Niels Erfgoedverhaal: “Sintepieëter”, een vergeten zomerfeest

De steenbakkerijen van de Rupelstreek, onder meer in Niel, zorgden voor werk voor mensen en bepaalden hun leefwereld. Ondanks de zware werkomstandigheden werd er ook gefeest!

De steenbakkerswerklieden vierden tot eind 20ste eeuw hun eigen patroonsfeest: “Sintepieëter” op 29 juni. De exacte oorsprong blijft voorlopig onduidelijk, maar de traditie bestond blijkbaar al begin 17de eeuw, zoals blijkt uit onderstaand tafereel van kunstschilder David Teniers.

Zand, bloemen en bier

Oorspronkelijk vierden de arbeiders Sintepieëter alleen in de namiddag, maar later werd er de hele dag gefeest. Op de vooravond maakten ze na de werkdag de tafel van de steenmaker helemaal schoon. De volgende ochtend versierden de allerkleinsten deze tafel met grijs rivierzand dat ze “in bekskes” strooiden (n.v.d.r: een cirkel vormen met een krans van halve maantjes of driehoekjes). Verder stopten ze bloemen in de waterbak die op de tafel stond. Ook de trekpaarden kregen een bloemenversiering.

En bij een feest horen natuurlijk cadeaus: de steenmaker kreeg bijvoorbeeld een pijp met een zakje tabak. Als tegenprestatie kocht die dan een grote kruik bier. Hiervoor spaarden ze een jaar lang.

Sint-Pieter in de Revue

Nielenaar Alfons De Greef creëerde in december 1942 zijn “Revue Da zen toeren hé!”. Hierin eindigde de proloog met een slotzang:

“’t is Sinte Pietersfeest

Zing onbedeesd

Drink onbedeesd

En laat de vreugde schallen ’t allenkant

Door ’t nijverig en grijs Rupelland.

Vandaag geen zorgen meer

Geen kommer meer.

Het werk ligt neer

Want eens per jaar is ’t Sinte Pietersfeest, Gezongen, gedanst om ter meest.”

Contactgegevens NEA

De NEA-lokalen (Kerkstraat 54A) zijn elke maandag- en donderdagnamiddag van 14.00 tot 17.00 uur en de eerste zaterdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur toegankelijk voor het publiek.

Contact: nielserfgoedarchief@niel.be of 03 501 38 62.

De publicaties van het NEA zijn verkrijgbaar in de schoenenwinkel in de Dorpsstraat 33.