Cooltura Issue 504

Page 1

cooltura.co.uk

Nowa odsłona TOPOLSKIEGO

16 listopada 2013

46 (504)

GRABEX PRL LIVE MUSIC

NA CELOWNIKU INTERNETOWYCH

TROLLI

504-cover.indd 1

12/11/2013 12:59:14


504-MAKIETA 1 01-25.indd 2

12/11/2013 14:21:28


504-MAKIETA 1 01-25.indd 3

12/11/2013 14:21:30


W NUMERZE 504.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKTOR NACZELNY

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 DZIENNIKARZE

008

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk KAROLINA ZAGRODNA karolina@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ adam@cooltura.co.uk JAREK JORDAN jj@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

AGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA

MAGDALENA JORDAN m.jordan@cooltura.co.uk

046 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH 014 PRZEGLĄD PRASY 018 GOSPODARKA 026 TEMAT NUMERU Na celowniku internetowych trolli

032 FELIETONY Grunt to dobre samopoczucie Gra na nosie

035 LONDYN Nowa odsłona Topolskiego

036 KOMENTARZ TYGODNIA Podsłuchy są wieczne

040 LISTY DO REDAKCJI Metodyczna wywrotowość

042 WYDARZENIA Jarosław Hampel w Polskim Radiu Londyn!

044 DZIEJE SIĘ Polish Help Center CBL Polonia promuje Polskę

046 WYDARZENIA Bal Polski

050 GRABEX PRL LIVE MUSIC Natalia Szroeder: Mnie się z niczym nie spieszy

052 CAFÉ COOLTURA Play Poland Film Festival

504-MAKIETA 1 01-25.indd 4

111 056 PRZEPISY IMIGRACYJNE Kurs ESOL – nie taki diabeł straszny

058 GALERIE Moje serce kiedyś złamane mocniej kocha dziś

MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMY

EWA CHMIEL evach@cooltura.co.uk, wew. 250 RAFAŁ LIZAKOWSKI r.lizakowski@cooltura.co.uk, wew. 252 GRZEGORZ URBANEK g.urbanek@cooltura.co.uk, wew. 249 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

060 POLSKIE RADIO LONDYN

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA drobne@cooltura.co.uk prenumerata@cooltura.co.uk ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614

…poleca!

062 OGLĄDA SIĘ „Kochanie na kredyt”

063 KSIĘGARNIA Everest. Góra Gór System Białoruś

064 GRABEX PRL LIVE MUSIC 066 ROZMOWA COOLTURY

KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KATARZYNA CEGIEŁKA kate@cooltura.co.uk DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowywania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Mateusz Mijal: W duecie z Rihanną…

068 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNI

O k p j d c p t p p E

Okładka: JAREK JORDAN

Pasztet zajęczy

070 TURYSTYKA Parki

072 GUEST ROOM Zdjęcia i poezja

082 OGŁOSZENIA DROBNE 108 KRZYŻÓWKA

0

109 HOROSKOP 110 SPORT

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

12/11/2013 15:39:49

e

CS6_osbor


MIAŁEŚ WYPADEK?

Wybierz kancelarię, której możesz zaufać! Kancelaria prawna Osbornes już od 40 lat pomaga poszkodowanym w ubieganiu się o ich prawa. Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z nami już dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie. Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać. Nie współpracujemy z pośrednikami. Teraz możesz także porozmawiać z nami online. Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www. osbornes.pl

Pomogliśmy już niezliczonym osobom w następujących sprawach: } Wypadki w pracy } Wypadki na budowie } Potrącenia wózkiem widłowym } Upadki z drabiny/rusztowania

} Obrażenia głowy } Wypadki drogowe } Potknięcia/poślizgnięcia

Osbornes Solicitors Livery House 9 Pratt Street, London NW1 0AE Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM, Ebru Mokhtarnią

www.osbornes.pl

02074828437 ebrumokhtarnia@osbornes.net

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 1 504-MAKIETA 1 01-25.indd 5

23/04/2013 12/11/2013 16:36:37 14:21:34


006

Zdjęcie tygodnia Taki jest Londyn

Trzy, dwa, jeden… zapłon! Z wielkim hukiem „odpalono” dekoracje bożonarodzeniowe na Regent Street. Włączeniu tysięcy lampek towarzyszył efektowny pokaz pirotechniczny. Na niebie rozbłysły fajerwerki, a na scenie pojawiły się gwiazdy muzyki. Po raz pierwszy od kilku lat wspólnie wystąpiły Emma Bunton i Melanie C. Byłe Spice Girls zaśpiewały swój świąteczny przebój „2 become 1”.

504-MAKIETA 1 01-25.indd 6

12/11/2013 14:21:36


504-MAKIETA 1 01-25.indd 7

12/11/2013 14:21:38


008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

M

Obchody Dnia Pamięci Królowa Elżbieta II wzięła udział w centralnych uroczystościach Dnia Pamięci o Poległych w Konfliktach Zbrojnych. Złożyła wieniec z czerwonych maków pod pomnikiem nieznanego żołnierza w pobliżu Downing Street. W marszu weteranów uczestniczyli polscy kombatanci.

»

Obchody o godz. 11 zainaugurowano dwiema minutami ciszy. Po Elżbiecie II, głowie monarchii konstytucyjnej, wieńce składali książę Edynburga i jego wnuki książęta William i Harry. Ich ojciec książę Walii Karol tym razem nie wziął udziału w obchodach w Londynie, ponieważ przebywa z wizytą w Indiach. Z weteranami spotkał się w Bombaju. Księżna Cambridge Kate obserwowała uroczystość z balkonu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Commonwealthu. Po złożeniu wieńców przez dowódców trzech rodzajów sił zbrojnych, liderów głównych partii politycznych na czele z premierem Davidem Cameronem, byłych szefów rządów i dyplomatycznych przedstawicieli Commonwealthu, z udziałem przedstawicieli wszystkich niemal Kościołów chrześcijańskich i wyznań niechrześcijańskich, m.in. judaizmu, buddystów, sikhów i muzułmanów, odmówiono krótką modlitwę w intencji poległych. Po zbiorowej modlitwie „Ojcze nasz” rodzina królewska opuściła miejsce uroczystości. Orkiestry wojskowe zagrały muzykę marszową. Tym razem w paradzie wzięło udział ponad 10 tys. weteranów, niektórzy na wózkach inwalidzkich. Polscy kombatanci maszerowali obok holenderskich. W tym roku po raz pierwszy maszerowali w paradzie weterani, którzy na ochot-

nika wstąpili do tzw. tajnej armii Churchilla i zostali przeszkoleni w sabotażu i dywersji na wypadek zajęcia Wielkiej Brytanii przez Niemców w 1940 r. Byli też weterani wojny koreańskiej, nieudanej brytyjsko-francusko-izraelskiej operacji w Suezie, powstania w Adenie, wojny falklandzkiej, wojen w Zatoce Perskiej i Afganistanie. Organizatorem marszu jest jedna z najstarszych brytyjskich organizacji charytatywnych RBL (Royal British Legion), pomagająca weteranom. W Szkocji uroczystościom przewodniczyli premier lokalnego rządu Alex Salmond i minister ds. Szkocji w rządzie Davida Camerona – Alistair Carmichael.

Wieńce złożono w katedrze pw. św. Gilesa w Edynburgu. W Walii obchody Dnia Pamięci odbyły się pod pomnikiem ofiar wojny, a w Irlandii Płn. w Belfaście i Enniskillen. W uroczystościach obok weteranów uczestniczyły rodziny poległych i ich koledzy. Weterani dzielili się wspomnieniami. „Będziemy pamiętać towarzyszy, którzy w wojnie zapłacili najwyższą cenę – życia. Dzień Pamięci to dzień szczególnego smutku z tego powodu i refleksji nad absurdem wojny” – cytuje agencja Press Association George’a Batta – sekretarza Stowarzyszenia Weteranów Inwazji na Normandię. 11 listopada to w Wielkiej Brytanii Dzień Zawieszenia Broni (Armistice Day), rocznica dnia kończącego działania wojenne na froncie zachodnim podczas I wojny światowej. Dzień Pamięci obchodzony jest w niedzielę najbliższą tej dacie. Pierwszym obchodom, zorganizowanym w 1919 r. na dziedzińcu pałacu Buckingham, przewodniczył Jerzy V. W I wojnie światowej Brytyjczycy ponieśli o wiele większe straty niż w II wojnie. Zginęło ok. 887 tys., a rannych było ponad 1,6 mln żołnierzy. Ponad 100 tys. cywilów zmarło wskutek chorób, które dziesiątkowały Europę po zakończeniu działań wojennych. «

Zob

dla n

Pani

została zu kar Wypad niej £1

Lesze

dozna putacj niego

Łuka

wskute dziony śmy dl

Piotr

podcz nego częścio ponad

Rafa

podcza leweg dla nie

Irene

spadł urazu obraże

Te 7d

07

Wię

Pam 504-MAKIETA 1 01-25.indd 8

12/11/2013 14:21:39


Miałeś

Zobacz ile wygraliśmy

dla naszych polskich klientĂłw: Pani M.

ƒ w pracy ƒ drogowy ƒ inny

Dowiedz siÄ™ jak moĹźemy Ci pomĂłc.

została potrącona przez samochód i doznała urazu karku oraz licznych zadrapań i posiniaczeń. Wypadek wywołał bóle głowy. Wygraliśmy dla niej £12, 5 tys. za obraşenia i inne straty.

Leszek doznał w pracy, wskutek przytrzaśnięcia, amputacji końcówki lewego kciuka. Wygraliśmy dla niego £23,5 tys. za obraşenia i inne straty.

Šukasz wskutek wypadku na motorze doznał pęknięcia śledziony, a takşe innych mniejszych urazów. Wygraliśmy dla niego £36 tys. za obraşenia i inne straty.

Wypadki przy pracy

Wypadki drogowe

Warto wiedzieć, Ĺźe jeĹźeli doznaĹ‚eĹ› uszkodzenia ciaĹ‚a w miejscu pracy, masz prawo wystÄ…pić o odszkodowanie. Prawo to przysĹ‚uguje Ci takĹźe, jeĹ›li jesteĹ› zatrudniony przez agencjÄ™ poĹ›rednictwa pracy.

Warto pamiÄ™tać, Ĺźe jeĹźeli doznaĹ‚eĹ› urazu podczas wypadku drogowego masz prawo wystÄ…pić o odszkodowanie.

ZadzwoĹ„ do nas po pomoc, w szczegĂłlnoĹ›ci gdy w pracy: t TQBEÂ’FÇ´ [̓XZTPLPÇ´DJ t QPÇ´MJ[HOnj’FÇ´ TJÇ— MVC QPULOnj’FÇ´ t [PTUBÂ’FÇ´ VEFS[POZ TQBEBKÇŒDZN przedmiotem, t EP 5XPKFHP VSB[V QS[ZD[ZOJÂ’ TJÇ— inny pracownik, t NJBÂ’FÇ´ XZQBEFL [̓VE[JBÂ’FN NFchanicznego pojazdu, np. wĂłzka widĹ‚owego, paleciaka itp., t EP XZQBELV EPT[Â’P [̓VE[JBÂ’FN NBT[ZOZ QJÂ’Z XJSOJLB MVC JOOZDI urzÄ…dzeĹ„. t EP[OBÂ’FÇ´ VSB[V HÂ’PXZ MVC QPQBS[FOJB

Piotr podczas pracy w magazynie doznał powaşnego urazu 3 palców lewej ręki. Wypadek był częściowo z jego winy. Wygraliśmy dla niego ponad £42 tys. za obraşenia i inne straty.

Rafał podczas pracy w fabryce doznał powaşnego urazu lewego oka, nie stracił jednak wzroku. Wygraliśmy dla niego £50 tys. za obraşenia i i nne straty.

Ireneusz spadł z drabiny na budowie. Doznał powaşnego urazu stopy. Wygraliśmy dla niego £100 tys. za obraşenia i inne straty.

WYPADEK?

ZadzwoĹ„ do nas po pomoc, jeĹ›li doznaĹ‚eĹ› urazu jako: t QBTBČˆFS TBNPDIPEV MVC BVUPCVTV t QJFT[Z MVC SPXFS[ZTUB t LJFSPXDB TBNPDIPEV NPUPDZLMB

która posiada ponad 75 lat doświadczenia. Naszym celem jest uzyskanie dla Ciebie jak najwyşszego odszkodowania oraz Twój powrót do zdrowia.

WaĹźne informacje

0GFSVKFNZ CF[QÂ’BUOÇŒ LPOTVMUBDKÇ— majÄ…cÄ… na celu omĂłwienie okolicznoĹ›ci wypadku, podczas, ktĂłrej dowiesz siÄ™ jak moĹźemy uzyskać EMB $JFCJF PET[LPEPXBOJF

1S[Z VCJFHBOJV TJÇ— P̓PET[LPEPXBOJF XBČˆOF KFTU BCZ [HÂ’PTJÇŽ TJÇ— do kancelarii adwokackiej, ktĂłra QSPGFTKPOBMOJF QPQSPXBE[J 5XPKÇŒ TQSBXÇ— P̓PET[LPEPXBOJF 5BLÇŒ kancelariÄ… jest Slater & Gordon. Jest to kancelaria, wyspecjalizowana w uzyskiwaniu odszkodowaĹ„ powypadkowych dziaĹ‚ajÄ…ca na terenie caĹ‚ej Anglii i Walii,

JeĹ›li zatem w ostatnich 3 latach miaĹ‚eĹ› wypadek i doznaĹ‚eĹ› urazu ZADZWOĹƒ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawnymi, ktĂłrzy podczas UFMFGPOJD[OFK OJF[PCPXJÇŒ[VKÇŒDFK SP[NPXZ PEQPXJFE[ÇŒ OB 5XPKF QZUBOJB J̓SP[XJFKÇŒ 5XPKF XÇŒUQMJwoĹ›ci.

Telefoniczna konsultacja w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować!

Tel. komĂłrkowy czynny 7 dni w tygodniu:

079 64 975 059

Wyślij sms o treści WYPADEK na 079 64 975 059 - oddzwonimy Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek: 0800 916 9047 Zgłoś wypadek online na www.slatergordon.co.uk/pl

Więcej informacji na temat moşliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na stronie: www.slatergordon.co.uk/pl

Pamiętaj! Slater & Gordon to renomowana kancelaria adwokacka, a nie pośrednik. 504-MAKIETA 1 01-25.indd 9

12/11/2013 14:21:40


010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Posłowie chcą zmian w opodatkowaniu majątku księcia Karola Brytyjska komisja parlamentarna ds. finansów publicznych w opublikowanym raporcie domaga się rewizji zasad opodatkowania włości ziemskich stanowiących własność i źródło dochodów następcy tronu, księcia Karola.

»

Księstwo Kornwalii – ziemskie włości przysługujące następcy brytyjskiego tronu – choć generuje znaczne zyski, nie ma osobowości prawnej, a więc do celów podatkowych nie jest traktowane jak korporacja, co oznacza, że jest zwolnione z podatku CIT. Karol od 1993 r. płaci na zasadzie dobrowolności tylko podatek PIT. Książę nie płaci też podatku od zysków kapitałowych, ponieważ księstwo z mocy prawa przynależy każdorazowo następcy tronu z tytułu pozycji w państwie. Przewodnicząca komisji śledczej Izby Gmin ds. finansów publicznych Margaret Hodge twierdzi jednak, że zwolnienie z podatków może dawać księstwu nieuczciwą przewagę nad konkurencją, a przecież – jak podkreśliła – prowadzi ono działalność komercyjną. O zbadanie sprawy zwróciła się do Ministerstwa Skarbu. – Jest wiele sposobów na dostosowanie księstwa, stanowiącego

504-MAKIETA 1 01-25.indd 10

historyczną instytucję, do wymogów współczesności – podkreśliła. Poseł Partii Pracy Austin Mitchell nazwał księstwo „średniowieczną anomalią”.

Książę Karol

W swoim raporcie międzypartyjna komisja apeluje też o większą przejrzystość w finansach księstwa oraz o ściślejszy nadzór rządu nad nimi, m.in. o przeprowadzanie niezależnych kontroli.

Po s i a d a n i e ks i ę s t wa c z y n i z Karola jednego z największych właścicieli ziemskich w Wielkiej Brytanii. Majątek Księstwa Kornwalii jest obecnie wyceniany na ok. 763 mln funtów. Jest ono właścicielem m.in. farm, domów, pubów, a także wysp, ekologicznej elektrowni i boiska do krykieta w Londynie. Zyski – pochodzące głównie z opłat za użytkowanie gruntów, ale także z interesów na rynku nieruchomości – przeznaczane są na finansowanie prywatnej i charytatywnej działalności brytyjskiego następcy tronu. W 2012 r. księstwo wypracowało nadwyżkę w wysokości ponad 19 mln funtów. Księstwo Kornwalii liczy ok. 55 tys. hektarów gruntów w południowo-zachodniej Anglii. W jego skład wchodzą m.in. wyspy Scilly. Utworzył je w 1337 r. Edward III dla syna i dziedzica, także o imieniu Edward, który stał się pierwszym posiadaczem tytułu księcia Kornwalii. «

12/11/2013 14:21:42


504-MAKIETA 1 01-25.indd 11

12/11/2013 14:21:43


012

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Druzgocąca krytyka reformy świadczeń socjalnych Przygotowania do rządowej reformy systemu świadczeń społecznych są tak źle zarządzane, że znaczną część wydanej dotąd na nie kwoty 425 mln funtów trzeba będzie zapewne spisać na straty – ogłosiła komisja finansów publicznych Izby Gmin.

504-MAKIETA 1 01-25.indd 12

»

Reforma wprowadzana przez resort pracy i emerytur pod kierunkiem ministra Iaina Duncana Smitha, byłego lidera torysów, zakłada skonsolidowanie sześciu różnych świadczeń przysługujących osobom w wieku produkcyjnym w zależności od ich sytuacji materialnej w jedną formę wsparcia (tzw. universal credit). Reforma ma je skłonić do aktywniejszego poszukiwania zatrudnienia. Obecnie reforma jest na etapie pilotażu w zachodnim Londynie. Ma wejść w życie w całym kraju w 2017 r., ale termin ten uznawany jest obecnie za niepewny. Komisja krytykuje niemal każdy aspekt reformy. – Jej zarząd był alarmująco słaby. Od samego początku resort nie był w stanie poradzić sobie z charakterem i skalą zadania, zaniedbał regularnego monitorowania i krytycznej analizy postępu wdrażania, a gdy pojawiały się problemy, reagował z opóźnieniem – powiedziała przewodnicząca komisji Margaret Hodge. Programowi pilotażowemu komisja zarzuciła, że „ogranicza się do najprostszych roszczeń, z którymi występują osoby niezamężne”. Raport jest złą wiadomością dla ministra Duncana Smitha i stawia pod

znakiem zapytania jego kompetencje – sądzi Ian Dunt z portalu Politics. To druga w ostatnim czasie poważna porażka opracowanego przez resort programu reformy świadczeń socjalnych, kluczowego dla rządowego programu uzdrowienia finansów publicznych. 30 października Sąd Najwyższy uznał, że podstawy prawne wprowadzonego w 2011 r. planu przysposobienia do pracy (tzw. back to work) są wadliwe. Rząd przewidywał, że wdrożenie reformy kosztować będzie 2,4 mld funtów do 2023 r. Tymczasem już wydał na nią ok. 20 proc. tej sumy, z czego 140 mln na komputery i oprogramowanie. Były premier John Major sądzi, że reforma jest „zbyt skomplikowana”. – Jeśli Duncan Smith nie jest szczęściarzem, którym może nie być, lub geniuszem, co nie zostało dowiedzione, gdy ostatni raz się nad tym zastanawiałem, to zachodzi ryzyko, że jego reforma będzie po części niewłaściwa – powiedział Major. Ministerstwo Pracy i Emerytur wydaje najwięcej ze wszystkich resortów rządu. W roku finansowym 2011 – 12 jego wydatki sięgnęły 166,98 mld funtów, z czego 159 mld przeznaczono na różne świadczenia, zapomogi i zasiłki. Jest to 23 proc. ogółu wydatków budżetowych. «

12/11/2013 14:21:44


013 Fiskus ściga podatników za pomocą Google Earth

»

Satelitarna usługa Google – Google Earth – oraz portale społecznościowe, zwłaszcza Facebook, wykorzystywane są w coraz szerszym zakresie przez brytyjski urząd podatkowy do wyrobienia sobie opinii o stanie majątkowym podatników – donoszą media. Google Earth umożliwia szczegółowe namierzenie wytypowanych budynków, policzenie, ile samochodów przed nimi stoi, a także i tego, czy właściciele czegoś nie dobudowali lub nie dokonali renowacji fasady itp. Z kolei Facebook umożliwia zorientowanie się, czy użytkownik nie pochwalił się znajomym egzotycznymi wakacjami, kupnem drogiego samochodu albo innymi wydatkami.

Dane z takiego rozpoznania są następnie wprowadzane do superkomputera Connect – pierwotnie zaprojektowanego dla koncernu zbrojeniowego BAE Systems – i w razie potrzeby porównywane z rozliczeniem podatkowym indywidualnego podatnika lub firmy. Connect, za który fiskus zapłacił 50 mln funtów, zawiera ponad 1 mld informacji o podatnikach, m.in. dane o nieruchomościach, których są właścicielami, pożyczkach, zyskach kapitałowych od wkładów oszczędnościowych itp. Jeśli urząd podatkowy dojdzie do wniosku, że płacąc niski podatek, osoba żyje na wysokiej stopie, to może się nią zainteresować bliżej.

– W obecnych trudnych czasach egzekwowanie zobowiązań od podatników podejrzewanych o to, że nie płacą tego, co są winni, jest skutecznym sposobem zwiększenia przychodów podatkowych. Niektórzy mogą się jednak zaniepokoić nowymi technikami pracy jako zanadto ingerującymi w prywatność. Będą one skuteczne tak długo, jak długo ludzie nie będą namierzani omyłkowo – powiedziała dziennikowi „Daily Mail” Elaine Clark z firmy rozliczeń podatkowych. Brytyjski fiskus ocenia, że na oszustwach podatkowych i szarej strefie traci niemal 35 mld funtów rocznie, co odpowiada rocznemu budżetowi resortu obrony. «

Zwolnienia w BAE Systems

»

Koncern zbrojeniowy BAE Systems będzie się konsultował ze związkami zawodowymi w sprawie zwolnień 1775 pracowników: 940 w Portsmouth i 835 w Filton koło Bristolu oraz Glasgow i Rosyth w Szkocji. Powodem jest duży, niewykorzystany potencjał produkcyjny. Wcześniej decyzję BAE Systems zaaprobował rząd, godząc się na zamknięcie stoczni w Portsmouth, gdzie statki dla marynarki wojennej produkowano od kilkuset lat. Produkcja ustanie tam w drugim półroczu 2014 r., na miejscu pozostanie tylko 760 pracowników do prac remontowych. Zanosi się na dalsze zwolnienia w łańcuchu dostaw dla stoczni w Portsmouth, w którym pracuje 32 tys. osób, często wysoko wykwalifikowanych, o ile nie zdobędą zamówień z innych źródeł – ostrzegają związki zawodowe. W szkockich stoczniach Govan i Scotstoun (okolice Glasgow) u ujścia rzeki Clyde po zwolnieniach nadal pracować będzie ok. 2,2 tys. pracowników. Przed cięciami wybroniła się jedna z czterech stoczni BAE Systems w Barrow-in-Furness w Cumbrii, gdzie produkowane są okręty podwodne. Premier David Cameron ostrzegł w Izbie Gmin, że rząd odbierze zamówie504-MAKIETA 1 01-25.indd 13

nia szkockim stoczniom dla brytyjskiej marynarki wojennej, jeśli w przyszłorocznym referendum Szkoci zagłosują za niepodległością. Obecnie stocznie BAE Systems wykańczają dwa lotniskowce klasy Queen Elizabeth. Kończą się też prace nad sześcioma niszczycielami typu 45 i dwoma zamówieniami eksportowymi, a w portfelu zamówień w krótkim czasie nie ma żadnego porównywalnie dużego kontraktu. W dalszej perspek-

tywie w stoczniach może być budowanych 13 fregat typu 26, ale wciąż są one w fazie projektu. Ich budowa nie zapewni jednak dosyć pracy trzem stoczniom. Resort obrony zapowiedział, że poniesie koszt restrukturyzacji produkcji i złoży zamówienie na trzy okręty patrolowe, by zmniejszyć skutki zwolnień i utrzymać wysoko wykwalifikowanych inżynierów do czasu rozpoczęcia prac nad nowymi fregatami. «

Rząd zgodził się na zamknięcie stoczni w Portsmouth, gdzie statki dla marynarki wojennej produkowano od kilkuset lat.

12/11/2013 14:21:45


014

WIADOMOŚCI Prasa na Wyspach

Bal Kiedyś to był sposób na znalezienie męża i poznanie królowej. A teraz?

504-MAKIETA 1 01-25.indd 14

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Express

»

Całe zastępy dziewcząt zjawiły się w londyńskim Royal Courts of Justice na balu debiutantek. Organizatorzy nazywają go wydarzeniem roku. Kto przychodzi? Utytułowane, zamożne, a do tego – niektóre – całkiem ładne dziewczyny z dobrych domów. W 1958 r. Elżbieta II skończyła z tradycją prezentowania uczestniczek balu królowej. Jej zdaniem nie pasowało to do nowoczesnej monarchii. Pierwszy bal debiutantek odbył się w 1780 r. i szybko stał się coroczną tradycją. Świetną okazję do poznania męża połączono z działalnością charytatywną. W 1976 r. ogłoszono, że bal jest ostatnim. Po 31 latach wznowiono jego organizację. W 2007 r. zadania podjęły się Jennie Hallam-Peel i Patricia Woodall, byłe debiutantki. Podobno obie panie obiecały to spoczywającemu na łożu śmierci poprzedniemu organizatorowi – Peterowi Townendowi, wydawcy magazynu „Tatler”. Format należało zmodyfikować. Nie ma już królowej, a błękitną krew reprezentują członkowie arystokratycznych rodów Europy. Na ostatnim balu zauważyć można było między innymi księżniczkę Olgę Romanov, potomkinię carów, księżniczkę Katarzynę z byłej Jugosławii, księżniczkę Marie Therese z Liechten-

steinu. Lokalizacja zmienia się z roku na rok. Był już hotel Savoy i Durbar Court. Sponsorzy również są nowi. Dziwne, ale suknie, biżuterię i tiary dostarcza dziewczynom firma Pronuptia. Nie wiadomo dlaczego, bo akurat te panny miałyby się za co ubrać. Obowiązuje kolor biały, ale delikatny róż też jest do zaakceptowania. Tego wieczoru wybiera się też Debiutantkę Roku. Zostaje nią najczęściej panna przejawiająca najwięcej entuzjazmu w działalności dobroczynnej, przy czym uroda też ma znaczenie. Dziś przed pójściem na bal, tak jak kiedyś, panna uczona jest dobrych manier i etykiety. To tyle, jeśli chodzi o podobieństwa, bo w tej chwili młode Brytyjki szykujące się na bal nie myślą o szybkim wyjściu za mąż. Stawiają na niezależność, edukację, karierę. Nie są też stuprocentowymi angielskimi różami, większość to panny z domieszką zagranicznej krwi. Wymagane minimum wiekowe to 17 lat. Debiutantki mają zwykle od 17 do 25 wiosen. Pochodzą z dobrze sytuowanych rodzin, są prywatnie kształcone. Wpisowe wynosi 300 funtów. Nie ma co ukrywać, że ta idea w Wielkiej Brytanii najlepsze lata ma już za sobą. Jednak wszystko wskazuje na to, że swoje pięć minut zaczyna właśnie w Chinach. Pani Hallam-Peel dostała propozycję zorganizowania identycznej imprezy w Szanghaju. « 12/11/2013 14:55:08


przegląd prasy »METRO

Dziwne upodobania zwierząt Dziesięć najdziwniejszych rzeczy, jakie pies potrafi zjeść w całości bądź nadgryźć: szuflada z bielizną, nóż kuchenny, zapalniczka, środek przeczyszczający, plastikowa kaczuszka, płyta DVD, buteleczka oliwki dla dzieci, piana z wanny. Dane: sondaż Blue Cross Animal Hospital.

»DAILY MIRROR

Emeryt z ogonem Tymczasem psy policyjne zajęte poważną pracą na pełny etat nie połykają noży, raczej je tropią. Policja w Nottinghamshire rozpoczyna projekt emerytur dla swoich czworonożnych oficerów. Zgodnie z nim pies emeryt w ciągu pierwszych trzech lat otrzyma do 1500 funtów, które pokryją koszty jego ewentualnego leczenia, szczepionek, odrobaczania czy budy.

»EVENING STANDARD

Kto ma to pisać? 8 na 10 Brytyjczyków woli otrzymywać listy czy kartki z życzeniami pisane odręcznie. Jednak ponad połowa wyspiarzy nie wysyła ich. Mówią, że są zbyt zajęci albo że znaczki za dużo kosztują. Z drugiej strony przyznają, że ogromna liczba maili, SMS-ów i informacji z portali społecznościowych sprawia, że są zmęczeni elektroniczną komunikacją.

»DAILY EXPRESS

Zbrodnia wyszła po latach Okrycie dwóch ciał przed domem w spokojnej dzielnicy w Mansfield na początku października tego roku było dużym szokiem dla wszystkich, a zwłaszcza dla obecnie wynajmującej posesję lokatorki. Dochodzenie potwierdziło, że są to ciała starszego małżeństwa, które przeprowadziło się do Forest Town w 1987 r. 11 lat później zniknęli bez śladu. Rzadko widywani w okolicy, nie utrzymywali kontaktów z sąsiadami, dlatego ci nawet nie zauważyli ich zniknięcia. Niektórzy mówili, że przenieśli się do Irlandii. 15 lat później makabryczne odkrycie przyniosło nie mniej tragiczną wiadomość o sprawcach czynu. 55-letnia córka i 57-letni zięć zamordowanych są już w areszcie. (SM)

504-MAKIETA 1 01-25.indd 15

Brytyjscy specjaliści prawa związanego z uprowadzeniami dzieci Przeprowadzka z dzieckiem za granicę lub z jednej części kraju do drugiej bez zgody rodzica będzie traktowana jako uprowadzenie. Jeśli Twoje dziecko zostało zabrane do innego kraju lub miasta bez Twojej zgody, jak najszybciej poszukaj porady prawnej eksperta na temat kroków, które możesz podjąć aby je odnaleźć. Jeśli Twoje dziecko zostało uprowadzone z państwa Konwencji Haskiej, kancelaria prawna Osbornes może Cię wesprzeć w otrzymaniu zapomogi prawnej na poczet kosztów sądowych. Polska jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej. Jeśli zastanawiasz się nad przeprowadzką z dzieckiem do innego państwa, powinieneś zasięgnąć porady prawnej eksperta przed zrobieniem tego. Zapomoga prawna także będzie dostępna w zależności od Twojej sytuacji finansowej.

Już teraz możesz umówić się na poufne spotkanie z prawnikiem rodzinnym aby porozmawiać o Twojej sprawie. Tylko teraz za specjalną cenę £199 z VATem. Jako podsumowanie spotkania otrzymasz dokument, w którym będzie wyszczególnione wszystko co zostało przedyskutowane. Będzie on rownież zawierał nasze zalecenia w sprawie dalszego postępowania.

Aby umówić się na spotkanie i dowiedzieć jak możemy Ci pomóc zadzwoń do Justyny Drozdy już dzisiaj pod nr tel.

020 74828439 Osbornes Solicitors Livery House, 9 Pratt Street, London NW1 0AE

Przed przystąpieniem do firmy pracowała w Dziale Rodzinnym Sądu Okręgowego w Guildford i odbyła praktyki w Ambsadzie Rzeczypospolitej Polski w Londynie oraz w Parlamencie Europejskim. Dział rodzinny w Osbornes jest polecany i rekomendowany w niezależnych rankingach, zestawieniach Chambers i The Legal 500 jako wiodący prawnicy rodzinni w Londynie. Współpracujemy z firmami prawniczymi w Polsce i możemy polecić Ci odpowiedniego prawnika jeśli zajdzie taka potrzeba.

www.osbornes.net/ praworodzinne

12/11/2013 14:21:46


016

WIADOMOŚCI na wyspach

Specjalna jednostka ściga domniemanego terrorystę

»

Specjalny Pułk Rozpoznawczy – elitarna jednostka wspierająca działania brytyjskich sił specjalnych SAS i SBS została zaangażowana w ściganie domniemanego terrorysty Mohammeda Ahmeda Mohameda, który zbiegł na początku miesiąca, przebierając się w meczecie w burkę. Jak dotąd poszukiwania zbiegłego 1 listopada mężczyzny nie przyniosły efektu. Niewykluczone, że mógł zbiec za granicę. Pochodzący z Somalii i podejrzewany o związki z tamtejszymi islamistami 27-letni Mohamed podlegał tzw. TPIM (Terrorism Prevention and Investigation Measures), czyli specjalnemu prewencyjnemu nadzorowi policyjnemu stosowanemu wobec osób

podejrzewanych o terroryzm, których z braku wystarczających dowodów nie można postawić przed sądem ani deportować. Specjalny Pułk Rozpoznawczy jest elitarną jednostką tajnego rozpoznania; wspiera komandosów SAS i SBS w operacjach antyterrorystycznych. Mężczyzna wymknął się spod policyjnego nadzoru w meczecie w dzielnicy Acton w zachodnim Londynie, zdejmując elektroniczną bransoletkę monitorującą jego ruchy i przebierając się w burkę. Minister spraw wewnętrznych Theresa May chce, by antyterrorystyczna prewencja TPIM była ściślej egzekwowana, i napisała w tej sprawie list do Scotland Yardu oraz kontrwywiadu MI5. May chce, by podejrzani

o terroryzm nie mogli odwiedzać niektórych meczetów, nie mieli możliwości osobistego kontaktu z niektórymi znajomymi, meldowali się na policyjnym posterunku do trzech razy dziennie i by podlegali wydłużonej godzinie policyjnej (do 10 godzin), a faktycznie aresztowi domowemu. Według mediów mężczyzna przeszedł przeszkolenie w Somalii, gdzie działa islamistyczne ugrupowanie Al-Szabab, i jest „wychowankiem” lidera tego ugrupowania Kenijczyka Saleha Alego Nabhana, którego Amerykanie podejrzewają o to, że był mózgiem stojącym za zamachami na ich ambasady w Dar es-Salam (Tanzania) i Nairobi (Kenia) w 1998 r. Nabhan zginął w Somalii w ataku samolotu bezzałogowego w 2009 r. «

Żołnierz uznany za winnego zabójstwa rannego Afgańczyka

»

Żołnierz brytyjskiej Królewskiej Piechoty Morskiej został uznany przez sąd wojskowy za winnego zabójstwa rannego afgańskiego rebelianta; oskarżenie określiło czyn jako „egzekucję”. Dwaj inni żołnierze zostali uniewinnieni – podała w piątek BBC. Trzej podsądni, określani jako żołnierze piechoty morskiej A, B i C, nie przyznali się do zastrzelenia nieznanego mężczyzny podczas patrolu w prowincji Helmand na południu Afganistanu w 2011 r. Po raz pierwszy członkowie brytyjskich sił zbrojnych musieli odnieść się do zarzutu morderstwa w związku z konfliktem w Afganistanie. Żołnierz A, któremu grozi kara 504-MAKIETA 1 01-25.indd 16

dożywotniego więzienia, został wzięty pod straż, żołnierze B i C mogą wrócić do służby wojskowej. Żołnierz B nieświadomie sfilmował morderstwo, do którego doszło 15 września 2011 r., kamerą umieszczoną na hełmie. Materiał był pokazywany sędziom podczas dwutygodniowego procesu. Widać na nim żołnierza A, który zabija z 9-milimetrowego pistoletu Afgańczyka i mówi, że usuwa go z tego świata i nie robi niczego, czego zabijany nie zrobiłby im. Zabójca mówi następnie do swych towarzyszy, że o sprawie tej nikt nie może się dowiedzieć, bo „właśnie złamał konwencję genewską”. Do zabójstwa doszło po ataku na bazę patrolu w prowincji Helmand,

którego dokonali afgańscy rebelianci. Jeden z Afgańczyków został poważnie ranny w ataku śmigłowca Apache, który został wysłany jako wsparcie. Żołnierzy A, B i C skierowano na miejsce, by upewnić się, czy ranny rebeliant żyje, czy nie. Podczas procesu A przyznał się do oddania strzału w pierś rebelianta, lecz utrzymywał, że tamten już nie żył. Lekarz sądowy Nicholas Hunt potwierdził jednak na rozprawie, że Afgańczyk żył. – Sąd musi ustalić wymiar minimum kary, po odbyciu której będzie pan mógł ubiegać się o zwolnienie – powiedział żołnierzowi A sędzia Jeff Blackett. Wyrok ma zostać ogłoszony na początku grudnia. « 12/11/2013 14:21:46


017

juİ wkrótce

p

na stacjonarne w UK

/min

na komórki w UK

Stacjonarne + Komórkowe Darmowe i Nielimitowane Rozmowy w Sieci Lycamobile w UK :LĕFHM LQIR QD

www.lycamobile.co.uk

Buy and top up online or in over 115,000 stores

020 7132 0322 Offer is valid from 16/08/2013 until 30/11/2013. Rates are valid from 16/08/2013 to 30/11/2013

Customers may not be able to use Electronic Top-Up at all locations where the top-up logo appears

LM_UK_Cooltura_AUG_2013_177mmx120mm.indd 1

504-MAKIETA 1 01-25.indd 17

28/10/2013 14:24

12/11/2013 14:21:48


018

WIADOMOŚCI gospodarka

PLL LOT najbardziej hałaśliwym użytkownikiem Heathrow Polskie Linie Lotnicze LOT zostały uznane za najbardziej hałaśliwego spośród 50 największych użytkowników głównego londyńskiego portu lotniczego Heathrow – poinformowały brytyjskie media, powołując się na raport zarządu lotniska.

»

Dokument ten, opublikowany w ramach programu Fly Quiet (Lataj cicho) jako pierwszy tego rodzaju, klasyfikuje 50 najważniejszych korzystających z Heathrow towarzystw lotniczych według sześciu kryteriów uciążliwości hałasu. W odniesieniu do każdego z tych kryteriów zastosowano skalę trzystopniową. LOT zajął w tej klasyfikacji ostatnie miejsce, uzyskując w dwóch kryteriach (certyfikatu hałasu i hałasu przy odlotach) najniższy, trzeci stopień, a w czterech pozostałych kryteriach stopień pierwszy. Nad polskim przewoźnikiem ulokowały się na 49. miejscu izraelskie linie El Al, a powyżej nich kolejno Thai Airways, dalekodystansowe połączenia Turkish Airlines i SAA – flagowy przewoźnik RPA. Na pierwszym miejscu listy najcichszych użytkowników Heathrow znalazły się British Airways (ale tylko w odniesieniu do ich połączeń krótkodystansowych), a bezpośrednio za nimi Virgin Atlantic, Aer Lingus, American Airlines i australijskie towarzystwo Qantas. Jednak połączenia międzykontynentalne British Airways uzyskały tylko najniższy, trzeci stopień, jeśli chodzi o kryte-

504-MAKIETA 1 01-25.indd 18

rium przestrzegania rozkładu lotów we wczesnych godzinach rannych – co dla mieszkańców okolic lotniska jest sprawą najbardziej drażliwą. Raport powstał na podstawie danych zebranych od lipca do września bieżącego roku. W przyszłości będzie publikowany raz na kwartał i ma na celu wywarcie moralnej presji na linie lotnicze, by zadbały o obniżenie poziomu hałasu. Podobny ranking publikuje m.in. lotnisko w San Francisco.

Heathrow zabiega o trzeci pas startowy, ale budzi to opory okolicznych mieszkańców obawiających się jeszcze większego ruchu samolotów i hałasu. Władze lotniska uważają, że hałas nie musi być nieodłącznym skutkiem ekspansji, jeśli przewoźnicy obniżą go we własnym zakresie. Jedna trzecia wystawionych na nadmierny hałas samolotów obywateli państw UE mieszka w pobliżu Heathrow – wynika z danych unijnych. «

12/11/2013 14:21:51


504-MAKIETA 1 01-25.indd 19

12/11/2013 14:21:53


020

WIADOMOŚCI gospodarka

Imigranci stymulują gospodarkę Dwa raporty, oparte na analizie oficjalnych danych, stwierdzają, że imigranci przynoszą wymierne korzyści brytyjskiej gospodarce i fiskusowi: pobierają mniej świadczeń niż miejscowa ludność, są ogólnie lepiej wykształceni i bardziej wydajni w pracy.

504-MAKIETA 1 01-25.indd 20

»

Raport ośrodka badań i analiz londyńskiego University College ocenia, że wkład netto imigrantów z Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG – państwa UE plus Norwegia, Islandia i Liechtenstein) w dekadzie 2001 – 11 sięgnął 22,1 mld funtów. (W 2004 r. Wielka Brytania otworzyła rynek pracy dla imigrantów z krajów nowo przyjętych do UE). Badana grupa wpłaciła fiskusowi sumę o 34 proc. wyższą niż wartość świadczeń socjalnych, które jej wypłacono. W tym samym czasie miejscowa ludność miała ujemny wkład netto do finansów publicznych, oceniany na –11 proc., co odpowiada kwocie 624,1 mld funtów. Lata 2001 – 11 przypadają w Wielkiej Brytanii na okres wysokiego deficytu budżetowego. Prawdopodobieństwo, że imigranci z EOG będą ubiegać się o świadczenia socjalne lub mieszkania kwaterunkowe, jest znacznie niższe niż w przypadku miejscowej ludności (o 45 proc. niższe, zaś z uwzględnieniem wieku, płci i wykształcenia – o 21 proc. niższe). Także imigranci spoza EOG (głównie z państw Commonwealthu) w latach 2001 – 11 wnieśli do fiskusa pozytywny wkład netto, oceniany na 2 proc. (2,9 mld funtów). Tym samym migracja z pierwszej dekady obecnego stulecia przyniosła brytyjskiemu fiskusowi 25 mld funtów.

Raport stwierdza, że imigranci są lepiej wykształceni niż ogół ludności Wielkiej Brytanii. 32 proc. imigrantów z EOG i 38 proc. spoza EOG ma wyższe wykształcenie – wobec 21 proc. w przypadku dorosłej populacji kraju. Z kolei raport ośrodka badawczego NIESR (National Institute for Economic and Social Research) podkreśla, że gałęzie przemysłu zatrudniające imigrantów są bardziej produktywne niż te, które ich nie zatrudniają. Widać to zwłaszcza w przemyśle wytwórczym i budownictwie. Przyrost migracji o 1 proc. według NIESR przekłada się na wzrost wydajności pracy o 0,06 – 0,07 proc. Żaden z raportów nie potwierdza negatywnych stereotypów o imigrantach jako osobach będących obciążeniem dla systemu świadczeń socjalnych, na ogół niewykształconych, wykonujących prace fizyczne. Naukowcy nie znaleźli też dowodów potwierdzających zjawisko tzw. zasiłkowej turystyki, z którym rząd chce walczyć, będąc pod presją rosnącej popularności antyimigracyjnej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP). Celem rządu Davida Camerona jest zmniejszenie migracji netto do poziomu poniżej 100 tys. rocznie. Z oficjalnych danych wynika, że migracja netto z EOG i spoza tego obszaru za 12 miesięcy – do końca grudnia 2012 r. – wyniosła 176 tys. «

12/11/2013 14:21:55


504-MAKIETA 1 01-25.indd 21

12/11/2013 15:37:56


022

WIADOMOŚCI gospodarka

Bez nadużyć na rynku gazu

»

Po trwającym rok dochodzeniu brytyjski regulator rynku gazu i energii Ofgem nie stwierdził, by spółki energetyczne dopuszczały się manipulacji na hurtowym rynku gazu. Seth Freedman, pracownik firmy ICIS Heren, zajmującej się raportowaniem cen gazu, ponad rok temu doniósł, że część traderów mogła na zlecenie koncernów energetycznych dopuścić się manipulacji cenami gazu. Chodziło konkretnie o transakcje z 28 września, który był kluczową datą pod kątem zawierania kontraktów długoterminowych na dostawy gazu.

W oświadczeniu wydanym przez Ofgem oraz Financial Conduct Authority stwierdzono, że przeprowadzone dochodzenie nie wykazało działań mających na celu manipulowanie cenami rynkowymi gazu. Głos w tej sprawie zabrał sekretarz ds. energii w brytyjskim rządzie Edward Davey. Podkreślił, że oskarżenia o nadużycia będą traktowane bardzo poważnie i w przypadku udowodnienia takich praktyk winni poniosą karę. W ostatnich dniach Departament ds. Energii i Zmian Klimatu rozpoczął

przegląd rynku gazu i energii elektrycznej pod kątem konkurencyjności. Jego wyniki mają być znane na początku przyszłego roku. Przegląd ma być powtarzany corocznie; ma być formą nacisku na największych graczy rynkowych. Wśród proponowanych zmian mających zapewnić uczciwą konkurencję na brytyjskim rynku rząd umieścił m.in. możliwość wyciągnięcia konsekwencji karnych wobec osób, którym udowodni się manipulacje cenami na rynku energii. «

Morskich farm wiatrowych przybywa szybciej niż lądowych

»

12 ostatnich miesięcy przyniosło znaczący wzrost nowych mocy wytwórczych w sektorze morskiej energetyki wiatrowej w Wielkiej Brytanii. Według organizacji branżowej RenewableUK po raz pierwszy przyrost mocy w energetyce wiatrowej na morzu był większy niż na lądzie. Według RenewableUK w okresie od lipca 2012 do czerwca 2013 na brytyjskich wodach zainstalowano turbiny wiatrowe o łącznej mocy 1463 MW. W tym samym okresie lądowe farmy wiatrowe zwiększyły swoje moce wytwórcze o 1258 MW. Według organizacji to

pierwszy taki przypadek w historii brytyjskiej energetyki. Na tak dobry wynik morskiej energetyki wiatrowej złożyły się przede wszystkim cztery największe projekty zrealizowane w tym okresie: farmy Greater Gabbard, Gunfleet Sands III, Sheringham Shoal oraz London Array. Ostatnia z nich to największa obecnie morska farma wiatrowa na świecie. Na koniec czerwca tego roku brytyjska energetyka wiatrowa dysponowała łącznymi mocami wynoszącymi 9710 MW. Zdaniem ekspertów RenewableUK trend ten może się utrzymywać ze względu

na coraz większą skalę projektów w morskiej energetyce wiatrowej. Tymczasem skala inwestycji na lądzie maleje ze względu na ograniczoną liczbę korzystnych lokalizacji oraz rozwijający się rynek małych farm wiatrowych zaspokajających lokalne zapotrzebowanie na energię. Wielka Brytania jest światowym potentatem w zakresie morskiej energetyki wiatrowej. Zainstalowane tam obecnie moce są większe niż wszystkich pozostałych krajów świata razem wziętych. Na różnym etapie realizacji są ponadto kolejne duże projekty w tym segmencie rynku energetyki odnawialnej. «

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE! ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

504-MAKIETA 1 01-25.indd 22

12/11/2013 14:21:55


504-MAKIETA 1 01-25.indd 23

12/11/2013 16:25:57


504-MAKIETA 1 01-25.indd 24

12/11/2013 16:07:06


504-MAKIETA 1 01-25.indd 25

12/11/2013 16:07:25


026

TEMAT NUMERU Społeczeństwo

Na celowniku internetowych

trolli „Wydaje ci się, że chcesz umrzeć, ale tak naprawdę masz nadzieję, że ktoś cię uratuje” – napisała Hannah Smith na swoim internetowym profilu. Dzień później 14-latka popełniła samobójstwo. To kolejna śmiertelna ofiara dręczenia w sieci. Problem zatacza coraz szersze kręgi.

Piotr Gulbicki

»

Te dane powodują, że włosy jeżą się na głowie. Według opublikowanych ostatnio badań aż 71 proc. młodzieży (uczniów i studentów) doświadczyło nękania w internecie. Powszechny 504-MAKIETA 2 26-51.indd 26

dostęp do komputerów i telefonów komórkowych sprawia, że jest ona narażona na to 24 godziny na dobę. Kiedyś młodzi ludzie przynajmniej w domu znajdowali oazę spokoju, teraz praktycznie wszędzie mogą paść ofiarą dręczycieli. » 12/11/2013 15:27:29


027

504-MAKIETA 2 26-51.indd 27

12/11/2013 15:27:31


028

TEMAT NUMERU Społeczeństwo Ile osób musi zginąć?

Ile osób musi jeszcze zginąć, zanim zacznie się coś w tej sprawie robić?

Miała 14 lat, jej rodzina i znajomi zgodnie twierdzą, że była wesołą, pełną życia dziewczyną. Do czasu. Owego feralnego dnia, 2 sierpnia bieżącego roku, założyła sobie sznur na szyję i zacisnęła pętlę. Hannah Smith targnęła się na życie w swoim domu w Lutterworth, Leicestershire, jej zwłoki zostały znalezione w sypialni przez siostrę. Dochodzenie wykazało, że nastolatka przez kilka miesięcy była dręczona przez internetowych trolli. Anonimowi prześladowcy wyśmiewali się z jej wagi, wyglądu, śmierci wujka; zachęcali też do picia wybielacza. Wszystko działo się na portalu Ask. fm, na który dziewczyna zapisała się, by zasięgnąć porady na temat problemów ze skórą. Śmierć nastolatki wstrząsnęła brytyjską opinią publiczną. Jej ojciec wezwał premiera Davida Camerona, by ten osobiście zajął się problemem nękania w sieci. – Ile osób musi jeszcze zginąć, zanim zacznie się coś w tej sprawie robić? – pytał Dave Smith, domagając się zamknięcia Ask.fm, portalu, który zyskał niechlubne miano „raju dla dręczycieli”. Według śledczych można z nim wiązać przynajmniej cztery samobójstwa i kilka poważnych uszkodzeń ciała popełnionych w ostatnich miesiącach przez brytyjskich nastolatków. Specyfika portalu polega na zadawaniu pytań i udzielaniu na nie odpowiedzi. Popularność Ask.fm, gwarantującego swoim użytkownikom pełną anonimowość, przerosła oczekiwania jego twórców. Mimo że działa on dopiero trzy lata, ma już ponad 60 mln użytkowników i przynosi właścicielom ponad 5 mln funtów zysku rocznie. Siedziba portalu mieści się w Rydze, jego szefami są dwaj bracia – Ilia i Mark Terebinowie. Po ostatnich wydarzeniach obaj zapowiedzieli, że podejmą kroki w celu zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników, jednak jeden z byłych pracowników firmy twierdzi, że to tylko pozory. To właśnie anonimowość sprawia, że portal cieszy się ogromną popularnością, dlatego bracia nie zamierzają zarzynać złotej kury przynoszącej im ogromne profity.

504-MAKIETA 2 26-51.indd 28

12/11/2013 15:27:34


029 Pięć tysięcy wolontariuszy – Nikomu nie życzę tego, co sam przeszedłem po śmierci córki – zapewnia Dave Smith, zapowiadając, że nie będzie siedzieć z założonymi rękami. Niedawno założył grupę Harborough Against Bullying, walczącą o prawa osób prześladowanych w sieci. Do akcji przyłączyli się m.in. rodzice tragicznie zmarłego w kwietniu bieżącego roku Josha Unswortha. 15-latek z Longridge, Lancashire, jest również samobójczą ofiarą wulgarnych wpisów na Ask.fm. Kampania nabiera tempa, angażuje się w nią coraz więcej osób. W szkołach podstawowych i średnich ma się pojawić 5 tys. wolontariuszy przeszkolonych przez organizację Anti-Bullying Ambassadors. Będą oni przestrzegać uczniów przed niebezpieczeństwami, jakie niesie ze sobą korzystanie z internetu, a także wspierać osoby, które doświadczyły bądź doświadczają nękania. Głos w tej sprawie zabrał również rzecznik Ministerstwa Edukacji, podkreślając, że właściwego komunikowania się przez internet, a także szacunku dla innych jego użytkowników powinno się uczyć jak najwcześniej – zarówno w domu rodzinnym, jak i w szkole. Są plany wprowadzenia lekcji z tego zakresu już dla 5-letnich dzieci, dopiero zaczynających naukę szkolną. Pomysłów jest wiele, wyzwań też. Jednak, jak się okazuje, tragiczna śmierć Hannah Smith niczego nie nauczyła internetowych napinaczy. A przynajmniej ich części. Jak przyznaje jej siostra Jo, teraz ona sama otrzymuje obraźliwe teksty, szydzące również z nieżyjącej Hannah. Wiele z takich wpisów pojawiło się na facebookowej stronie, powstałej w celu uczczenia pamięci zmarłej nastolatki.

– Ofiary tego typu prześladowań cierpią w samotności, często nie wiedzą, co zrobić. Z reguły za zaistniałą sytuację obwiniają same siebie, dalej brnąc w tym niebezpiecznym kierunku, co odbija się na ich psychice. Skutki tego mogą być fatalne, gdyż w młodym wieku jest bardzo duża potrzeba czułości, docenienia, akceptacji – wylicza Peter Wanless, dyrektor National Society for the Prevention of Cruelty to Children, stowarzyszenia zajmującego się ochroną dzieci. Prowadzi ono również wspomniany już telefon zaufania ChildLine. Inicjatorką jego powstania była dziennikarka i prezenterka telewizyjna Esther Rantzen, znana m.in. z programu „That’s Life!”. Jak podkreśla Peter Wanless, zachowania, które są ścigane i piętnowane w realnym świecie, muszą być traktowane identycznie w świecie wirtualnym. Ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Lepiej, jak umrzesz

Wyśmiewanie, zastraszanie, wulgarne słownictwo… Posiadacze portalowych kont narażeni są na różne „uprzejmości” ze strony anonimowych agresorów. Wiele osób pada ofiarą modnej ostatnio wśród nastolatków wymiany między sobą półnagich bądź nagich zdjęć. Child Exploitation and Online Protection Centre, policyjna struktura zajmująca się ochroną dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym, ostrzega, że liczba młodych ludzi szantażowanych groźbą upublicznienia intymnych zdjęć syste-

Świat realny, świat wirtualny

4507 – tylu młodych ludzi w roku szkolnym 2012/2013 skorzystało z telefonu zaufania, tzw. ChildLine, skarżąc się, że doświadczają nękania w sieci. To dwukrotnie więcej niż jeszcze rok wcześniej. Zdaniem fachowców można już mówić o prawdziwej epidemii tego zjawiska, oznaczającej, że cyberbullying jest obecnie jednym z najszybciej rosnących zagrożeń, z jakim ma do czynienia brytyjska młodzież. 504-MAKIETA 2 26-51.indd 29

12/11/2013 15:27:37


030

TEMAT NUMERU Społeczeństwo

Nic nie wskazywało na tak desperacki krok, a nastolatek nie dawał po sobie poznać, że ma problemy.

504-MAKIETA 2 26-51.indd 30

matycznie rośnie. Są wśród nich nawet 8-latkowie. Ofiarą takiego szantażu padł 17-letni Daniel Perry ze szkockiego miasta Dunfermline. Chłopak, który kształcił się na mechanika, przez dłuższy czas korespondował ze swoją rówieśniczką ze Stanów Zjednoczonych. Tak mu się przynajmniej wydawało. Przesyłał jej swoje zdjęcia i filmy wideo, pisał maile. Jednak, jak się po czasie okazało, dziewczyna nie istnieje, a w rzeczywistości ma do czynienia z szantażystami, którzy zażądali od niego kilku tysięcy funtów, w przeciwnym razie grożąc wysłaniem materiałów do jego rodziny i znajomych. „Jeśli nie dostaniemy pieniędzy, lepiej dla ciebie będzie, jak umrzesz” – informacja o tej treści ostatecznie załamała chłopaka. Kilka godzin później skoczył z mostu, ponosząc śmierć na miejscu. Podczas dochodzenia jego rodzice zeznali, że nic nie wskazywało na tak desperacki krok, a nastolatek nie dawał po sobie poznać, że ma problemy. – To straszne, co się stało, boję się wchodzić do jego sypialni. Cały czas mam nadzieję, że Daniel pokaże się w drzwiach i powie: „He, he, ale was nabrałem” – mówi matka samobójcy Nicola Perry. Kobieta uczula innych rodziców, by tłumaczyli swoim dzieciom, że nic nie jest warte tego, żeby odebrać sobie życie. Bez względu na to, co się stanie.

Największa policyjna operacja przeprowadzona pod kątem tego typu zagrożeń, znana pod kryptonimem „Operation K”, objęła zasięgiem 322 dzieci na całym świecie, w tym 96 mieszkających w Wielkiej Brytanii. W większości byli to chłopcy w wieku 11 – 15 lat, szantażowani przez zorganizowany gang naciągaczy. Przestępcy używali ponad 40 fałszywych profili i posługiwali się ponad 40 różnymi adresami mailowymi. Zostali namierzeni przez policję, niebawem ma się rozpocząć ich proces.

W zamkniętym kręgu

„Powinnaś się zabić”, „Jesteś nic niewarta” – tego typu wpisy na swoim profilu na Facebooku regularnie otrzymywała Jasmine Griffiths z Weston-superMare. Pojawiały się one nawet po tym, jak 18-latka zablokowała swoich dręczycieli. Ci bowiem od razu zakładali nowe konta, rozsyłając również informacje szkalujące dziewczynę do jej znajomych i przyjaciół. Jasmine była na celowniku internetowych trolli przez kilka miesięcy, zanim popełniła samobójstwo. Odebrała sobie życie tuż po powrocie do domu z imprezy urodzinowej, nad ranem jej wiszące na sznurze zwłoki znalazł brat. Na kilka dni przed śmiercią dziewczyna zapytała się koleżanki: „Co byś zrobiła, gdybym się zabiła?”. Wtedy jednak wyglądało to na żart… Jasmine opowiadała o swoich problemach przyjaciołom, przeżywała sytuację, w której się znalazła. Rodzi się pytanie – dlaczego ona, jak i inni młodzi ludzie nie wylogowują się ze stron, na których doznają upokorzeń? Zdaniem psychologów nie jest to takie proste. Dla nastolatka fakt, że ma możliwość wrzucenia na profil swojego zdjęcia, które spotka się aprobatą choćby jednej bądź kilku osób, jest dużym bodźcem. Wymiana informacji i uczestnictwo w dialogu z innymi internautami dają poczucie zadowolenia i satysfakcji, sprawiają wrażenie, że jest się częścią grupy i bierze aktywny udział w życiu rówieśników. To swoisty haczyk, zamknięty krąg, z którego trudno się wydostać. Przy czym, co warto podkreślić, trollami często są osoby, które same doświadczają nękania w sieci, a dokuczając innym, starają się odreagować własne kompleksy i fobie. Jak podkreśla Emma-Jane Cross ze wspierającej 12/11/2013 15:27:39


031

ofiary prześladowań grupy BeatBullying, nie można bezczynnie patrzeć, jak młodzi ludzie targają się na własne życie. – Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za ich bezpieczeństwo, ono musi być dla nas priorytetem. Wspólnie – dostawcy internetu, szkoły, rząd, policja, organizacje społeczne, rodzice – musimy wypracować odpowiedni sposób postępowania w tej sprawie, mówiąc: „Stop nękaniu w sieci” – twierdzi Emma-Jane Cross. Znamienny w tym kontekście jest przypadek sióstr Gallagher z irlandzkiego miasta Donegal. Najpierw życie odebrała sobie 13-letnia Erin, a osiem tygodni później dwa lata od niej starsza Shannon. W swoim ostatnim wpisie na portalu Ask.fm, którego dokonała na kilka godzin przed popełnieniem samobójstwa, Erin skierowała się bezpośrednio do swoich dręczycieli: „Myślicie, że to takie śmieszne, kiedy przez was zakładam sobie pętlę na szyję?”. « 504-MAKIETA 2 26-51.indd 31

Wspólnie musimy wypracować odpowiedni sposób postępowania w tej sprawie, mówiąc: „Stop nękaniu w sieci”

12/11/2013 15:29:28


032

FELIETONY Naszym zdaniem

Grunt to dobre samopoczucie Andrzej Świdlicki

»

„Oberwaliśmy trochę rykoszetami, ale nie wpuściliśmy tego kryzysu do Polski” – chwalił się Donald Tusk w Krynicy. Kryzys próbował wkopać mu bramkę, ale rady nie dał i mecz przegrał. Tymczasem najnowsza prognoza Komisji Europejskiej z 5 października zakłada dla Polski umiarkowany wzrost gospodarki – 1,3 proc. w 2013 r. i 2,5 proc. w 2014 r. Gospodarka rośnie poniżej potencjału z konsekwencjami dla rynku pracy, zarobków, popytu. Nawet w wyborczym 2015 r. Komisja przewiduje deficyt finansów publicznych powyżej limitu 3 proc. PKB. Wcześniej Komisja przyznała Polsce 2 lata zwłoki w osiągnięciu tego celu do końca 2014 r. Wynika z tego, że zaplanowane przez rząd przejęcie obligacji prywatnych funduszy emerytalnych (OFE) nie jest uważane przez nią za oznakę trwałej poprawy

deficytu. Daje wprawdzie rządowi pole do manewru w polityce fiskalnej, ale nie czek in blanco. Od zmian w OFE zależy budżet na 2014 r., przewidujący z tego tytułu dodatkowe wpływy, ale projektu ustawy o OFE nie ma, a dla utrącenia zmian zmobilizowało się silne lobby. Skutkiem zmian w OFE będzie wzrost udziału zagranicy w polskim rynku obligacji do znacznie powyżej 40 proc. Przygotowując się na tę ewentualność, NBP mówi o interwencyjnym skupie i pompowaniu płynności. To także wymaga zmian ustawowych. Bank HSBC zapewnia, że polskie obligacje są najbezpieczniejsze obok koreańskich, ale tak, jak w dowcipie o wariacie i kocie pojawia się pytanie: czy kot już wie, że wariat nie jest myszą? Źródłem ryzyka w 2014 r. jest studzenie i wygaszenie druku pieniądza przez Fed. Skutki odczuje rynek obligacji. Wycofanie taniego pieniądza może mieć na rynki ten

sam wpływ co cofnięcie narkomanowi narkotyku, od którego się uzależnił. Terapię odwykową odczują rynki wschodzące. Innym ryzykiem dla Polski w 2014 r. jest rygorystyczny przegląd bankowości zarządzony przez EBC. Banki mające tu swoje filie znów mogą uznać, że trzeba ściągać aktywa z Polski, by poprawić swój bilans rozliczeń. Kapitał, jak widać, ma swoje obywatelstwo. Na te niewiadome nakłada się wciąż niemrawe ożywienie w strefie euro, idące w parze z ryzykiem deflacji. Aleksander Smolar dziwił się w TVN: „Czemu Tusk nie wystąpi w telewizorze, nie spojrzy Polsce w twarz i nie powie, co ma jej do zaproponowania?”. Ale przecież widać, że za pomocą skoku na OFE rząd chce wygenerować miniboom i poprawić samopoczucie Polakom w przededniu wyborów. A cele są te, co były: monopol władzy, upartyjnienie państwa i trwanie przy piłce. «

Gra na nosie agnieszka bielamowicz

»

Polskie święto niepodległości, ten pierwotnie wielki wiwat z wolności wymazanego na dekady z map świata narodu, już dawno zamieniło się na naszych oczach w karykaturę. Więcej – to, co dzieje się za kulisami tegorocznych obchodów, zaczynać przypomina paranoję. Z tą tylko różnicą, że tym razem trudno którejkolwiek ze stron przyznać rację. PiS manifestacyjnie zaprosiło na obchody do Krakowa. Jakkolwiek nie argumentowałoby swojej decyzji, oliwy do ognia dolewa tu PO. Oto w mediach słyszymy z ust partii rządzącej, że opozycja „ucieka” przed obchodami z Warszawy. „Uciekają do Krakowa, przy argumencie dla mnie tyleż bolesnym, co humorystycznym. Mianowicie takim, że ponoć boją się prowokacji państwa policyjnego wymierzonej w manifestację PiS-owską. Uciekają 504-MAKIETA 2 26-51.indd 32

więc do Krakowa, gdzie – jak rozumiem – państwo polskie nie działa…” – powiedział o organizującym obchody w Krakowie PiS minister spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz. Chwileczkę. Pomijając decyzję prezesa, zapytać trzeba, czy retoryka o ucieczce opozycji jest właściwa i potrzebna? Po co PO brudzi swoje ręce, uprzejmie donosząc narodowi, że to, co PiS nazywa świętowaniem pod Wawelem, w rzeczywistości jest unikaniem obchodów w Warszawie? Lekcja powściągliwości przydałaby się i po drugiej stronie barykady. „Nie chcemy mieć z zadymami nic wspólnego. Niech po Warszawie uganiają się narodowcy z kibolami i lewakami” – mówią działacze PiS. Co na to tysiące uczestników Marszu Niepodległości w stolicy? W takich dniach jak Narodowe Święto Niepodległości, tak ważnych dla jedności Polski, władza kolejny raz gra obywatelom na nosie. Jakie nie byłyby argu-

menty i wymówki, wiadomo, że chodzi przede wszystkim o to, by przed Grobem Nieznanego Żołnierza i w innych miejscach uroczystych obchodów nie trzeba było podać sobie ręki. A wszystko w imię różnie interpretowanego dobra Polski. Wolne żarty. Przed laty mieliśmy pokaz kunsztu wyrywania płyt chodnikowych i demolki stolicy. Wysłuchaliśmy tłumaczeń narodowców oraz wzajemnych oskarżeń prawicy i lewicy. Nieraz i szykan. Zwłaszcza te ostatnie, jeśli padają z ust rządzących, są wyrazem braku jakiegokolwiek szacunku nie tylko do Polaków, ale i historii. Mam wrażenie, że nawet gdybyśmy teleportowali naszych polityków do czasów starożytnych, w których na czas olimpiad ustawały wojny, ta nasza, polsko-polska, trwałaby nadal. Ci wszyscy, dzięki którym Polska jest krajem wolnym i niepodległym, przewracają się dziś pewnie w grobach. « 12/11/2013 15:27:43


504-MAKIETA 2 26-51.indd 33

12/11/2013 15:27:45


034

504-MAKIETA 2 26-51.indd 34

12/11/2013 16:21:12


035 Nowa odsłona Topolskiego Feliks Topolski był znanym ekspresjonistą. Oficjalnym kronikarzemrysownikiem brytyjskiego dworu królewskiego. Na South Bank, pod łukami wiaduktu kolejowego prowadzącego do Waterloo Station, od dziesiątek lat znajdowała się jego pracownia oraz galeria. Teraz to się zmieniło.

Tekst i zdjęcia: Piotr Dobroniak

»

Z galerii utworzono bar. Pytanie: co stało się z umieszczonym tam wielkim dziełem znanym jako „Topolski Century”? Po części wielkie obrazy i mniejsze rysunki składające się na prawie 200metrowe kroniki XX w. („20th Century”) pozostały w miejscu, gdzie znajdowała się galeria Topolskiego. Jednak bez problemu można zauważyć, że jest to jedynie niewielka część jego twórczości. Kilka lat temu wysiłkiem wielu osób, a przede wszystkim dzięki zaangażowaniu dzieci Feliksa Topolskiego jego galeria i atalier zostały wyremontowane i ponowJeśli chcecie zobaczyć, jak wygląda teraz to miejsce, odwiedźcie:

BarTopolski.co.uk Jeśli chcecie zobaczyć, jak wyglądała galeria Topolskiego z dziełem jego życia, wejdźcie na:

z360.com/topolski

504-MAKIETA 2 26-51.indd 35

Feliks Topolski na fotografii z 1973 r. autorstwa Allana Warrena, w swoim studiu przy stacji Waterloo

nie oddane do użytku. Zniknął wtedy sprzed wejścia do galerii wielki neon „Topolski Gallery” – został zastąpiony lekko kiczowatym napisem. W takim stanie galeria nie oparła się próbie czasu i w końcu zamieniono ją w bar, który jest urządzony prosto, industrialnie, surowo. Wokół stolików w trzech salach znajdują się prace Topolskiego. W sali jednej stoi fortepian, w kolejnej jest miejsce dla didżeja. Zarządcy lokalu Bar Topolski zapowiadają, że miejsce stanie się centrum kultury i spotkań artystycznych. Ze strony internetowej baru dowiadujemy się również, że część prac, których nie ma już w galerii, będzie pokazywana na wystawach w Wielkiej Brytanii – oczywiście wtedy, gdy… znajdą się na to pieniądze. Szkoda, że dzieło Topolskiego zostało rozdzielone, w całości robiło naprawdę wielkie wrażenie. Szkoda, że po remoncie nie udało się zdobyć zainteresowania szerszej publiczności. Jedynym plusem jest to, że ktoś jednak próbuje ocalić przynajmniej część twórczości Feliksa Topolskiego od zapomnienia. Bar Topolski jest czynny codziennie od 7.00 rano – warto odwiedzić. « 12/11/2013 15:51:17


036

KOMENTARZ TYGODNIA Polityka

Podsłuchy są wieczne NSA – GCHQ – potężna machina szpiegowska, zamiast chronić obywateli, daje paliwo organizacjom terrorystycznym. Nie przecieki, ale brytyjski i amerykański wywiad zagrażają światowemu bezpieczeństwu.

504-MAKIETA 2 26-51.indd 36

N S

Radosław Zapałowski

»

Rozpętana przez George’a Busha jr. i Tony’ego Blaira „wojna z terroryzmem” dla brytyjskiego wywiadu okazała się gwiazdką z nieba. Po dwudziestu latach agenci MI5, którzy w tym okresie zajmowali się głównie szpiegowaniem wywrotowców – zaciekle walcząc z politycznymi aktywistami, związkami zawodowymi, współpracując ze szwadronami śmierci działającymi na terenie Irlandii Północnej i pomagając Stanom Zjednoczonym obalać wybrane rządy na całym świecie – znów mogli się określać jako ci dobrzy. „Wojna z terroryzmem”, tak jak wcześniej długoletnia, niekończąca się zimna wojna, dała szpiegom nowe technologiczne możliwości, polityczny oddech, społeczną akceptację, nieograniczone finanse oraz poczucie moralnej wyższości. Antydemokratyczny gang obskurnych, smutnych panów zamienił się w pierwszą linię obrony przed » 12/11/2013 15:27:58

T

perfect crys


NAJWIĘKSZY W LONDYNIE PRODUCENT I INSTALATOR SZKĹ A, OKIEN I DRZWI Z UPVC, ALUMINIUM ORAZ DREWNA OdwiedĹş Nasze nowe biuro, showroom oraz fabrykÄ™:

t 13RlYa NKU NA

W UK

1 Cumberland Avenue , Park Royal, London NW10 7RX lub zadzwoń 0208 963 9701

Z okna typu casement, sash, Z drzwi frontowe, przesuwne oraz bifolding Z przeszklenia dachowe oraz świetliki Z konserwatory, Z szkło budowlane oraz szkło zespolone i lustra Z walk-on-glass i szklane balustrady Oferujemy darmowe wyceny, profesjonalny montaş, 10 lat gwarancji i certyfikat FENSA

Jesteś budowlańcem, stolarzem, firmą sprzedającą lub instalującą szkło, okna oraz drzwi? Otwórz TRADE ACCOUNT w Perfect Crystal Windows! Gwarantujemy najlepsze ceny, szybką realizację zamówień, terminowość i fachową obsługę!

Tel. 0208 963 9701 504-MAKIETA 2 26-51.indd perfect crystal windows a4 2.indd371

JOGP!QFSGFDUDSZTUBM DP VL t XXX QFSGFDUDSZTUBM DP VL

12/11/2013 13:10:21 15:27:58 01/10/2013


038

KOMENTARZ TYGODNIA Polityka

Opublikowanie przez „Guardiana” dokumentów wywiadowczych zaszkodziło bezpieczeństwu narodowemu Wielkiej Brytanii

504-MAKIETA 2 26-51.indd 38

atakami bombowymi na ulicach brytyjskich miast. Przedmurze Zachodu. Rycerzy okrągłego, demokratycznego stołu. Superbohaterów żywcem wyjętych z kart powieści Fleminga. W ostatniej dekadzie MI5 rozrosło się, okrzepło i oprócz wątpliwych zwycięstw w wojnie z terroryzmem odnosiło niewątpliwe sukcesy w bitwach na medialnym i popkulturowym polu. Upiększani w telewizyjnych serialach (np. „Spooks”) agenci jej królewskiej mości cyklicznie ogłaszali swoje wyczyny, triumfy i sukcesy, zaś brytyjskie media rozpowszechniały szpiegowski PR bez refleksji i bez możliwości sprawdzenia faktów, kreując, jak się okazało, fałszywy obraz rzeczywistości. Nie dziwi więc, że kiedy Snowden razem z „Guardianem” zapoczątkował lawinę przecieków na temat praktyk stosowanych przez amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) i bry-

tyjską Rządową Centralę Łączności (GCHQ – Government Communications Headquarters), brytyjski wywiad wyciągnął znakomicie sprawdzającą się wcześniej kartę – „bezpieczeństwa narodowego”.

Człowiek ze złotym komputerem

Edward Snowden – analityk i informatyk – razem z dziennikiem „Guardian” zostali uznani za „zdrajców”, a praktyki NSA i GCHQ, które ujawnili, według szefa MI5 Andrew Markera były „podarunkiem dla terrorystów”. W tym samym tonie wypowiadał się również premier David Cameron, który w parlamencie stwierdził, że „opublikowanie przez »Guardiana« dokumentów wywiadowczych dostarczonych przez Edwarda Snowdena zaszkodziło bezpieczeństwu narodowemu Wielkiej 12/11/2013 15:28:00


039 Brytanii”. Były dyrektor GCHQ David Omand dorzucił zaś, że przecieki okazały się „największą katastrofą dla brytyjskiego wywiadu w historii”. Te wypowiedzi padły na podatny grunt, siejąc powszechny medialny sprzeciw, zwłaszcza w prawicowej prasie, wobec „Guardiana” i Snowdena. W kółko powtarzany komunikat o „zagrożeniu bezpieczeństwa narodowego” dał Cameronowi możliwość zwiększenia presji na największy lewicowy brytyjski dziennik. Premier enigmatycznie nie wykluczył podjęcia działań, które powstrzymałyby gazetę przed publikowaniem tego, co uważa on za szkodliwe przecieki. Publiczna debata na temat roli i odpowiedzialności wywiadu oraz technologicznego wyścigu zbrojeń, która się toczy na Wyspach, jest intelektualnie wyrafinowana jak scenariusz filmu z Jamesem Bondem. W Stanach Zjednoczonych – epicentrum szpiegomanii – Barack Obama wezwał do rewizji i naprawy systemu. Można i należy do tego podchodzić sceptycznie, ale polityczna hipokryzja ma również swoje miejsce na politycznej arenie, często wymuszając w dłuższej perspektywie działania naprawcze i korygujące. Taką hipokryzję stosują chociażby kraje Unii Europejskiej, nie pochwalając nielegalnych podsłuchów, ale pochwalając ludzi, którzy te nielegalne podsłuchy ujawniają, zmuszając w ten sposób świat do kolejnych paroksyzmów hipokryzji, a czasami nawet do jakichś minimalnych rozwiązań na rzecz powściągnięcia kompletnej bezkarności służb. W Wielkiej Brytanii oprócz konserwatystów – Dominica Raaba i Davida Davisa oraz posła Lib Dem Juliana Hupperta, którzy są kompetentni w kwestii ochrony danych i często z sensem wypowiadają się na temat naruszania prywatności – parlamentarzyści nie mają większego pojęcia ani o komputerach, ani o internecie, a merytoryczne przygotowanie do debaty o współczesnej cyberrzeczywistości wyraża powtarzany cyklicznie, przerażająco brzmiący banał, że „ci, którzy nie zrobili nic złego, nie mają się czego obawiać”, oraz straszenie „zagrożeniem bezpieczeństwa narodowego”. 504-MAKIETA 2 26-51.indd 39

Licencja na zabijanie Pojęcie „bezpieczeństwa narodowego” jest hasłem tak elastycznym, że w praktyce nie ma żadnego znaczenia. Na swojej stronie internetowej MI5 ogłasza, że „bezpieczeństwo narodowe nie jest zdefiniowane ani przez brytyjskie, ani przez europejskie prawo”, co jest świadomą polityką rządu, gdyż brak wąskiej definicji pozwala na „zachowanie elastyczności (…) dostosowania się do zmieniających warunków”. Innymi słowy, pojęcie bezpieczeństwa narodowego kształtowane jest przez bieżącą politykę i w zależności od politycznego klimatu, ideologii, strate-

gii rządu można w nim upchać cokolwiek. Kiedy Snowden puścił w obieg najnowszą porcję przecieków, stało się jasne, że NSA i GCHQ nie chronią obywateli przed bombami w autobusach, metrze i pociągach, skupiając większość swojej uwagi nie na walce z terroryzmem i szeroko pojętym bezpieczeństwem, ale, jak zawsze, na umacnianiu władzy państwowej i zdobywaniu politycznej oraz gospodarczej przewagi nad innymi państwami. W ciągu ostatnich kilku tygodni Francuzi za pośrednictwem „Le Monde” dowiedzieli się, że NSA zebrało 70 mln zapisów danych na temat ich rozmów, ze szczególnym uwzględnieniem francusko-amerykańskiej firmy telekomu-

nikacyjnej Alcatel-Lucent. „Der Spiegel” poinformował Meksykanów, że amerykański wywiad czytał e-maile ich prezydenta w celu „zaplanowania międzynarodowych inwestycji” oraz „wzmocnienia siły rażenia amerykańskiej dyplomacji”. Podobnych przyjemności doświadczyli także prezydent Brazylii Dilma Rouseff oraz kanclerz Niemiec Angela Merkel. Protesty zachodnich rządów są oczywiście typowym tańcem udawanego oburzenia – w końcu zarówno Francja, jak i Niemcy mają własne, mniej skuteczne narzędzia do szpiegowania – ale wrażenie robi ogromna skala operacji wywiadowczych w Europie. Wydaje się, że „wojna z terroryzmem” zeszła na dalszy plan. Być może dlatego, że amerykańskie i brytyjskie agencje wywiadowcze z równą mocą zarówno zwalczają, jak i podsycają terroryzm, kreując wojenne perpetuum mobile. Tylko w samym Pakistanie ataki dronów, które stały się ulubioną morderczą zabawką prezydenta Obamy, zabiły 3613 osób, w tym 900 cywilów i 200 dzieci. Amnesty International nazywa to zbrodnią wojenną. Human Rights Watch podobnie określa rzeź w Jemenie. „New York Times” pisze zaś, że „drony zastępują Guantanamo jako inkubator terroryzmu, walnie przyczyniając się do rekrutacji nowych bojowników”. To samo dotyczy MI5 i MI6, które współpracując z Amerykanami w tzw. Sojuszu Pięciorga Oczu (ścisła wywiadowcza współpraca państw anglosaskich: USA, Wielka Brytania, Kanada, Nowa Zelandia i Australia), zajmują się szpiegostwem klasycznym, skoncentrowanym na wydobywaniu informacji z ludzi, czyli głównie torturami. Scotland Yard wszczął śledztwo w sprawie tortur przeprowadzanych przez brytyjskich agentów w 2002 r. w Bagram w północnym Kabulu, a w kolejce czekają zdarzenia z Guantanamo, Pakistanu i Maroka. Wydaje się, że tortury są znacznie bardziej istotnym „podarunkiem dla terrorystów” niż przecieki Snowdena, które stały się demokratycznym narzędziem kontroli bezprawnej działalności NSA i GCHQ i pokazały, że zachodnie agencje wywiadowcze są instrumentem globalnej dominacji Ameryki i Wielkiej Brytanii, których rola oraz działania w innych częściach świata mają bezpośredni wpływ na zwiększanie zagrożenia terrorystycznego. « 12/11/2013 15:28:02


040

LISTY DO REDAKCJI Metodyczna wywrotowość

Napisz do nas

Szanowni Państwo, od kilkunastu miesięcy, dokładniej od 22 czerwca 2012 roku, a więc od wywołującego wilka z lasu listu Organizacje społeczne to nie są prywatne przedsiębiorstwa („Dziennik Polski”, nr 125), na forum publicznym toczy się (…) „dyskusja”. Czujemy się w obowiązku podsumować ją i podać do ogólnej wiadomości choćby niektóre fakty (…). Wywrotową robotę kontynuuje rozesłany do wielu urzędów w Polsce i w polskim Londynie, w złagodzonej formie podany do prasy list Wiktora Moszczyńskiego pt. Rozmawiajmy („Dziennik Polski” 11 października 2013, nr 201). Podżegając, rozbijając organizację – prowadząc na naszym terenie dywersyjną robotę, agresor zabiega teraz o modus vivendi – o kompromis, który ostatecznie pozwoliłby mu bezprawnie przechwycić majątek Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii. Mamy za sobą 67 lat owocnie aktywnej pracy w SPK WB, organizacji byłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Z przyczyn naturalnych wykruszyły się szeregi członków SPK WB. Nadeszła chwila zakończenia działalności Stowarzyszenia zgodnie z wolą większości Weteranów – z godnością i honorem. W paź-

504-MAKIETA 2 26-51.indd 40

dzierniku 2010 roku odbył się 43. Walny Zjazd Delegatów Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii, który zadecydował o zamknięciu organizacji. Na 51 uprawnionych do głosowania delegatów za wnioskiem w sprawie zakończenia działalności SPK WB opowiedziało się 37 głosów, sprzeciw zgłosiło 14 głosów. Wniosek o za-kończeniu działalności poparty został 2/3 głosów. Statutowym, prawnym i demokratycznym wymaganiom stało się zadość z nadwyżką. Obowiązkiem członków Zarządu Głównego SPK WB jest przestrzeganie i obrona postanowień 43. Walnego Zjazdu. Pełne poparcie dla po-stanowień Zarządu Głównego SPK WB wybranego na 43. Walnym Zjeździe wyraził obradujący w Londynie dwa lata później (22-23 września 2012) Zjazd SPK Federacji Światowej. Zgodnie z otrzymanym mandatem Zarząd Główny SPK WB podjął prace prowadzące do rozwiązania Stowarzyszenia. W 2010 roku SPK WB liczyło 39 Kół. Większość z nich rozwiązała się, przekazując archiwa, sztandary i fundusze do Centrali SPK WB. Niektóre Koła przyjęły nową nazwę i nadal działają przy parafiach. W dniach 25-26 maja 2013 podczas dwudniowej uroczystości w obecności Konsula Generalnego przy Ambasadzie RP, Ataszatu RP w Londynie, delegatów Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Arcybiskupa Szczepana Wesołego, b. Rektora Polskiej Misji Katolickiej ks. Stanisława Świerczyńskiego, Kapelana SPK WB ks. Marka Reczka, Weteranów, Gości Honorowych i przy pełnym audytorium w Sali Teatralnej POSK, a następnego dnia podczas dziękczynnej Mszy św. i złożenia sztandarów Kół SPK przed ołtarzem w Kościele Garnizonowym dokonało się oficjalne zamknięcie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii. Zakończeniowe prace, m.in. porządkowanie archiwum Stowarzyszenia, trwają. Majątek SPK WB składał się z Domów Kombatanta (DK), kapitału Fundacji SPK WB oraz złożonych w Centrali depozytów niektórych Kół SPK WB. Po rozwiązaniu SPK WB Statut Fundacji Stowarzyszenia został przystosowany do zaistniałych zmian i zatwierdzony przez Cha-rities Commission – Brytyjską Komisję, która reguluje i nadzoruje organizacje charytatywne. Ośmiu członków b. Zarządu Głównego SPK WB jest powiernikami Fundacji SPK WB.

Kilka miesięcy przed rozwiązaniem SPK WB niektóre postronne osoby obudziły się do kandydowania do członkostwa. Trudno było wyperswadować, że skoro zamykamy SPK, to nie możemy przyjmować nowych członków. Wyjaśniły się wkrótce nagłe sentymenty do SPK WB. W lipcu 2012 (po upływie półtora roku od postanowień 43. Walnego Zjazdu) malkontencka mniejszość (powszechnie zwana grupą samozwańców lub rebeliantów), ignorując założenia Statutu SPK WB, mówiące o tym, że do zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zebrania powołany jest Zarząd Główny SPK WB, doprowadza w Leicester do zebrania, na którym pod pozorem ratowania SPK WB wybiera „władze” z Wiktorem Moszczyńskim na czele, stawiające sobie za cel usunięcie prawowitego Zarządu Głównego i przejęcie majątku SPK WB. (…) Na zarzut zorganizowania zebrania w Leicester bez powiadomienia o tym Zarządu Głównego SPK odpowiada beztrosko, że Zarząd SPK WB otrzymał powiadomienie o zebraniu 7 dni wcześniej przed opublikowaniem wymienionego listu (czyli 21 września), a zatem o całe dwa miesiące za późno. (…) [Uczestnicy walnego zebrania w Leicester – przyp. red.] organizują bezkompromisową kampanię próbującą podważać godność członków Zarządu Głównego i prawomocność decyzji Walnego Zjazdu 2010. Nie przebierając w środkach, metodą puczu (23 lipca 2012) starają się przechwycić władzę nad kombatancką organizacją. Żeby przejąć jej majątek, tworzący podstawę nadal działającej Fundacji (…). Młody w 1939 roku, wówczas niespełna 20-letni żołnierz, dziś ma ponad 90 lat. Stan zdrowia nie pozwala mu już na dawną aktywność. Ponadto w skład Kół firmy p. Moszczyńskiego w przeważającej liczbie wchodzą osoby, które nie stworzyły żadnej charytatywnej organizacji, a te z nowej emigracji zarobkowej nie umieją uszanować nawet symboli walk i męczeństwa Żołnierza Polskiego, ale chcą się nimi popisywać. Domy Kombatanta (DK), o które uzurpatorzy zabiegają, są własnością PCA Ltd. (Polish Ex-Combatant’s Association Ltd.), które odpowiada za stan majątkowy Stowarzyszenia. Do obowiązków pięciu dyrektorów PCA Ltd. należy m.in. przyjmowanie i zwalnianie etatowych pracowników Centrali i DK, kontrolowanie licencji, ubezpieczeń, przygotowywanie rozliczeń kasowych do rocznej kontroli sprawowa-

12/11/2013 15:28:02


041 obecnie w wielu zakresach kontynuuje statutową działalność zamkniętego SPK WB. Fundacja SPK WB wspiera m.in. działalność organizacji, które przedstawiają odpowiednie wnioski. Koła SPK, które sprzeciwiły się uchwale, domagają się wypłacenia depozytów. W dużym procencie w Kołach tych są osoby, które wstąpiły do SPK w ciągu ostatnich lat. Ich wkład w tworzenie depozytów, zwłaszcza wkład osób nowo przybyłych z Polski, jest żaden. Dlatego pisanie p. Moszczyńskiego o „zagarniętym majątku” jest tylko wyrazem rozgoryczenia, że jego firma nie może zawładnąć majątkiem SPK WB. Niektóre Koła wpłaciły pokaźnie sumy na „Fundusz Bojowy” – utworzony i nazwany tak przez uzurpatorów władzy SPK. Miał on pokryć koszty sprawy sądowej wytoczonej przez nich legalnym władzom SPK WB. Uzurpatorzy przywłaszczają sobie logo SPK. Adwokat Fundacji poinformował p. Moszczyńskiego, że jest ono znakiem zarejestrowanym i obecnie własnością jedynie Fundacji SPK WB. (…). Pan Moszczyński, który jeszcze w roku ubiegłym szantażował nas sądem, kończy teraz list pytaniem: „Czy nie lepiej rozstrzygnąć te sprawy we wspólnym dialogu przy stole, a nie ośmieszać społeczeństwo polskie […] poruszając je na prawnym i medialnym forum brytyjskim?” – owszem, chcieliśmy rozmawiać, ale ten sam Wiktor Moszczyński spalił już dwie okazje. Pierwsza miała dojść do skutku w szybkim terminie na jego życzenie. Zapowiedział jednak prezesowi SPK WB Czesławowi Maryszczakowi, że wylatuje do Stanów Zjednoczonych. Prezes Maryszczak terminu przed weekendem nie mógł przyjąć z powodu wcześniej podjętych zobowiązań, więc sugerował spotkanie po powrocie p. Moszczyńskiego. W niedzielę, podczas uroczystej Mszy św. w Święto Żołnierza (18 sierpnia 2012), p. Moszczyński, który miał być za oceanem, zjawia się w kościele pw. św. Andrzeja Boboli, by kilka dni później napisać w swoim felietonie (Dz.P. 26.08.2012), że obserwował nasze siwe głowy (nie bardziej zresztą siwe od jego głowy, pozostającej w tym samym przedziale pokoleniowym co głowy przedstawicieli Zarządu Głównego) i zastanawiał się, czy zrozumieliśmy homilię. Drugą okazję do „dialogu przy stole” zaproponował przewodniczący Rady Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii Krzysztof Zarębski. Wyraziliśmy gotowość na roz-

504-MAKIETA 2 26-51.indd 41

mowę. Mieli w niej uczestniczyć Rektor Polskiej Misji Katolickiej i przedstawiciele Konsulatu RP w Londynie. Termin został ustalony, ale w ostatnim tygodniu przed wyznaczonym spotkaniem p. Moszczyński nie odbierał telefonów, nie odpowiadał na maile – p. Zarębski był zmuszony odwołać spotkanie w ostatniej chwili. „Nie ośmieszać społeczeństwo polskie (...) na forum brytyjskim” (poprawnie: nie ośmieszać społeczeństwa polskiego) – słuszna myśl! Trudno jednak pojąć, dlaczego głosząc ją, nie stosuje jej p. Moszczyński w swoim postępowaniu, wypisując np. absurdy do Royal British Legion (brytyjska organizacja weteranów), troszcząc się publicznie o bilety na przemarsz 11 listopada dla „swoich weteranów”, mimo że SPK WB nigdy nie dzieliło weteranów na lepszych i gorszych. W łańcuchu rebelianckich napaści docelową tarczą stała się Barbara Orłowska (przewodnicząca PCA Ltd.), z urzędu pełniąca obowiązki wykonawcze wobec postanowień dotyczących zamknięcia SPK WB. 23 października 2013 zadaniem Barbary Orłowskiej było zamknięcie Domu Kombatanta w Glasgow. W wykonaniu zadania pomagało dwóch członków b. SPK WB. Niestety, nie obyło się bez kolejnej rebelii nieznanych nam polskich migrantów, podających się za właścicieli zamykanego DK. Obrzucali oni prawomocnych wykonawców zadania obelgami i grozili rękoczynem. Zobligowane prawnie zamknięcie z konieczności musiało się dokonać przy interwencji policji. W zamieszaniu zaginął sztandar Koła SPK Glasgow. O dezinformowaniu stosowanym przez amatorów łatwego łupu pisał sekretarz Zarządu Głównego SPKWB Jacek Bernasiński (Dz.P. 2012 nr 190), pisał prezes Czesław Maryszczak (Dz.P. 28.09.2012). (…). Niezrównoważone postępowanie nielojalnych byłych członków SPK WB wobec Zarządu Głównego wystarczająco wyjaśnia ich zgubne wobec Stowarzyszenia i Fundacji SPK WB zamiary. Niepoważni ludzie chcieliby kierować losem organizacji żołnierskiej i przywracać jej „świetność”. Nie jesteśmy już zainteresowani rozwiązywaniem ich problemów, których sami sobie nawarzyli, nie przestrzegając zasad demokracji, kultury i sprawiedliwości.

Od redakcji raz: List od Czesława Maryszczaka zdecydowaliśmy się opublikować jako jeden z głosów w trwającej gorącej dyskusji. Skróty zastosowane w tekście pochodzą od redakcji.

Od redakcji dwa: Trudno nie skomentować tego listu. A raczej trudno nie zadać pytań: 1. Skoro większość członków SPK chciała zamknąć stowarzyszenie, to jak to się stało, że teraz tego ta większość nie chce? 2. Pan Maryszczak mówi, że „20-letni żołnierze mają teraz po 90 lat” – jeśli mnie pamięć nie myli, to pan Maryszczak nie ma 90 lat. Skoro tak, to dlaczego twierdzi, że SPK miało działać tylko dla żołnierzy? Dlaczego pan Maryszczak w ogóle jest w SPK? 3. Dlaczego Pan Maryszczak wprowadza w błąd, mówiąc o tym, że skończył się czas SPK? Przypomnę Panu, że w inwokacji do statutu SPK wyraźnie stoi, że ta organizacja ma trwać na pożytek Polakom i kolejnym pokoleniom. 4. Dlaczego Pan Maryszczak nie przyjmuje do wiadomości, że większość nie chce likwidacji? 5. Dlaczego zarząd na siłę zamyka domy SPK i tym samym uniemożliwia działanie lokalnych polskich społeczności? 6. Pan Maryszczak pisze w swoim liście, że decyzje o utrzymaniu w działaniu SPK podjęli ludzie, którzy nie byli członkami stowarzyszenia. Jak zatem wytłumaczy fakt, że jego koleżanka, pani Orłowska, nie płaciła składek trzy lata, a zatem według tego, co sama zarządziła, powinna zostać wydalona z SPK już po sześciu miesiącach od momentu, gdy przestała płacić? Pytań jest więcej. Wnioski czytelnicy wyciągną sami. Zachęcam do lektury artykułów i listów na temat SPK, zamieszczonych w poprzednich wydaniach „Cooltury”. Piotr Dobroniak

Czesław Maryszczak (-) Przewodniczący Fundacji SPK WB Londyn, 29 października 2013 r.

12/11/2013 15:50:41


042 Polski wicemistrz świata na żużlu już niebawem w Londynie WYDARZENIA POLSKIE RADIO LONDYN POLECA

15 listopada o godzinie 12:00 gościem specjalnym Polskiego Radia Londyn będzie Indywidualny Wicemistrz Świata 2013, zdobywca Drużynowego Pucharu Świata 2013 i Drużynowy Mistrz Polski 2013 – Jarosław Hampel. MICHAŁ ŁOPACIŃSKI

»

Najlepszy polski zawodnik tego sezonu pojawi się w Londynie z okazji promocji wydarzenia, jakiego świat żużlowy jeszcze nie widział: w dniach 15 i 16 marca 2014 na stadionie w Peterborough odbędzie się First International Preseason Speedway Cup. – Jest to świetna okazja do tego, by do rozpoczynającego się w kwietniu sezonu przygotować się w warunkach bezpośredniej rywalizacji meczowej. Również dla polskich kibiców mieszkających na stałe na Wyspach Brytyjskich jest to idealny moment, aby zobaczyć swoich ulubionych zawodników w pełnej krasie – mówi Jarosław Hampel, który zaznacza również, że impreza niesie ze sobą jeszcze jeden, poza sportowym, aspekt: – Do tej pory poza przygotowaniami kondycyjnymi z uwagi na pogodę polskie drużyny nie miały możliwości, aby tak wcześnie wyjechać na własne

INFORMACJA: Sytuacja w parafii Polskiej Misji Katolickiej w Lewisham cały czas się rozwija. W związku z tym szerszy artykuł na ten temat opublikujemy w kolejnych numerach „Cooltury”. Redakcja

504-MAKIETA 2 26-51.indd 42

tory. Zawodnicy musieli sami szukać cieplejszych lokalizacji, w których mogliby wyjechać na tor. Teraz będziemy mieli okazję wspólnie stanąć pod taśmą w prawdziwie sportowej rywalizacji. Zarówno dla moich kolegów z toru startujących w cyklu Indywidualnych Mistrzostw Świata, jak i dla mnie jest to kapitalna okazja, aby wykorzystać ten czas również jako przygotowanie do Grand Prix Nowej Zelandii, które odbędzie się na początku kwietnia. Nie mogę się również doczekać wizyty w Londynie. Od kiedy zakończyłem swoją przygodę z ligą brytyjską, na Wyspach bywam raz w roku, podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii w Cardiff. Wizyta w Londynie będzie dla mnie wspaniałą okazją, by po trudach sezonu na spokojnie przypomnieć sobie klimat tego wspaniałego miasta, w którym na stałe mieszka tak wielu polskich kibiców. Ojcem chrzestnym przedsięwzięcia zrzeszającego drużyny dwóch najważniejszych lig w światowym speedwayu jest prezes Stelmetu Falubazu Zielona Góra Marek Jankowski, który dodaje: – Szykuje się niezapomniane wydarzenie. Jest to również szansa dla polskich kibiców na co dzień mieszkających w Wielkiej Brytanii, aby zobaczyć swoje ulubione drużyny i zawodników, których mogli oglądać głównie za pośrednictwem szklanego ekranu. First International Preseason Speedway Cup będzie także okazją do spotkania największej liczby zawodników z tytułami światowymi w jednym miejscu, do tego

reprezentujących najlepsze kluby naszego globu. Dla niektórych będzie to również szansa, by przypomnieć sobie czasy startów w lidze brytyjskiej. – Brytyjskie tory znacząco różnią się od tych, na których jeździmy w lidze polskiej czy szwedzkiej. Są krótkie i bardzo techniczne. Często zdarza się, że spotykamy dwa łuki o różnych profilach. Ponadto nawierzchnia nie należy do najłatwiejszych, dlatego taki turniej przed sezonem poza walorem treningowym niesie ze sobą również wartość szkoleniową, niezwykle istotną w przypadku młodych zawodników, ale także przydatną bardziej doświadczonym żużlowcom – dodaje Hampel, który będzie gościem Polskiego Radia Londyn 15 listopada o godzinie 12:00. Będzie także możliwość osobistego spotkania ze srebrnym medalistą Indywidualnych Mistrzostw Świata 2013 w sieci polskich sklepów Mleczko w Londynie. First International Preseason Speedway Cup odbędzie się w dniach 15 – 16 marca 2014 w Peterborough. Gościem specjalnym wydarzenia będzie pierwsza Polka z licencją żużlową, zawodniczka Stelmetu Falubazu Zielona Góra Klaudia Szmaj, zaś realizatorem projektu Marka Jankowskiego jest Team Player Management and Co. Ltd. « Więcej informacji na temat FIPSC

teamplayerweb.com speedway-uk.com

12/11/2013 15:28:04


504-MAKIETA 2 26-51.indd 43

12/11/2013 15:28:05


044

WYDARZENIA DZIEJE SIĘ

Polish Help Center W dzielnicy Hackney funkcjonuje polskie centrum, które pomaga Polakom w rozwiązywaniu różnych problemów związanych z życiem w Wielkiej Brytanii. – Działamy w londyńskiej dzielnicy Hackney, jednak w miarę możliwości pomagamy wszystkim Polakom, którzy się do nas zwrócą – mówi tygodnikowi „Cooltura” Simche Steinberger, pomysłodawca centrum. Centrum czynne jest przez trzy dni w tygodniu, a informacje i porady można uzyskać pod numerami: 07903437715 oraz 0776092979.

CBL Polonia promuje Polskę

»

Siatkarskie Mistrzostwa Świata Mężczyzn 2014 to jeden z głównych elementów, jakie można zobaczyć na stoisku reklamującym Polskę w trakcie targów World Travel Market 2013. Królami angielskiej siatkówki są aktualni mistrzowie – siatkarze klubu CBL Polonia Londyn. – Możliwość pojawienia się przy okazji reklamowania naszego kraju była dla nas dużą przygodą i wielkim przywilejem. Cieszę się, że pan Bogdan Becla z Polskiej Organizacji Turystyczniej w Londynie zdecydował się zaprosić naszą drużynę do udziału w tej imprezie – powiedział Bartek Łuszcz,

504-MAKIETA 2 26-51.indd 44

wiceprezes CBL Polonii Londyn. Na targach drużyna zareprezentowała unikalną maszynę pozwalającą mierzyć prędkość uderzonej piłki siatkowej. Specjalny czerwony balon z miernikiem prędkości i wyświetlaczem był jedną z głównych atrakcji targów, na których wystawiają się przedstawiciele krajów i firm turystycznych z całego świata. Targi World Travel Market to jedna z najbardziej prestiżowych imprez tego rodzaju na świecie. Każdego dnia odwiedza je tysiące gości – ministrów, dziennikarzy i biznesmenów. Na stoisku Polski oprócz zawodników CBL Polonii pojawili się: podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Katarzyna Sobierajska, Rafał Szmytke – Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, Ambasador Polski w Wielkiej Brytanii Witold Sobków – cała trójka otrzymała pamiątkowe koszulki drużyny mistrzów Anglii. Najszybszą zagrywką wśród zwiedzających stoisko popisał się były

bramkarz piłkarskiej reprezentacji Anglii David James, który osiągnął imponujący wynik 100 km/h. Polska będzie gospodarzem przyszłorocznych siatkarskich mistrzostw świata. «

12/11/2013 15:28:08


045 Halloween

»

„Zanim w czwartek zajdzie słońce, czarownice i wróżki przybądźcie. Niechaj się zbiorą z całej okolicy maszkary, potwory i czarnoksiężnicy. Duchy, duszki i każdą inna zjawę zapraszamy na halloweenową zabawę. Kto się boi, niech idzie spać, bo my ze strachu będziemy się śmiać!”.

Zabawy ze strachami i paskudami to nie żarty! W minione Halloween firma KAMAleon zebrała wszystkie stwory i potwory w jednej sali, by wspólnie świętować i świetnie się bawić w tę przerażającą noc. Zabawa rozpoczęta mrożącą krew w żyłach opowieścią przy świecach zapierała dech w piersiach siedzących w kręgu dzieci, gdy nagle w roztaczającej się mgle pojawił się duch kobiety pirata, który wywołał ogólny krzyk. Napięcie zostało rozładowane, kiedy okazało się, że pirat nie taki straszny, jak by się wydawało, i przyłączył się do wspólnej zabawy. Tradycją Halloween jest rozdawanie słodyczy, jednakże tym razem dzieci musiały o nie dzielnie walczyć w konkurencjach zespołowych, takich jak zawijanie mumii, wyławianie jabłek oraz konstruowanie strasznego pająka. Jednak najwięcej frajdy i słodyczy dzieci miały z rozbijania halloweenowej pinaty. Na wygłodzonych czekał stół pełen przerażających przekąsek oraz napoje. Jak zwykle nie zawiodła też firma Polish Village Bread, która ufundowała paczki dla dzieci. Zabawę zakończyły tańce z laserami i dymem, które pozwoliły dzieciom wcielić się w przebraną postać i postraszyć się nawzajem. Dzieci wracały do domu pełne energii i wrażeń z tego niecodziennego, niezapomnianego wieczoru. « 504-MAKIETA 2 26-51.indd 45

12/11/2013 15:28:11


046 Balowa aukcja

WYDARZENIA BAL POLSKI

Do tradycji Balu Polskiego w Londynie należy hojne wspieranie celów charytatywnych przez artystów. W latach 1970 – 2004 byli to artyści ze społeczności emigracyjnej, w tym również wieloletnia organizatorka Balu i pomysłodawczyni balowej aukcji obrazów – Ewa Rusiecka.

Ceramika Agnieszki Parys-Kozak Marszand sztuki Anna Paschke z Lublina.

504-MAKIETA 2 26-51.indd 46

12/11/2013 15:28:12


047 a od 1997 r. realizuje się również w innych trójwymiarowych mediach, głównie ceraNa 43. Balu Polskim miłośnicy mice artystycznej. Potrzeba tworzenia i kolekcjonerzy oryginalnych emanuje niejako z wewnątrz i żąda eksdzieł sztuki będą mogli nasycić wzrok presji w formach artystycznych ukształkilkoma prawdziwymi „rarytasami”. Pod towanych jej wyobraźnią. Fascynuje ją młotek licytatora pójdą prace artystów usłużna podatność i plastyczność matezamieszkałych w Anglii i Polsce oraz riału – glina jest dla Agnieszki magicznym tworzywem, nieustannie ulegającym przemianie podczas procesu twórczego, łącznie z nieoczekiwanymi efektami na fakturze i w barwie, następującymi w trakcie wypalania w piecu. W pracach Agnieszki wyczuwalne są echa Dalekiego Wschodu zarówno w tematyce, wrażliwości na naturę, jak i stylistyce charakteryzującej się miękkością linii inspirowaną sztuką Kraju Kwitnącej Wiśni. Agnieszka tworzy zarówno duże architektoniczne konstrukcje, jak na przykład fontanny czy framugi drzwi i okien, kolumny i balustrady, jak również małe dekoracyjne formy: lampy, butle czy wazony. Na balową aukcję artystka ofiarowała dwie prace: „Zaczarowany w Butli” widok Kazimierza Dolnego dekorowany jej ulubionymi motywami, takimi jak ważki i tulipany, Drzeworyt Stanisława w czarnej i białej ceramice z koloRaczyńskiego z 1939 rową glazurą, oraz rzeźbę o charakdzieło podarowane przez terystycznych wydłużonych proporcjach marszanda sztuki Annę „Medytująca – Obejmując Teraźniejszość”, Paschke z Lublina. Są to z czarnej ceramiki. ludzie szlachetnego serca, Prace Agnieszki Parys-Kozak którzy głęboko zaangawystawiane były między żowali się w pomoc dla innymi Hamburgu, Will beneficjantów Balu – (Szwajcaria) i Lublinie. fundacji Anny DymStała wystawa mieści się nej Mimo Wszystko, w Galerii 22 w Kazimiewspomagającej rzu Dolnym. osoby niepełnoJej dzieła sprzedawane sprawne umysłowo są w najekskluzywniejszych w Polsce, oraz nieświatowych galeriach, międawno założonej orgadzy innymi Saatchi online nizacji „Nowe Życie bez gallery. Przemocy”, która niesie Sygnowany ołówkiem pomoc polskim ofiarom przedrzeworyt Stanisława Raczyńmocy domowej na terenie Wielskiego z 1939 r., przedstawiakiej Brytanii. jący kościół farny w KazimieWśród artystów, którzy zaderzu Dolnym, został ofiarowany klarowali swoją pomoc, jest na balową aukcję przez Annę Agnieszka Parys-Kozak. AbsolPaschke – marszanda, wławentka Instytutu Wychowania ścicielkę Salonu Sztuki Artystycznego Uniwersytetu z Lublina. Marii Curie-Skłodowskiej Stanisław Raczyński w Lublinie początkowo Ceramika (1903 – 1982), wybitny Agnieszki Parys-Kozak zajmowała się projektowamalarz i grafik, laureat niem srebrnej biżuterii we licznych nagród i wyróżwspółpracy z mężem, nień, kształcił się na ASP EWA BUTRYN

»

504-MAKIETA 2 26-51.indd 47

w Krakowie, a później we Francji i Włoszech. Od wczesnego okresu swojej działalności artystycznej faworyzował grafikę, a w szczególności drzeworyt i litografię. W technikach tych przedstawiał zabytki i gmachy architektoniczne miast polskich i tak do najbardziej znanych prac Stanisława Raczyńskiego należą cykle drzeworytów zatytułowane „Kraków” oraz „Architektura starych miast polskich”. Najbardziej płodny okres twórczości artysty przypada na lata międzywojenne. W jego pracach dostrzega się wpływy zarówno modernistyczne, nawiązanie do form awangardowych, jak również takich mistrzów, jak El Greco i Albrecht Dürer. W okresie powojennym był gnębiony przez władze komunistyczne za odrzucenie socrealizmu i odmowę kolaboracji z reżimem. Wiele prac Stanisława Raczyńskiego uległo zniszczeniu podczas wojny, pozostałe znalazły schronienie w zbiorach muzealnych i prywatnych kolekcjach i bardzo rzadko pojawiają się na rynku. Można je czasem napotkać w salonie pani Anny wśród innych unikatowych dzieł sztuki polskiej i obcej. «

43. Bal Polski odbędzie się 25 stycznia 2014 w Hotelu InterContinental przy Park Lane w Londynie. Więcej informacji na stronie

balpolski.co.uk Informacje o artystach:

zhibit.org/aparyskozak www.antykiap.pl

12/11/2013 15:28:13


048

WYDARZENIA DZIEJE SIĘ

504-MAKIETA 2 26-51.indd 48

12/11/2013 15:28:15


049 RuszyĹ‚ punkt doradztwa Przy Polskiej Fundacji Kulturalnej zostaĹ‚ uruchomiony punkt konsultacyjny w ramach realizacji projektu pod nazwÄ…: „Wspieranie migracji powrotnej do kraju ojczystegoâ€?, organizowanego przez Stowarzyszenie „WspĂłlnota Polskaâ€?.

Dlaczego taki punkt jest potrzebny? KaĹźda zmiana wiÄ…Ĺźe siÄ™ z ogromnym wysiĹ‚kiem dostosowania siÄ™ do nowej, nieznanej sytuacji i powoduje pojawienie licznych obaw z tym zwiÄ…zanych. Innym problem jest to, Ĺźe boimy siÄ™ tego, czego nie znamy. Punkt Doradztwa jest niezbÄ™dnym elementem wspomagajÄ…cym decyzjÄ™ o powrocie do Polski. Ma on za zadanie oswoić emigranta z myĹ›lÄ… o reemigracji poprzez zbieranie informacji, nadawanie jej osobistego sensu i nastawianie siÄ™ na czerpanie korzyĹ›ci z tej zmiany.

SĹ‚uchać i informować Zadaniami Punktu sÄ… wysĹ‚uchanie potrzeb i problemĂłw kaĹźdego z zainteresowanych oraz udzielanie szczegółowej informacji: od wymogĂłw administracyjnych, poprzez moĹźliwoĹ›ci wsparcia spoĹ‚ecznego paĹ„stwa, aĹź po wzglÄ™dy bezpieczeĹ„stwa osobistego. PrzykĹ‚adowymi tematami konsultacji mogÄ… być: proces zaĹ‚oĹźenia dziaĹ‚alnoĹ›ci gospodarczej, moĹźliwoĹ›ci i sposoby adaptacji dzieci do polskiego systemu edukacyjnego, dostÄ™pność opieki przedszkolnej i szkolnej, opieki zdrowotnej, kwestie uzyskania meldunku oraz inne praktyczne porady dotyczÄ…ce poszczegĂłlnych aspektĂłw Ĺźycia codziennego w Polsce.

Badanie Ĺ›rodowiska polonijnego Celem Punktu Doradztwa jest wyjĹ›cie naprzeciw emigrantom przebywajÄ…cym dĹ‚ugi czas poza granicami kraju ojczystego oraz okreĹ›lenie stopnia wiedzy emigrantĂłw w zakresie warunkĂłw przesiedlenia. Punkt konsultacyjny bÄ™dzie teĹź wsparciem w rozwiÄ…zywaniu konkretnych problemĂłw w zwiÄ…zku z przygotowywanym powrotem do Polski Magdalena Grzymkowska

kontakt Punkt doradztwa w ramach projektu „Powroty� znajduje się w biurze Polskiej Fundacji Kulturalnej, w budynku POSK, 238-246 King Street, III piętro, w Londynie (W6 0RF). Punkt jest otwarty do 31 grudnia 2013 roku, od poniedziałku do piątku w godzinach od 16.00 do 20.00. Moşna zgłaszać się i zadawać pytania osobiście, a takşe telefonicznie pod numerem 020 8222 8777 oraz mailem: powroty@dziennikpolski.co.uk Zapraszamy do kontaktu!

504-MAKIETA 2 26-51.indd 49

3P[XBČˆBT[ QPXSĂ˜U EP LSBKV

TLPOUBLUVK TJÇ— [ OBNJ 1VOLU EPSBE[UXB X SBNBDI QSPKFLUV v8TQJFSBOJF NJHSBDKJ QPXSPUOFK EP LSBKV PKD[ZTUFHPw [OBKEVKF TJÇ— X CJVS[F 1PMTLJFK 'VOEBDKJ ,VMUVSBMOFK 104, ,JOH 4U *** QJÇ—USP -POEZO 8 3' 1VOLU KFTU PUXBSUZ EP HSVEOJB SPLV PE QPOJFE[JBÂ’LV EP QJÇŒULV X HPE[JOBDI PE EP .PČˆOB [HÂ’BT[BÇŽ TJÇ— J [BEBXBÇŽ QZUBOJB PTPCJÇ´DJF UFMFGPOJD[OJF PSB[ NBJMFN QPXSPUZ!E[JFOOJLQPMTLJ DP VL 8JÇ—DFK JOGPSNBDKJ XXX E[JFOOJLQPMTLJ DP VL

12/11/2013 16:23:53


050

ROZMOWA COOLTURY Muzyka

Mnie się z niczym nie spieszy Z Natalią Szroeder, wokalistką, jedną z gwiazd Grabex PRL Live Music, który odbędzie się już 16 listopada w O2 Shepherds Bush Empire, rozmawiała Beata Tomczyk.

»

Jestem przekonana, że nie możesz nasłuchać się ostatniego singla z Liberem w duecie. (śmiejąc się) Owszem, cały czas przyjemnie mi się go słucha, ale nie mogę doczekać się kolejnego mojego singla. Do „Nie patrzę w dół” mam wielki sentyment.

Czy to prawda, że głos masz po mamie? Wiele osób tak mówi, bo mamy podobną barwę głosu. Mój tata również ładnie śpiewa, bardzo czysto, zresztą całe moje rodzeństwo jest bardzo utalentowane muzycznie. Barwę głosu odziedziczyłam po mamie, ale zamiłowanie do muzyki to na pewno po tacie się wzięło. A śmiałość do śpiewania po kim masz?

504-MAKIETA 3 52-79.indd 50

12/11/2013 14:47:12


051 i bywają i wieczorami, kiedy przyjeżdżają, przed koncertem robimy sobie jam session – wszyscy chwytają za instrumenty, powiedzmy, jest nas trzydzieści osób, gramy i śpiewamy do późnej nocy i to jest najpiękniejsze w tym wszystkim. A twój idol nie dojechał. Michael Jackson, prawda? Nie miałam nawet tej przyjemności, żeby być na jego koncercie, nie zdążyłam, ale cały czas jest dla mnie inspiracją, słucham jego muzyki i wciąż pozostaje tym największym w mojej głowie.

Natalia Szroeder

To ciężko stwierdzić. Myślę, że też dwie strony się na to zrzuciły. Mama od lat angażowała się w różne projekty muzyczne, zresztą tata tak samo. Nikt z nich nie miał problemu z wyjściem na scenę i śpiewaniem przed dużą publicznością i ja tak samo – nie czuję żadnego stresu, a przynosi mi to dużą frajdę.

Pochodzisz z bohemy artystycznej. Tak właśnie się złożyło. Wszyscy są zaangażowani w muzykę. Moi rodzice działają w niszowych rzeczach. Nie jest to muzyka rozrywkowa, ale muzyka klezmerska, jazzowa. Mój dom od zawsze pełen był artystów z całego świata. Ze znanych nazwisk miałam okazję poznać Leszka Możdżera, Leszka Kołakowskiego, który też jest znakomitym muzykiem jazzowym. Niedługo przyjedzie Maria Peszek, bo mój tata co roku organizuje festiwale teatralne i muzyczne. Różni bywali

504-MAKIETA 3 52-79.indd 51

A co z twoją debiutancką płytą? Kończyliśmy prace nad materiałem rok temu, ale w międzyczasie wydarzyło się tyle nieprzewidywalnego: współpraca z Liberem na przykład – spontaniczny pomysł, przyjemna współpraca, Liber jest fajnym gościem, do tego numer, który spodobał się słuchaczom („Wszystkiego na raz” – przyp. red.), i ta praca zaczęła zwalniać, bo tu promocja, potem teledysk, potem prace nad kolejnym singlem („Nie patrzę w dół” – przyp. red.), znów teledysk. Potem od marca zaczęła się nasza trasa koncertowa, która cały czas trwa, jest intensywna, gramy kilka koncertów w tygodniu, nie ma kiedy chwycić oddechu, czasami chce się pojechać do domu na dwa dni… Na pewno dalsze prace nabiorą tempa jesienią. Na razie przygotowujemy kolejny singiel. Mnie się z niczym nie spieszy, chcę, żeby to była przemyślana płyta, żeby nie rzucać czegoś na wiatr i potem tego żałować. Chcę być spełniona na niej. Chcę jej później słuchać i wiedzieć, że jest taka, jaka chciałam, żeby była. Znajdzie się na niej singiel, który szykuje się do wyjścia na świat, dwa duety z Liberem i na pewno będzie „Jane” (pierwszy singiel Natalii – przyp. red.). Ta płyta na pewno nie będzie jakaś nieomylna. Ja kiedyś będę myślała inaczej i staram się nie wpaść w paranoję. Robimy kawałek, ja i ludzie, którzy mi pomagają, dajemy sobie czas, potem wysyłamy do stacji radiowych i jeśli za jakiś czas okaże się, że coś można byłoby zmienić, to wtedy trzeba będzie tupnąć nogą i zostawić tak, jak było. Czy masz przyjaciół wśród wokalistów?

Myślę, że przyjaźnimy się z Liberem. Tak samo dobra jest moja relacja z Sylwią Grzeszczak. Bardzo lubię Julę, tak samo chłopaków z Enej, Lemon, lubię Honey, Margaret – my się wszyscy dobrze znamy, jesteśmy na wielu festiwalach muzycznych razem, to są całe dnie prób, przebywanie w garderobie, w hotelach, potem po koncercie wieczorem pogaduszki… Oczywiście nie są to wielkie przyjaźnie, ale z Liberem i z Sylwią mamy ten kontakt częstszy. A może wróg ujawnił się na przykład w którejś z garderób? Naprawdę podczas tych festiwali nie odczułam rywalizacji i tego, że mam jakichś wrogów… W kim masz największe wsparcie? W najbliższych i w fanach, którzy coraz aktywniej działają i choćby nie wiem, ile kilometrów mieli przejechać, to są na koncercie. W ludziach, z którymi pracuję. Wszyscy są ze mną i nie pozwalają, żebym wpadała w doły.

Jesteś związana z Kaszubami. Śpiewasz po kaszubsku, bo czujesz się zobowiązana? Nie. Śpiewam z miłości do tego języka. Mój świętej pamięci dziadek założył trzydzieści prawie lat temu kaszubski folklorystyczny zespół Modraki. Moja mama tam była, mój tata. Ja od małego do dzisiaj w nim jestem, śpiewamy, tańczymy kaszubskie tańce. Swojego czasu recytowałam też po kaszubsku, brałam udział w konkursach recytatorskich. Kaszubski od zawsze był mi bardzo, bardzo bliski. Jeżeli będę miała natchnienie, żeby nagrać kaszubską piosenkę, a chodzi mi to po głowie – to nagram.

Twoja kariera nabiera tempa, wielu widzi cię jako przyszłą, niezależną wokalistkę, a czy ty widzisz się taką w przyszłości, czy masz może inne plany? Wszystkie nasze działania, moje i ludzi, którzy mi pomagają, zmierzają do tego, żebyśmy nabrali marki w tym, co robimy. Zbliżamy się do tego punktu. A nie wyobrażałam sobie, że będę kiedyś występować na dużych scenach, na festiwalach polskich. Marzyłam o tym, ale nie do końca wierzyłam, że to może się spełnić – a to się dzieje. Doceniam to, jak mogę, i mam nadzieję, że będzie tylko lepiej. «

12/11/2013 14:47:14


052

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

Play Poland Film Festival Festiwal Filmowy Play Poland jest największym mobilnym wydarzeniem filmowym na Wyspach, promującym współczesne polskie kino. Swoim zasięgiem objął Wielką Brytanię, a także Kanadę, Norwegię i Chiny. Widzowie mają okazję obejrzeć najnowsze pełno- i krótkometrażowe polskie produkcje, spotkać się z filmowcami i producentami, a także wziąć udział w wystawach i koncertach. do 29.11. Londyn: Clapham Picturehouse, Intersection, cafe1001, playpoland.org.uk Jednym z filmów będzie „Syberiada polska” Janusza Zaorskiego, opowiadająca o dramatycznych losach Jana Doliny (Adam Woronowicz), jego rodziny i sąsiadów, którzy po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie

wystawy » ONNASCH COLLECTION Do 14.12. Hauser & Wirth, 196A Piccadilly, Londyn, W1J 9DY. Stacja: Regent’s Park, Oxford Circus. Otwarte: wt. – sob. 10.00 – 18.00. www.hauserwirth.com Galeria Hauser & Wirth prezentuje prace z kolekcji mecenasa sztuki Reinharda Onnascha. Wystawa koncentruje się na okresie między 1950 a 1970 r., w którym narodziło się kilka ważnych nurtów we współczesnej sztuce. Znajdziemy tu przykłady pop artu, fluxus, minimalizmu i abstrakcyjnego ekspresjonizmu.

» TRAJAN 1900 22.11. Victoria & Albert, Cromwell Rd, Londyn, SW7 2RL. Stacja: South Kensington. www.icr-london.co.uk Rumuński Instytut Kultury wspólnie z V&A organizuje pokaz mappingu, który w efektowny sposób przybliży historię królestwa Dacia, dzisiejszej Rumunii. Dwaj rumuńscy artyści: Dreamrec (Silviu Vişan) i Rochiţe (Cătălin Matei) przedstawią spektakl złożony z projekcji multimedialnej na ścianie muzeum, połączonej z muzyką elektroniczną.

COOLTUR POLECA A

polskie zostali wywiezieni na Syberię, gdzie musieli stawić czoło NKWD, nieludzkim warunkom sowieckiego łagru i bezlitosnej naturze. W programie są też m.in. „Jezioro” Jacka Bławuta, „Baby Blues” Katarzyny Rosłaniec i „W imię...” Małgorzaty Szumowskiej.

Zbiorowa wystawa fotografii, na której zobaczymy, w jaki sposób różne muzea i galerie prezentują swoje zbiory.

» JAN MORSINK IKONEN 23-29.11. Willow Gallery, 40 Duke Street, Londyn, SW1Y 6DF. Stacja: Green Park. Otwarte: pon. – pt. 11.00 – 18.00, sob. – niedz. 14.00 – 18.00. www.russianartweek.co.uk Wystawa rosyjskich i greckich ikon, odbywająca się z okazji tygodnia sztuki rosyjskiej. Na ekspozycję i jednoczesną sprzedaż zostanie wystawionych 60 ikon z okresu od XVI do XIX wieku. Ceny od £3000 do £150 000.

teatr » MOJO Harold Pinter Theatre (wcześniej The Comedy Theatre), Panton St, Londyn, SW1Y 4DN. Stacja: Piccadilly Circus. Przedstawienia: pon. – sob. 19.30, dodatkowo czw. i sob. 14.30. Bilety: od £10. www.arthurlloyd.co.uk Sztuka osadzona w latach 50. w scenerii londyńskiego SOHO i rodzącego się rock’n’rolla.

» JEEVES & WOOSTER IN PERFECT

» WUNDERCAMERA

NONSENSE

Od 22.11. PM Gallery & House, Walpole Park, Mattock Lane, Londyn, W5 5EQ. Stacja: Ealing Broadway. Otwarte: wt. – pt. 13.00 – 17.00, sob. 11.00 – 17.00. Wstęp wolny. www.ealing.gov.uk/pmgalleryandhouse

Duke of York’s Theatre, St Martin’s Lane, Londyn, WC2N 4BG. Stacja: Leicester Square. Przedstawienia: pon. – sob. 19.30, dodatkowo śr. i sob. 14.30. Bilety: od £20. www.dukeofyorkstheatre.co.uk

504-MAKIETA 3 52-79.indd 52

Komedia z udziałem dwóch znakomitych aktorów młodego pokolenia. Jeeves (Matthew Macfadyen) i Bertie Wooster (Stephen Mangan) wybierają się w podróż na sielankową prowincję, jednak tam czekają ich przygody miłosne, które wszystkich przyprawią o zawrót głowy.

» KREPSKO: ALMA AND AMANDA 23.11. Godz. 20.00. The Place, 17 Duke’s Road, Londyn, WC1H 9PY. Stacja: Euston. Bilety: £17. london.czechcentres.cz Czech Center, zajmujące się promocją kultury czeskiej w Londynie, zaprasza na teatr absurdu w wykonaniu grupy Krepsko, która łączy czarny humor z poetycką figlarnością.

12/11/2013 14:47:15


053

„Syberiada” w reż. J. Zaorskiego będzie jednym z filmów prezentowanych na Play Poland Film Festival

» KOCHANIE NA KREDYT 23.11. Godz. 16.00 i 19.30. The Mermaid Theatre, Puddle Dock Blackfriars, Londyn, EC4V 3DB. Stacja: Blackfriars. Bilety: £22, £27 i £150 (VIP z bankietem). www.kochanienakredyt.co.uk SignTyp Events zaprasza na kolejny wieczór z polskim teatrem w Londynie. „Kochanie na kredyt” to komedia z elementami farsy w reżyserii Olafa Lubaszenko. Ironiczne spojrzenie na współczesne uzależnienia i różnego rodzaju „-holizmy”. Występują: Tamara Arciuch, Agnieszka Sienkiewicz, Filip Bobek, Bartek Kasprzykowski i Piotr Zelt.

kino »

BLUE IS THE WARMEST COLOUR (ADELE: CHAPTERS 1 & 2)

Od 22.11. Dramat, Francja. Reż. Abdellatif Kechiche, wyst.: Lea Seydoux, Adele Exarchopoulos. Film przedstawia wchodzenie w dorosłość i budzenie się seksualności nastoletniej

504-MAKIETA 3 52-79.indd 53

Adeli. Jej życie zostaje przewrócone do góry nogami, kiedy poznaje Emmę, niebieskowłosą studentkę akademii sztuk pięknych, z którą wchodzi w lesbijski związek. Obraz przedstawia z bliska intymny, uczuciowy i duchowy świat Adeli. Film nagrodzony Złotą Palmą na tegorocznym festiwalu w Cannes.

» THE FAMILY Od 22.11. Komedia kryminalna, USA. Reż. Luc Besson, wyst.: Robert De Niro, Michelle Pfeiffer, Tommy Lee Jones. facebook.com/TheFamilyMovie Szef mafii zostaje przeniesiony z żoną i dziećmi do Francji w ramach programu ochrony świadków. Mimo wysiłków agenta Stansfielda (Tommy Lee Jones) mafiozo Fred Manzoni (Robert De Niro) i jego patologiczna rodzina znowu pakują się w kłopoty.

koncerty » LONDON JAZZ FESTIVAL 15-24.11. Różne lokalizacje na terenie Londynu. www.londonjazzfestival.org.uk

12/11/2013 14:47:16


054

CAFÉ COOLTURA WIELKA BRYTANIA

5FSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ıDJʼnHBK $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSŖȷ

CZYTAJ MAGAZYN :&=(ģ1,(- : ZHUVML QD DSOLNDFMĐ &RROWXUD GRVWĐSQD MHVW MXİ Z F]ZDUWNL

W ramach festiwalu odbędzie się kilkadziesiąt bezpłatnych i płatnych koncertów gwiazd muzyki jazzowej oraz debiutantów z całego świata. Wśród wykonawców są m.in. Medeski Martin & Wood, Natalie Williams, Carla Bley i Louis and The Duke.

» PRL LIVE MUSIC 16.11. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn, W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 prllivemusic.co.uk Perfect, Liber, Natalia Szroeder, Mateusz Mijal, Rafał Brzozowski i finaliści konkursu „Emigranci mają talent 2013” w jednym miejscu. To będzie największe polskie muzyczne wydarzenie tego roku w Londynie.

» BEADY EYE (+ LIAM GALLAGHER) 21.11. Godz. 19.00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline Street, Hammersmith, Londyn. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £32.

» PATRYCJA MARKOWSKA 24.11. Godz. 19.00. O2 Academy Islington, 16 Parkfield St., Londyn, N10PS. Stacja: Angel. Bilety: od £20.

» STEREOPHONICS 28.11. Godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.25.

w POSK-u LONDON JAZZ FESTIVAL W JAZZ CAFE POSK

» MACIEK PYSZ TRIO 16.11. Godz. 21.00. Bilety: £7 Polski gitarzysta i kompozytor Maciek Pysz prezentuje swój najnowszy album „Insight” nagrany w słynnym włoskim studiu Artesuono z udziałem wybitnych wirtuozów jazzowych.

» DEPECHE MODE

» ALICE ZAWADZKI QUINTET

19.11. Godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40.

22.11. Godz. 21.00. Bilety: £7

» BRUNO MARS 21.11. Godz. 18.30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50.

504-MAKIETA 3 52-79.indd 54

Uważana przez krytykę muzyczną za jeden z największych talentów wokalnych ostatnich lat.

» GROOVE RAZORS 23.11. Godz. 21.00. Bilety: £7

12/11/2013 14:58:08


055 Niezwykle interesująca grupa muzyczna powołana do życia w 2009 r. przez polskiego pianistę Tomasza Żyrmonta i brytyjskiego perkusistę Lauriego Lowe, która konsekwentnie przez ostatnie lata prezentuje tzw. fusion jazz, pełen niezwykłej energii i wspaniałych pomysłów muzycznych.

Org. Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego za Granicą. Dalsze informacje: 020 8995 1417

»

PROMOCJA KSIĄŻKI ANNY MARII STEFANICKIEJ PT. „ZJEDNOCZENIE POLEK W WIELKIEJ BRYTANII WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO 1946 – 2011”

» BIG BAND METHENY – „UPOJENIE”

24.11. Godz. 16.00.

24.11. Godz. 20.00. Bilety: £8

Wolne datki z wieczoru przeznaczone będą na polskie hospicjum w Wilnie.

18-osobowa orkiestra wraz z wokalistką Aleksandrą Kwaśniewską zaprezentuje program oparty na utworach z płyty nagranej przez polską piosenkarkę Annę Marię Jopek wspólnie z wybitnym gitarzystą Patem Methenym.

» PINOKIO Soboty 16, 23, 30.11., godz. 16.00 i niedziele 17, 24.11 i 01.12., godz. 15.00.

» GALERIA 16.11. – 22.11. Wystawa fotografii organizacji KamPe

(w cenie biletu kolacja w formie bufetu). Zagra DJ Lukas

» ZAJĘCIA STAŁE Poniedziałki 18.30 – 19.30 Boksowanie przy muzyce 19.30 – 22.30 Line Dancing 20.00 – 22.00 Salsa Cubana Wtorki 18.30 – 19.30 Joga dla wszystkich Środy 11.30 – 13.30 Gimnastyka przy muzyce dla seniorów 19.30 – 20.30 Zumba po polsku

24.11. – 6.12 „Aspects” – Marysia Jaczyńska, Maria Kaleta, Raya Herzig

Czwartki 16.30 – 20.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz

w Klubie Orła Białego

Teatr Syrena zaprasza na jesienne przedstawienie. Dalsze informacje: kryssiebell@msn.com, tel. 07770765983

DYSKOTEKA NA BALHAM – WEHIKUŁ CZASU

»

Piątki 16.30 – 19.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz 19.30 – 20.30 Zumba po polsku

»

16.11. Godz. 21.00 – 02.00. Bilety: £5 Zaprasza DJ Lukas. Obowiązuje elegancki strój

Soboty 9.00 – 15.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz

PRELEKCJA DLA STARSZEJ MŁODZIEŻY SZKÓŁ PRZEDMIOTÓW OJCZYSTYCH – „POWSTANIE STYCZNIOWE DROGĄ DO NIEPODLEGŁOŚCI”

23.11. Godz. 15.00.

504-MAKIETA 3 52-79.indd 55

» ANDRZEJKI W KLUBIE NA BALHAM 30.11. Godz. 21.00 – 02.00. Bilety: £15.99

Niedziele 12.00 – 20.00 Kulinarne podróże przez centralną Polskę w klubowej restauracji

12/11/2013 14:47:18


056

CAFÉ COOLTURA PORADY

Kurs ESOL – nie taki diabeł straszny Od 28 października zmianie uległy przepisy imigracyjne. Nadal jednak wymagane jest ukończenie kursu ESOL (English for Speakers of Other Languages), choć nieco zmienił się wymagany poziom znajomości języka.

504-MAKIETA 3 52-79.indd 56

»

Obecnie trzeba wykazać się znajomością angielskiego na poziomie co najmniej Entry 3. Niektórych zmiana ta przeraża i sprawia, że choć spełniają wszystkie pozostałe warunki, przestają myśleć o staraniu się o brytyjskie obywatelstwo. Jednak tak naprawdę oznacza to, mówiąc prościej – angielski komunikatywny, który dla wielu Polaków wcale nie jest zbyt dużym wyzwaniem. Kursy ESOL organizowane przez firmę Sara-Int we współpracy z Training Connect prowadzone są w przyjaznej atmosferze, przez doświadczonych wykładowców, którzy służą kursantom wsparciem i pomocą, aby jak najlepiej przygotować ich do egzaminu. – Nasze zajęcia odbywają się w małych grupach, w kameralnej atmosferze. Podczas kursu prowadzący ma czas dla każ-

dego, może więc poświęcić uczestnikom wystarczająco dużo uwagi i skupić się na tym, by udzielić każdej osobie rad i wskazówek, które przydadzą się podczas egzaminu. Grupa składa się z Polaków, co dla niektórych może być dodatkowym plusem. Nie każdy czuje się komfortowo w nowych sytuacjach, dlatego możliwość spotkania osób mówiących po polsku może sprawić, że ktoś nieśmiały czy zestresowany poczuje się pewniej – mówi doradca imigracyjny firmy Sara-Int Grzegorz Kubalańca. Niewątpliwie dużym atutem jest też to, że kurs ESOL organizowany przez Sarę-Int można ukończyć w ciągu dwóch weekendów. Nie trzeba uczęszczać na zajęcia przez kilka tygodni albo – jak w przypadku niektórych kursów ESOL – cały rok. – Oferowany przez nas kurs pozwala uczestnikom oprzeć się na wiedzy, którą już mają, utrwalić ją i przystąpić do egzaminu, a następnie otrzymać certyfikat wymagany przez Home Office – dodaje doradca. Co ważne, Sara-Int jako firma doświadczona , od lat organizująca kursy ESOL we współpracy z Training Connect, oferuje kursy zgodne z nowymi przepisami, a certyfikaty, które otrzymują uczestnicy, są w pełni akceptowane przez Home Office przy ubieganiu się o brytyjskie obywatelstwo. Oprócz tego po kursie każdy, kto chciałby ubiegać się o obywatelstwo brytyjskie, może uzyskać pomoc na miejscu. Doradcy imigracyjni z firmy Sara-Int przeprowadzą Cię przez cały proces naturalizacji krok po kroku: od weryfikacji dokumentów i doradztwa, przez wypełnienie aplikacji, po pilotowanie całej sprawy aż do jej rozpatrzenia. «

Kurs ESOL Zapisz się na kurs ESOL organizowany przez firmę Sara-Int i skorzystaj z naszych usług. Dzięki temu będziesz mógł uzyskać obywatelstwo brytyjskie, a potem brytyjski paszport bez dodatkowych utrudnień.

12/11/2013 14:47:19


057

Program 17.30 Otwarcie drzwi 17.40 DJ Maciek 18.30 Rozpoczęcie koncertu Agnieszka Pilinda 18.35 Występy finalistów Emigranci Mają Talent 18.55 Koncert Libera, Rafała Brzozowskiego Natalii Szroeder i Mateusza Mijala 20.50 Ogłoszenie wyników konkursu Emigranci Mają Talent 21.05 Koncert Perfectu! 22.35 Koniec Emigranci Mają Talent

16.11.20’S BU13SH 02 SHEPHERD EMPIRE

EMIGRANCI MAJĄ TALENT 2013

Gospodarzem koncertu będzie Artur Kieruzal

radio na cały dzień t polska muzyka i światowe przeboje t wiadomości z UK i Polski t informacje o wydarzeniach kulturalnych t DJ’eje prosto z najlepszych polskich stacji

Z NAMI DZIEŃ JEST CIEKAWSZY WŁĄCZ I PRZEKONAJ SIĘ Słuchaj radia online na prl24.net i przez telefon komórkowy wap.prl24.net w Londynie przez radio DAB

504-MAKIETA 3 52-79.indd 57

12/11/2013 14:47:20


058

CAFÉ COOLTURA Galerie

Moje serce kiedyś złamane mocniej kocha dziś Łukasz Marczewski

»

Najnowsza wystawa w londyńskiej Photographer’s Gallery przedstawia serię zdjęć francuskiego fotografa Jacques’a Henriego Lartigue’a, będącą wizualną opowieścią o jego małżeństwie z Madeleine Messager znaną jaką Bibi. Jest to pierwszy zagraniczny wojaż ekspozycji, którą otwarto na początku tego roku w Les Rencontres d’Arles. Zaaranżowana chronologicznie od początków aż po koniec ich związku, wystawa jest swoistym fotopamiętnikiem burzliwej relacji pary i z góry straconego małżeństwa – podążając w czasie za bohaterami historii, łatwo dostrzeżemy momenty prowadzące do kryzysu. Fotografie poprzeplatane własnoręcznymi notatkami Lartigue’a, dodającymi poetyckiej głębi przesuwającym się przed naszymi oczami obrazom, subtelnie poruszają i mimo że spędzamy z parą tylko przelotną chwilę, ich życie staje się dziwnie znajome. Niewielkie zdjęcia ukazują zarówno prozaiczne, jak i najbardziej intymne momenty, kiedy portretowana osoba odsłania przed okiem kamery wszystkie karty. Najlepiej demonstrują to trzy migawki Bibi zrobione podczas miesiąca miodowego pary w 1920 r.

504-MAKIETA 3 52-79.indd 58

Kilka kolejnych fotografii nowo poślubionej żony w łazience ukazuje chęć Lartigue’a do uchwycenia intymności jego szczęśliwego związku i towarzyszącej mu namiętności. Dalej widzimy Bibi w łóżku, zrelaksowaną i powolnie popijającą herbatę z filiżanki. Ten zatrzymany w czasie, zwykły, ale jednocześnie perfekcyjny moment jest kwintesencją ich relacji, która wkrótce zacznie się staczać po równi pochyłej, i w pewnym sensie stanowi relikt niedawnego ideału. Parę lat później zdjęcia staną się mniej zażyłe, a biorąc pod uwagę ich przedmiot – bardziej zamaszyste. Nie napotkamy tu więcej pojedynczych portretów Bibi, które zastępują krajobrazy, migawki przedstawiające najróżniejszych znajomych czy też bijące energią spotkania towarzyskie francuskiej bohemy. Wydaje się, że sposób zachowania Bibi też się zmienia, a uśmiech na jej twarzy pojawia się tylko w otoczeniu innych ludzi. To właśnie te zdjęcia wraz z obrazami rozbitych szybowców (para wybrała się dopingować znajomych do jednego z lokalnych aeroklubów), a także zamglone, opuszczone londyń-

skie ulice (migawki z wakacji) nadają ton ostatnim miesiącom ich małżeństwa. Stanowią one melancholijne podsumowanie końca związku pary i jednocześnie tej znakomitej ekspozycji, będącej testamentem siły przekazu zwykłej opowieści. Warto zwrócić uwagę na ostatnią fotografię: przepiękny, rozmazany portret Bibi odpływającej w morzu przy zachodzącym powoli słońcu, topiącym się niedbale na horyzoncie. Umieszcza on widzów na równi z kierunkiem spojrzenia Lartigue’a, poruszając naszą wyobraźnię i wywołując uczucie nostalgii za osobą, z którą spędziło się tyle lat, powoli oddalającą się w nieznane. Nie ma tutaj dramatycznego, wybuchowego końca, jedynie powolne zniknięcie – zupełnie jak owo słońce w oddali, spokojnie osiadające na oceanie. « Jacques Henri Lartigue – Bibi The Photographer’s Gallery 16-18 Ramillies Street, London, W1F 7LW Galeria czynna codziennie w godz. 10 – 18, w czwartki do 20. Wstęp bezpłatny. Wystawa otwarta do 5 stycznia 2014 r.

12/11/2013 14:47:22


504-MAKIETA 3 52-79.indd 59

12/11/2013 14:47:23


060

CAFÉ COOLTURA polskie radio londyn

wiadomości muzyczne

N LOZ GNR Z DBO RYCH

Kult – Prosto

»

Przedstawiamy teledysk „Prosto” do trzeciego singla promującego najnowszą płytę zespołu KULT. Album o tym samym tytule ukazał się nakładem S.P. Records 13 maja 2013 i osiągnął status Platynowej Płyty. Singiel ukaże się w wersji płytowej 20 listopada 2013 r. w limitowanej edycji. Wydawnictwo będzie zawierało utwór „Prosto” w różnych interpretacjach muzyków zespołu KULT i znakomitych gości, takich jak Sobota, Maciej „Ślepy” Głuchowski i Michał Wiraszko. Info z: Buch.co.uk «

Czarna skrzynka – hipiersoniK

»

To debiut grupy hipiersoniK – dziewięć premierowych utworów nawiązujących do kultury cyberpunk, z tekstami inspirowanymi prozą mistrzów science fiction – głównie Philipa K. Dicka. To dialog nowoczesności z tradycją: multistylowa muzyka, bezkompromisowa produkcja i będąca wzorem recyklingu okładka (płytę umieszczono w starej dyskietce 5,25”). HipiersoniK to trio powstałe w 2012 r. z inicjatywy perkusisty, kompozytora i producenta występującego pod pseudonimem Pierre. W nazwie formacji zakodowano jej skład (Hip, Pierre, Sosna). Już na samym początku działalności zespołu światowej sławy reżyser i operator filmowy Sławomir Idziak zaprosił hipiersoniK do udziału w festiwalu Film Spring Open. Formacja zagrała też u boku uznanych wykonawców: Tricky i Hawkwind. Zespół w listopadzie odbędzie tournée po Wielkiej Brytanii. «

504-MAKIETA 3 52-79.indd 60

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17

GR E O

ZAPRASZA

AL

T

TOP 20

OYALS R Lo r d e I T A L I A NO Edyta Bartosiewicz O W H A T U W A NT D La d y G a g a f e a t . R.Ke lly H O W M E L O VE ( A M ERICA) S The Wa n t e d S I Ę Ż NI C Z K A K Sylwia Grzeszczak H E M O NS T E R T E m i n e m f e a t . R i hanna R E C K I NG B A L L W Mi l e y C y r u s H E A T I NG C John Newman I E M A NI C N R a f a ł B r z o z o w s ki

I T ’ S M Y P A R T Y Jessie J

TORY OF MY LIFE S O ne D i r e c t i o n H E S UN T We s t e r n D i s c o f e a t. L aura

A Ł K A NI C A B Pi e r s i OAR R Katy Perry

L O O K R I G H T T H R O UG H Storm Queen UR N B Ellie Goulding

18 19 20

A M E L O VE S Ma c kl e m o r e f e a t . Ryan L e wis & Ma r y La m b e r t

ÓJ PRZYJACIELU M Pe c t u s UR N I T UP T S e a n P a ul OU MAKE ME Y Av i c i i

12/11/2013 14:47:25


504-MAKIETA 3 52-79.indd 61

12/11/2013 14:47:27


062 Obsada jest znakomita CAFÉ COOLTURA wywiad + księgarnia

»

Spektakl „Kochanie na kredyt” jest już drugim po „Singlach i remiksach”, który zdecydowali się państwo wystawić w Londynie. Czy za pierwszym razem mieliście obawy przed przyjazdem ze swoją sztuką do Londynu? Z radością przyjęliśmy zaproszenie, ale ponieważ organizacja i logistyka związane ze spektaklami za granicą wymagają ogromnych przygotowań, liczyliśmy się z tym, że coś może nie wyjść. Okazało się, że frekwencja i wspaniała reakcja widowni (owacje na stojąco!!!) oraz organizacja dwóch spektakli „Single i remiksy” w Londynie przez SignTyp Events dały nam ogromną satysfakcję.

Listopad to czas londyńskiej premiery spektaklu „Kochanie na kredyt”. Tygodnik „Cooltura” rozmawia z producentką spektaklu w reżyserii Olafa Lubaszenko, Mariolą Berg.

Jak pani ocenia przyjęcie „Singli…” przez londyńską publiczność? Było nam bardzo miło, że wśród widzów byli także obcokrajowcy i zarówno oni, jak i Polacy reagowali znakomicie. Dzięki wyświetlaniu tekstu sztuki w języku angielskim anglojęzyczna publiczność przyjęła spektakl owacyjnie. Cieszy również to, że temat pracy w korporacji dotyka ludzi na całym świecie.

Jak mogłaby pani zachęcić naszych czytelników do odwiedzenia The Mermaide Theatre i obejrzenia spektaklu? The Mermaid Theatre to piękna teatralna i koncertowa sala z tradycjami. Jesteśmy dumni, że właśnie tam możemy wystawiać nasze sztuki. Doskonała lokalizacja, akustyka, obsługa, w tym również polska! A spektakl z racji doskonałych twórców (autor: Marcin Szczygielski, reżyser: Olaf Lubaszenko, kostiumy: Tomasz Jacyków, muzyka: Zdzisław Kalinowski) i wspaniałych aktorów daje gwarancję najlepszej zabawy, ale także sensownych przemyśleń, które każdy może odnieść do swojego życia. «

Mariola Berg

„Kochanie na kredyt” to sztuka o…? Wątków jest wiele. Począwszy od głównego, czyli uzależnienia od kredytów i zakupów na karty kredytowe, poprzez wątek show-biznesu, telewizji, administracji państwowej i oczywiście miłości. Kto występuje w sztuce „Kochanie…” i dlaczego postawiliście akurat na tych aktorów? Obsada jest znakomita. W roli głównej bohaterki Anny – Agnieszka Sienkiewicz. Pomiędzy nią a komornikiem, granym przez Filipa Bobka, rozgrywają się niezwykle ciekawe sceny. Barwną postać kreuje Tamara Arciuch, która wciela się w rolę macochy Anny. Zaskakującą rolę ma Bartek Kasprzykowski. Myślę, że nieźle się państwo zdziwicie, jak wiele postaci może zagrać ten aktor.

504-MAKIETA 3 52-79.indd 62

Piotr Zelt, kreujący rolę ochroniarza komornika z intrygującą przeszłością, pokazuje najwyższy kunszt sztuki aktorskiej.

Artystka, menadżer, organizator imprez. W latach 2004 – 2006 dyrektorka Kinoteatru Bajka. Producentka wielu spektakli, m.in. „Single i remiksy” i „Kochanie na kredyt”, który 23 listopada wystawiony zostanie w The Mermaid Theatre. Właścicielka Agencji Aktorsko-Artystycznej BERG.

12/11/2013 14:47:30


063

Czyta się

redaguje PIOTR DOBRONIAK

Everest. Góra Gór

»

W listopadzie nakładem Wydawnictwa Bezdroża ukaże się książka Moniki Witkowskiej – podróżniczki, żeglarki i pasjonatki gór. W maju tego roku, w 60 lat po pierwszych zdobywcach, jako dziesiąta Polka stanęła na najwyższej górze świata. Swoje refleksje, przemyślenia i trudy wspinania opisała w bogato ilustrowanej książce „Everest. Góra Gór”. Książka opowiada o wspinaczce i o tym, jaki jest naprawdę himalajski gigant. Zawiera wiele historii i ciekawostek związanych z Mt. Everestem. – Przeplatam w książce relację ze wspinaczki z everestową codziennością. Jest więc o Szerpach i ich zwyczajach, o tym, jak wygląda pudża (buddyjska msza), bez której nie rozpoczyna się akcji górskiej, donoszę, dlaczego wszyscy tak bardzo boją się icefallu, co to jest strefa śmierci i co widać ze szczytu – mówi autorka. Czytelnicy będą mieli okazję poznać odpowiedzi na wiele pytań związanych ze znanymi himalaistami i z fascynującą górą gór oraz dowiedzieć się, jak od strony praktycznej wygląda organizacja wyprawy, ubiór podczas wspinaczki i jakie wyposażenie jest niezbędne do pomyślnego ataku szczytowego. «

System Białoruś

»

Nakładem wydawnictwa Helion, w marce Editio, ukazała się długo oczekiwana książka „System Białoruś” Andrzeja Poczobuta – dziennikarza, publicysty i blogera, a także działacza mniejszości polskiej na Białorusi. Osoba prezydenta Łukaszenki na tyle zdominowała życie publiczne na Białorusi, że dziś nie można mówić o tym kraju, nie wspominając o Łukaszence. Jest on uważany za największy autorytet w polityce, sporcie, kulturze. Dziś nikt nie

504-MAKIETA 3 52-79.indd 63

podejmie się roli wróżbity przepowiadającego, kiedy na Białorusi skończy się jego epoka. Jednak mimo usilnych starań upartego prezydenta oblicze Białorusi nie jest już jednolite. Obok popleczników obecnego władcy są tam także ludzie, którzy stoją w opozycji do niego. Nie wszyscy biznesmeni są skorumpowani przez rządzący reżim. Nie wszyscy szarzy obywatele chcą bezrefleksyjnie uczestniczyć w show, jakie od lat funduje im rządząca ekipa. Z książki Andrzeja Poczobuta, dziennikarza i działacza mniejszości polskiej na Białorusi, czytelnicy dowiedzą się, jak wygląda świat za murem – kraj, który osiemnaście lat temu stał się sceną jednego aktora, oraz ludzie, którzy trwają w chorym systemie i cierpliwie czekają na zmianę. Tej książki nie można przegapić! «

Więcej na

bezdroza.pl

12/11/2013 15:42:12


064

} 504-MAKIETA 3 52-79.indd 64

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN TNBSUGPOJF J UBCMFDJFȷ

ŲDJʼnHBK $PPMUVSŖ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

12/11/2013 14:47:37


065

504-MAKIETA 3 52-79.indd 65

12/11/2013 14:47:39


066 W duecie z Rihanną... ROZMOWA COOLTURY MUZYKA

»

MATEUSZ MIJAL, wokalista i kompozytor, przyjedzie do Londynu już 16 listopada. Z Liberem, Natalią Szroeder, Rafałem Brzozowskim i grupą Perfect wystąpi w O2 Shepherd’s Bush Empire podczas V edycji „Pokaż, na co Cię stać – Emigranci mają talent”. Z Mateuszem Mijalem rozmawiała Beata Tomczyk. To było naprawdę miłe: kiedy umawialiśmy się na wywiad, byłeś żywo zainteresowany tym, co wydarzy się w O2 Empire. W Londynie, w Anglii, będę pierwszy raz. Bardzo się cieszę , że zostałem zaproszony na tak fajny event. Każdy z nas da z siebie sto procent i będzie to naprawdę świetne widowisko. Liber, Rafał Brzozowski i Natalia Szroeder to twoi dobrzy znajomi? Tak. Znamy się, przyjaźnimy, gramy wspólnie koncerty. Liber pomaga mi tekstowo. Singiel, który niedługo pojawi się w rozgłośniach, to kolejna – i myślę, że na tym się nie skończy – kompozycja do słów Libera.

„Ojj, będzie się działo, kochani!” (napisałeś na Facebooku). Co takiego się tam wydarzy? (śmiejąc się) Nie mnie oceniać. Oceniłeś przecież. Powiem tak: singiel jest już praktycznie skończony. Będzie można go usłyszeć po Nowym Roku. To powrót do korzeni, do klimatu „Winnego”. Kolejna życiowa historia. Słyszałam, że historia „Winnego” jest twoja… To piosenka, z którą utożsamić się, myślę, może każdy z nas. Ludzie poczuli ją tak, jak chcieliśmy, żeby była odebrana. Lubię teksty, które są o czymś.

Ten, w duecie z Liberem, zapewnił ci wreszcie największą popularność. Całość wywiadu na stronie

www.prl24.co.uk

504-MAKIETA 3 52-79.indd 66

Przyznaję, że pierwszy uderzyłem do Marcina. Wysłałem demówkę – jego reakcja była natychmiastowa. Zadzwonił następnego dnia: zróbmy coś razem. Napisał tekst. Z mojej strony nie było żadnych poprawek. Po dwóch tygodniach nagrywaliśmy. Daliśmy to do radia. Wszyscy byli na tak. Do ciebie też zgłaszają się artyści – po kompozycje. Choćby grupa Wideo. A skąd wiesz? To tajemnica? Komponuję. Na przykład tekst do „Niech się ludzie śmieją” napisał Wojtek Łuszczykiewicz z zespołu Wideo, a ja chłopakom skomponowałem kilka piosenek na płytę, którą teraz właśnie nagrywają. Taka wymiana kosztuje? To wymiana przyjacielska. Finanse nie wchodzą w grę.

Wokalista w takim razie czy kompozytor? Widzę siebie jako wokalistę.

Czy jest ktoś, z kim chciałbyś jeszcze zaśpiewać w duecie? (zapewne nikt tak pięknie, jak Mateusz, nie powiedział, że) Rihanna… To jest mój niedościgniony wzór. Uwielbiam tę kobietę. Śledzę jej karierę od początku. Jest bardzo pracowita, do każdego nagrania podchodzi z dużym zaangażowaniem i to w niej cenię…

Teraz tworzysz duet ze studiami, w Krakowie. Tak sobie wymyśliłem, że skończę tu muzyczne studia i jeszcze prawo i administrację na Akademii Krakowskiej, o specjalności handel zagraniczny. Niedawno obroniłem licencjat. Teraz magisterka. Uczymy się ostro, chodzimy na wykłady… To gdybyś spotkał kogoś, kto chciałby mieć cię tylko dla siebie, i rzuciłbyś scenę – za co byś się złapał? (rozbawiony) Pewnie otworzyłbym firmę konsultingowo-doradczą i sprzedawałbym coś za granicą. Śmieję się, ale tak naprawdę podchodzę realnie do życia. Chciałem mieć jeszcze inne, oprócz muzycznego, wykształcenie. Każdy trzeźwo myślący człowiek zrobiłby to samo, myślę. «

MATEUSZ MIJAL

jest wokalistą, muzykiem i kompozytorem młodego pokolenia. Jego rodzinne miasto to Jasło. Mieszka i studiuje w Krakowie. W latach 2004 – 2006 współpracował z zespołem Ich Troje jako członek sekcji dętej (trąbka). Śpiewał w zespołach Skangur i Dukat. Na początku 2008 r. założył zespół Chłopacy (singlem „Wiara” zdobyli II miejsce podczas Sopot Hit Festiwal 2009. Nagrali też: „No powiedz jak”, „Góraleczkę” i „To jest tylko sen”). W 2012 r. ukazał się singiel „Winny” (duet z Liberem). Na luty 2014 planowana jest debiutancka płyta artysty.

12/11/2013 14:47:44


067

504-MAKIETA 3 52-79.indd 67

12/11/2013 14:47:46


068

CAFÉ COOLTURA Wielka Brytania od kuchni

Pasztet zajęczy Sergiusz Hieronimczak sergiusch72@yahoo.co.uk

»

Na początku listopada myśliwi świętują imieniny swojego patrona – św. Huberta. Niektórzy łowiectwo nazywają sportem, inni mordem. Faktem jest, że przegrany jest zawsze ten sam i zawsze martwy – zwierzak. W Wielkiej Brytanii tradycje łowieckie są bardzo kosztowne. Myślistwo zawsze było tutaj dyscypliną elitarną, a podziały klasowe sprawiały, że stało się nobilitującym aspektem życia. Jest nim do dzisiaj, choćby ze względu na wymagane pozwolenia. Św. Hubert urodził się w 655 r. w Gaskonii jako potomek królewskiego rodu Merowingów. Zamiłowanie do polowań odziedziczył po swoim ojcu. Młody Hubert najwięcej czasu spędzał w puszczy, gdzie nieustannie polował. Prowadził przy tym swobodne i hulaszcze życie. Tak było do roku 695, gdy polując w Górach Ardeńskich, w sam Wielki Piątek napotkał białego jelenia z promieniejącym krzyżem w porożu. Miał wtedy usłyszeć głos Stwórcy rugający go za jego niepohamowane pasje i nakazujący poświęcić się życiu duchowemu. Tak też się stało, a za zasługi w krzewieniu wiary został ogłoszony świętym. W Wielkiej Brytanii sezon łowiecki rozpoczyna się tzw. pogonią za lisem. Jest to głęboko w historii osadzona tradycja, związana ze wspomnianą przynależnością do klasy. Polowanie było początkowo atrybutem ludzi dobrze urodzonych. Z biegiem lat, a zwłaszcza w XIX w. stało się również obyczajem ludzi aspirujących do wyższej klasy. Od XVII w. łowiectwo postrzegane było jako pewien rodzaj sportu, a uczestnictwo w pogoni za lisem świadczyło o wysokiej pozycji społecznej uczestnika. W XIX w. pogonie spowodowały przetrzebienie w Anglii populacji lisów, do tego stopnia, że trzeba było sprowadzać je z zagranicy, w tym z Francji, Niemiec i Holandii. To stworzątko, które grzebie w naszych śmietnikach – szwedzki lis czerwony – to nic innego

504-MAKIETA 3 52-79.indd 68

jak potomek tych przymusowych „emigrantów”. Od lisiego koloru swoje barwy zaczerpnęły angielskie uniformy przywdziewane przy okazji polowania, tzw. pinks. Nazwa ta ma również swoje odniesienie do popularnego w XVIII w. w Londynie krawca, znanego zresztą do dzisiaj, o nazwisku Pink. To on właśnie był ówczesnym kreatorem mody myśliwskiej. Angielskie powiedzenie „in the pink” oznacza dobre samopoczucie i gotowość do działania. Jeżeli jesteś „pink”, to oznacza, że jesteś pełen werwy. Niestety, dzisiaj lis w Anglii to szkodnik, a ze względu na jego spryt spotkać go można obok śmietnika, bo ludzie zawsze gotują więcej, niż konsumują. Brytyjski parlament zakazał polowań na żywe lisy w 2005 r., ze względu na ich niehumanitarny charakter. Oczywiście z typowym dla Anglików rozsądkiem zakazano ich w Anglii i Walii. Do Szkocji zawsze można się wybrać na małe polowanko. Jak się ma pieniążki oczywiście. Dziczyzna jest dla naszego organizmu o wiele bardziej zdrowsza niż inne gatunki mięsa. Ma więcej wartości odżywczych, mniej tłuszczu i kalorii. Wbrew pozorom również polowanie jest bardziej humanitarne niż rzeźnia.«

Pasztet zajęczy Składniki przednia część zająca oraz zajęcze podroby 30 g tłustej wieprzowiny (karkówka) bułka tarta masło 2 jajka 10 g słoniny 1 cebulka sucha bułka Przyprawy: sól, pieprz, liść laurowy, gałka muszkatołowa, ziele angielskie Przygotowanie Zajęcze mięso dusimy w osolonej wodzie, a podroby wrzucamy w ostatniej fazie duszenia. W międzyczasie możemy przygotować słoninę, krojąc ją w kostkę. To samo robimy z mięsem wieprzowym. Tak przyrządzone, dusimy z cebulką, a potem dodajemy do mięsa zajęczego, mieszamy z namoczoną wcześniej bułką kajzerką i dwukrotnie mielimy w maszynce. Gdy masa mięsna będzie już gotowa, dodajemy jajka i przyprawy oraz, co ważne, dokładnie rozprowadzamy po całości. Teraz pozostaje nam tylko włożyć masę do formy wcześniej wysmarowanej masłem i posypanej delikatnie bułką tartą. Wstawiamy do piekarnika na około godzinę. Po wyjęciu pasztet trzeba wystudzić.

12/11/2013 14:47:47


069

504-MAKIETA 3 52-79.indd 69

12/11/2013 15:13:33


070

CAFÉ COOLTURA TURYSTYKA

Zagraniczni turyści odwiedzający brytyjskie parki i ogrody wydają 7,8 mld funtów

»

Z badania opublikowanego przez VisitBritain wynika, że w brytyjskich ogrodach turyści wydają aż 7,8 mld funtów. Co ciekawe, dwukrotnie częściej miejsca te odwiedzają turyści w wieku 25 – 44 lat niż starsi goście (powyżej 55. roku życia). Badanie organizacji VisitBritain wykazało, że spośród ponad 31 mln turystów przyjeżdżających do Wielkiej Brytanii około jedna trzecia (11,1 mln) chętnie zwiedza parki i ogrody. Zdecydowana większość z nich to młodzi ludzie w wieku 25 – 34 lat (2,4 mln) oraz 35 – 44 lat (2,1 mln). Wyniki potwierdzają, że wycieczki do parków i ogrodów są dla zagranicznych gości jedną z najpopularniejszych atrakcji (36 proc. turystów), która plasuje się tuż za jedzeniem na mieście, wyjściem do pubu i zakupami. Zaskakuje fakt, że odwiedzający częściej spędzają czas w parkach i ogrodach niż w muzeach, zamkach, zabytkowych obiektach czy galeriach sztuki. Ponad połowa turystów przyjeżdżających na wakacje odwiedza zielone zakątki Wielkiej Brytanii (54 proc.), co wskazuje na duże zainteresowanie atrakcyjnymi plenerami i pięknie zaprojektowanymi ogrodami tego kraju. Turyści mają w czym wybierać. Mogą podziwiać ogrody Bodnant ze wspaniałym widokiem na masyw górski Snowdon, ogrody Muncaster w Krainie Jezior (Lake District) z największą w Europie kolekcją rododendronów czy też słynny egzotyczny ogród Inverewe w górzystym regionie północnej Szkocji (Scottish Highlands).W Londynie co roku odbywa się RHS Chelsea Flower Show, jedna z największych na świecie wystaw ogrodniczych (w maju świętowała swoje stulecie). Tu też znajduje się osiem królewskich parków (Royal Parks) oraz Królewskie Ogrody Botaniczne – Kew Gardens z historycznymi szklarniami i słynnym zbiorem roślin (miejsce to wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO). Najwięcej ludzi odwiedza brytyjskie parki i ogrody w sezonie letnim: od lipca do września 4 mln osób spaceruje tam lub piknikuje. Są to przede wszystkim Francuzi (ok. 1,25 mln wizyt), Amerykanie (ok. 1,23 mln) oraz Niemcy (ok. 1,16 mln). Przy czym to obywatele Stanów Zjednoczonych

504-MAKIETA 3 52-79.indd 70

wydają najwięcej pieniędzy podczas tych wizyt (ok. 1,1 mld funtów). Badanie wykazało też, że im dłuższy pobyt w Wielkiej Brytanii, tym większe prawdopodobieństwo, że goście odwiedzą park lub ogród. Przy wizycie trwającej 15 dni i więcej ponad połowa turystów zagląda także do zielonych miejsc (56 proc.). Ostatnie badanie, przeprowadzone po zeszłorocznych igrzyskach przez NBI, potwierdza, że brytyjskie parki i ogrody zyskują na popularności. Zainteresowanie to może wzrosnąć jeszcze bardziej: aż 75 proc. widzów oglądających relacje z igrzysk w telewizji zadeklarowało chęć odwiedzenia nie tylko Londynu, ale i innych regionów Wielkiej Brytanii. Zaczęli też doceniać piękno krajobrazów tego kraju (70 proc. ankietowanych). Zainteresowanie naturalnymi krajobrazami Wielkiej Brytanii wyrazili także

respondenci badania Ipsos MORI z 2013 r., w którym zmierzono wpływ światowej kampanii wizerunkowej GREAT prowadzonej przez VisitBritain. Kampania ta szeroko prezentowała walory wszystkich regionów Wielkiej Brytanii. Sandie Dawe, dyrektor generalna VisitBritain, skomentowała wyniki: – Przeprowadziliśmy trzy duże badania, które pokazują, że brytyjskie parki, ogrody i piękna przyroda są dużym atutem naszego kraju. Turyści z całego świata podziwiają je i przyjeżdżają do Wielkiej Brytanii, aby je zobaczyć. Niezmiernie cieszy nas fakt, że brytyjskie ogrody są popularne zarówno wśród ludzi młodych, jak i starszych. Możemy zapewnić, że pobyt w naszych przepięknych parkach dostarczy każdemu pozytywnych wrażeń. «

międzynarodowej ankiecie dla podróżnych (International Passenger Survey) prowadzonej przez

Statystyczny (Office31,1 for National Statistics). 1.Narodowy Wielką Urząd Brytanię odwiedziło mln osób w 2012 r., 30,8 mln w 2011 r. i 29,8 3. Czołowa dziesiątka rynków oraz ich wydatki: mln w 2010 r. 2.DANE Dane dotyczące zajęć podejmowanych w trakcie wizyt zagranicznych turystów Z GRAFIKI (brytyjskie parki) w Wielkiej Brytanii bazują na sponsorowanych przez VisitBritain pytaniach, 4. Indeks marek krajów przeprowadzany przez Anholt-Gfk (Anholt-Gfk Roper Nations Brand Index) po które zostały umieszczone w międzynarodowej ankiecie dla podróżnych igrzyskach olimpijskich 2012 dla VisitBritain i jej partnerów. 5.(International W badaniu wzięłoPassenger udział 15 tys. Survey) respondentów z dziewięciu przez rynków,Narodowy na których przeprowadzono prowadzonej Urząd kampanię wizerunkową GREAT: Australii, Brazylii, Kanady, Chin, Francji, Niemiec, Indii, Japonii oraz Statystyczny (Office for National Statistics). Stanów Zjednoczonych. 3. Czołowa dziesiątka rynków oraz ich wydatki:

Top ten markets for number of visits including a park / garden Market

Visits including a park / garden

% of visits including a park / garden

Total spend %vhilst In UK from those who vis,ted a park / garden (imilllon)

France

1,240

34%

£406.00

USA

1,220

43%

£1440.30

Germany

1.153

39%

£629.10

Spain

643

35%

£387.50

Australia

621

57%

£674.10

Italy

599

39%

£364.60

Netherlands

556

31%

£231.30

Ireland

456

18%

£165.00

Canada

324

44%

£201.00

Sweden

290

37%

E166.70

4. Indeks marek krajów przeprowadzany został przez Anholt-Gfk (Anholt-Gfk Roper Nations Brand Index) po igrzyskach olimpijskich 2012 dla VisitBritain i jej partnerów. 5. W badaniu wzięło udział 15 tys. respondentów z dziewięciu rynków, na których przeprowadzono kampanię wizerunkową GREAT: Australii, Brazylii, Kanady, Chin, Francji, Niemiec, Indii, Japonii oraz Stanów Zjednoczonych.

12/11/2013 14:47:49


071

504-MAKIETA 3 52-79.indd 71

12/11/2013 14:47:51


072

CAFÉ COOLTURA Guest room

Guest room

Durdle Door. Lilianna

Poezja

»

W Anglii mieszkam od pół roku, mimo to jestem wielka fanką Cooltury. Bardzo spodobał mi się wasz pomysł dotyczący kącika poezji. Z niecierpliwością czekam na kolejne wydania, by móc zapoznać się z twórczością „szufladkowych” poetów. Sama również trochę piszę. Są to wierszyki dla dzieci. Myślę jednak, że mogę zaproponować kilka z nich – napisała do nas Karolina Wróblewska. Psotna Wróżka

Psotna wróżka, na polanie, Straszne robi zamieszanie. Zamieniła lisa w kurkę, Czar rzuciła na wiewiórkę, Już nie zjada wnet orzechów, Ale szuka żab w pośpiechu, Bo z wiewiórki, nie do wiary, Stał się bocian, bardzo stary, Siwą brodę głaszcze sobie, Okulary ma na dziobie. Wszystkie kwiaty maja nóżki,

504-MAKIETA 3 52-79.indd 72

Więc uciekły - hen od wróżki. Płaczą pszczółki: Cóż poczniemy! Skąd na zimę miód weźmiemy? - Och nie płaczcie moje pszczółki, Zaraz zmienię was w jaszczurki. Łapcie muszki, chrząszcze w trawie, Zimą spać będziecie w stawie. Tak bawiła się wesoło, Dokuczając wszystkim wkoło. Widział wszystko księżyc stary, I odwrócił wszystkie czary. Psotną wróżkę dla porządku, Zamknął w konwaliowym pączku.

Pracowite Mrówki Idą mrówki, rzędem w lesie, Każda coś na plecach niesie. Pierwsza trzyma dwa jabłuszka, Chętnie zrobi z nich racuszka. Druga dźwiga koszyk mchu, Jest tak ciężki, aż brak tchu. Trzecia ma listek klonowy, Będzie z niego kocyk nowy. Czwarta znalazła wstążeczkę, Przystroi swoją książeczkę. Piąta ma zegarek stary,

Szósta żółte okulary. Siódma niesie miodu dzbanek, Ósma z kwiatów plecie wianek. Dziewiąta w puste łupinki, Zebrała świeże malinki. A dziesiąta w tataraku, Rozsypała ziarna maku.

Uwaga, Czytelnicy! Jeśli jesteście twórczy i lubicie się dzielić swoją twórczością albo piszecie wiersze do szuflady, a chcielibyście pokazać je światu, to mamy dla Was rozwiązanie. Niniejszą stronę od teraz przeznaczamy tylko dla Was! Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na info@cooltura.co.uk, koniecznie z dopiskiem: „Guest Room”. Redakcja „Cooltury”

12/11/2013 15:38:22


REKLAMA zdrowie i uroda

504-MAKIETA 3 52-79.indd 73

073

12/11/2013 14:47:54


074

REKLAMA ZDROWIE I URODA

PRAGNIESZ NOWEGO ZAWODU? 6=.2ĭ$ .260(7<&=1$ 0$6$ş8 %U\W\VNLH '\SROP\ 194

X KURSY KOSMETYCZNE X KURSY MASAŻU X KURSY PIELĘGNACJI PAZNOKCI

02085755547

07525900065 ::: 6(5(1,7 < $& $'(0< &2 8.

Dr Andrzej Jeziorny MD, PhD

Ponad 35 lat praktyki w Polsce, Niemczech i Anglii

GMC No. 4684600

Q Laryngologia

Q medycyna ogólna Q wizyty domowe Q badania

laboratoryjne

Przyjmuje 7 dni w tygodniu

Tel. 077 80337764 E-mail: a.jeziorny@hotmail.co.uk

504-MAKIETA 3 52-79.indd 74

12/11/2013 14:47:55


REKLAMA ZDROWIE I URODA

32/6.,

075

$0 :52& $:

'(17<67$ '5 -2/$17$ 6,.256.$ Leczenie w ramach

(angielski narodowy fundusz zdrowia)

OFERUJEMY RÓWNIEŻ SERWIS PRYWATNY CENY USŁUG W RAMACH NHS

Badanie X-RAY, Scaling...........................................................................................................................£ 18.00 Wypełnienie, leczenie kanałowe, usuwanie zębów ............... £ 49.00 Leczenie protetyczne podstawowe korony, protezy ........... £ 214.00

HERRING DENTAL SURGERY

49 LEWISHAM WAY, NEW CROSS, LONDON SE14 6QD

t

504-MAKIETA 3 52-79.indd 75

12/11/2013 14:47:57


076

REKLAMA ZDROWIE I URODA

LOGOPEDA Nauczyciel dyplomowany języka polskiego Pedagog specjalny Qualified Teacher Status Ref. 1032391 Zarejestrowana czasowo w Health Care Professions Council, temp 01878

WIOLETTA WIERZBICKA

077 9482 7886 504-MAKIETA 3 52-79.indd 76

12/11/2013 14:47:59


077

504-MAKIETA 3 52-79.indd 77

12/11/2013 16:22:02


Prowadzimy pełną obsługę: CAFÉ COOLTURA

ZDROWIE I URODA 078  Self-employed,

 Firm Limited,  VAT,  Lista plac/CIS

profesjonalne

biuro księgowe  rezydentura tymczasowa i stała  obywatelstwo brytyjskie  paszport brytyjski  paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

doradztwo

imigracyjne

Sara-Int Ltd Unit 6 King Street Cloisters, Clifton Walk, London, W6 0GY www.saraint.co.uk info@saraint.co.uk

504-MAKIETA 4 80-107.indd 78

P R Z Y S Ł Y Ę G

tłumaczenia

U M A T Ł C

Z

I

 przysięgłe  ekspresowe  specjalistyczne

0208 846 3606 Wszystkie usługi wykonujemy KORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE Konkurencyjne ceny!

12/11/2013 14:55:31


REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO

504-MAKIETA 4 80-107.indd 79

079

12/11/2013 15:09:38


080

REKLAMA KSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO

WŽůƐŬŝĞ ďŝƵƌŽ ŬƐŝħŐŽǁĞ 287 Hertford Road, Edmonton, London N9 7ES

KSIĘGOWOŚĆ 3FKFTUSBDKB E[JBMBMOPƙDJ 4FMG FNQMPZFE

3P[MJD[FOJB 4FMG FNQMPZFE PSB[ FNQMPZFE 1PNPD X V[ZTLBOJV 653 /*/ /BUJPOBM *OTVSBODF /VNCFS

/*/ OBXFU KFƙMJ OJF QSBDVKFT[ [BQFXOJBNZ XTQBSDJF KŽ[ZLPXF QPED[BT TQPULBOJB 3F[ZEFOUVSB UZND[BTPXB PSB[ TUB B 1SPXBE[FOJF LPSFTQPOEFODKJ VS[ŽEPXFK Kata bankowe

1SPGFTKPOBMOF $7 X KŽ[ZLV angielskim BENEFITY $IJME #FOFmU SPE[JOOF

$IJME 8PSLJOH 5BY $SFEJU )PVTJOH $PVODJM 5BY Benefit (dofinansowania do NJFT[LBOJB

4VSF 4UBSU .BUFSOJUZ (SBOUT CFDJLPXF

%JTBCJMJUZ -JWJOH "MMPXBODF EMB OJFQF OPTQSBXOZDI

POMOC PRAWNA 4QSBXZ SPE[JOOF SP[XPEZ

Edmonton M

ożliwoś "MJNFOUZ ć płac 4QSBXB [ QSBDPEBXDů w 2 enia ratach ! EZTLSZNJOBDKB

5MVNBD[FOJB QS[ZTJŽH F DFSUZmLPXBOJF EPLVNFOUØX

*SMBOEJB 4[LPDKB DB F 6,

INNE t 0ET[LPEPXBOJB QPXZQBELPXF t 0ET[LPEPXBOJB PE VUSBUZ [ESPXJB t /BQSBXB TBNPDIPEV t )PMPXBOJF J [ PNPXBOJF QPKB[EV t 4BNPDIPEZ [BTUŽQD[F t 1PNPD X QPT[VLJXBOJV QSBDZ

Możliwość dojazdu do klienta. Prowadzenie spraw online.

XXX QPMTLJFCJVSPLTJFHPXFFENPOUPO DP VL t JOH [T[!PVUMPPDL DPN

I WO N A t

504-MAKIETA 4 80-107.indd 80

12/11/2013 14:55:34


OGŁOSZENIA DROBNE

Jak zamieścić ogłoszenie domieszkania wynajęcia UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

sms 81616 Koszt ogłoszenia

£1

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS – zadzwoń pod nr 020 8846 3614

+ standardowa opłata operatora

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111X Koniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz! Kody działów: CL CL CL CL CL

0 1 mieszkania wynajmę 02 mieszkania szukam

03 praca dam 04 praca szukam 05 kupię

internet

CL CL CL CL

06 sprzedam 07 auto-moto 08 randka w ciemno 09 inne

www.cooltura.co.uk

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU. Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

ramkowe (usługi)

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 01

lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Warunki:

£25 + vat £30 + vat

Ramka do 25 słów

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze. 2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI). 3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków. 4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny. 5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane. 6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

Ogłaszaj się w Coolturze. Zamieść ogłoszenie drobne lub ramkowe. Zapoznaj się z warunkami zamieszczania ogłoszeń na stronie 81. Wynajme bardzo duże one bedroom flat na Fulham, na okres kilku tygodni do dwóch miesięcy cena do negocjacji 07900517988

Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn. co.uk

> Archway, N19 3NH, £288/tyg + rachunki, ladne mieszkanie 1-2bed, 2 poziomy, zadbane, ogromna sypialnia. Wymagany dep + ref.- 02072728615, 07825459367, 07756340316, > Barnet Do wynajecia na Barnet EN4 8SF dwojka 120 +2tyg depozytu I jedynka 90+ 2tyg depozytu w domku z ogrodem , parkink ,internet rachunki wliczone 07516931762 > Barnet Do wynajecia na Barnet EN4 8SF dwojka 120 +2tyg depozytu I jedynka 90+ 2tyg depozytu w domku z ogrodem , parkink ,internet rachunki wliczone 07516931762 > Bounds Green, N11 2HN, 2

bed flat - £1150/mies. 2 podwojne

504-MAKIETA 4 80-107.indd 81

Szukasz mieszkania,domu lub pokoju do wynajęcia w północnym Londynie?

020 7272 8615 Bedsits do wynajecia Turnpike Lane, pokoje Palmers Green, oraz studio z oddzielna kuchnia Bruce Grove 02088269988, 07956820810.

Perivale / Alperton pokoj do wynajecia 07584134051

Ramka do 15 słów

Agencja Nieruchomosci ETB PROPERTY SERVICES

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Telefonicznie:

020 8846 3614 cooltura.co.uk

081

075 2145 2860 077 1567 7401 Paulina / Aneta info@etbproperty.co.uk P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w. e t b p r o p e r t y. c o . u k sypialnie, otwarty salon, okna PCV. Na parterze. Dostepne od zaraz. - 02072728615, 07756340316, 07825459367

> Bounds Green, Wood Green, Tottenham - Pokoje do wynajecia -ceny od £80 za tydzien + prad i gaz - 07756340316, 07825459367 > Canning Town E13 duzy dom z ogrodem do wynajęcia 4 sypialnie +study +living +2 lazienki, cena 1600 mies (+rachunki)+ mies depozyt 075 655 400 20. > Ealing / Brentford, duaz dwojka w czystym i spokojnym domu, ogrod internet sitting. B blisko transport i sklepy (1min Boston Manor) £155pw mob 07951960082 > East Acton Ladna jedynka do wynajecia na East Acton. Mieszkanie z ogrodem 07958299130 > Enfield, EN1 4EW, 1 bed flat, £825/mies + rachunki. Na 2 pietrze. Podwojna sypialnia, salon z otwarta kuchnia, lazienka z wanna. Dostepne od 1 Grudnia. 02072728615, 07756340316, 07825459367 > Enfield, EN3 7DB £323tyg. Dom 3 pok na Enfield w dobrej kondycji, 2 dwojki i jedynka, wyposażona kuchnia, salonem, ogrodkiem. Od zaraz!02072728615, 07825459367, 07756340316, 07593146881 > Enfield, N9 8RP, 4 bed dom, 1425/miesiecznie, 3 podwojne sypialnie, 1 pojedyncze, ogrod, podjazd. Po remoncie. Panele, okna PCV. Dostepne od 11 grudnia. 02072728615, 07825459367, 07756340316 > Finchley Central, N3 3QH Duzy pokoj do wynajęcia dla 1 lub 2 osob, dobra lokalizacja w domu

12/11/2013 14:55:35


082

OGŁOSZENIA DROBNE

tylko 2 osoby. Dostepny od 30.11, £450/mies. + rachunki. tel.07518827271

> Finchley Central, N3 3QH

Duzy pokoj do wynajęcia dla 1 lub 2 osob, dobra lokalizacja w domu tylko 2 osoby. Dostepny od 30.11, £450/mies. + rachunki. tel.07518827271

> Forest Gate Dwojka do wynajecia w niedawno wybudowanym domku z ogrodem blisko stacji Forest Gate. Rachunki wliczone.150£/tydz.+ tydz. depozytu. Aneta 07525469533 > Greenford Wynajme pokoj dwójkę jednej osobie £100 tygodniowo + dep. dostepny od 19.11 Greenford ub6 tel. 07769703644 > Hanwell 1-2 osob ladny pokuj do wynajecia dla os. spokojnych 07984597643 > Hayes duza dwojka do wynajecia dla 1-osoby 10 min. do hitro autobusy 140.90. u4 ,a10,u5,607, 427 dostepne od 22-11 f110 tyg depozyt rachunki wliczon 07932682277 > Manor House /Turnpike Lane. Pokoj do wynajęcia w spokojnym domu z dwiema lazienkami, internetem i normalnymi ludzmi. 07984409016 > Morden / St.Helier Dwojka dla

pary £150 lub dziewczyny £100/ tyg w domu, 3 min stacja kol St. Helier, najblizsze metro Morden, tel. 07946883439

> Morden / St.Helier Dwojka dla pary £150 lub dziewczyny £100/ tyg w czystym domu, 3 min do stacji kol. St.Helier,najblizsze metro Morden, Sutton-bus 154; 07946883439 > Morden /St. Helier Dwojka dla

dziewczyny £100/ tyg lub pary £150 w czystym domu z ogródkiem, 3 min do stacji kol. St.Helier, najblizsze metro Morden, tel; 07946883439

> North Wembley Wynajme

super pokoj 1-osobowy ( duza dwójka ) 07900677839

> Park Roal k/ Asdy. Duza dwójka w domu z ogrodem, dla panow bez nałogów. W domu 2 osoby. Dostepny od zaraz Cena do uzgodn. tel 07702795715 > Pinner, Hatch End. Duza dwójka w b. czystym domu z ogrodem, w eleganckiej, cichej dzielnicy. Tylko dla lokatorow bez

504-MAKIETA 4 80-107.indd 82

nalogow. £140 incl. 07799841325,

> Silver Street pokoje do wynaiecia. 1. 2 osobowe w dobrym miejscu na Silver Street bez depozytu tel 07448155761 > South Ealing / Brentford jedynki wynajme £100 i £90 + 2 tyg. depozyt. Tylko dla osoby pracujacej bez nalogow. Tel. 07973365782 > South Norwood Do wynajecia od polowy listopada South Norwood 2duze dwójki 07903815718 > South Wimbledon Wynajmę jedynkę w dobrej okolicy. W pobliżu liczne przystanki autobusowe, tramlink oraz stacja South Wimbledon. W domu jest pies i kot. 07528952500 > Streatham Common pokoj dla spokojnej dziewczyny z ogrodem, wi-fi, flat tv, drew. podloga, po remoncie. 400f/m + dep. 07533883557 > Streatham Hill - Wynajmę miejsce w pokoju dla mężczyzny -65 funtów na tydz. Mieszkanie jest spokojne i na cichej ulicy. Dobra lokalizacja-blisko sk 07912023018 > Stretham Hill- Wynajme miejsce w pokoju dla mężczyzny -65 funtow na tydz. Mieszkanie jest spokojne i na cichej ulicy. Dobra lokalizacja-blisko sk 07912023018

> Walthamstow Pokoj 1 I 2 osobowy blisko metra , Internet, spokojni mieszkańcy cena od £75 tel 07561888831

> Studio flat, Bounds Green, N22

> Wood Green,

8RD, £760/ miesiecznie (wszystko wliczone oprocz elektryki). Podwojny pokoj z kuchnia, lazienka z prysznicem. Od zaraz. 02072728615, 07756340316, 07825459367

> Studio flat, Edmonton, N17 8JF, £800/mies. + rachunki-w bloku, parter. Podwojna sypialnia, oddzielna kuchnia, maly salon, lazienka z wanna. Od zaraz. Umeblowane. 02072728615, 07756340316, 07825459367 > Tottenham, N17 8DX-1 bed flat-950/mies. (council i woda wliczone). Przechodni salon, podwojna sypialnia. Dzielony ogrod. Od zaraz. Mozliwy housing ben. 02072728615, 07756340316, 07825459367 > Turnham Green Umeblowany

pokoj dwójka dla pary, £750 na mies. rachunki wliczone. £90 na osobe na tydzien! Swietne warunki. Metro Turnham Green. Parking. Tel 07872011675 po 18

N22 6AJ-Bedsit, £140/tydz plus i gaz, aneks kuchenny, lodowka, kuchenka, dwie lazienki, dwie toalety jeden prysznic osobny: 07756340316, 07825459367, 02072728615

> Wynajme duzy pokoj z duzym lozkiem 1 osobie pracujacej niepalacej w czystym domu z ogrodem i parkingiem. Malo mieszkancow b.blisko Tesco metra autob 07849023732

> Wynajme pok. Dwojke dla czystej I spokojnej osoby be nalogow rach. Wlicz. Internet parking 5min od shopping center. bus I rail station Wiecej info 07854021475 > Wynajme pokoj - jedynke dla spokojnej dziewczyny na Thornton Heath.£90 na tydz+tyg depozyt,rach wliczone w tym internet. Tylko 2os w domu. 07961501066

praca

dam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 03

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Part time Care Workers required in Hampstead and surrounding areas£7.50p/h Send your CV to recruitment@ hartwigcare.co.uk

Staff Required for hand car wash Fulham area contact 07989035718

Polska Klinika Medyczna poszukuje fizjoterapeuty (minimum PNF) Southampton kontak; klinikaorto@onet.eu

12/11/2013 14:55:36


OGŁOSZENIA DROBNE Grupa Okienna Viking Windows, Welet Europa, PUF - poszukuje pracowników, szczegóły na stronie 25 w tym wydaniu Cooltury Kobiet i mężczyzn do pracy w ochronie, dostępne szkolenia zawodowe. Nie wymagamy NIN. Stawki £10/h-25/h zależnie od stanowiska. Tel: 020 8123 8322 Kom: 07825397161 www.symbiosec.co.uk/pl Cukiernia w zachodnim Londynie zatrudni doświadczonych cukierników. Prosimy o kontakt pod numerem 07809432768 Bogusław.

> Zatrudnimy kierowcę w wieku 25-40 lat z okolic zachodniego Londynu. Mile widziane prawo jazdy kat C. Angielski w stopniu komunikatywnym. Kontakt 07411280934 > Od zaraz potrzebny stolarz z

Osoby zainteresowane prosze o kontakt pod numer: 0048 780 113 093

> Hairdresser required full or part time in Richmond area please call on 07712654433 ask for Joe > Pani do opieki nad 2 letnim chłopcem i pomocy w domu. Oferujemy mieszkanie i wyżywienie Praca od Stycznia 2014 na 4-6 misiecy. Kontakt na nr tel 07903281330. > London Model Company

poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogów od £500 za dzień! 02037005310 info@ modelsvenue.com 18 King William Str EC4N 7BP

> Solidnych mężczyzn oraz kobiety

z doświadczeniem do sprzątania noce/ weekendy w centr londyn oraz na nw10 dobre warunki tel 07783939007

> Waitress required at Palmers Green cafe N13 please call Michael 07956295466 > Potrzebna pani do sprzątania biura na Wimbledon. Praca codziennie po 17tej lub rano do godz.9.00 £100/tyg kontakt: 07711731491, > Krawcowe. Przyjmę do pracy

doświadczeniem, produkcja mebli Od zaraz potrzebny pomocnik do stolarni. Watford 07742617379 Mirek

doświadczone krawcowe do szycia pojedynczych sztuk couture z lekkich materiałów 02075497950

> Administrative assistant to work in a busy company in High Wycombe. must speak, write & read English Word, Excel & Outlook please send your CV to wm@sfint.co.uk

> Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych. Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka. Prosimy tylko o konkretne oferty . Kontakt 07983431479.

> Szukam niani dla dwojki dzieci (6 i 2 lata). Prosze o kontakt tylko panie mieszkajace w okolicach Abbey Wood (SE2). Kontakt tel 07939307164 > Szukam niani dla dwojki dzieci (6

i 2 lata). Prosze o kontakt tylko panie mieszkajace w okolicach Abbey Wood (SE2). 07939307164

> 725Ltd szuka Koordynatora do

pracy w Kent / Tunbridge Wells.4055h/tydz, zarobki do negocjacji, prawo jazdy konieczne. email cv sarah@725ltd.co.uk,

> Pilnie poszukuje lakiernika

samochodowego z doświadczeniem, praca w polskiej ekipie, w dużym warsztacie, umowa o prace. Andrzej 07826841249 polishcar@interia.pl

> Zatrudnie murarzy z doświadczeniem w kładzeniu cegly w Anglii. Karta CSCS mile widziana.

504-MAKIETA 4 80-107.indd 83

> Full or part time hairdresser to work in salon in tooting Neokutz 146 Mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera at salon 0208 672 5619 or mobile 07813484218 > Praca z Avon; start bez inwestycji i ryzyka. Korzystne warunki, nielimitowane zarobki, mozliwosc rozwoju. Info 07813181128. > Salon na Fulham od 2014 bedzie potrzebowal fryzjerki, masazystki, kosmetyczki. Zgloszenia teraz: 077 0903 46 36 joannabajserowicz@ yahoo.co.uk > Zatrudnie fryzjerke minimum 5

lat doswiadczenia angielski komunikatywny dobre zarobki prosic Asie 07788193437

praca

szukam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 04

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

> Doswiadczeni budowlancy szukają poważnej pracy. Certyfikaty na gaz i elektryke. Mob: 07939667281 > Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukaja pracy wysoka jakosc I czystosc Marcin 07515464677

083

alarmy, entry fony, bt, tv, internet, cctv, wymiana i naprawa instalacji szuka pracy tel 07549445462

> Elektryk NICEIC certyfikaty, commercial, domestic, emergency lights, fire alarms, fuseboardy, rewirings, wszystkie certyfikaty. pglondyn@yahoo.co.uk 07984199987 > Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doświadczenie na budowach w UK , głównie dekoratorka, pomoc elektryka i glazurnika i inne prace budowlane,tel.07780203081

> Tapeciarz fachowiec wszystkie

> Szukam pracy wykonam lofty, dachy, konstrukcje. 07533609015,

> Szukam sprzątania domów, biur.

> Tapeciarz fachowiec wszystkie gatunki tapet 7 lat doświadczenia 07889248061

gatunki tapet 7lat doświadczenia szuka pracy 07889248061 Mam 28 lat. Tel. 07552580848

> Elektryk z uprawnieniami szuka pracy, certyfikaty na nowa instalacje i przeróbki starej wymiany fuseboardow, commercial, fire alarm, emergency light tel. 07930946697 Mirek

> Solidny ogòlnobudowlaniec szuka pracy. tel 07925421799

> Szukam pracy piore wykładziny

> Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaż boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podłogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

i tapicerki profesjonalnie czyszczę samochody Piotr 07508043566

> 27-letni ogólnobudowlaniec ze znajomością stolarki szuka pracy. posiadam doświadczenie, konto w banku, nin, angielski komunikatywny. Bez nalogów Darek07780077706 > 27-letni ogólnobudowlaniec ze znajomoscia stolarki szuka pracy. posiadam doswiadczenie, konto w banku, nin, angielski komunikatywny. Darek 07780077706. > Elektryk - Hydraulik z 10 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie Certyfikaty NICEIC i Gas Safety z wlasnymi narzedziami i vanem 07707717053 > Plastrarze z doswiadczeniem

szukaja ofert pracy, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213

> Plastrarze z doswiadczeniem szukaja ofert pracy, wysoka jakosc i czystosc, wlasne narzedzia. Jacek 07523550213 , > Elektryk Certyfikat na każdą prace szybko tanio solidnie, wymiana instalacji, narzedzia, samochód szuka pracy tel.07938220479 , > Elektryk Certyfikat NICEIC 16F ,1 I 2FIX, doświadczenie, fuseboxsy,

> Malarz dekorator szuka pracy. 6 lat stażu w Londynie. Uczciwy pracowity 07944248617

> 40 lat angielski komunikatywny bez nałogów szuka pracy, pomocnik elektryka, chłodnictwo klima, automatyka. 07845382481 Adam. > Plastrarz szuka pracy. Uczciwy i solidny. Gwarancja jakości. 8 lat praktyki w UK. Tel. 07708613844 Grzegorz. > Elektryk 10 lat w UK. Instalacje zgodne z 17 Edition. Fuseboxy. Automatyka HW CH. Certyfikat NICEIC. Referencje. Insurance Policy. Szuka pracy. Pawel 07891730162 > Plastrarz solidny i konkretny szuka pracy na cene lub dniowki. Plastruje (na szczudlach) na wysoki standard. Tel. 07515103840 Daniel > Malarz dekorator szuka pracy. 07858104731 Janek. > Krawcowa szuka pracy. Przerobki odziezy. skracanie spodni. rekawow w plaszczach i zakietach itd. O7846536965 > Plastrarze z wlasnymi narzedziami szukuja pracy wysoka jakosc i czystosc Marcin 07515464677

12/11/2013 14:55:36


084

OGŁOSZENIA DROBNE + RÓŻNE / ZDROWIE

sprzedam

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 06

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT + TAX, VOSA inspekcja . Paweł 07727244856

> Laptop HP DV6,15” LED,3 GB Ram, 320 GB HDD, Windows 7. Idealny do codziennej pracy i Internetu £150 07910473675

> Duzy slownik naukowo techniczny, dwujęzyczny, nowy, cena 45.00 tel.07523510272

> Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu

Opny zimowe. Wulkanizacja na Willesden. Oferuje opony nowe i używane. Różnorodność marek opon i rozmiarów. Montazż, wyważanie na miejscu. Przystepne ceny! NW10 2JJ Londyn 07776823881, 02084514488

Sulejowskiego tel. 0048 881664364

> Duzy slownik lekarski, dwujęzyczny nowy. cena 45.00 tel. 07523510272

> TomTom Europa i Polska, ALG, IQ Routes, mapa w wersji 915. Fotoradary - Premium. Również wersja Truck 07910473675

> Sprzedam antyczna dwudrzwiowa szafe z szuflada na dole. wymiary. wys. 1.91 szer. 1.28 glebokosc 0.60 tel. 07846536965

auto-moto

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 07

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

> VW Passat 2,0 tdi, 2006, manual 6 biegow, sedan, blekitny, zadbany, 114 tys.mil, drugi wlasciciel, ksiazka serwisowa. Mot i tax do 12.2013 Tel. 07702267525

> Mazda sprzedam Mazde RX8 Kuro limitowana edycja 45k przebiegu 2 poprzednich wlascicieli

randka

w ciemno

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 08

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

> Poznam dojrzałą zadbana kobietę w każdym wieku w celu wspolnego spedzania czasu w te jesienne wieczory. Pozdrawiam. Jacek 37 lat.07751850206 > Brunet, 28l, 183cm, wysportowany, lubie podroze i aktywnie spedzac czas, poznam mila, ladna dziewczyne z dobrym, wolnym serduszkiem 07946075139

inne

www.cooltura.co.uk SMS:

81616 KOD: 09

> Range Rover Vogue 3,0 D metalic, 2003,121 tys.Serwis, bez wypadku. ABS, DSC, skóra, pełna elekt. szyberdach, fotele podgrzewane, b.dobry cena 8.150 tel. 07956648020

504-MAKIETA 4 80-107.indd 84

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Wszelkie Usługi komputerowe i TV, CCTV, Dojazd do Klienta. Tworzenie oprogramowania na zlecenie (prawnicy, budowlańcy, księgowi itp.) wyceny, fakturowanie, zarządzanie pracownikami, projektami, obsługa sekretariatu. Stargor LTD. 077-8352-4096, 020-3286-3050.

MRP Drainage Hydraulika, czyszczenie i odblokowywanie kanalizacji, naprawy typu handyman. Szybko i solidnie. Londyn Południowy, Centralny i Zachodni www.mrpdrainage.co.uk

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane w 24 godziny 7 dni w tygodniu. Tanio bezpośrednio u tłumacza www. tlumaczenia24.co.uk 07770903430

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

> Nowo powstałe domowe przedszkole na E17 rozpoczęło nabór dzieci w wieku od 6 miesiecy. Wiecej info na: www. littlesunflowerschildminding.com Monika 07737493099

full service history £4350 07515488091

usługi różne

Naucz się grać na gitarze. To proste, jeśli ma się dobrego nauczyciela! Zapraszam. Tylko okolice Hounslow, Twickenham, Feltham, Kingston. Tel. 079 382 111 55

Antyalergiczne Czyszczenie Carpet, Tapicerki Meblowej, Dywanów Domy Instytucje. Wysoka Temperatura, Super Silny Sprzęt, Gwarantuje Wysoką Jakość Usług. Koniecznie Zobacz Prawdziwe Zdjęcia facebook.com/ CarpetCleaningPL 07809409618

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Tłumaczenia przysięgłe 24/7 bezpośrednio nie przez google akceptowane wszędzie w UK i PL. Prawnicze i medyczne, dokumenty, świadectwa. Szybciej i taniej niż inni. Kontakt: slav.translations@ gmail.com lub 07981753699

zdrowie

i uroda

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem. Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

Teraz ogłoszenie drobne kosztuje tylko

£1

Uwaga! Nowy numer

60070

Szczegóły, str. 81

12/11/2013 15:49:18


OGŁOSZENIA TELEWIZJA SAT. / KOMPUTERY

telewizja satelitarna ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl Promocja Jesienna

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

komputery

serwis

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

SmartFix Ogólna Naprawa Elektroniki+ Gwarancja i Konkurencyjne Ceny! PC, Laptopy, GSM, GPS, XBOX/ PS3, CCTV Naprawa, Odzysk danych, Re/ Instalacja, Aktualizacja, Konfiguracja, Wymiana podzespołów i dużo więcej! 07423095866

Naprawa: laptopy, tablety, konsole, telefony. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu / klawiatury, rok gwarancji na nowe części, oferujemy laptop zastępczy 07411123340

504-MAKIETA 4 80-107.indd 85

Profesjonalne naprawy laptopów. Wymiana układów graficznych BGA i innych podzespołów. Uczciwa wycena naprawy, Konkurencyjne ceny, gwarancja 07910473675

085

0789 41 00 683

satinstal@gmail.com London W6

MONTAŻ ANTEN SAT ORAZ DIGITAL Montaż t Serwis t Rozbudowa t Doradztwo

ZAWSZE AKTUALNE PROMOCJE NC+

MONTAŻ + ZESTAW £120

=

i

UMOWA NA 12 M-CY POLSKIE CENY!

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskitech.co.uk

Naprawy komputerów. Gwarancja, Elektronika komputerowa, wymiana podzespołów. CCTV alarmy, Renowacja układów graficznych strony www. Ulotki, pozycjonowanie stron kampanie reklamowe Tel 07897656573 e -mail: office@linxgroup.co.uk www.linxgroup.co.uk

Ogłaszaj się w Coolturze. Zamieść ogłoszenie drobne lub ramkowe. Zapoznaj się z warunkami zamieszczania ogłoszeń na stronie 81.

TELEWIZJA BEZ ZOBOWIĄZAŃ t "OFLTZ EP LPOUSBLUØX $ZGSZ J / t ;XSPU TQSzęUV XZNJBOB OBQSBXB TFSXJT UchXZUZ MBTzUZ "OUFOZ PJMPUZ KPOXFSUFSZ J JOOF BLcFTPSJB 4"T

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA!! Dostępne na umowę z gwarancją na zakupiony sprzęt. Możliwość wymiany zesputych dekoderów.

telewizja bez umowy ORAZ TELEWIZJA BEZ ANTENY SATELITARNEJ

Serwis Satelitarny 24/7: * montaż anten satelitarnych * ustawienie sygnału *sprzedaż akcesorii

KAROL 07713358081

Najnowsze

OGŁOSZENIA

na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne SPRAWDŹ!

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

12/11/2013 14:55:40


086

OGŁOSZENIA PACZKI – TRANSPORT

504-MAKIETA 4 80-107.indd 86

12/11/2013 14:55:41


REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

504-MAKIETA 4 80-107.indd 87

087

12/11/2013 14:55:43


088

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

PRZEWÓZ PROMOCJA OSÓB PACZKA 30 KG/£20 PRZEWÓZ Nowa trasa: Polska-Walia PACZEK „Firma z Podkarpacia”

www.przewozyoskar.com Tel. Polska +48 505 132 128, +48 536 373 099 Tel. Anglia 0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30

e-mail: przewozyoskar@gmail.com

Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.

504-MAKIETA 4 80-107.indd 88

12/11/2013 14:55:45


REKLAMA PACZKI – TRANSPORT

Transport-Courier

+44 (0) 7828494108 +48 510809905

089

Oferujemy: Przewóz paczek z Londynu do Polski oraz z Polski do Londynu!

30kg = £20!

Przeprowadzki oraz transport towarów gabarytowych na terenie Unii Europejskiej i UK

+44 0 7778811424 info@ag-trans.pl www.ag-trans.pl

JESTEŚMY DOSTĘPNI

24h/7

Regularne połączenia autokarowe z Wielkiej Brytanii do Polski

Sindbad Travel Ltd 18 Colonnade Walk

125 Buckingham Palace Road London SW1W 9SH

Victoria

Tel. 02078289008  Tel. 08708502054 Fax 0207 828 7070  e-mail: london@sindbad.pl MO-FR 08.30-19.00  SA 08.30-14.00  SU and Bank Holidays 10.00-14.00 

Możliwość płatności kartami:

sindbad_travel_od461_1x8.indd 1

504-MAKIETA 4 80-107.indd 89

2013-01-29 12:12:08

12/11/2013 14:55:47


090

REKLAMA PACZKI – TRANSPORT Serwis

prezentuje:

1 paczka do

tylko

30kg = £15

*

oraz transport towarów od £35

*oferta ważna na terenie Londynu oraz przy wysyłce minimum 2 paczek, przy wysyłce 1 paczki oplata £5 za dojazd, pozostałe warunki promocji dostępne telefonicznie.

współpracują:

GG&G paczki (+44) 07462007114

Anpart Trans (+48) 604306318

www.anpart-trans.eu

TANIE do Polski ROZMOWY

1p

tylko

/min.

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny WYBIERZ

0 844 862 4141

5p

tylko

ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 81

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

/min.

z telefonu stacjonarnego na komórkę WYBIERZ

0 844 545 4141 Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

504-MAKIETA 4 80-107.indd 90

transport przewozy, paczki

Przeprowadzki Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www.goldeneagleremovals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Tani Transport od £15/h. Przeprowadzki od £30, odbiór, dostawa towarów od £20. Duzy Van Londyn i okolice 24h/7. Nasza Lokalizacja Tooting Broadway tel 07818909132

Zawsze na czas 24h/7. Lotniska i nie tylko Tanio. Mini Van + foteliki. Wschodni, północny i zachodni Londyn. Zapraszam 07950441769 Irek

12/11/2013 14:55:49


REKLAMA SKUP ZĹ OMU

DLA STAĹ YCH KLIENTĂ“W ,"35: 1ÂŒ"5/*$;& ."45&3$"3% U NAS ZREALIZUJESZ 8:45"8*0/: 13;&; /"4 $;&, t %PKB[E EP LMJFOUB t 1Â’BUOPÇ´ÇŽ QS[FMFXFN FMFLUSPOJD[OZN MVC D[FLJFN t 4LVQVKFNZ LBČˆEÇŒ JMPÇ´ÇŽ t 8BČˆZNZ UZMLP OB XBHBDI FMFLUSPOJD[OZDI

MIEDŚ (Copper) £4.00 - £4.50 MOSIĄDZ (Brass) £2.20 - £2.50 KABLE (Cable) £0.80 - £2.30 OŠÓW (Lead) £0.70 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00 KWASÓWKA (Stainless Steel) £0.60 - £1.00 ZŠOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona Podana cena moşe ulec zmianie w zaleşności od notowań giełdowych danego surowca

%0+";% %0 ,-*&/5" t 4,616+&.: ,"Lj%Ć‹ *-0Ć´Ć? 8"Lj:.: 5:-,0 /" 8"("$) &-&,530/*$;/:$) 1ÂŒ"5/0Ć´Ć? 13;&-&8&. &-&,530/*$;/:. -6# $;&,*&.

,-*&/5 +&45 %-" /"4 /"+8"Lj/*&+4;:

091

MIEDŚ (Copper) £4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 MOSIĄDZ (Brass) £0.80 - £2.30 KABLE (Cable) £0.70 - £1.00 OŠÓW (Lead) £0.60 - £1.00 ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00 KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŠOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona Podana cena moşe ulec zmianie w zaleşności od notowań giełdowych danego surowca

GRMD]G GR NOLHQWD ‡ SĂĄDWQRğą SU]HOHZHP HOHNWURQLF]Q\P OXE F]HNLHP VNXSXMHP\ NDĹŠGÄ? LORğą ‡ ZDĹŠ\P\ W\ONR QD ZDJDFK HOHNWURQLF]Q\FK ./,(17 -(67 '/$ 1$6 1$-:$ʼn1,(-6=<

Ćł,ÇŠ'Ä &Ę?Ę ČźĘ‘É ĆłÇ–ƝƎŃ?'= %UDVÉĄ ưƣdž/( &ÉŞÉŹČľÉ? 2ƲЏ: /HDÉ? Ç„ƹƞƳÇ?Ć´ĆŽĆž0 $Ę™ĘŚĘ›Ę–ĘœĘŚÉ™ ưǀDŽƝЏǥư$ 6WĘ‹Ę–ɝȾHVÉĄ 6ɀȭɰɗ =Ʋƾ0 6ƟDŽƹƾǥ< 6ĘŽUĘ‹Éž 0HWÉŞÉ—

l ĘŹ l l l l l l l ĘŹ l l ĘŹ l l ĘŹ l l WĘ?QɈ

3RGĘ‹QɈ ČŞĘ‘QɈ Pɛ͇É? Ę…ČľHÉ‹ ĘŤĘ›LĘ‹ĘœȲÉ? ÉŚ ]ÉŞČľÉ?·QR˜ʎɔ RÉ? ÉšÔŚĘ?ZĘ‹Ψ Ę”ȲɰĂ…GĘ?ʨ\É­É“ GĘ‹ȸHJÉ› ĘŁĘŚUĘ?ZFɈ

504-MAKIETA 4 80-107.indd 91

12/11/2013 14:55:50


092

REKLAMA SKUP ZŁOMU

MIEDŹ (Copper) MOSIĄDZ (Brass) KABLE (Cable) OŁÓW (Lead) ALUMINIUM (Aluminum) KWASÓWKA (Stainless Steel) ZŁOM STALOWY (Scrap Metal)

£4.00 - £4.50 £2.20 - £2.50 £0.80 - £2.30 £0.70 - £1.00 £0.60 - £1.00 £0.60 - £1.00 £80 - £120 / tona

DOJAZD DO KLIENTA PŁATNOŚĆ PRZELEWEM ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEM SKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO SKUP W KAŻDEJ ILOŚCI ZŁOMOWANIE AUT ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

T

T-talk

2p 7 za min

na tel, komórkowy w Polsce

PROMOCJA!

10% EXTRA!

Super sposób na rozmowy

z Polską z twojej komórki 1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £5. W tym samym czasie automatycznie utworzy się unikalne konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozmowy międzynarodowe. Otrzymasz wiadomość zwrotną o treści: „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wybierz 03700410041 i nr docelowy.”

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt poł. z numerem stacjonarnym w Wielkiej Brytanii. Jeśli posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowych minut. Infolinia po polsku 020 8497 4622

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

504-MAKIETA 4 80-107.indd 92

za m

Załaduj konto za £10 wysyłając SMS-a na numer

81616 o treści QPDN10 a dostaniesz extra £1 kredytu!

Super sposób na rozmow

1.Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN

Twoje konto telefonu komórkowego zostanie obciążone kwotą £ konto T-Talk, które będzie doładowane kwotą £5 kredytu na rozm „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Aby zadzwonić za granicę wyb Ask bill payer’s permission before using the service. SMS costs or £10 02084974698.” Więcej info o£5 serwisach + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination 2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. *Koszt połączenia z numerem 03700 41 0041 to standardowy koszt Connection fee varies between 0p & 25p dependingJeśli on the destination. posiadasz darmowe min. opłata będzie pobierana z darmowyc Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that yourAby calldowiedzieć is not disconsię więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 nected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF *T&Cs: Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 Service provided by to 81616. Credit expires 90 days from the last charge is incurred even if the destination numb top-up. Rates are subject to change without calls are unanswered or engaged. Connection f as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to prior notice. Prices correct at 17/04/2012. This the latest top-up. This service is provided by Au service is provided by Auracall Ltd.

12/11/2013 14:55:52


REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

504-MAKIETA 4 80-107.indd 93

093

12/11/2013 14:55:53


094

REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

UFSB[ KVƆ EPTUŖQOB OB UXPJN SMARTFONIE I TABLECIE!

Ściągnij Coolturę i czytaj już w czwartki!

ı$*Ĉ("+ $00-563ĕ OB UBCMFU J LPNÕSLŖȷ

504-MAKIETA 4 80-107.indd 94

12/11/2013 15:40:14


GRANIT MARMUR 095 PIASKOWIEC QUARTZ REKLAMA WYWÓZ ŚMIECI

DZIAŁAMY NA TERENIE CAŁEGO LONDYNU

ZADZWOŃ PO BEZPŁATNĄ WYCENĘ!

KUCHNIE

BLATY GRANITOWE I MARMUROWE

www.graniteworld.org.uk

PODŁOGI

ŁAZIENKI

OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I ŚCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKI

Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue, Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

Tel. 02089028882 Grzegorz: 078 49933526

WYWÓZ ŚMIECI SKIP HIRE CLEARANCE

CLEARANCE WORLD LONDON LTD

WORLD Northfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,

LONDON LTD

Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

504-MAKIETA 4 80-107.indd 95

zeskanuj!

Granite World London Ltd

PARAPETY

Akceptujemy karty:

graniteworldlondon@gmail.com

1$-1,į6=( &(1< : /21'<1,( ç ç ç (S[FHPS[

12/11/2013 14:56:00


096

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

504-MAKIETA 4 80-107.indd 96

12/11/2013 14:56:02


REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

097

DRZWI PRZECIWWŁAMANIOWE

St wzór 24 £617.38netto

£463.03netto ceny promocyjne na drzwi obowiązują do końca 2013 roku

IBB Park Royal 18 Gorst Road, Park Royal London, NW10 6LE 020 8965 7972, kontakt@ibb.pl

IBB Croydon

IBB Birmingham

ZK Park, Unit 6, 23 Commerce Way, London, Croydon CR0 4ZS 020 8680 9026, kontakt@ibb.pl

425 Walsall Road Birmingham, B42 1BT 0121 356 8655, kontakt@ibb.pl

d yn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP nett

£1,404.67netto

£1,053.50netto

Płyta gipsowo-kartonowa Standard 12.5×1200×2400 mm (odbiór własny + 0.50GBP dostawy Londyn)

Grunt K-30 firmy Megaron, 8 kg Siatka elewacyjna biała 145G/m2, rolka 50m2 Tynk mozaikowy, AVAL KT 77, op. 25 kg

£6.49 netto £21.00 netto £39.50 netto

Izolacja Isover Spacesaver 100 mm rolka 10.64m2 £14.90 netto Izolacja PIR, 100mm, 1.2×2.4m

£29.50 netto

W/w ceny jedynie dla zarejestrowanych jako Trade klientów IBB ; bezpłatna rejestracja on-line:

www.IBBconstruction.co.uk

ZATRUDNIMY: SPRZEDAWCĘKIEROWCĘ I KOSZTORYSANTA.

504-MAKIETA 4 80-107.indd 97

£3.86 netto

Szybki i profesjonalny program kosztorysowy! Wyceń po polsku - zapisz i wyślij do klienta po angielsku. Szkolenia w każdą sobotę po uprzednim umówieniu.

y (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Lon

Drzwi typu ST - przekrój

o Gratis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gra

tis! t Dzwoń, przywieziemy (Londyn) powyżej 180,-GBP netto Gratis! t Dzwoń, przywieziem

ELITE StR wzór 09/206

Oferty pracy prosimy przesyłać na adres mailowy: kontakt@ibb.pl z dopiskiem „IBB praca”

12/11/2013 14:56:04


OKNA TYPU SASH TYPU CASEMENT DRZWI

FRONTOWE SKŁADANE

PRZESUWNE OGRODOWE

WITRYNY SKLEPOWE

OKNA Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar

DRZWI

www.stolarnia.co.uk

098

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t

Registered Company

office@greenmarkjoinery.co.uk

504-MAKIETA 4 80-107.indd 98

12/11/2013 14:56:06


REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

504-MAKIETA 4 80-107.indd 99

099

12/11/2013 14:56:08


100

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

7PVKVNGF

TANIE do Polski ROZMOWY

1p

tylko

/min.

z telefonu stacjonarnego na stacjonarny WYBIERZ

0 844 862 4141

5p

tylko

/min.

z telefonu stacjonarnego na komĂłrkÄ™ WYBIERZ

0 844 545 4141 Ask bill payer’s permission. SMS costs £5 or £10 + std. SMS. Call charged per minute, from the time of connection to the service. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are unanswered or engaged. Connection fee varies between 1.5p & 20p. Calls to 020 number cost std. rate to a landline or may be used as a part of bundled minutes. Text AUTOOFF to 81616 (std. SMS rate) to stop auto top-up, when the credit is low. Credit expires 90 days from the latest top-up. This service is provided by Auracall Ltd. Helpline: 0208 4974 622.

504-MAKIETA 4 80-107.indd 100

12/11/2013 15:37:20


REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

101

SCAFFOLDING PROPER SCAFFOLDING Ltd. Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań. Profesjonalny montaż. Szybki termin realizacji! Najtaniej w Londynie! Sebastian:

0787 14 24 077

properscaffolding@yahoo.co.uk

504-MAKIETA 4 80-107.indd 101

12/11/2013 14:56:13


102

REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY Najwyższa jakość okien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Wysokiej jakości podwójne szklenie w uPVC, Aluminium i Drewnie U NAS OKNA

A-RATED W STANDARDZIE

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

Nowy salon firmowy

622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230 Email: info@windowsglasssolutions.co.uk

504-MAKIETA 4 80-107.indd 102

12/11/2013 14:56:16


REKLAMA BUDOWNICTWO I REMONTY

103

www.CHLODNICTWO.co.uk CHLODNICTWO.co.uk LODÓWKI SKLEPOWE CHŁODNIE WOLNOSTOJĄCE I Naprawy oraz serwis urządzen chłodniczych I Instalacje klimatyzcji w sklepach, restauracjach, I I

mieszkaniach i w obiektach o podwyższonym standardzie (high end residence) Projektowanie systemów klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych Przeróbki chłodnicze

KLIMATYZACJE Świadczymy profesjonalny i rzetelny serwis, który przełożył się na olbrzymią liczbę zadowolonych klientów na przestrzeni wieloletniej obecności na rynku brytyjskim. Serdecznie zapraszamy na naszą stronę internetową, gdzie uzyskacie więcej informacji na temat naszych usług.

MTP Cooling Ltd Slough Trading Estate, Berkshire, Slough, SL1 4DX

504-MAKIETA 4 80-107.indd 103

T: +44(0)1753 701 013 F: +44(0)1753 701 014 M: +44(0)7515 391 382 email: info@mtpcooling.co.uk

12/11/2013 15:29:29


104

REKLAMA MOTORYZACJA

WARSZTAT

SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY, MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE AKUMULATORY BLACHARKA I LAKIERNICTWO

SAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY

BLUE STAR MOTORS

SERWIS - NAPRAWA

REGENERACJA SKRZYŃ BIEGÓW

AUT OSOBOWYCH,VANÓW I MOTOCYKLI 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

ZAJMUJEMY SIĘ AUTAMI GRUPY VAG!

CZĘŚCI SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE

T: 07 8842 55551 02089974508

P POMOC DROGOWA – LAWETA TRANSPOR AUT TRANSPORT MO I MOTOCYKLI DO UE

WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK

OFFICE@BSWM.EU

£££

SKUP

Skupujemy

używane auta i vany do złomowania

6$02&+2'Ð:

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

6$02&+2'Ð:

079 720 22515

25$= =â202:$1,(

504-MAKIETA 4 80-107.indd 104

12/11/2013 14:56:22


REKLAMA MOTORYZACJA

105

Najnowsze

ogłoszenia na portalu elondyn.co.uk Zawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

LAWETOWANIE

07 8842 55551

24/7

7 DNI W TYGODNIU 24 GODZINY NA DOBĘ. ZAPISZ TEN NUMER! ZAWSZE MOŻESZ NA NAS LICZYĆ!

WARSZTAT MOTOCYKLOWY 4&38*4 ç /"13"8: ç .05 259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 07 8842 55551 OFFICE@BSWM.EU

504-MAKIETA 4 80-107.indd 105

12/11/2013 14:56:25


504-MAKIETA 5 108-116.indd 106

12/11/2013 14:20:43


504-MAKIETA 5 108-116.indd 107

12/11/2013 14:20:46


108

WIADOMOŚCI KRZYŻÓWKA + HOROSKOP

OBYWATELSTWO

BRYTYJSKIE Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem! ESOL with Citizenship Course

Zadzwoń i dowiedz się kiedy odbędą się kolejne kursy!

Po ukończeniu kursu ESOL firma Sara-Int Ltd pomaga również uzyskać obywatelstwo brytyjskie.

Sara-Int Ltd z Training Connect Ltd

W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:

020 8846 3610

504-MAKIETA 5 108-116.indd 108

12/11/2013 14:20:48


109 SKORPION

RYBY

RAK

Najbliższe dni okażą się czasem nerwowym. Nieświadomie możesz dać się wciągnąć w intrygi. Sytuacja okaże się inna, niż przypuszczałeś. Jak najszybciej to zakończ. Nie pozwól, aby inni wykorzystywali Cię do swoich celów. Nie wierz w kolejne zapewnienia i przeprosiny.

Wstąpi w Ciebie duch fantazji i szaleństwa. Będziesz miał ochotę na coś niezwykłego. W najbliższych dniach będzie Ci towarzyszył optymizm, będziesz wesoły i pełen energii, którą z sukcesem będziesz zarażał otoczenie. Dobry czas, abyś myśli wprowadził w czyn i wreszcie zrobił coś szalonego! .

W najbliższych dniach nadarzy się okazja poprawy finansów. Być może otrzymasz awans, premię lub nagrodę. Szykuje się także kilka dodatkowych źródeł zarobków. Będziesz mógł troszkę zaszaleć i porozpieszczać bliskich. Bądź uważny, abyś nie przegapił okazji.

(21.03–20.04)

(23.07–22.08)

(23.10–21.11)

STRZELEC

(19.02–20.03)

(22.06–22.07)

BARAN

LEW

Nastaw się na wytężony wysiłek w sprawach zawodowych. Niewykluczone, że będziesz musiał zostać po godzinach lub wziąć pracę do domu. Unikaj podpisywania jakichkolwiek papierów, umów, a jeżeli będziesz musiał, to dokładnie wcześniej przestudiuj cały dokument.

W swoim postępowaniu postaraj się wykazać większą dozą taktu i zrozumienia dla potrzeb innych. W chwilach uniesienia, w silnych emocjach zbyt ulegasz pokusie oceniania i krytykowania otoczenia. Wycisz się i zastanów, jakie relacje chcesz budować z ludźmi.

Bardzo dobry czas na krótki wyjazd w towarzystwie bliskiej osoby. Jeżeli zdecydujecie się na wspólną podróż, nawet tylko weekendową, koniecznie wybierzcie miejsce ustronne, z dala od zgiełku i ludzi. Taki wypad bardzo wzmocni Wasze uczucie i sprawi, że na nowo się odkryjecie.

KOZIOROŻEC

BYK

PANNA

Możesz stać się trochę przewrażliwiony na punkcie własnej osoby. Będziesz miał wrażenie, że coś ważnego Cię omija, jakbyś marnował czas na sprawy bieżące. Najważniejsze, abyś nabrał dystansu. Nie wykonuj żadnych nerwowych ruchów. Poczekaj i ochłoń.

Bądź czujny. Uważaj na pozorną życzliwość pozornie bliskiej Ci osoby. Nie jest to osoba, której możesz ufać. Wypowiedzianych mimochodem parę słów może być przeinaczonych i wykorzystanych przeciwko Tobie. Zwierzaj się tylko naprawdę sprawdzonym przyjaciołom.

Wiele spraw ostatnio zaniedbałeś. Najwyższa pora, żeby to zmienić i zabrać się za zaległości. Uporządkowanie zaległych rzeczy okaże się łatwiejsze, niż przypuszczałeś. Nie daj się jesiennemu rozleniwieniu. Dobry czas, abyś zaczął się więcej ruszać.

WODNIK

BLIŹNIĘTA

WAGA

Bliska Ci osoba może reagować nietypowo, zbyt emocjonalnie i impulsywnie. Możesz mieć wrażenie, że to Ty jesteś oparciem w Waszym związku i że od Ciebie zależy atmosfera, jaką tworzycie. Jeśli czujesz się zbyt przeciążony, porozmawiaj z partnerem.

Poczujesz chęci i szansę na zabłyśnięcie w sprawach zawodowych. Ambicja przeprowadzenia nietuzinkowego projektu będzie tak silna, że możesz zapragnąć postawić wszystko na jedną kartę. Staraj się umiejętnie rozkładać siły, tak abyś podołał długofalowemu wysiłkowi.

Dopaść Cię może smutek spowodowany jesienną chandrą. Możesz mieć skłonności do poważnych przemyśleń. Postaraj się nie poddawać złemu nastrojowi. Zrób coś, co sprawia Ci przyjemność. Może to być wyjście ze znajomymi do pubu lub romantyczna kolacja z najbliższą osobą.

(22.11–21.12)

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(23.08–22.09)

(22.09–22.10)

COMMERCIAL OFFICE

CLEANING

SARA-INT Ltd Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

504-MAKIETA 5 108-116.indd 109

t

12/11/2013 14:20:49


Fot. Pap/Epa/Peter Powell

110

SPORT Piłka nożna

Porażka Arsenalu z Manchesterem United Arsenal Londyn z Wojciechem Szczęsnym w bramce przegrał na Old Trafford z mistrzem kraju Manchesterem United 0:1 w meczu 11. kolejki piłkarskiej ekstraklasy Anglii. Mimo to „Kanonierzy” utrzymali prowadzenie w tabeli.

»

Losy spotkania rozstrzygnęły się w pierwszej połowie. Przeważali w niej gospodarze. Już w 9. minucie groźny strzał na bramkę strzeżoną przez Szczęsnego oddał z dystansu Rooney. Polak zdołał jednak obronić. Zwycięskiego gola zdobył w 27. minucie Robin van Persie. Holender, który dołączył do Manchesteru United, przechodząc z… Arsenalu, trafił do siatki głową, po dośrodkowaniu Wayne’a Rooneya z rzutu rożnego. W drugiej połowie to londyńczycy byli stroną przeważającą. Nie zdołali jednak udokumentować tego zdobyciem bramki. 504-MAKIETA 5 108-116.indd 110

W 41. minucie Szczęsny i obrońca United Phil Jons zderzyli się głowami w walce o piłkę. Polak długo nie podnosił się z murawy. Musiał skorzystać z pomocy medycznej, zdołał jednak wrócić do gry. Defensor „Czerwonych Diabłów” został w tej sytuacji ukarany żółtą kartką. „Kanonierzy”, którzy w niedzielę zakończyli serię dziewięciu spotkań w Premier League bez porażki, nie wygrali z Manchesterem United na Old Trafford od września 2006 r. Przegrali w lidze po raz drugi w tym sezonie. Poprzednio schodzili z boiska pokonani w meczu z Aston Villa (1:3) na inaugurację.

„Czerwone Diabły” zanotowały szóste zwycięstwo w Premier League w tym sezonie i awansowały na piąte miejsce w tabeli. Mają w dorobku 20 punktów, o pięć mniej niż Arsenal, który pozostał liderem. „Kanonierzy” mają dwa punkty przewagi nad drugim Liverpoolem, który w sobotę pokonał u siebie Fulham Londyn 4:0, po samobójczym trafieniu reprezentanta Wenezueli Fernando Amorebiety oraz golu Słowaka Martina Skrtela i dwóch Luisa Suareza. Urugwajczyk ma już na koncie osiem trafień w lidze. Zrównał się tym samym z prowadzącymi w klasyfikacji strzelców: klubowym kolegą Danielem Sturridge’em i Argentyńczykiem Sergio Aguero z Manchesteru City. Na trzecie miejsce awansował zespół Southampton, który także w sobotę pokonał 4:1 Hull City. Bramki dla „Świętych”, którzy zanotowali ósmy kolejny ligowy mecz bez porażki, zdobyli Francuz Morgan Schneiderlin, Rickie Lambert z rzutu karnego, Adam Lallana oraz reprezentant Irlandii Północnej Steven Davis. Artura Boruca pokonał w 55. minucie reprezentant Wybrzeża Kości Słoniowej Yannick Sagbo. W 11. kolejce Premier League doszło do kilku niespodziewanych rozstrzygnięć. Porażek doznały zajmujące dotychczas czwarte miejsce Tottenham Hotspur i piąte Manchester City. Ten pierwszy zespół, po golu Francuza Loica Remy’ego, przegrał u siebie z Newcastle United 0:1. W takim samym stosunku na wyjeździe Sunderlandowi ulegli „The Citizens”. Zwycięską bramkę zdobył Szkot Phil Bardsley. „Koguty” plasują się obecnie na siódmym, a Manchester City na ósmym miejscu. Tylko remis 2:2 na własnym boisku z West Bromwich wywalczyła Chelsea, która spadła z drugiej na czwartą lokatę w tabeli. Jeden punkt zapewniła sobie dopiero w szóstej minucie doliczonego czasu gry, po golu Belga Edena Hazarda z rzutu karnego. Wcześniej trafienie dla londyńczyków zanotował Samuel Eto’o. Dla gości trafili Irlandczyk Shane Long i reprezentant Beninu Stephane Sessegnon. Był to 66. mecz Chelsea bez porażki na własnym boisku pod wodzą Jose Mourinho. W trakcie pracy Portugalczyka w tym zespole w latach 2004 – 2007 zespół zanotował 60 takich spotkań. W tym sezonie seria ta została przedłużona o kolejne sześć. « 12/11/2013 14:20:50


111

W minioną niedzielę odbyło się spotkanie inicjujące działalność w Londynie największej polskiej akademii piłkarskiej na Wyspach – Denis Cup. Wydarzenie uświetnili swoją obecnością Artur Boruc, Radosław Kałużny, Olgierd Moskalewicz oraz Andrzej Krzyształowicz!

»

Spotkanie, które miało miejsce w restauracji First League w dzielnicy Hammersmith, cieszyło się dużą popularnością. Oprócz spotkania z gwiazdami, w tym z obecnym bramkarzem reprezentacji Polski i Southampton Arturem Borucem, licznie przybyli rodzice mieli możliwość zapisania swoich pociech do akademii piłkarskiej Denis Cup, której patronują „Cooltura” i Polskie Radio Londyn. Warto zaznaczyć, iż pierwsza akademia piłkarska Denis Cup powstała przed czterema laty w Manchesterze. Do chwili obecnej powstało – i działa z powodzeniem – już kilkanaście filii akademii. W jej strukturach prowadzone są zajęcia dla dziewcząt i chłopców w wieku od 4 do 15 lat. Głównym koordynatorem działalności sieci akademii Denis Cup w Wielkiej Brytanii jest wspomniany Radosław Kałużny, natomiast ambasadorami Denis Cup są tak znane osobowości ze świata

504-MAKIETA 5 108-116.indd 111

Więcej informacji o największej polskiej akademii piłkarskiej na Wyspach – Denis Cup – na stronie: deniscup. co.uk, pod adresem info@DenisCup.co.uk lub mariuszmielniczuk@ live.co.uk oraz pod nr 07411954409.

futbolu, jak m.in.: Artur Boruc, Michał Żewłakow, Marcin Żewłakow, Tomasz Kuszczak, Radosław Majdan, Radosław Gilewicz, Jarosław Chwastek, Marcin Wasilewski, Bartłomiej Zalewski czy też Maciej Chorążyk – szef skautingu w Polskim Związku Piłki Nożnej. «

Zdjęcia: Andrzej Aleksiejczuk

Denis Cup już w Londynie!

12/11/2013 15:33:04


112

SPORT RAJD

Rajdowe doświadczenia

»

W pierwszy listopadowy weekend odbył się Tempest Rally 2, rajd rozgrywany nieopodal Londynu. Wziął w nim udział także polski kierowca Piotr Rudzki, startujący w teamie Peter Gwynne Motorsport z walijskim pilotem Gwynforem Jonesem w samochodzie Suzuki Swift Sport, dobrze znanym z rallycrossu. Rajd w początkowej fazie układał się po myśli polsko-walijskiej załogi mimo „jazdy bez ryzyka”, mającej na celu zebra504-MAKIETA 5 108-116.indd 112

nie doświadczeń i „oesowych” kilometrów. Bardzo dobre czasy kolejnych odcinków wskazywały, że takie tempo wystarczy, by uplasować się w środku stawki. Niestety, na przedostatnim odcinku Rashmoor Arena załoga poważnie uszkodziła przednie zawieszenie, co uniemożliwiło jej kontynuowanie jazdy. – Pomimo to nie ustaję w treningach, moi instruktorzy z jeszcze większą uwagą podchodzą do rozwoju mojej kariery i utwierdzają się w poczuciu posiadania dużego

talentu – powiedział po wyścigu polski kierowca. Warto nadmienić, iż ciekawym i wartym zauważenia wydarzeniem była obecność na zawodach kibiców z Polish Motor -Club, którzy gorąco dopingowali zwodników na odcinkach specjalnych, a także dość liczną i zorganizowaną grupą odwiedzili park serwisowy, wywołując niemałą sensację. Nieczęsto bowiem zdarza się, by początkujący zawodnik wzbudzał tak duże zainteresowanie kibiców. « 12/11/2013 14:20:56

Gr

0

offi

stolarnia_a


www.stolarnia.co.uk

113

JOINERY 020 8810 7788 07810 808 838

ORGINALNE KONSTRUKCJE I WZORY. EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNE ROZWIĄZANIA – NOWOCZESNE I KLASYCZNE.

e Preferencyjn ceny dla ÑZ EXGRZODþF la Prowizje dZ SRĈUHGQLNÑ

#&410,& t WARDROBES t KITCHENS t BEDROOM $61#0"3%4 t 4)&-7*/( 6/*54

PRODUKCJA W LONDYNIE

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

020 t office@greenmarkjoinery.co.uk

stolarnia_a4_09-2013_MEBLE_ENG.indd 1 504-MAKIETA 5 108-116.indd 113

Sprawdź nasze ceny! Wycena za darmo!

06/09/2013 12/11/2013 13:38:56 14:20:57


504-MAKIETA 5 108-116.indd 114

12/11/2013 14:20:59


504-MAKIETA 5 108-116.indd 115

12/11/2013 14:21:01


504-MAKIETA 5 108-116.indd 116

12/11/2013 14:21:03


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.