cm.be 21 juni

Help, ik stude er af!

13

Geen krabben en beten voor Lenke

4

Mama Ellen: ‘Altijd voorzichtig met dieren’ Ook met vals gebit naar tandarts

8

Alles over implantaten en prothesen 10

Downtest binnenkort terugbetaald Hadewich: ‘Maar zal mijn zoon nog welkom zijn?’

14

Nieuws uit jouw regio

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 49 | NR 12 | 21 JUNI 2017 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

[ de kijk van ]

M

e ichi

l

[ kortgeknipt ]

‘Kazou kleurt ons leven’ Rosalie Devreese vertelt over haar Kazougeluk.

Nieuwe meubels Voilà. Laatste examen. Afgestudeerd. Hoedjes in de lucht. Een reisje of twee. ’t Goe leven. Een nieuwe lichting schoolverlaters trekt de schoolpoort achter zich dicht. Nog niet zo lang geleden was ik er ook zo een. Een heerlijk gevoel. Even heb je helemaal niets te doen, terwijl je tegelijk alles kunt doen. Even verkeer je in die heerlijke limbo tussen student en werkmens, tussen jong en volwassen in jongvolwassen.

Even. Want al snel moet je je inschrijven bij de VDAB, werk zoeken en werk vinden. Het kinderbijslagfonds op de hoogte brengen, je inschrijven bij een ziekenfonds en aankloppen bij de vakbond. Bij een nieuwe job hoort natuurlijk een nieuwe thuis met

nieuwe meubels en een oud lief, als die je nog niet verlaten had tijdens je zoektocht naar nieuwe meubels.

Op pagina 13 proberen we wat duidelijkheid te scheppen, want er komt veel op je af als schoolverlater. Het is moeilijk om door de bomen het bos nog te zien. Maar als je even stilstaat en rondkijkt zie je dat het een prachtig bos is. Je staat op je eigen benen en verdient je eigen boterham die je aan je eigen tafel smeert. Je kunt eindelijk volledig jezelf zijn.

Voilà. Voetjes op de tafel. Een kopje thee of twee. ’t Echte leven.

‘Als basiscursist zou ik in juli 2005 vertrekken op mijn eerste vakantie met Jeugd &Gezondheid, zo heette Kazou toen. Vooraf hielp ik de materiaalkoffer vullen. Dat heeft mijn leven veranderd. Een enthousiaste gast zou de materiaalkoffer naar Massembre voeren. Het was een toffe ontmoeting, maar ik was er verder niet mee bezig. Hij wel. De hele zomervakantie probeerde hij contact te zoeken. Met een naam alleen en zonder Facebook ging dat toen niet zo vlot. Tot bij toeval bleek dat we gemeenschappelijke vrienden hadden. Die brachten ons bijeen. We werden een koppel. Maar niet voor lang. Beiden nog wat te wild, te weinig tijd voor elkaar. Toch zijn we elkaar nooit helemaal vergeten. In 2008 liepen we elkaar weer tegen het lijf, opnieuw bij Kazou op een monifeest. Sindsdien hebben we elkaar niet meer losgelaten. Ondertussen zijn we getrouwd en kleurt Kazou nog altijd ons leven.’

Houd jij net als Rosalie Devreese mooie herinneringen over aan Kazou? Deel jouw ervaringen. Kazou wordt 70 en daarvoor bundelt de CM-jeugddienst de 70 leukste inzendingen.

3

Bewegen tegen

lage rugpijn Als je last hebt van lage rugpijn, dan doe je er goed aan te blijven bewegen. Dat is het advies van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE).

Volgens een studie van het KCE is rugpijn in principe onschadelijk en gaat de klacht in de meeste gevallen spontaan over. Met een beetje begeleiding en aanmoediging ben je perfect in staat om jezelf te genezen. Blijven bewegen is het advies. Meestal is een radiografie, scan of MRI bij lage rugpijn nutteloos. Het stelt je bloot aan schadelijke straling en het is duur. Bovendien is er geen enkel bewijs dat er een verband bestaat tussen wat er eventueel wordt vastgesteld en de pijn. Het kan je zelfs onnodig ongerust maken.

Soms ligt er een ernstigere oorzaak aan de basis van het probleem. Volgens het KCE zijn zorgverleners opgeleid om de typische symptomen van deze weinig voorkomende problemen op te sporen en meteen ernstig te nemen.

Michiel Verplancke, redacteur cm.be

Eric De Maegd

www.verhalen.kazou.be

Gezondheid is de belangrijkste factor voor het welzijn van de Belgen. Dat blijkt uit een analyse van het Federaal Planbureau.

De Belg geeft zichzelf 7,5 op 10 als het over zijn welzijn gaat. Gezondheid, zowel fysiek als mentaal, beschouwt hij als het belangrijkste element. Wie een zeer slechte gezondheid heeft, verliest gemiddeld 1,6 punten in vergelijking met mensen met een goede gezondheid.

Mathieu Terryn, zanger Bazart, in Het Laatste Nieuws

Tegemoetkoming hulp aan bejaarden via CM-Zorgkas CM-Zorgkas behandelt de nieuwe aanvragen voor de tegemoetkoming hulp aan bejaarden.

De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt toegekend aan mensen ouder dan 65 met een verminderde zelfredzaamheid van zeven punten of meer én een beperkt inkomen. Het bedrag hangt onder meer af van de zorgzwaarte, de gezinssamenstelling, het gezinsinkomen en het vermogen. De tegemoetkoming varieert van 83 tot 560 euro per maand. Je moet wel je jaarlijkse bijdrage voor CM-Zorgkas betaald hebben.

De tegemoetkoming hulp aan bejaarden maakt deel uit van de Vlaamse sociale bescherming. Ook de zorgverzekering en het basisondersteuningsbudget behoren daartoe.

De aanvraag voor de tegemoetkoming hulp aan bejaarden kan alleen online via www.vlaamsesocialebescherming.be/ ethab. Voor hulp bij de aanvraag kun je terecht bij CM-Zorgkas of bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM.

Meer info: www.cm.be/zorgkas Contact: contactzorgkas@cm.be of 078 15 40 40

Hoe gaat het met u?

Welzijn scoort 7,5 op 10

Na drukke periodes snak ik eventjes naar huis. Naar de boerenbuiten waar ik opgegroeid ben.

Over internering De tentoonstelling (On)behandeld wil de bezoekers bewust maken van de problematiek rond internering.

Wie een misdrijf heeft gepleegd maar niet verantwoordelijk is voor zijn daden als gevolg van een psychische problematiek kan worden geïnterneerd. Ruim een op de vier geïnterneerden in ons land wordt niet behandeld in een psychiatrisch centrum, maar verblijft achter slot en grendel. Er is amper hulp en begeleiding.

België is hiervoor al meerdere keren veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

(On)behandeld toont het dagelijks leven van geïnterneerde personen. Fotograaf Sébastien van Malleghem verbleef daarvoor meerdere dagen in forensische instellingen. De tentoonstelling loopt tot 15 oktober in Museum Dr. Guislain in Gent.

www.museumdrguislain.be

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Bram Dehouck | Rosine Pittevils | Anneleen Vermeire | Michiel Verplancke | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr.

000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

Ook het inkomen heeft een invloed. Wie niet genoeg verdient om er in ons land ‘een gangbare levensstijl’ op na te houden, verliest bijna 0,7 punten. Maar als het inkomen dat wel toelaat, dan doet een verdubbeling van het loon het welzijn met slechts 0,3 punten stijgen.

