Đánh giá hàm lượng sắt và mangan trong nước sinh hoạt cấp từ nhà máy cấp nước Diễn Vọng - thành phố

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC –––––––––––––––––––––

NGÔ THỊ DƯƠNG THÙY

ĐÁNH GIÁ HÀM LƯỢNG SẮT VÀ MANGAN TRONG NƯỚC SINH HOẠT CẤP TỪ NHÀ MÁY NƯỚC DIỄN VỌNG -THÀNH PHỐ HẠ LONG BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ PHÂN TỬ

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

THÁI NGUYÊN -2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC –––––––––––––––––––––

NGÔ THỊ DƯƠNG THÙY

ĐÁNH GIÁ HÀM LƯỢNG SẮT VÀ MANGAN TRONG NƯỚC SINH HOẠT CẤP TỪ NHÀ MÁY NƯỚC DIỄN VỌNG-THÀNH PHỐ HẠ LONG BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ PHÂN TỬ Chuyên ngành: Hoá phân tích Mã số: 60.44.01.18

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Người hướng dẫn khoa học : TS. TRƯƠNG THỊ THẢO

THÁI NGUYÊN - 2016

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CẢM ƠN Tôi xin tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới TS. Trương Thị Thảo- Cô đã tận tình

N

hướng dẫn, truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm quý báu để tôi có thể hoàn

H

Ơ

thành được luận văn này.

Đ

trong suốt quá trình làm luận văn.

G

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới toàn thể gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã

H Ư

N

luôn cổ vũ, động viên tôi trong suốt thời gian qua.

TR ẦN

Trong quá trình thực hiện luận văn do còn hạn chế về mặt thời gian, kinh phí cũng như trình độ chuyên môn nên không tránh khỏi những thiếu sót.

10 00

bạn bè và đồng nghiệp.

B

Rất mong nhận được những ý kiến quý báu của các thầy cô, các nhà khoa học,

Thái Nguyên, ngày 15 tháng 10 năm 2016 Tác giả

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Tôi xin chân thành cảm ơn!

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ngô Thị Dương Thùy

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

một TV kinh doanh nước sạch Quảng Ninh đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

phòng tỉnh Quảng Ninh, Cán bộ nhà máy nước Diễn Vọng-Công ty TNHH

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

học Khoa học- Đại học Thái Nguyên, Khoa xét nghiệm -Trung tâm Y tế Dự

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Tôi xin cảm ơn các thầy, cô giáo, cán bộ Khoa Hoá học - trường Đại

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

a

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... a

Ơ

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ d

N

MỤC LỤC ......................................................................................................... b

N

H

DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... e

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

1.1.1. Sắt ............................................................................................................ 3

N

G

1.1.2. Một số hợp chất của sắt .......................................................................... 5

H Ư

1.1.3. Vai trò của sắt đối với cơ thể con người ............................................... 10

TR ẦN

1.2. Mangan và hợp chất của mangan ............................................................. 11 1.2.1. Mangan .................................................................................................. 11

B

1.2.2. Các hợp chất của mangan ..................................................................... 11

10 00

1.2.3. Ứng dụng của Mangan ......................................................................... 14

A

1.2.4. Khả năng gây ô nhiễm của mangan trong nước và tác dụng sinh hóa . 14

H

Ó

1.3. Các phương pháp xác định sắt và mangan ............................................... 15

Í-

1.3.1. Phân tích khối lượng ............................................................................. 15

-L

1.3.2. Phân tích thể tích ................................................................................... 16

ÁN

1.3.3. Các phương pháp điện hóa .................................................................... 17 1.3.4. Phương pháp trắc quang ........................................................................ 18

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.3.5. Phương pháp phổ phát xạ nguyên tử ..................................................... 21

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1.1. Sắt và hợp chất của sắt ............................................................................... 3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Chương 1: TỔNG QUAN ............................................................................... 3

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

DANH MỤC HÌNH .......................................................................................... g

1.3.6. Phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử .................................................... 21 1.3.7. Phương pháp sắcký ............................................................................... 22 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THỰC NGHIỆM....... 23 2.1. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 23

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

b

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.1.1. Phương pháp trắc quang xác định sắt bằng thuốc thử 1,10phenantrolin .................................................................................................... 23

fomaldoxim .................................................................................................... 24

H

Ơ

2.1.3. Giới thiệu về thiết bị đo UV .................................................................. 24

N

2.1.2. Phương pháp trắc quang xác định mangan bằng thuốc thử

.Q

Đ

2.3. Nội dung thực nghiệm .............................................................................. 28

N

G

2.3.1. Pha chế các dung dịch làm thực nghiệm ............................................... 28

H Ư

2.3.2. Lấy mẫu, bảo quản và xử lý mẫu .......................................................... 29

TR ẦN

2.3.3. Thực nghiệm xác định sắt ..................................................................... 30 2.3.4. Thực nghiệm xác định mangan ............................................................. 36

B

2.3.5. Phân tích mẫu thực tế ............................................................................ 41

10 00

Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................... 42 3.1. Các điều kiện của phương pháp hấp thụ phân tử ..................................... 42

Ó

A

3.1.1. Các điều kiện xác định sắt..................................................................... 42

Í-

H

3.1.2. Các điều kiện xác định mangan ............................................................ 51

-L

3.2. Kết quả xác định hàm lượng sắt, mangan trong mẫu thực tế................... 61

ÁN

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 67

TO

1. Kết luận ....................................................................................................... 67

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 69 PHỤ LỤC

D

IỄ N

Đ

ÀN

2. Kiến nghị ..................................................................................................... 68

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

2.2.2. Dụng cụ và thiết bị ................................................................................ 27

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2.2.1. Hóa chất................................................................................................. 27

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.2. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị.................................................................... 27

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.1.4. Giới thiệu phương pháp đường chuẩn .................................................. 26

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

c

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

: Absorbance (độ hấp thụ quang).

EDTA

: Acid etylendiaminteraaxetic (hay complexon II).

NMN

: Nhà máy nước.

ppm

: part per million (một phần triệu).

UNICEF

: The United Nations Children’s Fund

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Abs

(Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc).

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

d

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1.Thể tích ion cản trở thêm vào các mẫu để nghiên cứu ảnh hưởng

H

Ơ

Bảng 2.2. Bảng pha các dung dịch chuẩn sắt khảo sát khoảng tuyến tính ..... 33

N

của ion lạ trong phép đo quang xác định sắt ................................... 32

.Q

Bảng 2.4. Thể tích ion cản trở thêm vào các mẫu để nghiên cứu ảnh

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

Bảng 3.1.Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức‘ferroin’khi thay đổi thể

H Ư

N

tích thuốc thử 1,10-phenantrolin ..................................................... 43

TR ẦN

Bảng 3.2.Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức‘ferroin’ với thời gian khác nhau ........................................................................................ 44 Bảng 3.3. Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’khi thay đổi pH.... 45

10 00

B

Bảng 3.4. Độ hấp thụ quang của các dung dịch sắt nồng độ 0,2ppm khi trong dung dịch có mặt và không có các ion lạ ở nồng độ khác nhau .......... 46

Ó

A

Bảng 3.5. Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức ‘ferroin’ từ nồng độ sắt

H

0,01ppm đến 18 ppm....................................................................... 47

-L

Í-

Bảng 3.6. Độ hấp thụ quang của phức sắt trong mẫu M2-T4 đo lặp lại ......... 49

ÁN

Bảng 3.7. Kết quả đo đánh giá độ lặp lại của phép đo với mẫu thực khi

TO

xác định sắt...................................................................................... 49

Bảng 3.8. Kết quả đo nồng độ mẫu thực đánh giá độ đúng của phương

Đ IỄ N D

pháp phân tích sắt............................................................................ 50

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Bảng 2.5. Bảng pha các dung dịch chuẩn mangan xác định khoảng tuyến tính..... 39

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

hưởng của ion lạ trong phép đo quang xác định mangan ............... 38

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

định lượng và đánh giá độ chính xác của phép đo .......................... 35

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Bảng 2.3. Bảng các công thức tính xác định giới hạn phát hiện, giới hạn

Bảng 3.9. Các điều kiện tối ưu xác định sắt bằng phương pháp trắc quang ... 51 Bảng 3.10.Kết quả đo độ hấp thụ quang khi thay đổi thể tích thuốc thử fomaldoxim ..................................................................................... 52 Bảng 3.11.Kết quả đo độ hấp thụ quang theo thời gian trong phép đo xác định mangan .................................................................................... 53 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

e

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.12.Kết quả đo độ hấp thụ quang khi thay đổi pH ............................... 54 Bảng 3.13. Độ hấp thụ quang của dung dịch mangan nồng độ 0,1 ppm khi

H

Bảng 3.14. Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức mangan- fomaldoxim

Ơ

nồng độ khác nhau .......................................................................... 55

N

trong dung dịchcó mặt và không có ion Ca2+ và Mg2+ ở các

.Q

Đ

xác định mangan ............................................................................. 59

N

G

Bảng 3.17.Kết quả đo mẫu thực đánh giá độ đúng của phương pháp phân

H Ư

tích mangan ..................................................................................... 60

TR ẦN

Bảng 3.18. Các điều kiện xác định mangan bằng phương pháp trắc quang ... 60 Bảng 3.19. Thời gian, ký hiệu và pH của mẫu phân tích ................................ 61

B

Bảng 3.20. Kết quả đo nồng độ trung bình của Fe, Mn trong nước sinh

10 00

hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng tháng 4,5,6,7 năm 2016 ................... 63 Bảng 3.21. Hàm lượng trung bình sắt và mangan trong nước cấp của

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

NMN Diễn Vọng, Quảng Ninhtừ năm 2012 đến năm 2016 ........... 65

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Bảng 3.16.Kết quả đo đánh giá độ lặp lại của phép đo với mẫu thực khi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

M4-T4 đo lặp lại ............................................................................. 58

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.15.Độ hấp thụ quang của phức mangan-fomaldoxim trong mẫu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

từ nồng độ mangan 0,02ppm đến 16 ppm ...................................... 56

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

f

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC HÌNH Hình 3.1. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’ vào bước

Ơ

H

Hình 3.2. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức ‘ferroin’vào thể

N

sóng λ trong phép đo xác định sắt................................................... 42

.Q

Hình 3.4. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức ‘ferroin’ vào pH ..... 45

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

Hình 3.6. Đường chuẩn xác định sắt ............................................................... 48

H Ư

N

Hình 3.7. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào bước sóng λtrong phép đo xác định mangan ........................................................................ 51

TR ẦN

Hình 3.8. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào thể tíchthuốc thử fomaldoxim ..................................................................................... 52

10 00

B

Hình 3.9. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào thời giantrong phép đo xác định mangan ............................................................................. 54

Ó

A

Hình 3.10. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào pH trong phépđo xác

H

định mangan .................................................................................... 55

-L

Í-

Hình 3.11. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức mangan-

ÁN

fomaidoxim vào nồng độ mangan .................................................. 57

TO

Hình 3.12. Đường chuẩn xác định mangan..................................................... 57 Hình 3.13. Hàm lượng trung bình sắt trong nước cấp của NMN Diễn

Đ

Hình 3.14. Hàm lượng trung bình mangan trong nước cấp của NMN Diễn Vọng, Quảng Ninh tháng 4,5,6,7 từ năm 2012 đến năm 2016 ....... 66

D

IỄ N

Vọng, Quảng Ninh tháng 4,5,6,7 từ năm 2012 đến năm 2016 ....... 65

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

độ sắt ............................................................................................... 48

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

Hình 3.5. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quangcủa phức ‘ferroin’ vào nồng

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Hình 3.3. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức ‘ferroin’ vào thời gian .... 45

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

tích thuốc thử 1,10-phenantrolin ..................................................... 43

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

g

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỞ ĐẦU Trong sinh hoạt hàng ngày của đời sống con người, nước là yếu tố

Ơ

sinh hoạt. Nước sinh hoạt có thể được khai thác từ các nguồn: nước ngầm,

N

không thể thiếu. Nước uống, nước rửa được gọi dưới một tên chung: nước

U Y

tâm công nghiệp hiện nay, nước sinh hoạt hấy hết là nước cấp từ các nhà

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

bệnh nhiễm trùng và 40% tử vong là do dùng nước sinh hoạt không hợp vệ

H Ư

N

sinh. Quỹ nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) lại cảnh báo: “Hàng năm, tại các nước đang phát triển có khoảng 14 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị chết và 5

TR ẦN

triệu trẻ em bị tàn tật do dùng nước bị ô nhiễm”.

Có rất nhiều chỉ tiêu để đánh giá chất lượng nước như: độ pH, độ kiềm,

10 00

B

độ axit, hàm lượng oxi (DO, BOD, COD), hàm lượng chất hữu cơ, chất bảo vệ thực vật, hàm lượng các cation, anion… Nước sạch đưa vào cơ thể nhiều

A

nguyên tố cần thiết cho sự sống như: Iot, Sắt, Flo, Kẽm, Đồng, Mangan …

H

Ó

Tuy nhiên khi nồng độ của chúng trong nước vượt quá mức cho phép thì nó

-L

Í-

sẽ gây ra các bệnh hiểm nghèo. Do đó nước dùng cho cuộc sống phải đủ về số

ÁN

lượng và đảm bảo an toàn về chất lượng.

Nhu cầu tối thiểu về sắt hàng ngày của cơ thể người tùy thuộc vào độ

tuổi, giới tính, thể chất thay đổi từ 10 - 15 mg/ngày, nhu cầu về mangan là

D

IỄ N

Đ

ÀN

khoảng 30 - 50 µg/kg thể trọng/ngày. Nếu dư thừa, sắt dư thừa sẽ gây ra bệnh

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Châu Á và đã đi đến kết luận như sau: “Tại một số nước ở Châu Á có 60%

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tiến hành nghiên cứu cơ cấu bệnh tật ở

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

máy xử lý nước.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

nước bề mặt (ao, hồ, sông, suối), nước mưa. Tại các khu đô thị, các trung

thiếu máu, bệnh tim mạch, viêm khớp,… , mangan thì sẽ gây ra các bệnh hiểm nghèo như: viêm túi mật, ảnh hưởng đến vị giác và tuyến giáp trạng… Người ta đã ghi nhận được chứng cứ về tính nhiễm độc thần kinh do tiếp xúc lâu với bụi có chứa mangan là tác dụng lên hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương thận và bộ máy tuần hoàn, phổi, ngộ độc nặng có thể dẫn tới tử vong [1].Vì Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

1

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

vậy, hàm lượng sắt và mangan cho phép được có trong nước sinh hoạt là có giới hạn xác định và việc xác định chính xác hàm lượng của chúng trong nước Quảng Ninh là một tỉnh có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế như du

N

là vô cùng cần thiết.

H

Ơ

lịch, thương mại, công nghiệp, … Cũng như các đô thị khác trong cả nước,

.Q

Đ

dịch vụ du lịch biển. Chính vì vậy, nhu cầu cấp nước đủ số lượng và đảm bảo

N

G

chất lượng rất quan trọng, trong đó nhu cầu sinh hoạt là ưu tiên hàng đầu.

H Ư

Nhà máy nước Diễn Vọng thuộc công ty Cổ phần Nước sạch Quảng

TR ẦN

Ninh có nhiệm vụ cung cấp nước sinh hoạt cho địa bàn Thành phố Cẩm Phả và phía Đông của thành phố Hạ Long. NMN Diễn Vọng thành lập năm 1983

B

với công nghệ xử lý nước do Liên Xô cũ xây dựng và được cải tạo do vốn của

10 00

Thụy Điển vào năm 2000. Công suất của nhà máy khoảng 60.000 m3/ ngày đêm. Đây là một nhà máy có công suất thiết kế lớn nhất trong các nhà máy

Ó

A

nước của tỉnh Quảng Ninh. Nguồn nước cung cung cấp cho nhà mày được lấy

Í-

H

từ Hồ Cao Vân.Theo thống kê của Trung Tâm y tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh

-L

thì chất lượng nước của nhà máy nước Diễn Vọng cung cấp cho các hộ dân

ÁN

tương đối tốt. Trong thời gian gần đây, tại nhiều nơi trong cả nước, xuất hiện

TO

nhiều lo lắng liên quan đến chất lượng nước ăn uống được cung cấp từ các

D

IỄ N

Đ

ÀN

nhà máy do quá trình xử lý chưa triệt để. Do đó, để đánh giá một cách khách

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

năm, khi lượng du khách ồ ạt đổ về Quảng Ninh nghỉ dưỡng, sử dụng các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

người dân cũng tăng lên, đặc biệt vào mùa từ tháng 04 đến tháng 10 hàng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

bước cải thiện về mọi mặt, cùng với đó nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

quá trình đô thị hóa ở đây diễn ra rất nhanh, đời sống nhân dân được từng

quan chất lượng của quy trình xử lý nước của nhà máy và để góp phần xây dựng quy trình phục vụ kiểm tra chất lượng nước về các chỉ tiêu sắt và mangan, tôi xin lựa chọn đề tài: “Đánh giá hàm lượng sắt và mangan trong nước sinh hoạt cấp từ nhà máy cấp nước Diễn Vọng - thành phố Hạ Long bằng phương pháp phổ hấp thụ phân tử".

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

2

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 1 TỔNG QUAN 1.1. Sắt và hợp chất của sắt

N

1.1.1. Sắt [2,3]

H

Kim loại chuyển tiếp

- Cấu hình electron

[Ar] 3d64s2

- Khối lượng riêng, độ cứng

7.874 kg/m3

- Bề ngoài

Kim loại màu xám, nhẹ có ánh kim

- Khối lượng nguyên tử

55.845 đvC

- Bán kính nguyên tử (A0)

1.35

- Năng lượng ion hóa (eV)

I1=7.9 ; I2= 16.18; I3=30.63 Fe

= -0,44V; E0 Fe

3

Fe2

= 0,77V.

+2,+3

II, III

A

1.1.1.2.Trạng thái tự nhiên

H

Ó

Sắt là nguyên tố phổ biến đứng hàng thứ 4 về hàm lượng trong vỏ trái

Í-

đất sau O, Si, Al.Trữ lượng sắt trong vỏ trái đất là 1,5%. Trong thiên nhiên sắt

-L

có 4 đồng vị bền :54Fe, 56Fe (91.68%), 57Fe và 58Fe. Những khoáng vật quan

TO

ÁN

trọng của sắt là manhetit (Fe3O4) chứa đến 72% sắt, hematit (Fe2O3) chứa 60% sắt, pirit (FeS2) và xiderit chứa 35% sắt. Có rất nhiều mỏ quặng sắt và

D

IỄ N

Đ

ÀN

sắt nằm dưới dạng khoáng chất với nhôm, titan, mangan,...Sắt còn có trong

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

- Hóa trị

N

H Ư

10 00

- Trạng thái oxi hóa

E0 Fe

B

- Thế điện cực chuẩn (V),

Đ

ẠO

TP

.Q

- Phân loại:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Sắt, Fe, 26

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

-Tên, kí hiệu, số thứ tự:

Ơ

1.1.1.1. Vị trí và tính chất của nguyên tử sắt

nước thiên nhiên và thiên thạch sắt.

1.1.1.3.Tính chất lí học của sắt Sắt là kim loại có ánh kim, có màu trắng xám, dễ rèn và dễ dát mỏng.

Sắt có 4 dạng thù hình bền ở những khoảng nhiệt độ xác định:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

700 991 1390 1536 Fe   Fe   Fe   Fe   Fe lỏng 0

0

0

0

Những dạng α và  có kiến trúc tinh thể kiểu lập phương tâm khối

N

nhưng có kiến trúc electron khác nhau nên Feα có tính sắt từ và Fe có tính

Ơ

thuận từ, Feα khác với Fe là không hòa tan C, Feγ có kiến trúc lập phương

15360C

Nhiệt thăng hoa :

418 kJ/mol

Nhiệt độ sôi :

28800C

Tỉ khối :

7.91g/cm3

G N H Ư

TR ẦN

Độ dẫn điện (Hg=1): 10

Đ

Nhiệt độ nóng chảy :

ẠO

Một số hằng số vật lí quan trọng của sắt.

