Moment Health- & Lifestyle-magazine van CM Limburg JUNI - JULI - AUGUSTUS
ZOMER 2012
Zorgeloos de zomer door Hoe sociaal zijn sociale media? Wennen aan het water! Met je kindje naar het zwembad Meegroeiwonen = bouwen met toekomst
Win
een HANGMAT (p.26)
Reisvaccinaties voor jongeren Tot 25 euro korting
• Tot 25 euro korting per jaar • Voor wie recht heeft op kinderbijslag • Vaccinaties tegen gele koorts, meningitis A, W, Y, hepatitis A, buiktyfus, Japanse encefalitis tekenencefalitis en polio* Meer info op www.cm.be * Voor vaccin Boostrix-polio: indien toegediend na 30 september 2010. 02 Moment
Inhoud
Zomer 2012 04 10 13 16 18 22 27 31
Zorgeloos de zomer door
Vraag & Antwoord Colofon
MOMENT
Hoe sociaal zijn sociale media?
is een uitgave van CM Limburg
Recept
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
MUTAS: veilig op reis
Jan Schrijnemakers Prins-Bisschopssingel 75 • 3500 Hasselt
Wennen aan het water! meegroeiwonen = bouwen met toekomst Agenda
HOOFDREDACTIE Inge Draye
REALISATIE & VORMGEVING dienst marketing & communicatie CML
Festivals
REDACTIE-ADRES
Prins-Bisschopssingel 75 - 3500 Hasselt fax 011 28 35 59
CM-CONTACTCENTER
011 28 02 11
DRUK ROULARTA PRINTING nv Meiboomlaan 33 8800 Roeselare
Tips om de zomer door te komen
Oplage
04
Moment verschijnt in een oplage van 220.000 exemplaren Alles uit deze uitgave mag vrij gekopieerd, vermenigvuldigd of geciteerd worden, met bronvermelding “MOMENT CM LIMBURG”
MUTAS: veilig op reis
Wennen aan het water!
18
14
Deze publicatie heeft een informatieve waarde. Voor een gedetailleerde omschrijving van de rechten en plichten van de leden en het ziekenfonds zijn alleen de statuten rechtsgeldig. De voordelen gelden onder voorbehoud van goedkeuring door de Controledienst voor de Ziekenfondsen.
Wens je deel te nemen aan wedstrijden in Moment, maar beschik je niet over internet, dan kan je ook steeds je antwoord sturen naar bovenvermeld redactieadres.
Moet mijn kind zwemdopjes dragen als het gaat zwemmen? Als je kindje trommelvliesbuisjes of perforaties van het trommelvlies heeft, wordt aangeraden zwemdopjes te gebruiken als het gaat zwemmen. Draagt je kindje ze niet, dan bestaat de kans dat water het oor binnendringt, met mogelijk infecties of plotse duizeligheid tot gevolg. Je kan de dopjes trouwens ook dragen in het bad of onder de douche. Niet alleen water kan schade aanrichten, maar ook zeep of shampoo. Zwemdopjes zijn vervaardigd uit silicone en zijn verkrijgbaar in verschillende leuke kleuren. Ze zijn drijvend en er is de mogelijkheid om er een verbindingskoordje aan te bevestigen. Heeft jouw kind zwemdopjes nodig? Vraag zeker advies aan je behandelend arts of specialist. Ook als je kind geen buisjes heeft kunnen zwemdopjes nuttig zijn. Sommige kinderen verdragen geen water in hun oren. Voor hen is zwemmen met dopjes gewoon comfortabeler. Zwemdoppen op maat bestaan trouwens ook voor volwassenen.
TIP
Meer info over zwemdopjes op maat krijg je in een Scherpesteen hoorcentrum. Hier kan je ook terecht voor de aankoop ervan. Zwemdopjes op maat kosten 58 euro per paar. Hierop krijg je onmiddellijk 10% korting. Je vindt de filialen van het Scherpesteen hoorcentrum op www.hoorcentrumscherpesteen.be
Moment 03
Hou het hoofd koel. Raak zomerklaar dankzij deze praktische tips!
De zomer is terug! Tijd voor barbecues, terrasjes, uitstapjes naar het strand, ‌. Maar de zomer brengt ook vaak ongemakken met zich mee. Toch zijn deze meestal makkelijk te voorkomen of te verhelpen. Met deze tips kom je veilig de zomer door! 04 Moment
Je huid
Je ogen
We weten het allemaal. De zon is niet vriendelijk voor je huid. Toch zijn de zonnestralen niet enkel slecht. Ze zorgen onder meer voor de aanmaak van vitamine D. Maak je dus een wandelingetje in de zon, hoeft dat niet noodzakelijk slecht voor je te zijn. Zolang je je huid maar voldoende beschermt! Probeer de zon op de middag te vermijden. Op dat moment van de dag is de zon het hevigst en is de kans dat je verbrandt dus ook het grootst. Een wandeling in de ochtend of de late namiddag is zeker zo leuk. Kies een zonnebrandcrème die bij je huidtype past. Verbrand je snel, dan heb je een hogere beschermingsfactor nodig. Voor kinderen heb je een speciaal gamma. Twijfel je, vraag dan zeker raad aan je apotheker.
Een zonnebril is tegenwoordig eerder een fashion item en moet voor velen passen bij de outfit die ze hebben uitgekozen. Fashion is prima, maar function is essentieel. Een goede zonnebril herken je aan het CE-label. Enkel donkere glazen is dus niet voldoende! Ook als je lenzen draagt, is het aangeraden om een zonnebril te dragen. Sommige contactlenzen zijn uitgerust met een ingebouwde UV-filter die zowel de UVA als UVB stralen tegenhoudt, maar als je zeker wil zijn is een goede zonnebril altijd een veilige keuze. Vergeet ook de ogen van je kinderen niet te beschermen. Voor hen is er een aangepast assortiment beschikbaar, zelfs voor de allerkleinsten.
Toch verbrand? Na een lange daguitstap merk je het vaak pas ’s avonds als je huid toch een beetje rood ziet. Zorg er dan voor dat je je huid voldoende hydrateert. Een aftersun product is ideaal. Het verzorgt je huid maar kalmeert het ook, zodat je minder last hebt. Is het echter meer dan een beetje rood, ga dan zeker even langs de apotheker voor een aangepaste behandeling.
Je haar Net als je huid heeft ook je haar in de zomer extra bescherming nodig. Als de temperatuur stijgt, krijgt ons haar wat te verduren. Zon, zand, zeewater, een zwembad met chloor, allemaal rechtstreekse aanvallen op je zomercoupe. Net zoals voor je huid vind je voldoende producten die je haar beschermen tegen deze schadelijke invloeden. Ze leggen als het ware een film over je haar om het te beschermen. Was je haar ook voldoende, maar liefst met een aangepast PH-neutraal product. Nog een tip: je haar spoelen met koud water zorgt ervoor dat het opnieuw gaat glanzen.
Drink water! Eigenlijk moet je het hele jaar door voldoende drinken. In de zomer geldt dit zeker, om uitdroging te voorkomen. Drink niet enkel als je dorst hebt, maar zorg ervoor dat je altijd een flesje of glas water bij de hand hebt. 1,5 liter per dag is een minimum. Voeg een schijfje citroen of sinaasappel of enkele blaadjes verse munt aan het water toe. Dit zorgt niet alleen voor een lekkere smaak, maar ook voor extra verfrissing. Het is uiteraard een stuk gezonder dan een blikje frisdrank. Vermijd in de zomer teveel alcohol- of cafeïnehoudende dranken. Zij verstoren de natuurlijke vochtregulatie van het lichaam.
Keep it cool!
En maak eens een waterijsje! Het is een heerlijk, makkelijk en gezond alternatief voor roomijs. Bovendien kan je het samen met je kinderen maken. Kies voor gezond vruchtensap en vul enkele ijslollyvormpjes. Enkele uurtjes in de diepvries en klaar! Smullen maar!
TIP
je kan ook vruchten zelf persen. Of verschillende sappen combineren.
Moment 05
Steekt een teek?
Slaap lekker In slaap raken terwijl het buiten warm is wil weleens problemen geven. Hou overdag de gordijnen van de kamer zoveel mogelijk gesloten. Zo hou je de rechtstreekse zon buiten. Op momenten dat het minder warm is kan je verschillende ramen tegelijk openzetten, om een luchtstroom te creëren. Je kan ook altijd een ventilator gebruiken. Als je voor de ventilator een kom met water met ijsblokjes zet, koelt hij nog beter.
Zomersmog De meest schadelijke stof van zomersmog is ozon. Door lucht in te ademen die teveel ozon bevat kan je bijvoorbeeld last krijgen van je luchtwegen, maar ook hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid komen voor. Wil je de effecten van zomersmog verminderen, dan verricht je bij warm weer best geen langdurige fysieke inspanningen tussen twaalf uur ’s middags en acht uur ’s avonds. Dan is de ozonconcentratie het hoogst.
Beweging nodig?
Wil je toch sporten als het warm is? Dat kan, mits de nodige voorzorgsmaatregelen. Als het kan, verplaats je je sportief uurtje beter naar de koelere perioden van de dag. ’s Ochtends vroeg of ’s avonds laat zijn de veiligste momenten. Ga je sporten, zorg er dan voor dat je voldoende drinkt. Bij een zware inspanning kan het gebeuren dat je het opgenomen vocht weer uitzweet. Zorg dus dat je elke 15 à 20 minuten drinkt. Ook na de inspanning moet je het vochtpeil weer aanvullen. Water is een prima dorst lesser. Een aangepast sportdrankje kan een alternatief zijn.
06 Moment
Zin in een wandeling in het bos? Goed idee! Maar wees op je hoede voor teken. Een teek is een minuscuul klein spinachtig diertje, nauwelijks groter dan een speldenkop. Je vindt ze vooral in de periode tussen juni en oktober. Meestal blijft een tekenbeet voor de mens zonder gevolgen en is het enige letsel een lokale huidreactie. Dat rode plekje verdwijnt vanzelf na een paar dagen. Als een teek besmet is met een bacterie en die besmetting op jou overdraagt, kun je verschillende ziekten ontwikkelen. De bekendste is de ziekte van Lyme. Hoe verwijder je de teek? Neem de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast met een tekenpincet en verwijder ze langzaam in één ruk van je huid. Ontsmet de plaats van de tekenbeet grondig. Verdoof of dood de teek niet met alcohol of ether. Er zijn aanwijzingen dat de kans op besmetting daardoor toeneemt. Noteer de datum van de tekenbeet. Mocht je een besmetting hebben opgelopen dan uit die zich vaak een hele tijd later. Zijn er deeltjes van de teek in je huid achtergebleven, heb je last van rode vlekken of pijn in armen of benen, ben je zwanger, krijg je koorts of andere griepsymptomen? Raadpleeg dan zeker je huisarts.
Bzzzzz Naast de teek zijn er nog andere beestjes die je zomer vervelend kunnen maken. Denk maar aan de muggen die je ’s nachts wakker houden of de wespen of bijen die je storen tijdens de lunch op het terras. Sommige mensen hebben meer last van muggen dan anderen. Dat hangt af van de lichaamsgeuren en gebruik van cosmetica. Wie muggenbeten wil vermijden kan best lichtgekleurde kledij dragen die armen en benen bedekken. Op de onbedekte delen breng je een insectenwerend middel aan, liefst met minimum 20% DEET. Voor kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een overgevoelige huid bestaan er alternatieven. Bij een bijensteek is het belangrijk om de angel er zo snel mogelijk uit te halen. Dat kan je doen door hem er met je nagel uit te krabben. Als je de angel vast neemt tussen wijsvinger en duim, knijp je de gifblaas leeg wat het enkel erger maakt. Na het verwijderen van de angel koel je de omgeving van de steek 10 minuten met een koud kompres of ijs. Kou zorgt namelijk voor vaatvernauwing en gaat de verspreiding van het gif tegen. Mensen reageren erg verschillend op een bijen- of wespensteek. Meestal krijg je een plaatselijke huidzwelling en lichte jeuk. Raadpleeg zo snel mogelijk een arts bij een overgevoeligheidsreactie of een steek of beet in mond of ogen.
Is dit giftig? In de zomermaanden leef je vaak meer buiten dan binnen. Je kinderen gaan op ontdekking en kunnen in aanraking komen met producten die giftig zijn. Opgelet dus voor zomerse gevaren. Bellen blazen bijvoorbeeld lijkt heel onschuldig. Toch is de detergent die ervoor zorgt dat je bellen kan blazen niet onschuldig. Als je kind detergent binnengekregen heeft, spoel dan gewoon de mond. Geef hem zeker geen drinken wat dat kan leiden tot schuimvorming. Hierdoor kan je kind gaan overgegeven waardoor er detergent in de longen kan raken. Planten met besjes kunnen ook gevaarlijk zijn. Hoewel de meeste bessen in België ongevaarlijk zijn of enkel wat spijsverteringsstoornissen tot gevolg hebben, is het toch altijd uitkijken. Enkele planten zijn wel giftig! In de zomer kunnen je kinderen ook in aanraking komen met producten die je de rest van het jaar weinig of niet gebruikt. Bepaalde producten om hout te behandelen of het zwembad te onderhouden. Bewaar deze steeds op een veilige plek en berg ze onmiddellijk na het gebruik weer op.
Geen vakantie gepland?
zomer op kantoor! • Naar buiten! Geniet van elk moment dat je kan buitenkomen. Vergeet dus een lunchpauze in de cafetaria van het bedrijf, maar neem je boterhammetjes mee naar buiten en hou een leuke picknick of maak een wandeling.
• Flexibel? Werk je in een bedrijf dat werkt met flexibele uren, dan kan je in de zomer misschien een uurtje vroeger beginnen en wat vroeger stoppen? Zo kan je nog genieten van de late namiddag!
• Jouw tijd komt nog Denk aan wat nog komen moet. De reden waarom jij nu niet kan genieten van een welverdiende rust is misschien omdat jij je vakantie wat later hebt gepland? Bedenk dan dat de collega’s allemaal terug in werkmodus zijn en dat jij als enige vakantie hebt. Bovendien is zo’n vakantie buiten het seizoen een stuk goedkoper!
• Geen file! Een voordeel van werken terwijl anderen vakantie hebben is een rustig ochtend- en avondverkeer. Geen files, dus wat vroeger beginnen op het werk of gewoon wat langer slapen?
• Organiseer je werkplek
Zo overleef je de
Net omdat het in de zomer meestal wat rustiger is, heb je waarschijnlijk tijd om dingen af te werken die zijn blijven liggen. Of om je bureau op te ruimen. Een opgeruimde omgeving maakt de meeste mensen een stuk productiever.
Op de site van het antigifcentrum (www.poisoncentre.be) vind je meer info.
Moment 07
INFO
Laat je ziekenhuisfactuur nakijken Pas ontslagen uit het ziekenhuis? Wij wensen je in de eerste plaats een spoedig herstel toe. Enige tijd na je ontslag ontvang je je ziekenhuisfactuur. De grote meerderheid van de facturen is correct, maar voor veel mensen blijkt ze niet altijd even duidelijk. Wij bieden je de mogelijkheid om je ziekenhuisfactuur, nog voor je ze betaalt, te laten nakijken door je CM-consulent in het plaatselijk kantoor. Hij informeert je ook graag over de correcte toewijzing van de kosten. Ook als je bepaalde vragen hebt over de kosten en prestaties of over bestaande tussenkomsten van het ziekenfonds kan je hiervoor bij je CM-consulent terecht. TIP! Heb je een bijkomende hospitalisatieverzekering? Ook dan is het nuttig de rekening te laten nakijken!
geneesmiddel
Welk is het goedkoopst?
Van heel wat geneesmiddelen bestaan er heel wat varianten, met mogelijk sterk verschillende prijzen. De effecten van de geneesmiddelen zijn dezelfde omdat ze allemaal dezelfde actieve bestanddelen in dezelfde dosis bevatten. Generische geneesmiddelen zijn meestal het goedkoopst. Je arts kan een geneesmiddel voorschrijven op merknaam of op stofnaam. In het eerste geval moet de apotheker je het precieze geneesmiddel geven dat op het voorschrift staat. In het tweede geval is de apotheker verplicht om je een van de goedkoopste geneesmiddelen met die actieve stof af te leveren. Voor antibiotica en antimycotica worden de regels nog strenger. Zelfs als de arts voorschrijft op merknaam, moet de apotheker toch een van de goedkoopste varianten van het geneesmiddel geven. WIST JE DAT? Je op www.cm.be zelf het voordeel van generische geneesmiddelen kan berekenen? Ga op de homepage naar de rubriek ‘CM-selfservice’ en klik door naar ‘prijsvoordeel generische geneesmiddelen’.
8 Moment
Is meergranenbrood altijd gezonder? Het kan, maar het is niet altijd het geval. Volkorenbrood is altijd gemaakt van 100 % volkorenmeel. Dit bevat meer voedingsvezel, vitamines en mineralen dan bloem en tarwemeel. Meergranenbrood bevat meerdere soorten granen en kan als basis volkorenmeel hebben. Maar meergranenbrood kan ook op basis van bloem, de basis van wit brood, gemaakt zijn. Laat u ook niet misleiden door de kleur. Volkorenmeel is lichtbruin. Vele donkerbruine broden zijn bruin dankzij het mout extract, een kleurstof. (bron: gezondheid.be en brood.net)
Stap voor stap met CM-voordeel Bewegingsconsulente Liesbeth Verhoeven verzamelde haar kennis over de motorische ontwikkeling van jonge kinderen in haar boek ‘Stap voor stap’. Zopas verscheen de tweede druk. Het boek, uitgegeven bij Lannoo, kost in de boekhandel 19,99 euro. CM-leden kunnen het bestellen tegen de voordeelprijs van 17,50 euro. Hoe bestellen? Schrijf het juiste bedrag over op de rekening van Postalux, Van Dijckstraat 87, 2640 Mortsel. IBAN: BE73 7380 1917 1060, BIC: KREDBEBB. Noteer in het vak Mededelingen: de titel van het boek, het aantal exemplaren en je CM-lidnummer dat onderaan je gele klever staat. Het boek wordt opgestuurd naar het adres van de rekeninghouder. Geen facturen.
Fit & Fun
ook in de zomermaanden! Gaat je kind deze zomer op vakantiekamp met een erkende jeugdvereniging? Of neemt het deel aan speelpleinwerking? Vergeet dan zeker het aanvraagformulier Fit & Fun niet in te vullen. Dit geeft je recht op een terugbetaling van 20 euro per jaar. Meer info, de voorwaarden en het attest vind je op www.cm.be. Ook openluchtklassen georganiseerd door scholen en het lidgeld voor de jeugdvereniging komen in aanmerking voor Fit & Fun. Deze zijn echter niet cumuleerbaar. Je krijgt maximaal 20 euro per jaar terug voor één van deze activiteiten.
Moment 9
Kinderen en
:
hoe sociaal zijn sociale media? Vanaf welke leeftijd zijn kinderen klaar voor de wereld van computer, internet en sociale media? Facebook, twitter, chatten, youtube, smartphone, … Kinderen en jongeren van vandaag groeien op in een wereld vol nieuwe technologieën. Internet en meer specifiek sociale netwerksites maken deel uit van hun dagelijkse leefwereld. Maar hoe gaat zoon- of dochterlief hiermee om? Met wie chatten ze en zijn hun facebookvrienden wel echte vrienden? Als ouder is het niet altijd even makkelijk om hiermee om te gaan. Natacha Craeghs, pedagogisch medewerker van de Opvoedingswinkel in Hasselt geeft ons enkele tips.
10 Moment
Natacha Craeghs: “Kinderen van nu groeien daar voor een
stuk mee op. Je kan je kind er van jongs af aan mee leren omgaan. Een kleuter van 3 kan al kennismaken met de computer door bijvoorbeeld een tekening te kleuren. Van 4 tot 6 jaar kunnen ze al spelletjes spelen. Tussen 7 en 8 kan je je kind onder begeleiding een e-mailadres laten aanmaken. Zelfstandig op het internet surfen begint tussen 8 en 12 jaar, de periode dat ze meestal ook hun eerste gsm krijgen. Vanaf 13 jaar zijn de meeste kinderen klaar voor sociale netwerksites. Het is heel belangrijk dat er afspraken gemaakt worden en dat je ze ermee leert omgaan.”
Natacha: “Dat hangt af van de leeftijd van het kind. Om te be-
ginnen is het belangrijk dat de computer op een centrale plaats in het huis staat zodat je er als ouder zicht op hebt. Wanneer je kind een profiel op een sociale netwerksite wil aanmaken moet je hierover kunnen praten. Misschien kan je het wel samen doen? De keuze van bijvoorbeeld je e-mailadres of nickname is al cruciaal. Leer hen dat ‘sexy girl’ niet de beste keuze is en leg hen ook uit welke gevolgen zo’n naam kan hebben. Het is je taak als ouder om hen te informeren wat kan en niet kan. Waarom geef je best je persoonlijke gegevens niet, welke foto’s kunnen wel en welke niet, …? Die afspraken zijn heel belangrijk. Kinderen of jongeren kunnen de impact hiervan niet inschatten. De drempel om bepaalde dingen te posten op facebook is heel laag. Die communicatie zal natuurlijk bij de ene jongere beter gaan dan bij de andere. Als je als jongere het gevoel hebt dat je begrepen wordt en dat je ouders open communiceren, ben je eerder geneigd om hetzelfde te doen. Het feit dat ouders tegenwoordig ook een profiel hebben op facebook kan voor sommige jongeren een voordeel zijn, maar voor anderen ook controlerend overkomen. Het kan natuurlijk ook fijn zijn voor de ouders om te lezen waar hun kinderen mee bezig zijn. Het hangt echt van kind tot kind af en van de relatie met de ouders. Het verschil is dat je bij een kind van 3 je grenzen stelt en dat je bij een jongere van 12 kan overleggen. Vertrouwen is een kwestie van geven en nemen.”
“
Een belangrijke regel is dat je kinderen de vergelijking blijven maken met de realiteit.
“
Hoe pak je dat aan?
Een belangrijke regel is dat ze de vergelijking blijven maken met de realiteit. Een goed voorbeeld hiervan is pestgedrag. De drempel voor online- of cyberpesten is beduidend lager, maar de jongeren beseffen vaak niet welke impact dat gedrag heeft. Wijs hen dan op hun verantwoordelijkheden en vergelijk de situatie met de realiteit. Hoe zouden zij zich voelen als het hen zou overkomen? Hoe zou het zijn als het in het echt gebeurde? Zij staan er te weinig bij stil. In die fase van het leven gaan jongeren op zoek naar hun eigen identiteit en worden vrienden erg belangrijk. Vroeger had je alleen de vrienden die je tegenkwam die een opmerking konden maken over wat je op dat moment aan had. Door een foto op facebook te plaatsen kan je natuurlijk potentieel veel meer reacties krijgen. Dit kan ook positief zijn. Je kan jezelf en je eigen kwaliteiten via de sociale media ook aan meer mensen tonen. Het is vaak dubbel.”
“
Je moet je kinderen zonder ze met het vingertje te wijzen informeren over mogelijke gevaren van internet en sociale netwerksites.
“
Wat zijn de voor- en nadelen van die evolutie? Natacha: “De kinderen leren heel vroeg met nieuwe techno-
logieën omgaan en op een moderne manier omgaan met anderen. Het belangrijkste nadeel is dat er misbruik kan gemaakt worden van hun gegevens. Daar moet je als ouder over waken. Je moet ze zonder ze met het vingertje te wijzen informeren over mogelijke gevaren. Hebben ze een webcam, moeten ze beseffen dat ze hiermee ook gefotografeerd kunnen worden. Op een bepaald moment gaan jongeren experimenteren met seksualiteit. Misschien ook online? Ook dit is niet zonder gevaren. Geef ze duidelijk mee wat kan en niet kan en praat erover. Leg uit waarom bepaalde dingen wel of niet kunnen. Met een tiener kan je hier best over praten, zonder dat het enkel belerend overkomt.
Moment 11
Krijgen jullie veel vragen van ouders over de manier waarop hun kinderen met sociale media omgaan? Natacha: “Ja, hoor, die vragen krijgen wij regelmatig. Sommige
ouders komen met concrete vragen over Facebook omdat zij de werking ervan onvoldoende kennen, maar in de meeste gevallen gaat het om grenzen leren stellen. Kinderen moeten regelmatig de computer gebruiken voor school. Je kan de tijd die ze op de computer doorbrengen voor leuke dingen beperken. Er bestaan zelfs programma’s die de computer uitschakelen als de tijd om is. Het hangt af van de leeftijd van het kind. Hier bestaan natuurlijk richtlijnen voor. Voor kinderen van 3 beperk je het best tot een kwartiertje. Van 4 tot 6 gaat het om een half uurtje. Kinderen van 7 tot 8 kan je al een uur bezig laten op de computer. Dit zijn slechts richtlijnen. Je eigen mening hierin als ouder is natuurlijk ook belangrijk.”
TIPS
voor een veilig(er) internet:
wat kan je als ouder concreet doen? Zorg ervoor dat je computer beveiligd is. Kies een goede virusscanner en firewall. Geef de computer een centrale plaats. In de woonkamer bijvoorbeeld. Zo ben je in de buurt en kan je een oogje in ’t zeil houden.
Maak samen een e-mailadres en nickname aan. Kies bijvoorbeeld de eerste letter van de voornaam gevolgd door de familienaam. Zo weten onbekenden niet of het om een jongen of meisje gaat. Een suggestieve nickname is niet ok. Scherm persoonlijke informatie af. Leer je kind om nooit persoonlijke gegevens zoals een adres of gsm-nummer door te geven. Ook foto’s zijn privé. Check met je kind wie het profiel kan zien op sociale netwerksites. Stel het zo in dat enkel de‘vrienden’ van je kind het kunnen zien.
Natacha Craeghs
pedagogisch medewerker van de Opvoedingswinkel in Hasselt
Zit je met vragen over de opvoeding van je kinderen? Dan kan je terecht in de opvoedingswinkel. Wij staken ons licht op in de opvoedingswinkel van Hasselt. Meer info hierover kan je vinden op www.opvoedingswinkelhasselt.be, op de facebookpagina www.facebook.com/opvoedingswinkel of op 011 21 14 17. Hou de website zeker in de gaten. Regelmatig organiseren ze infoavonden over verschillende opvoedingsgerelateerde onderwerpen. Op de site www.groeimee.be vind je een overzicht van alle opvoedingswinkels.
Vergelijk internet met het echte leven. Kinderen staan niet altijd stil bij de gevolgen van hun online gedrag. Maak goede afspraken over computergebruik. Hoelang mag je kind op de pc? En waarvoor? Toon interesse voor de virtuele leefwereld van je kind. Maak bijvoorbeeld ook voor jezelf een profielaan en vraag hierbij hulp aan je kind.
www.groeimee.be www.clicksafe.be www.veiligonline.be www.cyberpesten.be 12 Moment
Bron: groeimee.be
Frisse komkommersalade met garnalen en munt Voor 4 porties
200 g gepelde grijze garnalen 1 grote of 2 kleine komkommers 3 stronken witloof 160 g veldsla citroensap verse dille Voor de yoghurt-muntdressing 2 teentjes knoflook 300 ml magere yoghurt een handvol verse muntblaadjes versgemalen witte peper (en zout)
Bereiding Schil de komkommer met een dunschiller, ontpit en snijd in blokjes. Was het witloof en snijd in heel kleine stukjes. Was en droog de veldsla. Maak de yoghurt-muntdressing. Pel en pers de knoflook en meng eerst met een paar eetlepels yoghurt. Voeg dan pas de rest van de yoghurt toe en meng alles goed door elkaar. Hak de muntblaadjes fijn en voeg ze toe. Breng op smaak met peper en eventueel wat zout. Meng de komkommer samen met het witloof, de veldsla en de garnalen onder de yoghurtdressing. Besprenkel met een paar druppels citroensap. Garneer met wat verse olie.
TIP
Dit recept komt uit het boek ‘Kilootje minder’. Je kan dit boek aan de speciale ledenprijs van 20,50 euro aankopen via de website www. cm.be (rubriek ‘actualiteit en publicaties). Neem ook eens een kijkje op www.kilootjeminder.be Bron: Boek Kilootje minder, BrandNewDay, De Praktische School, Standaard Uitgeverij, Christelijke Mutualiteit
Moment 13
10 jaar ziekenvervoer Dit jaar bestaat de dienst Ziekenvervoer 10 jaar. Om dit jubileum niet zomaar voorbij te laten gaan zetten we even alle voordelen op een rijtje. Bij dringend vervoer krijg je de helft terug van het wettelijk opgelegde kilometertarief. Voor niet-dringend vervoer moet je onze dispatching bellen op het nummer 070 22 54 00. Zij zorgen ervoor dat de ambulance of (rolstoel)taxi je thuis komt ophalen. Sinds 1 januari 2012 kunnen ook voor radio- en/of chemotherapie taxiritten worden aangevraagd via de CM-dispatching. Maak je gebruik van eigen vervoer, dan ontvang je een vergoeding van 0,20 euro/km met een maximum van 200 euro per jaar en 4 ritten per maand (bij opname, ontslag of daghospitalisatie in een algemeen erkend ziekenhuis in België en bij afstanden h/t boven de 20 km). Meer info en de voorwaarden vind je op www.cm.be. Met vragen kan je ook steeds terecht bij je CM-consulent en bel tijdens de kantooruren naar 011 28 03 67 of 011 28 04 06.
Teleblok tot en met 27 juni Voor sommige studenten is de examenperiode bijna voorbij, terwijl voor anderen de laatste loodjes misschien het zwaarst wegen. Blokkend Vlaanderen vindt nog tot en met 27 juni gehoor bij Teleblok. Teleblok is elke dag tussen 18 uur en 20.30 uur bereikbaar op het gratis en anoniem nummer 0800 13 14 4. Chatten kan op www.teleblok.be, elke dag tussen 18 uur en 23 uur.
Voordeelbon
✂ HOOR CENTRUM
Goed voor
1 jaar gratis batterijen
bij aankoop van een hoortoestel. www.hoorcentrumscherpesteen.be Geldig in de Scherpesteen Hoorcentra. Eén bon per aankoop, niet cumuleerbaar met andere acties, voordelen of kortingen. Start proef tussen 01.07.2012 en 30.09.2012. Enkel originele bonnen worden aanvaard van 01.07.2012 t.e.m. 30.09.2012.
Pensioen in zicht? Naarmate je pensioen in zicht komt, stel je je ongetwijfeld allerlei vragen. Wat zal mijn inkomen zijn? Hoe vul ik mijn tijd? Hoe zit het eigenlijk met het erfrecht? Om op deze en andere vragen een antwoord te bieden, organiseert CM Limburg de cursus ‘Pensioen in zicht?’. De cursus start in oktober en omvat zeven volledige lesdagen (1 per maand). Deelname aan deze cursus geeft recht op betaald educatief verlof. Wil je graag meer info? Stuur dan een mailtje naar pensioendienst.limburg@cm.be of bel naar 011 28 02 30. Inschrijven kan via anita.moesen@cm.be
Een op vijf jongeren hoort constant pieptoon Volgens een studie van de universiteit van Antwerpen hebben 8 op de 10 jongeren last van oorsuizingen en bij maar liefst 2 op de 10 gaat het om een permanente pieptoon of tinitus. Vooral na het uitgaan horen veel jongeren een pieptoon. Dokters raden aan om oordopjes te dragen op fuiven, festivals of plaatsen waar er luide muziek is. (bron: VTM-nieuws)
TIP! CM-leden krijgen 10 % korting op alle gehoorbeschermingsmateriaal bij aankoop in de Scherpesteen hoorcentra. De vestigingen en openingsuren vind je op www.hoorcentrumscherpesteen.be. Ontdek ook onze Oorplezier pagina op Facebook en blijf op de hoogte van acties en wedstrijden! Surf naar www.facebook.com/oorplezier
Moment 15
(game Palestine)
Zorgeloos met Dank zij de C Welke documenten moet je meenemen? Neem altijd je World Assistance Card (WAC) mee als geheugensteuntje. Hierop staat het telefoonnummer van de alarmcentrale Mutas. Scheur meteen eentje uit deze editie van Moment, download ze op www.cm.be (rubriek CM-selfservice) of vraag ernaar in het CM-kantoor. Voorzie het kaartje van een gele klever en neem ook gele klevertjes mee van de andere leden van het gezin.
Ziek worden of een ongeval krijgen op vakantie is erg vervelend. Gelukkig kan je rekenen op de CM-reisbijstand. Deze wereldwijde bijstand verleent je de nodige begeleiding en komt tussen in de onkostenvoor dringende medische zorg.
Neem binnen Europa en Australië ook je Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) mee. Deze wordt op naam afgeleverd en kan je aanvragen via www.cm.be (rubriek CMselfservice) of in het CM-kantoor. Voor Algerije, Bosnië-Herzegovina, Cuba, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Rusland, Servië, Tunesië en Turkije heb je andere documenten nodig. Vraag ernaar in een CM-kantoor. Voor alle andere landen zijn er geen extra formulieren nodig.
Wat als je ziek wordt? Leg steeds het officieel document voor aan de zorgverlener. Ambulante medische kosten, bijvoorbeeld voor een raadpleging of voor geneesmiddelen, betaal je eerst zelf. In sommige Europese landen zal de zorgverlener je enkel het persoonlijk aandeel aanrekenen. Breng alle originele bewijsstukken van je uitgaven mee naar België en bezorg ze aan CM. Bij elke ziekenhuisopname moet je binnen de 48 uur Mutas verwittigen. Repatriëring wordt enkel voorzien als het medisch team van Mutas dit medisch gezien noodzakelijk acht. Indien het totale bedrag van je medische kosten minder dan 200 euro bedraagt, betaalt de wettelijke ziekteverzekering een tussenkomst. Boven 200 euro geeft CM een extra tussenkomst, mits een franchise van maximaal 60 euro (maximaal 25 euro voor wie een verhoogde tegemoetkoming of het Omniostatuut geniet).
16 Moment
er
lev
er et de alarmcen v e l ide le k t op m ele ge uur contac n g w 8 nne r uwr u n de 4 hief hie atie binne tie bi k Plkalee ospitalis talisa tas. h i Mu nde osp nge k atie
c ntifi
h et en op m e j bi tact N n em Ne ur co u 8 0 4 s 2 09 0 a t Mu 2 2 27 003 r/24 i
n dr
ij ee
b eem
u
24 u
.
trale
vakantie CM-reisbijstand
t
r a a k ood
n
CM-
Wanneer moet je contact opnemen met Mutas?
Ben ik in orde?
Als je opgenomen wordt in het ziekenhuis, moet je binnen de 48 uur de alarmcentrale waarschuwen. Deze is 24 uur op 24 bereikbaar op 00 32 2 272 09 00, het nummer dat je ook terugvindt op je World Assistance Card. Mutas geeft je verdere info, bezorgt de nodige documenten aan het ziekenhuis waar je opgenomen bent en betaalt de facturen.
Je hebt enkel recht op bijstand als je in orde bent met de verplichte ziekteverzekering en de CM-bijdrage betaald hebt. De bijstand is gegarandeerd gedurende drie maanden en gaat in op de eerste dag van de zorgverlening.
Als ze je in het buitenland naar bepaalde documenten vragen, bel dan ook naar Mutas. Zij doen het nodige.
• als je met vakantie bent in een regio die door de minister
Ook bij andere ernstige medische kosten kan je Mutas contacteren voor advies en info.
Waarop moet je letten bij medische zorg in het buitenland? Vraag voor àlle verzorging altijd een rekening, een gedetailleerde factuur én de betalingsbewijzen. Bewaar het originele betalingsbewijs voor geneesmiddelen en hun verpakking. Vraag ook altijd een kopie van het geneesmiddelenvoorschrift van de dokter.
Je hebt geen recht op bijstand:
van Buitenlandse Zaken afgeraden werd op het moment van je vertrek; • als je enige vorm van bezoldiging ontvangt naar aanleiding van je verblijf; • bij beoefening van gevaarlijke sporten; • in een aantal diagnostische of therapeutische situaties; • als het gaat om verloren bagage, autopech, repatriëring van je wagen … De bijstand van Mutas heeft enkel betrekking op het medische aspect. Raadpleeg voor meer details de algemene voorwaarden op www.cm.be/reisbijstand of in het CM-kantoor.
Het CM-noodkaartje Als je op vakantie vertrekt moet je aan duizend en één dingen denken. Is je paspoort niet vervallen, is je reisapotheek in orde en heb je een kopie gemaakt van je belangrijkste documenten? Hoe goed je ook voorbereid bent, eens op vakantie kan het noodlot steeds toeslaan. Je wordt ziek en je wil je huisarts bellen, maar je kan zijn nummer nergens vinden. Of je moet naarstig op zoek naar het nummer van Card Stop. Dankzij het CM-noodkaartje zijn deze worst case scenario’s verleden tijd. Vul vandaag nog de belangrijkste gegevens in, steek het noodkaartje samen met je World Assistance Card in je portefeuille… en vertrek onbezorgd op vakantie.
Moment 17
Wennen aan het water!
“
“
Het is een fabeltje dat baby’s automatisch kunnen zwemmen
18 Moment
Met je kindje naar het zwembad. Met je kindje gaan zwemmen is leuk en gezond. Toch wacht je er best mee tot je kind een jaar oud is vindt de Hoge Gezondheidsraad. Het ISB (Instituut voor Sportbeheer) en de Gezinsbond geven 6 maanden als richtlijn mee.
Ook Tine Sleurs van de pedagogische cel van de Vlaamse Trainersschool ziet meer voor- dan nadelen door vroeg met je kind naar het zwembad te trekken. “Op voorwaarde dat ze helemaal gezond zijn natuurlijk”, zegt Tine. Moment liet zich onderdompelen in de wondere wereld van watergewenning en zwemles.
Tine, wat kan je met een baby van 6 maanden doen in een zwembad? Tine Sleurs: “Een kindje van 6 maanden laat je gewoon het water ervaren. Ze komen in een nieuwe omgeving met andere geluiden en akoestiek, andere temperatuur en luchtvochtigheid. Wat je eigenlijk moet doen is je kindje meenemen in het water en de voetjes langzaam in het water laten glijden. Je laat ze met hun voetjes de omgeving verkennen. Met een kind van 6 maanden ben je uiteindelijk nog veel zélf dingen aan het doen. Je kan ze zachtjes door het water laten bewegen, eens op hun buik en eens op hun rug. Als ze al zelfstandig kunnen zitten, kan je ze op de rand van het zwembad laten zitten. Of in het peuterbadje. De stuwing van het water geeft je kindje wat extra steun, waardoor ze makkelijker kunnen zitten. Het belangrijkst is dat je als ouder goed let op de reacties van je kind. Begint het te rillen of spant het zich helemaal op of zijn ze net ontspannen in het water? Je kan deze dingen natuurlijk ook gewoon thuis in het bad doen. Of je kan je kindje eens mee onder de douche nemen. Als je kindje wat ouder is –vanaf een jaar of anderhalf jaar- en het kan staan en zichzelf wat voortbewegen in het water, beginnen ze ook te spelen. Je kan ze best wat stimuleren. Gooi eens een balletje en vraag je kind om het te gaan halen aan de andere kant van het zwembad. Sommige ouders verwachten veel van jonge kinderen en daardoor loopt
het soms mis. Verwacht dus zeker niet teveel van je eerste zwemavontuur met je baby. Het is best mogelijk dat je kind het na tien minuten niet meer leuk vindt of koud krijgt. Als je baby weent, kan je beter even een stapje terugzetten en ze thuis in bad laten spelen om gewoon te raken aan het water. Forceren is nooit een goed idee. Geeft je baby of kindje aan dat het iets niet leuk vindt, respecteer het dan. Verder moet je gewoon goed voor ogen houden, dat je baby in het zwembad nog niet veel kan. Het is een fabeltje dat baby’s automatisch kunnen zwemmen.”
Hoe kies je een goed zwembad voor je kinderen? Tine Sleurs: “Je moet naar een zwembad gaan waar de temperatuur is aangepast. Meestal wordt minimum 30 graden als richtlijn meegegeven. Het is ook handig om een apart peuter- of kleuterbadje te hebben. Normaal gezien blijf je met een kindje van 6 maanden maar een half uurtje in het water. Zo’n kindje koelt nog heel snel af, dus niet alleen de watertemperatuur, maar ook de omgevingstemperatuur moet voldoende hoog zijn. Je kan als ouder kiezen om naar een georganiseerde sessie ‘babyzwemmen’ of ‘watergewenning’ te gaan, maar je kan ook gewoon samen met je partner en kindje(s) naar het zwembad trekken. Het is allemaal een kwestie van organisatie. Informeer op voorhand eens bij het zwembad welke momenten het minst druk zijn.
Moment 19
Tine Sleurs en dochtertje Lin.
In sommige zwembaden zijn aparte omkleedruimtes voor gezinnen voorzien waar je je baby rustig kan omkleden. Vaak liggen ze dicht bij het zwembad zodat je niet met je kindje door een koude gang moet. Je baby afdrogen en omkleden is niet praktisch op een smal bankje in een kleine kleedkamer. Een tip die ik altijd meegeef: ga met twee, zeker de eerste keer. Dan kan de ene de baby vasthouden, terwijl de andere zichzelf omkleedt. Vraag ook eens na of je een maxi cosi mag meenemen. Dat is makkelijk om je kindje even in te leggen. Als je met je baby gaat zwemmen, kan je best speciale zwempampers kopen. In sommige zwembaden verkopen ze die per stuk. Dat kan een alternatief zijn voor een groot pak uit de supermarkt. Zorg wel altijd voor twee exemplaren. Het zwembadwater kan soms een effect hebben op de darmen van je kleintje. Een accidentje is snel gebeurd. Als je dan geen tweede pamper voorzien hebt, stopt je zwemavontuur. Check ook altijd op voorhand of een badmuts verplicht is in het zwembad. Vergeet niet dat je er helemaal anders uitziet als je een badmuts draagt. Laat je kindje er thuis al eens aan wennen. Sommige ouders denken dat ze met hun kleine kinderen best naar een recreatief zwembad kunnen gaan, waar zoveel mogelijk glijbanen en waterversnellingen zijn. Ze vergeten dat kleine kinderen dat helemaal niet nodig hebben en dat net díe voorzieningen ervoor zorgen dat de kindjes teveel indrukken te verwerken krijgen. Soms is een eenvoudig zwembad voor een klein kind beter, omdat ze minder afleiding hebben. Zolang er voldoende los materiaal is om mee te spelen, zoals bijvoorbeeld drijvend materiaal, potjes en emmertjes, … dan is dat voor zo’n kind voldoende. In bepaalde zwembaden is er speelgoed voorhanden en mag je zelf niets meebrengen om hygiënische redenen. In andere zwembaden breng je best zelf iets mee. Check dat altijd even op voorhand.”
Wat zijn de voordelen van babyzwemmen? Tine: “Zwemmen stimuleert sowieso de ademhaling en de bloedsomloop. Het is ook goed voor kinderen die niet goed eten of slapen. Zwemmen stimuleert namelijk de stofwisseling. Je merkt dat ook bij jezelf. Als je bent gaan zwemmen heb je meestal een goede eetlust en ben je moe. Zo is dat ook met de kinderen. Maar één van de belangrijkste voordelen is dat je heel veel fundamentele motorische vaardigheden gaat stimuleren. In het water kan je meer doen dan op het droge. Het gevoel van de opwaartse druk krijg je enkel in het water. Of stappen tegen de weerstand. Nog een voordeel is dat ze zacht vallen. Het water remt hen af. Als je met je kinderen gaat zwemmen, stimuleert dat ook de band tussen ouder en kind.”
Zijn er kinderen die niet mogen gaan zwemmen? Tine: “Kinderen met oor- en oogontstekingen moeten echt een zwembad mijden. Vroeger was de regel dat kinderen met buisjes ook niet mochten zwemmen. Tegenwoordig kan je speciale zwemdoppen op maat kopen waardoor ook kinderen met buisjes mogen gaan zwemmen. We merken dat
20 Moment
Vanaf wanneer kan je kind leren zwemmen? Tine: “In het zwemonderwijs heb je verschillende fases. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de algemene watergewenning en de gevorderde watergewenning. In het laatste leren de kinderen stuwen, of zich verplaatsen in het water. Ze leren ook aquatisch ademhalen, of inademen boven water en uitademen in het water. Van de kant springen en voorwerpen leren verplaatsen of dingen zoeken op de bodem van het zwembad. Omgaan met de eigenschappen van het water en de opwaartse druk leren kennen is ook belangrijk. Dit gebeurt allemaal spelenderwijs. Als je een balletje op het water legt, kan je dit doen bewegen door te duwen tegen het water. Het water zal het balletje verplaatsen. Het is niet zo dat hoe vroeger je met watergewenning begint, hoe vroeger de kinderen bepaalde dingen kunnen. Sommige vaardigheden zijn nu eenmaal gekoppeld aan het ontwikkelingsniveau van kinderen. Sommige ouders hebben een vakantie geboekt in een zonnig gebied in de zomervakantie en willen hun kind nog snel zwemlessen geven voor ze vertrekken. Als je kind er nog niet rijp voor is, heeft dat weinig zin. Als je een kind vraagt op zijn voetjes op te trekken zoals dat hoort bij schoolslag, dan trekken zij automatisch ook hun handjes op. Dat wil zeggen dat er nog primaire reflexen aanwezig zijn, wat betekent dat ze nog niet klaar zijn om schoolslag te leren. In principe kan je met crawl vroeger beginnen, omdat het veel dichter aanleunt bij het natuurlijk ontwikkelingspatroon van kinderen. Crawl betekent eigenlijk kruipen. Het principe is hetzelfde. Je kan trouwens als je crawl wil aanleren gebruik maken van een heel arsenaal aan speelse elementen. Bij schoolslag is dat niet zo, wat die lessen vaak saai maakt. Schoolslag is trouwens iets heel onnatuurlijk. Toch willen veel ouders hun kind schoolslag leren omdat ze denken dat het veiliger is. Bovendien kan je ook schoolslag zwemmen met je hoofd boven water en biedt dus een alternatief voor diegenen die niet met hun hoofd onder
“
In principe kan je met crawl vroeger beginnen, omdat het veel dichter aanleunt bij het natuurlijk ontwikkelingspatroon van kinderen. Crawl betekent eigenlijk kruipen
“
kinderen vaak omwille van bijvoorbeeld oorproblemen te laat gaan zwemmen, waardoor ze een achterstand oplopen. Als je als kind bepaalde allergieën of huidproblemen hebt kan het zijn dat je arts je aanraadt niet te gaan zwemmen. Dit moet eigenlijk geval per geval bekeken worden. Ik heb vroeger lesgegeven aan een meisje met eczeem. De mama smeerde haar dochter voor en na het zwemmen goed in met een speciale crème. Op die manier kon zij het goed onder controle houden. Ook over zwemmen met longproblemen is men niet eenduidig. Er zijn artsen die kinderen met astma aanraden om te gaan zwemmen. De druk van het water zet druk op je borstkas waardoor je makkelijker kan uitademen. Zwemmen is voor die kinderen een minder vermoeiende sport dan bijvoorbeeld lopen. Om die kinderen een kans te geven om te bewegen zoals een ander kind, wordt ook vaak zwemmen aangeraden. Een mooi voorbeeld hiervan is Frederik Deburghgraeve. Hij had als kind astma en is daardoor gaan zwemmen. Hij werd zelfs Olympisch kampioen. Er is dus geen eenduidig advies. Voor die specifieke situaties vraag je best raad aan je arts of specialist.”
water durven. Eigenlijk is dat niet goed. Als je je hoofd boven houdt, wil dat zeggen dat je benen zakken. Die kinderen hangen bijna vertikaal in het water en komen zeer moeilijk vooruit. Het is vaak een gemakkelijkheidoplossing. Het is vaak een probleem in de scholen. Er zijn er nu een aantal die van het traditionele principe afstappen, maar de meeste scholen blijven schoolslag aanleren. In veel clubs is het wel zo dat eerst crawl wordt aangeleerd.”
Mag een klein kind zich op zijn eigen manier door het water verplaatsen voor ze leren zwemmen of wordt het dan moeilijk om het af te leren? Tine: “Daar verschillen de meningen over. Op het moment dat je kind een reglementaire slag aanleert, leren ze de andere manier van zich voortbewegen af, terwijl dat dat ook een manier van stuwen is. Sommige clubs geven wel oefeningen waar kinderen zelf dingen moeten proberen. Een mogelijke oefening is om met de voeten eerst te zwemmen. Laat de kinderen maar proberen. Op die manier haal je de kinderen heel snel uit die motorisch vaardig zijn. Dat zijn heel goede oefeningen om kinderen te laten nadenken over hun motoriek. Het is heel belangrijk dat je kinderen niet enkel nadoen wat de leraar toont. Ze moeten ook leren of ondervinden waarom ze bepaalde handelingen moeten doen. Daarin kan je natuurlijk een goede lesgever van een minder goede onderscheiden.”
CM-Sportvoordeel
Wie beweegt, wordt gesponsord door CM! Alle leden die een sport oefenen in clubverband, in een sportcentrum of deelnemen aan een erkende jogof zweminitiatie krijgen jaarlijks tot 15 euro van het lidmaatschapsgeld van CM terugbetaald. Het attest en de voorwaarden voor terugbetaling vind je op www.cm.be!
Moment 21
Meegroeiwonen
= bouwen met toekomst Als je als jong koppel een huis (ver)bouwt, sta je niet stil bij hoe je huis er moet uitzien als je 50 bent of zelfs 80. We willen met z’n allen zo lang mogelijk in onze eigen woning blijven wonen. Maar met onze leeftijd veranderen onze behoeften. Toch zou het prachtig zijn moest je huis met je kunnen meegroeien. Wel, dat kan. Wat meegroeiwonen is vertellen Mieke Broeders en Fien Van den Abeele, directeur en architect van Enter, het Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid.
Wat mogen we verstaan onder meegroeiwonen?
Mieke Broeders en Fien Van den Abeele
22 Moment
Mieke Broeders: “Meegroeiwonen betekent het aanpasbaar flexibel bouwen. Je moet vooral letten op de structurele elementen, waardoor je woning later met je alle kanten op kan. Het woonlabo in Hasselt is belangrijk project dat het meegroeiwonen bekender maakt. Aan de hand van een mooie, onopvallende woning, willen we daar aantonen dat een ergonomisch en gebruiksvriendelijk huis perfect kan zonder dat het meteen de indruk geeft van een aangepast huis vol hulpmiddelen. Je hebt tegenwoordig veel oplossingen die het leven voor iedereen makkelijker maken, niet enkel voor hulpbehoevenden. Het beste voorbeeld hiervan is de inloopdouche. Vroeger was het enkel een aanpassing aan je douche om deze toegankelijk te maken. Nu is het hip en trendy en wil iedereen het in zijn nieuwe huis. Nog voorbeelden zijn de apothekerskast en het gebruik van schuiven in de keukenkasten. Veel makkelijker dan kasten waar je half in moet kruipen. We zien deze dingen zelfs niet als hulpmiddelen maar ze zorgen wel voor een veel betere toegankelijkheid.”
7 principes van Universal Design. Het eerste is ‘zo weinig mogelijk inspanningen’, waarom moeilijk als het ook makkelijk kan? ‘Geschikte afmetingen’ is het tweede principe. Je hebt natuurlijk een bepaalde ruimte nodig. Ik denk dan niet alleen aan rolstoelgebruikers, maar ook aan ouders met een kinderwagen of iemand die een wasmand draagt: je kan je even draaien om door de deur te kunnen, maar eigenlijk is dat tegennatuurlijk en een belasting voor onze spieren.” “‘Bruikbaar voor iedereen’ is ook belangrijk. We moeten dingen maken die voor zoveel mogelijk mensen bruikbaar zijn. Je hebt vaak verschillende oplossingen voor verschillende doelgroepen, terwijl je als je een beetje verder nadenkt tot een oplossing kan komen die voor iedereen werkt. Een automatische deur is hier een perfect voorbeeld van. Een volgend principe is dat er ruimte moet zijn om je fouten te herstellen. Stel dat je je mistrapt op een trap, dan moet je dat snel kunnen herstellen zonder dat je ervan af valt. Dingen links en rechts kunnen benaderen is ook een belangrijk principe. Dat is praktisch voor mensen die bijvoorbeeld halfzijdig verlamd zijn, maar ook voor iemand die linkshandig is. Hou meerdere gebruikers in het achterhoofd als je ontwerpt. Als je enkel ontwerpt voor de hippe, jonge, actieve gebruiker weet je op voorhand dat je problemen gaat hebben.” Fien: “We zeggen soms al lachend: we rijden drempelloos met onze auto de garage binnen, maar op het moment dat we als bezoeker aan de voordeur zijn, komen de drempels tevoorschijn. Dat geeft in één type gebouw al een contradictie die onbegrijpelijk is. Zo zijn er nog verschillende dingen. Denk maar eens aan het toilet. Als je kiest voor een hangtoilet kan je de hoogte zelf bepalen. Dat is toch een ruimte waar comfort belangrijk is? We hadden het net over het principe van de automatische deur. Het is natuurlijk een beetje waanzinnig om zomaar een volautomatische deur te realiseren, maar de elektrische leiding voorzien kost je zo goed als niets. Als een automatische deur later praktischer blijkt, kan je dit makkelijk integreren.”
Fien Van den Abeele: “Veel van die aanpassingen hebben te maken met gebruikscomfort en ergonomie. Probeer een beetje meer stil te staan bij de dingen die je dagelijks doet in je woning. Een goede deurklink hoeft niet meer te kosten dan een standaardvariant. Veel van die modellen liggen niet makkelijk in de hand. Dit kan je eenvoudig zelf ondervinden. Ga bijvoorbeeld eens kijken in een doe-het-zelf-zaak, waar je verschillende types kan vergelijken. Je voelt snel aan wat makkelijk is en wat niet. Dat geldt ook voor hoogtes. Het werkblad van je keuken kan je perfect laten aanpassen aan jouw lengte. Het deeltje waar je spoelbak geplaatst is is best iets hoger dan waar je kookplaat ligt. Dat zijn geen verregaande aanpassingen, maar het zorgt wel voor een verhoogd comfort. Het gaat om enkele basisprincipes die ook jonge mensen kunnen toepassen als ze gaan bouwen of verbouwen.”
Met welke aspecten of principes kan je als jong koppel dat gaat (ver)bouwen rekening houden? Mieke: “Heel veel elementen kunnen getoetst worden op de
Moment 23
Mieke: “Als je een private woning gaat (ver)bouwen moet je jezelf de vraag durven stellen hoe lang je er wil blijven wonen. Je moet je bewust zijn van hoe je leven en je behoeftes gaan veranderen. Zorg dat je een woning hebt die zich aan jou kan aanpassen en niet omgekeerd. Wat we veel zien is dat de kinderen het huis uit zijn en de ouders met een veel te groot huis zitten. Als je de trappen op een neutrale plaats voorziet kan je later de woning misschien opsplitsen? Misschien willen de kinderen –eventueel met partner en kinderen- even terug bij de ouders wonen om wat te sparen of een huis te verbouwen. Later wordt moeder of vader misschien zorgbehoevend en kunnen zij bij je intrekken. Er zijn verschillende mogelijkheden. Hier kan je al aan denken in de ontwerpfase. Het hoeft natuurlijk niet, maar het kán wel. Wat ook vaak voorkomt is bepaalde ruimtes een andere bestemming geven. Zo wordt van een garage vaak een slaapkamer met doucheruimte gemaakt. We zien trouwens dat als mensen bouwen ze starten met de garage en er tijdelijk een studio van maken waarin ze kunnen wonen tijdens het bouwproces. Als je moeilijk te been wordt kan je terugkeren naar de studio in de garage en op één niveau wonen.”
Hoe belangrijk is de rol van de architect? Mieke: “Een architect moet er vaak nog van overtuigd worden dat we niet aan esthetiek moeten inboeten. Het vraagt een beetje creativiteit. Binnen de opleidingen moet er ook wel wat veranderen. Het is te vaak vrijblijvend.” Fien: “Het is de taak van je ontwerper om je op bepaalde dingen te wijzen. Het is niet voor iedereen eenvoudig een plan te lezen en vaak zeggen afmetingen weinig. Het is belangrijk om als bouwheer kritisch te zijn en niet zomaar overal in mee te gaan. Durf vragen stellen en assertief zijn. Het gaat tenslotte vaak om de belangrijkste investering van je leven.”
Bestaan er premies voor wie meegroeiwoningen bouwt? Mieke: “Er zijn een aantal gemeenten die meegroeiwonen stimuleren. Zo is er in Genk bijvoorbeeld nu een premie die naast duurzaamheidaspecten ook meegroeiwonen wil belonen. Als je een woning bouwt en je kan aantonen dat er in de structuur van de woning rekening is gehouden met meegroeiwonen –bijvoorbeeld later op één niveau leven, slapen en zich wassen- dan kan je punten verdienen en een premie krijgen. Ik ben blij dat er nu gemeenten zijn die dit belonen. Bij jonge bouwers is dit aspect te weinig gekend. Toch kan het de waarde van je woning doen stijgen. Zelfs al kies je er toch voor om op een bepaald moment te verhuizen, zal je woning interessant zijn voor een groter doelpubliek en kan je ze makkelijker verkopen.”
Als de kinderen het huis uit zijn beginnen mensen vaak stelselmatig hun huis te renoveren. Kan meegroeiwonen dan ook een oplossing zijn? Mieke: “Voor hen bestaat ook meegroeiwonen +. Hierbij zijn al wat meer elementen aangepast zoals bijvoorbeeld een aangepaste badkamer met bijvoorbeeld een hoger toilet,
24 Moment
beugels of een inloopdouche. Bij meegroeiwonen gaat het eerder om de voorzieningen die later aanpassingen kunnen worden. We hebben ook het project ‘De zilveren sleutel’, een website waarmee we mikken op de jonge ouderen. Het is belangrijk dat mensen niet moeten wachten tot ze echt in de problemen zitten om dan hun woning aan te passen. Het zijn vaak de medioren of actieve senioren die nog werken uitvoeren aan hun huis, een nieuwe woning kopen of verhuizen naar een appartement. Die groep kan nog veel investeren in hun eigen woonsituatie en hun huis een stuk gebruiksvriendelijker maken. Het comfort moet voorop staan. Daarom hebben we dat ‘De zilveren sleutel’ genoemd, je hebt zelf de sleutel in handen om ervoor te zorgen dat je zo lang mogelijk zelfstandig thuis kan blijven wonen. Die actieve senioren zijn fel gekant tegen het stigmatiserende en willen graag dat hun woning ook esthetisch in orde is. Als je op tijd kan ingrijpen in de structuur en afwerking, komen die aanpassingen ook eerder als een geïntegreerd geheel naar voor. Het mag er niet uitzien als ‘aangepast’. We merken dat de groep medioren of actieve senioren nog niet wil stilstaan bij de toekomst wanneer het misschien niet meer zo makkelijk gaat. Een aanpassing enkel en alleen omwille van het functionele wensen zij niet meer. Wat ‘De zilveren sleutel’ wil meegeven is dat je al enkele voorbereidingen kan uitvoeren zodat je later –wanneer je hulpbehoevend wordt- niet nog eens alles moet opengooien of dat een rusthuis het enige alternatief blijkt.”
INFO Meer info over Enter vind je op www.entervzw.be. Je kan hen ook bereiken op 011 26 50 30. Meer info over meegroeiwonen vind je in de ontwerpgids meegroeiwonen en alle info over De Zilveren Sleutel kan je vinden op www.dezilverensleutel.be.
Thuis blijven wonen Meegroeiwonen is natuurlijk een fantastisch principe, maar de meeste oudere mensen van vandaag hebben die mogelijkheid niet gehad. Omdat ook zij verdienen om zolang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te blijven wonen, ontwikkelde CM de dienst ‘Thuis blijven wonen’. Ergotherapeute Inge Claessens bekijkt je persoonlijke situatie en geeft advies om maat. Inge Claessens
Voor welk advies kunnen mensen bij jou terecht? Inge Claessens: “Je kan bij onze dienst terecht voor woonen hulpmiddelenadvies en ergobegeleiding. We bekijken jouw situatie en geven mee welke mogelijkheden hulpmiddelen als bijvoorbeeld aangepast bestek of handgrepen kunnen bieden. Soms is een advies alleen niet voldoende. Dan komen we ook bij jou langs voor ergobegeleiding. Iedereen heeft zijn dagelijkse routine. Ouderdom, ziekte of een handicap kunnen deze grondig veranderen. Wij leren je stap voor stap hoe je deze gewoonten kan aanpassen zodat je je dagelijkse activiteiten kan blijven doen, al is het op een andere manier. Heb je hierbij hulpmiddelen nodig, dan leren wij je een correct gebruik aan en oefenen dit samen in. We kunnen je aangepast keukenmateriaal leren gebruiken, met de rollator in en rond het huis stappen, op een veilige manier in en uit bed stappen, … Als ik langsga voor de begeleiding is het belangrijk dat de mantelzorger ook aanwezig is. Dit kan familie zijn, maar ook een vriend of buur die jou ondersteunt in je thuiszorgsituatie. Gaat het om het gebruik van bijvoorbeeld aangepast bestek, vraag ik of de vaste thuis-
hulp meeluistert. Dat zijn tenslotte de mensen die achteraf nog vragen gaan krijgen.”
Soms zijn hulpmiddelen niet voldoende. Hoe kan je de mensen dan helpen? Inge: “Ook verbouwingen horen bij de dienst ‘Thuis blijven wonen’. Wij voeren ze niet zelf uit, maar kunnen wel doorverwijzen naar de dienst woningaanpassing van Landelijke Thuiszorg bijvoorbeeld of de karweidienst van Familiehulp. Vaak gaat het om beperkte aanpassingen, zoals een bad vervangen door een douche of een deur voor het toilet verbreden. Soms moet een badkamer naar de gelijkvloerse verdieping verplaatst worden. Dat is al een moeilijkere ingreep. Het hangt natuurlijk af van de voorzieningen die er al zijn. Heb je bijvoorbeeld een berging met een wateraansluiting kan die vrij eenvoudig omgebouwd worden tot een badkamer met douche en wastafel. Tegenwoordig worden inloopdouches ook in de meeste nieuwe huizen geplaatst, dus je hebt wel wat keuze. Je kan kiezen voor een tegelvloer die doorloopt of een douchebak op gelijk niveau. Voor de wastafel kies je best een model zonder onderkast. Zo heb je voldoende beenruimte om aan je wastafel te zitten. Je hebt verschillende modellen met opbouwwastafels. Dat is ideaal en overal te verkrijgen. Wat nog regelmatig voorkomt is trapjes wegwerken en vervangen door een hellend vlak. Dat vinden we vaak bij de ingang naar het huis, maar ook tussen verschillende ruimtes is soms een hoogteverschil. Je kan er ook voor kiezen om het niveau van één ruimte op te hogen. Die trapjes of drempels wegwerken is erg belangrijk. Zelfs het kleinste hoogteverschil is voor iemand met een rollator of rolstoel heel vervelend. De slaapkamer ligt meestal op de eerste verdieping. Hiervoor heb je twee oplossingen. Je kan dan werken met een traplift of de slaapkamer naar beneden halen. In de meeste oudere huizen heb je een goei kamer. Die kan perfect dienst doen als slaapkamer op de gelijkvloerse verdieping. We merken wel dat oudere mensen die kamer niet graag opgeven, ook al gebruiken ze die slechts enkele keren per jaar.”
De CM-dienst Thuis blijven wonen helpt je om langer in je eigen woning te blijven door: • advies over woningaanpassing • technologische aanpassingen • het gebruik van hulpmiddelen en het correct toepassen van deze hulpmiddelen in de dagdagelijkse situatie • valpreventie Wil je beroep doen op deze dienstverlening neem dan contact op met het plaatselijk CM-kantoor of rechtstreeks met Inge Claessens op 011 28 05 52.
INFO Meer info kan je vinden op www.cm.be
Moment 25
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. Daar verschijnt dan de oplossing.
1
2
3
4
5
Puzzelhoekje
6
7
16
17
8
9
10
11
12
13
18
19
20
21
22
23
24
14
15
25
26
Win een hangmat!
Wil je graag kans maken op één van deze hangmatten? (Currambera, Ligoppervlak: 240 x 160 cm. Totale lengte: 380 cm. Zonder staander.) Vul dan vóór 16 juli 2012 het wedstrijdformulier in op www.cm.be of stuur het antwoord naar moment.limburg@cm.be. Vergeet niet je naam, adres, (GSM)nummer én rijksregisternummer te vermelden. Beschik je niet over internet, dan kan je een gele briefkaart voorzien van een gele klever, het juiste antwoord en je (GSM)nummer sturen naar MOMENT-SPEELTIJD, Prins-Bisschopssingel 75, 3500 Hasselt. 26 Moment
AGENDA VOOR IEDEREEN . maandag 03 september 2012
Grenzen stellen. Moet mijn kind nog luisteren?
donderdag 13 september 2012 Eet je fit dinsdag 18 september 2012
Bouwen aan een stralend zelfvertrouwen
woensdag 19 september 2012 Rouwverwerking donderdag 20 september 2012 Omgaan met je hooggevoeligheid (volwassenen) maandag 24 september 2012
Positief denken
dinsdag 25 september 2012
Mindfulness
woensdag 26 september 2012 Helder en respectvol communiceren
VOOR CHRONISCH ZIEKEN -65.
donderdag 13 september 2012 Achter de schermen van Kinepolis maandag 17 september 2012
Omgaan met nekpijn
maandag17 september 2012
Eutonie voor beginners
dinsdag 25 september 2012
Invloed van medicatie
donderdag 18 oktober 2012
Kleur in je interieur
dinsdag 30 oktober 2012
Bloemschikken
dinsdag 6 november 2012
Je huisdier, je beste vriend
dinsdag 6 november 2012
Assertiviteit
maandag 19 november 2012
Lachyoga
VOOR MANTELZORGERS.
dinsdag 4 september 2012
Bezoek aan Oud-Rekem... het mooiste dorp van Vlaanderen
donderdag 6 september 2012
De organisatie van de zorg
donderdag 20 september 2012 Kattevennen, toegangspoort Nationaal Park Hoge Kempen donderdag 27 september 2012 Parkinson en voeding donderdag 27 september 2012 Leesclub Maleon
NAJAAR ‘12
dinsdag 2 oktober 2012
Wat is dementie?
donderdag 4 oktober 2012
De dagelijkse zorg bij personen met dementie
Moment 27
Voor iedereen Infosessie
Infosessie
maandag
donderdag
20/09
03/09
Infosessie
Grenzen stellen. Moet mijn kind nog luisteren?
Opvoeden… we willen het zo graag goed doen en we willen onze kinderen alles geven. Maar we zien ook kinderen die steeds veeleisender worden, die niet meer kunnen delen, al onze energie opslorpen en geen gehoor geven aan onze goedbedoelde wensen. Waar leggen wij onze grenzen als ouder? De perfecte opvoeding en de perfecte opvoeder bestaan niet. We hebben allemaal onze vragen en twijfels! Maar er bestaan wel technieken om gewenst gedrag aan te leren en ongewenst gedrag af te leren. Door Door Maurits Wijsmans (docent KHLeuven)
maandag
24/09 Infosessie
dinsdag
25/09
Omgaan met je hooggevoeligheid Door HSP Vlaanderen (Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige Personen)
Positief denken Door Liesbet Deboiserie (licht coaching, Levenscoach/ Heal your life teacher)
Mindfulness Door Nathalie Cardinaels (klinisch psychologe en gedragstherapeute)
Infosessie
woensdag
26/09
Infosessie
donderdag
13/09
Eet je fit!
In deze infosessie leer je dat een gezond eetpatroon je verder helpt dan eender welk dieet. Je leert waarom sommige voedingsmiddelen beter zijn dan andere. Bepaalde voedingsmiddelen geven je meer energie, andere zijn goed voor je cholesterol, weer andere versnellen de stofwisseling,… Kortom je leert hoe je lichaam reageert op bepaalde voedingsmiddelen, zodat je uiteindelijk weet wat je eet, waardoor je fitter en energieker wordt. Door Hilde Vreys (Personal Trainer/Coach binnen “Optilife”)
Infosessie
dinsdag
18/09
Bouwen aan een stralend zelfvertrouwen Door Door Inge Ketels (coach persoonlijke kracht)
Rouwverwerking
woensdag
Door Manu Keirse (klinisch psycholoog en specialist in rouwverwerking)
28 Moment
Communicatie is iets evidents, lijkt het. We kunnen niet zonder communicatie. Elke vorm van contact en elke vorm van relatie kan pas tot stand komen via communicatie Tijdens deze lezing maak je kennis met de basisprincipes van geweldloos communiceren . De meeste conflicten in relaties of het nu met je partner, kinderen , familie of collega’s is, zijn meestal het resultaat van een ‘verkeerde’ communicatie. Door Katty Desquesnes (Mental coach & trainer)
WAAR
Hasselt - telkens van 20.00 - 22.00 uur
PRIJS
Infosessie
19/09
Helder en respectvol communiceren
2 euro voor CM-leden - 5 euro voor niet-leden
Info en Inschrijvingen www.cm.be/agenda gezondheidspromotie.limburg@cm.be 011 28 04 45
Voor chronisch zieken -65 CONTACT
INFOSESSIE
donderdag
dinsdag
13/09
25/09
Achter de schermen van Kinepolis
Samen naar de film is ook eens een leuk idee! Dus gaan we een namiddag genieten van een film die op dat moment in de zalen speelt. Natuurlijk willen we hieraan ook iets koppelen. Daarom stellen we eerst een rondleiding voor achter de schermen van het grote bioscoopcomplex Kinepolis in Hasselt. Hasselt – 13.30 – 17.00 uur Door medewerkers Kinepolis Hasselt 7,5 euro voor CM-leden - 12,5 euro voor niet-leden
Invloed van medicatie
’t Ligt op het puntje van mijn tong… Iedereen heeft dat al wel eens gezegd. Je weet dat je het weet, maar het komt niet. Wat is het geheugen eigenlijk, hoe zit het in elkaar? Hoe komt het dat er wel eens kortsluitingen zijn? En hoe komt het dat je je nu eens goed kunt concentreren en dan weer minder? Medicatie is één van die factoren die je geheugen beïnvloeden. We gaan dieper in op de werking van medicatie en belichten mogelijke bijwerkingen. Sint-Truiden – 13.30 – 16.30 uur Door Michael Portzky (neuropsycholoog)
INFOSESSIE
INFOSESSIE Infosessie
maandag
Kleur in je interieur
donderdag
Paal-Beringen – 13.30 – 16.30 uur Door Tom Cops (interieur achitect, docent)
Infosessie CONTACT
Bloemschikken: Allerheiligen
17/09
18/10
dinsdag
30/10
Omgaan met nekpijn
Veel mensen hebben wel eens last van nekpijn. Meestal is dit van tijdelijke aard en verdwijnt ze weer spontaan. In andere gevallen is een medische oppuntstelling noodzakelijk om de klachten te doen verdwijnen. De behandeling van nekpijn is afhankelijk van de oorzaak. Kinesitherapie en osteopathie zijn mogelijke behandelingsvormen. Neerpelt – 13.30 – 16.30 uur Door Dirk Simons (osteopaat D.O.)
Infosessie cursus
maandag
17/09
Infosessie
dinsdag
Heusden-Zolder - 17, 24/9 en 1, 8, 15/10, telkens van 13.30 – 16.30 uur - Door Monique Wittevrouw of/en Claire Wildiers (eutoniepedagogen) -35 euro voor CM-leden – 105 euro voor niet-leden - 17,50 CM-sterprijs (verhoogde tegemoetkoming)
Je huisdier, je beste vriend Gruitrode – 9.30 – 12.30 uur
06/11 Infosessie CURSUS
dinsdag
06/11 Infosessie CURSUS
Eutonie voor beginners
Kortessen – 13.30 – 16.30 uur Door creamedewerksters Ziekenzorg Limburg 10 euro voor CM-leden – 20 euro voor niet-leden
maandag
Assertiviteit Kortessem - 6, 13, 20, 27/11, telkens van 13.30 – 16.30 uur
Lachyoga Kortessem – 13.30 – 16.30 uur
19/11
Info en Inschrijvingen ariadne.limburg@cm.be 011 28 02 97
Moment 29
Voor mantelzorgers
INFOSESSIE
donderdag
Aanbod brochure
27/09
Elke zorgsituatie is uniek. Je begint er met veel moed aan maar gaandeweg duiken soms problemen op waar je niet altijd een oplossing voor vindt. Met het aanbod van de mantelzorgvereniging en het Thuiszorgpunt willen we jou, als mantelzorger ondersteunen in de zorg voor je ziek of zorgbehoevend familielid. Je kan onze najaarsbrochure ‘Samen sterk in thuiszorg’ aanvragen op het nummer 011 28 05 49 of via thuiszorgpunt.limburg@cm.be
MOMENT
dinsdag
04/09 REEKS
donderdag
06/09
Bezoek aan Oud-Rekem... het mooiste dorp van Vlaanderen Oud-Rekem, Lanaken – 13.30 – 16 uur 6 euro/persoon
reeks Mantelzorgmoment: de organisatie van de zorg Hasselt – 6/09 – 19.30 – 21.30 uur Kortessem – 13/09 – 14.00 – 16.00 uur Peer – 20/09 – 19.30 – 21.30 uur Genk – 27/09 – 14.00 – 16.00 uur Beringen-Koersel – 4/10 – 19.30 – 21.30 uur Maaseik – 11/10 – 14.00 – 16.00 uur Gratis
Parkinson en voeding
De ziekte van Parkinson is een frequent voorkomende neurologische aandoening. Heel wat patiënten en hun omgeving worden met vele vragen geconfronteerd, onder andere over hun voeding. Heeft voeding invloed op de ziekte of op de medicatie? Welke voeding is mogelijk bij patiënten met slikproblemen? Tijdens deze infosessie geven we je een duidelijk antwoord op een aantal vragen over voeding en reiken tips aan voor thuis Genk – 19.30 – 22 uur Door medewerker dieetdienst WitGele Kruis 3 euro
LEESCLUB
donderdag
27/09 INFOSESSIE
MOMENT
donderdag
20/09
Kattevennen,
dinsdag
02/10
toegangspoort Nationaal Park Hoge Kempen
Infosessie
Smakenwandeling: een culinaire natuurwandeling met proevertjes uit de natuur van bij ons. Ontdek de geuren en smaken van het Nationaal Park. De wandeling duurt 2 uur. Iedereen die goed te been is kan deelnemen aan de wandeling. Fietstocht: een fietstocht van 3à km in en rond het Nationaal Park Hoge Kempen.
donderdag
Genk - 13.30 - 16.30 uur Wandeling: 5 euro/persoon Fietstocht: 3,5 euro/persoon (fietsverhuur mogelijk 10 euro/ fiets, duidelijk aanvragen bij reservatie)
30 Moment
04/10
Leesclub Maleon Genk – 27/09, 8/11, 17/01, 14/03, 16/05 19.30 – 21.30 uur Gratis
Wat is dementie Hasselt – 19.30 – 22 uur Door Medewerker Expertisecentrum Dementie Contact Hasselt 3 euro
De dagelijkse zorg bij personen met dementie Houthalen – 4/10 – 13.30 – 16.00 uur OF 9/10 – 19.30 – 22.00 uur 3 euro
Info en Inschrijvingen www.cm.be (agenda) thuiszorgpunt.limburg@cm.be 011 28 05 49
We kunnen niet allemaal tegen het festivalkabaal!
Festival je mee?
We kunnen niet allemaal tegen het festivalkabaal! CM Limburg wil de oren van festivalgangers beschermen. Breng dus zeker een bezoekje aan onze festivalstand! Je kan er voor slechts 0.50 euro herbruikbare oordopjes uit de oordoppenautomaat halen. Ook aan de allerjongste festivalgangers is gedacht: ouders van kinderen tussen 2 en 8 jaar kunnen gratis een beschermende hoofdtelefoon voor hun kids ontlenen.
Rock Herk
13 en 14 juli 2012 Herk-De-Stad Met o.a. Polaroid Fiction, Steak Number Eight, The Raveonettes en Dinosaur Jr. www.rockherk.be
WIN WIN WIN! Ticket voor Rock Herk Wil je kans maken op zo’n ticket? Stuur dan voor 2 juli 2012 een mailtje naar festival.limburg@cm.be met de vermelding ‘MOMENT ROCK HERK’. Vergeet niet je naam, adres, telefoonnummer en rijksregisternummer te vermelden.
Moulin Rock Festival 7 en 8 september 2012 Tessenderlo
Met o.a. Geppetto & The Whales, Shameboy, Discobar Galaxie en … De jeugd van Tegenwoordig! Zorg dat je op 7 en 8 september in Tessenderlo bent. Daar vindt namelijk de elfde editie plaats van het uiterst gezellige Moulin Rock festival. Dit jaar kan je onder meer genieten van Geppetto & The Whales, Shameboy, Discobar Galaxie en … De jeugd van Tegenwoordig! Hou de website in de gaten voor het volledige programma. www.moulinrock.be
WIN WIN WIN! Win een handig festivalpakket! CM Limburg geeft samen met Moulin Rock Festival tien handige festivalpakketen t.w.v. 200 euro weg. Wil je kans maken op zo’n pakket? Stuur dan voor 16 juli 2012 een mailtje naar festival.limburg@cm.be met de vermelding ‘MOMENT MOULIN ROCK’. Vergeet niet je naam, adres, telefoonnummer en rijksregisternummer te vermelden.
Moment 31
BELGIË - BELGIQUE P.B.-P.P. GENT X BC 1365 AFGIFTEKANTOOR GENT X
AFZENDER PRINS-BISSCHOPSSINGEL 75 3500 HASSELT - WWW.CM.BE - DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT JUNI - JULI - AUGUSTUS 2012
ERKENNINGSNUMMER P209086
Nergens meer voordelen dan op www.cm.be/skoebidoe Van zwangerschap tot kleuter, de juiste voordelen op het juiste moment. Als jonge ouder is www.cm.be/skoebidoe jouw virtuele place to be. Registreer je nu en geniet van exclusieve CM-promoties bij DreamLand, DreamBaby, CM-Thuiszorgwinkel, Standaard Boekhandel …
gens meer voordelen dan
CM
kinderservice