32 minute read
Profiel: Lokke Moerel, Joost Farwerck en Henk van Essen
Onze digitale kwetsbaarheid is groot. Zorg ervoor dat de cyberveiligheid op orde is
Profiel Nederland is een extreem digitaal land, waar goed gebruik gemaakt wordt van de digitale mogelijkheden en infrastructuur. Dat helpt de Nederlandse economie enorm, maar ook cybercriminelen maken hier gebruik van. Ondanks toenemende maatregelen is de Nederlandse cyberweerbaarheid nog niet op orde. Lokke Moerel (Professor Global ICT Law, Universiteit van Tilburg), Henk van Essen (Korpschef van de Politie) en Joost Farwerck (CEO KPN) lichten toe. Allen zijn zij raadslid van de Cyber Security Raad.
Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto's
Waarom is cyberveiligheid juist nu zo belangrijk?
H: “Nederland is dus een van de meest gedigitaliseerde economieën ter wereld, maar alle stappen die tot dusver zijn gezet wat betreft cyberweerbaarheid zijn nog niet overal toereikend. En dat maakt ons land kwetsbaar. Ik maak mij vooral zorgen om het tempo waarin we nu de maatregelen doorvoeren. Dat moet echt omhoog.”
J: “In 2018 is uit onderzoek gebleken dat één op de twaalf internetgebruikers slachtoffer is geworden van digitale criminaliteit. In het verleden keken we voor de ontwikkelingen rondom telecom naar Amerika. Nu kijkt de wereld naar Nederland, hoe wij hier digitaliseren. Tijdens de coronacrisis is nog maar weer eens duidelijk geworden dat we daar heel goed in zijn. De Nederlandse netwerken waren er klaar voor en het thuiswerken hadden bedrijven ook snel op orde. Maar zo’n shift brengt ook extra risico’s met zich mee, want hoe gaan de mensen thuis om met bedrijfsinformatie? Daar hebben criminelen tijdens de coronacrisis flink gebruik van gemaakt.”
H: “Bij de politie hebben we gezien dat criminelen gebruikmaken van de kwetsbaarheid van mensen in coronatijd. het aantal WhatsApp fraudemeldingen en aangiftes is van 120-150 voor de lockdown, naar 700 per week gestegen. Mede doordat we het mogelijk hebben gemaakt om digitaal aangifte te doen.”
L: “Nederland is door haar goede IT-infrastructuur een knooppunt naar onder andere Amerika. Het blijkt dat onze digitale infrastructuur regelmatig door vijandige staten wordt misbruikt bij cyberaanvallen op andere landen. Het behoeft weinig toelichting dat dit misbruik ons internationale imago en betrekkingen ondermijnt.”
Is er voldoende aandacht geweest voor cybersecurity toen we in korte tijd thuis moesten gaan werken?
H: “De digitale stroomversnelling waarin we terecht zijn gekomen door corona maakt de urgentie om te beschermen wat van ons is nog hoger. Een groot deel van Nederland werkt nu op afstand, studeert op afstand en onderhoudt sociale contacten op afstand. Als gevolg is ook het dataverkeer de afgelopen periode sterk toegenomen. En we zijn steeds afhankelijker van (aanbieders van) digitale middelen, met alle risico’s van dien. Cybercriminelen zullen daar dankbaar gebruik van maken.”
J: “Wereldwijd worden criminelen steeds slimmer en Nederland moet voorop blijven lopen om de wedstrijd te winnen van deze criminelen. Daar moeten we nog bewuster van worden. We doen het niet slecht als land, maar tegelijkertijd is er nog een hele hoop te doen.”
H: “Digitalisering biedt ons heel veel kansen, maar de risico’s die daar aan hangen zijn niet altijd even duidelijk op het netvlies van de mensen.”
L: “Toen de coronacrisis uitbrak was het eerst alle hens aan dek om thuiswerken te organiseren. Pas later kwam ook aandacht voor de privacy- en security-aspecten van bepaalde video-platforms. En terecht, we zagen dat cybercriminelen echt specifiek de zwakke plekken van remote access gingen opzoeken. Er waren bijvoorbeeld heel veel phishing e-mails specifiek over corona. Doordat mensen angstig zijn rondom dit onderwerp wordt daar snel op geklikt.”
J: “Bij de grote bedrijven staat cyberveiligheid hoog op de agenda. Dat was al voor de coronacrisis het geval. Toch kan het ook bij de grote bedrijven nog wel eens misgaan. Bij de kleinere bedrijven zie je dat er veel te doen is. Gelukkig worden er steeds meer kanten-klare oplossingen aangeboden, die toegankelijk zijn voor kleinere bedrijven, zodat ook zij de basis op orde hebben, alles op een veilige manier kunnen opslaan in de cloud en ook precies weten hoe het zit en waar de data is opgeslagen. Zeker in tijden waarin we veel thuiswerken moeten we ervoor zorgen dat ook de kleinere bedrijven dit op een veilige manier kunnen doen.”
H: “Een deel van de daders is erg jong. Doordat zij thuis zitten en weinig om handen hebben kunnen zij, puur uit verveling, vanachter hun computer een bedrijf infiltreren. Vanwege de coronaperiode, waardoor ook de jongeren veel thuiszitten, heeft de politie versneld een daderpreventiecampagne ‘Gamechangers’ gestart. Met de campagne wordt jongeren een legitiem alternatief geboden en wordt voorlichting gegeven over de strafbaarheid van cybercrime.”