Een job hebben en goed omringd zijn, hebben eveneens een impact op het welzijn van de Belgen.

Voordelige zonnebril op sterkte Niet alleen je huid maar ook je ogen moet je beschermen tegen de zon. Voor een zonnebril met dioptrieglazen geeft CM een tegemoetkoming.

In de zomer is een zonnebril een onmisbaar attribuut. Want ultraviolette straling kan ook het oog beschadigen. Kies voor glazen die groot genoeg zijn. Zo kan het UV-licht moeilijker langs boven of onder en via de zijkanten je oog bereiken. Let er ook op dat de

glazen voldoende donker zijn. De donkerwaarde wordt aangegeven met een cijfer van 1 tot 4. Een waarde van 2 of 3 is aan te raden.

Voor een zonnebril met dioptrieglazen kun je jaarlijks een CM-tegemoetkoming krijgen.

Die kun je niet combineren met een CMtegemoetkoming voor een gewone bril in hetzelfde kalenderjaar. De tegemoetkoming bedraagt 50 euro tot de leeftijd van 18 jaar, 40 euro vanaf 19 jaar. Je moet de zonnebril wel kopen bij een erkende opticien of optometrist.

www.cm.be/bril

David Samyn

2

‘Creativiteit zit in mijn bloed’ ‘Ik zie de ene na de andere collega met pensioen gaan’, zegt Marleen Adins (61) uit Kortrijk. ‘Dat doet mij stilaan dromen van mijn eigen pensioen.

Binnen vier jaar is het zover.’

‘Ik heb altijd graag met mijn handen gewerkt. In het weekend vind je mij achter de potten en pannen, waar ik experimenteer met recepten.

Creativiteit zit in mijn bloed, en tijdens mijn pensioen wil ik dat weer oppikken. Ik ga me inschrijven aan de kunstacademie. Vooral keramiek en aquarel interesseren me. In mijn gezin is iedereen cultureel aangelegd. Mijn man is architect en onze dochters volgden allebei een kunstrichting. De oudste deed een textielopleiding, de jongste is restaurateur van keramiek.’

‘Het pensioen is nog veraf, maar de vakantie is dichtbij. We zijn verzot op Frankrijk. Onze bestemming is het zuiden, maar de route ernaartoe vinden we minstens even belangrijk. Zo reden we ooit via Bretagne naar het zuiden. Onderweg bezoeken we dorpjes, kastelen, musea en kerken. Ik kan geen kerk passeren zonder er binnen te gaan.’

Laat ons weten wat jou bezighoudt.

Reageer via bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

5

[ uitgelicht ] veilig ravotten met huisdier

‘Hond is

[ de voorzet ]

geen pluchen beest’ ‘Wij hebben een beestenboel’, lacht Ellen Durinck (36), mama van Lenke (7).

‘Drie katten, twee kippen, goudvissen en parkieten. En honden Nala en Zazou.’

Lenke schiet goed op met Zazou. ‘Maar het blijft een dier, leg ik haar uit.’

Dierenarts Christine Halsberghe gaat akkoord: ‘Leer je kind de grenzen van een dier kennen. Zo vermijd je krabben en beten.’

met zijn achterwerk naar beneden. Als je een konijn van bovenaf benadert, voelt het zich bedreigd. Een dier begrijpt een spel niet altijd en reageert instinctief. Als een kind met de vingers beweegt boven een kat, zal het dier springen. Een spel kan snel schrammen opleveren.’

> TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO’S: LIEVEN VAN ASSCHE

Hygiëne

Geen pluchen beest

Signalen herkennen

Ellen: ‘Lenke speelt het liefst met Zazou. Zazou verdraagt veel. Lenke wilde haar ooit poppenkleren aantrekken. Dat mocht ze niet van mij. Nala is nukkiger. Kom je te dicht of stoor je haar als ze slaapt, dan durft ze te happen.’

Ellen: ‘Als Nala iets niet graag heeft, gromt ze.

Zazou geeft minder signalen. Maar als ze wegloopt, is het genoeg. Lenke wilde vroeger soms mee in de bench. Ik heb haar uitgelegd dat de bench Zazou haar plekje is.’

Christine Halsberghe: ‘Een slapende hond een kus geven, eten afpakken, met de hond vechten om speelgoed, kleine dingen kunnen snel een beet of krab opleveren. Een dier verdraagt veel van een kind, maar wat je zelf niet graag hebt, zal een dier ook niet fijn vinden. Leer je kind hoe je respectvol omgaat met dieren. Reageer als je kind een dier aan de staart trekt of slaat.

Als het dier slaapt of eet, laat het met rust. Een dier is geen pluchen beest.’

‘Leer je dier daarnaast dat springen niet mag en dat het enkel eten krijgt als beloning, niet als hij het afneemt van een kind. Geef het geen oud kinderspeelgoed, zo vermijd je verwarring.’

‘Niemand wordt graag voortdurend geaaid, ook een dier niet. Dieren hebben rust nodig.

Een hond speelt graag, maar niet altijd. Dan gaat hij weg of gromt hij. Leer je kind de signalen herkennen en de grenzen respecteren.’

Leer je dier kennen

Ellen: ‘Onze honden mogen in de zetel. Nala slaapt in de bench, Zazou slaapt achteraan op ons bed. Lenke krijgt graag kusjes van Zazou. Voor mij is dat oké. We verzorgen onze dieren goed.’

‘Kusjes geven, aaien of je dier meenemen in bed, veel mensen vinden dat leuk. Het is ook geen probleem als het dier gezond is en geen parasieten heeft. Ga geregeld met je dier naar de dierenarts en laat het ontwormen.’

Zorg voor je huisdier

Ellen: ‘Ooit kwam Lenke jammerend bij mij. Onze kat Sloeber had haar gekrabd. Lenke had hem op zijn buik geaaid, ook al weet ze dat een kat dat niet altijd fijn vindt.’

Ellen: ‘Vroeger hadden we een hamster. De afspraak was dat Lenke ervoor zou zorgen. Toch kwam de zorg bij ons terecht. Lenke helpt wel waar ze kan: ze doet de hondendrollen van het gras en ze geeft de vissen, vogels en kippen eten.

Dat doet ze graag.’

‘Achterhaal wat een dier niet leuk vindt. Zo vermijd je problemen. Een kat hangt niet graag

‘Kinderen vragen vaak naar dieren. Maar zorgen voor een dier is niet evident voor een jong

Dierenarts Christine Halsberghe: ‘Als het dier slaapt of eet, laat het met rust .’

Korting geven is geen preventie

kind. Een dier in huis halen, moet je als ouder zelf zien zitten. De zorg zal deels bij jou terechtkomen. Betrek kinderen wel. Ze leren er veel uit.’

‘Geef gezonde burgers korting op hun ziekenfonds.’ Zo berichtte de krant De Standaard vorige week over een voorstel van een gezondheidseconoom. Het idee? Wie niet rookt, regelmatig sport of gezond eet, zou daarvoor beloond worden in de vorm van een korting op de ziekteverzekering. Een gezonde levensstijl spaart de ziekteverzekering namelijk veel kosten uit.

Een dier erbij?

Ellen: ‘Als een van de honden zou wegvallen, zullen we niet meteen een nieuwe nemen. Ook al vraagt Lenke ernaar. Een dier vraagt tijd.’

Het is een van de voorstellen uit een veel langer standpunt dat de gezondheidseconoom schreef voor de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Er is dus zeker nuance in het debat, maar sta mij toch toe om kritische bedenkingen te hebben bij het principe van belonen. Of straffen, zo je wil. Want beloon je Gezondheid hangt samen mensen die gezond leven door ze een korting te geven, dan straf je alle anderen met de omgeving waarin die de korting niet krijgen. je leeft.

Ik ben de eerste om toe te geven dat we veel meer moeten inzetten op preventie.

Ons gezondheidszorgsysteem is vandaag te veel georiënteerd op ziekte. We lossen de problemen op als ze zich stellen. Veel beter - en ook veel goedkoper - is voorkomen dat mensen ziek worden.

‘Wil je een dier, bekijk of het past in je gezin.

Er is de zorg, en op vakantie gaan of overwerken wordt minder evident. Als een kat een hele werkdag in een kleine omgeving zit, kan hij een kind nadien plots krabben. Omdat het dier lang geen prikkels kreeg, reageert het meteen op bewegingen. Dat kan problemen geven.’

www.thebluedog.org www.kindengezin.be

Lees ook De huisdokter over bijtwonden op pag. 9.

Stefan Dewickere

4

Maar aan preventie doe je niet door mensen te straffen of te belonen voor keuzes die ze gemaakt hebben. Simpelweg omdat mensen niet altijd de keuze hebben tussen een gezonde en een ongezonde levensstijl. Als iedereen in jouw omgeving rookt, is het als individu veel moeilijker om een andere keuze te maken. Als fastfood rondom jou de norm is, wordt de keuze voor gezonde voeding een stuk moeilijker. En als je naast een autostrade woont, kun je niet anders dan veel fijn stof inademen.

Gezondheid hangt samen met de omgeving waarin je leeft.

Gezondheid bereik je dan ook het best door een omgeving te creëren waarin mensen de gezonde keuzes maken.

In de plaats van te straffen of te belonen, vragen we ons beter af waarom we vandaag nog altijd zo makkelijk sigaretten of alcohol kunnen kopen. Of waarom onze mobiliteit vandaag nog altijd zo sterk gericht is op autoverkeer en minder op betere fietspaden of openbaar vervoer.

Het is toch vreemd. Als samenleving geven we het individu eerst de vrijheid om gezonde of ongezonde keuzes te maken. Maar achteraf zouden we hem of haar wel afrekenen op die keuzes. De perfecte mens bestaat niet en zal nooit bestaan. Net daarom moeten we de gezonde keuze veel evidenter maken. Als gezondheidsfonds wil CM de gezondheid van al haar leden bevorderen. Bepaalde groepen straffen of belonen ondergraaft de solidariteit die daarvoor nodig is.

Ellen Durinck en dochter Lenke: ‘Onze honden, Nala (midden links) en Zazou, mogen in de zetel.

Wij verzorgen onze dieren goed.’

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

7

[ goed in mijn vel ] hoe kweek je goede gewoonten? [ smakelijk ]

Lien llaert Wi met

Snoepen, roken, nagels bijten … Iedereen wil zijn slechte gewoonten inruilen voor goede, maar gemakkelijk is dat niet. Hoe lang duurt het om zulke gewoonten te veranderen? Hoe pak je dat aan? Ik ging veertig dagen lang de uitdaging aan.

te eten en vind je fruit echt lekker, dan heb je veel meer kans om er een gewoonte van te maken.’

Nathalie leest me goed. Verdorie. Dit artikel is inderdaad mijn grootste drijfveer. Ik eet al vrij gezond. En hoewel ik eens graag in een appel bijt, eet ik liever mijn zakje paprikachips.

Gemakkelijk zal het niet worden.

> TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO’S: GUY PUTTEMANS

S

lapen. Ik doe niets liever. Toch kruip ik altijd te laat in bed. Nog een aflevering meepikken of even op de smartphone scrollen. En elke ochtend vervloek ik mezelf weer. Het is een slechte gewoonte die ik maar niet kwijtraak.

Bijna iedereen heeft het moeilijk om zijn gewoonten te veranderen. Gewapend met de tips van CM-psychologe Nathalie Deschepper wil ik acht uur slapen per nacht en dagelijks drie stukken fruit eten.

Drie meer dan ik er nu eet.

Als je een gewoonte wil aan- of afleren, DAG is motivatie het belangrijkste. ‘Er zijn verschillende niveaus van motivatie’, legt Nathalie uit. ‘Als je enkel voor het artikel meer fruit wil eten, zal het nadien waarschijnlijk geen gewoonte blijven, want dat is externe motivatie. Vind je het zelf belangrijk om gezond

1

DAG

Ik speel met vuur. Voor het slapengaan eet ik snel twee stukken fruit om mijn achterstand in te halen. ‘Probeer je voor te bereiden hoe je de gedragsverandering concreet wil aanpakken’, raadt Nathalie aan. ‘Weet op voorhand wat je wil doen, waarom en wanneer.’

Vanaf nu eet ik bij elke maaltijd een stuk fruit. Ik bedenk ook een slaapritueel. Om 22 uur sluit ik de laptop, poets ik mijn tanden en kruip ik het bed in. Een halfuurtje later moet ik in dromenland zijn, want om half zeven loopt mijn wekker af.

5

Lap. Het is gebeurd. Een uitstapje DAG naar de zoo, en mijn fruitmand vergeten. De hele dag niet aan fruit gedacht. De uitdaging is mislukt.

‘Een misstap is geen ramp’, stelt Nathalie me gerust. ‘Vooral de manier waarop je erover denkt, is belangrijk. Herpak je onmiddellijk.

Je begint niet weer van nul. Wil je iets afleren, bereid je dan voor op moeilijke momenten.

Bedenk wat je zult doen om die op te vangen.’

11

Eifel - Logeer tussen de wijnbergen Ontdek het prachtige gebied van de Eifel tijdens deze 5-daagse busreis.

Verken onder meer het omwalde stadje Ahrweiler, de koudwatergeiser in Andernach en de Drachenfels. Naast de vulkanische regio van de Eifel bezoek je ook Keulen met haar indrukwekkende Dom.

Ik had mijn vrienden op voorhand gewaarschuwd: Om half elf moet ik in bed liggen. Het haalde niets uit. Ze overtuigden mij om nog iets te drinken. We zien elkaar al zo weinig. Van je vrienden moet je het hebben.

‘Je kunt veel steun halen uit je omgeving.’

Nathalie wijst mijn vrienden terecht. ‘Vertel je vrienden en familie waar je mee bezig bent, en waarom je het doet. Zij kunnen je aanmoedigen en controleren. Zo is het voor hen duidelijk waarom je geen laatste pintje drinkt.’

Violet Corbett Brock

3 appels en 8 uur slaap DAG

17

DAG

Het zou 21 dagen duren om een gewoonte aan of af te leren volgens bepaalde bronnen. Niets van. Ik moet mezelf tot de orde roepen als ik in de zetel zit zonder een banaan, of als ik mezelf weg moet sleuren van de laptop.

‘Voor sommigen kan het 21 dagen duren om een gewoonte te kweken, voor anderen langer’, treedt Nathalie me bij. ‘De tijdsduur hangt af van persoon tot persoon. Wat wil je precies aan- of afleren? Hoe sterk is je motivatie? Is het noodzakelijk om te veranderen of niet? Er is geen pasklaar antwoord.’

21

Ik geniet al dertig nachten van ongeveer acht uur slaap.

