4

8

Moon gaat niet graag slapen Mama Katy test tips voor slaapritueel

6

‘Mogen we de potjes geloven?’

Rita stelt vragen over huidcrèmes 10

Betaalbare zorg voor iedereen Wat je moet weten over Vlaamse sociale bescherming

14

Nieuws uit jouw regio

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 48 | NR 12 | 22 JUNI 2016 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

Bestaat de perfecte s choen?

[ de kijk van ]

s a m o Th

Voet, zweet en tranen Hoe komt dat eigenlijk? Dat dit me zo hard boeit. Wat zeg ik, mijn leven een maand lang in bedwang houdt. Dat dit me op een zaterdagmiddag in juni voor de televisie gekluisterd houdt. Het mag verdorie zelfs om een pot tussen Albanië en Roemenië gaan. Het Europees Kampioenschap voetbal. Het moet de climax van onze talentvolle generatie roodhemden worden. Of ‘moest’.

Eric De Maegd

2

Voetbal. De belangrijkste bijzaak in mijn en miljoenen mensen hun leven. Het stroomt als bloed door mijn aderen. Het is mijn passie, mijn energie. Had ik meer getraind, ik was er wel geraakt en ik had ook een grote kunnen zijn, maar ik had pech. Heel wat amateurspelers gebruiken het in deze periode meer dan ooit als excuus. Ik pleit ook schuldig. Al was het maar omdat ik best wel jaloers ben op de

magistrale voetjes van de Kevins, Edens en Romelu’s van deze wereld. Dag in dag uit tegen een bal shotten én daar een mooi spaarcentje aan overhouden. Een leven vol voet, zweet en tranen. Dat had het voor mij ook wel mogen zijn. Kevin, Eden en Romelu begonnen destijds ook als miniduiveltjes. Toen droegen ze nog van die gewone zwarte schoenen met noppen. Vandaag mag het wat meer zijn. Op maat gemaakte stukjes leder, in het fluo roze of oranje. Of aan elke voet iets anders. Op pagina 4 lees je onder andere dat een duurdere schoen niet per se beter is. Nog even een leuke gedachte: de ster van het EK in 2046 moet wellicht nog zijn allereerste stapjes zetten. De Kevin van binnen dertig jaar moet zijn eerste voetbalschoenen nog om zijn getalenteerde voetjes binden. Om vervolgens uit te groeien tot een grote, over wie ik dan zal zeggen: goh, had ik meer getraind hé … Thomas Rosseel, redacteur cm.be

Ik sport niet om er goed uit te zien. Ik sport omdat het me energie geeft. Journalist Maarten Vangramberen in Het Nieuwsblad

Ongelukje in het buitenland? Bij medische problemen tijdens je vakantie in het buitenland biedt de CM-reisbijstand hulp. Zorg ervoor dat je een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) op zak hebt als je naar een EU-land, Zwitserland, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein, Australië of Macedonië gaat. Afhankelijk van je bestemming heb je nog specifieke documenten nodig. Bestel ze tijdig via de CM-website of haal ze af in het CM-kantoor. Heb je kosten voor ambulante zorg, dan betaal je die in principe eerst zelf. Bezorg alle originele bewijsstukken nadien aan de CMconsulent voor terugbetaling.

Word je in het ziekenhuis opgenomen, dan moet je binnen de 48 uur de alarmcentrale Mutas (tel. 32 2 272 09 00) verwittigen. Dan zorgt Mutas voor de afhandeling van de kosten. Ook voor advies en informatie kun je bij de alarmcentrale terecht.

Vertel wat jou gelukkig maakt en win De website www.noknok.be voor jongeren die zich goed in hun vel willen voelen, is vernieuwd.

De CM-reisbijstand geldt wereldwijd. Maar trek je naar een land of regio waarvoor de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken een negatief reisadvies geeft op het moment dat je vertrekt, dan ben je niet gedekt door de CM-reisbijstand.

Jongeren kunnen er hun veerkracht versterken aan de hand van info, opdrachten en tips. Tot 15 juli kunnen zij meedoen met een wedstrijd. Ze maken hun eigen gekke NokNok-monster en voegen een originele quote toe over wat hen gelukkig maakt. Als ze dit delen op hun Facebookpagina maken ze kans op één van de prijzen voor hen en vier vrienden: een uitstap naar Bobbejaanland, een fotoshoot of filmtickets.

www.cm.be/reisbijstand

www.noknok.be/wedstrijd

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

[ kortgeknipt ]

3

Uitkeringen stijgen licht Op 1 juni werden de sociale uitkeringen geïndexeerd. Als gevolg van deze aanpassing aan de index stijgt de uitkering wegens arbeidsongeschiktheid van werknemers en zelfstandigen.

Te zuinig met zout is ook niet goed

Ook te weinig zout is niet goed voor het hart. Dat heeft een nieuwe studie aangetoond.

www.cm.be/ziekte-uitkeringen www.cm.be/vt

OP

Met zout kun je niet zuinig genoeg zijn, is ons altijd verteld. Want het verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. In een nieuwe studie werd de zoutinname bij 133 118 mensen afkomstig uit 49 landen vergeleken met het voorkomen van hart- en vaatziekten. De zoutinname werd berekend uit de natriumuitscheiding in de urine. Hoe meer natrium iemand uitplast, hoe meer zout hij eet.

De onderzoekers vonden meer hart- en vaatziekten bij mensen die weinig zout eten (minder dan 6 gram per dag) en bij mensen die veel zout eten (meer dan 14 gram per dag). Bovendien stelden ze vast dat te weinig zout eten het risico op hart- en vaatziekten bij iedereen verhoogt, terwijl te veel zout enkel nadelig is voor mensen met een hoge bloeddruk. Mensen met een verhoogde bloeddruk doen er goed aan hun zoutgebruik te verminderen, maar volgens de onderzoekers gaan ze daar beter niet te ver in.

Ook het grensbedrag voor de verhoogde tegemoetkoming stijgt. Het bruto belastbaar gezinsinkomen van het jaar voordien mag niet hoger zijn dan 17 175,01 euro, verhoogd met 3 179,56 euro per bijkomend gezinslid. Voor mensen die tot een bepaalde groep behoren zoals gepensioneerden, weduwen en weduwnaars en mindervaliden, gebeurt de berekening om in aanmerking te komen voor de verhoogde tegemoetkoming op basis van het bruto belastbaar maandinkomen van het gezin. Dat moet voor inkomens vanaf 1 juni lager zijn dan 18 002,48 euro per jaar, verhoogd met 3 332,74 euro per bijkomend gezinslid.

SPOT

Forum van de patiënt Ziekenzorg CM organiseert op 24 september in Gent het Forum van de patiënt en de mantelzorger. Zieke mensen en mantelzorgers krijgen er informatie, kunnen er workshops meedoen en lotgenoten ontmoeten. Ook is het mogelijk om vragen te stellen aan politici.

