cm.be 1 maart

CM-Zorg mensen app haalt uit isole ment 8

4

‘Ik maak tijd voor een babbel’ Vrijwilliger Sigrid smeert boterhammen in woonzorgcentrum

6

Gezonder eten makkelijker dan je denkt Op consultatie bij de diëtist

10

‘Ik moet hier op niets peizen’ Aansterken in CM-Zorgverblijf aan zee

14

Nieuws uit jouw regio

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 49 | NR 4 | 28 FEBRUARI 2017 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

M

e n i t ar

Bruusk beroofd Net zoals de moeder van Tom Lanoye in de film Sprakeloos (pagina 16). Een beroerte legde haar het zwijgen op. Onaanvaardbaar voor een slagersvrouw die als amateur-actrice graag in de belangstelling stond. In blinde razernij, zo uitte ze zich.

Hoe moet mijn vader zich dan gevoeld hebben, toen hij na een hersenoperatie uit de narcose ontwaakte en spreken ineens helemaal niet meer lukte?

Ontredderd en woest. Want een geklappig man werd bruusk van zijn woordenschat beroofd. Mijn vader is graag onder de mensen en houdt van vertellen, vooral over vroeger. Plots verliepen de sociale contacten stroef. De communicatielijn was ernstig verstoord. De woorden bleven stokken in zijn hoofd. Mijn vader bleef eenzaam achter, vol woelige gedachten.

Ik kon het moeilijk geloven, maar de logopediste zou mijn vader weer doen spreken. Zijn taalkennis was niet weg maar zat op een plek in zijn hoofd die voor hem niet toegankelijk was. De logopediste zou er hem naartoe leiden. Langzaam maar zeker. Of hij vandaag in alle uithoeken van zijn hoofd geraakt, weet ik niet. Maar in elk geval ver genoeg om de eenzaamheid te doorbreken.

We geloven het graag en soms vinden we inderdaad dat onze tanden witter zijn als we ze met een witmakende tandpasta hebben gepoetst. Maar dan lijkt dat enkel zo.

Aan die tandpasta’s wordt meestal een optische witmaker toegevoegd. Dat is een blauw pigment dat een tijdje op je tanden blijft zitten. Daardoor krijg je de indruk dat je tanden witter zijn.

Soms bevatten tandpasta’s extra schuurmiddelen om de tanden witter te maken. Die kunnen het tandglazuur beschadigen. Je gebruikt ze beter maar een keer in de week.

Ook andere witmakende tandpasta’s wissel je het best af met gewone tandpasta’s. Ga vooral na of er fluoride in zit.

Want dat beschermt het tandglazuur en maakt het sterker. Fluoride helpt bovendien zwakke plekjes in het glazuur te dichten.

Vier nerveuze vrouwen en een muziekband staan samen op het podium. Om te vertellen en om te zingen. Doe mee met de wedstrijd en win de cd.

Ze horen stemmen in hun hoofd, denken in bochten en kronkels, zien wat wij niet zien. Inge Paulussen, Ella Leyers, Tine Reymer en Eva De Roovere toeren als Nerveuze Vrouwen voor het project Te Gek!? door Vlaanderen. Ze zingen, ze zuchten en ze maken zich zorgen. Over de wereld en zichzelf. Ze vertellen wat het is om verloren te lopen in de donkere kamers van hun gedachten, op de dool te zijn tussen waan en werkelijkheid. De speellijst vind je op www.tegek.be.

Bij deze muziektheatertournee verschijnt ook de cd De mooiste liedjes uit Nerveuze vrouwen en Manische mannen. Speel mee met de wedstrijd en maak kans op een gratis exemplaar.

www.cm.be/tegek-cd

Hoe gaat het met u?

verhalen.kazou.be

Tandpasta’s die beloven om je tanden witter te maken, geven ijdele hoop. Dat ze meer geld kosten, staat vast.

Martine Creve, redacteur CM.be

Vuilnisbakjes in herentoiletten In openbare herentoiletten ook een vuilnisbak. Daar ijveren vrijwilligers van Samana voor. In de streek rond Mechelen en in de Kempen al met succes.

Evy Hanssen in Gazet van Antwerpen

Sinds 1947 organiseert CM vakanties voor kinderen en jongeren.

Dit jaar blaast Kazou 70 kaarsjes uit. Tienduizenden vakanties leverden ongetwijfeld een veelvoud van verhalen op. Bij de deelnemers en hun monitoren. Misschien hield je ook aan de cursus om monitor te worden een leuke anekdote over?

De jeugddienst is op zoek naar je mooiste herinneringen uit de geschiedenis van Preventieve Luchtkuren (1947-1971), van Jeugd & Gezondheid (1971-2006) en van Kazou (sinds 2006). Op een online platform kun je herinneringen delen. Post er je verhaal en maak kans op een ferme retroprijs. Na de zomer publiceert Kazou de zeventig leukste verhalen.

Nerveuze Vrouwen

in tandpasta telt

Revalidatie kan wonderen doen. Ook Lanoyes moeder zette zich hard in om beter te worden. Tot complicaties haar alle levenskwaliteit ontnamen.

Ik ben op mijn sterkst met mijn kerngezin: ik en mijn zonen. Als ik samen met hen in bed lig, mag de wereld ontploffen.

Heb jij aan je vakantietijd met de jeugddienst van CM een mooi verhaal overgehouden? Laat het ons weten. Wie weet wordt jouw verhaal gepubliceerd.

Win cd van

Fluoride

Nooit gedacht dat het mij ooit zou overkomen. Een vroegere collega tegen het lijf lopen en niet meer op zijn naam kunnen komen. Je weigert te bekennen. Je ontwijkt de naam en knoopt snel een gesprek aan.

Intussen schieten je gedachten alle kanten uit. Het ligt op het puntje van je tong, je herinnert je de eerste letter. Maar de naam kun je niet meer over je lippen krijgen. Best confronterend als je plots een woord niet meer vindt.

Ging jij ooit mee op CM-kamp?

3

[ kortgeknipt ]

Meer kracht voor chronisch zieken Om chronisch zieke mensen weerbaar te maken, organiseert Samana cursussen met overnachting.

Eutonie kan spanning en pijn in het lichaam aanpakken. Tijdens een cursus voor beginners van 13 tot 16 maart in Zandhoven leer je lichaamsoefeningen bewust uit te voeren. Wie dat al eerder deed, kan zijn kennis opfrissen van 12 tot 14 mei, ook in Zandhoven.

Wil je liever met lotgenoten spreken over wat ziek zijn betekent, schrijf je dan in voor de cursus ‘Kracht in kwetsbaarheid’. Die vindt plaats van 21 tot 24 mei in Oostduinkerke.

weerbaarheid@samana.be tel. 02 246 47 00

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Tom Van Geertsom | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Violet Corbett Brock

Een mannen-wc zonder vuilnisbakje is geen banaal probleem bij hoge nood. Het leidt zelfs tot sociaal isolement voor mannen met urineverlies. Want ze kunnen hun incontinentiemateriaal nergens discreet achterlaten. Vrijwilligers van Samana uit de streek

rond Mechelen en de Kempen bezochten twee jaar geleden tientallen horecazaken om de uitbaters te overtuigen een vuilnisbakje te plaatsen. Met succes. Liefst 283 zaken plaatsten er een en maakten hun toilet toegankelijk voor mensen met incontinentie. Dit jaar plannen Samana-vrijwilligers uit alle hoeken van Vlaanderen café- en restaurantbezoeken om te ijveren voor de vuilnisbak.

