Εφημεριδα1

θηρία ενήμερα Η σχολική εφημερίδα της Δευτέρας Τάξης του 11ου Δημοτικού Συκεών Τεύχος 1, Απρίλιος 2016

Πρόσφυγες; Μετανάστες; Άνθρωποι! Του Χρήστου Καραβερβέρη

Στην Κλεισούρα της Φύσης και της Παράδοσης Των Γιάννη και Δήμου Σιώκη

Ταξιδιωτικές Επιλογές Πάσχα στην Ελλάδα της Ειρήνης Μεταξένη

Ζώα που κινδυνεύουν Του Γιάννη Μανούσου και της Κατερίνας Αρβανιτάκη Ο Πύργος της Καρδιάς μας Της Σοφίας Τζίτζη

Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία Του Πάρη Μπέκα

Σεισμός! Ψυχραιμία… του Ανέστη Καραηλία

Καλοκαίρι στα ελληνικά νησιά Της Μαρίας Χατζούδη

Παρίσι… Του Ιωσήφ Δόμβρου

Η ιστορία του UEFA Champions League των Πάρη Μπέκα, Γιάννη και Δήμου Σιώκη

Το Champions League είναι η συλλογική ποδοσφαιρική διοργάνωση με το μεγαλύτερο κύρος στον κόσμο! Αρχικά ονομαζόταν Κύπελλο Πρωταθλητριών αλλά άλλαξε όνομα το 1992, υιοθετόντας έναν τρόπο διεξαγωγής που συνδυάζει ένα μίνι πρωτάθλημα με νοκ άουτ αγώνες. Η θεαματική αυτή οργάνωση που διαρκεί ολόκληρη τη σεζόν συγκεντρώνει τις καλύτερες ομάδες της Ευρώπης και πολλούς από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές του κόσμου, ενώ εξασφαλίζει μεγάλα συμβόλαια με σπόνσορες και τηλεοπτικά κανάλια.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ Ξεκίνησε την ποδοσφαιρική περίοδο 1955-56 έχοντας ένα σύστημα νοκάουτ 2 αγώνων όπου οι ομάδες έδιναν έναν αγώνα εντός και

εκτός έδρας. Η ομάδα με το μεγαλύτερο αθροιστικά σκορ προκρινόταν στον επόμενο γύρο. Σήμερα οι κανόνες έχουν αλλάξει λίγο. Ξεκινάνε με 3 προκριματικούς γύρους,1 φάση ομίλων και 4 γύροι αγώνων νοκ άουτ. Ο τελικός είναι ένας μόνο αγώνας.

το κρατήσουν για πάντα. Το αυθεντικό το κρατάει η ομάδα που θα το κατακτήσει για τρεις συνεχόμενες περιόδους ή 5 φορές συνολικά. Η ΜΠΑΛΑ

ΤΟ ΤΡΟΠΑΙΟ

Η νικήτρια ομάδα παίρνει το κύπελλο μετά την λήξη του τελικού στην τελετή απονομής. Πρέπει να το επιστρέψει στην UEFA 2 μήνες πριν από τον επόμενο τελικό. Οι νικητές παίρνουν ένα αντίγραφο του κυπέλλου για να

Η μπάλα του Champions League παρουσιάζεται κάθε χρόνο συνήθως από την ADIDAS,έχει πεντάγωνα αστέρια και γράφει πάνω της τη χρονολογία και τον τόπο διεξαγωγής του τελικού. Ο φετινός τελικός του Champions League θα γίνει στο Μιλάνο το Σάββατο 28 Μαΐου. Τα ζευγάρια των προημιτελικών είναι:

Διάφορα ρεκόρ Η Ρέαλ Μαδρίτης έχει κατακτήσει το κύπελλο 10 φορές! Ακολουθούν οι Μίλαν(7 φορές) Λίβερπουλ, Μπάγερν Μονάχου και η Μπαρτσελόνα(5 φορές) ο Άγιαξ (4 φορές), από 3 φορές έχουν κατακτήσει τον τίτλο η Ιντερ και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ενώ δύο κατακτήσεις έχουν οι Γιουβέντους, Μπενφίκα, Πόρτο και Νότιγχαμ Φόρεστ. Η Γιουβέντους εκτός από τις δύο κατακτήσεις έχει φτάσει άλλες έξι φορές σε τελικό. Συνολικά 15 φορές το τρόπαιο κατέληξε σε ισπανικές ομάδες, 12 φορές σε ιταλικές και άλλες 12 σε αγγλικές. Γερμανικά χέρια σήκωσαν το κύπελλο 7 φορές, ολλανδικά 6 και πορτογαλικά 4. Το Μιλάνο, η πόλη που θα φιλοξενήσει τον φετινό τελικό του Champions League, είναι η πόλη στην οποία δύο ομάδες της έφεραν το κύ-

Ο Παναθηναϊκός είναι η μοναδική ελληνική ομάδα που κατάφερε να φτάσει στον τελικό της διοργάνωσης το 1971 αλλά ατύχησε καθώς έπεσε πάνω στον Άγιαξ του αείμνηστου Γιόχαν Κρόιφ. Σε εκείνη την περίοδο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης αναδείχτηκε ο Αντώνης Αντωνιάδης του ΠΑΟ. πελλο και το περιέφεραν στους δρόμους της (Μίλαν, Ίντερ). Μαζί με τη Μαδρίτη (Ρεάλ και Ατλέτικο) και το Βελιγράδι (Ερυθρός Αστέρας και Παρτιζάν) είναι οι τρεις πόλεις οι οποίες έχουν στείλει από δύο ομάδες σε τελικούς της διοργάνωσης. Η Αθήνα και το Λονδίνο είναι οι δύο πόλεις που έχουν εκπροσωπηθεί από τρεις ομάδες την ίδια περίοδο. Η Αθήνα από Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΑΕΚ το 2003/04 και το Λονδίνο από Τσέλσι, Άρσεναλ, Τότεναμ το 2010/11. Η Αθήνα έχει φιλοξενήσει 3 φορές τον μεγάλο τελικό: 25/5/1983 Αμβούργο – Γιουβέντους 1-0 (9' Μάγκατ) 18/5/1994 Μίλαν – Μπαρτσελόνα 4-0 (22', 45' Μασάρο, 47' Σαβίσεβιτς, 58' Ντεσαγί) 18/5/2007 Μίλαν - Λίβερπουλ 2-1 (Ιντζάγκι 45', 82' / Κάουτ 89')

Περισσότερα γκολ σε μία περίοδο έχει πετύχει ο Πορτογάλος Κριστιάνο Ρονάλντο (17 γκολ την περίοδο 2013-2014 με τη Ρεάλ) ενώ είναι και ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών με 91 γκολ (με Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Ρεάλ). ΚΥΠΕΛΛΟ UEFA Champions League ΓΥΝΑΙΚΩΝ Την περίοδο 2001-02 και ως το 2008 διοργανώθηκε το Champions League Γυναικών. Το πιο σημαντικό κύπελλο στο γυναικείο ποδόσφαιρο. Οι πιο επιτυχημένες συμμετοχές ως τώρα είναι οι Γερμανικές και οι Σουηδικές ομάδες. Φέτος στους 8 έχουν προκριθεί οι Λυών, Σλάβια Πράγας, Μπαρτσελόνα, Παρί Σεν Ζερμέν, Φόλσμπουργκ, Μπρέσια, Φρανγκφούρτη και Ρόζεγκραντ. Πηγή : http://www.uefa.com/ uefachampionsleague/

Το Champions League είναι η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική γιορτή!

Ο Λευκός Πύργος της Σοφία Τζίτζη Ο Λευκός Πύργος, το μνημείο-σύμβολο της Θεσσαλονίκης , σήμερα υψώνεται μοναχικός στην παραλία της πόλης. Χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-1470 από τους Οθωμανούς που τότε είχαν κατακτήσει τη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με περιγραφές και παλιές απεικονίσεις της πόλης, το θαλάσσιο τμήμα του τείχους, που κατεδαφίστηκε το 1867, είχε τρεις πύργους, από τους οποίους ο ανατολικός ήταν ο Λευκός Πύργος, κτισμένος ακριβώς στο σημείο όπου συναντιόταν το ανατολικό με το θαλάσσιο τείχος. Στη μακρά ιστορία του, ο πύργος έχει αλλάξει κατά καιρούς ονόματα και χρήσεις. Τον 18ο αιώνα αναφέρεται ως “Φρούριο της Καλαμαριάς”, ενώ το 19ο αιώνα ως “Πύργος των Γενιτσάρων” και “Πύργος του Αίματος”. Τα δύο τελευταία ονόματα οφείλονται στο γεγονός ότι ήταν φυλακή βαρυποινιτών και η όψη του βαφόταν με αίμα από τις συχνές εκτελέσεις των φυλακισμένων από τους Γενίτσαρους. Το 1890 ένας κατάδικος για να αποκτήσει την ελευθερία του άσπρισε

με ασβέστη τον πύργο και από τότε έμεινε η σημερινή ονομασία του, “Λευκός Πύργος”. Μετά την απελευθέρωση Θεσσαλονίκης, το 1912, ο πύργος περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο και είχε κατά καιρούς διάφορες χρήσεις. Ο πύργος είναι κυλινδρικός με ύψος 33,90 μ. και διάμετρο 22,70 μ. Έχει ισόγειο και έξι ορόφους, που επικοινωνούν με εσωτερικό κλιμακοστάσιο. Σε κάθε όροφο σχηματίζεται μια κεντρική κυκλική αίθουσα, με την οποία επικοινωνούν μικρότερα τετράπλευρα δωμάτια. Ο τελευταίος όροφος έχει μόνο την κεντρική αίθουσα και έξω από αυτήν δημιουργείται δώμα, που προσφέρει

εξαιρετική θέα του γύρω τοπίου της πόλης και της θάλασσας. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα ο πύργος περιβαλλόταν από χαμηλό οκταγωνικό περίβολο, ενισχυμένο με οκταγωνικούς πυργίσκους στις τρείς γωνίες του. Στο εσωτερικό του υπήρχαν ένα δερβίσικο ησυχαστήριο, πυριτιδαποθήκες και δεξαμενή νερού. Λίγο πριν την είσοδο των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 1941, ο Λευκός Πύργος «ζωγραφίστηκε» για να μη φαίνεται εύκολα από τα εχθρικά πλοία και αεροπλάνα. Τον Σεπτέμβριο του 2008 εγκαινιάστηκε η νέα μόνιμη έκθεση που αφορά την ιστορία της Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή της μέχρι και τις μέρες μας. Ο Λευκός Πύργος ανήκει διοικητικά στο Μουσείο Βυζαντινό Πολιτισμού και από το 2006 λειτουργεί μόνιμα ως Μουσείο Πόλης της Θεσσαλονίκης. https://www.youtube.com/ watch?v=lDXUOnAs5QI

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ Του Ιωσήφ Δόμβρου Τον Φεβρουάριο πήγαμε ταξίδι στη θεία μου και στο θείο μου που μένουν στη Γαλλία, στο Παρίσι. Επισκεφθήκαμε πολλά μέρη, πηγαίναμε συνέχεια βόλτες με το μετρό και το τρένο και είδα πολλά και καινούρια πράγματα. Ανεβήκαμε έως το πιο ψηλό σημείο του Πύργου του Άιφελ και είδα τη θέα από ψηλά με το τηλεσκόπιο. Ο Πύργος του Άιφελ κατασκευάστηκε το 1889 από τον μηχανικό Γουστάβο Άιφελ και έχει ύψος 300 μέτρα και βάρος 10.100 τόνους! Κάναμε βόλτα σε ένα τεράστιο δρόμο, στα Ηλύσια Πεδία, και μετά είδαμε την Αψίδα του Θριάμβου, την οποία, μου είπε ο μπαμπάς μου, ότι διέταξε να κατασκευαστεί ο Μέγας Ναπολέων μετά από μια μεγάλη νίκη του στον πόλεμο. Μια άλλη μέρα πήγαμε σε μια

πολύ μεγάλη εκκλησία, την Παναγία των Παρισίων. Μέσα είχε πολύ κόσμο, αλλά όλοι κάνανε απόλυτη ησυχία. Είχε πολλά αγάλματα, ακούγονταν συνέχεια ψαλμωδίες και πολλοί άνθρωποι κάθονταν και προσεύχονταν. Μετά κάναμε βόλτες κοντά στον ποταμό Σηκουάνα και το απόγευμα πήγαμε σε ένα καταπληκτικό λούνα παρκ! Έκανα τρενάκι, συγκρουόμενα αυτοκινητάκια, βόλτα στο ποτάμι με βάρκα και διάφορα άλλα πολύ ωραία παιχνίδια. Μέσα στο πάρκο είχε και ζωολογικό κήπο και είδαμε πολλά ζώα από κοντά. Καμήλες, κροκόδειλους, φίδια, πιθήκους, τίγρεις και ένα τεράστιο λιοντάρι! Στο Παρίσι έχει και ένα πολύ μεγάλο μουσείο κοντά δίπλα στον ποταμό Σηκουάνα, το μουσείο του Λούβρου. Εκεί έχει πολλούς πίνακες ζωγραφικής και πολλά αρχαία αγάλματα από όλες τις χώρες του κόσμου. Πήγαν οι γονείς μου και τους άρεσε πολύ. Θαύμασαν περισσότερο τα ελληνικά μνημεία

και κυρίως τη Νίκη της Σαμοθράκης και την Αφροδίτη της Μήλου. Εμάς μας πήγαν σε ένα άλλο μουσείο, το μουσείο των Επιστημών για παιδιά. Εκεί συμμετείχαμε σε πολλά επιστημονικά πειράματα, είδαμε πολλά έντομα με το μικροσκόπιο, και στο τέλος είδαμε μια έκθεση δεινοσαύρων, με τεράστιους δεινόσαυρους που κινούνταν και βρυχούνταν σαν αληθινοί! Το σαββατοκύριακο πήγαμε εκδρομή σε ένα άλλο μέρος της Γαλλίας, τη Νορμανδία, μια περιοχή με πολύ σημαντική ιστορία για την Ευρώπη, αφού από εκεί ξεκίνησε η καταστροφή του ναζιστικού στρατού του Χίτλερ όπως μου είπαν. Στο ξενοδοχείο που μέναμε είχε πισίνα και μου άρεσε να πηγαίνω και να κολυμπάω. Είχε επίσης και έναν πολύ ωραίο παιδότοπο, με ένα μεγάλο πειρατικό καράβι και μια τσουλήθρα που έμοιαζε με στιφογυριστό σωλήνα.

Πέρασα καταπληκτικά στο ταξίδι μου στο Παρίσι και σας προτείνω να πάτε οπωσδήποτε !!

Σεισμός! ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟ Πρόληψη! Πριν από ένα σεισμό, προετοιμαζόμαστε κατάλληλα. Τα παρακάτω είναι πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, την οικογένειά σας και την περιουσία σας σε περίπτωση σεισμού. Για να αρχίσετε την προετοιμασία, θα πρέπει να αποκτήσετε ένα κουτί πρώτων βοηθειών και να έχετε ένα σχέδιο επικοινωνίας για την οικογένειά σας (πώς θα επικοινωνήσετε με τους δικούς σας σε περίπτωση σεισμού). Στερεώστε τα ράφια με ασφάλεια στους τοίχους. Τοποθετήστε μεγάλα ή βαριά αντικείμενα στα χαμηλότερα ράφια. Αποθηκεύστε τα εύθραυστα αντικείμενα όπως εμφιαλωμένα τρόφιμα, γυαλί και πορσελάνες στα χαμηλά επίπεδα και σε ράφια/συρτάρια τα οποία κλειδώνουν. Στερεώστε τα βαριά αντικείμενα, όπως εικόνες και καθρέφτες στους τοίχους με ασφάλεια και μακριά από κρεβάτια, καναπέδες ή οπουδήποτε κάθονται άνθρωποι. Εντοπίστε ασφαλή σημεία σε κάθε δωμάτιο κάτω από ένα γερό τραπέζι ή απέναντι σε εσωτερικούς τοίχους. Πραγματοποιείτε ασκήσεις σεισμού με μέλη της οικογένειάς σας: Πτώση, κάλυψη και κρατιέμαι γερά!

Ψυχραιμία… ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕΙΣΜΟΥ Πέσε, καλύψου και κρατήσου γερά! Ελαχιστοποιήστε τις κινήσεις σας σε λίγα βήματα προς το κοντινότερο ασφαλές μέρος και αν βρίσκεστε σε εσωτερικό χώρο, μείνετε εκεί μέχρι να σταματήσει η δόνηση και είστε σίγουροι ότι είναι ασφαλής η έξοδός σας. Αν βρίσκεστε σε εσωτερικό χώρο ΠΕΣΤΕ στο έδαφος! ΚΑΛΥΦΘΕΙΤΕ κάτω από ένα γερό τραπέζι ή άλλο έπιπλο ΑΝΑΜΕΙΝΑΤΕ μέχρι να σταματήσει η δόνηση. Αν δεν υπάρχει τραπέζι ή γραφείο κοντά σας, καλύψτε το πρόσωπο και το κεφάλι σας με τα χέρια σας και κουρνιάστε σε μια γωνία εσωτερικά του κτηρίου. Μείνετε μακριά από γυαλιά, παράθυρα, εξωτερικές πόρτες, τοίχους, και από οτιδήποτε που θα μπορούσε να πέσει, όπως π.χ. φωτιστικά και έπιπλα. Μη χρησιμοποιείτε πόρτες, εκτός αν ξέρετε ότι στηρίζονται επαρκώς και είναι κοντά σας. Μείνετε μέσα μέχρι να σταματήσει η δόνηση και μέχρι να είναι ασφαλές να πάτε έξω. Μην προσπαθήσετε να βγείτε από το κτήριο κατά τη διάρκεια της δόνησης. ΜΗΝ χρησιμοποιείτε τους ανελκυστήρες. Χρησιμοποιήστε μια σφυρίχτρα, εάν είναι διαθέσιμη.

Ο πανικός σκοτώνει! Η ψυχραιμία σώζει!

του Ανέστη Καραηλία ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟ Όταν σταματήσει η δόνηση, κοιτάξτε γύρω σας για να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλές να προχωρήσετε. Στη συνέχεια, βγείτε από το κτήριο. Ψάξτε και σβήστε μικρές πυρκαγιές. Η φωτιά είναι ο πιο κοινός κίνδυνος μετά από ένα σεισμό. Ακούστε από ραδιόφωνο ή τηλεόραση μπαταριών τις τελευταίες πληροφορίες έκτακτης ανάγκης. Χρησιμοποιήστε το τηλέφωνο μόνο για κλήσεις έκτακτης ανάγκης. Πηγαίνετε σε ένα καθορισμένο δημόσιο καταφύγιο εάν το σπίτι σας είχε καταστραφεί και δεν είναι πλέον ασφαλές. Μείνετε μακριά από κατεστραμμένες περιοχές. Επιστρέψτε στο σπίτι σας μόνο όταν οι αρχές λένε ότι είναι ασφαλές. Πηγή : [earthquakes.gr]

Πρόσφυγες; Μετανάστες; Απλά Άνθρωποι... Του Χρήστου Καραβερβέρη ήταν τραγική, καθώς στοιβάζονταν

Ελλάδα 1922, Μικρασιατική καταστροφή,

λάδα

ξεριζωμός, προσφυγιά. Από τα παράλια της Μικρές Ασίας έφτασαν 900.000 προσφυγές και στο επόμενο διάστημα και άλλοι με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός να φτάσει

κατά χιλιάδες, σε άθλιες συνθήκες υγιεινής, χωρίς νερό και με τον τύφο που θέριζε. Ελλάδα 1960,η εποχή της μεγάλης εξόδου. Λίγα χρόνια μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο

το 1.500.000. Οι Πόντιοι προσφυγές που ήρθαν στην πατρίδα μας υπολογίζονται σε 325.000-400.000. Η κατάσταση στους στρατώνες Σελιμιέ της Κωνσταντινούπολης από όπου ξεκινούσαν το ταξίδι τους για την Ελ-

στην Γερμάνια θα μεταναστεύσουν περίπου 1.000.000 Έλληνες, η Αμερική ,ο Καναδάς, η Αυστραλία ,το Βέλγιο θα αποτελέσουν με την σειρά τους κέντρα υποδοχής μεταναστών. Κατά την άφιξη τους θα ζή-

σουν σε ομαδικά δωμάτια, θα δουλέψουν κάτω από σκληρές συνθήκες για να εξοικονομήσουν χρήματα τα όποια στέλνουν στις οικογένειες τους. Ελλάδα 2016,Λέσβος η ιδιαίτερη πατρίδα του παππού και της γιαγιάς μου, γίνεται κέντρο υποδοχής χιλιάδων προσφύγων κυρίως από τη Σύρια, οι όποιοι περνάνε καθημερινά από την Τουρκία με βάρκες χωρίς καμία ασφάλεια με αποτέλεσμα πολλοί να έχουν χαθεί στα νερά του Αιγαίου. Η Ειδομένη γίνεται γνωστή σε όλο τον κόσμο καθώς έχουν εγκλωβιστεί χιλιάδες προσφυγές εκεί περιμένοντας, μάταια απ’ ότι φαίνεται, να ανοίξουν τα σύνορα αντιμετωπίζοντας άθλιες συνθήκες.

ΤΙ είναι όμως ο πρόσφυγας, πώς γίνεται κάποιος πρόσφυγας, γιατί οικογένειες με μικρά παιδιά αφήνουν την πατρίδα τους τα σπίτια τους όλα τα πράγματα τους και ταξιδεύουν; Γιατί περνάνε τη θάλασσα τόσοι πολλοί μέσα σε βάρκες που βουλιάζουν τόσο εύκολα

και πνίγονται στο Αιγαίο; Πού θα πάει όλος αυτός ο κόσμος; Στην πατρίδα τους, μου είπαν, πως γίνεται εδώ και χρόνια πόλεμος, πως πια δεν έχουν τίποτα και επειδή φοβούνται μην σκοτωθούν φεύγουν. Μου είπαν πως η πατρίδα τους ήταν όμορφη και ζούσαν ειρηνικά όπως και εμείς, τα παιδιά πήγαιναν στο σχολειό, είχαν παιχνίδια, ήταν χαρούμενα.

Δεν ξέρω γιατί οι μεγάλοι κάνουν πολέμους, δεν ξέρω γιατί ενώ τόσα παιδιά τόσοι άνθρωποι περνάνε τόσο δύσκολα δεν σταματάνε οι πόλεμοι. Νομίζω πως κανένας άνθρωπος δεν θέλει να αφήσει το σπίτι του την πατρίδα του και να φεύγει αλλού. Νομίζω πως όλα τα παιδιά πρέπει να χαίρονται και να περνάνε όμορφα ,να μην κρυώνουν, να μην πεινάνε να μην ζουν στον δρόμο χωρίς να έχουν τίποτα. Στην πατρίδα μου τα τελευταία χρόνια ακούω να μιλάνε συνεχεία για την κρίση. Πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό, όπως τα παλιά χρόνια για να βρουν δουλειά. Προσπαθούμε όμως να βοηθήσουμε όσο μπορούμε όλους όσους έχουν ανάγκη. Και εμείς τα μικρά παιδιά φωνάζουμε δυνατά: ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ!!! Πόσο ίδιες φαίνονται οι φωτογραφίες; Κι όμως έχουν 100 χρόνια διαφορά….

«Ο ΔΡΟΜΟΣ ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ»

του Πάρη Μπέκα

Τα πολύ παλιά χρόνια οι περισσότεροι δρόμοι των πόλεων ήταν χωματόδρομοι χωρίς ονόματα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται δυσκολίες αφού οι άνθρωποι δεν ήξεραν να πουν με ακρίβεια πού μένουν. Στα επόμενα χρόνια οι δήμαρχοι με συνεργασία άλλων ανθρώπων, έκαναν επιτροπές “ονοματοθεσίας οδών και πλατειών’’. Έτσι άρχι-

κρίθηκαν και παραμένουν μ’ αυτόν τον τρόπο στην μνήμη μας. Σε κάθε δρόμο, σε κάθε γωνιά υπάρχει μια πινακίδα που γράφει το όνομα της οδού. Τις περισσότερες φορές είναι μπλε με έντονα ελληνικά ή ελληνικά και λατινικά άσπρα γράμματα. Είναι έντονες για να τις βλέπουν οι οδηγοί και οι διαβάτες. Όπως παντού έτσι και στην δική μας περιοχή των Συκεών έχουμε πολλούς δρόμους, μικρούς και μεγάλους. Αυτοί οι δρόμοι έχουν ονόματα. Ενδεικτικά αυτή είναι η ιστορία των ονομάτων κάποιων οδών της

σαν να δίνουν ονόματα στους δρόμους και στις πλατείες παρμένα από την ελληνική ιστορία. Παλιότερα οι δρόμοι έπαιρναν το όνομά τους από ένα τοπωνύμιο, μια δραστηριότητα που έκαναν σ’ εκείνον τον δρόμο ,από τον τύπο κατοικίας ενός πασίγνωστου προσώπου κ.λ.π. Καθώς περνάν τα χρόνια και αυξάνονται τα σπίτια και οι δρόμοι ,βαφτίζονται και από ονόματα προσώπων από τον χώρο της Επιστήμης, της Πολιτικής και των Καλών Τεχνών. Κυρίως από πρόσωπα που πρόσφεραν και δια-

γειτονιάς μας: Οδός Κομνηνών :Οι Κομνηνοί ήταν μεγάλη βυζαντινή οικογένεια της μικρασιατικής στρατιωτικής αυτοκρατορίας. Οδός Πόντου : Πόντος ονομάζεται το βορειοανατολικό τμήμα της Μ. Ασίας προς τα παράλια του Εύξεινου Πόντου, όπου υπήρχαν ελληνικές αποικίες. Στην οδό Κομνηνών με Πόντου βρίσκεται το σχολείο μας! Οδός Καρόλου Κουν: Κορυφαίος έλληνας θεατρικός σκηνοθέτης. Ίδρυσε το θέατρο Τέχνης και ανέβασε σπουδαία θεατρικά έργα

μεγάλων συγγραφέων όπως Αριστοφάνη, Σαίξπηρ, Μπρεχτ κ.ά.. Εκεί βρίσκεται και το Ανοιχτό Θέατρο Συκεών Μάνος Κατράκης. Οδός Κύπρου: Η Κύπρος είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου. Κατοικείται από αρχαιοτάτων χρόνων από Έλληνες οι οποίοι μέχρι σήμερα αποτελούν το 80% των κατοίκων παρά την παρουσία ξένων κατακτητών για πολλά χρόνια. Ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος το 1960. Οδός Μελίνας Μερκούρη: Βραβευμένη ηθοποιός θεάτρου και κιν/φου με διεθνή ακτινοβολία. Ήταν Υπουργός πολιτισμού από το 1981,και ξεκίνησε εκστρατεία για την επιστροφή των κλεμμένων μαρμάρων της Ακρόπολης από τον Λόρδο Έλγιν, τα οποία βρίσκονται στις προθήκες του Βρετανικού Μουσείου. Οδός Ρήγα Φεραίου : Ο Ρήγας Βελεστινλής (ή Φεραίος) γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας το 1757.Είχε έντονη πολιτική και εθνική δράση με επαναστατικές ιδέες για την απελευθέρωση των υπόδουλων λαών. Συνελήφθη και εκτελέστηκε από τους Τούρκους. Οδός Στρατηγού Σαράφη: Στέφανος Σαράφης, στρατιωτικός και πολιτικός της Εθνικής Αντίστασης και της Αριστεράς. Οδός Μακεδονομάχων: Οι αγωνιστές πολεμιστές των ελληνικών αντάρτικων ομάδων που διεξήγαγαν τον Μακεδονικό Αγώνα.

Οδός Επταπυργίου: Το Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ (Yedi Kule), βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης, εντός της Ακρόπολης. Οδός Ακροπόλεως : Η λέξη "ακρόπολις" σημαίνει το υψηλότερο μέρος της πόλης. Οι ακροπόλεις χρησίμευαν ως καταφύγιο των ανθρώπων από εχθρικές επιδρομές.

Πρόσφατα δημιουργήθηκε στην πόλη μας, η πρώτη πινακίδα – θερμιδομετρητής. Πληροφορεί

πόλης, πόσο χρόνο χρειάζεται κάποιος περπατώντας να φτάσει σε αυτά και σε ορισμένες περιπτώσεις πόσες θερμίδες θα "κάψουν" μέχρι να φτάσουν σε αυτά! Όσο πληθαίνουν οι άνθρωποι, θα μεγαλώνουν οι πόλεις και οι δρόμοι άρα και τα ονόματά τους.

τους πεζούς (εκτός από το όνομα του δρόμου) πόσα μέτρα απέχουν κάποια κεντρικά σημεία της

Καλοκαίρι στην Ελλάδα, Πάτμο, Σύμη, τηνΆνδρος. Ικαρία στοΤης Μαρίας Χατζούδη Στην Ελλάδα οι καλοκαιρινοί προορισμοί είναι αμέτρητοι και πανέμορφοι. Υπάρχουν στη χώρα μας μαγευτικά μέρη που μπορείς να επισκεφτείς είτε με το αυτοκίνητο, είτε χρησιμοποιώντας καράβι. Ιδανικά μέρη για διακοπές με αυτοκίνητο είναι η Βόρεια Εύβοια, η Μάνη, η Αρεόπολη, η Καρδαμύλη, η Ελαφόνησος στην Πελοπόννησο, η Πάργα και τα Σύβοτα στην Ήπειρο. Αν πάλι δε σας πειράζει το ταξίδι με το καράβι, αναρίθμητα νησιά στο Αιγαίο και το Ιόνιο περιμένουν εσάς με τους φίλους σας, με την οικογένειά σας ή με τον/την σύντροφό σας. Ξεκινώντας από τις Σποράδες (Σκιάθο, Σκόπελο, Αλόννησο), τις Κυκλάδες (Σαντορίνη, Μύκονο, Αμοργό, Φολέγανδρο) τα Δωδεκάνησα (Αστυπάλαια,

Ανατολικό Αιγαίο, τα Χανιά της Κρήτης, τα Κύθηρα, τους Παξούς και την Ιθάκη στο Ιόνιο. Η δική μου επιθυμία και πρόταση για φέτος είναι η Άνδρος, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων μετά τη Νάξο. Είναι πολύ ιδιαίτερο κυκλαδονήσι αφού έχει πολλά βουνά και ποτάμια. Έχει πολύ μεγάλη ιστορία, ένα μεγάλο κάστρο, πολλά μουσεία και πολλά αξιοθέατα. Φυσικά έχει τόσες πολλές

παραλίες που μπορεί να μην προλάβω να πάω σε όλες. Σίγουρα όμως θα πάω στην Χρυσή Άμμο που λέγεται και Ψιλή Άμμος. Χρήσιμα τηλέφωνα Άνδρου Κέντρο Υγείας 22823 60001 Αστυν. τμήμα 22820 22300 Πυρ. Υπηρεσία 22820 42199 Λιμεναρχείο 22820 22250 ΚΤΕΛ Άνδρου 22820 22316 Αρχαιολογικό Μουσείο 22820 23664 Ναυτικό Μουσείο Άνδρου 22820 22275 Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 22820 22444 Μουσείο Ελιάς 6932731776 Ψηφιακό Μουσείο 22823 60200

Στην Κλεισούρα της Φύσης και της Παράδοσης, των Γιάννη και Δήμου Σιώκη

Παραδοσιακές φορεσιές Το χωριό μου, η Κλεισούρα, είναι χτισμένο στην πλαγιά ενός βουνού, που ονομάζεται Μουρίκι, σε υψόμετρο 1250μ. και είναι από τα παλαιότερα χωριά της Καστοριάς. Οι κάτοικοί του είναι Βλάχοι και παλιότερα ασχολούνταν με το εμπόριο και την κτηνοτροφία. Για τον λόγο αυτό οι παλιές φορεσιές ήταν δύο ειδών. Οι έμποροι φορούσαν πιο ακριβά και εντυπωσιακά ενδύματα, ενώ οι κτηνοτρόφοι πιο απλά και βαριά. Τις φορεσιές των εμπόρων τις

έραβαν οι μοδίστρες που είχε το χωριό και τα γιλέκα τους τα κεντούσαν ειδικοί ράφτες. Οι άντρες συνήθιζαν να φοράνε μαύρες βράκες, που στα βλάχικα τις λέγανε «σιαλβάρου» ή «πουτούρι», άσπρο πουκάμισο χωρίς κεντήματα, που το λέγανε «καμεάσα», μεταξωτό ζωνάρι, που το λέγανε το «μπρένου», και δύο μαύρα γιλέκα, το «τζιαμιντάνου» και το «κουντούσιου». Τον χειμώνα φορούσαν ένα μακρύ πανωφόρι, που μέσα είχε γούνα και το ονόμαζαν «τζιουμπέ». Στα πόδια φορούσαν «παρπότζ’», μάλλινες άσπρες ή σκούρες πλεκτές κάλτσες. Τα παπούτσια τους τα παράγγελναν σε τσαγκάρηδες και τα ονόμαζαν «κουντούρια» ή «γιμινιά». Στο κεφάλι φορούσαν

κόκκινο φέσι με φούντα ή γούνινο σκούφο, την «κατσιούλα».

Οι γυναίκες των εμπόρων φορούσαν πρώτα τα «ντόναρι», εσώρουχα από άσπρο βαμβακερό πανί, έπειτα ένα πουκάμισο μεταξωτό με ωραίες λεπτές δαντέλες στα μανίκια και στον λαιμό, στη συνέχεια μια πλεκτή βαμβακερή φούστα, ένα μακρύ φουστάνι από ακριβό μεταξωτό ύφασμα, ένα γιλέκο κεντημένο με χρυσά σειρίτια, μια «πουάλα», δηλαδή μεταξωτή ποδιά, και τέλος την «παντίκα», μια ασημένια ή χρυσή ζώνη. Οι πιο νέες αντί για τη ζώνη φορούσαν το «μπρένου», ένα μεταξωτό ζωνάρι, που το έδεναν με μεγάλο φιόγκο. Τον χειμώνα φορούσαν μια βαριά γούνα, που την ονόμαζαν «μπούντα» και την κατασκεύαζαν από γούνα αλεπούς ή κουναβιού. Στο κεφάλι φορούσαν φέσι στολισμένο με «τεπέ», ένα κομμάτι τσόχα κεντημένο με πολλά φλουριά. Γύρω-γύρω τύλιγαν τις κοτσίδες των μαλλιών τους και έβαζαν ένα μπουκετάκι με υφασμάτινα λουλούδια, που το έλεγαν «τούφα». Στον λαιμό τους κρεμούσαν πολλές αλυσίδες με φλουριά («αραδαρίκι ντι φλουρίι»), έναν μεγάλο σταυρό («κρούτσι») και ακριβό ρολόγι («σαχάτι»). Στα πόδια φορούσαν βαμβακερές άσπρες κάλ-

τσες με ωραία κεντήματα και πολλά σχέδια και χρυσοκεντημένες βελούδινες παντόφλες («μέστι») ή δερμάτινα παπούτσια («κουρδέλια»). Οι άντρες που ήταν κτηνοτρόφοι,

φορούσαν τη «ζμιάνα», βαμβακερό εσώρουχο, το «κατασάρκου», μάλλινη φανέλα, την «καμεάσα», βαμβακερό άσπρο πουκάμισο, το «κοντάντιρου», σκούρο βελούδινο γιλέκο με μανίκια, το «τζιαμαντάνου», μάλλινο αμάνικο γιλέκο, το «τσιπούνι», μάλλινο υφαντό επενδύτη, και το «μπρένου», ένα μεταξωτό φαρδύ ζωνάρι. Στο κεφάλι φορούσαν «κούκου», ένα γούνινο σκούφο από δέρμα αρνιού ή προβάτου. Στα πόδια φορούσαν άσπρες μάλλινες κάλτσες («παρπότζ’»), άσπρες γκέτες («τσιουάριτσι») και τσαρούχια με φούντες ή δερμάτινα παντοφλέ παπούτσια, τα «κουντούρια». Το χειμώνα για να προφυλάσσονται από τη βροχή και το κρύο φορούσαν ένα μάλλινο παλτό, που το ονόμαζαν «σάρικα». Οι γυναίκες των κτηνοτρόφων φορούσαν βαμβακερό εσώρουχο, τη «ζμιάνα», μάλλινη άσπρη φανέλα, το «κατασάρκου», λεπτό μάλλινο ή βαμβακερό πουκάμισο, την «καμεάσα», μάλλινη εσώφουστα χωρίς μανίκια, τη «φούστα», και στη συνέχεια ένα βε-

λούδινο φουστάνι, τη «στόφα». Στη μέση τους έδεναν μια ποδιά με πολύχρωμα κεντήματα, την «πουάλα», και από πάνω μια ζώνη ασημένια, την «κουράου κου πλουάτσι». Στο τέλος έβαζαν το «τσιπούνι», έναν μάλλινο μαύρο επενδύτη με πολλά κόκκινα κε-

ντήματα, ή ένα τσόχινο γιλέκο χωρίς μανίκια. Τον χειμώνα φορούσαν κι αυτές «σάρικα», όπως οι άντρες. Στον λαιμό κρεμούσαν πολλά φλουριά και σταυρό. Τα μαλλιά τους τα έκαναν κοτσίδα και τα κάλυπταν με μαύρη μαντίλα. Στα πόδια φορούσαν κάλτσες

μάλλινες και παντόφλες κεντημένες ή αργότερα μαύρα παπούτσια. Όλες αυτές τις παραδοσιακές φορεσιές μπορείτε να τις δείτε σήμερα στα πανηγύρια και στις εκδηλώσεις που κάνουν οι σύλλογοι της Κλεισούρας.

Πανηγύρια του τόπου μου Τα έθιμα στην Κλεισούρα είναι πολλά και διατηρούνται μέχρι σήμερα όπως παλιά. Την Πρωτοχρονιά έχουμε τα Αργκουτσιάρια, τα παραδοσιακά καρναβάλια, στα οποία ντύνονται μόνο άντρες και χορεύουν στην πλατεία του χωριού με τους ζουρνάδες και τα νταούλια. Φορούν τους «μανδύες» (ντουλαμάδες), κρατούν στο χέρι τις «κάμες» (παλιά σπαθιά) και στο πρόσωπο βάζουν όμορφες «φάτσες» (μάσκες με δέρμα λαγού γύρωγύρω και ένα μεγάλο μουστάκι). Καρναβάλια, όμως, ντύνονταν και στη γιορτή του Αη-Γιάννη στις 7 Ιανουαρίου και τότε πήγαιναν επισκέψεις σε όλα τα σπίτια που γιόρταζαν.

Το βράδυ της Αποκριάς σε όλες τις γειτονιές του χωριού γίνονται οι μπουμπούνες, μεγάλες φωτιές που ανάβουν τα παιδιά και γύρω από αυτές χορεύουν όλοι οι κάτοικοι λέγοντας παλιά βλάχικα τραγούδια. Την παραμονή της γιορτής των Γενεθλίων του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, στις 23 Ιουνίου, γίνεται η Γκαλιάτα, το έθιμο του κλήδονα. Όλα τα ελεύθερα κορίτσια στολίζουν με λουλούδια μικρά δοχεία νερού (γκιούμια) και πηγαίνουν σε τρεις βρύσες να πάρουν νερό χορεύοντας και τραγουδώντας. Τα αγόρια προσπα-

θούν με ξύλινα σπαθιά (χόρδες) να χαλάσουν τις γκαλιάτες. Το γκιούμι το βάζουν κάτω από τα άστρα και την άλλη μέρα πλένονται με το νερό. Στις 20 Ιουλίου, γιορτή του Προφήτη Ηλία, όλοι πηγαίνουμε στο μικρό εκκλησάκι που βρίσκεται σε έναν λόφο απέναντι από το χωριό. Εκεί έρχονται και όλα τα αγόρια καβάλα σε άλογα, τα οποία είναι στολισμένα με κόκκινες βελέντζες. Στη συνέχεια γίνεται παραδοσιακό γλέντι στο δάσος ψηλά στο βουνό, σε μια τοποθεσία που ονομάζεται Τσαρτσάρι. Τον Δεκαπενταύγουστο γιορτάζουμε και εμείς, όπως όλη η Ελλάδα, την Κοίμηση της Θεοτόκου. Το πανηγύρι διαρκεί τρεις μέρες, από τις 14 μέχρι τις 16 ΑυΑυγούστου, και το ονομάζουν στα βλάχικα «Σταμαρία ατσιά μάρι» (μεγάλη Παναγιά). Εκτός από τις άλλες εκδηλώσεις που γίνονται, κάθε βράδυ στήνουν μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία του χωριού και συμμετέχουν όλοι. Στις 16 Αυγούστου το απόγευμα όλοι συγκεντρώνονται έξω από την κεντρική εκκλησία του Αγίου Νικολάου και χορεύουν τον Τρανό Χορό, που στα βλάχικα λέγεται «Κόρλου Μάρι». Οι χορευτές χωρίζονται σε δυο ομάδες, που αποτελούνται κατά σειρά ηλικίας, η πρώτη από άνδρες και η δεύτερη από γυναίκες. Αφού τραγουδήσουν οι

άνδρες, οι γυναίκες επαναλαμβάνουν τον ίδιο στίχο και έτσι συνεχίζουν όλο τνο χορό. Τα τραγούδια του Τρανού Χορού λέγονται χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Με το τέλος του Τρανού Χορού, τελείται ένα παλιό κτηνοτροφικό παιχνίδι, ο Βαλμάς, στον οποίο συμμετέχουν μόνο άνδρες. Γύρω στα 20 παλικάρια πιάνονται στη σειρά, ο ένας από το ζωνάρι του άλλου. Ο πρώτος είναι ο κεχαγιάς (βλαχ. κιχαγιέ), το αφεντικό, και ο τελευταίος ο βαλμάς (βλαχ. βαλμά), ο αλογοβοσκός του ναργιλέ (βλαχ. ιργκιλέ), δηλαδή του κοπαδιού αλόγων που έχει ο κεχαγιάς. Το κοπάδι των αλόγων είναι τα παλικάρια μεταξύ κεχαγιά και βαλμά. Το τελευταίο μεγάλο πανηγύρι του χωριού μου, πριν να έρθει ο χειμώνας με το κρύο και τα πολλά χιόνια, ονομάζεται στα βλάχικα «Σταμαρία ατσιά νίκα» (Μικρή Παναγιά) και γίνεται στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου στο παλιό μοναστήρι της Παναγίας, που βρίσκεται δίπλα στην Κλεισούρα. Σας περιμένουμε όλους να γνωρίσετε την όμορφη Κλεισούρα μας και τα πανηγύρια της.

Ζώα που κινδυνεύουν, Του Γιάννη Μανούσου και της Κατερίνας Αρβανιτάκη Η θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα υπάρχει στη γη από την εποχή των δεινόσαυρων και ζει στη Μεσόγειο, τον Ατλαντικό, τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Στην Ελλάδα τη συναντάμε στη Ζάκυνθο, την Κρήτη, τη Ρόδο και την Πελοπόννησο. Η καρέτα είναι ερπετό, ζυγίζει κατά μέσο όρο 90 κιλά και το μήκος της φτάνει το ένα μέτρο. Τρέφεται κυρίως με θαλάσσια φυτά και προτίμα ιδιαίτερα τις τσούχτρες. Γεννά κάθε 2-3 χρόνια, και είναι το μοναδικό είδος θαλάσσιας χελώνας της Μεσογείου που αναπαράγεται στην Ελλάδα. Γεννάει τα αυγά της στην αμμουδιά. Οι θηλυκές αφού ωριμάσουν επισ τρέφουν κάθε δυο χρόνια στον τόπο που γεννήθηκαν οι ίδιες για να αφήσουν τα αυγά τους. Γεννάνε τους καλοκαιρινούς μήνες, αργά το βράδυ. Τα νεογέννητα, περίπου 100 σε κάθε φωλιά, έχουν μήκος 5 εκ. και ζυγίζουν 17 γραμμάρια. Μόλις εκκολαφθούν (2 μήνες μετά τη γέννησή τους) ανεβαίνουν όλα μαζί στην άμμο και τρέχουν αμέσως προς τη θάλασσα. Οι χελώνες καρέτα καρέτα κινδυνεύουν από τα θαλασσοπούλια, τα μεγάλα ψάρια, τα σκάφη και τα δίχτυα των ανθρώπων. Επίσης, από τα φώτα και τη φασαρία στις ακτές και τις πλαστικές σακούλες.

ίδιο κέλυφος… Κι αυτό γιατί οι πλάκες που αποτελούν το κέλυφος τους μεγαλώνουν κι αυτές! Για να μάθουμε την ηλικία τους μετράμε τις γραμμές ανάπτυξης πάνω σε μία πλάκα: κάθε γραμμή αντιστοιχεί σε έναν χρόνο. Η μεσογειακή φώκια μοναχός (Monachus monachus), είναι το ένα από τα δύο εναπομείναντα είδη

φώκιας μοναχού της οικογένειας των φωκιδών. Κάποτε η μεσογειακή φώκια ήταν εξαπλωμένη από τις ακτές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας έως την βορειοδυτική ακτή της Αφρικής στον Ατλαντικό, μέχρι και τις Αζόρες. Σήμερα έχει κηρυχθεί είδος κρισίμως κινδυνεύουν με αφανισμό. Ο συνολικός πληθυσμός υπολογίζεται σε λιγότερα από 600 ζώα διεσπαρμένα σε τέσσερις απομονωμένους θύλακες στα νησιά Μαδέρα (25-35 άτομα), στο Λευκό Ακρωτήριο της Μαυριτανίας (130 άτομα) στον Ατλαντικό, στις Μεσογειακές ακτές Μαρόκου και Αλγερίας και στην Ανατολική Μεσόγειο (Αιγαίο και Ιόνιο Πέλαγος 250-300 άτομα). Το μήκος των ενήλικων ζώων κυμαίνεται μεταξύ 2-3 μέτρων, ενώ το βάρος τους φθάνει έως και τα 350 κιλά, με τα θηλυκά να είναι λίγο μικρότερα από τα αρσενικά. Οι μεσογειακές φώκιες ζουν μέχρι Αυτό το ξέρεις; Οι χελώνες μεγαλώνουν συνεχώς, και 45 χρόνια, αν και ο μέσος όρος παρόλο που μένουν πάντα στο είναι γύρω στα 20, ενώ η σεξουαλι-

κή ωριμότητα ξεκινά στον 5ο. Ζευγαρώνουν στο νερό και γεννούν κάθε 2 χρόνια -μετά από κύηση 10 μηνών και πάντα στην στεριά- συνήθως ένα μικρό, σπανιότερα δύο. Το νεογέννητο έχει μήκος περίπου 1 μέτρο, ζυγίζει γύρω στα 15 κιλά και είναι ήδη ικανό να κολυμπήσει. Το κυριότερο θήραμα των μεσογειακών φωκιών αποτελούν τα χταπόδια. Η μεσογειακή φώκια μπορεί να θεωρηθεί «παράκτιο είδος», καθώς φαίνεται ότι κινείται και κυνηγά την τροφή της κοντά στις ακτές. Η δραματική μείωση του πληθυσμού οφείλεται κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα, από όλες του τις πλευρές. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα κυνηγούνταν για εμπορικούς σκοπούς λόγω του δέρματος και του λίπους της, ενώ αιχμαλωτίζονταν και για ψυχαγωγικούς λόγους. Επίσης καταδιώκεται ως βλαβερό ζώο από τους ψαράδες λόγω της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει στα δίχτυα τους όταν μπλεχτεί σ' αυτά. Σημαντικό βήμα για την προστασία της μεσογειακής φώκιας και των βιοτόπων της αποτέλεσε η ανακήρυξη της περιοχής των Βορείων Σποράδων σε προστατευόμενη και η ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, η δημιουργία ενός ακόμη Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου στη Ζάκυνθο στο Ιόνιο Πέλαγος αλλά και η ίδρυση της μη κυβερνητικής οργάνωσης ΜOm /Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας. Αυτό το ξέρεις; Ο μέγιστος χρόνος κατάδυσής της είναι 15-20 λεπτά. Οι περισσότερες καταδύσεις όμως γίνονται σε βάθος 30-40 μέτρα και διαρκούν 5-10 λεπτά.

Η πολική αρκούδα, γνωστή και

σαν λευκή αρκούδα, είναι μια μεγάλη αρκούδα που ζει στις Αρκτικές περιοχές (γύρω από τον Βόρειο πόλο). Είναι ένα από τα δυο μεγαλύτερα είδη σαρκοβόρων του πλανήτη. Όρθια ξεπερνά τα 3 μέτρα ύψος, οι αρσενικές ζυγίζουν συχνά πάνω από 750 κιλά και οι θηλυκές γύρω στα 250 κιλά. Έχει προσαρμοστεί πολύ καλά στο περιβάλλον της: η γούνα της και το παχύ στρώμα λίπους κάτω απ' αυτή την προστατεύουν από το κρύο, ενώ το άσπρο της τρίχωμα την κάνει δύσκολα αντιληπτή στους εχθρούς και τη λεία της. Τρώει 20 κιλά φαγητό σε μία ώρα. Η πολική αρκούδα κυνηγά στην ξηρά, στον πάγο αλλά και μέσα στο νερό. Τρέφεται κυρίως με φώκιες και με τα υπόλοιπα ζώα αλλά και ψάρια. Η γηραιότερη πολική αρκούδα στον κόσμο πέθανε σε ηλικία 42 ετών, το Νοέμβριο του 2008. Ζευγαρώνει κάθε 3 μήνες. Την γούνα της την χρειάζεται γιατί είναι ζεστή και έτσι δεν κρυώνει. Ο άνθρωπος πολύ σπάνια την βλέπει. Αυτό το ξέρεις; Οι πολικές αρκούδες εκφράζουν την αγάπη και τη φιλία τους με το να τρίβουν τις μύτες τους -όπως και οι Εσκιμώοι! Όταν θέλουν να δείξουν τη διάθεση τους για παιχνίδι, κουνάνε το κεφάλι τους δεξιά και αριστερά. Ο λύκος βρίσκεται στην Ευρώπη, στην Ασία και την Αμερική. Στην

Ελλάδα θα τον βρούμε κυρίως στη Μακεδονία, την Ήπειρο, και τη Θράκη, ενώ το χειμώνα κατεβαίνει μέχρι και τη Θεσσαλία. Ζει στα δάση σε ανοιχτά μέρη σε αγέλες (μικρές οικογενειακές ομάδες). Υπάρχει πάντα ο αρχηγός που αγωνίζεται να επιβληθεί στην αγέλη. Το ύψος του φτάνει τα 80-90 εκατοστά, το μήκος του το 1,5 μέτρο και το βάρος του τα 40-50 κιλά. Το σώμα του είναι δυνατό, το κεφάλι του κανονικό, με μακρύ ρύγχος, ενώ τα αυτιά είναι πάντα όρθια και τριγωνικά. Το χρώμα του ποικίλλει, ανάλογα με την εποχή του χρόνου και τον τόπο που ζει. Αρχίζει από σταχτόγκριζο και φτάνει μέχρι ανοιχτό αμμοκίτρινο. Σε αντίθεση με την παράδοση που θέλει το λύκο να τρώει ανθρώπους, εκείνος αρκείται στο κυνήγι των ζώων, όπως ελάφια, ζαρκάδια αγριογούρουνα, λαγοί, κάστορες κ.λπ., προκειμένου να τραφεί με το κρέας τους. Δεν θα διστάσει όμως να επιτεθεί

σε άνθρωπο, αν νιώσει ότι απειλείται ο ίδιος ή κάποιο μέλος της αγέλης του, ειδικά κάποιο μικρό. Γενικά είναι πολύ ντροπαλό ζώο και αποφεύγει την επαφή με τον άνθρωπο. Αυτό το ξέρεις;

Οι λύκοι μπορούν να επικοινωνούν και να ακούν ο ένας τον άλλον ακόμη και όταν ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται απόλυτη σιωπή. Στον παρακάτω χάρτη βλέπετε τα μέρη όπου τα 3 από τα παραπάνω ζώα γεννιούνται, μεγαλώνουν και αναπαράγονται. Η πολική αρκούδα ζει στον αρκτικό κύκλο, πολύ μακριά από τα μέρη μας.