Ongeveer. Mijn gsm ligt naast mij op te laden. Als ik een berichtje krijg, antwoord ik om niet onbeleefd te zijn. Zo ga ik soms een kwartiertje over mijn deadline.

‘Je hoeft jezelf niet uit te dagen’, zegt Nathalie. ‘Leg je gsm ergens anders. De kat bij de melk zetten is nergens goed voor. Nog een tip: zoek uit waarom je een slechte gewoonte aanhoudt en probeer een alternatief te vinden. Snoep je veel als je droevig bent? Ga eens sporten, voor veel mensen werkt dat ook.’

DAG

30

CM-psychologe Nathalie Deschepper: ‘Een misstap is geen ramp. Je begint niet weer van nul.’

Ik vervang mijn zakje chips door zoet fruit, zoals aardbeien, kersen of meloen. Dat is nog altijd snoepen, maar dan wat gezonder.

DAG

Op enkele struikelpasjes na heb ik de veertig dagen gehaald. Heb ik nieuwe gewoonten gekweekt? Ik denk het niet. ‘s Middags is mijn stuk fruit nog geen vaste waarde. En de computer gaat niet automatisch uit om 22 uur. Maar ik ben me er wel bewuster van geworden dat ik gezonder kan leven. Als ik verder doe met wat minder strikte regels, kan ik er wel een gewoonte van maken.

Geloof ik.

40

Witte vis met salade van koriander VIS EN CITROENSAUS 600 g stevige witte vis (lotte, tong ...) • 3 eetlepels vloeibare sojaboter • 3 eetlepels oosterse vissaus • het sap van 1 citroen • 3 dl water • fleur de sel • peper • optioneel een mespuntje xantana kruid de vis met fleur de sel en peper • bak hem in 1 eetlepel sojaboter • haal de gebakken vis uit de pan en houd hem warm onder aluminiumfolie terwijl je de saus maakt • smelt de rest van de sojaboter in de pan • doe er de vissaus, het citroensap en het water bij • laat de saus een paar minuten inkoken • zeef de saus, doe er een mespuntje xantana (of maïzena) bij en mix om ze extra te binden SALADE VAN LINZEN EN TOMAAT 1 blik linzen • 1 theelepel olijfolie • 400 g gele en rode kerstomaten, fijngesneden spoel de linzen grondig, laat ze uitlekken en dep ze nog droog • bak de linzen in de olijfolie • meng ze met de kerstomaatjes KORIANDERSALADE 120 g koriander • fleur de sel • peper • 1 theelepel olijfolie werk de koriander af als een salade • breng ze op smaak met olijfolie, fleur de sel en peper

Tom Swalens

6

Je verblijft in het driesterrenhotel Lochmühle in het wijndorp Mayschoss midden tussen de wijnbergen.

Prijs en periode: Van 25 tot 29 september 2017 voor 658 euro. Beperkt aantal singles beschikbaar zonder supplement. Je kan opstappen op de bus in Dendermonde of Sint-Niklaas.

... samen nieuwe oorden verkennen

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

Recept: Lien Willaert Uit het boek: Gezond Gulzig (lente-zomer)

9

[ even buiten strijd ] met kunstgebit naar de tandarts

[ de huisdokter ] vermijd infecties

‘Verzorg valse tanden Om je gebit gezond te houden ga je minstens een keer per jaar op controle bij de tandarts. Maar is zo’n jaarlijks tandartsbezoek nuttig als je een kunstgebit of implantaten hebt?

‘Valse tanden hebben evenveel verzorging nodig als gewone tanden’, zegt tandarts Marc Capiau. > TEKST: BRAM DEHOUCK > BEELDEN: VIOLET CORBETT BROCK, RUTGER VAN PARYS

M

arc Capiau ziet dagelijks kunstgebitten en implantaten in de woonzorgcentra die hij doorheen het land bezoekt. ‘Mensen denken soms dat ze met valse tanden meer op hun gemak zijn. Al dat poetsen en die controles hoeven toch niet meer? Niets is minder waar. Een kunstgebit vergt een grote investering, dus is het belangrijk om het goed te verzorgen.’

Een jaarlijks bezoek aan de tandarts is een must, ook met implantaten of een tandprothese. Door een jaarlijks tandartsbezoek betaal je later minder remgeld op bepaalde behandelingen en heb je recht op een hogere terugbetaling van tandprothesen (zie pag. 9).

Tandarts Marc Capiau: ‘Stop je kunstgebit niet in een glas water. Dat is een broeihaard van bacteriën.’

Reageer Hoe vaak ga jij met je kunstgebit naar de tandarts?

Laat het ons weten: lezersbrieven@cm.be Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

even goed als echte’

Wat is een implantaat?

Marc Capiau: ‘Een implantaat is een kunstwortel uit titanium die in het kaakbeen geschroefd wordt. Op die kunstwortel plaatst de tandarts een kunsttand, bijvoorbeeld uit porselein. Een implantaat zit vast in de mond, je kunt hem er niet uithalen.

Implantaten zijn duur en de behandeling is ingrijpend.’

Wat is een tandprothese?

‘De meest gebruikte tandprothesen zijn de klassieke kunstgebitten zoals van opa en oma. Ze vervangen een hele rij tanden en je kunt ze uitnemen. Een tandprothese bestaat uit kunsthars en wordt op maat gemaakt van de patiënt. Er bestaan ook tandprothesen die vastgeklikt worden op implantaten.’

Waarom naar de tandarts?

‘Als je geen echte tanden meer hebt, krimpt het bot van je kaakbeen. Het wordt niet meer gestimuleerd door een tandwortel en verdwijnt. De structuur van je mond verandert en je prothese zit op den duur niet meer

Waarom naar de tandarts?

‘Een implantaat behandel je als een gewone tand: goed poetsen en tandsteen laten verwijderen. Tandplak veroorzaakt ontstekingen, en tandsteen vreet het bot weg. Het tandvlees krimpt. Als je geen actie onderneemt, komen de tanden en implantaten los en vallen ze uit. Implantaten zijn nog gevoeliger voor ontstekingen dan gewone tanden. Een implantaat is een dure investering, zorg er dus voor dat het lang meegaat.’

goed. Bij een controle kunnen we dit gemakkelijk verhelpen.’

‘We kijken ook het kunstgebit zelf na.

Is het beschadigd? Wordt het goed gereinigd? We raden mensen aan het gebit dagelijks te poetsen met een protheseborstel en een neutrale handzeep. Gebruik geen tandpasta, die kan de kunststof beschadigen. En bewaar je prothese ’s nachts droog. Steek je kunstgebit niet in een glas water, dat is een broeihaard van bacteriën.’

‘Tot slot onderzoeken we de mond op verwondingen, ontstekingen, schimmels en ziektes.’

Behoud je echte tanden ‘Het beste is om je echte tanden te behouden.

Vroeger gingen tandartsen sneller over tot het trekken van tanden. Nu probeert men een tand zo veel mogelijk te redden. In woonzorgcentra zien we meer en meer mensen met

hun oorspronkelijke gebit. Het is de beste oplossing zolang de tanden goed verzorgd blijven. Een verwaarloosd gebit zorgt zeer snel voor problemen.’

Terugbetaling van tandprothesen Hoeveel krijg je terugbetaald van je tandkosten? Voor een aantal ingrepen hangt dit af van het mondzorgtraject: wie regelmatig een tandarts bezoekt, krijgt een betere terugbetaling. Regelmatig betekent dat je het voorgaande kalenderjaar tandzorg kreeg die terugbetaald werd door de verplichte ziekteverzekering.

Verplichte ziekteverzekering De tegemoetkoming vanuit de verplichte ziekteverzekering geldt enkel voor uitneembare prothesen. Voor volwassenen is er een terugbetaling vanaf 50 jaar. De leeftijdsvoorwaarde vervalt bij bepaalde aandoeningen of in welbepaalde situaties.

Na zeven kalenderjaren is er een nieuwe tegemoetkoming mogelijk.

CM-diensten en -voordelen De tegemoetkoming uit de CM-diensten en -voordelen geldt voor een vaste prothese (kronen, bruggen en implantaten) en een uitneembare prothese. Je ontvangt een terugbetaling van 20 procent van de kosten: • met een maximum van 360 euro per twee kalenderjaren als je jonger bent dan 19 jaar; • met een maximum van 180 euro per twee kalenderjaren als je 19 jaar of ouder bent.

Een voorwaarde is dat je geen terugbetaling krijgt van de verplichte ziekteverzekering en dat de tandprothese wordt geplaatst door een erkende tandarts.

CM-MediKo Plan Je kunt je met het CM-MediKo Plan extra verzekeren tegen hoge medische kosten buiten het ziekenhuis. Voor uitneembare en vaste tandprothesen (implantaten, kroon- en brugwerk) krijg je tot 500 euro per kalenderjaar terugbetaald, ongeacht of er een wettelijke tegemoetkoming was. www.cm.be/tanden

Waarom naar dokter met een beet?

Voelt een dier zich bedreigd of loopt een spel of vechtpartij uit de hand, dan kun je een bijtwonde oplopen. Zorg dat de wonde niet infecteert.

Wat is een bijtwonde?

Kreeg je een beet van een dier of persoon, dan kun je er een wonde aan overhouden.

Microben kunnen via het speeksel de wonde binnendringen. Je hebt veel kans om een bacteriële infectie op te lopen, zeker na een beet van een mens of kat. Mensen kunnen ook hepatitis of hiv doorgeven. Dieren zoals honden, apen of vleermuizen kunnen je met hondsdolheid besmetten.

Hoe herken je het?

Je huid kan rode of blauwe plekken vertonen en kan oppervlakkig beschadigd, opengescheurd of doorprikt zijn. In dat geval is een tand diep in de huid gegaan en zie je een gaatje. Bijtwonden kunnen sterk bloeden en veel pijn doen. Een rode of warme huid, zwelling, pijn of koorts is een signaal van een infectie. Soms kan een pees, gewricht, zenuw of bot beschadigd zijn. Sterk beschadigd weefsel kan zwart kleuren en afsterven.

Wat kun je zelf doen?

Spoel de wonde meteen enkele minuten onder stromend water om infecties te vermijden. Spoel niet te lang, anders geneest de wonde minder goed.

Stelp het bloeden met een steriel verband of propere doek. Dek een open wonde af. Kijk na of je ingeënt bent tegen tetanus. Loop je risico op hondsdolheid, spoel de wonde dan een kwartier met water en zeep en ontsmet hem met 70 procent alcohol. Contacteer meteen je arts.

Wanneer naar de dokter?

Gebeten door een giftig dier? Doe niets en contacteer meteen de dokter of het Antigifcentrum. Contacteer bij risico op hondsdolheid ook onmiddellijk je arts. Die zal je indien nodig doorverwijzen. Ga in andere gevallen na de eerste zorg zo snel mogelijk naar de huisarts.

Die zal de wonde spoelen, ontsmetten en indien nodig hechten.

Wonden ouder dan acht uur, geïnfecteerde wonden of steekwonden worden niet gehecht. Zo kunnen de bacteriën weg. Als je laatste tetanusinenting meer dan tien jaar geleden is, wordt het vaccin herhaald. Indien nodig moet je antibiotica innemen. Als een pees, gewricht, zenuw of bot beschadigd is of als je risico loopt op hepatitis B of C, hiv of hondsdolheid, dan zal de dokter je doorverwijzen naar een specialist.

Elise Rummens, preventie-arts CM

www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

8

11

[ sterker met steun ] NIP-test binnenkort terugbetaald

‘Ik zou Brecht

[ helpende handen ]

niet kunnen missen’ Vanaf 1 juli wordt de NIP-test (bijna) gratis voor iedereen. Hadewich Wauters (47), moeder van een zoon met het syndroom van Down, stelt zich er ethische vragen bij. ‘Wie bepaalt er wie welkom is en wie niet?’, vraagt ze zich af. Een bedenking die ook CM-voorzitter Luc Van Gorp maakte (cm.be nr. 11).

Maggie verwent kankerpatiënten Maggie Van Ende (64) uit Herent is een bezige bij. Ze zet zich vrijwillig in voor verschillende organisaties, maar de kankerpatiënten liggen haar het nauwst aan het hart. Sinds drie jaar verwent ze hen als schoonheidsconsulente.

‘Een aantal jaren geleden werd ik door herstructureringen ontslagen.

Stilzitten was niet aan mij besteed, ik wou nog iets omhanden hebben. De Stichting tegen Kanker vroeg me om als schoonheidsconsulente aan de slag te gaan. Ik volgde een cursus van tien weken en was vertrokken als vrijwilliger. Ik wou altijd al iets met kankerpatiënten doen, omdat ik zelf ook kanker heb gehad. Ik begrijp wat deze mensen doormaken. Ondertussen behandel ik een dag per week patiënten in het UZ Leuven, en om de twee weken in het AZ Diest en AZ Duffel. Ik ben schoonheidsconsulente, maar de nadruk ligt op een goed gevoel. Ik geef de mensen een gelaats- of handmassage en breng wat make-up aan als ze dat willen.’

Brecht is gelukkiger dan jij en ik. Hij schaamt zich nooit.

Hadewich Wauters

Aanvoelen ‘De meeste mensen zijn zeer open. Je moet hen een beetje aanvoelen. Ik stel wat standaardvragen en bouw daarop verder. Je voelt meteen aan de antwoorden welke mensen je voor je hebt en hoe ze zich voelen. Ik vraag zelden naar hun kanker. Zelf ben ik niet introvert, dus we vinden altijd wel een onderwerp om over te babbelen.‘

> TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO: GUY PUTTEMANS

T

oen Brecht (14) net geboren was, kregen we de vraag: Wisten jullie het niet?

Alsof het een verzachtende factor is als je het niet weet. Wat als binnenkort iedereen het kan weten? Zal de druk van de maatschappij om een kind met het syndroom van Down te aborteren nog houdbaar zijn? Ik vrees ervoor.’

Moed ‘Ik zie de patiënten vaak voor of na hun chemo- of bestralingssessie, omdat ze dan naar het ziekenhuis komen. Sommige mensen worstelen met de vermoeidheid en het verdriet. Maar eigenlijk zijn de meesten heel positief. Ik bied hen een luisterend oor en probeer hen moed te geven. Eén mevrouw kwam heel neerslachtig binnen. Ik praatte wat op haar in tijdens de massage, gaf haar moed. Na de sessie voelde ze zich opgelucht en zag ze alles al wat minder zwart.’

Risicogroepen

Beyoncé ‘Een positieve NIP-test stelt de ouders voor een zware keuze. Daarom is het belangrijk dat ze die geïnformeerd kunnen maken. Had ik de test gedaan, dan zou ik Brecht gehouden hebben. Of onder druk van mijn omgeving misschien niet. Maar dan zou ik me tot op vandaag schuldig voelen.’

‘Als ik met iemand over mijn zorgen praat, klinkt het snel: Stuur hem naar een internaat.

Maar dat wil ik niet. Ik zou Brecht niet kunnen missen. En hij is gelukkiger dan jij en ik. Hij schaamt zich ook nooit. Op het internet heeft hij laatst een muziekvideo van Beyoncé gezien.

Nu doet hij voortdurend dat dansje na.

Geweldig.’

Onder de mensen ‘Naast Stichting tegen Kanker werk ik nog als vrijwilliger bij verschillende andere organisaties. Het vraagt wat planning, want ik besteed ook graag tijd met mijn kleinkinderen.

Maar het lukt allemaal. Ik voel me nuttig en ik ben onder de mensen, dat is wat telt.

Daarnaast is de dankbaarheid van de patiënten en de organisaties onbetaalbaar.’

6 vragen over downtest Wat is de NIP-test?

Voor wie is de test?

Aan de hand van een bloedtest spoort de NIP-test, of Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT), chromosomale afwijkingen op in het DNA van een ongeboren baby. Dat DNA is aanwezig in het bloed van de moeder.

Vandaag speurt de test naar het syndroom van Down (trisomie 21), het Edwardssyndroom (trisomie 18) en het Patausyndroom (trisomie 13). NIPT vervangt de triple test en de combinatietest, die minder gevoelig zijn en vaak vals positieve resultaten geven met overbodige vruchtwaterpuncties tot gevolg.

Elke aanstaande moeder kan de test laten uitvoeren vanaf de twaalfde week zwangerschap. Dan is er genoeg DNA van de baby aanwezig in het bloed van de moeder. In enkele situaties bestaat de kans dat de test minder betrouwbaar is, zoals bij een sterk verhoogd gewicht van de moeder of wanneer een twee-eiige tweeling verwacht wordt.

NIPT geeft met 99,8 procent zekerheid aan of de baby een chromosoom 21 extra heeft.

De toekomstige terugbetaling voorziet enkel in het opsporen van trisomie 21, niet van trisomie 13 of 18. Het is evenwel niet uitgesloten dat sommige labo’s die wel zullen screenen. In tegenstelling tot de vruchtwaterpunctie en de vlokkentest is hier geen gevaar voor een miskraam.

Wie kan de test uitvoeren?

De arts die de zwangerschap opvolgt, meestal de gynaecoloog of de huisarts, schrijft NIPT voor in overleg met de aanstaande ouders. De arts moet hen goed informeren over wat ze van de test mogen verwachten en wat het gevolg is van een positieve NIP-test. Samen beslissen ze of het zin heeft om de test te doen.

Hoeveel kost het?

Om het downsyndroom op te sporen via een bloedonderzoek krijgt het labo een honora-

Rosine Pittevils rium van 260 euro. Daarvan betaalt de ziekteverzekering alles terug voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming.

Anderen betalen maximaal 8,68 euro uit eigen zak. Voor de consultatie waarin je huisarts of gynaecoloog na een informatief gesprek bloed afneemt, betaal je wel remgeld.

Kan ik nog andere testen laten uitvoeren?

Per zwangerschap wordt slechts één test terugbetaald voor het opsporen van het syndroom van Down. Enkel als de NIPtest positief is, dan zal men meestal nog een vruchtwaterpunctie uitvoeren om zeker te zijn. Die wordt wel terugbetaald.

Wanneer?

De geplande ingangsdatum is 1 juli 2017.

De maatregel is pas van kracht als het in het Belgisch Staatsblad is verschenen. www.cm.be/prenatale-testen

Mag apotheker voorgeschreven geneesmiddel wijzigen?

Als je arts je een geneesmiddel voorschrijft, dan moet de apotheker je het medicijn afleveren dat op het voorschrift vermeld staat. Behalve bij antibiotica en schimmelwerende producten.

In ons land mag de apotheker niet op eigen houtje beslissen om een ander geneesmiddel dan vermeld op het voorschrift aan de patiënt mee te geven. Is dat geneesmiddel tijdelijk niet meer beschikbaar, dan moet hij overleggen met je behandelende arts over een alternatief. Is je arts niet bereikbaar, dan kan de apotheker in noodgevallen een product met hetzelfde actieve bestanddeel, in eenzelfde dosering en aantal van een andere firma afleveren. Hij moet deze wijziging wel zo snel mogelijk melden aan je arts.

Antibiotica en schimmelwerende producten zijn uitzonderingen. Schrijft je arts zo’n geneesmiddel voor, dan moet de apotheker een geneesmiddel geven uit de groep van de goedkoopste producten. Dat kan een generisch geneesmiddel zijn, maar het kan evengoed een ander merkgeneesmiddel zijn.

Je arts kan een geneesmiddel op stofnaam voorschrijven. Naast de stofnaam vermeldt hij ook de toedieningsvorm, de sterkte, de dagelijkse dosis en het aantal eenheden per doos of de duur van de behandeling. Ook in dat geval moet de apotheker het geneesmiddel afleveren uit een groep van de goedkoopste producten die aan het voorschrift voldoen.

[ de vraag ]

‘Begrijp me niet verkeerd. Ik heb geen problemen met de NIP-test, maar bijna gratis voor iedereen? Er wordt zoveel bespaard op zorg.

Investeer je dan niet beter in iets anders? Mij lijkt het logischer om risicogroepen te laten testen. Natuurlijk zijn er ouders die op voorhand al zeker weten dat ze het kind zouden wegdoen. Zo’n beslissing respecteer ik ook wel, want het is niet altijd gemakkelijk. Ik moet Brecht constant in het oog houden. Meestal gebeurt er niets, maar dan staat hij plots bovenop de garage van de buren. Hij beseft het gevaar niet. De begeleiding die we in België krijgen, is gelukkig heel goed. Ik hoop dat het zo zal blijven. Zal ik bijvoorbeeld mijn verhoogde kinderbijslag verliezen als ik de test niet laat doen, of als ik beslis om mijn duur kind toch te houden? Wie weet wat de toekomst brengt.’

Rosine Pittevils

10

12

[ inbox ]

schrijf je in bij CM [ mijn CM ]

Checklist voor schoolverlaters

[ brief in de kijker ]

Zeg je het studentenleven vaarwel en ga je de arbeidsmarkt verkennen?

Of ben je 25 jaar geworden? Dan moet je een en ander regelen om in orde te zijn met de sociale zekerheid.

Een checklist om niets te vergeten.

Maximumfactuur Ik krijg regelmatig inspuitingen in mijn oog voor de behandeling van maculadegeneratie. In mijn rechteroog mag ik dit jaar nog drie inspuitingen krijgen waarvoor terugbetaling geldt. Maar de inspuitingen die ik dit kalenderjaar nog moet krijgen in mijn linkeroog moet ik volledig zelf betalen. Het aantal dat wordt terugbetaald, heb ik al opgebruikt. Ik heb een document ondertekend dat ik akkoord ga met deze regeling. Dat zal mij veel geld kosten. Er is wel de maximumfactuur. Worden de inspuitingen die ik volledig uit eigen zak moet betalen, daarvoor meegeteld?

Willy Stuyck, Sterrebeek Medische kosten die de ziekteverzekering niet terugbetaalt, komen ook niet in aanmerking voor de maximumfactuur. Als je niet voldoet aan alle voorwaarden voor terugbetaling van de inspuitingen bij maculadegeneratie, dan kunnen die kosten jammer genoeg niet meetellen voor de maximumfactuur.

Tip Een vlecht als gevolg Oplossing

R

Een veralgemening van de terugbetaling van de NIP-test roept volgens CM-voorzitter Luc Van Gorp ethische vragen op.

De gedachte dat mensen alleen nog perfect mogen zijn, stoort ook mij. Het is niet dat kinderen met het syndroom van Down een vegetatief of pijnlijk leven leiden. Ze begrijpen zelfs deze pijnlijke discussie en worden gewaar dat er mensen zijn die vinden dat ze beter niet geboren waren.

Brigitte Nackaerts via Facebook

Stuur je antwoord voor 5 juli naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel.

Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘De groene eend’ van Manu Causse (Eric slaagt er niet in om tot zijn autistisch zoontje Isaac door te dringen, tot hij de groene eend van zijn oom erft), uitg. A.W. Bruna of het boek ‘Wat moet ik nu geloven, dokter?’ van Hendrik Cammu (de beste versie van de waarheid over voeding en beweging), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 10 Bederven Winnaars Boudewijn Hendrickx (Rijkevorsel) Gerda Matterne (Herk-de-Stad) Jeanne Slembrouck (Schilde) Sabine Vaernewyck (Roesbrugge)

Régine Gérard, Hemiksem

Thuiszorg

NIP-test (1) Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

elk product dat ik koop zorgvuldig de ingredientenlijst lezen, dat is de boodschap. Maar ik zou alles doen voor zo’n heerlijke gewone boterham, om nog maar te zwijgen van een pistolet of koffiekoek.

NIP-test (2) Het gaat er niet om dat mensen perfect moeten zijn, er scheelt aan iedereen wel iets. Ik vind de terugbetaling van de NIP-test wel een goede zaak. Afhankelijk van het resultaat beslist iedereen nog altijd in alle eer en geweten wat hij of zij met het resultaat aanvangt. Ik heb er begrip voor dat niet iedereen de zorg voor een kind met het syndroom van Down ziet zitten.

Misschien is het ook het grote onbekende dat velen afschrikt. Maar ik doe mijn petje af voor wie dagelijks met hart en ziel de zorg voor mensen met het syndroom van Down opneemt.

Ann via Facebook

Gewone boterham Van brood krijg ik wel een opgeblazen gevoel en ben ik misselijk. Niet omdat ik glutenintolerant ben maar omdat ik intolerant ben aan gist.

Uitsluitend zuurdesembrood eten dus, en van

Ik ben CM dankbaar, ze hebben me enorm geholpen met de zorg voor mijn moeder. Dankzij hun hulp kon ze in haar huis blijven wonen, en was ze er gelukkig tot haar laatste dag.

Maria De Buyst via Facebook

What Matters To You

> TEKST: MARTINE CREVE > FOTO: PETER DUERINCK

Bij ziekenfonds in eigen naam De ziekteverzekering is een stevig vangnet. Word je ziek, dan betaalt ze een groot deel van je medische kosten terug. En ze geeft een vervangingsinkomen als je door een ongeval niet kunt werken. De ziekenfondsen regelen die vergoedingen. Als student ben je normaal gezien via je ouders aangesloten bij het ziekenfonds als ‘persoon ten laste’. Ook als je afgestudeerd bent en je hebt nog geen werk, blijf je tijdens je beroepsinschakelingstijd (wachttijd zonder uitkering) verzekerd via je ouders.

Met ons woonzorgcentrum Ambroos in Hofstade deden wij graag mee aan de internationale What Matters To You-dag. Een dag waarop we zorgverleners stimuleren om nog meer dan anders aandacht te hebben voor de mens achter de zorgvrager. Hoewel we daar eigenlijk geen project voor nodig hebben. Onze medewerkers hebben elke dag oog voor de wens van de bewoner. Toch namen we de uitdaging aan, en gingen we nog een stapje verder.

Je sluit in eigen naam aan bij het ziekenfonds en wordt ‘gerechtigde’ zodra je een job gevonden hebt of begint te werken als zelfstandige.

Je moet dat ook doen als je een inschakelingsuitkering ontvangt en zodra je 25 wordt, zelfs als je nog studeert. Studenten die deeltijds leren en werken volgden via Syntra, melden zich het best onmiddellijk na afstuderen bij CM. Via de website www.cm.be/afgestudeerd kun je je aansluiten. Je kunt daarvoor ook langsgaan in het CM-kantoor.

We deden een oproep aan alle medewerkers om te bevragen wat bewoners graag eens zouden doen, kleine dingen of grotere dingen.

Daar zijn mooie initiatieven uit gevolgd. Een man die 62 jaar orgelist was, ging onlangs op bezoek in zijn kerk, terwijl zijn dochter zijn favoriete lied speelde. Een andere bewoner ging graag een frietje eten in de frituur van de kleindochter. Een vrouw wilde graag haar vroegere appartement nog eens gaan bekijken voor het werd afgebroken. En we organiseerden een optreden linedansen waardoor een bewoner de nieuwe hobby van haar zus leerde kennen.

Het zorgde voor veel ontroerende momenten en twinkelingen in de ogen.

Mieke Vandorpe

Hospitalisatieverzekering overwegen

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel?

Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

Naast de verplichte ziekteverzekering kun je kiezen voor het CM-Hospitaalplan. Bij een ziekenhuisopname kunnen de kosten hoog

Sluit je in eigen naam aan bij het ziekenfonds zodra je een job gevonden hebt. oplopen. De ziekteverzekering betaalt een gedeelte terug, maar meestal niet alles. Het CMHospitaalplan helpt om de kosten onder controle te houden. Tot 24 jaar betaal je een voordelige premie van 3,86 euro per maand.

Ook voor hoge medische kosten buiten het ziekenhuis kun je je verzekeren via het CMMediKo Plan. Hoe jonger je aansluit, hoe minder je daarvoor betaalt. Aansluiten kan via www.cm.be/verzekeringen.

Zelfstandig met sociaal verzekeringsfonds Uiterlijk de dag dat je als zelfstandige start, moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Het fonds bezorgt aan jou of rechtstreeks aan CM een attest dat geldt als bewijs van aansluiting. Zodra je aangesloten bent bij een sociaal verzekeringsfonds, betaal je elk kwartaal een bijdrage. Zo krijg je recht op sociale zekerheid. Zelfstandig worden kun je in hoofdberoep of in bijberoep. Meer informatie vind je in de brochure CM, het ziekenfonds voor

zelfstandigen, te downloaden via de website www.cm.be/zelfstandigen.

Vóór 10 augustus naar VDAB Heb je je diploma op zak of stop je met studeren, dan schrijf je je het best zo snel mogelijk in als werkzoekende bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) via www.vdab.be. Ben je afgestudeerd in juni of juli, doe dat dan vóór 10 augustus. Dan begint je beroepsinschakelingstijd te lopen vanaf 1 augustus. Schrijf je je later in, dan start je beroepsinschakelingstijd op de dag waarop je inschrijft. De beroepsinschakelingstijd duurt 12 maanden. Meer informatie vind je in De gids voor schoolverlaters en werkende jongeren, te downloaden op www.cm.be/ afgestudeerd.

Surf en win Doe mee met de wedstrijd op de website www.cm.be/afgestudeerd en win een gepersonaliseerde sweater.

Uitslag solidariteitsactie Samana 2017 Vrijdag 19 mei werden in Brussel de winnende nummers getrokken van de solidariteitsactie Samana 2017. Kijk dus snel of je in de prijzen valt.

De loten worden opgedeeld in 16 series, in alfabetische volgorde, voorzien van de letters A tot en met R, met uitzondering van de letters I en O. Winnen een prijs in alle series: de nummers, zonder vermelding van een serieletter.

Is het winnend nummer wel voorzien van een serieletter, dan betreft het enkel een winnend nummer in de door trekking bepaalde serie.

Prijzen voor gewone loten (groene kleur)

Prijzen voor gratis omslaglot (blauwe kleur)

Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 1 250 euro: A 218083 – B 202014 – C 128952 D 188688 E 190498 – F 137269 – G 193861 – H 183085 J 155350 – K 143369 – L 149647 – M 116370 N 119443 – P 166867 – Q 229292 – R 198794 Ter waarde van 250 euro: In alle series het nummer 102350 – 161699 – 196930 – 220810 Ter waarde van 125 euro: In alle series het nummer eindigend op 1222 – 6405 Ter waarde van 50 euro: In alle series het nummer eindigend op 340 Ter waarde van 25 euro: In alle series het nummer eindigend op 066 – 471 – 528 – 883

Wint een Audi A4: C 024857 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 25 euro: In alle series het nummer eindigend op 501 Ben je bij de gelukkigen, stuur dan je winnend lot naar Samana, dienst Tombola, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel. Vermeld je volledige naam en adres, zoals voorzien op de rugzijde van de tombolaloten. Ook op de briefomslag met het winnende lot vermeld je naam en adres.

Samana is niet verantwoordelijk voor eventuele drukfouten. Bij betwisting wordt te rade gegaan bij gerechtsdeurwaarder Mevrouw Daryll Vaganée.

13

16

[ uitsmijter ] dokter Hendrik Cammu wil terug naar grootmoeders keuken

‘Weg met voedingshypes’ Blauwe bessen houden ons niet kankervrij en met een dieet maak je gewicht verliezen alleen maar moeilijk voor jezelf. ‘Over voeding is veel verschenen en onderzoek lijkt alles te kunnen bewijzen. Onduidelijkheid troef dus.’ Met zijn boek Wat moet ik nu geloven, dokter? probeert Hendrik Cammu klaarheid te scheppen. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: GUY PUTTEMANS

E

en gynaecoloog en een boek over eten en bewegen. Niet zo gek. ‘Na mijn lezingen komen er geregeld vragen over voeding. Alsof het thema van de avond niet blijft hangen’, lacht Hendrik Cammu, afdelingshoofd gynaecologie in UZ Brussel en hoogleraar aan de VUB. ‘Mensen hebben graag controle over hun gezondheid. Een ziekte of ongeval, daar heb je niet veel over te zeggen.

Maar wat je eet, kun je wel controleren. En dan zijn er nog de berichten over gezondheidseffecten. Helpt gezond eten tegen dementie? Of kanker? Ik wil mensen eerlijke antwoorden geven.’

Breng je de duidelijkheid die we nodig hebben?

Hendrik Cammu: ‘Ik breng de beste versie van de waarheid over eten en bewegen. Ik heb me verdiept in de meest recente studies in wetenschappelijke toptijdschriften. Je merkt snel dat veel boodschappen genuanceerder zijn dan kranten je doen geloven. Voedingsonderzoek heeft beperkingen. Om effecten op lange termijn te kennen, moet je mensen lang volgen.

Dat is moeilijk. Iemand kan doorheen de jaren bijvoorbeeld ziek worden zonder dat zijn voedingspatroon een rol speelt. Bovendien vullen mensen voedseldagboeken niet altijd correct in.

Onderzoeksresultaten wijzen dan ook vaak alle richtingen uit. Nuance is op zijn plaats.’

Wat moeten we dan geloven over voeding?

‘Mijn belangrijkste boodschap: eet met mate en varieer. Het probleem is niet wat we eten, wel hoeveel we eten. We eten te veel. De verleiding is groot. Eten is overal. Als ik vanavond zin heb in een ijsje, ga ik naar de nachtwinkel.’

Wat betekent dat, ‘met mate eten’?

‘We hebben eiwitten, suiker en vet nodig. Net als vitaminen, mineralen, vezels en water. Al die zaken halen we onder andere uit vlees, vis, groenten, fruit, brood, rijst, aardappelen of pasta. De klassiekers. Eet je spinaziepuree met vlees, dan heb je alle bouwstenen binnen.

Hetzelfde geldt voor een boterham met kaas.

Eet dus gewoon gewoon. Maar niet te veel, en varieer. Wil je saus bij je puree of neem je een tweede bord, dan eet je meer dan je nodig hebt.’

Is diëten niet meer nodig?

‘Hoe meer je focust op wat je wel of niet mag eten, hoe moeilijker je het jezelf maakt. Dat hou je niet vol. Als je bepaalde voeding van je menu schrapt, ontzeg je jezelf bouwstenen die je nodig hebt. Waarom aardappelen bannen?

We eten al zo lang patatten. Of de suikervrije diëten. Je lichaam heeft suiker nodig, een beetje kan geen kwaad. Eet dus met mate. En op grootmoeders wijze, de traditionele keuken.

Als je dan af en toe zwicht voor een goestingske, is dat oké.’

Weg met de voedingshypes, dus?

‘We focussen te veel op de individuele bestanddelen van voeding, op hypes. Je eet geen afzonderlijke ingrediënten. Je moet voedingspatronen bekijken. Blauwe bessen en kiwi’s schenken je niet het eeuwige leven, laat staan dat ze kanker voorkomen. Calorieën tellen is moeilijk, en overbodig als je gewoon eet. We zouden beter meer focussen op beweging. De invloed van voeding op onze levensverwachting is onduidelijk. Beweging zorgt wel voor extra levensjaren.’

Dan ook weg met onze focus op boosdoeners zoals suiker?

‘Niet helemaal. In veel producten zit te veel suiker. Daar zit een rol voor de samenleving.

Vroeger rookte iedereen. Nu mag dat niet meer op het werk, in de horeca, op het openbaar vervoer. Minder blootstelling geeft minder rokers. Ook voor voeding en beweging zijn zo’n initiatieven nodig. Je mag mensen niet zelf verantwoordelijk maken voor gezonde keuzes.

Het continue aanbod moet naar beneden, de samenstelling van voeding moet gezonder, bewegen moet makkelijker worden. Een duwtje in de rug geven, kan ook helpen. Elektrische fietsen promoten, fietspaden aanleggen, allemaal goed voor onze gezondheid.’

Hoe kunnen we het onszelf makkelijker maken?

‘Je kunt dingen doen waar je niet bij nadenkt, maar die in je voordeel werken. Neem een lijstje mee als je boodschappen doet. Kies een klein in plaats van een groot bord. Eet niet voor televisie. Als je afgeleid bent, eet je meer.

Combineer beweging met dagelijkse activiteiten. Ga met de fiets naar het werk. Dat hou je langer vol dan fitnessen, en je hebt een doel.

Eigenlijk zijn mensen lui. Wil je meer bewegen, doe dan iets wat niet veel moeite kost. Zo kweek je goede gewoontes.’

Blauwe bessen en kiwi’s schenken je niet het eeuwige leven.

Hendrik Cammu

Het boek Wat moet ik nu geloven, dokter? is verschenen bij uitgeverij Lannoo. Speel mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis exemplaar.