Cool & Comfort 58 NL

REFRIGERATION VENTILATION HEAT PUMPS THERMIC SOLAR jAArgAng 15 i jULi - AUgUsTUs -sePTeMBer 2013 i nr. 58

REFRIGERATION CONDITIONNEMENT D’AIR VENTILATION POMPES A CHALEUR

Hét trefpunt voor de

HVACr-sector in België!

Periodiciteit: driemaandelijks afgiftebureau: brussel x • 3A8002 v.u.: filip cossement • Bld. des canadiens 118 - B 7711 Dottignies

D e Konin g skl asse onder de ventilatoren

Of het nu New York, Amsterdam, Berlijn of Shanghai

Welkom in de wereld van de besten hoogste efficiĂŤntie , permanent

Hightech ventilatoren voor de

betrouwbaar vermogen met dagelijkse succesvolle energiespaarmogelijkheden Ni

eu

we

ge

ne

ra

tie

ge

op

tim

al

is

ee

de

r

lu

ch ts

tr om

in ge

n

Z Aplus

Ventilator FE2owlet + ECblue- of AC AC- motortechnologie + Multifunctionele luchtgeleidingsvleugels = uw meerwaarde aan rentabiliteit

Flattop Semi Flattop On Top

ZAplus Het nieuwe intelligente ventilatorsysteem verbruikt 20% minder stroom, spaart jaarlijks 150 Euro* per ZAplus eenheid, zorgt voor duidelijk hogere volumestromingen, kan flexibel in 3 hoogtes worden ingebouwd – On Top, Semi Flattop en Flattop en biedt voordelige, nieuwe vrijheid bij de inbouw en montage. Meer informatie onder www.ziehl-abegg.nl * v oor beel dber ek eni ng: bouw g ro o t t e 8 0 0 6 -p o l i g

De Koningsklasse in luchttechniek, regeltechniek en aandrijftechniek

Be wegi n g door per f ec ti e

NL_#2_ZAplus-Metropole_210x275_NL.indd 1

04.07.2013 18:41:11

inhoud #58 cool & comfort

Vakblad voor koeling, ventilatie en warmtepomptechniek. Gra-

41

tis verstuurd naar architecten, studieburelen, koeltechniekers, installateurs van verwarming en airconditioning, industriële bedrij-

44

ven met meer dan 200 werknemers, technische diensten van steden en gemeenten, mailinglist

54

UBf/AcA en winkelinrichting.

> reportage

> reportage

> proJect

perioDiciteit

testo Saveris voor optimale temperatuurcontrole

co2 (meer en meer) in de praktijk gebracht

frisse lucht op school met comfoD 550 luxe

Driemaandelijks

60

Redactie rudy Gunst / Philip Declercq t +32(0)56 77 13 10 f +32(0)56 77 13 11 E redactie@fcomedia.be reclame-aDvieS

filip cossement t +32(0)56 77 13 10 f +32(0)56 77 13 11 E filip.cossement@fcomedia.be

67

57 > proJect

> reportage

> reportage

Ecohomepanel voor betaalbaar passief

textiele luchtslangen Wie aarzelt nog?

Big foot Systems: Praktische voor-

vormgeving

71

Koen D’Haene fco media t +32(0)56 77 13 10

delen… en het is ook gewoon mooi!

en verDer...

Inside News 4-13

f +32(0)56 77 13 11

UBf-AcA 14-15

E koen.dhaene@fcomedia.be

Beursnieuws 18-23 EHPA – ready today for tomorrow 25

verantwoorDeliJKe uitgever

74

filip cossement fco media canadezenlaan 118 7711 Dottenijs t +32(0)56 77 13 10 f +32(0)56 77 13 11 E filip.cossement@fcomedia.be Version française: Sur simple demande

> reportage

> reportage

flamco – Kwaliteit voor HVAcr-installaties

Exit 5 - Where innovation meets communication

81

10 jaar AcB Airconditioning 33 WIlo België/luxemburg viert 85 jaar 34

technische infobijeenkomsten climalife 39 cAfcA – Voor elke behoefte bestaat een oplossing 48 Guilbert Express – “onze garantie is kwaliteit” 65

veelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, micro-

84

film of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels

lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

cAmAIr: 40 jaar HVAc-partner van de installateur 31

ebm-papst organiseert seminar the Sound of Silence 37

Niets uit deze uitgave mag worden ver-

zijn alleen de auteurs aansprakelijk

Uitfasering HcfK in china 29

> reportage

> reportage

reznor viert 125 jaar

climatrix - Driedimensionaal koelen en verwarmen

met de medewerking van

ventibel ventibel

wpac

P3-luchtkanalen – overal toepasbaar, altijd de ideale oplossing 77 Vanmarcke - Nieuwe duurzame, thermische oplossingen 79 frigro training centre 87 lENNoX primair systeem met variabel debiet 89 Poker – Nieuwe lucht/waterwarmtepomp van rhoss 87 New Products 93-99

inside news

StieBel eltron

men moet ondernemen om een

StarterS’ DayS

eigen zaak te starten. En ze vernemen alles over de doorgedre-

In oktober lanceert Stiebel

ven technische en commerci-

Eltron de Starters’ days. Dit

ele ondersteuning die het bedrijf

zijn infodagen voor installa-

biedt aan installateurs; opleidin-

teurs en technisch geschool-

gen en bijscholingen, plannings-

den – al dan niet met ervaring

en offertesoftware, technische

– die misschien willen begin-

bijstand, warme sales leads,

nen als zelfstandig warmte-

hulp van ervaren verkopers...

pompinstallateur maar nog

De Starters’ days gaan’s mid-

met een aantal vragen zitten.

dags van start met een

Het aantal warmtepompinstal-

walking lunch en eindigen

laties in België ging de voor-

omstreeks 17u.

wilo opent nieuwe

geproduceerd. Daarbovenop

bije jaren in stijgende lijn en zal

Gratis inschrijven op www.

faBrieK in ZuiD-Korea

zullen jaarlijks ook nog eens

vanaf 2014 een nog grotere

stiebel-eltron.be/starters-

200.000 pompmotoren wor-

groei kennen door de nieuwe

dagen. opgelet: de beschik-

De Groep WIlo blijft haar acti-

den vervaardigd. ook de produc-

energiewetgeving. op de Star-

bare plaatsen zijn beperkt!

viteit op de Aziatisch-Pacifische

tie van grootschalige, voor de

ters’ days van Stiebel Eltron krij-

De eerstkomende Starters’

markt uitbreiden. Getuige daar-

wereldmarkt bestemde pompen

gen de deelnemers informa-

days in het Nederlands zijn:

van de gloednieuwe fabriek in

behoort tot de mogelijkheden

tie over de markt en de verkoop

op 7/10 en 14/11 in Aalst,

Busan (Zuid Korea). De pompen-

van deze fabriek. Zij is immers

van warmtepompen, over de wer-

21/11 in londerzeel, 15/10

expert investeerde 27,25 mil-

uitgerust met eens testbank en

king en installatie van syste-

en 17/11 in Herentals;

joen euro in de ontwikkeling van

een 18,3 meter diep testbas-

men op hernieuwbare energie.

deze ultramoderne productie-

sin voor commerciële pompen.”

Ze leren er ook welke stappen

fabriek, compleet met verkoop-

De nieuwe WIlo -site in Busan

en administratieve faciliteiten.

is 51,700 m2 groot, waarvan

“Dankzij de nieuwe fabriek in

er intussen 31,900 m2 zijn

Busan hopen we onze produc-

bebouwd. Een oppervlakte van

tiecapaciteit voor de Aziatisch-

8,000 m2 is gereserveerd voor

Pacifische markt gevoelig uit te

mogelijke uitbreiding. Naast het

breiden,” verklaart olivier Her-

fabrieksgebouw (13 meter hoog

mes, voorzitter van de raad van

en een oppervlakte van 24,146

Bestuur van WIlo SE. “Niet min-

m2) beschikt het terrein nog over

der dan een miljoen pompen –

twee kleinere gebouwen voor

voor residentiële bouw en indu-

administratie en accommodatie.

¢ www.stiebel-eltron.be

strieel en commercieel gebruik – kunnen op jaarbasis worden

¢ www.wilo.be

Sortimo vilvoorDe iS verHuiSD De hoofdzetel van Sortimo BElUX was tien jaar in Vilvoorde gevestigd op de Schaarbeeklei 207.

Doordat door de jaren heen steeds meer klanten de weg naar Sortimo BElUX hebben gevonden voor de inrichting van hun bedrijfswagen, was er nood naar een groter pand. Die werd gevonden, niet ver van de vorige vestiging, namelijk op de Schaarbeeklei 491 in Vilvoorde.

In een volledig nieuw pand heeft Sortimo BElUX vanaf juli 2013 een nieuwe vaste stek gevonden. De verhuis ging gepaard met een uitverkoop van de bestaande stockartikelen. ¢ www.sortimo.be

uw partner voor ebehoren!

HVAC/R montageto 4 i c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

1

uw

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu

nr.

4/17/2013 10:36:27 AM

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Eén platform Meerdere opties Ons nieuw aanbod lijncomponenten voor industriële koeling – SVL Flexline™ – is gebaseerd op het succesvolle modulaire concept van de ICF- en ICV-ventielen uit de Flexline™-familie. Flexibiliteit is het sleutelwoord.

Dankzij een gemeenschappelijke behuizing (haaks of recht) kunnen de modules van het SVL-platform vijf verschillende functies vervullen.

60% minder voorraad

dankzij de flexibiliteit van de platformproducten met één specificatie.

Eén specificatie

voor het volledige platform.

Goedgekeurd voor -60 °C tot +150 °C (-76 °F tot +302 °F), tot 52 bar (754 psi) en geschikt voor alle koelmiddelen, ook CO2.

www.koeltechniek.danfoss.be

FlexlineTM

inside news

gratiS multiSelect app van general

ren. De multiSelector toont of de buitenunitselectie binnen het maximum koel- en verwar-

thercon, invoerder van het

mingsvermogen van de geko-

Japanse warmtepompmerk

zen buitenunit valt. men kan de

GENErAl, lanceerde vorig jaar

selectie aanpassen, zowel van

de multi8, die tot 8 AircoHea-

de buitenunit als de verschil-

ter binnenunits combineert met

lende binnenunits. Per e-mail

slechts één buitenunit, en ver-

ontvangt de gebruiker een over-

warmt of koelt zo een eengezins-

zichtelijk configuratierapport

woning of bedrijfskantoor. De

waarmee hij aan de slag kan.

multi8 komt met sterke prestaties bij deellast (coP verwarmen

De app is gratis te downloa-

van 4,98 bij 50% deellast en EEr

den in de Apple App Store

koelen van 4,75 bij 50% deel-

en de Android Play Store,

last). Bij -10°c levert de multi8

of maak gebruik van de pc-

nog 11,8kWverwarmingsver-

versie op de website

mogen. Binnen een totaal aansluitbaar vermogen van 80% tot

amStetten (ooStenriJK)

u Van links naar rechts:

warmtepompStaD

Mr. Wagener (DHPa), Mr. ochsner (President van eHPa), Mr. Palmetzhofer (afgevaardigde van amstetten), Mr. nowak (Secretaris generaal van eHPa), Mr. Simmer (afgevaardigde van amstetten)

van 2013 Na beoordeling van aanvragen uit verschillende Europese

¢ www.generalbenelux.com

landen (België, Denemarken,

150% bieden de GENErAl multi

Duitsland, Estland, Italië, oos-

split systemen meer dan 150

tenrijk en Portugal) heeft de

gebruik van afvalwater als

combinatiemogelijkheden.

jury van warmtepompexperts

energiebron voor de warmte-

Voor installateurs is het vaak

besloten om de stad Amstet-

pomp. De warmtepomp dekt

een omslachtige klus om een

ten uit oostenrijk te selecte-

99,9% van de energievraag en

goede buitenunit-binnenunit

ren te selecteren tot Warmte-

een bestaande gasketel wordt

configuratie te maken. Daarom

pompstad van het jaar 2013.

gebruikt als back-up bron. De

komt GENErAl met de slimme

Amstetten is een stad van

warmtepomp levert warmte

oplossing mutliSelect app.

20.000 inwoners en is zeer

en koeling aan het Stadwerke

met deze app kan de installa-

actief op het gebied van duur-

Amstetten gebouw en een nabij-

teur snel en eenvoudig binnen-

zame ontwikkeling. Het doel van

gelegen elektriciteitscentrale.

units selecteren en combine-

het project was om het gebruik

Dit model voor warmte en koe-

van restwarmte in de stad te ver-

ling kan in ongeveer 400 oos-

kennen en te optimaliseren. De

tenrijkse gemeenschappen wor-

eerste afvalwatercentrale werd

den gebruikt omdat het kan

opgericht in oktober 2012.

worden geïnstalleerd in elke

Het project integreert een warm-

stad met afvalwaterkanalen.

Spie Belgium neemt DeviS group over SPIE Belgium heeft de firma’s behorende tot de Group Devis overgenomen. Het gaat over de operationele firma’s thermofox (loke-

tepomp van 230 kW en maakt ¢ www.ode.be

ren), Devinoxs, Deservis en Devis (allen gevestigd in Geel). met ongeveer 300 medewerkers wordt een jaarlijkse omzet gerealiseerd van 65 miljoen euro. De basisactiviteit van de Group Devis is de installatie en het onderhoud van HVAcr-installaties. “met deze potentiële acquisitie versterkt SPIE Belgium zich vooral in de tertiaire sector, die daarmee voor SPIE Belgium even belangrijk wordt als de industriële markt”, aldus Johan Dekempe, cEo SPIE Belgium. “Zowel wat de nieuwe installaties betreft als de onderhoudsactiviteiten zijn beide bedrijven complementair qua geografische aanwezigheid en klantenkring.” In overeenstemming met de acquisitiestrategie van SPIE rekent SPIE Belgium heel sterk op het huidige managementteam om deze acquisitie tot een succes te maken. ¢ www.spie-be.com

1

uw

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu 6 i c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

nr.

4/17/2013 10:37:37 AM

LUCHTGEKOELDE CONDENSORS

RF reeks

tde Te o n

p kken o

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

nd 3 [sta 10.201

COMF

ORT

] n r. 7 0

e w u nie tie a r e gen

nieuw • met nieuwste design, n mix van ervaring en innovatie

• minimum aantal steunen minim

• door gebruik van vooruitstrevende productietechnologie

• ook verkrijgbaar voor NH3

• tot 12 meter lengte

• Eurovent gekeurd

• gascoolers voor CO2 ook opgenomen in deze range

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

inside news

HD Klimaatsystemen:

Vanaf 17 juni 2013 bedient HD

Hitachi-importeur voor

Klimaatsystemen ook deze lan-

de gehele Benelux

den, met dezelfde passie als die onze Nederlandse klan-

HITACHI betekent letterlijk ‘zons-

ten inmiddels hebben ervaren’,

opgang’, en dat gaat naar eigen

vertelt hij. Heijnen ziet de toe-

zeggen ook op voor HD Klimaat-

komst met vertrouwen tege-

systemen. Als nieuwe importeur

moet: ‘De combinatie van de

van de klimaatsystemen van

nieuwste innovaties van Hitachi

Hitachi in de Benelux breekt voor

en de uitbreiding van ons leve-

het bedrijf een nieuw hoofdstuk

ringsgebied zal in de toekomst

aan, aldus directeur Vincent Heij-

meer mogelijkheden bieden tot

nen. Wij doen dit primair paral-

het verwezenlijken van gezamen-

lel aan de bestaande importeur

lijke projecten. Zelfs in deze uit-

die uiteraard ook zijn sporen

dagende economische tijden

in de Benelux heeft verdiend.

blijkt dat een goede samen-

doeleinden. Bij de ontwikkeling

Al geruime tijd is HD Klimaat-

werking tussen de leveran-

Home Solutions

van alle modellen staan, zoals

systemen de Nederlandse

cier, installateur en/of adviseur

gebruikelijk bij Haier, design,

importeur van de klimaatsyste-

een absolute meerwaarde is’.

Haier kondigt de lancering aan

innovatie en kwaliteit voorop.

men van Hitachi. HD Klimaat-

van de nieuwe productdivisie

Er zijn twee belangrijke redenen

systemen heeft zich ontwikkeld

HD Klimaatsystemen levert

Home Solutions voor de Bene-

voor deze uitbreiding van het

tot een stabiele organisatie met

split- & multisplit-systemen;

lux. Het meest verkochte wit-

aanbod. Haier Benelux is zich

een focus op duurzaamheid, ver-

VRF-systemen; koelmachines

goedmerk wereldwijd breidt

zeer bewust van de vraag naar

trouwen en flexibiliteit, en dat

en lucht/water-warmtepom-

hiermee haar aanbod voor de

duurzame en intelligente oplos-

heeft volgens Heijnen geleid

pen van Hitachi. De coördina-

Belgische markt aanzienlijk uit.

singen voor klimaatbeheersing

tot een gedegen omzet binnen

tie van het Benelux-importeur-

Via zes Europese filialen is Haier

en ook wil het merk een steeds

de Nederlandse markt. ‘Hita-

schap vindt plaats vanuit het

momenteel actief in 30 Euro-

breder en completer productaan-

chi Europa heeft deze ontwikke-

hoofdkantoor in Dordrecht.

pese landen in witgoed en bruin-

bod aan haar klanten en toekom-

ling nauwlettend gevolgd en HD

goed en nu dus ook met air-

stige klanten kunnen bieden.

Klimaatsystemen beloond met

conditioning en zonneboilers.

Salvatore Paletta is verant-

uitbreiding van de importrech-

Het aanbieden van het Home

woordelijk voor de lancering

ten voor België en Luxemburg.

Solutions portfolio is een belang-

van Haier Home Solutions in de

rijke stap voor Haier Benelux. Het

Benelux. Hij wordt aangestuurd

productaanbod binnen de Home

door Thierry Destexhe, Gene-

Solutions divisie is verdeeld in

ral Manager Benelux bij Haier.

Haier Benelux lanceert

¢ www.hdklimaatsystemen.be

twee categorieën: airconditioning en zonneboilers. De produc-

¢ www.haier.com/be

ten zijn zowel beschikbaar voor residentiële als commerciële

Aspen Xtra Na meer dan 20 jaar schakelt All Air Systems de BBJ producten stelselmatig over naar de nieuwe “Aspen Xtra” benaming. Dit houdt geen wezenlijke veranderingen in productmatig, maar is enkel een commerciële beslissing van de fabrikant. U kan bij All Air Systems of z’n groothandels terecht voor alle nodige informatie omtrent dit zeer uitgebreide gamma montage-oplossingen. ¢ www.allairsystems.be

drainpipes

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu 8 I c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

1

uw

RDP

nr.

4/17/2013 10:39:32 AM

GEAVANCEERDE KLIMAATOPLOSSINGEN

LG Multi V

tde Te o n

p kken o

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

1

COMF

ORT

] n r. 7 0 [stand 3 1 0 2 .

0

meest ige in u z e i g r ene ysteem lk imaats • Zeer hoge energieprestaties • Duurzaam en betrouwbaar systeem • Totale leidinglengte tot 1000 meter mogelijk • Maximaal 64 binnenunits op een buitenunit (Multi V Plus)

nieuw

• Koppelbaar met andere HVAC toepassingen zoals: • Luchtgordijn • Vloerverwarming • Luchtbehandelingskast

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

inside news Managing Director

2008 voor BITZER, eerst als

voor de onderneming heeft gele-

Michael Bauer

Director Stationary Products in

verd, alsook hem het beste wil-

verlaat BITZER

het Sales International departe-

len wensen voor zijn persoon-

ment en daarna als Chief Sales

lijke en professionele toekomst.

Michael Bauer, Chief Sales

and Marketing Officer en Mana-

Dr. Christian Wahlers zal de lei-

and Marketing Officer van BIT-

ging Director van BITZER SE.

ding over het sales- en mar-

ZER SE zal de onderneming op

Met zijn engagement en kennis

ketingdepartement voorlo-

31 december 2013 om per-

heeft dhr. Bauer een aanzienlijke

pig overnemen. Al tien jaar

soonlijke redenen verlaten.

bijdrage geleverd aan de posi-

lang werkt hij als Chief Finan-

Vanaf vandaag doet Michael

tieve ontwikkeling van de BIT-

cial Officer voor de BITZER

Bauer niet alleen afstand van

ZER Groep in de voorbije jaren.

Groep en verder maakt hij

zijn verantwoordelijkheden als

Het BITZER-concern respecteert

ook deel uit van het manage-

Chief Sales and Marketing Offi-

de persoonlijke beslissing

mentteam van BITZER SE.

cer, maar ook van zijn andere

van dhr. Bauer en zou hem graag

taken binnen de BITZER Groep.

van harte willen bedanken voor

Michael Bauer werkte sinds

het uitstekende werk dat hij

¢ www.bitzer.de

u Mr. Christian Wahlers

Spare parts België: Tayfun Altiparmak Het Belgische team van ebmpapst Benelux is uitgebreid met de nieuwe collega Tayfun Altiparmak, die voortaan verantwoordelijk is voor de verkoop van spare parts in België.

Met de Duitse taal als moedertaal en een opleidingsachtergrond in de techniek, is Tayfun de ideale kandidaat voor het invullen van deze functie.

Orange Climate Group nieuw op Belgische markt

In deze functie is hij volledig

ding die hij gevolgd heeft,

verantwoordelijk voor de ver-

zal hem dus zeker ten goede

ten, zowel standaard als voor

koop van spare parts in Bel-

komen bij een daadkrachtige

customer made projecten, ter-

gië en het Groothertogdom

uitvoering van deze functie.

wijl de firma Waterloo een leve-

Luxemburg en alle administra-

rancier is van roosters, volu-

tieve taken die daarbij horen.

Sinds 4 juni 2013 is Orange Cli-

meregelaars en brandkleppen,

De korte administratieve oplei-

mate Group actief op de Belgi-

en vooral gespecialiseerd is in

sche markt, en dit in de persoon

roosters op maat van de klant.

van Claude Degroote. Orange

Beide bedrijven hebben interne

Climate Group is gehuisvest

expertise uitgebouwd en pro-

in Nederland, specifiek in De

duceren in eigen huis waar-

Meern, en omvat diverse afde-

door ze flexibel aan de wensen

lingen. Op de Belgische markt

van de klant kunnen tegemoet

zullen de bedrijven ‘Verhulst’,

komen, aan een goede prijs-kwa-

gevestigd in Drunen, en ‘Water-

liteitsverhouding. Orange Cli-

loo’, gevestigd in Holten, geïn-

mate Group neemt deel aan

troduceerd worden. De firma

Climatechno - stand 006D.

¢ www.ebmpapst.nl

Verhulst heeft zich gespecialiseerd in luchtbehandelingskas-

¢ www.ocg.eu

leidingdragers Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu 10 I c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

1

uw

nr.

4/17/2013 10:39:56 AM

LUCHTGEKOELDE HERMETISCHE AGGREGATEN ken ntdek Te o

op

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

1

COMF

ORT

] n r. 7 0 [stand 3 1 0 2 .

0

E T S BE

it

lite a w k / prijs

nieuw

WIST U DAT EMBRACO =

• compressoren en aggregaten van Embraco

• méér dan 38 miljoen compressoren per jaar • méér dan 11 500 medewerkers

• energiezuiniger en stiller

• méér dan 1 000 patenten

• aggregaten geschikt tot omgevingstemperaturen van + 43°C

• méér dan 400 professionals in O&O

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

Total Quality Solutions

Time Saving Units

TSU range Don’t let time be your enemy...

• Hoog kwalitatief en duurzaam product • Enorme tijdswinst • Uit voorraad leverbaar • Aantrekkelijke prijs HERMETISH Standaard uitrusting: • • • • •

Kijkglas (flare) + Filterdroger (flare) Duo-pressostaat.

Refflex capillair.

Schräderaansluiting voor winterregeling Aansluiting zuig- en vloeistof rechtstreeks op koperen buis, de kranen moeten niet meer gedemonteerd worden.

• Lekdichtheidstest (48 u). Gevacuumeerd en onder stikstofdruk geleverd.

Opties:

• Traploze winterregeling Types CAJN/TAJN enkel d.m.v. HD pressostaat

SEMI HERMETISCH Standaard uitrusting: • • • • • • • • • • •

Carter-heater (230V) Trillingsdempers op pers- en zuigleiding Kijkglas (flare) + Filterdroger (flare) Duo-pressostaat.

Refflex capillair.

Schräderaansluiting voor winterregeling Aansluiting zuig- en vloeistof rechtstreeks op koperen buis, de kranen moeten niet meer gedemonteerd worden.

Lekdichtheidstest (48 u).

Gevacuumeerd en onder stikstofdruk geleverd.

Zuigleiding en vloeistofafscheider (geïsoleerd).

Motortemperatuur-beveiliger (Kriwan)

Opties:

• Traploze winterregeling • Olieafscheider • Vloeistofafscheider

www.heynen-cool.com

Membre of:

inside news

roaDSHow atlantic Belgium

WIE ZIJN WIJ ?

Het wordt een traditie, de jaarlijkse roadshow waarmee Atlantic Belgium de baan optrekt om enerzijds installateurs en voorschrijvers te laten kennismaken met het uitgebreide productengamma van Atlantic, maar anderzijds ook om dieper in te gaan op de technologie en de toepassingen van de warmtepompen.

Atlantic heeft voor zichzelf het

tieprogramma 2020 te behalen.

len leveren, maar ook advise-

ambitieniveau met duurzame

Naast het isoleren van daken en

ren om een antwoord te vinden

oplossingen hoog gelegd. Naast

enkel glas te vervangen door iso-

op de vragen die er werkelijk toe

het kunnen aanbieden van per-

lerend glas, vormt het bannen

doen: een monovalente of een

formante toestellen is sensibili-

van verouderde verwarmings-

hybride oplossing? Hoe bepaal

sering en informatieverspreiding

ketels een van de belangrijk-

ik het vermogen van de warm-

een tweede voorwaarde om dit

ste aandachtspunten. tijdens

tepomp in functie van de warm-

doel te bereiken. De roadshows

de roadshows van Atlantic Bel-

tevraag en het type radiatoren?

spelen hierin een belangrijke rol.

gium bleek zeer duidelijk dat dit

Welke parameters heb je nodig

thema leeft en de sector vra-

voor een correct dimensioneren

tegen 2020 moeten er in ons

gende partij is voor adequate

van een hybride warmtepomp-

land nog twee miljoen woningen

informatie. De opkomst in som-

installatie? Wat is een bivalen-

worden gerenoveerd, waarvan

mige locaties was zo groot, dat

tiepunt en wat is de rol ervan?

minimaal 800.000 verwarmings-

de presentaties werden ontdub-

Hoe bereken je dit punt? Wat is

ketels onder handen moeten

beld. “50 tot 70 deelnemers in

de reële besparing en welke fac-

worden genomen om de doel-

één zaal is niet waar we naar

toren hebben een impact op het

stellingen uit het Energie-renova-

streven met onze roadshow”,

verbruik van de warmtepomp?

vertelt Nikolas Nowakowski,

Wat zijn de voordelen voor de

technical Department manager

installateur bij het plaatsen van

bij Atlantic Belgium. “Vooral

een hybride oplossing? Hoe kan

het thema hybride warmtepom-

de installateur zijn klant overtui-

pen op gas of stookolie oogstte

gen om voor een hybride-oplos-

veel interesse. Atlantic Belgium

sing te kiezen? De deelnemers

is de bevoorrechte partner voor

aan onze roadshows kregen een

de installateur om bij zijn klan-

antwoord op al deze vragen en

ten op een eenvoudige manier

zijn gewapend voor het correct

een warmtepomp te integreren

dimensioneren van een warmte-

in een bestaande woning met

pomp in een hybride-oplossing.”

AL 40 JAAR MARKTLEIDER OP HET GEBIED VAN VERHUUR VAN AIRCONDITIONING, VERWARMING, ONTVOCHTIGING EN VENTILATIE AAN DE ZAKELIJKE MARKT Met onze producten en diensten ondersteunen wij onze klanten bij de uitdagingen die zij in de dagelijkse praktijk tegenkomen. Of het nu gaat om een geplande situatie of een noodgeval, wij zorgen ervoor dat het zo snel, deskundig, professioneel en kostenbesparend mogelijk wordt opgelost.

AIRCONDITIONERS

CHILLERS

een minimale investering. We kunnen niet alleen de toestel-

¢ www.atlantic-belgium.be

nieuwe weBSite

tie, ontwerpadviezen, overzich-

snel en efficiënt hun projectbe-

Ke fiBertec

ten, download mogelijkheden en

stekken kunnen overnemen.

een pagina waar de adviseurs

ook zijn in de nieuwe web-

KE fibertec, specialist voor het

site social media AlS twit-

leveren, monteren, onderhouden

ter. linkedin en facebook geïn-

en reinigen van textiele luchtver-

tegreerd. Daarnaast hebben

deelslangen, heeft een geheel

bezoekers de mogelijkheid

vernieuwde inspirerende website

verschillende zaken, zoals de

gelanceerd. Hier vindt de instal-

nieuwsberichten via de social

lateur alle informatie om met

media kanalen te delen.

BOILERS

24/7 SERVICE

textiele luchtkanalen een tochtvrij binnenklimaat te creëren. De website zit boordevol informa-

¢ www.ke-fibertec.nl

0800 15010

andrewssykes.be

co o l & co mf or t i 13

Algemene vergadering UBF-ACA op 20 november ‘13

u Salons Waerboom

De jaarlijkse algemene vergadering van de beroepsfederatie UBF-ACA vindt plaats op 20 november ’13. Tijdens de vergadering zal UBF-ACA zijn 65ste verjaardag vieren. Voor deze gelegenheid wordt uitgeweken naar Salons Waerboom in Groot-Bijgaarden, een unieke setting makkelijk bereikbaar langs de E4O en met voldoende parkeergelegenheid.

Tijdens de algemene vergadering (zonder verkiezingen) zullen de verschillende werk-

groepen een overzicht geven van hun activiteiten en projecten. Wil je weten waarmee je beroepsfederatie bezig is en wat er op je zal afkomen, wees er dan zeker bij.

Volgens traditie kunnen de aanwezigen ook nu weer rekenen op een originele én bruikbare attentie. Welkom vanaf 15u30, begin algemene vergadering om 16u. u www.ubf-aca.be

Historiek van de federaties van de Koude in België UBF-ACA viert dit jaar zijn briljanten verjaardag (65 jaar). Een unieke gelegenheid om terug te blikken op de historiek van een beroepsfederatie die sinds 1998 de Koninklijke titel mag dragen.

In 1921 wordt de eerste Belgische federatie gesticht die zich bezighoudt met de koude, namelijk de Beroepsvereniging van de Koude. Deze organisatie is aangesloten bij de Federatie van de Voedingsnijverheid van België en verenigt de uitbaters van koelstapelhuizen en ijsfabrieken, de fabrikanten van ijs aan de kust en de fabrikanten van ijsroom en diepvriesproducten. Een jaar later wordt een academische groep die het best kan vergeleken worden met het Internationaal Instituut van de Koude in Parijs, gesticht. In 1945 wordt deze vereniging grondig hervormd en levert belangrijke inspanningen om waardevolle voordrachten voor de koudesector te organiseren in Fabrimetal en in Ravenstein.

De Belgische Syndicale Kamer voor Koeltechniek wordt in 1932, als uitvloeiing van de Handelskamer van Brussel, gesticht.

Deze organisatie houdt zich voornamelijk bezig met de economische vraagstukken. COFRIGO verenigt de fabrikanten (leden van Groep XIII-5 van Fabrimetal) en VOFPH (Vereniging der Onafhankelijke Frigoristen – Plaatsers – Herstellers) verenigt al de onafhankelijke frigoristen, die alleen werken of worden geholpen door enkele medewerkers.

Kort na de oorlog worden twee organisa-

14 I c o o l& co mf o rt

ties gesticht die zich op wetenschappelijk niveau bezighouden met de koude: het Belgisch Centrum voor Wetenschappelijke en Technische Studie van professor Van Itterbeek en ingenieur Mynck en CEREF van Foulon. CEREF is gespecialiseerd in opzoekingen voor de toepassing van de koude in de voedingsnijverheid en is gevestigd in het Nationaal Landbouwkundig Instituut van Gembloux.

Voor de eerste echte beroepsfederatie, en dus met recht en rede officieel de eerste voorganger van UBF-ACA, is het wachten tot 1948 met de oprichting van BVF (Belgische Vereniging der Frigoristen) die alle frigoristen verenigt en aangesloten

is bij COFRIGO en VOFPH. Het bloeiend bestaan van de BVF bewijst dat er noodzaak was voor meer aandacht voor de verschillende vakgebieden van het beroep.

In 1982 opent BVF de deuren voor de luchtbehandeling en past hiervoor de benaming aan tot Belgische Vereniging voor Koude en Luchtbehandeling. Uiteindelijk in 1997 neemt de organisatie haar huidige tweedelige naam UBF-ACA aan waarmee duidelijk wordt gemaakt dat de beroepsfederatie twee belangrijke groepen vertegenwoordigt, namelijk de koeltechniekers in UBF (Unie der Belgische Frigoristen) en de climaticiens – de nieuwe benaming voor de vaklui uit de klimatisatie – in ACA (Air Conditioning Association). In 1998 viert de vereniging haar 50ste verjaardag en wordt hiervoor vereert met de Koninklijke titel. De nieuwe naam wordt Koninklijke Belgische Vereniging voor Koude en Luchtbehandeling.

Binnen UBF-ACA wordt in 2005 de afdeling S&T (Science & Technologie) opgericht na de fusie met BVK (Belgische Vereniging voor Koeltechniek) en in 2008 wordt WPAC (Warmte Pomp(e)A Chaleur Associatie) opgericht, een gemeenschappelijk overlegplatform voor de fabrikanten en importeurs van warmtepompen binnen de afdeling B2 – Luchtbehandeling. u www.ubf-aca.be

u Refrigeration, Edition belge de la

Revue pratique du Froid - 1950

Betaalbare luxe

voor veel comfort

Haal nu úw Midea warmtepomp in huis!

Midea is wereldwijd één van de grootste producenten van kwalitatief hoogstaande producten voor een aangenaam en gezond binnenklimaat.

Ontdek de Midea pluspunten

1| 2| 3| 4|

De Midea warmtepompen bieden u een optimaal comfort.

Koelen en verwarmen met één apparaat.

De Midea warmtepompen werken fluisterstil.

Een lage energiekost met de warmtepompen van Midea.

www.climacon.be

climacon PANTONE REFLEX BLUE C 80%

Kruinstraat 4 - 9160 Lokeren - T: 09 337 87 77 - F: 09 337 88 70 Website: www.climacon.be - E-mail: info@climacon.be

Elyci Met Elyci Online – het softwarepakket voor de HVACR-sector dat door UBF-ACA werd opgesteld – kan het koeltechnisch installatiebedrijf de gegevens van zijn koeltechnische, airconditioning, en warmtepompinstallaties verzamelen en analyseren, de koelmiddelboekhouding controleren en bijhouden, lek- en druktestcertificaten opmaken, opvolgen en klasseren, en onderhoudsfiches opmaken. De opstelling van de software is volledige gebaseerd op de onderhoudsboeken van UBF-ACA en voldoet aan alle federale wetgevingen met betrekking tot koeltechniek, maar houdt eveneens rekening met de gewestelijke wetgevingen en eisen in deze materie. Hierdoor wordt Elyci door alle overheden en controle-organismen erkend. De Elyci software is tweetalig Nederlands /

Frans waardoor gemakkelijk van de ene taal naar de andere kan worden overgeschakeld. Belangrijk is dat de Elyci software draait op twee krachtige servers (één in de VS en één in Denemarken), waarvan dagelijks een backup wordt gemaakt waardoor er absolute zekerheid bestaat over de bewaring van de gegevens. De gebruiker kan 24u/24 zijn gegevens opvragen.

“Met het elektronische logboek Elyci werd na maanden intensieve arbeid, uitgebreide testperiodes en voortdurend sleutelen aan de lay-out en de gebruiksvriendelijkheid een softwarepakket op de markt gebracht dat het leven van de koeltechnieker eenvoudiger maakt”, vertelt Linda Buddaert, secretaris-generaal van UBF-ACA. “Met Elyci - of voluit ELog Your Cooling Installation - hebben we veruit het meest volledige en performante elektronische logboek voor koeltechnische installaties en warmtepompen ontworpen. Bij de ontwikkeling hebben we vastgehouden aan onze principes: het is een programma dat is ontwikkeld in nauwe samenwerking en in opdracht van de sectorvereniging UBF-ACA en dus de positie van de koeltechnische installateur centraal stelt. Dit betekent dat één van de constante aandachtspunten bij de ontwikkeling van het programma de daadwerkelijke meerwaarde voor de installateur was.”

Concreet, wat kan Elyci betekenen voor de koeltechnieker? Linda Buddaert: “Doordat Elyci een samenbundeling is van de papieren versies van de logboeken voor

Studiedag UBF-ACA tijdens Climatechno Op vrijdag 11 oktober ’13 tijdens de tweede dag van de vakbeurs Climatechno in de Brabanthal in Leuven zal UBF-ACA een studiedag over koeling gerelateerd aan energie organiseren.

Verschillende thema’s waarin energiebesparing en milieu centraal staan, zullen aan bod komen. Ook CO2 zal ruim

16 I c o o l& co mf o rt

worden behandeld door diverse sprekers uit binnen- en buitenland.

Deelname aan de studiedag is gratis, maar vooraf registreren via www.climatechno.be is verplicht. u www.climatechno.be

koel-, airconditioning- en warmtepompinstallaties betekent dit dat je er al zeker de lektesten, de druktesten, de onderhoudsfiches en de koelmiddelboekhouding in terugvindt. Doordat het logboek elektronisch wordt bijgehouden, kan de koeltechnische installateur het logboek van op zijn eigen kantoor raadplegen, bijvoorbeeld om de datum van het laatste onderhoud of bijvulling van koelmiddel na te gaan. Bovendien kan niet alleen de installateur het logboek raadplegen. In het programma zijn er drie types van toegang voorzien: voor het installatiebedrijf, voor de technisch verantwoordelijke van de installatie en voor de klant. Aan elke toegang zijn privileges gekoppeld. De koelmiddelboekhouding van de installatie krijgt automatisch een update als de installateur ingeeft dat hij tijdens het onderhoud of een herstelling koelmiddel heeft toegevoegd. Op basis hiervan worden ook de lekverliezen berekend en indien nodig een alarmsignaal verspreid. Van zodra er een periodiek onderhoud nodig is, worden de installateur en de klant hiervan verwittigd. Geen gevaar meer om een onderhoudsbeurt uit het oog te verliezen… en dus minder omzet te draaien.”

Voor meer informatie of een demo van Elyci, contacteer UBF-ACA. u www.elyci.be u www.ubf-aca.be

Zorg dat u wél

BESCHERMD bent.

Certificeer uw bedrijf Risico’s nemen behoort tot het ondernemerschap en heeft al heel wat bedrijven gevormd tot bijzonder succesvolle ondernemingen. Het is evenwel zaak om steeds het hoofd koel te houden en geen onverantwoorde risico’s te nemen die het voortbestaan van de firma in gevaar kunnen brengen.

Het vergt een minimum aan tijd en inspanning, maar zorgt ervoor dat u als gecertificeerd bedrijf voortaan op een legale manier

koelinstallaties

kan

plaatsen.

Om u te helpen het cerfticeringsproces vlot te doorlopen heeft UBF-ACA een online-module (www.ubf-aca.be/cert) gecreëerd die u begeleidt bij alle

Chantraineplantsoen 1 | 3070 Kortenberg T +32 (0)2 215 18 34 | F +32 (0)2 215 88 78 info@ubf-aca.be | www.ubf-aca.be

www.creatief.be

stappen van de certificering.

iiiiiiiiiiiiiiii b e u r s n i e u w s

Air Expo 2013

Op dinsdag 23 april ging de 16de

”

Met tien specialisten uit hun specifiek vakgebied,

editie van het netwerkevent Air Expo

creëren we een high level netwerkevent voor de deel-

door. Het concept is gekend: enkele

nemende bedrijven en hun klanten en zakenpartners.

bedrijven uit de HVACR-sector die geen rechtstreekse concurrentie vor-

Gerry de Wit, voorzitter van Air Expo i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii

men, nodigen hun klanten uit op een originele locatie, waar ze worden verwend met culinaire hoogstandjes en een muzikaal optreden. Dit jaar was

zijn namelijk vooral eindbeslissers of ze spelen een belangrijke adviserende rol, zowel uit de overheid, de industrie als commerciële bedrijven.

het niet anders.

D

at er aan het concept van Air Expo nog geen sleet is gekomen, bewees de jongste editie. Er kwamen namelijk drie nieuwe exposanten de bestaande ‘harde kern’ vervoegen: Rf-t (brandwerende producten), Viessmann, (verwarmingssystemen) en Wilo (pompen en pompsystemen voor gebouwen, waterbeheer en industrie).

Samen met Camfil (filters en schone-luchtoplossingen), CoolingWays (klimatisatiesystemen), Grada (stalen en aluminium roosters), Johnson Controls (industriële en HVAC-oplossingen), Munters (luchtbehandelingskasten), Rucon (ventilatoren voor HVAC en industrie) en Testo (elektronische meetapparatuur) een bundeling van krachten waaruit ongetwijfeld een resem veelbelovende contacten zijn gelegd. De bezoekers

18 I c o o l& co mf o rt

Air Expo trekt graag het land rond zodat telkens weer een nieuwe locatie kan boeien. Dit jaar was het weer de beurt aan Brussel en werd er neergestreken in de Wild Gallery in Vorst, de voormalige hoofdzetel van de Diamant Boart. Dit art deco-gebouw uit 1902 met zijn post-industriële architectuur doet denken aan de grote kunstgalerijen uit New York. “Deze setting stimuleert tot inspiratie”, vertelt Gerry de Wit, voorzitter van Air Expo. “Met tien specialisten uit hun specifiek vakgebied, creëren we een high level netwerkevent waar de deelnemende bedrijven hun klanten en zakenpartners uitnodigen om in een ongedwongen sfeer hun relatie verder uit te bouwen. Bovendien brengen we de deelnemende bedrijven ook in contact met de klanten van de andere deelnemers, zonder dat die laatste moet vrezen dat hij zijn klanten verliest want rechtstreekse concurrenten worden geweerd.”

Dat Air Expo alles in het werk stelt om een bijzonder sfeer te creëren voor de aanwezigen, mocht ook dit jaar weer blijken. Niet alleen waren de dranken en spijzen weer een schot in de roos, maar ook de coverband Domino bracht de ruim 400 aanwezigen in hogere sferen door al wandelend door de zaal klassieke hits en leuke meezingers te brengen. Air Expo 2013: geslaagd met onderscheiding! n www.air-expo.be

Waarom kiezen voor een ventilatiesysteem van Zehnder ?

Verwarming

Koeling

Ventilatie

Luchtfiltering

Samsung Electronics is wereldwijd marktleider op vele gebieden, variërend van monitoren en TV’s tot mobiele telefoons en geheugenchips. Via innovatieve en betrouwbare producten laat Samsung de wereld kennis maken met fantastisch nieuwe mogelijkheden.

Zo ook op het gebied van klimaatbeheersing.

Duurzaam verwarmen met een warmtepomp AR09FSSKABEN /AR09FSSKABE

X

SEER

Wij geven u 10 redenen: 1

Meer dan 75 jaar ervaring

2

Ventilatiesystemen C en D Residentieel en niet-residentieel Nieuwbouw en renovatie

SCOP

A +++ A ++ A+ A B C D

A+++

A +++ A ++ A+ A B C D

kW 2,5

3

Het grootste aanbod ventilatie-units D van 150 tot 6000 m3/h

4

Hygiënisch, geluidsdempend en uniek luchtverdeelsysteem

5

SEER 8,5 kWh/annum

103

SEER

A+++ A++ A

kW 2,5

2,5 4,6 758

SCOP 5,7 kWh/annum

612

2,5 3,8 1382

A +++ A ++ A+ A B C D

kW 3

SEER 7 kWh/annum

17

56 dB

60 60 dB ENERGIA · ЕНЕ

626/2011

РГИЯ · ΕΝΕΡΓΕ

ΙΑ · ENERGIJA

62 · ENERGY · ENE

RGIE · ENERGI ENERGIA · ЕНЕ

EPB conform

626/2011 DB68-03434A

6

Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding

Met een totaaloplossing van Samsung klimaatbeheersing is

7

Zehnder Helpdesk

dat mogelijk! U kunt uw woning, winkel of kantoor verwar-

8

Projectondersteuning en EPB ventilatierekentool

9

Technische training via de Zehnder Academy

10 Zehnder biedt totaaloplossingen voor ventilatie, verwarming, koeling en luchtzuivering

men, ventileren en koelen met één duurzaam warmtepomp systeem. Op zeer energiezuinige wijze! Onze uitgebreide bedieningssystemen, waarmee u het systeem via de smart wifi applicatie op afstand kunt bedienen, zorgen daarnaast

Zehnder staat garant voor een duurzaam en gezond binnenklimaat.

voor ultiem gebruikersgemak.

Nieuwe data najaar 2013 Zehnder Academy www.zehnder.be

Naast leverancier van kwalitatief hoogwaardige Samsung klimaatbeheersingssystemen is Ambrava een volwaardig partner, die continue toegevoegde waarde levert bij haar product. Zij ondersteunt u met haar kennis en kunde, producttrainingen en een ruime voorraad goederen. Vandaag besteld, morgen geleverd!

www.samsung-klimaat.be

РГИЯ

iiiiiiiiiiiiiiii B e U r s n i e U w s

Moeten de klassieke bouw- en woonbeurzen hun aantal bezoekers door de wat mindere economische toestand met spijt in het hart zien terugvallen, dan kan PassiveHouse – dit jaar al aan de twaalfde editie toe – alleen maar tevreden zijn door de toenemende aandacht van zowel de bouwsector als de particulieren voor passiefhuizen. Op de beursvloer brachten 135 exposanten duidelijke oplossingen rond zeer energiezuinig, passief en nulenergie bouwen en verbouwen.

P

assiefhuizen zitten duidelijk in de lift. eigenaars en potentiële bouwers zijn het beu om elke maand opnieuw te worden geconfronteerd met prijsstijgingen of toevoerproblemen voor hun energie. Dit bleek ook duidelijk op de voorbije Batibouw, waar energie-efficiënte ontegensprekelijk één van de belangrijkste thema’s vormde, en dit bij exposanten én bezoekers. Maar het bleef maar een thema binnen een groter geheel. tijdens de beurs PassiveHouse – waar sinds 2006 het Passiefhuis Platform/ Plateforme Maison Passive volop de schouders onder zet – staat alles in het teken van energie-efficiëntie! thermic solar, warmtepompen en warmtepompboilers, fotovoltaïsche panelen, ventilatie met warmteterugwinning, sandwich bouwpanelen, blower door test en gebouwautomatisatie zijn maar enkele bouwaspecten die samen de oplossing vormen. “PassiveHouse brengt vraag en aanbod samen”, aldus Peter Dellaert. “En dit doorheen het volledige bouwproces van planning over ruwbouw tot afwerking: architect, stu-

20 i c o o l& co mf o rt

diebureau, aannemer, installateur, adviseur, luchtdichtheidsmeter, fabrikanten en importeurs, enz. een uitgebreid programma lezingen ondersteunt de beurs, specifiek toegespitst op enerzijds de vakmensen en anderzijds de particulieren. Thema’s die aan bod kwamen, waren onder meer bouwdetails, ventilatie en de aanpak van een renovatie. PassiveHouse heeft immers een maatschappelijk doel en wil meer bieden dan een klassieke beurs. ons doel is het energiezuinig bouwen en verbouwen te ondersteunen. een ander gesmaakt beursonderdeel waren de bewonerspanels, waar gezien die zelf in passiefhuizen of nulenergiewoningen wonen, hun ervaringen delen en tips & trucs meegeven met kandidaat-bouwers.” een recent onderzoek van Bouwunie wees uit dat een meerderheid van aannemers steeds meer vragen met betrekking tot energiezuinig bouwen krijgt voorgeschoteld. De vraag is dus niet meer of de klant energiezuinig wel bouwen of verbouwen, maar wel hoever hij daarin wil gaan! trouwens, binnen het energiebeleid van het Brussels

”

PassiveHouse brengt

vraag en aanbod samen, en dit doorheen het volledige bouwproces van planning over ruwbouw tot afwerking.

Peter Dellaert , Passiefhuis-Platform i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i Hoofdstedelijk gewest werd het akkoord Passief 2015 ondertekend, waarmee vanaf 2015 alle nieuwbouw passief moet zijn. De Vlaamse en Waalse overheden lopen nog achter, maar het is duidelijk dat de duurzame bouwer nu al actief de markt afschuimt voor zijn energiezuinige bouwplannen. n www.passivehouse.be

AIRCONDITIONING

luchtgekoelde koelmachine met MCHE 30RBS(Y)

Voordelen MCHE (Micro Channel Heat Exchanger): ■ 40% tot 50% minder koudemiddel ■ 10% lichter in gewicht ■ Zeer laag geluidsniveau ■ Geschikt voor corrosieve omgeving ■ Eenvoudig schoonmaken ■ Uit voorraad leverbaar

www.carrier.be

Carrier introduceert de nieuwe 30RBS(Y) luchtgekoelde koelmachine uitgevoerd met een condensorbatterij die volledig is vervaardigd van aluminium. Door gebruik te maken van deze zogenaamde Micro Channel Heat Exchanger biedt de 30RBS(Y) een verbeterde algehele prestatie, tezamen met topkwaliteit, betrouwbaarheid en klantenservice waar Carrier om bekend staat.

Trefpunt voor de HVACR-sector

C

limatechno, dé tweejaarlijkse vakbeurs voor de HVACR – sector belooft een succes te worden.

Een tachtigtal exposanten zorgt voor twee overvolle hallen met innovatieve producten. Een mooi aanbod voor zowel installateur, consultancy en industriële eindklanten. Ook de beroepsverenigingen dragen hun steentje bij met leerrijke workshops.

Ubf – Aca heeft het over koeling gerelateerd aan energie. Diverse sprekers uit binnen – en buitenland hebben het ondermeer over CO2. Niet te missen dus voor elk bedrijf met een grote koelingbehoefte.

Wpp (Ode Vlaanderen) organiseert een lezing over de warmtepomp in renovaties.

Ventibel zal een rondetafelgesprek houden en debatteert met verschillende men-

22 I c o o l& co mf o rt

sen uit schoolgemeenschappen, overheid en de ventilatiesector over de luchtkwaliteit in schoolgebouwen.

VENTILATIE IN SCHOOLGEBOUWEN

Donderdag 10 oktober 2013 van 13u30 tot 15u30 (Organisatie Ventibel) Exclusief voor architecten, ing.-studiebu-

PRAKTISCHE INFO Wanneer Donderdag 10 oktober 2013: 10.30u - 22u (nocturne) Vrijdag 11 oktober 2013: 10.30u – 19u

& TRICS

Waar Brabanthal Leuven - Haasrode Brabantlaan 1 3001 Leuven-Haasrode

Donderdag 10 oktober 2013 van 16u30 tot 18u30 (Organisatie WPP)

Parking is gratis.

KOELING & ENERGIE

u www.climatechno.be

reaus, overheid & schoolgemeenschappen

WARMTEPOMP IN RENOVATIES, TIPS

Vrijdag 11 oktober 2013 van 09u tot 16u (Organisatie UBF-ACA))

Climatrix

Heatlink

Refritec

ACB Airconditioning

Coolant

Intercool - Toshiba

Reznor

Accubel

Ctc

Interalu

Rimar International

AFM

Daikin

Isobar

Rivacold

Air Trade Centre

Delta Technics

Isocab

Rosenberg

Aircomponents.be

Delta Temp

Johnson Controls / York

Samsung

Aircool

De Rigo Refrigeration Belux

KAHO St. Lieven

Sortimo

Airvent

Dimplex

KE-Fibertec

Spirotech

Andrews Sykes

Domestibel

Lesage

Stiebel Eltron

Astena

Ecoclima

LG

Teko

Atlantic Belgium

Ecoscience

Linum Europe nv

Testo

Aucxis

ECR

Linum-Fermod

Thercon / General

Benvitec

Fl. Heynen & C째

Manpower Belgium

Thermoduct

Bitzer

Flamco

Mastercool Europe

Ubbink nv

Brenntag

Frigro

Matcool

Van Marcke nv

Bureau Veritas

Gaf nv

Mitsubishi Electric

Ventiline

Cafca

Georg Fischer

Mitsubishi Heavy Industries

Viessmann

Celsius Group nv

Grada International

Nathan Import/Export nv

Vulkan Benelux

Climacon

Gram

Orange Climate Group

Wijbenga bv

Climalife

haier

Packo inox nv

Climapac

Heatcraft

Panimpex

EXPOSANTEN

co o l & co mf or t I 23

A . P S.13 01 _ K-VA R I S P E E D -I Q _ B L . N L //

NEW ECOLINE VARISPEED

EENVOUDIGE EFFICIËNTIE? DE INTELLIG ENTE OPLOSSING.

Het aanhoudende succes van de BITZER intelligente compressoren is begonnen met de NEW ECOLINE VARISPEED serie. Haar geïntegreerde, zuiggasgekoelde frequentie regeling verlaagt de energiekosten aanzienlijk en levert een betrouwbare en effi ciënte functionering, zelfs bij hoge omgevingstemperaturen. Bovendien kan deze uitvoerig geteste BITZER compressor-serie eenvoudig en snel in gebruik genomen worden en bevat ze onderhoudsvrije frequentieregelaars. Kom meer te weten over onze producten via www.intelligent-compressors.com

> R e p o rtage

EHPA Ready today for tomorrow In de prestigieuze en inspirerende Solvay bibliotheek, niet toevallig in de schaduw van het Europees Parlement en de kantoren van de Europese Commissie, organiseerde EHPA (European Heat Pump Association) op woensdag 15 mei de zesde editie van het

“K

omt hernieuwbare energie ter sprake, dan komt al te vaak zowel de overheid als de consument niet verder dan groene stroom uit fotovoltaïsche zonnepanelen”, vertelt Karl Ochsner, voorzitter van EHPA. “Verwarming en koeling worden meestal stiefmoederlijk behandeld. Onterecht, want er is precies op dit vlak een grote nood… en dus een belangrijke energiewinst te halen. Waarom blijft men toch nog zo hardnekkig vasthouden aan fossiele brandstoffen? Waarom geldt voor gebouwen niet dezelfde evolutie als met locomotieven: eerst steenkool, daarna diesel of stookolie en tenslotte elektriciteit? Laat ons toch niet vergeten dat warmtepompen de enige duurzame oplossing vormen voor verwarmen én koelen. Biomassa wordt vaak naar voor geschoven als duurzame verwarmingsalternatief voor de toekomst, maar dit vormt geen oplossing voor koelen. Daartegenover staat ook nog dat studies aantonen dat de vraag naar koeling voortdurend stijgt, wat onder meer te wijten is aan de verbeterde bouwkundige eigenschappen bij nieuwbouw.”

Thomas Novak, secretaris-generaal van EHPA, geeft een overzicht van de Europese warmtepompmarkt. Het is een boodschap die mixed emotions oproept. “In 2012 werden er 725.429 warmtepompen geplaatst in de 21 EU-lidstaten waarvan we over de data beschikken. Dit is een indrukwekkend aantal, maar helaas is dit een daling met 9%

tegenover 2011. Deze daling valt bijna volledig op het conto van de lucht/lucht-warmtepompen, terwijl lucht/water en geothermie quasi stabiel zijn gebleven. Heuglijk nieuws is ook de voortdurende stijging van warmtepompboilers. De voorbije vier jaar verkiezen steeds meer Europeanen een warmtepompboiler voor de productie van hun sanitair warm water: 29.050 in 2009, 38.558 in 2010, 48.494 in 2011 en 58.185 in 2012.

We verwachten ook dat deze stijging zich zal blijven verderzetten, want steeds meer installatiebedrijven uit verschillende sectoren zetten de stap naar warmtepompen.”

EHPA Heat Pump Forum. Doorheen de jaren is dit event uitgegroeid tot hét platform waar de Europese Unie, warmtepompfabrikanten en –experts, nationale en internationale organisaties elkaar ontmoeten en ideeën, kennis en ervaring uitwisselen. Dat dit soms wel eens aanleiding geeft tot een pittige discussie rond de EUbeleidsontwikkelingen waar technologie, rendement en milieu met elkaar botsen, draagt alleen maar bij tot het

Om steeds meer warmtepompen op de markt te krijgen, heeft EHPA een lijstje met wensen klaar. Zo wordt gevraagd dat de bestaande Europese wetgeving strikt wordt uitgevoerd, zoals EPBD (Energy Performance of Buildings), RES (Renawable Energy Sources) en EED (Energy Efficiency Directive). Duurzame verwarming en koeling moeten prominent aanwezig zijn in de Europese richtlijnen. Er moeten duidelijke doelstellingen per sector worden vastgelegd. Op de eerste plaats moet dit gebeuren voor de verwarmingssector, want zo zal het meteen voor iedereen duidelijk worden waar er nog grote energiewinsten te halen zijn. EHPA vraagt ook dat er meer onderzoeksprogramma’s worden opgestart. “Op een dag zal elektriciteit wellicht 100% groen zijn”, aldus Thomas Novak, “met als rechtstreeks gevolg dat dit ook het geval zal zijn voor warmtepom-

succes van het forum.

pen, de enige technologie voor verwarming en koeling die geen andere energie vereist.

De industrie is vragende partij en wil graag zijn bijdrage leveren tot een duurzame toekomst. Aan de Europese Commissie vragen we ook nog om praktische microdata ter beschikking te stellen waarin onder meer een opsplitsing wordt gemaakt in de verwarmings- en de koelbehoeften. Een typische zwarte vlek is de koelbehoefte in commerciële toepassingen in Noord-Europa. Vroeger ging men ervan uit dat deze vraag bijna onbestaande was, maar door de nieuwe bouwmethoden ontstaat er ook in Noord-Europa een stijgende vraag naar koeling, zelfs bij lage buitentemperaturen.” co o l & co mf or t I 25

> r ePo rTAg e

De europese Commissie heeft wel oren naar de wensen van eHPa, maar houdt ook vast aan de eigen agenda met drie objectieven: duurzaamheid, de energiebevoorrading verzekeren en het competitieniveau verhogen.

“Duurzaamheid beteken onder meer de Co2-uitstoot verminderen, het energieverbruik verlagen en steeds meer alternatieve energiebronnen aanspreken”, legt Marie Donnelly van DG Energy uit. “De energiebevoorrading in de europese Unie verzekeren eist onze aandacht omwille van twee redenen: vooreerst baart de eindigheid van de fossiele brandstoffen ons terecht zorgen, maar daarnaast wil europa voor zijn energiebevoorrading ook niet afhankelijk zijn van regio’s die om economische of politieke redenen niet altijd even betrouwbaar zijn. Het competitieniveau verhogen vertaalt zijn in dalende energiekosten voor de europese industrie waardoor de bedrijven sterker staan op de wereldmarkt, maar daarnaast kan de groene economie ook vele duizenden jobs creëren.”

“Europa zit ogenschijnlijk op de koers om de 20-20-20-doelstellingen te halen, maar er is geen enkele ruimte om onze inspanningen te verminderen. integendeel, volgens het huidige ritme zullen we er niet geraken, maar wel indien het aandeel duurzame energie blijft groeien. ‘Business as usual’ is geen optie! De europese 20-20-20-doelstellingen

”

Waarom blijft men toch nog zo hardnekkig vasthouden

aan fossiele brandstoffen? Laat ons toch niet vergeten dat warmtepompen de enige duurzame oplossing vormen voor verwarmen én koelen. Karl Ochsner, voorzitter van EHPA iiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i worden bevestigd in het 2030 framework. Voor europa is het voortdurend de confrontatie met enerzijds de absolute wil om voor een groenere toekomst te zorgen voor de volgende generaties maar anderzijds is het de huidige generatie die de factuur moet betalen. Binnen de eU komt hier bovenop ook nog eens de uitdaging om tot een eerlijke verdeling van de kosten onder de lidstaten te komen. Maar laat er zeker geen twijfel bestaan over de ambitie van de eU om een leidende rol te blijven spelen op het internationale forum om onze toekomst duurzamer en milieuvriendelijker te maken.” iedereen weet dat europa volop werkt aan nieuwe richtlijnen en wetten waarbij milieuschadelijke en energieverslindende energiebronnen zo veel mogelijk worden geweerd. Voor heel wat partijen moet sterk worden ingezet op warmtepompen, thermic solar en geothermie om de nobele doelstellingen te halen. “Verkeerdelijk wordt nogal gemakkelijk opgeworpen dat Europa zichzelf buiten de markt plaatst door zichzelf strenge eisen op te leggen”, aldus Josche Muth, secretaris-generaal van EREC (European Renewable Energy Council). “Dit wordt almaar minder waar. ook in de andere werelddelen maakt men zich steeds meer zorgen om het milieu en worden eisen gesteld aan de energie-efficiëntie en de Co2-uitstoot. Met deze verplichtingen motiveert de overheid wereldwijd de industrie om me nieuwe technologieën op de markt te komen. europa heeft hier altijd de eerste viool gespeeld, maar die koppositie dreigen we te verliezen. We moeten een duidelijk signaal aan investeerders geven dat 2020 geen eindstation vormt maar slechts een tussenstap. Dit zal de europese groene economie een geweldige boost geven. graag geef ik nog volgende overweging mee. Het europees handelstekort bedroeg vorig jaar 150 miljard euro. Maar in hetzelfde jaar hebben we voor 388 miljard euro fossiele brandstoffen ingevoerd. Kies voor duurzaamheid en naast het milieu herstel je ook de Europese handelsbalans!” tijdens het Heat Pump forum kon er uiteraard ook niet worden voorbijgegaan aan de hele heisa rond de koelmiddelen. Rainer Jakobs van iZW e.V. (information Centre on Heat Pumps & Refrigeration) beklemtoonde nog eens dat het ideale koelmiddel niet bestaat. “Je moet telkens opnieuw een afweging maken tussen de voor- en nadelen, en dit voor de fysische, thermodynamische, chemische, fysiologische, economische en ecologische eigenschappen. een ogenschijnlijk milieuvriendelijk koelmiddel met een laag rendement en daardoor energieverslindend kan bij de eindafrekening toch niet zo milieuvriendelijk zijn!” n www.ehpa.org

thomas novak eHpa

rainer Jakobs iZw e.v.

26 i c o o l& co mf o rt

Karl ochsner eHpa

marie Donnelly Dg energy

FANATIEK IN SLIMME TECHNIEK

Double Flux luchtverdeelrooster

Airjet module

Comodair

Airjet

Combirooster

uniek comfort bij koelen en verwarmen De hoge kwaliteit, vermogensopbouw en energieefficiëntie van GENERAL lucht/lucht warmtepompen zijn onbetwist. De nieuwe Comodair stelt een nieuwe norm op het vlak van luchtverdeling en biedt het allerhoogste comfort, zowel voor koeling als verwarming. Het systeem geleidt verse lucht en verspreidt de koude of warme lucht optimaal, zonder hinderlijke tocht of zoemgeluiden. De Comodair garandeert tevens een unieke comfortgarantie volgens de kwaliteitsnorm NEN-EN ISO 7730 (A-comfort in verwarming en koeling).

Verblijfszone of comfortzone

CLIMATECHNO ACTIE*: Nevada ‘i’ 2+1 gratis Bezoek ons tijdens Climatechno, bestel 2 Nevada ‘i’ sets en wij leveren er gratis een 3de set bij! Bovendien maakt u kans om een heel weekend met een Tesla electric roadster te rijden*. *De actie geldt exclusief op bestellingen op de Thercon stand tijdens Climatechno (10-11 okt). Uit de bestelbonnen wordt iedere avond tijdens de beurs 1 winnaar voor het Tesla weekend geloot.

distributed by

Thercon nv I showroom I Kontichsesteenweg 52 I 2630 Aartselaar I Tel.: 03/451 24 24 I www.generalbenelux.com

Crédits Photos : © Tecumseh - © Thinkstock - © Héloïse Peyre, Jean-Philippe Darbois.

commerciële koeling

SILENSYS® Cold Chain Forum 23/10 - 24/10 - Stand C17 Grande Halle de la Villette, Paris Silensys® Nieuwe Generatie, het eerste koelaggregaat dat stilte en prestaties combineert.

Deze gloednieuwe SILENSYS®-generatie is leverbaar in 3 compressortechnologieën.

• Geluid - stiller: reductie van het geluidsniveau tot ten minste 50%.

• Installatie en onderhoud: het kan niet eenvoudiger. Inhoud en functies van de nieuwe koelaggregaten zijn verbeterd om de installatie en het onderhoud nog makkelijker te maken.

• Hoge energie efficiëntie: 3 compressortechnologieën uitgevoerd met Zuiger, Rotary en Scroll-compressor.

• Robuuster en betrouwbaarder: Silensys® koelaggregaten worden gemaakt met hoge kwaliteitsproducten voor nog meer betrouwbaarheid.

Besparingen, Prestaties, 3 Technologieën

Als stilte voldoet aan de hoogste eisen

www.tecumseh.com AP 190x134 Sil NL 2.indd 1

28/06/13 17:28

VOOR ECHTE ENERGIEBESPARINGEN, KIES AQUAREA WARMTEPOMPEN

High

efficiency heating

Boiler

Solar

refrigerant

friendly

Down to -20 ºC in heating mode

connection

panels connection

hot water

R410A

OUTDOOR TEMPERATURE

RETROFIT

SOLAR KIT

DHW

Environmentally

Domestic

* COP: energetisch rendement in verwarming. COP van 5.00 voor WH-SDF03E3E5 + WH-UD03EE5 model bij 7 ºC buitentemperatuur en warmwater in- en uitgangstemperatuur van 30 ºC en 35 ºC (volgens EN 14511-2)

Internet

TIO NA

MAXIMUM EFFICIENCY

CONTROL YOUR HEAT PUMP FROM ANYWHERE

L

Ready

COP

OP

5

Control

INTERNET CONTROL

www.aircon.panasonic.eu

Dankzij hun uitzonderlijk rendement zorgen de PANASONIC AQUAREA warmtepompen voor zeer grote energie- en milieubesparingen.

AQUAREA maakt deel uit van een nieuwe generatie verwarmings-en airconditioningsystemen die een vernieuwbaar, kosteloos beschikbare energiebron (de lucht) gebruiken voor het verwarmen en koelen van de woning en om sanitair warm water te produceren. Tot 80 % van de energie die wordt opgewerkt door een AQUAREA warmtepomp komt uit de buitenlucht zelf. Dit betekent dat voor elke kilowatt verbruikte elektrische energie, de AQUAREA warmtepompen maximaal 5.00 kW warmte-energie kunnen afleveren (COP 5.00) *. Dit is 4.00 kW meer dan een conventionele elektrische verwarming of gasketel. In de voorhoede van energie-innovatie, is AQUAREA een ‘groen’ verwarmingsen airconditioning systeem. Vanaf heden kan uw AQUAREA warmtepomp via Smartphone/Tablet bediend worden (optionele interface).

> R e p o rtage

Uitfasering HCFK in China In de wandelgangen van de UNIDO ATMOsphere Technology Summit kon Cool & Comfort Wang Yong, adjunctdirecteur van het Bureau voor Buiten-

D

e UNIDO ATMOsphere Technology Summit was de eerste conferentie die ATMOsphere mocht organiseren in samenwerking met een VNagentschap. UNIDO (United Nations Industrial Development Organization) heeft als primair doel het bevorderen, promoten en versnellen van de industriële ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Met de UNIDO ATMOsphere Technology Summit rond het thema ‘Natuurlijke oplossingen voor ontwikkelingslanden’ werden eindgebruikers, fabrikanten, academici en de overheid uit ontwikkelingslanden actief zijn in de verwarming, ventilatie, koeling, airconditioning en isolatieschuim samengebracht om praktische oplossingen te vinden voor het pragmatisch invoeren van natuurlijke koudemiddelen zoals CO2, ammoniak, koolwaterstoffen, water en lucht.

In het Protocol van Montreal zijn productie- en consumptiebeperkingen opgenomen voor de verschillende ozonafbrekende stoffen. De controlemaatregelen zijn, rekening houdend met het principe van billijkheid, verschillend voor de geïndustrialiseerde landen en de ontwikkelingslanden.

Hierbij wordt dus in de kalender bij de uitbanning van ozonafbrekende stoffen expliciet rekening gehouden met de noodzaak voor ontwikkelingslanden om zich verder te ontwikkelen. China heeft het Protocol van Montreal nog niet geratificeerd. Betekent dit dat er nog geen concrete stappen worden gezet voor de uitfasering van bijvoorbeeld schadelijke koelgassen?

Terwijl in de EU de installaties met HCFK’s (hydrochloorfluorkoolwaterstof) op hun laatste benen lopen en het Europees Parlement en de Raad van Europa zich volop buigen over de uitfasering van HFK’s (fluorkoolwaterstoffen), heeft China - einde-

landse Economische Samenwerking lijk - een tijdlijn vastgelegd voor de uitfasering van HCFK’s. China is van plan om de komende jaren de huidige HCFK productiecapaciteit af te bouwen, evenals de overtollige productiecapaciteit die momenteel niet wordt gebruikt, en dit als onderdeel van de overeenkomst met het Multilateraal Fonds voor de uitvoering van het Protocol van Montreal. Volgens de Chinese regering wordt met de totale hoeveelheid HCFK’s die wordt geëlimineerd tot 2030 de uitstoot voorkomen van meer dan 4,3 miljoen ton HCFK (gelijk aan 300.000 ton stoffen in termen van directe aantasting van de ozonlaag) en 8 miljard ton kooldioxide-equivalent aan broeikasgasemissies.

Maar al meteen wijst Wang Yong op de economische gevolgen. “China is met voorsprong de grootste producent, gebruiker én exporteur van HCFK. In 2010 hebben we 440.000 ton HCFK geproduceerd, wat overeenstemt met 78,5% van de wereldproductie. Toch willen we de nodige inspanningen leveren om het gebruik van deze koelgassen eerst te verminderen en daarna te stoppen. We zullen hiervoor een strak tijdschema hanteren, waarbij we als basis het gemiddelde verbruik in 2009 en 2010 nemen. We streven naar een uitfasering van 10% in 2015, 35% in 2020, 67,5% in 2025, 97,5% in 2030 en een volledige phase out in 2040. Voor de Europese markt lijkt dit wellicht allemaal veel te traag, maar in dit kader is het belangrijk om te beseffen wat dit voorstelt in China en hoeveel bedrijven hierbij betrokken zijn en zich moeten aanpassen aan de uitfasering: 28 chemische bedrijven die samen 700.000 ton HCFK kunnen produceren, 50 fabrikanten van airconditioning (70.000 ton verbruik), meer dan 300 installatiebedrijven die instaan voor het onderhoud van koelinstallaties met HCFK in industriële en commerciële toepassingen

(Ministerie van Milieubescherming), strikken voor een gesprek. Welk beleid voert de Chinese overheid om schadelijke koudemiddelen te bannen? Wordt er een verplichte uitfasering opgelegd?

Zullen de Chinese en Europese fabrikanten met gelijke wapens strijden?

(+40.000 ton verbruik), meer dan 10.000 kleine koeltechnische installatiebedrijven die samen meer dan 70.000 ton verbruiken, duizenden fabrikanten van PU-isolatieschuim (+50.000 ton verbruik) en honderden fabrikanten van XPS-isolatieschuim (40.000 ton verbruik), en daarnaast verwerken ook nog eens enkele honderden bedrijven 5.000 ton HCFK in hun oplosmiddelen. Vele duizenden bedrijven en miljoenen werknemers zijn dus rechtstreeks betrokken. We schatten dat deze sector ongeveer 150 miljard dollar vertegenwoordigt.”

Voor de uitfasering kan China rekenen op maximaal 380 miljoen dollar financiële steun van UNEP (United Nations Environment Programme).

Toeval of niet, maar enkele weken na de UNIDO ATMOsphere Technology Summit bespraken de Amerikaanse president Barack Obama en de Chinese leider Xi Jinping af om gezamenlijk inspanningen te leveren in de stijd tegen de klimaatsverandering, waarbij ze zich vooral richten op fluorkoolwaterstoffen (HFK’s). In de mededeling achteraf lieten de beide landen weten dat ze het gebruik en de productie van fluorkoolwaterstoffen willen beperken. n www.atmo.org co o l & co mf or t I 29

BIG FOOT SYSTEMS Voor units & technische installaties tot 20 ton op een plat dak Met Big Foot Systems plaatst u in 1 verplaatsing een duurzame, niet-penetrerende ondersteuning én uw centrale, luchtbehandelingskast, VRV/VRF, ventilatiekanalen, piping en/of kabelgoten.

Tijds- en kostenbesparend, efficiënt en slim bekeken !

Linum biedt u belangrijke voorraden, same-day-dispatch en een snelle service bij maatwerk. U kunt ook 24/7 online bestellen via de Linum E-Shop.

12.053

Consulteer ons voor uw projecten.

12.053 Pub BFS C&C.indd 1

Linum Europe NV Vijverhoek 53 • 8520 KUURNE T: 056 35 92 94 • F: 056 35 88 47 M: info@linum.eu • E-SHOP 24/7

www.linum.eu 6/27/2012 4:37:48 PM

> R e p o rtage

CAMAIR 40 jaar HVACpartner van de installateur Dit jaar viert CAMAIR, de specialist in airconditioning en warmtepompen uit Seneffe, haar 40 jarig-bestaan. Op een druk bijgewoond event werden nieuwe HVAC-oplossingen gelanceerd, bij een hapje en een tapje. Dit gecombineerd met een sportief hoogtepunt waarbij men de Rode Duivels op het grote

D

e specialist in airconditioning en warmtepompen uit Seneffe - opgericht in 1972 - heeft inmiddels ruime ervaring opgebouwd als exclusief HVACverdeler van bepaalde merken voor België en Luxemburg, die haar klanten professionele ondersteuning en service biedt. Sinds april 2007 is Camair gevestigd te Seneffe in een nieuw gebouw van 3.000 m2² - 1.500 m2² burelen, showroom en opleidingslokalen en evenveel opslagruimte. In dit gebouw zijn ook lokalen en trainingsfaciliteiten voor gespecialiseerde opleidingen in directe expansie en warmtepompen. In het trainingcenter kunnen verkoopsopleidingen, productpresentaties en warmtepomp opleidingen voor groepen tot 30 personen – klanten, architecten en studiebureaus - doorgaan. Bij het ontwerp van dit Camair-gebouw werden de meeste toestellen en technieken er didactisch in toegepast. Het Camair-team telt 32 medewerkers, verdeeld over 4 tweetalige diensten: verkoop-studiebureau, logistiek & boekhouding, naverkoop, en marketing & informatieverwerking.

Panasonic & Clivet Door de jaren heen heeft Camair een uitgebreid netwerk met partners-leveranciers in diverse marktniches uitgebouwd.

Rudi Van Hemelrijck, General Manager en Sales Director: “We hebben in de loop der jaren met meerdere leveranciers een lang-

scherm tegen Servië kon aan het werk durige en kwalitatieve samenwerking uitgebouwd. AIRWELL - sinds 35 jaar partner van Camair - neemt als fabrikant en leverancier van air conditioning en warmtepompen een voorname plaats in. Maar ook met andere fabrikanten zoals Tecnair – oplossingen voor close control, operatiezalen en clean rooms -, CTA – bodem/water, water /water en lucht/water warmtepompen – en France Air, een bedrijf gespecialiseerd in energierecuperatie, hebben we een duurzame samenwerking kunnen bestendigen.

Begin dit jaar werden aan deze partnerships nog de samenwerkingen met Panasonic – air conditioning en warmtepompen – en Clivet – chillers en warmtepompen – toegevoegd.” (zie ook verder) Nieuw in Airwell-assortiment Het Airwell-assortiment warmtepompen, verdeeld door Camair, kenmerkt zich door een voordelige thermodynamische verwarming en is zeer uitgebreid, met warmtepomp oplossingen voor nieuwbouw, oplossingen die zowel voor nieuwbouw als voor renovatie in aanmerking komen, als oplossingen in combinatie met een bestaande ketel.

Nieuw bij Airwell zijn o.m. de Phoenix PNX DC Inverter, de California SX DC Inverter en de Inwell DLF DC Inverter. Deze laatste warmtepomp heeft een vermogen van 3.400 W tot 6.600 W. Het betreft een kanaliseerbaar toestel voor vals plafond of valse

zien. Klanten en relaties van over het ganse land kwamen er kennis maken met de nieuwste oplossingen, netwerken en toasten op 40 jaar Camair.

wand, met ecologisch koelmiddel R410A. De warmtepomp werkt tot -15°C buitentemperatuur. Per warmtepomp zijn er tot 4 binnentoestellen. De DC inverter zorgt voor een optimale regeling van de binnentemperatuur.

Chillers en rooftops Sinds begin 2013 is ook Clivet één van de Camair-partners. Deze leverancier is een Europese fabrikant van lucht/water en water/ water ijswatergroepen van 5 tot 1700 kW, rooftops, enkel koelen en omkeerbaar – van 5.000 tot meer dan 50.000 m3/h, en autonome luchtbehandelingskasten met 1.000 tot 15.000 m3/h voor buiten- of binnenopstelling. Ook nieuw is de samenwerking van Camair met Panasonic, air conditioning en warmtepompen, voor residentiële en tertiaire toepassingen, van 3 tot 1.000 kW. n www.camair.be

co o l & co mf or t I 31

Op 1 juli verandert de afvalwetgeving!

Dirk is al in orde...

U vindt alle informatie op

www.ovam.be/sorteermeer

Vanaf 1 juli 2013 moeten ook bedrijven pmd-afval apart inzamelen en een contract met een afvalinzamelaar hebben voor hun gemengde bedrijfsafval. Dirk is al in orde.

U toch ook?

> R e p o rtage

10 jaar ACB Airconditioning Op vrijdag 7 juni organiseerde ACB Airconditioning in het bedrijfspand een geslaagd event om samen met de klanten en de zakenpartners de tiende verjaardag te vieren. Naast een uitgebreide barbecue, (kinder)animatie en live acts, stonden verschillende toestellen opgesteld en werden er doorlopend rondleidingen gegeven. Het nieuwe gamma Aquarea, RAC – PAC I en driepijps gaswarmtepomp met WTW en hydromodule van Panasonic, zwembadwarmtepomp, zonneboiler, LT-warmte-

wordt het aantal binnenunits verminderd, een intelligente aanpassing van het vermogen in functie van de thermische vraag en uitgerust met de DC Inverter technologie.

“Het idee van iSERIES is om vertrekkende van één buitenunit een hele reeks toepassingen mogelijk te maken, zoals lucht/water voor vloerverwarming, lucht/lucht voor directe expansie of ook nog de productie van sanitair warm water. Met iSERIES kan je een efficiënte oplossing aanbieden voor verwarming en klimatisatie in zowel residentiële als commerciële applicaties.”

Nieuw was ook de EMIX recuperatieboiler die sanitair warm water kan produceren onafhankelijk van de modus waarin het systeem

staat (verwarming/koeling). Concreet betekent dit dat er in het geval van koeling energierecuperatie plaatsvindt, want de afgevoerde warmte uit de binnenruimtes worden gebruikt om het water op te warmen. Het geïntegreerd energiebedrijf Eni heeft berekend dat een doorsnee gezin met twee kinderen dagelijks gemiddeld 200 liter warm water verbruikt. Met een elektrische boiler betekent dit op jaarbasis een kost van 600 euro en met een gasboiler 400 euro. Met de EMIX recuperatieboiler kan de energiefactuur dus een flink stuk worden verminderd, waardoor de terugverdientijd bijzonder kort is. n www.acbairco.be n www.argoclima.com

pomp, de bezoekende vakman ontdekte net voor hij het weekend indook nog enkele mogelijkheden waarmee hij ongetwijfeld mooie projecten kan binnenhalen.

O

p veel belangstelling mocht ook Gabor Nemeth rekenen, sales manager Noord-Europa voor Argoclima. In meerdere presentaties gaf hij onder meer toelichting over de samenwerking tussen ACB Airconditioning en Argo Clima.

“Met Stephen Aerts en ACB Airconditioning kunnen we rekenen op een betrouwbare partner voor België. Argo Clima en ACB Airconditioning delen dezelfde waarden, zoals flexibiliteit, ondersteuning van de klant, vertrouwen en kwaliteit. Bovendien kunnen we als Italiaanse fabrikant toestellen aanbieden die specifiek voor de Europese markt – en dus voor werking met een hoog rendement in ons klimaat – zijn ontworpen.”

Gabor Nemeth greep ook de kans om enkele toestellen van Argo Clima voor te stellen.

Vooreerst de iSERIES, een warmtepompconcept waarmee je alle kanten uit kan: zowel de binnen- als de buitenunit kunnen werken als monosplit of multisplit, door een ingenieus ontwerp (maat A voor een vermogen tot 4 kW, B tot 7 kW en C tot 11 kW)

”

Argo Clima en ACB Airconditioning delen dezelfde waarden, zoals flexibiliteit, ondersteuning van de klant, vertrouwen en kwaliteit.

Gabor Nemeth, sales manager Noord-Europa voor Argoclima I iiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii co o l & co mf or t I 33

> Repo rtag e

WILO België/Luxemburg viert 85 jaar Om de 85ste verjaardag in stijl te vieren, nodigde WILO België/Luxemburg zakenpartners en klanten uit in de exclusieve setting van Chalet Robinson in Terkamerenbos. Pivacy op een publieke plaats. De zon gaf verstek, maar dat mocht de pret niet bederven.

B

ij een jubileum hoort uiteraard een terugblik. Want geef toe, 85 jaar actief op onze markt is toch een eeuwigheid. Hiervoor gaan we terug naar 1928, toen Etablissements M. Courbain op de Boulevard Barthélemy in Brussel wordt opgericht. Het bedrijf legt zich toe op pompen voor gebouwentechniek en industrie. In 1954 verwerft Courbain bij Rutchi de licentie om het merk Eco Perfecta op de Belgische markt te brengen. Vanaf 1967 begint Courbain met de import van pompen en van die periode dateren ook de eerste contacten met Wilo SE in Dortmund. In 1979 wordt het bedrijfsgebouw te klein en verhuist Etablissements M. Courbain naar Groot-Bijgaarden en wordt in 1988 een Wilo filiaal.

Tenslotte beslist het management in 1993 om een punt te zetten achter de eigen productie en alle aandacht en energie te investeren in logistiek, service en de verkoop van waterpompen voor gebouwentechnieken.

Vandaag telt Wilo België/Luxemburg 32 medewerkers en werd in 2012 een omzet van 22 miljoen euro gehaald. Het gamma is toegespitst op pompen voor de gebouwensector, de industrie en de waterzuiveringsmarkt. Ter info, Wilo SE is opgericht in 1872 door Louis Opländer als een fabriek voor koper- en messing artikelen.

kopen uit te breiden in de industrie en de waterbehandeling”, vertelt Dimitri Klein, General Manager van Wilo België/Luxemburg. “Hierbij staat onze filosofie ‘Caring every day to make your life easier’ centraal.”

Als filiaal van Wilo SE kijkt Wilo België/ Luxemburg ook met belangstelling welke koers de groep uitstippelt. De ambities van de Duitse pompspecialist liggen hoog en worden gedragen door een gezonde financiële situatie. In 2012 steeg de omzet met 10,9% naar 1.187 miljoen euro, daar waar een omzetgroei van ‘slechts’ 6% was voorspeld. De cijfers laten niet alleen zien dat Wilo een buitengewone groei doormaakt, maar verstevigen ook de positie van de Wilo-groep als één van ’s werelds toonaangevende fabrikanten van pompen en pompsystemen voor verwarming, koeling, airconditioning, watervoorziening, riolering en industriële processen.

Cool & Comfort vroeg CEO Oliver Hermes naar een woordje uitleg bij deze cijfers.

“Het feit dat de economische omstandigheden nog steeds erg moeilijk zijn, maken deze cijfers nog indrukwekkender. De kerngetallen van de Wilo-groep, bestaande uit 15 productielocaties en meer dan 60 vestigin-

”

gen wereldwijd, bewijzen dat de groeistrategie van de onderneming succesvol is geïmplementeerd. Ook de werknemerscijfers waren erg positief. in 2011 telde de groep gemiddeld nog 6.708 medewerkers en aan het einde van 2012 waren ruim 7.000 medewerkers in dienst van de Wilo-groep, dat is meer dan ooit tevoren.”

Vorig jaar heeft Wilo 90 miljoen euro geïnvesteerd, onder meer in de modernisering en uitbreiding van de productiecapaciteiten in Duitsland en Frankrijk. Maar nog belangrijker is dat het bedrijf doorgaat met zijn investeringen in onderzoek en ontwikkeling (3,3% van de omzet). Het doel is het versterken van de positie van de Wilo-groep als technologie- en innovatieleider. In het bijzonder stuurt het bedrijf alle ontwikkelingen in de richting van energie-efficiëntie en duurzaamheid. In aanvulling op de motorontwikkelingen die in 2012 zijn gedaan, is er ook een focus op de versterking van de ontwikkeling van elektronica en van hardware en software. De pioniersgeest, die de bedrijfsfilosofie al vanaf het allereerste begin heeft gekenmerkt, blijft dus overeind. n www.wilo.be

WILO België/Luxemburg volgt dezelfde strategie als deze van de groep, namelijk ons marktaandeel in het domein van de HVAC handhaven en versterken.

Dimitri Klein, General Manager van WILO België/Luxemburg

“Wilo België/Luxemburg volgt dezelfde strategie als deze van de groep, namelijk ons marktaandeel in het domein van de HVAC handhaven en versterken, haar groei te baseren op het domein van koud water en de ver34 I c o o l& co mf o rt

I iiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Durapipe ABS     

Kleur: grijs Drukklasse: PN10 (t.e.m. diameter 250 mm; diameter 315 mm: PN8) Gebruikstemperatuur : -40 tot +70°C D 16-250 mm: PN 10 (20°C) D 315 mm: PN 8 (20°C)

Voordelen     

VINK  Industriepark B7

ad-C&C2013.indd 1



2220 Heist-op-den-Berg



Tel. 015-25 98 10



Fax 015-25 99 04

Zeer slagvast, taai en duurzaam, ook bij lage temperaturen Licht in gewicht Snelle en eenvoudige montage dmv koudlasverbindingen Gebruiksvriendelijk systeem Corrosiebestendig 

industry@vink.be



www.vink.be

2/07/2013 8:39:04

WWW.AFM-REFRIGERATION.BE

groothandel koeltechnisch materiaal AFM Kontich Blauwesteenstraat 83/3 2550 Kontich T 03 458 29 58

AFM Grobbendonk Bouwelven 6 2280 Grobbendonk T 014 23 06 74

Vanaf vandaag is het hebben van verwarming, airconditioning en warm water met een lage impact op het milieu kinderspel.

Galletti Hi Warm is de technologische oplossing waarmee energiebesparing uit hernieuwbare bronnen samenvalt met milieuvriendelijk wooncomfort en wettelijke verplichtingen, 365 dagen per jaar en in alle eenvoud.

AFM Diepenbeek Duifhuisweg 14 3590 Diepenbeek T 011 28 77 55

Galletti Hi Warm is tegelijkertijd verwarming, airconditioning en productie van warm water; een nieuwe standaardreferentie met full inverter-technologie, gesplitste oplossingen of monoblock.

Het systeem beschikt over een besturingspaneel met touch screenvideo en kan rechtstreeks via het web bediend en opgevolgd worden.

EIGEN PRODUCTIE - MAATWERK: VERDAMPERS I MONOBLOKKEN I BIERKOELERS ASSEMBLAGE KOELGROEPEN I PLENUMS I WEERKAPPEN PLAATWERK: ALU I INOX/RVS I GALVANISE

Galletti Hi Warm EĂŠn systeem, heel veel antwoorden Galletti Belgium NV Essenestraat 16 1740 Ternat T 0032 0496 812 119 E pierre.vueghs@galletti.be I www.galletti.com

> r e P o rTAge

ebm-papst seminar The sound

of silence Op woensdag 5 juni ’13 nodigde ebm-papst Benelux in Valkenswaard haar Nederlandse, Belgische en Luxemburgse klanten, technisch adviesbureaus, ingenieurs, prospects en andere geïnteresseerden die hun kennis wilden uitbreiden uit voor een seminar rond een veel besproken thema: geluid. Terwijl vroeger bij de keuze van een ventilator bijna uitsluitend werd gefocust op de energie-efficiëntie, wordt geluid steeds meer als een bepalende factor in rekening genomen om tot de optimale oplossing (type ventilator, diameter, snelheid) te komen.

“O

ns moederbedrijf werkt continu aan het verbeteren van bestaande producten en aan het ontwikkelen van nieuwe systemen”, vertelt ad van nistelrooij, directeur van ebm-papst Benelux. “Een goed voorbeeld daarvan zijn de ontwikkelingen op het gebied van RadiCal/RadiPac. Volgens de bedrijfsfilosofie van ebm-papst moet ieder nieuw ontwikkeld product zijn voorganger overtreffen op economisch en ecologisch gebied. Maar ook geluid speelt een steeds belangrijkere rol bij de keuze van een ventilator. Voor R&D van ebm-papst is dit dan

ook een belangrijk aandachtspunt van de ontwikkeling van nieuwe producten. om onze zakenpartners op de hoogte te houden en waar mogelijk nog beter te informeren, hebben we een seminar rond het thema ‘geluidstechniek’ georganiseerd.

Vrijwel alle aspecten rondom de nieuwe geluidsnormen werden behandeld. Bij ebm-papst Benelux maken we er een punt van om onze dienstverlening steeds te verbeteren. Dat is immers onze missie: onze klanten en potentiele opdrachtgevers zo goed mogelijk van dienst zijn, niet alleen met de beste producten, maar zeker ook

met de beste service, de meeste kennis en de broodnodige ervaring.” nuttig en leerzaam, zo omschreven de deelnemers het seminar. Bovendien vormde het seminar ook een mooie mix tussen enerzijds de algemene informatie, techniek en innovatie en anderzijds de praktische uitwerking hiervan door ebm-papst. Dit alles werd op een vlotte manier gebracht, die inspireerde tot een wisselwerking met de zaal. een dikke pluim dus voor frank Windt, product manager eC techniek bij ebmpapst Benelux en verantwoordelijk voor alle greentech eC-ventilatoren van ebmpapst Benelux, en oliver Haaf, leidinggevende op de afdeling ontwikkeling Stromingstechniek bij ebm-papst Mulfingen. n www.ebmpapst.nl

”

Geluid speelt een

steeds belangrijkere rol bij de keuze van een ventilator.

Voor R&D van ebm-papst is dit dan ook een belangrijk aandachtspunt voor de ontwikkeling van nieuwe producten.

Ad van Nistelrooij, ebm-papst Benelux.

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii co o l & co mf or t i 37

Vraaggestuurde balansventilatie resulteert in een lager E-peil Vraaggestuurde balansventilatie van Brink ■ Renovent Excellent Plus en Renovent Sky Plus in combinatie met 1 vochtigheidssensor en 2 CO2 sensoren ■ Gecertifieerd door gelijkwaardigheidsverklaring* ATG-E ■ Resulteert in lager E-peil : tot 28 punten mogelijk ■ Reductiefactor voor EPB aangifte van 0,54

*(gepubliceerd op website VEA, BIM & DGO4)

www.airtradecentre.com AIR TRADE CENTRE BELGIUM Hoogstraat 180 1930 Zaventem T: 02 725 31 80 www.atc-ventilation.be

> R e p o rtage

Technische infosessies

Climalife Tussen maart en september van dit jaar organiseerde Climalife een serie technische informatiebijeenkomsten in België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland om de klanten te begeleiden en

T

elkens opnieuw blijkt hoe groot de nood aan informatie is bij de installatiebedrijven, studieburelen, technisch verantwoordelijken, enz. Maar evenveel keren is het moeilijk om een pasklaar antwoord te geven op concrete vragen. De Europese Unie heeft zichzelf het etiket opgekleefd van een administratieve reus. Een cliché die door de Europese bureaucratie stevig in stand wordt gehouden. Hoelang doen de wildste geruchten al de ronde over nieuwe beperkingen bij het gebruik van koudemiddelen, terwijl er de facto nog niets is beslist? Neem als voorbeeld het herzieningsproject van de Europese Commissie voor het aanpassen van de F-gassen regelgeving. In november 2012– na lang wachten en intens lobbywerk van al wie zich betrokken voelde – kwam er eindelijk een voorstel van de Europese Commissie. Tijdens ATMOsphere Europe op 6 en 7 november ’12 in Brussel (zie Cool & Comfort 56) moest Europees Commissaris voor het Klimaat Connie Hedegaard toegeven dat ze zelf toch wel verbaasd was over de grote verschillen tussen enerzijds een nationaal en anderzijds het Europees parcours om een wet gestemd te krijgen. “Een half jaar later moeten we nog altijd in de voorwaardelijke wijze praten over de nieuwe F-gassen regelgeving”, aldus Kurt Vannieuwenhuyze van Climalife. “Na consultatie van alle lidstaten worden de opmerkingen verzameld en legt de Europese Commissie een aangepast voorstel voor. Hierna volgt een eerste lezing in het Parlement. Nu al kan worden uitgesloten dat het Europees Parlement zal instemmen met het voorstel. Een tweede lezing zal dan ten vroegste begin 2014 op de agenda van het Europees Parlement worden gezet.”

adviseren in tal van nieuwe ontwikkeMaar dan dreigt het doembeeld van Europese ellende pas echt te voorschijn te komen. Want als de F-gassen regelgeving bij de tweede lezing niet wordt gestemd, gaat iedereen ervan uit dat de stemming over de Europese verkiezingen van 25 mei 2014 worden getild. Maar zal de (eventueel) nieuwe Europees Commissaris voor het Klimaat nog op dezelfde golflengte zitten als Connie Hedegaard? En hoe sterk of zwak zullen de politieke fracties uit de verkiezingen komen? Zullen wijzigingen die vóór de verkiezingen werden weggestemd, na de verkiezingen misschien wel een meerderheid van de Parlementsleden achter zich krijgen?

Of anders gezegd: momenteel kunnen we ons een duidelijk beeld vormen van hoe de nieuwe F-gassen regelgeving er kan uitzien, maar zolang deze niet is goedgekeurd door het Europees Parlement is niets zeker…

Aanpassingen of niet, het staat als een paal boven water dat heel wat van de huidige koelmiddelen uit de markt zullen moeten verdwijnen als de classificatie volgens ton equivalent CO2 (hoeveelheid F-gassen uitgedrukt in (GWP x q) equivalent) van kracht wordt. Maar de markt is er klaar voor. Neem de HOF, de vierde generatie koudemiddelen met een verminderde impact op het milieu.

Honeywell stelt Solstice HFO mengsels ter beschikking voor de vervanging van milieuschadelijke koelmiddelen. Solstice N-Series (verlagen de GWP, niet brandbaar) en Solstice L-Series (zo laag mogelijk GWP, licht brandbaar) brengen in verschillende toepassingen een geschikt alternatief. Enkele voorbeelden: ter vervanging van HFK-134a

lingen die al dan niet via een nieuwe Europese regelgeving op de HVACRmarkt afkomen, zoals de progressieve beperking van de commercialisering en van het gebruik van koudemiddelen voor bepaalde toepassingen en volgens de GWP. In België vonden de informatiebijeenkomsten plaats in Aalst, Antwerpen, Brussel en Bergen. Cool & Comfort schoof aan op de schoolbanken, samen met honderden andere geïnteresseerden.

(GWP 1430) in chillers en bij positieve koeling zijn er N-13 (GWP 604) en Solstice yf (GWP 4) of Solstice ze (GWP 6), voor HCFK-22 (GWP 1.810) in stationaire A/C en koeling zijn er N-20 (GWP 975) en L-20 (GWP 331), voor R-404A (GWP 3.922) in positieve en negatieve koeling zijn er N-40 (GWP~1.300) en L-40 (GWP 285) en voor R-410A (GWP 2.088) in stationaire A/C en warmtepompen is er L-41 (GWP 494).

Honeywell kan een uitgebreide referentielijst bezorgen van energie-efficiënte toepassingen met HFO’s vandaag en de toekomstige ontwikkelingen. n www.climalife.dehon.com n www.honeywell.com

co o l & co mf or t I 39

Klimatisering op maat

NIEUWE DELUXE WANDUNIT

Kent en herkent u De nieuwe wandunit biedt een passende oplossing voor de meest uiteenlopende wensen. De innovatieve Plasma-Quad filter garandeert een gezonde en hygiënische omgeving. En dankzij de 3D I-see sensor en de dubbele uitblaaslamellen behoort dit toestel zowel in koel -als verwarmingsmodus tot de beste energie-efficiëntieklasse A+++*.

MSZ-FH25VE / MUZ-FH25VE

2,5 9,1 96

3,2 5,1 819

Bezoek ons op Climatechno, stand 029

58

60

09/2012

Gedetailleerde informatie vindt u op deluxe.mitsubishi-les.be *geldig voor MSZ-FH25 en MSZ-FH35

> R e p o rtage

testo Saveris voor optimale temperatuurcontrole Kunnen er te strenge eisen worden gesteld aan onze voedselveiligheid? Moeilijk om hierop met ‘ja’ of ‘neen’ te antwoorden. Dus stellen we de vraag anders: is het aanvaardbaar dat de consument tijdens een dagelijkse maaltijd gevaar loopt doordat voedsel niet onder optimale omstandigheden wordt bereid of bewaard? Hier is men al sneller geneigd om met ‘neen’ te antwoorden. Met name de vleesverwerkende nijverheid heeft de voorbije jaren regelmatig onder vuur gelegen. De kwaliteit van het vlees is één, maar de bewaring en de verwerking van in het slachthuis tot op het bord is twee.

N

a enkele voedselschandalen is de Europese Unie erin geslaagd om aan alle lidstaten de HACCP-normen (Hazard Analysis Critical Control Points of gevarenanalyse en kritische controlepunten) op te leggen. Voor gevoelige levensmiddelen zoals vlees gaat – terecht – veel aandacht naar het respecteren van de koudeketen. Het is de verplichting van iedere slager om enkele verplichtingen na te leven. Zo zijn onderbrekingen van de koudeketen (o.a. tijdens het transport) alleen toegestaan binnen bepaalde temperatuurgrenzen (Max 3°C) en gedurende een korte periode en de gebruikte thermometers moeten op regelmatige tijdstippen gekalibreerd worden. Naast de algemene normen leggen EN-richtlijnen ook nog eens heel specifieke verplichtingen op over de precieze omstandigheden, de frequentie en de bewaring van de temperatuurcontroles.

“In onze slagerij hebben we steeds een prioriteit gemaakt van een correcte bewaring en verwerking van onze vleesproducten”, vertelt Keurslager Steven Schalck in Wetteren.

“We voeren dan ook met trots onze A-licentie, een bewijs dat we elke dag streven naar topkwaliteit. De klant merkt al meteen de hygiëne. Temperatuur en vochtigheid zijn

[ testo Saveris T1D draadloze voeler ]

minder zichtbaar, maar dat proeft de consument op zijn bord. Meten is weten, dus trok ik vroeger tweemaal daags met mijn meettoestellen door mijn praktijk om op verschillende plaatsen de temperatuur te meten en die resultaten te noteren. Een tijdrovende activiteit die je op drukke momenten wel eens dreigt uit het oog te verliezen. Maar sinds ik het monitoring systeem testo Saveris gebruik, is niet alleen het risico op het vergeten van de verplichte controles verdwenen, maar gebeuren ze ook nog eens efficiënter en frequenter – ieder kwartier – in combinatie met een betere opslag en analyse van de metingen.”

Dataloggers sturen de resultaten draadloos door vanuit acht meetpunten: vier in de winkel (1x koelmeubel, 2x dieptekoeling, 1x wandkoeling) en vier in de verwerkingsruimte (1x vleesfrigo, 1x diepvriescel, 1x groentefrigo, 1x charcuteriefrigo). Steven Schalck: “Een belangrijk voordeel van dit automatisch meetsysteem, is de verhoogde betrouwbaarheid. Van zodra de meetwaarden buiten de kritische temperatuurgrenzen vallen of indien er een abnormale temperaco o l & co mf or t I 41

Meetoplossingen voor de koeltechnieker Digitale manifold, lekdetector, vacuümmeter en meer ...

testo NV Industrielaan 19 • 1740 Ternat Tel. 02/582 03 62 • Fax 02/582 62 13 info@testo.be • www.testo.be

Bezoek ons op Climatechno stand 081

september.indd 1

7/2/2013 2:29:18 PM

3 IN 1 WARMTEPOMP i-SERIES WARMTEPOMP COMBINEERT: 1. LUCHT / WATER WARMTEPOMP OP LAGE TEMPEBadkamer

RATUUR VOOR VLOERVERWARMING

Zonnepanelen Sanitair warm water

2. LUCHT / WATER WARMTEPOMP OP HOGE TEMPERATUUR VOOR SANITAIR WARM WATER TOT 80°C

Slaapkamer

3. LUCHT / LUCHT WARMTEPOMP VOOR VERWAR-

Technische Ruimte

MEN EN/OF KOELEN MET WARMTE RECUPERATIE Bureau

Vloerverwarming

Leefruimte

SWW 3 2 1 Em

T 014/88.36.32 F 014/88.36.31

Info@acbairco.be www.acbairco.be

> R e p o rtage

”

Sinds ik het monitoring systeem testo Saveris gebruik, is niet alleen het risico op het vergeten van de verplichte controles verdwenen, maar gebeuren ze ook nog eens efficiënter en frequenter.

Keurslager Steven Schalck in Wetteren

tuurstijging worden opgetekend, worden er alarmsignalen naar mij en de koeltechnieker gestuurd. Maar dit betekent niet meteen dat de voedselveiligheid in het gedrang komt. Neem bijvoorbeeld de vriescel voor vlees. Hier is de kritische temperatuurgrens -18°C, maar ik bewaar mijn vlees op -22°C. Dit komt niet alleen de kwaliteit van de producten ten goede, maar verkleint ook het risico. Stel dat er zich een elektriciteitspanne voordoet. Indien je de koel- en vriescellen zonder reserve koelt, dan dreig je al snel boven de kritische temperatuurgrens te belanden. Door de combinatie van -22°C met performante isolatiepanelen en –deuren moet ik bij een stroomuitval niet meteen vrezen dat ik mijn producten verlies.”

Jeroen Van der Kelen, sales manager bij Testo België nv, geeft nog wat technische uitleg. “Het eenvoudig te gebruiken Saveris meetsysteem is veilig en bespaart tijd dankzij een geautomatiseerde registratie van meetgegevens. Bij een vaste installatie gebeurt de overdracht van de meetgegevens via een draadloze en/of ethernetverbinding naar een basisstation, de base. Deze documenteert en bewaakt alle meetgegevens. De testo Saveris draadloze voelers die de meetgegevens doorsturen zijn beschikbaar met of zonder display. Keurslager Schalck heeft

[ testo Saveris Router ]

gekozen voor de versie met display. Een verstandige keuze, want zo behoud je voortdurend een visuele controle over je koudeketen. De gegevens van maximaal 150 voelers worden doorgestuurd naar de testo Saveris Base, het hart van het systeem dat onafhankelijk van een pc tot 40.000 meetwaarden per kanaal kan bewaren. Dit komt overeen met een geheugen van één jaar bij een meetcyclus van 15 minuten. Voor gebruik met een pc is er de testo Saveris software, eenvoudig te bedienen en met een groot gebruiksgemak. De Saveris software is verkrijgbaar in drie versies: de basisversie SBE (Small Business Edition), de versie PROF (Professional) of de versie CFR die geschikt is voor validatie. Met deze drie elementen heb je al een compleet meetsysteem, maar er zijn nog heel wat uitbreidingen mogelijk voor nog meer toepassingen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de testo Saveris analoogkoppeling om andere meetgrootheden in het testo Saveris meetsysteem te integreren, testo Saveris Ethernetvoelers die direct op het ethernetnetwerk worden aangesloten om het bestaande LAN-netwerk te gebruiken waardoor de gegevensoverdracht tussen de voelers en de base over een langere afstand kan plaatsvinden en de testo Saveris Cockpit Unit voor temperatuurcontrole tijdens het transport.”

[ testo Saveris Base ]

Standaard mag er 150 meter liggen tussen de draadloze voeler en de base. Er zijn meerdere routers beschikbaar in het testo Saveris systeem. “Door het gebruik van een testo Saveris Router kan de draadloze verbinding verbeterd of verlengd worden”, besluit Jeroen Van der Kelen. “Er kunnen er maximaal drie in serie worden geplaatst, dit is vooral nuttig in grotere bedrijven. Liggen 2 meetpunten verder dan 450 meter – maximaal 3 x 150 meter – uit elkaar, geen nood. Dan brengt de testo Saveris Converter redding. Hiermee wordt het signaal van een draadloze voeler omgezet in een ethernet signaal, wat de flexibiliteit van een draadloze voeler combineert met het gebruik van het bestaande ethernet zelfs over lange afstand.” n www.testo.be n www.keurslagerschalck.be

co o l & co mf or t I 43

> Repo rtag e

Onlangs organiseerde Refritec een druk bijgewoond CO2 seminarie - annex bezoek aan het CO2 Training Centre van de KHLim - in GreenVille, het gerenoveerde gebouw van de oude mijnschacht in Houthalen, waar de geplande Cleantechcampus stilaan vorm krijgt.

(meer en meer) in de praktijk gebracht

C

hris Desmet, zaakvoerder van koelspecialist Refritec uit Zaventem, had een select lijstje sprekers uitgenodigd om ‘CO2 in de praktijk’ vanuit alle mogelijke invalshoeken te belichten, en mocht een 100-tal deelnemers verwelkomen. Manfred Mahnert, Product Manager CO2 bij Teko, stak van wal met een algemene presentatie rond ‘CO2 in practice’. Hij plaatste CO2 als koelmiddel in een historische context – het patent op CO2 als koelmiddel dateert van 1850! – en besprak de eigenschappen en de voor- en nadelen van R744. Daarna kwamen sub-kritische toepassingen en CO2 cascades aan bod, waarbij hij een nieuw CO2 cascade concept met extra DX-ventielen, een geoptimaliseerde oliehuishouding, de-superheating met interne persgassen en werkdrukken van 55/53 en 30 bar voorstelde. Maar het accent lag op trans-kritische CO2-toepassingen. Mahnert: “Trans-kritisch betekent dat een koelinstallatie boven het kritisch punt van een koelmiddel werkt. Een beperkt aantal stoffen – zoals bv. R1150 of ethyleen - komt voor ‘trans-kritisch’ gebruik in aanmerking.

Boven het kritisch punt is er geen scheiding van gas en vloeistof. De densiteit bij vloeistof en trans-kritisch gas is vergelijkbaar. Bij expansie van transkritisch gas onder het kritisch punt creëert men opnieuw vloeistof en gas. Trans-kritisch staat voor niet-kritisch.”

Hij stelde tevens de TEKO PACK trans-kritische CO2 toepassing - in combinatie met Bitzer compressoren voor MT en LT toepassing – voor, en sloot af met de voordelen van warmte terugwinning met CO2: “Er

44 I c o o l& co mf o rt

zijn niet enkel de hoge temperaturen en dito warmteterugwinningscapaciteit. Er is ook de hoge efficiëntie en het feit dat er weinig of geen ventielen nodig zijn in vergelijking met HFK systemen. Een gecombineerd systeem voor warm water voor sanitair en verwarming behoort tot de mogelijkheden. Vele types warmtewisselaar zijn mogelijk, eveneens een pluspunt.”

Trans- of sub-kritisch?

Robert Breedijk, sales manager van Danfoss Benelux, had het over de keuzemogelijkheid tussen een transkritisch en een cascade systeem. “CO2 is een duurzame keuze.

Het is milieuvriendelijk, heeft een voetafdruk reductie van meer dan 30%, en heeft tot 4.000 maal minder impact op het serreeffect dan andere koelmiddelen. Als koelmiddel zal het geen phase-out kennen, zoals dat met bepaalde chemische koelmiddelen wel het geval is. Er zijn niet enkel de bewezen besparingseffecten, maar ook de superieure thermo-fysische eigenschappen van CO2. Naast de hoge volumetrische efficiëntie – met als gevolg kleinere leidingen, minder isolatie en kleinere compressoren – is

”

er ook de hoge warmtewisseling efficiëntie, resulterend in grotere capaciteiten met kleinere oppervlaktes. Cascade systemen met CO2 leveren hoge efficiëntie in alle klimaten. Transkritische systemen leveren een efficiënte, eenvoudige en rendabele oplossing in een milder klimaat. Bij indirecte koeling zal CO2 tot 90 % besparing op verbruik van pompen opleveren, in vergelijking met traditionele koelvloeistoffen.”

Zuigercompressoren voor sub- en trans-kritisch?

Zuigercompressoren voor sub- en trans-kritische CO2 toepassingen, werden besproken door Ruud van Dissel, Sales Manager bij BITZER: “De vooruitzichten van de F-Gas wetgeving zijn nog onduidelijk. Wat we wel weten over de juiste keuze van koudemiddelen: geen gebruik van ozon aantastende stoffen, gunstige thermodynamische eigenschappen en een lage milieu impact door (in)directe emissies. Daarnaast zijn bij gebruik van natuurlijke koudemiddelen veiligheidseisen inzake giftigheid, brandbaarheid en hoge drukken van toepassing. Bij CO2 dienen we rekening te houden met de

CO2 is een duurzame keuze. Het is milieuvriendelijk,

heeft een voetafdruk reductie van meer dan 30%, en heeft tot 4.000 maal minder impact op het serre-effect dan andere koelmiddelen. Robert Breedijk,

Danfoss Benelux

I iiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

LUCHTGEKOELDE HERMETISCHE HE Te SCROLLAGGREGATEN

ontde

p kken o

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

Optyma™ Slim Pack

10-11.

10.201

3

COMF

ORT

] n r. 7 0 [stand

e g o H

P O C

ErP goedgekeurd LICHTGEWICHT, EFFICIËNTE KOELING • Danfoss Scroll compressor • De Danfoss microkanaal aluminium condensor en poederlakmetalen behuizing zijn corrosiebestendig en bieden meer bescherming tegen zoutlucht dan de Fin & Tube-condensor.

• Minimaal gewicht, 15 tot 60 kg minder dan gelijkaardige oplossingen.

• Omgevingstemperatuur tot + 43°C

nieuw

• Hoge COP, en ErP goedgekeurd, voldoet dus al aan de nieuwe Europese Energie-gerelateerde Productstandaard (Directive) * ventilatorregeling in optie.

• Beperkte afmetingen en bevestigingen op dezelfde positie voor alle modellen, maakt het mogelijk om standaard muurmontagebeugels te gebruiken.

Koelmiddel R404A/R507 -20°C --> +10°C en 3.4 – 10.6kW Koelmiddel R134a -15°C --> +15°C en 2.1 – 6.7kW

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

> Repo rtag e

maximaal aanvaarde concentraties (MACwaarde) bij eventuele lekkages en de hogere drukken welke kunnen optreden, vooral tijdens stilstand. Anders dan bij de gangbare HFK-koudemiddelen, zal de druk bij CO2 systemen tijdens stilstand snel kunnen stijgen, vooral bij een groot percentage vloeistof. Aan de hand van een voorbeeld in het logp–h diagram wordt dit aangetoond.

Dit is geen probleem indien men er rekening mee houdt tijdens het ontwerp van de installatie. De BITZER compressoren zijn geschikt voor deze hoge stilstanddrukken, onlangs zijn deze drukken zelfs nog verder verhoogd. Voor een zo energetisch mogelijke koelinstallatie en een zo laag mogelijke indirecte milieubelasting, is het gebruik van een frequentieregelaar, precies bij CO2systemen, van groot belang. BITZER heeft nu ook voor trans-kritische CO2 toepassingen een VARISPEED compressor met aangebouwde frequentieregelaar beschikbaar.

Deze kan worden ingezet van 30–87 Hz met behoud van koppel, omdat de wikkelingen op 230V/3/50Hz worden aangesloten op het standaard 400V/3/50Hz net. Hiermee bereikt de BITZER compressor zelfs een capaciteit van +74% t.o.v. de standaard toepassing bij 50Hz.” Luchtkoelers & gaskoelers Stephan Volk, Sales Engineer van GEA Kuba, stelde luchtkoelers voor gebruik met CO2 voor. “De Kuba HFE tube-fin systemen staan voor een optimale combinatie van

warmtewisseling en minimale drukverliezen, en voor een optimale ontdooiing over de volledige oppervlakte.” Hij had het ook over de lancering van de nieuwe types SP en SG. Zijn collega Simon Jones, Engineering Manager R&D van GEA Searle, besprak de ontwikkelingen op het vlak van gaskoelers, met speciale aandacht voor de eigenschappen van dit product, ontwikkeld in samenwerking met de Brunel universiteit (UK). Vooral de thermische onderbreking, het temperatuursverloop in het lamellenblok, en het gebruik van EC-technologie voor de ventilatoren, werden speciaal toegelicht. i-NET Buitenbeentje onder de sprekers was Marc Schreurs, docent aan de Katholieke Hogeschool Limburg, en Manager van i-NET, het centrum voor Intelligente Nieuwe EnergieTechnologieën van de KHLim te Houthalen. I-NET werd opgericht in 2008 en is het eerste centrum in ons land dat - in het kader van de F-gas regeling - door AIB Vinçotte werd geaccrediteerd.

Dankzij een EFRO-project en steun van de Vlaamse Gemeenschap konden voldoende middelen worden vrijgemaakt om een laboratorium rond natuurlijke koudemiddelen uit te bouwen. “Uitgangspunt was een Danfoss-studie waaruit was gebleken dat een boostersysteem (een transkritisch CO2-systeem) en een cascadesysteem (op basis van ammoniak en CO2), in functie van de buitentemperatuur, qua energie-efficiëntie de beste resultaten opleveren.

Meteen ook de reden waarom we hier precies die 2 installaties hebben laten dimensioneren en bouwen door Axima Refrigeration. Gezien de beperkte beschikbare ruimte opteerden we voor een booster ‘supermarkt’ systeem, met zo’n 7 kW diepvriescapaciteit en 25 kW koelcapaciteit, enerzijds, en voor een cascadesysteem, een zo compact mogelijke ammoniak-installatie, goed voor 10 kW koude in de LT en 10 kW in de MT, anderzijds”, aldus Mr. Schreurs.

CO2 Training Centre Op deze beide systemen worden opleidingen gegeven aan KHLim studenten Bachelor Klimatisatie en Master Energie. Omwille van praktische en veiligheidredenen worden de meeste handelingen op lage druk trap van het cascadesysteem gegeven. Het cascade systeem wordt gestuurd met een PLC. Er werd geopteerd om het Booster-systeem uit te bouwen, volledig op basis van Danfoss-apparatuur. Beide systemen zijn online toegankelijk: er kan vanop afstand ingelogd worden. Ook aan E-learning is gedacht: “De systemen zijn via virtual lab toegankelijk. Er wordt een 3D-omgeving gecreëerd waardoor men virtueel in het labo kan rondwandelen, klikken op de installaties, zodat de schema’s te voorschijn komen. Een groep van Green&Cool is gekoppeld aan een real time weergave van een log PH diagram op computer.

De opleidingen rond CO2 en andere natuurlijke koelmiddelen worden – standaard of op maat - aan bedrijven - in groepen van maximum 8 personen aangeboden. Bedoeling is aan te tonen dat met natuurlijke koudemiddelen goede en duurzame energetische resultaten kunnen worden bereikt, ook al zijn er bepaalde limieten. Zelfs de verwarming van ons labo gebeurt op basis van natuurlijke koudemiddelen. Ons labo is uitgerust met het enige CO2 VRV-systeem, operationeel in ons land.” n www.refritec.be n www.khlim-inet.be

46 I c o o l& co mf o rt

LUCHTGEKOELDE SEMI-HERMETISCHE p AGGREGATEN ken o ntdek Te o

QUIETOR SH

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

nd 3 [sta 10.201

COMF

ORT

] n r. 7 0

r e g a l gie r e en ik u r b ver w w w . p r o f r o i d . c o m • volledige reeks kant en klare units • modellen van 1 tot 40 kW • Bitzer Octagon semi-hermetische compressoren • groot gedimensioneerde condensorbatterij • geluidsarme werking • dubbele ventilatoren op het volledige gamma • hoge COP waarde • elektrische schakelkast met contactor, thermische relais en elektronische toerentalregelaar • gemakkelijke installatie en onderhoud

niieuw

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

> Repo rtag e

Recht op het doel af. Zo kan je het best de aanpak van CAFCA, de ontwikkelaar van software voor de installatiebranche, omschrijven. Hierdoor wordt het bouwproces – van eerste klantencontact tot en met oplevering – eenvoudige, sneller en efficiënter. En dit vertaalt zich in besparingen op mankracht, tijd en energie.

Bovendien is de software specifiek aangepast voor de HVACR-sector, incluis een koelmiddelenboekhouding.

Een kennismaking.

C

CAFCA Voor elke behoefte bestaat een oplossing

AFCA nv uit Lommel werd opgericht in 2000 en telt momenteel een 800-tal klanten. “Die kunnen allemaal op dezelfde persoonlijke begeleiding rekenen”, vertelt Jean-Pierre Cuypers, zaakvoerder van CAFCA nv. “Je kan onze klanten opdelen in drie categorieën: zelfstandigen, kleine installatiebedrijven tot 10 medewerkers en de grotere installatiebedrijven. Voor ons maakt het niet uit of het een zelfstandige is of de technisch verantwoordelijke van een van de marktleiders is die onze bijstand nodig heeft. We gaan ervan uit dat de nood even groot is, dus verdient iedereen een gelijkwaardige behandeling.

Meer nog, ik durf zelfs stellen dat alle klanten mij kennen. Als je ons wil bereiken met een vraag, dan moet je niet vrezen om op een helpdesk ergens in India te belanden.

Nee, wij respecteren onze klanten en stellen alles in het werk om ze verder te helpen. Ook tijdens de weekends of buiten de gebruikelijke diensturen!”

wat iedereen wil? Alle bedrijfsprocessen automatiseren en integreren in één enkel systeem, zodat iedereen binnen het bedrijf geüniformeerd werkt. Ik haal er één voorbeeld uit: artikelbeheer. CAFCA legt linken naar de leveranciers en de koeltechnische groothandels en kan deze automatisch voorzien in het systeem van de gebruiker.

Hiervoor werken we nauw samen met alle partijen, zodat de informatie steeds up-todate blijft.”

“We hebben doorheen de jaren een sterke specialisatie ontwikkeld naar de installatiesector. Aanvankelijk elektro, maar vanaf 2006/2007 zijn we ons ook gaan toeleggen op de HVACR-sector. De noden voor de installatiebedrijven in de verschillende sectoren zijn gelijkaardig. Het is vooral de grootte van het installatiebedrijf die de specifieke noden bepaalt. Maar weet je

Als je ons wil bereiken met een vraag, dan moet je niet vrezen om op een helpdesk ergens in India te belanden. Nee, wij respecteren onze klanten en stellen alles in het werk om ze verder te helpen.

48 I c o o l& co mf o rt

Zoals al gezegd loopt er een rode draad door de behoeften van alle installateurs, want verloopt hun proces niet volgens een vast stramien? Eerste prioriteit opmaken van een offerte, bestelling plaatsen en factureren, en in een tweede prioriteit nacalculatie, servicebeheer, personeelsplanning, voorraadbeheer, enz. Jean-Pierre Cuypers: “Bij facturatie komt meer kijken dan op

”

het eerste zicht lijkt, en houdt veel meer in dan klakkeloos de gegevens van de offerte over te nemen. Met onze DigaBon, dit is een digitale werkbon die wordt ingevuld en ondertekend op de werf, wordt het schrijfwerk verminderd. Een correcte facturatie blijft een hekel punt en vaak het voornaamste probleem voor de installateur. Vaak zit er – door meerwerken en afwijkingen dan oorspronkelijk opgenomen in de offerte – een belangrijk verschil tussen de aanneming van het werk en de uiteindelijke uitvoering.

Het is dus belangrijk dat de facturatie wordt opgemaakt op basis van de werkelijke uitvoering!”

Van de HVACR-installateur verwacht de eindgebruiker veel meer dan louter een goedwerkende installatie. Service en onderhoud worden aan de installateur toevertrouwd die zelf moet bijhouden wanneer

Jean-Pierre Cuypers, zaakvoerder van CAFCA nv I iiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i

MAGNEETVENTIELEN SANHUA

SERIE MDF

tde Te o n

p kken o

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

nd 3 [sta 10.201

COMF

ORT

] n r. 7 0

e d n e k Uitste liteit/ kwa ijs r p r e p Su nieuw

WIST U DAT SANHUA = • Uitstekende prestaties • Hoge MOPD (31 bar) • Elektrische stekker met verschillende posities

• méér dan 40 miljoen verkochte magneetventielen per jaar • méér dan 12000 medewerkers • méér dan 300 personen in O&O

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

> Repo rtag e

”

Met onze DigaBon, dit is een digitale werkbon die wordt ingevuld en ondertekend op de werf, wordt het schrijfwerk heel wat verminderd.

Jean-Pierre Cuypers, CAFCA nv Iiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

er een onderhoudsbeurt dient te gebeuren. Met de module Service & Onderhoud van CAFCA wordt dit piece of cake. Deze module brengt alle serviceen onderhoudswerken in kaart, op afroep of volgens onderhoudscontract. Er is een specifiek branchemodel voor de HVAC voorzien. De voordelen zijn talrijk: een betere en snellere voorbereiding van service- en onderhoudswerken wat tijdswinst oplevert, alle jobs worden met werkbonnen geregistreerd en verlopen planmatig volgens een planningsagenda, periodieke onderhoudsbeurten worden volgens vervaldatum/afspraak naar werkbonnen overgebracht, afleveren aan de monteur van een werkbon inclusief historiek, materialen en attesten, werkbon en attesten in digitaal formaat voor tablet of laptop (in optie), LNE jaarrapport, afpunten van ingeleverde en afgewerkte werkbonnen tot en met de factuur, correct en actueel zicht op garanties, te vervangen of te bestellen onderdelen en te herplannen

u opmaak van offertes

50 I c o o l& co mf o rt

jobs, enz. “Voor de koelbedrijven wordt de service- en onderhoudmodule voorzien van een uitbreiding voor de koelmiddelenboekhouding”, besluit Jean-Pierre Cuypers. “Onze module ‘Koelmiddelenregistratie’ voldoet aan de wettelijke administratieve verplichting die de overheid de erkende installateurs van airco- en koelinstallaties oplegt om de aankoop en het verbruik van koelmiddelen te registreren en te rapporteren. De aankoop van de flessen worden geregistreerd met een flesnummer en nog andere belangrijke gegevens. Via de werkbon wordt automatisch het verbruik op de fles geboekt, met vermelding van klantnaam, installatienaam/nummer, projectadres, technieker, reden, datum en dergelijke meer. Van elke koelvloeistof bestaat dan een boekhouding, automatisch en altijd beschikbaar!”

u koelmiddel registratie

Als softwarebedrijf moet CAFCA voorruit denken, oplossingen verzinnen waardoor de klanten optimaal ondersteund worden, vandaag en morgen. Cloud computing, waarbij via het internet op aanvraag hardware, software en alle mogelijk gegevens beschikbaar worden gesteld en servers en back-ups in eigen beheer binnenkort tot het verleden zullen behoren, krijgt nu al alle aandacht bij CAFCA. Meer nog, klanten kunnen nu al bepaalde applicaties binnen de huidige CAFCA-versie via cloud computing uitvoeren (planning, werkbon op tablet, projectchecklists voor toolbox meetings, veiligheid en meerwerken,...). Cloud computing biedt verschillende voordelen, zoals een verhoogde flexibiliteit en het upgraden van de software verloopt automatisch. n www.cafca.be

u voorraad beheer

Eén pakket voor alle administratieve behoeften van een koeltechnisch bedrijf Calculatie & Offerte

Dossiers & Projecten

Koppeling groothandels

Koudemiddelen boekhouding

Stock

Tijdelijke koeling Recool is totaalverhuurder in klimaatoplossingen.

Door middel van het brede leveringsprogramma kunnen wij u de oplossing bieden voor vrijwel ieder tijdelijk klimaatprobleem.

Facturen & Opvolging

U en Cafca een sterk team Service & Onderhoud

Aankopen

Chillers Voor onderhoud of calamiteiten aan bestaand koudwatersysteem

Fancoils Plaatsing direct in ruimte, aansluitbaar op bestaand/tijdelijk koudwatersysteem

Bezoek onze websites

Werkbonnen op tablet Cafca nv Rembert Dodoensstraat, 45 Industriezone Kristalpark B-3920 Lommel T. 011 55 40 10

www.cafca.be www.cafcatrack.be www.digabon.be

Onderhoudsbeheer via het web

uikers

Meer dan 2500 gebr

CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO info@cafca.be

ONZE STARTERS’ DAYS. UW GARANTIE OP SUCCES. U zoekt een werkzekere job in een groeiende markt?

Word dan nu zelfstandig warmtepompinstallateur!

STIEBEL ELTRON geeft u van bij de start COMMERCIËLE EN TECHNISCHE ONDERSTEUNING › Prospectieadressen, begeleiding door ervaren verkopers, offertesoftware. › Opleidingen, bijstand op de werf, telefonisch advies, documentatie, planningssoftware.

U verneemt er alles over op onze Starters’ Days.

Schrijf u vandaag nog in op www.stiebel-eltron.be/startersdagen

Watergekoelde airco Plaatsing direct in de ruimte, toepasbaar met waterleiding of droge koeler

Snel plaatsbare noodkoeler met buitendeel voor warmteafgifte

Rooftops

Lage temperatuur koelers

Voor grote ruimtes, inblaas met luchtslangen. Voor koelen én verwarmen.

Watergekoelde units voor lage temperaturen. Plaatsing direct in ruimte

Met de verhuurapparatuur van Recool kunnen totaaloplossingen in klimaatbeheersing geboden worden; de diversiteit aan apparatuur is geschikt voor inzet ten behoeve van koeling, airconditioning én verwarming.

Bij ons kunt u terecht voor méér dan alleen de levering van de huurapparatuur. Ook advies en ondersteuning in alle fases van uw project vormen voor ons een belangrijk onderdeel van de totaaloplossing.

Wij laten u graag zelf de toegevoegde waarde van dit concept ervaren en nodigen u uit om contact met ons op te nemen voor het bespreken van de mogelijkheden.

Snelle levering in Nederland, België en Luxemburg!

de start van uw nieuwe carrière Scan de QR-code met uw smartphone of tablet voor meer informatie!

STIEBEL ELTRON. Warmtepompspecialist.

Al meer dan 35 jaar.

Lucht/water portables

RECOOL

Verhuur in KoelingAirconditioning Anders denken in klimaatoplossingen

ADVISERING I ONDERSTEUNING I TOTAALOPLOSSING

Recool BV I 078 - 691 10 00 I www.recool.nl

Isotherm constructions MINIBOX • ISO KOELCELLEN • DEUREN • IND SANDWICHPANELEN DECAROC ROTSWOLPANELEN • CLEANROOM CONSTRUCTIONS Isocab N.V. • Treurnietstraat 10, 8531 Bavikhove - Harelbeke, Belgium • Tel: +32 (0)56 73 43 11 • Fax: +32 (0)56 73 43 22 www.isocab.com • info@isocab.be

> R e p o rtage

Packo Inox neemt nieuwe laserlasmachine in gebruik

n Patrick Arnou (burgemeester van Zedelgem), Vlaams minister Hilde Crevits, Peter Lancaster (vice Chairman van de Fullwood Packo Group) Carl Decaluwé (gouverneur van West-Vlaanderen) en Johan Amee, Managing Director van Packo Inox

“D

e nieuwe fiber laserlasmachine wordt cruciaal bij de fabricage van de productieinstallaties van de toekomst”, aldus Johan Amee, Managing Director van Packo Inox.

“De machine kost meer dan 1 miljoen euro, meteen de grootste investering ooit van Packo Zedelgem in het machinepark. De lasmachine verhoogt de lassnelheid met 70% en verbruikt 30% minder energie. De introductie van fiberlasertechnologie in de metaalverwerkende industrie is een belangrijke innovatie. Met deze technologie kunnen we veel sneller lassen dan met de intussen klassieke CO2-laserlasmachine die we in 1995 introduceerden, o.a. door een verbeterde gladheid van de platen, onze ervaring met warmte-afvoer door Packo PIB en een verbeterd aandrukmechanisme. Daarmee stellen we onze concurrentiepositie en dus onze werkgelegenheid veilig. Bovendien maakt deze machine gebruik van de allernieuwste technologieën om het energieverbruik te beperken. Zo verlagen we onze ecologische voetafdruk aanzienlijk.”

De doorlooptijd van de investering bedroeg één jaar, zowel in scope, in budget als in time.

Dat was slechts mogelijk doordat verschillende partners volop hun schouders onder het project hebben gezet: Fullwood Packo Group, de leveranciers Rodomach, VAC en CadCorner, maar ook de Vlaamse regering

Op 29 april heeft Packo Inox in Zedelgem haar nieuwe, fiber laserlasmachine in

door middel van Strategische Investeringsen Opleidingssteun (SIOS), ondertussen omgevormd tot Strategische Transformatiesteun (STS). De opzet is onveranderd gebleven: ondersteuning van belangrijke investerings- en opleidingsprojecten die bijdragen aan de versterking van het economische weefsel in Vlaanderen. Hieronder valt onder meer het ondersteunen van de internationale doorgroei van innovatiegerichte kmo’s en transformerende investeringen die de duurzame verankering realiseren van belangrijke tewerkstelling in Vlaanderen. Dit is precies wat in Zedelgem is gebeurd.

De performantie van de nieuwe machine komt vooral goed van pas bij het lassen van de warmtewisselaars, een cruciaal onderdeel in heel wat installaties van Packo Inox.

Neem bijvoorbeeld de melkkoeltank (15.000 cirkeltjes) en de falling film koelwaterinstallatie (25.000 cirkeltjes). In dit tweede geval loopt warm water over de roestvast stalen platen en op de lasergelaste warmtewisselaar gebeurt de warmteoverdracht, waardoor uiteindelijk ijskoud water wordt verkregen (zie Cool & Comfort 54).

Packo maakte van de gelegenheid ook gebruik om de CAM-informatieoverdracht (Computer Aided Manufacturing) tussen het technisch bureau en de fabricage te automatiseren. Recent werden in Zedelgem ook

gebruik genomen. Dit gebeurde onder ruime belangstelling. In het publiek onder meer Vlaams minister Hilde Crevits, Carl Decaluwé (gouverneur van West-Vlaanderen), Peter Lancaster (vice Chairman van de Fullwood Packo Group) en Patrick Arnou (burgemeester van Zedelgem).

De inhuldiging viel uitgerekend op de dag dat de media berichten dat België Europees koploper is voor belasting op arbeid, want nog dezelfde dag leidde tot boude uitspraken alsof dit buitenlandse investeerders zal afschrikken. Maar Packo Inox bewijst dat er wel degelijk nog een toekomstig bestaat voor de industrie in België. Packo Inox stelt in ons land 250 mensen te werk, verspreid over de locaties Zedelgem (15.000 m²) en Diksmuide (9.200 m²).

nog een volautomatische buizenponsmachine en een zelf ontwikkelde automatische polijstmachine in gebruik genomen. n www.packo.com

EHEDG-lidmaatschap voor Packo Inox Packo Inox werd recent lid van de European Hygienic Engineering & Design Group, beter gekend als EHEDG. Via dit lidmaatschap engageert Packo Inox zich om de hoogste standaarden op vlak van voedselveiligheid te handhaven. Door de principes van hygiënisch ontwerp consequent te handhaven, levert Packo Inox een belangrijke bijdrage aan de preventie van problemen met voedselhygiëne.

co o l & co mf or t I 53

Frisse lucht op school

We kunnen geen krant meer openslaan, of er staat wel ergens een artikel rond de vergrijzing van onze maatschappij. Maar dit fenomeen lijkt aan Olen voorbij te gaan. In plaats van de vergrijzing van de bevolking lijkt het probleem hier veeleer

D

e uitbreiding van de gemeentelijke basisschool De Kriebel kon op relatief korte termijn worden uitgevoerd door de nieuwbouw als een PPS-project aan te pakken, of anders gezegd een project dat tot stand komt door samenwerking tussen publieke en private partners waarbij kosten, risico’s en baten in een onderling overeengekomen verhouding worden verdeeld. een eerste voordeel is dat er niet jaren moet worden gewacht op de broodnodige subsidies maar al voldoende kapitaal beschikbaar is om met de werken te starten voordat het subsidiedossier de volledige administratieve mallemolen heeft doorlopen. De betrokken partijen opteerden voor een duurzaam gebouw, met onder andere bijzondere aandacht voor waterbesparing, gebruik van duurzame materiaal, isolatie en energie-efficiëntie. echter geen ‘officieel’ passiefgebouw volgens de normen, want dit zou de kostprijs te hard onder druk zetten. Maar in de praktijk blijkt dat het schoolgebouw toch wel dicht in de buurt komt, niet in het minst dankzij energiezuinige en milieuvriendelijke installatietechnieken.

Ventilatie in een school is uiterst belangrijk, maar heeft tot voor kort te weinig aandacht gekregen. in nederland zette de overheid enkele jaren terug het concept van frisse Scholen op de kaart, met als uitgangspunt dat een ideaal leerklimaat betekent dat er voor voldoende lichtinval, frisse lucht met een lage concentratie kooldioxide (Co2) en een com-

54 i c o o l& co mf o rt

op een verpampering. Met als rechtstreeks gevolg dat er dringend nieuwe klasjes nodig zijn. Gemeentelijke basisschool De Kriebel uit Olen voelde de bui enkele jaren terug al hangen en besliste om naast het bestaande gebouw een nieuwbouw op te trekken… voor acht kleuterklasjes!

fortabele temperatuur in de klassen wordt gezorgd. ondertussen is deze behoefte ook in ons land erkend en wordt er bij nieuwbouw of renovatie van schoolgebouwen gestreefd naar een gezond en inspirerend binnenklimaat.

Want investeren in een gezond binnenklimaat staat gelijk met investeren in een goed leerklimaat. Met deze behoefte werd aangeklopt bij de Zehnder group, een van de belangrijkste leveranciers in ons land van decoratieve radiatoren, ventilatiesystemen, luchtbehandelingsinstallaties en koelsystemen.

“De nieuwe kleuterschool krijgt acht klasjes, een speelruimte, sanitair, een polyvalente ruimte/sporthal, een computerlokaal en facilitaire lokalen voor onder meer de directie en de administratie”, vertelt Erwin Cuypers, account manager bij Zehnder. “In elk kleuterklasje, het computerlokaal en de facilitaire lokalen gebeurt de ventilatie met een Zehnder ComfoD 550 Luxe, dit is een ventilatie-unit ontwikkeld voor balansventilatie met warmterecuperatie in grotere woningen en kleine utiliteit zoals scholen, kantoren, sportkantines, praktijkruimtes en horeca.

Voor elke klas is een kleine technische ruimte voorzien, waar naast de ventilatie-unit ook

nog een kleutertoiletje, een afzonderlijke collector voor de vloerverwarming die per klas individueel instelbaar is en uiteraard opbergruimte. De roosters voor pulsie en extractie zijn bijzonder discreet ingewerkt zonder visuele storing. ook de ronde galva spiraalkokers van ATC – die in tegenstelling tot flexibels weinig of geen onderhoud vereisen – zijn volledig weggewerkt.”

Per lokaal is er dus een afzonderlijke ventilatie-unit. Was een centraal systeem geen betere oplossing? “Absoluut niet”, aldus Dirk Vermeulen van installatiebedrijf BnS technics uit Herentals dat gespecialiseerd is in leveren en plaatsen van airconditioning, warmtepompen en ventilatie. “Met de Zehnder ComfoD 550 Luxe kan de ventilatiebehoefte in elk lokaal individueel worden ingesteld, maar daarnaast is er ook aansturing door de Co2-sensor. Deze sensor is specifiek ontwikkeld om vraaggestuurde ventilatie van systemen D te organiseren. De sensor meet de Co2-concentratie in een ruimte. op deze wijze wordt er meer of minder geventileerd, afhankelijk van de vereiste (gezonde) luchtkwaliteit. De Co2-sensor is geschikt voor elke unit die aangestuurd kan worden

> p r oj ect

met ComfoD550 Luxe

”

Met de Zehnder ComfoD 550 Luxe kan de

ventilatie-behoefte in elk lokaal individueel worden ingesteld, maar daarnaast is er ook aansturing door de CO2-sensor.

Dirk Vermeulen van installatiebedrijf BNS Technics

met een 0-10V aansluiting. De sensor is uitgerust met drie LED’s, waarmee de actuele CO2-waarde wordt weergegeven: groen (<800 ppm), oranje (800 - 1.200ppm) en rood (> 1.200 ppm). Bij een lage CO2-concentratie draait de ventilator langzaam, bij een hoge concentratie draait de ventilator sneller. De toerentallen op de ComfoD 550 kunnen tussen 15 tot 100% worden ingesteld. Stel dat het ventilatiesysteem voor alle lokalen samen wordt aangestuurd, dan zullen dikwijls lokalen worden geventileerd waar er absoluut geen ventilatiebehoefte bestaat, bijvoorbeeld omdat de klas op schoolreis is of naar het zwembad. Individuele aansturing op basis van de werkelijke behoefte vormt veruit de meeste energie-efficiënte oplossing. Trouwens, op de printplaat van de ComfoD 550

[ Zehnder ComfoD Luxe ]

Luxe zijn vier voedingen 12V beschikbaar.

Hiermee kunnen nog meer bekabelde Zehnder sensoren – zoals relatieve vochtigheid – gevoed worden. Deze sensoren laten toe om de balansventilatie-unit nog meer vraaggestuurd te laten werken en zo tot nog meer energie-efficiëntie te komen.”

Zehnder ComfoD Luxe is beschikbaar in vijf modellen: 150, 250, 350 450 en 550, waarbij de getalwaarde voor het maximale luchtdebiet (m3/h) staat. Hoe werd de behoefte bepaald? Dirk Vermeulen: “De directie wil het aantal kleuters per klas beperken tot maximaal 20. Met de leerkracht erbij dus 21.

Voor het onderwijs en residentiële toepassingen worden verschillende ventilatienormen gebruikt. Voor klaslokalen met (jong)volwassenen wordt als norm 29 m3/h/persoon genomen, terwijl voor de overige ruimtes 22 m3/h/ persoon. Voor De Kriebel hebben we de gulden middenweg genomen: 25 m3/h/persoon.

Dit is meer dan in een gewone woning, maar toch ook minder dan de norm voor het onderwijs vermits hier de bezetting van de lokalen door kleuters gebeurt en niet door volwassenen.” (NBN 13779 - IDA 3 als leidraad stelt voor tussen 22 en 36 m3/h/persoon).

De ComfoD 550 Luxe is een balansventilatie, wat betekent dat de afgezogen vervuilde lucht in eenzelfde hoeveelheid door verse lucht wordt vervangen. Maar de ComfoD 550 Luxe kan nog meer. “Naast de goede verhouding van in- en uitgaande lucht is er ook nog warmteterugwinning. Dit betekent dat de warmte uit de afgevoerde lucht wordt overgedragen op de verse buitenlucht, waardoor er minder verwarmingsbehoefte ontstaat. We behalen meer dan 80% warmterecuperatie!” (de epbconforme rendementen/nominaal volume zijn te vinden op www.epbd.be)

u Erwin Cuypers (account manager bij Zehnder) en Dirk Vermeulen (installatiebedrijf BNS Technics)

Op warme dagen is er geen behoefte aan verwarming, dus is het dan overbodig om de warmteterugwinning te gebruiken. Hiervoor is de ComfoD 550 Luxe uitgerust met een bypass. Niet alleen wordt de verfrissende buitenlucht onverwarmd binnengehaald, maar dit maakt ook free cooling mogelijk, waarbij de lagere nachttemperaturen worden gebruikt om de klaslokalen af te koelen zodat ’s morgens iedereen met een frisse kop aan een nieuwe schooldag kan beginnen.”

Een van de klassieke pijnpunten bij ventilatie is het onderhoud, en dan vooral het reinigen van de filters. Hier maakt Dirk Vermeulen zich niet al te veel zorgen over. “Het is de taak van de technische dienst van De Kriebel om iedere twee of drie maanden de filters zuiver te maken. Dit gebeurt simpelweg met een stofzuiger. Maar samen met de installatie zorgen we ook voor het onderhoud. Jaarlijks zal een team van BNS Technics alle ventilatieunits onder handen nemen: vervangen van de filters, reinigen van de warmtewisselaar, desinfecteren van condenswaterafvoer, debietmeting, enz. Om de 3 à 5 jaar worden ook de luchtkanalen gereinigd. Het is de verantwoordelijkheid van het installatiebedrijf om erover te waken dat de ventilatie-units hun belofte waarmaken: de schoolkinderen zich in een gezonde omgeving laten ontwikkelen.

Reken maar dat we zullen optreden indien het lokale onderhoud niet volgens plan verloopt.

We zijn dit verplicht aan de kinderen… maar ook aan de Zehnder ComfoD ventilatie-units zodat ze al hun troeven kunnen uitspelen.” n www.zehnder.be n www.bnstechnics.be co o l & co mf or t I 55

ALL AIR SYSTEMS bvba

The difficult we do immediately, the impossible takes a little longer

www.allairsystems.be

ALL AIR SYSTEMS bvba • Hippolyte Meeusstraat 42-44 • B-2110 WIJNEGEM T +32 (0)475 50 12 29 +32(0)3 353 68 49 F +32 (0)3 353 68 71 E allairsystems@skynet.be W www.allairsystems.be

WIJ STAAN U TEN DIENSTE ALS INVOERDER-VERDELER VAN VOLGENDE PRODUCTEN:

> p r oj ect

Ecologisch en economisch, zijn er twee thema’s die de kandidaat-bouwer nauwer aan het hart liggen? Wil iedereen geen huis neerzetten tegen een aanvaardbare prijs waar het aangenaam wonen is en de energiekosten perfect onder controle blijven?

ISOBAR uit Waregem helpt bij het verwezenlijken van deze wens.

Dankzij de nieuwe isolerende panelen Ecohomepanel kan ook de koeltechnische installateur zijn graantje meepik-

Ecohomepanel

ken van de onomkeerbare trend naar energiezuinige gebouwen en passiefhuizen.

voor betaalbaar passief wonen

E

uropa legt ambitieuze doelstellingen op om het energieverbruik te beperken, de CO2-uitstoot te verminderen en het aandeel duurzame energie gevoelig te verhogen. De lidstaten (in België de drie Gewesten) vertalen dit in hun eigen reglementering. In België is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (voorlopig) koploper wat betreft energiezuinig bouwen. Vanaf 2015 moet elk nieuw gebouw in Brussel voldoen aan de nieuwe energieprestatieregelgeving Brussel Passief 2015 en zal het dus het prestatieniveau van passiefbouw moeten bereiken.

Het staat ondertussen in de sterren geschreven dat de twee andere Gewesten niet zullen achterblijven en op korte of middellange termijn met minstens even strenge voorwaarden zullen op de proppen komen.

Energiezuinig of passief bouwen wordt nog vaak als een bijzonder kostelijke bouwwijze aanzien, zelfs als rekening wordt gehouden met de verwachte energiewinst. Tot voor kort was dit wellicht waar, maar nu niet meer. Verschillende bedrijven hebben geïnvesteerd in R&D om adequate én betaalbare oplossingen op de markt te brengen. Zo ook ISOBAR, één van de marktleiders in de productie van koel- en vriescellen. Met Ecohomepanel biedt ISOBAR een zelfdragend sandwichpaneel met een hoge isolatiewaarde aan. “Ecohomepanel is vergelijkbaar met onze isolatiepanelen voor koel- en vries-

cellen”, legt Pol Bouckaert, directeur van ISOBAR nv, uit. “Twee platen met daartussen isolatie. Terwijl we voor koel- en vriescellen stalen platen gebruiken, zijn dit bij Ecohomepanel cementvezelplaten. Als isolatie wordt polyisocyanuraatschuim (PIR) gebruikt. De cementvezelplaten hebben op de langszijden een afgeschuinde kant om onmiddellijk af te werken. Tand en groef met dubbele gummi dichting garanderen een perfect aansluiting, waardoor luchtspouwen en thermische bruggen worden vermeden. Daarenboven zorgt het unieke ISOBAR vergrendelingssysteem ervoor dat de panelen dichtgetrokken worden. Zoals je merkt verschilt het plaatsen van de Ecohomepanelen weinig met het opbouwen van een koel- of vriescel, waar het ook allemaal luchtdicht moet zijn. Logisch gevolg is dus dat er voor de koeltechnische installateur nieuwe mogelijkheden ontstaan om omzet te genereren en zich op nieuwe activiteiten

te concentreren. Toch mooi meegenomen nu de industriële activiteit nog niet volledig is hersteld van de economische en financiële crisis maar de bouwsector toch al stap na stap aan het heropleven is?”

”

Het fabeltje dat een passiefwoning moet duurder zijn

dan een klassieke woning, kunnen we dankzij de Ecohomepanelen definitief naar de prullenbak verwijzen.

Timothy Verhaeghe, verantwoordelijke Ecohomepanel bij ISOBAR nv I iiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i co o l & co mf or t I 57

> pr oject

De meerwaarde die de koeltechnische installateur kan aanreiken in het totaalconcept van een passiefhuis of een lage energie woning, mag niet onderschat worden. Hij kan advies geven over het gebruik van duurzame energie, energie-efficiënte oplossingen voorstellen voor ventilatie, verwarming, airconditioning (een belangrijke factor bij goed geïsoleerde woningen) en de productie van sanitair warm water. Meer nog, indien voor de constructie van de woning voor Ecohomepanelen wordt gekozen, dan beschikt de koeltechnieker over de vereiste knowhow om de woning mee te helpen construeren.

“De buitenwanden met 200 mm PIR en twee cementvezelplaten van 12 mm hebben een uitermate lage U-waarde van 0,11 W/m²K”, aldus Timothy Verhaeghe, verantwoordelijke Ecohomepanel bij ISOBAR nv.

“Hierdoor kan de vereiste energie gereduceerd worden tot enkele kW. De energiefactuur zal nog nauwelijks één tiende bedragen als die van een vergelijkbare klassieke woning. Voor de binnenwanden is 100 mm PIR en twee cementvezelplaten van 9 mm gebruikt. Weet je, de constructie van een passiefhuis doorstaat de vergelijking met een koel- of vriescel bijzonder goed. In beide gevallen is het van cruciaal belang dat er zo weinig mogelijk luchtverlies optreedt. Tijdens de constructie zijn dus dezelfde aspecten belangrijk. Zoals je weet, is men bij passiefhuizen als de dood voor aanpassingen aan de ruwbouw waardoor er energieverlies kan ontstaan. Vooral de buitenmuren worden nauwlettend in de gaten gehouden.

Daarom kunnen we onze Ecohomepanel binnenmuren voorzien van leidingkokers waardoor er geen freeswerk meer nodig is voor het plaatsen van elektrische leidingen.

De korte en droge montage is een andere troef, waardoor de bouwtermijn – en dus ook de kosten – worden verminderd. De zelfdragende panelen hebben geen bijkomende structuur nodig, terwijl voor de buitenkant 58 I c o o l& co mf o rt

kan gekozen worden voor een traditionele afwerking met o.m. metselwerk, crepi en sidings.

In onze proefwoning in Menen, die werd opgebouwd in negen dagen niettegenstaande het slechte weer en de bakken regen, kozen de bewoners voor metselwerk.”

“In deze woning was er ook een woongedeelte met een plat dak. Omwille van de betere draagkracht, hebben we hier een klassieke sandwichpaneel met staal gebruikt in plaats van een Ecohomepanel. Voor een klassiek dak hebben we een aangepast zelfdragend paneel ontwikkeld dat de doorlopende isolatieschil garandeert. Het fabeltje dat een passiefwoning moet duurder zijn dan een klassieke woning, kunnen we dankzij de Ecohomepanelen definitief naar de prullenbak verwijzen. Met onze bouwwijze kom je ongeveer 10% goedkoper uit dan via de klassieke bouw en zelfs 30% goedkoper dan met houtskeletbouw.”

Samengevat, waarom moet een koeltechnische installateur zijn klant adviseren om ‘betaalbaar passief’ te bouwen met de Ecohomepanelen van ISOBAR? “Met de Ecohomepanelen wordt de klassieke muuropbouw – te weten thermische isolatie, zelfdragende structuur, luchtdichtheid en de afwerkingslaag – in één keer uitgevoerd”, besluit Pol Bouckaert. “Daarnaast zijn er nog de economische en ecologische voordelen. Met de beperkte dikte van de Ecohomepanelen verkrijg je tot 30% meer binnenruimte. De woning kan het stellen met een lichtere fundering als gevolg van de lichtere opbouw van de wanden. De snelle montagetijd, droogbouw en onmiddellijk beschikbaar om af te werken zorgen ervoor dat de bouw veel sneller vooruit gaat dan bij een traditionele bouwwijze en daardoor stukken goedkoper uitvalt. Op ecologisch vlak is het belangrijk te weten dat de hoge isolatiewaarde bijdraagt tot een lagere uitstoot en voor een verminderd verbruik van aardgas of elektriciteit zorgt. We gebruiken duurzame materialen én de productie gebeurd op een duurzame manier (zie kader). En tenslotte zijn de Ecohomepanelen ook nog herbruikbaar, want de panelen worden aan elkaar vastgehaakt en kunnen indien nodig later terug losgemaakt worden.” n www.ecohomepanel.com

Duurzaam ondernemen Duurzaamheid is voor Isobar een belangrijk aandachtspunt. Voor de cyclus 2013/2014 is ISOBAR een van de deelnemers aan het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen. Via dit charter zetten de betrokken bedrijven in op maatschappelijk engagement, mensvriendelijk ondernemen en duurzaam investeren. Bij ISOBAR wordt dit onder meer concreet door te investeren in een verwarmingssysteem op pellets met aansluiting op de persen. De opgewekte elektriciteit van de fotovoltaïsche zonnepanelen wordt integraal voor eigen consumptie gebruikt.

Het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen is een initiatief van de POM WestVlaanderen, VOKA KvK West-Vlaanderen en Bureau Veritas Certification en wordt ondersteund door de Vlaamse overheid en de Provincie West-Vlaanderen. n www.isobar.be

Steek uw plannen niet in de ijskast, maar in een

Ministore Ministore is een prijsgunstige en hoogkwalitatieve koel- of vriescel, die de oplossing biedt voor diverse toepassingen bij o.a. bakkers, slagers, vis- en vleeshandels, groenteverdelers, kruideniers, bloemisten, restaurants ...

Ook voor gebruik in ziekenhuizen, apotheken en labos laat Ministore zich perfect inzetten. Zelfs voor privé doeleinden als vervanging van een kelder is Ministore een welgekomen alternatief. Hun degelijke constructie met excentrische treksluitingen en tand- en groefverbindingen zorgt voor een snelle en probleemloze montage en/of demontage.

Verschillende standaard uitvoeringen zijn mogelijk volgens uw specifieke noden.

ISOBAR NV • Pontstraat 80 • Waregem zone 11b • B-8791 Beveren-Leie • T - +32 (0)56 710 494 • F - +32 (0)56 703 287 • E - info@isobar.be

Maak het verschil met

www.isobar.be

SmartZone!

• Ventileren waar de bewoner zich bevindt dankzij het revolutionaire SmartZone-principe • Intelligente vocht- en CO 2-gestuurde afvoer van vervuilde lucht

tot

-24 E-punten!

E VO I I

• Automatische inregeling van het systeem, foutloos in gemiddeld 12 minuten

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

cool&comfort_NDL_0512_190x134.indd 1

23/05/12 09:13

> Repo rtag e

Textiele luchtslangen Wie aarzelt nog?

Textiele luchtverdeelslangen. Je moet geen ervaringsdeskundige zijn om

niet, een luchtverdeelslang ziet er een eenvoudig gegeven uit, maar daarachter schuilt er toch enorm veel R&D.”

voor de vuist enkele voordelen te kunnen bedenken. Maar waarom worden ze toch zo weinig toegepast? Wellicht door onwetendheid en/of koudwatervrees bij architect/ adviseur, installateur en eindgebruiker. Dus, bij hoogdringendheid wat toelichting over textiele luchtverdeelkanalen en bij wie kan je dan beter aankloppen dan bij KE Fibertec, één van de marktleiders in Europa.

L

aat ons met een stevige opener beginnen: textiele luchtverdeelslangen kunnen bijna overal worden toegepast waar er een behoefte aan luchtverdeling bestaat. Of dit nu dagdagelijkse projecten in scholen, kantoren of sportcentra betreft, of industriële installaties voor koeling, verwarming of ventilatie zoals in laboratoria met zuurkasten en clean rooms. “Er bestaat geen enkele behoefte naar ventilatie, airconditioning, koeling of verwarming waarvoor we geen passende oplossing met textiele luchtverdeelslangen kunnen aanbieden, vertelt Gerjo de Zeeuw, directeur van KE Fibertec Benelux (importeur voor België, Nederland en het Groothertogdom Luxemburg).

“Om de juiste keuze te kunnen maken voor een specifieke situatie, hebben we het speciale calculatieprogramma WinVent. Op basis van de wensen en eisen van de klant, bieden we de beste oplossing aan. Want vergis je

60 I c o o l& co mf o rt

Kwaliteit Hiermee raakt Gerjo de Zeeuw een heikel punt aan. Textiele luchtverdeelslangen lijken een eenvoudig gegeven, maar schijn bedriegt. Er bestaan immers enorme kwaliteitsverschillen tussen de verschillende merken. Zo kunnen niet alle fabrikanten hetzelfde rendement en prestaties aanbieden.

Doordat KE Fibertec als enige fabrikant ter wereld over een eigen weverij beschikt om aan de hoge kwaliteitseisen te kunnen voldoen van de zeven verschillende doorlaatbare HDC-materialen van het technisch weefsel Trevira CS, is het eindproduct niet te evenaren, en dit volgens de strengste eisen betreffende kleurvastheid, doorlaatbaarheid, krimp en resterende chemicaliën.

Brandveiligheid Een eigenschap die in ons land nog veel te weinig aandacht krijgt, is de brandveiligheid.

De jongste jaren zijn we in ons land gelukkig bespaard gebleven van inferno’s, maar zal de overheid wachten tot het probleem zich stelt – lees: een brand vele slachtoffers heeft geëist – alvorens strenge normen op te leggen.

Maar zoals al te vaak het geval is in ons land, vindt een kat haar jongen niet meer terug in de micmac van Europese, federale en regionale wetten en richtlijnen. Dus vroeg KE Fibertec aan een onafhankelijk instituut om deze materie eens van nabij te bekijken. En inderdaad, de Belgische wetgeving is recentelijk gewijzigd en opgelijnd op de Europese classificaties, maar de basisnormen die worden opgelegd op elk type gebouw, kunnen verschillen per gewest. Voorts zijn er nog tal van specifieke richtlijnen van toepassing

op onder meer luchtkanalen in evacuatiewegen, luchtkanalen op plaatsen die niet meer bereikbaar zijn na afwerking van een gebouw of ook luchtkanalen in grootkeukens. Maar wat het meeste zorgen baart: aan luchtkanalen in standaard ruimtes worden geen eisen opgelegd met betrekking tot hun brandreactie. Gerjo de Zeeuw: “KE Fibertec gebruikt uitsluitend KE-Trevira CS gesponnen garens, die voldoen aan de strenge eisen zoals gesteld in het Nederlands Bouwbesluit en de eisen voor moeilijk brandbaar materiaal. Onze textiele luchtverdeelslangen zullen bij brand niet druipen en ook geen rook verspreiden. Helaas moeten we als kwaliteitsmerk opboksen tegen goedkopere alternatieven met een opmerkelijk brandbare lagere kwaliteit. KE Fibertec is op alle vlak een topproduct. Ook als het op veiligheid aankomt!”

Maatwerk Als we Gerjo de Zeeuw vragen naar nog meer voordelen van textiele luchtverdeelslangen van KE Fibertec, moeten we niet lang wachten op een antwoord. “Maatwerk.

Neem de vorm. De meest toegepaste vorm is de ronde textielslang. Hiermee ontwikkel je de systeem lay-out door toepassing van o.a. scherpe en flauwe bochten, T-stukken en conische overgangen. De diameter van de textiele slangen wordt bepaald door het luchtdebiet. Andere toepassingen – meestal met een normale plafondhoogte – vragen dan weer D-vormige luchtverdeelslangen. Voor de luchtverspreiding zijn er drie mogelijkheden: passief verdringingssysteem waarbij de lucht via luchtdoorlatend geweven materiaal wordt verspreid of via een gepatenteerd injectiepatroon of nozzels. Andere fabrikanten durven de gaatjes botweg te perforeren.

Het resultaat laat zich raden: enkele keren door de wastrommel en het textiel begint te

Packo IJswaterinstallaties De betrouwbare oplossing voor het instant koelen met ijswater tage* atis monchtingen r g t e m ri Nu imo in

w Sort voor al u 1.500 excl. BTW a van f €

SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde

referenties in grootkeukens - industriële bakkerijen proceskoeling - algemene voedingsindustrie

Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve

MONTAGE STATION

Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

REFRIGERATION VENTILATION Packo Inox N.V. - Torhoutsesteenweg 154 - B-8210HEAT Zedelgem PUMPS THERMIC SOLAR T. + 32 50 25 06 15 - F. + 32 50 20 07 52 - E. isabelle.coucke@packo.com

www.packo.com

Climatechno

BY COOL&COMFORT

GRATIS TEL. 0800 857 59 fax 0800 857 60 • info@sortimo.be

13 & 14 OKTOBER 2011 • BRABANTHAL LEUVEN •

REFRIGERATION VENTILATION HEAT PUMPS THERMIC SOLAR

HVACR

HVACR

HVACR HVACR

HVACR

Climatechno

BY COOL&COMFORT

1 3 & 1 4 O KT O B ER 2 0 1 1 • BRABANTHAL LEUVEN •

HVACR

HVACR

HVACR

HVACR

HVACR

10+11 OKTOBER 2013 • BRABANTHAL LEUVEN •

HVACR

HVACR

CLIMATECHNO_1-2.indd 2

www.climatechno.be

12/08/13 11:00

rafelen. Bij KE Fibertec wordt hiervoor een gepatenteerd systeem gebruikt waarbij de gaatjes lasergebrand worden voor een feilloze en langdurige oplossing.”

Kleuren “Maatwerk vertaalt zich niet alleen in de vorm, maar ook in de kleur”, vult Michel Roobol aan. “Ook de kleur van de luchtverdeelslang wordt perfect op maat aangepast.

De basiskleuren zijn wit, blauw en grijs, aangevuld met de standaardkleuren lichtblauw, rood, zwart en geel. Maar om ervoor te zorgen dat de luchtverdeelslangen zich naadloos aan elke huisstijl aanpassen, kan de eindgebruiker kiezen uit een kleurenpakket van ongeveer 1.600 RAL-kleuren. Hierdoor worden esthetisch aantrekkelijke oplossingen mogelijk, waarbij de textiele luchtverdeelslangen onderdeel worden van het interieur.”

Onderhoud Hygiëne. Om voor een blijvend rendement te zorgen moeten de luchtverdeelslangen periodiek – dit verschilt naargelang de kwaliteit en voorfiltratie – worden gereinigd. De behandelde Trevira CS-materialen absorberen maximaal 1% water, zelfs bij een luchtvochtigheid van 90%. Hierdoor voldoen de materialen ook aan de eisen voor de voed-

selindustrie. Voor gebruik in extreem vochtige omgevingen is een Antibac-behandeling aangeraden voor een extra bescherming tegen schimmels en micro-organismen.

Michel Roobol: “Het reinigen gebeurt snel en eenvoudig in wasmachines. Enkel opletten dat er geen te hoge temperatuur wordt ingesteld of schadelijke wasmiddelen worden gebruikt. Bovendien wordt de luchtdoorbaarheid van het textiel zoals omschreven in het ontwerpcriterium na reiniging terug gehaald.”

Geluid Nog niet overtuigd van de meerwaarde van textiele luchtverdeelslangen? Dan volgen hier nog enkele voordelen: uitstekende geluidstechnische eigenschappen (textiele luchtverdeelslangen kunnen zonder extra kosten zelfs worden gebruikt in geluidsstudio’s en tegelijkertijd werkt het textiel geluidsdempend doordat de geluidsgolven niet worden weerkaatst maar geabsorbeerd), geen condensproblematiek (doordat er lucht door de textiele luchtverdeelslangen kan, zal er geen condens optreden) en eenvoudig transport (de textiele luchtkanalen wegen 260 à 330 g/m² en worden opgevouwen en verpakt in kartonnen dozen van maximaal 25 kg).

Montage systemen Tenslotte, wat is de beste textiel luchtverdeelslang zonder een hoogwaardig montagesysteem? KE Fibertec heeft montagesystemen ontwikkeld die voor de optimale bevestiging zorgen, ongeacht het type plafond of wand.

“Het gepatenteerde SafeTrack enkelvoudig, dubbel of trippel montagesysteem,– zorgt voor een aangepaste oplossing”, besluit Gerjo de Zeeuw. “Of wat gedacht van het Dual Arch rail systeem van KE Fibertec dat zorgt voor een korte installatietijd met maar één ophangpunt naar het plafond of dak in combinatie met een esthetische afwerking? Of het Duct Arch systeem dat de textiele luchtverdeelslang in vorm houdt, ook wanneer er geen lucht op het systeem staat? Tenslotte, textiele luchtverdeelslangen zijn lichte en flexibele systemen die snel, eenvoudig en tegen elke plafondconstructie gemonteerd kunnen worden. Hierdoor is een minder robuuste – en dus goedkopere – dakconstructie met grotere overspanningen mogelijk. Een element waar de architect rekening mee kan houden.” n www.ke-fibertec.be

Eerste textiele luchtkanaal met Cradle to Cradle-certificaat CradleVent is wereldwijd het eerste textiele luchtverdeelkanaal dat door het Environmental Protection Encouragement Agency (EPEA) is goedgekeurd als Cradle to Cradle-gecertificeerd product. Dit keurmerk garandeert de duurzaamheid van het product en de verantwoordelijkheid die bij KE Fibertec wordt genomen voor de volledige levenscyclus van het product, van productie tot recycling.

“CradleVent is onze innovatie in hoogwaardige duurzame productontwikkeling voor luchtdistributie in locaties waar gezonde klimaatcondities optimaal moeten zijn”, vertelt Gerjo de Zeeuw. “Het verkrijgen van de Cradle to Cradle-certificering was een intensief en soms tijdrovend proces. Maar we hadden het er graag voor over. KE Fibertec wil maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen door producten te ontwerpen met toegevoegde waarde die geen schade toebrengen aan het milieu.” n www.epea.com

62 I c o o l& co mf o rt

Luchtverdeelslangen in elk interieur

Luchtverdeling zonder tocht?

KE Fibertec biedt u de oplossing!

Wij gaan elke uitdaging aan

KE Fibertec is dé specialist in het ontwerpen, adviseren, leveren, installeren en onderhouden van textiele luchtverdeelslangen.

KE Fibertec beschikt over zeven vakkundige en gekwalificeerde montage teams.

Frisse lucht uit schone slangen

KE Fibertec heeft een eigen wasserij voor het reinigen van de textiele luchtverdeelslangen, waardoor schone lucht blijft gewaarborgd.

Meer weten over tochtvrije luchtverdeling?

Kijk op www.ke-fibertec.be T. +32 (0)14 869 669

•

•

www.ke-fibertec.be

• Koeltorens • Drycoolers • Centrale systemen • Chillers

Delta Technics Engineering B.V. Konijnenberg 53 4825 BC Breda 076-5720220 info@deltatechnics.nl

www.DElTaTEchnics.nl

info@ke-fibertec.be

• Koelers • Condensors • Gevinde warmtewisselaars • Platenwisselaars • Shell & tube wisselaars

• Regeltechniek • Dataloggen • Monitoring oplossingen • Compressoren

Your reliable partner

Wij maken uw koelinstallatie compleet

Flamco is uw partner voor elke koelinstallatie.

Met meer dan 8.000 artikelen in voorraad hebben wij altijd een passende oplossing.

Daarbij gaan wij uit van onze drie basisprincipes: Hoge kwaliteit, uitstekende service en gedegen advies.

Op onze website vindt u nog veel meer mogelijkheden voor verwarmings-, koel-, solar- en sanitaire installaties, lucht- en vuilafscheiding, veiligheidsventielen en buis- en radiatorbevestigingsmateriaal.

Stand 028

Flamco Belgium • Jozef van Elewijckstraat 59 • 1853 Grimbergen • T +32 (0)2 476 01 01 • F +32 (0)2 476 01 99 • E info@flamco.be • I www.flamcogroup.com

CUBO - ONE

Luchtgekoelde Condensing Units

CUBO - MULTI

Luchtgekoelde Compressor Racks Voor diepvries & koeling

Basisuitrusting: gegalvaniseerde stalen omkasting met compressor, condensor, vloeistofvat, kijkglas, filterdroger, HP & LP pressostaat, olieafscheider, snelheidsregeling ventilatoren, …

Voor meer informatie contacteer ECR Belgium BVBA, Ingberthoeveweg 3B, 2630 Aartselaar T 03 / 457 91 32 F 03 / 457 93 55 I www.ecr-belgium.be E info@ecr-belgium.be

ECR_CC50.indd 1

12/07/11 15:01

> R e p o rtage

Guilbert Express specialiseert zich al meer dan een eeuw in de ontwikkeling en de verkoop van soldeerapparaten en verhittingsgereedschappen voor diverse toepassingen, zoals luchtbehandelingsinstallaties, dichtingswerken, dakbedekkingen, enz. Met meer dan 60 octrooien voor eigen ontwikkelingen op zak - jaarlijks komen er twee à drie bij - vormt innovatie nog steeds de mo-

Guilbert Express “Onze garantie is kwaliteit”

“V

andaag staat de derde generatie aan het roer”, vertelt Philippe Guilbert, algemeen directeur van Guilbert Express. “De laatste decennia zijn we uitgegroeid tot de referentie op het gebied van verhittingsgereedschappen voor professionals in de bouwsector. In 2008 mochten we de verkoop van de 5 miljoenste Express brander vieren. De betrekkingen tussen ons bedrijf en België gaan terug tot de jaren 30. Sindsdien is België om verschillende redenen een interessant land gebleven. Het is enerzijds een kwalitatieve markt dicht bij huis en anderzijds is België ook een zeer open land dat fungeert als toegangspoort naar Noord-Europa. Nieuwe toestellen krijgen ook vaak hun definitieve test bij de Belgische vaklui. Samen met het Belgisch bedrijf

Imperbel Derbigum hebben we de Sirocco, een heteluchtbrander zonder vlammen, ontworpen.

Deze samenwerking kaderde binnen het Europese project Eureka. De Sirocco is een technologische doorbraak en combineert het vermogen van gas met de veiligheid van hete lucht, en is hierdoor uitermate geschikt voor afdichtingswerken in extreme omstandigheden of waar er door de aard van het werk geen gebruik kan worden gemaakt van een oplossing met vlammen.”

Guilbert Express exporteert ongeveer 70% van de productie in de belangrijkste fabriek in Frankrijk. Binnen Europa is er een sterke marktpenetratie in Duitsland, België en de Scandinavische landen, met Polen als sterke groeimarkt. Om dichter bij de verschillende afzetmarkten te staan – zowel geografisch als producttechnisch – heeft Guilbert Express eigen fabrieken gebouwd in Duitsland, de VS en China. Alles samen is er een vertegenwoordiging in meer dan 50 landen.

“In België zullen we een nieuw verkoopnetwerk ontwikkelen”, aldus Eric Henot, export manager. “De kwaliteit van onze producten zal hierbij centraal staan. Onze voornaamste productielijnen gelden wereldwijd als referenties en hebben in grote mate bijgedragen tot het verbeteren van het dagelijkse leven van vele gebruikers overal ter wereld. De versterking van het merk Guilbert Express op de Belgische markt zal zorgen voor een nieuwe visie onder de professionals.”

tor van het succes en de beste garantie voor een succesvolle confrontatie met nieuwe merken die wereldwijd de kop opsteken.

Guilbert Express heeft een zeer sterke cultuur van innovatie die zich vooral uit in nieuwe producten en technische oplossingen die tot marktstandaarden zijn uitgegroeid.

Hierbij wordt gesteund op een bijzonder innovatieve en uitstekende R&D-afdeling.

Zo wordt 5% van de omzet gewijd aan R&D. In alle stadia van het ontwikkelingsproces worden alle voorgestelde oplossingen systematisch getest door de gebruiker vóór ze definitief door het bedrijf worden aanvaard.

Professionele installateurs voor verwarming, koeling en sanitair kunnen op twee oren slapen. “Guilbert Express ontwikkelt en implementeert een groot aantal tools om de verkoop van zijn distributeurs te ondersteunen”, besluit Philippe Guilbert. “Onder meer technische documenten, foto’s met hoge resolutie, verkoopargumenten en veiligheidsinformatiebladen zijn allemaal middelen die hen helpen bij hun dagelijkse activiteiten. Daarnaast is er ook een reclamecampagne om het aanbod van Guilbert Express op de Belgische markt te ondersteunen.” n www.guilbert-express.com

co o l & co mf or t I 65

> r e P o rTAge

Big FooT sYsTeMs Praktische voordelen… en het is ook gewoon mooi!

Cofely Services geldt vandaag als de referentie voor geïntegreerd facilitair beheer. Ze biedt technische oplossingen aan voor de openbare en private sector, de industrie, luchthavens en datacenters. Hiervoor ontwikkelt, implementeert en exploiteert Cofely Services technische oplossingen die optimaal gericht zijn op rentabiliteit en innovatie en past haar knowhow toe in drie domeinen: verbetering van de energie- en milieuprestaties, technische ondersteuning gedurende de hele levensduur van de gebouwen met de zekerheid van een maximale ROI, en integratie van facilitaire diensten.

D

it alles vereist een performant netwerk waarop blindelings kan worden vertrouwd. Zo heeft Cofely Services een datacenter laten plaatsen waarbij bedrijfszekerheid en duurzame technologie maximaal met elkaar worden gekoppeld.

Dit nieuwe ‘groene’ datacenter (ontworpen door technum) komt tegemoet aan de internationale standaarden op het vlak van energie-efficiëntie. De eerste steenlegging in december 2012 gebeurde in aanwezigheid van Jean-Claude Marcourt, Minister van economie van het Waals gewest. als locatie werd geopteerd voor Crealys in Spy bij gembloux, het wetenschapspark van de provincie namen dat voornamelijk gericht is op innoverende sectoren zoals levenswetenschappen (voedingsmiddelen, bio-industrie, gezondheid, diagnostiek, biotechnologie, milieu, …) en ICT (informatica, communicatie en telecommunicatie), maar huisvest daarnaast ook nog technologische bedrijven uit andere sectoren.

Het nieuwe datacenter – een toepassing die traditioneel als bijzonder energieverslindend wordt gebrandmerkt – van Cofely Services zal zowat als paradepaardje voor de toepassing van moderne technieken worden uitgespeeld, waarbij nog andere bedrijven die ook tot de groep gDf SUeZ behoren, zoals Cofely axima Refrigeration en iSB-Ventilation, aan hebben meegewerkt. De uitdaging was groot: absolute temperatuurbewaking van de computerruimtes, en dit door een

volledig dubbel systeem met hier bovenop nog eens splits voor een worst case scenario.

Voor de luchtgroepen die door Cofely axima Refrigeration op het dak zijn geplaatst, werden Big foot frames en stelpoten met antivibratiematten gebruikt. Volgens José fernandez, werfleider voor Cofely axima Refrigeration, een terechte keuze. “Met het datacenter willen we kunnen uitpakken. energie-efficiëntie en betrouwbaarheid zijn zeer belangrijke aandachtspunten, maar om er echt ons visitekaartje van te kunnen maken, moet alles top zijn. Hoeveel keer kom je geen toestel tegen met daaronder losse betonblokken of houten balken. Je kan dat toch niet anders omschrijven dan amateuristisch? Door onze luchtgroepen op duurzame Big foot frames te zetten, krijg je niet alleen een installatie die dankzij deze ingreep er een stuk professioneler uitziet, maar het maakt ook het installatiewerk gemakkelijker. Met de Big foot frames en poten zet je de toestellen op de hoogte die jij wil. niet onbelangrijk, want de aansluiting voor de grote groepen met het kanalennetwerk voor de klimaatbeheersing in het gebouw bevindt zich onder de buitenunit. Door hier bijvoorbeeld 50 cm hoogte te voorzien, vergemakkelijk je het aansluiten. Dit uiteraard steeds volgens ontwerp en rekening houdend met de windinvloeden. andere groepen worden dan weer langs de zijkant aangesloten, dus deze mogen bijvoorbeeld op 30 cm hoogte worden geplaatst.” co o l & co mf or t i 67

EffICIENT SOlUTIONS FOR HEATING & COOLING

PANASONIC AQUAREA WARMTEPOMP MAxIMAlE EffICIëNTIE TOT -20°C.

MAxIMUM EffICIENCY

4.74

Panasonic’s nieuwe Aquarea systeem, gebaseerd op high-efficiency warmtepomptechnologie, verwarmt niet alleen uw huis en tapwater, maar koelt ook uw huis in de zomer. Dit zorgt voor perfect comfort, ongeacht de weersomstandigheden en zelfs bij extreem lage buitentemperaturen.

ECOCLIMA

HIGH CONNECTIVITY

environmentally

friendly refrigerant R410A

boiler

connection RETROFIT

solar

panels connection SOLAR KIT

Cooling & Heating Systems

domestic

hot

water DHW

* COP: energy efficiency in heating mode. COP of 4.74 for the 9kW WH-MDF09C9E8 or WH-UD09CE8 models at an outside temperature of 7 ºC, and for water input and output temperatures of 30 ºC and 35 ºC (according to EN 145112)

Wezelsebaan 4 tel: fax: e-mail: website:

2900

Schoten

+32 3 620 27 60 +32 3 644 70 83 info@ecoclima.be www.ecoclima.be

www.panasonic.eu

ENERGY SAVING

COP

> r e P o rTAge

”

De buitenunits worden op de best mogelijke manier

op het dak geplaatst, en dit zonder dat er één verankering met het dak wordt gemaakt. Met Big Foot moet je dus op geen enkel punt de waterdichte dakbedekking doorboren.

Robbie Naessens, Marketing & Communicatie manager van Linum Europe

“Met Big Foot Systems is dit allemaal perfect mogelijk”, aldus Olivier Trizzulla, sales manager bij Linum europe, verdeler van Big Foot Systems in de Benelux. “Het Big foot-systeem is een uiterst eenvoudig maar zeer praktisch warm gegalvaniseerd kader op poten voor gebruik op vlakke of licht hellende daken. Met de Big foot frames lever je zowel standaard als maatwerk, maar dankzij het gebruik van standaard elementen wordt dit steeds maatwerk tegen een zeer concurrentiële kostprijs. Vergelijk het met meccano.

Je stelt het frame op de werf bij in functie van het toestel. Dit is meteen een ander voordeel: het frame wordt niet als één stuk geleverd, maar wordt op de werf gemonteerd. Hierdoor heb je geen speciaal transport of hoogtewerkers nodig om het frame op zijn plaats te krijgen. onder het frame worden Big foot stelpoten geplaatst. Door het gebruik van een draadstang kunnen de poten op de millimeter worden afgesteld zodat de unit perfect waterpas staat. onder de nylon voeten plaatsen we rubberen anti-vibratiematten. Zoals het woord het zegt, zullen deze matten verhinderen dat de units in vollast voor een storend effect binnenin het gebouw zorgen. er zijn matten beschikbaar die een hellingshoek van 2,5° of 5° kunnen corrigeren. Dit is de hellingshoek die meestal wordt

gebruikt om het water te laten aflopen. Het aantal poten wordt bepaald in functie van het gewicht van de unit en om tot een optimale gewichtsverdeling op het dak te komen.

Hierbij houden we natuurlijk rekening met de dakconstructie en trachten we de meeste poten zo dicht mogelijk bij de draagbalken van het dak te krijgen.

Robbie naessens, Marketing & Communicatie manager van Linum europe, ziet nog een ander belangrijk voordeel aan het Big Foot systeem. “De buitenunits worden op de best mogelijke manier op het dak geplaatst, en dit zonder dat er één verankering met het dak wordt gemaakt. Met Big foot moet je dus op geen enkel punt de waterdichte dakbedekking doorboren. nog een ander voordeel van ons systeem is dat het nooit een definitieve opstelling wordt. is het dak aan een grondige renovatie toe? geen enkel probleem, toestel en frame worden verplaatst en daarna terug op hun plaats gebracht. Wordt het toestel vervangen? Meestal komt dan een luchtgroep met ongeveer dezelfde afmetingen in de plaats. Het Big foot frame en de poten eventjes bijregelen en ze zijn klaar voor het nieuwe toestel. onze Big foot frames en poten overleven een buitenunit.” naast het Big foot frame, de poten en het Cube systeem voor de grote units en de montagebalken MP (PVC draagprofielen met extra anti-slip coëxtrusielaag onderaan het profiel) en MBR en MBV (volle kunststofbalken) voor de kleinere buitenunits (splits), heeft Linum europe nv ook nog aluminium dakdoorvoeren geleverd. olivier Trizzulla: “De Linum dakdoorvoeren zijn speciaal ontworpen voor een optimale en zorgeloze doorvoer van leidingen en kabels naar units op platte daken. al onze dakdoorvoeren, die naast aluminium ook beschikbaar zijn in kunststof en in verschillende

afmetingen, bieden dezelfde voordelen: breed basisvlak voor een perfecte aansluiting met het dakmembraan, UV- en weersbestendig, grote afdekkap die de leidingen beschermt tegen indringende regen, de afgeronde uitgang beschermt de kabels en isolatiemantels, een perfecte installatie met de geschikte dakdichtingsmaterialen en bovendien ook nog geschikt voor alle HVaCRtoepassingen. er is keuze uit dakdoorvoeren met één of twee uitgangen, te kiezen in functie van de werkelijke toepassing.”

“Zoals je ziet, kunnen we bij Linum een totaaloplossing aanbieden voor de plaatsing van HVaC- en technische installaties op het dak”, besluit Robbie Naessens. “Hierbij zullen we het installatiebedrijf adviseren bij de effectieve uitwerking van de oplossing zodat er met alle mogelijke elementen – dakconstructie, wind, aansluitingen, gewicht, onderhoud, enz. – rekening wordt gehouden.” n www.linum.eu n www.bigfootsupport.com co o l & co mf or t i 69

PP-R leidingsystemen De meest zekere en veilige verbindingstechniek door polyfusie.

Minimale uitzetting dankzij de integratie van glasvezels (faser).

Zeer lage warmteoverdrachtscoëfficient.

Buitendiameter beschikbaar vanaf 16mm tot 630mm.

Verschillende types leidingen: SDR6 – SDR 7.4 – SDR 9 RP – SDR 11.

Geschikt voor uiteenlopende toepassingen zoals sanitair – verwarming – airconditioning – perslucht – sprinklersystemen .

NIEUW: voorgeïsoleerde leidingen (ISO) – glasvezelversterkte zuurstofdichte leidingen (OT).

Compleet gamma aansluitroosters in PP-R voor toepassingen met klimaatplafonds en wandactivering.

KASTEELSTRAAT 15 - B-8980 ZONNEBEKE 76, QUATRIÈME AVENUE - B-4040 HERSTAL Tel. 057.40.93.47 – fax 057.40.93.45 – info@aquatherm-belux.be www.aquatherm-belux.be

> R e p o rtage

Kwaliteit voor HVACR-installaties De koeltechnische installateur die regelmatig of sporadisch ook wel eens een verwarmingsinstallatie plaatst, kent Flamco wel. Minder gekend is dat Flamco ook heel wat te bieden heeft voor koeltechnische installaties. Na vele jaren ontwikkeling en productie van kwaliteitscomponenten voor HVAC-toepassingen wordt er een indrukwekkende catalogus voorgelegd. We halen er enkele producten uit.

“F

lamco bestaat al 57 jaar, maar de grote doorbraak kwam er begin jaren 60 met het zelf ontwikkelde expansievat”, vertelt Ivan Lahousse, sales engineer bij Flamco Belgium. “Hierdoor werd het gesloten CV-systeem met al zijn voordelen mogelijk en veroverde het expansievat Europa.

Sindsdien is Flamco op dezelfde weg blijven verdergaan, namelijk innovatieve toebehoren voor cv-installaties ontwikkelen die zich onderscheiden door hun kwaliteit en ondersteuning. In onze fabrieken in Nederland en Duitsland wordt voortdurend gestreefd om de kwaliteit van onze producten te optimaliseren en aan te passen aan de specifieke noden van de Europese markt. Ook onze service, technisch advies en logistieke afhandeling krijgen alle aandacht. Ons constant verbeteren en streven naar perfectie gebeurt onder meer door een voortdurend streven naar het voorkomen van gebreken (zero faults), maximale betrouwbaarheid van de leveringen, een optimale logistieke keten door intensieve samenwerking in de supply chain, goed contact met de markt als basis voor innovatie en een continu verbeterproces door middel van World Class Manufacturing methodes.”

Om erover te waken dat het gamma van Flamco met kennis van zaken wordt toegepast, kan uitsluitend de professionele vakman producten van Flamco aanschaffen, en dit enkel bij de groothandel (Van Marcke, Facq, Lambrechts, Desco LMP, Métalunion, enz.). Ivan Lahousse: “Flamco Belgium is naast een verkoopkantoor ook – en vooral – het aanspreekpunt voor technische ondersteuning van de groothandel en de installatiebedrijven. Onze eerste taak is hulp bij de keuze van de juiste Flamco-oplossing voor een specifieke toepassing.”

Laten we uit de catalogus van 527 pagina’s (!) enkele toestellen aanhalen die de HVACR-installateur zullen interesseren.

Montagebeugels (CA, CB, CC) Voor een perfecte isolatie van koelleidingen biedt Flamco montagebeugels aan waarbij de beugel en de isolatie (9, 13, 19 mm) een geïntegreerd geheel vormen waardoor een koudebrug uitgesloten is. Eerst wordt de rail aan het plafond of aan de muur gemonteerd, waarna de beugel en de leiding met een ClickFit aan de rail worden vastgemaakt.

De beugel kan dan nog steeds verschoven worden, wat het installatiewerk flink vereenvoudigt. Voor specifieke toepassingen kunnen beugel en isolatie ook afzonderlijk worden geleverd.

Boilers en buffervaten Flamco heeft een uitgebreid assortiment kwalitatief hoogwaardige buffervaten en indirect verwarmde boilers. De Flamco Duo en Duo Solar (voorzien van een extra warmtewisselaar voor koppeling aan een solar installatie) zijn beschikbaar met een inhoud van 120 tot 1.000 liter en standaard voorzien van een Mg-anode, thermometer en dompelbuis voor temperatuurvoeler. De HLS en HLS Solar zijn indirect verwarmde hoog rendementsboilers, speciaal ontwikkeld voor combinatie met warmtepompen.

Zo zijn ze o.m. uitgerust met een vast ingelaste, extra grote en dubbele warmtewisselaar. De HLS Solar heeft hier bovenop nog een liggende gladde-buis warmtewisselaar voor aansluiting op het solar systeem.

Maar nog interessanter voor de koeltechnische installateur is het PS-buffervat, een buffervat specifiek ontworpen om hetzij warmwater (in gesloten verwarmingsinstallaties) hetzij koelwater te bufferen. De verschillende types PS buffervaten zijn beschikbaar met een inhoud van 50 tot 3.000 liter. Aan de buitenzijde zijn deze vaten voorzien van een roestwerende grondverflaag. De PS buffervaten zijn koppelbaar aan een warmteopslag installatie met meerdere buffervaten. co o l & co mf or t I 71

Vanaf september 2013: tot € 700 voordeel met de nieuwe Viessmann Voordeelcheque!

Uw particuliere klant kan zijn Voordeelcheque vanaf 1 september aanvragen op www.viessmann.be, tot en met 19 februari 2014*. € 150 voor een condensatieketel uit de 200-reeks: Vitodens (gas) of Vitorondens (stookolie) en een warmwaterboiler € 300 voor een Viessmann condensatieketel uit de 300-reeks: Vitodens, Vitocrossal (gas) of Vitoladens (stookolie) en een warmwaterboiler € 400 of € 500 voor een warmtepomp uit respectievelijk de 200- reeks of de 300-reeks en een warmwaterboiler + € 200 als de condensatieketel of de warmtepomp wordt gecombineerd met een zonneboilerpakket van Viessmann Bovendien biedt Viessmann 10 jaar garantie op de inox warmtewisselaar

Viessmann Belgium b.v.b.a. · Hermesstraat 14 · 1930 Zaventem (Nossegem) info@viessmann.be

(volledige voorwaarden zie viessmann.be)

Voorbeeld: gascondensatieketel Vitodens 200-W + zonneboilerpakket: € 150 + € 200 = € 350

Partner van

* Meer informatie over de geldigheidstermijnen, de deelnemende producten en de actievoorwaarden vindt u op www.viessmann.be. Alle bedragen zijn inclusief BTW. Bij een correcte aanvraag geeft de cheque recht op een terugbetaling aan een particulier en dit enkel met betrekking tot particuliere aankopen en installaties in België, in die periode. Is niet cumuleerbaar met andere promoties.

> r e P o rTAge

”

Onze eerste taak is hulp bij de keuze van de juiste

Flamco-oplossing voor een specifieke toepassing.

Ivan Lahousse, sales engineer bij Flamco Belgium. iiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

om te kunnen combineren met een solar systeem (of een ander systeem met toegevoegde additieven) heeft Flamco de PS/R met ingelaste buiswarmtewisselaar ontwikkeld. Deze uitvoering is leverbaar met een inhoud van 500 tot 1.500 liter.

Expansievaten Waarmee het eigenlijk allemaal begon. flamco fabriceert een breed assortiment expansievaten, waarbij zowel het stalen vat als het membraan van topkwaliteit zijn en een lange levensduur garanderen. De toepasbaarheid is groot met vaten van 2 tot 8.000 liter! De expansievaten van flamco zijn geschikt voor diverse toepassingen, zoals CV en koelwater (flexcon), zonnetoepassing (flexcon Solar) en sanitaire installaties (airfix). Bij expansievaten voor cvof koelinstallaties is een juiste berekening zeer belangrijk. expansievaten zijn namelijk niet minder dan veiligheidsinrichtingen voor gesloten kringen. Slecht gedimensioneerde expansiesystemen veroorzaken bedrijfsstoringen en beschadigen de installatie. flamco Belgium of de groothandel kunnen de installateur bijstaan bij de berekening van het expansievat.

Met expansievaten voor sanitaire installaties wordt vermeden dat water weglekt via het veiligheidsventiel of veiligheidsgroep. Door een airfixControl tussen het expansievat en het t-stuk te monteren, kan er onderhoud worden uitgevoerd zonder de installatie buiten bedrijf te stellen. De expansievaten van

Flamcomat expansie-automaat De flamcomat expansie-automaat (= gebruiksklare pompunit en drukloos basisvat, uitbreidbaar met koppelvaten en accessoires) voor toepassing in gesloten installaties is een multifunctioneel product met alle essentiële functies voor gesloten cv-, koel- en airconditioninginstallaties, zoals automatische expansiecontrole, ontluchting en navulling en is door de installateur eenvoudig te installeren en te bedienen. De flamcomat houdt de systeemdruk constant binnen strikte grenzen en het ontgassen vindt op een actieve en energiebesparende wijze plaats. Bovendien gebeurt dit ontgassen onafhankelijk van de circulatiesnelheid en de druk in het systeem.

ENA De ena is een gepatenteerde ontgassings- en navulautomaat die gebruik maakt van vacuümontgassing en die gesloten installaties doeltreffend ontgast, ongeacht de watertemperatuur of de statische hoogte van de installatie. De ena kan zowel toegepast worden in gesloten centrale verwarmingsinstallaties met een maximaal toegestane aanvoertemperatuur van 120°C, als in gesloten koel- en airconditioningsinstallaties.; de maximale innametemperatuur is 70°C. De ena is leverbaar in drie drukbereiken: 1,3 tot 3,5 bar, 2,0 tot 4,5 bar en 3,0 tot 8,0 bar. ontgassen kan gebeuren op twee manieren, namelijk turbo-ontgassing (snel en effectief ontgassen direct na het installeren van de ena, zonder pauzes tussen de ontgassingscycli) of normale ontgassing (energiebesparend door te programmeren pauzes tussen de ontgassingscycli, waardoor slechts zoveel wordt ontgast als werkelijk nodig). Door het zuurstofarm maken van het water, wordt de kans op corrosie in de leidingen geminimaliseerd.

T-plus Met de flamco t-plus kan er een aftakking in een bestaande installatie worden gemaakt, terwijl de installatie normaal kan blijven functioneren, het is niet nodig om de installatie drukloos te maken of af te tappen en later weer bij te vullen en te ontluchten waardoor er dus een enorme besparing in montagetijd wordt gemaakt. er is een flamco t-plus uitvoering voor stalen buizen en een uitvoering voor dunwandig stalen cv-buizen, koperen buizen en roestvaststalen buizen. n www.flamco.be

flamco kunnen in combinatie met een voorraadhoudend boilersysteem worden toegepast, maar ook als schakelvat in een drukverhogingsinstallatie.

co o l & co mf or t i 73

Where innovation RENSON profileert zich al decennia als trendsetter in ventilatie en zonwering.

Dit mag niet verbazen als op een totale bezetting van zowat 500 personeelsleden er 50 medewerkers zich full time bezighouden met R&D. Daarnaast dragen ook de product managers en de technischcommerciële adviseurs constant bruikbare tips en feedback van de klanten en eindgebruikers aan. Maar met zijn jongste creatie heeft RENSON toch een echt paradepaardje gerealiseerd. Jaren

“E

xit 5 staat voor EXperience, Innovation & Technology, de pijlers van RENSON”, vertelt Johan Debaere, Communication Officer bij RENSON. “We hebben een ruimte gecreëerd waar het werkelijke karakter van RENSON, namelijk de innovatie, primeert.

Jaarlijks stellen we 6 à 7 nieuwe systemen of grondige aanpassingen voor. Maar wat baat het als je prachtige oplossingen ontwikkelt, maar de markt ze niet kent? Innovatie en communicatie moeten dus hand in hand gaan. Om onze boodschap over te brengen, hebben we de beschikbare ruimte onder ons kantoorgebouw omgetoverd tot een unieke zone waar we veel meer kunnen dan enkel onze producten en systemen te tonen.”

geleden al maakte wijlen Jo Crepain de eerste schetsen voor een showroom. Die werden nu door zijn kantoor Crepain Binst Architecture afgewerkt tot EXIT 5 – een modern experience en meeting center.

Tussen de gekende pilaren van het hoofdkantoor in Waregem verrees een belevingsruimte annex modern en polyvalent meeting center. RENSON heeft weer een visitekaartje afgeleverd!

74 I c o o l& co mf o rt

In een eerste deel staat alles rond beleving.

Hier kunnen de klanten van RENSON, zoals installateurs, architecten en zakenpartners, én de eindgebruikers de verschillende systemen ontdekken. In didactische modules worden de werking, de plaatsing, de voordelen, enz. van onder meer i-Flux (de opbouw van een ventilatierooster, waardoor geen tocht ontstaat), Invisivent (met/zonder akoestische demping) en Fixscreen (een vergelijkende opstelling waar het verschil in binnentemperatuur wordt getoond met of zonder screen).

Voor volledige systemen (Systeem C+EVO II, Healthy Domestic Concept, Healthy Apartment Concept) zijn er zelfs demohuisjes opgetrokken. Johan Debaere: “We willen hier naast informatie verstrekken ook enkele vooroordelen rond ventilatie en zonwering de wereld uithelpen. Ventilatie zorgt altijd voor geluidsoverlast? Fout! Ventilatie levert altijd

een storende tocht op? Fout! Ook rond zonwering doen enkele hardnekkige vooroordelen de ronde. In onze belevingsruimte laten we iedereen zelf ervaren dat deze vooroordelen verkeerd zijn. Wat we hier hebben opgesteld, is eigenlijk niet minder dan een dorp, waar de bezoekers de oplossingen van RENSON voor ventilatie en zonwering kunnen ontdekken.

De optelsom van onze verschillende oplossingen kan voor een belangrijke energiebesparing zorgen.”

Staat het eerste deel van de showroom met deze abstracte ‘huisjes’ vooral in het teken van B2C (om die reden is het de bedoeling om de showroom in de toekomst ook op zaterdag te openen, zodat de kandidaat-bouwers als ze op zaterdag rondrijden om hun bakstenen, dakpannen, badkamer, keuken, enz. te kiezen, ook informatie kunnen inwinnen over ventilatie en zonwering), dan staat het tweede deel van de showroom en het meeting center van Exit 5 in het teken van B2B. Vijf open vergaderruimtes en vijf eilanden – strakke witte modules met kasten en schuiven voor brochures, handleidingen en componenten – vormen samen het mekka van de professional en nodigen uit tot business. “Hier worden niet alleen producten getoond, maar ook de sfeer die inspirerend kan werken”, aldus Johan Debaere. “De vergaderruimtes maken de link naar het meeting center. De drie zalen Lagune, Algarve en Camargue kunnen afzonderlijk worden gebruikt voor onder meer seminaries, videopresentaties of vergaderingen, of we halen de mobiele scheidingswanden weg en verkrijgen een auditorium met plaats voor 300 personen.”

> R e p o rtage

”

We hebben de beschikbare ruimte onder ons kantoorgebouw omgetoverd tot een unieke zone waar we veel meer kunnen dan enkel onze producten en systemen te tonen.

zij de intensieve nachtventilatie wordt het gebouw tijdens de nacht natuurlijk gekoeld en windvaste screens type Fixscreen zorgen ervoor dat de temperatuur overdag niet naar onplezierige hoogtes klimt.

Johan Debaere, Communication Officer bij RENSON

Iii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

meets communication Maar het meeting center kan ook het perfecte decor vormen voor recepties, lunches, presentaties, vergaderingen, walking dinners, enz. van bedrijven of organisaties. En er is ook het opleidsingscentrum, waar de partners vanaf nu commerciële en technische opleidingen kunnen volgen. Voor de maaltijden is er een volledig ingerichte grootkeuken met koelcel voorhanden. De vaste huiscateraars verzorgen van een eenvoudige broodmaaltijd tot een verfijnde meergangenmaaltijd. “Dit meeting center zal ons toelaten om onze eigen partners en de markt nog sneller en efficiënter te informeren en op te leiden,” stelt Johan Debaere. “Maar we stellen de ruimtes ook ter beschikking van derden, die op zoek zijn naar meeting- en event faciliteiten.”

Uiteraard zijn ook hier de toestellen van RENSON nooit veraf. Een eerste opvallend kenmerk van Exit 5 is de glaswand met een lengte van 136 meter en een golving, die zowel een luchtstroom als het drukke ver-

keer op de E17 nabootst. Energie-efficiëntie en gezondheid is bij RENSON, net als bij iedere bouwheer, een aandachtspunt. Er is een doorgedreven isolatie en voor de verwarming is geopteerd voor vloerverwarming.

Geen zichtbare binnentoestellen en duurzaam dankzij de lucht-water warmtepomp.

Verder is het gebouw volledig opgebouwd volgens het Healthy Building Concept van RENSON. Akoestisch gedempte ventilatieroosters type Sonovent (tot 50 dB geluidsdemping) met CO2-sturing zorgen voor de toevoer van verse lucht in de showroom, terwijl de toevoer in het opleidingscentrum via ventilatieroosters type Invisivent gebeurt.

Met Sonovent en Invisivent vermijdt je ook tocht en worden de energieverliezen maximaal beperkt. De CO2-gestuurde RENSON Healthconnector regelt de afvoer van de vervuilde lucht met warmterecuperatie via de lucht-water warmtepomp voor showroom en opleidingscentrum en via een lucht-lucht warmtewisselaar in het auditorium. Dank-

Tenslotte nog een woordje over de samenwerking tussen RENSON en Barco. Langs de zijkant van het gebouw brengt een LED-wall van 32 m2² niet alleen informatie over RENSON, maar ook over de twee topploegen die RENSON sponsort: voetbalploeg Zulte-Waregem en wielerploeg Omega Pharma-Quick Step. In de nabije toekomst zal op de voorgevel van het gebouw ook nog een nieuwe oplossing geïnstalleerd worden. Zo zal voor de glasgevel een buitenzonwering met aluminium lamellen geplaatst worden. Die lamellen zullen voorzien zijn van LEDs van Barco. Op die manier ontstaat een innovatief zonweringsysteem, dat ook beelden kan projecten. Een eyecatcher als gevolg van een samenwerking tussen twee marktleiders. n www.renson.eu n www.exit5.be

co o l & co mf or t I 75

www.aircotech.be

Critical applications - Reliable solutions

exclusief verdeler van:

optiMist: enerGIeBesPArInG door combinatie

van koeling door verdamping en adiabatische bevochtiging !

drycoolers condensors

INDIRECTE koeling door verdamping

DIRECTE koeling door verdamping Watertoevoer

Voor alle info

Energiebesparing

Precisie

Totaaloplossing

met zeer beperkt verbruik en lage drukval

zonder waterverspilling

voor koeling en bevochtiging

u

u

u

www.aircotech.be

Aircotech nv I Assesteenweg 117/2 I 1740 Ternat T +32 (0)2 582 77 50 F +32 (0)2 582 79 47 E info@aircotech.be W www.aircotech.be

> R e p o rtage

P3-luchtkanalen Overal toepasbaar, altijd de ideale oplossing in gebruik

“H

et concept is eenvoudig: twee aluminium platen met daartussen PIR-isolatieschuim (polyisocyanuraat), een hardschuim met ringvormige aromatische verbindingen die thermisch zeer stabiel zijn. PIR is een verbetering van het vroeger veel gebruikte PUR op gebied van brandveiligheid”, vertelt Theo Vandueren, commercieel vertegenwoordiger P3-luchtkanalen bij BIS nv.

“Afhankelijk van de toepassing wordt de isolatiedikte bepaald: 20 mm voor plaatsing binnen, 30 mm indien de luchtkanalen in volle grond worden geplaatst (met een bijkomende structuur) of bij grote temperatuurverschillen en 50 mm voor plaatsing buiten.

Het op waterbasis gefabriceerde PIR heeft een gesloten celstructuur wat een lage thermische waarde garandeert, namelijk 0,024 W/m°C.” De tweede belangrijke component van de Forair P3-luchtkanalen zijn de aluminium platen in tegenstelling tot stalen platen. Voor de binnenbekleding worden aluminiumplaten van 80 µm gebruikt en voor de buitenkant van 500 µm. De keuze voor aluminium zorgt voor een waslijst aan voordelen. We sommen er enkele op:

Licht gewicht: de P3-luchtkanalen wegen een fractie van de klassieke metalen luchtkanalen. Hierdoor is er geen nood aan een complexe draagstructuur van het dak.

Voorts is er ook nog een kortere installatietijd en dit door minder personeel met minder machines.

Forair P3-luchtkanalen combineren tech-

Hoge isolatiewaarde: het thermische geleidingsvermogen van PIR (0,024 W/ m°C) is veel beter als dat van ander frequent gebruikte isolatiematerialen zoals glaswol 0,040 W/m°C of neopreen 0,037 W/m°C.

HVAC-installateur doet zijn voordeel met

Corrosievrij: aluminium roest niet waardoor de P3-luchtkanalen kunnen worden toegepast in agressieve omgevingen, zoals in zwembaden en aan de kust.

Hoog akoestisch comfort: dankzij een optimale lineaire demping bij de laagste frequentie kan bij gebruik van de P3-luchtkanalen voldaan worden aan de vereiste geluidsnormen. Bovendien slorpt de isolatielaag ook trillingen en resonanties op.

Duurzaam en energiebesparend: het hydrotec productieproces gebeurt op basis van water zodanig dat er geen schadelijke industriële gassen vrij komen. Daarnaast zorgt de zeer goede luchtgeleiding van de

nische en economische voordelen. Deze voorgeïsoleerde aluminium luchtkanalen zijn beschikbaar met 20, 30 en 50 mm isolatiedikte en bijzonder energiebesparend voor de eindklant. Maar ook de luchtkanalen die onder meer licht, luchtdicht en makkelijk transporteerbaar zijn en ook nog eens over goede hygiënische en akoestische eigenschappen beschikken. Sinds de integratie van Thermosystems in de Benvitec Holding, worden de Forair P3 luchtkanalen verdeeld door Benvitec Industrial Services nv.

luchtkanalen voor minder luchtweerstand zodat er minder energie noodzakelijk is voor het behalen van de gewenste luchtstromen.

De fabrikant van P3 is er dankzij langdurige R&D in geslaagd om de binnenzijde van de luchtkanalen te behandelen met een gepatenteerd natuurlijk product waardoor kleven van het stof in de luchtkanalen met 40% vermindert, waardoor er dus ook minder frequent moet worden gereinigd wat een voordeel oplevert die doorheen de volledige levensduur van de luchtkanalen wordt meegenomen. Voor gebruik in onder meer clean rooms, laboratoria en ziekenhuizen kunnen ook P3-luchtkanalen worden gekozen die een antibacteriële behandeling hebben ondergaan voor een nog betere hygiëne en luchtkwaliteit. n www.benvitec.be n www.forair.be co o l & co mf or t I 77

ontage*n e gratis m Nu met Sortimo inrichting or al uw cl. BTW

C

M

vo

Y

1.500 ex vanaf €

CM

MY

SHOWROOM ATELIER

CY

CMY

Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde

K

Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

MONTAGE STATION

* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

GRATIS TEL. 0800 857 59 fax 0800 857 60 • info@sortimo.be

Perfecte wisselwerking!

Compact Volledig gelast, geen pakkingen Flexibele oplossingen mogelijk Geschikt voor hoge drukken Groot temperatuurbereik Kleine vulling

Natuurlijk de beste oplossing +31 (0)345 68 15 49, info@wijbenga.nl, www.wijbenga.nl

Q-plate®

> r e P o rTAge

Van Marcke nieuwe duurzame, thermische oplossingen Sinds 2000 trekt groep Van Marcke de

T

egenwoordig worden steeds meer nieuwbouwwoningen uitgerust met vloerverwarming in de leefruimtes en met op lage temperatuur gedimensioneerde convectoren of radiatoren in de slaapruimtes. De HPi van De Dietrich gebruikt omgevingslucht als energiebron en beschikt over een ingebouwde energiezuinige circulatiepomp (energieklasse a). Voor nieuwbouw biedt deze warmtepomp een compacte en performante oplossing. De twee kringen kunnen rechtstreeks worden aangesloten op de binnenunit van de HPi. De Diematic iSystem regeling kan deze onafhankelijk van elkaar aansturen. De HPi is verkrijgbaar in vermogens van 6 tot en met 27 kW. De warmtepomp wordt – net als de andere De Dietrich producten - in ons land exclusief verdeeld door Van Marcke.

Mono-energetische of bivalente werking Deze warmtepomp is compatibel met andere energiebronnen zoals zon, gas en olie. Het betreft een split inverter-warmtepomp. De inverter-technologie zorgt ervoor dat het geleverde vermogen van de warmtepomp steeds wordt aangepast aan de vraag van de installatie. er is een standaardsturing voor 1 directe, 1 gemengde en 1 sanitaire kring. Uitbreiding van sturing met 1 bijkomende gemengde kring behoort tot de mogelijkheden. De warmtepomp HPi is in 2 versies beschikbaar: voor mono-energeti-

kaart van duurzaamheid. Initiatieven sche werking of bivalente werking voor verwarmingsketel als bijstook. Kenmerkend zijn de compacte en geluidsarme buitenunit (tot maximaal 45 dBa) en de compacte binnenunit, waarbij mengklep en pompen in de unit kunnen worden ingebouwd. Deze warmtepomp kan op een eenvoudige manier worden geïnstalleerd. naast de warmtepomp HPi presenteert Van Marcke op Climatechno exclusief voor de Belgische markt de lucht/water-gasabsoptiewarmtepomp PGA 38 en de warmtepompboiler Kaliko van De Dietrich.

Thermische zonne-energie pakketten op Climatechno stelt Van Marcke ook het Solar pakket-SEM 2 – 300L met Topson F3 paneel, en de woningventilatie met warmteterugwinning CWL met het groene leidingsysteem van Wolf, voor. De ‘Wolf thermische zonne-energie’-pakketten - voor sanitair warmwaterproductie en ondersteuning van centrale verwarming, voor kleine én grotere gezinnen – kunnen worden gecombineerd met bestaande stookolie- & gasketels, waardoor deze onmiddellijk hun rol spelen in de energiebesparing van een installatie. De maximale efficiëntie van de vlakkeplaatcollectoren topSon f3 en zonneboilers SeM-2 of stratificatieboiler BSP wordt verkregen dankzij de solarmodule SM1, die zowel stand-alone werkt als geïntegreerd kan worden in de WRS-regeling van Wolf.

zoals Big Blue en Van Marcke College vertalen het duurzame engagement van de groep. Op Climatechno presenteert de specialist in duurzame, thermische oplossingen, naast nieuwigheden van Wolf en Schütz, ook de nieuwe HPI warmtepomp van De Dietrich.

Ventilatie en vloerverwarming in één airconomy® van Schütz is eveneens op Climatechno te zien. Deze combinatie van ventilatie en vloerverwarming zorgt voor een aangename en milde stralingswarmte en voor verse lucht in alle kamers. Men kiest zelf of er verwarmde of gekoelde lucht naar de kamers stroomt. Dit gebeurt tochtvrij en stil, via in de vloer gemonteerde inblaasroosters, en met een minimaal energieverbruik.

De aanvoertemperaturen zijn immers laag en bovendien leidt een luchtafvoersysteem de verbruikte lucht terug naar een unit die de instromende buitenlucht voorverwarmt.

De producten van het assortiment Schütz vloerverwarming worden in ons land exclusief verdeeld door Van Marcke. n www.vanmarcke.com

co o l & co mf or t i 79

UNIEKE PRODUCTLANCERING TIJDENS DE BEURS!

BEZOEK ONZE SPECTACULAIRE STAND OP DE CLIMATECHNO! STAND 058

Met de Multi V III heeft LG een nieuwe standaard gezet in de HVAC-markt. De nieuwe Multi V IV doet hier n贸g een schepje bovenop. Ruimtebesparend en door de lange leidingruimte bij uitstek geschikt voor complexe projecten. De nieuwe Multi V IV is d茅 top in duurzaamheid en energiebesparing. Maak ook deze stap vooruit en kom naar de spectaculaire lancering van ons nieuwe systeem op de Climatechno 2013. Bezoek onze stand of kijk op www.lgklimaat.be voor meer informatie

> R e p o rtage

Reznor is de enige Belgische fabrikant van gasgestookte luchtverwarmingsapparatuur en een vertrouwde referentie voor al wie aan de slag gaat met gasgestookte verwarmingstoestellen. Reznor staat in Europa en de wereld aan de top en is in België onbetwistbaar marktlei-

Reznor viert 125 jaar!

der als het op gasgestookte luchtverwarming aankomt. De laatste jaren zette het bedrijf ook succesvolle stappen op de markt van ventilatie en airconditioning. Het bedrijf biedt een uitgebreid

R

eznor kan prat gaan op meer dan een eeuw ervaring in het ontwerpen en fabriceren van industriële en commerciële verwarmingstoestellen. George Reznor ontwikkelde in 1888 reflectorradiatoren die gebruik maakten van het toen nog relatief onbekende aardgas. In 1937 wordt met de productie van luchtverwarmingsapparaten voor de verwarming van bedrijfsgebouwen gestart.

Het bedrijf blijft ondanks de fenomenale groei toch in familiehanden en in 1960 wordt de serie X, een nieuw gamma luchtverwarmers, op de markt gebracht. In 1963 verkoopt de familie Reznor zijn participatie in het bedrijf aan ITT Corp. Doordat de export uit de VS naar Europa steeds omvangrijker werd, en er bovendien verschillende keuringsnormen in Europa en de VS werden gehanteerd, wordt beslist om productie in Europa op te starten. Jesse B. Reznor kwam naar België en bleef general manager van 1966 tot 1975.

Reznor staat traditioneel sterk bij industriële en commerciële verwarmingsprojecten.

Vooral de kwaliteit en de innovatie van de

gamma luchtverwarmers, luchtbehandeproducten hebben ervoor gezorgd dat Reznor zo’n sterke marktpositie heeft veroverd. Zo bracht Reznor al in 1983 de eerste condenserende gasluchtverhitter op de markt. De laatste jaren neemt de druk vanuit de markt almaar toe om de consument, uit milieuvriendelijke en energiezuinige overwegingen, in de richting van hernieuwbare energie te drijven.

Maar de markt is ook veeleisender geworden.

De luchtbehandeling moet minder en schone energie verbruiken, en bovendien worden er ook hogere comforteisen gesteld. Naast de klassieke verwarming verwacht de eindgebruiker nu bijna altijd om er ook airconditioning bij te krijgen. Omdat Reznor ernaar streeft om voor iedere klant en voor iedere toepassing een juiste oplossing aan te bieden, werd het traditionele productengamma uitgebreid met een waaier van ‘groene’ airconditioningproducten.

In 1986 komt Reznor US in handen van American Electric en wordt Reznor Europe verkocht aan Bullough. In 1990 verkrijgt Reznor als eerste luchtverwarmingsfabrikant het milieukeurmerk ‘schonere verbranding’ voor zijn toestellen. Hetzelfde jaar neemt Joseph Boeckx de leiding over de firma

”

lingstoestellen, koelmachines, condensing units en rooftop units aan. In het najaar zal Reznor op gepaste wijze 125 jaar vieren. Dit verdient een terugblik op de rijke historiek.

over. Sinds 1996 maakt Reznor Europe deel uit van Thomas & Betts, een Amerikaanse multinational waarvan de activiteiten in drie divisies zijn ondergebracht: Electrical, Utilities en HVAC (Reznor US werd al in 1993 overgenomen door Thomas & Betts). De volgende jaren neemt Thomas & Betts nog meer bedrijven over waardoor een steeds performantere onderneming groeit: Molimex-therm uit België (2001), Gaz Industrie uit Frankrijk (2002) en AmbiRad Group uit het Verenigd Koninkrijk (2011).

In 2012 wordt Thomas & Betts overgenomen door ABB, één van de grootste multinationals op het gebied van energie- en automatiseringstechnologie.

De Europese markt verschilt sterk van de

Amerikaanse. De toestellen voor Europa vereisen dan ook een ander ontwerp.

Andy Vandenabeele, Reznor Europe

co o l & co mf or t I 81

> Repo rtag e

I iiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Vandaag beschikt Thomas & Betts over vier Europese productiebedrijven: Menen (België – luchtverwarming, luchtbehandeling, warmtepompen), Lyon (Frankrijk – stralingsverwarming – Gaz Industrie), Knighton (Wales - staande luchtverwarmers) en Brierly Hill (Engeland - stralingsverwarming, luchtgordijnen en niche-toepassingen voor luchtbehandeling). Dat zowel de airconditioning- als de verwarmingstoestellen van Reznor Europe in Europa worden gefabriceerd, houdt zowel kwalitatief als logistiek verschillende voordelen in. Zo is er vooreerst de kwaliteit van het productieproces. Enkel werknemers met de vereiste kwalificaties op zak komen aan de productielijn. Daarnaast zijn de toestellen ook specifiek ontworpen voor de Europese markt.

Dit betekent niet alleen dat ze de nodige keurmerken dragen, maar ook dat het ontwerp en de prestaties zijn aangepast aan het Europese klimaat. Proefopstellingen in reële

werkomstandigheden garanderen een feilloze werking. Dankzij de Europese fabrieken kunnen de klanten bijzonder korte leveringstermijnen worden aangeboden.

Tijdens Climatechno zal Reznor Europe nv ook een nieuwe gasgestookte luchtver-

Het volledige gamma airconditioning- en verwarmingstoestellen van Reznor Europe nv wordt in België verdeeld door MolimexTherm uit Zaventem. n www.reznor.eu n www.molimextherm.com

hitter presenteren die dankzij een uniek concept een rendement van 108% haalt.

(Stand 12)

YNRA rooftop warmtepomp De YNRA van Reznor is een rooftop warmtepomp met een optionele gasverwarmingsbatterij RHC. Deze warmtepomp is volledig ontwikkeld binnen Reznor Europe. Hiermee bewijst Reznor dat het in staat is om in te spelen op de ontwikkelingen van de HVAC-markt, waarbij een optimale energie-efficiëntie zowel voor koelen als voor verwarmen een absolute voorwaarde is.

“De YNRA is een packaged lucht-lucht warmtepomp, ontworpen voor efficiëntie, duurzaamheid en eenvoudige installatie,” legt Andy Vandenabeele, Product Manager Airconditioning Products, uit. “De YNRA is een flexibele en energiezuinige oplossing om middelgrote tot grote ruimtes te koelen en te verwarmen. Denk hierbij ondermeer maar aan supermarkten, kantoren, restaurants en fabriekshallen. Deze rooftop warmtepomp gebruikt de meest geavanceerde technologie, zoals digitale scrollcompressoren en de direct aangedreven ventilatoren met frequentiesturing, wat resulteert in de combinatie van de hoogste efficiëntie met de laagste geluidsdruk.”

Andy Vandenabeele: “De Europese markt verschilt sterk van de Amerikaanse. In de V.S. gelden er andere regels op het vlak van ventilatie, geluid, EER, COP,... maar ook het klimaat verschilt. In The Deep South is er bijvoorbeeld grote nood aan ontvochtiging. De toestellen voor Europa vereisen dan ook een ander ontwerp.”

Standaard wordt de YNRA geleverd als warmtepomp voor koelen en verwarmen met een vermogen van 28 tot 83 kW, maar in optie is de YNRA leverbaar met de gasgestookte verwarmingsbatterij RHC van Reznor. De RHC zorgt voor meer verwarmingsvermogen (tot 90 kW) en een hoger verwarmingsrendement bij lage buitentemperaturen. Andere voordelen zijn de kortere reactietijd voor koeling of verwarming, de continuë output van het koelvermogen (dus niet in grote trappen) en verschillende accessoires voor een betere luchtkwaliteit (free cooling/free heating, CO2-sensor, enz.). Met deze eigenschappen is de YNRA perfect voor een blijvend comfort in ruimtes met een wijzigende bezettingsgraad.

82 I c o o l& co mf o rt

VERHUUR – VERKOOP – SERVICE 24/7

Koeling & Verwarming

DE ‘GREEN-VOLUTION’ VAN DORIN: DE VOORNAAMSTE ECO-OPLOSSING VOOR SUPERMARKTTOEPASSINGEN

...maakt het verschil.

• VERHUUR • VERKOOP • 24/24 SERVICE • • • • • • •

AIRCO/KOELING INDUSTRIE- & PROCESKOELING VERWARMING BOILERS / WARMWATERPRODUCTIE CHILLERS KLIMAATKASTEN ALLE TOEBEHOREN

Figuur 5 - H5-serie EP 4 pistons, slagvolume van 75 tot 102 m³/u DORIN heeft een nieuw gamma ontwikkeld, het HEP-GAMMA, dat volledig gewijd is aan het gebruik met R134a bij lage condensatietemperaturen. Op deze manier voorziet Dorin in de meest perfecte keuze voor all commerciële toepassingen waarbij gezocht wordt naar een ‘groene’ toets.

Dankzij een nieuw kleppenplaat ontwerp en een performante ontwikkeling van de elektrische motor worden de nieuwe HEP-comcondensatietemperaturen), een vermindering van de werkdruk (in vergelijking met R404A), een lagere GWP en lagere geluidsemissie.

De energiebesparingsaspecten van dit gamma HEP compressoren zijn verder eveneens te wijten aan het feit dat deze compressoren kunnen werken onder een besturingssysteem met variabele frequentie. Zo reikt hun slagvolume van 42,81 m 3/u tot 244,78 m 3/h.

CONTACTEER ONS...

Geluidsarme

apparatuur

-

Zeer

snel

Figuur 4 HEX_ATEX compressors H6-assortiment

inzetbaar

Eigen transport met kraanwagens en diepladers Alle toebehoren beschikbaar - ...

Bel 09/362.74.87 of e-mail naar info@delta-temp.com

Mede met betrekking tot het gebruik met natuurlijke koelmiddelen, wordt het HEX (ATEX)-GAMMA op de markt gelanceerd als een uitstekende oplossing voor explosievrije toepassingen die bedoeld zijn voor gebruik in combinatie met zowel ontvlambare koelmiddelen (o.a. propaan) als traditionele koelmiddelen. Het ATEX-assortide problemen in verband met de ontvlambaarheid van het koelmiddel of de atmosfeer rond de compressor compleet veilig te beheren. sie-energieprestaties toelaten, een ODP = “0” en erg lage GWP’s hebben in geval van lekkages op de installatie. Natuurlijke koelmiddelen uitfasering van “oude” koelmiddelen en zijn erg succesvol in airconditioning- en koeltoepassingen.

Benelux - Duitsland - Frankrijk

WWW.DELTA-TEMP.COM

www.dorin.com

dorin@dorin.com

Driedimensionaal Koudwatervrees. Zo kan je nog best de tegenstand van de traditionele verwarmingssector tegen warmtepompen omschrijven. Onbekend maakt onbemind. Maar er is nog een tweede belangrijk obstakel: de verplichte koeltechnische certificering. Voor heel wat verwarmingsinstallateurs voldoende reden om warmtepompen ongemoeid te laten. Maar dat is dan toch wel buiten de consument gerekend. Steeds meer kandidaat-bouwers volgen graag het verhaal van energie-efficiëntie en duurzaamheid. De Belgische warmtepompmarkt maakt hierdoor een belangrijke groei door. Het is een kans die de koeltechnische installateur moet grijpen binnen die evoluerende markt. Gelukkig kan hij hiervoor rekenen op betrouwbare partners die met dezelfde passie thema’s als comfort, energiebesparing en ecologie centraal plaats.

84 I c o o l& co mf o rt

“C

limatrix staat voor een innovatief concept die we zelf hebben ontwikkeld met de steun van het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie”, vertelt general manager Kim Vaessen. “Het is dé oplossing om in combinatie met een warmtepomp – ongeacht of als bron lucht, water of geothermie wordt gebruikt - het perfecte binnenklimaat te creëren. De combinatie van verwarmen en koelen via de vloer, de wand en/of het plafond zorgt voor een duurzame én energiezuinige totaaloplossing. Renovatie of nieuwbouw, traditioneel of passief, kleine of grotere projecten, Climatrix zal bij elke toepassing dankzij de stralingswarmte of –koeling voor een optimaal binnenklimaat zorgen.”

“Klimaatwanden en –plafonds zijn de ideale oplossing voor renovaties waar men toch van het comfort van stralingswarmte en – koeling wil genieten zonder de vloer open te breken”, aldus sales manager Stijn Verheyen. “De plaatsing van een klimaatwand kan je nog het best vergelijken met die van een valse wand uit gipskarton. Een opbouwhoogte van 8 à 10 cm volstaat. In ruimtes met een beperkte vloeroppervlakte maar waar er wel een groot verwarmingsvermogen kan gevraagd worden – zoals in de keuken of de badkamer – bieden klimaatwanden de ideale oplossing. Eén, twee, drie of vier wanden, al dan niet in combinatie met de vloer- en/of het plafond, ons studiebureau helpt graag met de berekeningen en overzichtelijke legplannen.”

De vele voordelen van vloerverwarming zijn door het grote publiek gekend, zoals een groot comfort dankzij de gelijkmatige verdeling van de verwarming in de ruimte, goedkoop doordat water op lage temperatuur (40°C) volstaat, duurzaam want geen fossiele brandstoffen nodig, noem maar op. Logisch dat dat almaar meer nieuwbouwers resoluut kiezen voor een LT-warmtepomp als enige verwarmingsinstallatie. Maar ook bij renovatie komt een warmtepomp steeds nadrukkelijker in beeld, zeker als met de renovatie ook wordt getracht om de energiefactuur onder controle te houden. Maar niet alle verbouwers zijn – terecht – bereid om hun vloer op te breken voor vloerverwarming. Maar dankzij de klimaatwand en klimaatplafond van Climatrix worden de voordelen van een LT-warmtepomp bij verwarming en koeling ook voor hen beschikbaar.

Maar wat is een klimaatwand en -plafond van Climatrix nu eigenlijk? Stijn Verheyen: “Een gipskartonplaat met dikte 34,5 mm met hierin gemonteerd d.m.v. speciale warmtegeleidende pasta onze gepatenteerde PEX-Alu Climabuizen met diameter 14,8 mm. Twee flexibele aansluitbuisjes steken uit het gipskar-

klimaatplafond

> r e P o rTAge

”

Climatrix is dé oplossing om in combinatie

met een warmtepomp – ongeacht of als bron lucht, water of geothermie wordt gebruikt - het perfecte binnenklimaat te creëren.

Kim Vaessen, general manager Climatrix

koelen en verwarmen ton en zorgen voor de aan- en afvoer van warm of koud water. onze klimaatwanden en –plafonds lenen zich ook uitstekend voor verwarming en basiskoeling, en dit met belangrijke voordelen in vergelijking tot de traditionele airconditioning: energiebesparend, onzichtbaar en tochtvrij, geruisloos, lagere luchtsnelheid (de luchtbeweging blijft beperkt tot de ventilatie), stof- en bacterievrij voor een gezonde leefomgeving, geen onderhoudsgevoelige luchtfilters of luchtroosters, geen luchtkanalen die kunnen beschimmelen en dus regelmatig onderhoud vereisen en een constante temperatuur.”

De gepatenteerde PeX-alu Climabuizen combineren de voordelen van de koperen buizen met die van de capillaire matten, zonder echter de nadelen. Koperen buizen zijn duur en er is het gevaar op putcorrosie, waarbij zich putjes in het oppervlak vormen. Bij capillaire matten treedt dan weer het gevaar op storing op indien metaaldeeltjes of installatievuil meedrijft met het systeemwater en zo de fijne buisjes verstopt. Door de combinatie van het kunststof PeX (cross-linked-Pe omdat gewone Pe niet geschikt is voor grotere drukken en temperatuurvariaties) dat een lagere hydraulische weerstand heeft dan metaal en dus energiezuiniger is met aluminium dat voor een eenvoudige verwerking zorgt, wordt de ideale klimaatbuis verkregen. tussen de Climabuizen en de ruimte ligt maar een gipskartonplaat (gyproc) van 10 mm, waardoor de warmteafgifte (verwarming) of warmteafvoer (koeling) bijzonder snel gebeurt. Bij verwarming wordt de gevraagde

CLIMATRIX ECo PUR Het tackersysteem + PUR

temperatuur veel sneller bereikt dan met vloerverwarming of betonkernactivering. Bij koeling met klimaatplafonds moet er wel een condensbewaking (via een condensvoeler) dicht bij de verdeler worden voorzien alvorens het water naar de plafondplaten te sturen.

De sturing van het systeem gebeurt met de eZR Home, waarmee een comfortabele en individuele instelling van de afzonderlijke kamerregeling vanop een PC, laptop tablet of smartphone mogelijk is en optimaal het variërend leefpatroon van de bewoners kan worden gevolgd.

Bovendien laat de eZR Home verschillende bedieningsniveaus toe.

De gebruiker heeft beperkt toegang tot temperatuurinstelling binnen minimum en maximum waarden, terwijl de installateur volledig toegang heeft en bij een defectmelding zijn interventie al vanop kantoor kan voorbereiden… op zelfs oplossen door enkele parameters opnieuw in te stellen. tijdwinst en een tevreden klant! tot zover de theorie. Maar zal dit de kandidaat kunnen overtuigen?

“Dat is niet nodig”, besluit Kim Vaessen. “We hebben twee lokalen omgebouwd tot demoruimtes waar architecten, installateurs, studieburelen, consumenten, enz. de prestaties van onze Climatrix klimaatwanden en –plafonds zoals in de modus koeling en verwarming kunnen ervaren. n www.climatrix.be

CLIMATRIX GRID Het traditionele systeem met staaldraad

kLIMAATWAND

co o l & co mf or t i 85

coolcomponents aircomponents isocomponents

coo coolcomponents Ontdek onze ruime voorraad van onder meer:

Compressoren en koelgroepen Verdampers en condensors Regelapparatuur Installatiemateriaal Gereedschap en meetapparatuur Meer info op www.coolcomponents.be Advertentie C&C September.indd 1

24/06/2013 14:23:29

Ontworpen voor de toekomst!

Binnen Europa raakt de huidige energie-efficiĂŤntie bepaling achterhaald. De nieuwe Europese Eco Design Directive (ErP) heeft als doelstelling om de zorg voor het milieu te integreren in het productontwerp. Toshiba producten worden zodanig ontworpen dat Uitbreidingstraat 10 2600 Berchem T +32 (0)3-825 55 66 E intercool@intercool.be

www.intercool.be

een eventuele impact op de omgeving en het milieu minimaal is. Deze filosofie betreft de gebruikte materialen, maar â&#x20AC;&#x201C; belangrijker nog â&#x20AC;&#x201C; het energieverbruik van de Toshiba producten. Welke methode ook gebruikt is om de prestaties te meten, Toshiba is altijd in staat om aan alle eisen te voldoen.

> r e P o rTAge

Frigro Training Centre “Frigro is meer dan alleen maar een groothandel die dozen verschuift”, laat

D

commercieel verantwoordelijke Ste-

e productgerichte opleidingen die de koeltechnische groothandel frigro organiseert in het eigen frigro training Centre in Moorsele of op locatie zijn ontstaan door de feedback die frigro kreeg van de klanten. Steven Willaert: “Zowel koeltechnische als warmtepompinstallaties worden steeds complexer. Zo is er de sterk toegenomen aandacht voor de energie-efficiëntie. terwijl vroeger de exacte temperatuur veruit de belangrijkste waardemeter voor een installatie was, krijgt ondertussen het energieverbruik bijna evenveel aandacht. Dit betekent dus dat de regeling van de installatie zeer nauwkeurig moet gebeuren. Wat is de eindgebruiker met een hypermoderne installatie die volgens de boekjes uiterst energiezuinig is, indien door een slechte regeling de energiefactuur het tegendeel laat vermoeden? iedereen die in het vak zit, weet dat techniek vragen oproept. Bij frigro merkten we dat er toch wel regelmatig dezelfde vragen werden gesteld. Zo is het idee gegroeid om voor onze klanten een opleidingsaanbod uit te werken.”

bureau. in dit geval komt een productverantwoordelijke van frigro ter plaatse met een op maat uitgewerkte opleiding.

De productgerichte opleidingen van frigro kunnen in vier groepen worden opgedeeld: Dixell regeltechniek (Prime, Xweb basis & gevorderden, Stappencontrollers, elektronische expansieventielen & oververhittingscontrollers), Panasonic warmtepompen (lucht/lucht, lucht/water, PACi), koeltechnisch (energiebesparende maatregelen, platenwarmtewisselaars, subkritische Co2installaties) en installatietechniek (isoleren). opgelet, door de toenemende interesse van de klanten wordt dit aanbod steeds verder uitgebreid. op de opleidingskalender zijn ook alleen de sessies vermeld waarvoor iedereen kan inschrijven. naast deze opleidingen organiseert frigro ook specifieke opleidingen op vraag van een installatiebedrijf of studie-

n www.frigro.be

ven Willaert er al meteen geen twijfel over bestaan. “We voelen ons werkelijk betrokken bij de activiteiten van onze

Steeds meer werkgevers ontdekken het belang om hun personeel een opleiding te laten volgen. Ze hebben ook gemerkt dat de producten steeds gesofisticeerder worden, en het dus eigenlijk noodzakelijk is om de technici te laten bijscholen zodat ze vertrouwd geraken met die producten. Dit zal niet alleen de installatietijd verkorten – geen onderbrekingen meer door het zoeken naar een pasklaar antwoord – maar ook de betrouwbaarheid van de installatie wordt verhoogd.

klanten. Zo zoeken we steeds nieuwe mogelijkheden om onze klanten nog beter te ondersteunen zodat ze op hun beurt hun klanten optimaal van dienst kunnen zijn. Onze opleidingen maken integraal deel uit van dit streven. We hebben trouwens mogen vaststellen dat er bij onze klanten een grote nood bestond om aan één of meer van onze

tenslotte nog dit. Het frigro training Centre is door Vormelek en FVB – FFC Constructiv officieel erkend als een opleidingscentrum. Dit betekent dat de werkgever die zijn personeel inschrijft voor een opleiding, in aanmerking komt voor een eventuele vergoeding. Meer informatie over de voorwaarden en de aanvraagprocedure voor een premie op de website van frigro.

opleidingen deel te nemen. Op twee jaar hebben we immers al meer dan 500 techniekers mogen begroeten.

Een onverhoopt succes.”

OPLEIDINGEN NAJAAR 2013: DATUM

ONDERWERP

TAAL

19/09

AQUAREA I PANASONIC

FR

03/10

AQUAREA I PANASONIC

NL

17/10

INSTALLATIE CO2 I FRIGRO

FR

07/11

PACI I PANASONIC

NL

21/11

XWEB VOOR GEVORDERDEN I DIXELL

NL

05/12

XC1015D BASIS I DIXELL

NL

Inschrijven via de website www.frigro.be

co o l & co mf or t i 87

www.eurovent-certification.com www.certiflash.com

NEOSYS WATERKOELMACHINE LUCHT/WATER Alleen koeling : 200-1000 kW Warmtepompunit : 200-500 kW

• CLIMATIC 60 • R410A multi scrollregeling compressoren • Zeer efficiënte microchannel warmtewisselaar • Owlet-ventilatoren lennoxemeia.com

z ProdUCTsPoT

LennoX primair systeem met variabel debiet Een krachtig en goedkoop HVAC-netwerk is voor iedereen

L

ennoX biedt nu de eDrive aan, een (enkele of dubbele) pompoptie met variabele snelheid waarmee het waterdebiet door de verdamper kan geregeld worden, waardoor de energiefactor lager wordt.

Door de complexiteit ervan zijn professionals wat terughoudend om deze oplossing te gebruiken. maar met de volgende technische uitleg kunnen deze zorgen worden weggenomen. eDrive is de door Lennox aangeboden pompoplossing met variabele snelheid die deel uitmaakt van de ijswaterkoelmachine- en warmtepompserie: ecolean 20200 kW en neosys 200-1000 kW. een ontwerp met een variabel primair waterdebiet gebruikt minder componenten dan de primaire-secundaire circuits. De aangesloten units hebben meestel 2-wegkleppen in plaats van de 3-wegkleppen die men vindt in installaties met een constant waterdebiet. er is geen regelklep meer voor het waterdebiet, aangezien de installatie elektronisch wordt ingesteld. Deze factoren kunnen de beginkosten van de ijswaterinstallatie verlagen.

een prioriteit: voor designers, operators, installateurs en De aangesloten units kunnen Comfair, aria, armonia, allegra of Coandair zijn en worden door Lennox met een 2-wegklepregeling geleverd.

Het debiet van de installatie hoeft niet te worden ingesteld op een nominale vaste waarde. Het debiet wordt aangepast door de eDrive-regeling die de pomp aandrijft om een constante drukval te behouden, waardoor er een statische druk beschikbaar is in het system. als de regelkleppen van de aansluitingen gesloten worden bij een afname van de gebouwbelasting, verlaagt de regelaar de pompsnelheid om de ingestelde drukval te behouden. De druksensoren bij de inlaat/uitlaat van de pomp op de hydraulische leidingen van de unit worden gebruikt voor de regeling.

Men dient vooral op de installatie te letten als alle aansluitingen gesloten zijn om te zorgen dat er ofwel een minimaal waterdebiet naar de unit terug vloeit of dat de machine wordt uitgezet om nog meer energie te besparen.

Bypass-methode net zoals bij een primair-secundair systeem, reageren de primaire systemen met een variabel water-

gebruikers. Het variatiesysteem voor het waterdebiet in het primaire circuit maakt deel uit van de door Lennox gebruikte oplossingen. debiet op belastingsvariaties door het debiet te variëren. als de vraag van het systeem dicht bij het minimale debiet voor een enkele koelmachine zit, moet het water worden omgeleid, zodat het debiet in de verdamper van de koelmachine boven dit minimum blijft.

lende punten in het systeem op aangesloten units te plaatsen.

Deze benadering wordt gebruikt voor een gegarandeerd en constant minimaal debiet in de ijswa-

2 oplossingen: • Men kan het aangewezen debiet omleiden met een regelklep die een langzame en variabele opening heeft zodra het debiet dicht bij het minimum komt. als het debiet de ingestelde limiet bereikt, moet de klep sluiten.

Deze klep moet worden geregeld met een flowmeter die is ingesteld op het minimale debiet van de ijswaterkoelmachine bij de minimale frequentie van de pomp (30 Hz). Deze omleiding dient aan het begin van de installatie dicht bij de unit te worden geplaatst en leidt tot grote energie- en kostenbesparingen, in tegenstelling tot plaatsing aan het einde van het netwerk.

om nog meer energie te besparen, kan een centraal technisch beheersysteem worden gebruikt om het in- en uitschakelen van de unit en/of pomp te regelen. een snelheidsafname van 20% is equivalent aan een afname van het energieverbruik van de pomp van 50%. een snelheidsafname van 40% is equivalent aan een afname van het energieverbruik van de pomp van 80%.

• Een alternatieve oplossing is om 3-wegkleppen op verschil-

terkoelmachine of warmtepomp en om het ontwerp goedkoper te maken.

Voor het juiste ontwerp en de juiste ingebruikname van het primaire systeem met variabel debiet is meer tijd en planning nodig dan voor andere systemen.

Dankzij de eDrive-technologie van Lennox is een energiebesparing van rond de 75% mogelijk voor het pompgedeelte, wat leidt tot een besparing van 15% op de totale rekening voor de vloeistofkoelmachine of warmtepomp.

Lennox kan helpen de totale ‘cost of ownership’ en de winstgevendheid te berekenen van de units die zijn uitgerust met de eDriveoptie.

n Schematische tekening van de installatie:

¢ www.lennoxeurope.com

co o l & co mf or t i 89

WP ZOEKT CV. WARMTEPOMP PARTNER

1. ADVIES

HeatLink is dé gespecialiseerde partner voor CV-installateurs die warmtepomptechnologie aan hun klanten willen aanbieden.

- Opleiding WP-technologie

Wij begeleiden en adviseren CV-installateurs en zorgen voor de volledige naservice van de warmtepompen (WP).

- Aanleg WP-leidingen

HeatLink is een divisie van TAAK bvba Ettenhoven 103, B-2940 Stabroek tel.: +32 (0)3 568 98 66 fax: +32 (0)3 568 98 70 mail: info@heatlink.be

- Warmteverliesberekening - Selectie WP-type

2. INSTALLATIEHULP - Begeleiding bij installatie - Opstart-inregelen WP-CV

3. SERVICE - Check-up na 6 maanden - Onderhoud & service WP - Garantie WP www.heatlink.be

1301_HeatLink_adv_192x136_Sanilec_v1.indd 3

VRAAG NU JE GRATIS OFFERTE AAN 04/01/13 14:44

DE NR. 1 IN EUROPA !

Flexibel, polyvalent én veilig!

• • • • • • • •

Modulaire structuur met uitneembare legvlakken Vaste rekken of mobiele rekwagens Voedingsgeschikte materialen (NF • NSF) Eenvoudige montage zonder gereedschap 100% toegankelijk langs beide zijden Voor koel- en vriescel, keuken & droge berging Vervaardigd in Europa SAME-DAY DISPATCH ! ©12.005

Bereken uw rekken online, 24/7...

Surf naar www.rackline.eu en in slechts enkele -eenvoudige- stappen maakt u een volledige offerte, met schets en documentatie, voor uw klant of berekent u uw aankoopprijs bij Fermod.

Fermod is ook uw partner voor: koel- en barmeubelbeslag, dichtingen, strokengordijnen (vast & schuivend ; T°+/T°-), schuifrailsystemen en onderdelen

Exclusief voor installateurs !

12.018 FST CenC2012.indd 1

©12.018

Fermod bvba Sint-Katriensteenweg 29 • 8520 Kuurne Tel: 056 35 88 31 • Fax: 056 35 88 47 E-mail: info@fermod.be • Web: www.fermod.be

2/13/2012 4:02:40 PM

z productspot

Poker Nieuwe lucht/waterwarmtepomp van Rhoss

Op dinsdag 30 april organiseerde Climapac in Gent druk bijgewoonde ontbijtsessies om Poker, de nieuwe lucht/waterwarmtepomp van Rhoss, voor te stellen. De aanwezige installateurs en adviseurs waren alvast onder de indruk van de prestaties, zoals een uitgebreid werkingsgebied tot -20°C buitentemperatuur, sanitair warm water tot 70°C en hoog rendement en hoge bedrijfszekerheid met verwarmingsvermogens van 25 tot 130 kW.

“D

e nieuwe lucht/waterwarmtepomp Poker van Rhoss is het toestel waar de markt op heeft zitten wachten”, vertelt Geert Gallet, zaakvoerder van Climapac, distributeur van o.a.

Rhoss en Uniflair voor België en het Groothertogdom Luxemburg. “Zes eigenschappen maken het verschil: modulair, stil, flexibel, efficiënt, bedrijfszeker en competitief. Dit maakt deze warmtepompen geschikt voor verschillende toepassingen, zoals renovatie, voor lage temperatuur toepassingen voor aansluiting van vloerverwarming en ventiloconvectoren en voor de productie van sanitair warm water tot 70°C. Met Poker bekom je een modulaire oplossing met één tot vier toestellen die aan elkaar

geschakeld worden met een geminimaliseerde tussenafstand. Het verwarmingsvermogen kan perfect worden afgesteld op de reële behoefte. Bovendien bekom je een volledig redundant systeem.

De modules zijn elk onafhankelijk en worden met een intelligente SIM Logic (Shared Information Management) op een synergetische manier aangestuurd. Dit verhoogt ook de betrouwbaarheid, want indien een module in storing gaat, nemen de andere modules de taken over en wordt indien nodig automatisch een nieuwe master aangeduid.”

“Bij Climapac kan je ook alle componenten verkrijgen waarmee de toestellen worden gekoppeld: KFLX flexibele aansluitlei-

dingen, KTL eindplaten, KCLM Verbindingsplaten en KADX leidingset voor rechtse aansluiting.

Bij standaardgebruik bedraagt het verwarmingsvermogen van één toestel 34,3 kW. De andere waarden zijn ook indrukwekkend: koelvermogen 28,3 kW bij buitentemperatuur 35°C en water regime 12/7°C of verwarmingsvermogen 25,5 kW bij buitentemperatuur van -5°C en 45°C uitgaande watertemperatuur.” De COP volgens EN 14511:2011 en 45°C uitgaande watertemperatuur bedraagt 3,43.

Op technologisch vlak springen de tandem hermetische scroll compressoren per koelcircuit in het oog. De compressoren zijn voorzien van gasinjectie, inwendige thermische beveiliging en carter verwarming en gebruiken koelmiddel R410A. Bij de luchtwarmtewisselaar zijn de koperrangen met aluminium vinnen inwendig gegroefd om de doeltreffendheid van de warmtewisseling te verhogen en is tevens voorzien van een beschermrooster. De inox platenwarmtewisselaar is voorzien van vorstbescherming door middel van verwarmingslint en polyurethaan thermische isolatie van het type met gesloten celstructuur. Een verschildrukpressostaat over de verdamper beveiligt het toestel tegen te klein waterdebiet. De ventilatormotor van het helicoïdale type, met inwendige thermische motorbeveiliging en voorzien van een beschermraster is van het type EC met permanente magneet en elektronische aanstu-

ring. De EC-ventilatoren zorgen voor een hoog rendement en een superstille werking. Het koelcircuit is voorzien van economiser, filterdroger, vulaansluiting, hoge druk beveiliging met manuele herwapening, lage druk beveiliging met automatische herwapening, kijkglas op de vloeistoflijn, overdrukveiligheidsventiel, thermostatisch expansieventiel en hoge en lage druk manometers.

Er zijn diverse uitvoeringen voorzien van primaire pomp (P1), geïntegreerd 3-wegventiel SWW (P1 V3V) en ingebouwde desuperheater (P1 DS). De warmtepompen zijn instelbaar met een variabel setpoint of een vast setpoint. Een variabel setpoint zorgt voor een optimale werking in deellast tussen 7°C en 14°C in koelmodus en tussen 35°C en 45°C in verwarmingsmodus, waarbij het setpoint wordt bepaald door koellast/warmtebehoefte of door de buitentemperatuur. Bij een vast setpoint is er een minimale variatie (±1,5°C t.o.v. setpoint) van de supply watertemperatuur.

“Poker is een bijzonder competitief toestel”, besluit Geert Gallet.

“Hiervoor zorgen een uitstekend rendement met COP ≥ 3,2 volgens Eurovent, een hoge bedrijfszekerheid, een korte levertermijn en een zeer groot werkingsgebied.” ¢ www.climapac.be

co o l & co mf or t I 91

GRADA INTERNATIONAL NV opgericht in 1963, is uw specialist in luchtverdeeltechniek.

Vanuit onze productie-eenheid in Lokeren ontwikkelen wij een uitgebreid gamma van stalen en aluminium wand-, vloer-, kanaal-, plafond-, buitenmuur-, wervel- en spleetroosters, koelbalken, ventielen, VAV-kasten en allerlei toebehoren zoals regel- en kanaalkleppen, aansluitplenums en geluiddempers.

Dienstverlening aan onze klanten, technische know-how, investeringen in productiemethodes en productontwikkeling, flexibiliteit en ons uitgebreid luchtlabo vormen de basis van onze concurrentiekracht.

Ons volledig gamma producten biedt excellente technische oplossingen voor elk vraagstuk in luchtverdeeltechniek

ONTDEK ONZE NIEUWSTE PRODUCTEN OP WWW.GRADA.BE

GRADA INTERNATIONAL NV Toekomstlaan 18 B-9160 Lokeren T: +32 9 340 40 40 F: +32 9 340 40 50 info@grada.be

new ProdUCTs

electrolux introDuceert

temperatuur. De Aircomfort collec-

dan bij conventionele verwarming.

biedt de airconditioner niet alleen

tie heeft voor iedere wens en elk

Dankzij de follow-me sensoren in

extra comfort, maar is het ener-

interieur dan ook een passende

de afstandsbediening weet de air-

gieverbruik ook beduidend lager.

Electrolux introduceert de nieuwe

airconditioning. Het Aircomfort

conditioner altijd waar iemand zich

Aircomfort collectie. Binnen

gamma bevat de Ecocool collectie,

bevindt. Hierdoor zorgt de aircon-

Europa is Electrolux vooral bekend

de comfort cool collectie en de

ditioner altijd voor de juiste tem-

als witgoedfabrikant, maar in

mobiele compact cool collectie.

peratuur in de ruimte. ook in de

Zuid-Amerika behoort Electro-

De airconditioners uit de Aircom-

slaapmodus wordt de tempera-

lux al jaren tot de marktleiders

fort collectie kunnen zowel de

tuur ’s nachts automatisch aan-

op het gebied van airconditio-

lucht verwarmen als afkoelen. De

gepast aan het slaappatroon. De

ning. De technologie is nu zover

invertergestuurde warmtepom-

temperatuur past zich geleide-

dat Electrolux ook de Belgische

pen hebben een warmtevermogen

lijk aan om grote temperatuurver-

De nieuwe Sortimo i-rAcK

consument energie-efficiënte kli-

die twee tot drie maal hoger ligt

schillen te voorkomen. Hierdoor

behoort tot de l-BoXXen fami-

aircomfort

maatbeheersing kan bieden. De airconditioners uit de Aircomfort

¢ www.electrolux.be

Sortimo i-racK: maaK Je iDeale comBinatie

lie en beschikt over hetzelfde klik-

electrolux

systeem. Hierdoor kan de i-rAcK

collectie beschikken over uitge-

naar hartelust worden gecombi-

kiende functies en technologieën

neerd. Een mini-blok met schuif-

voor efficiëntie en comfort. Daar-

laden of koffertjes in de vorm van

naast zorgt een reeks geavan-

de i-BoXXen is zo gemaakt en

ceerde filters voor zuivere lucht.

even snel aangepast. Uiteraard

omdat Belgen niet willen inves-

kunnen er ook bijzondere combi-

teren in producten die ze maar

naties gemaakt worden met de

enkele dagen per jaar gebruiken,

l- of lS BoXXen. Zo kan er sim-

heeft Electrolux airconditioners

pelweg een extra i-BoXX of schuif-

ontwikkeld die het hele jaar door

lade voor de accessoires worden

op een energiezuinige manier zor-

vastgeklikt aan elke l of lS-BoXX.

gen voor de meest ideale kamer¢ www.sortimo.be

Sortimo Stille optyma pluS™telt Ernesto UBIEto, Vice-Presi-

Koelgroepen

dent Danfoss cooling Europe.

Danfoss blijft continu investe-

“De koelgroep kan reeds 20 pro-

ren in de ontwikkeling van haar

cent van het energieverbruik

koelgroepen. Zo wil ze de instal-

besparen vergeleken met een

lateurs zo goed mogelijk onder-

standaardsysteem en de elektri-

steunen en de voedingsketen in

citeitsrekening verlagen. Een der-

stand houden zonder nadelige

gelijke kostverlaging is één van

invloed op het milieu. De belang-

de belangrijkste argumenten in

rijkste prioriteiten blijven ener-

de huidige markt. De uitbreiding

giebesparing, een laag geluidsni-

van het gamma, biedt dan ook

veau en een plug & play-ontwerp.

In 2013 wordt de optyma Plus™

nieuwe mogelijkheden voor instal-

DanfoSS

lateurs en groothandelaars.”

New Generation-reeks uitgebreid

Dankzij het compacte design, het

met grotere capaciteiten. De

den in o.a. koelkamers, tankstati-

koelgroepen, het beste geluidsni-

verlaagde gewicht en een vereen-

grootste modellen zijn nu beschik-

ons en mini-supermarkten die een

veau in de markt, duurzame com-

voudigde bedrading is de optyma

baar in het ontwerp van de nieuwe

koelcapaciteit van 0,6 tot 16,5

ponenten en het esthetische

Plus™ New Generation één van de

generatie, voor mediumtempera-

kW in mediumtemperatuurkoe-

design voor integratie in residen-

snelst te installeren en gemakke-

tuurkoeling. De uitbreiding van

ling vereisen en van 0,7 tot 5,4

tiële gebieden, oogst de optyma

lijkst in te stellen koelgroepen.

het gamma laat installateurs toe

kW in lagetemperatuurkoeling.

Plus™ New Generation steeds

om de optyma Plustm aan te bie-

“met de hoge efficiëntie van de

meer succes in Europa”, ver-

¢ www.danfoss.com

dakdoorvoeren Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

1

uw

nr.

co o l & co mf or t i 93 4/17/2013 10:40:45 AM

n e w p r o d uct s

DucoTop 60 ZR – Perfor-

op het raam en zorgt dus voor een

pvc) én raamdieptes geplaatst

ter dankzij het strakke design van

manter én esthetischer

optimale esthetiek. Het rooster

worden, en dit dankzij de verstel-

binnenuit erg discreet geplaatst

bestaat uit één geheel en is voor-

bare diepte van 68 tot 188 mm.

kan worden. De opwaartse lucht-

De DucoTop 60 ZR van Duco Ven-

zien van een transparante boven-

Dankzij de akoestische varian-

stroom zorgt voor een optimale

tilation & Sun Control werd com-

zijde met voorgeboorde, glas-

ten met duurzame dempings-

verspreiding van de verse, bin-

pleet vernieuwd en dat resulteert

vezelversterkte koppelstukken.

mousse (AK en AK+), kan dit roos-

nenkomende lucht. Daarenbo-

zowel in betere prestaties als

Dankzij de ankergoot bovenaan

ter ook in een geluidsbelaste

ven kan het rooster dankzij deze

in een esthetischer rooster. Dit

het rooster, kan er een snelle en

omgeving geplaatst worden.

doorontwikkeling ook een gro-

ventilatierooster, dat zich onder

stevige verankering met de vaste

Dankzij de grondige restyling van

ter ventilatiedebiet voorleggen.

meer onderscheidt door de snelle

constructie verzekerd worden.

het rooster is de ponsing van bin-

en eenvoudige plaatsing, kan

Bovendien kan het rooster op alle

nenuit nu ook volledig onzicht-

‘onzichtbaar’ geplaatst worden

raamtypes (hout, aluminium of

baar. Dat wil zeggen dat het roos-

¢ www.duco.eu

duco ciat Power’Control

ALbee Cool cilinder is all in one oplossing

Power’Control is de naam van CIAT’s speciale beheer- en bewa-

Speciaal voor koeltechnici lan-

kingstool voor het complete

ceert AIR LIQUIDE de ALbee COOL

energieproductiesysteem. Het

cilinder. Deze praktische stik-

is onderdeel van CIAT’s unieke

stofcilinder in 11 liter formaat

warme en koude thermische

met ingebouwd reduceerven-

energie productie pakket en

tiel wordt ondermeer verdeeld

staat garant voor hoge prestatie-

door leverancier voor koude-

niveaus onder alle omstandighe-

en klimaattechniek Refritec.

den. Power’Control houdt reke-

ALbee Cool is een kleine, com-

ning met de specifieke, voor elke

pacte cilinder met ingebouwd

air liquide

toepassing gedefinieerde, ener-

reduceerventiel die gemakke-

giebehoeften en definieert, in

lijk te hanteren en te vervoeren

real time, de juiste productiestra-

is. Het reduceerventiel, regelbaar

tegieën, de beste taakverdeling

van 0 tot 50 bar, is omhuld door

en de correcte verdeling van de

een beschermkap met ergono-

apparatuur. Het bewaakt auto-

mische greep. Dankzij een stan-

noom de systemen van koelma-

daard koppeling ¼ SAE is de aan-

chines of warmtepompen, droge

sluiting eenvoudig. Bij elke vulling

koelers, pompen en andere

wordt het reduceerventiel onder-

ondersteunende hydraulische uit-

houden en gecontroleerd door AIR

rustingen en zorgt voor de meest

LIQUIDE. Door de ON/OFF hen-

efficiënte vorm van produc-

del ziet men in één oogopslag of

tie. Afhankelijk van de systeem-

de gastoevoer open of dicht is. Dit

combinatie en het soort toepassing, verhoogt het de efficiency

heeft voor gevolg dat ALbee bij-

ciat

draagt tot optimaal comfort en

met 15 tot 30%. Power’Control

vangen, heeft Power’Control tot

maatomstandigheden. Power’-

optimale veiligheid. De ALbee Cool

is ontworpen voor toepassin-

doel het verbeteren van de ener-

Control maximaliseert ook het

cilinder van Air Liquide werd ont-

gen in tertiaire omgevingen, win-

gie-efficiency. Het optimaliseert

gebruik van vrije koeling op basis

wikkeld voor een breed publiek:

kelcentra, ziekenhuizen, hotels

de cascadering van koelma-

van instelwaarden die in de net-

onderhoudstechnici, servicewa-

en industriële koelsystemen.

chines en warmtepompen, als-

werken geconfigureerd zijn.

gens, vakmannen, particulieren,…

Behalve het beschermen van

mede de snelheid van droge koe-

apparatuur en het ervoor zor-

lers voor de condensorcircuits

¢ www.ciat.com

¢ www.airliquide-albee.be

gen dat schommelingen in ener-

van thermodynamische machi-

giebehoefte snel worden opge-

nes op basis van belasting en kli-

¢ www.refritec.be

1

uw

Big Foot Systems 94 I c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu

nr.

4/17/2013 10:41:33 AM

Zilver-hardsoldeer tde Te o n

p kken o

no h c e t a m Cli OL&

BY CO

10-11

COMF

ORT

70] n d n r.

3 [sta 1 0 2 .

0 .1

Uw r e e d l hardso sing oplos

nieuw

Hardsoldeer partner sinds 1985.

Aanwezig in meer dan 40 landen op de 5 continenten.

• Hoog flexibele mantel, geschikt voor verwerking in beperkte ruimtes • Uitstekende kwaliteit, voor een perfecte afwerking • Verschillende legeringen voor verschillende toepassingen • Ideaal voor koeltechnische installaties en herstellingen • Hoge kwaliteit en betrouwbaarheid

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

new ProdUCTs

Ecologic Pro V4 vervangen de

SamSung warmtepomp

tioners. Het crystal+ wandmodel

ctc Ecologic EXt regeling. Deze

cryStal iS terug…

kent zeer hoge SEEr en ScoP

ctc heeft enkele producten uit

komt nu in twee versies. De ctc

met wifi

waarden en is voorzien van het

het gamma een grondige facelift

Ecologic family V4, kan tot twee

terug van weggeweest: de

A++/A+ energielabel voor koelen

gegeven.

kringen verwarming aansturen,

Samsung crystal warmtepomp.

en verwarmen. Standaard is de

De ctc EcoAir 400 lucht/water

de ctc Ecologic Pro V4 tot vier

Ambrava heeft op verzoek van

zeer stille unit voorzien van mPI

warmtepomp is de verbeterde

kringen. Beide versies zijn uitge-

de branche deze vernieuwde en

en een full HD filter. Bovendien is

versie van de bestaande lucht/

rust met een aanraakscherm.

innovatieve klassieker opgeno-

het model uitgerust met de unieke

water warmtepompen. opval-

men in haar uitgebreide assorti-

Wifi mogelijkheid (standaard op

lende kenmerken zijn een nieuw

ment warmtepompen en aircondi-

single split, optioneel op multi

facelift BiJ ctc

¢ www.ctcbenelux.com

split), waardoor bediening zelfs

design, coP tot 25% beter, nog stiller (tot 15% minder geluid) en

zeer eenvoudig op afstand moge-

ctc

werkt tot -22°c buitentemperatuur

lijk is. Door gebruik te maken van

en levert tot 65°c warm water.

de Smart Air conditioner app op

Het intelligent buffervat ctc Eco-

de smartphone of tablet zijn zowel

Zenith I550 Pro blijft in se onge-

binnen- als buitenshuis diverse

wijzigd, maar de bediening van

functies op de warmtepomp in

de regeling gebeurt nu met een

te schakelen. Zo kan er een tem-

aanraakscherm, en dit ook in het

peratuur worden ingesteld, maar

Nederlands. De derde kring ver-

kunnen ook diverse werkings-

warming en zwembadverwarming

modi worden gekozen en kan de

zijn niet langer een optie maar zit-

SamSung

ten nu standaard in de ctc Eco-

timer functie worden bediend. optimaal gebruiksgemak van-

Zenith I550 Pro. Verder is het nu

uit de luie stoel met de Samsung

ook mogelijk om digitale draad-

crystal+ warmtepomp. Down-

loze afstandsbedieningen te voor-

load de Smart Air conditioner app

zien per verwarmingskring.

om de demoversie te proberen.

ctc Ecologic family V4 en ctc ¢ www.samsung-klimaat.be

vrf-SySteem voor

in te stellen via dipswitches op

BinnenopStelling

de print van het buitendeel.

Het multi V Space systeem neemt

Het multi V Space systeem van

50% minder vloeroppervlakte in

lG is het eerste Vrf systeem voor

dan traditionele systemen. Hier-

binnenopstelling. Dit unieke con-

door blijft er meer effectieve bin-

cept heeft lG wereldwijd gepa-

nenruimte over. Verder is het

tenteerd. Doordat er regelma-

mogelijk om de montage van

tig projecten zijn waar opstelling

het multi V Space systeem gefa-

van de buitenunit niet mogelijk

seerd te integreren in het bouw-

is of estetisch gezien niet ver-

proces. Zo kan het rooster al in

antwoord is, heeft lG het multi V

de gevel gemonteerd worden en

Space systeem ontworpen. Het systeem heeft de eigenschap-

in een latere fase van het bouw-

lg

proces de compressor en/of ven-

pen ruimtebesparend, energiezuinig, fluisterstil en flexibel in opstelling, gecombineerd in 57

tilator sectie. Het rooster aan de Het multi V Space systeem lost

van een tweezijdige uitblaasrich-

buitenzijde van het pand kan qua

het probleem van verminderde

ting (lamellen rechts en links)

kleur worden afgestemd op de uit-

patenten voor zowel construc-

prestaties als gevolg van interfe-

en een krachtige sirocco-venti-

straling van het volledige pand.

tie als toegepaste technolo-

renties van de uitgeblazen lucht

lator. De statische druk en het

gieën. Dit onderstreept het inno-

tussen de verschillende verdie-

luchtvolume van de condensor-

¢ www.lgklimaat.be

vatieve karakter van het systeem.

pingen op door gebruik te maken

ventilator in het buitendeel is

¢ www.refritec.be

1

uw

konzolen sokkels 96 i c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu

nr.

4/17/2013 10:43:07 AM

COMMERCIËLE BLOKVERDAMPERS

MARKET SP

tde Te o n

o n h c e t a Clim OL&

BY CO

10-11.

e c n e l l exce

nieuw

p kken o

nd 3 [sta 10.201

COMF

ORT

] n r. 7 0

GEA Küba GmbH

Om wat goed is verder te optimaliseren, hebben we: • de warmtewisselaar, • de ventilator- en, • het ontdooi systeem verder verbeterd.

Andere voordelen: • gemakkelijk te reinigen, • energie efficiënte ontdooiing, • 30% energie reductie, • geoptimaliseerde thermodynamische eigenschappen.

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

n e w p r o d uct s

Nieuwe geothermische

horizontaal net onder de bodemop-

warmtepomp onderscheidt zich

lere return on investment op. Tot

Daikin Altherma

pervlakte (80 à 150 cm diep) met

van klassieke geothermische

slot heeft de geothermische Dai-

een collectoroppervlak. Geother-

systemen (voornamelijk aan/uit

kin Altherma een bijzonder com-

DAIKIN breidt haar Daikin

mische warmtepompen vereisen

systemen) door gebruik te maken

pacte binnenunit met een mooi

Altherma-gamma uit met een geo-

in de meeste gevallen een grotere

van de invertertechnologie. Een

design. Het toestel met geïnte-

thermische warmtepomp. Deze

investering dan de meest cou-

inverter stelt de verwarming voort-

greerde watertank bestaat geheel

warmtepompen halen warmte uit

rante warmtepompen zoals lucht-

durend bij om de temperatuur in

uit voorgemonteerde onderde-

het grondwater of de aardbodem

lucht en lucht-water, maar hierte-

de kamer op peil te houden en ver-

len en is eenvoudig te installe-

en geven deze in een later sta-

genover staat wel dat het wel erg

hoogt op die manier het comfort.

ren, en dit volgens het plug-and-

dium terug af om de woning te

duurzame systemen met zeer lage

Bovendien zijn er bij het geothermi-

play principe. Het toestel omvat

verwarmen. Dat kan zowel verti-

werkings- en onderhoudskosten.

sche systeem veel lagere operatio-

zowel watertank als hydrobox en

caal, dan spreken we over grond-

De geothermische Daikin Altherma

nele kosten en levert het een snel-

is 180 cm hoog, 72 cm diep en 60 cm breed. De warmwatertank

boringen tot 100 à 200 m voor de aardsonde wat weinig ruimte vergt

daikin

en het hele jaar door een con-

heeft een inhoud van 180 liter.

stante temperatuur garandeert, of

¢ www.daikin.be

Sopormetal, specialist in

auroFLOW plus

hardsoldeer-producten

van Vaillant

Sopormetal, sinds 1985 actief

Het Vaillant-gamma energiezuinige

op de markt, voorziet tal van

systemen voor industriële of

klanten in de koelsector van de

collectieve toepassingen is uit-

nodige oplossingen. De onderneming voert haar producten uit

gebreid met de auroFLOW plus,

sopormetal

een zonne-energiestation. Het

naar meer dan 40 landen wereld-

nieuwe leegloop systeem van Vail-

wijd. Ook in België worden de

lant omvat, naast één of meer-

producten Sopor 100 P1 (Ag-

dere auroFLOW plus-module, ook

5%), Sopor 300 P1 (Ag-15%),

drukloze thermische zonnepane-

Sopor 680 Sn (Ag-34%) en Sopor

len auroTHERM classic 135 VD,

900 Sn (Ag-45%) nu verdeeld.

een buffervat allSTOR plus of allSTOR exclusiv en een of meer-

Sopor 100 P1 is een samenstel-

dere ketels voor de bijverwarming.

vaillant

ling die bijzonder doeltreffend is

De auroFLOW plus zelf is een zonne-

voor het hardsolderen van koper

energiestation dat bestaat uit een Geschikt voor voegen die bloot-

Sopor 900 Sn wordt aanbevo-

pomp, een regelaar en een reser-

gesteld worden aan temperatu-

len voor koelprocessen. Het pro-

voir voor glycolwater. Het grote voor-

gewezen voor gebruik op kope-

ren tussen - 70 °C en 150 °C als-

duct wordt voornamelijk gebruikt

deel van de auroFLOW plus is dat

ren buizen in koelzones. Geschikt

ook trillingen (transporten).

in kleine lasvoegen die een sterke

het toelaat om meerdere drukloze

voor verbindingen die blootge-

Sopor 680 Sn wordt gebruikt voor

capillariteit vereisen. Deze samen-

zonnepanelen in één installatie

steld worden aan temperatu-

reparatietussenkomsten in de

stelling wordt aanbevolen voor

te plaatsen. Dankzij de auroFLOW

ren tussen - 20 °C en 150 °C.

‘koelsector’. Het product wordt

gebruik bij grote stukken en kan

plus kan Vaillant het toepassings-

Sopor 300 P1 is een dunne vloei-

voornamelijk gebruikt in brede voe-

koper hardsolderen op messing

gebied van zonne-energie bij indu-

bare koper-fosforlegering met

gen die een middelmatige vloei-

en ongelegeerd staal, nikkel en

striële en collectieve installaties uit-

hoge zilverconcentratie en een

baarheid vereisen. Het is een

nikkellegeringen of smeedbaar

breiden en een oplossing bieden

sterke vervormbaarheid, zelfs

erg gebruiksvriendelijke legering

gietijzer. Het is bijzonder geschikt

voor de voor- of bijverwarming en

bij lage temperaturen. Geschikt

met een breed smelttraject en

voor voegen die in contact

de sanitair warmwaterproductie in

voor verbindingen die onderhe-

wordt aanbevolen voor gebruik op

komen met voedingsmiddelen.

o.a. appartementsgebouwen, kleine

vig zijn aan sterke thermische

ongelegeerd staal, nikkel en nik-

schokken, nabij compresso-

kellegeringen, smeedbaar giet-

ren of capillaire koperen buizen.

ijzer, koper en koperlegeringen.

op koper. Het product biedt een goede vervormbaarheid en is aan-

montage Bestel uw HVAC/R line toebehoren 24/7 on u via www.linum.e 98 I c o o l& co mf o rt 13.033 BE- LAC kleine banners.indd 1

en middelgrote hotels en scholen. ¢ www.refritec.be ¢ www.vaillant.be

1

uw

Tel : 056 35 92 94

E-SHOP op www.linum.eu

nr.

4/17/2013 10:48:19 AM

LUCHTGEKOELDE SEMI-HERMETISCHE AGGREGATEN

ECOSTAR + BOX-TYPE UNIT • • • •

tdek Te o n

p ken o

no h c e t a m i Cl OL&

BY CO

10

.2013 -11.10

[stand

COMF

ORT

] n r. 7 0

mini-channel condensor laag geluidsniveau eenvoudige installatie klaar voor gebruik: • vloeistofleiding met kijkglas en filter-droger • vloeistofvat met afsluiter • HD/LD pressostaat

ECOSTAR

BOX-TYPE-UNIT ere Lag CO 2 druk f a t voe

LE-unit • Premium “Plug & Play” met geïntegreerde, web based, regelaar, volledig programmeerbaar, voorbekabeld en voorzien van leidingen • frequentiegestuurde ECOLINE VARISPEED compressoren

• hoog efficiënte ECOLINE compressoren • ventilatoren met EC motor • unieke flexibiliteit R134a, R404A/R507A, R407A, R407C, R407F

www.refritec.be Refritec bvba Weiveldlaan 7 ° 1930 ZAVENTEM ° T +32 (0)2 715 24 44 Service Centers ANTWERPEN ° BRUSSELS ° KORTRIJK

Alleen bij ECR-Belgium !

Seulement chez ECR-Belgium !

Luchtgekoelde condensing units voor buitenopstelling!

Unité de condensation, refroidis par air, pour montage à l’extérieur

es pératur r u m e e t s s s e e r s p s / 1 com s- et ba ressor oyenne p M m / o c ik 1 e r e: ipé! tuurbe cks On tempera plètement équ Cubopa g a a l - en t! / Com Midden itgerus u t e e l Comp

eurs s mpress o c érature 3 u /2o es temp s n s e a r b o s t s e compre ennes2 of 3 ik / Moy i: e t r l e u b r M ! cks équipé peratuu Cubopa aag tem Complètement l n e n Midde rust! / et uitge Comple

Nieuw!

ECR-Belgium BVBA

! u a e v u o N www.ecr-belgium.be

- Ingberthoeveweg 3B, BE-2630 AARTSELAAR - Tel. +32 (0) 3-457 91 32 - Boulevard Paepsem 10, BE-1070 ANDERLECHT - Tel. + 32 (0) 2-522 99 39 - Nijverheidsweg 24, BE-9820 MERELBEKE - Tel. +32 (0) 9-242 09 00 - Klaverbladstraat 19, BE-3560 LUMMEN – Tel. +32 (0) 13-44 45 14