10 00

B

1.1.1.4.Tính chất hóa học của sắt

Sắt là một kim loại có hoạt tính hóa học trung bình. Ở điều kiện

Ó

A

thường, không có hơi ẩm, sắt là kim loại thụ động. Sắt không tác dụng rõ

-L

oxit bảo vệ.

Í-

H

rệt với những phi kim điển hình như oxi, lưu huỳnh, clo, brôm vì có màng

ÁN

Khi đun nóng (đặc biệt ở dạng bột nhỏ) sắt tác dụng với hầu hết các phi

TO

kim. Khi đun nóng trong không khí khô, sắt tạo nên Fe 2O3và ở nhiệt độ cao

D

IỄ N

Đ

ÀN

hơn tạo nên Fe3O4.

Sắt phản ứng mạnh với các halogen. Khi đun nóng sắt với các halogen

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

trở thành nam châm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

tố sắt từ, tức là bị nam châm hút. Ngoài ra dưới tác dụng của dòng điện, sắt

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

nhưng tồn tại đến nhiệt độ nóng chảy. Ở điều kiện thường, sắt là một nguyên

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

tâm diện và tính thuận từ, Fe có kiến trúc lập phương tâm khối như Feα

thu được Fe(III) halogenua khan FeX3. Khí clo dễ dàng phản ứng với Fe tạo thành FeCl3 Tuy nhiên khi nghiền bột I2với Fe sản phẩm tạo thành có thành phần là Fe3I8(hay 2FeI3.FeI2): 3Fe+4I2 Fe3I8 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

4

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Nung Fe với S cũng có phản ứng tạo ra sắt sunfua: Fe+S FeS Sắt tác dụng trực tiếp với CO tạo thành hợp chất cacbonyl khi nung nóng Fe trong ống chứa CO ở 150 - 2000C và áp suất khoảng 100 atm:

Ơ

N

Fe+5CO Fe(CO)5

N

H

Sắt tinh khiết bền trong không khí và nước. Ngược lại sắt có chứa tạp

ẠO

Sắt tan được trong các axit loãng. Sắt bị thụ động khi tác dụng với axit

G

Đ

H2SO4 đặc nguội và axit HNO3 đặc nguội. Khi tác dụng với các axit có tính

H Ư

N

oxi hóa mạnh như axit H2SO4và HNO3thì sắt bị oxi hóa thành Fe(III) và giải phóng sản phẩm phụ.

TR ẦN

Trong dung dịch kiềm khi đun nóng Fe khử được ion H+của nước tạo thành H2và các sản phẩm chính là Fe3O4 hoặc Fe(FeO2)2 màu đen.

10 00

B

1.1.2. Một số hợp chất của sắt [2,3] 1.1.2.1. Sắt(II) oxit(FeO)

Ó

A

FeO là chất bột màu đen, điều chế bằng cách cho H 2 để khử Fe2O3 ở

H

3000C:

-L

Í-

Fe2O3+H2 FeO+H2O

ÁN

Hàm lượng sắt trong FeO thường bé hơn so với hàm lượng của nguyên

TO

tố đó ứng với công thức phân tử, vì các nguyên tử Fe chiếm không hoàn toàn

D

IỄ N

Đ

ÀN

các mắt của mạng lưới tinh thể, ứng với công thức Fe0,95O.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

oxi hóa tiếp.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

khí tạo nên gỉ sắt. Do lớp gỉ sắt xốp và dòn nên không bảo vệ được sắt khỏi bị

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

chất bị ăn mòn dần do tác dụng của hơi ẩm, khí cacbonic và oxi ở trong không

FeO không tan trong nước nhưng có phản ứng với nước đặc biệt khi đun

nóng. Sau khi đun nóng mạnh FeO bị trơ, nghĩa là mất hoạt tính hóa học cao.

FeO dễ tan trong dung dịch axit, không tan trong dung dịch kiềm, là oxit bazơ. Khi tan trong dung dịch axit loãng tạo ra ion [Fe(OH2)6]2+: FeO+2H++5H2O [Fe(OH2)6]2+ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

5

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.2.2 Sắt(II) hiđroxit:Fe(OH)2 Phương pháp điều chế Fe(OH)2là cho muối Fe(II) tác dụng với dung

Ơ

Fe(OH)2 là chất kết tủa màu trắng, hấp thụ mạnh oxi, màu sắc xanh

N

dịch kiềm mạnh.

U Y

4Fe(OH)2+O2+2H2O 4Fe(OH)3

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

FeCl2+6NH3 [Fe(NH3)6]Cl2

H Ư

N

Phức chất Fe(II) amoniacat chỉ bền ở trạng thái rắn, trong dung nước dễ

TR ẦN

dàng bị thủy phân:

[Fe(NH3)6]Cl2+ 2H2O Fe(OH)2+ 2NH4Cl + 4NH3

B

Fe(OH)2tan trong dung dịch axit loãng không có không khí, tan trong

10 00

dung dịch kiềm tạo ra hipoferit:

o

H

Ó

1.1.2.3.Muối sắt(II)

A

t  Na2[ Fe(OH)4] Fe(OH)2+ 2NaOHđặc 

-L

Í-

Muối của Fe(II) là kém bền đối với oxi của không khí. Muối của axit

ÁN

mạnh như clorua, nitrat và sunfat tan dễ trong nước còn muối của axit yếu

TO

như sunfua, cacbonat, phôtphat... khó tan. Muối khan có màu khác với muối ở dạng tinh thể hiđrat.Ví dụ FeCl2 màu trắng, FeCl2.6H2O có màu lục nhạt;

Trong môi trường axit Fe(II) có tính khử: Fe3++ 1e → Fe2+

E0 Fe

D

IỄ N

Đ

FeSO4 màu trắng, FeSO4. 7H2O màu lục nhạt,...

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

phức chất amoniacat của Fe(II):

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

lượng lớn muối amoni, kết tủa Fe(OH)2hầu như không có do sự tạo thành

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Chú ý là amoniac không thể kết tủa hoàn toàn Fe(OH) 2, vì khi có một

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

thẫm dần và cuối cùng có màu nâu của Fe(OH)3.

3

Fe2

=0,77V

Fe2+có thể khử được nhiều chất oxi hóa (MnO4-, Cr2O72-, NO3-,O2...).

Khi có các chất tạo phức mạnh với Fe3+, tính khử của Fe2+ tăng lên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

6

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.2.4. Sắt(III) oxit:Fe2O3 Sắt(III) oxit tạo ra 3 dạng thù hình, α-Fe2O3dạng thuận từ, γ-Fe2O3dạng sắt từ, -Fe2O3 có cấu trúc kiểu corindon.

Ơ

N

Khi nung Sắt (III) hidroxit hay chính xác là dạng Fe2O3.nH2O, ở nhiệt

N

H

độ thấp hơn 6500C tạo ra chất rắn ở dạng bột màu nâu đỏ, nhưng nếu nung ở

H Ư

N

Trong công nghiệp điều chế bằng cách nung quặng pirit mà thành phần

TR ẦN

chính là FeS2: o

t  2Fe2O3 + 8SO2 4FeS2+ 11O2 

B

Fe2O3 nóng chảy ở 15650C và thăng hoa ở 20000C.

10 00

Fe2O3 tan trong axit tạo thành phức [Fe(OH2)6]3+ không màu, màu nâu

A

của dung dịch muối sắt(III) là do màu của sản phẩm phản ứng thủy phân, tức

H

Ó

là màu của phức hiđroxo - aquơ:

Í-

[Fe(OH2)6]3++ H2O → [Fe(OH2)5OH]2++ H3O+

-L

(Vàng nâu)

ÁN

Bên cạnh tính chất chủ yếu là tính bazơ, Fe2O3 còn có tính axit, tạo

Đ

ÀN

TO

thành muối ferit có màu vàng hoặc màu đỏ.

Khi nung hỗn hợp Na2CO3với Fe2O3:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

muối Fe(II) của axit dễ bay hơi khác.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

Đ

Fe2O3có thể điều chế bằng cách nung FeSO4.7H2O, FeO, hoặc một

IỄ N D

.Q

o

t  Fe2O3 +nH2O Fe2O3.nH2O 

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tương tự như Cr2O3, Al2O3 ở dạng tinh thể:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

nhiệt độ cao hơn tạo ra tinh thể xám đen không còn khả năng tan trong axit

Fe2O3+ Na2CO3→ 2NaFeO2+CO2 Khi nung với C hoặc nung trong luồng khí CO, H2hoặc khí than đá,

Fe2O3sẽ bị khử thành Fe: 2 Fe2O3+ 3C → 4Fe + 3CO2 Fe2O3+ 3H2→ 2Fe + 3H2O Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

7

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.2.5. Sắt(III) hiđroxit:Fe(OH)3 Sắt(III) hiđroxit là chất kết tủa màu nâu đỏ tạo ra khi cho muối sắt(III) tác dụng với kiềm, amoniac, cacbonat:

Ơ

N

FeCl3+ 3NH3+ 3H2O → Fe(OH)3+3NH4Cl

N

H

Thực ra dạng kết tủa vô định hình là dạng Fe2O3.nH2O, với hàm lượng

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

nung nóng đến 500 – 7000C sẽ mất nước hoàn toàn và biến thành Fe2O3.

H Ư

N

Bên cạnh tính bazơ là chủ yếu, Fe(OH)3còn thể hiện tính axit yếu (axit ferơ HFeO2):

TR ẦN

Fe(OH)3+NaOH → NaFeO2+ 2H2O

B

NaFeO2 hay các ferit khác đều bị thủy phân trong kiềm tạo ra Fe2O3: 1.1.2.6. Muối sắt (III)

10 00

2NaFeO2 + H2O → 2NaOH + Fe2O3

Ó

A

Sắt(III) tạo nên muối với đa số các anion. Đa số muối Fe(III) dễ tan trong

Í-

H

nước cho dung dịch chứa ion bát diện [Fe(H2O)6]3+ màu tím nhạt. Khi kết tinh từ

-L

dung dịch, muối Fe(III) thường ở dạng tinh thể hiđrat. Ví dụ : FeCl3.6H2O màu vàng,

ÁN

nâu

Fe(NO3)3.9H2O

màu

tím,

Fe2(SO4)3.10H2O

màu

vàng,

Fe(ClO4).10H2O màu hồng,...Màu của muối khan tùy thuộc vào bản chất của

D

IỄ N

Đ

ÀN

anion, ví dụ FeCl3 màu nâu đỏ, Fe2(SO4)3màu trắng, Fe(SCN)3 màu đỏ máu...

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

điều chế tan trong axit vô cơ và hữu cơ nhưng để một thời gian thì khó tan. Khi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

FeO(OH). Khả năng tan trong axit phụ thuộc vào “tuổi” của kết tủa. Kết tủa vừa

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Fe2O3.3H2O, trong thiên nhiên dạng hemantit nâu như Fe2O3.H2O hay là

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

H2O khác nhau.Trong công thức thường viết Fe(OH)3 thực ra đó là dạng

Số phối trí của Fe(III) là 4,6 với sự phân bố 4 mặt. Trong dung dịch

nước Fe(III) rất dễ thuỷ phân và tồn tại dưới dạng phức hiđroxo: Fe3++ H2O = Fe(OH)2++H+

lg*=-2,17

Fe3++2H2O = Fe(OH)2+ 2H+

lg* = 25,7

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

8

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Fe3++ 3H2O = Fe(OH)3+3H+

lg*=37,52

Fe3++ 2H2O = Fe2(OH)2+ 2H+

lg* =-2,85

N

Trong môi trường axit có pH  2, sắt tạo phức hiđroxo.

H

Ơ

Fe(H2O)63++ H2O→Fe(H2O)5OH+H3O+

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

ngưng tụ tạonên.

H Ư

N

Trong môi trường axit Fe3+có tính oxi hoá. Fe3+có thể oxi hoá được

TR ẦN

nhiều chất khử (H2S, I-, Sn2+, SO2, S2O3,...). Khi có các chất tạo phức mạnh với Fe3+, tính khử của Fe2+tăng lên, tính oxi hoá của Fe3+giảm đi.

B

1.1.2.7. Phức chất của sắt(III)

10 00

Ion sắt (III) trong dung dịch tác dụng với ion thioxianat SCN- tạo nên

A

một số phức chất thioxianat màu đỏ đậm. Hóa phân tích thường sử dụng phản

H

Ó

ứng này để định tính và định lượng sắt(III) ngay cả trong dung dịch loãng.

-L

Í-

Kaliferixianua (K3[Fe(CN)6]) là một trong các phức bền nhất của sắt.

ÁN

Kaliferixianua là chất dạng tinh thể đơn tà, màu đỏ thường được gọi là muối đỏ máu. Phức này dễ tan trong nước, cho dung dịch màu vàng và hết sức độc.

ÀN

Kaliferixianua là một thuốc thử thông dụng trong phòng thí nghiệm dùng để

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

sắt(III) hiđroxit bao gồm những phức chất hiđroxo nhiều nhân do hiện tượng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

phân xảy ra đến cùng tạo thành kết tủa (gel) hoặc dung dịch keo (sol) của

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

bị đẩy lùi. Ngược lại khi thêm kiềm hoặc đun nóng dung dịch, phản ứng thủy

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Chỉ trong dung dịch có phản ứng axit mạnh (pH<1) sự thủy phân mới

D

IỄ N

Đ

nhận biết sắt (II) trong dung dịch: FeCl2+K3[Fe(CN)6]→KFe[Fe(CN)6]+2KCl Kết tủa KFe[Fe(CN)6] có màu xanh chàm và được gọi là xanh tuabin, khi đun nóng trong dung dịch kiềm chuyển thành feroxianua: 4K3[Fe(CN)6]+ 4KOH → 4K4[Fe(CN)6]+ 2H2O+ O2 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

9

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.3. Vai trò của sắt đối với cơ thể con người [4] Sắt là một nguyên tố vi lượng dinh dưỡng rất quan trọng cho cơ thể con người và động vật. Hầu hết lượng sắt có trong cơ thể đều tồn tại trong các tế

Ơ

N

bào máu, chúng kết hợp với protein để tạo thành hemoglobin. Sắt tham gia

N

H

vào cấu tạo Hemoglobin (Là một muối phức của prophirin với ion sắt).

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

H Ư

N

minh của trẻ em.

Chính vì quan niệm như vậy nên một số người cho rằng nếu cơ thể thừa

TR ẦN

sắt thì không sao.Tuy nhiên gần đây một số nhà khoa học đã khám phá ra rằng khi cơ thể người bị thừa sắt cũng có những tác hại như thiếu sắt. Nếu

10 00

B

trong cơ thể chứa nhiều sắt, chúng gây ảnh hưởng đến tim gan, khớp và các cơ quan khác, nếu lượng sắt quá nhiều có thể gây ra bệnh ung thư gan...

Ó

A

Những triệu chứng biểu hiện việc thừa sắt là:

Í-

H

- Tư tưởng phân tán, mệt mỏi và mất khả năng điều khiển sinh lý.

-L

- Bệnh về tim mạch và chứng viêm khớp hoặc đau các cơ.

ÁN

- Bệnh thiếu máu không phải do thiếu sắt.

TO

- Tắt kinh sớm ở phụ nữ hoặc bệnh liệt dương ở nam.

Đ IỄ N D

G

Đ

thường bị mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ... hoặc làm giảm độ phát triển và thông

Hơn nữa, việc thừa sắt có thể gây ra những tác động trực quan tới sinh

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

cũng giảm theo. Từ đó khi cơ thể bị thiếu máu do thiếu hụt sắt, con người

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

hàm lượng hemoglobin bị giảm xuống và làm cho lượng oxi tới các tế bào

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong cơ thể, ở đây năng lượng được giải phóng ra. Khi con người bị thiếu sắt,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Hemoglobin làm nhiệm vụ tải oxi từ phổi đến các mao quản của các cơ quan

hoạt của con người như gây ra mùi khó chịu, những vết ố trên vải, quần áo...

Mặc dù các nhà khoa học đã nghiên cứu và cũng chưa đưa ra được ngưỡng gây hại do sự thiếu sắt hoặc thừa sắt. Để phòng tránh sự thay đổi lượng sắt trong cơ thể, người ta thiết lập một giá trị tạm thời cho lượng tiếp nhận tối đa hằng ngày có thể chịu được là 0,8 mg/kg thể trọng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

10

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.2. Mangan và hợp chất của mangan 1.2.1. Mangan

- Tỷ trọng:

7,44

- Nhiệt độ nóng chảy:

12440C

- Nhiệt độ sôi:

21200C

- Cấu hình electron lớp ngoài cùng:

3d54s2

H

H Ư

trái đất là 0,032%. Mangan không tồn tại ở trạng thái tự do mà tồn tại chủ yếu

TR ẦN

trong các khoáng vật. Khoáng vật chính của Mn là hausmanit (Mn3O4) chứa khoảng 72% Mn, pirolusit(MnO2) chứa khoảng 63% Mn,braunit (Mn2O3)và

10 00

B

manganit MnO2.Mn(OH)2. Nước ta có mỏ pirolusit lẫn hematit ở Yên Cư và Thanh Tứ (Nghệ An), mỏ pirolusit lẫn hemantit ở Tốc Tác và Bản Khuôn

Ó

A

(CaoBằng) [2].

H

Trong cơ thể con người Mn có khoảng 4.10-10% nằm trong tim, gan và

-L

Í-

tuyến thượng thận, ảnh hưởng đến sự trưởng thành của cơ thể và sự tạo máu.

49

Mn đến

Mn trong đó chỉ có

55

55

Mn là

ÁN

Mangan có nhiều đồng vị từ

TO

đồng vị thiên nhiên chiếm 100%. Đồng vị phóng xạ bền nhất là 53Mn có chu

ÀN

kì bán hủy là 140 năm, và kém bền nhất là 49Mn có chu kì bán hủy là 0,4s [3].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

3 trong số các kim loại chuyển tiếp sau Fe và Ti. Trữ lượng của Mn trong vỏ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ

Trong thiên nhiên Mn là nguyên tố tương đối phổ biến, đứng hàng thứ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y .Q

TP

- Mangan có các trạng thái oxi hóa từ +2 đến+7

N

54,938

Ơ

- Khối lượng nguyên tử:

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Mangan là nguyên tố thuộc nhóm VIIB trong bảng HTTH của Menđeleep:

D

IỄ N

Đ

1.2.2. Các hợp chất của mangan[2,3] 1.2.2.1. Hợp chất của Mn (II) Đa số hợp chất Mn(II) dễ tan trong nước, ít tan là MnO, MnS, MnF 2, Mn(OH)2, MnCO3và Mn3(PO4)2. Khi tan trong nước, các muối Mn(II) phân li 2+

tạo phức aquơ kiểu [Mn(OH2)6] làm cho dung dịch có màu hồng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

11

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Khi tác dụng với các chất oxi hóa các hợp chất Mn(II) thể hiện tính khử. Trong môi trường kiềm Mn(OH)2 bị O2 của không khí oxi hóa: 6Mn(OH)2+ O2→2Mn2MnO4+6H2O

Ơ

N

(Đây là một phản ứng dùng để định lượng oxi hòa tan trong nước).

N

H

Trong môi trường kiềm mạnh, Mn2+có thể bị oxi hóa thành MnO42-:

Đ

ẠO

2MnSO4+ 5PbO2+ 6HNO3→ 2HMnO4+ 3Pb(NO3)2+ 2PbSO4+ 2H2O

G

1.2.2.2.Hợp chất của Mn (III)

H Ư

N

Mn(III) oxit Mn2O3 tồn tại trong tự nhiên dưới dạng khoáng vật braunit.

TR ẦN

Mn(III) hiđroxit được kết tủa từ dung dịch nước không có thành phần ứng đúng Mn(OH)3 mà là hiđrat Mn2O3.xH2O. Ở 1000C hiđrat này mất nước

B

tạo thành monohiđrat Mn2O3.H2O thường được biểu diễn là MnOOH và tồn

10 00

tại trong tự nhiên dưới dạng khoáng vật Manganit.

