In Gelderland zijn we Thuis - ChristenUnie Gelderland by cugelderland

In Gelderland zijn we

THUIS Mirjam Bikker

‘ House of Cards? Daar kijk ik niet naar!’

Nederlandse wijn?

Verrassend goed!

Dirk Vreugdenhil ‘Het zijn geen jongens met tattoos en grote spierballen’

Magazine van ChristenUnie Gelderland Voorjaar 2019

Inhoud In Gelderland zijn we Thuis - Voorjaar 2019

Waardevol

04.

Het zijn geen jongens met tattoos en grote spierballen

20.

De match met Gert-Jan Segers

26.

Nederlandse wijn? Verrassend goed!

In Gelderland zijn we thuis. Het is onze provincie. Daar zetten we in dit mooie magazine nog eens een dikke streep onder. Op 20 maart zijn er verkiezingen. Die gaan over ons, inwoners van Gelderland. Die gaan ook over onze leefomgeving, over mobiliteit, duurzaamheid, wonen, recreëren, landschap, groen en water, en ook over cultuur, musea en kerken. Hoe gaan we daar op een goede manier mee om? In alle gemeenten van onze provincie hebben we elkaar nodig. Alleen samen kunnen we iets bereiken. Iedereen op z’n eigen plekje. Dat is voor ons de politiek. Met veel overtuiging doen we mee. Daar genieten we van, want het is mooi werk: bouwen aan een waardevolle samenleving. Samen maken wij ons sterk voor een provincie waarin iedereen ertoe doet. Het is mooi om te zien dat boeren en natuurbeheerders elkaar weten te vinden. Het is goed nieuws dat kwetsbare mensen een steuntje in de rug krijgen. Het is waardevol dat inwoners en bedrijven zich inzetten voor een duurzame economie. En het is hartverwarmend dat veel rijwilligers zich inzetten voor de ander.

44.

Wil je een saai landschap? Koop dan zo goedkoop mogelijk bij de supermarkt!

En verder o.a.:

10. 2

Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

52.

Politiek is geen spelletje

14. 30. 38. 40. 50. 56.

Groeten uit Gelderland Carola Schouten Janneke Slingerland Peter van ‘t Hoog Freek Rebel Heel Gelderland bakt

Er gaat een heleboel goed in onze provincie. Daar zijn we blij mee en dankbaar voor. Natuurlijk zijn er ook dingen die beter kunnen. De ChristenUnie zet zich daar voor in. In de afgelopen vier jaar hebben we mooie dingen kunnen realiseren, mede dankzij onze vertegenwoordigers in het provinciebestuur. Dat geeft energie om ook na de verkiezingen weer samen aan de slag te gaan. Het helpt dan niet om verschillen uit te vergroten. Wij zoeken de verbinding. Samenwerken is waardevol en brengt mooie resultaten binnen handbereik. Dirk Vreugdenhil

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Dirk Vreugdenhil ‘Het zijn geen jongens met tattoos en grote spierballen’

Er staat regelmatig een cameraploeg bij hem op de stoep, want hij is beslist geen doorsnee politicus. Dirk Vreugdenhil gaat voorop in de strijd tegen drugscriminelen. ‘Drugscriminelen worden steeds brutaler en dat gaat ten koste van kwetsbare mensen.’

‘I

k ben niet de politiek ingegaan, omdat ik het zo leuk vind om dikke stapels papier te lezen,’ bekent Dirk. ‘Ik hoor veel verhalen van mensen die onrecht ervaren. Mensen die met de handen in het haar zitten en niet meer weten waar ze naar toe moeten. Dáárvoor zit ik in de politiek.’ Het begon 3 jaar geleden. Hij was nog maar net lid van de Provinciale Staten van Gelderland. ‘Ik zag de drugscriminaliteit in Gelderland toenemen. Dat verbaasde mij. Ik dacht dat het een Brabants probleem was. Het kwam nu blijkbaar de grens over naar Gelderland. Ik kon er weinig informatie over vinden en besloot dan maar aan het provincie-

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘ Drugscriminelen weten verdraaid goed wie kwetsbaar is. Een boer die het water aan de lippen staat, wil misschien wel een schuur verhuren’

Dan doet Dirk een bijzondere ontdekking. ‘Ik kwam in aanraking met mensen die de criminele wereld ingezogen werden. Geen jongens met tattoos en grote spierballen, maar kwetsbare jongeren met schulden of andere problemen. Criminelen scouten bij voedselbanken om te kijken wie ze kunnen strikken om smerige klusjes op te knappen. Wie zit is kwetsbaar? Dan moeten we die hebben. Dat is een van de redenen waarvoor ik de politiek ben ingegaan, om dit soort onrecht aan te pakken.’

Hoop bestuur te vragen wat er aan de hand was. Het College van Gedeputeerde Staten reageerde nogal laks: ‘Maak je maar niet druk. Het loopt wel los.’ Maar dan ben je bij Dirk aan het verkeerde adres. ‘Ik heb toen een brief gestuurd naar gemeenten en terreinbeheerders in Gelderland: ‘Hebben jullie te maken met dumpingen van drugsafval?’ De respons op mijn vragen was goed. Er ontstond voor het eerst een beeld van de plaatsen waar drugsafval werd gedumpt. Conclusie? Het was niet alleen een Brabants, maar ook een Gelders probleem. Toen hebben we als ChristenUnie Brabant en Gelderland een symposium georganiseerd over de vraag naar de impact op natuur en volksgezondheid. Er ontstond voor het eerst reuring over het onderwerp.’

Drugsafval Het is vrijdag. In het historische centrum van Culemborg staat Dirk voor de camera. Hij organiseert hier voor een nieuw symposium over drugscriminaliteit. ‘Als er drugsafval op jouw grond ligt, moet jij de kosten voor het opruimen betalen. Dat staat zo in de wet. De kosten kunnen enorm oplopen. Sinds 2015 is er op ons aandringen een regeling gekomen.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

50 procent van de kosten worden nu vergoed.’ Dirk is blij met de regeling. ‘Om voor een vergoeding in aanmerking te komen moet er aangifte van de dumping gedaan worden bij de politie. Zo kunnen we de vinger aan de pols houden. De politie start een onderzoek en opent de jacht op de daders. Maar het is ons een doorn in het oog dat maar de helft van de kosten vergoed worden. Ik sprak onlangs iemand waar de kosten opliepen tot 20.000 euro. Gedupeerden moeten voor 100% vergoed worden.’

Levensgevaarlijk Terwijl Dirk voor de camera staat, ziet hij dat de eerste symposiumgangers Theater De Fransche School binnenlopen. ‘Criminelen worden steeds brutaler,’ gaat hij verder. ‘Eerst werd het drugsafval gedumpt op parkeerplaatsen en in natuurgebieden. Dat deugt natuurlijk niet, maar nu zien we zelfs dat het afval in woonwijken achtergelaten wordt. Levensgevaarlijk!’ Er worden regelmatig boeren gestrikt om handen spandiensten te verrichten. ‘Drugscriminelen weten verdraaid goed wie kwetsbaar is. Een boer die het water aan de lippen staat, wil misschien wel een schuur verhuren.’

De opname voor de deur van Theater De Fransche School zit er bijna op. ‘Ik heb een opinieartikel voor Trouw geschreven: ‘Laten we er geen wapenwedloop met de onderwereld van maken, maar omzien naar kwetsbare mensen.’ Het heeft alleen zin om criminelen hard aan te pakken, als je hun klusjesmannen hoop biedt. Het zwaard van de overheid heeft twee kanten. Met de ene kant snijd je het gif weg en met de andere bescherm je kwetsbare mensen. De gasten die gepakt worden en in de gevangenis terechtkomen, leren daar de trucs om uit de handen van de politie te blijven. Als ze vrijkomen is hun probleem nog niet opgelost. Het zijn weer kwetsbare klanten voor de grote criminelen.’ Dirk is er van overtuigd: ‘We kunnen het verschil maken door deze jongeren in de shit weer hoop te bieden. Ik heb Gert-Jan Segers geadviseerd om in Den Haag te werken aan uitstapprogramma’s voor kwetsbare mensen in de drugswereld. Ik ben me echt kapot geschrokken van een jonge vent die ik tegenkwam. Hij zat vanaf zijn 13e in het drugsmilieu. 13 jaar! Dan ben je nog een kind. Het bleek geen uitzondering. Eer gebeurt van alles op de scholen. Het gaat om onze jongeren, om onze toekomst.’

Dirk Vreugdenhil (34) uit Nijmegen is lijsttrekker van de ChristenUnie in Gelderland. Hij wil een stem geven aan mensen die niet voor zichzelf kunnen opkomen. Het is de missie van Dirk om te werken aan een veilig, bereikbaar en duurzaam Gelderland, een provincie waar het voor iedereen goed leven, wonen en werken is.

Samen Hij weet wat de provincie te doen staat. ‘De afgelopen jaren hebben we ingezet op een weerbare overheid, die het niet mag afleggen tegen criminaliteit. Het is nu zaak om te werken aan een weerbare samenleving. Het is nodig dat we met z’n allen alert zijn. Op onraad. Op lege schuren. Maar ook op feestjes waar onze kinderen komen. Wat gebeurt daar? Praat erover. En we

moeten met elkaar de hand uitsteken naar mensen die in de problemen zijn gekomen door criminele activiteiten.’ ‘Weet je wat ik zo mooi vind aan de ChristenUnie?’ Dirk vraagt het als de camera al uit is. ‘In rechtse kringen is er veel geloof in eigen kunnen. Iets kan mislukken, maar je hebt in elk geval een gelijke kans gehad. Dat is de redenering. In linkse hoek is er vooral

veel geloof in de overheid. Iets kan mislukken, maar dan is er altijd nog de overheid om het op te lossen. In beide benaderingen komen mensen steeds verder uit elkaar te staan. De ChristenUnie zegt: ‘Samen zijn we sterk. Laten we naar elkaar omkijken.’ Dat is een actuele boodschap voor Gelderland, voor Nederland.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘We kunnen schoner, slimmer, duurzamer en veiliger onderweg zijn’ Het is nat en koud op Station Ede-Wageningen. Diep weggedoken in z’n jas en onder een grote paraplu komt Peter van ’t Hoog aangelopen. Hij schuilt in een bushokje. Als je hem spreekt, heb je meteen door dat hij een ervaren rot is in de politiek. ‘Maar ik ben beslist geen politiek dier.’

n 1994 stapte Peter in de politiek. ‘Toen kwam ik in de gemeenteraad van Elburg. Dat is een hele poos geleden. Daarna werd ik raadslid en wethouder in Ede en nu ben ik alweer twee periodes Statenlid in Gelderland.’ Hoe houdt hij het uit? ‘Ik vind het mooi om het publieke belang te dienen.’

Schaduwkanten Dat klinkt als een cliché. Peter kan het ook niet helpen. ‘Er zijn bakkers die al 45 jaar brood bakken en met geweldig veel plezier hun vakmanschap uitoefenen. Politiek is ook een vak. Ik richt me op mensen, hun kansen en hun leefbaarheid. Als ik zie dat mensen het goed hebben, geeft dat mij voldoening.’ Hij ziet ook de schaduwkanten van de politiek. ‘Ik houd niet van spel-

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

letjes en houd er geen dubbele agenda op na. Dat zie ik soms wel gebeuren. Daar probeer ik doorheen te kijken. Het gaat er uiteindelijk om wat ik voor mensen bereiken kan.’ In de provinciale politiek richt Peter zich op mobiliteit. In een mum van tijd somt hij alle taken op die de provincie op dat beleidsterrein heeft. ‘Het lijkt soms ver-van-m’n bed voor veel mensen, maar de provincie gaat over de provinciale wegen en fietspaden en het regionale openbaar vervoer.’ Dat komt heel dichtbij.

Schone alternatieven Terwijl Peter op het bord checkt hoe laat de bus komt, praat hij verder. ‘Als het gaat om mobiliteit richt de ChristenUnie zich op vier dingen. We

‘ Ik houd niet van spelletjes en houd er geen dubbele agenda op na’

Peter

Fietssnelwegen De fietssnelweg is een nieuw fenomeen. Geen kruisingen en altijd voorrang, dus lekker snel en enorm veilig. In de stad en in het dorp is de fiets vaak het meest praktische vervoermiddel. Bovendien is fietsen gezond, goed voor het milieu en vooral ook erg leuk. Fietssnelwegen maken drukke plaatsen beter en makkelijker bereikbaar. Leve de fiets!

Als het aan Peter ligt wordt het openbaar vervoer steeds meer een alternatief voor de auto. ‘Helaas zijn sommige buslijnen niet meer rendabel, omdat er te weinig passagiers zijn. Soms biedt de buurtbus een oplossing, maar je kunt ook aan slimme innovaties denken. Er zijn nu aparte apps voor de navigatie in de auto en de reisplanner van het openbaar vervoer. Waarom combineren we die twee niet? Er zijn zelfs opties mogelijk die onderling carpoolen makkelijker maken.’

Files kunnen schoner, slimmer, duurzamer en veiliger onderweg zijn.’ Mobiliteit is een spannend onderwerp. ‘We willen allemaal mobiel zijn. Dat geeft je het gevoel vrij en onafhankelijk te zijn. Maar mobiliteit heeft ook een keerzijde. Het veroorzaakt herrie en zorgt voor uitlaatgassen. Wij stimuleren het gebruik van schone alternatieven voor de auto, zoals de e-bike. Dan is het belangrijk dat er goede fietssnelwegen zijn.’

Op de provinciale wegen kan het nog een stuk veiliger. ‘Dat is echt een taak van de provincie.’ Om de files aan te pakken, kan er veel gedaan worden door werktijden te spreiden. ‘Campagnes op dat terrein liggen ook op het bordje van Gelderland. Het is de kunst om met dezelfde hoeveelheid asfalt meer auto’s te verwerken.’ Peter weet wat hem te doen staat in de komende jaren. Hij klapt zijn paraplu in en stapt in de bus.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen’

Het was een loodzwaar jaar. Er telde maar een ding. De druk was enorm. Na zes keer zilver moest de beste vrouw van de wereld eindelijk goud winnen. Het lukte. Anna van der Breggen werd wereldkampioen. En toch was het niet de mooiste dag van het jaar…

p de hoogste trede van het podium mocht Anna van der Breggen de regenboogtrui aantrekken. Het plaatje stond in alle kranten. Prachtig! Maar voor de wereldkampioen was het een groter feest om haar trouwjurk aan te trekken. ‘Trouwen doe je maar een keer in je leven. Hopelijk. Presteren moet je altijd. Elk jaar.’

FOTO’S: SANDER BOER

Dramatische koers

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Het gebeurde op een warme zondag in de zomer van 2016. Anna van der Breggen werd na een dramatische koers olympisch kampioen wielrennen. Het verhaal? In winnende positie kwam Annemieke van Vleuten in vliegende vaart ten val. Ze bleef roerloos liggen. Iedereen hield de adem in. ‘Van de meeste valpartijen ben ik niet onder de indruk, maar deze was heel ernstig. Niemand wist of Annemiek nog leefde.’ Anna zette haar verstand op nul en fietste door. Ze achterhaalde koploper Mara Abbott en rekende in een machtige sprint op de Copacabana af met de concurrentie. ‘Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen,’ besefte ze. ‘Dat zal altijd zo blijven, ook als ik ooit nog wereldkampioen word.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Ik zie je g�zicht, maar hoe is het met je hart? Wie is die vrouw op de fiets?’

Valverde

Wie is Anna? Anna van der Breggen (1990) is een Nederlandse wielrenster. Ze is geboren in Zwolle en groeide op in Hasselt. In 2012 werd ze professioneel wielrenster. Van der Breggen wint eendagswedstrijden en etappekoersen, dankzij haar kwaliteiten als klimmer en tijdrijder. In 2015 en 2017 won Van der Breggen het eindklassement van de Giro Rosa, de Ronde van Italië voor vrouwen. Een ander hoogtepunt in haar carrière was de winst van olympisch goud in 2016 op de Copacabana in Rio de Janeiro. Van der Breggen drukte in 2018 alweer haar stempel op het klassieke voorjaar. Ze won de Strade Bianche, een koers over onverharde wegen in Italië. Verder kwam ze als eerste over de finish in de Ronde van Vlaanderen, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik. Als klap op de vuurpijl werd ze op 29 september 2018 in het Oostenrijkse Innsbruck wereldkampioen, na een indrukwekkende solo van meer dan 40 kilometer. Ze kwam met een voorsprong van meer dan drie minuten op de eerste achtervolgers over de streep. ‘De nieuwe Merckx is een vrouw,’ was de conclusie van onze zuiderburen.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

De heroïsche wedstrijd in Rio de Janeiro bezorgde Anna in een klap de status van bekende Nederlander. En het vrouwenwielrennen stond op de kaart. In 2017 won Anna alles wat er te winnen was, zoals de klassiekers Ronde van Vlaanderen, Amstel Gold Race, Waalse Pijl en Luik-BastenakenLuik. Maar ze won ook de Strade Bianche en het eindklassement van de Giro Rosa en de Ronde van California. Anna van der Breggen was even ongenaakbaar als ooit Eddy Merckx bij de mannen. In de Ardennen stond ze voor de zoveelste keer op het podium met Valverde. ‘You won again?’ Hij kent haar inmiddels.

Eindelijk wereldkampioen In 2016 leek het erop dat Anna van der Breggen na de olympische titel niets meer te wensen had. Dat was het hoogst haalbare. Maar gaandeweg begon er toch iets te knagen. Ze was nog nooit wereldkampioen geworden. Het werd een obsessie. Anna van der Breggen legde zichzelf een enorme druk op. Toen ze wakker werd op de dag van het wereldkampioenschap kon ze maar aan een ding denken: ‘Als ik

‘Jezus kijkt niet naar onze prijzenkast. Hij heeft ons lief zonder voorwaarden.’

vanavond in bed stap, is het voorbij. Dan ben ik er van af.’ In de wedstrijd was ze oppermachtig. Ze reed solo naar de finish. Pas toen ze over de

streep kwam, durfde ze te geloven dat ze eindelijk wereldkampioen was geworden.

Spotlights

Trots op de partij Anna van der Breggen relativeert de sport. Dat zorgt ervoor dat ze ook aandacht heeft voor andere dingen, zoals de politiek. De ChristenUnie kon in de campagne voor

de Tweede Kamerverkiezingen op haar rekenen en ze leeft ook mee in haar woonplaats Zwolle. ‘Toen de ChristenUnie bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 hier

twee zetels groeide, voelde ik me trots op de partij. Ze hebben in de afgelopen jaren veel mooie dingen voor Zwolle gedaan. Mede daardoor woon ik hier met plezier.’

Na de regenboogtrui mocht Anna van der Breggen ook haar trouwjurk aantrekken. In Zwolle trouwde ze met haar Sierk Jan de Haan, ploegleider van Jumbo-Visma. ‘Eerst waren er grootse plannen om in Italië te trouwen, maar uiteindelijk werd het kleiner.’ In de kerkdienst ging het over een onbekende bijbeltekst: ‘Zoals het water het

gezicht weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart de mens.’ De dominee linkte deze bijzondere vergelijking aan het leven in de spotlights. ‘Jullie functioneren allebei in een wereld waarin het plaatje belangrijk is, maar dat is de buitenkant. Hoe gaat het echt met jullie? Ik zie je gezicht, maar hoe is het met je hart? Wie is die vrouw op de fiets?’

Intens genadig Hij deed de gasten uit de wielerwereld een bekentenis: ‘Er gaat veel mis in

de kerk, maar toch blijf ik er. Hier heb ik Jezus leren kennen. Hij is intens genadig. Voor Jezus hoeft Anna geen wereldkampioen te zijn. Dat telt niet voor Hem. Hij kijkt niet naar onze prijzenkast. Hij heeft ons lief zonder voorwaarden.’ Daarin schuilt een boodschap voor de wielerwereld. ‘Ik denk dat het goed is als er een scheutje Jezus in de prestatiecultuur van het wielrennen terechtkomt.’ Het is mooi als Anna en Sierk Jan daar een steentje aan bij mogen dragen. ‘Wees genadig voor jezelf en voor de ander.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Hoge Veluwe

t i u n e t e Gro Gelderland Het team van kandidaten voor de Provinciale Staten aan het woord

De ChristenUnie doet in Gelderland volop mee. Op lokaal niveau en in de provincie. Een netwerk van raadsleden en wethouders en waterschappers bouwt samen met vertegenwoordigers in de Provinciale Staten aan een gezonde en sterke provincie. ‘Daar gaan we na de verkiezingen graag mee door.’

‘D

at kunnen we niet alleen,’ benadrukt Dirk Vreugdenhil. ‘De samenleving is van ons allemaal. Het is waardevol dat heel veel mensen hun steentje bijdragen.’ Daarom pleit de ChristenUnie voor meer vertrouwen en minder regels. ‘Als overheid moet je soms ook een stapje terug durven doen om het initiatief aan de mensen te laten.’ De ChristenUnie is geen partij van scherpslijpers. ‘Wij zoeken de verbinding en willen samenwerken met

iedereen.’ Dirk spreekt liever van een beweging dan van een partij. ‘Mensen uit allerlei kerken willen onder de paraplu van de ChristenUnie de samenleving een beetje mooier maken.’ Met veel plezier stelt Dirk het team van kandidaten voor. ‘Wij hebben een prachtig team, waarin mensen met heel verschillende achtergronden en talenten elkaar aanvullen. De variatie in onze provincie zie je terug in dit team. Dat motiveert mij enorm.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Peter van ’t Hoog (59)

Freek Rebel (38)

De diepste drijfveer van Peter om politiek actief te zijn, is te vinden in een bijbeltekst: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de HEER van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God.’ De tekst staat in Micha 6: 8. ‘Niemand inspireert mij meer dan mijn kinderen. Ik leer heel veel van hen.’

Freek gelooft in een mooie, eerlijke en duurzame samenleving. ‘En dat politiek het middel is om dat te bereiken, ondanks al het gedoe eromheen.’ Zijn inspiratie? ‘Mijn ouders hebben mij geïnspireerd. Zij hebben mij geleerd om naar de ander om te zien en samen verantwoordelijkheid te nemen.’ Hij woont met plezier in Gelderland. ‘Het is de provincie van de verhalen. In de natuur, de dorpen en de steden en vooral bij de mensen.’ Denk maar aan het Solse Gat. ‘Een prachtige plek midden in het bos van de dansende bomen, omgeven door mythes en verhalen.’

Ede

Janneke Slingerland (58)

Apeldoorn

‘De provincie en het land waarin ik woon en waar mijn kinderen opgroeien en hun toekomst hebben, zijn voor mij belangrijk,’ zegt Janneke. Het is haar motivatie om zich politiek in te zetten voor Gelderland. ‘Ik wil meehelpen Gelderland een beetje mooier en duurzamer te maken.’ Het mooiste plekje in de provincie is voor haar de eigen moestuin. ‘Wij proberen zoveel mogelijk ons eigen voedsel te verbouwen. Allerlei groenten, appels, peren, pompoenen, tomaten, paprika, walnoten, aardbeien en bessen. De leukte tijd is de oogstperiode!’ Janneke wil ’s nachts nergens voor wakker gemaakt worden. ‘Maar voor speculaas maak ik een uitzondering. Vooral gevulde speculaas vind ik heerlijk.’ Wat bijna niemand weet is dat ze een pottenbakker is. ‘Ik heb ooit zelfs de publieksprijs voor de mooiste kraam gewonnen op het Gouds Pottenbakkersfestival. Nu heb ik er geen tijd meer voor, maar misschien pak ik het over een paar jaar weer op.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘De Hoge Veluwe is het mooiste plekje van Gelderland,’ vindt Peter. ‘Met stip.’ Welke boeken hebben veel invloed op hem gehad? ‘De series Verbond van Sion en Kronieken van Sion hebben de onvoorstelbare geschiedenis van het Joodse volk in de 20e eeuw dichterbij gebracht.’ Peter is niet zo muzikaal, maar geniet van de muziek van anderen. ‘Vooral gospel- en praisemuziek.’ Hij ontspant zich optimaal tijdens een fietsvakantie. ‘Ik was vroeger voetballer. Best verdienstelijk, vind ik zelf.’

Nijkerk

Wouter Kamp (30)

Epe

‘Goed samenleven is werken aan wederzijds vertrouwen. Daarvoor moet je elkaar in de ogen kijken, maar het ook weer over elkaars motieven hebben. Dat gaat thuis op, maar ook in de straat, de buurt, de school, het werk en vooral in de politiek,’ vindt Wouter. ‘We hebben een scheutje meer ‘samen’ nodig.’ Desmond Tutu is daarin een voorbeeld voor hem. ‘In een gespleten samenleving brengt hij mensen weer bij elkaar.’ Gelderland is voor hem het land van bossen, heuvels en rivieren. ‘De plek waar ik opgroeide, trouwde en wij ons eerste kind verwachten.’ Je maakt Wouter blij met een stukje eendenborst, wat spruitjes of paddenstoelen, een goede aardappelpuree en een lekkere saus. ‘Toen mijn vrouw en ik in Italië woonden, ben ik uitgeroepen tot de best geklede pizzakoerier van Pisa. Best bijzonder als je weet dat de meeste jongeren met smart wachten op hun 30e verjaardag, omdat ze daarvoor alleen maar een soort bijbaantje hebben. Ik was al lang blij dat ik in Italië kon werken en had er plezier in. Dat viel positief op en werd gewaardeerd.’

‘Ik hou van sporten. Heerlijk om alles even aan de kant te zetten en moe en toch opgeladen thuis te komen.’ Freek luistert graag naar de muziek van Tiesto. ‘Een oude jeugdheld van me, die nog steeds super toffe muziek maakt.’ Als kleine jongen werkte hij bij een boer. ‘Ik heb daar met vallen en opstaan leren trekker rijden, hooien, hard werken en biertjes leren drinken. Daarna heb ik heel lang boer willen worden. Ik heb geleerd om naar mens en natuur te kijken en de balans tussen die twee.’

Judith Westerink (44)

Heteren

‘Ik wil graag verschil maken. Landschap, natuur en boeren gaan mij aan het hart. Daar wil ik in de politiek mee bezig zijn.’ Judith Westerink neemt een voorbeeld aan Anita Andriessen, de voormalige gedeputeerde van Friesland. ‘Ik had veel bewondering voor haar. Ze was integer, gedreven en toegankelijk.’ Ze heeft haar hele leven in Gelderland gewoond. ‘Ik ben opgegroeid in Scherpenzeel, heb gestudeerd in Wageningen en woon nu al 18 jaar in Heteren. Mijn schoonfamilie woont op de Noord-Veluwe. Gelderland is een prachtige, veelzijdige provincie.’ Naast de Bijbel raakte het boek ‘A thousand splendid suns’ van Khaled Hosseini haar. ‘De onderdrukking van vrouwen heeft mij diep geraakt. Ook onze cultuur is daar helaas nog niet helemaal vrij van.’ Buiten zijn biedt haar optimale ontspanning. ‘Wandelen, fietsen of in de tuin een boek lezen.’ Ze luistert ademloos naar Miss Criolla van Mercedes Rosa en de Vespers van Rachmaninov Opus 37. ‘Blijkbaar houd ik van weemoedige muziek en lage stemmen.’ Nu ze de politiek in gaat moet ze stoppen met Krav Maga. ‘Helaas.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ADVERTENTIES

Circulair natuurbeheer

Duurzame vergaderlocatie Persoonlijke aandacht

Wordt het na 75 jaar niet eens tijd dat u de kwaliteitskrant van christelijk Nederland leert kennen?

Vergaderen in een groene oase Conferenties Teamsessies en teambuilding Familie bijeenkomsten en vieringen Eerlijke voeding van het land Biologische keuken Persoonlijke aandacht

â&#x201A;Ź7

Voor ,weken de krant

7,5 week digitaal gratis

Burger&Boer Ga naar nd.nl/korting

Stad&Platteland

Creator&Creatie

Voor informatie kijk op: www.eemlandhoeve.nl of email: info@eemlandhoeve.nl

De kwaliteitskrant van christelijk Nederland

Bisschopsweg 7 3752 LK Bunschoten T: 033-2999200 E: info@eemlandhoeve.nl W: www.eemlandhoeve.nl

De overeenkomst tussen

Gert-Jan Segers en André Rieu ‘Hij is een ambassadeur van de provincie. Een echte Limburger. De ene dag staat hij op het Vrijthof in Maastricht en de volgende dag stapt hij op het vliegtuig naar Rio de Janeiro.’ Gert-Jan Segers kijkt naar de foto van André Rieu.

e voorman van de ChristenUnie zit in een Grand Café in het centrum van Amersfoort. Er staat een kop warme koffie voor z’n neus. Daarnaast ligt een omgekeerd stapeltje foto’s. Hij is nieuwsgierig. Wat staat erop? Eén voor één draait hij de foto’s om.

Eindhoven De eerste foto lijkt hem te verrassen. ‘PSV,’ glundert Gert-Jan. De club wordt door veel mensen nog steeds een provinciaal clubje genoemd. ‘Het is geen Amsterdam of Rotterdam, maar

Eindhoven. Dat is de reden. Er heerst een familiesfeer. Als het in Amsterdam even niet loopt, vallen er meteen gaten in de tribunes. Bij PSV niet. Mensen komen er graag terug. Hier voetballen jongens uit de provincie.’ Lachend: ‘Dit magazine verschijnt niet in NoordHolland, toch?’ Dat etiket van een provinciaal clubje vindt Gert-Jan niet negatief. ‘Het verwijst naar de regionale eigenheid.’ Ook Cambuur heeft een speciaal plekje bij Gert-Jan. ‘Ik ben geboren in Lisse en op mijn 8e verhuisd naar Leeuwarden. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Nederland is een klein land, maar de regio’s hebben een sterke identiteit’

meer heb met Friesland dan met de Bollenstreek. Ik heb veel familie in de Randstad, dus mijn sociale oriëntatie gaat wel richting het Westen. Nederland is een klein land, maar de regio’s hebben een sterke identiteit. Dat speelt zeker een rol bij de Statenverkiezingen. Buiten de Randstad spreekt de provincie het meest tot de verbeelding. Mensen identificeren zich ermee.’

van KBO/PCOB hebben we het manifest Waardig Ouder Worden gepresenteerd. Dat is in het hele land omarmd. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat mensen niet vereenzamen? Het heeft een plek gekregen in het regeerakkoord en in een heleboel lokale akkoorden. Dat is begonnen met het kleine en soms heel aangrijpende verhaal van enkelingen. Die verhalen lieten mij niet meer los.’

Ilse de Lange Gert-Jan pakt de tweede foto van tafel. ‘Dat is Ilse de Lange.’ Hij associeert haar met het oosten van het land. ‘Het afgelopen weekend heb ik in Holten doorgebracht. Daar is het noaberschap nog volop aanwezig. Dat is mooi. Wij kunnen als overheid beleid maken, maar zonder het sociaal kapitaal in de regio komen we geen steek verder. Dat is goud waard. Daar kun je op bouwen.’ Ilse de Lange zit al heel lang in het vak. Ze vernieuwt voortdurend en heeft ervoor geknokt om door te breken in Amerika. Ondertussen is ze heel gewoon gebleven. ‘Dat is ook typerend voor de regio. Neem kernen als Staphorst en Urk, maar ook Barneveld en Bunschoten. Er zitten internationaal opererende bedrijven met sterke regionale wortels. Voor een deal zijn maar weinig woorden nodig. Morgen of overmorgen kom je elkaar weer tegen. Vertrouwen en ondernemerschap gaan hand in hand. Dat is een economische

‘Als je onwrikbaar en nukkig in je eigen gelijk blijft hangen, dan sta je aan de kant’ 22

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Nukkig en onwrikbaar

Muziek brengt je naar je ziel, naar wat jou raakt

aanjager. Misschien zijn de ondernemers in de regio wel een beetje vrijgevochten. Loop ze als overheid vooral niet voor de voeten. Ze regelen het zelf wel. Dat is de kwaliteit van de regio.’

Groningen ‘Ik heb meegedaan aan de Nationale Bijbelquiz en toen stond ik tegenover hem in de finale.’ Gert-Jan staart naar de derde foto. ‘Henk Helmantel, een beminnelijke en eigenzinnige man. Hij maakt prachtige schilderijen. Een echte Groninger, die zeer verbonden is met zijn provincie. Die herkenbare Groningse mentaliteit maakt hem ook aantrekkelijk voor anderen.’ Helmantel heeft in z’n werk veel oog voor detail. ‘Ik moet mij vaak richten op de hoofdlijnen, maar soms zijn het juist de details die het startpunt zijn voor iets groots. Samen met Jan Slagter van Omroep Max en Manon Vanderkaa

Bij de vierde foto verschijnt er een vraagteken op het gezicht van Gert-Jan. ‘Is dat Jan Raas of Gerrie Knetemann?’ Het is de Zeeuw uit ’s Heerenhoek. ‘Ik heb meer met voetbal, maar heb wel iets meegekregen van het hoekige karakter van Raas, onwrikbaar en op het nukkige af. Dat zou mij in de politiek niet ver brengen. Als je op die manier in je eigen gelijk blijft hangen, dan sta je aan de kant. Ik heb me verzet tegen het faciliteren van zelfdoding bij ouderen. Daar ga ik niet aan meewerken. Toen voer er iets in mij van onwrikbaarheid. Maar dan ga ik niet met de armen over elkaar in een hoekje zitten. Wat is ons alternatief?’ ‘Dietrich Bonhoeffer, een verzetsman uit de Tweede Wereldoorlog, is een van mijn helden. Hij zei: ‘Iets doen is beter dan niets doen’. Als de ChristenUnie ervoor kiest om langs de kant te staan in gemeenten of provincies, dan zijn we ook verantwoordelijk voor wat er gebeurt door onze afwezigheid. Het zit in het DNA van onze partij om verantwoordelijkheid te dragen. Dat wordt schaars in ons land. Mensen nestelen zich steeds vaker in hun eigen gelijk.

Dat zie je bij Denk en de Partij voor de Dieren en ook bij Forum voor Democratie en PVV. Dat helpt ons niet verder. Wij zijn bereid om uit onze comfortzone te stappen en verantwoordelijkheid te dragen. Dat is niet makkelijk, maar wel heel hard nodig in het versplinterde politieke landschap.’

André Rieu ‘Dat is André Rieu op het Vrijthof in Maastricht. Ik kom dolgraag in Limburg. Als wij er een weekend tussenuit gaan, weet Rianne wat mijn voorkeur heeft. André Rieu is ook weer zo’n ambassadeur van de provincie die z’n vleugels internationaal uitspreidt. Hij speelt eerste viool, maar als onderdeel van een team. Dat herken ik. Het gaat om de gezamenlijkheid en de interactie met het publiek. Het is een van mijn mooiste ervaringen dat wij ons werk doen met een echt team. In Den Haag en in afstemming met mensen in gemeenten en provincies. Daar geniet ik van.’ Wat is de overeenkomst tussen Gert-Jan Segers en André Rieu? ‘Muziek brengt je naar je ziel, naar wat jou raakt. Muziek is in staat om onze diepste motieven naar boven te halen. Dat is voor vertegenwoordigers van de ChristenUnie heel belangrijk. Wat bezielt je? Voor wie doe je dit? Dat helpt je om koers te houden en om je te verantwoorden. Dat moeten we altijd blijven doen. Wij moeten geen kille bestuurders, geen beroepsbestuurders worden. Wij moeten mensen met een warm kloppend hart zijn, die aan politiek doen in navolging van Jezus en met het oog op de naaste.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ADVERTENTIES

S C H I P P E R & O O S T E RW I J K partners in communicatie

Meer vertrouwen, minder weerstand In een publieke functie is de manier waarop je communiceert bepalend voor het vertrouwen dat mensen in je stellen. Om resultaat te boeken moet je vertrouwen winnen en weerstanden wegnemen. Verbinden. Hoe doe je dat? Schipper & Oosterwijk coacht en traint colleges en fracties, raadsleden en wethouders in authentiek en effectief communiceren. Dat helpt om zonder trucjes en op een geloofwaardige manier je doelen te bereiken.

ADVERTENTIES

Als problemen zich opstapelen... kun jij van betekenis zijn

Achter elke voordeur gaat weleens iets mis. Maar achter sommige stapelen de problemen zich wel heel hoog op. Jouw helpende handen kunnen daar het begin van de verandering zijn. Als jij je een dag vrijwillig wilt inzetten voor een ander samen met je vriendengroep, collega’s of gezin. Present weet waar je het hardst nodig bent. En zorgt voor alle voorbereiding en nazorg. Het wordt een dag anders dan alle andere. Dus wat houdt je tegen? Wil je weten wat jij kunt doen? Kijk op www.stichtingpresent.nl GEZOCHT: • Eenmalige vrijwilligers • Vrijwillige groepenbegeleiders • Trainees Maatschappelijke diensttijd (15-30 jaar)

Kijk wat schipperenoosterwijk.nl voor jouw persoonlijke groei kan betekenen stichting

Nederlandse wijn? Verrassend goed!

De Apostelhoeve

Het begon allemaal op de Apostelhoeve, een van de grootste wijndomeinen in Nederland. In 1970 keerden de wijnranken na eeuwen weer terug op de hellingen van de Louwberg in de buurt van Maastricht. Er worden inmiddels prachtige witte wijnen van klassieke druivenrassen gemaakt. Maar daar is het niet bij gebleven.

K FOTO: MAAIKE PETRI

an er wijn gemaakt worden in ons koude kikkerland? Het is amper te geloven, maar toch is het waar. Steeds meer mensen kiezen bewust voor voedsel uit de buurt. Groente en fruit uit eigen tuin en eieren en kaas van de boer om de hoek. Waarom zou je dan ook geen wijn uit je eigen provincie drinken? Het kan bijna overal in Nederland. Dat heeft niets te maken met de warme zomer van 2018. De Nederlandse wijnboeren timmeren al jarenlang aan de weg, maar door de

lange en droge zomer is er wel meer aandacht voor wijn van eigen bodem gekomen. De wijnproductie zal pakweg 20% groter zijn dan in eerdere jaren. Dat is goed nieuws voor iedereen die nu ook wel eens wil proeven hoe ‘onze’ wijn smaakt.

Limburg is koploper Koen van der Plas is sommelier. Dat betekent dat hij de wijnen uitzoekt bij de gerechten die ‘zijn’ restaurant serveert. Koen werkt in toprestaurant Inter Scaldes in het Zeeuwse Kruiningen. Hij doorkruiste alle provincies in zijn speurtocht naar goede wijnen. ‘Als je ziet waar we nu staan, dan telt

een aantal wijnen al internationaal mee. Ik denk dat Nederland over een jaar of tien een serieuze speler is op het gebied van kwaliteitswijnen.’ Dat heeft hem verrast. ‘Er zijn dertig wijnen die ik zonder gêne kan schenken.’ Limburg is de koploper, maar ook in andere provincies ontdekte hij bijzondere wijnen. ‘Ik wist dat we wijnen gingen vinden die we niet zouden verwachten, maar dat in de blindproeverij de Brûswyn van De Frysling in Twijzel als beste uit de bus kwam, is een groot compliment. Het laat de potentie van Nederlandse wijn zien.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Le Coq Frisé Op de toekomst Op de glooiende hellingen buiten het Gelderse wijndorp Groesbeek ligt de grootste biologische wijngaard van Nederland: Wijnhoeve De Colonjes. Het werk op de wijngaard wordt voor een deel gedaan door stichting ‘Op de toekomst’. Dirk Vreugdenhil helpt hier mensen die psychische problemen hebben gehad bij hun terugkeer op de arbeidsmarkt.

FOTO: PETRA POSTEMA.

Koninklijke wijn Koen is gecharmeerd van wijn van klassieke druivenrassen, zoals chardonnay en pinot gris. Die wordt vooral in het zuiden van Nederland gemaakt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan in ons kille klimaat. De druiven zijn amper rijp als het nat en koud wordt. Dan kan de schimmel zomaar roet in het eten gooien. Toch wagen ze het erop. ‘Het lijkt hier heel erg op de Bourgogne,’ stelt Jules Nijst van Domein De Wijngaardsberg in Ulestraten. Hij was de eerste die chardonnay produceerde. ‘Ik wist dat het moeilijk zou worden, maar ik wilde die stokken hier hebben staan.’

nne

Chateau Neerca

Van de klassieke druivenrassen gedijen de witte druiven het best in Nederland. Dat is ook het Koninklijk Huis opgevallen. ‘Mijn riesling is geschonken tijdens het huwelijk van koning Willem-Alexander en koningin Máxima,’ vertelt Math Bollen van Hoeve Nekum in Maastricht trots. ‘Dat konden we toen niet aan de grote klok hangen, maar volgens de cateraar was de riesling goed bevallen.’

Blind proeven De klassieke rode wijn die in Nederland gemaakt wordt is de pinot noir. Harry Vorselen van Wijngoed Thorn maakt ook vooral witte wijnen, maar toch is de pinot noir zijn parade-

‘Ik denk dat Nederland over een jaar of tien een serieuze speler is op het gebied van kwaliteitswijnen’

Wijnboeken Drie boeken die nog veel meer vertellen over wijn van eigen bodem: Wijn en spijs uit Nederland Koen van der Plas, Etienne Verhoeff en Maaike Petri Sommelier Koen van der Plas vroeg zich af of Nederlandse wijn inmiddels volwassen genoeg is om gastronomisch in te zetten. Wijn van eigen bodem Mariëlla Beukers en Irene de Vette Alles wat je altijd al wilde weten over Nederlandse wijn. Wat kun je ervan verwachten en waar kun je het kopen? Wijn van Nederlandse bodem Stan Beurskens, Denise Maljers en Geert-Jan Vis Hoe goed gaat het met onze wijn? Kunnen we de smaak van de bodem, de invloed van terroir in Nederlandse wijn proeven?

paardje. ‘Het is een lastige druif, maar dat is juist de uitdaging.’ De pinot noir vraagt veel aandacht en is schimmelgevoelig. Koen van der Plas presenteerde zijn collega’s tijdens een blinde proeverij een pinot noir van Wijngoed Thorn. Ze hadden niet in de gaten dat het een Nederlandse wijn was.

de ‘klassieke’ en ‘nieuwe’ rassen. Ik vind dat ik daarvoor op de bres moet springen.’ De dornfelder kwam in 1972 op de markt en wordt tot de klassieke rassen gerekend, terwijl de johanniter uit 1975 dat niet is. Het gaat erom dat je goede wijn maakt, dat is het allerbelangrijkste.’

De wijnen van klassieke druivenrassen verkopen goed, omdat de namen bekend zijn. Iedereen heeft wel eens een chardonnay gedronken. Maar hoe zit dat met johanniter, monarch of regent? Dat zijn nieuwe rassen die niemand kent. Onbekend maakt onbemind. Stan Beurskens, de Nederlandse ‘wijnprofessor’ en eigenaar van Wijngaard Sint Martinus vindt dat niet terecht. ‘Er is geen verschil tussen

Er zijn in Nederland ongeveer 150 professionele wijnboeren. Samen produceren ze pakweg 1 miljoen flessen wijn. De KLM trakteert zijn passagiers onder andere op de wijn van De Kleine Schorre in Zeeland. Dat is veelzeggend. Er zijn ook in Nederland goede en slechte wijnmakers, maar steeds meer domeinen klimmen naar grote hoogten.

Route des vins Er is een heuse wijnroute langs de wijngaarden in Nederlands en Belgisch Limburg. De meeste wijngaarden zijn te bezoeken. De routekaart vermeldt ook terrassen waar Limburgse wijn geschonken wordt en restaurants waar geslaagde wijnen spijscombinaties gepresenteerd worden. De Limburgse variant op de bekende Route des vins helpt je om de wereld van de Limburgse wijn te ontdekken. Meer informatie: www.routedesvins.nl.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Carola Schouten ’ l e zi n e t r a h t e m rk

‘In mijn rol moet ik ook beslissingen nemen die boeren niet begrijpen. Dat hoort bij mijn ambt’

‘Ik doe mijn we

De grote deuren van de artiesteningang gaan omhoog. De auto van de minister rijdt voorzichtig naar binnen. Het is een drukke dag voor Carola Schouten. Ze is amper uitgestapt of wordt al meegenomen naar een donker plekje achter de coulissen. In de zaal wachten 1100 jonge boeren op een speech van hun minister. Ze heeft goed nieuws!

grifirm is een coöperatie van meer dan 10.000 Nederlandse veehouders en telers. In theater Orpheus in Apeldoorn belegt de organisatie in de eerste werkweek van januari de jaarlijkse jongerendag. ‘We zijn blij dat de minister er is, want haar voorgangers lieten het nogal eens afweten vanwege het kerstreces.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

FOTO’S: MARNIX KLOOSTER

Carola Schouten moet nog even wachten. Dat is ook voor een minister spannend. ‘Podiumvrees is een groot woord, maar ik moet me altijd wel even focussen. Ik probeer meestal even om een hoekje te kijken. Hoe ziet de zaal eruit? Meestal krijg ik een speech mee, maar deze keer wil ik het uit m’n hoofd doen. Ik wil de jonge boeren in de ogen kijken.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Carola vindt het maar niks om op een afstandje te staan: ‘Ik kom tussen jullie in staan.’

Spannend Carola Schouten kijkt met spanning uit naar de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. ‘Ik werk intensief samen met de provincies, bijvoorbeeld bij het behalen van natuurdoelen en de sanering van de varkenshouderij. Met wie mag ik na de verkiezingen samenwerken? Dat vind ik best een spannende vraag.’

‘Buitenlandse delegaties willen graag met ons over landbouw praten’ van medewerkers naar een klein podium en spreekt hen toe. Het doet de mensen zichtbaar goed dat de minister hen een hart onder de riem steekt. Ze maakt een praatje met medewerkers en luistert mee met een paar telefoongesprekken met boeren. ‘Dit is belangrijk voor mij. Ik wil horen wat hun ervaringen zijn. Beleid maak je niet vanuit een kamer in Den Haag. Daar moet je ervaringen vanuit de praktijk bij betrekken. Hoe pakt het uit? Dat moet je meenemen bij de nieuwe plannen die je ontwikkelt.’

Handelsgeest

Levenswerk Dan kondigt dagvoorzitter Angelique Krüger de minister aan. Carola komt uit het duister van de coulissen tevoorschijn. De boeren verwelkomen haar met een warm applaus. De minister knippert even met haar ogen. Dan vertelt ze dat het kabinet 75 miljoen euro beschikbaar stelt voor een garantiefonds voor bedrijfsovernames door jonge boeren. ‘Met die regeling moet het voor financiers aantrekkelijker worden om leningen te verstrekken aan jonge boeren die het bedrijf van hun ouders overnemen.’ Dat besluit komt niet uit de lucht vallen. ‘Ik heb veel gesprekken gevoerd met jonge boeren die overwegen het bedrijf van hun ouders over te nemen. Dat was voor mij een eyeopener. Het heeft veel impact als je zegt dat je het anders gaat doen. ‘Hebben wij het dan niet goed gedaan?’ Het bedrijf van je ouders is hun levenswerk en het zit soms al generaties lang in de familie. Dat gaat veel verder dan zomaar een bedrijfsovername. Het raakt ook de relatie met je ouders. Er komen allerlei sociaal-emotionele zaken om de hoek

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

kijken.’ Daarom trekt de minister ook geld uit voor coaches om de jonge boeren te begeleiden.

Hart en ziel Na haar speech gaat de minister op het podium met jonge boeren in gesprek over hun toekomst. Ze vindt het maar niks om op een afstandje te staan. ‘Ik kom tussen jullie in staan.’ Het is typerend voor haar. Carola Schouten staat bekend als een betrokken minister en ze geniet veel vertrouwen. ‘Ik kan mijn werk niet anders doen dan met hart en ziel. Het is geen kunstje. Dat zou ik niet volhouden. Binnen de ChristenUnie halen wij niet allerlei capriolen uit om niet onder te sneeuwen, maar wij proberen elkaar wel scherp te houden. Doen we nog de goede dingen voor de mensen?’ Soms praat ze in de wij-vorm over de uitdagingen waar jonge boeren voor staan. ‘Dat doe ik niet bewust. Ik ben weliswaar een boerendochter, maar gebruik dat zelf niet. In mijn rol moet ik ook beslissingen nemen die boeren niet begrijpen. Dat hoort bij mijn ambt. Ik

ga dat niet uit de weg, maar moeilijke keuzes blijven moeilijke keuzes. Ik ben niet van steen. Het komt erop aan dat je duidelijk motiveert waarom je dingen doet. Draai er niet omheen.’

Persoonlijke overtuiging Na pakweg een uur stapt de minister weer in de auto. De volgende bestemming is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in Assen. ‘De melkproductie moet naar beneden. Daarom hebben we fosfaatrechten uitgegeven. Er zijn boeren die meer produceren dan op grond van de hun toegekende fosfaatrechten is toegestaan. Soms komen ze hierdoor in grote problemen. De mensen bij de RVO spreken hen. Dat zijn vaak heel emotionele gesprekken. Zij moeten daar elke dag mee dealen. Daar wil ik ze voor bedanken. Hoe anderen dat doen weet ik niet, maar dat is mijn persoonlijke overtuiging.’ De medewerkers van de RVO hebben pas een paar uur voor haar komst gehoord dat de minister komt. Het maakt nogal wat los. Carola loopt door een haag

Pakweg drie uur later stapt de minister in Rotterdam aan boord van een schip voor een ontmoeting met premier Shinzo Abe van Japan. ‘Landbouw is een heel internationale portefeuille,’ legt Carola uit. ‘Nederland is goed in landbouw. Een klein land, dat veel produceert. Andere landen willen weten hoe wij dat doen.’ Bij de ontmoeting in de Rotterdamse haven zijn ook minister-president Mark Rutte en minister Hugo de Jonge aanwezig. ‘Het is een plenair gesprek, waarin verschillende onderwerpen aan de orde komen. Het gaat over klimaat en volksgezondheid, over digitalisering en landbouw. Ik zit in de buurt van de Japanse minister van landbouw.’ ‘Buitenlandse delegaties willen graag met ons over landbouw praten. Onlangs sprak ik de koning van Jordanië. Het lukt daar niet om voldoende voedsel te produceren voor de vluchtelingen die er zijn. Dat heeft alles te maken met het klimaat. Onze kennis van kassenbouw kan hen helpen. Het is voor ons heel vanzelfsprekend dat er voldoende voedsel is, maar in veel andere landen is dat beslist niet zo. Mooi dat wij daar met onze kennis en kunde en handelsgeest iets in kunnen betekenen.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ADVERTENTIES

(arr. M. Mans)

5. Ik wil zingen van mijn Heiland

‘Het is Pasen, omdat het Kerst was. Het is Pasen, omdat het Passie was. Het is Pasen! En daarom wil ik zingen en spelen van mijn Heiland!’

(arr. J.M. Mans) The Martin Mans Formation & Band CD Liefdeslied ER122416

bestel jouw

4. To my Father's house (arr. J.M. Mans) Vocalgroup VOICE o.l.v. Martin Mans, Strijkersensemble Piano: Mark Brandwijk CD Fly with me WPR140524

gratis paas-cd Martin Mans en anderen

3. He never said a mumbeling word (J.S. Bach)

2. O Haupt voll Blut und Wunden (T. Fettke)

1. Calvary's Love

Het paasverhaal verteld vanuit de Psalmen Deze cd brengt het Martin Mans en anderen

bijzondere verhaal van Pasen dichtbij, met eeuwenoude woorden en bekende melodieën in een eigentijdse uitvoering. Om

bestel

GRATIS

(T.W.V. € 9,95)

zelf van te genieten of om weg te geven.

bestel je cd op www.daarompasen.nl

Lees Petrus gratis! Het kwartaalmagazine Petrus vertelt hoe mensen in de kerk geloof, hoop en liefde vinden. In Petrus staan kleine en grote verhalen over mensen en lokale protestantse kerken in heel Nederland. GELOOF, HOOP EN LIEFDE IN DE PROTESTANTSE

KERK

Bekijk het eens van de andere krant.

HENK DE VELDE

Er ís geen weg, zegt de onverschrokken zeezeiler tegen de dominees Visser&Visser

DE KERK, WAT HÉB JE ERAAN?

Wietske ging weer in zichzelf geloven

GEEN GELD, TOCH BOODSCHAPPE N

In Almere kan het in de sociale supermarkt

№ 1 | JANUARI 2018

Voor een gratis abonnement: ga naar www.petrusmagazine.nl

Ontdek het verschil in het vernieuwde RD

Nu twee weken gratis Ga naar rd.nl/cu

Koen van der Plas daagde chef Sidney Schutte van Librije’s Zusje in Amsterdam uit om een topgerecht te maken bij de Linge Rood van het Betuws Wijndomein. Hier is het recept. Nederlandser kan het niet. Producten uit de provincie. Durf je het aan om de uitdaging op te pakken?

Recept Wijn en spijs

Voor 4 personen

Bereidingswijze

Melkkoe

Merg | Spoel de merg goed schoon met koud water of tot ie blank wegtrekt. Zout het licht en zet het een avondje weg. Vervolgens de merg zacht opwarmen en in plakken van 4 mm snijden met de mandoline. Lauwwarm serveren.

800 gr ribstuk melkkoe, goed met vet gemarmerd zoutvlokken

Kruidenzwam | Snijd de kruidenzwam met een mandoline in dunne plakjes van 2 mm. Leg ze in olie van de ansjovis.

Merg 100 gr rundermerg zout

Knolselderij | Rooster de knolselderij op de Green Egg tot deze helemaal gaar is. Pel de knolselderij en snijd in stukken van 3 x 5 cm.

Knolselderij

Ansjoviscrème | Voeg de mayonaise, yoghurt en ansjovis samen in een kom. Draai er crème van met een mixer. Wrijf de crème door een fijne zeef en maak af met zwarte peper. Vul de cocktailuitjes met de ansjoviscrème.

1 knolselderij

Kruidenzwam 100 gr minikruidenzwam ansjovisolie

Melkkoe | Bak het ribstuk medium rare en laat het vlees rusten. Trancheer het vlees en bestrooi met zoutvlokken. Serveer een beetje rundvleesjus bij het gerecht.

Uitjes met ansjoviscrème

Tips

150 gr mayonaise 25 gr gezouten ansjovis 25 gr yoghurt zwarte peper, gemalen 50 gr cocktailuitjes (in zuur)

De rode cuvée van het Betuws Wijndomein geeft Sidney Schutte als suggestie bij dit ribstuk van de melkkoe. Steek het merg uit met een steker, zodat alle plakjes dezelfde vorm hebben. Maak net als op de foto een mooie compositie van de garnituren, merg, knolselderij, cocktailuitjes en kruidenzwam.

Garnering 200 ml runderjus (sterk)

Met dank aan: Wijn & Spijs uit Nederland, Koen van der Plas

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Het luchtruim boven Nederland is propvol’

land

Janneke Slinger

Clemens Cornielje Een paar weken geleden nam Clemens Cornielje afscheid als commissaris van de Koning in Gelderland. Hij bekleedde die functie sinds 2005. Eerder was hij lid van de Tweede Kamer. In 2017 werd er een hersentumor ontdekt bij Cornielje. Hij kondigde op 11 april 2018 zijn afscheid aan. Het werd in zijn beleving tijd voor een opvolger. Er was alle tijd om een geschikte kandidaat te vinden.

Het is een drukte van belang in het provinciehuis. De nieuwe commissaris van de Koning wordt vandaag geïnstalleerd. Hij neemt het stokje over van Clemens Cornielje, die 13,5 jaar aan het roer stond. Daar moet Janneke Slingerland bij zijn.

at is de rol van de provincie nu precies? ‘De provincie is de brug tussen de landelijke overheid en de lokale overheden, het midden-bestuur. Dat betekent dat we soms ook een belangrijke rol spelen bij onderwerpen waarin we geen beslissingsbevoegdheid hebben.’

overheid wel meedoen.’ Janneke vat kernachtig samen hoe de vork in de steel zit. ‘In 2009 is Lelystad Airport al aangewezen als overloopluchthaven van Schiphol. De vliegroutes zouden later bepaald worden. Wat is er aan de hand? Het luchtruim boven Nederland is propvol. Er zijn steeds weer routes bijgekomen en nu is het de hoogste tijd voor een herindeling.’

Laagvliegen

De nieuwe indeling van de vliegroutes zou er in 2023 moeten zijn, terwijl Lelystad Airport al in 2018 open zou gaan. Dat is later in stapjes opgeschoven naar 2020. ‘Er werd gezegd: ‘Weet je wat? Zolang er geen nieuwe indeling van het luchtruim is, gaan we laagvliegen boven Gelderland. Dat is

De gasten van de nieuwe commissaris blazen langzaamaan de aftocht. Het wordt weer wat rustiger in Arnhem. ‘Lelystad Airport is een voorbeeld van zo’n dossier waar we niet over gaan, maar waarin we vanwege onze rol tussen de gemeenten en de landelijke

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

slecht gecommuniceerd en verkeerd gevallen. Iedereen liep te hoop tegen Lelystad Airport.’

‘ De mensen voelden zich gepakt. Er is nu enorm veel wantrouwen’

Wantrouwen Dat verbaast Janneke niet. ‘Er was afgesproken dat Gelderland ontzien zou worden. De vliegtuigen die opstijgen vanaf Lelystad Airport zouden snel naar 1800 meter hoogte klimmen en boven onze provincie naar steeds grotere hoogten stijgen. Maar toen bleek dat ze wel op 1800 meter ons luchtruim binnenkwamen, maar tot Arnhem zo laag bleven vliegen. De mensen voelden zich gepakt. Er is nu enorm veel wantrouwen.’ Janneke tapt koffie bij de automaat.

‘In onze rol tussen lokale en landelijke overheid hebben we de signalen die wij kregen vanuit gemeenten doorgegeven aan de fractie in de Tweede Kamer. Binnen de ChristenUnie hebben we op alle niveaus heel korte lijnen met elkaar. Eppo Bruins was heel makkelijk aan te spreken. Hij heeft het goed opgepakt: ‘Lelystad Airport kan pas open na de herindeling van het luchtruim, als de vliegtuigen hoog over Gelderland gaan. Dat heeft ook met de

veiligheid van de inwoners te maken.’

Vliegschaamte Vanuit de verantwoordelijkheid van de provincie voor het openbaar vervoer vindt Janneke het belangrijk dat de tarieven voor het vliegen meer in verhouding komen te staan tot die voor de trein. ‘Er moet sprake zijn van een gelijk speelveld, ook met het oog op duurzaam vervoer.’ Mede door de discussies over Lelystad Airport wordt

er meer nagedacht over de impact van vliegen. ‘Als je niet wilt dat er allerlei vliegtuigen over je hoofd vliegen, moet je niet zo vaak naar Turkije gaan voor een vakantie. Ik hoorde in dat verband al het woord ‘vliegschaamte’ vallen.’ Janneke noemt ook de Jeugdzorg, die een paar jaar geleden is overgeheveld van de provincie naar de gemeenten. ‘Dichter bij de mensen moest het beter en voordeliger worden. Dat lukt nog niet. Er zijn grote tekorten en lange wachtlijsten. De provincie gaat er niet meer over, maar heeft nog wel veel kennis en ervaring in huis. Ik zou zeggen: ‘Biedt de gemeenten een uitgestoken hand en ondersteun ze waar dat kan.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘De provincie als regiobank? Dat is niet ondenkbaar’

‘I

k bespeur een enorme drive om over te stappen op duurzame energie, maar er is nauwelijks uitgekristalliseerde kennis. Wat is nu de beste optie voor de komende jaren? Niemand wil investeren in een oplossing die over een aantal jaren is ingehaald door een betere.’

‘ Roeping is misschien een groot woord, maar het is voor mij wel een taak’

Holland? Zonnestroom

Wouter is onderweg. Hij begint de ochtend met een kop koffie in een wegrestaurant. ‘Het is onstuimig.’ Dat is geen weerpraatje, maar zijn omschrijving van de ontwikkelingen op het terrein van duurzaamheid en klimaat. ‘De energietransitie is in volle gang, maar we hebben er geen idee van welke investeringen over 10 jaar het best uitpakken.’

rijke cultuurgeschiedenis is, echt niet ondenkbaar: de provincie als regiobank.’ In het verleden heeft Gelderland 4,4 miljard verdiend aan de verkoop van NUON. ‘Die gelden kunnen gebruikt worden om inwoners tegen een heel lage rente een duurzaamheidslening te verstrekken.’

Er is een hoop gedoe over het klimaat akkoord. Dat verbaast Wouter niet. ‘Het is lastig om op landelijk niveau met concrete maatregelen te komen. Het besluit om een windmolenpark op zee aan te leggen was echt iets voor de landelijke politiek, maar over het algemeen geloof ik op dit terrein meer in lokale en regionale afspraken.’ Maar de landelijke overheid heeft zich toch verbonden aan internationale afspraken? ‘Tja…, een bisdom valt ook onder Rome.’ Buiten wordt het langzaam licht. Wouter kijkt naar de auto’s op de snelweg. ‘Ik geloof in het principe dat de vervuiler betaalt. Leg daarom de bal bij de vervuilers neer. Gelukkig gebeurt dat nu ook met de klimaattafels. Het is belangrijk dat we geduld oefenen. Niet om maar af te wachten, want het is vijf voor twaalf. Maar om er eerst voor te zorgen dat we op lokaal of regionaal niveau met beproefde middelen de

eerste stappen zetten.’ Zonnestroom is een van die middelen. ‘Dat heeft zichzelf bewezen.’

NUON Een overstap op duurzame energie is nog niet voor iedereen weggelegd. ‘Ik heb een poosje in Italië gewoond. In Siena heb je de Banca Monte dei Paschi, de oudste bank ter wereld. Het lokaal bestuur zei in 1472: ‘Tegen een heel lage rente gaan we geld uitlenen.’ Dat stelde een heleboel inwoners van Siena in staat om te investeren en stappen vooruit te maken. Bij een leenheer zouden ze veel duurder uit zijn. Dat initiatief zorgde voor een bloeiende economie in Toscane. En alle winsten van de bank werden weer geïnvesteerd in de regio. De monumenten van Siena liggen er prachtig bij!’ Waar wil Wouter naartoe? ‘Ik vind zo’n scenario in Gelderland, waar ook een

Wouter drinkt snel een paar slokken koffie. Heeft hij van een politieke loopbaan gedroomd? ‘Roeping is misschien een groot woord, maar het is voor mij wel een taak. Ik heb filosofie gestudeerd, met extra aandacht voor politieke filosofie. Het zat dus ook al in mijn opleiding. Ik vind het vanzelfsprekend om maatschappelijk betrokken te zijn. Dat was ik als student al bij de happietaria en het universiteitsbestuur. Het begint in het kleine. Wat kun je doen op de plek waar je zit?’ Toen we vanuit Italië weer in Nederland gingen wonen, vroeg mijn vrouw: ‘Wil je niet in Holland gaan wonen? Dan kun je daar iets maatschappelijks doen. Ik heb gezegd: ‘Dat kan wel, maar ik heb niks met die mensen en die geschiedenis. Er moet wel iets van verbondenheid zijn om mensen te kunnen vertegenwoordigen. Dat heb ik met Gelderland. Ik ben hier geboren en getogen. Dit is mijn thuis.’

Banca Monte dei Paschi De bank uit Siena is de oudste bank ter wereld. Hij werd opgericht in 1472 en is gevestigd in het Palazzo Salimbeni. De bank telde in 2015 ongeveer 6 miljoen klanten en 24.000 medewerkers in 2.100 kantoren. De Monte dei Paschi werd opgericht door de overheid als reactie op de woekerrentes die werden gevraagd door leenheren. De bank stond aan de wieg van de uitbouw van de stad en heel Toscane. Na 5 eeuwen voorspoed, kwam de bank in 2011 in zwaar weer terecht.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

MASTER MASTER CLASS CLASS ENERGIE ENERGIE

ADVERTENTIES

Het hoe en wat Het hoe en wat over ’t klimaat over ’t klimaat en energiedebat. en energiedebat. Masterclass CO2-reductie Masterclass CO2-reductie Masterclass CO2-reductie en energietransitie en en energietransitie energietransitie voor ondernemers. voor voor ondernemers. ondernemers.

DATUM: DATUM: TIJD: DATUM:

Woensdag 13 maart Woensdag maart 9:30 – 12:0013 Woensdag 13uur maart

TIJD: LOCATIE: TIJD:

9:30 uur Pakhuis Zutphen 9:30 – – 12:00 12:00 uur

LOCATIE: LOCATIE:

Pakhuis Zutphen Noorderhavenstraat 49 Pakhuis Zutphen Noorderhavenstraat 49 VOOR WIE: directeuren en ondernemers Noorderhavenstraat 49 VOOR VOOR WIE: WIE: directeuren directeuren en en ondernemers ondernemers Bestel nu je gratis tickets via: Bestel coralie@zonnestroomnederland.nl Bestel nu nu je je gratis gratis tickets tickets via: via: coralie@zonnestroomnederland.nl coralie@zonnestroomnederland.nl

Innovatiegilde Pakhuis Noorderhaven Innovatiegilde Innovatiegilde Pakhuis Pakhuis Noorderhaven Noorderhaven

13 MAART 13 MAART ZUTPHEN ZUTPHEN AANLEIDING Woensdag avond 13 maart is het AANLEIDING AANLEIDING

ADVERTENTIES

NIEUW OPLEIDINGSAANBOD!

OPEN AVOND

klimaat en energiedebat. Woensdag Woensdag avond avond 13 13 maart maart is is het het Hier spreken politieke partijen hun klimaat en en energiedebat. energiedebat. klimaat visie over duurzaamheid uit. Hier Hier spreken spreken politieke politieke partijen partijen hun hun Maar over tot concrete plannen en acties visie duurzaamheid visie over duurzaamheid uit. uit. komt tot dit niet. Daarom een masterclass Maar Maar tot concrete concrete plannen plannen en en acties acties over het verduurzamen vanmasterclass zakelijk komt dit niet. Daarom een komt dit niet. Daarom een masterclass vastgoed met concrete oplossingen over over het het verduurzamen verduurzamen van van zakelijk zakelijk voor ondernemers. vastgoed met concrete oplossingen vastgoed met concrete oplossingen voor voor ondernemers. ondernemers.

WAT LEER JE WAT LEER JE IN DEZE IN DEZE MASTERCLASS? MASTERCLASS? DE UITDAGING Politieke context: van Parijs naar DE DE UITDAGING UITDAGING Regionalecontext: Energie Strategie. Politieke Politieke context: van van Parijs Parijs naar naar Concrete oplossingen voor het Regionale Energie Energie Strategie. Strategie. Regionale verduurzamen van energie: het Concrete Concrete oplossingen oplossingen voor voor het van praten naarvan doen. verduurzamen verduurzamen van energie: energie: van van praten praten naar naar doen. doen. DE TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN Welke middelen zijn er hoe DE DE TECHNISCHE TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN ONTWIKKELINGEN betrouwbaar is een investering in Welke Welke middelen middelen zijn zijn er er hoe hoe verduurzaming van gas, warmte en betrouwbaar betrouwbaar is is een een investering investering in in electra? verduurzaming van gas, verduurzaming van gas, warmte warmte en en electra? electra? Huidige duurzame productvormen: CO2afvang, solar, warmtepomp, Huidige Huidige duurzame duurzame productvormen: productvormen: waterstofgas, isolatie en CO2afvang, CO2afvang, solar, solar, warmtepomp, warmtepomp, zakelijk warmtenet. waterstofgas, isolatie en en waterstofgas, isolatie zakelijk warmtenet. zakelijk warmtenet. REGELGEVING EN FINANCIËLE KANT Wet- en regelgeving, REGELGEVING REGELGEVING EN EN FINANCIËLE FINANCIËLE KANT KANT stimuleringsfonds en Wet- en en regelgeving, regelgeving, subsidie. WetFinanciering en fiscaliteit. stimuleringsfonds stimuleringsfonds en en subsidie. subsidie. Financiering en fiscaliteit. Financiering en fiscaliteit. DE DOCENTEN - Technisch bedrijfskundige en filosoof. DE DE DOCENTEN DOCENTEN -- Engineer en ontwikkelaar. - Technisch Technisch bedrijfskundige bedrijfskundige en en filosoof. filosoof. -- Engineer en ontwikkelaar. Engineer en ontwikkelaar.

VOLTIJDOPLEIDINGEN 26 MAART 2019 18.30 - 21.00 UUR

DEELTIJDOPLEIDINGEN 19 MAART 2019 18.00 - 21.00 UUR Het leven zit vol mogelijkheden

De Christelijke Hogeschool Ede helpt je om jouw talenten te ontdekken en leidt je op tot een professional. Omdat de wereld mensen nodig heeft die stevig in hun schoenen staan, er zijn voor een ander en groepen kunnen verbinden. Ontdek de mogelijkheden die de CHE jou te bieden heeft. /

Voltijd bachelors

Associate degrees

Post-hbo’s

Trainingen

Deeltijd bachelors

Masters

Cursussen

Maatwerk

Bekijk ons volledige aanbod op CHE.nl

20980000972-CHE-ChristenUnie magazine-194x118mm.indd 1

06-02-19 15:12

Sikkenbergweg 7 9591 TD, Onstwedde t. (0599) 66 11 44 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl Ruime kampeerplaatsen Goed en schoon sanitair Safaritenten en blokbungalows Kinder- en tienerprogramma Openluchtzwembad Dierenweide Groepskamperen voor scholen en verenigingen Familiedagen of -weekenden ‘Welkom op onze mooie camping!’ Jaap Willems, eigenaar

‘Wil je een saai landschap? Koop dan zo goedkoop mogelijk bij de supermarkt!’

Judith Westerink

Een kerk met een paar huizen eromheen. Meer is het niet, maar Hemmen straalt zelfs op een saaie winterdag iets uit. ‘Ik heb een abonnement op een groentepakket van Tuinderij De Stroom,’ vertelt Judith Westerink. ‘Het wordt bezorgd bij een adres bij ons in Heteren en daar kan ik het ophalen.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

et lijkt een kleinigheid, maar voor haar is het groentepakket het plaatje bij een verhaal. ‘Mensen halen hun voedsel weer om de hoek. Er ontstaat een relatie tussen consumenten en boeren en indirect dus ook met het landschap. Dat vind ik mooi.’ Judith parkeert haar fiets bij Brasserie Heerlijkheid, een kneuterig wit pand in de schaduw van het kerkje. Binnen bestelt ze een kopje thee. ‘Er komen hier wel wat dingen bij elkaar die ik belangrijk vind.’ Judith pakt een stoel aan de grote tafel in de brasserie. ‘Ik werk bij Wageningen University & Research als onderzoeker van combinaties tussen landbouw en natuur. Het is alweer een hele poos geleden dat ik bezig was met een onderzoek naar wat we nu natuur-inclusieve landbouw noemen. Een van de dingen waar we naar keken was het sluiten van kringlopen door samenwerking tussen bedrijven.’ Dat onderzoek leidde tot een betere kennismaking met Hemmen. ‘Ik wist dat een melkveehouder en akkerbouwer hier intensief samenwerkten. De mest van de melkveehouder ging naar de akkerbouwer en de voedergewassen van de akkerbouwer gingen naar de melkveehouder. De samenwerking tussen die boeren is inmiddels uitgebreid met andere bedrijven in De Groene Kring.’

Kringlooplandbouw De gastvrouw van de brasserie zet een groot glas met warm water op tafel. ‘Zitten de brasserie ook in De Groene Kring?’ De vriendelijke mevrouw schudt haar hoofd. ‘Die is voor biologische bedrijven.’ Judith wil weten of de brasserie dan niet biologisch is. ‘Het is voor een restaurant heel lastig om alles biologisch te doen. Onze groenten

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

komen wel bij Tuinderij De Stroom vandaan. Zoveel als mogelijk werken we met biologische producten.’

Heer van Hemmen ‘Ik vind het verhaal van dit landgoed heel mooi,’ gaat Judith verder. ‘De laatste eigenaar heeft alles ondergebracht in een stichting met als doel het bevorderen van binnenlandse en buitenlandse zending.’ De Heer van Hemmen stierf in 1931 kinderloos. De stichting beheert nu meer dan 700 hectare land in Hemmen of in de onmiddellijke omgeving. Het land en de meeste boerderijen en huizen worden verpacht of verhuurd. Dat zorgt voor de inkomsten van de stichting. Om het landgoed te beschermen tegen ongewenste verstedelijking zijn aan de

Judith kiest een theesmaakje uit. ‘Ik vind het dus mooi dat bedrijven hier samenwerken. Wat die melkveehouder en akkerbouwer in 2009 deden, was toen nog iets nieuws. Nu zie je het veel meer. Dat sluit ook aan bij de visie van Carola Schouten over kringlooplandbouw. Het idee is ontstaan in 1999. Het ging toen over een volledig gesloten kringloop op een boerenbedrijf ten bate van natuur en landschap.’

randen in de afgelopen jaren nieuwe bossen aangeplant. ‘Ik heb de rentmeester eens horen vertellen dat de stichting een maatschappelijke doelstelling heeft en dat het landgoed wordt ingericht op een manier die daarbij past. Er zijn bijvoorbeeld allerlei wandelpaden aangelegd. Nieuwe pachters moeten biologisch boeren. Die visie heeft aantrekkingskracht op nieuwe ondernemers, zoals B & B’s. Alles en iedereen werkt hier samen. Beroepsmatig en vrijwillig. Dat vind ik mooi.’

Burgerboerderij

Jan Huijgen

Burgerboerderij Voedsel is in,’ zegt boer Jan Huijgen. ‘Iedereen is bezig met voedsel.’ Het voedsel is niet van de boer, maar van de burger. ‘Daarom ben ik rechtstreeks naar de burger gegaan. Honderd burgers legden 1000 euro in. Binnen een jaar had ik het binnen.’ Nu doet hij dat voor 100 boeren. ‘We geven burgers drie knoppen in handen om weer betrokken te zijn bij het werk op de boerderij en ontstaat de burgerboerderij.’ Meer informatie: burgerboerderijen.nl.

Judith is niet de enige met een abonnement op een groentepakket. ‘Het voedsel van mensen komt weer uit de buurt. Op die manier nemen ze ook verantwoordelijkheid voor het landschap. Als wij als consumenten een saai landschap willen, dan moeten we ons voedsel zo goedkoop mogelijk bij de supermarkt inslaan. En als we als inwoners van Gelderland een mooi landschap willen zien, dan moeten we ons verbinden met de boeren. Zo simpel is het. Wij hebben als consumenten invloed op onze omgeving.’ Dat is precies de reden dat de ChristenUnie Gelderland een punt maakt van streekproducten. ‘Een vergelijkbare aanpak als hier in Hemmen zie je bij de Eemlandhoeve van Jan Huijgen in Bunschoten, die wordt omgedoopt tot een burgerboerderij. Mensen kunnen daar een ‘aandeel’ in kopen en worden als het ware mede-eigenaar van de boerderij. Dat concept richt zich ook op de verbinding van mensen met de producent van hun voedsel. De Bekoring in Wageningen is ook zo’n burgerboerderij.’

Landschapselementen De kop thee van Judith blijft onaangeroerd op de grote tafel staan. ‘Wat

dit allemaal te maken heeft met de provincie? De verbinding tussen boeren en burgers is een heel goed principe om het Gelders landschap een mooie toekomst te geven.’ Waarom? ‘Het landschap verliest veel karakteristieke elementen, doordat de landbouw gedwongen is om grootschaliger en intensiever te werken. Er zijn veel landschapselementen verdwenen. Daar is Gelderland niet mooier op geworden.’

‘ De consument kan het niet alleen doen. De provincie moet ook z’n verantwoordelijkheid pakken.’ Het is een van de dingen waarvoor Judith de provinciale politiek instapt. ‘De consument kan het niet alleen doen. De provincie moet ook z’n verantwoordelijkheid pakken. Om te beginnen is niet iedereen in staat om z’n groenten en vlees bij de boer te kopen. Ik haal een deel ook nog steeds in de supermarkt, gewoon om dat ik voor sommige producten geen andere optie heb.’ Buiten slaat de klok van het kleine kerkje drie uur. ‘De provincie moet dus agrarisch natuurbeheer stimuleren en de regelgeving zo aanpassen dat het voor boeren interessant is om mee te doen.’

Perspectief ‘Natuur en landbouw hebben elkaar echt nodig. De tegenstelling moet kleiner. Het is belangrijk dat boeren perspectief hebben. Het is niet eerlijk om te denken: ‘Gooi het roer maar om en zoek het verder maar uit.’ Dat is onrechtvaardig en je schiet er niks mee op. Boeren voelen zich terecht in de steek gelaten.’ Judith pakt haar glas en drinkt. De thee is lauw.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

www.maf.nl

ADVERTENTIES

Doneer €20,- brandstof EN RED VANDAAG EEN LEVEN

C O M PA S S C R E AT I V E S T U D I O I N C 201-3228 s outh s ervice r d

title: client:

burling ton, on L7N 3H 8

date:

www.compas s creative .ca

d e s i g n e r (s):

MAF LO GO 2012 - CMYK Mission Aviat ion Fe llowship June 2012 Jason Bouwm an

snel en eigenzinnig oplossingen van nu van cijfers naar toekomstplannen hart voor resultaat www.krcvanelderen.nl

Het ene moment is het MAF-vliegtuig een ambulance. Het volgende moment vol geladen met hulpmiddelen of Bijbels. Met uw donatie hebben we brandstof om mensen in afgelegen gebieden te bereiken. IBAN: NL40 ABNA 0558 3458 08 Postbus 7 | 7390 AA Twello | info@maf.nl

DUURZAME RENTMEESTERS VAN DE AARDE

‘PLEEGZORG HEEFT ONS STERKER GEMAAKT’

Ontdek verhalen van pleegouders op deeljethuis.nl!

Hogeschool met voltijd en deeltijd opleidingen, masters en nascholing

18 maart |

EDE

16 april

APELDOORN

deeljethuis.nl

Lees mijn verhaal op www.dehoop.org/werkenbijdehoop

Psychiaters, klinisch psychologen, psychotherapeuten, GZ-psychologen, verslavingsartsen, verpleegkundig specialisten, arts-assistenten, woonbegeleiders en andere professionals voor onze kinderen jeugdpsychiatrie en volwassenenzorg.

HOVENIERSBEDRIJF VAN TRIEST BV Meer info en aanmelden:

Sjacco van Iwaarden, verslavingsarts

De Hoop zoekt christen-professionals

Wil jij plek maken in je gezin en zo je thuis delen met kinderen die voor korte of langere tijd niet bij hun ouders kunnen wonen? Bezoek dan een pleegzorg informatieavond bij jou in de buurt! Ontmoet ervaren pleegouders.

Zwolle

‘Zingeving in de behandeling vergroot het behandelsucces. Je sluit aan bij ieders behoefte. Ik ervaar dat als heel prettig.’

Tongerenseweg 116, 8162 PP Epe, telefoon (0578) 621 624, info@vantriestbv.nl, www.vantriestbv.nl

Interesse? Bel 078 - 6111444 of mail naar hr@dehoop.org

Freek Rebel

‘ Er is een goed samenspel tussen mens en natuur nodig’

In de bossen bij Nunspeet lopen we Freek Rebel tegen het lijf, een buitenmens met hart voor het boerenleven en de natuur. ‘Ik wilde heel lang boer worden, maar uiteindelijk ben ik bij een natuurorganisatie terechtgekomen.’

Veluwe De Veluwe is het op één na grootste natuurgebied van Nederland. Veel mensen denken bij de Veluwe aan bos, maar er is meer. De heide en de zandverstuivingen, de landgoederen en de weilanden. De Veluwe is ook dé plek om wild te zien. Ga ’s morgens vroeg of in de avondschemering eens op een kruising zitten. De kans dat je een hert of een wild zijn ziet is groot. En heel misschien kom je zelfs een wolf tegen…

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ij werkt in Flevoland, maar woont in Gelderland. ‘Dat is mijn provincie, net een schilderij dat het verhaal van natuur en landschap vertelt.’ De combinatie van cultuur en natuur doet iets met Freek. ‘Als ik bij het Solse Gat door m’n wimpers heen kijk, zie ik de dansende bomen in het bos. Dat soort beelden zijn de basis voor de prachtige mythes en verhalen van de Veluwe. Geweldig!’ Freek laat zijn ogen over het hout gaan dat is opgestapeld aan de rand van het bos. ‘Ik ben als jochie ooit aan het werk gegaan bij een boer. Dan gingen we naar het Naardermeer, waar landbouwgronden onder water werden gezet voor de natuur. Ik snapte er helemaal niets van.’ Gaandeweg kreeg hij een bredere blik. ‘Neem een bij. Een onbenullig dier? Het gaat niet alleen om die ene bij, maar om de hele keten. Daar speelt hij een belangrijke rol in. Dat kunnen we niet ‘ongestraft’ naar onze hand zetten. De orde in de schepping is goed. Daar mogen wij de vruchten van plukken, maar we moeten het wel respecteren.’

In Flevoland ligt het accent heel sterk op de landbouw. Er is in Gelderland meer balans tussen agrarische gronden en natuur. ‘Daar liggen kansen. Laat de provincie maar naast boeren gaan staan. Als iemand op een andere manier wil gaan boeren, moet je naast hem gaan staan. Denk mee over hoe boeren en landschapsbeheer hand in hand kunnen gaan.’ Er zijn wel mensen die neerbuigend over de natuur in Nederland spreken. ‘Het is een park, van echte natuur is in ons kleine landje geen sprake.’ Daar is Freek het niet mee eens. ‘Er is

echt wel natuur in Nederland, maar het is wel zo dat wij onze vingerafdruk er hebben achtergelaten. De wolf keert terug. Dat is een goed signaal, maar we moeten het wel in de gaten houden. Er is een goed samenspel tussen mens en natuur nodig. Dat was ook zo bij het Naardermeer. Later begreep ik dat.’ Het helpt niet om aan de grens een bord ‘verboden toegang’ neer te zetten. Daar stoort de wolf zich niet aan. ‘Maar natuurlijk gaan we boeren die schade ondervinden compenseren. Het is belangrijk dat we de angst eruit halen.’ Zo gaat het ook met schade die veroorzaakt wordt door ander wild. ‘Kijk, dit is zo mooi aan Gelderland,’ zegt Freek. Hij wijst naar de zandverstuiving in de verte. ‘Hier heb je bos, daar heb je zand en even verderop het water van de randmeren.’ Wat is de rol van de provincie? ‘De balans op orde houden.’ Het antwoord is kort. ‘Gelderland heeft een heel gevarieerd landschap. De Veluwe is heel anders dan de Achterhoek en de Betuwe. De provincie moet erover waken dat die variatie behouden blijft.’ Hoe? ‘Boeren hebben veel kennis van het landschap. Dat kan helpen bij het beheer van het landschap en het behalen van natuurdoelen. Speel boer en natuur niet tegen elkaar uit. Die twee horen bij elkaar. Iemand noemde de boer ‘tuinman in Gods schepping’. Dat vind ik mooi.’ Toen ik hij bij het Naardermeer rondliep was hij een beetje anti-natuur, maar nu ziet hij ook wel dat boeren niet alles goed doen. ‘Het is niet zwart-wit. Een boer is bezig met ons dagelijks voedsel. Dat is belangrijk. Maar daarvoor moet hij de bodem niet uitputten. Ook daarin gaat het om de balans.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Mirjam Bikker of Cards?

‘House ’ ! r a a n t e i n k i jk i Nee, daar k

Het is dinsdag 29 januari 2019, een mooie winterdag. Mirjam Bikker loopt over het Plein in Den Haag naar het Binnenhof. Even verderop worden haar collega’s uit de Tweede Kamer opgewacht door journalisten. Komt het kabinet vandaag met een oplossing voor de impasse rond het kinderpardon?

Wie is Mirjam Bikker? Met haar 36 jaar is Mirjam Bikker een van de jongste leden van de Eerste Kamer. Ze studeerde staats- en bestuursrecht in Utrecht en was zeven jaar gemeenteraadslid in de Domstad. De misstanden in de raamprostitutie werden mede dankzij haar inzet aangepakt. In 2015 werd ze lid van de Eerste Kamer en nu is zij de lijsttrekker van de ChristenUnie. Mirjam is getrouwd en moeder van drie kinderen. Ze woont in Gouda en is lid van de PKN.

‘Ons oordeel zorgt soms voor een correctie op de waan van de dag’

e ochtendkranten schrijven in chocoladeletters over een dreigende kabinetscrisis. Het is erop of eronder. De spanning is voelbaar. Toch kan Mirjam ongestoord naar het gebouw van de Eerste Kamer lopen.

worden. Daar blijf ik me ook in de Eerste Kamer voor inzetten. Het komt er op aan dat je doorzettingsvermogen toont, jaar in jaar uit. Op die manier wil ik dienstbaar zijn.’

Re�ectie Elke dinsdag gaat Mirjam naar Den Haag. Dat is de vergaderdag van de Eerste Kamer. ‘Dit is een parttime baan. Het mooie is dat je daarom op veel meer plekken komt dan het Binnenhof. Dat helpt je om een frisse blik te houden.’ De taak van de Eerste Kamer is het toetsen van de wetten die in de Tweede Kamer worden gemaakt. ‘Ik heb geleerd dat we ons voortdurend moeten afvragen wat de impact van wetten is op de mensen in het land. Hoe pakt een besluit in de praktijk uit? Daarbij let ik vooral op de verliezers. Is dit rechtvaardig, barmhartig?’ Wat missen we als de Eerste Kamer er niet zou zijn? ‘Reflectie en heroverweging.’ Dat is geen overbodige luxe in de hectiek van Den Haag, vindt Mirjam. ‘De Tweede Kamer weet dat alle wetten ook nog door ons in de Eerste Kamer

Mirjam: ‘We gaan als gentlemen met elkaar om en laten elkaar uitpraten’

moeten worden bekeken. Ons oordeel zorgt soms voor een correctie op de waan van de dag. Twee weten meer dan een. Belangrijke beslissingen in je leven neem je ook niet in je eentje. Dan vraag je een paar mensen om met je mee te denken. Dat zorgt voor een bezonnen besluit. En dat is ook de betekenis van de Eerste Kamer. Heel waardevol.’

Opa’s en oma’s

Wie kiest de Eerste Kamer? De Tweede Kamer heeft 150 leden en de Eerste Kamer 75. De wetten die de Tweede Kamer maakt, worden getoetst door de Eerste Kamer. Deugt het allemaal wel? De leden van de Eerste

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Kamer worden niet gekozen door de gewone kiezers, maar door de leden van de Provinciale Staten. Dat noemen we een getrapte verkiezing. De uitslag van de Provinciale Staten-

verkiezingen bepaalt dus de samenstelling van de Eerste Kamer. Elke stem telt dubbel. Het is voor een kabinet belangrijk om ook in de Eerste Kamer een meerderheid te hebben.

Mirjam stapt het gebouw van de Eerste Kamer binnen. Het is alsof ze in een andere wereld belandt. De tijd heeft hier stilgestaan. Ze begroet de collega’s die de presentielijst tekenen. Het valt op dat de meesten een stuk ouder en grijzer zijn. ‘Er zijn nogal wat collega’s die een imposante carrière achter de rug hebben, maar het gaat niet om het aantal kantjes van je cv. Hier gaat het om de inhoud. We gaan hoffelijk met elkaar om en laten elkaar uitpraten. Nee, ik ben niet te jong. Het zou toch

jammer zijn als alléén de generatie van opa’s en oma’s beslist over de toekomst van Nederland. Ik vind het juist mooi dat we dat samen doen: ouderen en jongeren.’ In de fractiekamer ontmoet Mirjam haar collega’s Roel Kuiper en Peter Ester en fractiemedewerker Pieter Grinwis. De werkdag begint met de fractievergadering. Het kinderpardon komt ook nog even ter sprake, maar er worden niet veel woorden aan vuil gemaakt. ‘Het komt wel goed,’ zegt Roel Kuiper na een telefoontje met Gert-Jan Segers. Het is de relativerende toon die past bij de bezonnenheid van de senatoren. De leden van de Eerste Kamer laten zich niet gek maken en varen hun eigen koers. ‘Er zijn veel series over politiek, zoals House of Cards. Daarin gaat het meer over het spel dan over de idealen. Daar kijk ik niet naar, want daar kun je zomaar

cynisch van worden. Ik heb echt wel door wat er achter de schermen soms gebeurt, maar politiek draait voor mij niet om spelletjes, maar om idealen. Wij hebben een missie. Wij willen hoop brengen,’ benadrukt Mirjam.

Lange adem Om half twee beginnen de debatten. Mirjam neemt plaats in de groene bankjes. Ze is hier in haar element. ‘Ik ben jurist en vind het leuk om in wetten te duiken. Ik hou van de Grondwet, van de vrijheden die zo beschermd worden.’ Politiek is een zaak van lange adem. ‘In de gemeenteraad van Utrecht heb ik me sterk gemaakt voor de aanpak van mensenhandel: criminelen aanpakken en mensen bevrijden uit de slavernij van de prostitutie. Daar kan ik hier een vervolg aan geven. De wetgeving rond prostitutie en de bestrijding van mensenhandel moet echt verbeterd

Het is misschien wel een kenmerk van de mensen van de ChristenUnie. ‘Wij zullen het altijd opnemen voor mensen in de knel en wij zullen altijd oog hebben voor de schepping. Het verhaal dat ik hier vertel is niet anders dan het verhaal van mijn collega’s op een heleboel andere plekken.’ Dat is goed om te weten voor de buurvrouw van Mirjam. ‘Toen ze hoorde dat ik lijsttrekker werd, reageerde ze heel enthousiast: ‘Wat leuk! Wanneer kan ik op je stemmen?’ Ik moest haar teleurstellen, want de leden van de Eerste Kamer worden niet gekozen door de ‘gewone’ kiezers maar door de leden van de Provinciale Staten.’ De buurvrouw kan met een gerust hart op een collega van Mirjam stemmen.

Geen spelletje Aan het einde van de dag stapt Mirjam weer op de trein naar Gouda. Het is goed gekomen: honderden kinderen mogen na een lange periode van onzekerheid in Nederland blijven. Daar heeft de ChristenUnie zich sterk voor gemaakt. ‘Wij volgen Jezus en het is onze missie om plekken van hoop te bieden,’ zegt Mirjam. Ze heeft er geen moeite mee dat ze haar werk doet in de schaduw van de Tweede Kamer. ‘Ik vind het een voorrecht om op mijn plek dienstbaar te zijn.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Bakken met liefde. Dat is de titel van het receptenboek van Annemarie Pronk. In 2016 was ze de winnaar van Heel Holland Bakt. ‘Ik vind het fijn om weg te geven en anderen blij te maken’. Dat verklaart de titel van het boek. ‘Het is een kleine moeite.’ Annemarie reageerde meteen positief toen we haar vroegen om een recept.

Heel Gelderland Bakt

‘Ik ben niet heel erg met politiek bezig’, bekent ze. ‘Maar ik stem al jaren op de ChristenUnie.’ De beste bakker van 2016 was in het voorjaar van 2018 zelfs kandidaat-gemeenteraadslid in Den Haag. Ze stond op de 50e plaats van de kandidatenlijst van de ChristenUnie en trok met smakelijke baksels door de stad. ‘Het was mijn voornaamste taak om extra stemmen te werven’, knipoogt ze.

Jan Hagel Jan Hagel is een oudhollands koekje dat op de bakplaat wordt gebakken als een grote koek en bestrooid met greinsuiker en amandelschaafsel. Na het bakken wordt de koek direct in rechthoekige koekjes gesneden. Kun je niet aan greinsuiker komen dan kun je eventueel ook gestampte suikerklontjes gebruiken of parelsuiker wat fijner malen. Voor 25 tot 30 stuks:

Voor het deeg: 250 g bloem 1 tl bakpoeder 130 g witte basterdsuiker 1 tl kaneel ¼ tl zout 180 g roomboter, in blokjes gesneden ½ ei losgeklopt 50 g greinsuiker (of grof gestampte suikerklontjes) 40 g geschaafde amandelen

Recept: Jan Hagel

Werkwijze: Verwarm de oven voor op 180 graden. Doe bloem, bakpoeder, suiker, kaneel en zout in een grote kom en roer het even goed door elkaar. Voeg de boter toe en kneed tot een soepel deeg.

Nieuwe meesterbakker Anna Yilmaz is de nieuwste opvolger van Annemarie Pronk. In de finale van Heel Holland Bakt versloeg ze haar concurrenten Nicole en Maroeska. Anna is korporaal

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

bij de Koninklijke Marine. Soms is ze maanden van huis. ‘Als ik soms wekenlang alleen maar water zie en dan de zon zie opkomen, ervaar ik God.’

Het viel sommige televisiekijkers op dat Anna tijdens de opnames in de tent zorg en aandacht had voor iedereen. ‘Ze heeft in al haar daden laten zien dat ze een

christen is.’ Het is ook Ria van den Akker uit Roodeschool opgevallen: ‘Ik bid dat er vele Anna’s mogen zijn in deze wereld.’

Rol het deeg uit op een bakpapier tot een rechthoekige plak van ongeveer 30 x 35 cm dik. Leg het bakpapier met de plak deeg op de bakplaat. Bestrijk het deeg dun met het losgeklopte ei en bestrooi het met de greinsuiker en de geschaafde amandelen. Druk dit met de hand wat aan, zodat het niet te los op het deeg ligt. Schuif de bakplaat in het midden van de oven en bak het in 15 tot 20 minuten goudbruin en gaar. Haal de koek uit de oven en snijd met een scherp mes direct de randen van de koek af. Snijd de koek ten slotte in stukken van 4 bij 8 cm en laat de koekjes verder afkoelen op een rooster.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ADVERTENTIE

Woordzoeker

Colofon

Los de woordzoeker op en plaats de letters in de juiste volgorde in de oplossingsbalk onder de puzzel. Daarmee maak je kans op ‘Wijn en spijs in Nederland’ van Koen van der Plas. De oplossing kun je per mail sturen aan woordzoeker@schipperenoosterwijk.nl.

Redactie Schipper & Oosterwijk

Let op! De sluitingsdatum is maandag 1 april 2019 (en dat is geen grap). De winnaar wordt op gelderland.christenunie.nl bekendgemaakt. Veel puzzelplezier!

S W A

C H

D N

N U N

H C

U U

O N

N G

N N

W E

A M P

G M

M A

U U D W U O B

G N

N O W

B M

V O

U U

E M A

V O

O U W E

H C

U U

N G

W A

H U

H O U D

N G M M

N D

W L

O D U

E W C O M M

BEDRIJFSOVERNAME BUS CHRISTENUNIE COMMISSARIS DUURZAAM ENERGIETRANSITIE GEDEPUTEERDE GELDERLAND GRONINGEN HOLLAND INFRASTRUCTUUR

H O

LIMBURG MILIEU NATUUR NATUURBEHEER OVERIJSSEL POLDER POLITIEK SENAAT STATENVERGADERING STATENVERKIEZINGEN STREEKPRODUCTEN

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

TREIN UTRECHT VERTROUWEN WATERHUISHOUDING WATERSCHAP WELZIJN WERELDKAMPIOEN WIELRENNEN WIJN WONINGBOUW ZETELWINST

Foto’s Sander Boer, Marnix Klooster, Maaike Petri en Schipper & Oosterwijk Concept Schipper & Oosterwijk Vormgeving en beeldbewerking idd.nu Advertenties Nico Postuma, nicopostuma.nl Contact ChristenUnie Gelderland gelderland.christenunie.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Dit blad is gedrukt op FSC-papier. De bladenmakers van Schipper & Oosterwijk maken informatieve en laagdrempelige magazines voor politieke partijen en non-profit organisaties. Hebt u belangstelling? Informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: info@schipperenoosterwijk.nl.

Lid worden Help de ChristenUnie om verschil te maken: gelderland.christenunie.nl/ lidworden

ADVERTENTIES

11.

“Op de EH heb ik geleerd om zelfbewust en als christen in het leven te staan.” Redenen genoeg, doe het EH-Basisjaar!

Oud-student Ruben van de Belt Raadslid ChristenUnie Zwolle

GETUIGE ZIJN

CHECK EH.NL

Evangelische Hogeschool Amersfoort