CÁC THÔNG SỐ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC

Các thông s đánh giá ch t l ng n c

1

Các ch tiêu đi u khi n Các ch tiêu quan tr ng nh h ng đ n các ch tiêu ch t l ng n c khác bao g m: – – – – –

pH Th oxi hóa – kh (pE) acid ki m Nhi t đ T ng ch t r n hòa tan ho c đ d n đi n

Các ch tiêu khác • DO (Dissolved Oxygen) - Oxy hòa tan • BOD (Biological Oxygen Demand) - Nhu c u oxi sinh hóa • COD (Chemical Oxygen Demand) - Nhu c u oxi hóa h c • Nit : Amonia (NH3), Nitrite (NO2-) và Nitrate (NO3-) • Sulfide • Phosphorus • Kim lo i •

c ng

pH • pH: là ch s bi u di n n ng đ c a ion hydro • C p n c: pH nh h ng đ n – Qt keo t hóa h c – Qt kh trùng – Làm m m, ki m soát tính n mòn c a n

• X lý n

c th i

– pH t i u cho qt x lý sinh h c – Qt keo t n c th i – Làm khô bùn, qt OXH

c

o ho t đ ion hydro • Thi t b : đi n c c hydro H+ + OHH2O • H ng s phân ly K=

[ H + ][OH − ] [ H 2O ]

• Do [H2O] r t l n và gi m r t ít do b phân ly Kn = [H+][OH-] • i v i n c tinh khi t, 200C thì [H+][OH-] =10-14

pH • pH th p (acid) – Kim lo i có khuynh h

ng hòa tan

– Cyanide và sulfide thì đ c h n cho cá – Ammonia ít đ c h n cho cá

•

pH cao (base) – KL có khuynh h ng k t t a d i d ng hydroxides và oxides. Tuy nhiên, n u pH tr nên quá cao, m t s k t t a b t đ u hòa tan tr l i do s hình thành c a các hydroxyde complexes – Cyanide và sulfide thì đ c h n cho cá – Ammonia ít đ c h n cho cá

hòa tan c a m t s KL k t t a d ng hydroxides theo pH

pH (tt) HCN (đ c) H2S (đ c) NH4+

H+ + CN(ít đ c) 2H+ + S2(ít đ c) NH3 + H+ (NH3 + H2O

(ít đ c)

pH th p

(đ c)

pH cao

NH4+ + OH-)

pH (tt) • N • N • N • M • N

c sông t nhiên không ô nhi m: pH = 6.5 - 8.5 c ng m t nhiên không ô nhi m: pH = 6.0 - 8.5 c m a s ch: pH ~ 5.7 do CO2 hòa tan a acid: pH ≤ 2 c c p: pH = 6 - 9

acid – tr ng n

ki m: Xem bài Hóa h c môi c

Nhi t đ nh h •

ng c a nhi t đ

hòa tan c a khí

• Phân h y sinh h c c a các ch t h u c trong n c và bùn l ng t ng khi nhi t đ t ng å tiêu th nhi u DO h n • Ho t đ ng trao đ i ch t c a cá và th c v t ph thu c vào nhi t đ

Nhi t đ (tt) • Cân b ng c a ph n ng hóa h c ph thu c vào nhi t đ E − a Pt Arrhenius: RT

k = Ae

• • • • •

Ea : N ng l

ng ho t hóa R: H ng s khí T: nhi t đ A : H ng s Giá tr A và Ea ph thu c vào t ng ph n ng riêng bi t

• VD: Cân b ng c a ph n ng phân ly HCN, H2S, NH4+ thay đ i v i nhi t đ đ c tính thay đ i

Hàm l

ng ch t r n trong n

c

M u

TDS

TSS

TS = TVS + TFS TVS = VSS + VDS VSS

FSS

VDS

FDS

TFS = FSS + FDS TSS = VSS + FSS TDS = VDS + FDS

TFS

TVS

TS

Hàm l

ng ch t r n trong n

c (tt)

•

TSS (Total Suspended Solid)

: T ng ch t r n l l ng

•

VSS (Volatile Suspended Solid) : Ch t r n l l ng bay h i

•

FSS (Fixed Suspended Solid)

: Ch t r n l l ng không bay h i

•

TDS (Total Dissolved Solid)

: T ng ch t r n hòa tan

•

VDS (Volatile Dissolved Solid)

: Ch t r n hòa tan bay h i

•

FDS (Fixed Dissolved Solid)

