บทบาทของพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะปากแหว่ง และ /หรือเพดานโหว่ รศ.ดร พัชรี วรกิจพูนผล

บทบาทพยาบาล การดพูแลผพู ผู้ปลุ่ วยทรีม ที่ ภ รี าวะปากแหวลุ่ง และ/หรรือเพดานโหวลุ่

หลพักฐานเชงกิ ประจพักษย์ รองศาสตราจารยย์พพัชรรี วรกกิจพพูนผล, RN, APN, PhD กลลม ลุ่ วกิชาการพยาบาลกลมารเวชศาสตรย์ รี งใหมลุ่ คณะพยาบาลศาสตรย์ มหาวกิทยาลพัยเชย

หพัวข ผู้อเนรือ นื้ หา 01

ความหมาย ประเภท

02

ออุบ บัตติการณณ์ สาเหตอุ ปบัจจ บัย

03

การร บักษา

04

ผลกระทบและบทบาทพยาบาล

แบบทดสอบ ขขอใด ?

A

ภาวะปากแหวว่ งเพดานโหวว่ แบว่ งเปป็ น ปากแหวว่ ง (CL), ปากแหวว่ งเพดานโหวว่ (CLP), เพดานโหวว่ (CP) เทว่ านนนั้น

B

CL/P เปป็ นความพพิการททที่เกพิดรว่ วมกนบภาวะผพิดปกตพิอนอที่ ๆ ของศทรษะและใบหนน้ า (Craniofacial anomaly)

C

CL/P เปป็ นโรคทางกรรมพนนธธธุ์ททที่มทโอกาสเกพิดซซนั้าไดน้ ในลลกคนตว่ อไป สล งประมาณ 3-15% ขขนนั้ อยลว่กบน ชนพิดของปากแหวว่ งเพดานโหวว่

D

เดป็กททที่เกพิดใหมว่ เปป็ นผลน้ชาย โอกาสททที่จะเกพิดเพดานโหวว่ สล งกวว่ า เดป็กททที่เกพิดเปป็ นเพศหญพิง

คคายลุ่อ • • • •

CL CL ± A CP CLP

• CL ± P • CP ± CL • CL/P

(Lewis et al., 2017)

(ปองใจ, 2553)

อลบต พั ก กิ ารณย์

พั วรวกิทยย์กล (มารศรรี ชย ล , 2555)

อลบต พั ก กิ ารณย์

(Lewis et al., 2017)

สาเหตลและปพั จจพัย ปพั จจพัยทางด ผู้านพพันธลกรรม

ปพั จจพัยด ผู้านสงกิที่ แวดล ผู้อมทรีเที่ กรีย ที่ วข ผู้องกพับ การตพังนื้ ครรภย์ของมารดา

(Lewis et al., 2017)

0.4 mg of folic acid daily

Psychosocial support / resources/ and Financial support Information / Education Hearing screening (6m) A special feeding device Initiation of dental care Speech assessment and intervention Dental and orthodontic care Rule of 10 : Surgical interventions

การรพักษาในระยะตลุ่างๆ

“Rule of 10’s” เกลุ่าไปรรึยงพั โดย traditional timeline ครือ 3-6 เดรือน เพราะชวลุ่ งเวลาดพังกลลุ่าว ทารกจรึงจะมรีลก พั ษณะครบตาม “Rule of 10’s” ซงรึที่ ได ผู้แกลุ่ นคนื้ าหนพัก 10 pounds เลรือดมรีระดพับ hemoglobin 10g/dl หรรือเมม็ดเลรือดขาว 10 (Chow et al., 2016) เพราะ William and Musgrave (1966) ระบล ผู้ จะทคาให ผู้เกกิดภาวะแทรกซอนได ผู้ถรึง 5 เทลุ่า แตลุ่อยลุ่างไรกม็ตามปพั จจลบน พั ลุ่ มแซมรกิมฝรี ปากแหวลุ่งและจมพูกในผพู ผู้ปลุ่ วย 32 มรีรายงานพบวลุ่า การซอ คนทรีอ ที่ ายลเฉลรีย ที่ 34.8 วพัน (13–69 วพัน) ได ผู้อยลุ่างปลอดภพัยและมรี กิ ธกิภาพในการปรพับปรลงความสมมาตรของจมพูก อยลุ่างไรกม็ตามมรี ประสท ผู้ อพัตราภาวะแทรกซอนร ผู้อยละ 3.1 การผลุ่าตพัดทรีเที่ รม็วขรึน นื้ เปม็ นกระบวน ทพัศนย์เปลรีย ที่ นในการรพักษาปากแหวลุ่งและความผกิดปกตกิของจมพูก และ ลุ่ มแซมแบบเรม็วนรีนื้ ( ผลการสคารวจจากครอบครพัวระบลวาลุ่ ต ผู้องการการซอ Hammoudeh et al., 2017)

A paradigm shift of treatment Traditional timeline Rule of 10’s (delay until 3-6 months) ďƒ Earlier interventions can lead to improve long-term outcomes?

Early cleft lip and repair As early as 14 days of life

Complication It can be performed safely and is effective at improving postoperative nasal symmetry. In terms of anesthesia, complication rates similar to standard repair.

Limitations Small sample sizes / high facility and experience of team

Long term data Indeed, this study was able to achieve a statistically significance correction of cleft nasal deformity primarily through nasal molding alone.

Published online 26 June 2017

Wonder

ผลกระทบและบทบาทของสหวกิทยาการ ผลกระทบ • • • • • • • •

การดดูแลแบบสหวติทยาการ ลุ่ กลมารแพทยย์สาขาตลุ่างๆ ทรีมแพทยย์สาขาตลุ่างๆ เชน กิ แพทยย์ ศพัลยแพทยย์ตกแตลุ่ง โสต ศอ นาสก พั ญรีแพทยย์ วกิสญ ทรีมพยาบาลผพู ผู้ให ผู้การดพูแลและให ผู้คคาแนะนค าในการให ผู้ นมเดม็ก นพักโภชนาการ ลุ่ ทพันตแพทยย์เฉพาะทางด ผู้านศพัล ทรีมทพันตแพทยย์ เชน ลุ่ งปากและแมม็กซล กิ โลเฟเชย รี ล ทพันตกรรมสาห ยศาตรย์ชอ รพับเดม็ก ทพันตกรรมจพัดฟพั น และทพันตกรรมประดกิษฐย์ เปม็ นต ผู้น รวมทพังนื้ ผพู ผู้ชวลุ่ ยทพันตแพทยย์และชาลุ่ งทพันตกรรม นพักตรวจการได ผู้ยกิน รืที่ ความหมาย/นพัก นพักบคาบพัดการพพูดนพักเวชศาสตรย์การส อ ฝรึ กพพูด • นพักสงพั คมสงเคราะหย์ และบลคลากรทางสาธารณสลขอรืน ที่ ๆ

• ภาพลพักษณย์ของใบหน ผู้า พั การได ผู้ยกินบกพรลุ่อง การพพูดไมลุ่ชด รืนื้ ของหพูชน พั นื้ กลางและทาง• การตกิดเชอ เดกินหายใจสวลุ่ นบน • ลุ่ งปากและฟพั น ปพั ญหาชอ • การกลรืนลคาบาก การเจรกิญเตกิบโตและพพัฒนาการ ลลุ่าชาผู้ ความวกิตกกพังวลใจของครอบครพัว • • คลณภาพชวรี ต กิ

(สอุธรธี า ประด บับวงษณ์, 2550)

นโยบายการรยักษาไมมแนมนอน

ความรร รู้ความเขรู้าใจของเจรู้าหนรู้าททที่สาธารณสสุ ข

ความรม วมมออระหวมางองคธ์กร (ตยัวกลางในการประสาน)

(สสธ ธร า ประดดบ วงษษ, 2550) ไมมเขรู้าใจแผนการรยักษา สมาชสกททมไมมทราบบทบาทหนรู้าททที่

ขาดการสอที่ อสารการรยักษาของสมาชสกททม

ขาดการประเมสนผลลยัพธธ์ของการรยักษา

ขาดความรรรู้ความเขรู้าใจในแผนการรยักษา

เขรู้าถลึงแหลมงประโยชนธ์ยาก การศลึกษา/ฐานะทางเศรษฐกสจ

พยาบาลยยังขาดความรรรู้ททที่ลลึกซลึซ ง

สสที่ งแวดลรู้อมหรู้องตรวจไมมเออซอออานวยในการใหรู้ความรรรู้

พยาบาลยยังขาดความรรรู้ททที่ลลึกซลึซ ง ไดรู้แกม การฝลึ กพรด การประเมสนภาวะความบกพรม องของเพดานอมอนและผนยังคอหอย

(สสุ ธทรา ประดยับวงษธ์, 2550)

พยาบาลยยังขาดความรรรู้ททที่ลลึกซลึซ ง ไดรู้แกม การจยัดสยันเหงออกกมอนผมาตยัด กระบวนการทอาและใสม เพดานเททยม กระบวนการจยัดฟยั น

Inform Rx. Networking group

Educate

Meeting

Evaluation

Priority ER

F/U

Coordinat or NURSE

Facilitate support group

Summary problems

Database management

Environment

Researcher

Contact special clinic

ข ผู้อวกินจ กิ ฉพั ยทางการพยาบาล กลุ่อนการผลุ่าตพัด (preoperative nursing diagnosis) – เสย รีที่ งตลุ่อได ผู้รพับสารอาหารไมลุ่เพรียงพอกพับความต ผู้องการของรลุ่างกาย เนรือ ที่ งจากความยากลคาบากในการดพูดนม (สอนอล ผู้มเวลาปผู้ อน enlarge stimulate swallow and rest ; ESSR method และ device ตลุ่างๆ) – การเจรกิญเตกิบโตและพพัฒนาการลลุ่าชาเนรื ผู้ อ ที่ งจากได ผู้รพับสารนคนื้ าและสาร อาหารไมลุ่เพรียงพอ – เสย รีที่ งตลุ่อการเกกิดภาวะแทรกซอน ผู้ เชน ลุ่ การสคาลพัก เนรือ ที่ งจากไมลุ่สามารถดพูด กลรืนได ผู้ปกตกิ – สม พั พพันธภาพระหวลุ่างทารกและครอบครพัวบกพรลุ่องเนรือ รึ ผกิด ที่ งจากความรพู ผู้ส ก รี หรรือ บกิดามารดาและผพู ผู้ดพูแลวกิตกกพังวลเกรีย หรรือสพูญเสย ที่ วกพับความผกิดปกตกิ แตลุ่กคาเนกิดของทารก (อล ผู้ม อธกิบายสาเหตล รพูปเทรียบ support group สอน อล ผู้มเวลาปผู้ อน) – บกิดามารดาและผพู ผู้ดพูแลขาดความรพู ผู้เกรีย ที่ วกพับโรคและวกิธรการรพักษาผพู ผู้ปลุ่ วย – เสย รีที่ งตลุ่อการตกิดเชอ รืนื้ และการอลดกพัน นื้ ในระบบทางเดกินหายใจทพังนื้ ส วลุ่ นบนและ สวลุ่ นลลุ่างจากเสมหะ

ข ผู้อวกินจ กิ ฉพั ยทางการพยาบาล หลพังการผลุ่าตพัด (post-operative nursing diagnosis) – เสย รีที่ งตลุ่อการเกกิดแผลแยกหรรือตกิดเชอ รืนื้ – ไมลุ่สข ล สบายเนรือ ที่ งปวดแผลผลุ่าตพัด – เสย รีที่ งตลุ่อการตกิดเชอ รืนื้ ในระบบทางเดกินหายใจสวลุ่ นบนและสวลุ่ นลลุ่าง เนรือ ที่ งจากการสคาลพัก – เสย รีที่ งตลุ่อการหายใจไมลุ่มป กิ ธกิภาพภายหลพังได ผู้รพับยาระงพับความรพู ผู้สก รึ รี ระสท – เสย รีที่ งตลุ่อได ผู้รพับสารอาหารไมลุ่เพรียงพอกพับความต ผู้องการของรลุ่างกาย เนรือ ที่ งจากข ผู้อจคากพัดของการดพูดกลรืนหลพังผลุ่าตพัดปากแหวลุ่งหรรือเพดาน โหวลุ่ – บกิดามารดาและผพู ผู้ดพูแลขาดความรพู ผู้ความเข ผู้าใจเรรือ ที่ งการดพูแลทารกทรีไที่ ด ผู้ รพับการผลุ่าตพัดเมรือ ที่ กลพับไปอยพูท ลุ่ บ รีที่ ผู้าน

บทบาทพยาบาล Assessment of growth and feeding practices in children with cleft lip and palate (Gopinath & Muda, 2005)

สงลุ่ เสรกิมการเจรกิญเตกิบโตและพพัฒนาการ: ภาพลพักษณย์ของใบหน ผู้า พั การได ผู้ยกินบกพรลุ่อง การดพูดกลรืนลคาบาก การพพูดไมลุ่ชด

ดพูแลแบบองคย์รวม ทคาหน ผู้าทรีป ที่ ระสานงาน ระหวลุ่างครอบครพัวและ หนลุ่วยงานตลุ่างๆ โดยคคานรึง ถรึงคลณภาพชวรี ต กิ ของเดม็ก และครอบครพัว: ความวกิตกกพังวลใจของ ครอบครพัว การรพักษาทรีต ที่ อ ลุ่ เนรือ ที่ งและยาวนาน คลุ่าใช ผู้ จลุ่าย

ให ผู้ความรพู ผู้ผพู ผู้ดพูแลเพรือ ที่ ปผู้ องกพันปพั ญหาสลขภาพ: รืนื้ ของหพูชน พั นื้ การตกิดเชอ กลางและทางเดกิน หายใจสวลุ่ นบน ปพั ญหา ลุ่ งปากและฟพั น ชอ การกลรืนลคาบาก

To ensure that care is provided in a coordinated, consistent manner with the proper sequencing of evaluations and treatments within the framework of the patients overall developmental, medical, and psychological needs (ACPA, 2017).

Weight Gain in Children with Cleft Lip and Palate without Use of Palatal Plates

(Freitas et al., 2012)

Weight Gain in Children with Cleft Lip and Palate without Use of Palatal Plates (Freitas et al., 2012)

(Gopinath & Muda, 2005) •

88.2% of the mother with CLP infants tried to BF, only 40% were successful (normal 90%) • Anatomical defect in the lip and palate • Ability of mothers to position the nipple properly in the infant’s mouth

•

Use of bottles or spoons for feeding

•

CLP infants from birth to 24 months were at risk for common manifestations of infection such as diarrhea and fever.

• Use of bottles or spoons for feeding

•

CLP infants measured on the height growth curve than normal infants, but there was no difference in the other parameters.

• Rate of growth in height in this age • By 3 years caught up to the normal growth

(Gopinath & Muda, 2005)

Feeding methods for children with cleft lip and/or palate: a systematic review

squeezable bottle, syringe, and paladai bottle (Duartea, Ramosb, & Cardosoa, 2016)

การพพัฒนานวพัตกรรมทางการแพทยย์หน ลลุ่ ใบหน ผู้าจคาลอง ปากแหวลุ่งเพดานโหว รืที่ เสรกิมทพักษะในการให ผู้ข ผู้อมพูลแกลุ่ผพู ผู้ สอ ปกครองเดม็กทรีม ที่ ภ รี าวะปากแหวลุ่ง เพดานโหวลุ่ให ผู้มรีความรพู ผู้ความเข ผู้าใจใน ลพักษณะของความผกิดปกตกิทม รีที่ ส รี วลุ่ น เกรีย ที่ วข ผู้องในหลายระบบ พร ผู้อมทพังนื้ การรพักษาทรีจ ที่ ะได ผู้รพับจากทรีมสหสาขา รี ในระยะเวลาทรีย วกิชาชพ ที่ าวนาน ตาม ชวลุ่ งอายลทเรีที่ หมาะสม

แหลลุ่งข ผู้อมพูล แผลุ่นพพับและ รืที่ ตลุ่างๆ สอ

รี งและการสน พัที่ พ ผู้องของเสย รี ง เครรือ ที่ งประเมกินการแปรเสย (Naso-articulometer) หลพังจากผลุ่าตพัดแล ผู้ว เดม็กสวลุ่ น กิ กพับปพั ญหาการ ใหญลุ่ยพังต ผู้องเผชญ พั มากถรึง พพูดผกิดปกตกิ พพูดไมลุ่ชด รี งสน พัที่ พ ผู้องหรรือเสย รี ง 88.56% เสย ขรึน นื้ จมพูกผกิดปกตกิ 43.26%

TAKE HOME MESSAGE

Thank you