BÀI GIẢNG HÓA DƯỢC 2 (CỬ NHÂN HÓA DƯỢC) 2018 DS. HUỲNH TRƯỜNG HIỆP

ĐỊNH NGHĨA

 Cũ: Có cấu trúc hóa học xác định.

Chiết xuất từ vi sinh vật.

Liều dùng nhỏ.

Tác động ngăn cản sự phát triển của vi sinh vật.

T G &

 Mới:

T S |

N Ơ tế bào.

NviHnấmco- m .

Y om z c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nbKHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH L - m nho 1. Dược Lực Học N ke quy Á Phổ kháng khuẩn. y em O a k T ://d ay Sự liên quan giữa cấu trúc và tác động dược lực. d N Tác dụng định tính. p ox t À t Đ h ilB Tác dụng định lượng: MIC (Minimun inhibitory  Nguồn gốc: sinh học / tổng hợp.  Tác động trong sự chuyển hóa của: vi khuẩn –

2018

1

DI

ỄN

Ma

3

concentration)

- MBC (Minimun bactericidal concentration) Tác dụng trên lâm sàng.

2. Dược Động Học  Hấp thu.  Phân bố.  Chuyển hóa.  Đào thải.

2

4

KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH

KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH  Đào thải:

 Hấp thu:

 Một số kháng sinh vẫn còn tác dụng khi đào

 Dựa vào khả năng hấp thu, chọn đường sử

dụng thích hợp.

thải  ứng dụng trong điều trị bệnh tại các cơ quan.

T G &

– Qua đường tiểu: acid nalidixic (Négram®) trị nhiễm trùng hiệu quả ở đường tiết niệu.

 Phân bố:

T S – Qua đường | gan mật: các KS như rifampicin,  Tránh tác động không tốt của kháng sinh trên N lincomycin, doxycyclin 1 số cơ quan. Ơ m tai mũi họng: Rovamycine® trị viêm NH– Qua o c . comở xoang và nhiễm trùng tai mũi họng.

Y znhiễm U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH Ý qu nbKHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH L - m nho  Chuyển hóa: e quy  Đào thải: Nmất tác k Á  Đa số kháng sinh chuyển hóa ở gan và y em O a dụng.  Các KS thải trừ qua thận cần giảm liều khi dùng T ://d ayk d N sau  Một số kháng sinh chỉ có tác dụng p khioxđược cho người suy thận. t À t chuyển hóa. Đ h ailB  Khả năng đào thải KS ở thận phụ thuộc nhiều vào M hóa.  Một số kháng sinh tăng tácNdụng sau chuyển Ễ  KS cảm ứng enzym gan pH nước tiểu: DI → giảm tác dụng các thuốc  Đưa kháng sinh đến đúng ổ bệnh.

5

dùng chung.

VD: Cloramphenicol / Rifampicin; Rifampicin hoặc Ketoconazol / Thuốc ngừa thai…  KS ức chế enzym gan → tăng tác dụng và độc tính các thuốc dùng chung.

VD: Erythromycin / Ergotamin hoặc Dihydroergotamin

6

7

 KS có tính acid dễ đào thải trong nước tiểu có

pH kiềm (tetracyclin; penicillin; cephalosporin...).  KS có tính kiềm dễ đào thải trong nước tiểu có

tính acid (Erythromycin; aminosid...).

8

KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH

KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH

 Các thông số dược động Các thông số dược động giúp quyết định liều thuốc, số lần dùng thuốc trong ngày, điều chỉnh liều trên những đối tượng đặc biệt

3. Tương tác thuốc - thuốc; thuốc - thức ăn, uống: Một số thuốc cản trở sự hấp thu KS, nên uống cách nhau 2 - 3 giờ.

Tương tác giữa KS - KS hoặc KS - thuốc khác có thể cho các kết quả:

T G &

T S |

 Tăng tác dụng.  Tăng độc tính.  Giảm tác dụng.

 Thể tích phân bố (Vd): tính liều KS đưa vào cơ thể.

N Ơ NH com thanh thải creatinin (Clearance creatinin - Cl ) để Y z. điều chỉnh liều thuốc trên lâm sàng.

U Q .uco m A n @g Ó o ess H h - yn usin KHẢO SÁT MỘT KHÁNG SINH Ý qu nb L - m nho N hoặcke quy Á  Diện tích dưới đường cong (AUC - mg.h.l y em O a μg.h.ml ) T ://d ayk N tp ox d À t ilB Đ h  Thời gian bán hủy (T ): đưa ra chế độ trị aliệu thích M hợp với mỗi loại KS. ỄN I D  Hệ số thanh thải (Cl): quan tâm nhiều đến trị số cr

9

KS có thể tương tác với thức ăn, uống làm ảnh hưởng đến kết quả điều trị..

Thời điểm om dùng thuốc cũng ảnh hưởng nhiều c . đến kết ail quả điều trị của kháng sinh.

11

-1

-1

1/2

 T / MIC (time above MIC): thời gian của KS còn có nồng độ trên nồng độ ức chế tối thiểu trong huyết tương. T / MIC > 40%

10

12

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH

1. Tại thành (vách) tế bào Diệt khuẩn (bactericide)  Tác động lên các giai đoạn tổng hợp peptidoglycan của thành tế bào .

- Fosformycin: tác động lên giai đoạn 1 - Vancomycin ức chế 1 men của giai đoạn 2 - Nhóm β - lactamin : tác động lên giai đoạn 3. 

2. Tại màng tế bào

4. Lên quá trình tổng hợp protein  Nhóm Aminosid ức chế tiểu đơn vị 30S của ribosom  đọc sai mã.  Nhóm Macrolid, Licosamid, Phenicol gắn vào vị trí 23S trên tiểu đơn vị 50S  không giải mã được.  Nhóm Cyclin tác động lên quá trình tổng hợp protein theo nhiều cơ chế: - Gắn vào receptor trên 30S làm ribosom không gắn được vào ARNm. - Gắn vào receptor trên 50S làm ribosom không gắn được vào ARNt. om với Mg2+ làm mất Mg2+ của - Tạol.cphức i a ribosom. m

T G &

T S |

N Ơ H om N  c .

Y z QU .uco A n @g Ó o ess H h - yn usin CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH Ý qu nbCƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH L - m nho N ke quy 5. Lên quá trình biến dưỡng Á y m TO ://da ayke  Ức chế tổng hợp glucid: nitrofurantoin ức chế d N 3. Lên quá trình nhân đôi acid nucleic Acetyl CoA À ttp ilBox Đ h a A của  Các Quinolon gắn vào 2 tiểu đơnMvị Ức chế tổng hợp lipid: INH (Rimifon) ức chế sự kéo N Ễ enzym ADN gyrase dài của chuỗi acid béo mycolic của vi khuẩn lao ở DI  2 dây xoắn ADN không 

Diệt khuẩn chủ yếu do làm thay đổi tính thấm của màng tế bào.

Gồm: Polymycin; nhóm polyen như Mycostatin, Amphotericin B, Candicidin...

13

thể duỗi thẳng  VK không nhân đôi.

15

giai đoạn tăng trưởng.

Ức chế sự tổng hợp acid folic và base purin:

14

16

SỰ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH SULFAMID PABA

ACID FOLIC TRIMETHOPRIM

T G &

DIHYDRO FOLIC DIHYDROFOLAT REDUCTASE

 VK thay đổi đường chuyển hóa → kháng sinh mất tác dụng.

VK tìm được đường tổng hợp acid folic không cần đến PABA làm mất tác dụng sulfamid.

VK thay đổi quá trình tổng hợp thành tế bào làm mất tác dụng penicillin.  VK sản xuất nhiều chất cạnh tranh với KS. Sulfamid bị đề kháng do VK tự sản xuất nhiều PABA  Đề kháng chéo  Xảy ra giữa m KS cùng nhóm, cùng cấu trúc. o  Xảy ra il.cgiữa các KS có cùng cơ chế tác động.

PYRIMETHAMIN

T S |

N Ơ NH com Y z.

U Q .uco ma PURIN A n @g Ó o ess H h - yn usin SỰ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH Ý qu nbSỰ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH L - m nho Nguyên nhân sự đề kháng: N ke quy Các cách đề kháng kháng sinh: Á ysinh.em  VK sinh ra các enzym làm mất hoạt tính kháng O  Đề kháng tự nhiên a k d T y / Enzym  - lactamase bất hoạtN nhóm  :-/lactamin da  Là phổ kháng khuẩn tự nhiên của kháng sinh. p x t À o t Enzym phophorylase, adenylase bất hoạt lB nhóm Đ h i  Các vi khuẩn có đề kháng tự nhiên với kháng a aminosid N M Ễhoạt nhóm phenicol. sinh ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên đã không bị I Enzym acetylase bất D  VK thay đổi cấu trúc màng tế bào → KS không xâm TETRAHYDRO FOLIC

17

nhập được vào tế bào chất.  VK thay đổi trên receptor → KS không gắn kết được.  VK Gr(-) mất receptor P10 trên tiểu đơn vị 30S làm mất tác dụng nhóm aminosid 18

19

kháng sinh tiêu diệt.

 Đề kháng thu nhận 

Do đột biến nhiễm sắc thể



Đề kháng ngoài nhiễm sắc thể - plasmid 20

KHÁNG SINH ĐỒ

SỰ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin PHỐI HỢP KHÁNG SINH Ý qu nb L - m nho N ke quy 1. Mục đích Á y em O a  Mở rộng phổ kháng khuẩn.

T ://d ayk N tp ox d  Tăng cường khả năng diệt khuẩn. À ht ailB  Giảm sự đề kháng của VK Đ M 2. Nguyên tắc ỄN I D hơn 2 KS  Không phối hợp nhiều 21

23

 Không phối hợp 2 KS cùng họ hoặc cùng cơ chế tác dụng.  Không điều trị bao vây khi không có chỉ định đặc biệt.  Không phối hợp 2 KS có cùng độc tính.

22

1

ĐẠI CƯƠNG 

ĐẠI CƯƠNG

Cấu trúc Azetidin-2-on (vòng β-lactamin). Đây là 1 amid vòng 4 cạnh

Liên kết với 1 dị vòng khác 

Các chất tương đồng với Penicillin

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu ĐẠI b L ĐẠI CƯƠNG - m nhon CƯƠNG N ke quy Á y em O a Liên kết với 1 dị vòng khác Liên kết với 1 dị vòng khác T ://d ayk d N Azetidin-2-on + Thiazolidin  Penam (Nhóm Azetidin-2-on + Dihydrothiazin  Cephem p ox t À t Penicillin) Đ h ailB (Nhóm Cephalosporin) M ỄN I D Penem (Sulfopenem)

2



Carbapenem

4



Cephalosporin (Cephem) Penicillin (Penam)

3

5

ĐẠI CƯƠNG

ĐẠI CƯƠNG

Liên kết với 1 dị vòng khác 

Các chất tương đồng với Cephalosporin 

Quan hệ giữa cấu trúc và hoạt tính  Vòng β - lactam nguyên vẹn. 

Cephamycin

Carbacephem

T G &

T S |

Nhóm chức có tính acid trên N hoặc trên C2 .

N Ơ SựH kết hợp vòng β - lactam với 1 dị vòng m N cấu khác; dạng có ≥ 2 C* . o c .

Y om z c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu ĐẠI b L ĐẠI CƯƠNG - m nhon CƯƠNG N ke quy Á y em O a Liên kết với 1 dị vòng khác T ://d ayk  Cơ chế tác dụng d N Azetidin-2-on đứng riêng rẽ  Monobactam p x ĐÀ htt ailBo Ức chế enzym Transpeptidase  ức chế quá N M Ễ trình tổng hợp peptidoglycan của thành tế bào I D VK. 

Nhánh bên Acylamino.



Oxacephem

6

8







Hoạt hóa hệ thống thủy giải VK.

Monobactam

7

9

ĐẠI CƯƠNG

ĐẠI CƯƠNG 

Cơ chế đề kháng 

Đề kháng enzym: VK tiết enzym β - lactamase thủy phân vòng β - lactam  mất hoạt tính KS.



Đề kháng không enzym:  VK Gr ( - ): thay đổi tính thẩm thấu màng tế bào  VK Gr ( + ): biến mất hoặc biến đổi transpeptidase. om

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .c U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu ĐẠI b L - m nhon CƯƠNG N ke quy Á y em O a  Phân loại có 5 phân nhóm: T ://d ayk Nhóm penicillin.

N tp ox d À t Đ h ilB 10

12



ỄN

DI

Ma

Liên kết peptid hình thành nhờ enzyme Transpeptidase

NAN: N-acetylglucosamine NAG: acid N-acetylmuramic 11



Nhóm Cephalosporin.



Nhóm Carbapenem.



Nhóm Monobactam.



Nhóm các chất ức chế β - lactamase.

13

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG 

Lịch sử 



1929, Alexander Fleming trích benzyl penicillin (Penicillin G) từ môi trường nuôi cấy nấm Penicillium notatum.

T G &

T S |

1949, Penicillin G được sử dụng trên lâm sàng.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu NHÓM b L NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG - m nhon N ke quy Á y em O a  Cấu trúc T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D 6 – APA 

1957, tách được cấu trúc 6APA ( 6-Amino Penicillanic Acid) mở đầu cho việc bán tổng hợp các Penicillin.

14

16

(6 – Amino Penicilanic Acid) Nhánh bên Acyl

Alexander Fleming (1881 – 1955)

Penicillin 15

17

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

Bước 1: ngưng tụ L-aminoadipic acid với L-cystein và D-Vallin thành ACV-tripeptid

GT

|

& T S

Bước 2: oxy hoá ACV-tripeptid mạch thẳng thành isopenicillin N trung gian có 2 vòng bởi enzym isopenicillin N synthase (IPNS)

N Ơ Bước 3: chuyển hóa amin bởi NH com enzym isopenicillin N Nm .

Y acyltransferase o z il.c U o Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu NHÓM b L NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG - m nhon N ke quy Á y em O a T ://d ayk  Điều chế  Điều chế d N Phương pháp sinh học À http ilBox Phương pháp sinh học Đ Chiết từ môi trường nuôi cấy Penicillium notatum. a Chiết từ môi trường nuôi cấy PenicilliumMnotatum.

N Thêm vào môi trường nuôi cấy các tiền chất thích Ễ cấy các tiền chất thích Thêm vào môi trường nuôi I D hợp (acid phenyl acetic với Penicillin G; acid 18

20





hợp (acid phenyl acetic với Penicillin G; acid phenoxy acetic với Penicillin V) Với phương pháp đột biến gene thu được các chủng Penicillium cho năng suất rất cao.



19

phenoxy acetic với Penicillin V) Với phương pháp đột biến gene thu được các chủng Penicillium cho năng suất rất cao.

Phương pháp bán tổng hợp

21

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG 

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

Điều chế



Phương pháp bán tổng hợp: có 2 giai đoạn - Tạo 6APA 

Tính chất 

Lý tính:



Phổ UV: do có nhân thơm trong cấu trúc nên cho hấp thu ở vùng UV.



Phổ IR: cho các đỉnh đặc trưng ở vùng 1600 1800cm-1

T G &

T S |

N Ơ - Chức mngoại vòng: 1700 - 1650 cm NH amid o c om khoảng 1600 cm .

- Chức .carboxyl Y z c 6 - APA QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu NHÓM b L NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG - m nhon N ke quy Á y em O a  Điều chế T ://d ayk N tp ox d Phương pháp bán tổng hợp À - Acyl hóa 6APA Đ ht ailB M ỄN I D - Nhóm lactam: 1760 - 1730 cm-1.

-1.

-1

22

24

23

25



6 - APA

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG 

2. Tính không bền của vòng β - lactam:

Tính chất 

Sự phân hủy trong môi trường acid

•

Hóa tính:

- Với sự hiện diện của ion H+, có sự tấn công ái điện tử

T G & xếp tạo cấu trúc oxazolic của thiazolidin → tái sắp T - Tạo muối với các amin cho ra các penicillin acid penicillenic. |S tác động trể và kéo dài Nnếu môi trường quá acid, có thể tạo thành - Cuối cùng, - Một số base gây tủa penicillin khi pha chung. Ơ Hpenillic. acid m N - Nhóm acid của penicillin có thể tạo ester là o c Ngoài . -lactam Y ra vòng om có thể bị mở bởi -lactamase tiết ra từ những tiền chất của penicillin. z c U . o ail Q vi .khuẩn c u gm A n Ó ho ss@ H - yn usine Ý qu NHÓM L nb PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG o h NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG m n N ke quy Á y em O a  Độc tính và tai biến T ://d ayk 2. Tính không bền của vòng β - lactam: d N Ít độc. p ox t À t Đ kiềm h ailB Sự phân hủy trong môi trường N M Tai biến chủ yếu là dị ứng. Chú ý tình trạng Ễ I Ở pH  8: ion OH tấn công lên carbonyl lactam → shock phản vệ nếu nặng gây phù phổi, trụy tim D 1. Tính acid

trên nguyên tử S → mở vòng lactam + vòng

- Tạo muối natri, kali tan trong nước.

26

28



•



-

mạch, phù thanh quản nghẹt thở.

mở vòng theo qui luật chung→ acid penicilloic.

Nhưng sự decarboxyl có thể xảy ra tiếp theo để tạo acid penilloic.

27



Có thể gây dị ứng chéo.

29

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I

NHÓM PENICILLIN - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

BENZYLPENICILLIN KALI (PENICILLIN G)  Công thức:

T G &

Viêm mao mạch do dị ứng Ampicillin

T S |

PTL: 372,5 N Ơ  Tên H khoa học N com (2S,5R,6R)-3,3-dimethyl-7-oxo-[(phenylacetyl)-amino]-4thia-1-azabicyclo[3,2,0]heptan-2-carboxylat kali Y z. .com U DỊ ỨNG PENICILLIN Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b L CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I - m nhon NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I N ke quy Á y em O a BENZYLPENICILLIN KALI (PENICILLIN G)  Phổ kháng khuẩn: hẹp, chủ yếu trên Gr (+) T ://d ayk N tụtcầu  Tính chất Cầu khuẩn Gr (+): liên cầu, phếÀcầu, p ox d t không tiết penicillinase. Đ h ailB  Dễ bị phân hủy bởi nhiệt độ > 100 C, độ ẩm.

N M Ễ I  Bị bất hoạt nhanh chóng khi có mặt acid; Cầu khuẩn Gr (-): lậu cầu.

D C16H17N2O4SK

Dị ứng do tiếp xúc thuốc mỡ Penicillin

Hội chứng Lyell do dị ứng Penicillin

30

32



0





kiềm hoặc các tác nhân oxy hóa.

 1UI = 0,6 g benzyl penicillin hoặc

Xoắn khuẩn.

1UI = 0,627 g benzyl penicillin kali. 

Trực khuẩn Gr (+).

31

33

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I PENICILLIN NHÓM I BÁN TỔNG HỢP  Từ Penicillin G: Azidocillin; Clometocillin

BENZYLPENICILLIN KALI (PENICILLIN G)  Kiểm nghiệm

 Định tính: -

Phổ IR.

-

Sắc ký lớp mỏng.

-

Phản ứng với formaldehyd / H2SO4đđ  màu nâu hơi đỏ.

 Từ Penicillin Phenbenicillin

|

Pheneticillin; T G

V:

Propicillin;

& T S

- Bền trong môi trường acid.

- Hấp thu tốt - T1/2 dài hơn Penicillin G; V

N Ơ - Phản ứng của ion Kali.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b L CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM I - m nhon NHÓM PENICILLIN CHÍNH – NHÓM II N ke quy Á y em Phổ hẹp như nhóm I. BENZYLPENICILLIN KALI (PENICILLIN G)O a T ://d ayk  Kiểm nghiệm N tp ox d À Kháng penicillinase do tụ cầu vàng S. aureus tiết ra, Đ ht ailB  Định lượng: do cản trở về không gian ở vị trí số 6.

N M  Phương pháp oxyIỄ hóa khử [phương pháp D 34

36





dùng iod hoặc phương pháp dùng Hg(NO3)2]



 HPLC

Ít bị thủy phân trong môi trường acid (trừ Meticillin)

Chỉ định chủ yếu trong nhiễm khuẩn tai – mũi - họng, phế quản - phổi, da, xương… do S. aureus không đề kháng. 

 Cách dùng

IM / IV

35

37

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM II METICILLIN NATRI  Công thức

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM II NHÓM ISOXAZOLYL PENICILLIN Gồm các chất : X Y - Oxacillin H H - Cloxacillin Cl H - Dicloxacillin Cl Cl - Fluocloxacillin Cl F

C17H19N2NaO6S.H2O

T G &

PTL: 420,2

T S |

N Ơ (2S,5R,6R)-6-(2,6-dimethoxybenzamido)-3,3-dimethyl-7-oxo)H om 4-thia-1-azabicyclo[3,2,0]-heptan-2-carboxylat mononatri N c om monohydrat. .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b L CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM II - m nhon NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM III N ke quy Á y em METICILLIN NATRI Thế 1 nhóm amin vào C của chức carboxamid.

O a k d T y  Điều chế: / da / : N Ngưng tụ 6APA với 2,6-dimethoxybenzoyl tp lBtrong À htclorid Mở rộng phổ về phía Gr (-) như: Haemophyllus, ox Đ i dung môi thích hợp.

Escherichia, Proteus mirabilis, Salmonella, Shigella.

N Ma  Kiểm nghiệm Ễ I D  Định tính 

Tên khoa học

38

40





- Phổ UV - SKLM - Phản ứng ion Na+



Tùy theo nhóm amin có gắn thêm nhóm thế hay không mà chia làm 2 nhóm IIIA và IIIB.



Nhóm IIIA: Ampicillin và các dẫn chất.



Nhóm IIIB: N-acyl penicillin

 Định lượng

- Phương pháp oxy hóa - khử - HPLC 39

41

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IIIA AMPICILLIN

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IIIA AMOXICILLIN

C16H19N3O4S

Điều chế

C16H19N3O4S

PTL: 349,4

Acetyl hóa 6APA với D-glycin

T G &

Điều chế

 Kiểm nghiệm

PTL: 349,4

Acetyl hóa 6APA với D-(-)-2-(phydrophenyl)glycin  Kiểm nghiệm: giống Ampicillin  Cách dùng - Hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, không bị cản trở của thức ăn. m ovới c - Kết hợp Acid clavulanic . il

T S |

 Định tính

N Ơ - SKLM NH com - Phản ứng tt formaldehyd/H SO đđ Y z.

U - Phản ứng với tt Fehling → màu tím Q .uco ma A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC nb NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IV CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IIIA - L o m ynh e N k mqu Á y Đối với cầu khuẩn Gr(-), cầu khuẩn Gr(+) và trực khuẩn AMPICILLIN O /da yke T Gr(+) cho tác động giống amino benzylpenicillin. a /  Định lượng: : d N  Tác động trên các loài trực khuẩn Gr(-) nhạy cảm với - Phương pháp oxy hóa khử À ttp ilBox Đ h ampicillin.

- Phương pháp HPLC N Ma Ễ I  Có tác động tốt trên Pseudomonas aeruginosae, và các  Cách dùng D loài Proteus indol dương, Enterobacter, Serratia, Klebsiella, - Bền trong môi trường acid.

- Phổ IR

2

4

42

44

Bacteroides fragilis.

- PO; IV; IM. - Có thể kết hợp với Sulbactam để mở rộng phổ kháng khuẩn.

 Đồng vận với Aminosid trên trực khuẩn mủ xanh đa đề

kháng.  Ticarcillin tác động trên trực khuẩn mủ xanh mạnh hơn

Carbenicillin.

43

45

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IV

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IV  Cách dùng

Ar Carbenicillin - IV

- IV - Nhiễm trùng Gr(-) kết hợp gentamycin hoặc tobramycin → tăng tác dụng; chậm đề kháng.

- Phối hợp acid clavulanic → giảm đề kháng.

T G &

Z Na

 Chú ý

T S |

N Ơ H om N Ticarcillin - IV c om Na .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b L CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM IV - m nhon NHÓM PENICILLIN CHÍNH – NHÓM V N ke quy Á y em TICARCILLIN DINATRI O a TEMOCILLIN (6 METHOXY TICARCILLIN) T ://d ayk PTL: 428,40 C H N Na O S N tp ox d Kiểm nghiệm À Đ ht ailB Định tính: M - Phổ IR ỄN I D - Sắc ký lớp mỏng

- Liều cao tăng Na+ và giảm K+ huyết.

- Suy thận: liều cao gây ức chế kết tập tiểu cầu.

Carindacillin - PO

46

15

14

2

2

6

48

2





- Ít hoạt tính trên cầu khuẩn Gr(+).

- Phản ứng của ion Na+

- Hoạt tính trung bình trên các chủng Enterobacter.

- Pseudomonas aeruginosa và các vi khuẩn Gr(-) kỵ khí đề kháng Temocillin

- Phản ứng với thuốc thử H2SO4 – Formaldehyd cho màu nâu.  Định lượng:

HPLC

47

49

CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM VI

NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG

Còn gọi là Amidinopenicillin 7-aminocephalosporinic acid (7-ACA)

T G &

T S |

R’

N Ơ H om N c CEPHALOSPORIN Pivmecillinam .

Y om C z c U .

(Selexid) PO l o i Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu NHÓM b L CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG CÁC NHÓM PENICILLIN CHÍNH - NHÓM VI - m nhon N ke quy Á y em  Phổ kháng khuẩn O a T ://d ayk - Phổ hẹp – Gr(-).

N tp ox d À + Rất nhạy: E. coli Đ ht ailB + Nhạy vừa: Salmonella, Shigella, Enterobacter, N M Ễ I Klebsiella.

Cephalosporin D Mecillinam IM, IV

7-aminoadipic

Na+

50

+ Nhạy không thường xuyên: Proteus… + Đề kháng: Haemophilus, Pseudomonas.  Tác dụng – công dụng - Hoạt tính yếu nên phối hợp với các betalactam khác.

- Thường sử dụng trong nhiễm trùng tiểu cấp tính và mạn tính

51

52

-

- Cephamycin - Oxacephem - Carbacephem

53

NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG

NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG

ĐiỀU CHẾ Tất cả Cephalosporin sử dụng đều là chất bán tổng hợp.

1.

Từ Cephalosporin C H2 O Cephalosporin C 7-ACA Điều chỉnh R3.

Acyl hóa các cephalosporin

TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1.

Tính không bền của vòng beta-lactam

T G &

Tác nhân ái nhân làm mở vòng azetidin-2-on → các dẫn chất acid cephalosporic không có hoạt tính.

T S |

- Các base tạo muối của acid cephalosporic.

N Ơ Từ Penicillin - CácH tạo m acid không có hoạt tính sinh học N amin o - Gắn CH vào vị trí 2 của vòng thiazolidin c ombền hơn trong môi trường acid. .

Y Cephalosporin z c - Chuyển vòng penam thành cephem.

QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG - L CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG o h m n N ke quy Á y em O a T ://d ayk TÍNH CHẤT VẬT LÝ Tính acid d N p x t À là hchất - Có 3 C bất đối, trong dung dịch nước t quay Bo l Đ Thể hiện tính chất acid ,  bất bão hòa khá i a cực phải. mạnh ỄlàNvùng 1600 –M1800cm .

I - Phổ IR: vùng đặc trưng nhất D - Các alcol tạo ester của acid cephalosporinic

2.

2

54

56

2.

-1

- Tạo muối → làm thuốc tiêm.

- Phổ UV: Cephem cho 2 hấp thu cực đại

- Tạo este như tiền chất (cefuroxim acetyl và cefpodoxim procetyl)

- 260nm - 220nm.

- Định lượng trong môi trường khan.

55

57

NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG

NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG 3.

Phản ứng của nhóm thế R3

CÔNG DỤNG

- Nhóm thế như acetoxymethyl dễ bị thủy phân

Thế hệ 1 và 2: - Dự phòng phẫu thuật. (Staphylococcus)

tạo alcol allylic hoặc dẫn chất tricyclic.

T G &

- Nhiễm trùng ngoài bệnh viện.

- Đây cũng là mục tiêu của phản ứng ái nhân

T S | - Nhiễm Pseudomonas N Phản ứng của chuỗi acylamino - Nhiễm trùng nặng chưa xác định: não, đường Ơ H om tiểu N trên, sản phụ khoa, hô hấp, tiêu hóa, nhiễm Đặc trưng cho tính bền của cephalosporin với c .

Y om z c trùng máu mắc U . beta-lactamase.

Q .uco mail phải tại bệnh viện.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b NHÓM CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG - L CEPHALOSPORIN – ĐẶC ĐiỂM CHUNG o h m n N ke quy Á y em TÁC DỤNG PHỤ - ĐỘC TÍNH O a ĐỊNH LƯỢNG k T ://d ay - Dị ứng: ít hơn Penicillin - Phương pháp iod. d N p x t - Phương pháp môi trường khan:À t ilBo - Độc trên thận (cephaloridin). Tăng độc tính khi Đ h a + Dung môi DMF M phối hợp với các thuốc gây độc trên thận. ỄđộN methylat natri + Dung dịch chuẩn I D đo thế / chỉ thị màu + Điểm tương đương: - Độc tính trên máu (do nhóm thế tetrazolyl Thế hệ 3 và 4:

với tác nhân là N hoặc S

4.

58

- Phương pháp hóa lý: + UV. + HPLC. - Phương pháp vi sinh.

60

thiomethyl) nhóm SH + protein → prothrombin xuất huyết.

- Tác động antabuse (cefamandol; cefoperazon; cefotetan; moxalactam).

59

61

NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ I

NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ I

Nhóm 2 ( tiêm ) - Dễ bị thủy phân bởi cephalosporinase.

R

T G &

T S | R

- Phổ kháng khuẩn: + Cầu khuẩn Gr(+), Gr (-), vài trực khuẩn Gr (-).

N + Tụ cầu không kháng Meticillin. Ơ Cefaloridin NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b L NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ I CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ I - m nho N ke quy Á y em O a R T ://d ayk Nhóm 1: (IM / IV) Nhóm 3 (PO) R N tp ox d À Đ htCefalotin ilB a M ỄN I D 3

Cefazolin

62

Cefapirin

64

Cefalexin Cefadroxil

Cefradin

Cefacetril Cefatrizin

63

65

NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ I

NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ II

Nhóm 3 Có cấu trúc -amino với 1 C(R) Lưỡng tính, pH đẳng điện = 5 – 6 Hấp thu tại tá tràng

Cefamandol

Dùng đường uống

|

ST

T G &

Cefaclor

N Ơ NH com Y z. .com Cefuroxim U Cefoxitin l o i Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b L NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ II CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ III - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk - MIC thấp d N p - Cấu trúc thay đổi, kháng cephalosporinase. x t - Phân phối tốt hơn thế hệ I và II ĐÀ ht ailBo - Phổ kháng khuẩn mạnh trên N cầu khuẩnMGr(-) Ễ - Chủ yếu dùng theo đường tiêm.

I kháng penicillin D - Phổ kháng khuẩn chủ yếu trên Gr(-).

-

Cefuroxim và Cefemandol có hoạt tính trên Haemophyllus influenzae.

-

Cefoxitin có hoạt tính trên Bacteroides fragilis.

66

68

67

69

NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ III

NHÓM CARBAPENEM – ĐẠI CƯƠNG Thay đổi về mặt cấu trúc so với cấu trúc căn bản của penicillin :

- Cephalosporin thế hệ III có hoạt tính trên Gr(-): cefotaxim; Cefmenoxim; Ceftriaxon; Moxalactam.

- Sự thay thế S bằng CH2

T G &

- Cephalosporin thế hệ III có hoạt tính mạnh trên

- Sự xuất hiện nối đôi trong vòng pentagonal ở vị trí tương đương với vị trí của cephalosporin.

Pseudomonas aeruginosae: Cefsulodin.

T S |

- Cephalosporin thế hệ III đa tác dụng:

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b L NHÓM CEPHALOSPORIN – THẾ HỆ IV CARBAPENEM – ĐẠI CƯƠNG - m nho N ke quy Á y em O a - Các Cephalosporin mới tìm ra (khoảng 1994).

T ://d ayk - Chất đầu tiên : thienamycin. d N - Có 2 chất CEFPIROM, CEFEPIM. p x t À ht ilBo Đ - Hoạt tính kháng khuẩn rộng, nhất là trên - Phổ kháng khuẩn: N Ma Ễ(+) đề kháng Penicillin I Pseudomonas và sự kháng lại beta lactamase + Cefpirom: cầu khuẩn Gr D Cefoperazon; Ceftazidim; Cefotiam.

70

G; các chủng Enterobacterie tiết beta-lactamase; trên Pseudomonas aeruginosae.

72

được tiết ra ở vi khuẩn Gr (-).

+ Cefepim tác dụng trên Staphylococcus aureus kém hơn Cefpirom

71

73

NHÓM CARBAPENEM – ĐẠI CƯƠNG

NHÓM CARBAPENEM – IMIPENEM Phổ kháng khuẩn

- Chức amin của cysteamin (trong cấu trúc của thienamycin) → dẫn chất của N-formimidoyl, thu

- Bền với beta lactamase, phổ kháng khuẩn rất rộng.

được Imipenem

Nhóm cầu khuẩn:

T G &

+ Gram dương: Staphylococcus nhạy meticillin, Streptococcus (kể cả nhóm D), Pneumococcus, Enterococcus.

T S |

- Tính chất hóa học của Imipenem bền - hoạt tính kháng khuẩn tốt hơn thienamycin.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nNHÓM b L NHÓM CARBAPENEM – IMIPENEM CARBAPENEM – IMIPENEM - m nho N ke quy Á y em O a Phổ kháng khuẩn T ://d ayk N tp ox d À Nhóm trực khuẩn Đ ht ailB M + Trực khuẩn gram dương: Clostridium. ỄN I D + Cầu khuẩn gram âm: Neisseria

74

76

+ Trực khuẩn gram âm: H. influenzae, E. coli,

Klebsiella, Enterobacterie, Bacteroides fragilis, P. Điều chế

aeruginosae

Thienamycin + benzyl formimidat  imipenem.

75

77

CHẤT ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – ACID CLAVULANIC

NHÓM CARBAPENEM – IMIPENEM Sử dụng - Tiêm truyền tĩnh mạch chậm.

T G - Sản xuất bởi Streptomyces clavuligerus & T Dễ bị phân hủy bởi dehydropeptidase ở ống thận Sở dạng muối Kali.

- Được sử dụng | nên khi sử dụng thường kết hợp imipenem với N acid clavuclanic + amoxicillin ( Augmentin) Ơ cilastin là một chất ức chế enzym để giới hạn sự m + ticarcilin (Claventin) acid NHclavuclanic o chuyển hóa này. c Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CHẤT nb ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – ACID CLAVULANIC CHẤT ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – CƠ CHẾ - L o m ynh e N k mqu Á y a e Phối hợp acid clavuclanic – amoxicillin (Augmentin) TO - Có tính ức chế betalactamase (chủ yếu trên //d ayk N tp: ox d - Cải thiện tác động của Amoxicillin trên những mầm penicillinase). À Đ ht ailB nhạy cảm sản xuất beta lactamase như - Có cấu tạo gần giống như N các kháng sinh M nhóm Ễpenicillinase tạo điều I Phối hợp acid clavuclanic – ticarcillin (Claventin) penicillin → gắn với men D - Dùng trong các trường hợp nhiễm trùng nặng ở

người lớn.

78

80

kiện các kháng sinh này kết hợp với các PBP.

- Gia tăng tác động trên Staphylococcus (MIC giảm)

- Sau khi gắn với men penicillinase, các chất này

- Có 95% Streptococcus nhạy cảm với phối hợp này

sẽ bị phân hủy.

so với 49% nếu chỉ sử dụng một mình ticarcillin.

79

81

CHẤT ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – TAZOBACTAM

CHẤT ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – SULBACTAM

Phối hợp sulbactam-ampicillin - Chủ yếu tạo sự nhạy cảm nhiều trên

T G &

Staphylococcus đề kháng, Haemophilus và

- Dẫn chất của sulbactam mà một nhóm methyl

T S | chế betalactamase không thuận - Ngược lại, sự nhạy cảm được cải thiện ít hơn - Đây là chất ức N trên Enterobacter cloacae, Proteus và nhất là nghịch Ơ phổ rộng H omdạng phối hợp tazobactam P.aeruginosae.

- SửN dụng dưới c om .

Y z o ail.c QU piperacillin c .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine Ý qu nb CHẤT ỨC CHẾ BETA LACTAMASE – SULTAMICILLIN - L ho m n N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D ThS. Trần Lê Uyên - Đây là dẫn chất của sulbactam và ampicillin Bacteroides.

mang nhóm thế triazolyl

82

- Hoạt tính trên cầu khuẩn gram dương, gram âm; trực khuẩn gram dương, gram âm - Được dùng trong tai-mũi-họng, hô hấp, sinh dục, da… trên những mầm nhạy cảm 83

84

• Aminoside = Aminoglycoside • Cấu trúc chính chứa aminocyclitol • Là cyclohenxanes • Các nhóm thế -NH2 hoặc –OH giúp phân tử tăng độ tan trong nước

• Ức chế tổng hợp protein

T G &

• Aminoglycoside gắn lên tiểu đơn vị 30S của ribosome, đọc nhầm

tín hiệu --> xáo trộn quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn.

T S |

• Bacteriocidal activity (phụ thuộc liều sử dụng)

N Ơ và vòng pentose như là một đường thêm NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d • Phổ kháng khuẩn rộng • Điểm khác nhau trong MOA giữa Aminoglycoside và À Đ ht ailB Tetracycline?

• Môi trường kiềm yếu ---> tác động N tốt nhất. M Ễ pH 7,4: ion dương, dễ dàng hấp DIthu qua màng ngoài của Gr(-) • Tất cả các aminoglycosides đều có aminohexose (đường amino)

•

• Vòng I rất cần thiết cho tác dụng kháng khuẩn phổ rộng

• Vòng II: thay đổi linh hoạt hơn

T G &

• NH2 có thể bị acyl hoá mà không làm thay đổi hoạt tính

• Nhóm NH2 ở vị trí 2’ và 6’: rất quan trọng • Thay đổi 2 nhóm này ở Kanamycin B bằng –OH (hydroxyl group)

• NH2 ethyl hoá còn làm tăng đề kháng với các enzyme bất hoạt:

T S |

Netilmycin

làm giảm tác dụng (Kanamycin A, C)

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk • Vòng III d N • Đặc điểm giúp tăng đề kháng với AACÀ (Acetyl ttransferase) Các nhóm chức ít được điều chỉnh t p ilBox Đ h Gốc –OH trên vị trí 3’, 4’ N 2’’-OH < 2’’-NH .

Ma Ễ I Nối đôi ở vị trí C4,C5 3’’-NH có thể là bậc 1 hoặc bậc 2 D Vòng I 2’

Vòng II

2’

6’

Kanamycin B

6’

Kanamycin B

•

•

•

•

•

2

2

Vòng III

Vòng I 2’

2’ 6’

Kanamycin B

6’

3’’ 2’’

Kanamycin B

• Xuất hiện chủng đề kháng với: streptomycin, kanamycin

và gentamycin trong lâm sàng • Nguyên nhân

• Độc trên tai

T G &

• Tác động trên cặp dây thứ 8 của TK sọ --> chóng mặt, ù tai, điếc • Chỉ nên điều trị trong 5 ngày

T S |

• Aminoside hướng tiền đình: streptomycin

• Vi khuẩn đề kháng tiết enzyme bất hoạt các aminoglycosides

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk Nnhư tp ox d • Độc trên thận • Ngoài ra, còn một số cơ chế chính khác À t ilB Đ h Gây hoại tử ống thận uốn gần và giảm sự lọc ở tiểu cầu thận Khoá kênh vận chuyển chủ động của các aminoglycosides N Ma ---> Ễ Làm giảm lượng thuốc đưa vào Ivi khuẩn dòng p.aeroginosa trong Sự tổn thương có thể thuyên giảm khi dừng điều trị, nhưng vẫn D • Aminosid hướng ốc tai: amikacin

• Acetyl transferases (AAC)

• Aminosid hướng cả hai: gentamicin, tobramycin; netilmicin tương đối ít

• Phosphotransferases (APH)

độc với tai.

• Nucleotidyl transferases (ANT)

•

•

•

nhiễm trùng bệnh viện

• Các cation hoá trị II như Ca2+, Mg2+ cạnh tranh với thuốc

tiến triển theo hướng suy thận nhất là khi dùng thời gian dài.

• Hiệu quả trong nhiễm trùng do vi khuẩn Gr (-) hiếu khí

• Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces griseus

T G Beta-lactam • Chỉ định: viêm nội tâm mạc & do enterococcus.

T Vancomycin |S Fosfomycin N Ơ Quinolon H om N c om ----> Cho hiệu ứng đồng vận với hoạt phổ rộng .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk • Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces kanamyceticus d N p x • Chất ít độc nhất là kanamycin A ĐÀ htt ailBo M • Chỉ định ỄN I D Nhiễm trùng đường niệu, dự phòng phẩu thuật đường niệu.

• Thường được sử dụng phối hợp với

• Được biết đến như là thuốc trị bệnh lao (1943)

• • • •

•

• Được bán tổng hợp từ kanamycin A • Chỉ định:

• Ly trích từ môi trường nuôi cấy Micromonospora purpurea

T G Nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng sơ sinh, viêm màng não.

Yersinia tularensis, Pseudomona aeroginosa & T Điều trị nhiễm trùng S | niệu gây ra bởi Gr (-) và pseudomona.

Nhiễm trùng mắt N và tai (drops) Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tenebrarius. p ox d • Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces fradia • Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces t À t Đ h ailB • Chỉ định • Có hoạt tính đối với chủng P.aeroginosa khángM thuốc N Ễ Điều trị nhiễm trùng GI DI • Điều trị các nhiễm khuẩn gay ra bởi Mycobacterium tuberculosis,

• Chỉ định • • •

•

• Nhiễm trùng da

• Không giống các aminoglycoside thông thường • Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces spectabilis • Phần đường có gốc carbonyl và liên kết với aminocyclitol

qua nối glycosidic.

|

T G ThS. & Trần Lê Uyên T S

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a d T rimosus yk / a / • Ly trích từ môi trường nuôi cấy Streptomyces N tp: ox d À • Một trong những nhóm kháng sinh thông dụng nhất Đ ht ailB • Chỉ định N M Điều trị nhiễm trùng GI do shigella, E.coli, amoebas.

• Bao gồm các kháng sinh chứa vòng macrolide: Ễsalmonella, I D • Là một vòng lacton lớn kèm theo 2 hay nhiều phân tử • Chỉ định: điều trị liều đơn đối với Neisseria gonhorea

1/4/2018

1

•

đường; Vòng lacton có thể có 14, 15, hoặc 16 cạnh.

• Phổ kháng khuẩn của các macrolides tương tự các penicillins ‐‐‐> là một thuốc thay thế tốt cho penicillins.

1/4/2018

2

• Phân loại các macrolides

• Trên vi khuẩn Gr (+)

T G • Trên vi khuẩn Gr (‐) & T azithromycin 15 cạnh, các vòng 16 cạnh như tylosin, S • Macrolides càng | mới có tác động càng mạnh carbomycin A và spiramycin N • Azithromycin > Clarithromycin > Erythromycin • Thế hệ 3: các ketolides như telithromycin, cethromycin. Ơ m • TácH (trừ Erythromycin), Neisseria N độngcotrên: H.influenzae . cotácm động trên Enterobacteriaceae.

Y sp.,…; Không z U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Phổ kháng khuẩn hẹp.

• Ức chế sinh tổng hợp protein Đ ht ailB • Gắn kết thuận nghịch lên tiểu đơn vị 50S của ribosome N một số Gr (‐): M Có tác dụng chủ yếu trên Gr (+) và Ễ • Ức chế sự di chuyển của mRNA DI • Thế hệ 1: erythromycin

• Clarithromycin > Erythromycin > Azithromycin

• Thế hệ 2: gồm các vòng clarithromycin 14 cạnh và

1/4/2018

3

• •

1/4/2018

5

Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes

• Bacteriostatic activity – tác động kiềm khuẩn

• Ít có ảnh hưởng trên vi khuẩn Gr (‐)

• Bactericidal activity – tác động diệt khuẩn ở nồng độ

• Macrolides là phân tử lớn, có tính kị nước.

1/4/2018

4

cao trên những vi khuẩn nhạy cảm cao.

1/4/2018

6

• Clarithromycin

• Erythromycin bao gồm:

• Thế nhóm methoxy trên C6‐hydroxyl của erythromycin ‐‐> Bền trong môi trường acid ‐‐> cải thiện sinh khả dụng PO

T G &

• Vòng lacton 14 cạnh • 2 phân tử đường:

T S |

• Cladinose

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk Ntạo chấttptrungox d À Phân huỷ trong môi trường acid dạ dày • Azithromycin t ilB Đ h gian hemiketal ‐‐> viên bao N • Nhóm methyl trên nitrogen Ma Ễ ‐‐‐> thuốc bền hơn trong môi trường acid, tăng đáng kể thời DI • Desosamine

1/4/2018

7

•

1/4/2018

9

gian bán huỷ, tính thấm vào tế bào, và tăng hoạt tính trên Gr(‐)

1/4/2018

8

1/4/2018

10

• Hấp thu

• Chuyển hoá

• Hấp thu tốt qua đường tiêu hoá • Mất tác dụng trong môi trường acid (erythromycin)

T S • Clarithromycin là | macrolide duy nhất thải trừ một phần qua thậnN (18%) Ơ • TấtH m thải trừ bằng đường mật N cả macrolides đều o c om thải trừ qua thẩm tách máu.

• Không.macrolides nào Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À • Chủ yếu dùng để điều trị các bệnh: Đ ht ilB • Thải trừ

• Sự hấp thu bị ảnh hưởng bởi thức ăn (erythromycin)

1/4/2018

11

• Phân phối

N IỄ

1/4/2018

• Phân phối rộng rãi ở các cơ quan: gan, thận, tuyến Matiền liệt

13

• Nhiễm trùng đường hô hấp

D

• Bệnh viêm phổi Legionnaires.

• Không thấm qua hàng rào máu não

• Các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục

• Nồng độ thuốc tập trung cao tại phổi và tai mũi họng

• Nhiễm trùng da và các mô mềm (Azithromycin,

• Thuốc được tái hấp thu theo chu trình gan ruột.

1/4/2018

T G &

• Chủ yếu ở gan dưới dạng demethyl hoá mất tác dụng

12

clarithromycin)

1/4/2018

14

• Nhiễm trùng gây ra bởi Helicobacter hoặc Mycobacterium avium.

• Viêm tĩnh mạch huyết khối

T G • Độc trên dây TK sọ số&8 (liều cao erythro) T S • Kéo dài đỉnh |QT • Dị ứng. N Ơ H N com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À • Erythromycin và Clarithromycin là chất ức chế Đ ht ilB • Một số tác dụng phụ khác

• Là thuốc dùng điều trị thay thế ở những bệnh nhân dị ứng với penicillin.

1/4/2018

1/4/2018

15

• Trên ruột – dạ dày: lên đến 33% • Buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy • Đau dạ dày

DI

ỄN

Ma

cytochrome p450, tăng nồng độ các thuốc dùng chung: • Theophylline, phenytoin, warfarin, digoxin, terfenadine …

• Thường gặp ở erythro, ít gặp ở các chất mới

• Azithromycin và Roxithromycin hầu như không có tương tác thuốc thông qua cytochrome p450.

• Viêm gan ứ mật: ít gặp

1/4/2018

17

16

1/4/2018

18

• Erythromycin tương tác với statins gây globin cơ niệu

• Là macrolide tự nhiên phân lập từ Streptomyces

T G Tăng nguy cơ chảy máu khi dùng chung với wafarin • Những hạn chế của erythromycin: & T S • Không bền với bao, ester hoăc muối ester | acid ‐‐> viên Không dùng cho bệnh nhân đang sử dụng Verapamil Nảnh hưởng bởi thức ăn • Hấp thu bị hoặc Diltiazem kéo dài khoảng QT. Ơ • Phổ khuẩn m hẹp NHkháng o c bánomhuỷ ngắn (1.4 giờ) .

Y • Thờizgian c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N p ox d • Chỉ định: “Drug of choice” đối với Hiện nay có nhiều macrolides trên thịÀtrườngtt Đ h ailB • Thay thế penicillin đ/v bệnh nhân dị ứng penicillin M • Erythromycin là macrolide đầuN tiên (1952) Ễ • Nhiễm trùng ho hấp (ho gà, nhiễm trùng phổi) DI kịch phát

• •

1/4/2018

erythreus.

19

•

1/4/2018

• Azithromycin, clarithromycin – là dẫn chất bán tổng hợp

• Bệnh bạch hầu

từ Erythromycin

• Nhiễm trùng da, miệng.

• Roxithromycin

1/4/2018

21

20

1/4/2018

22

• Nhiều ưu điểm so với thế hệ 1

• Hoạt tính mạnh nhất (> erythromycin) trên vi khuẩn Gr

T G &

• Phổ kháng khuẩn rộng hơn, hoạt tính cao hơn

(+), Legionella pneumophila, Chlamydia pneumoniae

• Có tác dụng khi dùng đường uống

và H.pylori.

• Nồng độ trong máu cao

T S |

• Tính chất dược động học tốt

N Ơ • Ít độc hơn H om N • Dùng chủ yếu trong các nhiễm trùng đường hô hấp c om .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Hoạt tính mạnh nhất đối với mycoplasma pneumoniae • Chỉ định: Đ ht ailB • Nhiễm khuẩn Gr (+) không điển hình N M Hoạt tính trên Gr (+) yếu hơn so với erythro/clarithro Ễ • Bệnh phong kháng thuốc DI • Thời gian bán huỷ dài hơn

• Ít độc

1/4/2018

23

• •

1/4/2018

25

• Hoạt tính mạnh hơn trên Gr (‐): H.influenza, Legionella

• Toxoplasmosis

• Thời gian bán huỷ: 35‐48h, liều dùng hàng ngày

• H.pylori gây loét dạ dày

• Sử dụng chủ yếu trong các nhiễm khuẩn đường hô hấp

1/4/2018

24

1/4/2018

26

• Là nhóm mới nhất của các macrolides (thế hệ 3)

• Dẫn xuất bán tổng hợp của erythromycin.

• Phổ kháng khuẩn mở rộng bao gồm trên vi khuẩn

• Có mặt trên thị trường Châu Âu năm 2001

T G &

T S |

gram‐positive (Streptococcus pneumoniae,

• Chỉ định: viêm phổi, viêm amidan, viêm xoang.

Streptococcus pyogenes) – đã kháng với các macrolides thế hệ đầu.

• Telithromycin, cethromycin

1/4/2018

N Ơ erythromycin???

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À • Nhóm keto thay thế cho phần đường cladinose ở vị trí Đ ht ilB • 2 nhóm –OH gây intramolecular ketal formation đ/v

1/4/2018

27

ỄN

DI

Ma

29

C3

• Tăng tính bền trong môi trường acid • Ngăn chặn sự kháng thuốc như các macrolides thế hệ đầu

• Đóng vòng C11 và 12 tạo vòng carbamate, gắn với nhóm imidazo‐pyridyl • Tăng khả năng gắn vào ribosome của vi khuẩn và hoạt tính trên in vitro 1/4/2018

28

1/4/2018

30

LỊCH SỬ TÌM RA SULFAMID

1913

T G &

Azoic cryzoidin

T S |

Ths. LÊ THỊ CẨM TÚ 2017

N Ơ Prontosil NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nhoLỊCH SỬ TÌM RA SULFAMID N ke quy Á y em TỔNG HỢP O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

Gerhard Domagk NOBEL Y HỌC 1939

•Ít độc •Gắn chặt vào Protein •Chống tụ cầu và liên cầu

+

DI

ỄN

Ma

NaNO2

CẤU TRÚC – TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC

LỊCH SỬ TÌM RA SULFAMID

KHÔNG THỂ THAY THẾ ĐƯỢC

+

NaNO2

CÓ THỂ THAY THẾ ĐƯỢC

 -NHR1 : ở vị trí C4 -liên kết trực tiếp vòng thơm

T G &

+ NaNO2

ST

 R1 : luôn luôn |là Hidro

Anilin

4

1

N Ơ  -NHR1 :Hluôn luôn tự do N com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nhoCẤU TRÚC – TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC LỊCH SỬ TÌM RA SULFAMID N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d NGOẠI TRỪ À Sulfamylon Đ ht ailB M ỄN I D

KHÔNG CÓ HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN

CÓ HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN

4

1

Sulfanilamid

Độc tính cao KẾT TINH

Ftalinsulfathiazol

Sulfathiazol

CẤU TRÚC – TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC GIẢM – MẤT TÁC DỤNG

4

Thế trên nhân thơm

ĐIỀU CHẾ - ĐI TỪ ANILIN

3

2

+

(CH3CO)2O

5

6

+

HCOOH

+

1

Thay nhóm Sulfamid

 Thủy phân giải phóng sulfamid

 Bảo vệ nhóm amin Acetyl hóa Formyl hóa

GT

Uretan hóa

 Clorosulfon hóa

|

& T S

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho ĐIỀU CHẾ CẤU TRÚC – TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC N e quy k Á y em O a k  Đi từ chlorobenzen d T dụng, Mạch thẳng: GIẢM tác ngoại ytrừ: / a / R2 N tp: ox d À  Đi từ các sulfamid Đ Sulfaguanidin ht ailB có sẵn N M Ễ I D  Tạo nhóm sulfamoyl

4

1

NaOH HCl

HCl NaOH

80 at, 200oC

Sulfaguanidin

Sulfacetamid

Dị vòng: tác dụng TỐT

(CH3CO)2O

Sulfacetamid

Sulfadiazin

Sulfathiazol

TÍNH CHẤT – Các phản ứng đặc trưng

TÍNH CHẤT – ĐỊNH LƯỢNG Chỉ thị ngoại

 Nhân benzen  phản ứng thế

 Amin thơm  phản ứng diazo hóa

Diazo hóa Tropeolin OO

T G &

Sulfanilamid

 Nhóm NH2 + PDAB (p-

Phương pháp quang

aminobenzaldehyd)

TÍNH CHẤT Định tính •Các phản ứng màu sắc ký •Phổ hồng ngoại, tử ngoại

ỄN

Rf

DI

Thử tinh khiết •Clorid •Sulfat •Giảm khối lượng do sấy khô •Tạp chất liên quan

IR

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho TÍNH CHẤT – ĐỊNH LƯỢNG N ke quy Á y em Phương pháp acid-base O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB a MUV

sulfadiazin, sulfacetamid (acid mạnh)

NaOH 0,1N

Chuẩn độ môi trường nước

Chỉ thị nội

PP dụng cụ

Màu vàng

 Phương pháp kết tủa +

AgNO3

Natrimethylat 0,1N

Các sulfamid khác (acid yếu)

Xanh thymol (CT) Dimethylformamid

Chuẩn độ môi trường khan

HClO 4 0,1N

Nhóm NH2 (base yếu)

Tím tinh thể (CT) Acid acetic băng

Chuẩn độ môi trường khan

Cân

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG

TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC Độc tính trên thận Độc tính trên máu

Kết tinh  gây tổn thương thận, viêm thận, sỏi thận

 Rối loạn hệ thống tạo máu

PABA

GT hóa, ít kết tinh..

 Hiện tượng tan huyết (glucose- 6 phosphat dehydrogenase)

& T S độ nồng

• Tím tái do tạo methemoglobin.  Không phụ thuộc vào sulfamid.

|

 Tìm những sulfamid ít acetyl

Phản ứng tăng nhạy cảm

N từng người.  Phụ thuộc từng cáƠ thể, từng sắc dân Khi dùng sulfamid tác động chậm.

H dùng m thuốc. -- Triệu  Xảy ra trongN tuần đầuo chứng: có thể là nổi ban đỏ, xuất c m .

Y o huyết… z il.c U o Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho PHÂN LOẠI SULFAMID TÁC ĐỘNG DƯỢC LỰC N ke quy Á y em O a T ://d ayk  Bị acetyl hóa  PhổNkháng khuẩn p ox d TOÀN THÂN TẠI CHỖ t À Tùy cơ địa bệnh nhân - loại sulfamid t B l Đ h Sulfamid có phổ kháng ai khuẩn rộng: Hấp thu tốt qua N M Ít hấp thu vào (+) : tụ cầu, liên cầu, phế cầu, Tác động Đường ruột Ễ •lậuGrcầu I đường tiêu hóa máu nên chỉ NHANH D và khuếch tán tác dụng tại

- Khác nhau đối với từng sulfamid và với

GÂY KẾT TINH

 Ít bị acetyl hóa: Sulfamethoxypiridazin (10%)  Dẫn xuất acetyl hóa dễ tan : Sulfadiazin

• Gr (-) : trực khuẩn lỵ, thương hàn, E.Coli…

• Xạ khuẩn.

• Virus mắt hột

tốt tới các tổ chức trong cơ thể.

Tác động CHẬM Tác động TRUNG GIAN

chỗ.

Đường tiểu Dùng ngoài

SULFATHIAZOL

PHÂN LOẠI SULFAMID NHANH Sulfanilamid

Sulfathiazol

Sulfadiazin

 Là sulfamid thế hệ đầu  Hấp thu và thải trừ nhanh  Dễ kết tinh ở thận  Ít liên hợp Protein

TRUNG GIAN

CHẬM

 Hấp thu nhanh, thải trừ vừa phải

 Hấp thu nhanh và tồn tại lâu

 Có dị vòng 5 cạnh

 Có nhóm CH3O

 Ít bị acetyl hóa

 Ít bị acetyl hóa

 Sử dụng phổ biến

 Liên hợp Protein tốt

- Tác dụng tốt nhất chống tụ cầu, lậu cầu, màng não cầu, Sulfamethoxypyridazin

T G &

T S |

Tên khác: Thiazomid Enterobiocine; Sulzol C 9 H 9 O 2 N 3 S2 p.t.l. 255,33 Tên khoa học: 4-Amino- N- 2-thiazolylbenzene sulfonamid

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho SULFADIAZIN N ke quy Á y em O a T ://d ayk - SulfamidN đầu tiên, được coi d tp dụng À ox là thần dược vì tcó táclB Đ h ai cầu. trên màng não cầu,M liên N Ễ Sulfadoxin

phế cầu.

- Ít độc.

- Dễ hấp thu đạt nhanh nồng độ cao trong máu.

- Tỷ lệ acetyl hóa khoảng 30%

Sulfamethoxazol

SULFANILAMID

DI

Tên khác: Streptocid trắng, Prontosil album; Prontylin; Streptocide p.t.l.: 172,2 C6H8N2O2S Tên khoa học: 4-Aminobenzenesulfonamid, p- anilinesulfonamid; p- sulfamidoanilin

- Ít dùng vì độc tính cao và bị

acetyl hóa nhiều (80%).

- Dùng làm nguyên liệu để bán tổng hợp sulfamid khác.

Tên khác: Adiazin, Diazyl ; Sulfolex p.t.l 250,28 C10H10O2N2S Tên khoa học: 4-Amino- N- 2-pyrimidinylbenzen sulfonamid

-

Còn sử dụng hiện nay.

-

Ít tan, hấp thu nhanh.

-

“In vitro”: Sulfadiazin < Sulfathiazol

-

“In vivo”: Sulfadiazin > Sulfathiazol

SULFAMETHOXYPYRIDAZIN

Tên khác: Quinoseptyl; Lederkyn; Midicel; Midikel; Sulfalex; Sulfdurazin; Sultirene p.t.l.

280,31 C11H12N4O3S Tên khoa học: 4-Amino- N- (6-meth oxy-3-pyridazinyl)benzenesulfonamid

SULFAMETHOXAZOL

-

Hấp thu nhanh

-

Trị nhiễm trùng da, đường tiểu

-

Thải trừ rất chậm (bất lợi khi ngộ độc).

-

Bactrim: trị thương hàn.

T&

Tên khác:

Gantonol, sulfamethylisoxazol; sufamethoxizol, sulfisomezol p.t.l. 253,28 C10H11O3N3S Tên khoa học: 4-Amino-N-(5-methyl-3-isoxazolyl)benzenesulfonamid

|S

-

Không đắng, dùng cho trẻ em.

 Thải trừ nhanh

DI

Fanzil. Animar, Borgal, fanasil C12H14N4O4S p.t.l. 310,33 Tên khoa học: 4-Amino- N- (5,6-dimethoxy-4-pyrimidinyl)benzenesulfonamid

Sulfamethoxazol

800 mg

Trimethoprim

160 mg

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho PHÂN LOẠI SULFAMID N ke quy Á y em O a d T dùng yk / ĐƯỜNG TIỂU ĐƯỜNG RUỘT a / - Thải trừ rất chậm, 1g : d N p x / tuần. À Đ htt ailBo M Sulfadoxin + Pyrimetamin Ễ- N

SULFADOXIN

Tên khác:

GT

 Ít bị acetyl hóa

(FANSIDAR)  trị sốt rét.

Sulfacetamid

Sulfamethizol

 Dễ tan.

 Nhóm mạch thẳng  Nhóm dị vòng: có nhóm CH3 và dị vòng 5 cạnh

DÙNG NGOÀI

 Không tan và không hấp thu qua đường tiêu hóa

 Ít sử dụng do sự có mặt của PABA trên các vết thương.

 Thường được gắn các nhóm chức chuyên biệt để không hấp thu ở ruột

 Do sự tăng mẫn cảm

Sulfaguanidin

 Thuốc bột, thuốc mỡ

Sulfanilamid

Sulfamylon

Sulfadiazin

SULFACETAMID

SULFAMID DÙNG NGOÀI - Dễ tan trong nước hơn nhiều sulfamid khác - Thường làm thuốc kháng khuẩn đường tiểu vì tạo nồng độ cao trong nước tiểu.

Tên khác: sulfaxylum C8H10N2O3S p.t.l. 214,25 Tên khoa học: N- [(4-Aminophenyl)sulfonyl]acetamide

- Muối Na dễ tan không gây kích ứng niêm mạc  thuốc nhỏ mắt

D

-

Có ảnh hưởng tới vi khuẩn đường ruột,

nên uống thêm men tiêu

hóa và uống kèm B1.

T G &

T S |

N Ơ - SULFAMETHIZOL NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a d hấp T nên:/không yk / a - Ít tan trong kiềm N tp ox d À thu ở ruột. Đ ht ailB N M IỄ- Ít độc nên có thể dùng liều cao .

SULFAGUANIDIN

Tên khác: Ganidan C7H10O2N4S.H2O p.t.l. 232,27 Tên khoa học: 4-Amino- N- (aminoiminomethyl)benzenesulfonamid

Muối bạc Sulfadiazin

Sulfamylon

ĐẠI CƯƠNG

ĐẠI CƯƠNG - Quinolon thế hệ 1  KHÔNG chứa F (trừ flumequin).

T G &

 Hấp thu kém. Chuyển hóa nhiều ở gan.

Acid nalidixic

Enoxacin

T S |

Ciprofloxacin

Phổ kháng khuẩn hẹp: E. coli, Proteus, Samonella, Enterobacter, gonorrhea.

N Flumequin Ơ  Đề kháng nhanh.

Trị nhiễm khuẩn đường tiểu.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho ĐẠI CƯƠNG - Quinolon thế hệ 2 ĐẠI CƯƠNG – Quinolon thế hệ 1 N ke quy Á y em Các quinolon mới O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D

• Phổ kháng khuẩn: Gram (‐) •

teân thuoác

X

Y

R

teân thuoác

X

Y

acid oxolinic

H

H

C 2 H5

acid piromidic N

N

C 2 H5

cinoxacin

N

H

C 2 H5

mibxacin

H

H

OCH3

acid pipemidic N

N

C 2 H5

resoxacin

H

H

R1

R2

C 2 H5

teân thuoác

R1

R2

R3

R4

Perfloxacin

CH3

H

H

C 2H 5

nofloxacin

H

H

H

C 2H 5

Amifloxacin

CH3

H

H

NHCH3

Ofloxacin

CH3

H

Ciprofloxacin

H

H

H

lomefloxacin

H

CH3

F

C 2H 5

Enoxacin

H

H

N

C 2H 5

Gemifloxacin

Trovafloxacin

Moxifloxacin

( Avelox)

CẤU TRÚC VÀ TÁC ĐỘNG

ĐẠI CƯƠNG

NH2: TĂNG Gr(+)

 Nhóm acid: tạo ester.

(5): GIẢM (6): GIẢM (TRỪ F)

N

Tính bền: Không bền ngoài ánh sáng.

 Phản ứng tạo phức: + (Ca2+, Al3+, Fe 3+ ): phức chelat

T G &

N

N N

T S |

(2): GIẢM

N Ơ • Với F NH com • Đóng vòng 1‐8 Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho ĐẠI CƯƠNG CẤU TRÚC VÀ TÁC ĐỘNG N ke quy Á y em O a T ://d ayk - Sự thế nhân pyperazinyl hay dị vòng.

N tp ox d Gr(-) & Gr(+) À Đ ht ailB - Thêm nhóm N-CH M Tăng thời gian bán hủy ỄN I Gr(+) tăng D (1): TĂNG Cyclopropyl > Ethyl > Methyl

(8): TĂNG

 Nhóm C=O: + Natrinitroprusiat: màu tím.

Phản ứng kết tủa:

Quinolon base + thuốc thử chung alkaloid: KẾT TỦA

Gr(‐): ADN + TOPOISOMERASE II

3

Gr(+): ADN + TOPOISOMERASE IV Tác động dược lực

• Gr(-) - Sự thế vòng pyrolidin Gr(+) tăng, ít tan.

• Gr(+) • Vi khuẩn kỵ khí

ĐẠI CƯƠNG

OFLOXACIN

Phản ứng phụ

Chỉ định.

-

- Tương đối ít.

Quinolon

thế

hệ

1

và

- Rối loạn tiêu hóa, thị giác

norfloxacin  điều trị nhiễm

- Nổi mề đay, dị ứng

trùng đường tiểu do hấp thu

- Tăng sự mẫn cảm da với ánh sáng mặt trời -Biến chứng về sụn  không nên dùng cho trẻ em dưới 16 tuổi

CIPROFLOXACIN

kém.

17H 18FO 3N3

- Các quinolon còn lại sử

dụng trong nhiễm trùng đường

331,35

Tên khoa học: acid 1-Cyclopropyl-6-fluoro-1,4dihydro-4-oxo-7-(1-piperazinyl)-3-quinolin carboxylic

T&

|S

C

18H20FO 4N 3

p.t.l 331,35

Tên khoa học:

- Thời gian bán hủy trung bình - Gr (-) (yếu hơn Ciprofloxacin) - Hiệu quả chống lậu cầu và nhiễm trùng niệu đạo do Chlamydia.

- Triển vọng trong hóa trị liệu cùi.

(OMS)

Acid(+)-9-Fluoro-2,3-dihydro-3-methyl-10-(4-methyl1-piperazinyl)-7-oxo-7 H- pyrido[1,2,3- d ]-1,4benzoxazin-6-carboxylic

kháng trên chủng Pseud. aeruginosa.

p.t.l

GT

Tên khác: ofloset, Exocin; Flobacin; Floxil; Floxin; Oflocet Oflocin; Ox aldin;

N Ơ tiểu, sinh dục, ỉa chảy, thương NH com hàn, hô hấp, xương, tiền liệt, lao Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho SPARFLOXACIN N ke quy Á y em O a T ://d ayk Nhiếu khítp gồmox dcả À - Gram(-) t ilB Đ h thương hàn.

N Ma Ễ - Hiện đã xuất hiện sự đề I D

Tên khác: cipro, ciflox

C

Tác động dược lực

- Sử dụng trị lao ở bệnh nhân AIDS và lao kháng đa thuốc.

Tên khác: Spara, Zagam C19H22F2N4O3

p.t.l. 329,41

Tên khoa học: acid (cis) -5-Amino-1-cyclopropyl-7-(3,5-di methyl-1-

piperazinyl)-6,8-difluoro-1,4 dihydro-4-oxo-3-quinolin carboxylic

Được FDA cho phép 1996.

– Viêm phổi và nhiễm khuẩn nặng.

– Viêm phế quản mãn tính.

– Viêm xoang.

MOXIFLOXACIN

KHÁNG LAO

BỆNH LAO LÀ GÌ?

01 • Nhiễm trùng đường hô hấp

Mycobacterium tuberculosis.

Do Robert Koch tìm ra năm

02

Hiểu về bệnh lao còn ít

03

• Đề phòng.

1882 - vi trùng Koch (BK).

• Nhiễm lao - bệnh lao

T G & • Điều trị.

• Nhiễm trùng da

|

ST

N 04 Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á BỆNH LAO LÀ GÌ? y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

• Tăng số lượng bệnh nhân.

• Tỷ lệ kháng thuốc cao.

• Rút ngắn thời gian từ nhiễm lao sang bệnh lao.

• Truyền nhiễm lao.

• Lao kháng thuốc.

(MDR VÀ XDR)

Là một bệnh xã hội

Robert Koch (1843 -1910) Nobel 1905

KHÁNG LAO

ỄN

DI

Ma

Ths. LÊ THỊ CẨM TÚ 2017 DOTS (Directly Observed Treatment Short – course)

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

VI KHUẨN LAO – ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC

VI KHUẨN LAO – ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC

T G &

• Kháng sinh đồ lao.

• Hain test (5 ngày) • Xpert MTB (2h)

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy VI KHUẨN LAO – ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC Á VI KHUẨN LAO – ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC y em O a d T yk / a / HANG LAO ĐẠI THỰC BÀO : xd Là loại ái khí hoàn toàn.

N p t ĐÀ ht ailBo TRƯỚC N KIA HIỆN • Kháng Acid (AFB) M NAY Ễ I thuốc  Đa thuốc  Đơn • Nhuộm Zielh-Neelsen D  Cách quãng  Hằng ngày KHÁNG LAO

01 02

KHÁNG LAO

• Ngoài tế bào • pH trung tính • Oxy dồi dào

 Vi khuẩn phát triển mạnh.

• pH acid

 Vi khuẩn phát triển chậm.

 Dễ kháng thuốc

 Dễ sống sót.

 Nguồn lây bệnh

 Nguy cơ tái phát.

 Dễ tiêu diệt.

03 Có khả năng tồn tại

lâu trong môi trường bên ngoài (3-4 tháng)

04 Vi khuẩn lao sinh sản chậm (20-24 giờ/ hàng tháng/năm)

 Dài ngày  Tốn kém.

 Ngắn ngày  Ngày 1 lần

 Tỷ lệ tái phát cao.

 Hiệu quả cao.

 Đề kháng thuốc lớn.

 Giảm kháng thuốc

BÃ ĐẬU • pH trung tính • Oxy ít

 Vi khuẩn phát triển chậm.  Nguyên nhân tái phát

DẠNG NGỦ

 Vi khuẩn ít.  Dạng “ngủ”  Các thuốc không tác dụng

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

THUỐC KHÁNG LAO

CÁC PHÁC ĐỒ TRỊ LAO

1ra line R

RIFAMPICIN

2nd line K

THUỐC MỚI

PA-824 TMC-207

KANAMICIN

2 THÁNG

ISONIAZID

A

AMIKACIN

P

PYRAZINAMID

F

FLUOROQUINOLON

E

ETHAMBUTOL

A

ACID PARA AMINOSALICILIC

S

STREPTOMYCIN

E

ETHIONAMID

1ra line

HANG LAO

R

RIFAMPICIN

X

I

ISONIAZID

X

P

PYRAZINAMID

E

ETHAMBUTOL

S

STREPTOMYCIN

ĐẠI THỰC BÀO

DI

ỄN X X

X XO X

GT

GIAO ĐOẠN TẤN CÔNG

KHÁNG LAO

THUỐC KHÁNG LAO

MỤC ĐÍCH

& T PNU-100480 S GIAO ĐOẠN CỦNG CỐ, | 4 THÁNG CHỐNG TÁI PHÁT N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á BỆNH LAO LÀ GÌ? y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB

I

KHÁNG LAO

CÁC GIAI ĐOẠN

BÃ ĐẬU X

DẠNG NGỦ

M

 Tiêu diệt nhanh nguồn lây nhiễm  Ngăn ngừa sự chọn lọc đột biến kháng thuốc  Tiêu diệt hết các vi trùng trong các sang thương tránh tái phát

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

BỆNH LAO LÀ GÌ?

ISONIAZID

KHÁNG THUỐC: 1. Người bệnh không tuân thủ điều trị:  Không uống đều đặn.  Bỏ liều giữa chừng • Do thời gian điều trị dài • Do tác dụng phụ • Do thấy đã khỏe

HÓA TÍNH:

Nhân pyridin

• Khi đốt INH với Na2CO3 khan • Tính khử sẽ giải phóng Pyridin cho • INH có thể khử thuốc thử mùi đặc biệt Fehling giải phóng Cu2O

 LÝ TÍNH: •Bột kết tinh trắng hay hơi có ánh vàng hoặc tinh thể

•

|

• Phản ứng với PDAB Tạo cation quinoid – màu cam

Tính kiềm Tạo tủa với KL nặng • Phản ứng với vanillin

(Fe, Cu, Al, Zn)

•Khó tan trong ether và cloroform.

• Phản ứng thế với halogen

Tạo ftivazid – màu vàng

KHÁNG LAO

ISONIAZID

ỄN

Tên khác: INH, isonicotinic hydrazid, nidrazid, nesteben, nikozid, rimifon C6H7ON3 p.t. l 137,14

ST

TT. Dragendoc – cho tủa nâu

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á ISONIAZID y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB không màu, không mùi , vị lúc đầu hơi ngọt sau hơi •Dễ tan trong nước.

KHÁNG LAO

T G &

• Phản ứng kiểu Alcaloid

đắng.

2. Vi khuẩn lao biến đổi.

Nhóm hydrazid

DI

Ma

•

Tính khử

•

INH có thể khử thuốc thử Fehling giải phóng Cu2O

• Phản ứng với PDAB Tạo cation quinoid – màu cam

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

ISONIAZID – CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG

ETHAMBUTOL – CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG

 Ít tốn kém.  Ít độc.

T G &

•Bột kết tinh trắng, không mùi.

•Tan trong cloroform, methylen clorid.

T S •Nhiệt | độ nóng chảy: 87.5-88.8 C .

•Thần kinh : viêm dây •Phản N ứng với CuSO trong NaOH cho màu xanh thần kinh vận động và Ơ H om cảm giác.

N •Thiếu hụt vitamin B6. c om .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á PYRAZINAMID – CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG ETHAMBUTOL – CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D TÁC DỤNG PHỤ:

•Gan: phát ban , vàng da

Tên khác: Myambutol C10H24N2O2 . 2HCl p.t.l 277,23

•Kém tan hơn trong benzen; hơi tan trong nước. o

4

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

β –D arabinofurnosyl -1-monophosphoryldecaprenol

Vi khuẩn nhạy cảm

Arabinosyl transferase

pyrazinamidase

Tên khác: PZA, Pezetamid, Pyrafat; Pirilegravene ; Piraldina; Tebrazid C5H5ON3 P.t.l: 123,11

Giaûm pH

Acid pirazinoic (POA)

Tác dụng phụ •GAN. •Ức chế thải trừ acid uric.

•Đau khớp, sốt, buồn nôn, nôn.

Arabinofuranose

+

galactose

ethambutol

Lipoarabinomanan

Tác dụng phụ

Thần kinh thị giác: không phân biệt được màu xanh, đỏ. Đau đầu, đau khớp, đau bụng.  Không nên dùng cho trẻ em.

KHÁNG LAO

KHÁNG LAO

RIFAMPICIN Strepxomyces mediteranei

RIFAMICIN

RIFAMPICIN

T G &

T S |

Tên khác: Rifadin, rimactane, rifampin C43H58N4O12 p.t.l. 822,95

KHÁNG LAO

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á ĐẶC ĐIỂM y em O a T ://d ayk 01 d N p x t ĐÀ ht ilBo KHÁNG PHONG

RIFAMPICIN TÁC DỤNG PHỤ - Viêm gan.

Bệnh Hansen – mãn tính trên da

02

TƯƠNG TÁC THUỐC

• Hình dạng giống trực khuẩn lao

06

• Là bệnh lây nhiễm, không di truyền

Tên khác: Rifadin, rimactane, rifampin C43H58N4O12 p.t.l. 822,95

03

•Rifampicin làm giảm nồng độ Fluconazol, Iconazol,

•Rifampicin tăng chuyển hóa INH ở gan.

• Nung bệnh: 2- 40 năm • Nhiệt độ thích hợp phát triển: 32-34 độ C.

• Chưa nuôi cấy được

07

• Kháng cồn + acid

Phản ứng Mitsuda: (2-3 tuần) Tiêm Lepromin – đánh giá và tiên lượng bệnh phong

• Chu kỳ sinh sản: 12-13 ngày

Ketoconazol.

•Rifampicin tăng chuyển hóa AZT ở gan trong điều trị HIV.

Người

• Khó lây, tỉ lệ lây thấp

•Rifampicin: tác động lên P-450 ở gan.

Giảm nồng độ và hiệu lực của những thuốc sau: chloramphenicol, corticosteroid, cyclosporin, diazepam.

Người

hoặc Mycobacterium lepromatosis.

- Gây độc trên tủy sống.

Ễ I D

Lây bệnh: Qua da, niêm mạc, dịch tiết mũi

gây ra do Mycobacterium leprae

- Nước tiểu, nước bọt, nước mắt có màu đỏ.

Ncho phụ nữ có thai nhưng Ma cần theo dõi.

- Có thể dùng trị lao

05

04

• Vết biến màu trên da.

• Không còn cảm giác nóng, lạnh và đau

08

• Đề phòng: Vệ sinh cá nhân tốt • CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ KHỎI VÀ MIỄN PHÍ

KHÁNG PHONG

KHÁNG PHONG

CÁC THUỐC HIỆN NAY

DAPSON

Hiện nay có rất ít thuốc kháng cùi:

Tính chất.

•Bột kết tinh trắng, không mùi, vị hơi đắng .

 Nhóm sulfon : DDS

•Tan rất ít trong nước.

 Nhóm phẩm nhuộm iminophenazin: Clofazimin

•Dễ tan trong alcol, methanol, aceton, acid vô cơ.

 Nhóm kháng sinh: Rifampicin Tên khác: DDS, Disulon, Dumiton,Sulphadion, Udolac C12H12N2O2S p.t.l. 248,3

 Một số thuốc khác

T G &

Kiểm nghiệm.

T S |• Có thể định tính bằng phản ứng diazo hóa.

Định tính

N • Phương pháp vật lý : Phổ hồng ngoại; phổ tử ngoại Ơ ( max : 260, 295nm); sắc ký lớp mỏng.

H Định lượng N com Y z. .co•mPhương pháp đo nitrit.

U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á DAPSON y em O a T ://d ayk R’ N p ox d t À Tác dụng phụ. t Đ h ilB Tên khoa học:

4,4’-Sulfonylbisbenzeneamin

KHÁNG PHONG

KHÁNG PHONG

NHÓM SULFON

R Teân thuoác

Dapson Sunfoxon Promizon

SO 2 R

ỄN

DI

NH2C6H4‐

NaSO2CH2NH‐

R’

NH2 C6H4‐

Ma

NaSO2CH2NH‐

NH2

•Khó chịu, tan huyết, methemoglobin.

Tên khác: DDS, Disulon, Dumiton,Sulphadion, Udolac C12H12N2O2S p.t.l. 248,3 Tên khoa học:

Promin

NH‐CH‐SO3Na‐(CHOH)4‐CH2OH

NH‐CH‐SO3Na‐(CHOH)4‐CH2OH

4,4’-Sulfonylbisbenzeneamin

•Dùng sulfon một thời gian thấy da tím tái  một sản phẩm chuyển hóa của sulfon có màu xanh có dạng quinolimin

KHÁNG PHONG

CLOFAZIMIN •Nhóm Iminophenazin



CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG

ỨC CHẾ SỰ SAO CHÉP DNA •

Gắn vào base guanin trên chuỗi đơn và cặp guanin- cytosin trên chuỗi kép của DNA vì DNA của vi khuẩn có tỷ lệ guanin và cytosin hơn DNA người.

T G &

T S |

N Ơ TÁC DỤNG PHỤ NH com Y z. .com Da sẫm màu U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á CLOFAZIMIN y em O a T ://d ayk  Sự phân bào vô tổ chức  chèn ép, xâm lấn d N - Không tan trong nước - hấp thu không p ohoàn x toàn t các mô lành. À t từ đường tiêu hóa. Đ h ailB N có thể hấp thu  Di căn M 45—70% liều - Dạng vi tinh thể Ễ I uống.

D

Tên khác: Lampren

C27H22Cl2N4, p.t.l. 473,41

Teân khoa hoïc: N,5-Bis(4chlorophenyl)-3,5-dihydro-3-[(1methylethyl)imino]-2phenazinamin

1

KHÁNG PHONG

- Sự có mặt thực phẩm làm tăng quá trình hấp thu.

Tên khác: Lampren C27H22Cl2N4, p.t.l. 473,41 Teân khoa hoïc: N,5-Bis(4chlorophenyl)-3,5-dihydro-3-[(1methylethyl)imino]-2phenazinamin

-Thuốc có thể tồn tại rất lâu trong các u thậm chí người ta đã thấy thuốc sau 4 năm không dùng thuốc.

2

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ĐẠI CƯƠNG L - m nho N ke quy  Một số nguyên nhân gây ung thư Á - Vai trò của gen gây ung thư và chống ung thư ay em O T ://d ayk (oncogène và antioncogène).

N tp ox d - Vai trò của các yếu tố tăng trưởng. À Đcác gen. ht ailB - Vai trò của sự thay đổi vị trí của Ntriển ung thư M  Các tác nhân kích thích phát Ễ I - Tác nhân vật lý: tia xạ,Dtia UV… - Tác nhân hóa học: thuốc lá, amian, các 3

5

4

6

hydrocarbur vòng, aflatoxin, nitrosamin…

- Tác nhân virus: một số loại retrovirus.

- Các yếu tố di truyền, môi trường, dinh dưỡng.

ĐẠI CƯƠNG Việc sử dụng thuốc trị ung thư (hóa trị liệu) được thực hiện trong các trường hợp: - Không thể phẩu thuật được hay xạ trị như các trường hợp: K bạch cầu, lympho…

T G &

- Ung thư đã ở giai đoạn di căn, không thể cắt được và xạ trị được.

T S |

- Phối hợp với phẫu thuật đề phòng di căn.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ĐIỀU TRỊ UNG THƯ CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L - m nho N ke quy - Ngoại khoa Á y em O a I. Các thuốc chống chuyển hóa: - Xạ trị T ://d ayk N tp ox d Có cấu trúc hóa học tương tự các chất chuyển hóa - Hóa trị À t Đ h ailB trong quá trình tổng hợp acid nucleic  ngăn cản N M Ễ sự tổng hợp acid nucleic của TB K. I D - Trị liệu hỗ trợ và sau khi phẫu thuật.

7

9

8

10

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ 1. Những chất tượng tự base purin.

2. Những chất tương tự pyrimidin

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L - m nho 5 - Fluoro - uracil (5 - FU) = Fluoro - uracil : y e N u Những chất tượng tự base purin. k Á ay mq Đó là tiền được, trong cơ thể, nó được chuyển hóa O e k T trong  6 – mercaptopurin = Purinethol : chỉ định /d day thành fluoro – uracil monophosphat ức chế sản / : N trường hợp ung thư bạch cầu cấpÀ xuất men thymidylat synthase ttp ilBox Đ h Chỉ định Thioguanin = Lanvis: chỉ định trong bệnh bạch N Ma cầu Ễ - Ung thư ống tiêu hóa I cấp.

D 11

13

- Thận, buồn trứng, cổ tử cung.

Pentostatin = Nipent : chất ức chế men adenosin deaminaz. Dùng trị bệnh bạch cầu.

- Tuyến tiền liệt.

- Vòm hầu.

- Bàng quang.

12

14

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ 3. Kháng folic

II. THUỐC ALKYL HOÁ

Men dehydrofolat reductaz (DHFR) : Acid folic (Vitamin B9) Acid folinic, là coenzym sinh tổng hợp base purine và pyrimidine  ADN, ARN.

Trong cơ thể các thuốc này chuyển hóa thành các gốc alkyl gọi là ion carbonium R - CH2+ phản ứng mạnh trên các chất ái nhân như là:

T G - Với N ở vị trí 1 hay& 3 của adenin.

T - Với N ở vị trí 3 của cytosin. |S - Với O ở vịN trí 6 của guanin. Ơ H onày mphản ứng cả với ARN và các - CácNthuốc c Yproteinzở. ribosom om trong tế bào. c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L o m ynh Kháng folic e N Có sự kháng thuốc chéo giữa các tác nhân alkyl hóa k mqu Á  Methotrexat y của TB K do : Cơ chế: TO ://da ayke Thuốc ức chế men dehydrofolat reductaz d N (DHFR) - Hiện tượng giảm thấm vào tế bào p x t À o t  ức chế sinh tổng hợp AND và ARN Đ h ailB - Tăng cường sản sinh ra các tác nhân ái nhân N M Ễ cạnh tranh khác DI - Với N ở vị trí 7 trong phân tử guanin của AND.

15

17

- Sự có mặt của cystein và những chất có nhóm -SH

16

18

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ Dẫn chất mù tạc nitơ

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L - m nho Dẫn chất mù tạc nitơ N ke quy Á y em O a T ://d ayk  Cyclophosphamid = Endoxan: Sử dụng trong bệnh d N p x t Hodgkin và các lympho khác như Burkitt. ĐÀ ht ilBo

Hexamethylmelamin

DI

ỄN

19

Ma

21

 Melphalan = Alkèran : đó là chất mù tạc có nhân

phenylalanin dùng đường uống, sử dụng trong đa u tủy, thận và buồng trứng.

20

22

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ

Dẫn chất Nitroso – urea

III. CÁC HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN Alcaloid của cây dừa cạn:

Ưu điểm : có tính thân dầu lớn  thấm SNC và sử dụng tốt trong những trường hợp bướu ở não.

Cơ chế tác động: ngăn cản sự phân bào ở giai đoạn metaphase do gắn lên tubulin ngăn cản sự phân ly nhiễm sắc thể  tế bào bị chết.

 Streptozocin = Zanosar: chỉ định trong ung thư lách.

T G &

T S |

 Carmustin = BCNU = BICNU: chỉ định các bướu di căn não; Hodgkin; bướu hệ tiêu hóa; thận; phổi và ngực.

DI

ỄN

Vinblastin, Vincristin Vindesin , Vinorelbin.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

Cho đến nay người ta thấy không có sự đề kháng chéo giữa các hợp chất này.

23

25

24

26

Ma

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ IV. KHÁNG SINH KHÁNG UNG THƯ

Vinblastin (Velbe)

Các tác nhân xen kẽ (intercalants)

Chỉ định:

Cơ chế

- Ung thư tinh hoàn di căn (kết hợp với bleomycin và cisplatin)

Các chất này có cấu trúc hóa học phẳng, có khả năng chen vào giữa các đôi base (guanin - cytosin) của cầu nối bổ sung AND  ngăn cản sự phân đôi và sao chép của chuỗi AND

T G &

- Bệnh Hodgkin và các u hạch khác.

T S |

- Sarcome de Kaposi và ung thư mô bào X

N Ơ - Các anthracyclin: H om tổng hợp và bán tổng hợp.

N c om -Y Các allipticin . z o ail.c QU- Amsacrin. c .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine Ý qu nb CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L - m nho N ke quy Dactinomycin Tác dụng phụ và độc tính Á O /day ykem Có cấu trúc anthracyclin. Là chất chống phân bào - Ngăn cản sinh sản tế bào tủy mạnh T mạnh nhất hiện nay. Không qua được hàng rào :/ x da N p - Rối loạn tiêu hóa t máu não. ĐÀ ht ailBo Chỉ định: - Thần kinh cơ N M - Ung thư máu ở trẻ em. Ễ I - Thần kinh trung ương D - Ung thư Kaposi - Neuroblastome (u nguyên bào thần kinh).

Có 3 loại intercalants:

27

29

- Ung thư tinh hoàn di căn.

Tác dụng phụ – Độc tính - Trên máu, hệ tiêu hóa.

- Rụng tóc.

- Phát ban, đôi khi bị hoại tử da nơi vùng bị chiếu xạ.

- Hội chứng tiết ADH không thích hợp.

28

30

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ

CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ Bleomycin

Daunorubicin – Doxorubicin

Cơ chế tác động: - Ức chế phân bào ở thời kỳ G2.

- Gây ra sự gãy của phân tử AND. - Làm xuất hiện các gốc tự do.

Chỉ định: - Ung thư tinh hoàn.

- Bệnh Hodgkin và các u bạch huyết khác.

- Ung thư phổi, thực quản, bọng đái, cổ tử cung, ung thư da. Độc tính: Xơ phổi tiến triển. Độc tính trêncmáu om tương đối thấp.

Đó là các kháng sinh kháng ung thư thuộc nhóm anthracyclin, thu được từ nuôi cấy nấm Streptomyces pencetius.

T G &

Cơ chế tác động: theo 3 cơ chế

T S |

- Là các chất xen kẽ.

N Ơ - Làm hỏng chức năng của màng tế bào.

NH com Y z. .

U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ CÁC THUỐC CHỮA UNG THƯ L - m nho N ke quy Các kháng sinh tác động không xen kẽ (non Daunorubicin – Doxorubicin Á y m intercalants) Chỉ định: TO ://da ayke Mitomycin = Améticine - Ung thư máu cấp và ung thư tủy N mạn. p xd t À o t - Bệnh Hodgkin và các u hạchĐ bạch huyết Thuộc loại alkyl hóa h khác. ilB a M Độc tính: Chỉ định: điều trị tạm thời trong các bệnh ỄN I - Có tất cả các độc tínhDcủa các thuốc chống phân - Ung thư dạ dày.

- Sinh ra các gốc tự do.

31

bào.

33

- Gây độc tính trên cơ tim không hồi phục được.

- Ung thư ruột, trực tràng, lách, vú, bọng đái, phổi.

- Làm yếu tim và kháng digitalis.

- U tế bào hắc tố da.

- Khi điều trị bằng các thuốc này bắt buộc phải theo dõi điện tâm đồ.

- Ung thư máu và hạch bạch huyết.

32

Độc tính: trên tủy xương.

34

SỬ DỤNG THUỐC 

Nguyên tắc

Là các dẫn chất chiết xuất và bán tổng hợp từ cây thông đỏ. Paclitaxel

- Chọn các thuốc tác dụng lên nhiều giai đoạn nhằm làm giảm số lượng TBK nhiều nhất.

- Đa số thuốc tác động lên các giai đoạn S, G1 và M.

T G &

- Riêng Doxorubicin (Adriamycin) tác động lên giai đoạn nghỉ Go của TBK

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ĐẠI CƯƠNG L - m nho N ke quy Nguyên tắc điều trị ung thư Á y em O a 1. Phối hợp các thuốc chữa ung thư T ://d ayk - Phối hợp các thuốc trị K có cơ chế tác động khác N tp ox d À t nhau. Đ h ilB 35

DI

ỄN

Ma

37

- Không phối hợp các thuốc có dùng độc tính sẽ làm tăng độc tính nhiều hơn.

- Liều dùng khi phối hợp thường giảm.

2. Phối hợp các thuốc khác làm tăng tác dụng chữa K 3. Phối hợp làm giảm độc tính của thuốc 4. Liều dùng 5. Thuốc dùng cho ung thư 6. Đường dùng thuốc 36

38

T G &

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

DS. HUỲNH TRƯỜNG HIỆP

DI

ỄN

T S |

1

3

2

4

Ma

THUỐC TRỊ VIRUS NHÓM CÁC CHẤT TƯƠNG TỰ NUCLEOSID

 Cúm : Coronavirus, Orthomyxovirus  Sốt xuất huyết: Togavirus  Bệnh dại: Rhadovirus.  Dời ăn, trái rạ: Herpès virus.  AIDS, ung thư : Retrovirus.

Các thuốc nhóm này có cấu trúc tương tự base pyrimidin và purin T vào chuỗi ADN  Cơ chế tác động: can thiệp G của virus bằng cáchT& - Ngăn cản sự | Skéo dài của chuỗi - Làm mấtNkhả năng thành lập diester Ơ với vị trí 5-hydroxy của các phosphat H N com nucleosid.

Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ĐẠI CƯƠNG L - m nho N ke quy Á y em O a Việc chữa trị hầu hết các bệnh do virus T ://d ayk N khăn gây ra vẫn còn là vấn đề khó p cho xd t À o t Đ h ailB khoa học hiện đại.

N M 5

7

6

8

Ễ I D

Hiện nay vẫn chỉ cố gắng tìm ra thuốc chủng ngừa.

THUỐC TRỊ VIRUS

CÁC THUỐC KHÁNG HIV

1/ Nhóm các chất tương tự pyrimidin Idoxuridin (Idurivan®) 5-iodo-2-deoxyuridin

Cơ chế tác dụng:

- Tác dụng tốt trên các lọai virus thủy đậu, virus bệnh zona, virus Hepes 1 và 2 (HSV 1 và HSV 2).

- Thường được sử dụng điều trị viêm da do virus, viêm kết mạc do virus.

Dưới tác động của men thymidinkinase AZT  AZT diphosphat  AZT triphosphat  ức chế men RT qua cơ chế cạnh tranh với nucleosid-5-triphosphat (thymidin).

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b THUỐC KHÁNG HIV L - m nhon N ke quy Á y em O Chỉ định: a T ://d ayk N tp ox d Bệnh nhân có lượng CD4 < 500/mm với triệu À t Đ h ilB chứng nhiễm HIV hay nhiễm không triệu 9

11

3

DI

ỄN

Ma

chứng sẽ làm giảm nguy cơ tiến triển bệnh đến giai đoạn nặng trong vòng 12 tháng.

Liều lượng: Thông thường là 600 mg/ngày.

10

12

CÁC THUỐC KHÁNG HIV



Phản ứng phụ: - Rối loạn huyết học và độc trên tủy xương là thường gặp nhất, phải giảm liều hay ngừng thuốc.

- Nhức đầu, ói, đau cơ, mất ngủ.



T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC THUỐC TRỊ VIRUS L nb THUỐC KHÁNG HIV o m ynh 2/ Nhóm có cấu trúc tương tự base purin N e k mqu Á y Didanosin (2,3-dideoxyinosin = ddI = Videx® ) TO ://da ayke N tp ox d - Thuốc này đã được thử nghiệm và được À t Đ h ailB FDA chấp nhận lưu hành trên thị trường.

N M Ễ I - Thường được sử dụng khi bệnh nhân đã D 13

15

được điều trị bằng AZT trước 14 tháng.

- Cho phép chỉ định thay AZT với CD4<200/mm3.

14

16

 Acyclovir được phosphoryl hóa tạo acyclovir triphosphate có hoạt tính.  Acyclovir có hoạt tính tốt trên Herpes simplex typ 1, yếu hơn trên Herpes simplex typ 2 và Varicella zoster, tác dụng yếu trên một số chủng khác trong nhóm Herpes.

 DẠNG BÀO CHẾ: Viên nén, viên nang, kem bôi ngoài da, thuốc mỡ tra mắt.

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu THUỐC b TRỊ VIRUS L on - m nhNHÓM CÁC THUỐC KHÁC y e N u k Á ay mq O Dẫn chất phosphor T ://d ayke  CHỈ ĐỊNH: d N Có hoạt tính kháng virus Herpes simplex 1; Zona; p sinhox t À mạc, t Nhiễm Herpes simplex ở da,Đniêm Epstein – Barr virus,; Cytomegalovirus và Retro h ailB dục, viêm giác mạc, viêmN da do Herpes. virus ( như HIV).

M Ễ I Bệnh zona (VaricellaDzoster) 17

19

18

20

THUỐC TRỊ VIRUS NHÓM CÁC THUỐC KHÁC Human Interferon - Là glycoprotein của cơ thể người sản xuất có tác dụng kháng virus, tăng hệ thống miễn dịch.

T G &

- Có 3 loại interferon ở người là: , , .

- Dạng  và  - interferon được sản xuất các tế bào có trách nhiệm đối với sự nhiễm virus; vi khuẩn.

T S |

N Ơ - Interferon hiện diện ở nơi bị nhiễm trước cả khi NH com kháng thể xuất hiện Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb THUỐC TRỊ VIRUS L - m nho NHÓM CÁC THUỐC KHÁC N ke quy Á y em Human Interferon O a T ://d ayk Cơ chế tác dụng: Ntrêntbề p mặt Chất này làm vi khuẩn bị kết dính xd À o t Đ cản sự h xâm ilBnhập của tế bào ở receptor và ngăn a N M của chúng. Ễ I - Interferon -2a (Roferon D – A) : ISC - Dạng  - interferon được sản xuất từ các tế bào lympho T

21

23

22

24

- Interferon -2b (Intron – A) : ISC, IM Chỉ định: - Herpès virus - Viêm gan B, C

Oseltamivir phosphat

THUỐC TRỊ VIRUS

Cơ chế tác động

NHÓM CÁC THUỐC KHÁC

- Là tiền chất (dạng ethyl ester), trong cơ thể bị thủy phân và biến thành dạng hoạt động là oseltamivir carboxylat.

Oseltamivir phosphat Công dụng

- Oseltamivir ức chế enzym neuraminidase của virus cúm influenza nên làm hỏng phần phóng thích của virus.

T G &

- Trị cúm cho bệnh nhân từ 1 tuổi trở lên (thời gian bệnh phải dưới 2 ngày).

T S |

- Phòng ngừa cúm cho người trên 13 tuổi.

N Ơ - NônHmữa, m nhức đầu, ho, tiêu chảy, viêm phế N o mchóng mặt, nhức đầu, mệt mỏi, quản, đau .bụng, c Y z(liềuil.75 co mg bid).

U mất ngủ o Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb THUỐC TRỊ VIRUS L - m nho NHÓM CÁC THUỐC KHÁC N ke quy Á y em O a Oseltamivir phosphat T ://d ayk Dược động học N tp ox d À t ilBbởi Đ ảnh hhưởng - Hấp thu: qua đường uống, không N Ma thức ăn. Ễ I - Phân phối: Gắn với protein D huyết tương tốt - có thể Tác dụng phụ

25

27

gây tương tác đẩy thuốc khác ra khỏi huyết tương.

- Chuyển hóa: chuyển hóa ở gan do enzym esterase của hệ Cytocrom P450.

- Thải trừ: chủ yếu bằng đường tiểu

26

28

SƠ LƯỢC VỀ VIRUS HIV

SƠ LƯỢC VỀ VIRUS HIV Cấu Tạo Của Virus HIV

- Đó là virus gây bệnh AIDS, được tìm ra năm 1983 do Luc Montagnier và cộng sự (Viện Pasteur Paris) và sau đó là nhóm khoa học của Mỹ do Robert Gallo lãnh đạo.

T G &

T S |

- Đây là các retrovirus thuộc nhóm lentivirus (thời gian ủ bệnh kéo dài, gây tổn thương chậm dần dần).

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu SƠ b LƯỢC VỀ VIRUS HIV L - m nhon N ke quy Cấu Tạo Của Virus HIV Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À - Vỏ: màng lipid và 2 glycoprotein GP 120 và GP Đ ht ilB 29

SƠ LƯỢC VỀ VIRUS HIV Cấu Tạo Của Virus HIV

DI

ỄN

Ma

31

41.

- Lõi: gồm protein P15, P18 và P24, hai dây ARN và men reverse transcriptase (RT).

- Tổ chức gen của HIV khá phức tạp bao gồm 9 gen

30

32

SƠ LƯỢC VỀ VIRUS HIV Các Chu Kỳ Sao Chép Của HIV - HIV dính vào tế bào đích CD4: phần vỏ dính và lõi xâm nhập vào tế bào chất.

- HIV mất vỏ phóng thích ARN

T G DS. HUỲNH TRƯỜNG & HIỆP T |S N - Các thành phần của virus đến màng CD4, kết hợp Ơ với các thành phần khác và thoát ra ngoài thành HIV H om N dạng tự do c om .

Y z c Tóm lại: có sự suy giảm miễn dịch (giảm lympho CD4) QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb SƠ LƯỢC VỀ VIRUS HIV L - m nho Tiên lượng bệnh N ke quy Á y em Sự bất thường về số lượng CD4 có thể dùng để chẩn O a Phân loại được các thuốc kháng nấm T ://d ayk đoán và tiên lượng bệnh.

N tp ox d Trình bày được cấu trúc, tính chất lý hóa, chỉ định điều trị, tác À t dụng phụ của các thuốc kháng nấm.

- CD4 > 500: chưa có nguy cơ, táiĐkhám sau lB h 6aitháng N Hướng dẫn sử dụng được một số thuốc kháng nấm thông thường - 200 < CD4 < 500: cần kiểmIỄ tra huyết thanh.M D - Nhờ men RT biến ARN thành AND

- AND nhân lên thành provirus (giai đoạn ủ bệnh). Tại đây nó nhân đôi hay bộc phát tổng hợp trở lại thành ARN và tổng hợp protein của virus

33

- CD4 < 200: có nguy cơ xuất hiện nhiễm trùng cơ hội trong vòng 18 tháng.

- CD4 < 50: tỷ lệ tử vong rất cao.

34

PHÂN LOẠI

Nóng, ẩm

AIDS

Nấm sợi : các loài Aspergilus; Nấm ngoài da thuộc 3 loại lớn: Microsporum, Epidermophyton, Trichophyton.

T G &

Nấm men : Candida, Cryptococcus, Geotrichum, Trichosporon.

Corticoid

Vi nấm

Thuốc ức chế miễn dịch

LÂY TRUYỀN

Đất

N NgườiIỄ D Cộng sinh

Kháng sinh

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em a ThúTO PHÂN LOẠI d yk / a / vật N tp: ox d Bệnh nấm sâu hay nấm nội tạng À t Đ h ilB Bệnh nấm ngoài da hay nấm da-màng nhầy Thuốc kháng ung thư

a

M Thức ăn

Bồ câu

PHÂN LOẠI THUỐC KHÁNG NẤM Thuốc kháng nấm toàn thân để trị các bệnh nấm nội tạng. Thuốc kháng nấm tại chỗ để trị các bệnh nấm da màng nhầy. Sự phân chia này không luôn luôn cố định vì một thuốc kháng nấm toàn thân có thể sử dụng tại chỗ, ví dụ trường hợp của ketoconazol, amphotericin B…

Amphotericine B (FUNGIZONE) Flucytosine (ANCOTIL, ANCOBON)



(NIZORAL)

 Ketoconazole  Itraconazole (SPORANOX)  Fluconazole (DIFLUCAN)

Terbinafine (LAMISIL ) Một số thuốc mới được tổng hợp

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Nguồn gốc T ://d ayk N tp ox d Kháng sinh thuộc họ macrolid, thuộc nhóm polyen (có 7 nối đôi À t trong công thức hóa học), Đ h ilB

N Dẫn chất Imidazole-Triazol (các conazol) Ễ I  Miconazole (DAKTARIN ) D Griseofulvin (GRISACTIN)

T G &

Ma

Được tìm ra năm 1956 từ Streptomyces nodosus,

Phân lập từ nước sông ở Venezuela bởi Gold.

Định tính

Phổ kháng nấm

Bột tinh thể vàng sậm hay hình kim.

Nấm men: Candida, Cryptococcus neoformans, Torulopsis glabrata.

Phân hủy ở 170oC 

= + 333o/DMF acid hóa hay = -33,6o/MeOH HCl 0,1N

Uvmax/MeOH: 406, 382, 363, 345 nm Không tan trong nước ở pH 6-7. Tan nhiều hơn khi có mặt của desoxycholat. Tan trong DMF 2-4mg/ml, DMF + HCl 60-80mg/ml, tan trong DMSO 30-40mg/ml.

T G &

Các loài : Aspergillus, Blastomyces dermatidis, Coccidioides immitis, Histoplasma capsulatum

T S |

Tác dụng hạn chế trên các protozoa : Leishmania braziliensis, Naegleria fowleri.

N Ơ Dung dịch rất bền ở pH 4-10 khi bảo quản ở nhiệt độ thấp và NH com tránh ánh sáng.

Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Cơ chế tác động Định tính T ://d ayk N tp ox d Quang phổ IR và UV Gắn chặt vào sterol của màng tế bào nấm, làm tăng đáng kể tính À t thấm của màng tế bào do vậy gây tổn thương không hồi phục cho Đ h aloãng ilB  1ml dung dịch 0,05% /DMF + 5ml acid orthophosphoric màng tế bào vi nấm. vòng màu xanh da trời ở mặt phân cách hai lớp chất lỏng M  lắc ỄNnước Kích thích tiêu thụ oxy để biến đổi ATP  ADP, do vậy giảm tổng mạnh  màu xanh đậm  thêmI15ml  màu dâu tái.

D hợp các chất hữu cơ và đường trong chuyển hóa cơ bản của Định lượng Không có tác dụng kháng khuẩn.

nấm.

Phương pháp vi sinh vật

Có thể làm tăng khả năng miễn dịch của vật chủ.

Chỉ định điều trị

Chống chỉ định – thận trong sử dụng

Các bệnh nấm nội tạng: nhiễm huyết hay nội tạng. Có thể phối hợp nhóm imidazol, flucytosin.

Chỉ dùng IV khi hiệu quả chắc chắn (xét nghiệm nấm trước) và theo dõi chặt chẽ vì amphotericin B khá độc, có thể gây ra:

Nhiễm Candida toàn thân (nhiễm trong máu, viêm màng trong tim, viêm não, đôi khi viêm xương do nấm).

Thiểu năng thận: phải định lượng thường xuyên creatinin và chỉnh liều lượng theo chức năng thận.

Nhiễm Aspergillus ở phổi

Các phản ứng mẫn cảm đôi khi khá nặng như sốc phản vệ.

T G &

T S Nhiễm Hitstoplasma (nguyên phát ở phổi, sau đó thứ phát vào Tương tác khá nguy | hiểm với các thuốc khác, đặc biệt với các máu, loét họng và cổ họng, nhiễm nấm thận và thượng thận …) thuốc chống loạn nhịp.

N Ơ Nhiễm Coccidioides (nguyên phát ở phổi = sốt San Joaquim) Có khả năng gây ra quái thai ở giai đoạn đầu của thai kỳ H m o Đôi khiN độc với máu, các rối loạn thần kinh cảm giác trong khi Nhiễm Cryptococcus. c Ytruyền.z. .com tiêm U Nhiễm Blastomyces Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Dược động học T ://d ayk Ntác dụng Hấp thu: kém qua đường tiêu hóa, uống chỉ có p tại ochỗ. xd t À t ĐLCR  2-3%. h ailB Phân phối: tốt qua các mô nhưng chỉ qua N M Chuyển hóa: gắn với protein/huyết tương 90% (chủ yếu là với Ễ I lipoprotein).

D Thải trừ: qua đường niệu, ái lực mạnh với các mô nên t1/2 khoảng 15 ngày.

Phổ kháng nấm :

Dược động học

nấm men (Cryptococcus neoforman, Candida).

Hấp thu nhanh trong ống tiêu hóa, phân phối tốt trong cơ thể, gắn với protein huyết tương yếu. Vào được LCR nên có mặt ở não # 65-90% so với huyết tương.

Cơ chế tác dụng: theo 2 cơ chế

T G &

5-FC  5-fluorouridylic acid gắn vào ARN 5-FC  5-fluorouridylic acid ức chế men thymidylat synthase

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a CHỈ ĐỊNH Biệt dược: Ancobon, Ancotil T ://d ayk N trongtpcác caox d Dạng capsule (250-500mg) dùng uống Thường phối hợp sử dụng chung với Fungizone À t nhiễm nấm đường tiết niệu do Candida, nhất là trong các ltrường Đ h ai B Dùng chích liều 100-150mg/kg/ngày. hợp viêm màng não do nấm Candida và Cryptococcus.

N M Ễ I D

Kháng nấm tốt, hoạt phổ rộng, có thể dùng đường toàn thân và tại chỗ. Phổ kháng nấm: Candida albicans và khá rộng trên các nấm khác

Tính chất lý hóa Tinh thể, chảy ở 148-152oC Kiểm định

T G Cơ chế tác động: ức chế enzym 14-demethylase, ngăn chặn & với HClO Định lượng: môi trường khan T sinh tổng hợp ergosterol. |S Ngoài ra còn làm giảm tính dính của tế bào nấm vào màng nhày, N tăng tính miễn dịch của cơ thể, giảm sự lập dạng gây bệnh của Ơ nấm (germ tube).

NH com Thuốc cũng có thể ức cytochrom P Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Dược động học T ://d ayk N tp ox d Sự hấp thu của ketoconazol tùy theo người, môi trường acid làm À t ketoconazol dễ tan hơn. Tính sinh khả dụng giảm ở những người Đ h ailB dùng H -blocker như cimetidin, ranitidin … cũng như khi dùng M chung với các antacid. Dùng chung với thức ăn không thấy sự ỄN I hấp thu bị ảnh hưởng.

D Định tính: quang phổ hồng ngoại, SKLM, đo độ chảy 4

450

2

T1/2 = 7-8h (nếu dùng liều 800mg).

Tên khoa học: cis-1-acetyl-4-[4-[[2-(2,4-dichlorophenyl)-2-(1Himidazol-1-ylmethyl)-1,3-dioxolan-4-y1]methoxylphenylpiperazin.

Dược động học

Chỉ định điều trị

Chuyển hóa: thành dạng không hoạt động trong phân. Nồng độ hoạt chất trong nước tiểu thấp.

Không dùng được trong trường hợp nhiễm nấm gây viêm màng não.

Gắn với protein/huyết tương nhất là albumin 84%. Nồng độ trong dịch âm đạo # trong huyết tương.

Ketoconazol có tác động antabuse và đối kháng androgen (gây to vú ở đàn ông)

Rifampicin làm tăng đào thải ketoconazol, ketoconazol làm tăng hiệu lực chống đông của warfarin.

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Chỉ định điều trị T ://d ayk N tp ox d Biệt dược: Nizoral viên 200mg, kem 2%. À t ilB Liều 400mg/ngày cho người lớn. Trẻ emĐ > 2 tuổi: h 3,3 – a6,6mg/kg.

N M Thời gian điều trị: Ễ I  5 ngày cho viêm âm hộ, âm đạo D  10-14 ngày cho Candida tiêu hóa 

 6-12 tháng cho Histoplasma và Blastomyces

T G &

Tiêm: pha trong dung dịch dầu

Dạng kem dùng ngoài, viên uống, dung dịch uống (Sporanox)

Dạng kem dùng ngoài

Phổ kháng nấm khá rộng, phân phối tốt trong các mô.

Rơ miệng (Daktarin)

Thường sử dụng trong trường hợp nấm men Candida albicans hay Cryptococcus.

T G &

Viên đặt âm đạo

T S |

DI

ỄN

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Thuốc cũng dùng trị nấm móng với phác đồ uống 1 tuần mỗi ngày T ://d ayk 2 viên 200mg, nghỉ 3 tuần. d N p x t Uống 2-3 đợt tùy theo tình trạng nặng nhẹ của bệnh. ĐÀ ht ilBo Ma

Itraconazole cũng dùng phối hợp để trị và ngừa bệnh nấm nội tạng ở những bệnh nhân nhiễm HIV - AIDS.

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em Omô, /qua a Hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, phân phối tốt tớiT các Phổ kháng nấm: có tác dụng trụ nấm, phổ tác động hẹp trên các d yk a / LCR tốt. loại nấm ngoài da như Trichophyton, Microsporum, : xd N p Epidermophyton. t o Thường dùng trị Candida ở các bệnh nhânÀ AIDS vàt phòng ngừa B l Đ h i nhiễm nấm ở các bệnh nhân ghép tủy xương.

N Ma Ễtrường hợp viêm màng não do Phối hợp với Fungizone trong các Cơ chế tác động: tương tự như alcaloid của vinca và colchichin: I D nấm. gắn vào vi quản của nấm, ức chế tổng hợp acid nucleic và quá Thuốc có T1/2 khá dài # 25h.

trình polymer hóa của nấm.

Hấp thu – Chuyển hóa – Thải trừ Sự hấp thu tùy thuộc vào độ mịn của nguyên liệu. Loại siêu mịn hấp thu tốt gấp 2 loại mịn thường.

T G &

Mỡ làm tăng hấp thu griseofulvin Chuyển hóa dạng 6-methylgriseofulvin. Thải trừ qua da, lông, tóc, móng và ở đó lâu nên chỗ tóc, móng mới mọc không bị bệnh, thuốc có mặt ở da sau 4-8h uống thuốc.

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a Chỉ định Tính chất: chảy ở 205 C (dạng hydroclorid) T ://d ayk N tay, tchân; Công dụng: chốc đầu (Tinea capitis), nấm móng chân Định tính: bằng SKLM, quang phổ UV hồng ngoại p xd À o t lực sĩ (athlete’foot). Đ h ailB Định lượng: bằng phương pháp HPCL Thời gian điều trị: nấm tóc 1 tháng, N nấm móng 6-9 tháng.

M Ễ , Grisactin …

I Biệt dược: Fulvicin (U/F), Grifulvin D Phổ kháng nấm khá rộng

Griseofulvin làm tăng chuyển hóa warfarin và giảm hoạt tính thuốc ngừa thai.

o







Có 2 dạng chế phẩm là kem và viên 200mg.

THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ

THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ

Nhóm Imidazol và Triazol

Clotrimazol

Nhóm này có rất nhiều thuốc dùng cả đường toàn thân và tại chỗ Thuốc có phổ kháng nấm khá rộng bao gồm cả Candida albicans và các loại nấm sợi khác. Đa số các thuốc nhóm này cũng có tác dụng trên sinh vật đơn bào như Trichomonas vaginalis. Một số chất có tác dụng trên cả vi khuẩn Gr(-) và Gr (+) như Streptococcus và Staphylococcus, Bacteroides …

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L o THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ N - em ynh THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ k mqu Á y Nhóm Imidazol và Triazol Clotrimazol TO ://da ayke d Thuốc thường được sử dụng dạng kem dùngN ngoài, viên đặt xâm Hoạt phổ kháng nấm rộng, được cty Bayer tổng hợp 1967. p t À o t đạo hay lotion dùng ngoài và có nhiều hàm lượng khác nhau. Đ h ailB Thuốc không hấp thu nên không có dạng uống.

N Khi dùng ngoài thuốc hấp thu rất kém, nồng độ thuốcM trong huyết Thường được sử dụng dạng kem và viên đặt âm đạo. Ễ tường là rất nhỏ.

I D

Tuy vậy nhóm thuốc này qua thử nghiệm trên chuột có thai gây khá nhiều tai biến như quái thai … Do vậy chống chỉ định chung cho các thuốc đặt âm đạo của cả nhóm là không dùng cho phụ nữ có thai ở 3 tháng đầu của thai kỳ hoặc phải có sự chỉ định chặt chẽ của thầy thuốc.

Thuốc tác dụng khá tốt và hiệu quả trên các chủng vi nấm như nấm sợi, Candida và Trichomonas, một số vi khuẩn Gram âm và Gram dương. Do đó có thể trị bội nhiễm tương đối tốt trên các bệnh nhân bị nhiễm cùng lúc nấm và vi khuẩn. Các thử nghiệm gần đây chứng minh clotrimazol do hấp thu không đáng kể khi dùng viên đặt âm đạo nên tương đối an toàn khi sử dụng trên thai phụ để trị nhiễm nấm Candida âm hộ và âm đạo cũng như ngừa lây nhiễm cho trẻ sơ sinh.

THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ

THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ

Clotrimazol

Nystatin

Dạng kem: thường dùng 1% (Kem Canesten)

Nuôi cấy từ nấm Streptomyces noursei

Viên đặt: có 2 dạng viên (loại 100mg, hộp 6 viên - Canesten6 và loại liều duy nhất 1 viên 500mg = Canesten1)

Cơ chế tác động: tương tự như amphotericin B

T G Không hấp thu qua da và & màng nhầy đường tiêu hóa T |S N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L o THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ N - em ynh THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ k mqu Á y Nystatin Nystatin TO ://da ayke N tp ox d Dạng dùng: À t Đ h ailB Viên đặt âm đạo: 1g = 100.000 UI/ngày x 2 tuần N M Dung dịch uống 100.000 UI/ml x 4 lần/ngày Ễ I D Phổ kháng nấm: chỉ tác động trên Candida albicans

Viên uống: 500.000UI Cadida ống tiêu hóa

THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ Amphotericin B Trị nhiễm Candida ngoài da, màng nhày Sử dụng dạng kem 3%.

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L o THUỐC KHÁNG NẤM TẠI CHỖ N - em ynh k mqu Á y Các thuốc trị nấm khác TO ://da ayke  Phaân lo i caùc thuoác giaûm ñau, haï nhieät vaø khaùng d N Acid benzoic vieâm. p ox t À t Đ h ailB Acid salicylic  Trình baøy tính ch t v t lyù, hoùa hoïc, coâng thöùc caáu N M Acid Undecylenic và muối Zn Undecylenat Ễ taïo, phöông phaùp kieåm nghieäm moät soá thuoác.

I D Iod

Acid chrysophanic (Chrysophanol) Salicylanilid Một số dược liệu: muồng trâu, kiến cò

 Trình baøy lieân quan caáu truùc - taùc duïng cuûa caùc thuoác ñieån hình.  Trình baøy cô cheá taùc duïng, chæ ñònh, choáng chæ ñònh, taùc duïng phuï, caùch söû duïng moät soá thuoác thoâng duïng.

T G &

T S |

DI

ỄN

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB Ma

Tế bào tổn thương Phospholipid màng

Phospholipase

T G &

Steroids

Arachidonic Acid

NSAIDs T S |

5-Lipooxygenase

DI

ỄN

Cyclooxygenase

N Ơ Prostaglandins Leukotrienes H m N co Non-steroidal . com Anti-Inflammatory Drugs Y z U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Các loại thuốc kháng viêm Á y m TO ://da ayke N tp ox d À 1. Các loại Glucocorticosteroid Đ ht ilB Ma

2. Các chất ức chế miễn dịch

3. Các thuốc kháng viêm không steroids (NSAIDs) 4. Các enzym: amylase, alpha-chymotrypsin, serratiopeptidase

LỊCH SỬ CÁC THUỐC KHÁNG VIÊM GIẢM ĐAU KHÔNG STEROID  3500 năm (Ai Cập) dùng Lá cây liễu  1000 năm Hippocrate dùng

LỊCH SỬ 1853: Charles F. Gehardt TH Acid Acetylsalicylic 1860: Kolbe TH acid salicylic với hiệu suất cao 1875: Salicylate Na chữa các chứng sốt và thấp khớp

T G Vỏ cây liễu (willow bark) 1899: A. Acetylsalicylic &dùng trong điều trị T Ngày nay: Trung Quốc, Bắc Mỹ, Châu Phi S(Felix Hoffmann) | Công ty Frederich Lá cây liễu (salix, saule) N Bayer (Đức) đặt tên ASPIRIN Ơ SPIRIN: acid spiric (tên cũ acid salicylic) A: acetyl Dùng chữa sưng, đau nhức H m  có nhiều chất NSAID được tìm ra N nămcosau Hơn 100 Tất cả đều có chứa salicylate Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nACID b SALICYLIC (Acid 2-hydroxy benzoic) L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Trong tự nhiên, acid salicylic tồn tại dưới dạng Đ ht ailB ester trong nhiều thực vật, nhiều nhất là trong lá N M Ễ cây Wintergreen và trong vỏ cây Sweet birch.

DI Cây bạch dương,

1886: Phenylsalicylate được dùng chữa thấp khớp

Tồng hợp :

Phương pháp Kolbe-Schmitt

ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN)

Kiểm nghiệm

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN) ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN) L o - m nh N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Điều chế Đ ht ailB M ỄN I D

ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN) Kiểm tinh khiết Giới hạn clorid, surlfat, acid salicylic tự do. Định lượng - Trung hòa nhóm COOH trong phân tử aspirin ở nhiệt độ 810oC bằng NaOH với chỉ thị phenolphtalein.

ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN)

Dạng chế phẩm : viên nén, viên bao tan ở ruột pH 8, viên sủi, thuốc bột, tiêm.

Liều dùng : 325 – 600mg / 4giờ và 81mg/ngày

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L ACID ACETYL SALICYLIC (ASPIRIN) - m nho ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC NSAIDs N ke quy Tác dụng và công dụng Á y em O a  Đa số chứa nhóm acid carboxylic và vòng hoặc dị T /d ayk • Aspirin có tác dụng hạ nhiệt, giảm đau,:/kháng N tp ox d vòng thơm À viêm. Đ ht ailB  Ức chế sinh tổng hợp prostaglandin do ức chế M cục bộ, • Chống kết tập tiểu cầuỄ Nthiếu máu tim I men cyclooxygenase (COX) phòng ngừa nhồi máu D cơ tim, đột quỵ hay tai biến

- Tác dụng của NaOH với nhóm COOH vào gốc ester của aspirin.

mạch máu não.

 Tác động kháng viêm, giảm đau, hạ nhiệt

CHỈ ĐỊNH CÁC NSAIDs Viêm khớp cấp và mạn Viêm trong các nhiễm khuaån, virus Viêm do thoái hoá khớp, hư khớp Viêm có kèm theo sốt và đau Các chỉ định khác : gout, đau đầu, đau cơ, đau kinh, các hội chứng sốt, chống kết tập tiểu cầu.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH NSAIDs

    

Viêm loét dạ dày tá tràng Rối loạn đông máu Suy gan suy thận Phụ nữ có thai Dị ứng Aspirin và các NSAIDs khác

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L TÁC DỤNG PHỤ NSAIDs - m nho GIẢM NGUY CƠ LOÉT DẠ DÀY N ke quy Á  Tác động lên chức năng tiểu cầu (giaûm ñoâng)ay em O CAÙCH DUØNG k d /  Tác động lên chức năng thận (loïc ôûTcaàu thaä n) ay / N p: ox d  Tác động lên thai kỳ (3 thaùng ñaà u) t Dùng thuốc khi no À t Đ h ailB  Gây loét dạ dày tiêu hoá N M Uống nhiều nước  Gây hen suyễn Ễ I  Dị ứng, quá mẫn D  Tim mạch

Uống khi ngồi hay đứng

Tránh rượu, thuốc lá, đồ ăn chua

GIẢM NGUY CƠ LOÉT DẠ DÀY

TÌM RA CHẤT ÍT TÁC DỤNG PHỤ HƠN

KẾT HỢP THUỐC Các chất ức chế COX-2

• Misoprostol (PROSTAGLANDIN) • Omeprazol, Lanzoprazol, Pantoprazol, Rabeprazol • Cimetidin, Famotidin, Ranitidin, Nizatidin

T G  Ít gây tai biến & trên dạ dày và hệ tiêu hoá T  Ít gây dị ứng | S hơn các NSAIDs cổ điển N Tuy Ơ vậy đang còn nghiên cứu thêm do tác dụng phụ trên tim mạch NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nbPhân loại các NSAID theo khả năng ức chế L - m nho COX1 và COX2 N ke quy Á y em O a Nhóm NSAID ức chế COX1 Aspirin, diclofenac, T ://d ayk  1990 Needleman tìm ra 1 và COX2 (ít chọn lọc ) Fenoprofen, flurbiprofen, N tp ox d Cyclooxygenase (COX) À t Indomethacin, ibuprofen, Đ h ailB Ketoprofen, acid - Mefenamic,  COX-1: bảo vệ các cơNquan (sẵn M có) Ễ Piroxicam, sulindac,naproxen I  COX-2: tác dụng D gây viêm (do cảm ứng)

2

NSAID ức chế COX2 5-50 lần hơn COX1

Celecoxib, etodolac, Nimesulid, meloxicam.

3

NSAID ức chế COX2 > 50 lần COX1

Rofecoxib, Valdecoxib, Etoricoxib, Lumiracoxib.

Phân loại các NSAID theo cấu trúc

I.2. DẪN CHẤT ACID ANTHRANILIC (ACID FENAMIC)

NSAID cổ điển (t-NSAIDs) 1. Nhóm acid aryl- carboxylic (R-COOH): acid acetyl salicylic..

T G &

2. Nhóm acid aryl và heteroaryl acetic

T S |

(R-CH2-COOH): diclofenac, indomethacin…

N Ơ (R-CH -CH -COOH): ibuprofen, naproxen…

H om N c om 4. Nhóm các chất mang tính acid do chức enol: .

Y z c phenylbutazon, piroxicam…

QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L I.1. NHÓM ACID ARY-CARBOXYLIC - m nho II. DẪN CHẤT CỦA ACID ARYL & HETEROARYL ACETIC N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D

3. Nhóm acid aryl và heteroaryl propionic 2

2

ACID SALICYLIC

ASPIRIN

SALICYLAMID

ACECLOFENAC

DICLOFENAC NATRI

LUMIRACOXIB

II. DẪN CHẤT CỦA ACID ARYL VÀ HETEROARYL ACETIC

SULINDAC

INDOMETHACIN

IV. DẪN CHẤT MANG TÍNH ACID DO NHÓM ENOL OXICAM

PIROXICAM

|

T G &

ST

TENOXICAM

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin III. DẪN CHẤT CỦA ACID ARYL VÀ HETEROARYL Ý qu nb V. CHẤT ỨC CHẾ CHỌN LỌC COX-2 PROPIONIC L o - m nh NHÓM VINCINAL DIARYL HETEROCYL y e N u k mq Á y TO ://da ayke N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D ETODOLAC

TOLMELIN

MELOXICAM

CELECOXIB

PARECOXIB

ROFECOXIB

ETORICOXIB

VALDECOXIB

JTE-522

FLOCTAFENIN

DICLOFENAC NATRI

Tính chất Tinh thể trắng. Điểm chảy ~ 284oC Tan trong nước, không tan trong dung môi hữu

T G &

Kiểm nghiệm Floctafenin (Idarac®) chỉ có tác động giảm đau, không có tác động hạ sốt và kháng viêm

Định tính Phổ IR

T S |

N Ơ Floctafenin dễ gây dị ứng, không dùng cho người m Sắc ký lớpomỏng đã dị ứng với chất tương tự (glafenin) NH c Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin DICLOFENAC NATRI Ý qu nDICLOFENAC b NATRI L - m nho N ke quy Á y em Định lượng O a k T ://d ay Phương pháp định lượng môi trường khan, d N p x t dung dịch chuẩn độ là acid percloric. Điểm tương ĐÀ ht ailBo đương được xác định bằng phương pháp đo thế.

N M Ễ DI Phản ứng của ion Na+ sau khi vô cơ

DICLOFENAC NATRI

IBUPROFEN

Tác dụng – công dụng - Diclofeniac có đặc tính về cấu trúc của cả 2 acid arylalkanoic lẫn acid anthranillic.

- Có tác động giảm đau gấp 6 lần so với Indomethacin và gấp 40 lần so với aspirin.

- Diclofeniac là NSAID duy nhất có 3 cơ chế tác động : ức chế cyclooxygenase, ức chế lipooxygenase, ức chế sự phóng thích và tăng cường hấp thu acid arachidonic.

Tác dụng

T G &

Hoạt tính kháng viêm của ibuprofen mạnh hơn aspirin nhưng kém hơn indomethacin.

T S |

Ibuprofen gây kích ứng dạ dày trung bình.

N Ơ Quan hệ cấu trúc - Hoạt tính H om N - Dường như 2 nhóm o-cloro đóng vai trò quan trọng trong tác c om .

Y z động của diclofeniac. c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nIBUPROFEN b INDOMETHACIN L - m nho N ke quy Á y em O a Tác dụng phụ T ://d ayk N tp ox d -Dạ dày ruột : buồn nôn, khó À t ilB Tác dụng Đ h tiêu, tiêu chảy a N M Đồng phân (+) ibuprofen tác động mạnh hơn (-) ibuprofen. Chế Ễ I -Thần kinh tw : nhức phẩm trên thị trường là hỗn hợp racemic.

D đầu, ngầy ngật, chóng mặt

-Trên tai : gây ù tai

Ibuprofen có thể dùng phối hợp với paracetamol làm tăng tác dụng giảm đau.

NHÓM OXICAM

PARACETAMOL (ACETAMINOPHEN)

 Piroxicam, Tenoxicam, Meloxicam : öùc cheá maïnh söï sinh toång hôïp prostaglandin, söû duïng hieäu quaû trong caùc tröôøng hôïp vieâm gaây ñau vaø caùc roái loaïn thoaùi hoùa ôû heä cô xöông.

T G Tinh thể không màu hay bột kết tinh trắng có ánh hồng, & T không mùi, vị đắng nhẹ. | SC Điểm chảy: 168-173 N Độ tan: 1 gƠ tan trong 70 ml nước, 20 ml nước sôi, 10 ml H glycerin, alcol, 40 ml 50 ml cloroform. pH dung dịch bão m N o hòa 5,5 - 6,5.c Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nPARACETAMOL b L (ACETAMINOPHEN) - m nho N ke quy Á y em O a Định tính T ://d ayk N tp ox d Xác định phổ IR, phổ UV so sánh với phổ chất chuẩn À Đ ht ilB o

CELECOXIB

ỄN

DI

Ma

•Chất ức chế chuyên biệt COX-2 đầu tiên sử dụng 1998 •Công hiệu trong giảm đau và kháng viêm của 400mg celecoxib/ngày có thể so sánh với 1000mg naproxen/ngày hoặc 150mg diclofenac.

•Chất ức chế chọn lọc cao COX-2, nhưng vẫn chống chỉ định ở phụ nữ mang thai và người đang bị loét dạ dày, ruột.

Phản ứng với FeCl3 cho màu tím xanh.

Acetaminophen cho màu tím với thuốc thử Liebermann

PARACETAMOL (ACETAMINOPHEN)

PARACETAMOL (ACETAMINOPHEN)

Định tính

Chỉ định

Thủy phân acetaminophen bằng HCl đậm đặc thu được PAP; chất nầy cho các phản ứng sau: với dung dịch K2Cr2O7 màu tím xuất hiện chậm và không chuyển sang đỏ (phản ứng phân biệt với phenacetin). với NaNO2 và -naphtol cho tủa đỏ của phẩm màu azoic.

Giảm đau, hạ sốt: dung được cho trẻ em, phụ nữ mang

T G &

thai và cho con bú.

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nPARACETAMOL b L PARACETAMOL (ACETAMINOPHEN) (ACETAMINOPHEN) - m nho N ke quy Á y em O a Định lượng Độc tính T ://d ayk N tp ox d Phương pháp quang phổ: Liều > 150mg/kg/lần gây độc tế bào gan À Đ ht ailB M  dung môi methanol và nước Giải độc bằng N-acetyl cystein. ỄN I D  max 244 nm.

PARACETAMOL (ACETAMINOPHEN)

Dạng dùng

Phaân lo i caùc thuoác khaùng histamin H1 Coâng thöùc caáu taïo, tính ch t lyù- hoùa, phöông phaùp kieåm nghieäm moäTt soá thuoác tieâu bieåu.

Lieân quan caáu truù& cG vaø taùc duïng SAR. T Cô cheá taùc duï | Sng, chæ ñònh, choáng chæ ñònh, taùc duïng phuïN , caùch söû duïng moät soá thuoác thoâng Ơ duïng.

H m



Viên nén, viên sủi, nang, thuốc bột, tiêm



Liều 500mg, 350mg 

Phối hợp codein, ibuprofen, clorpheniramin



DI

ỄN

N co . com Y z U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk  Viêm mũi dị ứng là hiện tượng xoang mũi bị d N p x t viêm, sưng tấy do dị ứng với các tác nhân ĐÀ ht ilBo Ma

trong và ngoài cơ thể như bụi, khói, hóa chất, mầm bệnh, lông tơ, thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí....  

Theo mùa Quanh năm

T G &

T S |

N

Ễ I D

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk  Dị ứng ngoài da d N p x t Tiếp xúc ĐÀ ht ilBo Ma

   

Thức ăn (giàu histidin) Kí sinh trùng Dược phẩm

1 - Kháng nguyên  2 - Kháng thể IgE  3 - Thụ thể FcεRI  4 - Các thể trung gian (histamine, protease, chemokine, heparine)  5 - Các thể hạt  6 - Tế bào mast  7 - Các thể trung gian mới thành lập (prostaglandins, leukotrienes, thromboxanes, PAF) m 

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .co U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Các triệu chứng thường gặp Ý qu nb L Cơ quan bị ảnh hưởng Triệu chứng ho m n N ke quy Mũi sưng niêm mạc mũi Á y em O a T ứng://d ayk Xoang viêm xoang dị Nmắt tp ox d À Mắt đỏ và ngứa Đ ht ailB Nhơi, ho, co thắt M phế quản, Ễhắt Hệ hô hấp I D khó thở, hen suyễn Tai

ù tai, có thể đau, hoặc điếc

Da

phát ban, chàm và mề đay

Hệ tiêu hóa

đau bụng, đầy hơi, nôn mửa, tiêu chảy

Histidin

Histamin

 

 

Co cơ trơn khí quản Pirydoxin phosphate Giãn thành mao quản,  tính thấm thành mao mạch  bài tiết dịch vị, nước bọt, nước mắt Điều hòa giấc ngủ

Cơ chế tác dụng 

“Đối kháng

ỄN

tại receptor”

Anti-H1  

DI

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d Anti-histamin À t Đ h ilB

Histamin

Ma

Giãn cơ trơn khí phế quản Giảm tính thấm mao mạch

Anti-H2 

T G &

Giảm tiết H+ ở dạ dày

Kháng dị ứng

Receptor H1

Dị ứng

PHÂN LOẠI

LIÊN QUAN CẤU TRÚC VÀ TÁC DỤNG DƯỢC LỰC 1- Nhóm ethylendiamin

Pyrilamin, tripelenamin, phenbenzamin, antazolin, mepiramin, cloropyramin, methapyrilen, histapyrrodin

A : -CH2, -NH2, -O-, -CH2O hay không có n = 0 hay 1 Ar : nhân thơm hay dị vòng

T G &

2- Nhóm cyclizin

 Anti-H1 : cyclizin, clocyclizin, buclizin, clocinizin, cetirizin

T S |

 Chóng mặt, giãn ốc tiền đình : cinnarizin, flunarizin

N Ơ X : O (ethanolamin), C (alkylamin), N (ethylendiamin, piperazin) NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb PHÂN LOẠI o LIÊN QUAN CẤU TRÚC VÀ TÁC DỤNG DƯỢC LỰC - L m ynh e N 3- Nhóm aminoethanol k mqu  N cuối mạch là N bậc III Á y O /da yke Thế hệ 1  Mạch C dài hơn 2 hay phân nhánh : giảm TD T a / N tp: ox d Diphenhydramin HCl, dimenhydrinat, À  Thế Cl, Br hay F vào para nhân thơm : tăng TD Đ ht ailB orphenadrin, carbinoxamin, doxylamin N M F > Br > Cl > H Ễ I D R : alkyl (thường là methyl)

 Say tàu xe : meclozin

 An thần kinh : hydroxyzin

 Giãn mạch, tăng O2 động mạch : almitrin

Thế hệ 2 Terfenadin, fexofenadin

PHÂN LOẠI 4- Nhóm propylamin Pheniramin maleat, dexclopheniramin maleat clopheniramin maleat, brompheniramin maleat triprolidin hydroclorid

5- Nhóm dẫn chất benzimidazol

PHÂN LOẠI 7- Nhóm tricyclic Pimethixen, pizotifen, ketotifen Ciproheptadin, loratatin, azatadin

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb PHÂN LOẠI L - m nho Thế hệ I Clopheniramin 6- Nhóm dẫn chất phenothiazin N ke quy Á Diphehydramin y m O a e o Các phenothiazin nhóm dimethylamino-ethyl T ://d ayk Promethazin d N Promethazin, thiazinamium mesylat, dimetothiazin, Alimermazin À http ilBox Đ acepromethazin Cinnarizin N Ma Ễ I Ciproheptadin D dimethylamino-propyl o Các phenothiazin nhóm Astemizol, oxatomid

Acepromazin, oxomemazin

o Các dẫn chất khác Thiethylbenrazin, mequitazin

Thế hệ II Cetirizin Terfenadin Fexofenadin Loratadin

Buồn ngủ Khô mắt, khô miệng Chống nôn, say tàu xe, ho, tiền mê...

Thời gian td ngắn Trẻ em …………..

Ngược lại Đề phòng tdp tim mạch

1. NHÓM ETHYLENDIAMIN

2. NHÓM CYCLIZIN

Nhóm ethylendiamin : tìm ra đầu tiên

T G &

Điều chế

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin 1. NHÓM ETHYLENDIAMIN Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D

2. NHÓM CYCLIZIN

CETIRIZIN

CHỈ ĐỊNH

C21H25ClN2O3 .2HCl

Là chất chuyển hóa có hoạt tính của hydroxizin

CETIRIZIN

 Viêm mũi dị ứng  Viêm mũi dị ứng theo mùa  Hen suyễn  Viêm da dị ứng  Mề đay

T G &

T S |

N Ơ Có ái lực trên H > hydroxyzin NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb NHÓM CYCLIZIN / CETIRIZIN L CHỐNG CHỈ ĐỊNH VÀ THẬN TRỌNG - m nho y e N k qu Á y em O a Bắt đầu xin FDA chấp thuận 02/1995 T ://d ayk  Có thai d N FDA xét duyệt 04/1995 cho điều trị p x t  Cho con bú ĐÀ ht ailBo  Người lớn tuổi † Viêm mũi dị ứng N M Ễ  Bệnh lý gan † Mề đay kinh niên DI Có tính H1RA (H1 Receptor Antagonist) 1

FDA approved 8/12/1995 Europe chấp thuận dùng trong † Dị ứng theo mùa † Mề đay

 Suy thận Trẻ em < 12 tuổi

TÁC DỤNG PHỤ/CETIRIZIN Buồn ngủ Mệt mỏi (5,6%) Nhức đầu (16%)

T G &

Khô miệng (5,7%)

T S |

Buồn nôn, nôn (2,2%) Buồn ngủ

N Ơ > terfenadine, loratadine H om 15% (liều 10mg/ngày) N < các anti histamines khác c om .

Y z 21% (liều 20mg/ngày) c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu n3.bNHÓM AMINOETHANOL / DIPHENHYDRAMIN HCl L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk  T1/2 khoảng 9 giờ N tp ox d À  Liều 10 mg/2 lần/ngày Đ ht ailB Bột, tinh thể trắng, dễ tan trong nước, CHCl , K tan/ether N M Ễ Định tính I D 11% (liều 5mg/ngày)

3

 TOnc : 168-172OC

 UVmax (0,05%/EtOH) : 253, 258, 264nm  IR  DD 5% + H2SO4  vàng đậm + HNO3  đỏ  TLC  Ion Cl-

O

NHÓM AMINOETHANOL / DIPHENHYDRAMIN HCl Định lượng môi trường khan Chỉ định điều trị Viêm mũi dị ứng theo mùa, say tàu xe, trị ho, parkinson

Liều lượng

cinnarizin

Người lớn : 25-30mg x 3-4 lần/ngày

T S |

T G &

N Ơ Chống chỉ định NH com Y z. .com Có thai, người > 60 tuổi, loét tiêu hóa U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb NHÓM AMINOETHANOL / TERFENADIN L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D Trẻ em : 12,5mg x 3-4 lần ngày

scopolamine

NHÓM AMINOETHANOL / TERFENADIN

NHÓM AMINOETHANOL / TERFENADIN

Tính chất Bột kết tinh trắng, tan trong nước, HCl loãng, MeOH, CHCl3

Định tính



Xoắn đỉnh (Torsade de pointes): 

TOnc = 146-152OC



UVmax (MeOH) : 259nm



Quang phổ IR

Khoảng QT kéo dài.

Nhanh thất + rung thất Đột tử

T S |

N Ơ Định lượng NH com Y z. .com Môi trường khan HClO 0,1N U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L NHÓM AMINOETHANOL / TERFENADIN - m nho N ke quy Chỉ định – liều dùng Á y em O a Kháng histamin không gây ngủ T ://d ayk N tp ox d Viêm mũi, dị ứng ngoài da, mề đay À t ilB Đ h - > 12 tuổi : 60mg x 2/ngày N Ma Ễ - 6-12 tuổi : 30mg x 2/ngày I D TLC

4

- < 6 tuổi : 2mg/kg 2/ngày

Tương tác thuốc – Chống chỉ định – Tác dụng phụ Xoắn đỉnh : với macrolid và ketoconazol Mẫn cảm, suy gan thận Nhức đầu, buồn nôn

T G &

NHÓM AMINOETHANOL / FEXOFENADIN

Định tính TOnc = 142-143OC

Liều dùng  Người lớn và trẻ em > 12 tuổi : 60 mg x 2 lần/ngày hoặc 120 đến 180mg x 1 lần/ngày.

T G < 12 tuổi.  Không dùng ở trẻ & em T Thận trọng | S  Khi có thaiNvà cho con bú.

Ơ H N com IR Y z. .com U TLC Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb4. NHÓM PROPYLAMIN L NHÓM AMINOETHANOL / FEXOFENADIN - m nho N ke quy Là dẫn chất piperazin Á y em O a Chất chuyển hóa của terfenadin T ://d ayk N tp ox d Không gây buồn ngủ À t ilB Đ Pheniramin (maleat) h a Có thể dùng chung ketoconazol hay nhóm macrolid M ỄN Dexclopheniramin (maleat) I Lưu hành tại Mỹ 25/07/1996 D UVmax (MeOH) : 259nm

Clopheniramin (maleat)

Trị viêm mũi dị ứng, dị ứng ngoài da, mề đay Được FDA approved sau 2,8 năm xin phép Được sản xuất trước đó 14 năm

Brompheniramin (maleat)

NHÓM PROPYLAMIN / CLOPHENIRAMIN MALEAT Định tính TOnc = 132-135OC Quang phổ IR

T G Tạo tinh thể picrat, đo T nc ở 196-200 C & T S Định lượng | N Ơ Môi H trường khan với HClO N com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin u onNHÓM b NHÓM PROPYLAMIN / CLOPHENIRAMIN MALEAT LÝ PROPYLAMIN / CLOPHENIRAMIN MALEAT q - m nh N ke quy Á y em Chỉ định điều trị O a T ://d ayk Kháng histamin mạnh d N p x t Sổ mũi, dị ứng, mề đay, dị ứng theo mùa ĐÀ ht ailBo M Ngừa phản ứng dị ứng truyền máu, huyết thanh (chích) ỄN I D UVmax 265nm

O

O

4

TT trắng, dễ tan trong nước, CHCl3, EtOH Đồng phân dextrogyre mạnh hơn

Tác dụng phụ Buồn ngủ, cẩn thận khi vận hành máy móc, tàu xe.

NHÓM PHENOTHIAZIN / PROMETHAZIN HCl

5. NHÓM BENZIMIDAZOL

Bột TT trắng, hơi vàng, vị đắng, tan/nước, alcool, CHCl3 Ngoài không khí  hồng do bị oxy hóa TOnc = 222OC

T G &

Astemizol (Hismanal®)

T S |

N Ơ NH com Y z. .com Oxatomid (Tinset ) U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nbNHÓM PHENOTHIAZIN / PROMETHAZIN HCl 6. NHÓM PHENOTHIAZIN / DC DIMETHYLAMINOL - m nho ETHYL Định tính N ke quy Á y em O a TLC, + picric  tủa có T xác định T ://d ayk N tp ox d Quang phổ IR À t Đ h ailB Nhân phenothiazin : N M X BiệtIỄ dược DCI o HNO  tủa đỏ, đun  đỏ cam D ®

O

nc

3

Promethazin

Phenergan

H

o Với KMnO4 : phân hủy

Thiazinamium

Multergan

H

o Với H2O2  sulfoxid

Dimetotiazin

Migrestène

SO2NH2

Acepromethazin

Mepronizine

COCH3

Định lượng Acid – base : phần HCl Môi trường khan HClO4 0,1N

NHÓM PHENOTHIAZIN / PROMETHAZIN HCl

NHÓM PHENOTHIAZIN / DC DIMETHYLAMINO-PROPYL

Chỉ định điều trị  Kháng cholin, chống nôn, an thần, kháng histamin  Dị ứng, ngứa, mề đay, sổ mũi, viêm khớp dị ứng  Biến chứng do mẫn cảm penicillin, streptomycin

T G & Noctran

DCI

 Ho gà, mất ngủ ở người già

Acepromazin

 Tiền mê/ sản khoa, say tàu xe, buồn nôn

Alimemazin

Biệt dược

|

ST

Theralene

N Doxergan Ơ  Co giật ở trẻ em NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb NHÓM PHENOTHIAZIN / PROMETHAZIN HCl L - m nho N ke quy Chống chỉ định Á y em O a T ://d ayk Nhạy cảm, ngộ độc thuốc ngủ thuốc mê  Viêm mũi, viêm kết d N Dung chung IMAO, trẻ sơ sinh, có thai, con bú p x t mạc, phù Quincke, nổi ĐÀ ht ailBo mề đay.

N M Tác dụng phụ Ễ  Bệnh ngoài da, ngứa, DI  Dị ứng da trẻ em, rỉ dịch niêm mạc, viêm phế quản

Oxomemazin

Buoàn nguû, naëng ñaàu, haï huyeát aùp tö theá Taùo boùn, khô miệng





chàm, ngứa sẩn.

Ho khan,ho do dị ứng và do kích thích.

Tình trạng mất ngủ và kích động.

X COCH3 H H (9-dioxo)

7. NHÓM TRICYCLIC

NHÓM PHENOTHIAZIN / CÁC DC KHÁC

Thiethylperazin (Torecan®)

T G &

T S |

N Loratadin Ơ H (Peùriactine®) (Clarityne®) N com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb 7. NHÓM TRICYCLIC / LORATADIN L - m nho N ke quy Bột kết tinh trắng, ít tan trong nước Á y m T = 134-136 C TO ://da ayke N tp ox d À Định tính Đ ht ilB

Mequitazin (Primalan®)

7. NHÓM TRICYCLIC

Ciproheptadin

O

ỄN

DI

Ma

nc

O

UVmax = 254nm, IR

Định lượng UV hay HPLC

Pimethixen

Pizotifen

Ketotifen

(Calmixeøne®)

(Sanmigran®)

(Zaditen®)

Azatadin (Idulian®)

7. NHÓM TRICYCLIC / LORATADIN Chỉ định điều trị Kháng histamin mạnh và kéo dài (T1/2 = 20 giờ) Chọn lọc mạnh trên thụ thể H1 ngoại biên Viêm mũi dị ứng

T G &

Ngứa mắt

T S ÑAÏI CÖÔNG | N Ơ CAÙC NHOÙM CHÍNH H N com Y z. MOÄ.cTomSOÁ CHAÁT SAÙT KHUAÅN U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC PHƯƠNG PHÁP SÁT KHUẨN Ý qu nb Gama 7. NHÓM TRICYCLIC / LORATADIN L - Dùng cho dụng cụ y tế - m nho Co Không dung cho dược phẩm do ion y DÙNG e N u k hóa làm hư sản phẩm q Á Thận trọng y m TIA UV - Dùng cho không khí TO ://da ayke Trẻ em < 2 tuổi 10-400nm - Không dung cho sản phẩm do bị hấp d N Có thai, cho con bú p x t thu Dùng chung macrolid, ketoconazol, ĐÀ cimetidin ht ailBo Nhiệt khô - Dùng cho vật liệu vô cơ N M >180 C, 4-8 giờ Ễ I Tác dụng phụ D - Môi trường nuôi cấy vi khuẩn Nhiệt ẩm Mề đay mãn tính

Dị ứng ngòai da khác

1

66

0

Mệt mỏi, nhức đầu, khô miệng,

1210C, 20 phút

nhịp tim nhanh, buồn ngủ

- Diệt bào tử Phương pháp - Dùng cho các chất không bền với Tyndall 0 nhiệt.

90-100 C, 3 lần cách - Dùng trong kỹ nghệ thực phẩm nhau 24 giờ.

DÙNG Clarinase® = loratadin 5mg + 60mg x 2 pseudo-ephedrin

NHIỆT

Phương pháp Pasteur 55-600C hoặc 700C

- Diệt vi khuẩn làm hư thực phẩm.

- Cần bảo quản lạnh

2

CÁC PHƯƠNG PHÁP SÁT KHUẨN

LỌC

Chất lỏng qua sứ, Giữ lại vi khuẩn thủy tinh xốp 0.2mcm Không khí qua lọc

Giữ lại các tiểu phân 0.3 µm

T G &

DÙNG HÓA CHẤT

T S |

Chất sát khuẩn

N Ơ PHA CHẾ TRONG ĐIỀU KIỆN VÔ TRÙNG NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho ĐẠI CƯƠNG y e N u k mq Á y * Thời cổ đại: dùng lưu hùynh, thủy ngân để tẩy uế, O a e k dùng rượu, giấm để chăm sóc vết thương T ://d ay N tp ox d À * Năm 1676: Van Leeuwenhoek quan sát được vi Đ ht ailB khuẩn nhờ kính hiển vi.

N M Ễ I * Năm 1750: lần đầu tiên sử dụng từ “ SÁT KHUẨN” D 3

5

: mô tả những chất có khả năng này: long não, acid, kiềm, muối.

* Naêm 1897: Kronig vaø Paul ñaët caên baûn khoa hoïc cho nhöõng nghieân cöùu veà * cô cheá taùc ñoäng * chæ tieâu cho vieäc ñaùnh giaù in-vitro caùc chaát saùt khuaån vaø taåy ueá.

4

6

CHAÁT SAÙT KHUAÅN KHAÙC VÔÙI KHAÙNG SINH

1. CAÙC ÑÒNH NGHÓA Saùt khuaån (antiseptique) laø voâ hoaïït hoùa hoaëc loaïi boû caùc maàm gaây beänh (nguyeân sinh ñoäng vaät, vi khuaån, vi naám, virus) hieän dieän ôû moâi tröôøng hay ôû ngöôøi.

Chæ laøm giaûm taïm thôøi soá löôïng vi khuaån. Ñöôïc duøng vôùi muïc ñích döï phoøng nhieãm khuaån.

T G &

Chaát saùt khuaån (antiseptique) ñöôïc daønh ñeå duøng cho moâ soáng (da, maøng nhaøy, veát thöông) trong giôùi haïn dung naïp cuûa moâ.

Chaát taåy UẾ (deùsinfectant) laø chaát kích öùng, aên da neân ñöôïc daønh cho vieäc taåy röûa caùc vaät lieäu trô nhö duïng cuï, beà maët, moâi tröôøng.…

T S |

Hoaït phoå caøng roäng caøng toát.

N Ơ H om N c om Chaát taåy röûa (deùtergant) la chất hoạt động bề mặt .

Y z U co ail.c (diện hoạt) có khả năng loại bỏ các chất dầu mở và vi Q khuẩn ra khỏi bề mặt được tẩy rửa.ø .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine Ý qu nb 2. CÔ CHEÁ TAÙC ÑOÄNG Moät soá chaát coù theå ñöôïc xem laø chaát saùt khuaån hay L o chaát taåy röûa tuøy vaøo noàng ñoä söû duïng m ynh e N k mqu Coá ñònh leân beà maët cuûa vi khuaån. Á y TO ://da ayke Ngöôõng taùc ñoäng Ngöôõng khoâng Taùc ñoäng leân teá baøo chaát : tuøy theo noàng ñoä d N saùt khuaån dung naïp bôûi da p ox * Gaây roø ræ caùc thaønh phaàn cuûa teá baøo: K , ĐÀ CHAÁhtTt TAÅaiYlBRÖÛ a.amin A M CHAÁT SAÙT KHUAÅN N Ễ * Gaây ngöng keát khoâng thuaän nghòch protein, I D a.nucleic

Chæ duøng ngoaøi da, giaûm bôùt vieäc söû duïng khaùng sinh cho nhöõng tröôøng hôïp nheï, khoâng caàn thieát.

7

9

+

Noàng ñoä toái thieåu coù hieäu quaû

* Töông taùc vôùi ribosom

Noàng ñoä toái ña

* Taùc ñoäng leân enzym ñaëc bieät laø öùc cheá heä hoâ haáp do caét ñöùt söï phosphoryl hoùa oxy.

Nha baøo vi khuaån ñeà khaùng vôùi chaát saùt khuaån.

8

Taùc ñoäng leân virus cuûa chaát saùt khuaån coøn chöa roõ 10

4.

YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN HOAÏT TÍNH CUÛA CHAÁT SAÙT KHUAÅN

Dung moâi

T G &

pH: clohexidin coù hoaït tính toái öu ôû 5,5-7 (pH da)

T S |

Chaát ñieän giaûi: khi gia taêng noàng ñoä cuûa muoái thì laøm thay ñoåi hoaït tính cuûa chaát saùt khuaån.

N Ơ NHNoàncgoñoäm, thôøi gian taùc ñoäng. . cocoùm theå voâ hoaït hoùa chaát saùt khuaån Y Protein: z U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb 3. TÍNH CHAÁT CUÛA CHAÁT SAÙT KHUAÅN LYÙ TÖÔÛNG L - m nho Chaát dieän hoaït laøm giaûm söùc caêng beà maët neân e quy Hoaït phoå caøng roäng caøng toát (vì saùt khuaån Á laø N k laøm deã daøng söï tieáp xuùc vôùi vi khuaån. y em thao taùc muø quaùng).

O a T ://d ayk Coù hoaït tính ngay caû khi coù maët cuûN a chaát höõ u cô.x d p t À t Töông kî chaát dieän hoaït - chaát saùt khuaån: Beàn vöõng khi pha loaõng trong Đ dung dòch ñeå duø Bnog l h i a ngay hoaëc duøng daàn daàn.

N M + phenol, halogen töông kî vôùi chaát dieän hoaït Ễ I Deã dung naïp taïi choã D anion vaø khoâng ion hoùa.

11

+

Caøng deã tan caøng toát trong nöôùc vaø dòch cô theå.

Thaám saâu vaøo bieåu bì nhöng khoâng khueách taùn, khoâng ñoäc vôùi cô theå.

13

amoni baäc IV, biguanid töông kî vôùi chaát dieän hoaït anion (chaát taåy röûa).

Lipid aûnh höôûng ñeán ñoä tan vaø ñoä beàn vöõng cuûa caùc nhuõ töông.

Theå hieän hoaït tính nhanh (kìm khuaån hoaëc dieät khuaån).

12

14

5. HOAÏT TÍNH

6. SÖÏ HAÁP THU QUA DA - ÑOÄC TÍNH

Hexaclorophen ñoäc vôùi da cuûa treû sô sinh

Raát ít chuyeân bieät

T G &

Hoaït tính giaûm daàn Gram + > Gram - > Mycobacteri.

Clohexidin ñöôïc ñeà nghò duøng thay theá cho hexaclorophen nhöng khoâng ñöôïc ñaép leân tai trong, maøng naõo.

T S |

Baøo töû ít bò taùc ñoäng

N Ơ Khaû naêng dieät virus raát ít: formaldehyd.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho 6. SÖÏ HAÁP THU QUA DA - ÑOÄC TÍNH N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D

Iod haáp thu qua da ôû vuøng roán treû sô sinh (sinh thöôøng vaø sinh non) gaây böôùu coå

15

17

16

18

7. TÖÔNG KÎ

NGUYEÂN TAÉC SÖÛ DUÏNG Khoâng duøng 1 saûn phaåm cho nhieàu beänh nhaân

Amoni baäc IV Clohexidin Daãn chaát clor

savon, nöôùc cöùng, gaêng cao su

Öu tieân duøng daïng ñôn lieàu ñeå traùnh keùo daøi thôøi gian söû duïng.

T G &

savon, alginat, chaát dieän hoaït khoâng ion hoùa

Laøm saïch veát thöông ngoaøi da tröôùc tieân (nöôùc oxy giaø, amoni baäc IV), vieäc naøy caøng quan troïng neáu sau ñoù duøng chaát saùt khuaån coù töông kî vôùi chaát ñöôïc duøng tröôùc.

T S |

chaát höõu cô, savon, nöôùc cöùng, tia UV

N Ơ Daãn chaát iod moâi tröôøng kieàm, maùu, muû, Hnh phoá t saùt khuaån vì: myi hôïñoäpc:caùiodc chaá NTraù o thuûy ngaân coù theå gaâ vôù i thuûy ngaân c m .

Y o coù ztheåil.laøc m voâ hoaït hoùa: cationic vôùi anionic.

U o Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CAÙC NHOÙM CHÍNH L o m ynh 8. BAÛO QUAÛN 1. HÔÏP CHAÁT VOÂ CÔ VAØ CÔ KIM e N u k Á ay mq 1.1 Chaát oxy hoùa O e T ://d ayk 1.2. Nhoùm halogen d N p x 1.3. Nhoùm muoái baïc Traùnh aùnh saùng, khoâng noùngÀ Đ htt ailBo 2. HÔÏP CHAÁT HÖÕU CÔ N M Caàn haïn cheá söï nhieã Ễm khuaån do tieáp xuùc 2.1 Phenol vaø daãn chaát I vôùi khoâng khí D 2.2 Alcol 19

21

2.3 Aldehyd 2.4 Acid

- Chieát sang bình khaùc - Duøng bình xòt

2.5 Amidin, biguanid, polyamin 2.6 Ureâ 2.7 Chaát dieän hoaït 2.8 Chaát maøu 20

22

CAÙC NHOÙM CHÍNH

2. HÔÏP CHAÁT HÖÕU CÔ 2.1. Phenol vaø daãn chaát

1. HÔÏP CHAÁT VOÂ CÔ VAØ CÔ KIM 1.1 Chaát oxy hoùa: taùc ñoäng leân protein vi khuaån do phaù huûy caáu truùc phaân töû cô baûn.

1.1.1

Hydroperoxyd kìm khuaån yeáu,

2.1.1.

Phenol laøm ñoâng voùn protein ôû teá baøo chaát

2.1.2.

Monophenol * Mono alkyl hay cresol

T G &

1.1.2 Kali permanganat taùc ñoäng treân ña soá vi khuaån (noàng ñoä 1/10 000) 1.2. Nhoùm halogen 1.2.1 Clor: taùc ñoäng leân maøng teá baøo, enzym trong teá baøo chaát. Hoaït phoå roäng

T S |

o-, m-, p- cresol laø cresylol

6-n-amyl-m-cresol

N Ơ NH com + Natri hypoclorid + Calci hypoclorid Ca(ClO) Y z. .com U o ail * Hôïp chaát höõu cô sinh acid hypoclorô: Q c cloramin R-SO –NH –Cl .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine Ý qu nb L 1.2.2. Iod: taùc ñoäng tröïc tieáp leân protein trong teá baøo chaá t * Phenol halogen hoùa - m nho y e * Iod voâ cô N k qu + Clorocreùsol laø thaønh phaàn cuûa xaø phoøng. Á y * Polyvinylpyrrolidoniod: BEÙTADINE m + Cloroxylenol 1.3. Muoái kim loaïi TO ://da ayke 1.3.1. Muoái baïc: coá ñònh leân protein cuûaN enzym vi khuaån p x, d t À o t öùc cheá taùi toå hôïp ADN, kìm khuaån Đ h ailB * Muoái baïc voâ cô: baïc nitrat AgNO 2% N M Ễ Clorocresol cloroxylenol I * Muoái baïc höõu cô: argyrol, protargol D * Khí clor * Hôïp chaát sinh clor

* Dialkyl hay xylol

2

2

23

Thymol

ButylHydroxyToluen

ButylHydroxyAnisol

25

3

1.3.2. Muoái thuûy ngaân: lieân keát vôùi caùc nhoùm -SH,-OH, -COOH cuûa enzym vi khuaån

* Acid hydroxybenzoic (acid polyhydroxycarboxylic)

* Thuûy ngaân voâ cô: HgCl2 saùt truøng duïng cuï

* Thuûy ngaân höõu cô: ít kích öùng

+ Aryl thuûy ngaân - mercurobutol MERCRYL - merbromin: mercurocrom, thuoác ñoû + Alkyl thuûy ngaân: thiomersal MERSEPTYL

metylparaben 24

etylparaben

propylparaben

butylparaben 26

2.2. Alcol

* Ete cuûa phenol

2.2.1. Alcol maïch thaúng: Hoaït tính taêng theo chieàu daøi daây C

+ Gaiacol: saùt khuaån, khöû muøi.

•

Caùc alcol baäc I coù taùc ñoäng maïnh nhaát. + Laøm bieán tính protein vaø enzym

•

+ Dieät khuaån, dieät naám nhöng khoâng dieät baøo töû.

+ Eugenol: saùt khuaån ñöôïc duøng trong nha khoa + Sulfogaiacol: long ñaøm, coù trong thaønh phaàn thuoác ho

2.2.2. Alcol thôm

T S | dehydrogenase cuûa vi khuaån chuyeån • + Ñöôïc men thaønN h aldehyd phetylenic gaây ñoâng voùn protein ôû teá baøo chaát. Ơ H om N c ompropylenglycol ñöôïc duøng döôùi daïng 2.2.3. Polyalcol: .

Y z c phun muø ñeå taåy uùeâ QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L ho 2.3. Aldehyd: alkyl hoùa nhoùm amin * Este cuûa phenol: benzonaphtol hay benzoat-2 em yn N k qu formol (formaldehyd) naphtol ñöôïc duøng trong beänh tieâu chaûÁ y y m * Caùc daãn xuaát khaùc cuûa phenol: O nitrophenol, Chaát taïo ra formol: T ://da ayke dinitrophenol, Glutaraldehyd(pentanedial, aldehyd glutaric) d N Polyphenol p x t Àhydroquinon. t ilBo * Diphenol: catechol, reùsorcinol, Đ h * Triphenol: pyrrogallol - METHENAMIN N Ma Ễ 2.4. Acid DI Acid benzoic

+ Laøm thay ñoåi tính thaám cuûa maøng teá baøo vi khuaån

•

gaiacol

eugenol

sulfogaiacol

27

2.1.2.

resorcinol

2.1.3.

T G &

29

- raát ít ñoäc - thöôøng duøng laøm chaát baûo quaûn (0,1%)

pyrogalol

Acid acetic - noàng ñoä dieät khuaån laø 5%, kìm khuaån vaø kìm naám 1%.

- ñöôïc duøng trong myõ phaåm vôùi noàng ñoä khoâng quaù10%

Bis-phenol

hexaclorophen

Acid boric 28

30

2.5. Amidin, biguanid, polyamin 2.5.1. Amidin coâng thöùc toång quaùt

2.5.3.

Polyamin

T G &

Caùc daãn xuaát chính: propamidin (n=3), pentamidin (n=5) hexamidin (n=6).

T S |

Hexeùtidin HEXTRIL, COLLUHEXTRIL,

Hexamidin HEXOMEDINE, DESOMEDINE

N Ơ + Taùc ñoäng treân Gram (– ) H om + Ñöôïc duøng ñeå saùt khuaån da, maøng nhaøy N c om phuï khoa, phaãu thuaät vaø nha khoa. .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho 2.6. Ureâ 2.5.2. Biguanid N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB Triclocarban CUTISAN, NOBACTER M ỄN Clohexidin HIBITAN, IHIBISCRUS ñöôïc duøng ñeå saùt khuaån, röûa da, khöû muøi.

D Mang tính chaát cuûa cation neân töông kî vôùi caùc

GIVALEX. daïng dung dòch 0,1% ñeå ngaäm.

Taùc duïng khaùng khuaån, khaùng naám.

31

33

anionic, xaø phoøng.

Hoaït tính treân Gram +, dieät naám (Candida albicans) Vaãn giöõ ñöôïc hoaït tính khi coù maët caùc chaát höõu cô neân thöôøng duøng ñeå xöû lyù veát thöông, laø thaønh phaàn phoái hôïp trong caùc thuoác khaùc.

32 34

2.8.1. Triphenylmetan: xanh malachit, xanh methyl, tím tinh theå: keát hôïp vôùi caùc hôïp chaát löôõng tính cuûa teá baøo vi khuaån ñeå taïo phöùc khoâng ion hoùa

2.7. Chaát dieän hoaït 2.7.1. Chaát dieän hoaït ion hoùa

T G &

Dieän hoaït cation Amoni baäc IV

T S |

 Haáp phuï vaø phaù huûy thaønh teá baøo,  Laøm bieán tính protein,  ÖÙùc cheá hoaït tính enzym.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L ho m n Dieän hoaït anion: xaø phoøng, alkylsulfat N 2.8.2. Acridin e quy k Á y em O a T ://d ayk Caùch taùc ñoäng: xen vaøo giöõa 2 daây acid nucleùic d N p x ĐÀ htt ailBo M ỄN I D Hoaït tính giaûm khi coù maët - muoái Ca, - chaát höõu cô, - chaát dieän hoaït anion.

35

2.7.2. Chaát dieän hoaït khoâng ion hoùa: span öa lipid, tweens öa nöôùc.

Acridin

37

Proflavin

Proflavin coù khaû naêng kìm naám,tröïc khuaån lao

36

38

Trong phòng thí nghiệm

MOÄT SOÁ CHAÁT SAÙT KHUAÅN NATRI HYPOCLORIT: NaClO

Cho khí Clo tác dụng với dung dịch NaOH loãng ở nhiệt độ thường.

TEÂN KHAÙC: Nöôùc Javel

ÑIEÀU CHEÁ Phöông phaùp 1: Suïc khí clor vaøo dung dòch NaOH

T G &

Cl2 + NaOH = NaClO + NaCl + H2O

T S |

Phöông phaùp 2: Ñieän phaân dung dòch NaCl khoâng coù maøng ngaên Giöõ nhieät ñoä khoâng vöôït quaù 80o C neáu khoâng seõ taïo thaønh Na clorat.

3 NaClO = NaClO3 + 2 NaCl

N Ơ Javel NH com Y z. .com 1l nước javel = 38g – 70g clor hoạt tính = 12 – 40 clor U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu Lưu b ý: L - m nhon TÍNH CHAÁT N ke quy Á y em Cho khí Clo tác dụng với dung dịch NaOH O a k Nöôùc Javel coù pH hôi kieàm, khoaûng 0,5T % clor /d ay / loãng ở nhiệt độ 100 độ C : d N hoaït tính. p x t À ht ilBo Đ a Trong moâi tröôøng acid hydrocloric, hoaït tính N Mdo: Ễ I D 0

0

39

41

+ clor phoùng thích töø HClO töø HCl.

KHÔNG

+ oxy töø söï phaân huûy HClO

Có phải là nước Javel không!!!?

2 HClO = Cl2 + O + H2O

40

42

Trong công nghiệp

Kết quả

Nước Javel được sản xuất bằng cách điện phân dung dịch muối NaCl ( nồng độ từ 15 đến 20%) trong thùng điện phân không có màng ngăn.

Th is

i ma ge c ann o t c ur re nt ly

be d is pl ay ed .

Nước Javel được tạo thành

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail Fig g A Ó hon ss@ H - yn usine Ý qu nb L o U CHEÁ NÖÔÙC JAVEL - m nhÑIEÀ N ke quy Á Do không có màng ngăn nên Cl2 thoát O ra ở anốt y em a d T thành yk / tác dụng với NaOH(cũng vừa được tạo ở Dd HCl (ñaäm ñaëc) a / : d N p x catốt). ĐÀ htt ailBo Boâng taåm xuùt N M Ễ I D MnO2 43

Th is

i ma ge c ann o t c ur re nt ly

45

be d is pl ay ed .

Giaven

H2O,Cl2

Cl2

Cl2

Dd H2SO4(ñaäm ñaëc) 44

Ñieàu cheá nước Javel trong phoøng thí nghieäm

Dd NaOH

46

Ñieàu cheá Javel trong coâng nghieäp “Clor hoaït tính” cho thaáy khaû naêng oxy hoùa, ñöôïc bieåu thò baèng:

Ñieän phaân dung dòch NaCl baõo hoaø khoâng coù maøng ngaên xoáp dd NaCl

Clor hoaït tính g/l

H2

Ñoä clor: ñoä clor coù giaù trò thay ñoåi theo qui ñònh cuûa töøng quoác gia:

T G + Ñoä clor Anh (ñoä & clor %) baèng soá gam khí T clor phoùngS thích töø 100g saûn phaåm. | Cöïc aâm dd NaOH N Phaùp baèng soá lit khí clor (ño ôû 0 C, + Ñoä clor Ơ 760 mm Hg) phoùng thích töø 1 kg saûn phaåm(raén) Cl hoaëc 1 lit saûn phaåm(loûng) NH com NaOH Y z. .com dd NaOH U Q .uco mail Sô ñoà thuøng ñieän phaân dung dòch NaCl ñeå ñieàu cheá Javel A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho Töông quan KIEÅM NGHIEÄM N ke quy Giöõa ñoä clor Anh va øñoä clor Phaùp “Clor hoaït tính” cuûa caùc hypoclorit Á y O /da ykem Thí duï: Saûn phaåm coù 25 clor Anh T ñöôïc ñònh nghóa nhö laø löôïng clor töông öù:/ng vôùia töùc 25% nghóa laø Nlöôïntgpñöôïocx d löôïng iod maø ngöôøi ta coù theå ñònh À t Đn dieänhcuûaakali ilB baèng natri thiosulfat vôùi söï hieä 100 g saûn phaåm taïo ra 25 g khí clor N M iodid trong moâi tröôøng acid Ễ acetic.

1000 g (1kg) saûn phaåm taïo ra 250 g khí clor I D NaCl + I + NaClO + 2KI + 2CH COOH

Cöïc döông

dd NaCl

o

2

47

49

o

3

71 g khí clor chieám theå tích 22,4 lit

2

2CH3COOK + H2O I2 +

2Na2 S2O3

2NaI + Na2S4O6

vaäy 250 g khí clor chieám theå tích (22,4 / 71). 250 = 78,75 lit hay

 79o clor Phaùp

Ñoä clor Anh = Ñoä clor Phaùp x 0,317 Ñoä clor Phaùp = Ñoä clor Anh x 3,17

48

50

TAÙC DUÏNG

Ñoä clor Anh = Ñoä clor Phaùp x 0,317

Saùt truøng da, maøng nhaøy, röûa veát thöông, boûng: loaïi 0,5% clor hoaït tính.

Ñoä clor Phaùp = Ñoä clor Anh x 3,17

Dieät khuaån Gram + vaø - , dieät naám neáu thôøi gian tieáp xuùc laâu.

Ñoä clor Anh Ñoä clor Phaùp

=

25 79

T G &

T S |

= 0,317

TAÙC DUÏNG PHUÏ

N Ơ + Neáu baê NH ngcokínmlaâu seõ bò aên moøn da.

Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho IOD : I2 Giöõa clor hoaït tính vaø ñoä clor Phaùp y e N u ÑIEÀU CHEÁ k mq Á y Vôùi thí duï treân O /da yke 1. Töø rong bieån o 1000 g (1kg), 1 lit saûn phaåm coù 79 clorTPhaùp /taï a : d N ra 250 g khí clor töùc laø À http ilBox GÑ1: Ñoát rong Đ coù 250g clor hoaït tính N Ma GÑ2: Hoøa tan tro coù caùc muoái iodid vaøo nöôùc. Ễ I Clor hoaït tính = 3,17 ñoä D clor Phaùp

+ Coù caûm giaùc boûng vaø kích öùng nôi da bò toån thöông.

51

53

o

GÑ3: Phoùng thích iod töø nöôùc caùi baèng acid hydrocloric

CHEÁ PHAÅM

KClO3 + 6HCl = KCl + 3H2O + 3Cl2

+ Nöôùc Dakin: oån ñònh khoaûng 3 tuaàn.

Khí clor taïo ra se õphoùng thích iod

+ Dung dòch Dakin Cooper: oån ñònh trong 30 thaùng ôû nhieät ñoä < 30O C .

3Cl2 + 6KI = 3I2 + 6KCl 52

54

TINH CHEÁ Duøng phöông phaùp thaêng hoa.

Iod döôïc duïng laø loaïi ñöôïc thaêng hoa 2 laàn.

2. Töø nöôùc gieáng daàu: iod ôû daïng töï do 3mg/l.

TÍNH CHAÁT • Vaät lyù

T G &

+ Maûnh hình vaûy ñen xaùm, coù aùnh kim. + Tính hoaø tan

Than coù theå ñöôïc taùi söû duïng.

T S |

- Trong nöôùc: khoù tan neân caàn KI laøm chaát trôï tan, taïo phöùc hôïp [I3- ] phaân ly thuaän nghòch

N Ơ NH com Y z. .co U khoâng il coù oxy (CS , CHCl , CCl ,C H ) cho dung a Q .uc. odòch maø u tím. m g A Ó hon ss@ H - yn usine Ý qu nb L - m nho 3. Töø nitrat thieân nhieân (Salpeâtre du Chilie): Hoùa hoïc e quy k nöôùc caùi sau khi ñaõ chieát nitrat thoâ thì coø nN laïi Á y em iod döôùi daïng iodat.

O a T ://d ayk + Tính oxy hoùa d N p x t GÑ1: Chuyeån iodat thaønh iodid ĐÀ ht ailBo + Taïo tuûa vôùi alkaloid: NaIO + 3SO + 3HN O = 3H SO + M NaI thuoác thöû Mayer (K HgI ), Bouchardat (KI ). Ễ I D - Trong dung moâi . coù oxy (H2O, C2H5OH, H5C2OC2H5) cho dung dòch maøumnaâu.

2

3

4

6

6

57

55

3

2

2

2

4

2

GÑ2: Oxy hoùa trong moâi tröôøng acid

4

3

+ Phaûn öùng coäng vôùi caùc lieân keát ñoâi: ñöôïc öùng duïng ñeå xaùc ñònh chæ soá iod.

HIO3 + 5HI = 3I2 + 3H2O

+ Taïo maøu thay ñoåi vôùi caùc saûn phaåm cuûa tinh boät.

56

58

TAÙC DUÏNG PHUÏ KIEÅM NGHIEÄM  Laøm cho da, quaàn aùo coù maøu naâu neân söû duïng baát tieän.

• Ñònh tính + Taïo maøu vôùi hoà tinh boät

• Ñoäc vôùi caùc teá baøo cuûa maøng nhaøy vaø moâ saâu

+ Thaêng hoa cho hôi maøu tím.

T G &

 Gaây ra söï quaù taûi iod neáu söû duïng laâu daøi treân dieän tích roäng, baêng kín hoaëc duøng cho treû sô sinh

T S |

• Thöû tinh khieát: giôùi haïn Cl-, Br-SO42-, chaát khoâng bay hôi.

N Ơ • Ñònh löôïng: baèng natri thiosulfat.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CHÆ ÑÒNH L - m nho e quy Dieät khuaån, dieät naám da vaø Candida albicans. ÁN k y em a Iod daïng dung dòch nöôùc hoaëc coàn duønT gO ñeå Polyvinylnpyrrolidon d Povidone iod yk / a / xoa tay, vuøng giaûi phaãu vaø tröôùc khi tieâ m thuoá c : : d N noàng ñoä1%. À http ilBox DAÏNG DUØNG Đ a Cuõng coù theå duøng ñeå röûa veáN t thöông, nhieãm truø n g M - Dung dòch röûa da 10%, pH 5 da, phuï khoa: noàng ñoä 0,4%. Ễ I - Dung dòch röûa duøng cho phuï khoa 10% D

Iod laø chaát saùt khuaån toát, ít ñoäc hôn clo nhöng kích öùng da neân daàn daàn ñöôïc thay theá baèng polyvinyl pyrolidon iod (povidin iod = PVP iod = beùtadine).

59

61

- Dung dòch taïo boït 4% pH 5

Iod coù tính oxy hoùa neân khi ñeå laâu tæ leä iod giaûm do taïo HI vaø taïp chaát.

- Vieân neùn phuï khoa vaø thuoác tröùng 250 mg

CH3CH2OH + I2 = CH3CHO + 2HI

- Pommade vaø gaïc taåm 10%

CH3CH2OH + HI = CH3CH2I + H2O

CHOÁNG CHÆ ÑÒNH

Khoâng neân pha iod vôùi metanol seõ taïo ra formol HCHO kích öùng da.

- Treû sô sinh ñeán 10 thaùng, - Phuï nöõ coù thai hoaëc cho con buù.

60

62

Nöôùc oxy giaø

HYDRO PEROXYT

ÑIEÀU CHEÁ

loaõng 3% töông ñöông 10 theå tích (10V) ñaäm ñaëc 30% töông ñöông 100 theå tích (100V)

1. Ñieän phaân acid sulfuric, thuûy phaân saûn phaåm sinh ra roài chöng caát döôùi aùp suaát giaûm (10 - 20 mm Hg).

H2SO4

CHÆ ÑÒNH

 H2S2O8 (acid dipersulfuric)

H 2 S 2 O 8 + H2 O 

T G &

Nöôùc oxy giaø 10 theå tích: kìm khuaån nheï, caàm maùu.

Coù taùc duïng cô hoïc laø suûi boït (oxy) khi röûa veát thöông.

Nöôùc oxy giaø 1- 2 theå tích: khöû muøi hoâi do thuoác laù.

H2SO4 + H2SO5 acid monopersulfuric (acid Caro)

T S |

N Ơ H om N 2. Oxy hoùa alcoyl hydroantraquinon, KhiY toa khoân.c g ghi roõ om noàng ñoä thì chæ ñöôïc giao loaïi 10 z c U theå tích. .

2-ethyl hydroantraquinon, 2-ethyl antraquinon.

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L TÍNH CHAÁT - m nho BAÛO QUAÛN Vaät lyù: chaát loûng saùnh, d= 1,47, tan trong nöôùc N ke quy theo moïi tyû leä, aên da. Á y em Ñoái vôùi loaïi ñaäm ñaëc O a k Hoùa hoïc: hydro peroxyd toàn taïi döôùi 2Tdaïng: /d y / da Ñöïng trong chai loï coù traùng parafin N daïng khöû beàn vaø daïng oxy hoùa khoâ ng beàp n: x ñeå giaûm söï coï xaùt vôùi beà maët thuûy tinh. t À ht ilBo Đ 2H O a + Tính oxy hoùa: H O + 2H + 2e-  Khoâng chöùa ñaày, toái ña 2/3 theå tích N M + Tính khöû: HO Ễ  O + 2H + 2eI ñeå chöøa 1/3 cho phaàn khí oxy neáu bò phaân huûy.

D H2SO5 + H2O 

H2SO4 + H2O2

Loaïi treân 20 theå tích coù tính aên da neân phaûi pha loaõng khi duøng.

63

65

2

2

2

2

+

2H2O2

2 (34 g)

1lit dung dòch H2O2 3%



2

2



+

O2 + 2H2O

Duøng chaát baûo quaûn: acid boric, acid benzoic, EDTA.

22,4 l

30g/1000ml

Baûo quaûn nôi maùt, traùnh aùnh saùng.

30g H2O2 seõ phoùng thích 1 theå tích khí oxy 22,4(l) x 30(g) 2 x 34(g)

= 9,88(l) khoaûng10 lit 64

66

CLOHEXIDIN DICLOHYDRAT

DAÏNG SÖÛ DUÏNG Dung dòch nöôùc 0,05% : Hibidil* ñeå röûa veát thöông Dung dòch taïo boït 4% : Hibicrub* ñeå röûa tay, Dung dòch nöôùc – coàn 0,5%: Hibitane* daønh cho vuøng giaûi phaãu.

TÖÔNG KÎ

CÔ CHEÁ TAÙC ÑOÄNG

T G &

Bò giaûm hoaït tính khi tieáp xuùc vôùi nuùt baèng lie, maùu, muû.

Bò voâ hoaït hoùa bôûi chaát dieän hoaït anionit

Ñaây laø daãn xuaát cationic neân taùc ñoäng vôùi caùc ñieän tích aâm treân beà maët vi khuaån.

T S |

N Ơ H tieápoxuù mc.

Chaøm Ndo c m c ñaép leân maøng naõo, . ncgoñöôï Y t ñoáizkhoâ Söï xaâm nhaäp cuûa clohexidin ñöôïc thuaän lôïi nhôø Tuyeä U . oduøngañeå phospholipid ôû maøng cuõng nhö taùc nhaân gaây thaám il Q c khoâ n g röûa loã tai. m nhö EDTA hoaëc Na pholyphosphat. u . g A Ó hon ss@ H - yn usine Ý qu nb L - m nho ÔÛ noàng ñoä thaáp khoaûng 20-50mg/l thì caùc hö hoûng ôû e quy maøng keùo theo söï roø ræ caùc thaønh phaàn cuûaÁ teáN baøo k y em chaát: ion kali, amonium, cation hoùa trò 2, acid nucleic O a T ://d ayk ÔÛ noàng ñoä cao khoaûng treân 100mg/lNthì keátptuï xd t À o t protein vaø acid nucleic cuûa teá baø o vi khuaån. lB Đ hchuyeå ai n chuû Chuoãi hoâ haáp, ATPase cuûa maø n g, söï vaä n N M ñoäng caùc acid amin cuûaIvi Ễkhuaån cuõng bò hö hoûng.

D Söï haáp phuï cuûa clohexidin treân teá baøo xaûy ra raát nhanh roài phaù huûy laøm thay ñoåi tính sô nöôùc cuûa vi khuaån.

TAÙC DUÏNG PHUÏ

67

69

TAÙC ÑOÄNG

Kìm khuaån roài saùt khuaån sau thôøi gian tieáp xuùc töø 5 ñeán 10 phuùt chuû yeáu treân Gram + Gram- thì keùm hôn, Ít taùc ñoäng treân mycobacterie, Kìm naám treân Candida, Khoâng dieät ñöôïc baøo töû vaø virus.

68

70

VITAMIN VÀ KHOÁNG CHẤT

T G &

T S |

 

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Cần Thơ, 2017 Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho NỘI DUNG N ke quy Á y em O a T ://d ayk  VITAMIN d N p x Nhận dạng được cấu trúc của các ĐÀ vitamin htt ailBo  VITAMIN TAN TRONG NƯỚC N M Ễgiữa cấu trúc và tác động I Trình bày được liên quan  VITAMIN TAN TRONG DẦU D

của các vitamin 

Sử dụng được một số vitamin và khoáng chất an toàn, hợp lý.



KHOÁNG CHẤT

VITAMIN

PHÂN BIỆT

ĐỊNH NGHĨA VITAMIN VAØ THÖÏC PHAÅM

Vitamin  là nhöõng hôïp chaát höõu cô coù hoaït tính sinh hoïc ù đóng vai troø quan troïng trong chuyeån hoùa caùc chaát  ñaûm baûo cho cô theå hoaït ñoäng bình thöôøng.

T G &

VITAMIN VAØ CAÙC NGUYEÂN TOÁ VI LÖÔÏNG (Fe, I, Mn, Zn...)

T S | VITAMIN VAØ ENZYM N  ñöôïc cung caáp chủ yếu töø thöùc aên. Ơ  Vitamin D, K cơ thể tự tổng hợp được.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin LÝ qu honb XAÙC ÑÒNH TÌM THAÁY m yn Vitamine CAÁU TRUÙN C e k mqu Á Vitamin A 1909 1931 y O /da yke Vitamin B1 1912 T1936 :/ x da Vitamin C 1912 1933 N p t À h1936 t ilBo Vitamin D 1918 Đ Vitamin B2 1920 1935 N Ma Ễ Vitamin E 1922 1938 I D Vitamin B12 Nguồn gốc:

Vitamin K

1926 1929

1956 1939

Vitamin B5

1931

1940

Vitamin Vitamin Vitamin Vitamin

1931 1934 1936 1941

1942 1938 1937 1946

B8 B6 B3 B9

VITAMIN

VITAMIN VAØ ENZYM Caáu truùc cuûa enzym Apoenzym + baûn chaát laø protein + quyeát định tính ñaëc hiệu cuûa enzym.

Coenzym + baûn chaát khoâng phaûi laø protein + goàm - 1 chaát xuùc taùc gaén vôùi - 1 acid höõu cô chaát xuùc taùc laø vitamin hoaëc kim loaïi nhöng thöôøng laø vitamin.

TEÂN HOÙA HOÏC

Vitamin tan trong daàu

TEÂN KHAÙC

A D2 hoaëc D3 E

retinol ergocalciferol, cholecalciferol -tocopherol

vitamin choáng khoâ maét vitamin choáng loaõng xöông vitamin cuûa söï sinh saûn

K1, K2, K3 F*

phytonadion, menaquinon, menadion acid linoleic, arachidonic

vitamin choáng chaûy maùu

Vitamin tan trong nöôùc

B1 B2 B3 hay PP B 4* B5 B6 hay G B7* hay J B8 hay H B9 hay Bc, M, L1 B10 * hay H’, H2 B11 * hay O, T B12 hay L2 B13 * B14 * B15 * B17 * C C2 * P* P4 *

thiamin riboflavin lactoflavin acid nicotinic,niacin, niacinamid adenin acid pantothenic pyridoxol, pyridoxal, pyridoxamin cholin biotin acid folic, pteùroylglutamic acid paraaminobenzoic carnitin cyanocobalamin,hydroxocobalamin acid orotic xanthopteùrin acid pangamic amygdalosid acid ascorbic leucocianol rutin troxeùrutin

|

T G &

ST

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em GOÏI TEÂN O a T ://d ayk N tp ox d - Theo taùc ñoäng À ht ailB - Theo chöõ caùi latin nhö A, B, C,Đ D N M - Theo danh phaùp IUPAC IỄ D

vitamin choáng beùribeùri yeáu toá choáng pelagra yeáu toá taïo baïch caàu haït yeáu toá choáng baïc toùc beùcilan coenzym R, bios IIb

taïo baz pyrimidin choáng oxy hoùa teá baøo

Vitamin laøm beàn thaønh maïch

* : Chaát khoâng ñöôïc quoác teá coâng nhaän laø vitamin

VITAMIN

COÂNG THÖÙC

CAÁU TRUÙC

A Retinol (AROVIT, AVIBON)

D2 Ergocalciferol (STEÙROGYL, UVESTEÙROL D)

PHAÂN LOAÏI - Theo taùc ñoäng - Theo tính hoøa tan

E -tocoferol (TOCOMINE, EÙPHYNAL)

K1 phytomenadion

nhaân -ionon

B1 Thiamin (BEÙVITINE, BEÙNERVA)

KIEÅM NGHIEÄM Ñònh tính - Phaûn öùng maøu: A, K - Phoå UV: A, E, K, B6, B9, B12, C - Phoå IR: D, E, B1, B2, B6, B8, C - Nhiệt ñoä noùng chaûy: D - Saéc kyù lôùp moûng: D, E, K, B6, B8, B9, B12 - Huyønh quang: B1, B2

B2 Riboflavin (BEÙFLAVINE) B3 = PP Niacin Niacinamid (NICOBION)

T G &

T S |

B5 Acid pantothenic (BEÙPANTHEØNE) B6 (BEÙCILAN)

N Ơ NH com Y z.

U Q .uco m A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb CHÖÙC NAÊNG SINH HOÏC L - m nho N ke quy Á y em O a VITAMIN CHÖÙC NAÊNG T ://d ayk N tp ox d À A - daïng alcol: phaân chia teá baøo Đ ht ilB pyridin

B8 Vitamin H (BIOTINE)

Imidazol thiophan

B9 = Bc Acid folic (SPEÙCIA FOLDINE) B12 Cobalamin (DODECAVIT, INDUSIL T, DIBENCOZAN, VIBALGAN)

C Acid ascorbic (LAROSCORBINE)

DI

ỄN

Ñònh löôïng - Phoå UV: A, B2, B9, B12 - Saéc kyù loûng: D, K - Saéc kyù khí: E - Moâi tröôøng khan: B1, B6, B8 - So maøcuo:m B5 . l i - Theåatích: C

Ma

- daïng aldehyd: opsin thaønh saéc toá nhaïy saùng cuûa teá baøo gaäy ôû voõng maïc maét - daïng acid: coù vai troø trong söï söøng hoùa

D

Laøm taêng Ca huyeát, vôi hoùa xöông

E

Taùc nhaân choáng oxy hoùa, choáng laõo hoùa

K

Taïo prothrombin laø yeáu toá (II) cuûa quaù trình ñoâng maùu

KHAÙNG VITAMIN (ANTIVITAMIN)

B1

Coenzym trong quaù trình chuyeån hoùa glucid, hoâ haáp teá baøo, daãn truyeàn thaàn kinh.

B2

Coenzym cuûa FAD, vai troø oxy hoùa sinh hoïc, vaän chuyeån e- trong chuỗi hoâ haáp.

B3

T G  caïnh tranh ôû caùc phaû& n öùng maø vitamin tham gia xuùc taùc.

T Laø thaønh phaàn cuûa coenzym A, vaän chuyeån nhoùm  laøm ngöøng chuyeå | Sn hoùa ôû moät giai ñoaïn nhaát định. bicarbonat, t.hôïp triglycerid, phospholipid, N cholesterol neân coù lieân quan ñeán hoaït tính cuûa voû Ơ thöôïng thaän.

H om N c om Coenzym cho nhiều phaûn öùng coù liên quan .

Y z c ñeán acid amin QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb Caùc chaát khaùng vitamin thöôøng ñöôïc söû duïng L - m nho N ke quy Á Coenzym trong phaûn öùng chuyeån nhoùmy + Trong nghiên cöùu O da ykem carboxyl, töø acetylcoenzym A thaønhTacid beù/o :/ x da  Duøng pyrithiamin (khaùng vitamin B ñeå gaây beänh teâ phuø N p t o Coù vai troø trong việc toångÀhôïp purin, acid t treân chuoät. Đ h u ailB nucleic caàn thiết cho quaù trình taïo maù N M  Duøng gluco-ascorbic (khaùng vitamin C) ñeå gaây beänh Ễ I Cuøng vôùi acid tetrahydrofolic trong việc taïo D scorbut treân chuoät.

Coenzym cuûa NAD, vaän chuyeån electron, caàn thiết cho söï hoâ haáp cuûa moâ.

B5

B6

B8 B9 B12

C

Định nghóa Laø caùc chaát coù caáu truùc hoùa hoïc töông töï nhö vitamin nhöng coù theå öùc cheá taùc ñoäng cuûa vitamin do:  phaù huûy caáu truùc phaân töû cuûa vitamin

1)

neân ADN, taïo thuaän lợi methionin

cho sinh toång hôïp

Taïo collagen cho moâ liên keát, cho e- ñeå chuyeån a. folic thaønh tetrahydrofolic, taïo feritin

+ Trong trị liệu  Duøng dicoumarin (khaùng vitamin K) ñe choáng ñoâng maùu  Duøng methotrexat (khaùng acid folic) ñeå choáng ung thö

TÌNH TRAÏNG THIEÁU VITAMIN

Do gia taêng nhu caàu

Nguyên nhân Do dinh döôõng Do caùc nguyeân nhaân khaùc

Beänh nhieãm khuaån caàn nhiều vitamin ñeå taïo khaùng theå

T G &

Thôøi kyø coù thai, cho con buù.

T S Caùc thuoác coù aû|nh höôûng ñeán söï haáp thu cuûa vitamin Û Do gia taêng nhu caàu nhö khaùng sinhNphoå roäng, thuoác ngöøa thai, thuoác choáng Ơ Töông taùc giữa caùc vitamin co giaät… H N com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb Do haáp thu bị caûn trôû L Töông taùc giöõa caùc vitamin - m nho N ke quy Á y em Avidin ôû loøng traéng tröùng taïo phöùc với biotin.

O a d haáaypk / Ethanol laøm toån thöông oáng tieâu hoùaTneân :giảm / N tp ox d Vitamin A nhiều gaây loaõng xöông duø löôïng vit D ñöôïc thu vitamin B1, PP, B9. À t hy vitamin ilB B1 cung caáp ñaày ñuû.

Thiaminase trong thịt caù nöôùc lôïĐ phaân huû a N M Döôïc phaåm Ễ I Vit C caàn ñeå vit B chuyeån thaønh daïng hoaït ñoäng D Do haáp thu bị caûn trở

Khaùng sinh phoå roäng, sulfamid. Thuoác khaùng acid. Thuoác nhuaän tröôøng Colchicin Sulfasalazin Vi khuaån, kyù sinh truøng ôû ruoät

9

neân thieáu C gaây thieáu B9.

Vit B6 caàn thieát cho toång hôïp vit B3 töø tryptophan neân thieáu B6 seõ thiếu B3.

TÌNH TRAÏNG THÖØA VITAMIN Vitamin B6 seõ laøm levodopa (trò parkinson) maát hoaït tính nhanh do vit B6 laø men vaän chuyeån nhoùm amin vaø decarboxyl hoùa acid amin.

Nguyeân nhaân  Coù theå do aên uoáng  Do laïm duïng thuoác.

T G & hoaït tính caùc khaùng - laøm giaûm nhanh T  Vitamin tan trong nöôùc khi thöøa thì khoâng gaây ñoäc sinh khoâng beà n trong moâi tröôøng acid S | (PNC, ampicillin, erythromycin) cho cô theå.

N - taêngƠ haáp thu thuoác coù baûn chaát acid  Vitamin tan trong daàu có thể gây nguy hiểm như: H om (salicylat) N vitamin A, vitamin C, vitamin B6, vitamin B12 m thuoác coù baûn chaát kieàm - taêng .c thaûi otröø Y z c U .

Q .u(alkaloid) co mail do laøm nöôùc tieåu trôû neân acid.

A n @g Ó o ess H h - yn usin AÛNH HÖÔÛNG CUÛA VITAMIN Ý qu nb L ÑEÁN TAÙC DUÏNG CUÛA THUOÁC - m nho N nhịp ke mquy Vitamin D laøm taêng Ca huyeát neân coù theå gaâÁ y loaïn y tim neáu duøng chung với digitalin.

TO ://da ayke N p onx dhoùa Vitamin D vaø vitamin K bò Àtaêng tchuyeå htngailBlaâu dài bôûi phénytoin, phénobarbital Đ khi duø M ñeå chöõa beänh ñoäng kinh. ỄN I D Vitamin C laø acid neân

Độc hại

Vitamin K laøm giaûm taùc duïng choáng ñoâng maùu do đối khaùng taùc duïng.

cuûa

thuoác

Vitamin PP coù taùc duïng daõn maïch ngoại biên neân coù theå gaây haï huyeát aùp theá ñöùng khi duøng chung với thuoác haï huyeát aùp loaïi öùc cheá adrénergic.

VITAMIN A * retinol

retinol coù trong caù nöôùc maën

* acid retinoic

*

T G &

3-dehydroretinol coù trong caù nöôùc lôï hoaït tính khoaûng 1/3 vitamin A1

T S |

caùc retinoid thôm hay arotinoid

DI

ỄN

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d nhaân  -ionon À t Đ h ilB Ma

 Nhaân  - ionon: laø phaàn caàn thieát ñeå coù taùc duïng.  Nhoùm metyl ôû nhaân -ionon: neáu thay baèng H (khoâng coù nhoùm metyl) thì hoaït tính giaûm roõ reät.

 Maïch nhaùnh Soá nguyeân töû C: phải coù ít nhaát laø 9ø, gaén vaøo vị trí 1 cuûa nhaân  - ionon . ÔÛû vị trí 9 vaø 13 mang nhoùm - CH3

Caùc lieân keát ñoâi lieân hôïp cuûa maïch nhaùnh cuõng

T G &

lieân hôïp vôùi lieân keát ñoâi cuûa nhaân.

T S |

Chuyeån dòch caùc lieân keát ñoâi (vaãn coøn lieân hôïp): maát hoaït tính.

N Ơ Chuyeån lieân keát ñoâi thaønh lieân keát ba : maát hoaït tính.

NH com Y z. .com  Nhoùm alcol baäc I: khi oxy hoùa ñeán - COOH thì phaân töû vaãn U Q .uco mail giữ ñöôïc hoaït tính.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG VITAMIN D L o - m nh N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN  Nhân Sterol: Nhaân cyclopentanopheù natren I Ñeå sterol trôû thaønh provitamin thì D Coù 17 carbon chia thaønh 4 voøng A, B, C, D Boû caùc lieân keát ñoâi : maát hoaït tính.

Voøng B môû.

Nhaân coù theå baõo hoøa hoaëc mang noái ñoâi ôû 5-6 vaø 7-8.

Nhoùm - OH gaén ôû vị trí 3 2 nhoùm - CH3 gaén ôû vị trí 10 vaø 13.

Nhoùm - OH ôû vò trí 3 phaûi coù vò trí  (phía treân maët phaúng) vaø töï do.

Nhoùm metylen ôû vò trí 10.

Ba liên kết đôi liên hợp (trien) ôû 5-6, 7-8, 10-19.

Maïch nhaùnh ôû vị trí carbon 17 laø khaùc nhau.

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

VITAMIN E

benzen

dihydro pyran

chroman

NHAÂN CHROMAN

T G &

T S | ng coù hoaït tính vitamin - khoâng laø nhaân pyran; khoâ N chaát khaùng vitamin Ơ  NhoùmH - OH ôûm vị trí 6 coù theå ôû daïng töï do hoaëc ñöôïc N este hoùa, esteo acetat coù hoaït tính cao hôn gaáp 3 laàn c om .

Y TOCOPHEROL tocopherol. z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk TEÂN HÔÏP CHAÁT N p ox d t À t  Caùc nhoùm metyl caàn thiết cho hoaït tính vitamin. Đ h ailB tocol M 3 nhoùm gaén ôû vị trí 5, 7, 8 (daïng ) ỄN I 2 nhoùm gaén ôû vị trí 5, 7 hoaëc 5, 8 (daïng  vaø ).  - tocopherol (trimetyl-5,7,8 D  Thiotocopherol: thay oxy (O) baèng löu huyønh (S) ôû

R1/C5 R2/C7 R3/C8 H

H

H

CH3

CH3

CH3

tocol ), vitamin E

CH3 CH3

H CH3

CH3 H

 - tocopherol (dimetyl-5,8 tocol)  - tocopherol (dimetyl-5,7 tocol)

CH3

H

H

 - tocopherol (metyl-5 tocol)

1 nhoùm gaén ôû vò trí 5 (daïng )

 Thay nhaân chroman baèng nhaân cumarin hay thiochroman thì taùc duïng khoâng ñaùng keå.

DAÂY NHAÙNH  Soá nguyeân töû carbon 5 - 9 carbon: khoâng coù hoaït tính.

.

13 carbon: hoaït tính maïnh nhaát.

17 carbon: hoaït tính giaûm đi 10 laàn.

1 hay 2 nhoùm isopren: khoâng coøn taùc duïng

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com  Daây nhaùnh được thay baèng voøng hoaëc nhoùm -CH U thì phaân töû khoâng coù hoaït tính.

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb VITAMIN K L TÍNH CHẤT - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk Vitamin E laø chaát che chôû cho caùc chaá N t deãtpbò ox d À oxy hoùa khaùc, noù bò oxy hoùa theo Đ phaûnhöùt ngailB M ỄN I naphtalen naphtoquinon-1,4 D

 Daây khoâng phaân nhaùnh, chæ goàm toaøn nhoùm - CH2 vaø taän cuøng baèng nhoùm - CH3: khoâng coù hoaït tính.

3

2- metylnaphtoquinon–1,4 (vit K)

Caùc vitamin K coù caáu truùc quinon daïng oxy hoùa

daïng khöû

metyl-2-naphtoquinon-1,4.

VITAMIN TOÅNG HÔÏP Menadion (vitamin K3) vaø caùc daãn chaát hoøa tan, R = - H

menadion tan trong daàu

T G &

daïng bisulfit tan trong nöôùc

T S |

daïng oxim tan trong nöôùc

Menadiol (vitamin K4) vaø caùc este

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG L - m nho VITAMIN THIEÂN NHIEÂN N ke quy Á y em O a - Vitamin K : nguoàn goác thöïc vaät phytomenadion T ://d ayk hay  phylloquinon: N tp ox d R laø daây phylyl C : 4 ñôn vò isopren. À Đ ht ailB M ỄN I D menadion

menadiol (vitamin K4)

este cuûa menadiol

1

20

- Vitamin K2: nguoàn goác ñoäng vaät farnoquinon: R laø daây farnesyl C30: 6 ñôn vò isopren.

NHAÂN MENADION

 Neáu coù 3 voøng: antraquinon khoâng coù taùc duïng.  Vòng A khoâng ñöôïc theá baát cöù nhoùm naøo (- OH, - CH3, - Cl, -Br)

TÍNH CHẤT HOÁ HỌC Phaûn öùng do caáu truùc quinon: oxy hoùa - khöû daïng ceton

daïng enol

 Vòng B

Oxy phaûi phaân cöïc ñeå taïo hoã bieán ceto-enol Oxy được thay thế baèng löu huyønh hay nitô hoaëc voøng 5 caïnh: khoâng coù hoaït tính.

 Phaûn öùng oxy hoùa: do lieân keát ñoâi ôû giöõa 2 nhoùm ceton raát linh ñoäng.

Vitamin K3

T G &

T S |

N Ơ H om Nhoùm -CH tạo hoaït tính.

N c om Nhoùm -CH3 thay baèng -H, -Cl, hoaëc daây coù ít nhaát .

Y z c 6 carbon thì coù hoaït tính khaùng vitamin K. QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho TÍNH CHẤT HOÁ HỌC y e N u DAÂY NHAÙNH ÔÛ VÒ TRÍ 3 k mq  Phaûn öùng khöû Á y TO ://da ayke 2 nguyeân töû H coù theå khöû vitamin K (coù N tp ox d À thaø nh vitamin K4 (khoâng maøu). t Đ daàu. h ailB  Daây nhaùnh daøi: vitamin tan trong N M Ễ I  Daây nhaùnh có ít nhaát laø 8 carbon: coù hoaït tính baèng vôùi D caùc vitamin K thieân nhieân.  Vò trí 2 /Vòng B

Vitamin K1

3

3

maøu)

 Daây nhaùnh baõo hoøa vaø khoâng gaén nhoùm metyl: hoaït tính keùm daây phytyl.  Khoâng coù daây nhaùnh vaãn coù taùc duïng (Vitamin K3 ).

Khi gaëp aåm thì chaát naøy laïi chuyeån laïi thaønh quinon coù maøu.

KHAÙNG VITAMIN K

COUMARIN

Lieân quan caáu truùc-taùc ñoäng vitamin K, khaùng vitamin K

Monocoumarin

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb Lieân quan caáu truùc-taùc ñoäng vitamin K,- L Lieân quan caáu truùc-taùc ñoäng vitamin K, ho m n khaùng vitamin K N ke quy khaùng vitamin K Á y m Dicoumarin, R = hydroxy - 4 coumarin TO ://da ayke N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D

Phaàn trong khung laø caáu truùc caàn thieát cho hoaït tính: Hoaït tính vitamin K : khi R = - CH3.

Hoaït tính khaùng vitamin K

+ Caùc coumarin: . R coàng keành: monocoumarin . Coù theå caùc phaân töû “ñoâi”ù: dicoumarol + Caùc diandion khoâng coøn nguyeân töû oxy neân voøng coøn 5 caïnh: phenylindanedion (2-phenyl indan 1,3-dion).

X

R

TEÂN QUOÁC TẾ

-H

warfarin

-- NO2 -I - Cl

aceùnocoumarol iodowarfarin coumachlore

TEÂN BIEÄT DÖÔÏC

TEÂN QUOÁC TẾ

-H dicoumarol - COOC2H5 biscoumacetat etyl coumetarol - CH2OCH3 - CH2CH2-S-CH3 thioxycoumarin

COUMAFEØNE, COUMADINE (muoái Na) SINTROM DIOCOUMINE TOMORIN

TEÂN BIEÄT DÖÔÏC ANATHROMBASE (muoái Li) TROMEXAN DICOUMOXYL THIOCOUMARTHIOPORAN

Caùc indan - dion

VITAMIN TAN TRONG NƯỚC T R - C 6H 5 -C6H4Cl -C6H4Br -C6H4F

R1 -H -H -H -H

TEÂN QUOÁC TEÁ phenindion clorindion bromidion fluphenindion

TEÂN BIEÄT DÖÔÏC PINDIONE INDALITON FLUIDANE PREÙVISCAN

-C6H4OCH3P

-H

anisindion

UNIDONE

TAÙC ÑOÄNG

XUAÁT HIEÄN

nhanh, ngaén

Sau 18 - 24 giôø

ETYL) trung gian

treã, keùo daøi

Sau 36 - 48 giôø

ỄN

3 - 4 ngaøy

DI

Sau 48 - 72 giôø

|S

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho VITAMIN B1 y e N u k mq Á CAÁU TRUÙC y O a e T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

KEÙO DAØI 48 giôø

G & T

THUOÁC

= THIAMIN

Monocoumarin ( ACENOCOUMAROL), dicoumarin ( BISCOUMACETAT

Ma

Dicoumarin ( THIOXYCOUMARIN, COUMETAROL) Indandion ( PHENINDION, BROMINDION, ANISINDION)

6 - 10 ngaøy Monocoumarin (WARFARIN), Dicoumarin ( DICOUMAROL), Indan-dion ( PHENINDION)

 Nhaân pyrimidin hay metadiazin ø Dò voøng 6 caïnh coù 2 N ôû vò trí 1, 3 (meta).

Nhoùm - CH3 ôû vò trí 2 Nhoùm amin baäc I ôû vò trí 4

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

 Nhaân thiazol: laø

Thiofen coù N ôû vị trí 3.

Nhoùm - CH3 ôû vò trí 4.

T G &

 Nhaân pyrimidin (Vị trí 2, vị trí 4)

T S  Nhoùm -| CH (hoaëc - C H ) thì coù hoaït tính N. ôû vò trí 3 cuûa thiazol vaø 5 vitamin Ơ NHNhoùcmom–C H thì phaân töû coù hoaït tính đối Y khaùzn.g vitamin. om c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB Vị trí 4 N M Ễ  Nhoùm - NH ôû daïng töï do: caàn thiết.

Nhoùm -hydroxy etyl laø 1 alcol baâïc I ôû vị trí 5  Caàu - CH2 – Noái 2 nhaân vôùi nhau cuûa pyrimidin.

Vị trí 2

3

4

Kém bền.

DI

2

5

9

2

 Nhoùm metylamino - NH CH3: mất hoạt tính.

 Nhoùm OH: hoaït tính khaùng vitamin.

Vị trí 2 vaø 4: 2-metyl, 4-amino

2-amino, 4- metyl:

khoâng coù hoaït tính.

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

Thay nhaân thiazol baèng nhaân pyridin thì ñöôïc pyrithiamin

T G &

Caàu noái metylen: 2 nhân nối tröïc tiếp với nhau khoâng qua nhoùm metylen.

T S |

Pyrithiamin N 2 nhân nối với nhau bằng 2 nhoùm metylen . Ơ n thiazol thaønh thiazolin được chất không H Hydro hoù a nhaâm N co Phaân töû cuõng khoâng coù taùc duïng. tác Y dụng . com z U Q .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin HOÙA TÍNH Ý qu nb L o  Phản ứng ester hoá h m n LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNGN e quy k Á Thiamin(-OH) + acid palmitic/ stearic/ hydrocloric/nitric tạo este y em O a k T ://d ay  Phaûn öùng vôùi taùc nhaân mang tính kieàm N p ox d t À t Đ h ailB M ỄN I D4, vị trí 5)  Nhaân thiazol (vị trí 2, vị trí

Vị trí 2: carbon phải ôû traïng thái töï do.

Vị trí 4: daây carbon phải ngaén (tối đa 3C).

Vị trí 5: daïng -hydroxyetyl, alcol baäc I có tác dụng. daïng -hydroxyetyl, alcol baäc II không có tác dụng.

Thiamin

 Oxy hoá trong moâi tröôøng kieàm K[Fe(CN6)] Thiocrom Thiamin NaOH Pseudo base - H2O

 Phản ứng với chất khử Do nitô cuûa thiazol trong thiamin ôû daïng amoni baäc IV

CAÁU TRUÙC

VITAMIN B2

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

Vitamin B2 coù caáu truùc nhaân flavin

T S  ôû vò trí 7 baè|ng nhoùm metyl N Ơ  ôû vò trí 8 baèng nhoùm metyl, NH com Y ôûû vòztrí. 10.cbaèomng nhoùm ribose.

U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB

Nhaân flavin ñöôïc taïo thaønh do söï ngöng tuï giöõa ortodiamin phenylen vôùi alloxan.

N

Ễ I D

T G &

Caáu truùc cuûa vitamin B2

M

Vò trí 3: phaûi laø - NH ñeå coù theå phosphoryl hoùa. Vò trí 7 vaø 8: thay baèng nhoùm etyl hay clorid thì phaân töû khoâng coù taùc ñoäng.

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG HOÙA TÍNH  Taùc ñoäng cuûa aùnh saùng

Vò trí 10: phaûi laø nhoùm D-ribityl.

Thay D-ribityl baèng 1 hydrocarbon khaùc (benzen) thì phaân töû khoâng coù taùc ñoäng.

T G &

T S |

N Ơ khaùng vitamin.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho HOÙA TÍNH N ke quy HOÙA TÍNH Á y em O a d Toxy hoù yk / a /  Phaûn öùng vôùi caùc taùc nhaân khöû do heä thoá n g a khöû  Taùc ñoäng cuûa kieàm N tp: ox d À t Đ h ailB M ỄN I D

 Neáu thay nhaân III (pyrimidin) baèng nhaân benzen tạo chất

leucoriboflavin (dihydro riboflavin)

Khoaûng pH beàn vöõng: 4,5 - 7.

Töông kî vôùi caùc dung dòch tieâm: P.A.S., lactase, dung dòch kieàm ñaëc bieät laø carbonat.

VITAMIN B3

piperidin

pyridin

acid nicotinic

nicotinamid

LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG

T G &

Caùc chaát coù caáu truùc töông töï nhö acid isonicotinic, acid picolinic khoâng coù taùc duïng.

T S |

Chöùc amid ñöôïc theá baèng 2 nhoùm C2H5 thì trôû thaønh dietylamid (coramin) coù taùc ñoäng baèng khoaûng 1/14 vitamin PP.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin VITAMIN B6 Ý qu nb L o - m nh e quy LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG N k Á y em O a d n ayk T //toaø Nhaân ñöôïc hydro hoùa 1 phaàn (guvacin) hay hoaø:n N p t tính xd (acid nipeùcotic) thì phaân töû khoâÀ ng coù tthoaï o Đ h ailB vitamin nöõa.

M ỄN I D LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG pyridoxol

pyridoxal

pyridoxamin

3 daïng pyridoxol, pyridoxal vaø pyridoxamin coù taùc duïng töông ñöông.

Caùc ñoàng phaân cuûa pyridoxal (-CHO) vaø pyridoxamin (- CH2NH2) mang nhoùm formyl (- CHO) vaø aminoetyl (CH2CH2NH2) ôû vò trí 5 thay vì 4: khoâng coù taùc duïng.

2. Do nhoùm - OH ôû vò trí 3:  Phaûn öùng taïo maøu: Vôùi FeCl3 taïo muoái phöùc coù maøu ñoû.

Vôùi 2,6-dicloroquinon clorimid cho maøu xanh.

T G &

T S |

1.

N Ơ  Phaûn H öùng theá ôû vò trí ortho hay para so vôùi nhoùm -OH naøy nhöng N cvòotrímortho thuaän lôïi hôn do coøn H chöa bò theá.

Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho 3. Taùc duïng với caùc muối diazoni taïo phaåm maøu azoic N ke quy HOÙA TÍNH Á Thí duï: taùc duïng vôùi muoái diazoni cuûa sulfathiazol trong O /day ykem Do nhaân pyridin maø vitamin coù tính baz T neân ethanol - nöôùc, pH 6,5 - 7 coù theâm keõm clorid a / : d N - pyridoxol cho maøu ñoû tím, p ngokhan. x  Coù theå ñònh löôïng baèng acid trong moâittröôø t À - pyridoxal cho maøu vaøng da cam Đ h ailB - pyridoxamin cho maøu ñoû beàn.

N M  Coù theå taïo muoái vôùi caùc acid Ễ - vôùi acid hydrocloric DI taïo muoái hydroclorid deã tan Phaûn öùng naøy coù theå duøng ñeå: laø daïng döôïc duïng

- vôùi acid silico- vonframic, phosphovonframic, sulfuric taïo keát tuûa coù theå aùp duïng ñeå ñònh löôïng.

+ ñònh tính, + phaân bieät caùc pyridoxin, + ñònh löôïng baèng phöông phaùp ño maøu.

VITAMIN B9 CAÁU TRUÙC Taùc duïng vôùi caùc muoái diazoni taïo phaåm maøu azoic

Acid folic hay pteùroylglutamic goàm: 1 phaân töû acid pteùroic noái vôùi chöùc amin cuûa acid glutamic baèng lieân keát peptid - RCO.NH - R’.

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L 4. Phaûn öùng phaân bieät pyridoxol vôùi 2 chaát kia - m nho do - OH ôû vò trí 3 vaø -CH OH ôû vò trí 4 neân e quy N - chæ coù pyridoxol taïo este vöõng beàn vôùÁ i acid yk O /da ykem boric T - pyridoxal vaø pyridoxamin thì khoâng. :/ x da N p t ĐÀ ht ailBo M ỄN I D 2

5. Do nhoùm hydroxymetyl ôû vò trí 5: este hoùa vôùi acid phosphoric taïo ra coenzym cuûa caùc men chuyeån vaän nitô : transaminaz.

VITAMIN B12 R

COBALTICORIN

T G &

T S |

AMINOPROPANOL

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG L - m nho N ke quy Acid glutamic laø caàn thieát cho hoaït tính vitaminÁ y em O a T ://d ayk Trong caùc polyglutamat thì N tp ox d À daïng coù 3 acid glutamic (acid pteùĐ royl-triglutamic) ht ailBvaø M 7 acid glutamic (acid ỄNpteùroyl-heptaglutamic) I D laø daïng coù hoaït tính sinh hoïc nhöng phaûi ñöôïc thuûy phaân tröôùc khi ñöôïc haáp thu.

Neáu thay acid glutamic baèng acid aspartic (coù ít hôn acid glutamic 1 nhoùm - CH2 -) thì ñöôïc antivitamin.

PHOSPHAT

BAZ

NUCLEOTID D-RIBOSE

1. DAÂY - R: noái vôùi cobal bôûi lieân keát coäng hoùa trò.

Tuøy theo nhoùm -R maø coù caùc cobalamin khaùc nhau  Cobal hoùa trò III coù 6 liên keát ở chính giöõa corin taïo thaønh cobalticorin.  4 loại nhoùm theá treân cobalticorin

T G &

R = CN: cyanocobalamin

T S |

R = OH: hydroxocobalamin

Nhoùm -CH3: 8 nhoùm ôû caùc vò trí 1, 2, 5, 7, 12, 15,17 trong ñoù: 4 nhoùm coù caáu hình  ôû vò trí 1, 2, 7, 12 2 nhoùm coù caáu hình  ôû vò trí 12’, 17’ 2 nhoùm noái vôùi lieân keát ñoâi ôû vò trí 5”, 15”.

R = H2O(+): aquocobalamin

N Ơ R = 5’ -desoxy-adenosyl: cobamamid = coenzym B NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho Cobalticorin noái vôùi caùc thaønh phaàn khaùc qua nguyeân töû cobal COBALTICORIN N ke quy Á y em vaø acid propionic ôû vò trí 17.

O a k T ://d ay N p ox d t À t Đ h ailB M ỄN I D Nhoùm acetamid - CH2CONH2 coù caáu hình  ôû vò trí 2, 7, 18

12

Nhoùm propionamid - CH2CH2CONH2 coù caáu hình  ôû vò trí 3, 8, 13

Nhoùm acid propionic - CH2CH2COOH coù caáu hình  ôû vò trí 17

2.

* 4 voøng pyrol noái vôùi nhau bôûi 3 nhoùm metyl vaø 1 lieân keát tröïc tieáp giöõa 2 voøng taïo neân corin vôùi 6 lieân keát ñoâi lieân hôïp.

3. AMINOALCOL: laø daïng ñoàng phaân D 

Noái vôùi acid propionic ôû vò trí 17  cuûa cobalticorin

baèng chöùc amin

T G &

 Noái vôùi acid phosphoric baèng chöùc alcol.

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho HOÙA TÍNH 4. NUCLEOTID N ke quy Á yi em  Baz laø dimetyl-5,6 benzimidazol noái vôùO i cobal bôû a 1. Do Co: voâ cô hoùa baèng K SO taïo thaønh CoSO cho T ://d ayk lieân keát phối trí maøu xanh lô vôùi amoni cyanat.

N tp ox d À t  Phosphat noái vôùi  - aminopropanol Đ bôûi hlieân keáailtBeste 2. Do baz dimetyl-5,6 - benzimidazol: vitamin cho saûn N M  D-riboz laø  - D - ribofuranose Ễ phaåm phaân huûy laø dimetyl ortophenylen diamin, DI 2

4

4

chaát naøy ngöng tuï vôùi acetylaceton taïo maøu ñoû tía.

3. Haáp thu maïnh böùc xaï UV vaø khaû kiến

 Coù heä thoáng noái ñoâi lieân hôïp  Chöùa Co  Áp duïng tính chaát naøy ñeå ñònh tính, ñònh löôïng

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb VITAMIN C L - m nho LIEÂN QUAN CAÁU TRUÙC - TAÙC DUÏNG N ke quy Vitamin C laø daãn xuaát cuûa Á y em  NHAÂN FURAN 5 caïnh coù dò toá oxy, carbon O a d T yk  Daïng ñoàng phaân: / a / : + coù caàu oxyd giöõa carbon 1 vaø 4 d N Vitamin C laø daïng acid L- ascorbic p ox t À t Daïng D khoâng coù hoaït tính. + mang nhoùm endiol ôû vò Đ trí 2 vaø 3h ilB a N M  Nhaân furan Ễ I  DAÂY NHAÙNH mang nhoùm alcol baäc II ôû vò trí 5 vaø alcol Nhoùm theá gây giaûm hoaëc maát taùc ñoäng.

D baäc I ôû vò trí 6

Phaân töû coù 2 carbon baát ñoái xöùng C4 vaø C5

Nhoùm dienol caàn thieát ñeå coù hoaït tính

 Daây nhaùnh: Thay baèng nhoùm - CH3: vaãn giöõ ñöôïc hoaït tính.

HOÙA TÍNH 1. Tính acid: acid ascorbic ñöôïc xem nhö acid maïnh maëc duø khoâng chöùa nhoùm - COOH. Kim loaïi Na coù theå theá vaøo hydro ôû vò trí 3 (nhoùm endiol) roài hoã bieán.

HOÙA TÍNH 4. Tính khöû  Caùc taùc nhaân xuùc taùc laø aùnh saùng, nhit ñoä, chaát

kieàm, veát ñoàng, saét, caùc enzym.

T G &

 Dung dòch acid ascorbic deã bò oxy hoùa , khi coù maët

T S  Acid ascorbic| coù theå khöû thuoác thöû Fehling, baïc 2. Haáp thu böùc xaï UV Do nhoùm endiol lieân hôïp vôùi N nitrat, 2,6-diclorophenol indophenol, laøm maát maøu Ơ nhoùm carbonyl neân acid ascorbic coù theå ñònh tính H m baèng caùch ño dung dòch naøy ôû noàng ñoä 0,001% iod. N o c trong acid hydrocloric 0,01N, cöïc ñaïi haáp thu ôû Y z. .com U 243 nm vôùi A (1%, 1cm) töø 545 ñeán 585.

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb HOÙA TÍNH L - m nho . Vôùi AgNO 3. Tính oxy hoùa N ke quy Á y em  Oxy hoùa – khöû thuaän nghòch O a T ://d ayk N ntptöû hydro  Acid ascorbic coù theå cho 2 nguyeâ xd À o t Đ h . ailB ñeå trôû thaønh acid dehydroascorbic N M Ễ I  Acid dehydroascorbic coù theå nhaän laïi 2 . Vôùi 2,6-diclorophenol indophenol D khoâng khí.

3

hydro ñeå trôû laïi acid ascorbic.

 Söï oxy hoùa khöû khoâng thuaän nghịch taïo ra

acid 2,3-dicetogulonic, furfurol,CO2, nöôùc

NGUYEÂN NHAÂN THIEÁU KHOAÙNG CHAÁT Cheá ñoä aên Do nguoàn nöôùc vaø ñaát cuûa ñòa phöông Beänh nhaân ñöôïc nuoâi döôõng nhaân taïo hoaøn toaøn baèng ñöôøng tieâm truyeàn

T G &

T S |

Nhu caàu cô theå taêng nhöng khoâng ñöôïc cung caáp ñaày ñuû

N Ơ H m c naêng heä tieâu hoùa giaûm NgöôøiN cao tuoåiochöù cc thuoá .

Y omc z Do töông taù c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho VAI TROØ CUÛA KHOAÙNG CHAÁT y e N u k mq Á y TO ://da ayke N tp ox d Khoaùng chaát cung caáp giuùp ñieàu chænh caùc roái À t loaïn do thieáu yeáu toá xuùc taùc caùc phaûn öùng Đ h ilB Roái loaïn haáp thu ôû ñöôøng tieâu hoùa

DI

ỄN

Ma

chuyeån hoùa, töø ñoù ñieàu chænh theå traïng cuûa cô theå, chöùc naêng.

LIEÀU DUØNG CUÛA KHOAÙNG CHAÁT

DAÏNG HÔÏP CHAÁT THÖÔØNG ÑÖÔÏC SÖÛ DUÏNG

 Caùc khoaùng chaát ñöôïc duøng khoâng ñuû ñeå gaây ra ngoä ñoäc vì vaäy khoâng caàn phaûi theo doõi thaät chaët cheõ haøm löôïng cuûa chuùng trong maùu (Li).

 Muoái gluconat,

 Vieäc ñieàu trò baèng caùc nguyeân toá voâ cô daïng veát naøy khoâng theå thay theá ñöôïc ñieàu trò cuûa chaát voâ cô coù taùc duïng ñaëc hieäu höôùng veà cô quan vaø chöùc naêng ñaëc bieät

T G &

 Hoãn hôïp caùc muoái,

T S | phoái hôïp vôùi Cu gluconat Au keo trong N Oligocure*.

Mn gluconat, Do ñoù vieäc söû duïng caùc nguyeân toá vi löôïng laø ñoäc laäp Ơ vôùi caùc trò lieäu baèng caùc hôïp chaát voâ cô.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L ho m n THÖØA KHOAÙNG CHAÁT N ke quy DAÏNG CHEÁ PHAÅM THÖÔØNG DUØNG Á y m TO ://da ayke N tp phoåox d Thöøa Fe gaây ngoä ñoäc Fe ôû treû döôùÀ i 5 tuoåitkhaù  Vieân neùn : Al gluconat. Đ h ilB a bieán do uoáng quaù lieàu daãn ñeán Ntöû vong. M  Vieân ñaët döôùi löôõi : Cu gluconat. Ễ I D  Coám : K gluconat.  Keo

Thöøa iod khi duøng lieàu treân 6 mg / ngaøy gaây öùc cheá

hoaït ñoäng cuûa tuyeán giaùp, nhöôïc naêng giaùp traïng.

 Dung dòch uoáng : Ni gluconat - Co gluconat).  Tieâm IM : Cu gluconat.

–

CÔ QUAN COÙ AÙI LÖÏC VÔÙI CAÙC KHOAÙNG CHAÁT

 Da: S, Se, Zn,  Tieâu hoùa: Ni - Co

KHOAÙNG CHAÁT GIUÙP CAÛI THIEÄN CAÙC TÌNH TRAÏNG CUÛA CÔ THEÅ

 Suy nhöôïc: Cu - Au – Ag

T G & - Au - Ag, Mn - Cu, Mn - Cu – Co  Nhieãm truøng: Bi, Cu, Cu T  Heä thaàn kinh thöïc vaät: loaïn tröông löïc, co giaät: P, S  Dò öùng: Mn | Mg, Mn - Co N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho LÖU YÙ KHI SÖÛ DUÏNG N ke quy CAÙC CHÖÙC NAÊNG Á y em O a T ://d ayk N tp ox d Caùc coâng thöùc coù chöùa iod À t  Chuyeån hoùa glucid, protein: Đ Cr h ailB M  Choáng oxy hoùa: Cu, Se, Zn Keõm duøng ñieàu trò caùc beänh toån thöông da ỄN I  Caân baèng acid - baz:DCl, K, Na  Cô: K, Ca, Mg

 Thieáu maùu: Co, Cu, Fe

Phaïm vi ñieàu trị cuûa caùc nguyeân toá vi löôïng raát heïp

 Thuốc an thần (sedative drug):

T G &

 Thuốc làm giảm kích thích thần kinh trung ương (TKTW),

giảm quá trình hưng phấn võ não. 

N Ơ Thuốc ngủ drug): tạo trạng thái buồn ngủ, đưa tới H (hypnotic m N o ngủ giấc ngủ gần giấc c m sinh lý. .

Y o z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Một thuốc có thể có cả 2 tác dụng an thần và gây ngủ.

Nhận biết, phân loại các nhóm thuốc dựa lB Đ trên cấu httrúcaihoá An thần: khi dùng liều thấp N M Ễ học Gây ngủ: khi dùng liều cao DI 

ThS. Trần Lê Uyên

E-mail: tranleuyen2504@gmail.com



T S |

Thuốc an thần mạnh





 

 Liên quan cấu trúc – tác dụng  Tổng hợp một số thuốc an thần gây ngủ

Thuốc an thần nhẹ

BARBITURATE 1. Barbiturate: phenobarbital, hexobarbital

3. Nhóm có thời gian tác dụng trung bình (3-6 giờ)

T G &

2. Benzodiazepine: diazepam, clonazepam, lorazepam, midazolam

T S |

3. Các thuốc khác: zolpidem, buspiron.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O BARBITURATE BARBITURATE a T ://d ayk N tp ox d 1. Nhóm có thời gian tác dụng dài (6 tiếng À hoặc hơn) - Tác dụng: Đ ht ailB • An thần, gây ngủ N M Ễ DI 4. Thuốc mới: eszopiclone, clomethiazole

• Mất ngủ đầu hôm • Mất ngủ cuối giấc

2. Nhóm có thời gian tác dụng ngắn (ít hơn 3 giờ)

• Mất ngủ hoàn toàn

• Chống co giật trong bệnh động kinh • Giảm đau • Gây mê

BARBITURATE - Cơ chế tác động: barbiturate gắn lên vị trí allosteric của thụ

T G &

thể GABAA, kích hoạt và biến đổi sự truyền ion: • Biến đổi cấu trúc kênh ion, làm kênh dễ mở • Tăng ái lực của GABA trên thụ thể của nó.

• Kéo dài thời gian mở kênh ion.

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O BARBITURATE a T ://d ayk N tp ox d À - Dẫn xuất của barbituric acid Đ ht ilB

• Trường hợp liều cao, barbiturate có thể mở kênh chloride dù không có GABA.

BARBITURATE

DI

ỄN

T S |

Ma

- PO, IM, IV

- Thời gian bán huỷ dài (2-6 ngày) - Cảm ứng men gan CYP3A4, CYP1A2, CYP2C9…

- Chỉ định: động kinh ở trẻ sơ sinh, động kinh cục bộ, tonic-clonic seizure.

- Tác dụng có hại: AHS. MOA: gắn lên VGSC ở thụ thể Glutamate.

BARBITURATE

BENZODIAZEPINE (BZD) - Dẫn xuất của vòng benzodiazepine

T G - Thể hiện hoạt& tính giảm đau gây ngủ.

T - Đường dùng: | S PO, đường tiêm.

- ChỉNđịnh: lo âu, rối loạn sợ hãi. Ơ H - Tác dụng N com có hại: phụ thuộc thuốc, hội chứng cai . c(withdrawal syndrome) Y zthuốc om U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O SAR OF BARBITURATE BENZODIAZEPINE (BZD) a T ://d ayk N tp ox d À - Tổng số carbon tại C5 trong khoảng 6-10 Đ ht ailB M - Mạch nhánh > mạch thẳng cùng N số carbon Ễ I - Bất bão hoà > bão hoà cùng số carbon D - Tổng hợp:

- Tác động dài (lipophilic)

- Nhóm thế phân cực (NH2, RNH, OH, COOH, SO3H) tại C-5 làm giảm tính thân dầu và tiềm lực thuốc - Thay thế Oxi ở C-2 bằng Sulfur: tăng hoạt tính và giảm thời gian tác dụng.

Cơ chế tác động: gắn chủ yếu lên benzodiazepine binding site hiện diện ở kênh GABAA

BENZODIAZEPINE (BZD)

BENZODIAZEPINE (BZD)

Tổng hợp

T G &

BENZODIAZEPINE (BZD)

N

Ễ I D

T S - Đường dùng: PO,|parenteral (clonazepam, lorazepam), PO N (bro-) Ơ mphụ thuộc thuốc, hội chứng cai thuốc - Tác dụng NHcóchại: o Y z.syndrome). om (withdrawal c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O BENZODIAZEPINE (BZD) a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M

- Chỉ định: - Clonazepam, Lorazepam: Đk cục bộ, tonic-clonic.

- Phối hợp với các thuốc an thần điều trị rối loạn lưỡng cực.

- An thần, gây mê, gây ngủ (midazolam) - Rối loạn lo âu (anxiety disorder) (alprazolam)

- Đường dùng: IV (midazolam), PO (alprazolam) - Tác dụng có hại: phụ thuộc thuốc, HC cai thuốc

SAR OF BENZODIAZEPINE (BZD)

CÁC THUỐC KHÁC

- Vòng 1,4-benzodiazepine là bắt buộc

Tổng hợp

T G &

- N-1 có nhóm thế alkyl (H, CH3 tốt nhất) - Nối đôi tại N4-C5 cần thiết

T S |

N Ơ - Vòng C ortho và diortho EWG (2’,6’): tăng hoạt tính.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O CÁC THUỐC KHÁC CÁC THUỐC KHÁC a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D - Vòng A, C có thể là phenyl hoặc heterocyclic

- X tại C7 nên là nhóm rút điện tử (EWG) (6,8,9 không nên thế)

- Cấu trúc non-benzodiazepine.

- Chỉ định: điều trị mất ngủ

- Tác dụng phụ: lơ mơ, ngầy ngật, lú lẩn, thay đổi thị lực…

- Cơ chế tác động: tương tự BZD.

CÁC THUỐC KHÁC

CÁC THUỐC KHÁC Tổng hợp

- Thuộc nhóm thuốc azapirones.

T S |

N Ơ - Không gây phụ thuộc thuốc hoặc gây nghiện.

NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy Á y em O CÁC THUỐC KHÁC a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D - Chỉ định: an thần, rối loạn lo âu (không có tác dụng chống động kinh và dãn cơ như BDZ)

- Tác dụng phụ: mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, lo lắng…

- Cơ chế tác động: có ái lực cao trên thụ thể serotonin (5-HT) và ái lực trung bình trên thụ thể dopamin (D2)

T G &

• Đau là một cảm giác khó chịu và trạng thái xúc cảm đi kèm với sự tổn thương tổ chức thực thể hoặc nguy cơ hoặc cả

T G &

hai (International Association for the Study of Pain – IASP)

T S |

• Đau do cảm thụ thần kinh (nociceptive pain): e.g: tiêm, viêm, hậu phẫu, …

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb Cô cheá kieåm soaùt ñau L - m nho N ke quy Taàng ngoaïi bieân : öùc cheá tieàn synapse M Á y m TO ://da ayke - Giảm đáp ứng cơ quan thụ cảm d N • Phân loại các thuốc giảm đau nói chung và giảm đau À http ilBox - Giảm dẫn truyền qua synapse Đ gây ngủ nói riêng. a N M • Nhận biết và phân biệt cácIỄ nhóm opioid giảm đau bằng D cấu trúc hoá học BỘ MÔN HOÁ DƯỢC ThS. Trần Lê Uyên

• Đau do nguyên nhân thần kinh (neuropathic pain): e.g: đau do ung thư, đau dây thần kinh, đau chi ma quái (phantom limb pain), đau cơ xơ hoá (fibromyalgia), …

• Hỗn hợp (mixed type): cả nociceptive và neuropathic pain.

• Pharmacophore, liên quan cấu trúc tác dụng của morphin và các chất tương tự • Nhận biết một số thuốc giảm đau opioid và cách tổng hợp

Cô cheá kieåm soaùt ñau

Các peptids opioid nội sinh

- Taàng tuyû soáng : öùc cheá ñau nheï - Taàng treân tuyû soáng : enkephalin

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb Cô cheá kieåm soaùt ñau L - m nho N ke quy Tầng trung ương : các peptid opioids nội sinh Á y em O a T ://d ayk  Nhu moâ naõo  dynorphin N tp ox d À  Döôùi ñoài, tuyeán naõo thuøy  endorphin Đ ht ailB N  Met, Leu Menkephalin  Heä thoáng choáng ñau cô Ễtheå I D

Caùc endorphin

D

1.

1. Nonopioids: Acetaminophen, NSAIDs 2. Opioids: Morphine, oxycodone, methadone, tramadol

• Thuốc phiện, là loại dược liệu cổ xưa nhất được con người biết

T G 4. Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) • Thế kỷ XVIII – XIX, phổ& biến ở Châu Âu T 5. Thuốc chống động kinh |S 6. Thuốc tê N 7. Corticosteroids Ơ H Wilhelm 8. Amino acids và dẫn chất m Adam Sertürner, người đầu tiên phân lập N • Friedrich o c 9. Các thuốc khác: Vit E, xaliproden, amifostine, … . com Ymorphinz1803 U othế kỷaXX, il.

Q • .Đầu c giới hạn sử dụng. m u g A Ó hon ss@ H - yn usine Ý qu nb L ÑIEÀU TRÒ ÑAU - m nho N ke quy 1. Á y m O /da yke T Morphin vaø daãn chaát :/ da N p x t À ) t ilBo (Giaûm ñau Đ gaây nguûh 3 N Ma Ễ I D 3. Serotonin/norepinephrine-reuptake inhibitors (SNRIs)

đến.

• Chinese opium war

• Laudanum - ví dụ đầu tiên về thuốc dùng cho mục đích tiêu khiển (recreational purposes)

2

1

Aspirin hay paracetamol

+ codein, d-propoxyphen Caùc NSAIDs, paracetamol Aspirin, floctafenin

Chinese opium war (1839-1842) (E. Duncan)

2.

3.

1. Giảm đau: những cơn đau nặng, cấp và mạn tính

• Các nhóm chức quan trọng của morphin gồm: phenol, vòng

2. Trị ho: codein, dextromethorphan 3. Trị tiêu chảy: diphenoxylate, loperamide 4. Trị phù phổi cấp

T G &

thơm và ion amine.

T S |

N Ơ 6. Trị lệ thuộc opiod: methadone NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy 3.

3.1. Á y m TO ://da ayke N tp ox d À • Alkaloid chính trong thuốc phiện có tính lB Đ giảm đau, ht anaithần, - Pentacyclic gồm vòng benzene (A), 2 vòng nhiều tác dụng phụ N M Ễ cyclohexane B và C, piperidine (D) và vòng I • Cấu trúc phức tạp D tetrahydrofuran (E) 5. Dùng trong gây mê: fetanyl, alfetanyl, sufentanyl

Nhóm chức quan trọng morphin

• Công thức đúng được đề nghị vào năm 1925 • Tổng hợp vào năm 1952

• Xác định cấu trúc bằng phương pháp Tinh thể học tia X (X-ray crystallography) vào năm 1968

- Hệ thống vòng phenanthrene gồm A, B, C

- C3-phenolic OH, C6-allylic OH - Cầu nối ether giữa C4-C5 - Liên kết bất bão hoà giữa C7-C8 - Amine bậc 3 tại C17 - 5 trung tâm bất đối xứng (C5, C6, C9, C13, C14) --> stereoselectivity

3.2.

3.2.

Dược lực học

Dược động học

T G &

• Sinh khả dụng đường uống rất thấp

T S |

• OH phenol và alcohol bị chuyển hoá ở pha II (phase II conjugation reactions)

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy 4. Á y m TO ://da ayke N tp ox d • Morphine hoạt động như một chất chủ vận lên 3 loại thụ thể À t Đ h ilB opioid:

• Các chất chuyển hoá phân cực nhanh chóng bị đào thải qua đường tiểu hoặc qua mật.

Morphine gắn với vùng gắn kết trên thụ thể opioid

Các opioid với khả năng vượt qua hàng rào máu não khác nhau

3.2.

Dược động học

DI

ỄN

Ma

• Hấp thu dễ dàng qua đường tiêm, khó qua hàng rào máu não

• Hàng rào máu não (blood-brain barrier) ngăn cản những thuốc phân cực và thuốc ở dạng ionized.

• Nhóm amine là một base yếu, có thể tồn tại dạng base tự do hoặc ion.

• Thụ thể mu (μ): giảm đau, ức chế hô hấp, giảm nhu động ruột, co đồng tử, sảng khoái • Thụ thể kappa (κ): giảm đau, bồn chồn, loạn tâm thần • Thụ thể delta (δ): giảm đau

• 1990s, thụ thể opioid thứ tư có nhiều cấu trúc tương tự • NOR receptor (cơ chất là nociceptin)

Các opioid với khả năng vượt qua hàng rào máu não khác nhau

4.

5.1.

T G &

T S • Cấu trúc: không|có vòng D N • Ví dụ: N-Methylmorphinan, levorphanol, NƠ Phenethyllevorphanol H om Nlực • Hiệu mạnh hơn, thời gian tác dụng dài hơn, độc tính c .

Y om z cao hơn morphine c U . otươngatựil morphine ---> cách gắn vào thụ thể giống Q • .SAR c u gm A n nhau Ó ho ss@ H - yn usine Ý qu nb L - m nho N ke quy 5.

5.2. Á y m TO ://da ayke N tp ox d À • Đơn giản hoá cấu trúc khung morphine Đ ht ailB M ỄN I D Tác động của opioid

• Thuận lợi cho quá trình tổng hợp

• Nhiều chất có tác dụng tương tự morphine

• Gồm các nhóm: 1. Morphinan: bỏ vòng D 2. Benzomorphan: bỏ vòng C và D 3. Phenylpiperidine: bỏ vòng B, C, D 4. Diphenylheptanone: bỏ vòng B, C, D, E

• Cấu trúc: không có vòng C và D • Ví dụ: Pentazocine, bremazocine • Dễ tổng hợp, là thuốc thường dùng trên lâm sàng • Tác dụng giảm đau và gây nghiện không tỉ lệ thuận • SAR tương tự morphine ---> cách gắn vào thụ thể giống nhau.

5.3.

5.3.

• Nhóm 4-anilinopiperidine (fentanyl, sufentanil, alfentanil, remifentanil)

T G &

• Một trong những nhóm có tiềm lực mạnh nhất trên Rc μ

T S |

• Nhóm thế aralkyl ---> lipophilic, van der Waals ---> qua được BBB tốt • Tác động nhanh, thời gian tác động ngắn

N Ơ • Dễ tổng hợp NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy 5.3.

5.4. Á y m TO ://da ayke N tpvới ox d • Kiểu gắn kết của phenyl(ethyl)piperidine À lên Rc khác t ilB Đ h morphine N Ma Ễ I D • Cấu trúc: không có vòng B, C, D

• Ví dụ: ketobemidone, pethidine, fentanyl

Methadone

• Cấu trúc: không có vòng B, C, D, E So sánh sự khác nhau khi gắn cinnamic acid lần lượt lên pethidine và morphine

• Ví dụ: methadone, dipipanone

5.4.

5.5.

T G &

• Sản phẩm ghép giữa methadone-like structure + 4phenylpiperidine ---> chuyển tác dụng phụ thành tác dụng có lợi trong điều trị tiêu chảy

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho N ke quy 6. Á y m TO ://da ayke N tp ox d À t ilB Đ h • Cấu trúc: giữ khung morphine N Ma • Các orvinol mạnhIỄ D bao gồm:

Etorphine và các cấu trúc liên quan

5.5.

• Etorphine, dihydroetorphine, diprenorphine, buprenorphine (1968)

• Hoạt tính rất cao (dihydroetorphine) • Thân dầu mạnh (dễ dàng vượt qua BBB) • Ái lực cao với thụ thể (thêm tương tác gắn kết)

• Tính chọn lọc cao trên opioid Rc

• Thu được từ nhựa cây thuốc phiện Papaver somniferum (Opium) • Đường dùng: PO, IV • Chỉ định: giảm đau cấp và mạn tính (gắn lên Rc µ và κ như là chất chủ vận - agonist) • Tác dụng phụ: suy hô hấp, táo bón, nôn, buồn nôn, choáng, gây nghiện

6.

6.

• RoA: PO, đường tiêm

• RoA: PO, đường tiêm

• Chỉ định: đau cấp và mạn tính

• Chỉ định: đau cấp và mạn tính.

• Tác dụng phụ: ngứa, nổi mẩn, eczema,

• Thời gian tác động dài

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb L - m nho 6.3.

N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ilB

• Tác dụng phụ: độc tim (kéo dài đỉnh

gây nghiện …

QT), suy hô hấp, gây nghiện

6.

ỄN

• Tổng hợp từ codein

DI

Ma

• Racemic mixture • Đường dùng: PO • Chỉ định: giảm đau cấp và mạn tính (chất chủ vận yếu) • Tác dụng phụ: nôn ói, chóng mặt, độc tim, suy hô hấp, gây nghiện

T S |

T G &

THANK YOU

ĐẠI CƯƠNG

T G &

T S |

NCÁC NHÓM HẠ HUYẾT ÁP Ơ H N com MỘT SỐ THUỐC TIÊU BiỂU Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu nb ĐẠI CƯƠNG L - m nho 1. Định nghĩa huyết áp N ke quy Á y em 2. Cao huyết áp O a k T ://d ay Phân loại mức độ cao huyết áp N p ox d t À Phân loại huyết áp HA. tâm thu HA. tâm trương t Đ h ailB 1.THUỐC TRỊ CAO HUYẾT N ÁP M Ễ I 2. THUỐC TRỊ ĐAU D THẮT NGỰC 2

(mmHg)

Bình thường:

< 120

(mmHg)

< 80

Cao huyết áp: ĐỐI TƯỢNG GiẢNG: CỬ NHÂN HÓA DƯỢC - ĐHCT

1

Tiền cao huyết áp

120-139

80-90

Cao HA. giai đoạn 1

140-159

90-99

Cao HA. giai đoạn 2

≥ 160

≥ 100 3

1. Định nghĩa huyết áp

ĐẠI CƯƠNG MỘT SỐ LƯU Ý KHI DÙNG THUỐC HẠ HUYẾT ÁP  Dùng thuốc lâu dài (có thể suốt đời)  Chỉ nên hạ huyết áp từ từ. Tuyệt đối không ngừng thuốc đột ngột phải giảm liều từ từ , tránh hội chứng nảy bật.

T G &

T S - Các | thuốc kháng giao cảm: Nclonidin > methyldopa > guanaben Ơ Các m thuốc chẹn giao cảm beta: NH co-propranolol > metoprolol > pidolol m .

Y o z okết hợp il.ccác thuốc hạ huyết áp khác nhau a QU Nên c .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb L o - m nh NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB Một số thuốc dễ gây ra hội chứng trên:

2. CAO HUYẾT ÁP

N

Ễ I D

4

6

5

7

M

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN

NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb L NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN - m nho N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d À Đ ht ailB M ỄN I D 8

10

9

11

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN Tên thuốc

NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN

Liều dùng (mg)

Số lần/ ngày

Captopril

12,5-150

2-3

Enalapril

2,5-40

1

Lisinopril

5-40

1

4-8

1

12,5-25

2

5-80

2

Perindopril Alacepril Benazepril

Tác dụng phụ - Ho khan.

- Dị ứng.

T G &

T S |

- Phù - nhất là phù vùng thanh đới gây nguy

N Ơ Fosinopril 10-40 1 H om N Quinapril 5-80 1-2 c om .

Y z Ramipril 1,25-30 1 U co ail.c Q Trandolapril 2 1-2 .u @gm A n Ó ho ss H - yn usine CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG L - m nho CAPTOPRIL NHÓM ỨC CHẾ MEN CHUYỂN N ke quy Á y em Chỉ định O a Điều chế k d T y / Hiệu quả với mọi mức độ, mọi giai đoạn của :/ x da N p t o t ilBbệnh cao huyết áp và với hầu hết các ĐÀtình hhuống a N M khác trừ thai nghén vàIcho Ễ con bú, suy thận nặng.

D Tương tác thuốc Cilazpril

2,5-5

1

Delapril

7,5-30

2

hiểm.

12

14

- Không có tương tác thuốc xấu.

- Khi kết hợp với các thuốc hạ áp khác, thường cho kết quả tốt.

13

15

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

NHÓM ĐỐI KHÁNG RECEPTOR ANGIOTENSIN II

CAPTOPRIL Kiểm nghiệm Định tính - Các phản ứng màu :

ANGIOTENSIN I

ACE

ANGIOTENSIN II

THUỐC ĐỐI KHÁNG RECEPTOR

+ PdCl2 màu cam + Natri nitroprussiat  tím

ANGIOTENSIN II

T G &

- Phổ UV / OH- (238nm) - Phổ IR (1589cm-1 – carboxamid) - Sắc ký lớp mỏng. Định lượng - Định lượng chức acid (phương pháp acid-base) - Định lượng bằng phương pháp iodid-iodat (dựa vào tính khử của nhóm SH)

T S |

AT1 - receptor

- Co mạch

N -  huyết áp Ơ -  tổng hợp Aldosteron NH com m .

Y z il.co - Tái hấp thu Na U o Q .uc ma -  Kích thích tim A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG Ý u onb L q - m nh NHÓM ĐỐI KHÁNG RECEPTOR ANGIOTENSIN II CAPTOPRIL N ke quy Á y em Receptor AT1 có ở nhiều mô: cơ trơn mạch máu O a Tác dụng T ://d ayk N tim.

- Điều trị cao huyết áp, sung huyết tuyến thượng thận p ox d t À t ilB - Dùng 2-3 lần trong một Đ ngày, cóhthể akết M In vitro: losartan gắn thuận nghịch, cạnh tranh với AT1. hợp thuốc lợi tiểu ỄN I D Tác dụng phụ Hoạt tính chất chuyển hóa của losartan > losartan (10-40 ) +

18

16

- Nôn, buồn nôn.

- Ho khan

Chất chuyển hóa của valsartan kém hoạt tính trên

- Thiếu Zn2+ - Đau đầu, giảm bạch cầu.

- Phù: chi, mạch dưới lưỡi, thanh quản  nghẽn khí quản cần cấp cứu.

receptor AT1.

17

19

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

NHÓM ĐỐI KHÁNG RECEPTOR ANGIOTENSIN II

LOSARTAN

Chỉ định Tác dụng - Kháng angiotensin II receptor, được FDA cấp phép 1995.

Tác dụng phụ - Tiêu chảy (2,4%) - Khó tiêu (1,3%) - Đau lưng, đau chân.

- Các phảnmứng ở hệ thần kinh: hoa mắt, chóngilmặt. .co

Trị cao huyết áp.

T G &

Dùng một mình / phối hợp với các thuốc hạ

T S |

huyết áp khác.

N Ơ Chống chỉ định NH com Y z.

Mẫn cảm thuốc, phụ nữ có thai U Q .uco ma A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG Ý u onb L q - m nh NHÓM CHẸN RECEPTOR β-ADRENERGIC LOSARTAN N ke quy Á y em O a T ://d ayk Receptor β-adrenergic: có 2 loại β và β d N p x Kiểm nghiệm ĐÀ htt ailBo - Receptor β : chủ yếu tác động trên tim mạch N M Định tính Ễ I Kích thích  tăng tần số, biên độ tim, tốc độ dẫn - Phổ UV D 20

1

22

2

1

- Phổ IR

chuyền nhĩ thất, tăng tiết renin  tăng huyết áp.

Định lượng - HPLC

- Receptor β2 : chủ yếu trên cơ trơn .

21

23

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

NHÓM CHẸN RECEPTOR β-ADRENERGIC

NHÓM CHẸN RECEPTOR β-ADRENERGIC

Cơ chế tác động

Dẫn chất phenylethanolamin

- Các thuốc này có ái lực mạnh với các receptor adrenergic trên tế bào đích của thần kinh giao cảm. -

T G &

- Cạnh tranh với norepinephrin trên receptor

T S bóp tim, hạ tần|số tim  hạ huyết áp.

N Ơ - Cẩn thận khi dùng cho những bệnh nhân bị cao m NápH kèm o huyết hen. c .

Y om z c U .

Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb L o - m nh NHÓM CHẸN RECEPTOR β-ADRENERGIC NHÓM CHẸN RECEPTOR β-ADRENERGIC N ke quy Chỉ định Á Các dẫn chất aryloxypropanolamin (N-isopropyl) y em O a - Cao huyết áp nhẹ và vừa + triệu chứng cường T ://d ayk giao cảm; có stress d N p x t - Thiếu máu cục bộ và nhất là có trải qua nhồi máu ĐÀ ht ailBo cơ tim.

N M Chống chỉ định Ễ I - Suy tim ứ đọng D

-adrenergic (chủ yếu là 1 có ở cơ tim )  giảm co

24

26

- Hen phế quản - Đái tháo đường.

Tác dụng phụ - Suy tim. Rối loạn lipid huyết - Co thắt phế quản - Trầm cảm, buồn nôn

25

27

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG PROPRANOLOL . HCl

PROPRANOLOL . HCl

Tác dụng - Kháng receptor -adrenergic không chọn lọc - Đồng phân l- có hoạt tính Chỉ định - Hạ huyết áp.

- Trị đau nửa đầu.

- Trị nhiễm độc tuyến giáp.

- Trị đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim.

Chống chỉ địnhm o Shock il.ctim, nhịp tim chậm, hen suyễn

Điều chế

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z.

U Q .uco ma A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG Ý u onb CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG L q - m nh NADOLOL PROPRANOLOL . HCl N ke quy Kiểm nghiệm Á y em O a Định tính T ://d ayk Phổ IR d N p x Kiểm nghiệm t Định lượng ĐÀ ht ailBo Định tính Môi trường khan N M Chỉ định 1. Phổ IR và ion Cl Ễ I - Trị cao huyết áp.

2. Mp; SKLM và ion Cl D 28

30

-

-

- Dự phòng đau thắt ngực - Trị loạn nhịp tim.

Chống chỉ định Suy tim, Xung huyết tim, hen suyễn Chú ý Cho phản ứng dương tính giả của doping.

Không dừng thuốc đột ngột

Định lượng - Phương pháp acid-base - Phổ UV

29

31

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

NHÓM ỨC CHẾ DÒNG CALCI

NHÓM ỨC CHẾ DÒNG CALCI

- Có cấu trúc khác nhau – cùng cơ chế tác động : Ức chế dòng Ca++ vào tế bào - Thế hệ 1: verapamil; nifedipin; diltiazem

T G &

- Thế hệ 2: amlodipin; felodipin; isradipin; nicardipin; nimodipin

T S |

Tác dụng

N Ơ H om - Các thuốc ức chế Ca cũng có tác dụng với mọi N mức độ cao huyết áp c om .

Y z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb L o - m nh NHÓM ỨC CHẾ DÒNG CALCI NHÓM ỨC CHẾ DÒNG CALCI N ke quy Á y em Chỉ định O a Cơ chế tác động T ://d ayk - Verapamil: trị cao huyết áp có nhịp tim nhanh N bóptpcủa osợi - Dòng Ca kích hoạt các protein co xd À t cơ trơn. Đ h ailB - Diltiazem: trị cao huyết áp kèm thiếu máu cục bộ - Ức chế dòng Ca  giảm - Nifedipin cao huyết áp có nhịp tim chậm ỄNco thắt, giãn Mmạch, I hạ huyết áp.

D Tác dụng phụ - Hạ huyết áp ; chống đau thắt ngực ++

32

34

++

++

- Thuốc ức chế chọn lọc những kênh vận chuyển các Ca++ ở màng cơ trơn tiểu động mạch và cơ tim  hạ huyết áp.

Tụt huyết áp, suy tim, cơn nóng bừng, đỏ da, phù Tương tác thuốc - Kết hợp tốt với các thuốc hạ áp khác.

- Tăng đào thải Na+ qua nước tiểu  hạ huyết áp.

33

- Diltiazem không nên phối hợp với thuốc chẹn beta vì có thể tụt huyết áp

35

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

NIFEDIPIN Điều chế

NIFEDIPIN

Tác dụng - Ức chế Calci , tương tự verapamil Tác dụng phụ Nhức đầu, buồn nôn; bốc hỏa; phù chân Chống chỉ định Mẫn cảm thuốc Phụ nữ có thai và cho con bú

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z. .com U Q .uco mail A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG Ý u onb CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG L q - m nh AMLODIPIN BESILAT NIFEDIPIN N ke quy Điều chế Á y em Kiểm nghiệm O a T ://d ayk Định tính N tp ox d Phổ IR À Đ ht ailB Phổ UV M SKLM ỄN I Phản ứng diazo hóa.D 36

38

37

39

Định lượng - Phương pháp Oxyhóa khử với Cericamonisulfat - Phương pháp môi trường khan.

- Phổ UV

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG AMLODIPIN BESILAT

NHÓM ỨC CHẾ THẦN KINH GIAO CẢM

Kiểm nghiệm Định tính Phổ IR Phổ UV Định lượng - HPLC Chỉ định... : giống nifedipin

Nhóm thuốc

Tên thuốc

Liều dùng (mg)

Thuốc kìm giao cảm tác động trung ương

Methyldopa Clonidin

250 0,1-0,3

Chẹn hạch giao cảm

Trimethaphan

T 3-4/phút, G &

Số lần/Ngày 2-3 3

tiêm IV T S Thuốc kìm giao Guanethidin 10-50 tăng 1 | cảm tác động N từ từ ngoại vi Ơ m NH coReserpin 0,5 1 m .

Y o z il.c U o Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG L ho METHYLDOPA m n NHÓM ỨC CHẾ THẦN KINH GIAO CẢM N ke quy Á Các thuốc ức chế thần kinh giao cảm đối kháng cácay Kiểm nghiệm m O e k T ://d ay tác dụng: Định tính d N - Co mạch Phổ IR À http ilBox Đ - Tăng tầng số tim Phổ UV a N M - Tăng trương lực tĩnh Các phản ứng màu. Ễmạch I D 40

- Tăng co sợi cơ tim Chỉ định Huyết áp cao vừa và nhẹ Tác dụng phụ Hạ huyết áp thế đứng - guanethidin

41

Định lượng - Phương pháp môi trường khan.

Tác dụng phụ Rối loạn gan, thiếu máu (hiếm gặp) Chống chỉ định Bệnh gan Mẫn cảm thuốc

42

43

CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG CLONIDIN HYDROCLORID Kiểm nghiệm Định tính Phổ IR, UV Cl-. Định lượng - Phương pháp môi trường khan.

Tác dụng phụ Buồn ngủ, khô miệng.

Chống chỉ định Trầm cảm Phụ nữ có thai và cho con bú Thận trọng người bệnh thận, xơ vữa động mạch Không ngưng thuốc đột ngột

NHÓM THUỐC GIÃN MẠCH TRỰC TiẾP

Chỉ định Cao huyết áp vừa nặng Chống chỉ định

T G &

Bệnh mạch vành, suy tim, đái đường Tác dụng phụ

T S |

Hydralazin: nhịp nhanh, đau thắt ngực, buồn nôn, tiêu chảy

N Ơ m buồn nôn, đổ mồ hôi NNaHnitroprusid: o c m đường huyết, uric, giữ Na+, . cotăng Y Diazoxid: z U . o nhanh il a Q .ucnhịp gm A n @ Ó ho ss H - yn usine CÁC NHÓM THUỐC HẠ HUYẾT ÁP Ý qu nb CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG L - m nho HYDRALAZIN HYDROCLORID NHÓM THUỐC GIÃN MẠCH TRỰC TiẾP N ke quy Á y em O a Cơ chế T ://d ayk Kiểm nghiệm - Hydralazin và natri nitroprusid N tạo NOp trong x d t À o t Định tính Đ mạchhmáu.ailB các tế bào  giãn hệ cơ trơn Phổ IR, UV M ỄN - Minoxidil ức chế phosphodiesterase  chậm I Cl , đo Mp D

Minoxidil: nhịp nhanh, giữ nước và muối, phù

44

46

-

Phản ứng màu

thủy phân adenosin monophosphat vòng gây

Định lượng - Phương pháp iodat.

- HPLC

giãn mạch.

- Diazoxid gây giãn mạch ngoại biên; hoạt hóa K+-ATPase  làm phân cực trên màng tế bào động mạch .

45

47

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG

CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG MINOXIDIL

HYDRALAZIN HYDROCLORID

Chỉ định Tác dụng phụ

Trị cao huyết nặng.

Đỏ bừng, nhức đầu.

Khi không thể dùng các thuốc khác.

T G &

Tác dụng phụ Giữ muối, nước.

Chứng rậm lông, phù ngoại biên.

Tăng tần số tim, hạ huyết áp thế đứng.

Tim nhanh, hồi hộp, đau thắt ngực .

Hội chứng giống lupus ban đỏ.

Chống chỉ định

T S |

N Ơ Bệnh u tế bào ưa crom.

H máp phổi thứ cấp do hẹp van hai lá.

N huyết o Cao Bệnh mạch vành c Y z. .com U ail cơ tim.

Q .uNhồi co mmáu A n @g Ó o ess H h - yn usin CÁC THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THÔNG DỤNG Ý u onb L q - m nh MINOXIDIL N ke quy Á y em O a T ://d ayk N tp ox d Kiểm nghiệm À Định tính Đ ht ailB N Phổ IR M Ễ I Phổ UV ĐẠI CƯƠNG D SKLM Chống chỉ định

Bệnh thận

48

Định lượng - Phương pháp môi trường khan.

- HPLC

50

MỘT SỐ THUỐC TIÊU BiỂU

49

51

1. Đau thắt ngực

ĐẠI CƯƠNG

ĐẠI CƯƠNG

2. Cơ chế

Nguyên nhân: ester của acid nitrơ và nitric

Cơ tim thiếu oxy

Guanylat cyclase hoạt hóa

Khắc phục - Tăng mức cung cấp oxygen cho cơ tim: dùng thuốc giãn mạch

Tế bào nội mô

T S |

T G &

Guanylat cyclase

N Ơ - Giảm mức tiêu thụ oxygen: dùng thuốc ức chế H om beta-adrenergic, thuốc ức chế kênh calci.

N Myosin – LC c – LC – PO m Myosin .

Y o Co mạch z c QU .uco mail.

A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC b THUỐC ĐAU THẮT NGỰC L - m nhon NITROGLYCERIN N ke quy Á y em O a T ://d ayk Điều chế d N p x t ĐÀ ht ailBo M ỄN I D GTP

GMP vòng

MLCK hoạt hóa

4

52

Myosin- LC Giãn mạch 54

Kiểm nghiệm Định tính Phản ứng màu với diphenylamin Định lượng SK khí 53

55

CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC

CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC

NITROGLYCERIN

NITROGLYCERIN

Tác dụng

Tương tác thuốc

Nitroglycerin trị đau thắt ngực.

Một số thuốc cường giao cảm giảm tác dụng giãn

Nitroglycerin được dùng trong điều trị cao huyết áp, bệnh tim kèm nhồi máu cơ tim.

mạch của nitroglycerin.

T G Nitroglycerin cũng đối&kháng tác dụng của T Có nhiều dạng sử dụng khác nhau. acetylcholin, histamin.

S | Chỉ định Aspirin dùngNở liều cao có thể ức chế sự hấp thu Ơ Phòng cơn đau thắt ngực, trị suy tim trái. nitroglycerin qua m đường lưỡi.

H N o m Phối hợp với các thuốc khác trong phù phổi cấp. c .

Y z il.co U o Lưu ý: tăng liều từ từ Q .uc ma g A n @ Ó o ess H h - yn usin THUỐC ĐAU THẮT NGỰC Ý qu CÁC CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC L nb o - m nh ISOSORBID DINITRAT NITROGLYCERIN N ke quy Á y em Điều chế O a T ://d ayk N tp ox d À Tác dụng phụ Đ ht ailB N M Tăng nhạy cảm thuốc, loạnIỄ nhịp, nhịp nhanh D

của

.

56

58

57

59

Rối loạn tiêu hóa

Khô miệng, Methemoglobin.

Nhức đầu dữ dội Hạ huyết áp

CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC

CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC

ISOSORBID DINITRAT

TRIMETAZIDIN HYDROCLORID

Kiểm nghiệm Định tính Phổ IR, SKLM Phản ứng màu với diphenylamin Định lượng Phổ UV Chỉ định Phòng và cắt cơn đau thắt ngực Phù phổi cấp Trị suy tim trái nặng Tác dụng phụ Gây nhức đầu dữ dội, hạ huyết áp, giãn mạch nổi ban đỏ Chống chỉ định Suy tim

Kiểm nghiệm Định tính Phổ IR Ion ClĐịnh lượng Phương pháp bạc (HCl) Cơ chế tác dụng Là thuốc chống đau thắt ngực thế hệ mới là nhóm ức chế 3-ketoacyl coenzym A thiolase (3-KAT).

Trimetazidin điều omchỉnh quá trình chuyển hóa năng c . lượng cơ tim ail trong bệnh đau thắt ngực.

T G &

T S |

N Ơ NH com Y z.

U Q .uco m A n @g Ó o ess H h - yn usin Ý qu CÁC CÁC THUỐC ĐAU THẮT NGỰC L nb THUỐC ĐAU THẮT NGỰC o m ynh TRIMETAZIDIN HYDROCLORID TRIMETAZIDIN HYDROCLORID e N k mqu Á y TO ://da ayke Điều chế Chỉ định d N p x - Trị và dự phòng cơn đau thắt ngực, suy mạch vành ĐÀ htt ailBo - Hỗ trợ các triệu chứng chóng mặt ù tai N M Trị tổn thương võng mạc Ễ I - Điều trị chứng chóng mặt do nguyên nhân vận D 60

62

mạch Tác dụng phụ Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn Chống chỉ định - Cơn đau thắt ngực cấp hay nhồi máu cơ tim - Phụ nữ có thai và cho con bú - Mẫn cảm thuốc

61

63