Feiten
Lokke Moerel, Joost Farwerck en Henk van Essen zijn allen lid van de Cyber Security Raad. Lokke Moerel is professor Global ICT Law aan de Universiteit van Tilburg en Senior of Counsel Morrison & Foerster LLP. Joost Farwerck is CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur van KPN en Henk van Essen is korpschef van de Politie.
Lokke Moerel
Professor Global ICT Law, Universiteit van Tilburg
En hoe kan de politiek hierbij helpen?
J: “Uit de miljoenennota van afgelopen september is
ADVERTENTIE
gebleken dat digitalisering bij de meeste politieke partijen als een belangrijk punt wordt beschouwd. Maar het is belangrijk dat we er vooral wat aan gaan doen en er niet alleen maar over blijven praten.”
L: “De politieke partijen vinden het een belangrijk onderwerp, maar op dit moment wordt er nog in abstracto bepaald wat de politiek kan vrijmaken voor cyberveiligheid. Voor zo’n strategisch onderwerp is dat echt de verkeerde volgorde. We moeten eerst in kaart brengen welke investeringen nodig zijn voor onderzoek en innovatie en dan de benodigde bedragen alloceren. Positief is dat de minister van Justitie en Veiligheid onlangs de Cyber Security Raad heeft verzocht begin volgend jaar advies uit te brengen welke investeringen nodig zijn voor cybersecurity voor de komende kabinetsperiode.”
J: “Tot op zekere hoogte kan de politiek daarbij helpen, maar in eerste instantie moeten private bedrijven zelf investeren. Bedrijven ontwikkelen en innoveren en daar hoort ook nieuwe software en cybersecurity bij.”
H: “De overheid is niet verantwoordelijk voor de cyberveiligheid van bedrijven. Het vragen van structurele aandacht voor ondersteuning van het mkb, voorlichting en preventie is wel een taak voor de overheid.”
Henk van Essen
Korpschef van de Politie
Hoe zullen we ons in de toekomst moeten weren tegen cybercriminaliteit?
J: “De meeste rapporten zijn verontrustend. Er is namelijk nog een hele hoop te doen. Het is hierbij vooral belangrijk om achterstallig onderhoud bij te werken. In de jaren tachtig was bijvoorbeeld geen enkel bedrijf bezig met cyberveiligheid. Het is daarom ook ingewikkeld om met terugwerkende kracht oude domeinen en legacy-systemen aan te passen. Alle nieuwe domeinen die nu worden ontwikkeld, daar moet vanaf het eerste moment bij het ontwerp nagedacht worden over security. Dat is ook de norm. Voor oude systemen is dat een ander verhaal, dat levert veel kwetsbaarheden op. En in een snel veranderende wereld waarin door IoT (Internet of Things) steeds meer apparaten met elkaar verbonden zijn en met elkaar kunnen communiceren, is beveiliging heel belangrijk. Tegelijkertijd zie ik een enorme kans. Als land en als bedrijfsleven zijn we in Nederland steengoed in cybersecurity, we lopen voorop in de wereld en kunnen ons nog meer op dit vlak onderscheiden op internationaal niveau.”
L: “De landen om ons heen hebben ontzettend veel geïnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek naar cybersecurity. Zo investeert de Duitse overheid 500 miljoen euro waarmee 800 experts kunnen worden aangetrokken. Voor je het weet gaan onze veelbelovende onderzoekers daar aan de slag. Vergeet niet dat cybersecurity altijd relatief is. Als je het beter doet dan de landen om je heen, zoeken de criminelen hun heil elders. Nederland moet oppassen dat we niet het afvoerputje worden ten opzichte van de landen om ons heen.”
Wat zouden jullie bedrijven mee willen geven?
L: “Cyberveiligheid is voor veel mensen een abstract iets; pas als er een incident is, zien mensen wat de gevolgen zijn. We leven echter op de pof, we willen als Nederland
Joost Farwerck
CEO KPN
snel de voordelen van allerlei nieuwe digitale diensten en producten zonder te investeren in goede beveiliging. Dat gaan we straks duur betalen. En dan zijn er geen fall back systemen meer, dan ligt het gewoon plat. Omdat we ook een digitaal knooppunt naar andere landen zijn, is het echt een concurrentievoordeel als we dit wel op orde krijgen. Dan zullen we nu wel de zeilen bij moeten zetten.”
J: “De samenwerking tussen publieke en private organisaties is vrij hecht. Wanneer cybersecurityinformatie sneller onderling wordt gedeeld zal dit de cyberveiligheid alleen maar ten goede komen. Daarom pleit de Cyber Security Raad ook voor meer regie op deze samenwerking vanuit de overheid.”
H: “De afgelopen jaren zijn er enorme stappen gemaakt. Maar er liggen ook nog veel uitdagingen voor ons. De digitalisering en het op afstand werken, hebben onze werkplekken kwetsbaar gemaakt. Daarvan zijn we ons nog onvoldoende bewust en we handelen er nog niet altijd naar. Dat moet echt beter.”
Over de Cyber Security Raad (CSR)
De CSR is een nationaal en onafhankelijk adviesorgaan van het kabinet en via het kabinet ook het bedrijfsleven. en is samengesteld uit hooggeplaatste vertegenwoordigers van publieke en private organisaties en de wetenschap. De CSR zet zich op strategisch niveau in om de cybersecurity in Nederland te verhogen.
ADVERTENTIE
ZZP’er of MKB’er? Doe de Yezzer premiescan en vergelijk cyberverzekeringen
Yes, dat is
.nl
Alles moeiteloos online afsluiten. Direct persoonlijk advies als het nodig is. Grootste aanbod met de laagste premies.
Cyberriskmanagement is lastig, maar ook broodnodig
IT-veiligheid Ook cybercriminelen doen aan innovatie. Had je twintig jaar geleden echt kennis nodig om een bedrijf te hacken, tegenwoordig koop je ransomware as a service gewoon in via het Dark Web. De vraag is dan ook niet óf je aangevallen wordt, maar wanneer. En natuurlijk hoe je je hiertegen kunt beschermen.
Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto & Pixabay
Sjaak Schouteren
Cyber development leader
Gregory van den Top
Cybersecurity consultant Waar organisaties vroeger vooral gericht waren op het buiten de ‘stadsmuren’ houden van aanvallers, begint het steeds meer door te dringen dat iedereen buitenhouden onmogelijk is.
Op dit moment zijn ransomware aanvallen als cyberincidenten het meest in het nieuws en dat is ook terecht. Ransomware aanvallen blijven toenemen en het gevraagde losgeld wordt ook steeds hoger. “We zien nog steeds dat het gemiddeld zo’n 120 dagen duurt voordat men doorheeft dat er een crimineel in de organisatie zit”, vertelt Sjaak Schouteren, cyber development leader. “In die tijd kan een cybercrimineel alle systemen infiltreren en infecteren. Hierdoor kunnen ze losgeld vragen of bedrijven bedreigen. Vaak zien we ook dat ze de stekker er daadwerkelijk uittrekken, waardoor een organisatie volledig stilvalt. Ook leidt het tot vele datalekken, waarvoor bedrijven aansprakelijk kunnen worden gesteld. Dat kan enorm in de kosten lopen. Maar daarnaast moet men ook denken aan menselijke fouten en systeem falen die de bedrijfscontinuïteit kunnen bedreigen. Concreet moet men binnen de eigen organisatie kijken wat voor hen de grootste financiële impact kan hebben.”
Daarnaast kan een incident ook flinke gevolgen hebben voor de reputatie van een bedrijf. “Een cyberincident kan bijvoorbeeld een negatieve impact hebben op de beurskoers van een organisatie”, hij is cybersecurity consultant Gregory van den Top. “Afhankelijk van hoe het bedrijf reageert op een cyberincident kan de koersdaling mee- of tegenvallen. Open communicatie is cruciaal. Als je klanten het gevoel hebben dat er iets niet in de haak is, merk je dat gelijk en dat kan tot behoorlijke reputatieschade leiden.”
Om dit te voorkomen is het dan ook van groot belang om je cyberriskmanagement op orde te stellen. “Dat is niet alleen een IT-aangelegenheid”, benadrukt Schouteren. “Iedereen in de organisatie heeft hierin een rol, dus alle teams en afdelingen moeten het gesprek aangaan: Wat zijn onze ‘kroonjuwelen’ en hoe kunnen we die beschermen? Maar ook: wat is de (financiele) impact voor ons en onze stakeholders als er onverhoopt toch iets gebeurt?”
Zeker nu mensen veelthuiswerken is het belangrijk dat zij zich bewust zijn van de veiligheidsrisico’s. “Als je thuiswerkt op je laptop en je een aantal weken later weer inplugt op het bedrijfsnetwerk kan het zomaar zijn dat je updates gemist hebt”, vertelt Van den Top. “Of je hebt een keer op een website met een virus gezeten en dat neem je dan weer mee naar het bedrijfsnetwerk. Ook wordt de laptop soms gebruikt door partners of kinderen, waardoor er andere mogelijke risico’s ontstaan. Bewustwording is daarbij heel belangrijk, naast de technische maatregelen om te zorgen dat je veilig thuis kunt werken. Dat is de eerste stap naar goed risicomanagement.”
Waar organisaties voorheen
vooral gericht waren op het buiten de ‘stadsmuren’ houden van aanvallers, begint het steeds meer door te dringen dat iedereen buitenhouden onmogelijk is. “Preventie is één van de belangrijkste zaken, maar als er toch iets gebeurt moet je zorgen dat je het kan detecteren en dat je ook een plan klaar hebt liggen voor reactie en herstel”, vertelt Van den Top. “Hoe zorg ik dat ik zo snel mogelijk herstel, wie zit er in het crisisteam, wat dekt de cyberverzekering en hoe werkt de incident respons? Organisaties willen zich logischerwijs vooral op hun eigen business richten. Security wordt dan al snel bijzaak, maar om te kunnen overleven is aandacht voor cyberweerbaarheid broodnodig, sterker nog het wordt steeds meer een unique selling point.”
ADVERTENTIE
www.marsh.nl
Verhoog uw cyberweerbaarheid
Thuiswerken is in coronatij d het nieuwe normaal. Medewerkers loggen vanaf huis in op het bedrij fsnetwerk, waardoor cyberrisico’s toenemen. Ook bij het online delen van informatie kunnen onbedoeld data in verkeerde handen vallen. Nog anders wordt het wanneer cybercriminelen met opzet systemen platleggen of data stelen. Een incident kan de reputatie en zelfs het voortbestaan van een organisatie in gevaar brengen. van cyberrisico’s blij ven vaak onderbelicht, terwij l juist meer weerbaarheid op dat vlak een organisatie toekomstbestendiger maakt.
Beperk fi nanciële schade
Marsh helpt haar klanten met het inzichtelij k maken van potentiële bedreigingen en hun fi nanciële impact. Via een cyberverzekering kunt u vervolgens de fi nanciële schade beperken. Naast deze dekking ligt het hart van de verzekering in de ondersteuning om incidenten te voorkomen en te mitigeren. Denk aan een 24/7hulplij n, de mogelij kheid om experts in te schakelen voor ICTforensisch onderzoek en crisismanagement, juridische experts en PR-consultants, maar ook preventie- en risicobeheertools.
Marsh is wereldwij d marktleider op het gebied van risicomanagement en verzekeringsmakelaardij . Onze experts denken graag met u mee over het optimaal beschermen van uw bedrij f tegen cyberrisico’s.
Als je afgeschreven datadragers gewoon bij het grofvuil zet, en de data niet van tevoren veilig vernietigt, dan kan iemand zomaar met je data aan de haal gaan, met alle gevolgen van dien.
De exponentiële groei van data vraagt om slimmere beveiliging
IT-veiligheid Het is niet nieuw dat we met z’n allen steeds meer data produceren. Dit brengt kansen met zich mee maar er zitten ook risico’s aan verbonden. Het is belangrijk dat organisaties zich daar bewust van zijn en het juiste beleid voeren om ook compliant te zijn. Maar hoe beveilig je je bedrijfsdata optimaal als het zowel fysiek als digitaal wordt opgeslagen? Hoe kun je jezelf wapenen tegen cybercriminelen en hoe voorkom je datalekken? En hoe zorg je dat alleen de juiste mensen toegang hebben tot cruciale data en dat je alles netjes vernietigt na afloop van de geldende wettelijke bewaartermijnen?
Tekst: Marjon Kruize Foto: Fotolia, persfoto's & Polina Zimmerman
Als je bestaande
data digitaal wilt maken, zijn er een aantal stappen die je moet nemen om de veiligheid van deze data te garanderen. “Veel bedrijven zijn op het moment bezig met hun digitale transformatie, juist nu we gedwongen worden om op afstand te werken”, vertelt Anton Hijlkema, Commercial Director Benelux bij Iron Mountain. “Of het nou gaat om de fysieke of digitale opslag van data, je moet altijd rekening houden met de juiste beveiliging en compliance regels. Als wij bedrijven helpen hun informatie digitaal toegankelijk te maken, wordt er niet alleen voor gezorgd dat dit op een veilige manier door ons omgezet wordt, maar zorgen wij er ook voor dat deze data met de juiste beveiliging weer bij de bedrijven terugkomt. Zo voorkom je dat er datalekken ontstaan.”
Bedrijven hebben een aantal mogelijkheden als het op het opslaan van data aankomt. “Dit kan het bedrijf zelf doen, maar de data kan ook veilig worden opgeslagen in het state-of-the-art datacenter van Iron Mountain. Wij zorgen ervoor dat bedrijven altijd overal en op elk moment toegang hebben tot hun data. Dit bieden wij door middel van de laatste Cloud technologieën en de hoogste security vereisten. Cloud computing is vaak een stuk veiliger dan ‘on premise’. Wanneer bedrijven data opslaan in onze datacenters hoeven zij zich niet druk te maken over het uitvoeren van updates. Dit wordt gemonitord en automatisch uitgevoerd waardoor je altijd aan de laatste compliance wetgeving voldoet en alle beveiliging upto-date blijft.”
Het is van belang om ook de juiste back-ups te realiseren, aldus Hijlkema, zowel on- als offline. “Bij veel van onze klanten zien we dat hun strategie eigenlijk twee niveaus kent”, vertelt Hijlkema. “Een primair datacenter en een co-locatie. Valt de primaire locatie uit, dan kunnen ze altijd nog uitwijken naar de tweede optie.”
Maar voorkomen is beter dan genezen, aldus Hijlkema. “Een datalek vormt een enorm risico voor je bedrijfscontinuïteit en gaat vaak gepaard met flinke imagoschade. Dat kost enorm veel geld en voor grotere bedrijven kan dit zelfs in de miljoenen lopen. Zo’n datalek blijft je ook achtervolgen voor een bepaalde periode. Als je datalekken in andere vormen hebt, bijvoorbeeld als je computer gestolen wordt, kan je daarnaast ook niet doorwerken als je geen back-ups hebt. Vandaar dat het zo belangrijk is om je data op de juiste manier te beveiligen en altijd beschikbaar te hebben.”
In computers zit heel veel e-waste. Als je dat niet goed afvoert is dat een behoorlijke belasting voor het bedrijf en het millieu. “Als je afgeschreven datadragers gewoon bij het grofvuil zet, en de data niet van tevoren veilig vernietigt, dan kan iemand zomaar met je data aan de haal gaan, met alle gevolgen van dien. Daarnaast is het op de juiste manier verwijderen van datadragers ook nog eens beter voor het milieu. In een computer zitten veel kostbare materialen die nog opnieuw gebruikt kunnen worden. Door die niet zomaar weg te gooien maar te recyclen, doen we de planeet ook nog eens een plezier.”
Gratis e-book om je te wapenen tegen de uitdagingen rondom data compliance
Leer hoe je compliancy kunt omzetten in je voordeel. Ga naar ironmountain.nl/ compliant en download een gratis exemplaar waarmee je meer zicht en grip krijgt op je cruciale data.
Traditionele maakindustrie wordt steeds slimmer
Maakindustrie Binnenkort krijgen bedrijven in de maakindustrie een totaal andere relatie met klanten. Ze gaan diensten leveren, in plaats van alleen machines of apparaten te produceren. Hoe dat komt? De Indus-
trial Internet Of Things
wint sterk aan terrein.