33 253 gesprekken van jongeren met Awel

Vorig jaar voerden vrijwilligers van Awel 33 253 gesprekken met kinderen en jongeren. Vooral over de relatie met hun ouders.

De relatie met hun ouders is nog altijd het meest besproken onderwerp van jongeren bij Awel. Over dat thema wordt steeds meer gepraat: een op de vijf gesprekken gaat daarover, bij de chat zelfs een op de drie. Vooral een conflict tussen ouders, een scheiding en niet kunnen praten met ouders komen aan bod. Verbinding met elkaar blijkt, ongeacht de situatie, de belangrijkste vereiste voor een goede band.

Awel ontwikkelde een tool die kinderen en jongeren kan helpen om met hun ouders in gesprek te gaan. Deze werd in 2016 door 7 241 kinderen en jongeren geraadpleegd.

awel.be

Stefaan Beel

[ de kijk van ]

Stefan Dewickere

2

‘Mijn kapperszaak helpt mensen revalideren’ ‘Ik heb mijn vorige kapperszaak overgelaten en een salon geopend in een revalidatiecentrum’, zegt Denis Dubaere (53) uit Nieuwpoort. ‘Een grote stap. Ik kap het haar van patiënten, medewerkers, maar ook van mensen van buitenaf. Het is druk. Ik werk hier nu iets meer dan twee maanden en ik heb al versterking moeten inschakelen.’

‘Ik ben blij met mijn beslissing om het roer om te gooien. De mensen tonen hier echt dat ze tevreden zijn. Als ik van de kapper kom, ben ik al voor de helft gerevalideerd, zeggen ze. Dat voelt goed en het geeft me energie.’

‘Hier werken, vergt wel wat meer geduld. Ik help de mensen in en uit de rolstoel, ik maak tijd voor een babbel. Maar ik ben hier heel graag.’

‘Mijn vorige kapsalon was in Lendelede. Toch kwam ik al geregeld in Nieuwpoort. De verhuis viel dus best mee. Ik ken de buurt intussen. Ik ga hier naar de tennisclub, ik ga fitnessen en joggen. Op een vrije dag ga ik zelfs twee keer sporten. Of ik werk in mijn tuin. Ik ben graag bezig.’

Laat ons weten wat jou bezighoudt.

Reageer via bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

5

[ uitgelicht ] daarom doen Fré, Sigrid en Luc vrijwilligerswerk

‘Zelfs met klein gebaar

[ de voorzet ]

maak je verschil’

Wat als er geen vrijwilligers zouden zijn?

Vrijwilligers, ze zijn met velen en verzetten bergen. Waarom vinden zij hun engagement belangrijk? Fré, Sigrid en Luc vertellen wat hen aanspreekt. Tijdens de Week van de Vrijwilliger staan zij en alle andere vrijwilligers in de spotlight. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

Een van mijn vriendinnen heeft een kind met een meervoudige beperking. Een kind dat heel veel zorg nodig heeft. Een kind dat ze thuis met heel veel liefde omringt.

Zeven dagen op zeven. 24 uur op 24.

Tegelijkertijd is diezelfde vriendin spilfiguur bij de plaatselijke afdeling van Samana.

Ze organiseert mee de ontmoetingsnamiddagen, zorgt ervoor dat zieke mensen een bezoekje krijgen, gaat op zoek naar mensen die zich mee willen inzetten voor de organisatie. Dat doet ze allemaal naast de zorg voor haar kind. Voor die vriendin, voor vele andere vriendinnen en vrienden en voor zoveel mensen die ik niet ken, maar die zich elk met hun eigen talent en mogelijkheden inzetten voor Vrijwilligers bouwen een ander, kan ik alleen maar grenzeloos respect opbrengen. bruggen tussen mensen,

Luc De Brandt (59) uit Denderleeuw:

‘Mensen mooie ervaring bezorgen op reis’ ‘Reizen is mijn leven. Ik ben meer dan 20 jaar reisbegeleider bij Intersoc.

In het begin deed ik de hotelvakanties, later de verre bestemmingen. Ik ben nu het proefkonijn bij nieuwe reizen. Dat is altijd een test. In april trek ik voor het eerst naar Calabrië. Ik zorg dat alles volgens plan verloopt en stuur eventueel bij. Vooraf maak ik een reisgidsje voor de deelnemers, nadien een fotoalbum. Daar kruipt veel tijd in, maar zo hou ik contact met de mensen. Je moet je plan kunnen trekken. Op elke reis ben je het manusje-van-alles. Zo moest een deelnemer in Bulgarije plots geopereerd worden. Ik ging op zoek naar medische hulp en regelde alles met Mutas.

Intussen moest de reis voor de anderen gewoon doorgaan.’

zetten zaken in beweging.

Vrijwillig engagement: dat is samenwerken aan samenleven. We bouwen aan een gezonde leefomgeving met levenskwaliteit voor iedereen. Want stel je eens voor dat de vrijwilligers er niet zouden zijn. Probeer je eens een wereld zonder hen in te beelden. Een wereld zonder pakweg het Rode Kruis, natuurverenigingen, voedselbanken of jeugdhuizen. Een wereld zonder mensen die zich belangeloos inzetten voor ouderen, zieken, nieuwkomers of studerende jongeren. Een wereld waarin mensen alleen nog de handen uit de mouwen steken als daar iets tegenover staat.

Lieven Van Assche

‘Het is leuk om mensen een echt en mooi beeld te geven van een land.

Onlangs ben ik naar Jordanië gereisd. De deelnemers waren onzeker.

Uiteindelijk hebben we ons nooit onveilig gevoeld. Het land was prachtig.

Als vrijwilliger bouw je zoveel mooie ervaringen op en kom je met heel verschillende mensen in contact. Een verrijking, voor de deelnemers en voor mezelf.’

Stefaan Van Hul

Ik durf er niet aan denken. Een wereld zonder vrijwilligers, dat zou pas een arme wereld zijn. Volgens een studie van de Koning Boudewijnstichting doen zowat 1,8 miljoen Belgen aan vrijwilligerswerk. Samen zijn ze goed voor 2,2 miljoen activiteiten, omgerekend zowat 6 000 per dag. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk leveren al die vrijwilligers onbetaalbaar werk.

Fré Vercauteren (56) uit Lokeren:

‘Chronisch zieken stem geven bij Samana’

Sigrid Ackaert (44) uit Oostkamp:

‘Veel handen, licht werk’

‘Als met onze vragen iets gebeurt, geeft dat voldoening. Zo hebben we lang gehamerd op vakantiegeld voor invaliden en op een betere terugbetaling van medicatie die buiten de maximumfactuur valt, zoals pijnstillers. Het is fijn dat ik ondanks mijn eigen beperking iets kan betekenen voor anderen.’

Nooit mogen we het engagement van al die vrijwilligers als vanzelfsprekend beschouwen. Vrijwilligers zijn het sociaal kapitaal van onze samenleving. Vrijwilligers bouwen bruggen tussen mensen. Vrijwilligers zetten zaken in beweging. Tijdens de Week van de Vrijwilliger is het niet meer dan gepast om die 1,8 miljoen Belgen in de bloemetjes te zetten. Het is symbolisch, ik besef het, maar het is o zo belangrijk.

