cm.be 25 mei

6

4

Celien houdt van uitdaging 10 tips voor startende lopers

10

‘Ik was het roken beu’

Manu en Anita stopten dankzij begeleiding 13

Bekijk je eigen gezondheidsgegevens

Info kankeronderzoeken voortaan online

14

Nieuws uit jouw regio

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 48 | NR 10 | 25 MEI 2016 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

Hoelang deze lf keukenspons de ?

[ de kijk van ]

en e l e n An

Rooie kop Ik zie ze vaak lopen, puffend en met een rooie kop. De joggers die op een haast eindeloos parcours regen en wind trotseren. Velen hebben zich met een zucht in die te strakke loopbroek gehesen. Ongetwijfeld kwamen ze later dan gepland thuis van het werk en stond de toren afwas al een week op hen te wachten. Ze hadden liever in de zetel willen ploffen. Maar nu lopen ze daar, met die rooie kop, en zie ik hen denken: waarom vond ik dit nu weer plezant?

Eric De Maegd

2

Ik begrijp dat wel. Soms plooi ik ook eens voor mijn zetel. Of voor een lastminute-afspraak met vrienden.

Mijn afwas staat meestal ook hoog opgestapeld en doorgaans ben ook ik later dan gepland thuis door vertraagde treinen. Maar toch, zelfs dan ben ik fan van mijn loopbroek. Of beter, van mijn loopschoenen. Zo’n broek is een noodzakelijk kwaad. Ik ken geen fijnere ontspanning dan een waarbij je hoofd instant leeg is van zodra je de voordeur toe trekt.

Buiten zijn, bewegen, de zon en zelfs de regen doen deugd. En nog het meeste zonder muziek in mijn oren. Kwestie van helemaal niets aan mijn hoofd te hebben.

Met langetermijndoelstellingen ben ik gestopt. Ik doe gewoon mijn ding. Of ik nu één of drie keer in de week die schoenen aantrek, dat maakt me niet uit. Het moet leuk blijven. En ik wil me vooral fit voelen. Maar als er eens een uitdaging passeert, zeg ik niet nee. Ook dan is het op mijn manier. Traag. En dat is ok, zegt loopcoach Tom Du Pan op pagina 4.

Voor een rooie kop pas ik dus. En die populaire obstakellopen laat ik ook aan mij voorbijgaan. Van ploeteren in de modder en verzuipen in een koude vijver met honderden anderen, word ik niet warm. Want laat er nu één ding zijn waar ik wel een hekel aan heb: bij een toertje in de regen weet je al vrij snel dat die loopschoenen niet waterdicht zijn. En dan hoor ik mezelf al denken: waar is die zetel?

Anneleen Vermeire, redacteur cm.be

Ik ben een ochtendmens. ’s Ochtends kun je de wereld nog boetseren en kun je bepalen hoe de rest van de dag loopt.

Alles is nog onbeschreven en nieuw.

Pascale Platel in De Morgen

Uitstrijkje tegen

baarmoederhalskanker

Vrouwen tussen 25 en 64 jaar doen er goed aan om de drie jaar een uitstrijkje te laten nemen om baarmoederhalskanker te voorkomen.

Het Centrum voor Kankeropsporing moedigt hen daartoe aan.

Jaarlijks krijgen ongeveer 350 vrouwen in Vlaanderen baarmoederhalskanker. Het is een traaggroeiende kanker die bijna volledig te genezen is als hij tijdig wordt opgespoord.

Door elke drie jaar een uitstrijkje te laten nemen, worden baarmoederhalskanker en de voorstadia ervan vroegtijdig opgemerkt en behandeld. Een vroege opsporing maakt ook de be-

Gratis naar

Cactusfestival

handeling minder zwaar. Een uitstrijkje is normaal pijnloos en vrij eenvoudig. Je hebt er dus alle belang bij het niet uit te stellen. Maak een afspraak bij de huisarts of de gynaecoloog.

Ook na de menopauze blijft een uitstrijkje om de drie jaar belangrijk. De helft van de ongeveer 350 Vlaamse vrouwen die elk jaar de diagnose baarmoederhalskanker krijgen, is ouder dan 50 jaar.

Vrouwen tussen 25 en 64 die de laatste vier jaar geen uitstrijkje lieten nemen, krijgen van het Centrum voor Kankeropsporing een uitnodiging om het te laten doen.

Wil je een gratis ticket meepikken voor het Cactusfestival, doe dan mee met de wedstrijd op de CM-website. Er zijn tien duotickets te winnen. Vijf drankbonnen krijg je erbovenop. De wedstrijd loopt tot 5 juni.

Het Cactusfestival vindt dit jaar plaats op 8, 9 en 10 juli in het Minnewaterpark in Brugge. Je kunt er optredens meemaken van onder meer AIR, Damien Rice, Wilco, Black Box Revelation, Gregory Porter, The Cinematic Orchestra, Calexico, SX, Laura Mvula, Black Mountain, Tourist LeMC en Flying Horseman.

www.cm.be/baarmoederhalskanker

www.cm.be/cactus

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr.

000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

[ kortgeknipt ]

In Limburg en Luxemburg meer kans op

een tekenbeet

In de provincies Luxemburg en Limburg is in ons land het risico op een tekenbeet het grootst. Dat blijkt uit registratie op de website TekenNet.be.

Op de website TekenNet.be van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid kunnen Belgen melden waar en wanneer ze een tekenbeet hebben opgelopen. Uitgedrukt per 100 000 inwoners werd het grootste aantal beten geregistreerd in de provincies Luxemburg (79), Limburg (61) en Namen (60). Tekenbeten worden vooral opgelopen tijdens vrijetijdsactiviteiten, in een bos of tuin en vaak dicht bij huis. Je kunt ze voorkomen door een lange broek en een T-shirt met lange mouwen te dragen als je de natuur intrekt. Merk je een teek op je lichaam, verwijder die dan met een pincet of tekentang.

Ontsmet nadien de plaats van de tekenbeet. Je doet er ook goed aan op de website te registreren waar en wanneer je in ons land de tekenbeet kreeg. Zo help je mee de risicogebieden in kaart te brengen.

170 000 Belgen testen nieuw geneesmiddel Belgen werken graag mee aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. 170 000 vrijwilligers zijn momenteel 1 600 medicamenten aan het testen.

In 2015 waren er in ons land 1 578 studies naar nieuwe geneesmiddelen aan de gang. Daarmee is België koploper in Europa. Dat komt omdat de goedkeuringsprocedure om zo’n onderzoek op te starten in ons land sneller gaat. Eenmaal een geneesmiddel in de klinische onderzoeksfase zit, moet het vier stadia doorlopen. In het eerste stadium wordt het een tweetal jaar getest op een kleine groep van een twintigtal gezonde vrijwilligers. In het tweede stadium wordt die groep uitgebreid tot ongeveer honderd mensen, onder wie ook patiënten met het ziektebeeld waarvoor het middel dient. In het derde stadium worden al duizenden van die patiënten betrokken, en in het vierde wordt het middel voorzichtig op de markt gebracht. In ons land werken 70 ziekenhuizen mee aan klinische onderzoeken.

OP

www.TekenNet.be

SPOT

Door de medische beeldvorming is de geneeskunde spectaculair geëvolueerd.

Zonder röntgenfoto’s, MRI- of CT-scans bijvoorbeeld, zou de diagnose en opvolging van heel wat ziekten bijna onmogelijk zijn. Maar de meeste beeldvormingstechnieken maken gebruik van ioniserende straling, die weefsel kan beschadigen. Hoe groter de stralingsdosis en hoe vaker je wordt bestraald, hoe groter het risico op nadelige

effecten. Onnodige onderzoeken herhalen moet vermeden worden. De campagne Medische beelden zijn geen vakantiekiekjes van de FOD Volksgezondheid wijst daarop.

De website www.zuinigmetstraling.be, die deel uitmaakt van de campagne, geeft informatie en tips aan patiënten en artsen.

