BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT CỒN KHÔ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT CỒN KHÔ

Họ và tên sinh viên: Lê Nguyễn Vân Hà Ngành :Công nghệ Hóa học Niên khóa: 2004 - 2008

Tháng 10/2008

BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT CỒN KHÔ

Tác giả

LÊ NGUYỄN VÂN HÀ

Khóa luận được đệ trình đề để đáp ứng yêu cầu cấp bằng Kỹ sư ngành Công nghệ hóa học

Giáo viên hướng dẫn Ks. PHẠM QUỲNH THÁI SƠN

Tháng 10 năm 2008

i

LỜI CẢM TẠ Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy Phạm Quỳnh Thái Sơn, Giảng viên Bộ môn Công Nghệ Hóa Học đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực tập và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.

Xin chân thành cảm tạ Ban Giám Hiệu và quý thầy cô trong Bộ môn Công Nghệ Hóa Học trường Đại Học Nông Lâm Tp. Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức vô cùng quý giá cho tôi trong những tháng năm học tập ở trường.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Cám ơn các bạn đã goáp ý, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Con vô cùng biết ơn cha mẹ đã sinh ra con, nuôi dạy con khôn lớn và tạo điều kiện cho con học tập, trang bị cho con vốn vào đời để con có được ngày hôm nay.

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2008 Sinh viên

Lê Nguyễn Vân Hà

ii

TÓM TẮT

Đề tài “bước đầu nghiên cứu sản xuất cồn khô” được tiến hành tại phòng thí nghiệm hóa cơ bản I4 – Bộ môn Công nghệ Hóa học trường Đại học Nông Lâm TP.HCM, thời gian từ 15/4/2008 đến 10/10/2008. Đề tài gồm có hai thí nghiệm chính: thử nghiệm sản xuất cồn từ dẫn xuất cellulose và từ xà phòng, khảo sát ảnh hưởng của thành phần nguyên liệu lên các chỉ

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

tiêu độ cứng (quyết định khả năng tạo hình), nhiệt lượng cồn khô cung cấp và lượng cặn còn lại sau đốt. So sánh với mẫu trên thị trường.

Thí nghiệm 1: Thử nghiệm sản xuất cồn từ dẫn xuất Cellulose, cụ thể là HEC. -

Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn. Ta cố định lượng xút 25%

là 5 ml. Kết quả cho thấy khi lượng HEC càng tăng thì độ cứng càng tăng, khả

năng cháy càng giảm. Còn khi lượng cồn tăng lên thì độ cứng giảm nhưng khả

năng cháy tăng đáng kể.

-

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút nồng độ 25% đến các chỉ tiêu của cồn khô: Kết quả cho thấy lượng xút ảnh hưởng không đáng kể đến các chỉ tiêu khảo sát. Do đó, chọn lượng xút là 1ml.

-

Khảo sát ảnh hưởng của lượng Al2O3 đến các chỉ tiêu của cồn khô.

Tuy nhiên, sản phẩm cồn khô tạo từ HEC có nhược điểm là khi đốt cháy sẽ tạo lớp màng cứng bao lớp bên ngoài làm cho lượng cồn khô còn bên trong không cháy được.

Hơn nữa, sản phẩm cồn khô từ HEC có độ cứng quá thấp. sản phẩm tạo thành có độ dẻo nhưng khó tạo hình. Độ cứng càng cao thì càng hạn chế khả năng cháy.

Thí nghiệm 2: Thử nghiệm sản xuất cồn từ xà phòng. Ta cố định lượng dầu dừa là 25 g.

-

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút 25% đến các chỉ tiêu của cồn khô (bố trí ngẫu nhiên một yếu tố): Kết quả cho thấy lượng xút càng tăng thì độ cứng của cồn khô càng tăng. Khi lượng xút lên đến 17 ml thì độ cứng của xà phòng quá cứng, không mang cồn vào xà phòng đươc. Do đó, chọn lượng xút là 15ml làm thông số cố định cho các thí nghiệm sau.

iii

-

Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn. Ta cố định lượng xút 25% là 15 ml, dầu dừa là 25 g, lượng cồn thay đổi (bố trí ngẫu nhiên một yếu tố). Kết quả cho thấy lượng cồn càng tăng thì nhiệt lượng của cồn càng tăng, độ cứng của cồn khô lại giảm.

Kết quả tạo thành cồn khô có độ cứng, nhiệt lượng tương đối giống với mẫu trên

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

thị trường.

iv

MỤC LỤC Trang tựa...........................................................................................................................i LỜI CẢM TẠ ................................................................................................................. ii TÓM TẮT...................................................................................................................... iii MỤC LỤC .......................................................................................................................v DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................x DANH SÁCH CÁC HÌNH............................................................................................ xi

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

DANH SÁCH CÁC BẢNG ......................................................................................... xii Chương 1 MỞ ĐẦU ........................................................................................................1

1.1. Đặt vấn đề:................................................................................................ 1 1.2. Mục đích đề tài:........................................................................................ 1 1.3. Nội dung đề tài: ........................................................................................ 1 1.4. Yêu cầu:.................................................................................................... 2 Chương 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..............................................................................3

2.1. Vài nét tổng quát về cồn khô trên thị trường hiện nay: ........................... 3 2.1.1. Một số đặc điểm của cồn khô:.......................................................... 3 2.1.2. Tình hình nghiên cứu, sản xuất kinh doanh trong nước:.................. 3 2.1.3. Tình hình nghiên cứu, sản xuất kinh doanh ngoài nước: ................. 3 2.2. Các phương pháp tạo cồn khô:................................................................. 4 2.2.1. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng Calci acetat bão hoà: ... 4 2.2.2. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng acid béo và kiềm:......... 4 2.2.3. Phương pháp đông đặc với xà phòng: .............................................. 4 2.2.4. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng dẫn xuất Cellulose với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa: ................................................................. 4 2.3. Sơ lược về rượu – cồn và sản xuất cồn [3]:.............................................. 5 2.3.1. Nguyên liệu dùng để sản xuất rượu – cồn:....................................... 5 2.3.1.1. Các nguồn nguyên liệu chứa tinh bột: ....................................... 5 2.3.1.2. Rỉ đường: ................................................................................... 6 2.3.2. Vi sinh vật trong sản xuất rượu – cồn: ............................................. 6 v

2.3.3. Chuẩn bị dịch lên men:..................................................................... 7 2.3.3.1. Dịch từ tinh bột:......................................................................... 7 2.3.3.2. Dịch từ rỉ đường: ....................................................................... 7 2.3.4. Lên men đường thành rượu .............................................................. 8 2.3.5. Chưng cất và tinh chế chế rượu thành cồn: ...................................... 8 2.4. Sơ lược về dẫn xuất cellulose:.................................................................. 9 2.4.1. Phương pháp tổng hợp HEC: ......................................................... 10

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

2.4.2. Một số tính chất của HEC và ứng dụng: ........................................ 11 2.5. Sơ lược về dầu dừa và xà phòng: ........................................................... 11 2.5.1. Vai trò, vị trí cây dừa và dầu dừa: .................................................. 11 2.5.2. Các giống dừa phổ biến ở Việt Nam hiện nay: .............................. 12 2.5.3. Phương pháp ép dầu dừa: ............................................................... 13 2.5.3.1. Lấy cái (cùi) dừa:..................................................................... 13 2.5.3.2. Cách ép dầu dừa:: .................................................................... 14

2.5.4. Một số tính chất của dầu dừa:......................................................... 15 2.5.5. Phương pháp nấu xà phòng: ........................................................... 15 2.5.5.1. Nấu xà phòng ở nhiệt độ thường: ............................................ 15 2.5.5.2. Nấu xà phòng ở nhiệt độ cao: .................................................. 15 2.5.5.3. Nấu xà phòng có thu hồi glycerin:........................................... 15

2.6. Các cơ chế phản ứng liên quan: ............................................................. 15 2.6.1. Phản ứng xà phòng hóa: ................................................................. 15 Chương 3: PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM ................................................................17

3.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:......................................................... 17 3.1.1. Thời gian: ....................................................................................... 17 3.1.2. Địa điểm thí nghiệm : ..................................................................... 17 3.2. Đề xuất quy trình thử nghiệm: ............................................................... 17 3.2.1. Từ dẫn xuất cellulose:..................................................................... 17 3.2.2. Từ nước xà phòng:.......................................................................... 18 3.3. Nguyên liệu và thiết bị thí nghiệm:........................................................ 20 vi

3.3.1. Từ dẫn xuất cellulose:..................................................................... 20 3.3.1.1. Nguyên liệu:............................................................................. 20 3.3.1.2. Thiết bị:.................................................................................... 20 3.3.2. Từ nước xà phòng:.......................................................................... 20 3.3.2.1. Nguyên liệu:............................................................................. 20 3.3.2.2. Thiết bị:.................................................................................... 20 3.4. Nội dung nghiên cứu: ............................................................................. 20

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

3.4.1. Thí nghiệm 1: Thử nghiệm sản xuất cồn từ HEC .......................... 20 3.4.1.1. Thí nghiệm 1.1: Dò tìm lượng HEC để tạo cồn khô ............... 20 3.4.1.2. Thí nghiệm 1.2: Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn........................................................................................... 21

3.4.1.3. Thí nghiệm 1.3: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút ....... 21

3.4.2. Thí nghiệm 2: Thử nghiệm sản xuất cồn từ xà phòng.................... 21 3.4.2.1. Thí nghiệm 2.1: Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút ............... 21 3.4.2.2. Thí nghiệm 2.2: Khảo sát ảnh hưởng của cồn ......................... 21

3.4.3. Phương pháp xử lý thống kê thí nghiệm: ....................................... 21 3.4.4. Các chỉ tiêu khảo sát và phương pháp xác định: ............................ 22 Chương 4: PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM ................................................................24

4.1. Thí nghiệm 1: Thử nghiệm sản xuất cồn từ HEC .................................. 24 4.1.1. Thí nghiệm 1.1: Dò tìm lượng HEC để tạo cồn khô ...................... 24 4.1.2. Thí nghiệm 1.2: Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn 25 4.1.2.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm:.......................................................................... 25 4.1.2.2. Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên lượng cặn còn lại sau đốt:.................................................................. 26 4.1.2.3. Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô:.................................................................. 29 4.1.3. Thí nghiệm 1.3: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút .............. 31 vii

4.1.3.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm: ................................................................................................. 31 4.1.3.2. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn còn lại sau đốt của cồn khô:...................................................................... 32 4.1.3.3. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô: ................................................................................................. 34 4.2. Thí nghiệm 2: Thử nghiệm sản xuất cồn khô từ xà phòng .................... 35

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

4.2.1. Thí nghiệm 2.1: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút .............. 35 4.2.1.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm: ................................................................................................. 35

4.2.1.2. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn còn lại sau đốt: .......................................................................................... 36

4.2.1.3. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô: ................................................................................................. 38

4.2.2. Thí nghiệm 2.2: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng cồn: ............ 39 4.2.2.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm: ................................................................................................. 39

4.2.2.2. Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên lượng cặn còn lại sau đốt: .......................................................................................... 40

4.2.2.3. Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô: ......................................................................................... 42

4.3. Tính sơ bộ về chi phí nguyên liệu sản xuất:........................................... 43 4.3.1. Sản suất sản phẩm từ dẫn xuất cellulose: ....................................... 43 4.3.1.1. Giá thành nguyên liệu:............................................................. 43 4.3.1.2. Giá thành nguyên liệu cho 1kg cồn khô: ................................. 43 4.3.2. Sản suất sản phẩm từ xà phòng: ..................................................... 44 4.3.2.1. Giá thành nguyên liệu:............................................................. 44 4.3.2.2. Giá thành nguyên liệu cho 1kg cồn khô: ................................. 44 4.4. So sánh giữa hai dạng sản phẩm và sản phẩm trên thị trường:.............. 44 viii

Chương 5: KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ.........................................................................45

5.1. Kết luận: ................................................................................................. 45 5.2. Kiến nghị: ............................................................................................... 46

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................47

ix

DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT Hydroxyl Ethyl Cellulose

Tp.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

HEC

x

DANH SÁCH CÁC HÌNH Hình 2.1: Công thức cấu tạo chung của HEC.................................................................9 Hình 3.1: Sơ đồ quy trình sản xuất cồn khô từ dẫn xuất cellulose...............................17 Hình 3.2: Sơ đồ quy trình sản xuất cồn khô từ xà phòng .............................................18 Hình 3.3: Cân dầu dừa ..................................................................................................18 Hình 3.4: Nấu xà phòng................................................................................................19 Hình 3.5: Xà phòng sau khi đồng hóa với cồn .............................................................19 Hình 3.6: Sản phẩm cồn khô sản xuất từ xà phòng ......................................................19

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Hình 3.7: Đo nhiệt lượng của cồn khô..........................................................................22 Hình 4.1: Thí nghiệm dò tìm lượng HEC .....................................................................24 Hình 4.2: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với độ cứng của cồn tại các lượng cồn khác nhau......................................................................................................26 Hình 4.3: Đốt cồn khô làm từ HEC ..............................................................................28 Hình 4.4: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với lượng cặn sau đốt của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau ............................................................................28 Hình 4.5: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với nhiệt lượng của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau ..........................................................................................30 Hình 4.6: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và độ cứng của cồn khô........31 Hình 4.7: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và lượng cặn sau đốt của cồn khô .................................................................................................................................33 Hình 4.8: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và nhiệt lượng của cồn khô ..34 Hình 4.9: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với độ cứng của cồn khô ......36 Hình 4.10: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với lượng cặn còn lại của cồn khô .................................................................................................................................37 Hình 4.11: Đốt sản phẩm cồn khô làm từ xà phòng .....................................................37 Hình 4.12: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với nhiệt lượng của cồn khô .......................................................................................................................................38 Hình 4.13: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với độ cứng của cồn khô....40 Hình 4.14: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với lượng cặn của cồn khô.41 Hình 4.15: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với nhiệt lượng của cồn khô .......................................................................................................................................42

xi

DANH SÁCH CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thành phần hóa học của một số nguyên liệu tinh bột ở Việt Nam dùng sản xuất rượu – cồn:...............................................................................................................5 Bảng 2.2: Thành phần hóa học của rỉ đường mía ...........................................................6 Bảng 4.1: Kết quả dò tìm hàm lượng HEC...................................................................24 Bảng 4.2: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC ......................................................................................................25

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Bảng 4.3: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên lượng cặn sau đốt của sản phẩm cồn khô làm từ HEC......................................................................................27 Bảng 4.4: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC ............................................................................................29 Bảng 4.5: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC ...............................................................................................................................31 Bảng 4.6: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn của sản phẩm cồn khô làm từ HEC ...........................................................................................................................32 Bảng 4.7: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC ...........................................................................................................................34 Bảng 4.8: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của cồn khô..........35 Bảng 4.9: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn của cồn khô.......36 Bảng 4.10: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô ..38 Bảng 4.11: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên độ cứng của cồn khô .......39 Bảng 4.12: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên lượng cặn của cồn khô....40 Bảng 4.13: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô .42 Bảng 4.14: Bảng so sánh các tính chất giữa hai dạng sản phẩm và sản phẩm trên thị trường: ...........................................................................................................................44

xii

Chương 1 MỞ ĐẦU 1.1.

Đặt vấn đề: Với tình hình ngày càng khan hiếm nhiên liệu như xăng, dầu, gas,…thì hướng

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

sản xuất nhiên liệu mới thân thiện với môi trường từ năng lượng mặt trời, từ nước, từ gió hay từ các sản phẩm lên men từ các phụ phẩm nông nghiệp ngày càng phát triển.

Cồn là một trong số những nhiên liệu thay thế mới hiện đang phát triển nhanh về số lượng và quy mô trên thế giới cũng như trong nước.Tuy vậy, nếu sử dụng cồn lỏng để làm nhiên liệu đốt cháy thì không tiện lợi về mặt bảo quản, vận chuyển, cũng như sử dụng.

Hiện nay, ở nước ta bếp cồn đang dần thay thế bếp gas mini do tính an toàn hơn của nó. Đồng thời yêu cầu về sản phẩm cồn khô dạng đông đặc, sạch, không mùi, cháy toả nhiệt cao từ cồn có nồng độ cao để dùng với bếp cồn ngày càng cao. Do đó, việc sản xuất cồn khô làm nhiên liệu phục vụ trong ăn uống là một trong những hướng nghiên cứu năng lượng sạch và an toàn.

Hơn nữa, đèn trang trí với nhiên liệu chính là cồn khô là một sản phẩm mang tính thương mại và thẩm mỹ cao.

Để đáp ứng phần nào nhu cầu về cồn khô cung cấp cho xã hội, được sự chấp thuận của Bộ môn Công nghệ hóa, và sự hướng dẫn của thầy Phạm Quỳnh Thái Sơn, tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu đề tài “Bước đầu nghiên cứu sản xuất cồn khô” 1.2.

Mục đích đề tài: Thử nghiệm sản xuất cồn khô, một dạng nguyên liệu mới dùng cho bếp cồn, thay

thế cho bếp gas mini phục vụ trong ăn uống.

1.3.

Nội dung đề tài: Khảo sát các phương pháp chế tạo cồn khô thông dụng theo 2 phương pháp: từ

dẫn xuất cellulose và từ xà phòng

1

Khảo sát điều kiện tối ưu của các thành phần nguyên liệu Yêu cầu: Viết báo cáo quy trình sản xuất cồn khô Sản xuất được sản phẩm cồn khô.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

1.4.

2

Chương 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Vài nét tổng quát về cồn khô trên thị trường hiện nay: 2.1.1. Một số đặc điểm của cồn khô:

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Sản phẩm của quá trình đốt cháy cồn khô không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người sử dụng. Khi cháy, loại nhiên liệu này không sinh ra khói, không gây nổ, không làm cay mắt, không làm ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm. Đặc biệt, chúng có thể dễ vận chuyển, nên rất thích hợp cho việc mang đi du lịch, cắm trại, nấu nướng ngoài trời… Có thể cầm cồn trực tiếp bằng tay, rửa sạch dễ dàng bằng nước và cồn không hại da tay.

Tuy nhiên, cồn khô là loại nhiên liệu rất dễ bắt cháy, rất mềm, dễ dây dính vào tay, để một thời gian cồn khô có thể bay hơi và hao mòn dần.

2.1.2. Tình hình nghiên cứu, sản xuất kinh doanh trong nước:

Hiện nay, ở Việt Nam có một vài cơ sở thành công trong việc nghiên cứu sản xuất cồn khô như Khoa Công nghệ hóa học ĐHBK Hà Nội, Cty TNHH TM & SX Cẩm Đạt,…Trong khi đó, nhu cầu về mặt hàng này có xu hướng ngày càng tăng.

Trên thị trường, cồn khô được đóng thành từng gói nilon 300 gram, 500 gram hoặc 1kg. Người tiêu dùng có thể tìm mua cồn khô tại các chợ (Kim Biên,…) hoặc các siêu thị (Metro, Big C…) với giá từ 15.000 đồng đến 26.000 đồng.

2.1.3. Tình hình nghiên cứu, sản xuất kinh doanh ngoài nước: Cồn khô từ lâu đã được dùng trong quân đội của các nước vì là dạng nhiên liệu gọn, nhẹ, dễ vận chuyển.

Sản xuất cồn khô có sử dụng acid béo ( acid stearid ) và kiềm đã được cấp theo bằng phát minh số 4436525 của Barney J. Zmoda. Natri stearat được tạo thành sẽ hòa tan một phần trong nước và hình thành một lớp vỏ cứng. Khi đó rượu sẽ thấm vào lớp vỏ cứng này và tạo thành cồn khô.

3

2.2.

Các phương pháp tạo cồn khô:

2.2.1. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng Calci acetat bão hoà: Khi trộn Calci acetat bão hòa trong dung môi nước với rượu thì sẽ tạo thành cồn khô dưới dạng keo Calci acetat.

Kết quả trên có thể được giải thích : Khi thông số trạng thái thay đổi làm cho các cấu tử tồn tại trong môi trường phân tán trở nên lớn hơn ở trạng thái cân bằng, do đó xu hướng của quá trình sẽ diễn ra theo chiều chuyển về trạng thái cân bằng, tức là pha mới được tạo ra.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Trong phương pháp này dung môi được thay thế, tức là thay đổi thành phần môi trường. Do vậy, Calci acetat bão hòa trong môi trường nước, nhưng nó trở thành quá bão hoà trong môi trường rượu - nước (Calci acetat không tan trong rượu) nên quá trình ngưng tụ sẽ xảy ra.

2.2.2. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng acid béo và kiềm: Trong alcol nóng, acid béo (thường là stearic) được hòa tan tốt hơn và phản ứng nhanh với kiềm tạo thành một tác nhân tạo gel là xà phòng acid béo và nước.

C17H35COOH + NaOH -----> C17H35COONa +H2O

Natri stearat được tạo thành sẽ hòa tan một phần trong nước và hình thành một lớp vỏ cứng. Khi đó rượu sẽ thấm vào lớp vỏ cứng này và tạo thành cồn khô.

2.2.3. Phương pháp đông đặc với xà phòng:

Cồn khô sản xuất theo phương pháp này có giá thành rẻ hơn, kỹ thuật công nghệ đơn giản hơn so với các phương pháp khác. Xà phòng được nấu từ dầu dừa được pha vào cồn có nồng độ cao, với hàm lượng nước xà phòng là 5% sẽ thu được cồn khô dạng đông đặc có thể tạo hình tròn hoặc dạng bánh.

2.2.4. Phương pháp điều chế cồn khô có sử dụng dẫn xuất Cellulose với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa: Ở vùng pH của dung dịch nhỏ, chính các nhóm ion được ion hoá gây tác dụng qua lại làm cho mạch phân tử có phần bị co lại, nên độ nhớt cũng giảm.

Khi tăng pH của dung dịch thì mạch phân tử của các chất cao phân tử điện li giãn ra do sự ion hoá tăng lên, nên độ nhớt của dung dịch cũng tăng lên.

4

Do đó khi trộn lẫn các thành phần nước, cồn, Hydroxypropyl methyl cellulose được thực hiện bằng cách hạ thấp độ pH của hỗn hợp. Sau đó độ pH của hỗn hợp được tăng lên làm tăng độ nhớt và cồn được chuyển sang dạng gel.

Vì giới hạn của đề tài nên trong đề tài này sẽ tiến hành nghiên cứu sản xuất cồn khô theo hai hướng là từ xà phòng được nấu từ dầu dừa và cách sử dụng dẫn xuất cellulose. Sau đó chọn hướng khả thi để tiến hành sản xuất thử nghiệm.

2.3.

Sơ lược về rượu – cồn và sản xuất cồn:

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Theo Lương Đức Phẩm [2] Cồn là sản phẩm có hàm lượng etanol từ 70 – 96%.

Cồn là sản phẩm từ quá trình chưng cất rượu etylic có nồng độ thấp ( 8 – 10 %). Sản xuất cồn hiện có gồm 3 giai đoạn:

- Chế biến các nguyên liệu thành dịch đường có thể lên men được.

- Lên men đường thành rượu.

- Chưng cất và tinh chế cồn.

2.3.1. Nguyên liệu dùng để sản xuất rượu – cồn: 2.3.1.1.

-

Các nguồn nguyên liệu chứa tinh bột:

Bao gồm các loại hạt, củ chứa nhiều tinh bột như các hạt ngũ cốc (gạo, ngô,…)

và các loại củ (sắn, khoai tây,…)

-

Ở nước ta, nguồn nguyên liệu để sản xuất rượu chủ yếu là gạo tẻ và gạo nếp.

Các loại rượu thủ công nấu từ các loại gạo nếp đã có truyền thống lâu đời và có loại sản phẩm đặc biệt của một số địa phương khá mổi tiếng.

-

Ở công nghiệp dùng ngô và sắn (chủ yếu) cùng với mật rỉ đường mía.

Bảng 2.1: Thành phần hóa học của một số nguyên liệu tinh bột ở Việt Nam dùng sản xuất rượu – cồn: Thành phần

Sắn khô

Gạo tẻ

Tấm

Nước % Gluxit lên men Protit Chất tro Chất béo Xenluloza

14 67,6 1,75 179 0,87 3,38

11 69,2 7,3 0,9 1,2 0,5

11,5 41,0 5,3 17,7 2,0 22,5

5

Ngô Vàng

Đá

12,5 68,4 8,3 1,6 5,1 4,1

13,0 72,6 7,2 1,1 4,1 2,0

2.3.1.2.

Rỉ đường:

Rỉ đường hay còn gọi là mật rỉ, là một loại thứ phẩm của công nghiệp đường thu được ở công đoạn kết tinh đường.

Có hai loại rỉ đường: Rỉ đường mía và rỉ đường củ cải. Ở nước ta chỉ có rỉ đường mía.

Năm 2000 nước ta đã trồng được khoảng 10 – 12 triệu tấn mía và được đưa vào sản xuất đường. Như vậy, ta có khoảng 350 – 420 ngàn tấn rỉ đường.

Bảng 2.2: Thành phần hóa học của rỉ đường mía Hàm lượng %

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Các chất thành phần

Các chất thành phần

trong rỉ đường

Hàm lượng % trong rỉ đường

Saccaroza

32

SO3

1,6

Đường hoàn nguyên

30

Cl2

0,4

Chất hữu cơ phi đường

10

Na2O + Fe2O3 + Al2O3

0,2

Chất tro

8

P2O5

0,2

Trong đó: K2O

3,5

Tổng – N

5 – 2,2

CaO

1,5

N - amin

0,2 – 0,5

MgO

0,1

Các colloid

0,2 – 1,0

SiO2

0,5

2.3.2. Vi sinh vật trong sản xuất rượu – cồn:

Trong sản xuất rượu, người ta thường dùng những nhóm vi sinh vật sau: -

Nấm men: để lên men dịch đường thành rượu.

-

Nấm mốc: để thủy phân dịch hồ tinh bột thành đường.

-

Vi khuẩn lactic: dùng để acid hóa dịch đường trước khi lên men.

Trường hợp dùng vi khuẩn lactic không phải là phổ biến. Nhưng thực tế sản xuất đã cho thấy dùng nhóm vi khuẩn này đảm bảo quá trình lên men thuận lợi hơn, nâng cao được dinh dưỡng cho nấm men (vi khuẩn lactic tích tụ các hợp chất nitơ dễ được nấm men đồng hóa) và tăng được hiệu suất tạo thành rượu.

6

2.3.3. Chuẩn bị dịch lên men: 2.3.3.1.

-

Dịch từ tinh bột:

Nấu: Khi nấu, dịch nguyên liệu tinh bột chuyển thành dạng dịch hồ dính, sau đó

chuyển sang trạng thái hòa tan.Nấu nguyên liệu có thể thực hiện theo nấu gián đoạn, nấu bán liên tục và nấu liên tục.

Nấu gián đoạn là nấu từng mẻ trong các bình kim loại có cánh khuấy với những nguyên liệu nghiền không cần nhỏ hoặc có thể để nguyên hạt hoặc sắn lát.

Nấu bán liên tục trong 3 nồi: nấu sơ bộ, nấu chín và nấu bổ sung. So với nấu gián

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

đoạn, phương pháp này giảm được áp suất hơi, giảm được lượng hơi sử dụng, thời gian ngắn hơn, tăng hiệu suất thu hồi cồn.

Nấu liên tục trong nhiều nồi với trang bị công nghệ cao để theo dõi quá trình nấu và có nhiều ưu điểm hơn hai phương pháp trên.

-

Đường hóa: Dịch hồ đã nấu chín được làm nguội tới nhiệt độ đường hóa, sau đó

cho chế phẩm enzyme đường hóa vào dịch hồ và tiến hành đường hóa. Làm lạnh dịch đường để đưa vào lên men.

Đường hóa có thể tiến hành gián đoạn hoặc liên tục.

2.3.3.2.

-

Dịch từ rỉ đường:

Rỉ đường là sản phẩm phụ của ngành công nghiệp đường. Rỉ đường là nguồn

nguyên liệu rất tốt cho công nghiệp vi sinh, trong đó có công nghiệp sản xuất rượu.

-

Trong rỉ đường chứa tới 60 -70% đường, phần lớn là saccaroza, giàu chất

khoáng, giàu biotin (vitamin H).

-

Tuy nhiên trong rỉ đường lại thiếu phospho (P) và có thể thiếu nguồn N làm

dinh dưỡng cho nấm men.Do vậy, muốn đưa rỉ đường vao lên men rượu cần phải xử lý.

-

Xử lý rỉ đường gồm các bước:  Pha loãng, thường theo tỷ lệ 1:1  Acid hóa bằng H2SO4  Bổ sung nguồn N và P cùng các chất kháng khuẩn, khuấy đều.  Gia nhiệt tới 120oC trong 10 phút và khuấy đều khi gia nhiệt.  Để yên khoảng 4 giờ để lắng cặn, lấy phần trong phía trên để làm dịch lên men.

7

2.3.4. Lên men đường thành rượu -

Quá trình lên men rượu cần chú trọng  Chống nhiễm tạp khuẩn, bảo vệ quá trình lên men.  Làm nguội cho các thùng lên men vì lên men ở nhiệt độ cao dẫn đến những hậu quả xấu: dễ tạp nhiễm, có nhiều sản phẩm phụ làm giảm chất lượng sản phẩm,…

-

Lên men rượu trong công nghiệp có thể tiến hành lên men gián đoạn từng mẻ,

lên men liên tục và lên men bán liên tục.

Lên men gián đoạn: Được thực hiện từng mẻ trong thùng lên men. Lên men

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T



gián đoạn thường cho năng suất thấp, nhưng dễ thực hiện, dễ xử lý khi nhiễm và được áp dụng phổ biến ở các xí nghiệp rượu tại nước ta.  Lên men liên tục:

Có đặc điểm là thùng lên men đầu tiên được tiếp 1 lượng lớn men giống và luôn có nồng độ men trong dịch cao.

Dịch đường và men giống chảy đầy vào thùng đầu tiên này sẽ chảy tràn sang thùng tiếp sau và cứ như vậy đến thùng cuối cùng thì dịch lên men được kết thúc.

Các thùng thay nhau làm việc, chuẩn bị dịch lên men và thanh trùng.

Quá trình lên men chủ yếu xảy ra ở 2 thùng men đầu tiên.

Ưu điểm của phương pháp này là lên men xảy ra nhanh, hạn chế được tạp nhiễm.  Lên men bán liên tục:

Hệ thống thiết bị trong dây chuyền bán liên tục được cải tiến từ hệ thống lên men gián đoạn: thêm một bộ phận trao đổi nhiệt độ ở bên ngoài, kết nối các thùng lên men bằng một hệ thống dẫn dịch.

Khi lên men ở các thùng lên men, nhiệt độ lên quá cao sẽ được bơm đưa dịch qua làm nguội ở thiết bị trung gian rồi trở lại lên men tiếp.

Lên men bán liên tục dễ thực hiện, dễ khống chế được nhiệt độ lên men không tăng quá cao và có thể tăng cường độ lên men nhờ CO2 thoát ra khối dịch nhanh hơn 2.3.5. Chưng cất và tinh chế chế rượu thành cồn: Dịch lên men rượu từ tinh bột hoặc rỉ đường sau khi kết thúc thường có nồng độ rượu etylic vào khoảng 8 – 10 %. Do đó dịch này cần phải chưng cất để loại nước đưa hàm lượng etanol tới 70 – 96%.

8

Tuy nhiên chưng cất một lần ta chỉ được cồn thô còn chứa nhiều tạp chất. Vì vậy, quá trình chưng cất thường kết hợp với tinh luyện.

-

Chưng cất gián đoạn:  Cồn thô thu được chứa tới 50 chất được coi là tạp chất của cồn gồm các acid

hữu cơ, este, aldehyd, các alcol bậc cao và hợp chất chứa nitơ tính theo amoniac.  Cồn thô thu được sau khi chưng cất gián đoạn cần phải xử lý bằng hóa chất: xút và thuốc tím. Dựa trên cơ sở xút tác dụng với các este, acid tự do, sau đó dùng thuốc tím làm chất oxy hóa các aldehyd.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

 Chưng cất gián đoạn với thiết bị đơn giản, trình độ công nghệ thấp, dễ thao tác. Nhưng mất nhiều thời gian, thùng chứa lớn, năng suất thấp, tốn nhiều hơi nước nóng và độ cồn ra khỏi tháp không cao (lúc đầu chỉ đạt 75 – 80%, sau đó giảm dần và cuối cùng là 6%. Nồng độ trung bình thu được là 20 – 30 %). Do vậy, hiện nay có xu hướng trang bị các tháp chưng cất liên tục theo hệ thống 1, 2, 3 tháp cất và thêm một tháp chưng luyện.

 Chưng luyện gián đoạn có thể thu được cồn có chất lượng cao nhưng tổn thất ở các khâu là rất lớn. Do đó, hiệu suất thu hồi thấp, tốn hơi và nhân công cho việc cất lại.

-

Chưng luyện liên tục: Ngày nay, nhiều nhà máy rượu lớn đã trang bị hệ thống

chưng luyện liên tục hai tháp, ba tháp, bốn tháp ( có một tháp tinh luyện)…

Với trang bị các thiết bị chưng cất và tinh luyện này, cồn sản phẩm thu được có chất lượng cao.

2.4.

Sơ lược về dẫn xuất cellulose:

Ở đề tài này chọn dẫn xuất cellulose cụ thể là Hydroxyl Ethyl Cellulose (HEC).

HEC là đại diện quan trọng của nhóm dẫn xuất Hydroxy Alkyl Cellulose, là ete của cellulose, trong nhóm thế có chứa hydroxyl.

HEC có công thức chung là:

Hình 2.1: Công thức cấu tạo chung của HEC

9

2.4.1. Phương pháp tổng hợp HEC: Nguyên liệu thường dùng là Cellulose sulfit và sulfat.

Cellulose được ngâm trong dung dịch NaOH nồng độ 18% để tạo alcalicellulose.

Sau đó, xơ được ép bớt dịch, tới tỷ lệ L/R = 1,5 – 1,7. Mức độ trùng hợp của alcalicellulose được điều chỉnh bằng cách thêm xúc tác oxy hóa, như ion Co2+, vào dung dịch kiềm, hoặc tiến hành ủ chín để thực hiện quá trình oxy hóa – depolyme hóa cellulose trong môi trường kiềm. Alcalicellulose thu được chứa 34 – 40% cellulose, 14– 16% NaOH, 50 – 54% nước.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Thiết bị ete hóa là thiết bị đứng, có hai hệ thống trục vít thẳng đứng để khuấy đảo và vận chuyển chất từ phía trên xuống phía dưới.

Trước hết, thiết bị được hút chân không, rồi sục khí nitơ. Sau đó etylenoxid được nạp vào phần trên của thiết bị. Ở phần trên cùng của thiết bị, duy trì nhiệt độ ở 20 – 22oC. Bột đi xuống, khi đạt được 70% quãng đường đi, nhiệt độ khối phản ứng tăng lên 35 – 37 oC. Hỗn hợp đi xuống vùng dưới, nhiệt độ tăng lên 38 – 40oC. Phản ứng xong, hỗn hợp được chuyển tải ra ngoài và được làm lạnh xuống 20 oC. Phía dưới của thiết bị có đường ống nối với thiết bị hút chân không, đảm bảo cho etylenoxid liên tục đi vào thiết bị từ phía trên.

Lượng etylenoxid thường dùng là 1,5 – 2 mol trên một cellulose (theo đơn vị mắt xích).

Theo chế độ nhiệt độ đã nói ở trên, thời gian phản ứng là 4,5 – 5 giờ. Nếu tăng nhiệt độ, thời gian phản ứng giảm, nhưng lượng sản phẩmphuj lại tăng làm tăng tiêu hao etylenoxid.

Trung bình, có 450 kg polyglycol (chủ yếu là di- và trietylenglycol) được tạo ra, khi thu 1 tấn HEC. Để giảm bớt sản phẩm phụ, khi tạo alcalicellulose, ta cần cho thêm chất hoạt động bề mặt không ion, với số lượng 0,2 – 0,3% so với cellulose.

Sau khi ra khỏi thiết bị phản ứng, hỗn hợp được đưa đi trung hòa bằng dung dịch 20% acetic trong aceton. Quá trình được tiến hành đến pH = 6 – 7.

Tiếp đó, hỗn hợp bột được đưa đến thiết bị trích ly. Ở đây bột được ép tách chất lỏng, rồi khuấy trộn với chất trích ly ( hỗn hợp metanol : aceton = 1:1). Quá trình ép và trích ly được lặp lại đến khi tách hết na tri acetat và các tạp chất khác khỏi HEC. Sản phẩm được sấy trong thiết bị chân không ở 60 oC trong 4 giờ.

10

2.4.2. Một số tính chất của HEC và ứng dụng: Hydroxyl alkyl hóa bằng etylenoxit và dẫn xuất của etylenoxit là biện pháp có hiệu quả để làm tăng khả năng phản ứng của cellulose trong quá trình ete hóa hoặc ester hóa tiếp theo.

Cellulose có chứa một lượng nhỏ nhóm hydroetyl được dùng làm nguyên liệu acetyl hóa. Cellulose acetat với mức độ thế cao thu được trong điều kiện phản ứng êm đềm hơn so với quá trình acetyl hóa thông thường.

Cũng tương tự, khi ete hóa cellulose đã được đưa trước vào phân tử một lượng

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

nhỏ nhóm hydroxyl etyl, phản ứng xảy ra nhanh và thu được dẫn xuất ete có mức độ thế cao hơn phương pháp O-alkyl hóa thông thường. Theo phương pháp này, ta có thể tổng hợp được một số ete hỗn hợp như methylhydroyetyl-, ethylhydroxyetyl-, butylhydhroxy- ethylcellulose.

Khi đưa một lượng dù nhỏ nhóm HEC vào mạch, tính chất của dẫn xuất ete hay este ít nhiều có sự thay đổi. Do đó, phương pháp trên chỉ được áp dụng khi không có tác động xấu đến tính chất sử dụng của dẫn xuất cellulose.

Độ hòa tan của HEC phụ thuộc vào mức độ thế. Ngoài ra, độ hòa tan của HEC còn phụ thuộc vào sự phân bố của nhóm thế và mức độ phân nhánh do đồng trùng hợp ghép.

Vì vậy, nếu dùng các dung dịch NaOH có nồng độ khác nhau để gây trương nở cellulose cho phản ứng ete hóa, sản phẩm ete cellulose sẽ có khả năng hòa tan khác nhau, dù các dẫn xuất có cùng mol MS.

Dẫn xuất ete này được dùng nhiều trong sản xuất sơn latex hoặc bảo vệ hệ nhũ tương trong trùng hợp nhũ tương polyvinylacetat.

HEC làm tăng độ bền của băng giấy ướt trong quá trình sản xuất giấy Dẫn xuất này cũng được dùng trong công nghiệp gốm sứ.

2.5.

Sơ lược về dầu dừa và xà phòng:

2.5.1. Vai trò, vị trí cây dừa và dầu dừa: Diện tích trồng dừa của Việt Nam hiện nay vào khoảng 220.000 ha với năng suất bình quân là 36 - 38 quả/cây/năm, năng suất cơm dừa khô (copra) đạt 1 - 1,2 tấn/ha/năm.

11

Theo số liệu của Công ty Dầu thực vật (Bộ Công nghiệp) năm 1989 Việt Nam đã sản xuất 167.400 tấn dầu thực vật, trong đó dầu dừa chiếm hơn 40%. Năm 2001, 270.000 tấn dầu thực vật. Dầu dừa chủ yếu để xuất khẩu và được pha trộn với các loại dầu khác để sản xuất dầu ăn (cooking oil, salad oil,...). Giá xuất khẩu dầu dừa biến động, từ 390 - 400 USD đến 600 - 700 USD/tấn. Điều kiện tự nhiên Việt Nam thuận lợi cho việc phát triển cây dừa nhất là từ vĩ tuyến 20 trở vào. Dừa có thể sinh trưởng trên các loại đất khác nhau, nhưng phát triển tốt trên đất cát có nhiễm mặn nhẹ.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Đặc biệt cây dừa cũng có thể sống trên một số loại đất phèn mặn mà các loại cây trồng khác khó phát triển, tạo điều kiện phủ xanh và sử dụng đất đai hợp lý ở các vùng ven biển. Với vốn đầu tư ban đầu thấp, ít tốn công chăm sóc hàng năm, không kén đất, có thể tận dụng đất trống để trồng ở ven kênh rạch, bờ mương, sân vườn... lại cho thu hoạch hằng tháng, cây dừa đã là cây trồng truyền thống của ĐB SCL và Duyên hải miền Trung. Các sản phẩm chế biến của dừa bao gồm: dầu dừa, thạch dừa, than gáo dừa, các sản phẩm từ chỉ sơ dừa, hàng thủ công mỹ nghệ từ lá dừa, gáo dừa, gỗ dừa,...

Dầu dừa lấy ở cùi hay cơm trái dừa. Hầu hết giống dừa đều có thể lấy cùi để ép dầu, nhưng thứ dừa nào dày cơm thì lợi dầu. Dừa trồng được 6 năm thì lấy được trái ép dầu. Trung bình một mẫu dừa trồng được 156 cây và có thể thu hoạch mỗi năm được 6.500 đến 7.800 trái dừa. Một năm 2 kỳ bẻ trái, kỳ thứ nhất vào tháng 3 và kỳ thứ 2 vào tháng 6.

2.5.2. Các giống dừa phổ biến ở Việt Nam hiện nay:

Cũng như đa số các loại thảo mộc khác, dừa có nhiều loại. Đại thể tại Việt Nam chúng ta có các loại dừa sau đây : -

Dừa ta : quả dừa lớn, sọ xanh, có 3 cạnh lồi lên.

-

Dừa bị : trước gọi lá dừa Bình Định. Quả rất dài, có nhiều sơ đỏ hoe, dân ở

địa phương thường dùng sơ để đánh dây.

-

Dừa lửa : có hai loại : một loại quả đỏ sáng, và một loại quá đỏ xậm.

-

Dừa Tam Quan : Thường trồng ở vùng Tam Quan Bồng Sơn thuộc tỉnh Bình

Định. Cây không cao như các giống khác, lá màu hơi vàng, khi chín quả trắng hay vàng lợt hình to và dài.

12

-

Dừa Xiêm : Cây tương đối nhỏ hơn các giống trên, quả cũng nhỏ, nước uống

rất ngon, cây cho trái sớm. Có cây chỉ mới trồng được chừng 4-5 năm đã có quả.

-

Dừa Xiêm Lai : Là kết quả giữa sự lai giống giữa Dừa Xiêm và giống Dừa ta.

Nước uống cũng rất ngon, ngọt.

Trong các loại dừa kể trên, giống dừa ta được ưa chuộng để lấy cái (cơm) dừa ép dầu.

2.5.3. Phương pháp ép dầu dừa: Trong nghề ép dầu dừa có 2 công đoạn chính: Lấy cái hay cùi (cơm) dừa

-

Ép dầu

2.5.3.1.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

-

Lấy cái (cùi) dừa:

Khi trái dừa chín già mới được hái vì khi ấy cơm dày, ép dầu lợi hơn so với ép cơm còn non.

Sau khi hái dừa xuống thì xếp trái vào chỗ vựa kín đáo, độ 30 – 40 ngày sau thì đem trái ra lột vỏ.

Lột vỏ xong, sọ dừa được đập bể làm hai hay ba mảnh rồi đem phơi cho cùi tóp lại để dễ cạy ra. Cạy xong, đem phơi nắng hoặc sấy để cho cùi dừa khô, ép sẽ được nhiều dầu.

Cùi dừa khi để lâu sẽ bị mốc, về sau ép ra dầu sẽ có mùi hôi và màu sắc xấu. Để cùi dừa khỏi mốc vì để lâu, ta có thể tiến hành xông khói.

Xông khói dễ làm nhưng không hiệu quả lắm cho nên ngày nay nhiều người ưa dùng diêm sinh để xông cùi dừa. Người ta sắp cùi dừa vào trong một cái thùng lớn, phía dưới có để chén đựng diêm sinh đã được đốt cháy bằng lửa than. Xông như vậy trong 12 giờ để khói diêm sinh ngấm vào cùi dừa. Đoạn lấy cùi dừa đó ra và thay mẻ cùi dừa mới vào. Trung bình trong 12 giờ thì xông được 1.200 trái dừa tốn hết 8 ký diêm sinh. Mới đầu, mùi diêm sinh bắt vào cùi dừa nên có mùi hôi, nhưng mấy ngày sau thì mùi hôi khét sẽ bay đi hết.

Cách thứ ba để giữ cùi dừa khỏi bị mốc là nhúng dừa vào dung dịch pha bằng 5% acid borique với nước nóng, ngâm trong 2 phút rồi vớt ra. Nhúng dừa vào axit borique thì dù chưa kịp phơi nắng cho khô vẫn có thể để dành lâu mà cùi dừa không bị mốc.

13

2.5.3.2.

Cách ép dầu dừa::

Có hai cách ép dầu dừa: Ép dầu theo cách cổ truyền và ép bằng máy. a.

Ép dầu theo cách cổ truyền: Phương pháp dùng nước đun sôi để lấy dầu trong cùi dừa đã có từ lâu và được áp

dụng ở nhiều nước, nhất là ở Việt Nam và Ấn Độ. Hiện nay công nghệ này vẫn còn nhiều nơi áp dụng. Cách thức làm như sau: Cho cùi dừa vào cối đá giã nhỏ. Nếu không giã thì có thể đóng bàn mài bằng sắt tây để mài cùi dừa trên bàn. Sau đó trộn cùi dừa đã mài vào nước nóng, đoạn vắt lấy

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

nước. Khi phải làm nhiều dừa thì người ta cho cùi dừa đã mài vào cần xé bằng tre, đổ nước nóng vào rồi vắt cho ra nước. Nước chảy ra được hứng lấy và đổ vào thùng để chứa.

Sau 3 - 4 giờ nước cốt dừa có nhiều dầu, màu trắng đục như nước gạo vo, sẽ kết thành váng nổi lên trên mặt nước. Lấy vá vớt ra rồi đổ vào chảo gang mà đun để thắng cho cạn nước đi. Khi thấy dầu đã nổi lên mặt và quánh lại thì múc dầu ấy ra. Dầu đun như vậy là dầu tốt. Ở dưới đáy là dầu cặn lẫn với nước. Đun một lần nữa cho nước bốc hơi để lấy dầu loại hai. Phương pháp ép dầu này tuy lâu, mất nhiều công và năng suất thấp nhưng đơn giản và thuận tiện đối với các hộ tiểu công nghiệp. Dầu ép bằng nước nóng có màu trắng, trong trẻo, mùi thơm, cho nên thường bán được giá hơn dầu ép bằng máy. b.

Ép dầu bằng máy:

Muốn ép nhiều dừa và sản xuất nhiều dầu thì phải dùng máy để ép. Cùi dừa được nghiền nhỏ bằng máy nghiền làm bằng trục gang (có khía hay trơn) quay ngược chiều.

Dừa sau khi được nghiền thì được bỏ vào bao rồi cho vào máy ép. Đặt bao dừa lên bàn ép. Khi bàn ép ép mạnh xuống bao dừa thì dầu trong cơm dừa sẽ chảy ra ngoài bằng cái máng và được hứng vào thùng. Xác dừa còn lại trong bao bố được hấp bằng hơi nước sôi rồi ép lần thứ hai để lấy dầu ra.

Có kiểu máy ép dùng lồng để đựng cùi dừa. Có những máy ép rất khỏe, với sức ép mạnh đến 500 kilô trên một phân vuông, nên ép được nhiều dầu và chỉ cần ép một lần là dầu ra gần hết. Có kiểu máy ép liên tục, dùng rất tiện vì máy chạy liên tục. Cùi dừa được bỏ vào máy theo cái trụ hình xoáy trôn ốc để sau cùng bị ép vào một đầu

14

máy và dầu chảy ra dưới máy, còn xác dừa thì thoát ra ngoài. Máy này chạy bằng động cơ xăng, dầu hoặc động cơ điện.

2.5.4. Một số tính chất của dầu dừa: Dầu dừa có: Tỷ trọng: 0,86 – 0,90 ở 15 oC Nhiệt độ nóng chảy: 23 – 26 oC. Chỉ số xà phòng 250 – 260 Chỉ số Iod 8 – 9 2.5.5. Phương pháp nấu xà phòng: Nấu xà phòng ở nhiệt độ thường:

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

2.5.5.1.

Trộn thật đều dầu mỡ và dung dịch đặc NaOH rồi rót vào khuôn. Quá trình xà phòng hóa sẽ kết thúc sau 2 – 3 ngày.

Phương pháp này dễ thực hiện, tiện lợi nhưng chất lượng không cao, không thu hồi glycerin.

2.5.5.2.

Nấu xà phòng ở nhiệt độ cao:

Phương pháp này tiến hành ở nhiệt độ 70 – 85 oC.

Cho dầu mỡ, xút,… vào thiết bị nấu, đun nhẹ đến nhiệt độ 80 – 85 oC và khuấy đều. Khi hỗn hợp đồng nhất, không khuấy nữa và để yên khoảng 3 giờ cho sản phẩm đông đặc lại.

Phương pháp này thích hợp cho sản xuất xà phòng bánh, kem, …

2.5.5.3.

Nấu xà phòng có thu hồi glycerin:

Cho dầu mỡ và dung dịch xút 35 – 40 % vào thiết bị nấu. Phản ứng thực hiện ở nhiệt độ 85 oC và kết thúc khoảng 2 – 4 giờ.Sau khi phản ứng kết thúc, cho thêm muối ăn NaCl để tách lớp xà phòng. Có muối ăn, tỷ trọng dung dịch tăng lên, xà phòng dễ phân lớp và nổi lên, lớp dưới là lớp nước có glycerin , NaCl và xút dư.

2.6.

Các cơ chế phản ứng liên quan:

2.6.1. Phản ứng xà phòng hóa: Phản ứng thủy phân dầu thực vật hay còn gọi là phản ứng xà phòng hóa là phản ứng thuận nghịch. Đây là phản ứng thủy phân liên kết ester.

Tốc độ phản ứng phụ thuộc vào cấu tạo acid và rượu tạo thành. Ester của acid mạch ngắn dễ thủy phân hơn acid mạch dài.

15

Phản ứng có thể thực hiện trong môi trường acid vô cơ như H2SO4, HCl, có tốc độ phản ứng chậm hơn so với môi trường kiềm.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Trong môi trường kiềm dùng KOH, NaOH, Ba(OH)2,…

16

Chương 3 PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM 3.1.

Thời gian và địa điểm nghiên cứu:

3.1.1. Thời gian: Đề tài được thực hiện từ 15/4/2008 đến tháng 10/2008.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

3.1.2. Địa điểm thí nghiệm : Phòng thí nghiệm hóa cơ bản I4- Bộ môn Công nghệ Hóa học Trường Đại Học Nông Lâm.

3.2.

Đề xuất quy trình thử nghiệm:

Vì giới hạn của đề tài nên trong đề tài này sẽ tiến hành nghiên cứu sản xuất cồn khô theo hai hướng là từ xà phòng được nấu từ dầu dừa và cách sử dụng dẫn xuất cellulose. Sau đó chọn hướng khả thi để tiến hành sản xuất thử nghiệm.

3.2.1. Từ dẫn xuất cellulose:

Cồn nồng độ cao

Hòa trộn với HEC

Cho Al2O3, chống bốc khói Cho NaOH, tạo pH = 8 Thành phẩm

Hình 3.1: Sơ đồ quy trình sản xuất cồn khô từ dẫn xuất cellulose Cân một lượng xác định HEC cho vào bình tam giác. Tiếp tục cho Al2O3 vào có tác dụng chống bốc khói với hàm lượng từ 1 % - 10 % tổng khối lượng có trong bình.

Rồi cho cồn 96o vào chứa rượu trên rồi khuấy trộn đều. Sau khi khuấy trộn một lúc cho NaOH vào và khuấy trộn tiếp và kết quả là hình thành nên cồn khô dạng keo.

17

3.2.2. Từ nước xà phòng:

Xà phòng hóa dầu dừa Hòa trộn với cồn nồng độ cao Đồng hóa

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Tự đông đặc tạo thành phẩm

Hình 3.2: Sơ đồ quy trình sản xuất cồn khô từ xà phòng

-

Cách nấu xà phòng :

Ở phạm vi đề tài này chọn phương pháp nấu xà phòng ở nhiệt độ cao vì thao tác không quá phức tạp và thời gian không quá dài.

Cân 25 g dầu dừa.

Hình 3.3: Cân dầu dừa Đem dầu dừa và dung dịch xút 25% đun đến nhiệt độ 70 – 80 oC. Khi cả 2 đã lên tới nhiệt độ cần thiết thì cho từ từ xút vào xà phòng và khuấy đều dung dịch đó. Đun tới khi dung dịch sệt hẳn.

18

-

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Hình 3.4: Nấu xà phòng

Tiến hành phối trộn xà phòng vừa nấu với cồn theo tỷ lệ thích hợp. Rồi đem hỗn hợp đó đi đồng hóa. Để từ từ, hỗn hợp sẽ đông đặc lại.

Hình 3.5: Xà phòng sau khi đồng hóa với cồn

Hình 3.6: Sản phẩm cồn khô sản xuất từ xà phòng

19

3.3.

Nguyên liệu và thiết bị thí nghiệm:

3.3.1. Từ dẫn xuất cellulose: Nguyên liệu:

3.3.1.1.

-

Dẫn xuất cellulose:

-

Rượu etylic nồng độ cao 96o

-

Al2O3

-

Dung dịch NaOH 25%

-

Giấy đo pH

3.3.1.2.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Tất cả nguyên liệu trên mua tại Kios 11B số 136 Tô Hiến Thành Thiết bị:

- Máy đo cấu trúc - Cân

- Bình tam giác, ống đong, …và các thiết bị khác.

3.3.2. Từ nước xà phòng: 3.3.2.1. Nguyên liệu: -

Dầu dừa để nấu xà phòng mua ở Bến Tre.

-

Cồn (nước) có nồng độ cao ≥ 80o

-

Dung dịch NaOH 25%

-

Giấy đo pH

3.3.2.2.

Thiết bị:

- Máy đo cấu trúc - Cân

- Bếp khuấy từ - Máy đồng hóa - Bình tam giác, ống đong, …và các thiết bị khác.

3.4.

Nội dung nghiên cứu:

3.4.1. Thí nghiệm 1: Thử nghiệm sản xuất cồn từ HEC 3.4.1.1.

Thí nghiệm 1.1: Dò tìm lượng HEC để tạo cồn khô

Ta cố định lượng cồn là 25 ml và xút 25% là 5 ml và Al2O3 là 0,4g.

Hàm lượng HEC thay đổi từ 0,2 g đến 2,4 g.

20

Dựa vào kết quả khảo sát, chọn ra khoảng khối lượng HEC có thể làm cồn đông đặc.

Lặp lại thí nghiệm này 3 lần.

3.4.1.2.

Thí nghiệm 1.2: Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn

Bố trí thí nghiệm: Thí nghiệm bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên 2 yếu tố là

-

lượng HEC và lượng cồn với 3 lần lặp lại.  Yếu tố 1: Khảo sát lượng cồn ở các mức 20 ml, 30 ml, 40 ml, 50 ml.  Yếu tố 2: khảo sát lượng xút ở các mức 2g; 2,2g; 2,4g; 2,6g; 2,8g.

-

Thí nghiệm 1.3: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

3.4.1.3.

Dùng lượng HEC và cồn cho kết quả tốt nhất ở thí nghiệm trên làm tiếp cho thí

nghiệm này.

Thí nghiệm bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên 1 yếu tố là lượng xút, 3 lần

lặp lại.

-

Cho lượng xút thay đổi: 1 ml, 3 ml, 5 ml, 7 ml, 9 ml

3.4.2. Thí nghiệm 2: Thử nghiệm sản xuất cồn từ xà phòng 3.4.2.1.

Thí nghiệm 2.1: Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút

Cố định lượng dầu dừa là 25 g và lượng cồn 96o là 10 ml, tiến hành khảo sát

-

hàm lượng xút.

-

Thí nghiệm bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên 1 yếu tố là lượng xút , 3 lần

lặp lại.

-

Cho lượng xút thay đổi: 5 ml, 7 ml, 9 ml, 11 ml, 13 ml, 15 ml, 17ml

3.4.2.2.

-

Thí nghiệm 2.2: Khảo sát ảnh hưởng của cồn

Cố định lượng dầu dừa là 25 g và lượng xút thích hợp tìm được từ thí nghiệm

trước, tiến hành khảo sát lượng cồn.

-

Thí nghiệm bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên 1 yếu tố là lượng cồn, 3 lần

lặp lại.

-

Cho lượng cồn thay đổi: 10 ml, 15 ml, 20 ml, 25 ml, 30 ml, 35 ml, 40 ml

3.4.3. Phương pháp xử lý thống kê thí nghiệm: Các số liệu thu nhận được trong thí nghiệm được xử lý bằng phần mềm Statgraphics 7.0, phần mềm Microsoft Excel.

21

3.4.4. Các chỉ tiêu khảo sát và phương pháp xác định: -

Độ cứng của cồn khô được xác định bằng máy đo cấu trúc (Phụ lục B.4)

-

Nhiệt lượng của cồn khô cung cấp tính trên 1 g cồn khô: Bỏ qua nhiệt tổn thất

ra môi trường và nồi đun, chỉ tính nhiệt lượng cung cấp cho nước.  Cân a g cồn khô  Dùng bếp cồn, đốt a g cồn khô đó để đun 0.5 kg nước.  Dùng nhiệt kế, đo nhiệt độ nước trước khi đun (T0)và nhiệt độ nước sau khi đun (T1).

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

 Ta áp dụng công thức (Trương Vĩnh, 2006): Q  GCT (3.1)

Trong đó:

G: khối lượng, kg

C: nhiệt dung riêng, kJ/kg.độ (tra bảng A.1, phụ lục A) T: chênh lệch nhiệt độ trước và sau khi đun.

Q: nhiệt lượng cung cấp cho nước, kJ

 Dựa trên công thức trên, tính được nhiệt lượng a g cồn khô cung cấp cho 0,5 g nước. Từ đó, tình nhiệt lượng 1 g cồn khô cung cấp: q

Q (3.2) a

Hình 3.7: Đo nhiệt lượng của cồn khô

22

-

Lượng cặn còn lại sau đốt tính trên 1 g cồn khô: Cân b g cồn khô, đem đi đốt rồi cân hàm lượng cặn còn lại.

Ta có lượng cặn tính trên 1 g cồn khô: m 

M b

Trong đó: M : lượng cặn còn lại sau đốt. b : lượng cồn khô đem đốt.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

m: lượng cặn tính trên 1 g cồn khô.

23

Chương 4: KẾT QUẢ - THẢO LUẬN 4.1.

Thí nghiệm 1: Thử nghiệm sản xuất cồn từ HEC 4.1.1. Thí nghiệm 1.1: Dò tìm lượng HEC để tạo cồn khô

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Cố định lượng cồn là 20 ml, xút 25% là 5 ml, Al2O3 là 0,4 g và hàm lượng HEC thay đổi từ 0,2g đến 2,4 g, ta có kết quả ở bảng 4.1: Bảng 4.1: Kết quả dò tìm hàm lượng HEC HEC (g)

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

Trạng thái

Phân

Phân

Phân

tạo thành

lớp

lớp

lớp

HEC (g)

1,6

1,8

Trạng thái

Huyền

Huyền

tạo thành

phù sệt

phù sệt

1,4

Huyền

Huyền

Huyền

phù

phù

phù

lỏng

lỏng

lỏng

2

2,2

2,4

2,6

2,8

Đông

Đông

Đông

Đông

Đông

Huyền phù sệt

Hình 4.1: Thí nghiệm dò tìm lượng HEC Lúc đầu, lượng HEC quá ít so với lượng cồn nên phần HEC đã hấp phụ cồn lắng dần, tách thành lớp rõ rệt với cồn dư. Lượng HEC tăng dần sẽ làm tăng dần khả năng

24

hấp phụ cồn. Đến khi lượng HEC tương đối đủ để hấp thụ 20 ml cồn sẽ bắt đầu tạo dạng đông đặc.

Từ bảng cho thấy, cồn bắt đầu đông với lượng HEC là 2 g. Qua đây có thể nhận thấy 2 g HEC có thể mang tối thiểu 20 ml cồn để bắt đầu tạo cồn khô. Vậy 1g HEC mang tối thiểu là 10 ml cồn.

4.1.2. Thí nghiệm 1.2: Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn 4.1.2.1.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm:

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Kết quả thí nghiệm tại mức cồn 50 ml, không có nghiệm thức nào đông đặc được.

Còn tại nghiệm thức 40 ml cồn, chỉ có tại điểm 2,6 g và 2,8 g là đông đặc mềm. Từ đó ta thấy 2,6 g HEC có thể mang tối đa 50 ml cồn tính lượng cồn tối đa mà 1g HEC có thể mang là 15,38 ml cồn.

Kết quả khảo sát ở các mức còn lại được thể hiện ở bảng 4.2:

Bảng 4.2: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC Cồn

HEC

(ml)

(g)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

2 2,2 2,4 2,6 2,8 2 2,2 2,4 2,6 2,8 2 2,2 2,4 2,6 2,8

1,005 1,375 1,353 1,753 2,161 0,301 0,525 0,989 1,477 1,918

1,104 1,205 1,399 1,78 2,215 0,363 0,462 0,942 1,257 1,934

1,175 1,151 1,378 1,823 2,109 0,502 0,564 1,028 1,413 1,895

1,095 1,244 1,377 1,785 2,162 0,389 0,517 0,986 1,382 1,916

0,268 0,475

0,289 0,437

0,244 0,515

0,267 0,476

20

30

40

Độ cứng (kg.mm)

Dựa vào kết quả bảng 4.2, nhận thấy giữa các nghiệm thức:  Khi tăng lượng HEC thì độ cứng của sản phẩm tăng lên  Khi tăng lượng cồn thì độ cứng của sản phẩm sẽ giảm.

25

Đó là do lượng cồn mà HEC có thể mang để tạo dạng gel đặc là có tỷ lệ nhất định. Khi vượt quá tỷ lệ này hoặc chưa tới tỷ lệ này thì độ cứng của sản phẩm sẽ thấp.

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.1) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô làm từ HEC với lượng HEC khác nhau và lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%. Hơn nữa, hai yếu tố lượng HEC và lượng cồn có sự tương tác với nhau.

Khi so sánh LSD của yếu tố HEC (phụ lục C.2) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô giữa các lượng HEC khác nhau là có ý nghĩa. Tuy nhiên độ cứng của cồn

D Độ cứng ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

ở 2g HEC và 2,2 g HEC khác biệt không có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Khi so sánh LSD của yếu tố cồn (phụ lục C.3) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô giữa các lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

2,5 2,0

20 ml cồn 30 ml cồn 40 ml cồn

1,5 1,0 0,5 0,0

1,8

2,0

2,2

2,4

2,6

2,8

3,0

Lượng HEC

Hình 4.2: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với độ cứng của cồn tại các lượng cồn khác nhau 4.1.2.2.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên lượng cặn còn lại sau đốt:

Ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên lượng cặn còn lại sau đốt của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.3, mối quan hệ giữa lượng HEC với lượng cặn sau đốt của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau thể hiện ở hình 4.4:

26

Bảng 4.3: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên lượng cặn sau đốt của sản phẩm cồn khô làm từ HEC Lượng cồn (ml)

HEC

30

Trung

Lần 1

Lần 2

Lần 3

2

0,496

0,515

0,552

0,521

2,2

0,547

0,567

0,578

0,564

2,4

0,575

0,604

0,593

0,591

2,6

0,601

0,686

0,679

0,655

2,8

0,786

0,763

0,737

0,762

2

0,399

0,431

0,405

0,412

2,2

0,427

0,438

0,451

0,439

2,4

0,472

0,458

0,484

0,471

2,6

0,534

0,519

0,556

0,536

2,8

0,583

0,602

0,623

0,603

2,6

0,410

0,394

0,422

0,409

2,8

0,421

0,475

0,497

0,464

(g)

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

20

Lượng cặn (g)

Lượng

bình

2

2,2

40

2,4

Dựa vào kết quả bảng 4.5, và hình 4.6 nhận thấy giữa các nghiệm thức:  Khi tăng lượng HEC thì lượng cặn sau đốt của sản phẩm tăng lên  Khi tăng lượng cồn thì lượng cặn sau đốt của sản phẩm sẽ giảm.

Ta nhận thấy khi tiến hành đốt sản phẩm, lượng sản phẩm và cặn còn lại rất nhiều, cháy không triệt để, do phần cặn sau đốt tạo thành một lớp màng cứng phía trên, ngăn không cho phần phía trong cháy tiếp. Lượng HEC càng nhiều thì lớp màng cứng tạo ra càng nhanh hơn và dày hơn. Còn tăng lượng cồn thì khả năng cháy sẽ tăng, sự cháy sẽ diễn ra triệt để hơn

27

Lượng cặn D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Hình 4.3: Đốt cồn khô làm từ HEC

0,75 0,65 0,55

20 ml cồn 30 ml cồn 40 ml cồn

0,45 0,35

1,8

2,3

2,8

Lượng HEC

Hình 4.4: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với lượng cặn sau đốt của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.4) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn sau đốt của cồn khô làm từ HEC với lượng HEC và lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Khi so sánh LSD của yếu tố HEC (phụ lục C.5) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn sau đốt của cồn khô giữa các lượng HEC khác nhau là có ý nghĩa. Tuy nhiên lượng cặn của cồn ở 2,2g HEC và 2,4 g HEC khác biệt không có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Khi so sánh LSD của yếu tố cồn (phụ lục C.6) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn sau đốt của cồn khô giữa các lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

28

4.1.2.3.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô:

Ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên nhiệt lượng của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.4, mối quan hệ giữa lượng HEC với nhiệt lượng của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau thể hiện ở hình 4.5.

Bảng 4.4: Kết quả ảnh hưởng của lượng HEC và lượng cồn lên nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC Lượng HEC

Nhiệt lượng (kJ)

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Lượng cồn (ml)

20

30

Trung

Lần 1

Lần 2

Lần 3

2

3,135

3,489

3,273

3,299

2,2

2,599

2,376

2,654

2,543

2,4

2,453

2,567

2,439

2,486

2,6

2,149

2,252

2,196

2,199

2,8

1,971

1,993

2,051

2,005

2

3,496

3,508

3,522

3,509

2,2

2,819

2,875

2,868

2,854

2,4

2,721

2,707

2,643

2,690

2,6

2,331

2,294

2,315

2,313

2,8

1,982

2,196

2,179

2,119

2,6

3,917

3,984

3,952

3,951

2,8

3,498

3,415

3,457

3,457

(g)

bình

2

2,2

40

2,4

Dựa vào kết quả bảng 4.5, nhận thấy giữa các nghiệm thức:  Khi tăng lượng HEC thì nhiệt lượng của sản phẩm sẽ giảm.  Khi tăng lượng cồn thì nhiệt lượng của sản phẩm sẽ tăng.

29

Nhiệt lượng

4,00 3,50 20 ml cồn 30 ml cồn 40 ml cồn

3,00 2,50

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

2,00 1,8

2

2,2

2,4

2,6

2,8

3

Lượng HEC

Hình 4.5: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng HEC với nhiệt lượng của cồn khô tại các lượng cồn khác nhau

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.7) cho thấy sự khác biệt về nhiệt lượng của cồn khô làm từ HEC với lượng HEC và lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Khi so sánh LSD của yếu tố HEC (phụ lục C.8) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn sau đốt của cồn khô giữa các lượng HEC khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Khi so sánh LSD của yếu tố cồn (phụ lục C.9) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn sau đốt của cồn khô giữa các lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Nhận xét: Tại mức HEC là 2,4 và mức cồn là 30, sản phẩm đạt độ cứng tương đối, có thể tạo hình được, nhiệt lượng đạt mức trung bình có khả năng chấp nhận được.

Do đó, chọn lượng HEC là 2,4 g và lượng cồn 96o là 30 ml làm yếu tố cố định cho thí nghiệm tiếp theo.

30

4.1.3. Thí nghiệm 1.3: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút 4.1.3.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm: Ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.5, mối quan hệ giữa lượng xút và độ cứng của sản phẩm thể hiện ở hình 4.6: Bảng 4.5: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC Lượng

thức

xút (ml)

Độ cứng ( kg.mm) Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Nghiệm

1

1

0,466

0,49

0,438

0,465

2

3

0,708

0,652

0,75

0,703

3

5

0,67

0,462

0,734

0,622

4

7

0,576

0,58

0,604

0,587

5

9

0,738

0,754

0,686

0,726

2

4

0,80

Độ cứng

0,70 0,60 0,50 0,40

0

6

8

10

Lượng xút

Hình 4.6: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và độ cứng của cồn khô Dựa vào kết quả bảng 4.5, và hình 4.6 nhận thấy giữa các nghiệm thức có sự tăng giảm tuần tự: độ cứng tăng cao tại 3ml xút 25% rồi giảm xuống, sau đó lại tăng lên tại 9 ml xút 25%.

31

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.10 ) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô làm từ HEC với lượng xút khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

So sánh LSD của yếu tố xút lên độ cứng của cồn khô (phụ lục C.11 ): 

Nghiệm thức 1 khác biệt có ý nghĩa với nghiệm thức 2, nghiệm thức 3 và

nghiệm thức 5, nhưng lại khác biệt không ý nghĩa với nghiệm thức 4 ở độ tin cậy 95%.

Trong đó, nghiệm thức 1 có điểm trung bình về độ cứng thấp nhất. 

Nghiệm thức 5 khác biệt không có ý nghĩa ở độ tin cậy 95% với nghiệm

thức 2 và nghiệm thức 3. Nhưng lại khác biệt có ý nghĩa ở độ tin cậy 95% với nghiệm

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

thức 4. Và nghiệm thức 5 có điểm trung bình về độ cứng lớn nhất. 

Nghiệm thức 2, nghiệm thức 3 và nghiệm thức 4 khác biệt không có ý

nghĩa ở độ tin cậy 95%.

4.1.3.2.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn còn lại sau đốt của cồn khô:

Ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn còn lại của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.6, mối quan hệ giữa lượng xút và lượng cặn của sản phẩm thể hiện ở hình 4.7: Bảng 4.6: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn của sản phẩm cồn khô làm từ HEC

Lượng cặn (g)

Nghiệm

Lượng

thức

xút (ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

1

1

0,454

0,428

0,446

0,443

2

3

0,466

0,465

0,459

0,463

3

5

0,473

0,461

0,478

0,471

4

7

0,479

0,482

0,473

0,478

5

9

0,481

0,493

0,499

0,491

32

Trung bình

0,50

Lượng cặn

0,49 0,48 0,47 0,46

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

0,45 0,44

0 2 y = 0,0056x + 0,4413 2

R = 0,9585

4

6

8

10

Lượng xút

Hình 4.7: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và lượng cặn sau đốt của cồn khô

Dựa vào kết quả bảng 4.6, nhận thấy lượng xút càng tăng thì lượng cặn càng tăng. Đó là do tỷ lệ chất rắn trong cồn khô tăng lên.

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.12) cho thấy sự khác biệt lượng cặn của cồn khô làm từ HEC với lượng xút khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

So sánh LSD của yếu tố xút lên lượng cặn của cồn khô (phụ lục C.13): 

Nghiệm thức 1 khác biệt có ý nghĩa với các nghiệm thức còn lại ở độ tin

cậy 95%. Và là nghiệm thức có điểm trung bình về lượng cặn thấp nhất. 

Nghiệm thức 2, nghiệm thức 3 và nghiệm thức 4 khác biệt không có ý

nghĩa ở độ tin cậy 95%. 

Nghiệm thức 5 khác biệt không có ý nghĩa với nghiệm thức 4 ở độ tin

cậy 95%. Tuy nhiên, nghiệm thức này lại khác biệt có ý nghĩa đối với các nghiệm thức còn lại ở độ tin cậy này.

33

4.1.3.3.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô:

Ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.7, mối quan hệ giữa lượng xút và nhiệt lượng của sản phẩm thể hiện ở hình 4.8: Bảng 4.7: Kết quả ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô làm từ HEC Nhiệt lượng (kJ)

Nghiệm

Lượng

thức

xút (ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

1

1

2,524

2,485

2,513

2,507

2

3

2,690

2,634

2,534

2,619

3

5

2,351

2,672

2,509

2,511

4

7

2,519

2,509

2,527

2,518

5

9

2,784

2,622

2,497

2,634

Trung

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

bình

Dựa vào kết quả bảng 4.7, và hình 4.8 nhận thấy có sự tăng giảm tuần tự: Nhiệt lượng tăng cao tại 3ml xút 25% rồi giảm xuống, sau đó lại tăng lên tại 9 ml xút 25%.

2,64

Nhiệt lượng

2,60 2,56 2,52 2,48

0

2

4

6

8

10

Lượng xút

Hình 4.8: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút và nhiệt lượng của cồn khô

34

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.14 ) và so sánh LSD (phụ lục C.15) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô làm từ HEC với lượng xút khác nhau là không có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Nhận xét: Dựa vào kết quả phân tích trên, ta nhận thấy độ cứng, nhiệt lượng của 3 ml và 9 ml xút 25% là là cao nhất và có khác biệt không có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%. Hơn nữa, lượng cặn sau đốt tại 3 ml đạt khoảng trung bình. Do đó, để tiết kiệm nguyên vật liệu, ta chọn lượng xút là 3 ml cho công thức chế tạo cồn khô.

4.2.

Thí nghiệm 2: Thử nghiệm sản xuất cồn khô từ xà phòng

4.2.1.1.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

4.2.1. Thí nghiệm 2.1: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xút

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của sản phẩm:

Với lượng xút 17 ml, xà phòng tạo thành quá triệt để nên đông cứng ngay lập tức, làm cho không thể trộn và đồng hóa tạo xà phòng với cồn được. Do đó không tạo được cồn khô.

Ảnh hưởng của các lượng xút còn lại lên độ cứng của sản phẩm được trình bày trong bảng 4.

Bảng 4.8: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên độ cứng của cồn khô Độ cứng (kg.mm)

Nghiệm

Lượng xút

thức

(ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

1

5

6,468

6,459

6,473

6,467

2

7

7,528

7,519

7,535

7,527

3

9

7,664

7,66

7,669

7,664

4

11

7,684

7,677

7,69

7,684

5

13

8,328

8,321

8,333

8,327

6

15

9,721

9,714

9,729

9,721

Theo kết quả Bảng 4.8 cho thấy độ cứng trung bình của cồn khô tại lượng 15 ml xút là lớn nhất và độ cứng của cồn tại 5ml xút là nhỏ nhất. Mối quan hệ giữa lượng xút và độ cứng của sản phẩm thể hiện trong Hình 4.9

35

Độ cứng

10 9 8 7 6 0

5

10

15

20

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Lượng xút

Hình 4.9: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với độ cứng của cồn khô Qua đồ thị, ta thấy hàm lượng xút càng tăng thì sản phẩm cồn khô càng tăng độ cứng. Đó là do dầu được xà phòng hóa càng triệt để, làm cho độ cứng của xà phòng khi đông đặc sẽ càng cao. Từ đó giúp cho độ cứng của sản phẩm cồn khô càng tăng.

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.16) và xử lý LSD (Phụ lục C.17) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn giữa các lượng xút khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%. Trong đó, tại 15 ml xút cồn có độ cứng cao nhất.

4.2.1.2.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn còn lại sau đốt:

Ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.9, mối quan hệ giữa lượng xút và lượng cặn của sản phẩm thể hiện ở hình 4.10: Bảng 4.9: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên lượng cặn của cồn khô Nghiệm thức

Lượng cặn (g)

Lượng Xút

(ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

1

5

0,407

0,386

0,425

0,406

2

7

0,439

0,432

0,451

0,441

3

9

0,472

0,481

0,477

0,477

4

11

0,498

0,524

0,513

0,512

5

13

0,531

0,527

0,549

0,536

6

15

0,594

0,583

0,572

0,583

36

0,60

Llượng cặn

0,55 0,50 0,45 0,40

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

0,35

0 5 y = 0,0172x + 0,3201 2

R = 0,9953

10

15

20

lượng xút

Hình 4.10: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với lượng cặn còn lại của cồn khô

Dựa vào kết quả bảng 4.9, và hình 4.10 nhận thấy khi tăng lượng xút thì lượng cặn của sản phẩm cũng tăng. Đó là do hàm lượng rắn trong sản phẩm tăng lên.

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.18) và xử lý LSD (Phụ lục C.19) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn của cồn khô làm từ xà phòng với lượng xút khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Hình 4.11: Đốt sản phẩm cồn khô làm từ xà phòng

37

4.2.1.3.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô:

Ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô được thể hiện ở bảng 4.10: Bảng 4.10: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng xút lên nhiệt lượng của cồn khô Nhiệt lượng (kJ)

Nghiệm

Lượng

thức

xút (ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

1

5

3,963

3,951

3,968

3,961

2

7

3,784

3,729

3,915

3,809

3

9

3,519

3,567

3,524

3,537

4

11

2,954

3,011

2,983

2,983

5

13

2,817

2,796

2,821

2,811

6

15

2,702

2,683

2,759

2,715

Trung

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

bình

Dựa vào kết quả bảng 4.10, ta nhận thấy lượng xút càng tăng thì nhiệt lượng của cồn càng giảm.

Mối quan hệ giữa lượng xút và nhiệt lượng của sản phẩm thể hiện ở hình 4.11:

4,0

Nhiệt lượng

3,7 3,4 3,1 2,8 2,5

4

6

8

10

12

14

16

Lượng xút

Hình 4.12: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng xút với nhiệt lượng của cồn khô

38

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.20) và so sánh LSD (Phụ lục C.21) cho thấy sự khác biệt về nhiệt lượng của cồn khô làm từ xà phòng với lượng xút khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

Tại mức xút 15 ml độ cứng của sản phẩm tương đương với sản phẩm trên thị trường. Còn tại các nghiệm thức khác thì độ cứng quá thấp. Do đó, ta chọn mức xút 25% là 15 ml làm yếu tố cố định.

4.2.2. Thí nghiệm 2.2: Khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng cồn: 4.2.2.1. Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm:

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Ảnh hưởng của lượng cồn lên độ cứng của sản phẩm cồn khô làm từ xà phòng được trình bày trong bảng 4.11

Bảng 4.11: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên độ cứng của cồn khô Nghiệm

Lượng cồn

thức

(ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

1

10

9,721

9,714

9,729

9,721

2

15

9,338

9,405

9,294

9,346

3

20

7,623

7,579

7,688

7,630

4

25

6,233

6,252

6,287

6,257

5

30

6,196

6,131

6,162

6,163

6

35

6,138

6,183

6,096

6,139

7

40

Độ cứng (kg.mm)

2,502

2,464

2,417

2,461

Theo kết quả Bảng 4.11, ta thấy lượng cồn càng tăng thì độ cứng của cồn khô giảm dần. Tại lượng 10 ml cồn sản phẩm có độ cứng lớn nhất, độ cứng của cồn tại 40 ml cồn là nhỏ nhất. Mối quan hệ giữa lượng cồn và độ cứng của sản phẩm thể hiện trong Hình 4.12

39

12

Độ cứng

10 8 6 4 2 0 5

10

15

20

25

30

35

40

45

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Lượng cồn

Hình 4.13: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với độ cứng của cồn khô Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.22) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô làm từ xà phòng với lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

So sánh LSD (phụ lục C.23) cho thấy sự khác biệt về độ cứng của cồn khô với lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa. Tuy nhiên, độ cứng của cồn ở nghiệm thức 5 và 6 khác biệt không ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

4.2.2.2.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên lượng cặn còn lại sau đốt:

Ảnh hưởng của cồn lên lượng cặn của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.12, mối quan hệ giữa lượng cồn và lượng cặn của sản phẩm thể hiện ở hình 4.13: Bảng 4.12: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên lượng cặn của cồn khô Nghiệm thức

Lượng Xút

(ml)

Lượng cặn (g)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Trung bình

1

10

0,593

0,604

0,617

0,605

2

15

0,581

0,591

0,595

0,589

3

20

0,579

0,586

0,572

0,579

4

25

0,418

0,483

0,456

0,452

5

30

0,322

0,365

0,298

0,328

6

35

0,287

0,269

0,261

0,272

7

40

0,258

0,266

0,251

0,258

40

0,7

Lượng cặn

0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

0,0 0

10

20

30

40

50

Lượng xút

Hình 4.14: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với lượng cặn của cồn khô Dựa vào kết quả bảng 4.5, và hình 4.6 nhận thấy lượng cồn càng tăng thì lượng cặn còn lại sau đốt của sản phẩm càng giảm.

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.24) cho thấy sự khác biệt về lượng cặn của cồn khô làm từ xà phòng với lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

So sánh LSD (phụ lục C.25) 

Nghiệm thức 1, nghiệm thức 2 và nghiệm thức 3 khác biệt không ý nghĩa

ở độ tin cậy 95%. Trong đó, nghiệm thức 1 có lượng cặn cao nhất. Nhưng ba nghiệm thức này lại khác biệt có ý nghĩa với các nghiệm thức còn lại. 

Nghiệm thức 6, nghiệm thức 7 khác biệt không có ý nghĩa ở độ tin cậy

95% và có hàm lượng cặn nhỏ nhất trong các nghiệm thức.

41

4.2.2.3.

Khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô:

Ảnh hưởng của lượng cồn lên nhiệt lượng của sản phẩm được thể hiện ở bảng 4.13, mối quan hệ giữa lượng cồn và nhiệt lượng của sản phẩm thể hiện ở hình 4.14 Bảng 4.13: Kết quả khảo sát ảnh hưởng của lượng cồn lên nhiệt lượng của cồn khô Nhiệt lượng (kJ)

Nghiệm

Lượng

thức

cồn (ml)

Lần 1

Lần 2

Lần 3

1

10

2,715

2,968

2,83

2,838

2

15

2,946

3,102

2,897

2,982

3

20

3,298

3,537

3,451

3,429

4

25

3,673

3,521

3,764

3,653

5

30

4,188

4,429

4,087

4,235

6

35

4,681

4,874

4,922

4,826

7

40

5,251

5,316

5,275

5,281

Trung

DNhiệt lượng ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

bình

5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50

0

10

20

30

40

50

Lượng cồn

Hình 4.15: Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cồn với nhiệt lượng của cồn khô Dựa vào kết quả bảng 4.13, và hình 4.14 nhận thấy nhiệt lượng của cồn khô tăng dần khi lượng cồn tăng dần.

42

Kết quả phân tích ANOVA (Phụ lục C.26) cho thấy sự khác biệt về nhiệt lượng của cồn khô làm từ xà phòng với lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%.

So sánh LSD (phụ lục C.27) cho thấy sự khác biệt về nhiệt lượng với lượng cồn khác nhau là có ý nghĩa. Tuy nhiên, nghiệm thức 1và nghiệm thức 2 khác biệt không ý nghĩa ở độ tin cậy 95%. Trong đó, nghiệm thức 1 và nghiệm thức 2 có nhiệt lượng thấp nhất. Còn nghiệm thức 7 có nhiệt lượng cao nhất.

Tại mức 35 ml cồn và 40 ml cồn, sản phẩm có nhiệt lượng tuy khác biệt nhưng khoảng khác biệt không lớn. Lượng cặn không khác biệt. Tuy nhiên, tại mức cồn 40,

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

độ cứng của sản phẩm có sự giảm đột ngột. Do đó, ta chọn mức cồn 35 ml làm yếu tố cố định cho công thức sản xuất.

4.3.

Tính sơ bộ về chi phí nguyên liệu sản xuất:

4.3.1. Sản suất sản phẩm từ dẫn xuất cellulose: 4.3.1.1.

Giá thành nguyên liệu:

- HEC:

120.000 VND/1 kg

- Cồn 96o:

15.000 VND/1 l

- Na:

15.000 VND/1 kg

- Al2O3:

60.000 VND/1 kg

4.3.1.2.

Giá thành nguyên liệu cho 1kg cồn khô:

Dựa vào tỷ lệ nguyên liệu sản xuất cồn khô đã xác định ở trên: 2,4 g HEC + 30 ml cồn + 0,4 g Al2O3 + 3 ml xút tạo ra trung bình khoảng 27 g cồn khô.

Ta nhận thấy: 1 kg cồn khô cần: 15 g Al2O3 28 g Na

89 g HEC 1112 ml cồn.

Vậy giá thành nguyên liệu để sản xuất 1 kg cồn khô từ HEC là 28.680 VND. Giá thành này là quá cao so với giá sản xuất trên thị trường. Đó là do HEC có giá thành quá mắc. Hơn nữa, sản phẩm tạo thành lại có khiếm khuyết.

Do đó, phương án sản xuất cồn khô từ HEC là không khả thi.

43

4.3.2. Sản suất sản phẩm từ xà phòng: 4.3.2.1. Giá thành nguyên liệu: - Dầu dừa:

25.000 VND/1 kg

- Cồn 96o:

15.000 VND/1 l

- NaOH:

15.000 VND/1 kg

4.3.2.2.

Giá thành nguyên liệu cho 1kg cồn khô:

Dựa vào tỷ lệ nguyên liệu sản xuất cồn khô đã xác định ở trên: 25 g dầu dừa + 35 ml cồn + 15 ml xút tạo ra trung bình khoảng 100 g cồn khô.

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Ta nhận thấy: 1 kg cồn khô cần: 250 g dầu dừa 37.5 g Na

350 ml cồn.

Vậy giá thành nguyên liệu để sản xuất 1 kg cồn khô từ xà phòng là 12.100 VND. Giá thành này tương đối hợp lý đế đưa vào sản xuất quy mô lớn.

4.4.

So sánh giữa hai dạng sản phẩm và sản phẩm trên thị trường:

Bảng 4.14: Bảng so sánh các tính chất giữa hai dạng sản phẩm và sản phẩm trên thị trường: Sản phẩm trên thị Sản phẩm từ xà Tính chất Sản phẩm từ HEC trường phòng Độ cứng

6,127 (kg.mm)

0,704 (kg.mm)

6,139 (kg.mm)

Lượng cặn

0.216 (g)

0,463 (g)

0,272 (g)

Nhiệt lượng

5,011 (kJ)

2.619 (kJ)

4,826 (kJ)

Hình dạng sản

Cứng, bề mặt mịn,

phẩm

trắng

Giá thành sản phẩm

Dẻo, không cứng

lắm, bề mặt không mịn, hơi vàng

26.000 VND/ kg

28.680 VND/ kg

44

Cứng, bề mặt mịn, trắng.

12.100 VND/kg

Chương 5: KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 5.1.

Kết luận: Qua quá trình nghiên cứu thử nghiệm sản xuất cồn khô từ cellulose, từ xà phòng

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

và khảo sát ảnh hưởng của thành phần nguyên liệu lên các chỉ tiêu của cồn khô, tôi đưa ra kết luận sau:

- Đối với sản phẩm cồn khô làm từ HEC:

 Qua quá trình khảo sát lượng HEC và lượng cồn ảnh hưởng đến sản phẩm, ta thấy:

 Lượng HEC tăng sẽ làm độ cứng tăng tuy nhiên lại tạo ra lớp màng cứng ngoài vỏ, ngăn chặn sự cháy nên lượng cặn còn nhiều và nhiệt lượng cung cấp thấp.

 Lượng cồn tăng sẽ làm cho sản phẩm cháy triệt để hơn, nhiệt lượng cao hơn, lượng cặn ít hơn nhưng độ cứng lại giảm

 Qua quá trình khảo sát lượng xút ảnh hưởng đến sản phẩm, Dựa vào so sánh LSD, ta thấy:

 Độ cứng của sản phẩm tại 3 ml xút và 9 ml xút lớn nhất và tương đương nhau.

 Lượng cặn tăng dần khi lượng xút tăng dần.  Nhiệt lượng của sản phẩm khác biệt không có ý nghĩa tại các lượng xút khác nhau.  Do đó, ta chọn 3 ml xút làm yếu tố cố định trong công thức sản xuất.

- Đối với sản phẩm cồn khô làm từ xà phòng:  Qua quá trình khảo sát lượng xút ảnh hưởng đến sản phẩm, ta thấy:  Lượng xút tăng sẽ làm độ cứng tăng. Trong đó với 15 ml xút thì cồn đạt độ cứng cao nhất. Tại 17 ml cồn, xà phòng tạo thành quá cứng không thể đồng hóa được với cồn để tạo sản phẩm cồn khô.

45

 Xút tăng cũng sẽ làm cho lượng cặn sau đốt của sản phẩm tăng. Và nhiệt lượng của sản phẩm cũng giảm.  Tại lượng xút 15 ml, sản phẩm có độ cứng cao nhất nên chọn lượng xút này để làm công thức thành phần nguyên liệu tạo cồn khô.  Qua quá trình khảo sát lượng cồn ảnh hưởng đến sản phẩm, ta thấy:  Độ cứng của sản phẩm tại 25 ml, 30 và 35 ml là tương đương nhau và tương đương hoặc cao hơn với mẫu trên thị trường.  Lượng cặn giảm dần khi lượng cồn tăng dần. Trong đó, lượng cặn tại 35ml

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

cồn và 40 ml cồn khác biệt không có ý nghĩa ở mức tin cậy 95%.

 Nhiệt lượng của sản phẩm tăng dần tại các lượng cồn tăng dần. Trong đó, nhiệt lượng của sản phẩm tại 35 ml và 40 ml tương đương nhau.

Do đó, ta chọn 35 ml cồn làm yếu tố cố định trong công thức sản xuất.

5.2.

-

Kiến nghị:

Kiểm tra lại nhiệt lượng, nhiệt trị của cồn khô bằng các phương pháp chính xác hơn.

-

Khảo sát ảnh hưởng của thành phần Al2O3 đến sản phẩm cồn khô làm từ HEC.

-

Tìm cách giải quyết hạn chế của sản phẩm làm từ HEC. Đó là việc hình thành lớp màng cứng, ngăn cản sự cháy.

-

Khảo sát với các loại cellulose khác.

-

Kiểm tra ảnh hưởng của thời gian đồng hóa và tốc độ đồng hóa đến chất lượng sản phẩm của cồn khô làm từ xà phòng.

-

Khảo sát sản phẩm với các loại acid béo và các loại dầu khác nhau.

-

Khảo sát ảnh hưởng của chế độ nấu xà phòng (thời gian nấu, nhiệt độ nấu,…).

-

Khảo sát sản xuất cồn khô từ các phương pháp còn lại.

46

TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách tiếng Việt: 1. Trần Thị Việt Hoa – Phạm Thành Quân – Trần Văn Thạnh – Kỹ thuật thực hành tổng hợp hữu cơ - NXB Đại học Quốc gia TP.HCM 2. Lương Đức Phẩm – Nấm men công nghiệp – NXB Khoa học và kỹ thuật

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

3. Hồ Sĩ Tráng – Cơ sở hóa học gỗ và xenluloza – NXB Khoa học và kỹ thuật.

4. Trương Vĩnh – Giáo trình truyền nhiệt truyền khối – Bộ môn Công nghệ hóa học Trường đại học Nông Lâm TP. HCM. 5. TS Trần Xoa – Sổ tay quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1 – NXB Khoa học và kỹ thuật.

Internet

http://www.metacafe.com

http://www2.vietnamnet.vn/khoahoc/moitruong/2006/03/552253/ http://www.cxhb.com/egtjj.htm

47

PHỤ LỤC A Bảng A.1: Nhiệt dung riêng của nước ở áp suất 1 at: Chuyển đổi đơn vị: 1 kcal/kg.độ = 4,1868 kJ/kg.độ C, kcal/kg.độ

0

1,006

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

T,oC 20

0,999

40

0,998

60

1,001

80

1,004

(Nguồn: Sổ tay quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất của TS Trần Xoa và TS Nguyễn Trọng Khuông)

48

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

PHỤ LỤC B

Hình B.1: Cân hai số

Hình B.2: Bếp khuấy từ Heidolph MR Hei – Standard

49

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T Hình B.3: Máy đồng hóa IKA T25

Hình B.4: Máy đo cấu trúc

50

PHỤ LỤC C Phụ lục C.1: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với độ cứng của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng HEC và lượng cồn khác nhau

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Analysis of Variance for HECDCCON.docung - Type III Sums of Squares --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------MAIN EFFECTS A:HECDCCON.HEC 6.058561 4 1.5146402 138.285 .0000 B:HECDCCON.Con 14.678333 2 7.3391665 670.059 .0000 INTERACTIONS AB 1.2636459 8 .1579557 14.421 .0000 RESIDUAL .3285907 30 .0109530 --------------------------------------------------------------------------TOTAL (CORRECTED) 22.329130 44 --------------------------------------------------------------------------0 missing values have been excluded.

All F-ratios are based on the residual mean square error.

Phụ lục C.2: Bảng kết quả so sánh độ cứng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng HEC khác nhau

Multiple range analysis for HECDCCONHEC.docung by HECDCCONHEC.HEC --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------2 9 .4973333 X 2.2 9 .5800000 X 2.4 9 .8472222 X 2.6 9 1.0560000 X 2.8 9 1.5176667 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.3: Bảng kết quả so sánh độ cứng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng cồn khác nhau Multiple range analysis for HECDCCONHEC.docung by HECDCCONHEC.Con --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------40 15 .1485333 X 30 15 1.0180000 X 20 15 1.5324000 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

51

Phụ lục C.4: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với lượng cặn còn lại sau đốt của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng HEC và lượng cồn khác nhau Analysis of Variance for HECCANCON.LuongCan - Type III Sums of Squares --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------MAIN EFFECTS A:HECCANCO.LuongCon 1.5697862 2 .7848931 1640.663 .0000 B:HECCANCO.LuongHEC .6489504 4 .1622376 339.125 .0000 INTERACTIONS AB .2190265 8 .0273783 57.229 .0000

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

RESIDUAL .0143520 30 4.78400E-004 --------------------------------------------------------------------------TOTAL (CORRECTED) 2.4521151 44 ---------------------------------------------------------------------------

Phụ lục C.5: Bảng kết quả so sánh lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng HEC khác nhau

Multiple range analysis for HECCANCONHEC.LuongCan by HECCANCONHEC.LuongHEC --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------2 9 .3108889 X 2.2 9 .3342222 X 2.4 9 .3540000 X 2.6 9 .5334444 X 2.8 9 .6096667 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.6: Bảng kết quả so sánh lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng cồn khác nhau

Multiple range analysis for HECCANCONHEC.LuongCan by HECCANCONHEC.LuongCon --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------40 15 .1746000 X 30 15 .4921333 X 20 15 .6186000 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

52

Phụ lục C.7: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng HEC và lượng cồn khác nhau Analysis of Variance for HECNLCONHEC.NhietLuong - Type III Sums of Squares --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------MAIN EFFECTS A:HECNLHEC.luongHEC 7.913749 4 1.9784372 357.662 .0000 B:HECNLHEC.LuongCon 12.821690 2 6.4108450 1158.954 .0000 INTERACTIONS AB 48.260874 8 6.0326093 1090.577 .0000

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

RESIDUAL .1659473 30 .0055316 --------------------------------------------------------------------------TOTAL (CORRECTED) 69.162260 44 --------------------------------------------------------------------------0 missing values have been excluded.

All F-ratios are based on the residual mean square error.

Phụ lục C.8: Bảng kết quả so sánh nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng HEC khác nhau

Multiple range analysis for HECNLCONHEC.NhietLuong by HECNLCONHEC.luongHEC --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------2.4 9 1.7255556 X 2.2 9 1.7990000 X 2 9 2.2692222 X 2.8 9 2.5268889 X 2.6 9 2.8211111 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.9: Bảng kết quả so sánh nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng cồn khác nhau

Multiple range analysis for HECNLCONHEC.NhietLuong by HECNLCONHEC.LuongCon --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count LS Mean Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------40 15 1.4815333 X 20 15 2.5064667 X 30 15 2.6970667 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

53

Phụ lục C.10: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với độ cứng của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng xút khác nhau One-Way Analysis of Variance -------------------------------------------------------------------------------Data: HECDCXUT.docung Level codes: HECDCXUT.Xut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Analysis of variance -------------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f.

Mean square F-ratio Sig. level -------------------------------------------------------------------------------Between groups .1302677 4 .0325669 6.563 .0074 Within groups .0496240 10 .0049624 -------------------------------------------------------------------------------Total (corrected) .1798917 14

0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.11: Bảng kết quả so sánh độ cứng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng xút khác nhau

Multiple range analysis for HECDCXUT.docung by HECDCXUT.Xut -------------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups -------------------------------------------------------------------------------1 3 .4646667 X 7 3 .5866667 XX 5 3 .6220000 XX 3 3 .7033333 XX 9 3 .7260000 X -------------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.12: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng xút khác nhau

One-Way Analysis of Variance --------------------------------------------------------------------------Data: HECCANXUT.luongcan Level codes: HECCANXUT.Luongxut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups .0038797 4 9.69933E-004 13.002 .0006 Within groups .0007460 10 7.46000E-005 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) .0046257 14 0 missing value(s) have been excluded.

54

Phụ lục C.13: Bảng kết quả so sánh lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng xút khác nhau

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Multiple range analysis for HECCANXUT.luongcan by HECCANXUT.Luongxut --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------1 3 .4426667 X 3 3 .4633333 X 5 3 .4706667 X 7 3 .4780000 XX 9 3 .4910000 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.14: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ HEC với lượng xút khác nhau

One-Way Analysis of Variance ---------------------------------------------------------------------------Data: HECNLXUT.nhietluong Level codes: HECNLXUT.luongxut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups .0479087 4 .0119772 1.126 .3978 Within groups .1063993 10 .0106399 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) .1543080 14 0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.15: Bảng kết quả so sánh nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ HEC với các lượng xút khác nhau

Multiple range analysis for HECNLXUT.nhietluong by HECNLXUT.luongxut --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------1 3 2.5073333 X 5 3 2.5106667 X 7 3 2.5183333 X 3 3 2.6193333 X 9 3 2.6343333 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

55

Phụ lục C.16: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với độ cứng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với lượng xút khác nhau One-Way Analysis of Variance --------------------------------------------------------------------------Data: XPDCXUT.docung Level codes: XPDCXUT.nongdoxut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups 17.386554 5 3.4773109 77273.575 .0000 Within groups .000540 12 .0000450 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) 17.387094 17 0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.17: Bảng kết quả so sánh độ cứng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng xút khác nhau

Multiple range analysis for XPDCXUT.docung by XPDCXUT.nongdoxut --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------5 3 6.4666667 X 7 3 7.5273333 X 9 3 7.6643333 X 11 3 7.6836667 X 13 3 8.3273333 X 15 3 9.7213333 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.18: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với lượng xút khác nhau

One-Way Analysis of Variance --------------------------------------------------------------------------Data: XPCANXUT.luongcan Level codes: XPCANXUT.luongxut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups .0625209 5 .0125042 81.343 .0000 Within groups .0018447 12 .0001537 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) .0643656 17 0 missing value(s) have been excluded.

56

Phụ lục C.19: Bảng kết quả so sánh lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng xút khác nhau

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Multiple range analysis for XPCANXUT.luongcan by XPCANXUT.luongxut --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------5 3 .4060000 X 7 3 .4406667 X 9 3 .4766667 X 11 3 .5116667 X 13 3 .5356667 X 15 3 .5830000 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.20: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với lượng xút khác nhau

One-Way Analysis of Variance --------------------------------------------------------------------------Data: XPNLXUT.nhietluong Level codes: XPNLXUT.Luongxut Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups 4.3019504 5 .8603901 414.313 .0000 Within groups .0249200 12 .0020767 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) 4.3268704 17 0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.21: Bảng kết quả so sánh nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng xút khác nhau

Multiple range analysis for XPNLXUT.nhietluong by XPNLXUT.Luongxut --------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups --------------------------------------------------------------------------15 3 2.7146667 X 13 3 2.8113333 X 11 3 2.9826667 X 9 3 3.5366667 X 7 3 3.8093333 X 5 3 3.9606667 X --------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

57

Phụ lục C.22: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với độ cứng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau One-Way Analysis of Variance --------------------------------------------------------------------------Data: XPDCCON.docung Level codes: XPDCCON.Luongcon Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Analysis of variance --------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig. level --------------------------------------------------------------------------Between groups 106.99692 6 17.832819 10668.296 .0000 Within groups .02340 14 .001672 --------------------------------------------------------------------------Total (corrected) 107.02032 20 0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.23: Bảng kết quả so sánh độ cứng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau

Multiple range analysis for XPDCCON.docung by XPDCCON.Luongcon -------------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups -------------------------------------------------------------------------------40 3 2.4610000 X 35 3 6.1390000 X 30 3 6.1630000 X 25 3 6.2573333 X 20 3 7.6300000 X 15 3 9.3456667 X 10 3 9.7213333 X -------------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.24: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau

One-Way Analysis of Variance -------------------------------------------------------------------------------Data: XPCANCON.Luongcan Level codes: XPCANCON.Luongcon Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance -------------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f.

Mean square F-ratio Sig. level -------------------------------------------------------------------------------Between groups .4271138 6 .0711856 184.715 .0000 Within groups .0053953 14 .0003854 -------------------------------------------------------------------------------Total (corrected) .4325091 20 0 missing value(s) have been excluded.

58

Phụ lục C.25: Bảng kết quả so sánh lượng cặn của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau

D ẠY da K y k ÈM em Q qu UY yn N ho H nb ƠN us O in F es F s@ ICI gm AL ai ST l.c &G om T

Multiple range analysis for XPCANCON.Luongcan by XPCANCON.Luongcon -------------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups -------------------------------------------------------------------------------40 3 .2583333 X 35 3 .2723333 X 30 3 .3283333 X 25 3 .4523333 X 20 3 .5790000 X 15 3 .5890000 X 10 3 .6046667 X -------------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

Phụ lục C.26: Bảng kết quả xử lý ANOVA đối với nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau

One-Way Analysis of Variance -------------------------------------------------------------------------------Data: XPNLCON.Nhietluong Level codes: XPNLCON.Luongcon Labels: Means plot: LSD Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance -------------------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f.

Mean square F-ratio Sig. level -------------------------------------------------------------------------------Between groups 15.389496 6 2.5649160 170.248 .0000 Within groups .210921 14 .0150658 -------------------------------------------------------------------------------Total (corrected) 15.600417 20 0 missing value(s) have been excluded.

Phụ lục C.27: Bảng kết quả so sánh nhiệt lượng của sản phẩm cồn khô từ xà phòng với các lượng cồn khác nhau

Multiple range analysis for XPNLCON.Nhietluong by XPNLCON.Luongcon -------------------------------------------------------------------------------Method: 95 Percent LSD Level Count Average Homogeneous Groups -------------------------------------------------------------------------------10 3 2.8376667 X 15 3 2.9816667 X 20 3 3.4286667 X 25 3 3.6526667 X 30 3 4.2346667 X 35 3 4.8256667 X 40 3 5.2806667 X -------------------------------------------------------------------------------* denotes a statistically significant difference.

59