‘Zelfs met een klein gebaar maak je een verschil.

Sinds een jaar spring ik op vrijdag bij in het woonzorgcentrum tijdens het ontbijt. Ik help met boterhammen smeren en ik deel brood uit aan wie zelf boterhammen maakt. Nadien ruim ik af.

Niets moet, alles kan. Ik heb tijd. Ik installeer me graag mee aan tafel voor een babbel. De bewoners genieten van de hulp en het gesprek en voor het personeel is er meer tijd voor de zorg. Na een poos ken je de mensen. De glimlach die je dan krijgt, doet deugd.’

Martine Van De Walle, Nationaal secretaris CM

‘Misschien steek ik in de toekomst vaker een handje toe en probeer ik ook mensen te bezoeken die niet vaak iemand over de vloer krijgen. Ik ben geboeid door de mensen en hun verhalen. Er is altijd hulp te kort in een woonzorgcentrum. Veel handen maken echt licht werk. En als vrijwilliger krijg je veel waardering. Daar doe je het voor.’

Eric De Maegd

‘Ik zit dertig jaar in een rolstoel en ben meer dan 25 jaar vrijwilliger bij Samana. Waarom? Bij Samana hebben chronisch zieken een stem. Ik doe belangenbehartiging voor jong-chronisch zieken. Wat zijn hun zorgen? Hoe kunnen we die aanpakken? Onze voorstellen bezorgen we aan beleidsmakers. Zo kan ik iets betekenen voor anderen in dezelfde situatie. Mensen met een rolstoel moeten enkele dagen op voorhand hun treinreis aanvragen. Een spontane trip gaat niet. Chronisch zieken die een scooter gebruiken, mogen daarmee niet op de bus. Wil je je met de rolstoel of scooter verplaatsen door de stad, dan is dat een uitdaging. Kan dat allemaal niet anders?’

Violet Corbett Brock

4

7

[ goed in mijn vel ] op consultatie bij de diëtist [ smakelijk ]

Lien llaert Wi

‘Je moet je leven niet omgooien om gezonder te eten’

Violet Corbett Brock

met

Week van de Diëtist Wat kan een diëtist voor je doen?

Diëtiste Kris Gillis (51) ontvangt ons in haar praktijk in Antwerpen. Met veel passie stelt ze haar beroep voor. ‘Dieetadvies is maatwerk. Het doel is dat je gezonder en vitaler wordt.’

De Week van de Diëtist heeft als thema ‘Buitenaards lekker, gezond eten’ en loopt van 20 tot 26 maart. Verschillende diëtisten trekken naar scholen, ziekenhuizen en gemeentes. Ze geven ouders tips om kinderen op een speelse manier groenten te leren eten. En ze proberen kinderen te overtuigen dat de helft van hun bord uit groenten moet bestaan.

> TEKST: TOM VAN GEERTSOM

www.facebook.com/weekvandedietist

> FOTO: THOMAS LEGRÈVE

CM-voordeel voor voedings- en dieetadvies

Wie raad je aan om naar een diëtist te gaan?

Als je voedings- en dieetadvies volgt bij een erkende diëtist, krijg je van CM een eenmalige tegemoetkoming van 40 euro.

Voorwaarden zijn dat je minstens vier sessies volgt en dat de ziekteverzekering ze niet terugbetaalt. Wie aangesloten is bij het CMMediKo Plan kan rekenen op een extra tegemoetkoming.

Kris Gillis: ‘Iedereen die vragen of twijfels heeft over voeding kan bij een diëtist terecht. We geven advies aan mensen met gewichtsproblemen, allergieën, intoleranties of bepaalde ziektes. Maar net zo goed begeleiden we mensen, jong en oud, die geen klachten hebben.

Want je eetgewoontes van vandaag hebben gevolgen op je gezondheid van morgen.’

www.cm.be/voedingsadvies

Vis met serranoham, boerenkool en zoete aardappel ZOETE AARDAPPELEN 3 zoete aardappelen, in halve manen • 2 eetlepels olijfolie • fleur de sel • peper verwarm de oven voor op 180 °C • wentel de zoete aardappel in de olijfolie en kruid met fleur de sel en peper • gaar ze een halfuurtje in de voorverwarmde oven YOGHURT-CHILI 100 g magere Griekse yoghurt • 2 eetlepels chilisaus meng de Griekse yoghurt met de sweet chilisaus VIS 600 g witte vis (pladijs, kabeljauw ...) • de helft van de yoghurt-chili • 4 sneetjes serranoham portioneer de vis • wentel hem in de helft van de yoghurt-chili en wikkel hem in de serranoham • leg de pakketjes op een bakmatje in de voorverwarmde oven • gaar ze ongeveer een kwartier BOERENKOOL ½ boerenkool, in julienne • 1 rode paprika, in brunoise • ½ eetlepel vloeibare sojaboter • fleur de sel • peper bak de boerenkool en de paprika in sojaboter • kruid met een beetje fleur de sel en peper

Het ideale dieet bestaat niet.

Diëtiste Kris Gillis

Hoe ziet een bezoek eruit?

‘De eerste consultatie is een kennismaking.

We overlopen je doel en motivatie en meten je buikomtrek en gewicht. We vragen je ook om enkele dagen te noteren wat je eet. Je huidige leefgewoonte is het startpunt. Daarna krijg je een persoonlijk dagschema en eventueel een dieetblad met richtlijnen, tips en productinformatie. Daarop bouwen we verder, altijd met het doel voor ogen.’

Pas je dan onze eetgewoontes grondig aan?

‘Zeker niet. Je moet je leven niet omgooien om gezonder te eten. We stellen realistische doelen, crashdiëten houdt niemand vol. Met kleine aanpassingen die je amper merkt, werk je stap voor stap naar een gezond eetpatroon. Voor mensen met een voedselallergie of -intolerantie ligt dat natuurlijk anders. Zij moeten soms wel van vandaag op morgen hun voeding aanpassen.’

Tom Swalens

6

Kris Gillis: ‘Kinderen hebben hun patatjes en boterhammen nodig om te kunnen spelen.’

Je vindt overal informatie, waarom nog naar een diëtist gaan?

‘We kunnen alleen maar blij zijn dat mensen meer aandacht hebben voor wat ze eten.

Bepaalde kookboeken en dieettrends hebben zeker hun verdienste. Maar soms geven ze de indruk dat het ideale dieet bestaat. Dat kan gevaarlijk zijn. Denk maar aan de hype om koolhydraatarm te eten. Dat is misschien goed voor een veertiger die de hele dag achter de computer zit. Maar kinderen hebben hun patatjes en boterhammen nodig om te kunnen spelen. En waarom zou je glutenvrij eten als je geen glutenintolerantie of -allergie hebt? Of

melkproducten laten als je geen lactose-intolerantie hebt? Een diëtist vertrekt van jouw persoonlijke situatie. Heb je gezondheidsproblemen? Leid je een actief leven? Wat is je leeftijd? Dieetadvies is maatwerk. Het doel is dat je gezonder en vitaler wordt. Als dat lukt, heb je dat aan jezelf te danken. De diëtist begeleidt je, maar de discipline is aan jou.’

gen. Koop liever kleine tabletten chocolade zodat je niet meteen een hele reep verorbert.