Patiënten vinden er vragen om het gesprek over medische beeldvorming met de arts voor te bereiden.

ma Lize-Lotte Loyens zet ma de kijker in to) (fo rt Jeannine Motta

Mine Dalemans

Medische beelden zijn geen kiekjes Röntgenfoto’s en scans brengen onze gezondheid duidelijk in beeld. Maar tegelijk stellen ze ons bloot aan ioniserende straling. We gaan er het best zuinig mee om.

‘Altijd op stap voor goed doel’ www.zuinigmetstraling.be

Zin in zomerse

zoektocht?

Ook geen idee wat de streek rond Roeselare en Izegem te bieden heeft? De Zomerzoektocht van het Davidsfonds licht een tipje van de sluier op.

ket kun je kopen bij Toerisme/Wielermuseum Roeselare.

De Zomerzoektocht bestaat uit een klassieke zoektocht en een gezinszoektocht. Beide bestaan uit een lusvormig parcours dat vertrekt in Roeselare. De gezinszoektocht is een kortere zoektocht met speelse vragen voor het hele gezin. De klassieke zoektocht is pittig met stevige vragen en doordenkers. Beide kun je met de auto of de fiets doen en op verschillende stopplaatsen zijn er wandelingen.

Deelnemen aan de Zomerzoektocht kan vanaf 4 juni tot 18 september. Een deelnemingspak-

www.davidsfonds.be

3

‘Mijn mama doet alles voor een ander. Zij is 68 jaar en stapt jaarlijks zo’n 800 kilometer. De opbrengst gaat naar het Kinderkankerfonds.

Tien jaar geleden kreeg zij zelf met kanker af te rekenen. Tijdens haar behandeling maakte zij in het ziekenhuis kennis met Jantje en zijn mama, beiden door kanker getroffen. Jantjes mama zou te voet naar Rome gaan eens ze genezen was. Maar ze verloor de strijd tegen kanker.

Mijn moeder herstelde en maakte uit dankbaarheid de voettocht naar Rome zelf, ten voordele van het Kinderkankerfonds.’

‘Sindsdien stapt ze jaarlijks een heel eind alleen voor het goede doel. In haar eentje slaagt ze erin veel mensen warm te krijgen voor het initiatief.

Ze vertrekt met enkel wat kleding, een gsm en 100 euro. Zo wil ze zich inleven in de situatie van mensen die het moeilijk hebben. Waar ze langskomt, vraagt ze aan mensen eten en onderdak.

De politie liet haar al eens in een cel slapen. Het is een wonder waar zij de kracht haalt om door te zetten. Mensen helpen geeft haar een bijzondere energie.’

Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be en maak kans op twee filmtickets.

4

[ uitgelicht ] gemotiveerd aan de start

10 tips om gezond te j In de lente worden veel loopschoenen van onder het stof gehaald. Joggers kleuren het straatbeeld, iedereen lijkt zich wel voor te bereiden op een sportieve uitdaging. Looptrainer Tom Du Pan (Topsportschool Gent) geeft tips om gezond en stapsgewijs te (beginnen met) lopen. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO’S: LIEVEN VAN ASSCHE

1

2

3

Stel een doel Tom Du Pan: ‘Bereid je je voor op een evenement of wil je gewoon een bepaalde afstand al dan niet in een bepaalde tijd lopen? Een persoonlijk doel motiveert. Zorg dat je doelstelling haalbaar is. Train niet meteen voor een obstakelloop of halve marathon.

Begin met kleinere doelen op kortere termijn.’

Loop traag ‘Zeker als starter loop je het best heel traag. Lopen mag niet afzien zijn. Je moet altijd kunnen blijven praten. Loop je samen met anderen, let dan op dat je niet te snel wil gaan. Het niveau van de traagste loper moet het tempo bepalen.’

Werk aan je basisconditie ‘Je moet fit zijn om te lopen. Wie traag loopt, werkt aan zijn basisconditie. Die heb je nodig als je je afstand en snelheid wilt opbouwen. Kun je een half uur vlot lopen aan een rustig tempo, dan kun je starten met tempowisselingen. Heb je lang niet gelopen, ben je wat ouder, heb je gezondheidsproblemen of zijn er hart- en vaatziekten in je familie, ga dan eerst langs je huisarts.’

4

uur te lopen, kun je al veel opbouwen.

Voorzie voldoende tijd om te recupereren.

Rust een dag na elke training. Zo herstelt je lichaam en bouw je je conditie op.’

5

Kies voor een haalbaar loopschema ‘Hoeveel tijd heb je om te lopen? Dat moet je uitgangspunt zijn. Zo hou je vol. Door twee tot drie keer in de week een half uur tot een

CM loopt met je mee Neem je deel aan een loopevenement uit de CM-Running Tour, dan krijg je als lid van CM 1 euro korting. De evenementen zijn kleinschalig, gezellig en recreatief. Op 17 juni kun je tijdens de Nacht van WestVlaanderen ook wandelen. Alle info vind je op www.cm.be/running-tour.

Varieer ‘Lopen is ontspannend maar je schoenen aantrekken is soms lastig. Je kunt het fijner maken door af te wisselen van parcours, snelheid, tijdsduur, ondergrond en zelfs van gezelschap of je kunt krachtoefeningen integreren. Variatie is ook goed voor je gezondheid. Zo daag je je lichaam uit, werk je aan je conditie en vermijd je blessures.’

6

Investeer in loopschoenen

7

Beweeg van start tot finish

wandel of loop je beter traag uit. Zo is de bloedtoevoer naar je spieren verzekerd en vermijd je blessures.’

8

Let op je loophouding ‘Ontspan je handen en gezichtsspieren en hou je armen in een rechte hoek. Beweeg ze steeds voor- en achterwaarts. Hou ook je

1

‘Lopen is goedkoop, maar investeer in goede loopschoenen. Ga naar een speciaalzaak zodat je schoenen kunt kopen op maat van jouw voet. Zo voorkom je blessures.’

‘Wil je opwarmen of ben je klaar met lopen?

Beweeg dan. Warm op door met je armen te zwaaien terwijl je bijtrekpassen doet of spring met je benen open en toe. Na afloop

Tom Du Pan, looptrainer: ‘Stel haalbare doelen en bouw langzaam op.’

5

e joggen

[ de voorzet ]

Wie is voor zijn plezier ‘arbeidsongeschikt’?

Celien Roosens (19) uit Wichelen

‘Af en toe een uitdaging’

370 400. Zoveel mensen zaten eind vorig jaar langdurig thuis door ziekte. Dat is een stijging met maar liefst 64 procent op tien jaar tijd. Een ronduit verontrustende evolutie.

‘Ik ga twee tot drie keer per week lopen, meestal met vrienden. We hebben een vaste route van een drietal kilometer, een ideale afstand. Het neemt niet veel tijd in beslag, het is gezellig en zo houden we het makkelijk vol. Op woensdagvoormiddag heb ik geen les. Dan ga ik vaak nog even alleen lopen en maak ik mijn route iets langer, vier of vijf kilometer. Soms nemen we deel aan een loopevenement. Zo liepen we onlangs de 10 van Wichelen. Het is leuk om af en toe een uitdaging te hebben om naartoe te werken.’

Zitten er bij die 370 400 langdurig zieken mensen die profiteren van het systeem?

Het zou naïef zijn om daar ‘neen’ op te antwoorden. Geen enkel systeem is ongevoelig voor fraude. Het spreekt voor zich dat we die consequent moeten bestrijden. De middelen om dat te doen, zijn er. In 2014 zijn bijna 11 000 langdurig zieken geschrapt. Ze kregen daardoor geen ziekte-uitkering meer.

Ik steek er echter mijn hand voor in het vuur dat het overgrote deel van de langdurig zieken niet voor het plezier thuis zit. Iemand die uitvalt door een burn-out, ligt niet juichend in zijn zetel televisie te kijken. Iemand die het zware werk in de fabriek fysiek niet meer aankan, laat zich niet fluitend afkeuren door zijn arbeidsgeneesheer.

‘Een tijdje geleden had ik last van een scheenbeenontsteking. Op aanraden van de kinesist heb ik nieuwe loopschoenen gekocht. Ik heb een test gedaan op de loopband. Zo kon ik een schoen kiezen die op maat was van mijn voet. Goede loopschoenen zijn enorm belangrijk. Ik raad iedereen de investering aan.’

9

10

Drink voldoende water ‘Loop je niet meer dan een uur, dan is water drinken voldoende. Een sportdrank bevat suiker en is enkel nuttig bij een langdurige inspanning. Drink evenveel water als je verliest, bij voorkeur meer. Drink ook voor je vertrekt want door te zweten, verlies je vocht.’

Blijf actief bij blessures ‘Ben je geblesseerd, zit dan niet stil. Jog even niet, maar blijf in beweging met gepaste oefeningen. Ga daarvoor langs bij je arts. Ben je hersteld, keer dan enkele weken terug in je loopschema. Zo bouw je rustig je conditie weer op.’

Meer info en tips voor joggers: www.cm.be/joggen

De meeste langdurig zieken willen niet ‘arbeidsongeschikt’ zijn. Zij willen in de eerste plaats weer gezond worden. En het liefst zo snel mogelijk. Voor veel mensen is hun job een inherent deel van die gezondheid. Misschien niet meer in dezelfde functie, maar wel even zinvol, nuttig en sociaal als voorheen.

Stefan Dewickere

romp mooi rechtop. Zo loop je sneller en vermijd je dat andere spieren verkrampen en dat je je gewrichten overbelast.’

Krijg maar eens dat vreselijke label ‘arbeidsongeschikt’ op je hoofd geplakt. En probeer als gezinshoofd maar eens van de ene dag op de andere rond te komen met een uitkering die veertig procent lager ligt, dan je vroegere brutoloon.

Bovendien geeft een job zin aan je leven. ‘Wanneer kan ik terug aan de slag?’ Het is een vraag die onze adviserend geneesheren dagelijks te horen krijgen.

Net daarom zetten onze adviserend geneesheren al jaren in op de re-integratie van mensen die langdurig ziek zijn. Het is onze taak als gezondheidsfonds om mensen te coachen en hen opnieuw hun plaats in de samenleving te laten innemen. Het is aan de werkgevers om kansen te bieden. Alleen samen kunnen we de stijging van het aantal langdurig zieken een halt toeroepen.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

6

[ goed in mijn vel ] veilig omgaan met voedsel

Hygiëne in de keuken Kibbel niet langer over hoe je vlees op een veilige manier ontdooit of welke snijplank je moet gebruiken. Professor in Voeding en Gezondheid aan de KU Leuven Theo Niewold hakt voor eens en voor altijd enkele knopen over hygiene in de keuken door. > TEKST: THOMAS ROSSEEL > ILLUSTRATIE: RUTGER VAN PARYS

Hoe vaak maak ik de dampkap schoon voor een gezonde luchtafvoer?

‘Een keer in het jaar kan volstaan, maar meestal merk je wel wanneer de dampkap het niet meer doet. Veel hangt af van het type dampkap en van de filters. Laat de filters in een warm sopje weken en de dampkap zou weer helemaal als nieuw moeten zijn.’

Snijplanken: hout of plastic?

‘Het een is niet properder dan het ander. De algemene regel rond snijplanken is eenvoudig: reinig de planken na gebruik grondig met zeep en heet water. Zo beperk je het risico op schadelijke bacteriën. Het is belangrijk om niet eerst je rauw vlees te snijden en dan tussendoor op dezelfde plank nog wat groenten. Hou tijdens de bereiding je vlees en groenten steeds apart. Dit geldt ook voor het mes dat je gebruikt. Mensen snijden nogal snel hun rauw vlees en dan met hetzelfde mes de sla. Zo komen er bacteriën van het vlees in de groenten terecht, maar in tegenstelling tot het vlees worden groenten vaak niet meer verhit. Het veiligst is om eerst je groenten en dan je vlees te snijden.’

Hoelang mag ik hetzelfde sponsje gebruiken voor de vaat?

‘Gebruik hetzelfde sponsje gerust voor meerdere afwasbeurten. Zolang je het sponsje na gebruik goed uitknijpt in het sop is er geen bezwaar. Het sponsje met restjes vuil in de warmte laten liggen, is geen goed idee. Dan creëer je bacteriën. Is het sponsje niet meer schoon te krijgen, neem dan maar een ander.’

‘Ten minste houdbaar tot’ versus ‘Te gebruiken voor’.

‘Er is een groot verschil tussen de twee en ze worden vaak verward. Er wordt veel eten verspild op die manier. Zo kan er op droge pasta staan ‘ten minste houdbaar tot’, maar bij droge bewaring kan dat tot in het oneindige lopen. Die datum is niet bindend. Bij ‘te gebruiken voor’ probeer je die dag wel te respecteren. Uit onderzoek blijkt dat mensen vaak geneigd zijn om te snel iets weg te gooien.’

Wanneer boter een tijdje onafgedekt in de koelkast staat, krijgt het een gele kleur.

Mag ik dit dan nog opeten?

‘Het kan op zich geen kwaad, maar het is wel wat minder smakelijk. De gelige kleur is een gevolg van oxidatie. De boter is zeker niet aan het rotten. Deze kleurverandering kun je vergelijken met de binnenkant van een appel die wat bruiner wordt. De boter is dus zeker nog eetbaar, tenzij het gek smaakt.’

Moet ik die kip afspoelen voor de bereiding?

‘Veel mensen wassen hun kip voor gebruik, maar zo zwier je de slechte bacteriën zonder dat je het door hebt overal de keuken in. Bij een correcte verhitting is er geen probleem en hoef je de kip dus niet af te spoelen. Rauwe kip geeft je een grotere kans op salmonella en andere voedselvergiftigingen. Was dan ook steeds je handen nadat je rauwe kip, en in het algemeen rauw vlees, hebt aangeraakt.’

7

[ smakelijk ]

Lien llaert Wi

Ontdooi ik ingevroren vlees in de koelkast of op het aanrecht?

‘Dit doe je het best in de koelkast. Wanneer je vlees langzamer ontdooit, dan houdt het beter vocht vast. Dat vocht bevat voedzame mineralen. Wanneer je iets in de magnetron ontdooit, zie je al snel een grote plas onder het vlees, wat het veel minder smakelijk maakt. Zo verdwijnen ook de mineralen. Om niet ziek te worden is het beter om iets in de koelkast te ontdooien. Op het aanrecht, in een warmere temperatuur, ontwikkelen zich namelijk sneller bacteriën. Bij pakweg vier graden groeit er bijzonder weinig.’

Violet Corbett Brock

met

Asperges met (gedroogde) garnalen 4 PERSONEN

‘Tomaatjes vol schimmelvlekken eet je niet meer op, dat spreekt voor zich. Zolang de andere tomaatjes er nog goed uitzien is er geen probleem. Spoel die tomaatjes af uit voorzorg, maar als er geen schimmel te zien is, dan is er ook geen. We gooien al te vaak voedsel weg dat nog perfect eetbaar is. Dit geldt zeker niet enkel voor dit voorbeeld.’

Moet ik voedsel dat uit een pakje komt afgedekt in de koelkast leggen?

‘Wanneer je voedsel niet bedekt in de koelkast, dan droogt het uit. Hesp bijvoorbeeld. Die wordt harder en donkerder. De hesp ziet er dan al snel niet smakelijk meer uit en dat is geen goed teken.

Steeds vaker kun je voedsel kopen in een hersluitbare verpakking. Mijn raad is om voedsel zo veel mogelijk af te dekken om de versheid te bewaren.’

20 witte asperges • 200 g verse garnalen, gepeld • 50 g gedroogde garnalen • 400 g rode en gele kerstomaatjes, in 4 gesneden • 4 hardgekookte eieren, geplet • 3 eetlepels peterselie, fijngehakt • 3 eetlepels vloeibare sojaboter • fleur de sel • peper schil de asperges met een dunschiller van de kop naar de staart tot er geen draden meer aan hangen en kraak de staart eraf • dompel ze onder in koud water en kook ze 10 à 15 minuten (afhankelijk van de dikte) tot ze beetgaar zijn of stoom ze 2 à 4 minuten op 120 °C of 9 à 10 minuten op 100 °C • verdeel de asperges over de borden en dien ze warm op schik de garnalen, de gedroogde garnalen, de kerstomaatjes en de geplette eieren op de asperges • bestrooi met versnipperde peterselie verwarm de sojaboter en kruid met fleur de sel en peper • giet de sojaboter over de asperges en de garnituur

Tom Swalens

Een bakje kerstomaten bevat twee beschimmelde exemplaren. Is de rest dan ook slecht?

Hoe weet ik of eieren nog eetbaar zijn?

‘Regel nummer één: eet nooit iets dat plots onaangenaam ruikt. Vooral bij eieren merk je aan de geur wel wanneer ze niet meer goed zijn.

Over het algemeen eet je eieren het best niet te lang na verloop van de houdbaarheidsdatum. Gooi ze zeker niet te snel weg. Eieren kunnen vrij lang bewaren in de koelkast. Let er wel op dat er geen scheurtjes in zitten, want dan kunnen bacteriën zich in het ei hebben genesteld. Het is vaak kwestie van zelf wat aan te voelen wat nog bruikbaar is en wat niet.’

Hoe vaak moet ik de koelkast schoonmaken?

‘Eén keer per jaar is in principe voldoende indien je de koelkast netjes behandelt. Wanneer er grote spatvlekken te zien zijn, moet je die wel verwijderen.

Ook hier geldt de regel van het gezond verstand.’

Even belangrijk als hygiëne in de keuken is je eten op een gezonde manier bereiden.

Meer info op www.cm.be/keuken.

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (lente-zomer)

8

[ even buiten strijd ] samenwerken bij thuiszorg

‘Ik leerde hulp

uit handen gev

‘Ik zat er compleet door.’ Geen wonder als je weet dat Sophie op haar eentje zorgde voor haar zus met een beperking en haar moeder met dementie. Dankzij een Limburgs samenwerkingsproject kreeg Sophie hulp van verschillende organisaties, waaronder CM. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: MINE DALEMANS

W

anneer Sophie Feytons (51) uit Hasselt op zoek gaat naar hulp, is ze ten einde raad. Ze is kinderarts en woont samen met haar moeder met dementie en zus met een beperking in een ruim appartement.

Haar moeder Johanna (88) heeft jarenlang voor Sophies zus Roseanne (50) gezorgd, maar dat lukt steeds minder goed. Johanna vergeet steeds meer, wordt ’s nachts om de haverklap wakker en is ook overdag angstig en onrustig.

Sophie moet werken, maar ze durft haar moeder en zus eigenlijk niet alleen laten. En ’s nachts doet ze geen oog dicht.

Onrust in de nacht ‘Die nachten, dat was vreselijk. Soms maakte mama mij om de twintig minuten wakker om naar het toilet te gaan. Ik heb niet veel slaap nodig, maar niets, daar overleef je niet op.

Bovendien moet ik ’s nachts soms werken.

Tijdens een van die nachten belde Roseanne mij om te zeggen dat mama het raam op de tweede verdieping had opengedaan. Op zo’n moment sta je duizend angsten uit. Toen wist ik dat de situatie niet langer houdbaar was.’

Crisis Sophie klopt met haar vraag aan bij Familiehulp.

Sophie Feytons (midden): ‘Sinds ik hulp krijg, kan ik ook eens aan mezelf denken.’

Daar luistert Kristof Pardon naar haar verhaal.

Hij beslist eens langs te gaan om de situatie te evalueren. ‘Mama had net een crisis toen Kristof binnenkwam. Dat was eigenlijk goed, want dan kon hij meteen zien hoe erg het was.’

Kristof besluit dat het zo niet verder kan en neemt meteen contact op met de mensen van Integrale Nachtzorg, een Limburgs proefproject waarbij verschillende organisaties, waaronder CM, samenwerken om mensen een betere zorgondersteuning te geven. ‘Kristof gaf mij niet zomaar een telefoonnummer, maar legde zelf al de eerste contacten’, vertelt Sophie. ‘Voor ik het wist, stonden hier mensen voor de deur die mij kwamen helpen.’

Opluchting Sindsdien is er veel veranderd in het leven van Sophie, Johanna en Roseanne. ‘Tijdens de

week komt er elke voormiddag iemand van Familiehulp, en ’s nachts krijg ik hulp van de vrijwilligers van de nachtoppasdienst van CM. Bovendien hebben we nu ook poetshulp. Vooraf had ik niet gedacht dat mama dit zomaar zou aanvaarden. Maar de hulpverleners en vrijwilligers van CM zijn allemaal heel vriendelijk. Ze hebben bovendien veel geduld met mama, ook al herhaalt ze tien keer hetzelfde. Je merkt dat ze zich op haar gemak voelt bij hen.’

Eindelijk doorslapen Voor Sophie zelf is het een verschil van hemel en aarde. ‘Vroeger moest ik vroeg opstaan om mama te helpen voor ik vertrok naar het werk.

Nu kan ik dat overlaten aan hulpverleners en vrijwilligers. En als ik ’s nachts moet werken, komt er een nachtvrijwilliger van CM. In de toekomst wil ik die mensen ook inschakelen

Zorgeloos genieten in Villars-sur-Ollon Geniet deze zomer op een zonnig terras hoog boven het Rhônedal van een verwarmd buitenzwembad met zicht op de bergen. Je verblijft in een gerestaureerd luxe-hotel uit de jaren ‘20.

De inbegrepen aximo-pas geeft je gratis toegang tot kabelbanen, openbaar vervoer en attracties.

Ook sportievelingen kunnen zich uitleven op de meer dan 300 km gemarkeerde wandelpaden en 150 km mountainbiketracks die je door een betoverende omgeving leiden.

Prijzen vanaf 665 euro per persoon, 8 dagen in volpension.

Kinderkortingen van 10 tot 100 %.

genieten met zicht op de bergen

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

9

als ik ’s nachts niet moet werken. Zo zou ik zelf ook eens een nachtje kunnen doorslapen.’

Wat gaan we morgen doen?

Sophie komt langzaam weer op adem.

‘Mama is tegenwoordig veel rustiger. Ze voelt ook wel aan dat er een grote last van mijn schouders is gevallen. En dat ze zelf altijd op iemand kan terugvallen. Vroeger zei ze ‘s avonds soms dat ze de volgende dag meer haar best zou doen. Dat sneed bij mij door merg en been: ze kan er zelf ook niet aan doen dat ze zoveel vergeet. Nu is ze vaak blij op het einde van de dag, en vraagt ze wat we morgen gaan doen. Ze geniet weer van het leven, dat doet mij en Roseanne ongelooflijk deugd.’

Lekker samen winkelen Ook voor Roseanne is er weer meer tijd.

‘Voor haar was het ook heel zwaar. Ze moest altijd bij mama in de buurt blijven om haar in het oog te houden. Nu kan ze meer haar eigen ding doen. Als het mooi weer is gaan wandelen met de hond, bijvoorbeeld, of met mij naar de winkel gaan. Onlangs hebben we samen een lekkere slagerij gezocht. Kleine dingen om samen van te genieten.’

Tijd voor zichzelf, dat is Sophies volgende stap. ‘Ik wil weer een eigen leven opbouwen.

Eens afspreken met vriendinnen, bijvoorbeeld, of een uitstapje naar zee. Ik ben zelf ook al vijftig. Ik begin te beseffen dat ik binnen twintig jaar ook niet meer ga kunnen wat ik vandaag kan. Ik moet er nu werk van maken.’

Wat kun je doen aan een insectenbeet?

Sommige mensen merken nauwelijks dat ze door een insect gestoken worden, anderen hebben er veel last van. Met koud water of ijs kun je de jeuk of pijn verlichten.

Wat zijn de symptomen?

Insecten steken uit zelfverdediging of omdat ze zich voeden met bloed. Terwijl ze steken, brengen ze een giftige stof in de huid. Niet de prik, maar wel het gif veroorzaakt jeuk, pijn of zwelling. De gevolgen blijven bijna altijd plaatselijk en gaan vanzelf voorbij. Alleen als je overgevoelig bent voor het gif of als het gif erg sterk is, kan het hele lichaam reageren.

Een mug, vlo of mier voel je vaak niet steken. Achteraf merk je soms een bultje dat jeukt.

Een steek van een bij, wesp of steekvlieg is wel pijnlijk en kan een flinke bult geven.

Wat kun je eraan doen?

Zit er nog een angel in je huid, verwijder hem dan meteen. Probeer hem eruit te schrapen met je nagel of de stompe kant van een mes. Je kunt ook een pincet gebruiken. Let op dat je niet in de angel knijpt, want dan duw je meer gif in je lichaam. Reinig en ontsmet nadien het wondje.

Om de jeuk of pijn te verlichten, kun je de beet koelen met koud water, een koud voorwerp of ijs. Dep er geen azijn of andere prikkelende stoffen op. Ook jeukwerende en pijnstillende zalven gebruik je beter niet, hun werking is onvoldoende bewezen. Probeer verder niet te krabben. Opengekrabde beten zorgen vaak voor infecties, je moet ze goed reinigen met water en zeep.

Wanneer ga je naar de dokter?

Ben je overgevoelig voor insectenbeten of krijg je het na de steek meteen benauwd, ga dan onmiddellijk naar een dokter. Doe dat ook als je gestoken werd in je mond, tong of keel. Verder moet je meteen een dokter raadplegen als je jeuk krijgt over je hele lichaam of zwellingen op andere plaatsen dan waar je gestoken bent.

Hoe kun je het voorkomen?

Samenwerken is de toekomst Op verschillende plaatsen in Vlaanderen wordt er geëxperimenteerd met samenwerkingen tussen zorgpartners.

Doordat thuiszorgorganisaties de krachten bundelen kunnen mensen in moeilijke thuiszorgsituaties een betere ondersteuning krijgen. ‘Integrale nachtzorg’ is een project dat loopt in de provincie Limburg. Vanuit de overtuiging dat samenwerken de toekomst is, komen er projecten in alle provincies.

Voor meer informatie over samenwerkingen in jouw regio kun je terecht bij de regionale afdelingen van CM, Familiehulp, Landelijke Thuiszorg, het Wit-Gele Kruis en Familiezorg OostVlaanderen.

Door lange kleren te dragen, verklein je de kans dat je gestoken wordt.

Vliegenramen houden de beestjes buiten. Je kunt ook een insectenwerend middel, bij voorkeur op basis van DEET, op de huid aanbrengen.

Dergelijke middelen werken wel maar enkele uren en zijn soms schadelijk. Vraag dus zeker raad aan je apotheker. Ook met apparaatjes die insectenwerende producten in de lucht verspreiden, ben je beter voorzichtig. Ze werken niet altijd even goed en het is onvoldoende bewezen dat ze veilig zijn voor kinderen en zwangere vrouwen.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

even’

[ de huisdokter ] vervelende beestjes

10

[ sterker met steun ] Werelddag zonder tabak

Stoppen met roken

kun je leren

Stoppen met roken, een goed voornemen dat mogelijk weer van veel lijstjes verdwenen is. Met de hulp van een erkende rookstopbegeleider vergroot je alvast de kans om de sigaret te laten. ‘En je staat er niet alleen voor’, zeggen Anita en Manu. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO’S: DANIËL RYS

Anita Snoeys (55), Merksem

ties, je slaap, je concentratie. Je moet je voeding aanpassen want je komt vaak wat bij. En je dagelijkse gewoonten. Zo vermijd je het best situaties waarin je naar een sigaret zou grijpen. Ik zit in een andere zetel als ik televisie kijk. Ik blijf staan als ik telefoneer. Toen ik rondliep, nam ik er een sigaret bij. Die info helpt. Het is moeilijk in het begin, maar je weet wat er komt.’

‘Begin was het moeilijkst’ ‘Ik heb de rookstopbegeleiding net afgerond.

Begin februari volgde ik de eerste sessie. Ik rookte een pakje per dag. De eerste stap was halveren. Op 29 februari ben ik gestopt, na 38 jaar. Bij een poging in 2010 gebruikte ik een geneesmiddel. Na zes maanden rookte ik opnieuw. Het was een bewogen periode, dan doet een sigaret deugd.’

‘De wil om te stoppen bleef. Ik wilde me fitter voelen. Ik was het roken beu. Maar ik wilde het goed doen. Ik vond info over begeleiding in groep via CM. Ik heb me ingeschreven, samen met mijn zus en schoonbroer. We steunen elkaar, kunnen met vragen bij elkaar terecht. Net als bij de andere deelnemers en de tabakologe.

Een grote hulp. Zo heb ik op een terrasje nog eens gerookt. Ik voelde me schuldig. Na een gesprek weet ik dat stoppen nog steeds kan.

Anita Snoeys: ‘Dankzij de begeleiding vind je steun bij elkaar.’

Mijn motivatie blijft. Dat heb je nodig.’

‘Ik heb veel gehad aan de info. Nicotine doet wat met je. De sigaret laten, werkt op je emo-

Manu Bracke (44), Vosselaar ‘Stoppen

tips om gewoonten te doorbreken, zonder belerend te zijn. Maar ik stond er vooral niet alleen voor. Mocht ik vragen hebben, of mocht het stoppen zwaar vallen, kon ik altijd ergens terecht. Dat idee geeft een gerust gevoel, zelfs al is de begeleiding al enkele maanden afgerond.’

bracht mij rust’

‘Baat het niet dan schaadt het niet, dacht ik een half jaar geleden. Ik botste in een brochure op info over rookstopbegeleiding in groep. Op enkele pogingen met kauwgom en een geneesmiddel na, had ik nog nooit doorgezet. Ik rookte sinds mijn zestiende. 25 sigaretten per dag. Ik geloofde niet dat stoppen zou lukken. Ik dacht dus gewoon even te gaan kijken, zonder grote verwachtingen. Maar ik ben tot het einde gebleven. Ik had schrik om te falen. Maar ik merkte al snel dat ik niet de enige was. Er werd geluisterd, met begrip en respect. Er hing een warme sfeer, er was ruimte voor gesprek en vooral om alles op je eigen tempo te doen.’

‘Ik ben gestopt op een maandag begin november, een maand na de start van de sessies. De sigaretten maakten plaats voor een mondspray en nicotinepleisters waarvan ik de dosis

‘De eerste dagen heb ik geen hulpmiddel gebruikt. Dat was zwaar. Ik koos al snel voor een e-sigaret. De wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit, maar voor mij werkt het. Ik bouw de nicotine geleidelijk af. Ik moet mijn lichaam tijd geven. Eind mei wil ik ook de e-sigaret laten. Een test wees uit dat mijn longfunctie al verbeterd is, ook mijn hartslag is lager. Enkel door te stoppen. Nu wil ik meer sporten, zodat mijn conditie verder verbetert. Ik ben nog volop bezig, maar ik zie het zitten. Dankzij de begeleiding.’

Manu Bracke: ‘Je hoeft niet alleen te stoppen.’ geleidelijk afbouwde. De rookstokbegeleidster speelde een belangrijke rol. Ze was meelevend maar ook kordaat, gaf info over hulpmiddelen,

‘Het duurt even voor de verslaving uit je lijf is.

Je kunt niet voorspellen of je nooit nog een sigaret zal aanraken. Maar ik weet nu dat stoppen kan. Dat het zelfs meevalt, en dat je het niet alleen hoeft te doen. Die sigaretten gaven een vals gevoel van ontspanning, me-time.

Maar stoppen heeft echte rust gebracht. Dat had ik niet verwacht. Roken is voor niets goed.

Niet voor je gezondheid, niet voor je portemonnee. En zonder sigaretten ruik je gewoon een pak frisser (lacht).’

Stefaan Beel

11

[ helpende handen ]

Ronald is vrijwilliger bij de volkstuinen ‘Van een voetbalveld maakten we lapjes grond om groenten op te kweken.’ Ronald Castelein (69) is vrijwilliger bij de volkstuin Wallemeers in Roeselare. Daar kunnen mensen met groene vingers hun creativiteit de vrije loop laten.

Stoppen met roken, maar hoe?

Op 31 mei is het Werelddag zonder tabak. De beste manieren om te stoppen: 1 Vraag hulp aan een erkende rookstopbegeleider (tabakoloog).

• Bel Tabakstop gratis op 0800 111 00.

Info: www.tabakstop.be.

• Volg individuele begeleiding bij je huisarts of een erkende rookstopbegeleider, te vinden op www.erkendetabakologen.be.

• Volg een groepscursus in je gemeente bij een erkende rookstopbegeleider. Surf naar www.vlaanderenstoptmet roken.be/lokaal-aanbod en www. cm.be/agenda.

• Jongeren kunnen ook terecht bij SmartStop, www.smartstop.be.

2 Combineer begeleiding met hulpmiddelen zoals nicotinevervangers of geneesmiddelen. Spreek erover met je arts, een tabakoloog of apotheker.

CM kan helpen • De ziekteverzekering geeft een tegemoetkoming voor acht zittingen rookstopbegeleiding, individueel of in groep, bij een erkende tabakoloog.

• Adem Benemend is een podiumproductie en educatief pakket van B/rouge vzw in samenwerking met CM en Kom Op Tegen Kanker gericht naar jongeren. Info voor scholen op www.adem-benemend.be.

Hoe ben jij gestopt met roken?

Reageer via lezersbrieven@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel

Reageer

Voetbalveld ‘In de lente van 2015 kregen we na lang wachten groen licht om het eerste volkstuintje van Roeselare in te richten. De volkstuinen bestaan al langer op heel wat plekken in Vlaanderen en zijn bedoeld voor mensen die thuis geen tuin hebben om in te wroeten. Het voetbalveld in de Wallemeers werd uitgekozen. Het is een perceel dat veel water opvangt en voetballen was er vooral in de winter erg moeilijk. Nu zijn er 55 perceeltjes ingericht. Ik sta in voor de coördinatie van de volkstuin, waar zo’n 27 mensen in tuinieren. Voorlopig kunnen we net aan de vraag voldoen, maar we zijn volop bezig met het vinden van nieuwe locaties.’

Natuurliefde ‘Zelf ben ik voortdurend bezig met tuinieren. In de eerste plaats met veel liefde in mijn eigen tuin, maar ik heb met de andere compostmeesters ook een lapje grond in de Wallemeers.

Wij doen aan en promoten het zogenaamde kringlooptuinieren. Dat wil zeggen dat niets verloren gaat, alles opnieuw gebruikt wordt, en we ook geen groenten besproeien. Alle percelen in de volkstuin zijn puur natuur. Die liefde voor de natuur moet je wel hebben om hier als vrijwilliger te werken. Het is mijn passie.’

Thomas Rosseel

Welke bijdragen kan ik aftrekken van de belastingen?

Het is weer tijd om de belastingaangifte in te vullen. Sommige bijdragen die te maken hebben met je ziekenfonds, zijn fiscaal aftrekbaar.

Onder meer ‘de bijdrage verplichte ziekteverzekering’ is fiscaal aftrekbaar. Dat is de wettelijke bijdrage die sommige mensen moeten betalen om in orde te blijven met de ziekteverzekering. CMleden die in 2015 die bijdrage betaalden, ontvangen een fiscaal attest voor de belastingaangifte. Als je een attest krijgt met daarop een bedrag onder de vermelding ‘actieve loontrekkende’, vul dat bedrag dan in onder deel 1: vak IV.A.17.

Staat een bedrag onder ‘niet-actieve loontrekkende’, vul dat dan in onder deel 1: vak V.A.4. Staat een bedrag onder ‘actieve zelfstandige’, vul dat dan in bij

deel 2: vak XVII.10, XVIII.7c of XIX.10c op je belastingbrief.

De bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering en het lidgeld voor de CMdiensten en -voordelen kun je niet aftrekken van je belastingen.

Het inschrijvingsgeld voor Kazouvakanties voor kinderen jonger dan 12 jaar is wel fiscaal aftrekbaar. Voor jongeren met een zware handicap is dat tot 18 jaar. Kazou bezorgde automatisch een attest voor de kinderen tot 12 jaar.

Voor deelnemers tot 18 met een handicap, vragen de ouders een attest bij Kazou.

Info bij je lokaal belastingkantoor of bij FOD Financiën 0257 257 57 (elke werkdag bereikbaar van 8 tot 17u).

[ de vraag ]

De effecten van alternatieve methoden zoals acupunctuur, lasertherapie … zijn niet wetenschappelijk bewezen. De e-sigaret met nicotine helpt mogelijk wel bij het stoppen. Meer onderzoek is nodig, maar de eerste resultaten zijn positief.

‘Ik heb altijd wel al voeling met de natuur gehad, maar mijn idee om er iets mee te gaan doen kwam pas tien jaar geleden, toen ik met pensioen ging. Ik volgde de opleiding tot compostmeester en op het stuk grond in mijn tuin dat eerder nooit bewerkt was, staat nu een serre vol groenten. Werken in de tuin is ondertussen mijn leven geworden. Tegenwoordig eten we thuis enkel nog lekkere salade van eigen bodem. Ik zetel ook in het bestuur van wat sinds een tweetal jaar Tuinhier Roeselare heet. Tot vorig jaar bestonden we als organisatie enkel voor mensen met interesse in tuinieren, die op hun eigen lapje grond in de tuin werkten. Daar kwam vorig jaar verandering in.’

12

[ inbox ] [ brief in de kijker ] Ziekenvervoer Mijn echtgenote werd vanuit het ziekenhuis in Ronse naar een ziekenhuis in Aalst vervoerd voor onderzoeken. De volgende dag werd ze teruggebracht. Twee verschillende diensten organiseerden het ziekenvervoer. Voor de heenrit met liggend ziekenvervoer werd volgens de factuur 127 kilometer afgelegd, wat mij ongeveer 500 euro kostte. Voor de terugrit met zittend vervoer bedroeg de afstand maar 50 kilometer en werd mij 82 euro aangerekend. Een groot verschil voor eenzelfde traject. Is dat nog eerlijk?

Jos Dierckx, Ronse Voor niet-dringend ziekenvervoer zijn geen wettelijke tarieven bepaald. De CMziekenfondsen onderhandelen regionaal met vervoersdiensten voor redelijke prijzen. Vraag eerst advies aan de CM-consulent. Of laat het ziekenhuis met je regionale ziekenfonds contact opnemen als je naar een ander ziekenhuis moet gebracht worden. Liggend ziekenvervoer kost de patiënt meer dan zittend ziekenvervoer.

Jonge mantelzorger (1) Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Laat in het algemeen de binnenkant zien Oplossing

S Stuur je antwoord voor 30 mei op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be.

Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Verdriet is het ding met veren’ van Max Porter (over een vader en zijn zoontjes die plots geconfronteerd worden met de dood van zijn echtgenote en hun mama), uitg. De Bezige Bij of het boek ‘Jij, ik, hij, zij & al de kinderen’ van Tine Maenhout (over de wondere chaos van een nieuw-samengesteld gezin), uitg.

Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 8 Ingreep Winnaars Frank Madereel (Deurne) Christian Mertens (Sint-Pieters-Leeuw) Elisabeth Rundfeldt (Kessel-Lo)

Het is knap dat er aandacht wordt besteed aan jonge mantelzorgers (cm.be nr. 9). In het artikel krijgt het meisje dat zorgt voor haar zieke mama waardering. Ik heb jaren de zorg opgenomen voor mijn ouders die beide worstelden met psychische problemen maar ik kreeg geen compliment. Ik heb lang niet geweten wat er aan de hand was, ik dacht dat ik gewoon moeilijke ouders had. Als KOPP-kind (Kind van Ouder met Psychische Problemen) kreeg ik al op jonge leeftijd taken in het huishouden. Er werd altijd maar meer van mij verwacht. Ik was constant in de weer om mijn moeder gunstig te stemmen. Erover praten mocht ik niet. Ik had wel eens een begripvolle juf die iets opmerkte, maar ik durfde niets zeggen uit schrik voor de gevolgen nadien. Ik genoot ervan om bij een vriendin thuis te zijn, maar echt ontspannen lukte niet. Telkens hield ik de klok in de gaten om toch zeker op tijd thuis te zijn. Ik had een grote behoefte aan een vertrouwenspersoon, aan lotgenoten. Ik kreeg geen respect.

Bovendien maakte ik als kind mee hoe mijn moeder met zware psychische problemen werd opgenomen in het ziekenhuis. Daar draag ik nu nog de sporen van.

aangepast. Mijn dochter onderging die veranderingen alsof het normaal was. Met ons tweetjes vormden we een mooie tandem, omkaderd en ondersteund door thuiszorg, verpleging, familie en vrienden. Ik was de aanwezige mama die haar kind hielp met school en opgroeien. Mijn dochter was en is mijn steun als er geen hulp van derden is. Familie en vrienden hebben hun eigen leven. Thuiszorg werkt van 8.30 tot 17 uur, maar ook daarvoor en daarna zijn er taken. Mijn dochter kon al heel vlug de was doen, iets eenvoudigs te eten maken en mij helpen omkleden. Door omstandigheden kwamen twee jonge kinderen uit mijn omgeving bij mij wonen. Omdat ze mij altijd gekend hebben met mijn ziekte, vonden ze het vanzelfsprekend dat ze ook al eens moesten helpen.

De hulp werd wel uitgebreid. Ik heb nu drie schatten van jonge mantelzorgers in huis.

Mantelzorg is voor hen iets waar ze in gegroeid zijn. Allemaal helpen ze mij met verzorging en huishoudelijke klussen. En ze ondersteunen elkaar. Dat is hartverwarmend.

Naam en adres bekend bij de redactie

Overleven Ik ben 63 jaar, invalide en vader van twee kinderen. Ik probeer te overleven in een steeds complexere samenleving. De regering gaf mij in 2015 een extraatje als vakantiepremie. Ik was content. De ontnuchtering kwam echter zeer snel. Door die milde gave verloor ik de verhoogde tegemoetkoming. Mijn inkomen overschrijdt nu met maar liefst 0,05 euro het wettelijk grensbedrag. Ik steek dus toe aan het cadeautje. Vroeger betaalde ik voor een maandabonnement van de MIVB 8,10 euro.

Vandaag hoest ik 49 euro op voor dezelfde service omdat ik geen recht meer heb op de verhoogde tegemoetkoming. De verplichte Vlaamse zorgverzekering steeg voor mij dit jaar van 25 naar 50 euro. En het jaarlijkse mondonderzoek krijg ik zelfs bij een geconventioneerde tandarts niet meer volledig terugbetaald. Ook voor geneesmiddelen en elektriciteit geniet ik niet langer het voordeeltarief. Het water stond mij aan de lippen. Dit vergiftigd geschenk duwt mij echt kopje onder.

Naam en adres bekend bij de redactie

Naam en adres bekend bij de reactie

Jonge mantelzorger (2) Ik ben een alleenstaande mama met multiple sclerose. Toen mijn dochter 5 jaar was, werd na een operatie aan mijn rug duidelijk dat er iets aan de hand was. Geleidelijk aan kroop mijn handicap ons leven binnen. Ik gebruikte vaker een rolstoel. Stap voor stap werd ons huis

De inhaalpremie voor invaliden is vorig jaar inderdaad aangepast, met de bedoeling om de koopkracht van kwetsbare groepen, waaronder de invaliden, te verhogen. Dat mensen door deze verhoging andere voordelen verliezen, is onaanvaardbaar. Dat moet vermeden worden door de inkomensgrenzen mee aan te passen. CM en Ziekenzorg CM blijven hier samen met de sociale partners bij de overheid op aandringen.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel?

Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

info bevolkingsonderzoeken kanker voortaan online [ mijn CM ]

‘Eigen gezondheid nog beter opvolgen’ ‘Mijn zorgverleners delen mijn gezondheidsgegevens. Zo heb ik ook zicht op informatie over mijn medicatie, vaccinaties en de preventieve bevolkingsonderzoeken naar dikkedarmkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker waaraan ik deelnam. Een handig geheugensteuntje en een aanknopingspunt voor een gesprek met mijn huisarts’, vindt Karin Tavernier (56) uit Sint-Niklaas. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: STEFAAN VAN HUL

Gaf je je geïnformeerde toestemming voor het uitwisselen van je gezondheidsgegevens? Dan kunnen de zorgverleners die je behandelen, maar ook jij als patiënt, informatie over jouw gezondheid online raadplegen. Zorgverleners wisselen informatie uit via Vitalink, het platform van de Vlaamse Overheid. Met de toepassing Patient Health Viewer heb je als patiënt toegang tot heel wat persoonlijke gezondheidsgegevens op Vitalink.

Je kunt de Patient Health Viewer installeren op je computer. Je logt in met je e-ID en kaartlezer. Je vindt er je medicatie- en vaccinatiegegevens terug en sinds midden mei ook informatie over de preventieve bevolkingsonderzoeken naar kanker. Je kunt opzoeken wanneer je het laatst deelnam aan zo’n screening, wat de resultaten waren en of er nog vervolgonderzoeken nodig zijn. Je ziet of je inging op een uitnodiging en wanneer je de volgende krijgt. De info over dikkedarmkanker en baarmoederhalskanker is al beschikbaar. Die over borstkanker volgt dit najaar.

Geheugensteuntje ‘Ik werd al van dichtbij geconfronteerd met de

screenings naar dikkedarmkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker. Met de Patient Health Viewer kan ik zien of er bijkomende onderzoeken nodig zijn. Ik vind het goed dat ik de informatie over mijn gezondheid ergens kan raadplegen. De Patient Health Viewer helpt je bijvoorbeeld ook onthouden wanneer je het best opnieuw deelneemt aan de screening baarmoederhalskanker. Een geheugensteuntje, voor jezelf en voor je behandelende arts.

Hopelijk motiveert dit andere mensen om deel te nemen aan de screenings. Preventie is belangrijk, en zo kun je nog beter opvolgen hoe het met je gaat.’

Handig overzicht Naast de resultaten van de bevolkingsonderzoeken geeft de Patient Health Viewer ook een overzicht van je medicatie- en vaccinatiegegevens. Aanknopingspunten voor een gesprek met de huisarts, vindt Karin. ‘Ik zag dat mijn medicatie- en vaccinatiegegevens nog niet aangevuld zijn. Dat volg ik verder op met mijn arts. Ik vind het ook belangrijk dat zorgverleners weten welke medicatie ik neem. Beland ik plots op de spoeddienst bij een zorgverlener die me niet kent, dan weet ik dat die al mijn gegevens heeft en dat ik geen overbodige onderzoeken moet ondergaan. Een geruststelling op zo’n momenten.’

Karin Tavernier: ‘De Patient Health Viewer is een geheugensteuntje voor mij en mijn behandelende arts.’ gevolgen van kanker. Ik vind het dus belangrijk om mijn gezondheid goed op te volgen’, zegt Karin Tavernier. ‘Ik heb deelgenomen aan de

Waar downloaden?

Op www.cm.be/toestemming of www.cm.be/ vitalink lees je alles over je geïnformeerde toestemming activeren of deactiveren, toegangsrechten beheren en je eigen gezondheidsgegevens raadplegen via de Patient Health Viewer.

Uitslag solidariteitsactie Ziekenzorg CM 2016 Vrijdag 13 mei werden in Brussel de winnende nummers getrokken van de Solidariteitsactie Ziekenzorg CM. Kijk snel of je de juiste cijfers op je loten vindt.

De loten worden opgedeeld in 16 series, in alfabetische volgorde, voorzien van de letters A tot en met R, met uitzondering van de letters I en O. Winnen een prijs in alle series: de nummers, zonder vermelding van een serieletter. Is het winnend nummer wel voorzien van een serieletter, dan betreft het enkel een winnend nummer in de door trekking bepaalde serie.

PRIJZEN VOOR GEWONE LOTEN (BRUINE KLEUR) Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 1 250 euro: A 195109 - B 199062 C 147973 - D 133360 - E 209462 - F 124929 -

G 218473 - H 177470 - J 186947 - K 173026 L 122114 - M 116431 - N 118657 - P 229382 Q 105513 - R 130488 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 250 euro: In alle series het nummer 124461 – 154679 – 197419 – 213919 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 125 euro: In alle series het nummer eindigend op 3118 – 7961 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 50 euro: In alle series het nummer eindigend op 183 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 25 euro: In alle series het nummer eindigend op 177 – 302 – 575 – 926

PRIJZEN VOOR GRATIS OMSLAGLOT (KAKI-GROENE KLEUR) Wint een Audi A4 Serie Q nr. 016933 Winnen een aankoopcheque Sodexo ter waarde van 25 euro In alle series het nummer eindigend op 244 Bezit je een winnend nummer?

Stuur het voor 30 september 2016 naar Ziekenzorg CM-Tombola, Postbus 40, 1031 Brussel. Vermeld je volledige naam en adres, zoals voorzien op de rugzijde van de tombolaloten. Ook op de briefomslag met het winnende lot vermeld je naam en adres. De waardebonnen worden na controle aan de prijswinnaars opgestuurd.

Ziekenzorg CM is niet verantwoordelijk voor eventuele drukfouten. Bij betwisting wordt te rade gegaan bij gerechtsdeurwaarder mevrouw Daryll Vaganée.

13

16

[ uitsmijter ] nieuwe liefde in nieuw samengestelde gezinnen

‘Wij hebben elk onze eigen rol’ ‘Ik moest het idee van het ideale gezin laten varen om echt gelukkig te worden’, vertelt journaliste Tine Maenhout over haar worsteling met haar nieuw samengesteld gezin. Ze schreef een boek over die worsteling, doorspekt met getuigenissen en uitleg van experts. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: COMPAGNIE GAGARINE

I

n België is ondertussen een kwart van de gezinnen nieuw samengesteld, wat wil zeggen dat ze niet passen in het traditionele plaatje van mama, papa en de kinderen. ‘En dat aantal zal alleen maar toenemen’, zegt Tine Maenhout die samen met haar oudste dochter uit een vorig huwelijk een gezin vormt met Gus en hun gemeenschappelijke dochter Lies. In haar boek pleit ze voor meer openheid voor nieuwe vormen van samenleven.

Zijn jullie dan zo verschillend van een gewoon gezin?

Tine Maenhout: ‘Met een mama, papa en twee kinderen lijken we inderdaad een doorsnee gezin. Toch word ik er bijna elke dag mee geconfronteerd dat het plaatje niet helemaal klopt. Als de dokter zich bijvoorbeeld verwondert over de verschillende familienamen van mijn dochters. Of wanneer ik merk dat mijn partner Gus niet even trots is als ik wanneer mijn oudste iets nieuws kan.’

Heb je het daar moeilijk mee?

‘In het begin van onze relatie dacht ik dat Gus zich als een soort papa zou gedragen.

Maar gaandeweg heb ik beseft dat ik dat niet van hem mocht verwachten. Hij is niet de papa van mijn oudste dochter en dat zal hij ook nooit worden, hoe lang wij ook samen blijven. En wij zullen nooit een gewoon mama-enpapa-gezin zijn. In het begin deed dat besef best pijn.

Mijn droom lag aan diggelen. Maar dankzij gesprekken met een therapeut heb ik

Tine Maenhout: ‘Kinderen hebben 4 jaar nodig om een scheiding te verwerken, en 6 jaar om te wennen aan een nieuw gezin.’

leren aanvaarden dat wij een ander soort gezin zijn. Anders, maar daarom zeker niet minder warm.’

Zijn de regels in jullie gezin ook anders?

‘In zekere zin wel. Ik draag nog steeds de grootste verantwoordelijkheid voor mijn oudste dochter. En Gus houdt zich minder met haar opvoeding bezig dan met die van Lies. We hebben elk onze eigen rol. Soms voelt dat wel wat eenzaam, omdat je als partners nooit helemaal hetzelfde voelt. Maar anderzijds is het ook interessant en leer je wel hoe je daar mee kunt omgaan. Tegenwoordig zie ik het als een verrijking. We behouden elk onze eigenheid.’

Hoe zien de kinderen het?

‘Mijn oudste weet heel goed dat Gus niet haar papa is, maar wel die van Lies. Als Lies huilt, troost ze haar soms door te zeggen Jouw papa komt straks thuis hoor. Dat is fijn om te zien.

Ook in een nieuw samengesteld gezin is er veel liefde. Voor mijn oudste is Gus geen vaderfiguur, maar wel een heel goede vriend. En als ze in het weekend naar haar papa gaat, dan missen we haar alle drie. Ze moet zich uiteraard vaak aanpassen aan verschillende regels en omgevingen. Maar ook daar zijn voordelen aan. Ik merk dat ze goed met mensen kan omgaan en zich kan aanpassen aan veel situaties.’

Zijn kinderen altijd het slachtoffer?

‘Dat is vaak zo, maar je kunt hen veel verdriet besparen door zoveel mogelijk rekening met hen te houden. Volgens experts hebben kinderen 4 jaar nodig om een scheiding te verwerken, en 6 jaar om te wennen aan een nieuw gezin. Dat is best lang als je erover nadenkt.

Kinderen moeten hun eigen ritme kunnen volgen. In de praktijk ontmoeten veel ouders een nieuwe partner, en gaan ze ervan uit dat de kinderen meteen meegaan in dat verhaal.

Terwijl die persoon voor de kinderen een complete onbekende is.’

Hoe pak je het dan wel aan?

‘Spreek met de kinderen. Vraag wat zij ervan denken, of zij al klaar zijn voor de volgende stap. Is dat niet zo, hou daar dan rekening mee.

Je kunt veel problemen vermijden door op vraag van de kinderen nog even te wachten met samenwonen, bijvoorbeeld. Kinderen mogen ook iets te zeggen hebben over het gezin waarin ze opgroeien, zeker als er op korte termijn veel verandert. Praten is sowieso van onschatbaar belang in een nieuw samengesteld gezin. Sommige experts pleiten zelfs voor een wekelijkse gezinsvergadering, waarin iedereen zijn ei kwijt kan.’

Is de maatschappij al mee in dit verhaal?

‘Op school maken kinderen op vader- of moederdag één cadeautje. Terwijl mijn oudste dochter heel graag ook iets zou knutselen voor Gus. Niet omdat hij haar papa is, maar omdat hij voor haar zorgt. Er is dus nog wel wat werk aan de winkel. Ook juridisch is er trouwens niets geregeld voor nieuw samengestelde gezinnen. Het is niet makkelijk natuurlijk, maar ik hoop dat dit boek het debat wat aanzwengelt.

Als een kwart van de gezinnen nieuw samengesteld is, mag daar gerust wat meer aandacht naartoe gaan. Uitzonderingen zijn we al lang niet meer.’

Tine Maenhout schreef over nieuw samengestelde gezinnen het boek Jij, ik, hij, zij & al de kinderen. Speel mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis exemplaar.