Cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học chuẩn bị dự thi HSG cấp Tỉnh, cấp Quốc gia

BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI HÓA HỌC

vectorstock.com/23855121

Ths Nguyễn Thanh Tú Tuyển tập

Cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học chuẩn bị dự thi HSG cấp Tỉnh, cấp Quốc gia Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi Hóa và giảng dạy các lớp chuyên Hóa học PDF VERSION | 2019 EDITION GIÁ CHUYỂN GIAO : $43 Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ 24/7 Fb www.facebook.com/ToiYeuHoaHocGroup Mobi/Zalo 0905779594

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

"MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP PHẦN CƠ SỞ LÝ THUYẾT CÁC

THPT"

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

PHẢN ỨNG HÓA HỌC DÙNG BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI BẬC

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

B

ĐỀ TÀI:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP Đ ẠO

TR ẦN

H Ư

N

G

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

D

IỄ N

Đ

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

1 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

H

Ơ

II.1. Hệ thống các câu hỏi và bài tập phần “cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học”

Y

N

trong tài liệu giáo khoa chuyên Hoá học

- Định nghĩa: Năng lượng liên kết E, nhiệt tạo thành H của hợp chất, nhiệt phân huỷ (H’

TR ẦN

= - H), nhiệt hoà tan chất …

10 00

B

- Nội dung và hệ quả của định luật Hes (Hess).

- Nguyên lý I, II của nhiệt động học; năng lượng tự do Gip.

Ó

A

- Tốc độ phản ứng hóa học (định nghĩa, các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ phản ứng). Định

-H

luật Gunbe – vagơ (định luật tác dụng khối lượng trong động hóa học).

-L

Ý

- Khái niệm về năng lượng hoạt hoá, quy tắc Van hôp.

ÁN

- Khái niệm phản ứng thuận nghịch – bất thuận nghịch, trạng thái cân bằng, hằng số cân bằng. Định luật tác dụng khối lượng (đối với phản ứng thuận nghịch).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

N

G

- Định nghĩa hiệu ứng nhiệt của một phản ứng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

* Về mặt kiến thức: Giúp học sinh nắm được các kiến thức:

Đ ẠO

TP

a. Nội dung cơ bản

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

II.1.1. Chương IV: Lý thuyết về phản ứng hóa học

Đ

ÀN

- Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hóa học, nguyên lý Lơ Satơliê về chuyển dịch cân

IỄ N

bằng.

D

* Về mặt kỹ năng: Giúp học sinh có được các kỹ năng sau: - Cách xác định nhiệt phản ứng hóa học.

2 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Dựa vào năng lượng liên kết.

N

+ Dựa vào nhiệt hình thành (nhiệt sinh, sinh nhiệt) của hợp chất.

H

Ơ

+ Dựa vào định luật Hes (có 2 phương pháp là chu trình và tổ hợp các phương trình nhiệt

Y

N

hóa học).

N

G

Chú ý: Trong thực tế dùng H0, S0, G0: Phản ứng xảy ra ở điều kiện tiêu chuẩn: ứng với

TR ẦN

1atm, trạng thái bền nhất của chất ở điều kiện đó).

H Ư

t0 = 250C hay 298K, p = 1atm. (Còn trạng thái chuẩn của chất hay điều kiện chuẩn: khi p =

B

+ Từ G0 kết luận về khả năng tự diễn biến của phản ứng.

10 00

+ Từ năng lượng tự do tính hằng số cân bằng và ngược lại, của phản ứng xét ở điều kiện

Ó

(1)

-H

G0 = - RTlnK

A

chuẩn.

G0 = - 2,303.RTlgK

-L

Ý

hoặc

ÁN

- Viết được phương trình động học của phản ứng hóa học (nội dung của định luật Gunbe – Vagơ) chú ý đến đơn vị tốc độ phản ứng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

với phản ứng hóa học.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Đ ẠO

TP

+ Tính biến thiên entanpi H, biến thiên entropi S, biến thiên năng lượng tự do Gip G

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Vận dụng 2 nguyên lý của nhiệt động học.

D

IỄ N

Đ

ÀN

- Vận dụng quy tắc Van Hôp xét xem tốc độ phản ứng tăng hay giảm ở 2 nhiệt độ T 1, T2.

vT2 = vT1 .kT

(T2 −T1 ) / 10

(2)

kT (: gama): hệ số nhiệt độ của tốc độ phản ứng. vT1 , vT2 :

Tốc độ phản ứng ở nhiệt độ T1, T2.

3

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Tính HSCB với phản ứng hóa học xảy ra ở điều kiện cụ thể:

cC + dung dịch + …

Ơ

(5)

N

H

aA + bB + …

N

* Kc, Kp, Kx

G

H Ư

N

[ ]: Nồng độ cân bằng của chất đang xét.

Pi: áp suất riêng phần.

xCc .xDd Kx = a b x A .x B

xi =

10 00

B

TR ẦN

PCc .PDd Kp = a b PA .PB

Ó

A

Tổng số mol của hệ

-H

Kp = Kc .(RT)n

Số mol chất i

ni = n

Kp = Kx .Pn

-L

Ý

P: áp suất chung của phản ứng đang xét ở thời điểm cân bằng hóa học

TO

ÁN

thiết lập.

n = (c + d) – (a + b)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

* Biểu thức tổng quát và liên hệ giữa các HSCB.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

Đ ẠO

+ Trong pha khí: Kx (HSCB theo phân số mol).

c d  C  .D Kc = Aa .Bb

.Q

+ Trong pha khí: Kp (gần đúng ta dùng áp suất riêng phần pi).

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

+ Trong pha lỏng: Kc (HSCB theo nồng độ).

Đ

ÀN

+ Cân bằng hóa học bao gồm cả chất rắn: dùng Kp, Kc.

D

IỄ N

b. Câu hỏi và bài tập Trong khuôn khổ cho phép của đề tài, dưới đây chúng tôi chỉ phân tích các ví dụ điển

hình.

4 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ví dụ 1:

N

*Đề bài :Tính H của phản ứng sau:

N

H

Ơ

CH4(k) + 4Cl2(k) → CCl4(k) + 4HCl(k)

242,6

kJ

G

* Mục đích của đề:Yêu cầu học sinh dựa vào năng lượng liên kết để xác định H phản

H Ư

N

ứng.

Ta có:

TR ẦN

* Hướng dẫn giải:

H = 4EC – H + 4ECl – Cl – (4EC – Cl + 4EH – Cl) = - 401,6 kJ

10 00

B

Ví dụ 2:

* Học sinh cần dựa vào định luật Hes với phương pháp tổ hợp các phương trình nhiệt hóa

-H

Ó

A

học để xác định nhiệt phản ứng.

Ý

Ví dụ 3: [40, tr 198, 200, 202]

-L

* Đề bài yêu cầu vận dụng kiến thức, kỹ năng tính H0, S0, G0 của phản ứng, kết luận

Ví dụ 4:

TO

ÁN

về khả năng tự diễn biến của phản ứng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

414,2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

430,9

Cl – Cl

Đ ẠO

326,30

C–H

.Q

H – Cl

TP

C – Cl

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Biết các giá trị năng lượng liên kết:

Đ

* Đề bài: Tốc độ của phản ứng tạo thành SO3 từ SO2 và O2 thay đổi như thế nào (tăng hay

IỄ N

giảm bao nhiêu lần) khi giảm thể tích hỗn hợp xuống 3 lần?

D

*Mục đích của đề:Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức về tốc độ phản ứng; kỹ năng viết phương trình động học của phản ứng; thể tích hay nồng độ ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng.

5 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

* Hướng dẫn giải:

t0, p, xt

2SO3

2 2 + Trạng thái 1: v1= k. CSO .CO = kSO2 1 .O2 1

(a)

H

2

N

2

N

2SO2+ O2

Ơ

Ta có:

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TR ẦN

Ví dụ 5:

* Đề bài: Nếu ở 1500C, một phản ứng nào đó kết thúc sau 16 phút, thì ở 120 0C và 2000C

10 00

B

phản ứng đó kết thúc sau bao nhiêu phút? Giả sử hệ số nhiệt độ của phản ứng trong khoảng nhiệt độ đó là 2,0.

Ó

A

* Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh vận dụng quy tắc Van Hôp, tính thời gian sau từng

Ý -L

* Hướng dẫn giải:

-H

nhiệt độ cho trước.

TO

ÁN

+ ở 1200C: Ta có: v150 = 120.2(150 – 120)/10 = v120.23 Phản ứng kết thúc sau thời gian t1 = 16.23 = 128 phút

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H Ư

+ Kết luận: Tốc độ của phản ứng tạo SO3 tăng 27 lần.

G

Đ ẠO

v2 = 27 lần v1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

(b)

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

+ Từ (a) và (b)



2

.Q

v2 = kSO2 .32 .O2 .32 = kSO2 1 .O2 1.27 2

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

+ Trạng thái 2: Khi giảm thể tích hỗn hợp xuống 3 lần nghĩa là nồng độ chất tăng 3 lần

IỄ N

Đ

+ ở 2000C: Ta có: v200 = v150.25 16 = 0,5 phút 25

D

Phản ứng kết thúc sau thời gian t2 =

*Vậy nhiệt độ tăng thì tốc độ phản ứng tăng nhanh còn thời gian kết thúc càng giảm.