Nog slimmer is dat je geen snoep in huis haalt, want van zoet krijg je alleen maar zin in meer zoet. Tegen de kleine honger ’s avonds is yoghurt of een glas melk een beter idee.’

Over discipline gesproken, hoe kun je weerstaan aan chips of chocolade?

‘Natuurlijk wel. Ik hou van frietjes en ik lust een stuk taart als iemand jarig is. In het weekend drink ik graag een goed glas wijn. Ik kies altijd voor kwaliteit, niet voor kwantiteit.

Want van te veel kun je toch niet genieten?

Meestal raad ik mijn patiënten aan om zich

‘Laat je niet verleiden, leg de vette snacks uit het zicht. En stop de chips achteraan in de bovenste kast zodat je er moeilijk bij kunt. Als het moeite kost, gaat de goesting wel vanzelf lig-

Heb jij dan nooit goesting om te zondigen?

aan de 80-20-regel te houden. Die pas ik zelf ook toe.’

De 80-20 regel?

‘80 procent van wat je eet moet goed voor je zijn. In twee maaltijden per dag moeten groenten centraal staan. Varieer daarbij naar kleur en vorm. Eet ook twee stukken fruit en probeer vet- en suikerrijke producten te beperken. 20 procent mag in het teken staan van genieten. Pas op, die 80-20-regel is niet heilig. Dat hangt af van je levensfase. Zei ik al dat dieetadvies maatwerk is?’

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (herfst-winter)

9

[ sterker met steun ] Ann Blondeel houdt contact via CM-Zorgapp

[ de huisdokter ] geprikkelde luchtwegen

‘Nu hoor ik er

weer bij’

Een paar jaar geleden had Ann Blondeel (51) uit Blankenberge zelfs geen internet. Maar nu ze thuis zit met rugproblemen, houdt ze dankzij de CM-Zorgapp contact met haar vrienden en komt ze alles te weten over initiatieven in de buurt. ‘Internet is mijn venster op de wereld.’ > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: VIOLET CORBETT BROCK

Sinds haar rugproblemen is er veel veranderd in het leven van kinderverzorgster Ann Blondeel. ‘Ik was nooit een dag thuisgebleven van het werk. Tot ik rugproblemen kreeg als gevolg van een zwaar verkeersongeval. Mijn werkgever stuurde mij naar de dokter omdat het gewoon niet meer ging. Nu zit ik al jarenlang thuis. Ik raak steeds minder vaak de deur uit. De pijn is te hevig, dan ben ik liever in mijn vertrouwde omgeving. Hier is alles aangepast en kan ik even gaan liggen als het nodig is.

Toch blijven sociale contacten voor mij zeer belangrijk. Daarom gaf mijn psychologe mij de raad om een profiel aan te maken op Cubigo.

Dat is een eenvoudig online platform waarmee je kunt inloggen op de CM-Zorgapp. Je kunt verschillende onderdelen of Cubes gebruiken,

zoals een agenda of beeldbellen. Ik stuurde vriendschapsverzoeken naar allerlei mensen die ik ken van bij de kinesist of van in het activiteitencentrum hier in Blankenberge. We sturen berichtjes en spreken elkaar moed in.’

Contact met vrienden ‘Ik heb een bijzondere band met mensen die ik in het ziekenhuis leerde kennen. Door een tijd op dezelfde kamer te liggen, deel je lief en leed. Mensen die met pijn worstelen, begrijpen elkaar beter. Via de CM-Zorgapp kan ik op een eenvoudige manier met hen beeldbellen. Dat is zoals telefoneren, maar dan met bewegend beeld. Bijna alsof je echt bij elkaar op bezoek komt. En helemaal gratis! Ik heb een vriendin die veel naar haar dochter in Tenerife gaat. Ze toont mij dan op het scherm een stukje van de mooie omgeving daar. Zo voel ik mij ook een beetje op vakantie.’

Afspraken rond zorg ‘Door mijn rugproblemen heb ik voortdurend medische zorg nodig. Ik ga elke dag naar de kinesist en om de paar weken moet ik een paar dagen opgenomen worden in de pijnkliniek. En ik neem veel zware medicijnen. Ik houd alles bij op de kalender van de CM-Zorgapp, zowel de medicijnen die ik moet nemen als de afspraken. Na een val op mijn hoofd heb ik last met mijn kortetermijngeheugen. Vroeger vergat ik mijn pillen soms te nemen, maar dankzij de handige functie voor medicatie-herinneringen gebeurt dat niet meer. Momenteel kan ik nog voor mezelf zorgen, maar in principe kunnen zorgverleners ook allerlei gegevens bijhouden in een digitaal communicatieschriftje. Dat kunnen ze delen met alle mensen die voor jou zorgen. Ik kan me inbeelden dat zoiets een hele geruststelling is voor bijvoorbeeld familieleden.’

Info over lokale initiatieven en activiteiten ‘Via de functie ‘Mijn buurt’ vind ik alle mogelijke informatie over initiatieven en activiteiten in Blankenberge, bijvoorbeeld wanneer er computerlessen beginnen. Er staan ook leuke weetjes op. Zo las ik deze ochtend nog wie de nieuwe prins carnaval van Blankenberge is. De lokale handelaars kunnen er ook berichten op zetten. Zo heeft de droogkuis onlangs een actie gedaan: mensen met de verhoogde tegemoet-

koming konden er gratis hun regenjassen waterdicht laten maken. Zonder de CMZorgapp had ik dat nooit geweten.’

Spelletjes spelen ‘Ik speel ook computerspelletjes op de CM-Zorgapp om mijn kortetermijngeheugen te trainen. Dat heeft mijn psychologe me aangeraden. Ik probeer elke ochtend een spelletje memory te doen. Structuur is belangrijk voor mij, nog meer sinds die geheugenproblemen. Ik sta elke dag op om 6 uur. De kat krijgt eerst eten, daarna ontbijt ik zelf. En meteen na het ontbijt gaat de computer aan om mijn mails te bekijken en om te zien of er geen nieuwtjes zijn op de CM-Zorgapp. Het internet is mijn venster op de wereld. Vroeger viel ik overal buiten, nu hoor ik er weer bij.’

Blijf mee met CM-Zorgapp De CM-Zorgapp maakt gebruik van Cubigo, het online zorgplatform voor iedereen die langer zelfstandig wil blijven. Het programma kan gebruikt worden op een computer, tablet of smartphone. Het helpt om sociale contacten te onderhouden en geeft mantelzorgers de mogelijkheid om via een gedeelde agenda en een digitaal zorgschrift van op afstand de zorgsituatie op te volgen. www.cm.be/zorgapp

Achter de schermen

Ann Blondeel: ‘Dankzij de CM-Zorgapp blijf ik in contact met mijn vrienden.’

Van 13 tot 18 maart is het Week van de Zorg. CM zal met de CM-Zorgapp aanwezig zijn op het congres ‘Dag van de Zorg’ op 14 maart. Op diezelfde dag kun je overal in Vlaanderen een kijkje nemen achter de schermen van verschillende zorginstellingen. www.dagvandezorg.be

Hoe hou je astma onder controle?

Astma geeft je een benauwd gevoel als je luchtwegen geprikkeld worden. Het is niet te genezen, wel goed te behandelen.

Wat is astma?

Bij astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen de basis van het probleem.

Daardoor vernauwen de luchtwegen bij prikkels en kun je een aanval krijgen.

Wat zijn de symptomen?

Astma geeft je een benauwd gevoel. Soms meteen na een prikkel, soms pas uren nadien.

Je ademhaling is moeilijker of piept en je moet hoesten. Het hoesten kan weken duren, je hebt vaak ’s nachts last. Je kunt je snel moe voelen, ook na inspanningen. Sommigen hebben amper last, anderen voortdurend zonder behandeling. Perioden met en zonder aanvallen kunnen elkaar afwisselen.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van astma is onbekend. Patiënten zijn overgevoelig voor prikkels. Daardoor zwellen de slijmvliezen in de luchtwegen. Er ontstaat slijm en spiertjes trekken samen zodat de luchtwegen vernauwen. Mensen met astma zijn gevoeliger voor prikkels en krijgen het sneller benauwd. Allergische prikkels zijn huisstofmijt, huidschilfers van dieren, stuifmeel, pollen ... Niet-allergische prikkels zijn rook, verf, uitlaatgassen, poetsmiddelen, mist, koude lucht ... Een luchtweginfectie kan astma verergeren, net als medicatie, inspanningen of stress. Ook erfelijkheid speelt een rol.

Wat kun je zelf doen?

Vermijd prikkels. Beweeg elke dag een half uur. Zo krijg je controle over je ademhaling en een grotere longinhoud. Warm goed op en adem door je neus als het koud is. Ben je te zwaar, probeer af te vallen. Stop met roken. Dat maakt je gevoeliger. Je luchtwegen raken sneller ontstoken, je krijgt meer klachten en medicatie werkt niet goed. Je loopt ook meer risico op chronische bronchitis.

Hoe kun je astma behandelen?

Een aanval trekt langzaam weg. Soms spontaan, meestal met medicatie.

Astma is niet te genezen, wel goed te behandelen. Je kunt jaren geen klachten hebben. Toch blijft de aanleg. Bespreek klachten, familiale aanleg en prikkels met je arts. Longfunctietesten en bloed- en huidtesten om allergieën op te sporen, kunnen nuttig zijn. Soms zal je arts in overleg een onderhoudsbehandeling met een puffer voorstellen om met luchtwegverwijders, ontstekingsremmers of een combinatie de klachten onder controle te houden.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

8

11

[ sterker met steun ] aansterken in CM-Zorgverblijven

‘Als er iets is, hoef ik het maar te vragen’ In alle rust aansterken. Wie chronisch ziek is of herstelt na een ziekenhuisverblijf, kan bekomen in de CM-Zorgverblijven. Zo wordt de stap naar huis minder groot. We maken kennis met Gustaaf, Annie en Paul. Zij verblijven in Ter Duinen in Nieuwpoort. ‘Ik moet hier op niets peizen.’

[ helpende handen ]

Mimi doet gekwetste mensen ontdooien Iets betekenen voor mensen die het psychisch moeilijk hebben. Daar doet Mimi Cuyvers (61) uit Hasselt het voor. Al een drietal jaar begeleidt ze groepen bij de vereniging UilenSpiegel. ‘Contact met lotgenoten doet gekwetste mensen ontdooien.’

‘Ik weet wat het is om mentaal uit evenwicht te raken. Ik heb zelf een hele weg afgelegd in de hulpverlening en veel desillusies opgelopen. Maar ik bleef op zoek gaan naar informatie en ondersteuning. Tijdens een voordracht werd UilenSpiegel voorgesteld: een vereniging die mensen met een psychische kwetsbaarheid samenbrengt en het voor hen opneemt. Ik heb mij onmiddellijk kandidaat gesteld om mee te werken als ervaringsdeskundige.’

> TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO’S: STEFAAN BEEL

Inpikken

I

k rijd al naar de cafetaria. Zie ik jullie daar?’ Gustaaf is bijna 86. Zijn scooter is zijn vrijheid. ‘Wandelen lukt niet goed’, legt hij uit als we ons installeren met een koffie. ‘Ik ben ziek aan mijn longen, ik ben snel buiten adem. Het is niet te genezen. Ik sta ermee op en ga ermee slapen, hopelijk voor nog een hele tijd.’ Gustaaf komt net van bij de dokter. ‘Ik heb onlangs een dubbele bronchitis gehad. Zolang ik niet volledig hersteld ben, rijd ik enkel binnen rond.’

‘Ik ben gestart met de begeleiding van een groep voor mensen met een depressie. Om de twee maanden komen wij samen. Het gesprek op gang brengen, dat is vooral mijn taak. Ik vertrek vanuit mijn eigen ervaringen. De deelnemers pikken daar makkelijk op in. De verhalen die worden gedeeld, zorgen voor herkenning. Dat werkt helend.’

Niets forceren ‘Voor slachtoffers van seksueel misbruik bestonden bij UilenSpiegel geen groepen voor lotgenoten. Het taboe om daarover te praten is nog veel groter. Daarom heb ik zelf een groep opgericht. Toen ik met misbruik geconfronteerd werd, voelde ik mij alleen op de wereld. Ik wist niet waar ik mensen kon vinden die ook zoiets hadden meegemaakt. Het gebeurt dat mensen die voor de eerste keer aansluiten, alleen luisteren. Dat kan gerust.

Ik forceer niets. Wie er nog niet aan toe is, hoeft niets te zeggen. Ik probeer een veilige omgeving te scheppen. Dan komen ze wel los. Blijft het toch moeilijk om in groep te praten, dan kunnen ze mij hun verhaal mailen. Dikwijls durven ze nadien wel vertellen waar ze mee worstelen.’

Zonder zorgen buiten komen ‘Wie zoals Gustaaf chronisch ziek is of herstelt na een ziekte of ongeval, kan terecht in de CMZorgverblijven’, legt Evy van de sociale dienst uit. ‘We hebben een heel team. Van artsen en verpleegkundigen tot kinesisten, diëtisten en psychologen. Je kunt ook terecht bij de kapper of pedicure. In Ter Duinen is er zelfs een vestiging van Thuiszorgwinkel.’ Gustaaf: ‘Ik word goed verzorgd. Ik moet op niets peizen. Als er iets is, moet ik het maar vragen. Ook voor kleine dingen. Ik drink elke ochtend chocomelk. Ik ga er zelf om. Toen ik ziek was, hebben ze mij er elke ochtend een gebracht.’

Openbloeien Paul: ‘We worden met alles geholpen.

Van paperassen tot de zorg.’

ben ik gerust en heb ik mensen om me heen.

Met mijn motooke rijd ik overal rond. De zeelucht doet deugd. Zodra ik genezen ben, rijd ik weer mee met het trammeke. Dat stopt voor de deur en brengt ons naar de markt of naar zee.

Ik kan zonder zorgen buiten komen.’ Gustaaf lacht: ‘Maar vandaag doe ik het rustig aan.

Straks ga ik naar het restaurant, daarna rust ik

Duwtje in de rug bij herstel

Themavakanties aan zee

Ben je chronisch ziek of herstel je na een ongeval of ziekte, dan kun je terecht in de CMZorgverblijven Hooidonk, Ter Duinen en Spa Nivezé. Er is een tegemoetkoming van 33,60 euro per dag (63,60 euro met de verhoogde tegemoetkoming) voor minimaal veertien en maximaal zestig dagen per behandelplan, per kalenderjaar. Ben je aangesloten bij het CMHospitaalplan, dan wordt onder bepaalde voorwaarden de helft van je persoonlijk aandeel terugbetaald.

In het voorjaar organiseert Ter Duinen twee themavakanties. De ambianceweek van 3 tot 7 april staat bol van amusement en gezelligheid met onder meer een kroegenrit en een gastoptreden van Yves Segers. Van 17 tot 21 april kun je helemaal ontstressen aan zee.

Lichaamsmassage, haarverzorging, mindfulness en een workshop ‘gezond koken’ staan op het programma.

Lethysia.verheye@cm.be Tel. 058 22 33 24

Kinesist Caroline: ‘Met de oefeningen kan Annie haar spieren en gewrichten versterken.’ wat. Deze namiddag kom ik nog eens terug voor een tas koffie. Ik kijk uit naar volgende week. Dan is er weer bingo. Dat doe ik graag!

En zo leer ik mensen kennen.’

Rustig herstellen ‘Wij gaan bijna naar huis’, zegt Annie (74) als we haar treffen bij de kinesist. Ze is aan het fietsen en plooit haar knieën op verschillende toestellen. ‘Annie herstelt van een heupoperatie. Met aangepaste oefeningen kan ze haar spieren en gewrichten versterken’, legt kinesiste Caroline uit. Annie: ‘Ik begin vaak op eigen houtje te oefenen. Ik wil zo snel mogelijk herstellen.’

De sessie zit erop. Annie neemt haar kruk.

‘Eigenlijk kan ik al zonder stappen. Kijk!’, demonstreert ze. Op de kamer ontmoeten we echtgenoot Antoine (78). ‘Vorig jaar heeft hij een trombose gehad’, vertelt Annie. ‘Links is hij verlamd. Sindsdien hebben we vooral ziekenhuizen gezien. Sinds geruime tijd kunnen we ook in Ter Duinen terecht. Hij kan hier bij mij verblijven. En ik kan herstellen zonder me zorgen te maken over hem. Ik heb de zorg lang op mij genomen. Door de stress heb ik een doorligwonde gekregen. Die moest herstellen

Gustaaf: ‘Ik kan zonder zorgen buiten komen.’

‘Het doet deugd als ik mensen zie openbloeien. Ik probeer mijn verleden positief om te buigen. UilenSpiegel helpt mij daarbij.

Ook buiten de gespreksgroepen komen we elkaar tegen. Op een wandeling of een uitstap die via UilenSpiegel wordt georganiseerd. Buiten komen is voor ons belangrijk.’

Martine Creve

voor mijn heupoperatie kon doorgaan. Ons verblijf hier heeft dus even geduurd. Ik kijk ernaar uit om naar huis te gaan, maar het zal raar zijn. We zijn zo lang weg geweest.’

Hulp bij alles Ook Marie-Hélène (70) en Paul (78) verblijven in Ter Duinen. ‘Zo kan ik bij hem zijn’, zegt Marie-Hélène. ‘Het zou niet lukken om alleen voor hem te zorgen. Hij heeft vergevorderde levercirrose. Hij zal niet meer genezen.’ Naast Paul ligt een stapel kranten en een tablet. Paul: ‘Ter Duinen is de beste plaats voor mij nu. Het gaat met ups en downs. Vroeger deed ik mee aan de bingoavond of deden we excursies, maar dat lukt niet meer. Ik lees veel en luister naar muziek. Ik heb jaren in ziekenhuizen gewerkt.

Ik had gehoopt ze minder te zien na mijn pensioen. Het is anders uitgedraaid. De laatste jaren hebben we ziekenhuisverblijven afgewisseld met een verblijf in Ter Duinen omdat het thuis moeilijker lukt.

Gelukkig worden we hier met alles geholpen. Van paperassen tot de zorg.’ MarieHélène: ‘Volgende week kan ik me eens ontspannen, dan heb ik een afspraak bij de kapper. Het is hier goed.’

Aan wie betaal ik mijn ziekenhuisfactuur?

Je betaalt een ingreep uitgevoerd in het ziekenhuis pas als je een ziekenhuisfactuur hebt ontvangen. De arts mag je niet vragen om een deel van de rekening rechtstreeks met hem te vereffenen.

moeten op de factuur vermeld staan. Zo heb je als patiënt een overzicht. Controleer de factuur of vraag indien nodig eerst verduidelijking aan de CM-consulent vooraleer ze te betalen.

Als patiënt heb je recht op informatie over de kostprijs van een behandeling of een ingreep. Vraag gerust wat je zal moeten betalen als de arts er zelf niet over begint. Ongeveer twee maanden na je ontslag uit het ziekenhuis krijg je van het ziekenhuis een ziekenhuisfactuur toegestuurd.

Het ziekenhuis kan je wel een voorschot vragen. Het bedrag hangt af van het kamertype dat je koos. Hoeveel dat is, staat vermeld op de opnameverklaring. Bij daghospitalisatie mag het ziekenhuis alleen een voorschot aanrekenen voor een eenpersoonskamer. Het is toegelaten dat het ziekenhuis je na zeven dagen een nieuw voorschot vraagt. Ook het voorschot betaal je aan het ziekenhuis. Het wordt nadien van de factuur afgetrokken.

Een hospitalisatie betaal je volledig aan het ziekenhuis. De arts mag je niet vragen om een deel van het bedrag al aan hem persoonlijk te betalen. Alle kosten

www.cm.be/ziekenhuisfactuur

[ de vraag ]

Gustaaf woont nog thuis, maar tijdens de wintermaanden verblijft hij in Ter Duinen. ‘Hier

www.cm-zorgverblijven.be

Mine Dalemans

10

12

[ inbox ]

doktersbriefjes en voorschriften gaan digitaal [ mijn CM ]

Streepjescodes en identiteitskaarten veroveren papieren

[ brief in de kijker ] Inhaalpremie

Ik lees dat er een verhoging goedgekeurd is van de inhaalpremie. In onze situatie betekent dat een verhoging van 81 euro per jaar. Omdat de invaliditeitsuitkering van mijn echtgenote lager is dan een grensbedrag, krijg ik een verhoogde uitkering als persoon met gezinslast. Maar wij zitten niet ver van dat grensbedrag. Mijn vrees is dat wij door een stijging van de inhaalpremie boven het grensbedrag komen en zo het recht op de verhoogde uitkering verliezen. Dat zou een streep door onze rekening zijn. Bovendien dreigen wij meer belastingen te moeten betalen. Misschien is het wel beter dat ik van de inhaalpremie afzie.

Naam en adres bekend bij de redactie Een stijging van de inhaalpremie leidt niet tot hogere belastingen. Daar hebben CM en Samana samen met de sociale partners eerder bij de overheid voor gepleit. Maar nog niet alle grensbedragen, bijvoorbeeld voor het toegelaten inkomen van een persoon ten laste, stijgen mee met een verhoging van de inhaalpremie. Dat mensen hierdoor hun netto-inkomen zien dalen, is onaanvaardbaar. CM en Samana blijven erop aandringen om ook dit aan te passen.