A

Những muối Mn (III) đơn giản và tương đối thông dụng là: MnF3,

H

Ó

Mn2(SO4)3, Mn(CH3COO)3. Trong dung dịch Mn3+ dễ bị phân hủy theo phản ứng:

-L

Í-

2Mn3++ 2H2O  MnO2+ Mn2++4H+

ÁN

Tuy nhiên Mn3+tồn tại bền hơn khi ở các trạng thái phức chất.Ví dụ

TO

M3[Mn(CN)6] trong đó M là Na+, K+, NH4+.

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.2.2.3. Hợp chất của Mn (IV) Đối với Mn (IV) hợp chất bền là MnO2 và Mn(OH)4, các muối Mn (IV)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Mn2+thành MnO4- :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trong môi trường axit những chất oxi hóa mạnh như PbO2 oxi hóa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

3MnSO4+ 2KClO3+ 12KOH →3K2MnO4+ 2KCl + 3K2SO4+6H2O

không có nhiều và cation Mn4+ bị thủy phân mạnh trong dung dịch nước tạo thành MnO2.

MnO2, Mn(OH)4 là những hợp chất vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử, không tan trong nước.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

12

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Khi tác dụng với chất khử chúng đóng vai trò chất oxi hóa, Ví dụ: MnO2+ 4HCl → MnCl2+ Cl2+2H2O Khi tác dụng với chất oxi hóa chúng đóng vai trò chất khử, sản phẩm là

N

những hợp chất Mn(VI), Mn(VII):

H Ư

lại chúng thủy phân theo phương trình:

N

G

MnO42- chỉ tồn tại trong dung dịch có dư kiềm, trong trường hợp ngược

TR ẦN

3K2MnO4+ 2H2O → 2KMnO4+ MnO2+4KOH K2MnO4+ H2SO4→ H2MnO4+K2SO4

B

(3H2MnO4→ 2HMnO4+ MnO2+2H2O)

10 00

Các hợp chất Mn(VI) là những chất oxi hóa mạnh, tuy nhiên khi tác

A

dụng với các chất oxi hóa mạnh hơn thì sẽ thể hiện tính khử:

H

Ó

2K2MnO4+ Cl2→ 2KMnO4+2KCl

Í-

1.2.2.5.Hợp chất của Mn (VII)

-L

Anhiđric pemanganic Mn2O7 là chất lỏng nhờn, màu đen xanh, không bền.

Đ

ÀN

TO

ÁN

Người ta điều chế nó bằng cách tác dụng H2SO4 đặc lên KMnO4 : 2KMnO4+ H2SO4→ Mn2O7+ K2SO4+H2O

Mn2O7 là hợp chất oxit axit điển hình, tác dụng mạnh với nước theo

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

loại kiềm thổ, chì, cacđimi.

IỄ N D

ẠO

Người ta đã tách được tinh thể muối manganat của kim loại kiềm, amoni, kim

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mn(VI) chỉ được biết trong ion manganat (MnO42-) có màu lục thẫm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

1.2.2.4. Hợp chất của Mn (VI)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

U Y

2MnO2+ 3PbO2+ 6HNO3 → 2HMnO4+ 3Pb(NO3)2+2H2O

H

Ơ

3MnO2+ KClO3+ 6KOH → 3K2MnO4+ KCl +3H2O

phản ứng: Mn2O7+ H2O → 2HMnO4 Ion MnO4 có màu đỏ tím tồn tại nhiều dưới dạng muối.KMnO 4là chất oxi hóa mạnh và được dùng rộng rãi trong phòng thí nghiệm. Sản phẩm khử pemanganat được tạo thành tương ứng với tính chất của môi trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

13

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Trong môi trường axit mạnh: MnO4 + 5e + 8H+→ Mn2++4H2O

E0 MnO

4



Mn2

= 1,51V

Trong môi trường acid yếu, trung tính: E0 MnO



MnO2

=1,231V

Ơ

4

U Y

E0= 0,56V

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1.2.3. Ứng dụng của Mangan [2]

G

Đ

năng tạo hợp kim với sắt thành thép đặc biệt, truyền cho thép những phẩm

H Ư

N

chất tốt như khó rỉ, cứng và chịu mài mòn. Thép Mn chứa 1-2% Mn dùng làm đường ray, trụ mô tơ, bánh răng. Thép Mn chứa 10-15% Mn dùng để

TR ẦN

làm những chi tiết cứng, chịu va đập như búa, má của máy đập đá, bi của máy nghiền quặng và gàu của tàu nạo vét sông. Thép không rỉ loại không có

10 00

B

Ni chứa 14% Cr và 15% Mn chịu được axit HNO 3và những khí chứa lưu huỳnh. Gang kính chứa 5-20% Mn.

Ó

A

Mangan có hàm lượng nhỏ trong sinh vật và là nguyên tố vi lượng quan

H

trọng đối với sự sống. Đất thiếu Mn làm cho thực vật thiếu Mn, điều này ảnh

-L

Í-

hưởng lớn đến sự phát triển của xương động vật. Ion Mn là chất hoạt hóa một

ÁN

số enzim xúc tiến một số quá trình tạo thành chất clorofin (chất diệp lục), tạo

TO

máu và sản xuất những kháng thể nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Mangan cần cho quá trình đồng hóa nitơ của thực vật và quá trình tổng hợp protein.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Nhu cầu Mn của người lớn là 8 mg mỗi ngày. Thực phẩm chứa nhiều Mn là

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

kim. Mn có khả năng loại oxi, loại lưu huỳnh trong thép, gang và có khả

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Gần 95% Mn được sản xuất là dùng để chế thép trong ngành luyện

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MnO4 + e→ MnO42

N

H

Trong môi trườngkiềm:

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

MnO4 + 4H++ 3e→ MnO2+2H2O

củ cải đỏ, cà chua, đậu tương, khoai tây. Mn làm giảm lượng đường trong máu nên tránh được bệnh tiểu đường.

1.2.4. Khả năng gây ô nhiễm của mangan trong nước và tác dụng sinh hóa Trước khi xét đến sự ô nhiễm của Mn trong nước ngầm ta cũng cần điểm qua sự xuất hiện của Mn trong tự nhiên và trong nước thải.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

14

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Trong tự nhiên ở sông ngòi Mn chứa từ 0,001-0,16mg/l. Trong nước đường ống thì Mn ở ngưỡng 0,05 mg/l [5].

Trong công nghiệp luyện kim chế tạo máy, hóa chất làm giàu quặng

N

Mn, chế biến quặng...thì nồng độ Mn trong nước thải là 1-1,2mg/l. Trong

H

Ơ

công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, nước thải chứa 0,05- 0,47mg/l Mn.

U Y .Q

Đ

Khi nghiên cứu tác động của hợp chất Mn và độc tính của chúng đối

G

với cơ thể sống, người ta thấy rằng:

H Ư

N

-Ở nồng độ 0,1mg/l Mn làm cho nước đục.

- Ở nồng độ 0,25mg/l Mn nhuộm màu nước thành tối.

TR ẦN

- Ở nồng độ 0,2- 0,4 mg/l Mn làm kém chất lượng nước.

- Ở nồng độ 0,5mg/l Mn làm cho nước có mùi kim loại.

10 00

B

- Ở nồng độ 2mg/l, Mn gây độc tính đối với cây trồng.

Mangan làm giảm COD của nước. Nồng độ Mn 0,001mg/l làm giảm

Ó

A

2% COD. Nồng độ Mn 0,01mg/l làm giảm 10% COD.

H

Mangan có hàm lượng nhỏ trong sinh vật và là nguyên tố vi lượng quan

-L

Í-

trọng đối với sự sống.Thiếu Mn làm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của

ÁN

xương động vật.Ion Mn là chất hoạt hóa một số enzim xúc tiến một số quá

TO

trình tạo thành chất clorofin (chất diệp lục), tạo máu và sản xuất những kháng thể nâng cao sức đề kháng của cơthể. Mangan cần cho quá trình đồng hóa nitơ

D

IỄ N

Đ

ÀN

của thực vật và quá trình tổng hợp protein.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

có mặt ôxi hòa tan hàm lượng Mn có thể là 1mg/l.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Trong nước ngầm Mn thường tồn tại ở dạng hóa trị II (Mn2+) vì không

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nitrat của Mn(II).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Thông thường Mn được thải ra dưới dạng muối tan như muối sunfat, clorua,

1.3. Các phương pháp xác định sắt và mangan 1.3.1. Phân tích khối lượng Phương pháp này dựa trên sự kết tủa của nguyên tố cần phân tích với một thuốc thử thích hợp. Phương pháp này có độ chính xác cao nhưng thao tác phức tạp, tốn thời gian và chỉ xác định ở nguyên tố trong mẫu có hàm lượng lớn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

15

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.1.1. Xác định sắt Tiến hành xác định sắt dựa vào kết tủa Fe(III) hidroxit để tách sắt ra

Ơ

hidroxit của các kim loại này kết tủa ở pH cao hơn so với hidroxit Fe(III)

N

khỏi một số kim loại kiềm, kiềm thổ, Zn, Pb, Cd và một số kim loại khác. Các

N

H

hoặc nó bị giữ lại khi có mặt NH3 trong dung dịch. Các ion tactrat, xitrat,

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

tách sắt ra khỏi titan, uran, valađi và một số các nguyên tố khác.

N

G

1.3.1.2. Xác định mangan

H Ư

Việc xác định Mangan bằng phương pháp này dựa trên sự kết tủa Mn

TR ẦN

dưới dạng Mangan hidroxit theo phản ứng sau:

Mn2++2OH- Mn(OH)2 ↓

10 00

B

Sau đó đem nung kết tủa, đem cân và xác định chính xác hàm lượng o

t  MnO +H2O Mn(OH)2↓ 

H

Ó

A

của Mn

Í-

Tuy nhiên trong nước thì lượng Mangan rất nhỏ, do vậy ta không thể sử

-L

dụng phương pháp này được.

ÁN

1.3.2. Phân tích thể tích Trong phương pháp này người ta đo lượng thuốc thử cần dùng để phản

D

IỄ N

Đ

ÀN

ứng với một lượng đã cho của một chất cần xác định. Định lượng bằng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

tan trong (NH4)2S dư. Khi kết tủa sắt bằng (NH4)2S có mặt tactrat ta có thể

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nhưng phương pháp này không được đánh giá cao vì sunfua các kim loại ít

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

các ion đó, người ta cho kết tủa với ion S2-trong đó có lượng nhỏ cacđimi.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

oxalat, pyrophotphat có thể ảnh hưởng đến kết tủa sắt hoàn toàn. Khi có mặt

phương pháp thể tích cho kết quả nhanh chóng, đơn giản. Xong chỉ phù hợp với xác định các nguyên tố trong mẫu có hàm lượng lớn (≥0,1%). Tùy thuộc vào loại phản ứng chính thường dùng mà người ta chia phương pháp phân tích thể tích thành các nhóm: Phương pháp trung hòa, phương pháp oxi hóa khử, phương pháp kết tủa và phương pháp Complexon.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

16

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.2.1. Xác định sắt Việc xác định sắt tiến hành như sau: Dung dịch chứa ion sắt cần xác định được điều chỉnh pH về 2,0; thêm vài giọt chỉ thị axit sunfosalixylic 0,1M, lúc

Ơ

N

này dung dịch có màu tím, đun nóng đến 700C, và chuẩn độ bằng dung dịch

U Y

chuẩn độ sẽ tính được hàm lượng Fe trong mẫu.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

H Ư

N

1.3.2.2. Xác định mangan

Khi xác định hàm lượng vết nguyên tố Mn cần phải làm giàu nhiều lần,

TR ẦN

rất phức tạp. Mangan được xác định bằng phương pháp complexon với EDTA, chất chỉ thị là 4- (2-piriđinazo)-rezoxin hay còn gọi là tắt là PAR.

10 00

B

Mn2++ PAR  MnPAR Đỏ nho

vàng

Ó

A

MnPAR+H2Y2- MnY2-+ PAR

Í-

H

1.3.3. Các phương pháp điện hóa

-L

1.3.3.1. Phương pháp cực phổ

ÁN

Mỗi kim loại đều có một thế khử Eo xác định. Bằng một cách nào đó, nếu

biến đổi liên tục và tuyến tính điện áp ở hai điện cực ta sẽ thu được tín hiệu

phản ứng ở hai điện cực, sự phụ thuộc này sẽ cho tín hiệu phân tích định lượng.

D

IỄ N

Đ

ÀN

cường độ dòng điện phân. Độ lớn nhỏ của dòng có quan hệ với nồng độ chất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

khác gây ảnh hưởng đến kết quả của phép phân tích.

ẠO

mắt thường, thiếu chính xác. Mặt khác, nếu dung dịch mẫu có lẫn các ion

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

trong dung dịch nhỏ thì khó chuẩn độ do phải quan sát sự chuyển màu bằng

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Phương pháp này tiến hành đơn giản nhưng cho sai số lớn, nồng độ Fe

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

EDTA 0,02M đến khi mất màu tím. Sau đó từ lượng EDTA đã tác dụng khi

Ưu điểm: Xác định cả chất vô cơ và chất hữu cơ với nồng độ10 -5-106

M, tuỳ thuộc vào cường độ và độ lặp lại của dòng dư.

Hạn chế: Ảnh hưởng của dòng tụ điện, dòng cực đại, của oxi hoà tan,

bề mặt điện cực…..

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

17

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Nhằm loại trừ ảnh hưởng trên đồng thời tăng độ nhạy, hiện nay đã có phương pháp cực phổ hiện đại: cực phổ xung vi phân (DPP), cực phổ sóng 1.3.3.2. Phương pháp von-ampe hoà tan

H

Ơ

Nguyên tắc của phương pháp: dựa trên hai kĩ thuật phân tích, điện phân

N

vuông (SQWP)…chúng cho phép xác định lượng vết của nhiều nguyên tố.

.Q

Đ

Nhược điểm:Quy trình phân tích phức tạp đò hỏi phải có kiến thức rất

G

sâu về phân tích điện hóa mới xử lý được đúng từng loại mẫu, đối với từng

H Ư

N

loại nguyên tố khác nhau.

TR ẦN

Nguyên tắc của phương pháp này gồm 3 giai đoạn: - Điện phân làm giàu chất phân tích lên bề mặt của điện cực hoạt động

(có thể là cực giọt Hg tĩnh hoặc cực rắn đĩa quay).

10 00

B

-Ngừng khuấy hoặc ngừng quay cực 15 - 20s để đưa hệ từ trạng thái

động đến trạng thái tĩnh.

Ó

A

- Hoà tan kết tủa đã được làm giàu trên điện cực hoạt động bằng cách

H

phân cực ngược và ghi dòng von -ampe hoà tan. Trong những điều kiện thích

-L

Í-

hợp, nồng độ của chất cần xác định sẽ tỷ lệ với chiều cao của pic thu được.

ÁN

Đưa vào pic chuẩn và pic thu được sẽ xác định được nồng độ các chất.

TO

1.3.4. Phương pháp trắc quang

ÀN

Nguyên tắc chung củaphương pháp này là dựa vào khả năng tạo phức

D

IỄ N

Đ

màu củacác nguyên tố cần xác định với thuốc thử thích hợp và đo độ hấp thụ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

đến 10-9 M với sai số 5-15%.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

thuật hiện đại ngày nay phương pháp có khả năng phát hiện vết các nguyên tố

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ưu điểm: Độ nhạy cao (10-8-10-6) xác định được nhiều kim loại.Với kĩ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

ở thế giám sát và quét von-ampe hoà tan ngược chiều.

quang của phức đó. Phương pháp này định lượng theo phương trình: A = K.C Trongđó:

A: Độ hấp thụ quang của phức màu.

K: Hằng số thực nghiệm, C: Nồng độ chất phân tích.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

18

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.4.1. Xác định sắt Có nhiều thuốc thử để xác định sắt bằng phương pháp trắc quang

Ơ

Thioxianat là một thuốc thử nhạy với ion sắt (III), nó được sử dụng

N

Thuốc thử thioxianat

H

rộng rãi trong định tính và định lượng sắt.Vì axit thioxiamic là một axit mạnh

.Q

Đ

ngoài ánh sáng, tốc độ giảm màu chậm trong vùng axit yếu và nhanh khi nhiệt

H Ư

màu và độ bền màu của phức giảm đi.

N

G

độ tăng. Khi có mặt hiđropeoxit hoặc amoni sunfat càng làm cho cường độ

TR ẦN

Phương pháp dùng thuốc thử thioxianat có giới hạn phát hiện kém, độ chính xác thấp (nếu ta không dùng các phép đo đặc biệt để tăng độ nhạy)

B

nhưng được sử dụng rộng rãi vì phương pháp này đơn giản, nhanh, áp dụng

10 00

được trong các dung dịch axit mạnh là thuốc thử tương đối rẻ tiền. Phương

A

pháp này xác định được hàm lượng sắt từ 1ppm đến 10 ppm. Người ta, cũng

H

Ó

sử dụng phức của sắt(II) với thioxianat để chiết lên dung môi hữu cơ nhằm

Í-

tăng độ chọn lọc và độ nhạy cho phép xác định sắt(II).

-L

Thuốc thử 1,10- phenantrolin:

ÁN

Chuyển Fe(III) về Fe(II) bằng tác nhân khử hiđroxylamin.Trong môi

TO

trường có pH từ 2 đến 9, Fe(II) tạo phức với 1,10 - phenantrolin có màu đỏ da

D

IỄ N

Đ

ÀN

cam (β1,3= 1021,3). Phức này hoàn toàn bền và tuân theo định luật Beer.Cường

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

cực đại ở 480 nm. Dung dịch phức sắt (III)- thioxianat bị giảm màu khi để

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

thioxianat, loại axit và thời gian phản ứng. Phức sắt(III)-thioxianat hấp thụ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

dịch.Cường độ màu của phức sắt (III) - thioxianat phụ thuộc vào nồng độ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

nên nồng độ ion thioxianat ít bị ảnh hưởng bởi nồng độ ion H + trong dung

độ màu không thay đổi trong khoảng pH 2-9 và phức có cực đại hấp thụ ở bước sóng 510nm. Một số yếu tố cản trở quá trình này là: đồng, coban, crom và kẽm có mặt trong dung dịch với nồng độ cao hơn nồng độ sắt 10 lần sẽ gây nhiễu cho kết quả. Niken với nồng độ lớn hơn 2 mg/l sẽ ảnh hưởng tới phân tích sắt.Tuy nhiên, các yếu tố này sẽ được loại bỏ khi điều chỉnh pH tới 3.5- 5.5. Nếu bitmut, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

19

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

bạc và thuỷ ngân sẽ gây nhiễu nếu nồng độ lớn hơn 1 mg/l. Nồng độ cađimi lớn hơn 50 mg/l sẽ có ảnh hưởng tới kết quả. Ảnh hưởng của xianua lên kết quả phân tích có thể loại trừ bằng cách axit hoá mẫu.

3+

Ơ

N

Fe cũng tạo phức với 1,10-phenantrolin, phức này có màu xanh lục

U Y

dần sang màu vàng nhạt.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

9,5 và bền màu theo thời gian, hệ số hấp thụ ε = 7,0.104 và hằng số không bền

H Ư

N

điều kiện KKb = 4,9.10-23.

TR ẦN

1.3.4.2. Xác định mangan

Xác định Mn(II) dựa vào màu của ion MnO4-

B

Để oxi hóa Mn(II) lên MnO4 người ta thường dùng chất oxi hóa là

10 00

peiodat và pesunfat. Cường độ màu đỏ tím của MnO4 tỉ lệ với nồng độ

A

Mn(II). Phổ hấp thụ của dung dịch MnO4 có hai cực đại ở bước sóng  = 525

H

Ó

nm ( = 2230) và  = 545 nm ( = 2420).