6 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ví dụ 6:

N

Ví dụ 7:

C+D

(*)

G

b) Nếu lượng A gấp 3 lần lượng B thì hiệu suất cực đại phản ứng bằng bao nhiêu?

H Ư

N

c) Cân bằng bị dịch chuyển như thế nào khi tăng nhiệt độ, biết nhiệt phản ứng H = 0?

TR ẦN

* Mục đích của đề: Yêu cầu học sinh tính lượng chất sau phản ứng, tính hằng số cân bằng, vận dụng nguyên lý Lơ Satơliê.

10 00

B

* Hướng dẫn giải:

a) Lúc cân bằng: số mol của A, B là: 0,3333 mol

-H

Ó

A

C, D là: 0,6667 mol

Ý

Tổng số mol chất: 2 mol

ÁN

-L

+ ở đây n = 0  Kc = Kp = Kx = 4 b) Gọi x: lượng chất cực đại phản ứng (A)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

a) Tính HSCB của phản ứng (*).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

Khi cho 1 mol A tác dụng với 1 mol B thì hiệu suất cực đại của phản ứng là 66,67%.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

A+B

N

H

Ơ

*Đề bài: Cho phản ứng thuận nghịch

B là (1 – x) C, D là x

D

IỄ N

Đ

ÀN

+ Lúc cân bằng: số mol của A là (3 – x)

+ Tìm ra x dựa vào Kc = 4

7 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

x = 0,90 hay 90%.

N

c) Do H = 0. Vậy khi tăng nhiệt độ cân bằng thực tế không bị dịch chuyển, nhưng tốc độ

H

Ơ

phản ứng nhanh hơn, nghĩa là phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng nhanh hơn.

Y

N

Ví dụ 26:

G

H20 (2)

H Ư

N

CH4 → C6H6 + H2

435,9

Liên kết

H–H

416,3

409,1 C–H

587,3

C–C

C=C

10 00

B

E

TR ẦN

Biết năng lượng liên kết E theo kJ. mol -1 của các liên kết như sau:

(với các liên kết C – H, C – C, các trị số ở trên là trung bình trong các hợp chất hữu cơ

Ó

A

khác nhau).

-H

* Mục đích của đề: Giúp học sinh vận dụng kỹ năng tính nhiệt phản ứng dựa theo năng

C4H10 → C4H6 + 2H2 (1)

tính được H10 = 437,6 kJ tính được H20 = 581,1 kJ

TO

với

ÁN

* Hướng dẫn giải:

-L

Ý

lượng liên kết, chú ý cân bằng phương trình phản ứng.

Đ

6CH4 → C6H6 + 9H2 (2)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H10 (1)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

C4H10 → C4H6 + H2

Đ ẠO

TP

hiđrocacbon không no có nhiều ứng dụng hơn. Hãy tính nhiệt của mỗi phản ứng sau đây:

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

* Đề bài: Trong công nghệ hoá dầu, các ankan được loại hiđro để chuyển thành

IỄ N

Ví dụ 27:

D

* Dạng đề giúp học sinh nắm vững lý thuyết về nguyên lý chuyển dịch cân bằng - các yếu tố ảnh hưởng, kỹ năng tính HSCB và lượng chất trong hệ (cân bằng).

8 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Hướng dẫn giải:

Ơ

CH3COOC2H5 + H2O

N

H

CH3COOH + C2H5OH

N

1. Ví dụ phản ứng este hoá:

G

+ Biện pháp chuyển dịch cân bằng về phía tạo thành este:

H Ư

N

Tăng nồng độ của axit hoặc rượu

TR ẦN

Giảm lượng chất sau phản ứng (lấy bớt sản phẩm ra) 2.Tính HSCB:

B

C2 = 3,6 (a − c )(. b − c )

10 00

+

K=

Ó

A

+ Lượng este tăng lên là  1,44 lần.

-H

* Dạng đề thi với mục đích là : giúp học sinh nắm vững lý thuyết về hằng số cân bằng, sự

-L

Ý

chuyển dịch cân bằng khi các yếu tố thay đổi. Mặt khác, tổng hợp các kỹ năng: tính hằng

ÁN

số cân bằng theo độ điện li , áp suất P và ngược lại ; tính năng lượng tự do G0 theo H0, S0 ; áp dụng quan hệ Kp và Kc để tính lượng chất…

Đ

ÀN

Ví dụ 28 :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Tăng nhiệt độ vừa phải

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

.Q

Dùng xúc tác là axit (HCl, H2SO4)

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

+ Để phản ứng nhanh đạt tới trạng thái cân bằng cần:

IỄ N

* Đề bài : Sunfurylđiclorua SO2Cl2 là hoá chất phổ biến trong phản ứng clo hoá. Tại 3500C,

D

2 atm phản ứng: SO2Cl2(k)

SO2(k) + Cl2(k) (1) có Kp = 50

9 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1. Hãy cho biết đơn vị của trị số đó và giải thích HSCB Kp này phải có đơn vị như vậy.

N

2. Tính % theo thể tích SO2Cl2(k) còn lại khi (1) đạt tới trạng thái cân bằng ở điều kiện đã

H

Ơ

cho.

Y

N

3. Ban đầu dùng 150 mol SO2Cl2(k), tính số mol Cl2(k) thu được khi (1) đạt tới cân bằng.

PSO2Cl2

N

= 50

H Ư

PSO2 .PCl2

atm

TR ẦN

KP =

1.

G

* Hướng dẫn giải:

2. Cách 1:+ Gọi số mol SO2Cl2(k) ban đầu là 1 mol

10 00

P. 2 KP = = 50 1− 2

tính được  = 0,9806

Ó

A

+ Dựa vào biểu thức

B

có độ phân li là 

SO2(k) + Cl2(k) (1)

TO

ÁN

Cách 2: SO2Cl2(k)

-L

còn lại là 0,98%.

Ý

-H

+ Số mol SO2Cl2(k) còn lại là 1 -  = 0,0194 mol. Do vậy % theo thể tích SO2Cl2(k)

+ Dựa vào biểu thức tính

KP =

Kp = 50 atm

P2 = 50 2 − 2P

tính được P = 0,9902 atm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

số mol,% theo thể tích của chất.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

TP

*Mục đích của đề:Yêu cầu học sinh vận dụng kỹ năng tính HSCB của phản ứng từ đó tính

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Các khí được coi là khí lí tưởng (k: khí)

IỄ N

Đ

+ áp suất lúc cân bằng: PSO2Cl2( k ) = 0,0196 atm

D

Do vậy, số mol SO2Cl2(k) = 0,0098 hay 0,98%. (trong cùng nhiệt độ, áp suất: % theo số mol cũng như % theo thể tích)

10 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3. Ban đầu dùng 150 mol SO2Cl2(k), số mol Cl2(k) lúc cân bằng

N

nCl 2 = nSO2 = nSO2Cl 2   = 150  0,9806 = 147 ,09 mol.

N

H

Ơ

Ví dụ 29: [12, đề 2002 – 2003]

Y H Ư

N

G

phản ứng phân li PCl5. Sau khi đạt tới cân bằng áp suất khí trong bình bằng P.

TR ẦN

a) Hãy thiết lập biểu thức của KP theo độ phân li  và áp suất P. b) Thiết lập biểu thức của KC theo , m, V.

10 00

B

2. Trong thí nghiệm 1 thực hiện ở nhiệt độ T1 người ta cho 83,300 gam PCl5 vào bình dung tích V1. Sau khi đạt tới cân bằng đo được P1 = 2,700 atm. Hỗn hợp khí trong bình có tỉ khối

Ó

A

so với H2 bằng 68,862. Tính  và Kp.

Ý

-H

3. Trong thí nghiệm 2 giữ nguyên lượng PCl5 và nhiệt độ như ở thí nghiệm 1 nhưng thay dung V2 V1

.

ÁN

-L

tích là V2 thì đo được áp suất cân bằng là 0,500 atm. Tính tỉ số

4. Trong thí nghiệm 3 giữ nguyên lượng PCl5 và dung tích bình V1 như thí nghiệm 1 nhưng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1. Cho m gam PCl5 vào một bình dung tích V, đun nóng bình đến nhiệt độ T (K) để xảy ra

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

PCl3(k) + Cl2(k)

Đ ẠO

PCl5(k)

.Q

Khi nung nóng đến nhiệt độ cao PCl5 bị phân li theo phương trình:

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Đề bài:

ÀN

hạ nhiệt độ của bình đến T3 = 0,9T1 thì đo được áp suất cân bằng là 1,944 atm. Tính Kp và

IỄ N

Đ

. Từ đó cho biết phản ứng phân li PCl5 thu nhiệt hay phát nhiệt.

P = 30,974; H = 1,008. các khí đều là khí lý tưởng.

D

Cho: Cl = 35,453;

*Mục đích của đề:Yêu cầu học sinh thiết lập biểu thức liên hệ hằng số cân bằng theo độ phân li, áp suất, thể tích, khối lượng.Từ đó tính các đại lượng liên quan.

11

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Hướng dẫn giải:

PCl3(k) + Cl2(k)

N

H

PCl5(k)

Ơ

Phương trình:

N

1. Thiết lập biểu thức của KP, KC:

a

Cân bằng:

a–x

x a

PPCl5

=

10 00

PPCl3 .PCl 2

KP =

x .P a+x

B

PPCl3 = PCl2 =

2 .P 1− 2

A

+ HSCB

a−x .P; a+x

Ó

PPCl5 =

TR ẦN

+ áp suất riêng phần lúc cân bằng của mỗi khí

H Ư

* Tính KP

-H

* Tính KC (có 2 cách)

-L

Ý

Cách 1: + Tính nồng độ cân bằng của mỗi khí

ÁN

PCl5  = a(1 −  ) ; V

V

PCl3 Cl2  = a 2 = m 2 PCl5  V (1 −  ) 208,239V (1 −  )

Đ

ÀN

+ HSCB KC =

PCl3  = Cl2  = a.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

=

Đ ẠO

m ; 208 ,239

N

a=

G

Trong đó:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

mol

.Q

x

TP

x

+ Tổng số mol khí lúc cân bằng: n = a + x

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

Ban đầu:

D

IỄ N

Cách 2: + Ta biết: +

KC =

KP = KC .(RT)

 khí = 1

KP a 2 m 2 = = RT V (1 −  ) 208 ,239 V (1 −  )

12 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ở đó PV = nRT = (a + x)RT = a (1+ )RT

N

PV a(1 +  )

Ơ

hay RT =

Y

N

H

2. Thí nghiệm 1:

của hỗn hợp lúc cân bằng

H Ư

N

62,826 x 2,016 = 138,753 g/mol

tính được 1= 0,500.

10 00

A

2 12 ( 0,5) = .P1 = .2,70 = 0,900 2 1 − 12 1 − (0,5)

-H

Ó

K PT1

83,30 M

B

n1 = a(1 + 1 ) = 0,600mol =

TR ẦN

+ Tổng số mol khí lúc cân bằng

* Tìm KP tại nhiệt độ T1

-L

Ý

3. Thí nghiệm 2 :

ÁN

- giữ nguyên nhiệt độ : KP không đổi - Giữ nguyên số mol PCl5

Đ ẠO G

M

a = 0,400 mol

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

+ Khối lượng trung bình

mol

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

83,30 = 0,400 208 ,239

TP

+ Số mol PCl5 ban đầu: a =

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Tính 1

Đ

ÀN

- áp suất cân bằng P2 = 0,500 atm K PT2

D

IỄ N

* Ta có:

 22  22 = .P2 =  0,50 = 0,900 1 −  22 1 −  22

tính được 2 = 0,802 + Tổng số mol lúc cân bằng 13

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

n2 = a (1 + 2) = 0,4 (1 + 0,802) = 0,721 mol

N

* Tìm quan hệ giữa V1, V2, P1, P2, n1, n2

Y

n1 RT

TP

V2 n2 P1 =  = 6,489 V1 n1 P2

lần

Đ ẠO



G

4. Thí nghiệm 3:

H Ư

TR ẦN

- Giữ nguyên số mol PCl5 a = 0,400 và V1

N

- Thay đổi nhiệt độ: KP thay đổi (T3 = 0,9T1)

- áp suất cân bằng P3 = 1,944 atm (do nhiệt độ giảm, tổng số mol khí n3 thay đổi, n3  n1)

10 00

B

* Tìm 3

P1V1 = nRT1

-H

+ Ta có:

Ó

A

+ n3 = a (1 + 3) = 0,4 (1 + 3)

-L

Ý

P3.V1 = n3.RT3 = n3.R.0,9T1 P3 n 0,4(1 +  3 ).0,9 1,944 = 3 .0,9  = P1 n1 2,7 0,6

 3 = 0,2  n3 = 0,48mol

IỄ N

Đ

ÀN

Tính được

ÁN



DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

P1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

so với V1 =

.Q

n2 RT2 P2

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

V2 =

N

H

Ơ

+ Thể tích bình trong thí nghiệm 2

K PT

3

D

* Tính

K PT3 =

 33 .P3 = 0,081 1 −  32

14 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Nhận xét: Khi hạ nhiệt độ, KP giảm làm cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch – là

N

chiều phát nhiệt. Chiều thuận là chiều thu nhiệt.

H

Ơ

Ví dụ 30: [12, đề 2001 – 2002]

Y

N

* Đề bài: Tại 250C phản ứng: 2N2O5(k) → 4NO2(k) + O2(k) có hằng số tốc độ k = 1,8.10-5.s-1;

Đ ẠO

N2O5 là 0,070 atm. Các khí đều là lí tưởng.

N

G

1. Tính tốc độ:

H Ư

a) Tiêu thụ N2O5.

TR ẦN

b) Hình thành NO2, O2.

B

2. Tính số phân tử N2O5 đã bị phân tích sau 30 s.

10 00

3. Nếu phản ứng trên có phương trình 2N2O5(k) → 2NO2(k) + 1/2 O2(k) thì trị số tốc độ phản

A

ứng, hằng số tốc độ phản ứng có thay đổi không? Giải thích?

-H

Ó

* Mục đích của đề: Giúp học sinh củng cố kiến thức về tốc độ phản ứng; kỹ năng: viết

Ý

phương trình động học của phản ứng, biểu thị và tính tốc độ hình thành, tốc độ tiêu thụ,

-L

tính số phân tử bị phân tích, mặt khác tại nhiệt độ T xác định: tốc độ phản ứng vpư và hằng

TO

ÁN

số tốc độ phản ứng k đều không đổi. * Hướng dẫn giải:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

không đổi. Ban đầu lượng N2O5 cho vừa đầy bình. ở thời điểm khảo sát, áp suất riêng phần

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

5

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2

U

biểu thức tính tốc độ phản ứng v = k. C N O . Phản ứng trên xảy ra trong bình kín thể tích 20,0 lít

IỄ N

Đ

1.a) - Tính tốc độ của phản ứng theo biểu thức vpư = k.

D

+

trong đó: C N

2 O5

=

(1)

C N 2O5

n N 2 O5 V

=

PN 2 O5 RT

=

0,070 = 2,8646 .10 − 3 mol.l-1 0,082 .298

(2)

15 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ vpư = 2,8646.10-3 x 1,8.10-5 = 5,16.10-8 mol.l-1.s-1

Ơ

N

- Tính tốc độ tiêu thụ N2O5: vttN 2O5

vhtO2 =

TP

.Q

dt

= 4 .vpư

= 2,046.10-7 mol.l-1.s-1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

+

dC NO2

G

v htNO 2 =

dt

= vpư

= 5,16.10-8 mol.l-1.s-1

TR ẦN

dCO2

H Ư

N

+

Đ ẠO

- Tính tốc độ hình thành NO2, O2: vhtNO 2 , vhtO2

x t x N0

10 00

N N 2 O5 = N = vttN 2O5  Vbình

N N 2O5

B

2. Tính số phân tử N2O5 bị phân tích sau thời gian t:

Ó

A

= 1,032.10-7 x 20 x 30 x 6,023.1023 = 3,729.1019 phân tử

-H

3. Phương trình N2O5(k) → 2NO2(k) + 1/2O2(k)

-L

Ý

Tại nhiệt độ T xác định, tốc độ phản ứng vpư và k đều không đổi vì :

TO

ÁN

+ k chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ + Theo (1), khi k = const,

IỄ N

Đ

PC – P0 (Torr)

0

D

2PC – P0 (Torr) 632

C N 2 O5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

= −2. vpư = - 2.5,16.10-8 = -1,032.10-7 mol.l-1.s-1 (3)

dt

5

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2

U

dCN 2O5

+ vttN O = −

Y

N

H

2N2O5(k) → 4NO2(k) + O2(k)

+

= const thì v = const

13,5

47,8

85,2

122,7

157,4

605

536,4

461,6

386,6

317,2

16 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

k (mol-1.l.phút-

0,811

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

0,864

0,888

0,882

0,861

1

N

H

Ơ

N

)

Y

n

= 0,8612

mol-1.l.phút-1

H Ư

N

Bài 8:

3BrO- → BrO3- + 2Br- (1)

TR ẦN

1. Phản ứng tự oxi hoá - khử trong môi trường kiềm:

A

tốc độ k = 9,3.10-4 m3 (kmol.s)-1

10 00

B

xảy ra theo quy luật động học bậc 2. Nồng độ ban đầu của BrO- là 0,1 kmol.m-3; hằng số

-H

Ó

a) Sau bao lâu thì 30%, 99% BrO- bị chuyển hoá?

-L

Ý

b) Tính chu kỳ bán huỷ t1/2 của phản ứng (1).

ÁN

2. Chứng minh rằng đối với phản ứng một chiều bậc 2

TO

2A → sản phẩm có t1/2 =

1 k.a

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

i =1

G

k=

 ki

Đ ẠO

5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

.Q

b) Hằng số tốc độ phản ứng k .

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Nhận xét: Các giá trị k xấp xỉ nhau nên phản ứng (1) thuộc bậc 2.

Đ

Trong đó: a là nồng độ ban đầu của A (ở t = 0).

IỄ N

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh viết được phương trình động học của phản ứng, tính

D

nồng độ và thời gian của chất bị chuyển hoá, tính thời gian nửa phản ứng; chứng minh biểu thức tính t1/2 của phản ứng.

17 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hướng dẫn giải:

N

1. a) Gọi thời gian để 30% BrO- bị chuyển hoá là t1.

H N

.

Y

2

a – x2 = 0,001

B

1 1 1 −   ka−x a

10 00

t=

TR ẦN

+ Theo quy luật động học bậc 2 ta có biểu thức:

H Ư

N

G

+ Lượng còn lại: a – x1 = 0,07

Đ ẠO

x2 = 0,099.

t1 = 4608,3 s (76,8 phút)

t2 = 106,45.104 s (1,77.104 phút)

-H

Ó

A

Thay các giá trị a, a – x, k tìm được:

b) Chu kỳ bán huỷ :

1 k.a

-L

Ý

t1/2 =

ÁN

+ Tính được t1/2 = 10753 s (179,2 phút)

TO

2. Chứng minh :

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nồng độ ban đầu a = 0,1 ; lượng chuyển hoá x1 = 0,03

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

 

.Q



1 d BrO − = k BrO − v=− .

3 dt

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

+ Biểu thức tốc độ phản ứng :

Ơ

99% BrO- bị chuyển hoá là t2.

D

IỄ N

Đ

+ Gọi x là lượng A phản ứng.

2A → sản phẩm.

t=0

a

0

t=

a–x

x 18

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

N Ơ H

=  k .dt

H Ư

N

1 = kt + C a−x

→C=

1 1 1 k=  −  ta−x a

thì k =

A

Ó 1 t1 2 .a

-H

a 2

hay t1/2 =

1 k.a

(Điều phải chứng minh)

-L

+ Khi x =

(**) Phươngtrình tốc độ dạng tích phân.

Ý

hay

1 1 − a−x a

10 00

 kt =

1 a

TR ẦN

Khi t = 0 → x = 0

B



Đ ẠO

2

G

dx

 (a − x )

TP

+ Lấy tích phân của (*):

TO

ÁN

Bài 9: Cho phản ứng “khí nước” CO2 + H2

CO + H2O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Phương trình tốc độ dạng vi phân.

(*)

.Q

dx 2 = k (a − x ) dt

d (a − x ) 2 = k .(a − x ) dt

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

hay

dt

= k .C A2

N

v= −

d CA

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

+ Biểu thức tốc độ phản ứng : v = −

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đ

a) Tính G 0 của phản ứng ở 1000 K, biết H 0 và S 0 ở 1000 K lần lượt là: 35040 J.mol-1;

IỄ N

32,11 J. mol-1.K-1.

D

b) Tính HSCB KC, KP của phản ứng ở 1000K.

19 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

c) Một hỗn hợp khí chứa 35% thể tích H2, 45% thể tích CO và 20% thể tích hơi nước được

N

nung nóng tới 1000 K.

H

Ơ

Xác định thành phần hỗn hợp (theo % thể tích) ở trạng thái cân bằng.

N

G

0 G1000 = 2930 J

H Ư

Thay giá trị S 0 , H 0 , T tính được

TR ẦN

b) HSCB: KP = KC = 0,703. c) Thành phần hỗn hợp (theo % thể tích) của:

0 G298 = 74 ,85 kJ

-H

Ó

C(gr) + 2H2(k);

(J.K-1.mol-1) của CH4(k) là 186,19; của C(gr) là 5,69; của H2(k) là 130,59.

0 S 298

-L

Ý

và

H2: 45,4%

A

Bài 10: Cho biết phản ứng: CH4(k)

H2O: 9,6%;

B

CO2: 10,4%;

10 00

CO: 34,6%;

ÁN

a) Tính G 0 của phản ứng ở nhiệt độ 298 K. b) Phản ứng có lnKp = - 15,17 – 7905,73 T-1 + 3,68 lnT.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

a) áp dụng biểu thức: G0 = H 0 − TS 0

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Đ ẠO

TP

Hướng dẫn giải:

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

xác định thành phần hỗn hợp theo % thể tích của chất trong hỗn hợp.

Y

N

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh tính G 0 , HSCB KC, KP của phản ứng ở 1000 K từ đó

ÀN

Tính Kp của phản ứng, so sánh các giá trị Kp ở 500K và 1000K. Kết quả đó có phù hợp với

IỄ N

Đ

nguyên lý Lơ Satơliê không?

D

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh tính G 0 của phản ứng, tính KP ở 2 nhiệt độ bất kỳ, vận dụng nguyên lý Lơ Satơliê để giải thích kết quả.

20 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hướng dẫn giải: 50807 J

(T = 298 K).

N

0 0 0 G298 = H 298 − TS 298 =

N

H

Ơ

b) ở 500 K, tính KP  3.10-4

Y Đ ẠO

Phản ứng thu nhiệt, khi nhiệt độ tăng thì KP tăng. Vậy kết quả trên phù hợp với nguyên lý

N2O4(k)

2NO2(k)

Số mol N2O4 bị phân li Số mol N2O4 ban đầu

10 00

B

a) Gọi  là độ phân li của N2O4:  =

TR ẦN

nhận được xuất phát từ a mol N2O4 tinh khiết.

H Ư

Bài 11: Cân bằng:

N

G

Lơ Satơliê.

Ó

A

Tính số mol NO2, N2O4 và tổng số mol của hệ khi cân bằng theo a và .

-H

b) Tính áp suất riêng phần của NO2, N2O4 theo  và áp suất tổng cộng P của hệ khi cân

-L

Ý

bằng.

ÁN

c) Thiết lập biểu thức sự phụ thuộc của HSCB Kp vào P và . d) Nếu ban đầu có 1,588 g N2O4 trong bình dung tích 0,5 lít, ở 250C và áp suất P lúc cân

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

.Q

K P500 K  K P1000K

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ở 1000 K, tính KP  10,43.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

a) Tính:

Đ

ÀN

bằng là 760 mmHg thì , KP, áp suất riêng phần của NO2, N2O4 là bao nhiêu?

IỄ N

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh thiết lập và tính số mol, áp suất riêng phần của chất,

D

tính HSCB KP ở điều kiện cụ thể.

Hướng dẫn giải:

21 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

a) Xét cân bằng: N2O4(k)

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Cân bằng:

a (1 - )

2a

Ơ

a

Đ ẠO

Tổng số mol của hệ: a (1 + )

N

Thay các biểu thức

2 PNO 2

B

KP =

10 00

c) Ta biết:

TR ẦN

2 .P 1+ 

PN 2O4

rồi biến đổi ta được:

Ý

4 2 .P 1− 2

-L

KP =

-H

Ó

PN 2O4 , PNO2

A

PNO2 =

1− .P 1+ 

H Ư

PN 2O4 =

G

b) áp suất riêng phần của N2O4, NO2:

TO

ÁN

d) + Đã biết: a = 0,01726 mol; V = 0,5 lít; P = 1 atm.

Tính số mol của hệ lúc cân bằng:

n=

PV  0,02046 R.T

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

N2O4: a (1 - )

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

NO2: 2a

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

+ Số mol

N

H

Ban đầu:

N

2NO2(k)

a (1 + ) = n hay  = 0,1854

IỄ N

Đ

+ Ta có:

D

+ Tính KP = 0,1424 +

PN 2O4 = 0,687 atm

;

PNO2 = 0,313 atm

22 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

(1)

Ơ

2NO2(k)

N

H

N2O4(k)

N

Bài 12 : ở nhiệt độ T, áp suất 1 atm có cân bằng sau :

H Ư

N

d) Tính KP của phản ứng (1) khi  = 11%. Độ phân li  thay đổi như thế nào khi P từ 1

TR ẦN

atm giảm còn 0,8 atm ?

e) Để  đạt tới 8% thì phải nén hỗn hợp khí tới áp suất nào ? Nhận xét về chiều của phản

10 00

B

ứng (1).

Mục đích của bài : Yêu cầu học sinh thiết lập biểu thức tính KP theo , P ; xác định KP,

a)

KP =

-L

ÁN

Hướng dẫn giải:

Ý

định chiều phản ứng.

-H

Ó

A

KC, G 0 , H, S của phản ứng ở điều kiện cụ thể, áp dụng nguyên lí Lơ Satơliê để xác

4 2 .P 1− 2

G 0

= - 1,16 kJ.mol-1

Đ

ÀN

b) KP = 1,52 ; KC = 0,0557 mol.l-1 ;

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

G

c) Xác định H, S của phản ứng (1) ở 333 K. Cho biết ở 373 K có KP = 14,97.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

b) Xác định KP, KC, G 0 của phản ứng (1) ở 333 K,  = 0,525.

TP

.Q

a) Thiết lập biểu thức HSCB KP là dạng một hàm của độ phân li  và áp suất chung P.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

Giả thiết các khí đều là khí lí tưởng.

IỄ N

c) H = 59,103 kJ.mol-1 ; S = 181 J.mol-1.K-1

D

d) Thay  = 0,11 vào tính được KP = 0,049.

23 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Khi P từ 1 atm giảm còn 0,8 atm, độ phân li  tăng cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều từ

N

trái sang phải.

H

Ơ

e)  = 0,08 ; KP = 0,049 ta tính được P = 1,9 atm.

(1)

H Ư

N

a) Chứng minh rằng ở nhiệt độ, áp suất xác định, hiệu suất phản ứng sẽ cực đại nếu thành

b) ở 723 K phản ứng (1) có K P = 2.10−4 1

B

ở 850 K phản ứng (1) có K P = 0,2.10−4

TR ẦN

phần mol của hỗn hợp các chất tác dụng lấy đúng theo hệ số tỷ lượng của chúng.

10 00

2

Ó

H 0 = −92 ,5kJ .

-L

ÁN

a) Tính HSCB KP.

Ý

áp suất 300 atm, 4500C.

Khi phản ứng đạt cân bằng thu được 36% NH3 dưới

-H

2. Phản ứng (1) có

A

Tìm nhiệt độ của sự chuyển hoá (ở khoảng nhiệt độ) trên.

b) ở 4500C phải dùng áp suất bao nhiêu để đạt 50% NH3.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

2NH3(k)

G

N2(k) + 3H2(k)

Đ ẠO

1. Thực hiện tổng hợp NH3 theo phản ứng:

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Bài 13:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

N

Vậy khi  giảm cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều từ phải sang trái.

Đ

IỄ N

(1).

ÀN

c) Dưới áp suất 300 atm thì ở nhiệt độ nào để đạt 50% NH3. Cho biết chiều của cân bằng

Mục đích của bài: Giúp cho học sinh có kĩ năng tổng hợp: chứng minh giả thiết là đúng,

D

tính HSCB KP, tính số mol, nhiệt độ (áp dụng biểu thức của định luật KiecHoff), tìm áp suất, và xét chiều phản ứng.

24 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hướng dẫn giải: 2NH3(k)

(1)

Ơ

PN 2 + PH 2 + PNH 3 = P = 1atm

(2)

ln Kx = ln KP + 2ln P

x NH 3

−

dxN2 x N2

−

N

3dxH 2

(3)

xH 2

10 00

B

+ Hiệu suất phản ứng sẽ cực đại khi ln Kx = 0  x NH 3 + x N 2 + xH 2 = 1  dxNH 3 + dxN 2 + dxH 2 = 0  P = 1atm

-H

Ó

A

Ta có:

TO

ÁN

-L

Ý

dxNH 3 = 0 x = 1   Khi NH 3 dxN 2 + dxH 2 = 0  dxN 2 = −dxH 2

+ Thay (a) vào (3) được:

H Ư

dxNH 3

TR ẦN

= 2.

G

 ln K x = 2 ln x NH 3 − ln x N 2 = 3 ln x H 2

(a)

xH 2 = 3x N2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

+ Lấy Nêpe 2 vế của (2):

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

= K x P −2

Y

x N 2 .x H3 2 .P 4

U

=

.Q

PN 2 .PH32

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

KP =

2 x NH .P 2 3

TP

2 PNH 3

N

H

+ Giả thiết:

N2(k) + 3H2(k)

N

1.a) Phản ứng:

IỄ N

Đ

Do vậy tỉ lệ phần mol của N2 : H2 là 1 : 3

D

b) + Ta có: ln K P1 = −

H 0 S 0 A + = +B RT1 R T1

25 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

H 0 S 0 A =− + = +B RT2 R T2

N H N Y

(b) tính được:

A = 11144,162; B = - 18,721

Trong đó:

A 11144,162 +B= − 18,721 T T

TR ẦN

ln K =

H Ư

N

G

G = - RT lnK

+ Mặt khác:

Khi phản ứng đạt trạng thái cân bằng: G = 0  lnK = 0

10 00

B

hay T = 595,3 K

A

Vậy nhiệt độ của sự chuyển hoá trên là 595,3 K.

-H

+ Phản ứng: 1

-L

Ý

N2(k) + 3H2(k) 3

ÁN

Ban đầu:

Ó

2. a) HSCB KP:

Cân bằng: 1 -  3(1 - )

2NH3(k) (1);

H0 = - 92,5 kJ

0 2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

K P1 , K P2 , T1 , T2 vào

.Q

Thay các giá trị

(b)

TP

K P1

1 1 = A −   T2 T1 

Đ ẠO

K P2

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

 ln

Ơ

(Biến đổi từ biểu thức: G0 = H0 - TS0 = -RT ln KP)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ln K P2

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đ

ÀN

Tổng số mol hệ lúc cân bằng: 4 - 2 2 = 0,36 4 − 2

hay  = 0,529.

D

IỄ N

Hiệu suất phản ứng đạt 36% NH3 nghĩa là + Ta có:

26 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

x NH 3 = 0,36 ;

x N 2 = 0,16 ;

x H 2 = 0,48 ;

Thay các giá trị vào (2) ta tính được:

K P1 = 0,813.10−4

H Ư

TR ẦN

Thay các giá trị vào (2) ta tính được: P = 683 atm

c) Dưới P = 300 atm, 4500C tính được K P = 0,813.10−4 1

Vậy P = 300 atm, ( t 20 ) T2 = ? ,

B

10 00 x H 2 = 0,375 ;

x N 2 = 0,125 ;

P = 300 atm;

-H

x NH 3 = 0,5 ;

A

Theo b) ở 4500C:

K P2 = ?

Ó

+ Tính xem ở P = 300 atm,

K P2 = ?

-L

Ý

 = 0,667.

Thay các giá trị vào (2) tính được K P = 4,21.10−4

ÁN

2

TO

+ Tìm nhiệt độ ( t 20 ) T2.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

x H 2 = 0,375 .

G

x N 2 = 0,125 ;

x NH 3 = 0,5 ;

N

+ Trong đó:

hay  = 0,667

Đ ẠO

2 = 0,5 4 − 2

+ Hiệu suất phản ứng đạt 50% NH3 nghĩa là:

TP

1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

b) ở 4500C, K P = 0,813.10−4 .

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

P = 300 atm.

Ơ

Trong đó:

H

(2)

x N 2 .x

N

.P −2

3 H2

Y

K P1 =

2 x NH 3

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

IỄ N

Đ

áp dụng biểu thức của định luật KiecHoff:

D

Ta có:

ln

K P2 K P1

Thay các giá trị:

=

H 0 R

1 1   −   T1 T2 

K P1 , K P2 , T1

(c)

vào (c) tính được T2 = 653,1K hay 380,10C

27 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Nhận xét: Tại

T1 = 723K có K P = 0,813.10−4

Ơ

N

1

T2 = 653,1K có K P = 4,21.10−4

N

H

2

G

Bài 14:

H Ư

2NH3(k)

(1)

TR ẦN

N2(k) + 3H2(k)

N

Amoniac (NH3) được tổng hợp theo phản ứng:

1. Chứng minh rằng ở nhiệt độ và áp suất nhất định nồng độ của NH3 là lớn nhất nếu xuất

10 00

B

phát từ hỗn hợp có tỉ lệ N2 : H2 là 1 : 3 theo số mol.

2. a) Dùng số liệu nhiệt động dưới đây:

0

)

NH3

A

H2 0

- 46,19

Ý

0 H 298 k .J .mol −1 :

(

Ó

)

-H

(

-L

N2

0 S 298 J .K −1 .mol −1 :

130,59

192,51

ÁN

191,49

Tính G0 của phản ứng ở 250C 0 H 298

ÀN

b) Nếu coi

và

0 S 298

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

NH3).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

Khi nhiệt độ giảm, KP tăng. Vậy cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều từ trái sang phải (tạo

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

Phản ứng (1) là toả nhiệt H0 < 0), KP tỉ lệ nghịch với T.

của phản ứng là không đổi theo nhiệt độ thì ở nhiệt độ nào phản

IỄ N

Đ

ứng đổi chiều ?

D

3. Để có hiệu suất NH3 cao, cần tiến hành phản ứng ở áp suất như thế nào ? Vì sao ?

28 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

4. Tính xem cần phải tiến hành phản ứng ở áp suất là bao nhiêu để hiệu suất chuyển hoá hỗn hợp ban đầu (N2 + 3H2) là 90%, nếu phản ứng được thực hiện ở 4500C và tỉ lệ mol của

Ơ

N

N2 : H2 là 1 : 3 ?

N

H

Mục đích của bài : Yêu cầu học sinh chứng minh giả thiết, tính G0 của phản ứng, tìm nhiệt

Y MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

KP = Kx.P-2 hay Kx = KP.P2

Lấy Nêpe 2 vế của (2), biến đổi ta có : dxNH 3 x NH 3

−

dxN2 x N2

−

3dxH 2 xH 2

(3)

10 00

ln K x = 2.