: Ch t r n hòa tan không bay h i

•

TFS (Total Fixed Solid)

: T ng ch t r n không bay h i

•

TVS (Total Volatile Solid)

: T ng ch t r n bay h i

•

TS (Total Solid)

: T ng ch t r n

Hàm l

ng ch t r n trong n

• T ng l

ng ch t r n (TS)

c (tt)

– Là tr ng l ng khô (mg) c a ph n còn l i sau khi cho bay h i m u, s y khô 1030C đ n kh i l ng không đ i

• T ng ch t r n l l ng (TSS) – L c m u, s y khô ph n trên gi y l c đ n kh i l đ i 103 – 1050C

ng không

• T ng ch t r n hòa tan (TDS) = TS – TSS • Hàm l

ng ch t r n bay h i (VSS)

– Là tr ng l

ng m t đi sau khi nung

• Ch t r n l l ng không bay h i (FSS) FSS = TSS - VSS

• G i là ch t r n có th l c đ c • G m: ch t h u c , khoáng ch t, oxit kim lo i, sulfides, t o, vi khu n,…

• TSS góp ph n vào đ đ c c a n c, gi m l ng ánh sáng truy n qua c n thi t cho quang h p, gi m m quan c a n c • Có th lo i b b ng keo t t o bông, l c

TDS

TSS

T ng ch t r n l l ng (TSS) & T ng ch t r n hòa tan (TDS)

• G i là ch t r n không th l c • G m: mu n carbonat, bicarbonat, chloride, sulfate, phosphate và nitrate • Có th lo i b b ng pp trao đ i ion, k t t a, l c ng c

TDS và đ m n • u ch th các mu i hòa tan.

• B ng so sánh đ nh l ng gi a 2 đ i l TDS (mg/L) 1.000-3.000 3.000-10.000 10.000-35.000 >35.000

m n Ít m n M n trung bình R tm n N c bi n

ng

TDS và đ d n đi n riêng ( D R) •

nv c a

D R: µSiemens/cm (µS/cm)

• TDS có th xác đ nh t – N

c bi n (NaCl)

TDS(mg/L) ≅ 0.5 × – N

D R

D R(µS/cm)

c ng m (Carbonate và sulfate)

TDS

(mg/L)

≅ (0.55

0.7)×

D R(µS/cm)

• N u t l (TDS/ D R) không đ i, phân tích TDS (ph c t p) có th đ c thay th b ng đo đ d n đi n riêng (đ n gi n)

Các thông s ch t l ng n c quan tr ng khác DO. BOD, COD, …

18

Oxi hòa tan - DO (Dissolved Oxygen) DO và ch t l

ng n

c

Ch t l

ng n c T t H i ô nhi m Ô nhi m trung bình Ô nhi m n ng Ô nhi m r t n ng

DO (mg/L) > 8.0 6.5-8.0 4.5-6.5 4.0-4.5 < 4.0

L uý N ng đ oxi hòa tan bão hòa trong n 0oC : 14.7 mg/L, 25oC : 8.3 mg/L 35oC : 7.0 mg/L

c theo t0

DO (tt) • Giá tr DO ph thu c vào – Quá trình quang h p c a các loài th y sinh – S chuy n hóa oxi khí quy n thông qua b m t n c – Nhi t đ –

m n

– Áp su t riêng ph n trên b m t n – S khu y tr n trên b m t n

c

c

Ý ngh a môi tr

ng c a DO

• DO xem s thay đ i sinh h c đ c th c hi n b ng sinh v t hi u khí hay k khí • •

o DO duy trì đk t ng tr c a sinh v t th y sinh o DO

ng và sinh s n

xác đ nh BOD

• Các công trình x lý hi u khí: đo DO – Cung c p đ l th i khí,…)

ng không khí (ki m soát t c đ

– Tránh s d ng quá m c kk và n ng l

• Oxy hòa tan

n mòn thi t b

ng

Xác đ nh DO (pp Winker) Nguyên t c D a trên s OXH Mn2+ → Mn4+ do oxy hòa tan trong n c Ph ng pháp Winker: Dùng MnSO4 trong dd NaOH+NaI – Không có oxy

Mn2+ + 2OH- → Mn(OH)2↓tr ng

(1)

– Có oxy

Mn2+ + 2OH- + 1/2 O2 → MnO2↓nâu + H2O Mn4+ có kh n ng kh I- thành I2 t do trong môi tr ng axit MnO2 + 2I- + 4H+ → Mn2+ + I2 + 2H2O 2Na2S2O3 + I2 → Na2S4O6 + 2NaI Ch t ch th : tinh b t

