•
Engellenmişlik (başkalarından korkma, kendini ifade etme korkusu)
•
Saplantılar (başkalarını memnun etme düşüncesinin kafaya takılması, mükemmel olmaya çalışma)
•
Amaç ya da yönlenme eksikliği, hedef yokluğu
•
Depresyon, üzgünlük, umutsuzluk, çaresizlik uygusu
•
Genellikle geceleri görülen ve çocuğun sakinleştirilemediği gece korkuları ve panik hali
•
Karanlıktan, insanlardan aşırı korkma
•
İticilik, zayıf davranış kontrolü
•
Kendine zarar verici davranışlar
•
Hiperaktivite. Davranış dizisi ne kadar büyük olursa çocuk o derece fazla risk altındadır ve ailenin işlevselliği de o derece azdır.
Bunlar
duygusal
istismar
sonucu
ortaya
çıkan
davranış
göstergeleridir. Kulaksızoğlu’na göre, duygusal istismara maruz kalan çocuk ve gençler bunlardan; davranışı yapan kişi ile olan yakınlık derecelerine, davranışın süresi ve sıklığına, yaşlarına ve davranış kendilerine yapıldığı sırada içinde buldukları psikolojik duruma bağlı olarak değişik derecelerde etkilenirler (2001: 197). Duygusal istismar ve ihmalde tek bir nedenden çok, çocuk, ana baba ve
çevrenin
etkileri
üzerinde
durulmaktadır.
Bu
tür
istismarı
gerçekleştirenler, çocuğa birinci derecede bakım veren ve bağlanma nesnesi olan kişilerdir. Annede duygudurum bozukluğu ve madde kullanımı, çocuğa karşı artmış sözel öfke ve azalmış duygusal beslenmeyle ilişkili bulunmuştur. Duygusal istismar ve ihmalin tanımlanması için şu ölçütler karşılanmalıdır: •
Duygusal istismar ve ihmal ana baba ve çocuk arasındaki bir ilişkiyi tanımlar.
31