Legal Success & Compliance

LEGAL SUCCESS & COMPLIANCE

Compliance krijgt een vaste plek in het onderwijs

In veel sectoren is compliance uitgegroeid tot een cruciaal onderdeel van corporate governance. De functie van chief compliance officer (CCO) is daarbij sterk geëvolueerd: van een adviserende rol op de achtergrond naar een strategische positie op juridisch, regelgevend én ethisch gebied. Deze ontwikkeling blijft niet beperkt tot het bedrijfsleven. Ook het onderwijs speelt een steeds grotere rol in het voorbereiden van professionals op de complexe eisen rond naleving en integriteit.

NIBE-SVV is een vooraanstaande opleider voor professionals in de financiële dienstverlening. Het bedrijf maakt deel uit van de Salta Group, het grootste particuliere opleidingsinstituut van de Benelux. Het biedt trainingen en opleidingen door heel Nederland aan voor banken, verzekeraars, vermogensbeheerders en tussenpersonen. Ook incompany en maatwerk zijn mogelijk. Wft- en Wft-PE-opleidingen zijn daar een belangrijk onderdeel van: volgens de Wet op het financieel toezicht (Wft) moeten klantmedewerkers altijd over actuele vakbekwaamheid en de juiste diploma’s beschikken. Ook de leergang Certified Compliance Officer (CCO) krijgt door steeds striktere nalevingsvereisten een belangrijke plaats in het aanbod. Een praktijkgerichte aanpak laat het onderwijs naadloos aansluiten op de benodigde kennis en vaardigheden om in de financiële wereld succesvol te zijn.

Gezien de toenemende Engelstaligheid van medewerkers bij grote en middelgrote corporates, worden steeds meer opleidingen ook in het Engels aangeboden, waaronder de leergang CCO.

Veelzijdige rol

Een CCO is verantwoordelijk voor het naleven van wettelijke vereisten en interne beleidsregels door de organisatie en het beperken van juridische en financiële risico’s. Het is een rol die zich uitstrekt over verschillende sectoren, van financiële dienstverlening tot gezondheidszorg en technologie. Lilian van der Vliet is actief als programmamanager bij NIBE-SVV, waar de leergang voor CCO al vijftien jaar wordt aangeboden. Net als de rol van de CCO in de praktijk, heeft de leergang zich flink doorontwikkeld. “In het begin was compliance vooral iets voor hogere functies en daarna de bancaire sector, maar je ziet dat de rol continu in beweging is en dat het echt verbreed is in de hele organisatie en over sectoren”, vertelt ze. “Dat komt niet alleen doordat grote organisaties verplicht zijn een compliance officer aan te stellen. De ontwikkelingen volgen elkaar de laatste jaren in hoog tempo op. Elke onderneming moet voldoen aan al die weten regelgeving, en de compliance officer is daarvoor de aangewezen persoon. Die moet implementeren en ervoor zorgen dat het ook in het DNA van de medewerkers komt.”

Pragmatische aanpak

“Voorheen werden voor het hogere kader

zaken toch eerder opgelegd. Bedrijven zoeken nu meer naar een gezonde mix van aan de ene kant wetgeving en daarnaast de pragmatische aanpak. Ze willen meer bewustzijn creëren”, voegt Coby-Wilma van Essen eraan toe. Zij is zelfstandig ondernemer en hoofddocent van de leergang CCO bij NIBE-SVV. Naast haar onderwijswerkzaamheden is ze ook zelf als compliance professional werkzaam bij diverse bedrijven. Daarom kan ze perfect de koppeling maken tussen opleiding en praktijk. “Het draait altijd om de business. Je kunt afstandelijk naar de wet- en regelgeving kijken, maar je moet ervoor zorgen dat je binnen de kaders je activiteiten optimaal kunt uitvoeren. Dat is een belangrijke verandering die je ziet in compliance.”

Dit pragmatische wil NIBE-SVV ook in de opleidingen de boventoon laten voeren. Zo combineert het bedrijf een motiverende en praktische aanpak met een efficiënte en flexibele leeromgeving. Van Essen: “Mensen zitten een jaar in de schoolbanken en zijn heel actief om hun CCO-diploma te halen. Dan wil je ze de juiste tools meegeven. Dat betekent niet alleen de theorie, maar ze ook daadwerkelijk leren hoe ze bijvoorbeeld een monitoringsplan moeten maken.”

Integer handelen

Van der Vliet benadrukt dat wet- en regelgeving de basis vormen, maar dat het veel omvattender is geworden: “Module drie over een integere bedrijfsvoering is echt een volwaardig onderdeel geworden. Iedereen kent de woorden ‘zorgplicht’ en ‘klantbelang’ wel, maar daar zit in vergelijking met vroeger nu een heel systeem achter. Iedereen in de organisatie krijgt daar tegenwoordig mee te maken.” De opleidingen pakken de gewenste gedragingen ook echt op, stelt Van Essen.

Coby-Wilma van Essen, Hoofddocent CCO, NIBE-SVV

“Ik kan als compliance professional wel ergens voor gaan staan, maar de kern blijft dat we vooral adviseren. Compliance vormt zich in de praktijk. Je moet met de business meebewegen, maar soms ook ‘tot hier en niet verder’ kunnen zeggen. Bij elke partij werkt het anders. We oefenen ook hoe je het gesprek kunt aangaan. Hoe krijg je je gesprekspartner mee om te voldoen aan de wet- en regelgeving? Dat zijn heel belangrijke dingen.”

Duurzaamheid

De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) heeft de bancaire sector al flink opgeschud op het gebied van naleving. Maar compliance is veel meer dan de Wwft. Daarom biedt NIBE-SVV ook opleidingen en trainingen over duurzaamheid. Nederland staat voor een grote transitie. Veranderingen waar de financiële sector een grote invloed op heeft. Daarbij kun je denken aan duurzaam investeren of de duurzaamheidstransitie binnen je bedrijf begeleiden. Van der Vliet: “Naast de wettelijke verplichtingen is de invulling daarvan enorm divers. Het is nog niet helemaal gekaderd, dus daarin zul je ook een grote ontwikkeling zien.”

Lilian van der Vliet, Programmamanager, NIBE-SVV

Totaaloplossing om de advocatuur te ontlasten

Een efficiënt online systeem kan ervoor zorgen dat alle processen binnen de advocatuur optimaal worden ondersteund. Van dossierbeheer tot allerlei administratieve taken: geïntegreerde oplossingen zorgen voor tijdwinst, minder fouten en een betere dienstverlening. Advocaten kunnen zich zo volledig richten op hun cliënten, terwijl het systeem alles naadloos en veilig verwerkt.

BaseNet is sinds 2005 actief voor de advocatuur en was de eerste partij in Nederland die een volledig online totaaloplossing lanceerde voor advocaten en juristen. Ruim twee decennia later bedient BaseNet meer dan 2.000 kantoren en is het onderdeel van de Blinqx-groep. Hun zelfontwikkelde systeem ondersteunt vanaf dag één alle kerntaken van advocaten: van de intake van cliënten en dossierbeheer tot meer administratieve taken als urenregistratie, declareren en archiveren.

Versnelde digitalisering

De afgelopen jaren is de digitalisering binnen de juridische sector in een stroomversnelling geraakt. De vraag naar slimme technologie groeit: kantoren zoeken naar AI-oplossingen, Business Intelligencedashboards en digitale ondersteuning bij compliance, zoals de Wwft. Tegelijkertijd leidt de toegenomen afhankelijkheid

Hoe

van buitenlandse cloudproviders tot zorgen over dataveiligheid en controle. Geopolitieke spanningen en regelgeving, zoals de Amerikaanse CLOUD Act, maken datasoevereiniteit tot een urgent thema.

Grip op gevoelige informatie

“Kantoren willen tegenwicht bieden aan geopolitieke risico’s, zonder in te leveren op innovatie”, zegt Ruud Pepping, CEO

www.basenet.com

AI de rol van advocaten verandert

De juridische sector staat op een kruispunt. Artificial Intelligence (AI) verovert snel terrein binnen de advocatuur en belooft juridische diensten sneller, efficiënter en kosteneffectiever te maken. Advocaten die zich niet aanpassen aan de nieuwe realiteit lopen het risico achterop te raken in een markt die steeds meer waarde hecht aan snelheid, efficiëntie en kostenbeheersing.

De kwestie is niet langer óf kantoren moeten innoveren, maar hoe snel ze kunnen anticiperen op veranderende cliëntbehoeften. Voor de juridische dienstverleningssector is de impact van kunstmatige intelligentie al duidelijk zichtbaar: de kern van juridisch werk – zoals het opstellen van teksten en analyseren van informatie – gaat nu veel sneller dankzij AI. Het internationale advocaten- en notariskantoor Osborne Clarke herkent deze ontwikkeling en wil haar cliënten laten profiteren van deze voordelen.

Bijblijven en vooroplopen

“Bij Osborne Clarke omarmen we de mogelijkheden van AI actief”, vertelt co-managing partner Johannes de Jong. “We pionieren met eigen AI, AI-oplossingen van derden en zoeken naar samenwerkingsmogelijkheden met universiteiten en kennisinstituten. Zo zorgen we ervoor dat we continu bijblijven

en zelfs vooroplopen.” Deze proactieve benadering stelt het kantoor in staat om specifieke tools te ontwikkelen die directe meerwaarde bieden. Het kantoor ontwikkelde een eigen AI Risk Assessmenttool die bedrijven helpt bij het evalueren van AI-oplossingen en bijbehorende risico’s, waardoor cliënten deze vooraf grondig en gestructureerd kunnen beoordelen.

Sneller advies, lagere kosten

Het werk van advocaten wordt op vele fronten efficiënter: of het nu gaat om het opstellen van contracten, due diligence, het analyseren van complexe wetgeving of feitenonderzoek - voor al deze onderdelen van juridische dienstverlening zijn er inmiddels AI-oplossingen die het proces aanzienlijk versnellen. “Dit betekent niet alleen snellere antwoorden op dringende vragen, maar ook potentieel lagere kosten omdat er minder tijd wordt besteed”, licht Partner TMC Coen Barneveld Binkhuysen

van BaseNet en sinds 2000 werkzaam voor BaseNet, dat in eerste instantie startte als CRM voor het mkb en makelaars. “Daarom draaien wij onze systemen volledig op eigen infrastructuur in Nederland, onder Nederlandse wetgeving en los van Amerikaanse cloudplatforms.”

Lancering van BaseNeQXt

In april 2025 introduceerde BaseNet het nieuwe platform BaseNeQXt: een volledig herbouwd systeem op een vernieuwde infrastructuur, waaronder een nieuw datacentrum. Naast een vernieuwde gebruikerservaring bevat het platform geïntegreerde AI-functies voor bijvoorbeeld documentanalyse, voorspellende inzichten en juridische zoekopdrachten. Ook zijn er koppelingen met externe bronnen zoals rechtspraak.nl en slimme integraties met BI- en compliance-tooling, die dankzij specialistische zusterbedrijven binnen de Blinqx-groep naadloos in het platform zijn verweven. Kantoren kunnen hierdoor zowel inhoudelijk als organisatorisch beter onderbouwde beslissingen nemen.

Innovatie met strategische koers Sinds begin dit jaar is Nick Pfeyffer

aangesteld als COO. In zijn rol is hij verantwoordelijk voor de strategische vernieuwing binnen BaseNet, met als doel het bedrijf niet alleen technologisch te vernieuwen, maar ook te positioneren als innovatieve koploper binnen de legal tech-markt. “Technologie is pas krachtig als het richting geeft”, stelt Pfeyffer. “Onze inzet is erop gericht dat kantoren niet alleen efficiënter werken, maar echt toekomstgericht durven sturen.”

BaseNet kenmerkt zich door de combinatie van juridische domeinkennis, technologische innovatie en volledige controle over data. De software groeit mee met de praktijk en biedt rust in een tijd waarin digitale weerbaarheid geen luxe meer is, maar noodzaak.

de Jong, Co-managing partner Financial Regulatory

toe. “Hierdoor worden juridische kosten transparanter en voorspelbaarder voor cliënten.”

Met AI verandert ook de rol van advocaten zelf. Waar de werkzaamheden al complex en afwisselend waren, komt er nu ook meer ruimte voor meer strategische advisering. Hierdoor transformeren advocaten tot trusted advisors en sparringpartners, een rol die goed bij Osborne Clarke past, zo blijkt uit recent onderzoek.

Toekomstgericht met AI “AI vormt een essentieel onderdeel van de toekomst van de advocatuur”, benadrukt Barneveld Binkhuysen. “Bij Osborne Clarke zien we deze technologie niet als bedreiging, maar als kans om

juridische dienstverlening naar een hoger niveau te tillen.” Het kantoor ondersteunt deze visie met concrete acties, zoals de wekelijkse internationale ‘Artificial Intelligence – Weekly Update’ die advocaten en cliënten op de hoogte houdt van ontwikkelingen, en een praktische AI Legislation Tracker voor actuele AIwetgeving.

“Door onze investering in innovatie en samenwerking zorgen wij ervoor dat cliënten altijd kunnen rekenen op snelle, kwalitatieve en strategische adviezen”, besluit De Jong. “Zo helpen we onze cliënten om samen voorop te blijven lopen in een snel veranderende juridische wereld.”

Osborne Clarke – Partner Content

Johannes

Coen Barneveld Binkhuysen, Partner Tech, Media & Communications

Nick Pfeyffer, COO, BaseNet

Ruud Pepping, CEO, BaseNet

Compliance verandert juridisch succes

VOORWOORD

Juridisch succes wordt vaak geassocieerd met spectaculaire zeges in de rechtszaal, het afwenden van een dreigend conflict of het behalen van een contractueel voordeel. In werkelijkheid ziet juridisch succes er vaak heel anders uit. In een samenleving waarin maatschappelijke normen voortdurend verschuiven, technologie de ethische grenzen oprekt en regelgeving complexer wordt, ligt juridisch succes steeds vaker buiten de rechtbank. Het draait niet uitsluitend om het correct toepassen van de wet. Succes betekent ook dat je juridische uitdagingen weet te koppelen aan maatschappelijke verwachtingen en daar proactief op inspeelt.

Dit vraagt om een herwaardering van de rol van juridische afdelingen. Van reactief naar richtinggevend. Van risicomijdend naar waardegedreven. Juridische professionals zitten steeds vaker aan tafel bij strategische beslissingen, niet als remmende factor, maar als moreel en maatschappelijk kompas. Ze helpen organisaties te navigeren in onzekere omgevingen en anticiperen op juridische én maatschappelijke risico’s die zich niet in spreadsheets laten vangen.

Compliance als kompas

Binnen dat bredere kader krijgt ook compliance een nieuwe betekenis. In plaats van een statische verplichting, wordt het een dynamisch instrument dat organisaties helpt koers te houden in een wereld vol publieke en politieke druk. De traditionele benadering van compliance, namelijk regels volgen omdat het nou eenmaal moet, schiet tekort. Toekomstgericht compliancebeleid vraagt om verankering in de strategie, in de cultuur én in de waarden van de organisatie.

De organisaties die zich hierin onderscheiden, doen meer dan braaf hun checklists afvinken. Ze begrijpen de bedoeling achter de regels, en gebruiken die als uitgangspunt voor hun handelen. Ze beseffen dat duurzame naleving niet alleen draait om risicobeperking, maar ook om het versterken van vertrouwen. In klanten, toezichthouders, werknemers en de samenleving als geheel.

Regelgeving in beweging

Compliance die alleen is gericht op

schadebeperking blijft hangen in het verleden. Nalevingsregels die gericht zijn op waardecreatie kijken juist vooruit en dragen actief bij aan juridisch succes. Zeker nu regels steeds vaker in beweging zijn, zoals bij ESG-richtlijnen, AI-regulering en nieuwe due-diligenceverplichtingen, verandert de rol van juridische professionals. Hierdoor ontstaat ruimte om niet alleen te volgen, maar ook om richting te geven.

Juridisch succes ligt steeds vaker buiten de rechtszaal

Dat vraagt lef en leiderschap. En het vraagt om juristen die niet alleen kennis van het recht hebben, maar ook van maatschappelijke dynamiek, technologische innovatie en publieke opinie. Het recht van morgen wordt niet alleen gemaakt in parlementen of rechtbanken, maar ook in directiekamers, brancheorganisaties en compliance-afdelingen. Via gedragscodes, sectorafspraken, soft law en precedentwerking wordt vandaag al gebouwd aan het juridisch kader van de toekomst.

Ook technologie speelt een belangrijke rol in deze ontwikkeling. AI, data-analyse en automatisering kunnen helpen om risico’s sneller te signaleren, processen transparanter te maken en naleving slimmer te organiseren. Technologie wijst

echter niet de richting. Die moet nog altijd van mensen komen. Van juristen en compliance officers die keuzes durven maken, die ethiek kunnen vertalen naar beleid en die juridische helderheid brengen in moreel complexe situaties.

Compliance wordt pas krachtig als het geworteld is in overtuiging

Legal success & compliance

Daarom is juridisch succes niet langer uitsluitend het domein van de juridische afdeling. Het is verweven met de koers van de hele organisatie. Het vereist samenwerking tussen juridische experts, bestuurders, risicomanagers

Advertorial

en communicatieteams. Want juist op het snijvlak van recht, reputatie en verantwoordelijkheid ligt de échte impact.

De essentie van legal success & compliance verschuift. Naleving omwille van de regel is zelden voldoende. Steeds vaker draait het om handelen vanuit overtuiging, het verbinden van juridische kaders met maatschappelijke waarden en het durven nemen van verantwoordelijkheid in een wereld die niet altijd zwart-wit is.

In die ontwikkeling ligt een kans. Organisaties kunnen juridische expertise inzetten als richtinggevend kompas en kunnen juristen stimuleren om verder te kijken dan risico’s en regelgeving. Dit geeft hun de kans om bij te dragen aan legitimiteit, weerbaarheid en vertrouwen. En daarin schuilt misschien wel het echte juridische succes van morgen.

Tekst: Eltjo Nieuwenhuis

Some professionals learn how to work with conflict instead of avoiding it

You are sharp, analytical, and driven. You value clear thinking and informed decisions, even in complex situations. Still, like many professionals, you may sometimes feel stuck when conflict arises. Whether in your organisation, team, or personal life, friction can take up more space than it should.

What if you could learn how conflict really works –and how to work with it?

This August, mediators Marise van Amersfoort and Lenka Hora Adema will lead the International Mediation Training at the Centre for Conflict Resolution in Haarlem. Running from 21 to 29 August 2025, the programme draws on current research and decades of international experience. It is designed for professionals who lead, negotiate, or work in complex environments where disagreement needs to be handled with clarity and confidence.

During the program, you will:

- Learn to guide conversations that unlock movement and reduce escalation

- Build a toolkit of mediation skills you can use in leadership, collaboration, or formal mediation

- Deepen your awareness of your own style and its impact in high-stakes interactions

The program is taught in English and open to participants from around the world. This Accelerated Mediation Program is MfN-accredited. The fee is € 3.750, including all course materials, lunches, and individual feedback. Join us this August. Gain the skills to move through conflict with clarity, purpose, and direction.

Lenka Hora Adema, MfN certified trainer and mediator. Lecturer Mediation Vrije Universiteit Amsterdam Trainer CvC Accelerated Mediation Program

Marise van Amersfoort, MfN certified trainer and mediator In-house Mediator Vrije Universiteit Amsterdam

Trainer CvC Accelerated Mediation Program

Hoe AI juridisch onderzoek transformeert

De toenemende complexiteit van wet- en regelgeving maakt het zoeken naar relevante informatie steeds uitdagender. Juristen besteden kostbare uren aan het doornemen van soms ontelbare documenten, uitspraken en wetsartikelen. “Gelukkig bieden technologische ontwikkelingen zoals generatieve AI steeds meer mogelijkheden,” zegt Sjoerd Smit, productmanager bij Wolters Kluwer Legal & Regulatory.

Waar voorheen specifieke juridische zoektermen en filters vereist waren om tot relevante inzichten te komen, biedt AI-technologie nu mogelijkheden die juridisch onderzoek voorgoed veranderen. Sjoerd Smit legt uit hoe Wolters Kluwer generatieve AI toepast binnen de research-producten InView Legal en Legal Intelligence: “Onze nieuwe module AI Discovery combineert generatieve AI met gevalideerde juridische content, waardoor juristen in natuurlijke taal vragen kunnen stellen en een antwoord met referenties naar InView Legal ontvangen, in plaats van vele honderden en soms duizenden resultaten. Dat is een grote verandering.”

Gevalideerde content als basis

De AI Discovery-module is fundamenteel anders dan publieke AI-tools zoals ChatGPT en Perplexity AI. “Wij bieden dit aan naast het traditionele zoeken op trefwoorden. AI Discovery biedt een extra functionaliteit waarbij je gewoon in spreektaal je vraag kunt stellen of je juridische casus kunt beschrijven, dat noemen we de prompt, vervolgens krijg je een antwoord met referenties en ga je in dialoog”, vertelt Smit.

Onder de motorkap gebeurt iets bijzonders: de vraag wordt gesteld aan de enorme database van Wolters Kluwer, waarin meer dan 6 miljoen documenten beschikbaar zijn. De technologie selecteert daaruit de meest relevante bronnen. “Het taalmodel is zodanig geïnstrueerd dat het zijn antwoord moet baseren op die documenten die wij vanuit ons systeem aanleveren”, benadrukt

Smit. “Dat is het duidelijke verschil met openbare modellen - bij ons wordt het antwoord gebaseerd op bekende, gevalideerde bronnen zoals de Asser-serie, Groene Serie en Tekst & Commentaar. Dat zijn stuk voor stuk hoog aangeschreven titels die door vooraanstaande juridische specialisten zijn geschreven en actueel gehouden worden, en die in het publieke domein niet geraadpleegd kunnen worden.”

Tijdwinst en betere kwaliteit

Door AI op de juiste manier in te zetten levert het naast tijdwinst ook betere kwaliteit op. “Het gaat niet alleen om dat directe tijdverschil”, legt Smit uit. “Het is altijd een uitdaging om je op basis van enkele zoektermen een beeld te vormen van het juridische complexe vraagstuk. AI verbetert het werkproces hier aanzienlijk en helpt je ook om betere inzichten te krijgen.”

Concrete gebruikscases tonen de kracht van het systeem. Een jurist kan bijvoorbeeld een lijst argumenten genereren om een zaak te onderbouwen, die laten weerleggen met tegenargumenten, en dit alles in een overzichtelijke tabel presenteren. “Daar kan behoorlijk wat tijdswinst in zitten”, zegt Smit. “En bovendien stuit je soms op onverwachte invalshoeken waar je zelf wellicht niet direct op gekomen was en die je argumentatie versterken. Dat biedt inspiratie en kan de kwaliteit van een advies naar een hoger niveau tillen.”