Xác đ nh DO (tt) DO(mg / l ) =

A.N .8000 V1 − V

Trong đó: V1 V A N 8000 • Y ut - Nitrit

: th tích chai ch a m u (ml) : th tích c a MnSO4 và c a KI (ml) : th tích dung d ch chu n đ (Na2S2O3) (ml) : n ng đ đ ng l ng c a dd chu n đ (N) : H s chuy n đ i k t qu sang mg O2/l

nh h (NO2-):

ng: lo i b b ng Natri azide

- Các ch t l l ng và màu: lo i b b ng cách l c

(2)

(3) (4)

Xác đ nh DO – ví d 1 •

xác đ nh ch s DO c a n c h theo pp Winker, ng i ta l y 100ml n c cho vào bình BOD, thêm vào 1ml dd MnSO4 và 1ml dd KI. Cho thêm 1ml dd H2SO4đđ đ hòa tan hoàn toàn k t t a, cho thêm vài gi t tinh b t.

Ti n hành chu n đ b ng dd Na2S2O3 0,01N đ n h t màu xanh.

• Tính th tích dd Na2S2O3 0,01N đã dùng. Bi t DO = 4mg/l.

Xác đ nh DO – ví d 2 • S d ng pp Winker đ xác đ nh giá tr DO c a n c h có chi u dài 1000m, chi u r ng 1000m và chi u sâu 2m, ng i ta l y 200ml n c h đó vào bình BOD. Cho thêm vào 2ml dd MnSO4 và 2ml dd KI. Cho thêm 2ml H2SO4 đ c đ hòa tan hoàn toàn k t t a t o thành.

Sau đó chu n đ b ng dung d ch Na2S2O3 0,025N h t 2,9ml v i ch t ch th là h tinh b t đ n h t màu xanh.

– Tính ch s DO c a n c h trên – Mu n t ng ch s DO c a n c h lên 6mg/l, c n ph i s c thêm bao nhiêu kg Oxi vào n c h đó?

Nhu c u oxi sinh hóa - BOD • BOD: là l ng oxy c n thi t đ VSV OXH các ch t h u c có kh n ng phân h y sinh h c trong đk hi u khí • BOD

đánh giá m c đ ô nhi m kh n ng t làm s ch c a ngu n n

c

Chú ý khi xác đ nh BOD • M u tránh ti p xúc v i kk • M un •

c ô nhi m n ng

i u ki n mt ph i đ c duy trì thích h p (pH, t0, lo i b các ch t đ c h i,…)

• B sung dinh d •

pha loãng

ng: N, P,…

5 ngày: lo i tr a/h qt OXH amonia do Nitrosomonas và Nitrobacter

BOD5

ng l c h c c a ph n ng BOD • Ph n ng b c 1: − dL = k ' L dt

Ü Ü Ü

L: n ng đ CHC có kh n ng OXH sinh h c t: th i gian ph n ng k’: h ng s t c đ ph n ng

• BOD t i th i đi m t: • Xác đ nh k: Ü Ü

k=

y = L0 (1 − 10 − kt )

ln C1 / C2 t 2 − t1

C1 và C2: giá tr DO t i th i đi m t1 và t2 L0: giá tr BOD t i đa/c c đ i

Ch t h u c

B n ch t ph n ng BOD (tt)

Ch t h u c OXH

Ch t h u c còn l i -dC/dt = k’C

Th i gian (ngày)

B n ch t ph n ng BOD (tt) (b)

• BOD5: 70 –80% ch t h u c b OXH

BOD (mg/L)

NOD

• G 1: OXH các h p ch t Hydrocacbon CxHy + (x + y/2) O2 → xCO2 + y/2 H2O

(a)

• G 2: OXH các h p ch t Nit Giá tr L

BOD5

2NH3 + 3O2 → 2NO2- + 2 H+ + 2H2O • DO0 – DO5 : là l

ng oxy mà VSV s

d ng đ OXH các h p ch t h u c

Th i gian (ngày)

BOD5 = f x (DO0 – DO5) f: h s pha loãng

Tính giá tr BOD • BOD t ng (L) khác v i BOD tính theo lý thuy t C6H12O6 + 6O2

6CO2 + 6H2O

• OXH 1 mol glucose c n 192g O2 • N u [C6H12O6] = 300mg/L Ü Ü

BODlt = 320mg/L BOD th c t đo đ c = 250 – 285mg/L không ph i t t c glucose đ c chuy n thành CO2 và H2O

• M t ph n ch t h u c đ bào đ duy trì s sinh tr c a VSV

c chuy n vào mô t ng và phát tri n

ng d ng s li u BOD •

ánh giá tính ch t n c th i sinh ho t và n c th i công nghi p

• Ch tiêu duy nh t xác đ nh l ng ch t h u c có kh n ng phân h y sinh h c •

ánh giá kh n ng t làm s ch c a ngu n n c

• C s ch n pp x lý • C s xác đ nh kích th hi u qu x lý

c thi t b x lý và

Tính giá tr BOD – ví d • Khi 1l m u n c đ c l y đ phân tích ch s BOD, 1 con côn trùng n ng 50mg tình c r t vào trong m u. Giá tr DO ban đ u là 7mg/l.

Gi s : – Công th c c u t o c a côn trùng là CH2O – 15% kh i l ng c a côn trùng có kh n ng phân h y sinh h c – VSV có trong m u s chuy n hóa/phân h y côn trùng

• N u thí nghi m đ c ti n hành sau khi côn trùng đ c chuy n hóa hoàn toàn, giá tr DO xác đ nh đ c là bao nhiêu?

Gi i • Giá tr BOD là bao nhiêu?

Nhu c u oxy hóa h c - COD • Là l ng oxy c n thi t đ OXH các ch t h u c thành CO2 và H2O d i tác d ng c a các ch t OXH m nh • COD không cho bi t ph n ch t h u c có/không có kh n ng phân h y sinh h c • COD không cho bi t t c đ phân h y sinh h c •

u đi m chính c a phân tích COD – Nhanh (2,5 – 3 gi )

COD (tt) • COD > BOD – Nhi u ch t h u c (lignin) khó b OXH sinh h c nh ng có th b OXH hóa h c – M t s ch t vô c có th b OXH b i dichromate ⇒ t ng COD – M t s ch t h u c có tính đ c đ i v i VSV ⇒ nh h ng đ n giá tr BOD

• Xác đ nh COD c a dung d ch n c th i g m 250mL n-propanol 72mg/L và 50mL aceton 100mg/L Gi i

Xác đ nh COD Nguyên t c • H n h p Cr2O72- + H2SO4 s phân h y h u h t các ch t h u c thành CO2 và H2O CxHyOz + Cr2O72- + H+ → CO2 + H2O + Cr3+ • L ng Cr2O72- d đ c chu n đ b ng dd mu i Mohr (FeSO4.(NH4)2SO4.6H2O) Cr6+ + Fe2+ → Fe3+ + Cr3+ • Ch t ch th :dd ferroin • Fe2+ v a d → dung d ch có màu nâu đ

Xác đ nh COD (tt) COD =

( A − B).N .8000 V

• A

: th tích dd mu i Mohr tiêu hao khi chu n đ đ i ch ng (m u tr ng) (ml) • B : th tích dd mu i Mohr tiêu hao khi chu n đ m u (ml) • N : n ng đ đ ng l ng c a mu i Mohr khi chu n đ m u • 8000: h s chuy n đ i k t qu sang mg O2/l

Xác đ nh COD – ví d •

xác đ nh ch s COD c a n c th i t nhà máy X, ng i ta l y 100ml n c cho vào bình thí nghi m. Th tích dd mu i Mohr 0,3N dùng đ chu n đ m u và m u tr ng l n l t là 20ml và 30ml.

• Xác đ nh ch s COD c a m u n

c th i trên.

H p ch t ch a Nit Proteins sp phân rã

Nit t do

h/c ch a Nit

NH3, Mu i amoni

NO2NO3-

H p ch t ch a Nit (tt) N (mg/l) N h u c N-amonia

N-Nitrat

N-Nitrit

Ngày

H p ch t ch a Nit (tt) • Quá trình chuy n hóa Nit trong n Protein

Nitrosomonas

NH3

• NH3 + H2O

Nitrobacter

NO2-

NO3-

c N2

NH4+ + OH-

– pH th p (< 9,4): t n t i d ng NH4+ – pH cao (>9,4): d ng NH3 – Sinh ra do s phân h y các CHC; s kh nitrate trong đk y m khí – NH3 có th lo i b b ng pp s c khí

• Nitrit – sp trung gian c a qt OXH – N ng đ trong mt n c không cao

• Nitrate – Phân h y VS các CHC ch a Nit – Ngu n phân bón nhân t o d th a

Chu trình Nit

NH3/NH4+ - ví d Ammonia đ c lo i b kh i m t dòng n c th i công nghi p b ng m t tháp s c khí. đáp ng tiêu chu n phát th i (gi i h n c a ammonia là 5 ppm), n c đ u vào tháp x lý ph i đ c đi u ch nh sao cho t ng ammonia d ng bay h i là 60%. S d ng s đ trên đ tính xem pH c a n c đ u vào ph i đ c đi u ch nh đ n giá tr bao nhiêu n u n c th i trong tháp s c khí có nhi t đ 10oC?

NO2- và NO3• Các h/c ch a Nit

NO2-

NO3- (b i VSV)

• Nit h u c c a con ng

xác i,…

V, ch t th i t ho t đ ng

• Nit vô c

phân bón

• NO2- và NO3-: c n thi t cho th c v t, nh ng đ c đ i v i con ng i và cá (n ng đ cao) • [NO2-], [NO3-] > 1 - 2mg/L (n c m t, n c ng m) ô nhi m t phân bón nông nghi p • [NO2-], [NO3-] > 10 mg/L (n đ n s c kh e

c u ng)

a/h

X lý H/C ch a Nit Lo i b NH3 • T ng pH (≥ 10) h i (xem đ th ) • Vôi (CaO)

chuy n v d ng NH3 bay

–R – T o thành CaCO3 (trong bùn)

• NaOH – Ít r h n CaO – Không t o bùn

u đi m: làm k t t a Ca2(PO4)3 (n u dùng vôi) • Nh c đi m: s đóng c n, ô nhi m khí •

Nitrification - Denitrification B

c1

• Nitrification: OXH hoàn toàn các h/c ch a Nit thành nitrate trong đi u ki n hi u khí (khu y tr n, s c khí) Nitrosomonas

4H+ + 2NO2- + 2H2O

2NH4+ + 3O2 2NO2- + O2

B

Nitrobacter

2NO3-

c2

• Denitrification: chuy n nitrate thành N2 trong đi u ki n k khí • i u ki n: có carbon h u c (n u TOC th p thêm methanol ho c các h/c khác) 4NO3- + 5CH2O + 4H+

Denitrifying bacteria

2N2 + 5CO2 + 7H2O

Kh trùng b ng Cl2 • Nguyên t c:

NH3 + Cl2

NH2Cl + Cl- + H+

NH4+ + Cl2

NH2Cl + Cl- + H+

Chloramine 2NH2Cl + Cl2

N2 + 4Cl- + 4H+

• p/ t ng 2NH3 + 3Cl2

N2 + 6Cl- + 6H+

• NH2Cl d : ch t kh trùng y u, không đ c • Có th t o thành NHCl2 (dichloramine) và NCl3 (trichloramine) • T c đ p/ r t nhanh • Lo i b NH4+ và NH3

A: Thêm ch , H2S, CHC Vùng B: C: ti pt td Cl c bthêm OXH Cl2nhchloramine dFe2+ HOCl và thành OCl-Ntham trong nN2.p/cT ;i 2 OXH 2O vàgia NH3 p/ t ogChloramine breakpoint, n nh toàn b b OXH b i Cl2

Ví d • M t nhà máy x lý n c th i có l u l ng 1.500.000 L/ngày, n c th i ch a trung bình 50mg/L NH3 - N. • Hãy tính kh i l ng Cl2 (gram) c n cung c p m i ngày đ x lý toàn b l ng NH3 - N nói trên?

X lý NH3

L uý • pH 8,3

t c đ x lý NH3 là l n nh t

• N u [NH3]> 15mg/L • Nhi t đ gi m

b sung vôi

t c đ gi m

Kh trùng b ng Cl2 • T l kh i l

ng Cl2 : NH3- N = 7,6

Sulfide (S2-) • 2 giai đ an phân ly c a H2S d H2S

H+ + HS-

2H+ + S2-

̇ pH=5

å

99% sulfide hòa tan d

̇ pH=7

å

50% HS- và 50% H2S

̇ pH=9

å

99% HS-

̇ pH≥12

å

i đk kh : i d ng H2S

S2-

• H2S: c nh t và d bay h i (H2S > 2.0 µg/L å Gây đ c lâu dài cho cá) • HS- và S2-: Không bay h i và ít đ c h n

S ph thu c c a Sulfide vào pH H2S

H+ + HS-

2H+ + S2-

Sulfide (tt) • Ngu n c a sulfides trong môi tr

ng:

– Phân h y k khí ch t h u c ch a S – P/ kh các mu i sulfate và sulfite thành sulfide å

Mt kh m i t n t i sulfide

• D u hi u vùng b ô nhi m sulfide: –

t ho c bùn l ng có màu đen (Do H2S ph n ng v i Fe2+ và các ion KL khác t o thành mu i sulfide)

– Có mùi tr ng th i

• Sulfate > 60mg/l (ho c t n t i các CHC ch a sulfur nh proteins) • Th OXH – kh < 200mV • pH < 6 7 s hình thành H2S

X lý mùi gây nên b i H2S i u ch nh pH S2- + 2H2O

OH- + HS- + H2O

H2S + 2OH-

• T ng pH (thêm NaOH ho c vôi): cân b ng chuy n sang phía trái • pH > 9: x lý mùi do H2S hi u qu • pH th p: t o H2S • Lo i b H2S b ng s c khí sang mt không khí

H2S chuy n t mt n

• S c khí: hi u qu khi pH th p, nhi t đ th p (xem đ th ) OXH • S d ng các ch t OXH: Cl2, NaOCl, KMnO4, H2O2,… đ chuy n H2S thành SO42-

c

Phosphorus (P) • Các h p ch t P trong t nhiên có 2 d ng: – Orthophosphate (ch a PO43-) • • • •

Trisodium phosphate — Na3PO4 Disodium phosphate — Na2HPO4 Monosodium phosphate — NaH2PO4 Diammonium phosphate — (NH4)2HPO4.

– Polyphosphote (d ng tách n c c a orthophosphate) å th y phân s cho ra orthophosphate • Sodium hexametaphosphate — Na3(PO4)6 • Sodium tripolyphosphate — Na5P3O10 • Tetrasodium pyrophosphate — Na4P2O7

• P h u c å phân h y sinh h c ho c oxi hóa s cho ra orthophosphate • Orthophosphate hòa tan và là d ng s n sàng sinh h c duy nh t c a các h p ch t P

Cân b ng c a các orthophosphates hòa tan trong n c ph thu c vào pH

S chuy n hóa c a P trong mt • Ngu n P ch y u: SX nông nghi p • H/C P vô c : ít tan, th ng b h p ph trong đ t t n t i ch y u trong tr m tích (bùn) • P ít di chuy n cùng n

c trong đ t

• P tu n hoàn ch y u cùng đ t b xói mòn h n ch ô nhi m P trong n c m t b ng cách ch ng xói mòn đ t và chuy n đ ng c a tr m tích

S chuy n hóa c a P trong mt (tt) • Kh n ng hòa tan c a P trong đ t ph thu c: – pH – K tc uc ađ t – Kh n ng trao đ i cation – Hàm l

ng CaO, FeO, Fe2O3 và Al2O3 trong đ t

• Trong đk k khí (mt kh ): tính tan c a P t ng (do h/c Fe3+ , h p ph P chuy n thành Fe2+ hòa tan) •

t có tính acid: Al3(PO4)2 và FePO4

•

t có tính baz : Ca3(PO4)2

• P d ng H2PO4å b gi l i trong đ t d i d ng k t t a s t và nhôm

• P d ng HPO42å k t t a Ca

• pH 6-7: P d ng d h p thu đ/v th c v t

X lý P hòa tan PP k t t a P • S d ng Alum Al2(SO4)3, Ca(OH)2, Fe2(SO4)3 ho c FeCl3 • Tùy thu c vào – Tiêu chu n th i – pH c a n c th i – Tính kinh t

• Pt p/ 2AlPO4 + 3SO42- + 2H+ Al2(SO4)3 + 2HPO422FePO4 + 3SO42- + 2H+ Fe2(SO4)3 + 2HPO42FePO4 + 3Cl- + H+ FeCl3 + HPO423Ca2+ + 2OH- + 2HPO42Ca3(PO4)2 + 2H2O

M ts l uý • P&N – dinh d ng c n thi t cho th c v t – N: có t n t i d ng khí – P: không có d ng khí

• Mu i c a NO3-: tan • Ph n l n mu i c a PO43không tan • phosphate b h p th trong đ t (ngay l p m t) phosphate đi vào n c ng m å P th ng là ch t dinh d ng b h n ch so v i N