TR ẦN

(2)

B

Mà

H Ư

N

G

PN 2 + PH 2 + PNH 3 = P = 1atm

Ó

A

+ Khi ln Kx = 0, hiệu suất phản ứng sẽ cực đại.

-H

 x NH 3 + x N2 + xH 2 = 1  dxNH 3 + dxN 2 + dxH 2 = 0  T , P = const

ÁN

-L

Ý

ta có :

TO

dxNH 3 = 0 x = 1  + Giả sử NH 3  dxN 2 + dxH 2 = 0  dxN 2 = −dxH 2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

+ Ta giả thiết :

xH 2 = 3x N2

Đ ẠO

1. Từ tỉ lệ N2 : H2 là 1 : 3 theo số mol hay

TP

Hướng dẫn giải:

(4)

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

độ phản ứng đổi chiều, tính áp suất ở điều kiện bất kỳ.

IỄ N

Đ

Thay (4) vào (3) được : x H = 3 x N (hợp lý) 2

2

D

Vậy xuất phát từ hỗn hợp có tỉ lệ N2 : H2 là 1 : 3 theo số mol ( x H = 3 x N ) ở T, P nhất định 2

2

nồng độ NH3 là lớn nhất ( xNH = 1 ).

3

29 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

2.a) Tính

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

0 0 0 G298 = H 298 − TS 298 = −33304 ,48 J

N

b) Phản ứng đổi chiều ở nhiệt độ T > 466 K.

N

H

Ơ

3. Dựa theo nguyên lí Lơ Satơliê, cần tiến hành phản ứng ở áp suất cao.

Y TR ẦN

Trong bình phản ứng, ban đầu có chứa 0,3 mol PCl5 dưới áp suất 1 atm. Khi cân bằng thiết lập có áp suất là 1,25 atm ở thể tích, nhiệt độ không đổi.

10 00

B

a) Tính độ phân li , HSCB KP và áp suất riêng phần của từng cấu tử trong hệ. b) Lập biểu thức liên hệ giữa độ phân li  và áp suất chung của hệ lúc cân bằng PCB.

-H

Ó

A

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh tính được các đại lượng: độ phân li , HSCB KP, số

Ý

mol, áp suất riêng phần của từng cấu tử; thiết lập biểu thức liên hệ giữa , và KCB.

ÁN

-L

Hướng dẫn giải:

a) Tính , KP, PPCl , PPCl , PCl : 5

3

2

* Xét phương trình: PCl5(k)

ÀN

PCl3(k) + Cl2(k)

D

IỄ N

Đ

Ban đầu:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(1)

N

PCl3(k) + Cl2(k)

H Ư

PCl5(k)

G

Bài 15 : Photphopentaclorua phân huỷ theo phương trình :

Đ ẠO

+ Tính : Kx, KP thay vào biểu thức tìm được P = 5284 atm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

.Q

KP = Kx. P-2

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

4. + Lập biểu thức liên hệ KP theo Kx và P

(1)

0,3

Cân bằng: 0,3 – x

x

x

Số mol khí trước cân bằng: nt = 0,3 ứng với Pt.

30 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Số mol sau cân bằng: nS = 0,3 + x ứng với Ps.

N N

H

0,3 1 =  x = 0,075 0,3 + x 1,25

KP =

PPCl3 .PCl2 PPCl5

= 0,0833atm

10 00

+ HSCB

Ó

A

(có thể tính Kp theo Kx)

Đ ẠO

0,075 = 0,25 atm 0,375

B

PPCl3 = PCl2 = 1,25 .

Ý

-H

b) Biểu thức liên hệ giữa  và PCB:

ÁN

-L

+ Gọi áp suất ban đầu là Pt ứng với số mol nt. áp suất lúc cân bằng là PCB với số mol nCB.

ÀN

+ Ta có tỉ lệ:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

0,225 = 0,75 atm 0,3 + 0,075

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

PPCl5 = 1,25 .

G

áp suất riêng phần :

PCl3 = Cl2 = 0,075mol  PCl5 = 0,225mol

N

+ Số mol khí lúc cân bằng :

.Q

x = 0,25 ( 25 %) 0,3

H Ư

=

TR ẦN

Mặt khác

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y



nt Pt = ns Ps

Ơ

+ Vì V, T không đổi nên:

IỄ N

Đ

n .P Pt n = t  PCB = CB t nt PCB nCB

(2)

D

nCB = 0,3(1 +  ) + Thay  vào (2) ta có: nt = 0,3

31 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

PCB = Pt (1 + ) = 1 + 

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

(Pt = 1 atm)

N

Bài 16 : ở nhiệt độ xác định và dưới áp suất 1 atm, độ phân li của N 2O4 thành NO2 là 11%.

N

G

Lơ Satơliê xét các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng phản ứng.

H Ư

Hướng dẫn giải:

Phản ứng

2NO2(k)

(1)

KP =

4 2 .P 1− 2

(*)

A

HSCB:

10 00

B

N2O4(k)

TR ẦN

a) T = const,  = 0,11, giả sử ban đầu có 1 mol N2O4.

-H

Ó

Thay các giá trị , P vào biểu thức (*) tính được KP = 0,049.

-L

Ý

b) áp suất giảm từ 1 atm xuống 0,8 atm, độ phân li  tăng do: KP = 0,049, P = 0,8 atm tính

ÁN

được  = 0,123 hoặc : Khi áp suất giảm cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều thuận hay chiều tăng số phân tử khí.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh tính được HSCB KP của phản ứng, áp suất nguyên lý

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

nhận được có phù hợp với nguyên lý Lơ Satơliê không? Vì sao?

TP

.Q

c) Để cho độ phân li giảm xuống còn 8% thì phải nén hỗn hợp khí tới áp suất nào? Kết quả

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

b) Độ phân li sẽ thay đổi như thế nào khi áp suất giảm từ 1 atm xuống 0,8 atm.

N

H

Ơ

a) Tính HSCB KP của phản ứng.

ÀN

c) Độ phân li  = 0,08, KP = 0,049.

IỄ N

Đ

Thay , KP vào biểu thức (*) tính được P = 1,9 atm. Như vậy, khi áp suất tăng từ 1 atm lên

D

1,9 atm cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều nghịch.

Kết quả nhận được phù hợp với nguyên lý Lơ Satơliê.

32 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bài 17: Cho các phản ứng: 1 O2(k) 2

→ CO(k) (1)

G10 = −110500 − 89T

J

H

G20 = −393500 − 3T

(a)

N

G

b) Tính áp suất riêng phần CO, CO2 của phản ứng (a) khi cân bằng tại 1000K, áp suất là 1

H Ư

atm.

TR ẦN

c) Phản ứng (a) là toả nhiệt hay thu nhiệt. Cân bằng chuyển dịch như thế nào khi tăng nhiệt

B

độ và áp suất của phản ứng (a).

+

1 CO2(k) 2

(b)

A

1 C (gr) 2

Ý

-H

C(gr) + CO2(k) → 2CO (k) (c)

Ó

CO(k) →

10 00

d) Tính KP của các phản ứng sau ở 1000K:

-L

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh tổ hợp phản ứng tính các đại lượng: G0 và KP

TO

ÁN

của phản ứng, tính áp suất riêng phần của chất ở 1000 K; vận dụng nguyên lý Lơ Satơliê xét chiều phản ứng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q Đ ẠO

2CO(k) → C(gr) + CO2(k)

TP

a) Tính G 0 và KP của phản ứng sau đây ở 1000K.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

T: Nhiệt độ (K) bất kỳ; (gr: graphit).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(2)

N

C(gr) + O2(k) → CO2(k)

Ơ

N

J

Y

C(gr) +

Đ

Hướng dẫn giải:

D

IỄ N

a) + Tổ hợp phản ứng (1) và (2) được phản ứng (a).

Ta có: hay:

Ga0 = G20 − 2G10 Ga0 = −172500 + 175 T

33 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

ở 1000K:

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ga0 = 2500 J

Ơ

N

+ áp dụng biểu thức: G0 = −RT. ln K

N

H

Tính được: KP = 0,7403 atm-1. p = 1atm

PCO2 = 0,331 atm ;

PCO = 0,669 atm.

H Ư

+ Khi tăng áp suất, cân bằng (a) chuyển dịch theo chiều làm giảm số phân tử khí hay chiều

TR ẦN

thuận. d) Với phản ứng (b): T = 1000K

10 00 Ó

A

GC0 = −Ga0 = −2500J   K P = 1,35atm

-H

Với phản ứng (c)

B

0 0  Gb = Ga / 2 = 1250J  −1 / 2   K P = 0,86(atm)

-L

Ý

Bài 18: Trộn CO với hơi H2O tại 1000K theo tỉ lệ mol 1 : 1. Tính thành phần của hỗn hợp

ÁN

đạt tới trạng thái cân bằng.

2H2(k) + O2(k) 2CO(k) + O2(k)

TO

Biết rằng: 2H2O(h)

lg K P2 = −20 ,4

Đ

2CO2(k)

lg K P1 = −20 ,113

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

G

+ Khi tăng nhiệt độ, cân bằng (a) chuyển dịch theo chiều thu nhiệt hay chiều nghịch.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP Đ ẠO

c) Do H0 < 0, S0 < 0: Phản ứng (a) là phản ứng toả nhiệt.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

b) T = 1000K,

IỄ N

Mục đích của bài: Yêu cầu học sinh xác định phản ứng xảy ra, từ đó tính thành phần hỗn

D

hợp đạt tới trạng thái cân bằng.

Hướng dẫn giải: 34

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

+ Phản ứng xảy ra: CO(k) + H2O(h)

(

)

1 lg K P1 − lg K P2 = 0,1435 2

N

lg K P =

CO2(k) + H2(k)

Ơ

có

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

hay KP = 1,392.

Y

Cân bằng: 1 – x 1 – x

x

N

x

H Ư

Tổng số mol lúc cân bằng: 2 mol

tìm được x = 0,54 mol.

B

x2 (1 − x )2

10 00

K x = 1,392 =

TR ẦN

+ áp dụng biểu thức tính Kx ta có:

+ Vậy số mol:

A

CO2 = H2 = 0,54 mol

-H

Ó

CO = H2O = 0,46 mol

-L

Ý

Hoặc % số mol: CO2 = H2 = 27%

TO

ÁN

CO = H2O = 23%

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

1

CO2(k) + H2(k)

Đ ẠO

Ban đầu:

.Q

Phản ứng: CO(k) + H2O(h)

G

+

D

IỄ N

Đ

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Do  v = 0 nên KP = KC = Kx = 1,392

35 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

H

Ơ

N

Thực nghiệm sư phạm

thực nghiệm sư phạm nhằm mục đích sau:

N

G

- Nghiên cứu hiệu quả của việc giảng dạy theo nội dung luận văn nhằm đánh giá khả năng

H Ư

nắm vững lý thuyết cơ bản và khả năng vận dụng lý thuyết vào việc giải bài tập.

TR ẦN

- Sử dụng hệ thống các câu hỏi và bài tập trên vào việc khắc sâu kiến thức trọng tâm, rèn luyện kỹ năng cơ bản của từng chương nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy; thúc đẩy quá

10 00

B

trình học tập, tìm tòi sáng tạo của học sinh.

A

- So sánh kết của của lớp thực nghiệm với kết quả của lớp đối chứng. Từ đó xử lý, phân

-H

Ó

tích kết quả để đánh giá khả năng áp dụng hệ thống các câu hỏi và bài tập trên do chúng

Ý

tôi đề xuất cũng như cách sử dụng nó trong việc giảng dạy ở các lớp chuyên Hoá và bồi

-L

dưỡng học sinh chuẩn bị dự thi học sinh giỏi Hoá ở các cấp hiện nay.

TO

ÁN

IV.1.2. Phương pháp thực nghiệm a. Chọn đối tượng và địa bàn thực nghiệm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Trên cơ sở những nội dung đã đề xuất ở chương II và chương III, chúng tôi đã tiến hành

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

.Q

IV.1.1. Mục đích thực nghiệm

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

IV.1. Mục đích, phương pháp và tổ chức thực nghiệm sư phạm

Đ

Để tiến hành thực nghiệm tốt những nội dung đã được biên soạn ở chương II, III; chúng

IỄ N

tôi đã tiến hành thực nghiệm ở các đối tượng là học sinh trường THPT chuyên có uy tín và

D

chất lượng tốt.

Cụ thể là:

36 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong – Nam Định được gọi là trường A

N

Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ – Hà Đông – Hà Tây được gọi là trường B

N

H

Ơ

Mỗi trường đều có loại lớp ở khối 11 và khối 12.

Đặc biệt: Tiến hành thực nghiệm đối với đổi tuyển dự thi học sinh giỏi Quốc Gia của trường

N

G

THPT chuyên Lê Hồng Phong –Nam Định năm học 2003-2004.

H Ư

b. Phương pháp tiến hành thực nghiệm

TR ẦN

Bao gồm các bước:

B

- Giảng dạy học sinh lớp 11, lớp 12 và hướng dẫn học sinh đội dự tuyển làm bài tập.

10 00

- Ra 2 đề kiểm tra với 2 mức độ khác nhau cho khối 11 và 12 (xem phụ lục I và phụ lục II).

Ó

A

+ Đề 1: Đánh giá khả năng nắm vững kiến thức cơ bản.

-H

+ Đề 2: Đánh giá kỹ năng giải bài tập vận dụng lý thuyết cơ bản.

-L

Ý

- Ra 2 đề kiểm tra tổng hợp cho đội dự tuyển (xem phụ lục III).

TO

ÁN

- Chấm bài kiểm tra.

- Sắp xếp kết quả theo thứ tự từ thấp đến cao cụ thể từ 0 – 10 điểm, phân thành 3 nhóm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

nghiệm (TN).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

+ Lớp dạy theo phương pháp sử dụng hệ thống câu hỏi và bài tập trên được gọi là lớp thực

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

+ Lớp dạy theo phương pháp bình thường được gọi là lớp đối chứng (ĐC).

Đ

+ Nhóm khá, giỏi có các điểm: 7, 8, 9, 10.

D

IỄ N

+ Nhóm trung bình có các điểm: 5, 6. + Nhóm yếu kém có các điểm: 0, 1, 2, 3, 4.

- So sánh kết quả lớp thực nghiệm và lớp đối chứng trong một trường.

37

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- áp dụng toán học thống kê; xử lý phân tích kết quả.

N

- Kết luận.

N

H

Ơ

IV.1.3. Tổ chức thực nghiệm

Y

Tổ chức thực nghiệm tại khối 11, 12 của 2 trường THPT chuyên và với đội dự tuyển học

Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ (Hà Đông) (B),

Cô Chu Kim Oanh.

N H Ư

IV.2.1. Nội dung thực nghiệm sư phạm

TR ẦN

IV.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm

10 00

B

+ Giảng dạy tại lớp 11, lớp 12 chuyên Hoá.

+ Bước đầu bồi dưỡng học sinh khá, giỏi dự thi học sinh giỏi các cấp.

-H

Ó

A

+Ra đề kiểm tra, chấm bài, phân tích kết quả.

Ý

IV.2.2. Xử lý số liệu thực nghiệm sư phạm [8]

-L

Chúng tôi đã tiến hành đánh giá chất lượng, phát hiện học sinh có tính sáng tạo, có năng

ÁN

khiếu về hóa học thông qua 2 bài kiểm tra cho khối 11, 12 của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng, đồng thời kiểm tra 2 bài tổng hợp với đội dự tuyển học sinh giỏi Quốc gia. Đồng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Lại Thị Thu Thuỷ.

G

Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) (A),

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

Đ ẠO

Sau đây là tên trường và tên giáo viên tiến hành thực nghiệm :

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

sinh giỏi Quốc Gia.

ÀN

thời chấm bài theo thang điểm bậc 10. Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý

IỄ N

Đ

kết quả thực nghiệm thu được.

D

+ Lập bảng phân phối tần số, tần suất cho các lớp đối chứng và lớp thực nghiệm với X i là điểm số, ni là số học sinh đạt điểm Xi.

38 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Biểu diễn kết quả bằng đồ thị và biểu đồ.

N

+ Tính các tham số đặc trưng của bảng.

N

H

Ơ

IV.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm

Đ ẠO

xếp loại số % học sinh đạt điểm khá giỏi, trung bình, yếu kém được chỉ ra ở các bảng từ

G

bảng 11 đến bảng 14 và 16. Mặt khác từ số liệu ở các bảng chúng tôi xây dựng các đồ thị

H Ư

N

và biểu đồ: 6 đồ thị (hình 1 đến hình 6) và 1 biểu đồ (hình 7).

TR ẦN

Sau đây chúng tôi chọn các lớp đối chứng (ĐC) và thực nghiệm (TN) Trường B

Lớp ĐC

Lớp TN

A

Lớp 12 Hoá 1 – 12 Hoá 2

-H

Lớp 11 Hoá 1 – 11 Hoá 2

lớp 12 Hoá 1 – 12 Hoá 2

Ó

Lớp 11 Hoá 1 – 11 Hoá 2

10 00

B

Trường A

ÁN

-L

Ý

(A) Đội dự tuyển Lần 1 và Lần 2. Bảng 11: lớp 11 lần 1*:

Lớp Yếu - Kém

Trung bình

Khá - Giỏi

thị Nở

0,0

5,9

94,1

ĐC

5,9

29,4

64,7

D

IỄ N

Đ

ÀN

Trường

Số % học sinh

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

sinh đạt điểm Xi trở xuống được chỉ ra ở các bảng từ bảng 1 đến bảng 10 và 15. Kết quả

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Kết quả điểm kiểm tra tính theo số học sinh đạt điểm X i, % học sinh đạt điểm Xi, % học

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

a. Kết quả thực nghiệm

A

39 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

thị Nở

0,0

35,3

64,7

ĐC

5,9

58,8

35,3

Y

N

H

Ơ

N

B

Số % học sinh

Trung bình

Khá - Giỏi

0,0

100,0

29,4

70,6

0,0

17,6

82,4

0,0

41,2

58,8

10 00

B

Yếu - Kém

TR ẦN

Lớp

Ó

Trường

TN

0,0

ĐC

0,0

-H

A

A

-L

Ý

TN B

TO

ÁN

ĐC

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

N

G

Bảng 12: lớp 11 lần 2*:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q Đ ẠO

TP

trường B.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

*Bảng xếp loại số % học sinh yếu –kém, trung bình, khá-giỏi lớp 11 lần 1 của trường A và

D

IỄ N

Đ

Bảng 13: lớp 12 lần 1*:

Trường

Lớp

Số % học sinh

40 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Trung bình

Khá - Giỏi

thị Nở

5,9

11,8

82,3

ĐC

11,8

52,9

35,3

thị Nở

5,9

17,6

76,5

ĐC

17,6

35,3

47,1

N

Yếu - Kém

Ơ H N Y

Trường

10 00

Số % học sinh Lớp

Trung bình

Khá - Giỏi

5,9

5,9

88,2

11,8

35,3

52,9

TN

0,0

17,6

82,4

ĐC

11,8

35,3

52,9

thị Nở

-L

Ý

A

-H

Ó

A

Yếu - Kém

ÁN

ĐC

Đ

ÀN

B

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

B

TR ẦN

Bảng 14: lớp 12 lần 2*:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

H Ư

N

G

Đ ẠO

B

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

A

D

IỄ N

Bảng 15: Đội dự tuyển học sinh giỏi Lần 1 và lần 2*:

41 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Số học sinh đạt % học sinh đạt % học sinh đạt điểm

Ơ

Xi TN

ĐC

TN

0

0

0

0

0

0

0

1

0

0

0

0

0

Đ ẠO

2

0

0

0

0

0

0

3

0

0

0

0

H Ư

4

0

0

0

5

1

1

12,5

6

1

0

12,5

7

1

3

8

1

9

4

N

ĐC

Y

TN

0

12,5

12,5

12,5

0,0

25,0

12,5

12,5

37,5

37,5

50,0

2

12,5

25,0

50,0

75,0

2

50,0

25,0

100,0

100,0

0

0

0,0

0,0

8

8

100,0

100,0

TO Đ

10

ÁN

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

0

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0

TR ẦN

0

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

N

G

0

0

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

ĐC

-L

H

Xi

điểm Xi trở xuống

N

Điểm Xi điểm

D

IỄ N



42 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

Bảng 16: Đội dự tuyển HSG lần 1 và lần 2:

Số % học sinh

n=1→2

Yếu – Kém

Trung bình

Khá - Giỏi

Lần 1

0,0

25,0

75,0

Lần 2

0,0

12,5

87,5

Y MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

TP

Đ ẠO

G N

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

H

Lần n

43 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Để có thể phân tích sâu và rút ra những nhận xét, đánh giá xác đáng các số liệu thu được từ bảng 1 đến bảng 10 chúng tôi đã tính các tham số tham số đặc trưng của bảng, ở đây

H

Ơ

N

chúng tôi xin đưa ra các kết quả đã tính được như sau:

N

Từ các tham số tính được ở trên cho thấy các số liệu thu được ở các bảng là tập trung, ít

Y G

chất lượng 2 bài kiểm tra kiến thức lần 1 và lần 2 với khối 11 và khối 12, và 2 bài kiểm tra

H Ư

N

đội dự tuyển học sinh giỏi Quốc gia và kết hợp với việc trao đổi với các thầy cô giáo giảng dạy và bồi dưỡng học sinh chuyên Hoá, cũng như lấy ý kiến của các em học sinh trường

TR ẦN

thực nghiệm. Chúng tôi rút ra một số nhận xét sau:

B

- Chất lượng nắm kiến thức cơ bản và khả năng vận dụng kiến thức cơ bản vào việc giải

10 00

bài tập của học sinh lớp thực nghiệm tốt hơn hẳn lớp đối chứng, thể hiện ở các bảng 1, 2,

A

3, 4 …

-H

Ó

- Học sinh lớp thực nghiệm được trang bị kiến thức cơ bản sâu hơn, do đó khả năng giải

Ý

bài tập nhanh, ngắn ngọn và trình bày các vấn đề lý thuyết rõ ràng hơn, có ý nghĩa hóa học

ÁN

-L

hơn.

TO

- Từ đường luỹ tích so sánh kết quả kiểm tra ta thấy đường luỹ tích của lớp thực nghiệm nằm bên phải, phía dưới đường luỹ tích của các lớp đối chứng, điều này chứng tỏ rằng:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Hiệu quả của hệ thống câu hỏi và bài tập mà chúng tôi xây dựng được đánh giá thông qua

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q TP

b. Đánh giá kết quả thực nghiệm

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

phân tán, độ dao động đáng tin cậy.

Đ

Việc sử dụng hệ thống câu hỏi và bài tập do chúng tôi đề xuất thu được kết quả tốt hơn.

IỄ N

Bên cạnh các kết quả đã nêu ở trên, các giáo viên dạy thực nghiệm đều có ý kiến thống

D

nhất rằng:

44 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nội dung của đề tài đã giúp họ có một hệ thống câu hỏi và bài tập tương đối phong phú và đầy đủ. Bước đầu đã đáp ứng được một phần nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi Hoá và

H

Ơ

N

giảng dạy các lớp chuyên Hoá học hiện nay.

H Ư

1. Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài bao gồm: cơ sở lý luận, thực tiễn bồi

TR ẦN

dưỡng học sinh giỏi Hóa học ở bậc THPT; đặc trưng cơ bản của dạy học hóa học hiện nay ở các bậc học nói chung và bậc phổ thông nói riêng; vai trò, mục đích, cách phân loại và

10 00

B

tác dụng của bài tập hóa học đối với việc dạy học nói chung và bồi dưỡng học sinh giỏi hóa học nói riêng.

Ó

A

2. Đã xác định nội dung cơ bản của các chương IV, V, VI, VII, 14 thuộc phần “Cơ sở lý

Ý

-H

thuyết các phản ứng hóa học” trong tài liệu giáo khoa chuyên Hoá học.

-L

3. Đã phân tích câu hỏi và bài tập phần “Cơ sở lý thuyết các phản ứng hoá học” dựa vào

ÁN

tài liệu giáo khoa chuyên Hoá học và các đề thi HSG cấp Tỉnh, cấp Quốc gia.

4.Đã xây dựng hệ thống câu hỏi (gồm đề bài, mục đích của bài, hướng dẫn giải) từ cơ bản

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

G

Đ ẠO

một số kết quả sau đây:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

Qua việc nghiên cứu và thực hiện đề tài, chúng tôi thu được

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Y

N

kết luận chung và những ý kiến đề xuất

ÀN

đến nâng cao phần “Cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học” dùng cho học sinh lớp chuyên

IỄ N

Đ

Hoá học ở bậc THPT. Chúng tôi hi vọng rằng, hệ thống câu hỏi và bài tập này sẽ là tài liệu

D

rất bổ ích cho mình trong quá trình giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi Hóa học sau này.

5. Những kết quả TNSP đã đánh giá chất lượng câu hỏi và bài tập do chúng tôi sưu tầm và biên soạn bước đầu xác nhận tính đúng đắn của giả thuyết khoa học đặt ra là sử dụng hệ 45

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

thống câu hỏi và bài tập kết hợp với phương pháp bồi dưỡng đúng đắn của giáo viên sẽ giúp học sinh khá, giỏi ở trường chuyên đạt được kết quả cao hơn trong học tập và chuẩn

H

Ơ

N

bị dự thi HSG cấp Tỉnh, cấp Quốc gia.

G

tập về phần “Cơ sở lý thuyết các phản ứng hóa học” thường được đề cập đến trong các kỳ

H Ư

N

thi Olympic Hóa học.

phòng thí nghiệm ở các trường chuyên.

TR ẦN

2 – Tăng cường cơ sở vật chất và các thiết bị thí nghiệm cho trường THPT đặc biệt là

10 00

B

Cuối cùng chúng tôi nhận thức rằng đây chỉ là những kết quả nghiên cứu bước đầu. Vì trình độ, năng lực của bản thân và điều kiện thời gian còn hạn chế, chúng tôi rất mong nhận

Ó

A

được sự góp ý xây dựng của các thầy cô giáo làm công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, giảng

-H

dạy ở các lớp chuyên Hoá học cũng như các bạn đồng nghiệp đang quan tâm đến vấn đề

TO

ÁN

-L

Ý

này.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

1 - Đề nghị tiếp tục mở rộng phạm vi nghiên cứu các vấn đề trọng tâm của lý thuyết, bài

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

Quá trình nghiên cứu đề tài cũng cho phép chúng tôi nêu ra một số kiến nghị sau đây:

D

IỄ N

Đ

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Do điều kiện thí nghiệm còn khó khăn nên chưa có hệ thống bài tập thực hành.

Y

N

Tuy nhiên đề tài vẫn còn có hạn chế là:

46 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial