Zatruta Studnia - Franciszek Mirandola - artbook - Bardzo Młoda Kultura - Ekipa GraTy

Zatruta studnia Tropy do Franciszka Mirandoli – polskie weird fiction

Program BMK – Bardzo Młoda Kultura, program dotacyjny Narodowego Centrum Kultury Zaplanowanie i przeprowadzenie projektu nie jest proste, jeszcze trudniejsze jest jego odpowiednie finansowanie. Pozyskanie środków, to pierwszy krok, który otwiera drogę do dalszego rozwoju. Na szczęście w takich momentach wychodzą naprzeciw instytucje kulturalne oraz programy dotacyjne. Tak było i tym razem. Projekt „Tropy do Franciszka Mirandoli – polskie weird fiction” nie odbyłby się bez wsparcia programu Bardzo Młoda Kultura, którego operatorem jest Centrum Kulturalne w Przemyślu. Bardzo Młoda Kultura jest programem trzyletnim i aktualnie trwa jego II edycja, zaplanowana na lata 2019–2021. Program ma na celu zbliżyć do siebie strefę edukacji i kultury, które mają ogromny wpływ na rozwój oraz postrzeganie świata przez młodego człowieka. Rozumiemy to bardzo szeroko jako współpracę między różnorakimi instytucjami kultury, szkołami i innymi placówkami oświatowo-wycho-

2

wawczymi, organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze kultury lub edukacji oraz lokalnymi edukatorami. Istotnym aspektem jest również rozwój kompetencji społecznych dzieci i młodzieży poprzez wykorzystanie metod edukacji kulturalnej i animacji kultury.

Program ma budować system, w którym kultura jest narzędziem do kształtowania ważnych społecznie umiejętności i postaw, w szczególności związanych ze współpracą, kompetencjami komunikacyjnymi, kreatywnością i innowacyjnością w działaniu.

Realizacja Bardzo Młodej Kultury rozpoczęła się od wyłonienia w otwartym konkursie 16 instytucji kultury, które spełnią rolę wojewódzkich operatorów programu.

Operatorzy przez trzy kolejne lata pełnią rolę centrów kompetencyjnych wspierających współpracę sfery kultury i sfery edukacji.

Ekipa GraTy

Ekipa GraTy to grupa prężnie działających społeczników, pasjonatów i hobbystów, których kilka lat temu połączyła wspólna pasja – gry planszowe. Aktualnie mamy na swoim koncie wiele pomyślnie przeprowadzonych projektów, spotkań wydarzeń i szkoleń. Przystanki KrosCon, KrosCon – konwent gier planszowych i fantastyki, Krośnieńskie Archiwum Społeczne, Klub Sąsiedzki, Tropy do Franciszka Mirandoli – polskie weird fiction, warsztaty aktorskie, warsztaty głosu i mowy, warsztaty fotograficzne i dużo, dużo więcej! Równie wiele przed nami, ponieważ nie zwalniamy tempa, wręcz przeciwnie.

Każdy projekt planujemy z należytą starannością i dbałością. Szukamy grantów, projektujemy grafiki, tworzymy materiały reklamowe, kontaktujemy się z mediami, aby w końcu trafić do Was, czyli naszych odbiorców. Organizowanie społeczne, daje ogromną satysfakcję, jednocześnie

jednak wymaga od nas dużo pracy. Na szczęście nikt z nas nie działa w pojedynkę – jesteśmy zwartą grupą, w której każdy może liczyć na pomoc, dobre słowo i wsparcie.

Razem tworzymy od przeszło 3 lat. Zaczynaliśmy od malutkich games roomów w bibliotekach, na których pojawiało się kilkanaście osób. Później przyszedł czas na nieco większe i bardziej skomplikowane działanie: KrosCon – konwent gier planszowych i fantastyki. Ilość uczestników ogromnie nas zaskoczyła. W ciągu dwóch konwentowych dni przez Regionalne Centrum Kultur Pogranicza przewinęło się ponad 700 osób!

Pandemia zaskoczyła wszystkich, jednak nie była powodem do zaprzestania działań. W ramach pomocy sąsiedzkiej koordynowaliśmy koronowolontariuszy, którzy nieśli pomoc najbardziej potrzebującym mieszkańcom Krosna.

Robiliśmy zakupy, dostarczaliśmy posiłki, czy nawet zaj-

3

mowaliśmy się zwierzętami domowymi. Nasze projekty natomiast przenieśliśmy do internetu. W takich okolicznościach rozpoczęliśmy prace nad pierwszą edycją Krośnieńskiego Archiwum Społecznego.

W ramach KAS organizowane były około archiwalne warsztaty prowadzone przez specjalnie zaproszonych

4

gości, wystawa zdjęć, spotkania z twórcami oraz spacer fotograficzny – dziewięć miesięcy intensywnej pracy.

Zaraz po skończeniu Krośnieńskiego Archiwum Społecznego czekał na nas kolejny duży projekt, którego właśnie stajecie się częścią… „Tropy do Franciszka Mirandoli – polskie weird fiction”.

Tropy do Franciszka Mirandoli – polskie weird fiction

Postać Franciszka Mirandoli, znana wśród wielbicieli literatury klasycznej i niektórych uczniów – mimo swojej niesamowitości, przez wielu zapomniana. Tłumacz, pisarz, wynalazca, farmaceuta, osoba wyjątkowa. Przełożył około 200 tomów prozy literatury włoskiej, francuskiej, angielskiej, niemieckiej i skandynawskiej. Publikował także tłumaczenia poezji m.in. Novalisa i Laforgue. Liczne więzi łączyły Mirandolę z dziejami aptek w Galicji i niepodległej Polsce.

Ponad wszystko, pragnął zostać pisarzem i stał się nim, choć wiódł trudny żywot. Jego dzieła, nieznane szerokiej publiczności, były pierwszymi z gatunku fantastyki naukowej oraz grozy (tzw. weird fiction). Chcąc uczcić pamięć o nim, pragniemy przybliżyć postać, jaką był Franciszek Mirandola, znany również pod pseudonimem Mirandola Pik. Projekt wystartował w czerwcu 2021 roku, wydarzyło się naprawdę wiele. Mieszkańcy Krosna mogli uczestni-

czyć w szeregu warsztatów. Scenariopisarskie (online) w wykonaniu Jakuba Nurzyńskiego. Fotograficzne poprowadzili pasjonaci, Piotr Kuliga i Robert Jurczyk. Projektowania i szycia strojów uczyła Barbara Płaza, prowadząca pracownię Little Geeky Handmade. Na warsztatach ruchowo-aktorskich pracę z ciałem, mimiką i gestem koordynowała Gabriela Kościelniak, a warsztaty głosu i mowy poprowadził Wojciech Kozdrój. Wszystko to, aby w ostatni weekend lipca zaangażować warsztatowiczów do wzięcia udziału w… planie filmowym!

Aktorzy wybrani zostali na podstawie otwartego castingu, a główne role przypadły w udziale Łukaszowi Zychowi oraz Wojciechowi Mrozowi. Plan filmowy odbył się w dniach 23–25 lipca we wsi Węglówka nieopodal Korczyny. Ekipa filmowa pod przewodnictwem reżysera, Artura Janiszewskiego oraz kierowniczki planu, Gabrieli

5

Kościelniak, od wczesnych godzin porannych działała nad produkcją. Nad charakteryzacją aktorów czuwał zespół: Joanna Janiszewska, Karolina Dżoń i Anna Zając, a stroje przygotowała Barbara Płaza. Nie można nie wspomnieć o grupie filmowej ViArt, która dołożyła swoją cegiełkę do ekranizacji poprzez ogromną pomoc na planie.

Oprócz filmu powstało również słuchowisko oparte o opowiadanie „Zatruta studnia”. Koordynowane, nagrywane i edytowane przez Wojciecha Kozdroja jest, obok filmu, kolejną interpretacją dzieła. Swoich głosów użyczyli: Michał Mazur, Radosław Barański, Jakub Grębla,

6

Maja Niepokój, Matylda Stachurska, Gabriela Kościelniak, Samael Strojek.

Warto wspomnieć, iż całość projektu została wzbogacona o posty, relacje, zdjęcia oraz szereg transmisji na żywo w mediach społecznościowych (Instagram, Facebook, YouTube). Pokazaliśmy zaplecze projektu, przedstawiliśmy osoby zaangażowane oraz opublikowaliśmy fotografie. Co ważne umieszczając całość w sieci, mamy pewność, że projekt będzie bardziej żywotny. Nie skończy się w chwili ostatniego klapsa i premiery, a udostępniony publicznie stanie się źródłem pamięci o Mirandoli Piku.

Franciszek Mirandola – biografia

Franciszek Mirandola, właśc. Franciszek Zdzisław Pik, przyszedł na świat zimą 1871 roku w kamienicy przy Rynku w Krośnie na Podkarpaciu. Matką poety była Maria ze Stacherskich, córka Ernesta Dydaka Stacherskiego herbu Ostoja. Ojciec artysty, Wojciech Pik, farmaceuta, a także radny i burmistrz Krosna, prowadził aptekę, którą miał w przyszłości przejąć syn Franciszek. Franciszek wychowywał się więc w domu inteligenckim, mieszczańskim.

Chcąc pójść w ślady ojca, być może odziedziczyć majątek młodzieniec odbył studia farmaceutyczne w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim – szczęśliwe czasy studiów pozwoliły mu odbywać podróże literackie i naukowe (Mirandola studiował filozofię w Heidelbergu, przebywał też w Berlinie i Paryżu).

Prowadzona przez jego ojca apteka „Pod Jednorożcem” nigdy nie została jednak własnością Franciszka. Nad życiem

chłopca zaczęły krążyć ciemne chmury – gdy miał szesnaście lat zmarł Wojciech Pik osierocając ośmioro dzieci.

Matka, chcąc ratować siebie i potomstwo przed nędzą i głodem wyprzedaje majątek Pików. Dla rodziny rozpoczyna się okres biedy, braku stabilizacji i wędrówki za pracą.

W 1891 roku Franciszek Pik odbiera dyplom farmaceuty, choć dużo bardziej interesuje go poezja, w której to stronę rozwija swoje umiejętności. W 1898 roku debiutuje tomem poezji Liber tristium. Choć Franciszek był poetą młodym jego dzieło zostało przyjęte ciepło przez krytyków, zyskało ich przychylność. Był to dobrze rokujący debiut w szeregach poetów Młodej Polski.

Jako poeta Mirandola kultywował tendencje impresjonistyczne oraz parnasizm. Były to przeważnie drobne utwory okolicznościowe bądź opisowe, charakteryzujące się kunsztem i sprawnością formalną. Tematyka tych wierszy była

7

jednak wtórna względem panujących w okresie Młodej Polski tendencji czy typowych dla tej epoki fascynacji.

26 stycznia 1901 roku w Krośnie zawarł związek małżeński z Elżbietą Marią Lewakowską (córką konwertyty Augusta Lewakowskiego). W tym samym roku ukazał się drugi tom poezji zatytułowany Liryki. Duża część poezji Mirandoli, rozproszona po pismach lewicowych, nigdy nie została zebrana. Jest to grupa utworów rewolucyjnych, związanych z polskim ruchem robotniczym. Mirandola zetknął się z ruchem socjalistycznym w latach uniwersyteckich i wstąpił do PPS. Brał udział w redagowaniu czasopisma Naprzód – jeszcze jako tygodnika, następnie współpracował z innymi pismami socjalistycznymi i lewicowymi: Ogniwo, Robotnik warszawski, Prawo Ludu, Promień lwowski. W Bibliotece Latarni wydał broszurę Sztuka a lud. Okres wojny 1914– 1918 spędził Mirandola w Krośnie, gdzie tworzył nowele

8

drukowane w czasopismach, a potem zebrane w tomie Tempore belli. Wydanie w 1916 roku nie zakończyło cyklu.

W 1919 ukazał się kolejny zbiór prozy pod tytułem Tropy.

Franciszek Pik przybrał pseudonim Mirandola ze względu na podobieństwo nazwiska z imieniem artysty włoskiego renesansu Pico della Mirandoli. Można powiedzieć, że poniekąd Franciszek Mirandola Pik był człowiekiem renesansu: tworzył poezję, pisał prozę, znał wiele języków – był tłumaczem, opracowywał serie przezroczy, układał scenariusze.

Mimo tak różnorodnych zajęć poeta żył w nędzy – zapomniany. Atakowany przez pisma z powodu filologicznych nieścisłości swoich przekładów, nadużywający alkoholu, załamał się po śmierci bliskiego przyjaciela, Władysława Orkana.

W niedługi czas potem, w pierwszych dniach czerwca 1930 roku, zmarł w swoim mieszkaniu przy ul. Felicjanek, z którego właśnie oczekiwał eksmisji za niezapłacony czynsz.

Zatruta Studnia – opowiadanie Łan niezmierzony leżał pod żarem słońca. Na puszystym dywanie wybielałego od promieni złota uwijali się żeńce.

Człowiek z wiadrem siedział na cembrowinie studni i spozierał zadumany wokół.

Miał przykaz poić wszystkich spracowanych, gdy pić zapragną.

To był jego urząd. Ochotnie wziął sznur z rąk poprzednika, który odszedł zwolniony ze służby we właściwym czasie.

Silnymi ramiony pełnił wiadro dobytą z głębi ziemi krystaliczną wodą.

Przychodzili rozradowani, świadomi, że pracują, jak trzeba, i chłodzili czoła na powiewie wiatru, nim usta przytknęli do wody.

Przychodzili też okryci kurzem drogi wędrowcy ze stron widać dalekich, nie będący pracownikami na złocistym łanie. Twarze ich były obce, ubiory nieznane, mowa dziwna.

I tym dawał pić wedle przykazu.

Zgłaszali się też próżniacy, szydzący z pracowników, ciskający im słowa szydercze. Spragnione ich usta pożądały napoju.

I tym dawał wedle przykazu.

Najchętniej nachylał wiadro ku ustom dzieci zgrzanych, spoconych, zmęczonych zbytkami.

Poił spragnionych, bo ten był cel życia jego. A że myśli jego nie zajmowało w zupełności to zajęcie, przeto pozwalał im krążyć, gdzie chciały.

Zrazu latały wokół ponad łanem i przyglądały się żeńcom.

Byli tam młodzi chłopcy, chylący się elastycznie ku ziemi, dziewczęta w jasnych strojach roześmiane i zalotne, starzy ludzie osiwiali w pracy, poglądający często ku niebu, kobiety wiekowe w czarnych szatach, szepczące pacierze. Łzy padały

9

gęsto z oczu tych kobiet, a spojrzenia szukały raz po raz mogił, kędyś w łanie życia skrytych.

Byli tam kapłani głoszący nauki pracującym. Podnosili ręce nad pochylonymi głowami, darząc pracowników błogosławieństwem niebiosów.

Nie brakło też kramarzy z pudłami pełnymi tandety i wrzaskliwych skoczków zachęcających do wesołości.

Wróciwszy sponad łanu, myśli usiadły na cembrowinie studni, pytając: – Gdzie teraz polecimy?

– Lećcie wzdłuż gościńców dalekich, snujących się bezmiarem widnokręgu.

Poleciały.

Wzbiły się zrazu w niebo, by obrać kierunek, potem ruszyły każda w inną stronę świata.

Człowiek z wiadrem pełnił tymczasem dalej swą powinność, w duszy miał przy tym wielką ciekawość, co mu też jego myśli przyniosą. Siedział i pracował i tak był zajęty, że nie spostrzegł, iż jedna z myśli nie poleciała wraz z innymi, ale siedziała na cembrowinie niepewna i zakłopotana, strzepując jeno czasem skrzydełkami.

– Czemu zostałaś tutaj? – spytał, spostrzegłszy ją nagle.

– Chcę się udać gdzie indziej! – odpowiedziała.

– A dokądże się to chcesz udać?

10

– Chcę zejść w głąb studni.

– Po co?

– Chcę poznać, skąd płynie woda, chcę przebyć całą drogę źródła i widzieć, gdzie jego początek.

– Więc idź!

– Nie mogę tam zejść gołębiem. Przyzwól mi przemienić się w maleńką rybkę albo pajączka wodnego, albo kreta, lub inne jakie stworzenie, tak bym mogła zaspokoić me pragnienie.

– Dobrze! – odparł – daję ci moc przybierania postaci, jakich ci będzie potrzeba. Idź i opowiedz, coś widziała.

Znikła, plusnąwszy we wodę, a człowiek z wiadrem pracował dalej, bardziej jeszcze niż przedtem ciekawy na to, co mu jego myśli przyniosą, i spoglądał często w dal, ku skrajowi widnokręgu.

Gdy tak patrzył, ujrzał nagle daleko na równi jakąś postać idącą w jego stronę.

Nieznajomy był biało odziany i połyskiwał na tle zieleni jak obłok srebrzystego oparu.

Ale obowiązek nie pozwolił Człowiekowi z wiadrem wpatrywać się długo w oddal. Zgłaszali się ludzie, których musiał napoić.

Pracował wytrwale. Wszyscy jednak, którym przychylał wiadra, wydali mu się teraz mniej piękni, mniej godni.

Dostrzegał brud ich rąk i twarzy, rzucały mu się w oczy ślady wyuzdania w ich rysach, w podkrążonych oczach widział szał cielesny, w drżeniu rąk skutek nałogów brzydkich. Młodzieńcy wydali mu się łakomymi samcami, ludźmi żądnymi uciech, dziewczęta rozpustnicami. Starcy wyglądali na skąpców i bezmyślne ruiny, wiekowe kobiety na pozbawione czucia i pobożności dewotki, kapłani nawet przedstawiali mu się teraz bez wiary, bez zdolności do uniesień… świat mu cały zbrzydł i sczerniał w oczach.

Pragnął, by nastała chwila spokojna, kiedy będzie mógł zobaczyć, co się stało z dziwnym nieznajomym.

Gdy napoił ostatniego, postawił puste wiadro na cembrowinie, wstał i przysłoniwszy oczy ręką, zapuścił spojrzenie w dal.

– Bądź pozdrowiony!

Głos jakiś rozebrzmiał tuż obok.

Spojrzał zdumiony i zobaczył, że nieznajomy siedzi na wielkim kamieniu przy studni.

Skłonił się przed nim głęboko. Potem ujął silnymi ramiony linę i wyciągnął świeżej wody.

Pochylił wiadro ku jego ustom.

Nieznajomy uczynił gest odmowny.

– Nie piję tej wody – powiedział.

Człowiek z wiadrem stał zadziwiony i patrzył na przybysza, a im dłużej patrzył, tym bardziej rosło jego zdumienie.

Szata nieznajomego biała była i połyskiwała jak srebro, mimo dalekiej wędrówki czysta, niepokalana. Spadała z jego ramion w przecudnych fałdach, niepodobna zgoła do ubiorów ludzi współczesnych. Ni rąbek jej dolny nawet nie nosił śladu pyłu lub błota, iż wydawało się, że nieznajomy nie dotyka stopami ziemi, ale unosi się ponad nią, jak anioł.

Kapelusz złożył na trawie.

Twarz jego okalały długie, ciemne włosy, spadające w kędziorach na ramiona.

A twarz sama…

Człowiek z wiadrem wpatrywał się w tę twarz długo.

Zrazu zgoła nieznana, coraz mu się wydawała bliższą, bardziej pamiętną, podobniejszą do twarzy zapamiętanych kiedyś…

– Znasz mnie? – spytał nieznajomy.

– Nie wiem… coś sobie przypominam.. – odparł z wahaniem. Potem dodał: – Wyglądasz, panie, jak ktoś znany mi…

– My wszyscy mamy podobne rysy… wszyscy…

– Któż to wy jesteście? – spytał.

– My wszyscy, niepijący tej wody! – odpowiedział przybysz.

11

W tej chwili szum się rozległ w powietrzu nad głowami rozmawiających.

Człowiek z wiadrem spojrzał w górę i zobaczył stadko gołębi.

Były to jego myśli, które wróciły z drogi.

Sfrunęły na dół i przypadły do kolan nieznajomego, tuląc się doń miłośnie.

Brał je łaskawie po kolei i przyciskał do piersi.

Od dotknięcia jego rąk i szaty stawały się srebrzyste i piękne.

Gołębie opowiadały, co widziały.

Jak daleko sięgnąć mogły wzrokiem, wszędy na całym świecie pracowali ludzie. Ścinali lasy, karczowali poręby, drążyli się w głąb ziemi, szukając kopalin użytecznych, inni zaś, pozornie nic nie czyniąc, wytężali myśl nad sprawami świata, albo znów dumali o tym, żali w zaświatach, w przepastnych głębiach przestrzeni, znajdują się twory podobne ludziom, stworzone na ich podobieństwo. Znów inni zatapiali się w pytaniach o początku i sensie świata, byli zaś i tacy, którym ponad wszystko stało prawić, jak to żyć trzeba poczciwie i zgodnie z wolą bożą.

Wszędy zaś, przy każdej gromadzie siedział zawsze Człowiek z wiadrem i poił spragnionych wodą dobytą z głębi ziemi, wspólnej rodzicielki wszystkich.

12

Gdy to mówiły gołębie, zjawili się u studni ludzie, pić żądający.

Człowiek z wiadrem wstawał niechętnie i napoił ich, a oni odeszli.

Ale zbrakło wody dla ostatniego.

Człowiek z wiadrem musiał znowu napracować się niemało, nim naciągnął wody.

Gdy wiadro stanęło na cembrowinie, nagle plusnęło coś i wyskoczyła na trawę maleńka, złocista rybka.

Poderwała się raz jeszcze w górę i przemieniła nagle w skrzydlatego gołębia, który usiadł na cembrowinie studni.

Gołąb był zadyszany i drżał ze zmęczenia czy strachu.

– Opowiadaj! – ozwał się nieznajomy. Człowiek z wiadrem pochylił się ku niemu i szepnął: – Panie… może lepiej będzie zaczekać, aż ten oto nasyci się i odejdzie.

– On nie zrozumie… – odparł nieznajomy. – On nawet nie widzi mnie, ni tego gołębia, ani słów, jakie zamieniamy, nie pochwyci. Nie znasz, widzę, ludzi…

– O panie! – zaczął gołąb. – Przybierałem różne postaci i dotarłem wszędy, gdzie dotrzeć może myśl człowieka.

Posuwałem się pod bieg wody, zaglądając wszędy, skąd się sączy choćby jedna kropla. Przy samej studni toruje sobie drogę źródło przez wielki, stary grobowiec, opłukując kości

poległych w jakichś dawnych zapasach, powyż jest złoże zbroi zardzewiałych, kopii i mieczów starożytnych. Widziałem, jak krew ludzka mięsza się z wodą, jak w nią wsiąkają ostatnie westchnienia konających, ich klątwy i ból. Płynie poprzez zaciśnięte pięści i zakamieniałe serce, opłukuje czarne zgliszcza popalonych wsi i miast, napawa się słonymi łzami sierot i wdów. Przez całą drogę nie spotkałem najmniejszej przestrzeni, gdzie by źródło płynęło przez nietknięte niedolą ludzką pokłady. Czy starsze, czy młodsze mijałem warstwy, wszędy widziałem, jak woda zabiera i unosi z sobą ślady bólu i grzechu, jak się pełni trucizną okropną, trupim zakaża się jadem.

Granitowych chyba starych skał dawnych epok sięgnąć by musiało źródło, by dotrzeć do czystych, nieskalanych miejsc, pozostałych z czasów, kiedy nie było człowieka na ziemi.

Ale stamtąd nie biją źródła.

Nieprawdą jest, że woda czyści się, ciekąc przez ziemię.

Krystaliczność jej to pozór tylko. Żadna nauka nie wykryje składników, jakie zawiera. Czyż można to zbadać?

O, zaprawdę teraz wiem dobrze, że ludzie stąpają po zmarłych, karmią się ich ciałem i piją ich ból i ich grzech.

I dlatego są, czym są.

Gołąb zamilkł, a Człowiek z wiadrem obrócił wzrok na nieznajomego.

Siedział zamyślony.

Nagle stuknęło coś.

Obejrzeli się obaj.

Spragniony objął ciężkie naczynie i przyłożył usta do jego brzegu.

Człowiek z wiadrem rzucił się ku niemu, chcąc mu wzbronić napoju.

– Niech pije… niech pije! – powiedział nieznajomy i dodał: – Czyń, co ci zostało przykazane.

– Jakoż to będę mógł teraz czynić, o panie? – jęknął boleśnie Człowiek z wiadrem. – Jakoż to będę mógł teraz czynić?

– Będziesz mógł czynić przez cały czas, jaki ci został przeznaczony, jeśli zaprzestaniesz gołębie wypuszczać swobodnie, gdzie im się latać spodoba.

Wstał z kamienia, skinął mu przyjaźnie głową i odszedł z wolna.

Za chwilę majaczył już tylko jak opar srebrzysty na bezkreślnej, szafirowej dali.

13

Osoby biorące udział w Tropach do Franciszka Mirandoli

Reżyser Asystenci

Montaż Scenariusz Kierownik Produkcji Asystent Producent Autor zdjęć Gaffer Operator kamery

Artur Janiszewski Wojciech Kozdrój Przemysław Lawera Wojciech Jakieła Artur Janiszewski Artur Janiszewski Gabriela Kościelniak Joanna Janiszewska Damian Piórko Ziemba Robert Jurczyk Piotr Kuliga Artur Janiszewski Mateusz Zajdel Jakub Wójcicki Maciej Gdowik Jakub Stanisz

Operator Drona Kierownik Planu Asystent

VFX supervisor

Operator booma Kostiumy

Charakteryzacja

Reżyser BTS

14

Maciej Gdowik Gabriela Kościelniak Weronika Jurczyk Jagoda Sanecka Artur Janiszewski Marcin Zygmunt Jakub Kozdrój Barbara Płaza Agnieszka Zając Joanna Janiszewska Karolina Dźoń Ania Zając Enia Pacuta Oliwia Dżoń Gabriela Kościelniak Nikodem Pikczers

Transport i logistyka

Scenografia

Technik planu Komunikacja Muzyka Montaż Dźwięku Catering Fotograf

Jerzy Janiszewski Marcin Wołczański Wojciech Wilk Jakub Kaczmarczyk Łukasz Zych Artur Janiszewski Piotr Kuliga Joanna Janiszewska Gabriela Kościelniak Wojciech Wilk Marcin Wołczański Wojciech Kozdrój Marcin Wołczański Wojciech Jakieła Wojciech Kozdrój Wojciech Kozdrój Pizzeria Planeta Piotr Kuliga Robert Jurczyk Zofia Hanus

Wystąpili: Łukazs Zych Nosiwoda Wojciech Mróz Nieznajomy Julia Styrkosz Ciekawska Myśl Zuzanna Pudełko Myśl 1 Ignacy Bigosiński Myśl 2 Joanna Wójtowicz Przekupka Jagoda Kijowska Przekupka Młodsza Artur Ryś Rolnik Karol Tomaszewski Rolnik Michał Duliban Pijany Rolnik Damian Piórko Ziemba Ksiądz Anida Płaza Wdowa Sebastian Żarek Zakochany chłopak Milena Kogut Zakochana dziewczyna Mateusz Sokołowski Wiking Marek Burdzy Franciszek Mirandola Statyści: Zofia Hanus, Laura Szczepanik, Julia Styrkosz, Zuzanna Pudełko, Felicja Janeczek, Filip Janeczek, Katarzyna Wójtowicz

15

Specjalne podziękowania: Eliza Janeczek Diana Bigosińska Andrzej Klimek Elżbieta Wilk Dyrekcja Szkoły Podstawowej im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Czudcu Dorota Cząstka Ewa Bednarczyk-Strzok Ksenia Bołd Zakład Karny Łupków – Oddział Zewnętrzny Moszczaniec

16

Serdecznie dziękujemy instytucjom, które postanowiły zostać partnerami naszego przedsięwzięcia: Regionalne Centrum Kultur Pogranicza, Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej, Miejski Zespół Szkół nr 7, a także Centrum Kulturalne w Przemyślu. To właśnie dzięki nim mogliśmy zrealizować tak wiele, a nasze działania odbiły się echem w przestrzeni miejskiej. Pamiętajmy bowiem, że to właśnie działanie w grupie i wzajemne wsparcie jest podstawą do tworzenia wielkich rzeczy.

17

Część I Warsztaty

19

Warsztaty fotograficzne

21

22

Warsztaty fotograficzne zostały poprowadzone przez dwójkę fotografów, Piotra i Roberta, którzy przedstawili dwa spojrzenia na fotografię - cyfrowe i analogowe. Zajęcia fotograficzne odbyły się w Miejskim Zespole Szkół nr 7 w Krośnie oraz Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej.

23

24

Uczestnicy mieli okazję poznać historię fotografii, podstawy kadrowania, podstawową obsługę aparatów czy różnice pomiędzy fotografią wykonywaną smartfonem, aparatem analogowym oraz aparatem cyfrowym.

25

26

Podczas części praktycznej omawiane były typy oraz charakter oświetlenia. Uczestnicy mieli okazję samodzielnie wykonać zdjęcie aparatem analogowym oraz wcieliś się w rolę operatowa oświetlenia oraz modela/ki.

27

28

Zwieńczeniem warsztatów było wywoływanie zdjęć zrobionych przez uczestników.

29

Warsztaty aktorskie

31

32

Dla osób zaangażowanych w ekranizację opowiadania „Zatruta studnia” odbyły się warsztaty aktorskie. Pod okiem Gabrieli oraz Damiana uczestnicy ćwiczyli m.in. umiejętności improwizacji. Zajęcia fotograficzne odbyły się w Miejskim Zespole Szkół nr 7 w Krośnie oraz Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej.

33

34

35

Warsztaty scenopisarskie

37

38

Warsztaty scenopisarkie odbyły się pod okiem Artura oraz Damiana i były wprowadzeniem do tworzenia scenariusza oraz pracy reżyserskiej. Podczas lekcji uczestnicy poznali charaterystykę i zasady rządzące tworzeniem scenariusza. Zajęcia fotograficzne odbyły się w Miejskim Zespole Szkół nr 7 w Krośnie.

39

40

41

Warsztaty emisji głosu

43

44

Zajęcia z emisji głosu prowadzone przez Wojciecha, miały na celu m.in. poprawę dykcji, a także przygotowywały do uczestnictwa w nagrywaniu słuchowiska „Zatrutej studni”. Zajęcia fotograficzne odbyły się w Miejskim Zespole Szkół nr 7 w Krośnie.

45

46

47

Warsztaty projektowania ubioru i krawiectwa

49

50

Warsztaty prowadzone przez Barbary Płazy w jej pracowni – Litle Geeky Handmade. Podczas zajęć przygotowano rekwizyty oraz projekty ubiorów wykorzystanych w trakcie prac nad filmem.

51

52

53

54

55

Słuchowisko

57

58

Prace nad nagraniem audio „Zatrutej studni”. Studio nagraniowe zostało stworzone w Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej oraz w pracowni Little Geeky Handmade.

59

60

Część II Ekranizacja „Zatrutej studni”

61

Charakteryzacja

63

64

Dzień na planie zaczyna się zwykle od przygotowań charakteryzatorskich aktorów i statystów.

Plan filmowy odbył się w Węglówce.

65

66

67

68

69

Scenografia

71

72

Przygotowania scenografii do planu filmowego w pierwszym dniu...

73

74

... i jej drastyczna zmiana w ostatni dzień nagrań.

75

Na planie filmowym

77

78

Przez kilka dni trwały intensywne prace nad planie filmowym wspólnie z grupą filmową ViArt oraz Marcinem Zygmuntem, zajmujacym się grafiką 3D i efektami specjalnymi.

79

80

81

82

83

84

85

86

87

Portrety

89

90

91

92

Cykl fotografii analogowych opracowanych przez Roberta Jurczyka. Przedstawiają one aktorów i statystów biorących udział w ekranizacji opowiadania Franciszka Mirandoli pt. „Zatruta studnia”. Cykl ten posłużył do stworzenia wystawy wieńczącej projekt.

93

Postprodukcja

95

Montaż oraz prace postprodukcyjne wykonane przez Artura Janiszewskiego oraz Marcina Zygmunta Pulpit programu do montażu filmów. U góry widoczny opracowywany kadr filmu. U dołu znajduje się schemat funkcji i narzędzi zastosowanych w obróbce.

96

Pulpit programu do montażu filmów. U dołu znajduje się ścieżka klatek.

97

Model 3D przygotowany na potrzeby animacji Myśli w „Zatrutej studni”.

98

Praca nad animacją.

99

Za kulisami

101

Świeżo malowany – NIE DOTYKAĆ!

102

Wejście „Frosta”.

103

Metal will never die!

104

Manualne chłodzenie obwodów.

105

Czy mają Państwo chwilę, żeby porozmawiać o...

106

Wsparcie fotograficzne :)

107

Coś duży ten komar...

108

Coś poszło nie tak...

109

W przerwie na planie.

110

Relaks między ujęciami ;)

111

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Bardzo Młoda Kultura 2019–2021