Informatie over geneesmiddel Ik heb al jaren last van een longaandoening en allergie. Door een goede behandeling blijft dit vrij goed onder controle. Tot ik vorig jaar plots weer klachten kreeg. Ik consulteerde een arts in de buurt. Hij onderzocht mij grondig en schreef mij een geneesmiddel voor dat ik onder toezicht van mijn huisarts moest innemen.

Want het kon een allergische reactie uitlokken.

In dat geval mocht ik het niet meer nemen. Pas bij de apotheker vernam ik dat ik voor het geneesmiddel 385 euro uit eigen zak moest betalen. Veel geld. Vooral omdat ik er na een pilletje misschien al moest mee stoppen.

Naam en adres bekend bij de redactie

Pesten (1) Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Kreet als je ze allemaal op een rijtje hebt Oplossing

O Stuur je antwoord voor 19 maart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het juiste antwoord naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: duoticket (niet geldig in het weekend) voor de film ‘Sprakeloos’ (Tom Lanoye vertelt over zijn moeder die na een trombose niet meer kan spreken) of het boek ‘Moestuinplanner 2017’ van Wim Lybaert (een zaai-en-oogstkalender, groentefiches en klimaatinfo voor het onderhouden van de moestuin), uitg. wpg. Uit de juiste inzendingen worden dit keer zeven winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 2 Uitvlucht Winnaars Anna-Laura Daems (Berchem) Karen De Man (Buggenhout) Sonja De Winter (Kessel-Lo) Ellen Liekens (Heist-op-den-Berg)

Toen onze dochter gepest werd op school, brachten we de directie, leerkrachten en het CLB op de hoogte. De school reageerde met ongeloof en het CLB zweeg. Het pestgedrag werd erger en onze dochter leed daaronder. We hebben toen zelf initiatief genomen en resoluut voor een andere school gekozen. De ontvangst was hier hartelijk. Onze dochter bloeide helemaal open en haalde mooie resultaten. De reactie van de eerste school ‘in onze school zitten geen treiteraars’ en de lakse houding van het CLB hebben in ons gezin emotionele wonden geslagen. Er wordt veel over gepraat en geschreven en er worden allerlei acties ondernomen tegen pesten. Maar we zijn ervan overtuigd dat de oplossing ligt in de aloude gulden regel: behandel anderen zoals je zelf behandeld wil worden. Treiteren hoort daar niet bij.

Viviane Biesmans, Lummen

Als patiënt heb je recht op duidelijke informatie over je gezondheidstoestand en over de voorgestelde behandeling. Ook moet je ingelicht worden over de kostprijs ervan. Als de arts niet spontaan over de prijs van de behandeling spreekt, mag je er gerust zelf naar vragen. Bovendien moet de arts mogelijke andere behandelingen voorstellen en met jou bespreken. Ook de kostprijs moet aan bod komen.

Tournée Minérale (1)

Ik stel mij dikwijls de vraag waarom alcohol drinken hier in Vlaanderen sociaal aanvaard is.

Voor mijzelf is het een uitgemaakte zaak: geen druppel alcohol. De voordelen van niet drinken, wegen sterker door: nooit een kater, een concentratie van 100 procent, je weet altijd wat te zeggen, meer genieten van het leven en minder kans om ziek te worden ... Voor mij is de keuze snel gemaakt. Ik gun iedereen een volledig jaar zonder alcohol.

Steven Dielens, Nijlen

Pesten (2)

Goed dat er veel aandacht aan pesten op school wordt besteed. Dat het moet stoppen is zeker waar. Maar wanneer wordt pesten op het werk eens aangepakt? Ik spreek uit ervaring. Toen ik er ziek van werd en uiteindelijk de sociale dienst opzocht, kreeg ik het antwoord: je kunt een klacht indienen maar dat kan zich evengoed tegen jou keren. Teneinde raad, na ziekte, nam ik de vluchtweg (gelukkig kan ik het) en ga ik met pensioen.

Chris Jansseune, Sint-Kruis

Tournée Minérale (2)

Ik drink weinig alcohol. Toch vind ik het een uitdaging om eens een hele maand geen alcohol te drinken. Het is een gelegenheid om ‘karakter te kweken’. Het is eigenlijk te vergelijken met de vroegere vasten. Je iets ontzeggen en tegelijkertijd vaart je gezondheid er wel bij.

Tournée Minérale kan inspiratie geven om ook eens een maand zonder roken te organiseren.

Paperassen worden elektronisch. Zo zullen doktersbriefjes en voorschriften voor geneesmiddelen stilaan verdwijnen. De SIS-kaart mag nu al weg. En de nieuwe parkeerkaart voor personen met een handicap heeft een soort streepjescode. > TEKST: TOM VAN GEERTSOM

Doktersbriefjes vernieuwd en binnenkort digitaal De nieuwe getuigschriften voor verstrekte hulp zijn al anderhalf jaar in omloop. Deze doktersbriefjes zijn wit en er hangt een ontvangstbewijs aan waarop de arts noteert hoeveel je betaald hebt. Sinds begin dit jaar mogen artsen alleen dit nieuwe model gebruiken. De kans is klein, maar krijg je na 1 juli toch nog een oud briefje mee, dan mag je ziekenfonds je niet terugbetalen. Je zal je arts een nieuw getuigschrift moeten vragen.

Overigens zal het doktersbriefje vanaf 2018 stap voor stap verdwijnen. In een eerste fase kunnen huisartsen vrijwillig in een nieuw systeem stappen. Bij deze pioniers krijg je dan een bewijsstuk, eventueel per e-mail, waarop in detail staat wat je moet betalen. Het getuigschrift zelf sturen de huisartsen digitaal naar CM, die de terugbetaling op je rekening stort.

Zo moet je geen klevertjes meer plakken en briefjes in de CM-brievenbus stoppen. In een volgende fase wordt het systeem uitgebreid naar andere zorgverleners.

Voorschrift voor geneesmiddelen nu ook elektronisch Misschien heb je van je dokter al een elektronisch voorschrift voor geneesmiddelen gekregen. Dat werkt zo. Je arts zet het voorschrift in een soort digitale kluis. Hij geeft je ook een afdruk mee. Daarop staat je naam, het genees-

Binnenkort zul je geen handgeschreven voorschriften voor geneesmiddelen meer krijgen.

middel, de dosis en hoelang je het middel moet nemen. Er staat ook een streepjescode op. Je apotheker scant die en krijgt zo toegang tot de kluis.

Waarschijnlijk wordt het elektronische voorschrift op 1 januari 2018 verplicht. Tot dan kan je dokter je een handgeschreven exemplaar meegeven. Later zal je zelfs geen afdruk meer krijgen. Je elektronische identiteitskaart zal de apotheker toegang geven tot het voorschrift in de digitale kluis.

SIS-kaart voltooid verleden tijd Alle SIS-kaarten zijn vervallen, je kunt ze nergens meer gebruiken. Bij apothekers, ziekenhuizen en bepaalde zorgverleners moet je je elektronische identiteitskaart (eID) voorleggen. Je rijksregisternummer op je eID geeft hen toegang tot je ziekenfondsgegevens zodat ze het correcte tarief kunnen aanrekenen. Heb je geen eID? Ook een isi+-kaart, Kids-ID of Belgische eID voor buitenlanders kan dienen.

Nieuwe parkeerkaart tegen misbruik De politie controleert strenger op misbruik van parkeerkaarten voor personen met een handicap. Op nieuwe kaarten staat een QR-code, een soort streepjescode. Parkeerwachters of agenten scannen die en zien meteen of de kaart geldig is. Oude kaarten controleren ze op basis van het kaartnummer.

Wie de parkeerkaart onterecht gebruikt, riskeert een boete van 110 euro en het intrekken van de kaart. Heb je een parkeerkaart zonder QR-code, dan zal de FOD Sociale Zekerheid hem op termijn vervangen. Een kaart van een persoon die overleden is, moet je terugsturen naar zijn gemeente.

Wengen - Shortski tweede week Pasen Geniet tijdens de paasvakantie nog van een korte ski trip met collega’s, vrienden of familie naar Wengen in Zwitserland met 206 km aan pistes.

Mie Schutyser

Het overweldigende berglandschap biedt unieke uitzichten op de besneeuwde bergtoppen van o.a. Eiger, Mönch en Jungfrau. Het stijlvolle Hotel Palace is je comfortabele uitvalsbasis om zorgeloos te genieten van je wintervakantie.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel?

Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

Mensen die in België sociaal verzekerd zijn maar geen eID kunnen krijgen, kunnen een isi + -kaart aanvragen bij hun ziekenfonds.

Kinderen jonger dan 12 jaar krijgen er automatisch een.

De shortski gaat door in de tweede week van de paasvakantie van zaterdagochtend 8 april tot en met maandagavond 10 april.

Prijs in volpension vanaf 321 euro voor volwassenen.

... samen op de latten staan

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

13

16

[ uitsmijter ] Tom Lanoye over de film Sprakeloos

‘Mijn moeder zou hier zo trots op zijn’ Acht jaar geleden beschreef Tom Lanoye in Sprakeloos hoe zijn flamboyante moeder na een beroerte haar spraak verloor. Het boek is nu verfilmd, met Viviane De Muynck en Stany Crets in de hoofdrollen. ‘De film is een prachtig eresaluut aan mijn moeder.’ > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: FREDERIK BEYENS

E

en ode aan zijn moeder, dat is de film geworden. Met Hilde Van Mieghem op de regisseursstoel, Viviane De Muynck in de hoofdrol en vele amateurspelers in de bijrollen. ‘Een dubbel eresaluut, aan sterke vrouwen én aan het liefhebbertoneel, twee punten die echt kloppen bij het boek en bij mijn moeder’, benadrukt de schrijver. De relatie met zijn moeder was even getroebleerd als heftig. ‘Mijn bewondering, respect en dankbaarheid zijn groot, maar een simpele vrouw, dat was het niet.’

Sprakeloos is voor jou een van je belangrijkste boeken?

Tom Lanoye: ‘Absoluut. Ik moest dat boek schrijven, ook al was het heel moeilijk net omdat het zo dichtbij kwam. Ik ben er heel trots op, maar ik had het eigenlijk liever niet geschreven. Mijn moeder die haar taal verloor, dat vond ik gruwelijk, en dan die twee jaar aftakeling. Als mijn moeder rustig in haar slaap was mogen gaan, zonder al dat leed, dan had ik Sprakeloos niet hoeven te schrijven. Dat had ik eigenlijk nog het liefst gehad.’

Hoe confronterend is de film?

‘Voor een deel moet je dat leed van toen toch weer allemaal onder ogen zien. Het is confronterend, maar dat is ook de bedoeling. Dit is niet

Tom Lanoye: ‘Zo’n geweldige vrouw, en dan die aftakeling.

Waarom?’

zomaar een film om te amuseren. De focus en de vertolkingen zijn heel sterk. Viviane vind ik fenomenaal in haar rol als moeder. Die prachtige oude vrouw die maar blijft vechten. Viviane is zo diep en zo ver durven gaan in het tonen van de aftakeling.’

euthanasie. Het is klassiek natuurlijk. Je weet ook niet wanneer dat moment er is en je laat het te lang duren. Goed, ondertussen liggen er aan de andere kant van de balans wel al zoveel geweldige eerbetonen. Het boek, de monoloog, nu de film.’

Herken je je eigen worsteling in Stany’s rol?

‘Het is heel herkenbaar, ja, ook dat is confronterend. Stany overtreft zichzelf in deze film, vind ik. Hij heeft soms de neiging – en in sommige rollen past dat heel goed – om wat weg te glippen in grappen en relativering. Maar in deze film gaat hij heel diep in de worsteling van de zoon. De zoon die tegenover een sterke vrouw staat – z’n moeder – met wie hij moet afrekenen. De moeder die hij doodgraag ziet en bewondert, en dan het afscheid daarvan. Het is een dubbele spiegel. De zoon denkt: o jee, ik lijk zo op die moeder met wie ik het moeilijk heb. En als mens: mijn God, is dit het eindpunt van het bestaan? Zo’n geweldige vrouw, en dan deze aftakeling. Waarom?’

Wat zou je moeder van de film vinden?

‘Het zou zoals altijd niet zonder slag of stoot verlopen. Ze zou zeker zeggen: waarom doe je dat zo niet, en dat zo? Uiteindelijk verborg die soms pietepeuterige kritiek altijd een enorme trots. Dat is die middenstandsattitude: het is maar normaal dat het goed is, en alles kan beter. Maar daarbuiten, glimmend van trots hé.

De première is in haar Sint-Niklaas, tegelijk in alle acht bioscoopzalen. En daarna een receptie in de stadsschouwburg, waar ze zelf zo vaak gespeeld heeft. Met de burgemeester en met allerlei mensen met wie ze nog op het podium heeft gestaan, zoals Nelly Maes. In de gangen en het foyer komt er zelfs een wekenlange tentoonstelling met foto’s van haar rollen! Ze zou dat allemaal geweldig gevonden hebben.’

De emoties zitten nog hoog?

‘De basiswoede blijft. Ik begrijp niet dat mensen moeten lijden, en zeker niet dat een zo verbaal begiftigde vrouw uitgerekend haar taal moet verliezen. Ik ben daar nog altijd kwaad om, dat we te lang gewacht hebben met die

En je vader?

‘Mijn vader zou in stilte helemaal smelten van trots. Zijn rol is ook heel mooi in de film. Rik Vanhuffel, die zo klein speelt maar zo aanwezig is, de stille kracht die mijn vader was. Je ziet dat bijna niet, maar als je erop terugkijkt dan besef je dat hij er was op de momenten dat het er toe deed. Heel kordaat en toch timide aanwezig, dat was mijn vader.’

Je ouders blijven een grote rol spelen in je leven?

‘Ze zijn een ijkpunt. Als ik kijk naar mijn ouders en hoe hard die gewerkt hebben, dan durf ik niet klagen over de werkdruk van het bestaan dat ik leid. Dat is na Sprakeloos mijn conclusie geweest: nog eens extra de riem erop. Oké, ik ben geschokt in wat mijn moeder overkwam, maar er was maar één conclusie. Ik heb maar één opdracht, één roeping, en dat is: nooit meer zwijgen, nooit meer stil zijn, nooit meer sprakeloos. Ik zal blijven schrijven en optreden tot ik niet meer kan, tot ik erbij neerval.’

De film Sprakeloos speelt vanaf 15 maart in de bioscoop. Doe mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis duoticket.