-L

Í-

2Mn2+ + 5IO4- + 3H2O→2 MnO4 + 5IO3- + 6H+

ÁN

2Mn2+ + 5S2O82- + 8H2O→2 MnO4 + 10SO42- + 16H+

TO

Xác định mangan bằng thuốc thử Fomaldoxim Fomaldoxim CH2NO tạo với Mn(II) phức chất không màu rất nhanh

D

IỄ N

Đ

chóng chuyển thành đỏ nâu do bị oxi hóa trong không khí để tạo thành phức

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hấp thụ λmax = 493nm, phức tạo thành tốt nhất trong môi trường pH khoảng 7-

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Tạo phức với sắt(III) theo tỷ lệ 1:3, phức có màu đỏ da cam, có cực đại

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Thuốc thử [4-(2 piridylazo)-rezoxinol](PAR)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

nhạt ở λmax=585 nm. Tuy vậy, phức này không bền theo thời gian và chuyển

chất Mn(CH2NO)62-. Màu tạo thành trong vài phút và bền trong 16h, max = 450 nm ( = 11.200). Việc xác định Mn không bị cản trở bởi Ag(I), Pb(II), Cd(II), As(III), Sn(IV), Pt(IV), Mo(VI), Al(III) vì chúng không tạo được sản phẩm có màu với thuốc thử.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

20

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Thuốc thử PAR[4-(2 piridylazo)-rezoxinol] Tạo được với Mn(II) phức màu đỏ da cam có max = 500 nm ( = 78000).Tiến hành xác định trắc quang trong môi trường nước, màu tăng nhanh khi thêm

H

Ơ

Thuốc thử PAN [1- (2-pyridylazo )- 2 naphtol]

N

clohiđroxylamin. Mật độ quang có giá trị cực đại và hằng định ở pH = 10,3- 11,2.

.Q

Đ

Thuốc thử PAN tạo với Mn(II) ở môi trường kiềm yếu (pH = 8 - 10) hợp

N

G

chất nội phức Mn(PAN)2 khó tan trong nước. Lắc huyền phù với dung môi hữu

H Ư

cơ, phức tan và chuyển vào tướng hữu cơ thành dung dịch phức màu đỏ tím còn

TR ẦN

thuốc thử dư có màu da cam. Lớp chiết được dùng để đo màu xác định Mn. 1.3.5. Phương pháp phổ phát xạ nguyên tử

B

Phổ phát xạ nguyên tử là sản phẩm sinh ra do sự tương tác vật chất, mà

10 00

ở đây các nguyên tử tự do ở trạng thái khí với một nguồn năng lượng nhiệt, điện…phù hợp nhất định.

Ó

A

Phương pháp này được sử dụng để phân tích định tính, định lượng các

Í-

H

nguyên tố hóa học … Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là độ nhạy cao,

-L

độ phân tích nhanh, tốn ít mẫu và có độ chính xác cao. Đặc biệt với sự ra đời

ÁN

của phổ phát xạ ICP trong vòng hơn chục năm trở lại đây đã đưa AES trở

TO

thành công cụ phân tích đắc lực với hàm lượng cỡ ng (nanogam)..

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.3.6. Phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

sóng cực đại λmax = 470nm, không hấp thụ ở bước sóng cao hơn 560nm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

môi để pha PAN. Khi tan trong axeton tạo dung dịch màu vàng hấp thụ ở bước

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong rượu và axeton. Vì đặc điểm này mà người ta thường chọn axeton làm dung

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

PAN là thuốc thử hữu cơ có dạng bột màu đỏ, không tan trong nước, tan tốt

Cơ sở lý thuyết của phép đo AAS là sự hấp thụ năng lượng (bức xạ đơn

sắc) của nguyên tử tự do ở trạng thái hơi khi chiếu chùm tia bức xạ của nguyên tố ấy trong môi trường hấp thụ. Tùy thuộc vào kỹ thuật nguyên tử hóa người ta phân biệt phép đo AAS có độ nhạy 0,1 mg/l và phép đo ETA - AAS có độ nhạy cao hơn kỹ thuật không ngọn lửa 50 đến 1000 lần (0,1- 1ppb).

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

21

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Thực tế cho thấy phép đo phổ hấp thụ nguyên tử có nhiều ưu việt: Độ nhạy, độ chọn lọc cao, độ chính xác cao, tốn ít mẫu, tốc độ phân tích nhanh.

Gần 60 nguyên tố hóa học có thể được xác định bằng phương pháp này với độ

N

nhạy từ 10-4 - 10-5%.

H

Ơ

1.3.7. Phương pháp sắcký

.Q

Đ

và kỹ thuật phân tích bơm mẫu trực tiếp vào dòng chảy. Các máy phân tích điện

N

G

hóa sử dụng các detector cực chọn lọc đạt độ nhạy 5-20 mg/ml để phát hiện định

H Ư

lượng các chất cần phân tích theo một tính chất điện hóa nào đó của nó.

TR ẦN

Bằng phương pháp này nhiều chất vô cơ và hữu cơ có thể được phân tích với độ nhạy cỡ nanogam (ng), có độ chính xác và độ lặp lại cao. Tuy nhiên

B

nhược điểm của nó là máy móc sử dụng đắt tiền, nhất là với HPLC lượng dung

10 00

môi tiêu tốn rất lớn. Để khắc phục các nhược điểm trên người ta tìm ra một phương pháp phân tích mới là phương pháp sắc ký điện di mao quản.

Ó

A

1.3.7.2. Phương pháp sắc ký điện di mao quản

Í-

H

Kỹ thuật sắc ký điện di mao quản là kỹ thuật tách các chất dựa trên cơ

-L

sởtính chất của sự điện di của các phần tử ống tan trong mao quản (30-200 μm id)

ÁN

trên nền của dung dịch chất điện ly và chất đệm, dưới tác dụng của từ điện trường

TO

E xác định của thế cao (10-50 KV). Phương pháp này có rất nhiều ưuđiểm như:

D

IỄ N

Đ

ÀN

Tốn ít mẫu, dung môi dễ kiếm, số đĩa hiệu lực N cao, sự tách xảy ra nhanh.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

hóa đã mở rộng phạm vi ứng dụng nó trong kỹ thuật phân tích sắc ký lỏng cao áp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Cùng với sự phát triển các kỹ thuật phân tích khác, kỹ thuật phân tích điện

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

detector điện hóa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

1.3.7.1. Phương pháp sắc ký lỏng cao áp và phương pháp dòng chảy sử dụng

Vậy, có nhiều phương pháp để phân tích định lượng sắt, mangan.

Trong luậnvăn này, chúng tôi xác định hàm lượng sắt và mangan trong nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng bằng phương pháptrắc quang[6]. Trong đó xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin[7] và xác định mangan bằng thuốc thử thuốc thử fomaldoxim[8].

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

22

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THỰC NGHIỆM

Ơ

2.1.1. Phương pháp trắc quang xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-

N

2.1. Phương pháp nghiên cứu

U Y

1,10-phenantrolin hay còn gọi là hợp chất hữu cơ dị vòng, có khả năng

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

 Công thức cấu tạo:

N

N

B

 Khối lượng phân tử :180,3g/mol

10 00

 Tồn tại dạng ở nhiệt độ thường: tinh thể

A

 Nhiệt nóng chảy:1170C

H

Ó

Phức giữa 1,10-phenantrolin với sắt (II) có tên gọi là “ferroin” có màu

Í-

đỏ cam được hình thành trong khoảng pH từ 2-9, hấp thụ ở  = 510nm. Phức

-L

bền và tuân theo định luật Beer.

TO

ÁN

Do trong nước sắt tồn tại ở cả 2 dạng sắt (II) và sắt (III). Vì vậy muốn

ÀN

xác định tổng hàm lượng sắt trong nước cần chuyển toàn bộ Fe 3+thành Fe2+

D

IỄ N

Đ

bằng tác nhân khử như hydroxylamine, hydroquynon hay hydrazine.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

 Công thức phân tử:C12 H8 N2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tạo phức mạnh với một số kim loại.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

phenantrolin [7,9]

Sau đó, tạo phức với thuốc thử 1,10-phenantrolin ở pH từ 2 đến9 (tốt nhà là từ 4 đến 6): một ion Fe2+sẽ kết hợp với 3 phân tử thuốc thử để hình thành phức có màu đỏ cam. Đo mật độ quang của dung dịch phức ở bước sóng  =510nm để xác định hàm lượng sắt.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

23

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Phương trình hóa học: Fe(OH)3+ 3H+Fe3++ 3H2O 5Fe3++ NH2OH + H2O 5Fe2++ NO2+ 5H+

+ Fe2+

.Q

ẠO

3

G

Đ

2.1.2. Phương pháp trắc quang xác định mangan bằng thuốc thử

N

fomaldoxim [8,9]

H Ư

Fomaldoxim là sản phẩm ngưng tụ của hydroxylamin và formaldehyt

TR ẦN

H2N - OH+ H - CHOH2C = N - OH+ H2O Formaloxim tạo với Mn2+ phức không màu nhưng chuyển nhanh thành nâu

10 00

B

đỏ do sự oxi hoá của oxi không khí. Phức tạo thành có công thức [Mn(CH2NO)6]2màu sẽ đạt được giá trị cực đại trong khoảng vài phút và bền trong 16 giờ, hấp thụ

A

ở bước sóng = 450nm. Phức chất mangan fomaldoxim bền ở pH giữa 9,5 và l0,5

H

Ó

và cường độ mẫu tỉ lệ với lượng mangan có trong dung dịch.

-L

Í-

Phương trình hóa học: 2+

+

3 H2C N OH + Mn

N O Mn

O

N

CH2

O

N

CH2

(Phức đỏ -da cam)

(Fomaldoxim)

ÀN

TO

ÁN

3 H + H2C

-

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

N

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

Fe

U Y

3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

N

H

Ơ

N

2+

D

IỄ N

Đ

2.1.3. Giới thiệu về thiết bị đo UV Máy Quang Phổ UV-VIS là một thiết bị dùng để định lượng và phân tích định lượng. Máy quang phổ UV - VIS vận hành trên cơ sở đo độ hấp thụ ánh sáng đặc trưng cũng như độ truyền quang ở các bước sóng khác nhau, nhờ đó kết quả thu được nhanh và chính xác.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

24

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

* Cấu tạo: - Nguồn phát bức xạ: Có chức năng cung cấp các bức xạ điện từ, tạo ra các bức xạ có cường độ không đổi trên toàn bộ bước sóng, độ nhiễu thấp và

N

ổn định trong khoảng thời gian dài.

U Y .Q

+ Kính lọc.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

- Cuvet chứa mẫu nghiên cứu: Phải làm bằng chất liệu cho bức xạ ở

N

vùng cần đo đi qua. Cuvet thường làm từ những nguyên liệu như : thủy tinh,

H Ư

thạch anh, nhựa. dung dịch (đựng trong cuvet).

B

Cấu tạo gồm có:

TR ẦN

- Detector: Là bộ phận đo tín hiệu ánh sáng trước và sau khi đi qua

10 00

+ Nguồn sáng: là đèn D2 hay đèn W - Halid. + Buồng mẫu và môi trường hấp thụ.

Ó

A

+ Bộ đơn sắc để thu chùm sáng, phân ly và chọn tia sáng cần đo.

Í-

H

- Bộ phận ghi phổ: Thông thường người ta kết nối máy quang phổ UV-

-L

VIS với máy tính có ứng dụng chương trình đo quang phổ. Ghi lại phổ qua tín

ÁN

hiệu phát ra từ Detector ở máy quang phổ. * Nguyên tắc làm việc: Các đèn phát ra nguồn sáng chiếu vào hệ thống

ÀN

thấu kính (hệ gương hội tụ) tạo ra chùm sáng trắng đi qua khe hẹp vào bộ

D

IỄ N

Đ

phận tán sắc. Khi chùm sáng trắng chiếu vào lăng kính ngay lập tức nó bị tán

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

sắc. Bao gồm: kính lọc, lăng kính hay cách tử.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Bộ phận tán sắc: Có chức năng tách bức xạ đa sắc thành bức xạ đơn

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

+ Hệ thấu kính (hệ gương hội tụ).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

+ Nguồn sáng: các loại đèn Deuterium Arc, Tungsten, Xenon ….

H

Ơ

Cấu tạo nguồn phát bức xạ gồm có:

sắc thành các tia sáng đơn sắc chiếu về mọi phía. Tia sáng phản xạ qua các thấu kính gương phẳng ra khỏi buồng tán sắc đến bộ phận phân chia chùm sáng, bộ phận này sẽ hướng chùm sáng đến các Cuvet đựng mẫu nghiên cứu.

Detector sẽ tiếp nhận và phân tích các chùm sáng qua Cuvet, chuyển tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu điện và cho hiện lên máy tính kết quả đo.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

25

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

* Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến phép đo: Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phép đo UV như: Ảnh hưởng của sự pH, ảnh hưởng của chất nền của mẫu, của dung môi hữu cơ, ảnh hưởng của

H

Ơ

các ion lạ.

N

chen lấn phổ, ảnh hưởng của thời gian, của lượng thuốc thử dư, của nhiệt độ,

N

G

nguyên tố hay chất phân tích X (hay hợp chất của X) cùng trong điều kiện với

H Ư

mẫu phân tích, như chất nền, môi trường, pH,…

TR ẦN

Nghiên cứu chọn các điều kiện phù hợp nhất để đo phổ UV-VIS trong tất cả các mẫu chất chuẩn như các thông số máy đo, điều kiện đo, thời gian

B

đo, loại cuvet,…

10 00

Đo dộ hấp thụ quang của tất cả các mẫu chuẩn theo các điều kiện đã chọn, thu được các giá trị độ hấp thụ quang tương ứng với các nồng độ chất chuẩn.

Ó

A

Từ các cặp giá trị A-C tương ứng với mẫu chuẩn, ta dựng được đường

Í-

H

chuẩn trong hệ tọa độ A-C, hàm A=f (C). Sử dụng phương pháp bình phương

-L

tối thiểu với các giá trị độ hấp thụ quang đo được ta tìm được phương trình

ÁN

đường chuẩn có dạng:

Đ

ÀN

TO

A=aC+b (*)

Trong đó:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Chuẩn bị (pha chế) một dãy mẫu chuẩn có nồng độ chính xác của

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

Nguyên tắc của phương pháp này là:

IỄ N D

TP

phổ hấp thụ quang UV-VIS.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đây là một phương pháp phân tích định lượng các chất phân tích theo

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.1.4. Giới thiệu phương pháp đường chuẩn

+ A là độ hấp thụ của dung dịch màu. + C: Nồng độ của dung dịch. + a, b là hệ số cần tìm trong phương trình hồi quy tương quan Để định lượng chất X trong mẫu phân tích, ta tiến hành pha chế dung

dịch phân tích như đã chuẩn bị các mẫu chuẩn để dựng đường chuẩn. Sau đó Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

26

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

đo độ hấp thụ quang của mẫu nghiên cứu trong điều kiện như đo mẫu chuẩn.

Dựa vào phương trình (*) ta xác định được nồng độ Cx trong mẫu nghiên cứu.

Phương pháp này rất tiện lợi để phân tích hàng loạt mẫu của cùng một

H

Ơ

2.2. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị

N

chất trong một loại đối tượng mẫu, rất nhanh chóng và hiệu suất cao.

.Q

Đ

- Các dung dịch chuẩn gốc của Fe, Mn,Ni, Zn, Cu, Cr,Ca, Mg 1000ppm.

N

H Ư

- Axit axetic (CH3COOH) ρ =1.06 g/ml.

TR ẦN

- Hydroxyl- amoni clorua, dung dịch 100 g/l.

- 1.10- phenantrolin clorua.

10 00

B

- Amoni axetat (CH3COONH4).

- Đinatri EDTA đihiđrat (Na2EDTA.2H2O).

A

- Hidroxylamoni clorua (NH3OHCl).

H

Ó

- Dungdịchmetanal(HCHO) 35%.

-L

Í-

- Amoni sắt (II) sunfat hexahiđrat.

ÁN

- Natri hiđroxit (NaOH).

TO

2.2.2. Dụng cụ và thiết bị

Đ

ÀN

 Các dụng cụ thủy tinh phòng thí nghiệm thông thường.

IỄ N D

G

- Axit sunfuric (H2SO4) ρ = 1.84 g/ml.

- Bình định mức các loại: 10ml, 25 ml; 50 ml; 100 ml; 250ml.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Các loại hóa chất dùng trong quá trình nghiên cứu bao gồm:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

của hãng Merck- Đức. Các dung dịch chuẩn được pha bằng nước cất hai lần.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Tất cả các loại hóa chất sử dụng đều ở dạng tinh khiết phân tích (P.A)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.2.1. Hóa chất

- Pipet: 1 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml là thủy tinh loại A. - Pipetpittong cầm tay: 20 - 200 L , 0,1 - 1000 L - Cốc thủy tinh.  Cân phân tích AR 2140 của hãng OHAUS- Thụy Sĩ độ chính xác 0,0001g Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

27

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

 Máy trắc quang UV- VIS 1601 PC của hãng Shimazu (Nhật Bản), vùng đo 190 - 900nm, sử dụng đèn D2 trong vùng UV và đèn 50W halogen trong vùng VIS, cuvet thạch anh có chiều dày 1cm.

Ơ

N

 Máy đo pHmeter HM- 16S của hãng TOA Nhật Bản sản xuất.

N

H

 Máy cất nước hai lần GFL 2108 của hãngGFL- Đức.

ẠO

2.3.1. Pha chế các dung dịch làm thực nghiệm

G

Đ

-Pha chế dung dịch đệm axetat: Hoà tan 40g amoni axetat

H Ư

N

CH3COONH4 trong 50 ml axit axetic đậm đặc thêm nước cất vừa đủ 100ml.

- Pha chế dung dịch Hydroxyl amoni clorua10%: Hoà tan 40g hydroxyl

TR ẦN

amoni clorua (NH2OH.HCl) trong nước. Thêm nước đến 100ml.

-Pha chế dung dịch 1.10- phenantrolin 0,5%: Hoà tan 0,5g1,10-

pha loãng tới 100 ml.

10 00

B

phenantrolin clorua, ngậm 1 phân tử nước (C12H9CIN2.H2O) trong nước và

Ó

A

Có thể thay thế bằng cách hoà tan 0.42g 1.10- phenantrolin ngậm 1

Í-

H

nước (C12H9N2.H2O) trong 100 ml nước chứa hai giọt axit clohydric HCl.

-L

-Pha chế dung dịch Axit sunfuric4.5 mol/l: Thêm từ từ vừa khuấy mạnh

ÁN

một thể tích axit sunfuric đậm đặc vào 3 thể tích nước mát.

TO

-Pha chế dung dịch EDTA 0,24 mol/l: Hòa tan 90g đinatri EDTA

D

IỄ N

Đ

ÀN

đihidrat (Na2EDTA.2H2O) và 19 g natri hidroxit (NaOH) trong nước và pha

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

2.3. Nội dung thực nghiệm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Quảng Ninh.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Các thiết bị này tại khoa xét nghiệm - trung tâm y tế dự phòng tỉnh

loãng thành 1000ml.

-Pha chế dung dịch fomaldoxim: Hòa tan 10g hidroxylamoni clorua (NH3OHCl) trong khoảng 50ml nước. Thêm 5ml dung dịch metanal35% (khốilượng/khốilượng) (HCHO)(fomandehyd) (ρ=1,08 g/ml) và pha loãng bằng nước đến l00ml.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

28

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

-Pha chế dung dịch hidroxylamoni clorua/ammoniac: Hòa tan 42g hidroxylamoni clorua trong nước và pha loãng thành l00ml.

Dung dịch amoniac (NH3) 4,7 mol/l pha chế bằng cách: Dùng nước pha

N

loãng 70ml amoniac đặc (d = 0,91 g/ml) thành 200ml.

H

Ơ

Trộn hai thể tích bằng nhau của dung tích amoniac và dungdịch

U Y

TP

.Q

(SO4).6H2O700 mg/l.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

3 mol/l).

