Chuyên đề “Phương pháp giải bài tập nâng cao về H+ và NO3-” chinh phục câu hỏi điểm 9, 10

CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG ÔN THI THPT QUỐC GIA

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN EBOOK PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

Chuyên đề “Phương pháp giải bài tập nâng cao về H+ và NO3-” chinh phục câu hỏi điểm 9, 10 WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

MỤC LỤC Nội dung

Trang

Mục lục

1

Giới thiệu

2

Phần 1: Đặt vấn đề.

3

Phần 2: Nội dung.

4

I.

Phương pháp giải chung

II

Bài tập mẫu mức 6,0 → 7,0 điểm

6

Bài tập tự giải mức 6,0 → 7,0 điểm

11

Bài tập mẫu mức 7,0 → 8,0 điểm (số 1)

14

Bài tập tự giải mức 7,0 → 8,0 điểm (số 1)

18

Bài tập mẫu mức 7,0 → 8,0 điểm (số 2)

20

Bài tập tự giải mức 7,0 → 8,0 điểm (số 2)

25

Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 1)

28

Bài tập tự giải mức 8,0 → 9,0 điểm (số 1)

31

Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 2)

35

Bài tập tự giải mức 8,0 → 9,0 điểm (số 2)

39

Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 3)

41

Bài tập tự giải mức 8,0 → 9,0 điểm (số 3)

47

III

IV

V

VI

VII

VIII Bài tập mẫu mức 9,0 → 10,0 điểm

4

58

Bài tập tổng hợp

62

Phần 3: Kết luận và kiến nghị

67

Tác giả chuyên đề

……………….

Chức vụ

……………………..

Đơn vị công tác

Trường THPT …………………

Tên chuyên đề

49

Bài tập tự giải mức 9,0 → 10,0 điểm IX

Page 1

GIỚI THIỆU

Page 2

Phương pháp giải bài toán [H+ và NO3-]

Đối tượng học sinh bồi dưỡng

Lớp 11

Số tiết dự kiến bồi dưỡng

08 tiết

Phần 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

Phần 2: NỘI DUNG

Trong nhiều năm gần đây các câu hỏi và bài tập trong đề thi THPTQG ngày càng đa dạng và phong phú đặc biệt là các câu hỏi và bài tập vận dụng cao.Một trong những nội dung nâng cao trong đề thi là bài toán về H+ và NO3- đây là một dạng bài tập thường xuyên xuất hiện trong các câu hỏi điểm 9, 10 trong đề thi. Vì vậy tôi viết chuyên đề này để giúp các em học sinh có thể chinh phục các câu hỏi và bài tập này một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. Do sự hạn chế về thời gian và kiến thức nên chuyên đề này không tránh khỏi thiếu sót, mong quí thầy cô và các em học sinh có ý kiến đóng góp về số điện thoại 0987617720. Trân trọng cảm ơn!

Chuyên đề “ Phương pháp giải bài tập nâng cao về H+ và NO3-” I. Phương pháp giải 1. Thiết lập biểu thức tính số mol H+. + Khi cho kim loại tác dụng với H+ và NO3- ta có sơ đồ: NO 2  NO H +  N 2 O M +   → M(NO3 )n +  + H2O NO − N 2  3 NH 4 NO3  H 2

Từ sơ đồ trên ta có bảng: STT 1 2 3 4 5 6

Sản phẩm khử NO2 NO N2 O N2 NH4NO3 H2

Số e nhận 1e 3e 8e 10e 8e 2e

(Số e nhận + số N trong sp khử) 2 4 10 12 10 2

⇒ n H = 2n NO + 4n NO + 10n N O + 12n N + 10n NH + 2n H (I) +

2

2

2

+ 4

2

Chú ý: Cũng có thể chứng minh biểu thức (I) ở trên dựa vào phản ứng cụ thể hoặc dựa vào phương trình ion – electron sau: (1): NO3- + 2H+ + 1e → NO2 + H2O (2): NO3- + 4H+ + 3e → NO + 2H2O (3): 2NO3- + 10H+ + 8e → N2O + 5H2O (4): 2NO3- + 12H+ + 10e → N2 + 6H2O (5): NO3- + 10H+ + 8e → NH4+ + 3H2O + Khi cho hợp chất tác dụng với H+ và NO3- thì ngoài các sản phẩm như trên ta còn có các phản ứng sau:    ⇒ n H + = n OH − + 2(n O )oxit + 2n CO2 (II)   → CO 2 + H 2 O 

H + + OH −  → H 2O

2H + + O 2 −  → H 2O 2H + + CO32 −

Page 3

Page 4

+Từ (I, II) ta có khi cho hỗn hợp kim loại và hợp chất tác dụng với H+ và NO3- thì: n H + = 2n NO2 + 4n NO + 10n N2 O + 12n N2 + 10n NH + + 2n CO2 + 2(n O )oxit + n OH− + 2n H2 (*) 4

+ Biểu thức (*) là cơ sở quan trọng trong dạng bài tập này. + Ion H+ được cung cấp bởi: HNO3, HCl, H2SO4, NaHSO4. + NO3- được cung cấp bởi: HNO3, M(NO3)n.

II. Bài tập mẫu mức mức6,0 → 7,0 điểm VD1:Oxi hóa 4,2 gam sắt trong không khí, thu được 5,32 gam hỗn hợp X gồm sắt và các oxit sắt. Hòa tan hết X bằng 200 ml dung dịch HNO3a mol/l, sinh ra 0,448 lít NO (ở đktc, sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của a là A.1,2.

B. 1,1.

C. 1,3.

Giải

D. 1,4.

+ Sơ đồ bài toán:  Fe 2 + Fe + HNO3  3+ Fe  →  →  Fe + NO

0,02 mol 4,2 gam O  NO −

3  5,32 gam

+ Sơ đồ minh họa 01:  NO 2   NO

H +  +  NO3− −  Cl

  Fe  FeO  Fe 2 O3 

+ BTKL cho phản ứng với oxi ta có: n O =  Fe3+  −  NO 3 Cl −

⇒ n H = 2n NO + 4n NO + 2(n O )oxit = 2n NO + 4n NO + 2n FeO + 6n Fe O +

2

2

2

⇒ n H = 4n NO + 10n NH + 2n CO + 2n H + 8n Fe O +

+ 4

2

2

3

5,32 − 4,2 = 0,07 mol 16

+ Từ đó ta có: n HNO = 2n O + 4n NO = 0,07.2 + 0,02.4 = 0,22 mol ⇒ a = 1,1M. 3

+ Vậy chọn đáp án B.

VD2:Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau một thời gian thu được m gam hỗn hợp chất rắn X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3. Hòa tan m gam hỗn hợpX vào dung dịch HNO3 đặc nóng dư thu được 2,24 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị củam và số mol HNO3 phản ứng là A.11,2; 0,55.

B. 11,2; 0,2.

C. 7,2; 0,2.

D. 9,6; 0,55.

3

+Sơ đồ minh họa 02:

 Fe H +  Mg  − +  FeCO  NO3 2− 3  Fe O SO4  3 4

+ O2

CO 2  NO  H 2

Giải 2+

 Mg  Fe 2 + SO2 −  4+  NH 4

4

2. Các bước giải Bước 1: Lập sơ đồ bài toán Bước 2: Áp dụng các định luật bảo toàn và phương trình tính số mol H+ để lập phương trình toán học. Các ĐLBT thường được áp dụng gồm: + Định luật bảo toàn khối lượng. + Định luật bảo toàn electron. + Định luật bảo toàn nguyên tố. + Định luật bảo toàn điện tích.

Bước 3: Giải các phương trình toán học để tính ra đáp số.

+ Sơ đồ bài toán: Fe3+  Fe: 0,15 mol + HNO3  + O2 Fe  →  + NO2

d− →  −

0,15 mol O : x mol NO3 0,1 mol

m gam

+ Bảo toàn e cho phản ứng với HNO3 ta có: 0,15.3 – 2x = 0,1.1 ⇒ x = 0,175 mol⇒ m = 0,15.56 + 0,175.16 = 11,2 gam (I) + Tính số mol HNO3: n HNO = 2n O + 2n NO = 0,175.2 + 0,1.2 = 0,55 mol (II).

3

2

+ Từ (I, II) ⇒ chọn đáp án A.

VD3: Cho 39,2 gam hỗn hợpM gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3, CuO và Cu (trong đó oxi chiếm 18,367% về khối lượng) phản ứng vừa đủ với 850 ml dung dịch HNO3 nồng độ a mol/l, thu được 0,2 mol NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của a là A.2,0.

B. 1,5.

C. 3,0.

D. 1,0.

Giải 39,2.18,367 + Số mol oxi trong M bằng: n O = = 0, 45 mol 100.16

Page 5

Page 6

+ Vậy chọn đáp án B.

Fe3+ Fe +  2+  H : 0,85a mol  → Cu + NO +  − + Sơ đồ: Cu

0,2 mol O : 0, 45 mol NO3 : 0,85a mol NO −  3 

39,2 gam

+ Vì n HNO = 2n O + 4n NO ⇒0,85a = 0,2.4 + 0,45.2 ⇒ a = 2,0M. 3

+ Vậy chọn đáp án A.

VD4: Cho 62,4 gam hỗn hợp X gồm FeCO3, FeO, Fe2O3 có tỉ lệ mol 2 : 1 : 2 tác dụng với dung dịch HNO3 loãng dư thu được hỗn hợp khí CO2 và NO (NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5).

Số mol HNO3 phản ứng bằng A. 2,2.

B. 1,8.

C. 2,4.

D. 3,2.

Giải FeCO3 : 2x mol  + Đặt số mol FeO : x mol ⇒ 116.2x + 72x + 160.2x = 62,4 ⇒ x = 0,1 mol. Fe O : 2x mol  2 3 FeCO3 : 0,2 mol 

Fe(NO3 )3 CO2 + HNO3  → +   NO HNO3 Fe O : 0,2 mol  2 3

VD6: Cho 37,28 gam hỗn hợp gồm Fe và Fe3O4 phản ứng với 800 ml dung dịch HNO31,6 M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 4,48 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5, đktc) và m gam kim loại không tan. Giá trị của m là A. 1,6.

B. 3,2.

C. 3,0.

D. 1,8.

Giải + Vì Fe dư ⇒ HNO3 hết và chỉ thu được muối Fe(NO3)2. +  Fe  H :1,28 mol  → Fe(NO3 )2 + +  NO Fe +

Fe3O 4 NO− :1,28 mol m gam  0,2 mol

 3

+ Sơ đồ bài toán: 

37,28 gam

+ Vì: n H = 4n NO + 8n Fe O nên:1,28 = 0,2.4 + 8. n Fe O ⇒ n Fe O = 0,06 mol +

3

4

3

4

3

4

⇒ Fe ban đầu = 37,28 – 0,06.232 = 23,36 gam. + Bảo toàn nitơ ⇒ n Fe( NO ) = 0,54 mol 3 2

+ Bảo toàn Fe ta có: 23,36 + 0,06.3.56 = 0,54.56 + m ⇒ m = 3,2 gam. + Vậy chọn đáp án B.

+ Từ đó ta có: FeO : 0,1 mol

+ Bảo toàn cacbon ⇒ CO2 = 0,2 mol. + Bảoo toàn electron ⇒ 0,2.1 + 0,1.1 = 3.n NO ⇒ nNO = 0,1 mol. + Vì: n H = 4n NO + 2n CO + 2(n O )oxit nên: n H = 4.0,1 + 2.0, 2 + 2(0,1 + 0, 2.3) = 2, 2 mol +

+

2

+ Vậy chọn đáp án A.

VD5:Cho 17,92 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, FeO, Fe, Cu, CuO, Al, Al2O3 (trong đó oxi chiếm 25,446% về khối lượng) vào dung dịch HNO3 loãng dư, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và 1,736 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2 và N2O. Tỉ khối của Z đối với H2 là 15,29. Cho NaOH tới dư vào Y rồi đun nóng, không thấy có khí thoát ra. Số mol HNO3 đã phản ứng là A. 1,215.

B.1,475.

+ Số mol oxi trong X bằng: n O =

C. 0,75.

Giải

D. 1,392.

17,92.25, 446 = 0,285 mol 100.16

VD7:Cho luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 ở nhiệt độ cao một thời gian, thu được 6,72 gam hỗn hợp rắn X gồm 4 chất. Đem hoà tan hoàn toàn X trong dung dịch HNO3 dư, thu được 0,448 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị mvà số mol HNO3 phản ứng là A. 8,2& 0,29.

B. 8,0& 0,24.

C.7,2& 0,29.

D. 7,2 & 0,24.

Giải + Sơ đồ bài toán:  Fe 3 + Fe: a mol + HNO3  + CO Fe2 O3 → + NO  →  d− −

: b mol 0,02 mol O  NO3 m gam

6,72 gam

56a + 16b = 6,72 a = 0,09 mol + Từ sơ đồ trên ta có hệ:  ⇒ 3a – 2b = 0,02.3  b = 0,105 mol a + Bảo toàn Fe ⇒ n Fe2O3 = = 0, 045 mol ⇒ m = 160.0,045 = 7,2 gam (I) 2 + Mặt khác ta có: n HNO3 = 2n O + 4n NO = 0,105.2 + 0,02.4 = 0,29 mol (II)

+ Từ (I, II) ⇒ chọn đáp án C.

 N 2 : 0,065 mol

+ Số mol hai khí bằng: 

 N 2 O : 0,0125 mol

+ Vì cho NaOH tới dư vào Y không có khí bay ra nên Y không có NH4+. M n + N 2 : 0,065 M +   H  + Sơ đồ bài toán:  +  −  → +  O : 0,285 mol NO3  NO − N O : 0,0125   2  3

17,92 gam

+

0,0775 mol

⇒ số mol H = 0,285.2 + 0,065.12 + 0,0125.10 = 1,475 mol.

Page 7

VD8:Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm Cu, CuO, Cu(NO3)2 (trong đó số mol Cu bằng số mol CuO) vào 350 ml dung dịch H2SO4 2M (loãng), thu được dung dịch X chỉ chứa một chất tan duy nhất và có khí NO thoát ra (sản phẩm khử duy nhất của N+5). Phần trăm khối lượng Cu trong X là A. 23,8 %.

B. 30,97%.

C. 26,90%.

D. 19,28%.

Giải + Vì dung dịch X chỉ chứa 1 chất tan duy nhất ⇒ đó phải là CuSO4, sơ đồ bài toán:

Page 8

Cu : x mol  + H 2SO 4 : 0,7 mol  → CuSO 4 + NO CuO : x mol

? mol Cu(NO ) : y mol ? mol 3 2 

+ Bảo toàn SO

2− 4

+ Vì Y hòa tan tối đa Fe nên cuối cùng sẽ thu được Fe2+ (do: Fe + 2Fe3+ → 3Fe2+). Hơn nữa để đơn giản ta có thể gộp 2 giai đoạn thành 1 giai đoạn như sơ đồ sau: Fe : 0,12 mol + Fe: 0,09 mol + HNO3 : x mol  → Fe2+ + NO : c mol  O : 0,09 mol 

Bao toan Cu

⇒ n CuSO4 = 0,7 mol  → 2x + y = 0,7 (I)

+ Bảo toàn nitơ⇒ nNO = 2y mol. + Mặt khác: n H = 2(n O ) oxit + 4n NO ⇒ 2x + 8y = 1, 4 (II) +

+ Từ (I, II) ⇒ x = 0,3 mol; y = 0,1 mol ⇒ %mCu = 30,97%. + Vậy chọn đáp án B.

+ Bảo toàn electron ta có: 2.(0,12 + 0,09) – 0,09.2 = 3.c ⇒ c = 0,08 mol ⇒ n H = 4n NO + 2n O hay n HNO = 0,08.4 + 0,09.2 = 0,50 mol. +

+ Vậy chọn đáp án C.

VD9: Cho 11,36 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 phản ứng với dung dịch chứa x mol HNO3 loãng (dư) thu được 1,344 lít khí NO ở đktc và dung dịch Y. Dung dịch Y có thể hòa tan tối đa 12,88 gam Fe. Biết NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5. Giá trị của x là A.0,94.

B. 0,92.

C. 0,84.

D. 0,76.

Giải + Khi X phản ứng với HNO3 dư ta có: Fe: a mol + HNO3   Fe(NO3 )3  + NO  d− →  O : b mol 0,06 mol   HNO3

11,36 gam

11,36 = 56a + 16b a = 0,16 mol + Từ sơ đồ trên ta có hệ:  ⇒ 3a – 2b = 0,06.3 b = 0,15 mol + Vì Y hòa tan tối đa Fe nên cuối cùng sẽ thu được Fe2+ (do: Fe + 2Fe3+ → 3Fe2+). Hơn nữa để đơn giản ta có thể gộp 2 giai đoạn thành sơ đồ sau: Fe : 0,16 mol 12,88 + Fe : mol + HNO3 : x mol  → Fe2+ + NO : c mol  O : 0,15 mol 56 

+ Bảo toàn electron ta có: 2.(0,16 + 0,23) – 0,15.2 = 3.c ⇒ c = 0,16 mol ⇒ n H = 4n NO + 2n O hay x = 0,16.4 + 0,15.2 = 0,94 mol. +

+ Vậy chọn đáp án A.

VD10: Cho 8,16 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 tan hết vào dung dịch HNO3 được dung dịch Y và 1,344 lít khí NO. Y hòa tan tối đa 5,04 gam Fe tạo ra khí NO (NO là sp khử duy nhất của N+5, đktc). Số mol HNO3 ban đầu bằng A. 0,54.

B. 0,78.

C. 0,50.

D. 0,44.

Giải + Vì Y phản ứng với Fe tạo ra NO nên khi X phản ứng với HNO3 thì HNO3 dư, ta có:  Fe(NO3 )3 Fe: a mol + HNO3   + NO  d− →  0,06 mol  HNO3 O : b mol

8,16 gam

56a + 16b = 8,16 a = 0,12 mol + Từ sơ đồ trên ta có hệ:  ⇒ = 3a – 2b 0,06.3  b = 0,09 mol Page 9

Page 10

3

Bài tập tự giải mức 6,0 → 7,0 điểm Câu 1: Cho hỗn hợp X gồm Cu; Fe và 0,2 mol Fe3O4 phản ứng với dung dịch HNO3 loãng dư thu được dung dịch Y chỉ chứa muối của kim loại và giải phóng ra 0,2 mol khí NO. Số mol HNO3 phản ứng bằng A.2,4.

B. 0,8.

C. 1,2.

D. 1,6.

Câu 2: Cho hỗn hợp X gồm ba kim loại tác dụng với dung dịch gồm NaNO3 và x mol HCl thu được dung dịch Y chỉ chứa muối trong đó có 0,15 mol NH4+ và hỗn hợp khí gồm0,1 mol NO và 0,05 mol N2O. Giá trị của x là A.2,4.

B. 2,0.

C. 1,8.

D. 2,6.

Câu 3:Đốt 8,4 gam sắt trong không khí, thu được m gam hỗn hợp X gồm sắt và các oxit sắt. Hòa tan hết X bằng 400 ml dung dịch HNO3 1,1 mol/l, sinh ra 0,896 lít NO (ở đktc, sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của m là A.10,64.

B. 11,14.

C. 14,32.

D.12,34.

Câu 4:Nung 25,2 gam Fe trong không khí, sau một thời gian thu được m gam hỗn hợp chất rắn X gồm Fe và ba oxit. Hòa tan m gam hỗn hợpX vào dung dịch HNO3 dư thu được 2,24 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị củam và số mol HNO3phản ứng là A.33,6; 1,45.

B. 33,6; 0,4.

C. 22,4; 1,45.

D. 22,4; 0,4.

Câu 5:Cho một luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 nung nóng. Sau một thời gian thu được 10,44 gam chất rắn X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4. Hoà tan hết X trong HNO3 đặc, nóng, dư thu được 4,368 lít NO2 (sản phẩm khử duy nhất ở đktc). Giá trị của m và số mol HNO3 phản ứng là A. 16,0 và 0,475.

B. 24,0 và 0,525.

C. 10,8 và 0,625.

D. 12,0 và 0,645.

Câu 6: Cho 98,0 gam hỗn hợp M gồm Fe, Fe3O4, CuO và Cu (trong đó oxi chiếm 18,367% về khối lượng) phản ứng vừa đủ với 2,125 lít dung dịch HNO3 nồng độ a mol/l, thu được 11,2 lít NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5, đktc). Giá trị của a là A.2,0.

B. 1,5.

C. 3,0.

D. 1,0.

Câu7: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm Cu, CuO, Cu(NO3)2 (trong đó số mol Cu bằng số mol CuO) vào 350 ml dung dịch H2SO4 2M (loãng), thu được dung dịch X chỉ chứa một chất tan duy nhất, và có khí NO thoát ra. Phần trăm khối lượng Cu trong X là A. 23,8 %.

B. 30,97%.

C. 26,90%.

D. 19,28%.

Câu 8:Cho 17,92 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, FeO, Fe, Cu, CuO, Al, Al2O3 (trong đó oxi chiếm 25,446% về khối lượng) vào dung dịch HNO3 loãng dư, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và 1,736 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2 và N2O. Tỉ khối của Z đối với H2 là 15,29. Cho NaOH tới dư vào Y rồi đun nóng, không thấy có khí thoát ra. Số mol HNO3 đã phản ứng là A. 1,215.

B.1,475.

C. 0,75.

D. 1,392.

Câu 9: Cho 37,28 gam hỗn hợp gồm Fe và Fe3O4 phản ứng với 800 ml dung dịch HNO3 1,6 M (loãng). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 4,48 lít khí NO duy nhất (đktc) và m gam kim loại không tan. Giá trị của m là A. 1,6 gam.

B. 3,2 gam.

C. 3,0 gam.

D. 1,8 gam.

Page 11

Câu 10: Để hòa tan hết hỗn hợp gồm 9,6 gam Cu và 12 gam CuO cần tối thiểu V ml dung dịch hỗn hợp HCl 2,5M và NaNO3 0,25M (biết NO là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của V là: A. 120.

B. 280.

C. 400.

D. 680.

Câu 11: Hòa tan hết 32 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO và Fe2O3 vào 1 lít dung dịch HNO3 1,7M, thu được V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5, ở đktc) và dung dịch Y. Y hòa tan tối đa 12,8 gam Cu và không có khí thoát ra.Giá trị của V là A. 6,72.

B. 9,52.

C. 3,92.

D. 4,48.

Câu 12: Cho 12,0 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 tác dụng với 500 ml dung dịch HNO3aM (dư), thu được 2,24 lít NO (đktc) và dung dịch X. X có thể hoà tan tối đa 9,24 gam sắt.

Giá trị của a là (biết NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5) A. 1,28.

B. 1,64.

C. 1,88.

D.1,68.

Câu 13:Hòa tan hoàn toàn 19,2 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 trong 400 ml dung dịch HNO3 3M (dư), đun nóng, thu được dung dịch Y và V lít khí NO (là sản phẩm khử duy nhất). Cho 350 ml dung dịch NaOH 2M vào dung dịch Y, thu được 21,4 gam kết tủa và dung dịch Z. Giá trị của V là A. 3,36.

B. 5,04.

C. 5,6.

D. 4,48.

Câu 14: Hòa tan hết 31,2 gam hỗn hợp Fe, FeO, Fe2O3 vào 800 ml dung dịch HNO3 2M, thu được V lít NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch X (chỉ chứa muối sắt). Dung dịch X hòa tan tối đa 9,6 gam Cu. Giá trị của V là A. 8,96 lít.

B.6,72 lít.

C. 3,36 lít.

D. 2,24 lít.

Câu 15: Cho 9,6 gam hỗn hợp X gồm Mg và Fe3O4 vào 300 ml dung dịch HNO3 2,0M được dung dịch Y và hỗn hợp khí gồm 0,01 mol N2O và 0,03 mol NO. Trung hòa Y cần 40 ml dung dịch NaOH 1M được dung dịch Z chứa m gam muối (có chứa NH4+). Giá trị của m là A. 42,26.

B. 19,76.

C. 28,46.

D. 72,45.

Câu 16: Dung dịch A chứa 0,02 mol Fe(NO3)3 và 0,3 mol HCl có khả năng hoà tan được Cu với khối lượng tối đa là (biết NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5) A. 5,76 gam. B. 0,64 gam. C.6,4 gam.

D. 0,576 gam.

Câu 17: Cho 11,6 gam FeCO3 tác dụng vừa đủ với dung dịch HNO3 thu được hỗn hợp khí (CO2, NO) và dung dịch X. Khi thêm dung dịch HCl dư vào dung dịch X thì hoà tan tối đa được bao nhiêu gam bột Cu (biết NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5)?

A. 28,8 gam.

B. 16,0 gam.

C. 48,0 gam.

D. 32,0 gam.

Câu 18:Hòa tan hoàn toàn 19,2 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 trong 400 ml dung dịch HNO3 3M (dư), đun nóng, thu được dung dịch Y và V lít khí NO (là sản phẩm khử duy nhất). Cho 350 ml dung dịch NaOH 2M vào dung dịch Y, thu được 21,4 gam kết tủa và dung dịch Z. Giá trị của V là A. 3,36.

B. 5,04.

C. 5,6.

D. 4,48.

Câu 19: Cho khí CO đi qua ống sứ đựng 0,45 mol hỗn hợp A gồm Fe2O3 và FeO nung nóng, sau một thời gian thu được 51,6 gam chất rắn B. Khí đi ra khỏi ống sứ được dẫn vào dung dịch Ba(OH)2 dư thu được 88,65 gam kết tủa. Cho B tác dụng hết với dung dịch HNO3 dư thu được V lít khí NO (đktc) (NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của V là A. 7,84.

B. 8,40.

C. 3,36.

D. 6,72.

Câu 20:Nung nóng 8,96 gam bột Fe trong khí O2 một thời gian, thu được 11,2 gam hh chất rắn X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4. Hòa tan hết X trong dung dịch gồm a mol HNO3 và 0,06 mol Page 12

H2SO4, thu được dung dịch Y chỉ chứa muối (không chứa NH4+) và 0,896 lít khí NO duy nhất (đktc). Giá trị của a là A. 0,16.

B. 0,32.

C. 0,04.

D. 0,44.

Đáp số bài tập tự giải mức 6,0 → 7,0 điểm 1A 11A

2A 12D

3A 13D

4A 14B

5D 15A

6A 16C

7B 17D

8B 18D

9B 19A

10C 20B

III. Bài tập mẫu mức 7,0 → 8,0điểm (số 1) VD1: Cho m gam Fe vào 800 ml dung dịch gồm Cu(NO3)2 0,2M và H2SO4 0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là A. 17,8 và 4,48.

B. 17,8 và 2,24.

C. 10,8 và 4,48.

D. 10,8 và 2,24.

Giải + Vì sau phản ứng thu được hỗn hợp kim loại ⇒ hỗn hợp kim loại gồm: Cu và Fe dư Cu2 + : hÕt 2+ chØ thu ®−îc Fe

⇒

+ Từ lập luận trên ta có sơ đồ: Cu2 + : 0,16 mol  H + : 0,40 mol  Fe +  −

m gam  NO23− : 0,32 mol SO 4 : 0,20 mol

 Fe2 + : Fe d−   → NO : ? +  + SO 24 − : 0,2 mol Cu : 0,16 mol  NO3− :

0,6m gam

+ Vì n H = 0,4 mol ⇒nNO = 0,1 mol ⇒ V = 2,24 lít (I) +

BT ®iÖn tÝch + Bảo toàn nitơ ⇒ số mol NO3- dư = 0,32 – 0,1 =0,22 mol  → n Fe2+ = 0,31 mol

+ Từ kết quả trên ⇒ 0,6m = ( m − 0,31.56 ) + 0,16.64

⇒ m = 17,8 gam (II)

Fe d−

Cu

+ Từ (I, II) ⇒ chọn đáp án B.

VD2:Cho m gam Fe vào 200 ml dung dịch gồm HCl 0,4M và Cu(NO3)2 0,2M. Sau phản ứng thu được 0,75m gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (ở đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m và V lần lượt là A. 12,80 gam và 0,896 lít.

B. 3,84 gam và 0,448 lít.

C. 9,13 gam và 2,24 lít.

D.5,44 gam và 0,448 lít.

Giải + Vì sau phản ứng thu được hỗn hợp kim loại ⇒ hỗn hợp kim loại gồm: Cu và Fe dư Cu2 + : hÕt 2+ chØ thu ®−îc Fe

⇒

+ Từ lập luận trên ta có sơ đồ: Cu 2+ : 0,04 mol  H + : 0,08 mol  Fe +  −

m gam  NO− 3 : 0,08 mol Cl : 0,08 mol

 Fe2 + : Fe d−   → NO : ? +  + Cl − : 0,08 mol Cu : 0,04 mol  NO3− :

0,75m gam

+ Vì n H = 0,08 mol ⇒ nNO = 0,02 mol ⇒ V = 0,448 lít (I) +

BT ®iÖn tÝch + Bảo toàn nitơ ⇒ số mol NO3- dư = 0,08 – 0,02 = 0,06 mol  → n Fe2+ = 0,07 mol

+ Từ kết quả trên ⇒ 0,75m = (m – 0,07.56) + 0,04.64 ⇒ m = 5,44 gam (II) Page 13

Page 14

+ Từ (I, II) ⇒ chọn đáp án D.

VD3: Cho m gam Fe vào 1 lít dung dịch gồm H2SO40,1M; Cu(NO3)2 0,1M; Fe(NO3)30,1M. Sau phản ứng được 0,69m gam hỗn hợp kim loại, dung dịch X chứa a gam muối và khí NO (là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m và a là A. 20,0 gam và 78,5 gam.

B. 20,0 gam và 55,7 gam.

C. 25,8 gam và 78,5 gam.

D. 25,8 gam và 55,7 gam.

Giải + Vì sau phản ứng thu được hỗn hợp kim loại ⇒ hỗn hợp kim loại gồm: Cu và Fe dư Cu2 + : hÕt 2+ chØ thu ®−îc Fe

⇒

+ Sơ đồ: Cu 2 + : 0,1 mol  Fe3+ : 0,1 mol  + Fe + H : 0,2 mol 

m gam  NO3− : 0,5 mol  2− SO 4 : 0,1 mol

 Fe 2 + :  Fe   → NO : ? +  + SO 24 − : 0,1 mol Cu : 0,1 mol  NO3− :



VD5: Cho m gam hỗn hợp gồm Cu và Fe vào 200 ml dung dịch gồm HNO3 2,0M và H2SO4 1,0M thấy có khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5) thoát ra và còn lại 0,2m gam chất rắn chưa tan. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 50 gam hỗn hợp muối khan. Giá trị của m là A.23 gam.

B. 24 gam.

C. 28 gam.

D. 20 gam.

Giải + Vì kim loại dư nên Fe sẽ chuyển thành Fe2+. + Gọi M là kí hiệu chung của hai kim loại ta có sơ đồ: H + : 0,8 mol  M +  NO3− : 0,4 mol  →

m gam SO 24− : 0,2 mol

B¶o toµn Nit¬

+ Vì: n H = 0,8 mol ⇒nNO = 0,2 mol  → n NO− = 0, 4 − 0,2 = 0,2 mol

+

+

BT ®iÖn tÝch  → n Fe2+ = 0,325 mol ⇒a = 55,7 gam (I)

− 3

2− 4

+ Từ kết quả trên ta có: m = 0,2m + 18,4 ⇒m = 23 gam. + Vậy chọn đáp án A.

VD4: Cho 33,35 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Fe(NO3)3, Cu tan hết vào dung dịch chứa 0,414 mol H2SO4 loãng thu được NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5) và dung dịch Y chỉ chứa 2 muối. Cho Cu vào Y thì không có phản ứng xảy ra. Cô cạn Y được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 65,976.

B. 75,922.

C. 61,520.

D. 64,400.

Giải CuSO4 + Vì dung dịch Y chỉ chứa 2 muối nên suy ra hai muối phải là:  hoặc FeSO4

3

⇒ m M2+ = 50 - m NO − m SO = 50 – 0,2.62 – 0,2.96 = 18,4 gam

+ Mặt khác: Fe phản ứng = 0,325 – Fe3+ = 0,225 mol + Từ kết quả trên ta có: (m – 0,225.56) + 0,1.64 = 0,69m ⇒m = 20 gam (II) + Từ (I, II) ⇒ chọn đáp án B.

CuSO 4  Fe 2 (SO 4 )3

phản ứng hết. CuSO4 FeSO4

+ Mặt khác cho Cu vào Y lại không có phản ứng ⇒ hai muối trong Y là  + Sơ đồ bài toán: Fe3O 4 : x mol CuSO 4  → + Fe(NO3 )3 : y mol + H 2SO 4 

FeSO4  Cu : z mol 0,414 mol

 m gam

M 2+  M + NO +  NO3−

0,2m gam SO 24− : 0,2 mol

50 gam

-

+ Vì n H = 0,02 mol ⇒ nNO = 0,05 mol  → NO3 dư = 0,45 mol

⇒

+ Vậy chọn đáp án D.

0,69m gam

BT nit¬

NO3-

232x + 242y + 64z = 33,35 x = 0,069 mol    n H+ = 8x + 12y = 0,414.2 ⇒  y = 0,023 mol ⇒ m = 160z + 152(3x + y) = 64,4 gam.   z = 0,184 mol  BT e: - 2x - y + 2z = 3.3y

VD6: Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm AgNO30,20M và HNO30,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 1,4m gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là A.21,5 và 1,12.

B. 8,60 và 1,12.

C. 28,73 và 2,24. D. 25 và 1,12.

Giải + Số mol NO =

n H+ 4

= 0,05 mol.

+ Sơ đồ bài toán:  Ag+ : 0,16 mol  Fe2+ : 0,155 mol(BT dien tich)  Ag : 0,16  +   Fe + H : 0,2 mol  → NO +  + 

0,05 mol x mol   Fe : y  NO− : 0,31 mol (BT nito) −  3   NO3 : 0,36 mol

1,4m gam

⇒ x = y + 0,155; m = 56x và 1,4m = 56y + 0,16.108 ⇒ x =

NO

43 641 ; y= ; m = 21,5 gam 112 2800

⇒ V = 1,12 lít.

3y mol

(Bao toan Nito)

+ Từ sơ đồ trên ta có:

VD7:Hỗn hợp M gồm Al, Al2O3, Fe3O4, CuO, Fe và Cu, trong đó oxi chiếm 20,4255% khối lượng hỗn hợp. Cho 6,72 lít khí CO (đktc) đi qua 35,25 gam M nung nóng, sau một thời gian thu

Page 15

Page 16

33,35 gam

được hỗn hợp rắn N và hỗn hợp khí X có tỉ khối so với H2 bằng 18. Hòa tan hết toàn bộ N trong lượng dư dung dịch HNO3 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch chứa m gam muối (không có muối NH4NO3 sinh ra) và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm NO và N2O. Tỉ khối của Z so với H2 là 16,75. Giá trị của m là A. 112,05.

B. 217,08.

C. 117,95.

D. 121,90.

Giải  Kim lo¹i: 28,05 gam + Theo giả thiết ⇒ trong M gồm:  Oxi : 7,2 gam = 0,45 mol

CO2 : 0,15 mol ; khí Z gồm: CO : 0,15 mol

+ Hỗn hợp khí X gồm: 

CO : 0,15 mol  N 2 O : 0,05 mol

+ Sơ đồ bài toán:  CO 2 : 0,15 mol   CO: 0,15 mol

  M : 28,05 gam + CO 

 0,3 mol O : 7,20 gam

 M : a mol   O : 0,3 mol

+ HNO3

+ Từ sơ đồ ⇒số mol HNO3phản ứng = 0,15.4 + 0,05.10 + 0,3.2 = 1,7 mol ⇒ số mol NO3- tạo muối = 1, 7 − 0,15 05.2 − 0,

= 1,45 mol NO

N 2O

⇒ m = m M + m NO− = 28,05 + 1,45.62 = 117,95 gam.

3

+ Vậy chọn đáp án C.

Page 17

  NO: 0,15 mol   N 2 O: 0,05 mol

M(NO3)n: a mol m (gam)

Bài tập tự giải mức 7,0 → 8,0điểm (số 1) Câu 1: Cho m gam Fe vào 1,6 lít dung dịch gồm Cu(NO3)2 0,4M và H2SO4 0,5M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là A. 17,8 và 4,48.

B. 71,2 và 8,96.

C. 35,6 và 4,48.

D. 53,4 và 6,72.

Câu 2: Cho m gam Fe vào 1,0 lít dung dịch gồm H2SO40,1M; Cu(NO3)2 0,1M; Fe(NO3)30,1M. Sau phản ứng được 0,69m gam hỗn hợp kim loại, dung dịch X chứa a gam muối và khí NO (là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m và a là A. 20 gam và 78,5 gam.

B. 20,0 gam và 55,7 gam.

C. 25,8 gam và 78,5 gam.

D. 25,8 gam và 55,7 gam.

Câu 3:Cho 10,88 gam Fe vào 400 ml dung dịch gồm HCl 0,4M và Cu(NO3)2 0,2M. Sau phản ứng thu được x gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (ở đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị x và V lần lượt là A. 12,80 gam và 0,896 lít.

B. 3,84 gam và 0,448 lít.

C. 4,08 gam và 2,24 lít.

D.8,16 gam và 0,896 lít.

Câu 4: Cho hỗn hợp X gồm 0,09 mol Fe và 0,05 mol Fe(NO3)2 vào 500 ml dung dịch HCl 1M kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và khí NO (sp khử duy nhất). Hỏi dung dịch Y hoà tan tối đa bao nhiêu gam Cu? A. 3,84.

B. 4,48.

C. 4,26.

D.7,04.

Câu 5: Cho 26,88 gam Fe vào 600 ml dung dịch gồm Cu(NO3)2 0,4M và NaHSO4 1,2M. Sau phản ứng thu được m gam chất rắn và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của m là A. 15,92.

B. 13,44.

C. 17,04.

D. 23,52.

Câu 6: Cho m gam hỗn hợp Mg, Al (tỉ lệ mol 3 : 4) vào dung dịch HNO3 vừa đủ thu được dung dịch chứa 8,2m gam muối (không có khí bay ra). Biết rằng có 0,3 mol N+5 đã bị khử. Số mol HNO3 phản ứng và giá trị của m là A. 3,0 và 24,8.

B. 3,0 và 24,0.

C. 2,4 và 24,8.

D. 2,4 và 24,0.

Câu 7: Cho 52,8 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Cu(NO3)2, Cu vào dung dịch chứa 0,6 mol H2SO4.

Sau phản ứng thu được NO (sp khử duy nhất) và dung dịch Y chỉ chứa m gam hai muối. Cho Cu vào Y không có phản ứng xảy ra. Giá trị của m là A. 79,6.

B. 94,8.

C. 78,8.

D. 52,8.

Câu 8:Cho m gam Fe vào 200 ml dung dịch gồm HCl 0,4M và Cu(NO3)2 0,2M. Sau phản ứng thu được 0,75m gam hỗn hợp kim loại và V lít khí NO (ở đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị m và V lần lượt là A. 12,80 gam và 0,896 lít.

B. 3,84 gam và 0,448 lít.

C. 9,13 gam và 2,24 lít.

D.5,44 gam và 0,448 lít.

Câu9: Nhúng thanh sắt vào dung dịch chứa Cu(NO3)2và HCl, sau khi kết thúc phản ứng, lấy thanh sắt ra thấy khối lượng thanh sắt giảm 5,76 gam; đồng thời thu được dung dịch X (không chứa muối NH4NO3) và 0,08 mol khí NO duy nhất. Cô cạn dung dịch X, thu được m gam muối khan. Giả sử lượng đồng sinh ra bám hết vào thanh sắt. Giá trị m là A. 32,48 gam.

B. 34,72 gam.

C. 35,84 gam D. 33,72 gam.

Page 18

Câu 10: Cho 7,68 gam Cu vào 200 ml dung dịch gồm HNO3 0,6M và H2SO4 0,5M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn (sản phẩm khử duy nhất là NO), cô cạn cẩn thận toàn bộ dung dịch sau phản ứng thì khối lượng muối khan thu được là A. 20,16.

B. 19,76.

C. 19,20.

D. 22,56.

Câu 11: Cho hỗn hợp gồm 1,12 gam Fe và 1,92 gam Cu vào 400 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồmH2SO4 0,5M và NaNO3 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Cho V ml dung dịch NaOH 1M vào dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Giá trị tối thiểu của V là A.240. B.400. C.120. D. 360 Câu 12: Cho m gam bột Mg vào 400 ml dung dịch chứa Fe(NO3)3 0,1M và H2SO4 0,75M. Đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A; 1,12 gam kim loại B và thoát ra khí N2O duy nhất. Giá trị m là A.6,72.

B. 4,08.

C. 7,20.

D. 6,00.

Câu 13:Hòa tan hoàn toàn m gam Fe vào dung dịch HNO3, thu được 0,45 mol khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất của N+5) và dung dịch X. Nhỏ tiếp dung dịch H2SO4 vừa đủ vào dung dịch X thu thêm được 0,05 mol khí NO (sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được khối lượng muối khan là A. 32,50 gam.

B. 40,00 gam. C. 29,64 gam. D. 45,60 gam.

Câu 14:Cho 26,88 gam bột Fe vào 600 ml dung dịch hỗn hợp A gồm Cu(NO3)2 0,4M và NaHSO4 1,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam chất rắn B và khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m là A. 15,92 B.13,44 C. 17,04 D. 23,52 Câu 15:Hỗn hợp M gồm Al, Al2O3, Fe3O4, CuO, Fe và Cu, trong đó oxi chiếm 20,4255% khối lượng hỗn hợp. Cho 6,72 lít khí CO (đktc) đi qua 35,25 gam M nung nóng, sau một thời gian thu được hỗn hợp rắn N và hỗn hợp khí X có tỉ khối so với H2 bằng 18. Hòa tan hết toàn bộ N trong lượng dư dung dịch HNO3 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch chứa m gam muối (không có muối NH4NO3 sinh ra) và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm NO và N2O. Tỉ khối của Z so với H2 là 16,75. Giá trị của m là A. 112,05.

B. 217,08.

C. 117,95.

D. 121,90. Đáp số bài tập tự giải mức 7,0 → 8,0 điểm (số 1)

IV. Bài tập mẫu mức 7,0 → 8,0 điểm (số 2) VD1:Cho một lượng dư Mg vào 500 ml dung dịch gồm H2SO4 1M và NaNO3 0,4M. Sau khi kết thúc các phản ứng thu được Mg dư, dung dịch Y chứa m gam muối và thấy chỉ bay ra 2,24 lít khí NO (đktc). Giá trị của m là A. 61,32.

B. 71,28.

C. 64,84.

D. 65,52.

Giải + Sơ đồ bài toán: Mg2 +  +  H2SO 4 : 0,5 mol  Na : 0,2 mol    → Mg +  NO + NH +4 0,1 mol  NaNO : 0,2 mol  2− 3  SO 4 : 0,5 mol  NO− 3 

m gam

+ Ta có: n H = 4n NO + 10n NH ⇒ 0,5.2 = 4.0,1 + 10n NH ⇒ n NH = 0,06 mol +

+ 4

+ 4

 → n NO− = 0,2 − 0,1 − 0,06 = 0,04 mol 3

+ Bảo toàn điện tích ⇒ n Mg = 0,39 mol ⇒ m = 65,52 gam.

2+

+ Vậy chọn đáp án D.

VD2:Hòa tan hết 30 gam hỗn hợp gồm Mg, MgO, MgCO3 trong HNO3 dư thấy có 2,15 mol HNO3 phản ứng. Sau phản ứng thu được 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí NO, CO2 có tỉ so với H2 là 18,5 và dung dịch X chứa m gam muối. Giá trị của m là A. 134,80.

B. 143,20.

C. 153,84.

D. 149,84.

Giải + Ta có: số mol CO2 = NO = 0,1 mol. Sơ đồ bài toán:  Mg(NO3 )2 : (a + b + 0,1) mol  NO : 0,1 mol  Mg : a mol    + HNO3  →  +  + Sơ đồ:  MgO : b mol

 MgCO : 0,1 mol  NH NO : c mol CO : 0,1 mol 2,15 mol 3 4 3 2   

30 gam

1B

2B

3D

4A

5B

6B

7B

8D

9B

10B

11D

12A 13D 14B

15C

+ 4

B¶o toµn Nit¬

m gam

 24a + 40b + 0,1.84 = 30 ( I ) a = 0, 65   (II) ⇒  b = 0,15 ⇒ m = 143,2 gam.  H + = 2b + 0,1.2 + 0,1.4 + 10 c = 2,15 (III) c = 0,125  

⇒ 2a = 8c + 0,3 (BT e) + Vậy chọn đáp án B.

VD3: Cho 12,56 gam hỗn hợp Mg và Mg(NO3)2 tan vừa đủ trong dung dịch gồm 0,98 mol HCl và x mol KNO3. Sau phản ứng thu được dung dịchY chỉ chứa m gam muối clorua và 0,04 mol N2. Giá trị củax, mlần lượt là A. 0,09 và 49,28.

B. 0,12 và 49,28.

Page 19

Page 20

C. 0,09 và 42,84.

+ Sơ đồ bài toán:

D. 0,12 và 42,84.

dung dich Y

Mg 2+ : 0,42 mol  Mg : 0,42 mol HCl : 3y mol + O2 Mg  →  +   → Cl − : 3y mol

O: x mol H SO : 2y mol   2 4 SO2− : 2y mol 0,42 mol

4  m gam

Giải + Vì dung dịch Y chỉ chứa muối clorua nên NO3- đã hết. Sơ đồ phản ứng:

+ Ta có: n H

+

Mg 2+  + Mg HCl : 0,98 mol K +  → + N2    +

Mg(NO3 )2  KNO3 : x mol NH 4 0,04 mol  − 12,56 gam Cl : 0,98 mol = 12.n N2 + 10.n NH+ ⇒ 0,98 = 12.0,04 + 10.n NH+ ⇒ n NH+ = 0,05 mol 4

( 0,04.10 + Bảo toàn e ⇒nMg = ⇒ n Mg( NO ) =

4

+ 0,05.8 ) 2

3,825m gam

+ Bảo toàn điện tích trong dung dịch Y ⇒ 0,42.2 = 3y + 2.2y ⇒ y = 0,12 mol ⇒ m = 12 gam. + Từ kết quả trên ⇒ x = 0,12 mol. + Khi tác dụng với HNO3 dư ta có: dung dich Z

2+ Mg : 0,525 mol Mg : 0,525 mol   N 2 : c mol  + HNO3  →  NH +4 : a mol +    N 2O : 0,015 mol O: 0,15 mol  NO3− : b mol  

4

= 0,4 mol

(12,56 − 0, 4.24 ) =

0,02 mol .

148 + Bảo toàn nitơ ⇒ x + 0,02.2 = 2n N2 + n NH+ ⇒x = 0,09 mol.

3 2

1,25m gam

4

⇒m = NH4Cl + KCl + MgCl2 = 53,5.0,05 + 74,5.x + 95.(0,4+0,02) = 49,28 gam. + Vậy chọn đáp án A. VD4: Hòa tan hết 30 gam hỗn hợp Mg, MgO, Mg(NO3)2 trong dung dịch HCl. Sau phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứam gam muối clorua và 4,48 lít NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của m và số mol HCl đã phản ứng là A. 0,8 và 57,0.

B. 1,2 và 54,0.

C. 1,2 và 57,0.

D.0,8 và 54,0.

Giải  Mg 

+ Sơ đồ bài toán: MgO

 Mg(NO ) 3 2 

+ HCl  → MgCl2 + NO

m gam

0,2 mol

30 gam

+ Bảo toàn e ⇒ số mol Mg = 0,3 mol. + Bảo toàn nitơ ⇒số mol Mg(NO3)2 = 0,1 mol ⇒ số mol MgO = 0,2 mol. + Vì n H = 2n O + 4n NO nên số mol HCl = 0,2.2 + 0,2.4 = 1,2 mol.

82,5 gam

0,525.2 + a = b (BT dien tich) a = 0, 06 mol ⇒ 0,525.24 + 18a + 62b = 82,5  b = 1,11 mol

+ Từ sơ đồ trên suy ra: 

a = 0,06 mol + Bảo toàn e ta có: 0,525.2 – 0,15.2 = 8a + 10c + 0,015.8  → c = 0, 015 mol

⇒ số mol HNO3 phản ứng = 2n O + 10n NH + 12n N + 10n N O = 1,23 mol. + 4

2

2

+ Vậy chọn đáp án A.

VD6:Đốt cháy 11,2 gam Ca bằng O2, thu được m gam chất rắn A gồm Ca và CaO. Chom gamA tác dụng vừa đủ với dung dịch gồm HCl 1,0M và H2SO4 0,5M, thu được H2 và (m + 21,14) gam muối. Hòa tan hết m gam chất rắn A vào dung dịch HNO3 loãng dư, thu được 0,896 lít NO (đktc) và dung dịch X chứa p gam muối. Giá trị của p là A. 47,52 gam.

B. 48,12 gam.

C. 45,92 gam.

D. 50,72 gam.

Giải + Sơ đồ bài toán:

+

Ca

+ Bảo toàn Mg (hoặc Cl)⇒ số mol MgCl2 = 0,6 mol ⇒ m = 57,0 gam. + Vậy chọn đáp án C.

0,28 mol

dung dich

2+ Ca : 0,28 mol  Ca : 0,28 mol HCl : 2y mol + O2  →  +   → Cl − : 2y mol O: x mol H 2SO 4 : y mol   SO2− : y mol

4  m gam (m + 21,14) gam

VD5:Đốt cháy 10,08 gam Mg trong oxi một thời gian, thu được m gam hỗn hợp rắn X. Hòa tan hết X trong dung dịch gồm HCl 0,9M và H2SO4 0,6M, thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối có khối lượng 3,825m gam. Mặt khác, hòa tan hết 1,25m gam X trong dung dịch HNO3 loãng dư, thu được dung dịch Z chứa 82,5 gam muối và hỗn hợp khí T gồm N2 và 0,015 mol khí N2O. Số mol HNO3 phản ứng là A.1,23 mol.

Page 21

B. 1,32 mol.

C. 1,42 mol.

Giải

+ Bảo toàn điện tích ⇒ 0,28.2 = 2y + 2y ⇒ y = 0,14 mol ⇒ m = 13,44 gam. + Từ kết quả trên ⇒ x = 0,14 mol. + Khi tác dụng với HNO3 dư ta có:

D. 1,28 mol.

Page 22

dung dich Z

Ca 2+ : 0,28 mol Ca : 0,28 mol   + HNO 3  →  NH +4 : a mol + NO : 0,04 mol  O: 0,14 mol  − NO : b mol  3  13,44 gam

NaOH = 0,25 mol + Dựa vào lượng kết tủa trắng ⇒ Mg(OH)2 = 0,12 mol  → NH 4 NO3 = 0, 01 mol

+ Sơ đồ bài toán:  Mg   MgO + HNO3  →  MgCO3

 Mg(OH) 0,26 mol 2   Mg(NO3 ) 2

p gam

BT dien tich + Bảo toàn e ⇒ 0,28.2 – 0,14.2 = 8a + 0,04.3 ⇒ a = 0,02 mol  → b = 0, 58 mol

⇒ p = 0,28.40 + 18a + 62b = 47,52 gam. + Vậy chọn đáp án A.

Mg(NO3 ) 2 : 0,12 mol  N 2O (M = 44)   +  + H 2O   NH NO : 0, 01 mol CO (M = 44) 4 3 2  

0,02 mol

5,22 gam

+ BTKL: 5,22 + 0,26.63 = 0,12.148 + 0,01.80 + 0,02.44 + 18. n H O ⇒ n H O = 0,12 mol

VD7: Hòa tan hết 35,4 gam hỗn hợp gồm Mg và FeCO3 trong dung dịch HCl loãng dư thu được 20,16 lít hỗn hợp khí X (đktc). Mặt khác cũng hòa tan hết 35,4 gam hỗn hợp trên cần dùng vừa đủ V lít dung dịch chứa H2SO4 0,25M và HNO3 0,75M đun nóng. Sau khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và hỗn hợp khí Z gồm 2 khí không màu trong đó có 1 khí hóa nâu. Tỉ khối của Z so với He bằng 8,8125. Cô cạn dung dịch Y thu được m gam muối khan. Giá trịm là A. 152,72.

B. 172,42.

C. 142,72.

D. 127,52.

Giải + Khi tác dụng với HCl ta có:

2

+ Bảo toàn hiđro ⇒ Mg(OH)2 = 0,01 mol ⇒ % m Mg (OH) = 11,11% 2

+ Vậy chọn đáp án A.

H 2 : a mol Mg : a mol 24a + 116b = 35, 4 a = 0, 75 mol + HCl  → ⇒ ⇒  FeCO : b mol CO : b mol a + b = 0,9 3 b = 0,15 mol   2

 35,4 gam

0,9 mol

+ Khi tác dụng với hỗn hợp HNO3 và H2SO4thì ta vẫn cósố mol CO2 = 0,15 mol. Do tỉ khối của Z so với He bằng 8,8125 nên số mol NO = 0,25 mol. Từ đó ta có sơ đồ:  Mg 2+ : 0,75 mol  3+  Fe : 0,15 mol H SO : x mol Mg : 0,75 mol  2 4   NO : 0,25 mol   → SO 24− : x mol +  +   FeCO : 0,15 mol HNO : 3x mol  3 CO2 : 0,15 mol 3  +

  NH 4 : y mol 35,4 gam  NO− : 3 

+ Bảo toàn e ⇒ 0,75.2 + 0,15 = 0,25.3 + 8y ⇒ y = 0,1125 mol. + Do: n H = 2n CO + 4n NO + 10n NH nên: 5x = 2.0,15 + 4.0,25 + 10.0,1125 ⇒ x = 0,485 mol. +

2

+ 4

+ Bảo toàn nitơ ⇒ số mol NO3- trong muối = 1,0925 mol. ⇒ m = 142,72 gam. + Vậy chọn đáp án C.

VD8: Hòa tan hoàn toàn 5,22 gam hỗn hợp bột gồm Mg, MgO, Mg(OH)2, MgCO3, Mg(NO3)2 bằng một lượng vừa đủ 0,26 mol HNO3. Sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch X và 0,448 lít hỗn hợp khí gồm N2O và CO2 (đktc). Dung dịch X phản ứng vừa đủ với 250 ml dung dịch NaOH 1M, sau phản ứng thu được 6,96 gam kết tủa màu trắng. Phần trăm theo khối lượng của Mg(OH)2 trong hỗn hợp đầu là A. 11,11%.

Page 23

B. 22,22%.

C. 33,33%. D. 44,44%.

Giải Page 24

2

Bài tập tự giải mức điểm 7,0 → 8,0 (số 2) Câu 1: Cho 5,6 gam hỗn hợp X gồm Mg và MgO có tỉ lệ mol tương ứng là 5 : 4 tan vừa đủ trong dung dịch hỗn hợp chứa HCl và KNO3. Sau phản ứng thu được 0,224 lít khí N2O (đktc) và dung dịch Y chỉ chứa muối clorua. Biết các phản ứng hoàn toàn. Cô cạn cẩn thận Y thu được m gam muối. Giá trị của m là A. 20,51.

B. 18,25.

C. 23,24.

D. 24,17.

Câu 2: Hòa tan hoàn toàn 15,76 gam hỗn hợp X gồm Mg, MgO và Mg(NO3)2 bằng dung dịch hỗn hợp chứa 1,14 mol HCl và x mol NaNO3 vừa đủ. Sau phản ứng thu được 0,04 mol N2 và dung dịch Y chỉ chứa 3 muối. Cho NaOH dư vào Y thì thấy có a mol NaOH tham gia phản ứng.

Biết trong X phần trăm khối lượng của MgO là 20,30457%. Giá trị của a là A. 1,00.

B. 1,05.

C. 1,10.

D. 0,98.

Câu 3: Hòa tan hết một lượng rắn X gồm Al, Al2O3 và Al(OH)3 (trong đó oxi chiếm 33,94% về khối lượng) trong HNO3 dư thấy có 0,86 mol HNO3 phản ứng và thoát ra 1,792 lít (đkc) hỗn hợp NO, NO2 có tỉ khối so với H2 là 21. Sục NH3 vào dung dịch sau phản ứng được 18,72 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng Al2O3 trong Xgần với giá trị nào nhất dưới đây?

A. 14,0%.

B. 60,0%.

C. 50,0%.

D. 30,0%.

Câu 4: Hỗn hợp X gồm Al, Fe3O4 và CuO, trong đó oxi chiếm 25% khối lượng hỗn hợp. Cho 1,344 lít khí CO (đktc) đi qua m gam X nung nóng, sau một thời gian thu được chất rắn Y và hỗn hợp khí Z có tỉ khối so với H2 bằng 18. Hòa tan hoàn toàn Y trong dung dịch HNO3 loãng (dư), thu được dung dịch chứa 3,08m gam muối và 0,896 lít khí NO (ở đktc, là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m gần giá trị nào nhất sau đây ?

A. 9,5.

B. 8,5.

C. 8,0.

D. 9,0.

Câu 5: Cho 3,14 gam hỗn hợp Mg và Mg(NO3)2 tan vừa đủ trong dung dịch gồm 8,9425 gam HCl và x mol KNO3. Sau phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa m gam muối clorua và 0,224 lít N2 ở đktc. Giá trị của x, m là A.0,0225 và 12,32.

B. 0,045 và 12,32.

C. 0,0225 và 11,24.

D. 0,045 và 11,24.

Câu 6: Hòa tan hết 30,0 gam hỗn hợp Mg, MgO, MgCO3 trong dung dịch HNO3 thấy có 2,15 mol HNO3 phản ứng. Sau phản ứng thu được 0,2 mol hỗn hợp NO, CO2 có tỉ khối so với hiđro là 18,5 và dung dịch X chứa m gam muối. Giá trị của m là A. 134,80.

B. 143,20.

C. 153,84.

D. 149,84.

Câu 7: Hòa tan hoàn toàn 5,22 gam hỗn hợp bột gồm Mg, MgO, Mg(OH)2, MgCO3, Mg(NO3)2 bằng một lượng vừa đủ 0,26 mol HNO3. Sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch X và 0,448 lít hỗn hợp khí gồm N2O và CO2. Dung dịch X phản ứng vừa đủ với 250 ml dung dịch NaOH 1M, sau phản ứng thu được 6,96 gam kết tủa màu trắng. Phần trăm theo khối lượng của Mg(OH)2 trong hỗn hợp đầu gần nhất là A. 11,11%.

B. 22,22%.

C. 33,33%. D. 44,44%.

Câu 8:Đốt cháy 11,2 gam Ca bằng O2, thu được m gam chất rắn A gồm Ca và CaO. Cho A tác dụng vừa đủ với dung dịch gồm HCl 1M và H2SO4 0,5M, thu được H2 và (m + 21,14) gam muối.

Hòa tan hết m gam chất rắn A vào dung dịch HNO3 loãng dư, thu được 0,896 lít NO (đktc) và dung dịch X chứa x gam muối. Giá trị của x là A. 47,52.

B. 48,12.

C. 45,92.

D. 50,72.

Page 25

Câu 9: Hòa tan hết m gam hỗn hợp chứa Mg, MgCO3 và FeCO3 trong dung dịch HCl loãng dư, thu được hỗn hợp khí X và dung dịch chứa các chất tan có cùng nồng độ mol. Mặt khác, đun nóng m gam hỗn hợp trên cần dùng dung dịch chứa 1,02 mol HNO3, kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và 5,6 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm 2 khí có tỉ khối so với H2 bằng 22. Cô cạn cẩn thận dung dịch Y thu được (2m + 17,8) gam muối khan. Giá trị m là A. 54,0.

B. 40,5.

C.27,0.

D. 39,15.

Câu 10: Hỗn hợp Achứa Fe, Al, Mg. Cho một luồng khí O2 đi qua 21,4 gam A nung nóng thu được 26,2 gam hỗn hợp rắn B. Cho toàn bộ B vào bình chứa 400 gam dung dịch HNO3 (dư 10% so với lượng phản ứng). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy có NO và N2 thoát ra với tỉ lệ mol 2 : 1. Biết khối lượng dung dịch C sau phản ứng là 421,8 gam, số mol HNO3 phản ứng là 1,85 mol. Tổng khối lượng các chất tan có trong bình sau phản ứng gần nhất với A. 156.

B.134.

C. 124.

D. 142.

Câu 11:Cho 5,6 gam hỗn hợp X gồm Mg và MgO có tỉ lệ mol tương ứng là 5:4 tan vừa đủ trong dung dịch hỗn hợp chứa HCl và KNO3. Sau khi kết thúc phản ứng, thu được 0,224 lít khí N2O duy nhất (đktc) và dung dịch Y chỉ chứa muối clorua. Biết các phản ứng hoàn toàn. Cô cạn cẩn thận Y thu được m gam muối. Giá trị của m là A. 20,51.

B. 18,25.

C. 23,24.

D. 24,17.

Câu 12:Cho 4,55 gam bột Zn vào dung dịch hỗn hợp NaNO3 và H2SO4, đun nhẹ, trong điều kiện thích hợp, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A chứa m gam muối; 0,448 lít hỗn hợp khí B (đktc) gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí và còn lại 1,3 gam chất rắn không tan. Biết tỉ khối hơi của B đối với H2 là 8. Giá trị của m là A. 9,95325 B. 10,23875. C.9,61625.

D. 9,24255.

Câu 13: Hòa tan hết 35,4 gam hỗn hợp gồm Mg và FeCO3 trong dung dịch HCl loãng dư thu được 20,16 lít hỗn hợp khí X (đktc). Mặt khác cũng hòa tan hết 35,4 gam hỗn hợp trên cần dùng vừa đủ V lít dung dịch chứa H2SO4 0,25M và HNO3 0,75M đun nóng. Sau khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y và hỗn hợp khí Z gồm 2 khí không màu trong đó có 1 khí hóa nâu. Tỉ khối của Z so với He bằng 8,8125. Cô cạn dung dịch Y thu được m gam muối. Giá trịm là A. 152,72. B. 172,42. C. 142,72. D. 127,52.

Câu 14: Cho một luồng khí O2 đi qua 63,6 gam hỗn hợp kim loại Mg, Al và Fe thu được 92,4 gam chất rắn X. Hòa tan hoàn toàn lượng X trên bằng dung dịch HNO3 (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y và 3,44 gam hỗn hợp khí Z. Biết có 4,25 mol HNO3 tham gia phản ứng, cô cạn cẩn thận dung dịch Y thu được 319 gam muối. Phần trăm khối lượng của N có trong 319 gam hỗn hợp muối trên là A. 18,082%. B. 18,125%. C. 18,038%. D. 18,213%.

Câu 15: Cho 9,6 gam hỗn hợp X gồm Mg và Fe3O4 vào 300ml dung dịch HNO3 2M thu được dung dịch Y và 0,896 lít (đktc) hỗn hợp N2O và NO có tỷ khối so với hidro là 16,75. Trung hòa Y cần dùng 40ml NaOH 1M thu được dung dịch A, cô cạn A thu được m gam muối khan. Biết rằng phản ứng xảy ra hoàn toàn và khi cô cạn muối không bị nhiệt phân. Giá trịm là A.42,26.

B. 19,76.

C. 28,46.

D. 72,45.

Page 26

V. Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 1) Đáp số bài tập tự giải mức điểm 7,0 → 8,0 (số 2) 1A

2B

3C

4A

5A

6B

7A

8A

9C

10B

11A

12C 13C 14B

15A

Chú ý: Khi cho kim loại Mphản ứng với dung dịch chứa H+ và NO3- thì ta có các phản ứng xảy ra theo thứ tự sau: M + H+ + NO3- → Mn+ + X + H2O (X = NO, NO2, N2O, N2, NH4+) (1) M + nH+ → Mn+ + H2↑ (2) ⇒ nếu có H2 bay ra thì phản ứng (2) đã xảy ra ⇒ phản ứng (1) xảy ra xong ⇒ NO3- đã hết. + Dấu hiệu có H2 bay ra là: M < 28 hoặc sản phẩm khí có 2 đơn chất(N2, H2). + Chú ý: Nếu ban đầu có kim loại Fe và có H2 bay ra mà suy ra ngay dung dịch sau phản ứng không có Fe3+ là sai. + Dấu hiệu nhận ra có NH4+: Dung dịch sau phản ứng tác dụng với NaOH tạo khí bay ra: NH4+ + OH- → NH3↑ + H2O Kim loại phản ứng có Mg, Al, Zn. Số mol electron tạo khí < số mol electron cho.

VD1: Cho 9,28 gam hỗn hợp Mg và MgO tỉ lệ mol 1:1 tan hết trong dung dịch gồm HCl và KNO3, thu được dung dịch X chứa m gam muối và 0,56 lít khí (đktc) gồm hai đơn chất có tỉ khối so với hiđro là 11,4. Giá trị của m là A. 31,81.

B. 36,80.

C. 27,55.

D. 32,24.

Giải Mg : x mol ⇒ 24x + 40x = 9, 28 ⇒ x = 0,145 mol.

MgO: x mol 

+ Ta có: 

9,28 gam

 N 2 : 0,02 mol H 2 : 0,005 mol

+ Vì khí sinh ra gồm hai đơn chất ⇒ đó là 

+ Do có H2 bay ra nên NO3- hết. Sơ đồ bài toán: Mg 2+ : 0,29 mol  +  N 2 : 0,02 mol HCl  Mg : 0,145 mol K  +   → +   + MgO: 0,145 mol  KNO3  NH 4 H : 0,005 mol

 2 Cl− 9,28 gam 

m gam

+ Bảo toàn e ⇒0,145.2 = 8. n NH + 0,02.10 + 0,005.2 ⇒ n NH = 0,01 mol. + 4

+ 4

+ Vì: n H = 10.n NH + 12n N + 2n H + 2n O +

+ 4

2

2

⇒ nHCl = 10.0,01 + 12.0,02 + 2.0,005 + 0,145.2 = 0,64 mol ⇒ X có 0,64 mol Cl+ Bảo toàn nitơ ⇒ n KNO = n NH + 2n N = 0,05 mol. + 4

3

2

⇒ m = m Mg + m K + m NH + m Cl = 31,81 gam.

2+

+

+ Vậy chọn đáp án A.

Page 27

Page 28

+ 4

−

VD2:Hòa tan m gam Mg trong 500 ml dung dịch chứa hỗn hợp H2SO4 0,4M và Cu(NO3)2 đến phản ứng hoàn toàn thu được 1,12 lít hỗn hợp khí X (đktc) có tỉ khối của X so với H2 là 6,2 gồm N2 và H2, dung dịchY và 2,0 gam hỗn hợp kim loại. Giá trị m là A. 4,68.

B. 5,48.

C. 5,08.

D. 6,68.

Giải + Theo giả thiết ta có: N2 = 0,02 mol; H2 = 0,03 mol + Do có H2 bay ra nên NO3- hết. Mặt khác sau phản ứng thu được 2,0 gam hỗn hợp kim loại nên Mg dư ⇒ trong dung dịch Y không còn H+ và Cu2+. Sơ đồ bài toán:  Mg 2+ :  N 2 : 0,02 mol  Mg   H 2SO 4 : 0,2 mol   Mg +   →  NH +4 +  + 

Cu(NO 3 ) 2  2−  Cu m gam SO 4 : 0,2 mol H 2 : 0,03 mol  

2,0 gam

m gam

 n SO24− = 1, 7 mol  n Na + = 1, 7 + 0, 25 = 1, 95 mol

⇒ số mol NaHSO4 = 1,7 mol ⇒ 

⇒m = 240,1 gam ⇒ chọn đáp án A. VD4: Cho x gam Fe vào dung dịch chứa NaNO3 và H2SO4. Sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịchX chứa m gam muối (không có muối amoni) và 6,72 lít hỗn hợp khí Y (đktc) gồm NO và H2 có tỉ lệ mol 2 : 1 và 3,0 gam chất rắn không tan. Giá trị của m, x là A. 126,0 và 25,4.

B.75,0 và 25,4.

C. 126,0 và 24,5.

D. 75,0 và 24,5.

Giải + Do có H2 bay ra nên NO3- hết, do Fe dư = 3,0 gam nên chỉ thu được muối Fe2+. Đặt số mol NaNO3 = a mol; H2SO4 = b mol. Sơ đồ bài toán:

+ Vì: n H = 10.n NH + 12n N + 2n H ⇒0,2.2 = 10. n NH + 0,02.12 + 0,03.2 +

+ 4

2

 Na + : a mol  Na + : a mol H + : 2b mol  NO : 0, 2 mol  2+ + Fe + Fe : Fe +   →

− x gam 3,0 gam  NO23− : a mol H 2 : 0,1 mol SO24− : b mol  SO4 : b mol

+ 4

2

⇒ n NH = 0,01 mol. + 4

+ Bảo toàn nitơ ⇒số mol Cu(NO3)2 = 0,025 mol ⇒ số mol Cu tạo ra = 0,025 mol ⇒ khối lượng Mg dư = 2,0 – 0,025.64 = 0,4 gam.

2+ BT dien tich + Dung dịch Y có: SO42- = 0,2 mol; NH4+ = 0,01 mol  → Mg = 0,195 mol

⇒ m = 0,195.24 + 0,4 = 5,08 gam. + Vậy chọn đáp án C. VD3: Cho 31,15 gam hỗn hợp bột Zn và Mg (tỉ lệ mol 1:1) tan hết trong dung dịch hỗn hợp gồm NaNO3 và NaHSO4 thu được dung dịch A chỉ chứa m gam hỗn hợp các muối và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí B gồm N2O và H2. Khí B có tỉ khối so với H2 bằng 11,5. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A.240.

B. 255.

C. 132.

D. 252.

Giải + Theo giả thiết ⇒ nMg = nZn =

31,15 = 0,35 mol.

24 + 65

+ Ta cũng dễ dàng tính được: số mol N2O = H2 = 0,1 mol. + Do có H2 bay ra nên NO3- hết. Sơ đồ bài toán:  Mg 2+ : 0,35 mol  2+  NaHSO 4  N 2 O : 0,1 mol Mg : 0,35 mol  Zn : 0,35 mol     +   →  Na + +    Zn: 0,35 mol  NaNO  NH +  H : 0,1 mol  3   2 4 

2 − 31,15 gam SO 4 : 

dung dich X

+ Ta có: n H = 0,2.4 + 0,1.2 = 1,0 mol ⇒ 2b = 1 ⇒ b = 0,5 mol. +

+ Bảo toàn nitơ ⇒ a = 0,2 mol + Bảo toàn điện tích ⇒ số mol Fe2+ = 0,4 mol ⇒m = 75 gam ⇒ x =3,0 + 0,4.56 = 25,4 gam. + Vậy chọn đáp án B.

VD5:Cho m gam Fe vào 500 ml dung dịch X chứa H2SO4aM và Cu(NO3)2bM đến phản ứng hoàn toàn thu được dung dịchY chứa c gam muối;hỗn hợp kim loại có khối lượng là 0,5m gam và 8,96 lít (đktc) hỗn hợpZ gồm 2 khí có tỉ khối hơi so với hiđro bằng 8 trong đó có một khí bị hóa nâu trong không khí.Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Giá trị của a = 1,2.

B. Giá trị của b = 0,2.

C. Giá trị của m = 54,4.

D. Giá trị của c = 92,1.

Giải + Vì M Y = 16 ⇒ Y có H2 = 0,2 mol và NO = 0,2 mol. Cu2 + hÕt .

2+ chØ thu ®−îc Fe

+ Do thu được hỗn hợp kim loại nên Fe dư ⇒  + Sơ đồ bài toán:

Cu 2+ : 0,5b mol  NO : 0, 2 mol H + : a mol Fe +   → + −

NO : b mol m gam  H 2 : 0, 2 mol  23− SO 4 : 0,5a mol

m gam

+ Bảo toàn e ta có: 0,35.2 + 0,35.2 = 8. n NH + 8.0,1 + 2.0,1 ⇒ n NH = 0,05 mol. + 4

+ 4

+ Bảo toàn nitơ ⇒ số mol NaNO3 = 0,05 + 0,1.2 = 0,25 mol. + Vì: n H = 10.n NH + 10n N O + 2n H ⇒ n H = 10.0,05 + 10.0,1 + 2.0,1 = 1,7 mol

+ Bảo toàn H+ ta có: a = 0,2.4 + 0,2.2 = 1,2 mol. + Bảo toàn nitơ ⇒b = 0,2 mol. + Sơ đồ trên được viết lại là:

Page 29

Page 30

+

+ 4

2

2

+

 Fe  Cu 

0,5m gam

2+ Fe +  SO 24− : 0,5a mol

Hon hop X

Al3+ : x mol  +  N 2O : p mol  NaHSO4 : 1,58 mol Al : a mol     Na : 1,62 mol +   → +  N 2 : q mol Al 2O3 : b mol + NH : y mol Al(NO ) : c mol  NaNO : 0,04 mol  4  H : t mol 3 3 3   2  SO 2− : 1,58 mol

4  23,34 gam 0,18 mol

Cu 2+ : 0,1 mol 2+  H + : 1,2 mol  NO : 0, 2 mol Fe  Fe : 0, 6 mol Fe +  +  +   → −

NO : 0,2 mol m gam Cu : 0,1 SO 42− : 0,6 mol  23−  H 2 : 0, 2 mol 

SO 4 : 0,6 mol 0,5m gam c gam

+ Từ đó ta có: (m – 0,6.56) + 0,1.64 = 0,5m ⇒m = 54,4 gam và c = 91,2 gam. + Từ kết quả trên ⇒ chọn đáp án D.

VD6: Cho Zn tới dư vào dung dịch gồm HCl; 0,05 mol NaNO3 và 0,1 mol KNO3. Sau khi kết thúc các phản ứng thu được dung dịch X chứa m gam muối; 0,125 mol hỗn hợp khí Y gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu trong không khí. Tỉ khối của Y so với H2 là 12,2.

Giá trị của m là A. 61,375.

B.64,05.

C. 57,975.

D. 49,775.

Giải + Ta có số mol: H2 = 0,025 mol; NO = 0,1 mol. + Vì có H2 bay ra ⇒ NO3- hết. Sơ đồ phản ứng:  Zn 2+  +  HCl  NO : 0,1 mol  Na : 0,05 mol    Zn +  NaNO3 : 0,05 mol  →  K + : 0,1 mol +   KNO : 0,1 mol  NH + : ? mol  H : 0,025 mol  2  3 4  Cl − : ? mol 

dung dich Y

3x + y + 1, 62 = 1,58.2 (BT dien tich)  x = 0,5 mol ⇒ + Xét dung dịch Y ta có:   NaOH = 4x + y = 2, 04  y = 0,04 mol  27a + 102b + 213c = 23,34 a = 0,36 mol  16(3b + 9c)   + Xét hỗn hợp X: %m O = = 0,34961 ⇒  b = 0, 05 mol 23,34  c = 0, 04 mol  a + 2b + c = 0,5 (Bao toan Al)

+ Vậy chọn đáp án B.

m gam

+ Bảo toàn nitơ ⇒ số mol NH4+ = 0,05 mol. + Bảo toàn e ⇒số mol Zn = (0,025.2 + 0,1.3 + 0,05.8) : 2 = 0,375 mol + Bảo toàn điện tích ⇒ số mol Cl- = 0,95 mol ⇒m = m Zn + m Na + mK + m NH + mCl = 64,05 gam.

2+

+

+

+ 4

−

+ Vậy chọn đáp án B.

VD7:Cho 23,34 gam hỗn hợp X gồm Al, Al2O3 và Al(NO3)3 (trong đó oxi chiếm 34,961% về khối lượng) vào dung dịch chứa 1,58 mol NaHSO4 và 0,04 mol NaNO3, khuấy đều cho các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối trung hòa và 0,18 mol hỗn hợp khí Z gồm N2O; N2 và H2. Để tác dụng tối đa các chất tan có trong dung dịch Y cần dùng dung dịch chứa 2,04 mol NaOH. Phần trăm khối lượng của N2 có trong hỗn hợp khí Zgần giá trị nào nhất?

A. 21.

B. 22.

C. 11.

D. 12.

Giải + Vì có H2 bay ra ⇒ NO3- hết. Sơ đồ phản ứng:

Page 31

 p + q + t = 0,18 

 p = 0, 04 mol 

10p + 12q + 2t = 0,88 

 t = 0,12 mol 

+ Xét hỗn hợp khí ta có:  2p + 2q = 0,12 (Bao toan N) ⇒ q = 0, 02 mol ⇒ %m N = 21,875%

Page 32

2

Bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 1) Câu 1: Cho 3,48 gam bột Mg tan hết trong dung dịch hỗn hợp gồm HCl và KNO3, thu được dung dịch X chứa m gam muối và 0,56 lít (đo ở đktc) hỗn hợp khí Y gồm N2 và H2. Khí Y có tỉ khối so với H2 bằng 11,4. Giá trị của m là A.18,035.

B. 14,485.

C. 16,085.

D. 18,300.

Câu 2: Cho Zn tới dư vào dung dịch gồm HCl; 0,05 mol NaNO3 và 0,1 mol KNO3. Sau khi kết thúc các phản ứng thu được dung dịch X chứa m gam muối; 0,125 mol hỗn hợp khí Y gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu trong không khí. Tỉ khối của Y so với H2 là 12,2.

Giá trị của m là A. 64,05.

B. 48,05.

C. 84,25.

D. 46,25.

Câu 3: Cho m gam Fe tác dụng với dung dịch gồm NaNO3 và H2SO4 khuấy đều trong điều kiện thích hợp, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch X và 1,792 lít hỗn hợp khí Y và 1 phần kim loại không tan. Biết rằng Y có một khí hóa nâu ngoài không khí và tỉ khối của Y so với H2 là 8. Khối lượng muối tạo thành trong dung dịch X là A.17,12.

B.17,21.C.18,04.

D.18,40.

Câu 4: Cho 8,64 gam Mg vào dung dịch gồm NaNO3 và H2SO4 đến phản ứng hoàn toàn được dung dịch X chứa m gam muối; 0,06 mol NO; 0,02 mol H2; 4,08 gam chất rắn không tan. Giá trị của m là A. 31,50.

B. 29,72.

C. 36,54.

D. 29,80.

Câu 5: Cho 5,0 gam bột Mg vào dung dịch hỗn hợp KNO3 và H2SO4, đun nhẹ, trong điều kiện thích hợp, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A chứa m gam muối, 1,792 lít hỗn hợp khí B (đktc) gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí và còn lại 0,44 gam chất rắn không tan. Biết tỉ khối hơi của B đối với H2 là 11,5. Giá trị của m là A. 27,96 B. 29,72 C. 31,08 D. 36,04 Câu 6: Cho 3,9 gam hỗn hợp Al, Mg tỉ lệ mol 2:1 tan hết trong dung dịch chứa KNO3 và HCl. Sau phản ứng thu được dung dịch A chỉ chứa m gam hỗn hợp các muối trung hòa và 2,24 lít hỗn hợp khí B gồm NO và H2. Khí B có tỉ khối so với H2 bằng 8. Giá trị của mgần giá trị nào nhất?

A. 24.

B. 26.

C. 28.

D. 30.

Câu 7:Cho 31,15 gam hỗn hợp bột Zn và Mg (tỉ lệ mol 1:1) tan hết trong dung dịch hỗn hợp gồm NaNO3 và NaHSO4 thu được dung dịch A chỉ chứa m gam hỗn hợp các muối và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí B gồm N2O và H2. Khí B có tỷ khối so với H2 bằng 11,5. Giá trị của mgần nhất với A.240.

B. 255.

C. 132.

D. 252.

Câu 8: Cho 4,32 gam Mg vào dung dịch hỗn hợp NaNO3 và H2SO4, đun nhẹ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A; 0,896 lít (đktc) hỗn hợp khí B có khối lượng 0,92 gam gồm 2 khí không màu có một khí hóa nâu trong không khí và còn lại 2,04 gam chất rắn không tan. Cô cạn cẩn thận dung dịch A thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 18,27.

B. 14,90.

C. 14,86.

D. 15,75.

Câu 9: Cho 23,34 gam hỗn hợp X gồm Al, Al2O3 và Al(NO3)3 (trong đó oxi chiếm 34,961% về khối lượng) vào dung dịch chứa 1,58 mol NaHSO4 và 0,04 mol NaNO3, khuấy đều cho các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối trung hòa và 0,18 mol hỗn hợp khí Z gồm N2O; N2 và H2. Để tác dụng tối đa các chất tan có trong dung dịch Y cần dùng dung Page 33

dịch chứa 2,04 mol NaOH. Phần trăm khối lượng của N2 có trong hỗn hợp khí Zgần giá trị nào nhất?

A. 21.

B. 22.

C. 11.

D. 12.

Câu 10: Cho 11,9 gam hỗn hợp X gồm Al và Zn phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa H2SO4 loãng và HNO3, thu được dung dịch Y chỉ có hai muối và hỗn hợp khí Z gồm 0,05 mol N2O và 0,2 mol H2. Cô cạn Y được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 50,3.

B. 61,5.

C. 55,9.

D. 62,1.

Đáp số bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 1) 1A

Page 34

2A

3C

4D

5C

6A

7A

8B

9B

10A

VI. Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 2)

+ BT điện tích ⇒ Fe2+ = 0,48 mol ⇒ trong X có Fe3+ = 0,27 mol. + Mặt khác: H+ = 4NO + 2H2 = 4y + 2y = 6y mol

VD1:Cho 4,55 gam bột Zn vào dung dịch hỗn hợp NaNO3 và H2SO4, đun nhẹ, trong điều kiện thích hợp, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A chứa m gam muối; 0,448 lít hỗn hợp khí B (đktc) gồm hai khí không màu, trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí và còn lại 1,3 gam chất rắn không tan. Biết tỉ khối hơi của B đối với H2 là 8. Giá trị của m gần nhất với A. 9,9.

B. 10,2.

C.9,6.

D. 9,2.

⇒

Giải + Số mol Zn phản ứng = (4,55 – 1,3) : 65 = 0,05 mol.

 y = 0,16 − x (Bao toan N) 

 x = 0,13 mol  ⇒ ⇒ chọn đáp án C. 6y + 1,77 = 2,08 - x (Bao toan dien tich)  y = 0, 03 mol  

VD3:Cho 82,05 gam hỗn hợp A gồm Al và Al2O3 (có tỉ lệ mol 2,3 : 1) tan hoàn toàn trong dung dịch B chứa H2SO4 và NaNO3 thu được dung dịch C chỉ chứa 3 muối và m gam hỗn hợp khí D (trong D có 0,2 mol khí H2). Cho BaCl2 dư vào C thấy có 838,8 gam kết tủa xuất hiện. Mặt khác cho 23 gam Na vào dung dịch C sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thấy khối lượng dung dịch giảm 3,1 gam (giả sử trong C NH4+ phản ứng trước Al3+). Giá trị của mgần nhất với A. 16.

C.12.

D. 15.

Giải + Theo giả thiết ⇒ số mol Al = 1,15 mol và Al2O3 = 0,5 mol. + Do có H2 bay ra nên NO3- hết. Số mol H2SO4 = BaSO4 = 3,6 mol. Sơ đồ bài toán:

 NO : 0,01 mol H 2 : 0,01 mol

+ Hai khí trong B gồm:  + Sơ đồ của bài toán:

 Zn 2+ : 0,05 mol  +  NO : 0,01 mol  NaNO 3  Na  Zn : 0,05 mol +   → +  +  H 2SO 4  NH 4  H : 0,01 mol  2 SO 2−  4

B. 13.

Al3+ : 2,15 mol   H 2SO 4 : 3,6 mol H 2 : 0,2 mol  Al : 1,15 mol +    NH 4 : a mol  +   → + +  N: c mol + H 2O   Al O : 0,5 mol  NaNO  Na : b mol O: d mol 3  2 3   SO 2− : 3,6 mol

 4 m gam

m gam

Bao toan Nito + Bảo toàn e ⇒ số mol NH4+ = 0,00625 mol  → n NaNO = 0, 01625 mol

+ Bảo toàn điện tích trong C ta có: a + b = 0,75 (I)

Bao toan dien tich ⇒ số mol Na+ = 0,01625 mol  → nSO = 0, 006125 mol

+ Khi C phản ứng với 1 mol Na thì:

3

2− 4

+ Từ đó ta có: m = 9,61625 gam ⇒ chọn đáp án C.

VD2:Hòa tan hết hỗn hợp gồm Fe, Fe(OH)2, Fe2O3và Fe3O4trong dung dịch chứa 0,96 mol NaHSO4và 0,16 mol HNO3, thu được dung dịch X và x mol khí Y. Nhúng thanh Fe dư vào dung dịch X, thu được hỗn hợp khí Z gồm hai khí có tỉ khối so với He bằng 4; đồng thời khối lượng thanh Fe giảm 11,76 gam. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn và khí NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5trong cả quá trình. Giá trị của x là A. 0,12.

B. 0,10.

C. 0,13.

D. 0,09.

Giải + Theo giả thiết ⇒ hai khí trong Z gồm NO và H2 với số mol bằng nhau. + Số mol Fe phản ứng với X = 0,21 mol. Ta có sơ đồ: Na + : 0,96  2− Na + : 0,96 NaHSO4 : 0,96  Fe SO4 : 0,96  2−  NO : y    + Fe − +   → NO O SO 4 : 0,96 +  + NO 3 : (0,16 − x) → 0,21 mol H 2 : y  H O HNO : 0,16  +  2+ x mol 3  2  Fe : H : Fe3+ : 

Al(OH)3

2

Bao toan Na + Giải (I, II) được: a = 0,1 mol và b = 0,65 mol  → NaNO 3 = 0, 65 mol

+ Bảo toàn nitơ ⇒ c = 0,65 – 0,1 = 0,55 mol. + Bảo toàn hiđro ⇒ H2O = 3,2 mol. + Bảo toàn oxi ⇒ d = 0,25 mol. + Vậy: m = 0,2.2 + 14c + 16d = 12,1 gam ⇒ chọn đáp án C.

VD4:Nung m gam hỗn hợp gồm Mg và Cu(NO3)2 trong điều kiện không có không khí, sau một thời gian thu được chất rắn X và 10,08 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2 và O2. Hòa tan hoàn toàn X bằng 650 ml dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch Y chỉ chứa 71,87 gam muối clorua và 0,05 mol hỗn hợp khí Z gồm N2 và H2. Tỉ khối của Z so với He bằng 5,7. Giá trị của m gần giá trị nào nhất sau đây?

A. 50.

B.55.

C. 45.

D. 60.

Giải + Sơ đồ bài toán:

dd X

Page 35

1− a .78 + 0,5.2 17a - 23 = 3,1 (II) + 3 NH3

H

Page 36

NO 2 ; O 2

0,45 mol

 Mg : a mol  t0  →  Cu(NO ) : b mol  3 2

m gam

 Mg 2+ : a mol  2+  N 2 : 0, 04 Cu : b mol Mg, MgO + HCl +    1,3 mol →  + CuO, Cu(NO 3 )2  H 2 : 0, 01  NH 4 : c mol Cl− : 1,3 mol 

71,87 gam

+ Bảo toàn điện tích ta có: 2a + 2b + c = 1,3 (I) + Dựa vào 71,87 gam muối ⇒ 24a + 64b + 18c = 25,72 (II) Bao toan Oxi + Bảo toàn hiđro ⇒ H2O = (0,64 – 2c) mol → 6b = 0,45.2 + (0,64 – 2c) (III)

VD6:Để hòa tan hết 38,36 gam hỗn hợp R gồm Mg, Fe3O4, Fe(NO3)2 cần 0,87 mol dung dịch H2SO4 loãng, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 111,46 gam sunfat trung hòa và 5,6 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm hai khí không màu, tỉ khối hơi của X so với H2 là 3,8 (biết có một khí không màu hóa nâu ngoài không khí). Phần trăm khối lượng Mg trong Rlà A. 31,28.

B. 10,80.

C.28,15.

D. 25,51.

Giải + Hỗn hợp khí X gồm 0,2 mol H2 và 0,05 mol NO. + Sơ đồ bài toán: Mg 2+  2+ Mg  NO : 0,05 mol Fe   3+  Fe O + H SO Fe + + H2O  →  3 4   2 4

Fe(NO )  NH + H : 0,2 mol 0,87 mol  2  3 2 4  38,36 gam SO24− : 0,87 mol 

+ Từ (I, II, III) ta có: a = 0,39 mol; b = 0,25 mol và c = 0,02 mol ⇒ m = 24a + 188b = 56,36 gam. + Vậy chọn đáp án B.

111,46 gam

VD5:Cho 38,55 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, ZnO và Fe(NO3)2 tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 0,725 mol H2SO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa 96,55 gam muối sunfat trung hòa và khí Z gồm (0,1 mol NO + 0,075 mol H2). Phần trăm số mol của Mg trong hỗn hợp Xlà A. 25.

B. 30.

C. 40.

D.32.

Giải + Sơ đồ: 0,1 {HNO::0,075 2

Al  Mg  H + :1,45  Fe(NO ) + SO2 − : 0,725 3 2  4 ZnO 

38,55 (g)

 Mg 2 + :  Al 3+  Zn 2 +  Fe2 +  +  NH24− SO 4 : 0,725

m + 98n H2SO 4 − m muèi − m X + BTKL ta có: n H 2O = R = 0,57 mol 18 2n − 2n H 2 − 2n H 2 O + Bảo toàn hiđro: n NH 4 + = H 2SO 4 = 0,05mol 4 n + + n NO + Bảo toàn nitơ ⇒ n Fe(NO3 ) 2 = NH 4 = 0, 05mol 2 n O(trong oxit) 2n H 2SO 4 − 2n H 2 − 4n NO − 10n NH 4+ ⇒ n Fe3O 4 = = = 0, 08 mol 4 4.2 m − 232n Fe3O 4 − 180n Fe(NO 3 )2 ⇒ %m Mg = R .100 = 28,15% mR

+ Vậy chọn đáp án C.

96,55 gam

+ BTKL ⇒ H2O = (38,55 + 0,725.98 – 96,55 – 0,1.30 – 0,075.2) : 18 = 0,55 mol. + Bảo toàn hiđro ⇒ NH4+ = (1,45 – 0,075.2 – 0,55.2) : 4 = 0,05 mol. + Bảo toàn nitơ ⇒ Fe(NO3)2 = (0,1 + 0,05) : 2 = 0,075 mol hay 13,5 gam. + Mặt khác: số mol H+ = 2nZnO + 4nNO + 2nH2 + 10nNH4+ ⇒ 1,45 = 2.nZnO + 4.0,1 + 2.0,075 + 10.0,05 ⇒ZnO = 0,2 mol = 16,2 gam. + Đặt số mol Al, Mg là a, b ⇒ 27a + 24b + 13,5 + 16,2 = 38,55 (I) + Bảo toàn e ⇒ 3a + 2b = 0,3.1 + 0,075.2 + 0,05.8 (II) + Từ (I, II)⇒ a = 0,15 mol; b = 0,2 mol⇒ % số mol Mg = 32%. + Vậy chọn đáp án C.

Page 37

Page 38

Bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 2) Câu 1: Cho 5,0 gam bột Mg vào dung dịch KNO3 và H2SO4. Đun nhẹ trong điều kiện thích hợp đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X chứa m gam muối và 1,792 lít hỗn hợp khí Y (đktc) gồm 2 khí không màu, trong đó có 1 khí hoá nâu ngoài không khí và còn lại 0,44 gam chất rắn không tan. Biết tỉ khối hơi của Y đối với H2 là 11,5. Giá trị của m là A. 27,96.

B.31,08.

C. 36,04.

D. 29,72.

Câu 2: Hỗn hợp X gồm Al, Al2O3, Fe và Fe3O4 trong đó oxi chiếm 26,86% về khối lượng. Hòa tan hết 41,7 gam X cần vừa đủ 1525 ml dung dịch HNO3 1,5M, thu được dung dịch Y và 2,24 lít hỗn hợp Z (đktc) gồm NO và N2O có tỉ khối so với H2 là 18,5. Làm bay hơi dung dịch Y thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 162,2.

B. 64,6.

C. 160,7.

D. 151,4.

Câu 3: Hỗn hợp X gồm Al, Mg, FeO, Fe3O4 trong đó oxi chiếm 20,22% khối lượng hỗn hợp.

Cho 25,32 gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch HNO3 dư, thu được 3,584 lít hỗn hợp khí NO và N2O (đktc) có tỉ khối so với hiđro là 15,875 và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được m gam muối khan. Nung muối khan này trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 30,92 gam chất rắn khan. Giá trị gần nhất của m là A. 106.

B. 103.

C.105.

D. 107.

Câu 8: Hòa tan hết m gam Fe trong HNO3 thấy có 0,3 mol khí NO2 duy nhất bay ra, thêm tiếp HCl vừa đủ vào dung dịch sau phản ứng lại thấy có 0,02 mol NO duy nhất bay ra. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng bằng A. 24,27 gam.

B. 26,92 gam.

C. 19,50 gam.

D. 29,64 gam.

Câu 9:Nung m gam hỗn hợp gồm Mg và Cu(NO3)2 trong điều kiện không có không khí, sau một thời gian thu được chất rắn X và 10,08 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2 và O2. Hòa tan hoàn toàn X bằng 650 ml dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch Y chỉ chứa 71,87 gam muối clorua và 0,05 mol hỗn hợp khí Z gồm N2 và H2. T ỉ khối của Z so với He bằng 5,7. Giá trị của mgần giá trị nào nhất sau đây?

A. 50.

B.55.

C. 45.

D. 60.

Câu 10:Cho 30 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, ZnO và Fe(NO3)2 tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 0,725 mol H2SO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa 90,4 gam muối sunfat trung hòa và 3,92 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2 và H2. Biết tỉ khối của Z so với H2 là

A. 28%.

B. 20%.

C. 25%.

D. 30%.

Đáp số bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 2)

Câu 4: Cho 82,05 gam hỗn hợp A gồm Al và Al2O3 (có tỉ lệ mol 2,3 : 1) tan hoàn toàn trong dung dịch B chứa H2SO4 và NaNO3 thu được dung dịch C chỉ chứa 3 muối và m gam hỗn hợp khí D (trong D có 0,2 mol khí H2). Cho BaCl2 dư vào C thấy có 838,8 gam kết tủa xuất hiện. Mặt khác cho 23 gam Na vào dung dịch C sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thấy khối lượng dung dịch giảm 3,1 gam. Giá trị của mgần nhất với

1B

A. 16.

B. 13.

C.12.

D. 15.

Câu 5:Cho 77,1 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, ZnO và Fe(NO3)2 tan hoàn toàn trong 14,5 lít dung dịch H2SO4 0,1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa 193,1 gam muối sunfat trung hòa (không chứa Fe3+) và khí Z gồm (0,2 mol NO + 0,15 mol H2). Phần trăm số mol của Mg trong hỗn hợp X gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 25.

B. 15.

C. 40.

D.30.

Câu 6: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa Cu, Mg, Fe3O4 và Fe(NO3)2 trong dung dịch chứa 0,61 mol HCl, thu được dung dịch Y chỉ chứa (m + 16,195) gam hỗn hợp muối không chứa ion Fe3+ và 1,904 lít hỗn hợp khí Z (đktc) gồm H2 và NO với tổng khối lượng là 1,57 gam. Cho NaOH dư vào Y trong điều kiện không có không khí, thu được 24,44 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của nguyên tố oxi có trong X là A. 15,92%.

B. 26,32%.

C.24,14%.

D. 25,75%.

Câu 7: X là hỗn hợp rắn gồm Mg, NaNO3 và FeO (trong đó oxi chiếm 26,4% về khối lượng).

Hòa tan hết m gam X trong 2107 gam dung dịch H2SO4 loãng, nồng độ 10% thu được dung dịch Y chỉ chứa muối sunfat trung hòa và 11,2 lít (đkc) hỗn hợp NO, H2 có tỉ khối so với H2 là 6,6. Cô cạn dung dịch sau phản ứng được rắn khan Z và 1922,4 gam H2O. Phần trăm khối lượng FeO trong X gần với giá trị nào nhất dưới đây?

A. 50%.

B. 12%.

C. 33%.

D. 40%.

Page 39

33 . Phần trăm khối lượng của Mg trong hỗn hợp X bằng 7

Page 40

2A

3C

4C

5D

6C

7C

8B

9B

10A

VII. Bài tập mẫu mức 8,0 → 9,0 điểm (số 3) Ghi chú: + Cho hỗn hợp có Fe, hợp chất của Fe vào dung dịch chứa H+ và NO3- tạo thành dung dịch X. Nếu cho AgNO3 vào X mà có khí NO bay ra thì ta suy ra dung dịch X chứa đồng thời Fe2+ và H+ dư⇒ trong X không có NO3-. + Nếu cho hỗn hợp chất có S phản ứng với (H+ và NO3-) thì ta không sử dụng được biểu thức: n H + = 2n NO2 + 4n NO + 10n N2 O + 12n N2 + 10n NH + + 2n CO2 + 2(n O )oxit + n OH − + 2n H2 4

Vì ta có các quá trình sau: S + 2NO 3−  → SO 24 − + 2NO ↑

Giải NO, N 2 O

0,04 mol

280 gam dd Fe : a mol

 + Sơ đồ: Al: b mol + HNO3  →

O: 0,2 mol 0,9 mol 

15,44 gam

S + 6NO3− + 4H +  → SO 24 − + 6NO 2 ↑ + 2H 2 O

VD1: Cho 50,82 gam hỗn hợp X gồm NaNO3, Fe3O4, Fe(NO3)2 và Mg tan hết trong dung dịch chứa 1,8 mol KHSO4 thu được dung dịch Y chỉ chứa 275,42 gam muối sunfat trung hòa và 6,272 lít khí Z ở đktc gồm hai khí trong đó có NO (dZ/H2 = 11). Phần trăm khối lượng Mg trong X là (biết Y không chứa Fe3+).

A.25,5%.

B. 26,3%.

C. 34,1%.

D. 25,7%.

Giải + Hỗn hợp khí Zgồm 0,08 mol H2 và 0,2 mol NO. + Vì Y không chứa Fe3+ nên ta có sơ đồ bài toán:  Mg 2+  Mg  2+  NO : 0,2 mol  NaNO   Fe  3 + KHSO 4  → +  + H 2O  +

 Fe3O 4  NH 4 H : 0,08 mol 1,8 mol 2   Fe(NO3 )2 SO 2− : 0,87 mol  4

50,82 gam

450 ml dung dịch NaOH 2M. Nếu cô cạn dung dịch X thu được chất rắn Z. Nung Z đến khối lượng không đổi, thấy khối lượng chất rắn giảm m gam. Giá trị m là A. 44,12.

B. 46,56.

C.43,72.

D. 45,84.

275,42 gam

+ BTKL ⇒số mol H2O = 0,78 mol + Bảo toàn H ⇒số mol NH4+ = 0,02 mol. + Lại có: số mol H+ = 2nH2 + 4nNO + 10nNH4+ + 2nO2⇒ số mol O2- trong Fe3O4 = 0,32 mol⇒ số mol Fe3O4= 0,08 mol. + Bảo toàn e ⇒ 2nMg – 0,08.2 = 0,08.2 + 0,2.3 + 0,02.8 ⇒số mol Mg = 0,54 mol ⇒ %mMg = 25,5%. + Vậy chọn đáp án A.

293,96 gam dung dich

+ Khối lượng hỗn hợp khí Y = 15,44 + 280 – 293,96 = 1,48 gam ⇒số mol NO = N2O = 0,02 mol. + Ta có: 56a + 27b + 0,2.16 = 15,44 ⇒ 56a + 27b = 12,24 (I) + BT electron ⇒ 3a + 3b – 0,2.2 = 0,02(3 + 8) + 8c ⇒ 3a + 3b – 8c = 0,62 (II) + BT nitơ ta có: 0,9 = 0,02 + 0,02.2 + 3a + 3b + 2c + d ⇒ 3a + 3b + 2c + d = 0,84 (III) + Dựa vào phản ứng với NaOH ta có: 3a + 4b + c + d = 0,9 (IV) + Giải (I, II, III, IV) ⇒ a = 0,18 mol; b = 0,08 mol; c = 0,02 mol và d = 0,02 mol. Fe(NO3 )3 : 0,18 mol Fe2O3 : 0,09 mol  t0 ⇒ Khi nung ta có: Al(NO3 )3 : 0,08 mol  → + m (gam) 3 : 0,04 mol Al2O  NH NO : 0,02 mol

4 3 

62,2 gam

18,48 gam

⇒ m = 43,72 gam + Vậy chọn đáp án C.

VD3: Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Fe(NO3)2 và 0,1 mol Fe3O4 tan hết vào dung dịch chứa 1,025 mol H2SO4. Sau phản ứng thu được 5,04 lít hỗn hợp khí Y (đktc) gồm hai khí trong đó có 1 khí không màu hóa nâu trong kk (dY/H2 = 31/3) và dung dịch Z chỉ chứa các muối sunfat trung hòa. Cho BaCl2 vừa đủ vào Z sau đó thêm tiếp AgNO3 dư vào được x gam kết tủa. Tổng giá trị củam và x(biết dung dịch Z không chứa Fe3+) là A. 628,2.

B. 389,5.

C. 585,0.

D. 406,8.

Giải + Theo giả thiết ta tính được: H2 = 0,075 mol; NO = 0,15 mol. Sơ đồ bài toán:

VD2: Hoà tan hết 15,44 gam hỗn hợp gồm Fe3O4, Fe và Al (trong đó oxi chiếm 20,725% về khối lượng) bằng 280 gam dung dịch HNO3 20,25% (dùng dư), thu được 293,96 gam dung dịch X và 0,896 lít hỗn hợp khí X gồm NO và N2O. Để tác dụng tối đa các chất trong dung dịch X cần

Page 41

Fe(NO3 )3 : a mol Al(NO ) : b mol  3 3 + NaOH   0,9 mol → Fe(OH)3  NH 4 NO3 : c mol HNO3 : d mol

Page 42

 Al  →  Fe3O4 : 0,1 mol + H 2SO 4 

 Fe(NO ) 1,025 mol 3 2  m gam

 NO : 0,15 mol   H 2 : 0,075 mol  Al3+  2+ BaSO4 (1). BaCl2: 1,025 mol  Fe   → AgCl  + (2). AgNO3  NH 4 Ag  SO2− : 1,025 mol

 4 x gam

+ Gọi số mol NH4+ = a mol ⇒ n H = 0,1.4.2 + 0,075.2 + 0,15.4 + 10a = 2,05 ⇒ a = 0,05. +

+ Bảo toàn nitơ ⇒số mol Fe(NO3)2 = (0,15 + 0,05) : 2 = 0,1 mol. + Bảo toàn e ⇒ 3nAl – 2nFe3O4 = 0,075.2 + 0,15.3 + 0,05.8 ⇒nAl = 0,4 mol ⇒ m = Al + Fe(NO3)2 + Fe3O4 = 52,0 gam. + Kết tủa gồm: x =Ag (0,4 mol) + AgCl(1,025.2 mol) + BaSO4(1,025 mol) = 576,2 gam. ⇒ Tổng (m + x) = 628,2 gam. Vậy chọn đáp án A.

VD4:Hòa tan hết 23,76 gam hỗn hợp X gồm FeCl2, Cu, Fe(NO3)2 vào dung dịch chứa 0,40 mol HCl thu được dung dịch Y và khí NO. Cho từ từ dung dịch AgNO3 vào Y đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì dùng hết 0,58 mol AgNO3, kết thúc các phản ứng thu được m gam kết tủa và 0,448 lít NO (đktc). Biết trong các phản ứng, NO là sản phẩm khử duy nhất của NO3–. Giá trị của mgần nhất với A. 84.

B. 80.

C. 82.

D. 86.

Fe 2+ : a1 mol  3+ a1 + a 2 = 0,12 (Bao toan Fe) a1 = 0, 08 mol Fe : a 2 mol  2+   ⇒ Cu : 0,1 mol ⇒   − 2a + 3a = 0, 28 (BT dien tich) a = 0, 04 mol 2  1  2 Cl : 0,56 mol H + : 0,08 mol 

⇒ m = Ag (a1 – 3.nNO = 0,02 mol) + AgCl (0,56 mol) = 82,52 gam. + Vậy chọn đáp án C.

VD5:Hòa tan hết 26,64 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, FeCl2 và Fe(NO3)2 vào dung dịch chứa 0,612 mol HCl thu được dung dịch Y và 2,4192lít khí NO (đktc). Cho từ từ AgNO3 vào dung dịch Y đến khi thấy các phản ứng xảy ra hoàn toàn thì lượng AgNO3 phản ứng là 149,94 gam, sau phản ứng thu được 123,372 gam kết tủa; 0,224 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc) thoát ra và dung dịch Z chỉ chứa m gam muối. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A.66.

B.61.

C.64.

D.63.

Giải + Vì khi cho AgNO3 vào Y thì có NO bay ra ⇒ Y chứa Fe2+; H+ dư và không chứa NO3-. Sơ đồ bài toán:  Mg  Al  + HCl  →   FeCl2 0,612 mol  Fe(NO3 ) 2

Giải + Sơ đồbài toán: NO : ?  FeCl2 : a mol  + HCl → Cu : b mol   Fe(NO ) : c mol 0,4 mol 3 2 

23,76 gam

26,64 gam

 Fe 2+  3+  Fe  2+ + AgNO3 Cu  0,58 mol → Cl−  H + 

+ Từ sơ đồ ⇒ H+ dư = 0,08 mol ⇒ số mol NO ? =

 Ag NO + 

 AgCl 0,02 mol Fe3+ : (a+c) mol  2+ Cu : b mol  NO− : 0,56 mol (BT nito) 3 

0, 4 − 0, 08 BT nito = 0, 08 mol  → c = 0, 04 mol 4

127a + 64b + 180c = 23, 76 a = 0, 08 mol   + Từ đó ta có hệ: c = 0, 04 ⇒  b = 0,10 mol 3a + 3c + 2b = 0,56(BT dien tich) c = 0, 04 mol  

+ Từ kết quả trên ta có

NO

0,108 mol

NO

 Mg 2+ ; Al3+ ; Fe3+ 0,01 mol + AgNO3 →  2+ 0,882 mol Ag, AgCl Fe ; H + ; NH +4 ; Cl −

 123,372 gam dung dich Y

− Cl = 0, 792 mol 2+  Fe = 0,12 mol

+ Từ sơ đồ trên ⇒ Ag = 0,09 mol và AgCl = 0,792 mol ⇒ trong Y có  + Bảo toàn clo ⇒ FeCl2 ban đầu = 0,09 mol. + Bảo toàn H+⇒ số mol NH +4 =

0, 612 − 0, 01.4 − 0,108.4 = 0,014 mol.

10

+ Bảo toàn nitơ ⇒ Fe(NO3)2 = (0,108 + 0,014) : 2 = 0,061 mol + Bảo toàn Fe ⇒ Fe3+ trong Y = [FeCl2 + Fe(NO3)2 – Fe2+] = 0,031 mol.  24a + 27b = 4, 23 a = 0, 0975 mol ⇒ 2a + 3b = 0, 405 (BT dien tich)   b = 0,07 mol

+ Đặt Mg = a mol; Al = b mol ⇒ 

⇒ m = Mg2+ (0,0975 mol) + Al3+ (0,07 mol) + Fe3+ (0,151 mol) + NH4+(0,014) + NO3- (0,872 mol) = 67,002 gam. + Vậy chọn đáp án A.

VD6: Hòa tan hết 33,8 gam hỗn hợp X gồm Mg(NO3)2, Al, Mg, Al2O3 vào dung dịch gồm NaNO3 và 2,7 mol HCl (đun nóng). Sau phản ứng được dung dịch Y chỉ chứa các muối và hỗn Page 43

Page 44

: 0,02 + a {NO NO : a

hợp khí Z gồm 0,15 mol N2O và 0,2 mol H2. Y tác dụng tối đa với dung dịch chứa 2,85 mol NaOH. Lấy kết tủa nung tới khối lượng không đổi, thu được 24 gam chất rắn. Phần trăm khối lượng Al trong Xgần nhất với A. 24%.

B. 26%.

C. 22%.

D. 28%.

2

 H + : 0,72   Fe3O4  −  Fe(NO3 ) 2 +  NO3 : 0,84 + Cu  Na : 0,12  

Giải

31,64 + 6,4

+ Ta có 24 gam chất rắn chỉ chứa MgO = 0,6 mol ⇒ Mg2+ trong Y = 0,6 mol. Sơ đồ:  H + : 2,7 mol  Al  −  Mg  Cl : 2,7 mol +  +  →  Mg(NO ) 3 2   Na −   Al 2O3  NO3

 N 2O : 0,15 mol   H 2 : 0,2 mol + 3+  Mg 2+ ; Al ; Na

 0,6 mol a mol b mol + NaOH → MgO : 0,6 mol  t0 − NH 4+ ; Cl 

2,7 mol  c mol

Cu 2 + :  Fe 2 +  Na + : 0,12  −  NO 3 :

83,48

+ Vì H+ = 0,72 mol ⇒ Số mol H2O = 0,36 mol + Bảo toàn KL ⇒ 31,64 + 6,4 + 0,72.63 + 0,12.85 = 30(0,02 + a) + 46a + 0,36.18 + 83,48

⇒ a = 0,04 mol. + Số mol H+ = 8.nFe3O4 + 4.0,06 + 2.0,04 = 0,72 ⇒ Fe3O4 = 0,05 mol. + Bảo toàn e ⇒ 2nCu – 0,05.2 = 0,06.3 + 0,04 ⇒ Cu = 0,16 mol ⇒ Cu ban đầu = 0,06 mol.

+ Đặt số mol Al3+ = a; Na+ = b; NH4+ = c (mol) + Bảo toàn điện tích ta có: 3a + b + c = 1,5 (I) + Số mol NaOH phản ứng = 0,6.2 + 4a + c = 2,85 (II) + Bảo toàn H ta có: H2O = (1,15 – 2c) mol + BTKL ta có:33,8 + 2,7.36,5 + 85b = (0,15.44 + 0,2.2) + 18(1,15 – 2c) + 0,6.24 + 27a + 23b + 18c + 2,7.35,5 (III) + Giải (I, II, III) ⇒ a = 0,4 mol; b = 0,25 mol; c = 0,05 mol. + Bảo toàn nitơ ⇒ Mg(NO3)2 = (c + 0,15.2 – b) : 2= 0,05 mol. + Bảo toàn Mg ⇒ Mg = 0,55 mol. + Giải tiếp được: Al = 0,3 mol = 23,96%; Al2O3 = 0,05 mol. + Vậy chọn đáp án A.

⇒ Fe(NO3)2 = (31,64 – 0,05.232 – 0,06.64) : 180 = 0,09 mol hay 51,2%. + Vậy chọn đáp án C. VD8:Cho 24,06 gam hỗn hợp X gồm Zn, ZnO và ZnCO3 có tỉ lệ số mol 3:1:1 theo thứ tự trên tan hoàn toàn trong dung dịch Y gồm H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch Z chỉ chứa 3 muối trung hòa và m gam hỗn hợp khí T (đktc) gồm NO, N2O, CO2, H2 (biết số mol của H2 trong T là 0,04 mol ). Cho dung dịch BaCl2 dư vào Z đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 79,22 gam kết tủa. Còn nếu cho Z phản ứng với NaOH thì lượng NaOH phản ứng tối đa là 1,21 mol.

Giá trị của m gần nhất với A. 3,6.

B. 4,3.

C. 5,2.

D.2,6.

Giải + Theo giả thiết ta tính ngay được X có: Zn = 0,18 mol; ZnO = 0,06 mol; ZnCO3 = 0,06 mol. + Số mol H2SO4 trong Y bằng số mol BaSO4 = 0,34 mol. + Sơ đồ bài toán:

VD7: Hoàn tan hết 31,64 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Fe(NO3)2, Cu trong dung dịch chứa 0,72 mol HNO3 và 0,12 mol NaNO3 được dung dịch Y và hỗn hợp khí Z gồm (0,02 + a) mol NO và a mol NO2. Y hòa tan tối đa 0,1 mol Cu (không tạo ra NO) được dung dịch T chứa 83,48 gam muối (không chứa NH4+). Phần trăm khối lượng Fe(NO3)2 trong X gần nhất với A. 44%.

B. 46%.

C. 51%.

D. 54%.

Giải + Gộp bài toán 2 giai đoạn thành 1 giai đoạn ta có sơ đồ:

Page 45

 Zn : 0,18 mol  H SO : 0,34 mol  +  2 4  →  ZnO: 0,06 mol NaNO3   ZnCO : 0,06 mol 3 

24,06 gam

0,06 mol mol 0,04

NO, N 2O, CO 2 , H 2

 Zn 2+ ; Na + ; ma x 0,3 mol a mol + NaOH 

NH 4+ ; SO 24−  1,21 mol

 b mol 0,34 mol

+ Dựa vào phản ứng với NaOH ta có: 0,3.4 + b = 1,21 ⇒ b = 0,01 mol + Bảo toàn điện tích ⇒ a = 0,07 mol ⇒ NaNO3 = 0,07 mol. + Bảo toàn hiđro ⇒ H2O = 0,28 mol. + BTKL ta có: 24,06 + 0,34.98 + 0,07.85 = m + 0,3.65 + 0,07.23 + 0,01.18 + 0,34.96 + 0,28.18 ⇒ m = 4,36 gam. + Vậy chọn đáp án B.

Page 46

Bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 3) Câu 1:Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe, Fe3O4 và Fe(NO3)2 tan hết trong 320 ml dung dịch KHSO4 1M. Sau phản ứng, thu được dung dịch Y chứa 59,04 gam muối trung hòa và 896 ml NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5, ở đktc). Y phản ứng vừa đủ với 0,44 mol NaOH. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Phần trăm khối lượng của Fe(NO3)2 trong X có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây ?

A. 63.

B. 18.

C.73.

D. 20.

Câu 2: Hỗn hợp M gồm Fe, FeO, Fe2O3 nặng 14,16 gam. Chia thành 3 phần đều nhau. Cho dòng khí H2 (dư) đi qua phần 1 (nung nóng) thì thu được 3,92 gam Fe. Cho phần 2 vào lượng dư dung dịch CuSO4 thì thu được 4,96 gam hỗn hợp rắn. Phần 3, được hòa tan vừa hết bởi một lượng tối thiểu V ml dung dịch HCl 7,3% (d=1,03g/ml). Sau phản ứng thu được dung dịch X. Cho dung dịch X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3, được a gam kết tủa. Các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của Vvà alần lượt là B. 67,96 và 14,35.

A. 6,25 và 15,12.

C. 56,34 và 27,65.

D.67,96 và 27,65.

Câu 3: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 2,8 gam Fe và 1,6 gam Cu trong 500ml dung dịch hỗn hợp HNO3 0,1M và HCl 0,4M, thu được khí NO (khí duy nhất) và dung dịch X. Cho X vào dung dịch AgNO3 dư, thu được m gam chất rắn .Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn, NO là sản phẩm duy nhất của N+5 trong các phản ứng. Giá trị của m là A. 30,05.

B. 34,10.

C. 28,70.

D. 5,40.

Câu 4: Hỗn hợp M gồm Al, Al2O3, Fe3O4, Fe2O3, FeO, CuO, Fe và Cu, trong đó oxi chiếm 20,4255% khối lượng hỗn hợp. Cho 6,72 lít khí CO (đktc) đi qua 35,25 gam M nung nóng, sau một thời gian thu được hỗn hợp rắn N và hỗn hợp khí X có tỉ khối so với H2 bằng 18. Hòa tan hết toàn bộ N trong lượng dư dung dịch HNO3 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch chứa m gam muối (không có muối NH4NO3 sinh ra) và 4,48 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm NO và N2O. Tỉ khối của Z so với H2 là 16,75. Giá trị của m là A. 117,95.

B. 114,95.

C. 133,45.

D. 121,45.

Câu 7:Đốt cháy 16,96 gam hỗn hợp gồm Fe và Mg trong oxi một thời gian thu được hỗn hợp rắn X. Hòa tan hết X trong 242 gam dung dịch HNO3 31,5% thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối có khối lượng 82,2 gam và 1,792 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2O và NO có tỉ khối so với He bằng 10,125. Cho NaOH dư vào dung dịch Y, lấy kết tủa nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi thu được 25,6 gam chất rắn khan. Nồng độ C% của Fe(NO3)3 trong Y có giá trị gần nhất với A. 12%.

B.13%.

C. 14%.

D. 15%.

Câu 8: Cho a mol hỗn hợp rắn X chứa Fe3O4, FeCO3, Al (trong đó số mol của Fe3O4 là a/3 mol) tác dụng với 0,224 lít(đktc) khí O2 đun nóng, kết thúc phản ứng chỉ thu được hỗn hợp rắn Y và 0,224 lít khí CO2. Cho Y phản ứng với HCl vừa đủ thu được 1,344 lít hỗn hợp khí Z và dung dịch T. Cho AgNO3 dư vào dung dịch T, phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy có 101,59 gam kết tủa. Biết các khí đo ở đktc. Giá trị của a gần nhất với A. 0,14.

B. 0,22.

C. 0,32.

D. 0,44.

Câu 9: Cho một luồng khí O2 đi qua 63,6 gam hỗn hợp kim loại Mg, Al và Fe thu được 92,4 gam chất rắn X. Hòa tan hoàn toàn lượng X trên bằng dung dịch HNO3 (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y và 3,44 gam hỗn hợp khí Z. Biết có 4,25 mol HNO3 tham gia phản ứng, cô cạn cẩn thận dung dịch Y thu được 319 gam muối. Phần trăm khối lượng của nitơ có trong 319 gam hỗn hợp muối trên là A. 18,082%.

B. 18,125%.

C. 18,038%.

D. 18,213%.

Câu 10:Hòa tan hoàn toàn 21,5 gam hỗn hợp X gồm Al, Zn, FeO, Cu(NO3)2 cần dùng hết 430 ml dung dịch H2SO4 1M thu được hỗn hợp khí Y (đktc) gồm 0,06 mol NO và 0,13 mol H2, đồng thời thu được dung dịch Z chỉ chứa các muối sunfat trung hòa. Cô cạn dung dịch Z thu được 56,9 gam muối khan. Phần trăm khối lượng của Al trong hỗn hợp X có giá trị gần nhấtvới A. 20,5 B. 25,5.

C. 18,5 D. 22,5.

Đáp số bài tập tự giải mức điểm 8,0 → 9,0 (số 3)

Câu 5: Hòa tan m gam hỗn hợp A gồm Mg, Al, MgO và Al2O3 bằng dung dịch HCl vừa đủ thì được dung dịch chứa (m + 70,295) gam muối. Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch H2SO4 đặc nóng dư thu được 13,328 lít SO2 (đktc, sản phẩm khử duy nhất). Nếu cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch HNO3 loãng dư thu được 3,808 lít hỗn hợp khí NO và N2O (đktc) có tỉ khối so với hiđro là

1C

318 , dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 162,15 gam muối 17

khan. Giá trị của m là

A.30,99.

B. 40,08.

C. 29,88.

D. 36,18.

Câu 6:Hỗn hợp X gồm FexOy, Fe, MgO và Mg. Cho m gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch HNO3 dư thu được 6,72 lít hỗn hợp khí N2O và NO (đktc) có tỉ khối so với hiđro là 15,933 và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 129,4 gam muối khan. Cho m gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch H2SO4 đặc nóng dư thu được 15,68 lít khí SO2 (đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch Z. Cô cạn dung dịch Z thu được 104 gam muối khan. Giá trị của m là A. 27,20.

B.28,80.

C. 26,16.

D. 22,86.

Page 47

Page 48

2D

3A

4A

5A

6B

7B

8A

9B

10A

VIII. Bài tập mẫu mức 9,0 → 10,0 điểm VD1: Hòa tan hết 92,16 gam hỗn hợpX gồm Fe và Fe3O4 bằng dung dịch chứa 0,9 mol H2SO4 và 4,5 mol HNO3 được dung dịchY và hỗn hợp khí gồm 0,9 mol NO +a mol NO2 (không có NH4+). Chia Y thành hai phần bằng nhau: - Phần 1phản ứng với 500 ml dung dịch KOH 3,6M, thu được 48,15 gam một chất kết tủa.

- Phần 2phản ứng với dung dịch Ba(OH)2 dư, thu được m gam kết tủa.

Giá trị của m gần nhất với A. 182 gam.

B. 195 gam.

C. 164 gam.

D. 105 gam.

Giải + Sơ đồ bài toán: : a {NO NO : 0,9 2

 H + : 6,3  Fe − +  NO3 : 4,5 Fe3O 4 2−

 SO4 : 0,9

{

92,16 (g)

+ Chứng minh KOH hết: Số mol Fe trong X > kết tủa phải > 1,19 mol ⇒ KL kết tủa luôn >

 Fe x + SO24 −  ....  92,16 .3 = 1,19 (mol) ⇒ nếu KOH dư thì số mol 232

1,19 .90 = 53,55 gam trái với giả thiết là 48,15 gam 2

⇒KOH hết. + Chứng minh H+ dư: Ta thấy 48,15 gam kết tủa dù chứa Fe(OH)3 hay Fe(OH)2 thì lượng OHtrong kết tủa đều nhỏ hơn lượng OH- ban đầu(ban đầu = 1,8 mol) ⇒dung dịch Y chứa H+ dư (1) + Chứng minh NO3- dư:Giả sử NO3- hết ⇒ bảo toàn nitơ tính được a = 4,5 – 0,9 = 3,6 mol ⇒ H+ cần để tạo ra NO và NO2 = 0,9.4 + 3,6.2 = 10,8 mol > 6,3 mol ban đầu ⇒ giả sử NO3- hết là sai ⇒ NO3- dư (2) + Từ (1, 2) ⇒trong Y có Fe3+; SO42-; NO3- và H+⇒ H+ dư trong ½ Y = 1,8 – 3.48,15/107 = 0,45 mol. + Đặt số mol Fe và Fe3O4 là x, y ta có: 56x + 232y = 92,16 (I). + Số mol H+ ban đầu = 2a + 0,9.4 + 8y + 0,45.2 = 6,3 (II) + Bảo toàn e ta có:3x + y = a + 0,9.3 (III) + Giải (I, II, III) ⇒x = 0,9 mol; y = a = 0,18 mol ⇒ m = Fe(OH)3 + BaSO4 = 0,72.107 + 0,45.233 = 181,89 gam. + Vậy chọn đáp án A.

m gam X phản ứng với H2SO4 đặc, nóng, vừa đủ được 0,7 mol SO2 (sp khử duy nhất) và dung dịch Z chứa 104 gam muối trung hòa. Giá trị của m là A. 18,2.

B.29,2.

C.28,8.

D.30,5.

Giải + Qui đổi X về Fe, Mg, O. + Khi phản ứng với H2SO4 thì số mol SO2 = 0,7 mol ⇒ (ne)X = 0,7.2 = 1,4 mol + Khi X phản ứng với HNO3 thì số mol e tạo khí = 0,04.8 + 0,26.3 = 1,1 mol ⇒số mol NH4NO3 = (1,4 – 1,1) : 8 = 0,0375 mol ⇒ KL muối nitrat của kim loại = 129,4 – 0,0375.80 = 126,4 gam. + Cứ 1 mol NO3- tạo muối thì cần tương ứng 0,5 mol SO42⇒ KL muối nitrat hơn = 62 – 96:2 = 14 gam. + Từ sự chênh lệch KL muối nitrat và sunfat ⇒ số mol NO3- tạo muối = (126,4 – 104):14 = 1,6 mol ⇒ KL kim loại = 126,4 – 1,6.62 = 27,2 gam. + Bảo toàn nitơ ⇒ Số mol HNO3 phản ứng = 1,6 + 0,04.2 + 0,26 + 0,0375.2 = 2,015 mol ⇒ Số mol O = (2,015 – 0,04.10 – 0,26.4 – 0,0375.10) : 2 = 0,1 mol ⇒ m = mkim loại + moxi = 28,8 gam. + Vậy chọn đáp án C. VD3:Hòa tan hoàn toàn 18,025 gam hỗn hợp bột rắn gồm Fe2O3, Fe(NO3)2, Zn bằng 480 ml dung dịch HCl 1M sau phản ứng thu được dung dịch X chứa 30,585 gam chất tan và 1,12 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm (N2O, NO, H2) có tỉ khối với He là 6,8. Cho AgNO3 dư vào dung dịch Xở trên thấy thu được 0,112 lít khí NO (đktc) (sản phẩm khử duy nhất ) và 72,66 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của Fe(NO3)2 trong hỗn hợp ban đầu là A.29,96%.

B. 39,89%.

C. 17,75%.

D. 62,32%.

Giải + Ta có sơ đồ: M = 27,2

N O, NO, H

2

2

 Fe2O3 : a mol  HCl →  Fe(NO3 )2 : b mol +

  Zn : c mol 0,48 mol 

18,025 gam

+ H 2O

0,05 mol Dung dich X

0,48 mol  Fe3+ ; Fe2+ ; Zn 2+

+ AgNO  + − 3 → NO Ag, AgCl  H ; NH +4 ; + Cl

 0,005 mol 72,66 gam d mol 0,48 

30,585 gam

VD2: Hỗn hợp X gồm FexOy, Fe, MgO, Mg. Cho m gam X phản ứng với HNO3 dư thu được hỗn hợp khí gồm 0,04 mol N2O + 0,26 mol NO và dung dịch Y chứa 129,4 gam muối. Cũng cho

+ Từ sơ đồ ta có: Số mol H+ dư = 0,005.4 = 0,02 mol. + Số mol Ag tạo ra = (72,66 – 0,48.143,5) : 108 = 0,035 mol + Bảo toàn e ⇒ số mol Fe2+ trong X = 0,005.3 (NO) + 0,035.1 (Ag) = 0,05 mol. + BTKL ⇒ H2O = 0,2 mol. 160a + 180b + 65c = 18,025 (I) + Từ kết quả trên ta có hệ:  56(2a + b) + 65c + 0,02 + 18d + 0, 48.35,5 = 30,585 (II)

Page 49

Page 50

+ Bảo toàn điện tích cho dung dịch X ta có: 3(2a + b − 0, 05) + 2.0, 05 + 2.c + 1.0, 02 + d = 0,48 (III)

+ 2+ Fe2+

Fe3+

Zn

H+

NH 4

0, 48 − 0, 02 − 4d − 0, 2.2 + Bảo toàn hiđro ⇒ số mol H2 = = (0, 03 − 2d) mol 2

⇒ tổng số mol (NO + N2O) = 0,05 – (0,03 – 2d) = (0,02 + 2d) mol + Bảo toàn oxi ta có: 3a + 6b = 0,2 + 0,02 + 2d (IV)

Fe2O3

Fe(NO3 )2

H2 O

N2O + NO

+ Giải (I → IV) được: a = 0,02 mol; b = 0,03 mol; c = 0,145 mol; d = 0,01 mol. + Vậy % khối lượng của Fe(NO3)2 ban đầu = 29,96% ⇒ chọn đáp án A.

VD4: Hòa tan hết 31,12 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe, Fe3O4, FeCO3 vào dung dịch chứa H2SO4 và KNO3. Sau phản ứng được 4,48 lít hỗn hợp khí Y (đktc) gồm (CO2, NO, NO2, H2) có tỷ khối hơi so với H2 là 14,6 và dung dịch Z chỉ chứa các muối trung hòa với tổng khối lượng là m gam.

Cho BaCl2 dư vào Z thấy xuất hiện 140,965 gam kết tủa trắng. Mặt khác cho NaOH dư vào Z thì thấy có 1,085 mol NaOH phản ứng đồng thời xuất hiện 42,9 gam kết tủa và 0,56 lít khí (đktc) thoát ra. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m và số mol Fe trong X là A. 88,285 gam và 0,16 mol.

B. 88,285 gam và 0,15 mol.

C. 68,250 gam và 0,16 mol.

D. 68,250 gam và 0,15 mol.

Giải

(X) +

H  Fe  NO −  Mg  FeCO + SO 23− 3  Fe O  +4 3 4  K

31,12 (gam)

VD5:Hòa tan hết m gam hỗn hợp A gồm Mg, Cu(NO3)2, Fe, FeCO3 bằng dung dịch chứa H2SO4 và 0,108 mol NaNO3, thu được dung dịch B chỉ chứa 150,252 gam các muối (không có ion Fe3+) và thấy thoát ra 14,592 gam hỗn hợp khí X gồm N2, N2O, NO, H2, CO2 (trong X có chứa 0,048 mol H2). Cho dung dịch NaOH 2M vào dung dịch B đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất là 76,128 gam thì dùng hết 1038ml dung dịch NaOH thu được dung dịch C chỉ chứa 1 chất tan. Mặt khác, cho BaCl2 vào dung dịch B vừa đủ để kết tủa hết SO42- sau đó cho tiếp dung dịch AgNO3 dư vào thì thu được 614,496 gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m và khối lượng của FeCO3 trong A lần lượt là A. 65,280 và 22,272.

B. 65,280 và 23,200.

C. 81,640 và 23,200.

D. 40,820 và 13,920.

Giải + Sơ đồ bài toán:

CO (Y)  NO2  NO2 (M = 29,2) H  2

 Mg H 2SO4 Cu(NO )   3 2 +   →   Fe  NaNO : 0,108 mol 3   FeCO3

0,2 mol

 Mg 2 +  Fe 2 +  + + NaOH  1,085 mol → 42,9 gam kÕt tña (Z)  K 2 − SO 4 : 0,605  NH 4+ : 0,025 

Tính m: Gọi số các chất trong Z: Mg2+ = a mol; Fe2+ = b mol; K+ = c mol ta có: (1): 1,085 = 2a + 2b + 0,025[OH-]; (2): 2a + 2b + c + 0,025 = 0,605.2[bảo toàn đtích]; (3): 58a + 90b = 42,9 + Từ (1, 2, 3) ⇒ a = 0,15 mol; b = 0,38 mol và c = 0,125 mol ⇒m = 88,285 gam.

Tính số mol khí trong Y: Từ KQ trên ⇒ KNO3 = 0,125 mol và H2SO4 = 0,605 mol. + BTKL ⇒ H2O = 0,495 mol + Bảo toàn H ⇒ 0,605.2 = 0,025.4[NH4+] + 0,495.2[H2O] + 2nH2⇒ H2 = 0,06 mol. + Bảo toàn N ⇒ nNO+NO2 = 0,125 – 0,025 = 0,1 mol ⇒ CO2 = 0,2 – H2 – (NO + NO2) = 0,04 mol. + Gọi số mol NO và NO2 là a, b ta có: a + b = 0,1 và 0,04.44 + 46a + 30b + 0,06.2 = 0,2.29,2 ⇒ a = 0,04 và b = 0,06 mol. + Vậy Y có: CO2 = 0,04 mol; NO2 = 0,06 mol; NO = 0,04 mol và H2 = 0,06 mol.

Page 51

Tính số mol các chất trong X: CO2 = 0,04 ⇒ FeCO3 = 0,04 mol; Mg2+ = 0,15 mol ⇒ Mg = 0,15 mol. + Đặt số mol Fe và Fe3O4 lần lượt là x, y ⇒ 56x + 0,15.24 + 0,04.116 + 232y = 31,12 và x + 3y + 0,04 = Fe2+ = 0,38 ⇒ x = 0,16 mol và y = 0,06 mol. ⇒ X có: Fe = 0,16 mol; Mg = 0,15 mol; FeCO3 = 0,04 mol và Fe3O4 = 0,06 mol. + Vậy chọn đáp án A.

m gam

0,048 mol

N, O, H 2 , CO 2

14,592 gam

Mg 2+ ; Cu 2+ ; Fe 2+ 1. BaCl2 0,108 mol   →  2. AgNO3  Na + ; NH + ; SO2− 4 4 

dung dich B

BaSO 4  AgCl Ag 

614,496 gam

+ Dung dịch B có Na+ = 0,108 mol ⇒ dung dịch B phản ứng với 2,076 mol NaOH tạo thành 0,108 + 2,076 = 1,092 mol ⇒ H2SO4 = BaCl2 = 1,092 mol 2  BaSO 4 : 1,092 mol  ⇒ kết tủa gồm:  AgCl: 1,092.2 mol ⇒ Ag = 0,432 mol ⇒ trong dung dịch B có Fe2+ = 0,432 mol  Ag 

dung dịch C chỉ có Na2SO4 =

614,496 gam

+ Đặt số mol Mg2+ = a mol; Cu2+ = b mol; NH4+ = c mol ta có: Số mol NaOH phản ứng = 2a + 2b + 0,432.2 + c = 2,076 (I) Khối lượng kết tủa là: 58a + 98b + 90.0,432 = 76,128 (II) Khối lượng muối là: 24a + 64b + 56.0,432 + 23.0,108 + 18c + 96.1,092 = 150,252 (III) + Giải (I, II, III) được: a = 0,48 mol; b = 0,096 mol; c = 0,06 mol. + Từ kết quả trên, kết hợp với bảo toàn hiđro ⇒ H2O = 0,924 mol. + BTKL ta có: m + 98.1,092 + 85.0,108 = 14,592 + 0,924.18 + 150,252 ⇒m = 65,28 gam (*).

Page 52

+ Bảo toàn nitơ ⇒ số mol N trong hỗn hợp khí X = 0,24 mol. + Trong hỗn hợp khí X đặt số mol O = x mol; CO2 = y mol ta có: Tổng khối lượng X: 14.0,24 + 16x + 0,048.2 + 44y = 14,592 (1) Bảo toàn oxi ta được: x – y = - 0,024 (2) + Từ (1, 2) ⇒ x = 0,168 mol và y = 0,192 mol ⇒FeCO3 = 22,272 gam (**) + Từ (*, **) ⇒ chọn đáp án A.

+ Khí hóa nâu trong không khí là NO. Vì M khÝ = 21,6 (đvC) nên khí còn lại phải là H2⇒ trong Y không còn NO3-. + Theo giả thiết ta tính được số mol NO = 0,07 mol và H2 = 0,03 mol. + Vì số mol NO = 0,07 mol < số mol HNO3 = 0,08 mol nên Y phải có NH4+. + Sơ đồ bài toán:  NO : 0, 07 mol  H 2 : 0, 03 mol

VD6: Hòa tan hết 8,6 gam hỗn hợp Al, Mg, Fe, Zn vào 100 gam dung dịch gồm KNO3 1M và H2SO4 2M, thu được dung dịchX chứa 43,25 gam muối trung hòa và hỗn hợp khí Y (trong đó H2 chiếm 4% khối lượng Y). Cho KOH vào X, thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và kết tủa Z (không có khí thoát ra). Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi được 12,6 gam chất rắn. Nồng độ phần trăm của FeSO4 trong Xgần nhất với A. 6,5%.

B.7,5%.

C. 8,5%.

D. 7,2%.

Giải + Vì có H2 bay ra nên dung dịch X không còn NO3-. Sơ đồ bài toán:

Mg : x mol HCl :1, 04 mol   +  Fe3O4 : y mol Fe(NO ) : z mol HNO : 0, 08 mol  3  3 2

17,32 gam

N, O, H 2

KNO 3 : x mol  M +   →

8,6 gam H SO : 2x mol 2 4 

dung dich = 100 gam

hh khi Y

M n+  + M + KOH t0   → K 2SO 4 + M(OH) n  →   K : x mol

O SO 2− : 2x mol

2x mol 4  12,6 gam

43,25 gam

+ Từ sơ đồ trên ta có: 8,6 + 39x + 96.2x = 43,25 ⇒ x = 0,15 mol. + Đặt số mol H2 trong Y = a mol; H2O = b mol ta có: a + b = 2x = 0,3 (I) [Bảo toàn hiđro] 2a + BTKL ta có: 8,6 + 0,15.101 + 0,3.98 = 43,25 + 18b + (II) 4%

+ Từ (I, II) ⇒ a = 0,140625 mol và b = 0,159375 mol.

2a = 101,56875 gam.

4% 12, 6 − 8, 6 + Số mol oxi trong oxit = = 0, 25 mol ; mặt khác số mol KOH = 3x = 0,45 mol 16

⇒ KL dung dịch X = 8,6 + 100 -

⇒ số mol muối FeSO4 = 0,25.2 – 0,45 = 0,05 mol ⇒ C% của FeSO4 = 7,48%. + Vậy chọn đáp án B. VD7: Hòa tan hết 17,32 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe3O4, Fe(NO3)2 vào dung dịch gồm 1,04 mol HCl và 0,08 mol HNO3 được dung dịch Y (có màu vàng) và 2,24 lít hỗn hợp khí Z gồm NO và H2 (đktc) có tỉ khối hơi đối với H2 là 10,8. Cho Yphản ứng với AgNO3 vừa đủ được m gam kết tủa và dung dịch T (không có khí bay ra). Cho T tác dụng với NaOH dư, lọc kết tủa rồi nung đến khối lượng không đổi, thu được 20,8 gam chất rắn. Cho dung dịch Na2S dư vào dung dịch Ythu được p gam kết tủa. Giá trị của m và p lần lượt là A. 150,32 và 29,28.

B. 150,32 và 28,48.

C. 146,44 và 29,28.

D. 146,44 và 28,48.

Giải Page 53

H2 O 2+

 Mg  2+  Fe : a mol  3+  Fe : b mol  NH + 4  Cl − :1, 04 

AgCl  Ag 

m (g)

 MgO  Fe O3  2

20,8 (g)

+ Từ sơ đồ ta có: 24x + 232y + 180z = 17,32 (I) + Bảo toàn nitơ ta có số mol NH +4 = (2z + 0,01) mol. Từ đó ta có: H+ = 1,04 + 0,08 = 0,07.4 + 0,03.2 + 8y + 10(2z + 0,01) (II) + Mặt khác ta lại có: 40x + 160

3y + z = 20,8 (III) 2

+ Giải (I, II, III) ta được: x = 0,4; y = 0,01; z = 0,03 mol.  Fe = a + b = 3y + z = 0, 06 a = 0, 01 ⇒ 2 a + 3b = 0,17(BT ®iÖn tÝch )  b = 0, 05

+ Cũng từ sơ đồ ta có: 

⇒ m = 143,5.1,04 + 108a = 150,32 gam. Mg 2+ : 0, 4 mol  2+ Fe : 0,01 mol  + Dung dịch Y gồm Fe3+ : 0,05 mol ⇒ khi tác dụng với Na2S ta có  NH + : 0,07 mol 4  Cl− :1,04 mol 

Mg2+ + S2- + 2H2O → Mg(OH)2↓ + H2S↑ Mol: 0,4 → 0,4 2Fe3+ + 3S2- → 2FeS↓ + S↓ Mol: 0,05 → 0,05 0,025 Fe2+ + S2- → FeS↓ 0,01 Mol: 0,01 → ⇒ Khối lượng kết tủa =p = 0,4.58 + 0,06.88 + 0,025.32 = 29,28 gam. + Vậy chọn đáp án A.

Page 54

VD8: Người ta hòa 216,55 gam hỗn hợp muối KHSO4 và Fe(NO3)3 vào nước dư thu được dung dịch A. Sau đó cho m gam hỗn hợp B gồm Mg, Al, Al2O3 và MgO vào dung dịch A rồi khuấy đều tới khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy B tan hết, thu được dung dịch C chỉ chứa các muối và có 2,016 lít hỗn hợp khí D có tổng khối lượng là 1,84 gam gồm 5 khí ở (đktc) thoát ra trong đó về thể tích H2, N2O, NO2 lần lượt chiếm 4/9, 1/9 và 1/9. Cho BaCl2 dư vào C thấy xuất hiện 356,49 gam kết tủa trắng. Biết trong B oxi chiếm 64/205 về khối lượng. Giá trị của m là A. 20,5.

B. 24,5.

C. 18,6.

D. 22,4.

Giải

+ Sơ đồ bài toán

356, 49 = 1,53 mol 233 216,55 − KHSO 4 ⇒ số mol Fe(NO3)3 = = 0,035 mol 242

m gam 2

+ Ta có số mol KHSO4 = BaSO4 =

+ H SO , d−

 Fe Cu   O S

2 4  → Fe2 (SO 4 )3 ; CuSO4 + SO2

(m + 0,96) gam

 → y mol mol  x  NaNO3 3+ 2+  NO : 0,73 mol  Fe(OH)3  Fe ; Cu   + HNO3 2 + NaOH +    → +  Na 2SO4 d− →  0,4 mol z mol t mol SO : 0,04 mol

Cu(OH)  2  2   2− −  NaOH SO 4 ; NO3 a gam

(m +8,08)

 NO : 0,01 mol  N 2 : 0, 02 mol

11m + Số mol oxi có trong ½ hỗn hợp E là: mol 4128

+ Số mol các khí: H2 = 0,04 mol; N2O = NO2 = 0,01 mol ⇒Hai khí còn lại là 

+ Theo giả thiết ta có:

+ Sơ đồ bài toán:

Khối lượng muối sunfat là: 400.

0,04

KHSO 4 : 1,53 mol  Mg    →  Al +  O Fe(NO ) : 0,035 mol 3 3  

0,01 0,01 0,01 0,02

H 2 ; N 2O; NO 2 ; NO; N 2 + H 2O

Bảo toàn điện tích ta có: 3x + 2y = 2z + t (2) Mặt khác ta có: 85t + 142z + 40(0,4 – 3x – 2y) = (m + 8,08) (3) 11m + 0,04.4 + 6z = 0,73 (4) 4128 11m m ½ khối lượng E = 56x + 64y + 16. + 32(0,04 + z) = (5) 4128 2

1,53 

2+ 3+ +  Mg ; Al ; K ;  1,53

 2+ + 3+ 2−  Fe ; Fe ; NH 4 ; SO 4

Bảo toàn e ta có: 3x + 2y – 2.

+ Giải (1 → 5) được: m = 20,64 gam; x = 0,1 mol; y = 0,01 mol; z = 0,06 mol; t = 0,2 mol. ⇒ a = 107x + 98y = 11,68 gam. + Vậy chọn đáp án A.

+ Bảo toàn N tính số mol NH4+ = 0,025 mol + Bảo toàn H tính số mol H2O = 0,675 mol + Bảo toàn O ⇒ nO (B) =0,4 ⇒ mB = 6,4: 64/205 =20,5 gam. + Vậy chọn đáp án A.

VD9: Chia m gam hỗn hợp E gồm Fe2O3, CuO, FeS và FeS2 (trong đó mO = 11m/129) làm hai phần bằng nhau: +Phần 1: Hòa tan hoàn toàn trong dung dịch H2SO4 (đặc, nóng, dư) thu được sản phẩm khử duy nhất là khí SO2 và dung dịch X có chứa (m + 0,96) gam muối sunfat. +Phần 2: Hòa tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 (đặc, nóng, dư) thu được dung dịch A và thoát ra 17,248 lít hỗn hợp khí B gồm SO2 và NO2 (có tỉ lệ số mol n NO : n SO = 18,25). Cô cạn A 2

2

được muối khan C. Cho C vào bình đựng 400 ml dung dịch NaOH 1M (dư) thu được dung dịch D và a gam kết tủa. Cô cạn dung dịch D được (m + 8,08) gam chất rắn khan. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

Giá trị m và a lần lượt là A. 20,64 và 11,68.

B. 20,64 và 12,46. ` C. 24,52 và 11,68.

D. 24,52 và 12,46.

Giải

Page 55

x + 160y = (m + 0,96) (1) 2

VD10:Hòa tan hết m gam hỗn hợp rắn A gồm Mg, Cu(NO3)2, Fe, FeCO3 vào dung dịch chứa H2SO4 và 0,045 mol NaNO3 thu được dung dịch B chỉ chứa 62,605 gam các muối trung hòa (không có Fe3+) và thấy thoát ra 3,808 lít (đktc) hỗn hợp khí C gồm N2, NO2, N2O, NO, H2, CO2 có tỉ khối so với H2 bằng

304 (trong C có chứa 0,02 mol H2). Cho dung dịch NaOH 1M vào 17

dung dịch B đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất là 31,72 gam thì dùng hết 865 ml. Mặt khác, cho 94,64 gam BaCl2 vào B sau đó cho tiếp AgNO3 dư vào thì thu được 256,04 gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của mvà phần trăm khối lượng Mg lần lượt là A. 28,4 và 21,60%.

B. 27,2 và 17,65%.

C.27,2 và 21,60%.

D.28,4 và 17,65%.

Giải + Số mol khí = 0,17 mol ⇒ khối lượng khí = 6,08 gam. Sơ đồ bài toán:

Page 56

0,02

 Mg  H 2SO 4 : ? mol Cu(NO )   3 2 +  →    Fe  NaNO : 0,045 mol 3  FeCO3  m gam

H 2 ; CO 2 ; N 2O; NO 2 ; NO; N 2 + H 2O

Bài tập tự giải mức điểm 9,0 → 10,0

6,08 gam

0,045 a b 

 BaSO 4  Mg 2+ ; Cu 2+ ; Na + ; 1. BaCl : 0,455 mol  2 →   AgCl : 0,91 2. AgNO3 c

 Ag  2+ + 2−   Fe ; NH 4 ; SO 4

256,04 gam

62,605 gam

+ Khi 0,865 mol NaOH phản ứng vừa đủ với dung dịch B thì số mol Na2SO4 thu được sau phản NaNO3 NaOH

(0,045 + 0,865) ứng = = 0, 455 mol ⇒ số mol H2SO4 ban đầu = 0,455 mol 2 256,04 − 0, 455.233 − 0,91.143, 5 ⇒ BaCl2 phản ứng vừa đủ ⇒ số mol Ag = = 0,18 mol.

108

⇒ số mol Fe2+ = 0,18 mol. + Từ kết quả trên ta có: Dựa vào khối lượng muối trong B: 24a + 64b + 18c = 62,605 – 23.0,045 – 56.0,18 – 0,455.96 = 7,81 (I) Bảo toàn điện tích: 2a + 2b + c = 0,505 (II) Dựa vào khối lượg kết tảu: 58a + 98b + 0,18.90 = 31,72 (III) + Giải (I, II, III) được: a = 0,2 mol; b= 0,04 mol; c = 0,025 mol. + Bảo toàn hiđro ⇒ H2O = 0,385 mol. + BTKL ⇒ m = 27,2 gam ⇒ %mMg = 17,65%.

Câu 1: Hỗn hợp X gồm Mg, Fe, Fe3O4 và CuO, trong đó oxi chiếm 20% khối lượng. Cho m gam X tan hoàn toàn vào dung dịch Y gồm H2SO4 1,65M và NaNO3 1,0M, thu được dung dịch Z chỉ chứa 3,66m gam muối trung hòa và 1,792 lít khí NO (đktc). Dung dịch Z phản ứng tối đa với 1,22 mol KOH. Giá trị của m là A. 24.

B. 28.

C. 36.

D.32.

Câu 2:Hòa tan hết 14,88 gam hỗn hợp gồm Mg, Fe3O4, Fe(NO3)2 vào dung dịch chứa 0,58 mol HCl, sau khi các phản ứng kết thúc thu được dung dịch X chứa 30,05 gam chất tan và thấy thoát ra 1,344 lít (đktc) hỗn hợp khí Y gồm H2, NO, NO2 có tỷ khối so với H2 bằng 14. Cho dung dịch AgNO3 (dư) vào dung dịch X, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Z; 84,31 gam kết tủa và thấy thoát ra 0,224 lít (đktc) khí NO là sản phẩm khử duy nhất của NO3-.

Phần trăm khối lượng của Mg trong hỗn hợp ban đầu gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 16%.

B.17%.

C. 18%.

D. 19%.

Câu 3: Hòa tan hết m gam hỗn hợp rắn A gồm Mg, Cu(NO3)2, Fe, FeCO3 vào dung dịch chứa H2SO4 và 0,045 mol NaNO3 thu được dung dịch B chỉ chứa 62,605 gam các muối và thấy thoát ra 3,808 lít (đktc) hỗn hợp khí C gồm N2, NO2, N2O, NO, H2, CO2 có tỉ khối so với H2 bằng

304 17

(trong C có chứa 0,02 mol H2). Cho dung dịch NaOH 1M vào dung dịch B đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất là 31,72 gam thì dùng hết 865 ml. Mặt khác, cho 94,64 gam BaCl2 vào B sau đó cho tiếp AgNO3 dư vào thì thu được 256,04 gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là A. 28,4 và 21,60%.

B. 27,2 và 17,65%.

C.27,2 và 21,60%.

D.28,4 và 17,65%.

Câu 4: Cho 87,35 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Fe(NO3)2, Al tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 3,425 mol KHSO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y chỉ chứa 516,125 gam muối và 8,12 lít hỗn hợp khí Z gồm 2 khí (đktc) trong đó có 1 khí hóa nâu ngoài không khí. Biết tỉ khối của Z so với He là

365 . Phần trăm khối lượng của Al trong Xgần nhất 58

với

A. 11%.

B. 10%.

C. 12%.

D. 13%.

Câu 5: Hòa tan 54,24 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe3O4, MgCO3 và Fe(NO3)2 (trong đó oxi chiếm 31,858% về khối lượng hỗn hợp) vào dung dịch chứa 0,04 mol NaNO3 và 2,24 mol HCl. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y và 0,16 mol hỗn hợp khí Z gồm 2 khí có tỉ khối so với He bằng 11. Cho dung dịch AgNO3 dư vào dung dịch Y, kết thúc phản ứng, thấy thoát ra 0,02 mol khí NO (sản phẩm khử duy nhất); đồng thời thu được 334,4 gam kết tủa. Nếu cô cạn dung dịch Y thu được 111,44 gam muối. Phần trăm khối lượng của Fe3O4 có trong hỗn hợp X là A. 25,66%.

B. 28,32%.

C. 39,82%.

D. 6,19%.

Câu 6: Người ta hòa 216,55 gam hỗn hợp muối KHSO4 và Fe(NO3)3 vào nước dư thu được dung dịch A. Sau đó cho m gam hỗn hợp B gồm Mg, Al, Al2O3 và MgO vào dung dịch A rồi khuấy Page 57

Page 58

đều tới khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy B tan hết, thu được dung dịch C chỉ chứa các muối và có 2,016 lít hỗn hợp khí D có tổng khối lượng là 1,84 gam gồm 5 khí ở (đktc) thoát ra 4 1 1 9 9 9 64 về khối lượng. Giá trị của m gần nhấtvới 356,49 gam kết tủa trắng. Biết trong B oxi chiếm 205

trong đó về thể tích H2, N2O, NO2 lần lượt chiếm ; ; . Cho BaCl2 dư vào C thấy xuất hiện

giá trị nào sau đây?

A. 18.

B. 20.

C. 22.

D. 24.

Câu 7: Cho m gam hỗn hợp X gồm MgO, CuO, MgS và Cu2S (oxi chiếm 30% khối lượng) tan hết trong dung dịch H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch Y chỉ chứa 4m gam muối trung hòa và 0,672 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2, SO2 (không còn sản phẩm khử khác). Cho Y tác dụng vừa đủ với dung dịch Ba(NO3)2 được dung dịch Z và 9,32 gam kết tủa. Cô cạn Z được chất rắn T, nung T đến khối lượng không đổi thu được 2,688 lít (đktc) hỗn hợp khí (có tỉ khối so với H2 bằng 19,5). Giá trị của m gần giá trị nào nhất sau đây?

A. 3,0 B. 2,5 C. 3,5 D. 4,0 Câu 8: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm Mg, MgO, Fe3O4 và Fe(NO3)2 (trong đó oxi chiếm 29,68% theo khối lượng) trong dung dịch HCl dư thấy có 4,61 mol HCl phản ứng. Sau khi các phản ứng xảy ra xong thu được dung dịch Y chỉ chứa 231,575 gam muối clorua và 14,56 lít (đkc) khí Z gồm NO, H2. Z có tỉ khối so với H2 là 69 . Thêm dung dịch NaOH dư vào Y, sau phản ứng 13

thu được kết tủa Z. Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi được 102,2 gam chất rắn T. Phần trăm khối lượng MgO trong X gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 14%.

B. 30%.

C. 20%.

D. 6%.

Câu 9:Hòa tan hết 17,32 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe3O4, Fe(NO3)2 vào dung dịch gồm 1,04 mol HCl và 0,08 mol HNO3 được dung dịch Y (có màu vàng) và 2,24 lít hỗn hợp khí Z gồm NO và H2 (đktc) có tỉ khối hơi đối với H2 là 10,8. Cho Y phản ứng với AgNO3 vừa đủ được m gam kết tủa và dung dịch T (không có khí bay ra). Cho T tác dụng với NaOH dư, lọc kết tủa rồi nung đến khối lượng không đổi, thu được 20,8 gam chất rắn. Cho dung dịch Na2S dư vào dung dịch Ythu được p gam kết tủa. Giá trị của m và p lần lượt là A. 150,32 và 29,28.

B. 150,32 và 28,48.

C. 146,44 và 29,28.

D. 146,44 và 28,48.

Câu 10: Cho m gam hỗn hợp A gồm FexOy, Fe và Cu tác dụng hết với 200 gam dung dịch chứa HCl 32,85% và HNO3 9,45%, sau phản ứng thu được 5,824 lít khí NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch X chứa (m + 60,24) gam chất tan. Cho a gam Mg vào dung dịch X, kết thúc phản ứng thu được (m – 6,04) gam chất rắn và thấy thoát ra hỗn hợp khí Y gồm hai khí trong đó có một khí hóa nâu trong không khí, tỉ khối của Y so với He bằng 4,7. Giá trị của a gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 21,0.

B. 23,0.

C.22,0.

D. 24,0.

Câu 11: Hòa tan hoàn toàn 8,6 gam hỗn hợp Al, Mg, Fe, Zn vào 100 gam dung dịch gồm KNO3 1M và H2SO4 2M, thu được dung dịch X chứa 43,25 gam muối trung hòa (không chứa Fe3+) và hỗn hợp khí Y (trong đó H2 chiếm 4% khối lượng Y). Cho một lượng KOH vào X, thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và kết tủa Z (không có khí thoát ra). Nung Z trong không khí đến khối

Page 59

lượng không đổi được 12,6 gam chất rắn.Nồng độ phần trăm của FeSO4 trong Xgần giá trị nào nhất sau đây?

A. 7,25%.

B. 7,75%.

C.7,50%.

D. 7,00%.

Câu 12: Hòa tan hết 31,12 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe (a mol), Fe3O4, FeCO3 vào dung dịch hỗn hợp chứa H2SO4 và KNO3. Sau phản ứng thu được 4,48 lít hỗn hợp khí Y (đktc) gồm (CO2, NO, NO2, H2) có tỉ khối hơi so với H2 là 14,6 và dung dịch Z chỉ chứa các muối trung hòa với tổng khối lượng là m gam (không chứa ion Fe3+). Cho dung dịch BaCl2 dư vào thấy xuất hiện 140,965 gam kết tủa trắng. Mặt khác, cho dung dịch NaOH (dư) vào Z thì thấy có 43,4 gam NaOH phản ứng, đồng thời xuất hiện 42,9 gam kết tủa và có 0,56 lít khí (đktc) thoát ra. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của agần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 0,171.

B. 0,165.

C. 0,152.

D.0,159 Câu 13: Hòa tan hết hỗn hợp H gồm Al, Fe(NO3)2, FeCO3, CuO vào dung dịch chứa 1,14 mol KHSO4, thu được 5,376 lít hỗn hợp khí X gồm H2, NO, CO2 và dung dịch Y chỉ chứa các muối trung hòa (không chứa ion Fe3+). Cô cạn dung dịch Y thu được khối lượng muối khan nặng hơn khối lượng H là 138,46 gam. Nếu cho 300 ml dung dịch Ba(OH)2 2M vào Y thì được hỗn hợp kết tủa Z. Biết tỉ khối của X đối với He bằng 97/12 và nếu nhiệt phân hoàn toàn H trong chân không thì thu được 0,22 mol hỗn hợp hai khí. Phần trăm khối lượng của Fe(OH)2 trong Z có giá trị gần nhất với A. 7% B. 5% C. 11% D.9% Câu 14: Hỗn hợp A gồm MgO, Fe2O3, FeS và FeS2. Người ta hòa tan hoàn toàn m gam A trong dung dịch H2SO4 (đặc, nóng, dư) thu được khí SO2, dung dịch sau phản ứng chứa

155 m gam 67

muối. Mặt khác, hòa tan hoàn toàn m gam A trên vào dung dịch HNO3 (đặc nóng, dư) thu được 14,336 lít hỗn hợp khí gồm NO2 và SO2 có tổng khối lượng là 29,8 gam. Cô cạn dung dịch sau 10 .100% về khối 67

phản ứng thu được 28,44 gam hỗn hợp muối khan. Biết trong A oxi chiếm

lượng. Phần trăm khối lượng của FeS trong A là A. 32,84%.

B. 12,24%.

C 36,42%.

D. 22,64%.

Câu 15: Hòa tan hoàn toàn 15,6 gam hh gồm Fe, Fe3O4, Fe2O3, Mg, MgO và CuO vào 200 gam dung dịch H2SO4và NaNO3, thu được dung dịch X chỉ chứa muối sunfat trung hòa của kim loại, hỗn hợp khí Y gồm 0,01 mol N2O và 0,02 mol NO. Cho X phản ứng với dung dịch Ba(OH)2dư, thu được 89,15 gam kết tủa. Lọc kết tủa nung trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được 84,386 gam chất rắn. Nồng độ phần trăm của FeSO4trong X là A.0,85%.

B. 8,50%.

C. 2,5%.

D. 12,5%.

Câu 16: Chia m gam hỗn hợp E gồm Fe2O3, CuO, FeS và FeS2 (trong đó mO = 11m/129) làm hai phần bằng nhau: - Phần 1: Hòa tan hoàn toàn trong dung dịch H2SO4 (đặc, nóng, dư) thu được sản phẩm khử duy nhất là khí SO2 và dung dịch X có chứa (m + 0,96) gam muối sunfat.

- Phần 2: Hòa tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 (đặc, nóng, dư) thu được dung dịch A và thoát ra 17,248 lít hỗn hợp khí B gồm SO2 và NO2 (có tỉ lệ số mol n NO : n SO = 18,25). Cô cạn 2

2

Ađược muối khan C. Cho C vào bình đựng 400 ml dung dịch NaOH 1M (dư) thu được dung dịch

Page 60

D và a gam kết tủa. Cô cạn dung dịch D được (m + 8,08) gam chất rắn khan. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị m và a lần lượt là A. 20,64 và 11,68.

B. 20,64 và 12,46.

C. 24,52 và 11,68.

D. 24,52 và 12,46.

Câu 17: Hòa tan 7,44 gam hỗn hợp gồm Mg, MgO, Fe, Fe2O3 vào dung dịch chứa 0,4 mol HCl và 0,05 mol NaNO3, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X chứa 22,47 gam muối và 0,448 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO, N2 có t ỷ khối so với H2 bằng 14,5. Cho dung dịch NaOH (dư) vào dung dịch X thu được kết tủa Y, lấy Y nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 9,6 gam chất rắn. Mặc khác nếu cho dung dịch X tác dụng với dung dịch AgNO3 (dư) thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là A. 63,88.

B. 58,48.

C. 64,96.

D. 95,20.

Câu 18: Cho 30,24 gam hỗn hợp rắn X gồm Mg, MgCO3 và Mg(NO3)2 (trong đó oxi chiếm 28,57% về khối lượng hỗn hợp) vào dung dịch chứa 0,12 mol HNO3 và 1,64 mol NaHSO4, khuấy đều cho các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y chứa các muối trung hòa có khối lượng 215,08 gam và hỗn hợp khí Z gồm N2O, N2, CO2 và H2 (trong đó số mol của N2O bằng số mol của CO2). Tỉ khối hơi của Z so với He bằng a. Giá trị của agần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 6,8.

B. 7,9.

C. 9,5.

D. 8,0.

Câu 19: Cho m gam hỗn hợp H gồm FexOy, Fe, Cu tác dụng hết với 200 gam dung dịch chứa HCl 32,85% và HNO3 9,45%, sau phản ứng thu được 5,824 lít khí NO (đktc) là sản phẩm khử duy nhất và dung dịch X chứa (m + 60,24) gam chất tan. Cho a gam Mg vào dung dịch X, khi kết thúc phản ứng thấy thoát ra khí Y gồm 2 khí, trong đó có khí hóa nâu trong không khí; tỉ khối của Y đối với He bằng 4,7 và (m - 6,04) gam chất rắn T. Giá trị của a là A. 21,48.

B. 21,84.

C. 21,60.

D. 21,96.

Câu 20: Hòa tan hết 13,52 gam hỗn hợp X gồm Mg(NO3)2, Al2O3, Mg và Al vào dung dịch NaNO3 và 1,08 mol HCl (đun nóng). Sau khi kết thức phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối và 3,136 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2O và H2. T ỷ khối của Z so với He bằng 5.

Dung dịch Y tác dụng tối đa với dung dịch chứa 1,14 mol NaOH, lấy kết tủa nung ngoài không khí tới khối lượng không đổi thu được 9,6 gam rắn. Phần trăm khối lượng của Al có trong hỗn hợp X là A. 31,95%.

B. 19,97%.

C. 23,96%.

D. 27,96%.

Đáp số bài tập mức điểm từ 9,0 → 10,0 1D 11C

2B 12D

3B 13D

4A 14A

5A 15A

6B 16A

7A 17A

8A 18A

9A 19B

10C 20C

Bài tập tổng hợp Câu 1:Cho 7,65 gam hỗn hợp X gồm Al và Al2O3 (trong đó Al chiếm 60% khối lượng) tan hoàn toàn trong dung dịch Y gồm H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch Z chỉ chứa 3 muối trung hòa và m gam hỗn hợp khí T (trong T có 0,015 mol H2). Cho dung dịch BaCl2dư vào Z đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 93,2 gam kết tủa. Còn nếu cho Z phản ứng với NaOH thì lượng NaOH phản ứng tối đa là 0,935 mol. Giá trị của m gần giá trị nào nhất sau đây?

A. 2,5.

C. 1,0.

D. 1,5.

Câu 2:Cho 66,2 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Fe(NO3)2, Al tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 3,1 mol KHSO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y chỉ chứa 466,6 gam muối sunfat trung hòa và 10,08 lít (đktc) khí Z gồm 2 khí trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí. Biết tỉ khối của Z so với He là 23/18. Phần trăm khối lượng của Al trong hỗn hợp Xgần nhất với giá trị nào sau đây?

A.15.

B. 20.

C. 25.

D. 30.

Câu 3:Đốt 58,05 gam Al bằng 16,8 lít khí O2 (đktc) thu được hỗn hợp A. Hòa tan hỗn hợp A trong 800 gam dung dịch B chứa H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch C chỉ chứa muối và m gam hỗn hợp khí (trong đó có 0,4 gam khí H2). Cho BaCl2 dư vào C thấy có 838,8 gam kết tủa xuất hiện. Mặt khác, cho 39 gam kali vào dung dịch C sau khi các phản ứng xảy ra thì thấy khối lượng dung dịch tăng 12,9 gam. (Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn và giả thiết chất khí không hòa tan vào nước). Nồng độ phần trăm của muối Al trong dung dịch C là A. 42,26%.

B. 41,15%.

C. 43,27%.

D. 38,35%.

Câu 4:Cho 50,82 gam hỗn hợp X gồm NaNO3, Fe3O4, Fe(NO3)2 và Mg tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 1,8 mol KHSO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y chỉ chứa 275,42 gam muối sunfat trung hòa (không có Fe3+) và 6,272 lít khí (đktc) Z gồm 2 khí trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí. Biết tỉ khối của Z so với H2 là 11. Phần trăm khối lượng của Mg trong hỗn hợp X là A.25,5%.

B. 20,2%.

C. 19,8%.

D. 22,6%.

Câu 5:Hòa tan hết 13,52 gam hỗn hợp X gồm Mg(NO3)2, Al2O3, Mg và Al vào dung dịch chứa hai chất tan NaNO3 và 1,08 mol HCl. Sau khi kết thức phản ứng, thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối và 3,136 lít (đktc) hỗn hợp khí Z gồm N2O và H2, có tỉ khối so với He bằng 5. Dung dịch Y tác dụng tối đa với dung dịch chứa 1,14 mol NaOH, lấy kết tủa nung ngoài không khí tới khối lượng không đổi thu được 9,6 gam rắn. Phần trăm khối lượng của Al có trong hỗn hợp X là A. 31,95%.

B. 19,97%.

C. 23,96%.

D. 27,96%.

Câu 6: Cho m1 gam hỗn hợp X chứa Al, Fe(NO3)2 và 0,1 mol Fe3O4 tan hết trong dung dịch chứa 1,025 mol H2SO4. Sau phản ứng thu được 5,04 lít (đktc) hỗn hợp khí Y gồm hai khí có tỉ khối so với H2 là 31/3, trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí và dung dịch Z chỉ chứa các muối sunfat trung hòa. Cho Z phản ứng với dung dịch NaOH dư, không thấy tạo kết tủa nâu đỏ. Cho BaCl2 vào Z để kết tủa vừa hết ion SO42-, sau đó cho tiếp dung dịch AgNO3 dư vào thì thu được m2 gam kết tủa. Biết các phản ứng hoàn toàn. Giá trị của tổng (m1 + m2) là A. 389,175.

Page 61

B. 3,0.

Page 62

B. 585,0.

C. 406,8.

D. 628,2.

Câu 7: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa Cu, Mg, Fe3O4 và Fe(NO3)2 trong dung dịch chứa 0,61 mol HCl, thu được dung dịch Y chỉ chứa (m + 16,195) gam hỗn hợp muối (không chứa ion Fe3+) và 1,904 lít hỗn hợp khí Z (đktc) gồm H2 và NO với tổng khối lượng là 1,57 gam. Cho NaOH dư vào Y trong điều kiện không có không khí, thu được 24,44 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của nguyên tố oxi có trong X là A. 15,92%.

B. 26,32%.

C.24,14%.

D. 25,75%.

Câu 8: Hòa tan 10,92 gam hỗn hợp X chứa Al, Al2O3 và Al(NO3)3 vào dung dịch chứa NaHSO4 và 0,09 mol HNO3, khuấy đều cho các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chứa các chất tan có khối lượng 127,88 gam và 0,08 mol hỗn hợp khí Z gồm 3 khí không màu, không hóa nâu ngoài không khí. Tỉ khối hơi của Z so với He bằng 5. Cho từ từ đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch Y, phản ứng được biểu diễn theo đồ thị sau:

Phần trăm khối lượng của khí có khối lượng phân tử lớn nhất trong hỗn hợp Z là A. 41,25%.

B.68,75%.

C. 55,00%.

D. 82,50%.

Câu 9: Cho 66,2 gam hỗn hợp X gồm Fe3O4, Fe(NO3)2, Al tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 3,1 mol KHSO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y chỉ chứa 466,6 gam muối sunfat trung hòa và 10,08 lít (đktc) khí Z gồm 2 khí, trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí. Biết tỉ khối của Z so với He là 23/18. Phần trăm khối lượng của Al trong hỗn hợp Xgần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 15.

B. 20.

C. 25.

D. 30.

Câu 10: Hòa tan hoàn toàn 7,028 gam hỗn hợp rắn X gồm: Zn, Fe3O4, ZnO (số mol Zn bằng số mol ZnO) vào 88,2 gam dung dịch HNO3 20% thu được dung dịch Y và 0,2688 lít khí NO duy nhất (đktc). Cho từ từ V lít dung dịch NaOH 1M vào dung dịch Y cho đến khi phản ứng hết với các chất trong Y thu được lượng kết tủa cực đại, nung lượng kết tủa này trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 7,38 gam rắn. Giá trị của V là A. 0,267 lít.

B. 0,257 lít.

C. 0,266 lít.

D. 0,256 lít.

Câu 11:X là hỗn hợp gồm Al, CuO và 2 oxit sắt, trong đó oxi chiếm 13,71% khối lượng hỗn hợp.

Tiến hành nhiệt nhôm (không có không khí) một lượng rắn X được hỗn hợp rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH dư thấy thoát ra V lít H2 (đkc) và có 1,2 mol NaOH đã tham gia phản ứng, chất rắn còn lại không tan có khối lượng là 28 gam. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trịV là A. 28,00.

B. 26,88.

C. 20,16.

D. 24,64.

Câu 12: Cho 38,55 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, ZnO và Fe(NO3)2 tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 0,725 mol H2SO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa 96,55 gam muối sunfat trung hòa và 3,92 lít (đktc) khí Z gồm hai khí trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí. Biết tỉ khối của Z so với H2 là 9. Phần trăm số mol của Mg trong hỗn hợp Xgần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 25.

B. 15.

C. 40.

D. 30.

Page 63

Câu 13: Cho 7,65 gam hỗn hợp X gồm Al và Al2O3 (trong đó Al chiếm 60% về khối lượng) tan hoàn toàn trong dung dịch Y gồm H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch Z chỉ chứa 3 muối trung hòa và m gam hỗn hợp khí T (trong T có 0,015 mol H2). Cho dung dịch BaCl2 dư vào Z đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 93,2 gam kết tủa. Còn nếu cho Z phản ứng với NaOH thì lượng NaOH phản ứng tối đa 0,935 mol. Giá trị của mgần giá trị nào nhất sau đây ?

A. 2,5.

B. 3,0 C. 1,5.

D. 1,0.

Câu 14: Hòa tan 17,32 gam hỗn hợp X gồm Mg, Fe3O4 và Fe(NO3)2 cần vừa đúng dung dịch hỗn hợp gồm 1,04 mol HCl và 0,08 mol HNO3, đun nhẹ thu được dung dịch Y và 2,24 lít hỗn hợp khí Z (đktc) có tỉ khối hơi đối với H2 là 10,8 gồm hai khí không màu trong đó có một khí hóa nâu ngoài không khí. Cho dung dịch Y tác dụng với một lượng dung dịch AgNO3 vừa đủ thu được m gam kết tủa và dung dịch T. Cho dung dịch T tác dụng với một lượng dư dung dịch NaOH, lọc kết tủa nung đến đến khối lượng không đổi thu được 20,8 gam chất rắn. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là A.150,32.

B. 151,40.

C. 152,48.

D. 153,56.

Câu 15: Hòa tan 35,04 gam hỗn hợp X gồm Mg, MgCO3 và Al(NO3)3 vào dung dịch chứa 1,68 mol NaHSO4. Sau khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa các muối trung hòa và 0,2 mol hỗn hợp khí Z gồm CO2, N2O, N2 và H2. Đế tác dụng tối đa các chất tan trong dung dịch Y cần dùng dung dịch chứa 1,75 mol NaOH, thu được 40,6 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của N2O có trong hỗn hợp Zgần đúng nhất là A. 49.

B. 46.

C. 48.

D. 47.

Câu 16: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm Al, Mg, FeO, CuO cần dùng 2 lít dung dịch HNO30,35M, thu được dung dịch Y chỉ chứa muối nitrat (không chứa ion Fe2+) và 3,36 lít NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất). Mặt khác, cho X tác dụng hết với dung dịch HCl vừa đủ, thêm AgNO3(dư) vào hỗn hợp phản ứng, thu được 77,505 gam kết tủa. Tổng khối lượng của oxit kim loại trong X là A. 7,68 gam.

B. 3,84 gam.

C. 3,92 gam.

D.3,68 gam.

Câu 17: Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe, Fe3O4 và Fe(NO3)2 tan hết trong 320 ml dung dịch KHSO4 1M. Sau phản ứng thu được dung dịch Y chỉ chứa 59,04 gam muối trung hòa và 0,896 lít khí NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất). Cho dung dịch NaOH dư vào Y thì có 0,44 mol NaOH phản ứng. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Phần trăm khối lượng của Fe trong Xgần giá trị nào nhất sau đây?

A. 3,5% B. 2,0% C.3,0% D. 2,5% Câu 18: Nung m gam hỗn hợp gồm Mg và Cu(NO3)2 trong điều kiện không có không khí, sau một thời gian thu được chất rắn X và 10,08 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2 và O2. Hòa tan hoàn toàn X bằng 650 ml dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch Y chỉ chứa 71,87 gam muối clorua và 0,05 mol hỗn hợp khí Z gồm N2 và H2. Tỉ khối của Z so với He bằng 5,7. Giá trị của mgần giá trị nào nhất sau đây?

A. 50.

B. 55.

C. 45.

D. 60.

Câu 19: Trộn 10,17 gam hỗn hợp X gồm Fe(NO3)2 và Al với 4,64 gam FeCO3 được hỗn hợp Y. Cho Y vào lượng vừa đủ dung dịch chứa 0,56 mol KHSO4 được dung dịch Z chứa 83,41 gam muối sunfat trung hòa và m gam hỗn hợp khí T trong đó có chứa 0,01 mol H2. Thêm NaOH vào Z đến khi toàn bộ muối sắt chuyển hết thành hidroxit và ngừng khí thoát ra thì cần 0,57 mol Page 64

NaOH, lọc kết tủa nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 11,5 gam chất rắn.

Giá trị m là A. 3,22.

B. 2,52.

C. 3,42.

D. 2,70.

Câu 20: Cho hỗn hợp X chứa 56,9 gam gồm Fe, Al, FeO, Fe3O4, Al2O3 và CuO. Hòa tan hết X trong dung dịch HNO3 dư thấy có 2,825 mol HNO3 tham gia phản ứng thu được 208,7 gam muối và 2,24 lít khí NO duy nhất. Mặt khác, từ hỗn hợp X ta có thể điều chế được tối đa m gam kim loại. Giá trị của m có thể là A. 39,75 gam.

B. 46,2 gam.

C. 48,6 gam.

D. 42,5 gam.

Câu 21: Hòa tan hết hỗn hợp Q gồm Mg, Al, MgO và Al2O3 (trong đó oxi chiếm 16,72% về khối lượng) bằng dung dịch chứa 0,4 mol HNO3 và 0,709 mol H2SO4, sau khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch X chỉ chứa các muối trung hòa có khối lượng 95,36 gam và 4,4 gam hỗn hợp khí Y gồm NO, N2O và N2. Cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch X đến khi kết tủa đạt cực đại, lọc lấy kết tủa, nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi thu được 28,96 gam rắn khan.

Nếu tác dụng tối đa các chất tan có trong dung dịch X cần dùng a mol NaOH. Giá trị gần nhất của a là A.1,60.

B.1,77.

C.1,80.

D. 1,85.

Câu 22: Hòa tan hoàn toàn 11,6 gam hỗn hợp A gồm Fe và Cu vào 87,5 gam dung dịch HNO3 50,4%, sau khi kim loại tan hết thu được dung dịch X. Cho 500 ml dung dịch KOH 1M vào dung dịch X thu được kết tủa Y và dung dịch Z. Lọc lấy Y rồi nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 16 gam chất rắn. Cô cạn dung dịch Z được chất rắn T. Nung T đến khối lượng không đổi thu được 41,05 gam chất rắn. Nồng độ phần trăm của muối Fe(NO3)3 có trong dung dịch X gần nhất với giá trị nào dưới đây?

A. 14%.

B. 28%.

C. 12%.

D. 37%.

Câu 23: Hòa tan hết 9,66 gam hỗn hợp gồm Al và Al(NO3)3 trong dung dịch chứa 0,68 mol NaHSO4 và 0,04 mol HNO3, kết thúc phản ứng thu được dung dịch X chỉ chứa các muối trung hòa và hỗn hợp khí Y gồm N2, N2O, H2 (trong đó số mol của N2O là 0,03 mol). Tỉ khối của Y so với He bằng a. Đế tác dụng tối đa các muối có trong dung dịch X cần dùng dung dịch chứa 0,9 mol NaOH. Giá trị gần nhất của a là A.4,5.

B. 5,0.

C. 6,0.

D. 5,5.

Câu 24: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa Cu, Mg, Fe3O4 và Fe(NO3)2 trong dung dịch chứa 0,61 mol HCl thu được dung dịch Y chứa (m + 16,195) gam hỗn hợp muối và 1,904 lít hỗn hợp khí Z (đktc) gồm H2 và NO với tổng khối lượng là 1,57 gam. Cho NaOH dư vào Y thấy xuất hiện 24,44 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng của Cu có trong X là A. 15,92%.

B. 22,18%.

C. 26,32%.

D. 25,75%.

Câu 25: Hòa tan hoàn toàn 21,5 gam hỗn hợp X gồm Al, Zn, FeO, Cu(NO3)2 cần dùng hết 430 ml dung dịch H2SO4 1M thu được hỗn hợp khí Y (đktc) gồm 0,06 mol NO và 0,13 mol H2, đồng thời thu được dung dịch Z chỉ chứa các muối sunfat trung hòa. Cô cạn dung dịch Z thu được 56,9 gam muối khan. Thành phần phần trăm của Al trong hỗn hợp X có giá trị gần nhất là A. 25,5%.

B. 18,5%.

C.20,5%.

D. 22,5%.

Câu 26: Đốt cháy một lượng hỗn hợp X gồm Fe và Cu trong khí O2. Sau một thời gian, thu được m gam hỗn hợp rắn Y. Hòa tan hoàn toàn Y trong dung dịch chứa đồng thời NaNO3 và H2SO4 (loãng), thu được dung dịch Z chỉ chứa 39,26 gam muối trung hòa của các kim loại và 896 ml

(đktc) hỗn hợp hai khí có tỉ khối so với H2 là 8 (trong đó có một khí hóa nâu trong không khí).

Dung dịch Z tác dụng vừa đủ với 540 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của m là A. 18,96.

B. 13,20.

C. 11,92.

D.15,44.

Câu 27:Hòa tan hoàn toàn 6,76 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Al2O3 và Mg(NO3)2 trong dung dịch hỗn hợp gồm NaNO3 và 0,54 mol HCl, đun nóng. Sau khi các phản ứng kết thúc, thu được dung dịch Y (chỉ chứa các muối) và 1,568 lít hỗn hợp khí Z gồm N2O và H2 (đktc). Tỉ khối của Z so với metan bằng 1,25. Dung dịch Y có khả năng phản ứng tối đa với 285 ml dung dịch NaOH 2M, thu được kết tủa T. Nung T đến khối lượng không đổi thu được 4,8 gam chất rắn. Phần trăm khối lượng của Al2O3 trong hỗn hợp là A.15,09% B. 30,18%.

C. 23,96%.

D. 60,36%.

Câu 28: Cho 30,0 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, ZnO và Fe(NO3)2 tan hoàn toàn trong dung dịch chứa 0,725 mol H2SO4 loãng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y chỉ chứa 90,40 gam muối sunfat trung hòa và 3,920 lít khí Z (đktc) gồm hai khí N2 và H2. Biết tỉ khối của Z so với H2 là 33. Phần trăm khối lượng của nhôm trong hỗn hợp X gần với giá trị nào sau đây?

A. 14,1%.

B. 13,4%.

C. 14,15%.

D. 13,0%.

Câu 29:Hòa tan hết 12,96 gam hỗn hợp gồm Mg và MgCO3 trong dung dịch chứa HCl và HNO3, thu được dung dịch X chỉ chứa các muối có khối lượng m gam và 5,376 lít hỗn hợp khí Y gồm ba khí không màu có tỉ khối hơi so với He bằng 55/12. Đem toàn bộ hỗn hợp Y trộn với 1,544 lít O2, thu được 6,024 lít hỗn hợp khí Z. Các khí đều đo ở đktc và các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là A. 41,8.

B. 45,29.

C. 43,94 D. 54,05.

Câu 30: Hoà tan hoàn toàn 10,8 gam Ag vào 42 gam dung dịch HNO3 60% thu được dung dịch X (không có ion NH4+ ). Cho 5,6 gam Fe tan hoàn toàn trong dung dịch X, sau đó lọc bỏ kết tủa thu được dung dịch Y (sản phẩm khử trong quá trình này là khí NO duy nhất). Cô cạn Y được chất rắn Z. Nung Z đến khối lượng không đổi trong không khí, thấy khối lượng Z giảm 13,1 gam.

Nồng độ % của AgNO3 trong dung dịch Xgần nhất với giá trị nào sau đây ?

A. 32,5%.

B. 33,5%.

C. 34,5%.

D.35,5%.

Page 65

Page 66

Đáp số bài tập tổng hợp 1D 11B 21B

2A 12D 22A

3A 13C 23A

4A 14A 24D

5C 15C 25C

6D 16D 26D

7C 17C 27A

8B 18B 28B

9A 19C 29C

10A 20D 30D

Phần 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Qua chuyên đề này tôi đã giúp các em học sinh được tìm hiểu sâu hơn, chi tiết hơn về cách giải dạng bài tập về H+ và NO3- đồng thời tôi cũng phân loại phân loại chi tiết và đưa ra hệ thống bài tập khá đầy đủ cho mỗi dạng. Từ đó, tôi rút ra được một số kết luận sau : Nắm được cơ sở lý thuyết là chìa khóa đầu tiên của việc giải bài tập hóa học.

Nắm được cách phân loại các dạng bài tập và đưa ra phương pháp giải cho các dạng bài tập đó sẽ giúp học sinh làm bài tập được nhanh và chính xác hơn.

Page 67