Tekst: Marjon Kruize Foto: Lenny Kuhne
“De Nederlandse machine-
bouw is ontzettend succesvol en verdient nieuwe verdienmodellen.” Aan het woord is Steven Peters, sector- bankier bij ABN AMRO, die zich verdiept heeft in de Industrial Internet Of Things, kortweg IIoT. Peters schreef samen met collega-bankier David Kemps een uitgebreid rapport over de samenwerking tussen de IT- en (maak)industrie. De conclusie: er valt nog veel te winnen. Heel veel. Er is alleen al op landelijk niveau een potentieel van twee miljard euro meer omzet voor de IT-sector.
Met The Internet Of Things wordt feitelijk het verbinden van verschillende apparaten aan (digitale) systemen bedoeld. Deze ‘smarttechnologie’ is een trend die op consumentenvlak al langer aan de gang is, denk bijvoorbeeld aan de Nest thermostaat, maar in de (maak)industrie is de innovatie nog lang niet daar waar hij kan zijn, meent Peters. “Voor de normale industrie is The Internet Of Things een nieuwe dimensie. Bedrijven zijn heel erg bezig met hun eigen machines, maar denken nog niet altijd na over wat de klant nodig heeft”, zegt de bankier. “De ‘industrie 4.0’ zorgt ervoor dat je als bedrijf meer gaat nadenken over wat de klant echt wil en toch efficiënt te werk kan gaan.”
Met The Internet Of Things wordt feitelijk het verbinden van verschillende apparaten aan (digitale) systemen bedoeld.
Tegelijkertijd zal de Smart Industry niet alleen een efficiëntere productie- keten opleveren, maar ook nieuwe markten aanboren en verdien- modellen creëren, zo valt er te lezen in het rapport. Maar dat is op lokaal niveau makkelijker gezegd dan gedaan. Peters en Kemps omschrijven het als de zogeheten ‘productie-paradox’. “We willen met zijn allen zo efficiënt mogelijk te werk gaan, maar tegelijkertijd moeten we als bedrijven wel producten op maat leveren”, verklaart Peters. “Waar investeer je precies in? Het is massa versus maatwerk.“
En juist daar speelt The Industrial Internet of Things zo’n belangrijke rol in. Want door goed te monitoren en data van slimme machines en producten te analyseren, kunnen er betrouwbare inschattingen worden gemaakt. Peters noemt het een vorm van ‘predictive maintenance’. Nog voordat een probleem zich heeft voorgedaan, kan er op worden ingespeeld. Door slim te produceren, kan er dan ‘standaard maatwerk’ worden geleverd.
Succesverhalen zijn er
genoeg. Als voorbeeld noemt Peters een melk- robot van Lely Group uit Maassluis. Door middel van sensoren en slimme technieken kan het bedrijf met haar ‘Lely Astronaut A4’ niet alleen automatisch een koe melken, maar ook de gezondheid van de koe meten. “Zo kun je aan de melk zien of de koe bijvoorbeeld ziek of drachtig is. Daar kun je als veehouderij rekening mee houden. Uiteindelijk kan er zelfs een situatie ontstaan waar op basis van de melkrobotdata individuele koeien voeding op maat krijgen, om zo ziektes tegen te gaan.” Een dokter geeft dus in wezen al een pil, terwijl de verkoudheid nog niet eens is begonnen.
Of in het geval van Corrosion uit Moerkapelle: een schip wordt gerepareerd voordat deze op zinken staat. Het MKB-bedrijf monitort namelijk continu de conditie van de anodes en geeft online de corrosie-ontwikkeling op de romp van een schip door. De rederij kan ruim van te voren de vervanging van de anodes inplannen en zo zorgen dat het schip zo kort mogelijk in het dok ligt.
Moeilijkheden zijn er ook. Naast veiligheid (Peters: “In een productieomgeving is safety altijd al van belang geweest, nu komt daar data security bij” ) wordt vooral het verschil in cultuur als probleem gezien om de Smart Industry (sneller) te laten groeien. “De maakindustrie is van oudsher heel nauwgezet en secuur, het is tenslotte vaak gericht op eindproducten voor consumenten: de ontwikkeling daarvan kost tijd”, zegt Peters, die al meerdere rapporten op het gebied van technologie op zijn naam heeft staan. “In de IT-branche gaat men juist heel snel te werk. In ‘betà zijn’, is in die sector een heel gebruikelijke term. Die wisselwerking is een uitdaging: in feite praten die sectoren twee totaal verschillende talen.”
Verder zijn er nog aardig wat (te) traditionele bedrijven in Nederland. Er wordt in sommige gevallen nauwelijks gedigitaliseerd en koppelingen tussen verschillende systemen ontbreken. Peters: “Je moet zo snel mogelijk papierloos te werk gaan. Alles moet digitaal.” Zelfs eventuele fysieke producten of machines moeten via simulatie digitaal beschikbaar zijn.
‘Ervaring of fingerspitz-
engefühl mag geen invloed meer hebben op de kwaliteit van het project’, zo valt te lezen in het rapport. Minder mens, meer betrouwbare slimme tech- nologie, dus. Zo is uiteindelijk de kans op productiefouten een stuk kleiner en dus is er gegarandeerd meer omzet. “Dat is een hele interessante ontwikkeling”, zo besluit Peters. “Als je als IT- of industriebedrijf met IIoT aan de slag gaat, heb je de komende jaren zeker een goede uitgangspositie.”
ADVERTENTIE
End-to-end datamanagement is de fundering voor digitalisatie
Binnen de maakindustrie zijn partijen vaak nog wat behoudend wanneer het aankomt op digitalisering. Een groot deel van de industrie werkt nog met verschillende datasilo’s die niet met elkaar verbonden zijn. En dat terwijl juist in de huidige tijd het automatiseren van bedrijfsprocessen de e ciëntie van het bedrijf kan waarborgen en verbeteren. “Vaak zijn verschillende databases niet met elkaar verbonden”, vertelt Hugo Botter, directeur van PLM Xpert. “Dat betekent dat er geen integraal geheel is tussen die data. Binnen een project of opdracht in de maakindustrie wordt echter gewerkt met heel veel verschillende soorten data, die je eigenlijk niet los van elkaar kunt zien. Op het gebied van e ciency doet men zichzelf tekort omdat er meer personeel nodig is om het werk gedaan te krijgen.”
Met dit doel implementeert PLM Xpert inmiddels 22 jaar het PRO.FILE digitalisatieplatform in de BeNeLux. PRO.FILE wordt wereldwijd bij klanten in de (maak)industrie, bij nutsbedrijven en plant owners ingezet. Een aantal Nederlandse klanten zijn Madern International BV, Heinen en Hopman, Tembo-TDC, Boschman Technologies, Bredenoord, RR mechatronics, Vremac, Nijhuis Industries, Havatec en Itho Daalderop en werkmaatschappijen van Damen Shipyards Group en Royal IHC. Veel van deze maakbedrijven zijn marktleiders in een specifi eke (niche) markt. PRO.FILE is een overkoepelend data management systeem waarin alle valide ontwerp- en productgegevens in de juiste versie en workfl ow gestuurd kunnen worden gedeeld. Op basis van de productstructuur, materiaal en stuklijsten kan naadloos op het ERP-systeem van een bedrijf worden aangesloten. Daarnaast kunnen medewerkers in projectverband met toeleveranciers en klanten samenwerken aan gedeelde documenten.
Juist in de huidige tijd, waarin de time to market en voldoen aan hoge kwaliteitseisen van groot belang zijn, is het beheersen en ontsluiten van data geen ‘nice to have’ meer, maar een ‘must have’. “Met PRO.FILE kunnen we kennis vastleggen, overdragen, beheren en ontsluiten op een goede en veilige manier”, vertelt Botter. “Omdat iedereen in hetzelfde systeem werkt, weet je zeker dat je altijd de meest up-to-date data voor je hebt. Ook kan er – zoals nu in een periode van Covid - met deze oplossing gemakkelijk vanuit huis gewerkt worden. Je ziet elkaar nu minder en kan dus minder makkelijk overleggen. Het is daarom cruciaal dat je kunt vertrouwen op de data die je in het systeem ziet. Je ziet waar de collega mee bezig is en middels notifi caties ben je in een proces geïnformeerd. Je bent daardoor veel slagvaardiger, ook in de huidige tijd. Ook niet onbelangrijk in deze tijd van bedrijfsspionage; je Intellectual Properties is in PRO.FILE veilig”
De vierde industriële revolutie is in volle gang, concludeert Botter. “Als je competitief wilt blijven is het belangrijk mee te gaan in die digitaliseringsslag. End-to-end datamanagement, door het introduceren van een data backbone, is de eerste stap die je moet nemen. Vergelijk het maar met de fundering van je huis; dat bouw je ook niet op drijfzand.”
Effi ciëntie en kosten besparing in de maakindustrie
Partner Content IXON
Bij veel bedrijven in de maakindustrie staan het verzamelen en gebruiken van data nog redelijk in de kinderschoenen, maar door COVID-19 is de vraag naar remote access en data logging services in een stroomversnelling terecht gekomen.
“Bedrijven waren vaak wat huiverig over het delen van hun data en het werken met cloud systemen”, vertelt Ron Jansen, sales manager Benelux bij IXON. IXON levert een allesin-een platform dat remote access en Industrial IoT makkelijk en toegankelijk maakt voor iedereen. “De cloud wordt door de maakindustrie vaak nog gezien als iets vreemds, terwijl je er in het dagelijks leven al heel vaak gebruik van maakt. Alle bankzaken en pinbetalingen lopen bijvoorbeeld via de cloud. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat ook steeds meer behoudend ingestelde machinebouwers overstappen op cloud services.”
De reden daarvoor, vertelt Jansen, is dat door deze crisis steeds meer bedrijven de meerwaarde inzien van remote access-oplossingen en het slim inzetten van data. “Reizen wordt nu bemoeilijkt en men wil daarom graag op afstand veilig problemen kunnen oplossen, storingen verhelpen of een machine van nieuwe software voorzien. Met IXON Cloud is dat makkelijker dan ooit.”
“Machines bevatten enorm veel data en daar kan je heel veel waardevolle informatie uit halen”, aldus Jansen. “Je kan hieruit opmaken of de machine goed werkt, inzicht krijgen in real-time of historische productiedata of storingen analyseren om te zorgen dat deze niet nog een keer voorkomen. Data is ook bittere noodzaak voor predictive maintenance. Omdat je precies kunt analyseren wanneer een machine mogelijk weer een storing krijgt, kun je hierop inspelen en onderhoud inplannen als het jou het beste uitkomt. Door onderhoud preventief uit te voeren, wordt de downtime verminderd, wat weer leidt tot een soepelere productie.” Data kan er ook voor zorgen dat je minder grondstoff en hoeft te gebruiken in een bepaald proces. “Energie bijvoorbeeld”, vertelt Jansen. “Of water. Je kan beter monitoren wat je machine verbruikt en daar kan je behoorlijk wat op besparen. Dat is effi ciënter, en dus ook kostenbesparend. Ook de kwaliteit van producten die van een productielijn rollen kun je op deze manier beter waarborgen.”
Uiteindelijk valt en staat alles met security, aldus Jansen. “Als aanbieder van een Cloud platform is dit het allerbelangrijkste. We zijn daarom ook ISO 27001 gecertifi ceerd. Niet alleen op het product, maar ook onze mensen. Zij zijn stuk voor stuk bewust van het belang van security en we trainen ze hier ook in.”
IXON Cloud in de praktijk
SANOVO TECHNOLOGY GROUP is een toonaangevende machinebouwer die gebruik maakt van IXON, zoals de IXrouter industriële VPN router en het IXON Cloud platform. “De IXON-oplossing is makkelijk te onderhouden en de performance en stabiliteit zijn erg goed”, vertelt Gerben Heinen, Teamleider Software bij SANOVO. “In onze machines zitten PLC’s en meerdere IPC’s voor besturing en interfacing. Via IXON Cloud zetten we een VPN-connectie op naar de IXrouter en nemen we deze systemen volledig over. Op deze manier kunnen we fouten opsporen en logs bekijken van de uitgevoerde acties van de operator.”
Momenteel is het doel van SANOVO om machinedata te verzamelen voor optimalisaties en nieuwe machines. In de toekomst kan deze data ook ingezet worden voor predictive maintenance.
www.ixon.cloud
Digitale kroniek
Hoe Smart Industry het ingenieursvak verandert
Online interview Smart Industry verandert het ingenieursvak drastisch, en dat vraagt om een nieuwe mindset.
Foto: Persfoto
Want we moeten
meebewegen met de veranderingen die Smart Industry, ook wel bekend als Industry 4.0, met zich meebrengt. “Smart Industry is een gegeven feit. Het is niet een keuze die we hebben”, vertelt Gerald Schotman, president van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI). Het is daarom niet de vraag of we meegaan in de trend, maar hoe.
Door de connectivity tussen allerlei disciplines en apparatuur hebben we veel meer mogelijkheden om ook in het ingenieursvak belangrijke stappen te zetten ten aanzien van bijvoorbeeld kostenbesparing, efficiëntie, effectiviteit en aanverwante onderwerpen. Die volgende stap kunnen we echter alleen zetten met de juiste denkwijze: “De interessante technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat we moeten zoeken naar het antwoord op de vraag hoe we oude disciplines kunnen combineren met data science. Hoe groei je mee met de technologie?”
De belangrijkste verschuiv-
ing is dat het ingenieursveld niet meer altijd een lineaire werkwijze kent door Smart Industry: “Traditioneel werkt een ingenieur projectgericht en op basis van begrip. Er worden studies en voorwerk gedaan, alternatieven ontwikkeld, keuzes gemaakt en geoptimaliseerd alvorens het product daadwerkelijk gemaakt wordt. Later bepaal je wat daar een volgende keer verder aan verbeterd kan worden. Met Smart Industry werk je met al bestaande data en met nieuwe patronen die niet altijd meteen logisch zijn, waardoor de volledige oude werkwijze op de kop wordt gezet; je baseert de inventarisatie immers niet meer alleen op je eigen begrip en dus worden ook de vormgeving van de producten en diensten, en het evaluatieproces heel anders.”
Het is daarom wat Schotman betreft van belang dat klassieke ingenieurs de samenwerking zoeken met experts in data science, en dat zij ook de bereidheid voelen om zichzelf te bekwamen in deze tak van sport. Door Smart Industry wordt er namelijk veel meer op data gebaseerd gewerkt, en dus moeten ingenieurs wendbaarder zijn om mee te bewegen in deze ontwikkeling.
Want het gebruik van data, connectivity tussen apparaten en processen, en passende algoritmes gebaseerd op deze twee componenten, zorgen voor belangrijke shifts en verbeteringen in het ingenieursvak. “Een goed voorbeeld is het onderhoud van apparatuur. Met behulp van data kan de werkwijze ten aanzien van onderhoud enorm verbeterd worden. We werken toe naar een situatie waarin er preventief apparatuur onderhouden wordt, doordat we met behulp van data veel beter kunnen inschatten op welk moment we onderhoud moeten plegen aan bepaalde apparatuur.”
Het voorbeeld van preventief onderhoud zorgt voor belangrijke kostenbesparingen en toenemende efficiëntie, wat Schotman betreft een trend van nu. “In de toekomst denken we niet alleen aan hoe dingen efficiënter kunnen, maar ook hoe ze effectiever kunnen. De volgende stap is hoe we apparatuur slimmer maken, denk bijvoorbeeld aan zelflerende systemen. Artificial Intelligence gaat daar een grote rol in spelen, ook in het ingenieursvak.”
Product Lifecycle Management vormt de basis van de digitale transformatie
Maakindustrie Digitaliseren doe je niet in één dag. Daar gaat tijd overheen. Maar kleine stappen in de juiste richting kunnen de efficiëntie en het kwaliteitsniveau van je bedrijf flink verhogen.
Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto's
Marco Roos
Manager engineering bij Demaco
Een bedrijf dat voortvarend aan de slag is gegaan met digitalisering is Demaco, een high tech familiebedrijf dat al 60 jaar bestaat en 33 jaar werkzaam is in de cryogene industrie. “We hebben onze digitaliseringsslag al een jaar of acht geleden ingezet”, vertelt Marco Roos, manager engineering bij Demaco. “We hadden verouderde beheer- en tekensystemen en we zochten eigenlijk één overkoepelend systeem voor het beheer van onze data bestaande uit veel documenten en 3D tekeningen van engineering. We zijn een organisatie die werkt op basis van projecten, dan is revisiebeheer op al je documenten, verkoopdocumentatie, berekeningen en alle andere data die we genereren en krijgen cruciaal.”
Demaco stapte daarom
over op een product lifecycle management-systeem (PLM) waarmee alle data centraal kan worden beheerd en vanuit één centrale plek beschikbaar is. “Zeker nu – vanwege Covid – een deel van ons personeel thuis werkt is dit heel belangrijk”, vertelt Roos. “Op deze manier kunnen we nog steeds gemakkelijk samenwerken en weet iedereen zeker dat ze de meest up-to-date revisies voor zich hebben. Het helpt hen ook efficiënter te werken. Op termijn willen we volledig papierloos gaan werken, omdat de combinatie van digitaal en papier het risico op achterhaalde informatie op de werkvloer vergroot. Een stap die we op korte termijn gaan maken is de integratie met het nieuw in te voeren ERP systeem. Nu zorgen wijzigingen in het project ervoor dat er voortdurend data overgetypt moet worden. Dat verhoogt de kans op fouten en kost veel tijd. Om ons personeel zo efficiënt mogelijk te kunnen inzetten en fouten te reduceren is het beheren van onze data in een centraal en integraal samenspel van systemen dus heel belangrijk.”
Het PLM-systeem vormt de fundering van het project en de producten, stelt ook Hugo Botter, managing director van PLM Xpert. “Samen met ERP vormt PLM de backbone van je projecten en primaire bedrijfsprocessen. Met PRO.FILE kun je precies zien welke weg er is afgelegd om tot de huidige stand van zaken te komen, en heb je inzicht in de vervolgstappen en uitstaande acties en milestones. Je legt als het ware je digitale rode draad vast. Als de processen, die je nu inricht, verankerd zijn in de organisatie en de data backbone als bron van alle data wordt ingezet, kun je vandaaruit verder werken en integreren met nieuwe systemen.”
Dat is dan ook de volgende stap die Demaco wil zetten in het digitaliseringsproces. “We willen nu de koppeling maken tussen de operationele PLM omgeving en ERP”, vertelt Roos. “Die stap zal ongetwijfeld leiden tot nieuwe inzichten, werkmethodes en nieuwe data. Daarom maken we kleine stappen en kijken we altijd met meerdere mensen naar de inrichting van het platform. Voordeel van PRO.FILE is dat we de gewenste aanpassingen door middel van configuratie zelf kunnen doorvoeren. Met de invoering van PLM hebben we het ook zo aangepakt. We begonnen met één groep engineers en voegden daar langzaam maar zeker andere afdelingen aan toe. Een van de laatste groepen gebruikers was de verkoopafdeling”
Op die manier zorg je ook dat je al snel eerste successen kunt delen en je mensen enthousiast mee blijven werken aan deze veranderingen, aldus Botter. “Door kleine stappen te nemen verlies je het overzicht niet. Dat is belangrijk om je personeel mee te krijgen in de overgang naar een digitale organisatie.” Wel is het dan belangrijk als er één team is dat het overzicht over het gehele proces houdt, stelt Roos. “We zitten wekelijks even bij elkaar met vier kerngebruikers en we koppelen dan terug wat we graag veranderd willen zien in het PLM-systeem. Zo blijven we ons continu verbeteren en rijpen de digitalisatie stappen, maar behouden we ook het overzicht.”
Het PLM-systeem vormt de fundering van het project en de producten.
ADVERTENTIE
TRUMPF biedt de totaaloplossing
TRUMPF is in 1923 opgericht als mechanische werkplaats en heeft zich ontwikkeld tot een wereldwijd toonaangevende onderneming voor gereedschapmachines, lasers en elektronica voor industriële toepassingen.
Totaaloplossing
“Wij initiëren knelpunten in het productieproces. En aan de hand daarvan adviseren wij de klant hoe de knelpunten kunnen worden opgelost met onze (software-)ondersteuning”, vertelt Menko Eisma, General Manager TRUMPF. “Sinds kort hebben wij ook een eigen bank, waardoor we ook financiële oplossingen aan de klant kunnen bieden, bijvoorbeeld voor de financiering van machines. Wij kennen de markt en het product goed en kunnen door deze financiering leasemogelijkheden bieden aan onze klanten. Daarnaast vinden wij het belangrijk om ook de medewerkers mee te nemen en te begeleiden in de digitalisering van productieprocessen, dat wordt te vaak onderbelicht. Van het analyseren van het probleem tot aan de financiering van de oplossing en het meenemen van de medewerkers, wij bieden de totaaloplossing.”
Experience center
“In Nederland kunnen wij onze klanten meenemen naar een experience center. Naar aanleiding van een samenwerking hebben wij besloten hier een totaaloplossing te realiseren waarmee daadwerkelijk geproduceerd kan worden. Daarmee kunnen wij de digitalisering van het productieproces laten zien en wat het daadwerkelijk kan brengen voor een klant.”
De core van ons bedrijf is het succes van onze klanten, besluit Eisma. “Ons succes is afhankelijk van het succes van de klanten. Met de focus niet alleen op vandaag, maar ook op die van morgen zijn wij een betrouwbare partner waar wij graag samen met onze klant naar de toekomst kijken.”