H Ư

N

Hòa tan 700mg amoni sắt (II) sunfat hexahidrat trong nước, thêm 1ml axit sunfric đã được pha chế ở trên và pha loãng thành 1000ml:

TR ẦN

-Pha chế dung dịch natri hidroxit (NaOH) - 4mol/l: Hòa tan 160g natri hidroxit trong nước và pha loãng thành l000ml.

10 00

B

2.3.2. Lấy mẫu, bảo quản và xử lý mẫu 2.3.2.1. Lấy mẫu và bảo quản mẫu[10]

A

Mẫu nước được lấy tại bể chứa sau qui trình xử lý trước khi đi vào

H

Ó

đường ống về các khu dân cư của NMN Diễn Vọng vào thời gian từ tháng 4 ghi lại.

-L

Í-

đến tháng 7 năm 2016. Thời gian lấy mẫu, kí hiệu mẫu và giá trị pH đều được

ÁN

Để lấy mẫu nước chúng tôi chuẩn bị chai nhựa polyetylen. Dụng cụ lấy

mẫu được rửa sạch bằng xà phòng, sau đó rửa lại nhiều lần bằng nước, tráng

D

IỄ N

Đ

ÀN

lại bằng nước cất, để khô và tráng lại bằng mẫu nước trước khi đựng mẫu đó.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Để nguội rồi pha loãng thành l000ml. Ta được dung dịch axit sunfuric (H2SO4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

Thêm từ từ 170ml axit sunfuric đặc (d = 1,84 g/ml) vào 750ml nước.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Pha chế dung dịch amoni sắt (II) sunfat hexahidrat [(NH4)2Fe

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hidroxylamoni clorua.

Sau khi lấy mẫu cho khoảng 5,0 ml HNO3 đậm đặcvào 500 ml mẫu để tránh sự thủy phân của các kim loại. Sau đó đậy kín ghi rõ thời gian lấy mẫu.

2.3.2.2. Xử lý mẫu Lấy 500ml mẫu cho vào cốc thủy tinh chịu nhiệt 1000ml. Đun trên bếp điện để cô cạn. Cô cạn cho đến khi thể tích mẫu nước nhỏ hơn 25 ml rồi định Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

29

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

mức vào bình 25 ml. Lưu ý tráng kĩ cốc bằng nước cất. Như vậy, các mẫu được làm giàu 20 lần so với ban đầu.

2.3.3. Thực nghiệm xác định sắt

N

2.3.3.1. Khảo sát cực đại hấp thụ quang

H

Ơ

Chuẩn bị 4 bình định mức 10 ml

U Y

-Bình 2, 3 lần lượt cho vào 0,05 ml; 0,25 ml dung dịch sắt chuẩn 100ppm.

Đ

hyđroxylamin 10%, 0,4 ml dung dịch đệm axetat, 0,4 ml 1,10-phenantrolin,

N

G

lắc đều dung dịch, để yên khoảng 10 đến 15 phút trong bóng tối.

TR ẦN

đến 600nm với cuvet có chiều dài 1cm.

H Ư

Tiến hành đo độ hấp thụ của các dung dịch màu từ bước sóng 400nm Từ kết quả đo được, chúng tôi lựa chọn bước sóng ứng với cực đại hấp

B

thụ quang và sử dụng bước sóng này để khảo sát các yếu tố tiếp theo.

10 00

2.3.3.2.Khảo sát ảnh hưởng của thể tích thuốc thử Chuẩn bị7 bình định mức 10 ml dung dịch một mẫu nước sinh hoạtcấp

Ó

A

từ NMN nước Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu M10-T4),

H

cho tiếp vào mỗi bình 0,1 ml dung dịch H2SO4 4,5M ; 0,2ml dung dịch

-L

Í-

hyđroxylamin 10%; 0,4 ml dung dịch đệm axetat, thể tích dung dịch 1,10-

ÁN

phenantrolin cho từ 0,2 ml đến 0,6 ml, lắc đều dung dịch, để yên trong bóng

TO

tối khoảng 10 đến 15 phút.

Tiến hành đo quang ở bước sóng đã lựa chọn. Từ kết quả thu được sẽ

D

IỄ N

Đ

ÀN

tìm ra giá trị độ hấp thụ quang lớn và ổn định với khoảng giá trị thể tích thích

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Thêm tiếp vào mỗi bình0,1 ml dung dịch H2SO4 4,5M, 0,2ml dung dịch

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

-Bình 4 (mẫu trắng): định mức nước cất tới vạch.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

-Thêm nước cất vào mỗi bình trên đến vạch, lắc đều.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

-Bình 1: Cho vào 0,1 ml sắt chuẩn10ppm.

hợp. Từ đó lựa chọn được thể tích thuốc thử tối ưu.

2.3.3.3.Khảo sát ảnh hưởng của thời gian tới độ ổn định màu của phức - Chuẩn bị 1bình định mức 10 ml.

- Định mức vào bình 10ml dung dịch một mẫu nước sinh hoạtcủa NMN nước Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu M10-T4), cho tiếp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

30

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

vào mỗi bình 0,1 ml dung dịch H2SO4 4,5M; 0,2ml dung dịch hyđroxylamin 10%; 0,4 ml dung dịch đệm axetat, thể tích dung dịch1,10-phenantrolin chọn tốiưu, lắc đều dung dịch, để yên, sau đó tiến hành đo quang của dung dịch thu

N

được trong khoảng thời gian từ 0 đến 50 phút.Từ kết quả thu được, sẽ tìm

H

Ơ

được giá trị độ hấp thụ quang lớn ổn định ứngvới khoảng thời gian thích hợp.

.Q

Đ

M10-T4),cho tiếp vào mỗi mẫu 0,1 ml dung dịch H2SO4 4,5M; 0,2ml dung

N

G

dịch hyđroxylamin 10%, dung dịch đệm axetat được điều chỉnh từ 0đến 1,6

H Ư

ml, thể tích dung dịch 1,10-phenantrolin chọn tối ưu, lắc đều dung dịch. Dùng

TR ẦN

máy đo pH xác định pH của dung dịch thu được. Sau đó, để yên dung dịchtrong bóng tối trong khoảng thời gian tối ưu, tiến hành đo quang dung

B

dịch thu được. Từ kết quả, tìm được giá trị độ hấp thụ quang lớn và ổn định

10 00

ứng với khoảng pH tối ưu. Từ đó chọn được giá trị pH tối ưu cho phép đo.

2.3.3.5. Khảo sátảnh hưởng của các ion lạ

Ó

A

Theo TCVN 6177-1996: Trong phép đo xác định sắt bằng phương pháp

Í-

H

hấp thụ phân tử bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin: Đồng, coban, crom và kẽm

-L

có mặt trong dung dịch với nồng độ cao hơn nồng độ sắt 10 lần sẽ gây nhiễu

ÁN

cho kết quả. Niken với nồng độ lớn hơn 2 mg/l sẽ ảnh hưởng tới phân tích sắt.

TO

điều chỉnh pH tới 3.5- 5.5 các ảnh hưởng này sẽ được loại trừ.Trong luận văn

D

IỄ N

Đ

ÀN

này, chúng tôi nghiên cứu ảnh hưởng của các cation Cr3+,Cu2+, Zn2+, Ni2+ tới

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

hoạtcủa NMN nước Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Chuẩn bị 9 bình định mức 10 ml, trong mỗi bình chứa 10 ml nước sinh

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.3.3.4. Khảo sát ảnh hưởng của pH

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Từ đó chọn được khoảng thời gian tối ưu.

phép đo xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin. Để khảo sát ảnh hưởng của các cation, chúng tôi chuẩn bị như sau: + 25 bình định mức 10 ml. + Dung dịch chuẩn sắt nồng độ 10 pm. + Pha các dung dịch chuẩn Cr3+,Cu2+, Zn2+, Ni2+ 10ppm và 100ppm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

31

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Tiến hành: + Cho vào mỗi bình định mức 0,2 ml dung dịch chuẩn sắt 10ppm. + Thêm tiếp vào bình từ 2-25 một thể tích xác định dung dịch của ion

U Y

.Q

N

10

100

10

100

10

100

D

IỄ N

Đ

ÀN

+ Định mức nước cất đến vạch + Cho tiếp 0,2ml dung dịch hyđroxylamin 10%, thể tích dung dịch đệm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

100

G

Đ

10

TO

ÁN

Ni2+

Lấy từ dung dịch chuẩn (ppm)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Í-

H

Ó

A

Zn2+

Thể tích (ml) 0,2 0,5 0,1 0,2 0,3 0,4 0,2 0,5 0,1 0,2 0,3 0,4 0,2 0,5 0,1 0,2 0,3 0,4 0,2 0,5 0,1 0,2 0,3 0,4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

Cu2+

Nồng độ (ppm) 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0

H Ư

Cr3+

-L

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Ion cản trở

N

hưởng của ion lạ trong phép đo quang xác định sắt Mẫu

Ơ

H

Bảng 2.1.Thể tích ion cản trở thêm vào các mẫu để nghiên cứu ảnh

N

ảnh hưởng theo bảng 2.1, bình1 không cho ion lạ để so sánh.

axetat để được giá trị pH tối ưu, thể tích dung dịch 1,10-phenantrolin chọn tối ưu, lắc đều, để yên dung dịch trong bóng tối trong khoảng thời gian được lựa chọn tối ưu. Đem đo quang dung dịch thu được. Từ kết quả đo được, tính sai số tương đối để rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của một số cation đối với phép xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

32

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.3.6. Khảo sát khoảng tuyến tính và xây dựng đường chuẩn Để khảosát khoảng tuyến tính và xây dựng đường chuẩn trong phương pháp trắc quang xác định sắt. Chúng tôi tiến hành như sau:

N

- Pha các dung dịch dung dịch chuẩn sắt 100ppm; 10ppm; 1ppm từ

H

Ơ

dung dịch chuẩn sắt 1000mg/l (gốc 1)

Đ

+ Hút chính xác 1ml gốc 3 cho vào bình định mức 10ml, định mức tới

N

G

vạch, ta được nồng độ dung dịch làm việc là 1ppm.

H Ư

- Chuẩn bị 20 bình định mức 10ml (đánh số từ 1 đến 20), lần lượt vào

TR ẦN

các bình định mức một lượng thể tích sắt chuẩn theo bảng 2.2 Bảng 2.2. Bảng pha các dung dịch chuẩn sắt khảo sát khoảng tuyến tính

Đ

ÀN

TO

A

Ó

H

Í-L

ÁN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Thể tích cần lấy (ml) 0,10 0,05 0,10 0,20 0,05 0,10 0,15 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80

B

Nồng độ sắt (ppm) 0,01 0,05 0,10 0,20 0,50 1,00 1,50 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00 10,00 12,00 14,00 16,00 18,00

10 00

STT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

33

Lấy từ dung dịch chuẩn (ppm) 1 10

100

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

vạch, ta được nồng độ dung dịch làm việc là 10ppm (gốc 3)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

+ Hút chính xác 1ml gốc 2 cho vào bình định mức 10ml, định mức tới

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

vạch, ta được nồngđộ dung dịch làm việc là 100ppm (gốc 2)

U Y

+ Hút chính xác 1ml gốc 1 cho vào bình định mức 10ml, định mức tới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Cách pha:

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Định mức bằng nước cất.

- Cho tiếp 0,1 ml dung dịch H2SO4 4,5M vào mẫu. Rồi tiếp 0,2ml dung dịch hyđroxylamin 10%,thể tích dung dịch đệm axetat để được giá trị pH tối

Ơ

N

ưu, thể tích dung dịch 1,10-phenaltronin chọn tối ưu. Lắc đều, màu ổn định

H Ư

hệ thống phân tích định lượng được với tín hiệu phân tích khác có ý nghĩa

TR ẦN

định lượng với tín hiệu của mẫu trắng hay tín hiệu của nền.

Trong luận văn này chúng tôi xác định LOD, LOQ trên mẫu thử.

10 00

B

Chuẩn bị 6 bình định mức 10 ml, cho vào mỗi bình đó 10 ml một mẫu nước sinh hoạt lấy từ nhà máy nước Diễn NMN Diễn Vọng ngày 7-4-

A

2016(mẫu M2-T4) điều kiện chế hóa tương tự như xây dựng đường chuẩn.

H

Ó

Tiến hành đo mật độ quang của dung dịch trong 6 bình trên. Từ kết quả đo

-L

Í-

được, chúng tôi tính toán các đại lượng: Nồng độ trung bình, độ lệch chuẩn,

ÁN

LOD, LOQ theo công thức trong bảng 2.3. Từ kết quả thu được, tính hệ số R

TO

rút ra nhận xét.

Đ

ÀN

Cách đánh giá LOD là dựa vào hệ số R: Công thức tính :

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Giới hạn định lượng (LOQ): là nồng độ thấp nhất của chất phân tích mà

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ

trắng hay tín hiệu nền.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ẠO

hệ thống phân tích còn cho tín hiệu phân tích khác có nghĩa với tín hiệu mẫu

IỄ N D

N

.Q

Giới hạn phát hiện (LOD): là nồng độ thấp nhất của chất phân tích mà

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.3.3.7. Xác định giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng

U Y

được xác định khoảng tuyến tính của sắt và xây dựng đường chuẩn.

H

trong khoảng thời gian được lựa chọn tối ưu rồi đem đo quang. Từ kết quả đo

+ Nếu 4 < R <10 nồng độ dung dịch phù hợp LOD tính được là đáng tin cậy. + Nếu R <4 phải dùng dung dịch đặc hơn, tính lại LOD và R. + Nếu R>10 phải dùng dung dịch loãng hơn tính lại LOD và R. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

34

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.3.8.Đánh giá độ chính xác của phương pháp Để đánh giá độ chính xác của phương pháp đo, chúng tôi tiến hành Bảng 2.3. Bảng các công thức tính xác định giới hạn phát hiện, giới hạn

H N

Công thức

Giải thích các đại lượng

.Q

x1,x2, …..x6: giá trị nồng độ dung dịch đo được lần thứ

Đ

1,2…đến lần thứ 6.

Tính LOD = 3 x SD

2

H Ư

hiện (LOD),

Tính LOQ=3 x LOD

TR ẦN

giới hạn định lượng (LOQ)

10 00

B

Công thức tính độ lệch

3

SD 

 (x



i

 x)

n 1

H Í-

-L

Độ lệch chuẩn CV %  RSD %  SD  x tương đối

RSD%: Độ lệch chuẩn tương đối CV%: Hệ số biến thiên

TO ÀN

Cc: nồng độ thêm chuẩn lí

Đ IỄ N

nghệm thứ “i”

R% độ thu hồi, %.

Độ thu hồi

C  Cm .100 R%  m  c Cc

D

5

xi: giá trị tính được củalần thử x :giá trị trung bình của các lần đo.

ÁN

4

SD: độ lệch chuẩn.

N: Số lần thí nghiệm.

2

Ó

A

chuẩn

N

G

Giới hạn phát

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

trung bình

x1  x2  x3  x4  x5  x6 6

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

_

x

TP

Nồng độ

1

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com



x : nồng độ trung bình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Tên công thức tính

U Y

STT

Ơ

định lượng và đánh giá độ chính xác của phép đo

N

đánh giá độ đúng và độ chụm.

thuyết.

Cm: nồng độ chất phân tích trong mẫu thử.; Cm+c: nồng độ chất phân tích trong mẫu thêm chuẩn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

35

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Để đánh giá độ chụm của phương pháp, chúng tôi lấy 3 mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long lấy ngày mẫu M3-T4(lấy ngày 7.4.2016), mẫu M6-T4, M10-T4 (lấy ngày 17.4.2016). Lấy ở mỗi mẫu

H

Ơ

tự như xây dựng đường chuẩn. Tiến hành đo quang. Từ kết quả thu được

N

10 ml được định mức bằng bình định mức 10ml, các điều kiện chế hóa tương

U Y

.Q

Đánh giá độ đúng của phương pháp phân tích thông qua độ thu hồi

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

Tiến hành phân tích đồng thời mẫu đã được thêm chuẩn và mẫu chưa thêm

H Ư

N

chuẩn tương tự như khi xây dựng đường chuẩn, lặp lại 6 lần. Từ kết quả thu được tính độ thu hồi của phương pháp theo công thức tính bảng 2.3 và rút ra

TR ẦN

kết luận.

2.3.4. Thực nghiệm xác định mangan

10 00

B

2.3.4.1. Khảo sát cực đại hấp thụ quang Chuẩnbị 4 bình định mức 10 ml

A

- Bình 1: Cho vào 0,1 mlmangan chuẩn10ppm

H

Ó

- Bình 2, 3 lần lượt cho vào 0,1 ml; 0,3 ml dung dịch mangan chuẩn 100ppm.

Í-

- Bù đủ nước cất vào mỗi bình cho đến vạch, lắc đều.

-L

-Bình 4 (mẫu trắng): định mức nước cất tới vạch.

ÁN

Thêm tiếp vào mỗi bình trên 0,2 ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat,

0,4ml dung dịch EDTA. Sau khi lắc đều, thêm thể tích dung dịch fomaldoxim

D

IỄ N

Đ

ÀN

từ 0,2 mlvà lập tức thêm 0,4 ml dung dịch natri hidroxit. Lắc kĩ cácdung dịch

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2016 (Mẫu M1-T4) hàm lượng sắt lần lượt là 0,25 ppm; 0,5ppm; 1,0 ppm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

bằng cách thêm vào mẫu nước sinh hoạt lấy từ NMN Diễn Vọng ngày 7-4-

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.3 và rút ra kết luận.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

chúng tôi tính độ lệch chuẩn và độ lệch chuẩn tương đối theo công thức bảng

và để yên 5 đến l0 phút, sau đó vừa lắc thêm 0,6 ml dung dịch hidroxylamoric clorua/amoniacrồi để yên, ít nhất 1 giờ đem đo quang từ bước sóng 400 đến700 nm.

Từ kết quả đo được, chúng tôi lựa chọn bước sóng ứng với cực đại hấp thụ quang và sử dụng bước sóng này để khảo sát các yếu tố khác.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

36

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.4.2.Khảo sát ảnh hưởng của thể tích thuốc thử Chuẩn bị 7 bình định mức 10 ml một dung dịch một mẫu nước sinh hoạt của NMN Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu M6-T4),

H

Ơ

dịch EDTA. Sau khi lắc đều, thêm thể tích dung dịch fomaldoxim từ 0,05 ml

N

thêm tiếp vào mỗi bình 0,2ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat, 0,4ml dung

.Q

Đ

thụ quang lớn và ổn định với khoảng giá trị thể tích thích hợp. Từ đó lựa chọn

N

G

được thể tích thuốc thử tối ưu.

H Ư

2.3.4.3.Khảo sát ảnh hưởng của thời gian tới độ ổn định màu của phức

TR ẦN

Chuẩn bị 1 bình bình định mức 10 ml một dung dịch một mẫu nước sinh hoạt của NMN Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu

B

M6-T4), thêm 0,2ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat; 0,4ml dung dịch EDTA.

10 00

Sau khi lắc đều, thêm thể tích dung dịch fomaldoxim tối ưu và lập tức thêm 0,4 ml dung dịch natri hidroxit. Lắc kĩ các dung dịch và để yên 5 đến l0 phút,

Ó

A

sau đó vừa lắc thêm 0,6 ml dung dịch hidroxylamoric clorua/amoniacrồi để

Í-

H

yên, đem đo quang phức màu thu được sau những khoảng thời gian khác nhau

-L

từ 15 phút đến 360 phút. Từ kết quả thu được, sẽ tìm được giá trị độ hấp thụ

ÁN

quang lớn ổn định ứng với khoảng thời gian thích hợp. Từ đó chọn được

TO

khoảng thời gian tối ưu.

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.3.4.4.Khảo sát ảnh hưởng của pH

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

sóng cực đại đã lựa chọn ở trên. Từ kết quả thu được sẽ tìm ra giá trịđộ hấp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

hidroxylamoric clorua/amoniacrồi để yên ít nhất l giờ đem đo quang ở bước

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

dịch và để yên 5 đến l0 phút, sau đó vừa lắc thêm 0,6 ml dung dịch

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

đến 0,4 ml và lập tức thêm 0,4 ml dung dịch natri hidroxit. Lắc kĩ các dung

Chuẩn bị 9 mẫu, mỗi mẫu gồm: 10 ml dung dịch nước sinh hoạtcủa

NMN Diễn Vọng cấp cho TP Hạ Long ngày 7-4-2016 (Mẫu M6-T4), định mức bằng bình định mức 10 ml, cho tiếp vào mỗi mẫu 0,2ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat; 0,4ml dung dịch EDTA. Sau khi lắc đều, thêm thể tích dung dịch fomaldoximtối ưu, và lập tức thêm một lượng dung dịch NaOH từ 0 đến Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

37

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0,8 ml. Lắc kĩ các dung dịch và để yên 5 đến l0 phút, sau đó vừa lắc thêm 0,6 ml dung dịch hidroxylamoric clorua/amoniac rồi để yên. Dùng máy đo pH để khoảng thời gian tối ưu.Từ kết quả, tìm được giá trị độ hấp thụ quang lớn và

H

Ơ

ổn định ứng với khoảng pH tối ưu. Từ đó chọn được pH tối ưu.

N

xác định giá trị pH của dung dịch thu được,dung dịch đem đo quang trong

N

G

+ Các dung dịch chuẩn canxi và magie nồng độ 1000ppm.

H Ư

Tiến hành:

TR ẦN

+ Cho vào mỗi bình định mức 0,25 ml dung dịch sắt chuẩn 10 ppm. +Cho tiếp vào 3 bình định mức một thể tích xác định đồng thời ion canxi

B

và magie theo bảng 2.4, 1 bình không cho canxi và magie để so sánh.

10 00

Bảng 2.4. Thể tích ion cản trở thêm vào các mẫu để nghiên cứu Tổng thể tích ion

và magie (ppm)

canxi và magie (ml)

1

50

1,25

2

100

2,5

3

200

5

Đ

ÀN

TO

ÁN

H

-L

Bình

Ó

A

Tổng nồng độ ion canxi

Í-

ảnh hưởng của ion lạ trong phép đo quang xác định mangan

+ Định mức bằng nước cất đến vạch

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

+ Dung dịch chuẩn mangan nồng độ 10ppm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

+ Chuẩn bị 4 bình định mức 25 ml.

IỄ N D

TP

chúng tôi chuẩn như sau:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Để khảo sát ảnh hưởng của các cation trong phép đo xác định mangan,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.3.4.5.Khảo sát ảnh hưởng của các ion lạ

+ Thêm 0,5ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat, 1ml dung dịch EDTA. Sau khi lắc đều, thêm tiếp thể tích dung dịch fomaldoxim tối ưu, và lập tức thêm thể tích dung dịch natri hidroxi để được giá trị pH tối ưu. Lắc kĩ các dung dịch và để yên 5 đến l0 phút, sau đó vừa lắc thêm 1,5 ml dung dịch hidroxylamoric clorua/amoniac rồi để yên trong khoảng thời gian tối ưu đã Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

38

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

lựa chọn. Đem đo quang dung dịch thu được.Từ kết quả thu được, rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của một số cation Ca2+, Mg2+ đối với phép xác định 2.3.4.6. Khảo sát khoảng tuyến tính và xây dựng đường chuẩn

H

Ơ

Từ dung dịch chuẩn Mangan 1000mg/l (gốc 1) pha thành các dung dịch

N

mangan bằng thuốc thử fomaldoxim.

H Ư

dịch chuẩn như sau theo bảng 2.5

TR ẦN

Bảng 2.5. Bảng pha các dung dịch chuẩn mangan xác định khoảng tuyến tính

Đ

ÀN

TO

B

Thể tích cần lấy(ml) 0,02 0,05 0,10 0,05 0,10 0,15 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00 1,20 Định mức đến 10ml

10 00

A

Ó

H

Í-

ÁN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Nồng độ mangan (ppm) 0,02 0,05 0,10 0,50 1,00 1,50 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00 10,00 12,00

-L

STT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

39

Lấy từ dung dịch chuẩn (ppm)

10

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Chuẩn bị 16 bình định mức 10ml (đánh số từ 1 đến 16). Pha các dung

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Đ

vạch, ta được nồng độ dung dịch làm việc là 10 ppm.

ẠO

Hút chính xác 1ml gốc 2 cho vào bình định mức 10ml, định mức tới

IỄ N D

.Q

vạch, ta được nồng độ dung dịch làm việc là 100ppm gốc 2)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hút chính xác 1ml gốc 1cho vào bình định mức 10ml, định mức tới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

chuẩn 100ppm; 10ppm.

100

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Cho tiếp vào mỗi mẫu trên thêm 0,2ml dung dịch amoni sắt (II) sunfat, 0,4ml dung dịch EDTA. Sau khi lắc đều, thêm thể tích dung dịch fomaldoxim ưu. Lắc kĩ các dung dịch và để yên 5 đến l0 phút, sau đó vừa lắc thêm 0,6 ml

H

Ơ

dung dịch hidroxylamoric clorua/amoniacrồi để trong khoảng thời gian tối ưu

N

tối ưu và lập tức thêm thể tích dung dịch natri hidroxit để được giá trị pH tối

N

G

hóa tương tự như xây dựng đường chuẩn. Tiến hành đo quang của các dung

H Ư

dịch. Từ kết quả đo được xác định LOD, LOQ theo công thức trong bảng 2.3

TR ẦN

và đưa ra đánh giá.

2.3.4.8. Đánh giá độ chính xác của phương pháp

B

Để đánh giá độ chụm của phương pháp, chúng tôi tiến hành lấy mẫu

10 00

nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng cấp cho TP HạLong lấy ngày 7-42016(Mẫu M4-T4, M6-T4, M9-T4). Lấy ở mỗi mẫu 10 ml được định mức

Ó

A

bằng bình định mức 10ml, các điều kiện chế hóa tương tự như xây dựng

Í-

H

đường chuẩn. Tiến hành đo quang của các dung dịch thu được 6 lần. Từ kết

-L

quả thu được tính độ lệch chuẩn và độ lệch chuẩn theo công thức bảng 2.3và

ÁN

rút ra kết luận.

TO

Đánh giá độ đúng của phương pháp thông qua hiệu suất thu hồi bằng

D

IỄ N

Đ

ÀN

cách thêm vào mẫu nước sinh hoạt lấy từ NMN Diễn Vọng ngày 7-4-

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

nước sinh hoạt lấy từ NMN Diễn Vọng ngày (Mẫu M4-T4), các điều kiện chế

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

ẠO

Chuẩn bị 6 bình định mức 10 ml, cho vào mỗi bình đó 10 ml một mẫu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2.3.4.7. Xác định giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tính của mangan và xây dựng đường chuẩn.

.Q

U Y

N

đã lựa chọn, sau đó đem đo quang. Từ kết quả đo được xác định khoảng tuyến

2016(mẫu M3-T4) hàm lượng mangan lần lượt là 0,25 ppm; 0,5ppm; 1,0 ppm.Tiến hành phân tích đồng thời mẫu đã được thêm chuẩn và mẫu chưa thêm chuẩn tương tự như khi xây dựng đường chuẩn, lặp lại 6 lần. Từ kết quả thu được tính độ thu hồi của phương pháp theo công thức tính bảng 2.3 và rút ra kết luận.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

40

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.3.5. Phân tích mẫu thực tế Sau khi nghiên cứu các điều kiện tối ưu của phương pháp trắc quang xác định sắt và mangan, chúng tôi tiến hành xác định hàm lượng các ion kim

N

loại Fe, Mn trong nước sinh hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng từ tháng 4 đến

H

Ơ

tháng 7 năm 2016 cho TP Hạ Long bằng phương pháp đường chuẩn như đã

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

trình bày ở trên.Với mỗi mẫu được đo lặp lại 3 lần và lấy giá trị trung bình.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

41

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 3

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Các điều kiện của phương pháp hấp thụ phân tử

Ơ

N

3.1.1. Các điều kiện xác định sắt

N

H

3.1.1.1. Cực đại hấp thụ quang

N H Ư TR ẦN

0.3

B

0.2 0.1

10 00

Do hap thu (Abs)

0.4

B C D

400

450

500

550

600

Buoc song (nm)

ÁN

-L

Í-

H

-0.1

Ó

A

0.0

Đ

ÀN

TO

Hình 3.1. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’ vào bước sóng λ trong phép đo xác định sắt.

Đường B - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của phức sắt nồng độ 0,1 ppm.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

0.5

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

TP

diễn trong hình 3.1.

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

600 nm của các mẫu sắt với với nồng độ ion từ 0,1pp đến 2,5 ppm được biểu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Hình ảnh đường phổ đo độ hấp thụ quang dải bước sóng từ 400nm đến

Đường C - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của phức sắt nồng độ 0,5 ppm. Đường D - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của phức sắt nồng độ 2,5 ppm.

Từ hình 3.1ta thấy, cực đại hấp thụ quang của phức sắt đều ở bước sóng

507nm. Vì vậy bước sóng được lựa chọn trong các bước sóng tiếp theo là 507 nm (gần với giá trị theo lý thuyết là 510nm).

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

42

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.1.2.Ảnh hưởng của thể tích thuốc thử Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’ khi dùng thuốc thử

Ơ

Bảng 3.1.Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức‘ferroin’khi thay đổi thể

Abs

1

0,20

0,027

2

0,30

3

0,35

4

0,40

5

0,45

6

0,50

0,027

0,60

0,025

H Ư

B 10 00 A Ó H Í-L ÁN TO ÀN

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,040

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP ẠO Đ G N

0,033

0,028

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

7

0,028

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1,10-phenantrolin(ml)

N

Độ hấp thu

U Y

Thể tích

H

tích thuốc thử 1,10-phenantrolin Bình

N

1,10-phenantrolinvới thể tích khác nhau được trình bày ở bảng 3.1và hình 3.2

Hình 3.2.Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quangcủa phức‘ferroin’ vào thể tích thuốc thử 1,10-phenantrolin Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

43

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Qua đồ thị biểu diễn ta thấy khi tăng thể tích 1,10-phenantrolin từ 0,2 ml đến 0,4 ml thì độ hấp thụ quang tăng, từ 0,4 đến 0,6 ml thì mật độ quang giảm. Điều này được giải thích như sau: Khi cho một lượng thuốc thử tác

N

dụng với một chất phân tích tạo ra sản phẩm có khả năng hấp thụ quang,

H

Ơ

muốn cho phản ứng xảy ra hoàn toàn người ta phải thêm một lượng thuốc thử

.Q

Đ

Vậy, trong trường hợp xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin ta

N

G

thấy độ hấp thụ quang cực đại của khi thể tích thuốc thử 1,10-phenantrolinlà

TR ẦN

0,4 ml (ứng với bình định mức 10ml).

3.1.1.3. Ảnh hưởng của thời gian tới độ ổn định màu của phức

B

Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’vào những khoảng thời

10 00

gian khác nhau được trình bày ở bảng 3.2 và biểu diễn bởi hình 3.3

với thời gian khác nhau Độ hấp thu

H

Ó

A

Bảng 3.2.Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức‘ferroin’

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

Thời gian (phút)

IỄ N D

H Ư

0,4 ml. Do đó, chúng tôi dùng thể tích thuốc thử 1,10-phenantrolin tối ưu là

(Abs)

0

0,021

5

0,030

10

0,032

15

0,033

25

0,034

30

0,025

40

0,028

50

0,026

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

44

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

nhiều hợp chất phức có thành phần khác nhau và gây ra sai số cho phép đo.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ứng phụ sinh ra các chất khác làm mất đi một phần chất phân tích, hay tạo ra

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

lượng chất cần phân tích chưa phản ứng. Nếu lượng thuốc thử dư thể xảy ra phản

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

nhất định. Nếu lượng thuốc thử chưa đủ thì trong dung dịch vẫn còn lại một

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

H Ư

quang tăng. Độ hấp thụ quang lớn và ổn đinh nhất từ 10 đến 25 phút. Do đó, 3.1.1.4. Ảnh hường của pH

TR ẦN

chúng tôi chọn thời gian tối ưu là 10 đến 25 phút.

B

Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’khi thay đổi pH của

10 00

dung dịch được trình bày ở bảng 3.3 và biểu diễn bởi hình 3.4 Bảng 3.3. Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’khi thay đổi pH

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

pH 3,2 4,2 4,5 5,0 5,5 6,2 7,3 8,1 8,6 Abs 0,029 0,041 0,042 0,040 0,041 0,037 0,040 0,039 0,044

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Từ kết quả hình 3.3 ta thấy từ thời gian 0 phút đến 25 phút độ hấp thụ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ

Hình 3.3. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’ vào thời gian

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Hình 3.4. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức‘ferroin’vào pH Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

45

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Từ kết quả biểu diễn bởi đồ thị trong hình 3.4, ta thấy khoảng giá trị pH từ 4,2 đến 8,1 độ hấp thị quang lớn và ổn định. Do vậy, chúng tôi chọn khoảng pH tối ưu là từ 4,2 đến 8,1.

N

3.1.1.5.Sự ảnh hưởng của các cation khi xác định sắt

H

Ơ

Kết quả khảo sát sự ảnh hưởng của các cation khác nhau khi xác định

.Q

0,039 0,038 0,039 0,038 0,039 0,037

0,001 0 0,001 0 0,001 -0,001

2,632 0 2,632 0 2,632 -2,632

0,036 0,036 0,038 0,036 0,036 0,036

-0,001 -0,001 0,001 -0,001 -0,001 -0,001

-2,632 -2,632 2,632 -2,632 -2,632 -2,632

0,037 0,038 0,037 0,039 0,037 0,036

-0,001 0 -0,001 -0,002 -0,001 -0,002

-2,632 0 -2,638 -5,405 -2,638 -5,405

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Đ N

0 0 2,632 -2,632 -2,632 -2,632

H Ư

0 0 0,001 -0,001 -0,001 -0,001

0,037

0,038

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

0,038 0,038 0,039 0,037 0,037 0,037

TR ẦN

A

Ni2+

Sai số tương đối (%)

0,038

Ó

Í-L ÁN TO ÀN Đ

Zn2+

Abs‘-Abs

G

0,038

H

Cu2+

IỄ N D

Abs‘

Abs

10 00

Cr3+

Nồng độ ion lạ (ppm) 0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0 0 0,2 0,5 1,0 2,0 3,0 4,0

B

Ion

ẠO

trong dung dịch có mặt và không có các ion lạ ở nồng độ khác nhau

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Bảng 3.4. Độ hấp thụ quang của các dung dịch sắt nồng độ 0,2ppm khi

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

dịch không có ion lạ, Abs’là độ hấp thụ quang của dung dịch khi có ion lạ.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

sắt được ghi lại ở bảng 3.4. Trong đó Abs là độ hấp thụ quang khi trong dung

46

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Nếu chấp nhận sai số khi phân tích lượng vết là 5% thì có thể kết luận: trong khoảng nồng độ từ 1 đến 20 lần so với nồng độ sắt trong dung dịch, sự có 3.1.1.6. Khoảng tuyến tính và đường chuẩn trong phép đo quang xác định sắt

H

Ơ

Độ hấp thụ quang của các dung dịch sắt chuẩn có nồng độ khác nhau từ

N

mặt các ion Cr3+, Zn2+, Ni2+, Cu2+- gần như không ảnh đến phép xác định sắt.

3

0,10

4

0,20

5

0,50

0,092

6

1,00

0,192

7

1,50

0,271

8

2,00

0,376

3,00

0,530

4,00

0,659

5,00

0,810

6,00

0,996

13

7,00

1,160

14

8,00

1,338

15

9,00

1,531

16

10,00

1,753

17

12,00

2,081

18

14,00

2,036

19

16,00

2,222

20

18,00

2,572

Đ G N H Ư

TR ẦN

B

A Ó H Í-

-L

ÁN TO

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

47

0,009 0,018 0,034

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,05

0,002

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2

12

ÀN

.Q

0,01

11

Đ

TP

1

10

Độ hấp thu (Abs)

ẠO

Nồng độ sắt (ppm)

9

IỄ N D

STT

10 00

từ nồng độ sắt 0,01ppm đến 18 ppm

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.5. Kết quả đo độ hấp thụ quangcủa phức ‘ferroin’

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

0,01ppm đến 18 ppm được ghi lại trong bảng 3.5.

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TR ẦN

Dựa vào hình 3.5, ta thấy khoảng nồng độ tuyến tính của sắt là từ 0,01ppm đến 12 ppm.Từ đó xây dựng đường chuẩn sắt trong khoảng nồng độ

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

0,01- 12 ppm. Kết quả được biểu diễn trên hình 3.6.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

của phức‘ferroin’ vào nồng độ sắt

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

Hình 3.5. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

Số liệu trong bảng 3.5 được biểu diễn dưới dạng đồ thị hình 3.5.

Hình 3.6. Đường chuẩn xác định sắt Phương trình đường chuẩn: y = 0,169x +0,005 Hệ số tương quan : R2= 0,998 Phương trình đường chuẩn có độ tin cậy cao vì hệ số hồi quy tuyến tính

R đạt yêu cầu 0,99 ≤ R2≤1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

48

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.1.7. Giới hạn phát hiện LOD và giới hạn định lượng LOQ Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức sắt trong mẫu M2-T4 khi thực hiện 6 lần đo một được ghi trong bảng 3.6.

Lần 2

Lần 3

Lần 4

Lần 5

Lần 6

Độ hấp thu(Abs)

0,008

0,008

0,007

0,006

0,007

0,005

Nồng độsắt (ppm)

0,038

0,038

0,037

0,035

0,036

0,035

H

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Lần đo 1 Lầnđo 2 Lần đo3 Lầnđo 4 Lần đo 5 Lần đo 6 X

Mẫu 1 0,078 0,080 0,076 0,077 0,079 0,078 0,078

Mẫu 2 0,152 0,148 0,147 0,148 0,149 0,147 0,149

Mẫu 3 0,21 0,201 0,215 0,211 0,213 0,211 0,211

0,001414

0,001871

0,00497

1,81

1,26

2,36

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Í-

H

Ó

A

Bảng 3.7. Kết quả đo đánh giá độ lặp lại của phép đo với mẫu thực khi xác định sắt

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

+ Độ lệch chuẩn SD = 0,0014. + LOD tính toán = 0,004 ppm. + LOQ tính toán = 0,0126 ppm.Ta chọn LOQ= 0,013ppm + Hệ số R =8,7 Như vậy, với yêu cầu :4< R <10 thì R = 8,7 cho thấy nồng độ dung dịch sử dụng để xác định LOD là phù hợp và giá trị LOD tính được là đáng tin cậy.

3.1.1.8. Đánh giá độ chính xác của phương pháp Nồng độ sắt tìm thấy khi đo 3 mẫu thực để xác định độ lặp lại của phương pháp được ghi lại trong bảng 3.7, mỗi mẫu được đo lặp lại 6 lần.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

U Y

.Q TP



+ Nồng độ trung bình x  0,0365 ppm

IỄ N D

N

Lần 1

Ơ

Lần đo

Từ kết quả bảng 3.6 tính được:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.6. Độ hấp thụ quang của phức sắt trong mẫu M2-T4 đo lặp lại

Độ lệch chuẩn SD 

 (x



i

 x) 2

n 1

Độ lệch chuẩn tương đối CV %  RSD % 

SD 

x Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

49

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Độ lệch chuẩn tương đối của phép đo với dung dịch trên nền mẫu thực tương đối nhỏ, sai số nhỏ hơn 5% như vậy phương pháp có độ lặp lại tốt.

Kết quả phân tích nồng độ mẫu thực để đánh giá độ đúng của phương

N

pháp được ghi lại trong bảng 3.8

H

0,243

0,512

Lần 2

ẠO

Đ G

Lần 1

Lần 3

0,989

0,510

0,987

0,230

0,491

0,980

0,252

0,493

0,981

0,230

0,502

0,981

0,237

0,5015

0,988

94,9

100,3

98,8

phát hiện

10 00

B

Lần 5

TR ẦN

0,234

Lần 4

1,012

0,501

Không

N

0,235

1,0(ppm)

Lần 6

A

_

H

Ó

x

ÁN

hồi (%)

-L

Í-

Hiệu suất thu

TO

Từ kết quả ở bảng 3.8 cho thấy hiệu suất thu hồi sắt của phương pháp

D

IỄ N

Đ

ÀN

khá tốt, dao động từ 94,9 đến 100,3 % chứng tỏ ta có thể sử dụng phương

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,5(ppm)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0,25(ppm)

thêm vào MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

thêm vào

U Y

thêm vào

Nồng độ sắt

.Q

Nồng độ sắt

TP

Nồng độ sắt

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

thêm chuẩn

N

của phương pháp phân tích sắt Mẫu không

Ơ

Bảng 3.8. Kết quả đo nồng độ mẫu thực đánh giá độ đúng

pháp này để phân tích mẫu thực[11]. * Tổng kết các điều kiện xác định sắt bằng phương pháp trắc quang Theo các kết quả nghiên cứu ở trên, chúng tôi lựa chọn điều kiện tối ưu trong phương pháp trắc quang xác định sắt bằng thuốc thử 1,10-phenantrolin ở bảng 3.9 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

50

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.9. Các điều kiện tối ưu xác định sắt

4,2-5,5

V thuốc thử

0,4 ml/ 10 ml mẫu thử

Thời gian phản ứng

10 - 25 phút

Khoảng tuyến tính

0,01- 12,00 ppm

LOD

0,004 ppm

LOQ

0,013 ppm

sóng từ 400nm đến 700nm của các mẫu mangan với nồng độ khác nhau được

B

B C D

10 00

0.8

H

Í-

0.4

Ó

A

0.6

0.2

TO

ÁN

-L

Do hap thu (Abs))

TR ẦN

biểu diễn trong hình 3.7

0.0 400

450

550

600

650

700

Buoc song

ÀN Đ

500

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

Đường phổ đo độ hấp thụ quang của phức mangan trong vùng bước

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Đ

3.1.2.1. Cực đại hấp thụ quang

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y

.Q

TP

3.1.2. Các điều kiện xác định mangan

IỄ N D

N

pH

Ơ

  507nm

H

Bước sóng

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

bằng phương pháp trắc quang

Hình 3.7. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào bước sóng λ trong phép đo xác định mangan Đường B - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của mangan 0,1 ppm Đường C - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của mangan 0,5ppm Đường D - phổ hấp thụ quang hợp chất màu của mangan 2,0ppm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

51

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Dựa vào đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của A vào ta thấycực đại hấp thụ màu của phức mangan đều ở bước sóng 448 (gần với giá trị theo lý thuyết là 450nm).

N

3.1.2.2. Ảnh hưởng của thể tích thuốc thử

H

Ơ

Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức mangan nồng độ 0,1 ppm với

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

1 2 3 4 5 6 7

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Độ hấp thu (Abs) 0,011 0,013 0,016 0,016 0,016 0,015 0,013

Đ

Thể tích fomaldoxim (ml) 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,40

G

Bình

ẠO

khi thay đổi thể tích thuốc thử fomaldoxim

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

Bảng 3.10.Kết quả đo độ hấp thụ quang

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

diễn trên hình 3.8.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

thể tích thuốc thử fomaldoxim khác nhau được trình bày ở bảng 3.10 và biểu

Hình 3.8. Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào thể tích thuốc thử fomaldoxim Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

52

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Từ đồ thị diễn trong trong hình 3.8. Ta thấy khi tăng thể tích fomaldoxim từ 0,05 ml đến 0,15 ml thì độ hấp thụ quang tăng. Khi thể tích fomaldoxim từ 0,15 ml đến 0,25ml thì độ hấp thụ quang lớn và ổn định. Khi

N

thể tích fomaldoxim 0,25 ml đến 0,4 ml thì mật độ quang giảm. Điều này

H

Ơ

được giải thích như sau: Khi cho một lượng thuốc thử tác dụng với một chất

.Q

Đ

sinh ra các chất khác làm mất đi một phần chất phân tích, hay tạo ra nhiều

N

G

hợp chất phức có thành phần khác nhau và gây ra sai số cho phép đo.

TR ẦN

với bình định mức 10ml).

3.1.2.3. Ảnh hưởng của thời gian tới độ ổn định màu của phức

B

Độ hấp thụ quang của phức mangan - fomaldoxim ở các thời gian phản

10 00

ứng khác nhau được trình bày trong bảng 3.11 và biểu diễn trên hình 3.9.

Ó

A

Bảng 3.11.Kết quả đo độ hấp thụ quang theo thời gian trong phép đo xác định mangan Độ hấp thu (Abs)

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Thời gian(phút)

IỄ N D

H Ư

Do đó, chúng tôi chọn thể tích tối ưu của fomaldoxim là 0,2 ml (ứng

15

0,013

30

0,012

60

0,017

120

0,017

180

0,016

240

0,017

300

0,014

360

0,010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

53

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

phân tích chưa phản ứng. Nếu lượng thuốc thử dư thể xảy ra phản ứng phụ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

lượng thuốc thử chưa đủ thì trong dung dịch vẫn còn lại một lượng chất cần

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

xảy ra hoàn toàn người ta phải thêm một lượng thuốc thử nhất định. Nếu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

phân tích tạo ra sản phẩm có khả năng hấp thụ quang, muốn cho phản ứng

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Từ hình 3.9 ta thấy độ hấp thụ quang lớn và ổn định nhất trong thời

10 00

từ 60 đến 240 phút.

A

3.1.2.4. Ảnh hưởng của pH

H

Ó

Độ hấp thụ quang của phức mangan-fomaldoxim với dung dịch

Í-

mangan nồng độ 0,1 ppm khi pH dung dịch khác nhau được trình bày trong

-L

bảng 3.12 và biểu diễn trên hình 3.10.

ÁN

Bảng 3.12.Kết quả đo độ hấp thụ quang khi thay đổi pH

Đ

ÀN

TO

pH

IỄ N D

B

gian từ 60 phút đến 240 phút. Do đó, chúng tôi chọn thời gian tối ưu khoảng

8,2

8,9

9,5

9,7

10,0

10,5

11,4

12,6

0,007

0,009

0,014

0,014

0,015

0,015

0,036

0,042

Độ

hấp thu

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

trong phép đo xác định mangan

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

Hình 3.9.Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào thời gian

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

(Abs)

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

54

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

tăng thì độ hấp thụ quang cũng tăng. Khoảng pH từ 9,5 đến 10,5 độ hấp thụ

TR ẦN

quang khá ổn định. Khoảng pH từ 10,5 đến 12,6 mật độ quang lại tăng.

Kết quả trên được giải thích là phức mangan-fomaldoxim bền trong

10 00

B

một khoảng pH nhất định, khi thay đổi pH của dung dịch sẽ làm cản trở độ hấp thụ quang của phức, mặt khác khi thay đổi khoảng pH phép đo có thể gặp

A

do các yếu tố ảnh hưởng không bị loại trừ.Vì vậy, chúng tôi chọn giá trị tối ưu

H

Ó

pH là 9,5 đến 10,5 ứng với độ hấp thụ quang ổn định.

Í-

3.1.2.5.Ảnh hưởng của của các cation

-L

Kết quả khảo sát sự ảnh hưởng của các cation Ca2+ và Mg2+ở các nồng

ÁN

độ khác nhau khi xác định mangan được ghi lại ở bảng 3.13. khi trong dung dịchcó mặt và không có ion Ca2+ và Mg2+

ÀN

TO

Bảng 3.13. Độ hấp thụ quang của dung dịch mangan nồng độ 0,1 ppm ở các nồng độ khác nhau

Đ IỄ N D

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

N

Từ đồ thị hình 3.10 ta thấy: trong khoảng pH từ 8,2 đến 9,5, khi pH

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

đo xác định mangan

Đ

Hình 3.10.Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang vào pH trong phép

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Mẫu số 1 2 3 4

Nồng độ Ca2+ và Mg2+ (ppm) 0 50 100 200

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

55

Độ hấp thụ (Abs) 0,014 0,015 0,016 0,015

Sai số tương đối (%) 7,14 14,28 7,14

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Từ kết quả thu được ở bảng 3.13 ta thấy khi tổng nồng độ cation Ca2+và Mg2+nhỏ hơn hoặc bằng 200 ppm không ảnh hưởng đến kết quả đo. Độ hấp thụ quang của các dung dịchmangan chuẩn có nồng độ khác

H

Ơ

nhau từ 0,02 ppm đến 16ppm được ghi lại trong bảng 3.14.

N

3.1.2.6.Khoảng tuyến tính và đường chuẩn xác định mangan

0,05

3

0,10

4

0,50

Đ G

0,085

1,50

0,244

2,00

0,338

3,00

0,529

4,00

0,658

10

5,00

0,823

11

6,00

1,005

12

7,00

1,145

13

8,00

1,247

14

9,00

1,261

15

10,00

1,247

16

12,00

1,386

B 10 00 A

8

ÁN

Í-

H

Ó

9

TO

0,016

0,176

7

ÀN

0,010

1,00

6

Đ

N

H Ư

TR ẦN

5

D

IỄ N

0,003

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2

(Abs)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,02

.Q

1

Độ hấp thu

TP

Nồng độ mangan (ppm)

ẠO

STT

-L

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

từ nồng độ mangan 0,02ppm đến 16 ppm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Bảng 3.14. Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức mangan- fomaldoxim

Số liệu trong bảng 3.14 được biểu diễn dưới dạng đồ thị hình 3.11

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

56

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Dựa vào hình 3.11 ta thấy khoảng nồng độ tuyến tính của mangan là từ

B

0,02 ppm đến 8 ppm.Từ đó xây dựng đường chuẩn mangan trong khoảng

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

nồng độ 0,02 - 8 ppm. Kết quả được biểu diễn trên hình 3.12.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

fomaldoxim vào nồng độ mangan

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

N

Hình 3.11.Sự phụ thuộc của độ hấp thụ quang của phức mangan-

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Hình 3.12.Đường chuẩn xác định mangan Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

57

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Phương trình đường chuẩn trong phép đo xác định mangan y=0,166x+0,002

Ơ

Phương trình đường chuẩn có độ tin cậy cao vì hệ số hồi quy tuyến tính

N

R2 =0,999

H

R đạt yêu cầu 0,99 ≤ R2≤1.

0,039

0,038

0,037

0,009

0,009

0,008

0,043

0,042

0,041

G

0,008

Lần 6

N

0,008

Lần 5

10 00

mangan(ppm)

0,008

Lần 4

A

Từ kết quả bảng 3.15, tính được: 

H

Ó

+Nồng độ trung bình x  0,040 ppm

-L

Í-

+Độ lệch chuẩn SD=0,0024ppm.

ÁN

+ LOD tính toán =0,007 ppm.

TO

+ LOQ tính toán =0,0216 ppm.

Đ

ÀN

+ Chọn LOQ=0,022 ppm.

Như vậy, vớiyêu cầu :4< R <10thì R = 5,5 cho thấy nồng độ dung dịch sử

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Nồng độ

Lần 3

H Ư

(Abs)

Lần 2

TR ẦN

Độ hấp thụ

Lần 1

B

Lần đo

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Đ

trong mẫu M4-T4 đo lặp lại

ẠO

Bảng 3.15.Độ hấp thụ quang của phức mangan-fomaldoxim

IỄ N D

.Q

M4-T4 khi thực hiện 6 lần đo một được ghi trong bảng 3.15.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Kết quả đo độ hấp thụ quang của phức mangan-fomaldoxim trong mẫu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

3.1.2.7.Giới hạn phát hiện LOD và giới hạn định lượng LOQ

dụng để xác định LOD là phù hợp và giá trị LOD tính được là đáng tin cậy.

3.1.2.8. Đánh độ chính xác của phương pháp Nồng độ mangan tìm thấy khi đo 3 mẫu thực để xác định độ lặp lại của phương pháp được ghi lại trong bảng 3.16, mỗi mẫu được đo lặp lại 6 lần.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

58

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.16.Kết quả đo đánh giá độ lặp lại

Mẫu 2

Mẫu 3

Lần đo 1

0,042

0,094

0,151

Lầnđo 2

0,041

0,098

0,152

Lần đo3

0,039

0,095

U Y

Lầnđo 4

0,038

0,100

Lần đo 5

0,038

0,099

Lần đo 6

0,041

0,098

Ơ H

0,150

0,001722



0,1495

0,002338

0,001871

2,40

1,25

10 00

B

 x) 2

0,0973

n 1

Ó

A

Độ lệch chuẩn tương đối

H

SD

4,32



-L

Í-

CV %  RSD % 

x

ÁN

Độ lệch chuẩn tương đối của phép đo với dung dịch trên nền mẫu thực Kết quả phân tích nồng độ mẫu thực để đánh giá độ đúng của phương

pháp được ghi lại trong bảng 3.17

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

tương đối nhỏ, sai số nhỏ hơn 5% như vậy phương pháp có độ lặp lại tốt.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,149

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

.Q TP

ẠO

Đ

G

TR ẦN

Độ lệch chuẩn SD 

0,148 MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,0398

x

i

0,147

N

_

 (x

N

Mẫu 1

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

của phép đo với mẫu thực khi xác định mangan

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

59

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.17.Kết quả đo mẫu thực đánh giá độ đúng

0,233

0,510

0,981

0,230

0,510

0,251

0,511

0,230

0,514

0,240

0,510

H

N

U Y

102

0,989

H Ư

98,9

TR ẦN

Từ kết quả ở bảng 3.17 cho thấy hiệu suất thu hồi mangan của phương pháp khá tốt dao động từ 96,13đến 102 % chứng tỏ ta có thể sử dụng phương

10 00

B

pháp để phân tích mẫu thực [11].

* Tổng kết các điều kiện xác định mangan bằng phương pháp trắc quang

A

Theo các kết quả nghiên cứu ở trên, chúng tôi đưa ra những kết luận về

H

Ó

điều kiện tối ưu trong phương pháp trắc quang xác định mangan bằng thuốc

-L

Í-

thử fomaldoxim ở bảng 3.18.

Bảng 3.18. Các điều kiện xác định mangan bằng phương pháp trắc quang

  448nm

pH

9,5- 10,5

Thể tích thuốc thử

0,2 ml/ 10 ml mẫu thử

Thời gian phản ứng

60 -240 phút

Khoảng tuyến tính

0,02-8,00 ppm

LOD

0,007 ppm

LOQ

0,022ppm

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Bước sóng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

60

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

96,13

1,011

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

_

x Hiệu suất thu hồi (%)

0,982 MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Lần 6

.Q

Lần 5

0,982

TP

hiện

Ơ

0,987

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

0,509

phát

Lần 4

D

0,253

Không

Lần 3

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nồngđộ mangan thêm 1,0(ppm) 0,989

ẠO

Lần 2

Nồngđộ mangan thêm vào 0,5 ppm 0,507

Đ

Lần 1

Nồng độ mangan thêm vào 0,25ppm 0,245

G

Mẫu không thêm chuẩn

N

của phương pháp phân tích mangan

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.2. Kết quả xác định hàm lượng sắt, mangan trong mẫu thực tế Chúng tôi tiến hành phân tích hàm lượng ion sắt và mangan trong 40 phân tích 10 mẫu nước lấy vào các thời điểm khác nhau trong hai ngày của

M1-T4

7.4.2016

2

M2-T4

7.4.2016

3

M3-T4

7.4.2016

4

M4-T4

7.4.2016

5

M5-T4

7.4.2016

6

M6-T4

17.4.2016

6,9

7

M7-T4

17.4.2016

7,1

8

M8-T4

17.4.2016

7,0

9

M9-T4

17.4.2016

7,0

10

M10-T4

17.4.2016

7,2

11

M1-T5

15.5.2016

6,5

12

M2-T5

H

15.5.2016

6,5

M3-T5

15.5.2016

6,7

M4-T5

15.5.2016

6,6

15

M5-T5

15.5.2016

6,6

16

M6-T5

26.5.2016

6,5

17

M7-T5

26.5.2016

6,5

18

M8-T5

26.5.2016

6,6

19

M9-T5

26.5.2016

6,7

20

M10-T5

26.5.2016

6,5

TO ÀN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

61

N

7,2 7,3 7,1

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

7,3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

7,2

TR ẦN B 10 00

A

Ó

Í-L

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

pH ban đầu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

14

Đ

U Y

Ngày lấy mẫu

.Q

Tên mẫu

13

IỄ N D

STT

ÁN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.19. Thời gian, ký hiệu và pH của mẫu phân tích

H

Ơ

tháng, tên mẫu, ngày lấy mẫu, và giá trị pH ban đầu được ghi trong bảng 3.19.

N

mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng, mỗi tháng chúng tôi tiến hành

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Tên mẫu

Ngày lấy mẫu

pH ban đầu

21

M1-T6

20.6.2016

6,5

22

M2-T6

20.6.2016

6,5

23

M3-T6

20.6.2016

7,0

24

M4-T6

20.6.2016

6,9

25

M5-T6

20.6.2016

6,6

26

M6-T6

30.06.2016

.Q

27

M7-T6

30.06.2016

28

M8-T6

30.06.2016

29

M9-T6

30.06.2016

30

M10-T6

30.06.2016

31

M1-T7

32

M2-T7

33

M3-T7

34

M4-T7

35

M5-T7

6,8

15.7.2016

6,6

M6-T7

25.7.2016

6,5

M7-T7

25.7.2016

6,5

38

M8-T7

25.7.2016

7,0

39

M9-T7

25.7.2016

6,9

40

M10-T7

25.7.2016

6,6

10 00

A

Ó

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

15.7.2016

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

7,0

B

15.7.2016

H

Ơ

7,6

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

7,6

6,5

Í-

H

7,3

15.7.2016

-L

N

U Y

TP ẠO Đ G

N

H Ư

TR ẦN

7,4

6,7

TO ÀN Đ

7,2

15.7.2016

37

N

STT

36

IỄ N D

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

ÁN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Kết quả xác định nồng độ trung bình các ion kim loại sắt và mangan trong nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng trong các tháng 4,5,6 và 7 năm 2016 được trình bày trong bảng 3.20.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

62

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.20. Kết quả đo nồng độ trung bình của Fe, Mn trong nước sinh

Tên mẫu

Abstb Fe2+

1

M1-T4

0,004

2

M2-T4

0,008

0,037

0,007

0,034

3

M3-T4

0,016

0,080

0,002

U Y

4

M4-T4

0,013

0,067

0,009

5

M5-T4

0,017

0,085

0,006

0,028

6

M6-T4

0,029

0,150

0,017

7

M7-T4

0,033

0,180

ẠO

0,100

0,019

0,117

8

M8-T4

0,044

0,240

9

M9-T4

0,030

10

M10-T4

0,034

11

M1-T5

0,025

12

M2-T5

0,026

13

M3-T5

14

M4-T5

15

M5-T5

16 17

M7-T5

Ơ

H

0,200

0,023

0,143

0,120

0,070

0,100

0,120

0,015

0,080

0,018

0,100

0,010

0,060

0,023

0,134

0,011

0,060

0,017

0,090

0,011

0,070

M6-T5

0,035

0,200

0,006

0,030

0,034

0,180

0,005

0,023

M8-T5

0,039

0,213

0,005

0,025

19

M9-T5

0,034

0,200

0,006

0,029

20

M10-T5

0,040

0,225

0,007

0,032

21

M1-T6

0,030

0,150

0,016

0,080

22

M2-T6

0,026

0,120

0,100

0,100

23

M3-T6

0,026

0,120

0,016

0,090

24

M4-T6

0,027

0,125

0,016

0,090

25

M5-T6

0,027

0,132

0,015

0,080

26

M6-T6

0,018

0,090

0,016

0,080

H Ư

TR ẦN

B

10 00 A

Ó

H

-L

ÁN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

63

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,150

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,024

N

0,150

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

0,040

Í-

G

Đ

TP

.Q

0,005

0,124

ÀN Đ

Abstb Mn2+

0,020

18

IỄ N D

0,006

Nồng độ Mn2+ trung bình (ppm) 0,030

N

STT

Nồng độ 2+ Fe trung bình (ppm) 0,002

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng tháng 4,5,6,7 năm 2016

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

27

M7-T6

0,020

28

M8-T6

0,027

0,120

0,017

0,090

29

M9-T6

0,018

0,090

0,016

0,080

30

M10-T6

0,019

0,100

0,015

0,100

31

M1-T7

0,016

0,070

0,015

U Y

32

M2-T7

0,016

0,080

0,017

33

M3-T7

0,018

0,100

0,013

0,070

34

M4-T7

0,025

0,120

0,080

35

M5-T7

0,019

0,090

0,012

0,070

36

M6-T7

0,006

0,023

37

M7-T7

0,003

38

M8-T7

0,003

39

M9-T7

0,005

40

M10-T7

0,004

0,007

0,028

0,017

0,006

0,027

0,019

0,005

0,025

0,019

0,006

0,026

H Ư

0,118

0,086

Ó

A

Theo quy chuẩn Việt Nam (QCVN 01:2009/BYT) quy chuẩn kĩ thuật

Í-

H

Quốcgia về chất lượng nước ăn uống quy định hàm lượng sắt, mangantrong

-L

nước sinh hoạt và nước ăn là 0,3 mg/l (tức 0,3 ppm ). [12]

ÁN

Theo kết quả đo nồng độ sắt và mangan trong 4 tháng năm 2016 (tháng

TO

4,5,6,7) chúng tôi thấy: Đối với sắt, nồng độ cao nhất xác định được là 0,24

ÀN

ppm, thấp nhất là 0,016 ppm. Nồng độ sắt trung bình trong 40 mẫu đo của 4

D

IỄ N

Đ

tháng là 0,118 ppm. Đối với mangan, nồng độ mangan cao nhất xác định

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,016

N

0,025

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Đ

0,016

0,090

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

TP

.Q

0,080

0,005

TR ẦN

B

Abstb Mn2+

N

Abstb Fe2+

Ơ

Tên mẫu

Nồng độ trung bình các mẫu

0,012

Nồng độ Mn2+ trung bình (ppm) 0,070

H

STT

Nồng độ 2+ Fe trung bình (ppm) 0,110

ẠO

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

được là 0,150ppm, thấp nhất là 0,023 ppm. Nồng độ mangan trung bình trong 40 mẫu đo của 4 tháng là 0,086 ppm. Như vậy, hàm lượng sắt, manganđo được trongcác mẫu nước sinh hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng chúng tôi phân tích không vượt quá tiêu chuẩn cho phép[12].

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

64

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Ngoài ra, chúng tôi tiến hành so sánh kết quả nghiên cứu trên với kết quả lưu trữ của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh về hàm lượng sắt, từ 2012 đến 2015 (Phụ lục 1). Kết quả thu được trình bày trong bảng 3.21

H

Ơ

biểu diễn trong hình 3.13, 3.14.

N

mangan trung bình trong nước sinh hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng của các năm

2012

0,077

0,058

2013

0,063

2014

0,127

2015

0,148

Tháng 4,5,6,7 /2016

0,118

ẠO Đ G N

0,154 0,054

H Ư

0,058 0,086

Hàm lượng trung bình sắt và mangan trong nước cấp của NMN Diễn

10 00

B

Vọng, Quảng Ninh tháng 4,5,6,7 từ năm 2012 đến năm 2016 được biểu diễn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

bởi đồ thị 3.13 và 3.14.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Mangan(ppm) MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Sắt(ppm)

TP

Năm

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

NMN Diễn Vọng, Quảng Ninhtừ năm 2012 đến năm 2016

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Bảng 3.21. Hàm lượng trung bình sắt và mangan trong nước cấp của

2012

2013

2014

2015

2016

Hình 3.13. Hàm lượng trung bình sắt trong nước cấp của NMN Diễn Vọng, Quảng Ninh từ năm 2012 đến năm 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

65

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Dựa vào đồ thị hình 3.13 biểu diễn hàm lượng sắt trong nước sinh hoạt cấp từ NMN Diễn Vọng. Ta thấy trong 4 năm (từ 2012 đến 2015) và 4 tháng của năm 2016 (tháng 4,5,6,7) thì hàm lượng sắt trung bình trong nước sinh hoạt của năm

N

2013 là thấp nhất, hàm lượng sắt trung bình của năm 2015 là cao nhất. Tuy nhiên

Ơ

hàm lượng sắt trung bình trong 4 năm (từ 2012 đến 2015) và 4 tháng của năm

2016

10 00

Hình 3.14. Hàm lượng trung bình mangantrong nước cấp của NMN Diễn Vọng, Quảng Ninh từ năm 2012 đến năm 2016

Ó

A

Dựa vào đồ thị hình 3.14. Ta thấy trong 4 năm (từ 2012 đến 2015) và 4

H

tháng của năm 2016 (tháng 4,5,6,7) thì hàm lượng mangan trung bìnhtrong

-L

Í-

nước sinh hoạt của năm 2013 là cao đột biến, các năm còn lại (năm 2012, 2014, 2015) và 4 tháng năm 2016 (tháng 4,5,6,7) hàm lượng mangan trung

ÁN

bình xấp xỉ bằng nhau. Tuy nhiên hàm lượng mangan trung bình trong 4 năm

TO

(từ 2012 đến 2015) và 4 tháng của năm 2016 (tháng 4,5,6,7) đều không vượt

D

IỄ N

Đ

ÀN

quá tiêu chuẩn cho phép.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2015

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

2014

TR ẦN

2013

B

2012

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

2016 (tháng 4,5,6,7) đều không vượt quá tiêu chuẩn cho phép [12].

Từ hai số liệu trên ta có thể đưa ra đánh giá quá trình xử lý kim loại sắt

và mangan trong nước của NMN Diễn Vọngtừ năm 2012 đến 2015và tháng 4,5,6,7 năm 2016 rất tốt. Hàm lượng sắt và mangan đều không bị vượt cho ngưỡng cho phép. Đây cũng là một trong những thông số đánh giá chất lượng nguồn nước sinh hoạt cấp từ nhà máy nước Diễn Vọng cung cấp cho các hộ dân là đảm bảo.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

66

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua một thời gian nghiên cứu, trong luận văn này tôi đã đạt được

N

những kết quả như sau:

H

Ơ

1. Các điều kiện tối ưu xác định sắt và mangan:

U Y N

G

+ Khoảng tuyến tính: 0,01-12,00 ppm.

H Ư

+ Xây dựng được đường chuẩn xác định sắt.

TR ẦN

+ Giới hạn phát hiện LOD: 0,004 ppm

+ Giới hạn định lượng LOQ: 0,013ppm.

B

+ Hiệu suất thu hồi của phép đo đạt từ 94,9 đến 100,3%

10 00

b) Các điều kiện xác định mangan

A

+ Bước sóng   448nm

Ó

+ pH=9,5-10,5

Í-

H

+Thể tích thuốc thử fomaldoxim: 0,2 ml/10 ml mẫu thử.

-L

+ Thời gian phản ứng :60-240 phút.

ÁN

+ Khoảng tuyến tính: 0,02-8,00 ppm.

Đ

ÀN

TO

+ Xây dựng được đường chuẩn xác định mangan + Giới hạn phát hiện LOD: 0,007 ppm

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

+ Thời gian phản ứng :10-25 phút.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

+ Thể tích thuốc thử 1,10-phenantrolin: 0,4 ml/10 ml mẫu thử.

IỄ N D

TP

+ pH=4,2-5,5

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

+ Bước sóng   507nm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

a) Các điều kiện xác định sắt:

+ Giới hạn định lượng LOQ: 0,022 ppm. + Hiệu suất thu hồi của phép đo đạt từ 96,13% đến 102% 2. Hàm lượng ion sắt và mangan trong các mẫu nước sau xử lý cấp từ

NMN Diễn Vọng trong các tháng 4, 5, 6, 7 năm 2016: Đối với sắt, nồng độ cao nhất xác định được là 0,24 ppm, thấp nhất là 0,016 ppm. Đối với mangan, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

67

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

nồng độ mangan cao nhất xác định được là 0,150 ppm, thấp nhất là 0,023 ppm. Như vậy, hàm lượng sắt, mangan đo được trong các mẫu nước sinh hoạt QCVN (QCVN 01: 2009/BYT). Nước cấp từ NMN Diễn Vọng, tỉnh Quảng

H

Ơ

Ninh là an toàn cho người sử dụng về các chỉ tiêu sắt và mangan.

N

cấp từ NMN Diễn Vọng đều nằm trong giới hạn tiêu chuẩn cho phép theo

.Q

Đ

nước sinh hoạt của năm 2013 là cao đột biến, các năm còn lại (năm 2012,

N

G

2014, 2015) và năm 2016 (tháng 4,5,6,7) hàm lượng mangan trung bình xấp

H Ư

xỉ bằng nhau. Kết quả này cho thấyquy trình xử lý ion kim loại sắt và mangan

TR ẦN

trong nước của NMN Diễn Vọng tốt và duy trì ổn định trong giai đoạn này.

2. Kiến nghị

B

Tiến hành đánh giá các chỉ tiêu của nước cấp này tại các cụm dân cư

10 00

hoặc hộ gia đình để đánh giá mức độ an toàn của hệ thống đường ống dẫn nước nhằm đảm bảo chất lượng nước cấp của nhà máy hoặc có biện pháp xử

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

lí kịp thời.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

sắt trung bình của năm 2015 là cao nhất. Hàm lượng mangan trung bình trong

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

lượng sắt trung bình trong nước sinh hoạt của năm 2013 là thấp nhất, hàm lượng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Vọng, tỉnh Quảng Ninh vào thời gian từ 2012 đến tháng 7năm 2016: Hàm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

3.Hàm lượng sắt và mangan trong nước cấp của nhà máy nước Diễn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

68

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TÀI LIỆU THAM KHẢO I. Tiếng Việt

N

1.Trịnh Thị Thanh, Độc học, môi trường và sức khoẻ con người, NXB Đại

Ơ

học Quốc gia Hà Nội, 2001.

U Y

TP

.Q

học và kĩ thuật, 2000.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

trồng, NXB Giáo dục, 2000

H Ư

N

6. Trần Tứ Hiếu, Phân tích trắc quang, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2003.

TR ẦN

7. TCVN 6177, Chất lượng nước- Xác định sắt bằng phương pháp trắc phổ dùng thuốc thử 1,10- phenantrolin, 1996.

10 00

dùng fomaldoxim, 1995.

B

8. TCVN 6002, Chất lượng nước- Xác định manganphương pháp trắc quang 9.Nguyễn Trọng Biểu, Từ Văn Mặc,Thuốc thử hữu cơ, Nhà xuất bản khoa

Ó

A

học và kĩ thuật Hà Nội, 2002.

Í-

H

10. Bộ Khoa học và Công nghệ môi trường, Bộ TCVN 6663, Chất lượng

-L

nước, lấy mẫu.

ÁN

11. Tạ Thị Thảo, Giáo trình thống kê trong hóa học phân tích, Trường ĐH KHTN, ĐHQG Hà Nội, 2013.

D

IỄ N

Đ

ÀN

12. Bộ y tế (2009), Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước ăn uống,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

5. Lê Văn Khoa (Chủ biên), Phương pháp phân tích đất, nước, phân bón, cây

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

4. Lê Văn Hiếu, Nguyên tố sắt và sức khỏe, Tạp chí Hóa học số 10, 2006.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

3. Nguyễn Đức Vận, Hóa học vô cơ- tập 2, Các kim loại điển hình, NXBKhoa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

2. Hoàng Nhâm, Hóa học vô cơ, tập ba, NXB Giáo dục, 2000.

QCVN 01:2009/BYT.

13. Trịnh Thế Dũng, Phân tích, đánh giá hàm lượng các kim loại sắt, đồng, mangan trong nước mặt sông Cầu chảy qua thành phố Thái Nguyên bằng phương pháp hấp thụ nguyên tử (F-AAS), luận văn thạc sĩ hóa học, Đại học sư phạm ĐHTN, 2011.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

69

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

14. Trần Thị Thùy Dương, Nghiên cứu sự tạo phức màu của một số kim loại nặng với thuốc thử hữu cơ bằng phương pháp trắc quang và ứng dụng phân tích đánh giá môi trường, Luận văn thạc sĩ hóa học, ĐH Sư phạm

N

ĐHTN, 2009.

H

Ơ

15.Tường Thị Cẩm Nhung, Phân tích, đánh giá hàm lượng các kim loại sắt,

.Q

Đ

phạm ĐHTN, 2010.

N

G

17. Điều kiện tự nhiên và xã hội (cập nhật ngày 31/12/2015), Cổng thông tin

H Ư

điện tử tỉnh Quảng Ninh, http://www.quangninh.gov.vn

TR ẦN

18.Kết quả kiểm nghiệm nước sau xử lý của nhà máy nước Diễn Vọngnăm 2012, 2013,2014,2015- Khoa xét nghiệm- Trung tâm y tế dự phòng Tỉnh

10 00

B

Quảng Ninh.

II. Tiếng Anh

Ó

A

19.Afsaneh Safavi, Marzieh Sadeghi, Design and evaluation of athorium (IV)

H

selective optode, 2006,pp.184-188

-L

Í-

20. D.G. Karamanev, L. N. NiKolov, V. Mamatarkova(2002), “Rapid

ÁN

simultaneousquantitave determination of ferric and ferrous ions in drainage

TO

waters andsimilar solutions”, Minerals Engineering 15,2002, pp. 341-346.

D

IỄ N

Đ

ÀN

21. C. Paipa, E. Poblete, M. Inés Toral, “Simultaneous determination of iron

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

thép bằng phương pháp trắc quang, Luận văn thạc sĩ hóa học, ĐH Sư

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

16. Nguyễn Lệ Thúy, Nghiên cứu phân tích hàm lượng P và Mn trong gang

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

ngọn lửa (F-AAS), Luận văn thạc sĩ hóa học, ĐH Sư phạm ĐHTN, 2011.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

mangan trong nước giếng khoan bằng phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử

and copper in pregnant liquid solutions”, Minerals Engineering 15,2006, pp. 1-4.

22. J. Mendham, R.C. Denney, J. D. Barnes, M. Thomas, Vogel’s textbook of quantitative Chemical Analysis, 6th Edition, Prentice Hall, 2000.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

70

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

71

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

PHỤ LỤC U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 1. Kết quả đo hàm lượng sắt và mangan trong các mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng năm 2012 Nồng độ mangan(ppm)

hiệu Quí 1 Quí 2 Quí 3 Quí 4 Quí 1 Quí 2 Quí 3 Quí 4

1

DV1

0,032 0,134 0,071 0,069 0,034 0,048 0,081 0,059

2

DV2

0,029 0,138 0,045 0,045 0,051 0,048 0,074 0,045

3

DV3

0,032 0,145 0,058 0,073 0,054 0,046 0,086 0,073

4

DV4

0,033 0,142 0,069 0,046 0,043 0,043 0,076 0,046

5

DV5

0,034 0,144 0,077 0,071 0,044 0,050 0,079 0,071

6

DV6

0,028 0,154 0,065 0,065 0,046 0,039 0,081 0,065

7

DV7

0,029 0,158 0,059 0,059 0,045 0,043 0,086 0,056

8

DV8

0,033 0,143 0,068 0,074 0,034 0,037 0,072 0,072

9

DV9

0,028 0,145 0,076 0,075 0,055 0,045 0,074 0,071

10

DV10

0,033 0,147 0,072 0,073 0,054 0,051 0,081 0,062

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00 A Ó H Í-L ÁN TO

D

IỄ N

Đ

ÀN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

mẫu

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

STT

Nồng độ sắt (ppm)

N

Kí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

1

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 2. Kết quả đo hàm lượng sắt và mangan trong các mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng năm 2013 Nồng độ mangan(ppm)

hiệu Quí 1 Quí 2 Quí 3 Quí 4 Quí 1 Quí 2 Quí 3 Quí 4

1

DV1

0,059 0,091 0,063 0,039 0,183 0,370

2

DV2

0,047 0,088 0,045 0,029 0,178 0,352 0,039 0,138

3

DV3

0,061 0,110 0,071 0,048 0,174 0,266 0,048 0,127

4

DV4

0,048 0,086 0,064 0,038 0,171 0,253 0,049 0,098

5

DV5

0,058 0,091 0,065 0,042 0,175 0,286 0,043 0,148

6

DV6

0,059 0,096 0,054 0,029 0,179 0,220 0,039 0,124

7

DV7

0,059 0,092 0,059 0,039 0,169 0,226 0,041 0,138

8

DV8

0,069 0,110 0,072 0,044 0,173 0,229 0,044 0,118

9

DV9

0,062 0,084 0,075 0,042 0,167 0,277 0,047 0,125

10

DV10

0,068 0,092 0,072

KPH

0,137

10 00 A Ó H Í-L ÁN TO ÀN

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,181 0,291

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

ẠO

Đ

G

N

H Ư

TR ẦN

KPH

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

0,137

U Y

KPH

H

Ơ

mẫu

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

STT

Nồng độ sắt(ppm)

N

Kí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

2

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3. Kết quả đo hàm lượng sắt và mangan trong các mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng năm 2014 Nồng độ mangan(ppm)

Quí 1

Quí 2

Quí 3

Quí 4

Quí 1

Quí 2

Quí 3

1

DV1

0,244

0,094

0,114

0,053

0,033

0,032

0,124

2

DV2

0,241

0,118

0,177

0,078

0,034

KPH

U Y

0,043

3

DV3

0,123

0,105

0,125

0,062

KPH

KPH

0,125

KPH

4

DV4

0,126

0,122

0,129

KPH

0,027

KPH

0,129

0,042

5

DV5

0,314

0,084

0,144

0,054

0,028

0,042

0,104

0,045

6

DV6

0,213

0,101

0,097

0,068

0,023

0,041

0,097

0,045

7

DV7

0,191

0,089

0,128

0,068

KPH

0,039

0,128

0,051

8

DV8

0,199

0,097

0,187

0,068

0,031

0,036

0,167

0,041

9

DV9

0,178

0,105

0,123

0,078

0,024

0,039

0,123

0,042

10

DV10

0,239

0,125

0,096

0,071

0,030

0,041

0,136

0,031

H

0,040

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00 A Ó H Í-L ÁN TO

D

IỄ N

Đ

ÀN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

.Q

0,157

TP

ẠO

Đ

G

N

TR ẦN

Quí 4

Ơ

mẫu

H Ư

N

hiệu

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

STT

Nồng độ sắt(ppm)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Kí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 4. Kết quả đo hàm lượng sắt và mangan trong các mẫu nước sau xử lý của NMN Diễn Vọng năm 2015

N

Quí 1

Quí 2

Quí 3

Quí 4

Quí 1

Quí 2

Quí 3

Quí 4

1

DV1

0,096

0,041

0,152

0,410

0,039

0,042

0,124

KPH

2

DV2

0,088

0,043

0,151

0,360

0,045

0,044

0,147

3

DV3

0,081

0,040

0,192

0,246

0,040

0,043

4

DV4

0,088

KPH

0,195

0,243

0,035

5

DV5

0,117

0,045

0,189

0,267

6

DV6

0,090

0,055

0,194

0,218

7

DV7

0,093

0,051

0,242

0,213

8

DV8

0,114

0,041

0,243

9

DV9

0,101

0,042

10

DV10

0,102

0,042

0,052

0,129

0,054

0,045

0,051

0,112

0,034

0,037

0,045

0,097

0,041

0,037

0,047

0,124

0,032

0,119

0,041

0,043

0,153

0,046

0,212

0,134

0,042

0,042

0,093

0,052

0,211

0,036

0,039

0,041

0,096

0,041

ẠO

Đ

N

H Ư

TR ẦN

10 00 A Ó H Í-L ÁN TO ÀN

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

KPH

TP

0,125

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

KPH

G

.Q

U Y

N

H

Ơ

mẫu

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Nồng độ mangan(ppm)

hiệu

STT

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nồng độ sắt(ppm)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Kí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

4

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial