12 ................................................................... 71

vii Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỞ ĐẦU Những năm gần đây, ở nước ta thuốc tân dược được bán rộng rãi trên

H

Ơ

nước. Công tác kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm và xác định thành phần của

N

thi trường với nhiều loại khác nhau, được sản xuất tại các cở sở trong và ngoài ̣

.Q

xác cao đã được ứng dụng như: phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử,

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

cao,...

G

Trên thế giới và ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu theo

H Ư

N

phương pháp UV-Vis để xác định đồng thời hỗn hợp nhiều cấu tử có phổ hấp thụ

TR ẦN

quang phân tử xen phủ nhau mà không phải tách chúng khỏi nhau như: phương pháp bình phương tối thiểu, phương pháp phổ đạo hàm, phương pháp lọc Kalman,... Sử dụng phương pháp UV-Vis dùng phổ toàn phần kết hợp với kĩ

10 00

B

thuật tính toán và ứng dụng phần mềm máy tính cho những ưu điểm: quy trình phân tích đơn giản, tốn ít thời gian, tiết kiệm hóa chất và đạt độ chính xác cao

Ó

A

[3, 8, 9, 16, 18, 22, 25, 30].

H

Hiện nay, người ta thường dùng phương pháp sắc lý lỏng hiệu năng cao

-L

Í-

HPLC để định lượng các thuốc đa thành phần vì: phương pháp này có độ nhạy

ÁN

tương đối cao, có khả năng định lượng tốt, tiết kiệm thời gian, thích hợp cho việc tách các chất bay hơi hoặc dễ bị phân hủy bởi nhiệt, cho kết quả nhanh và chính

D

IỄ N

Đ

ÀN

xác...[17, 20, 23, 24, 26, 27, 28, 29].

Hai phép phân tích trên có thể dùng để kiểm tra hàm lượng các biệt dược

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử, phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

hiện đại và cho kết quả nhanh nên nhiều phương pháp có độ lặp và độ chính

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

thuốc được chú trọng. Do công tác kiểm nghiệm đòi hỏi kĩ thuật chính xác,

một cách tương đối đơn giản và nhanh chóng.

Xuấ t phát từ những lý do trên chúng tôi lựa chọn đề tài: "Đinh ̣ lượng đồ ng thời vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion, Scanneuron bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao và quang phổ hấp thụ phân tử”.

1 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU

Ơ

N

1.1. Tổng quan về vitamin B1, B6 và B12

H

1.1.1. Vitamin B1

.Q

2–[3–[(4–amino–2–metyl–pyrimidin–5–yl)metyl]–4–

ẠO

metyl–thiazol–5–yl]etanol.

N

TR ẦN

H Ư

- Khối lượng mol phân tử: 265,35g/mol

G

Đ

- Công thức phân tử: C12H17SON4

B

-

10 00

Hình 1.1. Công thức cấu tạo của vitamin B1

A

Công thức cấu tạo của vitamin B1 cho thấy nó là một dẫn xuất pyrimidin

H

Ó

gắn với dẫn xuất thiazol qua nhóm metylen [12].

-L

Í-

1.1.1.2. Tính chất vật lý

ÁN

Vitamin B1 là những tinh thể trắng nhỏ hay bột kết tinh, có mùi đặc trưng.

TO

Khi tiếp xúc với không khí, chế phẩm khan nhanh chóng hút ẩm (khoảng 4%

ÀN

nước). Dung dịch trong nước có môi trường axit, nóng chảy ở 248 0C và phân

D

IỄ N

Đ

hủy. Dễ tan trong nước và axit axetic nhưng khó tan trong etanol 96% và metanol,

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

IUPAC:

TP

- Tên

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Tên thông thường: vitamin B1 hay thiamine

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1.1.1.1. Giới thiệu chung

không tan trong ete, benzen hay clorofom và chịu nhiệt khá nên không bị phân huỷ khi nấu nướng.

Trong môi trường không phân cực vitamin B1 hấp thụ tại 2 bước sóng λmax1= 246,9 nm và λmax2= 264,5 nm.

2 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Vitamin B1 không ổn định với ánh sáng và độ ẩm. Mất hoạt tính trong môi trường trung tính và bazơ. Ổn định tính chất ở pH = 4.

Dạng chế phẩm của vitamin B1 có thể tồn tại ở dạng thiamin

N

monohydroclorua, thiamin mononitrat… [12].

H

Ơ

1.1.1.3. Tính chất hóa học

.Q

Do có 3 nguyên tử N nên mang lại cho vitamin B1 tính bazơ. Tuy nhiên 2

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

H Ư

Do nguyên tử N bậc 4 nên vòng thiazol trong thiamin kém vững bền đặc

TR ẦN

biệt trong môi trường kiềm. Trong môi trường này vòng bị mở và lúc đó dễ bị oxi hóa thành các sản phẩm không có hoạt tính vitamin. Do vậy khi pha chế dung

B

dịch thiamin phải đựng trong cốc thủy tinh trung tính, pH của dung dịch phải

10 00

axit.

Vitamin B1 bị oxy hóa bởi K3[Fe(CN)6] trong môi trường kiềm tạo thành

Ó

A

thiocrom màu vàng phát huỳnh quang màu xanh da trời. Phản ứng này được

Í-

H

dùng để định tính vitamin B1 và định lượng vitamin B1 bằng phương pháp đo

TO

ÁN

-L

huỳnh quang [8].

Đ IỄ N D

G N

tan trong nước và vững bền hơn thiamin bazơ.

Đ

monohydroclorua, dung dịch của chúng trong nước có môi trường axit, chúng dễ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

nguyên tử N có tính bazơ yếu. Vì vậy chế phẩm được dùng loại thiamin

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

metylen.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Vitamin B1 là dẫn xuất pyrimidin gắn với dẫn xuất thiazol qua nhóm

Nhóm -OH trong phân tử làm cho vitamin B1 có thể ete hóa hay este hóa

tạo thiamin panmitat, thiamin stearat, thiamin phtalat… song quan trọng nhất là tạo với H3PO4 thiamin pyrophotphat (TPP) – là coenzym xúc tác nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể.

3 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tổng hợp thiamin pyrophotphat (TPP): Vitamin B1 phản ứng với HBr để tạo thành hợp chất thiamin – bromo. Các hợp chất bromo lần lượt phản ứng với dung

B

 TPP đóng vai trò vô cùng quan trong trong việc chuyển hóa axit pyruvic thành

10 00

axit oxaloaxetic.

TPP

HOOC-CH2-CO-COOH

Ó

A

CO2 + CH3-CO-COOH

Í-

H

 Axit pyruvic tác dụng với axit oxaloaxetic dưới tác dụng của xúc tác là oxi và

TO

ÁN

-L

TPP tạo thành axit xitric và cacbon dioxit.

D

IỄ N

Đ

ÀN

 TPP chuyển hóa axit pyruvic thành andehit axetic.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Chức năng sinh học của TPP

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

dịch pyrophotphat bạc trong axit photphoric và axit clohidric để tạo thành TPP.

TPP

CH3-CO-COOH CH3-CHO + CO2  TPP chuyển hóa axit pyruvic thành axit axetic.

CH3-CO-COOH

TPP

CH3-COOH

4 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thiamin pyrophotphat là coenzym xúc tác cho quá trình phân giải các xeto axit như axit pyruvic, axit oxaloaxetic…Vì vậy khi thiếu vitamin B1, sự chuyển hóa các xeto axit bị ngừng trệ làm cho cơ thể tích lũy một lượng lớn các xeto axit

N

làm rối loạn trao đổi chất và gây nên trạng thái bệnh lí nguy hiểm. Vì thế nhu

.Q

bromo–methyl–pyrimidine–hydrobromide (A) và 4–methyl–5–β–oxy–ethyl-

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1.1.1.5. Chức năng của vitamin B1

Ó

A

Vitamin B1 là thành phần của men thiamin pyrophotphat (TPP) có vai trò

Í-

H

rất quan trọng trong chuyển hoá chất bột, đường (gluxit). Vitamin B1 cần cho

-L

quá trình tổng hợp axit ribonucleic (RNA), axit deoxyribonuleic (DNA) là những

ÁN

axit liên quan đến quá trình di truyền, vitamin B1 cũng cần cho quá trình tổng

TO

hợp nicotinamit adenin dinucleotit photphat khử (NADP) cần cho tổng hợp axit béo mà các axit béo không no lại có rất nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể (là

D

IỄ N

Đ

thành phần của nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học cao như lipoprotein, là yếu

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

thiazole (B). Sau đó cho sản phẩm thu được qua axit clohidric 10% [12].

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Vitamin B1 có thể được tổng hợp từ phản ứng giữa 2–methyl–4–amino–5–

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

1.1.1.4. Tổng hợp vitamin B1

Ơ

cầu vitamin B1 đối với cơ thể tỉ lệ thuận với nhu cầu năng lượng [8].

tố cần thiết của màng tế bào, các tổ chức liên kết, tổ chức thần kinh...). Vitamin B1 còn tham gia vào quá trình sản xuất và giải phóng chất dẫn truyền thần kinh axetylcolin, chuyển hoá một số axit amin cần thiết như leucin, isoleucin và valin (các axit amin này có nhiều vai trò rất quan trọng trong cơ thể).

5 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Khi thiếu vitamin B1 kéo dài sẽ bị mắc bệnh Beri - beri. Ở người trưởng thành, bệnh Beri - beri thể hiện dưới 2 dạng: chân, thường bắt đầu ở vùng bàn chân rồi lan dần lên cao và gây khó đi lại. Khi

H

Ơ

tích tụ dịch ở vùng cơ tim có thể gây suy tim và tử vong.

N

 Thể ướt hay còn gọi là thể phù: bệnh nhân có ứ nước ở vùng bắp

.Q

Vitamin B1 cần thiết cho việc tạo ra một loại men (enzyme) quan trọng

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

của cơ thể. Ngoài ra, vitamin B1 kích thích sự tạo thành một loại men tham gia

N

G

vào quá trình tiêu hóa thức ăn, kích thích cảm giác thèm ăn. Khi thiếu vitamin

H Ư

B1, trẻ thường biếng ăn, mệt mỏi, nhất là những trẻ lười ăn chất bột đường như:

TR ẦN

bột, cháo, cơm… thì việc bổ sung vitamin B1 là cần thiết [8].

1.1.1.6. Dạng bào chế của vitamin B1

B

- Dạng viên nén : 10 mg; 50 mg; 100 mg; 250 mg; 300 mg.

1.1.1.7. Nhu cầu vitamin B1 và nguồn thực phẩm

Đ IỄ N D

Hình 1.2. Các dạng bào chế của vitamin B1

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

- Dạng thuốc tiêm: 50mg/mL; 100mg/mL.

Với nồng độ cao vitamin B1 được hấp thụ bằng cơ chế thụ động nhưng ở

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

tham gia vào quá trình chuyển hoá chất bột, đường (gluxit) và quá trình phát triển

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

nên gầy mòn, suy kiệt.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

 Thể khô hay thể gầy mòn: có sự mất dần các khối cơ, bệnh nhân trở

nồng độ thấp nó được hấp thụ bằng hệ thống vận chuyển chủ động qua trung gian một số chất mang và bị photphonyl hóa. Vitamin B1 sau khi được hấp thụ trong ruột non và tá tràng, nó chuyển vào gan liên kết với photpho thành dạng hoạt động, rồi vào máu để phân bố đi khắp cơ thể. Trong máu, vitamin B1 gắn với protein huyết tương mà chủ yếu là albumin và hồng cầu. Các cơ quan dự trữ 6

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

vitamin B1 bao gồm cơ, tim, gan, thận và não, trong đó cơ là nơi dự trữ chính.

Hàm lượng vitamin B1 trong các mô là rất ít, vì thế hàm lượng vitamin B1 trong cơ thể phụ thuộc vào lượng đưa vào qua thức ăn.

H

Ơ

0,7 – 1,2mg; trẻ trên 12 tuổi là 1,3 – 1,5mg; người lớn nam là 1,5mg và nữ là

N

Lượng vitamin B1 cần cung cấp hằng ngày cho cơ thể: trẻ em 1 – 12 tuổi

.Q

3,10

Bánh mì từ bột thô

Đậu nành khô

1,10

Lòng đỏ trứng gà

0,32

Đỗ xanh hạt

0,72

Thịt bò

0,20

Thịt lợn

0,53

Thịt gà

0,15

Gạo

0,41

G

Đ

Cao men bia

N

(mg/100g)

H Ư

ẠO

(mg/100g)

Hàm lượng

B 10 00

1.1.2. Vitamin B6

Ó

A

1.1.2.1. Giới thiệu chung

H

- Tên thông thường: vitamin B6 hay pyridoxine

-L

Í-

- Tên IUPAC: 4,5 – di(hydroxymethyl) – 2 – methylpyridin – 3- ol

ÁN

- Công thức phân tử: C8H10NO3

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

- Khối lượng mol phân tử: 169,18g/mol

0,34

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Thực phẩm

TP

Hàm lượng

Thực phẩm

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 1.1. Hàm lượng vitamin B1 trong một số thực phẩm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1,3mg; phụ nữ mang thai và nuôi con bú là 1,8mg.

Hình 1.3. Công thức cấu tạo của vitamin B6

7 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Vitamin B6 tồn tại ở 3 dạng: pyridoxine, pyridoxal và pyridoxamine. Cả 3 dạng này đều có trong các thực phẩm từ động thực vật và có hoạt tính tương

H Ư

N

trong nước.

Pyridoxin bazơ nóng chảy ở 204-208oC, rất dễ tan trong nước và tan dược

TR ẦN

trong etanol.

Bền khi đun sôi trong dung dịch axit, kiềm nhưng không bền khi có mặt các

10 00

B

chất oxy hóa.

Cả 3 chất đều hấp thụ bức xạ tử ngoại vì vậy có thể đo phổ hấp thụ vùng tử

Ó

A

ngoại để định tính và định lượng vitamin B6 [8].

H

1.1.2.3. Tính chất hóa học

-L

Í-

Cả 3 hợp chất pyridoxine, pyridoxal và pyridoxamine đều là dẫn xuất của

ÁN

pyridin, vị trí số 3 có nhóm hydroxyl phenyl, vị trí số 5 có nhóm hydrometyl.

TO

Chúng chỉ khác nhau nhóm thế ở vị trí số 4. Do vậy:

Đ

ÀN

Cả 3 chất đều có tính bazơ (nhân pyridin) nên: - Tác dụng với các axit tạo muối. Chế phẩm được dùng là pyridin

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

Pyridoxin bazơ là những tinh thể không màu nóng chảy ở 160oC, tan được

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q 1.1.2.2. Tính chất vật lý

IỄ N D

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

đương nhau. Cấu trúc hóa học của 3 dạng vitamin B6 như sau:

hydroclorit dễ tan trong nước, tạo muối, kết tủa với axit silicovolframic, axit photphovolframic.

- Định lượng chúng bằng phương pháp đo axit trong môi trường khan. Do có nhóm hydroxyl phenyl mà cả 3 chất đều có tính chất:

8 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Tính axit yếu: Dễ dàng hòa tan các chế phẩm trong các dung dịch kiềm, tác dụng với FeCl3 cho muối phức màu đỏ. + Tính khử: vitamin B6 dễ bị oxi hóa, tác nhân xúc tác sự oxi hóa là ánh

N

sáng, tia tử ngoại. Vì vậy phải bảo quản chế phẩm vitamin B6 trong bình thủy

H

Ơ

tinh màu vàng và để chỗ tránh ánh sáng.

.Q

ẠO

dụng với axit photphoric, bị este hóa.

Đ

Do khác nhau ở vị trí số 4 mà chỉ có pyridoxin phản ứng được với boric tạo

N

G

phức vững bền. Phản ứng này để phân biệt pyridoxin với pyridoxal và

H Ư

pyridoxamin [8].

TR ẦN

1.1.2.4. Chức năng của vitamin B6

Dùng để phòng và điều trị bệnh thiếu vitamin B6. Vitamin B6 dễ dàng được

B

biến đổi thành coenzym – pyridoxal photphat trong cơ thể. Coenzym này đóng

10 00

vai trò thiết yếu trong chuyển hóa protein cũng như trong sản xuất năng lượng, chuyển hóa chất béo, hoạt động hệ thần kinh trung ương và sản xuất hemoglobin.

Ó

A

Vitamin B6 dùng để điều trị nhiễm độc isoniazio hoặc cycloserin. Thiếu hụt

Í-

H

vitamin B6 có thể dẫn đến thiếu máu nguyên bào sắt, viêm dây thần kinh ngoại

-L

vi, viêm da tăng bã nhờn, khô nứt môi.

ÁN

Nhu cầu cơ thể tăng và việc bổ sung vitamin B6 có thể cần thiết trong các

TO

trường hợp sau: nghiện rượu, bỏng, suy tim sung huyết, sốt rét kéo dài, cắt bỏ dạ

D

IỄ N

Đ

ÀN

dày, lọc máu, cường tuyến giáp, nhiễm khuẩn, bệnh đường ruột…

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Do có nhóm metanol ở vị trí số 5 mà các chất này có hoạt tính sinh học: tác

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

màu azo, ứng dụng các phản ứng này để định tính và định lượng vitamin B6.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Dễ tham gia phản ứng thế ở vị trí số 6, tác dụng với muối diazoli tạo phẩm

Người mang thai có nhu cầu tăng mọi mặt về vitamin nên được bổ sung

bằng chế độ ăn uống. Nhiều thầy thuốc vẫn khuyên dùng thêm nhiều vitamin và khoáng chất đối với người mang thai kém ăn hoặc nguy cơ thiếu hụt cao. Nhưng nếu dùng với lượng quá thừa vitamin và khoáng chất có thể gây tác động có hại cho sức khỏe nên cần tránh điều này.

9

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Một số trẻ sơ sinh biểu hiện hội chứng lệ thuộc pyridoxin có tính di truyền nên cần dùng pyridoxine trong tuần đầu tiên sau khi sinh để phòng thiếu máu và chậm phát triển. Nguyên nhân không biết rõ nhưng dấu hiệu là khóc quấy nhiều

Ơ

N

và có cơn run giật kiểu động kinh [8].

N

H

1.1.2.5. Dạng bào chế

.Q

10 00

Hình 1.4. Các dạng bào chế của vitamin B6 1.1.2.6. Nhu cầu vitamin B6 và nguồn thực phẩm

Ó

A

Điều trị bệnh thiếu vitamin B6 với phụ nữ có thai và cho con bú: ngày

Í-

H

5 - 25mg, dùng trong 3 tuần sau đó duy trì ngày 1,5 – 2,5mg.

-L

Hội chứng phụ thuộc pyridoxin dùng 10 – 250mg/ngày; trẻ sơ sinh

ÁN

2 – 15mg/ngày; viêm thần kinh do thuốc 25 – 50mg/ngày.

TO

Nguồn vitamin B6 chính trong thực phẩm là khoai tây và các loại rau quả

D

IỄ N

Đ

ÀN

khác, sữa và thịt.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Dạng thuốc tiêm: 50mg/mL, 100mg/mL.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

- Dạng viên nén: 5mg, 10mg, 25mg, 50mg, 100mg, 250mg, 500mg.

10 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 1.2. Hàm lượng vitamin B6 trong một số thực phẩm

(mg/100g)

0,95

Thịt bò hầm

0,27

Chuối

0,51

Khoai tây

0,25

Thịt gà tây

0,44

Đậu nướng

0,12

Thịt gà

0,29

Bánh mì bột thô

Cá trắng

0,29

N

H

Ơ

N

Mầm lúa mì

U Y

(mg/100g)

.Q

0,12

ẠO

1.1.3. Vitamin B12

Đ

1.1.3.1. Giới thiệu về vitamin B12

N

G

- Tên thông thường: vitamin B12 hay xyanocobalamin

H Ư

- Tên IUPAC: α – (5,6 – dimethylbenzimidazolyl)cobanmidcyanide

TR ẦN

- Công thức phân tử: C63H88CoN14O14P

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

- Khối lượng mol phân tử: 1355,36g/mol

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hàm lượng

Thực phẩm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hàm lượng

Thực phẩm

Hình 1.5. Công thức cấu tạo của vitamin B12 - Vitamin B12 là những hợp chất hữu cơ có nguyên tử coban ở trung tâm, với tên gọi là những cobalamin và có hoạt tính sinh học trên cơ thể người.

11 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Hiện nay biết khoảng 100 loại tương tự vitamin B12. Các chất thường gặp là: xiacobalamin, hydroxycobalamin, nitritocoalamin [12].

1.1.3.2. Tính chất của vitamin B12

N

- Kết tinh dưới dạng tinh thể nhỏ, không có mùi, vị.

H

Ơ

- Tan tốt trong nước, dung dịch trung tính và cồn. Không tan trong axetol,

.Q Đ

sulfic và muối Fe(II).

N

G

- Bền nhiệt khi chúng ở dạng xiamit, bền trong bóng tối và ở nhiệt độ

H Ư

thường.

TR ẦN

- Vitamin B12 trong thức ăn đều ở dạng phức hợp với protein. Trong chế biến, vitamin B12 khá bền vững với nhiệt độ, trừ khi trong môi trường kiềm và

B

nhiệt độ không quá 100oC.

10 00

- Khi có sự hiện diện của vitamin C, vitamin B12 trở nên ít bền vững với nhiệt độ hơn.

Ó

A

- Vitamin B12 chuyển vào cơ thể với một chất glucoprotit của dạ dày để

Í-

H

tạo nên một phức hợp dễ hấp thụ cho cơ thể [12].

-L

1.1.3.3. Vai trò và chức năng của vitamin B12

ÁN

- Tham gia quá trình tổng hợp protein và axit nucleic của cơ thể. Đóng vai

Đ

ÀN

TO

trò là một coenzym.

- Tham gia tổng hợp và trao đổi chất có cacbon.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Dễ bị phá hủy bởi các tác nhân oxi hóa, khử mạnh như: axit ascorbic,

IỄ N D

TP

mạnh, không bền trong môi trường axit mạnh.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Dễ bị phân hủy bởi ánh sáng, dễ mất hoạt tính khi tiếp xúc với kim loại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

ete, benzen, clorofom.

- Giúp chống bệnh thiếu máu có hồng cầu khổng lồ và sau này có tác dụng

đối với các nơtron thần kinh nên thường được kết hợp với vitamin B1 và B6 để điều trị nhiều căn bệnh đau nhức, tê bại,…

- Tổng hợp và vận chuyển các nhóm metyl: vitamin B12 tăng sinh tổng hợp metyl từ tiền thân của nó: α – cacbon của glyxin và β – cacbon của serine

12 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Vitain B12 ảnh hưởng tới sự chuyển hóa lipit và gluxit, cụ thể là kích thích hoạt tính coenzyme A và tham gia vào quá trình chuyển hóa gluxit thành lipit [12].

N

1.1.3.4. Dạng bào chế

H

Ơ

- Dạng viên: 100µg, 200µg, 500µg, 1200µg , 1000µg, 2000µg, 5000µg, 1mg.

1.1.3.5. Nhu cầu vitamin B12 và nguồn thực phẩm

B

- Hàm lượng vitamin B12 tối thiểu cần thiết cho hoạt động bình thường

10 00

của cơ thể lại rất thấp không quá 3µg.

A

- Trên nguyên tắc chỉ cần uống một ly sữa đã đủ cung ứng vitamin B12

H

Ó

cho cơ thể.

Í-

- Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ có thể thiếu vitamin B12 nếu người mẹ ăn chay

-L

và không uống sữa .

ÁN

- Trên đối tượng bị đau nhức cũng như viêm dây thần kinh, nhiều nhà điều

TO

trị có khuynh hướng dùng vitamin B12 với liều cao trong khoảng 1000 - 5000µg,

D

IỄ N

Đ

ÀN

nghĩa là cao gấp 300 – 1500 lần nhu cầu thông thường.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Hình 1.6. Các dạng bào chế của vitamin B6

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

- Dạng thuốc tiêm: 200µg/mL, 500µg/mL, 1000 µg/mL, 1 mg/mL, 1mg/4 mL.

- Vitamin B12 có ý nghĩa rất quan trọng đối với chăn nuôi gia súc. Nó làm

tăng sự hấp thụ thức ăn protein thực vật, tăng trưởng và tích lũy mỡ.

- Vitamin B12 cũng làm tăng sinh đẻ trứng gà ở gà mái.

Thành phần vitamin B12 tương đối thấp trong rau quả, chủ yếu có nhiều trong gan, thịt, cá, trứng, sữa, men bia.

13

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 1.3. Hàm lượng vitamin B12 trong một số thực phẩm Hàm lượng

Hàm lượng

Thực phẩm

(µg/100g) Thịt bò nạc (sống)

Cật

54

Ngũ cốc

Gan heo

23

Cá tuyết sống

Cá trích (nướng)

15

Thịt lợn nạc (sống )

Cá hồi

5

Sữa bò (đã tuyệt trùng)

0,9 0,5

H

2

ẠO

TP

.Q

1

Cao men bia

Phomat (tính trung bình)

2,4

Thịt gà (sống)

Lượng rất nhỏ

N

G

Đ

2,5

1

TR ẦN

1.2.1. Các định luật cơ sở của sự hấp thụ ánh sáng 1.2.1.1. Định luật Bughe - Lămbe – Bia

B

Khi chiếu một chùm tia sáng có năng lượng nhất đinh ̣ vào mô ̣t dung dịch

10 00

chứa cấu tử hấp thụ ánh sáng thì cấ u tử đó sẽ hấp thụ chọn lọc một số tia sáng.

A

Độ hấp thụ quang của cấu tử tỷ lệ thuận với nồng độ của chất trong dung dịch và

H

Ó

bề dày lớp dung dịch mà ánh sáng truyền qua.

I0

A = lg

ÁN

-L

Í-

Phương trình toán học biểu diễn định luật Bughe - Lămbe - Bia I

= . b. C

(1.1)

Đ

ÀN

TO

Trong đó: A: độ hấp thụ quang của dung dịch ở bước sóng .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1,7

Trứng gà tươi

1.2. Phương pháp phổ hấp thụ phân tử

IỄ N D

N

83

Ơ

Gan, thịt cừu non (rán)

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(µg/100g)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Thực phẩm

: hệ số hấp thụ mol phân tử của cấu tử tại bước sóng . b: bề dày lớp dung dịch (cm).

C: nồng độ của cấu tử trong dung dịch (mol/lít). Định luật Bughe – Lămbe – Bia là sự tổ hợp của hai định luật thứ nhất và

thứ hai của sự hấp thụ ánh sáng.

14 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.2.1.2. Định luật cộng tính Định luật cộng tính là một sự bổ sung quan trọng cho các định luật hấp thụ độ của hệ trắc quang nhiều cấu tử.

H

Ơ

Bản chất của định luật cộng tính là sự độc lập của đại lượng độ hấp thụ

N

ánh sáng vừa xét. Định luật cộng tính là cơ sở định lượng cho việc xác định nồng

.Q

n

(1.2)

G

Đ

Aλ =A1,λ +A2,λ +...+Ai,λ +...+An,λ =  Ai,λ

N

i=1

H Ư

Trong đó :

TR ẦN

A: độ hấp thụ ánh sáng của dung dịch hỗn hợp chứa n cấu tử ở bước sóng .

10 00

B

A i,: độ hấp thụ ánh sáng của cấu tử thứ i ở bước sóng ; n là số cấu tử hấp thụ ánh sáng có trong hỗn hợp; với i = 1  n.

Ó

A

Từ (1.1) có thể viết lại phương trình (1.2) như sau : n

Í-

H

Aλ = ε1,λ .b.C1 +ε 2,λ .b.C2 +...+ε n,λ .b.Cn =  εi,λ .b.Ci

(1.3)

-L

i=1

ÁN

Định luật cộng tính được phát biểu như sau: “Ở một bước sóng đã cho độ

TO

hấp thụ quang của một hỗn hợp các cấu tử không tương tác hóa học với nhau

Đ

ÀN

bằng tổng độ hấp thụ quang của các cấu tử riêng biệt ở cùng bước sóng này”. Định luật cộng tính là cơ sở định lượng cho việc xác định nồng độ của hệ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

n cấu tử tại bước sóng  bằng phương trình toán học:

IỄ N D

TP

Biểu diễn tính cộng tính về độ hấp thụ quang của dung dịch hỗn hợp chứa

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

sáng riêng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

quang của một chất riêng biệt khi có mặt của các chất khác có sự hấp thụ ánh

nhiều cấu tử dựa vào độ hấp thụ quang của hệ trắc quang nhiều cấu tử.

1.2.2. Phương pháp lọc Kalman 1.2.2.1. Giới thiệu phương pháp Trong phân tích trắc quang, khi tiến hành đo phổ hấp thụ quang phân tử, vì các nguyên nhân khác nhau mà một số kết quả đo thực tế luôn khác so với giá trị 15

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

lí thuyết, người ta luôn mong muốn có một phổ càng gần với phổ lí thuyết càng tốt (sai số nhỏ nhất). tử, chương trình lọc Kalman lấy điểm số liệu đầu tiên của phổ hấp thụ quang

N

Khi sử dụng phổ hấp thụ quang phân tử để xác định nồng độ của các cấu

H

Ơ

phân tử và tính nồng độ của cấu tử (C1) cũng như phương sai của giá trị nồng độ

.Q

ẠO

giá trị phương sai lớn hơn P1 sẽ được lọc bỏ.

Đ

Lấy điểm số liệu thứ hai của phổ hấp thụ quang phân tử và tính nồng độ

N

G

của cấu tử (C2) cũng như phương sai của nồng độ (P2). Việc có lấy giá trị nồng

H Ư

độ C2 này hay không phụ thuộc vào phương sai P2 của nó. Nếu phương sai của

TR ẦN

giá trị nồng độ vừa tính được trước đó (P1) thì giá trị nồng độ đó sẽ bị loại bỏ (loại bỏ “nhiễu đo”), ngược lại nếu phương sai có giá trị nồng độ vừa tính được

B

(P2) nhỏ hơn phương sai của giá trị nồng độ vừa tính được trước đó (P 1) thì giá

10 00

trị nồng độ C1 sẽ được lấy, chương trình tiếp tục với các điểm số liệu tiếp theo.

Như vậy cứ sau mỗi giá trị độ hấp thụ quang là một lần nồng độ của cấu

Ó

A

tử tiến gần đến nồng độ thực của nó. Tức là từ những kết quả đo quang trước đó

Í-

H

có thể dự báo kết quả sẽ đo được ngay sau đó và tùy thuộc vào sự phù hợp của

-L

kết quả đo được so với kết quả dự báo mà ta lọc bỏ được các nhiễu đo. Sau một

ÁN

số điểm số liệu của phổ hấp thụ quang phân tử, giá trị nồng độ của các cấu tử sẽ

TO

hội tụ dần (có phương sai giảm dần) và đến một lúc nào đó phương sai của phép

D

IỄ N

Đ

ÀN

xác định nồng độ đạt đến độ chính xác nhất định mà ta mong muốn thì chương

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

giá trị P1 thì các giá trị nồng độ đó mới được lấy, còn các giá trị nồng độ khác có

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

cấu tử được tính từ các điểm số liệu tiếp theo (C2, C3, …) có phương sai nhỏ hơn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

cấu tử vừa xác định được (P1). Về mặt lí thuyết, chỉ những giá trị nồng độ của

trình sẽ dừng lại và giá trị nồng độ của các cấu tử đã được xác định (phương pháp này được gọi là phương pháp lọc). Phương pháp giải bài toán lọc Kalman là phương pháp lặp [18].

1.2.2.2. Cơ sở lí thuyết của thuật toán Đơn giản nhất xét lọc Kalman 1 chiều (dung dịch chỉ có 1 cấu tử)

16 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Giả sử có cấu tử i, giá trị độ hấp thụ quang của cấu tử i ở bước sóng λ tuân theo phương trình (1.1). Vì chưa biết giá trị nồng độ thực Ci nên ta cần ước đoán giá trị của Ci từ giá trị Ci đã biết trước đó.

Ci(λ+1) = F.Ci(λ) + u(λ)

Ơ

N

(1.4)

H

Trong đó:

.Q ẠO

u(λ) được gọi là nhiễu trắng kí hiệu là w có nghĩa nó không tương quan gì

Đ

với giá trị nồng độ C và bước sóng λ và nhất là nó không tương quan gì với các

N

G

giá trị của u trước đó (ở các bước sóng λ, λ1, λ2, …, λn).

H Ư

Xét ở bước sóng khởi điểm λ0

1 n

n

n

và EC = 1  EC i = 1 .n.EC = 

 Ci

n

i=1

(1.5)

n

i=1

B

C=

TR ẦN

Giá trị trung bình của nồng độ C được xác định bằng biểu thức:

10 00

Trong đó:

A

Ci là giá trị nồng độ tính được của cấu tử i

H

Ó

µ là giá trị nồng độ thực của cấu tử i

Í-

E là toán tử kỳ vọng (giá trị trung bình)

-L

n là số lần xác định giá trị nồng độ

ÁN

Cũng như các phương pháp giải lặp khác, vì ban đầu ta không thể biết chính

TO

xác µ và chưa có giá trị nồng độ Ci là ước đoán (được cho là) tốt nhất của chúng

D

IỄ N

Đ

ÀN

ta về giá trị nồng độ (C) (giả sử Ce = 1,0000).

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

bằng 0 và phương sai của u(λ) là Q (ví dụ Q = 0,0001).

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

u(λ) là một số ngẫu nhiên thỏa mãn điều kiện giá trị trung bình của nó

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

F là một hằng số, F ≤ 1 (ví dụ F = 0,9).

Phương sai của phép xác định được tính theo công thức: 1 P= k

 n

i=1



1 C i -C = k 2

2

  C i(l ) -C e  = E  C i(l ) -C e  n

0

0

i=1

2



(1.6)

Trong đó: k là số bậc tự do của phép xác định nồng độ.

Giả sử P = 0,0400.

17 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Xét ở bước sóng λ1: Phương trình (1.4) khi viết ở bước sóng λ1 có dạng: Ai(1) = F .Ci(0) + u(0)

(1.7)

Ơ

N

Theo đó ước đoán của ta tốt nhất về Ci(1) là: Ce−New = F.Ce

N

H

(1.8)

ẠO

Chúng ta cũng không thể biết được cái ước đoán ban đầu của mình lớn hơn

G

Đ

hay nhỏ hơn 0,9000 là cái ước đoán tốt nhất mà chúng ta có thể đưa ra vào lúc

N

này.

1 k

2   C i(l ) -C e-New  = E [ Ci(1) – Ce-New) 2] n

1

i=1

TR ẦN

PNew =

H Ư

Phương sai trong ước đoán này xác định từ (1.6) là: (1.9)

B

Với E là toán tử kỳ vọng. Thay thế biểu thức của C i(1) ở (1.7) và Ce -New ở

10 00

(1.8) và (1.9) ta sẽ được:

A

P New = E [ F.Ci(0) + u – F.Ce) 2 ] = (1.10)

H

Ó

= E [ F 2 (Ci(0) – Ce ) 2 ] + E [ u 2 ] + E.[ 2F(Ci(0) - C e). u ]

-L

Í-

Vì u giả định là không có tương quan gì với C i(0) và Ce (u = 0) nên số hạng

P New = P.F2 + Q

(1.11)

TO

ÁN

E.[2F(Ci(0) - Ce). u] = 0. Thay thế P từ (1.6) và (1.8) vào (1.10) ta được:

Đ

ÀN

Trong đó: Q = [ u2 ] là phương sai của u

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Ce = 1,0000 thì F. Ci(0) = 0,9000 (v× F = 0,9).

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

không biết giá trị chính xác của Ci(0) nên lấy ước đoán tốt nhất là Ce. Nếu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Vì không thể biết u(0) nên tốt nhất lấy giá trị trung bình của nó bằng 0. Vì

Với ví dụ của chúng ta thì PNew = 0,0400.0,81 + 0,0001 = 0,0325 Bây giờ chúng ta hãy giả thiết việc xác định nồng độ C ở bước sóng λ1 có “nhiễu đo”. Gọi giá trị nồng độ ở bước sóng λ1 là x(λ1). Giả sử x(λ1) liên hệ tuyến tính với C (trường hợp đơn giản nhất). x(1) = M.C(1) + w(1)

(1.12)

18 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trong đó: w là nhiễu trắng của phương sai “R” M là hằng số đã biết. Ví dụ: M = 1, R = 0,0100 và x(λ1) = 1,2000

N

Nếu muốn đoán x(λ1) trước khi có giá trị đo thì phải dùng: xe = M.Ce-New với

H

Ơ

ví dụ đang xét giá trị ước đoán x(λ1) = 0.900.

.Q

(1.13)

Trong đó: K là một số được gọi là lợi Kalman. x(λ1) - xe là sai số trong việc

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

đo w và một phần do sai số trong việc ước đoán x (λ1) từ (1.12). Nếu tất cả sai số

N

G

là do việc ước đoán x(λ1) thì rõ ràng là ta đã ước đoán Ce-New thấp hơn 0,3000. Đặt

H Ư

K = 1 ta có thể hiệu chỉnh đủ sai số này. Nhưng vì một phần sai số do nhiễu đo

TR ẦN

w, nên để hiệu chỉnh cho Ce-New-New phải nhỏ hơn 0,3000 thì K sẽ có giá trị nhỏ hơn 1.

B

Vấn đề đặt ra là giá trị nào của K sẽ được sử dụng? Trước khi quyết định,

10 00

chúng ta hãy tính phương sai mới kế tiếp:

A

E[C i(1)-Ce-New-New) 2] = E [(Ci(1)- Ce-New- K.(x(1) - M.Ce-New) 2 ]

H

Ó

= E [(Ci(1)- Ce-New- K.( M.C + w - M.Ce-New) 2 ]

Í-

= E [(1- KM)( C i(1) – Ce-New)- Kw 2 ]

ÁN

-L

= E [(Ci(1)- Ce-New)2 (1- KM)2 +Kw2 – 2Kw(Ci(1)- Ce-New)(1-KM)] = P New.(1- KM)2 + RK2.

(1.14)

Trong đó: R = E[w2] và số hạng thứ ba (Kw2) biến mất vì w được giả định

D

IỄ N

Đ

ÀN

là không tương quan với nồng độ C và Ce-New. Giá trị mới của phương sai bây giờ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

ước đoán x(λ1). Với ví dụ trên là 1,2000 – 0,9000 = +0,3000, một phần là do nhiễu

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ce-New-New = Ce-New + K.( x(λ1) - M.Ce-New)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Theo Kalman giá trị ước đoán tốt nhất của Ci(λ1) là:

được xác định bởi: P New-New = PNew.(1- KM)2 + RK2.

(1.15)

Nếu muốn cực tiểu hóa sai số ước đoán thì phải cực tiểu hóa PNew-New tức là đạo hàm PNew-New theo K và cho bằng 0 để tìm K. Lúc đó:

19 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

M.Pnew M .Pnew  R

K

(1.16)

2

Với ví dụ trên K = 0,7647; Pe-New-New = 0,001129 và PNew-New = 0,007647.

N

Có thể thấy ngay rằng phương sai của ước đoán đang giảm đi (P 1 = 0,0400;

H

Ơ

P2= 0,0325; P3 = 0,007647; P4 = 0,001129).

Đ G

(1.20) (1.21)

H Ư

N

PNew-New = PNew.(1 – KM)2 + RK2

(1.19)

Ở bước sóng λ2, chúng ta lại bắt đầu sử dụng Ce-New làm giá trị ước đoán của

TR ẦN

Ce để đưa vào (1.17), sử dụng PNew-New như là giá trị của P trong (1.18) sau đó tính K từ (1.20) và dùng giá trị K mới tính được cùng giá trị x(λ2) trong (1.19) để

10 00

B

nhận được một ước đoán mới về C, sau đó lại dùng (1.21) để tính được P tương ứng. Quá trình được lặp đi lặp lại như thế cho đến bước sóng cuối cùng.

Ó

A

Xét lọc Kalman n chiều (hỗn hợp có n cấu tử).

H

Xét hỗn hợp có n cấu tử có nồng độ trong hỗn hợp lần lượt là

-L

Í-

C = (C1, C2,C3, …, Cn). Giá trị nồng độ tính được bước sóng λ lần lượt là

ÁN

(C1(λ), C2(λ),C3(λ), …, Cn(λ)). Gọi giá trị kỳ vọng (trung bình thống kê) của Ci(λ) là

TO

Ei(λ) thì ECλ là véc tơ có các phần tử e1(λ), e2(λ),e3(λ), …, en(λ). Thường ta quan tâm

Đ

ÀN

đến các véc tơ có giá trị trung bình bằng 0 (ECλ = 0).

Gọi chuyển vị của C là CT. Giả sử có giá trị trung bình thống kê bằng 0.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

M.Pnew M .Pnew  R 2

(1.18)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y .Q TP

ẠO

Ce-New-New = Ce-New + K.( x(λ1) – M.Ce-New)

IỄ N D

(1.17)

PNew = P.F2 + Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ce-New = F.Ce

K

N

Như vậy ta có 5 phương trình của phép lọc Kalman như sau:

Tích của C và CT là một ma trận bậc nxn. Đặt P = ECCT được gọi là ma trận hiệp biến (ma trận hiệp phương sai) của C. Phần tử thứ i, j của P là Pij(λ) = ECi(λ).Cj(λ).

20 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ở đây các phần tử nằm trên đường chéo chính của P là phương sai của C i.

Các phần tử nằm ngoài đường chéo chính là các hiệp biến. Hiệp biến Pij có liên Nếu hỗn hợp có n cấu tử thì về cơ bản các phương trình lọc Kalman vẫn giữ

H

Ơ

như trường hợp lọc 1 chiều, điều khác biệt ở đây là:

N

quan đến hệ số tương quan giữa Ci và Cj.

.Q

ẠO

chuyển vị T của nó.

Đ

Ký hiệu (λ/λ-1) tương đương với New. (λ/λ) tương đương với New-New và

H Ư

Các giá trị nồng độ C ở bước sóng đo (λ):

N

G

(λ-1/λ-1) tương đương với giá trị ban đầu của đại lượng tương ứng.

(1.22)

TR ẦN

C() = F(,-1).C(-1) + W() Trong đó:

B

chữ in đậm thể hiện các ma trận

10 00

C() là tham số nồng độ của các cấu tử trong mẫu phân tích

A

F là ma trận chuyển trạng thái

H

Ó

W là nhiễu hệ thống và rất nhỏ

-L

Í-

Độ hấp thụ quang A và các tham số nồng độ: A() = HT().C() +V()

(1.23)

ÁN

Trong đó: A() là độ hấp thụ quang tại bước sóng λ của mẫu phân tích.

TO

HT() là hàm mô tả mối liên hệ giữa các tham số nồng độ với kết quả đo quang.

D

IỄ N

Đ

ÀN

V() là nhiễu đo. Đây chính là mô hình tuyến tính biểu diễn bởi định luật Bughe

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

+ Thay cho bình phương của một đại lượng vô hướng ta có tích ma trận

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

các ma trận

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

+ Thay cho các đại lượng vô hướng là các véc tơ, thay cho các véc tơ là

- Lămbe – Bia. Lọc Kalman giải bài toán ước đoán các tham số trạng thái bằng một dãy các phương trình đệ quy: Ngoại suy ước đoán nồng độ của các cấu tử: C(/-1) = F(,-1).C(-1/-1)

(1.24)

21 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ngoại suy ước đoán hiệp biến sai số: P(/-1) = F(,-1).P(-1/-1).FT(,-1) + Q(-1)

(1.25)

Lợi Kalman:

N

Pλ/λ -1.H λ 

(1.26)

Cập nhật ước đoán nồng độ của các cấu tử:

ẠO

P(/) = [I – K().HT()].P(/-1)

G

Đ

Trong đó:

(1.28)

H Ư

N

K() trọng số lợi Kalman R(λ) biến nhiễu đo chuyển vị ma trận

10 00

B

V(λ) nhiễu đo

TR ẦN

Q(λ) hiệp biến sai số hệ thống

W(λ) nhiễu hệ thống

Ó

A

P(λ/j) dự đoán hiệp biến sai số của nồng độ các cấu tử ở bước sóng λ,

H

dựa vào các giá trị độ hấp thụ quang đo được ở j bước sóng: A(1) ....A(j).

-L

Í-

Tiến hành lập trình theo các công thức (1.24) đến (1.28) ta thu được chương

ÁN

trình xác định đồng thời các cấu tử theo phương pháp lọc Kalman [18].

TO

1.3. Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao

ÀN

Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) ra đời từ năm 1967-1968

D

IỄ N

Đ

trên cơ sở phát triển và cải tiến từ phương pháp sắc ký cột cổ điển. Hiện nay

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Cập nhật hiệp biến sai số:

T

(1.27)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

C(/) = C(/-1)+ K().[A() - HT().C(/-1)]

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

H T λ .P λ/λ  1  R λ 

U Y

 

.Q

Kλ   

phương pháp HPLC ngày càng phát triển và hiện đại hoá cao nhờ sự phát triển nhanh chóng của ngành chế tạo máy phân tích. Nó áp dụng rất nhiều trong các ngành kiểm nghiệm đặc biệt là ứng dụng cho ngành kiểm nghiệm thuốc, máy phân tích HPLC là công cụ đắc lực trong phân tích các thuốc đa thành phần cho phép định tính và định lượng. Phương pháp này ngày càng được sử dụng rộng 22

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

rãi và phổ biến vì nhiều lý do: có độ nhạy cao, khả năng định lượng tốt, thích hợp tách các hợp chất khó bay hơi hoặc dễ phân hủy nhiệt [9, 13].

Sắc ký lỏng hiệu năng cao là một phương pháp tách một hỗn hợp chất

H

Ơ

lỏng dựa trên sự phân bố chúng giữa hai pha, một pha đứng yên gọi là pha

N

1.3.1. Nguyên tắc của phương pháp HPLC

.Q

ẠO

lượt đi ra khỏi cột.

Đ

Nguyên tắc của quá trình sắc ký trong cột:

G

 Pha tĩnh là một yếu tố quan trọng quyết định bản chất của quá trình sắc

H Ư

N

ký và loại sắc ký.

TR ẦN

- Nếu pha tĩnh là chất hấp phụ thì ta có sắc ký hấp phụ pha thuận hoặc pha đảo.

- Nếu pha tĩnh là chất trao đổi ion thì ta có sắc ký trao đổi ion.

- Nếu pha tĩnh là chất lỏng thì ta có sắc ký phân bố hay sắc ký chiết.

10 00

B

- Nếu pha tĩnh là gel thì ta có sắc ký gel hay rây phân tử .  Để rửa rải chất phân tích ra khỏi cột, ta cần có một pha động. Nếu nạp

Ó

A

mẫu phân tích gồm hỗn hợp chất phân tích A, B, C... vào cột phân tích, kết quả

Í-

H

là các chất A, B, C... sẽ được tách ra khỏi nhau sau khi đi qua cột.

-L

1.3.2. Các đại lượng đặc trưng của quá trình sắc kí

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

1.3.2.1. Thời gian lưu và thể tích lưu

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

mà chúng di chuyển dọc theo pha tĩnh (cột sắc ký) tốc độ khác nhau nên lần

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

khác nhau của các hợp phần có trong mẫu phân tích với pha tĩnh và pha động

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

tĩnh, một pha di chuyển gọi là pha động. Do ái lực hấp thụ và giải hấp thụ

Hình 1.7. Thời gian lưu của cấu tử phân tích 23 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thời gian lưu của một chất là thời gian tính từ lúc tiêm mẫu vào cột đến khi chất đó ra khỏi cột đạt giá trị nồng độ cực đại và cho ra pic trên sắc kí đồ. là thời gian lưu trữ của một chất thì:

Ơ

N

t ′R = t R - t 0

N

H

Trong đó:

U Y TP

.Q

t 0 : là thời gian chết (thời gian không lưu trữ).

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

định và các chất khác nhau thì thời gian lưu khác nhau tùy thuộc vào bản chất,

G

cấu tạo và tính chất của chất đó. Vì vậy thời gian lưu là đại lượng định tính các

H Ư

N

chất.

TR ẦN

Khi pha động chảy qua cột với một tốc độ không đổi thì thời gian lưu có thể thay thế bằng thể tích lưu. Thể tích lưu là thể tích pha động thu được sau cột

10 00

1.3.2.2. Hệ số phân bố

B

trong khoảng thời gian tương ứng với thời gian lưu.

Trong quá trình sắc kí luôn có sự phân bố của chất tan giữa pha động và pha

Ó

A

tĩnh. Sự phân bố này đặc trưng bởi cân bằng phân bố với hệ số phân bố được tính

K=

CS CM

ÁN

-L

Í-

H

theo công thức sau:

Trong đó: CS , CM là nồng độ của chất phân tích tương ứng trong pha tĩnh

ÀN

và pha động ở thời điểm cân bằng.

D

IỄ N

Đ

1.3.2.3. Số đĩa lý thuyết và chiều cao đĩa lý thuyết

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Trong cùng một điều kiện sắc kí đã chọn, thời gian lưu của mỗi chất là hằng

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

t ′R : là thời gian lưu thực (thời gian lưu hiệu chỉnh).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Nếu gọi

Hiệu lực cột thường biểu thị qua hai thông số: Số đĩa lý thuyết (N) hoặc chiều cao đĩa lý thuyết (H). Cột sắc ký được coi như có N tầng lý thuyết, ở mỗi tầng sự phân bố chất tan vào hai pha lại đạt đến một trạng thái cân bằng mới.

Mỗi tầng được giả định như một lớp pha tĩnh có chiều cao H. Đĩa lý thuyết được

24 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

định nghĩa như một khu vực của hệ thống phân tách mà trong đó thiết lập một cân bằng nhiệt động học giữa nồng độ trung bình của chất tan trong pha tĩnh và trong pha động.

Ơ

N

Số đĩa lý thuyết N được tính theo các công thức:

U Y ẠO

2

G

L

Trong đó: L là chiều cao cột sắc kí.

N

N

H Ư

H=

Đ

Chiều cao của đĩa lý thuyết được tính theo công thức:

TR ẦN

Với một điều kiện sắc kí nhất định, chiều cao đĩa lý thuyết (H) và số đĩa lý thuyết (N) là hằng định đối với mỗi chất phân tích.

10 00

B

1.3.2.4. Độ phân giải (R S )

Độ phân giải là đại lượng biểu thị độ tách của các chất ra khỏi nhau trong

Ó

A

điều kiện sắc kí đã cho. Độ phân giải của hai pic cạnh tranh được tính theo 1

Í-

H

trong 3 công thức sau:

-L

RS =

2×(tRB −tRA )

W1⁄2(A) + W1⁄2(A)

=

∝−1 ∝

×

k′B 1+ k′B

×

√N 4

ÁN

WA +WB

=

1,18×(tRB −tRA )

TO

Trong đó:

Đ

ÀN

t RA ,t RB : Thời gian lưu tương ứng của chất A, chất B.

W1⁄2(A) ,W1⁄2(B) : Chiều rộng pic đo ở nửa chiều cao pic của chất A, chất B.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

W1⁄ là chiều rộng pic đo ở nửa chiều cao của pic

IỄ N D

.Q

W là chiều rộng pic ở đáy pic

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trong đó:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

hoặc 5,54×

N = 16×

WA ,WB : Chiều rộng pic ở đáy pic của chất A, chất B. α: Hệ số chọn lọc.

1.1.2.8. Phương trình Van- Deemter Phương trình Van – Deemter mô tả ảnh hưởng của tốc độ dòng pha động và các thông số động học khác đến hiệu lực của cột sắc kí 25

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

H=A+

B u

+Cxu

Trong đó: H: Chiều cao đĩa lý thuyết

N

u: Tốc độ dòng pha động

H

Ơ

A, B, C: Các hệ số thay đổi phụ thuộc vào từng cột sắc kí

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

1.3.3. Sơ đồ máy HPLC

Hình 1.8. Sơ đồ máy HPLC

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hệ thống máy HPLC có các bộ phận chính sau: 1. Bình chứa dung môi (pha động).

2. Bộ khử khí.

3. Bơm cao áp: đẩy pha động qua cột sắc kí.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ẠO

C: Mô tả ảnh hưởng của sự chuyển khối (mass transfer)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

phương dòng chảy của pha động (longitadinal diffussion)

IỄ N D

: Mô tả ảnh hưởng của sự khuếch tán dọc của các phân tử chất tan theo

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

u

TP

B

U Y

N

Trong đó: A: Mô tả ảnh hưởng của sự khuếch tán xoáy (eddy diffusion)

4. Bộ tiêm mẫu: tiêm vào cột một thể tích mẫu nhất định.

5. Cột tách (pha tĩnh).

6. Detector.

7. Máy ghi tín hiệu hoặc máy vi tính.

8. Máy in.

26

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1

7

8

Ơ

N

5

H Ư

N

G

Đ

2

3

TR ẦN

Hình 1.9. Phòng máy HPLC tại trường Đại học Sư Phạm cao và phổ hấp thụ phân tử

B

1.4. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng

10 00

Ở nước ta, phương pháp HPLC và UV - Vis được ứng dụng nhiều trong

A

phân tích các chế phẩm về dược cũng như hỗn hợp các chất vô cơ, hữu cơ. Các

H

Ó

kết quả đều cho thấy phương pháp có độ tin cậy cao.

Í-

1.4.1. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp HPLC

-L

Năm 2005, Thái Duy Thìn và cộng sự đã sử dụng phương pháp HPLC:

ÁN

- Nghiên cứu định lượng acetaminophen, ibuprofen bằng phương pháp

TO

HPLC với điều kiện: Cột Richrosorb RP18 (250mm x 4mm; 10μm), pha động

D

IỄ N

Đ

ÀN

là hỗn hợp axetonitril và dung dịch axit photphoric 0,1% (tỉ lệ 60: 40 về thể

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

TP

4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

6

tích), tốc độ dòng là 1 mL/phút, detector UV đặt ở bước sóng 214 nm, thể tích tiêm mẫu 20 μL. Kết quả thu được: sai số tương đối của ibuprofen và acetaminophen là 0,81% và 1,03%; độ thu hồi của ibuprofen và acetaminophen là 98,4% và 98% [16].

27 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Định lượng acetaminophen, axit mefenamic bằng phương pháp HPLC với điều kiện: Cột Lichrosorb RP18 (250 mm x 4,6 mm; 10 μm). Pha động là hỗn hợp axetonitril- nước- tetrahydrofuran (tỉ lệ 3:8:9 về thể tích). Tốc độ dòng

N

là 1 mL/phút. Detector UV đặt ở bước sóng 279 nm. Thể tích tiêm mẫu 20 μL.

H

Ơ

Kết quả thu được: sai số tương đối của acetaminophen, axit mefenamic là 0,51%

.Q

Năm 2012, P.Narmad và cộng sự đã định lượng thành công cetrizin HCl

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Sử dụng máy HPLC Shimadzu Prominence LC20AT với cột Kromasil C18 (250

N

G

mm X 4,6 mm; 5 µm). Pha động gồm dung dịch đệm kali dihydrophotphat 0,01

H Ư

M pH được điều chỉnh tới 4,0 bằng axit photphoric và một hỗn hợp dung môi

TR ẦN

axetonitril và metanol (tỉ lệ 2: 3 về thể tích). Tốc độ dòng chảy 1,0 mL/phút.

Detector UV đặt ở bước sóng 220 nm. Phương pháp này có độ tuyến tính, độ

B

chính xác cao theo chuẩn ICH. Nồng độ giới hạn phát hiện của phương pháp

10 00

trong phạm vi 1,5 μg/mL tới 2000 μg/mL cho cả cetrizin HCl và dextromethophan HBr. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng là 0,5 μg/mL

Ó

A

và 1,5 μg/mL tương ứng cho cả hai chất. Phương pháp này đã được áp dụng để

Í-

H

định lượng cetrizin HCl và dextromethophan HBr trong dược phẩm dạng xi-rô

-L

[27].

ÁN

Năm 2013, Kotaiah.Paidipal và Kamasapy.SK bằng phương pháp HPLC

đã định lượng đồng thời dextromethophan hydrobromit, phenylephrin

D

IỄ N

Đ

ÀN

hydroclorit và triprolidin hydroclorit bằng phương pháp HPLC trong thuốc dạng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

và dextromethophan HBr trong dược phẩm dạng xi-rô bằng phương pháp HPLC.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

[16].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

và 1,42%; độ thu hồi của acetaminophen, axit mefenamic là 98,16% và 99,16%

viên nén. Sử dụng cột Kromasil C18 (250mm x 4,6mm; 5μm). Pha động gồm metanol:axetonitril:dung

dịch

đệm

kali

dihydrophotphat

0,1M

(tỉ lệ 75:15:10 về thể tích), điều chỉnh để pH tới 6,8 bằng NaOH. Tốc độ dòng 1,0 mL/phút. Thời gian lưu của dextromethophan hydrobromit, phenylephrin hydroclorit và triprolidin hydroclorit tương ứng là 2,547; 3,783 và 6,017 phút.

28 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Phạm vi tuyến tính cho dextromethophan hydrobromit, phenylephrin hydroclorit và

triprolidin

hydroclorit

tương

ứng

là

48-112,

24-56

và

hydroclorit và triprolidin hydroclorit trong dược phẩm đều lớn hơn 98% và độ

H

Ơ

lệch chuẩn tương đối của chúng là 2,0%. Giới hạn phát hiện là 3,71; 1,90 và 0,52

N

16-14 µg/mL. Độ thu hồi của dextromethophan hydrobromit, và phenylephrin

.Q

Đ

Năm 2013, P.L.Paseesth và cộng sự đã sử dụng phương pháp sắc ký lỏng

G

hiệu năng cao để định lượng đồng thời ambroxol HCl và loratadin dưới dạng

H Ư

N

dược phẩm bào chế dạng viên nén. Sử dụng cột Symmetry C 18 (4,6 mm x 250 mm; 5 μm). Phương pháp này đã được thực hiện trong chương trình gradient

TR ẦN

nồng độ sử dụng pha động là hỗn hợp kali dihydrophotphat 0,02M: axetonitril (30:70 v/v) điều chỉnh pH=5 bằng axit ortho photphoric loãng. Tốc độ dòng

10 00

B

chảy được điều chỉnh về 1,0 mL/phút. Detector UV đặt ở bước sóng 245 nm.

Thời gian lưu của ambroxol HCl và loratadin tương ứng là 2,25 và 7,58 phút.

Ó

A

Đường chuẩn tuyến tính trong khoảng nồng độ của 100-300μg/mL cho ambroxol

H

HCl và 50-150μg/mL cho loratadin [29].

-L

Í-

Năm 2013, Phạm Thị Thanh Thủy đã nghiên cứu xác định hàm lượng một

ÁN

số kim loại và vitamin B1, B6 bằng phương pháp hấp thụ nguyên tử và sắc ký

TO

lỏng hiệu năng cao trong nấm Linh chi nuôi trồng ở Thừa Thiên Huế. Kết quả

Đ

ÀN

thu được có độ lặp và độ đúng cao [17].

Năm 2014, Parag Bhortake đã định lượng đồng thời acetaminophen,

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

khác [26].

IỄ N D

TP

ba chất trên trong dược phẩm với số lượng lớn và trong dạng bào chế kết hợp

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

và triprolidin hydroclorit. Phương pháp có thể áp dụng để định lượng đồng thời

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

µg/mL tương ứng cho dextromethophan hydrobromit, phenylephrin hydroclorit

phenylephrin hydroclorit và dextromethophan hydrobromit trong dược phẩm bằng phương pháp HPLC. Việc tách được thực hiện bằng cách sử dụng một pha động gồm dung dịch đệm (muối natri của axit butan sunphonic):axetonitril. Tốc độ dòng là 1,5 mL/phút. Phương pháp được thực hiện trên cột Shimadzu LC 2010 HPLC có detector UV phát hiện ở bước sóng 272 nm. Pha tĩnh được sử 29

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

dụng là Inertsil C18 (4,6 mm x 250 mm; 5 μm), nhiệt độ cột được duy trì ở 30°C. Thời gian lưu giữ đã được tìm thấy là 5 phút cho acetaminophen, 3 phút cho đỉnh pic đẹp, tách rời nhau và không bị ảnh hưởng bởi các tá dược. Độ thu hồi

H

Ơ

của acetaminophen, phenylephrin hydroclorit và dextromethophan hydrobromit

N

phenylephrin hydroclorit và 15 phút cho dextromethorphan hydrobromit. Các

.Q

phân tử

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

thụ phân tử (UV-Vis) được ứng dụng nhiều trong phân tích các chế phẩm về

G

dược và kết quả đều cho thấy phương pháp có độ tin cậy cao.

H Ư

N

Năm 1998, Đặng Trần Phương Hồng và Trịnh Văn Quỳ đã định lượng đồng thời vitamin B1 và vitamin B6 bằng phương pháp quang phổ đạo hàm: khoảng

TR ẦN

bước sóng thích hợp để quét phổ là từ 200 ÷ 300nm, trong môi trường axit HCl

10 00

có độ lặp và độ đúng cao [8].

B

0,1M độ hấp thụ quang của các vitamin B1, B6 và B12 ổn định. Kết quả thu được Năm 2005, Nguyễn Văn Ly và Nguyễn Tấn Sỹ đã xác định đồng thời các

Ó

A

vitamin B1, B6 và B12 trong hỗn hợp bằng phương pháp trắc quang dùng phổ

H

đạo hàm: khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200 ÷ 400nm, tốc độ quét

-L

Í-

120nm/s, trong môi trường axit HCl 0,1M độ hấp thụ quang của các vitamin B1,

ÁN

B6 và B12 ổn định. Kết quả thu được có độ lặp lại và độ dúng cao [12].

Năm 2008, tác giả Mai Xuân Trường đã nghiên cứu phương pháp hấp thụ quang phân tử xác định đồng thời các chất có phổ hấp thụ xen phủ nhau dựa trên

D

IỄ N

Đ

ÀN

thuật toán lọc Kalman:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Trên thế giới nói chung và ở nước ta nói riêng, phương pháp quang phổ hấp

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

1.4.2. Kết quả xác định một số chất theo phương pháp quang phổ hấp thụ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

đều nằm trong giới hạn 98,0% đến 102,0% [28].

+ Điều kiện tối ưu để xác định đồng thời paraxetamol và ibuprofen trong

hỗn hợp: Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200 ÷ 300nm, bước sóng ứng với độ hấp thụ quang cực đại của dung dịch paraxetamol λmax=244nm, ibuprofen λmax=222nm, trong môi trường đệm photphat pH = 7 độ hấp thụ quang của paraxetamol và ibuprofen ổn định và đạt cực đại. Kết quả thu được: khoảng 30

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

nồng độ tuyến tính của paraxetamol 2÷14μg/mL; ibuprofen 4÷18μg/mL. Độ thu hồi của paraxetamol từ 98,30% đến 102,53% và ibuprofen từ 96,98% đến 102,49% [18].

N

+ Điều kiện tối ưu để xác định đồng thời các vitamin B1, B2, B3, B5, B6

H

Ơ

và B12 trong hỗn hợp: Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200 ÷ 400nm

.Q

Đ

Năm 2011, Lê Ngọc Anh xác định thành công acetaminophen, loratadin và

G

dextromethophan HBr trong thuốc viên nén hapacol-CF bằng phương pháp trắc

H Ư

N

quang. Điều kiện tối ưu để xác định đồng thời acetaminophen, loratadin và dextromethophan HBr trong hỗn hợp: Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ

TR ẦN

từ 210-285 nm, bước sóng ứng với độ hấp thụ quang cực đại của dung dịch acetaminophen λmax=244 nm, loratadin λmax=273 nm và dextromethophan HBr

10 00

B

λmax=278nm; trong môi trường axit HCl 0,1M độ hấp thụ quang của acetaminophen, loratadin và dextromethophan HBr ổn định và đạt cực đại;

Ó

A

khoảng thời gian tối ưu để tiến hành thí nghiệm đo quang là 30 đến 60 phút sau

H

khi pha và tại nhiệt độ 250C. Kết quả thu được: xác định được LOD, LOQ và

-L

Í-

khoảng tuyến tính của acetaminophen: 1,3÷25 μg/mL, loratadin: 1,3÷80 μg/mL,

ÁN

dextromethophan HBr: 0,6÷100 μg/mL. Độ thu hồi của acetaminophen từ

TO

101,08% đến 102,08%; loratadin từ 92,9% đến 99,45%; dextromethophan HBr

Đ

ÀN

từ 99,78% đến 102,24% [1].

Năm 2012, Siladitya Behera và các cộng sự xác định thành công

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

được có độ lặp lại và độ dúng cao [18].

IỄ N D

TP

độ hấp thụ quang của các vitamin B1, B2, B3, B5, B6 và B12 ổn định. Kết quả thu

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

cứ 1nm đọc số liệu 1 lần, tốc độ quét 120nm/s, trong môi trường axit HCl 0,1M

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

trên máy quang phổ UV – Vis DU 650I – Spectrophotometer BECKMAN (Mỹ),

acetaminophen thuốc viên nén sử dụng phương pháp UV-Vis. Điều kiện tối ưu để xác định acetaminophen: Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200-400 nm, bước sóng ứng với độ hấp thụ quang cực đại của dung dịch acetaminophen λmax = 243 nm. Khoảng thời gian tố i ưu để tiến hành thí nghiệm đo quang là trong khoảng 8 giờ, ở nhiê ̣t đô ̣ phòng. Kết quả thu được: khoảng 31

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

tuyến tính độ hấp thụ quang của acetaminophen là 0,00 đến 150,0 μg/mL, độ thu hồi của acetaminophen từ 98,54% đến 99,13% [30]. dạng bào chế trong thuốc viên. Điều kiện tối ưu để xác định loratadin trong thuốc:

N

Năm 2014, K.B. Shalini và các cộng sự đã xác định thành công loratadin

H

Ơ

Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200-400 nm, bước sóng ứng với độ

.Q

loratadin 4-24 μg/mL với hệ số tương quan là 0,999; độ thu hồi của loratadin từ

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

ứng là 0,57 và 1,9 μg/mL [25].

G

Năm 2016, Liễu Thanh Nhàn xác định thành công đồ ng thời acetaminophen,

H Ư

N

loratadin, dextromethophan HBr trong thuốc Rhumenol Flu 500 bằng phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử với điều kiện tối ưu là: khoảng bước sóng thích

TR ẦN

hợp để quét phổ từ 200-300 nm, ACE λmax = 243 nm, LOR λmax = 273 nm và DEX λmax = 279,5 nm trong môi trường axit HCl 0,1M. Khoảng thời gian tố i ưu

10 00

B

để tiến hành thí nghiệm đo quang là từ 30 đến 90 phút sau khi pha và có thể tiế n hành thí nghiê ̣m ở nhiêṭ đô ̣ phòng. Khảo sát, xá c đi nh ̣ khoảng tuyến tính độ

Ó

A

hấp thụ quang của ACE là 0,1 đến 25,0 μg/mL, LOR là từ 0,1 đến 50,0 μg/mL

H

và DEX là từ 0,1 đến 50,0 μg/mL. Đã xác định đồng thời ACE, LOR và DEX

-L

Í-

trong hỗn hợp 2 và 3 cấu tử cho thấy: có thể xác định được ACE trong hỗn hợp

ÁN

tương đối chính xác, phải sử dụng phương pháp thêm chuẩn để xác định hàm lươ ̣ng LOR và DEX trong mẫu thuốc Rhumenol Flu 500. Sử dụng phương pháp thêm chuẩn xác định ACE, LOR và DEX trong mẫu thuốc Rhumenol Flu 500 100,01%

và

của

DEX

là

từ

99,66%

đến

101,13% [13].

D

IỄ N

Đ

ÀN

với độ thu hồi của ACE từ 99,6% đến 100,5%, của LOR là từ 99,98% đến

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

80% đến 120%, giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ) tương

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

làm dung môi. Kết quả thu được: khoảng tuyến tính độ hấp thụ quang của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hấp thụ quang cực đại của dung dịch loratadin λmax = 250 nm sử dụng axetonitril

32 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 2 THỰC NGHIỆM Áp dụng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) và phương pháp

H

Ơ

quang phổ hấp thụ phân tử (UV-Vis) để xây dựng quy trình xác định đồng thời

N

2.1. Nội dung nghiên cứu

.Q Đ

- Cột tách

H Ư

Khảo sát để lựa chọn các điều kiện sắc ký:

N

G

- Nhiệt độ

TR ẦN

- Bước sóng thích hợp để phát hiện đồng thời 3 chất - Pha động: thành phần, tỷ lệ pha động, tốc độ dòng...

B

Đánh giá quy trình sắc ký đã xây dựng được:

10 00

- Khảo sát tính thích hợp của hệ thống - Khảo sát khoảng tuyến tính giữa nồng độ và diện tích pic của các chất

Ó

A

- Khảo sát độ chính xác của phương pháp

Í-

H

- Khảo sát độ đúng của phương pháp

-L

Xác định đồng thời các vitamin B1, B6, B12 trong thuốc Neurobion và

ÁN

Scanneuron theo phương pháp HPLC.

Đ

ÀN

TO

2.1.2. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử - Tiến hành quét phổ từ 200 nm đến 900 nm để xác định kiểm tra lại bước

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Thể tích bơm mẫu

IỄ N D

TP

Lựa chọn các thông số của máy HPLC:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.1.1. Phương pháp HPLC

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

các vitamin B1, B6, B12 trong thuốc Neurobion và Scanneuron trên thị trường.

sóng hấp thụ quang cực đại của các dung dich ̣ vitamin B1, B6, B12.

- Khảo sát sự ổn định độ hấp thụ quang của các vitamin B1, B6, B12 theo môi trường nền, pH, thời gian, nhiệt độ để lựa chọn khoảng thời gian, nhiệt độ và pH thích hợp khi thực hiện các phép đo quang.

33 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Khảo sát khoảng tuyến tính của các vitamin B1, B6, B12 từ đó xác định giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ).

- Định lươ ̣ng đồng thời các vitamin B1, B6, B12 trong các mẫu tự pha để

N

xác đinh ̣ các sai số khi tỷ lê ̣ hàm lươ ̣ng các vitamin B1, B6, B12 khác nhau.

H

Ơ

- Xây dựng quy trình phân tích mẫu thuốc Neurobion và Scanneuron, từ đó

.Q

- Định lượng đồng thời các vitamin B1, B6, B12 trong mẫu thuốc Neurobion

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

H Ư

2.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyế t

N

G

2.2. Phương pháp nghiên cứu

TR ẦN

Nghiên cứu tài liêụ trong và ngoài nước về xác đinh ̣ các vitamin B1, B6, B12 trong hỗn hợp từ đó lựa cho ̣n phương pháp xác đinh ̣ các vitamin B1, B6,

B

B12 phù hơ ̣p.

10 00

2.2.2. Phương pháp thư ̣c nghiêm ̣ 2.2.2.1. Phương pháp HPLC

Ó

A

Nghiên cứu các điều kiện tối ưu cho phương pháp HPLC để định lượng

Í-

H

đồng thời các vitamin B1, B6, B12.

-L

Xử lý thống kê các kết quả thu được.

ÁN

2.2.2.2. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử

TO

- Pha chế dung dich ̣ chuẩn các vitamin B1, B6, B12 và hỗn hợp của chúng.

Đ

- Xác định các điề u kiê ̣n tối ưu cho phép đo quang các vitamin B1, B6, B12.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

độ thu hồi.

IỄ N D

ẠO

và thuốc Scanneuron. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp thông qua xác định

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

của phép đo.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

đánh giá độ tin cậy của phương pháp thông qua việc tính toán độ đúng và độ lặp lại

- Tiến hành xác định đồ ng thời 2 chấ t trong các mẫu giả tự pha.

- Tiến hành xác đinh ̣ đồ ng thời 3 chấ t trong các mẫu giả tự pha.

- Tiến hành xác đinh ̣ đồ ng thời 3 chất trong mẫu thuốc Neurobion và thuốc

Scanneuron.

- Sử dụng phương pháp lọc Kalman.

34 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.3. Đánh giá độ tin cậy của quy trình phân tích 2.3.1. Giới hạn phát hiện (LOD) tích cho tín hiệu phát hiện phân biệt với tín hiệu nền. Trong phân tích trắc quang

H N

3.SD B

.Q Đ

SD: độ lệch chuẩn của tín hiệu trên đường chuẩn.

G

B: độ dốc của đường chuẩn chính là độ nhạy của phương pháp.

H Ư

N

2.3.2. Giới hạn định lượng (LOQ)

TR ẦN

LOQ được coi là nồng độ thấp nhất của chất nghiên cứu mà hệ thống phân tích định lượng được với tín hiệu phân tích khác, có ý nghĩa định lượng với tín

B

hiệu nền và đạt độ tin cậy tối thiểu  95%, thông thường người ta sử dụng công

10 00

thức:

10.SD B

(2.2)

Ó

A

LOQ =

H

Trong đó: LOQ: giới hạn định lượng.

-L

Í-

2.3.3. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp

ÁN

Đánh giá độ đúng của phương pháp đối với các hỗn hơ ̣p B1, B6 và B12 tự

TO

pha chế thông qua sai số tương đối RE. Sai số tương đối của các phép phân tích đối

ÀN

với mẫu chuẩn tự pha chế thông qua việc tính tỷ số giữa độ sai lệch của nồng độ

Đ

tính toán được với nồng độ thực đã biế t của mẫu theo công thức:

D

IỄ N

RE% =

CTinh toan - C0 C0

.100%

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO

LOD: giới hạn phát hiện.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

(2.1)

Trong đó:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

LOD =

Ơ

LOD tính theo phương trình hồi quy có công thức như sau:

N

LOD được coi là nồng độ thấp nhất của chất nghiên cứu mà hệ thống phân

(2.3)

Trong đó: RE%: sai số tương đối của phép xác định nồng độ các cấu tử.

CTinh toan (µg/mL): nồng độ tính toán được.

35

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

C0 (µg/mL): nồng độ đa ̃ biế t của dung di ch ̣ B1, B6 và B12 trong hỗn hợp. qua độ thu hồi bằng phương pháp thêm chuẩn. Độ thu hồi (Rev) được tính theo

N .Q TP

G

Đ

Ca: nồng độ (µg/mL) của dung dich ̣ B1, B6 và B12 xác định được trong

H Ư

N

mẫu khi chưa thêm chuẩ n.

a: nồng độ (µg/mL) của dung dịch chuẩ n B1, B6 và B12 thêm vào mẫu

TR ẦN

(đã biết).

Độ lặp lại của phương pháp được đánh giá thông qua độ lệch chuẩn (S) hoặc

10 00

B

đô ̣ lệch chuẩ n tương đố i (RSD). n

 C -μ 

 C -C n

2

i

A

i=1

k

=

i=1

Ó

S=

H

S×100 ̅ C

k

(%)

(2.5) (2.6)

-L

Í-

RSD =

2

i

Trong đó:

Đ

ÀN

TO

thứ i;

ÁN

Ci : các giá tri nồng độ (µg/mL) của dung dịch B1, B6 và B12 tính được lần ̣ : giá trị nồng độ thực của mẫu.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

mẫu sau khi thêm chuẩn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

(2.4)

CT: nồng độ (µg/mL) của dung dich ̣ B1, B6 và B12 xác định được trong

IỄ N D

CT - Ca .100% a

Trong đó:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Re v =

H

Ơ

công thức sau:

N

Đánh giá độ đúng của phương pháp đối với các mẫu thuốc nghiên cứu thông

C̅: giá trị nồng độ trung bình tính được sau n lần xác định. k : số bậc tự do.

2.3.4. Đánh giá kết quả phép phân tích theo thống kê Khoảng tin cậy của phép xác định nồng độ được tính theo công thức:

36 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

X ±ε=X ±

t P,k .S

(2.7)

n

Trong đó:

N

tP, k : hệ số phân bố chuẩn Student ứng với xác suất P và bậc tự do k được

H

Đ

2.4.1. Thiết bị

G

- Máy sắc ký lỏng hiệu năng cao Hitachi L-2000 với detector UV-Vis

H Ư

N

L-2420 của Khoa Hóa học, Trường Đa ̣i ho ̣c Sư phạm – Đại học Thái Nguyên.

- Máy quang phổ UV – 1700 Shimadzu của Khoa Hóa học, Trường Đa ̣i

TR ẦN

ho ̣c Sư pha ̣m – Đại học Thái Nguyên, có khả năng quét phổ trong khoảng bước

10 00

- Bộ cuvet thạch anh.

B

sóng 190nm – 900 nm, có kết nối máy tính.

- Cân điện tử có độ chính xác 0,0001g.

Ó

-L

Í-

2.4.2. Dụng cụ

H

- Máy đo pH.

A

- Máy rung siêu âm.

ÁN

- Pipet các loại: 1 mL; 2 mL; 5 mL; 10 mL; 20 mL; 25 mL.

TO

- Bình định mức: 10 mL; 25 mL; 50 mL; 100 mL; 250 mL;

IỄ N

Đ

ÀN

500 mL; 1000 mL. - Cốc thủy tinh, phễu thủy tinh, ống nghiệm...

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ẠO

2.4. Thiết bị, dụng cụ và hóa chất

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

N: số phép đo.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

.Q

S: độ lệch chuẩn, được tính theo công thức (2.5).

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

: giá tri ̣trung bình của tập số liê ̣u các kế t quả nghiên cứu.

U Y

X

Ơ

tra trong bảng (t0,95; 3 = 3,18; t0,95; 4 = 2,78; t0,95; 5 = 2,57 ).

- Chương trình lọc Kalman tính toán đồng thời nồng độ các cấu tử [16].

- Màng lọc 0,45µm - Một số dụng cụ khác.

2.4.3. Hóa chất

37 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- HCl, H2SO4, HNO3, NaH2PO4, C2H3N... dùng để pha chế các dung dịch đều thuộc loại tinh khiết của Merck.

- Nước cất 2 lần.

N

- Chất chuẩn vitamin B1, vitamin B6, vitamin B12 nguyên chất do viện

H

Ơ

kiểm nghiệm dược sản xuất.

TP

Đ

Nam K63/1 Nguyễn Thị Sóc, ấp Mỹ Hòa 2, Xã Xuân Thới Đông, Huyện Hóc

N

G

Môn, Thành phố Hồ Chí Minh. Số lô SX: 131702. Ngày SX: 01/01/2016. Hạn

H Ư

dùng: 04/01/2018.

Vitamin B1: 100 mg

10 00

Vitamin B6: 200 mg

B

Thành phần:

TR ẦN

2.4.4. Chế phẩm Neurobion

Hình 2.1. Chế phẩm thuốc Neurobion

H

Ó

A

Vitamin B12: 200mcg

Í-

2.4.5. Chế phẩm Scanneuron

-L

Thành phần:

ÁN

Vitamin B1: 100 mg Vitamin B12: 200 mcg

Đ

ÀN

TO

Vitamin B6: 200 mg

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Thuốc Scanneuron sản xuất bởi công ty TNHH liên doanh Stada Việt

IỄ N D

.Q

SX: 23/03/2016. Hạn dùng: 22/03/2018.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

đóng gói bởi công ty TNHH Pierre Fabre Việt Nam. Số lô SX: 1515069. Ngày

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

- Thuốc viên Neurobion sản xuất bởi PT.Merck Tbk – Indonesia, được

Hình 2.2. Chế phẩm Scanneuron 2.5. Chuẩn bị các dung môi để hòa tan mẫu Để hòa tan các mẫu nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng các dung môi sau: - Dung dịch NaH 2PO4 0,015M. - Dung dịch pha động.

38

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Dung dịch HCl 0,1M; 0,01M; 0,001M. - Dung dịch H2SO4 0,05M; 0,005M; 0,0005M. Dung dịch NaH2PO4 0,015M được chuẩn bị bằng cách hòa tan 2,07g

H

Ơ

NaH2PO4 tinh khiết bằng nước cất 2 lần. Sau định mức thành 1000 mL và lọc

N

- Dung dịch HNO3 0,1M; 0,01M; 0,001M.

.Q TP

từ 90:10 đến 10:90 về thể tích.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

thành 250 mL thu được dung dịch HCl 1M . Sau đó pha thành HCl 0,1M; 0,01M

N

G

và 0,001M. Các dung dịch được kiểm tra giá trị pH bằng máy đo pH.

H Ư

Lấy 13,5 mL dung dịch H2SO4 98% (d = 1,84) pha loañ g bằ ng nước cấ t 2

TR ẦN

lầ n thành 250 mL thu được dung dịch H2SO4 1M . Sau đó pha thành H2SO4 0,05M; 0,005M; 0,0005M. Các dung dịch được kiểm tra giá trị pH bằng máy đo

B

pH.

10 00

Lấy 17,4 mL dung dịch HNO3 65% (d = 1,39) pha loãng bằng nước cấ t 2 lầ n thành 250 mL thu được dung dịch HNO3 1M. Sau đó pha thành HNO3 0,1M;

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

0,01M; 0,001M. Các dung dịch được kiểm tra giá trị pH bằng máy đo pH.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Lấy 20,7 mL dung dịch HCl 37% (d = 1,19) pha loãng bằng nước cấ t 2 lần

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Dung dịch pha động axetonitril: dung dịch NaH2PO4 0,015M ở các tỷ lệ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

qua màng lọc 0,45µm.

39 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 3.1. Phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử

Ơ

N

3.1.1 Khảo sát phổ hấp thụ phân tử của các vitamin B1, B6 và B12

N

H

Để xác định được các vitamin B1, B6 và B12 bằng phương pháp quang phổ

.Q

TP

cực đại của các vitamin B1, B6 và B12.

ẠO

Pha dung dich ̣ vitamin B1, vitamin B6, vitamin B12 10 µg/mL trong HCl

Đ

0,1 M. Sau đó tiến hành quét phổ của các dung dich ̣ đó trong khoảng bước sóng

N

G

từ 200 nm đế n 900 nm. Kế t quả phổ hấp thụ quang phân tử của các vitamin B1,

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

B6 và B12 ở bước sóng 200-400 nm đươ ̣c thể hiện ở hình 3.1.

D

IỄ N

Đ

ÀN

λ (nm)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

khảo sát. Do đó chúng tôi tiến hành khảo sát phổ hấp thụ phân tử và bước sóng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

hấp thụ phân tử thì các vitamin này phải hấp thụ quang trong khoảng bước sóng

Hin ̀ h 3.1. Phổ hấp thụ của các dung dịch chuẩn các vitamin B1, B6 và B12 Nhâ ̣n xét: Từ kết quả thu được cho thấy vitamin B1 có độ hấp thụ quang cực đại tại λ = 248 nm, vitamin B6 có độ hấp thụ quang cực đại tại λ = 291 nm và vitamin B12 có độ hấp thụ quang cực đại tại bước sóng λ = 361 nm. Phổ hấp

40 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

thụ quang của các vitamin B1, B6 và B12 xen phủ nhau gần như hoàn toàn, do đó gây khó khăn cho việc xác định đồng thời các vitamin B1, B6 và B12 trong hỗn hợp. Trên cơ sở khảo sát trong khoảng bước sóng 400-900 nm nhận thấy các

Ơ H

cho ̣n khoảng bước sóng 200-400 nm để tiế n hành các nghiên cứu tiế p theo.

N

vitamin B1, B6 và B12 gần như không hấp thụ ánh sáng. Vì vậy, chúng tôi lựa

.Q

dung dịch HCl 0,1M làm dung dịch pha mẫu; thời gian đo quang sau khi pha là

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

200÷400 nm. Kết quả khảo sát phù hợp với các nghiên cứu đã có.

N

G

3.1.2. Khảo sát khoảng tuyến tính tuân theo định luật Bughe – Lambe – Bia

H Ư

của các vitamin B1, B6 và B12. Xác định chỉ số LOD và LOQ

TR ẦN

3.1.2.1. Khảo sát khoảng tuyế n tính của vitamin B1 Pha 1 daỹ dung dich ̣ vitamin B1 có nồ ng đô ̣ tăng dầ n từ 0,1  40,0 µg/mL

B

trong dung dịch HCl 0,1M. Tiến hành đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của các dung dịch ở

10 00

bước sóng tối ưu là 200 - 300 nm, thời gian 30 phút sau khi pha tại nhiệt độ

A

phòng. Kết quả đo quang (trung bình của 4 lần đo) của một số dung dịch được

-L

1 µg/mL 2 µg/mL

ÁN

2.500 2.00

Í-

Abs

3.00

H

Ó

thể hiện ở hình 3.2.

3 µg/mL 4 µg/mL

1.500

ÀN

5 µg/mL 10 µg/mL

.500

20 µg/mL

D

IỄ N

Đ

1.00

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

30÷90 phút và ở nhiê ̣t độ phòng (25÷300C), khoảng bước sóng đo quang là

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

bộ để kiểm tra lại và lựa chọn các điề u kiêṇ tối ưu cho phép đo quang là: sử dụng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Dựa vào các tài liệu tham khảo [3, 8, 9, 12, 13, 18] chúng tôi có khảo sát sơ

40 µg/mL .00 200

210

220

230

240

250

260

270

280

290

300

λ (nm)

Hình 3.2. Phổ hấp thụ quang của vitamin B1 ở các nồng độ 0,1  40,0 g/mL

41 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.1 là kế t quả đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của dung dịch vitamin B1 ở các nồng độ 0,1  40,0 (g/mL) tại bước sóng cực đại là 248 nm. Các giá tri ̣ ghi trong bảng 3.1 là giá tri trung bình của 4 lầ n đo. ̣

Ơ 0,2

0,3

0,4

0,5

1,0

0,003

0,006

0,009

0,012

0,017

0,041

3,0

4,0

5,0

10,0

20,0

0,128

0,172

0,217

0,433

0,849

1,259

40,0 1,707

H Ư

N

Từ kế t quả đo quang ở bảng 3.1, tiến hành xây dựng đường biể u diễn sự

Abs

0.6

TR ẦN

phu ̣ thuô ̣c của đô ̣ hấp thu ̣ quang A vào nồ ng đô ̣ vitamin B1 thu được hình 3.3. y = 0,0425x - 0,0008 R² = 0,9999

10 00

B

0.5 0.4

H

Ó

A

0.3

-L

Í-

0.2

ÁN

0.1

C (g/mL)

TO

0

0

10

20

30

40

50

60

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hin ̀ h 3.3. Đường hồ i quy tuyế n tính biể u diễn sư ̣ phu ̣ thuô ̣c của đô ̣ hấ p thu ̣

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

30,0

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

.Q

0,086

G

A (λ=248nm)

Đ

(g/mL)

ẠO

CB1

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2,0

N

0,1

(g/mL) A(λ=248nm)

H

CB1

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Bảng 3.1. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang của vitamin B1 ở các giá tri nồng độ ̣

quang A vào nồ ng đô ̣ của vitamin B1 Nhận xét: Từ kế t quả ở bảng 3.1, hình 3.2 và 3.3 cho thấy: Khi nồng độ

vitamin B1 trong khoảng từ 0,1÷ 40 (g/mL) thì độ hấp thụ quang A< 2 và phụ thuộc tuyến tính tố t với nồng độ. Khi nồ ng đô ̣ vitamin B1 lớn hơn

42 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

50 g/mL thì đô ̣ hấ p thu ̣ quang A>2, sai số đo quang là lớn nhưng vẫn phu ̣ thuô ̣c tuyế n tính vào nồ ng đô ̣. Vì vâ ̣y, có thể kế t luâ ̣n rằng độ hấp thụ quang của vitamin B1 tuân theo định luật Bughe - Lămbe - Bia trong khoảng nồng độ

Ơ

N

0,1  40 (g/mL).

.Q

đô ̣ của vitamin B1 0,1÷40,0 µg/mL đô ̣ hấ p thu ̣ quang phu ̣ thuô ̣c tuyế n tính vào

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

quang bé (A=0,003) gầ n với tín hiê ̣u nề n. Do đó, có thể cho ̣n khoảng nồ ng đô ̣

N

G

0,1÷1µg/mL làm phương trin ̀ h tính LOD và LOQ theo công thức (2.1) và (2.2).

H Ư

Kế t quả tính LOD và LOQ của vitamin B1 đươ ̣c trình bày ở bảng 3.2.

SD

0,043

1,5.10-3

10 00

B

B

TR ẦN

Bảng 3.2. Kết quả xác đinh ̣ LOD và LOQ của vitamin B1 LOD

LOQ

0,105 (g/mL)

0,348 (g/mL)

Ó

A

Nhận xét: Khoảng tuyế n tính của vitamin B1 trong môi trường HCl 0,1M

Í-

H

là 0,105÷40 µg/mL, giá trị LOD là 0,105 (g/mL) và LOQ là 0,348 (g/mL).

-L

3.1.2.3. Khảo sát khoảng tuyến tính của vitamin B6

ÁN

Pha một dãy dung dịch vitamin B6 có nồng độ tăng dần từ 0,150,0g/mL. Tiến hành đo độ hấp thụ quang của các dung dịch ở bước sóng 200-350 nm sau lần đo) đươ ̣c thể hiện ở hình 3.4.

D

IỄ N

Đ

ÀN

khi pha 30 phút tại nhiệt độ phòng. Kế t quả độ hấp thụ quang (trung bình của 4

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

nồ ng đô ̣ với R=0,9999. Mă ̣t khác có thể thấ y ta ̣i nồ ng đô ̣ 0,1 µg/mL đô ̣ hấ p thu ̣

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Từ kế t quả thực nghiê ̣m ở bảng 3.1 và hình 3.3 ta thấ y, trong khoảng nồ ng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

3.1.2.2. Xác đinh ̣ LOD và LOQ của vitamin B1

43 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Abs

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

3.500 3.000

2 µg/mL 3 µg/mL

2.500

N

4 µg/mL 5 µg/mL

1.500

10 µg/mL

N

H

Ơ

2.000

.Q

50 µg/mL

0.500

λ (nm)

0.000 220

240

260

280

300

320

340

ẠO

200

H Ư

N

0,1  50,0 g/mL

G

Đ

Hình 3.4. Phổ hấp thụ quang của vitamin B6 ở các nồng độ

Bảng 3.3 là kế t quả đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của dung dịch vitamin B6 ở các

TR ẦN

nồng độ 0,150,0 g/mL tại bước sóng cực đại là 291 nm. Các giá tri ̣ghi trong bảng 3.3 là giá tri trung biǹ h của 4 lầ n đo. ̣ CB6 0,1

Ó H

0,00

0,3

0,4

0,5

1,0

2,0

3,0

0,00

0,00

0,01

0,02

0,05

0,09 0,13

2

6

9

6

6

6

5 -

6

-L

Í-

A(λ = 291 nm)

0,2

A

(g/mL)

10 00

B

Bảng 3.3. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang của vitamin B6 ở các giá tri nồng độ ̣

ÁN

CB6

A(λ = 291 nm)

4,0

5,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

0,17

0,20

0,39

0,79

1,22

1,59

1,99

3

8

6

6

6

8

7

-

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

(g/mL)

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

40 µg/mL

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

30 µg/mL 1.000

Từ kế t quả ở bảng 3.3, tiến hành xây dựng đường biể u diễn sự phu ̣ thuô ̣c đô ̣ hấ p thu ̣ quang A vào nồ ng đô ̣ vitamin B6. Kế t quả đươ ̣c thể hiê ̣n ở hiǹ h 3.5.

44 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Abs

2.5

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

y = 0.0399x + 0.0061 R² = 0.9998

2

H

Ơ

N

1.5

.Q

C (g/mL) 10

20

30

40

50

ẠO

0

60

Đ

Hình 3.5. Đường hồi quy tuyến tính biểu diễn sự phụ thuộc của độ hấp thụ

N

G

quang A vào nồng độ của vitamin B6

H Ư

Nhận xét: Từ kế t quả ở bảng 3.3, hình 3.5 cho thấ y, trong khoảng nồng độ

TR ẦN

từ 0,1 ÷ 50 g/mL thì độ hấp thụ quang của vitamin B6 phụ thuộc tuyến tính tố t với nồng độ. Vì vâ ̣y, có thể kế t luâ ̣n độ hấp thụ quang của vitamin B6 tuân theo

10 00

B

định luật Bughe - Lămbe - Bia trong khoảng nồng độ từ 0,1  50 g/mL. 3.1.2.4. Xác định LOD và LOQ của vitamin B6

A

Từ kế t quả ở bảng 3.3 và hình 3.5 nhâ ̣n thấ y, ở khoảng nồ ng đô ̣ thấ p

H

Ó

0,1  50,0 g/mL, đô ̣ hấ p thu ̣ quang phu ̣ thuô ̣c tuyế n tính tố t vào nồ ng đô ̣ vitamin

-L

Í-

B6 với R = 0,9998. Mă ̣t khác đô ̣ hấ p thu ̣ quang của dung dich ̣ B6 tại nồ ng đô ̣ 0,1

ÁN

g/mL rấ t nhỏ (A = 0,002) gầ n với tiń hiê ̣u của đường nề n. Do đó, chúng tôi

TO

cho ̣n khoảng nồ ng đô ̣ vitamin B6 từ 0,1  1,0 g/mL làm phương trình tính LOD

D

IỄ N

Đ

ÀN

và LOQ. Kế t quả thu đươ ̣c thể hiện ở bảng 3.4.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

0.5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1

Bảng 3.4. Kết quả tính LOD và LOQ của vitamin B6 B

SD

LOD

LOQ

0,062

6,4.10-3

0,310 (g/mL)

1,032 (g/mL)

Nhận xét: Khoảng tuyến tính của vitamin B6 trong môi trường HCl 0,1M là 0,310  50,0 g/mL, giá trị LOD là 0,310 (g/mL) và LOQ là 1,032(g/mL).

45 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.2.5. Khảo sát khoảng tuyế n tiń h của vitamin B12 Pha một daỹ dung dich ̣ vitamin B12 có nồ ng đô ̣ tăng từ 0,1  50,0 µg/mL tiế n hành đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của các dung dich ̣ trong khoảng bước sóng tố i ưu

N

từ 200 - 400 nm sau khi pha 30 phút tại nhiệt độ phòng. Kế t quả độ hấp thụ quang

.Q

0,1 µg/mL 5 µg/mL

TP

1.400

ẠO

1.200

Đ

1.000 0.800

G

0.600 0.200 200

250

TR ẦN

0.000 300

350

20 µg/mL 30 µg/mL 40 µg/mL

N H Ư

0.400

10 µg/mL

λ (nm)

50 µg/mL

400

Hình 3.6. Phổ hấp thụ quang của vitamin B12 ở các nồng độ

10 00

B

0,1  50,0 g/mL

Bảng 3.5 là kế t quả đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của dung dịch vitamin B12 ở các

Ó

A

nồng độ 0,1 – 50 g/mL tại bước sóng cực đại là 361 nm. Các giá tri ̣ghi trong

Í-

H

bảng 3.5 là giá tri trung biǹ h của 4 lầ n đo. ̣

ÁN

CB12

-L

Bảng 3.5. Đô ̣ hấ p thu ̣ quang của vitamin B12 ở các giá trị nồ ng độ 0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

1,0

2,0

3,0

0,002

0,003

0,004

0,005

0,019

0,029 0,036

5,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

-

0,058

0,112

0,216

0,316

0,418

0,521

-

TO

(g/mL)

CB12 (g/mL)

4,0

D

IỄ N

Đ

ÀN

A(λ=361nm) 0,002

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1.600

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1.800

http://daykemquynhon.ucoz.com

H N U Y

Abs

2.000

Ơ

(trung bình của 4 lần đo) đươ ̣c thể hiện ở hình 3.6 và bảng 3.5.

A (λ=361nm) 0,044

46 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Từ kế t quả đo quang ở bảng 3.5, tiến hành xây dựng đường biểu diễn sự phu ̣ thuô ̣c của độ hấ p thụ quang A vào nồ ng đô ̣ vitamin B12. Kế t quả đươ ̣c thể

Ơ

y = 0.0104x + 0.0036 R² = 0.9996

U Y .Q ẠO

0.2

G

Đ

0.1

10

20

30

40

H Ư

0

N

0

C (g/mL)

50

60

TR ẦN

Hin ̀ h 3.7. Đường hồ i quy tuyế n tính biể u diễn sư ̣ phu ̣ thuô ̣c của đô ̣ hấ p thu ̣ quang A vào nồ ng đô ̣ của vitamin B12

B

Nhận xét: Từ kế t quả ở bảng 3.5, hình 3.7 cho thấ y, trong khoảng nồng độ

10 00

từ 0,1 ÷ 50 g/mL thì độ hấp thụ quang của vitamin B12 phụ thuộc tuyến tính

A

tố t với nồng độ. Vì vâ ̣y, có thể kế t luâ ̣n độ hấp thụ quang của vitamin

Í-

0,1  50 g/mL.

H

Ó

B12 tuân theo định luật Bughe - Lămbe - Bia trong khoảng nồng độ từ

-L

3.1.2.6. Xác định LOD và LOQ của vitamin B12

ÁN

Từ kế t quả ở bảng 3.5 và hình 3.7 nhâ ̣n thấ y, trong khoảng nồng độ của

TO

vitamin B12 từ 0,1 50 g/mL độ hấp thụ quang vẫn phụ thuộc tuyến tính vào

D

IỄ N

Đ

ÀN

nồng độ với R= 0,9996. Mặt khác có thể thấy tại nồng độ 0,1 g/mL độ hấp

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

0.3

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

0.4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

0.5

H

0.6

N

Abs

hiêṇ ở hình 3.7.

thụ quang của vitamin B12 rất nhỏ (A=0,002) gần với tín hiệu nền. Do đó, có thể chọn khoảng nồng độ 0,11 g/mL làm phương

trình tính LOD và

LOQ theo công thức (2.1) và (2.2). Kế t quả đươ ̣c trình bày ở bảng 3.6.

47 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.6. Kết quả tính LOD và LOQ của vitamin B12 B

SD

LOD

LOQ

0,019

1,3.10-3

0,206 (g/mL)

0,684 (g/mL)

Ơ

N

Nhận xét: Khoảng tuyế n tính của vitamin B12 trong dung môi HCl 0,1M

N

H

là 0,206  50 g/mL, giá trị LOD là 0,206 (g/mL) và LOQ là 0,684 (g/mL).

ẠO

Tiế n hành pha các dung dịch hỗn hợp vitamin B1 và vitamin B6 trong HCl

Đ

0,1M theo tỷ lê ̣ CB1 /CB6 từ 1/1 đế n 90/1, các thể tích VB1 và VB6 được lấy như

H Ư

10 mL. Kết quả được trình bày ở bảng 3.7.

N

G

bảng 3.7 và định mức bằng dung dịch HCl 0,1M trong bình định mức

Mẫu CB1:CB6 1/1

1,00

2

10/1

10,00

3

20/1

4

30/1

ÀN

8

VB1(2) 100,00 (g/mL) -

VB6 5,00 (g/mL) 2,0

-

1,0

2,0

1,00

-

2,0

2,0

30,00

1,00

-

3,0

2,0

40/1

40,00

1,00

-

4,0

2,0

50/1

50,00

1,00

-

5,0

2,0

70/1

35,00

0,50

-

3,5

1,0

90/1

45,00

0,50

-

4,5

1,0

Ó

A

1,00

H

20,00

Í-

-L ÁN

TO

6

Đ

10 00

1

5

IỄ N

(g/mL)

VB1(1) 10,00 (g/mL) (g/mL) 1,00 1,0 CB6

B

CB1

TR ẦN

Bảng 3.7. Pha chế các dung dich ̣ hỗn hơ ̣p vitamin B1 và vitamin B6

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

3.1.3.1. Xác đinh ̣ hàm lươ ̣ng vitamin B1 và vitamin B6 trong hỗn hơ ̣p tự pha

7

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

mẫu tự pha

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

3.1.3. Khảo sát và đánh giá độ tin cậy của phương pháp nghiên cứu trên các

Thực hiê ̣n phép đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang của các hỗn hợp trong khoảng bước sóng 200  350 nm; cứ 0,5 nm lấy 1 giá trị. Từ số liệu đo quang tiến hành tính hàm lượng vitamin B1, vitamin B6 theo chương trình lọc Kalman. Kết quả xác đinh ̣ hàm lươ ̣ng vitamin B1 và vitamin B6 được trình bày ở bảng 3.8.

48 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.8. Kế t quả tính nồ ng đô ̣, sai số của vitamin B1 và vitamin B6

CB6

RE% CB1

RE% CB6

1/1

1,00

1,00

1,00

1,01

0,23

0,85

2

10/1

10,00

1,00

10,04

1,01

0,40

0,96

3

20/1

20,00

1,00

19,89

0,98

-0,87

4

30/1

30,00

1,00

29,93

1,00

5

40/1

40,00

1,00

40,24

0,51

6

50/1

25,00

0,50

25,33

0,50

7

70/1

35,00

0,50

35,10

8

90/1

45,00

0,50

45,16

1,17

5,45

0,49

1,08

-6,62

0,50

1,10

5,18

G

Đ

2,12

10 00

C0B1 và C0B6 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B1, vitamin B6 tự pha trong các hỗn hợp.

Ó

A

CB1 và CB6 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B1, vitamin B6 xác định

Í-

H

được theo phương pháp toán lọc kalman.

-L

RE% CB1 và RE% CB6 là sai số phép xác định hàm lượng vitamin B1 và

ÁN

vitamin B6.

TO

Nhận xét: Kết quả thu được ở bảng 3.8 cho thấy, khi hàm lượng vitamin

D

IỄ N

Đ

ÀN

B1 lớn hơn vitamin B6 50 lần thì phương pháp lo ̣c Kalman mắ c sai số lớn hơn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

0,42

0,98

N

H Ư

U Y

.Q

ẠO

-0,55

-1,02

B

Trong đó:

H

1

Ơ

CB1

TP

C0B6

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

CB6

C0B1

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

CB1

Mẫu

N

trong hỗn hơ ̣p

5% (đố i với cấ u tử có nồ ng đô ̣ nhỏ) và mắc sai số nhỏ hơn 2% (đối với cấu tử có nồng độ lớn).

3.1.3.2. Xác đinh ̣ hàm lươ ̣ng vitamin B1 và vitamin B12 trong hỗn hơ ̣p tự pha Tiế n hành pha các dung dịch hỗn hợp vitamin B1 và vitamin B12 trong HCl 0,1M theo tỷ lê ̣ CB1 /CB12 từ 1/1 đế n 90/1, các thể tích VB1 và VB12 được

49 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

lấy như bảng 3.9 sau đó định mức bằng dung dịch HCl 0,1M trong bình định mức 10 mL. Kết quả trình bày như bảng 3.9.

Bảng 3.9. Pha chế các dung dich ̣ hỗn hơ ̣p vitamin B1 và vitamin B12 VB12 5,00

(g/mL)

(g/mL)

(g/mL) 2,0

1,00

1,00

1,0

-

2

10/1

10,00

1,00

-

1,0

3

20/1

20,00

1,00

-

2,0

4

30/1

30,00

1,00

-

3,0

2,0

5

40/1

40,00

1,00

-

4,0

2,0

6

70/1

35,00

0,50

-

3,0

1,0

7

80/1

40,00

0,50

-

4,0

1,0

8

90/1

45,00

0,50

4,5

1,0

2,0

TR ẦN

B

10 00

1,00

RE% CB1 0,29

RE% CB12 0,41

C0 B1

C0B12

CB1

CB12

1,00

1,00

1,00

Í-

Mẫu CB1:CB12 1/1

10/1

10,00

1,00

10,01

0,98

0,68

-0,26

3

20/1

20,00

1,00

20,12

1,01

0,95

0,75

4

30/1

30,00

1,00

30,28

1,00

0,61

0,32

5

40/1

40,00

1,00

40,31

0,99

0,55

-0,19

6

50/1

25,00

0,50

25,10

0,48

0,27

-5,37

7

80/1

40,00

0,50

39,94

0,50

-0,20

1,41

8

90/1

45,00

0,50

45,22

0,53

0,93

4,89

ÀN

2

TO

ÁN

1

Đ

trong hỗn hơ ̣p

-L

H

Ó

A

Bảng 3.10. Kế t quả tính nồ ng đô ̣, sai số của vitamin B1 và vitamin B12

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

.Q

TP

ẠO Đ G

N

2,0

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1/1

U Y

1

-

Ơ

H

N

(g/mL) (g/mL)

N

VB1(2) 100,00

Thực hiện phép đo đô ̣ hấp thu ̣ quang của các hỗn hợp trong khoảng bước sóng 200 – 400 nm; cứ 0,5 nm lấy 1 giá trị. Từ số liệu đo quang tiến hành tính hàm lượng B1 và B12 theo chương trình lọc Kalman. Kết quả được trình bày ở bảng 3.10.

IỄ N D

CB1:CB12

VB1(1) 10,00

CB12

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Mẫu

CB1

50 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trong đó: C0B1 và C0B12 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B1, vitamin B12 tự pha trong các hỗn hợp.

N

CB1 và CB12 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B1, vitamin B12 xác định

H

Ơ

được theo phương pháp lọc Kalman.

.Q

Nhận xét: Kết quả thu được ở bảng 3.10 cho thấy khi tỉ lệ hàm lượng

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

2%) đối với cấu tử có nồng độ nhỏ.

H Ư

3.1.3.3. Xác đinh ̣ hàm lượng vitamin B6 và vitamin B12 trong hỗn hợp tự pha

TR ẦN

Tiế n hà nh pha cá c dung dịch hỗn hợp vitamin B6 và vitamin B12 trong HCl 0,1M theo tỷ lê ̣ CB6/ CB12 từ 1/1 đế n 90/1, các thể tích V B6 và VB12 được

B

lấy như bảng 3.11 sau đó định mức bằng dung dịch HCl 0,1M trong bình

10 00

định mức 10mL. Kết quả được trình bày ở bảng 3.11.

(g/mL)

(g/mL)

1,00

1,00

VB6(1) 10,00 (g/mL) 1,0

10/1

10,00

1,00

-

1,0

2,0

TO

A

Bảng 3.11. Pha chế các dung dich ̣ hỗn hơ ̣p vitamin B6 và vitamin B12

3

20/1

20,00

1,00

-

2,0

2,0

4

30/1

30,00

1,00

-

3,0

2,0

5

40/1

40,00

1,00

-

4,0

2,0

6

70/1

35,00

0,50

-

3,5

1,0

7

80/1

40,00

0,50

-

4,0

1,0

8

90/1

45,00

0,50

-

4,5

1,0

Ó

CB6

-L

Í-

H

Mẫu CB6:CB12 1/1

2

Đ

ÁN

1

IỄ N D

Đ

số nhỏ (nhỏ hơn 1%) đố i vớ i cấu tử có nồ ng đô ̣ lớn, mắc sai số lớn (lớn hơn

CB12

VB6(2) 100,00 (g/mL) -

VB12 5,00 (g/mL) 2,0

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

vitamin B6/B12 từ 1/1 đến 90/1 lần thì phương pháp lọc Kalman mắc sai

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

vitamin B12.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

RE% CB1 và RE% CB12 là sai số phép xác định hàm lượng vitamin B1,

51 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thực hiện phép đo đô ̣ hấp thu ̣ quang của các hỗn hợp trong khoảng bước sóng 200 – 400 nm, cứ 0,5 nm lấy một giá trị. Từ số liệu đo quang tiến hành tính được trình bày ở bảng 3.12.

H

Ơ

Bảng 3.12. Kế t quả tính nồ ng đô ̣, sai số của vitamin B6 và vitamin B12

N

hàm lượng vitamin B6 và vitamin B12 theo chương trình lọc Kalman. Kết quả

CB12

0,93

-0,15

3,61

-0,20 -0,41

1,00

1,01

1,00

2

10/1

10,00

1,00

10,33

1,00

3

20/1

20,00

1,00

19,81

-0,99

-0,29

4

30/1

30,00

1,00

30,21

1,00

1,97

0,34

5

40/1

40,00

1,00

40,16

1,01

0,66

0,78

6

70/1

35,00

0,50

35,79

0,51

2,40

1,12

7

80/1

40,00

0,50

41,10

0,51

4,02

1,17

8

90/1

45,00

0,50

45,52

0,50

1,86

0,97

Í-

Trong đó:

H

Ó

H Ư

G

Đ

ẠO

1,00

B

1/1

A

1

-L

C0B6 và C0B12 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B6 và vitamin B12 tự pha trong

ÁN

các hỗn hợp.

TO

CB6 và CB12 (μg/mL) là hàm lượng vitamin B6 và vitamin B12 xác định

D

IỄ N

Đ

ÀN

được theo phương pháp lọc kalman.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

CB6

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N .Q

CB12

RE%

N

CB6

U Y

RE%

TR ẦN

CB6:CB12

CoB12

TP

CoB1

10 00

Mẫu

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong hỗn hơ ̣p

RE% CB6 và RE% CB12 là sai số phép xác định hàm lượng vitamin B6 và

vitamin B12.

Nhận xét: Kết quả thu được ở bảng 3.12 cho thấy khi tỉ lệ hàm lượng vitamin B6/B12 từ 1/1 đến 90/1 lần thì phương pháp lọc Kalman mắc sai số đều nhỏ hơn 5%.

52 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.3.4. Xác đinh ̣ hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12 trong các hỗn hợp tự pha Tiế n hành lấ y các thể tích B1, B6 và B12 như bảng 3.13 pha loañ g bằ ng B6, và vitamin B12 có tỷ lê ̣ CB1: CB6:CB12 trong bảng 3.13. Thực hiê ̣n phép đo

N

HCl 0,1M và đinh ̣ mức thành 10 mL, ta đươ ̣c các hỗ n hơ ̣p vitamin B1, vitamin

U Y

2,0

1,0

-

-

1:10:1

-

2,0

2,0

-

2,0

-

10:40:1

1,0

-

4,0

-

1,0

-

30:90:1

-

3,0

0,9

-

-

1,0

50:100:1

-

5,0

1,0

-

-

1,0

TR ẦN

B

10 00

Đo độ hấ p thụ quang của các hỗn hợp trong khoảng bước sóng 200 – 400 nm, cứ 0,5 nm lấy 1 giá trị. Từ kết quả đo quang tiến hành tính hàm

Ó

A

lượng vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 theo chương trình lọc Kalman.

Í-

H

Kế t quả được trình bày ở bảng 3.14.

ÁN

-L

Bảng 3.14. Kế t quả tính nồ ng đô ̣, sai số của vitamin B1, vitamin B6 và

Đ

ÀN

TO

CB1:CB6:CB12 C0B1

vitamin B12 C0B6

C0B12

CB1

CB6

CB12

5,00

RE% RE% RE% CB1 CB6 CB12

1:1:1

5,00

5,00

5,00

5,01

5,00

0,20

0,32

0,16

1:2:1

5,00 10,00 5,00

4,99

9,98

5,01

-0,17 -0,21

0,19

1:10:1

1,00 10,00 1,00

1,00 10,24 1,00

0,26

0,86

-0,13

10:40:1

5,00 20,00 0,50

5,00 20,33 0,45

0,48

0,98

-5,92

30:90:1

1,50

4,50

-

1,49

4,51

-

-0,14

0,94

-

50:100:1

2,50

5,00

-

2,50

5,10

-

0,12

1,18

-

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

-

G

1,0

H Ư

1:2:1

N

1:1:1

VB1 VB1 VB6 VB12 VB12 VB12 50 5 50 50 5 0,5 (μg/mL) (μg/mL) (μg/mL) (μg/mL) (μg/mL) (μg/mL) 1,0 1,0 1,0 -

Đ

CB1:CB6:CB12

IỄ N D

.Q

và hỗn hơ ̣p

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.13. Pha các dung dịch chuẩ n vitamin B1, vitamin B6, vitamin B12

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

đô ̣ hấ p thụ quang của các hỗ n hơ ̣p trong khoảng bước sóng 200  400 nm; cứ 0,5 nm lấy 1 giá trị.

53 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trong đó: C0 là nồng độ vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 (g/mL) pha chế đã biết.

Ơ

N

C là nồng độ vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 (g/mL) tính

N

H

được theo phương pháp lọc Kalman.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

sai số nhỏ hơn 5% đố i với cấu tử có nồng độ nhỏ và dưới 1% đối với cấ u tử có

Đ

nồ ng đô ̣ lớn. Trong khoảng nồ ng đô ̣ CB1:CB6:CB12 = 10:40:1 đế n 50:100:1 thì kế t

N

G

quả đo có sai số dưới 2% với cấu tử có nồ ng đô ̣ lớn. Còn đối với vitamin B12 có

H Ư

nồng độ thấp hơn giá trị giới hạn phát hiện của nó nên ta không thể xác định

TR ẦN

được viatmin B12 trong các tỉ lệ CB1:CB6:CB12 = 10:40:1 đế n 50:100:1. Như vậy, phương pháp lọc Kalman chủ yếu mắc sai số lớn đố i với cấ u tử có nồng đô ̣ nhỏ.

10 00

B

Như vậy có thể xác định được hàm lượng vitamin B1 và vitamin B6 trong hỗn hợp tương đối chính xác vì vitamin B1, vitamin B6 có hàm lượng lớn. Tuy

A

nhiên không thể xác định được vitamin B12 trong hỗn hợp khi hàm lượng của

H

Ó

vitamin B12 quá nhỏ. Do đó, để xác định hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12

-L

chuẩn.

Í-

trong mẫu thuốc Neurobion và Scanneuron cần sử dụng phương pháp thêm

ÁN

3.1.4. Xác định hàm lượng B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion và Scanneuron

D

IỄ N

Đ

ÀN

3.1.4.1. Xác định hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Trong khoảng nồ ng đô ̣ CB1:CB6:CB12 = 1:1:1 đến 1:10:1 thì kết quả đo có

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

vitamin B12.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

RE% là sai số phép xác định hàm lượng vitamin B1, vitamin B6 và

Tiế n hành đinh ̣ lươ ̣ng đồ ng thời các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc viên

nén Neurobion sản xuất bởi PT.Merck Tbk – Indonesia, được đóng gói bởi công ty

TNHH

Pierre

Fabre

Việt

Nam.

Số

lô

SX:

1515069.

Ngày

SX: 23/03/2016. Hạn dùng: 22/03/2018. Thành phần theo công bố là 100mg vitamin B1; 200mg vitamin B6 và 0,2mg vitamin B12 trong 1 viên.

54 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Xử lý mẫu thuốc: Cân 20 viên thuốc, tính khối lượng trung bình mỗi viên ( X = 0,6994g). Đem nghiền nhỏ thành bột mịn rồi lấy chính xác một lượng bột vitamin B12) cho vào bình định mức 100 mL, định mức bằng dung dịch HCl

N

tương đương 1/2 viên (chứa 50 mg vitamin B1, 100 mg vitamin B6 và 0,1 mg

H

Ơ

0,1M sau đó rung siêu âm khoảng 15 phút. Đem lọc, bỏ khoảng 40 mL dung dịch

.Q TP

g/mL và vitamin B12 0,1 g/mL gọi đó là dung dịch gốc.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

5 mLvào bình định mức 10 mL và định mức tới vạch bằng dung dịch HCl 0,1M,

N

G

thu được tỉ lệ nồng độ các vitamin B1:B6:B12 như bảng 3.15.

H Ư

- Thực hiêṇ phép đo độ hấp thụ quang trên máy UV-Vis 1700 SHIMADZU

TR ẦN

trong khoảng bước sóng từ 200 - 400 nm; cứ 0,5 nm ghi 1 giá tri.̣ - Từ kết quả đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang, sử du ̣ng chương trình lọc Kalman để

B

tính toán chúng tôi thu đươ ̣c kết ở bảng 3.15.

10 00

Bảng 3.15. Kết quả tính nồng độ, sai số các vitamin B1, B6 và B12 trong

A

mẫu thuốc Neurobion

0

C

H

Ó

Vdd 0

B12

C B1

CB6

C B12

15,00 0,015

7,51

14,96

10,00 20,00 0,020

9,99

2,50 5,00

B1

C

0

B6

C

C B1

C B6

CB12

-

0,43

-0,98

-

20,00

-

-0,79

0,15

-

12,50 25,00 0,025 12,49

25,01

-

-1,12

0,88

-

25,00 50,00 0,050 25,02

50,00

-

0,31

0,52

-

-L

Í-

mL 7,50

TO

ÁN

1,50 2,00

Đ D

IỄ N

RE% RE% RE%

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Sau đó tiếp tục lấy các thể tích dung dịch gốc 1,5 mL; 2,0 mL; 2,5 mL;

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

gốc chứa hàm lượng tương đương vitamin B1 là 50 g/mL, vitamin B6 là 100

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức thành 100 mL thu được dung dịch

Trong đó:

55 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

C0 là nồng độ vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 (g/mL) trong các mẫu thuốc Neurobion C là nồng độ vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 (g/mL) tính toán

H

N

RE% là sai số phép xác định hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12.

Ơ

N

được theo phương pháp lọc Kalman

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

vitamin B12 quá nhỏ. Vì vậy để xác định hàm lươ ̣ng vitamin B12 trong mẫu

G

Đ

thuốc Neuronbion cần phải sử dụng phương pháp thêm chuẩn.

H Ư

N

3.1.4.2. Xác định hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Scanneuron Tiế n hành đinh ̣ lươ ̣ng đồ ng thời các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc viên

TR ẦN

nén Scanneuron sản xuất bởi công ty TNHH liên doanh Stada Việt Nam K63/1 Nguyễn Thị Sóc, ấp Mỹ Hòa 2, Xã Xuân Thới Đông, Huyện Hóc Môn, Thành

10 00

B

phố Hồ Chí Minh. Số lô SX: 131702. Ngày SX: 01/01/2016. Hạn dùng: 04/01/2018. Thành phần theo công bố là 100mg vitamin B1; 200mg

Ó

A

vitamin B6 và 0,2mg vitamin B12 trong 1 viên.

H

Xử lý mẫu thuốc: Cân 20 viên thuốc, tính khối lượng trung bình mỗi viên

-L

Í-

( X = 0,8496g). Đem nghiền nhỏ thành bột mịn rồi lấy chính xác một lượng bột

ÁN

tương đương 1/2 viên (chứa 100 mg vitamin B1, 200 mg vitamin B6 và 0,2 mg vitamin B12) cho vào bình định mức 100 mL, định mức bằng dung dịch HCl

ÀN

0,1M sau đó rung siêu âm khoảng 15 phút. Đem lọc, bỏ khoảng 40 mL dung dịch

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

hàm lượng lớn. Tuy nhiên không thể xác định được vitamin B12 vì hàm lượng

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

vitamin B6 trong hỗn hợp tương đối chính xác vì vitamin B1 và vitamin B6 có

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Nhận xét: Qua bảng 3.15 nhận thấy có thể xác định được vitamin B1,

D

IỄ N

Đ

đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức thành 100 mL thu được dung dịch gốc chứa hàm lượng tương đương vitamin B1 là 50 g/mL, vitamin B6 là 100 g/mL và vitamin B12 0,1 g/mL gọi đó là dung dịch gốc.

56 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Sau đó tiếp tục lấy các thể tích dung dịch gốc 1,5 mL; 2,0 mL; 2,5 mL; 5,0 ml vào bình định mức 10 mL và định mức tới vạch bằng dung dịch HCl 0,1M, thu được tỉ lệ nồng độ các vitamin B1:B6:B12 như bảng 3.16.

N

- Thực hiêṇ phép đo độ hấp thụ quang trên máy UV-Vis 1700 SHIMADZU

H

Ơ

trong khoảng bước sóng từ 200 - 400 nm; cứ 0,5 nm ghi 1 giá tri.̣

.Q

ẠO

Scanneuron C0B1

C0B6

C0B12

C B1

CB6

1,50

7,50

15,00 0,015

7,51

14,98

2,00

10,00 20,00

9,93

2,50

12,50 25,00 0,025 12,50

5,00

25,00 50,00

RE% RE% RE%

Đ

Vdd

C B12

C B1

C B6

CB12

-

0,47

-0,24

-

20,00

-

-0,60

0,81

-

25,01

-

0,13

0,98

-

50,00

-

0,34

0,19

-

TR ẦN

B

25,12

10 00

0,05

A

Trong đó:

0,02

H Ư

N

G

mL

H

Ó

C0 là nồng độ B1, B6 và B12 (g/mL) trong các mẫu thuốc Scanneuron

ÁN

Kalman

-L

Í-

C là nồng độ B1, B6 và B12 (g/mL) tính toán được theo phương pháp lọc

TO

RE% là sai số phép xác định hàm lượng B1, B6 và B12.

Nhận xét: Qua bảng 3.16 nhận thấy có thể xác định được vitamin B1,

D

IỄ N

Đ

ÀN

vitamin B6 trong hỗn hợp tương đối chính xác vì vitamin B1, vitamin B6 có hàm

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Bảng 3.16. Kết quả tính nồng độ, sai số B1, B6 và B12 trong mẫu thuốc

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tính toán chúng tôi thu đươ ̣c kết ở bảng 3.16.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

- Từ kết quả đo đô ̣ hấ p thu ̣ quang, sử du ̣ng chương trình lọc Kalman để

lượng lớn. Tuy nhiên không thể xác định hàm lượng vitamin B12 vì hàm lượng của nó quá nhỏ. Vì vậy để xác định hàm lươ ̣ng vitamin B12 trong mẫu thuốc Scanneuron cần phải sử dụng phương pháp thêm chuẩn.

57 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.5. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 theo phương pháp thêm chuẩn 3.1.5.1. Đánh giá độ đúng của phép phân tích hàm lượng các vitamin B1, B6 và

N

B12 trong thuốc Neuronbion theo phương pháp thêm chuẩn

H

Ơ

Đánh giá độ đúng của phương pháp bằng cách thêm vào dung dich ̣ mẫu

.Q TP

tin câ ̣y của phép phân tích.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc một lượng

N

G

B12 lần lượt theo bảng 3.17 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó rung siêu định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng

H Ư

âm khoảng 15 phút,

TR ẦN

40 mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch HCl 0,1M thành 100 mL gọi là dung dịch 1; 2 và 3. Tiếp tục lấy 10mL các dung

B

dịch 1; 2; 3 đem định mức bằng dung dịch HCl 0,1M thành 100mL thu được các

10 00

mẫu 1; 2; 3 chứa hàm lượng B1 là 5,00 g/mL; B6 là 10,00 g/mL và B12 lần

A

lượt là 2,01 g/mL; 4,01 g/mL và 6,01 g/mL (theo lí thuyết).

H

Ó

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Neuronbion tương đương 1/2 viên (chứa

Í-

50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc một lượng

-L

B6 lần lượt theo bảng 3.17 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó rung siêu

ÁN

âm khoảng 15 phút,

định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng

40 mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch

D

IỄ N

Đ

ÀN

HCl 1M thành 100 mL gọi là dung dịch 4; 5 và 6. Tiếp tục lấy 10mL các dung

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Neuronbion tương đương 1/2 viên (chứa

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

phổ và tính độ thu hồi các vitamin B1, B6 và B12 trong mẫu qua đó đánh giá độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

phân tích một lươ ̣ng chính xác các vitamin B1, B6 và B12 đã biết nồ ng độ. Đo

dịch 4; 5; 6 đem định mức bằng dung dịch HCl 1M thành 100mL thu được các mẫu 4; 5; 6 chứa hàm lượng B1 là 5,00 g/mL; B12 là 0,01 g/mL và B6 lần lượt là 12,00 g/mL; 14,00 g/mL và 16,00 g/mL (theo lí thuyết).

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Neuronbion tương đương 1/2 viên (chứa 50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc một lượng

58 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

B1 lần lượt theo bảng 3.17 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó rung siêu âm khoảng 15 phút,

định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng

40 mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch

H

Ơ

7; 8; 9 đem định mức bằng dung dịch HCl 1M thành 100mL thu được các mẫu

N

HCl 1M thành 100 mL gọi là dung dịch 7, 8, 9. Tiếp tục lấy 10mL các dung dịch

.Q

(mg)

(mg)

(g/mL)

1

-

-

20

2

-

-

3

-

-

4

-

5

-

6

CB6

CB12

N

2,01

40

5,00

10,00

4,01

60

5,00

10,00

6,01

20

-

5,00

12,00

0,01

40

-

5,00

14,00

0,01

60

-

5,00

16,00

0,01

20

-

-

7,00

10,00

0,01

ÁN

H Ư

10,00

8

40

-

-

9,00

10,00

0,01

9

60

-

-

11,00

10,00

0,01

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

5,00

TO

(g/mL) (g/mL)

Đ

ÀN

Í-L

7

-

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

(mg)

ẠO

CB1

Đ

mB12

G

mB6

Mẫu

IỄ N D

mB1

H

dịch mẫu thuốc Neuronbion

TP

Bảng 3.17. Thành phần các dung dịch chuẩn B1, B6 và B12 thêm vào dung

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

là 7,00 g/mL; 9,00 g/mL và 11,00 g/mL (theo lí thuyết).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

7; 8; 9 chứa hàm lượng B6 là 10,00 g/mL; B12 là 0,01 g/mL và B1 lần lượt

Trong bảng 3.17 thì: mB1; mB6; mB12 lần lượt là lượng các vitamin B1, B6 và B12 thêm vào mẫu

thuốc Neurobion.

CB1, CB6, CB12 là hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12 (g/mL) trong thuốc sau khi thêm chuẩn theo lí thuyết.

59 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DấyKèmQuyNhƥn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ä?o pháť&#x2022; áť&#x; bĆ°ĆĄĚ c soĚ ng tĆ°Ě&#x20AC; 200-400 nm. Tᝍ kĂŞĚ t quaĚ&#x2030; Ä&#x2018;o Ä&#x2018;Ă´ ĚŁ hĂ˘Ě p thu ĚŁ quang, tinĚ h toaĚ n xĂĄc Ä&#x2018;inh ĚŁ haĚ&#x20AC;m lĆ°ĆĄ ĚŁng cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12 theo phĆ°ĆĄng phĂĄp láť?c Kalman vĂ qua Ä&#x2018;oĚ tĂ­nh Ä&#x2018;Ă´ ĚŁ thu háť&#x201C;i. Káşżt quả Ä&#x2018;ưᝣc tháť&#x192; hiáť&#x2021;n áť&#x; bảng 3.18.

Ć

N

Bảng 3.18. Káşżt quả xĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12

-

-

-

-

2,01

-

2

-

-

-

-

-

4,02

3

-

-

-

-

-

5,99

4

-

10,02

-

-

12,02

5

-

10,02

-

-

6

-

10,02

-

-

7

4,98

-

-

8

4,98

-

-

9

4,98

-

CB12

100,05

-

100,27

-

-

99,68

-

-

100,11

-

14,02

-

-

100,01

-

16,01

-

-

99,99

-

6,98

-

-

99,97

-

-

8,99

-

-

100,20

-

-

10,97

-

-

99,95

-

-

Ä?

G

N

H ĆŻ

TR ẌN

B

-

Ă?-

H

A

10 00

-

TP

-

-L

Ă N

C0B1, C0B6 và C0B12 (Οg/mL) là hà m lưᝣng cåc vitamin B1, B6 và B12 trong

Ä?

Ă&#x20AC;N

TO

thuáť&#x2018;c Neuronbion trĆ°áť&#x203A;c khi thĂŞm chuẊn.

T T T CB1 , CB6 và CB12 (Οg/mL) là hà m lưᝣng cåc vitamin B1, B6 và B12 trong

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

-

.Q

1

Rev%

áş O

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;?đ?&#x;?

Dáş Y KĂ&#x2C6;M QUY NHĆ N OFFICIAL ST&GT : Ä?/C 1000B TRẌN HĆŻNG Ä?áş O TP.QUY NHĆ N

CB6

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;&#x201D;

N

CB1

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;?

U Y

Rev%

C0B12

Trong bảng 3.18. thÏ:

Iáť&#x201E; N D

Rev%

Mẍu C0B1 C0B6

Ă&#x201C;

NĆĄi báť&#x201C;i dưᝥng kiáşżn thᝊc ToĂĄn - LĂ˝ - HĂła cho háť?c sinh cẼp 2+3 / Diáť&#x2026;n Ä?Ă n ToĂĄn - LĂ˝ - HĂła 1000B Trần HĆ°ng Ä?ấo Tp.Quy NhĆĄn Táť&#x2030;nh BĂŹnh Ä?áť&#x2039;nh

http://daykemquynhon.ucoz.com

H

trong mẍu thuáť&#x2018;c Neuronbion

thuáť&#x2018;c Neuronbion xĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;ưᝣc sau khi thĂŞm chuẊn theo tháťąc nghiáť&#x2021;m.

Rev(%) CB1, Rev(%) CB6, Rev(%) CB12 lĂ Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12.

Nháş­n xĂŠt: Qua bảng 3.18 cho thẼy Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa vitamin B1 tᝍ 99,95% Ä&#x2018;áşżn 100,20%, cᝧa vitamin B6 lĂ tᝍ 99,99% Ä&#x2018;áşżn 100,11% vĂ cᝧa vitamin B12 lĂ

60 Ä?Ăłng gĂłp PDF báť&#x;i GV. Nguyáť&#x2026;n Thanh TĂş

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

từ 99,68% đến 100,27%. Vì vậy chúng tôi kết luận có thể dùng phương pháp thêm chuẩn để tính hàm lượng của các vitamin B1, B6 và B12 trong mẫu thuốc Neuronbion.

N

3.1.5.2. Đánh giá độ đúng của phép phân tích hàm lượng các vitamin B1, B6 và

H

Ơ

B12 trong thuốc Scanneuron theo phương pháp thêm chuẩn

.Q

ẠO

tin câ ̣y của phép phân tích.

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Scanneuron tương đương 1/2 viên (chứa

G

Đ

50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc lần lượt các

H Ư

N

lượng vitamin B12 lần lượt theo bảng 3.19 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó rung siêu âm khoảng 15 phút, định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng

TR ẦN

40 mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch HCl 0,1M thành 100 mL gọi là dung dịch 1; 2 và 3. Tiếp tục lấy 10mL các dung

10 00

B

dịch 1; 2; 3 đem định mức bằng dung dịch HCl 0,1M thành 100mL thu được các mẫu 1; 2; 3 chứa hàm lượng vitamin B1 là 5,00 g/mL; vitamin B6 là 10,00

A

g/mL và vitamin B12 lần lượt là 2,01 g/mL; 4,01 g/mL và 6,01 g/mL (theo

H

Ó

lí thuyết).

-L

Í-

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Scanneuron tương đương 1/2 viên (chứa 50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc một lượng

ÁN

vitamin B6 lần lượt theo bảng 3.19 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó

TO

rung siêu âm khoảng 15 phút, định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng 40

D

IỄ N

Đ

ÀN

mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch HCl

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

phân tích mô ̣t lượng chin ́ h xác các vitamin B1, B6 và B12 đã biế t nồng đô ̣. Đo phổ và tin ́ h độ thu hồi các vitamin B1, B6 và B12 trong mẫu qua đó đánh giá đô ̣

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Đánh giá độ đúng của phương pháp bằng cách thêm vào dung dich ̣ mẫu

1M thành 100 mL gọi là dung dịch 4; 5 và 6. Tiếp tục lấy 10mL các dung dịch 4; 5; 6 đem định mức bằng dung dịch HCl 1M thành 100mL thu được các mẫu 4; 5; 6 chứa hàm lượng vitamin B1 là 5,00 g/mL; vitamin B12 là 0,01 g/mL và

vitamin

B6

lần

lượt

là

12,00

g/mL;

14,00

g/mL

và

16,00 g/mL (theo lí thuyết).

61 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Lấy chính xác một lượng bột thuốc Scanneuron tương đương 1/2 viên (chứa 50 mg B1; 100 mg B6 và 0,1 mg B12) sau đó thêm vào lượng thuốc một lượng rung siêu âm khoảng 15 phút, định mức thành 100ml. Đem lọc, bỏ khoảng 40

H

Ơ

mL dung dịch đầu, lấy 10 mL dung dịch lọc đem định mức bằng dung dịch HCl

N

vitamin B1 lần lượt theo bảng 3.19 hòa tan bằng dung dịch HCl 0,1M sau đó

.Q

Đ

Bảng 3.19. Thành phần các dung dịch chuẩn B1, B6 và B12 thêm vào dung

CB6

CB12

(mg)

(g/mL)

(g/mL)

(g/mL)

20

5,00

10,00

2,01

40

5,00

10,00

4,01

-

60

5,00

10,00

6,01

20

-

5,00

12,00

0,01

40

-

5,00

14,00

0,01

60

-

16,00

0,01

20

-

-

7,00

10,00

0,01

8

ÁN

40

-

-

9,00

10,00

0,01

9

60

-

-

11,00

10,00

0,01

mB6

mB12

(mg)

(mg)

1

-

-

2

-

-

3

-

4

-

5

-

B

10 00 A

Í-L

5,00

ÀN

7

Ó

H -

6

TR ẦN

mB1

Mẫu

H Ư

CB1

TO

N

G

dịch mẫu thuốc Scanneuron

D

IỄ N

Đ

Trong bảng 3.19 thì:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

7,00 g/mL; 9,00 g/mL và 11,00 g/mL (theo lí thuyết).

TP

8; 9 chứa hàm lượng B6 là 10,00 g/mL; B12 là 0,01 g/mL và B1 lần lượt là

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

8; 9 đem định mức bằng dung dịch HCl 1M thành 100mL thu được các mẫu 7;

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1M thành 100 mL gọi là dung dịch 7; 8; 9. Tiếp tục lấy 10mL các dung dịch 7;

mB1; mB6; mB12 lần lượt là lượng các vitamin B1, B6 và B12 thêm vào mẫu thuốc Scanneuron.

CB1, CB6, CB12 là hàm lượng các vitamin B1, B6 và B12 (g/mL) trong thuốc sau khi thêm chuẩn theo lí thuyết.

62 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DấyKèmQuyNhƥn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ä?o pháť&#x2022; áť&#x; bĆ°ĆĄĚ c soĚ ng tĆ°Ě&#x20AC; 200-400 nm. Tᝍ kĂŞĚ t quaĚ&#x2030; Ä&#x2018;o Ä&#x2018;Ă´ ĚŁ hĂ˘Ě p thu ĚŁ quang, tinĚ h toaĚ n xĂĄc Ä&#x2018;inh ĚŁ haĚ&#x20AC;m lĆ°ĆĄ ĚŁng cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12 theo phĆ°ĆĄng phĂĄp láť?c Kalman vĂ qua Ä&#x2018;oĚ tinĚ h Ä&#x2018;áť&#x2122; thu hĂ´Ě&#x20AC; i. Káşżt quả Ä&#x2018;ưᝣc tháť&#x192; hiáť&#x2021;n áť&#x; bảng 3.20.

Ć

N

Bảng 3.20. Káşżt quả xĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12

C0B12

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;?

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;&#x201D;

đ??&#x201C; đ??&#x201A;đ?? đ?&#x;?đ?&#x;?

1

-

-

-

-

-

2,00

-

-

-

-

-

4,03

-

.Q

99,57

-

100,50

-

101,16

-

100,03

-

-

-

99,88

-

-

-

100,12

-

-

-

-

-

-

6,08

4

-

9,99

-

-

12,00

-

5

-

9,99

-

-

13,99

6

-

9,99

-

-

15,99

7

4,99

-

-

6,99

-

-

99,99

-

-

8

4,99

-

-

8,98

-

-

99,73

-

-

B

-

-

100,10

-

-

4,99 Trong bảng 3.20. thÏ:

G

N

H ĆŻ

11,00

10 00

9

-

Ä?

3

Ă&#x201C;

A

C0B1, C0B6 vĂ C0B12 (Îźg/mL) lĂ hĂ m lưᝣng B1, B6 vĂ B12 trong thuáť&#x2018;c

H

Scanneuron trĆ°áť&#x203A;c khi thĂŞm chuẊn.

-L

Ă?-

T T T CB1 , CB6 , CB12 (Îźg/mL) lĂ hĂ m lưᝣng B1, B6 vĂ B12 trong thuáť&#x2018;c

Ă N

Scanneuron xĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;nh Ä&#x2018;ưᝣc sau khi thĂŞm chuẊn theo tháťąc nghiáť&#x2021;m.

TO

Rev(%) CB1, Rev(%) CB6, Rev(%) CB12 lĂ Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa B1, B6

D

Iáť&#x201E; N

Ä?

Ă&#x20AC;N

vĂ B12.

Nháş­n xĂŠt: Qua bảng 3.20 cho thẼy Ä&#x2018;áť&#x2122; thu háť&#x201C;i cᝧa B1 tᝍ 99,73% Ä&#x2018;áşżn

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

-

áş O

-

2

Rev% CB12

Dáş Y KĂ&#x2C6;M QUY NHĆ N OFFICIAL ST&GT : Ä?/C 1000B TRẌN HĆŻNG Ä?áş O TP.QUY NHĆ N

C0B6

U Y

C0B1

N

Rev% Rev% CB1 CB6

Mẍu

TR ẌN

NĆĄi báť&#x201C;i dưᝥng kiáşżn thᝊc ToĂĄn - LĂ˝ - HĂła cho háť?c sinh cẼp 2+3 / Diáť&#x2026;n Ä?Ă n ToĂĄn - LĂ˝ - HĂła 1000B Trần HĆ°ng Ä?ấo Tp.Quy NhĆĄn Táť&#x2030;nh BĂŹnh Ä?áť&#x2039;nh

http://daykemquynhon.ucoz.com

H

trong mẍu thuáť&#x2018;c Scanneuron

100,10%, cᝧa B6 lĂ tᝍ 99,88% Ä&#x2018;áşżn 100,12% vĂ cᝧa B12 lĂ tᝍ 99,57% Ä&#x2018;áşżn 101,16%. VĂŹ váş­y chĂşng tĂ´i káşżt luáş­n cĂł tháť&#x192; dĂšng phĆ°ĆĄng phĂĄp thĂŞm chuẊn Ä&#x2018;áť&#x192; tĂ­nh hĂ m lưᝣng cᝧa cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12 trong mẍu thuáť&#x2018;c Scanneuron.

TĆ°Ě&#x20AC; caĚ c kĂŞĚ t quaĚ&#x2030; xaĚ c Ä&#x2018;inh ĚŁ haĚ&#x20AC;m lĆ°ĆĄ ĚŁng cĂĄc vitamin B1, B6 vĂ B12 trong caĚ c mâĚ&#x192;u tĆ°ĚŁ pha chĂŞĚ cuĚ&#x192;ng nhĆ° trong cĂĄc mâĚ&#x192;u thuĂ´Ě c Scanneuron vĂ Neuronbion chĂşng

63 Ä?Ăłng gĂłp PDF báť&#x;i GV. Nguyáť&#x2026;n Thanh TĂş

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

tôi nhận thấ y, phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử có đô ̣ đúng, đô ̣ lă ̣p la ̣i tố t và đô ̣ thu hồ i cao, điề u đó cho phép ứng du ̣ng phương pháp vào phân tích kiể m tra chấ t lươ ̣ng, thành phầ n thuố c mô ̣t cách đơn giản và nhanh chóng.

Ơ

N

3.2. Phương pháp HPLC

N

H

3.2.1. Xây dựng điều kiện để xác định đồng thời các vitamin B1, B6 và B12

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

C18, thể tích bơm mẫu là 20 µL, nhiệt độ 30oC.

Đ

3.2.1.1. Khảo sát lựa chọn pha động

N

G

Để chọn được pha động thích hợp, chúng tôi đã tiến hành khảo sát tỉ lệ thành

H Ư

phần pha động là dung dịch NaH2PO4 0,015M : axetonitril ở các tỷ lệ về thể tích lần

TR ẦN

lượt là 10:90 cho đến 90:10 với tốc độ dòng là 1 mL/phút. Các dung dịch được lọc qua màng lọc 0,45 µm sau đó rung siêu âm để khử bọt khí.

10 00

B

Sự thay đổi tỉ lệ thành phần pha động làm thay đổi đáng kể kết quả sắc ký. Ở tỉ lệ 10:90 đến 75:25 chỉ thấy xuất hiện 2 pic nhưng khi tiếp tục giảm dần

Ó

A

lượng axetonnitril thì thấy xuất hiện cả 3 pic của các vitamin B1, B6 và B12.

H

Đến tỷ lệ thể tích hỗn hợp dung dịch NaH2PO4 : axetonitril 83 : 17 cho kết quả tốt

-L

Í-

nhất với thời gian lưu của vitamin B1 là 2,83 phút; vitamin B6 là 3,29 phút và

ÁN

B12 là 5,25 phút. Với các tỉ lệ từ 85:15 đến 90:10 thì các pic không cân đối, đường nền không mịn.

ÀN

Vì vậy, chúng tôi chọn pha động để xác định đồng thời 3 chất là hỗn hợp dung

D

IỄ N

Đ

dịch NaH2PO4 0,015M : axetonitril tương ứng với tỷ lệ 83 : 17 về thể tích.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

chúng tôi lựa chọn kiểu sắc ký hấp phụ pha đảo (RP-HPLC), sử dụng cột silica

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

hợp với tài liệu tham khảo [16, 17] và điều kiện sẵn có của phòng thí nghiệm,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Qua việc nghiên cứu tính chất lý hóa của các vitamin B1, B6 và B12 kết

3.2.1.2. Lựa chọn bước sóng Việc lựa chọn bước sóng dựa trên cơ sở các tài liệu tham khảo [16, 17] kết hợp với khảo sát thực nghiệm tại 2 bước sóng λ = 246 nm, λ = 278 nm, λ = 290 nm.

64 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tại λ = 246 nm: là bước sóng tại đó vitamin B1 có độ hấp thụ quang cực đại vitamin B6 và vitamin B12 có độ hấp thụ quang thấp. Tuy nhiên kết quả thực nghiệm Tại λ = 278 nm: là bước sóng vitamin B12 (t R = 5,25 phút) có độ hấp thụ

N

cho thấy đường nền không mịn và không xuất hiện pic của vitamin B12.

H

Ơ

quang cực đại, các vitamin B1 (t R = 2,83 phút) và B6 (t R = 3,29 phút) có độ hấp

U Y

TP

.Q

thể hiện ở các hình 3.8, 3.9, 3.10.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

vitamin B1 và B12 có độ hấp quang thấp. Kết quả thực nghiệm cho thấy các pic

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

bị tù và không cân xứng.

TO

ÁN

-L

Í-

H

Hình 3.8. Sắc ký đồ của vitamin B1 400 µg/mL tại bước sóng λ = 278 nm

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Tại λ = 290 nm: là bước sóng vitamin B6 có độ hấp thụ quang cực đại, các

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

các pic tương xứng, xuất hiện cả 3 pic với thời gian lưu phù hợp. Kết quả được

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

thụ quang trung bình. Kết quả thực nghiệm cho thấy đường nền thẳng, chiều cao

Hình 3.9. Sắc ký đồ của vitamin B6 800 µg/mL tại bước sóng λ = 278 nm

65 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TP

Đ

3.2.1.3. Lựa chọn tốc độ dòng

N

G

Để lựa chọn được tốc độ dòng thích hợp, chúng tôi tiến hành sắc ký với các

H Ư

điều kiện ở trên nhưng với các tốc độ dòng là 0,5 mL/phút; 0,7 mL/phút;

TR ẦN

0,9 mL/phút và 1 mL/phút.

Với tốc độ dòng 0,5 mL/phút, kết quả cho thấy đường nền không mịn.

B

Với tốc độ dòng 0,7 mL/phút, kết quả cho thấy chân pic bị doãng và không

10 00

cân đối.

Với tốc độ dòng 0,9 mL/phút, kết quả tách tốt, các pic tách rời nhau và thời

Ó

A

gian chạy sắc ký phù hợp.

Í-

H

Với tốc độ dòng 1 mL/phút, các pic không tách rời.

-L

Vì vậy, chúng tôi lựa chọn tốc dộ dòng là 0,9 mL/phút để tiến hành phân

ÁN

tích sắc ký.

TO

Kết luận chung: Từ các kết quả trên, chúng tôi lựa chọn điều kiện tối ưu

D

IỄ N

Đ

ÀN

cho phương pháp xác định đồng thời các vitamin B1, B6 và B12 là:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Vì vậy, chúng tôi lựa chọn bước sóng λ = 278 nm để tiến hành phân tích.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Hình 3.10. Sắc ký đồ của vitamin B12 800 µg/mL tại bước sóng λ = 278 nm

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Pha động: hỗn hợp dung dịch NaH2PO4 0,015M : axetonitril tương ứng với

tỷ lệ thể tích là 83:17.

Detector UV-Vis: λ = 278 nm.

Cột: sử dụng cột C18 (250 mm x 4,6 mm; 0,45µm).

Tốc độ dòng: 0,9 mL/phút.

66 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thể tích bơm mẫu: 20 µL. Nhiệt độ phân tích: 30oC. Với các điều kiện trên, chúng tôi đã tiến hành phân tích và kết quả sắc ký

Kết quả sắc ký đồ ở hình 3.11 cho thấy 3 pic đều được tách ra hoàn toàn, các

10 00

B

pic gọn và cân đối, thời gian lưu của 3 chất là hợp lý với thời gian lưu của vitamin B1 là 2,83 phút; vitamin B6 là 3,29 phút và vitamin B12 là 5,25 phút.

A

3.2.2. Đánh giá phương pháp định lượng

H

Ó

3.2.2.1. Chuẩn bị dung dịch hỗn hợp chuẩn

-L

Í-

Dung dịch vitamin B1: Cân chính xác 200 mg vitamin B1 cho vào bình định

ÁN

mức 100 mL và định mức bằng nước cất hai lần, sau đó đem rung siêu âm trong 10

TO

phút. Thu được dung dịch vitamin B1 có nồng độ là 2000 µg/mL (gọi là dung dịch

ÀN

gốc B1). Pha loãng dung dịch gốc B1 bằng nước cất hai lần thu được các dung dịch

D

IỄ N

Đ

vitamin B1 có nồng độ 200 µg/mL; 400 µg/mL; 600 µg/mL; 800 µg/mL và 1000

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Hình 3.11. Sắc ký đồ của vitamin B1 (1), vitamin B6 (2) và vitamin B12 (3)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

được thể hiện ở hình 3.11.

µg/mL, 1200 µg/mL. Dung dịch vitamin B6: Cân chính xác 200 mg vitamin B6 cho vào bình định mức 100 mL và định mức bằng nước cất hai lần, sau đó đem rung siêu âm trong 10 phút. Thu được dung dịch vitamin B6 có nồng độ là 2000 µg/mL (gọi là dung

67 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

dịch gốc B6). Pha loãng dung dịch gốc B6 bằng nước cất hai lần thu được các dung dịch vitamin B6 có nồng độ 200 µg/mL; 400 µg/mL; 600 µg/mL; 800 µg/mL và 1000 µg/mL, 1200 µg/mL.

Ơ

N

Dung dịch vitamin B12: Cân chính xác 5 mg vitamin B12 cho vào bình định

N

H

mức 250 mL và định mức bằng nước cất hai lần, sau đó đem rung siêu âm trong

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ẠO

và 2,0 µg/mL, 2,4 µg/mL.

G

Đ

Dung dịch mẫu giả: lấy lần lượt 10 mL dung dịch B1; 20 mL dung dịch B6

N

và 2 mL dung dịch B12 cho vào bình định mức 50 mL và định mức bằng nước

H Ư

cất hai lần được dung dịch chuẩn có nồng độ: B1: B6 : B12 = 400:800:0,8

TR ẦN

(µg/mL). Các dung dịch được lọc dung dịch qua màng lọc 0,45 µm.

3.2.2.2. Kiểm tra tính thích hợp của hệ thống

10 00

B

Để khảo sát tính thích hợp của hệ thống máy HPLC khi phân tích định lượng các vitamin B1, B6, B12. Chúng tôi tiến hành khảo sát các đại lượng đặc trưng

Ó

A

như: số đĩa lý thuyết, độ phân giải, thời gian lưu, diện tích pic qua việc bơm lặp

H

lại 4 lần dung dịch chuẩn để sắc ký. Kết quả được chỉ ra ở bảng 3.21; 3.22 và 3.23.

-L

Í-

Bảng 3.21. Giá trị các đại lượng đặc trưng Số đĩa lý thuyết ( N )

Vitamin B1

2422

TO

ÁN

Hoá chất

Độ phân giải ( RS )

1,614

Đ

1498

Vitamin B12

2756

D

IỄ N

Vitamin B6

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

dung dịch vitamin B12 có nồng độ 0,4 µg/mL; 0,8 µg/mL; 1,2 µg/mL; 1,6 µg/mL

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

dịch gốc B12). Pha loãng dung dịch gốc B12 bằng nước cất hai lần thu được các

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

10 phút. Thu được dung dịch vitamin B12 có nồng độ là 20 µg/mL (gọi là dung

5,297

Bảng 3.22. Kết quả khảo sát thời gian lưu

68 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Số liệu thống

gian

Số liệu thống

gian

Số liệu thống

lưu

kê

lưu

kê

lưu

kê

2,831

3

2,831

4

2,829

X

3,290

S = 0,0010 %RSD=0,035

3,290 3,291

Ơ H

3,290

= 2,830

5,250

= 3,290

X

5,250

S = 0,0006 %RSD=0,018

5,252

N

2

X

= 5,250

U Y

2,830

(phút)

S = 0,0011

5,250

%RSD=0,021

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

52911519

52911504

79785034 X

79785098

46373

46374

79785112

52911512

79785024

= 79785067; S = 44,43; %RSD = 5,6.10-5

10 00

B

46373 Vitamin B12

4

= 52911515; S = 8,37; %RSD = 1,6.10-5

X

Vitamin B6

52911523

TR ẦN

Vitamin B1

3

G

2

H Ư

1

N

Lần bơm

Đ

Bảng 3.23. Kết quả khảo sát diện tích pic

X

46373

= 46373; S = 0,58; %RSD = 1,3.10-3

Ó

A

Kết quả ở bảng 3.21, 3.22 và 3.23 cho thấy: các thông số hệ thống như số

Í-

H

đĩa lý thuyết và độ phân giải nằm trong giới hạn cho phép. Sai số tương đối của

-L

diện tích pic và thời gian lưu được tìm thấy đều phù hợp. Vì vậy hệ thống sắc ký

ÁN

đảm bảo tính thích hợp với cả 3 chất phân tích.

3.2.2.3. Khảo sát độ tuyến tính của phương pháp

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

(phút)

N

gian (phút)

1

Thời

ÀN

Độ tuyến tính được khảo sát trên dung dịch các chất chuẩn với các nồng độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Thời

.Q

bơm

Thời

Vitamin B12

TP

Lần

Vitamin B6

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Vitamin B1

D

IỄ N

Đ

khác nhau: Các dung dịch vitamin B1 có nồng độ từ 200 - 1200 µg/mL, vitamin B6 có nồng độ từ 200 - 1200 µg/mL và vitamin B12 có nồng độ từ 0,4 – 2,4 µg/mL được pha loãng từ dung dịch B1, B6 và B12 bằng nước cất hai lần như ở mục 3.2.2.1.

69 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tiến hành chạy sắc ký lần lượt từng dung dịch theo điều kiện sắc ký đã chọn ở trên. Xác định được sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện tích pic bằng phương trình hồi quy tuyến tính và hệ số tương quan R2.

N

Kết quả khảo sát độ tuyến tính của 3 chất được trình bày ở bảng 3.24

H

Ơ

Bảng 3.24. Mối tương quan giữa nồng độ và diện tích pic

46373

60044943

1,2

68530

79784873

1,6

90396

99055277

2,0

110404

118406561

2,4

130972

400

52911519

400

40243117

600

73154412

600

800

93006907

800

1000

113752796

1000

1200

133886413

1200

TR ẦN

y=52825x + 4799

R2=0,9999

R2=0,9997

B

y=97899x + 1157443

10 00

R2=0,9996

0,4

Đ

20583854

G

200

Ó

A

Từ kết quả ở bảng 3.24. Biểu diễn sự phụ thuộc của diện tích pic của các

-L

160000000

mAuxphút

Í-

H

vitamin B1, B6, B12 theo nồng độ. Kết quả được thể hiện ở hình 3.12; 3.13 và 3.14.

ÁN

140000000

TO

120000000

Đ

ÀN

100000000

y = 100255x + 13141040 R² = 0,9996

80000000

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0,8

34204807

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

25853

200

y = 100255x +13141040

(mAuxphút)

N

(mAuxphút) (µg/mL) (mAuxphút) (µg/mL)

H Ư

(µg/mL)

IỄ N D

TP

.Q

Vitamin B1 Vitamin B6 Vitamin B12 Nồng độ Diện tích pic Nồng độ Diện tích pic Nồng độ Diện tích pic

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

của các vitamin B1, B6 và B12

60000000 40000000 20000000

µg/mL

0 0

200

400

600

800

1000

1200

1400

Hình 3.12. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện tích pic của vitamin B1

70 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

mAuxphút

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

140000000 120000000

y = 97899x + 1157443 R² = 0,9999

Ơ

N

100000000

H

80000000

.Q

20000000

µg/mL

200

400

600

800

1000

1200

ẠO

0

1400

G

Đ

Hình 3.13. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa

mAuxphút

TR ẦN

H Ư

N

nồng độ và diện tích pic của vitamin B6

120000

10 00

100000

y = 52825x + 4799 R² = 0,9997

B

140000

A

80000

Ó

60000

Í-

-L

20000

H

40000

µg/mL

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

Hình 3.14. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc tuyến tính giữa nồng độ và diện tích pic của vitamin B12

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

0

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

40000000

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

60000000

3.2.2.4. Khảo sát độ lặp lại của phương pháp sắc ký Đo các dung dịch trong điều kiện sắc ký đã chọn, so sánh diện tích pic từ kết quả tính được từ phương trình đường chuẩn và diện tích pic của dung dịch hỗn hợp trong cùng điều kiện.

71 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.25. Kết quả khảo sát độ lặp lại

(mAuxphút)

(µg/mL)

lượng

(µg/mL)

397,51

79553493

800,78

46583

2

53197869

399,55

79300186

798,19

46401

3

52911604

396,70

79403870

799,25

46299

0,786

4

53401349

401,58

79280542

797,99

47112

0,801

= 799,05

.Q

TP

ẠO

X

0,788

X

= 0,792

S = 1,28

Sx = 1,10

Sx = 0,64

Sx = 0,0035

%RSD = 0,55

%RSD = 0,16

%RSD = 0,88

µ = 799,05  1,72

µ = 14,91  0,11

N

µ = 398,84  2,96

H Ư

thống

G

S = 2,19

liệu

kê

= 398,84

Đ

X

0,791

S = 0,007

10 00

B

Nhận xét: Từ kết quả ở bảng 3.25 cho thấy độ lệch chuẩn tương đối %RSD của cả 3 chất phân tích đều nhỏ hơn 2% (vitamin B1: 0,48%; vitamin B6:1,02%;

A

vitamin B12: 0,52%) và sai số tương đối nhỏ. Như vậy, phương pháp sắc ký định

H

Ó

lượng đồng thời cả 3 chất có độ lặp lại cao.

-L

Í-

3.2.3. Xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion và thuốc Scanneuron

ÁN

3.2.3.1. Xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion

TO

Cân chính xác 20 viên thuốc Neurobion (mỗi viên có chứa vitamin

D

IỄ N

Đ

ÀN

B1: 100 mg; vitamin B6: 200 mg; vitamin B12: 0,2 mg), sau đó tính khối lượng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

52920113

U Y

1

Số

N

lượng

Hàm

Ơ

(µg/mL)

(mAuxphút)

Diện tích pic

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

lượng

Hàm

Diện tích pic

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

(mAuxphút)

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hàm

Diện tích pic

Vitamin B12

H

Mẫu

Vitamin B6

N

Vitamin B1

trung bình của viên ( X = 0,6994g) và nghiền thành bột mịn. Cân chính xác 699,4 mg bột thuốc (tương đương với 100 mg B1; 200 mg B2 và 0,2 mg B12) cho vào bình định mức 50 mL sau đó hòa tan và định mức bằng nước cất hai lần và rung siêu âm trong 15 phút ta được dung dịch chứa B1= 2000 µg/mL; B6 = 4000 µg/mL và B12 = 4 µg/mL. Pha loãng 5 lần dung dịch bằng nước

72 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

cất hai lần thu được dung dịch chứa B1 = 400 µg/mL; B6 = 800 µg/mL và B12 = 0,8 µg/mL. Lọc dung dịch qua màng lọc 0,45 µm. Đo các dung dịch trên trong điều kiện sắc ký đã chọn, so sánh diện tích pic với dung dịch chuẩn

N

(bảng 3.25) trong cùng điều kiện.

46684

0,793

798,99

45907

0,778

699,5 53340287

400,97

79616772

2

698,9 53222989

399,80

79377678

3

699,3 53432993

401,90

79435427

799,58

46477

0,789

4

699,1 53374370

401,31

799,65

46680

0,793

X

Số liệu

= 400,99

H Ư

= 799,91

X

= 0,788

S = 1,05

S = 0,007

%RSD = 0,13

%RSD = 0,89

Ó

A

%RSD = 0,22

79442380 X

10 00

S = 0,88

thống kê

801,43

N

1

H

Nhận xét: Từ kết quả ở bảng 3.26 cho thấy độ lệch chuẩn tương

-L

Í-

đối %RSD của cả 3 chất phân tích đều nhỏ hơn 2% (B1: 0,22%;

ÁN

B6: 0,13%; B12: 0,89%). Điều đó chứng tỏ thuốc Neurobion do PT.Merck

TO

Tbk – Indonesia sản xuất và được đóng gói bởi công ty TNHH Pierre Fabre Việt

ÀN

Nam đáp ứng được các yêu cầu chất lượng theo tiêu chuẩn dược phẩm Việt Nam.

D

IỄ N

Đ

3.2.3.2. Xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Scanneuron

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

(µg/mL)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Diện tích Hàm lượng pic

(µg/mL)

Đ

(µg/mL)

lượng

ẠO

Diện tích pic

G

lượng

Hàm

TR ẦN

(mg)

Diện tích pic

Vitamin B12

.Q

Hàm

STT cân

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Vitamin B6

TP

Vitamin B1

Lượng

U Y

Bảng 3.26. Kết quả phân tích thuốc Neurobion

H

Ơ

Kết quả thu được thể hiện ở bảng 3.26.

Cân chính xác 20 viên thuốc Scanneuron (mỗi viên có chứa vitamin B1: 100 mg; vitamin B6: 200 mg; vitamin B12: 0,2 mg), sau đó tính khối lượng trung bình của viên ( X = 0,8496g) và nghiền thành bột mịn. Cân chính xác 849,6 mg bột thuốc (tương đương với 100 mg B1; 200 mg B2 và 0,2 mg B12) cho vào

73 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

bình định mức 50 mL sau đó hòa tan và định mức bằng nước cất hai lần và rung siêu

âm

trong

15

phút

ta

được

dung

dịch

chứa

B1 = 2000 µg/mL; B6 = 4000 µg/mL và B12 = 4 µg/mL. Pha loãng 5 lần

H

Ơ

B6 = 800 µg/mL và B12 = 0,8 µg/mL. Lọc dung dịch qua màng lọc 0,45 µm.

N

dung dịch bằng nước cất hai lần thu được dung dịch chứa B1 = 400 µg/mL;

.Q TP

Kết quả thu được thể hiện ở bảng 3.27.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Vitamin B12

Hàm

Diện tích Hàm lượng pic (µg/mL)

849,9 53353321

401,10

79586814

801,13

46847

0,796

2

849,7 53213959

399,71

79409010

799,31

46168

0,783

3

849,3 53166850

399,24

79421426

799,44

46146

0,783

4

850,1 53229001

79460118

799,83

46606

0,791

399,86

H

Ó

A

10 00

B

1

TR ẦN

H Ư

N

Hàm lượng (mg) Diện tích pic lượng Diện tích pic (µg/mL) (µg/mL)

= 399,98

Í-

X

X

= 799,93

X

= 0,788

S = 0,79

S = 0,83

S = 0,006

%RSD = 0,20

%RSD = 0,10

%RSD = 0,76

-L

ÁN

Số liệu thống kê

Nhận xét: Từ kết quả ở bảng 3.27 cho thấy độ lệch chuẩn tương

D

IỄ N

Đ

ÀN

đối %RSD của cả 3 chất phân tích đều nhỏ hơn 2% (B1: 0,20% ; B6: 0,10%;

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Lượng STT cân

Vitamin B6

G

Vitamin B1

ẠO

Bảng 3.27. Kết quả phân tích thuốc Scanneuron

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

dung dịch chuẩn (bảng 3.26) trong cùng điều kiện.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Đo các dung dịch trên trong điều kiện sắc ký đã chọn, so sánh diện tích pic với

B12: 0,76%). Điều đó chứng tỏ thuốc Scanneuron do công ty TNHH liên doanh Stada Việt Nam sản xuất đáp ứng được các yêu cầu chất lượng theo tiêu chuẩn dược phẩm Việt Nam. 3.2.4. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 theo phương pháp thêm chuẩn

74 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3.2.4.1. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion Độ đúng của phương pháp được xác định bằng phương pháp thêm chuẩn.

N

Cân chính xác một lượng viên thuốc Neurobion sau đó thêm một lượng chính

Ơ

xác bột chất chuẩn các vitamin B1, B6 và B12 hòa tan bằng nước cất hai lần

N

H

tương tự như 3.2.3.1.

.Q

Dựa vào hàm lượng các chất đã biết trong mẫu, lượng các chất chuẩn thêm

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

lượng chất chuẩn tìm thấy so với lượng thêm vào. Kết quả khảo sát được thể hiện

G

ở bảng 3.28.

Chất chuẩn

Mẫu

H Ư

N

Bảng 3.28. Kết quả khảo sát độ đúng C (µg/mL)

TR ẦN

CK (µg/mL)

CT (µg/mL)

Rev(%)

Ó

H

Í-

-L

ÁN

TO Đ

IỄ N D

99,4 99,1 100,7 100,3

A

10 00

B

1 399,51 100,0 498,91 2 399,64 100,0 498,74 Vitamin B1 3 399,78 100,0 500,48 4 399,30 100,0 499,6 Số liệu thống kê: X = 99,88%; S = 0,75; %RSD = 0,75% 1 799,23 100,0 898,74 2 799,47 100,0 898,80 Vitamin B6 3 799,16 100,0 898,80 4 799,85 100,0 899,37 Số liệu thống kê: X = 99,48%; S = 0,13; %RSD = 0,13% 1 0,789 1,0 1,772 2 0,796 1,0 1,788 Vitamin B12 3 0,793 1,0 1,779 4 0,798 1,0 1,785 Số liệu thống kê: X = 98,80%; S = 0,71; %RSD = 0,72%

99,5 99,3 99,6 99,5 97,9 99,5 98,6 99,2

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

vào và căn cứ diện tích pic của dung dịch mẫu và dung dịch chuẩn tính được

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

lại thực nghiệm với 4 lần cân khác nhau.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Đem các dung dịch sắc ký trong cùng điều kiện với dung dịch chuẩn, lặp

Trong đó: CK : hàm lượng chất chuẩn xác định được trước khi thêm chuẩn.

75 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

C : hàm lượng chất chuẩn thêm vào mẫu.

CT : hàm lượng chất xác định được sau khi thêm chuẩn.

N

Rev(%) : độ thu hồi.

H

Ơ

Nhận xét: Từ kết quả ở bảng 3.28 cho thấy, độ thu hồi của vitamin B1 là

U Y

TP

.Q

yêu cầu về độ đúng.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

thuốc Scanneuron

N

G

Độ đúng của phương pháp được xác định bằng phương pháp thêm chuẩn.

H Ư

Cân chính xác một lượng viên thuốc Scanneuron sau đó thêm một lượng chính

TR ẦN

xác bột chất chuẩn các vitamin B1, B6 và B12 hòa tan bằng nước cất hai lần tương tự như 3.2.3.2.

10 00

B

Đem các dung dịch sắc ký trong cùng điều kiện với dung dịch chuẩn, lặp lại thực nghiệm với 4 lần cân khác nhau.

Ó

A

Dựa vào hàm lượng các chất đã biết trong mẫu, lượng các chất chuẩn thêm

H

vào và căn cứ diện tích pic của dung dịch mẫu và dung dịch chuẩn tính được

-L

Í-

lượng chất chuẩn tìm thấy so với lượng thêm vào. Kết quả khảo sát được thể hiện

TO

ÁN

ở bảng 3.29.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

3.2.4.2. Khảo sát độ đúng của phép xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

chuẩn tương đối của cả 3 chất đều nhỏ hơn 2%. Do đó phương pháp sắc ký đạt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

99,1÷100,7%, vitamin B6 là 99,3÷99,6% và vitamin B12 là 97,9÷99,5%. Độ lệch

76 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

CK (µg/mL)

C (µg/mL)

CT (µg/mL)

Rev(% )

1

401,03

100,0

501,94

100,9

Vitamin

2

399,22

100,0

498,50

99,3

B1

3

399,46

100,0

499,10

99,6

4

399,96

100,0

499,28

799,66

100,0

4

799,58

100,0

Vitamin

2

0,791

B12

3

H

N

99,4

899,29

99,6

899,41

99,8

= 99,65%; S = 0,19; %RSD = 0,19% 1,0

1,784

99,1

1,0

1,782

98,9

0,797

1,0

1,786

99,3

0,796

1,0

1,783

99,0

10 00

B

0,793

898,76

A

4

H

Ó

Số liệu thống kê:

X

= 99,08%; S = 0,17; %RSD = 0,17%

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

Trong đó: CK : hàm lượng chất chuẩn xác định được trước khi thêm chuẩn.

C : hàm lượng chất chuẩn thêm vào mẫu.

CT : hàm lượng chất xác định được sau khi thêm chuẩn.

Rev(%) : độ thu hồi.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

3

1

U Y .Q

B6

TP

100,0

99,8

ẠO

799,35

899,58

Đ

2

G

Vitamin

N

100,0

H Ư

799,79

X

99,3

= 99,78%; S = 0,76; %RSD = 0,76%

1

Số liệu thống kê:

IỄ N D

X

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Số liệu thống kê:

Ơ

Mẫu

chuẩn

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Chất

N

Bảng 3.29. Kết quả khảo sát độ đúng

Nhận xét: Từ kết quả ở bảng 3.29 cho thấy, độ thu hồi của vitamin B1 là 99,3÷100,9%, vitamin B6 là 99,4÷99,8% và vitamin B12 là 98,9÷99,3%. Độ lệch chuẩn tương đối của cả 3 chất đều nhỏ hơn 2%. Do đó phương pháp sắc ký đạt yêu cầu về độ đúng.

77 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

KẾT LUẬN

quả như sau:

H

Ơ

+ Đã khảo sát được điều kiện tối ưu cho phép xác định đồng thời hỗn hợp

N

Sau một thời gian thực hiện luận văn. Chúng tôi đã thu được một số kết

Đ

- Detector UV-Vis: λ = 278 nm.

N

G

- Tốc độ dòng: 0,9 mL/phút.

H Ư

- Thể tích bơm mẫu: 20 µL.

TR ẦN

- Nhiệt độ phân tích: 30oC.

Thời gian lưu của các chất lần lượt là: vitamin B1 là 2,83 phút, vitamin B6

B

là 3,29 phút và vitamin B12 là 5,25 phút.

10 00

+ Đã xác định được các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Neurobion theo

A

phương pháp HPLC với độ chính xác cao và độ thu hồi của vitamin B1 là

Ó

99,1÷100,7%, vitamin B6 là 99,3÷99,6% và vitamin B12 là 97,9÷99,5%.

Í-

H

+ Đã xác định được các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Scanneuron

-L

theo phương pháp HPLC với độ chính xác cao và độ thu hồi của vitamin B1 là

ÁN

99,3÷100,9%, vitamin B6 là 99,4÷99,8% và vitamin B12 là 98,9÷99,3%.

TO

+ Đã khảo sát, xác đinh ̣ điều kiện tối ưu cho phép đo quang đố i với các

D

IỄ N

Đ

ÀN

dung dich ̣ hỗn hơ ̣p các vitamin B1, B6 và B12 gồm có:

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

với tỷ lệ thể tích là 83:17.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

.Q

TP

- Pha động: hỗn hợp dung dịch NaH2PO4 0,015M : axetonitril tương ứng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Cột sắc ký: sử dụng cột C18 (250 mm x 4,6 mm ; 0,45 µm).

N

3 thành phần các vitamin B1, B6 và B12 theo phương pháp HPLC.

- Khoảng bước sóng thích hợp để quét phổ từ 200-400 nm, vitamin B1

λmax = 248 nm, vitamin B6 λmax = 291 nm và vitamin B12 λmax = 361 nm trong môi trường axit HCl 0,1M. - Khoảng thời gian tối ưu để tiến hành thí nghiệm đo quang là từ 30 đến 90 phút sau khi pha và có thể tiế n hành thí nghiê ̣m ở nhiệt đô ̣ phòng.

78 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Khảo sát, xác định khoảng tuyến tính độ hấp thụ quang của vitamin B1 là 0,105 đến 40,0 μg/mL, vitamin B6 là từ 0,310 đến 50,0 μg/mL + Đã xác định đồng thời các vitamin B1, B6 và B12 trong hỗn hợp 2 và

N

và vitamin B12 là từ 0,206 đến 50,0 μg/mL.

H

Ơ

3 cấu tử cho thấy: có thể xác định được các vitamin B1, B6 trong hỗn hợp tương

.Q

+ Sử dụng phương pháp thêm chuẩn xác định các vitamin B1, B6 và B12

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

100,20%, của vitamin B6 là từ 99,99% đến 100,11% và của vitamin B12 là từ

N

G

99,68% đến 100,27%.

H Ư

+ Sử dụng phương pháp thêm chuẩn xác định các vitamin B1, B6 và B12

TR ẦN

trong mẫu thuốc Scanneuron với độ thu hồi của vitamin B1 từ 99,73% đến 100,10%, của vitamin B6 là từ 99,88% đến 100,12% và của vitamin B12 là từ

B

99,57% đến 101,16%.

10 00

Kết quả xác định các vitamin B1, B6 và B12 trong thuốc Scanneuron, Neurobion theo phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao và phương pháp quang

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

phổ hấp thụ phân tử sử dụng chương trình lọc Kalman là gần như nhau.

D

IỄ N

Đ

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

trong mẫu thuốc Neurobion với độ thu hồi của vitamin B1 từ 99,95% đến

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

vitamin B12 trong mẫu thuốc Scanneuron, Neurobion.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

đối chính xác, phải sử dụng phương pháp thêm chuẩn để xác định hàm lươ ̣ng

79 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT Lê Ngọc Anh (2011), Xác định đồng thời acetaminophen, loratadin và

N

1.

H

Ơ

dextromethorphan hydrobrommit trong thuốc viên nén hapacol-CF bằng

3.

Bộ y tế (2012), Dược điển Việt Nam, Hà Nội.

4.

Trần Thúc Bình (2002), Nghiên cứu phương pháp xác định đồng thời các

H Ư

5.

N

học, Hà Nội.

Nguyễn Thành Đạt, Trần thế Phương, Đỗ Thị Oanh, Thái Duy Thìn, Thái

TR ẦN

Phan Quỳnh Như (2001), Nghiên cứu định lượng một số thuốc đa thành phần có chứa paracetamol bằng phương pháp HPLC, Thông tin khoa học Trầ n Tứ Hiế u (2003), Phân tích trắ c quang phổ hấ p thụ UV-Vis, NXB Trần Tứ Hiếu, Đặng Ứng Vận, Mai Xuân Trường (2004), “Sử dụng sai số

H

7.

Ó

ĐHQG Hà Nội.

A

6.

10 00

B

công nghệ dược- Trường Đại học dược Hà Nội.

-L

Í-

tương đối để lập trình xác định đồng thời các cấu tử có phổ hấp thụ xen phủ Đặng Trần Phương Hồng, Trịnh Văn Quỳ (1998), Định lượng đồng thời

TO

8.

ÁN

nhau”. Tạp chí Phân tích Hóa, Lý và Sinh học, T-9. Trang 31-34.

Đ

ÀN

vitamin B1 và vitamin B6 bằng phương pháp quang phổ đạo hàm, Thông

9.

báo kiểm nghiệm, Viện kiểm nghiệm – Bộ Y tế, tr. 611.

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO

G

cấu tử có phổ hấp thụ xen phủ nhau có sử dụng vi tính, Luận án tiến sĩ hóa

IỄ N D

U Y

Bộ y tế (2010), Dược điển Việt Nam IV, Hà Nội.

.Q

2.

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Sư phạm- Đại học Thái Nguyên.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

phương pháp trắc quang, Luận văn thạc sĩ khoa học hóa học, Trường Đại học

Vũ Duy Long (2014), Định lượng đồng thời paracetamol, clopheninamin maleat và phenylephin hydroclorit trong thuốc TIFFY bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) và phương pháp quang phổ hấp thụ phân tử (UV-Vis), Luận văn thạc sĩ khoa học hóa học, Trường Đại học Sư phạmĐại học Thái Nguyên.

80 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10. Phạm Luận (2006), Phép đo phổ hấp thụ phân tử UV-Vis, NXB ĐHQG Hà Nội.

11. Phạm Luận (1995), sổ tay pha chế hóa chất. Trường Đại học Khoa học Tự

N

nhiên, Đại học Quốc Gia Hà Nội.

H

Ơ

12. Nguyễn Văn Ly và Nguyễn Tấn Sỹ (2005), Xác định đồng thời các vitamin

.Q Đ

dextromethophan HBr trong thuốc Rhumenol Flu 500 bằng phương pháp

N

G

sắc ký lỏng hiệu năng cao và phương pháp phổ hấp thụ phân tử, Luận văn

H Ư

thạc sĩ khoa hóa học, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên. đại, NXB ĐHSP Hà Nội.

TR ẦN

14. Hồ Viết Quý (2007), Các phương pháp phân tích công cụ trong hóa học hiện

B

15. Hồ Viết Quý (1994), Xử lý số liệu thực nghiệm bằng phương pháp toán học

10 00

thống kê, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Quy Nhơn, Quy Nhơn.

16. Thái Duy Thìn, Thái Phan Quỳnh Như, Trần Việt Hùng, Võ Thu Hà, Nguyễn

Ó

A

Tuấn Anh, Hoàng Văn Đức (2005), Nghiên cứu ứng dụng phương pháp sắc

Í-

H

kí lỏng hiệu năng cao và đo quang phổ UV-Vis để định tính, định lượng các

-L

hoạt chất trong thành phần một số thuốc có từ 2 đến 5 thành phần, Báo cáo

ÁN

tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ - Trường Đại học dược Hà Nội.

Đ

ÀN

TO

17. Phạm Thị Thanh Thủy (2013), Nghiên cứu xác định hàm lượng một số kim loại và vitamin B1, B6 bằng phương pháp hấp thụ nguyên tử và sắc ký lỏng

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

13. Liễu Thanh Nhàn (2016), Đi ̣nh lượng đồ ng thời acetaminophen, loratadin,

IỄ N D

TP

và sinh học Việt Nam lần thứ hai, tr. 86-89.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

hàm, Tuyển tập công trình khoa học – Hội nghị khoa học phân tích hóa, lý

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

B1, B6 và B12 trong hỗn hợp bằng phương pháp trắc quang dùng phổ đạo

hiệu năng cao trong nấm Linh chi nuôi trồng ở Thừa Thiên Huế, Luận văn thạc sĩ hóa học, Trường Đại học Vinh.

18. Mai Xuân Trường (2008), Nghiên cứu phương pháp hấp thụ quang phân tử xác định đồng thời các chất có phổ hấp thụ xen phủ nhau dựa trên thuật toán lọc Kalman, Luận án Tiến sĩ hóa học, Đại học KHTN–ĐHQG Hà Nội.

81 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

19. Viện kiểm nghiệm dược phẩm (1973), những phương pháp định lượng, NXB Y học.

dextromethorphan

hydrobromide

and

doxylamine

H

acetaminophen,

Ơ

20. Alagar Raja .M (2013), Analytical method development and validation of

N

TIẾNG ANH

.Q TP

5862.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

pharmaceutical

preparations

using

liquid

N

G

chromatography with a microemulsion as eluent, Journal of Pharmaceutical

H Ư

and Biomedical Analysis Volume 43, Issue 4, 12 March 2007, pp. 1236–

TR ẦN

1242.

22. Jain Pritam (2014), UV-AUC method development and validation for

B

estimation of dextromethorphan hydrobromide, Surana Sanjay Department

10 00

of Pharmaceutical, Chemistry, R. C. Patel Institute of Pharmaceutical

A

Education and Research, Karwand Naka, Shirpur Maharashtra-425405, pp.

H

Ó

57-62.

Í-

23. Hatice Caglar (2014), HPLC method development and validation:

-L

Simultaneous

determination of active ingredients in cough and cold

ÁN

pharmaceuticals, International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences ISSN- 0975-1491 Vol 6, Issue 10, 2014, pp 421-428.

D

IỄ N

Đ

ÀN

24. Hussen Al-akraa (2013), New rapid RP-HPLC method for simultaneous

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

in

Đ

desloratadine

ẠO

21. Dina T. El-Sherbinya (2007), Simultaneous determination of loratadine and

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

of pharmacy and pharmaceutical sciences Volume 2, Issue 6, pp. 5852-

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

succinate in soft gel capsule dosage form by using RP-HPLC, World journal

determination of some decongestants and coygh-sedativex, International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences ,vol 5, pp. 234-241.

25. K.B. Shalini (2014), Devvelopment and validation of loratadine in bulk and pharamaceutical dosage form by UV spectroscopc method, International

82 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Journal of Pharmaceutical Research & Analysis, Shalini KB, Vol4, Issue1, 2014, pp. 39-43

Ơ

RP-HPLC method for simultaneous estimation of dextromethorphan

N

26. Kotaiah.Paidipala (2013), Method development and validation of

H

hydrobromide, phenylephrine hydrochlorit and triprolidine hydrochlorit in

.Q TP

India, pp. 172-179.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Dextromethorphan hydrobromide in syrup formulation by Reverse phase

N

G

high performance liquid chromatography, Novus International Journal of

H Ư

Analytical Innovations 2012, Vol. 1, No. 3.

TR ẦN

28. P.G. Bhortake (2014), Simultaneous Determination of Acetaminophen, Phenylephrine Hydrochlorit and Dextromethorphan Hydrobromide in

B

Liquicap Dosage form by RP-HPLC, International Journal of Pharma

10 00

Research & Review, Sept 2014; 3 (9), pp. 9-14.

A

29. P.L. Sateesh (2013), Method Development and Validation of Ambroxol

H

Ó

Hydrochlorit and Loratadine by RP-HPLC in Tablet Dosage Form,

Í-

International Journal of Pharma Sciences Vol. 3, No. 5 (2013),

-L

pp. 370-374.

ÁN

30. Siladitya

Behera

(2012),

UV-Visible

Spectrophotometric

Method

TO

Development and Validation of Assay of Paracetamol Tablet Formulation,

2012, pp. 3-6.

D

IỄ N

Đ

Analytical & Bioanalytical Techniques Behera, J Anal Bioanal Techniques

Skype : daykemquynhon@hotmail.com https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

27. P. Narmada (2012), Simultaneous estimation of Cetrizine hydrochlorit and

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Sri Shivani College Of Pharmacy,Mulugu Road, Warangal, Andra pradesh,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

bulk and combined dosage forms, Department of Pharmaceutical Analysis,

83 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial