Liefde kan revoluties veroorzaken
Lotte Spreeuwenberg
Wel
In 2013 zag het Festival van de Gelijkheid het levenslicht. Twee dagen lang palmde Curieus de Gentse Vooruit in, met debatten, films en literatuur. Het opzet oogde even ambitieus als naïef: het Festival wilde een baken zijn voor links-progressief Vlaanderen en Brussel. Een vrijhaven voor iedereen die begaan was met de groeiende ongelijkheid in de wereld. Een warm deken voor verbinders, in de koude wintermaanden.
10 edities later heeft het Festival een bewogen geschiedenis achter de rug en is het uitgegroeid tot een begrip in Vlaanderen en Brussel. Het Festival van de Gelijkheid is vandaag de dag één van de grootste maatschappelijke, inhoudelijke festivals in België. Elk jaar vinden duizenden mensen de weg naar de Vooruit, de Krook, het Amsab, de Sphinx en andere locaties om zich onder te dompelen in de unieke warme sfeer die dit driedaagse feest van woord en beeld uitstraalt.
Het Festival van de Gelijkheid beperkt zich al lang niet meer tot enkel debat, film en literatuur. De afgelopen jaren breidde het programma uit met spoken word, interviews, workshops, muziek, theater, live illustratie, performance, explainers, nagesprekken, expo, … Curieus richt zich met het Festival op het samenbrengen van verschillende stemmen en perspectieven in de samenleving om een dialoog te stimuleren over gelijkheid, inclusie en sociale rechtvaardigheid. Meer dan ooit is het Festival een plek geworden waarin gelijkheid en ongelijkheid in al hun facetten wordt besproken. Een plek waar we onze verschillen vieren.
Het Festival van de Gelijkheid is ook meer dan ooit een verzamelplaats voor progressieve organisaties. Waar we de eerste editie in 2013 nog organiseerden met 3 partners, werken dit jaar met meer dan 40 partnerorganisaties aan deze verjaardagseditie. De Vooruit is drie dagen lang een ontmoetingsplaats voor verbinders, een plaats waar nieuwe samenwerkingen ontstaan en samen wordt gewerkt aan een warme en inclusieve samenleving.
De afgelopen tien jaar hebben we samen met schrijvers, kunstenaars, denkers, activisten, vrijwilligers en bezoekers vele ideeën gedeeld, grenzen verlegd en bruggen gebouwd. Van boeiende panelgesprekken en inspirerende kunstinstallaties tot concerten en interactieve workshops, het festival blijft vernieuwen en uitdagen. Elk jaar hebben we onze stem laten horen voor sociale rechtvaardigheid, met als doel een verbonden en inclusieve samenleving te creëren waarin iedereen zich thuis kan voelen.
Het festival blijft zijn impact vergroten door samen te werken met organisaties en doelgroepen die zich inzetten voor een rechtvaardige maatschappij. Het unieke concept van toegankelijkheid, waarbij de drempels laag zijn en er ruimte is voor iedereen, vormt nog steeds de kern van wat het Festival van de Gelijkheid betekent.
Curieus is trots op de weg die het Festival van de Gelijkheid heeft afgelegd en kijkt uit naar de volgende 10 edities. Maar laten we eerst samen dit jubileum vieren door terug te blikken op tien jaar verandering en vooruit te kijken naar een toekomst waar we ons blijven inzetten voor gelijkheid. Samen maken we van dit tiende festival een editie om nooit te vergeten. Dank aan iedereen die deel uitmaakt van onze community en dit mogelijk maakt. Op naar nog eens tien jaar vol inspiratie, ontmoeting en engagement!
Jurgen Theunissen
Directeur Curieus vzw
Patricia Da Costa
Jakob De Smaele
Dago De Smet
Douwe Haenen
Zindzi Tillot Owusu
Leel-Össy Stevens
Louise Souvagie
Lotte Spreeuwenberg
Ellen Vandewiele
Marijke Vertommen
Pete Wu
GRAFISCH ONTWERP An Eisendrath
Liefdevolle aandacht
ALS FUNDAMENT
VOOR ONZE STRIJD
Beste festivalbezoeker, Misschien is alles opgelost tegen de tijd dat je deze festivalkrant in handen hebt. Spelen Palestijnse kinderen onder blauwe luchten, drijven er enkel vakantiegangers op zee en bestaan extreemrechtse opruiende toespraken nog enkel als een vage collectieve herinnering. Ik kan dat nog niet zeker weten, want ik schrijf dit welkom aan jou ver voordat je voet hebt gezet op onze festivalgrond.
Ik mag dromen. De kracht van verbeelding is om zonder angst te kijken naar datgene wat voor je ligt. Angst maakt ons zelfzuchtig. We troosten ons met zelfmedelijden en blijven hangen in onze eigen kleine bubbel. Of we torsen juist de volledige zwaarte van de wereld op onze schouders en raken verlamd door al het leed dat we nooit alleen kunnen oplossen. Een politiek gebaseerd op angst is niet alleen onprettig; het helpt ons zelden verder.
Populistische leiders maken gebruik van onderbuikgevoelens. Complotdenkers duiken steeds verder in hun eigen gelijk. Maar de grootste waanzin is misschien wel wat ‘het redelijke midden’ hierover te zeggen heeft: politiek zou ‘tegenwoordig’ (wanneer is dat precies?) te veel inspelen op emoties. We veroordelen hen die zich laten meeslepen in de ruk naar rechts en kijken minachtend op hen neer. ‘Ze hebben hun feiten niet op orde’, ‘ze laten zich wat wijsmaken’ en de grootste dooddoener: ‘het zijn enkel niet intelligente mensen die vallen voor populistische retoriek’, iets dat keer op keer pertinent onwaar blijkt. Wie op de verdedigingslinie durft te staan, doet dat vaak gewapend met feiten: ‘Het eigenlijke aantal vluchtelingen is veel lager dan wat ze je laten geloven’. ‘Het zijn niet de vegetariërs die je eetpatroon bedreigen, maar de geïndustrialiseerde veehouderij’. Natuurlijk is het helder krijgen van deze feiten belangrijk. Maar het zijn koude feiten die het moeten opnemen tegen vurige emoties. Het is alsof we de pionnen op het schaakbord van onze tegenstander proberen te verslaan met twee damstenen, het Monopoly mannetje en een willekeurig moordwapen uit Cluedo: we spelen een ander spel.
De ratio van de emotie scheiden en in een hiërarchie plaatsen is niet alleen zonde (emoties kunnen ons heel veel kennis, energie en richting geven), het is ook een illusie. We zijn geen computers die onze acties berekenen in nullen en enen. Die gecalculeerd te werk gaan. We
De kracht van verbeelding is om zonder angst te kijken naar datgene wat voor je ligt.
Lotte
Spreeuwenberg
© Seye Cadmus
zijn emotionele wezens die een belichaamde politiek nodig hebben. Figuren als Trump, Le Pen en Meloni begrijpen dat maar al te goed.
Het antwoord is niet ‘de redelijkheid’ lijnrecht tegenover de emotie plaatsen. Emoties zijn echt, zelfs als feiten niet kloppen. Angst is moeilijk af te zwakken door er cijfers en beleidstermen tegenaan te gooien. Angst is makkelijker opzij te zetten wanneer je een gevoel van warmte, liefde of verbondenheid met een ander ervaart. Als er iéts is dat ons denken en handelen in politiek zou kunnen helpen, is het ons gevoel.
Over complotdenkers zegt Naomi Klein: ‘they get the facts wrong, but the feelings right’. Wat als we hetzelfde spel gaan spelen? Wat als we onze eigen politiek en praktijk gevoelig maken? Er moet plek zijn voor de feiten, maar wat nu als we liefde, aandacht en solidariteit de basis maken van onze politiek? Cijfers bieden zelden weerstand tegen angst. Ze zijn slechts een middel om iets tastbaars uit te drukken. Hoe we die cijfers belichamen en aanraken is aan ons.
Filosofen Iris Murdoch en Simone
Weil beschrijven liefdevolle aandacht als een rechtvaardige en liefdevolle blik. We kunnen ons egoïsme bestrijden door met aandacht naar de werkelijkheid te kijken en de wereld en de ander te zien zoals die is. Met liefdevolle aandacht, zoals Murdoch het bedoelt, zie je dat de dingen en personen buiten jezelf deel uitmaken van de realiteit. ‘Liefde is het buitengewoon moeilijke besef dat iets buiten jezelf echt is’, schrijft ze.
Zulke liefdevolle aandacht zou best informatie kunnen opleveren die uit te drukken is in cijfers. Maar nog meer zou het verbondenheid en solidariteit bewerkstelligen. Het zou tegengif kunnen zijn voor angst. Waar angst verlamt en zorgt voor een focus op jezelf of de eigen groep, laat liefdevolle aandacht je verder kijken. Liefdevolle aandacht vestigt de blik op hen die in de marges verdwijnen. Liefdevolle aandacht brengt je verwondering en misschien zelfs plezier. We denken soms dat we eerst alles moeten oplossen en dan pas plezier mogen maken. Adrienne
Maree Brown keert dat om. Zij pleit voor pleasure activism: een politiek van ‘healing’ en geluk die de sombere mythe doorprikt dat het veranderen van de wereld gewoon een andere vorm van werk is. Je hoeft daarvoor niet per sé in lotushouding te zitten en kumbaya te zingen (al heb ik daar geen bezwaar tegen). Ik heb het ook over de boer die met aandacht de vruchten plukt, de zorgbegeleider die een lok achter een oor strijkt en de leerkracht die uitkijkt over ijverige tienerhanden. Ik heb het over een bezielde politiek. Belichaamd en solidair. Een strijd vanuit het hart, compleet met zweet en spuug. Heb overeenkomsten lief. Vier verschillen. Lach, omarm, hou vast, laat een traan. Durf te voelen.
Lotte Spreeuwenberg
HET FESTIVAL
DOOR DE OGEN VAN ...
Voor onze tiende editie gingen we op zoek naar drie stemmen die het festival van dichtbij beleefden. Ze kijken terug op de mooiste momenten, de meest treffende uitspraken en delen hun wensen voor de komende tien jaar.
Deze persoonlijke getuigenissen tonen hoe het Festival van de Gelijkheid meer is dan een evenement: het is een plek waar verhalen samenkomen en begrip voor de ander groeit.
AN PAUWELS
grondlegger van het Festival van de Gelijkheid en curator van FAAR
1
Wat betekent het Festival van de Gelijkheid voor jou?
Een plek en een atmosfeer waar verbintenissen ontstaan. Een soort cocon waarin mensen durven praten, aarzelen, zoeken, twijfelen, nader tot elkaar komen ... dankzij een ruimte van vertrouwen - iets wat zowel in politieke als andere praatprogramma’s (live of op scherm) vaak totaal ontbreekt. Een plek die meerstemmigheid in woord en beeld omarmt en versterkt.
2
Welk moment of welke uitspraak is jou het meest bijgebleven van de afgelopen edities?
Niet 1 moment, een geheel van ontmoetingen en vonkjes van verbintenissen zijn blijven doorleven. En try a little tenderness.
3
Wat wens je het Festival in de komende 10 jaar toe?
De moed om dat wat vertrouwd voelt, en dat wat uitdaagt, te blijven verenigen en uitstralen in 1 programma en aanpak. En tegelijk het lef om jezelf bewust in vraag te blijven stellen: de relevantie van de vorm, de inhoud, de setting, de naam …
FRANK LAUWAET
Festivalvrijwilliger van het eerste uur
Het Festival van de Gelijkheid is voor mij een oase van warmte, licht en verbondenheid. De sfeer is altijd hartverwarmend en inspirerend, gevuld met open gesprekken en ontmoetingen die echt raken. Ik vind het prachtig dat op het festival iedereen welkom is, ongeacht achtergrond of overtuiging. Het is een ervaring die ik echt iedereen kan aanraden, want je gaat naar huis met nieuwe inzichten en een gevoel van verbondenheid.
DALILLA HERMANS
een vaak terugkerende en geliefde gast
Voor mij is het Festival van de Gelijkheid ieder jaar een herinnering aan het feit dat er hoop is. Dat heel veel mensen goede intenties hebben en bereid zijn bij te leren en in dialoog te gaan met elkaar. Het festival staat voor mij gelijk aan saamhorigheid, aan dat gevoel van “je bent heus niet alleen” en “er kan veel meer dan je soms zelf denkt”.
Wat mij het meeste bijblijft, is eigenlijk niet één specifieke uitspraak, maar de ervaring van de opbouw. Elk jaar helpen we samen om alles op te zetten, en je ziet het festival beetje bij beetje vorm krijgen, met een resultaat dat iedere keer verrast.
Ik denk dat een echte uitschieter voor mij het panelgesprek was dat ik ooit mocht hebben op het festival met wijlen Caroline Pauwels over gelijkheid in het onderwijs. Ik heb haar toen voor het eerst ontmoet en het was een beetje liefde op het eerste gezicht. We bouwden nadien een oprechte vriendschap uit en zij werd de proxima die mij mn fellowship (en intussen ere-fellowship) aan de VUB bezorgde. Dankzij die ontmoeting kon ik een historische lezingenreeks geven, de eerste lezingenreeks aan een Vlaamse universiteit over anti-racisme, dus dat moment op het festival heeft een heel tastbaar gevolg gehad.
Ik hoop vooral dat het festival gewoon blijft doorgaan zoals het nu doet. Het is geweldig om te zien hoe het telkens weer mensen weet te inspireren en samen te brengen. De diversiteit van stemmen en ideeën die hier worden gedeeld, zorgt voor een frisse wind in de samenleving. Ik wens het festival nog vele succesvolle jaren, vol verrassende sprekers en boeiende verhalen. Goe bezig, en hopelijk nog minstens tien jaar zo verder!
Ik wens het festival groei toe. Dat het nog meer zielen mag raken, nog meer interessante geesten naar Vlaanderen mag brengen en nog meer inspiratie de wereld in mag pompen. En waarom geen sattelietfestivals in andere steden? Ik stel me alvast kandidaat om een Brugse uitloper te organiseren!
Voor onze festivalkrant vroegen we ook aan onze programmator Douwe Haenen om enkele van zijn gedachten op papier te zetten. Lees hier het resultaat
En daar ligt hij, de ‘Two of Swords’ op tafel. De kaart van het dilemma, van de noodzaak een keuze te maken maar niet te weten welke kant je op moet. Twee paden, elk even onduidelijk, even zwaarwegend, en dan de omgekeerde betekenis: verlamming door een overdosis aan opties. Het is de bekende onmacht in het digitale tijdperk waarin men steeds meer weet, maar juist daardoor steeds minder kiest. Die herkenbare angst: de angst dat de keuze niet goed genoeg doordacht is, dat er altijd nog iets over het hoofd gezien kan zijn. Het roept een fundamentele vraag op: hoe vaak geven we onszelf werkelijk de ruimte om fouten te maken? Om onszelf te zien met dezelfde mildheid die we aan anderen schenken?
Ben ik mijn keuzes?
DOOR DOUWE HAENEN
wordt
De Deense filosoof Søren Kierkegaard heeft zich diepgaand gebogen over dit dilemma. Volgens hem definieert een mensenleven zich door de keuzes die we maken, omdat juist onze daden — niet alleen onze gedachten — ons karakter en onze levensloop vormen. Maar het is precies op het moment dat we onszelf volledig vereenzelvigen met onze keuzes dat een verlammende druk ontstaat. Deze innerlijke strijd wordt door Kierkegaard omschreven als de ‘duizeling van de vrijheid’. Hij beschrijft de angst die voortkomt uit keuzevrijheid; een vrijheid die prachtig en angstaanjagend tegelijk is, omdat we het gewicht van onze daden moeten dragen. De paradox ligt erin dat de angst die ons vaak verlamt ook ons bewustzijn kan verscherpen: het doet ons beseffen dat elke keuze gevolgen heeft, en dat deze gevolgen onomkeerbaar zijn.
Keuzes hebben inderdaad consequenties, groot en klein, direct en indirect. Neem de beslissing om wel of geen hulpdienst te bellen tijdens een vriesnacht voor een dakloze op straat, of om vlees te eten in een wereld die snakt naar duurzaamheid. Of de keuze om iemand op een date te vragen en het risico van afwijzing te omarmen. Of zelfs de keuze om genocide te erkennen, of ervoor te kiezen weg te kijken. Elk van deze handelingen, hoe persoonlijk of maatschappelijk ook, is een keuze die impact heeft. Soms is het effect veraf en indirect, soms is het direct en onontkoombaar.
Maar wat vergeten we daarbij? Misschien dat keuzevrijheid ervaren niet universeel is. Dat wat voor de een optie is, voor een ander buiten bereik ligt, begrensd door structuren van ongelijkheid, door opvoeding, door maatschappelijke normen. Terwijl sommigen kunnen kiezen om hun verbruik te verduurzamen, staat voor anderen de toegang tot basisvoorzieningen niet eens ter discussie. Vrijheid en verantwoordelijkheid zijn niet altijd in balans.
Keuzes lijken op het eerste gezicht puur persoonlijk, maar zijn uiteindelijk ook schakels in een grotere keten. Wat ons verlamming brengt, is niet de keuze op zichzelf, maar het besef van die verwevenheid: dat onze persoonlijke handelingen in een bredere context reiken en dat elke beslissing, hoe klein ook, niet alleen onze eigen wereld vormt, maar die van een ander beïnvloedt. Misschien is het juist de angst voor deze kettingreactie die maakt dat we soms liever blijven stilstaan.
De Spaanse illustrator Ana Jarén werd gevraagd om een post it te tekenen voor de grootste post-it expo voor het Festival van de Gelijkheid in 2016. In 2019 nodigden we haar uit als festivaltekenaar en vertelde ze dat ze sindsdien ook op post-its tekent. Zo kan iedereen een betaalbaar origineel werk kopen. (FVDG 2019)
Eva Neirynck tekende tijdens het kinderdebat met Esohe Weyden de zoon van onze collega Dietlinde die de opmerking maakte: ‘Ze noemen het vrijdag en ge hebt niet eens vrij!’. Wij kennen Des als altijd gevat. De appel valt niet ver van de boom want zijn papa, woord- en grafittikunstenaar Roncha heeft ook al menige workshop op het festival gegeven. (FVDG 2022)
In het verleden kwamen kappers in opleiding knippen voor Think Pink. Menig lang haar werd gedoneerd, waardoor tientallen pruiken gemaakt konden worden voor vrouwen met borstkanker.(FVDG 2014)
FESTIVAL TEKENAARS
Onze festivaltekenaars lopen rond op het festival van de gelijkheid en tekenen wat hen inspireert.
Nimuel Gamboa tekende op hun Ipad en maakte filmpjes van het tekenproces. Dit is het eindresultaat van het tekenproces. Caldeira die we leerden kennen via AMAL, is nu onze aftermoviemaker en hij gaf twee jaar op rij een workshop instrumenten maken met recupmateriaal. Je ziet ook een still van An Eisendrath met haar drukpers. Zij tovert vanaf het begin steeds iets nieuws uit haar hoed voor het festival met haar letterpress. (FVDG 2023)
Brian Elstak, de Nederlandse beeldend kunstenaar, illustrator en auteur, tekende zichzelf samen met één van onze opdieners. Sinds jaar en dag werken we hiervoor samen met Dito vzw (het vroegere VFG). (FVDG 2018)
DIRK DE WACHTER PLEIT VOOR
rust en reflectie: zelfs nu, vooral nu
DOOR LOUISE SOUVAGIE
Experts pleiten voor “kunst op voorschrift” om de sneller draaiende maatschappij draaglijk te houden. Maar is dat een rol die kunst moet vervullen? En hoe verantwoord is onthaasting in een wereld vol maatschappelijke uitdagingen? Wij legden onze dilemma’s voor aan psychiater Dirk De Wachter.
Klopt het dat u er van droomde om kunstenaar te worden?
Dirk De Wachter: ”Onder andere. Eerst wou ik voetballer worden, maar ik was helemaal niet sportief. Vervolgens stortte ik mezelf op de gitaar, maar opnieuw zonder enige muzikale begaafdheid. Kunst is voor mij echter altijd iets bijzonders geweest. Als kind was ik ook een fanatiek tekenaar; vrienden van mijn ouders vonden zelfs dat ik uitzonderlijk talent had. Op mijn zestiende ging ik naar de kunstacademie, maar daar leerde ik een belangrijke les: kunst is meer dan mooi tekenen. Het draait om creativiteit en authenticiteit. Dat inzicht heeft me gevormd. Zelf ben ik geen kunstenaar geworden, maar ik ben wel een bewonderaar gebleven. Kunstenaars hebben iets bijzonders: ze maken het onzegbare zichtbaar. Ik zie dat als een grote kracht, zowel persoonlijk als maatschappelijk..”
Kunst wordt tegenwoordig vaker aanbevolen als onderdeel van therapie. Wat maakt kunst zo effectief?
De Wachter: ”Kunst werkt op een andere laag dan woorden. Veel mensen vinden het moeilijk om hun gevoelens te verwoorden. Daar kan kunst een ingang bieden. In de psychiatrie gebruiken we creatieve therapieën zoals tekenen, dans of muziek. Het helpt mensen om emoties te uiten en te verwerken zonder dat ze er woorden aan hoeven te geven. Een tekening kan soms meer zeggen dan een heel gesprek. De meeste psychiaters schrijven nog altijd medicatie voor of beperken zich tot gesprekstherapie. Ik zou graag zien dat we kunst vaker inzetten, niet alleen in residentiële behandelingen maar ook in ambulante zorg. Het is een essentieel hulpmiddel.”
U pleit voor ‘kunst op voorschrift?’
De Wachter: “Ik hoop dat kunst een meer centrale plaats krijgt in de zorg. Het is al mooi om te zien dat creatieve therapieën nu vaker worden ingezet, vooral bij kinderen. Maar bij volwassenen blijft het nog te vaak een bijzaak. Ik zie mogelijkheden om kunst breder te integreren, niet alleen binnen instellingen maar ook daarbuiten. Musea, culturele centra en scholen kunnen hierin een rol spelen. Het moet deel worden van hoe we zorg definiëren, niet als iets bijkomstig, maar als iets fundamenteels. Het idee is simpel: kunst als onderdeel van een therapieplan. Dat kan betekenen dat je mensen stimuleert om een museum te bezoeken, een schildercursus te volgen, of gewoon zelf creatief bezig te zijn. In België werken sommige musea en gezondheidsinstellingen al samen om dit te realiseren. Ik ben ambassadeur geweest van Bozar, en daar hebben we initiatieven ontwikkeld om kunst toegankelijker te maken voor mensen met mentale kwetsbaarheden. Zo kunnen patiënten bijvoorbeeld gratis naar een tentoonstelling. Dit soort projecten moeten verder worden uitgebreid.”
“Ik werk ook samen met Museum De Reede in Antwerpen. Daar kunnen patiënten gratis de collectie bezoeken. Dat lijkt een klein gebaar, maar het biedt mensen een unieke ervaring van rust, reflectie en verbinding. Zulke momenten kunnen levens veranderen.”
Kunst kan soms ook confronterend zijn, verontrustend zelfs.
De Wachter: “Verontrusting door kunst is gezond, zolang het goed begeleid wordt. Kunst is geen escapisme; het kan je juist uitdagen om dieper na te denken over jezelf en de wereld. In een therapeutische setting bespreken we vaak wat een bepaalde ervaring met iemand doet. Wat roept het op? Wat betekent dat voor jou? Zulke gesprekken kunnen verhelderend en helend zijn. Kunst helpt ons om contact te maken met emoties die we misschien hebben weggestopt.”
“Kunst heeft bijvoorbeeld een bijzondere relatie met de dood, omdat het ons confronteert met onze eindigheid. Veel grote kunstwerken—of het nu schilderijen, muziekstukken of literatuur zijn—houden zich bezig met wat het betekent om te sterven, en wat het betekent om
te leven in het licht daarvan. Kunst biedt een ruimte waarin we over de dood kunnen nadenken, zonder dat het meteen overweldigend of klinisch wordt. Het is een manier om te reflecteren op onze sterfelijkheid, iets wat we in het dagelijkse leven vaak vermijden.”
“Onze maatschappij is heel seculier geworden. God geeft ons niet langer de antwoorden op de grote vragen: wie ben ik, wat is mijn doel, waarom ben ik hier? Dat maakt het leven complexer, omdat we die betekenis zelf moeten zoeken. Veel mensen vullen dat in met consumptie, zoals de nieuwste gadget of vakantie. Maar dat is broos. Als dat wegvalt, blijft er weinig over. Ik denk dat zingeving begint in het kleine: in zorgzaamheid, in relaties, in aandacht voor de mensen om je heen. Dat blijft essentieel. Uiteindelijk draait het leven om verbinding, niet om wat je bezit. Kunst helpt ons daar ook bij, omdat het ons uitnodigt om dieper te kijken en te voelen. Het dwingt ons om onszelf af te vragen: wat is dit leven voor mij? We leven in een tijd waarin traditionele zingeving, zoals religie, voor veel mensen is weggevallen. Kunst kan een alternatief bieden. Het stelt vragen zonder pasklare antwoorden te geven. Wie ben ik? Wat is mijn plaats in de wereld? Wat betekent schoonheid of verdriet? Kunst biedt een ruimte waarin we die vragen kunnen verkennen. Dat maakt het zo krachtig. Kunst kan ons ook leren om empathischer te zijn. Als je naar een schilderij kijkt of naar muziek luistert, probeer je het perspectief van de maker te begrijpen. Dat helpt ons om verbinding te maken, zowel met onszelf als met anderen. Die verbinding is essentieel voor ons mentaal welzijn.”
Veel mensen worstelen met de snelheid van het moderne leven, toch voelt het ook als een privilege om offline te gaan. Is onthaasting nog verantwoord?
De Wachter: “Onthaasting is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. We leven in een wereld die nooit stopt. Mensen worden overladen met informatie en prikkels, en dat kan mentaal zwaar wegen. Kunst kan daar een tegenwicht aan bieden. Een museum, bijvoorbeeld, is een plek waar je even loskomt van die constante stroom. Het dwingt je om te vertragen en aandachtig te kijken. Dat soort ervaringen zijn onmisbaar om mentaal gezond te blijven.”
“Het probleem is dat we constant op snelheid leven. We scrollen door sociale media, consumeren nieuws in flarden en haasten ons van de ene verplichting naar de andere. Dat maakt ons mentaal kwetsbaar. We moeten bewust kiezen om momenten van rust te creëren. Kijk bijvoorbeeld naar Gaza, een thema dat me zeer raakt. In plaats van alleen maar door te scrollen langs beelden, moeten we stilstaan bij wat we zien, reflecteren, en ons afvragen: wat betekent dit? Die tijd nemen is cruciaal.”
“Ik ben van nature geen cynicus. In de jaren 70 dachten we dat conflicten zoals Vietnam of Noord-Ierland nooit opgelost zouden worden. Maar kijk nu: beide gebieden hebben vrede gevonden. Dat toont dat zelfs in uitzichtloze situaties verandering mogelijk is. Het is belangrijk om te blijven hopen, niet op een naïeve manier, maar op een reflectieve en volhardende manier. Dat betekent niet dat je het leed van nu mag bagatelliseren. Maar als psychiater weet ik dat hoop essentieel is. Mensen hebben perspectief nodig, anders raken ze verlamd door wanhoop. Kunst en reflectie kunnen daarbij helpen, omdat ze ons ruimte geven om na te denken over wat mogelijk is.”
Men voelt zich vaak overweldigd door de hoeveelheid rampspoed en informatie. Hoe bewaken we onszelf?
De Wachter: “Voor mij draait het leven om zorgzaamheid en verbinding. Dat klinkt misschien wollig, maar ik meen het. Neem de tijd om contact te maken met de mensen om je heen en met jezelf. Kunst kan daar een hulpmiddel bij zijn, een spiegel die je helpt om dieper te kijken. Laat je niet meeslepen door de snelheid van de wereld, zet die telefoon op vliegtuigstand en kies er bewust voor om stil te staan en te reflecteren. Dat is geen zwakte, maar juist een teken van kracht.”
OP VRIJDAG 13 DECEMBER GAAN WE TIJDENS HET FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID VERDER IN GESPREK OVER OVER DIT THEMA TIJDENS HET PANEL ‘DE KUNST VAN ONTHAASTEN’
WIE WERKT ER
achter de schermen van het Festival van de Gelijkheid?
Het Festival van de Gelijkheid is een organisatie van Curieus, een sociaal-culturele organisatie die zich inzet voor een inclusieve, verbonden en solidaire samenleving. Dit doen we met verbindende projecten, van straat tot stad.
Kunst is de leidraad waarmee we, samen met onze community van vrijwilligers en partners, onze droom van een gelijkwaardige samenleving kunnen realiseren.
Wie verder kijkt dan zijn eigen bubbel werkt aan de toekomst en ziet meer
TALK OF THE TOWN
Gent
DE ZIN VAN MIJN LEVEN
Bart Moeyaert
CULTUURMARKT
onze Vrijwilligers
100IN1DAY
Lachyoga
Grote thema’s als gelijkheid, solidariteit, inclusie of duurzaamheid betekenen voor iedereen iets anders. In onze superdiverse samenleving is dialoog de sleutel voor verandering. Alleen als we elkaar begrijpen, groeien we naar een wereld waarin we naar elkaar omkijken. De Curieus community gaat op zoek naar nuance en vertaalt dit in culturele acties en evenementen.
We geven verschillende perspectieven een podium en zorgen voor onverwachte ontmoetingen. Op die manier werken we samen om polarisatie tegen te gaan en laten we de wereld samenkomen bij Curieus. Curieus zet de samenleving op een speelse manier aan het denken. Dat is de kracht van cultuur.
WIL JE CURIEUS OP EEN ANDERE MANIER LEREN KENNEN? BELUISTER HIER HET WERK VAN RONCHA.
100in1Day Belgium
Meer dan 100 positieve en buurtversterkende acties op 1 dag.
Talk of the Town Een verhalenroute vol verrassende portretten van buurtbewoners in woord en beeld.
De zin van mijn leven Een podcastreeks over een zin die zin geeft aan het leven.
Een community
Een community van meer dan 2.000 vrijwilligers.
�Ben jij een nieuwsgierige bezoeker?
Heb jij een verbindend idee?
Wil je als vrijwilliger meewerken aan een evenement?
Broed je op een idee voor een positieve samenleving?
Neem dan zeker een kijkje op onze website www.curieus.be of laat iets van jou horen op info@curieus.be. We brengen jou graag in contact met één van onze community builders.
Je kan Curieus volgen op Facebook en Instagram via @curieusvzw
DE BOEKENTIPS
VAN BOEKENHANDEL WALRY
Op zoek naar leestips die je verrassen en inspireren? Boekenhandel Walry is drie dagen aanwezig op het festival met een unieke selectie boekentips die elke lezer weet te prikkelen. Of je nu houdt van meeslepende romans, scherpe essays, of literaire ontdekkingen, de titels die Walry speciaal voor dit festival heeft geselecteerd zullen je niet teleurstellen. Breng een bezoek aan hun stand, duik in hun zorgvuldig uitgekozen collectie en vind je volgende favoriete boek!
VINDT HIER HUN 3 BESTE BOEKENTIPS
Laat je inspireren
DIUS
STEFAN HERTMANS
De iconische vriendschap die zich in Dius ontvouwt tussen de docent kunstgeschiedenis Anton en de gemankeerde maar geniale schilder Egidius de Blaeser vormt een bastion tegen de mores van de wereld. Vele scènes hebben de allure van Bijbelse taferelen. Dius is een roman die schaamteloos is in zijn pessimisme en schoonheidsdrift zoals weinige romans dat zijn. Je moet maar naar de poëtisch gestileerde landschappen in de schilderkunst van de door Anton geliefde Vittore Carpaccio kijken om te begrijpen waarom deze roman ook een subtiele maar niet mis te verstane aanklacht is tegen de vernietiging van het Vlaamse landschap.
DE FANTASTISCHE VLIEGWEDSTRIJD
MORRIS / KIJK DAN TOCH/ SEBASTIAAN VAN DONINCK
Sebastiaan Van Doninck is een fantastische en veelzijdig illustrator. Zijn werk werd al meermalen, als je het ons vraagt ‘terecht’, bekroond. Waar hij in eerder werk uitgebreid experimenteerde met felle kleuren en groteske beelden (De fantastische vliegwedstrijd), bewijst hij met Morris zijn vakmanschap in een klein verhaal met subtiele kleurschakeringen en veel witruimte. Je voelt haast de kou van het winterlandschap en je verdwaalt met Morris op de berg. Met nauwelijks enkele lijnen weet hij een sprekend beeld op te roepen. In Kijk dan toch zijn de beeldende kleuren weer aanwezig. De tekst en de illustraties vullen elkaar goed aan. Dit trage verhaal is nergens saai. Je krijgt uitgebreid de kans om de illustraties te bekijken.
LIMITARISME INGRID ROBEYNS
Donald Trump wordt opnieuw president van de Verenigde Staten. Het belang van de steun van Elon Musk, CEO van onder meer Tesla en SpaceX is (nog) niet volledig duidelijk, maar dat Musk naast de rijkste man ter wereld, nu ook een van de machtigste zal zijn, staat buiten twijfel. Het bewijst hoe schrijnend actueel het boek ‘Limitarisme: Pleidooi tegen extreme rijkdom’ van Ingrid Robeyns is. In het boek waarschuwt de auteur al dat niet-gelimiteerde, extreme rijkdom een gevaar vormt voor de democratie en dat het nefast is voor een duurzame toekomst. De realiteit lijkt haar jammer genoeg geen ongelijk te geven.
Meer dan
“Haar ervaringen als zwarte vrouw gaan veel verder dan enkel haar huidskleur, schrijft Patricia da Costa. ‘Als zwarte vrouw word je vaak gereduceerd tot je kleur, ook in therapie. Maar je identiteit is veel complexer dan dat. Vaak spelen stereotypen zoals bijvoorbeeld het beeld van de ‘sterke zwarte vrouw’ of de adultificatie van zwarte meisjes een rol, waardoor je problemen niet erkend of gezien worden. Daarnaast komen er soms extra verantwoordelijkheden en verwachtingen bij als je bijvoorbeeld de oudste dochter bent in een fam ilie met een migratieachtergrond, wat vaak een heel ander licht werpt op je ervaringen en uitdagingen.’
Een muur waar ik steeds tegenaan botste in de psychologische hulpverlening, was het gevoel niet begrepen te worden. Het fenomeen van geïnternaliseerde stereotypen bij zwarte vrouwen, evenals de stereotypen die anderen over hen hebben, krijgt vaak te weinig aandacht, waardoor begrippen zoals de ‘sterke zwarte vrouw’ en termen als adultificatie, parentificatie en generatiegebonden trauma vaak worden vergeten. Hoewel ik als zwarte vrouw dezelfde situatie kan meemaken als een witte vrouw, kunnen mijn ervaringen en de impact daarvan totaal anders zijn.
Een psycholoog of therapeut zien is eng. Het duurde jaren voordat ik de stap zette om met iemand te praten over mijn mentale gezondheid. Helaas maakte mijn eerste ervaring het alleen maar moeilijker. In de eerste vijf minuten gebruikte de therapeut
alleen kleur
meerdere keren het N-woord en projecteerde zijn eigen stereotype beeld van zwarte mensen op mij. Hij was verbaasd dat ik een universitaire opleiding volgde en in de verkoop werkte, in plaats van schoonmaakwerk te doen. Hij zei zelfs niet te begrijpen waarom het gebruik van het N-woord zo’n probleem was, want “andere zwarte mensen” hadden er volgens hem geen moeite mee.
Als zwarte vrouw ben je niet enkel een ‘zwarte vrouw’ bij de psycholoog. Je bent veel meer dan dat. Mijn ervaringen als zwarte vrouw gaan veel verder dan enkel mijn huidskleur maar toch had ik het gevoel dat ik alleen hier tot werd gereduceerd. Ik draag een heleboel stereotypen met mij mee. In een eerder artikel, getiteld ‘Ik ben niet je sterke zwarte vrouw’, schreef ik over het stereotype waarin zwarte vrouwen worden gezien als personen die nooit zwak of gevoelig mogen zijn, maar voortdurend sterk moeten blijven en voor iedereen klaar moeten staan, behalve voor zichzelf. Maar hoe moest ik in hemelsnaam aan mijn psycholoog uitleggen,hoe ik het stereotype van de sterke, zwarte vrouw zodanig in mij had geïnternaliseerd, dat ik het onderscheid bijna niet kon maken tussen mijn eigen zijn en het idee van wie ik zogezegd moest zijn; ‘de sterke, zwarte vrouw’. Of dat ik als kind, net als een heleboel andere eerste dochters met migratieachtergrond, veel sneller moest opgroeien dan andere kinderen. Wat veroorzaakte
PATRICIA DA COSTA HEEFT
ZICH LATEN INSPIREREN DOOR
HET PANEL ‘RACISME BINNEN DE GEZONDHEIDSZORG’ DAT OP VRIJDAG 13 DECEMBER
PLAATSVINDT TIJDENS HET FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID.
dat ik van jongs af aan al de verantwoordelijkheid voor het hele huishouden op mijn schouders droeg?. Ik zou mezelf niet elke keer willen uitleggen en ik zou er ook geen medelijden voor willen krijgen. Mijn problemen gaan verder dan enkel racisme; er zijn verschillende lagen van onderdrukking en uitdagingen die met elkaar verweven zijn en mijn leven op complexe manieren beïnvloeden.
Er is een minderheid van zwarte, vrouwelijke psychologen in België. Dat betekende dat het vinden van iemand bij wie ik me volledig op mijn gemak voelde, veel tijd en moeite kostte. Het is mij gelukt wegens de noodzaak, omdat ik wist dat ik mij anders niet volledig kon openstellen. Maar ik weet dat niet iedereen het geduld, de kracht en de luxe hiervoor heeft. Wat mij betreft is het cruciaal dat psychologische zorg inclusiever wordt en verder kijkt dan enkel de ‘witte’ problematieken. Het huidige curriculum besteedt vaak nog onvoldoende aandacht
aan de specifieke noden van gemarginaliseerde groepen, zoals zwarte mensen en/of mensen van kleur. Deze eenzijdige focus op ervaringen van de dominante cultuur zorgt ervoor dat diverse vormen van trauma – zoals racisme, stereotypen, discriminatie en culturele identiteit – onderbelicht blijven, wat het effect van therapie voor deze groepen kan verminderen. In de psychologische zorg moet er worden geleerd over raciale, culturele en intersectionele diversiteit, zodat zij zich bewust zijn van de uitdagingen van hun cliënten en dat therapie een veilige(re) ruimte kan worden voor iedereen, ongeacht huidskleur of achtergrond. Alleen zo kan de psychologische zorg recht doen aan de complexiteit van verschillende identiteiten en bijdragen aan echte gelijkheid binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Patricia da Costa
Als kind had ik een prikbord in mijn kamer. Met lieveheersbeestje-vormige duimspijkers prikte ik elk jaar mijn gloednieuwe klasfoto aan het bord vast. Ondertussen ben ik al enkele jaren het huis uit, maar het prikbord, met al mijn klasfoto’s, hangt daar nog steeds. Het fungeert als een tijdlijn van mijn kindertijd, van het eerste kleuterklasje tot het zesde middelbaar. De tijdlijn getuigt van veranderende modetrends, de overgang van analoge naar digitale camera’s, en van mijn lichamelijke transformaties. Bij het laatste bezoek aan mijn oude kinderkamer viel me echter iets anders op; het getuigt ook mijn jarenlange zoektocht naar de perfecte fotoglimlach.
Het boetseren van emoties
Op de eerste foto glimlach ik niet. Ik kijk angstig naar de fotograaf terwijl ik op mijn duim zuig. Het duurt tot het derde kleuterklasje vooraleer er iets op mijn gelaat verschijnt dat als een glimlach te categoriseren valt. In het eerste leerjaar lijkt mijn ontwikkeling een grote sprong te maken: op die foto lach ik met mijn tanden bloot. Helaas onthulde dit de twee gapende gaten waar tot voor kort nog melktandjes zaten. Misschien was ik daar destijds een beetje onzeker over, want op de foto van het tweede leerjaar is mijn mond terug dicht, en mijn blik terug angstig.
JAKOB DE SMAELE HEEFT ZICH
LATEN INSPIREREN DOOR HET
PANEL ‘’EMOTIE ONTLEED’ DAT
OP ZATERDAG 14 DECEMBER
PLAATSVINDT TIJDENS HET FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID.
Het jaar daarop probeerde ik een andere tactiek: een glimlach met gesloten mond en gebolde kaken. Ik herinner me nog goed dat ik niet tevreden was met dit resultaat. Het jaar erna testte ik dus bewust iets nieuws uit, waarbij ik slechts één mondhoek optrok. Ik was best tevreden met dit resultaat, en besloot de jaren daarna deze asymmetrische glimlach aan mijn sociale gereedschapskist toe te voegen.
Tegen het einde van de basisschool leek ik de perfecte glimlach onder de knie te hebben, maar alweer vond er een verandering in mijn gebit plaats die roet in het eten gooide. In het eerste middelbaar kreeg ik namelijk een beugel. Dit leverde weer twee jaar van ongemakkelijke klasfoto’s op. Maar toen dat stuk metaal uit mijn mond verdween, was er terug ruimte voor verbetering. Op elke volgende klassenfoto is een steeds zelfzekerdere glimlach aan te treffen op mijn steeds volwassener gezicht.
Het contrast tussen de eerste en de laatste foto in de tijdlijn is groot. Niet enkel bij mezelf, maar ook bij mijn andere klasgenootjes. Terwijl op de eerste foto kinderen verward met open mond staan te kwijlen, staat op de laatste foto iedereen mooi te glunderen. Blijkbaar is glimlachen iets dat we allemaal moesten leren. We leerden het van fotografen die luid “spaghetti” riepen bij het maken van klasfoto’s, maar ook van de modellen in reclamespots en de acteurs van onze favoriete films. Onze glimlach werd geboetseerd door onze
maatschappij – en tegenwoordig, met de recente toename van beugels en kaakoperaties bij kinderen, lijkt dit steeds letterlijker te gebeuren.
Authenticiteit is een deugd die door velen hoog in het vaandel wordt gedragen. Adviezen als “wees jezelf” of “be real”, lijken de categorische imperatief van onze tijd. We denken graag dat onze interesses, vaardigheden en expressies een fundamenteel deel zijn van onze psyché. Starende naar mijn prikbord vraag ik me echter af wat dit allemaal betekent. Als zelfs mijn glimlach, de meest spontane uitdrukking van zelfexpressie die ik me kan inbeelden, iets is wat ik ooit werd aangeleerd, waar in dat plaatje is er dan nog ruimte voor authenticiteit?
Als we het vraagstuk van authenticiteit even aan de kant schuiven, ben ik zeker dat we ook een schoonheid kunnen vinden in deze observaties. Moeten we eigenlijk niet blij zijn dat onze expressies evolueerden tussen ons peuterjaren en nu? Het zou best triestig zijn moest ik nog steeds lachen met Samson en Gert, boos worden wanneer ik
spinazie moet eten, of wenen wanneer ik even geen aandacht krijg. Gedurende die vijftien jaar gedocumenteerd door mijn klasfoto’s evolueerde de manier van mezelf uitdrukken zoveel. Het zou triestig zijn als dit de vijftien jaar daarna zou stilvallen. Wie weet leer ik ooit te glimlachen wanneer in de ochtend mijn wekker afgaat, of misschien leer ik om niet meer te lachen om flauwe moppen. Ik kan leren mijn energie niet meer te verspillen aan boze Facebook-reacties en ik kan leren mijn tranen te sparen voor dingen die er echt toe doen.
Daar, op mijn kinderkamer, naar mijn oude prikbord starend, verscheen er een glimlach op mijn gezicht. Want meer dan ooit tevoren besefte ik dat onze emoties niet gebeiteld zijn in steen – ze zijn geboetseerd in de tedere, kneedbare materie van onze geest. We kunnen ze buigen naar onze wil; zetten naar onze hand. Als we authenticiteit als deugd willen behouden, laat het dan dit zijn – niet het krampachtig vasthangen aan wie we ooit waren, maar het actief vormen van de persoon die we ooit willen worden.
Jakob de Smaele
Patricia Da Costa en Jakob De Smaele maken allebei deel uit Fresh Faces. Fresh Faces is een sprekersdatabank voor jonge stemmen van Curieus VZW. Meer informatie vindt je op www.freshfaces.be
EXPO WOLF SUSCHITZKY
- THE EMPTY SHOP
2017 - HUMAN RIGHTS TATTOO
MUNDANO
2017 - KAMYON KVS
- DE ZIN VAN MIJN LEVEN
2016 - BEN WILSON THE CHEWING GUM MAN
- WIDE VERCNOCKE VISUAL POETRY WALL
TATTOO’S DIE VERBINDEN
“De oorsprong van het idee ligt bij Steven Nyash, een kunstenaar uit Kenia, die plots werd vermoord. Hij hield zich bezig met de sociale en politieke structuren in de sloppenwijken van Nairobi, iets wat hem waarschijnlijk zijn leven heeft gekost,” vertelt Sander. “Die gebeurtenis liet me mijn kunstenaarsschap en de impact ervan in vraag stellen.”
Het antwoord vond hij in , een document dat hij niet enkel als tekst ziet, maar als een levend verhaal. “De verklaring moet steeds opnieuw onder de aandacht worden gebracht.
Met Human Rights Tattoo geef ik mensen letterlijk een stukje van dat verhaal, een letter, die ze als tattoo dragen. Zo begint er telkens opnieuw een gesprek over mensenrechten.”
Hoewel de 6773 letters in zicht komen, betekent dat volgens Sander niet dat het project ophoudt. “Het tatoeëren is op een gegeven moment klaar,
Een kleine tattoo, een grote impact. Dat is de kern van Human Rights Tattoo , een kunstproject van de Nederlandse community artist Sander van Bussel . Sinds 2012 reist hij de wereld rond om een bijzonder idee tot leven te brengen: de volledige tekst van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens laten tatoeëren op 6773 unieke individuen. In 2017 ontvingen 11 festivalbezoekers een tattoo, als symbool van hun verbondenheid met de mensenrechten en de verhalen van hen die vaak in de marge verdwijnen.
maar dan begint het eigenlijk pas. Het kunstwerk is meer dan die tattoos. Het gaat om de verbinding tussen mensen, over de verhalen die gedeeld worden en de acties die eruit voortvloeien.” Zijn ultieme droom? “Alle ambassadeurs samenbrengen op één plek. Maar eerlijk gezegd: is er een land ter wereld waar iedereen welkom is?” Die vraag raakt aan een pijnlijke realiteit. De tattoos brengen mensen samen, maar leggen ook bloot hoeveel ongelijkheid er nog steeds is. “We leven nog te vaak naast elkaar in plaats van met elkaar. Maar kunst, zoals dit project, kan helpen bruggen te bouwen,” besluit Sander.
Human Rights Tattoo toont dat liefdevolle aandacht geen abstract begrip is, maar een uitnodiging tot actie. Met elke nieuwe tattoo wordt dat duidelijker: mensenrechten zijn geen vervan-je-bed-show, maar iets dat we samen kunnen uitdragen – op onze huid én in ons hart.
2013 - EXPO NELSON MANDELA
2021 DE ZIN VAN MIJN LEVEN MET AVANSA
DE ZIN VAN MIJN LEVEN
Als hun boek een motto heeft, welke zin gaat dan in het leven van de schrijver voorop? In de literaire podcast De Zin van Mijn Leven gaan Anneleen Van Offel en Curieus op zoek naar die ene zin die het leven van schrijvers veranderd heeft, een beslissende draai gaf. Een zin die zin geeft aan hun leven.
BELUISTER HIER DE PODCAST
Ik wou eigenlijk wat stouter zijn, maar ik durfde dat niet.
Tuly Salumu
Kunst is de hoogste vorm van hoop.
Peter Verhelst
Het eerste jaar na de invasie heb ik elke dag gedacht: ik doe niet genoeg.
Lisa Weeda
Op zich is het een stuk makkelijker om 70 te zijn dan zeventien.
Joke van Leeuwen
door Zindzi Tillot Owusu Leel-Össy Stevens €75
dat de zon nog zou schijnen, ooit, wie had dat gedacht dat we er nog zijn dat we elke dag opnieuw en opnieuw mogen
ik kom enkel terug tot het moment de maskers de zondvloed de gloed de regenboog kleuren in grauwgrijs motregen brussel ik hoor alle stemmen de stemmen in alle talen ik zit
ik voel de stoel de warmte van winterthee in mijn vingers ik warm mijn spieren op denk aan net en straks zal er nog iets zijn, zal het ook in bxl centraal zag ik de duif ze stond op één poot we keken elkaar aan en zij stond stil draaide haar nekje zodat ze oogcontact met me kon maken;
ben ik een roofdier?
nu ik de tijd en je aandacht heb zal ik maar vooral vertellen zei ze
motregen brussel huist duiven en mensen soms zittend op de grond, soms ononderscheidbaar van elkaar niet niet te verwarren niet ontegensprekelijk anders dan je bent ook een duif, weet nog niet welke, een houtduif op bezoek of een stadsduif die zich wast in de fonteintjes
Journalist en schrijver Pete Wu was in 2022 te gast in onze Festivalsofa, voor onze tiende editie vroegen we aan hem om een cursiefje te schrijven:
ZO VRIENDELIJK
‘Het was er mooi. En ze zijn allemaal zo vriendelijk, hè?’ zegt P. ‘Oh?’ zei ik. ‘Alle 2,5 miljoen Albanezen zijn vriendelijk?’
Vaak baseren we onze voorstelling van de Ander op de enkelen die we ontmoeten en/of op het beeld dat wordt gevormd in de media en andere uitingen. Zo zijn alle Nederlanders ondernemend, de Belgen bescheiden, en al die roodharigen kwaadaardig.
ik vraag me af
of mensen ook weleens een motregen brussel rotregen brussel rotdag hebben of wat verloren ging terug te vinden valt
hoe lang leven ze, is het erg dat ze sterven? ik zei: mensen of duiven? ze zei: wat maakt het uit
en ik zag waarom ze op één pootje stond het andere was kwijt
ik ging huiswaarts en bedacht me dat ik dankbaar was dat ik was vergeten dat de zon nog zou schijnen, ooit
don’t feed the pigeons waarom?
en als je de pigeons niet wilt feeden, kan je ook niet kruimelen onthoud dat maar
Doch, een positief imago klinkt misschien voordelig, maar kan ook haar nadelige kanten hebben. Ik moet hierbij denken aan de modelminderheidsmythe. Vooral Oost-Aziaten hebben hier last van: het stereotype van gehoorzaam, stil en hardwerkend, hoe fijn het ook klinkt, dat blijkt tegelijkertijd best beperkend. Hierdoor vallen ware problemen minder snel op; denk aan de ondermaatse aandacht voor mentale gezondheid binnen de Chinese gemeenschappen. Een veelzijdiger beeld van een cultuur is daarom misschien toch handiger.
Heeft P. geen enkele norse en nukkige Albanezen ontmoet, en verdienen zij niet ook representatie?
PALESTINE CAFÉ
PRIJS VAN DE GELIJKHEID 2024
Met de Prijs van de Gelijkheid wil Curieus mensen en organisaties die voor dialoog kiezen en niet voor het eigen grote gelijk, een hart onder de riem steken. Mensen die verbinden en een felle strijd voeren voor meer solidariteit en gelijkheid, verdienen immers meer aandacht. De genomineerden voor 2024 zijn Jihad Van Puymbroeck, Brood(doos)nodig en Palestine Café. De uiteindelijke winnaar kies jij, de festivalbezoeker.
JIHAD VAN PUYMBROECK
Jihad Van Puymbroeck is journaliste, schrijfster, columniste en communicatiestrateeg, gespecialiseerd in impact en inclusie. Ze werkte als sociale media redacteur bij VRT NWS en staat bekend om haar scherpe, humoristische en soms confronterende schrijfstijl.
Jihad is gespecialiseerd in de topics racisme, inclusie, online communicatie en media. Ze begeleidt eveneens organisaties in hun intern diversiteitsbeleid met een focus op externe profilering en inclusieve communicatie.
Enkele jaren geleden kwam ze in het oog van een mediastorm terecht, toen bleek dat de extreemrechtse groepering Schild & Vrienden een dossier van meer dan 200 pagina’s had, met strategie om haar publiekelijk te besmeuren en het zwijgen op te leggen. Jihad stelde zich burgerlijke partij in de rechtzaak tegen Schild & Vrienden. “De zaak tegen Schild & Vrienden kan een dijk zijn die onze rechtsstaat beschermt tegen haat, racisme en fascisme,” zei ze daarover in De Standaard.
BROOD(DOOS) NODIG
De samenleving versterken begint al vanop de schoolbanken. Te veel kinderen en jongeren komen met een lege of ongezonde brooddoos naar school. Leren, spelen en je concentreren lukt niet als je honger hebt. Hierdoor lopen kinderen leerachterstand op en blijft kansarmoede groeien.
Brood(doos)nodig is een initiatief van Enchanté vzw dat honger op school de wereld wil uit helpen. Enerzijds door het probleem aan te kaarten, anderzijds door zelf een oplossing te creëren in de vorm van solidariteit. Met het project ondersteunen ze scholen om ouders, familie, buren en leerkrachten, lokale handelaars en sociale organisaties te engageren. Samen willen ze ervoor zorgen dat elke leerling een gezonde maaltijd kan eten op school.
Via Brood(doos) nodig kan je, via een donatie, een gevulde brooddoos trakteren aan iemand die het nodig heeft.
JIHAD
VAN PUYMBROECK
PALESTINE CAFÉ GENT
Palestine café is een ‘healing’ en ‘hearing’ ruimte die ontmoetingen en uitwisseling organiseert, in solidariteit met het Palestijnse volk, door kunstenaars, cultuur wer kers en studenten in Gent. Het is een nomadische gemeenschap die een veilige ruimte biedt om te praten, te luisteren, te huilen, boos, gefrustreerd, hoopvol/ hopeloos te zijn. Gewoon een plek om te bestaan.
Het café is elke werkdag open. Je bent welkom om te borduren, deel te nemen aan de acti viteiten of om kof fie of thee te drinken.
Het Palestina-café is te gast geweest bij ver schillen de culturele huizen in Gent. Ze gingen van NTGent Arca naar VIERNULVIER naar Campo Boma naar Trefpunt Speldenstraat naar SintJozef kerk Ocup vzw. In juni reside erden ze een maand lang in Kunsthal Gent. Momenteel houden ze hun café open in Shopping center Gent Zuid op niveau +1.
Palestina Café is ontstaan uit de samenwer king tus sen Gents Kunstenover leg, Splinter vzw en Manoeu vre en een heleboel fantastische vrij willigers.
MAAK VAN DEZE KRANT
EEN PLANTENPOT! KRUISWOORDRAADSEL
Stap 1: Neem de krant, lange kant naar je toe. Vouw van links naar rechts doormidden, dan van van onder naar boven in vier, dan weer van links naar rechts in acht. Zorg ervoor dat je de vouwen altijd strijkt!
Stap 2: Het moeilijkste deel! Neem hoek ‘A' en breng de bovenste laag papier naar het middelste punt, vouw tot een driehoek. Je zult zien dat de onderste rood gemarkeerde lijn nu verticaal is. Draai om en doe hetzelfde aan de andere kant. Je houdt nu een driehoek over. Neem de bovenste twee vleugels en vouw ze samen. Doe hetzelfde met de andere kant.
Stap 3: Vouw de bovenste laag links naar het midden, van links naar rechts, en vouw het dan nog een keer. Doe hetzelfde aan de rechterkant. Draai om en doe hetzelfde aan de andere kant. Je eindigt nu met een puntige rechthoek!
Stap 4: Vouw tenslotte de bovenste flappen papier aan de bovenkant naar beneden, draai om en doe hetzelfde aan de andere kant. Hiermee worden de zijkanten op hun plaats gehouden. Maak je pot voorzichtig open! Als de flappen niet op hun plaats blijven zitten, gebruik dan paperclips, lijm of tape om ze vast te zetten. Maak de bodem van je pot plat. Ziezo, nu kan je beginnen met planten!
1. de filosoof die het essay ‘Liefde en Revolutie’ schreef
2. de ploeg die sinds jaar en dag de bediening van het festivalcafé op zich neemt
3. het Festival van de …
4. synoniem voor genegenheid
5. het jaartal van de eerste festivaleditie
6. polyfonie
7. locatie waar het grootste gedeelte van het Festival plaatsvindt
8. Surinaams-Nederlandse antropologe die al enkele keren te gast was
9. Palestijns schrijver die op de openingsavond zijn boek ‘Perfect Victims’ voorstelde
10. naam van het festivalprogramma in de voormalige bibliotheek aan ‘t Zuid (2017)
11. een gevoel van samenhorigheid
12. de plant die deel uitmaakt van het festivaldecor
13. één van de genomineerden voor de Prijs van de Gelijkheid 2024
14. scenarist en moderator tijdens het Festival
15. dit jaar vieren we de hoeveelste editie van het Festival?
16. graag gezien festivalgast die binnenkort zijn regiedebuut maakt met BXL
17. organisatie achter het Festival van de Gelijkheid
18. Een feest voor hoofd en …
19. boek van Ingrid Robeyns
FESTIVALCAFÉ
In en rond de Concertzaal van de Vooruit kan je drie dagen lang kuieren en chillen in het kloppend hart van het Festival van de Gelijkheid: ons festivalcafé. Deze ruimtes zijn vrij toegankelijk zonder Festivalpas en ideaal om de Festivalsfeer op te snuiven of om even uit te blazen van al het brainfood dat je geserveerd kreeg. Doorheen het festival zorgen we voor creatieve interventies en curieuze verassingen.
Het Festival is een organisatie van Curieus vzw, met de steun van de Nationale Loterij, Triodos Bank, De Vlaamse Gemeenschap, de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden, Kunstencentrum VIERNULVIER, Bibliotheek De Krook, Amsab-ISG, Sphinx Cinema, MO* en Stad Gent
In partnerschap met Amal, Amnesty International, Avansa regio Gent, BlinkOut, boekhandel Walry, BOS+, Cavalier Queer, Commons Lab, deBuren, De Transformisten, Dito, DURF Divers Denken, EPO, EQUALITY ResearchCollective Hogent, FIRM, FOS ngo, Fonds Suzan Daniel, Gent Fair Trade, Gents MilieuFront, Green Office Gent, Hannah Arendt Instituut, Het Vlaams Gebarentaalcentrum, InclusieAmbassade, Jeugd van de Nacht, vzw Jong, Klimaatcontact, KLIQ/çavaria, Labo vzw, MinorNdako, Muntuit, PEN Vlaanderen, Rebelle, rekto:verso, Refu Interim, RoSa vzw, Sociaal.Net, Samana, Studium Generale Gent, Triodos Bank, UCOS, VOEM, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en ZIJkant.
V.U.: Curieus vzw, Jurgen Theunissen, Kemmelbergstraat 52, 2600 Berchem