Wil je weten wat het doel is van een bepaalde beslissing? Of ben je benieuwd hoe zij de uitdagingen voor de toekomst zullen aanpakken? Stuur nu al je vraag door via de website. Kom langs op 24 september om zelf je vraag te stellen op het Forum.

www.forumvandepatiënt.be www.facebook.com/forumvandepatient

90 procent vindt

moederschapsverlof te kort De meeste gezinnen vinden het moederschapsverlof te kort, zo blijkt uit een enquête van de Gezinsbond. De Gezinsbond heeft een studie uitgevoerd bij 6 000 mama’s en papa’s van jonge kinderen. Zowel werknemers, zelfstandigen en ambtenaren werden bevraagd. Meer dan 90 procent van de mama’s en 75 procent van de papa’s vinden het moederschapsverlof veel te kort, ongeacht hun sociaal statuut. Nog geen 10 procent vindt het moederschapsverlof zoals het nu bestaat, lang genoeg. Dat moeders na de geboorte van een kind langer rust wensen, blijkt uit het feit dat veel vrouwen naar manieren zoeken om hun moederschapsverlof te verlengen. Over de uitkeringen tijdens het verlof zijn de meningen verdeeld. Van de werknemers, ambtenaren en werkzoekenden vindt de helft ze net hoog genoeg. Maar hun partners zijn het daar niet altijd mee eens. Bij zelfstandigen is er meer ontevredenheid over het bedrag. Drie op de vier vinden het te laag.

Katrien Bels

Mensen die met ziekte worden geconfronteerd, kunnen via Ziekenzorg CM vragen stellen aan politici.

vrijwilliger Jacqueline Herbots zet er kijk de in Wilfried Giebens

‘Hij doorbreekt ons isolement’ ‘Wat een geluk dat er mensen bestaan zoals Wilfried Giebens. Hij is vrijwillig chauffeur bij de vervoerdienst van CM Leuven. Dankzij hem geraak ik nog ergens. Ik heb mijn wagen twee jaar geleden weggedaan. Er werd bij mij MS vastgesteld en ik had het moeilijk om dat te verwerken. Na twee verkeersongevallen heb ik beslist om niet meer zelf met de auto te rijden.’ ‘Door de oppas die bij mijn moeder thuis kwam, leerde ik de vervoerdienst van CM kennen. Zo maakte ik kennis met chauffeur Wilfried. Hij is altijd perfect op tijd en zeer vriendelijk. Elke rit doet hij met plezier. Ik voel me veilig bij hem in de auto, want hij houdt zich strikt aan de verkeersregels. Dankzij hem geraak ik zonder problemen bij de oogarts. Met het openbaar vervoer zou mij dat veel meer tijd en moeite kosten.’ ‘Ik vind het fantastisch dat Wilfried zich vrijwillig inzet om mensen die minder mobiel zijn, te vervoeren. Zo doorbreekt hij ons isolement en brengt hij ons met mensen in contact.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be en maak kans op twee filmtickets.

4

[ uitgelicht ] over sneakers, hoge hakken, ballerina’s en kinderschoenen

7 misverstanden

over schoenen

Sneakers zijn slecht voor je voeten, hoge hakken nog slechter en op blote voeten lopen is veruit het gezondst. ‘Klopt allemaal niet’, zegt orthopedisch chirurg Geoffroy Vandeputte. Hij weerlegt zeven misverstanden over schoenen en voeten. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: COMPAGNIE GAGARINE

Hakken zijn slecht voor je voeten ‘Eigenlijk bestaat er niet zoiets als slechte of goede schoenen. Als je voeten perfect zijn en je hebt nergens last van, kun je gelijk welke schoenen dragen. Bovendien zijn sommige mensen met bijvoorbeeld hielpijn net beter af met een hakje. Heb je vaak pijn in je voorvoet, dan zijn hoge hakken wellicht een minder goed idee. Ook als je veel moet staan of wandelen, kies je beter voor een schoen zonder hoge hak. Maar alles hangt dus af van wat je met die schoenen wil doen.’

Een knellende schoen moet zich nog aanpassen aan je voet ‘Als een schoen van bij het begin te veel knelt, kies je beter in de winkel al voor een grotere maat. Beter iets te groot dan iets te klein. Zorg er wel voor dat je niet begint te schuiven. Een welving in de zool houdt je voet meestal wel op zijn plaats, ook al heb je vooraan nog wat ruimte over. Kies in ieder geval schoenen die je tenen voldoende ruimte geven. Jarenlang te nauwe schoenen dragen kan je tenen vervormen, wat ernstige klachten kan opleveren. En eens je tenen scheef beginnen te groeien, is het moeilijk om dat proces weer om te keren.’

Sneakers geven onvoldoende ondersteuning ‘Eigenlijk vind ik het positief dat dames tegenwoordig steeds vaker sneakers dragen. In vergelijking met de klassieke hoge hakschoen met puntige voorvoet biedt een sneaker meer ondersteuning en bescherming tegen schokken. Bovendien is er in sneakers doorgaans meer ruimte voor de tenen. Een stevige en goed ventilerende sneaker is dus een prima keuze, daar is wat mij betreft niks mis mee. Waar ik wel mee zou opletten, zijn ballerina’s. Die bieden geen ondersteuning en beschermen je nauwelijks tegen schokken. Draag ze liever niet te lang aan één stuk door en trek ze zeker niet aan als je wat verder moet wandelen of lang moet staan.’

Steunzolen corrigeren dingen die je niet voelt ‘Steunzolen worden voorgeschreven om pijnklachten in voeten en in mindere mate ook in knieën, heup en rug te verminderen. Leg je probleem voor aan je huisarts, die kan je doorverwijzen naar de pedicure, podoloog, orthopedische technieker of orthopedisch chirurg. Steunzolen worden enkel terugbetaald als ze op maat gemaakt worden door een erkende orthopedisch technieker. Vervang je steunzolen als ze versleten zijn, want op dat moment geven ze niet meer de juiste ondersteuning. Vanaf achttien jaar is er een terugbetaling voorzien om de twee jaar, bij kinderen en jongeren onder de achttien is dat om het jaar.’

Orthopedisch chirurg Geoffroy Vandeputte: ‘Ik vind het positief dat dames steeds vaker sneakers dragen.’

5

n

Op blote voeten lopen is natuurlijker en dus beter

Zorgen voor elkaar

‘We zijn gemaakt om op blote voeten te lopen: dat is een hardnekkig misverstand. Tegenwoordig lopen we voornamelijk op beton en vlakke vloeren. Goede schoenen zijn daardoor noodzakelijk om de druk te verdelen over de voeten en de schokken op te vangen. Er bestaan wel loopschoenen die het blootsvoets lopen benaderen door een heel lichte zool en afzonderlijke tenen, maar die zou ik niet aanraden. Je moet al perfect gebalanceerde en foutloze voeten hebben om met dergelijke schoenen te kunnen lopen zonder pijn te krijgen. Zelfs binnenshuis draag je eigenlijk beter een pantoffel die je toch nog wat ondersteuning biedt. Uiteraard kun je op vakantie wel op je blote voeten op het gras of strand lopen, dat kan geen kwaad.’

Stel je eens voor dat je zelf niet in staat bent om je huis te poetsen. Dat je een chauffeur nodig hebt om jou drie keer per week naar de kinesist te brengen. Dat er elke dag iemand maaltijden komt brengen. En dat je familieleden en vrienden tegelijkertijd je mantelzorgers zijn. Voor wie veel zorg nodig heeft, kunnen ook de niet-medische kosten hoog oplopen. Dan is het een grote opluchting om te beseffen dat er andere mensen zijn - wij allemaal - die ervoor zorgen dat de zorgkosten betaalbaar blijven. Hoe dat gebeurt? Volgens een simpel maar effectief principe. Elk jaar leggen wij allemaal 50 euro in een grote pot. Voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming is dat 25 euro. Tot voor kort was dat de bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering. Vanaf volgend jaar zal dat de bijdrage zijn voor de Vlaamse sociale bescherming. Met die 50 euro dragen wij samen zorg voor iedereen die vandaag zorg nodig heeft. En weten we dat we later op dezelfde zorg kunnen rekenen. Voor al die zorgbehoevenden betekent onze bijdrage een wereld van verschil.

Dure kinderschoenen zijn beter dan goedkope ‘Vaak zeggen mensen tegen mij: het waren wel heel dure kinderschoenen. Helaas zegt dat niets over de kwaliteit. Voor kinderen kies je het best een stevig schoentje dat goed aansluit. Op die manier verdeel je de schokken van het wandelen of lopen gelijkmatig over de voeten. Mag ik trouwens opmerken dat de klassieke lichte schoolturnpantoffeltjes absoluut te weinig steun bieden bij het sporten. Ze zijn niet stevig en dempen de schokken niet. Je koopt beter een paar stevige sportschoentjes voor je kinderen, zelfs al zijn ze nog heel klein.’

Een goede loopschoen gaat jarenlang mee ‘Ook voor volwassenen is een goede ondersteuning en schokdemping tijdens het lopen zeer belangrijk. Investeer dus in degelijke loopschoenen en vervang ze om de 900 kilometer, ook al zien ze er nog niet versleten uit. Ook als je ergens pijn voelt tijdens of na het lopen, kan het zinvol zijn om je schoenen te vervangen. De schokdemping is het eerste wat achteruit gaat in een loopschoen en die slijtage is meestal niet zichtbaar. Vergelijk het maar met rondrijden op een fiets met platte banden.’

Vandaag zijn er al meer dan 130 000 CM-leden die via CM-Zorgkas kunnen rekenen op de Vlaamse zorgverzekering. Dat is een maandelijkse tegemoetkoming van 130 euro die mensen kunnen gebruiken om niet-medische zorg mee te betalen. Vanaf september zal CM-Zorgkas ook instaan voor het basisondersteuningsbudget, een maandelijkse tegemoetkoming van 300 euro voor personen met een handicap. In 2017 krijgt de Vlaamse sociale bescherming er nog een derde pijler bij. De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden is een extra maandelijks bedrag voor mensen die ouder zijn dan 65, veel zorg nodig hebben en een beperkt inkomen hebben. Stefan Dewickere

n

[ de voorzet ]

CM-Zorgkas gaat met veel goesting de uitdaging aan om de Vlaamse sociale bescherming voor haar 2,3 miljoen leden in de praktijk om te zetten. Zij zal ervoor zorgen dat iedereen die er recht op heeft, de ondersteuning zal krijgen. Als het even kan, zal CM-Zorgkas automatisch rechten toekennen. Bij CM-Zorgkas kun je terecht voor begeleiding, informatie, advies en uitbetaling. Op die manier valt er niemand uit de boot. Ook dat is zorgen voor elkaar.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM Lees ook pag. 10.

6

[ goed in mijn vel ] vragen en antwoorden over huidcrèmes

‘Luister niet naar reclame,

wel naar je huid’

‘Mogen we geloven wat reclamespotjes ons beloven?’ Rita Tielemans (65) uit Veltem-Beisem gebruikt al jaren dezelfde huidcrème. ‘Een heel gewone en niet te duur. Zijn die potjes niet louter big business?’ Professor An Goossens, hoofd van de dienst contactallergie van het UZ Leuven, beantwoordt haar vragen. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

> FOTO: GUY PUTTEMANS

Heb ik een huidcrème nodig? Professor An Goossens: ‘Als je geen droge huid hebt, is een huidcrème niet strikt nodig maar het kan voor iedereen nuttig zijn. Denk aan een dagcrème met zonnefilter. Bij een droge huid is zo’n crème zeker een meerwaarde en zelfs noodzakelijk. Zo kun je bijvoorbeeld eczeem door een droge huid voorkomen. In bepaalde periodes, zoals in de winter, krijg je sneller een droge huid. Dan helpt zo’n crème. Let bij een droge huid ook op hoe je je huid reinigt. Kies douche- of badolie in plaats van een zeep die schuimt. Zo droogt de huid minder uit.’

Vermijd vooral allergenen zoals bewaarmiddelen en parfumcomponenten als een crème huidproblemen geeft. Professor An Goossens Hoe kies ik een goede huidcrème? ‘Let vooral goed op wat een crème met je huid doet. Heb je geen last en voel je je goed bij een

crème, hoe goedkoop die ook is, dan is er geen probleem. Neem reclameboodschappen met een korreltje zout. Een product dat beweert hydraterend te zijn, is dat ook. Die vermelding mag er niet zomaar opstaan. Maar geloof niet wat het verder nog belooft. Een crème die zogezegd langdurig hydrateert, moet je na enkele uren toch opnieuw aanbrengen.’

allergenen. Vermijd in ieder geval crèmes met sterke allergenen zoals de bewaarmiddelen methyl- en methylchloro-isothiazolinone. Ook sterk geparfumeerde producten en essentiële oliën veroorzaken vaak allergische reacties. Geloof vermeldingen als hypo-allergisch en dermatologisch getest niet. Die zijn niet wetenschappelijk onderbouwd, en het hangt van persoon tot persoon af voor welke stoffen je allergisch bent. Let op, het is mogelijk dat je nooit allergisch reageerde maar plots wel last krijgt.’ Zijn biologische crèmes beter dan de gewone huidcrèmes? ‘Ook biologische producten kunnen een allergische reactie veroorzaken. Natuurlijke producten zijn complexe mengsels van scheikundige stoffen. Ze bevatten plantenextracten en

Wat als ik een huidreactie krijg? ‘Heb je een huidreactie, stop dan met alle cosmetica en ga naar de dermatoloog als je klachten aanhouden. Die kan met huidtests onderzoeken wat de oorzaak is. Je kunt een irritatie-reactie hebben, bijvoorbeeld omdat een scrub of reinigingsmiddel te agressief is voor je huid. Het kan ook gaan om een contact allergie voor een van de inhoudsstoffen van het product. Ben je allergisch, dan kan de dermato loog onderzoeken welke producten je kunt gebruiken zonder die

St. Moritz- Charme vakantie Vind je ook dat lekker eten en een goed glas wijn bij een verwenvakantie horen? Dan zijn onze Intersoc-charme formules echt iets voor jou. Kom royaal en in goed gezelschap genieten in het mooie St. Moritz. Je vindt er meer dan 580 km wandelpaden, waaronder een groot deel vlakke wegen. Het comfortabele hotel beschikt over een sauna, hammam en een overdekt zwembad. Prijzen vanaf 665 euro per persoon, 8 dagen in volpension.

... genieten van de gezonde berglucht

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

7

[ smakelijk ]

Lien llaert Wi met

Violet Corbett Brock

’

Kabeljauw met curry en pikante rijstcrackers Voor 4 personen VIS • 170 g magere Griekse yoghurt • ½ à 1 eetlepel Thaise currypasta • 600 g kabeljauwfilet • 1 theelepel wokolie

meng de Griekse yoghurt met de Thaise curry en wrijf de kabeljauw er royaal mee in • laat even marineren indien je er de tijd voor hebt • bak de vis langs beide zijden in de wokolie WOK • 700 g Thaise wokgroenten, voorverpakt (of Chinese kool, prei, groene paprika, ui, � pikant pepertje) • 1 teentje knoflook, fijngesnipperd • ½ eetlepel wokolie • 2 dl plantaardige kokosnootdrank • 2 eetlepels Thaise vissaus

verschillende essentiële oliën en andere parfumcomponenten. Ook dat zijn allergenen. Ze zijn meestal wel - niet altijd - vrij van bewaarmiddelen zoals isothiazolinones die het vaakst allergieën veroorzaken.’ Worden rimpels minder zichtbaar als ik een antirimpelcrème gebruik? ‘Wil je je huid beschermen tegen veroudering, hydrateer dan goed en bescherm je tegen de zon. Een dagcrème met zonnefilter is handig. Let ook hier op voor irritatie. Producten met zonnefilters kunnen een prikkelend gevoel in de ogen veroorzaken. Let ook op voor allergische reacties. Daar kun je soms enkel in combinatie met de zon last van hebben. Met een antirimpelcrème zullen rimpels niet zomaar verdwijnen. Door de hydratatie zwellen de cellen van de hoornlaag, de buitenste laag van je huid, op waardoor rimpeltjes enkele uren iets minder opvallen.’

Wat mogen we geloven van crèmes tegen acne? ‘Anti-acneproducten drogen de huid wat uit en hebben een lichte antibacteriële werking. Maar als je veel last hebt, ga je beter naar de dermatoloog voor een aangepaste behandeling. Je kunt ook acne krijgen door cosmetica te gebruiken. Gebruik dus een product dat vermeldt dat het geen acne uitlokt. Van het gamma voor een vette huid kun je er meestal van uitgaan dat het oké is.’

wok de groenten en de knoflook in een scheut wokolie • blus met de plantaardige kokosnootdrank en de Thaise vissaus • laat een paar minuten inkoken AFWERKING • 20 Thaise rijstcrackers • enkele plukjes koriander

schik de kabeljauw op de wokgroenten en verkruimel er de Thaise rijstcrackers over • bestrooi met koriander

Tom Swalens

Rita Tielemans: ‘Mogen we geloven wat de potjes beloven?’

Helpt een scrub om mijn huid gezond te houden? ‘Scrubs geven wel eens irritatie. Gebruik ze niet als je huid droog is of makkelijk geïrriteerd wordt. Meestal schilferen dode huidcellen spontaan af. Heb je een vette huid, dan gebeurt dat minder snel en kan een scrub handig zijn. Maar overdrijf niet.’

Heb ik een nachtcrème nodig? ‘Ook die heb je niet echt nodig als je geen droge huid hebt. Ze zijn meestal wat vettiger dan dagcrèmes.’

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (lente-zomer)

8

[ goed in mijn vel ] naar bed: tablet aan de kant

Mama-tijd

voor het slapengaan Tandenpoetsen, naar het toilet, een bedtijdverhaaltje. Met een slaapritueel verloopt het slapengaan vlotter. En het helpt voor een goede nachtrust. Maar heel wat kinderen gebruiken nog een tablet of computer voor ze naar bed gaan. Laat dat er net voor zorgen dat ze minder snel moe worden. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

E

en enquête bij 2 300 CM-leden toont dat 15 procent van de kindjes tussen 1 en 3 jaar een tablet, laptop of computer gebruikt in het halfuur voor het slapengaan. Bij 3- tot 6-jarigen is dat 25 procent, in de lagere school 30 procent. Het blauwe schermlicht zorgt ervoor dat ze minder snel het hormoon aanmaken dat ervoor zorgt dat ze moe worden. Gevolg: inslapen wordt moeilijker. ‘De tablet blijft hier aan de kant vlak voor de kinderen gaan slapen’, vertelt Katy Sablon (38), mama van Moon (4) en Nell (7). ‘Dat houden we zo. Toch is Moon een moeilijke slaper. Ik wil het slaapritueel graag anders aanpakken.’ ‘De avonden zijn hier goed gevuld’, vertelt Katy. ‘We komen pas rond zes uur thuis. Ik sta er alleen voor, dus een avond is druk. Ik probeer alles zo efficiënt mogelijk te doen. Als we thuiskomen doen de kinderen meteen hun pyjama aan, dan zijn ze daar al van af. En zo weet ik of ze nog in bad moeten. Daarna maak ik iets klaar om te eten. Dan spelen ze even en rond zeven uur kijken ze een kwartiertje televisie. Of ze gaan in bad. Moon gaat rond half acht slapen. Een avond is snel om.’

Drukke avond, geen verhaaltje ‘Dat slapengaan is altijd een uitdaging geweest’, zucht Katy. ‘Moon stelt dat het liefst zo lang mogelijk uit. Ons slaapritueel start nochtans ruim op tijd. Ik kondig aan dat het bijna bedtijd is. Dan weet ze dat de televisie bijna uitgaat en dat het daarna tijd is voor tandenpoetsen en een toiletstop. Maar zodra ons ritueel start, pruttelt ze tegen. Ze krijgt honger of dorst of ze wil nog wat opblijven omdat haar oudere zus nog niet moet gaan slapen.’ ‘Omdat het vaak lang duurt voor we boven zijn, is er voor een verhaaltje meestal geen tijd meer. Ik vind het belangrijk dat ze er tijdig in ligt. Zeker omdat ze nadien nog enkele keren opstaat.’

Bang ‘Ik laat een lichtje branden zodat ze meer op haar gemak is. Maar ze roept me vaak terug. Soms ben ik nog niet goed en wel beneden. Of

ze komt zelf naar beneden. Ze is bang of heeft dorst. Als Nell naar boven gaat, slaapt Moon meestal nog niet en begint het opnieuw. Als ze eindelijk slaapt, zijn we een uur verder. Ik vind het niet makkelijk om in te schatten of ze echt schrik heeft.’ ‘Ook in de loop van de nacht wordt Moon verschillende keren wakker’, vertelt Katy. ‘Dan staat ze aan mijn bed. Ik breng haar dan terug. Nadien valt ze vrij snel weer in slaap. Maar soms merk ik het ’s morgens pas dat ze bij mij in bed gekropen is.’ ‘Op vrijdag, na een vermoeiende week, of in het

Katy Sablon: ‘Ik hoop dat Moon vlotter inslaapt met een rustige activiteit voor het slapengaan.’

weekend is het makkelijker. Soms gaat ze dan een uurtje later slapen. Het protest blijft, maar ze slaapt vrijwel meteen. In de week blijft het half acht. Later is geen oplossing. Ze heeft haar slaap nodig. ’s Morgens moet ik haar zelf wakker maken.’

Structuur en gezelligheid ‘De slaapproblemen van Moon vergen veel energie. Structuur is belangrijk. Daar wil ik aan werken. Ik kan de kinderen wat later hun pyjama laten aandoen. Nu denken ze soms dat ze al moeten gaan slapen als we pas thuis zijn. Ik wil

9

[ de huisdokter ] drukblaren

ook vaker een verhaaltje voorlezen. Dat is een waardevol moment. Ik heb gezien dat CM structuurkaartjes heeft die het slaapritueel voorstellen, en een rustig spel om samen te spelen voor het slapengaan. Het is hier altijd druk. Toch wil ik die methodieken proberen. Het is gezellig, samen spelen in plaats van televisiekijken. En wie weet komt dat haar slaap ten goede. Want televisiekijken voor het slapengaan, is niet ideaal. De tablet gebruikt ze niet. Dat houden we zo.’ ‘Na het eten is het hier een rommeltje. Ik ruim dan vaak al wat op, dan moet dat nadien niet meer gebeuren. Het is een goed idee om dat wat uit te stellen tot ze in bed liggen. De tijd die vrijkomt, kan ik dan met de kinderen doorbrengen. En dan is er misschien wel tijd voor een verhaaltje. Op hoop van zegen.’

Surf naar www.cm.be/slaapwel voor een filmpje met tips en hulpmiddelen die het slapengaan makkelijker en fijner maken.

Mag je een drukblaar doorprikken? Drukblaren komen vooral voor op voetzolen en handpalmen. Niets doen is meestal de beste behandeling. Alleen hinderlijke en grote exemplaren doorprik je beter wel.

Wat is het? Een drukblaar is een blaas gevuld met vocht of bloed. Voor je er een krijgt, merk je een droge, branderige huid. De eigenlijke blaas ontstaat als de bovenste huidlagen zich van elkaar losscheuren. Tussen die huidlagen vormt zich dan een holte met vocht. Meestal blijven de ongemakken beperkt, maar vooral blaren op de voetzool kunnen hinderlijk zijn.

Wat zijn de oorzaken? Door wrijving of druk krijg je eelt die de huid beschermt. Maar als die wrijving of druk lang aanhoudt op een plek waar de huid dik en weinig elastisch is, kan een drukblaar ontstaan. Vooral een vochtige, warme huid is gevoelig voor blaren. Schoenen zijn de grootste boosdoeners. Blaren op de voeten zijn meestal te wijten aan te grote of te kleine schoenen. Blaren op de handen zijn vaak het gevolg van intensief gebruik van voorwerpen zoals een schop, bijl, fiets of tennisraket.

10 tips voor een vlot slaapritueel • Doorloop elke avond dezelfde stappen in dezelfde volgorde. • Structuurkaartjes kunnen helpen om het slaapritueel visueel te maken. • Voer het ritueel elke dag uit, zeker in periodes van grote veranderingen. • Maak er een fijn moment van, zorg dat het niet meer dan een half uur duurt. • Zorg dat het slaapritueel rustgevend is. • Vermijd een half uur voor het slapengaan het gebruik van tablet, computer of smartphone. • Laat je kind nog even naar het toilet gaan. • Een verhaaltje, slaapliedje of slaapspelletje is een mooie en intieme afsluiter van de dag. • Geef je kind exclusieve mama- of papa-tijd. Zo wordt het afscheid makkelijker. • Stop alle andere activiteiten even. Richt je volle aandacht op het slaapritueel.

Niets doen, is meestal de beste behandeling. Als de wrijving of druk stopt, verdwijnt een blaar vanzelf. Door hem dicht te laten, kan hij ook niet vuil worden. Eventueel kun je een wondpleister plakken om de blaar af te schermen. Bij de apotheker kun je daarvoor speciale pleisters kopen. Een grote of pijnlijke drukblaar doorprik je beter wel. Zo vermijd je dat hij openscheurt. Gebruik een steriele naald, reinig en ontsmet de blaar en dek de huid af met een wondpleister of gaasje. Als de blaar weer opzwelt, doorprik je hem opnieuw. Is de blaas opengescheurd, dan moet je de wonde goed reinigen en ontsmetten. Knip de losgekomen huid weg met een fijn schaartje en breng gedurende enkele dagen een wondpleister of gaasje aan.

Wanneer ga je naar de dokter? Een rode of gezwollen huid en vuil wondvocht wijzen op een ontsteking. Als je vermoedt dat je blaar ontstoken is, win je het best doktersadvies in.

Hoe kun je het voorkomen? Draag passende, luchtdoorlatende schoenen en goed zittende sokken. Loop nieuwe schoenen in voor je er een lange wandeling mee maakt. Voel je een blaar aankomen, stop dan met wandelen of leg je schop of tennisraket aan de kant. Geef je huid de tijd om zich te herstellen. Op een gevoelige plek kun je een tape plakken om te voorkomen dat er een blaar komt. Michiel Callens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Wat kun je eraan doen?

10

[ sterker met steun ] CM-Zorgkas zet Vlaamse sociale bescherming om in de

Betaalbare zorg voor iedereen

Heb je een zware zorgnood? Dan kun je via CM-Zorgkas rekenen op verschillende tegemoetkomingen. Die vormen samen de Vlaamse sociale bescherming. Zo kun je zelf je zorg vormgeven. Wie ouder is dan 25 betaalt jaarlijks 50 euro (25 euro met de verhoogde tegemoetkoming). Zo houden we zorg voor iedereen betaalbaar en kan iedereen erop rekenen wanneer het nodig is. CM-Zorgkas zorgt voor begeleiding, geeft informatie en advies, gaat na of je recht hebt op ondersteuning, controleert en betaalt uit. Je kunt er met al je vragen terecht. Info en nieuwigheden op een rij. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

DE VLAAMSE ZORGVERZEKERING Wat? • 130 euro per maand voor niet-medische kosten. • Vrij te spenderen.

Annie is 85. Ze is niet goed ter been en heeft hulp nodig bij het huishouden. Met de Vlaamse zorgverzekering kan ze die hulp inschakelen. Milan van de dienst voor gezinszorg maakt regelmatig een gezonde maaltijd klaar en helpt in het huishouden. Valérie, de poetsvrouw, komt wekelijks langs.

Voor wie? • Voor iedereen die veel zorg nodig heeft (ongeacht leeftijd en inkomen): - Woon je thuis: bewijs je zorgbehoefte met geldig attest. - Verblijf je in een erkende zorginstelling: verblijfsattest van de voorziening bewijst je zorgbehoefte.

Hoe aanvragen? • Bezorg je aanvraag aan CM-Zorgkas. Aanvraagformulier op www.cm.be/zorgkas of in CM-kantoor. • CM-Zorgkas stuurt een brief met de beslissing.

BASISONDERSTEUNINGSBUDGET Wat? Arthur is 35 en zit in een rolstoel. Hij woont in een aangepaste woning, maar heeft hulp nodig bij dagelijkse activiteiten: zich wassen, boodschappen doen, naar de kinesist gaan, poetsen. Arthur heeft een basisondersteuningsbudget. Daarmee kan hij de hulp inschakelen die hij nodig heeft.

• Nieuwe tegemoetkoming. • 300 euro per maand. • Vrij te spenderen.

Voor wie? • Voor mensen met een erkende handicap en een beperkte, vastgestelde ondersteuningsnood. • Je handicap moet erkend zijn voor je 65ste.

- Vanaf september 2016 voor volwassenen die met een actieve zorgvraag op de wachtlijst Centrale Registratie voor Zorgvragen geregistreerd stonden op 31 december 2014 én op 1 januari 2016. - Vanaf 2017 komen mogelijk andere groepen in aanmerking.

Hoe aanvragen?

Let op:

• Geen aanvraag mogelijk. Kom je in aanmerking? CM-Zorgkas neemt contact met je op.

• Niet combineerbaar met persoonsvolgend budget en met nietrechtstreeks toegankelijke hulp bij dienst of voorziening van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.

Wanneer gaat dit in? • Het basisondersteuningsbudget wordt gefaseerd ingevoerd:

11 Lieven Van Assche

n de praktijk [ helpende handen ] TEGEMOETKOMING VOOR HULP AAN BEJAARDEN

Roland is 72 en heeft een klein pensioen. Hij heeft gezondheidsproblemen en woont alleen. Hij heeft het niet makkelijk om rond te komen. Roland krijgt via CMZorgkas maandelijks een extra bedrag, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden.

Wat? • Maandelijks extra bedrag. • Bedrag wordt bepaald op basis van de zorgzwaarte, gezinssamenstelling, gezinsinkomen en vermogen.

Voor wie? • Voor 65-plussers met erkende, vastgestelde ondersteuningsnood en beperkte inkomsten.

Hoe aanvragen?

‘Mensen met een beperking moeten ook van festivals kunnen genieten.’ Dominiek Porreye (52) is een van de 300 vrijwilligers die het festival Rock voor Specials binnenkort weer in goeie banen leiden. ‘We zijn toe aan een feesteditie: het is de twintigste Rock voor Specials, een festival voor mensen met een beperking. Ik kijk er elk jaar enorm naar uit. Ik heb zelf een mentale beperking maar in onze groep medewerkers is iedereen gelijk. Mensen met en zonder beperking helpen elkaar en dat is mooi. Ik help bij de opbouw, tijdens het festival en nadien bij de afbraak. Tenten opzetten, paden maken voor de rolstoelgebruikers, tafels en stoelen klaarzetten, folders uitdelen en zorgen dat het afvalteam blijft draaien. Ik kan geen seconde stilzitten.’

Niet voor de muziek ‘Ik hoor graag muziek, maar vooral terwijl ik bezig ben. Heel af en toe ga ik naar het podium om vijf minuutjes naar een groep te luisteren maar ik ben op het festival om te werken. En om onder de mensen te komen. Ik doe het voor hen, alle mensen met een beperking. Per dag zijn er 4 000 bezoekers op de festivalweide. Zij moeten ook de kans krijgen om van festivals te genieten. Rock voor Specials is daar ideaal voor. Het is niet duur en we doen er alles aan zodat iedereen kan komen.’

Gentse Feesten ‘Ik ben ook lid van Onze Nieuwe Toekomst, een beweging voor en door mensen met een beperking. Ik vind het belangrijk dat we meetellen in de samenleving. Ik ga ook op andere festivals kijken hoe toegankelijk die zijn voor mensen met een beperking. Zo is er doorheen de jaren al veel veranderd op de Gentse Feesten. Dat festival is veel toegankelijker geworden, en daar heb ik mijn steentje aan bijgedragen. Zolang ik gezond ben, zal ik me blijven engageren voor de festivals en de rechten van mensen met een beperking.’ Thomas Rosseel www.rockvoorspecials.be

Mag ik na ziekte of ongeval weer met de auto rijden? Als je niet meer voldoet aan de vereiste medische normen om een voertuig te besturen, dan moet je laten testen of je weer geschikt bent om te rijden.

Informatie en ondersteuning: • Ga langs in je vertrouwde CM-kantoor. • www.cm.be/zorgkas

Belangrijk om te weten: • Wanneer je recht hebt op verschillende tegemoetkomingen, dan worden die op hetzelfde rekeningnummer uitbetaald. • Je kunt enkel tegemoetkomingen krijgen als je in orde bent met je jaarlijkse bijdrage aan CM-Zorgkas. • Op deze tegemoetkomingen betaal je geen belastingen.

Heb je door ziekte, ongeval of een aangeboren letsel blijvend verminderde mogelijkheden om een motorvoertuig te besturen, dan ben je verplicht om je rijvaardigheid te laten testen door het Centrum voor Rijgeschiktheid en Voertuigaanpassing (CARA). Dat is een afdeling van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid. Een arts moet zijn patiënt hierover inlichten. Doorverwijzing naar CARA is verplicht bij verminderde functionele vaardigheden, bij visuele problemen en voor mensen met bepaalde implantaten zoals een pacemaker of neurostimulator. In alle andere ge-

vallen kan de huisarts of de specialist het rijgeschiktheidsattest invullen. Jijzelf en je arts moeten voor CARA eerst een medische vragenlijst invullen. Nadien onderzoekt een multidisciplinair team van artsen, psychologen en rij-experten van het centrum of je als bestuurder voldoet aan de medische minimumnormen. Als de resultaten goed zijn, dan levert CARA een rijgeschiktheidsattest af. Dat vermeldt de categorie voertuigen waarvoor je geschikt bent, de voorwaarden en beperkingen van je rijbewijs en de eventuele aanpassingen aan de wagen. Op basis van dit attest kan de gemeente een aangepast rijbewijs afleveren. www.bivv.be/nl/particulieren/cara infochronischzieken@cm.be, 078 05 08 05

[ de vraag ]

• Ga voor informatie en ondersteuning langs bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM. • Vanaf januari 2017 voert CM-Zorgkas dit uit.

Dominiek (52) is vrijwilliger op Rock voor Specials

12

[ inbox ] [ brief in de kijker ] Dienst 112

Patient Health Viewer (1)

Ik lijd in ernstige mate aan COPD (Chronisch Obstructief Longlijden) en ben daarvoor in behandeling in UZ Leuven. Onlangs geraakte ik ’s nachts in ademnood. De dokter van wacht besliste om mij met de ziekenwagen naar het ziekenhuis te laten brengen. Hij belde daarvoor naar de dienst 112. De dokter van wacht vroeg de ambulanciers om mij naar UZ Leuven te brengen. Maar dat mochten ze niet doen. Ik werd naar het ziekenhuis in Herentals gevoerd. Daar werd ik verwezen naar UZ Leuven.

Ik las het artikel over de info van de bevolkingsonderzoeken in de Patient Health Viewer (cm.be nr. 10). Uit de statistiek van Vitalink blijkt dat er gegevens van ongeveer 3 200 000 mensen ingebracht zijn, echter bijna uitsluitend over vaccinatie en bevolkingsonderzoeken. De Patient Health Viewer is al enkele jaren beschikbaar. Toch stel ik vast dat de zorgverleners gegevens rond medicatie amper invoeren. Bij opname in een ziekenhuis zou het nochtans zeer nuttig zijn die informatie snel te kunnen consulteren. Nu moet de patiënt zelf op die vragen kunnen antwoorden. De huisdokter geeft mij ieder jaar een getuigschrift voor het globaal medisch dossier. Deze kosten zijn ten laste van de ziekenfondsen. Is het dan te veel gevraagd om de gegevens over de medicatie te delen met andere zorgverstrekkers?

Jos Korthout, Herselt Wordt de dienst 112 opgeroepen, dan gaat het om dringend ziekenvoer en moet de patient naar het dichtste ziekenhuis met een spoeddienst worden gebracht. In uitzonderlijke omstandigheden en op advies van een arts kan hiervan afgeweken worden. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de patiënt voor een specifieke aandoening een medisch dossier heeft in een ander ziekenhuis. Er moet hierover altijd overlegd worden met de dienst 112 om te voorkomen dat de dringende hulpverlening in het gedrang komt.

Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Arrogante mensen lopen ernaast Oplossing

H Stuur je antwoord voor 5 juli op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘De weg naar 100 en zelfs meer’ van Lucien De Cock (tips om het verouderingsproces tegen te gaan en ziekten te voorkomen), uitg. Horizon of het boek ‘Liefste Margaux’ van Goedele Van Campenhout & Inge Delva (over de moedige strijd van een klein meisje tegen een ongeneeslijke ziekte), uitg. Van Halewyck. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 10 Doorsnee Winnaars Thérèse Dhaese (Sleidinge) Frederik Gheeraert (Bredene) Himpe Marc (Roeselare) Conny Roelen (Beerse)

Beroerte (1) We stonden klaar om naar zee te vertrekken, toen mijn man plots misselijk werd. Hij was ook duizelig en had hoofdpijn. Hij kreeg een spuit van de dokter waardoor de misselijkheid verbeterde maar de hoofdpijn bleef. Zijn zicht was niet goed. De dag nadien gingen we weer bij de dokter langs. Nu gaf hij iets tegen de hoofdpijn. Omdat ik ongerust was, contacteerde ik de volgende dag opnieuw de dokter. Hij verwees ons toen naar het ziekenhuis. De specialist stelde onmiddellijk een beroerte vast. Mijn man had geen scheve mond, kon zijn armen en benen bewegen en sprak normaal. Een beroerte heeft meer symptomen dan vermeld in de campagne ‘Herken een beroerte’. Sinds de beroerte is het zicht van mijn man zwaar aangetast. Dat belemmert sterk zijn functioneren. Naam en adres bekend bij de redactie

Beroerte (2) Op een dag in december 2010 stond ik ‘s morgens op en wou doen zoals gewoonlijk. Ineens viel ik op de grond en terzelfdertijd voelde ik een vreselijke klap in mijn linkeroor. Ik kon niet meer rechtstaan. Schuivend op mijn achterwerk en met mijn rechtervoet ben ik tot aan de deur van mijn appartement geraakt. Zo hard ik kon heb ik met mijn vuist op de deur gebonkt. Ik ben maar vijf uur na de beroerte in het ziekenhuis geraakt. ‘Vijf uur te laat’, hoor ik de specialist nog altijd zeggen. Ik heb 2,5 jaar therapie moeten volgen. Maar de linkerkant van mijn lichaam wilde niet meer helemaal mee. Naam en adres bekend bij de redactie

Karel Maes Het medicatiegebruik van de patiënt is inderdaad belangrijke informatie voor al zijn zorgverleners. Maar dit systeem is nog in opbouw en de software van huisartsen is daarvoor nog niet altijd volledig aangepast. Je kunt als patiënt hierbij wel een belangrijke rol spelen door je huisarts te vragen om je medicatieschema op te laden.

Patient Health Viewer (2) Het artikel over de Patient Health Viewer gaf mij de indruk dat ik de medische gegevens die zorgverleners delen, ook zelf online kan raadplegen. Maar ik kan op Vitalink enkel beperkte info bekijken zoals mijn vaccinatiegegevens. Wat mij vooral interesseert, is een samenvatting van mijn elektronisch patiëntendossier, de zogenaamde Sumehr. Dat is alleen voor artsen. Neemt CM het hier voor de patiënt op? Jan De Maesschalck CM is ervan overtuigd dat de patiënt zelf rechtstreeks toegang moet krijgen tot zijn patiëntendossier. Hoe je als patiënt het best online toegang krijgt tot je elektronisch dossier, wordt nog verder uitgewerkt. Technische ontwikkelingen zijn volop aan de gang. CM werkt actief mee om die toegang zo spoedig mogelijk te realiseren. In afwachting kun je je medisch dossier nog steeds volledig of deels inkijken en heb je ook recht op een kopie.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

ervaringen delen op Dag van de Mantelzorg [ mijn CM ]

‘Verhalen van andere mantelzorgers geven moed’ ‘We halen energie uit verhalen van andere mantelzorgers’, zeggen Carine en Guido. Al jaren zorgen zij onvoorwaardelijk voor hun geliefden. Dag en nacht. ‘We voelen ons niet aan ons lot overgelaten.’ > TEKST: THOMAS ROSSEEL

Guido Vanwinckel (64) uit Tienen:

‘Ik sta in voor de zorg van mijn echtgenote. Die werd vijf jaar geleden MS-patiënte. Na een halfjaar was ze al aan een rolstoel gekluisterd. De laatste tijd zien we wat positieve evolutie en kan ze met een rollator enkele stappen zetten. Maar mijn vrouw heeft nog steeds veel zorg nodig. De eerste twee jaren waren heel ingrijpend. We hebben ons huis verkocht en zijn in een aangepast appartement gaan wonen. Onze wagen verving ik door een bestelwagen met lift. Ons leven is helemaal veranderd. Er valt heel wat weg, wanneer je in zo’n situatie belandt. Je bent beperkter in waar je kunt gaan en staan. Maar we redden ons wel, ook met hulp van anderen. Zo trekken we er regelmatig op uit met Ziekenzorg CM. In juli gaan we naar Berlijn. Zo leer je andere mantelzorgers kennen en kun je verhalen met elkaar delen. De

Compagnie Gagarine

‘De vakanties met Ziekenzorg CM doen ons veel deugd’

Mantelzorger Guido: ‘Onze wagen ruilden we in voor een bestelwagen met lift. Ons leven veranderde van de ene op de andere dag.’ reizen van Ziekenzorg CM zijn erg belangrijk voor ons. Dan kun je met andere mantelzorgers gedachten delen. Hun schrijnende verhalen doen me beseffen dat we soms nog niet mogen klagen. Ik bekijk ook elke dag de website www.ma-zo.be. Er staan interessante vragen op het forum. Ik hoop dat steeds meer mantelzorgers de weg naar de website zullen vinden. Het feit dat zoiets bestaat, betekent dat je niet aan je lot wordt overgelaten. En dat doet deugd.’

Op 23 juni is het de Dag van de Mantelzorg. Ziekenzorg CM organiseert een hele week activiteiten voor mantelzorgers. Inschrijven kan door contact op te nemen met je plaatselijke Ziekenzorg CMkern. Mantelzorgers kunnen ook terecht op www.ma-zo.be, een online platform voor mantelzorgers van alle leeftijden. Ziekenzorg CM wil met de website mantelzorgers een duwtje in de rug geven.

Carine Gilissen (54) uit Hasselt:

Katrien Bels

‘Ik ben mantelzorger voor meerdere familieleden’ ‘Mijn papa is gestorven toen ik amper elf jaar was. Mijn broer en zus hebben een mentale beperking. Ik ben dus op jonge leeftijd in het zorgen voor beland, zonder dat ik daar echt bij stilstond. Ik zorg nog steeds voor mijn broer en zus, en sinds enkele jaren ook voor mijn moeder. Ze is nu 79 jaar oud. Zelf ben ik hartpatiënt en leef ik met een defibrillator. Mijn man kreeg vorig jaar te horen dat hij kanker heeft. We zorgen zo niet langer enkel voor familieleden maar ook voor elkaar. Het leven kan soms zwaar zijn, maar we moeten door. Ik moet er staan voor hen. Het kan niet anders. Ik haal energie uit de verhalen van andere mantelzorgers. Die vind ik op de website ma-zo.be. Wanneer ik het even moeilijk krijg, lees ik hoe andere mensen het beleven. Ik weet dat ik er niet alleen voor sta en dat geeft me

Verhalen delen

Mantelzorger Carine: ‘Ik ben zelf hartpatiënt, en dat maakt het er niet gemakkelijker op.’ moed. Er zijn veel mantelzorgers. Hun verhalen zijn herkenbaar voor mij en de tips van anderen helpen. Op de Dag van de Mantelzorg gaan we naar Bokrijk met Ziekenzorg CM. Dan komen we weer in contact met andere mantelzorgers. Daar kijken we al naar uit.’

Mantelzorgers kunnen getuigenissen met elkaar delen, onder meer via een forum. Er verschijnen nieuwsartikels rond mantelzorg, er is een ‘mantelzorgwikipedia’ en je kunt er je draagkracht testen. In de kalender vind je een overzicht van activiteiten die met mantelzorg te maken hebben.

www.ma-zo.be

13

[ uitsmijter ] arts ruilt vakantie in voor vrijwilligerswerk

‘Ik leer zoveel bij in Afrika’ Zon, zee en strand? Spoedarts Nele Vangheluwe ruilt haar vakantie met veel plezier in voor vrijwilligerswerk in Afrikaanse ziekenhuizen, al veertien jaar lang. ‘Ik heb mijn hart verloren in Afrika.’ > TEKST: NELE VERHEYE

I

k ben al volop bezig met de voorbereidingen’, vertelt Nele Vangheluwe met lichtjes in haar ogen. Al veertien jaar zet deze spoedarts van het SintVincentiusziekenhuis in Deinze zich in voor de organisatie Artsen Zonder Vakantie. Deze zomer trekt ze naar Benin, waar ze in een afgelegen ziekenhuis mee een spoeddienst zal helpen uitbouwen. ‘Spoedgeneeskunde is van levensbelang, zeker in Afrika waar mensen vaak veel te lang wachten om naar het ziekenhuis te gaan en daardoor doodziek aankomen.’

Is het anders werken dan hier? ‘Zeker. De middelen zijn beperkt. In sommige ziekenhuizen is er zelfs geen stromend water en niet altijd elektriciteit. Daartegenover staat wel dat de artsen goed weten hoe ze diagnoses kunnen stellen zonder onze moderne middelen. Ze maken veel meer gebruik van hun eigen zintuigen. In België bevestigen we wat we waarnemen al snel met technische hulpmiddelen, zij gebruiken vaak enkel hun stethoscoop. Ik leer zelf ongelooflijk veel bij door met hen samen te werken.’

Voor jou geen luilekkervakantie? Nele Vangheluwe: ‘Ach, ik vind op een strand liggen ook best leuk hoor, maar als ik moet kiezen, dan ga ik liever twee weken werken in een Afrikaans ziekenhuis. Veertien jaar geleden ben ik voor het eerst vertrokken als vrijwilliger voor Artsen Zonder Vakantie. Ik wilde vanuit mijn beroep iets doen voor mensen die het minder goed hebben. Sindsdien ben ik elke zomer teruggekeerd.’

Ben je trots op wat je daar bereikt? ‘Absoluut. In een brousseziekenhuis in Djuma (Congo) hebben we een georganiseerde spoeddienst uitgebouwd met tien vaste bedden en 24 uur op 24 medische permanentie. Daar ben ik nog steeds fier op. Het blijven moeilijke omstandigheden, maar dankzij dit vrijwilligerswerk gaan de ziekenhuizen erop vooruit, ook nadat wij weer weg zijn.’

Wat doe je daar precies? ‘Ik werk altijd eerst een tijd mee in het ziekenhuis, om te ervaren hoe alles daar in zijn werk gaat en een samenwerking tot stand te brengen. Vervolgens bekijk ik samen met de artsen en verpleegkundigen hoe bepaalde zaken verbeterd kunnen worden, zowel medisch als organisatorisch. Vanuit Artsen Zonder Vakantie krijg ik ook materiaal mee dat daarbij kan helpen. En ik geef lessen acute hulp en reanimatie.’

Zou je ook langere tijd in Afrika willen werken? ‘Mocht het kunnen, meteen. Ik heb mijn hart verloren in Afrika. Ondanks de vele moeilijkheden blijven de Afrikanen altijd optimistisch. Zelfs als het slecht gaat denken ze: wellicht wordt het morgen beter. Ik merk ook dat Afrikanen dichter bij hun lichaam leven dan wij. Borstvoeding geven op straat is daar bijvoorbeeld heel gewoon. Ze hebben ook een pak minder vooroordelen, sluiten minder snel iemand uit. Ze aanvaarden je zoals je bent.’

Lieven Van Assche

16

Zijn er nog grote verschillen? ‘In vergelijking met Afrikanen leven wij veel meer elk op ons eigen eilandje. Wij trekken ons terug in onze huizen, maar in Afrika speelt het leven zich af op straat. Als ik daar na het werk naar huis wandel, word ik altijd aangesproken. Er is veel samenhorigheid in de dorpen, dat vind ik fantastisch.’ Hoe reageert je omgeving? ‘Toen ik begon met Artsen Zonder Vakantie, waren mijn vier kinderen nog klein. Dat ik elk jaar naar Afrika trok, was voor hen soms wel lastig. Maar nu ze volwassen zijn, begrijpen ze hoe belangrijk dit werk voor mij is. Uiteraard zijn er momenten dat ik mijn familie en vrienden mis, maar dan is er nog altijd de telefoon.’ Ben je veranderd door het werk in Afrika? ‘Ik denk het wel. Ik relativeer alles veel meer. En ik probeer dichter te komen bij de kern van het leven en van het geluk. Wij hebben hier zoveel dat we soms vergeten waar het leven echt om draait.’

www.azv.be

Nele Vangheluwe: ‘In vergelijking met ons stellen Afrikaanse artsen diagnoses met weinig middelen.’