cooltura.co.uk

21 stycznia 2017

03 (670)

TRUMP mówi cyrylicą

ŻYCIE w 2017 roku

670-COVER.indd 1

16/01/2017 14:57:37

670-MAKIETA 1 01-23.indd 2

16/01/2017 18:35:11

670-MAKIETA 1 01-23.indd 3

16/01/2017 18:35:12

W NUMERZE 670.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

012

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU / MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / MATEUSZ MADEJSKI / ŁUKASZ MARCZEWSKI / MARCIN SZCZEPAŃSKI / PIOTR URBANIK / TOMASZ WILCZKIEWICZ / KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

038 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ 018 GOSPODARKA 022 PRAWO 024 TEMAT NUMERU MI6 – wywiad w służbie Jej Królewskiej Mości

030 KOMENTARZ TYGODNIA Trump mówi cyrylicą

032 FELIETON Sejm od kuchni

034 RAPORT Życie w 2017

038 WSPOMNIENIE Brytyjscy naukowcy składają hołd prof. Baumanowi

040 SYGNAŁY Z listów do redakcji

042 TRANSPORT

670-MAKIETA 1 01-23.indd 4

052

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

044 CAFÉ COOLTURA Nadchodzące wydarzenia

052 WYDARZENIA W hołdzie George'owi Michaelowi

054 OPERA + KSIĘGARNIA 056 FASHION WEEK Zulu Kuki x Alpha Industries MA-1 Custom

058 FILM Pasażerowie

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

062 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

Okładka: TOMAK WOŹNICZKA

Angielska logika

064 ZDROWIE I URODA Atopowe zapalenie skóry

066 BAL POLSKI Fundusze na pomoc osobom po udarze mózgu

068 OGŁOSZENIA DROBNE 092 SPORT 096 KRZYŻÓWKA 097 HOROSKOP

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

16/01/2017 18:35:16

670-MAKIETA 1 01-23.indd 5

16/01/2017 18:35:18

006

670-MAKIETA 1 01-23.indd 6

Zdjęcie tygodnia Taki jest londyn

16/01/2017 18:35:19

Uśmiechnij się w Blue Monday

Fot. Tim P. Whitby/Getty Images/Heathrow Express

Carol Vorderman, znana brytyjska osobowość medialna pozuje do zdjęcia na stacji Paddington w Londynie z życzeniami szczęścia, wyrażonymi za pomocą emotikonów. Próbowała w ten sposób pomóc pasażerom przetrwać Blue Monday – najbardziej depresyjny dzień w roku, który przypadał w miniony poniedziałek. Aby zaś pocieszyć podróżnych, Heathrow Express oferowało tego dnia w wybranych porach darmowe przejazdy.

670-MAKIETA 1 01-23.indd 7

16/01/2017 18:35:20

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Posłowie wysłuchali opinii Polaków Posłowie z komisji ds. polityki wewnętrznej w Izbie Gmin wysłuchali w zeszłym tygodniu opinii liderów polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii na temat wzrostu liczby przestępstw na tle nienawiści narodowościowej po referendum ws. wyjścia kraju z Unii Europejskiej. Jakub Krupa, PAP

»

Przed posłami wystąpili liderzy dwóch największych organizacji polonijnych – Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii (ZPWB) i Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK), a także przedstawiciele organizacji wsparcia East European Resource Centre (EERC) oraz polski przedstawiciel związku zawodowego GMB. Joanna Młudzińska z POSK zwróciła uwagę na fakt, że ataki na Polaków, w tym na budynek jej organizacji, gdzie w pierwszych dniach po referendum pojawiło się obraźliwe graffiti, były zaskoczeniem, bo „Wielka Brytania zawsze była i pozostaje postrzegana jako tolerancyjny, otwarty kraj”. Jak zaznaczyła, w pierwszych dniach po incydencie POSK otrzymał wiele wyrazów wsparcia od lokalnej społeczności. Jej zdaniem istnieje jednak niepokojąco wiele przykładów incydentów na tle nienawiści narodowościowej: „na przykład, ktoś usłyszy, że powinien się spakować albo dzieciom w szkole ktoś powie, że powinny wracać do siebie, do domu”. Młudzińska, która jest jednym z liderów kampanii przeciw przestępstwom

670-MAKIETA 1 01-23.indd 8

motywowanym nienawiścią #BetterThanThat, zaznaczyła, że „sprawcami tych incydentów jest niewielka, ale głośna mniejszość”. Według przedstawicielki POSK brytyjski rząd powinien jednostronnie zagwarantować prawa obywateli UE po Brexicie, co pozwoliłoby – jej zdaniem – złagodzić napięcia i zmniejszyć ryzyko kolejnych incydentów na tle narodowościowym. – Jestem pewna, że kiedy (obywatele UE w Wielkiej Brytanii – przyp. red.) będą mieli poczucie, że wcale nie muszą nigdzie wracać, będą czuli się silni, a w znacznie mniejszym stopniu (będą czuli się) ofiarami – powiedziała. Jak dodała, osobiście prosiła o to premier Theresę May, była też wśród sygnatariuszy listu, jaki 40 liderów polskiej społeczności napisało w tej sprawie do brytyjskich posłów. Wtórowała jej Barbara Drozdowicz, która w ramach EERC oferuje migrantom z krajów Europy Wschodniej wsparcie między innymi w zakresie praw socjalnych i pracowniczych. Jak podkreśliła, jej organizacja „odnotowała wzrost doniesień o incydentach jeszcze w toku kampanii przedreferendalnej, kiedy ludzie zaczynali czuć się niekomfortowo”.

Zdaniem Drozdowicz, wzrost liczby incydentów na tle narodowościowym może być powiązany z antyimigranckimi wystąpieniami polityków, ale sięga głębiej, do problemów społecznych, za które imigranci są często obwiniani. Kampania za wyjściem Wielkiej Brytanii z UE była budowana „wokół idei <<kontrolowania migracji>>, mówiono, że ograniczenie migracji podniesie pozycję Wielkiej Brytanii w świecie, co było odczytane przez naszą (polską – przyp. red.) społeczność, jako obwinianie nas za wszystko, co poszło w tym kraju nie tak” - mówiła. Krytyczniej wypowiadał się prezes ZPWB Tadeusz Stenzel. Zwracał on uwagę na pewne problemy z integracją polskiej społeczności, która jego zdaniem „zbyt często wiedzie równoległe życie w Polsce i w Wielkiej Brytanii” oraz „tworzy wewnętrznie połączone grupy”. – Czasami trudno wzbudzić w nich apetyt na lepsze zrozumienie brytyjskości – przyznał. Szef ZPWB ostrzegł, że wraz ze wzrostem popularności środowisk radykalnie prawicowych w Wielkiej Brytanii można obserwować także niewielkie, radykalizujące się grupy polskich imigrantów. «

16/01/2017 18:35:21

009

670-MAKIETA 1 01-23.indd 9

16/01/2017 18:35:24

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

City ze specjalnym paszportem Michel Barnier, negocjator UE ds. Brexitu, ostrzegł europosłów, że porozumienie w sprawie dostępu londyńskiego City do wspólnego rynku może być niezbędne, aby uniknąć utraty stabilności finansowej w Europie. Sprawę opisał dziennik „The Guardian”. Jakub Krupa, PAP

»

Opierając się na wewnętrznej notatce ze spotkania, gazeta poinformowała, że Barnier miał powiedzieć na zamkniętym spotkaniu, że „musimy wykonać bardzo konkretną pracę w tym obszarze”. – Aby uniknąć niestabilności finansowej, (...) będzie musiała zostać nawiązana specyficzna, szczególna relacja – podkreślił były unijny komisarz ds. rynku wewnętrznego. Jego słowa zostały zinterpretowane przez „Guardiana” jako zapowiedź specjalnej umowy regulującej pozycję Londynu jako jednego z centrów finansowych dla Europy i rozliczeń we wspólnej walucie, euro, a także odejście od dotychczasowych zapowiedzi twardego podejścia Brukseli do rozmów o przyszłych relacjach Wielkiej Brytanii z Unią Europejską. Po publikacji artykułu Barnier skomentował na Twitterze, że jego wypowiedź została źle zrozumiana i podkreślił, że jego intencją było zwrócenie uwagi, że konieczna będzie „wyjątkowa czujność dotycząca ryzyka niestabilności finansowej”, a nie specjalne porozumienie w tej sprawie. Służby prasowe Komisji Europejskiej dodały, że notatka ze spotkania

670-MAKIETA 1 01-23.indd 10

– przygotowana przez urzędnika Parlamentu Europejskiego – „nie oddała poprawnie tego, co powiedział Barnier”. Z kolei wypowiadający się anonimowo jeden z polityków, którzy brali udział w spotkaniu, przyznał w rozmowie z „Guardianem”, że dokument jest „mniej więcej poprawny”. Podobną uwagę, według której radykalne zerwanie dostępu londyńskiego City do wspólnego rynku Unii Europejskiej mogłoby przynieść większe szkody pozostałym 27 państwom członkowskim

niż Wielkiej Brytanii, wyraził wcześniej w tym tygodniu szef angielskiego banku centralnego Mark Carney. – W krótkiej perspektywie czasowej, w okresie przejściowym, większe ryzyka dotyczące stabilności finansowej istnieją po stronie kontynentu – ocenił bankier. W podobnym tonie wypowiedział się również prezes banku HSBC, Douglas Flint, który zasugerował, że nowa relacja pomiędzy City a Unią Europejską mogłaby opierać się na wzajemnym uznaniu przepisów regulacyjnych na obu rynkach. Według źródeł agencji Reutera w instytucjach Unii Europejskiej, uwagi Barniera dotyczyły tego, że ewentualne zasady wzajemnego uznania musiałyby być bardziej rygorystyczne niż wobec mniejszych ośrodków finansowych. Dotychczas firmy operujące w Wielkiej Brytanii mogły prowadzić działania na terenie całej Wspólnoty, korzystając z tzw. paszportu finansowego Unii Europejskiej, który po Brexicie przestałby obowiązywać. Zgodnie z zapowiedziami brytyjskiej premier Theresy May, Wielka Brytania rozpocznie formalnie proces wyjścia z Unii Europejskiej przed końcem marca. «

16/01/2017 18:35:26

011

670-MAKIETA 1 01-23.indd 11

16/01/2017 18:35:28

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Skompromitował Trumpa, a teraz się ukrywa Autorem notatek, według których Rosja ma kompromitujące informacje o Donaldzie Trumpie, jest były funkcjonariusz brytyjskiego wywiadu zagranicznego MI6 Christopher Steele, który obecnie ukrywa się w obawie o własne bezpieczeństwo.

»

Według BBC, Steele opuścił swój dom w Londynie w  zeszłym tygodniu we wtorek lub środę, zanim ujawniono jego nazwisko w związku ze sprawą, i od tego czasu miejsce jego pobytu jest nieznane. Korespondent brytyjskiego nadawcy napisał, że notatki Steele'a w sprawie Trumpa widział już w październiku 2016 r. i wtedy też dowiedział się, że Steele obawia się o swoje życie po nagłośnieniu możliwego udziału Rosji w wyborze Trumpa na prezydenta USA. Jak twierdzi BBC, 52-letni obecnie Steele, absolwent Cambridge, przez lata pracował dla MI6 pod przykryciem dyplomatycznym w Moskwie, Paryżu oraz w ministerstwie spraw zagranicznych (Foreign Office) w Londynie. Po 670-MAKIETA 1 01-23.indd 12

odejściu ze służby założył firmę doradczą Orbis Business Intelligence. Przy sporządzaniu notatek w sprawie Trumpa Steele rozmawiał ze swoimi dawnymi informatorami z rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB), płacąc niektórym z nich za wiadomości. To z tych źródeł miał się dowiedzieć między innymi o nagraniu rzekomo pokazującym Trumpa z prostytutkami w moskiewskim hotelu. Korespondent BBC ds. bezpieczeństwa podkreśla jednak, że nie było dowodów na potwierdzenie tych doniesień oraz że notatki Steele'a mogły po prostu opierać się na tym, co „ludzie mówili” o Trumpie. Orbis Business Intelligence – firma z siedzibą w Londynie założona w 2009 roku przez byłych przedstawicieli bry-

tyjskiego wywiadu, w tym Steele'a – na stronie internetowej chwali się „światową siecią” ekspertów i „prominentnych postaci świata biznesu”. Oferuje usługi doradcze przy inwestowaniu w Rosji, a także „gromadzenie danych wywiadowczych” i dochodzenia o międzynarodowym zasięgu. Jeden z założycieli firmy, Christopher Burrows, odmówił potwierdzenia, czy Orbis Business Intelligence sporządziła notatki na temat Trumpa. Rzeczniczka premier Wielkiej Brytanii Theresy May przekazała, że osoby rzekomo zaangażowane w sporządzenie notatek o Trumpie to „byli pracownicy” rządu, oraz że na razie nic nie wskazuje na to, by w sporządzaniu tych dokumentów brali udział czynni agenci brytyjskiego wywiadu. 16/01/2017 18:35:29

Fot. PAP/EPA/Facundo Arrizabalaga

013

Główna siedziba MI6 w Londynie

Reuters pisze, że do zbadania powiązań Trumpa w Rosji Steele został początkowo zatrudniony przez firmę analityczną FusionGPS w Waszyngtonie na zlecenie anonimowych przedstawicieli Partii Republikańskiej, którzy mieli nadzieję, że dzięki uzyskanym informacjom Trump nie zdobędzie republikańskiej nominacji w wyborach prezydenckich. BBC podała, że początkowo raport w sprawie Trumpa i Rosji powstawał na zlecenie Jeba Busha, jednego z rywali Trumpa w walce o partyjną nominację. Później stacja wycofała się z tych słów, a rzeczniczka Busha zdementowała doniesienia o jego związkach ze sprawą. FusionGPS zatrudniała Steele'a także 670-MAKIETA 1 01-23.indd 13

wtedy, gdy Trump uzyskał nominację, a zdobyte przez niego informacje zaczęły krążyć wśród przedstawicieli Partii Demokratycznej i  mediów. Te ostatnie wstrzymywały się z publikacją, nie mogąc zweryfikować otrzymanych informacji. W lipcu 2016 roku Steele zaczął kontaktować się z FBI w sprawie Trumpa, ale zerwał kontakt mniej więcej na miesiąc przed listopadowymi wyborami prezydenckimi w USA, niezadowolony z opieszałych jego zdaniem działań Biura. Według cytowanych przez Reutera źródeł zbliżonych do sprawy, FBI wszczęło wstępne dochodzenia w sprawie powiązań Trumpa i jego współpracowników z Rosją, częściowo opierając się na danych od Steele'a. Biuro spowolniło jed-

nak śledztwa w tygodniach przed wyborami, by nie wpływać na ich wynik. Nazwisko Steele'a pojawia się także w związku z aferą korupcyjną w Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA). Według Reutera i BBC, po odejściu z MI6 Steele dostarczył FBI informacje o korupcji w FIFA. Latem 2010 roku agenci FBI spotkali się ze Steele'em w Londynie, by omówić doniesienia o korupcyjnych praktykach w FIFA. Później ten sam zespół FBI wszczął dochodzenie w tej sprawie, które doprowadziło do postawienia zarzutów wielu osobom, a niektórych ważnych działaczy międzynarodowej piłkarskiej organizacji, w tym jej wieloletniego szefa Seppa Blattera, zmusiło do złożenia dymisji. « 16/01/2017 18:35:30

014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

W czym na zakupy? W garniturze, w piżamie, a może...

Źródło Daily Mail Przygotowała Sylwia Milan

»

Jeden z klientów Tesco zniesmaczony widokiem pań w szlafrokach, papciach i piżamach, zrobił im zdjęcie i wstawił na Facebooka. Przy okazji prosił o identyfikacje nieznajomych. Zdarzenie miało miejsce w Salford w godzinach wieczornych. I zrobiła się z tego mała afera. Czytający tekst podzielili się na dwie grupy: zwolenników i przeciwników zakupów w szlafrokach. Jedni uznali, że klienci nieszanujący innych nie powinni być obsługiwani. Co więcej, nie wolno się ich wpuszczać do sklepu. Drudzy uważają, że to sprawa indywidualna. Nie nasz interes w czym dokonuje zakupów sąsiad. Donosiły pojedyncze głosy, że podob670-MAKIETA 1 01-23.indd 14

nych sytuacji jest więcej. Ktoś widzi kogoś regularnie robiącego zakupy w Manchester w identycznym stanie. Jeden z klientów poprosił nawet znaną sieć sklepów o umieszczenie informacji na ten temat w widocznym miejscu. Przedstawiciel Tesco potwierdził, że otrzymują listy od oburzonych konsumentów. Jednocześnie przyznano, że nie istnieje żaden dress code. – Satysfakcjonujące rozwiązanie powinno wynikać z porozumienia między wszystkimi klientami i obsługą sklepu. Jeden konsument nie powinien wprawiać w zakłopotanie drugiego – czytamy. Oficjalnie Tesco w Cardiff zakazało wejścia do sklepu w piżamie w 2010 roku, na skutek protestu części konsumentów. W oknie można było zobaczyć napis z nagłówkiem „Tesco Dress Code Police” z prośbą, by przychodzono ubra-

nym odpowiednio. Wprowadzono obowiązek noszenia obuwia i zakaz ubrania nocnego. Chodzi o oddział w St Mellons i 2010 rok. – Nie jesteśmy klubem nocnym. Dżins i obuwie sportowe mile widziane. Nigdy nie pouczaliśmy klientów i jesteśmy dalecy od tego. Plakat z prośbą o respektowanie innych pojawił się wskutek nacisków klientów, czujących się u nas niekomfortowo – piszą. Jednocześnie nie brakowało głosów, uznających za bezsensowne czepianie się innych. „Nie przychodzę do Tesco po to, aby robić zdjęcia innym. Kupuję co mam kupić. Wychodzę. Nie interesuje mnie, co na siebie narzucili inni”. „Jak wyglądają klienci? Nie rozglądam się. To idiotyczne, to tak jakby czepiać się przychodzących w klapkach, a zostawić w spokoju tych w butach z zakrytymi palcami”. « 16/01/2017 18:35:31

015 przegląd prasy »Daily Mail

Oni zawsze się sprzedają Gwiazdy, których twarze zdobią najlepiej sprzedające się kalendarze na 2017 rok. Ta lista z roku na rok niemal wcale się nie zmienia. Cliff Richard. Brytyjski wokalista, swego czasu jeden z najpopularniejszych. Na liście przebojów zadebiutował w 1958 roku. 14 razy był na pierwszym miejscu. Znany z takich przebojów jak „Congratulations”, „The young ones”, „We don`t talk anymore”, „Living doll”, „Summer holiday”. Little Mix. Brytyjska grupa żeńska założona w 2011 roku z Leigh-Anne Pinnock, Jade Thirlwall, Jesy Nelson oraz Perrie Edwards. Little Mix jest pierwszą grupą wokalną, która wygrała brytyjski program X Factor. Na casting dziewczyny przyszły jako solo, ale zostały połączone w grupę. Na początku lipca 2012 na oficjalnym kanale YouTube opublikowały video do swojego pierwszego singla promującego debiutancki album „Wings”, numer 1 na całym świecie. Justin Bieber. Kanadyjski piosenkarz i autor piosenek. Odkryty za pośrednictwem YouTube w 2008 roku przez Scootera Brauna, który następnie objął funkcję jego menedżera. Bieber jest laureatem wielu nagród muzycznych, bije rekordy popularności, sprzedaje miliony płyt, ma ogromne rzesze fanek. Kylie Minogue. Australijska, piosenkarka, autorka tekstów, kompozytorka, aktorka. Sprzedała 80 mln płyt na całym świecie, najwięcej w historii australijskiego przemysłu muzycznego. Elvis Presley. Amerykański piosenkarz, aktor. Jedna z ważniejszych ikon XX wieku, znany powszechnie jako Elvis, często nazywany „Królem rock and rolla” lub po prostu „Królem”. Wykonywał muzykę z pogranicza takich gatunków jak: rock, pop, country, rock and roll czy rockabilly. Kelly Brook. Właściwie Kelly Ann Parsons. Angielska modelka, prezenterka, aktorka, projektantka strojów kąpielowych. Po zwycięstwie w konkursie miss w wieku 16 lat rozpoczęła karierę. Pojawiła się na okładkach m.in.: „Sky”, „Cosmopolitan”, „Tatler”. „The Face” i in. Olly Murs. Właściwie Olivier Stanley Murs. Angielski kompozytor i wokalista muzyki pop. Zajął II miejsce w szóstej edycji X Factora w UK w 2009 roku. Robbie Williams. Robert Peter Williams. Jeden z najbardziej popularnych angielskich piosenkarzy. Autor tekstów piosenek, multiinstrumentalista. Gra między innymi na gitarze klasycznej, basowej, wiolonczeli, syntezatorze, instrumentach perkusyjnych, pianinie, marimbie. Były członek zespołu Take That. Ma na koncie wiele nagród i wiele milionów sprzedanych płyt. (SM) Dane: Amazon.com

670-MAKIETA 1 01-23.indd 15

16/01/2017 18:35:31

Fot. Artur Grzanka

016

WIADOMOŚCI NA wyspach

Polacy na Wyspach też grali dla WOŚP

»

Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii włączyli się w niedzielę w zbiórkę pieniędzy w ramach 25. finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Lokalne sztaby powstały w kilkunastu miastach, w tym m.in. w Londynie, Leeds, Edynburgu, Nottingham, Hull i Bristolu.

670-MAKIETA 1 01-23.indd 16

Dla brytyjskiej Polonii zaangażowanie w WOŚP jest szczególne, bo – jak podkreśliła Dagmara Chmielewska ze sztabu w Londynie i organizacji Hurricane of Hearts, organizatora londyńskiego finału – to właśnie w Wielkiej Brytanii narodził się pomysł zbiórki publicznej na rzecz polskiej służby zdrowia.

Jak dodała, w tym roku na ulice brytyjskiej stolicy wyszło ponad 250 wolontariuszy, z czego co dziesiąty nie jest Polakiem. – Bardzo często mają partnera lub partnerkę z Polski, pracują w polskich firmach lub są po prostu naszymi przyjaciółmi – wyjaśniła. W  trakcie londyńskiego finału w klubie „The Grand” w Clapham Junction na scenie wystąpili między innymi Elektryczne Gitary i Mariusz Kałamaga. Na aukcjach wylicytować można było poduszkę papieża Franciszka z  jego pobytu na Światowych Dniach Młodzieży w Polsce i koszulkę z autografem Davida Beckhama. Marcin Kleszczyński, współorganizator finału WOŚP w Leeds, podkreślił, że zaskoczyła go popularność niedzielnej zbiórki. – Kiedy tylko otworzyliśmy nasz finał, natychmiast pojawiła się masa Polaków, którzy chcą grać z nami. To niesamowite – powiedział. Ponad 35 wolontariuszy wyszło na ulice Leeds w  nadziei na pobicie rekordu z 2014 roku, kiedy to uzbierano blisko 3 tys. funtów. Na licytacji znalazły się między innymi koszulki największych polskich klubów piłkarskich – Legii Warszawa, Wisły Kraków, Lecha Poznań – i siatkarskiego mistrza Polski, Skry Bełchatów. 25. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy organizowany jest w  Polsce i  na świecie przez ponad 1700 sztabów i 120 tys. wolontariuszy. W  tym roku Fundacja Jerzego Owsiaka gra „dla ratowania życia i zdrowia dzieci na oddziałach ogólnopediatrycznych oraz dla zapewnienia godnej opieki medycznej seniorom”. Podobny cel przyświecał zeszłorocznemu Finałowi. «

16/01/2017 18:35:35

017

NIEPOKONANY UK PLAN MEGA aZ\WLYZa`IRPT0U[LYUL[LT.HI`Ç&#x2039;aH^ZaLI`ĂŠWVĂŠÇ&#x192;JaVU` UK Plan Mega

6GB

20

ÂŁ

0U[LYUL[\^<2

Nielimitowane RYHQV^LYVaTV^`P:4:`

/30 dni

(I`R\WPÇ&#x2026;^`IPLYa! *139*2044#

100

TPU\[UHYVaTV^`TPÇ&#x2021;Ka`UHYVKV^L 7VSZRH5PLTJ`0YSHUKPH/VSHUKPH5VY^LNPH:a^LJQH P^PLSL^PÇ&#x2021;JLQ

lycamobile.co.uk DoĹ&#x201A;aduj swojÇ&#x192; kartÇ&#x2021; SIM online lub w punktach oznaczonych poniÇ?szym logo:

020 7132 0322 Klienci mogÇ&#x192; nie byÇ&#x2026; w stanie wykonaÇ&#x2026; elekronicznego doĹ&#x201A;adowania w niektĂłrych punktach oznaczonych logo

Lycamobile UK Plan (â&#x20AC;&#x153;the offerâ&#x20AC;?) inclusive allowances are for calls and texts from the UK to standard UK landline (starting 01,02 or 03) and other UK mobile numbers, and for mobile internet usage in the UK. Other usage will be charged at standard rates. Allowances are valid for 30 days from the date of purchase. Unlimited free minutes to Nepal Ncell is applicable to the following plans : UK Plan S, M, L, XL, XXL, UL and Ultra. 4G availability is subject to handset model and location. Calls are rounded up to the nearest minute for the purpose of calculating remaining allowances. A customer may have only one offer on their account and may not buy another during the 30 day validity period. Any remaining allowance after 30 days will not be carried over into the next 30 day period should the customer repurchase their bundle. In bundle data usage is rounded up and charged in 1KB increments. Once the data allowance of a bundle has been fully used, additional data usage will be charged at standard rate. Lycamobile reserves the right to replace or amend the offer or these terms & conditions or to withdraw the offer at any time with reasonable notice. Note that promotional credit (credit which Lycamobile has given to customers for free) cannot be used towards purchasing a bundle. The offer is for non-commercial, private, personal use only - Lycamobile reserves the right to withdraw or suspend the offer or to disconnect you if we suspect that offer is being used for commercial purposes, for conferencing, or if it is not being used in a handset (in a SIM box for example), if it is being used for tethering or if any reason Lycamobile reasonably suspects that you are not acting in accordance with this policy where we consider that the usage was illegitimate. Promotional period: The offer is valid from 15/12/2016.

LM_UK_Polish_Goniec_Jan2017_177x120.indd 1

670-MAKIETA 1 01-23.indd 17

09/01/2017 15:54

16/01/2017 18:35:36

018

WIADOMOŚCI tekst sponsorowany biznes GOSPODARKA

Rekordowy rok na Lotnisku Chopina Ponad 12,8 mln pasażerów obsłużyło w ubiegłym roku warszawskie Lotnisko Chopina – poinformował rzecznik portu Przemysław Przybylski. Jak dodał, to historyczny rekord portu; obecny rok zapowiada się bardzo optymistycznie.

»

– Cały rok 2016 r. był najlepszy w 82-letniej historii warszawskiego portu lotniczego. W okresie od stycznia do grudnia obsłużonych zostało 12 mln 836,5 tys. osób, co oznacza wzrost o 14,5 proc. w stosunku do całorocznego wyniku 2015 r. – przekazał PAP Przybylski. Jak dodał, ubiegły rok zamknął rekordowy grudzień, kiedy na Lotnisku Chopina obsłużono 980 tys. osób. To o 35,4 proc. więcej niż w grudniu 2015 r., kiedy było to 724 tys. ludzi. – Tak duże wzrosty liczby pasażerów obsługiwanych na lotnisku możliwe były dzięki rekordowej siatce połączeń. W ciągu całego 2016 r. linie lotnicze operujące na Lotnisku Chopina uruchomiły aż 41 nowych tras. W sezonie letnim w ruchu rozkładowym obsługiwane były połączenia do 110 destynacji. Zimą można polecieć z Warszawy do 100 portów na trzech 670-MAKIETA 1 01-23.indd 18

kontynentach – dodał Przybylski. Jak przekazał, najwięcej nowych połączeń – ponad 30 – uruchomiły Polskie Linie Lotnicze LOT, wśród nich trasy do: Tokio i Seulu. Ponadto, z  Warszawy zaczęły latać dwie linie lotnicze wcześniej nieobecne na Lotnisku Chopina: Air Canada Rouge (połączenie do Toronto) oraz Air China (połączenie do Pekinu). – Do wzrostu ruchu na Lotnisku Chopina przyczyniła się również decyzja linii Wizz Air o zwiększeniu liczby samolotów w  warszawskiej bazie z pięciu do sześciu – w tym dwa samoloty Airbusy A321 – i zwiększeniu liczby obsługiwanych tras do 48. Emirates i Qatar Airways wymieniły na większe samoloty obsługujące trasy do Dubaju i Dohy, a od października na Lotnisko Chopina swoje krajowe loty przeniósł Ryanair, który obsługuje codziennie po trzy połączenia

do Gdańska i Wrocławia – powiedział rzecznik. W ruchu rozkładowym najpopularniejszymi trasami w ubiegłym roku okazały się: z Warszawy do Londynu (wszystkie lotniska, łącznie 880 tys. osób), Paryża (wszystkie lotniska, łącznie 524 tys.), Frankfurtu (497 tys.), Amsterdamu (416 tys.), Brukseli (342 tys.). – Rok 2017 także zapowiada się bardzo optymistycznie. Linie lotnicze już zapowiedziały uruchomienie 14 nowych tras, wśród nich połączenia do Newark i Los Angeles w USA wykonywane przez PLL LOT, a także do Kijowa, Nicei, Wilna przez Wizz Aira oraz do Szczecin przez Ryanaira. Kilka innych atrakcyjnych kierunków czeka na oficjalne ogłoszenie – powiedział Przybylski. Lotnisko Chopina jest największym portem w kraju. Obsługuje ruch rozkładowy, czarterowy, general aviation oraz cargo. « 16/01/2017 18:35:39

019

670-MAKIETA 1 01-23.indd 19

16/01/2017 18:35:41

Fot. DrimaFilm / Shutterstock, Inc.

020

WIADOMOŚCI Gospodarka

Jak Brexit » wpłynie na rynek kredytów w UK?

Zdaniem brytyjskiego kanclerza skarbu, nie można wykluczyć, że po wyjściu Wielkiej Brytani z Unii Europejskiej, zmieni się wysokość rat kredytów w UK.

670-MAKIETA 1 01-23.indd 20

Brexit może spowodować wzrost rat kredytów hipotecznych, zaciągniętych przez mieszkańców Wielkiej Brytanii. Wzrost ten wynikać będzie z podwyższenia stóp procentowych, które w przypadku opuszczenia przez UK Wspólnoty jest bardzo prawdopodobny. Brytyjski kanclerz skarbu zaznaczył, że ostateczną decyzję w sprawie tego, czy podnieść wysokość stóp procentowych, podejmie rządowa komisja pieniężna po przeprowadzeniu dokładnej analizy sytuacji finansowej kraju. Podkreślił on, że chodzi o uniknięcie inflacji, która mogłaby wstrząsnąć brytyjską gospodarką. Mechanizm, który przedstawił polityk, jest prosty. Jego zdaniem wyjście UK ze Wspólnoty będzie wiązało się z nieuniknionym spadkiem ceny funta szterlinga. To z kolei znacznie podniesie koszty importu dóbr i tym samym doprowadzi do inflacji. Zadaniem komisji pieniężnej będzie podjęcie wszelkich decyzji, które zapobiegną pogorszeniu się sytuacji gospodarczej w kraju. A jednym z działań, które prawdopodobnie okaże się nieuniknione, będzie podniesienie stóp procentowych a także jeszcze większy wzrost cen domów. Przyczyn rosnących cen domów należy upatrywać przede wszystkim

w znaczącej różnicy między podażą a  popytem na nieruchomości na Wyspach. Nie bez znaczenia są również stosunkowo tanie kredyty hipoteczne i stosunkowo łatwy do nich dostęp. Zgodnie z danymi przekazanymi przez Bank of England, procent pozytywnie rozpatrzonych wniosków we wrześniu 2016 roku pobił rekord. Informacja ta sugeruje tym samym, że rynek zaczyna podnosić się po kryzysie, jaki wstrząsnął nim w związku z referendum w sprawie opuszczenia przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że oprocentowanie pożyczek nie może spadać w nieskończoność. W przeciwnym razie banki staną się niewypłacalne, a przecież oprócz zysku muszą także zarabiać pieniądze, które wypłacać będą wszystkim klientom, trzymającym pieniądze na kontach oszczędnościowych i lokatach. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że nadchodzi (albo już nadszedł) najlepszy w ostatnich latach czas na kupno domu w UK. Dlatego, o ile możemy sobie na to pozwolić, zastanówmy się nad takim krokiem właśnie teraz. Niedługo może być już za późno. « 16/01/2017 18:35:43

670-MAKIETA 1 01-23.indd 21

16/01/2017 18:35:46

022

WIADOMOŚCI prawo

Wypadki na śliskiej nawierzchni Okres jesienno-zimowy oznacza pogorszenie się warunków pogodowych. Deszcz i szaruga mają wpływ na nawierzchnię, po której poruszają się pojazdy.

»

Dlatego ważne jest aby w tym okresie nawet najbardziej doświadczeni kierowcy ściągnęli nogę z gazu. Przed udaniem się w drogę pamiętajmy o tym aby odpowiednio przygotować nasz pojazd. Sprawdźmy światła i zachowajmy odpowiedni dystans pomiędzy samochodami. Hamujmy delikatnie abyśmy nie stracili kontroli nad naszym pojazdem. Jeżeli pomimo naszej ostrożności uczestniczyliśmy w wypadku, który nie był spowodowany z naszej winy, wówczas mamy bardzo silne podstawy aby starać się o odszkodowanie. W takiej sytuacji pamiętaj o podjęciu następujących kroków:   Wezwij policję i ambulans na miej sce zdarzenia. Ich obecność jest szczególnie ważna, jeżeli doznałeś poważnych obrażeń. W przypadku lżejszego uszczerbku na zdrowiu obecność Policji i ambulansu nie jest obowiązkowa.   Weź dane sprawcy wypadku. Powinny one zawierać numer rejstracyjny oraz markę i model pojazdu osoby, która spowodowała wypadek, jego imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz dane ubezpieczyciela (nazwa firmy ubezpieczającej i numer polisy).   Zrób zdjęcia miejsca zdarzenia

670-MAKIETA 1 01-23.indd 22

oraz samochodów biorących udział w wypadku.   Sprawdź, czy w pobliżu nie ma osób, które widziały wypadek. Jesli tak, zanotuj dane świadków.   Rozejrzyj się, czy na miejscu wypadku nie ma kamer CCTV. Uzyskanie z nich nagrań pozwoli na dokładne odtworzenie wypadku.   Udaj się do szpitala lub lekarza GP, aby uzyskać odpowiednie, szybkie leczenie urazów doznanych na skutek wypadku.   Zaraportuj wypadek swojemu ubezpieczycielowi. Może mieć to bardzo duże znaczenie w przypadku, w którym strona przeciwna złoży roszczenie przeciwko Tobie. Jeżeli skorzystałeś z usług kancelarii prawnej w zakresie uzyskania odszkodowania, pamiętaj, że Twój ubezpieczyciel powinien o tym wiedzieć. Zapobiegnie to podejmowaniu przez niego działań, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na Twoją sprawę.   Prowadź szczegółowe zapisy doty czące wszystkich urazów fizycznych oraz psychicznych, które wystąpiły po wypadku wraz z wpływem, jaki wywierają one na Twoje życie codzienne. Jeżeli na skutek zdarzenia, na Twoim ciele pojawiły się siniaki lub rany, zrób ich zdjęcia, gdyż mogą stanowić one ważny

dowód przy oszacowaniu wysokości odszkodowania.   Zatrzymaj wszystkie dowody wydat ków poniesionych przez Ciebie na skutek wypadku (rachunki, faktury, paragony). Masz możliwość ubiegania się o odszkodowanie za zniszczoną odzież, kask, telefon komórkowy, koszty podróży, recepty, utracone zarobki, koszty niezbędnej opieki itp. Pamiętaj, że udowodnienie poniesionych przez Ciebie strat i wydatków należy do Twoich obowiązków, dlatego upewnij się, że zatrzymujesz wszystkie rachunki. «

Miałeś wypadek drogowy?

Zadzwoń do DNS Claims na 0208 741 7762. Pomożemy Ci odzyskać należne odszkodowanie!

16/01/2017 18:35:48

023

670-MAKIETA 1 01-23.indd 23

16/01/2017 18:35:51

024

TEMAT NUMERU RAPORT

MI6 – wywiad w służbie Jej Królewskiej Mości Gdyby James Bond starał się o pracę w prawdziwych służbach wywiadowczych, z pewnością by jej nie dostał. Jego metody za bardzo rzucają się w oczy. Brytyjski Secret Intelligence Service, lepiej znany jako MI6, właśnie prowadzi rekrutację.

670-MAKIETA 2 24-43.indd 24

16/01/2017 18:36:42

025 JAREK SĘPEK

»

Jako pionier nowoczesnej służby wywiadowczej, MI6 stawiany jest pod względem skuteczności w jednym szeregu z izraelskim Mosadem czy amerykańską CIA. Jednak, mimo późniejszych sukcesów, początki brytyjskiego wywiadu zagranicznego przypominały bardziej poczynania Monty Pythona niż Jamesa Bonda. Historia MI6 sięga 1909 roku, kiedy to powstała pierwsza agencja do inwigilowania Niemców, mieszkających w Wielkiej Brytanii. W społeczeństwie nasilała się przedwojenna gorączka oraz antyniemieckie nastroje. Coraz częściej padały oskarżenia o szpiegostwo wobec obcokrajowców. Agencję nazwano Secret Service Bureau, a jej szefem został ekscentryczny Mansfield Smith-Cumming, do którego zaczęto zwracać się per „C”. Nowy szef, były kapitan marynarki wojennej, który cierpiał na chorobę morską, miał już na koncie pewne osiągnięcia. Gromadził informacje wywiadowcze w Prusach i na Bałkanach, podając się za niemieckiego biznesmena. Sukces polegał na tym, że nie mówił po niemiecku. W pierwszych latach działalności wywiad zagraniczny zasłynął z przekazywania fałszywych informacji jako faktów. Te czasy otacza cała masa legend i anegdot. To właśnie wtedy agencja twierdziła, że niemieckiego szpiega można poznać po dodatkowym rzędzie zębów w ustach. Wywiad szukał także na terenie Wielkiej Brytanii zmagazynowanej niemieckiej broni, która nie istniała. Pierwszym, głośno odtrąbionym sukcesem, było stworzenie obszernej dokumentacji na temat sterowców, groźnej broni w tamtych czasach. Wywiad był chwalony za swą skuteczność, choć tak naprawdę wszystkie informacje były publicznie dostępne. Wystarczyło je tylko przetłumaczyć z niemieckiego na angielski.

SZPIEGOWSKIE NASIENIE

Czasy Cumminga to także zainteresowanie szpiegowskimi gadżetami i sposobami nad utajnieniem komunikacji. Szczególnie przydatny mógłby być niewidzialny atrament, dlatego w 1915 roku „C” zwrócił się do Uniwersytetu Londyńskiego o pomoc. W pamiętnikach zapisał jednak, że to nie 670-MAKIETA 2 24-43.indd 25

naukowcy, a jeden z jego agentów odkrył, że najlepiej do tego zadania nadaje się ludzka sperma. Był to sposób niewykrywalny przez ówczesne środki i dostępny dla każdego męskiego agenta, który zawsze posiadał zapas świeżego „atramentu”. „C” miał też ciekawy pomysł na rekrutację nowych pracowników. Oficjalnie nie mógł przyznać, że jest z wywiadu, dlatego przedstawiał się jako urzędnik rządowy i w czasie rozmowy dźgał się niespodziewanie nożem w nogę. Jeśli kandydat zemdlał, był to koniec rekrutacji. Oczywiście noga nie była prawdziwa tylko drewniana. „C” stracił ją w wypadku samochodowym we Francji. Chodził przy pomocy laski, w której, jak na szpiega przystało, miał ukryte ostrze. Mimo tak burzliwych początków, do 1918 roku siatka miał już 800 agentów w Europie Zachodniej, którzy donosili na temat ruchu wojsk wroga. W kolejnych latach wywiad wojskowy zmieniał się i rozrastał. W szczytowym momencie miał już 19 wydziałów. MI1 zajmowało się zarządzaniem informacjami, MI11 łamaniem szyfrów, MI2 Rosją i Skandynawią, a MI4 wywiadem lotniczym. Wreszcie wszystkie sekcje zostały wchłonięte przez MI5 i MI6. Służba działała na początku pod wieloma szyldami: Foreign Intelligence Service, Secret Service, MI1(c), Special Intelligence Service, a także C’s organisation. Około 1920 roku nadano jej nazwę Secret Intelligence Service (SIS), używaną jako oficjalną do dziś. Nieformalne miano MI6 (Wywiad Wojskowy, sekcja 6), jako określenie całego wywiadu zagranicznego, przylgnęło do niego w czasie drugiej wojny światowej.

NOWE WYZWANIA

Mimo tak burzliwych początków, do 1918 roku siatka miał już 800 agentów w Europie Zachodniej, którzy donosili na temat ruchu wojsk wroga.

MI6 wiódł absolutny prym na szpiegowskim polu do lat 50. XX wieku, choć później, w czasie zimnej wojny, także wykazywał się aktywnością. We współpracy z CIA doprowadził między innymi do obalenia kilku reżimów, jak w Kongo w 1961 czy Iranie w 1953 roku. Obecnie dowiadujemy się o jego zaangażowaniu w niemal wszystkich ważniejszych konfliktach na świecie – od Bałkanów, przez Libię, aż po Irak i Syrię. Według Aleksa Youngera, obecnego szefa wywiadu zagranicznego, dziś największe zagrożenia to cyberterroryzm oraz rozwój propagandy i dezinformacja. Dlatego MI6 bardzo ściśle współpracuje z kontrwywiadem (MI5) i GCHQ, » 16/01/2017 18:36:42

Fot. Peter Macdiarmid/Getty Images

026

TEMAT NUMERU raport

Wystawa poświęcona brytyjskiemu wywiadowi. Na pierwszym planie portret pierwszego szefa, Mansfielda Smitha-Cumminga

agencją zajmującą się inwigilacją. Ich roczny budżet liczony jest w miliardach funtów i wciąż dodawane są nowe środki. Miarą sukcesu tajnych służb ma być to, że mimo dużego zaangażowania kraju w walkę z islamskimi terrorystami, od 2005 roku, kiedy to w Londynie zginęły 52 osoby, nie było wielkich ataków na Wyspach. W swym niedawnym wystąpieniu publicznym Younger, jedyna osoba z MI6, która może być zidentyfikowana, przyznał, że służby udaremniły już 12 zamachów terrorystycznych od 2013 roku. Do czynników sprzyjających działaniom wywiadu można zaliczyć prawo, pozwalające śledzić niemal każdego i o każdej porze, co jest dość niespotykane w zachodnim świecie. Bezpieczeństwu z pewnością pomaga też położenie na wyspie, ale wywiad odgrywa tu kluczową rolę. Służby starannie dobierają personel, który jest wyjątkowo liczny. Brytyjskie agencje wywiadowcze mają 12 tysięcy pracowników, najwięcej w Europie. Dodatkowo na korzyść służb przemawia doświadczenie, zdobyte w czasie 670-MAKIETA 2 24-43.indd 26

działalności w koloniach i podczas walki z terroryzmem w Irlandii Północnej.

Agenci na start

Według oficjalnych danych, zamieszczonych na stronie internetowej MI6 (sis. gov.uk), służba ta zajmuje się wyszukiwaniem potencjalnych kontaktów, ludzi zbliżonych do kręgów podejrzewanych na przykład o terrorystyczne zamiary. Zadaniem oficerów wywiadu (Intelligence Officer, IO) jest zbadanie takiego kontaktu, jego motywacji i osobowości, oraz ocena tego, czy może być potencjalnym agentem. Oficerowie sami na ogół nie biorą bezpośredniego udziału w akcjach na miejscu. Nie są w stanie za każdym razem przeniknąć w struktury inwigilowanych grup. Dlatego rekrutują ich członków, naukowców i innych ludzi z dostępem do pożądanych informacji. Oficerowie organizują spotkanie i rozpoczyna się budowa relacji partnerskich, opartych na zaufaniu. Potencjalny agent jest osobą, która ryzykuje w tej grze najwięcej. To on dostarcza kluczowych 16/01/2017 18:36:43

027

informacji na temat podejrzanej grupy, donosi na temat używanego sprzętu czy terrorystycznych zamiarów. Specyfiką służb wywiadowczych jest działalność z dala od blasku fleszy i pierwszych stron gazet. Oficjalna historia MI6 kończy się na roku 1949. Wiedzę na temat późniejszych poczynań wywiadu zagranicznego możemy czerpać jedynie z doniesień prasowych i przecieków. W przypadku wywiadu brytyjskiego, państwo oficjalnie potwierdziło istnienie SIS dopiero w 1994 roku. Dziś MI6 na swojej stronie internetowej lakonicznie wspomina o ostatnich sukcesach: zapobieganie atakom terrorystycznym, ochrona olimpiady w Londynie, doprowadzenie do zniszczenia broni masowej zagłady w Libii oraz rozbicie siatki, która sprzedawała technologie nuklearne.

Przekleństwo i błogosławieństwo

Oficerowie wywiadu działają w ścisłej tajemnicy. Według najnowszych wytycznych mają jednak prawo przyznać się 670-MAKIETA 2 24-43.indd 27

rodzinie, gdzie pracują, jeśli poczują taką potrzebę. Nie są uprawnieni, by ujawniać więcej szczegółów. W jednym z  radiowych wywiadów Hugh Bonneville, aktor znany z serialu „Downton Abbey”, wspomniał, że jego matka pracowała dla MI6. Artysta zastrzegł jednak, że nigdy nie mówiła o swojej posadzie, a on sam połączył fakty dopiero lata później. Nie wszyscy są jednak tak ostrożni. John Sawers, poprzedni szef MI6, mało nie stracił pracy po tym, jak jego żona opublikowała na Facebooku informacje na temat całej jego rodziny, łącznie z adresem zamieszkania, zdjęciami przyjaciół i dzieci. Współcześnie wiemy też o kilku osobach, które same zrezygnowały z pracy w MI6, by zająć się pisaniem powieści. Tak było w przypadku Davida Johna Moore Cornwella, znanego pod pseudonimem John le Carré, autora słynnych historii o szpiegach, jak choćby ta: „Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg”. Cała ta aura tajemniczości, otaczająca MI6, sprawia, że bywa on »

Majestatyczny gmach inspirowany był architekturą lat 30., ale także świątyniami azteckimi. Budowę ukończono w 1994 roku, a jej szacunkowy koszt wraz z działką to 152 miliony funtów

16/01/2017 18:36:44

028

TEMAT NUMERU raport

Najbardziej morderczy był Bond Pierce'a Brosnana, z siedemdziesięcioma  sześcioma trupami na koncie często i nie zawsze słusznie utożsamiany z działalnością fikcyjnych postaci. Najsłynniejszą z nich jest oczywiście James Bond. Alex Younger ocenił w wywiadzie dla „Guardiana”, że jest to jednocześnie „przekleństwem i błogosławieństwem”. Dodał także, że „gdyby Bond starał się o pracę, musiałby zmienić trochę swoje zachowanie. Z drugiej strony marka Bonda sprawiła, że MI6 jest najbardziej rozpoznawalną służbą wywiadowczą na świecie”.

Bond, James Bond

Ian Fleming, twórca postaci najsłynniejszego literacko-filmowego szpiega, nie przeszedł rekrutacji do pracy w SIS. Działał natomiast w wywiadzie marynarki morskiej i może dlatego nie zawsze metody pracy Bonda są zgodne z rzeczywistością, począwszy od słynnej „licencji na zabijanie”. W nielicznych i do tego anonimowych wywiadach dla brytyjskich mediów, obecni oficerowie zarzekają się, że nie mają takowego monopolu. Bondowi to nie przeszkadza. Jak 670-MAKIETA 2 24-43.indd 28

wyliczają jego fani, w kilkudziesięciu filmach o swoich przygodach zabił na ekranie ponad 220 osób. Najbardziej morderczy był Bond Pierce'a Brosnana, z siedemdziesięcioma sześcioma trupami na koncie. Dla kontrastu możemy dodać, że Bond pocałował na ekranie 61 kobiet. Najbardziej całuśny był Roger Moore – 20 pań uległo jego czarowi. Ironią jest też fakt, że siedziba jednej z najtajniejszych organizacji jaką jest SIS zajmuje eksponowane miejsce w samym sercu Londynu. SIS Building, zwany też Budynkiem MI6, mieści się przy 85 Vauxhall Cross, nad Tamizą. Majestatyczny gmach inspirowany był architekturą lat 30., ale także świątyniami azteckimi. Budowę ukończono w 1994 roku, a jej szacunkowy koszt wraz z działką to 152 miliony funtów. Budynek jest przystosowany do pracy tajnych służb, dysponuje przestronnymi podziemiami; spekuluje się także, że może mieć specjalny tunel pod rzeką, łączący go z Whitehall. W tym przypadku rzeczywistość

kilka razy przeniknęła się z fikcją. Budynek, za zgodą jego lokatorów, kilka razy pojawił się w filmach z Bondem w roli głównej. Były to „GoldenEye”, „Świat to za mało” i „Śmierć nadejdzie jutro”. W filmie „Skyfall” twórcy pozwolili sobie nawet na wybuch, który doszczętnie zniszczył majestatyczną siedzibę MI6.

Idealny kandydat

– Rewolucja informatyczna fundamentalnie zmieniła środowisko naszego działania – powiedział Younger w niedawnym publicznym wystąpieniu. – Za pięć lat będą dwa rodzaje wywiadów: te, które to rozumieją i się dostosowują, i te, które nie nadążają. Dlatego wszystkie trzy brytyjskie agencje wywiadu – MI5, MI6 i GCHQ są rozbudowywane i zatrudniają nowych ludzi. MI5 powiększy ilość pracowników z 4000 do 5000, a MI6 z 2500 do 3500. Cała operacja ma potrwać cztery lata. Dzisiejsza rekrutacja różni się nieco od poprzednich. Jak relacjonują dawni 16/01/2017 18:36:44

029 szpiedzy, kiedyś na uniwersytetach można było zostać zaproszonym na rozmowę przez kolegę lub wykładowcę. Teraz sieci zarzucone są o wiele szerzej: służba organizuje na uczelniach prezentacje i zachęca do zgłaszania się przy użyciu strony internetowej. – Nie ma „typu szpiega”, którego szukają – twierdzi Harry Ferguson, były agent i autor książki „Spy: A Handbook”. W wywiadzie dla „Guardiana” powiedział, że służby potrzebują niezależnych, samowystarczalnych ludzi. Chodzi o to, by zatrudnić jak największą mieszankę talentów i osobowości. Dodatkowo nową tendencją jest przyjmowanie kandydatów starszych i bardziej doświadczonych życiowo, takich, którzy coś już osiągnęli, ale chcą zmiany. Takim osobom łatwiej oceniać sytuację, mają dystans i doświadczenie, a także mogą łatwiej się ukrywać i pracować pod przykrywką. Secret Intelligence Service, jak sam o sobie pisze na stronie, jest pracodawcą specyficznym i prowadzi żmudną rekrutację. Kandydat powinien spełniać kilka wstępnych warunków. Najważniejszym jest posiadanie obywatelstwa brytyjskiego, ponieważ agencja chroni brytyjskie interesy za granicą. Trzeba mieszkać w tym kraju przez większość czasu w ciągu ostatnich 10 lat. Od tej ostatniej zasady jest jednak kilka wyjątków – jeśli kandydat studiował za granicą, służył za granicą w brytyjskiej armii albo mieszkał za granicą z rodzicami. Ponadto, przynajmniej jedno z rodziców kandydata musi mieć obywatelstwo brytyjskie lub istotne więzy z Wielką Brytanią. Jeśli aplikant ma dwa paszporty, nie jest to dyskwalifikujące, ale zostanie poproszony o zrzeczenie się drugiego. W pierwszym etapie sprawdzana jest także historia chorób i przeprowadzany test na obecność narkotyków w organizmie. Kandydat odpada, jeśli zażywał ecstasy czy kokainę w ciągu ostatnich 12 miesięcy, lub cannabis czy amfetaminę w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Należy przygotować się także na prześwietlenie całej historii życia, łącznie ze sprawami finansowymi. MI6 szuka nie tylko oficerów wywiadu, ale także biznesmenów, pracowników kadr, naukowców, inżynierów i językoznawców.

#jestemSzpiegiem

Mimo braku licencji na zabijanie, przepytywani przez „The Telegraph” anonimowi oficerowie chwalili sobie swoje zajęcie. Choć może nie jest tak ekscytujące jak pokazują to filmy, to jednak pełne przygód i wyjazdów w egzotyczne miejsca. Kandydat do pracy w MI6 powinien zadać sobie jednak jeszcze jedno pytanie i wcale nie chodzi tu o kwestie moralne związane ze szpiegowaniem innych. Oficerowie wywiadu działają w świecie tajemnym i nie mogą chwalić się swoimi osiągnięciami. Dlatego, paradoksalnie, w XXI wieku i przy powszechnym dostępie do Internetu, najtrudniejszym może okazać się opanowanie pewnej pokusy. Jakiej? Wrzucenia na Facebooka selfie z unieszkodliwionym terrorystą. Potrafilibyście się oprzeć? « 670-MAKIETA 2 24-43.indd 29

16/01/2017 18:36:45

Fot. Ulrich Baumgarten via Getty Images

030

komentarz tygodnia polityka

Trump mówi cyrylicą Przyjazne stosunki Rosji ze Stanami Zjednoczonymi to dobra wiadomość dla świata. I szansa dla Unii Europejskiej na głębszą integrację, a dla Polski na przewartościowanie polityki wobec Moskwy i Berlina. Radosław Zapałowski

»

Niecały tydzień przed zaprzysiężeniem Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych portal BuzzFeed opublikował 35-stronicowy raport o powiązaniach Donalda Trumpa z Rosją. Autorem ma być były agent brytyjskiego wywiadu. Po wielu latach pracy w Rosji ma tam świetne kontakty i świadczy usługi każdemu, kto zechce zapłacić. Zleceniodawca się znalazł wśród politycznych rywali Trumpa, natomiast źródła podzieliły się swoją wiedzą o tym, jakie to kompromitujące materiały zebrały rosyjskie służby wywiadowcze. Wybuchła polityczna i medialna burza, mimo że żadna z poważnych redakcji, którym materiały były pokazywane, nie była w stanie zweryfikować ich wiarygodności. Ani powiązań ludzi Trumpa z przedstawicielami Kremla, ani wspierania jego kandydatury, ani tym bardziej seksualnych 670-MAKIETA 2 24-43.indd 30

orgii wyprawianych na część amerykańskiego biznesmena i filmowanych z ukrycia przez rosyjskie służby. To jednak bez znaczenia. W świat poszedł komunikat, że amerykański prezydent jest prowadzony przez Rosję i sterowany przez Putina. Ekipa Trumpa nie była zaś w stanie zapanować nad medialną burzą, a sam Trump popadł w konflikt nie tylko z dziennikarzami, ale także ze służbami USA. Prezydent chaosu, jak go wcześniej na tych łamach nazwaliśmy, parafrazując nieco wypowiedź Jeba Busha, zaczyna pełnienie urzędu od armagedonu. Jednak, mimo że raport wzbudza emocje, ekscytację i ma wydźwięk, jak z filmu szpiegowskiego, to jednak w kontekście międzynarodowego ładu i porządku oraz globalnej polityki jest praktycznie bez znaczenia. Realia są bowiem takie, że dziś Donald Trump zostanie zaprzysiężony na 45 prezydenta Stanów Zjednoczonych, kraju z największą armią i wciąż najsilniejszą

gospodarką na świecie. Od dziś będzie liderem wolnego świata i będzie tworzył relacje z Federacją Rosyjską. A te dla globalnego ładu i porządku są kluczowe, zaś obopólna chęć złagodzenia napięć oraz konfliktów między prezydentem USA i prezydentem Rosji to w zasadzie dobra wiadomość.

USASRR

Cała afera wywołana przez BuzzFeed może nieco popsuć relacje na linii Waszyngton – Moskwa. Przynajmniej na początku, bo Trump być może będzie chciał pokazać, że nie jest żadnym agentem Kremla i nieco zaostrzy kurs oraz retorykę. W procesie długofalowym te stosunki jednak się unormują. Nie tylko dlatego, że szpiegostwo jest powszechne, a historia pokazuje, że „teczki”, próby szantażu czy haki w międzynarodowych stosunkach nie odgrywają aż tak ważnej roli. Ważniejsze od per16/01/2017 18:36:47

031 sonalnych animozji są wspólne interesy. I to znacznie lepiej wyjaśnia „łagodny” (według krytyków) Trumpa stosunek do Rosji. Żeby to pojąć wcale nie trzeba spiskowych teorii ze służbami specjalnymi, prostytutkami i byłymi agentami brytyjskiego wywiadu. Przyjacielski stosunek Trumpa do Putina wynika z czystej pragmatyki i politycznej strategii. Donald Trump nie uważa i nigdy nie uważał Rosji za zagrożenie ani dla USA ani dla zachodnich wartości. Obaj politycy zgadzają się, że największym problem dla globalnego ładu jest Państwo Islamskie i destabilizacja Bliskiego Wschodu. Obaj uważają również, że najlepszym rozwiązaniem jest akcja militarna, wymierzona w islamskich terrorystów. Bez względu na koszty i ofiary (jak np. w Aleppo). Pryncypia są ważniejsze niż cywilne ofiary, kryzys humanitarny czy moralność. I to właściwie tyle. Można się z tymi tezami zgadzać lub nie. Można uważać tę politykę za błędną, ale nie znaczy to wcale, że jeśli wcześniej kandydat na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, a dziś głowa państwa zgadza się ze swoim odpowiednikiem w Moskwie, to automatycznie oznacza, że jest agentem Kremla. USA i Rosja mogą robić i często robią wspólne interesy na arenie światowej. A dobre stosunki między mocarstwami mogą tylko pomóc w rozwiązywaniu palących problemów. Np. ukoić nieco nerwy Korei Południowej i Japonii, politycznie pacyfikując Korę Północną. Albo podciąć nieco ambicjonalne skrzydła Chinom, które starają się zwiększyć swoje wpływy w regionie Morza Południowochińskiego. Być może te przyjazne relacje na linii Waszyngton – Moskwa oraz ich wspólne działania pozwolą w końcu rozwiązać niekończący się kryzys na Bliskim Wschodzie. Dobre relacje między prezydentami USA i Rosji to szansa, a nie zagrożenie. Również dla Polski i Europy.

Lord Vader Putin

Problem polega na tym, że w ostatnich latach Vladimir Putin stał się głównym złym. Przynajmniej w medialnej narracji. Lordem Vaderem światowej polityki, którym straszy się dzieci. Skutecznie. Zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej gdzie społeczeństwa mają bolesne doświadczenia z rosyjskim imperializmem. Ten uzasadniony i zrozumiały lęk przekłada się jednak na emocjonalną i błędną politykę wobec Moskwy, polega670-MAKIETA 2 24-43.indd 31

jącą głównie na antagonizowaniu i drażnieniu sąsiada. W polskiej narracji Putin chciałby zepchnąć III RP do Morza Martwego, bo w Bałtyku mieści się ona tylko na sztorc. Prezydent Rosji rad by mieć granicę z Niemcami i przesyłać im ropę metodą usta-usta. Dlatego też ze strony polskiej cyklicznie pojawiają się żądania wobec Stanów Zjednoczonych ulokowania w Polsce wojsk NATO. Miałoby to uchronić nas przed rosyjską agresją. Polskie elity bez względu na poglądy w tej kwestii są jednogłośne, nie rozumieją jednak prawdy starej jak wojny i sojusze: czym innym jest udzielanie gwarancji, a

wartościowanie i zdefiniowanie swojej polityki wobec Moskwy. Europa Wschodnia położona na zachód od Rosji nigdy nie była, nie jest i nie będzie siedzibą ważnych interesów USA, znaczącym dla nich polem działań. Ameryka nie chce, żeby to się zmieniło. Trump jest pierwszym prezydentem, który mówi to bez ogródek, zamiast słać frazesy jak jego poprzednicy. Być może otworzy to w końcu oczy polskim elitom politycznym na to, że jedynym wartościowym sojusznikiem, którego mamy są Niemcy. I to z Berlinem powinniśmy zacieśniać stosunki nie tylko dlatego, że mimo katastrofalnej

czym innym lub wręcz odwrotnym ich dotrzymywanie. NATO się miga od lokowania u nas swoich baz i sił zbrojnych nie dlatego, iż wie, że Rosja jest za słaba, żeby sięgać po ziemie, które ZSRR utracił. Zachód dał Rosji obietnicę nieprzesuwania na wschód i południe swojego potencjału militarnego w zamian za zgodę Rosji na wstąpienie do NATO członków krajów dawnego Układu Warszawskiego. Był to dobry dla Polski interes i nie ma powodu, żeby psuć tę umowę. Ewentualne łamanie przez Zachód jego zobowiązań wobec Rosji uaktywnia imperializm Kremla, dotrzymywanie zaś zobowiązań wzajemnych łagodzi potencjalne konflikty. Wiarołomne wobec Rosji byłoby przesuwanie ku jej granicom sił militarnych NATO. Groziłoby ono destabilizacją wschodnich ziem paktu, pchałoby Moskwę do zbrojnych kontrdemonstracji. Niebezpiecznie dla Polski zaogniałoby stosunki. Zachęcało Kreml do rozładowywania rosyjskich problemów wewnętrznych jakimiś demonstracjami czy operacjami na wschodnich terenach NATO. Paradoksalnie więc jednoznacznie przyjazne stanowisko Donalda Trumpa wobec Rosji może być dla Polski i pozostałych krajów regionu szansą na prze-

polityki zagranicznej prowadzonej przez PiS Niemcy wciąż liczą na dobre relacje z krajami Wschodu, ale również dlatego, że Moskwa ze zdaniem Berlina się liczy. Niemcy zaś doskonale zdają sobie sprawę z tego, że Rosja pręży muskuły, żeby ukryć przed własnym społeczeństwem, że jest państwem słabnącym. Nie stać jej na „połykanie” Polski ani innych krajów regionu, nawet gdyby chciała. Zapowiedzi Donalda Trumpa z kampanii wyborczej o wycofywaniu nakładów na wojska NATO w Europie też są szansą. Tym razem dla Unii, która może w końcu poczuć konieczność zacieśniania integracji i stworzenia wspólnej europejskiej armii. To po politycznym kacu spowodowanym Brexitem i powszechnym pesymizmie panującym w Brukseli może dać długo oczekiwany impuls do działania, na nowo ożywić hasło „więcej Europy”, wzmocnić spójność krajów członkowskich oraz powstrzymać tendencje odśrodkowe. Światowy ład się zmienia. Ameryka i Rosja na nowo określają swoje relacje oraz interesy. Reszta większych i mniejszych globalnych graczy też powinna. Spokój między nuklearnymi potęgami umożliwia tworzenie innych, być może lepszych strategii, politycznych wizji, rozwiązań i sojuszy. «

W świat poszedł komunikat, że amerykański prezydent jest prowadzony przez Rosję i sterowany przez Putina. Ekipa Trumpa nie była zaś w stanie zapanować nad medialną burzą

16/01/2017 18:36:48

Fot. PAP / Radek Pietruszka

032

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Sejm od kuchni

Minister Kuchciński w Sejmie w otoczeniu licznej ochrony. Prawdopodobnie boi się, że dostanie kamerą od dziennikarzy

Jeśli Komisja Europejska będzie miała jakiekolwiek zastrzeżenia, co do legalności polskiego budżetu i nie wypłaci Polsce setek milionów euro, to Polski budżet się po prostu zawali. Nie pomoże wtedy nawet hasło „wina Tuska”. A z programu 500+ nie zostanie nawet na wino.

»

Zaczęło się od tego, że marszałek Kuchciński dał ponieść się emocjom i zawiesił „boguduchawinnego” posła Szczerbę. Jeśli każdy marszałek tak by się miał obrażać, to w poprzedniej kadencji, wykluczona powinna być z połowa posłów PiS-u z Jarosławem Kaczyńskim na czele – za blokowanie mównicy z tabletem z Glińskim w środku. Kuchciński musiał czuć, że lekko skrewił, bo bał się przyznać przed prezesem, że zamówił kanapki. Myślał, że kłamstewko jakoś przejdzie, a tu prezes wywalił w wywiadzie dla prasy ogólnopolskiej, że to był pucz, bo ktoś z opozycji zamówił kanapki. Znaczy się przygotowywali wcześniej. Potem się okazało, że jednak to był pan marszałek. Jednak pucz pozostał. Pozostał w głowie prezesa i pozostał w przekazie dnia posłów Prawa i Sprawiedliwości. Pucz pozostał też na sali sejmowej. Puczu pilnowała policja w liczbie około siedmiu tysięcy policjantów, a na ochronę praktycznie pustego sejmu w dniach przerwy w obradach wydano 2,5 mln polskich złotych. Dla porównania: roczny budżet na ochronę zabytków w całej Polsce wynosi mniej jak milion złotych. Jakby nie patrzeć ludzki pan, który ochronił pucz bez względu na koszty. Nie 670-MAKIETA 2 24-43.indd 32

dość, że tu totalna opozycja przeszkadza w demokracji narodowej, to on, ten pan, chroni puczystów bardziej jak swoje dzieci. Czy tam kota… Jeśli ktoś myśli, że budżet go nie dotyczy, to myli się tak bardzo jak ci, którzy mówili, że ziemia jest płaska, a potem, że słońce kręci się wokół ziemi. Bo może i nie widać na pierwszy rzut oka, że ziemia jest okrągła i lata sobie po orbicie słonecznej, ale nie zmienia to faktu, że tak po prostu jest. Podobnie jest z budżetem. To, że nie widzimy wpływu budżetu na nasze życie codzienne, nie oznacza, że tego wpływu nie ma. Jeśli nie będzie pieniędzy w budżecie, to nie będzie pieniędzy wszędzie tam, gdzie pieniądze z budżetu się wydaje. Nie będę pisał tutaj o drogach (przecież wiadomo, że i tak budowane są dla Niemców, a nie dla Polaków), nie będę pisał o mieszkaniach. Ale napiszę o podstawowych rzeczach. Nie będzie pieniędzy na renty, emerytury, nauczycieli, służbę zdrowia – czyli karetki, szpitale etc. – policję, straż pożarną, zasiłki i na pińcet plus tyż nie bydzie. Że niby niemożliwe? O bankructwie Grecji też tak mówili. W to, że komuna upadnie też mało kto wierzył. Że o Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich nie

wspomnę. Zresztą ten żal za ZSRR w PiS-ie żyje chyba dosyć mocno, bo coraz to więcej jest tam działaczy rodem z byłego systemu. Jak to mówią: Modli się pod figurą, a ma diabła za skórą. Przed zawieszeniem protestu i blokady mównicy sejmowej, z Komisji Europejskiej poszedł jasny sygnał, że UE tolerować braku mechanizmów demokratycznych nie będzie. Co ważne, potępili obecne rządy nawet europejscy koalicjanci. Bo to, że posłowie PiS mówią, że są mechanizmy kontrolujące demokrację, to nie znaczy, że one rzeczywiście są. Bo posłowie po prostu tylko tak mówią. Podobnie jak z Tuskiem. Posłowie i ministrowie mówią, że Tusk chce wrócić do Polski, ale tylko tak mówią. To jest takie gadanie z siedzenia na stołku, który gdzieś tam sobie lewituje oderwany od wszystkiego, z punktu widzenia Polski jako pępka świata. A pępkiem świata Polska nie jest. Niestety. Jeśli jesteś politykiem międzynarodowym, to zamieniłbyś swoje stanowisko na jakąś niepewną opozycję w Polsce? No chyba, że minister Waszczykowski wymyśli nowy kraj na mapie świata. Ale znowu. Jeśli minister Waszczykowski mówi, że istnieje taki kraj jak San Escobar. To tylko tak mówi. « 16/01/2017 18:36:50

033

670-MAKIETA 2 24-43.indd 33

16/01/2017 18:36:51

034

raport SPOŁECZEŃSTWO

Życie w 2017 Jakie wydarzenia w tym roku powinny skupić naszą uwagę? Które z nich mogą mieć największy wpływ na zwykłe życie mieszkańców Wielkiej Brytanii? Na to pytanie starali się odpowiedzieć dziennikarze i eksperci magazynów „The Wired” oraz „The Economist”.

Opracował Piotrek Dobroniak

»

Bez wątpienia największą niewiadomą pozostaje dalej sprawa Brexitu. Pomimo zapewnień Theresy May, dalej nie wiadomo, czy Brexit w ogóle będzie. Co prawda brytyjska premier cały czas mówi, że to już przesądzone, jednak nawet ona nie może stawiać się ponad prawem. A według brytyjskiego dziennika „The Guardian”, Supreme Court zamierza podtrzymać wcześniejszą decyzję sądu mówiącą, że ogłoszenie Brexitu może się odbyć dopiero po głosowaniu w parlamencie. Samo referendum nie jest według brytyjskiego prawa wiążące.

BREXIT

Pozostaje wtedy pytanie, dlaczego May chce mimo wszystko – wbrew regula670-MAKIETA 2 24-43.indd 34

cjom prawnym – ogłaszać Brexit. Po to, żeby ktoś potem mógł tę decyzję podważyć? Czy już przygotowuje teren pod kolejne wybory parlamentarne? Może tak się stać (jest to oczywiście jeden z wielu scenariuszy, ale jak najbardziej możliwy), bo gdy Brexit przepadnie w głosowaniu w parlamencie, rząd Theresy May będzie zmuszony podać się do dymisji. Oczywiście z drugiej strony pozostaje Jeremy Corbyn jako lider Partii Pracy. Lecz ten nieoczekiwanie ogłosił, że Wielkiej Brytanii będzie lepiej bez UE. Co może oznaczać, że pomimo pewnych wątpliwości, głosowanie w parlamencie może przejść. Chyba, że lider laburzystów zagra na przedwczesne wybory. Cóż, polityka. Dziennikarz „The Economist”, Jeremy Cliffe zatytułował swój tekst o Brexicie dosyć dramatycznie – „W oczekiwa16/01/2017 18:36:54

035 niu na upadek” (w oryginale: „The wait before the fall” – przyp. red.). Widać zatem jednoznacznie, że Theresa May nie ma łatwo w trwaniu w drodze do Brexitu. A trzeba zaznaczyć, że dotychczasowy plan negocjacji brexitowych był krytykowany dosłownie przez wszystkich – polityków opozycji, również tych rządowych, nie mówiąc już o ekspertach i dziennikarzach. Generalnie prognozy nie są dobre. Niskie notowania rodzimej waluty są dobre, jeśli jakiś kraj opiera swoją gospodarkę na exporcie. Jednak Wielka Brytania do takich krajów nie należy, zatem niski funt oznacza podwyżki i  droższe życie przeciętnego Brytyjczyka. Według utrzymującej się powszechnej opinii to nie dosięgnie tych, którzy głosowali za wyjściem z UE, ponieważ większość z nich siedzi na benefitach. Jednak nawet dla tych ludzi nie ma dobrej informacji. Niskie dochody budżetowe to jeszcze większe cięcie zasiłków. Zatem bez względu na to, czy za wyjściem głosowali bogaci bankierzy z  City czy „beneficiarze” z północnej Anglii, wszyscy odczują wyjście na własnej skórze.

EKONOMIA

Bo właśnie o to się wszystko rozbija. Bank Anglii szacował przed Brexitem, że wzrost PKB Wielkiej Brytanii w 2017 roku będzie oscylował w granicach 2.3 proc. i delikatnie spadnie do 2,2 proc. w roku 2019. Jednak po ogłoszeniu przez rząd wejścia na drogę zmierzającą do opuszczenia Unii Europejskiej, prognozy zmieniły się odpowiednio – 1,4 proc. w 2017 i dobrnie do 1,6 proc w 2019 roku. Spadek jest zatem znaczny, biorąc pod uwagę twarde liczby, ponieważ PKB w UK wynosi ponad 37 tys. funtów na jednego mieszkańca. Oczywiście można liczyć właśnie na export, ale jak zaznacza Callum Williams z „The Economist” – nie będzie boomu eksportowego, ponieważ Wielka Brytania więcej importuje, niż eksportuje. Analitycy zastanawiają się na ile Wielka Brytania poradzi sobie będąc samotną – dosłownie i w przenośni – wyspą w Europie. Do tego dochodzi jeszcze umowa handlowa pomiędzy UE a Kanadą. Po wyjściu z UE, Wielka Brytania nie będzie beneficjentem tej umowy, a wydaje się, że to właśnie rząd UK najbardziej naciskał (poza Francją) na jej ratyfikowa670-MAKIETA 2 24-43.indd 35

nie. Oczywiście można mówić o tym, że Brytyjczycy po prostu będą musieli rozszerzyć swoje negocjacje o  inne kraje, w tym spoza Unii Europejskiej. Jest jednak problem. Wielka Brytania nie posiada tylu wyspecjalizowanych negocjatorów. Istnieje zatem ryzyko, że jakość nowych umów międzynarodowych pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a resztą świata będzie co najmniej dyskusyjna.

TECHNOLOGIE

Rządowe agencje coraz częściej sięgają po nasze dane, które pojawiają się w Internecie. Nie ma co się dziwić, jest

Niskie notowania rodzimej waluty są dobre, jeśli jakiś kraj opiera swoją gospodarkę na exporcie. Wielka Brytania do takich krajów nie należy, zatem niski funt oznacza podwyżki i droższe życie przeciętnego Brytyjczyka. Bez względu na to, czy za wyjściem głosowali bogaci bankierzy z City czy „beneficiarze” z północnej Anglii, wszyscy odczują wyjście na własnej skórze to jedna z najłatwiejszych dróg, żeby dowiedzieć się sporo o kimś bez jego wiedzy. Eksperci „The Wired” przewidują, że właśnie z tego powodu coraz więcej ludzi będzie używało szyfrowanych połączeń i serwerów, które zapewnią im prywatność. W 2017 roku według prognoz, pierwszy raz w historii ponad połowa populacji Ziemi stanie się internautami, a trend ten będzie się tylko rozwijał dalej. Jeśli chodzi o technologie mobilne, to coraz więcej będą mieli do powiedzenia gracze spoza wielkiej trójki – Apple, Samsung oraz Huawei. Coraz częściej klienci będą wybierali tańsze, » 16/01/2017 18:36:54

036

raport SPOŁECZEŃSTWO

W związku z zagrożeniem terrorystycznym służby będą chciały nas coraz bardziej inwigilować

ale sprzętowo podobne do „majorsów” – jeśli ich nie przewyższające – modele smartfonów. Już teraz mało znane firmy potrafią wyprodukować lepsze i bardziej wydajne zarówno sprzętowo jak i energetycznie modele. Rok 2017 będzie też rokiem wielkiego powrotu smartfonów z logiem Nokii.

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE

Na pewno największy wpływ na relacje pomiędzy krajami będą miały trzy, cztery kraje – USA, Rosja, Chiny i Turcja. W  USA po zmianie prezydenta zapewne zmieni się również doktryna handlowa i militarna. Przynajmniej może się zmienić w założeniu. Prezydent Trump uważa bowiem, że większość umów międzynarodowych działa na niekorzyść Stanów Zjednoczonych. Zupełnie inaczej niż Barack Obama i jego poprzednicy, którzy stawiali międzynarodowy spokój nad interesy USA. Przynajmniej tak się działo w przekonaniu Donalda Trumpa.

Rosja podejmie próby odzyskania swojego miejsca w świecie jako rozgrywające mocarstwo. Ze względu na to, że gospodarczo będzie jej trudno, Władimir Putin użyje do tego sił militarnych oraz bazy surowców, jakie posiada ten kraj. Przypadek zaangażowania się w  wojnę w  Syrii może przestać być przypadkiem, a  stanie się rutyną. Przy takim stanie rzeczy Turcja będzie dążyła do ograniczenia wpływów Rosji na kraje muzułmańskie, jednocześnie rozpychając się na arenie międzynarodowej. Rządy Erdoğana będą raczej rządami spalonej ziemi i pokazu siły, a nie dyplomacji. Poza tym „władca” Turcji ma w ręku mocną kartę przetargową – setki tysięcy uchodźców, których może przestać pilnować na swoim terytorium. Chiny, oprócz stałych punktów militarnych wokół swojego terytorium, będą kontynuować ofensywę gospodarczą. Początki już widać. Pierwszy pociąg z towarem z Chin dojedzie do Wielkiej Brytanii jeszcze w styczniu.

W opracowaniu redakcja opierała się na depeszach Polskiej Agencji Prasowej oraz wydaniach specjalnych magazynów „The Wired” oraz „The Economist”: „The Wired World in 2017. Annual Trends Briefing” oraz „The Economist. The World 2017”.

670-MAKIETA 2 24-43.indd 36

16/01/2017 18:36:58

037 UNIA EUROPEJSKA

To, że czeka nas kolejna fala terroryzmu religijnego, to niemal pewne. Pytanie tylko, czy służby specjalne Wielkiej Brytanii sobie z tym poradzą. Na razie nie dochodzi do większych incydentów, jednak coraz częściej słychać o działaniach służb, które co jakiś czas pojawiają się w różnych miejscach kraju, aresztując osoby powiązane z tzw. Państwem Islamskim. Rok 2017 może stać się rokiem, kiedy w Wielkiej Brytanii – a na pewno w Anglii i Walii – wszyscy policjanci będą nosili broń palną. Rozmowy na ten temat były jednymi z pierwszych, jakie rozpoczęły ten rok. W związku z zagrożeniem terrorystycznym służby będą chciały nas coraz bardziej inwigilować. Na pierwszym miejscu będzie to na pewno Internet, ale na pewno będą to też inne strefy życia. Bezpieczeństwo na lotniskach, promach i dworcach kolejowych będzie na pewno priorytetem. Na walkę z terroryzmem Wielka Brytania będzie wydawała coraz więcej pieniędzy, a po wyjściu z UE te wydatki na pewno będą musiały być jeszcze większe. « 670-MAKIETA 2 24-43.indd 37

Styczeń

Lipiec ŠŠ W Niemczech rozpocznie się szczyt

najbardziej rozwiniętych krajów G20

ŠŠ Kanada będzie świętować ustanowie-

nie jednolitego państwa z trzech kolonii brytyjskich

Sierpień ŠŠ 21 sierpnia Amerykanie będą mogli oglądać zupełne zaćmienie słońca

ŠŠ Mija właśnie dziesięć lat odkąd Steve Jobs pokazał nowego iPhone’a

Luty ŠŠ Rozdane zostaną nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej

ŠŠ Odbędzie się World Hijab Day Marzec ŠŠ W Finlandii będą od marca możliwe

śluby par tej samej płci ŠŠ Holendrzy wybiorą nowy parlament

Kwiecień ŠŠ Amerykanie będą obchodzili setną rocznicę udziału w I wojnie światowej, nazywanej jeszcze wtedy „wielką”

ŠŠ W tym miesiącu minie też 20 lat od śmierci księżnej Diany

Wrzesień ŠŠ Książę Karol będzie najdłużej panują-

cym księciem Walii. Dotychczasowy rekord należał do księcia Alberta ŠŠ Odbędą się wybory powszechne w Norwegii, Niemczech i Nowej Zelandii

Październik ŠŠ Pięćdziesięciolecie śmierci Che Guevary ŠŠ Pięćsetlecie ogłoszenia swoich tez przez Martina Luthera

Listopad ŠŠ Setna rocznica rewolucji październikowej z 1917 roku

ŠŠ Prawie miliard ludzi będzie obchodzić Dzień Ziemi – największe świeckie święto na świecie

Maj ŠŠ Francuzi wybiorą nowego prezy-

Grudzień ŠŠ Korea Południowa będzie wybierać

nowego prezydenta ŠŠ Finlandia będzie obchodzić stulecie niepodległości Fot. Sarunyu L / Shutterstock, Inc.

TERRORYZM

Wybrane wydarzenia na świecie w 2017 roku Fot. David Paul Morris / Getty Images

Wszyscy będą z niepokojem patrzeć na wyniki wyborów, jakie odbędą się w kilku krajach – w tym najważniejsze będą wybory prezydenckie we Francji oraz wybory powszechne w Niemczech. Od ich wyników będzie zależała jedność Unii Europejskiej. Jeśli wygrają ruchy skrajnie prawicowe, rozpad Unii będzie niemal pewny. Skorzysta na tym oczywiście Rosja i to właśnie ona jest najbardziej zainteresowana tym, żeby podburzać nastroje nacjonalistyczne i narodowe. Pod znakiem zapytania stają też gospodarka i finanse państw UE. Zacznijmy od Polski, co do której istnieje pewne zastrzeżenie odnośnie przegłosowania budżetu. To, że politycy w Polsce mówią, że jest to budżet legalny, to nie oznacza, że tak jest w rzeczywistości. Theresa May mówi, że nie potrzebuje zgody parlamentu na wprowadzenie Brexitu, co oczywiście nie oznacza, że rzeczywiście nie potrzebuje. Do tego sektor bankowy Włoch staje się coraz bardziej niewydolny, a to jest trzecia gospodarka Unii Europejskiej. Jeśli coś upadnie we Włoszech, to pociągnie za sobą resztę Unii.

denta

ŠŠ Spotkają się liderzy krajów G7 Czerwiec ŠŠ Najbardziej prestiżowe regaty świata – America’s Cup – zakończą się na Bermudach. ŠŠ UE obniży rozmowy roamingowe na swoim terenie

ŠŠ Na ekranach kin pojawi się ósma część sagi „Gwiezdne wojny”

16/01/2017 18:37:01

Fot. PAP / Maciej Kulczyński

038

LUDZIE WSPOMNIENIE

Zygmunt Bauman na zdjęciu z 8 września 2011 r.

Brytyjscy naukowcy składają hołd prof. Baumanowi Znani socjologowie złożyli hołd prof. Zygmuntowi Baumanowi, który 9 stycznia zmarł w Leeds, w wieku 91 lat. Jak podkreślali, jego prace na stałe weszły do akademickiego kanonu lektur obowiązkowych

670-MAKIETA 2 24-43.indd 38

Jakub Krupa, PAP

»

Zygmunt Bauman, jeden z najwybitniejszych i najczęściej cytowanych na świecie polskich akademików, twórca koncepcji „płynnej nowoczesności”, zmarł w swoim domu w Leeds w Wielkiej Brytanii. „Wniósł niebywały, wyjątkowy wkład w socjologię i szersze nauki społeczne” – napisał profesor socjologii John Scott, członek rady Brytyjskiej Akademii Nauk (British Academy). Jak ocenił, „idee Baumana znajdują się w samym sercu wszystkich międzynarodowych debat o trendach dotyczących społeczeństwa, a badania dotyczące <<płynnej nowoczesności>> pozostaną fundamentem głębokich dyskusji o problemach, z którymi zmagamy się współcześnie”.

– Wraz ze śmiercią Zygmunta Baumana świat, brytyjskie życie akademickie i socjologia straciły wspaniałego akademika, którego teksty pozostaną obowiązkową lekturą przez lata – stwierdziła profesor Lynn Jamieson z Uniwersytetu Edynburskiego, przewodnicząca Brytyjskiego Stowarzyszenia Socjologicznego. – Jego diagnoza dotycząca kruchości relacji międzyludzkich, niepewności życia społecznego w „płynnej nowoczesności” jest powszechnie cytowana przez brytyjskich socjologów, od studenta pierwszego roku po doświadczonych akademików – podkreśliła. Jej zdaniem „prace Baumana zawsze prowokowały do myślenia, a angażujący i przystępny sposób pisania rozszerzył jego zasięg daleko poza świat akademii”. 16/01/2017 18:37:02

039 Z kolei profesor Richard Sennett z Uniwersytetu Nowojorskiego (New York University) i London School of Economics and Political Science, który wielokrotnie współpracował z Baumanem, ocenił, że twórczość Baumana była „niesamowicie świeża i kreatywna, szczególnie w starszym wieku”. – Nigdy nie zestarzał się intelektualnie – podkreślił. Zgodziła się z nim profesor Melinda Mills, dziekan wydziału socjologii na Uniwersytecie Oksfordzkim. Nazwała Baumana „kontrowersyjnym i płodnym autorem, który wyrósł na znanego na całym świecie akademika, połączył filozofię z badaniami nad biedą, globalizacją i Holokaustem”. Jak oceniła, jego publikacje – w szczególności „Nowoczesność i zagłada” oraz „Płynna nowoczesność” – „zmieniły sposób myślenia o władzy biurokratycznej, a także niepewności oraz kruchości kondycji ludzkiej”. – Stał się symbolem ruchów antyglobalistycznych i obrony marginalizowanych – wskazała. Zygmunt Bauman urodził się 19 listopada w 1925 r. w Poznaniu w niepraktykującej rodzinie polsko-żydowskiej. Wojnę spędził w Związku Sowieckim. Służył w 4. Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego, z którą przeszedł szlak bojowy do Berlina. W odbudowującej się po wojnie Polsce Zygmunt Bauman studiował w Akademii Nauk Społecznych i Politycznych w Warszawie, następnie na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie został asystentem socjologa marksistowskiego Juliana Hochfelda. W 1968 r. z powodu antysemickiej nagonki związanej z tzw. wydarzeniami marcowymi władze PRL usunęły Baumana z Uniwersytetu Warszawskiego, na którym jako doktor habilitowany kierował Katedrą Socjologii Ogólnej. Bauman opuścił Polskę i po krótkim okresie spędzonym w Izraelu (wykładał tam na uniwersytetach w Tel Awiwie i Hajfie) wyjechał na stałe do Wielkiej Brytanii, gdzie od 1971 r. związał się z uniwersytetem w Leeds, na którym do 1990 r. kierował Katedrą Socjologii. Po powrocie do Polski w 1992 r. Bauman uczestniczył w życiu publicznym – wydawał książki, pisał eseje. W 2004 r. został rektorem Uniwersytetu Powszechnego im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach k. Białowieży na Podlasiu. Wśród najważniejszych prac Baumana jest m.in. wydana w 1989 r. „Nowo670-MAKIETA 2 24-43.indd 39

czesność i zagłada”, za którą Bauman otrzymał Europejską Nagrodę Amalfi, a w 1998 r. prestiżową nagrodę im. Theodora W. Adorno. W książce Bauman wskazuje, że Holokaust i systemy totalitarne były wynaturzoną, ale logiczną konsekwencją działania racjonalnych, biurokratycznych mechanizmów sprawowania władzy. Z tego powodu – jak przestrzega autor – totalitaryzm i związane z nim zbrodnie mogą się powtórzyć. Bauman pisze tam m.in., że Holokaust „pojawił się jako rezultat niezwykłego spiętrzenia czynników, z osobna całkiem

tie, ponieważ duża część społeczeństwa „podliczyła koszty wolności i doszła do wniosku, że przydałoby się więcej bezpieczeństwa”. – Ludzie są gotowi oddać sporą część krwawo wywalczonej wolności na rzecz tego, by świat zrobił się bardziej przejrzysty, pozbawiony niespodziewanych sytuacji. (...) Nie pamiętają co znaczy żyć, kiedy wolności nie ma i są gotowi wolność oddać. Zawiodą się, to jest pewne. Aby to zrozumieć trzeba doświadczyć życia w świecie, gdzie wolności nie ma – mówił.

zwykłych i normalnych, a odpowiedzialność za takie spiętrzenie należy przypisać nowoczesnemu państwu”. Inne książki Baumana to m.in. „Europa – niedokończona przygoda”, „Płynna nowoczesność”, „Płynne życie”, „Razem osobno”, „Wspólnota. W poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie”, „Życie na przemiał”, „Płynny lęk”. Ostatnia książka profesora Baumana ukazała się w 2016 roku. W „Obcym u naszych drzwi” zajął się tematem kryzysu imigracyjnego i paniki, jaki ów kryzys wywołał. W czerwcu 2013 r. w związku ze współpracą Baumana z organami bezpieczeństwa komunistycznych władz jego wykład na Uniwersytecie Wrocławskim zakłóciło kilkadziesiąt osób związanych z Narodowym Odrodzeniem Polski. Po zajściach profesor zrezygnował z doktoratu honoris causa Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. W tym samym roku Bauman, pytany o radykalizację nastrojów społecznych w Polsce, brutalizację życia publicznego i pojawienie się ruchów faszyzujących, podkreślił, że nie jest to problem typowy dla Polski, ale dla całej Europy. Jego zdaniem w dzisiejszym świecie do głosu dochodzą radykalnie prawicowe par-

W jednym z wywiadów Bauman uznał śmierć za jeden z najważniejszych problemów filozoficznych. Jednocześnie sam wobec niej zachowywał epikurejski dystans. – Nie mogę nawet wyobrazić sobie mojej własnej śmierci. Gdyż za każdym razem, gdy wyobrażam sobie własną śmierć, nie jest to przerażające, nie jest to tragiczne, raczej na odwrót: jest to raczej zabawne. Jestem na przykład świadkiem swojego własnego pogrzebu. Za każdym razem, kiedy wyobrażam sobie świat po mojej śmierci wciąż jestem na nim obecny, bo to ja go sobie wyobrażam. Nie jest to więc doświadczenie mojej własnej śmierci – powiedział. – Możesz uprawiać jogging, możesz ćwiczyć w klubie, możesz zmienić swoją dietę, gdyż nowe odkrycia wskazują, że niektóre składniki, które uznawałeś dotąd za bezpieczne i korzystne dla siebie okazały się rakotwórcze lub w inny sposób szkodliwe, więc powinieneś ich unikać. Możesz unikać biernego palenia, możesz unikać aktywnego palenia. Istnieje tyle różnych rzeczy, które mogą zająć twoje myśli po to, żebyś mógł zapomnieć o kwestii najważniejszej. Umrzesz i nikt nie będzie o tobie pamiętał – powiedział socjolog. «

Wraz ze śmiercią Zygmunta Baumana świat, brytyjskie życie akademickie i socjologia straciły wspaniałego akademika, którego teksty pozostaną obowiązkową lekturą przez lata

16/01/2017 18:37:03

040

SYGNAŁY Z LISTÓW DO REDAKCJI

zaginionY Grzegorz Szydłowski 1 maja 2015 r. w Londynie (Wielka Brytania) zaginął Grzegorz Szydłowski. Zaginiony ma 32 lata, 180 cm wzrostu i brązowe oczy. Ktokolwiek widział Grzegorza Szydłowskiego lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję. Zdjęcie Grzegorza Szydłowskiego oraz innych zaginionych: www.zaginieni.pl

670-MAKIETA 2 24-43.indd 40

zaginionY Andrzej Matuszczyk 14 kwietnia 2014 r. w Kidderminster (Worcestershire - Wielka Brytania) zaginął Andrzej Matuszczyk. Zaginiony ma 37 lat, 180 cm wzrostu i brązowe oczy. Ktokolwiek widział Andrzeja Matuszczyka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowymi numerami: 801 24 70 70 oraz 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję. Zdjęcia zaginionych: www.zaginieni.pl

zaginionY Mateusz Lemieszek 4 czerwca 2015 r. w Skegness (Wielka Brytania) zaginął Mateusz Lemieszek. Ma 25 lat, 176 cm wzrostu i brązowe oczy. Ktokolwiek widział Mateusza Lemieszka lub ma jakiekolwiek informacje o jego losie proszony jest o kontakt z ITAKĄ - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod numerem: +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję. Zdjęcie Mateusza Lemieszka oraz innych zaginionychna stronie: www.zaginieni.pl

16/01/2017 18:37:05

041

670-MAKIETA 2 24-43.indd 41

16/01/2017 18:37:07

Fot. Transport for London

042

TRANSPORT LONDYN

Więcej stref niskiej emisji Mer Londynu ogłosił plany wprowadzenia dodatkowych 10 stref niskiej emisji. W sumie ma ich być 12.

»

Będą się po nich poruszać wyłącznie autobusy z silnikami hybrydowymi lub silnikami diesla, ale spełniającymi normę emisji spalin Euro 6. Dzięki temu emisja rakotwórczego dwutlenku azotu przez autobusy ma zmniejszyć się o ponad 80 proc. Strefy wytyczono w rejonach o najwyższym stężeniu szkodliwych związków. W promieniu 100 m od nich znajduje się ponad 170 szkół. Już w marcu zostanie uruchomiona strefa na Putney High Street, a w październiku na trasie z Brixton do Streatham. Pozostałe powstaną do 2020 roku. Sadiq Khan postawił sobie za cel ograniczenie skażenia powietrza dwutlenkiem azotu, który jest emitowany głównie przez silniki diesla. Z powodu zanieczyszczeń każdego roku przedwcześnie umiera 9 tys. londyńczyków. - To dobry pomysł pokazujący, że mer Londynu poważnie traktuje potrzebę ochrony londyńczyków przed zanieczysz670-MAKIETA 2 24-43.indd 42

czeniem powietrza. Mam nadzieję, że rząd skorzysta z dobrych praktyk Londynu i wesprze wprowadzenie podobnych rozwiązań w innych miastach – powiedział Areeba Hamid z Greenpeace. Strefy zielonych autobusów obejmą: ŠŠ Putney High Street – z Putney Station do Putney Bridge Road ŠŠ Brixton do Streatham – z Brixton Hill przez Stockwell Road i Streatham High Road do Streatham Place ŠŠ A12 Eastern Avenue – z Blake Hall Road przez High Road Leyton i Homerton High Street do Marsh Hill ŠŠ Lewisham do Catford – z Bromley Road przez Rushey Green do Lewisham High Street ŠŠ Stratford – z Abbey Lane przez Mile End Road do Woodgrange Road ŠŠ Haringey – z High Road do Green Lanes

ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ

Camberwell do New Cross – z Blackheath Road przez Camberwell Green i Peckham High Street do Wood Green Wandsworth do St John’s Hill – z Lavender Hill do Wandsworth Road Edgware Road (Kilburn do Maida Vale) – z Cricklewood Broadway przez Kilburn High Road do Shoot -Up Hill Edmonton do Seven Sisters – z Amhurst Park przez Green Lanes i Seven Sisters Road do The Broadway Uxbridge Road do Shepherd's Bush – z Ealing Broadway przez Hanger Lane do Uxbridge Road, The Broadway Chiswick High Road do Kensington – przez Hammersmith Broadway i Kensington High Street do Studland Street. « 16/01/2017 18:37:10

043 Fot. Transport for London

Wygodna lokalizacja

»

To idealna propozycja dla szukających mieszkania blisko stacji metra. Transport for London chce postawić budynek mieszkalny nad stacją Camden Town. Ma tam być od 60 do 70 mieszkań. 35 proc. ma być dostępnych na preferencyjnych warunkach dla najmniej zarabiających. Przy okazji przebudowy powstanie nowe wejście do stacji od strony Buck Street. Zwiększy to przepustowość przystanku, z którego korzysta codziennie 85 tys. osób. Według prognoz w ciągu najbliższych pięciu lat liczba pasażerów wzrośnie o ponad 40 proc. Camden Town obsługuje linię Northern, która w piątki i soboty kursuje przez całą dobę. W pierwszym etapie konsultacji społecznych swoje uwagi zgłosiło 1,7 tys. londyńczyków. 95 procent z nich poprało proponowaną rozbudowę stacji. Teraz zaczyna się druga runda konsultacji. Prace budowlane rozpoczną się po 2020 roku. «

Transport for London chce obniżyć koszty podróży czarnymi taksówkami w nocy na najdłuższych trasach. Między godziną 22:00 - 5:00 opłata za każdą milę ma zostać obniżona o 26 pensów – do 3,70 funtów. Wyższa taryfa za długie podróże naliczana obecnie po przejechaniu 6 mil ma się zaczynać dopiero po pokonaniu 12 mil. W przyszłości Transport for London chce także ograniczyć opłaty za kursy między lotniskiem Heathrow i centrum Londynu, narzucając przewoźnikom maksymalne opłaty. Na pocieszenie dla taksówkarzy opłata minimalna za kurs miałaby wzrosnąć z 2,60 funtów do 3 funtów, a opłata za zabrudzenie pojazdu z 40 do 60 funtów. Władze komunikacji miejskiej chcą w ten sposób sprawić, by czarne taksówki,

670-MAKIETA 2 24-43.indd 43

Fot. Transport for London

Czarne taksówki nie tylko dla bogatych

będące najdroższym środkiem komunikacji publicznej, stały się bardziej dostępne przynajmniej w nocy. Na proponowane zmiany nie zgadzają się jednak właściciele czarnych taksówek,

którzy argumentują, że ich zarobki już zmalały z powodu konkurencji prywatnych przewoźników i sieci UBER. Konsultacje społeczne proponowanych zmian potrwają do 19 lutego.

16/01/2017 18:37:12

Fot. Transport for London

044

CAFÃ&#x2030; COOLTURA londyn

670-MAKIETA 3 44-67.indd 44

16/01/2017 18:38:03

DESIGNOLOGY

Fot. Transport for London

045

Przygotował Marcin Urban London Transport Museum, Covent Garden Piazza, Londyn WC2E 7BB. Stacja: Covent Garden, Temple. Otwarte: pon. - czw., sob. i niedz. 10:00 - 18:00, pt. 11:00 - 18:00. Bilety: £17.50 www.ltmuseum.co.uk Na wystawie „Designology” Muzeum Transportu pokazuje wpływ projektowania użytkowego na nasze codzienne podróże po Londynie. Zebrano tu przykłady najbardziej znaczących projektów inżynierskich, architektonicznych i z komunikacji wizualnej z całej historii komunikacji miejskiej. Zobaczymy jak wyglądały na papierze i jak sprawdzają się w codziennym zastosowaniu. Wśród najcenniejszych eksponatów są stare mapy metra, plakaty, bilety i tablice informacyjne. Przy okazji warto odwiedzić stałą wystawę „London by design”, która celebruje najważniejsze momenty w historii londyńskiego transportu.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 45

16/01/2017 18:38:04

© Museum of London

046

CAFÉ COOLTURA londyn

wystawy » GREAT FIRE OF LONDON FAMILY WALK Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: Barbican, St. Paul’s. Otwarte: codziennie 10:00 – 18:00. Bilety: dorosły £7, dziecko (powyżej 5 lat) £5 www.museumoflondon.org.uk

© National Maritime Museum, London

Muzeum Londynu zaprasza rodziny na interaktywny spacer przybliżający wielki pożar w stolicy, który w 1666 roku strawił ponad 13 tys. domów, pozbawiając dachu nad głową ok. 80 tys. londyńczyków. Edukacyjna wycieczka po muzeum trwa 45 minut i odbywa się tylko w wybrane dni.

»

EMMA HAMILTON:SEDUCTION AND CELEBRITY

Do 17.04. National Maritime Museum, Park Row, Greenwich, Londyn SE10 9NF. Stacja: Cutty Sark (DLR). Otwarte codziennie 10:00 – 17:00. Bilety: od £12.60 www.rmg.co.uk

Fot. Cortesi Gallery, London – Lugano

Muzeum przybliża sylwetkę Emmy Hamilton, znanej głównie z romansu z admirałem Horatio Nelsonem. Jej życie pokazuje 200 zebranych na wystawie eksponatów, głównie wypożyczonych z prywatnych kolekcji. Zobaczymy osobiste listy, ubrania, biżuterię i dzieła sztuki odsłaniające kulisy celebryckiego życia przed wiekami.

» GIANFRANCO PARDI 19.01. – 11.03. Cortesi Gallery, 41 & 43 Maddox Street , Londyn W1S 2PD. Stacja: Oxford Circus. Otwarte: pon. – pt. 10:00 – 18:00, sob. 12:00 - 18:00. Wstęp wolny www.cortesigallery.com Pierwsza w Wielkiej Brytanii solowa wystawa włoskiego artysty Gianfranco Pardiego (1933–2012). Zebrano na niej obrazy i instalacje wykonane w latach 1968 – 1988. Ekspozycję przygotowano we współpracy z Fondazione Marconi i Associazione Culturale Gianfranco Pardi – Archivio Gianfranco Pardiego z Mediolanu. Po raz ostatni prace włoskiego artysty można było oglądać w Londynie na grupowej wystawie w Hayward Gallery.

Gianfranco Pardi, Architettura, 1973

670-MAKIETA 3 44-67.indd 46

16/01/2017 18:38:10

047 teatr » DUBLIN OLDSCHOOL 24 - 31.01. National Theatre, Upper Ground, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: godz. 20:00. Bilety: £15 www.nationaltheatre.org.uk

Fot. Cortesi Gallery, London – Lugano

Początkujący DJ Jason zabiera widzów we wspieraną „chemicznie” wycieczkę ulicami Dublina. Po drodze spotyka dawno niewidzianego brata, z którym wdaje się w dyskusje na temat miasta. Występują Emmet Kirwan i Ian Lloyd Anderson. Spektakl został przygotowany przez Project Arts Centre we współpracy z Soho Theatre, przy wsparciu Culture Ireland.

» THE GLASS MENAGERIE Od 26.01. – 29.04. Duke of York’s Theatre Duke of York’s Theatre, St Martin’s Lane, WC2N 4BG. Stacja: Leicester Square. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo czw. i sob. 14:30. Bilety: od £15 www.theglassmenagerie.co.uk

» DREAMGIRLS Do 10.2017. Savoy Theatre, Strand, Londyn WC2R 0ET. Stacja: Temple. Spektakle: pon. – sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £15 Dreamgirlswestend.com

Fot. Brinkhoff

W domu, w którym panuje dominująca matka, córka Laura czuje się zagubiona i pozbawiona własnego zdania, a syn Tom szuka drogi ucieczki. Ratunkiem dla Laury może być wyjście za mąż. Czy tak się stanie, kiedy decydujący głos we wszystkim ma matka? W rolach głównych: Cherry Jones, Michael Esper i Kate O'Flynn. Reżyserem sztuki jest John Tiffany, który realizuje też spektakl „Harry Potter and the cursed child”.

Po sukcesie i kompletnej wyprzedaży pierwszych spektakli Savoy Theatre podjął decyzję o wydłużeniu okresu wystawiania „Dreamgirls” do października. Sztuka przenosi nas w czasy rewolucji muzycznej w Ameryce. Bohaterkami są członkinie wokalnego trio z Chicago, które przechodzą trudną lekcję funkcjonowania show biznesu. Przebojami musicalu są piosenki „And I am telling you I'm not going”, „I am changing”, „Listen” i „One night only”.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 47

16/01/2017 18:38:12

Fot. Brinkhoff/Mögenburg

048

CAFÉ COOLTURA londyn

» MAMMA MIA! Do 14.10. Novello Theatre, Aldwych, Londyn WC2B 4LD. Stacja: Temple, Covent Garden. Spektakle: pon. – sob. 19:45, dodatkowo czw. i sob. 15:00. Bilety: od £18 www.mamma-mia.com Rozgrywająca się na słonecznej, greckiej wyspie historia miłości i przyjaźni, z niezapomnianymi przebojami zespołu ABBA w tle. Sophie poszukuje swojego ojca. Jej misja zmusza matkę do ponownego spotkania z mężczyznami, w których kiedyś była zakochana. Tymczasem na horyzoncie widać już wesele, którego obie długo nie zapomną. Musical „Mamma Mia!” miał premierę na londyńskim West Endzie 17 lat temu i od tamtej pory obejrzało go już 60 mln widzów.

kino » JACKIE Od 20.01. Dramat, USA. Reż. Pablo Larraín, wyst. Natalie Portman, Peter Sarsgaard, Greta Gerwig, Billy Crudup, John Hurt, Richard E. Grant Relacja wydarzeń z życia Jackie Kennedy bezpośrednio po zamachu i zabójstwie jej męża, prezydenta Johna F. Kennedy'ego w 1963 roku. Film był prezentowany na ubiegłorocznym festiwalu w Wenecji.

» LION Od 20.01. Dramat, USA/UK/ Australia. Reż. Garth Davis, wyst. Dev Patel, Nicole Kidman, Rooney Mara, David Wenham, Sunny Pawar Pięcioletni chłopiec gubi się na ulicach Kalkuty. 25 lat później wyrusza na poszukiwanie utraconego domu i rodziny. Nicole Kidman, która sama adoptowała dwójkę dzieci, gra matkę adopcyjną. Jak powiedziała jej rola jest tak osobista, że momentami płakała ze wzruszenia. Film był nominowany do Złotych Globów w czterech kategoriach.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 48

16/01/2017 18:38:17

049 » SPLIT Od 20.01. Thriller, USA. Reż. M. Night Shyamalan, wyst. James McAvoy, Anya Taylor-Joy, Betty Buckley, Jessica Sula, Haley Lu Richardson Po tragicznej stracie, młodego mężczyznę (James McAvoy), cierpiącego na psychiczne zaburzenie – tzw. osobowość mnogą, nawiedzają cztery młode kobiety, pragnące skraść jego tożsamość.

»

XXX 3: THE RETURN OF XANDER CAGE (3D)

Od 19.01. Sensacyjny, USA. Reż. D.J. Caruso, wyst. Vin Diesel, Nina Dobrev, Ruby Rose, Samuel L. Jackson, Toni Collette Xander Cage musi odzyskać urządzenie, które kontroluje każdego wojskowego satelitę na świecie.

inne » targi medycyny naturalnej i kosmetyki 4.02. - 5.02. Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, 238-246 King Street, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Otwarte: godz. 11:00 – 19:00. Bilety: £5 www.targilondyn.co.uk Swoją ofertę zaprezentują wystawcy z Polski, Anglii, Rosji, Ukrainy. Pokażą suplementy, naturalne kosmetyki, zioła, zdrową żywność oraz bezinwazyjną diagnostykę. Przedstawią najnowsze trendy zdrowego stylu życia, stosowania alternatywnych sposobów odzyskania urody i zdrowia, między innymi dzięki zabiegom z pijawkami i stosowaniu zielonej glinki. Dla ducha - medytacje, koncerty na gongach tybetańskich, a dla domu - Feng Shui i radiestezja. Będą również doradcy życiowi, słynna Dora Cristal i Bartek Kuzka.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 49

16/01/2017 18:38:19

050

CAFÉ COOLTURA LONDYN

koncerty » MONIKA LIDKE 21.01. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £9 www.jazzcafeposk.org Polska wokalistka Monika Lidke w ciągu ostatnich lat ugruntowała swoją pozycję na londyńskiej scenie jazzowej jako wrażliwa artystka obdarzona interesującym głosem, łącząca w swym repertuarze elementy jazzu i folku. Śpiewa w trzech językach: polskim, francuskim i angielskim. Jej drugi album „If I was to describe you”, wydany w ubiegłym roku, spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem krytyki muzycznej. W Jazz Café POSK artystka zaśpiewa swoje nowe i nieco starsze utwory.

» BLACK SABBATH 29 i 31.01. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £60

» GREEN DAY

Fot. Vincenzo Lombardo / Getty Images

Fot. Alexander Koerner / Getty Images

08.02. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: tylko ze zwrotów

»

GORAN BREGOVIC I BIJELO DUGME

23.02. Godz. 20:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: £45.25

» TANITA TIKARAM 24.02. Godz. 19:30. Barbican Hall, Silk St, Londyn EC2Y 8DS. Stacja: Barbican. Bilety: od £28

» X FACTOR LIVE 25.02. Godz. 13:30 i 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £20

» THOMAS ANDERS

– MODERN TALKING BAND

25.02. Godz. 19:00. Indigo at the O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £45

» STING 9-10.04. Godz. 20:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: TBC

670-MAKIETA 3 44-67.indd 50

» ROD STEWART 26-27.02. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £65

16/01/2017 18:38:29

Fot. Daniel Knighton Getty Images GettyImages

051

»

MORLINY COOLTURA FESTIVAL 2017 – IRA, KASIA KOWALSKA, CLEO

» DREAM THEATER

18.03. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 festivalcooltury.co.uk

23.04. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £41

Jak co roku wspólnie z naszymi czytelnikami przywitamy wiosnę w rytmie największych polskich przebojów. IRA zagra niezapomniane hity „Kocham Cię jak Irlandię”, „Mój dom” i „Ona jest ze snu”. Kasia Kowalska przypomni dobrze znane piosenki m.in. „A to co mam”, „Coś optymistycznego”, „Jak rzecz” oraz swoje najnowsze utwory, a Cleo zaprezentuje swoją najnowszą płytę z klubowym przebojem „Zabiorę nas”.

»

80S DISCO LEGENDS – FANCY, SANDRA, JOY, LIAN ROSS

28.04. Godz. 19:00. Indigo at the O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £30.50

» ARIANA GRANDE

Fot. Gareth Cattermole / Getty Images for DIFF

25-26.05. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» LARA FABIAN

» OLLY MURS

15.03. Godz. 19:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: £50.75

30.03.-01.04. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £29.50

» MACY GRAY

» KITARO

20.03. Godz. 19:00. Union Chapel, Compton Terrace, Londyn N1 2UN. Stacja: Highbury & Islington. Bilety: tylko ze zwrotów

27.04. Godz. 20:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £39.75

670-MAKIETA 3 44-67.indd 51

» ANASTACIA 08.06. Godz. 20:30. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH Londyn, Stacja: Hammersmith. Bilety: od £46

16/01/2017 18:38:33

052

CAFÉ COOLTURA wydarzenia

W hołdzie George'owi Michaelowi Tłum fanów bawił się 6 i 7 stycznia w Tropicana Beach Club, upamiętniając niedawno zmarłego George'a Michaela. Nocny klub przy Covent Garden w Londynie czerpie inspirację między innymi z przeboju piosenkarza „Club Tropicana”.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 52

»

Dochody z imprezy przeznaczono na działalność Terrence Higgins Trust, Macmillan Cancer Support oraz Childline – trzech organizacji charytatywnych, które wspierał artysta. – Jako gej mam pełen szacunek dla George'a Michaela. On nie tylko otworzył drzwi świata dla społeczności gejowskich. On je wręcz rozbił. Inspirował ludzi do tego, by odkrywali swoją tożsamość seksualną. To był fantastyczny ambasador społeczności LGBT – mówi Anthony Knight, marketing manager w Tropicana Beach Club. – Chcieliśmy oddać hołd George’owi Michaelowi, a najlepszym sposobem było wsparcie organizacji, którym on pomagał. Zrezygnowaliśmy z tradycyjnych biletów wstępu po 10 funtów. Zamiast tego były wolne datki, które przeznaczone zostały na cele charytatywne – dodaje Knight. Podczas imprez serwowano koktajle „Club Tropicana”, dzięki którym zebrano 2,5 tys. funtów. To jednak nie koniec, bo przychody ze sprzedaży tych drinków

z całego stycznia będą przeznaczone na wspomożenie akcji. Oprócz tego pieniądze zbierano podczas aukcji, na której wystawiono wiele atrakcyjnych przedmiotów – od starych biletów na koncerty Michaela, aż po buty piłkarskie, z podpisami gwiazd Premier League. Organizatorzy szacują, że w sumie uda się zebrać około 10 tys. funtów. Goście bawili się przy największych przebojach artysty, wielu z nich przywdziało maski z jego wizerunkiem. Mieli także okazję do wcielenia się w piosenkarza i występowania na scenie przed widownią, do czego zapraszał ich osobiście Julian Bennett, bliski przyjaciel George’a Michaela. Było też specjalne miejsce, w którym fani zostawiali swoje osobiste „złote myśli” związane z piosenkarzem. „Childhood soundtrack, foundation of friendships, lonely days, joyful dances, cheesy sing alongs – all scream George. Lovely, genuine, funny man of ours. Lots of love” – czytamy jeden z wpisów. Czterdziestoletni Amrit Sagoo na 16/01/2017 18:38:34

053

imprezę przybył ubrany w mundur policjanta. Był jednym z pierwszych gości. – Jako gej dorastałem wokół wielu prostych ludzi. Kiedy słuchałem George’a Michaela, dawało mi to poczucie wyzwolenia. W tamtych czasach mojej samotności jego muzyka była dla mnie źródłem pocieszenia, nadawała sens mojemu życiu – powiedział. – Jesteśmy wdzięczni Tropicana Beach Club za zbieranie funduszy na wsparcie osób dotkniętych wirusem HIV. Pieniądze te wskrzeszają pamięć o George’u Michaelu i ułatwiają nam pomagać tym ludziom normalnie żyć, bez narażania się na uprzedzenia i dyskryminację – powiedziała Jane Barron z Terrence Higgins Trust. Impreza, która początkowo miały być jedynie jednorazowym, niewielkim zdarzeniem, przyciągnęła uwagę fanów piosenkarza z całego świata. Do udziału w dodatkowych edycjach zarejestrowało się aż 11 tys. chętnych, między innymi z USA, Niemiec, Francji, Holandii, Grecji czy Dubaju. (kik) « 670-MAKIETA 3 44-67.indd 53

16/01/2017 18:38:36

054

CAFÉ COOLTURA OPERA + KSIĘGARNIA

Operowa zimowa podróż

Dr Jacek Kornak

»

Długie zimowe wieczory mogą być dobrą zachętą do weekendowej wycieczki do pobliskich europejskich stolic, aby obejrzeć przedstawienie operowe. Szczególnie, że teatry operowe na ten sezon przygotowały naprawdę interesujący repertuar. Dutch National Opera uzyskała w 2016 prestiżowy tytuł International Opera Company of the Year. Amsterdam wart jest zatem podróży, aby osobiście przekonać się o poziomie artystycznym tej opery, szczególnie, że obecnie na deskach Dutch National Opera wystawiany jest „Parsifal” – monumentalne dzieło, które stało się kulminacją twórczości Richarda Wagnera. Obecnie możemy zobaczyć wznowienie produkcji Pierre’a Audiego w 2012 roku. To dość prosta produkcja, która jednak urzeka w swojej warstwie wizualnej. Audi usytuował swojego „Parsifala” w dość abstrakcyjnym czasie i przestrzeni, dając przestrzeń muzyce Wagnera oraz wzbogacając to dzieło uniwersalnym przesłaniem. Reżyser nie stara się tutaj narzucić wyrazistej interpreta670-MAKIETA 3 44-67.indd 54

cji, ale raczej skupia się na kluczowych motywach tej opery, takich jak cierpienie czy też empatia. Bezsprzecznie gwiazdą tego przedstawienia była Petra Lang, która wcieliła się w rolę Kundry. Głos Lang brzmiał dramatycznie i był pełen emocji. Udało się jej wykreować pełnokrwistą postać, która była w stanie poruszyć publiczność. Jako Parsifal wystąpił Christopher Ventris. Jego głos był czysty i posiadał unikalną energię. Warto również zwrócić uwagę na charyzmatycznego Ryana McKinneya, który wykonał partię Amfortasa. Nederlands Philharmonisch Orkest poprowadził Mark Albrecht. Swoistą operową perłą z lamusa jest dzieło Nikołaja Rimskiego-Korsakowa „Złoty kogucik”. Opera ta rzadko pojawia się na deskach teatrów, zatem warto rozważyć weekendową wycieczkę do Brukseli, aby zobaczyć na żywo najnowszą produkcję słynnej La Monnaie. Laurent Pelly to jeden z czołowych europejskich reżyserów ostatnich dekad i to się czuje od pierwszych scen „Złotego kogucika”. Produkcja ta jest zrobiona niezwykle profesjonalnie. Pelly ma świetne wyczucie muzyki Rimskiego-Korsakowa oraz niemal idealny sens ruchu scenicz-

nego, który sprawia, że niemożliwe jest nawet na chwilę nudzić się oglądając jego przedstawienie. Pelly nadaje tej nieco dziwnej baśni Rimskiego-Korsakowa historyczno-polityczny kontekst. W jego interpretacji dzieło to staje się ostrzeżeniem przed reżimami totalitarnymi. Dyrygent Alain Altinoglu wydobył z muzyki folkowe i orientalne motywy. Pod jego batutą opera Rimskiego-Korsakowa pałna jest barw, ekspresji ale także słodkich melodii. W rolę Cara Dodona wcielił się Alexey Tikhomirov. Śpiewał on bardzo teatralnie wydobywając z tej nieco komicznej roli złożoność. Polska śpiewaczka Agnes Zwierko wykonała partię Amelfy. Zwierko posiada mocny, głęboki głos i wyrazistą sceniczną osobowość. Nina Minasyan jako Caryca Sjemacha była urzekająca. Jej głos uwodził, hipnotyzował, po prostu słuchało się jej z ogromną przyjemnością. « Tym, którym nie uda się wybrać do Brukseli, aby obejrzeć na żywo „Złotego kogucika” polecam nagranie, które można zobaczyć na stronie:

TheOperaPlatform.eu

16/01/2017 18:38:37

Królestwo PIOTR DOBRONIAK

»

Książka roku – pisali. 300 tys. sprzedanych egzemplarzy we Francji – pisali. Jest sceptykiem – pisali. Porywające dzieło – pisali. Nie wiem ile z tych osób, które przeczytały tę książkę, poczuło się oszukanych. Powiem więcej. Nie chcę wiedzieć. Należałoby zacząć od tego, że Emmanuel Carrère to nie tylko pisarz, to także reżyser – wyreżyserował między innymi adaptację filmową swojej własnej książki. Pisał do tej pory powieści, aż nagle zapragnął podzielić się swoją wiedzą na temat Nowego Testamentu. Z zapowiadanej jednak epokowej opowieści o historii wczesnego chrześcijaństwa, dostajemy, czasem trudną do przejścia, książkę z setkami stron zapisanymi istnym strumieniem świadomości autora. Carrère zaczyna od swoich wspomnień i nakreślenia celu, jaki mu towarzyszył w procesie tworzenia „Królestwa”. Niestety odwołuje się do swoich notatek prowadzonych w stylu „mój drogi pamiętniczku”, które są z czasem coraz to nudniejsze. Jak w polskim kinie „nic się nie dzieje”, a wnioski autora nie są zbyt odkrywcze. Natomiast nie brakuje w nich egzaltacji, patosu i ślepej „radości”, charakterystycznej dla nagle nowo nawróconego na chrześcijanizm człowieka. Rozumiem, że autor chciał najpierw nakreślić jakieś tło, do którego mógłby potem nawiązać, a nawet polemizować. I tak się oczywiście dzieje w dalszych częściach tej quasi powieści. Jedno jest jednak do tego „ale”. Carrère jest niewątpliwie dobrze zapoznany z historią wczesnego chrześcijaństwa oraz czasów, kiedy owo chrześcijaństwo się narodziło. Jednak fakty historyczne miesza z własną interpretacją, a czasem wręcz jakimiś projekcjami, które wytworzył sobie w swojej głowie. Powoduje to generalnie jedną wielką intelektualną kakofonię. Różnego rodzaju wkręty, swobodne poruszanie się po chronologii wydarzeń, które powodują tylko niepotrzebne 670-MAKIETA 3 44-67.indd 55

zamieszanie podczas lektury. Do tego dochodzi nierówny styl pisania książki. Wygląda to trochę tak, jakby Carrère miał podpisany kontrakt z wydawcą nie na treść, ale na ilość stron. Czytelnik może się o tym powoli przekonywać na własnej skórze, kiedy będzie mniej więcej w połowie książki przysypiał (tak, jest potwornie nudno), a pewności stuprocentowej nabierze wtedy, kiedy „ni z gruchy, ni z pietruchy” natrafi na kilka stron zapisanych doświadczeniami pornograficznymi autora… Dosłownie! Tak gdzieś pomiędzy cudami Chrystusa, a analizowaniem zdolności pisarskich św. Pawła. Nie pytajcie mnie, co autor miał na myśli. Może chciał nas przekonać do tego, że jest rzeczywiście „nawróconym ateistą”, a nie „egzaltowanym chrześcijaninem”. Nie do końca mu to wychodzi, pomimo zapewniania czytelnika o swojej „bezstronności” religijnej przez praktycznie całe „Królestwo”. Niestety na końcu Carrère pozostawia czytelnika (oczywiście, jeśli ktoś przebrnął do końca)

055 „z takim jakby niedowierzaniem”. Nie jestem pewny, czy Carrère rzeczywiście jest takim zadeklarowanym ateistą, jakim chciałby być postrzegany, a jego postawa przechodzi daleko poza słynny „zakład Pascala”. Jest to jedna z tych książek, po której cieszyłem się, że już się skończyła. A skończyła się trochę jak „Poznaj swojego Boga” Erica Weinera, w której autor poszukiwał własnej religii, a na końcu i tak się okazało, że najlepsza jest ta, w której się wychował. „Ale to najpierw trzeba eskalować” – jak mawiał pewien jegomość – żeby dojść to wniosku, który był oczywisty już przed tą całą eskalacją. Spragnionym historii chrześcijaństwa polecam zdecydowanie inne książki na ten temat. Choćby „Historię Boga” Karen Armstrong, w której autorka nie zamyka się tylko w zakresie religii chrześcijańskiej – co jest bardzo ważne w procesie rozumienia religii zapoczątkowanej życiem Chrystusa. Kolejną – choć dosyć potężną pozycją – jest czterotomowa „Historia chrześcijaństwa” Warrena H. Carrolla. Z tym was zostawiam. «

16/01/2017 18:38:40

COOLTURA FASHION WEEK 056 CAFÃ&#x2030;

-hopowych filmów, „Wild style” (1983). W formie haftowanej aplikacji znalazło swoje miejsce na plecach kurtki. W tym miejscu znajdują się także haftowane litery, tworzące hasło „Zulu Kuki”, które można odczepiać od kurtki. Kultowa czerwona taśma „Remove before flight” zniknęła z kieszonki, a na jej miejscu pojawiła się naszywka „Removed before hype”. Jest to komunikat, że niezależnie od tego, czy kurtka MA-1 jest obecnie popularna czy nie, jest ona nieśmiertelnym klasykiem, którego zmienność trendów nie jest w stanie uśmiercić. Kurtka powstała w 2 egzemplarzach, z czego jedną posiada Zulu Kuki. Druga natomiast trafiła do archiwum marki Alpha Industries. « Wicej na:

ZuluKuki.com Alpha-Industries.com.pl

Zdjęcia: Damian Denis i Mikołaj Bujak

»

Poprzedni rok to zdecydowanie mocne przebudzenie dla marki Alpha Industries i ich kultowej kurtki MA-1. Streetwearowy klasyk doczekał się takich kolaboracji jak chociażby te z ALIFE, Undefeated, BAPE czy K1X. W 2016 roku poza kurtkami, czerpiącymi estetykę innych marek pojawiły się także buty inspirowane MA-1 właśnie. Zdjęcia customu butów adidas NMD, zaprojektowanych przez Zulu Kukiego, odbiły się szerokim echem, docierając także do ludzi pracujących w Alpha Industries. Tak narodziła się inicjatywa, by tym razem oddać w ręce Kukiego nie buty, a kurtki, które mógłby ubrać w swoje pomysły. Główną inspiracją do powstania tego projektu jest estetyka młodocianych gangów Nowego Jorku z początku lat 70., a zarazem początków kultury hip-hop. Aktualne logo „Flying A” powstałe w 1992 roku, zostało zmodyfikowane, nawiązując swoim stylem do ubioru DJ Grandmaster Flasha w jednym z klasycznych hip

057

058

CAFÉ COOLTURA FILM Piotr Dobroniak

»

Pasażerowie Mam wiadomość. Wypowiedziane w trailerze słowa: „Jest powód dlaczego obudziliśmy się wcześniej” nie znajdują odpowiedzi na ekranie. Ups… Wygadałem się? Nieeee… To wcale nie tak.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 58

Pokrótce. Jest duży statek. Statek kosmiczny. Bardzo ładny statek. Prawie jak „2001: Odyseja kosmiczna”. Statek ma na pokładzie 5 tys. pasażerów i prawie 300 członków załogi. Problem w tym, że wszyscy sobie smacznie śpią. Bo niby wszystko toczy się zaplanowanym trybem autopilota, ale w końcu się coś wydarza, ponieważ statek przechodzi przez pas asteroid i… bum. Małe kosmiczne przetarcie i jeden z pasażerów się budzi… Tak zaczyna się film, który z powodzeniem do tego momentu jest filmem science-fiction. Niestety zaraz staje się pastiszem wszystkich filmów jakie już widzieliście. A na pewno widzieliście „Titanica” z Kate Winslet i Leonardo DiCaprio. Tutaj mała retrospekcja. W 1997 roku na ekrany wszedł film, który poruszył serca widzów. Była wielka miłość. Prawie jak w bajce. On z nizin społecznych, ona z wyższych sfer. Słowa, gesty, spojrzenia i seks. W 1997 roku musiały

16/01/2017 18:42:42

059 wystarczyć na ekranie namiętne pocałunki i najlepsza scena seksu w historii. Seksu, którego nikt nie widział, bo szyby były zaparowane. Ale jednak tak sugestywna, że panie mdlały na seansach, ściskając wcześniej ręce swoich partnerów. Jest rok 2017 i nic się nie zmieniło. Znowu jest on – pasażer klasy ekonomicznej i ona (na początku jeszcze śpi) z klasy gold. Różni ich wszystko. On może na śniadanie zjeść trochę suszonego siana z czarną kawą – ona dzień zaczyna po francusku: z tostami i latte z pianką na górze taką fajną. Oczywiście w 2017 roku laski już nie są takie głupio-romantyczne jak 20 lat wcześniej (a właściwie to dużo wcześniej, bo od czasu „Titanica” do podróży na inną planetę statku kosmicznego Avalon minęły pewnie wieki) i nie jest od razu tak rozkosznie. Właściwie to w ogóle nie jest romantycznie. Główny bohater musi się trochę bardziej postarać, bo kobiety bardziej niezależne, wyzwolone, wiedzące, czego chcą, a jak trzeba to i potrafiące dobrze dać po gębie. Taki oto znak czasu. No właśnie: Tylko co zostało z zapowiadanej tajemnicy? Ano nic. Są za to świetne efekty specjalne, piękna grafika w postprodukcji, wszystko rewelacyjne. Ale to już znamy. Te same teksty jak z „Titanica”, podobna fabuła, tylko otoczenie inne. Kosmiczne. Nie będę się znęcał nad scenarzystą, że zrobił coś

nielogicznego. A zrobił sporo. Podczas projekcji filmu pytania same cisną się na usta widzów, dlaczego główny bohater nie zrobił tak czy siak. Dlaczego nie ma konsekwencji w jego/ich działaniu? Zgodnie z cytatem, że „o sukcesie filmu nie stanowi jednak prawdopodobieństwo scenariusza, lecz siła oddziaływania scen” (Emmanuel Carrère), można śmiało film polecić, bo jest co oglądać na ekranie. Coś w podobie do pójścia do galerii, gdzie już pewne obrazy widzieliśmy, ale w wykonaniu innych malarzy, dlatego oglądamy coraz to różne wersje np. „Ostatniej wieczerzy”. Tam kreska inna, tu inna farba użyta, tu tło ciemniejsze – jak to na obrazach. Podobnie jest w tym filmie. Jest niby tak samo, ale trochę inaczej. Coś jak w piaskownicy w przedszkolu: „Mam takiego samego resoraka, ale innego”. Trudno walczyć z tą pokrętną logiką przedszkolaków, tak jak nie będę walczył z logiką scenarzysty. Nie będę też wymieniał całej listy filmów, do których porównywany jest obraz Mortena Tylduma, a krytycy stworzyli ją nieco długą, zaczynając od „Interstellar” i „Grawitacji” – tak żebyście mieli mniej więcej obraz sytuacji.

Jednak, zaznaczam, to nie oznacza, że film jest zły. Pozostaje co prawda pewien niedosyt, tym bardziej, że widz nagle zostaje sam w fotelu po ni stąd, ni zowąd zakończonym seansie i słyszy – ni mniej, ni więcej – tylko wesołe „la la la la” z piosenki wykonywanej przez Imagine Dragons. Dokładnie w tym momencie, kiedy liczysz na to, że film się rozkręci, a te półtorej godziny to był taki lekki wstęp do naprawdę fascynującej historii science-fiction. Dokładnie wtedy widzisz napisy końcowe i słyszysz przygłupi refren. Niezaprzeczalnym plusem natomiast jest gra aktorska. Najlepiej oceniam Michaela Sheena, grającego androida-kelnera. Mistrzostwo świata. A jest to postać drugoplanowa. Smaczek sam w sobie należy też do Andiego Garcii, który pojawia się na samym końcu. Poza tymi epizodami aktorów drugo- i trzecioplanowych (ośmielam się twierdzić, że jedne z lepszych ról zagrali ci grający śpiących pasażerów w kapsułach) nawet wysiłki Jennifer Lawrence oraz Chrisa Pratta schodzą na dalszy plan. Naprawdę. Nie ratuje sytuacji krótka wizyta na planie Laurence’a Fishburne’a. Ale kogo interesują „przeżyte dialogi” w filmie, który przede wszystkim ma wyglądać? Dlatego polecam go na ekranach 3D – scena w basenie przy utracie grawitacji może uciąć jaja. Naprawdę. « Więcej na

ZnowuDobroniak.com

670-MAKIETA 3 44-67.indd 59

16/01/2017 18:42:43

060

CAFÃ&#x2030; COOLTURA wydarzenia

670-MAKIETA 3 44-67.indd 60

16/01/2017 18:42:44

061

670-MAKIETA 3 44-67.indd 61

16/01/2017 18:42:46

062

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Angielska logika Anglicy, to – jak już pewnie zdążyliście zauważyć – naród przedziwny, pełen paradoksów i przynajmniej dla nas często nielogiczny. Ale jak również wiecie, często te spostrzeżenia weryfikuje czas, jaki z nimi spędzamy. Im dłużej jesteśmy w Wielkiej Brytanii, tym bardziej zaczynamy w tych paradoksach dostrzegać pewien sens.

Sergiusz Hieronimczak, sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Jako przykładu użyję swoich własnych doświadczeń kulinarnych, jakich nabyłem pracując w angielskich kuchniach. Przygotowując się do napisania tego artykułu zapytałem kilku londyńczyków o to, czy znają pochodzenie niektórych potraw, a przynajmniej dlaczego nazywają je tak, jak nazywają. Większość zapytanych oczywiście nie 670-MAKIETA 3 44-67.indd 62

miała zielonego pojęcia, o czym mówię. Nigdy wcześniej nie zastanawiali się nad tym, skąd pochodzi nazwa serwowanego dania lub jaka jest jego historia. I  tu właśnie u  jednego z  moich zapytywanych kolegów pojawiła się refleksja, która jest odzwierciedleniem typowej angielskiej logiki. A może nie tylko angielskiej? Może oni mają czasami rację? Byliśmy właśnie w trakcie przygotowywania kilku tradycyjnych sała-

tek dla dużej grupy gości. Między nimi była Caesar Salad Waldorf Salad, czyli najbardziej znana Coleslaw. Zapytałem więc Kevina, czy wie coś o tych sałatkach oprócz tego jak je zrobić. On zamiast mi odpowiedzieć, zapytał co ja wiem o słowie „guzik” i czy kiedykolwiek zapinając spodnie, zastanawiałem się nad jego pochodzeniem. Bo ile jest takich rzeczy, które są znane na co dzień, ale nigdy nie zastanawiamy się nad ich pochodzeniem. 16/01/2017 18:42:48

063 Caesar Salad to prosta sałatka, której popularności na świecie mało co dorównuje. Jej pochodzenie nie jest do końca wyjaśnione. Są dwie historie. Jedna z nich opowiada o kucharzu imieniem Jacomo Junia z Chicago, który stworzył to danie gdzieś ok. 1903 roku. Klienci restauracji szybko zaczęli o nie pytać, a jej popularność rosła z dnia na dzień. Inna historia, bardziej moim zdaniem realna, pochodzi z Meksyku. Włoch Caesar Cardini (1896-1956) był kucharzem i restauratorem w meksykańskiej Tijuanie. Pewnego dnia stanął przed dużym problemem, bo z niewiadomych powodów zabrakło mu w kuchni towaru. Postanowił więc improwizować, czego efektem był sałatka z sałaty rzymskiej, parmezanu, grzanek i majonezu. Niespodziewanie to danie okazało się sukcesem i szybko rozpowszechniło się po świecie. Prawdopodobnie swój wkład w popularyzację tego dania miały gwiazdy Hollywood, takie jak Clark Gable czy Jean Harlow. Meksyk był bowiem doskonałym miejscem dla zakrapianych alkoholem zabaw w czasach, gdy w Ameryce panowała niepodzielnie prohibicja. Nie od samego początku sałatka ta nosiła nazwę Caesar Salad. Początkowo nazwano ją „Aviator's Salad”, do czego przyczynił się brat wspomnianego Caesara – Alex Cardini, włoski pilot z czasów I wojny światowej. Dodał on do sałatki coś od siebie – anchovies, jak również znany nam już sos Worcestershire. Później sałatkę przyjęło się nazywać Ceasar Salad i tak zostało do dzisiaj. Legenda głosi, że Caesar Salad miała również swoje związki z angielską rodziną królewską. Wszystko za przyczyną niejakiej pani Wallis Warfield Simpson, żony walijskiego księcia Edwarda, późniejszego króla. Ta właśnie pani często wizytowała okolice San Diego i Tijuany w celach rozrywkowych i ta właśnie sałatka podawana w hotelu Caesar’s Palace bardzo jej zasmakowała. Jej liczne podróże przyczyniły się do spopularyzowania tego dania w innych krajach Europy. Wspomniany kucharz Caesar Cardini opatentował sos do Caesar Salad w 1948 roku, a przedsiębiorstwo przez niego otwarte w Kalifornii operuje do dzisiaj, sprzedając „Cardini's Original Caesar dressing mix”. Tenże jest dostępny w każdym szanującym się markecie w Wielkiej Brytanii. « 670-MAKIETA 3 44-67.indd 63

Caesar Salad Składniki (dwie porcje) 2 filety z kurczaka 2 łyżki oliwy z oliwek 3 łyżki masła pół bagietki lub kilka kromek chleba na grzanki kilka liści sałaty rzymskiej (cos lettuce lub baby gem) sól pieprz parmesan pocięty w płatki Sos ok. 5 łyżek oliwy z oliwek czubata łyżeczka musztardy dijon średni ząbek czosnku przeciśnięty przez praskę 1 żółtko łyżka startego parmezanu płat anchovis

Sposób przygotowania 1. Filety doprawiamy solą i pieprzem. Smażymy na rumiano na dwóch łyżkach oliwy z oliwek. 2. Masło rozpuszczamy, wrzucamy na niepokrojoną w kostkę bagietkę/chleb i dokładnie mieszamy, aby pieczywo wchłonęło całe masło. Smażymy na złocisty kolor ok. 5 minut, cały czas na małym ogniu. 3. Przygotowujemy sos: do miseczki wlewamy oliwę z oliwek, dodajemy resztę składników i miksujemy całość mikserem, doprawiamy solą i pieprzem. 4. Liście sałaty myjemy, odsączamy z wody, drzemy na duże kawałki i wykładamy. Dodajemy grzanki i sos i wszystko razem mieszamy ręką. Na to kładziemy pociętego w paski kurczaka i płatki parmezanu.

16/01/2017 18:42:50

064

CAFÉ COOLTURA ZDROWIE I URODA

Atopowe zapalenie skóry Gdy zmiany przy atopowym zapaleniu skóry stanowią ponad 50 proc. powierzchni ciała, konieczna jest fototerapia lub stosowanie leków doustnych.

670-MAKIETA 3 44-67.indd 64

»

Skuteczna terapia AZS powinna szybko eliminować objawy choroby, poprawiać jakość życia pacjentów i zapobiegać zaostrzeniom. Wytyczne dotyczące leczenia kładą nacisk przede wszystkim na odpowiednią pielęgnację i nawilżanie skóry atopowej przy użyciu specjalnych preparatów z certyfikatami oraz miejscowe stosowanie leków immunosupresyjnych. Kiedy zmiany dotyczą ponad 50 proc. powierzchni ciała, można się zdecydować na fototerapię, która niweluje świąd i ma działanie przeciwzapalne. Charakterystycznymi objawami AZS są świąd, zmiany skórne w obrębie twarzy, szyi, zgięć łokciowych i kolanowych oraz przewlekłe i nawracające zapalenie

skóry o różnym nasileniu. Dotychczas nie opracowano modelu terapii eliminującego całkowicie efekty AZS, jednak – jak podkreślają specjaliści – odpowiednio dobrany sposób leczenia u większości pacjentów pozwala skutecznie kontrolować przebieg choroby. W ostatnich latach pojawiły się też nowe preparaty, które mogą zrewolucjonizować dotychczasowe metody. – W zależności od stopnia nasilenia choroby, jeżeli nie jest to bardzo mocno nasilony stan zapalny, wystarczy na krótko włączyć miejscowe preparaty glikokortykosteroidowe, bądź inhibitory kalcyneuryny. Natomiast w sytuacjach, kiedy problem jest mocno zaawansowany, dotyczy powyżej 50 proc. powierzchni 16/01/2017 18:42:52

065 ciała, należy pomyśleć o leczeniu za pomocą fototerapii czy leków doustnych, takich jak cyklosporyna, azatiopryna czy metotreksat – mówi agencji Newseria Lifestyle dr hab. n. med. Wioletta Barańska-Rybak, lekarz dermatolog z Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Kuracja musi być prowadzona pod opieką doświadczonego lekarza. Niezwykle ważna jest również odpowiednia pielęgnacja skóry, nawilżanie i dobór właściwych prepartów, najlepiej takich, które wspierają odbudowę mikrobiomu skóry. Jego zaburzenie, jak wykazały najnowsze badania, jest współodpowiedzialne za atopię. – Istotne jest stosowanie emolientów, czyli tych substancji nawilżających, które przywracają skórze właściwy skład i zapobiegają nawrotom. Takie nawilżanie powinno być dosyć częste, nie ma idealnego emolientu, który zawierałby wszystkie składniki niezbędne dla skóry. Natomiast należy pamiętać o tym, że raz na 6 godzin skórę trzeba porządnie nasmarować, bo to naprawdę bardzo pomaga – tłumaczy dr n. med. Wioletta Barańska-Rybak. Do pielęgnacji muszą być stosowane wyłącznie produkty do skóry atopowej, czyli hipoalergiczne. Ważne jest, żeby używać je często i systematycznie. – Zarówno produkty myjące jak i nawilżające balsamy najlepiej kupować w aptece, bo te preparaty poddawane są badaniom klinicznym i mają wszelkie niezbędne certyfikty. Balsam do ciała trzeba stosować co najmniej 3 razy na dobę, idealnie byłoby nawet częściej. I naprawdę to nie będzie za dużo, bo skóra atopowa ma niedobory ceramidów, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ma nieco zmienione pH oraz zaburzony mikrobiom skóry, w związku z czym kosmetykami pielęgnacyjnymi musimy ten stan zmieniać, uzupełniać i spowodować przywrócenie skórze jak najbardziej fizjologicznych warunków – wyjaśnia dr n. med. Wioletta Barańska-Rybak. Osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry powinny unikać kąpieli w wannie oraz przegrzewania ciała w ubraniach z wełny lub sztucznych tkanin. Dobrze jest często wietrzyć mieszkanie i zmieniać pościel, a także jeść dużo ryb morskich, ponieważ zawarte w nich kwasy tłuszczowe pomagają nawilżyć skórę od wewnątrz. Skórę z AZS trzeba pielęgno670-MAKIETA 3 44-67.indd 65

Skóra atopowa ma niedobory ceramidów, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ma nieco zmienione pH oraz zaburzony mikrobiom skóry. Kosmetykami pielęgnacyjnymi musimy ten stan zmieniać, uzupełniać i spowodować przywrócenie skórze jak najbardziej fizjologicznych warunków wać przez całe życie. Lekarze podkreślają, że wokół tego schorzenia narodziło się wiele mitów, jak chociażby ten, że skóra nie powinna być eksponowana na słońce. – Obalamy te mity. Fototerapia jest uznaną metodą leczenia atopowego zapalenia skóry. Po pierwsze, szczególnie promieniowanie UVB 311 bardzo pięknie zmniejsza świąd, a jest to niezwykle istotny objaw tej jednostki chorobowej. Promieniowanie ultrafioletowe również ma działanie przeciwzapalne, więc bar-

dzo chętnie poddajemy pacjentów tego rodzaju terapii, oczywiście w odpowiednim czasie i w kontrolowanych dawkach – podkreśla dr n. med. Wioletta Barańska-Rybak. W Polsce z atopowym zapaleniem skóry zmaga się co piąte dziecko i co pięćdziesiąty dorosły. « dr hab. n. med. Wioletta Barańska-Rybak, lekarz dermatolog, Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

16/01/2017 18:42:53

066

CAFÉ COOLTURA BAL POLSKI

Bal Polski zbiera na pomoc osobom po udarze mózgu Udar skraca życie i ma destrukcyjny wpływ na dotknięte nim osoby i ich bliskich. Statystyki są pesymistyczne i przerażające. W Wielkiej Brytanii na udar zapada co trzy i pół minuty jedna osoba, często z nieodwracalnymi zdrowotnie skutkami.

»

W najgorszym przypadku, osoby te są zmuszone zmagać się z niepełnosprawnością i wymagają opieki do końca życia, a jedna na osiem osób umiera w ciągu 30 dni. Jednym z celów dobroczynnych tegorocznego 45. Balu Polskiego jest wsparcie Projektu Polonia, którego członkowie współpracują ze Stroke Association (Stowarzyszenie Udaru) – wiodącą brytyjską organizacją charytatywną działającą na rzecz osób dotkniętych udarem w różnym wieku. Misją Projektu Polonia jest zwiększenie świadomości i wiedzy specjalistycznej wśród społeczności polskiej, której rodzina i bliscy cierpią z powodu skutków udaru oraz wyposażenie ich w narzędzia i kompetencję, które do tej pory były dostępne wyłącznie dla osób biegle posługujących się językiem angielskim. Fundusze pozyskane w trakcie 45. Balu Polskiego, mającego miejsce 28 stycznia, zostaną przeznaczone na zapewnienie środków na tłumaczenia, wydruk i dystrybucję materiałów pośród Polonii w Wielkiej 670-MAKIETA 3 44-67.indd 66

Brytanii. To swoista kontynuacja naszej udanej współpracy zaingurowanej ze Stowarzyszeniem Alzheimera podczas 44. edycji Balu, które dzięki naszej pomocy przetłumaczyło broszury informacyjne przeznaczone do ogólnokrajowej dystrybucji. Czym dokładnie jest udar? Najprościej rzecz ujmując to schorzenie naczyniowe serca, oddziałujące na mózg. Jego powodem jest odcięcie dopływu krwi do części mózgu. Utrata dopływu krwi może doprowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. To druga główna przyczyna śmierci na świecie i czwarta najbardziej powszechna lub powodująca trwały ubytek na zdrowiu w Wielkiej Brytanii. Wiele osób sądzi, że zapada na nią starsza część populacji. Niestety chorują na nią osoby w każdym wieku, w tym dzieci. Aż 25 proc. udarów występuje u osób poniżej 65. roku życia. Jednak dzięki odpowiednim zmianom stylu życia, prowadzącym do obniżenia ciśnienia, właściwemu odżywianiu i regularnym ćwiczeniom fizycznym, ryzyko zawału może zostać zredukowane nawet do 80 proc.

Misją Stroke Association jest przeciwdziałanie schorzeniu i wsparcie w odzyskaniu dobrej jakości życia u osób nim poszkodowanych przez zapewnienie usług, działań informacyjnych, edukację i badania. Udzielana przez Stowarzyszenie pomoc wsparła tysiące osób w przejściu przez jedno z najbardziej traumatycznych doświadczeń w życiu i zbudowaniu życia po udarze. Badania prowadzone przez Stroke Association pomogły w ulepszeniu kuracji i opieki dla tysięcy osób. Ich kampanie informacyjne wpłynęły na jeszcze więcej osób, dzięki inicjatywom takim jak FAST, którego celem była pomoc w rozpoznaniu oznak udaru i podjęciu akcji ratunkowej. Departament Zdrowia Wielkiej Brytanii niezwykle pozytywnie ocenił akcję, przejmując ją w roku 2009 i kierując ją do milionów osób. Stowarzyszenie Polonia dobrze spożytkuje nasze środki, przygotowując materiały informacyjne do wykorzystania przez polską społeczność. « 16/01/2017 18:42:54

067

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

670-MAKIETA 3 44-67.indd 67

16/01/2017 18:42:55

068

OGŁOSZENIA drobne

jak zamieścić

ogłoszenie UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 9.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 9.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms

81616

Koszt ogłoszenia £1 + standardowa opłata operatora Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL 01 CL 02 CL 03 CL 04 CL 05

mieszkania wynajmę mieszkania szukam praca dam praca szukam kupię

internet

CL 06 CL 07 CL 08 CL 09

sprzedam auto-moto randka w ciemno inne

cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

ramkowe

(usługi)

Telefonicznie:

020 8846 3614 lub online: cooltura.co.uk (postępuj według instrukcji)

Uwaga!

Ramka do 25 słów

£ 25 +vat

Promocja internetowa zamieść ogłoszenie online i otrzymaj dodatkowy rabat nawet do 40%

Warunki:

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

mieszkania do wynajęcia SMS:

81616 KOD: 01

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Wynajmę pokój dwuosobowy na Putney / Barnes (SW15). Dom jednorodzinny, pełne wyposażenie, duża kuchnia, dwie łazienki. Darmowy parking. Internet. £130/tydzień + 2 tyg. depozytu. Rachunki wliczone. Tel. 07833667493

> Acton 3 pokojowe maissonete na Acton. Swieze po remoncie mieszkanie z ogrodem oraz podjazdem na samochod. £1700 miesiac 07854657004 > Acton Wynajme 2 pokojowe mieszkanie na Acton. Mieszkanie moze byc umeblowane lub nie. Bardzo dobry transport miejski. Blisko do stacji Ealing. £1450 miesiac. 07854657004 > Acton Wynajme 2 pokojowe mieszkanie na Acton. Umeblowane, po remoncie z dobrym dostepem do transportu. £1450 miesiac 07854657004 > Alperton Pokoj dwojka, w pelni wyposazonym domu z ogrodem, internet. Super lokalizacja, 5min do Alperton, 10 min Hanger Lane/ metro ,Ealing 15min, £125/tyg, tel 07545871954 > Bardzo duzy pokoj 2os, wysoki standard, Wifi, parking Ilford / Seven Kings - Betchworth Rd IG3 9JQ 07896861872 > Becontree Przestronny pokoj,

blisko stacji Becontree. Miejsce parkingowe, cctv, alarm. 2 lazienki, duza jadalnia, ogrod, rachunki wliczone. Pani sprzata co 2 tygodnie, W domu mieszka 4 osoby. Dostepne od zaraz 07795572651

> Bounds Green - dwojka dla jednej osoby - £105 plus prad i gaz do metra 10min , duza kuchnia , living , lazienka z wanna , ogrod 07756340316. > Catford pokoj dwojka 150 tyg dla jednej osoby 120 wszystkie media wliczone. W domu czysto i spokojnie po wiecej info prosze dzwonic 07581443063 > Catford pokoj dwojka 150 tyg

670-MAKIETA 4 68-91.indd 68

dla jednej osoby 120 wszystkie media wliczone. W domu czysto i spokojnie po wiecej info prosze dzwonic 07581443063

> Catford pokoj dwojka z mozliwoscia dostawy drugiego lozka wszystkie media wliczone. po wiecej info prosze dzwonic 07581443063 lub dla jednej osoby 120 tyg. > Dalston pokoj do wynajęcia blisko stacji Dalston kingsland. Tel 07951755163 > Do wynajęcia duzy pokój dla niepalącej Pani, TV, internet, blisko Picc Line i Ealing, £400/mc rachunki wliczone tel 07586100468 > Duza dwojka od zaraz London SE12;£150/tyg 1 osoba lub £175/ tyg para; depozyt 4 tyg; rachunki wliczone; w domu sa koty, palenie na ogrodzie, parking za darmo na ulicy 07533086527 > Ealing Broadway Wynajme studio na Ealing Broadway. Umeblowane, na pierwszym pietrze. £800 miesiac. Bardzo dobry dostep do transportu miejskiego. 07854657004 > Edmonton, N17 8EE, Pokoj dwojka, £120/tydz plus prad i gaz do podzialu. Dom z ogrodem, duza kuchnia, lazienka z wanna, internet. 07756340316. > Edmonton, N9 8RX, 2 Bedroom Flat,£1300/miesiecznie + rachunki. 1 pojedyncza oraz 1 podwojna sypialnia, salon z kuchnia i jadalnia oraz 2 lazienki. Dostepne od zaraz. 02088851890 > Golders Green wynajme duzy pokoj 2 osobowy 160f lub jako jednka 140f rachunki wliczone 2-tyg depozytu Tel 07976202622 > Greenford pokoj jedynka dla osoby niepalacej i bez nalogow. W domu jest czysto i spokojnie. Greenford, Sudbury Hill. £90

16/01/2017 18:40:36

069 tygodniowo + 2 tyg. depozyt. 07902351359

> Greenford Wynajme pokoj dla pary w mieszkaniu. Blisko komunikacja Lidl Tesco 4min. Tel 07517133162 > Greenford Wynajmę studio flat na poddaszu ale tylko jednej osobie £180 tyg+ depozyt rachunki wliczone, umeblowane .Greenford ub6 tel 07769703644 > Hayes Do wynajecia pokoj z podwojnym lozkiem dla jednej osoby, ladny dom z ogrodem w dzielnicy Hayes West London, £110 za tydz plus depozyt. Tel 07825627243. > Hounslow. jedynka w domu z ogrodem. blisko komunikacji i sklepów. tel.07523510272 > Ilford Witam mam 2 osobowy pokój do wynajecia duzy ladny umeblowany wolny od zaraz na Ilford z internetem ogrodem podjazdem blisko stacji barking prosze o kontakt tel 07722943946 > Leyton - Wszedzie blisko Wygodny dom 3-4 pok, ogrodek, spokojne miejsce, dobry dojazd ,Tesco, busy Pracujacy/ no benefit. Od 1.03.17 - Rent 1600 tel.07417542333 > Muswell Hill wynajme pokoj na Muswell Hill N10 od zaraz dla pary 07838679356 > Muswell Hill, N10 1ET, Studio.£760/miesiecznie + elektryka. Podwojny pokoj z aneksem kuchennym, osobno prysznic z toaleta. Dostepne od 16/01/17.02088851890 > Northolt Wynajmę 4 pokojowy dom na Northolt. Przestronny, z ogrodem oraz podjazdem na auto. Dom fantastyczny dla duzej rodziny. £1800 miesiac 0 07854657004 > Perivale pokój dwuosobowy na Perivale w czystym / spokojnym domu. Możliwość korzystania z Polskiej TV / internetu. 10min od stacji Perivale. 4min od Tesco 07738490020 £120 > Perivale wynajmę duży pokój na Perivale dla jednej osoby 120f . Internet i rachunki wliczone. Depozyt 2 tyg. 3min. do stacji Perivale. Dostepny od zaraz. 07809749401 > Perivale Wynajmę duży pokój z podw. łóżkiem na Perivale dla jednej osoby 120f.Internet i rachunki wliczone. Depozyt za 2 tyg. 3 min stacja Perivale. Dostepny od zaraz. 07809749401

670-MAKIETA 4 68-91.indd 69

> Putney Wynajme piekne, umeblowane studio na Putney. £1150 miesiac. Bardzo bliso do stacji Putney. Wiecej info pod nr telefonu 07854657004 > Seven Kings 1 bedroom flat do wynajecia czyste umeblowane mieszkanie z podjazdem wolne od zaraz na Seven Kings blisko stacjii prosze o kontakt tel 07448955255 > Seven Sister, N17 6DG, Pokoje duze jedynki od £105-£120/tyg plus rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami,wspolna kuchnia, lazienki.Dostepne od zaraz. 07436792779. > Shepherds Bush Wynajme duzy pokoj w mieszkanie na Shepherds Bush. £650 miesiac z rachunkami i WIFI. Pokoj umeblowany, jasny, przestronny 07854657004 > South Croydon pokoj dwuosobowy z łazienka 100m do stacji kolejowej South Croydon rachunki wliczone plus internet , cena tyg 175f plus jedno tyg depozyt 07375219461 > South Harrow Do wynajecia ladny duzy pokoj 2 osobowy na South Harrow 0 7894041960 > Southall Wynajme piekne, jednopokojowe mieszkanie na Southall UB1. £1150 z rachunkami! Swiezo po remoncie, umeblowane. 07854657004 > Stockwell -1 min od metra! Do wynajecia duzy 2 os pok 0 7891091598 > Stockwell wynajme miejsce w pokoju dla mężczyzny Tel.07940186730 lub 07448409376 po 16-tej Jadzia > Tottenham - Pokoj dwojka dla jednej osoby w cenie £105 plus prad i gaz - dom z ogrodem , mala kuchnia , lazienka z wanna 07756340316. > Tottenham Mieszkanie 2 pokojowe na Tottenham wynajmę dla pary bez nałogów mieszkanie czyste po remoncie tel 07943624927 > Tottenham, N15 3PR, Pokoj jedynka £90/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia, ogrod, lazienki. Dostepny od zaraz. 07436792779. > Tottenham, N17 6RU , Pokoj duza jedynka £125/tyg + rachunki za gaz i prad do podzialu z lokatorami. Wspolna kuchnia, lazienka, ogrod. Dostepny od zaraz. 07436792779.

16/01/2017 18:40:36

070

OGŁOSZENIA drobne

> Uxbridge 2 pokojowe maissonete na Uxbridge. £1500 z rachunkami!!! Dom jest nowy, z ogrodem, umeblowany. Podjazd na auto. 07854657004 > Uxbridge Wynajme pokoj na Uxbridge w domu. Podjazd, duza kuchnia, living room. £525 miesiac z rachunkami. Wiecej info pod nr tel 07854657004 > Wembley HA9 6JQ Jedynka dostępna od 01/02 110 /tydz 2 tyg. depozytu, rachunki wliczone 07737019041 Dorota 07775917962 Henryk > Wembley Park Pokoje do wynajecia okolica Wembley Park. Wysoki standard. Kontakt pod nr 07944307263 > West Drayton Wynajme 2 pokojowy dom z ogrodem, parkingiem oraz umeblowany. £1350 miesiac. Lokalizacja - West Drayton 07854657004 > West Drayton Wynajme 2 pokojowy, piekny dom w West Drayton. £1350 miesiac. Umeblowany, wlasny ogrod, parking, Rachunek jest tylko za elektryke. Wiecej info pod nr telefonu 07854657004 > White City Wynajme duzy pokoj w 2 pokojowym mieszkaniu na White City. Preferowana kobieta. £700 z rachunkami. Umeblowane, po remoncie, czyste mieszkanie 07854657004 > Wood Green, N17 7QB, 3 bed dom - £1700/mies. 3 duze sypialnie, lazienka z wanna, przechodni salon, kuchnia, ogrod. Blisko park. 02088851890, 07436582103, 07715677401 > Wood Green, N17 7QX, Pokoje duze jedynki £150/tyg + rachunki za gaz do podzialu z lokatorami, reszta rachunkow wliczona w cene pokoi .Wspolna kuchnia, lazienka. 0208 8851890.

praca dam

SMS:

81616 KOD: 03

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Zatrudnię na stale doświadczonego hydraulika Gas Safe z narzędziami i vanem. Proszę o kontakt osoby chętne i nie bojące się pracy. £50k - £60k na rok. 02035198708

670-MAKIETA 4 68-91.indd 70

Poszukiwani elektrycy Londyn. Podstawowa znajomość angielskiego, umiejętności podstawa, kwalifikacje niewymagane. Wymagane selfemployed i CIS. Dobra stawka dzienna płacą przez payroll 07400713323 – rozmowa po angielsku Praca Dodatkowa. Zatrudnię kierowcę najlepiej z własnym vanem do dystrybucji polskiego tygodnika na terenie Londynu. Praca w godzinach nocnych - 1-2 razy w tygodniu, załadunek w okolicach Wembley. marlena@ cooltura.co.uk 07884 255 551 Zatrudnimy sprzedawcę powierzchni reklamowej i czasu antenowego. Tel. 07958722342 Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

> Dystrybutor żywności mrożonej poszukuje doświadczonych kierowców, handlowców. Stabilna sytuacja w firmie 10 lat w UK, wysokie zarobki, auto. Prosimy o CV na email pplatformaeko@gmail.com > Full or part Time hairdresser to work in salon in tooting telephone Vera at salon 02086725619 or mobile 07813484218 > Stała praca, sprzątanie sklepu! 6 do 14 godzin tygodniowo. Friern Bridge Retail Park, Friern Barnet, Pegasus N11 3PW 07833513949 > Junior hairdresser to work in hairsalon in tooting training will be given telephone Vera 02086725619 or mobile 07813484218 > Szukamy odpowiedzialnych i dojrzałych osób, z profesjonalnym podejściem do klienta. Zainteresowane osoby prosimy o przesyłanie CV na egidon@egidon.pl > Poszukiwani elektrycy Londyn. Podstawowa znajomość angielskiego, umiejętności podstawa, kwalifikacje niewymagane. Wymagane selfemployed i CIS. Dobra stawka dzienna placa przez payroll 07400713323 – rozmowa po angielsku > Dla kosmetyczki prowadzącej wlasna działalność możliwość współpracy w salonie fryzjerskim info 07746962153

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

> Poszukuje, uczciwej, zorganizowanej, milej, osoby do sprzatania domow pryw.z doswiadczeniem i pods, jez ang. samozatrudnionej. Wynagrodzenie£8/h z mozliwoscna podwzki 07709881161

Praca dla sprzedawcy - branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

> Miejsce w Salonie dla Stylistki

> Busy Fish and Chip shop in Sudbury Hill, Harrow requires staff; experience in fast food and good spoken English required. Call Panos 020 8864 7146/07704 494219. > Dla kosmetyczki prowadzącej wlasna dzialalnosc mozliwosc wspolpracy w salonie fryzjerskim info 07746962153 > Praca dla fryzjerki więcej informacji 07746962153

Paznokci info 07746962153

> kierowcy kat C i CE- weekendy (Bicester) Wymagana kat C min 2 lata i doświadczenie. Stawki £11-£14 za godzine 07590964000 piotr@aligra.co.uk

praca szukam

SMS:

81616 KOD: 04

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Plastrarze szukaja pracy. 10 lat doswiadczenia. Doradztwo i wycena gratis. Gwarancja jakosci. 07852341249. Czarek > Malarz bez nalogow, uczciwy i solidny szuka pracy. Wysoki standard pracy. 10 lat doswiadczenia w UK. Pracuje dla firm i osob prywatnych. Rafal. 07545600591 > Plastrowanie szukamy pracy stawiamy na jakość i rzetelność wobec klienta. Własny transport i narzędzia. Kamil - 07880237803 > Szukam pracy jako plastrarz. Mam wieloletnie doświadczenie. Bardzo dobra jakość 07809127580 > Witam Poszukuje pracy jako pomocnik elektryka elektryk itp. Pracuje również samodzielnie .1st 2nd fix Posiadam narzędzia ,prawo jazdy, samochód Pozdrawiam Piotr 07711942627 > Tapeciarz 10lat doswiadczenia w UK Poszukuje pracy cena / dniowki :tel 07463227169 Marcin > Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja pracy gwarantujemy wysoka jakosc i czystosc Marcin 07515464677 > Plastrowanie szukamy pracy stawiamy na jakośc i rzetelność wobec klienta. Własny transport i narzędzia. Kamil-07880237803 > Stolarz szuka pracy na cene wykonuje stolarke meblowa szafy, kuchnie, unity , regaly tv ,sprey schody itp. Workshop tel. 07988683016

> Sprzątanie domów prywatnych, okolice od Buckhurs Hill do epping, £8/godz 07731650501

> Elektryk. Instalacje domowe i przemyslowe. Brytyjskie uprawnienia, wlasnie narzedzia i samochod dostawczy. Takze podstawowa hydraulika. Tel. 07726141296

> Poszukiwani elektrycy od zaraz. Podstawowa znajomość angielskiego, umiejętności ważne!!, kwalifikacje niewymagane. Selfemployed i CIS 07400713323 – rozmowa po angielsku

> Elektryk. Instalacje domowe i przemyslowe. Brytyjskie uprawnienia, wlasnie narzedzia i samochod dostawczy. Takze podstawowa hydraulika. Tel. 07726141296

16/01/2017 18:40:37

071

670-MAKIETA 4 68-91.indd 71

16/01/2017 18:40:38

072 sprzedam SMS:

81616 KOD: 06

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 54

> Witam Posiadam na sprzedaz duzy wybor ciuchów kolarskich reprezentacji Polski oraz CCC sprandi Polkowice Nowe i uzywane Wiecej info pod nr tel 07577372377 > Sprzedam dobrze prosperująca

Polska Restauracje w Zachodnim 07500931972

> Zawartość domu rodzinnego: do

stołowego, kuchni, dziecinnego. wysoka jakosc. zapraszamy. zachodni Londyn. tel. 07523510272

> Podreczniki, cd i slowniki do nauki hiszpanskiego, francuskiego, wloskiego, niemieckiego. nowe.t anio. tel. 07523510272

randka w ciemno SMS:

81616 KOD: 08

cooltura.co.uk

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Mezczyzna 43l pozna mezatke samotna w Londynie jak ja sms 07598612637 > Szukam normalnej kobiety. Kawaler 40 lat. 07503108443 > Jesli jestes mezatka lub poprostu

czujesz sie samotna tak jak ja to napisz do mnie a moze byc nam przyjemnie. Wiek bez ograniczen ja 40 -latek 07547882699

> 44 years old, good looking man British, businessman, live in London,( Highgate,),talking, English, and Spanish, looking for serious relationship, to find a, nice lady with good personality, between 25 to 40 years old, , happy to marry call, 00447435607822 > Medycyna niekonwencjonalna to moja pasja. Chce wyjsc za maz. Inteligentna 52 latka z pd-zach Londynu. Tel.7716639201 wieczorem. > Successful English gentleman would like to meet attractive Polish lady for fun filled days and romantic evenings. John 07752656713 > Witam szukam dyskretna kobiete z wachodniego Londynu 07732432389

670-MAKIETA 4 68-91.indd 72

inne SMS:

81616 KOD: 09

cooltura.co.uk

komputery serwis zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

> Studia w Londynie i Coventry. Learn and Earn- dzięki nam otrzymujesz 21 tys. £ rocznie od rządu na utrzymanie podczas nauki i czesne. Tel: 00447949706242

auto-moto zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT. Paweł 07727244856

usługi różne zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Rozliczenia podatkowe, rejestracja i rozliczenia Self employed. Working Tax Credit, Child Tax Credit. Pomoc w benefitach. Kontakt 07475957191 Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography.co.uk Super niskie ceny. Zapraszam 07736217120

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

telewizja satelitarna zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Polska Telewizja Londyn NC+ , Cyfrowy Polsat Zestawy na umowę Montaż anten Zapraszamy do punktu 19 Finchley Lane NW4 1BN Hendon Sklep: 02082033162 Instalacje:07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

zdrowie i uroda zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Kursy Kosmetyczne i Stylizacji Paznokci Po Polsku 2017. W Styczniu Rabaty nawet do 65% Wysoki Poziom, Akredytowane Certyfikaty! Idealne na rozpoczęcie nowej kariery zawodowej. Szczegóły na www.PolskieKursy. co.uk tel.0784-9203526

transport paczki i przewozy zasady zamieszczania ogłoszeń – str. 68

Przeprowadzki, wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Najtańsze przeprowadzki i przewozy. Przyjmujemy wszystkie zlecenia Usługi: - Przeprowadzki i transport lokalny (cały Londyn) oraz międzymiastowe (cale UK) - Przeprowadzki Anglia-Polska Pracujemy 24/7. Zapraszamy 07722560744

16/01/2017 18:40:39

073

670-MAKIETA 4 68-91.indd 73

16/01/2017 18:40:40

074

670-MAKIETA 4 68-91.indd 74

16/01/2017 18:40:44

075

670-MAKIETA 4 68-91.indd 75

16/01/2017 18:40:47

076

OGŁOSZENIA drobne + Usługi

670-MAKIETA 4 68-91.indd 76

16/01/2017 18:40:49

077

670-MAKIETA 4 68-91.indd 77

16/01/2017 18:40:51

078

OGŁOSZENIA INNE

670-MAKIETA 4 68-91.indd 78

16/01/2017 18:40:52

079

670-MAKIETA 4 68-91.indd 79

16/01/2017 18:40:54

080

OGŁOSZENIA SKUP ZŁOMU

670-MAKIETA 4 68-91.indd 80

16/01/2017 18:40:55

081

670-MAKIETA 4 68-91.indd 81

16/01/2017 18:40:57

082

670-MAKIETA 4 68-91.indd 82

16/01/2017 18:40:58

083

670-MAKIETA 4 68-91.indd 83

16/01/2017 18:41:01

084

OGŁOSZENIA budownictwo

670-MAKIETA 4 68-91.indd 84

16/01/2017 18:41:02

085

670-MAKIETA 4 68-91.indd 85

16/01/2017 18:41:05

086

OGŁOSZENIA budownictwo

670-MAKIETA 4 68-91.indd 86

16/01/2017 18:41:07

087

670-MAKIETA 4 68-91.indd 87

16/01/2017 18:41:10

088

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE 020 8846 3614

670-MAKIETA 4 68-91.indd 88

16/01/2017 18:41:11

089

670-MAKIETA 4 68-91.indd 89

16/01/2017 18:41:13

090

OGŁOSZENIA BUDOWNICTWO

670-MAKIETA 4 68-91.indd 90

16/01/2017 18:41:14

091

670-MAKIETA 4 68-91.indd 91

16/01/2017 18:41:17

Fot. PAP / Grzegorz Momot

092

SPORT Skoki narciarskie + Piłka nożna

Adam Małysz, Daniel Andre Tande, Kamil Stoch, prezydent RP Andrzej Duda, Domen Prevc i Apoloniusz Tajner, podczas ceremonii dekoracji zwycięzców

Dwa zwycięstwa Stocha w Wiśle Dwoma triumfami Kamila Stocha zakończyły się zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich w Wiśle na obiekcie im. Adama Małysza. Zwycięstwa zapewniły Polakowi objęcie prowadzenia w klasyfikacji generalnej cyklu.

»

Stoch został pierwszym Polakiem, który wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich na obiekcie im. Adama Małysza w Wiśle Malince. Pierwszy z ubiegło weekendowych triumfów był zarazem jego 18. zwycięstwem w karierze i trzecim w tym sezonie. Stoch, który prowadził już po pierwszej serii, wyraźnie wyprzedził Austriaka Stefana Krafta i Niemca Andreasa Wellingera. Siódmy był Piotr Żyła, a dziewiąty Maciej Kot. Zwycięzca zawodów w Wiśle w pierwszej serii uzyskał 133 m, tyle samo co Kraft. Polak jednak skakał z obniżonego rozbiegu do trzeciej belki, gdy jego rywale z czwartej. Takie było bowiem życzenie trenera Stefana Horngachera. Dzięki temu lider polskiej ekipy po 1. serii miał nad Austriakiem 3,4 pkt przewagi. W finale zmieniły się warunki atmosferyczne, wiatr wiejący w plecy sprawił niektórym zawodnikom poważne problemy. Zajmujący trzecie miejsce po pierwszej serii Austriak Michael Hayboeck uzyskał tylko 117 m i spadł na ósmą lokatę. Żyła, piąty po pierwszej serii (126,5 m), w dru670-MAKIETA 5 92-100.indd 92

giej miał próbę krótszą o 6,5 m i w efekcie uplasował się na siódmym miejscu. Jako ostatni na rozbiegu pojawił się Stoch. Nie mógł swojej próby wykonać od razu, musiał poczekać na uspokojenie się wiatru. Ta chwilowa przerwa nie wpłynęła negatywnie na jego koncentrację. Wiedział, że aby wygrać, musi skoczyć w granicach 113-114 m. Ale będący ostatnio w wyśmienitej dyspozycji zawodnik nie bawił się w żadne kalkulacje, wylądował na 124. metrze i zapewnił sobie zwycięstwo. Pierwsze w Wiśle, drugie z rzędu w PŚ, trzecie na polskiej ziemi, trzecie w sezonie i 18. w karierze. Mistrz olimpijski z Soczi powtórzył swój sukces także dzień później, wygrywając zawody. Stoch prowadził po pierwszej serii, ale w drugiej skoczył bliżej niż jego najgroźniejsi rywale i ostatecznie wyprzedził zaledwie o 1,2 pkt Norwega Daniela Andre Tandego oraz o 1,3 Słoweńca Domena Prevca. Maciej Kot zajął piąte miejsce, a Piotr Żyła – jedenaste. Tym samym Stoch odniósł 19. zwycięstwo w karierze i czwarte w tym sezonie,

dzięki czemu umocnił się na prowadzeniu w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. 29-letni skoczek z Zębu kontynuuje wspaniałą passę. 6 stycznia w Bischofshofen triumfował w ostatnich zawodach oraz w całym Turnieju Czterech Skoczni, a w Wiśle nie zawiódł kibiców i wywalczył podwójne zwycięstwo, z tym że tym razem jego przewaga nad konkurentami była bardzo mała. Lider reprezentacji Polski pokazał klasę w pierwszej serii. Skok na odległość 135,5 m był nie tylko najdłuższy, ale i wysoko oceniony przez sędziów. Na półmetku zawodów Stoch miał dość bezpieczną przewagę 5,8 pkt nad Domenem Prevcem oraz 6 pkt nad Kotem, którzy skoczyli po 130 m. Żyła był dziewiąty, uzyskując 126,5 m. Pozostałych pięciu reprezentantów Polski, którzy wywalczyli awans do konkursu z kwalifikacji, nie zdołało przebić się do czołowej trzydziestki. W drugiej serii wysoko poprzeczkę zawiesił Tande, osiągając 134,5 m. Minimalnie przegrał z nim Prevc, który po niespokojnym locie uzyskał 132 m. Stoch lądował o sześć i pół metra bliżej od Norwega, ale to wystarczyło do zwycięstwa. Skoczkom na podium składał gratulacje i wręczał nagrody prezydent RP Andrzej Duda. Towarzyszyli mu prezes Polskiego Związku Narciarskiego Apoloniusz Tajner oraz... patron skoczni i najsłynniejszy mieszkaniec Wisły Adam Małysz. W najbliższy weekend w Zakopanem odbędą się kolejne konkursy Pucharu Świata – w sobotę drużynowy, a w niedzielę indywidualny. «

Klasyfikacja generalna PŚ (po 13 z 33 konkursów): 1. Kamil Stoch (Polska)  833 pkt 2. Daniel-Andre Tande (Norwegia) 767 3. Domen Prevc (Słowenia)  751 5. Maciej Kot (Polska)  502 9. Piotr Żyła (Polska)  337 ... 20. Dawid Kubacki (Polska)  180 26. Stefan Hula (Polska)  103 38. Jan Ziobro (Polska)  29 46. Aleksander Zniszczoł (Polska)  9 52. Klemens Murańka (Polska)  4 Puchar Narodów: 1. Polska  2. Austria  3. Niemcy 

2396 pkt 2229 2029

16/01/2017 18:41:41

093 Remisowy szlagier, wysoka porażka Manchesteru City Piłkarze Manchesteru United zremisowali u siebie z Liverpoolem 1:1 (0:1) w najciekawiej zapowiadającym się meczu 21. kolejki angielskiej ekstraklasy. W innym arcyciekawym niedzielnym spotkaniu tej kolejki Everton wygrał z Manchesterem City aż 4:0.

670-MAKIETA 5 92-100.indd 93

Fot. EPA / Peter Powell

»

W przypadku zwycięst wa na Old Trafford Liverpool wróciłby na drugie miejsce w tabeli. Goście byli bliscy tego celu, bo do 84. minuty prowadzili dzięki bramce Jamesa Milnera w pierwszej połowie z rzutu karnego. W końcówce spotkania gospodarze zdołali jednak wyrównać – gola strzelił Zlatan Ibrahimovic. To 14. trafienie Szweda w obecnym sezonie, dzięki czemu zrównał się z będącymi na czele klasyfikacji strzelców dwoma zawodnikami (Diego Costa z Chelsea i Alexis Sanchez z Arsenalu). Trzeci w tabeli Liverpool ma obecnie 45 punktów, podobnie jak wicelider Tottenham, który dzień wcześniej pokonał West Bromwich Albion 4:0 (hat-trick Harry'ego Kane'a – łącznie 13 bramek). Do lidera Chelsea Londyn oba zespoły tracą po siedem punktów. Powody do radości mają kibice innego klubu z Liverpoolu – Evertonu. „The Toffies” pokonali piąty w tabeli Manchester City aż 4:0. Bramki dla gospodarzy, zajmujących siódmą pozycję, zdobyli kolejno Belgowie Romelu Lukaku i Kevin Mirallas oraz Anglicy Tom Davies i Ademola Lookman. Ostatni z nich to debiutujący w Premier League 19-latek, który na boisku pojawił się tuż przed zdobyciem bramki. Broniący tytułu zespół Leicester City przegrał przed własną publicznością z mistrzem Anglii w sezonie 2014/15 Chelsea Londyn 0:3. To 17. wygrana lidera, który utrzymuje przewagę nad rywalami w tabeli. Bramki zdobyli w sobotę Hiszpanie Marcos Alonso (w 6. i 51. minucie) oraz Pedro (71.). Z ławki rezerwowych gospodarzy spotkanie oglądali Marcin Wasilewski i Bartosz Kapustka, natomiast lider z Londynu musiał radzić sobie bez współlidera klasyfikacji strzelców Diego Costy. Jak poinformowały brytyjskie media, pochodzący

Radość zawodników Evertonu z kolejnego gola strzelonego Manchesterowi City w spotkaniu wygranym przez zespół z Liverpoolu 4:0

z Brazylii napastnik reprezentacji Hiszpanii otrzymał ofertę transferu do Chin i pokłócił się w tej sprawie z trenerem Antonio Conte. Chelsea ma 52 punkty i o siedem wyprzedza wicelidera Tottenham Hotspur, który wcześniej pokonał West Bromwich Albion 4:0 (hat-trick Harry'ego Kane'a). Zespół Swansea City, z Łukaszem Fabiańskim w bramce, przegrał przed własną publicznością z byłym klubem Polaka Arsenalem Londyn 0:4 i spadł na ostatnie miejsce. Fabiański nie zawinił przy straconych golach, za to nie popisali się jego koledzy z defensywy – dwie z bramek były samobójami. Do własnej siatki trafili Jack Cork (w 54. minucie) i Kyle Naughton (67.). Wcześniej na listę strzelców wpisał się Francuz Olivier Giroud (37.), a wynik ustalił Chilijczyk Alexis Sanchez (74.). „Łabędzie” były przed tą kolejką na przedostatniej pozycji z 15 punktami i wyprzedzały o dwa zamykającą tabelę ekipę Hull City. „Tygrysy” wygrały jednak u siebie z AFC Bournemouth Artura

Boruca 3:1 i awansowały na 18. pozycję, przed Swansea City i Sunderland. Boruca w Hull pokonał dwukrotnie Urugwajczyk Abel Hernandez (32. i 50.), a raz... kolega Polaka z defensywy Tyrone Mings (62.). W tym spotkaniu pierwsi z gola cieszyli się jednak goście – w trzeciej minucie rzut karny wykorzystał Junior Stanislas. W innym spotkaniu Watford zremisował u siebie bezbramkowo z Middlesbrough, ale w centrum uwagi znaleźli się kibice, którzy oddali hołd zmarłemu byłemu trenerowi Grahamowi Taylorowi. Pamięć o nim uczczono tradycyjnymi oklaskami przed pierwszym gwizdkiem, jak również w 72. minucie – ponieważ szkoleniowiec zmarł w wieku 72 lat. Oba zespoły grały w czarnych opaskach na znak żałoby, a kibice gospodarzy składali pod stadionem wieńce, znicze i szaliki w barwach klubowych. Taylor doprowadził Watford z czwartej dywizji do ekstraklasy. Pod jego wodzą zespół spod Londynu dotarł po raz pierwszy, i dotychczas jedyny, do finału Pucharu Anglii. « 16/01/2017 18:41:42

094

SPORT Siatkówka

Po krótkiej przerwie siatkarze IBB Polonii Londyn powrócili do ligowych rozgrywek. Pierwszy mecz w nowym roku okazał się bardzo udany. W ubiegłą sobotę w rewanżowym spotkaniu z drużyną Wessex klub ze stolicy Anglii zwyciężył 0:3 (20:25; 23:25; 15:25), dopisując kolejne trzy punkty do ligowej tabeli.

Fot. www.sandsphotos.co.uk

Zwycięstwo IBB Polonii Londyn w meczu CEV Challenge Cup

»

– Mecze z drużyną Wessex nie należą do najłatwiejszych, zwłaszcza na ich terenie. Z uwagi na świąteczno-noworoczną przerwę obawiałem się tego spotkania. Grę zaczęliśmy bez rytmu i popełnialiśmy pewne błędy, jednak po kilku pierwszych piłkach złapaliśmy wiatr w żagle. To już trzeci koncertowy mecz naszych zawodników, podczas którego wykonywaliśmy najbardziej złożone akcje z uśmiechem na ustach – powiedział Piotr Graban, trener IBB Polonii Londyn. Spotkanie to było ostatnim sprawdzianem przed kolejną rundą Pucharu CEV Challenge. «

670-MAKIETA 5 92-100.indd 94

16/01/2017 18:41:45

095

670-MAKIETA 5 92-100.indd 95

16/01/2017 18:41:47

096

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

670-MAKIETA 5 92-100.indd 96

16/01/2017 18:41:47

097 KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Sporo czasu będą Ci zajmować sprawy zawodowe oraz związane z porządkowaniem dokumentacji. Bądź rozważny i cierpliwy, bowiem zadania, które teraz otrzymasz, będą żmudne i powtarzalne. Zadbaj o urozmaicenie sobie czasu po pracy, wyjdź na imprezę, do kina.

Przed Tobą bardzo sympatyczny okres. Będziesz zadowolony z życia i bardzo pewny siebie. Nikt ani nic nie zepsuje Ci dobrego humoru. Będziesz chodził na imprezy i spotykał się z przyjaciółmi, gdyż bardzo Ci się spodoba bycie duszą towarzystwa.

W pracy oczekiwania wobec Ciebie mogą być większe niż zwykle. Na szczęście będziesz miał świetną formę intelektualną, więc jeśli skoncentrujesz się, poradzisz sobie z wyzwaniem i towarzyszącym mu stresem. Pamiętaj, że masz wokół siebie życzliwe osoby chętne do pomocy.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Mimo niezbyt sprzyjającej aury za oknem, będziesz w szampańskim humorze. Zapragniesz pójść na imprezę lub spotkać się z przyjaciółmi. Najbliższe dni wykorzystaj na poznawanie nowych osób. Twoja pozytywna energia sprawi, że wszędzie będziesz postrzegany jako dusza towarzystwa.

Najdą Cię wątpliwości w sferze zawodowej. Możesz czuć się niespełniony, doskwierać Ci może brak satysfakcji, choć niekoniecznie masz do tego powody. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących dalszych kroków, kieruj się przede wszystkim intuicją. Ona wskaże Ci właściwy kierunek.

Najbliższy czas będzie wymagał od Ciebie skupienia się na obowiązkach. Niestety Twoja motywacja do działania będzie słaba. Najchętniej uciekłbyś w zabawę i rozrywki. Opamiętaj się szybko. To prosta droga do olbrzymich kłopotów w pracy. Nie dyskutuj z obowiązkami.

RYBY

RAK

SKORPION

Gwiazdy wróżą Ci szczęście w sprawach osobistych. Miłość ponownie rozkwitnie, wybuchnie namiętność, a Ty na nowo rozkochasz w sobie życiowego partnera. Jeśli zaś jesteś osobą samotną, możesz liczyć na spotkanie ciekawych osób, wśród których kilka będzie Tobą wyraźnie zainteresowanych.

Zapowiada się czas towarzyskich spotkań i karnawałowych szaleństw. Jeżeli jesteś samotny, będziesz miał okazję poznać ciekawych ludzi, a wśród nich może tę jedyną osobę. Jednakże nie rób nic na siłę. Miłość sama się zjawi. Korzystaj z życia i baw się dobrze, w końcu nie często jest taka okazja.

Przed Tobą czas zadumy i podsumowań. Swoje życie postanowisz potraktować poważnie, a są sprawy, z których nie jesteś usatysfakcjonowany. Weź się w garść i pomału, systematycznie wprowadzaj zmiany. Nie ma nic gorszego niż tkwienie w nieudanych układach.

BARAN

LEW

STRZELEC

Nie czekaj do wiosny z zadbaniem o własną kondycję fizyczną. Już teraz pomyśl, co możesz zrobić dla siebie i swojego zdrowia. Półgodzinny spacer nie wystarczy. Powinieneś zafundować sobie regularne ćwiczenia, najlepiej pod okiem profesjonalnego trenera.

Układ planet będzie Ci sprzyjać. Zapowiada się dobry czas w sprawach finansowych i sercowych. Nawet jeśli pojawią się chwilowe trudności, dzięki życzliwości innych ludzi i sprzyjającym warunkom, powinieneś szybko i pozytywnie je sfinalizować.

Będziesz w dobrym, wesołym nastroju. Przed Tobą dni wypełnione bardziej zabawą i odpoczynkiem niż pracą. Będziesz pełen zwariowanych pomysłów i nierealnych planów. Nie broń się przed zmianami, warto abyś zaryzykował. Rób teraz przede wszystkim to, co sprawia Ci radość.

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

670-MAKIETA 5 92-100.indd 97

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

16/01/2017 18:41:48

670-MAKIETA 5 92-100.indd 98

16/01/2017 18:41:49

670-MAKIETA 5 92-100.indd 99

16/01/2017 18:41:51

670-MAKIETA 5 92-100.indd 100

16/01/2017 18:41:53