Veiligheid en privacy gewaarborgd In de juridische sector is vertrouwelijkheid cruciaal, en daarvoor biedt AI Discovery belangrijke garanties. “Wij

hebben een gesloten AI-systeem, we werken niet met een publiek toegankelijk taalmodel”, verzekert Smit. “Het antwoord op de vraag van de jurist baseert zich op de relevante inhoudelijke documenten uit onze eigen database. Omdat we in een gesloten systeem werken, gaat die informatie uit de prompt niet naar het publieke domein. We trainen dus geen taalmodel met de prompts van onze klanten of onze documenten. Zo garanderen we de vertrouwelijkheid. Deze manier van werken zorgt er bovendien ook voor dat de teksten die onze auteurs schrijven, en die dus auteursrechtelijk beschermd zijn, in ons eigen gesloten systeem blijven en geen deel worden van een publieke AItool.”

Wolters Kluwer hanteert de hoogste kwaliteitsrichtlijnen. “Onze documenten en systemen worden, in overeenstemming met de GDPR-vereisten, op servers in Europa gehost.”

De kunst van het vragen stellen

Net als bij elke AI-tool is de kwaliteit van de vraag bepalend voor de kwaliteit van het antwoord. “Dat is echt een transitie, een nieuwe manier van denken en werken: we gaan van zoeken met keywords naar het schrijven van een goede prompt,” erkent Smit. “Iedereen kan een vraag stellen, maar de vraag in de juiste context plaatsen en daar de juiste parameters aan meegeven om een systeem een goed antwoord te laten

formuleren, dat is best nog een kunst.” Daarom biedt Wolters Kluwer uitgebreide training voor gebruikers en ondersteunt het afdelingen als kennismanagement die hun medewerkers helpen de juiste bronnen te vinden. Bovendien werkt het bedrijf aan nieuwe features zoals het toevoegen van voorgedefinieerde prompts en het verfijnen van de traceerbaarheid van antwoorden, zodat een gebruiker kan zien welk deel van het antwoord uit welke tekst komt.

De kunst van het antwoorden vinden De plannen zijn ambitieus. Wolters Kluwer wil AI Discovery meer integreren in het werkproces van de jurist: “Klanten zullen onze AI-tool ook kunnen gebruiken op hun eigen content en documenten, om zo alle kennis samen te brengen in de zoektocht naar het juiste antwoord,” blikt Smit vooruit.

Ook voorziet hij dat de traditionele zoekfunctie, dus met trefwoorden, en de AI-gestuurde aanpak geleidelijk naar elkaar toe zullen groeien: “Ze hebben allebei een eigen karakter, een eigen voordeel. Voor een snelle oriëntatie kan je een vraag stellen en een antwoord laten genereren. Wil je je verdiepen in een materie, dan moet je toch echt documenten doornemen. Op termijn zal je ook de juiste documenten vlotter kunnen vinden met AI. We werken aan het dichter bij elkaar brengen van die twee systemen, zodat je in één prompt in een zoekbox zowel een resultatenlijst als een antwoord krijgt.”

De toekomst is nu Smit sluit af met een duidelijke boodschap: “AI is er, en is niet meer weg te denken. Omarm het, ga het gebruiken. Maar blijf kritisch op de tools die je kiest. De kwaliteit van de generatieve antwoorden blijft 1-op-1 verbonden met de betrouwbaarheid van de bronnen die de tool ter beschikking heeft.”

Sjoerd Smit, Productmanager, Wolters Kluwer

NIS2 opiniepanel

De Europese NIS2-richtlijn, die sinds oktober 2024 op EU-niveau van toepassing moest zijn, stelt strengere eisen aan cybersecurity en legt nadruk op bestuurlijke verantwoordelijkheid. In Nederland is de nationale implementatie via de Cyberbeveiligingswet nog in voorbereiding en wordt die pas in de tweede helft van 2025 verwacht. Toch is de impact nu al voelbaar: organisaties in uiteenlopende sectoren moeten zich voorbereiden op nieuwe verplichtingen, en dat roept vragen op. Wie valt er precies onder de richtlijn, welke maatregelen worden straks vereist, en hoe ziet naleving er in de praktijk uit? We legden drie juristen van verschillende kantoren dezelfde drie vragen voor. Hun antwoorden laten zien dat er nog veel onduidelijk is, én dat er werk aan de winkel is. EXPERTS

Joanne Zaaijer, Partner Data & Privacy, Osborne Clarke

1. Melden cliënten zich actiever met vragen over de NIS2-richtlijn?

Ja, en dit komt voornamelijk door de bredere reikwijdte van de richtlijn, de onduidelijkheid erover en het risico op bestuurdersaansprakelijkheid. We adviseren veel cliënten over de vraag of de richtlijn voor hen geldt en welke maatregelen ze moeten nemen om hieraan te voldoen.

2. Wat zijn jullie eigen aanpassingen op de komst van NIS2?

Al sinds een vroeg stadium houden we de ontwikkelingen van NIS2 nauwlettend in de gaten en informeren onze cliënten actief. We publiceren er ook over in samenwerking met onze Europese kantoren. Wij hebben een sterke focus op cybersecurity, waardoor we cliënten goed kunnen begeleiden bij het implementeren van NIS2.

3. Voor welke sectoren zijn de verplichtingen uit NIS2 het meest relevant?

NIS2 is relevant voor veel sectoren, waaronder de gezondheidszorg, energie en financiële dienstverlening. Ook kritieke sectoren zoals IT-dienstverlening, maakindustrie en overheidsinstellingen vallen eronder. Deze sectoren zijn essentieel voor de samenleving en beschikken vaak over complexe infrastructuren, wat ze aantrekkelijk maakt voor cyberaanvallen. De richtlijn stelt strengere eisen aan hun beveiliging, waardoor zij extra maatregelen moeten nemen om systemen en data te beschermen.

Edith Nordmann, Managing partner | Advocaat ACG International & chairman Netherlands India Chamber of Commerce and Trade (NICCT)

1. Melden cliënten zich actiever met vragen over de NIS2-richtlijn?

Absoluut. Sinds begin dit jaar krijgen we steeds vaker vragen over NIS2. Niet alleen “Val ik eronder?”, maar vooral: “Wat moet ik nú al regelen?” Bedrijven voelen dat de vrijblijvendheid voorbij is. Wie met veel persoonsgegevens werkt of afhankelijk is van ITpartners, wil voorbereid zijn.

2. Wat zijn jullie eigen aanpassingen op de komst van NIS2?

We richten ons op incident response en awareness. Vaak ontbreekt een helder meldprotocol of zijn de interne lijnen onduidelijk. We helpen bij het opzetten van een incident response plan: wie doet wat, wanneer en hoe? Daarnaast verzorgen we trainingen voor directie en werkvloer – want een maatregel faalt als niemand weet hoe te reageren.

3. Voor welke sectoren zijn de verplichtingen uit NIS2 het meest relevant?

Vooral sectoren die digitaal werken en onderdeel zijn van complexe ketens, zoals techbedrijven, SaaSleveranciers en onderzoeksinstellingen. De technische kennis is er vaak wel, maar NIS2 stelt ook eisen aan governance, meldstructuren en bewustwording. Juist op dat vlak is nog werk te doen, en daar ondersteunen wij organisaties bij. NIS2 kijkt dus niet alleen naar techniek, maar ook naar gedrag en cultuur.

Advertorial

AI als oplossing bij informatieplicht notaris

Notariskantoren kampen met personeelstekorten en complexe dossiers. Hierdoor is het voor notarissen vaak lastig om aan hun informatieplicht (oftewel ‘Belehrung’) te voldoen en cliënten goed uit te leggen wat er in een akte staat en wat de gevolgen daarvan zijn.

De adoptie van AI verloopt in kleine, praktische stappen om werkdruk te verlagen en communicatie te verbeteren. “AI wordt vooral gebruikt als extra paar ogen of als een junior collega”, legt een medewerker van een notariskantoor uit. “Je kunt als het ware in gesprek gaan met een document of tekst. AI kan bijvoorbeeld een samenvatting creëren of de tekst uitwerken in concrete actiepunten, ongeacht of deze oorspronkelijk in een andere taal is geschreven.”

Daarnaast kan AI e-mails herschrijven, gepersonaliseerde toelichtingen genereren en documenten zowel hertalen als vertalen, waardoor de juridische notariële taal toegankelijker wordt voor cliënten. Dankzij AI-assistentie halveert het opstellen van e-mails en worden akten begrijpelijker voor cliënten.

Ook bij complexe dossiers biedt AI waardevolle ondersteuning. Denk aan het automatisch opstellen van conceptdocumenten, samenvatten van ingewikkelde akten en uitwerken van intakegesprekken met een AI-assistent. Hierbij blijft de notaris aan het roer; AI vervangt het juridische werk niet, maar ondersteunt het.

Co-creatie blijkt cruciaal: zodra medewerkers de voordelen zelf ervaren, groeit de adoptie. Dit resulteert in sneller en beter klantcontact, minder fouten en meer tijd voor inhoudelijk notarieel werk, wat het werkplezier verhoogt. Door slimme integratie boekt het kantoor concrete winst, zonder concessies te doen aan de onafhankelijke kwaliteitsstandaarden die binnen het notariaat gelden. Bovendien wordt gegarandeerd dat alle gegevens conform de AVG worden verwerkt.

Reny Stark, Advocaat partner bij TeekensKarstens advocaten notarissen

1. Melden cliënten zich actiever met vragen over de NIS2-richtlijn?

Een duidelijke toename van vragen over de NIS2richtlijn is merkbaar. Vooral van organisaties die willen weten of zij onder de reikwijdte vallen en welke maatregelen vereist zijn. Mede omdat bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen zijn in het geval van niet-naleving van de richtlijn, bereikt het onderwerp cybersecurity eindelijk the boardroom.

2. Wat zijn jullie eigen aanpassingen op de komst van NIS2?

Samen met mijn team heb ik de risicobeoordelingen en compliancetrajecten specifiek afgestemd op NIS2. Daarnaast hebben we met externe partijen een cybersimulatie ontwikkeld, speciaal voor bestuurders. Wij bieden namelijk zowel praktische ondersteuning bij implementatie als advies voor bestuurders over hun zorgplicht en over de risico’s op persoonlijke aansprakelijkheid bij onvoldoende naleving. Daar hoort vanuit onze optiek ook training bij.

3. Voor welke sectoren zijn de verplichtingen uit NIS2 het meest relevant?

De meest kwetsbare sectoren zijn naar mijn mening de vitale infrastructuren, zoals energie, gezondheidszorg, transport en digitale dienstverleners. Deze sectoren verwerken vaak gevoelige data en zijn sterk afhankelijk van digitale processen. Daardoor kan de impact van niet-naleving of cyberincidenten groot zijn.

DONNAJAMES is de AI-partner voor het notariaat. Met een persoonlijke aanpak en slimme AI zorgt DONNAJAMES dat de notaris en GenAI effectief samenwerken, veilig, effectief en gericht op duurzame groei.

RegTech en AI voor naadloze identiteitsverificatie

In een wereld waarin geopolitieke spanningen toenemen en de wet- en regelgeving voortdurend verandert, wordt identiteitsverificatie een steeds belangrijker. Compliance-oplossingen zijn allang geen administratieve bijzaak meer, maar een strategisch middel om risico’s te beheersen en reputaties te beschermen. Hoe kunnen organisaties zich wapenen tegen witwaspraktijken en digitale dreigingen?

Krik Gunning is medeoprichter en CEO van Fourthline, een toonaangevend Europees RegTech (Regulatory Technology)-bedrijf dat in 2017 is opgericht en zich specialiseert in digitale identiteitsverificatie en compliance-oplossingen. Het is een van de snelstgroeiende fintech-bedrijven in Europa. Bij de kantoren in Amsterdam en Barcelona zijn inmiddels ruim 250 mensen in dienst, waarvan bijna de helft vrouwen. Fourthline heeft een eigen platform ontwikkeld dat vooraanstaande banken, fintechs en verzekeraars ondersteunt bij het bestrijden van financiële criminaliteit en het waarborgen van naleving van regelgeving.

AI als essentie

Gunning is een uitgesproken voorstander van digitaal vertrouwen, soevereine AI en compliance als motor voor groei. Hij spreekt regelmatig over onderwerpen als anti-witwasbeleid (AML), innovaties op het gebied van regelgeving en hoe Europa het voortouw kan nemen op het gebied van ethische en veilige digitale financiering. “Als je onze activiteiten in een bredere trend plaatst, dan zeg ik als eerste AI. Tegenwoordig roept iedereen dat ze daarmee bezig zijn, maar wij investeren daar al in sinds het begin in 2017. Het heeft bloed, zweet en tranen gekost om het op een schaalbaar en kwalitatief hoog niveau te krijgen, maar inmiddels vormt AI de essentie van wat we bij Fourthline doen.”

Generatieve AI heeft ervoor gezorgd dat er steeds nieuwe fraudetrends ontstaan. Zo

is de kwaliteit van deepfakes steeds beter. En dat raakt precies aan hun activiteiten: hun oplossingen zijn nooit af. “Witwassen is zo’n groot maatschappelijk probleem en er is zoveel geld mee gemoeid, dat criminelen altijd zullen proberen om toegang te krijgen tot het financiële stelsel. Daar is GenAI wel echt een nieuw wapen voor”, aldus Gunning.

Krik Gunning, Medeoprichter en CEO, Fourthline

smartphone, terwijl banken wel aan steeds strengere wet- en regelgeving gebonden zijn. Wij zorgen ervoor dat het op een klantvriendelijke manier gebeurt.”

die strijd tegen financiële criminaliteit aan te gaan. Die hebben we zelf gebouwd. Uiteindelijk hebben nieuwe technologieën als AI zo’n aantoonbare positieve impact op het financiële stelsel, dat je ziet dat zowel banken als toezichthouders daar meer voor openstaan dan mensen zich realiseren. Maar uiteraard stellen ze daar wel hoge eisen aan, en terecht. Ze willen bijvoorbeeld zeker weten dat de data veilig is of dat je niet bepaalde bevolkingsgroepen uitsluit of benadeelt. We zijn echt ‘world leading’ op dat gebied”, verklaart Gunning.

Over twee jaar is de nieuwe AML-regelgeving van kracht

Integriteit waarborgen

Het landschap van compliance verandert continu. Hoe hebben ze bij Fourthline de regelgeving in Europa zien evolueren? “Er zijn een paar dingen fundamenteel anders geworden”, stelt Gunning. “Vanuit de wetgever en toezichthouder worden er steeds hogere eisen gesteld aan de rol van poortwachter. Dat hebben we in Nederland ook ervaren met de verschillende boetes voor grootbanken. Uiteindelijk hebben we als maatschappij besloten dat we de integriteit van het financiële stelsel willen waarborgen. Die taak ligt primair bij banken, die grondige checks moeten uitvoeren bij hun klanten. Dat is eigenlijk waar we vandaan komen. Voorheen moest je fysiek naar een vestiging om een bankrekening te openen. Nu kun je het allemaal heel snel regelen met je

Europa complexe lappendeken “Als we vooruitkijken: over twee jaar zal er in de EU nieuwe AML-regelgeving van kracht worden. Op dit moment hebbben we nog een AML-richtlijn in Europa. Dat betekent dat alle landen aan een minimumvereiste moeten voldoen, maar wel nog aan zogeheten gold plating kunnen doen.” Hierbij gaat een lidstaat een stap verder dan de richtlijnen van de EU en voert deze nog striktere eisen door. “Dat hebben bijna alle landen gedaan. Dus op dit moment is Europa een vrij complexe lappendeken van landelijke vereisten, maar dat wordt vanaf 2027 meer uniform als we een AML-verordening krijgen die direct van toepassing is in alle lidstaten”, legt Gunning uit.

Vanuit toezichthouders worden niet alleen grondige checks verlangd tijdens het openen van een bankrekening, maar ook daarna. Ze willen zeker weten dat jij het bent die de rekening daadwerkelijk gebruikt. Ook dit heeft impact gehad op de rol van Fourthline en de diensten die ze aanbieden. “We hebben in een heel vroeg stadium ingezet op technologie om

We hebben in een heel vroeg stadium ingezet op technologie

Veiligheid

Met zulke grote belangen en risico’s en met de geopolitieke ontwikkelingen in het achterhoofd, draait alles uiteindelijk om veiligheid. Omdat ze zelf als financiële instelling worden beschouwd, staan ze onder toezicht van De Nederlandsche Bank. Daardoor weten ze goed wat er van instellingen wordt geëist. “Het startpunt is altijd: wat vereist de wet”, zegt Gunning. “Als je dat niet precies weet, kun je ook geen technologische oplossing bouwen.” Onder hun klanten bevinden zich zowel grootbanken als fintechs. “Daar zit een goede kruisbestuiving. De traditionele banken vinden het fijn dat we met fintechs werken, omdat ze weten dat die geobsedeerd zijn door de gebruikerservaring en goede apps. Terwijl fintechs het andersom prettig vinden, omdat banken zo gefixeerd zijn op security en compliance. Dat betekent dat we van twee kanten scherp gehouden worden, en daar profiteren onze klanten van.”

PROFIEL INTERVIEW

Advocatuur omarmt nieuwe technologieën

Ook in de advocatuur, waar vertrouwelijkheid en privacy belangrijke waarden zijn, wordt in de dagelijkse praktijk al volop gebruikgemaakt van kunstmatige intelligentie. Generatieve AI wordt door advocaten ingezet voor onder meer het schrijven van concepten en het analyseren van documenten. De technologie zorgt voor meer efficiëntie – maar verandert hierdoor ook de rol van de advocaat?

Ferd Grapperhaus heeft een lange staat van dienst in de advocatuur. Hij was naast diverse andere juridische werkzaamheden ook deeltijdhoogleraar Europees arbeidsrecht aan de Universiteit Maastricht en lang kroonlid van de SociaalEconomische Raad (SER). Bovendien is hij voormalig CDA-politicus en fungeerde hij van oktober 2017 tot en met januari 2022 als minister van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte III. Sinds begin 2023 is hij partner bij Deloitte en directeur van hun afdeling Legal, en daarnaast is hij deeltijdhoogleraar rechtsstaat, samenleving en rechtspraktijk aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schetst de technologische ontwikkelingen in de advocatuur aan de hand van verschillende tijdsperioden.

Jaren tachtig en negentig

“Het is begonnen met volledig computeriseren en gedeeltelijk digitaliseren, ik denk dat dat de eerste golf was. Dat gebeurde in de jaren tachtig tot begin jaren negentig. Vervolgens kregen we vanaf midden jaren negentig te maken met het internet. Dat is een totale verandering geweest, als je bijvoorbeeld alleen al kijkt naar de bewijsvoering. Ik werkte altijd in een procespraktijk en toen e-mail werd geïntroduceerd, kreeg je veel meer te maken met dingen die via e-mail bewezen konden worden. Rond dezelfde tijd kwam de mobiele telefoon op, wat de communicatie veel sneller en wendbaarder maakte. Die heeft zich in de loop van de tijd natuurlijk ontwikkeld tot een mobiele computer in pocketformaat.”

Jaren 2000 en daarna

Allerlei AI-tools maken je zoektocht een stuk sneller

“Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat juristen een totaal andere insteek in hun dagelijkse praktijk hebben moeten doorvoeren, omdat je namelijk veel meer bereik- en beschikbaar bent. Daardoor kun je ook veel sneller reageren, in sommige gevallen moet dat zelfs. Ik weet nog goed dat ik als advocaat een keer de tegenpartij per fax ’s avonds en ’s nachts continu zat te bestoken met steeds kortere deadlines. Je kon deze toen wel al rechtstreeks vanaf je computer als pdf versturen. Dat was typisch zo’n moment waarbij je door nieuwe technologie iemand dwong om meteen te reageren. In 2011 waren we alweer veel verder: ik deed een kort geding voor een bank tegen de ondernemingsraad. Hun advocaat stelde daarbij allemaal dingen over een eerdere uitspraak die volgens mij helemaal niet klopten. Dus ik pakte mijn iPad en tikte

wat informatie over die uitspraak in. Toen kon ik direct tegen de president zeggen wat er echt in de uitspraak stond. Naast de continue bereikbaarheid moet je je hele reactievermogen erop instellen. Vooral in de commerciële advocatuur is dat van toepassing, maar je vraagt je natuurlijk ook regelmatig af waar de spoed nou daadwerkelijk voor nodig is.”

De huidige AI-boom

“Allerlei AI-tools zorgen er nu voor dat je je zoektocht een stuk kunt versnellen. Je moet de informatie altijd op de juistheid controleren, maar het zou kunnen dat AI daar in de toekomst ook een stukje van overneemt. Er komen vanuit Europa steeds nieuwe richtlijnen. Met kunstmatige intelligentie kun je bekijken welke andere bestaande regelgeving, zowel Europees als nationaal, daarop inwerkt. Of daar juist gevolgen van ondervindt.

Nieuwe technologie dwingt juristen hun reactievermogen continu aan te passen

Een ander voorbeeld is het in kaart brengen van allerlei aansprakelijkheden en aansprakelijkheidsverbanden, die je onder andere krijgt door alle regelgeving rondom duurzaamheid. In Nederland zijn er vaak nog extra vereisten. Het is geen sinecure om dat allemaal op een rij te zetten. AI is daar ontzettend behulpzaam bij: we hebben uitgerekend dat we daarmee inmiddels 60% aan tijd en kosten besparen.”

Met AI breng je sneller verbanden aan tussen regelgeving op nationaal en Europees niveau

FERD GRAPPERHAUS

Tekst: Michel de Ruyter

Ferd Grapperhaus, Managing partner Deloitte Legal

De brug slaan tussen IT en advocatuur

Voor de advocatuur zijn veiligheid, snelheid en gebruiksvriendelijkheid van IT-systemen geen luxe, maar een noodzaak. Advocaten werken dagelijks met vertrouwelijke gegevens en belangrijke documenten die niet alleen goed beschermd moeten zijn, maar ook snel en efficiënt toegankelijk. Nu cyberaanvallen en geopolitieke spanningen toenemen, moet de juridische dienstverlening met robuuste IT-systemen het goede voorbeeld geven.

Managing director Ramon van den Heuvel van XINNO werkte eerst zelf jarenlang als IT-manager bij een advocatenkantoor. Hierdoor wist hij vanaf het begin als geen ander hoe ze juridische professionals zo effectief en efficiënt mogelijk konden ondersteunen bij hun werkprocessen, om cliënten optimaal te bedienen. “De advocatuur stapt normaal gesproken niet zo snel over naar innovatieve oplossingen, maar deze maatschap dacht daar wat anders over. Die mindset was vernieuwend en ik kon een meerwaarde leveren. Ik ging begrijpen dat ik een faciliterende rol had, om het werk van de advocaat te optimaliseren ten gunste van hun cliënt.” Door een combinatie van kennis van de mensen in de sector, branchespecifieke bedrijfsprocessen en inzicht in innovatieve IT-oplossingen voor de advocatuur, kan XINNO een brug slaan tussen IT en de advocaat. “We hebben echt verstand van hun werk en spreken het jargon. Daardoor kunnen we dingen goed uitleggen. Het serviceniveau is essentieel, zodat je gelijk in actie kunt komen bij code rood, als stukken bijvoorbeeld op tijd bij de rechtbank moeten worden ingeleverd.”

Kennishuizen

Advocatenkantoren zijn vooral ook kennishuizen, met enorm veel informatie in de vorm van data. “Deze informatie kan in een bepaalde context plotseling heel waardevol zijn”, vertelt Van den Heuvel. “Als je ervoor zorgt dat je deze

makkelijker kunt vinden en sneller op tafel kunt leggen dan je concurrent, ben je als kantoor meer waard.” Hij raakte gefascineerd door deze gedachte en is daar vervolgens een aantal jaren mee aan de slag gegaan. “Ik wilde alles weten over hoe advocaten werken. Daarbij kun je denken aan dossierprocessen, wie eraan werken en wat ze daar precies mee doen. Dat was uiteindelijk een heel succesvolle springplank om XINNO te starten.”

Je móet verstand van het werk hebben en het jargon spreken

Grote impact

In de advocatuur is IT ondersteunend en complex, maar onmisbaar. Een groeiend aantal systemen en databronnen helpen de advocaat bij het tot een goed einde brengen van een zaak en bij het organiseren van het kantoor. Maar advocaten willen zich vooral richten op de cliënt en geen omkijken hebben naar hoe IT werkt. De advocatuur stelt vanzelfsprekend hoge eisen aan veiligheid, wat ervoor zorgt dat ze bij XINNO de lat hoger leggen dan de meeste andere managed service providers (MSP’s). Of zoals Van den Heuvel zegt: “De impact als er iets niet op orde is, betekent voor een advocatenkantoor wat

anders dan de bakker op de hoek. Het stelen van belangrijke informatie wordt voor hackers steeds interessanter.” Zo kun je ervoor kiezen om je IT-omgeving 24×7 proactief te laten monitoren door hun SOC-SIEM (security operations center en security information & event management). Dat is vergelijkbaar met een creditcardmaatschappij die verdacht gedrag detecteert en stopt voor het te laat is. “De informatie is megagevoelig en -vertrouwelijk, dus je moet alles inzetten om de kwaadaardigen buiten de deur te houden. Mensen onderschatten soms hoe inventief hackers kunnen zijn. Ze vinden elke dag wel nieuwe vernuftige manieren uit om binnen te komen.”

Strategische sparringpartner

De activiteiten van XINNO rondom het veilig houden van die digitale werkplek bestaan daarom voornamelijk uit voorkomen, detecteren en herstellen. “Het is onze uitdaging om dit continu te blijven tweaken, om de ontwikkelingen bij te blijven.” Niet alleen qua technologie, maar ook qua support en ondersteunende dienstverlening willen ze het beste bieden. Ze leveren waar gewenst consultancy, en kunnen ook alle lagen rondom de werkplek

ondersteunen. Hierbij kun je denken aan het inzetten van AI, selecteren van de juiste software en het naleven van geldende regels voor informatiebeveiliging. Ook geven ze security awareness sessies. “Compliance speelt ook bij advocatenkantoren een steeds belangrijkere rol, ook omdat cliënten erom vragen. Ze moeten voldoen aan bepaalde wet- en regelgeving, zoals NIS2, een richtlijn over netwerk- en informatiesystemen. Multinationals krijgen hier in hun hele keten mee te maken: door de ketenverantwoordelijkheid kan dit dus doorwerken naar het advocatenkantoor. Het draait steeds meer om beleid. Ik zie de rol van een MSP echt veranderen. We fungeren daarom echt als een strategische sparringpartner voor kantoren”, legt Van den Heuvel uit.

Hackers vinden elke dag nieuwe vernuftige manieren om binnen te komen

Nederlands datacenter

Ze werken ook met Microsoft in de cloud, maar mede vanwege geopolitieke ontwikkelingen kiezen veel kantoren ervoor om hun data veilig op te slaan in het XINNO datacenter in Nederland. “Maar doordat bepaalde kantoren per se met Microsoft-applicaties willen werken, hebben we daarom een hybride oplossing ontwikkeld. Hierdoor kun je met Microsoft 365 blijven werken, maar je data blijven in ons datacenter. Wat er verder in de wereld ook gebeurt, met onze oplossingen zit je in ieder geval altijd aan de goede kant van de medaille.”

Ramon van den Heuvel, Managing director, XINNO

Laat recht geen voorrecht worden

Dit jaar bestaat de sociale advocatuur vijftig jaar. Een belangrijk jubileum, want zonder sociaal advocaten heeft meer dan een derde van de bevolking geen toegang tot het recht. Deze ‘toegevoegde’ advocaten worden grotendeels betaald door de overheid – en juist daar wringt het. De regering schiet al jaren te kort als het gaat om het onderhouden van het zogenoemde stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. ACTUEEL

Sociaal advocaten staan mensen bij die zelf geen juridische hulp kunnen betalen. Dit doen zij op cruciale momenten in een mensenleven. Denk aan momenten waarop fundamentele rechten worden bedreigd en de persoonlijke gevolgen groot zijn. Sanne van Oers is algemeen deken van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) en zelf sociaal

Gratis whitepaper

advocaat. “Hoe zou jij reageren als je kinderen bij je worden weggehaald of wanneer je gefixeerd in de ambulance naar een psychiatrische kliniek wordt vervoerd?

Dan ben je wanhopig en heb je hulp nodig. Het werk is relevant en betekenisvol. Je strijdt tegen onrecht en vóór de rechten van mensen in een kwetsbare positie. Vaak gebeurt dit op het scherpst van de snede; in de rechtszaal waar het erop of eronder is.”

Recht is geen luxe, maar dreigt dat wel te worden

Structurele tekorten zetten sociale advocatuur onder druk

De uitstroom van sociaal advocaten is al jaren hoger dan de instroom. De vergrijzing neemt toe en jonge juristen

kiezen steeds minder voor het mooie vak. Van Oers: “Kwalitatief goede en onafhankelijke advocatuur is een essentiële pijler van de democratische rechtsstaat. De NOvA maakt zich daar sterk voor. Voor rechtzoekenden betekent dit dat er voldoende sociaal advocaten moeten zijn. En daar zit mijn zorg. Uit cijfers blijken nu al tekorten. Dat het kabinet vanaf 2027 30 miljoen euro investeert om de sociale advocatuur te versterken, is een eerste stap. Voor 2025 en 2026 is echter geen geld vrijgemaakt, terwijl uit een onlangs verschenen rapport blijkt dat er jaarlijks minstens 40 miljoen nodig is.”

Innoveren en digitaliseren

Volgens Van Oers is het de hoogste tijd

voor een vergoeding die bij de tijd is. En niet pas in 2027, maar nu al. Daarop heeft de NOvA bij het kabinet en de Tweede Kamer ook aangedrongen. “Uiteraard zit de NOvA zelf niet stil. Samen met de Raad voor Rechtsbijstand schetsen we kantoormodellen voor het sociaal advocatenkantoor van de toekomst. Ook werken we aan meer voorlichting over het vak in het onderwijs.” Van Oers besluit: “Het doel is dat er voldoende financiële ruimte komt. Ruimte voor kantoren die innoveren, digitaliseren, samenwerken en nieuwe collega’s kunnen opleiden – en zo blijven bijdragen aan toegankelijke, kwalitatief goede rechtsbijstand.”

ADVERTENTIE

AI voor advocaten

De toekomst van juridisch werk met generatieve AI

De juridische sector ondergaat een transformatie door de vooruitgang in kunstmatige intelligentie (AI). Met de mogelijkheid om tekst te genereren, juridische documenten te analyseren en onderzoek te ondersteunen, staat generatieve AI op het punt de werkwijze van juridische professionals te herdefiniëren.

In deze whitepaper ontdek je:

De voordelen en risico’s van generatieve AI voor juridische professionals

Best practices voor verantwoord AI-gebruik Tips om risico’s bij het gebruik van AI te minimaliseren

Een uitgebreide prompting guide voor juridische professionals

Informatie over dé juridische AI oplossing binnen InView Legal: AI Discovery

Download de whitepaper

Inclusief prompting guide

Sanne van Oers, Algemeen deken, NOvA

Hoe houd je grip op de nieuwe compliance regels?

Financiële instellingen staan voor steeds strengere compliance-eisen, zoals DORA (Digital Operational Resilience Act, EU-verordening voor digitale weerbaarheid) en de verplichte aansluiting op het Verwijzingsportaal Bankgegevens. Zonder effectieve aanpak vergt compliance onevenredig veel capaciteit en energie. De uitdaging is om aan alle eisen te voldoen zonder dat dit ten koste gaat van innovatie en groei.

Nieuwe regelgeving zoals DORA vraagt veel van financiële instellingen. Wat maakt dit zo uitdagend?

Arthur Koreman (senior consultant Non-financial Risk & Compliance bij Mylette): “DORA trad op 16 januari 2023 in werking en is sinds 17 januari 2025 van toepassing. Organisaties moesten

vóór die laatste datum volledig compliant zijn. Vooral het verplicht bijhouden van een informatieregister blijkt complex en arbeidsintensief, omdat organisaties continu actuele gegevens over processen, systemen en risico’s nauwkeurig moeten registreren en up-to-date houden. Denk hierbij aan het nauwgezet documenteren van alle leveranciers en onderliggende ketenpartners, inclusief hun specifieke beveiligingsmaatregelen.”

Hoe kan Mylette hierbij helpen?

“De oplossing ORCA (Operational Risk & Control Application) standaardiseert risicomanagement en compliance, zoals het bijhouden van het informatieregister”, aldus Arthur Koreman. “Dit bespaart tijd en biedt continu actueel inzicht, omdat processen stelselmatig getoetst worden volgens de laatste regelgeving. De juiste oplossing dus voor DORA.”

Vanaf 10 september 2020 is aansluiting op het Verwijzingsportaal verplicht.

Volgens Richard Groot (Product Owner en implementatie manager BDRC bij Mylette) is dit vanwege complexe techniek en beveiligingseisen vooral voor fintechs en kleinere financiële instellingen vaak complex en kostbaar. “Met onze standaardoplossing BDRC (Bank Data Retrieval Connector, een systeem dat financiële instellingen snel en veilig verbindt met het Verwijzingsportaal Bankgegevens) verzorgen wij deze aansluiting meestal in zes weken”, stelt Richard Groot. “Normaal gesproken duurt zo’n traject al gauw enkele maanden, vooral door complexe IT-integraties. De oplossing versnelt het proces aanzienlijk en is ontwikkeld met oog voor kostenbeheersing en naleving van de wettelijke vereisten.”

Hoe garanderen jullie dat bedrijven daarna ook compliant blijven?

Arthur Koreman: “Afhankelijk van de gekozen variant is deze oplossing gebaseerd op SaaS of on-premise. We houden continu alle ontwikkelingen bij en zorgen voor automatische updates. Klanten worden actief geïnformeerd over belangrijke wijzigingen. Zo blijft compliance gegarandeerd, zonder

dat zij hun eigen resources hier zwaar mee moeten belasten.” Richard Groot: “Compliance verandert continu. Wie kiest voor standaardsoftware die flexibel meegroeit met regelgeving, voorkomt dat de eigen organisatie onnodig belast wordt. Dit maakt ruimte vrij voor strategische projecten en kernactiviteiten.”

Wat betekent dit voor jouw bank of fintech-organisatie?

Een gerichte compliance-aanpak draagt bij aan zekerheid én aan ruimte voor innovatie. Mylette ondersteunt organisaties bij het slim inrichten van deze processen. Meer weten over een efficiënte aanpak? Mylette denkt graag mee over een passende oplossing.

www.mylette.nl

Duurzaamheidsrapportage biedt kans op transparantie

Door EU-wetgeving zoals de CSRD-richtlijnen zijn steeds meer bedrijven verplicht om te rapporteren over hun impact op mens en milieu. Hoewel dit extra inspanningen vereist, biedt het ondernemingen de kans om in hun hele keten transparantie te tonen en zo vertrouwen te winnen bij stakeholders.

Nu de EU zich richt op de Europese Green Deal, verandert het gebied van duurzaamheidsnaleving snel en wordt het steeds complexer. Deze trend zorgt voor een flinke hervorming van bedrijfsrapportages. De Green Deal omvat diverse beleidsinitiatieven die Europa tegen 2050 klimaatneutraal moeten maken.

Bij Narrative Labs hebben ze ruime ervaring met bedrijfs- en duurzaamheidsverslaglegging en maken ze jaarlijks zo’n veertig jaar- en duurzaamheidsverslagen voor invloedrijke Nederlandse en Europese multinationals, waaronder VodafoneZiggo, Van Lanschot Kempen en Schiphol Group.

Strategische communicatie

In de loop der jaren heeft het bureau in Den Haag zich steeds meer gespecialiseerd in duurzaamheids- en jaarverslagen.

Sam Lawley is managing director en medeoprichter van Narrative Labs en

hij vertelt dat het onderwerp door de regelgeving voor bedrijven een steeds grotere rol speelt: “Het wordt steeds beter georganiseerd en in overeenstemming gebracht met geldende richtlijnen. We ondersteunen onze klanten bij deze transitie. Dat doen we met zowel onze schrijvers als compliance-adviseurs, en wel op een zo gestructureerd en boeiend

mogelijke manier.” Zo begeleiden ze hen bij hun dubbele materialiteitsbeoordeling – het startpunt voor afstemming op kaders als CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Ook geven ze advies over specifieke openbaarmakingsvereisten, en stellen ze volledig conforme duurzaamheidsverklaringen op. Daarnaast helpen zij klanten om hun duurzaamheidsdoelstellingen, zoals klimaattransitieplannen, via andere belangrijke kanalen te communiceren.

Verhaal vertellen

“Maar het draait niet alleen om gegevens en naleving”, zegt Lawley. “Het gaat vooral ook om het creëren van de juiste narrative. Wat wil je de stakeholders precies vertellen? Het is een perfecte kans om te vertellen wie je precies bent, wat je ambities zijn en welke impact je op de wereld maakt.” Ed Moore is senior ESGen duurzaamheidsrapportagespecialist bij het bureau, waarbij hij zich vooral richt op het ondersteunen van klanten bij de implementatie van stappen die nodig zijn om te voldoen aan de richtlijn inzake CSRD-naleving: “We helpen klanten ook bij het publiceren van hun duurzaamheidsbeleid en -doelstellingen

om de transparantie te verbeteren. We zorgen ervoor dat ze alles hebben om te voldoen aan de wettelijke vereisten en de ESRS (European Sustainability Reporting Standards)-normen.”

Groot netwerk

Narrative Labs maakt deel uit van Only Creative Entrepreneurs, een netwerk van 17 strategische communicatieteams verspreid over Nederland en België. Hierdoor kunnen ze klanten ondersteunen in alle fasen van hun rapportage- en communicatieproces. Lawley: “We willen iets maken dat mensen echt willen lezen, en daarbij zoveel mogelijk als verlengstuk van hun duurzaamheids- of communicatieafdeling fungeren.”

Arthur Koreman, Senior consultant Non-financial Risk & Compliance, Mylette

Richard Groot, Product owner en implementatie manager BDRC, Mylette

Narrative Labs – Partner Content

Sam Lawley, Managing director en medeoprichter, Narrative Labs

Waarom elk mkb-bedrijf een juridische bodyguard nodig heeft

UITDAGINGEN

In het Nederlandse bedrijfsleven delven mkb-ondernemers soms het onderspit tegen grotere concurrenten, overheidsinstanties en internationale spelers. Terwijl deze partijen beschikken over teams van dure advocaten en interne juristen, staat de gemiddelde ondernemer er vaak alleen voor. Op dit ongelijke speelveld kunnen juridische misstappen kostbare gevolgen hebben.

Hella Vercammen, Voorzitter, NEVOA

De meeste ondernemers denken bij juridische hulp automatisch aan advocaten. Begrijpelijk, want die staan regelmatig in de schijnwerpers bij rechtszaken en conflicten. Maar er bestaat een alternatief dat veel beter past bij de dagelijkse realiteit van het mkb: ondernemingsjuristen. Deze professionals werken preventief, zijn betaalbaarder en kennen de bedrijfsvoering van binnenuit.

Het probleem is dat veel ondernemers niet eens weten dat ondernemingsjuristen bestaan. Ze opereren grotendeels op de achtergrond, terwijl advocaten alle aandacht krijgen. Dat heeft te maken met de aard van hun werk: voorkomen in plaats van genezen. Een ondernemingsjurist zorgt ervoor dat problemen niet ontstaan, in plaats van ze achteraf op te lossen.

Intellectueel eigendom

Hella Vercammen, voorzitter van de beroepsorganisatie voor juristen NEVOA en oprichter van The Legal Company, ziet dagelijks hoe ondernemers in juridische valkuilen stappen. “Ondernemers denken vaak: ik regel het zelf wel, en als het echt misgaat haal ik een advocaat erbij. Maar dan is het kalf vaak al verdronken”, legt zij uit. Een typisch voorbeeld: een ITondernemer bouwt een prachtig platform, maar vergeet de intellectuele eigendom in de holding te managen en te bewaken. Als de werkmaatschappij failliet gaat, wordt

een doorstart vanuit de holding zonder te dealen met de curator een stuk lastiger.

Het verschil met advocaten ligt in de werkwijze. Waar advocaten vooral worden ingeschakeld bij conflicten en het aanspannen van procedures, opereren ondernemingsjuristen als een soort juridische bodyguard. Ze kennen het bedrijf door en door, zitten op de risico’s en pakken problemen aan voordat ze escaleren. “Wij zijn veel meer zakenpartner”, aldus Vercammen. “We zitten dicht op de huid van de ondernemer en brengen proactief onderwerpen aan. Heeft u al een OR ingesteld en is uw klokkenluidersregeling op orde nu u meer dan vijftig medewerkers heeft?”

Lagere tarieven

Vooral snel groeiende bedrijven zijn kwetsbaar. Die gaan volledig voor de business en hebben weinig oog voor juridische compliance. Tot de realiteit toeslaat in de vorm van boetes, claims of een faillissement. Externe ondernemingsjuristen kunnen sneller en onafhankelijker ingrijpen dan interne bedrijfsjuristen, die vaak onder druk staan van het management om geen spelbreker te zijn.

We zitten dicht op de huid van de ondernemer en brengen proactief onderwerpen aan

Lefebvre Sdu – Partner Content

AI verovert juridisch onderzoek

De juridische sector staat op het punt van een digitale revolutie. Terwijl generatieve AI stormenderhand andere sectoren verovert, zoekt de juridische wereld nog naar de beste balans tussen innovatie en betrouwbaarheid. Nederlandse juristen snakken naar AI-tools die razendsnel, maar vooral nauwkeurig, antwoorden geven op hun diepgravende rechtsvragen – mét directe toegang tot Nederlandse rechtspraak, wetgeving en juridische literatuur.

Die behoefte aan innovatie leidde tot de geboorte van GenIA-L: een AI-oplossing speciaal ontworpen voor de Nederlandse juridische praktijk. “GenIA-L is geen speeltje, maar een serieus systeem dat we samen met topkantoren als Houthoff hebben ontwikkeld”, zegt Koen Aarns, AI product owner bij Lefebvre Sdu. Het systeem draait inmiddels anderhalf jaar en combineert openbare juridische bronnen met hoogwaardige, eigen redactionele content. Of het nu gaat om eenvoudige of complexe juridische kwesties, GenIA-L levert een antwoord. De kwaliteit wordt scherp bewaakt via gebruikersfeedback en verdiepende interviews.

Steven ter Horst, head of innovation bij Houthoff, ziet de impact dagelijks: “Onze juristen gebruiken GenIA-L al geruime tijd. Voor onze juristen is AI onderdeel van hun

dagelijkse manier van werken, gemiddeld bijna tien keer per dag per persoon. Dat illustreert hoe onmisbaar deze technologie is geworden.” Uit metingen van Lefebvre Sdu onder gebruikers blijkt bovendien een tijdsbesparing van 30%. Omgerekend scheelt dat elke jurist zo’n drie uur per week aan juridisch onderzoek.

stap voor stap, net als een ervaren jurist. “Zo krijg je dezelfde grondige juridische analyse als bij een menselijk expert”, aldus Aarns. Nieuw is de mogelijkheid om eigen documenten mee te nemen in het onderzoek en daar vragen over te stellen, zoals: “Is dit advies van twee jaar geleden nog actueel met de huidige wetgeving?” GenIA-L wordt voortdurend slimmer, dankzij de toevoeging van steeds meer innovatieve features.

Ter Horst ziet AI niet als bedreiging, maar als krachtige bondgenoot: “De grootste misvatting is het denken in termen van mens versus computer. In werkelijkheid is de combinatie onovertroffen. Een jurist mét AI-ondersteuning boekt sneller en betere resultaten dan beide los van elkaar.”

Sneller doorgroeien

De grootste misvatting is het denken in termen van mens versus computer

Gedegen juridische analyse

Wat GenIA-L uniek maakt, is de slimme ‘reasoning’-aanpak: het systeem redeneert

Voor jonge juridische professionals betekent deze ontwikkeling een ware sprong voorwaarts. “Jonge advocaten schuiven sneller door naar taken waar ze van grote meerwaarde kunnen zijn voor de cliënt”, zegt Ter Horst. “AI zorgt allereerst voor een efficiëntieslag in meer uitvoerende taken. Er blijft simpelweg meer tijd over voor het

De tarieven van ondernemingsjuristen liggen substantieel lager dan die van grote advocatenkantoren, terwijl de kwaliteit gelijkwaardig is. Het belangrijkste verschil: ondernemingsjuristen mogen niet procederen boven de € 25.000, maar daar ligt hun focus ook niet, verduidelijkt Vercammen. Ze richten zich op preventie, structuur en het juridisch gezond houden van bedrijven. Hun missie is helder: het mkb toegang bieden tot betaalbare, hoogwaardige juridische dienstverlening met maatwerk en preventieve bescherming. Voorkomen is nog altijd beter dan procederen.

complexere werk. Tegelijkertijd ontwikkelen de systemen zich in razend tempo, wat vraagt om voortdurende alertheid: waar kun jij als professional het verschil blijven maken en unieke waarde leveren?”

Sdu, dat sinds kort opereert als Lefebvre Sdu binnen de Europese Lefebvre Groep, positioneert zich met GenIA-L als de brug tussen juridische kennis en cutting-edge AI-technologie. Voor kantoren als Houthoff opent dit de deur naar een efficiëntere praktijk, zonder concessies aan kwaliteit. “We staan aan de vooravond van een verschuiving die de juridische wereld diepgaand zal veranderen. Denk aan de impact van smartphones of de industriële revolutie – maar dan juridisch”, besluit Aarns.

Koen Aarns, AI product owner, Lefebvre Sdu

Tekst: Fred Pals

De risico’s van werken met zelfstandigen

De relatie tussen mkb-ondernemers en zelfstandigen zonder personeel bevindt zich momenteel in een juridisch moeras. Met de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties, DBA, lopen beide partijen risico’s waarvan veel ondernemers zich onvoldoende bewust zijn. In de praktijk worstelen mkbondernemers met de correcte inzet van zzp’ers en kampen ze met grote onzekerheid over hun juridische positie.

De gevolgen van een verkeerde kwalificatie kunnen zowel financieel als organisatorisch verstrekkend zijn. Esther Treffers, oprichter van juridisch advieskantoor RIDE, ziet dit dagelijks terug bij haar klanten. “Het risico komt van twee kanten: de belastingdienst en van de zelfstandige”, legt Treffers uit. “De belastingdienst kan achteraf oordelen dat het gaat om een arbeidsovereenkomst waardoor er diverse heffingen moeten worden afgedragen, zoals loonbelasting en premies werkgeversverzekeringen. Dit kan oplopen tot substantiële bedragen. De zelfstandige kan bij beëindiging of ziekte claimen een arbeidsovereenkomst te hebben, wat weer tot andere juridische verplichtingen leidt voor de ondernemer.”

Misverstanden over gezagsverhouding

Een groot misverstand bij ondernemers betreft het begrip “gezagsverhouding”. Dit is een cruciale factor die de Belastingdienst en rechters gebruiken om te bepalen of er sprake is van een arbeidsrelatie. Treffers: “Het begrip gaat verder dan de meeste mkb-bedrijven denken. Het gaat erom dat een zelfstandige echt zelfstandig is, niet onder leiding en toezicht van de opdrachtgever werkt, zelf zijn werk kan indelen, werktijden bepaalt, werklocatie kiest, geen bedrijfskleding met logo draagt en zorgt voor eigen materiaal zoals laptops en gereedschap.”

Veel mkb’ers denken onterecht dat ze met een overeenkomst van opdracht

veilig zijn. De feitelijke situatie is echter bepalend. Juist deze discrepantie tussen contractuele afspraken en daadwerkelijke uitvoering vormt een aanzienlijk risico voor ondernemers.

Herkennen van signalen voor schijnzelfstandigheid

Ondernemers moeten signalen herkennen die wijzen op schijnzelfstandigheid. Dit is van groot belang sinds recente gerechtelijke uitspraken de criteria hebben aangescherpt. Volgens Treffers zijn waarschuwingssignalen een overeenkomst voor onbepaalde tijd, een inspanningsverplichting in plaats van resultaatverplichting, een laag uurtarief vergeleken met marktconforme tarieven, werkzaamheden die ook door eigen werknemers worden verricht en het niet kunnen laten vervangen door derden. Deze factoren wijzen mogelijk op een verkapte arbeidsrelatie en vormen daarom een belangrijk aandachtspunt bij controles.

Juridische ondersteuning in de praktijk

RIDE helpt klanten problemen met de Wet DBA te voorkomen door een proactieve aanpak. “Wij hebben een uitgebreide toelichting en checklist in begrijpelijk Nederlands opgesteld”, vertelt Treffers. “Daarnaast hebben we standaardmodellen voor overeenkomsten aangepast aan de meest recente rechtspraak en geven we persoonlijk advies bij het aangaan van opdrachten

Esther Treffers, Oprichter, RIDE

met zelfstandigen.” Deze combinatie van documentatie, aangepaste contracten en persoonlijke begeleiding helpt ondernemers om binnen de juridische kaders te blijven. RIDE werkt met een abonnementsmodel waarbij ondernemers toegang hebben tot juridische ondersteuning, waaronder contractopstelling, advies en begeleiding bij procedures, voor een vast bedrag per maand, ongeacht het aantal uren.

De dienstverlener kijkt niet alleen naar papierwerk, maar juist naar de praktijksituatie. “We kijken grondig naar hoe de zelfstandige in de praktijk werkt en welke afspraken er feitelijk worden gemaakt. Op papier kun je veel uitsluiten, maar de feitelijke gang van zaken geeft uiteindelijk de doorslag bij juridische beoordelingen.”

Concreet voorbeeld uit de praktijk

Treffers deelt een voorbeeld: “Met een klant namen we de overeenkomst door en checkten alle relevante onderdelen. Het risico bleek groot dat de relatie als arbeidsovereenkomst zou worden gezien. Ik adviseerde de klant om een tijdelijke arbeidsovereenkomst aan te gaan, waarmee de zelfstandige ook tevreden was. Maar dat is een uitzondering: meestal willen zzp’ers als zelfstandige werken.”

De toekomst van zelfstandigheid in Nederland

Er is een positieve ontwikkeling gaande, vindt Treffers. “Er is een initiatiefwetsvoorstel ingediend: de Zelfstandigenwet”, licht Treffers toe. “Deze wet beoogt vooraf rechtszekerheid te bieden voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers.” Anders dan eerdere voorstellen gaat deze wet uit van zelfstandigheid, met een toets vooraf in plaats van achteraf. “Die ontwikkeling juich ik toe, vooral dat er vooraf duidelijkheid komt. Dan weet iedereen waar ze aan toe zijn.”

Bij het begeleiden van klanten rondom de Wet DBA volgt RIDE een preventieve strategie. “We vragen hoe de relatie er in de praktijk uit zal zien en stellen een overeenkomst op die rekening houdt met alle waarschuwingssignalen. Vervolgens houden we regelmatig vinger aan de pols en checken we of de werkwijze nog altijd in lijn is met hetgeen we op papier hebben gezet.” Treffers benadrukt het belang van tijdig juridisch overleg: “Hoe eerder een klant ons belt, hoe eerder we kunnen voorsorteren op mogelijke problemen.” Die bewustwording kan volgens haar grotere risico’s voorkomen.

RIDE is de bedrijfsjurist voor mkb-bedrijven zonder eigen juridische afdeling. Voor een vaste maandelijkse fee – geen uurtjefactuurtje – krijgt het mkb de beschikking over een team van ervaren bedrijfsjuristen. RIDE adviseert over vrijwel alle juridische vraagstukken. Meer over de unieke werkwijze van RIDE: www.ride.nl

Van naleving naar betekenisvolle verantwoording

Wet- en regelgeving rond informatiebeveiliging en privacy ontwikkelt zich snel en wordt steeds uitgebreider en ingewikkelder. Tegelijk groeit de maatschappelijke en bestuurlijke druk op aantoonbare verantwoording. Dat vraagt van organisaties dat ze meer doen dan regels volgen: ze moeten bewuste keuzes maken, risico’s inzichtelijk beheersen en draagvlak creëren bij de mensen die het werk doen.

Binnen dat spanningsveld werkt TrustBound aan een alternatief voor ad-hoc compliancebeheer: een platform met een gedachtegoed dat helpt om verantwoording op een zinvolle, samenhangende manier te organiseren. “We willen organisaties helpen om van ‘voldoen’ naar ‘begrijpen en verbeteren’ te bewegen”, zegt medeoprichter Arjaan Kunst.

GRC is een organisatievraagstuk Thirdwave, het softwarehuis achter TrustBound, ontwikkelt al sinds 1999 kennissystemen voor de professionele markt. Oprichter Robert-Jan de Vries zag bij de invoering van AVG-wetgeving een kans zijn expertise in te zetten voor een eigen platform en bundelde krachten met Arjaan Kunst (voorheen werkzaam bij Wolters Kluwer). “We hadden al ervaring met ISO 27001-certificering en wisten hoe lastig het is om normen en wetgeving praktisch werkbaar te maken”, zegt De Vries. “Daaruit ontstond TrustBound: een platform waarmee je grip krijgt op processen, risico’s en verantwoordelijkheden.

Inmiddels is TrustBound een volwassen GRC-platform (governance, risk & compliance) dat, naast marktleider in hoger onderwijs, ook groeit in overheid, zorg en mkb. Klanten gebruiken het platform om uiteenlopende kaders te beheren, zoals ISO 27001, BIO, NIS2, NEN 7510, AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en AI Governance. Integratie van risicobeheer, audits en managementrapportages maakt het een krachtig stuurmiddel.

Strategisch instrument

De visie achter TrustBound is helder: GRC moet niet gaan over naleven-om-

Arjaan Kunst, Medeoprichter TrustBound

het-naleven, maar over het ontwikkelen van weerbare, doordachte organisaties. “Je ziet vaak een reflexmatige aanpak”, stelt Kunst. “Nieuwe regelgeving wordt vertaald naar extra spreadsheets, vinklijsten en rapportageverplichtingen. Maar die werkwijze leidt zelden tot verbetering, en al helemaal niet tot begrip op de werkvloer.”

TrustBound wil juist dat laatste versterken: bewustwording, samenwerking en reflectie. Dat vraagt om meer dan tools; het vraagt om het verbinden van strategische doelen met operationele uitvoering. “GRC moet niet losstaan van de business”, zegt De Vries. “Je kijkt naar risico’s in relatie tot je doelen. Wat wil je bereiken, wat kan misgaan, en hoe kun je dat beheersen zonder je organisatie onnodig te belasten?” Goed GRC-management heeft bovendien zakelijk nut, vult Kunst aan: “Als je in het kader van je AVG-beleid besluit minder persoonsgegevens te verzamelen, win je niet alleen op privacy; je bespaart ook tijd, verlaagt risico’s en verbetert de klantervaring.”

Ketenverantwoordelijkheid

Met de komst van richtlijnen als NIS2 en de AI Act verschuift de focus van compliance naar ketenverantwoordelijkheid

en transparantie. Organisaties moeten niet alleen hun eigen processen beheersen, maar ook kunnen aantonen hoe zij omgaan met externe risico’s, leveranciers, datastromen en algoritmes. Kunst stelt: “Dat vraagt om een integrale benadering en vereist meer volwassenheid in het gesprek tussen bestuurders, complianceprofessionals en lijnverantwoordelijken.”

De rollen van eerste, tweede en derde lijn zijn in de praktijk vaak in beweging en groeien mee met de volwassenheid van een organisatie. TrustBound verbindt juist die lagen met elkaar. In het platform krijgen eerstelijnsmedewerkers verantwoordelijkheden die aansluiten op hun rol en kennisniveau, terwijl compliance officers en auditors monitoren vanuit hun expertise en gemakkelijk rapportages kunnen samenstellen. “Zo geef je mensen eigenaarschap, zonder ze te overladen met complexiteit.”

Rust creëren

De praktijk laat zien dat veel organisaties moeite hebben met de constante stroom aan nieuwe eisen. Niet alleen op juridisch vlak, maar ook qua tooling, normenkaders, audits en rapportageverplichtingen. Dat zorgt voor onrust en versnippering.

TrustBound vertaalt die complexiteit naar hanteerbare stappen. Niet via een alles-in-één-belofte, maar door te faciliteren dat organisaties zelf richting geven aan hun GRC-aanpak. “Wat je wil vermijden, is dat compliance verwordt tot een losse verzameling maatregeltjes”, aldus De Vries. “Door het geheel te structureren en expliciet te maken wie waarvoor verantwoordelijk is, ontstaat ruimte om inhoudelijke keuzes te maken en te profiteren van elkaars activiteiten.”

Strategisch thema

Steeds vaker wordt verantwoording ook bestuurlijk en politiek relevant. Gemeenten moeten naast privacy en informatiebeveiliging ook kunnen aantonen dat hun uitgaven rechtmatig zijn.

Robert-Jan de Vries, Medeoprichter TrustBound

Zorginstellingen leggen verantwoording af aan toezichthouders, patiënten en verzekeraars. En het bedrijfsleven krijgt te maken met ESG-criteria en ketenverantwoordelijkheid.

Volgens Kunst is het daarom essentieel dat compliance en risicomanagement geen gesloten bolwerk wordt. “Je moet het gesprek voeren over wat je doet, waarom je dat doet en hoe je dat onderbouwt. Niet alleen intern, maar ook richting stakeholders. De compliancespecialisten treden daarbij steeds minder op als controleur, maar meer als adviseur. Een platform kan dat ondersteunen, maar het begint bij visie.”

Bewuste keuzes

TrustBound stimuleert organisaties om hun eigen volwassenheidsniveau te herkennen en daarop hun GRC-aanpak af te stemmen. Niet elk proces hoeft tot in detail vastgelegd, niet elk risico hoeft afgedekt. Wat telt, is dat keuzes bewust gemaakt zijn, onderbouwd zijn en geborgd worden. Daarmee ontstaat een cyclus van reflectie en verbetering, geen eindeloze controle.

“Een risico dat je kent en bewust accepteert, is vaak minder schadelijk dan een risico dat ongemerkt blijft liggen”, zegt De Vries. “Als je verantwoordelijkheden helder belegt en keuzes onderbouwt, wordt compliance geen verplichting, maar het natuurlijke gevolg van goed georganiseerde processen.”

Vooruitkomen vraagt om scherpe

keuzes en partners die je begrijpen

De juridische wereld is in beweging. Technologie biedt nieuwe mogelijkheden, de werkdruk blijft hoog en er is steeds meer aandacht voor de ontwikkeling en balans van medewerkers. Veel advocatenkantoren willen daarin meebewegen, maar zoeken tegelijkertijd naar een manier om hun eigenheid te behouden.

Bij Visser & Visser helpen we advocatenkantoren om juist in die complexiteit hun koers te bepalen. Met cijfers als bron van inzicht, denken we mee over de keuzes die horen bij groei, verandering en professionalisering. De samenwerking met Wille Donker advocaten laat zien hoe dat eruit kan zien: een traject op basis van wederzijds vertrouwen, inhoudelijke betrokkenheid en de bereidheid om samen verder te kijken.

Thuis in de zaak van de klant

Wille Donker advocaten werkt vanuit een duidelijke visie: echte betrokkenheid. Niet alleen bij het juridische probleem, maar bij de bredere context van de cliënt. “We bekijken onze dienstverlening continu vanuit de ogen van de klant en al haar belangen,” zegt advocaat-partner Maarten van Essen. “Je moet echt thuis zijn in de zaak van de klant. Het gaat niet alleen om het oplossen van een juridisch probleem, maar om een breder begrip van wat er speelt binnen de organisatie van de klant. Of het nu gaat om organisatiestructuur, financiën, bedrijfsvoering of leverancierskanalen – we streven ernaar om de cliënt en zijn of haar business te begrijpen.” Die aanpak vraagt om een organisatie die snel kan schakelen. Die ruimte biedt voor initiatief, en waarin mensen zich kunnen ontwikkelen in hun vak én in hun manier van samenwerken met cliënten. Dat betekent investeren in meer dan juridische inhoud alleen.

De kracht van persoonlijke ontwikkeling Soft skills zijn binnen de advocatuur belangrijker dan ooit, vertelt Maarten. “Hoewel de juridische inhoud centraal staat, is het vaak de persoonlijke connectie die het verschil maakt in hoe snel en effectief een probleem kan worden opgelost. Het is voor mij die combinatie – waarbij je vanuit de relatie beslissende invloed kunt uitoefenen op het voorkomen of oplossen van problemen – wat het vak zo mooi maakt.” Daarom biedt Wille Donker haar medewerkers volop ruimte om zichzelf te ontwikkelen. “Onze collega’s kunnen zelf bepalen waar ze aan willen werken en waar de nadruk van hun ontwikkeling ligt. Dat benaderen we individueel,” zegt kantoordirecteur George van Iwaarden. “Logisch, want zo is bijvoorbeeld niet iedereen een relatiebeheerder.” Die persoonlijke benadering maakt ook dat vitaliteit en balans structureel op de agenda staan. “Daarom voeren we op kantoor steeds weer gesprekken over vitaliteit en in balans kunnen blijven,” aldus Maarten.

Technologie met gevoel voor praktijk Ook op technologisch vlak stond Wille Donker voor keuzes. De overstap naar cloudsoftware en een nieuwe IT-inrichting vroegen om een partij die méér bood dan alleen technische kennis. Maarten: “We hadden iemand nodig die niet alleen de systemen kent, maar ook begrijpt hoe wij werken en wat wij nodig hebben.” Die partner vonden ze in Visser & Visser. De samenwerking begon praktisch: met de conversie van de boekhouding naar een cloud-oplossing. Maar gaandeweg werden de gesprekken breder en inhoudelijker. “Je begint over een cloud-oplossing en eindigt met gesprekken over debiteurenbeheer, inrichting van de organisatie en zelfs strategische beslissingen over de toekomst,” vertelt Dirk Verheul, verantwoordelijk voor de branchegroep Advocatuur van Visser & Visser. “Voor je het weet start je een heel traject waarin je binnen enkele maanden knelpunten oplost en snel knopen doorhakt met elkaar.”

Vertrouwen als vertrekpunt

De samenwerking tussen Wille Donker en Visser & Visser is gebouwd op vertrouwen – vanaf het eerste gesprek. George: “In de eerste kennismaking voelden we binnen 20 seconden al dat het klopte. Je merkt direct dat Visser & Visser de juiste kennis en kunde over de advocatuur in huis heeft. Zij zijn ook thuis in ónze zaak. En dat is best knap in de advocatenwereld die kritisch en veeleisend is. Op een gegeven moment herken je elkaar in dezelfde kwaliteitsnormen, doelgerichtheid en manier van kijken, waardoor je niet meer hoeft te praten over details maar direct stappen kunt zetten.”

Ook in de samenwerking rondom gezamenlijke klanten is dat vertrouwen voelbaar. Maarten: “We weten precies wie we moeten bellen voor fiscale of IT-gerelateerde vraagstukken, en andersom weten zij ons te vinden voor juridische ondersteuning.” Johan Bremmer, fiscalist en partner bij Visser & Visser, beaamt dat: “Ik kom veel situaties tegen bij mijn klanten waarbij ik direct weet dat ik Wille Donker moet bellen. We hebben een paar keer samengewerkt en dan merk je hoe goed het loopt. Je weet wat je aan elkaar hebt, en dat maakt het makkelijk om snel te schakelen.” Dirk besluit: “Voor mij is het werken met advocatenkantoren echt een uitdaging. Je wordt gedwongen om scherp te zijn en telkens oplossingen te bieden die passen bij de uitdagingen waar advocaten mee te maken hebben. Het gaat erom dat je als professionals samenkomt en elkaar aanvult.”

Benieuwd hoe we ook jouw kantoor vooruit kunnen helpen?

Laat je inspireren op visser-visser.nl/advocatuur of neem contact op met Dirk Verheul via +31 619 927 139.

Box 3 herzien? Tijd voor strategische vermogensplanning

De aanstaande hervorming van box 3 in 2028 zet vermogensplanning onder druk. Terwijl belastingplichtigen wachten op duidelijkheid over het nieuwe systeem, dwingen praktische keuzes tot actie. De vraag is niet meer of er verandering komt, maar hoe je daar nu al slim op inspeelt. De huidige situatie vraagt om strategische beslissingen die niet kunnen wachten op politieke helderheid.

De onzekerheid rondom de toekomstige box 3-systematiek creëert een paradox: juist nu er onduidelijkheid heerst over de uiteindelijke vormgeving, moeten ondernemers en vermogende particulieren cruciale beslissingen nemen over hun vermogensstructuur. Mara Stevens en haar team van Atlas Fiscalisten zien dit dagelijks in de praktijk. “Wij zien dit veelal bij private equity managers die na een exit beschikken over een aanzienlijk bedrag aan liquide middelen, zij worstelen met de vraag hoe ze dit geld het beste kunnen investeren”, legt Stevens uit. “De onzekerheid mag geen aanleiding zijn voor stilzitten.”

Atlas Fiscalisten N.V., opererend onder de naam Svalner Atlas, maakt sinds mei 2024 deel uit van de Svalner Atlas Group – een internationaal advieskantoor dat is ontstaan uit de fusie van Atlas met het Zweedse Svalner en het Finse Alder. De groep telt ruim 350 professionals en heeft vestigingen in onder meer Amsterdam, Stockholm, Göteborg, Helsinki en Oslo.

Tegenbewijsregeling biedt tijdelijk houvast

Tot de nieuwe wet werkelijk rendement box 3 in 2028 van kracht wordt –wat mogelijk wordt uitgesteld na de recente val van het kabinet – vormt de tegenbewijsregeling een brug tussen het oude en nieuwe systeem. Deze regeling, die voortkomt uit het Kerstarrest van de Hoge Raad uit 2021, stelt belastingplichtigen in staat hun werkelijk behaalde rendement

aan te tonen als dit lager uitvalt dan het forfaitaire rendement.

Maar hoe verder? Op grond van het nieuwe box 3-systeem, worden ongerealiseerde waardestijgingen op investeringen, zoals in effecten, private equity of cryptomunten direct in de heffing betrokken. Dit betekent dat de juiste samenstelling van het box 3-vermogen cruciaal wordt. Voor vastgoed en startups blijft de ongerealiseerde waardestijging buiten aanmerking, “een zeer welkome versoepeling voor de vastgoedbelegger”, aldus Stevens.

Stevens: “Wij adviseren cliënten niet alleen op basis van tariefverschillen tussen box 3 en het gecombineerde box 2/vennootschapsbelastingtarief. Het type investering – korte of lange termijn – en de gewenste cashflow spelen een even belangrijke rol in de strategische overwegingen. Bij elke nieuwe investering bekijken we wat het beste past binnen de korte- en langetermijnplanning van de cliënt.”

De keuze tussen box 2 en box 3 heeft ook gevolgen voor de flexibiliteit in vermogensbeheer. Middelen in een BVstructuur bieden meer mogelijkheden voor het uitstellen (niet afstellen) van belastingheffing, maar beperken tegelijkertijd de directe beschikbaarheid voor persoonlijke uitgaven.

Vermogensplanning als alternatief voor box 3-frustratie

om een grondige evaluatie van bestaande vermogensposities en tijdig ingrijpen waar nodig. Veel belastingplichtigen kiezen er voor om af te wachten, terwijl juist nu belangrijke beslissingen genomen moeten worden.

Onzekerheid leidt tot uitstel van beslissingen, maar stilzitten is vaak niet de beste optie

BV-route versus privé-investering

De kern van veel vermogensplanningsvraagstukken spitst zich toe op een fundamentele keuze: investeren vanuit privé of vermogen inbrengen in een BV-structuur. Deze afweging gaat verder dan alleen belastingtarieven vergelijken. Het gaat om cashflow, investeringshorizon en flexibiliteit. Vooral ondernemers die na een succesvolle exit over aanzienlijke liquide middelen beschikken, staan voor dit dilemma.

Waar veel discussies over box 3 zich richten op de huidige belastingdruk, ligt er juist een kans in het verschuiven van de focus naar toekomstbestendig vermogensbeheer. Bij nieuwe investeringen kunnen ondernemers hun kinderen direct laten instappen

“Een vorm van estate planning die ervoor zorgt dat toekomstige waardeaangroei direct bij de volgende generatie plaatsvindt”, legt Stevens uit. Zij benadrukt het belang van de juiste structuur: “Zakelijkheid, governance en privacy zijn daarbij essentiële aandachtspunten die niet over het hoofd mogen worden gezien.”

Actie vereist ondanks onzekerheid

Het wachten op definitieve duidelijkheid over de box 3-hervorming is geen optie voor wie vermogen optimaal wil structureren. De huidige situatie vraagt

“We zien dat onzekerheid leidt tot uitstel van beslissingen”, aldus Stevens. “Maar stilzitten is vaak niet de beste optie.” Het advies is helder: beoordeel of je huidige box 3-samenstelling nog wel optimaal is, onderneem tijdig actie voor eventuele herstructurering en heroverweeg bij nieuwe investeringen de strategie binnen je korteen langetermijnplanning.

De tegenbewijsregeling geldt voor de jaren tot en met 2020 overigens alleen voor belastingplichtigen van wie de aanslag op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststond of pas later (na genoemde datum) is opgelegd. Voor anderen (niet-bezwaarmakers) moet de Hoge Raad nog beslissen over mogelijk rechtsherstel. Voor de jaren vanaf 2021 geldt de tegenbewijsregeling voor alle jaren waarvan de aanslag nog niet onherroepelijk vaststaat. Dit benadrukt het belang van tijdige actie en adequate advisering.

Mara Stevens, Senior manager, Atlas Fiscalisten N.V.