36
Helen Ó Murchú
URRAIM IS ÓMÓS DO MHNÁ
Agus sinn ag tabhairt aghaidh ar 1916, nach barúil a raibh le rá ag Kathleen Clarke san agallamh a rinne an tAthair Louis O’Kane léi sa bhliain 1968. Bean láidir chróga ab ea Kathleen Clarke mar a chruthaigh sí ina saol pearsanta agus poiblí i ndiaidh bháis a fir céile i 1916. Ba í an chéad Bhanmhéara ar chathair Bhaile Átha Cliath í; bhí sí chomh maith ina Teachta Dála agus ina Seanadóir. Chaith sí seal i bpríosún le linn an Chogaidh Chathardha. Ach is roimhe sin a d’fhulaing sí easpa urraime is ómóis mar bhean, agus é sin ó chomhréabhlóidí. Is amhlaidh a bhí de dhánaíocht inti dul chuig na Ceithre Cúirteanna mí an Mheithimh 1922 chun impí ar na fir a raibh na Cúirteanna faoi ghabháil acu scor dá n-airm d’fhonn cogadh a sheachaint. Rinne sí é sin cé nach go deimhnitheach ar son an Chonartha a bhí sí féin. Ba dheiliús a fuair a himpí ó Liam Mellowes, más fíor: ‘Níl ionatsa ach bean! Cén t-eolas a bheadh ag do leithéidse ar na cúrsaí seo?’ Nár dhóigh le duine gur obair ríthábhachtach ar son na sochaí a bhí sa ghníomh sin de chuid Kathleen Clarke? Ach b’in thiar sa bhliain 1922. An bhfuil athrú le sonrú, nó conas a thaispeántar urraim agus ardmheas ar mhná geall le
Timire SPRING 2016.indd 36
céad bliain ar aghaidh? Nach ndéarfaí go bhfuil saoirse na mban i gcrích? Do mhná sa bhaile nó sa saol oibre nó do mhná a bhíonn ag iltascáil de shíor An bhfuil gá i gcónaí leis an intinn seo an Phápa? Nó cad é an míniú atá ar ‘obair ríthábhachtach ar son na sochaí’ faoi chúinsí na linne? Maidir le cúrsaí measa agus mná, ar dtús a raibh ar bun mí Dheireadh Fómhair 2015 ag an gcéad chruinniú a tionóladh i Londain den chruinniú mullaigh WITW (Mná ar Domhan / Women in the World), eagraíocht a cuireadh tús leis i Nua Eabhrac sa bhliain 2009. Ba spéisiúil an léiriú le linn na comhdhála sin go bhféachtar ar Ursula von der Leyen, aire cosanta na Gearmáine, mar rara avis amach is amach ach ag an am céanna mar chomharba dóchúil ar Angela Merkel. Is amhlaidh atá seachtar páiste aici agus gurb í a thug isteach go leor reachtaíochta ar son an teaghlaigh agus í ina haire um ghnóthaí teaghlaigh. Tharraing an reachtaíocht chéanna oighear go leor dá comhpholaiteoirí fear ach d’fháiltigh aithreacha óga roimpi. Agus féach an rúille búille a lean an córas nua cuóta ag na coinbhinsiúin éagsúla chun iarrthóirí a roghnú le haghaidh oll-
10/02/2016 11:22
