BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG …..

BÁO CÁO SÁNG KIẾN

“ Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường trung học phổ thông” Tác giả: ………………..

Trình độ chuyên môn: Thạc sĩ Hóa học Chức vụ: Giáo viên Nơi công tác: …………………….

Nam Định, 20 tháng 5 năm 2018 THÔNG TIN ngày CHUNG VỀ SÁNG KIẾN

Trang 1

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

MỤC LỤC Trang Mục lục………………………………………………………………………………………2 Danh mục ảnh minh họa và biểu đồ………………………………………………................5 Danh mục các từ viết tắt……………………………………………………………………..6 Thông tin chung về sáng kiến………………………………………………………………..7 Báo cáo sáng kiến……………………………………………………………........................8 I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến………………………………………………….8 II. Mô tả giải pháp………………………………………………………………………..9 A. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến………………………………………..9 B. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến……………………………………………12 Chương 1. Cơ sở lý luận………………………………………………………..12 I. Khái quát về câu lạc bộ………………………………………………….12 1. Khái niệm về câu lạc bộ……………………………………………..12 2. Mục đích, ý nghĩa của câu lạc bộ……………………………………13 3. Nguyên tắc tổ chức câu lạc bộ……………………………………….13 4. Nguyên tắc hoạt động của câu lạc bộ………………………………14 5. Nội dung sinh hoạt câu lạc bộ……………………………………….14 6. Hình thức tổ chức của câu lạc bộ……………………………………16 7. Các bước thành lập và tổ chức câu lạc bộ…………………………...15 7.1. Điều kiện thành lập câu lạc bộ…………………………………. 15 7.2. Quy trình thành lập câu lạc bộ………………………………….15 8. Một số loại hình câu lạc bộ hiện nay………………………..............17 8.1. Câu lạc bộ tình bạn, tình yêu…………………………………….17 8.2. Câu lạc bộ gia đình trẻ……………………………………...........17 8.3. Câu lạc bộ bạn gái…………………………………………..........17 8.4. Câu lạc bộ phòng chống các tệ nạn xã hội……………….........18 8.5. Câu lạc bộ thể dục thể thao………………………………...........18 8.6. Câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ……………………………...........18 8.7. Câu lạc bộ nghề nghiệp……………………………………..........19 Trang 2

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

II. Câu lạc bộ trong nhà trường…………………………………………………………………….19 1. Khái niệm……………………………………………………………………………………..19 2. Ý nghĩa và chức năng…………………………………………………………………….….19 2.1. Ý nghĩa………………………………………………………………………………...19 2.2. Chức năng……………………………………………………………………………..19 3. Sự phối hợp giữa gia đình- nhà trường - học sinh……………………………………….20 3.1. Đối với học sinh ……………………………………………………………………..20 3.2. Đối với nhà trường…………………………………………………………………..20 3.3. Đối với gia đình ……………………………………………………………………..21 4. Quy trình thành lập câu lạc bộ………………………………………………………………21 4.1. Khảo sát tình hình, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của HS ……………………21 4.2. Thống nhất loại hình CLB, lập danh sách thành viên và thành lập ban chủ nhiệm CLB…………………………………………………………………………………………….22 4.3 Dự trù kinh phí, huy động kinh phí phục vụ lễ ra mắt và duy trì, nâng chất lượng câu lạc bộ…………………………………………………………………………………….22 4.4. Chuẩn bị các loại văn bản cần thiết cho buổi ra mắt câu lạc bộ; thông báo địa điểm, thời gian ra mắt câu lạc bộ cho học sinh………………………………………………….22 4.5. Ra mắt câu lạc bộ…………………………………………………………………….23 4.6. Tiếp tục hoạt động và phát triển……………………………………………..........23 5. Phương pháp tổ chức…………………………………………………………………………24 5.1. Xác định nội dung và hình thức sinh hoạt.………………………………………24 5.2. Điều khiển sinh hoạt…………………………………………………………………25 III. Thành lập câu lạc bộ hóa học………………………………………………………………….25 1. Khái niệm câu lạc bộ Hóa học……………………………………………………………..25 2. Các bước thành lập câu lạc bộ Hóa học……………………………………………………26 3. Tổ chức câu lạc bộ Hóa học…………………………………………………………………26 4. Một số kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ hóa học………………………………………….26 5. Một số hình thức hoạt động của câu lạc bộ hóa học……………………………………..26 5.1. Thảo luận theo chuyên đề…………………………………………………………...27 5.2. Bản tin câu lạc bộ Hóa học…………………………………………………………27 5.3. Báo, tạp san, tri thức Hóa học………………………………………………………28 Trang 3

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Chương 2: Cơ sở thực tiễn……………………………………………………………………….....30 A. Quy trình thực hiện câu lạc bộ Hóa Học ở trường THPT A Hải Hậu…………………...30 * Bước 1. Khảo sát tình hình, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của HS…………………..30 * Bước 2. Xây dựng quy chế hoạt động, kế hoạch hoạt động……………………………...31 * Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định………………………………………33 * Bước 4: Tổ chức các buổi sinh hoạt theo chương trình, nội dung đã hoạch định…….34 * Bước 5. Nhận xét, đánh giá………………………………………………………………...34 B. Một số chủ đề minh họa câu lạc bộ hóa học trường THPT A Hải Hậu đã tực hiện……35 Chủ đề 1. Hóa học và môi trường……………………………………………………………..35 Chủ đề 2. Hóa học vui…………………………………………………………………………..59 Danh mục các thí nghiệm tham khảo (38 thí nghiệm)………………………………………77 Chủ đề 3. Hóa học và đời sống - Cách làm son môi bằng củ dền, gấc…………………..98 Chủ đề 4. Vận dụng kiến thức hóa học để giải thích các hiện tượng thực tế………….112 C. Kết quả sau các buổi sinh hoạt câu lạc bộ………………………………………………..135 I. Kết quả phiếu lấy ý kiến tham gia câu lạc bộ hóa học………………………………….136 II. Kết quả phiếu lấy ý kiến trước buổi tham gia câu lạc bộ hóa học…………………..136 III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại……………………………………………………………138 Danh mục các tài liệu tham khảo………………………………………………………………..140 Phụ lục các phiếu điều tra học sinh…………………………………………………………….141

Trang 4

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

DANH MỤC ẢNH VÀ BIỂU ĐỒ Câu lạc bộ: Hóa học và môi trường Ảnh 1. Ban chủ nhiệm câu lạc bộ họp lên kế hoạch hoạt động……………………..56 Ảnh 2. Một nhóm HS tập diễn kịch………………………………………………………56 Ảnh 3. Học sinh HS thuyết trình khi tham gia câu lạc bộ……………………………57 Ảnh 4. Học sinh tham gia trò chơi ô chữ……………………………………………….57 Ảnh 5. Học sinh tham gia trò chơi tập thể……………………………………………….58 Câu lạc bộ: Hóa học vui Ảnh 6. Một nhóm HS tìm hoá chất để làm thí nghiệm………………………………….65 Ảnh 7. HS chuẩn bị thực hiện thí nghiệm…………………………………………. 65, 66 Ảnh 8. Thí nghiệm 1 - Làm mất màu hồng của nước không dùng hóa chất……….69 Ảnh 9. Thí nghiệm 2 - Thổi bóng không dùng miệng........................................ .......69 Ảnh 10. Thí nghiệm 5 - Đốt khăn không cháy…………………………………………..72 Ảnh 11. Thí nghiệm 6 - Châm đèn không cần diêm………………………………………73 Ảnh 12. Thí nghiệm 7 - Tạo lửa như pháo hoa...................................................................74

Câu lạc bộ: Hóa học và đời sống - Cách làm son môi bằng củ dền, gấc Ảnh 13. Tinh dầu dừa……………………………………………………………………110 Ảnh 14. Cho son vào ống son rỗng……………………………………………………..110 Ảnh 15. Thử màu của son……………………………………………………………….111 Ảnh 16. Sản phẩm son từ củ dền và gấc………………………………………………111 Câu lạc bộ: Vận dụng kiến thức hóa học để giải thích các hiện tượng thực tế Ảnh 17. Học sinh tham gia câu lạc bộ………………………………………………….133 Ảnh 18. Học sinh tham gia trò chơi……………………………………………………133 Ảnh 19. Học sinh trả lời câu hỏi……………………………………………………….134 Ảnh 20. Trao quà cho đội chiến thắng………………………………………………….134 Biểu đồ 1. Biểu đồ so sánh cảm nghĩ của HS về câu lạc bộ Hóa học…………………….136 Biểu đồ 2. Biểu đồ so sánh cảm nghĩ của HS về bộ môn Hóa học………………………137.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Trang 5

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

CNH-HĐH : Công nghiệp hóa hiện đại hóa PPDH

: Phương pháp dạy học

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

PP

: Phương pháp

HT

: Học tập

NV

: Nhiệm vụ

CLB

: Câu lạc bộ

MC

: Dẫn chương trình

Trang 6

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường trung học phổ thông” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Dạy hóa cho học sinh lớp 10,11, 12 3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ năm 2014 đến năm 2018 4. Tác giả: 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến:

Trang 7

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến Trong tiến trình đổi mới toàn diện về giáo dục đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc xây dựng đất nước theo hướng CNH- HĐH. Đặc biệt là sau ngày 04/11/2013, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29-NQ/TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo thì đổi mới phương pháp dạy học là đòi hỏi tất yếu và được xem là khâu then chốt có ý nghĩa góp phần vào sự thắng lợi của sự nghiệp giáo dục. Bởi phương pháp dạy học, kết quả dạy học phản ánh chất lượng dạy học và chất lượng giáo dục. Các kết quả nghiên cứu về lý luận dạy học, cũng như thực tiễn dạy học ở trường phổ thông trong những năm qua đã khẳng định: chỉ có phát huy tính tích cực, chủ động học tập của học sinh, giúp học sinh biết cách học, biết tự học với động cơ đúng đắn thì quá trình học tập của các em mới đạt được những kết quả cao về tri thức, kỹ năng và thái độ.

Môn Hóa học là một môn học bắt buộc trong hệ thống các môn học của nhà trường phổ thông ở nước ta hiện nay. Yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá trong nhà trường phổ thông là điều tất yếu trong đó yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học có tầm quan trọng hàng đầu Trong quá trình giảng dạy, qua điều tra thực tế bản thân chúng tôi nhận thấy: việc dạy và học theo chương trình mới có nhiều ưu điểm. Tuy nhiên việc dạy và học nội khóa vẫn còn rất nặng nề, chưa kích thích được sự hứng thú học tập của học sinh và chưa phát huy được năng lực sáng tạo của học sinh. Do vậy để đạt được nội dung đề ra của nền giáo dục cần phải đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh. Câu lạc bộ là nơi các em được thoải mái làm những điều mình thích sau những giờ học vất vả, nó tạo ra sân chơi bổ ích và lành mạnh cho học sinh, giúp học sinh được giao lưu, hợp tác, chia sẻ, học hỏi lẫn nhau, thể hiện kĩ năng sống và năng khiếu bản thân về lĩnh vực mà mình yêu thích, cơ hội cho học sinh được thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Đặc biệt câu lạc bộ Hóa học ở trường phổ thông các em sẽ được thỏa mãn niềm đam mê Hóa học, được chia sẻ tri thức, giao lưu học hỏi, phát triển năng khiếu sở thích thông qua các hoạt động học tập, sinh hoạt, rèn luyện, vui chơi, giải trí.

Trang 8

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Đây là một hình thức dạy học mang lại hiệu quả cao nhưng hiện nay chưa được chú trọng ở các trường phổ thông nước ta. Đặc biệt trong dự thảo chương trình Hóa học phổ thông của Bộ GD&ĐT tháng 1 năm 2018 là định hướng tăng cường bản chất hoá học gắn với thực tiễn, đặc biệt là giúp học sinh có kĩ năng thực hành thí nghiệm, kĩ năng vận dụng các tri thức hoá học vào việc tìm hiểu và giải quyết một số vấn đề của thực tiễn, đáp ứng được yêu cầu của cuộc sống. Chất lượng học tập sẽ cao, kích thích được hứng thú học tập, nhu cầu, khả năng độc lập, tích cực tư duy của học sinh. Nó không những giúp học sinh củng cố kiến thức đã học ở trên lớp mà còn giúp đào sâu, mở rộng kiến thức, phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh. Đây là điều mà dạy học ở trên lớp làm chưa tốt do điều kiện thời gian, phương tiện dạy học hay do sức ép thi cử. Vì những lí do nói trên chúng tôi xin đưa ra: “Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường trung học phổ thông” II. Mô tả giải pháp A. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến Dạy học từ trước đến nay truyền thụ cho học sinh kiến thức, cách dạy này có nhiều ưu điểm nhưng cũng có các nhược điểm Ưu điểm

Nhược điểm

+ Thuận tiện cho việc dạy + Dạy học chưa thực sự gắn của GV về thời gian, phương liền với thực tiễn tiện,.. Đối với giáo viên

+ Giáo viên phải giảng giải

+ Giáo viên đỡ áp lực về việc rất nhiều nhưng đôi khi chưa hướng dẫn học sinh tìm tòi, đạt được hiệu quả cao vì lý áp dụng các kiến thức đã học thuyết đôi khi còn trừu gắn với thực tiễn.

tượng,... + Không biết sở thích, đam mê của từng em với môn học

Đối với học sinh

+ Học sinh hoạt động theo sự + Học sinh tiếp nhận kiến định hướng của giáo viên thức đôi khi còn bị động. nên cách làm đúng và tốn ít + Chưa phát huy hết được Trang 9

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

thời gian so với việc tự tìm hết khả năng của học sinh hiểu, khám phá kiến thức.

+ Khả năng ghi nhớ và vận dụng của học sinh chưa cao + Học sinh không được thõa mãn niềm đam mê với môn học.

Trong khi đó câu lạc bộ hóa học có rất nhiều lợi thế như: Nâng cao kiến thức: học sinh có thể củng cố, áp dụng những vấn đề trong giờ học đã học vào thực tiễn cuộc sống. Và đương nhiên, học đi đôi với hành bao giờ cũng mang lại hiệu quả học tập cao, phát huy hết kiến thức đã học.Ví như, nếu học CLB Hóa học vui, học sinh có thể tự làm thí nghiệm minh chứng những tính chất hóa học được học trên lớp.

Phát huy được sở trường của bản thân: mỗi học sinh sẽ có những thế mạnh nhất định trong các lĩnh vực khác nhau. Nếu có sở trường ở nội dung nào học sinh hoàn toàn có thể tham gia những câu lạc bộ phù hợp để thể hiện năng khiếu của bản thân. Tại đây học sinh vừa có thể sinh hoạt nhóm cùng những người bạn có chung sở thích, vừa phát huy được sở trường vì có môi trường để phát triển. Không chỉ thế, dành chút thời gian để thư giãn và tham gia một vào hoạt động nào đó ngoài việc học giúp bạn giảm bớt căng thẳng và có một cái nhìn tích cực hơn trong vấn đề học tập. Ví dụ như tham gia CLB hóa học và đời sống các em có thể tự tay làm những thỏi son môi, sữa chua, các loại tinh dầu… mà các em thích.

Mở rộng các mối quan hệ: tham gia các hoạt động tại CLB cũng sẽ mang lại nhiều niềm vui và sự thú vị hơn thay vì chỉ làm một mình. Tại đây, học sinh không chỉ được thỏa sức thể hiện khả năng, sở thích; tích lũy kiến thức, kinh nghiệm thực tế … mà còn có cơ hội mở rộng các mối quan hệ, quen thêm những người bạn mới. Bằng cách tham gia các hoạt động nhóm hay câu lạc bộ, học sinh sẽ trưởng thành hơn về mặt giao tiếp xã hội thông qua việc tương tác với những người bạn mới, đây cũng cách để các bạn xây dựng những mối quan hệ dài lâu, bền vững với những người bạn hợp sở thích. Ví dụ như những học sinh có cùng niềm đam mê về môi trường có thể tham gia hóa học và môi trường.

Nâng cao kỹ năng mềm: mỗi CLB ở đó các thành viên gắn bó với nhau như một gia đìnhhọc sinh tham gia các CLB có cơ hội rèn luyện kỹ năng mềm miễn phí, trong đó có kỹ Trang 10

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng lãnh đạo, xử lý tình huống, hòa nhập, tư duy sáng tạo, tính đoàn kết…Môi trường của CLB sẽ khiến học sinh trở nên năng động, tự tin hơn rất nhiều, những kĩ năng này là rất cần thiết cho cuộc sống ở đại học sau này và cho cả công việc sau khi tốt nghiệp. Đây cũng là cách giúp học sinh nâng cao các kỹ năng sinh hoạt tập thể làm việc nhóm, đồng thời bạn còn có thêm niềm vui, giải trí, giúp cho việc học tập tốt hơn.

Làm cho cuộc sống vui hơn, thông qua hoạt động học tập câu lạc, chúng ta sẽ có thêm những người bạn mới, có những kỉ niệm, bài học và kinh nghiệm đáng nhớ, và trở thành một con người thú vị và toàn diện hơn.

Nhằm tạo sân chơi lành mạnh bổ ích cho HS, thông qua hoạt động, HS sẽ lĩnh hội thêm những kiến thức cần thiết cho bản thân trong học tập cũng như đời sống. Tạo cơ hội cho HS kiểm tra kiến thức cũng như độ nhạy bén của bản thân, tạo điều kiện vừa học tập vừa vui chơi. Giúp HS có cái nhìn tổng quát hơn về mối liên hệ giữa kiến thức và thực tiễn, giữa lý thuyết và thực hành, giúp HS hình thành thái độ đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống, biết chịu trách nhiệm về hành vi của mình, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, cảm thụ và đánh giá cái đẹp của cuộc sống.

Trang 11

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

B. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN I. KHÁI QUÁT VỀ CÂU LẠC BỘ 1. Khái niệm về câu lạc bộ Theo từ điển Bách Khoa Việt Nam, tập 1: Câu lạc bộ là phương thức tổ chức hoạt động xã hội nhằm tiến hành các hoạt động chính trị, xã hội, khoa học, giải trí...Tổ chức câu lạc bộ thuộc về thể chế văn hóa, có tính chất quần chúng, sinh hoạt theo chuyên đề nhất định để bồi dưỡng và giáo dục...về một lĩnh vực nào đó.

Câu lạc bộ là tập hợp những người có cùng sở thích, cùng quan điểm và cùng nhau giao lưu trong một môi trường.

Hoạt động câu lạc bộ ở trường học chính là hình thức sinh hoạt ngoại khóa. Đây là một loại hình hoạt động tự nguyện, tập hợp những học sinh có cùng sở thích, nhu cầu, năng khiếu về một lĩnh vực hoặc chuyên đề. Như vậy câu lạc bộ là nơi để học sinh học tập, sinh hoạt, rèn luyện, vui chơi, giải trí dưới sự định hướng của những nhà giáo dục nhằm tạo môi trường giao lưu thân thiện, tích cực giữa các học sinh với nhau và giữa học sinh với thầy cô giáo, với những người lớn khác. Hoạt động câu lạc bộ có tính quần chúng, rộng rãi, khuyến khích mọi học sinh tham gia.

Hoạt động của câu lạc bộ tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển các kỹ năng cho học sinh như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kỹ năng trình bày suy nghĩ, ý tưởng, kỹ năng viết bài, kỹ năng chụp ảnh, kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm, kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề…

Câu lạc bộ cũng là nơi để học sinh được thực hành các quyền trẻ em của mình như quyền được học tập, quyền được tự do kết giao và hiệp hội; quyền được vui chơi giải trí và tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; quyền được tự do biểu đạt; tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin,…

Thông qua hoạt động của các câu lạc bộ nhà giáo dục hiểu và quan tâm hơn đến nhu cầu nguyện vọng và mục đích chính đáng của các học sinh.

Trang 12

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

2. Mục đích, ý nghĩa của câu lạc bộ Câu lạc bộ là nơi có những hoạt động phong phú, phù hợp với nhu cầu lợi ích của các thành viên, tạo môi trường cho sáng kiến tài năng và năng khiếu của các thành viên được bộc lộ, phát triển. Bên cạnh định hướng giá trị mới, tạo điều kiện cho các thành viên trưởng thành về mọi mặt. Câu lạc bộ nhằm những mục đích sau: - Tuyên truyền, nâng cao nhận thức và giáo dục đạo đức, truyền thống dân tộc cho các thành viên.

- Tạo điều kiện cho các thành viên giao tiếp, ứng xử, vui chơi, giải trí lành mạnh (chơi mà học), bày tỏ quan điểm, tâm tư nguyện vọng trong công việc và trong cuộc sống.

- Giúp các thành viên quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc trong hoạt động, lao động, công tác và trong cuộc sống hàng ngày.

- Giúp tổ chức Đoàn, Hội, Đội tập hợp, đoàn kết các tầng lớp, các đối tượng thanh thiếu niên thông qua các hoạt động của câu lạc bộ như: văn hóa, văn nghệ, học tập, lao động nghề nghiệp và các hoạt động xã hội khác, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn và phong trào thanh thiếu niên.

Mục đích, ý nghĩa hoạt động của câu lạc bộ trong trường học nhằm phát huy năng lực, năng khiếu, sở trường...của học sinh, tạo điều kiện để học sinh phát triển định hướng của mình. Mặt khác cũng nhằm trang bị cho các em những tri thức, kỹ năng cần thiết để vận dụng vào thực tiễn đời sống xã hội, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách.

3. Nguyên tắc tổ chức câu lạc bộ Khi lựa chọn các thành viên tham gia câu lạc bộ cũng như khi tổ chức các buổi sinh hoạt câu lạc bộ cần đảm bảo một số nguyên tắc sau: - Tham gia trên tinh thần tự nguyện, - Không phân biệt đối xử, - Đảm bảo sự công bằng, - Phát huy tính sáng tạo, - Tôn trọng ý kiến và nhân cách học sinh, - Bình đẳng giới, - Đảm bảo quyền trẻ em, Trang 13

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Học sinh là chủ thể quyết định mọi vấn đề của câu lạc bộ.

4. Nguyên tắc hoạt động của câu lạc bộ - Hiệu quả giáo dục là một trong những nguyên tắc quan trọng của câu lạc bộ. Mọi hoạt động của câu lạc bộ phải đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của các cấp bộ Đoàn, phải được định hướng giá trị nhằm giáo dục thanh thiếu niên theo lý tưởng của Đảng hướng tới chân, thiện, mỹ.

- Đảm bảo tính thiết thực và tính quần chúng rộng rãi. Xuất phát từ nhu cầu, lợi ích của thanh niên và đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi. Câu lạc bộ giúp các thành viên giải quyết những băn khoăn, vướng mắc, nâng cao hiểu biết về mọi mặt. Câu lạc bộ giải đáp được những nhu cầu của mọi thành viên. Phát huy năng lực sáng tạo, ý thức làm chủ của các thành viên trong mọi hoạt động của câu lạc bộ.

- Đảm bảo tự nguyện, tự quản và sử dụng thời gian rỗi. Câu lạc bộ hình thành và hoạt động trên cơ sở nhu cầu nguyện vọng và tự nguyện tự giác của các thành viên. Các nội dung hoạt động do các thành viên sáng tạo đề xuất phong phú và thường xuyên đổi mới dựa trên vai trò tự quản của các thành viên. Duy trì hoạt động không ảnh hưởng đến học tập, lao động và công tác của các thành viên.

5. Nội dung sinh hoạt câu lạc bộ - Giáo dục chân, thiện, mỹ cho thanh thiếu niên.

- Phổ biến những kiến thức khoa học công nghệ - Nâng cao nhận thức về mọi mặt trong cuộc sống gắn với chủ đề nhất định, tùy thuộc vào từng đối tượng, loại hình của mỗi câu lạc bộ cụ thể.

- Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao - Nêu gương người tốt việc tốt - Tổ chức cắm trại, tham quan, dã ngoại, các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh.

- Hỗ trợ các thành viên trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, lập nghiệp.

6. Hình thức tổ chức của câu lạc bộ - Tuyên truyền, cổ động, triển lãm, báo tường, panô, phát thanh.

- Tọa đàm, hội thảo, diễn đàn, sinh hoạt chủ đề, thảo luận về một đề tài đã được lựa chọn.

Trang 14

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Diễn giảng, sử dụng mạng lưới cộng tác viên, báo cáo viên.

- Truyền thông, hoạt cảnh, kể chuyện...

- Lễ hội quần chúng, diễu hành, mít tinh, cắm trại - Biểu diễn văn nghệ - Thi đấu thể thao - Tổ chức các cuộc tìm hiểu. thi thanh lịch, thi tay nghề, thi hùng biện...

7. Các bước thành lập và tổ chức câu lạc bộ 7.1. Điều kiện thành lập câu lạc bộ - Số lượng thành viên CLB: từ 20 người trở lên.

- Có các thành viên sáng lập, bao gồm: + Thành viên sáng lập là những người năng nổ, nhiệt tình, có trách nhiệm ban đầu xây dựng CLB, tích cực vận động để xây dựng CLB; + Chủ nhiệm CLB: là người quan trọng nhất, quyết định sự tồn tại và phát triển của CLB, Chủ nhiệm CLB phải là người tâm huyết với CLB, có sự nhiệt tình, xông xáo, hết lòng với CLB, có đủ khả năng điều hành CLB. Chủ nhiệm lâm thời do các thành viên sáng lập đề nghị; + Các thành viên sáng lập họp đề nghị ban chủ nhiệm lâm thời, gồm có: Các Phó Chủ nhiệm và Ủy viên là những cánh tay đắc lực của Chủ nhiệm CLB, tham mưu, giúp đỡ Chủ nhiệm tổ chức các hoạt động và tiến hành các công việc cần thiết trong quá trình chuẩn bị thành lập CLB; + Ban chủ nhiệm lâm thời tổ chức hoạt đông trong thời gian 06 tháng, sau đó tổ chức Đại hội và bầu ra BCN mới.

7.2. Quy trình thành lập câu lạc bộ Để thành lập 01 CLB, cần thực hiện các bước: Bước 1: Điều tra nhu cầu sở thích của các loại hình muốn thành lập, điều tra bằng phiếu hoặc bằng phỏng vấn, xét thấy trong công chúng có nhu cầu về loại hình nào đó thì tiến hành thành lập; - Tìm các thành viên sáng lập;

Trang 15

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Bầu ra Ban Chủ nhiệm lâm thời gồm: Chủ nhiệm, các Phó chủ nhiệm, các ủy viên và phân công công việc cho mỗi thành viên (Tổ chức, hoạt động phong trào, chuyên môn, tài chính…)

- Các thành viên sáng lập và ban chủ nhiệm lâm thời cần tổ chức buổi họp để trao đổi, thảo luận dự thảo Quy chế hoạt động của CLB và đưa ra kế hoạch hoạt động trong thời gian 06 tháng đầu hoặc một năm; - Lập hồ sơ thành lập CLB gồm có: + Đơn xin thành lập CLB + Dự thảo Điều lệ qui chế về tổ chức và hoạt động của CLB (Có qui chế mẫu kèm theo) + Bảng tổng hợp danh sách các thành viên sáng lập ban đầu và hội viên nếu có + Kế hoạch hoạt động Bước 2: Tổ chức ra mắt CLB: Sau khi có Quyết định thành lập CLB và công nhận Ban chủ nhiệm lâm thời của cấp có thẩm quyền, Ban Chủ nhiệm lâm thời chọn thời điểm thích hợp để tiến hành lễ ra mắt CLB. Lễ ra mắt CLB gồm những nội dung sau: - Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu - Công bố Quyết định thành lập - Trao Quyết định và ra mắt Ban Chủ nhiệm - Một đại diện Ban chủ nhiệm phát biểu nhận nhiệm vụ - Thông qua Quy chế hoạt động - Phát biểu của lãnh đạo cấp trên - Đại diện ban chủ nhiệm lên phát biểu tiếp thu ý kiến Bước 3: CLB tiếp tục hoạt động và phát triển: - Sau Lễ ra mắt, Ban Chủ nhiệm và các thành viên CLB bàn bạc, thống nhất kế hoạch hoạt động, phân công nhiệm vụ và định kỳ sinh hoạt trong mỗi tháng, quí, năm…cho phù hợp với đặc thù công việc của CLB, cần chú trọng đến nội dung sinh hoạt sao cho có chất lượng và hiệu quả;

Trang 16

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Đề ra phương hướng và tỉ lệ phát triển số lượng thành viên cũng như làm đa dạng và phong phú các hoạt động của CLB trong thời gian tiếp theo.

8. Một số loại hình câu lạc bộ hiện nay 8.1. Câu lạc bộ tình bạn, tình yêu - Đối tượng tham gia câu lạc bộ là đoàn viên, thanh niên dưới độ tuổi kết hôn hoặc chưa lập gia đình, cán bộ Đoàn trực tiếp chỉ đạo, các cộng tác viên như các nhà tâm lý, giáo dục, sư phạm, các vị lão thành cách mạng có tâm huyết với thế hệ trẻ Câu lạc bộ tình bạn, tình yêu góp phần giáo dục đoàn viên, thanh niên có nhận thức đúng đắn về tình bạn, tình yêu. Quan hệ giao tiếp trong cộng đồng, thực hiện nếp sống văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, vui chơi giải trí, đặc biệt là nhu cầu giao lưu tình cảm, giúp các thành viên khắc phục nhược điểm, những suy nghĩ lệch lạc trong quan hệ tình bạn, tình yêu, trang bị kiến thức cần thiết để các thành viên bước vào cuộc sống gia đình.

8.2. Câu lạc bộ gia đình trẻ Đối tượng tham gia: những đôi vợ chồng trẻ tích cực, tự nguyện; những chuyên gia tâm lý giáo dục; y tế và những cộng tác viên tích cực có cuộc sống gia đình hạnh phúc, những cán bộ đoàn có kinh nghiệm trong lĩnh vực đời sống gia đình Câu lạc bộ gia đình trẻ giúp các thành viên có nhận thức đúng đắn để tạo dựng cuộc sống gia đình hạnh phúc. Thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, sống vệ sinh, lành mạnh. Ngoài ra câu lạc bộ còn góp phần tọa điều cho các gia đình giúp nhau sản xuất, kinh doanh nâng cao thu nhập.

8.3. Câu lạc bộ bạn gái Đối tượng tham gia: các nữ thanh niên chưa lập gia đình, những chuyên gia tâm lý giáo dục; y tế và những cộng tác viên.

Câu lạc bộ bạn gái trước hết đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nữ thanh niên trong giao tiếp ứng xử, trong đời sống tinh thần. Câu lạc bộ bạn gái góp phần giáo dục cho mọi thành viên trong câu lạc bộ về giới tính, trang bị kiến thức về nữ công gia chánh, những hiểu biết cơ bản khi bước vào đời sống gia đình. Giúp các bạn gái tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong cuộc sống, muốn biết nhưng ngại hỏi.

Trang 17

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

8.4. Câu lạc bộ phòng chống các tệ nạn xã hội Đối tượng tham gia là những đoàn viên, thanh niên cán bộ Đoàn tự nguyện, tích cực trong phong trào chống các tệ nạn xã hội, những cộng tác viên có chuyên môn trong lĩnh vực y tế, công an, giáo dục...những đối tượng đã mắc các tệ nạn xã hội nhưng quyết tâm từ bỏ lỗi lầm.

Câu lạc bộ phòng chống các tệ nạn xã hội nhằm mục đích trạng bị những hiểu biết cơ bản cho thanh thiếu niên về các tệ nạn xã hội (nguyên nhân, hậu quả của nó và cách phòng tránh). Góp phần tạo môi trường lành mạnh giúp thanh niên phòng tránh các tệ nạn xã hội.

Bên cạnh đó câu lạc bộ tạo điều kiện để mỗi thành viên là một tuyên truyền viên tích cực về phòng chống các tệ nạn xã hội trong cộng đồng. Câu lạc bộ còn là chỗ dựa cho tổ chức Đoàn, Hội trong công tác đoàn kết tập hợp thanh niên, giáo dục thanh niên chậm tiến.

8.5. Câu lạc bộ thể dục thể thao Các loại hình câu lạc bộ thể dục thể thao - Câu lạc bộ bóng đá - Câu lạc bộ bóng chuyền - Câu lạc bộ cầu lông - Câu lạc bộ bóng bàn - Câu lạc bộ võ thuật - Câu lạc bộ cờ vua, cờ tướng.

8.6. Câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ Các loại hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ - Câu lạc bộ những người yêu thơ - Câu lạc bộ tiếng hát tuổi xanh - Câu lạc bộ âm nhạc - Câu lạc bộ nhạc cụ - Câu lạc bộ khiêu vũ - Câu lạc bộ dân vũ Trang 18

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

8.7. Câu lạc bộ nghề nghiệp Các loại hình câu lạc bộ nghề nghiệp - Câu lạc bộ tiếng nước ngoài (Anh, Nga, Pháp, Nhật...)

- Câu lạc bộ sinh vật cảnh - Câu lạc bộ toán học - Câu lạc bộ vật lý - Câu lạc bộ Hóa học - ...

II. CÂU LẠC BỘ TRONG NHÀ TRƯỜNG 1. Khái niệm CLB trong Nhà trường là nơi tập hợp các học sinh có cũng sở thích, năng khiếu ở một lĩnh vực nào đó tự nguyện tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi giải trí phù hợp với bản thân 2. Ý nghĩa và chức năng 2.1. Ý nghĩa Cho đến nay, các câu lạc bộ trong trường học đã không còn là điều mới mẻ với nhiều người. CLB học tập, CLB thể thao, CLB nghệ thuật… nhiều CLB đã là nơi chắp cánh cho những tài năng trong tương lai. Lợi ích của các CLB này nhiều vô cùng, vừa cho học sinh có thể vui vẻ học tập, vui chơi trong môi trường mà chúng yêu thích, vừa giúp chúng tự tin vào bản thân, hòa đồng với bạn bè.

Không chỉ thế, những hoạt động ngoại khóa như thế này chắc chắn tốt hơn rất nhiều so với việc học sinh lãng phí thời gian của mình ở những nơi khác như tiệm internet, rong chơi… Phụ huynh có thể yên tâm hoàn toàn khi con em mình tham gia các CLB của trường học bởi ở đó chúng được an toàn, và vui chơi lành mạnh. Trường học có thể khuếch trương danh tiếng của mình khi các câu lạc bộ phát triển và gặt hái thành tựu.

2.2. Chức năng a. Giáo dục CLB là một trong những phương thức hoạt động sinh động, là công cụ để giáo dục tư tưởng, văn hoá, giáo dục truyền thống và giáo dục thẩm mỹ cho HS. Đồng thời là môi Trang 19

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

trường tiên tiến để mỗi thành viên tự điều chỉnh nhận thức, hành vi, rèn luyện, phấn đấu trưởng thành. b. Tổ chức, giao tiếp, ứng xử Qua các loại hình sinh hoạt khác nhau của CLB, HS có dịp giúp nhau học tập, trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, phát huy mặt tích cực, cải thiện uốn nắn các biểu hiện tiêu cực, lạc hậu, kích thích tính chủ động, sáng tạo, tính tích cực xã hội, xây dựng nếp sống văn minh môi trường học đường lành mạnh. c. Nâng cao nhận thức và rèn luyện kỹ năng Trên cơ sở nhu cầu, nguyện vọng, sở thích của từng đối tượng học sinh với những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau, Câu lạc bộ có trách nhiệm từng bước thoả mãn, đáp ứng nhằm nâng cao nhận thức về mọi mặt trong học tập, lao động và vui chơi cho HS. Đồng thời giúp các em rèn luyện những kỹ năng cơ bản trong học tập và trong quan hệ xã hội 3. Sự phối hợp giữa gia đình- nhà trường- học sinh 3.1. Đối với học sinh Một câu lạc bộ trong trường học là một hoạt động ngoại khóa,các em sẽ luôn có được những định hướng đúng đắn từ các thầy cô giáo có kinh nghiệm và còn có chỗ dựa vững chắc trong quá trình hoạt động. Để duy trì câu lạc bộ, các em nên đặt lịch sinh hoạt thường xuyên và cố định, ví dụ như thứ bảy hàng tuần, hay 2 buổi 1 tuần… và nghiêm chỉnh tuân theo lịch sinh hoạt. Để tạo không khí thi đua và còn vì cả thành tích, học sinh cũng nên tích cực đăng ký tham gia một số cuộc thi.

3.2. Đối với nhà trường Nhà trường cần tạo điều kiện cho các em học sinh của mình lựa chon các câu lạc bộ phù hợp với khả năng của mình thông qua việc khảo sát Nhà trường hỗ trợ cơ sở vật chất và làm hậu phương vững chắc cho các em. Tuy nhiên, nhà trường không nên tham gia quá nhiều vào nội bộ các câu lạc bộ của học sinh vì điều đó có thể khiến các em mất tự nhiên. Giáo viên nắm vai trò cố vấn đôi khi chỉ cần là chỗ dựa về mặt pháp lý cho các em, ngay cả khi sinh hoạt câu lạc bộ, đôi khi sự có mặt của giáo viên khiến các em học sinh cảm thấy vẫn như trong lớp học, khó mà bộc lộ bản thân được. Bên cạnh đó, trường cũng như giáo viên hướng dẫn hãy là đại diện pháp lý cho các em Trang 20

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

khi các em bước ra ngoài thế giới và tham gia các cuộc tranh tài. Đó là những điều mà nhà trường và giáo viên nên làm để chắp cánh cho thế hệ tương lai. Để tạo không khí thi đua và các em đạt thành tích cao, nhà trường cũng nên tổ chức các cuộc thi trong trường cũng như cho các em tham gia các cuộc thi với các trường bạn trong phạm vi tỉnh thành, toàn quốc… Ví dụ: Nếu là câu lạc bộ tiếng Anh thì nên cho các thành viên tham gia những cuộc thi như vấn đáp tiếng Anh hoặc ca hát tiếng Anh; nếu là câu lạc bộ bóng đá thì nên tổ chức thi đấu cùng các trường khác hoặc đấu giải… Ngoài ra nhà trường cần liên hệ, trao đổi với phụ huynh về lợi ích của câu lạc bộ, từ đó khuyến khích các em tham gia.

3.3. Đối với gia đình Phụ huynh nhiều người cho rằng con trẻ đi học việc trên lớp là quan trọng nhất, tham gia những hoạt động ngoại khóa chỉ là những trò hỡi hơi, ảnh hưởng học tập, ảnh hưởng tương lai. Đó là quan niệm cực kỳ sai lầm! Nếu bạn cứ giữ con em mình trong lớp học và về nhà lại đóng cửa đọc sách, nó sẽ trở thành một con mọt sách chính hiệu và sẽ chẳng làm được gì trong tương lai. Những đứa trẻ cần được vui chơi, được giao lưu và sống theo cách mình muốn, vậy nên chúng cần câu lạc bộ.

Tham gia câu lạc bộ sẽ mài giũa cho con em các bạn những kỹ năng xã hội, kỹ năng cộng đồng rất thiết thực. Chúng sẽ có những mối quan hệ, những trải nghiệm mới mẻ tuyệt vời và ít bỡ ngỡ hơn nếu sau này bước ra cuộc sống. Vậy nên, là người làm cha làm mẹ, các bạn đừng ngăn cản con em mình tham gia hoạt động câu lạc bộ. Bạn chỉ nên lặng lẽ theo dõi chúng và hướng chúng đi đúng con đường tốt đẹp và phù hợp nhất.

4. Quy trình thành lập câu lạc bộ 4.1. Khảo sát tình hình, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của HS - Xây dựng mẫu phiếu khảo sát dựa trên mục đích và dự kiến các nội dung hoạt động của Câu lạc bộ và đặc thù của từng trường cho phù hợp dựa trên cơ sở: + Tôn trọng sở thích nguyện vọng của học sinh. + Giáo viên chủ nhiệm gợi ý để các em lựa chọn. Ví dụ như có năng khiếu Toán em nên tham gia Câu lạc bộ cờ vua, học giỏi tiếng Anh em nên tham gia vào Câu lạc bộ giao tiếp tiếng Anh, v.v.

Trang 21

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

+ Không lựa chọn đồng thời hai Câu lạc bộ trùng thời điểm sinh hoạt - Phát phiếu khảo sát, thu phiếu và tổng hợp số liệu.

4.2. Thống nhất loại hình CLB, lập danh sách thành viên và thành lập ban chủ nhiệm CLB. - Bỏ những Câu lạc bộ có số lượng thành viên quá ít và tăng ca cho những Câu lạc bộ có số lượng vượt nhiều so với dự kiến, lập danh sách các thành viên CLB. Đảm bảo việc thành lập CLB phù hợp với chủ trương, định hướng hoạt động, nhằm thực hiện tốt các mục tiêu của Hội đã đề ra.

- Dự kiến nhân sự tham gia Ban Chủ nhiệm CLB, phụ trách các Ban của Câu lạc bộ và lực lượng tham gia CLB. 4.3 Dự trù kinh phí, huy động kinh phí phục vụ lễ ra mắt và duy trì, nâng chất lượng câu lạc bộ - Kinh phí dự trù gồm: + Mua sắm cơ sở vật chất (bàn bóng bàn, tập vẽ, cờ vua, trang phục múa, võ phục...). + Lương cho huấn luyện viên và người phụ trách theo thoả thuận. + Lương cho Ban chủ nhiệm. + Kinh phí dự phòng (ra mắt, tổng kết, học tập kinh nghiệm, tiếp khách,...) + Kinh phí tổ chức các cuộc thi - Huy động: + Một phần từ ngân sách nhà trường + Cơ bản từ đóng góp tự nguyện của các thành viên thông qua Nghị quyết Ban đại diện cha mẹ học sinh. + Một phần từ kêu gọi các tập thể, cá nhân hảo tâm.

4.4. Chuẩn bị các loại văn bản cần thiết cho buổi ra mắt câu lạc bộ; thông báo địa điểm, thời gian ra mắt câu lạc bộ cho học sinh Câu lạc bộ trong các trường học hoạt động phục vụ mục tiêu phát triển của trường, dưới sự bảo trợ của nhà trường. Thẩm quyền thành lập và giải tán do hiệu trưởng quyết định.

Các văn bản phục vụ lễ ra mắt gồm: Trang 22

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

+ Quyết định thành lập Ban chỉ đạo câu lạc bộ, + Quyết định thành lập các câu lạc bộ và ban chủ nhiệm câu lạc bộ, + Quy chế hoạt động của các Câu lạc bộ. + Nội dung chương trình hoạt động của câu lạc bộ. + Diễn văn khai mạc .+ Chương trình ra mắt câu lạc bộ 4.5. Ra mắt câu lạc bộ a. Khai mạc, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu. b. Đọc quyết định thành lập CLB, quyết định thành lập ban chủ nhiệm, nội quy, quy chế câu lạc bộ. c. Công bố nội dung chương trình hoạt động của câu lạc bộ trong thời gian tới. d. Sinh hoạt văn hóa văn nghệ chào mừng ra mắt của câu lạc bộ.

4.6. Tiếp tục hoạt động và phát triển Ban chủ nhiệm câu lạc bộ thành lập các tiểu ban, từ đó xác định mục tiêu, nhiệm vụ cho từng tiểu ban.

Ban chủ nhiệm

Tên các câu lạc bộ

Người phụ trách

Câu lạc bộ nghệ thuật + Múa + Vẽ

Phan Thị A

+ Khéo tay hay làm Câu lạc bộ thể thao, thể dục Trưởng Ban: Nguyễn Minh D

+ Điền kinh

Phó Ban: Triệu Cẩm Y

+ Bóng đá

Thư Ký: Nguyễn Ngọc T

+ Bóng bàn

Nguyễn Minh C

+ Cờ vua + Võ thuật Câu lạc bộ học tập + Giao tiếp tiếng Anh + CLB làm văn Trang 23

Nguyễn Thị G

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Ban chủ nhiệm, các tiểu ban có trách nhiệm tổ chức các hoạt động để duy trì câu lạc bộ và thường xuyên đôn đốc kiểm tra, giao ban quý để câu lạc bộ đi vào nề nếp.

Quá trình hoạt động sẽ phát sinh nhiều thay đổi như buổi sinh hoạt trùng với kế hoạch chung của ngành hay một số thành viên không còn hứng thú, có ý muốn thay đổi (do năng lực, do nhận thức cảm tính, do lôi kéo của bạn...) do đó cần điều chỉnh kế hoạch hoạt động cho phù hợp và cần nâng cao chất lượng hoạt động câu lạc bộ để thu hút nhiều HS tham gia hơn.

5. Phương pháp tổ chức 5.1. Xác định nội dung và hình thức sinh hoạt - Xác định nội dung: Là xác định chủ đề cho buổi sinh hoạt. Đây là khâu quan trọng nhất. Khi xác định được chủ đề thì mới xác định được toàn bộ công việc chuẩn bị kèm theo.

Một buổi sinh hoạt chỉ nên nhằm vào một chủ đề, thậm chí một chủ đề có thể sinh hoạt nhiều buổi. Từ chủ đề đã được xác định Ban Chủ nhiệm huy động tất cả các hình thức sinh hoạt trong Câu lạc bộ để buổi sinh hoạt thêm phong phú, hấp dẫn. Để xác định chủ đề sinh hoạt cho thiết thực và phù hợp, Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ phải căn cứ vào tình hình chính trị trước mắt và nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng của hội viên.

- Xác định hình thức thể hiện: Sau khi đã xác định nội dung cho buổi sinh hoạt, Ban Chủ nhiệm thống nhất hình thức thể hiện, có rất nhiều hình thức sinh hoạt Câu lạc bộ. Có thể sử dụng một số hình thức chính sau đây: + Diễn giảng: Gồm các chủ đề chính trị, thời sự, khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao kiến thức, trình độ thẩm mỹ, giáo dục nếp sống mới. Đây là dạng nói chuyện chuyên đề. + Hội thảo, tọa đàm là hình thức các thành viên Câu lạc bộ cùng tham gia thảo luận để làm sáng tỏ một quan điểm, một nhận định. + Sinh hoạt văn nghệ, biểu diễn nghệ thuật. + Giới thiệu sách báo, trưng bày triển lãm. + Sinh hoạt ngoài Câu lạc bộ kết hợp với những hoạt động thể dục thể thao, tham quan du lịch...

- Phân công người phụ trách: Người phụ trách có thể là thành viên của Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ hoặc chỉ là thành viên của Câu lạc bộ. Người phụ trách có trách nhiệm tiến hành Trang 24

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

toàn bộ công việc chuẩn bị kiểm tra và đôn đốc các khâu thực hiện. Người phụ trách phải hình thành đề cương chuẩn bị và có trách nhiệm điều hành buổi sinh hoạt.

- Tuyên truyền cổ động: Thông báo đến các thành viên Câu lạc bộ về buổi sinh hoạt và tiến hành tuyên truyền 5.2. Điều khiển sinh hoạt Trước khi vào nội dung chính của buổi sinh hoạt, người điều khiển chương trình hướng dẫn mọi người múa hát tập thể hoặc tổ chức các trò chơi. Người điều khiển chương trình phải linh hoạt, tuỳ cơ ứng biến nhưng phải nắm vững nội dung chính của buổi sinh hoạt để hướng mọi người đến những vấn đề chủ yếu đã đề ra.

Người điều khiển chương trình là linh hồn của buổi sinh hoạt, vì thế phải có tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát, có khả năng hướng dẫn mọi người. Người điều khiển chương trình cần ăn mặc gọn gàng, lịch sự.

III. THÀNH LẬP VÀ TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC 1. Khái niệm câu lạc bộ Hóa học Câu lạc bộ Hóa học ở trường phổ thông là một loại hình câu lạc bộ học thuật, là một trong những hình thức hoạt động ngoại khóa, là nơi tập hợp những người có cùng niềm đam mê Hóa học, có cùng nhu cầu, nguyện vọng được chia sẻ tri thức, giao lưu học hỏi, phát triển năng khiếu sở thích thông qua các hoạt động học tập, sinh hoạt, rèn luyện, vui chơi, giải trí.

2. Các bước thành lập câu lạc bộ Hóa học - Khảo sát, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của học sinh để thống nhất loại hình câu lạc bộ.

- Tuyên truyền, vận động học sinh tham gia câu lạc bộ và lập danh sách các thành viên.

Thành lập ban chủ nhiệm câu lạc bộ - Chuẩn bị cơ sở vật chất, kinh phí cần thiết - Công bố nội dung chương trình hoạt động của câu lạc bộ trong thời gian tới.

- Lập kế hoạch hoạt động cho từng tháng của câu lạc bộ. Ban chủ nhiệm câu lạc bộ thành lập các tiểu ban của câu lạc bộ, xác định mục tiêu, nhiệm vụ cho từng tiểu ban.

Trang 25

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

3. Tổ chức câu lạc bộ Hóa học * Bước 1: Chuẩn bị nội dung và hình thức hoạt động câu lạc bộ tương ứng với các chủ đề của từng tháng. * Bước 2: Lập kế hoạch triển khai hoạt động câu lạc bộ - Ấn định thời gian tổ chức - Thông báo rộng rãi đến từng thành viên được phân công việc và thành viên của câu lạc bộ. * Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã định - Các thành viên được phân công khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Trân trọng những sáng kiến dù nhỏ của các thành viên.

- Linh hoạt điều chỉnh các nội dung hoạt động sao cho phù hợp với các điều kiện cụ thể.

- Nhanh chóng giải quyết những vấn đề phát sinh. * Bước 4: Tổ chức hoạt động, theo chương trình, nội dung đã hoạch định - Khai mạc: Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, giới thiệu chương trình - Từng bước tiến hành nội dung hoạt động theo chương trình xen kẽ các nội dung sao cho buổi sinh hoạt sôi nổi, hấp dẫn tránh nhàm chán, đảm bảo thời gian quy định. * Bước 5. Nhận xét, đánh giá - Đưa ra nhận xét, đánh giá sau mỗi buổi sinh hoạt của câu lạc bộ 4. Một số kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ Hóa học - Các hoạt động cần được lên kế hoạch sớm, chuẩn bị kĩ càng.

- Ngoài các thành viên trong câu lạc bộ nên khuyến khích thêm đội ngũ cộng tác viên để đa dạng hóa thêm nội dung và hình thức trong các hoạt động của câu lạc bộ.

- Kết hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn để phổ biến và giới thiệu hoạt động của câu lạc bộ đến tất cả học sinh trong trường.

- Tin học hóa trong các hoạt động như lập diễn đàn, facebook...của các thành viên trong câu lạc bộ.

5. Một số hình thức hoạt động của câu lạc bộ hóa học Trang 26

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

5.1. Thảo luận theo chuyên đề * Cách thức hoạt động: Một tháng 1 lần tiến hành 1 trong 2 cách + Cách 1: Cử đại diện thuyết trình trình bày trong thời gian quy định - HS thảo luận với thuyết trình viên bằng hệ thống câu hỏi (đã chuẩn bị từ trước) - Người chủ đạo chương trình sẽ có nhiệm vụ đúc kết, nhận định đúng, sai nêu những phát hiện mới.

- Tổng kết bằng cách động viên các cá nhân và gợi ý một đề tài thảo luận mới để có hướng nghiên cứu trao đổi về sau. + Cách 2: là tự thảo luận, trao đổi, vẫn có khách mời. Để có chất lượng nội dung thảo luận phải được xác định trước đó, các thành viên cũng phải chuẩn bị các vướng mắc có liên quan. Kết thúc thảo luận như cách 1. * Các yêu cầu để đảm bảo hình thức thảo luận đạt kết quả tốt - Đề tài phải thiết thực, mang lại lợi ích cụ thể cho học tập cũng như cho cuộc sống.

- Các thành viên phải có sự chuẩn bị tốt (gồm kiến thức chuyên sâu, hệ thống câu hỏi...)

- Hình thức tổ chức phải thường xuyên thay đổi để tránh nhàm chán.

- Thảo luận trong sự ổn định và trật tự...những câu hỏi lệch hướng chủ đề và những câu hỏi trả lời chưa được thông nhất nên tạm hoãn để đảm bảo thời gian, nội dung chương trình.

5.2. Bản tin câu lạc bộ Hóa học * Nội dung: - Các thông báo của trường, của câu lạc bộ - Những thông tin khoa học, giáo dục mới nhất, quan tâm đặc biệt đến môn Hóa học - Những bài thơ về Hóa học.

- Những bài biết của các bạn học sinh * Các hình thức hoạt động - Cách trang trí bảng tin thì 1 học kì đổi 1 lần, việc trang trí này giao cho thành viên khéo tay, có khiếu thẩm mỹ, vẽ đẹp.

- Các tin tức thời sự, kiến thức khoa học mới được cập nhật hàng ngày, thông báo của trường, lớp, thông báo của câu lạc bộ cũng được niêm yết trên bảng tin.

Trang 27

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

* Yêu cầu: - Bản tin phải để nơi dễ thấy, dễ tiếp cận nhất để HS có thể tiện lợi nắm bắt.

- Thông tin trên bảng tin phải được thay đổi thường xuyên, nội dung phải phong phú, thu hút người xem - Hình thức, bố cục các bài viết trên bảng tin phải đẹp, hấp dẫn, nhưng không quá tốn kém cho việc mua đồ trang trí - Thường xuyên lau chùi, vệ sinh bảng tin, tránh tình trạng bụi bám hay vết dơ trên bảng tin - Các bài viết, nội dung đưa lên bảng tin phải được thông qua rõ ràng, không đưa những bài viết vô bổ, không có ý nghĩa giáo dục, không cung cấp thêm kiến thức.

5.3. Báo, tạp san, tri thức Hóa học * Vai trò: Đây là một hình thức rất có lợi, hình thức này vừa mang lại thư giãn, vừa mở rộng hiểu biết của đông đảo học sinh. Tuy nhiên ở đây đòi hỏi đến kinh phí thực hiện, nhất là nội dung chất lượng của báo. * Cách thức hoạt động - Phát hành tập san tri thức Hóa học, thời gian phát hành báo tùy vào điều kiện của từng câu lạc bộ.

- Ban chủ nhiệm câu lạc bộ chịu trách nhiệm sản xuất và công tác viên là thành viên câu lạc bộ ở các chuyên mục chuyên riêng biệt, có thể mời thêm học sinh trường bạn để tham gia câu lạc bộ như vậy bài viết sẽ phong phú hơn - Vận động quảng cáo để bán được cho các đối tượng học sinh không phân biệt lớp, không phân biệt trường; không sử dụng hình thức ép mua. Số lượng phát hành nhiều giá sẽ hạ.

- Hoàn thành không nhằm đến lợi ích kinh tế, chỉ nhằm việc nâng cao tri thức. * Nội dung: Tập san tri thức Hóa học của câu lạc bộ bao gồm các mục: - Khoa học tổng quát: tin tức thời sự về giáo dục, về Hóa học - Hóa học vui: thí nghiệm đố vui, trò chơi giải trí, truyện vui về Hóa học Trang 28

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Tiếng Anh chuyên ngành: Các bài viết bằng tiếng Anh có cả lời dịch và cung cấp 1 số từ chuyên ngành mới.

- Văn thơ: các bài văn, bài thơ về mối quan hệ thầy trò về đời sống các mặt, cả các bài thơ về Hóa học.

- Hóa học và đời sống khoa học kĩ thuật, những ứng dụng của Hóa học trong đời sống, giới thiệu các chất, hợp chất mới.

- Kinh nghiệm giải bài tập Hóa học: một số phương pháp giải bài tập hóa học, một số đề thi ôn tập (có lời giải vào số tiếp theo) - Góc tâm tình: lời nhắn nhủ dễ thương dành tặng cho những người thân yêu - Mục giúp bạn vượt khó: nêu tên của 1 số bạn có hoàn cảnh khó khăn trong trường và ngoài trường kêu gọi sự giúp đỡ, quyên góp cả về vật chất lẫn tinh thần.

- Đạo đức, lối sống: Giới thiệu những gương mặt sáng giá của trường, những bài học kinh nghiệm và phương pháp học tập tốt. * Yêu cầu: - Trang trí phải đẹp và lôi cuốn - Cách trình bày đơn giản nhưng đẹp với trang trí các họa tiết, hoa văn.

- Các bài viết dễ hiểu và có lợi ích thiết thực đối với học tập nói chung và môn học nói riêng.

- Thay đổi hình thức và nội dung phù hợp với nhu cầu bạn đọc.

- Tăng cường các cách tự tạo kinh phí để có thể hạ giá thành thật thấp có thể bằng đăng mẫu quảng cáo của các công ty, xí nghiệp hoặc là quảng cáo tập san đến nhiều trường để tăng số lượng xuất bản.

Trang 29

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN A. QUY TRÌNH THỰC HIỆN CỦA CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC Ở TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU Việc thành lập các CLB sở thích của học sinh theo quy trình sau: * Bước 1. Khảo sát tình hình, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của HS. - Đầu năm học giáo viên sẽ phát cho mỗi HS một phiếu thăm dò ý kiến về việc tham gia câu lạc bộ Hóa học. Cụ thể như sau: TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN THAM GIA

TỔ HÓA HỌC

CÁC CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC

--------****-------Trường THPT A Hải Hậu. Lớp……………….

- Điều kiện tham gia câu lạc bộ hóa học: 1. Mọi HS của trường THPT A Hải Hậu có tinh thần tự nguyện tham gia CLB Hóa học 2. Khi tham gia, các thành viên phải tuân thủ mọi nội quy của CLB Hóa học - Khi tham gia CLB Hóa học, nếu được lựa chọn 4 chủ đề để thực hiện, em sẽ lựa chọn chủ đề nào trong số các chủ đề sau đây: (bắt buộc phải làm) Chủ đề

Lựa chọn (tích dấu x)

1. Tìm hiểu các nhà Hóa học 2. Vận dụng kiến thức Hóa học phổ thông để giải thích các hiện tượng thực tế.

3. Hóa học vui (Biểu diễn thí nghiệm, ảo thuật hóa học) 4. Hóa học và môi trường 5. Hóa học và đời sống (làm sữa chua, làm tinh dầu, làm son môi...)

6. Đố vui hóa học.

7. Câu chuyện hóa học.

8. Chế tạo dụng cụ học tập 9. Câu lạc bộ điểm 10 Hóa học 10. Phương pháp giải bài tập nhanh Trang 30

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Sau đó GV sẽ thống kê kết quả và lấy 4 câu lạc bộ có số lượng học sinh đăng kí tham gia đông nhất để thực hiện trong một năm học vào các thời điểm + 8 tuần học kì 1 + Hết học kì 1 + 8 tuần học kì 2 + Hết học kì 2 * Bước 2. Xây dựng quy chế hoạt động, kế hoạch hoạt động.

- Sau khi có kết quả khảo sát, GV sẽ tập hợp tất cả các HS đăng kí tham gia câu lạc bộ để bầu ra Ban Chủ nhiệm CLB gồm: Chủ nhiệm, các Phó chủ nhiệm, các ủy viên (thư kí và thủ quỹ...)

- Ban chủ nhiệm CLB tổ chức buổi họp để đưa ra được Quy chế hoạt động và thông báo rộng rãi quy chế này đến các thành viên và học sinh toàn trường.

Sau đây là bản quy chế hoạt động của câu lạc bộ QUY CHẾ HOẠT ĐỘNG CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU I. ĐIỀU KIỆN THAM GIA SINH HOẠT 1. Tự nguyện tham gia sinh hoạt.

2. Yêu thích tìm hiểu, học tập và phát triển các kỹ năng.

3. Tán thành Quy chế hoạt động Câu lạc bộ 4. Tự trang bị đầy đủ vật dụng khi tham gia sinh hoạt.

5. Có tinh thần: “Đoàn kết – xây dựng – cùng phát triển” II. NHỮNG VẤN ĐỂ CƠ BẢN CỦA THÀNH VIÊN CÂU LẠC BỘ Điều 1: Thành viên tham gia CLB là những học sinh tự nguyện đăng ký tham gia sinh hoạt CLB. Điều 2: Nhiệm vụ của thành viên CLB – Tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt của CLB, nhiệt tình đóng góp ý kiến xây dựng cho CLB và Ban chủ nhiệm.

– Có tinh thần đoàn kết với các thành viên khác của CLB, hoàn thành tốt nhiệm vụ do ban chủ nhiệm phân công.

Trang 31

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Rèn luyện đạo đức tác phong, luôn quan tâm đến tập thể, đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích của cá nhân, không ngừng học tập và rèn luyện bản thân. Điều 3: Quyền hạn của thành viên CLB – Được dân chủ thảo luận, đề xuất ý kiến về chương trình hoạt động của CLB và những vấn đề khác mà mình quan tâm.

– Được tham gia các chương trình hoạt động của CLB tổ chức – Được yêu cầu Ban chủ nhiệm giúp đỡ để phát huy những sáng kiến của mình và can thiệp khi quyền làm chủ tập thể bị xâm phạm. Điều 4: Kết nạp thành viên CLB – Học sinh nếu muốn tham gia vào CLB phải viết đơn xin gia nhập và có xác nhận của gia đình.

– Tán thành Quy chế hoạt động của CLB, được sự đồng ý của Ban chủ nhiệm. Điều 5: Thành viên chính thức xin ra khỏi CLB phải nói rõ lý do, Ban chủ nhiệm CLB sẽ xét và công khai thông báo trước CLB. Điều 6: Thành viên không tham gia sinh hoạt (không rõ lý do vắng) và không chấp hành các yêu cầu của CLB (mà không có lý do) 3 lần thì bị xóa tên khỏi CLB. III. HỆ THỐNG TỔ CHỨC CỦA CÂU LẠC BỘ Điều 7: Đơn vị chủ quản của CLB là trường THPT A Hải Hậu có quyền quyết định thành lập và giải thể CLB. Điều 8: Câu lạc bộ hoạt động theo nguyên tắc “tự nguyện và phối hợp thống nhất hành động trên cơ sở định hướng của nhà trường”. Điều 9: Nhiệm kỳ của Ban chủ nhiệm Nhiệm kỳ của Ban chủ nhiệm có thời gian là 1 năm, nhưng tùy theo năng lực, tinh thần, thái độ làm việc mà Ban chủ nhiệm có thể thay đổi để phục vụ tốt cho hoạt động chung. Điều 10: Cơ cấu của CLB gồm 1 chủ nhiệm, 1 phó chủ nhiệm, nhóm trưởng các nhóm và thành viên.

Trang 32

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

IV. KHEN THƯỞNG VÀ KỶ LUẬT Điều 11: Khen thưởng – Những thành viên có hoạt động tích cực, đóng góp xây dựng CLB, nâng cao vai trò làm chủ tập thể được nhà trường khen thưởng. Điều 12: Kỷ luật – Xóa tên những thành viên có những biểu hiện lệch lạc, tiêu cực, không chấp hành chủ trương của CLB. V.TÀI CHÍNH CÂU LẠC BỘ Điều 13: Kinh phí hoạt động CLB – Kinh phí hỗ trợ của ban đại diện cha mẹ học sinh – Kinh phí Quỹ của CLB do các thành viên đóng hàng – Kinh phí vận động từ các đơn vị, tổ chức xã hội khác. Điều 14: Kinh phí hoạt động CLB được sử dụng để tổ chức các buổi sinh hoạt định kỳ, các chương trình tập huấn của CLB và các hoạt động khác; được báo cáo hàng tháng lên Ban giám hiệu nhà trường và công khai trước CLB. - Dưới sự hướng dẫn của GV, Ban chủ nhiệm CLB căn cứ vào các chủ đề HS đăng kí tham gia đông nhất để đưa ra kế hoạch hoạt động cho phù hợp. Trong kế hoạch hoạt động cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức câu lạc bộ.

Trước khi tổ chức sinh hoạt cho mỗi chủ đề ban chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phân công công việc cho các thành viên trong câu lạc bộ chuẩn bị sao cho hợp lý. * Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định - Các thành viên được phân công phụ trách khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra tiến độ hoàn thành công việc đã giao cho các thành viên.

- Linh hoạt điều chỉnh các nội dung hoạt động sao cho phù hợp với các điều kiện cụ thể đồng thời nhanh chóng giải quyết những vấn đề phát sinh.

Trang 33

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

* Bước 4: Tổ chức các buổi sinh hoạt theo chương trình, nội dung đã hoạch định - Khai mạc: Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, giới thiệu chương trình.

- Từng bước tiến hành nội dung hoạt động theo kế hoạch đã định; chương trình nên xen kẽ các nội dung sao cho buổi sinh hoạt sôi nổi, hấp dẫn tránh nhàm chán, đảm bảo thời gian quy định. * Bước 5. Nhận xét, đánh giá - Đưa ra nhận xét, đánh giá sau mỗi buổi sinh hoạt của câu lạc bộ

Trang 34

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

B. MỘT SỐ CHỦ ĐỀ MINH HỌA CLB HÓA HỌC TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU ĐÃ THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ 1: HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG I. MỤC ĐÍCH - Thực hiện nhiệm vụ sinh hoạt chuyên đề tháng 5 ở tổ bộ môn theo kế hoạch của tổ chuyên môn đã thống nhất từ đầu năm.

- Tạo sân chơi bổ ích cho học sinh đồng thời giúp các em đạt được các mục tiêu sau: 1. Kiến thức Biết được : - Một số khái niệm về ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, nước.

- Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường không khí, đất, nước.

- Hậu quả của ô nhiễm môi trường.

2. Kĩ năng - Tìm được thông tin trong bài học, trên các phương tiện thông tin đại chúng về vấn đề ô nhiễm môi trường. Xử lí các thông tin, rút ra nhận xét về một số vấn đề ô nhiễm và chống ô nhiễm môi trường.

- Vận dụng để giải quyết một số tình huống về môi trường trong thực tiễn.

- Sử dụng phần mềm Word, Power Point, chèn hình ảnh, âm thanh, tạo video clip,…

3. Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ môi trường, tuyên truyền, vận động, thuyết phục người khác tham gia bảo vệ môi trường.

- Tạo hứng thú với phương pháp học tập mới, từ đó bồi dưỡng niềm say mê với môn Hoá học.

4. Phẩm chất, năng lực cần đạt - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực tự học.

- Năng lực giao tiếp.

- Năng lực hợp tác - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Trang 35

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Năng lực công nghệ thông tin.

- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Phẩm chất tự tin, có trách nhiệm.

II. NỘI DUNG SINH HOẠT 1. Đối tượng: học sinh khối 12 yêu thích chủ đề sẽ đăng kí danh sách cho GV bộ môn Hóa.

2. Thời gian: cuối học kì II 3. Địa điểm: phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu 4. Chuẩn bị: 4.1. Giáo viên a. Lập kế hoạch xin ý kiến nhà trường TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM NHÓM HÓA HỌC

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc KẾ HOẠCH TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC

I. THỜI GIAN: Tuần 38 (khoảng giữa tháng 5) II. ĐỊA ĐIỂM: Phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu III. THÀNH PHẦN: 1. Giáo viên môn Hóa Học 2. Toàn thể học sinh đăng kí tham gia câu lạc bộ IV. NỘI DUNG SINH HOẠT “ Hóa học và môi trường” V. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ: 1. Phụ trách chung: đ/c Bùi Thị Mơ 2. Phụ trách câu lạc bộ theo chủ đề “Hóa học và môi trường”: đ/c Lành và đ/c Thêu 3. Quay phim, ghi lại hoạt động: đ/c Thảo 4. Quản lý học sinh: các đ/c trong nhóm Hóa VI. CAM KẾT: Chúng tôi gồm giáo viên phụ trách cam kết sẽ tổ chức buổi sinh hoạt an toàn, hiệu quả,.. Nếu không may xảy ra vấn đề gì chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Trang 36

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hải Hậu, ngày ... tháng ... năm ...

Người lập kế hoạch ……

Duyệt của hiệu trưởng

Phê duyệt của Ban Giám hiệu

Tổ trưởng CM Bùi Thị Mơ

b. Bài kiểm tra kiến thức sau buổi sinh hoạt, 4.2. Học sinh - Thư kí câu lạc bộ chuẩn bị phiếu thăm dò trước và sau khi sinh hoạt câu lạc bộ - Chủ nhiệm cùng với phó chủ nhiệm câu lạc bộ lập kế hoạch phân công công việc cho các thành viên trong câu lạc bộ.

- HS được phân công công việc chuẩn bị các nội dung liên quan đến buổi sinh hoạt câu lạc bộ như bản thuyết trình, các câu hỏi, trò chơi liên quan...

- Các tiết mục văn nghệ theo chủ đề hóa học và môi trường - 1 vở kịch theo chủ đề hóa học và môi trường - Các phần quà 5. Cách thức thực hiện: * Bước 1. Gửi thông báo Câu lạc bộ Hóa học trường THPT A Hải Hậu Thông báo: Hiện nay chúng ta đang sống trong môi trường có rất nhiều hóa chất. Mà trong đó có nhiều hóa chất độc hại. Vậy chúng ta phải làm sao để nhận biết và phòng tránh sự độc hại và tìm lại môi trường trong sạch trước kia? Để trả lời câu hỏi đó, các bạn có thể tham gia vào câu lạc bộ Hóa học với chủ đề “HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG”. Đến với buổi sinh hoạt, các bạn có thể trang bị thêm cho mình những kiến thức quý giá đối với cuộc sống quanh ta, bảo vệ màu tươi sáng của môi trường khỏi các chất độc hại. Rất hân hạnh được đón tiếp các bạn tới tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ Hóa học của chúng tôi.

Thời gian vào lúc ... ngày ...

Trang 37

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Địa điểm: diễn ra tại Phòng hóa học- nhà E Xin trân trọng cảm ơn! * Bước 2. Xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung hoạt động, hình thức tổ chức câu lạc bộ tương ứng với các chủ đề đã được chọn - Chủ nhiệm câu lạc bộ, phó chủ nhiệm câu lạc bộ, thư kí, thủ quĩ đã được bầu cử sẽ bàn bạc thống nhất kế hoạch, nội dung thực hiện. Trong việc xây dựng kế hoạch phải xác định được công việc cần làm, người thực hiện, thời gian dự kiến hoàn thành và sản phẩm tạo được. Sau đây chỉ là dẫn chứng bảng xây dựng kế hoạch của nhóm HS phụ trách: 1. Chủ nhiệm CLB: Huy 12A12 2. Phó chủ nhiệm CLB: Duẩn 12A12 3. Thư kí: Giang 12A4 4. Quản trò (dẫn chương trình): Thu và Thìn 12A12 5. Thủ quỹ: Hiền 12A4 Nội dung

HS phụ trách

Thời gian

Sản phẩm dự kiến

duyệt sản phẩm Dẫn chương trình

Thu và Thìn

08/05

12A12

trình

Trò chơi “nhanh tay

Nam, Ngọc HS lớp

nhanh trí”

12A3

Trò chơi “ô chữ”

Hùng, Dương HS

06/05

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

06/05

lớp 12A2 Trò chơi “đuổi hình bắt

Hoài, Nhung HS

chữ”

lớp 12A8

Các video

Bản lời dẫn chương

Huy, Duẩn lớp 12A12

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

06/05

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

08/05

Video về hiệu ứng nhà kính, mưa axit, thủng tầng ozon.

Trang 38

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hoa, Phương, Đức

Văn nghệ

08/05

Các tiết mục văn nghệ

08/05

Kịch

12/05

Các phần quà

lớp 12A12 Hoạt cảnh

Lớp 12A4

Chuẩn bị quà

Thủ quỹ của CLB

- GV hướng dẫn, theo dõi để kịp thời can thiệp để giúp đỡ HS hoàn thành tốt công việc của mình. * Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định - Các thành viên được phân công phụ trách khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra tiến độ hoàn thành công việc đã giao cho các thành viên.

- GV kiểm tra, duyệt sản phẩm của HS vào thời gian trước khi tổ chức sinh hoạt 1 tuần * Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt câu lạc bộ - Khai mạc: MC tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, thành phần tham gia câu lạc bộ.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường diễn ra.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN TRƯỚC BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích Trang 39

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Sau đó sẽ bắt đầu buổi sinh hoạt với các hoạt động sau: Hoạt động 1: Khởi đầu - HS quan sát video phim hoạt hình “con bò vàng” nói về thực trạng ô nhiễm môi trường, các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và tác hại của ô nhiễm môi trường - Qua đoạn video này MC dẫn dắt để giới thiệu chủ đề câu lạc bộ. Sau đó MC giới thiệu các hoạt động diễn ra trong buổi sinh hoạt Hoạt động 2: Trò chơi “nhanh tay nhanh trí” Hoạt động của câu lạc bộ

Nội dung

- MC tổ chức hỏi: ô nhiễm môi trường là - Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất của môi trường,vi phạm tiêu chuẩn môi

gì? Có mấy loại ô nhiễm môi trường

trường

HS xung phong trả lời

- MC tổ chức các trò chơi để tìm hiểu các Có 3 loại ô nhiễm môi trường: ô nhiễm môi trường đất, ô nhiễm môi trường nước và ô

vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường.

MC thành lập 2 đội chơi trên tinh thần nhiễm môi trường không khí xung phong của các thành viên trong câu lạc bộ.

MC nhờ thư kí ghi điểm 2 đội chơi lên sân khấu và tự giới thiệu về đội mình Trò chơi 1: Trò chơi “nhanh tay nhanh trí” - Luật chơi: Bộ câu hỏi của trò chơi gồm Trò chơi 1: Trò chơi “nhanh tay nhanh trí” 14 câu hỏi MC sẽ đọc câu hỏi và khi có hiệu lệnh bắt đầu thì các đội có quyền trả lời. Đội nào có hiệu lệnh trước (bằng cách giơ tay) thì được quyền trả lời trước: + Nếu trả lời đúng được 10 điểm + Nếu trả lời sai thì quyền trả lời là của đội còn lại, đội còn lại trả lời đúng được Trang 40

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

5 điểm + Nếu đội còn lại trả lời sai thì khán giả được quyền trả lời và sẽ được nhận quà nếu đúng.

Câu hỏi 1: Ô nhiễm môi trường nước là gì?

Câu hỏi 1: Ô nhiễm môi trường nước là gì? Đáp án: Ô nhiễm môi trường nước là hiện tượng làm thay đổi thành phần, tính chất của nước gây ảnh hưởng đến hoạt động sống bình thường của con người và động vật Câu hỏi số 2: Hãy nêu các tác nhân hóa học Câu hỏi số 2: Hãy nêu các tác nhân hóa học gây ô nhiễm môi trường nước?

gây ô nhiễm môi trường nước? Đáp án: Gồm 3 nhóm: - Các ion kim loại nặng (Pb,Hg,Cu,Mn, Sb ,As,…)

- Các anion(NO3-, SO42-, PO43-,…)

- Thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, thuốc kích thích sinh trưởng,…

Câu hỏi số 3: Hãy nêu các nguồn gây ô Câu hỏi số 3: Hãy nêu các nguồn gây ô nhiễm môi trường nước?

nhiễm môi trường nước? Đáp án: - Nguồn tự nhiên: Do mưa, bão lũ,… kéo theo các chất bẩn xuống các nguồn nước - Nguồn nhân tạo: + Ô nhiễm do rác thải: từ sinh hoạt, từ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp,…… + Ô nhiễm do tràn dầu + Ô nhiễm do nguồn nước thải: từ sinh hoạt, sản xuất, từ bệnh viện,….

Trang 41

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Câu hỏi số 4: Hãy nêu tiêu chuẩn của nước sạch?

Câu hỏi số 4: Hãy nêu tiêu chuẩn của nước

Đáp án:

sạch?

Nước sạch không chứa các chất nhiễm bẩn, vi khuẩn gây bệnh và các chất hóa học làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người Câu hỏi số 5: Nếu trong nước sông ở gần một bãi rác có mùi khai thì chứng tỏ trong nước có chứa chất nào? Tại sao nước sông

Câu hỏi số 5: Nếu trong nước sông ở gần lại có mùi đó? một bãi rác có mùi khai thì chứng tỏ trong

Đáp án:

nước có chứa chất nào? Tại sao nước sông

Trong nước có chứa amoniac. Vì rác thải

lại có mùi đó?

dưới sự phân hủy của các vi sinh vật giả phóng amoniac. Amoniac có mùi khai, hòa tan vào nước sông làm cho nước sông có mùi khai Câu hỏi số 6: Cho 100ml dung dịch NaOH 0,1M với 100ml HCl 0,12M thu được dung dịch X. Tính chất môi trường dung dịch X là

Câu hỏi số 6: Cho 100ml dung dịch NaOH gì? Giải thích?

0,1M với 100ml HCl 0,12M thu được dung

Đáp án:

dịch X. Tính chất môi trường dung dịch X là

số mol OH- ban đầu là 0,01 mol

gì? Giải thích?

Số mol H+ ban đầu là 0,012 mol Khi trộn H+ dư là 0,002 mol

nồng độ H+ dư là 0,01 pH= 2 Câu hỏi số 7. Ô nhiễm môi trường đất là gì? Đáp án: Ô nhiễm môi trường đất là tất cả các Câu hỏi số 7. Ô nhiễm môi trường đất là gì?

hiện tượng, các quá trình làm nhiễm bẩn đất,

Trang 42

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

thay đổi tính chất lí, hóa tự nhiên của đất do các tác nhân gây ô nhiễm dẫn đến làm giảm độ phì nhiêu của đất Câu hỏi số 8: Hãy nêu các nguồn gây ô nhiễm môi trường đất? Đáp án: Câu hỏi số 8: Hãy nêu các nguồn gây ô nhiễm môi trường đất?

- Nguồn tự nhiên: do mưa gây ngập úng, do núi lửa hoạt động, do thủy triều xâm nhập gây ra đất mặn, do mưa axit phá hủy đất đai…..

- Nguồn nhân tạo: + Ô nhiễm do rác thải: sinh hoạt, sản xuất + Ô nhiễm do sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật + Ô nhiễm do hậu quả của chiến tranh: Trong chiến tranh bọn đế quốc rải chất độc hóa học: dioxin,….

Câu hỏi số 9. Nếu môi trường đất của một mảnh ruộng có giá trị pH<7, chứng tỏ đất của mảnh ruộng có môi trường gì? Gọi là đất

Câu hỏi số 9. Nếu môi trường đất của một gì? Biện pháp khắc phục? mảnh ruộng có giá trị pH<7, chứng tỏ đất

Đáp án:

của mảnh ruộng có môi trường gì? Gọi là

Môi trường của mảnh ruộng là môi

đất gì? Biện pháp khắc phục?

trường axit. Gọi là đất phèn Biện pháp khắc phục là dùng vôi để khử chua Câu hỏi số 10: Kể một số trường hợp ô nhiễm môi trường đất ở Hải Hậu mà bạn Trang 43

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

biết?

Câu hỏi số 10: Kể một số trường hợp ô

Đáp án:

nhiễm môi trường đất ở Hải Hậu mà bạn

- Đất ruộng, vườn bị nhiễm thuốc trừ sâu

biết?

và thuốc bảo vệ thực vật - Đất ven biển bị nhiễm mặn Câu hỏi số 11: Kể một số trường hợp ô nhiễm môi trường nước ở Hải Hậu mà bạn biết?

Câu hỏi số 11: Kể một số trường hợp ô

Đáp án:

nhiễm môi trường nước ở Hải Hậu mà bạn

- Nước thải sinh hoạt và sản xuất chảy

biết?

ra sông - Rác thải trôi nổi trên dòng sông - Tàu, thuyền chạy trên sông làm sông bị nhiễm bẩn bởi dầu, xăng - Trong nông nghiệp sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật Câu hỏi số 12: Hãy nêu các tác hại của ô nhiễm môi trường? Đáp án:

Câu hỏi số 12: Hãy nêu các tác hại của ô nhiễm môi trường?

- Ảnh hưởng đến sức khỏe của con người: bệnh về tim mạch, não, ung thư, phổi, da,…..

- Gây nhiều tác hại đối với sản xuất Câu hỏi số 13: Nêu vai trò của hóa học trong vấn đề ô nhiễm môi trường?

Câu hỏi số 13: Nêu vai trò của hóa học

Đáp án:

trong vấn đề ô nhiễm môi trường?

- Hóa học giúp nhận biết môi trường bị ô nhiễm: Quan sát màu, mùi; dùng thuốc thử hoặc dụng cụ đo Trang 44

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Hóa học đóng vai trò quan trọng trong việc xử lí chất ô nhiễm Câu hỏi số 14: Để bảo vệ môi trường đất và nước ta phải làm gì?

Câu hỏi số 14: Để bảo vệ môi trường đất và

Đáp án:

nước ta phải làm gì?

- Trong công nghiệp: Phải tuân thủ quy trình xử lý chất thải - Trong nông nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng đúng quy định, đúng quy trình.

- Các cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm: Phải phân loại, xử lý trước khi thải ra môi trường - Trong khu dân cư: Rác phải được thu gom, phân loại để thu hồi, tái chế, xử lý chống ô nhiễm môi trường

- Kết thúc trò chơi MC lấy điểm từ ban thư kí và tuyên bố đội thắng cuộc.

- GV trao phần thưởng cho 2 đội Hoạt động 3: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 4: Trò chơi “ô chữ” - Luật chơi: có 8 ô hàng ngang, trong ô hàng ngang có chứa ô chìa khóa, ô chìa khóa gồm 12 chữ cái - Tất cả HS đều có quyền tham gia, HS nào giải đúng ô hàng ngang sẽ nhận được quà từ ban tổ chức Trang 45

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- HS nào giải được đúng ô chìa khóa sẽ nhận được quà lớn hơn Hàng ngang số 1: (11 chữ cái): Đây là nguyên nhân chính gây ra sự nóng lên của trái đất, làm biến đổi khí hậu?

Hàng ngang số 2: (3 chữ cái): Chất khí này có khả năng oxi hoá I- trong dung dịch tạo ra I2 và lớp chất khí này có vai trò quan trọng đối với sự sống của trái đất?

Hàng ngang số 3: (11 chữ cái): Đây là tên một tổ chức phi chính phủ bảo vệ môi trường thế giới (tên tiếng Việt)?

Hàng ngang số 4: (6 chữ cái): Ngày môi trường thế giới là ngày nào, tháng nào nào?

Hàng ngang số 5: (5 chữ cái): Đây là tên của loại hợp chất hóa học có trong khí thải công nghiệp là nguyên nhân gây thủng tầng ozon?

Hàng ngang số 6: (7 chữ cái): Khí này là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng mưa axit?

Hàng ngang số 7: (12 chữ cái): Để góp phần giảm thải lượng khí cacbonic trong không khí, là học sinh chúng ta nên làm gì?

Hàng ngang số 8: (4 chữ cái): Nếu không khí có chứa: 78% N2, 21% O2, và một lượng nhỏ CO2 và hơi nước thì không khí trên thuộc loại nào? Ô chìa khóa: Hành tinh xanh

1 2 3 4 5 6 7 8

K H Í C A C B O N I C OZ O N HO À B Ì NH X A N H N Ă M S Á U F R E O N L Ư U H U Ỳ N H Đ I O X I T T RỒNG C Â Y X A N H S Ạ C H

Trang 46

H À N H T I N H X A N H

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hoạt động 4: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 5: Trò chơi “đuổi hình bắt chữ” Slide 1

Slide 2

Slide 4

Slide 3

0 khí

Trang 47

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Slide 6

Slide 5

- --

+

+++ + + ++ +

Slide 7

1

2

3

4

Slide 8

5

6

7

Slide 9

Slide 10

Trang 48

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Câu trả lời cho mỗi hình 1. Động đất

6. Thuốc trừ sâu

2. Ô tô

7. Hậu quả

3. Than đá

8. Hiệu quả

4. Bầu không khí

9. Cây cối

5. Hiệu ứng nhà kính

10. Môi trường Hoạt động 6: Hoạt cảnh

Nhóm HS được giao chuẩn bị hoạt cảnh lên diễn. Nội dung kịch bản như sau: KỊCH BẢN VỞ KỊCH “ CLO VÀ MÔI TRƯỜNG” Cảnh 1: [Bác nông dân chạy ra giới thiệu] - Chuột! Chuột! ...( hớt hải chạy ra)... A! Chào bà con! Tôi là ...- chủ một trang trại rộng lớn màu mỡ gồm...một sào lúa đây! Dạo gần đây lũ chuột cắn phá, làm thiệt hại của tôi nhiều quá! Nên thôi... tôi phải đi diệt chuột đây! (chạy vào) Hết cảnh 1 Cảnh 2: - Lũ chuột giới thiệu về mình qua màn nhảy múa, đồng thời cũng lo lắng về kế hoạch diệt chuột của bác nông dân.

Cảnh 3: [Bác nông dân với kế hoạch dùng clo diệt chuột, vị thần và con quỷ] - Bác nông dân: A! đây rồi! Ta đã tìm được cao sách diệt chuột đây rồi, ha ha! Kiểu này chúng mày chết với ông nhá! (Đổi giọng giống quảng cáo): Bạn đang lo lắng lũ chuột béo cắn phá mùa màng? Bạn đã tìm đủ mọi cách mà vẫn không sao diệt sạch được chúng? Đừng lo, hãy dùng CLO! Hiệu quả tức thì, trăm phần trăm! Đảm bảo không con nào dám phá mùa màng của bạn nữa!

Và khi bác nông dân đang loay hoay mở bình khí clo thì bỗng nhiên, một vị thần với đôi cánh trên lưng xuất hiện: - Thần chính nghĩa: Ầy, khoan đã! Không được làm như thế!

- Bác nông dân ngạc nhiên: ông là ai?

Trang 49

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Thần chính nghĩa: Ta là ai ý hả? Ngươi ko biết thật à? Vậy để ta giới thiệu cho mà biết nhá: ta đây chính là thần chính nghĩa, đại diện cho mọi điều tốt đẹp trên đời đây!

- Bác nông dân: Ờ, có thế thôi sao?

- Thần chính nghĩa: Thôi là thôi thế nào? Bực cảảảả mình. À mà khoan đã, ngươi không đc dùng clo bừa bãi thế, gây họa bây giờ!

- Bác nông dân: Thế ư? Ngươi biết gì mà nói thế hử?

- Thần chính nghĩa: Làm sao mà ta lại không biết chứ? Này nhá, clo góp phần gây thủng tầng ozon này, gây hiệu ứng nhà kính này, lại còn gây ô nhiễm môi trường này, nếu nồng độ trong không khí vượt mức cho phép còn gây ra mưa axit chết hết ruộng lúa của nhà ngươi này. Thấy hại chưa? Đấy là còn cái lỗ thủng tầng ozon ở Nam Cực mà clo là một trong những thủ phạm gây ra đã mở rộng đến 17,6 triệu km2 đấy. Rồi á, có ngày mặt trời chiếu xuống đốt ruộng nhà ngươi cho mà xem!

- Bác nông dân: Trời, vậy ư? Vậy giờ ta phải làm sao?

- Thần chính nghĩa: Còn làm sao nữa, dẹp cái ý định đó của nhà ngươi đi!

- Bác nông dân: Ý ta hỏi là cách diệt chuột nữa cơ mà - Con quỷ: 2 ngươi lằng nhằng quá! Dùng có tí thôi mà, có chết ai đâu mà sợ. (Con quỷ hiện ra, xen ngang vào cuộc nói chuyện). Cái mà tên thần kia nói chẳng qua là do dùng quá nhiều đến mức ô nhiễm quá thôi, còn ngươi mới dùng có tí thôi mà, ảnh hưởng quái gì được?

- Thần chính nghĩa: Vậy để ta nói cho nhà ngươi biết nhá: 1 lượng nhỏ khí clo thôi cũng đủ gây chết người đấy. Lúc đó ngươi có chắc là chỉ mình con chuột chết thôi không?

- Con quỷ: Uầy, lúc đó rồi tính, đồ... thiên thần!

- Con quỷ nói, rồi quay sang bác nông dân: mà ngươi cứ dùng đi, không sao hết đâu mà sợ. Thế bây giờ ngươi muốn diệt mấy con chuột đáng ghét kia, hay chịu đế lúa gạo ngươi mất công làm ra chui hết vào bụng mấy con chuột béo kia hả hả hả???

- Thần chính nghĩa: Không được, không được nghe lời con quỷ! Hãy về với đội của ta!

- Con quỷ: Không! Ngươi nghe làm gì cái tên nhân đạo kia? Có khi hắn về phe lũ chuột thì có! Ngươi phải về với đội của ta!

Trang 50

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hai bên giằng co một hồi - Bác nông dân: Dẹp hết đi! Hai ngươi làm ta loạn hết cả đầu! Để ta suy nghĩ đã!

- Thần chính nghĩa và con quỷ: Xí, vậy thì thôi! Ta biến đây! Bùm!

Hết cảnh 3 Cảnh 4: Bác nông dân về nhà, trằn trọc, suy nghĩ, rồi thiếp đi lúc nào không biết [phân cảnh giấc mơ] - Ya! Lũ chuột kia, ta tuyên chiến với các ngươi! Nói đoạn, bác nông dân dùng clo áp đảo chuột.

- Và...chuột lăn ra chết hàng loạt, bác ta vô cùng hả hê sung sướng.

Thế nhưng...

Vợ bác nông dân đi làm đồng về, hít phải khí clo dư, và lăn đùng ra bất tỉnh...

Cảnh 5:[ Bệnh viện] - Bí bo bí bo bí bo.....( tiếng còi xe cấp cứu) - Bác nông dân sốt ruột: bác sĩ, bác sĩ...Vợ tôi sao rồi ạ?

- Bác sĩ: E hèm...sau khi xét nghiệm chúng tôi xin thông báo là chị nhà anh bị nhiễm độc khí clo rồi...

- Bác nông dân: Cái gì? Ôi, vợ ơi...

- Bác sĩ: Nhưng dựa vào các triệu chứng, tôi có thể nói là chị nhà không bị nghiêm trọng lắm đâu, mới chỉ bị ngạt thở thôi ý mà... Nhưng làm sao anh lại để chị bị hít phải cái khí độc ấy vậy?

- Bác nông dân lẩm bẩm: Thôi chết, có khi nào do mình dùng clo để diệt chuột không vậy,...? Vậy vợ tôi thế nào rồi bác sĩ?

- Bác sĩ: Chị nhà sẽ ổn thôi, anh cứ đưa về chăm sóc nghỉ ngơi vài hôm là được. Đừng có để xảy ra lần nữa nhé, vì chỉ một chút nữa thôi là chị nhà nguy hiểm tính mạng rồi đấy!

- Bác nông dân: Thế ạ, gay go quá! Chết thật...

Cảnh 6: Bác nông dân lại chạy ra kết thúc bài học Vậy đấy các bạn ạ! Khí clo có rất nhiều lợi ích đấy, nhưng nếu bạn dùng bừa bãi lại có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Không chỉ ảnh hưởng đến môi trường như thần

Trang 51

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

chính nghĩa đã nói đâu ạ, nó còn có thể gây hại tới sức khỏe con người chúng ta rất nghiêm trọng đấy, (chứ không phải con chuột đâu), vì clo rất độc....

Hoạt động 7: Quan sát video Video 1: Có phải trái đất đang sốt HS quan sát video này và rút ra các nội dung: 1. Khái niệm hiệu ứng nhà kính 2. Nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính 3. Tác hại của hiệu ứng nhà kính.

4. Giải pháp làm giảm hiệu ứng nhà kính.

Video 2: Ozzy Ozone - Chiến Binh Ozone HS quan sát video này và rút ra các nội dung: 1. Tác dụng của tầng ozon 2. Nguyên nhân gây thủng tầng ozon 3. Tác hại của thủng tầng ozon 4. Giải pháp làm giảm thủng tầng ozon Video 3: Mưa axit HS quan sát video này và rút ra các nội dung: 1. Khái niệm mưa axit 2. Nguyên nhân gây hiện tượng mưa axit 3. Tác hại của mưa axit 4. Giải pháp làm giảm mưa axit Hoạt động 8: Thảo luận, giải đáp thắc mắc MC thông báo: các thành viên có thể nêu các câu hỏi, các vấn đề còn thắc mắc để câu lạc bộ cùng thảo luận, làm rõ.

Các thành viên nêu câu hỏi để câu lạc bộ cùng thảo luận 1. Hiện nay nơi bạn sinh sống bạn thấy có bị ô nhiễm không (ô nhiễm môi trường đất, ô nhiễm môi trường nước và ô nhiễm môi trường không khí) ? Nếu có thì bạn hãy nêu nguyên nhân, hậu quả? Nêu ý tưởng bảo vệ môi trường tại địa phương bạn nói riêng và huyện Hải Hậu nói chung?

Trang 52

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

2. Với cương vị là HS theo bạn chúng ta cần làm gì để bảo vệ môi trường?

Sau khi HS thảo luận, mời GV phụ trách tổng kết kiến thức. Gợi ý như sau: Để chống ô nhiễm môi trường cần có các biện pháp sau: - Trong công nghiệp: Phải tuân thủ quy trình xử lý chất thải - Trong nông nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng đúng quy định, đúng quy trình.

- Các cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm: Phải phân loại, xử lý trước khi thải ra môi trường - Trong khu dân cư: Rác phải được thu gom, phân loại để thu hồi, tái chế, xử lý chống ô nhiễm môi trường Với cương vị là HS chúng ta cần: - Bảo vệ môi trường ở gia đình, nhà trường: không xả rác bừa bãi, phân loại rác và đổ rác đúng nơi quy định - Sử dụng tiết kiệm các nguồn năng lượng - Tích cực tham gia phong trào xây dựng trường học: Xanh-Sạch-Đẹp - Tham gia và động viên mọi người cùng tham gia các hoạt động làm sạch môi trường, chống ô nhiễm môi trường Hoạt động 9: Kiểm tra đánh giá - GV phụ trách phát cho mỗi HS tham gia 1 bài test để kiểm tra các kiến thức HS nắm được cũng như thái độ của HS qua buổi sinh hoạt câu lạc bộ.

I. PHẦN BẮT BUỘC (Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng để trả lời các câu hỏi sau) Câu 1. Nhóm gồm những ion gây ô nhiễm nguồn nước là:

A. NO3−, Pb2+, As3+, Cd2+, Hg2+.

B. SO42-, NO2−, Pb2+, Na+, Mg2+.

C. NO3−, NO2−, Ca2+, Na+, HCO3−.

D. NO3−, NO2−-, Pb2+, Na+, SO42-.

Câu 2. Một trong những chất gây thủng tầng ozon là freon. Chất này có chủ yếu thoát ra từ:

A. Máy vi tính

B. Nồi cơm điện, ấm điện

C. Tủ lạnh, máy điều hòa

D. Bình nóng lạnh

Câu 3. Hiện tượng mưa axit là do không khí bị ô nhiễm bởi dãy khí:

A. Cl2 , CH4 , SO2

B. CO , CO2 , NO Trang 53

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

C. HCl , CO , CH4

D. SO2 , NO , NO2

Câu 4. Khí CO2 quá nhiều trong khí quyển sẽ gây ra hiệu ứng nhà kính, hiệu ứng nhà kính

có tác hại: A. Làm thủng tầng ozon

B. Làm Trái Đất nóng lên, làm tan băng

C. Tạo ra mưa axit

D. Gây mù quang hóa

Câu 5. Các oxit của nitơ có dạng NOx trong không khí là nguyên nhân gây ra ô nhiễm.

Nguồn tạo ra khí NOx phổ biến hiện nay là: A. Bình acquy

B. Khí thải của phương tiện giao thông

C. Thuốc diệt cỏ

D. Phân bón hóa học

Câu 6. Để đánh giá sự ô nhiễm kim loại nặng trong nước thải của một nhà máy, người ta lấy

một ít nước, cô đặc rồi thêm dung dịch Na2S vào thấy xuất hiện kết tủa màu vàng. Hiện tượng trên chứng tỏ nước thải bị ô nhiễm bởi ion A. Cd2+.

B. Fe2+.

C. Cu2+.

D. Pb2+.

Câu 7. Trường hợp nào sau đây nước được coi là không bị ô nhiễm?

A. Nước ruộng có chứa khoảng 1% thuốc trừ sâu và phân bón hóa học B. Nước sinh hoạt từ nhà máy nước hoặc nước giếng khoan không chứa các độc tố như asen, sắt … quá mức cho phép C. Nước thải nhà máy có chứa các ion kim loại nặng như Pb2+, Cd2+ , Hg2+, Ni2+.

D. Nước thải ở các bệnh viện, khu vệ sinh chứa các khuẩn gây bệnh.

Câu 8. Một lượng lớn nước thải công nghiệp chưa qua xử lí đổ trực tiếp ra sông suối là

nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tại nhiều khu vực trên đất nước ta. Để xử lí sơ bộ mẫu nước thải chứa các ion Pb2+¸ Fe3+, Cu2+, Hg2+… người ta có thể dùng hóa chất nào sau đây?

A. H2SO4

B. Ca(OH)2

C. Đimetylete

D . Etanol

Câu 9. Nhiên liệu nào sau đây thuộc loại nhiên liệu sạch đang được nghiên cứu sử dụng thay

thế một số nhiên liệu khác gây ô nhiễm môi trường?

A. Khí hiđro

B. Xăng,dầu

C. Than đá

D. Khí butan (gas)

Câu 10. Không nên đốt than tổ ong trong nhà vì lí do chính nào sau đây?

A. Vì trong nhà lượng oxi thiếu than cháy không hết gây lãng phí nhiên liệu.

B. Vì trong thành phần khí than có CO là khí rất độc.

Trang 54

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

C. Vì khi than cháy tạo CO2 làm lượng oxi trong phòng giảm đi.

D. Vì sinh ra khói và bụi.

II. PHẦN KHÔNG BẮT BUỘC 1. Em có thấy buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay có bổ ích không............................................

Vì................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

2. Em có góp ý gì cho buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay không?............................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

3. Chủ đề tiếp theo em muốn câu lạc bộ tổ chức:....................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước sau khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường kết thúc.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN SAU BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

Trang 55

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

SAU ĐÂY LÀ 1 SỐ HÌNH ẢNH VỀ BUỔI SINH HOẠT

CHỦ ĐỀ 2: HÓA HỌC VUI I. MỤC ĐÍCH - Thực hiện nhiệm vụ sinh hoạt chuyên đề tháng 11 ở tổ bộ môn theo kế hoạch của tổ chuyên môn đã thống nhất từ đầu năm.

- Tạo sân chơi bổ ích cho học sinh đồng thời giúp các em đạt được các mục tiêu sau: * Những yêu cầu với câu lạc bộ hóa học vui Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- GV chọn thí nghiệm bảo đảm:

- Biết được mục đích của thí nghiệm và

+ Đạt mục tiêu của bài học

cách tiến hành thí nghiệm

+ Dễ thành công + An toàn HS tiến hành thí nghiệm - GV cần có hướng sử dụng thí nghiệm - Học sinh phải nắm vững những kiến thức một cách đúng đắn: hướng dẫn HS có liên quan đã được học để đặt ra các giả quan sát sau thí nghiệm, nêu hiện thuyết và lập kế hoạch giải quyết ứng với tượng, giải thích và rút ra kết luận (có từng giả thuyết. thể có phiếu học tập để hướng dẫn HS - Học sinh phải quan sát và mô tả đầy đủ tiến hành và khai thác hết hiện tượng các hiện tượng của thí nghiệm, xác nhận giả thuyết đúng.

thí nghiệm).

- Học sinh rút ra kết luận - Giáo viên phải kết luận lại và mở rộng (nếu cần).

- Học sinh tự đề xuất các phản ứng có thể chứng minh, mở rộng kết luận đã đưa ra.

-

Một số chú ý khác

+ Khi tiến hành thí nghiệm, giáo viên

Trang 56

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

hướng dẫn học sinh quan sát tập trung vào những dấu hiệu bản chất. + Cách sắp xếp vị trí, sắp đặt đồ dùng thí nghiệm, cách đưa ống nghiệm lên để học sinh quan sát tốt nhất. * Các bước tiến hành cho mỗi thí nghiệm Bước 1: Đặt vấn đề, xác định mục đích nghiên cứu.

Bước 2: Lập kế hoạch nghiên cứu. Đề xuất các giả thuyết.

Bước 3: Thực hiện kế hoạch theo giả thuyết: Làm thí nghiệm.

Bước 4: Kết luận về kết quả nghiên cứu.

Bước 5: Tìm kiếm, đề xuất các phương trình phản ứng nhằm làm rõ kết luận đưa ra.

II. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Biết được : - Mục đích của thí nghiệm và cách tiến hành thí nghiệm - Những kiến thức có liên quan đã được học để dự đoán hiện tượng thí nghiệm.

- Học sinh tự đề xuất các phản ứng có thể chứng minh, giải thích hiện tượng, viết các phương trình hóa họcmở rộng kết luận đã đưa ra.

2. Kĩ năng - Quan sát trạng thái các chất trước khi làm thí nghiệm; xác nhận giải thuyết đúng thông qua kết quả thí nghiệm; - Tiến hành một cách an toàn các thí nghiệm.

- Biết phối hợp với nhau theo nhóm để tiến hành thí nghiệm được chính xác, nhanh và đảm bảo an toàn.

3. Thái độ: - Giáo dục tính cẩn thận, tỉ mỉ, chu đáo, nghiêm túc trong khao học - Tạo hứng thú với phương pháp học tập mới, từ đó bồi dưỡng niềm say mê với môn Hoá học.

4. Phẩm chất, năng lực cần đạt Trang 57

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Năng lực thực hành hóa học - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực tự học.

- Năng lực giao tiếp.

- Năng lực hợp tác - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

III. NỘI DUNG SINH HOẠT 1. Đối tượng: học sinh khối 11, 12 yêu thích chủ đề sẽ đăng kí danh sách cho GV bộ môn Hóa.

2. Thời gian: cuối học kì I 3. Địa điểm: phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu 4. Chuẩn bị: 4.1. Giáo viên a. Lập kế hoạch xin ý kiến nhà trường TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM NHÓM HÓA HỌC

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc KẾ HOẠCH TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC

I. THỜI GIAN: Tuần 19 (khoảng giữa tháng 1) II. ĐỊA ĐIỂM: Phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu III. THÀNH PHẦN: 1. Giáo viên môn Hóa Học 2. Toàn thể học sinh đăng kí tham gia câu lạc bộ IV. NỘI DUNG SINH HOẠT “ HÓA HỌC VUI” V. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ: 1. Phụ trách chung: đ/c Bùi Thị Mơ 2. Phụ trách câu lạc bộ theo chủ đề “Hóa học và môi trường”: đ/c Hà và đ/c Diệp Trang 58

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

3. Quay phim, ghi lại hoạt động: đ/c Thương 4. Quản lý học sinh: các đ/c trong nhóm Hóa VI. CAM KẾT: Chúng tôi gồm giáo viên phụ trách cam kết sẽ tổ chức buổi sinh hoạt an toàn, hiệu quả,.. Nếu không may xảy ra vấn đề gì chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Hải Hậu, ngày … tháng … năm ….

Người lập kế hoạch ...................

Duyệt của hiệu trưởng

Phê duyệt của Ban Giám hiệu

Tổ trưởng CM Bùi Thị Mơ

b. Bài kiểm tra kiến thức sau buổi sinh hoạt, 4.2. Học sinh - Thư kí câu lạc bộ chuẩn bị phiếu thăm dò trước và sau khi sinh hoạt câu lạc bộ - Chủ nhiệm cùng với phó chủ nhiệm câu lạc bộ lập kế hoạch phân công công việc cho các thành viên trong câu lạc bộ.

- HS được phân công công việc chuẩn bị các nội dung liên quan đến buổi sinh hoạt câu lạc bộ như bản thuyết trình, các dụng cụ làm thí nghiệm, các câu hỏi…

- Các tiết mục văn nghệ - Các phần quà 5. Cách thức thực hiện: * Bước 1. Gửi thông báo Câu lạc bộ Hóa học trường THPT A Hải Hậu Thông báo: Hóa học là cây đũa thần kì diệu, một môn học với những thí nghiệm đầy hấp dẫn và các hóa chất với màu sắc đẹp lạ thường, mang đến cho các bạn học sinh nhiều cảm xúc và khát khao khám phá. Bạn là người đam mê thí nghiệm đầy hấp dẫn, bạn có khả năng suy luận, trí tưởng tượng tốt hãy đến với chúng tôi và tham gia vào câu lạc bộ Hóa học với chủ đề “HÓA HỌC VUI”. Đến với buổi sinh hoạt, mỗi học sinh có thể trang bị thêm cho mình những kiến Trang 59

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

thức quý giá đối với cuộc sống và xem những màn ảo thuật kì diệu. Rất hân hạnh được đón tiếp các bạn tới tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ Hóa học của chúng tôi.

Thời gian vào lúc ... ngày ... Địa điểm: diễn ra tại Phòng hóa học- nhà E Xin trân trọng cảm ơn! * Bước 2. Xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung hoạt động, hình thức tổ chức câu lạc bộ tương ứng với các chủ đề đã được chọn.

- Cho HS các lớp đăng kí tham gia câu lạc bộ thông qua GV môn Hóa học - Sau đó, GV tổng hợp và thông báo danh sách HS đăng kí tham gia.

- GV sẽ cử nhóm HS phụ trách câu lạc bộ trong số HS đăng kí, sau đó GV giao nhiệm vụ cho nhóm HS phụ trách và giới thiệu nội dung, các tài liệu hỗ trợ HS thực hiện.

- Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, nhóm HS phụ trách sẽ bàn bạc thống nhất kế hoạch, nội dung thực hiện. Trong việc xây dựng kế hoạch HS sẽ xác định công việc cần làm, người thực hiện, thời gian dự kiến hoàn thành và sản phẩm tạo được. Sau đây chỉ là dẫn chứng bảng xây dựng kế hoạch của nhóm HS phụ trách: 1. Chủ nhiệm CLB: Huy lớp 10A1 2. Phó chủ nhiệm CLB: Duyệt lớp 11A11 3. Thư kí: Thảo lớp 11A12 4. Quản trò: (dẫn chương trình): Nguyên lớp 10A1 5. Thủ quỹ: Xuân Thủy 11A1 Nội dung

HS phụ trách

Thời gian

Sản phẩm dự kiến

duyệt sản phẩm Dẫn chương trình

Nguyên lớp 10A1

15/1

- Bản lời dẫn chương trình

Thí nghiệm 1. Làm mất

Hùng, Tân HS lớp

12/1

Các bước tiến hành

màu hồng của nước không 11A11

thí nghiệm, các câu

dùng hóa chất

hỏi đạt ra sau khi làm Trang 60

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

thí nghiệm.

Thí nghiệm 2. Làm nước

Huy, Thư HS lớp

“sôi” bằng sợi dây kim

11A8

12/1

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu

loại

hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Thí nghiệm 3. Tạo ra màu

- Nhã, Nga HS lớp

hồng bằng nước lã

11A1

13/1

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Thí nghiệm 4. Thổi bóng

Hà, Tân lớp 11A11

13/1

không dùng miệng

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Văn nghệ Thí nghiệm 5. Đốt khăn

Duyệt, Giang lớp

Các tiết mục văn

11A11

nghệ

Huy lớp 10A1

14/1

không cháy

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Thí nghiệm 6. Châm đèn

Duyệt lớp 11A1

15/1

không cần diêm

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Thí nghiệm 7. Tạo lửa

Trí lớp 10A1

15/1

như pháo hoa

Các bước tiến hành thí nghiệm, các câu hỏi đạt ra sau khi làm thí nghiệm

Chuẩn bị quà

Thủ quỹ Xuân Thủy 11A1 Trang 61

Các phần quà

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Ảnh 6. Một nhóm HS tìm hoá chất để làm thí nghiệm

Ảnh 7.1. HS chuẩn bị thực hiện thí nghiệm

Ảnh 7.2. HS chuẩn bị thực hiện thí nghiệm - GV hướng dẫn, theo dõi để kịp thời can thiệp để giúp đỡ HS hoàn thành tốt công việc của mình. * Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định - Các thành viên được phân công phụ trách khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra tiến độ hoàn thành công việc đã giao cho các thành viên.

- GV kiểm tra, duyệt sản phẩm của HS vào thời gian trước khi tổ chức sinh hoạt 1 tuần Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt câu lạc bộ: - Khai mạc: MC tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, thành phần tham gia câu lạc bộ.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường diễn ra.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN TRƯỚC BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VUI

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học vui

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích Trang 62

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

- Sau đó sẽ bắt đầu buổi sinh hoạt với các hoạt động sau: Hoạt động 1: Thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2 Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi:

- Cử 4 đội lên tham gia chơi, mỗi đội 4 thành

- Cử 4 đội lên tham gia chơi

viên

- Mỗi đội 4 thành viên

- Các học sinh còn lại quan sát, cổ vũ và làm

Thí nghiệm 1: Làm mất màu hồng của

giám khảo.

nước không dùng hóa chất

- Các học sinh còn lại có thể giơ tay giải

- Mỗi đội: có 4 cốc nước màu hồng thu được

thích nếu MC yêu cầu

khi nhỏ vài giọt phenolphtalein vào dung dịch kiềm. Không dùng hóa chất hãy làm mất màu hồng.

Thí nghiệm 2: Thổi bóng không dùng miệng - Mỗi đội có 4 quả bóng kông dùng miệng hãy làm quả bóng to lên với một loạt hóa chất chúng tôi đã chuẩn bị. Các bạn lưu ý là phải chọn hóa chất thể nào để quả bống to và nahnh nhé.

- Đội nào làm nhanh nhất sẽ được quà

Trang 63

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Thí nghiệm 1: Làm mất màu hồng của Thí nghiệm 2 Thổi bóng không dùng nước không dùng hóa chất –

Hoá

chất:

dung

miệng dịch

NaOH, - Hóa chất: dung dịch NaOH, HCl, H2SO4 loãng, BaCl2, NaCl, CuSO4; dây Mg, Zn

phenolphtalein, nước cất

– Dụng cụ: cốc, đũa thủy tinh, ống nhựa - Dụng cụ: bình tam giác, đũa thủy tinh, kẹp - Cách làm: cho dung dịch H2SO4 hoặc HCl

(loại trong hộp sữa hoặc to hơn)

– Cách làm: Dùng miệng thổi vào ống nhựa vào trong bình tam giác, sau đó cho dây Mg cắm vào cốc có màu hồng (đã pha NaOH, vào trong bình tam giác, cho quả bóng bịt phenolphtalein), thấy màu hồng nhạt màu lấy bình tam giác - Giải thích: Mg + 2HCl → MgCl2 + H2

dần một lúc sau bị mất màu.

– Giải thích: Dùng miệng thổi sinh ra CO2, Khí H2 thoát ra, làm quả bóng to lên phản ứng với NaOH có trong dung dịch, - Lưu ý: NaOH mất dần nên dung dịch nhạt màu dần + Khí H2 nhẹ hơn không khí, có thể làm cho đến khi bị mất màu

bóng bay lên.

- Lưu ý:

+ Khi làm thí nghiệm phải dùng tay hoặc dây

+ 4 đội chơi có 16 cốc nước màu hồng phải buộc miệng quả bóng vào miệng bình tam có thể tích bằng nhau và màu hồng như nhau. giác tránh quả bóng bay mất + Đội chơi nào thổi bằng mồm mà không dùng ống nhựa thì màu hồng không thay đổi nhiều vì khả năng tiếp xúc của CO2 với dung dịch kém. + Đội chơi nào dùng ống nhựa, một đầu vào miệng, một đầu cắm vào cốc thì CO2 tiếp xúc chất lỏng tốt sẽ nhanh bị mất màu. + Tuyết đối không được hút nước vào miệng.

Ảnh 8. Thí nghiệm 1 - Làm mất màu hồng của nước không dùng hóa chất Trang 64

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Ảnh 9. Thí nghiệm 2 - Thổi bóng không dùng miệng Hoạt động 2: Thí nghiệm 3: Làm nước “sôi” bằng sợi dây kim loại Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi: Làm cách nào để nước sôi

- 2 học sinh xung phong lên tham gia.

lên sùng sục trong chốc lát? Với những hóa

- Các học sinh còn lại quan sát, cổ vũ và làm

chất có sẵn, bạn nào có thể làm được? Giải

giám khảo.

thích? Ai làm được sẽ được một phần quà

- Các học sinh còn lại có thể giơ tay giải

của chương trình

thích nếu MC yêu cầu

– Hoá chất: dung dịch axit HCl, dây Al – Dụng cụ: ống nghiệm – Cách làm: Rót “nước” vào một phần ba ống nghiệm, rồi nhúng vào đó một sợi dây kim loại màu trắng. Lập tức “nước” sẽ sôi sùng sục rồi hơi nước bay mù mịt, mờ cả thành ống nghiệm. Nhấc sợi dây kim loại ra, nước trong ống ngừng sôi, nhúng sợi dây vào, nó lại sôi sùng sục.

– Giải thích: Sợi dây kim loại màu trắng là dây nhôm. Khi nhúng nhôm vào dung dịch HCl nóng, phản ứng xảy ra mãnh liệt. Bọt khí H2 thoát ra rất mạnh trông như nước đang sôi sùng sục. Mặt khác, phản ứng cũng làm cho nhiệt độ của dung dịch tăng lên dần và nước bay hơi mù mịt càng làm cho hiện tượng xảy ra giống hệt như nước đang sôi.

- Lưu ý: dung dịch axit HCl làm thí nghiệm cần đun nóng trước khi biểu diễn Hoạt động 3: Thí nghiệm 4: Tạo ra màu hồng bằng nước lã Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi: các bạn hãy xem các nhà ảo - Các học sinh quan sát, giơ tay giải thích để thuật của chúng ta làm thí nghiệm, và hãy

nhận quà

giải thích tại sao: Càng đổ nước vào màu hồng lại càng đậm lên?

– Hoá chất: dd NH3 đậm đặc, rượu etylic khan, phenolphtalein – Dụng cụ: cốc, đũa thủy tinh Trang 65

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Cách làm: Thêm vài mililit dd amoniac (NH3) đậm đặc (25%) và 2-3 giọt phenolphtalein vào cốc đựng 50 ml rượu etylic khan. Hỗn hợp không có màu. Cho nước lã để pha dần vào hỗn hợp trên. Khi đổ nước màu hồng xuất hiện và càng đổ thêm nước thì màu hồng càng trở nên đậm.

– Giải thích: khi đổ thêm nước, NH3 sẽ tác dụng với nước theo phản ứng:  → NH4+ + OHNH3 + H2O ← 

Ion OH- làm cho phenolphtalein chuyển sang màu hồng. Càng đổ thêm nước càng xuất hiện thêm nhiều ion OH- Lưu ý: làm từ từ để học sinh quan sát được tốt hơn Hoạt động 4: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 5: Thí nghiệm 5 Đốt khăn không cháy Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi: các bạn hãy xem các nhà ảo - Các học sinh quan sát, giơ tay giải thích để thuật của chúng ta làm thí nghiệm, và hãy

nhận quà

giải thích tại sao: Đốt khăn mà khăn lại không cháy?

- Hoá chất: axeton - Dụng cụ: một chiếc khăn, đèn cồn – Cách làm: Nhúng khăn vào nước, sau đó nhỏ lên khăn vài giọt axeton rồi đem đốt. Khi khăn cháy cầm một góc khăn vung mạnh. Một lúc sau lửa tắt, chiếc khăn vẫn nguyên vẹn.

– Giải thích: axeton là những chất bay hơi rất nhanh và bắt lửa rất mạnh. Với vài giọt các chất trên, khi cháy nhiệt lượng toả ra chỉ đủ để làm bay hơi một phần nước trên khăn. Vì thế, khăn không cháy.

- Lưu ý: có thể thay khăn bằng lòng bàn tay, nhưng phải làm cẩn thận: xắn tay áo rồi nhúng cả bàn tay và cổ tay vào chậu nước. Sau đó nhỏ vài giọt axeton vào lòng bàn tay và châm nhanh ngọn lửa đèn cồn. Bàn tay sẽ bắt lửa và bốc cháy. Bạn đừng sợ, axeton sẽ cháy rất nhanh và chỉ một loáng là cháy hết, ngọn lửa sẽ tắt, bạn chỉ thấy hơi nóng chứ không hề bị Trang 66

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

bỏng. Vì axeton là những chất bay hơi rất nhanh và bắt lửa rất mạnh. Với vài giọt các chất trên, khi cháy nhiệt lượng toả ra chỉ đủ để làm bay hơi một phần nước trên da tay. Vì thế, ta chỉ cảm thấy hơi nóng chứ không bị bỏng.

Ảnh 10. Thí nghiệm 5 - Đốt khăn không cháy Hoạt động 6: Thí nghiệm 6: Châm đèn không cần diêm Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi: các bạn hãy xem các nhà ảo

- Các học sinh quan sát, giơ tay giải thích để

thuật của chúng ta làm thí nghiệm, và hãy

nhận quà

giải thích tại sao: Châm đèn không cần diêm? Hóa chất dùng là gì?

- Hoá chất: KMnO4 và H2SO4 đặc - Dụng cụ: đèn cồn, đũa thuỷ tinh - Cách làm: Lấy đũa thuỷ tinh quét hỗn hợp KMnO4 và H2SO4 đặc để châm vào bấc của cây nến, nó sẽ tự bùng cháy.

- Giải thích: Khi trộn Kali pemanganat với axit sunfuric đậm đặc, sẽ sinh ra axit pemanganic. Dưới tác dụng của H2SO4 đậm đặc , HMnO4 mất nước tạo thành anhiđrit manganic Trang 67

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Mn2O7. Chất này là một chất lỏng màu nâu, sánh như dầu, dễ bị phân hủy ở nhiệt độ thường, có tiếng nổ tạo thành MnO2 và O2 (chứa tỉ lệ ozon đáng kể). Vì vậy anhiđric pemanganic là chất oxi hóa cực kì mạnh. Rượu ete và nhiều chất hữu cơ khác bốc cháy khi tiếp xúc với anhiđrit manganic.

- Lưu ý: - Sau mỗi lần châm đũa thủy tinh vào bấc đèn cồn cần lau sạch đầu đũa rồi mới nhúng đầu đũa vào hỗn hợp KMnO4 và H2SO4 đặc.

- Để cho đẹp ta có thể làm một cây nến giả bằng cách lấy sáp bọc xung quanh một ống nghiệm thủy tinh. Đổ rượu etylic (cồn) vào ống nghiệm rồi nút bằng nút bấc có xuyên lỗ ở giữa để luồn bấc, xong lại phủ sáp lên trên nút bấc để trông như một cây nến thật.

Ảnh 11. Thí nghiệm 6- Châm đèn không cần diêm Hoạt động 7: Thí nghiệm 7: Tạo lửa như pháo hoa Cách tiến hành

Học sinh

MC đưa câu hỏi: các bạn hãy xem các nhà ảo - Các học sinh quan sát, giơ tay giải thích để thuật của chúng ta làm thí nghiệm: Tạo lửa

nhận quà

như pháo hoa?

- Cho biết các nhà ảo thuật của chúng ta đã Trang 68

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

đốt gì? Giải thích?

- Hoá chất: bột nhôm - Dụng cụ: đèn cồn, bìa cứng, đũa thủy tinh - Cách làm: cho bột nhôm vào miếng bìa cứng, dùng đũa thủy tinh gõ nhẹ vào miếng bìa cứng để bột nhôm rơi đều vào ngọn lửa đèn cồn đang cháy, bột nhôm cháy và giải phóng ra một lượng nhiệt lớn cùng với khói trắng và ánh sáng trắng rất đẹp.

- Giải thích: nhôm, là một kim loại mềm, nó phản ứng dễ dàng với oxi trong không khí khi bị đốt nóng. Ngược với những gì mà chúng ta thường nghĩ, nhôm, có một tính khử và tự oxi hóa rất dễ dàng và giải phóng ra một lượng nhiệt lớn. Khói trắng sinh ra là oxit của nhôm.

- Lưu ý: Phản ứng của nhôm với oxi tỏa ra một nhiệt lượng lớn nên phải làm cẩn thận.

Ảnh 12. Thí nghiệm 7- Tạo lửa như pháo hoa

Trang 69

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hoạt động 8: Kiểm tra đánh giá - GV phụ trách phát cho mỗi HS tham gia 1 bài test để kiểm tra các kiến thức HS nắm được cũng như thái độ của HS qua buổi sinh hoạt câu lạc bộ.

I. PHẦN BẮT BUỘC (Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng để trả lời các câu hỏi sau) Cho hình vẽ thí nghiệm dùng để phân tích hợp chất hữu cơ.

Câu 1.

Hợp chất hữu cơ

Hãy cho biết thí nghiệm bên dùng để xác định nguyên tố nào

Bông và CuSO4(khan)

trong hợp chất hữu cơ.

A.Xác định C và H

B.Xác định H và Cl

C.Xác định C và N

D.Xác định C và S

dd Ca(OH)2

Cho hình vẽ mô tả thí nghiệm điều chế khí Z từ dung dịch X và chất rắn Y:

Câu 2.

Hình vẽ trên minh họa cho phản ứng nào sau đây? o

Cu

o

NH3 ↑ + NaCl + H2O

A. CuO (rắn) + CO (khí)

t  →

B. NaOH + NH4Cl (rắn)

t  → o

ZnSO4 + H2

o

K2SO4 + SO2 ↑ + H2O

C. Zn + H2SO4( loãng)

t  →

D. K2SO3( rắn) + H2SO4

t  →

Câu 3.

A. H2S

+ CO2 ↑

Tiến hành thí nghiệm như hình vẽ. Khí A trong bình có thể là khí nào dưới đây?

B. NH3

C. SO2

Trang 70

D. HCl

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT Câu 4.

Để pha loãng H2SO4 đặc cách làm nào sau đây đúng.

A. cách 1. B. cách 2. C. cách 3.

Câu 5.

D. cách 1 và 2.

Làm thí nghiệm như hình vẽ: dung dịch AgNO3/NH3

Hiện tượng xảy ra trong ống nghiệm 2 là: A. có bọt khí.

H2O

B. có kết tủa.

CaC2

C. không có hiện tượng gì.

D. có bọt khí và kết tủa.

(1)

(2)

II. PHẦN KHÔNG BẮT BUỘC 1. Em có thấy buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay có bổ ích không............................................

Vì................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

2. Em có góp ý gì cho buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay không?............................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

3. Chủ đề tiếp theo em muốn câu lạc bộ tổ chức:....................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước sau khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường kết thúc.

Trang 71

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN SAU BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VUI

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

DANH MỤC CÁC THÍ NGHIỆM THAM KHẢO 38 THÍ NGHIỆM (MỖI NĂM LÀM MỘT SỐ THÍ NGHIỆM) I. Lớp 10: 15 THÍ NGHIỆM Thí nghiệm 1. Thuốc hiện hình Thí nghiệm 2. Làm thay đổi màu bức kí họa Thí nghiệm 3. Quấy “nước lã” thành “rượu mùi” Thí nghiệm 4. Chất “chế ngự” phản ứng Thí nghiệm 5. Làm nước “sôi” bằng sợi dây kim loại Thí nghiệm 6. Phát hiện dấu vân tay Thí nghiệm 7. Tấm thảm bay Thí nghiệm 8. Núi lửa phun Thí nghiệm 9. Châm nến không cần lửa Thí nghiệm 10. Pháo hoa từ miệng ống nghiệm Thí nghiệm 11. Mực bí mật Thí nghiệm 12. Những chiếc cốc “thần” Thí nghiệm 13. Làm nước đóng băng chớp nhoáng Trang 72

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Thí nghiệm 14. Dập tắt rồi thắp lại ngọn nến bằng khí Thí nghiệm 15. Cây phủ tuyết II. Lớp 11: 14 THÍ NGHIỆM Thí nghiệm 16. Làm giấy pH làm từ cây trạng nguyên Thí nghiệm 17. Tạo ra màu hồng bằng nước lã Thí nghiệm 18. Làm đổi màu hoa giấy Thí nghiệm 19. Không có lửa... mà lại có khói Thí nghiệm 20. Lửa và khói Thí nghiệm 21. Dung dịch làm nước đóng băng Thí nghiệm 22. Bức vẽ bằng lửa Thí nghiệm 23. Chất làm sôi dung dịch Thí nghiệm 24. Đốt nước đá cháy Thí nghiệm 25. Đốt cháy bàn tay – Đốt khăn không cháy Thí nghiệm 26. Châm nến không cần lửa Thí nghiệm 27. Đốt cháy bàn tay Thí nghiệm 28. Ăn “lửa” Thí nghiệm 29. Trứng không vỏ III. Lớp 12: 9 THÍ NGHIỆM Thí nghiệm 30. Bắn cháy tàu chiến địch Thí nghiệm 31. Điệu vũ Natri Thí nghiệm 32. Cách tạo Mưa lửa Thí nghiệm 33. Phong cảnh mùa đông xứ lạnh Thí nghiệm 34. Cắt chảy máu tay Thí nghiệm 35. Đài phun nước Thí nghiệm 36. “Sao băng” trong ống nghiệm Thí nghiệm 37. Dùng đường làm thuốc súng Thí nghiệm 38. Cầu vồng trong ly nước Trang 73

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

I. Thí nghiệm lớp 10 Thí nghiệm 1. Thuốc hiện hình

– Hoá chất: dung dịch phenoltalein; dung dịch NaOH – Dụng cụ: giấy lọc, cốc – Cách làm: Lấy giấy lọc tẩm dung dịch phenoltalein rồi phơi khô nó vẫn có màu trắng. Lấy giấy này cắt thành chữ hay thành hình tùy ý rồi dán lên giấy trắng. Nhúng tờ giấy này vào dung dịch NaOH loãng, chữ hay hình sẽ hiện lên bằng màu hồng rất đẹp như khi rửa ảnh vậy.

– Giải thích: giấy lọc tẩm dung dịch phenoltalein + dung dịch NaOH → hồng Thí nghiệm 2. Làm thay đổi màu bức kí họa

– Hoá chất: giấy quỳ tím, dung dịch NaOH, dung dịch HCl – Dụng cụ: bức kí họa, cốc – Cách làm: Dùng giấy quỳ tím cắt thành những dải nhỏ rồi dán theo nét vẽ của một bức kí họa, ta sẽ có một bức kí họa được tạo ra theo kiểu cắt dán. Nhúng bức kí họa màu tím đó vào dung dịch axit HCl, nó sẽ biến thành màu đỏ nhạt, lấy ra nhúng vào dung dịch kiềm NaOH, nó lại biến thành màu xanh.

– Giải thích: quỳ tím + axit → đỏ nhạt; quỳ tím + dung dịch kiềm NaOH → màu xanh Thí nghiệm 3. Quấy “nước lã” thành “rượu mùi”

Bạn tuyên bố rằng có phép lạ: Có thể quấy “nước lã” thành “rượu mùi” rồi lại quấy lên, quả nhiên cốc “nước lã” biến ngay thành cốc “rượu mùi” có màu hồng.

Bạn giơ cho mọi người xem cốc “nước lã” trong suốt không màu và quấy nước bằng một đũa thủy tinh, cốc nước vẫn không màu.

– Hoá chất: dung dịch NaOH, KOH, H2O, phenoltalein...

– Dụng cụ: cốc thủy tinh, đũa – Cách làm: cốc chứa dung dịch NaOH, KOH... lúc đầu bạn quấy bằng đầu đũa sạch, lần thứ hai bạn bí mật quay đầu đũa để quấy bằng đầu đũa nhúng dung dịch phenoltalein. Dung dịch kiềm loãng làm cho phenoltalein không màu chuyển sang màu hồng.

– Giải thích: “Nước lã” ở đây là dung dịch kiềm, kiềm loãng + phenoltalein Trang 74

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT Thí nghiệm 4. Chất “chế ngự” phản ứng

Bạn tuyên bố vừa điều chế ra được chất “chế ngự” phản ứng. Với chất này, ta có thể làm cho một phản ứng đang xảy ra mãnh liệt phải dừng lại ngay.

– Hoá chất: dung dịch axit HCl, dung dịch NaOH, kim loại Al – Dụng cụ: cốc – Cách làm: Bỏ vài mẩu kim loại vào một cốc thủy tinh nhỏ rồi rót vào khoảng 1/4 cốc dung dịch axit HCl loãng (1 : 3). Phản ứng sẽ xảy ra mạnh với những bọt khí H2 sùng sục bốc lên. Bạn rót thêm vào cốc chất “chế ngự” phản ứng, phản ứng lập tức dừng ngay lại.

– Giải thích: Chất “chế ngự” là dung dịch NaOH đậm đặc, khi đổ thêm vào sẽ trung hòa axit nên phản ứng dừng ngay lại.

Thí nghiệm 5. Làm nước “sôi” bằng sợi dây kim loại

– Hoá chất: dung dịch axit HCl, dây Al – Dụng cụ: ống nghiệm – Cách làm: Rót “nước” vào một phần ba ống nghiệm, rồi nhúng vào đó một sợi dây kim loại màu trắng. Lập tức “nước” sẽ sôi sùng sục rồi hơi nước bay mù mịt, mờ cả thành ống nghiệm. Nhấc sợi dây kim loại ra, nước trong ống ngừng sôi, nhúng sợi dây vào, nó lại sôi sùng sục.

– Giải thích: Dùng dung dịch axit HCl làm “nước” và cần đun nóng trước khi biểu diễn. Sợi dây kim loại màu trắng là dây nhôm. Khi nhúng nhôm vào dung dịch HCl nóng, phản ứng xảy ra mãnh liệt. Bọt khí H2 thoát ra rất mạnh trông như nước đang sôi sùng sục. Mặt khác, phản ứng cũng làm cho nhiệt độ của dung dịch tăng lên dần và nước bay hơi mù mịt càng làm cho hiện tượng xảy ra giống hệt như nước đang sôi.

Thí nghiệm 6. Phát hiện dấu vân tay

Để điều tra các vụ án mạng hay trộm cắp, công an thường rắc bột để phát hiện dấu vân tay của thủ phạm. Ta cũng có thể biểu diễn thí nghiệm vui này.

– Hoá chất: cồn iot – Dụng cụ: một tờ giấy trắng – Cách làm: Bạn đưa một tờ giấy trắng và sạch cho khán giả và yêu cầu họ bí mật in dấu ngón tay và và ngón tay trỏ ở hai bàn tay của một người nào đó lên tờ giấy. Bạn thu lại tờ Trang 75

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

giấy và mang đậy úp tờ giấy lên miệng lọ đựng cồn iot. Sau một thời gian,lấy ra bạn sẽ thấy rõ các dấu vân tay xuất hiện trên giấy. Bạn chỉ cần thu giấy chứng minh thư của khán giả để đối chiếu dấu tay và tìm ngay được “thủ phạm” – Giải thích: khi ta in tay lên giấy, tay ta sẽ để lại trên giấy vết mỡ của da. Cồn iot sẽ hoà tan vết mỡ này làm xuất hiện dấu tay.

Thí nghiệm 7. Tấm thảm bay

– Hoá chất: bằng dung dịch muối ăn bão hòa – Dụng cụ: sợi chỉ, diêm, miếng vải nhỏ – Cách làm: Lấy một miếng vải nhỏ, sặc sỡ (giống như một tấm thảm) buộc vào bốn góc những sợi chỉ đã tẩm đi tẩm lại nhiều lần bằng dung dịch muối ăn bão hòa rồi phơi khô.

Buộc đầu kia của những sợi chỉ vào bốn điểm cố định, làm thành một tấm thảm treo. Sau đó lấy diêm đốt cháy những sợi chỉ, tấm thảm sẽ không rơi xuống mà như bay lơ lửng trong không khí.

– Giải thích: Khi nước bay hơi, những sợi bông trong chỉ cháy bình thường, nhưng các tinh thể muối ăn gần như không màu mà ta đã tẩm nước trong chỉ thì vẫn còn lại. Chúng dính vào nhau khá chặt đủ sức giữ tấm thảm không bị rơi. Ảo thuật sẽ như thật nếu làm vào buổi tối và người biểu diễn đứng phía sau, mặc áo sẫm màu. Cần chọn sợi chỉ khá dày.

Thí nghiệm 8. Núi lửa phun

– Hoá chất: Fe, S, H2O – Dụng cụ: đĩa, đất sét, sỏi, que gỗ – Cách làm: Lấy 100g mạt sắt mịn cùng với 50g lưu huỳnh bột. Trộn kỹ và đổ vào một chút nước nóng cho đến khi hỗn hợp trở nên sền sệt. Sau đó, đặt hỗn hợp lên một đĩa hoặc khay sắt và lấy đất sét nhão trộn với những hòn sỏi nhỏ, đắp phủ lên hỗn hợp mạt sắt và lưu huỳnh, sao cho giống như một ngọn núi thực sự. Dùng que gỗ chọc từ miệng núi một lỗ, qua lớp đất sét.

Sau 10 – 12 phút núi lửa tí hon bắt đầu hoạt động. Từ miệng phun, khói bốc mù mịt và “dung nham” phun trào ra dữ dội, giống hệt một ngọn núi lửa trong thiên nhiên, chỉ thiếu tiếng nổ.

Trang 76

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Giải thích: Fe và S sau khi tiếp xúc với nhau một thời gian ngắn, bắt đầu phản ứng tạo thành FeS. Phản ứng tỏa nhiệt làm nước bốc hơi và cũng nhờ nhiệt phản ứng mạnh, làm cả khối “sôi” trào ra ngoài.

Thí nghiệm 9. Châm nến không cần lửa

– Hoá chất: KMnO4, H2SO4 đặc – Dụng cụ: đèn cồn, đũa thuỷ tinh – Cách làm: Lấy đũa thuỷ tinh nhúng vào axit H2SO4 đặc và chất rắn KMnO4, rồi châm vào bấc đèn cồn, nó sẽ tự bùng cháy.

– Giải thích: H2SO4 + 2KMnO4 → K2SO4 +2 HMnO4 Dưới tác dụng của H2SO4 đặc, HMnO4 mất nước tạo Mn2O7. Mn2O7 có tính oxi hoá cực mạnh, rượu etylic (cồn) bốc cháy khi tiếp xúc với Mn2O7.

Thí nghiệm 10. Pháo hoa từ miệng ống nghiệm

– Hoá chất: KMnO4, than gỗ nghiền nhỏ – Dụng cụ: ống nghiệm, kẹp chặt, đèn cồn – Cách làm: Trộn nửa thìa kali pemanganat KMnO4 và cũng chừng ấy than gỗ nghiền nhỏ. Đổ cả hỗn hợp ấy vào một ống nghiệm, kẹp chặt và đốt nóng. Một lúc sau, từ miệng ống nghiệm sẽ bắn ra một bó những tia lửa sáng rực như chùm hoa.

– Giải thích: Khi đun nóng, KMnO4 bị phân hủy giải phóng ra oxi: 2KMnO4 →

K2MnO4 + MnO2 + O2

Oxi được giải phóng sẽ “đốt cháy” các hạt than rất nhỏ đã được nung nóng. Khí oxi thoát ra từ trong hỗn hợp làm bắn tung các hạt than đang cháy lên.

Thí nghiệm 11. Mực bí mật

– Hoá chất: dung dịch H2SO4 loãng – Dụng cụ: đũa thủy tinh, tờ giấy trắng, bàn là – Cách làm: Lấy đũa thủy tinh chấm dung dịch H2SO4 loãng để viết lên giấy một bức thư ngắn, nét chữ sẽ không có màu. Hơ bức thư lên bàn là nóng sẽ thấy hiện lên chữ.

Trang 77

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Giải thích: Dựa trên tính háo nước của H2SO4 để làm mực bí mật. Khi hơ bức thư lên bàn là nóng, nước ở nét chữ sẽ bay hơi làm cho H2SO4 trở nên đậm đặc, nó sẽ chiếm nước của chất xenlulozơ là thành phần chính của giấy và giải phóng cacbon, làm cho nét chữ hóa đen.

(C6H10O5)n → 6nC + 5nH2O (chất xúc tác: H2SO4 đặc) Xenlulozơ Thí nghiệm 12. Những chiếc cốc “thần”

– Hoá chất: KMnO4 và H2SO4 đậm đặc, cồn – Dụng cụ: cốc thủy tinh – Cách làm: Bạn bày một loạt những chiếc cốc không lên bàn và tuyên bố đó là những chiếc cốc có phép thần. Bạn lần lượt ném những mẩu bông vào các cốc trên, các mẩu bông sẽ tự bốc cháy.

– Giải thích: Ở đáy mỗi cốc, bạn cho một ít hỗn hợp sền sệt của KMnO4 và H2SO4 đậm đặc.

Với lượng nhỏ hỗn hợp này ở đáy cốc người xem sẽ không nhìn thấy. Bạn viên những mẩu bông đem tẩm cồn rồi ném vào các cốc trên. Khi bông tiếp xúc với hỗn hợp nó sẽ tự bốc cháy.

Thí nghiệm 13. Làm nước đóng băng chớp nhoáng

Chúng ta đều biết, muốn có nước đá phải có máy lạnh hay tủ lạnh và tủ lạnh tốt đến mấy cũng không thể làm nước đóng băng ngay tức khắc được. Thế mà có thể “phù phép” cho nước đóng băng ngay tức khắc, không cần đến tủ lạnh.

– Hoá chất: Na2SO4 – Dụng cụ: chậu nước – Cách làm: Bạn đặt trước mặt mọi người một chậu “nước” rồi dùng hai bàn tay “bắt quyết” trên mặt chậu. miệng lẩm nhẩm đọc “thần chú”. Chậu “nước” lập tức đóng băng rắn chắc đến nỗi có thể lật úp chậu, trước con mắt ngạc nhiên của mọi người – Giải thích: Trước khi biểu diễn, đun nóng nước lên khoảng 600C rồi hoà tan vào đó muối Na2SO4 đến bão hoà. Đậy chậu bằng miếng thuỷ tinh rồi để nguội đến nhiệt độ thường, bạn sẽ có được dung dịch Na2SO4 quá bão hoà. Dung dịch này không kết tinh trở lại vì không có trung tâm kết tinh.

Trang 78

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Bằng cách “bắt quyết” trên mặt chậu, bạn bí mật rắc vào đó vài tinh thể Na2SO4 để làm trung tâm kết tinh. Dung dịch sẽ kết tinh tức thời trông như nước trong chậu đóng băng vậy, vì các phân tử muối đã lấy nước từ dung dịch để tạo thành các phân tử muối ngậm nước Na2SO4.10H2O Thí nghiệm 14. Dập tắt rồi thắp lại ngọn nến bằng khí

– Hoá chất: CO2, O2 – Dụng cụ: nến, bật lửa, ống nghiệm.

– Cách làm: cầm một ống đong đựng một khí đổ vào ngọn nến đang cháy, ngọn nến tắt.

Cầm tiếp ống đong đổ vào ngọn nến vừa tắt, gọn nến lại bùng cháy.

– Giải thích: Ống đong thứ nhất chứa khí CO2 còn ống đong thứ hai chứa khí O2. Cần đổ ngay khí O2 khi ngọn nến vừa tắt và còn tàn đỏ.

Thí nghiệm 15. Cây phủ tuyết

Các nước ôn đới, về mùa đông rất lạnh, cây cối thường rụng hết lá và bị phủ tuyết trắng xóa.

Ta có thể tạo ra cành cây phủ tuyết như sau: – Hoá chất: dây đồng, dung dịch AgNO3 – Dụng cụ: cốc thủy tinh loại lớn – Cách làm: Dùng các phoi đồng chắp nối thành một cái cây rụng hết lá. Thả chìm cái cây này vào cốc thủy tinh loại lớn chứa đầy dung dịch AgNO3. Sau vài giờ cây sẽ bị phủ đầy “tuyết” trắng xóa.

– Giải thích: Cu hoạt động hơn Ag nên đẩy Ag ra khỏi muối AgNO3.

Cu + 2AgNO3 →

Cu(NO3)2 + 2Ag

Các tinh thể Ag bám trên cành cây trông giống như cây bị phủ tuyết.

II. Thí nghiệm lớp 11 Thí nghiệm 16. Làm giấy pH làm từ cây trạng nguyên

Cây trạng nguyên, loại cây mà lá của nó có màu sắc sặc sỡ như một bông hoa. Bạn có thể chiết tách sắc tố màu đỏ đậm của cây trạng nguyên và sử dụng nó để tự làm ra một loại giấy pH cho riêng mình.

– Hoá chất: dung dịch HCl 0.1 M, giấm (axit axetic loãng), dung dịch NaOH 0.1 M

Trang 79

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Dụng cụ: lá cây trạng nguyên, 1 cái cốc, nước nóng hoặc đĩa chịu nhiệt (dùng cho lò vi sóng), kéo hoặc máy xay, giấy lọc hoặc dụng cụ lọc cà phê – Cách làm: Cắt cánh hoa thành từng mảnh nhỏ hoặc nghiền bằng máy xay.

1. Cho những mảnh cánh hoa vào trong cốc.

2. Chỉ cho vào trong cốc một lượng nước vừa đủ ngập. Đem đi đun sôi cho đến khi cánh hoa mất màu. (Dùng lò vi sóng đối với các mảnh lá đã cắt nhỏ ngâm trong một chút nước trong thời gian khoảng 1 phút và khiến cho hỗn hợp ngâm sâu trong nước, giống như ngâm trà).

3. Lọc chất lỏng thu được qua một dụng cụ chứa khác. Bỏ đi chất rắn còn lại.

4.Thấm miếng giấy lọc sạch bằng dung dịch thu được. Sau đó để cho giấy lọc khô. Bạn có thể cắt miếng giấy này bằng kéo để làm thành những mảnh giấy pH nhỏ.

5. Sử dụng ống nhỏ giọt hoặc là tăm xỉa răng để cho một ít chất thử lên giấy để thử giấy.

Khoảng thay đổi màu đối với axit hay bazơ sẽ tùy thuộc vào loại cây sử dụng. Nếu thích, bạn có thể làm một thang màu riêng bằng cách đo màu của các mẫu đã biết pH, để bạn có thể thử những mẫu chưa biết. Ví dụ như là axit HCl, giấm, nước chanh đối với axit và dung dịch NaOH. 6.

Một cách khác để sử dụng giấy pH là như giấy so màu. Bạn có thể vẽ trên giấy pH dùng

tăm hay miếng vải cotton đã nhúng qua axit hoặc bazơ.

– Giải thích: Nhiều loại cây có chứa các sắc tố rất dễ phản ứng trong môi trường axit, bazơ như loại cây trạng nguyên.

Thí nghiệm 17. Tạo ra màu hồng bằng nước lã

– Hoá chất: dd NH3 đậm đặc, rượu etylic khan, phenolphtalein – Dụng cụ: cốc – Cách làm: Thêm vài mililit dd amoniac (NH3) đậm đặc (25%) và 2-3 giọt phenolphtalein vào cốc đựng 50 ml rượu etylic khan. Hỗn hợp không có màu. Cho nước lã để pha dần vào hỗn hợp trên. Khi đổ nước màu hồng xuất hiện và càng đổ thêm nước thì màu hồng càng trở nên đậm.

– Giải thích: khi đổ thêm nước, NH3 sẽ tác dụng với nước theo phản ứng:  → NH4+ + OHNH3 + H2O ←  Trang 80

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Ion OH- làm cho phenolphtalein chuyển sang màu hồng. Càng đổ thêm nước càng xuất hiện thêm nhiều ion OHThí nghiệm 18. Làm đổi màu hoa giấy

Cắm ngược bó hoa giấy màu trắng vào một chiếc bình cỡ lớn, lập tức nó sẽ biến thành bó hoa có màu sặc sỡ.

– Hoá chất: khí NH3, phenoltalein, CuSO4 – Dụng cụ: một bó hoa bằng giấy thấm trắng – Cách làm: Làm một bó hoa bằng giấy thấm trắng. Chia bó hoa đó thành bốn phần. phần thứ nhất để nguyên. Phần thứ hai tẩm dung dịch phenoltalein. Phần thứ ba tẩm dung dịch CuSO4 loãng. Phần thứ tư tẩm dung dịch Hg(NO3)2. Để khô rồi xếp xen kẽ các bông hoa đã tẩm các dung dịch khác nhau, cả bó hoa vẫn có màu trắng.

- Cắm ngược bó hoa vào bình lớn chứa đầy khí NH3, lập tức bó hoa trắng biến thành bó hoa màu. Những bông tẩm phenoltalein có màu hồng; tẩm CuSO4 có màu xanh và những bông không tẩm gì, tất nhiên vẫn có màu trắng.

- Để có khí NH3 và chỉ việc rót vài ml dung dịch NH3 đậm đặc vào bình rồi đun nóng.

– Giải thích: Màu hồng do ion OH- tác dụng với phenoltalein (OH- sinh ra do NH3 tác dụng với hơi nước). Màu xanh do ion Cu2+ tạo với các phân tử NH3 thành ion phức Cu(NH3)42+ Thí nghiệm 19. Không có lửa... mà lại có khói

– Hoá chất: hoặc axit clohiđric đậm đặc và dung dịch amoniac 25%.

– Dụng cụ: 2 đũa thủy tinh Trang 81

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Cách làm: Lấy hai đũa thủy tinh ở đầu có quấn một ít bông. Nhúng một đũa vào dung dịch hoặc axit clohiđricđậm đặc và nhúng đũa thứ hai vào dung dịch amoniac 25%. Đưa hai đầu đũa lại gần nhau khói trắng sẽ xuất hiện.

– Giải thích: khói trắng sẽ xuất hiện vì ở hai đầu đũa do sự tạo thành amoni clorua.

NH3 + HCl → NH4Cl Thí nghiệm 20. Lửa và khói

Tạo ngọn lửa không có khói, ngọn lửa có khói và có khói nhưng không có lửa.

– Hoá chất: cồn, dung dịch NH3 đậm đặc, benzen, dung dịch HCl – Dụng cụ: 4 miếng kính, bông – Cách làm: Đặt bốn miếng bông lên miếng kính. Các miếng bông đã tẩm các dung dịch sau: - Miếng thứ nhất tẩm cồn - Miếng thứ hai – dung dịch NH3 đậm đặc - Miếng thứ ba – benzen - Miếng thứ tư – dung dịch HCl (pha 1 thể tích dung dịch HCl đậm đặc với một thể tích nước). Để bốn miếng kính đó cách xa nhau khoảng 25 – 30cm, miếng kính đặt bông tẩm dung dịch NH3 và HCl phải đặt ở hai đầu.

Châm lửa đốt bông tẩm cồn trước, rồi tới bông tẩm benzen, sau cùng gắp miếng bông tẩm HCl đặt lên miếng bông tẩm dung dịch NH3.

– Giải thích: - Có thể thay cồn bằng các chất khác như axeton, đietyl ete: ngọn lửa không có khói - Nên tẩm ít benzen vì benzen cháy rất nhiều khói, rất rõ và lâu: ngọn lửa có khói - Dung dịch HCl nên pha tỉ lệ 1 : 1 như trên để không có khí HCl bay ra quá nhiều, người xem dễ nhận thấy có khói trước: có khói nhưng không có lửa.

Thí nghiệm 21. Dung dịch làm nước đóng băng

– Hoá chất: 50g muối amoni nitrat NH4NO3 – Dụng cụ: một miếng gỗ mỏng, cốc thủy tinh, đũa, thủy tinh

Trang 82

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Cách làm: Đổ một ít nước lên một miếng gỗ mỏng rồi đặt lên đó một cốc thủy tinh. Đổ nước vào cốc rồi hòa tan vào đó 50g muối amoni nitrat NH4NO3. Quấy cho muối hòa tan, nước ở đáy cốc đóng băng và làm cho miếng gỗ dính chặt vào đáy cốc.

– Giải thích: sự hòa tan NH4NO3 hấp thụ khá nhiều nhiệt làm cho dung dịch trong cốc lạnh đến mức nước ở đáy cốc đóng băng và làm cho miếng gỗ dính chặt vào đáy cốc.

Thí nghiệm 22. Bức vẽ bằng lửa

– Hoá chất: photpho trắng, cacbon đisunfua – Dụng cụ: tờ giấy trắng, đũa thủy tinh – Cách làm: Dùng bút lông và thuốc vẽ đặc biệt để vẽ một bức tranh. Khi vừa vẽ xong các nét vẽ liền bốc cháy tạo ra bức vẽ bằng lửa.

– Giải thích: Hòa tan photpho trắng vào cacbon đisunfua để làm thuốc vẽ. Khi vẽ xong, cacbon đisunfua bay hơi và photpho trắng tự bốc cháy trong không khí.

Chú ý: Phải vẽ nhanh để xong trước khi photpho bốc cháy. Dung dịch photpho rất dễ bắt lửa và gây bỏng da nên phải thận trọng khi sử dụng.

Thí nghiệm 23. Chất làm sôi dung dịch

Bạn tuyên bố là mới điều chế được một chất có tính chất kỳ lạ là làm sôi ngay các dung dịch mà không cần đun nóng.

– Hoá chất: tinh thể KMnO4 , CuSO4.5H2O, CO2 ở trạng thái rắn – Dụng cụ: cốc – Cách làm: pha vào nước vài tinh thể KMnO4 có dung dịch màu tím hồng, dung dịch màu xanh thì pha vài gam CuSO4.5H2O. Bỏ vào các dung dịch trên các mẩu nước đá khô (CO2 ở trạng thái rắn) hay còn gọi là tuyết cacbonic vào hai chậu hay bình thủy tinh chứa dung dịch màu tím hồng và màu xanh, các dung dịch đang sôi sùng sục.

– Giải thích: Nước đá khô sẽ thăng hoa rất nhanh làm các bọt khí CO2 thoát ra rất mạnh trông giống như các dung dịch đang sôi sùng sục.

Trang 83

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT Thí nghiệm 24. Đốt nước đá cháy

– Hoá chất: CaC2 – Dụng cụ: chén sứ, nước đá, bật lửa – Cách làm: Trong chén sứ, bạn đã đặt sẵn vài mẫu canxi cacbua (CaC2). Bỏ nước đá vào và bật diêm đốt.Thật kì lạ! Nước đá bốc cháy – Giải thích: Do có phản ứng: CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2 Khí C2H2 thoát lên mặt nước đá, khi đốt nó sẽ cháy trông giống hệt nước đá cháy 2C2H2 + 5O2 → 4CO2 + 2H2O Thí nghiệm 25. Đốt cháy bàn tay, đốt khăn không cháy

- Hoá chất: axeton - Dụng cụ: một khăn mùi soa – Cách làm: xắn tay áo rồi nhúng cả bàn tay và cổ tay vào chậu nước. Sau đó nhỏ vài giọt axeton vào lòng bàn tay và châm nhanh ngọn lửa đèn cồn. Bàn tay sẽ bắt lửa và bốc cháy.

Bạn đừng sợ, axeton sẽ cháy rất nhanh và chỉ một loáng là cháy hết, ngọn lửa sẽ tắt. bạn chỉ thấy hơi nóng chứ không hề bị bỏng.

– Giải thích: axeton là những chất bay hơi rất nhanh và bắt lửa rất mạnh. Với vài giọt các chất trên, khi cháy nhiệt lượng toả ra chỉ đủ để làm bay hơi một phần nước trên da tay. Vì thế, ta chỉ cảm thấy hơi nóng chứ không bị bỏng.

Trang 84

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Tương tự, ta có thể làm thí nghiệm “đốt khăn không cháy” như sau: nhúng ướt một khăn mùi soa, sau đó nhỏ lên khăn vài giọt axeton rồi đốt. Khi khăn cháy cầm một góc khăn vung mạnh. Một lúc sau lửa tắt, chiếc khăn vẫn nguyên vẹn.

Thí nghiệm 26. Châm nến không cần lửa

- Hoá chất: Sáp, KMnO4 và H2SO4 đặc - Dụng cụ: đèn cồn, đũa thuỷ tinh - Cách làm: Làm một cây nến giả bằng cách lấy sáp bọc xung quanh một ống nghiệm thủy tinh. Đổ rượu etylic (cồn) vào ống nghiệm rồi nút bằng nút bấc có xuyên lỗ ở giữa để luồn bấc, xong lại phủ sáp lên trên nút bấc để trông như một cây nến thật.

Lấy đũa thuỷ tinh quét hỗn hợp KMnO4 và H2SO4 đặc để châm vào bấc của cây nến, nó sẽ tự bùng cháy.

- Giải thích: Khi trộn Kali pemanganat với axit sunfuric đậm đặc, sẽ sinh ra axit pemanganic. Dưới tác dụng của H2SO4 đậm đặc , HMnO4 mất nước tạo thành anhiđrit manganic Mn2O7. Chất này là một chất lỏng màu nâu, sánh như dầu, dễ bị phân hủy ở nhiệt độ thường, có tiếng nổ tạo thành MnO2 và O2 (chứa tỉ lệ ozon đáng kể). Vì vậy anhiđric pemanganic là chất oxi hóa cực kì mạnh. Rượu ete và nhiều chất hữu cơ khác bốc cháy khi tiếp xúc với anhiđrit manganic.

Chú ý: Để đơn giản ta có thể biểu diễn thí nghiệm châm đèn cồn không cần lửa để khỏi phải làm cây nến giả như trên. Sau mỗi lần châm đũa thủy tinh vào bấc đèn cồn cần lau sạch đầu đũa rồi mới nhúng đầu đũa vào hỗn hợp KMnO4 và H2SO4 đặc.

Thí nghiệm 27. Đốt cháy bàn tay

Trang 85

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Hoá chất: axeton - Cách làm: xắn tay áo rồi nhúng cả bàn tay và cổ tay vào chậu nước. Sau đó nhỏ vài giọt axeton vào lòng bàn tay và châm nhanh ngọn lửa đèn cồn. Bàn tay sẽ bắt lửa và bốc cháy. Bạn đừng sợ, axeton sẽ cháy rất nhanh và chỉ một loáng là cháy hết, ngọn lửa sẽ tắt. bạn chỉ thấy hơi nóng chứ không hề bị bỏng.

- Giải thích: axeton là những chất bay hơi rất nhanh và bắt lửa rất mạnh. Với vài giọt các chất trên, khi cháy nhiệt lượng toả ra chỉ đủ để làm bay hơi một phần nước trên da tay.

Vì thế, ta chỉ cảm thấy hơi nóng chứ không bị bỏng.

Tương tự, ta có thể làm thí nghiệm “đốt khăn không cháy” như sau: nhúng ướt một khăn mùi soa, sau đó nhỏ lên khăn vài giọt axeton rồi đốt. khi khăn cháy cầm một góc khăn vung mạnh. Một lúc sau lửa tắt, chiếc khăn vẫn nguyên vẹn.

Thí nghiệm 28. Ăn “lửa”

Một quả chuối chín bốc lửa được đưa vào miệng ăn ngon lành. Nghe qua đã thấy khiếp sợ!

– Hoá chất: rượu etylic – Dụng cụ: quả chuối chín, bật lửa, cốc – Cách làm: Bạn hãy nhúng một đầu quả chuối chín vào cồn (rượu etylic) rồi dùng bật lửa đốt lên. Ngọn lửa sẽ tắt do bạn thổi, lúc đưa quả chuối vào miệng.

Có thể thực hiện màn biểu diễn này với nho khô rực cháy và dùng đĩa đưa vào miệng.

– Giải thích: Sự nguội nhanh của những trái cây khi bị đốt bằng cồn giúp ta có thể “ăn” liền, ngay khi trái cây đang rực lửa.

Thí nghiệm 29. Trứng không vỏ

– Hoá chất: giấm trắng; – Dụng cụ: Vài quả trứng; một hũ chứa vừa đủ cho những quả trứng và có nắp đậy cùng một cái muỗng lớn.

– Cách làm: - Đặt quả trứng vào hũ chứa, tránh không để cho những quả trứng chạm nhau.

- Cho vừa đủ giấm ăn vào hũ ngập trứng. lưu ý những bọt nhỏ li ti xuất hiện bao xung quanh quả trứng. Đậy nắp hũ chứa và cho vào tủ lạnh, để trong 24 giờ.

Trang 86

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Dùng muỗng lớn vớt những quả trứng ra. Hãy thực hiện cẩn thận – vì vỏ trứng đã hòa tan vào giấm nên trứng rất mỏng manh dễ vỡ.

- Cẩn thận đổ bỏ nước giấm cũ. Đặt quả trứng trở lại hũ và cho dung dịch giấm mới vào. Để hũ chứa vào tủ lạnh trong khoảng 24 giờ.

- Lấy những quả trứng ra, để ráo. Nếu trứng bị vỡ thì hãy bỏ quả trứng đó đi.

- Bạn đã có những quả trứng không vỏ, trong mờ với vỏ trứng bao bên ngoài rất mềm dẻo chứ không còn cứng như trước nữa.

– Giải thích: Khi ngâm quả trứng vào giấm ăn, vỏ trứng hòa tan vào dung dịch. Giấm ăn có chứa axit axetic có thể phá vỡ tinh thể canxi cacbonat rắn hình thành nên vỏ trứng tạo thành canxi và cacbonat riêng lẻ. Các ion canxi hòa tan trong dung dịch trong khi cacbonat chuyển thành cacbon đioxit – chính là những bọt bong bong mà bạn đã quan sát thấy xung quanh vỏ trứng.

Trang 87

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

III. Thí nghiệm lớp 12 Thí nghiệm 30. Bắn cháy tàu chiến địch

– Hoá chất: Natri (hoặc kali), phenolphtalein – Dụng cụ: chậu nước – Cách làm: Dùng loại giấy thấm nước để gấp một cái tàu chiến. Bỏ vào trong tàu một mẫu Na (hoặc K) to bằng hạt đậu rồi thả vào chậu nước đã được nhỏ thêm vài giọt phenolphtalein không màu.

Sau vài phút tàu sẽ tự bốc cháy và nước trong chậu có loang màu hồng từ chỗ con tàu cháy, giống như cảnh tàu chiến địch bị bắn cháy, máu giặc nhuốm đỏ dòng sông.

– Giải thích: Nước thấm qua giấy, tác dụng với natri (hoặc kali) theo phản ứng: 2Na + 2H2O → 2 NaOH + H2 Phản ứng toả nhiều nhiệt làm cho khí hiđro thoát ra tự bốc cháy, đồng thời NaOH (hoặc KOH) sinh ra làm cho phenolphtalein không màu chuyển sang màu hồng.

Thí nghiệm 31. Điệu vũ Natri

– Hoá chất: phenoltalein, Na, nước, dầu hỏa – Dụng cụ: cốc – Cách làm: Đổ 30ml nước cùng vài giọt dung dịch phenoltalein vào một cốc dung tích 100ml và rót 50ml dầu hỏa sạch lên trên mặt nước. Lấy một miếng natri cạo sạch, nhỏ bằng hạt đậu đặt cẩn thận lên lớp dầu hỏa. Natri chìm xuống, nổi lên rồi lại chìm xuống, cứ như thế khoảng 10 – 20 lần cho đến khi miếng natri tan hết. Trong khi đó lớp nước phía dưới từ trong suốt trở thành đỏ hồng.

– Giải thích: Natri nặng hơn dầu hỏa nên chìm xuống. Nhưng khi tiếp xúc với nước thì nó lập tức tác dụng với nước giải phóng hiđro. Bọt khí hidro bao bọc mẩu natri và đệm khí đó đẩy nó nổi lên lớp dầu hỏa. Tại đây, các bọt khí tách ra và mẩu natri lại bị chìm xuống.

Thí nghiệm 32. Cách tạo Mưa lửa

– Hoá chất: dung dịch amoniac, Cr2O3 – Dụng cụ: cốc

Trang 88

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Cách làm: Rót 100ml dung dịch amoniac vào một bình miệng rộng rồi đun nhẹ, sau đó đổ từ từ vào bình bột Cr2O3 đã được đun nóng trên một miếng kim loại. Những đốm lửa sáng như sao lả tả rơi xuống giống như trận mưa lửa.

Nếu ta đổ vào dung dịch amoniac một ít rượu etylic, phản ứng sẽ xảy ra mạnh hơn.

– Giải thích: Ở đây không phải Cr2O3 tác dụng với NH3 mà là quá trình oxi hóa NH3 bởi oxi của không khí có Cr2O3 làm xúc tác.

4NH3 + 3O2 → 2N2 + 6H2O Phản ứng xảy ra trên bề mặt của các hạt Cr2O3 và tỏa ra rất nhiều nhiệt làm các hạt này nóng sáng lên.

Thí nghiệm 33. Phong cảnh mùa đông xứ lạnh

– Hoá chất: chì nitrat, nước, amoni clorua – Dụng cụ: chậu thủy tinh thành dày – Cách làm: Đun nóng nước (tốt nhất là nước cất) rồi hòa tan chì nitrat vào đó với tỉ lệ 25gam muối trong 100gam nước. Sau đó lấy một chậu thủy tinh thành dày và đặt ở đáy chậu một số tinh thể nhỏ amoni clorua, để cách nhau.

Chờ cho đến khi dung dịch muối chì nitrat nguội thì đổ nó vào chậu thủy tinh. Những “màu” trắng như tuyết do chì clorua tạo thành sẽ nhanh chóng xuất hiện ở các tinh thể.

– Giải thích: Pb(NO3)2 + 2NH4Cl → PbCl2 + 2NH4NO3 Các “mầm” sẽ phát triển khá nhanh về phía trên và mọc thêm những nhánh ở xung quanh.

Những “cành” trắng như tuyết dần dần lẫn với nhau và sau một giờ, một “phong cảnh mùa đông” sẽ xuất hiện trước mặt bạn.

Thí nghiệm 34. Cắt chảy máu tay

Bạn cầm một con dao sáng loáng cứa vào lòng bàn tay, lập tức lưỡi dao của bạn bị nhuốm “máu” và từ lòng bàn tay những giọt “máu” đỏ tươi chảy xuống.

Bạn rửa sạch “máu” và đưa lòng bàn tay vừa bị cắt cho mọi người xem. Nhưng lạ thay!

Tay bạn không hề bị thương.

– Hoá chất: FeCl3 nồng độ 3 – 5% (màu vàng nhạt), dung dịch KCNS (Kali thiocyanat) – Dụng cụ: dao Trang 89

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

– Cách làm: Dùng dung dịch FeCl3 nồng độ 3 – 5% (màu vàng nhạt) xoa lòng bàn tay nói rằng đó là “nước iot loãng” để sát trùng trước khi cắt, và dùng dung dịch KCNS nồng độ 3 – 5% (không màu) làm “nước” để rửa lưỡi dao. Chú ý: Cần để cho các dung dịch trên còn dính lại trong lòng bàn tay và trên lưỡi dao càng nhiều càng tốt. Dùng lưỡi dao cùn nhưng đã được đánh sáng loáng lướt nhẹ lên lòng bàn tay, lập tức “máu” sẽ chảy ra.

– Giải thích: FeCl3 tác dụng với KCNS tạo thành chất Fe(CNS)3 có màu đỏ máu.

FeCl3 + 3KCNS →

Fe(CNS)3 + 3KCl

Màu đỏ xuất hiện ngay cả trong những dung dịch có nồng độ ion Fe3+ rất thấp, nên phản ứng tạo ra Fe(CNS)3 được sử dụng rộng rãi trong phân tích định tính và định lượng.

Thí nghiệm 35. Đài phun nước

Bạn có thể làm một cái đài phun nước nhỏ bé, xinh xắn để làm đẹp thêm cho mô hình một công viên chẳng hạn.

Thí nghiệm này cũng có thể minh họa cho nguyên tắc hoạt động của bình cứu hỏa.

– Hoá chất: 2 – 3g axit oxalic H2C2O4; 2 – 3g NaHCO3, nước – Dụng cụ: ống nghiệm, bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua.

– Cách làm: Muốn vậy, bạn lấy 2 – 3g axit oxalic H2C2O4 trộn với 2 – 3g NaHCO3 và đổ hỗn hợp này vào ống nghiệm thể tích khoảng 60ml. Sau đó, đổ nước vào và nút chặt ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua. Ống này cần cắm tới đáy ống nghiệm.

Nước trong ống sẽ phun ra rất mạnh như một đài phun nước trong công viên vậy.

– Giải thích: Giữa dung dịch H2C2O4 và muối NaHCO3 có phản ứng: H2C2O4 + 2NaHCO3 ---> Na2C2O4 + 2H2O + 2CO2 Khí CO2 sinh ra nén rất mạnh lên dung dịch trong ống nghiệm và đẩy nó phun mạnh ra ngoài.

Thí nghiệm 36. “Sao băng” trong ống nghiệm

– Hoá chất: sắt (II) sunfat, dung dịch axit oxalic – Dụng cụ: ống nghiệm, giấy lọc, cốc – Cách làm: Rót dung dịch sắt (II) sunfat vào dung dịch axit oxalic sẽ thu được kết tủa sắt oxalat. Đem lọc và sấy khô kết tủa rồi nung nóng trong ống nghiệm đậy kín không cho

Trang 90

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

không khí lọt vào sẽ xuất hiện những hạt sắt nóng đỏ bay trong ống nghiệm trông như cảnh “sao băng”.

– Giải thích: Các phản ứng xảy ra như sau: FeSO4 + (COOH)2 →

Fe(COO)2 + H2SO4

Fe(COO)2 → Fe + 2CO2 Phản ứng thứ hai giải phóng CO2 thổi những hạt sắt nóng đỏ bay lên như sao băng.

Thí nghiệm 37. Dùng đường làm thuốc súng

– Hoá chất: đường C12H22O11, KClO3, H2SO4 – Dụng cụ: miếng sắt tây – Cách làm: Nghiền đường thành bột trộn với muối KClO3 theo tỉ lệ bằng nhau về khối lượng. Đổ hỗn hợp thu được lên một miếng sắt tây rồi vun lại thành một đống nhỏ hình nón, ở đỉnh đánh lõm xuống. Dùng ống nhỏ giọt lấy H2SO4 đậm đặc và nhỏ vài giọt vào đỉnh lõm của hình nón. Hỗn hợp lập tức bùng lên và gần như cháy một cách chớp nhoáng tạo thành những luồng khói dày đặc, tỏa rộng lên trên hệt như đốt thuốc súng vậy.

– Giải thích: KClO3 tác dụng với H2SO4 tạo ra axit HClO3: 2KClO3 + H2SO4 →

K2SO4 + 2HClO3

Axit HClO3 bị phân hủy thành nước, oxi và clodioxit ClO2, chất này lại bị phân hủy rất mạnh giải phóng O2 và làm cho đường bốc cháy. Vì phản ứng khởi đầu phát triển rất nhanh nên cũng như thuốc súng, đường bị cháy hầu như tức thời.

Thí nghiệm 38. Cầu vồng trong ly nước

– Hoá chất: đường, nước, màu thực phẩm, muỗng soup – Dụng cụ: 5 ly thủy tinh – Cách làm: 1. Sắp xếp 5 ly thủy tinh theo trật tự. Cho 1 muỗng (15g) đường vào ly thứ 1; 2 muỗng (30g) đường vào ly thứ 2; 3 muỗng (45g) đường vào ly thứ 3; 4 muỗng (60g) đường vào ly thứ 4.

Ly thứ 5 để không và không chứa gì cả.

2. Cho 3 muỗng (45ml) nước lọc vào 4 ly thủy tinh. Khuấy đều dung dịch. Nếu đường trong 4 ly khó tan, thêm 1 muỗng (15ml) nước lọc vào mỗi 4 ly.

Trang 91

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

3. Dùng phẩm màu thực phẩm, cho 2-3 giọt màu đỏ vào ly 1, màu vàng cho ly 2, màu xanh lá cây cho ly 3, xanh da trời cho ly 4. Khuấy đều dung dịch.

4. Bây giờ bắt tay vào làm cầu vồng sử dụng dung dịch ở các nồng độ khác nhau. Cho khoảng 1/4 dung dịch màu xanh da trời vào ly thứ 5.

5. Cẩn thận cho dung dịch màu xanh lá cây lên trên dung dịch màu xanh da trời. Dùng một cái muỗng đặt trên miệng ly để làm điều này, chỉ ở trên lớp dung dịch màu xanh da trời, và cho từ từ dung dịch màu xanh lá cây ở phía sau của chiếc muỗng. Nếu bạn làm đúng, bạn sẽ không làm xáo trộn lớp dung dịch màu xanh da trời một chút nào. Cho dung dịch màu xanh lá cây cho đến 1/2 ly.

6. Bây giờ thì cho dung dịch màu vàng lên trên lớp dung dịch màu xanh lá cây, sử dụng phía sau của chiếc muỗng. Cho dung dịch đến khi đầy 3/4 ly.

7. Sau cùng, cho dung dịch màu đỏ trên lớp dung dịch màu vàng. Cho dung dịch vào đến khi đầy ly.

– Giải thích: 1. Các dung dịch đường có thể hòa lẫn với nhau, do đó các dung dịch màu có thể trộn lẫn với nhau.

2. Nếu bạn khuấy cột cầu vồng dung dịch thì điều gì sẽ xảy ra? Bởi vì cột dung dịch này là ở các nồng độ khác nhau của cùng 1 chất, việc khuấy sẽ làm dung dịch trộn lẫn với nhau.

Nhưng không làm thành hỗn hợp, giống như dầu và nước.

3. Tránh dùng phẩm màu thực phẩm dạng gel. Như có thể thấy trên hình, điều này làm cho trẻ khó pha thành dung dịch.

4. Nếu đường khó tan, không thêm nước thì để hòa tan đặt dung dịch khoảng 30 giây trong lò vi sóng hoặc dùng nước ấm ngay từ đầu. Nếu dùng nước nóng để pha dung dịch, tránh để cháy nóng.

5. Nếu bạn muốn pha cột cầu vồng có thể dùng giải khát được, thay vì dùng dung dịch đường với phẩm màu thực phẩm, có thể dùng nước giải khát ít ngọt hơn hoặc dung dịch ngọt với 4 hương vị.

Trang 92

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

CHỦ ĐỀ 3: HÓA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG Cách làm son môi bằng củ dền, gấc I. MỤC ĐÍCH - Thực hiện nhiệm vụ sinh hoạt chuyên đề tháng 3 ở tổ bộ môn theo kế hoạch của tổ chuyên môn đã thống nhất từ đầu năm.

- Tạo sân chơi bổ ích cho học sinh đồng thời giúp các em đạt được các mục tiêu sau: 1. Kiến thức Biết được : - Một số tính chất vật lí, khả năng tan vào nhau của dầu dừa, dầu gấc, vaseline; nhiệt độ đông đặc - Các sản phẩm từ tự nhiên củ dền, dầu gấc có nhiều liên kết pi rất có lợi cho sức khỏe.

2. Kĩ năng - Tìm thông tin trên mạng, cách làm son môi từ nguyên kiệu tự nhiên.

- Biết làm tinh dầu gấc.

- Biết làm son môi bằng củ dền.

- Biết làm son môi từ gấc.

3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ sức khoẻ, tuyên truyền, vận động, thuyết phục người khác tham gia bảo vệ sức khỏe.

- Tạo hứng thú với phương pháp học tập mới, từ đó bồi dưỡng niềm say mê với môn Hoá học.

4. Phẩm chất, năng lực cần đạt - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực tự học.

- Năng lực giao tiếp.

- Năng lực hợp tác - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

- Năng lực công nghệ thông tin.

- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

Trang 93

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

II. NỘI DUNG SINH HOẠT 1. Đối tượng: học sinh khối 10, 11, 12 yêu thích chủ đề sẽ đăng kí danh sách cho GV bộ môn Hóa.

2. Thời gian: 8 tuần học kì 1 3. Địa điểm: phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu 4. Chuẩn bị: 4.1. Giáo viên a. Lập kế hoạch xin ý kiến nhà trường TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM NHÓM HÓA HỌC

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc KẾ HOẠCH TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC

I. THỜI GIAN: Tuần 10 (khoảng giữa tháng 11) II. ĐỊA ĐIỂM: Phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu III. THÀNH PHẦN: 1. Giáo viên môn Hóa Học 2. Toàn thể học sinh đăng kí tham gia câu lạc bộ IV. NỘI DUNG SINH HOẠT “ Hóa học và đời sống” V. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ: 1. Phụ trách chung: đ/c Bùi Thị Mơ 2. Phụ trách câu lạc bộ theo chủ đề “Hóa học và đời sống”: đ/c Hà và đ/c Thương 3. Quay phim, ghi lại hoạt động: đ/c Thảo 4. Quản lý học sinh: các đ/c trong nhóm Hóa VI. CAM KẾT: Chúng tôi gồm giáo viên phụ trách cam kết sẽ tổ chức buổi sinh hoạt an toàn, hiệu quả,.. Nếu không may xảy ra vấn đề gì chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Hải Hậu, ngày … tháng … năm …

Người lập kế hoạch Trang 94

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

...................

Duyệt của hiệu trưởng

Phê duyệt của Ban Giám hiệu

Tổ trưởng CM Bùi Thị Mơ

b. Bài kiểm tra kiến thức sau buổi sinh hoạt, 4.2. Học sinh - Thư kí câu lạc bộ chuẩn bị phiếu thăm dò trước và sau khi sinh hoạt câu lạc bộ - Chủ nhiệm cùng với phó chủ nhiệm câu lạc bộ lập kế hoạch phân công công việc cho các thành viên trong câu lạc bộ.

- HS được phân công công việc chuẩn bị các nội dung liên quan đến buổi sinh hoạt câu lạc bộ như bản thuyết trình, các câu hỏi, quy trình làm...

- Các tiết mục văn nghệ - Các phần quà 5. Cách thức thực hiện: * Bước 1. Gửi thông báo Câu lạc bộ Hóa học trường THPT A Hải Hậu Thông báo: Son môi được coi là vật “bất ly thân” của mọi cô gái nên thật dễ hiểu vì sao trong túi hay bóp ví của cô nàng nào cũng luôn có sẵn một thỏi son môi yêu thích. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề son môi chứa chì hay các thành phần có hại gây khô môi, thâm môi vẫn luôn khiến nhiều chị em e ngại khi sử dụng. Vậy, tại sao bạn không tự làm một thỏi son môi cho mình? Đến với buổi sinh hoạt, mỗi học sinh có thể trang bị thêm cho mình những kiến thức quý giá, cách làm son môi tự nhiên tại nhà. Rất hân hạnh được đón tiếp các bạn tới tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ Hóa học của chúng tôi.

Thời gian vào lúc ... ngày ... Địa điểm: diễn ra tại Phòng hóa học- nhà E Xin trân trọng cảm ơn!

Trang 95

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

* Bước 2. Xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung hoạt động, hình thức tổ chức câu lạc bộ tương ứng với các chủ đề đã được chọn.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ, phó chủ nhiệm câu lạc bộ thư kí, thủ quỹ đã được bầu cử sẽ bàn bạc thống nhất kế hoạch, nội dung thực hiện. Trong việc xây dựng kế hoạch HS sẽ xác định công việc cần làm, người thực hiện, thời gian dự kiến hoàn thành và sản phẩm tạo được. Sau đây chỉ là dẫn chứng bảng xây dựng kế hoạch của nhóm HS phụ trách: 1. Chủ nhiệm CLB: Trang 11A12 2. Phó chủ nhiệm CLB: Giang 11A11 3. Thư kí: Phượng 11A3 4. Quản trò (dẫn chương trình): Xuân 11A1 5. Thủ quỹ: Linh 11A3 Nội dung

HS phụ trách

Thời gian

Sản phẩm dự kiến

duyệt sản phẩm Dẫn chương trình

Xuân 11A1

15/11

- Bản lời dẫn chương trình

Cách làm son môi bằng

Chi, Ly 11A12

13/11

củ dền

-

Nguyên

cách

liệu,

làm,

quy

trình, thỏi son tạo ra Cách làm son dưỡng môi

Hòa, Diễm Quỳnh 11A11

12/11

bằng gấc

Nguyên liệu, cách làm,

quy trình,

thỏi son tạo ra Văn nghệ

Vân, Huy 11A8

11/11

Các tiết mục văn nghệ

Chuẩn bị quà

Thủ quỹ của câu lạc bộ

14/11

Các phần quà

- GV hướng dẫn, theo dõi để kịp thời can thiệp để giúp đỡ HS hoàn thành tốt công việc của mình.

Trang 96

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

* Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định - Các thành viên được phân công phụ trách khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra tiến độ hoàn thành công việc đã giao cho các thành viên.

- GV kiểm tra, duyệt sản phẩm của HS vào thời gian trước khi tổ chức sinh hoạt 1 tuần Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt câu lạc bộ: - Khai mạc: MC tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, thành phần tham gia câu lạc bộ.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường diễn ra.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN TRƯỚC BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

- Sau đó sẽ bắt đầu buổi sinh hoạt với các hoạt động sau:

Trang 97

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hoạt động 1: Khởi đầu Tiến trình

Học sinh

MC: Son môi được coi là vật “bất ly - Xem video cách làm son môi bằng củ dền, gấc.

thân” của mọi cô gái nên thật dễ hiểu vì sao trong túi hay bóp ví của cô nàng nào cũng luôn có sẵn một thỏi son môi yêu thích. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề son môi chứa chì hay các thành phần có hại gây khô môi, thâm môi vẫn luôn khiến nhiều chị em e ngại khi sử dụng. Vậy, tại sao bạn không tự làm một thỏi son môi cho mình?

- Chúng ta sẽ cùng tham gia vào câu lạc bộ để mỗi bạn sẽ có 1 thỏi son môi mang về nhé.

- Trước tiên các bạn sẽ xem quy trình làm son trông video Hoạt động 2: Văn nghệ

HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 3: Làm son môi bằng củ dền, gấc Tiến trình

Học sinh

- MC: mời 6 HS xung phong lên cùng 4 HS

- Các học sinh xung phong tham gia cùng

đã chuẩn bị

các học sinh đã biết trước qui trình.

+ Làm son môi bằng củ dền: gồm 2 HS

- Các học sinh tham gia đều được quà là

chuẩn bị và 3 HS xung phong.

những thỏi son môi tự làm

+ Làm son môi bằng gấc: gồm 2 HS chuẩn bị và 3 HS xung phong.

Trang 98

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Cách làm son môi bằng củ dền

Cách làm son dưỡng môi bằng gấc

1. Chuẩn bị nguyên liệu

1. Chuẩn bị nguyên liệu

+ Củ dền tươi: 1 củ

+ 50ml dầu gấc

+ Dầu dầu dừa: 1 muỗng

+ 50ml dầu dừa (có thể thay đổi)

+ Vaseline: 2 muỗng (có thể sáp ong)

+ 25 gam hoặc vaseline

2. Chuẩn bị dụng cụ

2. Chuẩn bị dụng cụ

+ 1 cốc thủy tinh

+ 1 cốc thủy tinh

+ Mảnh vải lọc

+ Đũa thủy tinh

+ Đũa thủy tinh

+ Đèn cồn

+ Đèn cồn

+ 1 ống son rỗng (có thể thay 1 lọ đựng son

+ 1 ống son rỗng (có thể thay 1 lọ đựng son sạch) sạch) 3. Cách làm son môi bằng củ dền

3. Cách làm son môi bằng gấc

- Bước 1: Đem củ dền gọt bỏ vỏ và rửa sạch, - Bước 1: Làm dầu gấc: Gấc rửa sạch, bổ đem củ dền ép lấy nước, để son có độ mịn quả gấc ra làm đôi. Sau đó nạo phần múi gấc chuẩn nhất, nên lọc nước ép củ dền qua ra cho vào bát ( nhớ nạo cả phần thịt vàng miếng vải mỏng lọc để loại bỏ các chất cặn dính vào vỏ gấc ), đây cũng là phần chứa (nếu có) nhé.

nhiều chất dinh dưỡng của quả gấc (có thể

- Bước 2: Cho khoảng 1/8 chén dịch ép vào đem hạt gấc, thịt gấc ra phơi cho se lại). một cốc thủy tinh. Đặt cốc này trong nồi nhỏ - Bước 2: Bắt đầu cách làm dầu gấc có chút nước để nấu bằng hơi nóng của nước Sau khi đã tách được phần thịt gấc,cho vào như dạng đun cách thủy. Đun trên lửa nhỏ, nồi có đế dày, đổ dầu dừa (hoặc dầu ô liu, vừa đun vừa dùng đũa thủy tinh khuấy đều dầu đậu nành) vào, quấy đều. Để lửa liu riu đến khi nào thấy hơi nước thoát ra và nước cho hỗn hợp này sôi. Khi nhìn thấy màu của ép củ dền có độ sền sệt thì tắt bếp.

thịt gấc chuyển sang màu nâu đỏ đậm thì tắt

- Bước 3: Nhấc cốc thủy tinh chứa nước ép bếp (khoảng tầm 40 phút). Bởi lúc này, tinh củ dền ra và để cho bớt nóng, khi nước củ chất của gấc đã ngấm quyện vào dầu dừa. dền có độ ấm vừa phải thì cho 1 muỗng dầu Tiếp đó, đổ phần hỗn hợp này lọc qua rây, dừa + 2 muỗng vaseline vào khuấy đề rồi chỉ lấy phần tinh chất dầu gấc trong thôi, nhớ Trang 99

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

cho vào cốc đun tiếp trên lửa nhỏ đến khi sáp bỏ cặn. Dầu gấc đúng chuẩn là có màu đỏ ong tan ra hết thì nhấc ra khỏi bếp, khuấy cam, trong, và có mùi thơm ngậy. Càng lọc kỹ, dầu gấc sẽ càng trong. Lọc xong để 1

đều tay.

- Bước 4: Cho hỗn hợp son môi điều chế thời gian cho các gợn lăn tăn còn sót lắng được vào lọ đựng son rồi đậy nắp và bảo xuống quan trong tủ lạnh.

- Bước 3: Cho vaseline và dầu dừa vào chén rồi đun nóng trong với nhiệt độ 70-80 độ C trong vòng 1 phút. Sau đó lấy ra, quan sát nếu thấy sáp ong và dầu dừa hòa tan với nhau là được. Trường hợp nếu chưa hòa tan, cho đun khoảng tầm 30s nữa để hỗn hợp hòa tan hơn.

- Bước 4: Cho dầu gấc khuấy nhanh tay rồi cho vào ống son rỗng trước khi hỗn hợp đông lại. Đợi đến khi hỗn hợp từ từ đông cứng có thể dùng được rồi. Nhưng tốt nhất nên để hỗn hợp vào tủ lạnh bảo quản và thử son dưỡng bằng gấc vào ngày hôm sau.

Lưu ý - Không sử dụng các vật dụng kim loại trong quá trình làm son môi, có thể dùng các vật dụng bằng thủy tinh, sứ hay gỗ để tránh làm biến đổi màu son nhé.

- Tùy theo sở thích mà các nàng có thể sử dụng lọ son theo kiểu dáng mà mình yêu thích như dạng hủ, lọ hay dạng thỏi đều được.

- Có thể dùng tinh dầu trái cây, bưởi để tạo hương thơm đặc biệt cho thỏi son.

- Độ cứng ít hay nhiều của thỏi son tùy thuộc lượng vaseline trong hỗn hợp. Nếu muốn thỏi son dưỡng cứng bạn hãy tăng lượng vaseline.

- Về độ bóng của son, hoàn toàn có thể điều chỉnh bằng cách thay đổi lượng dầu dừa, dầu ô liu sao cho hợp lý.

Trang 100

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Cách bảo quản - Vì chứa nhiều thành phần dưỡng ẩm nên phải hết sức chú ý khâu bảo quản để vừa được lâu mà lại tốt cho sức khỏe.

- Nếu thời tiết lạnh thì bạn có thể để ngoài.

- Vào mùa hè thì bạn nên cất chúng vào tủ lạnh để dùng dần.

Hoạt động 4: Kiểm tra đánh giá - GV phụ trách phát cho mỗi HS tham gia 1 bài test để kiểm tra các kiến thức HS nắm được cũng như thái độ của HS qua buổi sinh hoạt câu lạc bộ.

I. PHẦN BẮT BUỘC (Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng để trả lời các câu hỏi sau) Câu 1. Trong quả gấc chín rất giàu hàm lượng: A.ete của vitamin A B. este của vitamin A

C. β-caroten

D. vitamin B

Câu 2. Bảo quản thực phẩm (thịt, cá...) bằng cách nào sau đây được coi là an toàn?

A. Dùng phân đạm, nước đá

B. Dùng nước đá và nước đá khô

C. Dùng fomon, nước đá

D. Dùng nước đá khô, fomon

Câu 3. Nước đá khô để bảo quản thực phẩm (thịt, cá...) là: A. Phân đạm

B. CO2 rắn

C. Dùng fomon

. Nước đá

Câu 4. Từ dầu thực vật làm thế nào để có được bơ?

A. Hiđro hóa axit béo.

B. Hiđro hóa lipit lỏng.

C. Để hiđro hòa lipit lỏng.

D. Xà phòng hóa lipit lỏng.

Câu 5. Trong xương động vật nguyên tố canxi và photpho tồn tại chủ yếu dưới dạng Ca3(PO4)2. Nếu muốn nước xương thu được có nhiều canxi và photpho ta nên làm gì ?

A. Cho ninh xương với nước.

B. Cho thêm vào nước ninh một ít quả chua (me, sấu, dọc,...)

C. Cho thêm ít vôi tôi.

D. Cho thêm ít muối ăn.

Câu 6. Ứng dụng nào sau đây của aminoaxit là không đúng?

A. Axit glutamic là thuốc bổ thần kinh, methionin là thuốc bổ gan.

B. Aminoaxit thiên nhiên (hầu hết là α-aminoaxit) là cơ sở kiến tạo protein trong cơ thể sống.

Trang 101

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

C. Muối đinatri glutamat là gia vị cho thức ăn (gọi là bột ngọt hay mì chính).

D. Các aminoaxit (nhóm NH2 ở vị số 6, 7...) là nguyên liệu sản xuất tơ nilon.

Câu 7. Trong một số quảng cáo trên truyền hình, ta thường thấy giới thiệu về loại nước tương an toàn “không có 3-MCPD”. Đây là chất độc sinh ra trong quá trình lên men tự nhiên dùng trong sản xuất tương truyền thống, là tác nhân gây ung thư rất mạnh. Biết tên đầy đủ của 3-MCPD là 3-MonoCloPropanĐiol, công thức cấu tạo tương ứng của nó là A. HO-CH2-CHOH-CH2Cl

B. HO-CH2-CHCl-CH2OH

C. H2N-CH2-CH(NH2)-CH2Cl

D. HO-CH2-CHOH-CHCl-CH3

Câu 8. Trong ẩm thực truyền thống Việt Nam, có một thứ đặc sản không thể không nhắc tới là các loại “rượu thuốc”. Cách thức làm rượu thuốc nhìn chung đều đơn giản, chỉ cần sơ chế các loại thảo dược, động vật hoặc bộ phận của chúng rồi ngâm với rượu trắng có nồng độ cao trong thời gian tối thiểu khoảng 100 ngày là dùng được.

Nghiên cứu khoa học cũng cho thấy trong thành phần của các loại rượu thuốc đều có chứa rất nhiều hoạt chất sinh học có “dược tính” quý, góp phần chữa được nhiều loại bệnh và nâng cao sức khẻ, thể trạng. Cơ sở khoa học của việc ngâm rượu là A. Ancol etylic có nhiệt độ sôi thấp hơn nước nên có thể làm các hoạt chất sinh học dễ bay hơi hơn.

B. Ancol etylic là dung môi tốt, hòa tan được nhiều hoạt chất sinh học cả phân cực và không phân cực.

C. Ancol etylic tác dụng hóa học với các hoạt chất sinh học tạo thành các sản phẩm có “dược tính” mạnh hơn.

D. Ancol etylic phản ứng hóa học với các hoạt chất sinh học làm cho chúng trở nên “ngon” hơn.

Câu 9. Sudan là 1 nhóm phẩm màu azo được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp, thực phẩm và mỹ phẩm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, sudan dần bị hạn chế và cấm sử dụng do được chứng minh có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư trên người.

Sudan gồm nhiều loại, trong đó Sundan I là chất hữu cơ có màu đỏ thẫm thường được dùng để tạo màu đỏ trong các loại thực phẩm, ớt bột, tương ớt, tương cà, pizza…. và son môi.

Trang 102

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Trong Sudan I, C chiếm 77,42%C; 4,84%H; 11,29%N và 6,45%O về khối lượng.

Biết CTPT của Sudan I trùng với CT đơn giản nhất. CTPT của Sudan I là: A. C24H20N4O

B. C18H16N2O

C. C22H16N4O

D. C16H12N2O

Câu 10. Hình vẽ dưới đây biểu diễn cho các giai đoạn của quá trình tách chất bằng phương pháp kết tinh

Trong quá trình kết tinh, người ta thực hiện các giai đoạn sau: (a) Hòa chất rắn chứa hỗn hợp chất vào một dung môi, đun nóng để tạo dung dịch bão hòa ở nhiệt độ cao. (b) Lọc bỏ phần rắn không hòa tan bằng phễu lọc. (c) Để nguội để các chất bắt đầu kết tinh. (d) Thực hiện bơm hút chân không để tách lấy chất rắn kết tinh.

Hãy cho biết phương pháp sử dụng trong quá trình sau đây thuộc loại phương pháp kết tinh?

A. Nấu rượu uống.

B. Làm đường cát, đường phèn từ nước mía.

C. Ngâm rượu thuốc, rượu rắn.

D. Giã lá chàm, cho vào nước, lọc lấy dung dịch màu để nhuộm sợi, vải.

II. PHẦN KHÔNG BẮT BUỘC 1. Em có thấy buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay có bổ ích không............................................

Vì................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

Trang 103

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

2. Em có góp ý gì cho buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay không?............................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

3. Chủ đề tiếp theo em muốn câu lạc bộ tổ chức:....................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước sau khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường kết thúc.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN SAU BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

Trang 104

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

SAU ĐÂY LÀ 1 SỐ HÌNH ẢNH VỀ BUỔI SINH HOẠT

Ảnh 13. Tinh dầu dừa

Ảnh 14. Cho son vào ống son rỗng

Trang 105

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

CHỦ ĐỀ 4: VẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC ĐỂ GIẢI THÍCH CÁC HIỆN TƯỢNG THỰC TẾ I. MỤC ĐÍCH - Thực hiện nhiệm vụ sinh hoạt chuyên đề tháng 3 ở tổ bộ môn theo kế hoạch của tổ chuyên môn đã thống nhất từ đầu năm.

- Tạo sân chơi bổ ích cho học sinh đồng thời giúp các em đạt được các mục tiêu sau: 1. Kiến thức Biết tính chất vật lý, tính chất hóa học, ứng dụng của các chất hóa học.

2. Kĩ năng - Vận dụng các kiến thức hóa học để giải thích các hiện tượng thực tế.

- Sử dụng phần mềm Word, Power Point, chèn hình ảnh, âm thanh, tạo video clip,…

3. Thái độ: - Tạo hứng thú với phương pháp học tập mới, từ đó bồi dưỡng niềm say mê với môn Hoá học.

4. Phẩm chất, năng lực cần đạt - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực tự học.

- Năng lực giao tiếp.

- Năng lực hợp tác - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

- Năng lực công nghệ thông tin.

- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

- Phẩm chất tự tin, có trách nhiệm.

II. NỘI DUNG SINH HOẠT 1. Đối tượng: học sinh khối 10, 11 yêu thích chủ đề sẽ đăng kí danh sách cho GV bộ môn Hóa.

2. Thời gian: 8 tuần học kì II Trang 106

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

3. Địa điểm: phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu 4. Chuẩn bị: 4.1. Giáo viên a. Lập kế hoạch xin ý kiến nhà trường TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM NHÓM HÓA HỌC

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc KẾ HOẠCH TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ MÔN HÓA HỌC

I. THỜI GIAN: Tuần 30 (khoảng giữa tháng 3) II. ĐỊA ĐIỂM: Phòng bộ môn Hóa học trường THPT A Hải Hậu III. THÀNH PHẦN: 1. Giáo viên môn Hóa Học 2. Toàn thể học sinh đăng kí tham gia câu lạc bộ IV. NỘI DUNG SINH HOẠT “Vận dụng kiến thức Hóa học phổ thông để giải thích các hiện tượng thực tế” V. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ: 1. Phụ trách chung: đ/c Bùi Thị Mơ 2. Phụ trách câu lạc bộ theo chủ đề “Hóa học và môi trường”: đ/c Hà và đ/c Thương 3. Quay phim, ghi lại hoạt động: đ/c Diệp 4. Quản lý học sinh: các đ/c trong nhóm Hóa VI. CAM KẾT: Chúng tôi gồm giáo viên phụ trách cam kết sẽ tổ chức buổi sinh hoạt an toàn, hiệu quả,.. Nếu không may xảy ra vấn đề gì chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Hải Hậu,ngày ... tháng ... năm ...

Người lập kế hoạch ...................

Duyệt của hiệu trưởng

Phê duyệt của Ban Giám hiệu

Tổ trưởng CM Bùi Thị Mơ

Trang 107

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

b. Bài kiểm tra kiến thức sau buổi sinh hoạt, 4.2. Học sinh - Thư kí câu lạc bộ chuẩn bị phiếu thăm dò trước và sau khi sinh hoạt câu lạc bộ - Chủ nhiệm cùng với phó chủ nhiệm câu lạc bộ lập kế hoạch phân công công việc cho các thành viên trong câu lạc bộ.

- HS được phân công công việc chuẩn bị các nội dung liên quan đến buổi sinh hoạt câu lạc bộ như bản thuyết trình, các câu hỏi, trò chơi liên quan...

- Các tiết mục văn nghệ - Các phần quà 5. Cách thức thực hiện: * Bước 1. Gửi thông báo Câu lạc bộ Hóa học trường THPT A Hải Hậu Thông báo: Bạn đã từng ăn muối chưa, hay bạn đã từng bị ong đốt chưa? Và có bao giờ các bạn đặt câu hỏi tại sao muối lại mặn và tại sao dùng vôi để bôi lên chỗ vết thương khi bị ong đốt không? Để trả lời câu hỏi đó, các bạn có thể tham gia vào câu lạc bộ Hóa học với chủ đề “VẬN DỤNG KIẾN THỨC HÓA HỌC ĐỂ GIẢI THÍCH CÁC HIỆN TƯỢNG THỰC TẾ ”. Đến với buổi sinh hoạt, các bạn có thể dùng các kiến thức hóa học để giải thích được rất nhiều hiện tượng bạn còn băn khoăn khi gặp trong thực tế. Rất hân hạnh được đón tiếp các bạn tới tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ Hóa học của chúng tôi.

Thời gian vào lúc ... ngày ... Địa điểm: diễn ra tại Phòng hóa học- nhà E Xin trân trọng cảm ơn! * Bước 2. Xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung hoạt động, hình thức tổ chức câu lạc bộ tương ứng với các chủ đề đã được chọn.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ, phó chủ nhiệm câu lạc bộ, thư kí, thủ quỹ đã được bầu cử sẽ bàn bạc thống nhất kế hoạch, nội dung thực hiện. Trong việc xây dựng kế hoạch phải xác định được công việc cần làm, người thực hiện, thời gian dự kiến hoàn thành và sản phẩm tạo được. Sau đây chỉ là dẫn chứng bảng xây dựng kế hoạch của nhóm HS phụ trách: Trang 108

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

1. Chủ nhiệm CLB: Tuyến lớp 11A10 2. Phó chủ nhiệm CLB: Mạnh lớp 11A1 3. Thư kí: Giang Trang lớp 11A8 4. Quản trò (dẫn chương trình) Cúc và Chung lớp 11A1 5. Thủ quỹ: Hiền 11A4 Nội dung

HS phụ trách

Thời gian

Sản phẩm dự

duyệt sản

kiến

phẩm Dẫn chương trình

Cúc và Chung lớp

06/03

11A1 Trò chơi “hái táo”

Huyền, Hưng lớp

Bản lời dẫn chương trình

02/03

11A10

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

Trò chơi “phá bóng tìm

Cường, Mai Tuấn lớp

kiến thức”

10A4

02/03

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

Trò chơi “chiếc nón kì

Hùng, Lệ lớp 10A10

02/03

diệu”

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

Trò chơi “luckynumbers”

Huy, Phương Anh lớp

02/03

11A2

Các câu hỏi và powerpoint về trò chơi

Các câu hỏi thảo luận

Phó chủ nhiệm CLB

04/03

Mạnh lớp 11A1 Văn nghệ

Vân, Lý, Hoán lớp

luận 06/03

11A8 Chuẩn bị quà

Thủ quỹ của CLB

Các câu hỏi thảo Các tiết mục văn nghệ

08/03

Các phần quà

- GV hướng dẫn, theo dõi để kịp thời can thiệp để giúp đỡ HS hoàn thành tốt công việc của mình.

Trang 109

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

* Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch đã hoạch định - Các thành viên được phân công phụ trách khẩn trương hoàn thành các công việc được giao.

- Chủ nhiệm câu lạc bộ có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra tiến độ hoàn thành công việc đã giao cho các thành viên.

- GV kiểm tra, duyệt sản phẩm của HS vào thời gian trước khi tổ chức sinh hoạt 1 tuần Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt câu lạc bộ: - Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường diễn ra.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN TRƯỚC BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

- Sau đó sẽ bắt đầu buổi sinh hoạt với các hoạt động sau: Hoạt động 1: Khởi đầu - Khai mạc: MC tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, thành phần tham gia câu lạc bộ.

Sau đó MC giới thiệu các hoạt động diễn ra trong buổi sinh hoạt - MC tổ chức các trò chơi để tìm hiểu các vấn đề liên quan.

Hoạt động 2: Trò chơi “Hái táo”

Trang 110

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Câu 1

Câu 3

Câu 5

Câu 7

Câu 2

Câu 9

Câu 4

Câu 6

Câu 8

Câu 10

MC giới thiệu luật trò chơi hái táo: Cử 2 đội lên chơi, mỗi đội gồm 5 HS, mỗi đội sẽ lựa chọn 1 cây táo và đội đó được quyền lựa chọn trái táo hái trên cây, mỗi đội sẽ được hái tối đa 5 trái táo; mỗi 1 trái táo được lựa chọn sẽ có 1 câu hỏi tương ứng. Nếu trả lời đúng thì trái táo sẽ được hái, còn nếu trả lời sai trái táo sẽ vẫn ở trên cây. Thời gian để các đội hái táo là 10 phút.

Sau đó MC thành lập 2 đội chơi trên tinh thần xung phong của các thành viên trong câu lạc bộ. 2 đội chơi lên sân khấu và tự giới thiệu về đội mình, sau đó bắt đầu thi đấu Bộ câu hỏi của trò chơi gồm 10 câu hỏi sau: Câu hỏi cho đội táo đỏ

Câu hỏi cho đội táo vàng

Câu hỏi 1: Vì sao dùng nước clo để sát Câu hỏi 2: Vì sao không đựng dung dịch HF trùng nước trong hệ thống cung cấp nước trong bình đựng bằng thủy tinh? Dùng bình sạch?

làm bằng gì để đựng dung dịch HF?

Đáp án:

Đáp án:

Dùng nước clo để sát trùng nước trong hệ thống cung cấp nước sạch vì Cl 02 + H2O HCl+ HClO

Dung dich HF, tuy là axit yếu nhưng có tính chất đặc biệt là ăn mòn được thuỷ tinh.

Do thành phần của thuỷ tinh chính là SiO2,

Trang 111

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

HClO có tính oxi hóa mạnh, có khả năng khi cho dung dịch HF vào thì có phản ứng: sát trùng

SiO2 + 4HF→ SiF4+ 2H2O Dùng bình làm bằng chất dẻo để đựng dung dịch HF.

Câu hỏi 3: Tại sao sau những cơn mưa có Câu hỏi 4: Tại sao khi đánh rơi nhiệt kế thủy sấm chớp, đường xá, khu phố, rừng ngân thì không được dùng chổi quét mà nên cây…bầu trời xanh cũng như sạch quang, rắc bột S lên trên? mát mẻ, trong lành hơn?

Đáp án:

Đáp án:

Thủy ngân (Hg) là kim loại ở dạng lỏng,

Do trong không khí có 20% O2 nên khi dễ bay hơi và hơi thủy ngân là một chất độc. có sấm chớp tạo điều kiện: O2 → O3

Vì vậy khi làm rơi nhiệt kế thủy ngân nếu

Tạo ra một lượng nhỏ O3, O3 có khả như ta dùng chổi quét thì thủy ngân sẽ bị năng sát trùng: O3 → O2 + O· (sát trùng)

phân tán nhỏ, làm tăng quá trình bay hơi và

Nên ngoài những hạt mưa cuốn theo làm cho quá trình thu gom khó khăn hơn. Ta bụi thì O3 là tác nhân làm môi trường sạch phải dùng bột S rắc lên những chỗ có thủy sẽ và cảm giác tươi, mát.

ngân, vì S có thể tác dụng với thủy ngân tạo thành HgS dạng rắn và không bay hơi.

Hg + S → HgS Quá trình thu gom thủy ngân cũng đơn giản hơn.

Câu hỏi 5: Vì sao người ta dùng tro bếp để Câu hỏi 6: Tại sao để cải tạo đất ở một số bón cho cây?

ruộng chua người ta thường bón bột vôi.

Đáp án:

Đáp án:

Vì trong tro bếp có chứa muối K2CO3 cung cấp nguyên tố kali cho cây.

Thành phần của bột vôi gồm CaO, Ca(OH)2 và một ít CaCO3, ở ruộng chua chứa axit, pH < 7 nên khi bón vôi bột phản ứng giữa axit và vôi bột sẽ xảy ra, làm cho

Câu hỏi 7: Vì sao muối NaHCO3 được dùng giảm tính axit ruộng sẽ hết chua.

Trang 112

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Câu hỏi 8: Vì sao trong công nghiệp thực

để chế thuốc chữa đau dạ dày?

phẩm, muối (NH4)2CO3 được dùng làm bột

Đáp án:

Trong dạ dày, có chứa dung dịch HCl. nở?

Người bị đau dạ dày là người có nồng độ

Đáp án:

dung dịch HCl cao làm dạ dày bị bào mòn.

(NH4)2CO3 được dùng làm bột nở vì khi

NaHCO3 dùng để chế thuốc đau dạ dày vì trộn thêm vào bột mì, lúc nướng bánh thì nó làm giảm hàm lượng dung dịch HCl có (NH4)2CO3 sẽ bị phân hủy thành các chất khí và hơi nên làm cho bánh xốp và nở hơn :

trong dạ dày nhờ phản ứng: NaHCO3 + HCl → NaCl + CO2 + H2O

NH4)2CO3 → NH3 + CO2 + H2O

Câu hỏi 9: Vì sao khi ném đất đèn xuống ao làm cá chết? Đáp án: Đất đèn có thành phần chính là canxi Câu hỏi 10: Ở nông thôn nước ta nhiều gia cacbua, khi tác dụng với nước sinh ra khí đình vẫn đun bếp rơm, bếp rạ, bếp củi. Khi mua rổ, rá, nong, nia … (được đan bởi tre,

axetilen và canxi hyđroxit:

CaC 2 + 2H 2O → C 2 H 2 + Ca ( OH )2

nứa, giang…) họ thường đem gác lên gác

Axetilen có thể tác dụng với H2O tạo ra bếp trước khi sử dụng để độ bền của chúng anđehit axetic. Các chất này làm tổn được lâu hơn. Giải thích tại sao? thương đến hoạt động hô hấp của cá vì vậy

Đáp án:

có thể làm cá chết.

Do trong khói của bếp có chứa anđehit fomic HCHO, chất này có khả năng diệt trùng, chống mối mọt nên làm rổ, rá, nong, nia… bền hơn.

- Kết thúc trò chơi đội nào hái được nhiều táo hơn đội đó dành chiến thắng ở trò chơi này. GV trao phần thưởng cho chiến thắng Hoạt động 3: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Trang 113

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Hoạt động 4: Trò chơi “phá bóng tìm kiến thức” MC giới thiệu luật trò chơi phá bóng tìm kiến thức: Cử 2 đội lên chơi, mỗi đội gồm 10 HS, 2 HS ghép thành 1 đôi, mỗi đôi kết hợp với nhau để đập vỡ 1 quả bóng rồi trả lời câu hỏi có trong quả bóng (lưu ý không dùng tay hoặc chân để đập bóng); đôi số 1 trả lời xong thì đôi số 2 tiếp tục lên, cứ như vậy cho đến hết 5 đôi. Mỗi đội trả lời 5 câu hỏi; mỗi câu trả lời đúng được 10 điểm; thời gian cho trò chơi của mỗi đội là 10 phút.

Sau đó MC thành lập 2 đội chơi trên tinh thần xung phong của các thành viên trong câu lạc bộ. Để đông đảo các thành viên của câu lạc bộ đều được tham gia các hoạt động thì MC cần lưu ý lựa chọn 2 đội chơi trò chơi này sẽ khác 2 đội chơi trò chơi hái táo. 2 đội chơi lên sân khấu và tự giới thiệu về đội mình, sau đó bắt đầu thi đấu Bộ câu hỏi của trò chơi gồm 10 câu hỏi sau: Câu hỏi cho đội 1

Câu hỏi cho đội 2

Câu hỏi 1: Axit clohiđric có vai trò như thế Câu hỏi 6: Vì sao cồn có thể sát khuẩn? nào đối với cơ thể con người ?

Đáp án: Cồn là dung dịch Ancol etylic (C2H5OH)

Đáp án:

Axit clohiđric có vai trò rất quan trọng có khả năng thẩm thấu rất cao, có thể xuyên trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. qua màng tế bào tiến sâu vào trong gây đông Trong dịch dạ dày của người có axit tụ protein làm cho tế bào vi khuẩn bị chết clohiđric với nồng độ khoảng 0,0001 đến

Thực tế thấy rằng chỉ có cồn 75% là có

0,001M (có độ pH tương ứng là 4 và 3). khả năng sát trùng tốt nhất, vì nếu cồn > 75% Ngoài việc hòa tan muối khó tan, nó còn là thì nồng độ cồn quá cao làm cho protein bị chất xúc tác cho các phản ứng phân hủy các đông tụ nhiều, làm protein trên bề mặt vi chất gluxit và chất protein thành các chất khuẩn đông cứng hình thành một lớp vỏ đơn giản hơn để cơ thể có thể hấp thụ được.

cứng ngăn không cho cồn thấm vào nên vi khuẩn không bị chết. Nếu cồn quá loãng (< 75%) thì hiệu quả sát trùng kém.

Câu hỏi 2: Vì sao rượu càng để lâu càng Câu hỏi 7: Để rượu nho có chất lượng tốt, ngon? Đáp án:

người ta thường chứa rượu trong các thùng gỗ và chôn sâu dưới lòng đất, càng sâu càng tốt.

Trang 114

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Quá trình lên men rượu từ đường là một Hãy giải thích tại sao? quá trình phức tạp, diễn ra theo nhiều giai đoạn, trong đó có qua các giai đoạn trung

Đáp án: Thùng rượu được chôn sâu dưới đất để

gian tạo anđehit. Anđehit làm giảm chất không khí không bị biến đổi nhiều như trên lượng, mùi vị của rượu, vì vậy nếu hàm mặt đất. Ở dưới sâu thì khí oxy không nhiều, lượng anđehit càng thấp thì rượu càng ngon.

không làm cho rượu chua.

Rượu càng để lâu thì quá trình lên men rượu càng xảy ra hoàn toàn, các sản phẩm anđehit trung gian cũng sẽ chuyển thành rượu, do đó rượu càng để lâu càng ngon.

Câu hỏi 3: Tục ngữ Việt Nam có câu: “Nước chảy đá mòn”, câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như thế nào?

Câu hỏi 8: Giải thích sự tạo thành hang động

Đáp án:

Trong đá thông thường chủ yếu là và thạch nhũ với những hình dạng phong phú CaCO3 nên trong nước sẽ tồn tại phương đa dạng? trình điện ly: CaCO3 Ca2+ + CO32- (*)

Đáp án:

Khi nước chảy sẽ cuốn theo các ion Ca2+

Trong đá thông thường chủ yếu là

; CO32-, theo nguyên lý chuyển dịch cân CaCO3, khi trời mưa, trong không khí có bằng hoá học thì cân bằng (*) chuyển dịch CO2 tạo môi trường axit làm tan được đá theo chiều thuận nên theo thời gian nước vôi, những giọt nước mưa rơi xuống như vô vàn mũi dao nhọn, sắc khắc vào đá những

chảy qua đá sẽ mòn dần.

Có thể giải thích bổ sung thêm nguyên đường nét khác nhau nhân khác: Vì trong nước có lẫn khí CO2

CaCO3 + CO2 + H2O → Ca(HCO3)2

nên sẽ xảy ra phản ứng

Theo thời gian dần tạo ra các hang động

CaCO3 + CO2 + H2O→ Ca(HCO3)2.

Khi nước có Ca(HCO3)2 ở đất đá do áp

Khi nước chảy sẽ cuốn Ca(HCO3)2 trôi suất nhiệt độ đột nhiên thấp nên khi giọt theo, qua thời gian đá sẽ bị mòn dần.

nước nhỏ từ từ có tồn tại phương trình: Trang 115

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Ca(HCO3)2 → CaCO3 + CO2 + H2O Như vậy lớp CaCO3 lưu lại ngày càng nhiều, dày gọi đó là nhũ có màu, hình thù đa dạng.

Câu hỏi 4: Vì sao có thể đánh cảm bằng dây bạc và khi đó dây bạc bị hóa đen? Để dây Câu hỏi 9: Vì sao ban đêm không nên để bạc trắng sáng trở lại, người ta có thể ngâm nhiều cây xanh trong nhà? vào nước tiểu?

Ban ngày, do có ánh sáng mặt trời nên

Đáp án:

cây xanh tiến hành quá trình quang hợp, hấp

Người bị cảm trong cơ thể thường sinh thụ CO2 và giải phóng khí O2 ra những hợp chất dạng sunfua (S2−) vô cơ hay hữu cơ đều có tính độc. Khi đánh cảm

6nCO2 +5n H2O → (C6H10O5)n + 6nO2 Nhưng ban đêm, do không có ánh sáng

bằng bạc, do S có ái lực mạnh với Ag nên mặt trời, cây xanh không quang hợp, chỉ có xảy ra phản ứng tạo Bạc sunfua (Ag2S) kết quá trình hô hấp nên cây hấp thụ khí O2 và tủa màu đen. Do đó loại được chất độc ra thải ra khí CO2 làm cho phòng thiếu khí O2 khỏi cơ thể và cũng làm cho dây bạc chuyển và quá nhiều khí CO2 không tốt cho sức khỏe thành màu đen.

con người.

Ag + S2- → Ag2S Trong nước tiểu có NH3, khi ngâm dây bạc vào thì sẽ xảy ra phản ứng: Ag2S + 4 NH3 → [Ag(NH3)2]S Nên Ag2S bị hoà tan, bề mặt dây bạc lại trở nên sáng bóng.

Câu hỏi 5: Tại sao đất đèn được dùng để Câu hỏi 10: Phương pháp cấp cứu sơ bộ khi giấm trái cây?

bị bỏng phenol: “Rửa nhiều lần bằng glixerol

Đáp án:

cho tới khi màu da trở lại bình thường rồi

Khi để đất đèn ngoài không khí, nó có bằng nước, sau đó băng chỗ bỏng bằng bông thể tác dụng với hơi nước trong không khí tẩm glixerol”. Hãy giải thích tại sao lại làm tạo thành C2H2. C2H2 có tác dụng kích thích như vậy?

Trang 116

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

trái cây mau chín. Ngoài ra, phản ứng giữa

Đáp án:

đất đèn với hơi nước là phản ứng toả nhiệt

Do sự tan của phenol trong glixerol lớn

cũng góp phần giúp trái cây mau chín.

hơn rất nhiều trong da nên glixerol sẽ kéo/chiết dần phenol ra.

Kết thúc trò chơi đội nào hái được nhiều điểm hơn đội đó dành chiến thắng ở trò chơi này. GV trao phần thưởng cho chiến thắng Hoạt động 5: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 6: Trò chơi “chiếc nón kì diệu”

MC giới thiệu luật trò chơi chiếc nón kì diệu: Cử 3 đội lên chơi, mỗi đội gồm 3 HS. Các đội sẽ tham gia 3 vòng chơi và giải các ô chữ liên quan đến các hiện tượng thực tế.

Mỗi đội sẽ được bắt đầu chơi ở 1 vòng do đội trưởng bốc thăm.

Trang 117

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Mỗi lượt đoán đội chơi sẽ quay nón để tìm ra điểm số tương ứng sau đó đoán đúng một chữ cái trên ô chữ để nhận điểm số đó. Đội nào đoán đúng được ô chữ thì sẽ dành chiến thắng ở vòng đó, số điểm cuối cùng dành được là tổng số điểm đội đó nhận được cho đến lúc đoán được ô chữ.

Lưu ý: Nếu quay vào ô mất điểm thì sẽ mất hết điểm và nhường quyền quay cho đội còn lại; quay vào ô mất lượt thì sẽ nhường quyền quay cho đội còn lại; quay vào ô thêm thì người chơi phải đoán đúng một chữ cái mới được thêm một lượt; quay vào ô phần thưởng thì sẽ được nhận phần thưởng từ ban tổ chức; quay va ào ô may mắn sẽ được chọn 1 ô bất kì để mở ô chữ cái.

Sau khi giới thiệu thể lệ trò chơi, MC thành lập 3 đội chơi trên tinh thần xung phong của các thành viên trong câu lạc bộ. Để đông đảo các thành viên của câu lạc bộ đều được tham gia các hoạt động thì MC cần lưu ý lựa chọn 3 đội chơi trò chơi này sẽ khác các đội chơi trò chơi hái táo và trò chơi phá bóng tìm kiến thức 3 đội chơi lên sân khấu và tự giới thiệu về đội mình, sau đó bắt đầu thi đấu Kết thúc trò chơi đội nào được nhiều điểm hơn đội đó dành chiến thắng ở trò chơi này.

GV trao phần thưởng cho chiến thắng Hoạt động 7: Văn nghệ HS đã được giao chuẩn bị các tiết mục văn nghệ lên biểu diễn theo sự giới thiệu của MC. HS phụ trách văn nghệ có thể mời các bạn khác cùng tham gia cho vui vẻ, gắn kết.

Hoạt động 8: Trò chơi dành cho khán giả - trò chơi “lucky numbers”

Trang 118

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

MC giới thiệu luật trò chơi “lucky numbers”: tất cả HS đều có quyền tham gia. HS nào muốn tham gia thì xung phong, MC sẽ gọi 1 HS bất kì. Khi được gọi thì người chơi chỉ được lựa chọn 1 con số duy nhất. Nếu con số được lựa chọn mà hiện ra “chúc mừng bạn, bạn đã may mắn” thì HS đó sẽ được nhận luôn 1 phần quà. Còn nếu con số lựa chọn mà hiện ra câu hỏi thì HS đó phải trả lời câu hỏi, nếu trả lời đúng sẽ được phần quà, còn nếu trả lời sai sẽ nhường quyền trả lời cho HS khác. Thời gian tối đa cho 1 HS tham gia trò chơi là 5 phút.

Có 8 số, trong đó có 1 số may mắn, 7 số tương ứng với 7 câu hỏi sau: Câu hỏi 1: Trước đây người dân thường lấy Câu hỏi 5: nước sông hoặc nước ao đựng vào cái chum,

“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ,

sau đó đập nhỏ phèn chua rồi hoà tan vào,

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”

để một thời gian gạn lấy nước để nấu ăn. Em Câu này mang hàm ý của khoa học hoá học hãy giải thích việc làm trên?

như thế nào?

Đáp án:

Đáp án:

Phèn chua: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O

Câu ca dao nhắc nhở người làm lúa: Vụ

Khi đập nhỏ phèn chua và hoà tan vào nước thì xảy ra quá trình:

chiêm khi lúa đang trổ đòng đòng mà có trận mưa rào, kèm theo sấm chớp thì sẽ rất tốt và

Trang 119

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

cho năng suất cao sau này.

K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O → K+ + Al3+ +

Do trong không khí có ~ 80% khí N2 và ~

SO42− + 24H2O

20% khí O2, khi có chớp (tia lửa điện) sẽ tạo

Al3+ + 3 H2O Al(OH)3 + 3H+ Al(OH)3 kết tủa keo lơ lửng trong nước đã kết dính với các hạt bụi bẩn, các hạt đất nhỏ để trở thành hạt đất to hơn, nặng hơn và lắng xuống. Vì vậy mà nước trở nên trong hơn.

Câu hỏi 2: Một trong những ứng dụng của axetilen là làm nhiên liệu trong đèn xì để hàn và cắt kim loại. Hãy giải thích tại sao người ta không dùng etan thay cho axetilen, mặc dù nhiệt đốt cháy ở cùng điều kiện của etan (1562 kJ/mol) cao hơn của axetilen (1302 kJ/mol)?

điều kiện cho N2 hoạt động: N2 + O2 → 2NO Sau đó: 2NO + O2 → 2NO2 Khí NO2 sẽ tan vào trong nước mưa: 4 NO2 + O2 + 2 H2O → 4 HNO3 HNO3 → H+ + NO3NO3- cung cấp N cho cây trồng, làm cây tốt hơn.

Câu hỏi 6: Vì sao khi mở bình nước ngọt có ga, lại có nhiều bọt khí thoát ra? Đáp án: Nước ngọt không khác nước đường, chỉ khác là có thêm khí CO2. Ở các nhà máy sản

Đáp án:

xuất nước ngọt người ta dùng áp lực lớn để

C 2 H 2 + 2,5O 2 → 2CO 2 + H 2 O

ép CO2 hòa tan vào nước, sau đó nạp vào

C 2 H 6 + 3,5O2 → 2CO 2 + 3H 2O

bình và đóng kín lại thì thu được nước ngọt.

Đốt 1 mol C2H6 tạo ra 3 mol H2O, trong

Khi mở nắp, áp suất bên ngoài thấp nên

khi đó 1 mol C2H2 chỉ tạo ra 1 mol H2O. CO2 lập tức bay vào không khí. Vì vậy các Nhiệt lượng tiêu hao (làm bay hơi nước) khi bọt khí thoát ra giống như lúc đun nước sôi. đốt C2H6 gấp 3 lần C2H2. Vì vậy nhiệt độ

Khi uống nước ngọt vào dạ dày, dạ dày và

ngọn lửa C2H2 cao hơn nhiệt độ ngọn lửa ruột không hề hấp thụ khí CO2. Ở trong dạ C2 H6 .

dày nhiệt độ cao nên CO2 nhanh chóng theo

Câu hỏi 3: Ở các cây xăng ta thường nhìn đường miệng thoát ra ngoài, nhờ vậy nó thấy ghi A83, A90, A92. Các con số 83, 90, mang bớt đi một lượng nhiệt làm cho người 92 có ý nghĩa gì vậy? Tại sao ở các cây xăng ta có cảm giác mát mẻ dễ chịu. Ngoài ra CO2 người ta cấm sử dụng lửa và điện thoại di có tác dụng kích thích nhẹ thành dạ dày, tăng Trang 120

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

cường việc tiết dịch vị, giúp cho tiêu hóa tốt.

động?

Câu hỏi 7: Làm thế nào để khắc được thuỷ

Đáp án:

Các con số ghi đấy chính là chỉ số octan tinh? của các loại xăng bán. Xăng có thành phần

Đáp án:

chính là các ankan lỏng, do ankan lỏng dễ

Muốn khắc thuỷ tinh, người ta nhúng

bay hơi nên ở các điểm bán xăng luôn có thuỷ tinh vào sáp nóng chảy, lấy ra cho hơi xăng, khi sử dụng điện thoại di động thì nguội, dùng vật nhọn tạo hình, chữ … cần khi điện thoại reo sẽ phát ra tia lửa điện có khắc nhờ lớp sáp (nến) mất đi, rồi nhỏ dung thể kích thích hơi xăng trong không khí dịch HF vào thuỷ tinh sẽ bị ăn mòn ở những cháy, cũng như vậy đối với việc sử dụng bật nơi đã bị cạo đi lớp sáp.

SiO2 + 4HF→ SiF4+ 2H2O

lửa. Vì vậy những điều này đều bị cấm.

Câu hỏi 4: Vì sao khi cơm khê người ta thường cho vào nồi cơm một mẩu than củi? Đáp án: Do than củi xốp có tính hấp phụ, nên hấp phụ được mùi khét của cơm làm cho cơm đỡ mùi khê.

Hoạt động 8: Thảo luận, giải đáp thắc mắc MC thông báo: các thành viên có thể nêu các câu hỏi, các vấn đề còn thắc mắc để câu lạc bộ cùng thảo luận, làm rõ.

Các thành viên nêu câu hỏi để câu lạc bộ cùng thảo luận.

Trong trường hợp không có HS nào nêu câu hỏi thì ban chủ nhiệm có thể đưa ra 1 số câu hỏi (đã chuẩn bị từ trước) để HS trong CLB cùng thảo luận.

Trang 121

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Câu 1: Khí đốt hóa lỏng (LPG) (hay là gas) được sử dụng nấu ăn trong gia đình. Gas ở trạng thái nguyên chất không có mùi, không có màu. a. Nêu thành phần chính của gas? b. Trong thực tế, ta thấy gas có mùi là do nhà sản xuất cho thêm vào gas một lượng nhỏ 1 chất X có mùi đặc trưng để dễ dàng phát hiện hơi gas khi xảy ra sự cố rò rỉ. Nêu công thức của chất X? c. Khi phát hiện rò rỉ gas trong nhà thì bạn sẽ xử lý như thế nào? d. Cho biết: 1,0kg gas khi cháy sinh ra nhiệt lượng là 1200 Kcal; 1,0 kg than khi cháy sinh ra nhiệt lượng là 300 Kcal; giá than là 1.800đ/1kg; giá gas là 330.00đ/1 bình 12kg.

- Gia đình bạn An 1 năm dùng hết 96kg than thì hỏi nếu gia đình bạn An dùng bình gas 12kg thì 1 năm dùng hết bao nhiêu bình?

- Bạn hãy cho biết khi nhà An dùng than hay dùng gas thì có lợi về mặt kinh tế hơn?

Lợi nhuận được bao nhiêu tiền trong 1 năm?

Câu 2: Nếu gặp một đám cháy xăng dầu, bạn sẽ làm gì?

Câu 3: Hiện nay có rất nhiều người dùng bộ kích điện để đánh bắt cá. Bộ kích điện bao gồm: 1 bình ắc quy 12V, 1 bộ kích điện, 2 cần dẫn điện và 1 cái giỏ.

Cá, tôm, rắn, lươn, ếch, nhái… khi gặp phải nguồn xung điện đều nằm đơ như chết, người gí điện chỉ việc nhặt và bỏ vào giỏ. Vì vậy đối với nhiều người thì việc đánh bắt cá bằng kích điện là một nghề “kiếm cơm” hàng ngày.

Trang 122

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại đó là việc dùng kích điện đánh bắt cá đã góp phần không nhỏ vào việc hủy hoại môi trường, trong đó có việc tiêu diệt nhiều loài sinh vật sống trong nước.

Bạn hãy cho biết: Tại sao nước không dẫn điện nhưng khi cho dây điện xuống nước ao, hồ, sông... thì các sinh vật như cá, tôm... lại bị điện giật nằm đơ như chết? Và theo bạn có nên dùng kích điện để đánh bắt cá hay không?

Hoạt động 9: Kiểm tra đánh giá - GV phụ trách phát cho mỗi HS tham gia 1 bài test để kiểm tra các kiến thức HS nắm được cũng như thái độ của HS qua buổi sinh hoạt câu lạc bộ.

I. PHẦN BẮT BUỘC (Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng để trả lời các câu hỏi sau) Câu 1. Chất nào được dùng làm bột nở để làm bánh: A. (NH4)2CO3

B. Na2CO3

C. NH4HCO3

D. NaHCO3

Câu 2. Trái cây được bảo quản lâu hơn trong môi trường vô trùng. Trong thực tế, người ta sử dụng nước ozon để bảo quản trái cây. Ứng dụng trên dựa vào tính chất nào sau đây?

A. Ozon trơ về mặt hóa học.

B. Ozon là chất khí có mùi đặc trưng.

C. Ozon là chất có tính oxi hóa mạnh.

D. Ozon không tác dụng được với nước.

Câu 3. Sự thiếu hụt nguyên tố (ở dang hợp chất) nào sau đây gây ra bệnh loãng xương?

A. Sắt

B. Kẽm.

C. Canxi

D. Photpho.

Câu 4. Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh mạch) đó là loại đường nào?

A. Glucozơ.

B. Mantozơ.

C. Saccarozơ.

D. Đường hoá học.

Câu 5. Ở các vùng đất nhiễm phèn, người ta bón vôi cho đất để làm A. cho đất tơi xốp hơn C. tăng khoáng chất cho đất.

B. tăng pH của đất.

D. giảm pH của đất.

Câu 6. Trước đây vào các dịp lễ Tết hay đám cưới, mừng thọ ...ông bà ta thường đốt pháo.

Khi đốt, các chất trong ruột pháo sẽ cháy và tạo ra nhiều sản phẩm khí gây tăng thể tích và áp suất lên rất nhiều lần tạo ra hiện tượng nổ, gây ô nhiễm môi trường và có thể ngây tai Trang 123

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

nạn. Thành phần chính của thuốc pháo trong ruột pháo là thuốc nổ đen gồm: A. KClO3, S, P

B. KNO3, S, C

C. KClO3, P, C

D. KNO3, S, P

Câu 7. X là hợp chất của canxi có nhiều ở dạng đá vôi, đá hoa, đá phấn, vỏ trai, sò… Y là chất khí có trong thành phần không khí và thường dùng để chữa cháy. Biết Y được sinh ra khi cho X phản ứng với dung dịch axit mạnh. X và Y lần lượt là các chất nào sau đây: A. CaSO4 và SO2

B. CaSO3 và SO2

C. Na2CO3 và CO2

D. CaCO3 và CO2

Câu 8. Từ thời thượng cổ con người đã biết sơ chế các hợp chất hữu cơ như: 1. Giã lá cây chàm, cho vào nước, lọc lấy dung dịch màu để nhuộm sợi, vải.

2. Nấu rượu uống.

3. Làm đường cát, đường phèn từ nước mía.

Các cách làm trên lần lượt thuộc các phương pháp tách biệt và tinh chế nào ?

A. Chiết, chưng cất, kết tinh.

C. Kết tinh, chiết, chưng cất.

B. Chưng cất, chiết, kết tinh.

D. Chiết, kết tinh, chưng cất.

Câu 9. Để sát trùng cho các món ăn cần rau sống (salad, nộm, gỏi, rau trộn, ...) em có thể ngâm trong dung dịch NaCl loãng từ 10 đến 15 phút. Khả năng diệt trùng của dung dịch NaCl là do A. dung dịch NaCl có thể tạo ra ion Na+ độc.

B. dung dịch NaCl có thể tạo ra ion Cl- có tính độc.

C. dung dịch NaCl có tính oxi hoá mạnh nên diệt khuẩn.

D. vi khuẩn chết vì bị mất nước do thẩm thấu.

Câu 10. Trên bề mặt của vỏ trứng gia cầm có những lỗ nhỏ nên vi khuẩn có thể xâm nhập được và hơi nước, cacbon đioxit có thể thoát ra làm trứng nhanh hỏng. Để bảo quản trứng người ta thường nhúng vào dung dịch Ca(OH)2. Phản ứng hoá học nào xảy ra trong quá trình này?

A. CaO + H2O → Ca(OH)2 B. Ca(OH)2 + 2CO2 → Ca(HCO3)2 C. CaCO3 + CO2 + H2O → Ca(HCO3)2 D. CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O Trang 124

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

II. PHẦN KHÔNG BẮT BUỘC 1. Em có thấy buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay có bổ ích không............................................

Vì................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

2. Em có góp ý gì cho buổi sinh hoạt câu lạc bộ hôm nay không?............................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

3. Chủ đề tiếp theo em muốn câu lạc bộ tổ chức:....................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

- Chủ nhiệm câu lạc bộ sẽ phát và thu phiếu thăm dò trước sau khi buổi sinh hoạt câu lạc bộ hóa học và môi trường kết thúc.

TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN SAU BUỔI

TỔ HÓA HỌC

CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

----------****-------Họ và tên………………………….Lớp………..

Nêu cảm nghĩ của em về: Câu lạc bộ Hóa học và môi trường

Môn Hóa

Rất thích

Rất thích

Có thích

Có thích

Bình thường

Bình thường

Không thích

Không thích

Trang 125

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

C. KẾT QUẢ SAU CÁC BUỔI SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ I. Kết quả phiếu lấy ý kiến tham gia câu lạc bộ hóa học Chúng tôi đã tổ chức cho HS tham gia câu lạc bộ trong năm học 2014-2015; 20152016; 2016-2017; 2017-2018. Phiếu được phát cho học sinh trong toàn trường, tổng hợp thông tin trên phiếu thăm dò, chúng tôi có kết quả sau: TRƯỜNG THPT A HẢI HẬU

PHIẾU LẤY Ý KIẾN THAM GIA

TỔ HÓA HỌC

CÁC CÂU LẠC BỘ HÓA HỌC

----------****---------Câu lạc bộ hóa học

Số lượng đăng kí 2014-2015

2015-2016

2016-2017

2017-2018

1. Tìm hiểu các nhà Hóa học

19

22

87

85

2. Vận dụng kiến thức Hóa học

77

63

85

87

96

101

93

105

4. Hóa học và môi trường

88

88

46

58

5. Hóa học và đời sống (làm sữa

75

77

98

67

6. Đố vui hóa học.

17

87

28

37

7. Câu chuyện hóa học.

18

23

45

93

8. Chế tạo dụng cụ học tập

12

27

17

25

9. Câu lạc bộ điểm 10 Hóa học

19

25

23

30

10. Phương pháp giải bài tập

39

44

46

50

phổ thông để giải thích các hiện tượng thực tế.

3. Hóa học vui (Biểu diễn thí nghiệm, ảo thuật hóa học)

chua, làm tinh dầu, làm son môi...)

nhanh

Trang 126

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

II. Kết quả phiếu lấy ý kiến trước buổi tham gia câu lạc bộ hóa học Qua 4 năm tổ chức cho HS trường THPT A Hải Hậu tham gia câu lạc bộ hóa học, với mỗi HS tham gia câu lạc bộ, trước và sau buổi sinh hoạt, chúng tôi sẽ phát phiếu thăm dò cho mỗi HS. Mỗi HS ứng với một phiếu thăm dò.

- Kết quả thăm dò ý kiến của HS tham gia nêu cảm nghĩ về câu lạc bộ Hóa học thu được sau 4 năm tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ, mỗi năm 4 lần 2014-2015

2015-2016

2016-2017

2017-2018

Tổng 336HS

Tổng 353HS

Tổng 363HS

Tổng 370HS

Trước

Sau

Trước

Sau

Trước

Sau

Trước

Sau

99HS

189HS

105 HS

207 HS

98 HS

232 HS

93 HS

262 HS

thích

29,46%

56,25%

29,75%

58,64%

27%

63,91%

25,14%

70,81%

Có

148 HS

137 HS

153 HS

134 HS

168 HS

123 HS

232 HS

103 HS

thích

44,05%

40,77%

43,34%

37,96%

46,28%

33,89%

62,70%

27,84%

Bình

89 HS

10 HS

95 HS

12 HS

97 HS

8 HS

45 HS

5 HS

thường

26,49%

2,98%

26,91%

3,4%

26,72%

2,2%

12,16%

1,35%

Không

0 HS

0 HS

0 HS

0 HS

0 HS

0 HS

0 HS

0 HS

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

Rất

thích

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Không thích Bình thường Thích Rất thích

Trước Sau Trước Sau Trước Sau Trước Sau 2014-2015

2015-2016

2016-2017

2017-2018

Biểu đồ 1. Biểu đồ so sánh cảm nghĩ của HS về câu lạc bộ Hóa học Trang 127

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

- Kết quả thăm dò ý kiến của HS tham gia nêu cảm nghĩ về bộ môn Hóa học thu được sau 4 năm tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ, mỗi năm 4 lần 2014-2015

2015-2016

2016-2017

2017-2018

Tổng 336HS

Tổng 353HS

Tổng 363HS

Tổng 370HS

Trước

Sau

Trước

Sau

Trước

Sau

Trước

Sau

99HS

183HS

155HS

217HS

95HS

242HS

95HS

267HS

thích

29,46%

54,46%

43,91%

61,17%

26,17%

66,67%

25,68%

72,16%

Có

148HS

143HS

153HS

126HS

173HS

115HS

233HS

89HS

thích

44,05%

42,56%

43,34%

35,7%

47,66%

31,68%

62,97%

24,07%

Bình

89HS

10HS

90HS

10HS

95HS

6HS

42HS

4HS

thường

26,49%

2,98%

25,5%

2,83%

26,17%

1,65%

11,35%

1,08%

Không

0HS

0HS

0HS

0HS

0HS

0HS

0HS

0HS

thích

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

Rất

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Không thích Bình thường Thích Rất thích

Trước Sau Trước Sau Trước Sau Trước Sau 2014-2015

2015-2016

2016-2017

2017-2018

Biểu đồ 2. Biểu đồ so sánh cảm nghĩ của HS về bộ môn Hóa học Từ kết quả thăm dò nhận thấy: - Trong 4 năm, số lượng HS thấy buổi học câu lạc bộ đạt hiệu quả đã tăng lên đáng kể.

- Câu lạc bộ Hóa đã kích thích được niềm đam mê và yêu thích môn Hóa, sau khi tham gia xong các em thấy bổ ích và thích tham gia nữa. Qua đó ta thấy việc sinh hoạt câu lạc bộ Trang 128

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

ngày càng thu hút HS tham gia hơn và đổi mới phương pháp dạy học là điều quan trọng trong giáo dục.

III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại 1. Hiệu quả kinh tế Các em có thể tự tay làm các video thí nghiệm và quay lại để cho các bạn chưa được tham gia xem; hoặc tự tay làm ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.

2. Hiệu quả về mặt xã hội Với giáo viên - Khi nghiên cứu đề tài giúp GV có thể hình dung được cách thức tổ chức buổi sinh hoạt câu lạc bộ, từ đó áp dụng vào trường của mình cho phù hợp.

- Trong quá trình tổ chức câu lạc bộ: + Vai trò của giáo viên không còn là người truyền thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động của học sinh cả ở trong và ngoài lớp học nên uy tín của người thầy được đề cao hơn. + Vận dụng hình thức dạy học câu lạc bộ môn Hóa tạo nên các buổi sinh hoạt gây hứng thú và ấn tượng mạnh với học sinh. Mối quan hệ thầy trò sẽ trở nên gần gũi, tốt đẹp qua việc giải quyết các tình huống liên quan đến nội dung bài học và cuộc sống của người học. + GV có thể khai thác sức sáng tạo, khả năng tự học của HS để phát triển các giờ dạy Hóa học thêm sinh động, hấp dẫn.

Với học sinh Tạo sân chơi lành mạnh bổ ích cho HS, thông qua hoạt động, HS sẽ lĩnh hội thêm những kiến thức cần thiết cho bản thân trong học tập cũng như đời sống. Tạo cơ hội cho HS chủ động tổ chức các hoạt động và kiểm tra kiến thức cũng như độ nhạy bén của bản thân.

Giúp HS có cái nhìn tổng quát hơn về mối liên hệ giữa kiến thức và thực tiễn, giữa lý thuyết và thực hành, giúp HS hình thành thái độ đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống, biết chịu trách nhiệm về hành vi của mình, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, cảm thụ và đánh giá cái đẹp của cuộc sống.

Trang 129

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Phát huy được sở trường của bản thân: mỗi học sinh sẽ có những thế mạnh nhất định trong các lĩnh vực khác nhau. Nếu có sở trường ở nội dung nào học sinh hoàn toàn có thể tham gia những câu lạc bộ phù hợp để thể hiện năng khiếu của bản thân.

Học sinh không chỉ được thỏa sức thể hiện khả năng, sở thích; tích lũy kiến thức, kinh nghiệm thực tế … mà còn có cơ hội mở rộng các mối quan hệ, quen thêm những người bạn mới.

Nâng cao kỹ năng mềm: trong đó có kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng lãnh đạo, xử lý tình huống, hòa nhập, tư duy sáng tạo, tính đoàn kết…Môi trường của CLB sẽ khiến học sinh trở nên năng động, tự tin hơn rất nhiều, Giảm bớt căng thẳng và có một cái nhìn tích cực hơn trong vấn đề học tập; làm cho việc học thấy vui hơn, thông qua hoạt động học tập câu lạc Như vậy, hướng tiếp theo của đề tài là khi các học sinh đã biết cách hoạt động thì sau này các em có thể tự tổ chức câu lạc bộ mà giáo viên chỉ là người giúp đỡ khi các em cần.

IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền Chúng tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm của chúng tôi hoàn toàn không sao chép hoặc vi phạm bản quyền của người khác.

CƠ QUAN ĐƠN VỊ

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

(Ký tên)

(xác nhận) ........................................................................... ...............................................................

(Ký tên, đóng dấu)

Trang 130

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

DANH MỤC SÁCH THAM KHẢO 1. Bộ sách giáo khoa hóa học 10-11-12

NXB Giáo dục.

2. Sách giáo viên 10-11-12

NXB Giáo dục.

3. Tài liệu giáo khoa chuyên hóa học 11-12

NXB Giáo dục.

4. Từ điển hóa học phổ thông

NXB Giáo dục.

5. Một số tài liệu khác từ trên các báo mạng, báo viết, báo hình, tư liệu thư viện… được trích dẫn làm tư liệu của đề tài.

Trang 131

Kinh nghiệm tổ chức câu lạc bộ môn Hóa học ở trường THPT

Trang 132